Cooltura Issuu 639

cooltura.co.uk

639-COVER.indd 1

18 czerwca 2016

25 (639)

14/06/2016 14:59:18

639-MAKIETA 1 01-23.indd 2

14/06/2016 17:27:42

639-MAKIETA 1 01-23.indd 3

14/06/2016 17:27:45

W NUMERZE 639.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

030

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / PRZEMYSŁAW ĆWIK / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANNA PAWLETA / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

012 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 018 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Wielkie europejskie pytanie

030 KOMENTARZ TYGODNIA Piłkarskie placebo dla Europy

032 FELIETON Brexit – Srexit

034 FELIETON „Polscy zdrajcy” za Brexit?

038 TRANSPORT Londyn

042 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

052 MUZYKA Za zdrowie Duncana Lamonta!

639-MAKIETA 1 01-23.indd 4

054 054 FOTOREPORTAŻ

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

Dzień otwarty w Polskim Ośrodku Lewisham

056 KSIĘGARNIA 060 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Schabowy na Jawie

062 ZDROWIE I URODA

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

Nie dziel włosa na czworo

066 GUEST ROOM Twórczość czytelników

070 OGŁOSZENIA DROBNE 090 SPORT Strefa Kibica EURO 2016

096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

14/06/2016 17:27:52

639-MAKIETA 1 01-23.indd 5

14/06/2016 17:27:54

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest LONDYN

Z wysokości na cześć Jej Wysokości Helikopter Royal Air Force przelatuje 11 czerwca nad centrum Londynu podczas „Trooping the Colour”. Ta coroczna parada organizowana jest z okazji rocznicy przyjścia na świat brytyjskiego monarchy. W tym roku świętowano 90. urodziny królowej Elżbiety II. Czytaj więcej na str. 12

639-MAKIETA 1 01-23.indd 6

14/06/2016 17:27:55

639-MAKIETA 1 01-23.indd 7

14/06/2016 17:27:58

Fot. PAP/EPA/CPL Neil Chapman/British Ministry of Defence

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Były trener Chelsea odebrał polski paszport

Fot. Jakub Krupa

Avram Grant, były trener Chelsea i West Hamu United odebrał w konsulacie RP w Londynie swój pierwszy polski paszport. Szkoleniowiec podkreślił, że to dla niego „wyjątkowo wzruszający” dzień.

639-MAKIETA 1 01-23.indd 8

»

61-letni Grant – który w przeszłości między innymi prowadził Chelsea w finale Ligi Mistrzów, a obecnie jest szkoleniowcem reprezentacji Ghany – w kwietniu otrzymał decyzję o przyznaniu mu polskiego obywatelstwa, a w poniedziałek odebrał tymczasowy paszport z rąk konsul Renaty Wasilewskiej-Mazur.

– Proszę przekazać kibicom, że mam nadzieję, że Polska poradzi sobie świetnie na turnieju (mistrzostwach Europy we Francji – przyp. red.) – mówił szczęśliwy szkoleniowiec, który prosił o zakończenie procedury przed turniejem, aby mógł kibicować biało-czerwonym już jako Polak.

– To bardzo ważny dzień dla mnie.

Mój ojciec Majer urodził się w Polsce, był obywatelem polskim; podobnie dziadek Abraham, pradziadek Herschel i pokolenia wcześniej. Gdyby nie doszło do drugiej wojny światowej, pewnie żyliby w Mławie do dzisiaj. Wraz z odebraniem przeze mnie paszportu, historia zatoczyła dzisiaj koło – powiedział Grant, którego imię zostało w dokumencie zapisane zgodnie z polską pisownią, Abraham, a nie dotychczas stosowaną transliteracją, Avram.

– To, że jestem Polakiem jest dla mnie naturalne. Urodziłem się w Izraelu, moja matka przyjechała tam z Nowego Jorku, a ja, choć byłem blisko obojga rodziców, to opowieści taty i jego rodziny były dla mnie szczególnie ważne. To dobry, ważny dzień – podkreślił.

Szkoleniowiec wspominał również swojego ojca, który zmarł w 2009 roku.

– Był wyjątkowym człowie-

kiem, bardzo mi go brakuje. Stracił całą rodzinę, własnymi rękami pochował rodziców i rodzeństwo, kiedy zmarli z mrozu i wygłodzenia (na Syberii – przyp. red.), ale nigdy nie widziałem go zgorzkniałego lub domagającego się zemsty – nigdy. Zawsze myślał o przyszłości, był bardzo pozytywną, radosną osobą. Wiele osób może się od niego uczyć: możesz doświadczyć cierpienia, ale potem samemu wybierasz, jakim chcesz być przez resztę życia. On wybrał, że chce być pozytywnie nastawiony do świata, bez żalu – a przecież gdyby go miał, byłoby to zrozumiałe. To dobra, ważna lekcja dla mnie; był wyjątkowym ojcem – dodał.

Poniedziałkowe wydarzenie kończy kilkuletnie starania Granta o polski paszport w trakcie których wielokrotnie odwiedzał Polskę, aby poznać przeszłość swojej rodziny i zebrać niezbędną dokumentację. Jak podkreślił, jest bardzo wdzięczny mieszkańcom Mławy, a także innych polskich miast, którzy pomogli mu w tym zadaniu.

– Moje podróże do Polski wynikały przede wszystkim z chęci poznania naszych korzeni, dowiedzenia się jak najwięcej o mojej rodzinie. Znaleźliśmy wiele dokumentów, o których istnieniu wcześniej nie wiedziałem, między innymi akt urodzenia ojca, na którym było napisane, że urodził się w 1927 roku, a nie, jak myślał, w 1928 roku. To był bardzo wzruszający moment, poczułem dotyk historii...

– wspominał Grant.

Jak zaznaczył, niezależnie od swoich zobowiązań zawodowych odwiedza Polskę „co najmniej cztery, pięć razy w roku”.

– Pierwszy raz byłem w 1988 roku i od tamtej pory wracałem ponad 100 razy.

Konsulowie spytali mnie, czy będę chciał przyjechać wkrótce do Polski na polskim paszporcie czy na izraelskim. Odpowiedziałem, że oczywiście na polskim – chcę zobaczyć, jakie to uczucie – podkreślił.

Grant zapowiedział również, że planuje wybrać się na jeden z meczów reprezentacji Polski podczas trwających Mistrzostw Europy we Francji. – Nie mam jeszcze szalika, ale z pewnością będę wspierał Polaków – uśmiechał się.

(Jakub Krupa, PAP) «

Abraham Grant z aktem nadania polskiego obywatelstwa w towarzystwie Renaty Wasilewskiej-Mazur, konsul RP w Londynie

14/06/2016 17:45:51

639-MAKIETA 1 01-23.indd 9

14/06/2016 17:28:07

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Szkoci chcą zostać w Europie

»

W zbliżającym się referendum Szkoci zagłosują za pozostaniem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, jednak co do kolejnego referendum w sprawie niepodległości Szkocji w przypadku Brexitu są podzieleni – wskazują opublikowane wyniki sondażu.

51 proc. badanych Szkotów zagłosuje za pozostaniem Wielkiej Brytanii w UE, podczas gdy tylko 21 proc. opowiada się za wyjściem ze Wspólnoty.

We wrześniu 2014 roku odbyło się w Szkocji referendum w sprawie jej nie-

podległości; przeciwko odłączeniu się od Zjednoczonego Królestwa oddano 55,3 proc. głosów. W kwietniu bieżącego roku przywódczyni Szkockiej Partii Narodowej (SNP) Nicola Sturgeon zapowiadała, że Szkocja powinna rozpisać kolejne takie referendum, jeśli Wielka Brytania wyprowadzi ją „wbrew jej woli” z UE. Jednak aktualny sondaż wykazał, że 46 proc. Szkotów nie widzi potrzeby rozpisywania nowego referendum niepodległościowego, jeśli Wielka Brytania wybierze wyjście ze Wspólnoty. Jedno-

cześnie za takim rozwiązaniem opowiedziało się 43 proc. ankietowanych.

Samą niepodległość popiera obecnie 38 proc. Szkotów, a 48 proc. badanych wybrałoby pozostanie w Wielkiej Brytanii. Sondaż przeprowadził w dniach 4-22 maja instytut TNS; przebadano około 1000 osób.

W Szkocji zarejestrowanych jest około 3,9 mln wyborców z 44,7 mln w całym Zjednoczonym Królestwie.

Referendum w sprawie dalszego członkostwa Wielkiej Brytanii w UE odbędzie się w czwartek, 23 czerwca. «

Awaria wydłużyła czas rejestracji

»

W czasie przedłużonej o 48 godzin rejestracji ponad 433 tysiące Brytyjczyków zapisało się do udziału w referendum na temat dalszego członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Poinformowała o tym kancelaria premiera Davida Camerona.

Rejestrację przedłużono ze względu na awarię systemu rejestracji wyborców; początkowy termin upływał o północy z zeszłego wtorku na środę.

Jak sprecyzowała rzeczniczka Camerona, w wyniku wydłużenia terminu łączna liczba zapisów w ostat-

639-MAKIETA 1 01-23.indd 10

nim tygodniu rejestracji wzrosła do 1,5 miliona.

Na razie nie podano, ile w sumie zarejestrowało się osób.

Według brytyjskich mediów zarządzany przez kancelarię premiera serwis przestał działać późnym wieczorem we wtorek (7 czerwca), uniemożliwiając wpis do rejestru wyborców dziesiątkom

tysięcy ludzi, którzy zostawili to na ostatnią chwilę.

Według ekspertów o wyniku referendum zdecyduje frekwencja; im będzie niższa, tym mocniejszy będzie obóz zwolenników wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, gdyż tworzy go elektorat bardziej zdyscyplinowany i zdecydowany głosować. «

17/06/2016 09:37:13

011

639-MAKIETA 1 01-23.indd 11

14/06/2016 17:28:11

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Tłumy podwładnych » na urodzinach królowej

Jakub Krupa, PAP

W obecności tłumów Brytyjczyków i turystów z całego świata odbyły się w Londynie oficjalne obchody 90. urodzin królowej Elżbiety II. Dzień później 10 tys. osób zasiadło do gigantycznej biesiady.

639-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Uroczystości rozpoczęła tradycyjna parada wojskowa zwana Trooping the Colour, która spod będącego rezydencją królowej Pałacu Buckingham przeszła aleją The Mall na przeznaczony na pokazy wojsk plac Horse Guards Parade w pobliżu Downing Street i z powrotem tą samą trasą. Potem kawalkada konnych powozów z Elżbietą II i członkami jej rodziny przejechała wśród wiwatów z Horse Guards Parade do pałacu.

Rodzina królewska zgromadziła się następnie na balkonie Pałacu Buckingham, pozdrawiając zebrane tłumy. Dla czwartej w linii sukcesji brytyjskiego tronu księżniczki Charlotte, córki księcia Cambridge Williama, był to pierwszy tego rodzaju publiczny występ.

14/06/2016 17:28:13

013

Fot. PAP/EPA

Członkowie rodziny królewskiej przejeżdżają przez The Mall w ramach obchodów 90. urodzin królowej

Wojskową część uroczystości zakończył pokazowy przelot używanych obecnie przez Królewskie Siły Powietrzne (RAF) samolotów i śmigłowców oraz myśliwców Hurricane i Spitfire z czasów II wojny światowej. Dziewięć odrzutowców Hawk z zespołu akrobacyjnego Red Arrows wyrysowało na niebie dymne smugi w brytyjskich barwach narodowych.

– To wspaniały moment. Cieszę się, że mogę tutaj być razem z Brytyjczykami i świętować urodziny królowej. Monarchia to coś, co straciliśmy we Francji, ale w trakcie tych uroczystości można poczuć dumę Brytyjczyków. Lubię demokrację, ale taka monarchia jak tutaj jest dobra – powiedziała podczas uroczystości francuska studentka Oceane.

– Kocham królową. Zawsze tak było: moi rodzice też ją kochali i dorastałam w uwielbieniu dla rodziny królewskiej 639-MAKIETA 1 01-23.indd 13

i królowej. Zobacz dookoła nas – są tutaj ludzie z całego świata, specjalnie na to wydarzenie. Widziałam wiele świata, byłam w Ameryce, ale nigdzie indziej na świecie tego nie znajdziesz; jesteśmy farciarzami. Pójdziemy do hotelu Savoy na herbatę, później na przedstawienie, a jutro wracamy tutaj na piknik – tłumaczyła z kolei mieszkająca w Londynie Susanne, która wraz z koleżankami spędzała sobotę w położonym tuż obok Pałacu Buckingham Green Park.

– Przyleciałem dzisiaj rano specjalnie z RPA. Moja królowa jest moją królową, moją damą. Jeśli spojrzysz na nią i na rodzinę królewską – to nie tylko instytucja, to nasza rodzina. My, Brytyjczycy, postrzegamy siebie jako dużą rodzinę i ona jest jej częścią" – powiedział z kolei Johann.

Obchody urodzin monarchini kontynuowano także w niedzielę, kiedy to

ponad 10 tys. osób zgromadziło się wzdłuż reprezentacyjnej londyńskiej alei The Mall, by wziąć udział – mimo lekkich opadów deszczu – w pikniku w ramach oficjalnych obchodów urodzin królowej.

Goście wywodzili się z ponad 600 organizacji, którym patronuje brytyjska monarchini. Każdy otrzymał koszyk lunchowy pełen jedzenia i napojów, a także pelerynę, aby okryć się od deszczu, który wczesnym popołudniem padał w Londynie.

Nieco później – już w pełnym słońcu – brytyjska królowa przejechała wzdłuż alei w odsłoniętym samochodzie, pozdrawiając wraz z 95-letnim mężem, księciem Filipem zgromadzonych poddanych. Za nimi jechali książę William i księżna Kate, a także książę Harry, którzy wcześniej przechadzali się po terenie pikniku, osobiście witając się z gośćmi.

Po przejeździe królowej zaprezentowany został bogaty program artystyczny, który był transmitowany na żywo w BBC i telewizjach informacyjnych w całej Wielkiej Brytanii i w wielu byłych brytyjskich koloniach.

Według opublikowanych niedawno wyników sondażu, 25 proc. Brytyjczyków oczekiwałoby w przyszłości referendum w sprawie wprowadzenia republiki, ale aż 59 proc. jest temu przeciwnych. Gdyby jednak do głosowania doszło, aż 70 proc. byłoby za utrzymaniem monarchii.

Prywatne obchody metrykalnych 90. urodzin brytyjskiej królowej odbyły się 21 kwietnia. Tradycję organizowania oddzielnych prywatnych i oficjalnych obchodów urodzin brytyjskich monarchów zapoczątkował w 1748 roku Jerzy II. Data jego urodzin wypadała w niesprzyjającym licznemu udziałowi publiczności listopadzie, więc przesunął obchody na wiosnę, łącząc je z paradą wojskową Trooping the Colour.

Zgodnie z decyzją brytyjskiego rządu, czas otwarcia wszystkich pubów w Wielkiej Brytanii wydłużono w piątek i sobotę o dwie godziny, do godz. 1 w nocy. Zadowoleni są z tego też kibice piłkarscy: w sobotę swoje pierwsze mecze na mistrzostwach Europy zagrały reprezentacje Anglii i Walii.

Według banku Lloyds, w ciągu 90 lat życia królowej Elżbiety II cena jednopintowego (568 ml) kufla piwa wzrosła 150 razy – w 1926 roku wynosiła dwa pensy, a obecnie średnia cena na terenie Wielkiej Brytanii to 2,97 funta. Na terenie Londynu ta cena jest znacznie wyższa. « 14/06/2016 17:28:14

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Mars Tam życie może mieć inny sens.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

»

W 2027 wyleci na Marsa pierwsza grupa ludzi. Z 200 tys. ochotników ze 140 krajów wybrano 100. Dalsze testy zredukują ich do 40, a następnie 24 osób, które ostatecznie polecą.

Co dwa lata będą dołączać do nich cztery kolejne. Projekt MARS ONE częściowo finansowany przez telewizyjne reality show. Trzeba pamiętać, że to bilet w jedną stronę. Nie ma powrotu. Mieszkańcy Ziemi lądujący na czerwonej planecie, muszą zawalczyć o przetrwanie hodując żywność, znajdując wodę, produkując tlen.

Kandydaci przechodzą testy identyczne jak astronauci z NASA. Wybierani tylko najlepsi. Przygotowania idą już pełną parą. System lądowania sprawdzany 8 razy. Ma być niezawodny zanim weźmie na pokład ludzi. Po selekcji mamy już 33 kandydatów z USA, 31 z Europy, 16 z Azji, 7 z Afryki, 7 z Australii. Finaliści muszą przeznaczyć przed wyjazdem ok. 10 lat na przygotowania.

Pierwsze roboty, pracujące na rzecz 639-MAKIETA 1 01-23.indd 14

ekspedycji, wyruszą za 2 lata. W 2020 i 2022 poleci kilka transportów z niezbędnym wyposażeniem.

Kim są ludzie zdecydowani porzucić wszystko i zacząć od nowa gdzie indziej?

SARA DIRECTOR, 26 lat.

Menadżer

– Uważam, że ludzkość ma większy potencjał nad to, co osiąga na Ziemi. Możemy więcej i lepiej. Mam zamiar przekonać się o tym na własnej skórze.

ELENA SHATENI, 58 lat.

Lekarz

– Mogę zapewnić opiekę medyczną. Chcę dowiedzieć się, jak człowiek zachowa się w przypadku izolacji, jak będzie radził sobie z brakiem grawitacji, promieniowaniem.

BENJAMIN ALAN McLAIN, 31 lat. Śpiewak

– Wierzę, że tamta planeta chowa odpo-

wiedzi na wiele pytań, na które dziś i tutaj nie potrafimy odpowiedzieć. Chcę poznać je jako jeden z pierwszych.

CODY REEDER, 22 lata.

Mechanik

– Wychowywałem się na pustyni. Na Marsie powinienem czuć się jak w domu.

Potrafię myśleć logicznie w krytycznych sytuacjach. Na pewno przydam się załodze.

ANDREA STANCIN, 44 lata.

Geolog

– Od dziecka marzyłam o zostaniu astronautką. Z tego powodu skończyłam studia w kierunku inżynierii.

SHIRELLE ERIN WEBB, 22 lata.

Sanitariuszka

– Kolonizacja Marsa jest jednym z największych wyzwań tego stulecia. Takiej możliwości nie puszcza się obok. To duży krok naprzód.

14/06/2016 17:28:15

015 ANDREW TUNKS, 28 lat. Służba zdrowia – Polecę na Marsa. Stanę się częścią czegoś więcej niż teraz.

Przydam się nie tylko sobie, ale nauce i ludzkości.

ETHAN DEDERICK, 22 lata. Fizyk i astronom

– Potrzebuję silnego celu w życiu. Czegoś pozytywnego.

Trudno o lepszą okazję, zwłaszcza w moim zawodzie.

YVONNE YOUNG, 32 lata.

Instruktor fitness

– Mówcie na to, jak chcecie: że za dużo naoglądałam się filmów typu „Star Trek”, albo że pozostaję nadal jedną nogą w dziecięcych marzeniach. Ale to mnie uszczęśliwia i pomaga wyznaczać cele.

LEILA ZUCKER, 46 lat. Lekarz

– W dzieciństwie marzyłam o zostaniu lekarzem i podróży w kosmos. Jedno już zrealizowane. Czas na kolejne.

MICHAEL McDONNE, 50 lat. Fizyk

– Jestem typem odkrywcy. Szukam przygód. Podróżowałem po całym świecie. Wspiąłem się na Kilimandżaro. Życie na innej planecie jest kolejnym krokiem, którego potrzebuję. Już czas, by człowiek postawił nogę na Marsie.

LAURA SMITH-VELAZQUEZ, 38 lat.

Inżynier

– Zostać astronautą zaplanowałam w wieku 8 lat. Mam zamiar zasiedlić inną planetę i dać ludziom nadzieję.

Jaką? Podjęcie ryzyka ma sens i może zakończyć się dużym sukcesem.

MEAD McCORMICK, 28 lat. Artysta

– Mój dziadek to Jim McCormick, inżynier, który pracował dla NASA i pomógł w odkryciu kilku cennych rozwiązań.

Byłoby wspaniale kontynuować jego dzieło.

MEGAN KANE, 29 lat. Menadżer

– Ludzie nie mogą zostać na Ziemi na zawsze. Nasza przyszłość to międzyplanetarne przemieszczanie się. Mars jest pierwszym krokiem w tym kierunku. Zbuduję inną przyszłość nie tylko dla siebie. Zostanę częścią międzyplanetarnej społeczności.

GEORGE W. HATCHER, 35 lat.

Pracownik naukowy

– W wieku 3 lat ogłosiłem wszystkim, że zostanę astronautą. W wieku 11 lat sprecyzowałem kierunek: Mars.

Teraz nie mogę się już wycofać. « 639-MAKIETA 1 01-23.indd 15

14/06/2016 17:28:16

016

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Debata jak pyskówka Wyraźne pogłębienie podziałów wynikających z osobistej walki wewnątrz Partii Konserwatywnej zdominowało debatę telewizją przed brytyjskim referendum ws. członkostwa w Unii Europejskiej.

JAKUB KRUPA, PAP

Zdjia: PAP/EPA/Matt Frost/ITV/REX/Shutterstock

»

639-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Po stronie zwolenników pozostania Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej wystąpiła między innymi liderka Szkockiej Partii Narodowej Nicola Sturgeon

Pomimo wielokrotnych zapewnień ze strony brytyjskiego premiera Davida Camerona, że zamierza za wszelką cenę uniknąć „niebiesko-niebieskich” starć przed decydującym głosowaniem (niebieski to kolor Partii Konserwatywnej), debata na antenie ITV będzie prawdopodobnie zapamiętana jako początek ostrych wewnątrzpartyjnych walk.

Eksperci już wcześniej zwracali uwagę, że ciężko będzie sobie wyobrazić funkcjonowanie tak podzielnego ugrupowania, jak Partia Konserwatywna, po zakończonym referendum.

Dla wielu osób, które nie śledzą przedreferendalnej kampanii, starcie w studio telewizyjnym mogło być pod wieloma względami zaskakujące. W debacie uczestniczyli przedstawiciele dwóch największych partii.

Z jednej strony wystąpiły reprezentujące rząd Camerona oraz Partię Konserwatywną sekretarz stanu ds. energetyki i zmian klimatu – Amber Rudd (opowiadająca się za pozostaniem w Unii Europejskiej) oraz jej zastępczyni Andrea Leadsom (zwolenniczka opuszczenia UE), z drugiej zaś deputowana opozycyjnej Partii Pracy Angela Eagle (optująca za pozostaniem w Unii) oraz jej partyjna koleżanka Gisele Stuart (stronniczka Brexitu).

Ponadto w debacie wzięła udział pierwsza minister Szkocji Nicola Sturgeon, która argumentowała, że pozostanie w Unii Europejskiej jest jedynym sposobem, aby uniknąć potencjalnego rozpadu Wielkiej Brytanii po kolejnym referendum ws. niepodległości Szkocji.

Dla przebiegu debaty kluczowa była jednak obecność szóstego panelisty – 14/06/2016 17:44:34

017 Były burmistrz Londynu Boris Johnson podczas telewizyjnej debaty w ITV został oskarżony o kłamstwa i manipulację danymi przed zbliżającym się referendum

i jedynego mężczyzny – Borisa Johnsona.

Były mer Londynu stał się obiektem agresywnych ataków ze strony pań, zarzucających mu niewiarygodność i dążenie do zastąpienia Davida Camerona na stanowisku premiera.

Opowiadające się za pozostaniem w UE Nicola Sturgeon, Angela Eagle i Amber Rudd raz za razem krytykowały niespójność poglądów Johnsona, oskarżając o kłamstwa i manipulacje danymi w celu osiągnięcia za wszelką cenę politycznego celu.

– Jedyną liczbę o jaką dba Boris jest dziesięć – argumentowała Rudd, krytykując niedokładne scenariusze gospodarcze zwolenników Brexitu i sugerując, że Johnson myśli wyłącznie o przejęciu władzy na Downing Street 10, gdzie znajduje się siedziba premiera.

Johnson reagował oszczędnie, skupiając się głównie na powtarzaniu kampanijnych haseł o konieczności „odzyskania kontroli” i wyliczeniach statystycznych dot. wkładu Wielkiej Brytanii do unijnego budżetu w wysokości 350 milionów funtów tygodniowo.

– Ściągnijcie to kłamstwo z autobusu 639-MAKIETA 1 01-23.indd 17

kampanijnego – zaapelowała do niego labourzystka Eagle, powołując się na szereg analiz eksperckich, w tym niezależnych organizacji statystycznych, które określiły tę liczbę jako „potencjalnie wprowadzającą w błąd”, gdyż prawdopodobnie jest ona nawet o ponad połowę niższa.

Operowanie półprawdami jest jednym z kluczowych zarzutów krytyków kampanii za tzw. Brexitem. Zanim doszło do debaty telewizyjnej, w czwartek rano znana ze swych eurosceptycznych poglądów posłanka Sarah Wollaston ogłosiła, że zmieniła zdanie i planuje poprzeć pozostanie Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej.

– Jak przystało na kogoś, kto przez lata prowadził kampanię na rzecz jawnych i szczerych, dostępnych publicznie danych, nie mogę postawić nogi w autobusie kampanii, która kieruje się liczbą, o której wiemy, że jest po prostu nieprawdziwa – argumentowała.

Na poziomie dyskusji programowej, zwolennicy obu opcji trzymali się podczas debaty w ITV głównie kluczowych wątków poruszanych w toku kampanii. Politycy przekonani o znaczeniu integracji europej-

skiej podkreślali negatywne skutki gospodarcze Brexitu i wskazywali na korzyści wynikające z dalszego członkostwa, broniąc istniejących regulacji, które powstały w Brukseli, między innymi dotyczących praw pracowniczych oraz równouprawnienia kobiet i mężczyzn, a także wpływu imigracji na Wielką Brytanię.

– Imigracja powoduje pewne napięcia w niektórych obszarach kraju, ale odpowiedzią jest tylko dalsze inwestowanie w nasze usługi publiczne (szkoły, szpitale – przyp. red.). Jeśli ktoś ma problem z dostępem do nich, powinien oskarżać polityków, a nie imigrantów – przekonywała liderka Szkockiej Partii Narodowej Nicola Sturgeon.

Z kolei deputowani opowiadający się za Brexitem wskazywali na zagrożenia wynikające z „nieuregulowanej” imigracji z pozostałych państw Unii Europejskiej, podkreślając, że konieczne jest, aby „zagłosować za wyjściem i odzyskać kontrolę”. Boris Johnson zwracał między innymi uwagę na to, że głos za pozostaniem w Unii Europejskiej to „utknięcie we wspólnocie niedemokratycznych elit, którym obojętne jest cierpienie ludzi”. « 14/06/2016 17:44:47

018

WIADOMOŚCI prawo

Depozyt za wynajem mieszkania – co powinieneś wiedzieć Wynajmując mieszkanie, jesteśmy zobowiązani do wpłaty depozytu. Kwota depozytu to zazwyczaj od 4 do 6 tygodniowych stawek najmu.

»

Depozyt wpłacany jest w celu zabezpieczenia właściciela mieszkania przed lokatorami, którzy nie dotrzymali warunków umowy o wynajem, zniszczyli rzeczy należące do właściciela, nie zapłacili rachunków lub czynszu.

Należy pamiętać, iż od 6 kwietnia 2007 r. prawo dotyczące przechowywania depozytu przez właściciela mieszkania uległo zmianie.

Jeżeli mamy podpisaną umowę o wynajem, tzw. Assured Shorthold Tenancy Agreement, wówczas właściciel mieszkania musi umieścić depozyt na specjalnym koncie w ciągu 30 dni od jego otrzymania.

Depozt musi zostać zarejestrowany w jednej z trzech firm poniżej: 1. Deposit Protection Service 2. MyDeposits 3. Tenancy Deposit Scheme Po umieszczeniu i zarejestrowaniu depozytu właściciel mieszkania powinien przedstawić lokatorowi kopię certyfikatu potwierdzającego ulokowanie depozytu na specjalnym koncie. Na certyfiakcie będzie umieszczony numer rejestracji, który pozwoli sprawdzić najemcy,

639-MAKIETA 1 01-23.indd 18

czy depozyt został tam faktycznie umieszczony. Jeżeli właściciel mieszkania nie udostępnił kopii certyfikatu, a wynajmujący chce dowiedzieć się, czy jego depozyt został ulokowany na odpowiednim koncie, wówczas musi zadzwonić do każdej z wyżej wymienionych firm, podając dokładny adres zamieszkania. W ten sposób będzie w stanie się dowiedzieć, czy jego depozyt został odpowiednio zarejestrowany.

Depozyt powinien zostać zwrócony lokatorowi w ciągu 10 dni od zakończenia najmu.

W sytuacji gdy najemca ma podejrzenie, iż jego depozyt nie został zarejestrowany, może zgłosić sprawę do sądu.

Jeżeli sąd zadecyduje, że depozyt nie został należycie ulokowany, wyda orzeczenie, w ramach którego właściciel mieszkania będzie musiał: 1. z wrócić depozyt wynajmującemu lub 2. wpłacić depozyt na odpowiednie konto.

Sąd w ramach kary może również nakazać właścicielowi mieszkania zapłatę odszkodowania najemcy w wysokości do 3 stawek zapłaconego

depozytu. Takie odszkodowanie musi zostać zapłacone w ciągu 14 dni od wydania orzeczenia przez sąd.

Jeżeli depozyt został ulokowany na specjalnym koncie, jednakże po zakończeniu najmu strony nie mogą się porozumieć co do kwoty, która powinna zostać zwrócona, wówczas lokator może zgłosić się bedpośrednio do firmy, która przetrzymuje depozyt, i poprosić o pomoc w rozwiązaniu sporu. «

Miałeś wypadek w pracy?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

14/06/2016 17:28:23

019

639-MAKIETA 1 01-23.indd 19

14/06/2016 17:28:25

020

WIADOMOŚCI PRAWO

O czym powinna wiedzieć osoba mieszkająca w Wielkiej Brytanii, planująca udzielenie pełnomocnictwa stałego

»

Pełnomocnictwo stałe (LPA Lasting Power of Attorney) to instrument, w ramach którego upoważniamy zaufaną osobę do podejmowania decyzji w naszym imieniu, na wypadek przyszłej utraty zdolności do kierowania własnymi sprawami. Osoba udzielająca pełnomocnictwa musi mieć ponad 18 lat i posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. LPA nie może być udzielane pod presją. W przypadku gdy pełnomocnictwa udziela osoba starsza, często najpierw dokonuje się oceny zdolności prawnej mocodawcy, w celu upewnienia się, że dana osoba posiada zdolność do udzielenia LPA. W przeciwnym wypadku, zamiast LPA, koniecznym może być ustanowienie Pełnomocnictwa Ustawowego. Jeżeli pomoc w udzieleniu LPA została zlecona prawnikowi, polecenia muszą być wydawane przez osobę, której dotyczy LPA. Jedynie jeśli w danej sprawie wymagane jest Przedstawicielstwo Ustawowe, zlecenie dokonania czynności może być wydane przez inną osobę, np. członka rodziny.

Istnieją dwa rodzaje LPA. Każdy z nich wymaga złożenia osobnego wniosku. Jeden typ LPA dotyczy opieki, drugi spraw majątkowych. LPA ds. opieki obejmuje sprawy związane ze zdrowiem i sprawowaniem opieki, a więc pozwala na podjemowanie decyzji o opiece medycznej, miejscu zamieszkania mocodawcy, który stracił zdolność do podejmowania decyzji we własnym imieniu itp. LPA ds. majątkowych dotyczy składników majątku i finansów, a więc pozwala na takie czynności jak np. opłacanie rachunków. Aktualnie, opłata za każdy z wniosków wynosi £110. Niemniej jednak, jeśli dana osoba otrzymuje określone świadczenia lub uzyskuje roczny dochód w wysokości niższej niż £12,000, może zostać zwolniona z opłaty. LPA nie posiada mocy prawnej dopóki nie zostanie zarejestrowane w Urzędzie Kuratora 639-MAKIETA 1 01-23.indd 20

Państwowego, co może zająć do 8 tygodni.

Do zakończenia rejestracji, pełnomocnik nie może podejmować żadnych działań na podstawie LPA. LPA udzielane jest każdej osobie indywidualnie, w związku z czym nie jest możliwe posiadanie łącznego LPA dla dwóch osób.

Ważnym jest, by wybrać na przedstawiciela osobę zaufaną, co do której mamy pewność, że będzie działała odpowiedzialnie oraz która posiada umiejętności niezbędne do podejmowania w naszym imieniu decyzji leżących w naszym najlepszym interesie. W przypadku wątpliwości, można do wykonania tego obowiązku ustanowić pełnomocnika profesjonalnego. Zaleca się również ustanowienie pełnomocnika zastępczego, żeby zagwarantować płynne przejście zarządu nad sprawami danej osoby, w przypadku gdyby coś stało się z podstawowym pełnomocnikiem. Istnieje możliwość wyznaczenie więcej niż jednego pełnomocnika, przy czym mogą oni być ustanowieni jako działający „łącznie” albo „łącznie lub osobno”. Jeżeli któraś z osób, które chcemy ustanowić pełnomocnikami mieszka za granicą, co jest dopuszczalne, można rozważyć ustanowienie dalszego pełnomocnika, który mógłby działać łącznie lub osobno. W razie potrzeby umożliwiłoby to pełnomocnikowi pozosta-

jącemu na miejscu działanie bez zgody drugiego z pełnomocników, mieszkającego za granicą. Jeżeli pełnomocnicy ustanowieni są do działania łącznie, muszą działać razem i nie mogą podejmować decyzji samodzielnie, bez zgody pozostałych pełnomocników. Ustanowienie więcej niż jednego pełnomocnika może być jednak problematyczne, ze względu na możliwe istnienie różnic poglądów co do podejmowanych decyzji, co może z kolei prowadzić do nieporozumień. Z ustanawianiem pełnomocników do działania „osobno” łączą się różnego rodzaju komplikacje, w związku z czym, tego rodzaju pełnomocnictwa powinny być udzielane ostrożnie. 





Pomagamy naszym klientom w udzielaniu LPA i jesteśmy w stanie zapewnić im wsparcie w zakresie procedury LPA, a także w toku procedury występowania z wnioskiem. «

Jeśli masz zapytania, proszę, skontaktuj się Sabina Kujawa pracująca w kancelarii Anthony Gold na stanowisku pomocy prawnej. Biegle operuje zarówno językiem angielskim, jak i polskim. Z Panią Sabiną można skontaktować się pod numerem telefonu 0207 940 4000 lub e-mailowo: sabina.kujawa@anthonygold.co.uk

14/06/2016 17:28:30

639-MAKIETA 1 01-23.indd 21

14/06/2016 17:28:34

022

WIADOMOŚCI PRAWO I FINANSE

Poleć nas osobie, która ma drogie pożyczki i chciałaby je skonsolidować, a w nagrodę otrzymasz £50!

Wyciągnęliśmy do Magdy pomocną dłoń Jeśli starałeś się o pożyczkę w banku i jej nie dostałeś, wtedy nie ma zbyt wielu firm, do których mógłbyś zwrócić się po pomoc. Wiele osób w takich sytuacjach korzysta z tzw. chwilówek, które są niebezpiecznym i drogim rozwiązaniem. Dlatego Fair Finance wyciąga pomocną dłoń do osób zignorowanych przez banki.

»

Fair Finance jest przedsiębiorstwem społecznym działającym w Londynie, które nie konkuruje z bankami, ale którego celem jest stworzenie alternatywy dla drogich pożyczkodawców. Produkty Fair Finance zostały stworzone, by wspierać osoby wykluczone finansowo.

Większość klientowi Fair Finance otrzymuje zasiłki bądź ma niski dochód i korzystało z wysoko oprocentowanych pożyczek. Fair Finance powstało, aby udzielać porad, pomagać w poprawieniu historii kredytowej oraz aby stanowić korzystną alternatywę wobec drogich i nie zawsze uczciwych pożyczkodawców.

Zależało nam także na stworzeniu miejsca, w którym każdy czuje się dobrze, jest traktowany z szacunkiem, po prostu fair.

639-MAKIETA 1 01-23.indd 22

Zawsze kierujemy się interesem klienta, dlatego pierwszą rzeczą o jaką pytamy jest czy starał się o pożyczkę w banku, która zazwyczaj jest tańsza.

Z uwagi na powszechne korzystanie z chwilówek i innych drogich pożyczek, wiele osób zrujnowało swoje historie kredytowe oraz ma niski wynik kredytowy, co uniemożliwia wzięcie taniej pożyczki. Dlatego stworzyliśmy produkt, który pomaga rozwiązać ten problem.

Możemy pożyczyć do £2000 osobom, które chcą uciec z pułapki w jaką wpadły korzystając z usług drogich pożyczkodawców. Oferujemy naszym klientom druga szansę, dajemy również szansę na swobodę finansową oraz oddech od ciężaru nałożonego przez pożyczkowych rekinów.

Ostatnio nasza doradczyni Anna, pomogła Magdzie (imię klientki zostało zmienione), która przeprowadziła się ze swoją kilkuletnią córką z hostelu do własnego mieszkania zapewnionego przez gminę. Klientka potrzebowała niewielkiej kwoty £300, aby wyposażyć swoje nowe miejsce w rzeczy potrzebne dla dziecka i dla niej. Wcześniejsze mieszkanie w hostelu nie było dobrym rozwiązaniem dla matki z małym dzieckiem, zwłaszcza, że córka Magdy często chorowała. Dlatego przeprowadzka do własnego mieszkania była przez Magdę bardzo wyczekiwana.

Po sprawdzeniu historii kredytowej klientki oraz sposobu w jaki zarządza swoimi finansami, jej wniosek o pożyczkę został zaakceptowany, pomimo faktu, że jej wynik kredytowy nie był dobry.

Fair Finance było jedynym miejscem, gdzie Magda otrzymała pomoc. Banki, do których aplikowała, odrzuciły jej wniosek, gdyż nie spełniał ich wymogów. Klientka mogła skorzystać z tzw. chwilówek i płacić bardzo wysokie odsetki za stosunkowa niewielką kwotę pożyczki, jednak nie chciała tego robić. Na szczęście usłyszała o Fair Finance od swojej przyjaciółki, której wcześniej również pomogliśmy i zwróciła się do nas.

Magda była nam bardzo wdzięczna, nie tylko za pomoc finansową, ale również za to, że została wysłuchana i potraktowana z szacunkiem, po prostu fair.

Obawiała się, że odrzucimy jej wniosek pożyczkowy, jednakże wzięliśmy pod uwagę jej całą sytuację życiową i pomogliśmy jej. « 14/06/2016 17:28:40

023

639-MAKIETA 1 01-23.indd 23

14/06/2016 17:28:41

024

TEMAT NUMERU POLITYKA

639-MAKIETA 2 24-41.indd 24

14/06/2016 17:33:45

025

Wielkie europejskie pytanie 23 czerwca Brytyjczycy zadecydują o losie Starego Kontynentu, bo ewentualny Brexit to gospodarcza i polityczna katastrofa zarówno dla Wielkiej Brytanii jak i dla Europy. Czy zdrowy rozsądek zwycięży?

RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI

»

Kiedy idea referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej pojawiła się na Wyspach, nikt tego pomysłu nie brał na poważnie. Przez lata był to margines głównego nurtu polityki. Brexit był głównym punktem programu Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKiP) Nigela Farage’a oraz obsesją części konserwatywnych posłów i brytyjskiej prasy.

Ignorowany przez mainstream. Ta idea zaczęła dominować w brytyjskiej polityce w momencie, kiedy David Cameron uznał, że referendum to cena, którą warto zapłacić za partyjną jedność i przejęcie elektoratu UKiP. Chłodna, polityczna kalkulacja była trafna. Kiedy Cameron obiecywał Brytyjczykom referendum w sprawie członkostwa królestwa w Unii, wszyscy byli przekonani, że to tylko for639-MAKIETA 2 24-41.indd 25

malność, bo Brytyjczycy Brexit odrzucą.

Dziś, kiedy sondaże pokazują minimalną przewagę głosów za pozostaniem w Unii, a zwolennicy wyjścia Wielkiej Brytanii zyskują poparcie z każdym dniem, ta taktyczna zagrywka na wewnętrzny użytek może stać się przełomowym momentem w dziejach Europy i symbolicznym punktem, od którego europejskie szwy zaczęły się pruć. Bo ewentualny i coraz bardziej realny Brexit to polityczna, gospodarcza oraz wizerunkowa katastrofa dla obu stron.

BRYTYJSKA ODMIANA EUROPEJCZYKA

Stosunek Brytyjczyków do Europy zawsze był niejednoznaczny. Do klubu zbudowanego na powojennych doświadczeniach, który na Starym Kontynencie miał zapewnić spokój i dobrobyt, królestwo » 14/06/2016 17:33:46

Zdjęcia: Carl Court, Ian Forsyth, Ben Pruchnie/Getty Images

026

TEMAT NUMERU POLITYKA

przystąpiło późno i nigdy nie czuło się tu jak u siebie. Każde pomysły Unii, czy to związane z prawem, suwerennością czy regulacjami, na Wyspach były traktowane z podejrzliwością czy wręcz wrogością.

Brytyjczycy to paradoks. Z jednej strony najbardziej kosmopolityczny kraj w Europie. Z drugiej zaś, to otwarte, wielokulturowe społeczeństwo ma najbardziej wyspiarską mentalność.

W powszechnym myśleniu dominuje niemal egzystencjonalna nieufność do kontynentu. Dlatego też referendum 23 czerwca nie rozstrzygnie „wielkiego europejskiego pytania”, które rozpala brytyjską politykę i co jakiś czas rozsadza Partię Konserwatywną.

Ten brytyjski dylemat, którym zaprzątają sobie głowy rządzący Wyspami od setek lat, a który najtrafniej określił historyk Robert William Seton-Watson jako „pragnienie izolacji, przy świadomości, że nie jest to 639-MAKIETA 2 24-41.indd 26

możliwe. Być w Europie i poza nią: to dwa bieguny, między którymi wciąż wahają się igły brytyjskiego kompasu”.

Brytyjczycy są w UE wyjątkiem.

Historycznie nie uważali się za część Europy, lecz za jej sąsiada, popierali równowagę sił na kontynencie i emocjonalnie nigdy nie uczestniczyli w budowaniu Unii. Chłodny stosunek Wyspiarzy do Wspólnoty nie wadził, bo dla każdego kraju Europa jest czymś innym.

Dla Europejczyków z kontynentu Europa geograficzne, historycznie i kulturowo jest głównie domem, a dopiero później projektem politycznym oraz ekonomicznym. Zwłaszcza jeśli spojrzymy na Niemcy, które po szaleństwach faszyzmu w projekcie Wspólnoty odnaleźli swoje odkupienie. Niemcy i Francja oraz kilka innych państw są nie tylko członkami Unii. Oni uważają się za Europę. Razem tworzą tzw. rdzeń Wspólnoty, napędzając ją ideowo i politycznie. Inną grupą, z innym stosunkiem do UE, są nowi członkowie z Europy Środkowej i Wschodniej.

14/06/2016 17:33:49

027 kami. Stąd kampania na rzecz pozostania Wielkiej Brytanii w Unii skupiała się głównie na statystykach i liczbach mających uzmysłowić społeczeństwu sens bycia członkiem UE. Problem w tym, że to może nie wystarczyć.

LICZBY, KTÓRE STRASZĄ

Szef Partii Pracy Jeremy Corbyn przemawia podczas wiecu popierającego członkostwo Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej

Dla nas Unia to przede wszystkim gwarant dobrobytu, lepszego zarządzania, otwartości i nowoczesności, a także, co nie mniej istotne, geopolityczna osłona przed Rosją.

Brytyjczycy nie mają ani niemiecko-francuskiego sentymentu do Europy – brytyjska nostalgia i sentymentalizm zarezerwowane są jedynie dla dawnej mocarstwowości, tradycji i Commonwealthu – ani wschodniej potrzeby gwaranta dobrobytu i bezpieczeństwa. To zapewnia im przeświadczenie o silnej własnej gospodarce oraz „specjalne relacje” ze Stanami Zjednoczonymi. Dlatego do Unii Brytyjczycy podchodzą pragmatycznie.

Najważniejsza dla nich jest odpowiedź na pytanie, czy członkostwo w tym klubie się opłaca. W związku z tym brytyjska odmiana Europejczyka, opowiadającego się za Unią, to figura pozbawiona entuzjazmu, energii i bezwarunkowego poparcia dla idei. To poważny człowiek z kalkulatorem, a nie rozentuzjazmowany optymista powiewający flagą z gwiazd639-MAKIETA 2 24-41.indd 27

W wyniku Brexitu, czas dobrobytu, pokoju i stabilizacji, dla wielu mieszkańców Europy może się skończyć. Dlatego w naszym interesie niezwykle istotne jest, żeby Brytyjczycy zagłosowali za pozostaniem w Unii

Liczby wskazują jasno – opuszczenie Unii zrobi z Wielkiej Brytanii kraj trwale biedniejszy, bo Brexit zaszkodzi gospodarce.

Ekonomiści punkt po punkcie rozwiewają mity eurosceptyków: w Unii Wielka Brytania zyskuje. Dziś 51 proc. brytyjskiego eksportu trafia do krajów Unii. Sondaż fundacji Bertelsmanna wśród 700 firm ustalił, że w razie Brexitu prawie jedna trzecia z nich wyemigruje z Wysp. Z opublikowanego w kwietniu raportu OECD wynika, że opuszczenie UE przez Wielką Brytanię może słono kosztować. W przeliczeniu PKB Wielkiej Brytanii na gospodarstwo domowe – do 2020 roku przeciętne gospodarstwo domowe może stracić nawet 2,2 tys. funtów, a do 2030 roku – od 3,2 tys. funtów do 5 tys. funtów.

Eksperci OECD nazywają Brexit formą podatku, który społeczeństwo brytyjskie zapłaci za ewentualne opuszczenie UE. Z ich szacunków wynika, że PKB Wielkiej Brytanii spadłoby o 3 proc. do 2020 roku. Spadki miałyby wynikać głównie z osłabienia wymiany handlowej pomiędzy krajami Unii, spodziewaną deprecjacją funta, a także ucieczką europejskiego kapitału z Wielkiej Brytanii.

Ponadto eksperci przewidują, że prócz ograniczeń w swobodzie handlu np. ograniczenie rynków zbytu i cła – istotnym negatywnym egatywnym czynnikiem dla PKB Wielkiej Brytanii byłyby utrudnienia związane ze swobodą przepływu osób – ograniczenie napływu imigrantów jest jednym z postulatów zwolenników opuszczenia Unii, ale zdaniem ekonomistów brytyjska gospodarka ich potrzebuje. W tym jednak temacie opinie ekspertów, a odczucia i postulaty społeczeństwa, drastycznie się rozjeżdżają.

Czy nam się Przewodniczący UKiP (Partia Niepodległości Zjednoczonego to podoba czy Królestwa) Nigel Farage od lat nie, najważuchodzi za czołową antyunijną niejszym powopostać na Wyspach dem groźnego »

14/06/2016 17:33:52

028

TEMAT NUMERU polityka

dla Europy referendum jest niechęć Brytyjczyków do emigrantów z Unii: głównie do Polaków, bo to nas po 2004 roku przyjechało na Wyspy najwięcej. Tym samym pośrednio staliśmy się istotnym elementem w ewentualnym procesie dezintegracji Europy. I bez znaczenia jest to, czy tutaj pracujemy czy pobieramy zasiłki.

Czy nasza obecność jest korzystna dla brytyjskiej gospodarki, budżetu i biznesu czy niekoniecznie. Chodzi o społeczne odczucia, a te są negatywne.

Migracyjna obsesja

Emigracja jest główną osią kampanii obozu „Leave”. Boris Johnson i Nigel Farage cynicznie wykorzystują przeświadczenie brytyjskiego społeczeństwa, że emigracja do Wielkiej Brytanii jest niekontrolowana i stanowi zbyt

duże obciążenie dla brytyjskiego systemu opieki zdrowotnej, samorządów, szkół czy systemu świadczeń socjalnych. I chociaż to nieprawda, to faktyczny problem leży nie w liczbach, lecz w odczuciach. Statystyka zaś nie jest w stanie zmierzyć, co tak naprawdę budzi niepokój większości.

Bo o ile akademicy są w stanie policzyć ekonomiczne plusy i minusy napływu obywateli Unii do Wielkiej Brytanii, o tyle nie są w stanie zmierzyć kulturowego aspektu i wpływu na społeczeństwo masowej migracji. Dlatego też wszelkie informacje, które pokazują, że emigranci więcej wpłacają do brytyjskiego budżetu, niż z niego otrzymują w postaci różnych świadczeń, albo że napływ obcokrajowców służy brytyjskiej gospodarce, nie mają żadnej mocy.

Brytyjczycy w kwestii emigracji są niezwykle perseweracyjni. Zwłaszcza ci

Do Unii Brytyjczycy podchodzą pragmatycznie. Najważniejsza dla nich jest odpowiedź na pytanie – czy członkostwo w tym klubie się opłaca

gorzej wykształceni i znajdujący się na niższych szczeblach społecznej oraz zawodowej drabiny. To zresztą kolejny problem, który uzewnętrznia klasową przepaść na Wyspach. Według badań YouGov, ci klasyfikowani jako ABC1, czyli znajdujący się na wyższych klasowych pozycjach (klasa wyższa, klasa średnia i średnia niższa), zdecydowanie opowiadają się za pozostaniem królestwa w Unii. Ci uszeregowani jako C2DEs (wykwalifikowani robotnicy, klasa robotnicza i niepracujący) chcą Brexitu. To ludzie, którzy nie bez racji uważają, że stracili na globalizacji, że rząd pozostawił ich samym sobie. A referendum stało się dla nich okazją do wyładowania złości oraz frustracji. To naturalny proces.

Ta grupa została wykluczona z debaty, a przez elity była całkowicie ignorowana lub obrażana. Ci biedni, słabo wykształceni ludzie bez perspektyw, byli określani rozmaitymi negatywnymi etykietami, wśród których nietrudno było dosłyszeć ton salonowej pogardy dla ludu.

Dziś brytyjski lud odwzajemnia tę pogardę uczuciem wrogości wobec elit, które symbolizuje Bruksela. Jednak mimo wszystko, jak twierdzi argentyński postmarskistowski filozof Ernesto Lacau, „logika populizmu jest logiką polityki jako takiej, wpisaną w realne funkcjonowanie każdej przestrzeni wspólnotowej”. A jeśli przez istotę polityki i demokracji rozumiemy tworzenie wspólnoty, formowanie przestrzeni równości tych, którzy nie są równi, upodmiotowienie tych, którzy są tylko przedmiotami władzy, to musimy zgodzić się z faktem, że populizm jako proces wyłaniania się ludu nie jest ekscesem, ale sednem polityki demokratycznej. Najgorsze w tym, że ci znajdujący się na najniższej drabinie społecznej w kwestii emigracji mają rację. Według analiz Bank of England, 10 proc. najbiedniejszych Brytyjczyków rzeczywiście straciło w wyniku masowej migracji niewykwalifikowanych pracowników. Jednak Brexit niczego nie naprawi, bo sedno problemu tkwi w strukturze brytyjskiej gospodarki.

Co z Europą?

Z perspektywy Brukseli problem z Londynem trafił na najgorszy możliwy czas.

Owszem, w wyniku wyjścia królestwa ze Wspólnoty najdotkliwiej ucierpiałaby sama Wielka Brytania. Wyspy czeka gospodarczy i polityczny chaos – dymisja Camerona, być może rozpad Partii 639-MAKIETA 2 24-41.indd 28

14/06/2016 17:33:54

029 Konserwatywnej, rząd mniejszościowy Johnsona albo przyspieszone wybory. A w dłuższej perspektywie nieuchronny rozpad Zjednoczonego Królestwa, bo Szkoci nie zgodzą się z wyjściem z Unii. Będzie to dla kraju katastrofa o gigantycznej skali. Ale dojdzie też do ogromnego osłabienia Unii. Z amputowaną drugą co do wielkości otwartą na świat, konkurencyjną gospodarką, duchem przedsiębiorczości, największą chyba potęgą wojskową, Unia straci część swojej dynamiki ekonomicznej, globalnych wpływów i prestiżu.

W polityce zagranicznej skurczy się front twardszej polityki wobec Rosji. Unia również osłabnie ekonomicznie i politycznie, a także otrzyma potężny wizerunkowy cios. I to teraz, kiedy co chwilę w różnych stolicach wybuchają większe lub mniejsze kryzysy.

Unia zmaga się z politycznym i ekonomicznym sztormem, traci kurs, a Brytyjczycy wyskakują za burtę. W normalnych okolicznościach Brexit nie byłby większym problemem. Ale okoliczności nie są normalne, a w Europie budzą się demony nacjonalizmu, które niszczyły kontynent przez setki lat. Rośnie realna, niebezpieczna alternatywa wobec łagodnego i spokojnego rozwoju. Prawdą jest, że nie da się już dłużej ukrywać za euroentuzjastyczną fasadą, że obecne instytucje Europy są dysfunkcjonalne i potrzebują przebudowy. Pytanie, nad którym zastanawiają się tęgie głowy w Berlinie i Paryżu, brzmi: co zrobić, aby demokracja i władza publiczna odzyskały kontrolę i skutecznie regulowały zglobalizowany kapitalizm XXI wieku.

Społeczne, ekonomiczne i polityczne problemy UE – bezrobocie, nierówności, rachityczny wzrost gospodarczy, dojmujące poczucie bezsilności Brukseli – skutkują z jednej strony polityczną apatią potencjalnych wyborców, a z drugiej wzrostem poparcia dla prawicowych czy też skrajnie prawicowych partii w całej Europie.

Coś na kontynencie pękło. Podstawowa przez wiele lat funkcja Unii, która sprowadzała się do zbudowania postnacjonalistycznego porządku na kontynencie, jest dziś niewystarczająca. Postępująca dezintegracja, której początkiem może być wyjście Wielkiej Brytanii z UE, najprawdopodobniej będzie skutkowała konsolidacją rdzenia Unii. Brexit tylko przyśpieszy polityczną integrację Europejskiej Unii Walutowej. Coraz więcej zwolenników zyskuje też pogląd, że rdzeń Unii może dużo lepiej funkcjonować bez obciążeń. Czyli szóstka krajów założycielskich zacieśni współpracę, a na resztę, w tym kraje Europy Środkowej i Wschodniej, machnie ręką.

W wyniku Brexitu, czas dobrobytu, pokoju i stabilizacji, dla wielu mieszkańców Europy może się skończyć.

Dlatego w naszym interesie niezwykle istotne jest, żeby Brytyjczycy zagłosowali za pozostaniem w Unii. Mimo że tym, którzy opowiadają się za Brexitem, tak naprawdę chodzi o problemy globalizacji, kryzys kapitalizmu, niechęć do elit, strach przed innym, zwiększające się nierówności. Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii nie rozwiąże żadnego z tych problemów. Nic dobrego nie wyniknie z tego, że zacznie się dezintegracja Europy. W końcu chodzi przecież o to, żeby demokratyczne kraje współpracowały ze sobą i razem rozwiązywały problemy. Miejmy nadzieję, że na Wyspach zwycięży zdrowy rozsądek. « 639-MAKIETA 2 24-41.indd 29

14/06/2016 17:33:55

Fot. PAP/EPA / Daniel dal Zennaro

030

komentarz tygodnia polityka

Angielscy chuligani rozrabiają w Old Port w Marsylii podczas Euro 2016 przed meczem Anglia – Rosja

Piłkarskie placebo dla Europy Euro 2016 we Francji ma być sportowym świętem oraz chwilową ucieczką od problemów zarówno dla Paryża, jak i dla Brukseli. Jednak napięcia polityczne i społeczne tonują euforię. Eskapizm tym razem to za mało.

Radosław Zapałowski

»

Sport, a zwłaszcza football, ma w sobie unikalną możliwość pobudzania narodowej dumy i rozpalania społecznego entuzjazmu. Oprócz rozrywki daje również emocje, nadzieje oraz silne poczucie więzi wewnątrz różnych grup. Łączy plemiona, które jakkolwiek by nie były ze sobą skłócone i podzielone, podczas sportowych igrzysk tworzą jednolitą, zwartą masę, której przyświeca ten sam cel, te same wartości i te same nadzieje. Trochę jak religia. Wspólne przeżywanie meczu to jak uczestnictwo w religijnym wydarzeniu. Tyle że Bogowie biegają po boisku, za świątynie robią stadiony, a modlitwa przybiera formę kibicowskiego śpiewu. Są zaklęcia, rytuały, symbolika. Odświętna atmosfera, 639-MAKIETA 2 24-41.indd 30

oprawa oraz głębokie, niemal duchowe, przeżywanie celebry.

Władze doskonale zdają sobie z tego sprawę, dlatego zarówno religia, jak i sportowe igrzyska, od samego początku były wykorzystywane politycznie do społecznej inżynierii. Kształtowania ludu.

A w czasach nowożytnych również jako platforma do zaprezentowania jakiejś idei. Areny sportowe są idealnym miejscem do szerzenia propagandy. Czy też, mówiąc nieco ładniej, państwowego PR. Zazwyczaj każdej dużej imprezie sportowej przyświeca dewiza zademonstrowania osiągniętej siły i znaczenia. Prężenia ekonomicznych muskułów. Albo zaprezentowania się z nowej, nieznanej powszechnie strony.

Tego typu narrację przywódcy spodziewają się sprzedać społeczeństwom

zarówno w kraju, jak i za granicą. Tak było w przypadku Chin, dla których polityczny sens igrzysk olimpijskich w 2008 r. w Pekinie polegał na symbolicznym zaprezentowaniu się Państwa Środka w roli światowego supermocarstwa. Inną strategię mieli Niemcy, organizując mistrzostwa świata w piłce nożnej w roku 2008.

Impreza piłkarska ukazała wtedy entuzjastyczny, nowoczesny patriotyzm niemiecki i przełamała tabu narodowej niemieckiej dumy, skrywanej po hekatombie drugiej wojny światowej. Polsko-ukraińska polityczna narracja z okazji Euro 2012 miała pokazać jedność w dążeniu do zachodnich struktur oraz cywilizacyjny, społeczny, polityczny i gospodarczy sukces przemian ustrojowych. Euro 2016 ma w teorii dać Francuzom początek społecznej i narodowej odnowy. A kibicom z całej Europy 14/06/2016 17:33:56

031 uświadomić, że reprezentacje poszczególnych krajów, które charakteryzuje rasowa, kulturowa i społeczna różnorodność, są odzwierciedleniem sukcesu multikulturalizmu na Starym Kontynencie. Ale na to się nie zanosi.

stającego poczucia wykluczenia młodych Francuzów arabskiego pochodzenia. Bo nie mógł. Sukces sportowy i związana z nim euforia trwa tylko chwilę. Igrzyska nigdy nie zastąpią chleba, ani politycznych rozwiązań.

Francja jest w kłopocie. Ekonomicznym, społecznym i politycznym. Trauma po terrorystycznych atakach wciąż nie została przepracowana. Narodowa duma, tożsamość i poczucie bezpieczeństwa są mocno kwestionowane. Wybuchają kolejne strajki, a skrajna prawica, która w niedawnych wyborach samorządowych zdobyła aż siedem milionów głosów, wkracza do głównego nurtu polityki. I ma całkiem realne szanse na prezydenturę.

Dlatego rząd i rzesze mieszkańców tego kraju mają nadzieję, że sukces sportowy da temu dumnemu narodowi nie tylko konwencjonalną i naturalną satysfakcję z wygranej, ale przede wszystkim podniesie kraj na duchu. Zmobilizuje do aktywności i wyleczy społeczną depresję. „Pozwólcie nam marzyć – tego potrzebujemy” – slogan wymyślony wspólnie przez francuskie władze i prywatną telewizję TF1 do promocji turnieju Euro 2016 najlepiej odzwierciedla stan francuskiego społeczeństwa. Euro ma uleczyć Francję ze strachu, nienawiści, podziałów i tożsamościowej zapaści. W końcu piłka nożna może odzwierciedlać, albo uaktywnić, aspekty kraju lub narodu, które wcześniej były pomijane albo zupełnie schowane. Tak było z samą Francją podczas mistrzostw świata w 1998 roku. Francuski, zwycięski zespół został okrzyknięty symbolem udanej integracji. Ucieleśnieniem Francji „Black Blanc, beur” (czarny, biały, arabski). Triumfatorzy mundialu mieli nową tożsamość – drużyna składała się z dzieci imigrantów. I to oni byli jej największymi gwiazdami. Jeden z zawodników, Lilian Thuram, napisał później: „Symbole Republiki, które od połowy 1980 roku były zajęte przez prawicę, stały się symbolami otwartego społeczeństwa”. Dla tego piłkarza złoty medal zdobyty na mistrzostwach był dowodem na to, że „otwarta, bogata w swojej różnorodności Francja” jest sukcesem. Jednak o ile triumf na mundialu pokazał światu nowy, wieloetniczny, trójkolorowy kraj, o tyle nie zatrzymał ani postępującej gettoizacji, ani nie zwalczył ukrytego rasizmu ani tym bardziej nara-

Wiara w jakąś magiczną moc piłki ma takie same irracjonalne podstawy jak wiara w cuda. I jest równie bezproduktywna. Owszem, msza lub zwycięski mecz może być jakimś chwilowym katharsis, ale strukturalnych problemów nie rozwiąże. Jeśli Francję i w ogóle Europę toczy dziś tożsamościowa choroba, to piłka nie jest lekiem. To placebo.

I tym razem, mimo wysiłków organizatorów, mediów i sportowych komentatorów, społeczeństwo doskonale zdaje sobie z tego sprawę. Tak jak podczas mistrzostw świata w Brazylii dwa lata temu nie udało się wytworzyć atmosfery święta – Brazylijczycy toczyli regularne boje z policją, mając słuszne pretensje o zbyt wysokie koszty organizacji mistrzostw, dyktaturę sportowych organizacji, które prywatyzowały zyski i spychały koszty na instytucje publiczne oraz temporalizację i eksternalizację modelu – tak i dziś będący na miejscu dziennikarze ze smutkiem donoszą, że Euro „nie budzi większego entuzjazmu”. I nie chodzi wcale o to, że kraj wciąż jest pod policyjnym butem, bo stan wyjątkowy wprowadzony po zamachach nie został jeszcze zniesiony, ale Francuzi doskonale zdają sobie sprawę, że dla władz Euro jest próbą uciszenia społecznych protestów, które wybuchły w kontrze wobec rządowych planów uelastycznienia rynku pracy. Bo to nieładnie strajkami psuć innym zabawę.

Plan prezydenta Hollande’a, którego aprobuje zaledwie 5 proc. Wyborców, jak na razie okazał się porażką. Protestują piloci, służby oczyszczania miasta i transport publiczny. Związki nawołują do strajku generalnego. Dlatego też wizerunek Francji, zamiast zostać przez piłkę ocieplony, na razie cierpi. Kraj jawi się jako miejsce pełne chaosu, podzielone i zestresowane.

Miejsce, gdzie jakikolwiek kompromis jest niemożliwy. Paryż się martwi. Martwi się także Bruksela. Bo zamiast piłkarskiego święta Europy, wielokulturowego pikniku, który miał pokazać sukces wieloetnicznej, różnorodnej, uśmiechniętej Unii, na ulicach dochodzi do kibicowskich starć. Anglicy

Marzenia poobijanej głowy

639-MAKIETA 2 24-41.indd 31

Placebo zamiast leku

atakują Francuzów, Rosjanie atakują Anglików, Francuzi atakują Polaków i Irlandczyków. I chociaż opowieść o piłkarskich mistrzostwach Europy jest osnuta wokół wątku różnorodności etnicznej i religijnej drużyn narodowych – niejako w kontrze wobec tych, którzy by chcieli jednakowo uczesanego świata – to jednak górę bierze szowinizm i nacjonalizm.

Mimo że co czwarty uczestniczący w turnieju piłkarz albo urodził się w innym kraju niż reprezentowany, albo jest dzieckiem imigranta lub dwojga imigrantów, to jednak antyemigranckie nastroje nie słabną. Wręcz przeciwnie, jeszcze bardziej narastają. Nawet w Niemczech przedstawiciele rosnącej w siłę Alternative für Deutschland atakowali niedawno gwiazdy reprezentacji – Jerome’a Boatenga („większość nie chciałaby obok niego mieszkać”) oraz Mesuta Özila (jego podróż do Mekki była „niepatriotyczna”). Jakże symboliczna zmiana.

Zaledwie kilka lat temu Udo Merkel, niemiecki socjolog z Uniwersytetu w Brighton, pisał, że budowa wielokulturowej reprezentacji była jednym z ważnych czynników redefiniujących koncept niemieckości: „Tradycyjna, konserwatywna wersja narodowej tożsamości była mało popularna, a wręcz traktowana podejrzliwie i z ostrożnością. Zmodernizowana, inkluzywna niemieckość jest szeroko akceptowana, modna, a nawet celebrowana”.

Na Wyspach pół żartem, pół serio ludzie zastanawiają się czy spodziewany Engxit, czyli odpadnięcie reprezentacji z turnieju, poprzedzi coraz bardziej realny Brexit.

W Polsce społeczna egzaltacja z sukcesów Lewandowskiego i reszty spaja się z rosnącym i bez wstydu manifestowanym przez masy nacjonalizmem, który staje się politycznym kołem zamachowym nowych władz. Europejski sen o wieloetnicznych społeczeństwach żyjących ze sobą w zgodzie i tolerancji zamienia się w brunatny koszmar izolacjonizmu i ksenofobii. Prezydent Francji ma nadzieję, że „Euro zjednoczy Francję”. Bruksela marzy zaś, że piłka zjednoczy Europę. To będzie niemal niewykonalne.

Problemy starego kontynentu, napięcia społeczne i polityczna bezradność na rosnący szowinizm są dziś zbyt skomplikowane i trudne żeby rozwiązało je boisko do piłki nożnej. Pozostaje wiara. Wiara, że Euro jakimś cudem natchnie Francję oraz Europę i wyleczy nas z choroby ksenofobii. Trzymajmy za to kciuki. Na tym przecież polega kibicowanie. « 14/06/2016 17:33:57

032

felieton znowu dobroniak Fot. Francisco Goya [Public domain], via Wikimedia Commons

Brexit – Srexit Chyba będę „polskim zdrajcą”, bo aż korci mnie, żeby zagłosować za opuszczeniem Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię. Taka pokusa leży w wielu Brytyjczykach. Z jakiego powodu? Z takiego samego dla którego Polacy noszą w Londynie bluzy z białym orłem i napisem „Polish and Proud”.

»

Brytyjczycy są dumnym narodem.

Ale który naród nie jest dumny?

Który naród nie chce być podziwianym?

Który naród nie uważa swojej historii jako najważniejszej na świecie, a właśnie reszcie świata zarzuca, że ta nie podziwia historii danego narodu?

Brzmi znajomo?

Brytyjczycy jak Polacy nie chcą zalewu swojego kraju przez obcych. W tym zdaniu kryje się kilka pułapek. Bo jedni Brytyjczycy nie chcą więcej białych, inni Brytyjczycy nie chcą tych o odmiennym od białego kolorze skóry. Są też tacy Brytyjczycy (Irlandczycy, Anglicy, Walijczycy, Szkoci i Kornwalijczycy), którzy w ogóle nie chcą tu obcych.

Koniec i kropka.

Uwierzcie mi, że chociaż piszę tutaj o co najmniej kilku warstwach społecznych (a na pewno o narodach), to wszyscy jak jeden mąż zagłosują za opuszczeniem UE. Każdy z innego powodu. I paradoksalnie każdy z tego samego powodu, który nosi tytuł: „nie chcemy obcych”.

Powód, który należy raczej czytać jako: „nie chcemy różniących się od nas”. Paradoks nad paradoksy.

Niestety paradoks ten wyrasta z przekonań. Nie z rozumu. A gdzie rozum śpi, tam budzą się demony. A nad Europą znowu krąży demon nacjonalizmu i to w najgorszym, ksenofobicznym wydaniu. Takim, 639-MAKIETA 2 24-41.indd 32

który powoduje konflikty na skalę światową. Taki demon, który ma się już na tyle dobrze, że rozwija coraz bardziej swoje skrzydła. „Winter is coming” a „oko Saurona” patrzy na spokojne Śródziemie. Na razie – przynajmniej teoretycznie – zagrożenie jest daleko, ale wydarzenia w Brukseli i w Paryżu zmuszają niektórych do przekonania, że jednak „wróg u bram”.

Z takich właśnie przekonań i demonów rodzi się bunt i złudzenie, że poza Europą Zjednoczoną jest miejsce dla Wielkiej Brytanii.

Kiedy Cameron zaczął grać kartą secesji UK od UE, mało który z polityków brał na poważnie taką możliwość. Nie przekonały nikogo wyniki szkockiego referendum, które o mały włos nie doprowadziły do opuszczenia Zjednoczonego Królestwa przez Szkocję.

Nie przekonało nikogo zwycięstwo konserwatystów, którzy swoją kampanię wyborczą oparli właśnie na możliwości referendum unijnego.

Trzeba też pamiętać o jednym szczególe. O ile mówi się o tym, że Szkocja opuści Wielką Brytanię, dlaczego nie mówi się o tym, że Irlandia Północna może być kolejnym punktem zapalnym.

Trzeba pamiętać, że Unia Europejska dawała pewnego rodzaju złudzenie, że jednak Irlandia znowu jest „zjednoczona”. Niby

istniały dwa byty państwowe ale pod jednym „zarządem” unijnym.

Z tego wykluwa się taka myśl, że Zjednoczone Królestwo może być za chwilę już trochę mniej zjednoczone, a królowa Elżbieta II będzie odnotowana w księgach historii jako nie tylko najdłużej panująca monarchini, ale też jako ta, podczas której panowania, doszczętnie rozpadło się Zjednoczone Królestwo, jeśli nie sama Wielka Brytania.

Tutaj już trochę wybiegam za daleko i knuję, szacuję i wyobrażam sobie. Może to nie mieć nic wspólnego z rzeczywistością.

Jednak zastanawiam się dlaczego jest taki nacisk na Polaków w sprawie referendum, żeby pozostać jednak w tej Unii?

Każdy, kto zagłosuje za wyjściem, głosuje w swoim mniemaniu za ogólnie pojętym dobrem. Dobrem, dzięki któremu obroni się przed obcymi. Jaki to będzie obcy, to już inna sprawa. Oczywiście ci, którzy zagłosują za pozostaniem, też będą głosowali na dobro najwyższe – w swoim przekonaniu.

A przekonania nie mają nic wspólnego z rozumem. A gdzie rozum śpi, tam budzą się demony*.

Brzmi znajomo? «

* Oryginalnie: „El sueño de la razón produce monstruos” – tekst z ryciny, autoportretu, hiszpańskiego malarza Francisca Goi.

14/06/2016 17:33:59

033

639-MAKIETA 2 24-41.indd 33

14/06/2016 17:34:01

034

FELIETON WIKTOR MOSZCZYŃSKI

„Polscy zdrajcy” za Brexit?

»

Już dojeżdżamy do mety. Podróż pociągiem trwała długo, ale w momencie dojazdu do dworca Brexit pociąg niespodziewanie nabrał szybkości. Pędzi jak szalony, a maszynista pod numerem 10 traci kontrolę i nikt ze strony Remain już nie wie, gdzie znajduje się sygnał alarmowy.

Ostrzeżenia ze strony instytucji międzynarodowych i prezydenta Obamy zostały odrzucone; ekspertyzy gospodarcze naukowców i przedsiębiorców wyśmiano; 55% elektoratu brytyjskiego zakwestionowało oceny i rady autorytetów kulturalnych i moralnych. Panuje tylko wielki strach przed wizją masowego dostępu niezliczonych hufców z Wschodniej Europy i Bliskiego Wschodu ,rzekomo zalewających Wyspy Brytyjskie. A jest to strach wynikający z tego, że wyborcy stracili zaufanie do elit politycznych, które ich obaw dotąd ignorowały.

Niestety dużą odpowiedzialność za tę możliwie nadchodzącą klęskę ponosiłby premier David Cameron, który przez ostatnie 10 lat robił wszystko, aby podważyć autorytet, ideały i instytucje unijne i tolerował atmosferę niechęci a nawet pogardy na wszystko, co kojarzyło się z Europą.

Agenda antyeuropejska „Daily Mail”, „Daily Express” i prasy Murdocha nie była kwestionowana przez niego i jego otoczenie, a riposty ze strony Partii Pracy nie traktowano poważnie. Pogarda wobec Europy należała do dobrego tonu w codziennej rozmowie, tak jak narzekanie na pogodę. Młodzi, którzy najwięcej korzystali z Europy i przedsiębiorcy zatrudniający polskich pracowników, też nie wypowiadali się publicznie, aby bronić instytucje europejskie.

Decydenci w Europie, czyli członkowie Komisji Europejskiej i przywódcy państw północno-europejskich, jak Merkel i Hollande, też za bardzo nie pomagali profilowi Europy w tym kraju. Kryzys euro, sankcje gospodarcze wobec Grecji, a ostatnio decyzja pani Merkel, moralnie chwalebna ale politycznie nieprzemyślana, zapraszania uchodźców z Bliskiego Wschodu, była wyjątkowo szkodliwa dla tutejszego wizerunku Unii Europejskiej.

Niestety Cameron podważył już swój autorytet w obradach unijnych, ignorując potencjalnych tam sprzymierzeńców i nie był w stanie wywierać nacisku na inne państwa, aby Unia zelżyła swój program euro639-MAKIETA 2 24-41.indd 34

centryczny. Nic nie robił w odpowiednim momencie, aby przekonać zarazem Brytyjczyków, jak i Europejczyków, że Europa powinna zmienić kierunek. Teraz atmosfera debaty co do przyszłych stosunków z Europą znacznie nagrzała się i emocje antyimigracyjne zaczęły opanowywać rozsądną dotychczasową niechęć elektoratu do tak zbyt radykalnego kroku jak Brexit.

Nic więc dziwnego, że głosy elit politycznych i gospodarczych nie przekonywały już społeczeństwo.

Obiektywnie patrząc, nie można się nadziwić co jednak Brytyjczycy ryzykują, zrywając z Unią Europejską. Grozi między innymi nowe referendum w Szkocji w kierunku opuszczenia Zjednoczonego Królestwa i pozostaje duży znak zapytania co do pokojowej przyszłości politycznej w Północnej Irlandii, w której tak dużą rolę odgrywała częściowa integracja z południową Irlandią. Grozi ogromny skok w nieznane w stosunkach gospodarczych z Unią, gdzie 200 tys. przedsiębiorstw handluje w unijnej strefie bez cła, gdzie Wielka Brytania sprzedaje 54% swojego eksportu, a 3,5 miliony etatów uzależnionych jest od tego handlu.

Z potencjalnym przywróceniem cła grozi znaczny wzrost cen importowanych produktów nie tylko z Europy, ale z przeszło 50 innych państw, które zwarły umowy handlowe z Unią. Grozi znowu odpływ inwestycji z firm amerykańskich i azjatyckich, które założyły tu swoje filie, widząc rynek brytyjski jako intratny wstęp do największego na świecie 500 milionowego rynku konsumentów. Grozi koniec statusu City of London, jako głównego centrum finansowego Europy. Grozi zaniechaniem całej struktury zasadniczych praw pracowników, praw konsumenta, ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska i równouprawnienia kobiet, do którego przywykliśmy w tym kraju. (…) Brytyjczycy przejęli się niestety inną groźbą, w zasadzie zaniedbaną przez obóz Remain. Chodzi o groźbę wpół już zrealizowaną, a wpół wyimaginowaną pod wpływem koszmarnych obrazów najazdu paruset milionów Turków. Oczywiście te najbardziej jaskrawe wizje Turków i Albańczyków, przekształconych jeszcze w ustach rzeczników obozu Leave na „gangsterów” i „terrorystów” są w większości mitem. Zarówno Albania, a szczególnie Turcja, nie będą w stanie zostać

członkami Unii przez przynajmniej 25 lat.

Natomiast nie jest mitem, że już w Wielkiej Brytanii przybyło 2 miliony obywateli unijnych głównie ze Wschodniej Europiy i że wynika z tego zaostrzona konkurencja o miejsca pracy, które tubylcy często przegrywają. Istnieje poczucie potrzeby wprowadzenia pewnej kontroli nad przyjezdnymi z nowych państw unijnych i myślę, że zarówno Cameron jak i przywódcy Partii Pracy musieliby oświadczyć, jeszcze przed głosowaniem, że przyszły rząd brytyjski zawetowałby wszelką wolność poruszania się pracowników z przyszłych nowych członków Unii. (…) Odejście Wielkiej Brytanii z Unii dramatycznie osłabi Polskę wobec dominacji francusko-niemieckiej i wobec nacisków wewnątrz państw Eurolandu, dążących do pełnej integracji bankowej, finansowej i ewentualnie politycznej. Polska nie może stracić brytyjskiego sojusznika w takiej konfrontacji. Już w najbliższych paru latach ten pęd do federalizmu sprowokuje inne ruchy odśrodkowe w Europie (popierane najczęściej finansowo przez Putina) gotowe oderwać każdy kraj po kolei od Unii, zaczynając od Francji i Szwecji. Dlatego Polacy powinni zrozumieć, że wyjście Wielkiej Brytanii doprowadzi do ewentualnego rozkładu Europy, która zostawi Polskę „suwerenną” sam na sam z agresją wschodniego sąsiada.

Ale Polacy też są podzieleni. Zjednoczenie Polskie np. odmówiło postawienia wniosku nawołującego Polaków do głosowania za pozostaniem. Moi znajomi byliby gotowi nawet potępić polskich zwolenników Brexitu jako „zdrajców”. Ale wiem, że ci „zdrajcy” mogliby też kierować się innymi względami. Długi pobyt na Wyspach zmienia nieco perspektywę, bo wchodzą w grę naciski ze strony brytyjskiego środowiska i pewna zawiść wobec nowych fal, które podążają za nimi. Niby że „nam się tu udało, ale już więcej takich jak my nie chcemy”. Niezależnie od tego uważam, że interes Polski i Polaków tutejszych powinien tu dla nas być nadrzędny.

A więc, Polacy, do urn! (…)

Głosujcie jak Polacy, stawiając krzyżyk dla pozostania (czyli „Remain”). « Felieton ukazał się również w londyńskim „Tygodniu Polskim”.

Tytuł i skróty pochodzą od redakcji.

14/06/2016 17:34:02

035

639-MAKIETA 2 24-41.indd 35

14/06/2016 17:34:04

036

felieton ZNOWU DOBRONIAK

639-MAKIETA 2 24-41.indd 36

14/06/2016 17:34:07

037

639-MAKIETA 2 24-41.indd 37

14/06/2016 17:34:10

038

TRANSPORT londyn

Historyczny remont na 4 liniach metra Na linii metra District, między Edgwage Road i Hammersmith, rozpoczął się remont, nad którym powinni czuwać archeolodzy. Wymieniana jest mająca prawie sto lat sygnalizacja, sterująca ruchem pociągów.

639-MAKIETA 2 24-41.indd 38

Przygotował Marcin Urban

»

Jak informuje Transport for London podobna modernizacja będzie prowadzona etapami także na liniach Circle, Hammersmith & City oraz Metropolitan. Po zakończeniu prac, które potrwają 5 lat, częstotliwość kursowania pociągów zwiększy się o 33 procent.

W centrum Londynu pociągi będą kursować w godzinach szczytu co 2 minuty.

Prace mają być prowadzone bez wstrzymywania ruchu pociągów, przynajmniej w dni robocze.

Nową sygnalizację instaluje wybrana w przetargu firma Thales. Podobna modernizacja została już przeprowa-

dzona na liniach Jubilee i Northern.

Dzięki niej nie tylko wzrosła częstotliwość kursowania pociągów, ale także jest mniej opóźnień i przerw spowodowanych awariami.

– To będzie duży krok do przodu i wielka zmiana dla milionów pasażerów. Obecnie stosowany system należy do najstarszych na świecie. Część urządzeń pochodzi jeszcze sprzed II wojny światowej – powiedział Andrew Pollins, dyrektor zarządzający London Underground.

W planach na przyszłość (po zmodernizowaniu sygnalizacji na czterech wymienionych liniach) jest wymiana taboru i systemu sterowania ruchem na liniach Piccadilly, Central, Bakerloo oraz Waterloo & City. « 14/06/2016 17:34:16

Fot. Myrabella / Wikimedia Commons

039 Tower Bridge zostanie zamknięty Jeden z najbardziej rozpoznawalnych londyńskich mostów wymaga pilnego remontu – informuje BBC. Licząca 122 lata konstrukcja w październiku zostanie zamknięta na 3 miesiące. Prace naprawcze zostaną przeprowadzone na zlecenie City of London Corporation. Przez Tower Bridge przejeżdża 21 tys. aut dziennie.

Most nie przechodził poważniejszych napraw od 35 lat.

Pół roku bez stacji Lambeth North

Diesel przestanie się opłacać?

Do tego będzie dążyć brytyjski rząd. Właściciele samochodów z silnikami Diesla muszą liczyć się ze wzrostem podatku drogowego – dowiedział się „The Times”.

Podwyżkę planuje ministerstwo transportu w ramach walki ze skażeniem powietrza w miastach. Auta z silnikami diesla emitują wprawdzie mniej dwutlenku węgla niż benzynowe, ale za to znacznie więcej rakotwórczego dwutlenku azotu.

Jak podaje gazeta, co roku w wyniku skażenia powietrza tym związkiem umiera co najmniej 7 tys. Brytyjczyków.

639-MAKIETA 2 24-41.indd 39

Auta z silnikami na ropę cieszą się dużą popularnością z uwagi na niskie koszty paliwa i opłaty. 15 lat temu rząd Gordona Browna obniżył akcyzę na ropę i podatek od aut zasilanych tym paliwem.

Zapowiedź podwyżki skrytykowała organizacja branżowa AA. Jej zdaniem, politycy demonizują silniki na ropę i dezinformują kierowców przekonując przed laty, że emitują mniej CO2, a obecnie, że są bardziej szkodliwe dla środowiska.

13 lipca rozpocznie się wymiana wind na stacji metra Lambeth North, na linii Bakerloo – poinformował Transport for London.

Niestety, wiąże się to z koniecznością całkowitego zamknięcia stacji aż do lutego przyszłego roku. Na stacji Lambeth North są dwie windy. Brano pod uwagę możliwość wymiany jednej po drugiej z utrzymaniem funkcjonowania stacji, ale jest to zbyt ryzykowne. Dźwigi mają po 30 lat i prawdopodobieństwo awarii jest bardzo duże, szczególnie gdy jedna winda miałaby przejąć cały ruch. Alternatywnym rozwiązaniem nie mogą być też spiralne schody, które są zbyt wąskie, by przejąć tłum pasażerów idących w przeciwnych kierunkach. W czasie zamknięcia Lambeth North będzie trzeba korzystać z sąsiednich stacji Waterloo, Elephant and Castle i Southwark lub z autobusów.

14/06/2016 17:34:22

040

TRANSPORT londyn

Mer Londynu i komisarz do spraw transportu ogłosili plan oszczędności w komunikacji miejskiej, który ma umożliwić zamrożenie cen na cztery lata przy jednoczesnym kontynuowaniu inwestycji.

Najwięcej, bo prawie 60 mln funtów, ma być zaoszczędzonych w wyniku renegocjacji kontraktów z podwykonawcami.

Wstrzymana ma być rekrutacja nowych pracowników, z wyjątkiem najbardziej kluczowych stanowisk. Pracę może stracić znaczna część z 3 tys. pracowników zatrudnianych prze agencje oraz blisko stu informatyków. Zamrożone mają być płace menedżerów, zarabiających powyżej 100 tys. funtów rocznie. Ponad 20 mln funtów oszczędności ma przynieść przegląd struktury zarządzania i likwidacja stanowisk, które się dublują.

A kolejne 20 mln konsolidacja projektów IT. To jednak kropla w morzu potrzeb. Jak ocenia Transport for London zamrożenie

Fot. Transport for London

Komunikacja miejska szuka oszczędności

cen na 4 lata spowoduje dziurę w budżecie sięgającą ponad 640 mln funtów.

Zaoszczędzą za to pasażerowie.

Gdyby coroczne podwyżki były konty-

nuowane na dotychczasowym poziomie, przeciętny londyńczyk wydałby w ciągu najbliższych czterech lat nawet 400 funtów więcej na podróże po Londynie.

Fot. Steve Heap / Shutterstock.com

Decyzja o rozbudowie lotnisk w ciągu miesiąca

639-MAKIETA 2 24-41.indd 40

Decyzja o budowie trzeciego pasa startowego na lotnisku Heathrow lub Gatwick zapadnie przed letnią przerwą Parlamentu – zapowiedział premier David Cameron.

Przerwa zacznie się 21 lipca.

Jak podaje „The Times”, oba porty lotnicze złożyły już w ministerstwie transportu poprawione aplikacje, torując tym samym rządowi drogę do podjęcia ostatecznej decyzji. Pozwolenie na rozbudowę może dostać tylko jedno lotnisko. Złożona z ekspertów komisja Davisa wskazała na Heathrow, ale przeciwko jest znaczna część mieszkańców Londynu i polityków oraz organizacje ekologiczne.

Zdaniem „The Times” Cameron poprze budowę trzeciego pasa na Heathrow, ale z ogłoszeniem decyzji wstrzymuje się do czasu zakończenia referendum na temat przyszłości Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej.

14/06/2016 17:34:25

041 AA chce zakazu wyłączania ulicznych latarni Organizacja motoryzacyjna AA wezwała parlamentarzystów do wprowadzenia przepisów zabraniających samorządom wyłączania ulicznych latarni. Lokalne władze robią to dla oszczędności. Tymczasem, według danych AA, na celowo zaciemnionych ulicach w ciągu ostatnich pięciu lat zginęło 11 osób. Zwiększyła się też liczba poważnych wypadków. Ja podaje „The Times”, propozycja zmiany prawa zostanie rozpatrzona przez parlamentarną komisję transportu. Z badań przeprowadzonych przez AA wynika, że latarnie wyłącza dla oszczędności co trzeci angielski samorząd. W niektórych gminach lampy gasną zimą już o godzinie 22:00.

Użytkownicy Twittera mogą odbierać w telefonie automatyczne powiadomienia o utrudnieniach w londyńskim metrze i na kolei.

Dotychczas trzeba było szukać odpowiednich tweetów, śledząc kilka profili moderowanych przez Transport for London, co było czasochłonne.

Dzięki pionierskiej współpracy londyńskiej komunikacji miejskiej z programistami z Twittera, uzyskanie informacji stało się o wiele szybsze i prostsze.

By dostawać komunikaty wystarczy wejść na stronę tfl.gov.uk/twitter-alerts i wybrać linie, które nas interesują. Można nawet ustawić godziny, w jakich wiadomości mają być wysyłane, by dostawać je na przykład tylko w czasie codziennej podróży między pracą a domem.

639-MAKIETA 2 24-41.indd 41

Błędny wydatek Blisko 100 tys. funtów wydała londyńska komunikacja miejska na plakaty, które informują, że Transport for London przeznacza cały swój dochód na modernizację sieci.

Jak informuje London Evening Standard, pieniądze wydano w ciągu 3 lat na projektowanie, druk i publikację. Jakby tego było mało, rzecznik prasowy TfL zapowiedział konieczność wymiany plakatów, bo w ich treści zaleziono błąd gramatyczny. Nazwę Transport for London autor hasła błędnie potraktował jako liczbę pojedynczą i napisał „doesn’t” zamiast „don’t”.

Rozrzutność ma się jednak wkrótce skończyć. TfL już szuka oszczędności, by przetrwać najbliższe 4 lata, w trakcie których zamrożone mają być ceny biletów. Będzie to spełnienie wyborczej obietnicy mera Londynu – Sadiqa Khana.

Fot. Marcin Urban

Twitter przyspiesza komunikację

14/06/2016 17:34:30

042

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A Przygotował: MARCIN URBAN Od 24.06. Orbit Tower, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford. Bilety: od £10 queenelizabetholympicpark.co.uk Mająca blisko 180 metrów długości zjeżdżalnia, zamontowana na wieży Orbit w parku olimpijskim, jest najdłuższą tego typu instalacją na świecie. Start znajduje się 76 metrów nad ziemią. Zjazd w dół z prędkością dochodzącą do 40 km/h zajmie ok. 40 sekund. Konstruktorzy liczą, że nowa atrakcja dołączy do listy „must see in London”. Przed karkołomnym zjazdem warto rzucić okiem na panoramę miasta, którą widać ze szczytu wieży.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 42

14/06/2016 17:26:45

ale rura!

639-MAKIETA 3 42-67.indd 43

© Queen Elisabeth Olympic Park

043

14/06/2016 17:26:47

© Succession Picasso/DACS London 2016

© Succession H. Matisse / DACS 2016; photo Philip Bernard

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

Henri Matisse, autoportret, 1918

wystawy » PAINTERS’ PAINTINGS: FROM FREUD TO VAN DYCK

23.06. – 04.09. National Gallery, Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Embankment.

Otwarte codziennie 10:00 – 18:00, w pt.

10:00 – 21:00. Bilety: £10 www.nationalgallery.org.uk

Portret kobiety: Dora Maar, 1942

» WEEKEND PUNK

Wystawa skupia ponad 80 obrazów, namalowanych na przestrzeni pięciu wieków, przez najbardziej znanych artystów świata. Wśród autorów są m.in. Matisse, Picasso, Degas i Van Dyck.

Wspólnym mianownikiem jest fakt, że wszystkie prezentowane prace znajdowały się w posiadaniu wymienionych malarzy i miały istotny wpływ na ich twórczość. Jak podkreśla galeria, to wyjątkowa okazja, by zobaczyć czym kierowali się przy wyborze obrazów do swoich prywatnych kolekcji.

© Tate Modern

25-26.06. Design Museum, 28 Shad Thames, Londyn SE1 2YD. Stacja: Tower Hill, Bermondsey. Otwarte: 12:00 – 17:00. Wstęp wolny designmuseum.org Na jednej z ostatnich wystaw w starej siedzibie Design Museum prezentuje historię subkultury punk, z okazji 40-lecia powstania tego ruchu. Ekspozycja, której towarzyszą warsztaty robienia punkowych ozdób, multimedialne prezentacje i występy „na żywo” skupia się na pokazaniu wpływu, jaki punk ma do dziś na projektowanie. Weekend Punk jest częścią trwającego cały rok programu Punk London.

» nowa, większa TATE MODERn Od 17.06. Tate Modern, Bankside, Londyn SE1 9TG. Stacja: Southwark, Blackfriars. Wstęp wolny www.tate.org.uk Dzięki okazałej dobudówce galeria Tate Modern niemal podwoiła swoją powierzchnię wystawową, a dzięki temu prezentuje jeszcze więcej prac najwybitniejszych współczesnych artystów z całego świata. Nowa część ma 10 pięter, a na jej szczycie znajduje się taras widokowy, umożliwiający oglądanie panoramy Londynu w promieniu 360 stopni. Przez trzy tygodnie po oficjalnym otwarciu w nowych wnętrzach będzie prezentowana sztuka na żywo. Galeria będzie w tym czasie otwarta do godz. 22:00.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 44

14/06/2016 17:26:49

Fot. Richard Hubert Smith

045 teatr » THE DEEP BLUE SEA National Theatre, South Bank, Londyn, SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. - sob. 19:30, dodatkowo sob.

14:15. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Portret kobiety zmagającej się z samotnością i niespełnioną pasją.

Historia zaczyna się po znalezieniu głównej bohaterki – Hester Collyer (w tej roli Helen McCrory), nieprzytomnej po nieudanej próbie samobójstwa. Wkrótce wychodzi na jaw jej romans z pilotem RAF i historia nieudanego małżeństwa.

» SOUL 15.06. – 03.07. Hackney Empire, 291 Mare Street, Londyn E8 1EJ. Stacja: Hackney Central. Spektakle: wt. – pt.

19:30, sob. 17:00 i 20:30, niedz. 17:00.

Bilety: od £10 www.hackneyempire.co.uk

Fot. Graeme Braidwood

Sztuka przybliża sylwetkę amerykańskiego kompozytora i wokalisty Marvina Gaye’a (1939 – 1984), który stał się legendą muzyki soul. Jest to koprodukcja Royal & Derngate Northampton i Hackney Empire w reżyserii Jamesa Dacre’a.

« THE QUITE HOUSE Do 09.07. Park Theatre, Clifton Terrace, Finsbury Park, Londyn N4 3JP. Stacja: Finsbury Park. Spektakle: wt. – sob. 19:30, dodatkowo czw. i sob. 15:00. Bilety: od £16.50 fertilityfest.com Spektakl w reżyserii Tessy Walker, to poruszająca komedia o ciężkiej drodze, którą muszą przejść niektóre pary, by cieszyć się macierzyństwem. Jess i Dylan to kochająca się para, która od dłuższego czasu marzy o powiększeniu rodziny. Sztuka jest prezentowana w ramach festiwalu Fertility Fest, składającego się także z warsztatów i dyskusji, poruszających sprawy związane z płodnością, in-vitro i wsparciem dla bezdzietnych kobiet.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 45

14/06/2016 17:26:50

Fot. Helen Maybanks

046

CAFÉ COOLTURA londyn

» NYT: RIPPLE / BESIEGED 30.06. - 02.07. Arcola Theatre, 24 Ashwin St, Londyn E8 3DL. Stacja: Dalston Junction.

Spektakle: patrz strona teatru. Bilety: £6.50 www.arcolatheatre.com National Youth Theatre, obchodzący w tym roku 60. rocznicę działności prezentuje dwie sztuki – “Besieged” i “ Ripple”, których reżyserami są Carolina Giammetta i Toby Clarke.

Występują w nich młodzi aktorzy, uczestniczący w programie skierowanym do młodzieży z grup wykluczonych społecznie.

kino » BARBERSHOP 3: A FRESH CUT Od 17.06. Komedia, USA. Reż. Malcolm D. Lee, wyst. Ice Cube, Eve, Nicki Minaj, Sean Patrick Thomas, Cedric The Entertainer Calvin, Eddie i reszta osiedlowej paczki musi zjednoczyć siły, by ocalić swój salon fryzjerski.

» TALE OF TALES Od 17.06. Horror fantasy, Włochy/ Francja/UK. Reż. Matteo Garrone, wyst. Salma Hayek, Vincent Cassel, Toby Jones, John C. Reilly, Shirley Henderson Surrealistyczny film jest kompilacją bajek pochodzącego z Neapolu poety Giambattisty Basilego. Rzeczywistość miesza się tu z fikcją oraz motywami znanymi z opowiadań braci Grimm, Hansa Christiana Andersena i Charlesa Perrault. Film był prezentowany na ubiegłorocznym festiwalu w Cannes.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 46

14/06/2016 17:26:52

047 » THE SECRET LIFE OF PETS Od 17.06. Animowany, USA. Reż. Chris Renaud, Yarrow Cheney, wyst. Louis C.K., Eric Stonestreet, Kevin Hart, Ellie Kemper, Lake Bell

© Diana Jarvis

Zazdrosny terrier Max rozpoczyna rywalizację o względy swoich właścicieli, gdy ci sprowadzają ze schroniska drugiego czworonoga. Wkrótce będą jednak musieli odłożyć waśnie na bok, by stawić czoła bandzie białego królika nienawidzącej zwierząt, będących pupilami ludzi.

inne » OPEN GARDEN SQUARES WEEKEND 18-19.06. Różne lokalizacje w Londynie.

Wstęp wolny. Bilety: £14 (na wejście do wszystkich ogrodów) www.opensquares.org Tylko raz w roku mamy okazję, by zajrzeć do najpiękniejszych londyńskich ogrodów miejskich. Polecamy szczególnie wizytę w Bedford Square (WC1B 3HH) – ogrodzie z przełomu XVIII i XIX wieku, Brunswick Square (WC1N 1AZ) – wpisanego na listę zabytków, Belgrave Square (SW1X 8QB) oraz Eaton Square (SW1W 9BN) – w pobliżu domu byłego premiera Neville’a Chamberlaina i aktorki Vivien Leigh.

W programie zwiedzania jest też spacer z polskojęzycznym przewodnikiem (19.06.).

Początek o 11:30 przy stacji metra St Pauls.

»

URODZINY KRÓLOWEJ Z KLOCKÓW LEGO

Legoland Windsor Resort, Winkfield Rd, Windsor SL4 4AY. Stacja: Windsor & Eton Central. Otwarte codziennie od 10:00.

Bilety: od £37 www.legoland.co.uk Legoland upamiętnił największy w historii Londynu wspólny lunch z okazji 90. urodzin królowej, wykonując miniaturową kopię imprezy, która odbyła się 12 czerwca na The Mall. Do budowy wykorzystano 30 tys. klocków, w tym ponad pół tysiąca do zrobienia członków rodziny królewskiej. Odtworzono scenki przy stołach, uliczne ozdoby i oczywiście majestatyczny Buckingham Palace.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 47

14/06/2016 17:26:53

Fot. Hannes Magerstaedt/Getty Images

Fot. Lisa Valder

048

CAFÉ COOLTURA londyn

» SIMPLY RED 27.11., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £56

Norma Winstone

»

URODZINOWY KONCERT: DUNCAN LAMONT I GOŚCIE

25.06., godz. 20:30. Jazz Café POSK, Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny, 238-246 King Street, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £12 Duncan Lamont – saksofonista będący ikoną brytyjskiej muzyki jazzowej, będzie świętował 85. urodziny w gronie innych znakomitych muzyków, wśród których są wokalistka Norma Winstone, laureatka Parliamentary Jazz Awards 2015 oraz Sarah Moule i Esther Bennett.

Fot. Didier Baverel/Getty Images

koncerty » JEAN MICHAEL-JARRE 07.10., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» JUSTIN BIEBER 11-12 i 14-15.10., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £53.50

» LAURA PAUSINI 15-19.06., godz. 19:00. Wembley Stadium, Wembley, Londyn HA9 0WS. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £49.50

» MARC ANTHONY 10.07., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

» DAVID GILMOUR 25-30.09., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

15.10., godz. 18:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: £43.75

Fot. Mike Hewitt/Getty Images

» COLDPLAY

» ANDREA BOCELLI 01.10, godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

» FATBOY SLIM 17.12., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £29.50

639-MAKIETA 3 42-67.indd 48

14/06/2016 17:26:55

049

639-MAKIETA 3 42-67.indd 49

14/06/2016 17:26:57

W KINACH SIECI ODEON OD 17 CZERWCA BELFAST BIRMINGHAM BROADWAY PLAZA BRISTOL CHARLESTOWN COVENTRY SKYDOME DERBY DUDLEY EDINBURGH LOTHIAN RD GLASGOW QUAY GREENWICH HOLLOWAY HULL KETTERING KINGSTON LEE VALLEY LEEDS-BRADFORD LEICESTER LIMERICK MANCHESTER MILTON KEYNES STADIUM PANTON STREET POINT VILLAGE SHEFFIELD SOUTHAMPTON STREATHAM TRAFFORD CENTRE UXBRIDGE THE CHIMES WIMBLEDON WREXHAM

639-MAKIETA 3 42-67.indd 50

14/06/2016 17:26:59

639-MAKIETA 3 42-67.indd 51

14/06/2016 17:27:01

Fot. Lisa Valder

052

CAFÉ COOLTURA wydarzenia

Na zdjęciu Norma Winston

Za zdowie Duncana Lamonta!

Tomasz Furmanek

»

Legendarny brytyjski saksofonista i kompozytor Duncan Lamont zdecydował się na świętowanie swoich 85. urodzin w Jazz Cafe POSK. Obok bohatera wieczoru wystąpią w tym koncercie bardzo specjalni goście, na czele z pierwszą damą brytyjskiego jazzu Normą Winstone, nagrodzoną w 2007 roku przez królową brytyjską medalem MBE za wybitne zasługi dla rozwoju kultury brytyjskiej oraz lauretką nagrody Parliamentary Jazz Awards 2015 dla najlepszej jazzowej wokalistki w Wielkiej Brytanii.

Podczas tego wyjatkowego koncertu będziemy mieli też okazję podziwiać inne gwiazdy brytyjskiej wokalistyki, jak Sarah Moule i Esther Bennett.

W trakcie wieczoru artyści zaprezentują wybór kompozycji z wielokrotnie nagradzanego śpiewnika Duncana Lamonta!

Duncan Lamont, prawdziwa ikona brytyjskiego jazzu, współpracował z największymi, m.in. z takimi artystami jak Henry Mancini, Benny Goodman, Count Basie, Peggy Lee, Frank Sinatra, Fred Astaire czy Paul McCartney.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 52

Jego piosenki były nagrywane przez Natalie Cole, Blossom Dearie, Mark aMurphy’ego czy dame Cleo Laine.

Poprosiłem Duncana Lamonta o kilka zdań na temat najjaśniejszej gwiazdy tego koncertu, Normy Winstone. Oto, co mi powiedział: „Norma dokonała przełomowego nagrania mojej piosenki „Manhattan in the rain”. Kiedy puściłem to nagranie Blossom Dearie, ta powiedziała: Nagram tę piosenkę, ale wiem, że nie będzie to tak dobra wersja jak Normy. To mówi wiele”. „Mam wrażenie, jakbym znał Normę od zawsze, braliśmy razem udział w niezliczonych sesjach nagraniowych. Przygotowałem dla niej wiele aranżacji, a ona zawsze wykonała wszystko z niezwykłą gracją i łatwością. Ona potrafi robić nieprawdopodobne wokalnie rzeczy z ogromną łatwością!”. „Odbyliśmy niezwykle ważne, muzycznie przełomowe tournee z big-bandem Kenny’ego Wheelera. Norma nigdy nie skarżyła się na fakt, jak diabelsko trudny muzycznie materiał musiała wykonywać i każdego wieczoru była doskonała! Ona, Kenny Wheeler i John Taylor ustanowili punkt odniesienia dla przyszłych generacji muzyków.”

Czego więc możemy się spodziewać w sobotę 25 czerwca wieczorem? Duncan Lamont stwierdza jednoznacznie: „Nastawmy się na wieczór pełen jakości, niespodzianek i cudownej muzyki!”.

A jak sama Norma Winstone w kilku słowach wyraża swoje zdanie na temat bohatera wieczoru? Oto jej wypowiedź: To po prostu wielki artysta, którego również bardzo lubię prywatnie! Zdecydowanie zalicza się do najważniejszych brytyjskich muzyków i saksofonistów jazzowych.

Zawsze zajmował bardzo wysoką pozycję na scenie jazzowej, pracował z wieloma z największych artystów, jak Henry Mancini, Benny Goodman, Count Basie, Frank Sinatra czy Blossom Dearie... Jest legendą!

Naprawdę lubię jego piosenki, a ponadto jest świetną osobą, wielką osobowością...

Pamiętam kiedy grał w big-bandzie Kenny’ego Wheelera. Od zawsze miał swój własny, niezwykły sposób improwizowania.

Jest wyjątkowym talentem!”.

Nie sposób oprzeć się takim rekomendacjom, szczególnie, że padają z ust tak wybitnych artystów Dodam, że każdy gość wieczoru otrzyma przy wejściu kieliszek polskiej wódki, jeżeli zechce wypić za zdrowie jubilata! «

Koncert odbędzie się w Jazz Cafe POSK w sobotę 25-go czerwca w ramach cyklu „Tomasz Furmanek zaprasza… @ Jazz Cafe POSK”.

Artyści: Duncan Lamont - saksofon Norma Winstone - śpiew Esther Bennett - śpiew Sarah Moule - śpiew John Crawford - fortepian Simon Read - bas Steve Taylor - perkusja Drzwi otwarte/bar: 19:30 Muzyka: 20:30 Bilety: £12 przy wejsciu lub na www.wegottickets.com

Polecamy też:

www.normawinstone.com www.sarahmoule.net www.myspace.com/ estherbennett

14/06/2016 17:27:01

053

639-MAKIETA 3 42-67.indd 53

14/06/2016 17:27:02

054

CAFÉ COOLTURA fotoreportaż

Dzień otwarty w Polskim Ośrodku Lewisham Przygotował: Marcin Urban

»

W wydarzeniu wzięło udział ponad 200 osób. Wśród zaproszonych gości byli m.in. Marta Miluska – wicekonsul RP, Malcolm Ball – pracownik rady miasta Lewisham i Giuseppe Grossi – aktor mieszkający w Lewisham. Imprezę uświetnił koncert Basi Bozzao i jej przyjaciół, Magdy Czułej z zespołem, a także Andrzeja Gaja, który na występ przyjechał specjalnie z Hull.

Poza tym zostały przygotowane takie atrakcje jak: turniej tenisa stołowego, 639-MAKIETA 3 42-67.indd 54

sesja fotograficzna, masaż, refleksologia, makijaż, kurs robienia piniaty oraz loteria z nagrodami. Goście mieli okazję spróbować polskich wędlin i domowych wypieków.

Polski Ośrodek Lewisham jest organizacją charytatywną założoną w 1963 roku, która pierwotnie miała pomagać polskim imigrantom, którzy trafili do Londynu po II wojnie światowej. Do dzisiaj organizacja pomaga osobom emigrującym z Polski w sprawach urzędowych, mieszkaniowych, krzewi polską kulturę i język. « 14/06/2016 17:27:04

Fot. Marcin Libera

055

639-MAKIETA 3 42-67.indd 55

14/06/2016 17:30:02

056

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA Redaguje PIOTR DOBRONIAK

Widziałam, jak zamordowano moją siostrę

»

Nourig Apfeld ma siedem lat, kiedy wraz z rodziną przybywa z Syrii do Niemiec. Wkrótce potem jej siostra Waffa zaczyna się buntować przeciwko twardym zasadom muzułmańskich rodziców.

Za dążenie do wolności płaci życiem: w 1993 roku ginie zamordowana przez własną rodzinę. Nourig ze strachu, że grozi jej taki sam los, ucieka z domu.

Po latach dogania ją przeszłość. Policja zmusza Nourig do złożenia zeznań, obiecując jej nowe życie w ramach programu ochrony świadków.

Po skazaniu ojca władze nie dotrzymują obietnicy. Nourig znów ucieka przed zemstą rodziny. «

Pani zyskuje przy bliższym poznaniu

Wowa, Wołodia, Władimir

Niech się nigdy nie kończy

Znakomita autorka, znawczyni problematyki rosyjskiej, ujawnia nieznane na ogół fakty z życia prezydenta Rosji.

Historia życia Władimira Putina, którą czyta się jak kryminał.

W Göteborgu panuje niezwykle upalne lato. W parku znaleziono zwłoki zgwałconej dziewczyny. Komisarz Erik Winter odkrywa, że w tym samym miejscu pięć lat wcześniej popełniono podobne przestępstwo, do dziś jednak nierozwiązane.

Aktorka. Żona. Matka. Krystyna Janda.

Nie ma w Polsce osoby, która nie znałaby jej głosu, śmiechu i energii. W każdej ze swoich ról teatralnych czy filmowych zjawiskowa i profesjonalna.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 56

14/06/2016 17:27:11

057 Tajemnica Black Rabbit Hall

»

Sekret tak okrutny, że nie sposób wymazać go z pamięci, już na zawsze odmieni tę rodzinę.

Amber Alton wie, że w Black Rabbit Hall, kornwalijskiej posiadłości rodziny, czas płynie inaczej niż w Londynie.

W domu nie ma dwóch zegarów, które wskazywałyby tę samą godzinę. Każde idealne lato zdaje się trwać poza czasem. Niewiele się dzieje. Ale pewnego dnia wszystko się zmienia…

Trzydzieści kilka lat później Lorna postanawia urządzić wesele w pokrytej patyną czasu, okazałej rezydencji Black Rabbit Hall. Podczas spaceru po lesie do Lorny powracają

na wpół zatarte wspomnienia związane z matką. Coraz bardziej intrygujące są również zawiłe dzieje posiadłości. Wiedziona potrzebą poznania własnej historii, a także losu mieszkającej tu w przeszłości szczęśliwej rodziny, szuka odpowiedzi na nurtujące ją pytania. «

Nienachalna z urody

Masa o kilerach polskiej mafii

Maria Czubaszek zdradza swoje sekrety i po raz pierwszy mówi o sobie tak szczerze. I tak dużo. Opowiada o ludziach, z którymi się przyjaźniła, pracowała, których mijała w życiu. Komentuje sytuację w kraju (także tę po „dobrej zmianie”).

Kim byli zabójcy, którzy wykonywali wyroki śmierci na zlecenie bossów polskiego świata przestępczego?

Czy rzeczywiście byli zimnymi profesjonalistami, dla których ludzkie życie nie miało żadnej wartości?

639-MAKIETA 3 42-67.indd 57

Ostatni list Majka Czerska podobno ma męski charakter. A raczej męskie podejście do życia. Brać, wycisnąć, zostawić. A co tam! Wiarołomna cyniczka, egoistka, przewrotna... A może jednak marzycielka, wrażliwa, miła, serdeczna i ciepła?

Wszystkie książki w dobrej cenie znajdziesz na:

BookTO.pl

14/06/2016 17:27:16

058

CAFÉ COOLTURA TECHNOLOGIE + WIADOMOŚCI MUZYCZNE Źródło: CENTRUM PRASOWE PAP/ DOOGEE GLOBAL Redaguje PIOTR DOBRONIAK

DWA FOTOAPARATY 8,0 MP, FOTOAPARAT PRZEDNI Z 4 MIGAWKAMI Fotoaparat przedni i tylny zostały usprawnione do 8,0 MP, z automatycznym systemem upiększania i 4 trybami migawek: migawka głosowa, migawka linii papilarnych, migawka uśmiechu i migawka gestu V.

METALOWA RAMA I ZAOKRĄGLONY KSZTAŁT

Usprawniono również konstrukcję - rama z powlekanego metalu i zaokrąglony kształt nadają telefonowi bardziej stylowy wygląd i wrażenie.

DOSTOSOWANY INTERFEJS UŻYTKOWNIKA OPARTY NA SYSTEMIE ANDROID 6.0

Doogee X5 Max Nowy smartfon zawiera system Android 6.0, baterię 4000 mAh oraz czytnik linii papilarnych.

To wszystko za niespełna pięćdziesiąt funtów.

»

X5 MAX firmy DOOGEE, najbardziej oszczędny smartfon 2016 roku, będący usprawnioną wersją X5, cieszącego się wzięciem w 2015 roku jest już w sprzedaży i zawiera sześć udoskonaleń.

BATERIA O WYSOKIEJ ŁADOWNOŚCI 4000 MAH

Dodano baterię o wysokiej ładowności 4000 mAh bez powiększenia jej grubości. Ładowność podniesiono o 67%, co stanowi 2,5 dnia użytkowania w normalnych warunkach.

639-MAKIETA 3 42-67.indd 58

SZYBKI CZYTNIK LINII PAPILARNYCH Z 7 FUNKCJAMI DOOGEE dodała do urządzenia czytnik linii papilarnych, stosowany zazwyczaj w prestiżowych modelach. Pozwala on na identyfikację w zakresie 360 stopni, potrafi zapisać pięć różnych odcisków palców i może poszczycić się siedmioma funkcjami, takimi jak blokada aplikacji, sterowanie fotoaparatem, launcherem, galerią, muzyką i plikami wideo, funkcją blokowania i odblokowania ekranu.

Najnowsza aktualizacja systemu Android 6.0 z pozwoleniami dla aplikacji chroni prywatność użytkownika przed złośliwymi aplikacjami. Wraz z usprawnionym interfejsem użytkownika usprawniono także doświadczenie użytkowania i przyśpieszono aparat w porównaniu z poprzednią wersją.

SYSTEM PODWÓJNEJ TOŻSAMOŚCI

Nowa funkcja pozwala użytkownikom na korzystanie jednocześnie z dwóch kont w aplikacjach sieci społecznościowych, na przykład Facebook, Twitter i innych. Użytkownik ma tym samym możliwość oddzielenia życia profesjonalnego i prywatnego.

Ponadto X5 MAX posiada 5-calowy ekran IPS i obsługuje dwie karty SIM. DOOGEE, który jest światowym producentem inteligentnych urządzeń końcowych, daje światu tanie, a zarazem wydajne smartfony oraz inne inteligentne urządzenia końcowe. Zgodnie ze swoim motto „uczciwość, innowacja i duch pionierski” firma urosła do skali wpływowego producenta, ustalającego kierunek rozwoju w tej dziedzinie i sprzedającego swoje produkty w ponad 200 krajach i regionach Europy, Ameryki Północnej, Azji, Bliskiego Wschodu i Afryki. « 14/06/2016 17:27:17

059 wiadomości muzyczne

Numer Raz powraca i jest w swojej najlepszej formie

»

Zawsze Spoko we współpracy z Aloha Entertainment i NWJ prezentuje teledysk „Serum Prawd”, który jest pierwszym singlem zapowiadającym nowy album rapera „Numer kiedy płyta?”. Gościnnie w kawałku pojawia się Bartek Królik. Bit wyprodukował Euri. Za realizację teledysku odpowiada ekipa Dobrekino Studio. Refren „Serum prawdy” zainspirowany jest utworem Andrzeja Rybińskiego „Nie liczę godzin i lat”, który ukazał się na płycie „Czas relaksu” z 2006 roku. «

Okoliczny Element „Powrót na dzielnię”

»

Okoliczny leci konsekwentnie i wjeżdża z kolejną płytą. „Powrót na dzielnię” to powrót zasad, to staro-nowoczesny Mej i Ninjah. Za produkcję kawałków odpowiedzialni są Bimberland i Spalchemik.

Szukając inspiracji i odpowiednich warunków, zespół przeniósł się do Studia BA!Sen. Po wielu dniach, Ninjah i Mej powrócili na dzielnie z nowym materiałem. Gościnnie na albumie udzielili się Dj Krootki i Dj Brk. Album to 17 kawałków, które tworzą kolejną okoliczną historię. To kolejny etap misji i może nieco poważniejszy Okoliczny. Ale spokojnie, jest klasycznie relaks, w końcu rap powstawał pomiędzy grillem, piciem brona i pływaniem w basenie. «

MAXIM „Po prostu leć” Trzeci singiel z albumu MAXIM „MAXIMUS” to nietuzinkowe połączenie mocnej muzyki gitarowej z wyjątkowym stylem Maxima. Na perkusji zagrał Jakub Rajecki, natomiast na gitarze Sergiusz Lasik. Bas to robota Piotrka Ignatowicza, a wpadający w ucho refren zaśpiewał Mateusz Wasilewski. Wisienkę na torcie postawił Dj Fejm McFly, dodając pierwszorzędne skrecze. Całość wychodzi poza ramy hip-hopu i jest dowodem na to, że miksowanie gatunków muzycznych to nie tylko eksperyment, lecz także odkrywanie nowych horyzontów. Po prostu leć!

Więcej na:

FB/Aloha Entertainment

639-MAKIETA 3 42-67.indd 59

14/06/2016 17:27:20

060

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Schabowy na Jawie W języku Tamilów „kari” oznacza dobrze przyprawiony sos. Karahi, to nazwa naczynia do gotowania, które wyglądem przypomina woka i używany jest w całym rejonie Oceanu Indyjskiego. Cokolwiek by nie powiedzieć, jedno jest pewne: curry pochodzi z Indii.

Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

W naszym rejonie geograficznym potrawy tego rodzaju są raczej ciekawostką kulinarną aniżeli daniem stosowanym. I bardzo niedobrze. Należy poszerzać horyzonty, kulinarne również.

Dania curry to bardzo proste potrawy, które od wieków stanowią podstawę wyżywienia jednej ósmej ludności świata.

Przeciętnemu obywatelowi kraju nad Wisłą curry kojarzy się z Indiami. Bardzo to jednak płytkie skojarzenie i warto zweryfikować pewne stereotypy.

Zacznijmy od pochodzenia tej niezwykle aromatycznej kuchni. Prekurso639-MAKIETA 3 42-67.indd 60

rami były oczywiście Indie. Nieopisane bogactwo aromatów, przypraw i ziół leży u podstaw specyficznej kuchni w całym rejonie. Większość składników jest do siebie podobna we wszystkich odmianach curry. Czosnek, cebula, kmin rzymski, chilli, imbir, kurkuma czy tamaryd to podstawa. Kolendra, goździki, kardamon i nasiona fenikułu również. Ale zapewniam was, że kuchnia Indii nie doczekała się jeszcze fachowego opracowania.

Po prostu jest to zbyt obszerna wiedza, aby można ją było zawrzeć w książce kucharskiej. Potrawy curry w różnej postaci okrążają świat, korzenie mają w Indiach. ale jak każda kuchnia ¬ ewoluowała zależnie od miejsca i oczywiście przyzwyczajeń ich zjadaczy.

Mieszkańcy Indii są twórcami curry, ale największy wkład w rozpowszechnienie tej potrawy a właściwie jej wielu odmian mają Brytyjczycy. Wylądowali w Indiach w 1608 r. i pozostawali tam do 1947 roku, a więc ponad 300 lat. Co ciekawe, pierwsza angielska książka kucharska pochodzi z roku 1390, czyli 218 lat wcześniej i nosi tytuł „The Forme of Cury”. Zbieżność jest czysto przypadkowa, ponieważ użyte słowo „cury” jest zapożyczeniem z języka francuskiego gdzie „cuire” oznacza gotować.

Receptury kucharskie przemieszczały się razem z kupcami przez całe wieki, mieszały się ze sobą i wzajemnie przyprawiały.

Indie były największą kolonią, ale nie jedyną. Anglicy panowali niepodzielnie 14/06/2016 17:27:22

061 nad Malezją, Sumatrą i w Singapurze. Założyli tam wielkie uprawy kauczuku i herbaty, a robotnicy na plantacjach i kucharze w angielskich domach pochodzili z Indii lub południowych Chin. To oni do malajskich curry wprowadzali i hinduskie korzenie, i chińskie sosy, i typowe dla regionu aromatyczne świeże przyprawy, i mleko kokosowe. Podobnie było w Indochinach czyli w rejonie Kambodży, Laosu i Wietnamu. Tam curry trafiło już dużo wcześniej, ale dopiero francuskie panowanie, a wraz z nim napływ siły roboczej z Indii sprawiły, że curry zaczęło przybierać francuskie formy z wietnamskim akcentem. Przede wszystkim widać to w użyciu przypraw. Kuchnia indyjska pełna jest suszonych mieszanek, natomiast Wietnam i Tajlandia słyną bardziej ze świeżych ziół. I teraz niektóre indochińskie curry przypominają francuskie ragout z niedużą ilością mięsa, ziemniakami i marchewką. Jada się je z bagietką lub makaronem. Tajlandia od wieków handlowała z Indiami, oba kraje miały zbliżoną kulturę i kuchnię. Podobnie jak Hindusi, Tajowie kochali wszystko, co ostre i aromatyczne, mieli także dostęp do iden-

639-MAKIETA 3 42-67.indd 61

tycznych przypraw. A jednak curry tajskie smakuje inaczej niż indyjskie. Więcej tu mleka kokosowego i chili, mniej kminu rzymskiego i kolendry.

Curry jada się nawet w Afryce, gdzie Hindusi porywani przez handlarzy pracowali na plantacjach. Mieszanki indyjskich przypraw z afrykańskimi daniami stworzyły zupełnie nową wartość kulinarną. W Republice Południowej Afryki przyprawę curry dodaje się niemal do wszystkiego. Burowie mają mieszankę do potjiekos, czyli gulaszu z mięsa i warzyw, podają sosy curry do frytek i kiełbasek.

Imigranci z Włoch robią pizzę curry, a Meksykanie przyprawiają curry chili con carne. Nawet Niemcy maja swoją kiełbasę z sosem curry (ohyda).

Curry do Polski dociera powoli jak na razie. Mam jednak nadzieję, że ma jakieś szanse, bo można na przykład połączyć schabowego z pysznym sosem curry z Jawy.

Smakuje wyśmienicie i nazywa się Katsu.

KATSU SOS

SKŁADNIKI: 2 łyżki stołowe masła

2 ząbki czosnku, drobno posiekane 1 mała cebula posiekana w kostkę 3 zielone jabłka 500 ml wrzątku 2 banany pokrojone w plasterki 2 łyżki stołowe miodu 1 łyżka stołowa turmeriku 1 łyżeczka od herbaty przyprawy madras 2 łyżki stołowe ketchupu 450 ml bulionu Sól i pieprz 1 łyżka mąki ziemniaczanej z odrobiną wody do zagęszczenia.

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA: Masło rozpuścić w garnku i podsmażyć na nim cebulę i czosnek. Następnie dodać obrane i pokrojone drobno jabłka, wrzątek, banany, miód, kurkumę oraz przyprawę madras i ketchup. Gdy sos się zagotuje dodać bulion i gotować ok. 15 min. Następnie dodać rozrobioną w niewielkiej ilości wody mąkę ziemniaczaną i gotować jeszcze 5 min.

Ten sos, podany z naszym rodzimym schabowym, przeniesie nas w inny świat.

Smacznego!

14/06/2016 17:27:23

062

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Nie dziel włosa na czworo!

639-MAKIETA 3 42-67.indd 62

14/06/2016 17:27:39

063 Rozdwajające się końcówki włosów to najczęściej występujący problem z pasmami. Na szczęście natura ma swoich sprzymierzeńców w walce z tą przypadłością!

dzić? Wystarczy połączyć ze sobą pół kostki drożdży, łyżkę miodu i oleju rycynowego. Papkę można zagęstnić łyżeczką skrobi ziemniaczanej. Po rozprowadzeniu na włosy trzymamy ją ok 20- 30 minut, po czym spłukujemy. Efekt, to cudownie miękkie włosy, bardzo podatne na stylizację! Warto też wiedzieć, że składniki potrzebne do tej maski działają wzmacniająco nie tylko na końcówki, ale też na cebulki włosów i przyspieszają ich wzrost!

OLEJEK ARGANOWY

Dziś to niekwestionowany lider wśród olejków naturalnych, używanych jako kosmetyki. Działania olejku arganowego nie sposób przecenić – to niezwykle bogate źródło witaminy E i kwasów tłuszczowych, które odżywią i zregenerują nawet mocno przesuszone pasma.

Szampon czy odżywka z olejkiem arganowym przywróci dawną kondycję zniszczonym włosom. Olejek ten delikatnie zamyka rozszerzające się łuski włosa i dzięki temu przyspiesza jego regenerację. A przy tym nadaje zmysłowy połysk i ogólnie wzmacnia pasma. Nic dziwnego, że Marokanki słyną z przepięknych, lśniących włosów...

OLEJEK KOKOSOWY JOANNA BIELAS, MW MEDIA

»

Już nasze babcie wiedziały, jakie cuda potrafią zdziałać produkty dostępne niemal w każdej lodówce. My jednak... rzadko po nie sięgamy, woląc drogie preparaty reklamowane przez gwiazdy. To błąd, ale żeby się o tym przekonać, trzeba choć raz spróbować zabiegów z użyciem jajka lub drożdży w zaciszu własnej łazienki.

DROŻDŻE I JAJKO

Najprostsza do zrobienia jest zwykła maseczka przy użyciu żółtka, kilku kropel oliwy i soku z cytryny. Jej efekt można podziwiać po kilku minutach, gdy zmyjemy maskę, umyjemy i wysuszymy czuprynę. Miękkie, puszyste, a przy tym silne włosy po same końce przekonają każdą kobietę, że czasem warto sięgnąć po metody, które wydają się nam przestarzałe.

Podobna zasada dotyczy maseczki z drożdży spożywczych. Jak ją przyrzą639-MAKIETA 3 42-67.indd 63

Ten olejek, pozyskiwany przez ogrzanie i tłoczenie kopry – twardego miąższu palmy kokosowej, jest najczęściej wykorzystywany do pielęgnacji włosów suchych, pozbawionych blasku, niezdy-

scyplinowanych. Wystarczy kilka kropli wmasowanych w skórę głowy i we włosy, by przywrócić włosom dawną kondycję.

Najlepsze efekty można zaobserwować po dłuższym stosowaniu kosmetyków zawierających olejek kokosowy. Preparat doskonale też wpłynie na końcówki włosów , które dzięki działaniu licznych witamin, znów staną się silne i odbudowane.

Powinny więc po niego sięgnąć nie tylko osoby, które chcą się pozbyć rozdwajających się końcówek, ale także panie z puszącymi się, trudnymi do ułożenia pasmami.

POKRZYWA

Dobroczynny wpływ tej rośliny na kondycję skóry głowy i samych włosów znamy od dawna, ale... nie zawsze potrafimy to docenić. Działanie pokrzywy opiera się na gruntownym wzmocnieniu włosów dzięki wysokiej zawartości krzemu w tej roślinie.

Mamy po ręką wiele preparatów zawierających wyciągi z pokrzywy. Szampony, odżywki czy maski przydadzą się w codziennej pielęgnacji. Jednorazowemu wzmocnieniu pomogą płukanki – te z drogeryjnej półki, oraz samodzielnie sporządzone w domowym zaciszu. Wystarczy zalać torebkę ziół wrzątkiem i napar, po ostudzeniu, powoli polać na włosy. Płukanka koniecznie zimna, zamknie łuski włosa, nada mu połysku, a przy tym nie obciąży struktury pasm, jak czynią to nieraz gotowe kosmetyki.

JEDWAB

Każdy, kto choć raz używał kosmetyków zawierających ten składnik, chętnie do niego wraca. Pielęgnacja włosów przy użyciu preparatów zawierających proteiny jedwabiu jest bowiem bardzo przyjemna. Wystarczy już choćby kilka kropel jedwabiu, by podratować stan nawet bardzo zniszczonych pasm. Kosmetyki zawierające jedwab pomogą zdyscyplinować włosy puszące się, zniszczone po zabiegach w salonach fryzjerskich, ochronią przed wysuszeniem po np. prostowaniu włosów. Ale nawet gdy nie ingerujemy tak intensywnie w wygląd naszej czupryny poprzez np. rozjaśnienie i tak zawsze warto sięgnąć po preparaty z proteinami jedwabiu – by cieszyć się naturalną i zdrowo wyglądającą wiosenną fryzurą! « 14/06/2016 17:27:45

064

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

639-MAKIETA 3 42-67.indd 64

14/06/2016 17:27:47

065

639-MAKIETA 3 42-67.indd 65

14/06/2016 17:27:48

066

CAFÉ COOLTURA TWÓRCZOŚĆ CZYTELNIKÓW Redaguje Piotr Dobroniak info@cooltura.co.uk

Fot. Tadeusz Żyszkowicz

Tadeusz Żyszkowicz

Liśćmi szeleści Nigdy dosyć przemiłej pieśni.

W czerwcu

Gdy tę melodię lata słyszę A chwalę błogą czerwcową ciszę I jest mi dobrze, sielsko, przyjemnie Obraz dzieciństwa budzi się we mnie.

W czerwcu długie upalne dni Spokojnie Lato głosem owadów brzmi Posrebrza żyto Pozłaca pszenicę Przed żarem słońca chronimy lica.

W cieniu wtedy najmilsze chwile Odpoczywam Leżę, obok wspomnień wiele Wietrzyk owiewa

639-MAKIETA 3 42-67.indd 66

Poranek Chłód co doliną Lekką mgiełką schodzi Orzeźwia poranek.

Zanurzam się w perłach Kroplach srebrzystych Łące bielą osnutej.

Dołem zakrytej Wyżej przejrzystej.

Zza lasu witam Słońce kolorowe Jestem, chwilę witam.

Długo nie potrwa Co jest sielankowe.

Łąka bose stopy Srebrną rosą chłodzi.

14/06/2016 18:23:23

067 Życie Miałkich wspomnień garść Niewiele warte chwile Na mało mnie stać A chciałbym dać tyle. Życia ducha hart Zdał się niewiele Tynfa kłaka wart Kamrat kłamał mile.

Bard Świąteczna okolica, niedziela Skończony mszy świętej czas.

Rower, mini kram.

Poezja na straganie Marlboro for sell Cicho szeptane.

Sprzedawca Zarośnięty stary bard Zaufania nie wzbudza Towar, może mało wart?

Może pieniądze wyłudza?

639-MAKIETA 3 42-67.indd 67

Zerkasz krótko, ot tak Trzeba gdzieś patrzeć Książki przyciągają wzrok Tomiki poezji, baśnie.

Poety z termosu łyk Płyn gębę wykrzywia Z ust chrapliwy głos Kupujcie! Dobre jest!

Nie sprzedaję badziewia!

Rower Przyjaciel największy, rzadko zawodny Niekoniecznie piękny, niekoniecznie modny Wiele lat, ulicami Londyn przemierzamy Deszczyk czy ulewa, razem czas spędzamy.

Rower jest zielony kolor ulubiony Taki tylko jeden w Londynie spotkamy Sprayem malowałem, mam wiele nadziei Nadana mu krasa uchroni od złodziei.

Rumaczku mój miły Ty mój wierny druhu Uwielbiam te chwile Gdy jesteśmy w ruchu.

Zrobiliście fajne zdjęcie?

Napisaliście krótkie opowiadanie?

Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty Swoje prace wysyłajcie na:

info@cooltura.co.uk z dopiskiem: „Guest Room”

14/06/2016 17:27:53

068

639-MAKIETA 4 68-87.indd 68

14/06/2016 17:31:28

069

639-MAKIETA 4 68-87.indd 69

14/06/2016 17:31:30

070

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

639-MAKIETA 4 68-87.indd 70

SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Barking Pokoj dwuosobowy w Barking, bardzo dobre warunki, spokoj-cena 130£tyg. plus depozyt, rachunki wliczone. tel.07964537030 > Bounds Green, N11 2HB – 2 bed dom. £1300/mies-2 podwojne sypialnie na 1 pietrze, lazienka z wanna, oddzielna kuchnia, salon, parking. Dostepne od zaraz.

02088851890, 07436582104, 07436792779 > Bush Hill Park wynajme dwojke w domu czystym z ogrodem po remoncie internet I rachunki wliczone 140 za tydz I dwa tyg depozyt 07545864467 / 07508560146 > Camberwell Green pokój to wynajecia dla jednej osoby . Dobre warunki Camberwell Green Telefon 07572061043 > Camberwell. Wynajme

samodzielna nowoczesna kawalerke dla pary. Bardzo ladne miejsce.

(2zona) 07949083585

> Camden pokoje do wynajęcia okolica Camden 2 minuty od metra (Chalk Farm). Wysoki standard.

Kontakt pod nr 07944307263

(usługi)

Telefonicznie:

mieszkania do wynajęcia

> Canning Town - pokoj do wynajecia ,rachunki, internet wliczone. 2 strefa, w mieszkaniu 2 osoby, dobry dojazd do Stratford, canary, O2arena, Centrum, 07861856252 > Ealing Broadway wynajme 1bedroom umeblowane na Ealing nie daleko metra stacji Ealing Broadway blisko dzielnica spokojna do wynajęcia od zaraz numer kontaktowy 07533797557 > Enfield Town 1 bedroom flat w

centrum Enfield Town mieszkanie umeblowane czyste zadbane blisko kolejki i sklepow wlasne miejsce parkingowe EN12 cena 950f 07405661989

> Enfield wynajme dwojke jako jedynke w domu po całkowitym remoncie 3 osoby do łazienki internet I rachunki wliczone 125 za tydz plus 2 tyg depozyt 07508560146 > Enfield, EN1 4NJ, 2 bed flat na

parterze, po remoncie.£1200/ mies.

Blisko stacji Turkey Street i sklepow.

2 podwojne sypialnie( jedna z wlasna lazienka), kuchnia, lazienka, salon. Parking. Dostepny od zaraz.

02088851890, 07715677401, 07436582103.

> Enfield, EN1 4UZ, 2 bed flat w spokojnej okolicy, £1245/mies. 1 pietro. Podwojna sypialnia, pojedyncza, lazienka z wanna, kuchnia, salon. Parking. Dostepny od 3 czerwca. 02088851890, 07436582103, 07715677401 > Great Totham wynajme duzy pokoj w cichej dzielnicy Great Totham w Essex kolo Maldon dla jednej osoby.Koszt£100/tyg +depozyt. Dom zadbany w którym mieszka tylko jedna osoba.

07868729096 > Great Totham wynajme duzy pokoj w dzielnicy Great Totham, Essex (10 min od Maldon) Dom jest zadbany w którym mieszka tylko jedna osoba. Cena 07868729096 > Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel. 07523510272 > Ilford Pokój jedynka w Ilford warunki bardzo dobre, 70£ tygodniowo plus depozyt. rachunki I WiFi wliczone. zapraszam nr.tel 07964537030 > Luton do wynajęcia 2-pokojowe mieszkanie w centrum Luton.

Kuchnia z pokojem dziennym, 2-sypialnie oraz łazienka z wanna.

Dostępne od 01/07/16.

Umeblowane lub nie.

07738810510 > N17 6RU, Pokoj dwójka £130/ tyg + rachunki do podzialu z lokatorami . Wspolna kuchnia , lazienki , ogrod. Dostepna od zaraz.

Joanna 074 367 92779 > New Barnet, EN5 1QJ , 3 bed Apartment £1500/mies. Na 2 pietrach. Mieszkanie posiada 3 podwojne sypialnie, kuchnie z

14/06/2016 17:31:31

071 jadalnia , 2 lazienki i taras. Dostepny od 16 czerwca. 02088851890, 07436582103, 07436792779

> Norbury jedynka na Norbury w dużym domu,wysoki standard, 3 łazienki, sklepy, stacja, autobus blisko, internet, ogród. Dla spokojnej pracującej osoby. 120£/tyg od 2 lipca 07912105252 > Palmers Green pokoj na Palmers Green,120f tydz. internet, rachunki wliczone, mala liczba osob.

Poszukuje spokojnej, lubiącej czystość osoby. Tel. 07737175119.

Zapraszam > Perivale duzy pokoj dla dziewczyny bez nalogow na Perivale tel. O7826851065 > Potters Bar, EN6 5QQ – 3 bed dom - £1645/mies. –2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, lazienka z wanna, oddzielna toaleta, duzy salon, kuchnia i duzy ogrod.

Mozliwosc dofinansowania.

02088851890, 07715677401 > Romford nice double room to rent with separated wc and shower for 140£ per week in Romford station. 07472383311 > Seven Kings witam mam 1 bedroom flat do wynajecia po remoncie ladne mieszkanie z podjazdem blisko stacji Seven Kings 07459270516 > Stockwell, wynajmę miejsce w

pokoju dla mężczyzn we flacie czystym i spokojnym.

Tel.07940186730 lub 07448409376 po 16-tej

> Stockwell. Wynajme miejsce w pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min.od st.metra, tel.07748348973 po 17.00-tej. > Wembley Central. Pokój dwójka dla jednej osoby(120) i pokoj jedynka(80) w domu z ogrodem do wynajęcia od 11/06. Rachunki i WiFi wliczone. 2 tygodnie depozytu 07511212458 > Winchmore Hill, N21 1JT, 2 bed flat, £1350/mies. Mieszkanie na 1 pietrze z oddzielnym wejściem i ogrodem, 1 podwojna sypialnia,1 pojedyncza, oddzielny salon, kuchnia, Blisko stacji.

02088851890, 07436582103 > Winchmore Hill, N21 1RD, 2 bed flat, £1350/ mies. Piekne, duze mieszkanie po remoncie, na pierwszym pietrze. 2 podwojne sypialnie, oddzielny salon, kuchnia, lazienka, ogrod, podjazd. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07715677401, 07436582104.

639-MAKIETA 4 68-87.indd 71

> Witam mam pokój do wynajęcia 2 osobowy lub 1 osobowy duży czysty umeblowany z internetem wolny od zaraz dobra lokalizacja mila atmosfera domowa 07776820722 > Witam. Duza dwojka do wynajęcia w czystym i spokojnym domu. Szukam ludzi pracujacych nie nadużywających alokoholu. Pokoj w pełni umeblowany. 07850918811 > Witam. Mam do wynajecia duzy pokoj najlepiej dla pary. Pokoj w pelni umeblowany, nowe podwojne lozko, podwojna komoda, stolik, biurko, stolik pod telewizor.

07850918811 > Wood Green, N22 5QE , Pokoj duza jedynka £120/tydz + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami . Wspolna kuchnbia , lazienki , ogrod. Dostepna od zaraz.

Joanna 074 367 92779 > Wood Green/Turnpike Lane, N22 6AJ, Bedsit £145/tyg. + rachunki do podzialu z lokatorami.

Wspolna kuchnia, lazienki, ogrod.

Dostepny od zaraz. 07436792779, 07436582103.

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Poszukujemy kierowcy Vana w wieku od 26-40 lat do rozwożenia gazet na terenie wschodniego i południowego Londynu.

Praca dodatkowa 1 dzień w tygodniu. Po więcej informacji proszę o kontakt pod numerem 02088463612 lub wysłać maila na justyna@cooltura. co.uk.

Firma Sara-Int Ltd poszukuje księgową.

Wymagania: min 1 rok doświadczenia na terenie UK, znajomość VAT, PAI, self-assessment i LTD company. Dobry angielski w mowie i piśmie. Praca na pelen etat. e-mail:renia@ saraint.co.uk tel: 02088463606

14/06/2016 17:31:32

072

OGŁOSZENIA drobne

> Sprzątanie domów prywatnych w pd-zach Londynie. Wymagane: NIN, self -employed, doświadczenie, komunikatywny angielski.

Oferujemy £8,50/h, stala prace, full/ part time. 07827968486 > Scope HR Solutions poszukuje pracowników fabryki na terenie Tonbridge Kent niedalego Maidstone. Zainteresowanch prosze o kontakt 01622685259. Numer ref SSAC06 > Praca dla kobiet bez

doświadczenia! Oferujemy prace dla kobiet z komunikatywnym jez angielskim w domu opieki na Hanwell. Szkolenia na koszt pracodawcy!!! 07788947744

> Zatrudnimy fryzjera lub

fryzjerke praca od zaraz. Okolice Greenford O więcej informacji zainteresowane osoby prosze o kontakt 07976843858

> Duża międzynarodowa firma poszukuje kierowców LGV do pracy na terenie London Borough of Hounslow na kontrakt. Wymagania Prawo jazdy CPC angielski komunikatywny 07972004926 > Fryzjerka Damsko-Meska z

doswiadczeniem do salonu w wschodnim Londynie.

07746962153

> Szukamy doświadczonego

personelu sprzątającego, praca w pelnym wymiarze godzin w 4 i 5 gwiazdkowych hotelach. £7.20 £7.70 na godzine. Znajomosc angielskiego 0208 741 1190

> Poszukuje kosmetyczki na pol etatu, z doswiadczeniem w zabiegach takich jak manicure, pedicure, woskowanie, zabiegi na twarz itp. Dobry angielski.

07762541948 > Kosmetyczka - pokoj do wynajęcia w salonie w wschodnim Londynie. 07738430299 > Osoba do mycia samochodów

sciągania kol itp. przyjmę do zakładu blacharskiego. Dowoz do pracy ze stacji Upminster. 07399726067

> Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500 za dzien!

02037665330 please email zdjecie to info@planetofmodelling.co.uk > Potrzebujemy odpowiedzialnej,

639-MAKIETA 4 68-87.indd 72

milej osoby do mycia okien na terenie East London, stala pracawymagane driving licence/07846300239

> Dam prace. Firma RTS poszukuje kierowcow.Praca od poniedzialku do piatku.Tygodniowe wyplaty,stawka £300/tydzien wiecej info 07818507844 > Przyjme krawcowa z doswiadczeniem do zakladu krawieckiego 07877064720 > Praca dla pomocnika budowlanego. Kontakt pod nr 07944307263 > Do pracy w prywatnym ogrodku. zachodni londyn. tel.

07523510272

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Sprzataczka 3 lata dosw.

wysoki standard. szuka extra godz 07464694264

> Podejmę pracę w Londynie od zaraz , sprzątanie, produkcja, prace w ogrodzie itp. Opowiedzialna, miła, nie pojadą i nie paląca. Angielski słaby z chęcią nauki. 506163366, bogusia72.72@tlen.pl > Elektryk z uprawnieniami, certyfikaty na nowa i stara instalacje wymiany fuseboard instalacje nowe i przerobki starej szuka pracy, Mirek tel 07930946697 > Plastrowanie - stawiamy na jakość i rzetelność wobec klienta.

Własny transport i narzędzia szukam pracy. Kamil 07880237803 > Hydraulik z doświadczeniem własne narzędzia i van wszelkie naprawy hydrauliczne 07968023856 > Malarz dekorator podejmie prace

wlasne narzedzia doswiadczenie 07562086772

> Elektryk z dlugoletnim doswiadczeniem zawodowym, instalacje domestic & comercial szukam pracy. Pomoge przy

awariach i problemach zwiazanych z pradem 07883974669

> Elektryk 13 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Tapeciarz 10 lat doświadczenia w UK ,posiadam referencje , poszukuje pracy cena / dniowki papier pod malowanie itp Gwarancja tel 07463227169

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Sprzedam mały biznes, a dokładnie stronę internetową www. citizoom.co.uk będącą na rynku od roku. Proszę o kontakt na maila biuro@citizoom.co.uk Cena do negocjacji > Duzy polsko-angielski slownik 2 tomy, nowy. 07523510272 > Zawartosc domu rodzinnego: do stolowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni londyn. tel.

07523510272

randka w ciemno SMS:

> Ladna naprawde zadbana i nie nudna Dziewczyna 27L. szuka Chlopaka 28-40L ktory tez bardzo dba o swoj wyglad i pachnie perfumami a nie piwem. 074 7075 0110 > 41 latek wysoki po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej 07772387104 > Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat.07770933889

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Szukam ladunku na trasie Basingstoke -Poznan- Suwalki wyjazd 08/07/16 Prosze o kontakt by uzyskać wiecej informacji 07863630293 > Trzy miejsca w samochodzie do Polski, (Krakow), duze kombi wyjazd 20 07 wieczorem. Prosze o kontakt pod nr. 07479685564. Pozdrawiam - Edward.

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

> Witam 2 fajnych przystojnych chłopaków lat 24 . 26 .szuka 2 dziewczyn podobnego wieku do spędzania dobrego wspólnego czasu () zabawa przednia .

07436604117 > Puszysta szuka dwóch panów... do spełnienia marzeń. kowalewska900@gmail.com > Jeśli jesteś cichy spokojny skromnie wyglądającym Chłopakiem i szukasz tez takiej Szarej Myszki, To Proszę Nie Dzwon Bo Ja Taka Nie Jestem. 07470750110 > Szukam kobiety do wzajemnych pieszczot w plenerze ja 43lata sms 07598612637

Problemy z nadwagą?

Diety, weight watchers, różne proszki odchudzające nie działają. Bezpieczna fenomenalna metoda regresyjnej hipnozy.

Zgubisz wagę na zawsze. Zadzwoń Sylwia 07507018561

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £429, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www. polskiekursy.co.uk

14/06/2016 17:31:32

073

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960 Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695 MarioRemTrans Przeprowadzki 7 dni w tyg. 24/h Konkurencyjne ceny ! Przyjmuje wszystkie zlecenia.

Szybki i bezpieczny transport Mile widziane zlecenia stałe nawet długie trasy.

Zapraszam mario. remtrans@gmail.com 07722560744 Przeprowadzki, Transport różnego rodzaju. Wynajem Vana z kierowcą 24/7; dl3.2; szer2m; wys 2.2m -BoxVan z windą Tel.07701098744

639-MAKIETA 4 68-87.indd 73

komputery usługi serwis różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

HL-Computer Service; Profesjonalne naprawy; Reinstalacja Windows; Usuwanie wirusów; Instalacja Internetu; TechnikInformatyk; Olgierd 07961222932

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/ klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji.

Laptop zastępczy dojazd do klienta tel.

07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

telewizja satelitarna

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

£1

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647 Profesjonalny montaż i ustawienia anten satelitarnych. Sprzedaż całych zestawów oraz akcesoria. Tel 07725977203, 07902002757 Przemysław NC+, Polsat – na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten – to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel:02088101577, Instalacje:07779631401 Zapraszamy

14/06/2016 17:31:33

074

REKLAMA UsŁugi

639-MAKIETA 4 68-87.indd 74

14/06/2016 17:31:34

075

639-MAKIETA 4 68-87.indd 75

14/06/2016 17:31:36

076

OGŁOSZENIA TRANSPORT + motoryzacja

639-MAKIETA 4 68-87.indd 76

14/06/2016 17:31:37

077

639-MAKIETA 4 68-87.indd 77

14/06/2016 17:31:38

078

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

639-MAKIETA 4 68-87.indd 78

14/06/2016 17:31:40

079

639-MAKIETA 4 68-87.indd 79

14/06/2016 17:31:41

Celebryci

080

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

639-MAKIETA 4 68-87.indd 80

14/06/2016 17:31:42

081

639-MAKIETA 4 68-87.indd 81

14/06/2016 17:31:44

082

OGŁOSZENIA wywóz śmieci

639-MAKIETA 4 68-87.indd 82

14/06/2016 17:31:45

083

639-MAKIETA 4 68-87.indd 83

14/06/2016 17:31:47

084

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

639-MAKIETA 4 68-87.indd 84

14/06/2016 17:31:49

085

639-MAKIETA 4 68-87.indd 85

14/06/2016 17:31:50

086

REKLAMA BUDOWNICTWO

639-MAKIETA 4 68-87.indd 86

14/06/2016 17:31:53

087

ZADZWOŃ I ZAPYTAJ

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

639-MAKIETA 4 68-87.indd 87

14/06/2016 17:31:55

088

DZIAŁ ROZWINIĘCIE

639-MAKIETA 5 88-100.indd 88

14/06/2016 17:33:56

DZIAŁ ROZWINIĘCIE

639-MAKIETA 5 88-100.indd 89

089

14/06/2016 17:33:58

090

SPORT STREFA KIBICA

8

3

6

4 5

7 2 1

Sponsorzy

Patroni medialni

639-MAKIETA 5 88-100.indd 90

14/06/2016 17:34:06

091 Kibicuj naszej reprezentacji

z Polskim Radiem Londyn w: 1

2

KLUB ORLA BIALEGO

GALICJA RESTAURANT

211 Balham High Road London SW17 7BQ

330 Staines Road London TW14 9HD

3

4

RESTAURACJA PYZA

THE BELVEDERE PUB

295 Neasden Lane London NW10 1QR

106 High Road London W3 6QX

5

6

FIRST LEAGUE RESTAURANT

BAWARO RESTAURANT

268 King Street London W6 0SP

102 Uxbridge Road London W7 3SU

7

8

FOLVARK RESTAURANT

BAR N22

36 Lampton Rd Hounslow TW3 1JH

242 Wood Green High Road London N22 8JX

Kolejne spotkanie Polaków w fazie grupowej 21 czerwca 2016, g. 17:00: Polska – Ukraina

639-MAKIETA 5 88-100.indd 91

14/06/2016 17:34:24

092

SPORT STREFA KIBICA

Wasze Strefy Kibica

»

Pierwsze, historyczne zwycięstwo reprezentacji Polski w finałach Mistrzostw Europy w piłce nożnej było okazją do świętowania polskich kibiców z Wysp Brytyjskich.

Z takim Waszym wsparciem to musiało się udać! Jesteście najlepsi!!!

Dziękujemy za wszystkie nadesłane fotografie Waszych Stref Kibica i prosimy o jeszcze! Przesyłajcie je na adres foto@cooltura.co.uk. Najbardziej oryginalne z nich opublikujemy na łamach Cooltury! «

639-MAKIETA 5 88-100.indd 92

14/06/2016 17:34:26

093

639-MAKIETA 5 88-100.indd 93

14/06/2016 17:34:28

094

SPORT strefa kibica

The Times: Polska może dojść do ćwierćfinału Robert Lewandowski, „najlepszy napastnik turnieju”, może, zdaniem dziennikarzy „The Times”, dać polskiej reprezentacji przepustkę do ćwierćfinałów mistrzostw Europy. Jak podkreślają, piłkarz Bayernu może liczyć na silne wsparcie.

Eksperci zwrócili uwagę, że Polacy „musieli przeklinać swój los po losowaniu grup, które sprawiło, że trafili na kolejne spotkanie z Niemcami i uznawany za derby pojedynek z Ukrainą”. Autorzy specjalnego dodatku, w którym omawiane są szanse wszystkich drużyn występujących na Euro, zapewniają jednak, że podopieczni Adama Nawałki „powinni być pewni siebie”.

– (Polacy) pokonali Niemców u siebie w trakcie eliminacji, a teraz mogą liczyć na utalentowaną grupę zawodników wspierających Roberta Lewandowskiego. Piotr Zieliński, Grzegorz Krychowiak, Łukasz Piszczek i Arkadiusz Milik są sami w sobie wyróżniającymi się graczami – napisali dziennikarze, podkreślając, że dla napastnika Bay-

ernu Monachium „dobre występy we Francji mogą być argumentem za uznaniem go najlepszym na świecie”.

W redakcyjnej sondzie, w której eksperci gazety byli pytani o największą niespodziankę turnieju, dwóch wskazało na drużynę biało-czerwonych. Dziennikarz Rory Smith argumentował, że „polska drużyna to znacznie więcej niż tylko Robert Lewandowski”.

Z kolei były napastnik reprezentacji Irlandii Tony Cascarino wskazał na Polskę: „nawet jeśli tylko z powodu Lewandowskiego”.

Ankietowani eksperci zgodnie podkreślili, że nie spodziewają się, żeby reprezentacja Irlandii Północnej, pierwszy rywal Polaków, była w stanie wyjść z grupy, a dwóch wskazało na mecz Niemcy – Polska, jako najbardziej ekscytujące starcie tej fazy rozgrywek. «

Starszy z braci, Taulant, przez kolejne sezony nie mógł przebić się do podstawowego składu FC Basel. Przełamał się dopiero podczas wypożyczenia do innego szwajcarskiego zespołu Grasshoppers Zurych. Po ponad roku gry powrócił do Bazylei, gdzie dziś gra w pierwszym składzie. W reprezentacji Albanii zadebiutował w marcu 2014 roku. W decyzji, co do gry dla ojczyzny rodziców, miał go również utwierdzać grający dla Szwajcarii brat.

W dotychczasowej historii mistrzostw Europy nie zdarzyła się sytuacja, aby dwaj bracia zagrali przeciwko sobie. Podobne zdarzenie miało jednak miejsce podczas mundialu w 2014 roku, gdzie przeciw sobie stanęli reprezentujący Ghanę i Niemcy przyrodni bracia Kevin-Prince i Jerome Boatengowie.

Na turnieju we Francji poza braćmi Xhaka w kadrach drużyn są jeszcze trzy inne rodzeństwa. W drużynie Belgii występują Jordan i Romelu Lukaku, Irlandii Północnej Corry i Jonny Evansowie, a Rosji Aleksiej i Wasilij Bierezuccy.

W drużynie Czerwonych Diabłów mogły zagrać nawet dwie pary braci, jednak selekcjoner Marc Wilmots nie zdecydował się powoływać na mistrzostwa Thorgana Hazarda, młodszego brata kapitana zespołu – Edena. Belgowie już trzeci raz mają w swojej kadrze na mistrzostwa Europy dwóch braci. W 1976 byli to Luc i Marc Millecamps, a w 2000 roku Emil i Mbo Mpenza.

Po raz drugi w ME wystąpią zaś reprezentujący Rosję bliźniacy Bierezuccy. Grające w obronie rodzeństwo wystąpiło już razem na Euro w 2008 roku.

Na imprezie debiutują zaś występujący w drużynie Irlandii Północnej duet braci Evans. Oboje ukończyli szkółkę piłkarską Manchesteru United, starszy Jonny jest aktualnie obrońcą zespołu West Bromwich Albion, a młodszy Corry gra, jako pomocnik w Blackburn Rovers.

Najsłynniejszą parą piłkarskich braci pozostają na razie Gary i Phil Neville'owie.

Anglicy wystąpili wspólnie w ponad 140 meczach reprezentacji, grając w trzech finałach mistrzostw Europy. «

Jakub Krupa, PAP

»

Cztery pary braci, jedni zagrają przeciw sobie

»

W kadrach 24 drużyn, które wystąpią w piłkarskich mistrzostwach Europy we Francji znalazły się cztery pary braci. Przeciwko sobie może zagrać rodzeństwo Xhaka. Starszy – Taulant gra w reprezentacji Albanii, młodszy – Granit w Szwajcarii.

Rodzice braci Xhaka są kosowskimi Albańczykami i przybyli do Szwajcarii w 1989 roku. Dwa lata później urodził się ich pierwszy syn Taulant, a 18 miesięcy później Granit. Młodzi chłopcy rozpoczęli naukę gry w piłkę w Bazylei w klubie Concordia, by szybko przenieść się do bardziej utytułowanego FC Basel. Szybciej rozwijała się kariera młodszego z braci – Granita, który już w 2011 otrzymał powołanie od seniorskiej reprezentacji Szwajcarii. Po latach spędzonych w Bazylei i trzech sezonach dobrej gry w Borussii Moenchengladbach, Granit, który jest dziś podstawowym zawodnikiem kadry Vladimira Petkovicia, został w maju kupiony przez Arsenal Londyn. Kanonierzy za 23-letniego pomocnika mieli zapłacić nawet 30 milinów funtów.

639-MAKIETA 5 88-100.indd 94

14/06/2016 17:34:28

095

»

Adam Nawałka był świetnie zapowiadającym się piłkarzem, ale jego karierę przerwały kontuzje. W karierze selekcjonera los mu już nie przeszkadza.

Przeprowadził Polaków przez eliminacje Euro 2016, a jego drużyna może okazać się rewelacją we Francji.

W latach 70. Nawałka, związany przez całą karierę ligową z krakowską Wisłą, z którą m.in. w 1978 roku sięgnął po mistrzostwo kraju, uchodził za jeden z największych talentów w polskim futbolu. Urodził się 23 października 1957 roku, w ekstraklasie debiutował już w wieku 17 lat, a jako niespełna 21-latek wystąpił w podstawowym składzie w pięciu meczach drużyny narodowej na mistrzostwach świata w Argentynie.

Do 1980 roku rozegrał w reprezentacji 34 mecze i zdobył jednego gola, już w debiucie z Węgrami, ale świetnie zapowiadającą się karierę przerwały liczne kontuzje. W kadrze więcej nie zagrał, a piłkarską przygodę kończył w Stanach Zjednoczonych jako zawodnik klubów polonijnych. Tam też zaczął przygodę z trenerką.

Po powrocie do Polski Nawałka prowadził kolejno Świt Krzeszowice, Wisłę Kraków (mistrzostwo Polski w 2001 roku), Zagłębie Lubin, Sandecję Nowy Sącz, Jagiellonię Białystok, ponownie Wisłę, GKS Katowice i Górnika Zabrze, w którym pod jego wodzą grali m.in. Arkadiusz Milik, Krzysztof Mączyński i Michał Pazdan, teraz reprezentanci kraju.

Nawałka to miłośnik porządku i dyscypliny, znany z twardej ręki wobec podopiecznych. Skupiony na swoich obowiązkach, wymagający wobec siebie i podwładnych. Z Nawałką albo można odnieść sukces, albo... iść swoją drogą.

Słynął z ciężkich treningów w czasie przygotowań drużyn klubowych. Zdarzało się, że organizował zajęcia o szóstej rano.

Kiedy Górnik sprzedał Milika do Bayeru Leverkusen, młody zawodnik pytany, czy da sobie radę w niemieckiej lidze stwierdził, że po katorżniczych zajęciach trenera Nawałki nie ma mowy o zaległościach fizycznych.

O tym szkoleniowcu mówi się, że jest perfekcjonistą w każdym calu. Dużą wagę przywiązuje nie tylko do treningów, ale 639-MAKIETA 5 88-100.indd 95

i wypowiadanych przez siebie słów. Unika kontrowersyjnych wypowiedzi, wszystkie są przemyślane i bez "fajerwerków".

Nawałka nie miał problemów z odnalezieniem się w reprezentacyjnym środowisku, w przeszłości pełnił obowiązki jednego ze współpracowników Leo Beenhakkera, m.in. w czasie, gdy biało-czerwoni awansowali na Euro 2008. Z władzami PZPN też szybko

Czy perfekcjonista Adam Nawałka poprowadzi reprezentację Polski do sukcesu podczas EURO2016?

znalazł wspólny język – jako piłkarz występował w reprezentacji z Bońkiem.

Nowy selekcjoner oficjalnie objął funkcję 1 listopada 2013, a zadebiutował dwa tygodnie później w towarzyskim spotkaniu ze Słowacją we Wrocławiu. Początki nie były łatwe. W debiucie przegrał 0:2, a kilka dni później zremisował w Poznaniu z Irlandią 0:0.

Szerokim echem odbiła się sprawa kapitana – Nawałka powierzył opaskę na stałe Robertowi Lewandowskiemu. Napastnik Bayernu odwdzięczył się selekcjonerowi znakomitą grą w eliminacjach ME 2016; został królem strzelców.

Pierwszym obrońcą Nawałki był ten, który go zatrudniał w roli trenera kadry –

Fot. PAP / Bartłomiej Zborowski

Adam Nawałka – trener, który odmienił reprezentację prezes PZPN. Nawet po kolejnych porażkach Boniek twardo bronił selekcjonera.

Nawałka zapowiadał, że chce mieć gotowy zespół na eliminacje Euro 2016 i dotrzymał słowa. Pod jego wodzą białoczerwoni od początku kwalifikacji odgrywali ważną rolę w grupie D. Do historii polskiego futbolu przeszło zwycięstwo 2:0 nad Niemcami w październiku 2014 na Stadionie Narodowym.

Znakiem firmowym Nawałki stała się gra w ustawieniu z dwójką napastników.

Szczęśliwie się złożyło, że akurat w czasie eliminacji nastąpił rozkwit talentu Milika, a także potwierdzenie ogromnych możliwości Lewandowskiego.

Nawałka potwierdził jednak, że ma świetną rękę również do piłkarzy przez wielu już skreślonych na międzynarodowym poziomie. Powoływał do kadry m.in.

Krzysztofa Mączyńskiego i Sebastiana Milę, a ci jesienią 2014 roku odwdzięczyli się bramkami. Pierwszy trafił ze Szkocją w Warszawie, a drugi – z Niemcami w Warszawie i z Gruzją w Tbilisi. Mączyński pojedzie na Euro.

Selekcjoner od początku eliminacji przyjął zasadę, że nie będzie rozmawiał z dziennikarzami i pozostał w tym konsekwentny. Publicznie udzielał się jedynie podczas konferencji prasowych przed oraz po meczach. W PZPN tłumaczono, że skupia się przede wszystkim na pracy.

Dziennikarze nie protestują, bo Nawałkę bronią wyniki.

Biało-czerwoni po raz trzeci w historii i jednocześnie trzeci z rzędu w mistrzostwach Europy, a po raz drugi po udanych kwalifikacjach (w 2012 grali jako współgospodarz). Awans przypieczętowali wygraną z Irlandią 2:1 w Warszawie dokładnie rok po historycznej wiktorii nad Niemcami.

– Patrząc na to, jak gramy, to jest najlepsza reprezentacja od czasu mojego debiutu w barwach narodowych. Mamy bardzo duży potencjał – podkreślił niedawno Lewandowski.

Na Euro 2016 podopieczni Nawałki zmierzyli się kolejno z Irlandią Północną, Niemcami, przed nimi spotkanie z Ukrainą.

Celem minimum – co potwierdził prezes PZPN Boniek – jest awans do fazy pucharowej, czyli 1/8 finału. « 14/06/2016 18:20:08

096

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

639-MAKIETA 5 88-100.indd 96

14/06/2016 17:34:30

097 BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Zapowiadają się interesujące dni, podczas których nie będziesz mógł narzekać na nudę. Czas będziesz miał wypełniony pracą i zabawą. Wiele osób będzie zabiegało o Twoje towarzystwo. W każdej sferze działaj na całego, a poczujesz się zrealizowany.

Zbyt wiele dajesz sam od siebie, zdecydowanie za mało wymagając od partnera. Wyręczasz go w obowiązkach, tłumaczysz jego lenistwo i bałaganiarstwo, ukrywasz grzeszki, tylko po to, aby go nie stracić. Zastanów się, czy aby na pewno o takim związku marzyłeś?

Przed Tobą czas pełen niespodzianek i zbiegów okoliczności. Zdaj się na intuicję i zaufaj swoim przeczuciom, które wskażą Ci najlepszą drogę. Ktoś obdarzy Cię zaufaniem i podzieli się z Tobą długo skrywanym sekretem. Uważaj, żebyś nie zdradził powierzonej Ci tajemnicy osobie trzeciej.

RAK

SKORPION

RYBY

Gwiazdy wpłyną na Ciebie ożywczo.

Rozbudzi się w Tobie temperament, poczujesz jak rozpierać Cię będzie energia.

Praca palić Ci się będzie w rękach. Pomysłów Ci nie zabraknie, jednak licz się z tym, że nie wszystkie będą dobre. Przed podjęciem ostatecznej decyzji, poradź się bliskiej osoby.

Całkiem korzystnie zapowiadają się Twoje perspektywy finansowe. Znajdziesz nowe źródła dochodu, a Twoje twórcze pomysły przyniosą wymierne korzyści szybciej, niż się spodziewasz. Odłóż na bok inne sprawy, propozycje te bowiem będą intratne.

W sprawach rodzinnych i osobistych rysują się pomyślne perspektywy. Nie skąp bliskim uczuć i dowodów swojego przywiązania. Pamiętaj, że nawet w trudnych chwilach, nie ma sytuacji bez wyjścia. Szczera rozmowa pomaga wyjaśnić drażliwe kwestie.

LEW

STRZELEC

BARAN

Pogorszy się Twoja forma psychofizyczna.

Możesz czuć się osłabiony, bez energii do działania. Możesz narzekać na problemy ze snem i apetytem. Unikaj sytuacji stresujących, tak abyś pozwolił Twojej psychice wzmocnić się i zregenerować systemowi nerwowemu.

Będziesz próbował uporać się z zaległościami. Dobrze zorganizuj sobie czas, bo inaczej łatwo pogubisz się w obowiązkach. Nie przesadzaj także z ilością nowych zobowiązań, abyś mógł się z nich wywiązać. Możesz teraz bardziej, niż zwykle odczuwać zmęczenie.

Dawno nie było tak sprzyjającego układu planet dla Ciebie, jak teraz. Niemal wszystko, czego zapragniesz, będzie w zasięgu ręki. Chciałbyś zakochać się?

Zmienić pracę na lepszą? Przeprowadzić trudną rozmowę z partnerem? Wszystko to możesz zakończyć sukcesem.

PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

Gwiazdy wróżą Ci dobrą passę. Możesz spodziewać się sukcesów zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.

Jeśli jesteś samotny, masz teraz dużą szansę na poznanie kogoś ciekawego i wartościowego. Musisz się jednak bardziej otworzyć i dać sobie i innym szansę.

W Twoim związku nie dzieje się dobrze.

Kochacie się, ale często dochodzi między Wami do kłótni i drobnych złośliwości. Przyczyną są głęboko ukryte i niewyjaśnione żale. Rozprawcie się z przeszłością, raz a dobrze. Konieczna szczera rozmowa!

Twoja kariera nabierze tempa. Uda Ci się sfinalizować kilka spraw, które teraz z pozoru nieważne, okażą się być kluczowe w rozwoju Twojej ścieżki zawodowej.

Bądź zdystansowany do „życzliwych” Ci osób, których będzie teraz dużo wokół Ciebie.

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

639-MAKIETA 5 88-100.indd 97

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

14/06/2016 17:34:31

639-MAKIETA 5 88-100.indd 98

14/06/2016 17:34:32

639-MAKIETA 5 88-100.indd 99

14/06/2016 17:34:34

639-MAKIETA 5 88-100.indd 100

14/06/2016 17:34:36