Cooltura Issuu 649

cooltura.co.uk

27 sierpnia 2016

35 (649)

SAMOLOT

SIĘ SPÓŹNIŁ nia a w o d o k z s d O . t lo y n io n ź ó p za o ę d w a r p a n Czy to niemożliwe?

649-COVER.indd 2

23/08/2016 15:25:38

649-MAKIETA 1 01-23.indd 2

23/08/2016 16:14:20

649-MAKIETA 1 01-23.indd 3

23/08/2016 16:14:22

W NUMERZE 649.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / PRZEMYSŁAW ĆWIK / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANNA PAWLETA / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

038 006 W OBIEKTYWIE

092 044 CAFÉ COOLTURA

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

N

008 NA WYSPACH

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

052 GALERIA

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk

056 OPERA

022 PRAWO

P

S

058 KSIĘGARNIA

024 TEMAT NUMERU

060 GUEST ROOM

S

030 KOMENTARZ TYGODNIA P

DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

032 SPOŁECZEŃSTWO

N

064 ZDROWIE I URODA

034 DZIEJE SIĘ

P

P

070 OGŁOSZENIA DROBNE

038 HISTORIA

092 SPORT P

042 TRANSPORT

649-MAKIETA 1 01-23.indd 4

096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

23/08/2016 16:14:25

649-MAKIETA 1 01-23.indd 5

23/08/2016 16:14:27

006

Zdjęcie tygodnia I S SP

Podniebny gigant Największy statek powietrzny na świecie wzniósł się po raz pierwszy w powietrze z położonego 70 kilometrów na północ od Londynu lotniska Cardington. 92-metrowej długości kadłub sterowca tworzą trzy połączone ze sobą zbiorniki w kształcie cygar, o łącznej objętości 38 tys. metrów sześciennych, wypełnione niepalnym helem. Pojazd będzie mógł utrzymać się w powietrzu do dwóch tygodni, latając z prędkością do 150 kilometrów na godzinę.

Jego ładowność to 48 pasażerów lub 10 ton ładunku przy masie własnej 20 ton. Zużycie paliwa na kilometr lotu ma być pięciokrotnie mniejsze niż w przypadku samolotów o podobnej zdolności przewozowej.

649-MAKIETA 1 01-23.indd 6

23/08/2016 16:14:28

Fot. Simon Dawson/Bloomberg via Getty Images 649-MAKIETA 1 01-23.indd 7

23/08/2016 16:14:31

008

iado o ci NA WYSPACH

Za swobodą przepływu osób, ale bez wpłat do budżetu e y

g

JAKUB KRUPA, PAP

»

Badanie YouGov nie pozostawia wątpliwości, że Brytyjczycy spodziewają się realizacji zapowiedzi brytyjskiej premier Theresy May, która powiedziała, że „Brexit znaczy Brexit”.

Aż 69 proc. z nich uważa, że rząd powinien doprowadzić do wyjścia kraju z Unii Europejskiej; przeciwnego zdania jest 22 proc. ankietowanych.

Zdecydowana większość jest jednak przeciwko nadmiernemu pośpiechowi w rozmowach. Zaledwie 22 proc. uważa, że do wyjścia z Unii Europejskiej powinno dojść jak najszybciej. 31 proc. uważa, że należy dotrzymać traktatowego terminu dwóch lat od uruchomienia artykułu 50.Traktatu UE (dot. wyjścia ze wspólnoty), a 33 proc. nie ma nic przeciwko temu, aby te rozmowy potrwały nawet dłużej, jeśli okaże się to konieczne.

Pytani o to, jaką cenę są gotowi zapłacić za dostęp do wspólnego rynku, Brytyjczycy nie mają wątpliwości, że konieczne będzie przestrzeganie niektórych regulacji: 36 proc. akceptuje to jako warunek, a kolejne 24 proc. przyznaje, że choć nie jest to idealne, są gotowi to przyjąć. Zaledwie 17 proc. jest jednoznacznie przeciwko.

Opinia publiczna jest bardziej podzielona wobec swobody przepływu osób, dającej prawo życia i mieszkania w Wielkiej Brytanii obywatelom innych państw Unii Europejskiej. 33 proc. jest skłonnych to zaakceptować bezwarunkowo, a kolejne 19 proc., jeśli to będzie konieczne. Zdecydowany sprzeciw deklaruje 33 proc. ankietowanych.

Największy opór wywołuje konieczność dalszego wpłacania pieniędzy do wspólnego unijnego budżetu, czemu sprzeciwia się aż 44 proc. ankietowanych. 28 proc. sugeruje, że mogliby się na to zgodzić w ostateczności, a 13 proc.

649-MAKIETA 1 01-23.indd 8

uważa, że jest to jednoznacznie akceptowalne.

Odpowiadając na pytanie o to, czy dotychczas istniejące wzory relacji państw zewnętrznych z Unią Europejską są potencjalnie dobre dla interesów Wielkiej Brytanii po wyjściu ze Wspólnoty, ankietowani wyraźnie poparli umowę na wzór zawartej między Wspólnotą i Kanadą.

W jej wyniku Wielka Brytania miałaby ograniczoną umowę o wolnym handlu z pozostałymi krajami członkowskimi (bez ceł, ale z limitowanym dostępem dla niektórych sektorów usługowych), ale jednocześnie nie musiałaby wpłacać środków do wspólnego budżetu ani akceptować przyjezdnych z innych państw. Taki model za dobry uznaje aż 50 proc. Brytyjczyków; przeciwnego zdania jest 24 proc.

Z kolei model norweski – dający pełen dostęp do wspólnego rynku, ale w zamian za konieczność wpłaty pieniędzy do wspólnego budżetu i respektowanie swobody przepływu osób – popiera 35 proc. osób; przeciwko jest 38 proc.

Wyniki badań otwierają brytyjskim negocjatorom drogę do próby uzyskania porozumienia o wolnym handlu innego od norweskiego i kanadyjskiego, w którym rząd w Londynie zaakceptowałby swobodę przepływu osób w zamian za zwolnienie z wpłat do unijnego budżetu.

Jak sugeruje jednak YouGov, takie rozwiązanie mogłoby zostać uznane za niewystarczające przez tych wyborców, którzy w czerwcowym referendum poparli wyjście kraju z Unii Europejskiej.

Według zapowiedzi przedstawicieli brytyjskiego rządu oficjalne rozmowy o przebiegu wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej rozpoczną się nie wcześniej niż na początku przyszłego roku. «

23/08/2016 16:14:32

009

649-MAKIETA 1 01-23.indd 9

23/08/2016 16:14:33

010

iado o ci NA WYSPACH

zy pols do sz o

oże tra sz ół

»

j

j e

o t

649-MAKIETA 1 01-23.indd 10

Minister edukacji w szkockim rządzie John winney zapowiedział podczas dyskusji w parlamencie, że „uważnie się przyjrzy” możliwości wprowadzenia języka polskiego do szkół, obok innych języków uznawanych za „nowożytne obce”, między innymi francuskiego i niemieckiego – twierdzi „The erald”.

Odpowiadając na pytanie o możliwość nauczania polskiego, skierowane do niego przez Polkę mieszkającą w zkocji, winney odpowiedział, że to „bardzo poważna i istotna sugestia”.

– Mam świadomość znaczenia polskiej społeczności nawet w moim okręgu wyborczym i szkole mojego syna – podkreślił.

– Znaczna część klasy to młodzież z polskich rodzin, które mieszkają w naszej społeczności. Przyjrzę się bardzo uważnie argumentom w tej sprawie i zastanowię, jak możemy odpowiedzieć na tę kwestię – zapowiedział.

Polacy stanowią największą grupę obcokrajowców mieszkających w zkocji – według ubiegłorocznych szacunków brytyjskiego urzędu statystycznego to około 70 tys. osób, z czego około 12 tys. to dzieci w szkołach, przedszkolach i żłobkach.

Jak pisze „The erald”, na niektórych obszarach zkocji polskie dzieci stanowią nawet 7 proc. wszystkich uczniów, a w pojedynczych szko-

łach – jak t Augustine s igh chool w Edynburgu – ta liczba sięga nawet 30 proc.

O wprowadzenie języka polskiego do szkół na terenie zkocji ubiega się między innymi towarzyszenie Promocji Języka Polskiego za Granicą z siedzibą w Edynburgu, które w ubiegłym roku opublikowało szczegółowy zestaw rekomendacji wypracowanych przez ponadpartyjną grupę parlamentarną ds. polskich w szkockim parlamencie. aport, opracowany przez Annę Martowicz i Andrew oacha, wskazywał między innymi, że „język polski jest tym językiem obcym, który młodzi zkoci słyszą najczęściej”, podkreślając, że jego nauczanie miałoby pozytywne konsekwencje zarówno dla młodych Polaków mieszkających w zkocji, jak i dla przyszłych relacji handlowych pomiędzy Polską i Wielką Brytanią.

To kolejny krok ze strony szkockiego rządu w ramach zapewnienia migrantów mieszkających w zkocji, że pomimo decyzji o wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, są oni nadal mile widzianymi i docenianymi członkami społeczeństwa. Wcześniej pierwsza minister (premier) Nicola turgeon napisała osobisty list do mieszkańców państw Wspólnoty, zapewniając, że będzie walczyć o zachowanie ich praw w przypadku Brexitu. (JK, PAP) «

23/08/2016 16:14:35

011

649-MAKIETA 1 01-23.indd 11

23/08/2016 16:14:36

Fot. PAP/EPA/Hannah Mckay

012

iado o ci NA WYSPACH

Jedne z pierwszych pasażerek nocnego metra robią sobie sel e na stacji Oxford Circus

uszyło o etro

649-MAKIETA 1 01-23.indd 12

e

JAKUB KRUPA, PAP

»

Pociągi metra, które od północy do rana kursują w weekendy co 10 minut, pojawiły się na linii entral (wschód zachód) i ictoria (południe północny zachód). o końca roku planowane jest rozszerzenie nocnych kursów na trzy kolejne linie: Northern (północ południe), Jubilee (północny zachód południowy wschód) i Piccadilly (południowy wschód północny zachód, łącząca centrum Londynu z lotniskiem eathrow).

Pierwotnie nocne metro miało zacząć jeździć we wrześniu 2015 roku, ale jego uruchomienie opóźniło się przez spory między ówczesnym konserwatywnym burmistrzem Londynu,

23/08/2016 16:14:38

013 a obecnym szefem M Z, Borisem Johnsonem, a związkami zawodowymi.

Po majowych wyborach, w wyniku których władzę w mieście przejął adi Khan z Partii Pracy, strony szybko doszły do porozumienia. Khan był pasażerem pierwszego nocnego przejazdu, a w nagranym powitaniu witał pasażerów na najpopularniejszej stacji, Oxford ircus.

Przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej w Londynie – Transport for London (TfL) – zatrudniło ponad 200 dodatkowych maszynistów i 300 pracowników obsługujących stacje, w tym wiele kobiet, które nie mogą pracować w tygodniu, bo zajmują się wychowywaniem dzieci.

– Udało nam się znaleźć znacznie więcej kobiet. Niektórzy decydują się na taką pracę, bo pasuje do ich stylu życia, w tygodniu mają obowiązki związane z wychowywaniem dzieci – powiedział Mark Wild, szef operatora metra London Underground, który wcześniej nadzorował otwarcie całonocnego metra w australijskim Melbourne.

Londyńska policja skierowała ponad 100 policjantów do pilnowania porządku na stacjach i w wagonach nocnego metra. Zarówno Khan, jak i władze TfL zaapelowały do pasażerów o ostrożność i ostrzegli, że wszystkie antyspołeczne zachowania będą stanowczo potępiane.

Jednocześnie zapowiedziano, że w pierwszych tygodniach spodziewają się niewielkich problemów związanych z rozruchem i w związku z tym proszą pasażerów o wyrozumiałość. otychczas pomiędzy godz. 22 a 24 w piątki i soboty z londyńskiego metra korzystało około 500 tys. osób.

Według szacunków TfL po rozszerzeniu nocnego kursowania na pięć linii metra będzie z tego korzystać co najmniej kolejne 200 tys. pasażerów, w tym osoby prowadzące aktywne życie nocne, ale też pracownicy całodobowych usług, np. szpitali, firm ochroniarskich i sprzątających. Jak wskazują analizy, średni czas podróży nocą skróci się o ponad 20 minut, a w niektórych przypadkach – nawet do godziny. ena nocnego przejazdu metrem jest taka sama, jak w ciągu dnia, a posiadacze biletu dobowego będą mogli korzystać z pociągów aż do godz. 4:30 dnia następnego.

Pod koniec roku Khan zapowiedział nawet stworzenie stanowiska „nocnego cara Londynu”, odpowiedzialnego za promocję tzw. nocnej gospodarki – całodobowych atrakcji oferowanych przez brytyjską stolicę, między innymi w rozrywce, gastronomii i hotelarstwie.

Otwarcie całodobowego metra to także element prowadzonej przez Khana kampanii „Londyn jest otwarty”, która ma wzmocnić jego wizerunek, jako miasta otwartego na zagranicznych turystów i inwestorów, mimo decyzji podjętej przez Brytyjczyków w czerwcowym referendum o wyjściu kraju z Unii Europejskiej.

W ramach tej akcji klub piłkarski ueen s Park angers zorganizował niedawno „dzień polski” z udziałem przedstawicieli Polskiego Ośrodka połeczno Kulturalnego na ammersmith, które w pierwszych dniach po referendum zostało pokryte ksenofobicznym graffiti. ałonocne metro funkcjonuje już między innymi w Nowym Jorku, hicago, ztokholmie, Kopenhadze, Berlinie i ydney. «

649-MAKIETA 1 01-23.indd 13

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

23/08/2016 16:14:39

014

iado o ci PRASA NA WYSPACH

ozb ł ba w o te arlo

P Ź

»

SYLWIA MILAN DAILY MAIL

Przed harlesem Wellsem już kilku osobom udało się rozbić bank w kasynie, ale to właśnie on zyskał największą sławę. Pewnie dlatego, że za bohatera obrali go sobie twórcy piosenek, filmów, książek i musicali. Ostatnia, najświeższa publikacja to biografia napisana przez obina uinna. Właśnie ukazała się na rynku i nosi tytuł: „The man who broke the bank at Monte arlo: harles eville Wells, Gambler and Fraudster Extraordinaire”. Brytyjczyk, słynny harles eville Wells (1841 1922), to ten,

649-MAKIETA 1 01-23.indd 14

który rozbił bank w kasynie w Monte arlo w 1891 roku. aceta z dobrego domu całe życie ciągnęło do oszustw, za co 4 razy trafiał do więzienia. Ojciec prawnik i poeta, matka córką nauczyciela, a syn oszustem.

Zasmakował wszystkiego, na czym najbardziej mu zależało: ryzyka, adrenaliny, wielkich pieniędzy, namiętności i jak przystało na super oszusta, nikt nie wie, gdzie i kiedy dokładnie zmarł. Po prostu przepadł w wieku 81 lat.

Za swoje malwersacje trafiał do więzień brytyjskich i francuskich.

Wells był nie tylko nie głupi, ale też pracowity. Zatrudniony w stoczni jako inżynier wynalazł urządzenie regulu-

jące szybkość statku. Za opatentowany wynalazek otrzymał pięciokrotność rocznej wypłaty. Tradycyjna ścieżka kariery nie była dla niego wystarczająco atrakcyjna. Około 40 roku życia przeniósł się do Paryża i tam zaczął wyłudzać pieniądze od ludzi, pragnących pomnożyć oszczędności poprzez finansowanie określonych projektów.

Jednak prędzej czy później uciekał z powierzonymi mu pieniędzmi. 10 lat później udał się do Monte arlo z 4 tys. funtów (odpowiednik dzisiejszych 400 tys. funtów). Przez 5 dni codziennie grał w ruletkę zgarniając ogromne sumy. Znalazł własny sposób na oczyszczenie kasyna. W sumie przez kilka dni wyniósł odpowiednik dzisiejszych 4 mln funtów. W czasie jednego spotkania na 30 obrotów ruletką potrafił wygrać 23. W jaki sposób pekulowano o tym przez dekady.

W najnowszej książce autor podaje najprawdopodobniejszą wersję wydarzeń i kulisy rozbicia banku w Monte arlo.

Jeden z najsłynniejszych na świecie oszustów był Brytyjczykiem, urodzonym w ertfordshire w Broxbourne.

Większość dzieciństwa spędził we rancji, gdzie ojciec uczył angielskiego. Od dziecka fascynował się statkami. hciał być wynalazcą. Zaczął dobrze, skończył źle. W którymś momencie coś poszło nie tak. laczego głowa rodziny z przyzwoitego angielskiego domu z dobrą posadą decyduje się na życie pełne ryzyka i przestępczości oczekał się żony i córki.

Kiedy jednak ta odeszła od niego i wróciła z dzieckiem do rancji, harles spotkał młodą atrakcyjną artystkę o imieniu Jeannette. Blisko 30 lat młodsza dziewczyna stała się jego obsesją i powodem ostatecznego upadku. tarał się jej zaimponować. kok na Monte arlo zapewne był w jakiejś części „inspirowany” nią.

W książce obina uinna czytamy, że kochanka lubiła szampana, biżuterię i drogie stroje. tarzejący się, zaprawiony w oszustwach wynalazca urządzeń do statków morskich, postanowił spędzić resztę życia na spełnianiu jej oczekiwań.

Kupił jacht z zamiarem przekształcenia go w jeden z najwspanialszych na świecie.

Właśnie nim przypłynął do Monte arlo w lipcu 1891 roku z zamiarem wygrania ogromnej ilości pieniędzy, co mu się zresztą udało. Przed nim powiodło się też innym, ale nie aż tak. eby zgarnąć wielokrotność wcześniejszych sum, musiał mieć nie tylko dużo szczęścia... «

23/08/2016 16:14:39

015 »DAILY MAIL

S

W ciągu -letniej historii igrzysk olimpijskich ilość konkurencji sportowych drastycznie wzrosła. Jednak musimy zdawać sobie sprawę, e wiele dziedzin, zwłaszcza tych zręcznościowych, wykreślono z listy. Chodzi tu o wyścigi rowerowe w tandemach, przeciąganie liny czy strzelanie do ywych gołębi. Tak, tak, strzelanie do ywych ptaków zostało ju zapomniane, ale miało miejsce jeszcze w roku. Australijczyk Donald Maclenths jako ostatni wziął w nich udział. W roku odbyły się pierwsze nowo ytne igrzyska olimpijskie w greckich Atenach. Z kolei roku w Pary u zorganizowano olimpiadę podczas Wielkiej Paryskiej Wystawy. W roku po raz ostatni walczono w konkurencji przeciągania liny. Wówczas Anglia pokonała Stany Zjednoczone na letniej olimpiadzie w belgijskiej Antwerpii. Wyścigi na rowerach tandemowych kontynuowano do roku od .W na olimpiadzie w Londynie R.Harris i A.Bannister z Wielkiej Brytanii zwycię yli na odcinku tys. metrów.

Patrząc na zdjęcia z wyścigu tej dwójki łatwo zauwa yć, e twarz pana Bannistera wydaje się być rozgnieciona o plecy pana Harrisa. Mimo bardzo niewygodnej pozycji duet wygrał srebrny medal.

»DAILY MAIL

Niektóre kobiety nie wychodzą z domu bez umalowania się.

Zdarzają się te mę czy ni, poprawiający wygląd z pomocą kolorowych kosmetyków. Smutne jest jednak to, e w ostatnich latach makija nakłada się nawet... koniom. Właściciele zaczęli udoskonalać urodę swoich podopiecznych. Maluje się im nie tylko rzęsy, ale przykleja sztuczne ogony z tresek i stosuje końskie podkłady wyrównujące kolor czy ele upiększające. Prezydent Brytyjskiego Związku Pokazów Konnych nazwał te praktyki całkowicie upiorne. -letni Da id Tatlow wyznał, e przyczyną dziwacznych zachowań są rodzice, słuchający córek, proszących, by upodobnić własnego konika do tego z bajek. Moje zwierzęta wygrały razy brytyjski show i nigdy nie czułem potrzeby stosowania u nich makija u mówi. W ostatnich latach poprawianie urody czworonogom przybrało niepokojące rozmiary. Tatusiowie i mamusie słuchają swoich pociech i to jest problem. Dzieci naoglądały się filmów o kolorowych konikach z długimi rzęsami i teraz proszą rodziców, by ich zwierzęta przypominały bajkowe postacie. Sara Turnbull, dyrektor firmy Supreme Products , która sprzedaje produkty do pielęgnacji koni, sama twierdzi, e zwierzę w makija u wygląda głupio. (SM)

649-MAKIETA 1 01-23.indd 15

23/08/2016 16:14:41

016

iado o ci NA WYSPACH

Rekordowa stopa zatrudnienia, mniej bezrobotnych Stopa zatrudnienia w II kwartale 2016 r. była najwyższa od 1971 r., a przez miesiąc od referendum ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej liczba osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych spadła – poinformował brytyjski urząd statystyczny ON .

W lipcu świadczenie dla poszukujących pracy otrzymywało 763 tys. osób, o 8,6 tys. mniej niż w czerwcu, co jest pierwszym spadkiem od lutego br.

Ekonomiści spodziewali się blisko 10 tys. wzrostu.

Jak komentują brytyjskie media, odnotowany spadek – pomimo osłabienia waluty i negatywnych konsekwencji ekonomicznych związanych z niepewnością dotyczącą Brexitu – może oznaczać, że wbrew wcześniejszym ostrzeżeniom, natychmiastowy wpływ referendum na postawy pracodawców jest niewielki.

Według udostępnionych danych za drugi kwartał br. stopa zatrudnienia jest najwyższa od rozpoczęcia porównywalnych pomiarów w 1971 roku i wynosi 74,5 proc. Ponad 23,2 miliona osób pracuje na etatach, a 8,53 miliona – na umowach o niepełnym wymiarze czasu pracy. Liczba zatrudnionych wzrosła w ciągu trzech miesięcy o 172 tys. osób.

Eksperci są jednak ostrożni w swoich ocenach.

649-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

»

Job Centre w centrum Londynu

– o frustrujące, większość ujawnionych dzisiaj danych kończy się niemal dokładnie w momencie, kiedy Wielka Brytania podjęła decyzję o zmianie politycznego i gospodarczego kierunku rozwoju – podkreślił John Philpott, dyrektor firmy The Job Economist.

– W efekcie jest zbyt wcześnie, aby jednoznacznie powiedzieć, czy rynek pracy poradził sobie z szokiem związanym z Brexitem, czy po prostu te liczby pokazują ciszę przed burzą,

którego obawia się wielu ekonomistów – dodał.

Z kolei hris are, ekonomista firmy inwestycyjnej nvestec, podkreślił, że pomimo pozytywnych danych nadal spodziewa się w najbliższych miesiącach wzrostu bezrobocia ze względu na związane z Brexitem spowolnienie gospodarcze.

– Jeśli mamy rację, ta nowa dynamika może sprawić, że dzisiejsze dane będą wyglądały na relikt minionej epoki – ocenił. «

23/08/2016 16:14:43

017

649-MAKIETA 1 01-23.indd 17

23/08/2016 16:14:44

018

iado o ci NA WYSPACH

Burmistrz Londynu chce zmiany szefa Partii Pracy o j

c o Fot. Christopher Furlong/Getty Images

t

JAKUB KRUPA, PAP

»

W artykule dla „Observera”, będącego niedzielnym wydaniem brytyjskiego dziennika „The Guardian”, Khan ocenił, że jeśli orbyn pozostanie liderem Partii Pracy, laburzyści będą mieli minimalne szanse, aby wygrać kolejne wybory. „Jeremy udowodnił, że nie jest w stanie zbudować skutecznego zespołu i nie zdołał zdobyć zaufania i szacunku Brytyjczyków. Jego ranking zaufania jest najgorszy ze wszystkich liderów opozycji w historii i nasza partia cierpi w wyniku tej sytuacji” – podkreślił Khan. „Musimy być szczerzy i mieć świadomość tego, że (dalsze pozostawanie w opozycji – przyp. red.) oznacza, iż publiczna służba zdrowia będzie w jeszcze większym stopniu psuta przez rząd Partii Konserwatywnej i będziemy obserwować dalsze cięcia w finansach publicznych. To oznacza, że nasze regiony przemysłowe będą w coraz trudniejszej sytuacji, a umowy śmieciowe i brak bezpieczeństwa socjalnego pracodawców staną się normą” – ostrzegł.

Według Khana, sam sprzeciw wobec rządu konserwatystów nie wystarcza. „W najlepszym wypadku będziemy w stanie ledwie łagodzić najostrzejsze z proponowanych rozwiązań. zeczywistość zmienia się przez wygrywanie wyborów. Jeśli przestaniemy chcieć wygrywać, oddamy walkowerem los dokładnie tych ludzi, którzy potrzebują Partii Pracy najbardziej” – podkreślił Khan.

Wskazał, że jest szczególnie zawiedziony nieudolnymi działaniami orbyna i jego najbliższych współpracowników, w toku kampanii przed czerwcowym referendum, w sprawie członkostwa kraju w Unii Europejskiej. „Jeremy nie pokazał przywództwa, którego despe-

649-MAKIETA 1 01-23.indd 18

racko potrzebowaliśmy. Jego stanowisko wobec członkostwa we Wspólnocie było niejasne, a nasi sympatycy mu po prostu nie ufali. o trzeci wyborca naszej partii mówił na tydzień przed głosowaniem, że nawet nie wie, jaka jest nasza pozycja” – napisał.

Burmistrz Londynu był jednym z posłów Partii Pracy, którzy podczas ubiegłorocznych wyborów lidera tego ugrupowania poparli kandydaturę or-

byna, aby został dopuszczony do głosowania wśród członków partii. Już wówczas podkreślał jednak, że robi to wyłącznie w celu rozszerzenia debaty o przyszłym kierunku Partii Pracy i nie popiera jego programu.

W niedzielnym artykule, Khan, dotychczas unikający zdecydowanych deklaracji w sprawie narastającego sporu wewnątrz partii, opowiedział się jednoznacznie za kandydaturą Owena mitha – rywala orbyna w przyspieszonych wyborach na lidera. Jak ocenił, „reprezentuje on najsilniejsze wartości laburzystowskie”, a przede wszystkim „prowadził i wygrywał” starcia z rządem w obszarach, którymi się zajmował.

46 letni mith zasiada w parlamencie od 2010 roku i w tym czasie pełnił funkcję ministra w gabinecie cieni, odpowiedzialnego za Walię oraz pracę i ubezpieczenia społeczne. Przed wejściem do polityki był między innymi szefem departamentu odpowiedzialnego za relacje z rządem w medycznej korporacji Pfitzer. mith określa swoje poglądy jako socjaldemokratyczne na lewym skrzydle Partii Pracy. Był głośnym przeciwnikiem planu ograniczenia wydatków publicznych, wprowadzanego przez rząd avida amerona; zapowiedział także, że byłby za likwidacją umów śmieciowych.

Głosowanie na lidera Partii Pracy rozpoczęło się w poniedziałek i potrwa do 21 września. Następnie, podczas specjalnej konferencji w Liverpoolu 24 września, zostaną ogłoszone wyniki i nazwisko nowego przywódcy ugrupowania.

Według bukmacherów, Jeremy orbyn pozostaje zdecydowanym faworytem do utrzymania się na stanowisku. «

23/08/2016 16:14:45

019

Podróżuj do Belgii z DFDS B elgijska Flandria jest położona tylko 45 minut jazdy samochodem z naszego portu w Dunkierce.

Region słynie z produkcji najlepszych piw na świecie. Flandria jest również miejscem, które warto odwiedzić ze względu na wyjątkowe miasta, jak Brugia czy Antwerpia.

Najlepsze piwa na świecie

Na świecie nie ma zbyt wielu krajów, które mogą rywalizować z belgijskim dziedzictwem piwnym. Większość barów, pubów czy kafejek w tym kraju, ma w swojej ofercie piwa butelkowane lub “z kija”. Belgijska Flandria słynie z takich browarów, jak Affligem, De Halve Maan, Duvel-Moortgat, Het Anker oraz innych, mniejszych, bardziej niezależnych zlokalizowanych w klasztorach Trapistów.

Flandria

Belgijska Flandria słynie z wyjątkowej, nadmorskiej linii brzegowej, której częścią są długi, piaszczyste plaże. Region oferuje również możliwość zwiedzania średniowiecznych miast i miejscowości. Perfekcyjnym celem wakacyjnych wypraw są miasta Antwerpia, Bruga czy Gandawa, które są perełkami Flandrii.

649-MAKIETA 1 01-23.indd 19

Promy Dover - Francja

Na trasie pomiędzy Dover a Dunkierką oferujemy do 24 rejsów na dobę, więc z pewnością znajdziesz dogodną dla siebie przeprawę. Możesz podróżować swoim samochodem, a rejs jest krótki - trwa tylko 2 godziny, więc bardzo szybko ruszysz w dalszą podróż. Nie mamy ograniczeń bagażowych, więc możesz zabrać tyle walizek, ile potrzebujesz, bez dodatkowych opłat.

Na pokładach promów

Nasze rejsy są krótkie, a na pokładach czeka dużo atrakcji, które uprzyjemnią podróż. Możesz odpocząć siedząc w wygodnym fotelu, śledząc najnowsze doniesienia ze świata na dużym ekranie TV. Możesz zjeść smaczną przekąskę lub dobry obiad w samoobsługowej restauracji. Jeśli podróżujesz z rodziną, to dla dzieci przygotowaliśmy kącik zabaw. Polecamy Salonik Premium, do którego wstęp kosztuje £12 za osobę. W tej cenie otrzymasz darmową lampkę włoskiego Prosecco, przekąski, owoce, makarony oraz obsługę kelnerską.

Więcej informacji o DFDS oraz aktualnych ofertach promocyjnych na www.dfds.pl

23/08/2016 16:14:46

020

iado o ci NA WYSPACH

w ze a b dą zolowa

»

ząd Wielkiej Brytanii ogłosił w poniedziałek zmiany w krajowym systemie więziennictwa, w ramach skuteczniejszej walki z islamizmem, w tym utworzenie w zakładach karnych odizolowanych oddziałów dla dżihadystów, mogących radykalizować innych osadzonych.

Minister sprawiedliwości Liz Truss zapowiedziała ponadto bardziej rygorystyczne weryfikowanie muzułmańskich duchownych, sprawujących posługę w więzieniach oraz usunięcie ekstremistycznej literatury z bibliotek zakładów karnych. Więźniowie zachowujący się „w sposób prowokacyjny” nie będą brali udziału w piątkowych modłach.

Plany zreformowania systemu więziennictwa to reakcja brytyjskiego rządu na opublikowany również w poniedziałek raport. Wynika z niego, że „wrażliwość kulturowa” władz penitencjarnych wobec muzułmańskich więźniów poszła za daleko i utrudnia „skuteczne przeciwstawianie się radykalnym poglądom”, ponieważ przedstawiciele władz boją się

sla

oskarżeń o dyskryminację. nstytucji odpowiadającej za zarządzanie więzieniami w Anglii i Walii (National Offender Management ervice) „daleko do skuteczności, jeśli chodzi o rozumienie i właściwe reagowanie na oczywiste zagrożenie płynące ze strony islamskiego ekstremizmu” – podkreślono w dokumencie.

Jednym z najważniejszych postulatów raportu jest wydzielenie w więzieniach o zaostrzonym rygorze, specjalnych, fizycznie oddzielonych od reszty budynków oddziałów; przetrzymywani w nich byliby tylko islamiści, w przypadku których zachodzi największe prawdopodobieństwo, że mogą radykalizować pozostałych więźniów.

– W więzieniu musi być porządek, kontrola, stabilność i przywództwo. Bez tych fundamentów z łatwością rozwija się ekstremizm i zawodzi resocjalizacja (osadzonych) – zaznaczył autor raportu, były szef systemu penitencjarnego Ian Acheson.

Krytycy ogłoszonych zmian wskazują, że mogą one uczynić z więzio-

nych islamistów swego rodzaju bohaterów w oczach innych osadzonych, a także doprowadzą one do zgromadzenia znacznej liczby szczególnie niebezpiecznych więźniów w kilku zaledwie zakładach karnych.

Publikacja raportu nastąpiła kilka dni po ujawnieniu, że działający w Wielkiej Brytanii radykalny imam Anjem houdary został uznany za winnego wspierania Państwa slamskiego ( ) i nawoływania do składania przysięgi na wierność przywódcy tego ugrupowania. Zrodziło to obawy, że imam, który we wrześniu usłyszy wymiar kary, podczas pobytu w więzieniu będzie mógł radykalizować innych – przypomina BB .

W więzieniach w Anglii i Walii pod koniec czerwca przebywało ponad 12,6 tys. muzułmanów; w 2006 roku było ich około 8,2 tys. Na 147 więźniów, którzy pod koniec marca odbywali kary pozbawienia wolności za przestępstwa związane z terroryzmem, aż 137 zadeklarowało islam jako swoją religię – twierdzi agencja AP. «

Gromadzenie danych jest uzasadnione

»

Masowe przechwytywanie komunikacji i gromadzenie danych obywateli Wielkiej Brytanii jest konieczne, by krajowe agencje wywiadowcze były w stanie zapobiegać atakom – wynika z opublikowanej w zeszłym tygodniu niezależnej analizy proponowanych przepisów.

W listopadzie 2015 roku rząd brytyjski przedstawił projekt ustawy (Investigatory Powers Bill), który przyznaje policji i służbom specjalnym szerokie uprawnienia do prowadzenia inwigilacji. Zdaniem autorów przepisów jest to konieczne dla

649-MAKIETA 1 01-23.indd 20

ochrony społeczeństwa przed przestępcami, w tym pedofilami, i terroryzmem. avid Anderson, niezależny inspektor ds. ustawodawstwa antyterrorystycznego Zjednoczonego Królestwa, podkreślił w raporcie, że przechwytywanie komunikacji na masową skalę jest „niezbędnie użyteczne” dla służb bezpieczeństwa i nie ma alternatywnego rozwiązania dla masowego gromadzenia danych osób, które normalnie nie zwróciłyby na siebie uwagi władz.

Opinia zawarta w raporcie została

przychylnie przyjęta przez rząd Theresy May. „ aport Andersona pokazuje, że zawarte w projekcie ustawy uprawnienia do masowego przechwytywania i gromadzenia danych mają kluczowe znaczenie dla brytyjskich agencji bezpieczeństwa i wywiadowczych” – przekazano w oświadczeniu. „Uprawnienia te często zapewniają jedyne narzędzia, za pomocą których agencje te są w stanie ochraniać brytyjskie społeczeństwo przed najpoważniejszymi zagrożeniami” – dodano. «

23/08/2016 16:14:46

021

649-MAKIETA 1 01-23.indd 21

23/08/2016 16:14:47

022 Minimalna stawka godzinowa – ile wynosi i w jaki sposób oże y ą wye ze wowa iado o ci PRAWO

»

Minimalna stawka godzinowa w Anglii i Walii uzależniona jest od wieku pracownika i obecnie wynosi:  7.20 dla osoby powyżej 25. roku życia (National Living Wage)  6.70 dla osoby pomiędzy 21. a 24. rokiem życia  5.30 dla osoby pomiędzy 18. a 20. rokiem życia  3.87 dla osoby poniżej 18. roku życia  3.30 dla osoby odby wającej szkolenia (apprentice) W paździer niku 2016 r. stawki te zostaną ponownie pod niesione.

649-MAKIETA 1 01-23.indd 22

Jeżeli pracownik ma podejrzenie, że jego stawka godzinowa jest zani żona, powinien zgłosić się do praco dawcy z prośbą o przedstawienie infor macji dotyczących swoich zarobków, które pracodawca ma obowiązek udo stępnić na piśmie.

Jeżeli pracodawca odmówi wyda nia zestawienia zarobków, wówczas pracownik powinien zadzwonić do M evenue ustoms ( M ) i poprosić urząd o sprawdzenie, czy faktycznie jego zarobki mieszczą się w przedziale mini malnych stawek.

Odział M , do którego należy się zgłosić w celu zaraportowania praco dawcy, to Pay and Work ights elpline, pod numerem 0800 917 2368.

Jeżeli M uzna, iż pracodawca zaniżył stawki godzinowe, wyda nakaz dopłaty do pensji pracownika oraz ukaże pracodawcę grzywną. M może również podać pracodawcę do sądu w imieniu pracownika.

Jeżeli pracow nik chce wziąć sprawy w swoje

ręce, może skierować sprawę do Trybu nału Prawa Pracy w ciągu 3 miesięcy od dnia, kiedy pracodawca wypłacił zani żoną stawkę, lub do ądu ejonowego w ciągu 6 lat od zdarzenia.

W celu otrzymania bezpłatnej porady prawnej dotyczącej praw pracownika należy skontaktować się z A A pod numerem 0300 123 1100. Osoby tam pracujące udzielą wszystkich niezbęd nych informacji i pomogą w rozwiąza niu sporu z pracodawcą. «

Zadzwoń do DNS Claims na . Pomo emy Ci odzyskać nale ne odszkodowanie

23/08/2016 16:14:50

023

649-MAKIETA 1 01-23.indd 23

23/08/2016 16:14:51

024

TEMAT NUMERU TRANSPORT

a olot s spó ł o

ILONA DEKA

»

– Mój lot spóźnił się o ponad 5 godzin. Wyniknęło z tego tyle problemów, że popamiętam tę podróż do końca życia – mówi 50 letnia Maria.

Kobieta nie zdążyła na autobus, musiała zapłacić za taksówkę i najadła się ner wów – nikt jednak nie poinformował jej, że ma prawo do odszkodowania. Takie sytuacje niestety nie są nietypowe.

W ciągu jednej doby spóźnia się przeciętnie 20 tysięcy lotów – stawia jąc w trudnej sytuacji ponad 5 milionów pasażerów każdego dnia. Wychodząc naprzeciw okolicznościom, Unia Europej ska wprowadziła prawo chroniące przy wileje podróżnych w podobnych sytu acjach – które umożliwia też otrzymanie rekompensaty za stracony czas.

WARSZAWA - LONDYN

– ały czas zaznaczali, że to nie z ich 649-MAKIETA 2 24-43.indd 24

c

winy. Powiedzieli, że lot nie odbędzie się o czasie ze względu na warunki pogo dowe. To było dziwne, bo inne samoloty podchodziły do lądowania i startowały.

Obsługa przewoźnika próbowała unik nąć tematu, ciągle powtarzali te same frazesy – mówi Maria, która w Warsza wie odwiedzała córkę. hciała spędzić w Polsce kilka wiosennych dni. – Zapła ciłam za to, jak za długie wakacje – wli czając taksówkę, jedzenie na lotnisku i utraconą pensję, bo następnego dnia nie poszłam do pracy. Nie wspominam już o stresie.

Maria nie została poinformowana przez pracowników linii lotniczej, że przy sługuje jej odszkodowanie z tytułu znacz nego opóźnienia lotu. Wbrew obiegowej opinii, aby się o nie ubiegać, nie trzeba mieć żadnego dodatkowego ubezpieczenia.

Wystarcza sam fakt zakupienia biletu na dany lot i stawienie się na odprawę o cza sie. Zasady, które Unia narzuca na linie lot nicze, są jasne: odszkodowanie należy» 23/08/2016 16:19:33

025

649-MAKIETA 2 24-43.indd 25

23/08/2016 15:24:53

026

TEMAT NUMERU TRANSPORT

się każdemu pasażerowi, który przybył do miejsca docelowego przynajmniej 3 godziny później, niż było planowane.

Ta reguła nie dotyczy jedynie lotów, których opóźnienie nie zależało od przewoźnika. Z tego powodu najczęściej przedstawianym pasażerom źródłem spóźnień jest pogoda – bo złe warunki atmosferyczne usprawiedliwiają opóźnienie lotu, podobnie jak problemy na lotnisku. Tego typu kłopoty przed odlotem nie uprawniają pasażerów do ubiegania się o odszkodowanie – w rzeczywistości jednak ekstremalne warunki pogodowe powodują tylko nieco ponad 5 proc. opóźnień. Jeśli usłyszymy, że nasz lot spóźnia się z powodu nadchodzącej burzy, warto zaobserwować, czy inne samoloty startują bez problemu – może to oznaczać, że nasz informator mija się z prawdą. naczej sprawy mają się wtedy, kiedy odlot opóźniany jest przez wieżę kontroli lotów: – To również nie zależy od nas – jeśli kontroler nie udziela pozwolenia na lot, nie możemy nic zrobić, nawet jeśli byśmy chcieli – mówi Karina, która była stewardessą w jednym z tanich przewoźników – Pasażerowie często się tym denerwują,

649-MAKIETA 2 24-43.indd 26

ale opóźnienie wywołane warunkami na lotnisku nie jest podstawą do odszkodowania. W przeciwieństwie do ekstremalnych warunków pogodowych, zatrzymanie samolotu przez kontrolę lotów zdarza się niezwykle często – to powód co piątego opóźnienia i przytrafia się najczęściej na ruchliwych, obleganych lotniskach. Angielskie eathrow jest modelowym przykładem tego problemu: – Tak samo, jak w komunikacji miejskiej, tak i w ruchu lotniczym zdarzają się godziny szczytu – kiedy odbywa się najwięcej lotów. Na przykład na eathrow lądowania odbywają się co 45 sekund Wtedy bywa, że trzeba poczekać na swoją kolej, a to może skutkować spóźnieniem – potwierdza Karina.

Na szczęście dla podróżujących, problemy na lotnisku zazwyczaj trwają maksymalnie kilkanaście minut i ruch lotniczy prędko wraca do normy.

W przypadku opóźnienia lotu, personel linii lotniczych ma w obowiązku poinformować pasażerów o przewidywanym czasie odlotu i powodach spóźnienia, zwłaszcza jeśli wynikają z problemów przewoźnika. Niestety, często to tylko teoria: – złowiek spodziewa się, że o takich

23/08/2016 15:24:56

027

sprawach, jak prawa klienta, poinformuje go obsługa – mówi Maria – Marna wiara, zakładając, że oni przecież muszą zadbać o interesy pracodawcy. Niestety, pasażerka dowiedziała się o możliwości uzyskania odszkodowania dopiero dużo później i dobrowolnie zrezygnowała z ubiegania się o nie: – Miałam dosyć stresu przez ten lot. Było, minęło

a a a a e a

– Postawę pani Marii można zrozumieć, ale nie polecam jej nikomu. Linie lotnicze ukrywają się z tym, że jest możliwość odszkodowania. Przy odrobinie uporu da się je jednak uzyskać – mówi Piotr, konsultant firmy pomagającej pasażerom – Jeśli lot znacznie się spóźnia, przede wszystkim powinniśmy dostać coś do jedzenia i picia oraz dostęp do telefonu lub maila. Potem, w zależności od czasu oczekiwania, można myśleć o odszkodowaniu.

Przyleciałeś na miejsce przynajmniej 3 godziny za późno – ubiegaj się o odszkodowanie. Jeśli lot spóźni się o ponad 5 godzin, możesz odzyskać cenę biletu i zrezygnować z usług. W przypadku odlotu

649-MAKIETA 2 24-43.indd 27

Niedopowiedzenia wykorzystuje się także usprawiedliwiając opó nienia złą pogodą... w innym kraju dopiero następnego dnia, linia lotnicza musi zapewnić ci hotel i transport na lotnisko. Te reguły dotyczą wszystkich lotów z i do UE i EOG, więc nie dajmy sobie wmówić, że jest inaczej. – Bywało też tak, że linie odwoływały lot i zabierały pasażerów 12 godzin później – formalnie jednak nazywały to opóźnieniem, a za to nie przysługiwało odszkodowanie. Na szczęście prawo się zmieniło i teraz każde opóźnienie o 3 godziny ma być rekompensowane. Pasażerów jednak wciąż wprowadza się w błąd – zaznacza Piotr.

Niedopowiedzenia wykorzystuje się także usprawiedliwiając opóźnienia złą pogodą... w innym kraju. – zeczywiście, jeśli spóźni się samolot np. z Włoch, to my nie możemy wylecieć z Anglii – bo planowaliśmy lecieć tą samą maszyną – opowiada Karina – Wtedy bardzo trudno znaleźć samolot zastępczy i sypią się kolejne loty, czasem nawet harmonogram na 3 dni. Odpowiedzialność za taką sytuację ponosi wyłącznie linia lotnicza, która nie »

23/08/2016 15:24:58

028

TEMAT NUMERU TRANSPORT

miała planu awaryjnego. Przewoźnicy są wtedy zobowiązani wypłacić odszkodowanie pasażerom – a aż 40 proc. wszystkich opóźnień to właśnie takie przypadki.

BUKARESZT – LONDYN

– Mój lot spóźnił się o dobre 8 godzin. Na szczęście nie jestem w ciemię bita i dałam im popalić – śmieje się Karolina. Miała wylecieć do Londynu około 18:00, do domu dotarła jednak dopiero o 7 rano. – Lot trwa dwie czy trzy godziny, ale długo czekaliśmy, wymieniali samoloty, potem wieźli nas na inne lotnisko. Wydaje mi się, że celowo wysłali naszym samolotem innych pasażerów, a nas dopiero następnym – mieli dwa opóźnienia po kilka godzin, zamiast jednego blisko doby – opowiada dziewczyna. óżnego rodzaju kłopoty linii lotniczych – między innymi takie, jak w przypadku lotu Karoliny – powodują aż 70 proc. wszystkich opóźnień. Poza spóźnieniami poprzednich lotów, najczęściej źródłem są problemy dotyczące samolotu lub załogi obsługującej dany lot. – Jeśli na miejscu nie pojawi się choć jedna stewardessa, to

649-MAKIETA 2 24-43.indd 28

wszyscy muszą na nią czekać. Procedury są tak skomplikowane, że samolot nie może odlecieć z niepełną załogą, a znaleźć wolnego stewarda, nie mówiąc już nawet o pilocie, jest bardzo trudno. Nawet nie wiecie, ile razy samoloty nie odlatują na czas, bo jedna z koleżanek stoi w korku – zdradza Karina.

Linia lotnicza wypłaciła Karolinie odszkodowanie, bo kobieta nie obawiała się uparcie walczyć o swoje prawa. – Nikt na lotnisku nie chciał mnie poinformować. Leciały z nami kobiety z malutkimi dziećmi, które też czekały po kilka godzin.

Jedzenia prawie nie było, przydzielili jakieś śmieszne racje w gotówce, która może starczyłaby na posiłek – ale w Tesco, a nie na lotnisku – opisuje swoją sytuację 25 latka.

Niedbałość obsługi wprawiła ją w taką złość, że Karolina już następnego dnia przygotowała dokumenty niezbędne do uzyskania odszkodowania: – Wypełniłam unijny formularz skargi, który znalazłam w nternecie. Załączyłam kopię biletu, opisałam dokładnie przebieg mojej podróży – wszystko razem wysłałam do biura linii.

Odpisali mi, że lot spóźnił się z przyczyn niezależnych od nich – streszcza przebieg

23/08/2016 15:25:01

029 cze starają się uniknąć wypłaty, zrzucając winę na okoliczności zewnętrzne. ezygnacja ze starań to błąd, bo linie lotnicze stają przed trudnym zadaniem, kiedy mają udowodnić, że opóźnienie nie wynikało z ich winy. latego właśnie przedstawiciele starają się zniechęcić pasażerów w każdy możliwy sposób już na wstępie procedury. W przypadku problemów z uzyskaniem odszkodowania, należy niezwłocznie zwrócić się do ivil Aviation Agency, która czuwa nad przestrzeganiem przepisów.

Na rynku znajdziemy też pośredników, którzy pomogą wywalczyć odszkodowanie: – Warto starać się o rekompensatę, nawet jeśli przy pomocy płatnego pełnomocnika. Upewnijmy się tylko, że działa na zasadzie prowizji od wywalczonej sumy, a nie zapłaty z góry – ostrzega konsultant – Odszkodowanie się należy i trzeba się o nie starać – jeśli nie dla samych pieniędzy, to choćby po to, żeby zmusić linie lotnicze do uczciwości

LONDYN – KATOWICE

sprawy Karolina. Po otrzymaniu odmowy, młoda kobieta poinformowała biuro przewoźnika, że zwróci się do ivil Aviation Agency, co zupełnie zmieniło nastrój dyskusji. Po blisko 4 miesiącach od lotu dostała wiadomość, że odszkodowanie zostało jednak przyznane.

PRZEBIEG PROCEDURY

– Karolina zrobiła wszystko tak, jak należy.

Najpierw wysyłamy kopię biletu oraz unijny formularz do linii lotniczych. Potem, jeśli to nie podziała, zwracamy się do AA, która może zadecydować o odszkodowaniu i linia lotnicza musi je wypłacić. Proces bywa czasochłonny, ale nie jest zbyt skomplikowany – komentuje Piotr. Wielu pasażerów zniechęca się na wieść, ile czasu może zająć uzyskiwanie odszkodowania, a linie lotni-

649-MAKIETA 2 24-43.indd 29

Zbigniewowi udało się dostać odszkodowanie od jednego z przewoźników właśnie dzięki pomocy zewnętrznej firmy: – Lot do Katowic spóźnił się o 4 godziny. Leciałem wraz z dwójką znajomych i najpierw napisaliśmy skargi samodzielnie, ale dostaliśmy odpowiedzi, które nas zdemotywowały, więc poprosiliśmy o pomoc. W odmowie przyznania odszkodowania przewoźnik podał zupełnie inny powód dla każdego z trzech pasażerów. Zbigniew dowiedział się, że na pokładzie była mysz.

Jego koleżanka nie poleciała ze względu na problemy z silnikiem, a przyjaciel – przez przepaloną żarówkę.

Wszystkie powody – notabene mało prawdopodobne – korporacja uznawała za czynniki zewnętrzne. W rzeczywistości takie niedopatrzenia to zawsze wina przewoźnika. Aż jedno na trzy spóźnienia wynika z problemów z samolotem, który na przykład nie zdążył zostać zatankowany albo – na nieszczęście pasażerów – znaleziono jakąś małą usterkę. – Nawet złamany stolik albo przepalona żarówka muszą być wymienione natychmiast. Nie dosyć, że przy okazji wypełnia się masę papierów, to często trzeba też sprowadzić części z innego kraju, a to może trwać nawet do 24 godzin – mówi stewardessa.

zeczywiście, skrupulatne procedury lotnicze mówią, że nawet najmniejsza rysa na kadłubie musi być dokładnie opisana w specjalnym dzienniku. Jeśli zauważy ją pilot, który dokonuje oceny samolotu zaraz przed startem – lot na 90 procent będzie opóźniony. Wszystkie niezbędne naprawy powinny być co prawda przeprowadzone w nocy, w trakcie postoju maszyny – zdarza się jednak, że harmonogram jest tak napięty, że inżynierowie nie mają czasu, by zauważyć drobne uszkodzenia foteli czy farby. Tak prawdopodobnie stało się w przypadku lotu Zbigniewa: – Postanowiliśmy skorzystać z usług pełnomocnika, który udowodnił, że niedopatrzenia były winą linii. Trochę nas to kosztowało, jednak uniknęliśmy stresu i grzebania w papierach. irma potrąciła z odszkodowania po 25 proc. kwoty, ale lepsza część odszkodowania niż żadne.

Prawda – kończy 45 latek.

Odszkodowania za pozytywnie rozpatrzone sprawy powinny być wypłacone w gotówce, przelewem lub czekiem.

Mają wysokość od 250 do 600 euro. Bony podróżne mogą być formą odszkodowania tylko wtedy, gdy pasażer wyrazi na to pisemną zgodę.

cZy nienia Zda Zaj ię cZę to

Naprawdę odczuwalne spóźnienia przytrafiają się raczej rzadko. Te powyżej 3 godzin zdarzają się zaledwie raz na sto lotów.

Ponad godzinę muszą oczekiwać pasażerowie tylko 5 proc. lotów. Wbrew obiegowej opinii, tanie linie lotnicze nie są w tym względzie dużo gorsze od ekskluzywnych. rednie opóźnienie samolotu yanaira to 11 minut, a Wizz Aira – 15. Trasy do Polski, na których pasażerowie oczekują najdłużej, to te z Bristolu oraz Birmingham do Warszawy i z Leeds do Krakowa.

Najwięcej spóźnień zdarza się w piątkowe wieczory. To czas, kiedy podróżujących jest najwięcej, organizuje się więc dużo więcej lotów i lotniska są bardziej oblegane. Z kolei najrzadziej samoloty spóźniają się w sobotni poranek. eby uniknąć niepotrzebnego stresu, najlepiej jest lecieć z mniejszego lotniska. W Londynie szczególnie wiarygodne jest London ity Airport, z którego o czasie startuje aż 85 proc. samolotów. W Polsce liderem jest oczywiście Okęcie, gdzie spóźniony jest tylko jeden na dziesięć przelotów. Na tansted, Luton i Gatwick statystyki są bardzo do siebie zbliżone – bez spóźnienia wyrusza w drogę 67 proc. samolotów. «

23/08/2016 15:25:05

Fot. Peter Slane / Papixs / Getty Images

030

KOMENTARZ TYGODNIA POLITYKA

obieta w burkini kąpie się w morzu w aint ropez we rancji

lażowa ru ata Z Z

ado

»

a

Za a o

i

Liberalna Europa walczy. ały kontynent zmaga się z agresywnym dżihadem, radykalnym islamem oraz jednocześnie wzrostem nastrojów nacjonalistycznych. Bo dżihad rodzi i napędza islamofobię. adykalizm niektórych muzułmanów kreuje radykalizm mieszczaństwa. Przynajmniej werbalny. Na przemoc dżihadystów coraz większa liczba Europejczyków odpowiada przemocą językową. Na terrorystyczne, brutalne i krwawe ataki, reaguje coraz ostrzejszym słowem, jawnym wykluczeniem, stygmatyzacją. Agresywne zachowania w przestrzeni publicznej wobec muzułmanów stały się powszechne. Napięcia społeczne rosną i robi się coraz bardziej niebezpiecznie. Jak zawsze w takich przypadkach, najbardziej poszkodowani są niewinni. żihadyści zabijają zwykłych, normalnych ludzi. W odpo-

649-MAKIETA 2 24-43.indd 30

wiedzi zwykli, normalni muzułmanie, narażeni są na islamofobiczne ataki. Jak na każdej wojnie, ofiarami padają cywile.

Atmosfera gęstnieje z każdym tygodniem. A elity są bezradne. Politycy nie są w stanie powstrzymać terroru, ani zatamować wzbierającej ksenofobicznej fali, która coraz wyżej unosi prawicowych populistów.

Media skrupulatnie odnotowują wzrost zachowań rasistowskich. Gazety pełne są doniesień o ludziach, którzy pierwszy raz w życiu doświadczyli werbalnej przemocy ze względu na swój kolor skóry. nie dotyczy to tylko muzułmanów. Każdy, kto trochę się odróżnia albo mówi z silnym akcentem, może mieć problemy. Tak się dzieje w dotkniętej zamachami rancji. W tolerancyjnych i otwartych do niedawna Niemczech, w Belgii, kosmopolitycznej olandii oraz w pobrexitowej Wielkiej Brytanii, gdzie ksenofobiczne komentarze pojawiły się w prze-

strzeni publicznej, bo wielu rasistów uznało wynik referendum za koniec poprawności politycznej, a antyimigracyjną retorykę obozu „Leave” za legitymizację takich zachowań. Bigoteria wyszła z szamba i paskudzi europejskie ulice. Wszyscy w praktyce doświadczamy zaniku poprawności politycznej. Kończy się brak przyzwolenia na mowę wykluczającą w przestrzeni publicznej. Zakaz noszenia burkini, wprowadzony w pięciu francuskich miastach, nie dość, że niedorzeczny i właściwie podszyty totalitaryzmem, jeszcze zaognia sytuację. rancja się ośmiesza, ale problem jest poważny.

TRADYCJA Z AUSTRALII

Najpierw było słynne annes. Mer tego kurortu na podstawie ustawy o „zapobieganiu zagrożeniom ładu i porządku publicznego” zakazał noszenia na plaży burkini.

23/08/2016 15:25:07

031 Burkini to strój kąpielowy wymyślony przez australijkę libańskiego pochodzenia – Ahedę Zanetti, chcącą ulżyć dziewczętom męczącym się w obfitych szatach przy uprawianiu rozmaitych sportów. Burkini wprawdzie nie przesłania twarzy (strój taki byłby we rancji zakazany z mocy prawa), ale zakrywa całą resztę ciała, prócz dłoni i stóp. o nie zmienia faktu, że jest to produkt czysto komercyjny, a nie jak twierdzą zwolennicy zakazu „ubiór propagujący religijną symbolikę”. la wielu burkini to symbol kolejnego wtargnięcia zaleceń radykalnie rozumianego islamu do sfery publicznej, która powinna być ściśle świecka. A na każdy przejaw manifestacji religijnej, rancuzi, którzy cyklicznie doświadczają ataków terrorystycznych, reagują alergicznie. tąd ostra krytyka tego stroju i obawy merostw, że na plażach może on wywołać gwałtowne reakcje. o annes dołączyły kolejne miasta, a wiadomość o tym wzbudziła falę komentarzy również w innych krajach. Premier Manuel alls odmówił wprowadzenia ogólnokrajowego zakazu burkini, ale w pełni poparł ogłoszone już zakazy lokalne. Zgodził się z interpretacją, według której użycie takiego stroju stanowi wyraz wsparcia dla skierowanego przeciwko państwu projektu politycznego, „opartego przede wszystkim na podporządkowaniu kobiety” i na „archaicznej idei”, zgodnie z którą „kobiety są z natury nieczyste i powinny być całkowicie okryte”.

Lewicowe francuskie władze robią, co mogą, by po fali krytyk, zwłaszcza po zamachu w Nicei – kiedy to pod kołami rozpędzonej ciężarówki zginęło 85 osób, a ponad 300 zostało rannych – podnieść swoją wiarygodność jako siły skutecznie walczącej z terroryzmem. Bez sukcesów. W kwestii „zapewnienia równowagi między walką z terroryzmem a ochroną państwa prawa i demokracji” francuskie społeczeństwo bardziej ufa szefowej skrajnie prawicowego rontu Narodowego Marine Le Pen (21 proc.) niż prezydentowi ran ois ollande owi (10 proc.). o uświadamia, że decyzja w sprawie burkini i cała gorąca debata, którą zakaz rozpoczął, ma podłoże czysto polityczne.

Lewicowe władze rancji, bezradne wobec problemu społecznego i ekonomicznego wykluczenia olbrzymiej mniejszości islamskiej, wzrostu radykalizmów również wśród białej części społeczeństwa, bojąc się wyborczej przegranej z prawicą, za wszelką cenę chcą się zaprezentować jako politycy rządzący twardą ręką. Przy okazji jednak kreują toksyczną atmosferę, która zatruwa życie społeczne, alienuje i dyskry-

649-MAKIETA 2 24-43.indd 31

minuje muzułmanów oraz łamie podstawowe prawa człowieka.

Nie ulega wątpliwości, że mamy w Europie problem. Bo zarówno model francuski, polegający na niemal przymusowej asymilacji emigrantów, jak i podejście anglosaskie, bardziej liberalne, pozwalające zachować odrębność kulturową się nie sprawdzają. adykalizm młodych muzułmanów jest faktem. Po obu stronach kanału La Manche.

Nie ma też co ukrywać, że wartości wyznawane przez część muzułmanów są sprzeczne

Tożsamość w roku 2016 nabiera znaczenia i staje się fundamentem, na którym młodzi budują swoje „ja”. Wykreowało to powstanie sieci konkurujących ze sobą monokultur, które podkreślając swoją odrębność, kreują antagonizmy, o czym w oreign Affairs pisze Kenan Malik. Wszyscy należymy dziś do któregoś z wielu plemion. zaciekle ze sobą walczymy. Prawicowcy z lewicowcami. Liberałowie z konserwatystami. Weganie z mięsożernymi. Kierowcy z cyklistami. Bez szans na porozumienie.

Bo nie dość, że zamknęliśmy się w hermetycznych środowiskach w realu, to jeszcze tworzymy „bąbelki” w sieci. Przez co spo-

z liberalnym kanonem i prawami człowieka. adykalny islam, aktywnie wspiera mizoginię, homofobię, średniowieczne koncepcje sprawiedliwości, kamienowanie, okaleczanie narządów płciowych i ucisk kobiet.

Być może rację ma nawet minister spraw wewnętrznych Niemiec, który twierdzi, że burki naruszają społeczną spójność i kreują podziały. Możliwe, że podobnie jest z burkini, ale zakazywanie noszenia tej odzieży nie jest najlepszym pomysłem. Bo nie rozwiązuje źródła problemu.

To nie idea wielokulturowości, ani poprawność polityczna, ani liberalne podejście do innych nacji oraz kultur wykreowały radykalizm, z którym dziś się borykamy.

Mało kto o tym wspomina, ale pierwsze fale migracyjne z krajów islamskich do rancji (z Afryki Północnej), Niemiec (z Turcji) i Wielkiej Brytanii (Pakistan i Bangladesz) były silnie zsekularyzowane. rekwencja w meczetach była niska. Obecnie wzrasta we wszystkich trzech krajach. Podobnie jak manifestowanie odrębności kulturowej i etnicznej oraz obnoszenie się z symbolami. nie dotyczy to tylko muzułmanów.

tykamy się tylko z ludźmi myślącymi, tak samo jak my sami, czytamy te same gazety i oglądamy te same programy telewizyjne.

Wzmacnia to naszą tożsamość, ale oducza tolerancji i szacunku do osób inaczej myślących. Atomizacja ogranicza kooperację. o tego w młodym pokoleniu rośnie niepokojąca fascynacja przemocą i militaryzmem.

Młodzi Brytyjczycy, rancuzi czy Niemcy arabskiego pochodzenia, jeżdżą walczyć do yrii lub wspierają działania wojenne. Młodzi Polacy obnoszą się z t shirtami z „żołnierzami wyklętymi” i fascynują się powstaniem warszawskim. Na pozór tych młodych różni wszystko, ale w praktyce przejawiają te same zachowania i mają podobne pragnienia. Młodzi szukają sensu, tożsamości i celu. Nudna liberalna demokracja nie jest w stanie im tego dać. Zachodni świat musi wykonać ogromny wysiłek, żeby stworzyć instytucje, które z jednej strony zniwelują ekonomiczne dysproporcje, a z drugiej zaoferują masom tożsamość. Pokażą sens i wartość liberalizmu. Nakazy i zakazy niczego nie rozwiążą. Przyspieszą jedynie zderzenie cywilizacji. «

Zde Zenie

a to ci

szyscy należymy dziś do któregoś z wielu plemion. zaciekle ze sobą walczymy.

Prawicowcy z lewicowcami.

Liberałowie z konserwatystami. eganie z mięsożernymi. ierowcy z cyklistami. ez szans na porozumienie

23/08/2016 15:25:07

Fot. Piotr Dobroniak

032

WYDARZENIA SP Ł S

a odda

rew

Brytyjski system pobierania krwi od dawców

i PIOTR DOBRONIAK

»

Na początku dobrze jest prze czytać na stronie blood.co.uk co może spowodować, że nie możesz być dawcą. Niestety obostrzenia są dosyć mocne. Jeśli masz tatuaże, kol czyki możesz spodziewać się odmowy pobrania od ciebie krwi. Jest jeszcze kilka przyczyn dla których stacja krwio dawstwa może odmówić przyjęcia krwi.

Jednak lepiej się zarejestrować, przejść rozmowę z pielęgniarką już na miejscu, gdzie pobierają krew. Jeżeli będą jakieś zastrzeżenia, to na pewno ci o tym powie dzą. Plus tego jest taki, że jeśli pobiorą ci krew, a okaże się, że jesteś na coś chory, centrum krwiodawstwa odpowiednio pokieruje cię dalej.

Przy pierwszym pobraniu twoja

649-MAKIETA 2 24-43.indd 32

krew jest pobierana również na bada nia. prawdzą cię pod kontem wirusa czy żółtaczki. Już na miejscu spraw dzą poziom hemoglobiny. Zatem po pro stu zarejestruj się.

Po rejestracji jest kilka możliwo ści umówienia się na pobranie krwi.

Możesz od razu po rejestracji wybrać ter min i miejsce do którego się udasz, albo po zarejestrowaniu zaczekać aż „Blood and Transplant”, które odpowiada mię dzy innymi za pobieranie krwi, wyśle do ciebie list z informacją, gdzie w pobliżu twojego miejsca zamieszkania stanie w najbliższym czasie centrum mobilne.

N wykorzystuje do tego albo specjalne samochody, albo miejsca wyznaczone przez lokalne samorządy.

Kiedy dotrzesz na miejsce, najpierw w recepcji potwierdzasz swoje przybycie.

Następnie personel medyczny zabierze cię na rozmowę, aby dodatkowo w tzw. wywiadzie ustalić, czy nie jesteś w gru pie, od której nie można pobierać krwi ze względu na przyjmowane leki, prze byte choroby albo wirusy. Ważne jest też, czy przed badaniem jadłeś pełne obfite posiłki. hodzi o to, żeby mieć energię i na przykład nie zemdleć po pobraniu krwi.

Po wstępnym przepytaniu, zostanie ci pobrana krew do zbadania poziomu hemoglobiny. Badanie jest proste. Pie lęgniarka nakłuwa palec i pobiera kilka kropli krwi do analizy. Jeśli to badanie też przejdziesz pozytywnie, zostaniesz skierowany do miejsca, gdzie musisz wypić pół litra wody. powodowane jest to koniecznością uzupełnienia płynów.

Zaraz przecież pozbędziesz się ich prawie pół litra pod postacią oddanej krwi.

Po nawodnieniu zostaniesz odpro wadzony do łóżka, na którym będziesz leżeć podczas oddawania krwi. Perso nel medyczny działa bardzo sprawnie.

Po wkłuciu w żyłę, specjalne urządzenie przypilnuje, żeby nie spuścić ci za dużo krwi. Trwa to od pięciu do dziesięciu minut. Następnie z żyły wyjmowana jest igła, dostajesz opatrunek na sześć godzin i jesteś proszony do miejsca, gdzie po raz kolejny dostaniesz jakiś napój – kawę, herbatę, sok, wodę oraz jakieś słodkie przekąski. Zawsze lepiej coś przegryźć, żeby organizm dostał porządną dawkę energii. Po odczekaniu kolejnych kilku minut jesteś puszczany na wolność. odatkowym plusem oddania krwi jest to, że z automatu robią ci wszystkie niezbędne badania, do których potrzebna jest krew. Największym plusem jest to, że właśnie uratowałeś komuś życie.

A następne pobranie krwi może nastą pić już za około trzy miesiące.

To nie koniec. Blood and Transplant może cię również poprosić o zapisanie się do programu dawców szpiku kost nego (ang. – British Bone Marrow egi stry). Wtedy możesz również uratować kogoś, kto jest chory na białaczkę albo niedokrwistość. dealny dawca szpiku ma mniej niż czterdzieści lat.

Niemniej, oddając krew albo reje strując się jako dawca szpiku kostnego, zawsze możesz się poczuć jak superbo hater. «

Blood.co.uk

23/08/2016 15:25:11

033

649-MAKIETA 2 24-43.indd 33

23/08/2016 15:25:12

034

dZieje ię Ł

Pokazano nieznane polskie banknoty a e

»

Pierwsza produkcja, datowana na 2 stycznia 1971 r., obejmowała dziewięć nominałów (1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 i 1 tys. złotych). Kolejna, której pochodzenie ustalono na 2 stycznia 1977 r., objęła banknoty 200 i 2 tys. zł. Na tych o nominałach od 20 zł do 2 tys. zł widnieją wizerunki siedmiu polskich miast: Poznania, Gdańska, Katowic, Lublina, Krakowa, Warszawy i Gniezna.

– Jest to seria unikalna prawdopodobnie na skalę europejską, (...) pierwszy raz pokazywana światu – powiedział na piątkowej konferencji prezes wytwórni Piotr Woyciechowski. odał, że kolekcja nie była znana nawet ekspertom i kolekcjonerom. – ruk był prowadzony w warunkach tajnych, przy absolutnym zachowaniu tajemnicy państwowej, dokumenty, które temu towarzyszyły też zostały opatrzone klauzulami o najwyższym stopniu tajności – zaznaczył.

Przygotowana do emisji seria pieniędzy miała zastąpić obowiązujące w komunistycznej Polsce środki płatnicze. Po zniszczeniu PWPW produkcję przeniesiono by w inną lokalizację, prawdopodobnie do zęstochowy.

Jak zauważył prezes spółki, ujaw-

649-MAKIETA 2 24-43.indd 34

nienie i odtajnienie tych banknotów po ponad 40 latach pokazuje ciekawy obraz nieodległej historii Polski, skłania też do refleksji nad planami władz P L. – Jest pewna hipoteza, którą należy uprawdopodobnić poprzez szczegółowe badania, że te pieniądze miały zostać wprowadzone do obiegu na obszarze okupowanym w ramach inwazji sił Układu Warszawskiego, gdzie Ludowe Wojsko Polskie miało zająć takie kraje, jak ania, olandia i Północne Niemcy – powiedział Woyciechowski.

Jak dodał, odtajnienie dokumentacji i umożliwienie zaprezentowania opinii publicznej tych banknotów nastąpiło dopiero pod koniec zeszłego roku, 25 lat od momentu transformacji. – Jest to dosyć nieprzyjemna sytuacja, w której niepodległa Polska chroni dobra państwa reżimu komunistycznego – ocenił.

Wszystkie arkusze do produkcji banknotów po zakończeniu ekspozycji trafią do zbiorów historycznych PWPW .A. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych .A. jest jednoosobową spółką karbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa. Zajmuje się m.in. produkcją: banknotów, banderoli, znacz-

ków, dowodów osobistych, paszportów oraz dokumentów dla cudzoziemców, a więc materiałów objętych szczególnymi procedurami wytwarzania. istoria spółki sięga 1919 roku, kiedy dwa miesiące po odzyskaniu niepodległości podjęto decyzję o uruchomieniu Państwowych Zakładów Graficznych.

W ostatnim 25 leciu spółka, już jako Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych .A., dynamicznie się rozwija, inwestuje w nowe produkty i rozpoczyna eksport. Obecnie jest jednym z najnowocześniejszych przedsiębiorstw branży „security printing” w Europie, znajdującym się na liście podmiotów Europejskiego Banku entralnego, uprawnionych do druku banknotów euro.

Jednym z kierunków polityki eksportowej spółki jest Ameryka Południowa; w efekcie banknoty polskiej produkcji trafiły do portfeli mieszkańców Gwatemali, Paragwaju czy ondurasu.

Ostatnim sukcesem polskiej wytwórni jest wygrany przetarg na produkcję ponad miliona paszportów dla epubliki Armenii. « Źródło: Centrum Prasowe PAP

23/08/2016 15:25:15

035

649-MAKIETA 2 24-43.indd 35

23/08/2016 15:25:17

036

PULS POLONII NASZE SPRAWY

649-MAKIETA 2 24-43.indd 36

23/08/2016 15:25:20

037

649-MAKIETA 2 24-43.indd 37

23/08/2016 15:25:23

Fot. Ryszard Hołubowicz CC BY-SA .

/ ia Wikimedia Commons

038

ROZMOWA HISTORIA

o dy e obaw a o s zwy stwa bolszew ów ad ols ą » „W Londynie raczej a c

Renu. Bardziej obawiano

15 sierpnia minęła 96. rocznica Bitwy Warszawskiej, która zadecydowała o zachowaniu przez Polskę niepodległości i uratowaniu Europy przed bolszewizmem.

Dlaczego Francja i Wielka Bryta-

pomocy w 1920 r. w wojnie z bol-

e i

649-MAKIETA 2 24-43.indd 38

To nie jest do końca tak, że w ogóle nie udzieliły pomocy. W przypadku rancuzów wystarczy wspomnieć Błękitną Armię gen. Józefa allera. To głównie dzięki francuskiemu wsparciu została ona przetransportowana do Polski jeszcze w 1919 r. Było to niezwykle ważne, bo była to de facto najnowocześniejsza polska jednostka.

ołnierze doświadczeni, co więcej, dobrze uzbrojeni. To była jednostka wyposażona w czołgi, w nowoczesną broń. zeczywiście, można powiedzieć, że w czasie wojny pomoc mogła być większa. Trzeba jednak pamiętać, że Polska znajdowała się w trudnej sytuacji, nie tylko dlatego, że była atakowana przez wojska bolszewickie, ale właściwie walczyła na większości swoich granic.

Transport broni przez Niemcy był utrudniony, bo Niemcy nie byli zainteresowani wzmacnianiem państwa polskiego. Podobnie zechosłowacja, która też była niechętna ówczesnej Polsce. To wszystko sprawiało, że dostęp do Polski był ograniczony.

23/08/2016 15:25:24

039 Tylko, żeby było jasne, nie zmienia to faktu, że zwłaszcza ze strony brytyjskiej ta pomoc mogła i pewnie powinna być większa. W przypadku rancji nie byłbym aż tak krytyczny.

Należy pamiętać o francuskiej misji wojskowej w Polsce oraz o misji gen.

Maxime a Weyganda.

Patrząc z perspektywy pomocy udzielonej Polsce przez rancję, akurat do niej nie miałbym szczególnych pretensji. Uznałbym, że pomoc ta była w ówczesnych warunkach właściwie adekwatna do realnych możliwości. nna sprawa to Wielka Brytania.

Jej pomoc rzeczywiście była bardzo skromna i ograniczona. W dużej mierze to, co udało się zrobić, było zasługą gen. Adriana artona de Wiarta, szefa brytyjskiej misji wojskowej w Warszawie, który był bardzo propolski i na tyle, na ile mógł, starał się w brytyjskich kręgach wojskowych i rządowych walczyć o pomoc dla Polski.

Miał poparcie Winstona hurchilla, który do lutego 1921 r. był ministrem wojny i który spośród znaczących brytyjskich polityków był chyba najbardziej propolski, a dokładniej najbardziej antybolszewicki. On rzeczywiście jako minister wojny starał się pomóc Polsce. Musiał jednak liczyć się z oporem premiera Wielkiej Brytanii avida Lloyd George a, który był tej pomocy niechętny. o więcej, były też inne czynniki, które sprawiały, że poparcie brytyjskie dla Polski nie było oczywiste i szczególnie popularne.

Czemu brytyjski premier Lloyd g

-

My bardzo chętnie przyjmujemy postawę, że Lloyd George był antypolski i widzimy wszystko przez nasz własny pryzmat. To zrozumiałe. iekawe jest jednak to, że tak naprawdę nikt na poważnie nie spróbował do tej pory odpowiedzieć na to pytanie.

Wszyscy sprowadzają odpowiedź do pewnych schematów, sztamp, stereotypów. Tak naprawdę nie ma ani w Polsce, ani w Wielkiej Brytanii, dogłębnego studium na ten temat.

Teoretycznie Lloyd George powinien popierać sprawę Polską. am bardzo często zaznaczał, że jest Walijczykiem, podkreślał prawa małych narodów do samostanowienia, a przynajmniej bytu politycznego. Biorąc więc

649-MAKIETA 2 24-43.indd 39

pod uwagę jego zaplecze, przeszłość, powinien być przynajmniej współczujący.

Nie umiem jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ nie badałem tego tematu. Wyobrażam sobie jednak i to jest pierwsza rzecz, która przychodzi mi do głowy i którą mówię studentom, że Lloyd George patrzył na wojnę polsko bolszewicką z punktu widzenia interesów Wielkiej Brytanii. Zawsze przestrzegam przed takim prostym określeniem, że był antypolski.

Mamy tu do czynienia ze zderzeniem dwóch koncepcji – francuskiej, która przede wszystkim obawiała się odrodzenia Niemiec, jako potęgi, oraz brytyjskiej, która chciała przywrócenia systemu równowagi europejskiej.

Pamiętajmy, że głównym motywem przystąpienia Wielkiej Brytanii do wojny światowej była obrona równowagi europejskiej przed niemieckim militaryzmem. Tyle, że Brytyjczycy nie chcieli zastąpić „ estung Europa”, czyli hegemonii niemieckiej, jakąś formą francuskiej przewagi w Europie i postrzegali Polskę właśnie przez pryzmat jej związków z rancją. la nich Polska była pewną anomalią, mówiąc nieładnie. Na działania innych narodów we wschodniej Europie, np. na zechów, Brytyjczycy patrzyli z dużą sympatią. Tyle, że były to wszystko małe narody, nie uwłaczając nikomu. Polacy, jako ten naród, który liczył wtedy około 20 mln, trochę nie pasował do pewnego modelu i rzeczywiście Brytyjczycy obawiali się ze względów politycznych i historycznych, że Polacy będą przedstawicielem rancji w tej części Europy, wręcz tym „francuskim sztychem wymierzonym w serce Niemiec”. Będą elementem francuskiej, może nie hegemonii, ale dominacji politycznej w Europie.

Tego Brytyjczycy nie chcieli i ewidentnie cała polityka Lloyd George a była podporządkowana równowadze europejskiej, którą on widział, jako właśnie równowagę między rancją i Niemcami.

To nie jest tak, że on był proniemiecki, on wcale nie chciał niemieckiej przewagi, ale nie chciał też przewagi francuskiej. Z tej perspektywy zgadzał się z francuskimi pretensjami do Alzacji, Lotaryngii; trudno było im zaprzeczyć. Natomiast na Wschodzie »

dr hab.

ichał Leśniewski

Brytyjczycy skłonni byli dogadywać się z bolszewikami pod warunkiem, że ci wyrzekną się światowej rewolucji

23/08/2016 15:25:25

Fot. Public domain / via Wikimedia Commons

040

ROZMOWA HISTORIA

Fot. Public domain / via Wikimedia Commons

Sowiecki plakat propagandowy z 1920

Mundur polskiego ochotnika z 1920 r.

649-MAKIETA 2 24-43.indd 40

Europy, będącej dla wielu zachodnich polityków trochę jak „terra incognita”, istniała łatwość rysowania granic odpowiadających mocarstwom. Bez uwzględniania historycznych, etnicz nych czy innych uwarunkowań. la Lloyd George a Polska pew nie powinna istnieć, ale po co jej ląsk, który w oczywisty sposób był dla niego niemiecki, czy Pomorze, które w nienaturalny sposób odcinało tery toria niemieckie. la niego to było nie normalne. stnienie takiego państwa jak Pol ska, które zajmowałoby Królestwo Kongresowe, ewentualnie Wielko polskę i jakąś część Galicji, na pewno zachodnią, być może część wschod niej, było akceptowalne, ale nic więcej.

Brytyjski premier uważał, że wszystko ponadto zagraża pewnej równowa dze europejskiej. To z tej perspektywy trzeba patrzeć na jego działania, a nie jakiejś strasznej niechęci do Polski.

c n Z Tak i nie. Z jednej strony rzeczy wiście, zwłaszcza we rancji, takie obawy były, chociaż trzeba pamiętać, że w momencie, kiedy Armia zer wona stawała na przedpolach War szawy rewolucja w Niemczech była już właściwie stłumiona.

To, czego obawiano się, to znisz czenie przez bolszewików ładu w tej części Europy. Opanowania nie tylko Polski, ale również krajów bałtyc kich, Węgier, możliwe że i umunii. To wszystko mogło stworzyć nową sytu ację i pytanie o to, co dalej. Jeżeli ktoś bardziej się tego obawiał, to byli to rancuzi.

Brytyjczycy skłonni byli dogady wać się z bolszewikami pod warun kiem, że ci wyrzekną się światowej rewolucji. wiadczy to o tym, że jakieś

23/08/2016 15:25:28

obawy u nich były, ale bardziej przed destabilizacją kontynentu, niż podporządkowaniem go sobie przez bolszewików.

Większość polityków brytyjskich raczej nie doceniała Armii zerwonej i jej możliwości. e Wiart był właściwie wyjątkiem. On być może nawet ją przeceniał.

W Londynie raczej nie uważano, że Armia zerwona będzie w stanie dotrzeć do enu albo jeszcze dalej.

Bardziej obawiano się tego, że ewentualne zwycięstwo bolszewików nad Polską wywoła w Europie rodkowej chaos, który rozleje się na całą Europę i niekoniecznie skończy się jej opanowaniem przez komunizm czy bolszewicką osję, ale kolejnymi dekadami chaotycznej polityki, w której Wielka Brytania będzie musiała bezpośrednio interweniować. Zaistnieje więc sytuacja będąca przeciwieństwem tego, czego Brytyjczycy chcieli, czyli pewnej stabilności, równowagi europejskiej.

Ta sama prasa, te same głosy, które mówiły, że Polacy są sami sobie winni wywołując rzekomo wojnę z bolszewicką osją, twierdziły, że jeżeli osjanie czy bolszewicy mieliby przejąć całą Polskę, to jednak Wielka Brytania powinna udzielić jej wsparcia. Na zasadzie, że owszem Polacy są sobie winni, ale to nie będzie w interesie brytyjskim, żeby bolszewicy przejęli władzę nad całą Polską i zyskali bezpośrednie granice z Niemcami. To jest raczej nie tyle obawa, że „czerwoni i Kozacy będą poić konie w ekwanie i Tamizie”, lecz raczej obawa przed ogólnoeuropejskim chaosem.

Brytyjski polityk Edgar Vincent a

-

c Z Myślę, że współcześnie Bitwa Warszawska w ogóle nie funkcjonuje w świadomości historycznej Zachodu. la części ludzi na Zachodzie, Europa na wschód od aby nie istnieje. Być może teraz trochę przesadzam, bo dzięki ostatniej fali emigracji ta wiedza jest pewnie większa.

Mamy w Wielkiej Brytanii grupę historyków, ludzi zajmujących się popularyzacją historii Polski. Ale myślę, że jeżeli zadalibyśmy na ulicy

649-MAKIETA 2 24-43.indd 41

Fot. Public domain / ia Wikimedia Commons

041

Polskie plakaty z 1920 r.

yślę, że współcześnie itwa arszawska w ogóle nie unkcjonuje w świadomości historycznej Zachodu. la części ludzi na Zachodzie, uropa na wschód od aby nie istnieje Londynu czy Birmingham pytanie o Bitwę Warszawską, to jeśli nie napotkamy Polaka, to 9 na 10 pytanych będzie miało podniesione brwi i znak zapytania w oczach. Oni na ten temat nic nie wiedzą i nie jestem przekonany, czy ich to w ogóle interesuje. Nie dotyczy to tylko Brytyjczyków, myślę, że tak samo byłoby w Paryżu, może trochę inaczej w Niemczech. Na tym polega problem, że ta świadomość jest raczej niewielka. Ona oczywiście istnieje w środowiskach naukowych, czy zajmujących się popularyzacją historii i jest duża. Tam słowa dAbernona znają. i, którzy interesują się historią amatorsko, czy hobbystycznie, też oczywiście wiedzą o Bitwie Warszawskiej. W gronie ludzi zainteresowanych historią, niekoniecznie zawodowo, zapewne jest to jeden z bardzo nielicznych faktów z historii Polski, który jest im znany. «

Rozmawiała Katarzyna Krzykowska, PAP

23/08/2016 15:25:29

Transport for London

042

TRANSPORT LONDYN

ydłuże e l er rou d oraz bl że P

»

MARCIN URBAN

Transport for London rozpoczął procedurę przetargową, która wyłoni wykonawcę przedłużenia linii Overground z Barking do Barking iverside. Przedłużenie zapewni szybsze i wygodniejsze połączenie z centrum stolicy mieszkańcom osiedla Barking iverside, na którym jest budowanych ponad 10 tys. mieszkań oraz całe zaplecze socjalne w postaci szkół, sklepów i przychodni.

Zgodnie z wymaganiami europejskiego prawa, TfL przedstawił najpierw swoje zamiary w oficjalnym dzienniku Unii Europejskiej, a przetarg ogłosi w przyszłym roku, po zakończeniu prac projektowych.

Według planu, odcinek Overground Gospel Oak Barking zostanie przedłużony o ponad 4 km. Ostatnią stacją będzie Barking iverside. Prace budowlane mają rozpocząć się pod koniec przyszłego roku i potrwać cztery lata. nwestycja będzie kosztować ponad 260 mln funtów. «

649-MAKIETA 2 24-43.indd 42

Za patrzenie na komisariat Liczba zgłoszonych londyńskiej policji przestępstw na tle seksualnym wzrosła w ciągu roku o proc. Prawie co trzecie zgłoszenie zakończyło się aresztowaniem sprawcy.

Zdaniem Transport for London wzrost liczby zgłoszeń to głównie zasługa rozpoczętej w roku kampanii społecznej Report it to stop it . TfL zachęca w niej pasa erów do zgłaszania przypadków nieodpowiedniego zachowania w środkach komunikacji miejskiej. Wyprodukowane w ubiegłym roku ideo pokazuje przykłady ró nych form napastowania seksualnego od natarczywego patrzenia się na obcą osobę, przez pozornie przypadkowe ocieranie się, po celowe dotykanie miejsc intymnych. Film ma ju ponad mln odsłon na stronie You Tube.

W ubiegłym roku w londyńskiej komunikacji miejskiej odnotowano tys. ró nego rodzaju przestępstw. To o procent więcej ni rok wcześniej.

23/08/2016 15:25:30

Transport for London

043

Prawie proc. mieszkańców poparło w konsultacjach przebudowę głównego skrzy owania przy stacji metra Hammersmith. Plan przedstawiony przez Transport for London zakłada uspokojenie ruchu oraz poprawę bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów.

Podczas modernizacji zostaną wydzielone bezpieczne dwukierunkowe pasy z odrębną sygnalizacją dla rowerów. Dzięki temu rowerzyści pojadą krótszą drogą, zamiast krą yć między samochodami wokół skrzy owania. Poprawione zostanie usytuowanie i oznakowanie przejść dla pieszych. Autobusy będą mogły sprawniej

Prawie co czwarty lot do i z Wielkiej Brytanii jest opó niony - wynika z raportu portalu konsumentów Which. Między kwietniem a marcem roku opó nienia miało tys. z , mln połączeń, a dotknęły one mln pasa erów. Ponad tys. samolotów było opó nionych o ponad godziny.

Na lotach długodystansowych najczęściej spó niają się samoloty linii Pakistan International Airlines, Air India i US Airways. Na krótkodystansowych samoloty: ueling, Loganair i Aurigny Air Ser ices.

Najwy sza średnia opó nień lotów długodystansowych, ok. minut, jest na lotniskach Gatwick i Manchester Airport.

Tu za nimi są porty w Birmingham, Edynburgu i londyńskie Heathrow. Krótkody-

649-MAKIETA 2 24-43.indd 43

pokonać mocno zakorkowaną krzy ówkę, dzięki wydzieleniu tak e dla nich osobnych pasów.

Przebudowa ma rozpocząć się latem przyszłego roku i potrwać do wiosny roku. Prace mają być prowadzone przez całą dobę, by skrócić ich czas i zmniejszyć utrudnienia w ruchu.

Plan przebudowy przewiduje m.in. : m oddzielonej od samochodów, dwukierunkowej ście ki rowerowej,  budowę nowej ście ki rowerowej wzdłu King Street,



   

dla rowerzystów jadących na wschód, 8 sygnalizatorów dla rowerzystów na skrzy owaniu z ruchem aut, monta przy przejściach dla pieszych sygnalizatorów odmierzających czas do czerwonego światła, poszerzenie chodników przy King Street, nowy pas dla autobusów przy Beadon Road, między Glenthorne Road a Hammersmith Broadway.

stansowe samoloty najczęściej spó niają się, startując i lądując w podlondyńskim Southend.

Wśród przewo ników za wzór mogą uchodzić linie irgin, które prawie nigdy się nie spó niają.

Najczęstszym powodem opó nień jest zła pogoda i strajki.

Na trasach krótkodystansowych poni ej godzin lotu pasa erowie mogą wystąpić o odszkodowanie w wysokości do euro, jeśli lot jest opó niony ponad godziny z winy przewo nika. Na trasach długodystansowych - godzin lotu mo na ubiegać się o rekompensatę w wysokości do euro przy opó nieniu od do godzin i do euro powyej godzin.

23/08/2016 15:25:32

044

CAFÃ&#x2030; COOLTURA LONDYN

TOTALLY THAMES 2016

649-MAKIETA 3 44-67.indd 44

COOLTUR POLECA A

23/08/2016 15:23:33

045 P

P

MARCIN URBAN

1 â&#x20AC;&#x201C; 30.09. R L totallythames.org

T

Na program tegorocznego festiwalu

wystaw i instalacji artystycznych, przez koncerty, spektakle teatralne S S

P

Fot. Eva Piscova

S

649-MAKIETA 3 44-67.indd 45

23/08/2016 15:23:34

Fot. Transport for London

046

CAFÉ COOLTURA LONDYN

wystawy »

FASHION AND DESIGN MONTH

01 – 30.09. Regent Street, Londyn. Stacja: Oxford Circus, P C W wolny www.regentstreetonline. com

© Museum of London

Jedna z najbardziej

» GREAT FIRE OF LONDON 10.08. – 11.12. Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: St Paul’s, Barbican, Moorgate. Otwarte B www.museumoflondon.org.uk

P

II

P N

S P

649-MAKIETA 3 44-67.indd 46

23/08/2016 15:23:36

047 teatr » LABIRINTH 01.09. - 08.10. Hampstead Theatre, Eton Avenue, Swiss Cottage, Londyn NW3 3EU. Stacja: Swiss Cottage. Spektakle: pon. – sob.

19:30, dodatkowo sob. 15:00. Bilety: od £10 www.hampsteadtheatre.com Ł

S

Fot. Luke Fontana

S

Fot. Luke Fontana

N

» DINNER AT THE TWITS 04.09. – 30.10. The Vaults, Leake St, Londyn SE1 7NN. Stacja: Waterloo, Lambeth North. Spektakle: wt. – pt. 18:00, 19:15 i 20:30, sob. 12:00, 13:15, 14:30 i 20:30, niedz. 12:00, 13:15, 14:30 i 15:45. Bilety: £80-£110 www.twitsdinner.com

P

Ian McKellen i Patrick Stewart

» NO MAN’S LAND 08.09. – 17.12. Wyndham’s Theatre, Charing Cross Rd, Londyn WC2H 0DA. Stacja: Leicester Square. Spektakle: pon. – sob.

B www.NoMansLandThePlay.com

P

S

P

N

S

649-MAKIETA 3 44-67.indd 47

N I

© Addie Chinn

N

23/08/2016 15:23:38

Fot. Hugo Glendinning

048

CAFÉ COOLTURA LONDYN

» THE DRESSER 08 – 17.09. Richmond Theatre, Little Green, Richmond TW9 1QJ. Stacja: Richmond. Spektakle: pon. – sob. 19:30, B www.atgtickets.com/richmond

S S

N

kino » JULIETA Od 26.08. D H A E U R D P C M J

S D

R

A G

P I

S P

» WAR DOGS Od 26.08. K USA R T P M T B Cooper, Ana De Armas, Jonah Hill P

I S

649-MAKIETA 3 44-67.indd 48

23/08/2016 15:23:40

049

» MECHANIC: RESURRECTION Od 26.08. S USA R Dennis Gansel, wyst. Jason Statham, Jessica Alba, Tommy Lee Jones, Michelle Yeoh Sequel filmu „Mechanic” z 2011 roku.

S

» BAD MOMS Od 26.08. K USA R J L Scott Moore, wyst. Mila Kunis, Kristen Bell, Kathryn Hahn, Jay Hernandez, Annie

649-MAKIETA 3 44-67.indd 49

» POPSTAR: NEVER STOP, NEVER

STOPPING

Od 26.08. K USA R Akiva Schaffe, Jorma Taccone, wyst. Andy Samberg, Jorma Taccone, Akiva Schaffer, Sarah Silverman

P S S S

Mumolo, Jada Pinkett Smith, Christina Applegate

23/08/2016 15:23:41

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN

imprezy plenerowe » NOTTING HILL CARNIVAL 2016 28-29.08. Notting Hill, Londyn www.thenottinghillcarnival.com N

N

Fot. Marcin Urban

N

649-MAKIETA 3 44-67.indd 50

23/08/2016 15:23:44

koncerty » BJÖRK 21.09., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £40

» DAVID GILMOUR 25-30.09., godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

Fot. Tim Forbes/Gallo Images/Getty Images

051 »

a

e

a yj

ige

28.10., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £45

» NICKELBACK 20.10., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £40.50

» JEAN MICHAEL-

Terrace, Islington, Londyn N1 2UN. Stacja: Highbury & Islington. Bilety: £30

JARRE

07.10., godz.

18:30.

O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» JUSTIN BIEBER 11-12.10., 14.10., 28-29.11., godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

Fot. Lisa Lake/Getty Images

»

i e an Z a i

ic d e tan ie icZ

ic a

ie

» C.C.CATCH / BAD BOYS BLUE 04.11., godz. 19:00. Indigo at The O2, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35.50

01-03.12., godz. 19:00. SSE Wembley Arena, Arena Square, Engineers Way, Londyn HA9 0AA. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £25

20-21.10., godz. 19:00. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: od £28 e no a ica i o e t

25 - 26.11., godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: £29.50

» THE CURE

» ZUCCHERO

» ja

» PASSENGER

» MARILLION i

21.10., godz. 19:00. Union Chapel, Compton

04.12., godz. 19:00. O2 Forum Kentish Town, 9-17 Highgate Rd, Londyn NW5 1JY. Stacja: Kentish Town. Bilety: od £35.75

Z a i a i

26.11, godz. 18:00, O2 Shepherd's Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd's Bush. Bilety: od £25 www.prllivemusic.co.uk www.10lat.co.uk P S

P

S

649-MAKIETA 3 44-67.indd 51

23/08/2016 15:23:47

052

CAFÉ COOLTURA GALERIA

649-MAKIETA 3 44-67.indd 52

Londyn w oczach bezdomnych atedra t. Paul

Fot. Michelle Goldberg

»

W lipcu przedstawiciele The afeArt alendar 2017 wręczyli w katedrze św. Pawła londyńskim bezdomnym 105 aparatów uji ilm. Jednocześnie członkowie The oyal Photographic ociety przeprowadzili szkolenia z tego, jak z nich korzystać. Kilka tygodni później do organizatorów wróciło 99 kamer, a w nich ponad 5000 zdjęć. Z tych wybrano 20 najlepszych, które znajdą się w tegorocznym kalendarzu The afeArt. O ile ten kalendarz powstanie, bo cała inicjatywa ma charakter działalności społecznej, skierowanej do ludzi bezdomnych i zależy do wpłat ludzi dobrej woli. Organizatorzy akcji, którzy przypominają, że zeszłoroczne zdjęcia cieszyły się wielką popularnością, pieniądze zbierają na Kickstarter.com. Potrzeba 5 tys. funtów, a zbiórka kończy się 10 września.

Ze zbiórki ma zostać sfinansowana pierwsza rata za druk, który będzie kosztował 12 tys. funtów. Zostanie zlecony jednej z lokalnych drukarni. am projekt zostanie przygotowany za darmo przez londyńską firmę arter Wong esign.

Uzupełnią go historie napisane przez samych fotografów.

Zdjęcie, które ma trafić na okładkę, wykonał affron aidi w oxton we wschodnim Londynie. nne można zobaczyć na stronie cafeart.org.uk. «

Fot. Sa ron Saidi

kładka kalendarza

23/08/2016 15:23:49

Fot. Mia Lyons

Fot. Hugh Gary

053

Fot. Sa ron Saidi

tos opon, Północny Londyn

Fot. Christopher McTa ish

Maj w kalendarzu MyLondon

Fot. Ella Sulli an

Camden

Marzec. Brick Lane

649-MAKIETA 3 44-67.indd 53

Fot. Alana del ale

Fot. Geraldine Crimmins

Luty w kalendarzu MyLondon 2017.

Uchwyt do przypinania rowerów

rudzie w kalendarzu yLondon 2017. Katedra St. Paul's w odbiciu

Czerwiec

23/08/2016 15:23:51

054

CAFÃ&#x2030; COOLTURA WYDARZENIA

649-MAKIETA 3 44-67.indd 54

23/08/2016 15:23:53

055

649-MAKIETA 3 44-67.indd 55

23/08/2016 15:23:57

ola y podb a ą Salzburg

DR JACEK KORNAK

»

Letni festiwal w Salzburgu jest najbardziej prestiżową imprezą w świecie muzyki klasycznej. To tutaj co roku zjeżdżają się najwybitniejsi śpiewacy, dyrygenci, instrumentaliści oraz reżyserzy. estiwal ten wyznacza nowe trendy w wykonawstwie muzyki klasycznej, a często innowacyjne produkcje redefiniują granice opery.

W tym roku dwoma kluczowymi produkcjami były „ aust” harlesa Gounoda oraz „ ie Liebe der anae” icharda traussa. W obu tych operach w najważniejszych rolach mogliśmy usłyszeć Polaków.

W „ auście” tytułową rolę wykonywał Piotr Beczała. Ta francuska opera z 1859 roku jest jednym z najbardziej znanych przykładów

649-MAKIETA 3 44-67.indd 56

stylu grand opera, charakteryzującego się znaczących rozmiarów orkiestrą, pięcioaktową strukturą, specyficzną rytmiką oraz brawurowymi ariami. „ aust” zawsze był kochany przez publiczność. Arie Gounoda są melodyczne i łatwo wpadają w ucho, jednak stawiają one przed śpiewakami nie lada wyzwanie. Piotr Beczała swoim lirycznym głosem tenorowym rewelacyjnie odmalował rolę austa. Jego śpiew przywoływał najlepsze tradycje wokalne od aruso do Pavarottiego. U Beczały urzeka lekkość, niemal jedwabistość głosu oraz niezwykle elegancki sposób frazowania. Jako Małgorzata wystąpiła Maria Agresta. Wykreowała ona delikatną, ale wokalnie wyrazistą rolę. haryzmatycznym Mefistofelesem okazał się ldar Abdrazakov. Warto również wspomnieć o rosyjskim barytonie

© Salzburger Festspiele / Monika Rittershaus

056

CAFÉ COOLTURA OPERA Alexey a Markova, który wcielił się w rolę Walentina. Markov imponował wokalną siłą i energią, z jakimi wykonywał swoją rolę. Muzycznie przedstawienie to przygotował Alejo P rez. yrygował on uważnie i dawał wybrzmieć wszystkim szczegółom orkiestracji Gounoda. Za reżyserię, scenografię oraz kostiumy odpowiadał einhard von der Thannen. Jego „ aust” z pewnością stanowił wyzwanie dla miłośników tradycyjnej opery. Była to nowoczesna, hiperboliczna produkcja skupiona nie na samej historii, co raczej na wewnętrznych rozterkach austa. dee von der Thannena są klarowne, a ich sceniczna realizacja jest elegancka.

Gwiazdą rzadko wykonywanej opery icharda traussa „ ie Liebe der anae” był Tomasz Konieczny, który wcielił się w rolę Jupitera. W roli tytułowej wystąpiła Krassimira toyanova. Tych dwoje śpiewaków obdarzonych charyzmatycznymi głosami to przepis na wyśmienitą produkcję operową. „ ie Liebe der anae” to jedno z ostatnich dzieł traussa, które miało swoją premierę właśnie podczas festiwalu w alzburgu w 1952, już po śmierci kompozytora. Opera ta z jednej strony dość groteskowa i banalna, jeśli chodzi o samą historię, opartą na mitologicznych motywach, jest jednak zadziwiająco, jak na operę, ludzka, gdyż opowiada o dorastaniu do miłości i wyborach, które często drogo nas kosztują, a których związki od nas wymagają. otewski reżyser Alvis ermanis nadał tej operze orientalny posmak. Jego „Miłość anae” to niemal historia z baśni z „Tysiąca i jednej nocy”. ampowy styl tej produkcji prowokuje widza i nieustannie kwestionuje realizm i fikcyjność emocji, wyborów i postaw, przedstawionych w tej operze. ranz Welser M st, który dyrygował przedstawieniem, nadał „ anae” symfoniczny wymiar. Pod jego batutą orkiestra miała zdecydowane, mocne brzmienie. Welser M st świetnie rozpracował partyturę traussa. Muzyka mieni się tutaj mnóstwem kolorów orkiestrowych i stopniowo zmierza do monumentalnego finału. toyanova to wokalnie bardzo inteligentna śpiewaczka, która nie tylko śpiewa pełnym, głębokim głosem, ale zarazem subtelnie interpretuje każdą frazę. Natomiast wracając do Koniecznego, jego Jupiter był wokalnym majstersztykiem. W jego głosie czuć było charyzmę, moc, a zarazem techniczną perfekcję. Obecna produkcja „ ie Liebe der anae” zapewne ma szansę przejść do klasyki produkcji operowych. Zresztą jak znakomita większość przedstawień z festiwalu w alzburgu. «

23/08/2016 15:23:58

649-MAKIETA 3 44-67.indd 57

23/08/2016 15:24:04

058

CAFÉ COOLTURA SIĘ NI PI

NI

Pustki

»

anatyzm religijny czy głęboka wiara Magia czy boskie znaki Pustki to najprawdziwszy majstersztyk. ebiutancka powieść grozy, która pod biła krytyków i czytelników, zdobywając tytuł Książki oku brytyjskiego rynku wydawniczego. nformacja o wstrząsającym zna lezisku w starym domu u stóp klifu ożywia wspomnienia dawnej piel grzymki w odludne rejony angielskiego wybrzeża, zwane Pustkami. Niespo dziewane wypadki i napotkani ludzie sprawili, że rodzinna wyprawa w celu uzdrowienia synka niemowy zmieniła się w koszmar, z którego jeszcze wiele lat później jej uczestnicy nie są w sta nie się otrząsnąć.

kłó cona rodzina, metafizyczna aura, fascy nujący kra jobraz i intry gująca fabuła – Pustki to prze wrotna powieść grozy, nawiązująca do najlepszych trady cji gatunku, trzymająca w napięciu od pierwszej do ostatniej strony i pełna niedopowiedzeń, tajemni czości oraz symboliki reli gijnej, która jeszcze bardziej potęguje grozę. «

Jest ciepła sierpniowa noc, schyłek lata i zarazem początek niezwykłej znajomości. Ona ma przyjść na świat za sześć miesięcy. On ma ju troje dzieci, onę i dom. Ma te olbrzymie pokłady czułości i niebywały talent literacki, podziwiany przez miliony czytelników na całym świecie.

Północna Kalifornia, pełen przemocy koniec lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku. Na początku lata samotna i wra liwa nastolatka E ie Boyd widzi grupę dziewcząt w parku i od pierwszego spojrzenia uwodzi ją ich wolność, niedbały ubiór, niebezpieczna aura nieskrępowania.

649-MAKIETA 3 44-67.indd 58

Wytropić i unieszkodliwić kreta. Oto misja George a Muellera, wieloletniego agenta CIA. Jest rok , zimna wojna rozkręca się na dobre, a Agencja ponosi kolejne pora ki. Ktoś sprzedaje Sowietom tajemnice wywiadu i sabotuje misje na całym świecie. Zdrajcą mo e być ka dy.

23/08/2016 15:24:09

059 Czcij ojca swego

»

Gorzka i poruszająca opo wieść o zranionym dzieciń stwie oraz młodości, która zawsze żywi nadzieję na lepsze jutro. Na kartach swojej powieści Ela idi kre śli sugestywne emocjonalnie krajo brazy, których tłem jest rzeczywi stość P L. W surowych dekoracjach Pol ski przełomu lat 70. i 80. wieku toczy się życie wychowywanej przez ojca alkoholika Ani. ziewczynka doświadcza okrucieństwa ze strony najbliższego człowieka, ale dziecięca mądrość i wrażliwość pomagają jej budować własny świat, którego fun damentem staje się miłość. istoria bolesna, lecz niepozbawiona opty mizmu, bo choć dziewczynka cierpi

i nienawidzi za doznawane krzywdy to zarazem bez warunkowo kocha i uczy się wybaczać. „ zcij ojca swego” to powieść z gatunku tych, które są tak prawdziwe i mocne, że mogło je napisać tylko życie. choć konfrontuje czy telników z ciemną stroną ludzkiej natury, to jedno cześnie przypomina, że karta ludzkiego losu zawsze może się odwrócić. «

Urodzony w Tybecie Chögyam Trungpa (1939-1987) w wieku trzynastu miesięcy został rozpoznany jako jedenaste wcielenie Trungpy Tulku, dzier yciela buddyjskiej linii Kagyu i Nyingma. Odbył intensywny trening w medytacji, buddyjskich naukach i filozofii, a jako nastolatek został opatem klasztorów Surmang. Po inwazji komunistycznych Chin na Tybet w r. musiał uciekać z kraju.

649-MAKIETA 3 44-67.indd 59

Moje serce i inne Szwecja, rok .

Dwudziestopięcioletni Miklós trafia z obozu koncentracyjnego BergenBelsen na Gotlandię. W obozie rehabilitacyjnym okazuje się, e jest śmiertelnie chory: jego lekarz daje mu tylko sześć miesięcy ycia. Miklós wypowiada swojemu losowi wojnę.

W małym miasteczku, gdzie wszyscy się znają, nie ma ycia dla córki mordercy.

Mimo e od zbrodni minęły ju trzy lata, w szkole nadal jej unikają i szepczą za plecami. Matka i siostra traktują ją jak wyrzut sumienia.

BookTO.pl

23/08/2016 15:24:14

060

CAFÉ COOLTURA POEZJA Redaguje PIOTR DOBRONIAK info@cooltura.co.uk

utorką zdjęcia i poezji jest nna rzywacz

Poezja homeless bezdomna noc gwiazdom oddała pocałunek otwarta w sercu rana wycie psa żałosne bezlitosny czas utwierdza w przekonaniach włóczykija los na palcach stąpa cisza milcz! nie żałuj, nie płacz żeś wygnany

649-MAKIETA 3 44-67.indd 60

spuszczasz ogon jak zbity pies tułasz się miedzy ulicami szukasz ciepłego oddechu domu a przebija cię na wylot lodowaty chłód wspomnień zimny i ciemny kąt wbijasz paznokcie w skórę wypijasz jeszcze szklankę Jacka Danielsa przekraczasz granice cudu budujesz skradziony dom marzeń

*** gdyby tylko możliwe było utkać wiotką nić miłości a ona niech przerodzi się w niezapominajki te kwitnące nad strumieniem pośród gąszczu drzew które zbierałam będąc młodą z myślą o moim przyszłym wybranku byle do wiosny z słońcem brnąć i hasać po łąkach leśnych upajać się widokiem dzikiej zieleni

23/08/2016 15:24:14

061 nagim wzrokiem plądrować wzdłuż i wszerz ukryte w zapachu ołków nadzieje ze ten bujny gaj nigdy sie nie zmieni gdy wrócę jak teraz wracam myślą

czas maluje na mojej twarzy zmarszczki tylko myśl jeszcze młoda porywa serce za co kocham życie tak jak powietrze mimo że jest nieraz ciężkie

do polan, lasów, jezior, świetlików, rusałek westchnę kiedy sekund kilka ukradnę śpieszącemu się zegarowi i łez kilka uronię z tęsknoty za zapachem tej wolnej zielonej i kwiecistej przestrzeni

*** i gdy tylko ty staniesz w drzwiach zniknie chłodne uczucie braku i pustki tak kocha się tylko raz w ciągłej walce o lepsze jutro w pośpiechu głaszcze twoja twarz chciałabym wrócić ten stracony czas kwitną róże a my w objęciach gwiazd przetrwaliśmy burzę WIERSZ

Karpatka ucieram ciasto delikatnie budząc rozkosz podniebienia dodaję szczyptę nuty tęsknoty byś wrócił jutro smakiem oszołomiony

olejny dzie uśmiech słońca przenika pomiędzy zielonymi liśćmi drzew na ławce wspomnień skrupulatnie oddaję wszystko za egzotyczny napój karmi myśli ciszą degustuje umysł oplata moje ja tysiące głosów przeciw jeden za jakie to szczęście kiedy twoje włosy rozwiewa wiatr a oczy błyszczą uśmiechem w pośpiechu robię kilka zdjęć trwam

649-MAKIETA 3 44-67.indd 61

Na skraju rozpaczy błąkam się między ścieżkami utkanymi z dywanów kolorowych liści niczym widmo snują się po niebie ciemne chmury ciężki oddech zostawia po sobie kłębek mgły biją dzwony pustych kościołów nawołują do mszy snują się cienie po parku na mokrych ławkach usiadł zimny chłód jesiennej zgryzoty tych co byli latem już nie ma odeszli zostawiając po sobie ciepłe wspomnienie tylko cisza przeplata się z hulającym wiatrem między konarami drzew płoszy ptaki tudzież dwoje dzieci na oślizgłej huśtawce patrzę i w oczach mam łzy kiedyś życie było bajką i zagadką dziś borykam się o każdy okruch chleba który całuję z poszanowaniem

Pszczeli znicz apaliłam pszczeli znicz roską twoich dłoni ulepiony ozkoszuję się zapachem latujacym we wszystkie kąty mojego bycia yle w nim miłości wiary i dobra am zaś mówiłeś kochajcie się i szanujcie

amykam tymi słowami twoją książkę ierzę tak jak ty w ten lepszy świat

Tymczasem chwila samotności się dłuży ugrzęzło odbicie twojej postaci w kałuży strumienie deszczu spływają po twarzy mokną włosy, rzęsy a na ustach zbierają się krople chorej tęsknoty składam parasolkę na niebie dzikie słońce przedziera się przez chmury jakie szczęście, że jeszcze w tej burzy słów może odnajdujemy siebie gdzieś pomiędzy przekleństwami rzucanymi w przestrzeń kolejny dzień i noc zataczamy kręgi wysoko na niebie zbyt daleko sięgamy dłońmi oplecionymi niepowodzeniem ślepi szukamy diamentu choć wiemy, że już istnieje

wied ma ie błagaj o miłość nie oczekuj pieszczot kiedy goryczy ziarnko w sobie nosi prędzej przytuli umierającego jeża niż w tobie znów u ność położy kto klątwę zdejmie wied mie czas umyka sączą się rany a życie jak zegar tyka i tyka zekać tylko aż spocznie w ramionach siostry nocy i rozpaczą otulona skona

o prawd kilka które płyną w zapachu płonącego pszczelego wosku kradkiem wzdycham Dziś tak trudno o choćby jedną z twoich prawd zgiełku próżnych dni w zdobywaniu szczytu życia wiat układa puzzle bycia ieżę że w tej gonitwie stnieje choćby jeden człowiek który prawdy te zna

23/08/2016 15:24:16

062

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

ebo w

be

g

SERGIUSZ HIERONIMCZAK sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Kto się wybiera do Meksyku musi pamiętać, że oprócz Meksykanów są tam jeszcze inne ciekawe zjawiska. o kulinarnych ciekawostek zaliczyć można escamoles. Wygląda trochę jak prażony ryż i dodaje się je do tortilli

649-MAKIETA 3 44-67.indd 62

i tacos z guacamole. Wszystko byłoby fajnie, gdyby nie to, że są to larwy mrówek, żyjące na korzeniach agawy. Jedli je już Aztekowie. ą bogate w wartości odżywcze. makują podobno jak wiejski serek o orzechowym posmaku. Uwaga więc na street food na wakacjach w Meksyku. o Japonii organizuje się specjalne kulinarne wycieczki, aby spróbować

tamtejszych specjałów. Jednym z nich jest ryba fugu, której wątroba zabija praktycznie od razu. Podobno jednak niema się czego obawiać, bo aby ją serwować, trzeba przejść specjalistyczne szkolenie, potwierdzone certyfikatem. Podobno ryba jak ryba, ale to doskonała okazja, aby poczuć jak smakuje ryzyko.

23/08/2016 15:24:17

063 Na włoskiej ardynii można spróbo wać serka ze śmietnika. Z całym szacun kiem do włoskiego jedzenia, ten rodzaj rarytasu jest zbyt ekstrawagancki jak dla mnie. Owczy ser casu marzu nadziewa się larwami much, aby lepiej dojrzał. ma kuje jak gorgonzolla i je się go razem z żywymi larwami. Jak są martwe, to ser jest nieświeży. Bomba Takie larwy mogą skakać na 15 centymetrów, więc serek iście ruchliwy. urstromming to śledzie w puszce.

Tak niemiłosiernie śmierdzą, że zaleca się je otwierać w misce, zanurzając puszkę pod wodą. ch zgniły odór zalicza się do najbardziej śmierdzących smrodów na świecie. Tego specjału akurat próbowa łem i powiem wam, że nic tak nie śmier dzi. A smaku nie zdążyłem poczuć, zoba czyłem za to pawia.

Znanym jest fakt, że w średnio wieczu jadano wszystko co się ruszało, nawet jeże były przysmakiem. W Peru do dzisiaj przysmakiem są ulubione zwie rzątka naszych milusińskich – świnki morskie. o ciekawe, ani one świnki, ani zwłaszcza morskie. wietne natomiast są z grilla, podobne do królika i do jeża

649-MAKIETA 3 44-67.indd 63

też pewnie. Napiszcie do mnie maila, jak spróbujecie.

O tym, że hińczycy jedzą psy i koty, to już wiemy. Ale nawet na jajo znaleźli niepowtarzalny sposób. Umieszczają jajka w pojemnikach wypełnionych mie szanką gliny, niegaszonego wapna, łusek ryżowych, soli, herbaty i wody. Tak sobie gotują te jajka przez 100 dni, jakby nie wystarczyło ich ugotować na twardo w wodzie. Białko robi się jak czarna galareta, a żółtko zielono – brązowe.

Niemiłosiernie śmierdzi siarką i amo niakiem i zgadnijcie jak smakuje No Jak jajko na twardo Art for Art. W czy stej postaci.

Na ostatni przysmak zapraszam do Wietnamu, do przydrożnych budek, podobnych do tych z hot dogami u nas.

Balut – 21 dniowy zarodek jaja kaczego spożywa się na surowo razem z kośćmi i dziobem prosto ze skorupki. Moim zda niem numer jeden na liście „must eat” na wakacjach. Można go spotkać w kuch niach wietnamskiej, laotańskiej, kambo dżańskiej i filipińskiej. Ja wymiękam.

Wino z mysich noworodków. W tym przypadku proces przygotowywania

napoju walczy o miano najbardziej obrzydliwego z jego smakiem i wyglą dem. Podobno wino smakuje jak ben zyna. Jeżeli chodzi o przygotowywanie napoju, to jeszcze żywe mysie nowo rodki wrzucane są do butelek pełnych wina ryżowego i pozostawiane do sfer mentowania.

Najdroższa i według niektórych osób najsmaczniejsza kawa na świecie – Kopi Luwak. Pewnie wielu z Was o niej słyszało lub widziało opakowanie. Bazę do pro dukcji kawy stanowią jej nasiona wyjęte z odchodów łaskuna, a ten zjada tylko najlepsze i po prostu ich nie trawi.

W krajach kandynawii możecie spróbować baraniny. ostajecie na stół talerz, a tam cała głowa owcy do kon sumpcji. makuje super, wygląda maka brycznie.

Jest tych przysmaków długa lista. Od owadów, poprzez szczury, węże i dziwne larwy czy robaki. Ale najbardziej posunię tym jest przyrządzanie łożyska kobiety jako antidotum na depresję poporodową.

Kanibalizm zisiaj nie będzie przepisu. Odeszła mi ochota na gotowanie... «

23/08/2016 15:24:18

064

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Pozytywne i szkodliwe nawyki żyw e owe c

d a

c d c

»

W trakcie leczenia wielu chorób należy niekiedy zmienić swoje dotychczasowe nawyki żywieniowe i trzy mać się żelaznych zasad, ściśle określają cych możność i niemożność spożywania konkretnych produktów. A co z czasowymi dolegliwościami, które nierzadko spędzają i sen z powiek Nie posiadasz wiedzy na temat tego, co i wolno jeść, a tego, co może spowodować tylko pogorszenie Twojego stanu Zerknij na naszą ściągę.

g o y

Pomoże i się z nim uporać cytryna, czereśnie, aromatyczny koper, ale także smaczne nasiona dyni i słonecznika, orze chy włoskie, chrzan, imbir, zielone oliwki, zwykła pietruszka i liście kapusty. Jeżeli nie chcesz, aby ta dolegliwość i doku czała, nie pij dużych ilości kawy, ogranicz pokarmy ciężkostrawne i szczególnie

649-MAKIETA 3 44-67.indd 64

uważaj na spożycie czekolady, alkoholu, a zwłaszcza szampana i czerwonego wina, niedojrzałych serów, mięsa konserwowa nego saletrą, słodzików, lodów, zimnych napojów gazowanych, ale też kwaszonej kapusty, jajek i tłustego mleka.

BIEGUNKA

Jeżeli nie chcesz mieć tej przykrej dolegli wości lub niestety ię już dosięgła i zasta nawiasz się jak się z nią uporać, sięgnij po gotowaną marchewkę i ryż, suchary, banany, czarne jagody, czarne porzeczki, jogurt, a także gotowane ziemniaki, mączne zupy i płatki owsiane. A jeśli już dopadła ię bie gunka, to zastanów się, czy przypadkiem na liście spożytych przez iebie produktów nie ma mleka, fasoli, cebuli, skórek owoców i warzyw, kawy, napojów musujących, owo cowych i wysoko słodzonych.

eZ enno Jeśli tuż przed pójściem spać podjadasz ciężkostrawne pokarmy, a w ciągu dnia pijesz duże ilości kawy, alkoholu lub objadasz się jajkami, może i z pewnością będzie i dokuczać bezsenność. Pomo żesz sobie przez jedzenie takich produk tów jak morele, owies, dynia, kapusta, picie miodu lub kosztowanie cukru.

nie t a no

Korzystnie wpływają na Twój orga nizm banany, winogrona, truskawki, ziemniaki, mięta pieprzowa, ryż, seler i koper. Natomiast przyczyn niestraw ności szukaj w pałaszowaniu nieostu dzonych wypieków, spożywaniu sma żonych potraw, używaniu dużych ilości majonezu, piciu napojów gazowanych

23/08/2016 15:24:19

065 i potrawach ciężkostrawnych na bazie fasoli lub kapusty.

mleka. W celu obniżenia i uregulowania jego wskaźnika wybieraj produkty bogate w witaminę i beta – karoten: pomarań cze jabłka, marchew, truskawki, porzeczki, czosnek, avocado, brokuły, pomidory, winogrona, rzeżuchę, a także otręby owsiane, jogurt, imbir i oliwę z oliwek.

tany o a ienia i ycZe ania iZycZnego

Jeśli jesteś w naprawdę złej formie nie sięgaj po alkohol i dania ciężko strawne.

Pomogą i natomiast takie owoce jak winogrona, morele, truskawki, jabłka, wiśnie, maliny oraz kabaczki, cukinia, pomidory, orzechy, kukurydza, brokuły, fasola, soja, szpinak i ryż.

o e y Ze a no ci

e

nadci nienie tętnicZe i

a n

Nie chcesz, żeby się pojawiały lub chcesz się ich pozbyć Nie zapominaj więc, aby w Twojej diecie swoje miejsce znalazły takie produkty, jak orzechy, migdały, otręby pszenne, truskawki, pomidory, brokuły, szparagi, zielona i czerwona papryka, fasola, soja, ryż, cytryna, szpi nak i avocado. Natomiast nie dziw się, jeżeli będziesz mieć problemy w łóżku, bo opychasz się tłustymi daniami, mię sem i produktami, zapewniającymi i tylko nadmiar węglowodanów.

o e no odcZa ie i cZ i i jej eg a no

zybka utrata wagi, picie alkoholu i gorą cych napojów, z pewnością szkodzi. To samo można powiedzieć o nadmiarze kofeiny i zbyt niskiej zawartości tłusz czu w spożywanych posiłkach. Aby unik nąć zaburzeń miesiączkowania jedz bro kuły, ananasy, orzechy, buraki, seler, kapu stę, pietruszkę, kalarepę, ryż i sałatę oraz pij jogurt.

lub z dużą zawartością konserwantów, wysoko przetworzonych. Ważne jest, aby wtedy pic dużo płynów i sięgać częściej po suszone śliwki, morele, figi, kasze, otręby pszenne, pieczywo razowe, ryż, marchewkę, maliny, jabłka, buraki czer wone, winogrona i porzeczki.

Zgaga

Zazwyczaj powodowana jest przez zbyt szybkie jedzie w dużych ilościach. Ale możemy też się jej nabawić dzięki jedze niu fast foodów, dań z puszki, potraw smażonych, piciu piwa, kawy i coli.

Jeśli nas dosięgnie, przede wszystkim zacznijmy od wprowadzenia zwyczaju wolnego jedzenia w małych ilościach i dokładnego przeżuwania pokarmów. ięgnijmy po migdały i przegotowaną wodę z sokiem z cytryny. Niektórym pomaga mleko.

ane ia

Powodowane jest przez nadmierne spoży cie kawy, jajek, serów, czerwonego mięsa i picia alkoholu. Aby sobie pomóc należy sięgnąć po rodzynki, figi, migdały, płatki owsiane, botwinkę, fasolę i szpinak.

o pojawienia się anemii przyczynią się z pewnością produkty wysoko przetwo rzone, ciężko strawne i te w zalewach octowych. Jeśli chcemy się jej pozbyć lub uniknąć, koniecznie zadbajmy, aby na naszym talerzu znalazły się jabłka, gruszki, porzeczki, czerwone buraki, rodzynki, daktyle, wiśnie, winogrona, szpinak, cebula, soja, bób i kakao.

Te chyba należące do najczęstszych przypadłości, powodowane są zazwy czaj przez nadmierne spożywanie sło dyczy, białego pieczywa, pokarmów tłu stych i smażonych, szybkich dań z puszki

o jego podwyższenia przyczynia się duża zawartość w naszym jadłospisie masła, jaj, majonezu, tłustego mięsa wieprzo wego i wołowego, a także picie pełnego

Za

a Zenie o ganiZ

Za a cia

649-MAKIETA 3 44-67.indd 65

o takiego stanu doprowadzi ię nad mierne spożywanie alkoholu i jedzenie jajek, a także stosowanie sporych ilości soli w przygotowywanych posiłkach. Nato miast surowy czosnek, cebula, jogurt, zie lona herbata, warzywa strączkowe i otręby owsiane pomogą i w jego obniżeniu.

t oja od o no

Osłabisz ją i narazisz się tym samym na częste infekcje jedząc tłusto i używając dużo cukru. Aby wzmocnić się i uchro nić przez osłabieniem odporność, się gaj częściej po jogurt, czosnek, cebulę, morele, brzoskwinie, szpinak, buraki, winogrona, brokuły i cytrynę. tosuj także niskotłuszczową dietę.

ę anie nacZy

Najczęściej jest powodowane przez picie gorących napojów, kawy i alkoholu. ów nież stosowanie ostrych przypraw i jedze nie pikantnych dań przyczynia się do pęka nia naczyń. Pomóc możesz sobie przez wprowadzenie do swojego jadłospisu porzeczek, jabłek, winogron, kapusty, szpi naku, brokułów i pomidorów. «

y o i oZio c o e te o

23/08/2016 15:24:20

066

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA trzeba wziąć pod uwagę wszystkie czynniki przeciążające konkretną osobę.

Terapia Manualna Klucz do zdrowia

B

yłem na spotkaniu w klinice rehabilitacyjnej Manual Med z mgr Fizjoterapii Januszem Tympalskim – specjalistą od Terapii Manualnej i masażu Lomi Lomi Nui. Zafascynował mnie jego pogląd na temat poprawy zdrowia i terapii.

Na pytanie czym jest terapia manualna odpowiedział: Terapia manualna jest zbiorem różnych technik manualnych mających na celu znormalizowanie napięcia tkankowego oraz zmobilizowanie tkanek do szybszej regeneracji. W klinice Manual Med pracujemy używając TERAPII MANUALNEJ HOLISTYCZNEJ. Ten rodzaj terapii jest dużo doskonalszy i szerszy w swym działaniu – uwzględnia w terapii sposób myślenia.

Najbardziej przeciążające dla organizmu jest to, co stale powtarzamy a wpływa na nas negatywnie. Może to być reagowanie na coś bądź kogoś kto nas irytuje i nie robienie niczego z tą sytuacją.

Na czym polega Terapia Manualna Holistyczna?

649-MAKIETA 3 44-67.indd 66

Praca jest bardzo złożona, do każdego pacjenta podchodzi się indywidualnie.

To bardzo dokładne badanie pacjenta, określenie hipotez na temat jego stanu a następnie sprawdzanie ich poprawności poprzez odpowiednie bodźce. Dla przykładu pacjentka z ograniczeniem ruchomości w szyjnym odcinku kręgosłupa: bardzo dokładnie przeprowadzam wywiad, dopytuje o szczegóły wystąpienia objawów, o to czy podobne problemy występowały wcześniej. Dokładnie oglądam ciało pacjenta - patrzę na relacje między częściami ciała. Badam jak ciało kompensuje nieodpowiednio działające mechanizmy. Często zdarza się, że problemy z szyjnym odcinkiem kręgosłupa związane są z niekorzystnym dla pacjenta podejściem do innych osób lub siebie. Szyja jest miejscem, które służy do rozglądania się, wysławiania, komunikacji. Często napięcia w tym rejonie świadczą o problemie z mówieniem o własnych uczuciach czy też braku elastyczności. Szyjny odcinek kręgosłupa silnie współdziała ze szczęką czy piersiowym odcinkiem kręgosłupa i występującymi tam napięciami. Bardzo istotne jest to, że traktujemy ciało człowieka jako całość: cały organizm, sposób myślenia, umiejętności wpływania na siebie to my. By skutecznie całościowo, holistycznie pracować z kimś,

Jak Pan to rozumie?

Trudno spodziewać się rozluźnienia i relaksu po osobie, która jest stale negatywnie stymulowana. Ograniczenie ruchomości w szyi, bóle głowy, napięcia w karku czasem bardzo dynamicznie poddają się działaniu terapii manualnej. Objawy znikają bardzo szybko ale jeśli nie dojdzie do pracy z przyczyną napięć, problem wcześniej czy później powróci. Przyczyną mogą być napięcia spowodowane niekorzystnym podejście do partnera czy współpracownika. W sumie im bardziej negatywnie myślimy, im więcej problemów widzimy wokół, tym bardziej negatywnie wpływamy na swoje ciało. Holistyczna Terapia Manualna ma pomóc uruchomić mechanizmy samoleczenia, by ciało zaczęło sprawnie się regenerować i wracać do zdrowia. Ma pomóc zmienić sposób myślenia na bardziej korzystny dla konkretnego pacjenta i jego otoczenia.

Jakich efektów, rezultatów możemy się spodziewać po terapii manualnej?

To bardzo złożony temat i trudno na niego odpowiedzieć jednoznaczenie.

Każdy pacjent reaguje inaczej i potrzebuje różnej ilości czasu na regeneracje.

Bardzo ważne jest to czego chce dana osoba. Czy chodzi jej o to by pozbyć się bólu czy uśmiawiadomić sobie i zmienić niekorzystnie działające mechanizmy. Ja przeważnie proponuje serię zabiegów w ilości 10-15 spotkań, to wystarczający czas by w większości przypadków znacznie poprawić kondycje psychofizyczną. Uzyskujemy to poprzez zabiegi terapii manualnej, odpowiednio dobrane ćwiczenia i uświadomienie pacjentowi negatywnie wpływających na niego czynników oraz pokazanie jak może je zmienić by obrócić sytuacje na swoją korzyść.

Bardzo dziękuje za rozmowe Panu Januszowi Tympalskiemu z Manual Med. To wspaniałe że są w zasięgu ręki takie miejsca i ludzie którzy w ten sposób patrzą na swoich pacjentów.

W sierpniu zapraszamy na darmowe konsultacje do Manual Med Janusz Tympalski Terapeuta Manualny Manual Med Tel. 02089 989 744

23/08/2016 15:24:21

067

649-MAKIETA 3 44-67.indd 67

23/08/2016 15:24:22

068

649-MAKIETA 4 68-91.indd 68

23/08/2016 15:26:34

069

649-MAKIETA 4 68-91.indd 69

23/08/2016 15:26:37

070

og o Zenia DROBNE

I

Ł S

I

NI

81616

cooltura.co.uk

PONIEDZIAŁKU

DO GODZ. 15.00.

sms

mieszkania od

01

Flat- En eld. Mieszkanie > znajduje sie na parterze i posiada podwójne sypialnie ,kuchnie z duzym salonem i łazienki. Parking dla mieszkańców.

81616

pokoj do wynajecia na > Barnes dla dwóch osob lub dla jednej

01 02 03 04 05

druga strefa, > Battersea, duza jedynka po remoncie, czysty i spokojny dom, rach. wszystkie wliczone, Internet , /tydz

06 07 08 09

>

g Nowe studio at, N N . Podwojna sypialnia, duza kuchnia z jadalnia, lazienka z wanna, toaleta, ogrod.

Wszystko nowe. , , ,

cooltura.co.uk lub

,

.

I Ł

Wynajme pokoj dla > dziewczyny w Bradford, pokoj zadbany zamykany umeblowany Internet duzy ogrod. W cene wliczone sa wszystkie rachunki - f. Mila atmosfera

IN

usłu t

£ 25

g Studio, N HD > rachunki Duza podwojna sypialnia, oddzielna kuchnia, prysznic, toaleta. Dostepne od zaraz. ,

+vat

UWAGA!

P

W

- do wynajęcia jedynka >d z pojedynczym łó kiem dla spokojnej, pracującej osoby. / tygodniowo z opłatami tydzień depozytu. Anna

PŁ

Ł S

NI NI P

o zaraz jedynka z >d duzym łó kiem UB LU.

I

P -

S S

pokój dla pary w >d mieszkaniu na White City Shepherds Bush. Cena .

Wymagane dwa tygodnie depozytu, tylko osoby ze stala praca i odpowiedzialne

>d

649-MAKIETA 4 68-91.indd 70

do wynajęcia.

Dom z ogrodem. Darmowy parking, internet. Rachunki wliczone. / tydzień tydzień depozytu.

Wolne od . . do wynajęcia dla >d osoby. /tydzień tydzień depozytu. Dom z ogrodem. Parking przed domem. Internet, rachunki wliczone. Dostępne od . .

wynajme duzy pokoj >e dla osob w domu jest ogrod ,internet Cena do uzgodnienia tanio moze tez byc jako os blisko metra tel.

>e

ladne bed at, N R ,podwójna sypialnia z wlasna lazienka prysznicem , pojedyncza sypialnia, kuchnia z salonem, lazienka z wanna, blisko sklepow. ,

t Dwójka dla > osoby: /tydz tydz. depozytu.

Du a jedynka: /tydz tydz depozytu. Rachunki wliczone. Blisko Hounslow Train Station.

jedynka w domu z > ogrodem blisko komunikacji i sklepów. tel. mam osobowy pokój do >i wynajęcia i osobowy w bedroom mieszkaniu z ogrodem podjazdem na Ilford blisko stacji metra prosze o kontakt telofoniczny

duza Jedynka od zaraz >i na Isleworth. W okolicy jest autobus H , itd. , pociąg, sklepy Tesco, Asda, itd. .

Bezlimitowy internet oraz media w

23/08/2016 15:26:37

071

649-MAKIETA 4 68-91.indd 71

23/08/2016 15:26:38

072

og o Zenia DROBNE

cenie na tydzień 07792183309

,spokojnym domu na West Norwood 07886215341

> Seven Kings bedroom at do wynajecia na Se en Kings blisko stacji kolejki czyste umeblowane mieszkanie z podjazdem prosze o kontakt telofoniczny 07424569771

>

> Seven Sisters - Jedynka oraz b. duza dwojka jako ka dla kobiety.

Bardzo dobre Warunki. Cena i tydz depozyt. Oplaty wliczone. tel > Stockwell, wynajme miejsce w pokoju dla mę czyzny Tel.07940186730 lub 07448409376 po 16-tej > SW11 - jedynka do wynajęcia od zaraz. doskonale warunki, pełne wyposa enie, parking, patio. czysto i spokojnie tel 07768643747 > Tooting Broadway do wynajęcia ładny i przytulny -os pokój na Tooting Broadway, 5 min pieszo od stacji metra i sklepów.

Mieszkanie jest czyste, posiada ogród oraz internet. Rach wlicz.

Wymagany jest 2 tygodniowy depozyt. > Turnpike Lane, N

DJ. z rachunkami. Studio z sypialnia z podwojnym lozkiem, oddzielna czescia kuchenna. Dostepne od zaraz. , 07715677401,

N21 1JT, 2 bed at, /mies. Mieszkanie na pietrze z oddzielnym wejściem i ogrodem, 1 podwojna sypialnia,1 pojedyncza, oddzielny salon, kuchnia, Blisko stacji.

02088851890, 07436792779

> Wood Green, 2 bed dom, N17 E/mies. duze sypialnie, duza kuchnia, przechodni salon, lazienka z wanna, maly ogrod.

Dostepne od zaraz. , 07715677401, > Wynajme du ą dwójkę z dwoma łó kami/ dla niepalących /w domu z ogrodem i miejscem parkingowym f tyg.. f j jedna os. tydz dep. rachunki i internet wliczony 07889216432

mieszkania szukam SMS:

81616 KOD: 02

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania

z pieskiem szuka > pokojowego domu z ogrodem.

Okolice Hounslow 07922687633

praca

Z pracy przy dystrybucji tygodnika Cooltura, praca biurowa, wymagany jez angielski i prawo jazdy kat B. Tel. 07958722342

Firma Sara-Int Ltd Zatrudnimy sprzereklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Firma Greenmark poszukuje stolarza do produkcji drzwi i okien do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Firma Greenmark poszukuje stolarza meblowego do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

dam

Witam , wynajmę > duza jedynkę dla dziewczyny min od stacji metra Walthamstow , czysty zadbany dom lazienki , wszystkie rachunki wliczone osoby w domu 07729493439

> Wembley Central. Mala

jedynka dla spokojnej dziewczyny do wynajęcia od zaraz.

Dom z ogrodem. minut do metra.

Rachunki WiFi wliczone. tygodnie depozyt

> West Hendon Miejsce w dwójce

dla starszego pracującego spokojnego Pana w czystym domu z ogrodem patio 2xwc Blisko sklepy bus stop stacja kolejowa 07791087728

> West Norwood Wynajme pokoj dla jednej osoby w czystym

649-MAKIETA 4 68-91.indd 72

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania

Dobrze prospebudowlana poszukuje pracowników na stanowisko: stolarz (praca na budowie i stolarpracownikom gwarantujemy dobre zarobki. info@stellarossa.co.uk, 02089616783

Praca dla sprzedawlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

Poszukujemy stolarza produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Poszukujemy kierowcy Vana 26-45 lat do rozwozu gazet na poludniowego Londynu. Punkt zaladunku: Wembley. Praca dodatkowa 1 dzien w tygodniu(tylko czwartki). 02088463612 lub email justyna@ cooltura.co.uk

Wymagania: min 1 rok

at PAI, self-assessment i LTD company. Dobry angielski w mowie i etat. e-mail: waleciuk@ saraint.co.uk tel: 02088463606

> Admin Assistant wanted Employer: G&M Location : West Gate , Hanger Lane, London W5 The Candidate should be familiar with Microsoft O ce and Fluent in English and Polish Languages.

02089009574, 07958479813 > Poszukuje pracy. Jestem osoba pracowitą i odpowiedzialną. Mam lata prm@tlen.pl > Miejsce w Salonie dla stylistki paznokci paznokcie zelowe, shellac, maniciure itp) Wiecej informacji pod nr tel 07746962153 salon based in > London- Holborn looking for e perience hairdresser Full time/ Part time. Excellent salary. Call Barbara 07967322857

> Poszukujemy ekspedientki do pracy w polskim sklepie w Waltham Cross. Wymagamy dosw. w branzy spozywczej, znajomosci polskich produktow oraz jezyka ang na poziomie kom. C ze zdjęciem na: polskisklepolivier@gmail.com > Szukamy fryzjerki damskomeskiej do Salonu we wschodnim Londynie. Wiecej info 07746962153 > Kierowcy C od zaraz Ltd

za godzine, Kat C min doswiadczenie. Multidrop, ywnościowa. piotr@aligra.co.uk

lata ,

23/08/2016 15:26:39

073

649-MAKIETA 4 68-91.indd 73

23/08/2016 15:26:40

074

og o Zenia N SŁ

> Praca dla Posadzkarza, Paisley Szkocja. Wymagane kilkuletnie doświadczenie oraz prawo jazdy kat.B. C prosimy wysyłać na adres e-mail: praca irkl.pl > Jesli zajmujesz sie przedłu aniem i zagęszczaniem rzęs mamy miejsce dla Ciebie w salonie info 07746962153 > Firma konstrukcyjno budowlana z siedziba w zach Londynie poszukuje doswiadczonych pracownikow: stolarzy budowlanych, ogolnobudowlancow, plastrarzy.

Prosze o kontakt Darek 07538552789 > Firma konstrukcyjno budowlana z siedziba w zachodnim Londynie poszukuje osoby do pracy na stanowiskach stolarz budowlany ogolnobudowlaniec plastrarz Prosze o kontakt telefoniczny Darek 07538552789 > Model Company poszukuje nowych twarzy - lat do reklam t I katalogow od za dzien please email zdjecie

649-MAKIETA 4 68-91.indd 74

I

to info planetofmodelling.co.uk

> Potrzebujemy odpowiedzialnej, milej osoby do mycia okien na terenie East London, stała pracawymagane dri ing licence/07846300239

praca 81616

od

04

zasady zamieszczania

>

pracy jako mechanik samochodowy obecnie mieszkam w Londynie z 12 letnim >e doświadczeniem w angielskiej rmie z własnymi narzędziami i anem szuka pracy. Certy katy NICEIC i Gas Safety.

Tel.07707717053

>

pracy w zakresie > wykończeniowym murarskim itp itd kontakt po je tel, lub 518954022

£1 >e

z uprawnieniami szuka

pracy, certy katy na nowa i stara instalacje wymiany fuseboard instalacje nowe i przeróbki starej,

szukam

cooltura.co.uk

> Pracowita odpowiedzialna dziewczyna Bez nałogów szuka pracy w Bradford

pracy na kuchni w hotelu, sprzątanie domów prywatnych Bradford.

> Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakości. lat praktyki w UK. Tel. Grzegorz.

Mirek tel 07930946697

>e

z brytyjskimi

uprawnieniami szuka pracy.

> Malarz dekorator podejmie prace

własne narzędzia doświadczenie i solidność Krzysztof

> Malarz szukam pracy jako malarz

mam wieloletnie doświadczenie 07462262966

z długoletnim >e doświadczeniem zawodowym, instalacje domestic & comercial szukam pracy. Pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem

Podstawowa hydraulika. Potra ę tez składać meble. Tel. 07726141296

> Plastrarze z własnymi narzędziami szukają pracy gwarantujemy wysoka jakość i czystość Marcin

>e

lat w UK. Instalacje

zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certy kat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel

23/08/2016 15:26:42

075

I

Ł S

649-MAKIETA 4 68-91.indd 75

P

NI

23/08/2016 15:26:43

076

og o Zenia SŁ I

randka w ciemno 81616

cooltura.co.uk

>

do sprzedania cztery 2

nc

miesieczne kotki,sa szaro-bure w od

08

prazki, jeden czarny kot.

zasady zamieszczania

07507364505

zasady zamieszczania

>d

polsko-angielski słownik

t

e

tomy, nowy. 0 7523510272

>a

energiczna i nie nudna Dziewczyna 27lL. szuka fajnego Chlopaka 28-40L. Jestes w zwiazku? To Nie Dzwon! Na Smsy Nie Odpisuje! T: 0747075 0110

Z a

81616

>

cooltura.co.uk

dziewczyny w wieku - do wspólnego wyjścia do kina, parku czy na imprezę.

07960746342 zadbanego Chlopaka > 28-40L. ktory naprawde dba o swoj wyglad. Mam 27L. jestem ciepla z natury ale i z pazurem, konkretna jak trzeba. T 074 7075 0110

od

07

zasady zamieszczania

>

zasady zamieszczania

Jeep Cherokee

Limited 2005, na polskiej rejestracji, full option 07986629598

normalnej kobiety. > Kawaler 40 lat. 07503108443

zasady zamieszczania

>

n

c

kobiety do wzajemnych pieszczot w plenerze ja 43lata sms 07598612637

a

dojrzalej kobiety ktora > wieczorem popisze o fantazjach i sex przygodach ja 43l sms 07598612637

81616

cooltura.co.uk

od

06

ta i

c n

c

i i t i o 07961222932 zasady zamieszczania

zasady zamieszczania

zasady zamieszczania

n wozek Mamas and > papas 3 w 1 ,chodik, bacek, ubranka dla dziewczynki 0-6 miesiecy.

Wszystko w bardzo dobrym stanie 07536659776

Z a

a cct

t

>

a

na sprzeda Blisko Tooting Bec. lat lease. Biznes funkcjonuje 20 lat. Wynajem 14000£ rocznie. Rates -5000£.

Cena: 70000. +447440386134

n d

wieza. Intel Celeron CPU, . GHz, MB of RAM.HD GB.sony D D/CD-RW CR , oppy dri e. Wi-Fi Pen. Windows P. Monitor Samsung 21”.Cena:60 £.

07493187437

>

dla girl age 4 to 7.

ery new

649-MAKIETA 4 68-91.indd 76

c

t

i słowniki do nauki > jezyka hiszpańskiego i francuskiego. nowe. tanio. 07523510272

>

a

d a d

c o i

n

t

Z cct t

Z tn a

Z 07736217120

23/08/2016 15:26:44

og o Zenia INIÄ&#x2DC; I

649-MAKIETA 4 68-91.indd 77

077

23/08/2016 15:26:45

078

og o Zenia INNE

649-MAKIETA 4 68-91.indd 78

23/08/2016 15:26:46

079

649-MAKIETA 4 68-91.indd 79

23/08/2016 15:26:48

080

og o Zenia S P Ł

649-MAKIETA 4 68-91.indd 80

23/08/2016 15:26:49

081

649-MAKIETA 4 68-91.indd 81

23/08/2016 15:26:51

082

649-MAKIETA 4 68-91.indd 82

23/08/2016 15:26:52

083

649-MAKIETA 4 68-91.indd 83

23/08/2016 15:26:54

084

og o Zenia BUDOWNICTWO

649-MAKIETA 4 68-91.indd 84

23/08/2016 15:26:56

085

649-MAKIETA 4 68-91.indd 85

23/08/2016 15:26:57

086

og o Zenia BUDOWNICTWO

649-MAKIETA 4 68-91.indd 86

23/08/2016 15:26:59

087

649-MAKIETA 4 68-91.indd 87

23/08/2016 15:27:01

088

og o Zenia BUDOWNICTWO

£1

649-MAKIETA 4 68-91.indd 88

23/08/2016 15:27:02

089

649-MAKIETA 4 68-91.indd 89

23/08/2016 15:27:04

090

og o Zenia BUDOWNICTWO

649-MAKIETA 4 68-91.indd 90

23/08/2016 15:27:05

091

649-MAKIETA 4 68-91.indd 91

23/08/2016 15:27:07

PIŁ

N

N Fot. PAP / Adam War awa

092

SPORT I

Wicemistrzyni olimpijska w kolarstwie górskim, aja łoszczowska, podczas dekoracji medalistek

Od Majki do Mai, czyli Rio po polsku

»

Jedenaście medali – dwa złote, trzy srebrne i sześć brązowych – zdobyli polscy sportowcy w zakończonych w ubiegłą niedzielę igrzyskach olimpijskich w io de Janeiro. Tym samym biało czerwoni poprawili osiągnięcie z trzech poprzednich edycji tej imprezy – w Atenach (2004), Pekinie (2008) i Londynie (2012) uzyskali po 10 medali. eprezentacja Polski ze swoim dorobkiem zajęła 33. miejsce w tabeli medalowej. W 2012 roku w Londynie biało czerwoni zdobyli o jeden medal mniej (2 2 6), co dało im wówczas 30. lokatę. „Pod względem organizacyjnym były to najtrudniejsze igrzyska, w jakich uczestniczyłam. portowo zdobyliśmy 11 medali, przekroczyliśmy magiczną dziesiątkę, ale pewien niedosyt pozostał” – przyznała szefowa misji olimpijskiej w io de Janeiro Marzenna Koszewska.

Jako pierwszy z Polaków na podium stanął kolarz afał Majka, który był trzeci w wyścigu ze startu wspólnego. Ostatnia – przedstawicielka tej samej dyscypliny Maja

649-MAKIETA 5 92-100.indd 92

Włoszczowska, która była druga w kolarstwie górskim.

Złote medale wywalczyły wioślarki Magdalena ularczyk Kozłowska i Natalia Madaj w dwójce podwójnej oraz Anita Włodarczyk w rzucie młotem, która triumf okrasiła rekordem świata. rebro, obok Włoszczowskiej, stało się udziałem Piotra Małachowskiego w rzucie dyskiem i kajakarki Marty Walczykiewicz w K1 200 m.

Krążki z najmniej cennego kruszcu, poza Majką, wywalczyli: wioślarki Monika iaciuch, Agnieszka Kobus, Maria pringwald i Joanna Leszczyńska w czwórce podwójnej, kajakarki Karolina Naja i Beata Mikołajczyk w K2 na 500 m, zapaśniczka Monika Michalik w kat. 63 kg, Oktawia Nowacka w pięcioboju nowoczesnym oraz Wojciech Nowicki w rzucie młotem.

Tym samym po raz pierwszy od 1956 roku i olimpiady w Melbourne, na najwyższym stopniu podium nie stanął mężczyzna z Polski.

60 lat temu ze złotem z Australii wró-

ciła tylko Elżbieta Krzesińska uńska, która triumfowała w skoku w dal. W io krążki z najcenniejszego kruszcu wywalczyły młociarka Anita Włodarczyk, która przy okazji poprawiła własny rekord świata, oraz wioślarska dwójka Magdalena ularczyk Kozłowska i Natalia Madaj. ącznie biało czerwoni 66 razy stali na najwyższym stopniu podium letnich igrzysk. Pierwszy złoty medal dla Polski w 1928 roku w Amsterdamie w rzucie dyskiem wywalczyła alina Konopacka. Później jej rodaczki jeszcze 11 krotnie wygrywały swoje konkurencje. Trzy olimpijskie zwycięstwa ma na koncie sprinterka rena zewińska, a dwa – rywalizująca w strzelectwie enata Mauer óżańska.

Owe 11 medali wywalczyło 235 polskich sportowców, którzy wystartowali w igrzyskach w io de Janeiro w 23 dyscyplinach.

Ekipa, którą Polska desygnowała do io, była czwarta pod względem liczebności w historii. Najwięcej – 306 sportowców – startowało w 1980 roku w Moskwie.

288 osób pojechało do Monachium (1972), a 263 osiem lat temu do Pekinu.

Oficjalnie biało czerwoni uczestniczą w letnich igrzyskach od roku 1924, choć już wcześniej pojawiali się w ekipach państw zaborczych.

Pierwszy medal (srebrny) wywalczyła w roku 1924 czwórka kolarzy torowych w składzie: ranciszek zymczyk, Jan azarski, Józef Lange i Tomasz tankiewicz. Natomiast pierwszy medal indywidualny zdobył Adam Królikiewicz – brązowy w jeździeckim konkursie skoków, a pierwszy złoty – dyskobolka alina Konopacka w 1928 roku.

Następna letnia olimpiada w 2020 roku w Tokio. « o co a ta e a

eda o a S

S

N

P

...

P

23/08/2016 15:26:55

093 espodz ewa a poraż a Liverpoolu c c

»

potkanie w Burnley rozpoczęło się po myśli gospodarzy, gdyż już w drugiej minucie imona Mognoleta w bramce „The eds” pokonał Walijczyk am okes.

Później olbrzymią przewagę mieli piłkarze trenera Juergena Kloppa, ale drugi strzał na ich bramkę przyniósł beniaminkowi drugiego gola. Jego autorem był Andre Gray.

Przed tygodniem Liverpool pokonał na wyjeździe Arsenal Londyn 4:3, a Burnley uległo wansea 0:1.

Komplet punktów po dwóch występach mają obie drużyny z Manchesteru, helsea i beniaminek ull ity.

Najtrudniej o trzy punkty było zespołowi z Londynu, który rywalizował z Watford. Gospodarze prowadzili po trafieniu rancuza Etienne a apoue a w 55. minucie. Goście do głosu doszli w końcówce. Najpierw w 80. minucie wyrównał Belg Michy Batshuayi, a trzy minuty przed ostatnim gwizdkiem trzy punkty „The Blues” zapewnił reprezentant iszpanii iego osta, który zdobył drugą bramkę w sezonie.

Po trzy mają w dorobku gwiazdy zespołów z Manchesteru – ergio Aguero ( ity) i Zlatan brahimovic (United).

Argentyńczyk dwukrotnie wpisał się na listę strzelców w wygranym przez jego dru-

649-MAKIETA 5 92-100.indd 93

c żynę 4:1 wyjazdowym spotkaniu ze toke ity. hoć w kwalifikacjach Ligi Mistrzów Aguero nie wykorzystał dwóch rzutów karnych, to tym razem znowu podszedł do piłki ustawionej 11 m przed bramką i w 36. minucie zapewnił gościom prowadzenie.

Podwyższył na 2:0 w 36. minucie, a w końcówce dwukrotnie bramkarza toke pokonał iszpan Nolito. onorowe trafienie dla miejscowych odnotował w 49. minucie z rzutu karnego iszpan Bojan Krkic.

Pod wodzą Josepa Guardioli, „The itizens” wygrali wszystkie trzy spotkania, ale hiszpański szkoleniowiec nie jest do końca zadowolony z postawy zespołu.

– Mamy co poprawiać, ale pracujemy wspólnie dopiero miesiąc. Myślę, że efekty powoli będą bardziej widoczne – zaznaczył były trener Barcelony i Bayernu Monachium.

Z kolei Manchester United pokonał na własnym stadionie outhampton 2:0. Oba gole zdobył pozyskany latem Zlatan brahimovic, ale wyczyn zweda znalazł się w cieniu debiutu w podstawowym składzie „ zerwonych iabłów” Paula Pogby. prowadzony za rekordową kwotę 105 milionów euro z Juventusu Turyn rancuz, w latach 2010 12 był już piłkarzem „ManU”,

ale wówczas tylko trzy razy pojawił się na boisku i to jako zmiennik. Później w nie najlepszej atmosferze odszedł do Włoch jako tzw. wolny zawodnik. Po pięciu latach klub z Old Trafford zapragnął znów mieć go w składzie i musiał za to słono zapłacić.

Po udanej inauguracji, punkty przed swoimi kibicami straciła wansea, z ukaszem abiańskim w bramce. Polaka w drugiej połowie pokonali zkot haun Maloney i Urugwajczyk Abel ernandez.

Na pierwsze w sezonie zwycięstwo oczekuje wciąż mistrz Anglii – Leicester ity i Arsenal. ch pojedynek zakończył się bezbramkowym remisem. Bartosza Kapustki i Marcina Wasilewskiego zabrakło w kadrze gospodarzy na to spotkanie.

Gracze „Lisów” w ostatnich 10 minutach dwukrotnie domagali się rzutu karnego. Najpierw anny rinkwater został przewrócony przez reprezentanta rancji Laurenta Koscielnego, a następnie nigeryjski rezerwowy Ahmed Musa był – ich zdaniem – faulowany przez iszpana ectora Bellerina. „Kanonierzy” bliscy szczęścia byli po strzałach Bellerina i Theo Walcotta, ale na posterunku był duński bramkarz Leicester Kasper chmeichel. «

23/08/2016 15:26:56

094

SPORT SIATKÓWKA

Trener IBB Polonii Londyn, Piotr Graban

y ra wszyst o o est Z PIOTREM GRABANEM a t

»

Siatkarze IBB Polonii Londyn, aktualnego mistrza Anglii, w nadchodzącym sezonie po raz pierwszy w swojej historii wystąpią w europejskich rozgrywkach – E hallenge up. Już pod wodzą nowego szkoleniowca będą także bronić zdobytego na tutejszych parkietach w „National uper 8” tytułu mistrzowskiego oraz swojej kolejnej zdobyczy – Pucharu Anglii.

i

w Londynie. Początkowo miałem jedynie drobny zamęt z komunikacją miejską, ale szybko poznałem wszystkie środki transportu i teraz nie sprawia mi to najmniejszego problemu. Ponadto, ludzie mieszkający tutaj są bardzo przyjaźni, także jestem pozytywnie nastawiony. c

-

c

-

Z Myślę, że tak. Nie jest to problem, aby zaaklimatyzować się w Anglii,

649-MAKIETA 5 92-100.indd 94

ożl we

Liga polska, w której miałem przyjemność pracować w ostatnim czasie, jest jedną z najlepszych na świecie. Tutaj

w Anglii jest troszeczkę inaczej, ale do wszystkiego można się przyzwyczaić.

Najważniejsze jest to, że osoby związane z siatkówką dążą do zmian i rozwoju.

Myślę, że za jakiś czas wszyscy będziemy pracować na wyższym poziomie, a rezultaty tej pracy będą zauważalne. c

-

wóch naszych zawodników jeszcze nie rozpoczęło treningów, ponieważ grają na plaży. Ostatni turniej, w którym będą brali udział, odbędzie się 9 września, dlatego prawdopodob-

23/08/2016 15:26:57

095 -

nie nie pojadą z BB Polonią Londyn na rozgrywki do Polski. eszta drużyny jest na miejscu i szlifuje formę. Widziałem już grę wszystkich naszych zawodników i naprawdę jestem zadowolony z poziomu, jaki prezentują. c c

Można powiedzieć, że skład mamy już domknięty. Jednak, jeśli na obecnym etapie, ktoś chciałby jeszcze dołączyć do drużyny, nie mówimy nie. Zapraszamy na treningi, aby sprawdzić umiejętności i zdecydować, czy przyjąć do drużyny. Na ten moment mamy 12 siatkarzy dobrej klasy, prezentujących porządny poziom.

Pełnią szczęścia byłoby mieć 14 bardzo dobrych osób, więc gdy dołączą do nas zawodnicy grający na plaży, będziemy w komplecie. d

-

i

j

iężko to dokładnie określić. Wiadomo, że marzeniem każdego jest wygrać wszystko co jest możliwe do wygrania, w Anglii powtórzyć zeszłoroczny sukces, a w pucharach europejskich dokonać czegoś, czego jeszcze nigdy w historii nie dokonała drużyna z Wysp Brytyjskich. Jednak nie jest to takie łatwe. uża część zespołu zmieniła się. Ja też przyszedłem tutaj ze swoimi pomysłami, ideami, wprowadzam inne systemy obrony czy ataku.

Potrzebujemy na pewno trochę czasu, aby się zgrać. Ponadto jestem zadowolony z umiejętności, jakie prezentują nasi zawodnicy i zaangażowania, jakie wkładają w treningi. Na początku następnego miesiąca będę miał okazję zobaczyć też inne drużyny ligi uper 8 i na żywo sprawdzić ich poziom sportowy. Na dzień dzisiejszy wszystko idzie w dobrą stronę, a ja jestem pełen nadziei i optymizmu. d

i

c

649-MAKIETA 5 92-100.indd 95

-

Zgadza się, doświadczenie europejskie zdobyłem w Lidze Mistrzyń, Pucharach Europy, gdzie byłem jednym z trenerów kobiecej drużyny siatkarskiej. Teraz gramy w Pucharze hallenge. Myślę, że klub podjął dobrą decyzję, by wchodzić w rozgrywki europejskie powoli. rużyny ligi angielskiej nie są jeszcze tak mocne, by brać udział w hampions League. W pucharze hallenge mam nadzieję, że zrobimy pozytywne wrażenie i uda nam się wygrać jakieś mecze. Pod tym kontem planuję wprowadzić 2 3 specjalne zagrania, których na początku nie będę testował w Anglii. Na razie na treningach skupiamy się na podstawowych zadaniach, np. kontroli piłki. Nie chcę zarzucać zawodników nadmierną ilością nowych rzeczy, aby się nie pogubili. Powoli zaczynamy też wprowadzać elementy drużynowe. hłopaki już od pierwszej gry 6 na 6 byli w stanie zagrać jak dobra drużyna. opiero dążymy do docelowego poziomu, ale jak wszystko będzie się rozwijało w tym kierunku, to nikt nie będzie mógł nas dogonić. c

hyba największą presję nakładam na siebie ja sam. Nikt tutaj z otoczenia klubu nie wywiera nacisków i presji, że musimy za wszelką cenę wygrać ligę i puchary. am dążę do perfekcji i chciałbym jak najwięcej i jak najlepiej dla całego klubu. i

t

Oczywiście. Takie rzeczy naprawdę się ceni. To bardzo przyjemne i pozytywne uczucie, gdy wiesz, że kibice ię wspierają, starają się pomagać i każdą wolną chwilę chcą spędzać z drużyną.

Z

-

c To pytanie jest ciężkie. Wiadomo, że lepiej gra się przy większej publicz-

ności, szczególnie, gdy jest ona po Twojej stronie. Kiedy wspiera przeciwnika może być różnie. Zawsze podczas meczy czuję obecność kibiców, wrzawy, oklaski z zewnątrz, ale jednocześnie jestem skoncentrowany na grze. oceniam ich bardziej w trakcie przerw i po meczu, kiedy mogę skupić na nich swoją uwagę. ieszę się, że są i mam nadzieję, że będą jak najliczniej gromadzić się na meczach, żeby pomagać drużynie. Ja na pewno ze swojej strony mogę zaprosić wszystkich kibiców, by przychodzili nas wspierać. Jeśli będzie taka możliwość chętnie z każdym porozmawiam, przybiję piątkę, zrobię sobie zdjęcie. Będę chciał dążyć do tego, aby relacje między nami były jak najlepsze. Może władze klubu zorganizują kiedyś wspólne spotkanie kibiców i drużyny Teraz jednak musimy skupić się na przygotowaniach do sezonu. i

c

-

Oczywiście. Nie zawsze uda mi się obejrzeć każdy mecz, jednak staram się je śledzić na bieżąco i próbuję wyciągać wnioski, a następnie część z nich przełożyć na naszą drużynę.

Myślę, że któryś z siatkarzy BB Polonii Londyn ma większą szansę na znalezienie się w kadrze reprezentacji Wielkiej Brytanii na igrzyska olimpijskie. Zresztą jest kilka osób, które kiedyś w tej kadrze były lub gdzieś tam się o nią ocierają. yczę chłopakom jak najlepiej, ale jestem też realistą. Zrobię z nimi wszystko co mogę, aby podnieść ich poziom sportowy, a jak to wykorzystają zależy tylko od nich. a a

Kto wie Może nie Antiga, bo każdy powinien pracować na swoją markę. Ja zaczynam ją budować właśnie tutaj. Za jakieś 5 7 lat chciałbym być trenerem kadry narodowej, najlepiej Polski. Jeśli to nie będzie możliwe, to będę próbował sił w innych krajach. Zobaczymy, czy mi się to uda. «

23/08/2016 15:26:58

096

ROZRYWKA Ã&#x201C;

649-MAKIETA 5 92-100.indd 96

S

P

23/08/2016 15:26:58

097 PANNA

I

BYK

(23.08–22.09)

(22.12–19.01)

Musisz wykazać się siłą i mądrością, bo przed Tobą kilka trudniejszych decyzji.

Niewygodne sprawy załatw w pierwszej kolejności. Nie odkładaj ich na pó niej, teraz sobie z nimi z pewnością poradzisz. Mo e Ci się przydać pomocna rada kogoś, komu bezgranicznie ufasz.

Nadszedł monotonny, ale i bardzo miły, niezobowiązujący okres. Jeśli nic nie musisz teraz pilnie zrobić, postaw na relaks i słodkie lenistwo. Rozpieszczaj się przyjemnościami. Zaszalej, imprezuj w dobrym towarzystwie. Postaw na spontaniczność.

WAGA

WODNIK (20.01–18.02)

(21.05–21.06)

W pracy i w finansach pewna stabilizacja, jednak w yciu osobistym coś idzie nie tak. Przeanalizuj swój związek i pomyśl, co mo na by zmienić. Jeśli tkwicie w monotonii i ulegacie rutynie, to nadszedł czas na rewolucyjne zmiany. Jest to dobry okres na związkowe reformy.

Nie odwracaj się od ludzi, którzy potrzebują Twojej pomocy. W najbli szym czasie ktoś mo e oczekiwać Twojej rady w sprawach, w których masz du e doświadczenie.

Miej oczy szeroko otwarte, eby czegoś istotnego nie przeoczyć. Twoja pomoc oka e się bezcenna.

Nadchodzące dni przepełnione będą radością i miłością. Czas poświęć rodzinie i najbli szym. Pracę odłó na pó niej i nadrób zaległości towarzyskie. Mo esz wziąć swoją drugą połówkę na romantyczną kolację. Jeśli jesteś singlem masz szansę na poznanie kogoś interesującego.

SKORPION

RYBY

RAK

To będzie okres sukcesów i wielu miłych chwil. Przyniesie Ci du o uśmiechu i dobrego humoru. Swoją pozytywną energią przyciągał będziesz otoczenie.

Jeśli myślisz o realizacji jakiegoś trudnego projektu, mo esz teraz liczyć na pomoc wielu yczliwych Ci ludzi.

W najbli szych dniach nie wydarzy się nic nadzwyczajnego, co mogło by wpływać na przyszłość. Będzie się jednak działo. Sporo radosnych chwil, spotkań towarzyskich i zabawy. Pamiętaj jednak o umiarze. Nie przejadaj się i staraj się wysypiać, by nie mieć dolegliwości zdrowotnych.

Opadłeś z sił, miniony okres przepełniony był trudnymi sprawami. Było, minęło, zostaw to za sobą. Skup się na przyszłości. Jeśli będziesz na nią patrzył optymistycznie, wszystko zacznie się pozytywnie układać. Przed Tobą czas dobrych zmian.

STRZELEC

BARAN

LEW

Zatroszcz się o zdrowie i kondycję. Dobry czas na zmianę nawyków ywieniowych i podjęcie decyzji o pójściu na siłownię.

W nadchodzących dniach podejmiesz du o wa nych decyzji dotyczących Twojej przyszłości. Myśl pozytywnie, bo przed Tobą dobre perspektywy.

Miewasz ostatnio zmienne nastroje. Nie przejmuj się zbytnio, bo ju niebawem wszystko stanie się prostsze. Problemy zejdą na dalszy plan. Przed Tobą kilka ciekawych zdarzeń, które poprawią Ci nastrój. W najbli szych dniach staraj się jak najwięcej uśmiechać.

Zastanów się, czy Twoje czyny nie ranią najbli szych. Jeśli jesteś skonfliktowany z kimś, przemyśl co robisz nie tak. Tylko głupcy muszą mieć zawsze rację. Poszukaj rozwiązania. Najbli sze dni to dobry czas na zmianę swojego podejścia do niektórych spraw. Czas zgody i pojednania.

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

649-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05) Wystrzegaj się konfliktów z otoczeniem.

Nie jest to dobry czas na negocjacje.

Nie jesteś teraz w najlepszej formie psychicznej, więc postaraj się zwolnić tempo. Przydałby Ci się wypoczynek na świe ym powietrzu w miłym towarzystwie.

Mo e czas na krótki urlop.

IŹNIĘ

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

23/08/2016 15:26:59

649-MAKIETA 5 92-100.indd 98

23/08/2016 15:27:01

649-MAKIETA 5 92-100.indd 99

23/08/2016 15:27:05

649-MAKIETA 5 92-100.indd 100

23/08/2016 15:27:07