Cooltura Issuu 662

cooltura.co.uk

26 listopada 2016

48 (662)

150 LAT WALKI Z OGNIEM

662-COVER.indd 2

FACEBOOK SZUKA pracownikรณw w Londynie BORIS Trump

22/11/2016 17:34:07

662-MAKIETA 1 01-23.indd 2

22/11/2016 17:43:50

662-MAKIETA 1 01-23.indd 3

22/11/2016 17:43:52

W NUMERZE 662.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / PRZEMYSŁAW ĆWIK / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANNA PAWLETA / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

018 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

058 044 CAFÉ COOLTURA

45. Bal Polski obchodzi szafirową rocznicę

024 TEMAT NUMERU

058 OPERA

Boris Trump

032 MIĘDZY WISŁĄ A TAMIZĄ Jan Karski generałem brygady

034 OPINIE Donald Trump. Szansa dla Polski?

036 FELIETON Nie jak się zaczyna, tylko jak się kończy

038 SYGNAŁY Z listów do redakcji

040 TRANSPORT

662-MAKIETA 1 01-23.indd 4

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

052 WYDARZENIA

054 KSIĘGARNIA

030 KOMENTARZ TYGODNIA

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Nadchodzące wydarzenia

022 PRAWO 150 lat walki z ogniem

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk

Amadeus w National Theatre

060 LONDYN Zamówienie jedzenia w Londynie staje się jeszcze łatwiejsze

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Słodki kalendarz

064 ZDROWIE I URODA Jak uniknąć pułapek na diecie E-papierosy jednak pomagają rzucić palenie

068 OGŁOSZENIA DROBNE 092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

22/11/2016 17:43:58

662-MAKIETA 1 01-23.indd 5

22/11/2016 17:43:59

006

662-MAKIETA 1 01-23.indd 6

Zdjęcie tygodnia Taki jest londyn

22/11/2016 17:44:01

Oko w oko z Bradem Pittem

Fot. Mike Marsland/Getty Images for Paramount Pictures

Amerykański aktor Brad Pitt rozdaje autografy swoim fanom podczas premiery „Allied”, 21 listopada na Leicester Square w Londynie.

Akcja filmu opowiada o brytyjskim oficerze wywiadu, który podczas II wojny światowej, w 1942 roku w trakcie wykonywania niebezpiecznej misji za liniami wroga spotyka francuską bojowniczkę ruchu oporu.

662-MAKIETA 1 01-23.indd 7

22/11/2016 17:44:02

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Przesłuchanie za murami ambasady W ubiegłym tygodniu w ambasadzie Ekwadoru w Londynie zakończyło się przesłuchanie twórcy demaskatorskiego portalu WikiLeaks Juliana Assange'a, który w Szwecji jest oskarżony o gwałt. Wyniki przesłuchania nie zostały podane do wiadomości publicznej.

– Przesłuchanie Juliana Assange'a na terenie ambasady Ekwadoru w Londynie zakończyło się – poinformowała szwedzka prokuratura w wydanym oświadczeniu, dodając, że „ze względu na dobro toczącego się dochodzenia (treść przesłuchania) jest poufna”.

Szwedzka prokurator Ingrid Isgren spędziła kilka godzin w ekwadorskiej ambasadzie, gdzie zadawała Assange'owi pytania poprzez ekwadorskiego prokuratora, po czym opuściła placówkę dyplomatyczną, nie wypowiadając się dla mediów.

Szwedzki adwokat Australijczyka, Per Samuelson, przekazał agencji dpa, że prokuratura Ekwadoru nie zgodziła się, by był obecny podczas przesłuchania. – Assange mógł odmówić współpracy, co mu doradzałem, albo kontynuować beze mnie. Mogę mieć tylko nadzieję, że (przesłuchanie) przebiegło pomyślnie – powiedział. Od Australijczyka miała również zostać pobrana za jego zgodą próbka w celu przeprowadzenia badań DNA. Australijski aktywista jest podejrzany w Szwecji o popełnienie gwałtu na obywatelce tego kraju podczas pobytu w

662-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Fot. PAP/EPA/Hannah Mckay

»

Szwedzka prokurator Ingrid Isgren wychodzi z ambasady Ekwadoru w Londynie wkrótce po przesłuchaniu Juliana Assange’a

Sztokholmie w 2010 roku. W trakcie tego pobytu miało dojść także ze strony Assange'a do napaści na tle seksualnym na inną kobietę, ale to oskarżenie uległo przedawnieniu. Według ekspertów, przesłuchanie w ambasadzie może być krokiem do zakończenia dyplomatycznego impasu z udziałem Assange'a. Założyciel WikiLeaks miał po raz pierwszy możliwość przedstawienia swojej wersji wydarzeń.

45-letni Assange od lata 2012 roku przebywa w ambasadzie Ekwadoru, gdzie

otrzymał azyl polityczny. Jego obrona dowodziła, że Australijczyk – twórca portalu WikiLeaks, który opublikował między innymi tajne materiały o operacjach wojskowych USA w Iraku i Afganistanie oraz korespondencję placówek dyplomatycznych z Departamentem Stanu USA – w przypadku opuszczenia ambasady jest narażony na utratę azylu i ekstradycję do Stanów Zjednoczonych, w związku z toczącym się tam przeciwko niemu postępowaniem karnym. «

22/11/2016 17:44:04

009

662-MAKIETA 1 01-23.indd 9

22/11/2016 17:44:05

Fot. PAP/Jakub Kaczmarczyk

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Gordon Wilson dotarł do Poznania 21 listopada.

Czekała tam na niego jego żona Elżbieta

Z Leeds do Poznania na piechotę

»

Każdy zasługuje na przygodę życia – takie hasło przyświecało Gordonowi Wilsonowi, który pokonał 1,5 tys. km z angielskiego Leeds do Poznania. W trakcie wyprawy zbierał datki na pomoc ofiarom katastrof. Gordon Wilson, nauczyciel matematyki i zapalony cyrkowiec, wyruszył z Leeds na początku września. Razem z żoną, po latach spędzonych w Wielkiej Brytanii, postanowili przeprowadzić się do Poznania.

Jak podkreślali, to właśnie w stolicy Wielkopolski poznali się, zakochali w sobie i tu chcą spędzić swoją przyszłość. Żona Gordona – Ela – do Poznania przyleciała samolotem, on postanowił

662-MAKIETA 1 01-23.indd 10

wyruszyć w swoją „przygodę życia”. Zdecydował, że promem przedostanie się do Rotterdamu i dalej będzie szedł przez Holandię i Niemcy, a granicę Polski przekroczy w Słubicach.

Gordon nazwał swoją wyprawę „Marszem dla pokoju i ludzkości”. W trakcie podróży zbierał pieniądze, które zostaną teraz przekazane fundacji Lions International na pomoc humanitarną dla ofiar kataklizmów. Żąglującego Brytyjczyka powitał w ostatni poniedziałek na dziedzińcu urzędu miasta prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak. – Witamy w naszym mieście

i bardzo się cieszymy, że jest pan już teraz nowym mieszkańcem naszego miasta – powiedział Jaśkowiak, a po uroczystym powitaniu nowego poznaniaka, zaprosił Gordona na filiżankę herbaty z mlekiem.

Gordon powiedział dziennikarzom, że już pierwszego dnia w Poznaniu spotkał się z niezwykle miłym przyjęciem przez sąsiadów. – Poznań to fantastyczne miasto i rozwija się naprawdę bardzo szybko.

Mieszkałem już tu pięć lat temu, ale to, co widać teraz, to już zupełnie inne miasto – z wieloma nowymi inwestycjami, nowymi biznesami – mówił.

Dodał, że trasa była wyczerpująca, ale w końcu ma trochę czasu na odpoczynek.

– Kiedy szedłem, miałem cały czas ustawiony sygnał GPS, więc nie tylko żona, ale i inni ludzie mogli mnie kontrolować, czy nie zbaczam z drogi – zaznaczył z uśmiechem. Żona Gordona powiedziała, że niezwykle się cieszy, że ma już męża obok siebie i że udało mu się bezpiecznie pokonać tę trasę. – Nie wiem, czy Poznań można nazwać „miastem miłości” i raczej nie porównywałabym go z Paryżem, ale chyba tak. Gordon sprawił, że Poznań stał się miastem miłości, idąc do mnie te 1500 km – mówiła.

Jak dodała, kilkakrotnie zdarzało się jednak, że dzwoniła do niego i namawiała, że go „podwiezie samochodem”, jednak mąż za każdym razem odmawiał.

– Teraz, jak już go mam przy sobie, jest już tylko jedna rzecz, której się boję – jeśli Gordon powie: chodź, idziemy na mały spacer – to wrócimy trzy dni później – powiedziała.

Dodała, że plany na najbliższe dni to przede wszystkim odpoczynek, „a później normalne, wspólne życie – już w Poznaniu” – zaznaczyła. «

22/11/2016 17:44:07

011

662-MAKIETA 1 01-23.indd 11

22/11/2016 17:44:09

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Poddani dużo zapłacą za remont królewskiego pałacu Blisko 370 milionów funtów na przestrzeni dziesięciu lat wyda brytyjski rząd na kompleksowy remont głównej rezydencji brytyjskich monarchów, położonego w centrum Londynu Pałacu Buckingham.

Pałac w 1952 roku

662-MAKIETA 1 01-23.indd 12

»

Prace rozpoczną się w kwietniu 2017 roku i będą wykonywane etapami – tak, aby mieszkająca w pałacu 90-letnia królowa Elżbieta II nie musiała wyprowadzać się ze swojej posiadłości.

W ramach remontu wymienione zostaną między innymi wszystkie bojlery, kable i rury. Ślad węglowy budynku – całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez użytkowników pałacu – ma zmniejszyć się o 40 proc.

W aplikacji o zwiększenie królewskiego grantu – wydatku budżetowego przeznaczonego na koszty reprezentacyjne brytyjskiej monarchii – podkreślono, że naprawy są niezbędne.

Zarządzający pałacem Mistrz Dworu Tony Johnstone-Burt powiedział, że po zakończeniu prac Pałac Buckingham będzie spełniał wszystkie wymogi i będzie mógł funkcjonować przez najbliższe 50 lat. W przyszłości rezydencja będzie także częściej otwarta dla zwie22/11/2016 17:44:10

013

Pałac Buckingham

dzających, generując dodatkowy przychód i zmniejszając obciążenia dla budżetu państwa.

– Traktujemy bardzo poważnie zobowiązania, jakie wiążą się z otrzymaniem takiej kwoty ze środków publicznych. Jesteśmy przekonani, że dokonując takiej inwestycji teraz, możemy uniknąć znacznie bardziej kosztownych i potencjalnie katastrofalnych w skutkach kłopotów z budynkiem w przyszłości – dodał Johnstone-Burt.

Tymczasem już ponad 20 tysięcy ludzi podpisało petycję, w której domagają się, by rodzina królewska z własnych środków zapłaciła za remont Pałacu Buckingham.

Tysiące ludzi uważają, że Windsorowie powinni zapłacić za to z własnej kieszeni. Jeden z nich utworzył petycję, w uzasadnieniu której napisał: „Jest narodowy kryzys mieszkalnictwa, NHS jest w kryzysie, oszczędności wymuszają cięcia w wielu istotnych usługach publicznych. I teraz rodzina królewska oczekuje, że sięgniemy głębiej do kieszeni, żeby zapłacić za odnowienie Pałacu Buckingham. Chociaż bogactwo Korony trudno w ogóle ocenić. To jest jednym słowem skandaliczne”.

Pod petycją podpisało się dotąd ponad 20 tysięcy osób.

Ostatnia istotna renowacja budynku odbyła się w 1952 roku, kiedy Elżbieta II objęła brytyjski tron po śmierci swojego ojca, Jerzego VI. « 662-MAKIETA 1 01-23.indd 13

22/11/2016 17:44:11

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Kiedy tatuaż staje się problemem Co 4 osoba w wieku 18-35 lat żałuje jego wykonania.

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

»

Połowa z nich (18-35 lat) i tak już go wykonała. Dlaczego? Mówią, że byli młodzi, nie zastanawiali się i nie szukali informacji na ten temat.

Jeśli ktoś chce, znajdzie raporty o komplikacjach, infekcjach, toksynach, bliznach, oparzeniach i chronicznych podrażnieniach. Ale bądźmy szczerzy: kto to robi?

Z tatuażem problem jest taki, że może wpływać na system odpornościowy i wywoływać nieprzewidziane konsekwencje zdrowotne. Niektóre tusze mogą być toksyczne, inne, zdarza się, że zawierają substancje, jakich organizm człowieka może nie zaakceptować. W testach przeprowadzonych dla Harris Poll, zleconych przez australijski 662-MAKIETA 1 01-23.indd 14

22/11/2016 17:44:12

015 rząd, czytamy, że większość pracowni używa medykamentów niespełniających międzynarodowych standardów bezpieczeństwa zdrowia.

The European Society of Tattoo and Pigment Research powstała w 2013 roku. To instytucja mająca na celu edukację zwłaszcza osób młodych, zwykle ignorujących skutki uboczne. Do tego dochodzi organizacja Food and Drug Administration, zwracająca uwagę, że składniki wybranych barwników używanych do tatuażu, bardziej nadają się do drukarek, czy malowania samochodów niż aplikacji na ludzką skórę.

Tusze zawierające w składzie metale mogą być problemem podczas badania rezonansem magnetycznym.

Odnotowano przypadki poparzeń – niezwykle rzadko, ale miały miejsce. Lekarze doradzają unikania barwników na bazie żelaza.

Innym zjawiskiem są infekcje u ok. 3 proc. klientów salonów tatuaży. Dochodzi do nich najczęściej wskutek słabego przygotowania skóry przed zabiegiem. Gdy narzędzia albo powierzchnia ciała są słabo wysterylizowane, to o kłopoty bardzo łatwo.

4 proc. wytatuowanych odczuwa ból po zabiegu, przekraczający nawet miesiąc. 22 proc. mówi o swędzeniu na przestrzeni kilku tygodni, podaje Uniwersytet Medyczny w amerykańskiej Luizjanie.

Wszyscy rozważający zrobienie go, powinni być świadomi ryzyka potencjalnego zarażenia kilku poważnymi chorobami, w tym wirusowym zapaleniem wątroby. Amerykański Czerwony Krzyż wprowadził restrykcje wśród dawców krwi posiadających tatuaż.

Noszący go często tłumaczą, że decyzja została podjęta w zbyt młodym wieku, bez zastanowienia. Po jakimś czasie rysunek nie pasował do późniejszego stylu życia, niekiedy tracił na aktualności. Zbyt widoczny może nie przypaść do gustu pracodawcy.

Nikogo nie dziwią sportowcy i muzycy ostro pokryci nim. Trudno jednak wyobrazić sobie lekarza, nauczyciela szkoły podstawowej, urzędnika poważnej firmy albo kandydata na prezydenta, wyglądających w ten sposób.

Ludzie wywodzący się ze środowisk, gdzie większość nosi tatuaże, nie widzą w tym problemu. Zaakceptowanie go u innych przychodzi im łatwiej, podaje „The social science journal”. W niektórych kręgach posiadanie obrazka na ciele stygmatyzuje. Decyzji o nim w młodym wieku żałuje potem 32 proc. zamężnych osób i 37 proc. studentów.

W związku z rosnącą liczbą wytatuowanych rośnie liczba miejsc, w których można pozbyć się go laserem.

Obecnie dostępna technika pozwala na usunięcie większości kolorów. Większości, ale nie wszystkich. Na pewno gorzej schodzą ciemniejsze – im ciemniejsze, tym więcej wymagają wysiłku. Na pozbycie się rozłożonych po całym ciele potrzeba nawet kilku lat. W skrajnych przypadkach usuwanie może skończyć się pozostawieniem jeszcze ciemniejszej blizny. Na szczęście zdarza się to bardzo rzadko, pocieszają dermatolodzy. Lepiej jednak rozważniej podjąć decyzję przed wejściem do salonu.

Z tym niestety bywa kłopot, bo mówimy o rozwadze i przewidywaniu konsekwencji w przypadku młodych osób, a to rzadko idzie w parze. « 662-MAKIETA 1 01-23.indd 15

22/11/2016 17:44:13

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Facebook otwiera nową siedzibę w Londynie

»

Amerykański serwis społecznościowy Facebook ogłosił w ostatni poniedziałek, że mimo niepewności po brytyjskim referendum w sprawie Brexitu, otworzy w 2017 roku w Londynie nową siedzibę i stworzy 500 miejsc pracy, zwiększając tam zatrudnienie o 50 proc.

Wśród nowych pracowników mają być inżynierowie, specjaliści od marketingu, menedżerowie projektu i sprzedawcy – podano.

– Wielka Brytania pozostaje jed-

nym z najlepszych miejsc dla spółek technologicznych i jest ważną częścią historii Facebooka – podkreśliła dyrektor serwisu na Europę, Bliski Wschód i Afrykę, Nicola Mendelsohn.

– Pojawiliśmy się w Londynie w 2007 roku zaledwie z garstką ludzi, a do końca przyszłego roku otworzymy nową siedzibę i zamierzamy zatrudniać w sumie 1,5 tys. osób – oznajmiła w komunikacie.

Plany amerykańskiego giganta z zadowoleniem przyjął burmistrz

Londynu Sadiq Khan. Jak oświadczył, „zamiar rozwijania działalności w Londynie jest kolejnym dowodem, że siła Londynu jako huba technologicznego rośnie”. – Decyzja Facebooka świadczy o tym, że Londyn jest otwarty na talent, innowacje i przedsiębiorców z całego świata – dodał burmistrz.

Tydzień wcześniej inna amerykańska firma internetowa, Google, ogłosiła, że zainwestuje miliard funtów w nową londyńską siedzibę i utworzy 3 tys. miejsc pracy do 2020 roku. «

BBC podbija świat

»

Serwis Światowy BBC rozpocznie nadawanie w 11 dodatkowych językach azjatyckich i afrykańskich, i rozszerzy serwis przeznaczony dla odbiorców rosyjskojęzycznych w ramach największej ekspansji od lat 40.

Pierwsze serwisy w nowych językach mają ruszyć w 2017 roku. Będą to między innymi oromo, używany w Etiopii oraz Kenii, Somalii i Egipcie, amharski, którym również mówi się w Etiopii, używane w Indiach gudźarati i marathi, używany w Pakistanie i częściach Indii pendżabski czy koreański.

662-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Rozszerzony ma zostać także serwis rosyjski, ze zregionalizowanymi wersjami dla krajów sąsiednich.

Rozszerzenie serwisu to rezultat zeszłorocznej zapowiedzi rządu o zwiększeniu finansowania w ramach kampanii w celu wzmocnienia soft power Londynu.

– To historyczny dzień dla BBC, ponieważ ogłaszamy największą ekspansję Serwisu Światowego od lat 40.

XX wieku – powiedział dyrektor generalny BBC Tony Hall.

Serwis Światowy BBC (BBC World Service) powstał w 1932 r., jako kanał

przeznaczony dla odbiorców anglojęzycznych w imperium brytyjskim, ale z czasem rozrósł się do roli globalnego dostawcy serwisów informacyjnych w języku angielskim i kilkudziesięciu innych językach.

Dyrektor Serwisu Światowego Fran Unsworth podkreślił, że w czasach „wojny, rewolucji i globalnych przemian” ludzie zawsze polegali na serwisie, jako źródłu „niezależnych, godnych zaufania i obiektywnych informacji”.

Jako cel na stulecie BBC w 2022 roku Tony Hall wyznaczył zasięg 500 milionów odbiorców na całym świecie. «

22/11/2016 17:44:14

017

662-MAKIETA 1 01-23.indd 17

22/11/2016 17:44:16

018

WIADOMOŚCI TEKST SPONSOROWANY BIZNES NA WYSPACH

Corbyn: Rząd podsyca nienawiść do imigrantów Lider brytyjskich laburzystów Jeremy Corbyn zapewnił w zeszłą sobotę, że jego partia nie będzie składać „fałszywych obietnic” ws. zmniejszenia imigracji, a jednocześnie oskarżył szefową rządu torysów Theresę May o współudział w „podsycaniu nienawiści” do imigrantów.

»

W mowie wygłoszonej w Loughborough, na krajowym forum politycznym Partii Pracy, polityk ostrzegał przed fatalnymi następstwami, jakie może mieć w Wielkiej Brytanii sianie niezgody i podziałów przez podsycanie nastrojów antyimigracyjnych.

– My (labourzyści) powinniśmy wybrać odmienną drogę; nie możemy

ani teraz, ani nigdy, zachęcać do nienawiści – powiedział.

Corbyn dodał, że jego partia nie zamierza „składać fałszywych obietnic w sprawie imigracji, jak to czynią torysi, ani siać podziałów, ale podejmie zdecydowane działania, aby położyć kres pogarszaniu warunków płacy i pracy (...) i będzie popierać ustanowienie rozsądnych norm w kwestii imigracji”.

Lider laburzystów mówił z niepokojem o następstwach takich zjawisk, narastających w niektórych sektorach politycznych Wielkiej Brytanii, jak uprzedzenia rasowe i religijne, a także uprzedzenia wobec kobiet, które nasilają się po zwycięstwie zwolenników Brexitu w referendumu i wyborze Donalda Trumpa na prezydenta USA.

Corbyn ubolewał nad tym, że „poglądy skrajnej prawicy są dziś uważane za coś normalnego”.

Wypowiadając się krytycznie o Trumpie i Nigelu Farage'u, pełniącym obowiązki lidera eurofobicznej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), skrytykował „fałszywą antyelitarność” obu polityków, których określił wspólnym mianem „białych i bogatych”. «

Lider brytyjskich laburzystów Jeremy Corbyn

662-MAKIETA 1 01-23.indd 18

Zdjęcia: Jack Taylor - WPA Pool/Jeff J Mitchell/Getty Images

Premier Theresa May

22/11/2016 17:44:18

019

662-MAKIETA 1 01-23.indd 19

22/11/2016 17:44:19

020

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Gigantyczny prom z klocków LEGO w centrum Londynu Wydarzenie wyjątkowe. W czwartek 17 listopada na Trafalgar Square w Londynie pojawił się największy na świecie statek wykonany z klocków LEGO.

»

Mieszkańcy Londynu oraz turyści z całego świata obejrzeli miniaturową wersję promu Jubilee Seaways. Do wykonania jednostki zużyto ponad 1 milion klocków LEGO. Nad wyjątkową konstrukcją, która została odnotowana w Księdze Rekordów Guinnessa, pracowało 7 tys. osób w 20 krajach. Prom waży ponad 2 tony.

Długość jednostki 12,035 m, szerokość 1,67 m, wysokość 2,72 m. « 662-MAKIETA 1 01-23.indd 20

22/11/2016 17:44:21

021

662-MAKIETA 1 01-23.indd 21

22/11/2016 17:44:22

022

WIADOMOŚCI prawo

Ubezpieczenie samochodu w Wielkiej Brytanii Aby móc poruszać się samochodem w Wielkiej Brytanii, należy posiadać ważny przegląd techniczny auta (MOT), opłacony podatek drogowy (Road Tax) oraz wykupione ubezpieczenie.

Miałeś wypadek?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

662-MAKIETA 1 01-23.indd 22

»

Osoba, która nie posiada ważnych dokumentów, może ponieść różne konsekwencje prawne, do których należą między innymi wysoka kara pieniężna lub zabranie pojazdu.

Ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii różnią się od tych, które dostępne są w Polsce.

Główną różnicą jest to, że w Wielkiej Brytanii ubezpieczenie kupuje się na osobę, a nie samochód, w związku z czym pojazd może prowadzić tylko osoba, która jest na dane auto ubezpieczona.

W Wielkiej Brytanii dostępne są trzy rodzaje ubezpieczenia: comprehensive, third party fire and theft oraz third party.

Najtańszą polisą jest polisa third party.

Pokrywa ona straty poniesione wskutek kolizji przez osoby trzecie, aczkolwiek nie zajmuje się ona stratami, które poniósł posiadacz ubezpieczenia. Dlatego przy zakupie polisy należy zastanowić się, czy nie warto zainwestować trochę więcej w celu zabezpieczenia się przed potencjalnymi stratami.

Polisa third party fire and theft również pokrywa straty poniesione przez osoby trzecie wskutek kolizji z winy posiadacza ubezpieczenia, jednakże dodatkowo ubezpiecza pojazd przed kradzieżą oraz pożarem.

Najbardziej korzystnym ubezpieczeniem jest ubezpieczenie comprehensive, którego posiadacz może liczyć na to, że jego pojazd zostanie naprawiony nawet wskutek uszkodzenia spowodowanego z jego winy. Często takie ubezpieczenie oferuje dodatkowe przywileje, np. pojazd zastęp-

czy, naprawę samochodu w wybranym przez ubezpieczonego garażu, pomoc drogową itp. Zawsze warto dokładnie zapoznać się z warunkami ubezpieczenia, aby móc korzystać ze wszystkich dostępnych przywilejów. W sytuacji kiedy posiadacz ubezpieczenia nie jest pewien, czy określone korzyści są dostępne w ramach wykupionej polisy, powinien niezwłocznie skontaktować się ze swoim ubezpieczycielem, który wszystko dokładnie wytłumaczy.

Koszt ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii jest wysoki i uwarunkowany wieloma czynnikami. Należą do nich: wiek właściciela pojazdu, miejsce zamieszkania, miejsce, w którym samochód jest zazwyczaj garażowany, oraz model i wiek pojazdu.

Wykupując ubezpieczenie w Wielkiej Brytanii, możemy skorzystać ze zniżek, które przysługują nam w Polsce. O tym, jakie dokumenty musimy dostarczyć, zadecyduje firma ubezpieczeniowa w Wielkiej Brytanii.

Zanim zdecydujemy się na zakup ubezpieczenia, powinniśmy porównać ceny oferowane przez poszczególne firmy. Można do tego użyć porównywarek dostępnych w internecie lub sprawdzić ceny na stronach internetowych samych firm ubezpieczeniowych. Warto też negocjować cenę przez telefon. W wielu przypadkach ubezpieczyciel jest przygotowany na obniżenie ceny, aby nie stracić potencjalnego klienta.

Można też skorzystać z usług brokera, który znajdzie dla nas najlepszą ofertę, ale niejednokrotnie obciąży nas kosztami za wykonaną usługę. «

22/11/2016 17:44:23

023

662-MAKIETA 1 01-23.indd 23

22/11/2016 17:44:25

024

TEMAT NUMERU londyn Fot. Hulton Archive/Getty Images

150 lat walki z ogniem Wielki pożar Londynu pochłonął w 1666 roku niemal dwie trzecie miasta. Jednak pierwsza straż pożarna z prawdziwego zdarzenia zaczęła działalność w stolicy Wielkiej Brytanii dopiero 200 lat później — 1 stycznia 1866 roku. W tym roku London Fire Brigade obchodzi 150. rocznicę powstania.

Ilustracja z 1860 roku

»

Magdalena Gignal

Londyńska straż pożarna to druga co do wielkości, po szkockiej, organizacja przeciwpożarowa w Zjednoczonym Królestwie i czwarta na świecie. Zatrudnia 5992 osoby, w tym 5096 strażaków i oficerów, pracujących w 102 remizach straży pożarnej. Na jej czele stoi komisarz Ron Dobson. Na przełomie lat 2013/14 London Fire Brigade (LBF) obsłużyła 171 067 zgłoszeń alarmowych, z których 20 934 stanowiły pożary (10 992 z nich miało poważny charakter). Jest jedną z najbardziej aktywnych jednostek

662-MAKIETA 2 24-43.indd 24

straży pożarnej na świecie. W tym samym 12-miesięcznym okresie LBF otrzymała 3172 fałszywych zgłoszeń, najwięcej wśród brytyjskich jednostek straży pożarnej, jednak strażacy odpowiedzieli „tylko” na 1424 z nich. Oprócz walki z pożarami londyńska straż pożarna pomaga również przy wypadkach drogowych, powodziach, uwalnia osoby uwięzione w windach i reaguje na inne zdarzenia, na przykład związane z niebezpiecznymi materiałami lub zakłóceniami w transporcie publicznym. Zajmuje się też planowaniem awaryjnym, przeprowadza kontrole bezpie-

czeństwa pożarowego i szkolenia. Straż pożarna nie zastępuje karetek pogotowia, ale wszyscy strażacy są przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy, a we wszystkich wozach strażackich znajduje się sprzęt ratunkowy.

Początki straży pożarnej

Po wielkim pożarze Londynu różne instytucje ubezpieczeniowe ustanowiły własne jednostki straży pożarnej. Pierwszą tego typu organizację nazwano imieniem

22/11/2016 17:40:59

Fot. Rischgitz/Getty Images

025

Pierwszy zmotoryzowany wóz strażacki. Londyn, 1902 rok

Feniksa — mitologicznego greckiego ptaka, który odrodził się z popiołów. Ci pierwsi strażacy mieli za zadanie gasić pożary tylko w budynkach ubezpieczonych w ich firmach.

Każdy budynek oznaczano znakiem firmowym. Na niektórych londyńskich budynkach do dziś można znaleźć takie oznaczenia pożarowe. W czasie pożaru na miejscu zdarzenia pojawiało się zwykle kilka jednostek ratunkowych, jednak do gaszenia pożaru przystępowano tylko, jeśli budynek należał do właściwej instytucji. Pierwszych strażaków cechował entuzjazm (do ratowania własności swoich pracodawców), jednak wyposażenie, jakim dysponowali, było bardzo ubogie. W 1721 roku Richard Newsham

opatentował pierwszy wóz strażacki uzbrojony w pompę do gaszenia ognia, co zrewolucjonizowało działalność straży pożarnej.

Podczas dużych pożarów strażacy oferowali przechodniom kupony na piwo, w zamian za pomoc przy pompowaniu.

W 1828 roku powstało Królewskie Towarzystwo na Rzecz Ratownictwa Pożarowego (Royal Society for the Protection of Life from Fire), które zapewniało drabiny pomagające w ucieczce z płonących budynków. Drabiny były przechowywane w ciągu dnia na kościelnych dziedzińcach, a nocą ustawiane na rogach ulic. Wyposażone w koła drabiny sięgały nawet 18 metrów, a ich bezpieczna obsługa wymagała

szkolenia, które trwało od dwóch do sześciu miesięcy. Do niektórych drabin dołączano płócienne rynny, po których kobiety mogły zsunąć się w dół bez wystawiania na widok publiczny… kostek.

Ponieważ zapotrzebowanie na usługi strażaków stale rosło, jednostki straży pożarnej zaczęły w końcu ze sobą współpracować. W 1833 roku 10 z nich utworzyło zaczątek dzisiejszej LFB — London Fire Engine Establishment. Pod kierownictwem Jamesa Braidwooda, który dzierżył to stanowisko przez kolejne 28 lat, znalazło się 80 strażaków i 13 jednostek straży pożarnej.

Wprowadzono pierwszy mundur, na który składały się szare kurtka i spodnie, buty do kolan i czarny skórzany kask. Organizacja nadal była prywatną własnością instytucji ubezpieczeniowych i jako taka koncentrowała się głównie na ratowaniu z pożarów dóbr materialnych.

WIELKI POŻAR PRZY TOOLEY STREET

Pożar, który zaczął się w sobotę 22 czerwca 1861 roku przy Cotton’s Warf, gdzie znajdowało się wiele magazynów, jest uważany za najpoważniejszy od czasów wielkiego pożaru Londynu. W budynkach przemysłowych znajdowało się mnóstwo różnych towarów, w tym juta, konopie, bawełna, przyprawy, kawa i herbata. Uważa się, że do pożaru doszło w wyniku samozapłonu. Jednostka London Fire Engine Establishment dotarła na miejsce zdarzenia z 14 wozami strażackimi około godziny 18. Pożar rozprzestrzeniał się błyskawicznie, ponieważ »

Historia mundurów LFB

1866-1936

662-MAKIETA 2 24-43.indd 25

1914-1974

1974-1989

Źródło: www.london-fire.gov.uk, @londonfire

1989-1999

1999-2010

2010-2016

22/11/2016 17:41:00

026

TEMAT NUMERU LONDYN

Pożar, który zaczął się w sobotę 22 czerwca 1861 roku przy Cotton’s Warf, jest uważany za najpoważniejszy od czasów wielkiego pożaru Londynu

662-MAKIETA 2 24-43.indd 26

żelazne drzwi, które rozdzielały magazyny, były otwarte. Gdyby posłuchano zaleceń nadinspektora Braidwooda, pożar najprawdopodobniej zostałby ugaszony w zarodku.

Powagę sytuacji pogłębił fakt, że strażacy przez niemal godzinę nie byli w stanie uzyskać dostępu do wody ze względu na niski stan Tamizy i odpływ. Braidwood ratował zmęczonych strażaków kieliszkami brandy.

Zginął, pomagając jednemu ze swoich pracowników, pod walącymi się murami jednego z magazynów.

Do wieczora pożar rozprzestrzenił się na obszar od London Bridge po Custom House. Na miejscu stawiły się wozy strażackie z całego kraju, w tym prywatne jednostki, by pomóc LFEE w opanowaniu katastrofy. Pożar przyciągnął ponad 30 000 widzów z całego Londynu, a sprzedawcy piwa imbirowego, owoców i tanich przekąsek zanotowali tej nocy rekordową sprzedaż. Puby były otwarte przez całą noc, chociaż zabraniała tego ustawa. Ugaszenie pożaru zajęło dwa tygodnie, a straty oceniono na 2 miliony funtów szterlingów.

Strażacy zapłacili przechodniom pomagającym pompować wodę w sumie 1100 funtów. W wyniku pożaru przy Tooley Street firmy ubezpieczeniowe podniosły stawki

i zaczęły naciskać na lepsze zabezpieczenia w magazynach.

STOŁECZNA STRAŻ POŻARNA

W 1862 roku przedstawiciele sektora ubezpieczeń wystosowali list do ministra spraw wewnętrznych, w którym oświadczyli, że nie mogą dłużej odpowiadać za bezpieczeństwo pożarowe Londynu, zwłaszcza że ich jednostki coraz częściej musiały gasić pożary za darmo. Nakłaniano rząd Wielkiej Brytanii do ustanowienia straży pożarnej finansowanej z środków budżetu i zarządzanych przez administrację publiczną. Po kilkuletniej debacie w 1865 roku przyjęto ustawę o straży pożarnej (Metropolitan Fire Brigade Act) i wkrótce potem powstała pierwsza stołeczna jednostka straży pożarnej — Metropolitan Fire Brigade. Pierwszym szefem londyńskiej straży pożarnej został sir Eyre Massey Shaw, który wprowadził nowy system stopni strażackich, nowy mundur składający się z miedziano-srebrnego kasku i wełnianej tuniki, wybudował nowe remizy i zaczął korzystać z nowoczesnej technologii.

Za czasów Masseya zakupiono parowe wozy strażackie, które pompowały średnio 300 galonów (1364 litry) wody na minutę. Do 22/11/2016 17:41:03

027 Historia strażackich kasków

1868-1941 Hełm z gumy i korka

1866-1868 Skórzany kask

Model Cromwell z 1957 roku.

Decyzją Home Office wszystkie kaski zostały przemalowane na zółto w 1974 roku

Wprowadzony w 2010 model MSA Gallet F1 Źródło: www.london-fire.gov.uk, @londonfire

Zdjęcia: Universal History Archive/Getty Images

Podczas wojny kaski były metalowe – 1941 rok

1868-1938 Materiał mosiądz

ciągnięcia wozów wykorzystywano konie, które „stacjonowały” w remizach. Podłogi w budynkach straży pożarnej były pochyłe, żeby ułatwić szybkie wytoczenie wozu na zewnątrz. W 1904 roku zmieniono nazwę Metropolitan Fire Brigade. Tak powstała London Fire Brigade.

II WOJNA ŚWIATOWA

W latach 30. XX wieku, kiedy sytuacja polityczna w Europie stawała się coraz bardziej niepewna, podjęto ustawę zezwalającą na formowanie ochotniczych jednostek straży pożarnej. Pierwsze takie organizacje powstały w 1938 roku w budynkach szkół, garażów i fabryk. Zorganizowano nabór 28 000 ochotniczych strażaków, którzy mieli pomagać 2500 zawodowcom. Ponieważ większość młodych mężczyzn zostało powołanych do wojska, ochotnicza straż pożarna musiała zdać się na tych, którzy byli za młodzi lub za starzy do walki na froncie. Po raz pierwszy w historii strażakami zostawały też kobiety.

Członkowie ochotniczej straży pożarnej otrzymali podstawowy mundur złożony ze stalowego kasku, gumowców, gumowych spodni i wodoodpornych legginsów. » Kapitan Shaw

662-MAKIETA 2 24-43.indd 27

Stołeczna jednostka straży pożarnej gasi pożar kościoła St Giles, Cripplegate

22/11/2016 17:41:06

Fot. Alex Huckle/Getty Images

028

TEMAT NUMERU londyn

Jednak ze względu na braki w zaopatrzeniu, niektórzy ochotnicy musieli zadowolić się mundurami listonoszy. Ochotnicza straż pożarna korzystała najczęściej z pomp na przyczepkach ciągniętych przez taksówki.

Kobiety przeszły szkolenie, jednak w czasie II wojny światowej nie gasiły pożarów. Były raczej obserwatorami i kierowcami, zarządzały komunikacją i pracowały w obwoźnych kantynach.

7 września 1940 roku miał miejsce pierwszy atak lotniczy na Londyn, który rozpoczął okres nalotów trwający 57 nocy z rzędu. Wielu ochotniczych strażaków po raz pierwszy wzięło wtedy udział w gaszeniu pożarów. W ciągu pierwszych 22 dni nalotów ugaszono niemal 10 000 pożarów.

Najniebezpieczniejsze były pożary magazynów z alkoholem i farbą. Bombardowania miały miejsce najczęściej podczas odpływu na Tamizie, co oznaczało ograniczone zasoby wodne. Dlatego samochody rozwożące wodę po Londynie zyskały na znaczeniu. Na ciężarówkach mocowano stalowe ramy, by były w stanie przewieźć nawet 1000 galonów (4546 l) wody. Aby odciążyć straż pożarną,

mniejszymi pożarami zajmowały s i ę „ b r yga dy uliczne”, czyli ludność cywilna, którą przeszkolono w korzystaniu z pomp ręcznych. Po 57-dniowym okresie nalotów opinia publiczna na temat straży pożarnej zmieniła się o 180 stopni. Na początku wojny strażaków uważano za „dezerterów z wojska”. Jednak w 1940 rok zostali uznani za „bohaterów o pokrytych sadzą twarzach”.

W czasie II wojny światowej w użyciu było dziewięć łodzi strażackich oraz pomniejsze łodzie ratunkowe i barki. Łodzie przewoziły sprzęt do pompowania wody, dostarczający 14 000 galonów (63 645 l)

LFB podczas ewakuacji The Shard

662-MAKIETA 2 24-43.indd 28

na minutę. Najsłynniejsza łódź strażacka — Massey Shaw — nazwana imieniem pierwszego komendanta stołecznej brygady straży pożarnej, zbudowana w 1935 roku, odegrała ważną rolę w ewakuacji Dunkierki, ratując 500 żołnierzy. W czasie akcji ratunkowej flaga powiewająca na łodzi została użyta do zabandażowania ramienia rannego żołnierza. Dziś można oglądać ją w muzeum.

Plakat rekrutujący z 1963 roku

Narodowa straż pożarna 18 sierpnia 1941 roku ustanowiono narodową straż pożarną, która połączyła wszystkie lokalne jednostki pożarnicze. Do 1943 roku w szeregi National Fire Service wstąpiło 70 000 kobiet. Do czasu ogłoszenia pokoju londyńscy strażacy ugasili ponad 50 000 pożarów. W płomieniach zginęło 327 osób. Po wojnie, w 1948 roku, ustanowiono nową strukturę straży pożarnej w kraju. Narodową jednostkę zastąpiły brygady powiatowe. London Fire Brigade zaczęła na nowo funkcjonować 1 kwietnia 1948 roku. Pozbyto się wozów strażackich z okresu wojennego i wymieniono je na nowe. Zaczęto korzystać z zestawów ze sprężonym powietrzem. Większy nacisk położono na zapobieganie pożarom. Usunięto alarmy pożarowe z ulic i wprowadzono centralny system alarmowy pod numerem telefonu 999. W 1982 roku 30-letnia Sue Batten została pierwszą kobietą-strażakiem czynnej służby. Chociaż straż pożarna dysponuje dziś nowoczesnym sprzętem, z ogniem nadal nie ma żartów. W 2007 roku, w pożarze wywołanym przez włączony przez 48 godzin odkurzacz przemysłowy, spłonął historyczny kliper herbaciany Cutty Sark.

Rok później w płomieniach stanął historyczny Camden Market, co wymusiło ewakuację 450 osób. W gaszeniu pożaru trwającego sześć godzin wzięło udział 20 wozów strażackich i ponad 100 strażaków. Najwięcej pracy strażacy mają co roku 5 listopada, czyli podczas Nocy Guya Fawkesa, w noc fajerwerków. W tym roku tego dnia w samym Londynie doszło do 501 wypadków. Ugaszono 141 pożarów. « 22/11/2016 17:41:09

029

662-MAKIETA 2 24-43.indd 29

22/11/2016 17:41:11

Fot. Leon Neal / Getty Images

030

komentarz tygodnia polityka

Boris Trump Boris Johnson kompromituje siebie, urząd, który sprawuje i państwo.

Brytyjski minister spraw zagranicznych kreuje niepotrzebny chaos i wystawia siebie na śmieszność.

Radosław Zapałowski

»

Ministrowie spraw zagranicznych rzadko goszczą na pierwszych stronach gazet. Jako pierwsi dyplomaci kraju pracują głównie za kulisami, a ich publiczne wystąpienia zazwyczaj składają się z banałów i taktu. Prawdziwą politykę robią w gabinetach, za zamkniętymi drzwiami, z dala od blasku fleszy fotoreporterów. Bohaterami nagłówków zostają jedynie w dwóch przypadkach – kiedy mówią coś ważnego i wiekopomnego lub kiedy popełniają kompromitującą gafę oraz mówią głupstwa. Boris Johnson 662-MAKIETA 2 24-43.indd 30

odkąd cztery miesiące temu został ministrem spraw zagranicznych praktycznie nie schodzi z pierwszych stron gazet. Głównie z tego drugiego powodu. Idiotyzmy, które ogłasza wystawiają go na pośmiewisko, kompromitują urząd, który sprawuje i co ważniejsze, psują wizerunek Wielkiej Brytanii w świecie. Johnson stał się Trumpem Europy. Groteskowym, niepoważnym politykiem, którego działania szkodzą interesom Zjednoczonego Królestwa. Europejscy politycy jawnie się z niego naśmiewają.

Dziennikarze łapią się za głowy za każdym razem, gdy otwiera buzię, a światowi przywódcy są zdezorientowani. Johnson stał się

symbolem i twarzą pobrexitowej Wielkiej Brytanii, jako kraju niepoważnego.

Publicystyczna dyplomacja

Powierzenie przez Theresę May teki ministra spraw zagranicznych Johnsonowi od początku rodziło spore wątpliwości i znaki zapytania. Nie tylko ze względu na to, że były burmistrz Londynu był twarzą i architektem sukcesu obozu „Leave”, przez co w Brukseli budził potężną niechęć. Johnson już podczas pełnienia swojego urzędu w stolicy pokazał, że nie ma najmniejszych 22/11/2016 17:41:11

031 zadatków na dyplomatę. Wręcz przeciwnie.

Podczas swoich kadencji Johnson obrażał Hillary Clinton i Baracka Obamę. Palestynę oraz Turcję. Niekiedy także całe kontynenty.

I jeśli nawet minister spraw zagranicznych w brytyjskim systemie ma znaczenie symboliczne – jest jak członek rodziny królewskiej i ma jedynie robić dobre wrażenie – to jednak jest to twarz Wysp, którą Wielka Brytania prezentuje światu. Zazwyczaj na ministrów spraw zagranicznych nikt nie zwraca uwagi. Wątpliwe, aby ludzie, którzy polityką nie zajmują się zawodowo, wiedzieli, kto stał na czele brytyjskiej dyplomacji pod rządami Toniego Blaira, Gordona Browna, albo Davida Camerona.

Ani Robin Cook, ani Jack Straw, Margaret Beckett, David Miliband, William Hague czy Philip Hammond nie byli w centrum uwagi opinii publicznej. Urząd pełnili tak, jak powinni. Po cichu, powściągliwie, bez ostentacji i politycznej ekstrawagancji.

Bezpiecznie. Przy swoich poprzednikach Boris Johnson jest jak zerwany ze smyczy bulterier. Gryzie, szczeka, warczy i paskudzi przestrzeń publiczną. A co gorsza, nikt nie stara się mu założyć kagańca, trzymać na smyczy ani po nim sprzątać. Jako były dosadny felietonista, do ministerstwa, którym kieruje, wprowadził nowy styl. Dyplomację publicystyczną. W najgorszym możliwym wydaniu. Zamiast głębokich myśli, są szokujące zdania. Zamiast analizy, płytkie opinie. Zamiast mądrości, głupoty. I nawet jeśli wystawienie klauna na widok opinii światowej to cena, jaką May musiała zapłacić za wewnątrzpartyjny spokój, to koszty polityczne związane z tym posunięciem stają się coraz większe. Mimo że, jak nieoficjalnie zapewniają urzędnicy w ministerstwie spraw zagranicznych, Johnson nie będzie brał udziału w negocjacjach z Brukselą, bo tym zająć mają się David Davis, Liam Fox i Andrea Leadsom, również brexitersi, to jednak Johnson ogniskuje na sobie uwagę światowej opinii publicznej i utrudnia przyszłe negocjacje. Bo zamiast, jak przystało na dyplomatę, budować platformę do porozumienia, pielęgnować osobiste, przyjazne kontakty, które pomogą w przyszłości, kształtować formalne i nieformalne koalicje, Johnson kreuje chaos i wzbudza niechęć partnerów. Do siebie, do rządu i do kraju.

Prosecco uderza do głowy

W zeszłym tygodniu Johnson został wyśmiany przez włoskiego ministra gospo662-MAKIETA 2 24-43.indd 31

darki Carlo Calendę, kiedy podczas spotkania powiedział, że Włochy będą wspierać brytyjskie aspiracje pozostania we wspólnym unijnym rynku, bo „nie będą chciały utracić możliwości eksportu Prosecco do Wielkiej Brytanii”. Calenda zrelacjonował rozmowę Bloombergowi i nie mógł ukryć rozbawienia ani zniecierpliwienia. „Rozmowa na takim poziomie jest niepoważna” – przekonywał. Po brytyjskiej stronie „ktoś musi w końcu powiedzieć coś, co ma jakiś sens”. Zauważył też, że polityka Londynu to głównie chaos. Z brytyjskiego ministra spraw zagranicznych kpił również minister finansów Holandii Jeroen Dijsselbloem, który pomysły Johnsona (dostęp do wol-

na to, żeby Bruksela zgodziła się z tą wizją.

Innymi słowy Johnson, wypowiadając te brednie i zapowiadając cudowne rozwiązania problemów w negocjacjach z Unią, robi z siebie głupca.

nego rynku bez zgody na wolny przepływ osób) określił jako „intelektualnie i politycznie niemożliwe”. Oskarżył również ministra rządu May o składanie fałszywych obietnic brytyjskiej opinii publicznej. Liczba europejskich polityków, którzy jawnie kpią z Borisa Johnsona niebezpiecznie rośnie. Wcześniej z byłego burmistrza Londynu żartowali Donald Tusk, Angela Merkel i Martin Schulz oraz inni polityczni liderzy Unii. Ale Johnson nie zwalnia. W wywiadzie dla czeskiej gazety „Hospodářské noviny”, pryncypia Unii, czyli cztery wolności, określił jako „bollocks” – bzdety, pierdoły. To język felietonisty, nie poważnego polityka. A w dyplomacji słowa i formy mają fundamentalne wręcz znaczenie. W innym wywiadzie zapowiedział zaś, że Wielka Brytania opuści wolny rynek, ale wciąż będzie handlować z krajami Unii bez ceł i na dobrych warunkach. Jeśli faktycznie taka jest polityka i strategia rządu Theresy May, Johnson powinien ją ogłosić na forum parlamentu, a nie na łamach gazet. Jeśli zaś to tylko rojenia samego Johnsona, powinien milczeć. Zwłaszcza, że w praktyce nie ma najmniejszych szans

talnym znaczeniu dla przyszłości kraju.

A Johnson cały ten proces czyni chaotycznym, politycznie niepoważnym i społecznie nieodpowiedzialnym. Jeśli faktycznie, jak twierdziła część komentatorów, May powierzyła byłemu burmistrzowi Londynu tekę ministra spraw zagranicznych, żeby obnażyć jego brak kompetencji i pozbyć się go z głównego nurtu brytyjskiej polityki, teraz nadchodzi czas, żeby faktycznie to zrobić. Odbudowa zaufania nadwyrężonego wynikiem referendum i ustanowienie poprawnych relacji między Londynem a Brukselą, wymagają mądrości, cierpliwości, taktu, dobrej woli, przyjaznych gestów i rozsądku. Cech, których Boris Johnson nie posiada. Jako niepoważny minister spraw zagranicznych stanowi on poważne zagrożenie dla interesów Zjednoczonego Królestwa. Jak Donald Trump, Johnson zachowuje się jakby brał udział w jakimś reality show.

Błazenada, groteska, głupoty są potrzebne.

W przemyśle rozrywkowym. I tam jest miejsce dla obu. Nie w polityce, a zwłaszcza nie na szczytach władzy, gdzie podejmuje się fundamentalne decyzje, od których zależą losy milionów ludzi. «

Johnson musi odejść

Ze względu na interes Wielkiej Brytanii, Boris Johnson powinien zostać jak najszybciej zdymisjonowany. Bo z każdym kolejnym miesiącem na swoim stanowisku ogranicza możliwość kompromisu w najważniejszej politycznej i gospodarczej kwestii dla Wielkiej Brytanii. Postbrexitowy kształt relacji z Unią to poważne zadanie o fundamen-

Przy swoich poprzednikach Boris Johnson jest jak zerwany ze smyczy bulterier. Gryzie, szczeka, warczy i paskudzi przestrzeń publiczną.

A co gorsza, nikt nie stara się mu założyć kagańca, trzymać na smyczy ani po nim sprzątać

22/11/2016 17:41:12

Fot. Adrian Grycuk / CC BY-SA 3.0 pl via Wikimedia Commons

032

HISTORIA MIĘDZY WISŁĄ A TAMIZĄ

Mural upamiętniający Jana Karskiego w Warszawie

Jan Karski generałem brygady Decyzją prezydenta Andrzeja Dudy, pośmiertne awanse otrzymali Jan Karski, Władysław Jędrzejewski i Ryszard Kukliński.

Awans otrzymał również Ludwik Krempa.

662-MAKIETA 2 24-43.indd 32

»

Decyzją prezydenta, do stopnia generała brygady pośmiertnie awansowani zostali porucznik Jan Karski oraz pułkownik Ryszard Kukliński.

Generałem broni został generał dywizji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej Władysław Jędrzejewski; na stopień generała brygady awans otrzymał płk pil. Ludwika Krempa, który w styczniu 2016 skończył sto lat.

Karski – obywatel Polski i Stanów Zjednoczonych – zasłynął jako kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego i świadek Holokaustu. – Był jednym z Polaków, którzy odegrali najważniejszą rolę w stosunkach polskożydowskich XX wieku. Jego poświęcenie w misji dotarcia do prawdy o Holokauście, jak i przekazania tej prawdy przywódcom Zachodu, zasługuje na najwyższe uznanie – mówił o Karskim prof.

Wojciech Roszkowski, znawca historii

XX wieku. – Przez wszystkie powojenne lata na emigracji był także niezłomnym orędownikiem prawdy o stosunku Polaków do Żydów podczas wojny, przeciwstawiając się fałszywym uogólnieniom i stereotypom – podkreślił.

Karski urodził się 24 czerwca 1914 r. w Łodzi jako Jan Romuald Kozielewski, ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

W 1939 r. został zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Uczestniczył w kampanii wrześniowej będąc oficerem 5 Dywizjonu Artylerii Konnej. Po ataku ZSRR na Polskę znalazł się w sowieckiej niewoli, z której wydostał się udając zwykłego szeregowca. W 1939 r. dotarł do Warszawy i rozpoczął działalność konspiracyjną.

Propozycję tajnego wyjazdu do Londynu w celu przedstawienia emigracyjnym władzom polskim oraz Brytyjczy22/11/2016 17:41:14

kom raportu o sytuacji w okupowanej przez Niemców Polsce złożył Karskiemu latem 1942 r. Delegat Rządu na Kraj Cyryl Ratajski. Kurier Polskiego Państwa Podziemnego miał reprezentować w swej misji wszystkie polskie podziemne stronnictwa polityczne, był także rzecznikiem eksterminowanej przez Niemców ludności żydowskiej.

W porozumieniu m.in. z Leonem Feinerem, przedstawicielem żydowskiej partii socjalistycznej Bund, dwukrotnie przedostał się na teren getta warszawskiego, aby na własne oczy przekonać się o losie zamkniętej tam ludności żydowskiej. W przebraniu wartownika przedostał się także do niemieckiego obozu tranzytowego w Izbicy pod Lublinem. Następnie wyjechał do Londynu, wioząc ze sobą dokumenty, dotyczące sytuacji w Polsce i losu ludności żydowskiej. Relacja Karskiego została przedstawiona Brytyjczykom 25 listopada.

Na podstawie relacji Karskiego, 10 grudnia 1942 r. rząd RP w Londynie wydał notę skierowaną do rządów sprzymierzonych ws. terroru i dyskryminacji Żydów. Napisano w niej, że w ciągu trzech lat okupacji Polski, Niemcy zabili prawie jedną trzecią części Żydów, mieszkających w niej przed wojną (ponad 3 mln). 17 grudnia 1942 r. 12 państw alianckich potępiło masową zagładę Żydów.

W 1943 r. kurier dostał się do Nowego Jorku, gdzie spotykał się z politykami, dyplomatami, dziennikarzami i przedstawicielami świata kultury. 28 lipca 1943 r. w Białym Domu przyjął Karskiego prezydent USA Franklin Delano Roosevelt. Jak wspominał Karski, amerykańscy politycy słuchali go uważnie, jednak nie dowierzali skali zbrodni, popełnianej przez Niemców. W 1944 r. napisał książkę „Tajne państwo”, która szybko zyskała status bestsellera na amerykańskim rynku. Po wojnie pozostał w Stanach, związał się z uczelnią Georgetown, gdzie wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu.

W 2012 r. prezydent Barack Obama uhonorował pośmiertnie Karskiego, zmarłego 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie, Medalem Wolności, najwyższym cywilnym odznaczeniem amerykańskim. Polski kurier został także odznaczony m.in. Orderem Orła Białego i tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. «

Fot. US Holocaust Memorial Museum / Public domain

033

Jan Karski z generałem Colin-Powellem

662-MAKIETA 2 24-43.indd 33

22/11/2016 17:41:16

Fot. Boris Pejovic / PAP/EPA

034

OPINIE WIKTOR MOSZCZYŃSKI

Donald Trump.

Szansa dla Polski?

Wynik amerykańskich wyborów, to kolejny krok w niepowstrzymanym postępie prawicowych ruchów populistycznych, które dominują coraz bardziej w państwach dotychczas traktowanych jako bufory Zachodu.

»

Tradycyjny postępowy liberalizm i wiara w nieograniczony rozkwit wolnego handlu bezcłowego rozpada się po kolei za każdym nowym ciosem, jak domek z kart. Mamy już Brexit, brutalną reakcję na nieudany zamach w Turcji, nowego gangstera-prezydenta Filipin, odrzucenie amerykańsko-unijnego traktatu handlowego, a teraz zwycięstwo Donalda Trumpa.

I tu nie koniec. W ostatnim tygodniu zwyciężyli w wyborach nowi prorosyjscy prezydenci w Bułgarii i Mołdawii. Szykują się do wyborów następne z kolei tuzy radykalnej prawicy, czyli Norbert 662-MAKIETA 2 24-43.indd 34

Hofer w Austrii, Marine Le Pen we Francji, a w nadchodzącym referendum we Włoszech grozi rezygnacja obecnego rządu.

Co nie znaczy, że każde zwycięstwo prawicowych radykałów jest przesądzone.

Lecz wyraźnie obecne wartości, które były podstawą ustrojów państw zamożniejszych i wyraźnym modelem dla rozwijających się państw w Azji, Ameryce Południowej i Afryce, teraz stoją przed znakiem zapytania.

Wiemy już, że Donald Trump nie jest jakimś ideologiem prawicy. Jest raczej cynicznym oportunistą, który kieruje się przede wszystkiem wiarą w swój

własny geniusz. Nie znosi krytyki, ale da się skusić pochlebcom, nawet tym na Kremlu.

Jednak trzeba się liczyć z tym, że w jakimś stopniu swoje przyrzeczenia wyborcze Trump będzie chciał spełnić.

Na pierwszym planie jest sprawa „America first” w polityce gospodarczej i militarnej. Trump wierzy w selektywny protekcjonizm gospodarczy. Chce renegocjacji układu wolnego handlu z Kanadą i Meksykiem, narzucić cło 35% na produkty z Meksyku i 45% na produkty z Chin. Podważa równocześnie zasadniczy artykuł 5. karty NATO, w którym mówi się o automa22/11/2016 17:41:18

035 tycznym staniu w obronie członka, który zostanie zaatakowany. Trudno o bardziej skrajny skręt w polityce międzynarodowej, a szczególnie wobec Chin, której niemalże wypowiada wojnę handlową i wobec Rosji, w stronę której sygnalizuje chęć osłabienia NATO i przekazania jej wolnej ręki w Syrii i na Ukrainie.

I tu nie kończy się jego radykalizm.

Zapowiada wydalenie 3 milionów Meksykanów i innych nielegalnych imigrantów z południa; wycofanie się USA od finansowania walki z globalnym ociepleniem (w które nie wierzy); wprowadzenie nowych sędziów w Sądzie Najwyższym, którzy wzmocnią prawa do posiadania broni i zmniejszą prawa do aborcji; obniżenie podatków od dochodu; likwidację podatków spadkowych; obcięcie podatków dla firm i wprowadzenie masowych inwestycji infrastrukturalnych, które jeszcze bardziej zadłużą Stany Zjednoczone.

Zapowiedział też likwidację reform prezydenta Obamy w służbie zdrowia, choć w tej sprawie już dwukrotnie zmienił zdanie od czasu wyborów. Efekt tych zmian na gospodarkę i na bezpieczeństwo na skali światowej będzie piorunujące, nawet jeżeli wykona tylko część swojego mandatu wyborczego.

Przywódcy europejscy zareagowali źle na tę zmianę wiatru z Ameryki. Prezes Komisji Jean-Claude Juncker oświadczył, że „musimy nauczyć prezydenta Trumpa czym jest i jak pracuje Europa, bo jego poglądy mogą podważyć stosunki USA-EU fundamentalnie i strukturalnie”.

Angela Merkel potwierdziła, że może być współpraca, ale tylko „na zasadach szanowania wspólnych wartości demokracji, wolności, szacunku dla prawa i szacunku dla człowieka, niezależnie od pochodzenia, koloru skóry, wiary, płci, orientacji seksualnej czy poglądów politycznych”.

Theresa May stwierdziła, że współpraca może być tylko na zasadach wolnego handlu międzynarodowego. Gianni Pittella, przywódca socjalistów w Parlamencie Europejskim, określił Trumpa jako „wykaz wirusa, który rozpościera się w Stanach i w Europie. UE winna być przeciwciałem tego wirusa”. Lider liberałów Guy Verhofstadt wyraźnie żałował, że nie wygrała Hillary Clinton, jako pierwsza kobieta prezydent, z którą Europa dobrze by współpracowała.

Dla większości przywódców państw unijnych zwycięstwo Trumpa było nieprzewidzianym szokiem, tak jak w czerwcu nieprzewidzianym szokiem był wynik 662-MAKIETA 2 24-43.indd 35

referendum w Wielkiej Brytanii. Lecz to samo zaślepienie przywódców europejskich świadczy, jak bardzo żyją w swoim hermetycznym świecie, bez świadomości tego, jak bardzo ich ideały i cele polityczne przestały być realne dla ich własnych obywateli. Ich odpowiedzią na Brexit było dalsze zatwierdzenie błędnej polityki monetarnej wobec euro i utrzymanie zasady wolnego poruszania się obywateli unijnych, a zarazem wprowadzenie koncepcji wspólnej armii europejskiej, która właściwie jest zaprzeczeniem istnienia NATO i jakby uzasadnieniem krytyki nie tylko Trumpa, ale całego amerykańskiego

że główni nowi doradcy Trumpa z Partii Republikańskiej, jak Reince Priebus czy Rudy Giuliani, mają bardziej sceptyczne nastawienie do Putina.

Rząd Polski też był zaszokowany zwycięstwem Donalda Trumpa, choć wielu zwolenników rządu, jak Ryszard Czarnecki, wyraźnie było zadowolonych. „Ci, którzy straszą Trumpem”, chełpi się Czarnecki, „to ci sami ludzie, którzy straszą Jarosławem Kaczyńskim i PiS-em”.

Minister Waszczykowski wyraził słuszne obawy, co do rzetelności zaangażowania prezydenta-elekta w obronę wschodniej flanki NATO. Ale tu właśnie leży szansa

establishmentu wojskowego wobec polityki bezpieczeństwa UE. Zwołano zebranie europejskich ministrów spraw zagranicznych, które zresztą Wielka Brytania, Francja i Węgry zbojkotowały, aby uzgodnić wspólny front wobec nadchodzących zmian w polityce amerykańskiej. Skończyło się uprzejmym zaproszeniem dla Trumpa, aby przyjechał do Brukseli.

Jeśli przywódcy europejscy myślą, że Trump będzie chciał słuchać ich wywodów na temat zmian klimatycznych czy przewagi wolnego handlu międzynarodowego, czy konieczności dalszego przyjmowania uchodźców, to się grubo mylą.

Trump już to wszystko raz wysłuchał, a jednak przeciwników pokonał. W sprawie NATO Trump jest wciąż jeszcze ambiwalentny. Nie spisał tej instytucji jeszcze na straty, choć kwestionował jej skuteczność i słusznie narzekał, że wiele zamożnych państw w Europie i w Azji poszukuje ochrony ze strony Ameryki, a nie są gotowi za to należycie zapłacić.

Putin też kusi. Chce przekonać Trumpa, że czas już uznać prawo Rosji do Krymu i do wschodniej Ukrainy, do zniesienia sankcji przeciw Rosji i do wprowadzenia pasa zdemilitaryzowanego między NATO a Rosją. Trump osobiście chciałby załatwić taką umowę. Sprawa jest na ostrzu noża. Ale trzeba przyznać,

dla Polski. Obecny rząd Polski, jako czarna owca Europy, chyba najszybciej będzie mógł się dogadać z Trumpem, czarną owcą Ameryki.

Polska płaci należną kwotę 2% budżetu państwowego na wydatki obronne (co Trump sam przyznał na spotkaniu z Kongresem Polonii Amerykańskiej w Chicago), ma poglądy zgodne z Trumpem w sprawie protekcjonizmu gospodarczego, zmian klimatycznych, groźbą najazdu uchodźców, a szczególnie muzułmańskich, czy ochrony życia poczętego. Polska nie ma zamiaru w tych sprawach pouczać Trumpa jakkolwiek, a wystarczy jej tylko koncentrować się na sprawach bezpieczeństwa i najwyżej jeszcze na możliwości wyjazdów bezwizowych Polaków do USA. I dlatego w tych sprawach Trump będzie chętniej słuchał wypowiedzi polityków polskich raczej niż przedstawicieli innych państw europejskich. Możliwe że to znów Polska będzie miała szansę przemówić skutecznie w imieniu obronności nie tylko własnej, ale całej Europy, choć będzie to ciężka pigułka do przełknięcia dla demokratycznych przeciwników PiS-u, zarówno w Polsce, jak i za granicą. «

Donald Trump nie jest jakimś ideologiem prawicy. Jest raczej cynicznym oportunistą, który kieruje się przede wszystkim wiarą w swój własny geniusz

Tekst ukazał się również w londyńskim „Tygodniu Polskim”

22/11/2016 17:41:18

Fot. Radek Pietruszka / PAP

036

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Nie jak się zaczyna, tylko jak się kończy

»

Strategia PiS-u jest tak prosta, że aż skuteczna. Dawać, dawać, dawać, a potem… Potem zobaczy się, jak to będzie. Nie chodzi mi o programy typu 500+, trybunały, sądy i prokuratury. Chodzi mi o rozdawanie na lewo i na prawo.

A wszyscy wiedzą, że z pustego to i Salomon nie naleje…

Ja rozumiem, że większości najbliższych współpracowników Jarosława Kaczyńskiego z nim samym na czele, kiedy obecni trzydziestolatkowie i czterdziestolatkowie osiągną wiek emerytalny, już nie będzie na tym łez padole. Mogą mieć to w głębokim poważaniu. Ale sami zainteresowani przyszli emeryci nie powinni się cieszyć. Obniżenie wieku emerytalnego raptem o dwa lata spowoduje, że swoje emerytury dostaną o połowę niższe. Nie wiem, czy było warto. Nie wiem, czy będą się tak cieszyć za te dwadzieścia, trzydzieści lat.

Nie wiem, czy wtedy nie będą żałowali, że wystarczyło jeszcze dwa lata i życie na emeryturze byłoby znośniejsze.

Niestety, wystarczyło sto lat, żeby ludzie przyzwyczaili się do tego, że emerytury im się należą. Nasi pradziadkowie sami musieli zadbać o to, żeby przeżyć w momencie, kiedy już nie mogli utrzymać 662-MAKIETA 2 24-43.indd 36

się z aktywnej pracy. Generalnie jestem za tym, żeby nie dawać kasy na świadczenia emerytalne co miesiąc państwu – szczególnie polskiemu, bo to jest w ogóle wyrzucenie pieniędzy w błoto – ale żeby te pieniądze inwestować na własną rękę. Zauważcie, że żeby dostawać normalną, tzw. godną emeryturę, trzeba samemu iść do jakiejś firmy, która się tym zajmuje i płacić dodatkowe pieniądze. Wszystko jest wtedy jasne. Płacisz tyle pieniędzy przez tyle lat. Zbierasz taki i taki kapitał. Dostajesz takie i takie pieniądze. Państwu płacisz – w Polsce – prawie połowę swoich zarobionych pieniędzy i nie stać cię na nic, kiedy pracujesz, a jeszcze mniej wtedy, kiedy przestajesz.

Czarów nie ma. Jeśli nie będzie więcej pieniędzy w systemie, nie będzie większych emerytur. Wszędzie na świecie, w państwach, których nie stać na darmową opiekę emerytalną, podnoszą wiek emerytalny. W Wielkiej Brytanii mało, że podnieśli wiek emerytalny, to od jakiegoś czasu trzeba płacić dodatkowe pieniądze na nowy, specjalny fundusz emerytalny.

Wszystko po to, żeby państwo miało z czego emerytury płacić. Nikt specjalnie nie protestował z tego powodu; i nawet laburzyści, którzy socjalistycznie rozdaliby naj-

chętniej wszystkie pieniądze, za bardzo nie protestowali.

Już Margaret Thatcher mówiła, że państwo nie ma żadnych swoich pieniędzy. Jeśli komuś daje, to znaczy, że komuś musi zabrać. Jeśli zatem teraz cieszą się ci, co walczyli o wiek emerytalny, niech zapamiętają te chwile. Niech je sobie przypomną za kilkadziesiąt lat. Wtedy, gdy dostaną swój odcinek emerytury.

Niestety, już tak w polskim narodzie jest, że lubi narzekać. Zatem jak narzeka teraz, to potem też będzie. Wszyscy jesteśmy skażeni peerelem, a niektórzy tak bardzo, aż przekonani, że wszystko im się należy, bo państwowe. Wspólne.

Jeśli ktoś oskarża Jarosława Kaczyńskiego o to, że robi z Polski kolejny PRL, to powinien rozumieć, że nie jest to tylko widzimisię prezesa, ale spełnianie przez niego oczekiwań jego elektoratu. Elektoratu, który nie odnalazł się w nowych czasach; który jak narzekał tak narzeka; który zachowuje się jak mieszkańcy Haiti. Ci ostatni, gdy przeszło trzęsienie ziemi, nie odgruzowywali, nie sprzątali. Czekali, aż przyjedzie biały człowiek i im pomoże. Zrobi to za nich.

Niestety nikt za ciebie tego życia nie przeżyje. « 22/11/2016 17:41:19

037

662-MAKIETA 2 24-43.indd 37

22/11/2016 17:41:21

038

SYGNAŁY Z listów do redakcji

Petycja do Marszałków Sejmu i Senatu RP

Znamy najlepszy blog polskiej emigrantki!

»

Blog tur-tur.pl, opowiadający o życiu w dzisiejszej Turcji, zdobył główną nagrodę w pierwszej edycji konkursu na najciekawszy blog pisany przez polską emigrantkę. Jury przyznało również dwa wyróżnienia dla blogów aniukowepisadlo.com i riennahera.com. Na konkurs nadesłano prawie 80 zgłoszeń z wielu krajów Europy, Azji, Afryki i Ameryki Północnej. Organizatorem konkursu było Muzeum Emigracji w Gdyni.

Zwycięzca konkursu – blog tur-tur.pl – został doceniony za barwność i wielowątkowość w pokazywaniu życia nad Bosforem. Uwagę jury zwróciły cenne obserwacje, praktyczna wartość przekazywanych informacji, ale i interesujący osobisty rys opowieści oraz wysokie walory graficzne bloga. Jego autorką jest Agata Bromberek, mieszkająca w Turcji od siedmiu lat.

Jury przyznało również dwa równorzędne wyróżnienia. Pierwsze otrzymał blog ze Stanów Zjednoczonych aniukowepisadlo.com – wciągający zapis życia codziennego w USA, pełen anegdot, iskrzący humorem, do którego z przyjemnością się wraca i czeka na kolejne wpisy.

Drugie przyznano blogowi z Wielkiej Brytanii www.riennahera.com – za teksty (o często błyskotliwych tytułach!), które nie pozwalają czytelnikowi przejść obojętnie i zachęcają do refleksji, a także za oryginalny styl graficzny.

Autorka zwycięskiego bloga otrzyma nagrodę w postaci kursu webwritingu i karty prezentowej Empik, a wywiad z nią znajdzie się na stronie Archiwum Emigranta. Autorki wyróżnionych blogów otrzymają karty prezentowe Empik.

662-MAKIETA 2 24-43.indd 38

Blogi oceniało jury w składzie: Katarzyna Tubylewicz – pisarka, publicystka, Ania Witowska – twórczyni strony internetowej Kobiecy Punkt Widzenia i Sebastian Tyrakowski – zastępca dyrektora Muzeum Emigracji w Gdyni. Jurorzy nie mieli łatwego zadania – blisko 80 blogów zgłoszonych do konkursu reprezentowało nie tylko wielką rozpiętość geograficzną – obejmującą 4 kontynenty i kraje, takie jak m.in. Wielka Brytania, Egipt, RPA, Australia czy Wietnam, ale i tematyczną czy stylistyczną.

– Z nadesłanych blogów można by stworzyć ciekawą „mapę świata”, pokazującą w jak bogaty sposób doświadczają emigracji kobiety, które zdecydowały się opuścić Polskę z rozmaitych powodów. Są pisane z pasją, chęcią dzielenia się przeżyciami, obserwacjami, przemyśleniami związanymi z emigracyjną codziennością i bez wątpienia bywają sposobem na pokonanie tęsknoty za krajem – powiedziała koordynatorka projektu Anna Krajka z Muzeum Emigracji w Gdyni.

Jurorka Katarzyna Tubylewicz podkreśliła z kolei, że „przeważają wśród nich historie kobiet, dla których emigracja jest przygodą, sposobem na zaspokojenie ciekawości świata, świadomym, choć nieostatecznym wyborem. To są otwarte osoby, którym chce się żyć i ciągle uczyć czegoś nowego, bez względu na wiek”. (wywiad dla CJG24; 2.11.2016) « Projekt „Emigrantki własnym głosem” został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

DO RAMKI:

Stowarzyszenie Młodej Polskiej Emigracji, organizacja non-profit założona w Polsce, w następstwie referendum brexitowego, przez polskich emigrantów poakcesyjnych z Wielkiej Brytanii, składa petycję do Marszałków Sejmu i Senatu RP w sprawie powołania w Polsce Nadzwyczajnej Komisji Parlamentarnej ds. Brexitu. Petycja ma charakter otwarty. Może podpisać ją każdy, kto sam przebywa na emigracji w Wielkiej Brytanii i nie jest pewny swojej przyszłości w tym kraju. Mogą ją podpisywać również osoby, które mają kogoś ze swoich bliskich, kto żyje i pracuje tutaj. Szczegóły pod adresem: www.petycje.pl/petycja/12150/ nadzwyczajna_komisja_parlamentarna_ ds._brexit.html Na stronie petycji czytamy, że problematyka Brexitu dotyczy nie tylko przyszłości miliona młodych obywateli RP w UK, ale również pośrednio naszych rodzin i znajomych w Polsce.

Autorzy petycji utrzymują, że Polska powinna oficjalnie monitorować przebieg negocjacji pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską. Strategia aktywnego zaangażowania powinna przyczynić się po zakończeniu tych negocjacji do konieczności opuszczenia Wielkiej Brytanii przez możliwie jak najmniejszą liczbę Polaków.

Stowarzyszenie Młodej Polskiej Emigracji podkreśla też na swojej stronie internetowej www.smpe.pl potrzebę jak najszybszego porozumienia wszystkich sił politycznych w Polsce, w sprawie strategicznego traktowania Brexitu przez naszą ojczyznę. Biorąc pod uwagę to, że idea referendum brexitowego nie została w 2015 roku zablokowana przez brytyjski parlament, w którym po dziś dzień większość mają konserwatyści, walczący już o zwycięstwo w następnych wyborach z rosnącą w popularność Partią Pracy, Polska powinna strategicznie rozważać to, że Brexit może być dla nas wszystkich bardzo niekorzystny, jeśli nie będziemy tego z należytą wagą traktować.

22/11/2016 17:41:21

039

For the attention of Bob Gamble and Helena Hamlyn We would like to thank you for allowing us to participate again this year in the annual march past the Cenotaph. Our contingent of 30 marched with pride though we all felt somewhat depleted and isolated by the fact that under RBL's current rules 10 of us participated in Column D and 20 in Column M. We had initially forwarded our details for the BBC commentary through you on October 10th.

However following the rushed decision on November 4th to split our contingent between combatants and noncombatants and the difficulty, with the last minute distribution of amended tickets to the elderly veterans and their non-combatant carers, we did issue a second press statement on November 8th detailing the change and the fact we were marching in two groups.

We gave individual descriptions of all our veterans.

However the second press state-

662-MAKIETA 2 24-43.indd 39

ment never seemed to have reached the BBC and as a result the veterans in Column D, including the four WWII veterans in their wheelchairs were not filmed at all and the only mention of the Polish presence in the parade was the civilian contingent in column M. However the actual BBC commentary really applied to the invisible veterans in Column D. One almost sensed the irony in David Dimbleby's voice when he mentioned that Polish veterans seemed to be relegated to the end of the parade, a comment that was received with anger and incredulity by Polish listeners to the BBC and probably by a sense of frustration by yourselves as organizers after all the joint efforts to ensure that Polish veterans did march with their peers.

We are aware of your desire to keep active service participants separated and distinct from other categories but our veterans and those pushing their wheelchairs did notice that there were

children and grandchildren of veterans marching alongside veterans in other columns and we know from articles from the Daily Telegraph that other participants thought your decision was often enforced unimaginatively. For instance in our case we were all upset that 85 year old Mrs Halina Kent in Column M was unable to march alongside her husband Janusz Kacprzyk-Kent who fought in the Warsaw Uprising and was in Column D. Will you be reviewing this rule for next year? Our veterans were of one mind in regretting that we could not all march together as one contingent in Column D and it would certainly then be less confusing for the BBC commentary if we stayed together.

Yours faithfully Wiktor Moszczyński Chairman SPPW - Friends of Polish Veterans Association

22/11/2016 17:41:24

Fot. Transport for London

040

Transport Londyn

Donoście na motorniczych!

Z takim apelem zwrócił się do pasażerów Transport for London, po wznowieniu ruchu tramwajów na liniach na wschód od East Croydon. Kursy zostały wstrzymane po katastrofie tramwaju w okolicach przystanku Sandilands, w której zginęło 7 osób, w tym Polka, a 51 zostało rannych.

Przygotował Marcin Urban

»

Na efekty apelu nie trzeba było długo czekać. W miniony weekend zarządzająca tramwajami First Group zawiesiła w pracy jednego z motorniczych, po tym jak „The Sun” opublikował film, na którym widać jak przysypia w trakcie jazdy. Nagranie przekazał prasie jeden z pasażerów. Jak podaje gazeta incydent miał miejsce w kwietniu na tej samej trasie, na której dwa tygodnie temu doszło do katastrofy. Nagrany motorniczy to inny mężczyzna niż zatrzymany po katastrofie 42-letni Alfred Dorris.

Przed przywróceniem ruchu przed feralnym zakrętem wydłużono strefę ograniczenia prędkości. Prewencyjnie wprowadzono też limity prędkości w kilku innych miejscach.

Na przystankach pojawiły się plakaty Transport for London z apelem o zgłaszanie 662-MAKIETA 2 24-43.indd 40

przypadków zasypiania lub przekraczania prędkości przez motorniczych.

Komisja badania wypadków kolejowych ustaliła, że 9 listopada ok. 6:00 rano tramwaj prowadzony przez Alfreda Dorrisa wjechał w zakręt z prędkością cztery razy wyższą, niż wynosi obowiązujące tam ograniczenie prędkości. Motorniczy hamował przed zakrętem, ale zbił prędkość z 50 mil/h do 43 mil/h w miejscu, w którym obowiązuje ograniczenie do 12 mil/h na godzinę. Pojazd wypadł z szyn i przewrócił się na bok.

Ze wstępnego raportu o przebiegu zdarzenia wynika, że hamulce były sprawne, a tory w stanie zapewniającym bezpieczną jazdę. Trwa ustalanie, dlaczego motorniczy przekroczył dozwoloną prędkość.

42-letni maszynista odpowie przed sądem za spowodowanie śmierci wielu osób. «

Wspólny wróg mera Londynu i Greenpeace Mer Londynu poparł prawną batalię, jaką zapowiedziała Greenpeace o powstrzymanie budowy trzeciego pasa startowego na lotnisku Heathrow.

Sadiq Khan nakazał, żeby Transport for London udzielił wszelkiej pomocy (polegającej na przykład na doradztwie) samorządom, które zostaną dotknięte rozbudową lotniska. Najbardziej narażone na hałas i wzrost zanieczyszczenia są Hillingdon, Richmond, Wandsworth, Windsor i Maidenhead. Władze tych gmin zapowiedziały złożenie pozwu przeciwko wstępnej decyzji rządu o rozbudowie Heathrow. TfL prawdopodobnie zostanie stroną w sprawie, a jeśli tak się stanie, włączy się do niej także mer Londynu. Jak podkreśla Sadiq Khan, Heathrow już teraz generuje więcej hałasu niż lotniska w Paryżu, Frankfurcie, Amsterdamie, Monachium i Madrycie razem wzięte. Rozbudowa naraża na większy hałas i zanieczyszczenie powietrza dodatkowych 200 tys. londyńczyków i ponad 40 tys. dzieci ze 124 szkół.

22/11/2016 17:41:26

041

662-MAKIETA 2 24-43.indd 41

22/11/2016 17:41:28

Fot. EQRoy / Shutterstock.com

042

TRANSPORT LONDYN

Praca w metrze szkodzi zdrowiu

Fot. Transport for London

Pracownicy londyńskiego metra chorują kilka razy częściej niż przeciętny londyńczyk – ujawnił London Evening Standard.

W ubiegłym roku 3,7 tys. maszynistów wzięło prawie 52 tys. dni chorobowego. To średnio 14 dni na osobę. Przeciętny londyńczyk choruje

Rząd zdecydował, którędy pojadą szybkie pociągi Glasgow

Edinburgh

Rząd wybrał przebieg trasy drugiego etapu budowy kolei dużych prędkości HS2.

»

Cała linia będzie miała kształt litery igrek. W ramach pierwszej fazy zostaną ułożone tory dla szybkich pociągów między Londynem a West Midlands. W drugim etapie powstaną odnogi łączące Crewe z Manchesterem oraz West Midlands z Leeds.

Budowa kolei dużych prędkości ma kosztować 55 mld funtów. To największy projekt infrastrukturalny w historii Wielkiej Brytanii.

Zgodnie z planem pierwszy odcinek, z Londynu do Birmingham, zostanie otwarty w 2026 roku, a druga faza Cardiff budowy zakończy się około 2032-2033 roku.

Krytycy wytykają negatywny wpływ projektu na środowisko oraz wysokie koszty w czasach zaciskania pasa. Przeciwko budowie protestują też mieszkańcy, których domy zostaną wykupione pod tę inwestycję. Zagrożone wyburzeniem są np. bloki mieszkalne Shimmer Estate w Mexborough koło Doncaster, których część została właśnie oddana do użytku, a kolejna część jest jeszcze w budowie.

662-MAKIETA 2 24-43.indd 42

York Leeds Manchester Liverpool

Manchester Airport

HS2 FAZA II

Crewe

HS2 FAZA I

Birmingham

UNITED KINGDOM

Old Oak Common

HS1

Bristol Heathrow London

English Channel FRANCE

Wybrany przebieg trasy zostanie teraz poddany pod konsultacje społeczne. Ostateczna decyzja ma zapaść w przyszłym roku.

Zdaniem rządu budowa szybkich kolei pobudzi ekonomię. «

Paris

tymczasem 3,5 dnia w roku. Gazeta zauważa, że z roku na rok stan zdrowia maszynistów pogarsza się. Liczba absencji rośnie i w tym roku osiągnęła rekordowy poziom. Co ciekawe największa pandemia wybuchła w lipcu, na miesiąc przed uruchomieniem nocnych kursów na liniach Central i Victoria. Więcej zachorowań, niż na innych liniach, jest na trasie Piccadilly, gdzie załoga jest w sporze z przełożonymi. Dodajmy, że maszyniści mają 43 dni urlopu i zarabiają od 35 do 60 tysięcy funtów rocznie mając średnie wykształcenie. Dla porównania lekarz dostaje na początku kariery zawodowej 22 tys. funtów rocznie i dopiero po czterech latach pracy jego zarobki wzrastają BELGIUM do 30 tys. funtów rocznie.

Cytowany przez London Evening Brussels Standard konserwatywny radny Londynu Andrew Boff wezwał do wprowadzenia wzorem kolejki DLR zdalnie sterowanych pociągów bez maszynistów.

Rzecznik Prasowy TfL wyjaśnił, że 18,3 tys. pracowników komunikacji publicznej ma wskaźnik obecności w pracy na poziomie 95 procent.

22/11/2016 17:41:32

043 Fot. Transport for London

Drogie szkolenie

»

25 tys. kierowców londyńskich autobusów i 1,7 tys. pracowników zaplecza zostało wysłanych na kurs radzenia sobie z trudnymi pasażerami – dowiedział się London Evening Standard. Za dwudniowe szkolenie Transport for London zapłaci w sumie 6,5 mln funtów. Przeprowadzi je firma Steps z Southwark, która dokształca między innymi pracowników londyńskiej policji i wytwórni filmowej Disneya. Będzie to nauka przez doświadczanie. Kierowcy będą wcielać się w role trudnych pasażerów i pod okiem trenerów wyciągać wnioski z ich i swoich reakcji. Trening ma poprawić zachowanie kierowców w konfliktowych sytuacjach, a dzięki temu ograniczyć agresję ze strony pasażerów.

Cytowany przez gazetę Gareth Powell z TfL tłumaczy, że ponad 6 mln funtów, które zostaną wydane na szkolenie, to inwestycja w poprawę usług. «

Fot. cornfield / Shutterstock.com

Wąska tradycja

662-MAKIETA 2 24-43.indd 43

Parkingi to jedno z tych miejsc w Anglii, w których tradycja zderza się z postępem. Miejsca postojowe od dziesiątek lat mają 4,8m długości i 2,4m szerokości. Tymczasem samochody z każdą generacją są coraz większe. Przykładowo Opel Corsa produkowany w latach 80. miał 3,62 m długości i 1,54 m szerokości. Najnowsza wersja tego modelu jest o 40 cm dłuższa i o 30 cm szersza. Większy problem jest jednak z autami typu SUV i pseudoterenówkami, tj. Audi Q7, Land Roverem Discovery, BMW X5 i Mercedesem GLClass. Mają one powyżej 4,8m długości. Cytowana przez BBC firma Accident Exchange, oferująca zastępcze samochody, odnotowała 35 proc. wzrost kolizji na parkingach od 2014 roku.

Jak dowiedział się dziennik „The Times” National Car Parks (NCP) – największy zarządca parkingów w Wielkiej Brytanii, planuje poszerzenie miejsc postojowych tam, gdzie jest to możliwe. Na początek w Londynie, Manchesterze i Bournemouth. Nie będzie to jednak proste. Poszerzenie miejsc oznacza zmniejszenie ich liczby, a to z kolei odbije się komplikacjami dla kierowców i spadkiem wpływów z opłat za postój. Przedstawiciel NCP cytowany przez „The Times” zapewnia, że firma znajdzie kompromis w "naciąganiu zbyt krótkiej kołdry".

22/11/2016 17:41:38

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

UNDRESSED: A BRIEF HISTORY OF UNDERWEAR Przygotował MARCIN URBAN Do 12.03.2017. Victoria & Albert Museum, Cromwell Rd, Londyn SW7 2RL. Stacja: South Kensington. Otwarte codziennie 10:00 – 17:45 (w piątki do 22:00). Bilety: £12 www.vam.ac.uk Victoria and Albert Museum prezentuje historię ekskluzywnej bielizny, od jej

662-MAKIETA 3 44-67.indd 44

początków w XVIII wieku po czasy współczesne. Wystawa pokazuje wpływ bielizny na zmianę obyczajów, podejście do nagości i seksualności. Zebrano na niej 200 łamiących konwenanse przykładów gorsetów, biustonoszy, majtek i koszulek nocnych. Wszystkie w jakiś sposób kształtowały historię mody. Zobaczymy też efektowne prace współczesnych projektantów mody, tj. Stelli McCartney, Rigby & Peller czy Paula Smitha.

22/11/2016 17:38:44

© Victoria and Albert Museum, London

045

662-MAKIETA 3 44-67.indd 45

22/11/2016 17:38:46

Fot. Claudio Rasano

046

CAFÉ COOLTURA LONDYN

wystawy »

TAYLOR WESSING PHOTOGRAPHIC PORTRAIT PRIZE 2016

17.11.2016 – 26.02.2017. National Portrait Gallery, St Martin’s Place, Londyn WC2H 0HE. Stacja: Charing Cross, Leicester Square, Embankment. Otwarte: sob. – śr. 10:00 – 18:00, czw. – pt. 10:00 – 21:00. Bilety: £6 www.npg.org.uk

© Design Museum

Za ten prosty portret chłopca w szkolnym mundurku Claudio Rasano dostał 15 tys. funtów. Mający szwajcarsko–włoskie pochodzenie fotograf zdobył główną nagrodę konkursu na najlepsze fotograficzne portrety, organizowanego od 1993 roku przez National Portrait Gallery. W trójce nominowanych do głównej nagrody znaleźli się także Kovi Konowiecki za portrety ortodoksyjnych Żydów oraz Joni Sternbach za czarno-białe zdjęcie kalifornijskich surferów. Na wystawie zobaczymy 58 portretów 44 artystów, które jurorzy wybrali z ponad 4 tys. prac nadesłanych przez fotografów z 61 krajów.

» HUGO WILSON: RAPE OF EUROPA 24.11.2016 – 28.01.2017. Parafin, 18 Woodstock Street, Londyn W1C 2AL. Stacja: Bond Street.

Otwarte: wt. – pt. 10:00 – 18:00. sob. 12:00 – 17:00. Wstęp wolny www.parafin.co.uk Galeria Parafin prezentuje już po raz drugi prace młodego, brytyjskiego artysty Hugo Wilsona (ur.

1982 roku). Na wystawie zebrano jego nowe obrazy, szkice węglem oraz rzeźby. W swoich pracach Wilson dokonuje transformacji takich prac jak XVIII-wiecznego obrazu „Gwałt na Europie” autorstwa Le Moyne, by pokazać jak kultura wpływa na wierzenia i przekonania.

Hugo Wilson, Rape of Europa, 2016

Od 24.11. Design Museum, 224-238 Kensington High St, Kensington, Londyn W8 6AG. Stacja: High Street Kensington. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00.

Wstęp bezpłatny (bilety obowiązują na wystawy czasowe) designmuseum.org Muzeum projektowania przeprowadziło się do nowej, znacznie większej siedziby w Kensington, która powstała po wartej £83 mln przebudowie budynku z lat 60. Obiekt ma 10 tys. m2 powierzchni i będzie mógł przyjąć rocznie ponad 650 tys. zwiedzających. Po raz pierwszy w swojej historii Design Museum będzie miało stałą ekspozycję swoich zbiorów, która zostanie udostępniona zwiedzającym bezpłatnie. Zobaczymy na niej ikony projektowania użytkowego z całego świata, m.in. motorower Vespa, maszynę do pisania Olivetti, walkman Sony TPS L2, pierwszy laptop oraz karabin maszynowy AK47 Kałasznikowa.

662-MAKIETA 3 44-67.indd 46

© Hugo Wilson 2016. Courtesy Parafin, London

» DESIGN MUSEUM W NOWEJ SIEDZIBIE

22/11/2016 17:38:47

Fot. Johan Persson

047 teatr » ONCE IN A LIFETIME 25.11.2016 – 14.01.2017. Young Vic, 66 The Cut, Waterloo, Londyn SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo pt. 14:30. Bilety: od £10 www.youngvic.org Komik, laureat nagrody BAFTA Harry Enfield debiutuje na scenie teatralnej w komedii z Broadwayu w reżyserii Richarda Jonesa.

Hollywood, 1930 r. Na ekrany kin trafia pierwszy film z dźwiękiem i na rynku pojawia się zapotrzebowanie na lektorów. Trzech nowojorczyków, idąc za zapachem pieniędzy, zmierza w paszczę lwa – do krainy bezdusznych producentów filmowych, narwanych reżyserów i neurotycznych scenarzystów.

» SLEEPING BEAUTY 26.11.2016 – 08.01.2017. Hackney Empire, 291 Mare Street, Londyn E8 1EJ. Spektakle: patrz strona teatru. Bilety: od £10 www.hackneyempire.co.uk Hackney Empire to połączenie jakości teatrów West Endu z wyjątkową atmosferą East Endu. Teatr zaprasza na spektakularny pokaz pantomimy dla całej rodziny, o przygodach księżniczki Thalii, zaczarowanej przez szaloną wróżkę Carabosse. „Śpiąca królewna” to barwna komedia, rozgrywająca się w pięknej scenerii wiktoriańskiego teatru. W tytułowej roli występuje Alexia Khadime znana z ról w musicalach „Wicked”, „The book of mormon”, „The lion king”.

» LICENSED TO ILL 30.11. – 24.12.2016. Southwark Playhouse, 77-85 Newington Causeway, Londyn SE1 6BD. Stacja: Elephant & Castle. Spektakle: 20:00, dodatkowo w sob. 15:30. Bilety: od £12 southwarkplayhouse.co.uk Pełen muzycznych przebojów spektakl poświęcony Beastie Boys – jednej z najbardziej popularnych grup hip-hopowych na świecie. Autorzy spektaklu pokazują Mike’a D, MCA i Ad-Rocka od lat 80., w których byli nastoletnimi punkami, przez spotkanie z producentem Rickiem Rubinem, po osiągnięcie statusu gwiazd muzyki rap. Muzykę do spektaklu wykonuje trzech MC i jeden DJ. Usłyszymy m.in. takie hity jak „Intergalactic” i „You gotta fight for your right to party!”.

662-MAKIETA 3 44-67.indd 47

22/11/2016 17:38:51

048

CAFÉ COOLTURA LONDYN

»

DIRTY DANCING – THE CLASSIC STORY ON STAGE

06.12. – 31.12. Phoenix Theatre, Charing Cross Road, Londyn WC2H 0JP. Stacja: Tottenham Court Road.

Spektakle: patrz strona internetowa. Bilety: od £15 www.atgtickets.com/phoenix Jeden z największych hitów filmowych lat osiemdziesiątych, musical taneczny „Dirty dancing”, powraca na scenę londyńskiego West Endu.

To historia romansu Baby i Johnny’ego, pełna namiętnego tańca i hitów muzycznych tj. „Hungry Eyes”, “Hey! Baby”, „Do you love me?” czy „I’ve had the time of my life”. „Dity dancing – the classic story on stage” rozgrzeje każdego, nawet podczas mroźnych wieczorów.

kino » ALLIED Od 25.11. Melodramat, USA. Reż. Robert Zemeckis, wyst. Brad Pitt, Marion Cotillard, Jared Harris Północna Afryka, rok 1942. Podczas wykonywania niebezpiecznej misji za liniami wroga, brytyjski oficer wywiadu Max Vatan (Brad Pitt) spotyka francuską bojowniczkę ruchu oporu Marianne Beausejour (Marion Cotillard).

» A UNITED KINGDOM Od 25.11. Dramat, UK. Reż. Amma Asante, wyst. David Oyelowo, Rosamund Pike, Jack Davenport Akcja filmu rozgrywa się w latach 40. minionego stulecia. Książę Botswany, Seretse Khama, wywołuje międzynarodową sensację, gdy żeni się z białą kobietą z Londynu.

Film otwierał tegoroczny Londyński Festiwal Filmowy podkreślając antyrasistowskie przesłanie imprezy i apele o równe traktowanie aktorów o różnym kolorze skóry.

662-MAKIETA 3 44-67.indd 48

22/11/2016 17:38:56

049 » PATERSON Od 25.11. Komediodramat, USA/Niemcy/Francja. Reż. Jim Jarmusch, wyst. Adam Driver, Golshifteh Farahani, Barry Shabaka Paterson jest kierowcą autobusu i poetą z miejscowości Paterson w stanie New Jersey. Każdy dzień mija mu według tego samego rozkładu. Pracuje, wraca do domu, je z żoną obiad, wychodzi z psem i zachodzi do baru na jedno piwo. W pewnym momencie ta monotonia zostaje zaburzona.

Film rywalizował o główną nagrodę festiwalu w Cannes.

» BAD SANTA 2 Od 25.11. Komedia, USA. Reż. Mark Waters, wyst. Billy Bob Thorton, Christina Hendricks, Kathy Bates, Tony Cox Minęło już 10 lat odkąd Willie ostatni raz przywdział czerwony strój, by rabować centra handlowe podczas świątecznej gorączki. Spłukany jak nigdy, bez perspektyw na sensowny zarobek, niechętnie zgadza się połączyć siły z dawnym wspólnikiem – uroczo wrednym karłem Marcusem. Tym razem plan jest ambitniejszy niż zwykłe sklepowe kradzieże. Marcus zamierza przeprowadzić skok na centralę fundacji charytatywnej. Do zespołu dołącza dziarska mamuśka Williego.

» ALMOST CHRISTMAS Od 25.11. Komedia, USA. Reż.

David E.Talbert, wyst. Kimberly Elise, Omar Epps, Danny Glover Rok po śmierci żony mechanik samochodowy Walter zaprasza

662-MAKIETA 3 44-67.indd 49

swoje dwie córki i dwóch synów do wspólnego spędzenia świąt.

Dysfunkcyjna rodzina nigdy wcześniej nie była w stanie ze sobą wytrzymać pod jednym dachem. Jeśli teraz będzie inaczej, wydarzenie trafi do księgi świątecznych cudów.

22/11/2016 17:38:59

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN

koncerty » DENMARK STREET BIG BAND 26.11. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £12 Ponownie zobaczymy na scenie Jazz Café POSK fantastyczny Denmark Street Big Band. Tym razem w specjalnym koncercie poświęconym muzyce Quincy’ego Jonesa. Z zespołem zaśpiewa Kevin Leo i gościnnie wystąpi Weronika Bielecka. Wieczór rozpocznie swingowy wokalista Paul Wood.

Sophie Ellis-Bextor

»

ED HARCOURT & FRIENDS: A BENEFIT FOR CHILD REFUGEES cooltura.co.uk

19 listopada 2016

02.12. Godz. 18:30. Union Chapel, Compton Terrace, Londyn N1 2UN. Stacja: Highbury & Islington. Bilety: od £20 www.unionchapel.org.uk

47 (661)

Charytatywny koncert na rzecz organizacji The Flying Seagull Project, pomagającej dzieciom chorym i znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej w różnych krajach na całym świecie. Wystąpią Ed Harcourt, komik Simon Munnery, piosenkarka Sophie Ellis-Bextor, Carl Barât (The Libertines), rockowa grupa The Magic Numbers i girls band Lock.

» PRL LIVE MUSIC 2016: DŻEM, MICHAŁ SZPAK I VARIUS MANX Z KASIĄ

Fot. Lisa Maree Williams/Getty Images

STANKIEWICZ

26.11. Godz. 18:00, O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety sprzedane.

» SIMPLY RED 27.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, 661-COVER.indd Londyn.

3 Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £56

662-MAKIETA 3 44-67.indd 50

15/11/2016 12:43:32

Simon Munnery

22/11/2016 17:39:02

051 » RED HOT CHILI PEPPERS 05-06.12 i 18.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £50

» STATUS QUO 11.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £48

» FROZEN ON ICE 21-30.12. Godz. 10:30, 14:30, 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £27

» THE CURE 01-03.12. Godz. 19:00. SSE Wembley Arena, Arena Square, Engineers Way, Londyn HA9 0AA. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £25

» THE HUMAN LEAGUE 13.12. Godz. 19:30. Royal Festival Hall, Southbank Centre, Belvedere Rd, Londyn SE1 8XX. Stacja: Waterloo. Bilety: od £30

» BOY GEORGE AND CULTURE CLUB

» BLACK SABBATH 29 i 31.01. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £60

»

GREEN DAY

08.02. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: tylko ze zwrotów

» TANITA TIKARAM

» DEPECHE MODE

24.02. Godz. 19:30. Barbican Hall, Silk St, Londyn EC2Y 8DS. Stacja: Barbican. Bilety: od £28

03.06. Godz. TBC. Stadion olimpijski, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford. Bilety: od £40

» IRON MAIDEN

» PHIL COLLINS

27.05. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: tylko ze zwrotów

4-9.06.2017. Godz. 19:00. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

» GREEN DAY 01.07. Godz. 13:00. Hyde Park, Bayswater, Londyn W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner. Bilety: od £62.50

662-MAKIETA 3 44-67.indd 51

Fot. Christopher Polk/Getty Images for Clear Channel

14.12. Godz. 18:30. SSE Wembley Arena, Arena Square, Engineers Way, Londyn HA9 0AA. Stacja: Wembley Stadium. Bilety: od £50

22/11/2016 17:39:05

052

CAFÉ COOLTURA świat polonii

45. Bal Polski obchodzi szafirową rocznicę 45. Bal Polski, obchodząc swoją szafirową rocznicę, odbędzie się w sobotę 28 stycznia 2017 r., w urządzonych w dekoracyjnym stylu art déco, eleganckich wnętrzach Sheraton Grand London Park Lane Hotel – potwierdziła przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Jola Piesakowska-Jackson podczas spotkania w polskiej ambasadzie 4 listopada 2016 r.

»

W obecności małżonki ambasadora RP w Londynie, dr Jolanty Rzegockiej, pełniącej jednocześnie funkcję honorowego członka Komitetu Organizacyjnego, zastępcy ambasadora ministra Dariusza Łaski wraz z małżonką, konsula ministra Krzysztofa Grzelczyka i innych honorowych gości, Jola Piesakowska-Jackson poinformowała, że pieniądze pozyskane podczas balu zostaną przeznaczone na wsparcie Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych i Niedowidzących w Laskach i Stroke Association UK. 662-MAKIETA 3 44-67.indd 52

– Będziemy zbierać fundusze na pomoc w wybudowaniu nowego internatu dla chłopców dla Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych i Niedowidzących w Laskach koło Warszawy – wyjaśniła, dodając: Jak również poprzez Projekt Polonia, przetłumaczymy i rozdystrybuujemy wśród społeczności polskiej ulotki Stroke Association UK. Tradycyjnie partnerem Balu jest Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii. Patronat honorowy nad Balem objął dr hab. Arkady Józef Rzegocki, nowo mianowany ambasador Polski

w Wielkiej Brytanii. W tym roku podczas Balu uczcimy pamięć polskiego bohatera narodowego generała, Tadeusza Kościuszki, w 200. rocznicę jego śmierci w roku 1817.

Podczas oficjalnego otwarcia dr Rzegocka powitała gości i podkreśliła, że wsparcie Balu stanowi dla niej i jej małżonka ambasadora powód do dumy i radości.

Dziękując polskiej ambasadzie za udzieloną gościnę, Jola PiesakowskaJackson przedstawiła członków tegorocznego Komitetu Organizacyjnego. Są 22/11/2016 17:39:06

053 to: Marlena Anderson (nagrody), Ewa Cross (sekretarz), Marzena Konarzewska (sprawy prawne i kontakty z ambasadą), Ania Lichtarowicz-Piesakowska (venue negotiations), Janusz Marszewski (rzecznik prasowy), Stuart Ryland (skarbnik), Jarosław Skręta (administrator strony internetowej) i Dorota Sztorc (kwestor i sprzedaż biletów).

Przewodnicząca wyjaśniła, że Komitet podjął istotne kroki celem zarejestrowania Balu w Companies House jako Community Interest Company. Bal uzyskał również członkostwo w Zjednoczeniu Polskim w Wielkiej Brytanii.

– Uzyskując osobowość prawną, mamy pewność, że Bal będzie istniał przez następne 45 lat – podkreśliła z radością.

Janusz Marszewski przedstawił projekt prowadzony w Laskach. Objaśnił, że baza infrastrukturalna ośrodka wybudowana w 1928 roku, jest, pomimo rozlicznych remontów i napraw, w złej kondycji. Dzięki wsparciu finansowemu, istniejący budynek zostanie odbudowany i odrestaurowany na wysoki standard, aby służyć dotkniętym niesprawnością wzrokową chłopcom. Wypowiedź zilustrował zdjęciami ostatnio wybudowanego internatu dla dziewcząt, aby pokazać jego wysoki standard, uzyskany dzięki inwestycjom infrastrukturalnym. Wspomniał również o swej ostatniej wizycie w ośrodku, podkreślając jednocześnie niezwykłą skuteczność realizowanych tam programów edukacyjnych i społecznych, które przygotowują uczniów do prowadzenia samodzielnego życia w świecie ludzi widzących.

Dorota Sztorc przedstawiła w przejmujący sposób założenia Stroke Association, wyjaśniając, że udar może dotknąć osoby w każdym wieku i przedstawiając jego rozległe, tragiczne skutki dla poszkodowanych i osób się nimi opiekujących. Wsparcie i porady poszkodowanym zapewnia Stroke Association. Projekt Polonia został powołany dla zapewnienia funduszy na rzecz przetłumaczenia na język polski broszur i ulotek, które następnie zostaną rozdystrybuowane wśród polskiej społeczności. Stroke Association deklaruje chęć poszerzenia działalności i służenia wsparciem innym narodowościom. Bardzo cieszy ich perspektywa partnerstwa i dalszych działań na rzecz polskiej społeczności.

Jola Piesakowska-Jackson zakończyła spotkanie zapewniając, że zespół 662-MAKIETA 3 44-67.indd 53

Pieśni i Tańca Orlęta zaprezentuje tradycyjne polskie tańce ludowe, a część charytatywna Balu zaoferuje dwa rodzaje aukcji (cichą i na żywo), kasyno i tombolę. Na zakończenie dodała: Cieszę się, że aukcja jest okazją do zlicytowania portretu na zamówienie znanej malarki Barbary Kaczmarowskiej-Hamilton. Jestem jej niezmiernie wdzięczna za tą hojną darowiznę.

Wyraziła wdzięczność również wszystkim, którzy do tej pory pomogli w przygotowaniach i pracach na rzecz Balu. Słowa podziękowania skierowała

w szczególności do członków zarządu i sponsorów – Polskiego Instytutu Kultury (za sfinansowanie kosztów materiałów drukowanych), Mleczka (darowizna), Samych Swoich (bankiet VIP) oraz Ogniska i Restauracji Ognisko (wystawa malarstwa i poczęstunek). „Jeszcze dużo pracy przed nami, ale jesteśmy przekonani, że nasi goście i w tym roku sięgną głęboko do kieszeni, aby pomóc w zebraniu pieniędzy dla potrzebujących. Życzę Wam przede wszystkim dużo radości i satysfakcji z tych działań”. «

Bal Polski: Szafirowy jubileusz obchodzony w hotelu Sheraton Grand London Jubileuszowy 45. Bal Polski odbędzie się w sobotę 28 stycznia 2017 r., w utrzymanych w stylu art déco, urządzonych z przepychem wnętrzach eleganckiego Sheraton Grand London Park Lane Hotel.

Po wielkim sukcesie ubiegłorocznej edycji Balu, w tym roku goście będą bawić się w odnowionej sali balowej Grand Ballroom, ktora posiada oddzielne wejście. Jest ona zaliczana do najznamienitszych przykładów architektury art déco, z prawem do korzystania z Silver Gallery (Srebrnej Galerii), balkonem i foyer, rozmieszczonymi na trzech kondygnacjach. Sam hotel okolony jest zielenią Green Parku, z pięknym widokiem na przestrzeń parkową i usytuowany jest w odległości kilku minut spacerem od Buckingham Palace i Hyde Parku, Ten okazały obiekt hotelowy został poddany niedawno wielomilionowym zabiegom renowacyjnym na 90-lecie swego istnienia. Uznaliśmy go zatem za najwłaściwszą lokalizację dla uczczenia 45. rocznicę Balu Polskiego.

Bal organizowany jest przy wsparciu Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii. Patronat honorowy nad przedsięwzięciem pełni Jego Ekscelencja Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Wielkiej Brytanii, dr hab. Arkady Józef Rzegocki.

Tegoroczna edycja Balu stanowi okazję do uczczenia wielkiego polskiego bohatera narodowego, Tadeusza

Kościuszki, w 200. rocznicę jego śmierci w 1817 r.

W programie wieczoru, znajdzie się wiele akcyjnych punktów, służących zebraniu funduszy na działania charytatywne.

Uzyskane w ten sposób środki finansowe zostaną asygnowane na następujące cele: • Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Polska. Zbiórka funduszy na budowę nowego internatu dla 100 uczniów ośrodka.

• Stroke Association – „Projekt Polonia”. Wsparcie przedsięwzięcia Towarzystwa Polskiego – w przetłumaczeniu, druku i rozpowszechnieniu ulotek wśród społeczności polskiej na temat udaru mózgu.

Powitanie lampką szampana odbędzie się w części balkonowej, z której później zaprosimy do kasyna.

W cenie biletu jest wliczona trzydaniowa kolacja, z herbatą i kawą oraz pół butelki wina dla osoby przy posiłku i lampka szampana na powitanie. Taka propozycja wypada bardzo korzystnie w porównaniu z innymi balami londyńskimi.

Ograniczona liczba biletów jest wciąż dostępna do nabycia w cenie £165 od osoby przez kontakt mailowy: info@balpolski.org.uk.

22/11/2016 17:39:06

054

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Zapowiedzi wydawnicze PIW-u „Zagadki kryminalne” Włodzimierza Spasowicza, Biblioteka Myśli Współczesnej w dawnej szacie graficznej, najlepszy wybór z literatury światowej i wielki powrót słynnych serii. Państwowy Instytut Wydawniczy przedstawił swoje zapowiedzi książkowe.

wybitnego francuskiego prozaika Marcela Schwoba. Wśród zebranych tu próz są życiorysy poetów, piratów, morderców.

Fikcyjne biografie, pierwsze z gatunku, którego najsłynniejszym przykładem jest „Powszechna historia nikczemności” Jorge Luisa Borgesa.

Państwowy Instytut Wydawniczy to jedno z najstarszych i najbardziej znanych wydawnictw w Polsce. W czasie 70 lat funkcjonowania oficyny ukazało się ponad 8000 książek z logo PIW. «

Źródło CENTRUM PRASOWE PAP

»

Biblioteka Myśli Współczesnej to jedna z najbardziej cenionych w Polsce serii wydawniczych. Po ponad 30 latach od powstania serii znanej jako Plus Minus Nieskończoność, wydawnictwo zapowiedziało powrót do dawnej oprawy graficznej. W tej edycji ukazały się dwa tytuły: „Antropologia” Alana Barnarda, „Muzyka popularna”, „Nasłuchy i namysły” Grzegorza Piotrowskiego. „Śmierć w rzece Kura” Włodzimierza Spasowicza – kolejny zapowiadany przez PIW tytuł – to pasjonujący kryminał odkrywający zagadki carskiej Rosji.

Spasowicz, jako obrońca sądowy, rozwiązywał niewiarygodne sprawy kryminalne. Mowy obrończe trwały po osiem godzin dziennie. Pasję erudyty łączył on 662-MAKIETA 3 44-67.indd 54

z dociekliwością i wdawał się w nieprawdopodobne szczegóły obyczajowe, w tym również najdrastyczniejsze, dlatego jego mowy czyta się jak wciągający kryminał i zarazem reportaż osadzony w realiach dziewiętnastowiecznej Rosji.

Wśród najnowszej oferty PIW-u znalazło się także kilka tytułów z literatury światowej. Po wydanym niedawno „Poznawaniu cierpienia” Carla Emilia Gaddy wydawnictwo zapowiada „Alfreda i Ginewrę”, powieść znakomitego poety amerykańskiego, Jamesa Schuylera, która przenosi czytelnika do świata dziecięcej wyobraźni. Pełna humoru historia pokazuje, jak dzieci naśladują i deformują, a przez to odświeżają język dorosłych.

W listopadzie w księgarniach znalazły się również „Żywoty urojone i inne prozy”, tom gromadzący cztery książki

Więcej na:

piw.pl

22/11/2016 17:39:14

055

662-MAKIETA 3 44-67.indd 55

22/11/2016 17:39:21

056

CAFÉ COOLTURA Fashion week

662-MAKIETA 3 44-67.indd 56

22/11/2016 17:39:22

057

662-MAKIETA 3 44-67.indd 57

22/11/2016 17:39:24

Fot. Marc Brenner

058

CAFÉ COOLTURA OPERA

Amadeus w National Theatre

To klasyczna sztuka Petera Shaffera, jednak, jak to z klasyką bywa, rzadko pojawia się na deskach teatralnych. To kluczowe dzieło XX-wiecznej brytyjskiej dramaturgii, po ekranizacji Formana nieczęsto pojawia się w teatrach. Być może niektórzy reżyserzy obawiają się zmierzyć z legendarnym już filmem.

Dr Jacek Kornak

»

Wyzwanie podjął Michael Longhurst, który przygotował „Amadeusa” dla National Theatre. Sztuka ta jest wyzwaniem inscenizatorskim, gdyż poza aktorami wymaga również śpiewaków operowych oraz orkiestry. Longhurst z jednej strony umownie osadza swoje przedstawienie w konwencji XVIII wieku, jednak jest to jedynie przyczynek do opowiedzenia uniwersalnej historii o niespełnieniu. Postacie Mozarta i Salieriego są fikcją, której reżyser używa do 662-MAKIETA 3 44-67.indd 58

przedstawienia ponadczasowych emocji i zmagań. Longhurst świetnie ukazuje klasowe struktury, które rządzą społeczeństwem, spychają jednych na margines, a wynoszą innych. Jednak przedstawienie Longhursta w National Theatre to nie abstrakcyjna medytacja o klasowości, to pełnokrwista, dynamicznie opowiedziana historia, która porusza, ale też bawi.

Lucian Msamati wykreował wielowymiarową i niejednoznaczną postać Salieriego. To charyzmatyczny aktor, który już swoją obecnością na scenie magnetyzuje publiczność. Adam Gillen był niezwykle

ekspresyjnym Mozartem: Gillen potrafił stworzyć ze swojej postaci na wpół błazna, a na wpół filozofa.

Southbank Sinfonia grała z elegancją i liryzmem. Muzycy włączali się również w akcję przedstawienia, dodając tym dynamizmu.

Pierwotnie planowano, że „Amadeus” będzie na deskach National Theatre do lutego 2017, jednak ze względu na duże zainteresowanie – dłużej. Tym, którym nie uda się dostać biletów na widowisko na żywo, polecam transmisję kinową 2 lutego 2017. « 22/11/2016 17:39:27

059

662-MAKIETA 3 44-67.indd 59

22/11/2016 17:39:28

060

CAFÉ COOLTURA LONDYN OD KUCHNI

Zamówienie jedzenia w Londynie staje się jeszcze łatwiejsze

»

W ramach usługi Amazon Prime, amerykański gigant rozwija sieć dowozu dań restauracyjnych dla mieszkańców brytyjskiej stolicy. Uruchomiona we wrześniu zeszłego roku usługa, pozwala na szybkie otrzymanie zamówionego jedzenia z najbardziej popularnych londyńskich restauracji.

– W Londynie można zjeść najlepiej na świecie, a od dzisiaj więcej osób może się o tym przekonać. Zobowiązujemy się dostarczyć zamówiony posiłek w ciągu godziny. Restauracje, które są objęte programem, wybierają nasi pracownicy, zapraszając te najciekawsze i na 662-MAKIETA 3 44-67.indd 60

najwyższym poziomie – mówi Al Wilkinson, stojący na czele Amazon Restaurants w Wielkiej Brytanii. Dodaje również, że usługa promuje lokalną przedsiębiorczość i pozwala rosnąć małym firmom.

Na liście znalazło się prawie 90 nowych resturacji, co oznacza, że klienci mogą „stołować się” w jednym z ponad 250 miejsc.

Teraz doszły nowe lokalizacje, w których możliwy jest dowóz. Obejmują takie dzielnice, jak Hammersmith, Shepherd's Bush czy Camden.

Usługa nie jest dodatkowo płatna, a wszystkie dania mają kosztować

dokładnie tyle samo, ile na miejscu.

Jeżeli jakiś klient zauważy, że zapłacił więcej, Amazon obiecuje zwrot nadpłaty.

Zamawiać jedzenie mogą jedynie abonenci Amazon Prime. Jest to pakiet usług, obejmujący darmową dostawę różnych towarów oraz dostęp do muzyki on-line, a także pakietu filmów i seriali.

Koszt abonamentu w Wielkiej Brytanii to niecałe 8 funtów miesięcznie lub 79 funtów rocznie.

Amazon Restaurants walczy o udział w rynku między innymi z Deliveroo, UberEats czy Just Eat. « 22/11/2016 17:39:31

061 Lista dzielnic, w których usługa Amazan Restaurants jest dostępna

Lista kodów pocztowych E1, E2, E3, E5, E8, E9, E14, N1, N4, N5, N7, NW1, NW5, NW8, N16, EC1, EC2, EC3, EC4, SW1, SW3, SW5, SW7, W1, W2, W6, W8, W9, W10, W11, W12, W14, WC1, WC2, SE1, SE11.

662-MAKIETA 3 44-67.indd 61

Bethnal Green Bow Camden Canary Wharf Chalk Farm Chelsea City Clapton Earls Court East Acton Finsbury Park Hammersmith Highbury Holloway Homerton Isle of Dogs Islington Kensington Kentish Town Ladbroke Grove

Lambeth Maida Vale Notting Hill Paddington Pimlico Ravenscourt Park Shepherd’s Bush South Kensington Southwark St John’s Wood Stamford Hill Stoke Newington Stroud Green Tufnell Park West End Westminster White City Whitechapel Vauxhall Victoria

22/11/2016 17:39:35

062

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Słodki kalendarz Ledwie pogasły lampiony na grobach naszych bliskich, a już spoglądamy z zaciekawieniem na reklamy i promocje dotyczące Bożego Narodzenia. W tym wszystkim chciałoby się powiedzieć: szkoda. Dlaczego? Bo jakoś tak ostatnimi czasy brakuje ducha, szczególnie tego świątecznego. A czymże są święta Bożego Narodzenia bez ducha?

Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Dwudziestego listopada obchodziliśmy pierwszą niedzielę adwentu. Ale co to oznacza dla ludzi mniej religijnych? Prawdopodobnie nic, niemniej warto jednak wiedzieć skąd taka tradycja i dlaczego ten czas nazywany jest często drugim postem. Ale najpierw trochę historii...

Początki obchodzenia przez chrześcijan świąt Bożego Narodzenia to około 662-MAKIETA 3 44-67.indd 62

II połowa IV wieku. Synod w Saragossie, który odbył się w 380 roku, polecał wiernym codzienną, gorliwą obecność w kościele, nie omijając ani jednego dnia w okresie między 17 grudnia a 6 stycznia. Adwent miał tu charakter pokutny i ascetyczny.

W V wieku podobne zalecenia wydał biskup w Galicji. Polecił on wiernym post, trwający trzy dni każdego tygodnia przez trzy tygodnie, między wspomnieniem świętego Marcina (11 listopada) a świętami Bożego Narodzenia.

W Rzymie ten okres zaczął być obchodzony dopiero pod koniec VI wieku.

Adwent miał tu formę radosnego oczekiwania na przyjście Pana, brak postów i innych praktyk pokutnych. Z czasem przybiera również charakter eschatologiczny i staje się okresem oczekiwania na przyjście Chrystusa na końcu czasów. Połączenie tradycji galicyjskich i rzymskich zaowocowało współczesną oprawą liturgiczną adwentu. Rzymska liturgia została uzupełniona o ascetyczny wydźwięk.

22/11/2016 17:39:39

063 Symbolem adwentu jest wieniec adwentowy, który jest przejawem ludowej pobożności. Wykonuje się go z gałązek iglaków i umieszcza się w nim 4 świece, po jednej na każdą niedzielę, na cztery tygodnie przed Bożym Narodzeniem.

Pierwsza świeca, to symbol przebaczenia przez Boga nieposłuszeństwa Adama i Ewy wobec Niego.

Druga świeca, to symbol wiary patriarchów Narodu Izraelskiego, jako wdzięczność za dar Ziemi Obiecanej.

Trzecia świeca, to symbol radości króla Dawida, który celebruje przymierze z Bogiem.

Czwarta świeca z kolei symbolizuje nauczania proroków, głoszących przyjście Mesjasza.

Najbardziej znanym obecnie symbolem adwentowym, szczególnie wśród dzieci, jest kalendarz adwentowy z kolorowymi okienkami, zawierającymi czekoladki.

Z powstaniem słodkiego kalendarza wiąże się historia pewnego drukarza Gerharda Langa. Jako mały chłopiec nie mógł się doczekać wigilii. Ciągle zamęczał mamę pytaniami: „Kiedy? Czy to już dziś?”. Zniecierpliwiona mama narysowała na kartonie 24 cyfry i doszyła do nich „wibele”, czyli rodzaj podłużnych biszkoptów. Mały Gerhard mógł zjadać jedno ciastko każdego dnia. Kiedy dorósł, w 1930 roku rozpoczął produkcję kalendarzy z czekoladkami w środku. Teoretycznie dziecko powinno zjadać jedna czekoladkę przez okres 24 dni, ale jak znam życie, to moje dzieci byłyby bardziej skłonne do zjedzenia 24 kalendarzy, niż codziennie otwierać z nabożeństwem jedno okienko. Niemniej jednak fajny to pomysł i do tego niemiecki, tak jak choinka. «

662-MAKIETA 3 44-67.indd 63

Pierniki świąteczne SKŁADNIKI 400 g mąki pszennej 2 duże jajka 130 g cukru pudru 100 g masła, roztopionego i przestudzonego 100 g miodu 1 łyżka przyprawy do piernika 1 łyżka kakao 1 łyżeczka sody oczyszczonej SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA Składniki, wymieszać w misce i wyrobić

do otrzymania gładkiego ciasta. Ciasto może być klejące, ale nie dodawać mąki. Ciasto rozwałkować na grubość 4 mm, podsypując je małą ilością mąki.

Można to zrobić między dwoma arkuszami papieru do pieczenia. Wykrawać różne kształty pierników. Układać je na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia, z zachowaniem odstępów.

Piec w temperaturze 180ºC przez około 8 do 10 min. Ostudzić. Można je potem udekorować lukrem.

Smacznego!

22/11/2016 17:39:41

064

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Jak uniknąć pułapek na diecie Od dziś biorę się za siebie – to zdanie zapewne padło z ust każdej z nas wiele razy. Znajdujemy idealną dla siebie dietę, zapisujemy się na fitness lub codziennie rano bladym świtem zrywamy się, aby pobiegać. Rozpiera nas chęć zmian w naszym życiu i pierwszą rzeczą, jaką chcemy w sobie zmienić, jest nasza sylwetka. Jesteśmy gotowe walczyć o wymarzoną figurę, tak, aby latem na plaży móc wcisnąć się w skąpy kostium kąpielowy lub zrobić piorunujące wrażenie na znajomych w oszałamiającej, obcisłej sukience podczas imprezy.

Oprac. Ewa Wojtaszek dietetyk Bonne Santé

»

Jednak nie wszystkie spośród nas mają wystarczającą silną wolę.

Zmęczone liczeniem kalorii i wylewaniem siódmych potów na siłowni, spoglądamy wygłodniałym wzrokiem na wystawę w mijanym w drodze do domu sklepie cukierniczym. Odpuszczamy sobie trening i wolimy spędzić wieczór na kanapie przed telewizorem, oglądając powtórki ulubionego serialu. W trakcie leniwego seansu nie możemy oprzeć się pokusie 662-MAKIETA 3 44-67.indd 64

i umilamy sobie czas paczką czekoladowych ciastek, aby zaspokoić nasz rosnący apetyt na słodycze. I wreszcie poddajemy się zupełnie zrezygnowane, twierdząc, że nigdy nie uda nam się schudnąć. Mimo wyrzutów sumienia wracamy do dawnych nawyków z poczuciem niespełnienia i wewnętrznego zawodu.

Okazuje się jednak, że wielu naszych dietetycznych niepowodzeń mogłybyśmy uniknąć, gdybyśmy wystrzegały się kilku podstawowych, banalnych błędów. Kilka prostych, ale bardzo sprytnych sztuczek pomoże nam w przezwyciężeniu pokus

oraz wytrwaniu w naszych ambitnych postanowieniach.

Po pierwsze, musimy pokazać naszą silną wolę już podczas zakupów spożywczych. Nie wkładajmy do sklepowego koszyka produktów, które w naszej diecie są zakazane, a przede wszystkim wystrzegajmy się słodyczy, słonych przekąsek oraz gotowych, wysoko przetworzonych dań. Dzięki temu nie będziemy narażone na wieczorne podjadanie, ponieważ w naszych kuchniach zwyczajnie zabraknie przysmaków zabójczych dla naszej figury. Zanim rozpoczniemy dietę, zróbmy 22/11/2016 17:39:42

065 przegląd lodówki oraz kuchennych szafek. Produkty, których nie będziemy mogły jeść w czasie kuracji odchudzającej, warto rozdać w formie poczęstunku naszym bliskim, możemy również zorganizować mały poczęstunek dla kolegów i koleżanek z pracy. Obdarowani będą mile zaskoczeni, a nas nie będą kusiły zalegające w kuchennych czeluściach słodkości i inne niezdrowe przekąski. Czyż to nie podwójna korzyść?

Chyba wszystkie zgadzamy się z tym, że ludzie jedzą także „oczami” i aspekt wizualny, jeśli chodzi o jedzenie, ma dla nas bardzo duże znaczenie. Będąc na diecie, możemy wykorzystać tę sytuację na naszą korzyść. Do przygotowywania oraz spożywania posiłków zacznijmy używać mniejszych talerzy, miseczek czy też sztućców. Na mniejszym półmisku nasz posiłek automatycznie wyda nam się większy, niż jest w rzeczywistości. W rezultacie zjemy z pewnością mniej, niż gdyby identyczną porcję umieścić na dużym talerzu, a w konsekwencji będziemy mogły cieszyć się zaoszczędzonymi kaloriami. Prawda, że bajecznie proste?

Starajmy się trzymać dwóch powyższych zasad także przy okazji wyjść na miasto. Uprzedźmy znajomych, że jesteśmy na diecie i wspólnie wybierzmy restaurację czy też inny lokal, w którym bez problemu wybierzemy dla siebie pyszne niskokaloryczne danie. Ograniczmy alkohol, a w szczególności kuszące oko kolorowe drinki, które są prawdziwą bombą kaloryczną. Poza tym, po kilku przysłowiowych głębszych możemy poluzować swoje wewnętrzne hamulce i dać się namówić na skonsumowanie wraz z przyjaciółmi tuczącego fast fooda. A przecież nie chcemy, aby nasza dieta legła w gruzach podczas jednego miło spędzonego w gronie znajomych wieczoru.

Jak wielu z nas ma zwyczaj podjadać podczas oglądania telewizji lub pracy przy komputerze? Z pewnością problem ten dotyczy ogromnej grupy osób. Tymczasem, jeśli chcemy stracić na wadze, powinnyśmy wyeliminować ten nawyk jak najszybciej. Badania wykazały, że gdy jemy i jednocześnie korzystamy z laptopa, wpatrujemy się w srebrny ekran czy nawet słuchamy radia, zjadamy o 15 % więcej niż osoby, które jedzą w ciszy i skupieniu. Starajmy się zatem celebrować nasze codzienne posiłki, nie spieszyć się podczas jedzenia oraz skupić się wyłącznie na nim.

662-MAKIETA 3 44-67.indd 65

Telewizję i komputer zostawmy sobie na przysłowiowy deser.

W codziennym pośpiechu i natłoku obowiązków, jeśli chcemy zyskać smukłą sylwetkę, musimy pamiętać o tym, aby bez względu na okoliczności, nigdy nie wychodzić z domu z pustym żołądkiem, a tym bardziej nie wybierać się na zakupy, będąc głodnym! Jeśli dodatkowo nie przygotowałyśmy sobie wcześniej żadnego niskokalorycznego posiłku do zabrania ze sobą, a w perspektywie mamy spędzenie całego dnia w pracy lub na uczelni, bardzo trudno będzie nam stosować się przez resztę dnia do zasad naszej diety. Gdy jesteśmy głodne, dokonujemy często bardzo nierozsądnych wyborów żywieniowych, decydując się na posiłek szybki i zazwyczaj jednocześnie niezdrowy oraz tuczący. Pamiętajmy więc, aby zawsze rano poświęcić kilka minut na zjedzenie w domu pożywnego śniadania oraz przyszykowanie sobie lekkiego posiłku, który możemy zabrać ze sobą do pracy lub szkoły.

Powyższe triki z pewnością pomogą każdej z nas ustrzec się na diecie wielu pokus. Jeśli dodamy do nich jeszcze odrobinę samozaparcia i silnej woli, sukces w walce o szczupłą sylwetkę mamy zagwarantowany. «

Musimy pamiętać o tym, aby bez względu na okoliczności, nigdy nie wychodzić z domu z pustym żołądkiem, a tym bardziej nie wybierać się na zakupy, będąc głodnym!

22/11/2016 17:39:43

066

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

E-papierosy jednak pomagają rzucić palenie Źródło Centrum Prasowe PAP

»

Papierosy elektroniczne w znacznym stopniu pomagają rzucić i ograniczyć palenie papierosów tradycyjnych – wynika z badań przeprowadzonych przez polskie Stowarzyszenie eSmoking Association. 53% badanych zadeklarowało, że całkowicie zerwało z nałogiem, a około 80% użytkowników, którzy nadal palą (tzw. dual userzy), ograniczyło liczbę wypalanych papierosów aż o 13 sztuk dziennie.

Stowarzyszenie eSmoking Association przeprowadziło dwa badania: wspomagany komputerowo wywiad telefoniczny (CATI), realizowany na reprezentatywnej grupie 3000 osób w wieku od 18 do 65 662-MAKIETA 3 44-67.indd 66

lat, a także pogłębione badania ankietowe (CAWI) wśród obecnych użytkowników papierosów elektronicznych.

Według badań, ponad połowie użytkowników e-papierosów udało się całkowicie zrezygnować z palenia papierosów tradycyjnych. Ponad 80% wyraźnie ograniczyło liczbę wypalanych papierosów konwencjonalnych średnio aż o 74%: z 17 do 4 dziennie. – Dla osoby uzależnionej od tytoniu każdy wypalony papieros mniej to olbrzymi sukces – mówi Estera Józefowicz ze Stowarzyszenia eSmoking Association. Szukając mniej szkodliwych alternatyw, palacze mogą realnie ograniczyć negatywne konsekwencje palenia, warto jednak dążyć do całkowitego zerwania z nałogiem – dodaje.

W dymie tytoniowym znajduje się około 6000 związków chemicznych, z czego kilkadziesiąt to silne kancerogeny odpowiedzialne za rozwój nowotworów, charakterystycznych dla palaczy: raka płuca, raka krtani i jamy ustnej. Aerozol z e-papierosów nie zawiera wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), metali ciężkich, ołowiu, a przede wszystkim rakotwórczego kadmu.

Szacuje się, że w Polsce z papierosów elektronicznych korzysta około 1,4 miliona osób. Mimo że liczba palaczy tradycyjnych wyrobów tytoniowych systematycznie spada, po papierosy tradycyjne sięga około 8 milionów Polaków. To jeden z najgorszych wyników w Europie. « 22/11/2016 17:39:44

067

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

662-MAKIETA 3 44-67.indd 67

22/11/2016 17:39:45

068

OGŁOSZENIA DROBNE

JAKOdZAMIEŚCIĆ 5 grudnia ogłoszenia

przyjmowane będą INY 9.00 RANO DO PONIEDZIAŁKU DO GODZ

OGŁOSZENIE UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

SMS:

81616

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Kody działów: mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

UWAGA!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

662-MAKIETA 4 68-91.indd 68

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania do wynajęcia

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki.

Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu.

Rachunki wliczone.

Tel. 07833667493

> Muswell Hill, N10 1ET, Studio.£760/miesiecznie + elektryka. Podwojny pokoj z aneksem kuchennym, osobno prysznic z toaleta. Dostepne od 08/12/16.02088851890 > Edmonton, N9 8RX, 2 Bedroom Flat,£1300/miesiecznie + rachunki.

1 pojedyncza oraz 1 podwojna sypialnia, salon z kuchnia i jadalnia oraz 2 lazienki. Dostepne od 18/12/16.02088851890 > Manor House, N15 3AH, Studio. £750/mies (council wliczony). Podwojna sypialnia, przechodnia kuchnia, lazienka z prysznicem. Parter. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07436582103, 07715677401. > Edmonton, N17 8EE, Pokoj dwojka, £120/tydz plus prad i gaz do podzialu. Dom z ogrodem, duza kuchnia, lazienka z wanna, internet.

07756340316. > Seven Sisters, N17 6DG, Pokoje duze jedynki od £100-£115/ ty plus rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami,wspolna kuchnia, lazienki.Dostepne od

ZARAZ. 07436792779.

> Arnos Grove, N11 2RB, Pokoj dwojka dla jednej osoby £105/tydz. plus prad i gaz. Blisko stacji metra.

Dostepne od 20.11. 07436792779 > Wood Green, N17 7QX, Pokoj jedynka £95/tyg plus gaz do podzialu z lokatorami, wspolna kuchnia, lazienka. Dostepny od ZARAZ. 02088851890. > Wood Green, N17 6RU, Pokoj dwojka £130/tyg plus rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami, wspolna kuchnia,lazienki, ogrod.

Dostepny od ZARAZ. 07436792779. > Bounds Green, N22 8NW, Pokoj duza jedynka £100/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami, wspolna kuchnia, lazienka.Dostepny od ZARAZ. 07436792779 > Bounds Green, N11 2RB, Pokoj dwojka dla dziewczyny £105/tyg plus rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami, wspolna kuchnia, lazienka.07756340316. > Stockwell. Wynajme miejsce w pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min.od st.metra, tel.07748348973 po 17.00-tej.

22/11/2016 17:35:13

069 > Hounslow. Jedynka w domu z ogrodem.blisko komunikacji i sklepow. Tel. 07523510272

> Forest Gate podwójny pokój

Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego.

Tel. 07958722342

£120 / tydz + 2 tyg depozytu, rachunki wliczone, najlepiej dla jednej osoby 07455338080

> Greenford Wynajme podwojny pokoj dla pary w komfortowym

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

mieszkaniu. Osobno lazienka kuchnia CH WM. Komunikacja Lidl Tesco 3minuty. Tel. 07517133162

> Greenford UB6 8YT wynajme pokój dla pary w mieszkaniu £140/ tydz . Blisko komunikacja Lidl Tesco 4min. Tel 07517133162

> Pokoj jedynka do wynajecia 5 min piechota od stacji Stretham Common! 100£ tyg + 2 tyg depozytu rachunki wliczone. Natalia 07707494484

> Hounslow. Jedynka w domu z ogrodem.blisko komunikacji i sklepow. Tel.07523510272

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Praca Dodatkowa. Zatrudnię kierowcę najlepiej z własnym vanem do dystrybucji polskiego tygodnika na terenie Londynu. Praca w godzinach nocnych - 1-2 razy w tygodniu, załadunek w okolicach Wembley. marlena@ cooltura.co.uk 07884 255 551

> Stockwell wynajme miejsce w pokoju dla mężczyzny we flacie Tel.07940186730 lub 07448409376 po 16-tej

praca

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

W związku z rozwojem piekarni w Londynie poszukujemy doświadczonych cukierników i piekarzy do pracy.

Zainteresowanych prosimy o przesyłanie CV na adres: praca@ polishvillagebread. co.uk

662-MAKIETA 4 68-91.indd 69

> Dla kosmetyczki prowadzacej wlasna dzialalnosc mozliwosc wspolpracy w salonie fryzjerskim info 07746962153 > Kosmetyczka, Masazystka , itp... pokoj do wynajecia w salonie w wschodnim Londynie.

07738430299 > English and Polish-speaking dental nurse required for a busy practice in Kilburn (NW6) area.

Please contact Dr Hakim on 07714 633000. Email address for sending

22/11/2016 17:35:14

070

OGŁOSZENIA drobne

CVs: e_hakimnia@yahoo.co.uk.

> Miejsce w Salonie dla Stylistki Paznokci info 07746962153 > Poszukujemy scaffolderów oraz kierowców do pracy przy rusztowaniach. Zadzowń 07763236721

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Malarz lub jako pomocnik budowlany szuka pracy . Tel - 07522285402 > Zrywanie tapet. Mezczyzna 30 kilkuletni szuka pracy przy zrywaniu tapet lub jako pomocnik budowlany.

Tel. 07522285402 > Elektryk 14 lat w UK. Instalacje

zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481

> Murarz Stolarz przybudowki lofty inne prace budowlane 07403871736 > Stolarz szuka zlecen na cene

wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity, regaly tv, sprey, schody itp. Workshop tel.

07988683016

> Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukaja zlecen gwarantujemy wysoka jakosc I czystosc Marcin 07515464677

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Witam szukam dyskretna kobiete 07732432349

> Szukam normalnej kobiety.

Kawaler 40 lat. 07503108443 > Pani przed 60 -tka ,wolna ( wdowa ) pozna ogarnietego , wolnego i bez obciazen dziedzicznych Pana na dalsze lata zycia. Prosze o sms. 07783913472 > Poznam dziewczyne do wspolnych spotkan..? Jesli i ty chcesz..? Ja zachodni, tak Londyn.

Tomek 42l szczuply. Sms: 00447759358309

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Podreczniki, cd i slowniki do nauki hiszpanskiego, francuskiego, wloskiego, niemieckiego. Nowe, tanio. Tel. 07523510272

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £429, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www. polskiekursy.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane.

Tanio, szybko, profesjonalnie. Akty urodzenia, małżeństwa, świadectwa, dyplomy, medyczne, prawnicze. Konsulat, USC, NARIC, sądy. Strona: www.tlumaczenia24. co.uk Email: biuro@ tlumaczenia24.co.uk 07770903430

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

662-MAKIETA 4 68-91.indd 70

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci.

Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

22/11/2016 17:35:15

071 Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

£1

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Opony zimowe.

Wulkanizacja na Willesden.

Oferuje opony nowe i używane.

Różnorodność marek opon i rozmiarów.

Montaż, wyważanie na miejscu. Przystepne ceny! NW10 2JJ Londyn 07776823881, 02084514488

transport przewozy, paczki zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 70

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www. polskatelewizja.co.uk

662-MAKIETA 4 68-91.indd 71

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Tanie Przeprowadzki 7 dni w tyg. 24/h.

Konkurencyjne ceny! Przyjmujemy wszystkie zlecenia Przewozy lokalne, krajowe oraz AngliaPolska-Anglia Wywozy z garaży, aukcji, sklepów itp. Kontakt: mario.remtrans@gmail. com 07722560744 Zapraszamy

22/11/2016 17:35:15

072

662-MAKIETA 4 68-91.indd 72

22/11/2016 17:35:18

073

£1 662-MAKIETA 4 68-91.indd 73

22/11/2016 17:35:20

074

OGŁOSZENIA

662-MAKIETA 4 68-91.indd 74

22/11/2016 17:35:22

075

662-MAKIETA 4 68-91.indd 75

22/11/2016 17:35:24

076

OGŁOSZENIA drobne + Usługi

662-MAKIETA 4 68-91.indd 76

22/11/2016 17:35:26

077

662-MAKIETA 4 68-91.indd 77

22/11/2016 17:35:29

078

OGŁOSZENIA INNE

662-MAKIETA 4 68-91.indd 78

22/11/2016 17:35:30

079

662-MAKIETA 4 68-91.indd 79

22/11/2016 17:36:27

080

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

662-MAKIETA 4 68-91.indd 80

22/11/2016 17:35:33

081

662-MAKIETA 4 68-91.indd 81

22/11/2016 17:35:34

082

662-MAKIETA 4 68-91.indd 82

22/11/2016 17:35:35

083

662-MAKIETA 4 68-91.indd 83

22/11/2016 17:35:38

084

OGŁOSZENIA budownictwo

662-MAKIETA 4 68-91.indd 84

22/11/2016 17:35:39

085

662-MAKIETA 4 68-91.indd 85

22/11/2016 17:35:41

086

OGŁOSZENIA budownictwo

662-MAKIETA 4 68-91.indd 86

22/11/2016 17:35:43

087

662-MAKIETA 4 68-91.indd 87

22/11/2016 17:35:44

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

662-MAKIETA 4 68-91.indd 88

22/11/2016 17:35:46

089

662-MAKIETA 4 68-91.indd 89

22/11/2016 17:35:47

090

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

662-MAKIETA 4 68-91.indd 90

22/11/2016 17:35:49

091

662-MAKIETA 4 68-91.indd 91

22/11/2016 17:35:51

Fot. PAP/EPA / Nigel Roddis

092

SPORT Piłka nożna + Tenis ziemny

Manager Chelsea Antonio Conte (z prawej) ze strzelcem zwycięskiego gola dla Chelsea w pojedynku z Middlesbrough, Diego Costą

Chelsea pokonała Middlesbrough i jest liderem

»

Piłkarze Chelsea Londyn wykorzystali potknięcie Liverpoolu i objęli pozycję lidera angielskiej ekstraklasy. W meczu 12. kolejki pokonali na wyjeździe Middlesbrough 1:0, po bramce reprezentanta Hiszpanii Diego Costy w 41. minucie.

Pochodzący z Brazylii napastnik „The Blues” najszybciej odnalazł się w zamieszaniu w polu karnym gospodarzy i trafił do siatki z niewielkiej odległości. To wystarczyło londyńczykom, aby wywieźć ze stadionu beniaminka komplet punktów, choć obie strony miały później swoje okazje bramkowe.

Była to 10. ligowa bramka w tym sezonie Costy, który umocnił się na prowadzeniu w klasyfikacji strzelców. Jego najlepszy rywal – Argentyńczyk Sergio Aguero z Manchesteru City – ma osiem goli.

W ekstraklasie Chelsea wygrała szósty raz z rzędu. W żadnym z tych spotkań 662-MAKIETA 5 92-100.indd 92

nie straciła nawet bramki, za to zdobyła ich 17. Zgromadziła 28 punktów i wyprzedza o jeden dotychczasowego lidera Liverpool, który w sobotę zremisował bezbramkowo z Southampton. 27 „oczek” po zwycięstwie nad Crystal Palace 2:1 ma również Manchester City.

W hitowym spotkaniu tej kolejki czwarty w tabeli Arsenal Londyn (25 pkt) zremisował na Old Trafford z Manchesterem United 1:1. Na gola Hiszpana Juana Maty w 68. minucie dla gospodarzy odpowiedział w końcówce spotkania strzałem głową rezerwowy Francuz Oliver Giroud.

Z kolei Swansea City z Łukaszem Fabiańskim w bramce zremisowała na wyjeździe z Evertonem 1:1 i spadła na ostatnie miejsce w tabeli. Będący dotychczas na 20. pozycji Sunderland wygrał z Hull City 3:0.

Cenne zwycięstwo – 1:0 na wyjeździe

nad Stoke City – odniósł zespół AFC Bournemouth. W ekipie gości zabrakło Artura Boruca. Przed meczem okazało się, że polski bramkarz ma kontuzję pleców.

Natomiast Liverpool zremisował na wyjeździe z Southampton 0:0. Tym samym ekipę „The Reds” dogonił Manchester City, który pokonał na wyjeździe Crystal Palace 2:1.

Liverpool przed tą kolejką wygrał cztery spotkania z rzędu, w tym trzy w Premier League (jeden w Pucharze Ligi). Imponował skutecznością – w dwóch poprzednich meczach strzelił aż dziesięć goli – 4:2 z Crystal Palace i 6:1 z Watfordem.

Southampton okazał się jednak przeszkodą nie do przejścia. Podopieczni Juergena Kloppa zremisowali 0:0 i zostali dogonieni przez Manchester City. „The Citizens” pokonali w Londynie Crystal Palace 2:1. Bohaterem okazał się Yaya Toure, który zdobył obie bramki, w tym decydującą w 83. minucie. To był pierwszy ligowy występ byłego reprezentanta Wybrzeża Kości Słoniowej w tym sezonie (zaliczył również jeden mecz w kwalifikacjach Ligi Mistrzów – 24 sierpnia ze Steauą Bukareszt). Toure wrócił do kadry Manchesteru City po tym, jak przeprosił za krytyczną opinię swojego agenta na temat decyzji trenera zespołu Pepy Guardioli. A hiszpański trener dołączył do szkoleniowca Liverpoolu Niemca Juergena Kloppa, wypowiadając się w obronie piłkarza Manchesteru United Wayne'a Rooneya. Anglik był widziany pod wpływem alkoholu podczas zgrupowania drużyny narodowej.

Incydentem zajmie się tamtejsza federacja piłkarska (FA). Rooney nadużył alkoholu na weselu dzień po meczu ze Szkocją (3:0) w eliminacjach mistrzostw świata. Piłkarz później przeprosił za swoje zachowanie.

Klopp ocenił, że zrobiono zbyt wiele szumu wokół tego wydarzenia, a reakcja opinii publicznej jest niewspółmierna do przewinienia. W obronie Rooneya stanął też Guardiola.

– Sam byłem kiedyś reprezentantem kraju i też piłem. Miałem szczęście, bo nie było żadnych zdjęć. Jesteśmy wystarczająco dorośli, żeby brać za siebie odpowiedzialność. To jest życie prywatne.

Nie lubię, gdy ktoś komentuje moje osobiste sprawy i ja też wstrzymam się od komentarza. Bardzo szanuję to, co Wayne Rooney osiągnął w karierze – powiedział Katalończyk. « 22/11/2016 17:37:27

Fot. PAP/EPA / Andy Rain

093

Murray lepszy od Djokovica

»

W rozegranym w londyńskiej hali O2 finale turnieju ATP World Tour Finals 29-letni Szkot Andy Murray pokonał o tydzień młodszego Serba Novaka Djokovica 6:3, 6:4, dzięki czemu zakończył 2016 rok na pierwszym miejscu w światowym rankingu.

Każdy mecz pomiędzy tymi najlepszymi obecnie tenisistami świata wzbudza emocje, ale tym razem okazja była wyjątkowa. Był to nie tylko pojedynek o zwycięstwo w ostatnim turnieju cyklu ATP w sezonie, ale jego stawką było też pierwsze miejsce w rankingu ATP. Taka sytuacja zdarzyła się po raz pierwszy w historii. Przed rozpoczęciem zmagań w Londynie w zestawieniu prowadził Murray, który wyprzedził Djokovica na początku listopada.

Trwający godzinę i 42 minuty finał przyciągnął na trybuny 20-tysięcznej hali O2 w Londynie wiele sław. Mecz oglądali m.in. aktorzy Kevin Spacey, Woody Harrelson, Jude Law i Clive Owen; teni662-MAKIETA 5 92-100.indd 93

sistka Ana Ivanovic i jej mąż – niemiecki piłkarz Bastian Schweinsteiger; a także jego koledzy po fachu – Hiszpan Gerard Pique, Francuz Olivier Giroud, Algierczyk Riyad Mahrez.

Djokovic i Murray rywalizowali ze sobą po raz 35., w tym 18-krotnie spotkali się w finałach turniejów ATP. Było to 11. zwycięstwo Szkota, a ósme w pojedynku o tytuł. Murray zdobył 44. trofeum, Serb ma ich 66.

W niedzielę Murray grał pewniej od bardziej utytułowanego rywala. Bez większego problemu wygrywał gemy przy swoim serwisie, natomiast Djokovic musiał bronić się dwukrotnie przed przełamaniem przy stanie 2:3. To, co udało mu się w szóstym gemie, nie wyszło w ósmym – Murray doprowadził do stanu 5:3 i wykorzystał własne podanie, aby sięgnąć po zwycięstwo w pierwszym secie.

Druga odsłona zaczęła się od ponownego przełamania serwisu Serba, który oddał też rywalowi gem przy swoim poda-

niu przy stanie 1:2. Gdy wydawało się, że Murray zmierza po pewną wygraną, Djokovic "przebudził" się, by ze stanu 1:4 doprowadzić do wyniku 4:5. Szkot nie dał się jednak przełamać po raz drugi i sięgnął po pierwsze w karierze zwycięstwo w ATP World Tour Finals, wykorzystując trzecią piłkę meczową.

– Rywalizacja z Novakiem w takim meczu, jak ten dzisiejszy, to coś naprawdę szczególnego. Graliśmy już ze sobą na igrzyskach olimpijskich i w finałach turniejów wielkoszlemowych, ale nigdy nie oczekiwałem, że będę numerem jeden na świecie. Bardzo cieszę się ze zwycięstwa – powiedział.

Murray został pierwszym Brytyjczykiem, który zakończy sezon na pierwszym miejscu na świecie, od 1973 roku, kiedy zaczęto prowadzić ranking. Jest niepokonany od 24 spotkań, wyszedł też zwycięsko z pięciu ostatnich turniejów, w których brał udział. To wymowne zakończenie być może najlepszego w karierze sezonu, w którym zdobył złoty medal igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro oraz triumfował w wielkoszlemowym Wimbledonie.

"W najważniejszych momentach Andy grał w taki sposób, że nie mogłem za nim nadążyć. W końcówce zaczęło mi iść lepiej, ale już było za późno. Gratulacje dla rywala i jego sztabu. To jeden z najlepszych graczy na świecie i zasłużył na to, żeby zdobyć ten tytuł" – chwalił rywala Serb.

Za wygraną w ATP World Tour Finals Brytyjczyk otrzyma 2,25 mln euro, a za zakończenie roku na pierwszym miejscu – kolejne 2,82 mln.

Z kolei Djokovic wzbogaci się łącznie o 2,60 mln. Serb miał okazję triumfować w ostatnim turnieju sezonu po raz piąty z rzędu, a szósty w ogóle. Wyrównałby tym samym rekord wszech czasów, należący do Rogera Federera.

– Epicki początek roku Djokovica.

Epickie zakończenie roku przez Murraya.

Gratulacje, chłopaki – napisał doświadczony Szwajcar na Twitterze.

Murray otrzymał także wirtualne wyrazy uznania od innych sportowców, m.in. tenisistów Juana Martina del Potro i Wiktorii Azarenki oraz piłkarza Alexisa Sancheza. Gratulacje złożyła także premier Szkocji Nicola Sturgeon. « Wynik finału Andy Murray (Wielka Brytania, 1) – Novak Djokovic (Serbia, 2) 6:3, 6:4.

22/11/2016 17:37:29

Fot. sandsphotos.co.uk

094

SPORT Siatkówka + Piłka nożna

London Lynx znów pokonany przez IBB Polonię Londyn

»

W minioną niedzielę, 20 listopada, IBB Polonia Londyn kolejny raz zmierzyła się z drużyną London Lynx w rozgrywkach ligowych National Super 8. Tym razem widowisko odbyło się w zachodnim Londynie, w którym znajduje się hala obrońców tytułu mistrza Anglii. Gospodarze oddali tylko jednego seta, tym samym zwyciężając 3:1 (25:19, 23:25, 26:24, 25:19). MVP spotkania został Michał Saller, któremu drobny upominek wręczył sponsor meczu – firma Greenmark.

– Miałem kilku kandydatów na MVP w trakcie meczu, ale ostatecznie Michał Saller okazał się tym najlepszym.

Podobało mi się jego zaangażowanie oraz walka o każdą piłkę – jako libero naprawdę bronił i przyjmował świetnie. Cieszę się, że mogłem zasponsorować to spotkanie – korzyści dla mojej firmy i kontrahentów są jasne, ale przede wszystkim cieszy to, że mogę wspierać rozwój siatkówki w Anglii – powiedział zadowolony Włodzimierz Witkowski z firmy Greenmark Joinery.

– Zespół London Lynx, po zwycię662-MAKIETA 5 92-100.indd 94

stwie nad Malory Eagles, złapał wiatr w żagle i próbował nam zepsuć dobre humory, które mieliśmy po ostatnich wydarzeniach – skomentował trener IBB Polonii Londyn, Piotr Graban. – Nasz makrocykl zakłada złapanie rytmu na Puchary Europejskie, więc cieszy, że pomimo starań przeciwników i niezbyt ładnej gry z naszej strony wygraliśmy spotkanie za 3 pkt. Przez podział punktów pomiędzy Sheffield a Wessex, powiększyliśmy przewagę nad 3 drużyną w tabeli.

Spotkanie to było szczególnym wydarzeniem dla klubu. Oprócz siatkarskich emocji, które zagwarantował wygrany mecz, obecni w Brentford Fountain Leisure Centre kibice byli świadkami pozasportowych wydarzeń. Na trybunach pojawili się kibice IBB Polonii Londyn, którzy postanowili w taki sposób uczcić swoją rocznicę ślubu. Dodatkowo, rozgrywający drużyny Bartosz Kisielewicz oraz trener przygotowania fizycznego Jacek Kondracki, świętowali urodziny – więc po meczu kibice odśpiewali im gromkie „Sto lat!”.

– W jednym dniu skumulowało się

wiele wydarzeń. Świętowaliśmy wygrany mecz, rocznicę ślubu kibiców, urodziny naszych zawodników i sztabu szkoleniowego. Kibice jak zwykle dopisywali. Mam nadzieje, że ich liczba będzie się tylko powiększać – dodał Piotr Graban.

– Była to nasza pierwsza wizyta na meczu siatkówki – powiedziała Emma, która z mężem Grahamem świętowała srebrne gody, odwiedzając dwadzieścia pięć wydarzeń sportowych w Londynie.

– Bardzo podobała nam się atmosfera.

Było po prostu żywiołowo i głośno. Po raz pierwszy w życiu widzieliśmy siatkówkę z taką oprawą. Na pewno wrócimy na kolejne mecze IBB Polonii – dodała zadowolona Brytyjka.

Nadchodzące dwa tygodnie będą odpoczynkiem dla IBB Polonii Londyn od ligowych rozgrywek. W najbliższy weekend siatkarze rozegrają mecz sparingowy w Portsmouth, a już na początku grudnia (06.12.2016 r.) odbędzie się pierwszy mecz w CEV Challenge Cup. Kolejne ligowe spotkanie przewidziano 10.12.16 r. IBB Polonia zmierzy się na wyjeździe z Malory Eagles. « 22/11/2016 17:37:30

095 Pierwszoligowcy górą Najbardziej spektakularny wynik w trzeciej kolejce Pucharu Ligi osiągnął lider ekstraklasy, który rozgromił tegoroczną rewelację drugiej ligi – PMBC – aż 10:0! Na uwagę zasługuje też równie wysokie zwycięstwo FC Cobalt.

Daniel Kowalski, polsport.co.uk

»

Piłkarze z drugiej ligi otrzymali prawdziwą lekcję futbolu, dzięki której mogli się przekonać jak wiele czeka ich jeszcze pracy, by w razie awansu stawić czoła ekipom z wyższej klasy rozgrywkowej.

Mistrz ligi – FC Cobalt – równie przekonująco pokonał innego drugoligowca IFX FC, choć początek spotkania wcale na to nie wskazywał. Ostatecznie spotkanie zakończyło się wynikiem dwucyfrowym, a na tuzin goli mistrza rywal odpowiedział tylko dwoma.

Joga Bonito po zaciętym meczu pokonała Inter RSVM Team. Pierwsza połowa spotkania była bardzo wyrównana, w drugiej odsłonie dało jednak znać o sobie ligowe doświadczenie oraz lepsze przygotowanie fizyczne. Na słowa pochwały zasługują również Power Rangers oraz Turbo Kozaki. Oba zespoły stworzyły bardzo ciekawe widowisko, ale komplet punktów powędrował do pierwszoligowców.

The 12 Team nie dał żadnych szans Wima Team, wygrywając aż 4:1. Zespół Daniela Adamczewskiego rozegrał też jeden mecz ligowy awansem. W pojedynku z Ziomale FC padł jednak bardzo rzadko spotykany wynik bezbramkowy. «

662-MAKIETA 5 92-100.indd 95

Grupa A

Grupa C

Wyniki 3. kolejki Power Rangers – Turbo Kozaki 4-3 Piątka Bronka – KS04 Ark 3-1 1. Power Rangers 2 6 16:4 2. KS04 Ark 3 6 15:5 3. Piątka Bronka 2 4 3:1 4. Turbo Kozaki 3 1 5:8 5. Emigranci 2 0 1:22

Wyniki 3. kolejki FC Cobalt – IFX FC 12-2 White Wings Seniors – PMBC 10-0 1. White Wings Seniors 2 6 21:3 2. FC Cobalt 2 6 15:3 3. PMBC 3 4 12:14 4. PCW Olimpia 2 1 3:5 5. IFX FC 3 0 7:33

Zestaw par 4. kolejki Piątka Bronka – Emigranci Power Rangers – KS04 Ark Pauza: Turbo Kozaki

Zestaw par 4. kolejki FC Cobalt – White Wings Seniors PCW Olimpia - IFX FC Pauza: PMBC

Grupa B

Grupa D

Wyniki 3. kolejki The 12 Team – Wima Team 4-1 Joga Bonito – Inter RSVM Team 6-2 1. The 12 Team 3 9 13:2 2. Wima Team 3 3 8:7 3. Mazury Team 2 3 4:6 4. Joga Bonito 2 3 6:7 5. Inter RSVM Team 2 0 2:11

Wyniki 3. kolejki Whitehawk FC – FC Piona 5-0 Scyzoryki – Warriors of God 0-5 1. Warriors of God 3 7 13:3 2. Ziomale FC 2 6 8:1 3. Whitehawk FC 2 4 8:3 4. Scyzoryki 2 0 1:8 5. FC Piona 3 0 0:15

Zestaw par 4. kolejki The 12 Team – Inter RSVM Team Maury Team – Joga Bonito Pauza: Wima Team

Zestaw par 4. kolejki Ziomale FC – Whitehawk FC Scyzoryki – Warriors of God Pauza: Ziomale FC

22/11/2016 17:37:31

096

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

662-MAKIETA 5 92-100.indd 96

22/11/2016 17:37:31

097 STRZELEC

BARAN

LEW

Gwiazdy będą przychylne w sprawach sercowych. Jeśli od dawna podobała Ci się pewna osoba, ale wstydziłeś się jej to powiedzieć, odważ się. Gwiazdy wróżą Ci powodzenie. Sytuacja potoczy się tak wspaniale, że niespodziewanie możesz spotkać miłość swojego życia.

Rozbudzi się w Tobie towarzyska dusza.

Zapragniesz spotykać się ze znajomymi, bawić się, poznawać nowych ludzi.

Szczególnie weekend będzie sprzyjał zawieraniu nowych znajomości. Nie licz raczej na gorący romans, a ciekawą, niezobowiązującą relację.

Los uprzykrzy Ci życie drobnymi komplikacjami. Niby wszystko będzie szło dobrze, a jednak będziesz narzekał na drobne niepowodzenia, niedociągnięcia, przeszkody. Pamiętaj przede wszystkim, że ten stan niedługo minie. A teraz proś bliskich o pomoc.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Będzie Ci brakować wigoru i energii do pracy. Codzienne obowiązki jawić się będą jako wyjątkowo nudne i bezsensowne czynności. Musisz jednak zdobyć się na wykonanie pracy zgodnie z wcześniejszym planem, nie możesz sobie teraz pozwolić na improwizację.

Możesz odczuwać zmęczenie, znużenie i zniechęcenie. To typowy objaw przesilenia pór roku, na które Ty będziesz teraz bardzo wrażliwy. Nie podejmuj się dodatkowych zleceń. Ważne, abyś zadbał o siebie, pozwól sobie na relaks dla uspokojenia myśli i nerwów.

Najbliższe dni zdecydowanie zdominują sprawy finansowe. Bądź czujny, abyś nie przeoczył korzystnej okazji. Będziesz miał okazję poprawić swoją sytuację materialną.

Działaj odważnie i dynamicznie, ale ostateczne decyzje oprzyj na racjonalnych przesłankach.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Zapowiada się bardzo pracowity czas.

Będzie trudny, gdyż wiele spraw spadnie Ci na głowę. Jeśli jednak wykażesz się konsekwencją w działaniu, uda Ci się wywiązać z obowiązków. Skup się na tym, co masz zrobić dzisiaj, zamiast myśleć o jutrze.

Zajmij się teraz sprawami, które nie wymagają większego zaangażowania, ani wysiłku. Wszystkie ważne zadania odłóż na inny termin, ponieważ w obecnym stanie psychofizycznym na pewno ich nie rozwiążesz. Zanim cokolwiek zrobisz, najpierw dobrze oceń swoje siły i możliwości.

Poczujesz, że wreszcie osiągnąłeś poczucie wewnętrznego spokoju. Będziesz spokojny i odczujesz radość z tego, co robisz i co osiągnąłeś. Możliwe, że zbierzesz plony swojego dotychczasowego postępowania.

Upewnisz się jeszcze bardziej w przekonaniu, że dobrze postępujesz.

RYBY

RAK

SKORPION

Dobry czas przed osobami będącymi w związku małżeńskim lub z długoletnim stażem. Dopisze Wam dobre samopoczucie, a jeśli ostatnio panowały między Wami różne nastroje, to teraz otoczy Was zgoda i wzajemna przyjemność z bycia ze sobą.

Sporo czasu spędzicie snując wspólne plany.

Poczujesz, że wreszcie układ planet i Tobie będzie sprzyjał. Nareszcie poczujesz, że sprawy zaczynają się układać po Twojej myśli. Odrzuć na bok niepotrzebne wątpliwości. Wygospodaruj czas na miłość! Podążaj zgodnie z podszeptami serca.

Nie wolno Ci lekceważyć problemów zdrowotnych. Jeśli poczujesz, że dzieje się coś niepokojącego, koniecznie pójdź do lekarza. W najbliższym czasie szczególnie uważaj na problemy laryngologiczne.

Zadbaj o dietę bogatą w witaminy i mikroelementy.

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

662-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

22/11/2016 17:37:32

662-MAKIETA 5 92-100.indd 98

22/11/2016 17:37:33

662-MAKIETA 5 92-100.indd 99

22/11/2016 17:37:35

662-MAKIETA 5 92-100.indd 100

22/11/2016 17:37:36