Cooltura Issuu 665 by Cooltura

cooltura.co.uk

17 grudnia 2016

51 (665)

SZ NA U DK Y ŚRO W TURALN L COO K ATE D Y DO CZN E T IĄ ŚW

GRAMY DLA WAS

10 LAT! 665-COVER_new.indd 1

13/12/2016 10:17:48

665-MAKIETA 1 01-23.indd 2

12/12/2016 18:39:18

665-MAKIETA 1 01-23.indd 3

12/12/2016 18:39:21

W NUMERZE 665.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

018

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / PRZEMYSŁAW ĆWIK / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / ANNA PAWLETA / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

020 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 020 UNIA EUROPEJSKA 022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU Polskie Radio Londyn. Gramy dla was 10 lat!

032 KOMENTARZ TYGODNIA Populizm? Lubię to!

092 034 FELIETON

SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

Pokolenie, które nie istnieje

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

036 OPINIE Ukryte pokolenie

066 ZDROWIE I URODA Zachowaj zdrowie i młodość na dłużej – antyoksydanty w twoim jadłospisie

068 OGŁOSZENIA DROBNE 092 SPORT

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Okładka: AGATA OLEWIŃSKA

096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

W środku nasz coolturalny dodatek świąteczny

coolturamagazine

665-MAKIETA 1 01-23.indd 4

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

12/12/2016 18:39:27

665-MAKIETA 1 01-23.indd 5

12/12/2016 18:39:28

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest londyn

Mikołaje na gazie Dziewczyny przebrane za świąteczne prezenty podążają wraz z tłumem świętych Mikołajów jedną z londyńskich ulic. W ostatnią sobotę setki osób poprzebieranych w bożonarodzeniowe postacie przybyły do brytyjskiej stolicy, by wspólnie spacerować po centrum i pić alkohol. Ta nietypowa zabawa odbywała się w ramach corocznej imprezy SantaCon.

665-MAKIETA 1 01-23.indd 6

12/12/2016 18:39:31

Fot. Chris J Ratcliffe/Getty Images 665-MAKIETA 1 01-23.indd 7

12/12/2016 18:39:33

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Uczczono 25. rocznicę zakończenia działalności Rady Narodowej W polskiej ambasadzie w Londynie odbyły się w zeszłym tygodniu obchody 25. rocznicy zakończenia działalności Rady Narodowej przy rządzie na uchodźstwie. – Londyńska Rada przypominała, że naród polski stoi po stronie naczelnych władz Rzeczypospolitej – powiedział prof. Marek Wierzbicki z IPN. Jakub Krupa, PAP

W wieczornej recepcji na zaproszenie ambasadora Polski w Londynie Arkadego Rzegockiego wzięła udział była pierwsza dama Karolina Kaczorowska, byli członkowie Rady Narodowej a także córka ostatniego przewodniczącego Rady i członkini Rady, Teresa Szadkowska-Łakomy. W ocenie historyka IPN prof. Marka Wierzbickiego, „Rada Narodowa była symbolem poparcia społeczeństwa polskiego dla władz naczelnych, które były jedynymi legalnymi władzami, a zostały zakwestionowane przez Sowietów i komunistów polskich, którzy stworzyli konkurencyjne organy władzy”. Jak dodał Wierzbicki, Rada odegrała też ważną rolę historyczną. – Wspólnie z innymi organami tworzyła państwo na wygnaniu, które było kontynuacją Rzeczypospolitej sprzed wojny. Dzięki temu w 1990 roku można było przekazać insygnia prezydenckie i ciągłość wła-

665-MAKIETA 1 01-23.indd 8

dzy od czasów przedwojennych nowym, demokratycznym władzom w Polsce – zaznaczył. – Rada była częścią niezwykłego zjawiska, jakim było państwo na wygnaniu; (...) Prawie pół wieku żmudnej, codziennej obywatelskiej służby. To świadczyło o wartości Rady Narodowej i ludzi, którzy ją tworzyli – powiedział Wierzbicki dodając, że „jak w każdym parlamencie, dochodziło do różnych spięć, dyskusji, a czasami nawet konfliktów”. Wierzbicki podkreślił, że Rada Narodowa zakończyła działalność dopiero w grudniu 1991 roku – niemal rok po tym, jak rząd na uchodźstwie przekazał insygnia władzy prezydentowi Lechowi Wałęsie podczas specjalnej ceremonii na Zamku Królewskim w Warszawie. – To wynikało z poczucia, że władzę można oddać krajowi tylko wtedy, kiedy będzie tam system demokratyczny: politycy, przedstawiciele władz wybrani będą przez społeczeństwo. Dopóki tego nie było, Rada wstrzymała się z udzielaniem

poparcia i przekazaniem swoich uprawnień – powiedział. Według historyka, Rada Narodowa miała także istotną rolę nieformalną w kontaktach z brytyjskim parlamentem i rządem brytyjskim. – Po wycofaniu uznania dyplomatycznego przez Brytyjczyków, były to tylko relacje nieformalne. Zaczęły się one mocno wzmacniać i intensyfikować od połowy lat 70., kiedy w Polsce zaczęło się dużo dziać: powstawały protesty i organizacje opozycyjne, Polak został papieżem, powstała „Solidarność”. Wtedy brytyjskie koła polityczne bardzo interesowały się tym, co działo się w Polsce, a Rada była naturalnym rzecznikiem kraju – powiedział. Rada została ustanowiona dekretem Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza z 9 grudnia 1939 roku we Francji. Zakończyła swoją działalność 8 grudnia 1991 roku w Londynie, tuż po pierwszych całkowicie wolnych i demokratycznych wyborach parlamentarnych w październiku 1991 roku. «

12/12/2016 18:39:35

009

665-MAKIETA 1 01-23.indd 9

12/12/2016 18:39:36

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Wszyscy ludzie amerykańskiego prezydenta Artysta Kaya Mar pokazuje swoją najnowszą pracę przed budynkiem Sądu Najwyższego w Londynie, w którym odbywała się rozprawa dotycząca procedury uruchamiającej Brexit. Obraz przedstawia amerykańskiego prezydenta elekta Donalda Trumpa (na górze), premiera Węgier Viktora Orbana, byłego przewodniczącego Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa Nigela Farage’a, szefową francuskiej skrajnej prawicy Marine Le Pen oraz lidera polskiej partii Prawo i Sprawiedliwość Jarosława Kaczyńskiego.

665-MAKIETA 1 01-23.indd 10

Izba Gmin przyjęła terminarz Brexitu Większością 448 do 75 głosów brytyjska Izba Gmin przyjęła w zeszłym tygodniu zaproponowaną przez opozycyjną Partię Pracy uchwałę, która wzywa rząd do przedstawienia planu wychodzenia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej zanim rozpoczną się formalne rozmowy w tej sprawie. Uchwała ta nie ma prawnie wiążącego charakteru. Wcześniej stosunkiem głosów 461 do 89 głosów parlamentarzyści zaakceptowali rządowy terminarz przedsięwzięć związanych z Brexitem, przewidujący między innymi podjęcie najpóźniej 31 marca przyszłego roku negocjacji z UE na temat opuszczenia jej przez Zjednoczone Królestwo. W trakcie sześciogodzinnej debaty opozycyjna Partia Pracy domagała się zaprezentowania oficjalnego planu negocjacji w sprawie Brexitu zanim rząd zrobi użytek z artykułu 50. unijnego Traktatu Lizbońskiego, dotyczącego formalnego wszczęcia procedury rezygnacji z członkostwa. Rząd zgodził się na to, ale w zamian zwrócił się do parlamentarzystów, by uszanowali wynik referendum i wsparli zaplanowany terminarz realizacji Brexitu.

12/12/2016 18:39:38

011

665-MAKIETA 1 01-23.indd 11

12/12/2016 18:39:40

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Największe zagrożenia dla współczesnej Europy

Fot. Chris Ratcliffe/Getty Images

Szef brytyjskiego wywiadu zagranicznego MI6 Alex Younger powiedział w zeszłym tygodniu, że cyberterroryzm, a także rozwój propagandy i dezinformacji stanowią „fundamentalne zagrożenie” dla europejskiej demokracji, a także dla Wielkiej Brytanii.

Jakub Krupa, PAP

Główna siedziba brytyjskiego wywiadu na Vauxhall w Londynie

665-MAKIETA 1 01-23.indd 12

Było to pierwsze istotne publiczne wystąpienie Youngera, odkąd objął stanowisko szefa MI6 w 2014 roku. Jest on jedynym pracownikiem brytyjskiego wywiadu zagranicznego, który może być publicznie zidentyfikowany. Younger skrytykował w swym wystąpieniu Rosję za jej zaangażowanie w konflikt w Syrii, oceniając, że „w Aleppo Rosja i syryjski reżim próbują zamienić wszystko w pustynię i nazwać to pokojem”. 12/12/2016 18:39:42

013 – Ludzkie tragedie, do których tam dochodzi, łamią serce – podkreślił. Szef MI6 ostrzegał także przed zagrożeniami związanymi z rozwojem sieci komputerowych i Internetu, które jego zdaniem stanowią w równym stopniu szansę, co „egzystencjalne zagrożenie”. – Zdolność połączeniowa, która jest samym sednem procesów globalizacyjnych, może być nadużywana przez kraje, które mają wrogie intencje – zaznaczył. Mogą one posłużyć się „cyberatakami, propagandą i wpływaniem na procesy demokratyczne”. – Naszym zadaniem jest stworzenie przewagi informacyjnej po stronie rządu: rzucić światło na te praktyki, a także pomóc naszemu krajowi i sojusznikom – szczególnie w Europie – zbudować mechanizmy obronne, które pozwolą się chronić – powiedział Younger. O ile szef służb nie nazwał bezpośrednio żadnego z państw, które angażują się w takie działania, brytyjskie media – w tym między innymi „The Guardian” – spekulują, że mógł sugerować, że istnieje zagrożenie ze strony Rosji. Moskwa była na przykład w ostatnich miesiącach oskarżana o próbę wpłynięcia na wyniki wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Younger ostrzegł także przed nieustającym zagrożeniem ze strony terrorystów i podkreślił znaczenie prowadzenia skutecznej kampanii antyterrorystycznej. Jak zaznaczył, od czerwca 2013 służbom udało się powstrzymać 12 zamachów terrorystycznych w Wielkiej Brytanii. – Podczas gdy ja przemawiam, świetnie zorganizowane zewnętrzne struktury Państwa Islamskiego, odpowiedzialne za planowanie ataków, przygotowują plany uderzenia i aktów przemocy wobec Wielkiej Brytanii i naszych sojuszników, nie musząc nawet opuszczać Syrii – zaznaczył. Jednocześnie szef MI6 zaznaczył, że nie spodziewa się znacznego wpływu Brexitu i zwycięstwa Donalda Trumpa w Stanach Zjednoczonych na przyszłe relacje między światowymi agencjami wywiadowczymi. – Będę liczył na kontynuację współpracy – podkreślił. Komentując powszechne utożsamienie agencji z działalnością fikcyjnego agenta brytyjskiego wywiadu Jamesa Bonda, Younger ocenił, że jest to jednocześnie „przekleństwem i błogosławieństwem”. – Gdyby Bond aplikował o pracę, musiałby zmienić trochę swoje zachowanie – żartował, dodając, że słynny agent 007 zbyt często łamie prawo i zachowuje się niemoralnie. Z drugiej strony – dodał – marka Bonda sprawiła, że MI6 jest najbardziej rozpoznawalną służbą wywiadowczą na świecie. Czwartkowe wystąpienie Youngera był elementem szerszej próby otwarcia brytyjskich służb na opinię publiczną i zachęcenia większej liczby osób z mniejszości narodowych i etnicznych do aplikowania o pracę w wywiadzie. Wcześniej w tym roku podobne wydarzenia zorganizowali także szefowie służb wewnętrznych MI5 Andrew Parker i służb telekomunikacyjnych GCHQ Robert Hannigan. « 665-MAKIETA 1 01-23.indd 13

12/12/2016 18:39:44

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach 10 najlepiej sprzedających się aut.

Lata 60...

Bentley T1

Należy do gatunku samochodów luksusowych, zarówno T1 jak i T2, produkowanych w oparciu o słynnego Rolls-Roysa Silver Shadow. Powstawał między 1965–80 w Crewe w Cheshire. Auto o ugruntowanej światowej pozycji. 3-biegowa i 4-biegowa automatyczna skrzynia biegów.

Czasy, gdy Anglia była motoryzacyjną potęgą.

Jaguar E-type

Pochodzi z lat 1961-75. Zaprojektowany przez Williama Lyonsa. Sam Enzo Ferrari nazwał go „najpiękniejszym samochodem, jaki kiedykolwiek wyprodukowano”. Prasa również umieszczała go w rankingach „100 najpiękniejszych aut świata”. Sportowy, 2-drzwiowy, skrzynia biegów 4-biegowa manualna.

Mini

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

W latach 60. Brytyjczycy kupowali auta produkowane u siebie. Przemysł samochodowy rozwijał się znakomicie. Po II wojnie światowej oprócz USA, to UK była niekwestionowaną potęgą motoryzacyjną. Przenoszenie produkcji do innych krajów, sprzedaż marek połykanych przez koncerny, to współczesny wynalazek. Obecnie na terenie UK nadal powstają auta, ale praktycznie wszystkie zostały już przejęte przez zagranicznych inwestorów. W 2015 tutejsze fabryki wypuściły z taśm 1,595,697 mln egzemplarzy. Nissan, Toyota, Honda, BMW i Volkswagen były pośród nich. 77.3 proc. z nich eksportowano. A jak było kiedyś w latach 60.? Znawca tematu będzie wymieniał długo takie marki jak Austin, Morris, MG, Triumph, Hillman, Rolls-Royce, Aston Martin i Lotus i inne, produkowane i kupowane w UK. Oto one:

Aston Martin DB5

Pierwszy samochód jakim jeździł James Bond. Unieśmiertelniony w 1964 roku 665-MAKIETA 1 01-23.indd 14

przez Agenta 007 w filmie „Goldfinger”. Pojawił się też w kilku innych jak „GoldenEye”, „Casino Royale” czy „Skyfall”. 2-drzwiowy. Skrzynia biegów 4-biegowa manualna. Uwielbiany przez członków rodziny królewskiej, gwiazdy rocka, celebrytów. Miejsce wytwarzania: Newport Pagnell w Buckinghamshire.

Rover 3500

Znany też jako Rover P6. Zdobywca tytułu Europejski Samochód Roku w 1964. Ulubione cztery kółka policjantów do późnych lat 70., 4-drzwiowy. Składano go w Solihull w zachodniej części kraju.

Ford Escort Mk 1

Zaprezentowany w 1967 roku. Dostępny w wersji 2-drzwiowej i 4-drzwiowej. Pochodzący z Halewood w Merseyside, od 1968 roku odnosił same sukcesy. Był następcą modelu Anglia. Zastąpiony przez Mk2 w 1975 roku. Produkowany aż do 2004.

Ford Capri

Budowany w latach 1969–1986. W 1976 roku zajmował 7. pozycję w rankingu Top

Doskonale znany na całym świecie. Ikona motoryzacji. Malutkie cudo, symbol lat 60. i jedna z wizytówek Anglii. 2-drzwiowy. Pomiędzy 1959 a 2000 rokiem powstało aż 5,387,862 mln egzemplarzy. Na zawsze będzie kojarzony z Longbridge w Birmingham i z Cowley w Oxford.

Rolls-Royce Silver Shadow

Z gatunku modeli luksusowych to jeden z najbardziej znanych. Skrzynia biegów 3 i 4-biegowa automatyczna. Produkowany aż do 1980. W 1966 roku zajął II miejsce w rankingu Europejski Samochód Roku.

Triumph TR

Jeden z najbardziej ulubionych samochodów sportowych. Skrzynia biegów 4-biegowa, manualna. 2-drzwiowy. Budowany w Coventry między 1953 a 1981 rokiem. Pierwszym był TR1, a zanim kolejne. Ostatni TR8 zszedł z taśmy w 1981 roku.

Vauxhall Victor FB

Pochodzi z lat 1961-64. Powstawał w Luton w Bedfordshire. Jeden z najbardziej popularnych samochodów rodzinnych, także za granicą. Dużych rozmia12/12/2016 18:39:45

015 rów, exportowany w sporych ilościach. 4-biegowa skrzynia ręczna.

Ford Anglia

Kolejne rodzinne auto, ale bardziej w stylu amerykańskim. Poznać go można po uciętym charakterystycznie dachu, który chyli się ku dołowi w tylnej części. W latach 1959–67 powstało go ponad milion egzemplarzy w Dagenham w Essex i w Halewood w Merseyside. Turkusowa Anglia 105E zagrała m.in. w filmie „Harry Potter” JK Rowling.

Ford Cortina Mk 2

W latach 1966-1970 najbardziej popularny samochód w Wielkiej Brytanii. Posiadająca czworo drzwi Cortina 1600E, doskonalsza wersja Mk2 była wystawiana w 1967 roku na Tragach Samochodowych w Paryżu. Długi, przypominający limuzynę, adresowany do klasy średniej.

MGB Roadster

Jeden z najsłynniejszych brytyjskich samochodów sportowych jakie pojawiły się na rynku. 2-drzwiowy. Przypada na lata 1962-80. W Abingdon w Oxfordshire gdzie składano go, powstało w sumie 523,836 tys. egzemplarzy.

Vauxhall Viva HA

Wytwarzany w latach 1963-66 w Ellesmere Port w Cheshire. Model Viva HA był pierwszym małym samochodem produkowanym przez Vauxhall od 1936 roku. Niestety, jak wiele aut z lat 60. zmagał się z korozją. Niewiele egzemplarzy z tamtego okresu pozostało. Większość zjadła rdza.

Daimler SP250

Znany także jako Daimler Dart. Samochód sportowy z lat 1959-64, dwuosobowy, z odkrytym dachem, produkowany w Coventry. Zaprezentowany na Targach Samochodowych w Nowym Jorku w 1959 i okrzyknięty nieoficjalnie „najbrzydszym autem na wystawie”. Około 30 modeli nabyła Stołeczna Policja, ścigając na nich kierowców przekraczających prędkość w warunkach miejskich. Mały, poręczny, szybki, idealnie się do tego nadawał.

Triumph Spitfire

Pokazany w 1962 roku na Targach Samochodowych w Eearls Court w Londynie. Malutki, 2-osobowy, z odkrywanym dachem, produkowany do 1980 roku. Brytyjski samochód zaprojektowany przez Włocha, Giovanii Michelottiego.

Jaguar XJ

Zaprezentowany w 1968 roku i produkowany do dziś. Duża, luksusowa limuzyna. Produkowany w Coventry. « 665-MAKIETA 1 01-23.indd 15

12/12/2016 18:39:46

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Liderzy Polonii apelują do posłów

Czterdziestu przedstawicieli Polonii w Wielkiej Brytanii, w większości z podwójnym obywatelstwem obu państw, wystosowało w zeszły piątek list do brytyjskich posłów, apelując o podjęcie działań mających na celu zagwarantowanie praw obywateli UE po Brexicie. List otwarty został opublikowany w parlamentarnym tygodniku „The House”, który dociera do wszystkich deputowanych Izby Gmin i ich asystentów politycznych. Wśród osób podpisanych pod tekstem są między innymi córka byłego prezydenta RP na uchodźstwie Jolanta Sabbat, weteran drugiej wojny światowej major Otton Hulacki, dyrektor Polskiego

Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie Joanna Młudzińska, a także ludzie kultury, sztuki, biznesu i mediów. Autorzy przekonują w tekście, że złożenie gwarancji dotyczących pobytu ponad trzech milionów obywateli Unii Europejskiej stanowiłoby akt dobrej woli przed zaczynającymi się w przyszłym roku negocjacjami dotyczącymi wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, a także byłoby sygnałem sprzeciwu wobec osób, które popełniały ataki motywowane nienawiścią wobec społeczności imigrantów, w tym Polaków. Zdaniem przedstawicieli Polonii, „odmowa zagwarantowania tych praw byłaby aktem zdrady wobec oczekiwań ludzi, którzy byli zachęceni do przyjazdu

z Polski, i mają ogromny, pozytywny wkład w brytyjską gospodarkę”. – Brytyjczycy są dumni z tradycji ciepłego przyjmowania utalentowanych migrantów i jesteśmy pewni, że nie chcieliby widzieć sytuacji, w której brytyjski rząd traktuje obywateli Unii Europejskiej jako karty przetargowej w rozmowach dotyczących Brexitu – powiedział cytowany w komunikacie prasowym inicjator listu i były radny londyńskiej dzielnicy Ealing, Wiktor Moszczyński. Polacy stanowią największą mniejszość narodową w Wielkiej Brytanii. Według ostatnich danych urzędu statystycznego, mieszka ich ok. 986 tys. osób. «

Aresztowani pod zarzutem terroryzmu

Sześć osób zatrzymała w poniedziałek rano brytyjska policja pod zarzutem przygotowywania zamachów terrorystycznych. Aresztowań dokonano w sześciu miejscach w Derby, Londynie i w Burton nad rzeką Trent. Czterech mężczyzn z Derby w hrabstwie Derbyshire

665-MAKIETA 1 01-23.indd 16

w wieku 22, 27, 35 i 36 lat zostało zatrzymanych pod zarzutem udziału w przygotowaniach aktów terroru. W Burton nad rzeką Trent (Burton upon Trent) w hrabstwie Staffordshire zatrzymano 27-latka, a w Londynie 32-letnią kobietę. Jak poinformował portal BBC News, w ramach

dochodzenia przeszukano sześć domów, gdzie dokonano zatrzymań. Śledztwo prowadzi wydział ds. walki z terroryzmem na północnym wschodzie kraju, wspomagany przez miejscową policję z Derbyshire, Staffordshire i policję metropolitalną. «

12/12/2016 18:39:46

017

:(62â<&+ Ŋ:,Ć7 Ŧ<&=< /<&$02%,/(

WORLD PLAN X

Nielimitowane TPǇKa`UHYVKV^L TPU\[` KV 7VSZRP VYHa PUU`JO RYHQ}^ ,<

Nielimitowane TPU\[` P :4: ` ^ <2

5GB 0U[LYUL[\ ^ <2

#WorldPlanX 020 7132 0322 Lycamobile World Plan (‘the offer’) allowances are for calls and texts from the UK to standard UK landlines (starting 01, 02 or 03), other UK mobile numbers, standard international landline and mobile numbers and for data usage in the UK. Other usage will be charged at standard rates. Allowances are valid for 30 days from the date of purchase. Calls are rounded up to the nearest minute for the purpose of calculating remaining allowances. A customer may only have one offer on their account and may not buy another during the 30 day validity period. Any remaining allowance after 30 days will not be carried over into the next 30 day period should the customer renew their bundle. Lycamobile reserves the right to replace or amend the offer, these terms and conditions or to withdraw the offer at any time on reasonable notice. Note that promotional credit (credit which Lycamobile has given to customers for free) cannot be used towards purchasing a bundle. The offer is for non-commercial, private, personal use only - Lycamobile reserves the right to withdraw or suspend the offer or to disconnect you if we suspect that the offer is being used for commercial purposes, for conferencing, if it is not being used in a handset (in a SIM box for example), or if it is being used for tethering.Promotional period: the offer is valid from 15/11/2016.

LM_UK_Cooltura_135x155mm.indd 1

665-MAKIETA 1 01-23.indd 17

/30 dni

>`ǋSPQ 530 WVK 3535

lycamobile.co.uk Doładuj swojǃ kartǇ SIM online lub w punktach oznaczonych poniǏszym logo:

Klienci mogǃ nie byǅ w stanie wykonaǅ elekronicznego doładowania w niektórych punktach oznaczonych logo

05/12/2016 12:19

12/12/2016 18:39:48

018

WIADOMOŚCI tekst sponsorowany biznes NA WYSPACH

Fot. PAP/EPA/LPHOT GUY/British Ministry of Defence

Weteran oceanów odchodzi ze służby Lotniskowiec HMS Illustrious wypływa z portu w Portsmouth w południowej Anglii. Brytyjskie ministerstwo obrony poinformowało 7 grudnia, że najstarszy obecnie czynny okręt Królewskiej Marynarki Wojennej właśnie wypłynął w swoją ostatnią misję. Podczas trwającej 32 lata służby jednostka przepłynęła aż 900 tys. mil morskich.

Afera pedofilska w futbolu brytyjskim staje się coraz większa

W związku z aferą pedofilską w futbolu brytyjskim zidentyfikowano 83 „potencjalnych podejrzanych” – poinformowała w zeszły piątek Krajowa Rada Szefów Policji (NPCC), organ koordynujący działania policyjne na szczeblu lokalnym. Rada wyjaśniła, że chodzi o „dawne sprawy”, ale nie sprecyzowała, czy owi „potencjalni podejrzani” są wciąż czynni w brytyjskiej piłce nożnej. W różnych śledztwach prowadzonych w Zjednoczonym Królestwie, a dotyczących pedofilii wymieniono 98 klubów piłkarskich wszystkich szczebli rozgrywek, a z około 350 potencjalnych ofiar – w wieku od 7 do 20 lat, gdy

665-MAKIETA 1 01-23.indd 18

doszło do przestępstwa – 98 proc. były płci męskiej – dodała NPCC. Afera pedofilska w brytyjskiej piłce nożnej wybuchła w połowie listopada, gdy były zawodnik klubu Crewe Alexandria, obecnie 43-letni Andy Woodward opowiedział dziennikowi „The Guardian” o swoich tragicznych przeżyciach z dzieciństwa. Po nim głos zabrało ponad dwudziestu byłych piłkarzy, którzy twierdzili, że w wieku chłopięcym byli gwałceni przez trenera lub osobę rekrutującą do klubu. W ubiegłym tygodniu były bramkarz drużyn młodzieżowych klubu Charlton, Russell Davy, ujawnił dziennikowi „Daily Mirror”, że jego list do angielskiej fede-

racji piłkarskiej (FA) z 1986 roku, w którym opisał, jak był wielokrotnie gwałcony przez byłego pracownika Chelsea zatrudnionego przez Charlton – nieżyjącego już Eddiego Heatha, pozostał bez odpowiedzi. – Napisałem list do FA, aby im opowiedzieć, co mnie spotkało, wymieniając Eddiego Heatha i Charlton. Błagałem ich o wszczęcie śledztwa, aby to nie przydarzyło się innym młodym piłkarzom. Nigdy jednak nic nie otrzymałem, żadnej odpowiedzi – oświadczył Davy. Nie tylko angielska federacja, ale także niektóre kluby są oskarżane o ukrywanie przez dziesiątki lat aktów pedofilii. «

12/12/2016 18:39:50

019

665-MAKIETA 1 01-23.indd 19

12/12/2016 18:39:52

Fot. PAP/EPA/Stephanie Lecocq

020

WIADOMOŚCI Unia Europejska

Futurystyczna siedziba dla europejskich urzędników

Zmagająca się z kryzysami Unia Europejska doczekała się nowej siedziby. W futurystycznym budynku, który przypomina gigantyczne świecące jajo w klatce, będą obradować przywódcy i ministrowie państw UE. W ostatnią sobotę mogli go zwiedzić mieszkańcy Brukseli i turyści. Budowli, która kosztowała 321 mln euro, nadano imię Europa. Mieści się w centrum dzielnicy europejskiej w Brukseli na przeciwko siedziby Komisji Europejskiej. Najokazalej, jak ogromnych rozmiarów lampion, wygląda po zmroku, gdy podświetlona jest wewnętrzna, kulista konstrukcja budynku. Decyzja o budowie nowej siedziby zapadła w 2004 roku, gdy UE poszerzyła się o 10 państw, a wszystkie szczyty postanowiono organizować w Brukseli, a nie w krajach pełniących prze665-MAKIETA 1 01-23.indd 20

wodnictwo, jak było wcześniej. Projekt stworzyło konsorcjum trzech pracowni architektonicznych: Samyn and Partners z Belgii, Progettazioni z Włoch i BuroHappold z Wielkiej Brytanii. Jak mówił główny architekt Philippe Samyn, drewniane ramy 3750 okien fasady budynku zebrano z całej Europy. – Zewnętrzną konstrukcję wykonano ze starych dębowych ram okiennych, pozyskanych z wyburzanych budynków z całej Europy. Te autentyczne stare ramy okienne, wygładzone, oczyszczone, odnowione, polakierowane i umieszczone w wielkich ramach ze stali nierdzewnej, utworzyły fasadę. Nie chodziło tylko o recykling materiałów, ale o złożenie hołdu dla europejskiego rękodzieła i kulturowej różnorodności – powiedział Samyn. Budynek o powierzchni 70 646 metrów kwadratowych jest energoosz-

czędny i ekologiczny. Dysponuje systemem odzyskiwania wody deszczowej, który zaopatruje urządzenia sanitarne, oraz nowoczesnym systemem regulacji oświetlenia, wilgotności i temperatury powietrza wewnątrz budynku. Wewnętrzna kula oświetlona jest lampami LED, a na dachu zamontowano 636 paneli słonecznych. Sercem budowli jest sala obrad, gdzie spotykać się będą przywódcy państw Unii. Udekorowano ją kompozycjami w ciepłych pastelowych kolorach, projektu belgijskiego artysty Georgesa Meuranta. Kompozycje zdobią też dywany i sufity w innych pomieszczeniach, a także korytarze, windy i stołówkę. Jak tłumaczy architekt, kolory mają nadać ciepłą atmosferę miejscom spotkań, w trakcie których często rozwiązywane są najtrudniejsze problemy Unii Europejskiej. « 12/12/2016 18:39:57

021

665-MAKIETA 1 01-23.indd 21

12/12/2016 18:39:58

022

WIADOMOŚCI prawo

Wypadek za granicą

Masz więcej pytań?

Wypadek za granicą jest bardzo stresującym przeżyciem, zwłaszcza gdy po powrocie okazuje się, że nie dopełniliśmy wszystkich formalności.

Należy zatem pamiętać, aby zebrać wszystkie informacje, które po powrocie do kraju mogą być przydatne do prowadzenia sprawy. Po wypadku upewnijmy się, że na miejsce zdarzenia została wezwana policja. Po pobraniu wszystkich danych upewnijmy się, że otrzymaliśmy kopię raportu policyjnego. Poprośmy o tłumacza, jeżeli mamy trudności z komunikacją ze względu na barierę jezykową. Zapiszmy, jak doszło do zdarzenia, zróbmy zdjęcia (w tym zdjęcia tablicy rejestracyjnej samochodu sprawcy), wymieńmy ze sprawcą dane ubezpieczycieli, pobierzmy dane świadków, nie przepraszajmy i nie przyznajmy się do odpowiedzialności. Pozwólmy naszej firmie ubezpieczeniowej zadecydować, kto jest odpowiedzialny za kolizję. Jakiekolwiek dyskusje ze sprawcą wypadku mogą być później użyte przeciwko nam. Jeżeli wypadek miał miejsce w jednym z krajów Unii Europejskiej, wówczas na miejscu zdarzenia powinniśmy otrzymać tzw. European Accident Statement (ESA). Jest to standardowa forma dostępna w krajach Unii w różnych językach. W formie możemy zawrzeć wszystkie informacje dotyczące wypadku, które pomogą naszej firmie ubezpieczeniowej podjąć decyzję o odpowiedzialności. Pamię-

665-MAKIETA 1 01-23.indd 22

tajmy o tym, że formę możemy podpisać tylko wówczas, gdy rozumiemy zawartą w niej treść. Jeżeli w trakcie, gdy doszło wypadku, jechaliśmy swoim autem, powinniśmy się jak najszybciej skontaktować z ubezpieczycielem. Każda firma ma bowiem ustalony czas, w trakcie którego należy zgłosić wypadek. Przed wyjazdem za granicę pamiętajmy o sprawdzeniu, czy nasze ubezpieczenie obowiązuje również w trakcie podróży zgranicznych. Niektóre firmy mają ograniczony zakres usług, jeśli wypadek miał miejsce za granicą. Często zdarza się, że nasze pełne ubezpieczenie (comprehensive) za granicą będzie funkcjonowało jako podstawowe (third party only). Jeżeli podróżujemy poza Unią Europejską, musimy mieć wykupioną Zieloną Kartę, która zapewni nam ochronę prawną w trakcie wypadku. O Zieloną Kartę możemy się starać bezpośrednio u naszego ubezpieczyciela po uiszczeniu odpowiedniej opłaty.

Zadzwoń do DNS Claims na numer 0208 741 7762, a udzielimy Ci wszystkich informacji.

Jeżeli w trakcie, gdy doszło do wypadku, jechaliśmy wynajętym autem, pamiętajmy, że przed powrotem z wakacji wypadek musimy zgłosić na policję w kraju, w którym miał miejsce, gdyż firmy wynajmujące pojazdy posiadają wymóg zaraportowania wypadku. Pamiętajmy też, aby bezzwłocznie skontaktować się z firmą, od której wypożyczyliśmy pojazd. Przy wynajmie auta powinniśmy otrzymać numer, pod który należy zadzwonić, jeżeli uczestniczyliśmy w kolizji. Po powrocie z wakacji przygotujmy raport z okolicznościami wypadku, który należy wysłać do firmy wynajmującej pojazd. Pamiętajmy, że auta nie powinniśmy oddawać do naprawy, jeżeli nie otrzymaliśmy zgody firmy, która je nam wynajęła. Jeżeli sprawca wypadku był nieubezpieczony, a wypadek wydarzył się w kraju Unii Europejskiej lub w Islandii, Norwegii, Szwajcarii albo Liechtensteinie, wówczas możemy wystąpić do instytucji podobnej do Motor Insurance Bureau, która działa w każdym z tych krajów. Informację o tym, jak nazywa się dana instytucja, otrzymamy w ambasadzie brytyjskiej lub polskiej. «

12/12/2016 18:39:59

023

665-MAKIETA 1 01-23.indd 23

12/12/2016 18:40:01

024

temat numeru media

665-MAKIETA 2 24-43.indd 24

12/12/2016 18:35:17

025

Gramy dla Was

10 lat! Od przeszłości do teraźniejszości: W sentymentalną podróż zabiera Was Joanna Figlak-Włoka z Polskiego Radia Londyn.

To właściciel firmy Sara Int i tygodnika Cooltura – Włodzimierz Wojciech Witkowski – otworzył radio dla Polaków. Zagrało 13 grudnia 2006 roku o godzinie 9.00 w Fulham – pierwszej siedzibie redakcji. Na początku w Internecie. Po kilku miesiącach rozpoczęto nadawanie w systemie cyfrowym DAB. Uczczono to z wielką pompą, w zacnym towarzystwie zaproszonych na tę okazję gości, jak prezydent Ryszard Kaczorowski, Kazimierz Marcinkiewicz i Lech Wałęsa. – Słowa, które mam w głowie to „Teraz się zacznie”. No i faktycznie się zaczęło – wspomina Witkowski. Radio to duża inwestycja. Koszty utrzymania są ogromne. Myślę, że zrobiliśmy sporo i po latach dochodzę do wniosku, że to tylko same dobre posunięcia z pozytywnymi skutkami. Niejednokrotne podziękowania od słuchaczy, wyrazy uznania, miłe słowa i entuzjazm dodają nam skrzydeł.

665-MAKIETA 2 24-43.indd 25

Czujemy satysfakcję, że wykonujemy dobrą robotę. Dyrektorem programowym został Artur Kieruzal. Przybywało pracowników i pomysłów; na antenie pojawiali się specjalni goście – między innymi Jerzy Urban, Mirosław Hermaszewski, profesorzy Jan Miodek i Jerzy Bralczyk. W tej chwili Polskie Radio Londyn jest jedyną rozgłośnią polskojęzyczną nadającą w eterze na terenie Wielkiej Brytanii, z różnorodną muzyką, programami rozrywkowymi, z wiadomościami lokalnymi i z Polski. Te ostatnie przygotowywane są przez dziennikarzy Trójki Polskiego Radia, ale współpracowaliśmy także z Agorą, Eską i Radiem Zet. Słychać nas online i w DAB na terenie Greater London. Docieramy do 350 tys. odbiorców każdego dnia. Program pierwotnie kierowany był do 20 – 45-latków, ale słuchają nas osoby w różnym wieku. »

12/12/2016 18:35:20

026

temat numeru media

Pierwsza myśl Temat radia interesował mnie od strony prawnej i bardzo intensywnie czytałem o tym, jak się w Wielkiej Brytanii zdobywa licencję na nadawanie w eterze – mówi Szymon Piątek, jeden z twórców Polskiego Radia Londyn. Obecnie kończy doktorat i jest wykładowcą w Goldsmiths College. – W Polsce studiowałem prawo i dziennikarstwo. Założyłem tam również magazyn, więc wiedziałem, jak to jest startować z nowym projektem medialnym. Po przyjeździe do Londynu odbyłem kilka spotkań z brytyjskimi politykami różnego szczebla, którzy byli wtedy bardzo zainteresowani polską migracją. Najciekawsze było spotkanie z ówczesnym Mayor of London – Kenem Livingstonem, który na koniec powiedział: It's not if but when, Simon. Sooner or later there will be a Polish Radio in London. Nie miałem żadnych funduszy. Zacząłem się spotykać z polonijnymi biznesmenami i rozmawiać z nimi na ten temat. Większość odprawiła mnie z kwitkiem, słysząc o kosztach takiego przedsięwzięcia. Na koniec sierpnia 2005 spotkałem się z Wojtkiem Witkowskim, właścicielem firmy Sara Int i tygodnika Cooltura. Okazało się, że on również od pewnego czasu sondował możliwość zrobienia polonijnego radia. Wystarczyło jedno spotkanie i już wiedziałem, że to jest właściwy facet. Chemia totalna – podsumowuje.

Początki były trudne

– To była praca po 16 godzin na dobę – kontynuuje Szymon. Często nocowaliśmy 665-MAKIETA 2 24-43.indd 26

w studio, żeby oszczędzać czas na przejazdy. Moim najważniejszym zadaniem stało się wprowadzenie radia w eter. Pierwszy slogan radia : „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może nas tylko słuchać” – wymyślony podczas wycieczki do Portugalii, przez Szymona – rozbrzmiewa na antenie radia do dzisiaj. Tutaj o być lub nie być decydował Ofcom. – Rozpoczęliśmy akcję zbierania podpisów pod petycją o przyznanie nam koncesji. Drukowaliśmy petycję w Coolturze i tysiące ludzi odesłało nam ją pocztą. Staliśmy też tygodniami pod POSK-iem czy pod polskimi kościołami. Zbieraliśmy podpisy wszędzie, gdzie się dało. Udało się ich zebrać dziesiątki tysięcy. Stały się potem naszą kartą przetargową w rozmowach z Ofcomem. Kiedy zaczynali tam kręcić nosem, pokazywaliśmy im te opasłe segregatory z tysiącami podpisów. Oni nie mogli tego zignorować. W końcu po kilku miesiącach dostaliśmy koncesję. Pamiętam redakcję w Fulham – bardzo partyzancki klimat przedsięwzięcia, i dziennikarzy z Polski, których zaprosiliśmy do pracy u nas – wspomina Jakub Górski – były wydawca wiadomości w radiu PRL, pracował dla Polsat News, od 2012 prowadzi swoją firmę PR, zajmującą się turystyką i sportem. – Przypomina mi się, jak Artur Kieruzal przyjechał z daleka i nocował na sofie w radiowym newsroomie. Łukasz Zalewski prowadził poranki, wieczory – praktycznie non stop był w studio. Wtedy pracowali też na antenie Jacek Trynkiewicz, Arek Bona i Paweł Kamionka. Kuba do radia trafił będąc na zakręcie zawodowego życia. Podkreśla: – „Wymy-

śliła” mnie koleżanka Kamila Gajewicz, która pracowała w Grupie Radiowej Agora SA i też mieszkała w Wielkiej Brytanii. Zawsze staram się pamiętać rzeczy miłe i tak jest w przypadku radia. Na wspomnienie niektórych historii do dziś uśmiecham się pod nosem – wspomina Kuba. – Przygoda z radiem to kontakty i znajomości, które wciąż są w moim życiu, a samo radio sprowadziło mnie ponownie na medialne tory. Życzę wszystkim, którzy teraz tworzą PRL, dużo dobrego – Alleluja i do przodu! Paweł Kamionka, który pracował w redakcji informacyjnej od początku: – Na początku było niełatwe zderzenie z rzeczywistością mikroskopijnego studia, którego jedyną zaletą było to, że wynajmowałem nad nim pokój piętro wyżej i na poranne serwisy schodziłem w kapciach. Studio znajdowało się nad polskim sklepem i wędzarnią, dzięki czemu dwa razy w tygodniu w newsroomie czuć było kiełbasą, a nie mikrofonem... Na krótko. Po pół roku redakcja przeprowadziła się do Hammersmith. – Wiadomo, że do mediów zazwyczaj ciągnie ludzi o wyraźnych osobowościach, więc trudno było sobie nie nadepnąć na odcisk – śmieje się Paweł. Najlepiej wspominam współpracę z Arturem Kieruzalem. Bardzo fajny i inteligentny człowiek, niemal bezgranicznie poświęcał się dla radia. Nie zapomnę również porannych dyżurów z Robertem Jasiewiczem, kiedy często dopadała nas głupawka podczas przeglądu prasy (3. strona). Adam Dąbrowski, Jola Jachimowicz i Kasia Kostrzewska – dzięki nim na nudę nie można było narzekać. 12/12/2016 18:35:21

027 Polskie Radio Londyn, czyli PRL – Nazwa kontrowersyjna sama w sobie i o to właśnie chodziło. Nikt inny nie odważył się wyjść z taką nazwą, za to my to zrobiliśmy w taki sposób, by inni o nas mówili i do tego pozytywnie – przyznaje prezes Witkowski i dodaje, że „dla młodszego pokolenia za wiele to nie oznacza, ale za to starsze pokolenie wie, o co chodzi, jak słyszy PRL. Dla nas to jest także gra słów. Chcieliśmy, by nasi słuchacze poczuli, że mogą wracać do przeszłości, dobrze się przy tym bawiąc. Jesteśmy wdzięczni, że tak nam kibicują”. Paweł Kamionka podkreśla, że PRL to „pierwsza i de facto jedyna polonijna stacja radiowa z prawdziwego zdarzenia. Można nas było usłyszeć w większości polskich miejsc w Londynie, dzięki czemu byłem dumny, że mogę być częścią tego projektu. Fantastycznym wspomnieniem były też organizowane przez nas koncerty”. Koncerty organizowane są nadal. To festiwale, na których do tej pory wystąpiły największe gwiazdy polskiej sceny

muzycznej: Lady Pank, Perfect, Bajm, IRA, Doda, Maryla Rodowicz, Kombi, Sylwia Grzeszczak, Enej. Z okazji 10. urodzin stacji, 26 listopada w 02 Shepherd’s Bush Empire zagrali Michał Szpak, Varius Manx z Kasią Stankiewicz oraz zespół Dżem. Świętowało z nami 2500 słuchaczy. – Bardzo lubię włączyć PRL przez Internet w jakimś dalekim zakątku świata i poczuć przez chwilę siłę tego medium – opowiada Szymon Piątek. Pierwszy raz zrobiłem to w Takayama w Japonii. Potem słuchałem PRL w każdym kraju do którego pojechałem. Świetne uczucie. Dziś radio kojarzy mi się z nowoczesnym medium, które bardzo szybko dociera z informacją do swoich słuchaczy. Było mi niesamowicie przyjemnie usłyszeć, że rzesza słuchaczy PRL systematycznie rosła z roku na rok, a w szczególności to, że stacja zanotowała ogromne wzrosty słuchalności w ostatnich latach. Jeszcze raz gratuluję całemu zespołowi. Przez radio przewinęło się mnóstwo osób. Niełatwo wymienić wszystkich, ale kilka nazwisk musi się tutaj pojawić: Szymon

Piątek, Jakub Górski, Paweł Kamionka,, Allan Cybulski, Łukasz Zalewski, Robert Jasiewicz, Anna Chmiel (Zimoch), Przemysław Potocki, Arkadiusz Bona, Kamila Gajewska, Katarzyna Kostrzewska, Jolanta Lebetiou (Jachimowicz), Adam Dąbrowski. Redakcja podczas 10 lat przeprowadzała się trzy razy. Od ponad roku nadajemy z Isleworth. Stawiamy na rzetelność informacji. Gwarantujemy dobrą rozrywkę i muzykę, którą w weekendy wzbogacają autorskimi setami DJ D’Vision, DJ Soundspace i DJ Quest. Chcemy, żeby słuchaczom było z nami przyjemniej: w pracy, na spacerze, w domu. Prezes Witkowski: – Zrobiłem to, co chciałem zrobić. Znajomi nie raz mi powtarzali, żebym nie porywał się z motyką na słońce i schował swoje ambicje do kieszeni. Jednak ja nie dałem za wygraną i udało się. Radio okazało się dobrą inwestycją. Mamy coraz więcej reklamodawców i słuchaczy. Będzie jeszcze lepiej i za kolejne10 lat będziemy mogli mówić o nowych, wspaniałych sukcesach. Polskie Radio Londyn jest naszym wielkim sukcesem. »

Radio PLR24 nadaje w formacie Adult CHR Contemporary hit radio (CHR) (ang. radio ze współczesnymi przebojami) (występuje też pod nazwą top 40) – popularny stosowany przez stacje radiowe, koncentrujący się na prezentowaniu słuchaczom nowej, współczesnej muzyki rozrywkowej z różnych gatunków muzycznych. Terminu contemporary hits radio po raz pierwszy użyto na łamach magazynu muzycznego Radio & Records na początku lat 80. Ponieważ radiostacje w tym okresie zaczęły się formatować, a każdy z formatów w swoich ramach prezentował tylko wybrane gatunki muzyczne, rozgłośnie grające nowe przeboje bez względu na gatunek muzyczny nazwano CHR. Stacje CHR odgrywają jedną z głównych ról przy kreowaniu trendów muzycznych. Częsta emisja wybranych piosenek pozwala w dość krótkim czasie uczynić je bardzo popularnymi, opracowywane zaś we współpracy z wytwórniami muzycznymi playlisty zawierają zwykle „sprawdzone rozwiązania”, co prowadzi do ujednolicenia oferty muzycznej i braku możliwości przebicia się artystom tworzącym muzykę odbiegającą od obowiązujących schematów. Adult CHR – to zazwyczaj hybryda formatów CHR/pop i hot AC. W odróżnieniu od hot AC stacje adult CHR grają więcej nowej muzyki rhytmic czy dance, jednakże nie wpuszczają na antenę ciężkich odmian hip-hopu. Źródło - WIKIPEDIA

665-MAKIETA 2 24-43.indd 27

12/12/2016 18:35:39

028

temat numeru media

Artur Kieruzal Ponoć każdy ma dwa oblicza. On ma trzy, znacie je z Trzeciej Strony. Młody, wysportowany i zawsze na czas, to trzy najczęściej powtarzane przez Artura nieprawdy. I właśnie ze względu na typową radiową urodę w różnych telewizjach pojawia się tylko w migawkach z Londynu. Gdyby radio przenosiło zapachy, chętnie zabrałby się za kulinarne show, bo jak przekonuje – świetnie gotuje!. Nieliczni mieli okazję przekonać się o tym i niestety milczą. I może dobrze, że fale radiowe nie dają takich możliwości… Gdyby nie pracował w mediach, uczyłby w szkole – języka polskiego. Uczniowie mieliby z nim niezły ubaw. Chyba że od razu zostałby dyrektorem szkoły.

Grzegorz Albrycht DJ, prezenter, dziennikarz muzyczny. Czyli radiowiec z krwi i kości. Wychowany na audycjach Marka Niedźwieckiego i Piotra Kaczkowskiego. W Polskim Radiu Londyn od ponad 9 lat. Jest szefem muzycznym w stacji. Muzyką zaczyna, ale nie kończy dnia. Po zakończeniu pracy delektuje się ciszą... „nocny marek", albo „nocny grześ”, który lubi do późna popracować. Jest zagorzałym fanem Chelsea Londyn i do dziś żałuje, że tak łatwo z klubu pozbyto się Jose Mourinho. Sam z chęcią by u niego zagrał, najlepiej na ślubie – jako DJ. Nie jeździ na rowerze, nie gra w tenisa – okazyjnie tylko w darta, a czasem w bierki. Zdarza mu się poćwiczyć na siłowni, co widać na załączonym obrazku, tzn. zdjęciu. Mógłby godzinami oglądać wszystkie sezony serialu "Lost". Uwielbia pizzę i ruskie pierogi we wszelakiej postaci.

Jacek Trynkiewicz Człowiek o naturze Meksykanina. Szybko się napala i wszystko chce mieć na już, na teraz. Gdyby komisja z krajowych rekordów Guinessa nie spóźniła się, to do niego należałby radiowy rekord w ilości zagranych utworów w ciągu jednej godziny. Chociaż pewnie to nie jest jedyny rekord w jego życiu. W Radiu PRL był od początku istnienia, jednak zrobił sobie w międzyczasie przerwę na Radio Złote Przeboje w Traffic FM, Radio Sudety oraz ZET Gold. Nie skacze z kwiatka na kwiatek, po prostu Jacek lubi zmiany. Oczywiście na lepsze, dlatego wybrał PRL. Uwielbia spać, dlatego „za karę” musi prowadzić „Poranną zmianę” w radiu PRL. Gra w nocnych klubach. Zazwyczaj w nocy, bo za dnia przecież w radiu pracuje. W weekendy lubi pospać dłużej i napawać się ciszą, oglądając firmy na Discovery. Najczęściej te o lwach i innych królewnach z dżungli.

665-MAKIETA 2 24-43.indd 28

12/12/2016 18:35:40

029

Beata Tomczyk Od kilkunastu lat jestem prezenterką radiową. Dla Polskiego Radia Londyn pracuję 6 lat, z przyjemnością. Prowadzę popołudniowy program Hyde Park.

T.T. T.T. – to skrót od Teraz Tomasz, albo Trata Tata! A tak na poważnie – Tomek Tomasz Grotkowski. DJ z zawodu, DJ z miłości i DJ po prostu. W weekendy lubi rozmawiać z gwiazdami. Z radiem PRL związany od 2014 roku. Robi najlepszy rosół w mieście, bez szumowin. Naleśniki zawsze mu wychodzą – z patelni. Do pracy przychodzi nawet 3h wcześniej. Lubi mieć wszystko dopięte na ostatni guzik, nawet jakby miał mu odpaść . Kocha psy – najbardziej swoje. Uwielbia rozmawiać z dziećmi, zwłaszcza na antenie i zwłaszcza z takimi kilkumiesięcznymi.

665-MAKIETA 2 24-43.indd 29

12/12/2016 18:35:42

030

temat numeru media

Marcin Urban Nie ma nic wspólnego z żadnym politykiem, oprócz nazwiska rzecz jasna, no i informacji, które wyciągnąć potrafi nawet spod... ziemi. Lubi redagować wiadomości, które potem prezentuje na antenie PRL. Właściwie to chyba nawet kocha to, co lubi, co słychać w jego głosie – pełnym pasji i zaangażowania na antenie. Łapie absurdalne newsy i robi z nich genialne w istocie absurdu – informacje. Nigdy nie leciał różowym helikopterem. Za to lubi różowe landrynki. W wolnych chwilach – zazwyczaj w przerwie na obiad – biega z kamerą i aparatem fotograficznym, karmiąc ptaki ciastkami – już do kilku z nich nawet wzywał pogotowie – ma znajomości, więc przyjechali w 5 minut. Jest perfekcjonistą, na biurku ma porządek, a w Coolturze woli oglądać ładne panie, niż… brzydkich panów. Szybko się denerwuje, dlatego musi jeść dużo liści melisy.

Marcin Podlasiński Przyjechał na Wyspy w lutym 2007, a w marcu 2007 jest w ekipie radiowej. Wkręcić się potrafi – chyba wszędzie. Chociaż początki były ciężkie jakoś się zaklimatyzował. Radiem opiekuje się od strony technicznej. Czasami jednak jest ciągnięty za język przez DJów. Ma czworo dzieci (ma zdrowie chłopak) i jak sam mówi o sobie Jestem już stary ale ciągle marzę. Zawsze miałem dwa marzenia chciałem być policjantem i pilotem. Ani jedno ani drugie mu się nie spełniło, ale za to gra na... gitarze. Jego hobby to zdobienie paznokci i latanie na symulatorach. Przynajmniej żonie robi dobrze... paznokcie ;-) Koleżanki z zazdrością patrzą na jego dłonie. Uwielbia imprezy, ale nie za długie, bo zawsze jako pierwszy na nich odpada. Kocha morze – takie mokre.

Joanna Figlak-Włoka W radiu jest od 12. roku życia. To właśnie w gorzowskich rozgłośniach radiowych zaczynała swoją przygodę życia. Potrafi po mistrzowsku spalić dowcip, tak że i tak wszystkich śmieszy. Figle jej w głowie – bo ma takie nazwisko, dlatego wszyscy zawsze do niej mówią Figielka. Ma ładniejsze paznokcie od technicznego. Studiowała kiedyś teologię, a później produkcję filmową, ma dyplom – wisi w ramce na ścianie. Dwie największe miłości jej życia to – Brygada RR, czyli – Rodzina i Radio. Jej oczkiem w głowie jest 3-letnia córka Nina – zaczyna być tak samo wygadana jak mama, nawet już zadebiutowała na antenie radia.

665-MAKIETA 2 24-43.indd 30

12/12/2016 18:35:44

031

665-MAKIETA 2 24-43.indd 31

12/12/2016 18:35:45

Fot. tanuha2001 / Shutterstock.com

032

komentarz tygodnia polityka

Populizm? Lubię to! Facebook i inne potężne korporacje internetowe wyrosły na utopijnych złudzeniach. Teraz deformują politykę i zagrażają demokracji.

Radosław Zapałowski

W kwietniu podczas jednej z konferencji Mark Zuckerberg twórca i dyrektor generalny Facebooka powiedział: „Podróżując po świecie widzę tendencję dystansowania się do idei globalnej sieci i otwartości. Słyszałem straszne głosy nawołujące do budowania murów i naklejania na innych fałszywych etykiet”. Te banalne słowa uznane zostały jako odpowiedź Krzemowej Doliny na fenomen Donalda Trumpa. Facebook został oskarżony o prowadzenie antykonserwatywnej krucjaty. Pięć miesięcy później nastąpił interesujący zwrot akcji. Okazało się bowiem, że jeden z członków zarządu internetowego giganta i współzałożyciel PayPala Peter Thiel wspierał kandydaturę obecnego prezydenta USA. Na konto kampanii Trumpa wpłacił 665-MAKIETA 2 24-43.indd 32

ponad 1 milion dolarów. Zuckenberg też zmienił ton. Wydał oświadczenie, w którym propagował siłę facebookowej społeczności, mimo dzielących jej różnic – etnicznych, płciowych, religijnych czy politycznych. A dalej jest już typowa fantazja, że Facebook „umożliwia każdemu dzielenie się doświadczeniami, dzięki czemu możemy lepiej się porozumieć, zrozumieć i być bliżej siebie”. Liberalna utopia, na której opiera się mit założycielski internetowych gigantów, w którą chyba już nikt nie wierzy. Wyścig do Białego Domu pokazał w pełni, że czas niewinności mediów społecznościowych dobiegł końca. Bo w wyborach w Stanach Zjednoczonych odegrały niebagatelną i destrukcyjną rolę. Będąc masowym, największym źródłem informacji, rozprzestrzeniając nieprawdziwe newsy, przyczyniły się do stworzenia czasów

postprawdy. Zmieniły politykę i stały się śmiertelnym zagrożeniem dla procesów demokratycznych. Bo demokracja to kruchy ustrój. I żeby sprawnie funkcjonować musi być stale pielęgnowana. Jednym z istotnych elementów tej pielęgnacji jest dostęp wyborców do rzetelnych informacji. Żeby dokonywać racjonalnych politycznych wyborów, ludzie muszą opierać się na sprawdzonych, prawdziwych informacjach. Na ich podstawie budują swój obraz świata, kształtują opinie i wybierają swoich przedstawicieli. A Facebook ich tego pozbawia.

Dezinformacja w zasięgu lajka

Analiza dokonana przez serwis BuzzFeed po wynikach wyborów w USA z politycznego i społecznego punktu widze12/12/2016 18:35:48

033 nia jest porażająca. Dwadzieścia najbardziej popularnych fałszywych informacji dotyczących wyborów w USA wytworzonych przez podejrzane serwisy internetowe lub blogi wygenerowało na Facebooku 8 711 000 polubień, reakcji i udostępnień. Dla porównania 20 najbardziej popularnych wiadomości dostarczonych przez 19 poważnych redakcji doczekało się 7 milionów reakcji. Facebook stał się potężnym narzędziem dezinformacji, kłamstw i bzdur. I nie chodzi tylko o USA. Podobnie, choć nie na taką skalę, było w czasie kampanii referendalnej na temat Brexitu w Wielkiej Brytanii. A wcześniej w Szkocji podczas medialnej gorączki spowodowanej ewentualną niepodległością. Tak samo jest teraz we Francji, gdzie szanse Marie Le Pen na urząd prezydencki stale rosną. Bez względu na miejsce zamieszkania ludzie czytają fałszywe informacje w Internecie, a potem przekazują je dalej. O uchodźcach, emigrantach, osobach pobierających zasiłki, politykach, celebrytach. O czymkolwiek, budując i utrwalając w ten sposób fałszywy, oparty na uprzedzeniach, strachu i paranoi obraz rzeczywistości. I nikt tego nie kontroluje ani nie sprawdza. Stare media, choć niepozbawione wad, funkcjonują w jakimś systemie. Są pod nadzorem. Powstawały w czasach silnych regulacji państwowych i strach przed prasą, radiem czy telewizją wymuszał na rządzących narzucanie im ograniczeń. Za zamieszczanie nieprawdziwych informacji stare media mogą mieć proces sądowy. Nowe media pozbawione są wszelkich ograniczeń, a tym samym odpowiedzialności. Powstawały bowiem w czasach naiwnej wiary w mit decentralizacji i neoliberalizmu. Nikt nie pociągnie Google'a czy Facebooka do odpowiedzialności za to, co publikują lub robią z naszymi danymi, bo firmy te działają na podstawie preferencyjnego prawa, skonstruowanego specjalnie dla nich. I każdej innej amerykańskiej korporacji, bo o tym, jak dziś wygląda Internet, decydują przede wszystkim Amerykanie. Procesy decentralizacji czy demokratyzacji komunikacji, o których powszechnie się mówi, że zawdzięczamy je Internetowi, działają raczej na korzyść internetowych gigantów niż demokracji i obywateli. Sieć jest wrogiem tradycyjnych mediów, kultury, debaty publicznej. Nie mówiąc już o prywatności, którą bezpowrotnie utraciliśmy. Ale to medialny 665-MAKIETA 2 24-43.indd 33

Po wyborczym sukcesie Donalda Trumpa elity w końcu dostrzegły problem z cyberkorpami. Pisał o tym „Guardian” i „The Economist”. Martwi się „New York Times”. Pojawiają się krytyczne głosy akademików. Niezmordowany białoruski politolog Evgeny Morozov, który krytykuje Internet i jego destrukcyjny wpływ na politykę od

dów albo potężnych mediów brane są pod uwagę. A Facebook dokonuje korekt, żeby nie drażnić „New Yorkera”, któremu nałożył bana za propagowanie rysunku Adama i Ewy czy polskiego rządu, który oburza się na zablokowanie stron narodowcom. Facebook z rządami czy ważnymi mediami chce żyć dobrze. Co stwarza sytuację, która na dalszą metę jest groźna dla szarego obywatela, ale korzystna dla elit. Korporacyjne i polityczne elity zawsze sobie poradzą. Ich interesy nie zawsze muszą być tożsame, ale dla jednych i drugich ta sytuacja jest wygodna. Dzięki przywilejom Facebook może być superarbitrem w kwestii tego, jakie poglądy mogą, a jakie nie mogą być wyrażane w Internecie. Jakie opinie i fakty lub kłamstwa są powszechnie dostępne, a jakie znajdą się gdzieś w niszowych miejscach. I żeby do nich dotrzeć potrzeba będzie wysiłku, samozaparcia, albo odpowiedniego kapitału

lat nie jest już osamotniony. Ale nie znaczy to, że dla korporacji z Doliny Krzemowej czas beztroski dobiegnie końca. Na pewno zniknie infantylny cyberoptymizm, jeszcze niedawno lansowany jako szansa na lepszy świat. Dziś już chyba do największych niegdysiejszych entuzjastów „robienia rewolucji przy pomocy Facebooka i Twittera” dotarło, że to są monopolityczne korporacje, zainteresowane tylko przynoszeniem zysków udziałowcom. Od strony prawnej korporacje z Doliny Krzemowej chronione są przywilejami, które dają im międzynarodowe traktaty o tak zwanym wolnym handlu, które są de facto traktatami o przywilejach korporacji. Nie znaczy to jednak, że mogą być jawnymi wrogami dla państwowych instytucji. Interwencje rzą-

społecznego i kulturowego. Powszechna wiedza będzie zaś dostępna na wyciągnięcie lajka. A rządy i inne korporacje mogą mieć mniej lub bardziej formalny wpływ na te decyzje. Interweniując lub nie. Wzrost znaczenia i potęga nowych mediów nie byłaby możliwa, gdyby nie słabość starych. Delegitymizacja i erozja zaufania do instytucji odpowiedzialnych za „produkcję prawdy”: instytucji akademickich, eksperckich, mediów jest faktem. Nauka, jako przyczółek nowoczesnego państwa, odpowiedzialny za gwarantowanie obiektywnej prawdy, również straciła ten uprzywilejowany status. Kończy się demokracja, nadchodzi czas postprawdy i populizmu. Facebook jest sojusznikiem i tubą propagandową tej niebezpiecznej rewolucji. «

i polityczny aspekt ich działalności jest najbardziej niebezpieczny. I bez względu na to jak mocno szefowie Facebooka czy Google'a zapewniają, że nie są instytucjami medialnymi, bo same nie produkują kontentu, to jednak de facto są potężnymi platformami medialnymi. I powinny być poddane tym samym regulacjom, jak prasa czy telewizja. Bo robi się zbyt poważnie, żeby nic z tym nie robić.

Google w służbie władzy

Bez względu na miejsce zamieszkania ludzie czytają fałszywe informacje w Internecie, a potem przekazują je dalej. O uchodźcach, emigrantach, osobach pobierających zasiłki, politykach, celebrytach

12/12/2016 18:35:48

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Pokolenie, które nie istnieje Ten temat jest ważny dla wszystkich Polaków, bo opowiada o tej części historii Polski, która działa się poza jej granicami. Nagle okazuje się, że jest „ukryte pokolenie”, a sama dyskusja na temat pokoleń brytyjskiej Polonii rozgorzała po raz kolejny (pisze także o tym w swoim felietonie Wiktor Moszczyński). Szkoda, że rozgorzała dopiero teraz. Jednak żałować powinno to pokolenie, które nie wykorzystało swojej szansy.

Wiktor Moszczyński w swoim felietonie porusza kwestię swojego pokolenia. Pokolenia Polaków, którzy Polskę początkowo znali tylko z opowiadań. Nie mogli po II wojnie światowej do Polski wyjechać, tak jak ich rodzice. Chcąc nie chcąc, szybciej się w społeczeństwie brytyjskim asymilowali. A po pierwszym powojennym pokoleniu, przyszło drugie, które robiło podobnie. Jest jedna różnica. Polacy z fali emigracyjnej po 2004 roku rzadko, jeśli w ogóle, nazywają siebie Polonią. I nie wynika to z tego, że nie czują się Polakami, a z tego, że kontakt z krajem mają tak silny, jak nigdy dotąd nie miało żadne pokolenie emigracyjne. I tego właśnie brakuje pokoleniu Wiktora Moszczyńskiego. Kontaktu. Ten kontakt był utrudniony już w 2004 roku właśnie pomiędzy pokoleniami. Pokolenie Wiktora Moszczyńskiego i jego rodziców podchodziło do nowej fali emigracyjnej, jak nie przymierzając, pies do jeża. I nie chodzi mi tutaj o samego Wiktora, który jako jeden 665-MAKIETA 2 24-43.indd 34

z pierwszych, jeśli nie pierwszy, wyciągnął rękę do nowej fali i wprowadzał ją w arkana życia wojennej i powojennej Polonii. Za to należy mu się szacunek i wdzięczność. Większość organizacji i polskich instytucji nie była tak otwarta na nowe i traktowała Polaków, którzy przyjechali tu masowo, z niechęcią, a czasem nawet pogardą – jeśli nie z ogromnym dystansem. Właśnie przez takie podejście nowa fala emigracji musiała organizować się sama. Zakładała nowe tytuły, radia, portale, organizacje. Jedynie chyba Macierz Szkolna weszła w nowy czas odważnie i ze skutkiem takim, że jest to obecnie największa polska „organizacja” w Wielkiej Brytanii, w którą zaangażowane są dosłownie wszystkie pokolenia emigracyjne. Jest to też bardzo dobry przykład, że jednak można. Pokolenie Wiktora Moszczyńskiego wydaje się szczególne z innego powodu. Jak on sam zauważa, jego generacja przejmowała zastany stan rzeczy, nie tworzyła

praktycznie nic nowego. A jak już doszła do zarządzania instytucjami, to albo to psuła, albo nicnierobieniem wygaszała. Na nic zdały się apele i prośby. Generacja spuściznę swoich rodziców i dziadków uznała za swoją własną. Prywatną. Nie Polską. Polonijną. Właśnie dlatego to rozgraniczenie: Polacy – Polonia, uważam w tym kontekście za słuszne. Właśnie dlatego m.in. „Dziennik Polski” upadł, bo nigdy nie wykorzystał szansy, jaką dała mu historia i przyjazd miliona Polaków do Wielkiej Brytanii. Właśnie dlatego zamiast sieci polskich domów w Wielkiej Brytanii, mamy jedynie fundację. Właśnie dlatego relacje pomiędzy pokoleniem powojennym a pokoleniem z fali unijnej praktycznie nie istnieją. Wiktor Moszczyński nazywa swoje pokolenie „ukrytym”. Może i dobrze. Niektórymi działaniami tego pokolenia nie ma co się chwalić… « Czytaj też na str. 36

12/12/2016 18:35:52

035

665-MAKIETA 2 24-43.indd 35

12/12/2016 18:35:53

Fot. Derek Berwin / Fox Photos / Getty Images

036

OPINIE WIKTOR MOSZCZYŃSKI

Polskie dzieci od 70 lat chodzą do szkół angielskich, uczą się biegle angielskiego, a swoją wiedzę o Polsce uzupełniają w domu, w szkołach sobotnich, w harcerstwie, w klubach sportowych czy folklorystycznych

Ukryte pokolenie W ostatnim miesiącu zostałem wciągnięty w ciekawą dyskusję na temat roli drugiego polskiego pokolenia powojennego w Wielkiej Brytanii. Chodzi o tych polskich „baby boomers” urodzonych już w Wielkiej Brytanii czy jeszcze na Bliskim Wschodzie, w pierwszych latach po wojnie.

Wiktor Moszczyński

Ich rodzice pochodzili z emigracji żołnierskiej lub od uchodźców powojennych, którzy przeżyli Syberię lub obozy niemieckie. Oczywiście sam pochodzę z tego pokolenia. Urodzony byłem w rok po wojnie. Mama wywieziona bydlęcym wagonem ze Lwowa spędziła dwie zimy w trzaskającym mrozie, wyciągając żywicę z drzew tajgi niedaleko jeziora Bajkał, ojciec odsiedział rok w obozie w Kozielsku. Obydwoje spotkali się pracując w ambasadzie pol665-MAKIETA 2 24-43.indd 36

skiej w Kujbyszewie, a potem spotkali się ponownie i pobrali w Londynie jeszcze w 1945 roku. Typowy życiorys tamtych nietypowych lat, kiedy każdy Polak i każda Polka przeżywali niedole i tragedie niewspółmiernie bardziej dramatyczne, niż mógłby wyświetlić jakiś hollywoodzki film. W porównaniu z nimi nasze dzieciństwa były anielsko beztroskie. Żyliśmy bezpiecznie w ówczesnej spokojnej Wielkiej Brytanii, pochłonięci szkołą angielską i polskimi tradycjami. Mieliśmy rajskie życie, mimo że na ogół

nasi rodzice nie byli majętni i dopiero powoli się dorabiali w tym obcym środowisku. Otóż 28 października br. ukazał się artykuł Anny Dobieckiej w „Gońcu Polskim” pod tytułem „Kim będą nasze dzieci”. Artykuł rozpatrywał dzisiejsze decyzje rodziców co do przyszłego wychowania swoich pociech. Czy mają pozostać w tradycyjnym polskim getcie? Czy mają się integrować z życiem angielskim, ale zachowując język polski w domu i polskie tradycje? Czy mają się asymilować w pełni i nawet w domu 12/12/2016 18:35:54

037 mówić już tylko po angielsku? Autorka traktowała ten temat jakby był nowym zjawiskiem. Posługiwała się opiniami nie tylko samych rodziców, ale również nauczycieli szkół sobotnich i różnego rodzaju „specjalistów”, w postaci psychologów, psychoterapeutów, autorów podręczników czy profesorów na uniwersytetach w Polsce. Autorka, choć wylicza sumiennie dylematy i opcje obecnych rodziców, ani razu nie zastanowiła się nad tym, że w Wielkiej Brytanii wychowuje się dzieci polskie od 70 lat i że te dylematy nie są niczym nowym. W moim komentarzu do tego artykułu zwróciłem uwagę, że nie trzeba odkrywać tu nowych teorii. Od 70 lat istnieją parafie polskie i szkoły sobotnie, od 70 lat dzieci polskie chodzą do szkół angielskich, uczą się biegle angielskiego, a swoją wiedzę o Polsce uzupełniają w domu, w szkołach sobotnich, w harcerstwie, w klubach sportowych czy folklorystycznych. Był to okres jeszcze zimnej wojny. Przez pierwsze lata styczność naszego pokolenia z samą Polską była dość słaba ze względu na izolację starej emigracji od tzw. reżimu PRL, ale z czasem polskość wygrywała, młodzież sama już jeździła do Polski, często wbrew woli rodziców, i mogła wyrobić sobie własne zdanie na temat realiów życia w Polsce. Nasze pokolenie mówiło, jak teraz, w domu po polsku, w szkole angielskiej po angielsku. Wśród naszej młodzieży powstawała podkultura anglo-polska wzbogacająca życie ówczesnej Polonii. Ta młodzież integrowała się znakomicie w tkance życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego Wielkiej Brytanii. Co do dylematów decyzyjnych najnowszych rodziców, o których tu mowa, powiem w skrócie, że najlepiej duchowo i materialnie z moich rówieśników wyszli ci, co skorzystali z kultury i języka ojczystego rodziców, a zarazem szkoły i uczelni brytyjskiej. Znaliśmy polskie tradycje świąteczne i (z grubsza) główny zarys historii Polski, nie zmienialiśmy nazwisk na język angielski, a dzieci nasze z kolei wychowaliśmy w ten sam sposób. Obecnie w szkołach sobotnich są już dzieci z trzeciego pokolenia starej emigracji powojennej. Natomiast najgorzej wypadały te dzieci, których rodzice zmieniali nazwiska i mówili w domu z dziećmi wyłącznie po angielsku. Wów665-MAKIETA 2 24-43.indd 37

czas dzieci mówiły po angielsku ze złym akcentem, języka polskiego nie poznawały, z rodziną w Polsce nie miały żadnego kontaktu, a dorośli mieli poważne dylematy ze swoją tożsamością. Najbardziej udanym modelem była więc zawodowa integracja, ale bez kulturalnej asymilacji. Z mojego doświadczenia wynika, że moimi obecnymi najserdeczniejszymi przyjaciółmi są wciąż koledzy i koleżanki polskiego pochodzenia z mojego pokolenia. Mieliśmy i mamy wciąż życie bogate, dobrze się tu czujemy, a jednak sprawami polskimi, a szczególnie nową Polonią, wciąż się interesujemy. Wielu z nas brało udział w demonstracjach przed ambasadą PRL w latach stanu wojennego, partycypowało w transformacji gospodarczej i ustrojowej Polski po roku 1990, prowadziło akcje o zniesienie wiz dla Polaków, o przyłączenie Polski do NATO i UE (Poland Comes Home campaign) i ratowało parokrotnie polskie egzaminy na poziomie GCSE i A level. Ostatnio 40 naszych obywateli brytyjskich polskiego pochodzenia własnym kosztem pokryło opublikowanie 9 grudnia w organie parlamentranym „The House” otwartego listu domagającego się ustabilizowania statusu prawnego Polaków, którzy tu przybyli w ostatnich latach. Przypominam, że w tej chwili z tych lat pozostaje paręset tysięcy osób, mówiących gorzej czy lepiej po polsku, biegle po angielsku, i z dużym poczuciem tożsamości polskiej, których w ogóle autorka nie dostrzegła. Nawet skomentowałem, że traktowano nas jako obcych dinozaurów z epoki jurajskiej, a nie jako odbitkę tego, jak może będą wyglądać obecne pokolenia polskich dzieci po 50 latach pobytu w Anglii. List mój wywołał gorący odzew wśród moich rówieśników wyrażających oburzenie, że te nasze pokolenie jest niedostrzeżone. Wyraźnie byli wdzięczni, że ten temat poruszyłem. Ale z kolei ten ich odzew też dał mi sporo do myślenia. To dlaczego jesteśmy niezauważeni? Dlaczego autorzy w Polsce i dziennikarze nowszych pism piszą dużo o Polakach w czasie wojny i o problematyce polskiej fali unijnej, ale rzadko dostrzegają nas? Czemu jesteśmy tym „ukrytym” pokoleniem? I uświadomiłem sobie dlaczego. Mimo naszych osiągnięć zawodowych

w Wielkiej Brytanii i w świecie, mimo utrzymania tradycji polskich i wychowania naszych dzieci w tych samych tradycjach, pozostaje pytanie: Co nasze pokolenie osiągnęło nowego, swojego? Owszem, w tej chwili jesteśmy menadżerami różnych instytucji i różnych organizacji: POSK, YMCA, PUNO, Penrhos, Instytut Sikorskiego, St. Johns Ambulance, Stowarzyszenia Przyjaciół Polskich Weteranów, Antokol, harcerstwo, parafie. Kierowaliśmy do ostatnich lat Polską Macierzą Szkolną, Towarzystwem Pomocy Polakom i Związkiem Techników Polskich. Kierujemy tymi instytucjami, nawet powiedziałbym, dość kompetentnie, z dobrą znajomością praktyk i przepisów brytyjskich. Konsolidujemy, unowocześniamy, remontujemy, ale rzadko tworzymy od nowa. Były wyjątki. Takim liderem naszego pokolenia była śp. Ewa Brzeska, która prowadziła tzw. Polskie Pokolenie Powojenne, lecz za wcześnie odeszła. Powstawało parę instytucji charytatywnych jak Friends of Poland. Wyjątkiem jest też Polish Heritage Society, odpowiedzialne za postawienie szeregu pomników i tablic pamiątkowych, między innymi Polskich Sił Zbrojnych w Arboretum. Ale poza tym nie zrobiliśmy wiele. Nasze pokolenie naczęściej odziedziczało instytucje od poprzedniego pokolenia, które je zakładało. Szło drogą, jak by to nazwać, „demokratycznej osmozy”. Czasem nawalaliśmy. Nasze pokolenie sprzedało przeszło 30 klubów SPK, rozsianych po całej Wielkiej Brytanii, nie licząc się z tym, że mogły z nich korzystać nowe pokolenia. Nie uratowaliśmy „Dziennika Polskiego”, bo za mało z nas czytało lekturę polską. Nie mieliśmy własnego pisma, nie zakładaliśmy własnych organizacji. Rzadko o sobie pisaliśmy. „Bigos and chips” Mike’a Oborskiego był już raczej wyjątkiem. Nie pisaliśmy też o naszych rodzicach; zostawialiśmy to historykom z Polski. Nie pozostawiliśmy po sobie żadnej trwałej literatury ani w języku polskim, ani angielskim. Także dorobek mieliśmy, ale nie taki, aby pozostawić po sobie stałe ślady. Nie dostrzegają nas nowi przybysze, bo się nie afiszujemy. Może jesteśmy za skromni. « Tekst ukazał się również w „Tygodniu Polskim” wydawanym w Londynie od 1959 roku

12/12/2016 18:35:55

038

Wydarzenia Między Wisłą a Tamizą

665-MAKIETA 2 24-43.indd 38

12/12/2016 18:35:56

swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 1

12/12/2016 18:33:33

święta, święta

This is the season to be jolly… brytyjskie świę ta czyli

Święta w Wielkiej Brytanii przeżywa się nieco inaczej niż w Polsce. Mieszkając na Wyspach, warto choć raz spędzić je tutaj, aby docenić liczne tradycje praktykowane przez Brytyjczyków oraz wszystkie inne narodowości świata, które z Wysp uczyniły swój dom. Od tradycyjnych potraw, przez sposób świętowania, po radzenie sobie ze świątecznymi sceptykami w rodzinie, a także to, gdzie wybrać się na świąteczne targi – w naszym poradniku znajdziesz wszystko! Zaniemówiłeś z wrażenia? Bez obaw, tłumaczeniem niezbędnych angielskich słówek na święta też się zajęliśmy!

Święta Bożego Narodzenia na Wyspach W Zjednoczonym Królestwie święta Bożego Narodzenia rozpoczynają się 24 grudnia. Jednak w przeciwieństwie do Polski dzień ten nie ma tak rodzinnego charakteru i symbolicznego znaczenia. W wigilijny wieczór dzieci zawieszają na kominku lub łóżkach specjalne kolorowe skarpety, tzw. stocking. Następnego dnia z samego rana czekają na nie prezenty. Każde dziecko, chcąc podziękować Gwiazdorowi za prezenty, zostawia mu pod choinką szklankę mleka i ciasteczka. 25 grudnia, w dzień Bożego Narodzenia, cała brytyjska rodzina zbiera się na uroczystej kolacji, na której podawany jest pieczony indyk, a na deser obowiązkowo pudding. Natomiast 26 grudnia to tzw. Boxing day. Nazwa tego święta pochodzi od wyrazu „box”, czyli pudełko. Tego dnia prezentami obdarowuje się pracowników i przyjaciół.

Przesłanie królowej W tradycji anglosaskiej Boże Narodzenie symbolizują trzy rośliny: ostrokrzew (nim często dekoruje się stół), bluszcz i jemioła. Ta ostatnia to znów przedchrześcijańska tradycja, według której wiecznie zielonym listkom jemioły przypisuje się wielką moc. Celtyccy druidzi ścinali ją do swoich obrzędów sierpami ze złota. Dziś kojarzymy ją ze zwyczajem całowania się, co z kolei wywodzi się ze staroskandynawskiej tradycji (dzisiejsza Wielka Brytania najeżdżana była swego czasu z wielu stron) nakazującej wrogom, którzy w ferworze walki znaleźli się pod drzewem z uczepioną na nim jemiołą, zawrzeć rozejm do następnego dnia. Tradycyjnie w pierwszy dzień Bożego Narodzenia (pamiętajmy też, że angielskie Christmas wcale nie znaczy „Boże Narodzenie”; to zbitka ze średniowiecznego Christ’s Mass – msza) królowa wygłasza orędzie do swoich poddanych.

Świąteczne marudy – jak im zaradzić? Znani z sarkazmu i cichego narzekania Brytyjczycy lubią sobie ponarzekać również w święta. Często w telewizji BBC w przeddzień Bożego Narodzenia możemy oglądać program Grumpy Old Men lub Grumpy Old Women, w którym znani i lubiani (lub nie) Brytyjczycy dzielą się tym, czego nie cierpią w czasie świąt. Jeśli ty także masz do czynienia ze świąteczną marudą, oto kilka sposobów, jak z nią postępować: 1. Marudy są jak dzieci, bez przerwy gadając, oczekują uwagi. Ignoruj ich. 2. Graj kolędy jeszcze głośniej niż zazwyczaj, żeby zagłuszyć marudzenie. 3. Jako prezent kup marudzie książkę „Jak cieszyć się ze świąt. Dla poczatkujących”. 4. Postrasz, że jak nie przestanie marudzić, zamiast świątecznego obiadu dostanie surowe marchewki. 5. Jak nic innego nie zadziała, kup dużo wina. Po kilku lampkach nawet największe marudy wyluzują.

02 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 2

12/12/2016 18:33:34

święta, święta

03 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 3

12/12/2016 18:33:35

święta, święta

10 najdziwniejszych tradycji bożonarodzeniowych z całego świata Co kraj, to obyczaj – również w Boże Narodzenie. Niektóre świąteczne zwyczaje są jednak wyjątkowo „interesujące”.

Japonia – Wigilia w KFC W Japonii Boże Narodzenie nie jest świętem religijnym, a tylko zachodnim zwyczajem, znanym z filmów. Porównuje się je na przykład z Walentynkami. A z czym może kojarzyć się zachodnie święto? Oczywiście z fast foodem. Dlatego w święta Japończycy

masowo odwiedzają KFC, by na „uroczysty” obiad zjeść tradycyjny świąteczny kubełek z kurczakiem. Często przed restauracjami KFC 25 grudnia ustawiają się długie kolejki. W Japonii trudno jest też znaleźć świąteczne kartki w kolorze czerwonym – to kolor żałoby.

Austria – koszmarny brat św. Mikołaja Kiedy 6 grudnia polskie dzieci

czekają na św. Mikołaja, austriackie trzęsą się ze strachu przed Krampusem. To zły brat naszego Mikołaja, który wygląda jak demon z rogami kozy i bije niegrzeczne dzieci rózgą. W austriacką Noc Krampusa, czyli 5 grudnia, po ulicach miast biega mnóstwo takich potworów.

1,2-milionowej społeczności. Dlatego nikt nie zawraca sobie głowy chrześcijańskimi tradycjami, takimi jak choinka. Jeśli ktoś chce obchodzić Boże Narodzenie, musi jakoś sobie radzić. Hinduscy chrześcijanie często dekorują światełkami i bombkami drzewka bananowe albo mangowe.

Indie – bananowa choinka

Wenezuela – na pasterkę na rolkach

W Indiach mieszka około 25 milionów chrześcijan, co stanowi nieznaczący odsetek

W Caracas, stolicy Wenezueli, w Wigilię Bożego Narodzenia na ulicach nie widać samochodów.

04 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 4

12/12/2016 18:33:37

święta, święta Wiele z nich jest zamkniętych dla ruchu, bo wszyscy jadą do kościoła na rolkach. Z tego zwyczaju najbardziej cieszą się policjanci, którzy nie muszą organizować akcji łapania nietrzeźwych kierowców.

konotacjach to el caganer – figurka postaci załatwiającej potrzeby fizjologiczne, która ustawia się w bożonarodzeniowej szopce. Często są to figurki przedstawiające znane postaci – np. piłkarzy czy polityków. Nikt się nie obraża. Znalezienie się w świątecznej szopce, choćby bez spodni, to prawdziwy zaszczyt.

Niemcy – ogórek na choince

Czechy – noc wróżb Boże Narodzenie to dla Czeszek czas wróżb. Na początku grudnia ścinają gałązki czereśni, jabłoni i forsycji. Jeśli zakwitną w święta, oznacza to, że dziewczyna wkrótce wyjdzie za mąż. Jeśli zakwitną przed świętami, przed ślubem pojawi się dziecko. Jeśli gałązki nie zakwitną w ogóle, oznacza to, że ich właścicielka spędzi kolejny rok w samotności. Można też powróżyć sobie z buta. Wystarczy stanąć tyłem do wejścia i rzucić but przez ramię. Jeśli ułoży się skierowany noskiem w kierunku drzwi wyjściowych, w ciągu roku wróżąca sobie panna może liczyć na wesele.

Katalonia – prezenty ekskrementy Przez cały grudzień przy katalońskich stołach zasiada caga tió, czyli zrobiona z pnia drewna figurka z namalowaną buzią i katalońską czapeczką. Pieniek objada się, czym tylko może, żeby w Wigilię skorzystać z toalety i „wydalić” słodycze, zabawki i inne atrakcje. Inny kataloński świąteczny zwyczaj o podobnych

Nie od dziś wiadomo, że nasi zachodni sąsiedzi są wielbicielami pikli. Lubią je tak bardzo, że wieszają ogórki… na choince. Oczywiście nie są to prawdziwe pikle (to byłoby marnotrawstwo), ale bombki w kształcie korniszonów. Tradycja nakazuje ukryć ogórka między gałązkami drzewka. Dziecko, które jako pierwsze go znajdzie, będzie miało szczęście przez cały rok i – co ważniejsze – dostanie dodatkowy prezent. utkaną siecią. Jak to w bajkach bywa, sieć szybko zmieniła się w złoto i kobieta nigdy już nie musiała klepać biedy.

Włochy – dobra czarownica We Włoszech bożonarodzeniowych prezentów nie przynosi św. Mikołaj, tylko brzydka wiedźma ze spiczastym nosem – La Befana. Niegrzeczne dzieci zamiast upominków dostają węgiel, popiół, cebulę albo czosnek.

Słowacja – bigos na suficie

W niektórych domach na Słowacji nadal praktykuje się dziwny zwyczaj rzucania jedzenia. Na początku wigilijnej kolacji głowa rodziny nabiera na łyżkę jedną z potraw świątecznych i ciska nią w sufit. Im więcej jedzenia zostanie na suficie, tym więcej szczęścia czeka w nadchodzącym roku domowników.

Ukraina – pajęczyna na choince Na Ukrainie na choince wiesza się sztuczne pająki i pajęczyny, które mają przynieść szczęście domowi. Zwyczaj ten wziął się z opowieści o biednej kobiecie, która nie miała pieniędzy na kolację wigilijną ani na udekorowanie drzewka. W świąteczny poranek zobaczyła, że pająk przyozdobił jej choinkę pięknie

05 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 5

12/12/2016 18:33:42

święta, święta

ŚWIĘTA GWIAZD Przy okazji spotkania podczas 10. urodzin Polskiego Radia Londyn zapytaliśmy Michała Szpaka, Macieja Balcara i Roberta Jansona o ich sposoby spędzania świąt Bożego Narodzenia...

Michał Szpak Z okazji nadchodzących świąt, kochani, chciałbym Wam bardzo serdecznie pożyczyć wszystkiego dobrego, a zwłaszcza ciepła rodzinnego. I pamiętajcie - że aby być szczęśliwym i móc się spełniać w życiu, trzeba być sobą - i tego Wam życzę! Ja będę spędzał święta na pewno z rodziną i już nie mogę się doczekać, kiedy pojadę do domku i będę mógł spokojnie usiąść przy stole ze swoją rodzinką i z nią porozmawiać.

Maciej Balcar (Dżem)

Robert Janson (varius manx) Święto Bożego Narodzenia jak co roku to dla mnie wyjątkowe święto. Święto, w którym jak wiadomo rodzi się Syn Boży i jest to bardzo wzruszające, piękne. Religijnie ważniejsze jest święto Wielkiej Nocy, ale jest to dla mnie smutne święto, chociaż dla katolików, dla ludzi o chrześcijańskich poglądach, jest to święto nadziei. Natomiast, żeby się nad tym nie rozwodzić, skupię się na święcie Bożego Narodzenia. Rodzi się Mały Jezus – jest to czas pokoju, radości. Wszyscy ludzie, nawet o okropnych charakterach, okropnych postawach na co dzień, stają się w tych dniach jacyś dziwnie przystępni, stają się bardziej ludzcy i to jest dowód na to, że jest to święto magiczne i wyjątkowe. Nie mogę się wyprzeć, że w tej magii pomaga mi rodzina. Mam wspaniałą żonę

Najbliższe święta spędzam absolutnie rodzinnie. I wyłącznie świątecznie – domowo wszyscy zamierzamy spędzić te święta w zespole.

o imieniu Beatka, która powoduje, że te święta mają charakter, mają sens, bo święta przeżyte w samotności to nie to samo, co święta przeżyte w gronie rodzinnym. Myślę, że każdy z nas potrzebuje ciepła, miłości i jeśli takowa miłość jest od najbliższych, to jest to największy dar. Święta, myślę że bez wielu potraw, bez sianka pod obrusem, bez pięknego opłatka ze szczerymi życzeniami, są pustymi świętami. Nie wiem, czy pójdę na pasterkę w tym roku, ale to też wspomnienie z młodości, więc być może wezmę córeczkę i tam po prostu się przejdziemy, tam, czyli do najbliższego kościółka. Jest to, powtórzę, niesamowite święto i wzruszenia, które odbierają niejednokrotnie mowę i cieszę się, że to święto ma miejsce. To święto łączy ludzi, powoduje że chcemy być lepsi, piękniejsi od środka, zapominamy o tym, co złego nas dotknęło i zawsze chcemy wierzyć, że to wyzwanie i zbliżający się Nowy Rok przyniosą coś lepszego, coś piękniejszego, że będzie nam się chciało po prostu żyć.

06 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 6

12/12/2016 18:33:48

święta, święta

07 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 7

12/12/2016 18:33:49

święta, święta

BOŻE NARODZENIE I NOWY ROK W LONDYNIE

Jakie atrakcje czekają na dzieci (i nie tylko!) w Londynie w okresie świątecznym?

ZIMOWY FESTIWAL NA SOUTHBANK 11 listopada – 25 stycznia

Jak co roku na południowym brzegu Tamizy organizowany jest Zimowy Festiwal. Oprócz licznych stoisk z świątecznymi przekąskami i rozgrzewającymi napojami goście — starsi i młodsi — mogą liczyć na różnego rodzaju rozrywki, od akrobatów i darmowych warsztatów po dyskotekę na rolkach. Dla odwiedzających przygotowano

również liczne przedstawienia, między innymi występy magicznego Stick Mana i kwartetu Million Dollar oraz wiele innych atrakcji. Pełny program festiwalu można znaleźć na stronie: http://www. southbankcentre.co.uk/whatson/ festivals-series/winter-festival.

KIERMASZ NA LEICESTER SQUARE 11 listopada – 8 stycznia – nowość w 2016 r.

Po raz pierwszy w tym roku na Leicester Square odbywa się świąteczny kiermasz. Wstęp jest darmowy, ale niektóre z atrakcji

— płatne. Na odwiedzających czekają między innymi grota św. Mikołaja, liczne stoiska z łakociami i pamiątkami, kilka różnych świątecznych przedstawień, pokazy baniek mydlanych i imponujący cyrk La Soirée. Więcej informacji na stronie: http://www.underbelly. co.uk/what-we-do/our-festivals/ christmas-in-leicester-square.

PODRÓŻ W CZASIE W DOMU DENNISA SEVERSA 25 listopada – 6 stycznia

Wizyta w XVIII-wiecznym domu

Dennisa Seversa przy 18 Folgate Street, Spitalfields to wyjątkowe doświadczenie w każdym okresie roku. W 10 pokojach zgromadzono oddziałujące na zmysły instalacje z epoki. Jednak w święta w domu panuje wyjątkowa atmosfera, a dekoracje zapierają dech w piersiach. Więcej informacji: http://www. dennissevershouse.co.uk/ christmas/.

LODOWISKO różne lokalizacje

Wycieczka na łyżwy to doskonały pomysł na kilka godzin świetnej zabawy w okresie świątecznym. W Londynie można poślizgać się w wielu miejscach. Najpopularniejsze,

08 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 8

12/12/2016 18:33:57

święta, święta ale też najbardziej oblegane, są lodowiska przy Muzeum Historii Naturalnej i Tower of London. Inne ślizgawki znajdują się na przykład w Broadgate, Canary Warf, na dziedzińcach Alexandra Palace i Hampton Court Palace, a także tuż obok London Eye.

Hogwart pod pierzynką śniegu 19 listopada – 29 stycznia

Na północ od miasta, w cudownym świecie Harry’ego Pottera można wybrać się na prawdziwie zimowy spacer. Hogwart przykrywa śniegowa pierzyna, w jadalni Gryffindoru stoi olbrzymia choinka, a w kominkach zamku buzuje ogień. Więcej informacji na temat tego prawdziwie magicznego wydarzenia: https:// www.wbstudiotour.co.uk/thetour-experience/whats-on.

Zaczarowane ogrody Kew Gardens 23 listopada – 2 stycznia

W ogrodach Kew Gardens naprawdę można poczuć świąteczną atmosferę. Przepiękne świąteczne oświetlenie, pokaz laserów tańczących na tafli wody, grota św. Mikołaja, staroświeckie karuzele i tradycyjne łakocie to tylko niektóre z atrakcji, które czekają na odwiedzających tej zimy. Więcej informacji: http://

www.kew.org/visit-kew-gardens/ whats-on/christmas-at-kew2016.

Winter Wonderland w Hyde Parku 20 listopada – 3 stycznia

Co roku Hyde park zamienia się na sześć tygodni w prawdziwe królestwo świątecznej rozrywki. Wstęp do parku jest darmowy, można więc wybrać atrakcje, za które chce się zapłacić, albo tylko pospacerować wśród świątecznych stoisk, popijając gorącą czekoladę i chłonąc świąteczną atmosferę. Dla odwiedzających przygotowano między innymi lodowisko, liczne karuzele, wystawę rzeźb z lodu, przedstawienia cyrkowe i Dziadka do Orzechów na lodzie. Na zakończenie wieczoru warto przejechać się wysokim na 60 metrów kołem diabelskim, z którego widać pięknie oświetlony Londyn. Więcej informacji: http:// hydeparkwinterwonderland. com/.

Tradycyjne święta w Geffrye Museum 22 listopada – 8 stycznia

We wschodnim Londynie, w Hoxton można przekonać się, jak

świętowano Boże Narodzenie przez ostatnie 400 lat. Pokoje z epoki przyozdobiono autentycznymi dekoracjami świątecznymi sprzed stuleci, a na odwiedzających czekają różne warsztaty z przygotowywania tradycyjnych ozdób. Wstęp do muzeum jest bezpłatny, dodatkowe atrakcje mogą być płatne. Więcej informacji: http://www.geffryemuseum.org.uk/whatson.

Świąteczne przedstawienie różne miejsca i daty

Oglądanie świątecznego przedstawienia (ang. pantomime, czyli gwiazdkowe przedstawienie dla dzieci — w żadnym wypadku nie pantomima) to tradycja głęboko zakorzeniona w Wielkiej Brytanii. Wszystkie pokolenia doskonale bawią się, przekomarzając się z aktorami i zaśmiewając się z ich perypetii. Przedstawienia gwiazdkowe przygotowują niemal wszystkie lokalne teatry, zazwyczaj zapraszając na gościnne występy

przynajmniej jedną gwiazdę znaną dzieciom z telewizji.

„Panto” w Londynie Na zachodzie:

 Sleeping Beauty w Richmond (2 grudnia – 8 stycznia)  Aladdin w The Lyric (19 listopada – 7 stycznia) Na południu:

 Dick Whieeington w New Wimbledon Theatre (9 grudnia – 15 stycznia)  Scrooge and the sever dwarves w Theatre 503 w Battersea (25 listopada – 7 stycznia) Na wschodzie:

 Sleeping Beauty w Hackney Empire (26 listopada – 6 stycznia)  Mother Goose w Wilton Music Hall (2–31 grudnia)  Red Riding Hood w Hoxton Hall (17–24 grudnia) Na północy:

 Pinocchio w Barnsbury (1 grudnia – 7 stycznia)

09 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 9

12/12/2016 18:33:59

święta, święta

Biżuteria Srebrny naszyjnik z wisiorkiem w kształcie symbolu nieskończoności i diamentem (Ernest Jones, £60) ernestjones.co.uk

Babski serial

Ciuchy do biegania

Kosmetyki do makijażu

Trzy sezony głośnego serialu „Orange is the new black (Amazon, £19,99)

Legginsy Ellesse w marmurowy wzór ( JD Sports, £30)

Pełny zestaw do makijażu w sam raz do torebki (Benefit, £29,50)

amazon.co.uk

jdsports.co.uk

Coś dla urody

Koronki i jedwab

Nawilżający krem na dzień z górnej półki (Lancome, £39,50)

Seksowna koszulka nocna (Figleaves, £52,50) figleaves.com

Coś ciepłego Nie całkiem praktyczna, ale za to ładna kamizelka (Superdry, £74,99) superdry.com

benefitcosmetics.com

www.lancome.co.uk

Perfumy Chanel no 5 pasują do każdej okazji (Selfridges, £49) selfridges.com

Coś z kaszmiru

Ponadczasowa kopertówka

Cudownie miękki szal ( John Lewis, £50)

Karen Millen z lakierowanej skóry ( John Lewis, £74,25)

johnlewis.com

010 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 10

12/12/2016 18:34:03

święta, święta

Coś do rozrywki

Czytnik

Ciuchy do biegania

Zestaw do gry w pokera ( John Lewis, £50)

Kindle Paperwhite (Amazon, £79,99)

Top z długim rękawem Nike Sphere ( JD Sports, £60)

johnlewis.com

amazon.co.uk

jdsports.co.uk

Zestaw kosmetyków na siłownię Kosmetyki Molton Brown w kosmetyczce (John Lewis, £32) johnlewis.com

Dobre whisky

Ciepły sweter

Highland Malt w baryłce plus cztery szklanki (Whisky Shop, £74,99)

Harlo Henley (Superdry, £44,99)

Designerska bielizna

Gra na konsolę

Ponadczasowa koszula

Need for Speed (Need for Speed, £15,99)

Polo Ralph Lauren (Woodhouse, £56,25)

whiskyshop.com

Zestaw bokserek Calvin Klein ( John Lewis, £25,20)

superdry.com

Zamiast lodu Kamienie do drinków (Habitat, £15) habitat.co.uk

johnlewis.com

needforspeed.com

www.woodhouseclothing.com

011 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 11

12/12/2016 18:34:06

święta, święta

SAINSBURY’S POLECA

12 POTRAW ŚWIĄTECZNYCH ŚWIĄTECZNY MAKOWIEC SKŁADNIKI 0,5 kg maku  0,85 l mleka  200 g cukru + 3 łyżki  250 g masła  100 g drożdży  10 jajek  300 g bakalii wg uznania  łyżeczka aromatu migdałowego  1 kg mąki  16 g cukru waniliowego PRZYGOTOWANIE Mak sparz we wrzątku, a później gotuj w mleku (do gotowania potrzeba 0,5 litra, resztę odlej), aż będzie miękki. Następnie mak pozostaw w mleku (najlepiej na kilka godzin lub całą noc). Przemiel

BARSZCZ Z USZKAMI SKŁADNIKI garść suszonych grzybów, najlepiej prawdziwków (ewentualnie mieszanych z podgrzybkami)  2 ząbki czosnku  4 średnie buraki  2 litry esencjonalnego wywaru warzywnego (marchewka, cebula, pietruszka, por)  suszone zioła: 2 liście laurowe  2 łyżki majeranku  6 ziarenek czarnego pieprzu  4 ziarenka ziela angielskiego  3 łyżki posiekanej świeżej natki pietruszki  3 łyżki soku z cytryny

mak dwukrotnie, np. maszynką do mielenia mięsa. Utrzyj masło z cukrem i 5 żółtkami. Masę dodaj do maku. Bakalie pokrój na małe kawałki. Do masy makowo-maślanej dodaj pokrojone bakalie i olejek migdałowy. Z 10 białek ubij sztywną pianę. Dodaj pianę do masy makowej. Drożdże posyp cukrem (3 łyżeczkami) i odstaw w ciepłe miejsce. Mąkę wymieszaj z cukrem waniliowym. Gdy drożdże zaczną się „spieniać”, dodaj je do mąki, dodaj również 5 żółtek i mleko.

CZĘŚĆ

Wyrób ciasto na gładką masę. Podziel ciasto na 6 porcji, rozwałkuj. Na rozwałkowane fragmenty ciasta nakładaj masę makową, zostawiając brzegi wolne. Zwijaj makowce w rolady. Każdą roladę owiń papierem do pieczenia. Ułóż zawinięte papierem makowce w blaszce. Piecz przez ok. 35-40 minut w temperaturze 200 stopni C.

doprawić solą i zagotować. Gotować na malutkim ogniu przez około 3-4 minuty, zdjąć z ognia i dodać sok z cytryny. Wywar warzywny przecedzić (najlepiej odczekać jeden dzień, jeśli mamy czas, wówczas barszcz będzie bardziej intensywny) i połączyć z wywarem z grzybów. Kilka grzybków pozostawić w zupie, resztę wykorzystać do farszu na uszka.

PRZYGOTOWANIE – grzyby opłukać na sitku, włożyć do rondelka, zalać 2 szklankami zimnej wody i zostawić na noc do namoknięcia. Następnego dnia grzyby ugotować do miękkości, co może zająć około 20 minut, w wodzie w której się moczyły, z dodatkiem liści laurowych i czosnku. – buraki umyć, każdy zawinąć w folię aluminiową, ułożyć na blasze do pieczenia i piec do miękkości przez około 1 godzinę w 190 stopniach (sprawdzić, czy wbity w buraczka nóż gładko w niego wchodzi). Rozwinąć z folii, obrać i zetrzeć na tarce o dużych oczkach. – do wrzącego wywaru z warzyw dodać majeranek, pieprz, ziele angielskie oraz natkę pietruszki. Dodać starte buraki,

ZUPA GRZYBOWA SKŁADNIKI pół kg grzybów (najlepiej prawdziwków)  2 cebule  włoszczyzna  po łyżce mąki i masła  szklanka śmietany 18 proc.  sól  pieprz  przyprawa typu vegeta. PRZYGOTOWANIE Umytą włoszczyznę zalać wrzącą i osoloną wodą, ugotować wywar. Grzyby poszatkować. Cebulę obrać, opłukać, posiekać i wymieszać z poszatkowanymi grzybami. Dodać masło, posolić do smaku i dusić pod przykryciem, mieszając od czasu do czasu. Gdy będzie gotowa, połączyć ją z wywarem. Do wrzącej zupy wlać przesianą mąkę rozprowadzoną kilkoma łyżkami wody. Zagotować, odstawić, a następnie dodać śmietanę. Doprawić solą, pieprzem, dodać szczyptę vegety. Podawać z cienkim makaronem lub łazankami.

012 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 12

12/12/2016 18:34:12

święta, święta

PIERNIK

czekolady  3-4 łyżki mleka ok 50 ml  żurawina, migdały i/lub posypka cukrowa do dekoracji

Składniki na dwie małe foremki 1 szklanka mąki pełnoziarnistej  1 szklanka mąki tortowej  1 jajo  1/2 szklanki oleju  1 szklanka mleka  2 łyżki miodu, najlepiej ciemnego, gryczanego  do szklanki cukru, ok. 3/4 szklanki  1 1/2 łyżeczki kakao  1 1/2 łyżeczki cynamonu  1 1/2 łyżeczki przyprawy do piernika  1/2 łyżeczki gałki  2 łyżeczki sody

Przygotowanie Piekarnik nastawiamy na 180 stopni. Bez termoobiegu. Góra dół. Foremki smarujemy olejem i wysypujemy mąką lub bułką tartą.

Dodatkowo 30g mlecznej czekolady  30g gorzkiej

Składniki wrzucamy do miski i miksujemy 5 minut. Przelewamy do foremek do 3/4 wysokości. Pieczemy ok 45 minut, po 40 sprawdzamy patyczkiem czy są już gotowe. Wyciągamy z piekarnika i studzimy. Zimne dekorujemy czekoladą roztopioną z mlekiem, posypujemy bakaliami.

śledzie w śmietanie Czas przygotowania: 200 minut Składniki koło 0,5 kg Matiasów w zalewie korzennej lub w oleju  1 szklanka kwaśnej śmietany 12%  1 średni ogórek konserwowy  1 łyżeczka delikatnego majonezu (raczej nie Kielecki)  sól (mało)  pieprz biały  3 średnie cebule  szczypta cukru  sok z około 1/3 cytryny Przygotowanie Ogórka kroimy drobniutko, dodajemy do śmietany, dodajemy majonez, pieprz, wszystko razem mieszamy, wkładamy do lodówki. Śledzie odsączamy z zalewy, kroimy w dzwonka, skrapiamy małą ilością soku z cytryny. Cebule kroimy w piórka, przelewamy obficie wrzącą wodą, dodajemy do śledzi. Mieszamy, odstawiamy do lodówki na około 2 godzinki. Następnie rybkę wraz z cebulą, dodajemy do sosu śmietanowego, mieszamy, wkładamy do lodówki na parę godzin (minimum 1 :) Po tym czasie dopiero dosalamy, na tyle, na ile jest potrzeba, w tym momencie możemy ewentualnie dodać również szczyptę cukru, jeśli sos jest jak dla nas zbyt kwaśny.

Karp wigilijny

posolić i obtoczyć w wymieszanej mące z bułką tartą. Smażyć na patelni do uzyskania złotego koloru.

Składniki 1 karp o wadze około 1,5 – 2 kg (karpia można zastąpić łososiem)  4 cytryny  sól  mąka  bułka tarta  olej do smażenia

Sainsburys.co.uk

Przygotowanie Karpia pokroić i podzielić na dzwonka. Wycisnąć sok z 3 cytryn, 1 cytrynę pokroić na plasterki. Karpia obtoczyć w soku z cytryny i obłożyć plasterkami. Pozostawić w naczyniu na 30 min. Rozgrzać olej na patelni. Osuszyć dzwonka,

Przedstawione składniki dostępne w wybranych sklepach Sainsbury’s i zależne od dostępności. Sainsburys.co.uk

013 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 13

12/12/2016 18:34:16

święta, święta

NA ZDROWO I NA WZMOCNIENIE Paradoksem jest fakt, że wkrótce po tym, gdy wypowiemy magiczne „zdrowych, wesołych świąt”, popełniamy wiele błędów, które ewidentnie szkodzą naszemu zdrowiu! Po pierwsze, w czasie świąt prawie wszyscy się przejadamy. Łakomstwo i obżarstwo to chwilowa przyjemność, która ma bardzo przykre skutki. Nasz organizm w ciągu kilku dni jest atakowany przez bomby kaloryczne od rana do późnego wieczora, a nawet nocy, bo długie rodzinne biesiadowanie wiąże się z degustacją słodkich ciast, sałatek i długiej listy wigilijnych potraw. Każdego roku w wigilijny wieczór pogotowie

ratunkowe odnotowuje setki wizyt pacjentów z objawami przejedzenia. Jest to skutkiem następujących bezpośrednio po sobie postu i nieumiarkowanego jedzenia. Układ pokarmowy przeżywa wówczas prawdziwy szok, nie nadąża z trawieniem całej masy pokarmu i zaczynają się kłopoty. Niestety, większość ludzi zamiast ograniczyć jedzenie, zdecydowanie woli sięgnąć po środki farmakologiczne, które przyspieszają procesy trawienia, likwidują zgagę, pieczenie i wzdęcia. Ponieważ coraz częściej i chętniej specjaliści radzą, jak mądrze i zdrowo spędzić święta i wszelkie

inne uroczystości rodzinne, mamy nadzieję, że z roku na rok sposób świętowania będzie się zmieniał na zdrowszy. Zdrowszy oznacza mniej jedzenia, a więcej ruchu na świeżym powietrzu. Proponujemy, by już na etapie planowania menu świątecznego ograniczyć liczbę przygotowywanych potraw, a te tłuste i ciężkostrawne zastąpić lekkimi, zdrowszymi posiłkami. Wiemy, że szczególnie święta Bożego Narodzenia łączą się z wieloma kulinarnymi tradycjami, ale może warto coś zmienić, jeśli będzie to miało wpływ na zdrowie naszych bliskich. Niech tradycją staną się rodzinne spacery, zabawy

na śniegu, kuligi i kolędowanie, a wówczas życzenia „zdrowych, wesołych świąt” będą nie tylko pustymi słowami, ale pierwszym zdrowym krokiem w Nowy Rok!

Jeśli jednak… Boże Narodzenie to okres zimowy, tak czy inaczej nie może więc dziwić obfitość bardziej treściwego jedzenia i większa dawka alkoholu. Pomysłowość ludzka nie zna granic i grzaniec z wina doskonale wpisuje się w tą wynalazczość. W krajach nordyckich nazywa się je Glogg, w Niemczech Gluhwein,

014 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 14

12/12/2016 18:34:17

święta, święta w Rumuni Vin fiert, a w Wielkiej Brytanii po prostu Mulled wine. Głównym składnikiem wszystkich wymienionych jest czerwone wino, ale np. wspomniani Włosi niezbyt uważają sobie takiego grzańca, wolą czyste wino. Grzane wino sięga tradycją do średniowiecza, kiedy nazywane było Ypocras lub Hipocris, od imienia Hipokratesa. Oczywiście w tamtym czasie traktowane było jako lekarstwo na wszelkie choroby. Jest w tym wiele prawdy, bo grzane z dużą ilością cytrusów to źródło witaminy C. Ma też właściwości rozgrzewające i ułatwia pocenie się, ale przede wszystkim ma to, co lubimy najbardziej – znieczula. W Anglii występuje napitek o nazwie MULLED WINE. Mulled oznacza, że jest podgrzewane z przyprawami i bynajmniej nie dlatego że „muli”, choć niektórzy po większych dawkach mogą czuć się lekko „zmuleni”. Ten napój święcił tryumfy w czasach wiktoriańskich, a przepis mrs.

Beaton jest jednym z najlepszych. Była również odmiana Mulled wine dla dzieci i nazywała się Negus, i było w niej po prosty mniej wina. W okolicach Bożego Narodzenia spotkać możemy również inne grzańce. HOT TEDDIESzrobiony z whisky, miodu i goździków. Whisky czasami zastępuje się brandy lub rumem, dodaje się też pokrojone w plastry pomarańcze lub cytryny. PUNCH to też odmiana grzańca, gdzie zamiast wina podgrzewa się brandy lub rum z wodą i dodatkiem cynamonu, goździków i cytrusowych skórek. POSSETS to alkoholowy drink na bazie mleka, tradycyjnie szkocki i raczej dziwny. Oprócz oczywiście whisky, zawiera płatki owsiane, miód, sól, mieloną gałkę muszkatołową i mleko. Innym, bardziej możliwym do zaakceptowania ciepłym mlecznym napojem alkoholowym jest EGG NOG czyli: żółtko, mleko, syrop, wanilia, cynamon i goździki.

MULLED WINE

EGG NOG

SKŁAD:  2 pomarańcze  1 cytryna  1 butelka 0,75 l czerwonego wina  2-3 łyżki madery lub porto (opcjonalnie)  cukier do smaku  1 laska cynamonu  4 goździki

SKŁAD:  7/10 whisky  3/10 mleka  1 jajo  1 łyżka cukru SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA: Shaker wypełnić do połowy lodem, dodać resztę składników i dobrze wstrząsnąć. Można dodać jeszcze trochę mleka. Podawać w niskich szklaneczkach do whisky

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA: Pomarańcze i cytrynę pokroić na półplasterki (razem ze skórką). Zalać całą butelką wina, maderą lub porto, dodać laskę cynamonu, goździki i cukier do smaku. Mocno podgrzać, ale nie zagotowując. Przecedzić. Można podać w szklankach z grubego szkła lub w misie na poncz, ozdobionej plastrami świeżej pomarańczy i cytryny z wbitymi goździkami.

015 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 15

12/12/2016 18:34:21

święta, święta

Magiczny horoskop na 2017 rok! Nieważne, czy mijający 2016 rok był dla ciebie szczęśliwy czy pechowy. Liczy się przecież tylko to, co przyniesie nowy, 2017 rok!

BARAN Uczucia Osoby urodzone pod znakiem Barana odczują w nowym roku wielką potrzebę dzielenia się swym sercem. Niekoniecznie chodzi tu o znalezienie drugiej połówki. Ktoś znajdzie miłość, na kogoś innego czekać będzie prawdziwa przyjaźń, na dobre i na złe. Wiele osób poświęci czas na niesienie pomocy tym, którzy tego potrzebują. Efekt będzie taki, że niejeden Baran poczuje się ważny, potrzebny i... kochany! Praca Nowy rok przyniesie Baranowi niepowtarzalną ofertę zmiany pracy – grzechem byłoby z niej nie skorzystać. W nowym miejscu przełożeni szybko docenią pracowitość i kreatywność Baranów. Następstwem tego będzie stabilizacja finansowa. Możliwe nawet, że Baran pozwoli sobie na niejedno małe szaleństwo! Zdrowie Początek roku wniesie w życie Barana wiele zawirowań, w efekcie czego osoby spod tego znaku mogą zbagatelizować sprawy związane ze swoim zdrowiem. Warto jednak zachować czujność i szybko reagować na sygnały wysyłane przez organizm!

BYK Uczucia Miniony rok okazał się dla Byka wyjątkowo wymagający. Na szczęście teraz osoby spod tego znaku będą mogły odetchnąć. Zwłaszcza, jeśli mowa o sprawach sercowych. Byki żyjące w ustabilizowanych związkach czeka nieustanna adoracja ze strony partnera. Samotne dotychczas

osoby spotkają na swej drodze kogoś wyjątkowego. Uwaga – to będzie prawdziwe rażenie pioruna!

RAK

Praca W 2016 roku pracowity Byk pokazał, na co go stać. Nic dziwnego zatem, że w nowym roku nadejdzie czas zbierania żniw. Osoby spod tego znaku będą cieszyć się uznaniem przełożonych. Nie zawsze jednak będzie to miało przełożenie na stan portfela Byka. Wniosek? W przyszłym roku nie warto szastać gotówką...

Uczucia W nowym roku Rak nie będzie czekał na to, co łaskawie ześle mu los – sam weźmie sprawy w swoje ręce. Raki żyjące w ustabilizowanym związku nie będą przestawać zabiegać o uczucia swojego partnera. Dzięki temu uczucia Raka rozkwitną i dojrzeją!

Zdrowie Minione lata nie były dla Byka zbyt łaskawe pod tym względem. Na szczęście, to się zmieni! Stan zdrowia ulegnie teraz poprawie, lub ustabilizuje się. Dla niejednego Byka to naprawdę dobra wiadomość!

BLIŹNIĘTA Uczucia Bliźnięta czeka rewolucyjna zmiana – w 2017 roku spotkają kogoś wyjątkowego. Uczucie będzie rozwijać się powoli – zwykła znajomość przeobrazi się w przyjaźń, a ta... być może da początek czemuś absolutnie niezwykłemu! Praca Dla Bliźniąt będzie to rok wytężonej pracy! Nowe cele, które postawią sobie osoby spod tego znaku będą motorem napędowym do kolejnych działań. Dzięki takiej postawie Bliźnięta zdobędą bezcenne doświadczenie. Awans będzie w zasięgu ręki! Zdrowie Zatracone w pracy i w pędzie ku karierze Bliźnięta zapomną nieco o swoim zdrowiu. Efekt? W najlepszym wypadku będzie to tylko przemęczenie. Jeżeli jednak Bliźnięta zaczną ignorować sygnały wysyłane przez przepracowany organizm, może być znacznie gorzej...

Praca 2017 rok przyniesie Rakowi kilka problemów związanych z życiem zawodowym. Mimo, że niektóre będą się wydawać niezmiernie trudne, Rak nie straci rezonu i powoli, krok po kroku, rozprawi się ze wszystkimi przeciwnościami losu. Zdrowie Co prawda Raki będą czuć się w tym roku znakomicie, ale nie można zapominać o rutynowych badaniach kontrolnych. Dzięki nim sytuacja zostanie szybko opanowana, a Rak będzie jeszcze długo cieszyć się doskonałym zdrowiem!

LEW Uczucia Osoby urodzone pod tym znakiem zapragną uczuciowej stabilizacji. Lwy, które dotychczas nie wzięły ślubu, staną przed ołtarzem. Samotnicy znajdą swoją wymarzoną drugą połówkę. Warto jednak pamiętać, by w pierwszej fazie uczucia nie tracić całkiem głowy i nie iść na zbyt daleko idące kompromisy... Praca W 2017 roku Lwy powinny ostro wziąć się do pracy i podwyższyć swoje kwalifikacje. Pomoże w tym dodatkowy kierunek studiów czy kurs podnoszący

kompetencje. Ważne, by nie czekać na propozycje innych, lecz zawczasu samemu wziąć sprawy w swoje ręce! Zdrowie W tym roku Lew zacznie przykładać większą wagę do zdrowego trybu życia. Zmiana dotychczasowych nawyków, dieta, a może nowa aktywność fizyczna sprawią, że Lwy będą cieszyć się całkiem niezłym zdrowiem. I tak trzymać!

PANNA Uczucia W życiu uczuciowym czekają na Panny spore zawirowania. Wielka miłość przygaśnie, ktoś, kto jawił się jako przyjaciel, pokaże swoje drugie, odmienne oblicze. Zmiany, choć będą nieuniknione, w przyszłości okażą się jednak pozytywne. Jedno jest pewne – to będzie prawdziwy uczuciowy rollercoaster! Praca Niejedna zmęczona miłosnymi manewrami Panna będzie szukać ucieczki w pracę. Czy to dobra strategia? W pewnym sensie tak – przyniesie Pannie pozycję oddanego i sumiennego pracownika. Na dłuższą metę warto jednak wypracować sobie równowagę między życiem prywatnym a zawodowym... Zdrowie W pierwszej połowie roku Pannę nie opuszczą siły witalne. W drugiej zacznie jednak brakować energii. Nic dziwnego – przed osobami spod tego znaku stać będzie wiele wyzwań. Aby sprostać im wszystkim, Panny nie mogą zapomnieć o odpoczynku i regularnych badaniach kontrolnych!

016 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 16

12/12/2016 18:34:21

święta, święta WAGA Uczucia Wagi odczują w tym roku nieodpartą chęć podążania pod prąd. Indywidualizm zacznie być znakiem rozpoznawczym wielu osób urodzonych pod tym znakiem. Nawet osoby tworzące udany dotąd związek, zapragną odseparować się na chwilę od partnera i znaleźć oddech np. w niecodziennej pasji. Praca W sferze zawodowej czekać będzie wiele niespodzianek. Rozsądna Waga nie da się jednak zaskoczyć i do wielu tematów podejdzie z dużym dystansem. Taki wewnętrzny spokój bardzo się przyda... i być może zostanie doceniony przez przełożonych! Zdrowie Dla każdej Wagi nadchodzący rok będzie oznaczał zwrot w kierunku tematów związanych ze zdrowiem. Nie zawsze będzie to wynikiem problemów z tą sferą życia. Dzięki temu, Waga zyska większą świadomość i siłę pomocną w rozwiązywaniu codziennych problemów.

SKORPION Uczucia Uczucia Skorpiona zostaną wkrótce wystawione na próbę. Sporą winę za ten stan rzeczy będzie ponosić sam zainteresowany. Zaniedbywane przez niego osoby zaczną bowiem szukać pocieszenia gdzie indziej... Praca W 2017 roku Skorpion będzie funkcjonował na pełnych obrotach – rodzina wyssie z niego całą energię, ale załoga z pracy również nie odpuści! Osoby urodzone pod tym znakiem nie są znane z tego, by mogły ich pokonać takie trudności i z pewnością nie złożą broni! Zdrowie Na szczęście w całym tym zamieszaniu Skorpion nie straci rezonu i będzie trzymać rękę na pulsie – sprawy zdrowotne będą więc pod kontrolą. Dzięki temu Skorpiona nie zmogą groźniejsze problemy!

STRZELEC Uczucia Dzięki miłości Strzelec wreszcie spoważnieje i

zacznie powoli wybiegać myślami w przyszłość. Efekt to podjęcie ważnych postanowień związanych z życiem uczuciowym. Dla kogoś będzie to decyzja o zmianie stanu cywilnego, dla kogoś innego – myśl o powiększeniu rodziny. Ktoś inny całkiem zrewolucjonizuje swoje życie... Jedno jest pewne – będzie się działo! Praca Rok 2017 zapowiada się dla Strzelca naprawdę kusząco! Zwieńczone zostaną wysiłki sprzed ostatnich lat, a pracowitość wreszcie zostanie dostrzeżona. Uwaga – to nie będzie mile widziane wśród niektórych współpracowników, dlatego lepiej uważać na zawistników i plotkarzy! Zdrowie Nadchodzący rok przyniesie niestety sporo problemów zdrowotnych. Wszystkiemu winien będzie jednak stres i niepotrzebne nerwy. Warto więc nauczyć się trzymać emocje na wodzy i... cieszyć się dobrym zdrowiem!

KOZIOROŻEC Uczucia Nowy rok nie przyniesie Koziorożcowi szczęścia w miłości. Przed osobami spod tego znaku spiętrzyło się bowiem mnóstwo problemów. Jak rozwiążą się sprawy sercowe Koziorożcasporo zależy od tego, jak wiele będzie on w stanie poświęcić dla szczęścia... Praca Nadchodzący czas przyniesie Koziorożcowi wielkie spełnienie zawodowe. Osoby urodzone pod tym znakiem Zodiaku poczują ogromną potrzebę zaangażowania się w pracę. Wysiłek z pewnością się opłaci – w nowym roku Koziorożec odczuje bowiem większy niż w poprzednich latach napływ gotówki! Zdrowie Mnóstwo obowiązków, z którym zmagać się będą Koziorożce sprawi, że na bok odsunięte zostaną wszelkie kwestie związane ze zdrowiem. To poważny błąd, gdyż ignorowanie oznak przemęczenia i walki ze stresem sprawi, że organizm może się zbuntować, w wyniku czego wszelkie kuszące sprawy zawodowe przejdą Koziorożcowi koło nosa!

WODNIK

RYBY

Uczucia Wodnika czeka w nowym roku sporo zmian. Choć w wielu przypadkach wywrócą one życie osób spod tego znaku do góry nogami, nie trzeba się ich bać. Wszystko wskazuje bowiem na to, że jakaś z pozoru przelotna znajomość zostanie przekuta na poważny związek!

Uczucia Osoby żyjące w poważnych związkach muszą w tym roku uważać, by nie oddalić się zbytnio od swoich partnerów. Warto więc pamiętać, że największym wrogiem każdego związku jest bowiem obojętność.

Praca Pierwsza połowa 2017 roku nie wróży dla Wodnika wielkich zmian. Stabilizacja nie powinna jednak być nużąca. Rzetelnie wykonana, mrówcza praca zostanie bowiem wynagrodzona w drugiej połowie roku. Dodatkowe profity sprawią, że Wodnik pozwoli sobie na małe finansowe szaleństwo i spełnienie swoich najskrytszych pragnień. Zdrowie Na szczęście w tym roku Wodnik nie odczuje większych problemów zdrowotnych. Mimo to, osoby spod tego znaku zechcą zrobić coś dla poprawy swojej kondycji. Efekty będą zachwycać przyjaciół i wzbudzać zazdrość wśród wrogów!

Praca Ten rok zapowiada się naprawdę wyjątkowo! Ciekawe propozycje zawodowe co rusz będą docierać do Ryb, które mogą mieć spory dylemat związany z wyborem odpowiedniej oferty. Przed podjęciem decyzji, warto jednak „na chłodno” przeanalizować wszystkie korzyści, jakie może przynieść każda z propozycji. Zdrowie W tym roku Ryby nie unikną drobnych problemów zdrowotnych, które jednak powinny zostać szybko pokonane. Osoby spod tego znaku nie powinny też zapominać o choćby krótkim odpoczynku, dzięki któremu szybko zregenerowane zostaną siły – tak bardzo potrzebne w tym roku!

017 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 17

12/12/2016 18:34:22

święta, święta

POŚCIEL Z NADRUKIEM

HATCHIMALS

KLOCKI LEGO

KULTOWA HULAJNOGA

Mr Men (Marks&Spencer, £25)

Absolutny hit 2016 r. (Smyths, £59,99)

LEGO City ( John Lewis, £27,54)

Mini Micro Scooter (Mini Micro, £59,95)

marksandspencer.com

smythstoys.com

johnlewis.com

micro-scooters.co.uk

ŚWIĄTECZNE ONSIE

TABLET Amazon Fire w wersji dla dzieci (Amazon, £94,99)

Na zimne dni ( John Lewis, £22)

amazon.co.uk

johnlewis.com

SUPERWALIZKA

KSIĄŻKI

APARAT FOTOGRAFICZNY

Trunki Tipu Tiger (Trunki, £31,99)

Zestaw czytelnika dla 3–5latków (Amazon, £16,99)

VTech Kidizoom Duo (Entertainer, £41,59)

trunki.co.uk

amazon.co.uk

thetoyshop.com

NIEŚMIERTELNA GRA Węże i drabiny/Chińczyk ( John Lewis, £12) johnlewis.com

018 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 18

12/12/2016 18:34:26

święta, święta

10 NAJŚMIESZNIEJSZYCH I NAJBARDZIEJ KICZOWATYCH ŚWIĄTECZNYCH SWETRÓW Boże Narodzenie to czas radości. Brytyjczycy świętują z przymrużeniem oka, hołdując tradycji świątecznych swetrów. Im bardziej groteskowy sweter, tym lepiej. Sprawdź, co jest na czasie w tym roku i gdzie kupić pulower, dzięki któremu masz szansę wygrać biurowy konkurs na najbardziej absurdalny świąteczny strój.

DOBRY, BO TANI! Amazon, £7,50

Kto powiedział, że świąteczne swetry nosi się tylko w święta? Zabawa zaczyna się już 16 grudnia, kiedy to organizacja charytatywna Save the Children organizuje Christmas Jumper Day (więcej informacji: https:// christmasjumperday.org/). Biurowy błazen niewątpliwie uzna, że jego sweter Tesco Value jest najzabawniejszy i upewni się, że wszyscy inni uważają tak samo. Jeśli właśnie zrywasz boki ze śmiechu, prawdopodobnie w tym roku ta rola przypadnie właśnie tobie.

ŚWIĘTA NARODZENIA BOŻEGO Truffle Shuffle, £34,99

Dopóki wytwórnia Disney nie uzna, że zarobiła już wystarczająco dużo na Gwiezdnych Wojnach, możemy co roku liczyć na jeden nowy film z galaktycznej serii. Zamiast narzekać na kiczowate nowe poczynania Imperium, lepiej oddać się świątecznemu nastrojowi w obowiązkowym kuriozalnym sweterku z mistrzem Jodą. Uwaga: sweter jest ponadczasowy, więc z inwestycji mogą korzystać jeszcze twoje wnuki.

DLA ZAKOCHANYCH ASOS, £22

dać jak stereotypowa babcia ze świątecznego filmu z lat 70. XX wieku. Ozdobiony uroczym haftem z koniem na biegunach, jemiołą i bombkami kardigan nie wiadomo czemu został umieszczony w kategorii „ugly” (brzydkie).

Funky Christmas Jumpers, £39,99

Ciekawe, co takiego zrobiła Pani Mikołajowa, żeby sobie na to zasłużyć? Tradycyjnie przedstawiana jako urocza staruszka z talerzem ciasteczek tym razem przeszła zaskakującą metamorfozę.

CUKIERKOWY KICZ Cheesy Christmas Jumpers, £39,99

Truffle Shuffle, £49,99

Zainspirowany pudełkiem czekoladek (naprawdopodobniej Roses) supersłodki sweterek może przyprawić o zawrót głowy. Odradzamy zakładanie go do biura następnego dnia po firmowym świątecznym obiedzie w płynie. Niewątpliwie jednak wyróżnisz się w nim z nawet najbardziej kolorowego tłumu.

Dwuosobowy sweter świąteczny to jedyna opcja dla świeżo zakochanych par, albo… złośliwy pomysł na prezent dla wieloletnich małżonków. Dodatkowego smaczku dodaje wyjątkowo wyszukany żarcik wypisany na froncie.

PIĘKNY BRZYDAL Beyond Retro, £24

Za jedyne 24 funty możesz wyglą-

Next, £28

Naprawdę uroczy sweterek z wizerunkiem (I porożem) słynnego Rudolfa — tylko dla mężczyzn z dystansem do siebie i niezachwianym zaufaniem do partnerki.

IMPREZOWY

NA BOGATO

Jeśli w tym roku chcesz się wyróżnić z tłumu, postaw na sweter świąteczny, który spełnia wszystkie niezbędne warunki. Błysk? Tik! Żywe, niekoniecznie twarzowe kolory? Tik! Obowiązkowy obrazek świąteczny z wijącym się bluszczem i sznurem światełek? Tik! Prawdziwe światełka? Podwójny tik!

POGODA DLA… ROGACZY

DLA ŁAKOMCZUCHÓW Morrisons, £12

Święta to nie czas na odchudzanie! Jeśli masz odwagę ogłosić całemu światu, że jedzenie to twoim zdaniem największa przyjemność w życiu, zainwestuj w ten elegancki sweter — najlepiej w większym niż zwykle rozmiarze.

PRZYWRÓCIĆ ŚWIETNOŚĆ ŚWIĄT! eBay, £24,99

Dzisiejszy świat stanąłby na głowie, gdyby przedsiębiorcy z eBaya nie próbowali zbić fortuny na fali ostatnich wydarzeń. Uwaga: to opcja tylko dla odważnych!

019 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 19

12/12/2016 18:34:28

święta, święta

Sylwester w stylu Cały świat oszalał na punkcie Prosecco. Jeśli jesteś tradycjonalistą, zastąp włoskie gazowane wino francuskim szampanem. Jeśli w Twoich żyłach płynie gorąca krew, postaw na hiszpańską Cavę. Ale koniecznie powitaj nowy rok z buzującym koktajlem w ręku!

kieliszka, dodaj 10 listków mięty i ugnieć je na dnie. Dodaj dużo kruszonego lodu i rum. Wyciśnij sok z połowy limonki i dolej Prosecco do pełna. Wymieszaj i udekoruj cząstką limonki.

Pocałunek o północy

Spritz Aperol Granita

Składniki:

30 ml wódki 15 ml syropu jaśminowego 120 ml Prosecco

Składniki:

250 ml Aperol sok z 2 cytryn sok z 4 mandarynek 250 ml Prosecco plasterek cytryny do przybrania Przepis:

Wymieszaj razem Aperol, sok z cytryny, mandarynek i Prosecco. Wylej napój na półmisek i włóż do zamrażarki. Po 30 minutach wyjmij półmisek i wymieszaj napój, skrobiąc go widelcem. Włóż naczynie z powrotem do zamrażarki i potwórz procedurę po kolejnych 30 minutach, a później jeszcze dwukrotnie. Przełóż skrystalizowany napój do kieliszków i udekoruj cytryną.

Prosecco Cooler W każdej szklance umieść plasterek cytryny, plasterek ogórka, miętę i kostki lodu. Dodaj 20 ml Aperolu, 60 ml Prosecco, 40 ml gazowanej wody i odrobinę soku z cytryny.

Nectarini Składniki:

1 butelka wytrawnego Prosecco 3 nektarynki schłodzone kieliszki Przepis:

Obierz i pokrój nektarynki, a następnie przeciśnij je przez drobne sitko. Uzyskasz miseczkę

Przepis:

„purée” z nektarynek bez pestek. Włóż po dużej łyżce tego purée na dno każdego kieliszka (do 1/3 wysokości) i dodaj Prosecco.

Prosecco z szałwią i imbirem Składniki:

Składniki:

15 ml świeżo wyciśniętego soku z granatu 15 ml świeżego soku z grapefruita Prosecco plasterek grapefruita i ziarenka granatu do udekorowania

Wiśniowy raj

Przepis:

Składniki:

Wymieszaj sok z granatu i grapefruita. Wlej do kieliszka i dopełnij Prosecco.

60 ml likieru Luxardo Maraschino 60 ml Campari 2 łyżeczki soku z wiśni ½ butelki Prosecco 2 wisienki

2 szklanki wody 2 szklanki cukru 2 pęczki świeżej szałwii, posiekanej 2 łyżki startego świeżego imbiru butelka Prosecco

Prosecco Mojito

Przepis:

Składniki:

W rondlu ustawionym na ogniu rozmieszaj wodę z cukrem, aż cukier się rozpuści. Kiedy syrop się zagotuje, zdejmij garnek z ognia i dodaj szałwię i imbir. Przykryj rondel i schłodź syrop do temperatury pokojowej (ok. 2–3 godz.). Przechowuj w lodówce. Wlej do kieliszka odrobinę syropu (zależy od tego, jak bardzo lubisz słodycze) i dolej do pełna Prosecco. Udekoruj świeżą szałwią.

230 ml wody 230 g białego cukru duża garść świeżej mięty kruszony lód 45 ml białego rumu ½ świeżej limonki i cząstki do dekoracji schłodzone Prosecco

Prosecco z granatem i grapefruitem

Posmaruj brzegi kieliszka sokiem z cytryny i zanurz go w połowie w cukrze, a w połowie w nasionach lawendy. Dodaj wódkę i syrop, dolej do pełna schłodzone Prosecco.

Przepis:

Zrób syrop miętowy — zagotuj w garnku wodę, dodaj cukier i rozmieszaj. Zdejmij garnek z ognia i dodaj ok. 20 listków mięty. Odstaw do ostygnięcia i przelej do butelki. Syrop możesz przechowywać w lodówce do dwóch tygodni. Wlej dwie łyżeczki syropu do

Przepis:

Wlej po połowie likieru i Campari do dwóch kieliszków. Dodaj po łyżeczce soku wiśniowego. Dopełnij kieliszki Prosecco i udekoruj wisienkami deserowymi.

Fleur 75 Składniki:

60 ml ginu Bombay Sapphire z różą 22 ml syropu z bazylii i pieprzu 22 ml soku z cytryny 45 ml Prosecco Przepis:

Wymieszaj w wypełnionym do połowy lodem shakerze gin, syrop i sok z cytryny. Dodaj Prosecco i przez sitko wlej napój do schłodzonego kieliszka. Udekoruj świeżymi ziarnami pieprzu.

020 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 20

12/12/2016 18:34:30

święta, święta

Transport w święta

Piątek 23 grudnia  TfL Rail: kursuje wg rozkładu do 23:00, później zredukowana liczba połączeń  pozostałe środki transport kursują bez zmian

Sobota 24 grudnia  Metro: kończy kursowanie ok. 23:30, brak nocnych kursów, stacja Charing Cross zamknięta do 05:30  Autobusy: kończą kursowanie o północy, linie nocne nie kursują  London Overground: kończy kursowanie ok. 21:30, zamknięte odcinki Romford - Upminster, Gospel Oak Barking  National Rail: pociągi z Paddington kursują z Ealing Broadway  Heathrow Airport:

brak połączeń National Rail z Heathrow Airport  DLR: kończy kursowanie o ok. 22:50  TfL Rail: autobusy zastępcze między Chadwell Heath i Shenfield. Na pozostałej trasie pociągi co 15 minut do 22:00  Tramwaje: zredukowana liczba kursów po 18:00. Ostatnie kursy wg rozkładu jazdy  Tramwaje wodne: kończą kursowanie wcześniej na liniach RB1 i RB1X, niedzielny rozkład jazdy na linii RB4, zamknięte linie RB2 i RB6  Emirates Air Line: czynna 08:00 - 20:00  Taxi: dodatkowa opłata £4 za kursy po 20:00  Congestion Charge nie obowiązuje

Niedziela 25 grudnia  Komunikacja miejska nie kursuje  Taxi: dodatkowa opłata £4 za kurs

Poniedziałek 26 grudnia

Wtorek 27 grudnia

 Metro: zaczyna kursowanie ok. 07:45 wg niedzielnego rozkładu jazdy, zamknięte odcinki linii District, Circle, Waterloo & City oraz Bakerloo  Autobusy: niedzielny rozkład jazdy  London Overground: nie kursuje  National Rail: zmieniony rozkład jazdy  Heathrow Airport: brak połączeń National Rail z Heathrow Airport  DLR: kursuje co 10 minut  TfL Rail: nie kursuje  Tramwaje: niedzielny rozkład jazdy z rozpoczęciem i zakończeniem kursów jak w dni robocze, linia 4 nie kursuje  Tramwaje wodne: nie kursują  Emirates Air Line: czynna 08:00 - 23:00  Taxi: dodatkowa opłata £4 za kurs  Congestion Charge nie obowiązuje

 Metro: niedzielny rozkład jazdy z rozpoczęciem i zakończeniem kursów jak w dni robocze, zamknięte odcinki linii District i Circle  Autobusy: w dzień niedzielny rozkład jazdy, w nocy rozkład jazdy jak w dni robocze  London Overground: sobotni rozkład jazdy, zamknięte odcinki Romford - Upminster, Gospel Oak - Barking  National Rail: pociągi z Paddington kursują z Ealing Broadway  Heathrow Airport: brak połączeń National Rail z Heathrow Airport  DLR: sobotni rozkład jazdy  TfL Rail: nie kursuje, autobusy zastępcze kursują między Liverpool Street a Shenfield  Tramwaje: niedzielny rozkład jazdy z rozpoczęciem i zakończeniem kursów jak w dni robocze, linia 4 nie kursuje  Tramwaje wodne: jeden prom na przeprawie Woolwich

021 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 21

12/12/2016 18:34:33

święta, święta Ferry, weekendowy rozkład jazdy na liniach RB2 i RB4  Emirates Air Line: czynna 08:00 - 23:00  Taxi: dodatkowa opłata £4 za kurs  Congestion Charge nie obowiązuje

Środa 28 grudnia  Metro: sobotni rozkład jazdy, zamknięte odcinki linii District i Circle  Autobusy: w dzień sobotni rozkład jazdy, w nocy rozkład jazdy jak w dni robocze  London Overground: sobotni rozkład jazdy (oprócz odcinka Liverpool Street), zamknięte odcinki Romford Upminster, Gospel Oak - Barking  National Rail: pociągi z Paddington kursują z Ealing Broadway  Heathrow Airport: brak połączeń National Rail z Heathrow Airport  DLR: sobotni rozkład jazdy  TfL Rail: kursuje co 15 minut, autobusy zastępcze między Chadwell Heath a Shenfield  Tramwaje: sobotni rozkład jazdy z rozpoczęciem i zakończeniem kursów jak w dni robocze  Tramwaje wodne: jeden prom na przeprawie Woolwich Ferry, nie kursuje linia RB1X  Congestion Charge nie obowiązuje

Czwartek 29 grudnia  Metro: sobotni rozkład jazdy, zamknięte odcinki linii District i Circle  Autobusy: w dzień sobotni rozkład jazdy, w nocy rozkład jazdy jak w dni robocze  London Overground: sobotni rozkład jazdy (oprócz odcinka Liverpool Street), zamknięte odcinki Romford Upminster, Gospel Oak - Barking  National Rail: pociągi z Paddington kursują z Ealing Broadway  Heathrow Airport:

brak połączeń National Rail z Heathrow Airport  DLR: sobotni rozkład jazdy  TfL Rail: kursuje co 15 minut, autobusy zastępcze między Chadwell Heath a Shenfield  Tramwaje: sobotni rozkład jazdy z rozpoczęciem i zakończeniem kursów jak w dni robocze  Tramwaje wodne: jeden prom na przeprawie Woolwich Ferry, nie kursuje linia RB1X  Congestion Charge nie obowiązuje

 Congestion Charge nie obowiązuje

Sobota 31 grudnia W związku z imprezą na powitanie Nowego Roku nad Tamizą w rozkładach jazdy wszystkich środków transport po południu zostaną wprowadzone dodatkowe zmiany.

 Congestion Charge nie obowiązuje, zamknięta część dróg w centrum Londynu

Niedziela 1 stycznia  Metro: ograniczone kursy po godz. 12:00  London Overground: zamknięte odcinki Romford – Upminster oraz Gospel Oak – Barking  National Rail: zmieniony rozkład jazdy  DLR: nocny rozkład jazdy do godz. 10:00  TfL Rail: kursuje co 15 minut, autobusy zastępcze między Chadwell Heath a Shenfield  Tramwaje: nie kursuje linia 4  Tramwaje wodne: nie kursuje Woolwich Ferry i linia RB6  Taxi: dodatkowa opłata £4 za kurs  Rowery: nieczynna część stacji dokujących  Congestion Charge nie obowiązuje

Poniedziałek 2 stycznia Piątek 30 grudnia  Metro: sobotni rozkład jazdy, zamknięte odcinki linii District i Circle  Autobusy: w dzień sobotni rozkład jazdy, w nocy rozkład jazdy jak w dni robocze  London Overground: sobotni rozkład jazdy (oprócz odcinka Liverpool Street), zamknięte odcinki Romford Upminster, Gospel Oak - Barking  National Rail: ograniczone połączenia z/do Heathrow Airport i z/do Paddington  DLR: sobotni rozkład jazdy  TfL Rail: kursuje co 15 minut, autobusy zastępcze między Chadwell Heath a Shenfield  Tramwaje: sobotni rozkład jazdy z rozpoczęciem i zakończeniem kursów jak w dni robocze  Tramwaje wodne: jeden prom na przeprawie Woolwich Ferry, nie kursuje linia RB1X

 Metro: kursuje przez całą noc, niektóre stacje zamknięte  Autobusy: sobotni rozkład jazdy, zmienione trasy w centrum Londynu, niektóre linie kursują przez całą dobę  London Overground: sobotni rozkład jazdy, zamknięte odcinki Romford – Upminster oraz Gospel Oak – Barking, niektóre odcinki obsługiwane przez całą dobę  National Rail: zmieniony rozkład jazdy  DLR: kursuje przez całą dobę  TfL Rail: kursuje co 15 minut (także w nocy), autobusy zastępcze między Chadwell Heath a Shenfield  Tramwaje: kursują przez całą dobę  Tramwaje wodne: nie kursuje linia RB6, wcześniej kończą kursowanie linie RB1 i RB1X  Rowery: nieczynna część stacji dokujących  Taxi: dodatkowa opłata £4 za kurs po godz. 20:00

 Metro: sobotni rozkład jazdy  Autobusy: w dzień niedzielny rozkład jazdy, w nocy rozkład jazdy jak w dni robocze  London Overground: sobotni rozkład jazdy, zamknięte odcinki Romford – Upminster oraz Gospel Oak – Barking,  National Rail: zmieniony rozkład jazdy  DLR: sobotni rozkład jazdy  TfL Rail: kursuje co 15 minut, autobusy zastępcze między Chadwell Heath a Shenfield  Tramwaje: niedzielny rozkład jazdy, linia 4 nie kursuje  Tramwaje wodne: jeden prom na przeprawie w Woolwich, nie kursuje linia RB6, weekendowy rozkład jazdy na liniach RB2 i RB4  Taxi: do 06:00 dodatkowa opłata £4 za kurs  Rowery: nieczynna część stacji dokujących  Emirates Air Line: czynna 08:00 - 23:00  Congestion Charge nie obowiązuje

022 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 22

12/12/2016 18:34:37

święta, święta

POKOLORUJ OBRAZEK

023 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 23

12/12/2016 18:36:44

święta, święta

024 swieta 2016 CS3 FINAL PART 2.indd 24

12/12/2016 18:36:47

063

665-MAKIETA 3 44-67.indd 63

12/12/2016 18:37:25

064

CAFÃ&#x2030; COOLTURA ZDROWIE I URODA

665-MAKIETA 3 44-67.indd 64

12/12/2016 18:37:27

065

665-MAKIETA 3 44-67.indd 65

12/12/2016 18:37:30

066

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA Najsilniejsze naturalne antyoksydanty

Antyoksydanty w twoim jadłospisie Oprac. Ewa Wojtaszek – dietetyk, Gabinety Dietetyczne Bonne Sante

Aby cieszyć się dobrym zdrowiem, pięknym wyglądem i młodością jak najdłużej, niezbędne jest dostarczanie organizmowi antyoksydantów, które spowalniają proces starzenia się i w naturalny sposób bronią przed skutkami czynników środowiskowych. Organizm człowieka wytwarza substancje o działaniu antyoksydacyjnym, ale wraz z wiekiem ich poziom ulega znacznemu obniżeniu, dlatego warto wzbogacić dietę o te składniki.

Antyoksydanty, a wolne rodniki

Antyoksydanty, inaczej zwane przeciwutleniaczami, to związki chemiczne hamujące proces utleniania substancji oraz usuwające z organizmu człowieka nadmiar wolnych rodników. Przykładem antyoksydantu jest kwas askorbinowy (popularna witamina C), witamina A i E, beta-karoten, koenzym Q czy pierwiastki, takie jak cynk i selen. Wolne rodniki produkowane są podczas zachodzących przemian metabolicznych w organizmie. Te bardzo aktywne 665-MAKIETA 3 44-67.indd 66

cząsteczki spełniają ważne funkcje np. biorą udział w prawidłowej reakcji zapalnej, jednak wytwarzane w nadmiernej ilości stają się zagrożeniem.

Stres oksydacyjny – czym jest?

W warunkach prawidłowych organizmu istnieje równowaga pomiędzy wytwarzaniem wolnych rodników, a ich zwalczaniem przez przeciwutleniacze. Stan, w którym zostaje zaburzona ta równowaga i w organizmie zaczynają przeważać wolne rodniki nad antyoksydantami nazywamy stresem oksydacyjnym. Na zwiększone wytwarzanie wolnych rodników ma wpływ zanieczyszczone środowisko, stres, palenie papierosów, niektóre leki, nadmierne promieniowanie UV, długotrwałe stany zapalne, a także spożywanie żywności niskiej jakości i bogatej w konserwanty. W przypadku znacznego niedoboru antyoksydantów zostają uszkodzone komórki organizmu, co może przyczynić się do rozwoju wielu chorób, na przykład miażdżycy, udarów mózgu, chorób serca, cukrzycy, nowotworów czy chorób zwyrodnieniowych i zapalnych stawów. Przedłużający się stres oksydacyjny działa destrukcyjnie na organizm i przyśpiesza procesy starzenia się.

Aby właściwie zadbać o swój układ antyoksydacyjny, a tym samym pozytywnie wpłynąć na swoje zdrowie i samopoczucie, należy stosować dietę bogatą w antyutleniacze. W codziennym jadłospisie powinny znaleźć się: – witamina C zawarta w świeżych owocach i warzywach, szczególnie w owocach o ciemnym, czerwonym i fioletowym zabarwieniu np. aronia, borówki amerykańskie, granat, czarne porzeczki, jeżyny, winogrona czerwone, żurawina, wiśnie, maliny, owoce dzikiej róży, jabłka, grejpfrut, pomarańcza, natomiast w warzywach tj.: burak ćwikłowy, czerwona kapusta, sałata, szpinak, brokuły, brukselka, natka pietruszki, papryka, kalafior, zielony groszek, cebula, czosnek, seler; – witamina E, której źródłem będą kiełki pszenicy. Znajdziemy ją też w olejach roślinnych, makaronach, razowym pieczywie, kaszach, rybach morskich, mleku; – rośliny strączkowe dostarczające cynk; – selen zawarty przede wszystkim w pestkach dyni, orzechach brazylijskich, zarodkach pszennych lub otrębach; – beta-karoten, którego najwięcej mają żółte, czerwone, pomarańczowe owoce i warzywa (także ciemnozielone liściaste); – likopen zawarty głównie w czerwonych pomidorach, ale również w arbuzach i czerwonych grejpfrutach. Innymi naturalnymi antyoksydantami są zielona i czerwona herbata, czerwone wino, świeże zioła i przyprawy np. cynamon, goździki, imbir, bazylia, oregano oraz koenzym Q10, który powszechnie stosowany jest w przemyśle kosmetycznym. «

Czy wiesz, że… Jeśli palisz, musisz dostarczać trzy razy więcej witaminy C niż niepalący, ponieważ substancje smoliste, które docierają do płuc wraz z papierosowym „wdechem” zawierają bardzo dużą ilość wolnych rodników. Szkodliwe oksydanty zawarte w dymie tytoniowym niszczą przeciwutleniacze zawarte we krwi, co sprzyja wystąpieniu stresu oksydacyjnego.

12/12/2016 18:37:34

Neuromobilizacja: Terapia manualna z nerwowej strony

ilka lat temu na jednym z kursów z Terapii Manualnej usłyszałem ciekawą historię o tym, jak ciało człowieka reaguje na bodźce zewnętrzne. Wszyscy na sali z zapartym tchem słuchali o czasach kamienia łupanego, kiedy człowiek cały czas musiał zmagać się z różnymi fizycznymi przeszkodami: krzaki, skały, temperatura. Wszystkie bodźce średniej siły nie powodowały dużych zmian w ustroju, za to te skrajne miały bardzo konkretne działanie. Można by to porównać do delikatnego i czułego dotyku matki czy uderzenia maczugą. Neuromobilizacje to bardzo delikatne bodźce. Jest metoda terapii stosowana przez niektórych fizjotera-

665-MAKIETA 3 44-67.indd 67

peutów oraz terapeutów manualnych w celu normalizowania stanu tkanek. Ruchy wykonywane przez terapeutę, delikatny i precyzyjny dotyk, rozluźniają konkretne nerwy i są prawie niedostrzegalne dla osoby obserwującej. Terapeuta z dużą wrażliwością działa na struktury nerwowe, tak aby poruszyć wybranym przez siebie nerwem bezpośrednio w zajętym chorobowo miejscu. Najczęściej zadawanymi pytaniami przez pacjentów o neuromobilizacjach są: 1. Dlaczego te zabiegi są takie skuteczne? 2. Czym różnią się neuromobilizacje od innych metod terapii manualnej?

067

3. W jakich sytuacjach, objawach można je wykorzystać? Neuromobilizacja różni się przede wszystkim od innych terapii tym, że działamy poprzez układ nerwowy. W przypadku wystąpienia urazu, przeciążenia, uszkodzenia tkanek, czy stanu zapalnego naturalną reakcją organizmu jest skoncentrowanie energii w tym miejscu. Najczęściej to miejsce puchnie, staje się bolesne i w wypadku stanu zapalnego - ciepłe. Zbierające się tam płyny uciskają na nerwy i inne tkanki, a zatrzymanie krążenia w tych miejscach, prowadzi do niedotlenienia i bolesności. Poruszając nerwem w tym obszarze powodujemy z jednej strony jego uwolnienie, a z drugiej wydzielanie substancji działających przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Te substancje przyśpieszają proces leczenia i powodują powrót do naturalnego stanu rzeczy. Charakterystyczną cechą tej metody jest również to, że mechanicznie działamy jak najdalej od problemu. Na przykład uwięźnięcie nerwu w szyi uwalniamy poprzez prace z kończynami dolnymi czy ramionami. Oto sekret skutecznej neuromobilizacji. Możliwości wykorzystania narzędzi dostępnych w tej metodzie jest bardzo dużo. Najczęstszymi problemami z jakimi zgłaszają się do mnie osoby są: rwa kulszowa, udowa czy ramienna, bóle głowy, migreny, bóle korzeniowe, zespoły przeciążeniowe. Jeżeli chociaż jeden z wymienionych stanów Cię dotyczy, to serdecznie zapraszam. Pomogę Ci!

Pozdrawiam serdecznie Janusz Tympalski Fizjoterapeuta/ Terapeuta Manualny

12/12/2016 18:37:35

068

OGŁOSZENIA DROBNE

JAK ZAMIEŚCIĆ U W A G

A ! ! !

RESIE ŚWIATECZNYM OK EN SZ LO OG IA AN OW JM ZY PR U IN RM TE A ZMIAN

OGŁOSZENIE Uprzejmie informujemy ze w związku ze zbliżającymi się Świętami Bożego Narodzenia wszystkie ogłoszenia na wydanie które ukaże się 24/12 przyjmowane będę do poniedziałku 19/12 do 9.00, natomiast wszystkie ogłoszenia na wydanie które ukaże się 31/12/2016 przyjmowane będą do czwartku 22/12 do godziny 9.00. Życzymy Wesołych Świąt

sms

SMS:

81616

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Kody działów: mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

UWAGA!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

665-MAKIETA 4 68-91.indd 68

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania do wynajęcia

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07833667493

> Arnos Grove, N11 2RB, Pokoj dwojka dla jednej osoby £105/tydz. plus prad i gaz. Blisko stacji metra. Dostepne od 20.11 – 07436792779 > Bounds green - dwojka dla jednej osoby - 105 plus prad i gaz do metra 10min , duza kuchnia , living , lazienka z wanna , ogrod 07756340316 > Duża jedynka, bardzo dobre warunki. Kuchnia z pełnym wyposażeniem. Osoby szanujące czystość i spokój oraz bez nałogów. Rachunki wliczone. Tygodniowy depozyt. 07912356260 > East Ham wynajme duzy pokoj dla 2 osob w domu jest ogród, internet TVP Cena do uzgodnienia - tanio moze tez byc jako 1os blisko metra tel. 07852329777 > Edmonton, N17 8EE, Pokoj dwojka, £120/tydz plus prad i gaz do podzialu. Dom z ogrodem, duza kuchnia, lazienka z wanna, internet. 07756340316.

> Edmonton, N9 8RX, 2 Bedroom Flat,£1300/miesiecznie + rachunki. 1 pojedyncza oraz 1 podwojna sypialnia, salon z kuchnia i jadalnia oraz 2 lazienki. Dostepne od 18/12/16. 02088851890 > Harrow, duzy pokoj / dwojka dla jednej osoby.07976931529 > Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272 > Ilford Witam mam 2 osobowy pokój do wynajęcia duzy ładny umeblowany wolny od zaraz na Ilford z internetem ogrodem w 3bedroom mieszkaniu blisko stacji barking 07722943946 > Ilford wynajmę pokój dla pary, bardzo dobre warunki 135£ tyg plus depozyt, wszystkie rachunki wliczone w cene. zapraszam tel 07964537030 > Isleworth do wynajęcia pokój 1-os(duzy).na Isleworth, dla spokojnej osoby, w domu malo osób, dobra lokalizacja..cena;110£ tyg + 1tydz.depozyt (rachunki wliczone) tel:07840485673 > Manor House, N15 3AH, Studio. £720/mies (council wliczony). Podwojna sypialnia,

12/12/2016 18:42:17

069 przechodnia kuchnia, lazienka z prysznicem. Parter. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07436582103, 07715677401.

> Tottenham Hale do wynajęcia jedynka dla mężczyzny od 18 grudnia 3min do metra Tottenham Hale.tel.07875582230.Iwona

> Morden jedynka na Morden, 2 os. na domu, internet, miejsce parkingowe, cena £120. Dzwon Ewa 07427680607/ 07517721630

> Umeblowana dwójka z łazienką i własną lodówką w domu z ogrodem, Duża kuchnia w pełni i wyposażona. W domu mieszka tylko

> Muswell Hill, N10 1ET,

Studio.£760/miesiecznie + elektryka. Podwojny pokoj z aneksem kuchennym, osobno prysznic z toaleta. Dostepne od 08/12/16.02088851890

małżestwo z 5 letnim dzieckiem. 07927062219

> Wood Green, N17 7QB, 3 bed dom - £1800/mies. 3 duze sypialnie,

> Perivale pokoj dwuosobowy (£120) i jednoosobowy (£75) w spokojnym domu na Perivale. internet oraz polska telewizjia. 8 minut pieszo od stacji metra 07738490020 > Pokoj dwojka w spokojnym domu N22 8YA. Dobra komunikacja. £145 dla 2 osob wszystkie rachunki wliczone, dla 1 osoby do uzgodnienia. Dostepne od zaraz 07922243165

lazienka z wanna, przechodni salon, kuchnia, ogrod. Blisko park. 02088851890, 07436582103, 07715677401

> Wynajme piekny, duzy dom mozliwosc wynajecia rowniez na pokoje. 3 dwojki i 1 jedynka. Wlasny

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

ogrod i podjazd. Pokoje od £450 dom £1900 Wiecej info pod nr tel 07854657004

> Seven Sisters, N17 6DG, Pokoje duze jedynki od £100-£115/ ty plus rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami,wspolna kuchnia, lazienki.Dostepne od zaraz. 07436792779.

> Wynajmę pokój dwuosobowy pomiędzy Isleworth a Twickenham, dla pary za 150, dla 1 osoby do uzgodnienia. Autobusy 267,110, 481, H20. Blisko Asda, Tesco, TK

> Stockwell wynajme miejsce w

pokoju dla mężczyzny Tel.07940186730 lub 07448409376 po 16-tej

> Stockwell. Wynajme miejsce w

pokoju we flacie czystym i spokojnym, 5 min. od st.metra, tel.07748348973 po 17.00-tej.

> Tottenham - dwojka w cenie 115 - plus prad i gaz , dom z ogrodem , niedaleko metra ,kuchnia , lazienka z wanna 07756340316 > Tottenham - pokoj dwojka dla jednej osoby w cenie 105 plus prad i gaz - dom z ogrodem , mala kuchnia , lazienka z wanna 07756340316

665-MAKIETA 4 68-91.indd 69

max. +447741350952

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Zatrudnię na stale doświadczonego hydraulika Gas Safe z narzędziami i vanem. Proszę o kontakt osoby chętne i nie bojące się pracy. £20 - £24 na godzinę. 02035198708

12/12/2016 18:42:18

070

OGŁOSZENIA drobne

W związku z rozwojem piekarni w Londynie poszukujemy doświadczonych cukierników i piekarzy do pracy. Zainteresowanych prosimy o przesyłanie CV na adres: praca@ polishvillagebread. co.uk

020 8864 7146/07704 494219.

> Zatrudnie pracownika ogolnobudowlanego. Budowy na terenie Londynu. Prosze o kontakt

szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

na nr 07984674954.

> Praca w hotelu.Kontrakt.£7.20£7.70 /h. Praca dostepna od zaraz. Przeslij swoje Cv z numerem

Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342

praca

> Elektryk-Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety.Tel.07707717053

telefonu na email:zuzanna. kawecka@omnifm.com

> Praca w 4* hotelu na stanowisku Room Attendant. Wymagania: stopien podstawowy -umiejętność pracy w zespole housekeepingvacancies@gmail.com

> Piekarz kolo Bristolu od zaraz. Stawka £8.75 na godz. 45 godz tyg.

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Zmiany: 11:00 – 20:00. Sobota wolna. Pokoj £70 na tydzien.

> Szukam pracy jako pomoc

muraza malarza lub tereny zieleni można i przeprowadzki utr nin Rafał bez nałogów Clapton rafalkucharz65@gmail.com 07466063971

> Sklep Kredens Geenford zatrudni

wymagane doświadczenie zawodowe w Polsce lub GB, praca na stale. CV na mail: office@fenixltd.

> Busy Fish and Chip shop in Sudbury Hill, Harrow requires staff; experience in fast food and good spoken English required. Call Panos

665-MAKIETA 4 68-91.indd 70

rowniez elektryke storarke hydraulike itp) z vanem i wlasnymi narzedziami szuka pracy tel 07873608707

> Malarz szuka pracy . Mam wszystkie papiery . Tel – 07522285402

co.uk

> Nawiaze współprace z

> Mężczyzna 33 letni ,spokojny ,uczciwy , bez nałogów szuka pracy. Tel – 07522285402

dziewczyna z polud-wschod. czesci Londynu do pracy w serwisie sprzątający. Wynagrodzenie £8/h Zapraszam osoby uczciwe i z doświadczeniem. 07709881161

> Omni Facilities Otwarty Dzien! Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

> Poszukuje pracy na cene jako profesjonaly instalator lazienek i kuchni. Posiadam narzedzie i samochód. 07405956902 > Malarz dekorator (wykonuje

sprzedawcy osobe dyspozycyjna,

Praca Dodatkowa. Zatrudnię kierowcę najlepiej z własnym vanem do dystrybucji polskiego tygodnika na terenie Londynu. Praca w godzinach nocnych - 1-2 razy w tygodniu, załadunek w okolicach Wembley. marlena@ cooltura.co.uk 07884 255 551

> Handymen szuka pracy, naprawi i wyremontuje wszystko co chcesz. Szybko, profesjonalnie i w rozsądnej cenie. Potrzebujesz dzwon do Bogdana 07981750292

CV:adres eclpraca@tiscali.co.uk

do pracy w sklepie na stanowisko

3 Albion Court,W6 0QT,12/12/16, 9-17.30.Poszukujemy personelu sprzatajacego do pracy w hotelu, stawka 7.20-7.70/h. Zapraszamy!! 02087411190

> Zatrudnie fryzjera-fryzjera damsko meskiego na Whitton 07714616174

> Malarz szuka pracy. Bez nalogow, spokojny 33 lata. Konto, CSCS, NIN, UTR. Tel 07522285402

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

-przyjemne obycie -język angielski-

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

wlasne narzędzia doswiadczenia I solidnosc 07562086772 Krzysztof

> Pomocnik budowlany podejmie prace. Karta CSCS i wszystkie dokumenty . Tel – 07522285402 > Hydraulik Corgi gas safe szuka pracy naprawa montaz boilerow kominki megaflo central heating power flush Certyfikaty Domestic Commercial Catering 07545707457 > Elektryk. Instalacje domowe i

przemyslowe. Brytyjskie uprawnienia, wlasnie narzedzia i samochod dostawczy. Takze podstawowa hydraulika. Tel. 07726141296

> Malarz decorator szuka zlecen

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Panna mieszkam w Polsce szukam bezdzietnego kawalera domatora 37-43 lat z kraju lub zagranicy powyzej 175 cm n a stałe lawenda76@op.pl > Szukam normalnej kobiety. Kawaler 40 lat. 07503108443

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Polskie Kursy Kosmetyczne, 5 dniowy kurs Stylizacji Paznokci tylko £429, Przedłużania rzęs, Przedłużania, Włosów, MakeUpu – Akredytowane Certyfikaty 0784-920-3526 Szczegóły Na www. polskiekursy.co.uk

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Wyjazd na święta. Londyn -łódź 18.12. powrót 08-01. dwa wolne miejsca. 07596512303 > Londyn - Łódź 18-12 powrót 08-01. dwa wolne miejsca. 07596512303

12/12/2016 18:42:18

071

665-MAKIETA 4 68-91.indd 71

12/12/2016 18:42:19

072

OGŁOSZENIA drobne

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Sprzedam volvo V40 2.0 16V sport z 2003 roku. Kolor granatowy. Auto do naprawy. Nowe klocki, tarcze,opony oraz wymienione górne mocowanie. Serdecznie zapraszam. 07749780491 > Witam. Sprzedam książki,

większość nowe tylko raz czytane. Głównie Moccia, Zafon i King. Doskonały prezent na święta za jedyne 5 funtów. Serdecznie zapraszam. 07823434901

> Podreczniki,cd i slowniki do nauki hiszpanskiego, francuskiego, wloskiego, niemieckiego. nowe. tanio. tel. 07523510272 > Sprzedam business w Londynie Sklep Polski Na Bow 07821285184

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane. Tanio, szybko, profesjonalnie. Akty urodzenia, małżeństwa, świadectwa, dyplomy, medyczne, prawnicze. Konsulat, USC, NARIC, sądy. Strona: www.tlumaczenia24. co.uk Email: biuro@ tlumaczenia24.co.uk 07770903430

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

665-MAKIETA 4 68-91.indd 72

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

telewizja satelitarna

£1

SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

auto-moto

NC+, Polsat – na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten – to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel: 02088101577, Instalacje: 07779631401 Zapraszamy

Oferujemy szeroki zakres usług: serwisowanie i mechanika samochodowa, blacharka i lakiernictwo, przyciemnianie szyb, nabijanie klimatyzacji i ozonowanie wnętrza. www.PolskiWarsztat. London Facebook : Polski Warsztat Samochodowy Londyn bestpricegarage @live.co.uk tel 02070419680

12/12/2016 18:42:21

073

665-MAKIETA 4 68-91.indd 73

12/12/2016 18:42:23

074

OGŁOSZENIA

665-MAKIETA 4 68-91.indd 74

12/12/2016 18:42:25

075

665-MAKIETA 4 68-91.indd 75

12/12/2016 18:42:27

076

OGŁOSZENIA drobne + Usługi

665-MAKIETA 4 68-91.indd 76

12/12/2016 18:42:30

077

665-MAKIETA 4 68-91.indd 77

12/12/2016 18:42:34

078

OGŁOSZENIA INNE

665-MAKIETA 4 68-91.indd 78

12/12/2016 18:42:36

079

665-MAKIETA 4 68-91.indd 79

12/12/2016 18:42:38

080

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

665-MAKIETA 4 68-91.indd 80

12/12/2016 18:42:39

081

665-MAKIETA 4 68-91.indd 81

12/12/2016 18:42:42

082

665-MAKIETA 4 68-91.indd 82

12/12/2016 18:42:44

083

665-MAKIETA 4 68-91.indd 83

12/12/2016 18:42:47

084

OGŁOSZENIA budownictwo

665-MAKIETA 4 68-91.indd 84

12/12/2016 18:42:49

085

665-MAKIETA 4 68-91.indd 85

12/12/2016 18:42:52

086

OGŁOSZENIA budownictwo

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

665-MAKIETA 4 68-91.indd 86

12/12/2016 18:42:53

087

665-MAKIETA 4 68-91.indd 87

12/12/2016 18:42:55

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

665-MAKIETA 4 68-91.indd 88

12/12/2016 18:42:57

089

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

665-MAKIETA 4 68-91.indd 89

12/12/2016 18:42:58

090

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

665-MAKIETA 4 68-91.indd 90

12/12/2016 18:43:00

091

665-MAKIETA 4 68-91.indd 91

12/12/2016 18:43:01

Fot. www.cev.lu

092

SPORT Siatkówka

CEV Challenge Cup: Fino Kaposvar wygrywa z IBB Polonią Londyn Podczas pierwszego, historycznego meczu w CEV Challenge Cup IBB Polonii Londyn, który reprezentowały dwa pokolenia angielskiej siatkówki, nie udało się pokonać przeciwnika. Drużyna FINO Kaposvar SE wygrała na własnym parkiecie 3:0 (25:21, 25:18, 25:20). Węgierski klub zadbał o oprawę widowiska i atmosferę podczas meczu oraz życzliwie przywitał mistrzów Anglii.

–Wynik nie jest adekwatny do sytuacji na boisku. Uważam, że zagraliśmy bardzo dobrą siatkówkę. Nie powinniśmy się wstydzić tego, co pokazaliśmy i możemy wrócić do Londynu z podniesionymi głowami – powiedział trener IBB Polonii Londyn, Piotr Graban, dodając: Ja osobiście jestem zadowolony z tego, jak zagrali nasi zawodnicy. Pokazaliśmy się z dobrej strony. Występujemy pierwszy raz w europejskich pucharach, więc było trochę stresu i niepotrzebnych błędów, szczególnie w pierwszym secie. Jednak można powiedzieć, że do 18 czy 20 punktu szliśmy punkt za punktem. Teraz czekamy na rewanż. Mamy bojowe nastawienie. Wierzę w drużynę, w każdego zawodnika z osobna i widzę chęć 665-MAKIETA 5 92-100.indd 92

do walki. Będziemy pracować dwa tygodnie, aby pokazać dobry spektakl i wiele siatkarskich emocji w Polsce. – Wykonaliśmy dobrą robotę. Niestety przeciwnik okazał się lepszy i nie udało się go pokonać. Do Londynu wracamy z nową wiedzą i doświadczeniem. Drużyna z Węgier postawiła wysoko poprzeczkę. Wierzę, że to zmotywuje nas do jeszcze cięższej pracy na treningach i wzmocni ducha rywalizacji. Za dwa tygodnie rozegramy spotkanie rewanżowe w bełchatowskiej hali. Jesteśmy optymistami i będziemy walczyć do samego końca – skomentował kapitan IBB Polonii Londyn, Marius Ciortea. – Nie graliśmy tak źle jak wskazuje na to wynik. Przeciwnik okazał się

dużo bardziej wymagający niż nasi inni rywale w lidze angielskiej. Popełniliśmy kilka błędów, których musimy się ustrzec w następnej grze, a wtedy rezultat może być odwrotny od obecnego – oznajmił rozgrywający IBB Polonii Londyn, Bartosz Kisielewicz. – Teraz skupimy się na następnym ligowym meczu. On też będzie częścią przygotowania do rewanżu z zespołem Fino Kaposvar. Mam nadzieję, że kibice w Bełchatowie nie zawiodą i przyjdą nas wesprzeć, a my wygramy trzy sety. Z węgierską drużyną, w Pucharze CEV Challenge Cup, IBB Polonia Londyn zmierzy się 18 grudnia 2016 r. w bełchatowskiej hali Energia. Rewanż rozpocznie się o godzinie 18:00. Bilety na ten mecz można nabywać online: http://ticketik.pl/ « 12/12/2016 18:43:51

093

665-MAKIETA 5 92-100.indd 93

12/12/2016 18:43:52

094

SPORT Rugby + Skoki narciarskie

Polski Związek Rugby szuka talentów w Wielkiej Brytanii Polski Związek Rugby rozpoczyna poszukiwania kandydatów do gry w reprezentacji Polski wśród rodaków mieszkających w Wielkiej Brytanii. Pierwszy trening selekcyjny odbędzie się 17 grudnia w Exeter.

Spotkanie otwarte jest dla wszystkich polskich obywateli, którzy obecnie mieszkają w Zjednoczonym Królestwie, grają lub interesują się rugby i chcieliby w przyszłości założyć koszulkę z orzełkiem na piersi. Trening odbędzie się przy okazji wizyty polskiej kadry U-18 w Exeter, która rozegra dwa mecze towarzyskie z lokalnymi drużynami – w tym z akademią Exeter Chiefs. Honorowy patronat nad wizytą objął ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki. – Z dumą wspieramy ten ambitny projekt – rugby jest jednym z najbardziej popularnych sportów w Wielkiej Brytanii i zyskuje coraz większe zainteresowa665-MAKIETA 5 92-100.indd 94

nie w Polsce. Mamy nadzieję, że treningi staną się platformą do promocji Polski w Zjednoczonym Królestwie oraz zaangażowania lokalnych społeczności i szerzenia idei współpracy międzynarodowej – powiedział ambasador Rzegocki. – Dzieci miliona polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii codziennie stykają się z rugby w szkole i klubach sportowych. Chcielibyśmy tę szansę wykorzystać – powiedział prezes PZR, Dariusz Olszewski. – Polskie rugby się rozwija. Reprezentacja seniorów gra na coraz lepszych stadionach, mecze pokazuje telewizja, rośnie zainteresowanie mediów. Mamy

również świetnego trenera z RPA – dodał wiceprezes PZR, Krzysztof Liedel. W reprezentacji Polski grać mogą także zawodnicy, którzy nie posiadają polskiego obywatelstwa. Według przepisów światowej federacji rugby (World Rugby) do gry w kadrze wystarczy potwierdzenie narodowości jednego rodzica lub dziadka. By zakwalifikować się na trening wystarczy wysłać e-mail na adres mbrazuk@pzrugby.pl. Na miejscu zapewnione będzie profesjonalne boisko treningowe, szatnie, napoje i ciepły posiłek. Zajęcia poprowadzą polscy trenerzy. Dojazd do Exeter we własnym zakresie. « 12/12/2016 18:43:53

Fot. PAP/EPA / Geir Olsen

095

Zwycięzca zawodów w Lillehammer Kamil Stoch (z prawej) z Maciejem Kotem, który zajął drugie miejsce

Triumf Stocha, Kot drugi w Lillehammer Kamil Stoch wygrał konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich w norweskim Lillehammer. Drugie miejsce zajął Maciej Kot, który po raz pierwszy w karierze stanął na podium zawodów cyklu. Trzeci był Niemiec Markus Eisenbichler.

Stoch, który był także liderem po pierwszej serii, uzyskał w niedzielę – odpowiednio – 134 i 130,5 m. Dwukrotny mistrz olimpijski z Soczi na 16. triumf w zawodach cyklu czekał niemal dwa lata. Poprzednio zwyciężył 30 stycznia 2015 w niemieckim Willingen.

665-MAKIETA 5 92-100.indd 95

Niewiele mniej czasu minęło od jego poprzedniego, czyli 32. podium w PŚ – zdarzyło się to 15 marca ubiegłego roku w Oslo. 29-letni Stoch już od dłuższego czasu sygnalizował powrót do formy. Tydzień temu kibice liczyli na dwóch Polaków

na podium za sprawą jego i Kota, gdy – w odwrotnej kolejności –zajmowali dwie pierwsze lokaty na półmetku zmagań w Klingenthal. Ostatecznie wówczas uplasowali się na czwartej i piątej pozycji. Tak samo zakończyli sobotni występ w Lillehammer. Na początku pobytu w Norwegii Stoch miał kłopoty z kolanem, ale podczas zawodów nie było już po nich śladu. – Dzisiaj na podium się zmieściłem, na dodatek z Maćkiem. Dziękuję za wszystkie miłe słowa, za to że wierzyliście we mnie czasem bardziej niż ja sam – napisał na Facebooku skoczek z Zębu. Kot dzięki udanej drugiej próbie awansował z piątego miejsca na drugie. Do Stocha w łącznej punktacji stracił 0,6 punktu. 25-letni zawodnik błyszczy już od jakiegoś czasu – w tym roku triumfował w Letniej Grand Prix. Do niedzieli nigdy nie stanął na podium indywidualnych zawodów PŚ, choć nieraz był blisko. Poprzednio Polacy zajęli dwa najwyższe miejsca na podium PŚ trzy lata temu. 21 grudnia w Engelbergu triumfował Jan Ziobro, a tuż za nim uplasował się Stoch. Dawid Kubacki został sklasyfikowany na 12. miejscu, a Stefan Hula o siedem pozycji niżej, zaś Aleksander Zniszczoł był 22. Piotr Żyła, który na półmetku był 18., został zdyskwalifikowany za nieprawidłowy kombinezon. W kwalifikacjach odpadł Klemens Murańka. Do zapewnienia sobie udziału w konkursie zabrakło mu 0,1 punktu. Dzień wcześniej, w pierwszym konkursie w Lillehammer, zwyciężył Domen Prevc. Tym razem Słoweniec był szósty. Utrzymał prowadzenie w klasyfikacji generalnej cyklu. Na trzecie miejsce awansował Kot, a Stoch na szóste. «

12/12/2016 18:43:55

096

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

665-MAKIETA 5 92-100.indd 96

12/12/2016 18:43:56

097 STRZELEC

BARAN

LEW

Bardzo poruszy Cię spotkanie z krewnymi. Prawdopodobnie ktoś bliski potrzebuje Twojej pomocy, a Ty będziesz mógł mu jej udzielić. Poczujesz się potrzebny. Najbliższe dni pełne będą przemyśleń na temat rodziny i łączących Was relacji.

Układ planet nie będzie teraz dla Ciebie sprzyjający. Koniecznie zadbaj o swojego ducha i ciało. Staraj się nie przemęczać, nie narażać na stresujące sytuacje oraz wstrzymaj się z podejmowaniem nowych przedsięwzięć. Pozwól sobie na odrobinę lenistwa.

Będziesz bujał w obłokach. Nie w głowie będą Ci przyziemne sprawy, takie jak praca czy codzienne obowiązki. Wróć na ziemię, ponieważ ten przyjemny czas może Cię kosztować wiele problemów. To nie jest dobry moment na spowolnienie tempa pracy.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Twoje samopoczucie dawno nie było tak dobre, jak teraz. Będziesz pełen pozytywnej energii, empatii i zrozumienia dla otaczających Cię ludzi. Także pod względem fizycznym nie opuszczą Cię siła i wytrzymałość. Będziesz mógł góry przenosić!

Wykażesz się wyjątkową jak na siebie cierpliwością i spokojem ducha. Jeśli komuś uda się wyprowadzić Cię z równowagi, znaczać to będzie, że naprawdę zasłużył na Twoje zdenerwowanie. Ty będziesz tryskał dobrym humorem i pozytywnym nastawieniem do świata.

W Twoim związku nie dzieje się ostatnio dobrze. Kochacie się, zależy Wam na sobie, ale zbyt często dochodzi między Wami do nieporozumień i drobnych złośliwości. Przyczyny ciągną się za Wami od lat, to są ukrywane pretensje i żale. Gwiazdy sprzyjać będą w przeprowadzaniu szczerej rozmowy.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Jeżeli prowadzisz własną firmę, Twoje interesy będą szły nieźle. Korzystny czas na wprowadzenie zmian, zatrudnienie nowej osoby lub rozszerzenie swojej działalności. To też okres sprzyjający inwestycjom, ale z zachowaniem pewnej ostrożności.

Twoja dobra passa będzie trwać nadal. Będziesz jak zaczarowany. Pełen życzliwości, dobrego nastawienia i wyrozumiałości dla innych ludzi. Przyciągać będziesz teraz ludzi w potrzebie i z problemami. Bądź opanowany, ale nie daj wejść sobie na głowę.

Będziesz w nostalgicznym nastroju. Możesz zatęsknić za kimś z czasów dzieciństwa. Oddasz się miłym rozmyślaniom. Może nawet zorganizujesz spotkanie z dawno niewidzianymi znajomymi? Gwiazdy wróżą Ci wiele satysfakcji w relacjach z innymi ludźmi.

RYBY

RAK

SKORPION

Popracuj nad swoją asertywnością. Miałeś ostatnio tendencje do wikłania się w układy towarzyskie, sytuacje, na które w ogóle nie miałeś ochoty. Nieumiejętność odmowy powoduje, że czujesz się coraz bardziej sfrustrowany swoimi kontaktami z innymi ludźmi.

Zbyt często obwiniasz się za własne niepowodzenia oraz o to, że Twoje plany nie potoczyły się według założonego wcześniej planu. Powinieneś wreszcie zaakceptować fakt, że nie na wszystko masz wpływ. Zrozum, że pewne sprawy dzieją się po prostu poza Tobą.

Twoje myśli będą teraz krążyły wokół pieniędzy. Policzysz swoje dochody, ocenisz postępy i zechcesz poszukać dodatkowego źródła dochodu. Ważne, abyś nie zaciągał żadnych pożyczek. Teraz musisz planować swoje wydatki z pieniędzmi, które masz w portfelu.

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

665-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

12/12/2016 18:43:56

665-MAKIETA 5 92-100.indd 98

12/12/2016 18:43:58

665-MAKIETA 5 92-100.indd 99

12/12/2016 18:44:00

665-MAKIETA 5 92-100.indd 100

12/12/2016 18:44:02