Cooltura Issue 680

cooltura.co.uk

1 kwietnia 2017

13 (680)

ATAK samotnego wilka Największe zamachy na Wyspach Zdrowe serce demokracji

680-COVER.indd 1

27/03/2017 15:36:53

680-MAKIETA 1 01-23.indd 2

27/03/2017 16:45:41

680-MAKIETA 1 01-23.indd 3

27/03/2017 16:45:44

W NUMERZE 680.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

040 010

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / JAREK SĘPEK MARCIN SZCZEPAŃSKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

092

052 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY 018 GOSPODARKA 020 UNIA EUROPEJSKA 024 PRAWO 026 TEMAT NUMERU Największe zamachy na Wyspach

032 KOMENTARZ TYGODNIA Zdrowe serce demokracji

036 FELIETON Potem była cisza

038 ŚWIAT POLONII Olgierd Lalko, wiceprzewodniczący POSK-u: Osobiście nie widzę lepszej inwestycji dla POSK-u

040 SYGNAŁY Porady

042 TRANSPORT

680-MAKIETA 1 01-23.indd 4

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk , wew. 229 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk

044 CAFÉ COOLTURA

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

Nadchodzące wydarzenia

052 ŻEGLARSTWO Regaty dookoła Wyspy Wight

056 LITERATURA Ruszyła VI edycja konkursu Literacki Debiut Roku

058 KSIĘGARNIA

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

060 OPERA

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

064 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI Do Chińczyka na ramen

066 ZDROWIE I URODA Wiosnę czas zacząć

068 OGŁOSZENIA DROBNE 092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

27/03/2017 16:45:49

680-MAKIETA 1 01-23.indd 5

27/03/2017 16:45:51

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest Londyn

Minuta ciszy Dzień po atakach, dokładnie o godzinie 9.33 czasu londyńskiego, wszyscy funkcjonariusze służb specjalnych uczcili minutą ciszy zamordowanego konstabla policji Keitha Palmera. Wybrany moment nie był przypadkowy. Palmer nosił na pagonach numer służbowy 933. Na zdjęciu strażacy oraz policjanci przy budynku straży pożarnej Lambeth River Station, zlokalizowanej najbliżej miejsca dokonania ataku terrorystycznego z 22 marca.

680-MAKIETA 1 01-23.indd 6

27/03/2017 16:45:54

Fot. Piotr Dobroniak 680-MAKIETA 1 01-23.indd 7

27/03/2017 16:45:56

Fot. Pap/epa/facundo arrizabalaga

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Atak terrorystyczny w Londynie

»

Pięć osób – w tym napastnik i policjant – zginęło, a około 40 zostało rannych w ataku terrorystycznym w pobliżu brytyjskiego parlamentu w Londynie, do którego doszło w środę 22 marca.

Policja metropolitalna poinformowała, że atak Khalida Masooda trwał dokładnie 82 sekundy i zakończył się strzałami oddanymi przez ochronę jednego z ministrów przebywających podczas ataku w brytyjskim parlamencie.

W zamachu zginął między innymi policjant, 48-letni Keith Palmer, który był częścią zespołu ochrony parlamentu i służb dyplomatycznych. W momencie ataku nie był uzbrojony.

680-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Wśród rannych znalazło się trzech kolejnych policjantów, którzy wracali z uroczystości wręczenia nagród za odwagę na służbie. Poszkodowani zostali obywatele wielu państw a wśród nich znalazł się także jeden Polak.

Około 14.40 napastnik wjechał samochodem w grupę ludzi na moście Westminsterskim, a następnie próbował dostać się na teren brytyjskiego parlamentu, raniąc śmiertelnie nożem jednego z policjantów strzegących bramy wjazdowej. Wkrótce później sprawca został zastrzelony.

Po ataku zawieszono obrady Izby Gmin i Izby Lordów, a premier Theresa May została natychmiast ewakuowana

z budynku parlamentu. Przerwano także trwającą w szkockim parlamencie debatę przed głosowaniem dotyczącym formalnego wniosku o zorganizowanie drugiego referendum ws. niepodległości Szkocji.

Służby prasowe Downing Street poinformowały, że premier May i rząd „są myślami z zabitymi i rannymi w tym przerażającym ataku, a także z ich rodzinami”, a z kolei szefowa brytyjskiego MSW Amber Rudd oświadczyła, że zamach w Londynie to atak „na wartości demokracji, tolerancji i rządów prawa, które symbolizuje siedziba parlamentu”. – Będziemy zjednoczeni w walce z tymi, którzy atakują nasze wspólne wartości – dodała. « 27/03/2017 16:45:59

009

680-MAKIETA 1 01-23.indd 9

27/03/2017 16:46:01

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Hołd ofiarom zamachu

»

Kilkaset osób zebrało się już w czwartek wieczorem 23 marca na nocnym czuwaniu na Trafalgar Square w centrum Londynu, by złożyć hołd ofiarom środowego zamachu w pobliżu brytyjskiego parlamentu.

Burmistrz brytyjskiej stolicy Sadiq Khan zapewniał, że „londyńczycy nie pozwolą się zastraszyć terroryzmowi”.

Tym, którzy chcą zniszczyć nasz sposób życia, nigdy się to nie uda – dodał.

Na placu przed National Gallery kredą narysowano logo londyńskiego metra i umieszczono na nim napis „Nie boimy się”; były też rysunki trzech flag: brytyj680-MAKIETA 1 01-23.indd 10

skiej, francuskiej i belgijskiej. Ludzie zapalali świecie i składali kwiaty obok dwóch fontann na placu.

– Będziemy iść naprzód. (...) Przyjechaliśmy tu komunikacją miejską. Nic się nie zmieni – mówiła emerytka z południowego Londynu Wendy Scott, która była na placu z mężem i złożyła tam żonkile. 20-letni Naveed Mirza tłumaczył, że z grupą znajomych chcieli wyrazić solidarność z rodzinami i przyjaciółmi ofiar.

– Przyszliśmy tu, aby powiedzieć, że jako muzułmanie jednoznacznie potępiamy wczorajsze akty przemocy – podkreślił student prawa.

Drogi prowadzące do Trafalgar Square były zablokowane przez pojazdy policji.

Okolicę patrolowało wielu uzbrojonych policjantów. Niektórym z nich ludzie okazywali wyrazy solidarności, gdyż wśród ofiar śmiertelnych był ich kolega.

– Powiedziałam im, że jest mi przykro.

Stracili brata, to mógł być każdy z nich – zauważyła 53-letnia Ann-Marie Wilson.

W środę 22 marca po południu 52-letni Khalid Masood wjechał samochodem w grupę ludzi na moście Westminsterskim, a następnie próbował dostać się na teren brytyjskiego parlamentu. « 27/03/2017 16:46:04

011

680-MAKIETA 1 01-23.indd 11

27/03/2017 16:46:06

Fot. PAP/EPA/Andy Rain

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Tysiące ludzi demonstrowały w Londynie przeciw Brexitowi

»

Tysiące ludzi zebrały się w sobotę 25 marca w centrum Londynu, by protestować przeciwko zapowiedzianemu wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej – na zaledwie kilka dni przed oficjalnym uruchomieniem przez premier Theresę May procedury Brexitu.

Marsz pod hasłem „Unite for Europe” (ang. Jednoczcie się dla Europy) przeszedł ulicami londyńskiego śródmieścia, kończąc się na placu przy gmachu brytyjskiego parlamentu.

Uczestnicy manifestacji wymachiwali flagami UE oraz trzymali trans680-MAKIETA 1 01-23.indd 12

parenty z hasłami: „To jaki jest plan?”, „Powstrzymać Brexit” czy „Wszystkiego najlepszego, Unio Europejska” – w nawiązaniu do obchodzonej w ten weekend 60. rocznicy podpisania Traktatów Rzymskich oraz 60 lat integracji europejskiej.

– Przy tak niewielkiej różnicy głosów (52 proc. Brytyjczyków zagłosowało za Brexitem w zeszłorocznym referendum) nie rozumiem, jak ktokolwiek może tu mówić o woli narodu. Tak wiele mamy do stracenia: pod względem ochrony środowiska, politycznym i gospodarczym – powiedziała jedna z uczestniczek

marszu, Joss Dennis z zachodniej Anglii, której mieszkańcy w plebiscycie zagłosowali w większości za pozostaniem we Wspólnocie.

Minutą ciszy uczczono ofiary środowego ataku terrorystycznego przed Pałacem Westminsterskim. Urodzony w Wielkiej Brytanii konwertyta na islam Adrian Russell Ajao (znany również jako Khalid Masood) wjechał samochodem w grupę ludzi na moście Westminsterskim, a następnie próbował dostać się na teren parlamentu, raniąc śmiertelnie nożem policjanta strzegącego bramy wjazdowej.

27/03/2017 16:46:08

013 Marsz odbył się przed zapowiedzianym na 29 marca uruchomieniem przez brytyjski rząd artykułu 50. traktatu lizbońskiego, co będzie stanowiło oficjalny początek Brexitu. Na co najmniej dwa lata przewidywane są negocjacje w tej sprawie między Londynem z pozostałymi 27 państwami UE. «

Jarosław Kaczyński na Downing Street

»

Prezes PiS Jarosław Kaczyński powiedział po spotkaniu z brytyjską premier Theresą May, że uzyskał zapewnienie, iż jej rząd „będzie chciał załatwić w sposób pozytywny” kwestię przyszłych praw obywateli UE po wyjściu Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty.

Relacjonując blisko godzinne rozmowy na Downing Street, Kaczyński podkreślił, że May zapowiedziała, iż kwestia praw migrantów mieszkających w Wielkiej Brytanii zostanie poruszona „już w pierwszej fazie negocjacji” dotyczących Brexitu, a przyszłe regulacje będą – zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami brytyjskiej premier – oparte na zasadzie wzajemności. Oznacza to, że takie same przepisy będą dotyczyły 3,3 miliona obywateli Unii Europejskiej żyjących w Wielkiej Brytanii i nieco ponad miliona Brytyjczyków w 27 pozostałych państwach członkowskich.

Jak poinformował prezes PiS, rozmowa z brytyjską premier dotyczyła także postulatów Polski w dziedzinie gospodarczej, obronnej, wymiany informacji o rajach podatkowych, a także „historycznych spraw”.

Według pierwotnych planów, May i Kaczyński mieli spotkać się w zeszłym tygodniu w środę po południu, ale po ataku terrorystycznym w pobliżu brytyjskiego parlamentu, spotkanie zostało przełożone na czwartek.

Były premier Polski przekonywał, że fakt, iż do spotkania z May doszło zaledwie dzień po zamachu w centrum Londynu, „to symptom naszych dobrych stosunków”.

Kaczyński pojawił się pod słynnymi czarnymi drzwiami na Downing Street dziesięć minut przed czasem, w towarzystwie m.in. wicemarszałka Senatu Adama Bielana i polskiego ambasadora w Londynie Arkadego Rzegockiego. Wcześniej do siedziby premier wszedł brytyjski ambasador w Warszawie Jonathan Knott.

Jarosław Kaczyński spotkał się również w ambasadzie RP w Londynie z wąskim gronem przedstawicieli blisko milionowej społeczności Polaków w Wielkiej Brytanii. « 680-MAKIETA 1 01-23.indd 13

27/03/2017 16:46:09

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

»

Do kupienia bilet na Titanica, a dokładnie na jego wrak leżący dziś pod wodą na dnie Oceanu Atlantyckiego. Cena porównywalna do tej, jaką należało zapłacić za najlepszy bilet pierwszej klasy w 1912 roku, by wsiąść na najsłynniejszy statek świata. Ekskluzywny wycieczkowiec zabrał wówczas na pokład 2,224 ludzi z których większość zatonęła. Na dno poszedł również ich majątek. Mówi się, że do Ameryki płynęli w poszukiwaniu lepszego życia, nie

4 km pod wodę Wycieczka łodzią podwodną do wnętrza Oceanu.

680-MAKIETA 1 01-23.indd 14

27/03/2017 16:46:10

015 tylko emigranci z Wielkiej Brytanii, Irlandii czy Skandynawii. Pasażerami było też wielu najbogatszych mieszkańców Europy, wraz z majątkiem. Jak się później okazało i ludzi i kosztowności zabrała woda. Statek zderzył się w nocy z górą lodową. Płynął zaledwie 4 dni i znalazł się już niedaleko celu podróży. Do Nowego Jorku nigdy jednak nie dotarł.

Historia jednego z największych liniowców świata rozbudzała wyobraźnie od zawsze. Na temat katastrofy powstało mnóstwo książek, filmów, piosenek, wystaw.

Wraz z rozwojem techniki rozpoczęły się wyprawy w głąb oceanu, by ujrzeć szczątki z bliska. Wiele przedmiotów zostało wyłowionych i znalazło swoje miejsce w muzeach. Do popularności Titanica przyczynił się film z 1997 roku nakręcony przez Jamesa Camerona, z głównymi rolami Kate Winslet i Leonardo Di Caprio.

Zejście na tak dużą głębokość jest możliwe dopiero od 30 lat. Na początku szansę mieli jedynie naukowcy.

Od przyszłego roku także zamożni turyści, odważni na tyle, by wsiąść do łodzi podwodnej znikającej 4 km pod wodą. W cenie wycieczka trwająca 8 dni, połączona między innymi z pięciogodzinną wizytą na Titanicu.

Olbrzymi statek zatonął ponad 100 lat temu. Wrak odnaleziono dopiero po 70 latach w 1985 roku. Od maja 2018 roku turyści będą mogli zejść pod wodę w specjalnej miniaturowej łodzi podwodnej. Najbliższa wyprawa w maju 2018, następna w lecie 2019. Jedna na rok. Stockton Rush, szef firmy OceanGate powiedział: „Od momentu zatonięcia Titanica, czyli 105 lat temu, jedynie 200 osób miało okazję z bliska zobaczyć przełamany na pół olbrzym.

To poza wszelką wątpliwość przygoda życia. 200 osób?

To mniej, niż poleciało w kosmos, mniej, niż znalazło się na Mount Everest. Traktujemy to miejsce z wielkim szacunkiem, jako grób 1.500 ofiar katastrofy”.

Organizator nazywa się „Blue Marble Private” i mieści się w Londynie. Przygotowuje specyficzną wycieczkę, podczas której turyści zejdą na dno w specjalnie zbudowanym statku „Cyclops 2”, którym zarządza „OceanGate Expeditions”. Uczestnicy wyprawy dostaną się na miejsce helikopterem z Newfoundland w Ameryce Północnej do jachtu przebywającego na wodach oceanu w pobliżu spoczynku statku. Gdzie dokładnie?

600 km od Newfoundland, rejon Kanady. Statek zatonął w nocy z 14 na 15 kwietnia 1912 roku. Miał za sobą trasę: Southampton - Cherbourg - Queenstown. Przed nim był tylko Nowy Jork, do którego nigdy nie dotarł, bo zderzył się z górą lodową.

Tak więc uczestnicy przyszłorocznej wyprawy spędzą dwa dni na jachcie po czym zejdą na dno Atlantyku w specjalnie zbudowanym na tę okoliczność urządzeniu.

Towarzyszyć im będą eksperci na bieżąco objaśniający i pokazujący wnętrze statku, łącznie ze słynnymi głównymi schodami. W tym momencie jest dostępnych jedynie 8 miejsc za 86,500 tys. funtów.

Co ciekawe, biorąc pod uwagę inflację, obecna cena biletu jest ekwiwalentem najlepszego biletu pierwszej klasy w 1912 roku, czyli wówczas gdy statek wyruszył w swój dziewiczy rejs. Czy każdy dziś może zabrać się na pokład? Na pewno nie i nie chodzi tu wyłącznie o kwestie finansowe. « 680-MAKIETA 1 01-23.indd 15

27/03/2017 16:46:11

Fot. EPA/Andrew Cowie

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Kontrola bagażowa na Terminalu 2 lotniska Heathrow w Londynie

Nie wkładaj laptopa do bagażu podręcznego Jakub Krupa, PAP

»

W ślad za Stanami Zjednoczonymi brytyjski rząd poinformował w zeszłym tygodniu o wprowadzeniu zakazu wnoszenia większych urządzeń elektronicznych na pokład samolotów, lecących do Wielkiej Brytanii z Arabii Saudyjskiej, Egiptu, Libanu, Jordanii, Tunezji i Turcji.

Zgodnie z nowymi przepisami wszystkie urządzenia elektroniczne o rozmiarach większych niż 16 na 9,3

680-MAKIETA 1 01-23.indd 16

na 1,5 cm – czyli np. większe smartfony, laptopy albo tablety – będą musiały być umieszczone w bagażu rejestrowanym. „Mierzymy się z ewoluującym zagrożeniem terrorystycznym i musimy odpowiednio reagować, aby zapewnić bezpieczeństwo ludzi” – napisał w przesłanym parlamentowi oświadczeniu minister transportu Chris Grayling. Jak dodał, brytyjski rząd nie odradza jednocześnie podróżowania do i z krajów objętych restrykcjami, choć zalecił obserwowanie strony

ministerstwa spraw zagranicznych w razie przyszłych zmian. „Dodatkowe środki ostrożności mogą spowodować utrudnienia dla pasażerów i rozumiemy frustrację, jaką to wywoła, ale naszym priorytetem jest bezpieczeństwo brytyjskich obywateli” – przekazał w komunikacie rzecznik rządu Theresy May. Jak podkreślono, „decyzje o wprowadzeniu zmian do naszego systemu bezpieczeństwa w ruchu lotniczym nigdy nie są podejmowane z łatwością”, ale „bezpieczeństwo podróżnych jest najważniejsze”.

Nowe przepisy obejmą m.in. połączenia obsługiwane przez British Airways, Turkish Airlines, Egyptair, EasyJet, a także linie czarterowe Monarch, Thomas Cook i Thomson.

Wcześniej podobne przepisy wprowadził amerykański resort bezpieczeństwa narodowego, który zabronił wnoszenia na pokład samolotów lecących z 10 lotnisk położonych w ośmiu w większości muzułmańskich krajach między innymi laptopów, tabletów, kamer i większych urządzeń elektronicznych – poza tradycyjnymi telefonami komórkowymi i smartfonami.

Lista państw objętych ograniczeniami nieznacznie się różni: brytyjski zakaz obejmuje Jordanię i Liban, ale nie obejmuje lotów z Kataru, Kuwejtu, Maroka i Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Rzecznik brytyjskiego rządu podkreślił, że rząd był „w bliskim kontakcie z Amerykanami, aby w pełni zrozumieć ich podejście”.

Nie jest jasne, czy nowe przepisy zostały wprowadzone w odpowiedzi na konkretne i bezpośrednie zagrożenie zamachem terrorystycznym. Ostrzeżenie przed atakami w Wielkiej Brytanii utrzymuje się w czwartym stopniu w pięciostopniowej skali. «

27/03/2017 16:46:13

017

680-MAKIETA 1 01-23.indd 17

27/03/2017 16:46:14

018

WIADOMOŚCI tekst sponsorowany biznes gospodarka

Wielka Brytania powinna zapłacić UE ponad 60 mld euro Komisja Europejska obliczyła, że występując z UE Wielka Brytania powinna zapłacić jej ponad 60 mld euro z tytułu wspólnych należności. Sprawę opisał niemiecki dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, który dodaje, że rząd w Londynie milczy o tej sprawie.

680-MAKIETA 1 01-23.indd 18

»

„Chodzi o coś, o czym premier Theresa May nie zająknęła się dotąd ani słowem: ten, kto wychodzi z Unii, musi zapłacić. Dotyczy to wypłaty emerytur, otwartych rachunków, obiecanych wkładów w unijne programy, poręczenia dla wspólnych długów” – podkreśla gazeta.

Dla porównania „FAZ” podaje, że w 2015 roku Wielka Brytania wpłaciła do unijnego budżetu ponad 11 mld euro. „Negocjatorzy w Brukseli zdają sobie sprawę, jak kontrowersyjna to sprawa.

Z powodu tych 60 mld euro mogą załamać się rozmowy o uporządkowanym Brexicie (...). W Brukseli od dawna zdziwienie budzi fakt, że Londyn puszcza ten temat całkowicie mimo uszu” – pisze dziennik. „FAZ” uważa, że wobec takiej postawy Komisja Europejska znalazła dyplomatyczny sposób na przekazanie władzom Wielkiej Brytanii złych wieści i zrobiła to za pośrednictwem opublikowanego raportu Alexa Barkera, dziennikarza „Financial Timesa”.

Rzecznik KE skomentował wówczas raport przy użyciu obrazowego porównania: kiedy ktoś stawia piwo swoim 27 przyjaciołom, a następnie przed czasem opuszcza pub, to i tak musi uregulować rachunek. Rzecznik nie potwierdził wyliczeń zawartych w raporcie, ale – jak pisze „FAZ” – nieoficjalnie potwierdzają je „wszyscy zajmujący się Brexitem”, w tym przewodniczący KE Jean-Claude Juncker, a ostatnio w wywiadzie kanclerz Austrii Christian Kern.

Największa pozycja to tzw. środki na zobowiązania – w przypadku Wielkiej Brytanii chodzi o dotychczasowe zobowiązania. „To brukselska osobliwość: państwa udostępniają środki, które są uwzględniane w planowaniu, a rachunek przychodzi w nieokreślonej przyszłości – nie musi to być ani ten sam rok, ani nawet ta sama wynosząca siedem lat perspektywa finansowa (tj. budżet unijny)” – tłumaczy „FAZ”.

W przypadku Wielkiej Brytanii środki na zobowiązania wynoszą 29 mld euro (z brytyjskim rabatem) lub 36 mld euro (bez rabatu). KE skłonna jest stosować

rabat do wszystkich powinności Londynu, ale niektóre kraje UE nie podzielają tego stanowiska – podkreśla „FAZ”.

Druga pozycja to wydatki w ramach unijnego budżetu (na fundusze strukturalne) w latach 2019-2020 – 17 mld euro (z rabatem) lub 22 mld euro (bez). Jest to okres już po planowanym zakończeniu negocjacji w sprawie Brexitu, jednak KE argumentuje, że wynika to z wcześniejszego zobowiązania Brytyjczyków w porozumieniu z Komisją, dotyczącego finansowania całej perspektywy finansowej, kończącej się w 2014 roku.

Trzecia pozycja to zobowiązania z tytułu wypłacania świadczeń emerytalnych dla emerytów unijnych instytucji, czyli w przypadku Wielkiej Brytanii około 8-10 mld euro.

Na kolejne 10 mld euro opiewa brytyjski udział w kredytach i poręczeniach, za pomocą których KE wspiera wymagające pomocy państwa członkowskie. „Jeśli te państwa stopniowo spłacą zaciągnięte należności, wszystko gra. Ale co będzie, jeśli Irlandia lub Portugalia nagle splajtują?” – pyta „FAZ”.

Gazeta wskazuje, że różne są wyjściowe pozycje Londynu i reszty UE w przyszłych negocjacjach. „Rząd brytyjski chciałby najpierw rozmawiać o świetlanej przyszłości, o porozumieniu o wolnym handlu i uprzywilejowanym dostępie do unijnego rynku. (Wychodzi z założenia, że) im większą skłonność do ustępstw wykaże UE, tym większą hojność okaże (Londyn) w kwestii kosztów secesji i gwarancji praw unijnych obywateli (w Wielkiej Brytanii). (...) UE z kolei chce najpierw zakończyć procedurę Brexitu (...) i dopiero po osiągnięciu porozumienia mówić o przyszłych relacjach i okresach przejściowych”.

Według „FAZ”, 27 krajom UE zależy na kompromisowym rozwiązaniu choćby po to, by odzyskać pieniądze należne jej ze strony Wielkiej Brytanii. „Mimo to Komisja Europejska opracowała plan na najgorszy wypadek i poleciła swej Dyrekcji Generalnej analizę skutków nieuporządkowanego Brexitu we wszystkich dziedzinach” – podkreśla „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. « 27/03/2017 16:46:15

019

680-MAKIETA 1 01-23.indd 19

27/03/2017 16:46:19

020

WIADOMOŚCI unia europejska

60 lat temu Traktaty Rzymskie zapoczątkowały integrację w Europie Minęło 60 lat od podpisania Traktatów Rzymskich, które zapoczątkowały integrację europejską.

Stopniowe pogłębianie współpracy gospodarczej krajów europejskich doprowadziło do realizacji idei integracji politycznej na Starym Kontynencie.

680-MAKIETA 1 01-23.indd 20

»

25 marca 1957 roku w Rzymie przywódcy sześciu państw: Francji, Republiki Federalnej Niemiec, Włoch, Holandii, Belgii i Luksemburga złożyli podpisy pod traktatami powołującymi Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958 roku.

Nie była to pierwsza inicjatywa nawiązania ściślejszej współpracy między krajami zachodniej Europy po katastrofie II wojny światowej i w obliczu zimnowojennej konfrontacji. Zwolennicy integracji argumentowali, że w nowym porządku międzynarodowym, opartym z dominacji dwóch mocarstw, Stanów Zjednoczonych i Związku Sowieckiego, kraje europejskie będą silniejsze, jeśli będą działać razem. Innym argumentem było to, że ściślejsza współpraca pozwoli kontrolować rozwój Niemiec, które wywołały dwie wojny światowe.

– Musimy odbudować rodzinę europejską, przynajmniej do tego stopnia, na ile to możliwe, oraz wyposażyć ją w strukturę, w której będzie mogła żyć w pokoju, bezpieczeństwie i wolności. Musimy zbudować coś na kształt Stanów Zjednoczonych Europy (...) Pierwszym krokiem w odbudowie europejskiej rodziny musi być partnerstwo miedzy Francją a Niemcami – powiedział w 1946 roku na uniwersytecie w Zurychu były brytyjski premier Winston Churchill. Jego przemówienie uznawane jest przez wielu za pierwszy krok w kierunku integracji europejskiej.

W 1951 roku podpisano Traktat Paryski, powołujący Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.

W tym samym roku zaczęły się prace nad powołaniem Europejskiej Wspólnoty Obronnej, a później Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Plan, przedstawiony przez francuskiego premiera Rene Plevena, zakładał m.in. powstanie wspólnej armii. Pomysł zakończył się fiaskiem, bo w 1954 roku wynegocjowany już traktat zablokowało francuskie Zgromadzenie Narodowe.

W czerwcu 1955 roku ministrowie spraw zagranicznych „Szóstki” na konferencji w Mesynie we Włoszech uzgodnili plan powołania wspólnoty gospodarczej oraz wspólnoty zajmującej się pokojowym wykorzystaniem energii atomowej. Podpisane niespełna dwa lata później Traktaty Rzymskie wprowadziły ten plan w życie.

Jedna z anegdot mówi, że 25 marca 1957 roku w Rzymie przywódcy sześciu państw założycieli Wspólnot Europejskich podpisali w rzeczywistości grube tomy, zawierające w środku... czyste kartki, bo organizatorzy nie zdążyli na czas wydrukować obszernych dokumentów.

Wspólnoty przekształciły się w Unię Europejską na mocy nowego traktatu, zawartego 7 lutego 1992 roku przez 12 państw należących wówczas do Wspólnot. UE oparto na trzech filarach: pierwszy z nich tworzyły Wspólnoty (które nie przestały istnieć z chwilą powołania Unii), drugi – Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE, a trzeci – Współpraca w zakresie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.

W ekonomicznym wymiarze integracji Unia Europejska osiągnęła w 1999 roku kolejny poziom – w wybranych państwach Unii (spełniających odpowiednie kryteria) do obiegu bezgotówkowego włączono wspólną europejską jednostkę walutową, ecu (obecnie euro). 1 stycznia 2002 roku euro stało się jedyną walutą narodową kilkuset milionów mieszkańców Unii.

60 lat po zawarciu Traktatów Rzymskich Unia Europejska liczy 28 członków i stoi przed próbą, która grozi jej dezintegracją. W Wielkiej Brytanii w referendum społeczeństwo opowiedziało się za Brexitem. Kraje, które zakładały Wspólnoty 60 lat temu, otwarcie opowiadają się za tzw. Unią wielu prędkości, w której grupy państw będą współpracować głębiej w niektórych dziedzinach. Młodsi członkowie UE, w tym Polska, obawiają się podziałów, które doprowadzą do marginalizacji niektórych państw. « 27/03/2017 16:46:19

021

680-MAKIETA 1 01-23.indd 21

27/03/2017 16:46:21

022

WIADOMOÅšCI gospodarka

680-MAKIETA 1 01-23.indd 22

27/03/2017 16:46:24

023

680-MAKIETA 1 01-23.indd 23

27/03/2017 16:46:27

024

PORADY prawo

Depozyt za wynajem mieszkania – co powinieneś wiedzieć Wynajmując mieszkanie, jesteśmy zobowiązani do wpłaty depozytu. Kwota depozytu to zazwyczaj od 4 do 6 tygodniowych stawek najmu.

»

Depozyt wpłacany jest w celu zabezpieczenia właściciela mieszkania przed lokatorami, którzy nie dotrzymali warunków umowy o wynajem, zniszczyli rzeczy należące do właściciela, nie zapłacili rachunków lub czynszu.

Należy pamiętać, iż od 6 kwietnia 2007 r. prawo dotyczące przechowywania depozytu przez właściciela mieszkania uległo zmianie.

Jeżeli mamy podpisaną umowę o wynajem, tzw. Assured Shorthold Tenancy Agreement, wówczas właściciel mieszkania musi umieścić depozyt na specjalnym koncie w ciągu 30 dni od jego otrzymania.

Depozt musi zostać zarejestrowany w jednej z trzech firm poniżej: 1. Deposit Protection Service 2. MyDeposits 3. Tenancy Deposit Scheme Po umieszczeniu i zarejestrowaniu depozytu właściciel mieszkania powinien przedstawić lokatorowi kopię certyfikatu potwierdzającego ulokowanie depozytu na specjalnym koncie. Na certyfiakcie będzie umieszczony numer rejestracji, który pozwoli sprawdzić najemcy,

680-MAKIETA 2 24-43.indd 24

czy depozyt został tam faktycznie umieszczony. Jeżeli właściciel mieszkania nie udostępnił kopii certyfikatu, a wynajmujący chce dowiedzieć się, czy jego depozyt został ulokowany na odpowiednim koncie, wówczas musi zadzwonić do każdej z wyżej wymienionych firm, podając dokładny adres zamieszkania. W ten sposób będzie w stanie się dowiedzieć, czy jego depozyt został odpowiednio zarejestrowany.

Depozyt powinien zostać zwrócony lokatorowi w ciągu 10 dni od zakończenia najmu.

W sytuacji gdy najemca ma podejrzenie, iż jego depozyt nie został zarejestrowany, może zgłosić sprawę do sądu.

Jeżeli sąd zadecyduje, że depozyt nie został należycie ulokowany, wyda orzeczenie, w ramach którego właściciel mieszkania będzie musiał: 1. z wrócić depozyt wynajmującemu lub 2. wpłacić depozyt na odpowiednie konto.

Sąd w ramach kary może również nakazać właścicielowi mieszkania zapłatę odszkodowania najemcy w wysokości do 3 stawek zapłaconego

depozytu. Takie odszkodowanie musi zostać zapłacone w ciągu 14 dni od wydania orzeczenia przez sąd.

Jeżeli depozyt został ulokowany na specjalnym koncie, jednakże po zakończeniu najmu strony nie mogą się porozumieć co do kwoty, która powinna zostać zwrócona, wówczas lokator może zgłosić się bedpośrednio do firmy, która przetrzymuje depozyt, i poprosić o pomoc w rozwiązaniu sporu. «

Miałeś wypadek w pracy?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

27/03/2017 16:47:12

025

680-MAKIETA 2 24-43.indd 25

27/03/2017 16:47:14

026

TEMAT NUMERU terroryzm

Największe zamachy na Wyspach

Fot. Wesley/Keystone/Getty Images

Przez lata w Anglii nie mówiło się o terroryzmie islamskim. Terroryzm był irlandzki. Terroryzm islamski przyszedł na Wyspy dopiero w 2005 roku.

680-MAKIETA 2 24-43.indd 26

Pub Tavern in the Town w Birmingham, 1974 r.

27/03/2017 16:47:14

027 Tomasz Borejza Piotr Dobroniak

»

Fenianie – członkowie Irlandzkiego Bractwa Republikańskiego – pierwszą kampanię „dynamitową” przeprowadzili w Londynie jeszcze w XIX wieku. W ciągu czterech lat dokonali 12 zamachów bombowych. W tym po raz pierwszy podłożyli ładunek w londyńskim metrze – ten eksplodował 20 stycznia 1885 roku na stacji Gower Street (teraz to Euston Square) linii Metropolitan. I choć nikt w nim nie zginął, to tego samego nie da się powiedzieć o wszystkich atakach Fenian.

Najbardziej krwawym z zamachów terrorystycznych przeprowadzonych przez bractwo walczące o niepodległość Irlandii był tzw. Clerkenwell Outrage.

Nazwa pochodzi od więzienia Clerkenwell, z którego planowano uwolnić przetrzymywanych tam bojowników. Pod murem więzienia podłożono ładunek wybuchowy. Nikomu nie udało się uciec, ale było dwunastu zabitych oraz stu dwudziestu rannych przechodniów. Siedemdziesięciu rannych przyniosły późniejsze ataki na stacje Paddington i Westminster. Brytyjskie podręczniki historii uczą, że te „niesprowokowane” ataki bardzo podkopały sympatię dla Irlandczyków i odwlekły niezależność ich kraju.

Milczą o tym, że były odpowiedzią na okupację, w czasie której nie wahano się sięgnąć m.in. po Wielki Głód, który zabił 25 proc. populacji Irlandii. („O tym, jak Anglicy zagłodzili Irlandczyków” – patrz Cooltura nr 567) XIX wiek to prehistoria? Tylko w latach 70. XX IRA dokonała na brytyjskim terytorium 17 znaczących zamachów bombowych. Wśród nich był i taki, jak słynny „Birmingham pub bombings”, który wstrząsnął opinią publiczną. Do 1992 roku naliczono 10 tys. bomb, które wybuchły w związku z konfliktem brytyjsko-irlandzkim. I nie był to wcale koniec kłopotów, bo bomby regularnie wybuchały aż do porozumień wielkopiątkowych, które zawarto w 1998 roku, a mniej regularnie wybuchały także po nich, bo nie wszyscy zaakceptowali proces pokojowy oraz rozejm.

Były zamachy, które zebrały krwawe żniwo. Były i takie, które pokazały na jak wiele mogą sobie pozwolić terroryści.

Tak było w 1991 roku, kiedy IRA ostrzelała z moździerza podwórko domu stojącego przy... 10 Downing Street. Albo ten z 1993 roku, w którym na Bishopsgate zdetonowano ciężarówkę pełną materiałów wybuchowych, zabijając jednego dziennikarza, raniąc 40 osób i powodując zniszczenia, których wartość wyliczono na 1 miliard funtów. W tym samym roku w Warrington zbombardowano gazownię oraz most. W atakach IRA zginęło wtedy dwoje dzieci.

Ale atakowali nie tylko Irlandczycy.

Przeczytajcie o siedmiu najgłośniejszych zamachach terrorystycznych związanych z Wielką Brytanią, które przeprowadzono w ciągu ostatnich 100 lat.

Birmingham pubs

21 listopada 1974 roku w dwóch pubach w Birmingham wybuchły dwie bomby.

Stało się to w rok po tym, jak Provisional 680-MAKIETA 2 24-43.indd 27

IRA zdecydowała się przenieść „wojnę na terytorium brytyjskie” i rozpocząć kampanię ataków terrorystycznych w kraju okupanta. Celem było zmuszenie Brytyjczyków do opuszczenia Irlandii Północnej. Przez cały 1974 rok dokonywano jednego ataku średnio co trzy dni – nie zawsze były one udane, zwykle były niewielkie, ale w przypadku wszystkich przestrzegano „kodeksu zachowania” IRA, co zapewniało, że do minimum redukowano ryzyko pojawienia się ofiar śmiertelnych. IRA nie chciała wzbudzać nienawiści tylko strach.

Oznaczało to, że kiedy atakowano cele cywilne, co najmniej 30 minut wcześniej przekazywano ostrzeżenie do służb ratunkowych oraz policji. Te miały czas, by ewakuować miejsce. Jednak 21 listopada coś poszło nie tak. Jeżeli wierzyć późniejszym ustaleniom, to po podłożeniu bomb jeden z żołnierzy IRA udał się do budki telefonicznej, by przekazać standardowe ostrzeżenie. Ta jednak była zdemolowana. Zanim znalazł następną, minęło kilkanaście minut. Ostatecznie telefon odebrano na kilka minut przed planowaną eksplozją i budynki ewakuowano tylko częściowo.

Wybuchy zabiły 21 osób. 182 ludzi było rannych.

Wkrótce po nich zatrzymano sześciu Irlandczyków, którzy najprawdopodobniej nie mieli nic wspólnego z zamachami.

Ale potrzebowano kozła ofiarnego i nikt nie przejmował się winą. W Anglii nie bez powodu mówiono wtedy: „Potrzebujesz kozła ofiarnego? Obwiń Irlandczyka”.

Dziś mówi się o nich „Birmingham Six”. Sprawa uchodzi za hańbę brytyjskiego wymiaru sprawiedliwości.

Hyde Park I Regents Park oraz Deal Barracks

20 lipca 1982 roku Provisional IRA zaatakowała paradę wojskową w Londynie. Najpierw, o 10.55, wybuchła bomba, którą ukryto pod maską niewielkiego Morrisa zaparkowanego w Hyde Parku. Do eksplozji doszło dokładnie wtedy, gdy samochód mijała królewska kawaleria zmierzająca na paradę. Detonacja wyrzuciła w powietrze 14 kilogramów gwoździ i zabiła czterech żołnierzy.

Niewiele ponad dwie godziny później kolejny ładunek eksplodował pod ustawioną w Regent's Park sceną, na której 27/03/2017 16:47:15

Fot. Express/Getty Images

028

TEMAT NUMERU terroryzm

Atak na dom handlowy Harrods

występowała orkiestra regimentu Royal Green Jackets. Zginęło siedmiu muzyków.

W sumie zginęło 11 osób, a kolejne 22 trafiły do szpitala.

Aresztowano jednego mężczyznę.

Został zwolniony na postawie porozumień wielkopiątkowych, a wkrótce po tym Sąd Apelacyjny – podobnie jak w wielu innych sprawach przeciw domniemanym członkom IRA, które prowadzono w latach 70. i 80. – skasował pierwotny wyrok.

Także 11 żołnierzy zginęło w 1989 roku, kiedy IRA zaatakowała baraki w Deal. Zbombardowano wówczas budynek Royal Marines School of Music, który na skutek wybuchu się zawalił. Było 11 ofiar śmiertelnych oraz 21 rannych. Nigdy nie zatrzymano sprawców.

Harrods

Duże znaczenie, zwłaszcza symboliczne, miał także zamach na Harrodsa, który 680-MAKIETA 2 24-43.indd 28

IRA przeprowadziła w szczycie sezonu świątecznego 1983 roku. Zgodnie z własnymi zasadami terroryści o podłożonym ładunku zawiadomili policję na 37 minut przed planowanym wybuchem.

Dzwoniący powiedział, że jedna bomba znajduje się w samochodzie stojącym przed budynkiem, a druga wewnątrz samego Harrodsa. Mimo to – co do dziś budzi liczne podejrzenia oraz napędza teorie spiskowe, bo atak był z politycznych względów bardzo wygodny dla Margaret Thatcher – nie ewakuowano ani budynku, ani jego otoczenia.

Eksplozja zabiła sześć osób i raniła 90. Uszkodziła wszystkie pięć pięter słynnego domu towarowego. Ten otworzył się jednak ponownie trzy dni później, a jego dyrektor mówił, że nie da się zastraszyć. Jednym z pierwszych kupujących po otwarciu był mąż premier, który mówił dziennikarzom: „Żaden cholerny Irlandczyk nie powstrzyma mnie przed robieniem tutaj zakupów”.

27/03/2017 16:47:17

029 Sama Margaret Thatcher też była celem próby zamachu IRA. Do tej doszło w Brighton w kolejnym roku i zakończyła się niepowodzeniem, choć zginęło w niej pięć osób a 31 zostało rannych.

Ataków, w których zginęło od kilku do kilkunastu osób było więcej. Nie sposób ich wszystkich tutaj wymienić.

Były też setki takich, w których nikt nie zginął. A gdyby wliczyć tutaj jeszcze to, co w Irlandii Północnej działo się w czasie „kłopotów”, trzeba by mówić nie o setkach, a o tysiącach mniejszych i większych ataków terrorystycznych, które raz po raz wstrząsały Wielką Brytanią.

Air India. Lot 182.

Należący do linii Air India Boeing 747 z 329 osobami na pokładzie (znajdowało się na nim 307 pasażerów oraz 22 członków załogi) 23 czerwca 1985 roku wyleciał z Montrealu w kierunku londyńskiego Heathrow.

Tam miał zostawić część pasażerów, zabrać na pokład nowych i wystartować w drogę do Delhi. Tak się jednak nie stało. Niedługo po tym, jak wleciał w irlandzką przestrzeń powietrzną – była 7.14 – pilot włączył transponder, a chwilę po tym samolot zniknął z radarów. W luku bagażowym wybuchła bomba. Samolot był wtedy na wysokości ponad dziewięciu tysięcy metrów.

Doszło do nagłej dekompresji i Jumbo Jet rozpadł się w powietrzu. Spadł do morza około 190 kilometrów od wybrzeży Zielonej Wyspy. Trzy godziny później części wraku oraz pływające na powierzchni ciała ofiar znalazła załoga statku towarowego Laurentian Forest.

Udało się wydobyć z morza ciała 132 ofiar. 197 z nich nigdy nie znaleziono. Zginęło wtedy 27 obywateli brytyjskich. Najwięcej ofiar było jednak wśród Kanadyjczyków (268), z których wielu miało hinduskie korzenie. Na liście ofiar znalazło się także dwóch obywateli Indii oraz 10 Stanów Zjednoczonych.

Dochodzenie, które przeprowadzono po zamachu, było najdłuższym i najdroższym w historii kanadyjskiego wymiaru sprawiedliwości. Mimo to skazano tylko jedną osobę. Winę przypisano sikhijskiej organizacji Babbar Khalsa. Zamach miał być zemstą za operację „Blue Star” – tę przeprowadzono na polecenie indyjskiego rządu Indiry Ghandi, a jej celem było wyrzucenie paramilitarnych Sikhów ze świętego kompleksu tzw. Złotej Świątyni i przejęcie nad nim kontroli.

Był to najbardziej krwawy zamach na samolot w ówczesnych czasach.

Nikomu przed Sikhami nie udało się wysadzić Jumbo Jeta.

Pan Am Flight 103.

Zamach nad Lockerbie

Udało się jednak po nich. 21 grudnia 1988 roku bomba wybuchła na pokładzie przelatującego nad Szkocją lotu Pan Am Flight 103. Było to liniowe połączenie amerykańskich linii z Frankfurtu do Detroit z międzylądowaniami na Heathrow oraz w Nowym Jorku. Samolot wystartował z Londynu o 18.25. Pierwotnie miał lecieć nad Irlandią, ale kiepska pogoda kazała kontrolerom 680-MAKIETA 2 24-43.indd 29

27/03/2017 16:47:18

Fot. Getty Images

030

TEMAT NUMERU terroryzm

Luk bagażowy samolotu Pan Am wysadzonego nad szkockim miasteczkiem Lockerbie

lotów wyznaczyć kurs na północ. O dziewiętnastej stracono łączność z pokładem, a kontrolerzy zobaczyli na radarach w miejscu samolotu kilka innych punktów. Samolot rozpadł się w powietrzu. Piloci samolotu lecącego w pobliżu zameldowali o kuli ognia na niebie. Pięć minut po dziewiętnastej szczątki samolotu spadły na Lockerby.

W samym wybuchu zginęło 259 osób.

Na pokładzie byli ludzie należący do 21 narodowości – w tym 43 Brytyjczyków oraz 189 Amerykanów (tzw. Lockerby Bombings było najbardziej krwawym zamachem na obywateli amerykańskich przed 11 września 2001 roku). Jednak ofiar było więcej. Spadające elementy samolotu zabiły 11 osób na ziemi. Między innymi spadający z prędkością 800 km/h fragment skrzydła uderzył w dom znajdujący się przy 13 Sherwood Crescent i zostawił w jego miejscu krater o średnicy 47 metrów. Całkowitemu zniszczeniu uległo też kilka sąsiednich budynków.

Dwadzieścia jeden kolejnych nie nadawało się nawet do remontu.

W 2003 roku odpowiedzialność za zamachy przyjęła na siebie Libia i rzą680-MAKIETA 2 24-43.indd 30

dzący nią wówczas Muammar Kadafi. Jako motyw, który miał przyświecać Libijczykom wskazywano chęć odwetu za serię incydentów, do których doszło na wodach terytorialnych tego północnoafrykańskiego kraju, a które sprowokowały amerykańskie okręty wojenne. Jednak mimo przyjęcia odpowiedzialności, ani kraj, ani dyktator nigdy nie przyznali się do winy i tego, że zlecili zamach. W 2007 roku francuski Le Figaro napisał, że za zamach odpowiedzialny był Iran a nie Libia, chociaż to ten pierwszy kraj zlecił wykonanie zamachu libijskiemu handlarzowi narkotyków, powiązanemu z CIA. Podłożenie bomby pod samolotem Pan Am miało być zemstą za przypadkowe zestrzelenie irańskiego samolotu A300 z prawie trzystoma pasażerami na pokładzie przez amerykański krążownik USS Vincennes.

7/7

autobusu linii nr 30 na Tavistock Square. Zginęło wówczas 56 osób, a ponad 700 było rannych. Wśród ofiar byli też Polacy. Wielu z nas pamięta, jak bardzo ta tragedia wstrząsnęła Londynem.

Dziś możemy oddać hołd ofiarom zamachu przed pomnikiem, który ustawiono w Hyde Parku.

Kiedy zidentyfikowano zamachowców-samobójców, okazało się, że trzech z nich pochodziło z Pakistanu, a czwarty był Jamajczykiem, który przeszedł na Islam. Taśmy, które nagrali przed śmiercią i gdzie tłumaczyli, dlaczego zdecydowali się na przeprowadzenie ataku, zostały wypuszczone w świat przez Al-Kaidę. Na jednej z nich pojawia się człowiek, który wówczas należał do wąskiego grona jej liderów, a dziś stoi na czele organizacji – Ayman Al-Zawahiri.

7 lipca 2005 roku islamscy zamachowcy w krótkim odstępie czasie wysadzili trzy ładunki wybuchowe w londyńskim metrze. Niedługo potem czwarty z nich zdetonował bombę na pokładzie

O tym zamachu mówi się dużo mniej niż o poprzednich. Może dlatego, że ten nie był aż tak spektakularny. Ranna została tylko jedna osoba, a nikt nie stracił życia.

Londyn 21 lipca 2005

27/03/2017 16:47:19

Fot. Metropolitan Police via Getty Images

031

Uszkodzony wagon metra po wybuchu bomby w lipcu 2005 roku

Równo dwa tygodnie po zamachach siódmego lipca doszło do wybuchów na stacjach Oval, Warren Street oraz Shepherd’s Bush. Czwarty ładunek wybuchł w autobusie linii 26 na Hackney Road w północnym Londynie. Do zamachów przyznała się organizacja terrorystyczna powiązana z al-Kaidą, Brygady Abu Hafsa al-Masriego.

Samochody pułapki

W 2007 roku 29 czerwca tuż przed godziną w pół do drugiej w nocy, załoga londyńskiego ambulansu nadała komunikat o samochodzie w centrum Londynu spod którego wydobywa się dym.

Przy ulicy Haymarket niedaleko klubu Tiger Tiger znaleziono samochód wyładowany gwoździami, benzyną i butlami z gazem. Mniej więcej w tym samym czasie odholowano nieprawidłowo zaparkowany samochód z okolic Trafalgar Square. Pracownicy służb miejskich odholowali auto na parking przy Park Lane jednak kilka godzin później, zawiadomili służby po tym, jak poczuli dziwny zapach wydobywający 680-MAKIETA 2 24-43.indd 31

się z samochodu. W obu samochodach znaleziono bomby, które całe szczęście nie wybuchły.

Do podobnego zamachu z użyciem samochodu doszło w Glasgow dzień później na lokalnym lotnisku. Rozpędzony Jeep Cherokee wjechał w drzwi prowadzące do terminalu i stanął w płomieniach podpalając przy okazji jednego z atakujących. Rannych zostało pięć osób. Dwa dni później po odnalezieniu samochodów pułapek w Londynie, zdetonowano podejrzany samochód pozostawiony na parkingu Royal Alexandra Hospital przez jednego z uczestników zamachu na lotnisko w Glasgow.

Westminster Bridge 2017

W środę 22 marca doszło do kolejnego ataku terrorystycznego w Wielkiej Brytanii. Sprawca użył samochodu. Rozjeżdżał ludzi na moście Westminsterskim, a następnie po rozbiciu samochodu o płot parlamentu próbował pieszo dostać się do środka. Więcej na ten temat piszemy w niniejszym wydaniu Cooltury. « 27/03/2017 16:47:20

032

komentarz tygodnia polityka

Zdrowe serce demokracji Atak w Westminster to tragedia, ale nie stanowi zagrożenia dla brytyjskich wartości, sposobu życia ani demokracji.

680-MAKIETA 2 24-43.indd 32

Radosław Zapałowski

»

To była kwestia czasu. Wiedzieliśmy, że atak kiedyś nastąpi i możemy być pewni, że będą kolejne.

Brytyjskie służby bezpieczeństwa mówią o tym od lat. „Prawdopodobieństwo ataku terrorystycznego w Wielkiej Brytanii jest wysokie” brzmi powtarzany cyklicznie komunikat. W Zjednoczonym Królestwie od sierpnia 2014 r. obowiązywał drugi stopień zagrożenia terrorystycznego. Ale czuliśmy się bezpiecznie.

Głównie dlatego, że brytyjscy eksperci od terroryzmu są uważani za najlepszych w Europie. Długo udawało im się zapobiegać poważniejszym incydentom. Co najmniej dziesięciu w ostatnich dwóch latach. Trwa ponad pięćset dochodzeń.

Policja i służby bezpieczeństwa skutecznie wykonują swoje prace. Wobec ata27/03/2017 16:47:23

033

ków samotnych wilków – działających bez organizacyjnego wsparcia, siatki współpracowników, koordynacji, które można namierzyć, monitorować i śledzić – są jednak bezradni. Policja i służby specjalne muszą być w pogotowiu cały czas. Terroryście wystarczy jednorazowe szczęście. Zresztą nie da się powstrzymać zdeterminowanego, przygotowanego na śmierć napastnika uzbrojonego w nóż.

Można jedynie zminimalizować wyrządzone przez niego szkody. I to się udało.

– To moment na który wszyscy byliśmy przyszykowani i mieliśmy nadzieję, że nigdy nie nastąpi – mówił na konferencji prasowej komisarz policji metropolitalnej Mark Rowley.

Pięć osób nie żyje, co najmniej czterdzieści innych odniosło rany, niektóre ciężkie. Napastnik najpierw rozjeżdżał znajdujące się na Westminsterskim 680-MAKIETA 2 24-43.indd 33

moście osoby, następnie uderzył w ogrodzenie parlamentu znajdującego się nieopodal. Mężczyzna próbował dostać się na teren parlamentu, rzucił się na strzegącego bramy policjanta i śmiertelnie ranił go nożem, po czym został zastrzelony przez policjantów. Nie da się uniknąć symboliki. Atak na parlament miał być ciosem w serce brytyjskiej demokracji.

Ale zakończył się niepowodzeniem. Zginęli ludzie, co jest tragedią, ale napastnik został zatrzymany zanim osiągnął swój cel. Dla rodzin ofiar to tragiczny, wstrząsający, koszmarny dzień. Szok, niedowierzanie tych na moście i uwięzionych w budynkach parlamentu traumatyczne. Ale mimo wszystko system bezpieczeństwa parlamentu był efektywny. Policja może mówić, że został przetestowany i zadziałał. Oficer policji Keith Palmer, który później zmarł od 27/03/2017 16:47:26

034

komentarz tygodnia polityka

odniesionych ran powstrzymał napastnika przed bramą Parliament Square, zapobiegając tym samym większej tragedii. Jego odwaga i poświęcenie uratowała życie innym.

Teraz od reakcji władzy, obywateli i mieszkańców Wielkiej Brytanii zależy czy napastnik wypełni swoją drugą – charakteryzującą terroryzm – misję: szerzenie paniki, wzbudzanie strachu, wstrząs i polityczny chaos.

Zabić niewielu, sterroryzować większość

Pierwsze obrazki z miejsca dramatu były budujące i wzruszające. Człowieczeństwo oraz odwaga. Karetki pędzące w stronę Westminsteru na ratunek ofiarom, których kierowcy nie wiedzieli jaka jest sytuacja i czy zagrożenie już minęło.

Konserwatywny poseł i podsekretarz stanu w ministerstwie spraw zagranicznych Tobias Ellwood, udzielający, niestety bezskutecznie, pierwszej pomocy rannemu policjantowi. Dzieci, które zamknięte w parlamencie razem z turystami, posłami, dziennikarzami i pracow680-MAKIETA 2 24-43.indd 34

nikami administracji dodawały wszystkim pozostałym otuchy śpiewem. Ochroniarze przynoszący ciepłą herbatę stającym na straży policjantom. Zwykli ludzie pomagający innym zwykłym ludziom stratowanym przez szaleńca. Solidarność i współczucie. Humanizm i działanie. Małe, wielkie, ważne rzeczy.

Media zastosowały się do prośby policji o blokadę informacji mogących utrudnić jej działania. Komentatorzy unikali spekulacji i szukania winnych w policji lub rządzie. Służby zapewniły o gotowości i bezpieczeństwie. Eksperci przypominali, że w ciągu ostatniej dekady służby udaremniły 70 planowanych akcji terrorystycznych. Premiera Theresa May wypowiedziała wszystkie właściwe słowa. O jedności. O tym, że nienawiść nigdy nie podzieli społeczeństwa. O tym, że Wielka Brytania się nie ugnie. Trochę nadziei. Bez paniki, przesadnych reakcji, agresji, histerii i szukania winnych. Bardzo po brytyjsku. Ale potem reakcje nie były już tak stonowane. „The Sun” wezwał do zwiększenia liczby policyjnych patroli na ulicach. „Daily Mail” do większej inwigilacji. A fora i serwisy społecznościowe 27/03/2017 16:47:27

Zdjęcia: PAP/EPA

035

zapłonęły nienawiścią i rasizmem. Bo sprawca tragedii w Westminsterze był muzułmaninem. Chociaż zradykalizował się po trzydziestce, co według eksperta Shashank Joshiego z think tanku Royal United Services Institute, jest niezwykle rzadkie. Dlatego napastnik nie znajdował się na liście MI6, na której figuruje 3 tys. Brytyjczyków „mogących dokonać terrorystycznego ataku w kraju”. I to ewentualna reakcja społeczeństwa budzi największy niepokój. Zamachy, ataki i napady nakręcają islamofobię. „Zwykli ludzie” coraz bardziej się radykalizują. Mowa nienawiści z Internetu przenika do głównego nurtu debaty publicznej. Ksenofobiczni, nieodpowiedzialni politycy, zyskują poparcie i znaczenie. Media, żerując na popularności tematu, taśmowo produkują informacje z muzułmanami, emigrantami i uchodźcami na pierwszym planie. Nakręcając tym samym spiralę nienawiści i nietolerancji. Radykalny islam się klika i kreuje radykalizm na Zachodzie. Polityczny cel terrorystów – pokazanie, że liberalna demokracja jest fikcją i doprowadzenie do prześladowań muzułmanów niebezpiecznie zbliża się 680-MAKIETA 2 24-43.indd 35

do realizacji. Najlepszą ochroną przed tą strategią jest powściągliwość i spokój. Brytyjczycy na razie zachowują zimną krew.

Terror spokoju

Przy każdym ataku warto przypominać, że celem terrorystów nie jest śmierć ani zniszczenie. To są jedynie środki do celu – zogniskowania uwagi na swojej polityce dzięki masowemu rozgłosowi, który jest nieodłącznym elementem krwawych ataków. Bomby są wypaczoną formą PR. Rozlana krew cywilów szaloną wersją politycznej reklamy. Strach, przerażenie i chaos zdziczałą próbą budowania marki. Niezwykle skuteczną. Samo zabijanie przypadkowych przechodniów dla terrorystów jest bez znaczenia. Liczy się skala reakcji na ich bestialstwa, emocje opinii publicznej i działania elit politycznych.

Terroryzm, nieco parafrazując Carla von Clausewitza, jest kontynuacją polityki za pomocą innych środków. Dlatego nie da się go wyeliminować za pomocą policyjnych działań. Bez względu na uprawnienia służb specjalnych, środki

finansowe, narzędzia do inwigilacji, nadzór i morderczą pracę policji czy analityków, liczbę żołnierzy, militarny arsenał i potencjał siatki wywiadowczej, zdeterminowani terroryści będą w stanie nas zaatakować. Polityka terroru jest stara jak świat i towarzyszy większości konfliktów.

Bo jeśli cel jest polityczny i pojawia się silna wola jego realizacji, znajdzie się też metoda i ochotnicy. Co istotne terroryzm bez medialnego rozgłosu jest bezsilny.

I skazany na porażkę. Wszelkie badania akademickie dość jasno mówią, że terroryzm jako strategia militarna czy polityczna jest nieskuteczny. Ogromna większość grup terrorystycznych nie przetrwa więcej niż dziesięć lat i nie osiągnie swoich celów. Ani terroryzm ani radykalny islam nie zagraża brytyjskiej demokracji, wolności i sprawiedliwości, chociaż próbuje wywołać takie wrażenie.

Brytyjczycy wiedzą, że westminsterski atak nie był „aktem wojny”. Zdają też sobie sprawę, że celem terroryzmu jest szerzenie chaosu, paniki, podziałów i nienawiści, zaś najlepszą bronią przeciwko temu jest zachowanie spokoju i solidarność. Z tej próby Wielka Brytania wychodzi zwycięsko. « 27/03/2017 16:47:31

Fot. Piotr Dobroniak

036

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Potem była cisza

»

W dniu, w którym dokonano ataku, mniej więcej godzinę od tragicznych wydarzeń, byłem w okolicach Westminster Bridge. W środę o południu był jeszcze jeden wielki harmider. W momencie, kiedy znajdowałem się przy siedzibie MI-6, akurat zaczęła się ewakuacja brytyjskich polityków, którzy byli w okolicy miejsca zamachu.

Karetki zawoziły rannych do szpitali.

Przed St Thomas’ Hospital w stanie gotowości czekali sanitariusze i pielęgniarki.

Rzesza dziennikarzy, kamerzystów i fotografów okupowała każdy wolny skrawek miejsca, z którego można by robić zdjęcia albo wejść na żywo na antenę telewizji czy radia. Na London Eye trwała powolna ewakuacja ludzi, którzy od chwili ataku byli zamknięci w kapsułach. Był hałas, krzyki policjantów, podniesione głosy relacjonujących wydarzenia.

Na drugi dzień rano, kiedy wysiadałem przy stacji Embankment, żeby dostać się na konferencję prasową przy New Scotland Yard była już tylko przejmująca cisza, jakiej nigdy nie doświadczyłem w centrum Londynu. Przy krawężnikach stały dziesiątki pustych papiero680-MAKIETA 2 24-43.indd 36

Whitehall w stronę Parliament Street.

23.03.2017, godz. 9.00

wych kubków po kawie, które przez noc były wypijane przez pilnujących miejsca zdarzenia policjantów.

Kiedy po konferencji podróżowałem w celu zrobienia najlepszych ujęć i zdjęć wokół miejsca wcześniejszej tragedii, zwróciłem uwagę na jedyny odgłos, jaki dało się usłyszeć. Oprócz policyjnego helikoptera, który co jakiś czas przelatywał nad moją głową, słychać było stukot obcasów o bruk. Ludzie szli w milczeniu do swojej pracy, do urzędów, ministerstw.

Wtedy przypomniały mi się wersy z wiersza Tuwima*: Rżnij karabinem w bruk ulicy!

Twoja jest krew, a ich jest nafta!

I od stolicy do stolicy Zawołaj broniąc swej krwawicy: „Bujać – to my, panowie szlachta!”

Chociaż bardziej pasowałoby:

– O, przyjacielu nieuczony, Mój bliźni z tej czy innej ziemi!

Wiedz, że na trwogę biją w dzwony Króle z panami brzuchatemi;

Wiedz, że to bujda, granda zwykła, Gdy ci wołają: „Broń na ramię!”, Że im gdzieś nafta z ziemi sikła I obrodziła dolarami; Że coś im w bankach nie sztymuje, Że gdzieś zwęszyli kasy pełne Lub upatrzyły tłuste szuje Cło jakieś grubsze na bawełnę.

A ja się zastanawiałem i dalej się zastanawiam, po co ludzie ludziom robią takie rzeczy? Komu przeszkadza, że każdy ma swój świat i swoje wierzenia? Po co od razu robić „świętą inkwizycję”? „Żyj i daj żyć innym” – to zdanie powtarzał mi niegdyś w Polsce mój kolega.

Teraz wszyscy „mądralińscy” mówią, że „nie każdy muzułmanin jest terrorystą, ale każdy terrorysta jest muzułmaninem”.

Jeszcze dekadę temu w UK mówiono, że „nie każdy Irlandczyk jest terrorystą, ale każdy terrorysta jest Irlandczykiem”, a przecież to byli katolicy…

Zdziwieni? Łatwo generalizować c’nie? « * Wiersz Juliana Tuwima pt. „Do prostego człowieka”.

27/03/2017 16:47:33

037

680-MAKIETA 2 24-43.indd 37

27/03/2017 16:47:35

038

ŚWIAT POLONII ROZMOWA Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny otrzymał niedawno od gminy Hammersmith and Fulham długo oczekiwane pozwolenie na zabudowę niezagospodarowanego placu po stronie zachodniej Ośrodka. Powstaną cztery nowe mieszkania pod adresem 3 Ravenscourt Avenue.

Z wiceprzewodniczącym POSK-u Olgierdem Lalko rozmawia Tomasz Furmanek.

Osobiście nie widzę lepszej inwestycji dla POSK-u…

»

Panie Olgierdzie, zatwierdzony właśnie przez gminę Hammersmith & Fulham projekt nowej inwestycji Posku jest w zasadzie poprawką do wcześniej złożonego projektu. Co poprawiono i dlaczego?

W pierwotnej wersji otrzymaliśmy pozwolenie na budowę pięciu mieszkań, projekt wymagał zlikwidowania jednej klatki schodowej. Zdecydowaliśmy jednak, że lepiej będzie nie pozbawiać budynku tej klatki schodowej, ponadto wyburzanie jej spowodowałoby ogromne zamieszanie i utrudnienie w funkcjonowaniu Ośrodka. Spojrzeliśmy też jeszcze raz na cyfry i porównaliśmy koszta związne z budową wymagającą likwidacji klatki schodowej z kosztami alternatywnego pro-

680-MAKIETA 2 24-43.indd 38

jektu budowy czterech mieszkań, niewymagającego usuwania tej klatki.

Analiza kosztów oraz potencjalnych zysków, dotycząca zarówno wariantu budowy 4 jak i 5 mieszkań, wykazała, że budowa 4 mieszkań jest bardziej ekonomiczna i korzystna w proporcji przychodów i wydatków. Rozważaliśmy też, czy będziemy dysponować wystarczającymi funduszami potrzebnymi do sfinalizowania pierwszej wersji projektu. W efekcie stwierdzilśmy, że z wielu powodów korzystniej będzie skupić się na realizacji zmodyfikowanej wersji projektu.

Klatka schodowa zostaje więc nienaruszona, a powstaną 4 mieszkania?

Te cztery nowe mieszkania będą troszkę inaczej rozłożone niż

w poprzedniej wersji, mieszkanie na parterze ulegnie zmniejszeniu. Doszły nowe wymagania ze strony councilu, dotyczące parkowania rowerów i rozmieszczenia śmietników. Konktetnie, wymagane jest stworzenie punktu parkowania rowerów oraz miejsca na pojemniki na recycling. Będziemy musieli te zagadnienia rozwiązać i uwzględnić w nowym projekcie.

Myślę, że rozwiązaniem będzie umieszczenie tych udogodnień w podziemnej części budynku. Pracujemy nad tym.

Do kosztów doszła też jednorazowa opłata zwana Community Infrastructure Levy, co można pewnie prztłumaczyć jako opłata rozszerzenia infrastruktuty lokalnej.

Tak, jest to opłata dla władz lokal27/03/2017 16:47:37

039 nych, gdzie płaci się za każdy metr kwadratowy wybudowanej przestrzeni.

Opłata taka była już wcześniej nakładana przez burmistrza Londynu. Kilka dni po tym jak otrzymaliśmy pierwsze pozwolenie, wprowadzono dodatkową opłatę przez urząd London Borough of Hammersmith and Fulham, która jest dużo większa.W niektórych częściach naszej gminy opłata ta jest zerowa, ale akurat my znajdujemy się w takiej części, gdzie opłata jest dość duża. Council wychodzi z założenia, że przy okazji nowych budów będzie musiał np. stworzyć nowe drogi, i że generalnie rozbudowy wiążą się ze zwiększeniem liczby mieszkańców, większą liczbą dzieci, co generalnie zwiększa zapotrzebowanie na różne potencjalne inwestycje ze strony gminy.

Czy taras przy Łowicznce zostanie zabudowany, tak jak to było planowane w pierwotnej wersji projektu?

Taras musi zostać zabudowany aż po czwarte piętro, jest to działanie potrzebne do stworzenia nowych mieszkań. W Łowiczance będą wybudowane nowe okna. W Sali Malinowej też będą wstawione nowe okna. Owszem, będzie przy tym wszystkim trochę hałasu, ale dużo mniej niż w przypadku burzenia klatki schodowej. Przy wyburzaniu klatki hałas byłby niewyobrażalny, gdyż jest to betonowa konstrukcja. Ponadto, zburzenie klatki wymagałoby rozpracowania i zmiany dróg ewakuacyjnych w całym budynku, na każdej kondygnacji, co byłoby bardzo kosztowne i skomplikowane...

Ktoś mógłby powiedzieć „dlaczego nie pomyśleliście o tym wcześniej?”. Na takie pytanie nie mam jednoznacznej odpowiedzi. Zawsze przecież można coś ulepszyć. Trochę się rozpędziliśmy, chcąc stworzyć jak najwięcej mieszkań, ale nie przemyśleliśmy wszystkich aspektów do końca. To jest proces, cały czas się temu projektowi przyglądamy, porównujemy doświadczenia. W efekcie przygotowaliśmy i przedstawilismy poprawkę do projektu (Minor material amendment to planning permission), a nie całkowicie nowy projekt.

Co trzeba będzie jeszcze przygotowć, aby móc rozpocząć budowę?

Zanim prace się rozpoczną, jest cała masa zadań do wypełnienia i wyko680-MAKIETA 2 24-43.indd 39

nania. Najpierw cały projekt musi być dokładnie opracowany w szczegółach, gdyż na razie są tylko wykonane plany.

Następnie projekt musi być rozpisany i zatwierdzony przez „building control”.

Chodzi tu o techniczną kontrolę budowy ze strony councilu, czyli zatwierdzenie szczegółowego projektu, opracowań i obliczeń technicznych i konstrukcyjnych, szczegółów dotyczących np. kanalizacji, pokrycia dachu, izolacji i wielu innych aspektów. Kiedy wszystko jest już zatwierdzone i projekt jest rozpisany szczegółowo, wtedy można go przedstawić potencjalnym kontrahentom, którzy mogą sie do niego odnieść i zaproponować ewentualną cenę.

Mamy w POSK-u listę zgłoszonych kontraktorów, których zapraszamy do przetargu. Niektórzy z nich nie stają do przetargu z takich czy innych powodów, do pozstałych rozsyłamy ofertę z wyznaczonym terminem do którego mogą złożyć zwoją propozycję. Kontraktorzy, którzy staną do przetargu, muszą również podać informację ile czasu potrzebują do momentu rozpoczęcia prac oraz określić przewidziany przez nich czas trwania tych prac. Następnie analizujemy otrzymane odpowiedzi, porównujemy ceny i ich wiarygodność i podejmujemy decyzję kto wykona pracę.

Nie jest powiedziane, że najtańszy wykonawca jest automatycznie najlepszy, aczkolwiek tak zazwyczaj wcześniej przyjmowaliśmy, chyba że był jakiś poważny powód, aby zadecydować inaczej. Jeżeli ma się już listę sprawdzonych kontrahentów, to każdy z nich jest już do pewnego stopnia wiarygodny, więc wtedy wybiera się raczej najtańszego – z takiego założenia wychodzimy.

Kiedy ruszą prace?

Sądzę, że najwcześniej w kwietniu lub w maju będziemy mogli ruszyć z pracami. Chcielibyśmy, żeby część prac, przynajmniej tych najbardziej hałaśliwych, była wykonana w okresie letnim, kiedy nie ma stałych lokatorów czy klientów wynajmujących sale podczas roku szkolnego. Chcielibyśmy w połowie lipca rozpocząć prace. Oczywiście okres letni to tylko 2 miesiące, które nie wystarczą aby cały kontrakt wykonać. Sądzę, że na całkowite wykonanie projektu trzeba będzie liczyć do 9-ciu miesięcy, czyli do wiosny 2018 roku wszystko powinno już być gotowe.

Osobiście nie widzę lepszej inwestycji dla POSK-u, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że zabudowujemy plac, który w chwili obecnej jest nieużytkiem i nie przynosi żadnych korzyści.

Hałasu w budynku podczas wykonywania prac nie da się całkowicie wyeliminować. Jak sobie z tym państwo poradzicie?

Planujemy spotkania z lokatorami, którzy będą przez ten hałas najbardziej dotknięci. Wszystkich lokatorów będziemy informować o postępie prac, żeby nikt nie czuł się zaskoczony, jak to przytrafiło się poprzednio, co było dość niefortunne. Podaję więc tutaj jedynie ogólne informacje, a szczegóły będziemy omawiać z poszczególnymi lokatorami osobiście. Problem ten, tak jak przy wykonywaniu poprzednich projektów, będziemy mieli i tym razem.

Prawdopodobnie będziemy musieli przerywać pracę wtedy, kiedy będą one przeszkadzały niektórym lokatorom czy wynajmującym sale. To oczywiście jest duży kłopot dla POSK-u, gdyż nie budujemy jak na normalnej budowie od fundamentów, gdzie wszystko przebiega planowo, przeciwnie, musimy się cały czas liczyć z tym, że czas budowy będzie się przedłużać, a koszta będą wzrastać. Zdecydowanie nie będzie to praca wykonana najtańszym kosztem! Musimy też uwzględnić sąsiada, dentystę, który był juz informowany o naszych planach. Pracę tę jednak trzeba wykonać, nie mamy wyjścia, aczkolwiek na pewno pewna liczba osób będzie niezadowolona, że wytwarzamy hałas w trakcie prac. Będziemy na pewno uprzedzać i ostrzegać na wypadek intensywnego hałasu.

Czy po tej inwestycji są przewidywane jeszcze jakieś inne, czy raczej wygląda na to, że już nie będzie na to odpowiednich przestrzeni?

Jeżeli chodzi o tego typu inwestycje, to nie ma już na nie ani przestrzeni, ani pomysłów. Mogę kategorycznie powiedzieć, że w POSK-u nie ma już więcej przestrzeni, która nie jest wykorzystywana i którą można by poświęcić pod inny cel. Po prostu nie ma gdzie.

I na pewno nie będziemy wkraczać w powierznię POSK-u, która obecnie jest wykorzystywana i zagospodarowana. Musimy zostać przy tym, co jest obecnie. « 27/03/2017 16:47:37

040

sygnały PORADY

Kiedy skłóceni ze sobą partnerzy nie są w stanie porozumieć się, często największą cenę płacą dzieci.

Była partnerka nie pozwala mi na kontakt z dzieckiem

»

To jeden z najczęstszych problemów, z jakim zgłaszają się bezradni ojcowie.

Rozstanie partnerów to zawsze dramat dla ich dzieci. Nie tylko dlatego, że wiąże się z rozpadem rodziny i oznacza kres ich bezpiecznego, zazwyczaj, świata.

Bywa, że to dopiero początek rodzinnego dramatu. Pomimo deklarowanych dobrych chęci z obu stron, rzadko od razu udaje się ustalić wszystkie sprawy związane z rozstaniem. Gdy każde z rodziców uważa, że to właśnie ono powinno sprawować opiekę nad dzieckiem i upiera się, by mogło z nim zamieszkać, zaczyna się prawdziwy konflikt. Rodzice prześcigają się w oskarżaniu tego drugiego o niestosowne zachowanie, nadużywanie alkoholu, chorobę psychiczną. Bardzo często 680-MAKIETA 2 24-43.indd 40

w trakcie tej niczym nieuzasadnionej walki okazuje się, że zarzucane winy nijak się mają do rzeczywistości. Co w tym czasie dzieje się z dziećmi, czy ktoś zastanawia się nad ich uczuciami? Jedno jest pewne: dzieci w żadnym razie nie powinny ponosić konsekwencji konfliktu rodziców! Nie można narzucać im swoich uczuć, wciągać ich w porachunki dorosłych. Dlaczego skłóconym rodzicom tak trudno pogodzić się z myślą, że pomimo rozstania jedno nie może się zmienić: dziecko nadal musi mieć ojca i matkę? Nie wolno odbierać dzieciom poczucia bezpieczeństwa. Rozwód i rozstanie rodziców to dla nich dostateczna trauma, sytuacja, której na ogół nie potrafią zrozumieć. Dlatego warto pomyśleć wcześniej i wspólnie ustalić, co powiedzieć dziecku i jak

je przygotować na to, że jego rodzice nie będą już razem.

Często zdarza się, że jedno z rodziców dzwoni do naszego biura pomocy i pyta jak zgłosić do opieki społecznej fakt, że była żona ma nowego partnera, że w związku z tym źle się prowadzi, że najlepiej zabrać jej dziecko, bo nie sprawdza się jako matka.

Jak to jest, że do momentu rozpadu związku nie było takich zastrzeżeń? Wcześniej żona była dobrą matką, która wzorowo wywiązywała się ze swoich obowiązków względem dziecka? Szukając odpowiedzi na te pytania łatwo się domyślić, że te oskarżenia przeczą faktom. Warto postawić sobie kolejne pytania: Czy w momencie rozpadu związku trzeba się mścić na byłym partnerze i „wyrywać sobie dzieci?”. Jedna ze stron konfliktu jest w stanie nasłać policję 27/03/2017 16:47:39

041 i inne służby społeczne na rodzica, który wychowuje dziecko. Padają oskarżenia bez jakichkolwiek dowodów, dzieci zostają narażone na umieszczenie w rodzinie zastępczej, zakładane są sprawy sądowe.

Trzeba w tym miejscu wyraźnie podkreślić, że w roli oskarżycieli, którzy używają własnych dzieci jako karty przetargowej w konflikcie z byłym partnerem pojawiają się zarówno matki jak i ojcowie.

Tymczasem każde dziecko ma prawo do bycia szczęśliwym, nawet jeśli to szczęście będzie się toczyło w dwóch różnych domach.

Nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę i dlatego warto to podkreślić: w Wielkiej Brytanii prawo dziecka do kontaktów z każdym z rodziców jest gwarantowane. Zgodnie z NSPCC wszystkie sprawy związane z kontaktem dzieci z rodzicami są rozpatrywane przez sądy i organizacje do tego powołane, ze szczególnym uwzględnieniem najlepszego interesu dziecka, jego edukacji, potrzeb mieszkaniowych i potrzeb wychowawczych. Istotna jest właściwa komunikacja między rodzicami i respektowanie wszystkich czynników, które mają działać w dobrym interesie dziecka.

Jeżeli któraś ze stron celowo utrudnia drugiej kontakt z dzieckiem, poszkodowany rodzic ma prawo złożyć wniosek do sądu o ustalenie kontaktu z dzieckiem. Efektem takiego postępowania może być Child Arrangment Order, Spcecyfic Issou Order i Prohibitet Steps Orders. Pierwsze ustala informacje z kim i gdzie będzie mieszkało dziecko oraz kto będzie z nim spędzał czas, kto, kiedy i gdzie będzie się z nim kontaktował. Drugi rodzaj orzeczenia sądowego jest wydawany kiedy rodzice nie są w stanie podjąć najważniejszych decyzji potrzebnych do życia i edukacji dziecka.

Wtedy sąd ma prawo decydować o sprawach dotyczących edukacji, religii, zdrowia i nazwiska dziecka. PSO jest stosowany w sporze rodziców wtedy, gdy sąd uzna, że dziecko ma być odbierane spod opieki jednego z nich, ma mieć zmienioną szkołę lub dostać zgodę na wyjazd za granicę, otrzymać inne nazwisko.

Za każdym razem sąd bierze pod uwagę zdanie i uczucia dziecka oraz jego zrozumienie całej sytuacji. Później sprawdzane są fizyczne, emocjonalne i edukacyjne potrzeby dziecka. Sąd bada także jak dotychczasowa sytuacja wpłynęła na

psychikę dziecka i jak może ono reagować po jej zmianie.

Kolejno brane są pod uwagę: płeć dziecka, jego pochodzenie, religia, kultura i stan zdrowia. Następnie sąd zastanawia się czy istnieje zagrożenie dla dziecka ze strony fizycznej, seksualnej, bądź emocjonalnej.

Na końcu sprawdza się jak oboje rodzice odnoszą się do potrzeb dziecka.

Dopiero w oparciu o wszystkie badane etapy sąd podejmuje decyzję najlepszą dla dobra dziecka.

Centrum Pomocy Rodzinie „Przystan UK” oferuje Państwu wsparcie, jesteśmy w stanie, z udziałem mediatora, pomóc rodzicom w trudnym momencie rozstania. Dzięki naszemu wsparciu oraz pomocy psychologicznej i prawnej byli partnerzy są w stanie oszczędzić sobie, a co najważniejsze dzieciom, niepotrzebnych stresów. Mogą wypracować trwały i bezkonfliktowy model wspólnej opieki nad dzieckiem. « Agnieszka Przybyłek-Pieza Pracownik socjalny harbourageuk@gmail.com

Wydział Konsularny Ambasady RP w Londynie uprzejmie informuje, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych uruchomiło Centrum Informacji Konsularnej oraz Telefon Dyżurny Głównym zadaniem nowo powstałego Centrum jest ułatwienie kontaktu telefonicznego z WK i udzielanie odpowiedzi na pytania dotyczące spraw konsularnych, przede wszystkim spraw paszportowych. Numer telefonu: +442030789618.

Telefon Dyżurny ma ułatwić kontakt z konsulem dyżurnym w szczególnych i nagłych przypadkach losowych poza godzinami pracy urzędu. Numer telefonu dyżurnego: +442030789621.

Z poważaniem, Krzysztof Grzelczyk Radca Minister/Konsul Generalny Ambasada RP w Londynie Wydział Konsularny 10 Bouverie Street EC4Y 8AX London

680-MAKIETA 2 24-43.indd 41

27/03/2017 16:47:41

042

transport londyn

Tu powstaną elektryczne taksówki

London Taxi Company, producent londyńskich taksówek, otworzył w Ansty w Coventry linię produkcyjną najnowszego modelu – elektrycznego TX5.

Przygotował Marcin Urban

»

Inwestycja jest warta 300 mln funtów. Linia może wytwarzać do 20 tys. aut rocznie. Dzięki niej powstało 1 tys. miejsc pracy. Obecnie firma LTC zatrudnia 1,5 tys. pracowników. Koncern LTC produkuje taksówki od blisko 70 lat. W 2013 roku został przejęty przez chińskiego inwestora.

TX5 będzie pierwszym black cabem z silnikiem elektrycznym. Napęd posiada komponenty opracowane we współpracy z Volvo.

Prototyp przechodzi właśnie ekstremalne testy na kole podbiegunowym w Norwegii.

Później będzie sprawdzany w gorącym klimacie. Sprzedaż dla londyńskich taksówkarzy rozpocznie się w ostatnim kwartale tego roku, a na początku 2018 roku model TX5 będzie sprzedawany na całym świecie.

Ceny jeszcze nie ujawniono. Wiadomo jedynie, że będzie znacznie wyższa od samochodów z napędem spalinowym, ale taksówkarze będą mogli aplikować o dofinansowanie z rządu i Transport for London w wysokości do 7,5 tys. funtów. « 680-MAKIETA 2 24-43.indd 42

27/03/2017 16:47:45

Fot. Transport for London

043

Rok utrudnień na moście Westminsterskim Kierowców czeka prawie rok utrudnień w związku z przebudową mostu Westminsterski. Planowana od dawna modernizacja ma poprawić bezpieczeństwo rowerzystów i pieszych. Przebudowana zostanie jezdnia południowa liczącego już 155 lat mostu. Powstaną bezpieczne przejścia dla pieszych, a na całej długości ścieżka rowerowa trwale oddzielona od samochodów.

Westminster Bridge będzie czwartą przeprawą przez Tamizę w centrum, posiadającą bezpieczną trasę dla rowerzystów.

Po zakończeniu prac zostanie wprowadzone ograniczenie prędkości do 20 mil na godzinę. W czasie remontu obowiązuje zmieniona organizacja ruchu. TfL radzi omijać i liczyć się z poważnymi utrudnieniami.

Szczegółowe informacje o zmianie organizacji ruchu można znaleźć na stronie: tfl.gov.uk/Westminster-bridge-south

680-MAKIETA 2 24-43.indd 43

Czerwone autobusy tracą popularność Mer Londynu chce odzyskać zaufanie mieszkańców, którzy przestali korzystać z miejskich autobusów.

»

W ubiegłym roku liczba pasażerów po raz pierwszy spadła o kilka procent. Prognoza na ten rok przewiduje dalszy spadek o co najmniej 2 procent.

Głównym powodem rezygnacji z tego środka transportu są wydłużające się z powodu korków czasy przejazdu i nieregularne kursowanie. Przedstawiając plan wydatków na komunikację miejską Sadiq Khan zaprezentował jednocześnie plan usprawnienia komunikacji autobusowej. I tak, mer chce ograniczyć liczbę autobusów na mniej popularnych liniach szczególnie w centrum i zwiększyć częstotliwość kursowania na tych, gdzie jest więcej pasaże-

rów. 20 mln funtów zostanie przeznaczonych na wytyczenie na ulicach nowych bus pasów. Na 1,2 tys. skrzyżowaniach zostanie zmienione ustawienie sygnalizacji świetlnej tak by upłynnić ruch. Poprawiona ma też zostać czytelność rozkładów jazdy.

Wszyscy kierowcy autobusów i kontrolerzy biletów przejdą szkolenie z zakresu obsługi klientów. Kontynuowana będzie wymiana taboru.

Khan postawił przed komunikacją trudne zadanie, bo pasażerów ma odzyskać ograniczając jednocześnie koszty operacyjne o prawie 200 mln funtów.

W Londynie jest 675 linii obsługiwanych przez 9,3 tys. autobusów. « 27/03/2017 16:47:47

044

CAFÉ COOLTURA londyn

REGATY OXFORD – CAMBRIDGE 2017

Przygotował Marcin Urban 02.04. Start kobiety: 16:35. Start mężczyźni: 17:35. Miejsce startu: Putney Bridge. Meta: Chiswick Bridge. Strefy kibica: Bishops Park, Furnival Gardens. Wstęp wolny theboatraces.org

680-MAKIETA 3 44-67.indd 44

Osady wioślarskie najlepszych angielskich uniwersytetów zmierzą się na Tamizie po raz 163., a historia regat sięga 1829 roku. Jak dotąd wyścig mężczyzn 82 razy wygrywała reprezentacja Cambridge, a 79 Oxfordu.

W mającej krótszą historię rywalizacji studentek jest 41:30 dla Cambridge.

W niedzielę od rana w strefach kibica

w Bishops Park (Fulham) i Furnival Gardens (Hammersmith) będzie trwać studencki piknik. Rywalizację będzie tam można śledzić z brzegu rzeki i na telebimach. Regaty będzie transmitować „na żywo” telewizja BBC. Rekord liczącej 6,8 km trasy ustanowiony w 1998 roku przez wioślarzy z Cambridge wynosi 16 min i 19 sek.

27/03/2017 16:48:24

045 COOLTUR POLECA A

680-MAKIETA 3 44-67.indd 45

27/03/2017 16:48:27

wystawy

Warwick District Council (Leamington Spa, UK)

046

CAFÉ COOLTURA londyn Henry Scott Tuke The Critics

» QUEER BRITISH ART 1861–1967 05.04. – 01.10. Tate Britain, Millbank, Londyn SW1P 4RG. Stacja: Westminster, Pimlico, Vauxhall. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Bilety: £16.50 www.tate.org.uk

© National Portrait Gallery

Na wystawie zebrano obrazy brytyjskich artystów z lat 1861–1967, pokazujące bądź namalowane przez osoby o różnej orientacji seksualnej (LGBT).

Okazją do poruszenia tego tematu jest 50. rocznica dekryminalizacji homoseksualności w Anglii. Tate Britain chce pokazać jak artyści traktowali osoby homo- i transseksualne w czasach, gdy odmienność była przestępstwem.

Wśród autorów prac są: John Singer Sargent, Dora Carrington, Duncan Grant i David Hockney.

Fot. Charles Emerson

© Tate

Solomon, Simeon Sappho and Erinna in a Garden at Mytilene

Hannah Gluckstein Gluck

» THE IRIS - REBECCA LOUISE LAW 03.03. – 07.05. NOW Gallery, The Gateway Pavilions, Peninsula Square, Londyn SE10 0SQ. Stacja: North Greenwich. Otwarte: pon. – pt. 10:00 – 19:00, sob. – niedz. 11:00 – 16:00. Wstęp wolny nowgallery.co.uk

Instalacja “The Iris” w NOW Gallery

680-MAKIETA 3 44-67.indd 46

10 tys. żywych irysów użyła Rebecca Louise Law do stworzenia instalacji, która dosłownie spada na głowy zwiedzających. Wystawę warto odwiedzić przynajmniej dwa razy, by zobaczyć jak zmieni się po wyschnięciu kwiatów. Law tworzy podobne instalacje na całym świecie. Wcześniej pracowała w Danii. Wszędzie wykorzystuje naturalne, pozyskane lokalnie materiały.

27/03/2017 16:48:29

© Crown Copyright: IWM (4DIV-05-012-030)

047 »

AFGHANISTAN: REFLECTIONS ON HELMAND

14.12.2016 – 26.11.2017. Imperial War Museum, Lambeth Rd, Londyn SE1 6HZ. Stacja: Elephant & Castle. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Wstęp wolny www.iwm.org.uk Wystawa dokumentuje misję brytyjskiej armii w afgańskiej prowincji Helmand.

Zebrano na niej w większości niepublikowane wcześniej zdjęcia, filmy i wywiady z żołnierzami. W ramach rozpoczętej w 2006 roku operacji wojsko miało wspierać pokojowe projekty.

Misja szybko przekształciła się jednak w regularną wojnę z Talibami.

Fot. Jan Versweyveld

Żołnierze z Worcestershire and Sherwood Foresters Regiment na patrolu w Kabulu, marzec 2000 r.

teatr » OBSESSION 19.04. – 20.05. Barbican Centre, Silk Street, Londyn EC2Y 8DS. Stacja: Barbican, Moorgate.

Spektakle: patrz strona teatru.

Bilety: od £16 www.barbican.org.uk

Halina Reijn Gwiazda Hollywood i jeden z najpopularniejszych brytyjskich aktorów Jude Law wciela się w postać przystojnego Gino, który w przydrożnej stacji benzynowej spotyka Giuseppe i jego dużo młodszą żonę Giovannę. Od samego początku Gino i nowo poznana kobieta nie kryją wzajemnej fascynacji, co nieuchronnie prowadzi do romansu.

Para zaczyna planować morderstwo męża Giovanny. Zbrodnia jest jednak ślepą uliczką prowadzącą do destrukcji.

Reżyserem sztuki „Obsession”, którą będzie prezentować Barbican, jest Holender Ivo van Hove. Autorem sztuki jest włoski pisarz i reżyser Luchino Visconti, znany między innymi z filmu „Śmierć w Wenecji”.

Jude Law i Halina Reijn

680-MAKIETA 3 44-67.indd 47

27/03/2017 16:48:30

Fot. Dan Fearon

048

CAFÉ COOLTURA londyn

» OUT OF BLIXEN 03 – 22.04. Print Room at the Coronet, 103 Notting Hill Gate, Londyn W11 3LB. Stacja: Notting Hill Station. Spektakle: 19:30, dodatkowo w sob. 15:00.

Bilety: od £16. www.the-print-room.org Sztuka „Out of Blixen” jest jedną z dwóch produkcji wystawianych w hołdzie zmarłej 55 lat temu duńskiej pisarce Karen Blixen. To spektakl pełen muzyki wykonywanej na żywo i pokazów audiowizualnych, pokazujący charakter autorki i bogactwo tematyczne jej twórczości. Reżyserką sztuki jest Kathryn Hunter.

W rolach głównych: Femi Elufowoju, Kathryn Hunter, Nikola Kodjabashia, Marcello Magni i Mia Theil Have.

W ramach cyklu poświęconego Blixen zostanie też wystawiona produkcja „Babette’s feast” (08.05. – 03.06.).

kino » FREE FIRE

Fot. Dan Fearon

Od 31.03. Sensacyjny, USA. Reż. Ben Wheatley, wyst. Brie Larson, Cillian Murphy, Armie Hammer

680-MAKIETA 3 44-67.indd 48

Akcja filmu rozgrywa się w Bostonie w 1978 roku. W opuszczonym magazynie spotykają się członkowie dwóch gangów. W pewnym momencie dochodzi do chaotycznej strzelaniny, która przeradza się w skomplikowaną grę o przetrwanie.

27/03/2017 16:48:32

049 » GHOST IN THE SHELL (3D) Od 31.03. Science fiction, USA. Reż. Rupert Sanders, wyst.

Scarlett Johansson, Michael Pitt, Michael Wincott, Juliette Binoche, Pilou Asbaek Scarlett Johansson wciela się w rolę policjantki cyborga, która próbuje odnaleźć niebezpiecznego hakera. Film jest amerykańską adaptacją popularnej mangi i anime z 1989 roku.

» SMURFS: THE LOST VILLAGE (3D) Od 31.03. Animowany, USA. Reż. Kelly Asbury, wyst. Demi Lovato, Rainn Wilson, Joe Manganiello, Jack McBrayer, Danny Pudi, Mandy Patinkin Smerfetka wraz z kilkoma innym smerfami wyrusza na wyprawę, aby dowiedzieć się, dlaczego jest jedyną dziewczyną w wiosce. Gubi się jednak w pełnym niebezpieczeństw lesie, w którym na Smerfy czai się wredny Gargamel. Twórcy filmu zapowiadają powrót do klasycznej krainy Smerfów.

680-MAKIETA 3 44-67.indd 49

27/03/2017 16:48:34

050

CAFÉ COOLTURA londyn

koncerty » GROOVE RAZORS 01.04. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £8 www.jazzcafeposk.org

Fot. Nicholas Hunt/Getty Images for Cherry Tree

Kwintet wykonujący muzykę fusion, założony w Londynie przez polskiego pianistę Tomasza Żyrmonta i brytyjskiego perkusistę Lauriego Lowe’a, szczycący się współpracą z najwybitniejszymi muzykami jazzowej sceny Londynu. Od momentu powstania w 2009 roku grupa zdobywa coraz większą grupę fanów.

» STING 9-10.04. Godz. 20:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: tylko ze zwrotów

» DREAM THEATER 23.04. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £41

» KITARO 27.04. Godz. 20:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £39.75

»

80S DISCO LEGENDS - FANCY, SANDRA, JOY, LIAN ROSS

28.04. Godz. 19:00. Indigo at the O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £30.50

» IRON MAIDEN 27.05. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: tylko ze zwrotów

» SHAWN MENDES

Fot. Dave Kotinsky/Getty Images for iHeart

01-02.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £27.50

680-MAKIETA 3 44-67.indd 50

27/03/2017 16:48:36

Fot. Frank Micelotta/Getty Images

051 » EVANESCENCE 13 - 14.06. Godz. 19:00.

Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £41

» GREEN DAY 01.07. Godz. 13:00. Hyde Park, Bayswater, Londyn W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner.

Bilety: od £62.50

» BLINK-182 19-20.07. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £29.50

» NICK CAVE & THE BAD SEEDS 30.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» EMELI SANDÉ 18.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

» LITTLE MIX 26.10. i 25-26.11. Godz. 13:00, 18:00. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £27.50

» JAMES BLUNT 23.11. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £43.60

» DEEP PURPLE

» DEPECHE MODE 03.06. Godz. TBC. Stadion olimpijski, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford. Bilety: od £40

» PHIL COLLINS 4-9.06. Godz. 19:00. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

» LADY GAGA 09.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £40

Fot. Christopher Polk/Getty Images for NARAS

23.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

» TAKE THAT 6-12.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £55

» ANASTACIA 08.06. Godz. 20:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £46

» CÉLINE DION 20-21.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

» JAMIROQUAI 24.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

680-MAKIETA 3 44-67.indd 51

27/03/2017 16:48:38

052

CAFÉ COOLTURA ŻEGLARSTWO

Regaty dookoła Wyspy Wight

»

W trzydziestą piątą rocznicę naszej działalności możemy się pochwalić takimi osiągnięciami i dokonaniami, jak zorganizowanie obchodów pięćdziesięciolecia śmierci generała Sikorskiego na Gibraltarze w 1993 roku, zorganizowanie trzech zlotów Polonii Żeglarskiej w Gdyni kolejno w 1991, 1997 i 2000 roku, zorganizowanie obchodów 60. rocznicy obrony Cowes przez ORP Błyskawica w 2002 roku jak również zainicjowanie zlotów żeglarskich na Karaibach – Wagner Sailing Rally – dla uczczenia pamięci Władysława Wagnera, pierwszego Polaka, który opłynął kulę ziemską.

DLACZEGO

W tym roku przypada 75. rocznica obrony Cowes przez ORP Błyskawica.

Cowes to miasto położone na Wyspie Wight. Właśnie w Cowes, w stoczni J. Samuel White & Co. Lt 1937 roku zbudowano niszczyciel ORP Błyskawica. Okręt powrócił do stoczni macierzystej w 1942 roku w celu dokonania niezbędnych napraw. W nocy 4 – 5 maja niemieckie bombowce rozpoczęły nalot na miasto. Szczęśliwym trafem (choć wbrew przepisom) Błyskawica stała w doku w pełni uzbrojona. Dzięki temu mogła natychmiast odpowiedzieć ogniem przeciwlotniczym, co spowodowało rozproszenie szyku bombowców i zapobiegło zniszczeniu miasta. Załoga Błyskawicy brała czynny udział w obronie Cowes także podczas kolejnego owej nocy nalotu.

Wielu marynarzy pomagało mieszkańcom w gaszeniu pożarów i opatrywaniu rannych. Pamięć o tych wydarzeniach pozostała do dzisiaj.

WYDARZENIE

Yacht Klub Polski Londyn istnieje w Londynie od 1982 roku. Naszym celem jest propagowanie żeglarstwa i dobrej praktyki, jak i integrowanie Polonii. Żeglarstwo do dobry sposób na oderwanie się od codziennych obowiązków i prozy życia.

680-MAKIETA 3 44-67.indd 52

Włączamy się w tegoroczne obchody rocznicy obrony miasta, organizujemy w tym czasie regaty dookoła Wyspy Wight.

Nasze regaty odbędą się już po raz trzeci – przepłyniemy historyczną trasę Pucharu Ameryki z 1851 roku.

Są to jedyne polskie i polonijne regaty organizowane na tej trasie.

Impreza zyskuje na popularności. Zgłosiło się już 7 załóg – w tym 2 jachty z Polski. Nadaj istnieje możliwość zgłoszenia jachtu lub załogi do startu w regatach. Wyścig odbędzie się w kla27/03/2017 16:48:40

053 sie Beneteau First (zapewniamy czarter) oraz w klasie Open.

W tym roku w organizacji regat wspiera nas Royal London Yacht Club, jako gospodarz imprezy na Wyspie Wight.

Współorganizatorem imprezy jest ambasada RP w Londynie, którą reprezentuje ambasador Arkady Rzegocki.

Uroczystość obchodów 75-cia obrony Cowes ma uświetnić okręt polskiej marynarki wojennej ORP Puławski oraz Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej RP. W ramach uroczystych obchodów, w Cowes odbędzie się w dniach 5-7 maja Polski Kiermasz, z możliwością wystawiania swoich straganów przez Polskich producentów i przedsiębiorców.

Lista sponsorów jest nadal otwarta – z radością przyjmiemy fundatorów nagród dla uczestników regat, jak i każdą formę wsparcia nas w organizacji tej imprezy. «

Kontakt Dla sponsorów: Komandor YKP Londyn Kpt. Leszek Ulewicz 07957740185 komandor@ykplondyn.pl Uczestnictwo w regatach: Kpt. Kasia Mądrzejowska sekretarz@londyn.ykp.pl

680-MAKIETA 3 44-67.indd 53

27/03/2017 16:48:43

054

CAFÉ COOLTURA FILHARMONIA

680-MAKIETA 3 44-67.indd 54

27/03/2017 16:48:46

055

680-MAKIETA 3 44-67.indd 55

27/03/2017 16:48:48

056

CAFÉ COOLTURA LITERATURA

Laureat pierwszego miejsca – Lech Grabowski wraz z Kapitułą Konkursu

Ruszyła VI edycja konkursu Literacki Debiut Roku 19 lutego rozpoczął się nabór tekstów do VI edycji konkursu „Literacki Debiut Roku” organizowanego przez Wydawnictwo Novae Res pod honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

680-MAKIETA 3 44-67.indd 56

»

Zadaniem konkursu jest wyłonienie w danym roku kalendarzowym najlepszej powieści, która nie była dotychczas nigdzie publikowana w wersji drukowanej.

Termin nadsyłania prac upływa 14 kwietnia 2017 roku. Wyniki konkursu zostaną ogłoszone 30 lipca. Na zwycięzców czekają nagrody: I miejsce – tytuł „Literacki Debiut Roku”, nagroda pieniężna w wysokości 5000 zł, dyplom, opublikowanie zwycięskiego utworu drukiem, jego dystrybucja oraz promocja przez Wydawnictwo Novae Res oraz patronów i partnerów Konkursu, kurs wybrany przez

laureata z oferty kursów stacjonarnych organizowanych przez szkołę warsztatów pisarskich Maszyna do Pisania, zestaw książek.

II miejsce – dyplom, tygodniowy pobyt w SPA, kurs wybrany przez laureata z oferty kursów stacjonarnych organizowanych przez szkołę warsztatów pisarskich Maszyna do Pisania, zestaw książek.

III miejsce – dyplom, dwudniowy pobyt w SPA, kurs wybrany przez laureata z oferty kursów stacjonarnych organizowanych przez szkołę warsztatów pisarskich Maszyna do Pisania, zestaw książek.

27/03/2017 16:48:50

057

Redaktor Radia Gdańsk -Tomasz Olszewski w rozmowie ze zwycięzcą

680-MAKIETA 3 44-67.indd 57

w Gdyni. Tradycją już stało się, że fragmenty zwycięskiego utworu czyta znany aktor. W poprzednich edycjach byli to Szymon Sędrowski, Katarzyna Figura, Ewa Kasprzyk, Anna Dymna oraz Edyta Jungowska.

Premiera zwycięskiej powieści – zgodnie z tradycją – będzie miała miejsce w trakcie 21. Targów Książki w Krakowie.

Konkurs prowadzony jest pod honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerami konkursu są: Miasto Gdynia, International Paper Kwidzyn, drukarnia Abedik, szkoła warsztatów pisarskich Maszyna do Pisania oraz Medical Spa Hotel Lawendowe Termy. Patronami medialnymi konkursu są: magazyn „Charaktery”, portal WP.PL, Magazyn Literacki Książki oraz Radio ZET Chilli. « Więcej na:

LietrackiDebiutRoku.pl

Zdjęcia Czarna Zebra

W ubiegłorocznej edycji konkursu główną nagrodę otrzymał Lech Grabowski za powieść „Podwójne przekleństwo”.

– Powieść ta to nie tylko inteligentna, trzymająca w napięciu powieść sensacyjna, ale również, a może przede wszystkim opowieść o zmaganiu z samym sobą i destrukcyjnym wpływie wydarzeń historycznych na indywidualny ludzki los – oceniła dr Anna Ryłko-Kurpiewska członkini Kapituły. Premiera książki odbyła się na jubileuszowych 20. Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie.

– „Literacki Debiut Roku” jest inicjatywą, dzięki której odnajdujemy i promujemy utalentowanych rodzimych debiutantów, których twórczość ma za zadanie odświeżyć polski rynek literacki – wyjaśnia Wojciech Gustowski, Przewodniczący Kapituły Konkursu.

Uroczyste wręczenie nagród po raz kolejny będzie miało miejsce w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym

27/03/2017 16:48:52

058

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA

Zespół ojca Wcześniej żadna książka Piotra Czerwińskiego nie była tak osobista, dosadna, hardkorowa i tragiczna.

PIOTR DOBRONIAK

»

Czerwińskiego poznałem trochę wbrew obowiązującym parę lat temu trendom czytelniczym. Po prostu bezczelnie przeczytałem najpierw jego drugą książkę „Przebiegum życiae”, chociaż teoretycznie powinienem snobistycznie zacząć od „Pokalania” – podobnież „książki pokolenia ówczesnych trzydziestolatków”. Potem były jeszcze dwie pozycje (akurat to słowo jest wieloznaczne w twórczości Piotrka Czerwińskiego), które generalnie mi się podobały, ale zdarzało się, że niektóre strony przeskakiwałem jak „pan żabka” w „Poranku kojota”.

Z „Zespołem ojca” nie miałem takich problemów. Nie bez znaczenia użyłem liczby mnogiej. Bo po pierwsze nie jestem ojcem, a po drugie w książce znalazłem tyle świetnych spostrzeżeń, że mogą od razu trafić na jakąś stronę internetową z „życiowymi” cytatami i stanowić przedmiot filozoficznych uniesień odrzuconych przez los.

Kiedy poznałem tytuł i okładkę, Piotr Czerwiński był jeszcze użytkownikiem Facebooka. Po ogłoszeniu, że należy spodziewać się nowej powieści, jego konto zniknęło, ale po przeczytaniu kilku komentarzy pod opublikowanym postem, rozumiem człowieka. Zrobiłbym to samo. Na pohybel tym, którzy się „nie znali, ale wypowiadali”. Tym większe zrozumienie mam dla tego posunięcia po dokończeniu jego najnowszej książki.

A ta jest bez wątpienia literaturą 680-MAKIETA 3 44-67.indd 58

piękną, choć niestety (niestety dla autora) reportażową. Widzę w niej jakby trzy części – pierwsza jest sielanką, potem zaczyna się hardkor, a na końcu jest po prostu tragedia. Słowem „tragedia” nie opisuję w żadnym wypadku pisarstwa Piotra.

Tytuł przywołuje mi na myśl inny – tym razem filmowy – „Prawo ojca” z Markiem Konradem w roli głównej. I słusznie.

Tyle tylko, że Czerwiński swoim tytułem wykracza poza pewne ramy i schematy myślowe. Tytuł w połączeniu z treścią daje unikalne, trudne do namacania emocje. To jest coś takiego, że wiesz o co kaman, ale jeśli miałbyś o tym opowiedzieć, albo to wskazać, to nie mógłbyś tego zrobić w żadnym wypadku. Dlatego też próba opisania tego uczucia przeze mnie jest taka licha.

Tego się nie da opisać. Trzeba to czuć.

W „sielankowej” części powieści znajdziemy chyba najwięcej cytatów podbudowujących każdego ojca, każdego emigranta,

każdego faceta. To są spostrzeżenia, właściwe tylko dla tych trzech osób. O ile Czerwiński jest „bogiem-ojcem” występującym w trzech wspomnianych wyżej osobach, to wystarczy być tylko jedną i od razu czuje się „ten wajb”. Jeśli czytelnik w podobie do Czerwińskiego też jest „bogiem-ojcem” to gratuluję. Książka spodoba się po trzykroć.

Jeśli można mówić o tym, że komuś może podobać się czyjaś tragedia.

Niestety jeśli ktoś ma słabe serce, może dostać zawału po kontynuacji lektury mniej więcej w drugiej połowie książki. Autor pisze wręcz hardkorowo i o ile na początku książki zastrzega, że druga część nie ma nic wspólnego z jego życiem osobistym, to ja osobiście w to nie wierzę i tym bardziej jest dla mnie hardkorowe to, co tam przeczytałem. Konserwatywny czytelnik może po prostu nie przetrwać lektury.

27/03/2017 16:48:53

059 Po hardkorowej – krótkiej acz treściwej części – zaczyna się dramat człowieka, który można określić słowami, że „baby potrafią być niezłymi ch***mi”. Ale też jest to dramat człowieka z „Pokalania” – pierwszej książki Piotra Czerwińskiego.

Niezrozumianego.

Człowieka, który musiał w biegu zmienić swoje życie, do którego był przyuczany przez lata komunizmu w szkołach, do którego był w opozycji po naukach dawanych w domu, który musiał je zmienić po nastaniu kapitalizmu, które musiał w końcu opuścić i które ułożył sobie na nowo, ale ktoś je po prostu zabrał i „wyszedł z niego jak z kibla jakiegoś”.

I to jest właśnie jeden z elementów wspomnianego przez mnie tragizmu.

Minęły życia i lata, a tu jest dalej po górkę.

Nic się nie zmienia. Człowiek jest naznaczony tym pieprzonym komunizmem, dzikim kapitalizmem. Ofiarą otwarcia Unii Europejskiej na inne kraje. Normalnie „wina Tuska”. Tyle żyć, a tu cały czas pod prąd i wiry jakieś…

Powstaje tylko pytanie: Ile ten Piotrek musi mieć jeszcze żyć? Ile żyć musi mieć pokolenie Piotrka Czerwińskiego?

A w końcu, czy jakiekolwiek życie jest temu pokalanemu pokoleniu jeszcze potrzebne?

A gdzieś w tle sączy się muzyka epoki głównego bohatera.

Jakkolwiek. Książka wzbudza emocje.

I nie będzie chyba czytelnika, który w jakiś sposób na nią nie zareaguje. Być może będzie to obrzydzenie, być może będzie to zachwyt, być może będzie to współczucie, być może to będzie wściekłość, ale zawsze będą to emocje. Te czuć w książce od samego początku i tak sobie one trwają do ostatniej strony. Nawet suchy komunikat na ostatniej stronie nie pozostaje bez nich.

680-MAKIETA 3 44-67.indd 59

Niestety filozofia z warszawskiego uniwerku nie liczy się kompletnie przy wieczorowym marketingu na Sorbonie. Tak prawdę mówiąc, filozofia z warszawskiego uniwerku nie liczy się kompletnie przy czymkolwiek. To cud, że ja miewałem w Polsce jakiekolwiek zatrudnienie, które nie było kostiumem wielkanocnego kurczaka w wejściu do galerii handlowej Dla mnie „nie-ojca” to jest w większej części takie „Pokalanie” piętnaście lat później. Ale też w sprawie ojcostwa emocjonalne z różnych względów.

I taka na koniec refleksja. Kiedyś, jak byliśmy młodzi, każdy chciał zaliczać łatwy seks, ale bez konsekwencji. Tak ładnie i łatwo się o tym mówiło.

Potem przyszły lata „po-młodzieńcze” i niektórzy z nas zaczęli żałować zmarnowanych szans. Nagle okazało się, że niektórzy chcą, ale już nie mogą. Że niektórzy chcą, ale nie mają z kim. A potem w końcu się udaje, ale dalej ch**j. „Przebiegum życiae”.

Tyle. «

Piotr Czerwiński, powieści - „Pokalanie”, Świat Książki, Warszawa 2005 - „Przebiegum życiae”, Świat Książki, Warszawa 2009 - „Międzynaród”, Świat Książki, Warszawa 2011 - „Pigułka wolności”, Wielka Litera, Warszawa 2012 - „Zespół ojca”, Wielka Litera, Warszawa 2017

27/03/2017 16:48:54

060 Niezwykłe projekty muzyczne CAFÉ COOLTURA OPERA

Niedawno nakładem wydawnictwa BoSz ukazała się książka Agnieszki Okońskiej „Wielkie role gwiazd opery”. Mieszkająca w Londynie autorka prezentuje cykl pięciu rozdziałów opartych na wywiadach z największymi polskimi gwiazdami opery: Mariuszem Kwietniem, Pioterm Beczałą, Małgorzatą Walewską, Ewą Podleś oraz Aleksandrą Kurzak.

Dr Jacek Kornak

»

Nie jest to typowa rozmowarzeka, w której artyści dzielą się intymnymi i pseudo-filozoficznymi zwierzeniami. Jest to książka o pasji do opery, którą dzielą się śpiewacy, ale też sama autorka, która pisze o operze w sposób klarowny, ale przede wszystkim piękny i pełen entuzjazmu. Okońska w swojej książce skupia się na najważniejszych rolach naszych rodaków, na przykład Mariusz Kwiecień opowiada o Don Giovannim. Okońska świetnie opisuje zmaganie Kwietnia z tą rolą. Śpiewak nie tyle wykonuje z niezwykłą precyzją muzykę, ale poszukuje interpretacji, wciela się w rolę, która staje się dla niego zmaganiem z sobą samym, pomaga mu poznać otaczający go świat oraz samego siebie. „Wielkie role gwiazd opery” to nie jest pozycją dla operowych ekspertów o technicznych meandrach pracy nad rolą, ale lekko i przystępnie napisaną książką, której czytanie sprawi sporo przyjemności każdemu, kto choć odrobinę interesuje się operą.

Nikomu zapewne nie potrzeba przedstawiać Metropolitan Opera z Nowego Jorku. Instytucja ta powszechnie uznawana jest za najlepszy teatr operowy na świecie. Wprawdzie historia tego teatru operowego sięga 1830 roku, ale w 1966 roku Metropolitan Opera otrzymała swoją stałą siedzibę w Lincoln Centre, największym w tamtych czasach teatrze operowym, który wkrótce stał się jednym z najlepiej rozpoznawalnych symboli Nowego Jorku.

Pierwszy sezon w Lincoln Centre ściągnął do Metropolitan Opera największe gwiazdy tamtych czasów. Na deskach 680-MAKIETA 3 44-67.indd 60

Met pojawili się wtedy między innymi Franco Corelli, Leontyne Price, Renata Tebaldi, Nicolai Gedda, Renta Scotto, Joan Southerland oraz Montserrat Caballe. Boksem z najważniejszymi produkcjami inauguracyjnego sezonu 1966/67 Metropolitan Opera zainicjowała swoją własną markę płytową. Na albumie tym znajdziemy dziesięć pełnych oper, wśród nich tak znane dzieła jak „Aida”, „Turandot”, „Madama Butterfly” czy „Otello” oraz napisaną specjalnie na tę okazję „Antony and Cleopatra” Barbera. Boks ten będzie perłą kolekcji każdego melomana.

Kataloński artysta Jordi Savall znany jest z nietypowych projektów muzycznych. Na swoim najnowszym albumie „The routes of slavery” Savall wraz z chórem La Capella Reial de Catalunya, zespołem Hesperion XXI oraz muzykami z Afryki i Ameryki Łaciń-

skiej prezentuje multikulturalny projekt muzyczny dotyczący niewolnictwa. Muzyka na tym albumie pochodzi z okresu 1444 – 1888, podczas którego Europejczycy handlowali niewolnikami na masową skalę. Savall prezentuje muzykę, która była formą oporu wobec kolonizatorów, nadzieją na wolność oraz budowała tożsamość na obcej ziemi. Momentami tradycyjna afrykańska muzyka kontrastuje z muzyką klasyczną pochodzącą z hiszpańskich i portugalskich kolonii. Pomiędzy utworami odczytywane są fragmenty historycznych dokumentów dotyczące niewolnictwa, począwszy od Arystotelesa aż po Martina Lutera Kinga. Nagraniu towarzyszy książka o historii niewolnictwa, w której znajdziemy dokumenty dotyczące handlu niewolnictwem, warunków życia oraz kultury niewolników począwszy od XV wieku. Do albumu dołączone jest również DVD z zapisem koncertu Jordiego Savalla. «

27/03/2017 16:48:56

061 Statek flagowy brytyjskiej symfoniki

Dr Jacek Kornak

»

W Londynie życie muzyczne jest bardzo bogate i codziennie znajdziemy tutaj różne koncerty muzyki klasycznej. Spośród wielu orkiestr, które regularnie tutaj występują jest jedna, która zdecydowanie się wyróżnia.

London Symphony Orchestra to nie jedynie najstarsza londyńska nieprzerwanie działająca orkiestra, ale też najlepszy w Wielkiej Brytanii zespół symfoników, którzy śmiało mogą się równać w wielkimi światowymi orkiestrami. Ostatnio można się było o tym przekonać podczas dwóch koncertów w Barbicanie, który jest siedzibą LSO. London Symphony Orchestra występowała w XX wieku z największymi dyrygentami i solistami, takimi choćby jak Georg Solti, Leopold Stokowski czy też Leonard Bernstein. Ostatnio dwa koncerty LSO poprowadził Fabio Luisi. Ten włoski dyrygent znany jest przede wszystkim z operowych produkcji w Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz w Opernhaus w Zurichu. W Londynie zaprezentował on XIX-wieczny niemiecki repertuar symfoniczny. Podczas pierwszego koncerty mogliśmy usłyszeć V Koncert fortepianowy Beethovena oraz II Symfonię Brahmsa. Solistą w koncercie Beethovena był Igor Levit. Na drugim koncercie LSO pod batutą Luisiego wykonało sym680-MAKIETA 3 44-67.indd 61

fonię „Niedokończoną” Schuberta oraz „Niemieckie requiem” Brahmsa z Julią Kleiter oraz Simonem Keenlysidem jako solistami.

Przyznam, że zdziwiła mnie nieco interpretacja koncertu fortepianowego Beethovena. Koncert, który często określany jest jako „cesarski”, w wykonaniu młodego rosyjskiego pianisty Levita brzmiał dość lekko, momentami nieco nostalgicznie. Levit czarował lirycznym brzmieniem i elegancką techniką. Brak było w tym wykonaniu brawury, za to było wyczucie harmonii i melodyjność.

W tej części Luisi jakby jedynie towarzyszył soliście i dopiero w symfonii Brahmsa ukazał on własne mistrzostwo. Brahms Luisiego był wyrazisty, ale zarazem bogaty w detale. Dyrygent przedstawił tę symfonię jak fascynującą opowieść, którą śledzi się z zapartym tchem. Jego narracja była klarowna i wciągająca.

Drugi koncert rozpoczął się od VIII Symfonii Schuberta. Nie jest to dzieło wielkich rozmiarów, ani też utwór skomplikowany technicznie, jednak nie jest tak łatwo oddać jego niespokojny, tajemniczy charakter. Nie do końca przekonała mnie nieco ciężkawa interpretacja Luisiego. Jednak wykonanie „Niemieckiego requiem” w pełni było w stanie wynagrodzić słabszy początek koncertu. „Requiem” Brahmsa jest utworem niezwykłym. Posiada ono inną strukturę niż tradycyjne requiem pisane

do form liturgicznych mszy pogrzebowych.

Utwór Brahmsa jest napisany do fragmentów psalmów, które nie mówią nawet specjalnie o śmierci. To bardziej utwór o zmaganiu z życiem, o jego pięknie, ale też o losie, który jest nieprzewidywalny. Luisi wykonał ten utwór nie jak mszę, ale bardziej jak symfoniczną kantatę. Jego narracja była bardzo bogata w szczegóły. Luisi nie kreślił tego utwory grubymi liniami, ale jakby delikatnymi muśnięciami pędzla wydobywał jego piękno. Dyrygent dawał wybrzmieć harfą oraz instrumentom dętym drewnianym, które często giną w cięższych interpretacjach tego utworu.

Tymi koncertami London Symphony Orchestra po raz kolejny udowodniła, że kontynuuje najlepsze tradycje brytyjskiej symfoniki oraz, że należy do światowej elity wykonawczej.

Warto też zwrócić uwagę na nagrania LSO „live”, które od kilku lat dostępne są na rynku. Nagrania te prezentują najlepsze koncerty LSO z ostatnich lat. Jednym z najciekawszych, które pojawiło się ostatnio, jest V Symfonia Mendelssohna pod batutą Johna Eliota Gardinera. „Reformation” w interpretacji Gardinera brzmi bardzo ekspresyjnie. Gardiner jest w stanie wydobyć z tego utworu barokowy wigor i klasycystyczną elegancję, a krystalicznie czyste brzmienie LSO sprawia, że tego nagrania słucha się z ogromną przyjemnością. « 27/03/2017 16:48:57

062

CAFÉ COOLTURA FILM

680-MAKIETA 3 44-67.indd 62

27/03/2017 16:48:58

063

680-MAKIETA 3 44-67.indd 63

27/03/2017 16:49:00

064

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Do Chińczyka na ramen W Wielkiej Brytanii kuchnie świata znalazły swoje miejsce obok tradycji. Niektóre z nich, takie jak curry, stały się tradycją samą w sobie. Wyspy to jeden z głównych kierunków żądnych wiedzy młodych kucharzy.

680-MAKIETA 3 44-67.indd 64

27/03/2017 16:49:03

065 Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Trzeba przyznać rację autorowi powiedzenia, że „podróże kształcą”. Dla przeciętnego Polaka, niski, skośnooki człowiek, to zazwyczaj Chińczyk. Takie stereotypy wynikają niewątpliwie z braku wiedzy i doświadczenia. Wiele razy słyszałem naszych rodaków, zamieszkałych w Londynie, jak na hasło lunchu padało stwierdzenie „idziemy do Chińczyka”. Lądowaliśmy następnie w tajskiej restauracji, jedliśmy tom kha kai i path taia. Apeluje do rodaków, aby będąc w kraju, gdzie na każdym rogu inny kolor skóry, interesowali się również skąd pochodzi.

Azjatyckie jedzenie podbija Polskę.

Co tydzień w różnych marketach pojawiają się półki z azjatyckimi smakami.

Powstają restauracje w azjatyckim stylu, a w domach curry i sos sojowy zawsze gdzieś w lodówce jest. Zawdzięczamy to również Polakom i kucharzom powracającym z wojaży po Wielkiej Brytanii. A wszystko wskazuje na to, że ten ruch niedługo się nasili, bo Brexit stał się faktem.

Jednym z ulubionych dań kuchni azjatyckiej jest ramen. Słyszałem szereg opinii na temat co to jest oryginalny ramen. Odpowiedź na to pytanie jest prosta, jeżeli przynajmniej dwie osoby zjedzą ramen ze smakiem, a tylko jedna z nich go przygotowała, to znaczy, że ramen jest oryginalny. Nie ma żelaznych zasad co powinno się w nim znajdować. Nieścisłości wynikają raczej z niezrozumienia tradycji kulinarnej. My Europejczycy, a zwłaszcza Polacy, przyzwyczajeni jesteśmy do bulionów, rosołu z makaronem. Tymczasem ramen to makaron z rosołem i dodatkami. To one grają nadrzędna rolę, nie bulion. W europejskiej tradycji bulion ma wiele składników w postaci mięsa i warzyw. Bulion do ramenu nie ma takich potrzeb, to zazwyczaj jeden lub dwa rodzaje mięsa lub ryby i coś dodatkowo, cebula, imbir, kombu (specjalnie preparowane glony morskie).

Gotuje się długo, ale chodzi o dodatek. Najważniejszy jest makaron i to, co powinno znajdować się w nim dodatkowo.

Tak jak curry jest pozostałością angielskiego kolonializmu, można by powiedzieć imperializmu, tak ramen jest tym, co miedzy innymi pozostało 680-MAKIETA 3 44-67.indd 65

w kuchni japońskiej po czasach wielkiego imperium. Rozległe obszary Chin należące do Japonii nie mogły nie spowodować przemieszania się kulinariów.

Ramen pochodzi z Chin, jest klasycznym chińskim daniem, gdzie makaron nazywamy nudlami, a dodatki i bulion stanowią całość. Japończycy nazywali

kiedyś to danie „shine sobą”, co jest mieszanką chińsko - japońską. Shine to określenie literackie na Chiny, a sobą to gryczany makaron, obcy skądinąd Chińczykom, to sobą. Z biegiem czasu wygrał chiński makaron, choć nieco udoskonalony przez kochających udoskonalać Japończyków. «

Ramen SKŁADNIKI 6 PORCJI BULION 1 kg kości wieprzowych 1 kg kości drobiowych (np. korpus kurczaka, indyka) 4 cebulki szalotki 10 cm korzenia imbiru pół główki czosnku 2 marchewki wodorosty/algi kombu / płat o wymiarach ok. 7 x 20 cm ok. 80 - 100 ml japońskiego sosu sojowego (shoyu) 80 ml sake (wino ryżowe) DODATKI WOLNO GOTOWANA WIEPRZOWINA 30 g suszonych grzybów shitake 500 g świeżego makaronu ramen lub suszonego makaronu do zup orientalnych dymka lub szczypiorek 6 jajek przyprawa shichimi togarashi prasowane glony (sushi nori) OPCJONALNIE kiełki fasoli 200 g bok choy (pak choi) sezamowy olej chili PRZYGOTOWANIE BULION Do dużego garnka włożyć kości wieprzowe i drobiowe. Całkowicie zalać je zimną wodą. Doprowadzić do wrzenia na dużym ogniu, następnie odcedzić, przepłukać zimną wodą i ponownie włożyć je do pustego garnka.

Cebulki obrać z zewnętrznych łusek, umyć. Cebulki i czosnek rozgnieść dla uwolnienia soku, dodać do garnka z mięsem. Dodać pokrojony na plastry

imbir. Dodać opłukany glon kombu i zalać całość zimną wodą (około 2 litry, do przykrycia składników).

Zagotować na dużym ogniu, wyjąć kombu (nie będzie potrzebne), usunąć z wierzchu szumowinę jeśli się pojawi.

Ustawić garnek na minimalnym palniku, zmniejszyć ogień do minimum. Gotować pod uchyloną pokrywą przez około 6 godzin.

Po przestudzeniu wyjąć kości i przecedzić bulion przez sito. Ostudzić i odstawić do lodówki.

DODATKI Dzień wcześniej namoczyć grzyby shitake: zalać ciepłą wodą i odstawić do namoczenia. Namoczone grzyby shitake pokroić i podsmażyć na oleju, aż będą miękkie. Ugotować jajka (5 min od zagotowania wody). Przygotować mięso wieprzowe.

PRZYGOTOWANIE RAMEN Bulion przelać do garnka (wcześniej można zebrać część lub cały tłuszcz z wierzchu zimnej zupy). Dodać sos sojowy (na razie połowę ilości) oraz sake, zagotować, spróbować i w razie potrzeby dodawać stopniowo więcej sosu sojowego.

Do misek włożyć ugotowany makaron, wlać bulion, ułożyć grzyby shitake, plaster mięsa z pieczeni, przepołowione ugotowane jajko, kawałek prasowanych glonów, posypać dymką lub szczypiorkiem i doprawić przyprawą shichimi togarashi.

Można też dodać pak choi (pokrojony wzdłuż na szerokie paski i blanszowany), kiełki fasoli i skropić olejem sezamowym chili. Im więcej składników, tym lepiej. Ramen to zupa z dużą ilością makaronu i dodatków w porównaniu z samym bulionem.

27/03/2017 16:49:04

066

CAFÉ COOLTURA zdrowie i uroda nety odnowy biologicznej, salony fitness czy siłownie. Większość odwiedzających je klientów deklaruje, że formę fizyczną chce poprawić dla samych siebie, niemniej jednak to najczęściej wiosną czujemy większą chęć na wieczorne spotkania z przyjaciółmi. – Kobiety, które chcą poczuć się atrakcyjne, wydają niemałe pieniądze na różnego rodzaju perfumy, podczas gdy wyniki przeprowadzonych przez naukowców z Florida State University badań pokazują, że to właśnie naturalny zapach, emitowany przez ciało kobiety, jest swego rodzaju afrodyzjakiem przyciągającym potencjalnych mężczyzn – podkreśla Wiktor Koszycki, analityk zachowań seksualnych z portalu Feromony.pl.

Obudzić się po zimie

Wiosnę czas zacząć

»

Nareszcie doczekaliśmy się długo wyczekiwanej wiosny. Tym bardziej pożądanej po tym, jak pogoda przez ostatnie dni wystawiła naszą cierpliwość na poważną próbę. Jak efektownie rozpocząć ciepły sezon i przygotować ciało (i duszę) na powitanie lata?

Po wielu miesiącach obcowania z chłodem, śniegiem i niedoborem słońca nasz organizm (a my wraz z nim) wyraźnie domaga się obecnej w promieniach słonecznych witaminy D oraz endorfin.

Można je wytworzyć zajadając się czekoladą i czekając, aż słońce samo zapuka do drzwi i zastanie nas z nadmiarem kalorii i zmęczonym ciałem. Można też wziąć sprawy w swoje ręce i przygotować ciało jak i duszę na wiosenne dni.

Od czego zacząć?

Aby faktycznie poczuć się lepiej po tych kilku mroźnych miesiącach, powinniśmy zadbać o oczyszczenie organizmu i zwrócić uwagę na racjonalne żywienie (odpowiednią ilość posiłków) oraz regularne prze680-MAKIETA 3 44-67.indd 66

rwy między nimi. Obfite zimowe obiady zamieńmy na dietę z dużą ilością warzyw, owoców i wody. Częste jej picie poprawia elastyczność i wygląd skóry, która to po zimie nierzadko traci swój blask. Wymaga więc intensywnej odbudowy warstwy wodno-lipidowej. Najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest peeling. Systematycznie wykonywany złuszcza stare komórki naskórka i stymuluje produkcję nowych. Co więcej, mechaniczne złuszczanie naskórka zwiększa ukrwienie skóry, co pobudza komórki do regeneracji.

Pomyślmy też o ruchu. Jeśli mamy taką możliwość, z samochodu przesiądźmy się na rower. Intensywny wysiłek fizyczny nie tylko wzmacnia mięśnie, ale i pozwala lepiej spać. Zyskujemy dzięki temu lepszą koncentrację i efektywność umysłową, która z pewnością przydaje się nie tylko w pracy.

Atrakcyjni dla siebie?

Zwykle z nadejściem kwietnia bum przeżywają wszelkiego rodzaju centra Spa, gabi-

Gdy robi się cieplej, zrzucamy płaszcze i grube swetry, bardziej eksponując nasze ciała. Wszystko dlatego, że wraz z pierwszymi promieniami słońca wzrasta poziom dopaminy w organizmie, energii i motywacji do zawierania znajomości czy nawiązywania romansów. Dzieje się tak, ponieważ naturalnie emitowane przez organizm feromony wiosną silniej oddziałują na partnera. Kiedy dni są dłuższe i zdecydowanie cieplejsze, nasze ciało wydziela więcej tych związków, przez co wzrasta na przykład ochota na seks.

Podobnie jak w przypadku roślin i zwierząt, wiosną organizm ludzki również niejako budzi się do życia z zimowego snu. Zachodzące w nim wówczas procesy biochemiczne w ogromnym stopniu wpływają na nasze zachowanie i to one właśnie powodują, że chętniej umówimy się na randkę w kwietniu niż na przykład w listopadzie.

Wizja zbliżającego się lata sprzyja nowym związkom. Czujemy się piękni i młodzi, co ułatwia relacje z partnerem i wspomaga proces „zakochania”. Zaczynamy o siebie dbać, przywiązywać uwagę do tego, jak wyglądamy, wreszcie chętniej wychodzimy z domu na popołudniowe spacery lub wieczorne wojaże po mieście.

Wszystko to sprzyja uwodzeniu, randkom, no i oczywiście nowym związkom...

Nie pozostaje nam nic innego, jak ruszyć się sprzed komputera i zadbać o formę.

Kiedy ta będzie „w formie”, dużo łatwiej pracować, studiować, bawić się, nawiązywać nowe znajomości i fundować sobie przyjemności. « Portal-prasowy.pl

27/03/2017 16:49:07

067

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

680-MAKIETA 3 44-67.indd 67

27/03/2017 16:49:08

068

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 9.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 9.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 9.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

680-MAKIETA 4 68-91.indd 68

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki.

Darmowy parking. Internet. £150/tydzień + 2 tyg. depozytu.

Rachunki wliczone.

Tel. 07746970571, 07833667493

> Acton Town pokoj jednoosobowy do wynajecia. Super lokalizacja. Acton Town. Miejsce parkingowe. £140 tyg. Wszystkie rachunki wliczone. 2 tyg depozyt. Od 1 kwietnia. 07469234481 > Acton wynajme nowe,

jednopokojowe mieszkanie w bloku na Acton. Mieszkanie dostępne z parkingiem. £1200 miesiąc!

07854657004

> Blackhorse Rd/Walthamstow

Pok dwuosobowy w czystym spokojnym domu z ogrodem duza wyposażona kuchnia 2 toalety, prysznic i internet £150 + depozyt tel 07921528218

> Bounds Green, N22 8NW, 3 bed flat - £1590/mies. 3 podwojne sypialnie, osobno salon, lazienka z wanna I toaleta, kuchnia. Dostepny od zaraz. 02088851890. > Chigwell Bardzo duzy pokoj 2 os, wysoki standard, 4min od stacji Chigwell - Chigwell Park Drive IG7 5BD 0 7725646666 > Chigwell bardzo duży pokój 1os, wysoki standard, 4 min od stacji Chigwell- Chigwell Park Drive IG7 5BD 07725646666 > Dwa pokoje do wynajęcia dla spokojnej osoby. Jedynka, £75/tydz. z rachunkami i, mniejsza dwójka £85 /tydz. z rachunkami. Przystanek autob. 2 min.07448815312 Marcin > Enfield, EN1 1JL, 3 bed dom -

£1425/mies. 2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, duzy salon, przechodnia kuchnia, lazienka z wanna, ogrod.

Dostepny od 15-tego kwietnia.

02088851890

> Enfield, EN3 4BE, Ladne 4 Bed dom, £1650/mies + rachunki.4 sypialnie, kuchnia z salonem, lazienka, ogrod. Dostepny od zaraz.

02088851890.

> Enfield, EN3 5DZ, 3 bed dom £1430/mies. 2 podwojne sypialnie, 1 pojedyncza, salon, kuchnia, lazienka z wanna, ogrod, parking. Dostepne od 23 kwietnia. 02088851890 > Enfield, EN3 5QD,Studio, £760/ mies + rachunki,salon z sypialnia, osobna kuchnia, lazienka z wanna.

Dostepne od zaraz. 02088851890. > Hayes Do wynajecia pokoj dla jednej osoby, podwójne lóżko, pokój zadbany, pokój w domu z ogrodem w dzielnicy Hayes, £120 za tydzien plus depozyt. Tel 07825627243. > Hayes Wynajmę nowy, 4 pokojowy dom. 2 łazienki, podjazd, garaż, ogromny ogród. Dom jest umeblowany. Hayes. 07854657004 > Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272 > Ilford Bardzo duzy pokoj 2os, Wifi, 2min od stacji Ilford-Elgin Rd IG3 8LW, 0 7896861872 > Leicester umeblowany 1osobowy pokój do wynajęcia od zaraz. Narborough road. Leicester. rachunki I Internet wliczone w cenie.70£ tyg. + depozyt.

07516693739 lub 07957475214. > Leyton do wynajęcia nowo wyremontowany dom na Leyton. 5 podwójnych sypialni, 3 łazienki, w pełni wyposażona kuchnia, ogród, 5min od stacji metra Leyton. £650 na tydzień, wymagany 6-cio tygodniowy depozyt. Dostępne od 28/03/2017 tel 07731650501 > Palmers/Wood Green (N13 4TJ). Duzy pokoj dla 1 os. w domu z ogrodem. Blisko Bowes Park i Bounds Green. £490 pm. + oplaty ok. £95 pm. Miesiac depozytu. Wyslij SMS oddzwonie 07510828525 > Palmers Green wynajmę pokój dwójkę dla jednej osoby. Cena 140f, dzielnica Palmers Green .

07737175119 > Walthamstow wynajme duzy pokoj spokojnej osobie dbającej o

27/03/2017 16:50:00

069 czystość przy spokojnej rodzinie na Walthamstow stacja Wood Street tel 07730882021

> Wembley Park pokoje do wynajęcia okolica Wembley Park Wysoki standard Kontakt pod nr 07944307263 > Wembley Park pokoje do wynajęcia okolica Wembley Park Wysoki standard Kontakt pod nr 07944307263 > Wood/Palmers Green (N13 4TJ). Duzy pokoj dla 1 os. w domu z ogrodem. Blisko Bowes Park i Bounds Green. £490 pm. + oplaty ok. £95 pm. Miesiac depozytu. Wyslij SMS oddzwonie 07510828525 > Wood Green, N22 5QE, Pokoj duza jedynka, £120/tydz plus prad i gaz do podzialu z lokatorami.

Wspolna kuchnia , łazienki , ogrod.

Dostepny od zaraz. 07436792779. > Wood Green, N17 6RU, Pokoje jedynki od £85 -£100/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepne od zaraz.

07436792779. > Wood Green, N17 7QX, Pokoj dwojka £150/tyg + rachunki za gaz do podzialu z lokatorami, reszta rachunkow wliczona w cene pokoi .

Wspolna kuchnia, lazienka.0208 885 1890. > Wood Green, N22 5QE, Pokoj duza jedynka £120/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostępny od zaraz.

07436792779. > Wood Green, N22 6AJ, Bedsit, £140/tydz rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz. 07436792779. Pokój z aneksem kuchennym. > Wood/Palmers Green (N13 4TJ). Duzy pokoj dla 1 os. w domu z ogrodem. Blisko Bowes Park i Bounds Green. £490 pm. + oplaty ok. £95 pm. Miesiac depozytu. Wyslij SMS oddzwonie 07510828525

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

Brytyjsko-Polskie Centrum Medyczne poszukuje bardzo dobrze wykształconych fizjoterapeutów w ortopedii i medycynie sportowej. PNF min. podstawowy Rejestracja HCPC Londyn .

Kontakt: klinikaorto@ interia.eu Poszukujemy kierowcy Vana 25-45 lat do rozwozu gazet na terenie Londynu. Punkt załadunku: Wembley. Praca dodatkowa 1 dzień w tygodniu(tylko srody).

07884255551 lub email marlena@cooltura.co.uk Praca dodatkowa Poszukujemy osób chętnych do pracy przy sprzątaniu.

Nieregularne godziny.

Ilość godzin zależna od zleceń. Kontakt : cleaning@saraint.co.uk 02088463612 Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342 Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Zlecenia Budowlane Masz firmę budowlaną? Świadczysz usługi? Brakuje Ci zleceń?

Pozwól że Ci pomożemy. https://www.biznesmentor.co.uk lub 07985790983

680-MAKIETA 4 68-91.indd 69

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

> Szukam dobrego księgowego z tytułem chartered, posługującego się językiem polskim. Czy byłby ktoś w stanie mi kogoś polecić? Proszę o kontakt: msagan178@wp.pl

27/03/2017 16:50:01

070

OGŁOSZENIA drobne

> Praca dla fryzjerki Wschodni Londyn więcej info 07746962153 > Sprzatanie domow prywatnych

w pd-zach Londynie. Jesli masz dobry jez.ang, doświadczenie, referencje, NIN,prosze o kontakt.

Oferujemy: £8.50/h, stala prace. clean@dustbusterslimited.co.uk 07827968486

gmail.com

> Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukaja pracy gwarantujemy wysoka jakosc i czystosc Marcin 07515464677

> Praca od zaraz kat C min 2 lata piotr 07590964000

> Elektryk-Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. 07707717053 02087267871

> Sprzątanie domów prywatnych,

> Solidny tynkarz i

szukam pani posiadającej status self - employed o wysokim standardzie wykonywanej pracy, uczciwej, puntkualnej. wynagrodzenie £8 p/h. tel 07448718781

> Praca W Hotelu Od Zaraz!

Wymagamy podstawowej znajomosci j.ang,mozliwosci pracy w weekend. Oferujemy staly kontrakt,£7.20 - £8.10/ godz,mozliwosc awansu. zuzanna. kawecka@omnifm.com 02087411190 > Szukam sprzątaczek pracujących

w poludniowym Londynie. 13.5h tygodniowo od 31.03 - Sydneham - SE6, SE19, SE27. Stale zlecenia. info@polishcleaners.co.uk, 07738237902

> Pomocnik na budowę

(scaffolding ) na stałe Londyn , ważna karta CSCS CISRS /COTS angielski komunikatywny kontakt tel mailowo min 8.50h m.lik@ forwardhseservices.com, 07538188882

> Happy waitress with previous experience needed for a small friendly restaurant in Central London (Green Park ) call Peter after 1P.M 07793469726 > Full or part Time hairdresser to work in salon in tooting telephone Vera at salon 02086725619 or mobile 07813484218

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Fachowiec szuka pracy na lofty, dachy, konstrukcje drewniane tel.

07437013463 > Plastrarze szukaja pracy. 12 lat doświadczenia. Wycena i doradztwo gratis. Cena do negocjacji.

07852341249 Czarek > I looking any job, cleaning

gardening, i m 49 years old polish man i looking job nearly stratford or lewisham only seriously offers 0790773495 jacekokupski83@

680-MAKIETA 4 68-91.indd 70

ogolnobudowlaniec szuka pracy. tel.

07925421799.

> Elektryk 14 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Stolarz szuka pracy na cene

wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity tv ,regaly, sprey, schody itp. Workshop tel.

07988683016

> Malarz bez nalogow, uczciwy i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 10 lat doswiadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal.

07545600591 > Szukam jakiejkolwiek pracy sprzątanie ,budowy najchętniej prace na wysokościach lub ogrodowe mężczyzna silny i zdrowy tylko poważne oferty 0790773495 jacekokupski83@ gmail.com

> Podreczniki, cd i slowniki do nauki hiszpanskiego, francuskiego, wloskiego, niemieckiego. nowe. tanio. tel. 07523510272 > Duzy słownik naukowo techniczny gb tel 07523510272

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 54

> Single RC man, London, wishes to hear from lady for friendship and exchanging language lessons.

07811327399

auto-moto zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Pomoc drogowa 24h/7.

Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 54

Sprzedam dobrze prosperującą Polską restaurację w zachodnim Londynie ,więcej informacji pod numerem tel 07466693826

> Sprzedam śliczny rowerek Ben 10 Przywieziony z Polski hamulec ręczny oraz dwa tylnie w pedałach .

Idealny dla chłopca w wieku 4-6lat Cena £25. Zapraszam monpli1820@gmail.com 07914785105 > Sprzedam oryginalny Honda

Bagaznik na dach wraz z rackami, mocowaniem i kluczykami. For Sale: Honda roof box and roof racks with all mounting kit and keys. Tylko/ only: £100 Email me for more info or photos. yaskot@ymail.com 07533030024

Zapraszam do nowo otwartego gabinetu medycyny naturalnej w Bedford. W ofercie: świecowanie / konchowanie uszu, stawianie baniek, starosłowiański masaż brzucha, porady i zabiegi bioenergoterapeutyczne, masaż Reiki. Konsultacje po wcześniejszej rezerwacji tel. 07583422340 tomekjurewiczoles@ yahoo.com

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Poznam mila zadbana kobiete w

każdym wieku w celu wspólnego spędzania czasu. Jeśli sie nudzisz to napisz do 40 latka 07547882699

> 42 latek wysoki po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej 07772387104 > Szukam normalnej kobiety.

Kawaler 40 lat. 07503108443

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon@dylewski. fsnet.co.uk

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

27/03/2017 16:50:02

071 komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci.

Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

NC+, Polsat – na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten – to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel: 02088101577, Instalacje: 07779631401 Zapraszamy

transport paczki i przewozy zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Najtańsze przeprowadzki i przewozy.

Przyjmujemy wszystkie zlecenia. Usługi: -Transport lokalny (Londyn i okolice) oraz międzymiastowe (cale UK). -Przeprowadzki Anglia - Polska także przewóz paczek (przesyłek). Pracujemy 24/7 Zapraszamy 07722560744 mario. remtrans@gmail.com

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

680-MAKIETA 4 68-91.indd 71

27/03/2017 16:50:03

072

OGŁOSZENIA drobne

680-MAKIETA 4 68-91.indd 72

27/03/2017 16:50:05

073

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

680-MAKIETA 4 68-91.indd 73

27/03/2017 16:50:08

074

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

680-MAKIETA 4 68-91.indd 74

27/03/2017 16:50:10

075

680-MAKIETA 4 68-91.indd 75

27/03/2017 16:50:13

076

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

680-MAKIETA 4 68-91.indd 76

27/03/2017 16:50:16

077

680-MAKIETA 4 68-91.indd 77

27/03/2017 16:50:19

078

OGŁOSZENIA INNE

680-MAKIETA 4 68-91.indd 78

27/03/2017 16:50:21

079

680-MAKIETA 4 68-91.indd 79

27/03/2017 16:50:23

080

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

680-MAKIETA 4 68-91.indd 80

27/03/2017 16:50:26

081

680-MAKIETA 4 68-91.indd 81

27/03/2017 16:50:27

082

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

680-MAKIETA 4 68-91.indd 82

27/03/2017 16:50:29

083

680-MAKIETA 4 68-91.indd 83

27/03/2017 16:50:30

084

OGŁOSZENIA budownictwo

680-MAKIETA 4 68-91.indd 84

27/03/2017 16:50:32

085

680-MAKIETA 4 68-91.indd 85

27/03/2017 16:50:36

086

OGŁOSZENIA budownictwo

680-MAKIETA 4 68-91.indd 86

27/03/2017 16:50:38

087

680-MAKIETA 4 68-91.indd 87

27/03/2017 16:50:40

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

680-MAKIETA 4 68-91.indd 88

27/03/2017 16:50:41

089

680-MAKIETA 4 68-91.indd 89

27/03/2017 16:50:43

090

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

680-MAKIETA 4 68-91.indd 90

27/03/2017 16:50:45

091

680-MAKIETA 4 68-91.indd 91

27/03/2017 16:50:47

Fot. PAP / Bartłomiej Zborowski

092

SPORT Piłka nożna

Cenne zwycięstwo nad Czarnogórą Polska wygrała w Podgoricy z Czarnogórą 2:1 w meczu eliminacji piłkarskich mistrzostw świata.

Bramki dla biało-czerwonych, którzy umocnili się na pozycji lidera grupy E, zdobyli Robert Lewandowski z rzutu wolnego i Łukasz Piszczek, a dla gospodarzy Stefan Mugosa.

»

Polscy piłkarze, którzy po raz pierwszy w historii wygrali z Czarnogórą, odnieśli czwarte z rzędu zwycięstwo w kwalifikacjach do mundialu i dzięki korzystnym wynikom innych meczów prowadzą w grupie już z sześciopunktową przewagą nad Czarnogórą i Danią.

W składzie biało-czerwonych zabrakło kontuzjowanego Grzegorza Krychowiaka. Pozostali zawodnicy byli do dyspozycji Adama Nawałki. Zgodnie z przewidywaniami selekcjoner zdecydował się na ustawienie z jednym napastnikiem, pozostawiając na ławce Arkadiusza Milika, który po powrocie po kontuzji niewiele na razie gra w SSC Napoli.

680-MAKIETA 5 92-100.indd 92

Znacznie większe problemy kadrowe miał serbski szkoleniowiec Czarnogóry Ljubisa Tumbakovic. Urazy wykluczyły dwóch podstawowych obrońców – Zarko Tomasevica i Marko Basę, ale największą stratą była nieobecność Stevana Jovetica, najlepszego strzelca w historii reprezentacji i największej dziś gwiazdy tej drużyny.

W pierwszej połowie osłabieni gospodarze grali ambitnie, nieźle w defensywie, ale rzadko stwarzali zagrożenie pod bramką Łukasza Fabiańskiego. W tym okresie golkiper Swansea City był tylko raz zmuszony do poważnej interwencji, gdy w 15. minucie obronił strzał Fatosa Beciraja.

Biało-czerwoni mieli nieco więcej okazji. Już na początku strzał Kamila Grosickiego obronił Mladen Bozovic, a w 31. minucie w dogodnej sytuacji Piotrowi Zielińskiemu odskoczyła piłka.

Dziewięć minut później drużyna Nawałki wyszła na prowadzenie. Po faulu Stefana Savica na Robercie Lewandowskim arbiter podyktował rzut wolny. Do piłki oddalonej ok. 18 metrów od bramki podszedł właśnie napastnik Bayernu Monachium i strzałem tuż przy słupku nie dał szans bramkarzowi gospodarzy.

To jego 43. gol w reprezentacji.

Więcej akcji kibice oglądali w drugiej połowie. W 58. minucie Stefan Mugosa kopnął wysoko nad bramką Fabiańskiego, a niedługo później w ciągu kilkudziesięciu sekund biało-czerwoni – Lewandowski i Łukasz Piszczek – zmarnowali dwie znakomite sytuacje.

W 63. minucie coraz lepiej grający gospodarze doprowadzili do wyrównania. Po dośrodkowaniu byłego zawodnika m.in. Jagiellonii Białystok i Górnika Łęczna Damira Kojasevica skutecznym strzałem głową popisał się Mugosa.

Strata gola wprowadziła sporo nerwowości w poczynania Polaków. Rozpędzeni Czarnogórcy atakowali coraz śmielej. W 71. minucie zmarnowali doskonałą okazję, gdy stojący blisko bramki Aleksandar Sofranac źle trafił głową w piłkę.

Zmarnowana sytuacja „zemściła się” na gospodarzach. W 82. minucie, po przepięknym podaniu Zielińskiego, Piszczek popisał się technicznym strzałem – przelobował bramkarza, a piłka po jego strzale odbiła się od słupka i wpadła do siatki.

Czarnogórcy nie byli w stanie już odpowiedzieć. Nie pomogło im wprowadzenie na boisko w doliczonym czasie doświadczonego Mirko Vucinica, który od wielu miesięcy nie grał w oficjalnym meczu, oraz fakt, że pod bramkę Fabiańskiego pobiegł nawet ich Bozovic.

– Wygrana z Czarnogórą otwiera nam autostradę do mundialu – przyznał kilka dni przed meczem obrońca reprezentacji Michał Pazdan.

Taki wynik oznacza, że piłkarze Nawałki nie doznali porażki w 12. meczu z rzędu (licząc jako remis przegrany w rzutach karnych ćwierćfinał Euro 2016 z Portugalią).

Kolejne spotkanie eliminacji MŚ 2018 Polacy rozegrają 10 czerwca u siebie z Rumunią. Za żółte kartki pauzować będzie Kamil Glik. « 27/03/2017 16:51:35

Fot. PAP/EPA / Koca Sulejmanovic

093

Cel został osiągnięty

»

– Na gorącym terenie cel został osiągnięty i zwyciężyliśmy – powiedział trener reprezentacji Polski Adam Nawałka po wygranej w Podgoricy z Czarnogórą 2:1 w eliminacjach mistrzostw świata.

– Pierwsza połowa była dobra w naszym wykonaniu, chociaż nie jest łatwo strzelić bramkę w sytuacji, gdy rywal gra bardzo agresywnie i blisko siebie. Ciężko było się „dobrać” do Czarnogórców, stworzyć sytuację, ale dopięliśmy swego i zdobyliśmy gola – analizował Nawałka na konferencji prasowej po spotkaniu.

Bramki dla Polski strzelili Robert Lewandowski z rzutu wolnego w pierwszej połowie i – przy stanie 1:1 – Łukasz Piszczek w drugiej.

– Druga połowa miała kilka faz, kilka słabszych fragmentów i straciliśmy gola. Nasi zawodnicy grali do końca, walczyli do 90. minuty o trzy punkty i pomimo trudności, to się udało. Na gorącym terenie cel został osiągnięty i zwyciężyliśmy. Przewidywaliśmy, że to będzie bardzo trudne spotkanie – dodał szkoleniowiec polskiej drużyny narodowej.

Nawałka chwalił piłkarzy za walkę, ambicję, zaangażowanie, ale też komplementował zespół rywali.

– Czarnogóra nie zaskoczyła nas, była drużyną zdeterminowaną, walczącą o każdą piłkę, a my musieliśmy się jej przeciwstawić i też tę walkę podjąć. Czarnogórzanie mają trzy kolejne mecze u siebie i będą także liczyć się w walce o awans – przyznał.

Na półmetku rozgrywek w eliminacyjnej grupie E biało-czerwoni są zdecydowanymi liderami, zgromadzili 13 punktów w pięciu spotkaniach i o sześć wyprzedzają Danię oraz niedzielnych rywali.

– Naszym celem jest awans, ale teraz nie patrzymy na tabelę, tylko na następne spotkania – podsumował selekcjoner biało-czerwonych. « 680-MAKIETA 5 92-100.indd 93

27/03/2017 16:51:37

Fot. PAP/EPA / Antonio Bat

094

SPORT Skoki narciarskie + Siatkówka

Polska z Pucharem Narodów!

»

Kamil Stoch zajął piąte miejsce w ostatnim w sezonie konkursie Pucharu Świata w skokach narciarskich na mamucim obiekcie w słoweńskiej Planicy. Zwyciężył Austriak Stefan Kraft, który triumfował w klasyfikacji końcowej cyklu. Z kolei Polska po raz pierwszy w historii wygrała w Pucharze Narodów.

Stoch w Pucharze Świata uplasował się na drugiej pozycji.

Drugie miejsce w niedzielnym konkursie wywalczył Niemiec Andreas Wellinger, a trzecie Japończyk Noriaki Kasai.

Serię finałową przerwano z powodu zbyt silnego wiatru.

23-latek z Salzburga w sezonie 2016/17 triumfował w ośmiu konkursach, Stoch ma w dorobku o jedną wygraną mniej.

Pierwszą serię rozegrano w niezłych warunkach atmosferycznych, wiatr nie wypaczył rywalizacji. Stoch uzyskał 222,5 m, a najdalej – na 250. metrze wylądował Kraft i zdecydowanie prowadził w zawodach. Stoch tracił do niego 27,5 pkt.

Na początku serii finałowej nad skocznią pojawiły się chmury, zaczął wiać wiatr. Skoki zdołało oddać ośmiu zawodników, wśród nich Jan Ziobro, który osiągnął 200 m. Najdalszy skok – 226 m 680-MAKIETA 5 92-100.indd 94

miał Słoweniec Jernej Damjan. Gdy wiatr w porywach zaczął przekraczać 4,5 m/s. dyrektor Pucharu Świata Austriak Walter Hofer zdecydował się, ze względów bezpieczeństwa zawody zakończyć.

– Nie ma we mnie żalu, że nie zdobyłem Kryształowej Kuli. Stefan Kraft zdecydowanie na nią zasłużył – powiedział Kamil Stoch w Planicy po ostatnim konkursie Pucharu Świata w skokach narciarskich. W klasyfikacji generalnej zajął drugie miejsce.

– Pewnie, że chciałbym wygrać, natomiast z drugiej strony nie można mieć wszystkiego. Kraft zdecydowanie sobie zasłużył na wygraną. Nie mam ani żalu, ani pretensji. Ten sezon był dla mnie i dla całej drużyny wspaniały i uważam, że powinienem się z niego cieszyć, ale też wyciągnąć wnioski, bo kolejny może być też bardzo udany – podkreślił dwukrotny mistrz olimpijski.

Stoch w zakończonym w Planicy sezonie po raz pierwszy w karierze wygrał Turniej Czterech Skoczni, a w mistrzostwach świata wraz z drużyną sięgnął po złoty medal. Po raz pierwszy w historii Polska triumfowała także w klasyfikacji Pucharu Narodów.

– To był sezon marzenie, chociaż pewnie pojawią się głosy, że indywidualnie mogło być lepiej. Teraz możemy

się spokojnie przygotowywać do kolejnego sezonu. To pierwszy rok z nowym trenerem i zmienionym sztabem szkoleniowym, teraz jesteśmy też mądrzejsi o pewne doświadczenia – zaznaczył.

Cztery miesiące, a w nich 27 indywidualnych i sześć drużynowych zawodów Pucharu Świata. Niemal co tydzień w innym miejscu. Ciągle pełna koncentracja i mobilizacja. Skoczkowie narciarscy zakończyli sezon, ale Polacy dostali jedynie... tydzień wolnego.

– No nie jest tego za dużo – przyznał drugi w klasyfikacji generalnej cyklu Kamil Stoch.

Zbyt wiele czasu na odpoczynek nie będzie, ale trener Stefan Horngacher uważa, że nie jest on potrzebny.

– Mamy przed sobą rok olimpijski i wiele rzeczy do zrobienia. Musimy każdy jeden dzień maksymalnie wykorzystać. Nie ma czasu teraz na długie wakacje – powiedział austriacki szkoleniowiec.

Zawodnicy jednak nie narzekają.

Ten sezon dał im bowiem porządnego „kopa” i każdy uwierzył w metody Horngachera. W drużynie Polacy osiągnęli niemal wszystko – wywalczyli Puchar Narodów, stali w każdych zawodach PŚ na podium, wywalczyli złoto mistrzostw świata. « 27/03/2017 16:51:40

Zwycięstwo IBB Polonii na zakończenie sezonu regularnego Super 8

Ostatni mecz przed fazą play off drużyna IBB Polonia Londyn zakończyła zwycięstwem.

W sobotę 25 marca pokonała na wyjeździe London Docklands 3:2 (25:17; 25:17; 23:25; 22:25; 15:13). Oznacza to, że podopieczni Piotra Grabana kończą rundę zasadniczą na drugim miejscu ligowej tabeli.

680-MAKIETA 5 92-100.indd 95

»

– Mecz rozpoczął się dla nas dobrze. Dwa początkowe sety kontrolowaliśmy w pełni, dyktując warunki przeciwnikowi. To pozwoliło, aby na boisku w kolejnych setach mógł pojawić się każdy zawodnik naszej drużyny. Wtedy też siatkarze London Docklands zaczęli ryzykować zagrywką, dzięki czemu zdobyli jeden punkt do tabeli ¬– powiedział Patrik Selep, asystent trenera IBB Polonii Londyn.

Tymczasem siatkarze IBB Polonii skupią się na treningach do nadchodzącego, ważnego dla nich spotkania.

W sobotę 1 kwietnia drużyna z zachodniego Londynu powalczy o obronę Pucharu Anglii. W tym pojedynku zmierzy się z Sheffield Hallam.

– W tym tygodniu musimy skupić się na przygotowaniach do finału Pucharu

Fot. www.sandsphotos.co.uk

095

Anglii. Chcielibyśmy kolejny raz zdobyć to trofeum, dlatego damy z siebie wszystko. Przeciwnik na pewno nie ułatwi nam zadania, więc zapowiada się dobre sportowe widowisko. Mam nadzieję, że nasi niezawodni kibice oraz fani siatkówki swoim dopingiem pomogą nam osiągnąć ten cel – skomentował kapitan IBB Polonii Londyn, Marius Ciortea.

Spotkanie zostanie rozegrane w Narodowym Centrum Siatkówki w Kettering (National Volleyball Centre, Thurston Drive Kettering NN15 6PB). Początek meczu pomiędzy zawodnikami drużyny ze stolicy Anglii oraz Sheffield Hallam został zaplanowany na godzinę 16:00. Jednak już od rana w Arena Sports będą rozgrywane mecze pucharowe. Całodniowe bilety można nabyć online. « 27/03/2017 16:51:43

096

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

680-MAKIETA 5 92-100.indd 96

27/03/2017 16:51:45

097 BARAN

LEW

STRZELEC

Nadchodzi okres wzmożonego wysiłku, dlatego już teraz zadbaj o kondycję.

Musisz nabrać sił zarówno fizycznych jak i psychicznych. Czeka Cię sporo pozytywnych zmian, ale nie przyjdą one z łatwością. Po drodze czekać będzie trochę przeszkód, które jednak pokonasz.

Zwolnij nieco i pomyśl o swojej przeszłości.

Jeśli masz uczucie, że od dawna stoisz w miejscu, właśnie nadszedł dobry czas na zmiany. Masz szansę zmienić pracę na bardziej ciekawą lub lepiej płatną.

W nadchodzących dniach możesz również spotkać kogoś interesującego.

Żyjesz już myślami o letnim wypoczynku.

Pamiętaj jednak, że przed Tobą jeszcze kilka miesięcy pracy. Ten czas będzie wymagał od Ciebie wielkiego skupienia. Potraktuj więc te myśli jako siłę napędową, a nie coś, co Cię będzie rozpraszało.

BYK

PANNA

KOZIOROŻEC

Swoją uwagę skup teraz na rzeczach najistotniejszych. Postaraj się nie zajmować sprawami błahymi, które mogą Cię tylko rozpraszać. Jeśli nie czujesz się na siłach, by coś doprowadzić do finału, koniecznie o pomoc. Znajdziesz taką osobę w swoim najbliższym otoczeniu.

Po ostatnim okresie, w którym sukces i dobry humor Cię nie opuszczały, nadchodzi nieco mniej ciekawy okres.

W te kilka dni musisz być bardziej uważny.

Nie podejmuj ryzyka. Zajmij się rzeczami mało istotnymi z punktu widzenia Twojej przyszłości.

Mogą się pojawić komplikacje. Jeśli jesteś w trakcie jakiegoś ważnego projektu musisz teraz dwa razy bardziej uważać.

By nie popełnić błędu, każde posunięcie przemyśl dokładnie. W sprawach trudnych nie obawiaj się sięgnąć po poradę.

BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

Ostatnie wydarzenia nie pozwoliły Ci odetchnąć. Nadchodzi jednak okres spokojniejszy w którym będziesz mógł sobie pozwolić na troszkę luzu. Pomyśl o tym, by wykorzystać te kilka dni na odpoczynek. Rób rzeczy, które lubisz i zapomnij o obowiązkach.

Poświęć się w pełni swojej rodzinie. Jeśli możesz spędzić najbliższy czas poza pracą pomyśl może o kilkudniowym wyjeździe ze swoimi najbliższymi. Jeśli nie masz partnera, jest teraz duża szansa na spotkanie go na swojej drodze. Daj szansę nowym znajomościom.

Budzi się wiosna, budzą się uczucia.

Jest więc bardzo prawdopodobne że już niebawem spotkasz kogoś interesującego.

W pracy czekają Cie miłe chwile. Masz szansę na awans lub podwyżkę.

W nadchodzących dniach nie musisz obawiać się niczego złego.

RAK

SKORPION

RYBY

Przestań się dąsać i zacznij podchodzić do życia pozytywnie. Tylko to może sprawić, że Twoje ogólne samopoczucie się poprawi. Pamiętaj, że już wiosna. Zadbaj więc o swoją formę. Wskazane jest dużo ruchu. Spotkanie z przyjaciółmi również Ci się bardzo przyda.

W nadchodzących dniach zadbaj w szczególności o swoje zdrowie. Masz już dosyć zimy i nie czujesz się najlepiej.

Pomyśl o odpowiedniej diecie, by dostarczyć do organizmu jak najwięcej witamin. Pamiętaj również o tym, że ruch to zdrowie.

Warto wprowadzić kilka zmian w swoim życiu. Nadszedł czas na przemyślane postanowienia. Jeśli nie żyjesz zbyt zdrowo, to teraz może Ci się udać z tym zerwać. Dobry czas na rzucenie palenia lub złych nawyków żywieniowych. Zacznij od zaraz, a już niebawem zobaczysz skutki.

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

680-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

27/03/2017 16:51:45

680-MAKIETA 5 92-100.indd 98

27/03/2017 16:51:47

680-MAKIETA 5 92-100.indd 99

27/03/2017 16:51:50

680-MAKIETA 5 92-100.indd 100

27/03/2017 16:51:52