Cooltura Issue 690

cooltura.co.uk

10 czerwca 2017

23 (690)

KRAJ CO

PIWEM STOI

690-COVER.indd 1

05/06/2017 15:53:51

690-MAKIETA 1 01-23.indd 2

05/06/2017 16:56:33

690-MAKIETA 1 01-23.indd 3

05/06/2017 16:56:36

W NUMERZE 690.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

040 008

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / JAREK SĘPEK MARCIN SZCZEPAŃSKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

054

012 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 020 GOSPODARKA 024 PRAWO 026 TEMAT NUMERU Kraj, co piwem stoi

032 KOMENTARZ TYGODNIA Wróg wolnego świata

034 FELIETON Odpowiednie dać rzeczy słowo*

036 OPINIE Misja do Brukseli

038 HISTORIA Rocznica Planu Marshalla

040 SYGNAŁY Z listów do redakcji

042 TRANSPORT

690-MAKIETA 1 01-23.indd 4

044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

054 OPERA Hipermestra – barokowa współczesność

056 FILM iBoy

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk , wew. 229 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

058 KSIĘGARNIA

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 E complaints@impress.press W impress.press

Z „pańskiego” stołu pod strzechy

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

064 ZDROWIE I URODA Liposukcja Czy każda pasta z fluorkiem jest tak samo skuteczna?

068 OGŁOSZENIA DROBNE 092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

05/06/2017 16:56:41

690-MAKIETA 1 01-23.indd 5

05/06/2017 16:56:44

006

Zdjęcie tygodnia Taki jest Londyn

Zamach na moście Piętrowe autobusy stoją puste na zamkniętym London Bridge, dzień po zamachu terrorystycznym, do którego doszło tutaj późnym wieczorem w sobotę 3 czerwca.

Po ataku policja zamknęła na długi czas wiele okolicznych ulic i pobliską stację metra.

Czytaj też na str. 8 i 12

690-MAKIETA 1 01-23.indd 6

05/06/2017 16:56:49

Fot. PAPEPA/Andre Pain 690-MAKIETA 1 01-23.indd 7

05/06/2017 16:56:53

Fot. PAP/EPA/Will Oliver

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Theresa May przemawia w niedzielę 4 czerwca przed 10 Downing Street w Londynie

Premier: Koniec tolerancji dla ekstremizmu Brytyjska premier Theresa May powiedziała, że ataki na terenie Wielkiej Brytanii „połączone są wrogą ideologią islamskiego ekstremizmu”. Zapowiedziała też zaostrzenie walki z terroryzmem, twierdząc, że „jest zbyt wiele tolerancji dla ekstremizmu”.

690-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Jakub Krupa, PAP

»

W emocjonalnym, mocnym wystąpieniu May powiedziała: „nasz kraj ponownie stał się ofiarą brutalnego ataku terrorystycznego”. Premier pochwaliła jednocześnie policję i służby ratunkowe za błyskawiczną reakcję na miejscu zdarzenia, podkreślając, że „terroryści zostali skonfrontowani (przez interweniujące służby) w ciągu ośmiu minut od otrzymania pierwszego zgłoszenia”.

Jednocześnie przypomniała, że to trzeci zamach na terenie Wielkiej Brytanii w ciągu trzech miesięcy, dodając jednak, że od ataku w pobliżu Mostu Westminsterskiego w marcu, służbom udało się również powstrzymać pięć innych ataków.

05/06/2017 16:56:56

009 Jak zaznaczyła, te zdarzenia nie są ze sobą połączone, tłumacząc jednocześnie: „doświadczamy nowego trendu, jeśli chodzi o zagrożenie, z którym się mierzymy”, kiedy sprawcy nie tylko przygotowują swoje plany, ale również inspirują się innymi, „najbardziej brutalnymi formami ataku”.

Przedstawiając plan odpowiedzi wobec narastającego zagrożenia terrorystycznego, May nakreśliła kluczowe obszary, w których planuje podjęcie działania.

Szefowa rządu zaznaczyła, że wszystkie ataki „są połączone tą samą wrogą ideologią islamskiego ekstremizmu, która propaguje nienawiść i sieje podziały”.

– To ideologia, która twierdzi, że nasze zachodnie wartości wolności, demokracji i praw człowieka są niekompatybilne z religią islamu; ideologia, która jest perwersją islamu i prawdy, a jej pokonanie jest jednym z wielkich wyzwań naszych czasów – podkreśliła.

Zaznaczyła też, że pokonanie tej ideologii nie jest możliwe wyłącznie za pomocą interwencji zbrojnej lub utrzymania stałych defensywnych operacji antyterrorystycznych, ale na drodze „odciągania ludzi od przemocy i sprawiania, żeby zrozumieli, iż pluralistyczne, brytyjskie wartości są nadrzędne wobec tego, co oferują siewcy i sympatycy nienawiści”.

May podkreśliła, że „nie można pozwolić tej ideologii na funkcjonowanie w bezpiecznej przestrzeni, która pozwala jej się rozwijać”, a taką – jej zdaniem – jest przyzwalanie przez dostawców usług internetowych na niekontrolowaną wymianę informacji za pomocą Internetu.

– Musimy pracować z sojuszniczymi, demokratycznymi rządami, aby wypracować międzynarodowe porozumienia, które regulują cyberprzestrzeń i przeciwdziałają terroryzmowi – zapowiedziała szefowa rządu, która w przeszłości krytykowała między innymi szyfrowanie danych, które nie pozwala policji na śledzenie komunikacji internetowej na platformach takich jak komunikator WhatsApp. Brytyjska premier powiedziała również, że konieczne jest podjęcie działań wewnętrznych w związku z tym, że – jej zdaniem – w Zjednoczonym Królestwie „jest zbyt wiele tolerancji dla ekstremizmu”. – To będzie wymagało trudnych, zawstydzających rozmów, ale cały kraj 690-MAKIETA 1 01-23.indd 9

musi połączyć się w jedno, prawdziwie zjednoczone królestwo”, nie pozwalając na funkcjonowanie „oddzielonych, segregowanych społeczności”.

Jednocześnie zapowiedziała również przegląd istniejącej strategii i przepisów antyterrorystycznych, aby „zapewnić, że policja i służby bezpieczeństwa mają uprawnienia, których potrzebują” w obliczu „bardziej złożonego, ukrytego” charakteru zagrożenia.

– Nadszedł czas, żeby powiedzieć: dość! Wszyscy powinni wieść swoje życie normalnie, a społeczeństwo dalej funkcjonować w oparciu o swoje wartości, ale jeśli chodzi o walkę z ekstremizmem, sytuacja musi się zmienić – podkreśliła.

Premier May przypomniała, że dwa największe ugrupowania – rządząca Partia Konserwatywna i opozycyjna Partia Pracy – zawiesiły kampanię przed wyborami parlamentarnymi. Zaznaczyła jednak, że „przemoc nigdy nie zakłóci procesu demokratycznego” i do głosowania dojdzie zgodnie z planem, a obie partie wznowią działanie w poniedziałek.

Jednocześnie brytyjska minister spraw wewnętrznych Amber Rudd powiedziała w rozmowie z mediami, że sprawcy byli „prawdopodobnie radykalnymi islamistami” i dodała: „musimy dowiedzieć się, w jaki sposób się zradykalizowali”.

50 strzałów w kierunku zamachowców

W ostatnią sobotę wieczorem zamachowcy najpierw wjechali samochodem w ludzi przebywających na moście London Bridge w centrum miasta, a następnie wysiedli z pojazdu i zaatakowali przechodniów nożami w pobliżu targu Borough Market. W zamachu zginęło 7 osób a około 50 zostało rannych.

Londyńska policja metropolitalna poinformowała, że interweniujący policjanci oddali w kierunku napastników odpowiedzialnych za zamach „bezprecedensową liczbę” ponad 50 strzałów, „aby mieć absolutną pewność, że zneutralizowali zagrożenie”.

Na konferencji prasowej przed siedzibą Metropolitan Police odpowiedzialny za operacje specjalne komisarz Mark Rowley podkreślił dzień po zamachu, że policja poczyniła „znaczne postępy” w śledztwie, między innymi w procesie identyfikowania sprawców oraz sprawdzania,

czy funkcjonowali oni w ramach większej grupy terrorystycznej.

Policjant doprecyzował także, że atak rozpoczął się o godz. 21.58, kiedy wypożyczony biały samochód dostawczy Renault przemieszczający się z północnej strony Tamizy na południe wjechał na chodnik i w grupę ludzi. Trzej mężczyźni opuścili następnie pojazd, atakując kolejne osoby przy użyciu noży i przemieszczając się w stronę targu Borough Market.

Rowley zaznaczył, że drogę terrorystom zagrodziło ośmiu uzbrojonych policjantów; oddali oni serię 50 strzałów, które śmiertelnie raniły trzech napastników. Jak podkreślił komisarz, funkcjonariusze mieli do czynienia z „krytyczną sytuacją, kwestią życia i śmierci”, jeśli wziąć pod uwagę, że sprawcy mieli na sobie coś, co przypominało pasy z materiałami wybuchowymi, które jednak później okazały się być atrapami.

– Nie jestem zaskoczony, że widząc to obawiali się, że mają do czynienia z trzema zamachowcami samobójcami.

Uzbrojeni policjanci wystrzelili bezprecedensową liczbę nabojów, aby być absolutnie pewni, że zneutralizowali zagrożenie – dodał.

Inaczej niż w większości europejskich państw większość brytyjskich policjantów nie jest uzbrojona w broń palną.

Każde jej użycie podlega niezależnej kontroli, która ma na celu ustalenie, czy sięgnięcie po broń było konieczne.

Rowley poinformował, że w trakcie ostrzału ranna została jedna osoba postronna, która trafiła do szpitala, ale jej życiu nie zagraża niebezpieczeństwo.

Sobotni atak to trzeci poważny incydent terrorystyczny w Wielkiej Brytanii na przestrzeni trzech miesięcy.

W marcu w zamachu na Westminster Bridge w Londynie zginęło sześć osób, a 49 zostało rannych. 22 maja doszło do ataku w Manchesterze, gdzie po koncercie amerykańskiej piosenkarki Ariany Grande zamachowiec samobójca wysadził się w powietrze w pobliżu wejścia do hali. 22 osoby zginęły, a ponad 120 zostało rannych.

Po zamachu w Manchesterze poziom zagrożenia atakiem terrorystycznym został podniesiony do najwyższego, „krytycznego”, który oznacza, że „kolejny zamach jest możliwy w każdej chwili”, ale po kilku dniach został obniżony do czwartego w pięciostopniowej skali, „poważnego”, co oznacza, że „atak jest wysoce prawdopodobny”. « 05/06/2017 16:56:57

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Największym wrogiem jest ideologia Choć nikt nie wątpi w odwagę i skuteczność brytyjskich służb, konieczna jest rewizja polityki przeciwdziałania terroryzmowi – ocenił dziennik „Financial Times”. Z kolei „Telegraph” pisze: „Nie można żyć w kraju, gdzie do ataku dochodzi co kilka tygodni”.

»

Nie ma wątpliwości, że Zjednoczone Królestwo mierzy się obecnie z tak poważnym zagrożeniem terrorystycznym jak w Nicei, Berlinie czy Brukseli. Z każdym kolejnym oburzającym atakiem rośnie presja na rząd, by zareagował, tym bardziej teraz, w ostatnich dniach kampanii przed wyborami parlamentarnymi” – czytamy w komentarzu redakcyjnym „FT”.

Gazeta podkreśla, że brytyjska premier Theresa May, która w niedzielnym przemówieniu przedstawiła plan odpowiedzi na narastające zagrożenie, ma rację, mówiąc o konieczności rewizji polityki walki z terroryzmem.

Dziennik zauważa, że taktyka zastosowana w czasie sobotniego zamachu na Moście Londyńskim wpisuje się w najnowsze tendencje przeprowadzania zamachów bez długich przygotowań czy skomplikowanego sprzętu, a „dokonywanych przez pojedyncze osoby czy małe grupy ludzi”. „Jak podkreśliła May, ataki takie są bardziej niepokojące, ponieważ łatwo je

690-MAKIETA 1 01-23.indd 10

powtórzyć i trudno udaremnić” – czytamy w „FT”.

Gazeta podkreśla, że ogromnym wyzwaniem jest walka „z ideologią, która stoi za atakami”.

Komentując przemówienie szefowej rządu, w poniedziałkowym komentarzu redakcyjnym „Guardian” krytykuje plany May: „Mylenie ekstremizmu z terroryzmem może podzielić nas (Brytyjczyków) jako naród, podczas gdy powinniśmy się jednoczyć”. „Polityka May pomija współpracę z ludźmi, którzy mogą najlepiej zniechęcać do terroryzmu: tymi, którzy wprawdzie mają ekstremistyczne poglądy, ale nie odwołują się do przemocy, a wręcz sprzeciwiają się jej” – zauważa „Guardian”.

Z kolei, nawiązując do słów szefowej rządu, według której wszystkie ataki „są połączone tą samą wrogą ideologią islamskiego ekstremizmu”, „Guardian” zaznacza, że „politycy powinni dbać o język, którego używają”. „May nie powinna wrzucać do jednego worka morderców i pokojowo uspo-

sobionych muzułmanów” – czytamy. „Celem terroru jest zastraszenie nas, by zmienić charakter naszej demokracji. (...) Politycy powinni uczulać społeczeństwo na sprawy bezpieczeństwa narodowego. Ale powinni robić to w atmosferze uspokojenia racjonalną debatą; nie w szaleństwie ostatnich dni przed wyborami parlamentarnymi” – konkluduje dziennik. „Telegraph” zwraca uwagę, że poza dobrymi służbami wywiadowczymi Wielka Brytania najbardziej potrzebuje „czujnej opinii publicznej”, podkreślając konieczność zgłaszania przez zwykłych obywateli informacji o niepokojących zdarzeniach czy osobach.

Premier May „prawidłowo ostrzega, że część brytyjskiego społeczeństwa może być zbyt tolerancyjna wobec ekstremistycznych poglądów” – czytamy w komentarzu. „Nie można żyć w kraju, gdzie do ataku dochodzi co kilka tygodni”, trzeba użyć „żelaznej pięści” przeciwko „rakowi islamizmu w naszym społeczeństwie” – twierdzi „Telegraph”. «

05/06/2017 16:56:58

011

690-MAKIETA 1 01-23.indd 11

05/06/2017 16:57:00

Fot. PAP/EPA/Nigel Roddis

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Scena koncertu charytatywnego na Old Trafford Cricket Ground w Manchesterze

Światowe gwiazdy razem dla Manchesteru Ponad 50 tysięcy osób uczestniczyło w ostatnią niedzielę wieczorem na stadionie krykieta Old Trafford w Manchesterze w wyjątkowym koncercie charytatywnym „One Love Manchester” na rzecz rodzin ofiar i poszkodowanych w zamachu terrorystycznym w tym mieście 22 maja.

690-MAKIETA 1 01-23.indd 12

05/06/2017 16:57:02

013 Jakub Krupa, PAP

»

Fot. Getty Images/Dave Hogan for One Love Manchester

Blisko dwa tygodnie temu po koncercie amerykańskiej piosenkarki Ariany Grande zamachowiec samobójca wysadził się w powietrze w pobliżu wejścia do hali, zabijając 22 osoby i raniąc ponad 120. W zamachu zginęła dwójka Polaków.

W niedzielę Grande ponownie wystąpiła w Manchesterze, a na scenie towarzyszyły jej oprócz jej partnera rapera Maca Millera największe gwiazdy światowej muzyki, między innymi Justin Bieber, Miley Cyrus, Coldplay, Pharrell Williams, Robbie Williams, Mumford and Sons, Little Mix, Katy Perry, Imogen Heap i pochodzący z tego miasta zespół Take That. W jednym z utworów piosenkarkę wsparł także chór dziecięcy z lokalnej szkoły Parrs Wood High School.

Wielu autorów poprzedzało swoje wystąpienia słowami zachęty dla mieszkańców miasta dotkniętych tragedią sprzed dwóch tygodni lub zmieniało tekst piosenek, aby zawrzeć w nich słowa otuchy.

Odtworzono także między innymi nagrane pozdrowienia od muzyka Steviego Wondera, który podkreślił, że „każdy, kto mówi, że zniszczenie ma cokolwiek wspólnego z Bogiem lub Allahem, kłamie”, a także od legendarnego pomocnika Manchesteru United i reprezentacji Anglii Davida Beckhama.

Osoby, które były na pierwszym koncercie, otrzymały bezpłatne wejściówki pod samą sceną; pozostałe bilety weszły do otwartej sprzedaży, a całkowity zysk z wydarzenia zostanie przekazany na fundusz pomocy rodzinom ofiar i rannym zarządzany przez brytyjski Czerwony Krzyż i władze miasta Manchester. Wpłat można dokonywać także przez Internet na stronie http://www.redcross.org.uk/love.

Transmisja na żywo z trzygodzinnego koncertu została bezpłatnie udostępniona w internecie, między innymi na koncie 23-letniej Grande w serwisie społecznościowym Twitter, a także portalu YouTube.

Według informacji przekazanych przez BBC Worldwide, jednego ze współproducentów show, prawa do pokazania wydarzenia nabyło 50 telewizji z całego świata, między innymi ze Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Czech, Słowacji, Włoch, Brazylii, Chin i Australii, gdzie również zachęcano do wpłat na rzecz ofiar. Całość pokazywał też główny program brytyjskiej telewizji publicznej BBC One. «

690-MAKIETA 1 01-23.indd 13

Ariana Grande i Miley Cyrus

05/06/2017 16:57:07

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Osiągnęła więcej niż inni…

Królowa zdobywała siłę, jedząc szybko i dużo. Źródło Daily Mail Przygotowała Sylwia Milan

»

Słynna królowa Wiktoria urodziła się w 1819 roku w Londynie. Władczyni Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, cesarzowa Indii, szczęśliwa mężatka, matka dziewięciorga dzieci. Jedna z najdłużej panujących monarchiń. Władała połową świata, ocalała z kilku zamachów. Za jej czasów powstała kolej i znaczki pocztowe, a kraj rozkwitał. Dokonała tego dziewczyna, która w wieku 18 lat zasiadła na tronie.

To bez wątpienia wyjątkowa postać w historii i nieprzeciętna oso690-MAKIETA 1 01-23.indd 14

bowość, która siły, jak sama przyznała, czerpała z ogromnych ilości jedzenia, które pałaszowała od dziecka.

Do 11-letniej Wiktorii wuj Leopold (król Belgii) powiedział: „Pewna mała księżniczka je odrobinę za dużo i odrobinę za szybko”. Czy przejęła się tym?

A skąd, nic sobie z tego nie robiła, a gdy skończyła 18 lat i zasiadła na tronie, nikt nawet nie śmiałby skierować podobny komentarz w jej stronę.

Jadła z zawrotną prędkością, cierpiała na wzdęcia, wiatry i ból żołądka. Szła do osobistego lekarza mówiąc: „Wczoraj zjadłam... (i tu wymieniła niemal całą kartę dań). Potem bardzo źle się czułam”. Na co doktor mówił: „To pro-

szę tego więcej nie robić”. Nie to chciała usłyszeć. Myślała, że jest jakiś sposób, by nie zwalniać rozmachu przy stole i nie przysparzać sobie cierpień.

Lord Melbourne, jej osobisty doradca, raz delikatnie zasugerował, aby jadła tylko wtedy, gdy jest głodna. „Cały czas jestem!”– odparła nastolatka. Później już darowano sobie i kłopotem obarczono wyłącznie osobistego lekarza. Facet miał trudne zadanie. Nakazać władczyni, przed którą uginały się stoły z najlepszym dostępnym jedzeniem, by ograniczała się i pomagała mu leczyć siebie samą. Z tym różnie bywało, a najgorzej, gdy nagle zmarł ukochany mąż 05/06/2017 16:57:08

015 Albert. Para była ze sobą szczęśliwa. Doczekali się czterech synów i pięciu córek. Jego śmierć była wielkim ciosem, który łagodziła jedzeniem. Odchudzaniu nie sprzyjały niezliczonej ilości bankiety, przyjęcia, bale i wizyty państwowe, na których podejmowano najbardziej wykwintnymi delicjami, w tym egzotycznymi, jako że panowanie Brytyjczyków rozciągało się wtedy na połowę świata.

Problem mieli nie tylko lekarze, ale zasiadający z nią w tym samym czasie przy stole. Talerze zabierano wszystkim, gdy kończyła jeść królowa. Jej Wysokość zasuwała w takim tempie, że kończyła zanim reszta na dobre zaczynała. Część gości odchodziła od stołu głodna, ale jak mówili służący: „Jej stół, jej reguły”. «

przegląd prasy »The Times

Lek na kręgosłup.

Dotąd nie istniał Do przełomu prawdopodobnie dochodzi właśnie teraz.

Badania przez ostatnie dwanaście miesięcy prowadzone przez NHS z udziałem specjalnego implantu, dają nadzieję tysiącom ludzi.

Elektroniczny impuls wysyłany przez pół godziny 2 razy dziennie, działa w większości przypadków. Osoby z chronicznym bólem, którym wszczepiono elektroniczne implanty, mówią, że czują się znacznie lepiej. Co więcej, mała elektora nie przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu. 80 proc. pacjentów biorących udział w teście przyznało, że mogło wrócić do swoich obowiązków, dzięki umieszczonemu w ich ciele specjalnemu implantowi. Ten z kolei dwa razy dziennie przez 30 min wysyłał impulsy w większości przypadków skutecznie usuwające ból. Eksperyment trwał przez cały rok i wzięło w nim udział 128 osób. Odkrycie jest szczególne ważne ze względu na fakt, że dolegliwości kręgosłupa dotyczą aż 1/10 populacji Wielkiej Brytanii. W tej chwili jest to najczęstsza przyczyna kalectwa, unieruchamiająca coraz większy odsetek populacji. Ludzie różnie sobie z tym radzą.

Od środków przeciwbólowych, ćwiczeń fizycznych i terapii psychologicznych począwszy, na operacjach kończąc. Jednak nawet zabieg chirurgiczny, traktowany jako ostateczność, nie jest zalecany w każdym trudnym przypadku. Być może elektroniczne impulsy, wysyłane z malutkiego urządzenia wszytego w dolnym odcinku pleców, są nadzieją na normalne funkcjonowanie.

Profesor Timothy Deer z West Virginia University przyznaje, że medycyna wiąże dziś ogromne nadzieje z wszelkimi urządzeniami dającymi radę stymulować nerwy. To przyszłość. W ciągu ostatnich pięciu lat postęp na tym obszarze jest fenomenalny. Mamy już twarde dowody na skuteczność elektrostymulacji w przypadkach uznawanych dotąd za beznadziejne.

690-MAKIETA 1 01-23.indd 15

05/06/2017 16:57:09

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Nigel Farage pod lupą Amerykanów Jakub Krupa, PAP

»

Europoseł i były lider eurosceptycznej partii UKIP Nigel Farage jest w obszarze zainteresowań funkcjonariuszy FBI, którzy prowadzą śledztwo ws. wpływu Rosji na kampanię amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa. Sprawę opisał dziennik „The Guardian”.

Anonimowe źródła dziennika podkreśliły, że polityk wzbudził zainteresowanie FBI przez swoje bliskie relacje z osobami związanymi z kampanią Trumpa, a także założycielem demaskatorskiego portalu WikiLeaks Julianem Assange'em, którego w marcu odwiedził w ambasadzie Ekwadoru w Londynie, gdzie ten ukrywa się przed policją.

Nigel Farage

690-MAKIETA 1 01-23.indd 16

To właśnie WikiLeaks, podejrzewane o współpracę z Rosją, opublikowało treść prywatnych maili, które zaszkodziły kampanii głównej rywalki Trumpa w wyścigu do Białego Domu, kandydatce Partii Demokratycznej Hillary Clinton.

Brytyjski dziennik podkreślił, że Farage nie jest oskarżany o złamanie prawa ani nie jest podejrzany, ale śledczy uważają, że może mieć informacje o działaniach innych osób, które są przedmiotem śledztwa.

Z analizy spraw związanych z „Rosją, WikiLeaks, Assange'em i otoczeniem Trumpa wynika, że najwięcej połączeń między nimi przechodzi przez Nigela Farage'a. (...) Jest w samym środku tych relacji i pojawia się raz za razem – poświęca się mu wiele uwagi” – powiedziało źródło gazety.

Rozmówca „Guardiana” zwrócił uwagę między innymi na związki Farage'a z Rogerem Stone'em, wieloletnim doradcą politycznym Trumpa, który przyznał się do kontaktu z hakerem Gucciferem 2.0, który zdaniem amerykańskich agencji jest agentem Kremla.

W rozmowie z konserwatywnym dziennikiem „Telegraph” Farage odrzucił zarzuty, nazywając je „kompletnie wyssanymi z palca” i „histerycznym nonsensem”. Jak ocenił, „Guardian” zaatakował go, bo dziennikarze gazety „nie akcep-

tują Brexitu i nie akceptują Trumpa”.

– Nigdy nie byłem w Rosji i nie miałem nawet nigdy do czynienia z Rosją, także biznesowo. (...) Nie mam żadnych związków z Rosją ani połączeń żadnego typu i pomysł, że mógłbym być „w obszarze zainteresowania”, jest zwyczajnie śmieszny” – zapewniał.

Farage wspierał Trumpa pod koniec ubiegłorocznej kampanii prezydenckiej, biorąc udział w konwencji Partii Republikańskiej w Cleveland, gdzie Trump został wybrany na oficjalnego kandydata ugrupowania na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych. Kilkukrotnie wystąpił także na jego wiecach wyborczych.

Po listopadowym zwycięstwie Trumpa w wyborach były szef Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP) był jednym z pierwszych zagranicznych polityków, którzy spotkali się z prezydentem elektem, a ich wspólne zdjęcie w złotej windzie stało się hitem internetu.

Wkrótce później amerykański prezydent napisał również na Twitterze, że „wiele osób widziałoby Farage'a jako ambasadora Wielkiej Brytanii w Stanach Zjednoczonych”. Jego sugestia została odrzucona przez rzecznika premier Theresy May, który w odpowiedzi podkreślił, że nie ma na tym stanowisku wakatu. «

05/06/2017 16:57:11

017

690-MAKIETA 1 01-23.indd 17

05/06/2017 16:57:13

018

WIADOMOŚCI NA wyspach

Polacy skazani za współczesne niewolnictwo

»

Czterech Polaków zostało skazanych przez sąd w Newcastle na kary więzienia za handel ludźmi i współczesne niewolnictwo. Zmuszali oni innych Polaków do niskopłatnych prac, pozbawiając ich jednocześnie zarobionych pieniędzy – poinformowała prokuratura.

Mężczyźni – 20-letni Seweryn Szmyt, 27-letni Paweł Majewski, 40-letni Sebastian Mandzik i 45-letni Robert Majewski – namawiali na przyjazd do Wielkiej Brytanii bezrobotnych i osoby z kłopotami osobistymi, obiecując im dobrze płatną pracę w północno-wschodniej Anglii.

Ich ofiary mieszkały w wiele osób w ciasnych mieszkaniach o niskim standardzie, a ich zarobki – w wysokości płacy minimalnej – wpływały na konta bankowe kontrolowane przez oprawców.

Czterech Polaków zostało skazanych na bezwarunkowe kary pozbawienia wolności od pięciu do dwunastu lat.

Starszy prokurator Jim Hope podkreślił w oświadczeniu, że „traktowanie ofiar i warunki, w których musiały mieszkać, były naprawdę bulwersujące”.

– Kiedy członkowie grupy zorientowali się, że trwa policyjne śledztwo w ich sprawie, próbowali usunąć lub zniszczyć wszystkie dowody, które łączyłyby ich z tą sprawą. Pomimo ich wysiłków Królewska Służba Prokuratorska (CPS) pracując wspólnie z detektywami była w stanie odtworzyć pełen obraz sytuacji, pokazujący skalę ich kryminalnej działalności – dodał.

Jak zapewnił, „CPS będzie nadal pracować wraz z innymi partnerami

przeciwdziałającymi przestępstwom w celu zwalczania współczesnego niewolnictwa”.

Według Reutersa, w Wielkiej Brytanii około 13 tys. osób jest ofiarami przymusowej pracy, wykorzystania seksualnego i zmuszania do służby oprawcom. W 2015 roku wprowadzono nowe przepisy zaostrzające kary za współczesne niewolnictwo, między innymi pozwalając na skazywanie winnych na dożywotnie pozbawienie wolności.

W styczniu dwóch innych Polaków – 35-letni Krystian M. i 38-letni Erwin M. – zostało skazanych na sześć lat więzienia za niewolnicze traktowanie kilkunastu Polaków, których zmuszano do pracy w magazynach sklepów Sports Direct, pozbawiając ich większości pensji i zabierając im dokumenty tożsamości. «

Policja złapała polskiego więźnia, który zbiegł ze szpitala

»

Brytyjska policja zatrzymała 30-letniego polskiego więźnia.

Michał Kisiel dzień wcześniej zbiegł ze szpitala, gdzie opatrywano mu ranę głowy, jaką odniósł w więzieniu w Erlestoke. Mężczyznę aresztowano około 8 kilometrów od miejsca ucieczki.

Do zatrzymania doszło, gdy jedna z osób na ulicy rozpoznała Polaka i poinformowała telefonicznie funkcjonariuszy o jego miejscu pobytu.

Michał Kisiel został w ubiegłym roku skazany na pięć lat i trzy miesiące więzienia za próbę zabójstwa kobiety oraz jej córki w wyniku sporu o 2 tys. funtów. Według sądowego raportu, w 690-MAKIETA 1 01-23.indd 18

trakcie przestępstwa mężczyzna przez kilka godzin groził obu kobietom śmiercią przy użyciu noży. Jedną z kobiet przywiązał do krzesła. Podczas kłótni i grożenia kobietom mężczyzna przez cały czas spożywał alkohol.

Michał K., odsiadujący karę więzienia w Salisbury, trafił do szpitala po tym, gdy strażnik znalazł go w więziennej celi z raną głowy, która wymagała interwencji medycznej. Stamtąd zbiegł, zaatakowawszy pilnujących go strażników.

Pomimo zaangażowania w akcję poszukiwawczą psów policyjnych, helikoptera i dronów, mężczyzna

przez długi czas pozostawał na wolności. Policjanci nie wykluczają, że jego ucieczka mogła być wcześniej zaplanowana i że mógł on otrzymać pomoc od osób trzecich.

Podczas poszukiwań podkreślono, że Polak ma charakterystyczne tatuaże, które mogą pomóc w jego zidentyfikowaniu: „tylko Bóg może mnie ocenić” („only God can judge me”) oraz drugi, wyrażający brak szacunku dla prawa w sposób wulgarny. Policja dodała także, że mężczyzna ma przy sobie niebezpieczne przedmioty i może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego. « 05/06/2017 16:57:15

019

690-MAKIETA 1 01-23.indd 19

05/06/2017 16:57:17

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Wyspy wciąż atrakcyjne dla Polaków

»

14 proc. Polaków rozważa emigrację zarobkową, 84 proc. nie planuje opuszczenia kraju.

Najczęstszym kierunkiem wyjazdu jest Wielka Brytania – wynika z wynika z raportu „Migracje zarobkowe Polaków VI”, przygotowanego przez Work Service.

Z raportu wynika, że 14 proc.

Polaków rozważa wyjazd z kraju (spadek w porównaniu do poprzedniego badania o 5 pkt. proc.), czyli o ponad 2,8 mln osób. Najwięcej naszych rodaków chce opuścić kraj na ok. 3 miesiące – taką deklarację złożyło 29 proc. ankietowanych spośród tych, którzy myślą o emigracji.

Jak podkreślono w badaniu, grupą wiekową najbardziej skłonną do wyjazdu są osoby młode między 18 a 24 rokiem życia – stanowią oni 40 proc. wszystkich planujących emigrację. – Niezmiennie głównym powodem emigracji są wyższe

zarobki, a Polacy najchętniej wyjadą na ooło 3 miesiące, co wiąże się z pracą sezonową – zaznaczono.

Maciej Witucki, prezes Zarządu Work Service zwrócił uwagę, że powoli zbliża się okres pracy sezonowej i Polacy chętniej wjeżdżają za granicę. – Wyjazd w okresie wakacyjnym pozwala w krótkim czasie uzyskać dochody kilkakrotnie wyższe niż w analogicznym czasie w Polsce. Stąd też wzrost zainteresowania wyjazdem z kraju w porównaniu z badaniem przeprowadzonym pół roku temu, emigrację deklarowało wtedy 12 proc. Polaków – ocenił.

Z badania wynika, że o wyjeździe myślą przede wszystkim ci, którzy nie mają wyższego wykształcenia (84 proc.). Wśród nich najwięcej jest Polaków po szkole średniej – 37 proc.

Do emigracji przekonane są głównie osoby żyjące na wsi oraz w miejscowościach do 100 tysięcy mieszkańców – stanowią 60 proc. wszystkich

deklarujących chęć wyjazdu z kraju.

Z kolei 59 proc. potencjalnych emigrantów to osoby posiadające zatrudnienie. Najwięcej Polaków myślących o opuszczeniu kraju mieszka w północnej jego części.

Wciąż najważniejszym czynnikiem skłaniającym Polaków do emigracji – czytamy w raporcie – są wyższe zarobki, deklaruje to 70 proc. badanych. Na drugim miejscu jest wyższy standard życia (40 proc.).

Jako powód wyjazdu badani wskazywali także na korzystniejszy systemu podatkowy (26 proc.) i bezpieczniejsze położenie geograficzne danego kraju (15 proc.).

W badaniu zwrócono uwagę, że niezmiennie najważniejszym powodem zniechęcającym do wyjazdu z kraju jest przywiązanie do rodziny i przyjaciół w Polsce (72 proc.).

Z kolei 35 proc. ankietowanych nie decyduje się na emigrację z powodu atrakcyjnej pracy. «

Być może Brexit będzie do zniesienia

»

Gospodarcze skutki Brexitu będą do zniesienia zarówno dla Niemiec, jak i dla całej Unii Europejskiej mimo niedogodności, jakie mogą zaistnieć w silniejszym stopniu w niektórych sektorach – oświadczyła w zeszły piątek niemiecka minister gospodarki Brigitte Zypries.

Powołała się przy tym na studium, które opracował na zlecenie jej resortu Instytut Badań Gospodarczych (ifo) z siedzibą w Monachium.

– Brexit nie obejdzie się bez gospodarczych skutków dla państw członkowskich UE i przede wszystkim dla Zjednoczonego Królestwa. Wiele zależy od przyszłych stosunków umownych 690-MAKIETA 1 01-23.indd 20

między UE i Zjednoczonym Królestwem – zaznaczyła Zypries.

– Według studium ifo także w niekorzystnych warunkach Brexit będzie do zniesienia dla gospodarki UE i w szczególności dla gospodarki niemieckiej. Przemawiają za tym zarówno aktualne dobre ramowe warunki gospodarczo-polityczne, jak i korzystne perspektywy koniunkturalne. Niemniej w niektórych branżach sytuacja może się rozwinąć w mniej korzystny sposób. Dlatego musimy się starać o osiągnięcie jak najlepszych wyników w nadchodzących rokowaniach – dodała niemiecka minister.

Studium ifo rozpatruje osiem róż-

nych scenariuszy ukształtowania się przyszłych stosunków UE z Wielką Brytanią. W razie zawarcia przez nie korzystnego układu o wolnym handlu realny produkt krajowy brutto obniżyłby się w następstwie Brexitu w perspektywie długoterminowej w Niemczech i całej UE po 0,1 proc., a w Zjednoczonym Królestwie o 0,6 proc. Gdyby natomiast układ taki nie doszedł do skutku i dalszą wymianę regulowałyby klauzule największego uprzywilejowania Światowej Organizacji Handlu (WTO), to długoterminowy spadek PKB wyniósłby w Wielkiej Brytanii 1,7 proc., w Niemczech 0,2 proc., a w całej UE 0,3 proc. « 05/06/2017 16:57:19

021

690-MAKIETA 1 01-23.indd 21

05/06/2017 16:57:21

022

WIADOMOŚCI gospodarka

Stany Zjednoczone nie chcą dbać o klimat

Cleveland, Ohio

»

Prezydent Donald Trump ogłosił wycofanie USA z uzupełniającego ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu porozumienia paryskiego, które wymaga od Stanów Zjednoczonych ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

– Poczynając od dzisiaj USA całkowicie wstrzymują wprowadzanie w życie niewiążącego porozumienia paryskiego oraz drakońskich finansowych i gospodarczych obciążeń, jakie umowa ta nakłada na nasz kraj – powiedział Trump występując w Ogrodzie Różanym Białego Domu.

– Zatem wycofujemy się (z porozumienia), ale rozpoczniemy negocjacje i zobaczymy, czy będziemy mogli osiągnąć porozumienie uczciwe. Jeśli możemy (to zrobić), to świetnie. Jeśli nie, to w porządku – dodał Trump.

Jak zaznaczył, porozumienie takie można zawrzeć tylko „na warunkach, jakie są uczciwe dla Stanów Zjednoczonych, ich firm, ich pracowników, ich narodu, ich podatników”.

Według Trumpa porozumienie paryskie przynosi korzyść „wyłącznie” innym krajom, a on sam został wybrany, by „reprezentować mieszkańców Pittsburgha, a nie Paryża”. Pittsburgh był dawniej jednym z głównych ośrodków hutnictwa stali w USA, ale jego rola pod tym względem znacznie podupadła.

690-MAKIETA 1 01-23.indd 22

Prezydent oświadczył, że wycofanie Stanów Zjednoczonych Ameryki z paryskiego porozumienia „nie będzie miało dużego wpływu” na klimat. Dodał, że jak dotąd firmy w USA oraz amerykańscy podatnicy ponosili koszty tego porozumienia.

Trump podkreślił, że rezygnacja z zobowiązań wynikających z porozumienia będzie korzystna dla amerykańskiego sektora energetycznego i przemysłu.

Przyjęte w grudniu 2015 roku na konferencji klimatycznej ONZ w Paryżu porozumienie ratyfikowało dotąd 147 państw, a USA uczyniły to we wrześniu ubiegłego roku. Zobowiązały się w ten sposób do podjęcia działań na rzecz ograniczenia wzrostu średniej temperatury na świecie do wyraźnie mniej niż 2, a jeśli to możliwe do 1,5 stopnia Celsjusza w porównaniu z epoką przedindustrialną. Wymaga to zredukowania globalnej emisji gazów cieplarnianych, w której udział USA wynosi według porozumienia paryskiego 17,89 proc. Wyprzedzają je pod tym względem tylko Chiny z udziałem 20,09 proc.

Porozumienie paryskie ma wejść w życie w 2020 roku na miejsce uzupełniającego konwencję w sprawie zmian klimatu protokołu z Kioto. Protokół ten obowiązywał w latach 20082012, a uzgodnione na konferencji klimatycznej ONZ w stolicy Kataru Dausze w 2012 roku przedłużenie jego ważności

na następne osiem lat nie nabrało jeszcze mocy prawnej. 36 państw uprzemysłowionych oraz Unia Europejska podpisały także aneks do protokołu, nakładający na nie określone limity emisji gazów cieplarnianych z możliwością handlu niewykorzystanymi nadwyżkami w przydzielonych kwotach.

Stany Zjednoczone podpisały za prezydentury Billa Clintona protokół z Kioto wraz z aneksem, ale Senat odmówił zajęcia się ich ratyfikacją i stan taki trwa do dnia dzisiejszego. Następca Clintona George Bush junior oświadczył zaraz po swym wyborze w 2000 roku, że jest przeciwnikiem protokołu z Kioto, gdyż większość jego sygnatariuszy, w tym wytwarzające znaczne ilości gazów cieplarnianych Chiny i Indie, nie podpisała ograniczającego emisje aneksu, co mogłoby mieć negatywne skutki dla gospodarki USA. Kanada, która ratyfikowała protokół z Kioto wraz z aneksem, ogłosiła pod koniec 2011 roku wycofanie się z niego, argumentując, że nie może on być skuteczny, skoro nie obejmuje dwóch największych emitentów gazów cieplarnianych – USA i Chin.

W przeciwieństwie do aneksu do protokołu z Kioto porozumienie paryskie nie nakłada na państwa będące jego stronami określonych oraz egzekwowanych prawnie limitów emisji gazów cieplarnianych i jest z tego powodu krytykowane jako potencjalnie nieskuteczne. « 05/06/2017 16:57:26

023

690-MAKIETA 1 01-23.indd 23

05/06/2017 16:57:28

024

PORADY prawo

Miałeś wypadek drogowy z powodu rozlanego oleju lub rozsypanego piasku?

Koniecznie przeczytaj

»

O soba poszkodowana na skutek wypadku drogowego spowodowanego rozlanym olejem lub wysypanym żwirem/piaskiem na drodze ma możliwość starać się o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, którego doznała wskutek wypadku.

Instytucją odpowiedzialną za wypłatę odszkodowania jest Motor Insurance Bureau (MIB). MIB zajmuje się sprawami, w których kierowca odpowiedzialny za wypadek zbiegł z miejsca zdarzenia. Dotyczy to rownież sytuacji, gdy kierowca odpowiedzialny za wyciek oleju na drodze lub wysyp piasku nie zatrzymał się, aby

690-MAKIETA 2 24-43.indd 24

wyczyścić nawierzchnię drogi. Tego typu sytuacje stwarzają poważne zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego, a zwłaszcza motocyklistów i rowerzystów.

Aby j e d n a k m ó c s t a ra ć s i ę o odszkodowanie, należy zgłosić zdarzenie na Policję w ciągu 14 dni od dnia wypadku w sytuacji, gdy osoba doznała uszczerbku na zdrowiu, lub w ciągu 5 dni, jeśli mamy do czynienia wyłącznie ze zniszczeniem mienia.

Wypadek należy zgłosić do Councilu, który powinien wyczyścić nawierzchnię. Poszkodowany musi się udać do lekarza oraz, jeśli jest to możliwe, zrobić zdjęcia z miejsca zdarzenia. «

Jeżeli miałeś wypadek spowodowany wyciekiem oleju lub wysypanym żwirem na nawierzchni drogi

Zgłoś się do DNS Claims po należne odszkodowanie. Zadzwoń na numer: 0208 741 7762 lub 07500 300 600 – infolinia czynna całą dobę.

05/06/2017 16:56:19

025

690-MAKIETA 2 24-43.indd 25

05/06/2017 16:56:21

026

TEMAT NUMERU obyczaje

Kraj, co piwem stoi Co roku 15 czerwca Wielka Brytania obchodzi Narodowy Dzień Piwa. W 2017 obchody tego święta pod hasłem „Say cheers to beer” potrwają cały weekend, aż do Dnia Ojca, celebrowanego 18 czerwca.

690-MAKIETA 2 24-43.indd 26

05/06/2017 16:56:24

027 magdalena gignal

»

W pubach i browarach w całym kraju organizowane są z tej okazji liczne imprezy. Więcej informacji można znaleźć na stronie wydarzenia, któremu w tym roku patronuje organizacja There’s a Beer for That: www. beerdaybritain.co.uk lub w aplikacji na smartfony Wotzon: wotzon.io. Jeśli w święto piwa wybierzesz się do pubu, zamieść w mediach społecznościowych swoje zdjęcie z pintą tego trunku opatrzone hasztagiem #CheersToBeer. Dlaczego narodowy dzień piwa jest obchodzony właśnie tego dnia? 15 czerwca 1215 roku ówczesny król Jan bez Ziemi wydał dokument nazywany Wielką Kartą Swobód (Magna Carta), w którym określił uprawnienia baronów, duchowieństwa i zakres swobody klas niższych.

Artykuł 35. ustanawiał jednolite miary wina i piwa (i przy okazji innych artykułów spożywczych) w całym kraju: „Niech będzie jedna miara wina w całym naszym królestwie, i jedna miara piwa i jedna miara zboża, to jest kwarta londyńska”. Piwo (a raczej „ale”) było tak ważne dla Brytyjczyków, że znalazło się w jednym z najważniejszych aktów prawnych w historii kraju. Dziś jest tak samo popularne, jak setki lat temu.

Stereotypy związane z piciem piwa przywołują na myśl podstarzałego mężczyznę z wąsami w wełnianym swetrze, który bezskutecznie próbuje wciągnąć brzuch, zamawiając kolejny kufel. Tymczasem dzisiejsza brytyjska scena piwna jest żywa, młoda, eklektyczna i przyciąga coraz więcej kobiet. Niezależnie od wieku, smaku i płci każdy znajdzie piwo dla siebie — i miejsce, w którym zechce

je wypić, od tętniących życiem modnych barów po przytulne puby. W całym kraju browary ważące prawdziwe brytyjskie „ale” notują wzrost sprzedaży i zwiększone zainteresowanie. „Rynek tradycyjnego mikrobrowarnictwa nie miał się tak dobrze od lat” — twierdzi Tony Smith z Rudgate Brewery, którego piwo Ruby Mild wielokrotnie w ciągu ostatniej dekady otrzymywało tytuł Champion Beer of Britain. „Rok po roku nasze księgi rozliczeniowe pęcznieją” — dodaje.

Członkowie Stowarzyszenia Niezależnych Browarników (Society of Independent Brewers, SIBA) zanotowali ostatnio niemal czteroprocentowy wzrost sprzedaży. Klienci coraz częściej szukają piw wyróżniających się smakiem, o określonym „rodowodzie”. Wiele pubów koncentruje się na lokalnych browarach, przy-

 Nikt nie wie dokładnie, dokąd sięga historia browarnictwa na Wyspach, jednak w Anglii na pewno zaczęto warzyć piwo wiele tysięcy lat temu.

Działalność ta była rozwinięta już za czasów rzymskich, a wczesne piwo produkowano z ziaren zbóż, wody i drożdży głównie w gospodarstwach domowych i na farmach, ale też w gospodach i zajazdach.  W czasach średniowiecza piwo uchodziło za bezpieczniejszy napój niż brudna woda i było najpowszechniej dostępnym napojem, podawanym do

niemal każdego posiłku. Popularne było zwłaszcza „małe piwo” — z dodatkiem wody, by zmniejszyć zawartość alkoholu.

Browarnictwem zajmowały się często klasztory. O k. XV wieku do produkcji piwa zaczęto dla smaku używać chmielu importowanego z Niderlandów. Przez wiele setek lat napój bez chmielu nazywano „ale”, a z chmielem — piwem. W ieść głosi, że na pomysł butelkowania piwa wpadł dr Alexander Nowell, XVI-wieczny

Jeśli w święto piwa wybierzesz się do pubu, zamieść w mediach społecznościowych swoje zdjęcie z pintą tego trunku opatrzone hasztagiem #CheersToBeer

historia brytyjskiego piwa w pigułce

690-MAKIETA 2 24-43.indd 27

dziekan z Katedry św. Pawła, który lubił zabierać piwo w butelkach na ryby.

Pewnego dnia znalazł starą, nieotwartą butelkę i zaskoczyło go, że piwo nadal nadawało się do picia.  Pod koniec XVIII wieku wynaleziono pompę do piwa i od tej pory w pubach i nalewa się piwo prosto z beczek znajdujących się w piwnicy. Wcześniej beczki musiały stać za barem.  Od początku XVIII wieku głównym rywalem piwa stał się gin. Beer House Act, ustawa z 1830 roku, która łagodziła prawo dotyczące sprzedaży piwa, miała

05/06/2017 16:56:28

028

TEMAT NUMERU obyczaje

BrewDog produkuje najmocniejsze piwo na świecie, zawierające 41 procent alkoholu – SINK THE BISMARCK! Powyżej: browar BrewDog w Szkocji

na celu przekonanie opinii publicznej do tego bardziej odżywczego i mniej niebezpiecznego trunku.

Dzięki niej powstało też wiele nowych pubów.  W XVIII wieku niemal wszystkie piwa zawierały już chmiel, a przy jego zbiorach zatrudnienie znajdowały setki Brytyjczyków.  W czasie rewolucji przemysłowej zaczęły powstawać przemysłowe browary, przypominające te, które znamy dziś.

690-MAKIETA 2 24-43.indd 28

ciągając dbających o środowisko lokalnych patriotów. Inne lokale stawiają na eklektyczną mieszankę stylów i smaków. Festiwale piwa organizowane przez Campaign for Real Ale (CAMRA) cieszą się taką popularnością, że zdarza się, że piwo zostaje na nich wyprzedane. Nawet sieciowe puby, takie jak Wetherspoon’s, regularnie organizują festiwale piwa z ogromną liczbą interesujących piw. Młodzi bywalcy pubów tweetują zachwyty na temat trunków, takich browarów jak Thornbridge, Dark Star czy BrewDog. Ten ostatni produkuje najmocniejsze piwo na świecie, zawierające 41 procent alkoholu. „Lubimy eksperymentować. W tej chwili leżakujemy 18-procentowe piwo

w beczkach po whisky ze świeżymi malinami” — mówi współzałożyciel browaru James Watt. Owocowe „piwa”, obok piw pszenicznych i cydrów, smakują kobietom. Według CAMRA 30 procent kobiet spróbowało prawdziwego „ale”, o 15 procent więcej niż kilka lat wcześniej. „Kobiety lubią smak piwa, ale nie lubią uczucia przepełnienia po kilku pintach” — mówi John Roberts, menedżer w największym londyńskim browarze Fuller’s. „Nasze Honeydew doskonale spełnia ich oczekiwania, podobnie jak Discovery — lekkie, owocowe i świeże piwo”.

Symboliczną rolę piwa w życiu Brytyjczyków podtrzymują liczne kampanie, takie jak Beer for the Boys. W jej ramach

D o najpopularniejszych gatunków piwa w XVIII i XIX wieku należały stout i porter robione z prażonych ziaren słodu.

Ich potomkiem jest irlandzki Guinness. Popularnością cieszyło się też India Pale Ale, początkowo produkowane na eksport, jednak od lat 40. XIX wieku chętnie pijane również w Londynie. Jego następcą jest dzisiejszy „bitter”.  Pod koniec XVII wieku, wraz z szerszym dostępem do czystej wody

i odżywczego jedzenia, konsumpcja piwa zmalała. Do obniżenia wskaźników sprzedaży piwa — z 36 milionów baryłek rocznie w 1913 roku do 13 milionów w 1919 roku — przyczyniła się też I wojna światowa i związane z nią ograniczenia na zakup alkoholu.  Lager pojawił się w Anglii

05/06/2017 16:56:31

029

wiele browarów przekazało dotacje „w płynie”, by zapewnić każdemu brytyjskiemu żołnierzowi wracającemu do domu z Afganistanu piwo jeszcze w samolocie. „To prosty sposób, by podziękować żołnierzom za służbę” — mówi podpułkownik lotnictwa Alastair Green, dowódca 216 eskadry, która zainicjowała tę kampanię. Do marca 2014 roku wracający do domu żołnierze wypili 187 000 piw. Rupert Ponsonby jest z kolei członkiem założycielem organizacji Beer Academy i wieloletnim orędownikiem piwa. „Dzięki piwom takim jak Cask Marque (browar sprawdza jakość piwa i przyznaje akredytację tylko lokalom, które serwują piwo dobrej jakości) piwa becz-

kowe zaczynają być serwowane w coraz lepszych warunkach. Dobre „ale” to najlepszy trunek, jaki można sobie wymarzyć. Coraz więcej ludzi zdaje sobie sprawę, że pod hasłem „piwo” nie kryje się tylko pięć marek, które zwykle widzą w telewizyjnych reklamach. Można być koneserem piwa, tak samo jak wina” — wyjaśnia.

Nie jest to szczególnie zaskakujące, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że mówimy o narodzie, który identyfikuje się z piwem. India Pale Ale przemierzał cały świat, by zaspokoić pragnienie mieszkańców Indyjskiego Imperium Brytyjskiego, cysterny pełne portera Herculean leżakowano w Tamizie, a w Burton on Trent

w połowie XX wieku. Od tej pory tradycyjne angielskie piwa — zdecydowanie się od niego różniące — określa się jako „ale”. Na początku lat 60. XX wieku lager stanowił zaledwie 1 procent rynku piwa, dziś jest to ponad połowa.  W latach 30. XX wieku zaczęto sztucznie nasycać piwo dwutlenkiem węgla, a firma Red Barrel wynalazła eksperymentalny pasteryzowany napój na eksport. Pod koniec lat 60. sterylizowane piwo serwowane z metalowych antałków pod

ciśnieniem — zamiast „żywego” piwa dojrzewającego w beczce lub butelce bez dodatku gazu — stało się normą w wielu pubach. Nie wszystkim to się podobało. W 1971 roku powstała organizacja Campaign for Real Ale (CAMRA), zwalczająca „gazowane piwo bez charakteru i smaku”. CAMRA wspiera również małe niezależne browary, z których wiele zbankrutowało w ostatnim stuleciu za sprawą wielkich korporacji.

Na szczęście dziś mikrobrowary przeżywają odrodzenie.

690-MAKIETA 2 24-43.indd 29

ważono piwo w ilościach hurtowych.

W czasach wojny żołnierzy walczących z dala od domu przy życiu trzymała myśl o lokalnym pubie. Podczas kampanii normandzkiej transportowano beczki piwa samolotami przez Kanał Angielski. W dobie Internetu brytyjskie „ale” króluje na licznych blogach. „Nastały najlepsze czasy dla piwoszy” — pisze koneser prawdziwego brytyjskiego piwa z Taunton, Colin Heapy. „Browary takie jak Tornbridge i BrewDog zmieniają wizerunek piwa, wprowadzając na rynek doskonałe nowe smaki. Mniejsze browary również stawiają na oryginalność.

W ten sposób powstają takie perełki, jak czekoladowo-waniliowy porter Titanic, czy Triple Chocaholic browaru Saltaire.

05/06/2017 16:56:33

030

TEMAT NUMERU obyczaje

Piwo w liczbach

1

milion miejsc pracy w branży browarniczej

1

miliard posiłków sprzedawanych w pubach co roku

13

milionów turystów odwiedzających co roku puby

4000

marek piwa sprzedawanych w Wielkiej Brytanii

120

milionów GBP zbierane przez puby na rzecz organizacji charytatywnych każdego roku

729

pubów Red Lion w Wielkiej Brytanii

82%

sprzedawanego w Wielkiej Brytanii produkowane na

Wyspach

1188 r.

data wprowadzenia podatku od piwa

67%

spadek emisji dwutlenku węgla z browarów od 1990 r.

20

milionów pint wypijanych codziennie w Wielkiej Brytanii

49500

pubów w Wielkiej Brytanii (w przybliżeniu)

1113

browarów działających w Wielkiej Brytanii

1698 r.

data założenia najstarszego wciąż działającego brytyjskiego browaru

690-MAKIETA 2 24-43.indd 30

Nawet maturzystki próbują czekoladowego piwa” — dodaje.

W kraju działa ponad tysiąc browarów, mniejszych i większych, od mieszczących się w szopie jednoosobowych fabryczek po długoletnie rodzinne firmy, takie jak Fuller’s czy Hall & Woodhouse. Coraz popularniejsze jest też domowe ważenie piwa. Kiedy Alasdair Large zakończył 20-letnią karierę wojskową w 2006 roku, założył browar Keystone w Wiltshire. Co roku zwiększa liczbę klientów o 30 procent. Sukces firmy przypisuje w dużej mierze lokalnemu etosowi. „Jesteśmy lokalnymi patriotami i podkreślamy to, produkując nasze piwo” — mówi — „w ten sposób trafiamy nie tylko do stałych bywalców pubów, ale też do młodszego pokolenia, które nie chce identyfikować się z tłumem, lubującym się w gazowanych, słodkich jak ulepek, napojach alkoholowych i europejskich piwach”. Podobne podejście można zaobserwować na targowiskach farmerskich i w wiejskich sklepikach — coraz więcej browarów docenia znaczenie regionalności. Browarnicy są też coraz młodsi i coraz nowocześniejsi. Założyciele BrewDogs, James Watt i Martin Dickie, mają po dwadzieścia kilka lat, a piwowarzy z Thornbridge wyglądają jak zespół rockowy. „Nie ma lepszej odpowiedzi na pytanie, czym się zajmujesz w życiu niż: robię piwo” — mówi Simon Webster z Thornbridge. „Chcę, żeby inni widzieli, że ważenie piwa to zajęcie innowacyjne,

pełne pasji i wymagające dużej wiedzy.

Zatrudniłem fotografa, by pokazać klientom, jak powstaje nasze piwo, co bardzo im się podobało” — dodaje.

Liczba członków organizacji CAMRA wzrosła dwukrotnie od 2000 roku. Nawet celebryci angażują się w jej działalność.

Oz Clarke i James May nakręcili program telewizyjny, przemierzając Wielką Brytanię w poszukiwaniu najlepszego „ale”.

Punchbowl — sieć pubów należąca do Guya Ritchiego — serwuje takie piwa, jak IPA (Deuchars) i Pedigree (Marston).

Chociaż organizacje zdrowotne i politycy martwią się, że naród pije za dużo, piwo wydaje się być napojem, który nie sprzyja „szybkiemu piciu” (ang. binge drinking), bo przecież raczej się je sączy. W 2010 roku ówczesny minister Ben Bradshow uznał, że „brytyjskie piwo i cydr stanowią rozwiązanie problemu, a nie problem”.

Być może piwo nigdy nie odzyska swojego królewskiego statusu z XIX wielu (nadal rekordy sprzedaży bije masowo produkowany lager). Z danych Brytyjskiego Stowarzyszenia Piwa i Pubów (British Beer & Pub Association) co tydzień zamykanych jest 40 pubów. Kulturze picia piwa nie sprzyja prawo zakazujące palenia i zaostrzenie przepisów dotyczących sprzedaży alkoholu. Jednak w ogólnym rozrachunku rynek lokalnego piwa i prawdziwego „ale” ma się świetnie. Trudno wyobrazić sobie lepszy sposób na świętowanie niż przy kuflu piwa.

Na zdrowie! «

05/06/2017 16:56:34

031

690-MAKIETA 2 24-43.indd 31

05/06/2017 16:56:35

Fot. Chip Somodevilla / Getty Images

032

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

Wróg wolnego świata

Donald Trump ogłasza decyzję o wycofaniu się USA z historycznego porozumienia klimatycznego w Paryżu

Arogancja i brak kompetencji Donalda Trumpa jednoczy Europę.

Zachód nie może już polegać na Stanach Zjednoczonych.

Radosław Zapałowski

»

Wizyta Donalda Trumpa w Europie obnażyła wszystkie wady nowego prezydenta Stanów Zjednoczonych i wprawiła politycznych liderów w osłupienie. Szczyt NATO pozbawił ostatnich złudzeń tych, którzy sądzili, że Trump się ucywilizuje. Że po kampanijnych wybrykach urząd oraz zaplecze wymusi na nowym prezydencie Stanów Zjednoczonych zachowania racjonalne. Że groteskowa postawa, żenujące komentarze oraz wystąpienia zostaną zastąpione profesjonalną polityką. Dowody są widoczne. Trumpowi brakuje temperamentu, podstawowej wiedzy i inteligencji, żeby być nawet w minimalnym stopniu kompetentnym prezydentem

690-MAKIETA 2 24-43.indd 32

i nieformalnym liderem wolnego świata.

Pozycja, którą do tej pory pełnił każdy poprzedni lokator Białego Domu jest do wzięcia. I wydaje się, że przypadnie Angeli Merkel, która na tle światowych polityków wypada najlepiej.

Decyzja o wycofaniu się USA z historycznego porozumienia klimatycznego w Paryżu, o czym Trump poinformował na swoim ulubionym Twitterze, to już tylko wisienka na zakalcu. Stany Zjednoczone nieformalnie opuszczają globalny główny nurt. Przestają odgrywać dominującą rolę w świecie. Nie wytyczają kierunków i nie napędzają zmian. Stają się wręcz problemem. „Czasy, kiedy mogliśmy polegać na innych się skończyły.

Europa musi wziąć sprawy w swoje ręce” – ogłosiła Angela Merkel podczas wystą-

pienia rozpoczynającego jej kampanię wyborczą w Niemczech. Te słowa, mocne, jeśli chodzi o kanclerkę, która zazwyczaj używa dyplomatycznego języka i łagodnego tonu, choć skierowane były w głównej mierze do publiczności w Niemczech, to jednak powinny być traktowane jako wytyczne dla całej Unii. Bo Europa musi przejąć po USA rolę hegemona zarówno w kwestiach bezpieczeństwa jak i gospodarki. Ale żeby to osiągnąć musi przyspieszyć zbiorowe działania. Bardziej się zjednoczyć i politycznie skonsolidować. Potrzebne są większe wydatki wojskowe, lepsza koordynacja i bardziej zjednoczona polityka zagraniczna.

Trump i Brexit to wymuszają i umożliwiają. Układ sił na politycznej mapie

05/06/2017 16:56:36

033 świata ulega przeobrażeniom. To wyzwanie również dla Polski, która nie może już jak dotychczas trwać w antyunijnej i antyniemieckiej retoryce, jeśli nie chce się znaleźć na marginesie.

Covfefe Trumpa

W Europie, inaczej niż podczas wcześniejszych wizyt, Trump miał odgrywać koncyliacyjną rolę. W Izraelu i Arabii Saudyjskiej trzymał się scenariusza, ale także, co istotne, traktowany był ze sporą estymą – niemal jak przedstawiciel rodziny królewskiej. Działało to pozytywnie na jego ego i pozwoliło uniknąć wpadek. W Europie Trump musiał się przeobrazić w jednego z wielu. Być w grupie równych, którzy szukają wspólnych rozwiązań i konsensusu. Ale Trump nie potrafi działać kolegialnie. A do tego jeszcze nie czyta książek, nie interesuje się światem i nie słucha innych. Jego doradcy przed wizytą w Europie dostali zadanie streszczenia najważniejszych punktów spotkania na jednej kartce papieru. A i tak, jak poinformował „New York Times”, „Trump nie przeczytał ich do końca, bo się znudził”.

Brak przygotowania do rozmów spowodował lawinę groteskowych komentarzy. Zarówno, jeśli chodziło o wydatki na zbrojenia innych członków NATO (słynne 2 proc. budżetu), jak i o dominację ekonomiczną Niemiec. W pierwszej kwestii Trump zapomniał, że członkowie NATO mają czas na zwiększenie budżetów wojska do 2024 r. i Europa te wydatki systematycznie podnosi. W drugiej kwestii, dokładnie w sprawie liczby samochodów, które Niemcy sprzedają w USA, co Trump określił mianem „bardzo złej” sytuacji, prezydent USA nie został chyba poinformowany, że niemieckie auta sprzedawane w Stanach są tam produkowane. Dokładniej w Południowej Karolinie – największej fabryce BMW na świecie.

Czego jednak można się spodziewać polityku, który, jak donoszą amerykańskie media, przez swoje otoczenie traktowany jest jak dziecko? Doradcy w Białym Domu odciągają go od mediów społecznościowych i dali mu telefon tylko z jedną aplikacją (Twitter), żeby nie rozpraszał swojej uwagi. W konsekwencji świat miał chwilę zabawy, kiedy w nocy pojawił się kuriozalny Twitt. Trump nie potrafił dobrze przeliterować słowa „coverage”, które w jego mniemaniu pisze się „covfefe”. Bardzo możliwe, że ten trumpizm wejdzie do potocznego

690-MAKIETA 2 24-43.indd 33

języka i słowników. Tylko nie wiadomo, co będzie oznaczać. Głupotę, brak wiedzy, żenadę? Nie ulega wątpliwości, że dla wielu prezydent USA stał się pośmiewiskiem i obiektem kpin. Z Trumpa żartują nie tylko satyrycy i komicy. Poważni politycy mówili, że chcą przygotować koszulki z napisami „przetrwałem 25 maja 2017” (szczyt z udziałem Trumpa), a prezydenci i premierzy krajów nordyckich kpili ze zdjęcia zrobionego Trumpowi, królowi Arabii Saudyjskiej Salmanowi bin Abdulaziz i egipskiemu prezydentowi Abdelowi Fattah al-Sisi.

Niepoważny prezydent USA dokonuje

nych i antyniemiecką retorykę, patrzył pobłażliwie. Ten układ zaczął się zmieniać po Brexicie, a zwłaszcza po wyborze Trumpa. W marcu w Wersalu wraz z prezydentem Francji Hollandem oraz premierami Hiszpanii Rajoyem i Włoch Gentilonim kanclerz Merkel opowiedziała się za „Unią wielu prędkości”, choć wcześniej konsekwentnie się tej koncepcji sprzeciwiała. Choć była zdecydowaną przeciwniczką zmian unijnych traktatów, to po wizycie Emmanuela Macrona w Berlinie ogłosiła, że aby nadać procesowi odnowy Unii Europejskiej nową dynamikę, konieczna może

jednak bardzo poważnych zmian. Kraje demokratyczne rozumieją, że na arenie międzynarodowej tworzy się mała rewolucja.

być ich rewizja. Nawet nieugięty, słynący z bezkompromisowej obrony niemieckiej sakiewki i jeszcze niedawno gotowy wyrzucać Grecję ze strefy euro minister finansów Wolfgang Schäuble przyznał, że niemiecka nadwyżka handlowa jest zbyt wysoka, a w dobrze funkcjonującej wspólnocie, składającej się z państw o różnych potencjałach, muszą istnieć mechanizmy wyrównawcze. To kolosalna zmiana w myśleniu.

Jeśli za modyfikacją politycznych narracji pójdą rzeczywiste działania, dla krajów europejskich peryferii nadchodzi czas ważnych decyzji. Bo wybór będzie jeden. Albo wejście do głównego nurtu Unii i partycypacja w reformach strukturalnych, albo stopniowe wychodzenie ze Wspólnoty.

Błazenada Donalda Trumpa wymusza na krajach zachodnich powagę. Konsolidację wartości, działań i polityki, a nie tylko interesów. Trump obiecywał, że sprawi, że „Ameryka znowu będzie wielka”. Jak na razie jednak wzmacnia Stary Kontynent. Napędza i implikuje większą integrację w Europie. Zjednoczenie 27 krajów, pogodzenie waśni, sprzecznych interesów i zrozumienie, że mamy wspólny cel oraz przyszłość, wymaga sporej sztuki. Ale Trumpowi może się to przypadkiem udać. «

Nie ulega wątpliwości, że dla wielu prezydent USA stał się pośmiewiskiem i obiektem kpin. Z Trumpa żartują nie tylko satyrycy i komicy

Wielka Europa

Już od kliku tygodni można obserwować jak pękają tamy europejskiej polityki. Głównie Niemiec, które wcześniej w sprawach tj. Unia dwóch prędkości czy bardziej ścisłej integracji były powściągliwe. Wbrew temu, co o Berlinie głoszą eurosceptycy, przez lata polityka Niemiec wzmacniała status quo. Niemcy prezentowały wstrzemięźliwą postawę wobec głębszych instytucjonalnych reform UE i nie atakowały za bardzo ani Polski ani Węgier. W układance europejskiej polityki kraje Europy Środkowej i Wschodniej przez długi czas były dla Berlina elementem równoważącym Francję oraz państwa południa Europy i – wbrew zapowiedziom prawicowych polityków o wszczęciu w Unii rewolucji, która miałaby przynieść kres niemieckiej dominacji – sojusznikiem w utrzymywaniu status quo, zapewniającego naszym zachodnim sąsiadom uprzywilejowaną pozycję w ramach Wspólnoty. To dlatego PiS mógł sobie pozwalać na wiele. Berlin, na łamanie standardów demokratycz-

05/06/2017 16:56:36

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK Fot. Wieralee (CBN Polona) / Public domain via Wikimedia Commons

Zastanawiam się skąd w ludziach jest takie pragnienie, żeby wyroki stawiać od razu, bez sprawdzenia faktów, bez potwierdzenia sytuacji?

Ludzie siedzą przed ekranami komputerów i domagają się krwi.

Odpowiednie dać rzeczy słowo*

»

Biały van rozbija się przy barierkach London Bridge. Wcześniej kierujący potrącił albo rozjechał kilkanaście osób spacerujących po moście. Brytyjskie media mówią o „wydarzeniu” używając słowa „incident”. To z kolei przez polską część Internetu odczytywane jest po pierwsze jako polskie słowo „incydent”, które z brytyjskim ma średnią konotację.

Po drugie padają słowa o tym, że Brytyjczycy przez swoją poprawność polityczną nie nazywają rzeczy po imieniu. W podtekście, że to kolejny atak terrorystyczny.

Ja zastanawiam się nad tym, dlaczego niektórych moich rodaków tak boli, że media nie przesądzają o tym, co się wydarzyło? Ważne jest przecież, żeby po potwierdzeniu przez policję, że to atak, mówiono o tym wprost i nazywano rzecz po imieniu.

Jakby od tego, że media użyją słowa „atak” albo „zamach” część z internautów przeżywała jakiego swojego rodzaju orgazm… Fala komentarzy jaka przelała się przez profile na Facebooku zaskoczyła mnie tak wielkim upraszczaniem spraw. Niestety upraszczanie nie odnosi się tylko do sprawy zamachu na London Bridge, ale do wielu innych spraw w życiu codziennym. Jednak nie o tym ten felieton.

Bardziej chciałbym skupić się na tym, że od jakiegoś czasu w języku polskim używa się słów, które wręcz są nadużywane. Które stanowią ostatni stopień gradacji, a postawione są do rzeczy zwykłych i potocznych.

690-MAKIETA 2 24-43.indd 34

Potem nie ma już nic i na przykład słowo „masakra”, które w oryginalnym znaczeniu oznacza wydarzenie straszne, jest używane na przykład w kontekście tego, że jakiejś kobiecie rozmazała się szminka…

Polscy publicyści często nadużywają takich pojęć jak: tragedia czy zdemolować, które nijak mają się do rzeczywistości. Po nich zaczynają one funkcjonować w języku potocznym. Zastanawiam się jakiego słowa użyją, kiedy naprawdę wydarzy się jakaś tragedia albo coś rzeczywiście zostanie zdemolowane?

Znamienne jest, że ci, którzy na koszulkach noszą patriotyczne napisy i obrazy z językiem ojczystym są na bakier. Generalnie z całym językiem polskim, zasadami pisowni, ortografii, stylu. A przecież język ojczysty jest jednym z podstawowych elementów tożsamości narodowej. Nie rozumiem tego zjawiska i nie wiem, czy to element hipokryzji czy po prostu paradoks naszych czasów.

Chociaż być może nie. Już lata temu polski wieszcz poświęcił jeden ze swoich wierszy problemowi używania słów nieadekwatnych do rzeczywistości. Oznacza to, że problem nie jest nowy. Ale może warto by było go nazwać i usunąć z przestrzeni publicznej.

W jednym z komentarzy na Facebooku przeczytałem, że się czepiam, bo niektórzy są słabiej wykształceni… Ale czy to jest wytłumaczenie nieznajomości swo-

jego języka ojczystego? W świecie wszechobecnego Internetu łatwo uzupełnić wiedzę w zakresie swojego języka.

Nie jestem wyrocznią językową i sam często wspieram się źródłami, które opracowali mądrzejsi ode mnie i które są powszechnie uznawane za wyznacznik językowy. Pisze tutaj o Słowniku Języka Polskiego chociażby.

Jeżeli ja mogę, to inni chyba też? Jeśli komuś literki się plączą podczas czytania może też skorzystać ze strony na Facebooku „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. Link pod felietonem. Polecam.

Ponad wszystkie wasze uroki – Ty! poezjo, i ty, wymowo – Jeden wiecznie będzie wysoki: **************** Odpowiednie dać rzeczy słowo!*

I to „nie ja mówię, [to] Norwid mówi.”** *) Tytuł oraz zwrotka pochodzą z wiersza Cypriana Kamila Norwida pt. „Za wstęp (ogólniki)”. **) Cytat pochodzi z serialu „Czterdziestolatek”. Wypowiadany jest w scenie w kurniku przez Janusza Gajosa w odcinku pt. „Z dala od ludzi czyli coś swojego” (1977).

Wiecej na:

FB/JezykOjczysty

05/06/2017 16:56:37

035

690-MAKIETA 2 24-43.indd 35

05/06/2017 16:56:39

Fot. Carl Court / Getty Images

036

OPINIE WIKTOR MOSZCZYŃSKI

Misja do Brukseli W czwartek 11 maja włożyłem palto przeciwdeszczowe i wybrałem się raniutko samolotem do Brukseli. Choć jechałem na własny koszt, to nie jechałem prywatnie. Byłem członkiem 8-osobowej delegacji z organizacji the3million. Posiadałem nawet nową wizytówkę tej organizacji z tytułem „Senior Adviser”, choć mi się ten tytuł raczej z wieku, niż z urzędu należał.

»

The3million, o której już poprzednio pisałem, jest bardzo efektywną grupą nacisku repezentującą obywateli unijnych borykających się z administracyjnymi trudnościami w tym niepokojącym okresie przejściowym. Nasza delegacja składała się z samych kobiet (poza mną oczywiście), głównie z dziedziny nauki i prawa. Były francuskiego, niemieckiego, holenderskiego, włoskiego i hiszpańskiego pochodzenia. Celem organizacji jest wywalczyć dla wszystkich obywateli unijnych, obecnych teraz w tym kraju lub mieszkających tu w ostatnich latach, pełnego prawa do pobytu, pracy, dostępu do nauki, głosu w wyborach, służby zdrowia i świadczeń społecznych, na tych samych zasadach, jakie przyświecały im do tej pory.

Od czasu debaty wokół referendum wszyscy znaczący politycy wspierający

690-MAKIETA 2 24-43.indd 36

wyjście Wielkiej Brytanii z Unii zastrzegali, że taka decyzja w żaden sposób nie odbierze prawa pobytu Polakom i innym obywatelom unijnym. Jak wiemy było to puste przyrzeczenie na wodzie kreślone, podobne do innych obietnic, które znikały jak bańki mydlane, gdy wynik referendum zaskoczył wszystkich, a przede wszystkim samych zwolenników Brexitu.

Theresa May, jeszcze wówczas urzędująca w Home Office, wykorzystała pustkę polityczną po referendum, aby stwierdzić, że zezwoli na gwarancje dla obywateli unijnych tylko wtedy, kiedy uzyska podobne zapewnienia od rządów państw unijnych, gdzie zamieszkiwało przeszło milion Brytyjczyków, najczęściej emerytów.

Mimo nalegań i mocnych argumentów ze strony znacznej większości posłów, izb handlowych, naukow-

ców, przedsiębiorów, związków zawodowych i wybitnych przedstawicieli świata kultury, Theresa May jako premier wyrażała ten sam upór w sprawie praw Europejczyków na Wyspach co Theresa May jako minister spraw wewnętrznych. Podobnych argumentów używało również 40 przedstawicieli Polonii brytyjskiej w liście do posłów brytyjskich, ogłoszonym w parlamentarnym tygodniku „The House” w grudniu ub. roku.

To samo głosiła organizacja the3million, gdy zorganizowała masowe lobby parlamentu w lutym br. z udziałem przeszło tysiąca unijnych mieszkańców.

Rząd brytyjski miał duże szanse uzyskania dobrych warunków do rozwiązania tego problemu, gdyby był wystąpił z własną inicjatywą w tej sprawie. Theresa May mogła była zapewnić wszyst-

05/06/2017 16:56:41

037 kim „unijniakom” tu pracującym i płacącym podatki ubezpieczenia, ale zarazem zastrzegać na przykład, że ta gwarancja prawa pobytu już nie dotyczyłaby np. krewnym tych osób, ani tym którzy dopiero mają zamiar przyjechać, ani bezdomnym, ani tym z niskimi zarobkami.

W ten sposób uzyskałaby nieco większy kredyt zaufania u negocjatorów unijnych, a zarazem zadowoliłaby obawy mniej zagorzałych zwolenników Brexitu. Ale pani May tej furtki nie otworzyła. Twierdziła wciąż, że najpierw to państwa europejskie muszą zabezpieczyć prawa Brytyjczyków na swoich terenach i powoływała się na to, że niektóre rządy rzekomo nie dawały tych gwarancji, choć faktycznie żaden rząd nie przeczył, że brytyjskim „expatom” takie prawa się należą. Inne rządy, jak np. polski rząd pani Beaty Szydło, robiły wszystko, żeby potwierdzić, że mieszkańcy brytyjscy nie będą zagrożeni decyzją opuszczenia Unii przez ich własny rząd, prosząc o podobną deklarację ze strony brytyjskiej.

Wina nie leżała tylko i wyłącznie po brytyjskiej stronie. Rządy europejskie i instytucje unijne z początku nie chciały podjąć żadnej deklaracji w sprawie swoich obywateli w Wielkiej Brytanii dopóki rząd brytyjski nie złoży oficjalnego listu potwierdzającego intencję wyjścia z Unii na podstawie artykułu 50. traktatu lizbońskiego. Ta decyzja negocjatorów unijnych, aby unikać wszelkich komentarzy czy deklaracji, była interpretowana przez antyunijne brukowce angielskie jako akt złej woli, uzasadaniający wstrzemięźliwość rządową w sprawie uznania praw naszych rodaków do pozostania w tym kraju po Brexicie. Natomiast nowy minister spraw wewnętrznych, pani Amber Rudd, orzekła, że przyszły status obywateli unijnych byłby oparty o zasady obywateli obcych pozaunijnych, tzw. „third country status”. Poza tym niemal 1/3 podań na stałą rezydenturę nie była przyjmowana przez Home Office, który szuka jakiegokolwiek powodu, aby podania o stałą rezydenturę, choć składane z wielkim wysiłkiem, zostały odrzucone. Duża część rodzin polskich i pojedynczych Polaków żyje przez to w wielkim stresie, i coraz więcej zastanawia się nad ewentualnym wyjazdem do innego kraju czy powrotu do Polski.

Potwierdzają to odpowiedzi od przeszło 30 tys. osób z linkiem do forum the3million. Teraz nawet, przy próbach odnowienia paszportu, Home Office odbiera oby-

690-MAKIETA 2 24-43.indd 37

watelstwo brytyjskie pewnym dzieciom polskim tu urodzonym.

Gdy ostatecznie rząd brytyjski wysłał ten nieszczęsny list do Donalda Tuska zgłaszający wolę wyjścia, instytucje unijne (czyli Rada Europejska, Komisja Europejska i Parlament Europejski) opublikowały już dobrze przygotowany harmonogram dwuletnich negocjacji stawiając na pierwszym miejscu sprawy praw obywateli unijnych i brytyjskich, granic Irlandii i finansowych rozliczeń. Prawa obywateli unijnych w tym dokumencie określano w najszerszych rozmiarach. Posiadaliby wszystkie prawa, które przysługują im obecnie, łącznie ze sprowadzeniem członków rodziny, przeciw któremu rząd brytyjski stanowczo występuje. Prawa te byłyby zagwarantowane na całe ich życie przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Prawa te objęłyby nawet tych obywateli Unii, którzy opuścili już Wielką Brytanię lub przyjechaliby do niej dopiero w dwuletnim okresie negocjacji unijnych. Dla rządu brytyjskiego te warunki są obecnie nie do przyjęcia.

Organizacja the3million popiera ten maksymalistyczny program urealnienia wszystkich możliwych praw. Ale to nie wystarcza. Dotychczas główny negocjator Michel Bernier potwierdzał w wywiadach prasowych i w czasie bezpośredniego spotkania z przedstawicielami the3million w ubiegłym miesiącu, że nic nie będzie uchwalone i uzgodnione dopóki wszystko nie będzie ustalone. To hasło podchwycił również rząd brytyjski. Dla nas jest to nie do przyjęcia. Uważamy, że nie mogą Polacy i inni czekać jeszcze dwa lata, aby dowiedzieć się, na jakich warunkach mają zostać.

Poza tym nie można odrzucić możliwości, że w ogóle porozumienia nie będzie i że obywatele unijni pozostaną na łasce Home Office bez żadnych gwarancji.

Na 11 maja cztery komisje parlamentu europejskiego (konstytucyjne, zatrudnienia, petycji i wolności obywatelskich) zwołały plenarne spotkanie z organizacjami i specjalistami zajmującymi się prawami obywateli unijnych w Wielkiej Brytanii.

Na pierwszym planie zaproszono naszą organizację the3million. Jej współzałożycielka, Anne-Laure Donskoy, wygłosiła pierwotny referat w którym mocno lansowała potrzebę oddzielnej obowiązującej umowy na samym początku, jeszcze w tym roku, aby późniejsze negocjacje nie podminowały tego, co zostanie uzgodnione na początku. Poza tym domagała się uproszczonej formy rejestrowania obywateli unij-

nych przez władze brytyjskie. Domagała się też, aby Komisja Europejska zakwestionowała legalność brytyjskich przepisów jak np. określenie „braku właściwego i skutecznego zatrudnienia” dla osób bez stałego zarobku, czy jak przepis, zwany CSI, czyli wszechstronne ubezpieczenie przeciw chorobowe, które rząd brytyjski stosuje do kontrolowania ilości podań o stałą rezydenturę. Wyraziła też obawy w sprawie osób, króre pracowały mniej niż 5 lat wymaganych przez permanent residence, czy osób opiekujących się starszymi czy niepełnosprawnymi czy jeszcze tymi, którzy często podróżują po Europie, choć ich stałą bazą jest Wielka Brytania.

Jej argumenty wspierało też szereg prawników i główna organizacja reprezentująca Brytyjczyków w Unii.

Moja rola w Brukseli i moich współpracowników z the3miilion polegała na tym, aby spotkać i przekonać wpływowych europosłów z krajów naszego pochodzenia do naszych postulatów i otworzyć im oczy na narastające naciski ze strony władz brytyjskich. Osobiście miałem tego samego dnia bardzo owocne spotkania z Ryszardem Czarneckim, wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego; z posłem Michałem Bonim, członkiem zarówno komisji wolności obywatelskich jak i komisji konstytucyjnej; z Arkadiuszem Plucińskim, szefem działu prawnego przy Ambasadzie RP w Brukseli, z Aleksandrą Garlińską, doradczynią Danuty Huebner, przewodniczącej Komisji Konstytucyjnej, i z wieloma innymi. W sumie nasza grupa z the3million miała spotkania tego samego dnia z 15 europosłami z różnych państw i sześcioma ambasadami. W ten sposób przygotowywaliśmy jak gdyby grunt do przekonania parlamentarnych komisji na sesji plenarnej o potrzebie przyspieszenia i wyodrębnienia od pozostałych negocjacji decyzję o zatwierdzeniu praw obywatelskich dla rodzin i osób pojedynczych z krajów unijnych. Po pozytywnych wypowiedziach większości posłów w sesji plenarnej czuliśmy, że byliśmy skuteczni i że negocjatorzy unijni przyjmą zasadę oddzielnej wczesnej umowy o przyszłych prawach obywateli unijnych i brytyjskich..

W każdym razie uważam, że mój udział w tej misji był konieczny, aby głos polski też był usłyszany w momentach podejmowania decyzji o naszych prawach.

Nic o nas bez nas. « Tekst ukazał się również w londyńskim „Tygodniu Polskim”

05/06/2017 16:56:41

038

historia Europa

Sekretarz stanu USA George Marshall, 5 czerwca 1947 r., przedstawił plan ekonomicznej pomocy dla zniszczonej II wojną światową Europy, którego politycznym celem było przeciwstawienie się komunizmowi.

W sumie na pomoc Stany Zjednoczone przeznaczyły 13,5 miliarda dolarów.

Rocznica Planu Marshalla

»

Polska, podobnie jak inne państwa podporządkowane ZSRS (Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich – późniejsze ZSRR), ze względu na stanowisko Moskwy, nie mogła przystąpić do tego projektu. Plan przedstawiony 5 czerwca 1947 r. na Uniwersytecie Harvarda przez sekretarza stanu USA George’a Marshalla dotyczył ekonomicznej pomocy dla państw Europy i był następstwem ogłoszonej w marcu tego roku przez prezydenta Harry’ego Trumana tzw. doktryny powstrzymywania.

Dotyczyła ona przeciwstawiania się globalnej ekspansji komunizmu i Związku Sowieckiego. Stany Zjednoczone zdawały sobie sprawę z tego, że bez uzdrowienia sytuacji gospodarczej w krajach zrujnowanych działaniami wojennymi trudno będzie walczyć z komunistycznymi wpływami.

W swoim wystąpieniu Marshall nie mówił jednak otwarcie o tym, że przedstawiana przez niego propozycja politycz-

690-MAKIETA 2 24-43.indd 38

nie skierowana jest przeciwko Moskwie.

– Jest rzeczą logiczną, że Stany Zjednoczone powinny uczynić wszystko, co leży w mocy, żeby dopomóc do przywrócenia światu normalnego zdrowia gospodarczego, bez czego nie może być mowy o równowadze politycznej i zapewnieniu pokoju. Nasza polityka jest wymierzona nie przeciwko jakiemukolwiek krajowi czy doktrynie, ale przeciwko głodowi, ubóstwu, rozpaczy i chaosowi – stwierdzał w 1947 roku amerykański sekretarz stanu.

Konsekwencją ogłoszenia przez Stany Zjednoczone propozycji pomocy gospodarczej dla Europy było zorganizowanie międzynarodowej konferencji w Paryżu, którą zaplanowano na 12 lipca 1947 r. Zaproszono na nią większość państw europejskich w tym także Polskę. Podjęto również rozmowy na temat uczestnictwa w zaplanowanym spotkaniu ZSRS. Reakcja polskiego rządu i premiera Józefa Cyrankiewicza na zaproszenie była w zasadzie pozytywna. Komu-

nistyczne władze liczyły, że amerykańska pomoc znacznie ułatwi i przyspieszy odbudowę zniszczonego kraju. Podobnie na propozycję USA zareagowano w Pradze i Belgradzie.

Odrzucenie przez Moskwę zaproszenia na konferencję paryską przesądziło jednak o tym, że nie wzięła w niej udziału także Polska oraz inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej podporządkowane ZSRS. 9 lipca minister spraw zagranicznych Zygmunt Modzelewski wręczył ambasadorom Francji i Wielkiej Brytanii w Warszawie notę odrzucającą zaproszenie do Paryża, w której znalazł się protest przeciwko uprzywilejowanej pozycji Niemiec w odbudowie Europy.

Realizacja planu Marshalla rozpoczęła się w 1948 r. Rząd Stanów Zjednoczonych na pomoc dla krajów europejskich przeznaczył 17 miliardów dolarów.

Z tej sumy wykorzystano 13,5 miliarda.

Największymi beneficjentami amerykańskiej pomocy były Wielka Brytania (3,5 mld) i Francja (2,7 mld). Włochy i Niemcy

05/06/2017 16:56:42

039

Zachodnie (przyszła Republika Federalna Niemiec) otrzymały po 1,5 mld.

Gospodarka zachodnioeuropejska wkroczyła na drogę odbudowy i integracji, czego dowodem było utworzenie 22 września 1947 r. Europejskiej Organizacji Współpracy Gospodarczej.

Działania ekonomiczne podjęte przez USA okazały się efektywne i przyczyniły się w ogromnym stopniu do gospodarczego rozwoju w Europie Zachodniej oraz skutecznego zahamowania komunistycznej ofensywy ideologicznej. « Źródło: Dzieje.pl

690-MAKIETA 2 24-43.indd 39

05/06/2017 16:56:44

040

SYGNAŁY PORADY

Organi z ac je po mo cowe Ealing council

Zapewniamy różne usługi i pomoc.

Informacje na nasz temat można znaleźć

na stronie internetowej: www.ealing.gov. uk lub pod telefonem 0208 825 5000.

W sprawie pomocy mieszkaniowej dzwońcie pod numer 0208825 8888 lub wyślijcie email na housadv@ealing.gov.uk.

Jeśli martwisz się o czyjeś dziecko lub osobę dorosłą, która uważasz, że jest podatna na zranienie przez innych zadzwoń do naszej Opieki Społecznej: 0208 825 8000.

Refuge.

Wschod­nio­­­ europejski program pomocy

07725 245777 (Poniedziałek - Piątek od 9.00 do 17.00) lub wyślij maila na: ee.idva@refuge.cjsm.net lub EasternEuropeanIDVA@refuge.org.uk.

Victim support

Pomoc poszkodowanym.

Jesteśmy organizacją charytatywną

pomagającą ofiarom różnych przestępstw. Jeśli potrzebujesz porady lub informacji skontaktuj się z nami pod numerem: 08081689111 Jeśli zgłosiliście jakieś przestępstwo na policję, to funkcjonariusz policji może Was automatycznie skierować do nas.

To zgłoszenie nie jest obowiązkowe.

Zawsze możesz skorzystać z naszej pomocy później dzwoniąc sam pod nasz numer telefonu.

Women & girls network Czy doświadczasz przemocy w rodzinie

Jesteśmy największą organizacją w Wiel-

kiej Brytanii, która zapewnia opiekę nad kobietami i dziećmi, dotkniętymi przemocą w rodzinie. Jeśli potrzebujesz pomocy my zapewnimy anonimową i profesjonalną pomoc. Możemy pomóc odbudować Twoje życie od nowa.

Pomagamy kobietom w wieku od 16 lat wzwyż, mieszkających na terenie Brent, Ealing i Hounslow, pochodzących z różnych krajów Europy Wschodniej, w tym z Polski.

Mamy pracowników z Polski i Rumunii.

Możemy także zapewnić tłumaczy.

Jak możemy Wam pomoc? Jeśli żyjesz w związku opartym na przemocy, pomożemy Tobie i Twoim dzieciom w odzyskaniu bezpieczeństwa. Udzieramy porady i zapewniamy pomoc w różnych sferach.

Nasze usługi są darmowe i dyskretne.

Skontaktuj się z nami pod numerem:

690-MAKIETA 2 24-43.indd 40

lub jesteś wykorzystywana seksualnie?

Zadzwoń na naszą darmową linię: 0808

801 0660 lub wyślij email na advice@ wgn.org.uk.

Mamy również numer telefonu przeznaczony do pomocy kobietom wykorzystanym seksualnie: 0808 801 0770.

Inne organizacje General Needs Housing - zapewnia

pomoc mieszkaniową dla samotnych kobiet w Londynie Domestic Violence Services - Jeśli jesteś ofiarą przemocy w rodzinie możemy pomóc Tobie z awaryjnym zakwaterowaniem.

Re-Place Zapewniamy pomoc mieszkaniową dla

kobiet, które znalazły się w Wielkiej Brytanii jako rezultat handlu ludźmi. info@h4w.co.uk, 0207 501 6120, Housing for Women, 6th Floor, Blue Star house, 234-244 Stockwell Road, London SW9 9SP

Catalyst housing Spółdzielnia mieszkaniowa pomagająca w zakwaterowaniu.

Odwiedź nas na: www.chg.org.

Southall black sisters Organizacja zapewniająca pomoc dla

kobiet pochodzenia Hinduskiego i Afrykańskiego. t. 0208 571 0800.

Hestia Organizacja charytatywna oferująca

pomoc ofiarom przemocy w rodzinie.

Zarówno kobietom jak i mężczyznom.

Nasza drużyna składa się z wysoko wyszkolonych członków, którzy zapewniają zarówno emocjonalną jak i praktyczną pomoc dla osób, które doświadczają przemocy w związku.

Ta pomoc dobrana jest w zależności od indywidualnych potrzeb klienta.

Nasi pracownicy mają specjalistyczną wiedzę w zakresie prawa kryminalnego i cywilnego jak również w zakresie różnych innych usług dostępnych lokalnie.

Współpracujemy razem z gminą Ealing, opieką społeczną i policją.

Pomagamy wszystkim kobietom, które obecnie mieszkają na terenie gminy Ealing.

Kontakt: 07805792132.

Email: EalingIDVA@hestia.org.csjm.net.

05/06/2017 16:56:44

041

zaginiony Marek Kowalczuk 2 listopada 2015 r. w Kingston upon Hull (Wielka Brytania) zaginął Marek Kowalczuk. Zaginiony ma 47 lat, 174 cm wzrostu i niebieskie oczy. W dniu zaginięcia był ubrany w zieloną kurtkę, niebieskie dżinsy oraz białe buty sportowe.

Ktokolwiek widział Marka Kowalczuka lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod numerem +48 22 654 70 70.

Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl.

Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

zaginiony Łukasz Nowak 06 czerwca 2011 r. w Londynie (Wielka Brytania) zaginął Łukasz Nowak. Ma 33 lata, 173 cm wzrostu i zielone oczy. Na prawym bicepsie ma tatuaż (wzór tribal 10x5). W dniu zaginięcia ubrany był w czarne sztruksy i niebieską koszulę.

Ktokolwiek widział zaginionego Łukasza Nowaka lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod numerem: +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni. pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

zaginiony Andrzej Matuszczyk 15 czerwca 2015 r. w Evesham (Wielka Brytania) zaginął Andrzej Matuszczyk. Zaginiony ma 40 lat, 175 cm wzrostu i piwne oczy.

Ktokolwiek widział Andrzeja Matuszczyka lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję. Zdjęcie Andrzeja Matuszczyka oraz innych zaginionych: www.zaginieni.pl.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało kolejne ułatwienie dla osób składających wniosek o paszport.

Od 1 czerwca 2017 każdy, kto złoży wniosek o paszport może zostać powiadomiony sms-em lub e-mailem o tym, że paszport jest już gotowy do odbioru. Usługa jest bezpłatna. Żeby z niej skorzystać trzeba przy składaniu wniosku o paszport podać swój numer telefonu lub adres e-mail i wyrazić zgodę na przetwarzanie tych danych.

Obywatel otrzyma informację, że paszport czeka na niego w urzędzie: sms-em „Twój paszport jest do odbioru w (nazwa urzędu, ulica)” lub e-mailem „Zapraszamy po odbiór paszportu w urzędzie, w którym został złożony wniosek”.

Można podać i numer telefonu i adres email. Przypominamy, że wniosek o paszport można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym na terenie kraju, niekoniecznie w województwie, w którym jesteśmy zameldowani.

Czas oczekiwania na wydanie paszportu w kraju nie powinien być dłuższy niż 30 dni, w praktyce jest często krótszy, stąd usługa, dzięki której dowiemy się, że paszport jest już gotowy do odbioru.

W 2016 roku zostało wydanych ponad 1 mln 334 tys. paszportów, natomiast w tym roku od stycznia do kwietnia – ponad 456 tysięcy.

690-MAKIETA 2 24-43.indd 41

05/06/2017 16:56:46

Nowe pociągi zaczynają służbę

Fot. Crossrail

Fot. Transport for London

042

transport londyn

Rekordowa liczba wypadków w metrze Do rekordowego poziomu wzrosła liczba wypadków w metrze – ujawnił „London Evening Standard”.

»

W ubiegłym roku odnotowano prawie 5 tys. zdarzeń – o 11 proc. więcej niż rok wcześniej.

Najwięcej incydentów miało miejsce na stacjach King's Cross St. Pancras (212), Waterloo (206), Baker Street (205), Bank & Monument (141) oraz na London Bridge (136).

Główne powody większej liczby wypadków to wzrost liczby pasażerów, co za tym idzie większy tłok na peronach i zmniejszenie liczby pracowników metra obsługujących stacje.

Władze metra starają się temu przeciwdziałać zatrudniając w tym roku dodatkowych ponad 300 osób do obsługi stacji, zwiększając częstotliwość kursowania pociągów, na razie na linii Victoria, a od 2019

690-MAKIETA 2 24-43.indd 42

roku także na liniach District, Circle i Metropolitan.

W 2014 roku odnotowano 4,517 wypadków, w 2015 - 4,439, a w 2016 - 4,928. Liczba pasażerów wzrosła w tym czasie z 1,3 mld do 1,35 mld.

Nieznacznie spada liczba osób, które wpadają w „dziurę” między krawędzią peronu a wejściem do pociągu.

W ubiegłym roku były 282 zdarzenia tego typu, z czego ponad 60 na stacji Baker Street. TfL wyjaśnia to wprowadzeniem nowych pociągów typu S-stock, które gorzej dopasowują się do łukowatych peronów, a takie właśnie obsługują Baker Street.

Transport for London zapewnia, że mimo wszystko londyńskie metro pozostaje najbezpieczniejszym w Europie. «

Projekt Crossrail, czyli budowa nowej linii metra Elizabeth, osiągnął 83 procent zaawansowania prac.

Wkrótce na pierwszym odcinku linii, między Liverpool Street a Shenfield, rozpoczną kursowanie nowe pociągi z fabryki Bombardiera. Jak podaje spółka Crossrail dobiega końca szkolenie obsługi. Motorniczy zapoznają się ze składami i wykonują próbne jazdy. Są to pociągi zespolone, co oznacza, że pasażerowie mogą swobodnie poruszać się po ich klimatyzowanym wnętrzu liczącym do 200 m długości. Każdy może zabrać na pokład 1,5 tys. osób. Transport for London zamówił 66 składów.

Linia Elizabeth będzie mieć 100 km długości i 40 przystanków. Połączy Shenfield i Abbey Wood na wschodzie przez centrum z lotniskiem Heathrow i Reading na zachodzie. Uruchamiana będzie etapami. Jej pełne otwarcie zaplanowano na grudzień 2019 roku.

Harmonogram uruchamiania linii Elizabeth: Maj 2017 – Wprowadzenie nowych pociągów na odcinek Liverpool Street – Shenfield; Maj 2018 – TfL Rail przejmie obsługę odcinka Paddington – Heathrow od Heathrow Connect; Grudzień 2018 – Uruchomienie linii The Elizabeth na odcinkach: Paddington – Abbey Wood, Paddington – Heathrow, Liverpool Street – Shenfield; Maj 2019 – Uruchomienie bezpośrednich połączeń między Paddington i Shenfield oraz między Paddington i Abbey Wood. Pociągi Elizabeth z Paddington do Heathrow będą kursować z dworca kolejowego; Grudzień 2019 – Pełne otwarcie linii Elizabeth od Reading i Heathrow na zachodzie, przez centrum do Shenfield i Abbey Wood na wschodzie.

05/06/2017 16:56:50

Fot. Crossrail

043

Dzieła sztuki na stacji Brytyjski artysta Simon Periton ozdobi wnętrza stacji Farringdon, która będzie obsługiwać nową linię metra Elizabeth. Jego instalacje zostaną zamontowane w dwóch holach biletowych.

»

Simon Periton

690-MAKIETA 2 24-43.indd 43

Obie prace mają być inspirowane bogatą historią Farringdon. Na szybach wschodniego wejścia powstanie wzór odzwierciedlający wiktoriańską metaloplastykę pobliskiego, zabytkowego rynku Smithfield Market. Okna staną się szczególnie efektowne po zmroku, gdy włączy się ich iluminacja.

Szyby zachodniego wejścia ozdobi z kolei wzór diamentów nawiązujący do pobliskiego kwartału jubilerów Hatton Garden. Specjalny nadruk na taflach szkła będzie dawał złudzenie 3D. – Znam dobrze tę dzielnicę, mieszkam w pobliżu i często korzystam ze

stacji Farringdon. To niesamowicie interesujące miejsce z bogatą przeszłością.

Dlatego jednym z wyzwań było dla mnie nawiązanie do historii – powiedział Simon Periton.

Przedsięwzięcie sfinansują wspólnie Goldman Sachs oraz City of London Corporation.

Simon Periton urodził się w 1964 roku w Kent. Mieszka i tworzy w Londynie. Swoje prace prezentował dotąd głównie w Wielkiej Brytanii, ale także na kilku zagranicznych wystawach. Jest autorem między innymi rzeźb zamówionych przez władze Colchester i Victoria and Albert Museum. «

05/06/2017 16:56:52

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A

SUMMER EXHIBITION 2017 Przygotował MARCIN URBAN 13.06. – 20.08. Royal Academy of Arts, Burlington House, Piccadilly, Londyn W1J 0BD. Stacja: Piccadilly Circus, Green Park.

Otwarte codziennie 10:00 – 18:00 (w pt.

10:00 – 22:00). Bilety: £14 www.royalacademy.org.uk Letnia wystawa w RAA to największa na świecie otwarta ekspozycja dzieł sztuki początkujących i docenionych już przez krytyków artystów. Zebrano na niej 1,2 tys. prac z różnych dziedzin. Są to obrazy, rzeźby, instalacje, fotografie i video-art.

Zwiedzając „Summer exhibition” warto zwrócić szczególną uwagę na mierzącą 6 metrów wysokości, kolorową rzeźbę Yinki Shonibare’a i szkice Farshidy Moussavi w galerii architektury. Inne znane nazwiska pojawiające się na wystawie to m.in.

Rosemarie Trockel, Julian Schnabel, Hassan Hajjaj, Secundino Hernández, Isaac Julien, Tomoaki Suzuki i Mark Wallinger.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 44

05/06/2017 16:59:41

Eileen Cooper

045

690-MAKIETA 3 44-67.indd 45

05/06/2017 16:59:43

046

CAFÉ COOLTURA londyn

wystawy » RAF PHOTOGRAPHER OF THE YEAR Do 30.09. Royal Air Force Museum London, Grahame Park Way, Londyn NW9 5L. Stacja: Colindale. Otwarte: codziennie 10:00 – 18:00. Wstęp wolny www.rafmuseum.org.uk

© Courtesy the artist and Stuart Shave/Modern Art, London. Fot. Christina Birrer

Muzeum brytyjskich sił powietrznych zaprasza na wystawę fotograficzną prezentującą najlepsze zdjęcia z dorocznego konkursu dla fotografów pracujących w RAF. Zobaczymy tu zapierające dech w piersiach ujęcia z kabin pilotów bojowych myśliwców i miejsc niedostępnych dla zwykłych śmiertelników. Przy okazji wystawy można obejrzeć bogatą kolekcję samolotów, znajdującą się w zbiorach muzeum.

» ISELF COLLECTION: SELF-PORTRAIT AS THE BILLY GOAT Do 20.08. Whitechapel Gallery, 77-82 Whitechapel High St, Londyn E1 7QX. Stacja: Aldgate East. Otwarte: wt.- śr i pt. – niedz.

11:00 – 18:00, czw. 11:00 – 21:00. Wstęp wolny www.whitechapelgallery.org Oryginalny autoportret Pawła Althamera jest jedną z instalacji prezentowanych na wystawie skupiającej realne i surrealistyczne autoportrety kilkunastu współczesnych artystów. Wśród nich są: Louise Bourgeois, André Breton i surrealiści, Enrico David, Tracey Emin, Gilbert & George, Gabriel Kuri, Yayoi Kusama, Linder, Aditya Mandayam, Raqs Media Collective, Prem Sahib i Cindy Sherman.

Tytuł ekspozycji został zapożyczony z nazwy pracy Polaka i podkreśla różne sposoby wyrażania osobistej tożsamości.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 46

Linder, „Yousearch but do not see”

05/06/2017 16:59:44

© V castro – EPPDCSI

047 » THE CITY IS OURS Od 14.06 Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: Barbican, St. Paul’s. Otwarte: codziennie 10:00 – 18:00. Bilety: zależnie od wydarzenia www.museumoflondon.org.uk Muzeum Londynu rozpoczęło cykl zatytułowany „City now city future”, który ma skłonić do dyskusji na temat życia w globalnym mieście. W programie jest ponad sto wydarzeń – wystaw, projekcji filmowych i dyskusji. Przed głównym wejściem, w przestrzeni tak zwanej Rotundy można już oglądać portrety, które przypadkowo spotkanym na ulicy londyńczykom, zrobił szkocki fotograf Niall McDiarmid. 14 czerwca zostanie otwarta główna ekspozycja „The city is ours”.

» LEGO NINJAGO WORLD Od 26.05. Legoland Windsor, Winkfield Rd, Windsor SL4 4AY. Stacja: Windsor. Otwarte: patrz strona internetowa. Bilety: od £30 www.legoland.co.uk

teatr

Fot. Johan Persson

Legoland zaprasza do nowej krainy tematycznej – wschodnioazjatyckiego świata wojowników Ninja. Tworzy go 20 figur, między innymi dwa okazałe azjatyckie smoki. Do budowy krainy użyto 1,5 mln klocków Lego. Oprócz klocków znajdują się w niej dodatkowe atrakcje sprawdzające zwinność, kreatywność i szybkość zwiedzających. Przeniesiemy się też do wirtualnego świata, w którym możemy miotać kulami ognia, wywoływać paraliżujące fale i pioruny.

» LIFE OF GALILEO 23.05. – 01.07. Young Vic, 66 The Cut, Waterloo, Londyn SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – sob. 19:30 pm, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £10 www.youngvic.org Zdobywca nagrody BAFTA, reżyser Joe Wright powraca do teatru Young Vic ze sztuką o astronomie Galileuszu.

Scenariusz jest oparty na tekście Bertolta Brechta. Spektakl wyróżnia się oryginalną scenografią autorstwa Lizzie Clachan, którą wspierają projekcje multimedialne. W rolach głównych występują: Ayesha Antoine, Jason Barnett, Brendan Cowell, Billy Howle, Paul Hunter, Joshua James, Bettrys Jones i Alex Murdoch.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 47

05/06/2017 16:59:48

048

CAFÉ COOLTURA LONDYN » ANNIE 23.05.2017 – 06.01.2018. Piccadilly Theatre, 16 Denman Street, Londyn W1D 7DY. Stacja: Piccadilly Circus. Spektakle: pon., śr. – sob. 19:30, dodatkowo czw., sob. i niedz. 15:00. Bilety: od £42 www.anniewestend.com Akcja musicalu rozgrywa się w Nowym Jorku w latach 30. minionego stulecia, czyli w okresie jednego z największych kryzysów ekonomicznych w historii.

Osierocona Annie wiedzie pozbawione radosnych chwil życie w sierocińcu Miss Hannigan. Pewnego dnia uśmiecha się do niej szczęście. Zostaje wybrana do spędzenia świąt w domu znanego milionera. Będzie to także okazja do rozpoczęcia poszukiwań swojej prawdziwej rodziny. Najpierw będzie jednak musiała przechytrzyć bezduszną Miss Hannigan. Tylko do 17 września w głównej roli występuje Miranda Hart, znana m.in. z serialu „Call the midwife”.

» BAT OUT OF HELL © Specular

05.06. – 22.07. London Coliseum, St Martin’s Lane, Londyn WC2N 4ES. Stacja: Leicester Square, Charing Cross. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo czw. i sob. 14:30. Bilety: od £15 www.batoutofhellmusical.com Nowy musical na londyńskim West Endzie na długo przed premierą został przez krytyków zaliczony do kategorii „The show to see in 2017” („Daily Telegraph”, „Mail on Sunday”, „Manchester Evening News”). Akcja rozgrywa się w postapokaliptycznej przyszłości. Głównym bohaterem jest Strat – młody, zbuntowany chłopak, który zakochuje się w Raven, córce tyrana Falco rządzącego fikcyjnym Obsidian.

Autorem widowiska jest Jim Steinman, który muzykę skomponował 40 lat temu z myślą o jej publikacji w formie płyty. Po latach rozbudował jednak ścieżkę dźwiękową do musicalu tworząc romantyczną historię o miłości, buncie i rock'n'rollu.

kino » NORMAN 09.06. Dramat, USA. Reż.

Joseph Cedar, wyst. Richard Gere, Lior Ashkenazi, Michael Sheen, Charlotte Gainsbourg, Dan Stevens, Steve Buscemi, Hank Azaria, Harris Yulin

690-MAKIETA 3 44-67.indd 48

Nowojorczyk Norman (Richard Gere) postanawia zaimponować przybyłemu do miasta izraelskiemu dygnitarzowi (Lior Ashkenazi) kupując mu wyjątkowo drogie buty.

Inwestycja w nową znajomość opłaca się, bo po kilku latach Eshel zostaje premierem Izraela.

05/06/2017 16:59:50

049

» FROM THE LAND OF THE MOON Od 09.06. Melodramat, Francja. Reż. Nicole Garcia, wyst.

Marion Cotillard, Louis Garrel, Alex Brendemühl Gabrielle (Marion Cotillard) pochodzi z małego miasteczka na południu Francji, gdzie marzenia o prawdziwej, przepełnionej namiętnością miłości uchodzą za skandaliczne i szalone. Rodzice, wbrew jej woli, wydają ją za mąż za José (Alex Brendemühl), uczciwego i pracowitego hiszpańskiego farmera. Po latach spokoju u boku męża, Gabrielle wyjeżdża do uzdrowiska w Alpach, gdzie poznaje André (Louis Garrel), przystojnego żołnierza, który rozpala w niej od dawna skrywane żądze.

» THE MUMMY Od 09.06. Fantasy, USA. Reż. Alex Kurtzman, wyst. Tom Cruise, Sofia Boutella, Annabelle Wallis, Jake Johnson, Courtney B. Vance i Russell Crowe Spoczywająca przez wieki w grobowcu ukrytym w piaskach pustyni starożytna księżniczka budzi się w dzisiejszych czasach. Jej złość na niesprawiedliwość, która ją spotkała, rosła przez tysiące lat. Od gorących piachów pustyni, przez tajemnicze labirynty ukryte pod dzisiejszym Londynem mumia budzi nowy wszechświat bogów i potworów.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 49

» MY COUSIN RACHEL Od 09.06. Dramat, USA. Reż. Roger Michell, wyst. Rachel Weisz, Sam Claflin, Holliday Grainger, Iain Glen, Pierfrancesco Favino, Simon Russell Beale Młody Anglik (Sam Claflin) chce się zemścić na swojej pięknej kuzynce (Rachel Weisz) podejrzewając, że jest sprawczynią morderstwa. Gdy ją bliżej poznaje, ulega jej wyjątkowemu osobistemu urokowi.

05/06/2017 16:59:51

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN » BERLIN SYNDROME Od 09.06. Thriller, Niemcy/Australia.

Reż. Cate Shortland, wyst. Teresa Palmer, Max Riemelt, Lucie Aron, Matthias Habich, Cem Tuncay, Maia Absberg Historia namiętnego romansu, który przerodził się w obsesyjną miłość.

Młoda Australijka budzi się w Belinie w mieszkaniu nauczyciela, którego poznała minionej nocy. Wkrótce odkrywa, że wpadła w pułapkę.

Klub Orła Białego » MECZ POLSKA-RUMUNIA 10.06. Godz. 19:45

koncerty » JULIAN COSTELLO QUARTET 10.06. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park.

Bilety: £12 www.jazzcafeposk.org

» ROBBIE WILLIAMS 23.06. Godz. 19:00. Stadion olimpijski, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford.

Bilety: od £82.50

Fot. Shirlaine Forrest/Getty Images

Transmisja meczu eliminacji piłkarskich Mistrzostw Świata 2018 na dużum ekranie.

Julian Costello Quartet przedpremierowo zaprezentuje utwory z nowego albumu „Transitions”, który w sprzedaży pojawi się we wrześniu. Kwartet tworzą: Julian Costello (saksofon), Maciek Pysz (gitara), Yuri Goloubev (bas) i Adam Teixeira (perkusja).

» HANSON 10-11.06. Godz. 19:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £34.31

690-MAKIETA 3 44-67.indd 50

05/06/2017 16:59:53

» LINKIN PARK

» EVANESCENCE

03.07. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

13 - 14.06. Godz. 19:00.

Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £41

» MACY GRAY 04.07. Godz. 19:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £44

» LADY GAGA

Fot. Kevin Winter/Getty Images for Coachella

09.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £40

Fot. Christopher Polk/Getty Images for Coachella

Fot. Ian Gavan/Getty Images

051

» BELINDA CARLISLE 13.10. Godz. 19:30. O2 Indigo, The O2, Peninsula Square, London SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £38.50

» EMELI SANDÉ 18.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

» METALLICA 22-24.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich. Bilety: od £58.75

» GUNS N’ ROSES 16-17.06. Godz. 18:00. Stadion olimpijski, Queen Elizabeth Olympic Park, Londyn E20 2ST. Stacja: Stratford. Bilety: od £85

» CÉLINE DION 20-21.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

» JAMIROQUAI 24.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £39.50

» GREEN DAY 01.07. Godz. 13:00. Hyde Park, Bayswater, Londyn W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner. Bilety: od £62.50

690-MAKIETA 3 44-67.indd 51

» DEEP PURPLE 23.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

» QUEEN + ADAM LAMBERT 12.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

» A-HA 14.02.2018. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.75

» NICK CAVE & THE BAD SEEDS 30.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £35

05/06/2017 16:59:57

052

CAFÉ COOLTURA rozmowa

Uwaga ! 17 czerwca 2017 Piknik Rodzinny- Brent Eastern European Fair W dniu 17.06.2017 w godzinach od 12:00 do 16:00 w Szkole Podstawowej w Sudbury Watford Rd, Wembley HA0 3EY- Brent Council zaprasza na Piknik Rodzinny Brent Eastern European Fair Wstęp wolny!

W programie: -smakołyki regionalnej kuchni -zwyczaje, porady i ciekawostki o krajach uczestników –możliwość nawiązania znajomości i wspólnej zabawy

Zapraszamy mieszkańców i firmy z obszaru Brent , ale również całego Londynui Wszystkich zainteresowanych i chętnych do udziału w Pikniku prosimy o kontakt na: equality@brent.gov.uk lub telefonicznie 07979 854 740 Więcej informacji na stronie: https://www.eventbrite.co.uk/e/brent-eastern-european-fairtickets-34359115038

690-MAKIETA 3 44-67.indd 52

05/06/2017 16:59:59

053

690-MAKIETA 3 44-67.indd 53

05/06/2017 17:00:00

054

CAFÉ COOLTURA OPERA

Hipermestra – barokowa współczesność 20 maja Glyndebourne Opera Festival otworzył nowy sezon przedstawieniem „Hipermestry” Francesco Cavalliego. Ta wczesnobarokowa opera miała swoją premierę we Florencji w 1658 roku.

Dr Jacek Kornak

»

Mimo sukcesu w swoich czasach, opery Cavalliego bardzo rzadko pojawiały się na scanach operowych.

W ostatnich latach w Europie odbyło się kilka przedstawień dzieł Cavalliego, jednak wciąż produkcje oper tego kompozytora należą do rzadkości. Glyndebourne postanowiło jednak zaryzykować i tegoroczny festiwal otworzyła „Hipermestra”. „Hipermestra” dla widzów przyzwyczajonych do XIX-wiecznej opery zapewne może się wydać dziełem dziwnym. Akcja, luźno oparta na antycznych motywach, wydaje się momentami nazbyt skomplikowana, a momentami nie dość dramatyczna.

Jednak jeśli damy szansę Cavalliemu i spróbujemy wgłębić się w jego język operowy, „Hipermestra” może przysporzyć nam sporo artystycznej radości.

Dla Festiwalu w Glyndebourne inscenizację „Hypermestry” przygotował Graham Vick. Myślę, że to jemu w znacznej mie-

690-MAKIETA 3 44-67.indd 54

rze produkcja ta zawdzięcza swój sukces.

Czasem dobre produkcje pomagają nadać muzyce dramatyczny kształt. W przypadku Vicka jest inaczej, jego produkcja nie tyle pomaga muzyce, co jest momentami lepsza od samej opery, która momentami przez wielość recytatywów może się wydawać schematyczna. Vick ma wyrazistą i poruszającą wizję „Hipermestry”.

Oferuje on widzom refleksję społeczno-polityczną na temat wojny oraz przemocy wobec kobiet. Jednak najważniejsza w produkcji Vicka jest jej dramaturgia, która przykuwa widza od pierwszej sceny i trzyma w napięciu aż do końca.

Jego „Hipermestra” to opowieść o kobietach na Bliskim Wschodzie na teranach objętych konfliktem zbrojnym. Vick tworzy pasjonującą narrację, wizualnie pociągającą oraz pełną napięć i emocji.

Muzycznie przedstawienie to przygotował William Christie. Christie to obecnie jedna z najważniejszych figur w świecie muzyki barokowej. Wyraźnie to sły-

chać od pierwszych taktów opery. Prowadzona przez niego Orchestra of the Age of Enlightenment gra z niezwykłą lekkością.

Muzyka Cavalliego mieniła się od różnorodnych rytmów momentami przypominając piosenki z włoskich ulic, a momentami arie z barokowych dworów. Christie przedstawia Cavalliego jako twórcę pełnego fantazji. Momentami wydaje się jakby muzycy improwizowali, aby za chwilę powrócić do barokowych form.

Spośród śpiewaków na największy aplauz zasłużyły Emoke Barath, która wcieliła się w tytułową rolę oraz Ana Quintans wykonująca partię Elizy. Mark Wilde jako komiczna postać Berenice był rewelacyjny scenicznie oraz wokalnie. „Hipermestra” zapewne nie jest wielkim dziełem operowym, ale z pewnością najnowsza produkcja Festiwalu w Glyndebourne będzie wyjątkowym przeżyciem artystycznym. Operę tę można zobaczyć w Glyndebourne Opera Festival do 8 lipca. «

05/06/2017 17:00:02

055

690-MAKIETA 3 44-67.indd 55

05/06/2017 17:00:03

056

CAFÉ COOLTURA FILM

iBoy Oficjalne opisy filmu nie zachęcają. Ten, kto za nie odpowiada, powinien zostać natychmiast zwolniony. Oś fabuły może i jest banalna, ale to jest film fantastyczny.

Bardziej liczy się morał i wręcz kronikarski wysiłek scenarzysty w sportretowaniu współczesnych brytyjskich osiedli.

Piotr Dobroniak

»

Jednym z największych problemów policji metropolitarnej w Londynie w kontekście przestępczości wśród nastolatków to przynależność do gangów, związana również z przemocą i agresją gangów wobec konkurencji oraz tzw. zwykłych obywateli.

Niestety, jak pokazuje życie jest to walka z wiatrakami. Paradoksalnie, bry-

690-MAKIETA 3 44-67.indd 56

tyjska policja w przeciwieństwie do gangów ma ciągłe niedobory kadrowe. Nic dziwnego, że wspomniani już zwykli obywatele sfrustrowani bezradnością władz czekają na swojego superbohatera.

Taka sytuacja zdarza się właśnie w brytyjskim filmie „iBoy”.

Jest to obraz typowego osiedla komunalnego, gdzie od pokoleń większość ludzi żyje z zasiłków albo z szemranych interesów. Na tej kanwie zbudo-

wana jest historia chłopca, który idąc na spotkanie z dziewczyną natrafia na gang, którego członkowie gwałcą dziewczynę, z którą się umówił. Jest to kara za to, że brat dziewczyny odmówił wstąpienia do gangu. Główny bohater widząc sytuację nie pomaga dziewczynie, a odwraca się i ucieka próbując dodzwonić się na numer alarmowy. Podczas ucieczki kula wystrzelona przez jednego z członków gangu trafia go w głowę. A raczej w telefon.

05/06/2017 17:00:05

057

W ten oto niezbyt wyszukany sposób w mózg chłopaka wbijają części smartfona. Powoduje to, że staje się niejako hybrydą, a jego mózg zaczyna odbierać sygnały niedostępne przeciętnemu człowiekowi. Gdy chłopak oswaja się ze swoją nową umiejętnością przeglądania Internetu bez konieczności używania komputera i odkrywa możliwości, które ukrywają się w jego mózgu, rozpoczyna długą drogę do vendety…

To spoiler tylko kilku pierwszych minut filmu, które stają się wyjściem do całej fabuły. Na tym tle widzimy obraz społeczeństwa wykluczonego. Zamkniętego w osiedlu komunalnym. Gdzie wszyscy się znają od dziesiątek lat. Gdzie dziadek był wirażką, potem jego syn, a potem syn syna dziadka. Gdzie oprawca zna swoją ofiarę od żłobka. Gdzie każdy wie o sobie wszystko. Gdzie w pewnym momencie nie ma to żadnego znaczenia. Gdzie jedynym punktem honoru jest pozycja siły, a tę daje przynależność do gangu i wspinanie się w jego strukturach na szczyt.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 57

I tu właśnie kończy się w filmie fantastyka, a zaczyna rzeczywistość brytyjskich przedmieść i osiedli.

Twórcy filmu kuszą się na realizację marzenia niejednego mieszkańca takich osiedli o aniele stróżu, który uwolni mieszkańców od przemocy. Oczywiście nic nie przychodzi łatwo i nawet posiadanie super mocy obarczone jest cierpieniem. Nie jest też tak, że wszystko kończy się dobrze. Film pokazuje raczej plusy i minusy działania „anioła stróża”.

W sumie nic nie jest idealne. „iBoy” obrazuje złudzenia. Złudzenia, że dobro zawsze zwycięży zło; że gang pozwoli się wybić ponad przeciętność; że wystarczy „superman” i wszystko będzie dobrze. Nie, nie będzie. Do zmiany sytuacji potrzebna jest zmiana podejścia do życia, do uwierzenia we własne możliwości i ciągła próba realizowania swoich marzeń. Takim przykładem realizowania swoich marzeń, jest babcia głównego bohatera pisząca cały czas – w domyśle do szuflady – pikantne romanse. Ale pomimo tego pozostaje w zgodzie ze sobą

i lokalną społecznością, choć zapewne lekko wybija się ponad przeciętność.

Film do obejrzenia na Netflixie. Nie jest aż tak prosty, jak się początkowo wydaje. «

05/06/2017 17:00:06

058

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA Redaguje PIOTREK DOBRONIAK

Tu się nie zabija

» Dziedzictwo Nowa powieść Ann Patchett zadebiutowała na pierwszym miejscu listy bestsellerów „New York Timesa” i znalazła się na liście najlepszych książek 2016 roku. W Polsce autorka zyskała grono fanów dzięki świetnie przyjętemu „Stanowi zdumienia”.

Życie sierżant Igi Mirskiej wkroczyło na zupełnie nowe tory. Po pięciu latach spędzonych w komendzie na Bielanach otrzymała przeniesienie do Komendy Stołecznej i to od razu do słynnego „Terroru”.

Od teraz, ścigając niebezpiecznych zbrodniarzy, będzie musiała nie tylko wykazać się sprawnością i przenikliwością, ale także zmierzyć się z własnymi lękami. Nie ułatwi jej tego fakt, że komisarz Jacek Budryś wcale nie jest zachwycony nowym nabytkiem w swoim zespole...

Już w pierwszym dniu pracy przed sierżant Mirską stoi nie lada wyzwanie: śledztwo w sprawie zabójstwa Tadeusza Zawistowskiego, dyrektora Instytutu Archeologii. Uczelnia to nie miejsce na zabójstwo, jednak ciało znaleziono na kampusie Uniwersytetu

Warszawskiego, a oględziny i rozmowy z pracownikami niezbicie wskazują na zawodowy motyw zbrodni. W pozornie spokojnym naukowym światku każdy ukrywa swoje ciemne sprawki, o których najwyraźniej wiedział tylko denat... «

Zrozumieć osobowość

Mateusz w prywatnej szkole angielskiej

W kwestii osobowości praktycznie istnieje pustynia poznawcza. Jeśli pojawiają się pojęcia naukowe typu: Freud, teoria czynnikowa, techniki projekcyjne, psychosomatyka, astenik…, to nie zachęcają do zaspokajania ciekawości. A osobowość dotyczy każdego.

Mateusz, którego tata jest Brytyjczykiem, a mama Polką, wraz ze swoją siostrą Julią rozpoczyna kolejny rok nauki w angielskiej szkole. Tym razem jego rodzice, pragnąc zapewnić swoim dzieciom jak najlepsze warunki, zapisują rodzeństwo do szkoły prywatnej, która bardzo różni się od państwowej.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 58

05/06/2017 17:00:08

059

Misja: Encyklopedia

»

Hiszpania końca XVIII wieku.

Dwóch akademików – bibliotekarz i admirał – wyrusza z Madrytu do Paryża z tajną misją. Ich cel: zdobyć egzemplarz słynnej francuskiej Encyklopedii.

To dzieło, dla wielu wyklęte i heretyckie, potępione przez Kościół, zawiera

wiedzę zarezerwowaną dla nielicznych i podważa dotychczasowy porządek świata. Awanturnicza eskapada pełna pojedynków, intryg i spisków zmienia się w walkę światła z ciemnością.

Klimat osiemnastowiecznego Madrytu i Paryża, zakazana księga, nad-

ciągająca rewolucja, historia przenikająca się ze współczesnością – Arturo PérezReverte, autor bestsellerów, członek Hiszpańskiej Akademii Królewskiej, od pierwszej strony uwodzi czytelnika, zadając mu szelmowskie pytanie: „Gdzie kończy się fikcja, a zaczyna prawda?”. «

Giro d’Italia To obok Tour de France najbardziej prestiżowa kolarska rywalizacja świata.

W tej książce Colin O’Brien przedstawia ponad stuletnie dzieje nieprzewidywalnego wyścigu, który świetnie komponuje się z bezgraniczną pasją i ekstremalnymi skrajnościami Włoch.

Diabły Donovana To opowieść o prekursorach dzisiejszych amerykańskich

690-MAKIETA 3 44-67.indd 59

sił specjalnych i ich „ojcu duchowym”, Williamie Donovanie. Powstałe w 1941 roku Biuro Służb Strategicznych było pierwszą w dziejach Stanów Zjednoczonych agencją wywiadowczą, poprzednikiem CIA.

Polki przeklęte?

Opisywane w tej książce Polki dzielą dekady i różny status społeczny, ale oprócz narodowości łączy jedno – jakieś fatum, które ciążyło nad nimi, czego efektem była tragiczna śmierć, najczęściej w młodości.

05/06/2017 17:00:11

060

CAFÉ COOLTURA wydarzenia

690-MAKIETA 3 44-67.indd 60

05/06/2017 17:00:14

690-MAKIETA 3 44-67.indd 61

05/06/2017 17:00:20

062

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Z „pańskiego” stołu pod strzechy Dawniejszymi czasy dobrze urodzeni jadali tylko najlepsze kąski. Ci, co mieli pecha urodzić się pod czyimś butem zadowalali się resztkami. Tak powstały dwie kuchnie: chłopska i dworska. Dzisiaj różnice się zatarły i podział jest raczej na eko i nie eko. Ci bogaci jedzą drogo, bo ekologicznie, a ci biedni to samo tylko nafaszerowane czymś tam, byle dużo i szybko. Dzisiaj deser z kuchni dworskiej, który stał się dostępny dla wszystkich: English Trifle.

Sergiusz Hieronimczak, sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Historycy gastronomii zgodni są co do teorii, że angielskie „trifle” są produktem epoki renesansu. Pierwsze wzmianki opisują to danie jako rodzaj zupy z biszkopta nasączonego rumem lub

690-MAKIETA 3 44-67.indd 62

sherry, zalanego sosem waniliowym na bazie śmietany. Dla przeciętnego zjadacza nazwa może być myląca, bo co mogą mieć wspólnego trufle z deserem? Oczywiście nic i tylko brzmienie jest podobne.

W języku francuskim słowo „truffle” oznacza coś małego o dużym znaczeniu, coś cennego. Pierwsza znana receptura

pochodzi z końca XVI w. z dzieła pt.: „Klejnoty dobrej gospodyni” (1596 r.).

Ten angielski deser zaskakuje swoją prostotą i jest utożsamiany z klasą wyższą. Brytyjczycy mimo upływu wieków nadal silnie zaznaczają swoje pochodzenie. Przynależność do klasy staje się często wyznacznikiem oceny osoby. Niestety,

05/06/2017 17:00:22

063 te wyznaczniki bywają często powodem niezrozumienia dla obcokrajowców. Bo pomimo tego że są czymś akceptowalnym dla rodzonych Brytyjczyków, to dla ludzi spoza wyspy bywają przyczynkiem do rodzącego się uczucia, że są traktowani z rezerwą. Społeczeństwo klasowe nie jest niczym nagannym pod warunkiem, że zna się swoje miejsce. W biznesie gastronomicznym jest to łatwo zauważalne. Pamiętajmy, że wszystko, co związane ze sferą jedzenia pozostawało zawsze w gestii służby. Nie dziwi więc, jeżeli goście często traktują kelnerów czy kucharzy z góry.

Na ogół jednak ludzie z wyższych sfer są dobrze wykształceni, więc potrafią dobrze się zachować do momentu dopóki nie wkraczamy na ich grunt.

Rozwarstwienie jest zauważalne w sposobie odżywiania. Pewne składniki pozostawały przez długi czas poza zasięgiem ludzi gorzej urodzonych. Masło, śmietana, jajka, sherry to wieki atrybut dworskiego jadła. Taki deser sporządzony z drogiej wanilii, śmietany, jajek i sherry nie gościł na stołach zwykłych ludzi, dla których codziennością były dania jednogarnkowe.

Wspomniany „trifle” ewoluował przez wieki, ale jego składniki w zasadzie pozostawały takie same: biszkopt, alkohol, śmietana. Efekt końcowy zależy prawie zawsze od osobistych preferencji osoby, która go przyrządza. Ze względu na łatwą dostępność składników deser stał się kanonem kulinarnym Wielkiej Brytanii i należy do twardych oznak brytyjskości. Bardzo to dobrze, bo danie to jest smaczne i zasługuje na większą publikę niż sama klasa wyższa.

Ja w swojej karierze widziałem wiele wersji, ale przyznam się, że kilka z nich wzbudziło moje zainteresowanie.

690-MAKIETA 3 44-67.indd 63

Najpierw powiedzmy sobie jak powinien wyglądać standardowy przepis. Pieczemy zwykły biszkopt. Jak ostygnie kroimy go w niewielkie kawałki i nasączamy alkoholem. Sporządzamy sos z żółtek i słodkiej śmietany, i zalewamy ułożony w naczyniu biszkopt.

Często nazywa się „tifle” angielską zupą i to trafnie, bo i taką postać może przybrać. Ja jednak wole formę deseru, gdzie nasączony np. słodkim likierem lub ajer-

English Trifle Składniki na biszkopt: • 5 jajek • 3/4 szklanki drobnego cukru do wypieków • 3/4 szklanki mąki pszennej (tortowej) • 1/4 szklanki mąki ziemniaczanej / szklanka o pojemności 250 ml Sposób przyrządzenia: Wszystkie składniki powinny być w temperaturze pokojowej. Mąkę przesiać. Białka oddzielić od żółtek, ubić na sztywną pianę (uważając, by ich nie

koniakiem biszkopt układamy naprzemiennie z owocami na dnie naczynia w kilka warstw. Następnie zalewamy wszystko kompotem z owoców z odrobiną żelatyny. Na górę kładziemy gęsty sos waniliowy i przykrywamy wszystko warstwą ubitej śmietany. Oto przepisy niezbędne do zrobienia „trifla”, reszta zależy od waszej fantazji, a owoce najlepiej wybierać sezonowo. Teraz truskawki pasują jak ulał. «

„przebić”). Pod koniec ubijania dodawać partiami cukier, łyżka po łyżce, ubijając po każdym dodaniu. Dodawać po kolei żółtka, nadal ubijając. Do masy jajecznej wsypać przesianą mąkę. Delikatnie wymieszać przy pomocy szpatułki lub rózgi kuchennej, by składniki się połączyły.

Składniki wmieszane szpatułką spowodują, że biszkopt będzie bardzo puszysty i wypełni formę wyrastając do wysokości jej boków. Tortownicę o średnicy 23 cm wyłożyć papierem do pieczenia (samo dno), nie smarować boków. Delikatnie przełożyć ciasto, wyrównać. Piec w temperaturze 160 – 170ºC przez około 35 – 40 minut lub do tzw. suchego patyczka. Gorące ciasto wyjąć z piekarnika, z wysokości około 30 – 40 cm upuścić je (w formie) na podłogę, wystudzić w temperaturze pokojowej.

Krem waniliowy Składniki: • 1 litr mleka • 1 laska wanilii, przepołowiona • 150 g cukru • 6 żółtek • 100 g przesianej mąki pszennej

05/06/2017 17:00:23

064

zdrowie i uroda tekst sponsorowany

Liposukcja kawitacyjna – ultradżwiękowa

»

Liposukcja ultradźwiękowa to zabieg redukujący złogi tłuszczu i cellulit, znajdujące się w newralgicznych miejscach tj. brzuch, uda, talia, biodra, ręce.

Bezinwazyjna alternatywa dla liposukcji chirurgicznej

Podłużna fala ultradźwiękowa wywołując w tkankach rytmiczne drgania, wprowadza w ruch cząsteczki, co daje efekt wewnętrznego masażu tkanek. Drgania działają na błony komórkowe powodując wzrost ich przepuszczalności, zmiany stanu skupienia koloidalnego białek, rozciągliwość włókien kolagenowych oraz utlenowanie, a tym samym odżywienie tkanek.

Działanie ultradźwiękami o określonej częstotliwości powoduje powstanie zjawiska kawitacji. Wytworzona energia powoduje zmiany w komórce tłuszczowej, a nawet jej rozbicie. Uwolnione w ten sposób tłuszcze są transportowane przez układ naczyniowy i limfatyczny do wątroby, gdzie ulegają przemianie materii. W ten sposób można usuwać nadmiar tkanki tłuszczo-

690-MAKIETA 3 44-67.indd 64

wej z wybranych obszarów, np. ud, pośladków, talii, bioder czy ramion.

W celu spotęgowania efektu, w urządzeniu zastosowano głowicę rozgrzewająco-ujędrniającą Rf – powoduje ona upłynnienie tkanki tłuszczowej i głębsze wnikanie ultradźwięków. Połączenie tych dwóch bodźców sprawia, że efekty kuracji są porównywalne do rezultatów osiągniętych chirurgicznie.

Działanie:

w yszczuplenie i modelowanie sylwetki l likwidacja cellulitu l z większenie absorpcji składników aktywnych l rozbijanie komórek tłuszczowych l ujędrnianie skóry.

Po zabiegu zalecane jest wykonanie masażu w formie manualnej bądź aparaturowej. Warto także dla podtrzymania efektu stosować zdrową dietę – szczególnie pokarmy niskotłuszczowe i dużą ilości płynów – minimum 2 litry na dobę. Zastosowanie się do zaleceń dietetycznych ułatwia wydalenie tłuszczu z organizmu i zmniejsza obciąl

żenie wątroby. Efekty zabiegu wspomaga oczywiście zwiększenie aktywności fizycznej.

Zaleca się wykonanie minimum 6 podstawowych zabiegów w odstępie od 3 do 5 dni pomiędzy zabiegami.

Nowoczesna metoda liposukcji ultradźwiękowej powoduje, że zabieg jest skuteczną alternatywną dla zabiegów chirurgii estetycznej. W zabiegu całkowicie wyeliminowane są skutki uboczne, które występują przy zabiegach tradycyjnej liposukcji.

Zastosowanie tej metody nie wiąże się z jakimkolwiek dyskomfortem, zabieg jest wręcz przyjemny w odczuciu. «

05/06/2017 17:00:24

645-MA

065 Nowoczesne formy rehabilitacji – Terapia mięśniowo-powięziowa

P

owięź to nic innego jak jedna z tkanek naszego organizmu.

Jest o tyle istotna, że jest tkanką łączną i łączy wszystko ze sobą. Przenika różne poziomy organizmu, wpływa na jego zdolności ruchowe oraz umożliwia lub utrudnia przepływ naszej wewnętrznej wody.

Powięź najprościej sobie wyobrazić jako sieć, która przeplata się przez wszystkie części naszego ciała. Jadłeś kiedyś kurczaka? Jeśli tak, to spróbuj sobie przypomnieć cienką białą błonkę pomiędzy mięsem a skórą. Pamiętasz ją?

To właśnie jest powięź powierzchowna kurczaka. U ludzi jest ona podobna i umożliwia ruch pomiędzy skórą, a mięśniami. Są też głębsze poziomy między mięśniowe lub te przylegąjace do kości np. jeśli jedłeś kiedyś karkówkę to pomiędzy mięsem znajduje się biała struktura, która jest właśnie powięzią.

645-MAKIETA 3 44-67.indd 65 690-MAKIETA

Badania prowadzone przez Toma Mayersa pokazały, że powięź ma bardzo duże znaczenie dla wzorców ruchowych. Wiekszość codziennych czynności ruchowych, takich jak chodzenie czy sposób siedzenia to automatyzmy nad którymi się nie zastanawiamy, one po prostu są. Wielokrotnie spotkałem się ze stwierdzeniem „Jak ty chodzisz?” lub „Jak ty możesz tak stać?”, a no tak, że każdy z nas ma swój własny specyficzny sposób poruszania się. Natura określiła nam najbardziej korzystny wzorzec, ale nasze własne kompensacje go zaburzają. Wynikają one z różnych czynników: sposobu pracy, urazów z przeszłości (nie koniecznie tylko świeże), wzorce dziedziczone za opiekunami itd.

Jak tworzymy automatyzmy? Odpowiedź jest bardzo prosta: poprzez powtarzanie. Tak więc powtarzając kilkaset razy tą samą kompensację staje się ona naszym automatyzmem.

W jaki sposób badacze znaleźli te „magiczne” połączenia? Kluczem było odpowiednie podejście do sekcji zwłok. Zaczęto prowadzić cięcia pionowo, a nie poprzecznie jak do tej

pory, co pokazało m.in. połączenia pomiędzy palacmi u stopy a ruchem gałki ocznej. Ta wiedza nadal się rozwija, prowadzone są badania nad różnymi jej aspektami.

Dzięki tej wiedzy część chorób, które wydawały się nam bardzo trudne lub niemożliwe do wyleczenia, stały się oczywiste i bardzo logiczne, co za tym idzie możliwe do całkowitego wyleczenia jak np. skolioza.

Przez wiele pokoleń myśleliśmy objawowo nie znając przyczyn. Kiedy kogoś bolały plecy bądź kark, w pierwszej kolejności fizjoterapeuci, czy lekarze podejmowali akcje na plecach.

Dziś wiemy, że często jest to błędne myślenie, które może pogorszyć sytuacje.

W naszym organizmie najważniejsza jest równowaga. Bardzo dobrze zjawisko to obrazuje ból szyi. Większość terapeutów zaczęłaby prace od masażu lub innej interwencji na plecach a to rozluźniłoby mięśnie i jednocześnie je osłabiło dając przewagę już i tak silniejszym mięśniom przodu szyi, które wyciągają nam głowę do przodu, gdy np. piszemy na komputerze lub smartfonie. Jeśli jednak zaczniemy od rozluźniania mięśni przodu szyi otrzymamy balans pomiędzy przodem a tyłem.

Taki sposób pracy z nawykami ruchowymi jest ewolucyjny, a nie rewolucyjny jak np. „nastawianie” kiedy to terapeuta wtłacza dużo energii zewnetrznej do organizmu. Nikt nie ma pewnosci jak długo utrzyma się jej efekt.

Kluczem do skutecznej terapii jest analiza ruchowa!

Aby mieć pewność, że terapia przeprowadzona jest prawidło, należy korzystać z usług tylko wykwalifikowanych specjalistów: w UK fizjoterapeuci muszą być zarejestrowani w HPCP (Health and Care Professions Council).

Krzysztof Klimek Fizjoterapeuta HCPC 103515 Manual Med Tel. 0208 9989 744

26/07/2016 17:00:25 17:30:10 05/06/2017

066

ZDROWIE I URODA CZY WIESZ, ŻE...

Czy każda pasta z fluorkiem jest tak samo skuteczna?

Szczotkowanie zębów pastą z fluorkiem jest powszechnie stosowane jako środek wspomagający ochronę zębów przed próchnicą, spowodowaną spożywaniem pokarmów oraz napojów bogatych w cukier.

Oprac. DARIUSZ A. ZELLER

»

Cukry z pożywienia są przekształcane w kwasy przez bakterie w płytce nazębnej, co może prowadzić do demineralizacji, tj. stopniowej utraty minerałów od spodu powierzchni zęba.

Fluorek może zatrzymać ten proces oraz wesprzeć naturalną odbudowę zębów (remineralizację), nie dopuszczając do rozprzestrzeniania się próchnicy. Aktualne wyniki badań potwierdzają, że nie każda pasta dostarcza zębom ilość fluorku optymalną dla ich ochrony.

Jeśli zlekceważy się problem demineralizacji, powierzchnia zęba ulega zniszczeniu, tworząc ubytek. Fluorek dostarczany do powierzchni zęba podczas szczotkowania powoduje, że jest ona mniej podatna na rozpuszczanie przez kwasy i jednocześnie bardziej odporna na próchnicę. Poziom fluorku, który może być zastosowany w paście do zębów jest ściśle określony, dlatego ważne jest aby zoptymalizować jego dostarczanie. Nie wszystkie pasty do zębów zawierające fluorek wykazują taki sam potencjał

690-MAKIETA 3 44-67.indd 66

remineralizacji. Na absorpcję fluorku mają wpływ także inne czynniki, tj.: źródło fluorku, dobór materiału ściernego, a także pozostałe składniki pasty.

Regularne dostarczanie fluorku jest ważne dla profilaktyki zdrowia jamy ustnej przede wszystkim u dzieci. Próchnica jest najczęstszą chorobą u dzieci.

Dzieci chorują na nią 5 razy częściej niż na astmę oraz 7 razy częściej niż na katar sienny. Przyczyną jest zwiększone spożycie słodzonych pokarmów i napojów, w tym tzw. cukrów ukrytych, znajdujących się w gotowanej skrobi (fermentujące węglowodany).

Naukowcy GSK mają duże doświadczenie w opracowywaniu pasty do zębów, wspomagającej zoptymalizowanie ilości dostarczanego flu-

orku. Z aktualnych badań GlaxoSmithKline wynika, że stosowanie past do zębów zawierających odpowiednio skomponowany fluorek sodu (NaF), spowodowało znaczne wzmocnienie powierzchni uszkodzonego szkliwa zębów.

– Próchnica to problem zdrowia publicznego na całym świecie.

W GSK jesteśmy zobowiązani wykorzystywać wieloletnie doświadczenie, czyniąc postępy w zakresie badań naukowych obejmujących działanie fluorku oraz rozwijać metody, które są skuteczne w ochronie zębów przed problemem próchnicy – komentuje Paul Cootes, wiceprezes Oral Health R&D, GlaxoSmithKline. « Newseria.pl

05/06/2017 17:00:27

067

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

690-MAKIETA 3 44-67.indd 67

05/06/2017 17:00:28

068

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 9.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 9.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia.

Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki.

Darmowy parking. Internet. £150/tydzień + 2 tyg. depozytu.

Rachunki wliczone.

Tel. 07746970571, 07833667493

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane.

Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 9.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.

2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).

3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.

4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.

5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.

6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

690-MAKIETA 4 68-91.indd 68

Wynajmę pokój jednoosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking.

Internet. £80/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07746970571,

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki.

Darmowy parking. Internet. £150/tydzień + 2 tyg. depozytu.

Rachunki wliczone.

Tel. 07746970571, 07833667493

> Bounds Green, N22 8NW, pojedynczy pokoj, £120/tydz. Pokoj w 3 bed mieszkaniu na Palmers Green. Blisko sklepow i parku. Od zaraz. 02088851890, 07436792779. > Dalston - Jedynka z pojedynczym łóżkiem do wynajęcia - dla spokojnej, pracującej osoby.

120 / tygodniowo - opłaty wliczone.

Wymagany tydzień depozytu.

07454799797 > Do wynajecia duza jedynka umeblowany z podwójnym lozkiem, blisko do stacji Whitechapel i Shadwell, rachunki i środki czystości w cenie.150 za tydzien

07536998597

> Do wynajęcia dużą jedynke umeblowaną z podwójnym łóżkiem, blisko do stacji Whitechapel, Shadwell i sainsburego, rachunki, internet i środki czystości są wliczone w cenę.150 za tydzień 07536998597 > Duza jedynka od zaraz. Tylko dla mężczyzny. Pokój w czystym, cichym mieszkaniu. W okolicy sklepy, przyst, autobusowy, stacja pociagow.425£ na miesiąc + 200£ depozyt 07440458608 > Duzy pokoj na parterze w domu gdzie mieszkaja matka z dorosla corka, dla pracujacej, nie palacej Pani. Referencje I depozyt. £420 mies. wlacznie z rachunkami.

07855351934 > Duzy pokój jedynka do wynajecia w domu z ogrodem i internetem 07902026784 > East Ham wynajme duzy pokoj dla 1 osoby lub 2 .Dom z ogrodem, internet prywatny parking na 2 auta, tanio Zapraszam tel.

07852329777 > Edgware, HA8 9QG, Nowe Bedsity £795 z rachunkami, z wyjściem na ogrod. Pokoj z lazienka, lodowka, rachunki wliczone, internet w cenie. Polecamy. 02088851890. > Edmonton, N9 8UE, 1 bed flat, £875/mies. Podwojna sypialnia, salon, kuchnia, lazienka. Dostepne od 1 lipca. 02088851890, 07436792779 > Enfield Lock wynajme 1 pokojowe mieszkanie z ogródkiem, umeblowane dobra lokalizacja 3 min od enfield lock stacion I 121 bus stop rachunki wlicz. poza gas&elektryka sa na karte o więcej info 07442994087 > Enfield, EN3 7WT, 2 Bed flat,

05/06/2017 16:59:50

069 £1190/mies. 2 podwojne sypialnie, lazienka z wanna i toaleta, salon.

Dostepne od 10 czerwca badz wczesniej. 02088851890, 07715677401

> Greenford duzy loft do wynajecia, wlasna lazienka w duzym domu 07988594282

parkowania blisko sklepy przystane autobusowy metro 07415848600

> South Woodford pokoj South Woodford spokojny czysty dom east london central line 120 tyg+tyg depozyt rachunki wliczone tel 07725646666 lub 07969746385

> Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272

> Southfields fantastyczny podwójny pokój w całkowicie nowym mieszkaniu na Southfields.

Drewniane podłogi, wyposażona kuchnia, 2 łazienki. Dostępne od zaraz. 2 tygodnie czynsz + dwa tygodnie depozyt wymagane.

07460211449

> Ilford mam do wynajęcia pokój dwójkę w Ilford w czystym i spokojnym mieszkaniu 130£ tyg. w cene wliczone rachunki, internet oraz darmowy parking. zapraszamy 07964537030

> Stratford wynajme pokoj jedynke w czystym spokojnym domu z ogrodem. 15 min pociągiem do Stratford. £100 tyg. Internet i wszystkie rachunki wliczone. Tel. 07977769894

> Jedynka do wynajęcia od 27.05.2017. Pokój w domu z ogrodem dla ludzi ceniących sobie spokój i porządek. Posiadamy 2 łazienki z toaletami. Rachunki wliczone. 07912356260

> Streatham dwojka pokój dla jednej osoby lub pary na Streatham.

Dom z ogrodem, WIFI, dla ceniących sobie spokój. £130/tydz. dla 1 osoby. £155 dla pary 2 tyg. dep 07402070800

> Jedynka do wynajęcia od zaraz.

> Streatham Wynajme od zaraz pokoje jedynke i dwojke na Streatham. Cenisz sobie spokój zadzwon. Dokładniejsze dane telefon ; 07706651597, 07858113922

> Greenford, wynajme loft z

lazienka 210 funtów za tydzien 07877966943

Pokój w domu z ogrodem dla ludzi ceniących sobie spokój i porządek.

Jest czysto, cicho i rodzinnie.

Rachunki wliczone. £125/tydz 07912356260

> Leytonstone E11 1EA. Wynajme pokój osobie ceniacej spokój. 07756271089 > Mam dwójkę z podwójnym łóżkiem w pokoju lodowka internet ogrod telewizja polska miejsce do parkowania 07415848600 > Manor House N4 pojedynczy pokoj £95/ tydz. tydz + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami.

Dostepny od zaraz. 02088851890 > N11-Southgate/Bound Green, pokoje dwojki od £110£130 / tydz + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz.07756340316 > Raynes Park witam Mam do wynajęcia pokój na Raynes Park, 5 min od stacji, dobre połączenie z Kingston. Miesięczny koszt to 550£ plus dwa tygodnie depozytu. Po więcej informacji proszę dzwonić pod 07772647758 po 17 > Seven Sisters-Turnpike

Lane. ladna Jedynka dla kobiety 07940586441

> South Harrow dwojka na South Harrow ogrod internet miejsce do

690-MAKIETA 4 68-91.indd 69

> Wembley Park pokoje do wynajecia okolica Wembley Park (NW9) Wysoki standard Kontakt pod nr 07944307263 > Whitechape Duza jedynka w Whitechapel umeblowany czysty z podwójnym łóżkiem, blisko do stacji whitechapel i shadwell, wszystkie rachunki, internet i srodki czystosci w cenie.150 za tydzien 07536998597 > Winchmore Hill, N21 1JT, 2 Bed Flat , £1300/mies., 2 podwojne sypialnie,salon, lazienka z wanna I toaleta, osobna kuchnia. Bardzo ladna, spokojna okolica. Dostepny od 09/06/17. 02088851890, 07436792779. > Witam mam do wynajęcia pokoj duza jedynke z podwójnym łóżkiem £120 tyg +2 tyg depozytu +rachunki co 3 miesiace dzielone na 3 osoby w mieszkaniu mieszkaja 2 osoby 07577372377 > Wood Green, N22 5LU i N22 6RP Pokoj pojedynczy i podwojny £100 i £125/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz. 02088851890. > Wood Green, N22 6AJ, Bedsit,

05/06/2017 16:59:52

070

OGŁOSZENIA drobne

£125/tydz rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz. 07436582103.

> Wood Green, N22 8LT, Studio Flat - £675/mies. Podwojna sypialnia z aneksem kuchennym, lazienka z wanna, blisko sklepow i transportu. Od zaraz.

02088851890, 07436582103

mieszkania szukam SMS:

81616 KOD: 02

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Witam para z dzieckiem szuka studio flat do wynajęcia na dłuższy okres czasy. Najlepiej w dzielnicach Cricklewood, kilburn, hendon, neasden, willesden, golders Green, kingsbury . 07440093065

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

General Warehouse Operatives required for ongoing work in North, South and East London, Essex and Harlow Good Rates of Pay English Required 07961070448 info@ elitecls.co.uk

We are hiring experienced Drainage and Plumbing Engineers in London. Please call Fiona 02076499396

690-MAKIETA 4 68-91.indd 70

Praca dodatkowa Poszukujemy osób chętnych do pracy przy sprzątaniu.

Nieregularne godziny.

Ilość godzin zależna od zleceń. Kontakt : cleaning@saraint.co.uk 02088463612

Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342

and excellent references. For more information please visit www. elisas-london-nannies.co.uk

> Zatrudnie krawcowe do przeróbek i napraw odzieży. angielski komunikatywny. mamy 8 sklepów .Firma Sewandgo 07889216432 > Full or part Time hairdresser to work in salon in tooting telephone Vera at salon 02086725619 or mobile 07813484218 > Przyjme krawcowa z doswiadczeniem do zakladu krawieckiego 07877064720 > Roznoszenie ulotek door to

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

door. Praca 6 w tygodniu (możliwość pracy 7 dni), doświadczenie nie wymagane, start od zaraz 07956813055

> Szukam supervisora do greckiej

restauracji doświadczenie mile widziane. Praca na cały etat 07943848493

> Promocja Perfum Od 09 go Czerwca. Dziewczyny lub chlopcy do promocji perfum w Centralnym Londynie, Croydon lub Stratford.

Komunikatywny Angielski wymagany. paul@luxrecruitment. com > Praca w okolicy Kensington

Olympia!! Od zaraz, £7.50/h, pelny wymiar godzin, staly kontrakt.

Zadzwon po wiecej informacji 02087411190!

> Na stałe murarza, plastrowanie,

> Duza firma budowlana specjalizująca sie w wysokiej jakości projektach w centrum Londynu poszukuje pomocników budowlanych. Kontakt: Chris 07399475680 (w godz. 8.0017.00)

tynkowanie, dachy.

Ogolnobudowlany kafelkowanie, dekoratorka, plastrowanie.

Pracownika do loft conversions.

Doświadczenie w UK i CIS. Regularne tygodniowe wyplaty.

07956658029

> We are looking for nannies with at least 2 years of paid experience

> Potrzebna osoba od zaraz na stanowisko asystenta do salonu

fryzjerskiego w Wandsworth, doświadczenie mile widziane ale niekoniecznie wymagane. zapewniamy trening.

07921082119

> Potrzebni tapicerzy i stolarze Londyn E17 mile widziane doświadczenie Oferujemy trening Osoby zainteresowane kontakt w jezyku polskim lub angielskim paulstanley@warrenevans.com > Szukam supervisora do greckiej restauracji doświadczenie mile widziane. Praca na cały etat 07943848493 > Zatrudnie menagera przedszkola z doswiadczeniem minimum 3 lata I bardzo dobrym j. angielskim. Tel. 07723505677 po 18-tej. > Praca w hotelu od zaraz - 7.50/h, staly kontrakt! aplikuj: zuzanna. kawecka@omnifm.com lub odwiedz nas : Omni Group - 11 Beavor Lane, W6 9AR, Hammersmith.

02087411190 > Zatrudnie doswiadczonych kierowcow samochodów ciezarowych. Dobre zarobki. tel.07429004642 Rafal > PanPol poszukuje Murarzy z udokumentowanym doświadczeniem w Holandii, Belgii lub Niemczech. Stała praca. bud@ euroworker.pl > Pakowacz do piekarni w Szkocji.

Zmaiany nocne. 39 godz.na tydzien £7.50 na godz. Nadgodziny £12.50 Pokoj £50 z rachunkami oprocz elektrycznosci. CV mailem. eclpraca@tiscali.co.uk > We are looking for a nanny for a job in Islington / Highbury. Good level of English, experience and excellent references are required.

07460336549

05/06/2017 16:59:53

071 praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Krawcowa z doświadczeniem szuka pracy w niepełnym wymiarze czasu w zach Londynie. Mogą być naprawy i przeróbki odzieży jak i również praca chałupnicza.

07846889010 > Szukam dorywczej (max.10 dni) pracy jako pomocnik lub podobnej 07747179258 Darek. > Malarz bez nalogow, uczciwy i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 11 lat doświadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal.

07545600591 > Tapeciarz 10 lat doswiadczenia w UK Poszukuje pracy cena / dniowki :tel 07463227169 Marcin > Elektryk 14 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Elektryk szuka pracy. Instalacje

domowe. Fuseboxy. Automatyka CH /HW. Certyfikat NICEIC. Insurance.

12 lat w Londynie. Krzysztof 07724271488

> Solidny tynkarz i Ogolnobudowlaniec szuka pracy. tel.07925421799. > Cleaning –Sprzatanie szukam pracy 07475154273 > Stolarz szuka pracy na cene wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity tv, regaly, sprey schody itp. Workshop tel.

07988683016 > Handyman szuka pracy.

Romford i okolice w promieniu 25 mil. Tanio, szybko i skutecznie.

Szeroki wachlarz dzialan.

07894048235 > Elektryk-Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem szuka pracy. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel, 07707717053, 02087267871 > Szukam pracy jako pracownik budowlany Remonty- Malowaniaogrody szukam pracy również prace na dniówki Utr,Nin własne narzędzia 07440073447

690-MAKIETA 4 68-91.indd 71

> Tapeciarz 10lat doswiadczenia w UK referencje Poszukuje pracy tylko cena 07463227169 Marcin > Kafelkarz-Szukam pracy wykonuje kompleksowe remonty łazienek po montaż wszystkich akcesori łazienkowych kafelki łazienkowe Gres, Terakota, Płytki ceramiczne 07553215225 > Elektryk szuka pracy. Instalacje domowe. Fuseboxy. Automatyka CH/HW. Certyfikat NICEIC. Insurance. 12 lat w Londynie.

Krzysztof 07724271488 > Informatyk - studia, wieloletnie doświadczenie w serwisie sprzetu komputerowego. Fachowa i uczciwa pomoc szukam pracy. Instalacja antywirusa gratis. 07468415064 > Szukam pracy jako p.murarzy, malarzy, tereny zielone, przeprowadzki itd utr nin, bez nalogu, Rafal, Dalston 07466063971 > Elektryk 14 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy.

Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje .Insurance Policy.

Szuka pracy. Pawel 07469234481

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Autoryzowany dystrybutor taśm Blue Dolphin oferuje w atrakcyjnych cenach: taśmy malarskie, tynkarskie, taśmy typu duct i wiele innych.

Duże zniżki przy większych zamówieniach. www.toptapes.co.uk

Sprzedam bardzo dobrze prosperującą restaurację w zachodnim Londynie ,więcej informacji udzielę telefonicznie 07466693826

> Zawartosc domu rodzinnego: do stolowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni londyn. tel.

07523510272 > Podreczniki, cd i slowniki do nauki hiszpanskiego, francuskiego,

05/06/2017 16:59:54

072

OGŁOSZENIA drobne

wloskiego, niemieckiego. nowe. tanio. tel. 07523510272

randka w ciemno SMS:

zdrowie zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> 30 letni sympatyczny nie zanudzajacy spontaniczny kawaler pracujący jako scaffolder Pozna spontaniczna dziewczynę kobietę 07402381686

> 41 lat wysoki bez dzieci kawaler szuka kobiety na dobre j zle nr

Kursy Kosmetyczne i Stylizacji Paznokci Po Polsku. Wiosenna promocja Wysoki Poziom, Akredytowane Certyfikaty! Idealne na rozpoczęcie nowej kariery zawodowej.

Szczegóły na www.

PolskieKursy.co.uk tel.077 52 56 76 20

07802852128

> Szukam normalnej kobiety. kawaler 40 lat. moj nr. tel.07503108443

> Wysoki 42latek po rozwodzie

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

bez dzieci. Szukam kobiety z

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

transport paczki i przewozy zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Londynu otwartej szczerej

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

NC+, Polsat – na umowę lub kartę, wymiany dekoderów, dodanie multiroomu, ustawianie anten – to wszystko w punkcie: 60 The Mall, Ealing Broadway W53TA, tel: 02088101577, Instalacje: 07779631401 Zapraszamy

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

zdecydowanej 07772387104

> Szukam kobiety do intymnych spotkan ja 43 l sms07598612637

> Mezczyzna lat 39.Biseksualny ulegly. Pozna panow panie pary.

Tylko Bognor regis Chichester.07849592510

auto-moto SMS:

81616 KOD: 07

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Badania MOT. Automechanika, naprawy wszelkiego rodzaju. Skup Aut, Vanow i motocykli. Tel 07944128408 Adam.

Wembley NW10 8RW.

> VW Passat 2.0 tdi highline w idealnym stanie, bardzo dobrze utrzymany przez kobietę, nadal serwisowany u dilera, mot wazny do grudnia 2017 07511150780

690-MAKIETA 4 68-91.indd 72

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon.dylewski@ gmail.com

Rozliczenia, podatkowe, rezydentury, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe(cale UK) oraz Polska-AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, gabarytów, mebli itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski.

Zapraszamy 24/7 07722560744 (whats app) mario.remtrans@ gmail.com

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci.

Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

£1

05/06/2017 16:59:55

073

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

690-MAKIETA 4 68-91.indd 73

05/06/2017 16:59:56

074

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

690-MAKIETA 4 68-91.indd 74

05/06/2017 16:59:59

075

690-MAKIETA 4 68-91.indd 75

05/06/2017 17:00:03

076

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

690-MAKIETA 4 68-91.indd 76

05/06/2017 17:00:06

077

690-MAKIETA 4 68-91.indd 77

05/06/2017 17:00:09

078

OGŁOSZENIA INNE

690-MAKIETA 4 68-91.indd 78

05/06/2017 17:00:11

079

690-MAKIETA 4 68-91.indd 79

05/06/2017 17:00:14

080

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

690-MAKIETA 4 68-91.indd 80

05/06/2017 17:00:16

081

690-MAKIETA 4 68-91.indd 81

05/06/2017 17:00:18

082

OGŁOSZENIA usługi

690-MAKIETA 4 68-91.indd 82

05/06/2017 17:00:19

083

690-MAKIETA 4 68-91.indd 83

05/06/2017 17:00:21

084

OGŁOSZENIA budownictwo

690-MAKIETA 4 68-91.indd 84

05/06/2017 17:00:23

085

690-MAKIETA 4 68-91.indd 85

05/06/2017 17:00:26

086

OGŁOSZENIA budownictwo

690-MAKIETA 4 68-91.indd 86

05/06/2017 17:00:28

087

690-MAKIETA 4 68-91.indd 87

05/06/2017 17:00:32

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

690-MAKIETA 4 68-91.indd 88

05/06/2017 17:00:35

089

690-MAKIETA 4 68-91.indd 89

05/06/2017 17:00:36

090

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

690-MAKIETA 4 68-91.indd 90

05/06/2017 17:00:39

091

690-MAKIETA 4 68-91.indd 91

05/06/2017 17:00:41

Fot. PAP/EPA / UEFA

092

SPORT Piłka nożna

Real Madryt obronił trofeum Piłkarze Realu Madryt jako pierwsi w historii obronili trofeum w Lidze Mistrzów. W finale w Cardiff pokonali Juventus Turyn 4:1 (1:1). Bohaterem był Portugalczyk Cristiano Ronaldo, strzelec dwóch goli. To dwunasty triumf „Królewskich”, licząc z rozgrywkami Pucharu Europy.

»

Słynący z ofensywnej gry Real zmierzył się w walijskim Cardiff z imponującym defensywą Juventusem, który do tej pory stracił zaledwie trzy bramki w sezonie Ligi Mistrzów, z czego tylko jedną w fazie pucharowej.

Tym razem doświadczony Gianluigi Buffon musiał jednak aż cztery razy wyciągać piłkę z siatki.

Przed meczem odbyła się krótka ceremonia otwarcia, podczas której wystąpił muzyczny zespół Black Eyed Peas.

Wkrótce potem na murawie pojawił się były znakomity walijski piłkarz Ian Rush – pokazał kibicom na stadionie trofeum za wygranie LM. Spotkanie zaczęło się od ataków 690-MAKIETA 5 92-100.indd 92

Juventusu – bramkarz Realu i reprezentacji Kostaryki Keylor Navas musiał wówczas interweniować po strzałach Argentyńczyka Gonzalo Higuaina i Bośniaka Miralema Pjanica. Zwłaszcza w drugim przypadku popisał się znakomitą interwencją.

Real czekał na swoje szanse i... doczekał się w 20. minucie. Po podaniu z prawej strony Daniego Carvajala precyzyjnym strzałem z ok. 14 metrów popisał się Ronaldo.

To była 500. bramka Realu w sięgającej 1992 roku historii Ligi Mistrzów (nie licząc eliminacji). „Królewscy” są pod tym względem najskuteczniejsi.

Odpowiedź „Starej Damy” w Cardiff nastąpiła szybko. W 27. minucie mistrzo-

wie Włoch przeprowadzili efektowną akcję, przypominającą nieco zagrania z piłki plażowej. Ostatecznie piłka trafiła do Chorwata Mario Mandzukica, który – stojąc tyłem do bramki – w nieco akrobatyczny sposób popisał się efektownym wolejem.

Wynik 1:1 nie zmienił się do przerwy, ale w drugiej połowie Real zaimponował m.in. skutecznością. Decydujący dla losów meczu okazał się okres między 61. i 64. minutą. Najpierw mocnym strzałem przy słupku popisał się Brazylijczyk Casemiro (piłka obiła się jeszcze od Niemca Samiego Khediry), a wkrótce potem na 3:1 podwyższył Ronaldo. Tym razem z bliska, po podaniu Chorwata Luki Modrica.

05/06/2017 16:58:38

093 To 12. gol Portugalczyka w obecnym sezonie Ligi Mistrzów, dzięki czemu został królem strzelców rozgrywek. Wyprzedził o jedno trafienie Argentyńczyka Lionela Messiego z Barcelony.

Jednocześnie Ronaldo został pierwszym w historii piłkarzem, który zdobył gole w trzech finałach LM. Poprzednio dokonał tego w 2008 roku (jeszcze jako gracz Manchesteru United) i w 2014.

W końcówce sobotniego spotkania czerwoną kartkę, za drugą żółtą, zobaczył wprowadzony w drugiej połowie Kolumbijczyk Juan Cuadrado. Osłabiony Juventus stracił w 90. minucie czwartą bramkę, tym razem po strzale rezerwowego Marco Asensio.

Hiszpan wszedł na boisko w 82. minucie. Niedługo wcześniej na murawie pojawił się Walijczyk Gareth Bale, który w ostatnich tygodniach miał kłopoty zdrowotne.

Real aż 12 razy na 15 prób sięgnął po najważniejsze klubowe trofeum na Starym Kontynencie (w przeszłości jako Puchar Europy Mistrzów Krajowych), z czego sześć razy od sezonu 1992/93, gdy powstała Liga Mistrzów. Został również pierwszym zespołem w historii, który obronił trofeum w LM. W finale poprzedniej edycji podopieczni trenera Zinedine'a Zidane'a pokonali w rzutach karnych lokalnego rywala – Atletico.

Juventus dotychczas świętował triumf dwa razy – w 1985 roku, przy dużym udziale grającego wówczas w tym zespole Zbigniewa Bońka, a także 21 lat temu. Aż siedmiokrotnie w historii przegrywał finał (w tym pięć razy w Lidze Mistrzów).

W półfinałach obecnej edycji LM „Królewscy”, którzy w fazie grupowej byli rywalami m.in. Legii Warszawa, wyeliminowali Atletico Madryt, natomiast Juventus okazał się lepszy od AS Monaco Kamila Glika.

Oba zespoły zdobyły niedawno tytuły mistrzowskie w krajowych ligach.

Real i Juventus po raz drugi zmierzyły się w meczu o najważniejsze europejskie trofeum klubowe – w 1998 roku madrycki zespół wygrał 1:0. «

Real Madryt – Juventus Turyn 4:1 (1:1) Bramki: dla Realu – Cristiano Ronaldo (20, 64), Casemiro (61), Marco Asensio (90); dla Juventusu – Mario Mandzukic (27).

Czerwona kartka: Juan Cuadrado (Juventus, 84 – za drugą żółtą).

Sędzia: Felix Brych (Niemcy). Widzów 65 842.

Real: Keylor Navas – Dani Carvajal, Sergio Ramos, Raphael Varane, Marcelo – Luka Modric, Casemiro, Toni Kroos (89. Alvaro Morata) – Isco (82. Marco Asensio) – Karim Benzema (77. Gareth Bale), Cristiano Ronaldo.

Juventus: Gianluigi Buffon – Andrea Barzagli (66. Juan Cuadrado), Leonardo Bonucci, Giorgio Chiellini – Dani Alves, Miralem Pjanic (70. Claudio Marchisio), Sami Khedira, Alex Sandro – Paulo Dybala (78. Mario Lemina), Mario Mandzukic – Gonzalo Higuain.

690-MAKIETA 5 92-100.indd 93

05/06/2017 16:58:40

Fot. PAP / Bartłomiej Zborowski

094

SPORT Piłka nożna

Emocje do końca, Legia mistrzem

»

Legia Warszawa po raz drugi z rzędu, a 12. w historii, została piłkarskim mistrzem Polski. W ostatniej kolejce ekstraklasy zremisowała u siebie z Lechią Gdańsk 0:0 i w końcowej tabeli o dwa punkty wyprzedziła Jagiellonię Białystok, Lecha Poznań i niedzielnego rywala.

Przed rokiem „Wojskowi” również wywalczyli tytuł w ostatniej kolejce. Wtedy też, na stulecie klubu, cieszyli się z dubletu, ale w tym sezonie z Pucharu Polski odpadli już w 1/16 finału. Trofeum wywalczyła Arka Gdynia.

Drugie miejsce – najlepsze w historii klubu – zajęła Jagiellonia, która zremisowała w Białymstoku z Lechem 2:2. Poznaniacy uplasowali się na trzeciej pozycji i wraz z „Jagą”, Legią i Arką będą reprezentować Polskę w pucharach europejskich.

Lechia zajęła czwarte miejsce.

W ostatniej kolejce emocje trwały dłużej niż się spodziewano. W Białymstoku kibice wrzucili na boisko serpentyny i sędzia musiał na chwilę przerwać mecz, aby można było je uprzątnąć. Spotkanie zostało przedłużone o 10 minut.

To oznaczało, że po zakończeniu meczu w Warszawie piłkarze Legii musieli śledzić ostatnie kilka minut starcia Jagiel690-MAKIETA 5 92-100.indd 94

lonii z Lechem, gdzie wówczas było już 2:2, a goście grali w dziesiątkę (w 87. minucie czerwoną kartkę zobaczył Darko Jevtic).

Gdyby gospodarze zdobyli trzecią bramkę, to oni cieszyliby się z tytułu. Mieliby 44 punkty, podobnie jak warszawianie, ale po zakończeniu sezonu zasadniczego sklasyfikowani byli wyżej, a to jest decydujący o końcowej kolejności czynnik.

Po tych kilku nerwowych minutach obrońcy tytułu mogli już cieszyć się w szatni z kolejnego trofeum. Wprawdzie nie potrafili pokonać grającej w dziesiątkę od 68. minuty Lechii (czerwoną kartkę zobaczył Sławomir Peszko), ale ostatecznie mogą zaliczyć ten sezon do udanych.

Duże zasługi może przypisać sobie trener Jacek Magiera, który przejął zespół po zwolnionym Albańczyku Besniku Hasim pod koniec września. Legia była wówczas 14. w tabeli i miała 12 punktów straty do prowadzącej Lechii.

Piłkarze Jagiellonii mogą czuć niedosyt, ale i tak odnieśli największy sukces w historii klubu. Tytułu wicemistrza nie wywalczyli nigdy wcześniej, a tylko raz udało im się zająć trzecie miejsce – w sezonie 2014/15.

Lech prowadził w Białymstoku 2:0 po bramkach Radosława Majewskiego w 11.

i Łukasza Trałki w 39. minucie i byłby drugi w tabeli, gdyby zachował tę przewagę. Jednak stracił dwa gole w ostatnim kwadransie, a na listę strzelców wpisali się Jacek Góralski (77.) i Litwin Arvydas Novikovas (87.). Przy remisie w Warszawie, „Kolejorz” i tak nie miał już szans na wyprzedzenie Legii w tabeli.

Najbardziej rozczarowana może być Lechia, która w rundzie finałowej (tj. w siedmiu ostatnich meczach) ani razu nie przegrała, a nawet nie straciła żadnej bramki, ale i tak nie zmieściła się na podium. Podopieczni trenera Piotra Nowaka odnieśli cztery zwycięstwa i zanotowali trzy bezbramkowe remisy.

W pozostałych niedzielnych meczach grupy mistrzowskiej, które nie miały już wpływu na układ czołówki, Wisła przegrała w Krakowie z Bruk-Betem Termalicą Nieciecza 1:2, a Pogoń pokonała w Szczecinie Koronę Kielce 3:0.

W piątek po raz ostatni w tym sezonie rywalizowała grupa spadkowa. Do Ruchu Chorzów, który szansę na utrzymanie w elicie stracił już wcześniej, dołączył Górnik Łęczna. Ich miejsce zajmą debiutująca w ekstraklasie Sandecja Nowy Sącz oraz 14-krotny mistrz Polski Górnik Zabrze. « 05/06/2017 16:58:43

095 Nawałka: Ranking nie ma znaczenia przed meczem z Rumunią

690-MAKIETA 5 92-100.indd 95

Fot. PAP / Bartłomiej Zborowski

»

Cieszy nas 10. miejsce w rankingu FIFA, ale w kontekście najbliższego meczu to nie ma znaczenia – powiedział selekcjoner piłkarskiej reprezentacji Polski Adam Nawałka przed konfrontacją z Rumunią w eliminacjach mistrzostw świata 2018.

– Chcemy optymalnie przygotować się do spotkania z Rumunią, dlatego podzieliśmy zgrupowanie na dwa etapy. Niektórzy wcześniej kończyli swoje sezony ligowe, a niektórzy rzadziej grali. Dla nich zorganizowaliśmy te trzy dni w tym tygodniu. Zajęcia odbywają się dwa razy dziennie. Rano na siłowni, a po południu na boisku. Jest możliwość regeneracji w sobotę, ale to indywidualna sprawa zawodników” – powiedział Nawałka na konferencji prasowej.

– Te przygotowania podzieliśmy na dwa etapy. W tym tygodniu postawiliśmy na utrzymanie poziomu wydolności jaki zawodnicy prezentowali w trakcie sezonu.

W drugiej części obozu będziemy szlifowali naszą formę. Będziemy pracowali nad siłą, motoryką i elementami taktycznymi. Staraliśmy się tak zaplanować zajęcia, aby były atrakcyjne dla zawodników – podkreślił szkoleniowiec.

– Nie mamy wpływu na termin tego meczu. Zawsze to, na co nie mamy wpływu, nie stanowi dla nas problemu.

Po prostu musimy się do tego dostosować.

To nasz plan będzie decydował o tym, jak zawodnicy przygotują się do tego meczu.

Cały czas pracujemy nad nastawieniem emocjonalnym zawodników. Na boisku i poza nim widać, że atmosfera jest bardzo dobra. Jednak zawsze trzeba być czujnym i nie można uznawać, że niczego już nie można poprawić – dodał selekcjoner.

Z powodu żółtych kartek w meczu z Rumunią nie będzie mógł zagrać Kamil Glik.

– Zawsze mamy przygotowanych kilka wariantów jeśli chodzi o ustawienie personalne oraz taktyczne. O tym, kto zagra w wyjściowej „jedenastce”, będziemy decydowali w trakcie zgrupowania i poinformujemy przed meczem – przyznał Nawałka.

W listopadzie biało-czerwoni pokonali Rumunów w Bukareszcie 3:0 po bramkach Kamila Grosickiego i dwóch Roberta Lewandowskiego.

Polska już na 10. miejscu w rankingu FIFA Piłkarska reprezentacja Polski awansowała o jedną pozycję i zajmuje 10. miejsce w rankingu FIFA. Tak wysoko sklasyfikowana nie była nigdy wcześniej. Do zmian nie doszło na szczycie.

Liderem jest Brazylia przed Argentyną, a trzecie miejsce zajmują mistrzowie świata Niemcy. Polacy, którzy od ostatniego notowania nie rozegrali żadnego spotkania, wciąż wyprzedzają m.in.

Włochy, Walię, Anglię oraz Urugwaj.

Biało-czerwoni 10. lokatę dzielą z Hiszpanami.

– To będzie trudne i ważne spotkanie.

Rumuni prezentują bardzo dobry poziom, jeżeli chodzi o organizację gry. To groźny przeciwnik, który wciąż ma szanse na awans z grupy. Dlatego musimy być maksymalnie skoncentrowani i nie ma mowy o lekceważeniu rywali – ocenił Nawałka.

Do meczu z Rumunią biało-czerwoni przygotowują się na boiskach KS ZWAR

Z rywali biało-czerwonych w grupie A eliminacji MŚ wciąż najwyżej sklasyfikowana jest Rumunia, która awansowała z 47. na 46. pozycję. Swoje miejsce utrzymała Dania – 51., a największy skok zanotowała Czarnogóra – z 62. na 52. lokatę. Armenia jest jedynym rywalem Polaków, który spadł w zestawieniu – z 67. na 68. pozycję. Najniżej w grupie A sklasyfikowany jest Kazachstan, który awansował z 104. na 100. lokatę.

Kolejny ranking zostanie opublikowany 6 lipca.

i Polonii Warszawa. Polacy z dorobkiem 13 punktów zdecydowanie prowadzą w tabeli grupy E kwalifikacji MŚ 2018. Czarnogóra i Dania mają po siedem punktów. Na czwartym miejscu z dorobkiem sześciu znajduje się Rumunia, którą biało-czerwoni podejmą 10 czerwca w Warszawie. Sześć punktów ma również Armenia, a z dwoma tabelę zamyka Kazachstan. « 05/06/2017 16:58:46

096

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

690-MAKIETA 5 92-100.indd 96

05/06/2017 16:58:48

097 BLIŹNIĘTA

WAGA

WODNIK

W pracy będziesz się zajmował mniej istotnymi sprawami. W rezultacie okażą się jednak drobnymi elementami bardzo ważnej układanki. Także pracuj skrupulatnie i poświęć temu uwagę. Już niebawem zostanie to docenione. Możesz się spodziewać awansu.

Za wszystko zabierasz się sam i odrzucasz pomoc innych. Ale ostatnio nie wszystko wychodzi Ci tak jak byś chciał. Coraz częściej popełniasz błędy. Może się zmęczyłeś i czujesz się wypalony.

Najwyższy czas otworzyć się i poprosić o radę kogoś bliskiego.

Dobry moment na spotkanie kogoś, kto być może odmieni Twoje życie. Możesz spotkać swoją drugą połówkę, ale również interesującego partnera biznesowego.

Musisz jednak bardziej otworzyć się w stronę otaczających Cię ludzi i nabrać większej pewności siebie.

RAK

SKORPION

RYBY

Zrobiłeś się szorstki dla otoczenia i nie można z Tobą spokojnie porozmawiać.

Wszystko bierzesz od razu do siebie i szybko się obrażasz. Pomyśl nad przyczyną. Być może jesteś przepracowany.

Może zbyt dużo obowiązków wziąłeś ostatnio na swoje barki.

Czas na relaks. Dobry nastrój Cię nie opuści, więc możesz nadchodzące dni poświęcić spotkaniom towarzyskim.

Możesz pójść na fajną imprezę z przyjaciółmi. Jeśli jednak radość ma Ci sprawić samotny wypad za miasto, to zafunduj go sobie.

Nastąpią leniwe, spokojne i bezstresowe dni. Nic nadzwyczajnego się nie wydarzy, chyba, że bardzo się postarasz.

Wykorzystaj ten czas na odpoczynek i rozrywkę, bo wszystko wskazuje na to, że już niebawem czekają Cię nowe wyzwania.

LEW

STRZELEC

BARAN

Wszystko na to wskazuje, że w najbliższym czasie czeka Cię sporo miłych niespodzianek. Tyczy się to głównie sfery uczuciowej. Jeśli od dłuższego czasu doskwiera Ci samotność to właśnie teraz masz szansę poznać osobę, z którą połączy Cię coś więcej niż przyjaźń.

Masz wrażenie, że wiele okazji przeszło Ci koło nosa. To już niebawem minie, bo wszystko wskazuje na to, że nadszedł czas na zmiany. Czekają Cię dni, w których możesz odnieść niemały sukces. Twoje samopoczucie i nastrój zaczną się błyskawicznie poprawiać.

W nadchodzącym okresie skup się na swoich potrzebach. Ostatnio dużo siebie dawałeś innym, więc bez wyrzutów sumienia możesz to uczynić. Pomyśl o tym, by zafundować sobie coś miłego. Pójdź na imprezę i zrelaksuj się. Dobry czas na wyjazd z przyjaciółmi.

PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

Powinieneś nadrobić zaległości. Wszystko wskazuje na to, że jeżeli tego szybko nie zrobisz, mogą pojawić się kłopoty. Masz teraz korzystny czas by się wygrzebać z tego bałaganu, który przy Twoim udziale powstał. Skorzystaj z pomocy najbliższych.

Postaraj się unikać ludzi, którym nie do końca ufasz. Nie słuchaj fałszywych doradców. Zachowaj ostrożność przy podejmowaniu decyzji. Dotyczy to zwłaszcza finansów. Sytuacja już niebawem się odwróci, ale na razie wstrzymaj się z inwestycjami.

Omijanie tematów, które sprawiają Ci trudność może okazać się w końcu niewykonalne. Niektóre osoby z Twojego otoczenia oczekują konkretów i działania.

Musisz się przełamać i przedstawić swoje racje. Tylko w ten sposób dojdziecie do kompromisu.

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

690-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

05/06/2017 16:58:49

690-MAKIETA 5 92-100.indd 98

05/06/2017 16:58:52

690-MAKIETA 5 92-100.indd 99

05/06/2017 16:58:55

690-MAKIETA 5 92-100.indd 100

05/06/2017 16:58:57