Cooltura Issuu 692 by Cooltura

cooltura.co.uk

24 czerwca 2017

25 (692)

BIG

BEN DO POPRAWKI

692-COVER.indd 1

19/06/2017 14:38:19

692-MAKIETA 1 01-23.indd 2

19/06/2017 16:23:18

692-MAKIETA 1 01-23.indd 3

19/06/2017 16:23:21

W NUMERZE 692.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

008

040 020

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / JAREK SĘPEK MARCIN SZCZEPAŃSKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk , wew. 229

016 006 W OBIEKTYWIE

054 KSIĄŻKI

008 NA WYSPACH

056 OPERA

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 020 GOSPODARKA 024 PRAWO 026 TEMAT NUMERU Big Ben do naprawy

034 FELIETON Zmanipulowani

036 POLITYKA DUP to partia jak żadna inna w Europie

038 OPINIE Ponury rok polskiego dziecka

040 TRANSPORT 042 MUZYKA Chór Kameralny Dysonans wystąpi w Londynie

044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

692-MAKIETA 1 01-23.indd 4

Letni sezon operowy

058 FILM Marijn Frank – Głód mięsa

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KLAUDIA SENYK k.senyk@saraint.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG

Rozebrani do rosołu

T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

064 ZDROWIE I URODA TRX: Silne ciało, wolne od bólu

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

Zadbaj o swoją skórę – zwłaszcza latem! Lipo laser – efekt odsysania tłuszczu bez zabiegu chirurgicznego

068 SPORT 072 KRZYŻÓWKA 073 HOROSKOP 074 OGŁOSZENIA DROBNE

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

19/06/2017 16:23:27

692-MAKIETA 1 01-23.indd 5

19/06/2017 16:23:29

006

Zdjęcie tygodnia Takie są Wyspy

692-MAKIETA 1 01-23.indd 6

19/06/2017 16:23:30

Specjalna eskadra samolotów Brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych przelatuje nad Pałacem Buckingham z okazji 91. urodzin Elżbiety II. W tym roku obchody urodzinowe przebiegają w „przygnębiającej atmosferze ostatnich wydarzeń” – podkreślono w liście urodzinowym z Pałacu Buckingham po pożarze wieżowca w Kensington oraz ataku przed meczetem w Finsbury Park. Więcej o urodzinach Elżbiety II na str. 12.

692-MAKIETA 1 01-23.indd 7

Fot. PAP/EPA/Robert Perry

Red Arrows dla królowej

19/06/2017 16:23:33

Fot. PAP/EPA/Etienne Laurent

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Emmanuel Macron i Theresa May wspólnie oglądają mecz Francja – Anglia rozgrywany we wtorek 13 czerwca na Stade de France w Paryżu.

W Paryżu o Brexicie na najwyższym szczeblu

Prezydent Francji Emmanuel Macron przyjął w zeszły wtorek w Paryżu brytyjską premier Theresę May. Tematem ich rozmowy był między innymi termin rozpoczęcia negocjacji ws. Brexitu oraz współpraca ws. bezpieczeństwa. Podczas wspólnej konferencji prasowej z brytyjską premier Macron powiedział, że dopóki nie zaczną się negocjacje ws. Brexitu, „drzwi UE pozostają otwarte” dla Wielkiej Brytanii. Dodał jednak: „suwerenna decyzja (Brytyjczyków), by opuścić UE, została podjęta i szanuję tę decyzję”. Prezydent wyjaśnił, że chce, aby negocjacje w sprawie Brexitu rozpoczęły się jak najszybciej pod przewodnictwem Komisji Europejskiej, zastrzegł jednak, że gdy proces ten zostanie uruchomiony, „trudno będzie się cofnąć”. May zapewniła, że rozmowy z północnoirlandzką Demokratyczną Partią 692-MAKIETA 1 01-23.indd 8

Unionistyczną (DUP) ws. poparcia jej mniejszościowego rządu „były produktywne”, i potwierdziła, że w związku z tym negocjacje w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii rozpoczną się już niebawem. Dodała, że w rozmowach tych chodzi o zapewnienie, iż dzięki wsparciu DUP „możliwe jest danie brytyjskiemu rządowi stabilizacji, co jest w obecnym czasie konieczne”. AFP zwraca jednak uwagę, że w momencie spotkania May z Macronem rozmowy z unionistami nie były jeszcze zakończone, co niepokoiło przywódców europejskich, zainteresowanych tym, by Londyn wyjaśnił jak najszybciej swe stanowisko w sprawie Brexitu. – Potwierdziłam prezydentowi Macronowi, że harmonogram negocjacji dotyczących Brexitu jest realizowany – oświadczyła jednak May. Dodała, że dla Brytyjczyków ważne

jest, aby w przyszłości nadal współpracować z Unią w sprawach dotyczących bezpieczeństwa, a Londyn wraz z Paryżem rozpoczyna wspólną kampanię na rzecz walki z ekstremistami w sieci. Macron poinformował, że współpraca dotycząca działań antyterrorystycznych będzie oparta „na bardzo konkretnym planie”, który omówił z May. Zapowiedział też, że pod koniec roku zorganizuje szczyt poświęcony kwestiom obronności z udziałem brytyjskiej premier. May oświadczyła, że jej rząd jest zdecydowany respektować porozumienia pokojowe dotyczące Irlandii Północnej. Ustępujący premier Irlandii Enda Kenny wyraził zaniepokojenie wpływem koalicji Partii Konserwatywnej z unionistami na stabilność polityczną Irlandii Północnej; podobne obawy wyraziła północnoirlandzka partia Sinn Feinn. « 19/06/2017 16:23:36

009

692-MAKIETA 1 01-23.indd 9

19/06/2017 16:23:39

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Polacy skazani za handel ludźmi Trzech Polaków zostało skazanych przez sąd w Leeds na kary więzienia za handel ludźmi i stosowanie współczesnego niewolnictwa. Przemocą zmuszali oni innych Polaków do pracy, pozbawiając ich dokumentów i zarobionych pieniędzy.

692-MAKIETA 1 01-23.indd 10

Jakub Krupa, PAP

Mężczyźni - 38-letni Robert D., 37-letni Andrzej L. i 19-letni Kewin L. – namawiali rodaków do podróży do Newcastle, obiecując im dobrze płatną pracę, a po ich przyjeździe stosowali wobec nich przemoc, pozbawiali dokumentów i zabierali im znaczną część pensji. Prokurator Jim Hope napisał w oświadczeniu, że „sposób, w jaki ci ludzie byli traktowani, był szokujący”; podkreślił też, że „każdy aspekt życia ofiar był dokładnie kontrolowany”. „Mówiono im, gdzie mogą podróżować i robić zakupy, a każde odstępstwo karano przemocą” – dodał. Jak zaznaczył, ofiary były zmuszane do płacenia wielokrotności czynszu, co było formą haraczu na rzecz ich prześladowców. Ponadto ludzie wykorzystywani przez skazanych nie znają biegle angielskiego i, żyjąc w ciągłym strachu, nie byli w stanie nikomu opowiedzieć o swojej sytuacji. „Chcemy zapewnić ofiary takiego wykorzystywania, że nie są same i jeśli tylko się do nas zgłoszą, otrzymają pełne wsparcie. Dzięki odwadze świadków prokuratura była w stanie uzyskać ten werdykt sądu” – dodał Hope. Mężczyźni przyznali się do stawianych zarzutów i otrzymali zróżnicowane wyroki: od 12 miesięcy w zakładzie poprawczym do ponad trzech lat więzienia. Na sześć miesięcy więzienia skazane zostały również dwie kobiety – 34-letnie

Maria P. i Agnieszka L. – które przyznały się do oszustwa finansowego. Obie jednak spędziły już w areszcie pół roku, więc zostały wypuszczone na wolność. W styczniu dwóch innych Polaków – 35-letni Krystian M. i 38-letni Erwin M. – zostało skazanych na sześć lat więzienia za traktowanie kilkunastu Polaków jak niewolników i zmuszanie ich do pracy w magazynach sklepów; również tym ludziom odbierano większości pensji i dokumenty tożsamości. Z kolei pod koniec maja czterech Polaków zostało skazanych na bezwarunkowe kary pozbawienia wolności od pięciu do dwunastu lat, również za stosowanie współczesnego niewolnictwa. Mężczyźni – 20-letni Seweryn S., 27-letni Paweł M., 40-letni Sebastian M. i 45-letni Robert M. – namawiali na przyjazd do Wielkiej Brytanii osoby bezrobotne lub mające kłopoty osobiste, obiecując im dobrze płatną pracę w północno-wschodniej Anglii. Ich ofiary mieszkały stłoczone w ciasnych mieszkaniach o niskim standardzie, a ich zarobki – równowartość płacy minimalnej – wpływały na konta bankowe kontrolowane przez przestępców. Według agencji Reutera w Wielkiej Brytanii około 13 tys. osób jest ofiarami podobnych przestępstw, polegających na przymusowej pracy, wykorzystaniu seksualnym czy zmuszaniu do usługiwania swym prześladowcom. W 2015 roku wprowadzono nowe przepisy zaostrzające kary za współczesne niewolnictwo, pozwalające między innymi na stosowanie kary dożywotniego pozbawienia wolności. «

19/06/2017 16:23:41

011

692-MAKIETA 1 01-23.indd 11

19/06/2017 16:23:43

Fot. PAP/EPA/PO(Phot) Owen Cooban

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Tłumy na obchodach 91. urodzin królowej Elżbiety II Tysiące Brytyjczyków i turystów z całego świata uczestniczyły w ubiegłą sobotę w uroczystych obchodach 91. urodzin królowej Elżbiety II. Brytyjska monarchini ma urodziny w kwietniu, ale tradycyjnie oficjalne uroczystości organizowane są w czerwcu.

692-MAKIETA 1 01-23.indd 12

19/06/2017 16:23:44

013 Jakub Krupa, PAP

Uroczystości poprzedziła minuta ciszy poświęcona ofiarom zamachów terrorystycznych w Manchesterze i Londynie oraz pożaru londyńskiego wieżowca mieszkalnego Grenfell Tower, w których łącznie zginęło co najmniej 65 osób. W wydanym oświadczeniu królowa Elżbieta II napisała, że „tradycyjnie to dzień świętowania, ale w tym roku trudno uciec od posępnego nastroju narodu”. – W ostatnich miesiącach, nasz kraj był świadkiem szeregu okropnych tragedii. Jako naród, wspominamy i modlimy się za tych, którzy byli bezpośrednio dotknięci przez te wydarzenia – dodała. – Zjednoczeni w naszym smutku, jesteśmy równie zdeterminowani, (...) aby wesprzeć wszystkich w odbudowie ich życia, okropnie dotkniętego poniesionymi urazami i utratą bliskich – zaznaczyła. Po minucie ciszy rozpoczęła się tradycyjna parada wojskowa zwana Trooping the Colour, która spod będącego rezydencją królowej Pałacu Buckingham przeszła aleją The Mall na przeznaczony na pokazy wojsk plac Horse Guards Parade w pobliżu Downing Street i z powrotem tą samą trasą. Potem kawalkada konnych powozów z Elżbietą II i członkami jej rodziny przejechała wśród wiwatów z Horse Guards Parade do pałacu. W konnej eskorcie obok powozu jechali wnuk królowej książę William, następca tronu książę Karol oraz córka księżniczka Anna. W paradzie wzięło udział 1400 żołnierzy, reprezentujących różne oddziały brytyjskiej armii, a także 400 muzyków z 10 zespołów reprezentacyjnych i 200 koni. Ze względu na upalną pogodę w Londynie w trakcie ceremonii pięciu żołnierzy biorących udział w defiladzie przed królową straciło na chwilę przytomność i musiało być wyniesionych przez ratowników medycznych. Rodzina królewska zgromadziła się następnie na balkonie Pałacu Buckingham, pozdrawiając zebrane tłumy tuż przed tym, jak nad główną aleją prowadzącą do siedziby monarchini – The Mall – przeleciało 28 używanych obecnie przez Królewskie Siły Powietrzne (RAF) samolotów i śmigłowców, a także myśliwce Hurricane i Spitfire z czasów Bitwy o Anglię w trakcie II wojny światowej. Dziewięć odrzutowców Hawk z zespołu akrobacyjnego Red Arrows wyrysowało na niebie dymne smugi w brytyjskich barwach narodowych. Prywatne obchody metrykalnych 91. urodzin brytyjskiej królowej odbyły się 21 kwietnia. Tradycję organizowania oddzielnych prywatnych i oficjalnych obchodów urodzin brytyjskich monarchów zapoczątkował w 1748 roku Jerzy II. Data jego urodzin wypadała w niesprzyjającym licznemu udziałowi publiczności listopadzie, więc przesunął obchody na czerwiec, łącząc je z paradą wojskową Trooping the Colour. W ciągu 65 lat panowania królowa tylko raz nie uczestniczyła w paradzie wojskowej z okazji oficjalnych urodzin, gdy w 1955 roku z powodu strajku na kolei uroczystość została odwołana. Elżbieta II jest najdłużej panującym brytyjskim monarchą w historii. « 692-MAKIETA 1 01-23.indd 13

PROFESJONALNE

%,852 .6,ċ*2:( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q Self-employed Q Firm Limited Q VAT Q /LVWD SĮDF &,6

'25$'=7:2

,0,*5$&<-1( 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ

Q UH]\GHQWXUD W\PF]DVRZD L VWDĮD Q RE\ZDWHOVWZR EU\W\MVNLH Q SDV]SRUW EU\W\MVNL Q SDV]SRUW EU\W\MVNL GOD G]LHFL XURG]RQ\FK Z 8.

7ĭ80$&=(1,$ 3URZDG]LP\ SHĮQù REVĮXJČ Q SU]\VLČJĮH Q HNVSUHVRZH Q VSHFMDOLVW\F]QH

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy również KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

19/06/2017 16:23:45

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Mamy z Nothing Hill Bajkowy świat.

Przygotowała Sylwia Milan Źródło Daily Mail

Isabella przyjechała do Londynu 13 lat temu. To nie jest jej prawdziwe imię, ale pseudonim pod którym publikowała blog, a teraz na jego podstawie wychodzi książka. Opowiada w niej o życiu młodych małżeństw z dziećmi, zamieszkałych na Notting Hill, jednej z najdroższych dzielnic Londynu. Maigaelle Moulene (prawdziwe nazwisko) jest lekarką rodzinną (prawdziwy zawód) i ma 39-lat, męża oraz dwie córki. W książce „THE Beta Mum: Adventures In Alpha Land” pokazuje życie dla większości ludzi nieosiągalne, niebanalne, wręcz egzotyczne, będące udziałem części brytyjskich rodzin. Jej mama jest Francuską, ojciec Wietnamczykiem. Jako dziecko mieszkała na Thaiti, w Tajlandii, w Abu Dhabi i na końcu w Nowym Jorku, gdzie uczęszczała na uniwersytet. Następnie prze692-MAKIETA 1 01-23.indd 14

prowadziła się do Londynu, by studiować medycynę. W 2008 roku poznała swojego męża, wtedy zamieszkali na Notting Hill. Miejsce do życia inne od wszystkich, gdzie czesne za szkołę dla dziecka wynosi 20 tys. funtów rocznie i stale rośnie, a opiekunce płaci się jakieś 30 tys. funtów tj. równowartość spłaty rocznego kredytu na dom. Niania tylko francusko lub hiszpańskojęzyczna, by dzieci mogły obcować z językiem od małego. Kupując dom w tym rejonie (ceny od kilku milionów funtów wzwyż), kupujesz pewien styl życia. Ważnym elementem utrzymywania relacji pomiędzy sąsiadkami są urodzinowe bale ich dzieci, równie nietypowe jak wszystko w tej okolicy. Jeśli odbywają się na miejscu, to do Londynu sprowadza się żywe kucyki, karety i postacie z bajek ludzkich rozmiarów, którzy przez cały czas trwania imprezy dbają o jak najlepszy nastrój uczestników. Każdy z przybyłych gości dostaje podarunek, a sam solenizant prezenty od

zaproszonych, ale przede wszystkim od własnych rodziców. Gadżety bywają takie, z których nie jest w stanie jeszcze skorzystać obdarowany, bo Ferrari za 200 tys. funtów kilkuletnie dziecko prowadzić nie jest w stanie. Tak samo jak nosić naszyjnika z diamentami od Tiffaniego, bo jest wielkości malutkiego jubilata. Jeżeli urodziny odbywają się na wyjeździe to głównie w rezydencjach nad basenem na południu Francji, gdzie zajada się zrywane prosto z drzewa owoce, a gościom zapewnia wymyślne atrakcje. Isabella zna rodziny, zabierające prywatnym samolotem dwadzieścioro dzieci na safari w Afryce albo na narty w Alpy. - Do dziś mam w pamięci urodzinowe przyjęcie pewnego trzylatka. Zaproszono nas do Dorchester Hotel przy Park Lane. Miejsca nie trzeba objaśniać. Jeden z najsłynniejszych adresów w Londynie. Zaproszenia wysłano w złotym bileciku po otwarciu którego, ukazała się cze19/06/2017 16:23:46

015 koladka. Przy głównym wejściu zaproszonych witano lizakami gigantycznych rozmiarów, wręczanych każdemu dziecku. W sali balowej umieszczono zamek ze ślizgawką(!), maszyny do waty cukrowej i popcornu, a także samochód(!) z lodami. Towarzystwa dotrzymywali magicy, osoby malujące dzieciom zabawne twarze i inni animatorzy kultury. Rodzice odpoczywali na kanapach z szampanem. W jednym kąciku ustawiono stół dokąd zebrano wszystkie prezenty opakowane głównie w logo Harrodsa, paryskiego Bonpoint albo w Stellę McCartney. Takie przyjęcie to jak wizyta w Disneylandzie, tylko bez kolejki – uśmiecha się Isabella, dodając, że teraz rodzice urządzają pociechom bale wystawniejsze, niż ich własne wesela. Nie ma większego zdziwienia, gdy na środek sali wjeżdza prawdziwa kareta z białymi kucykami, a w środku Kopciuszek. Podobne atrakcje kosztują tysiące funtów i są elementem dnia codziennego. Traktuje się je normalnie to znaczy normalnie w środowisku milionerów, oligarchów, zamożnych przedstawicieli branży finansowej, zamieszkujących centralno- zachodni Londyn. W cichych uliczkach dobrej dzielnicy, pomiędzy białymi rezydencjami z zadbanymi ogrodami, francuskojęzyczne nianie wożą w luksusowych wózkach udekorowane dzieci. Obok biegną wyczesane psy, najmniejsi członkowie rodziny. Starsze dzieci matki same zaprowadzają do szkoły. Przed bramą wejściową pojawiają się w markowych ciuchach i dodatkach od najlepszych projektantów. Dla niektórych to jak wybieg, codziennie w innej stylizacji. Jak na tym tle wygląda autorka książki? Siebie z mężem określa jako „High Net Worth Individuals” co oznacza, że wspólnie mają ponad 625 tys. funtów, nie licząc domów. W normalnych standardach uchodziliby za zamożnych, ale wśród sąsiadów z krytymi basenami w piwnicach, latających prywatnymi samolotami i opalających się na własnych jachtach, uchodzą za bardzo przeciętnych, żeby nie powiedzieć biednych. Nie oszczędzają za to na wakacjach. Co roku były Karaiby, teraz Tajlandia. W tym roku zamieszkają w domkach po 26 tys. funtów za dobę. Znajoma była. Zdecydowanie poleca. Dom Isabelli i jej męża pochodzi z czasów wiktoriańskich i jest warty 5mln funtów. Przestrzenny, piękny pokój gościnny z egzotyczną sztuką, malarstwem, drogimi świecami i kremowym pluszowym dywanem. Na dole pomieszczenie do zabawy dla córek, mini siłownia, mieszkanie dla niani, która jednocześnie sprząta i gotuje. Isabella nie chciała wysyłać dzieci do prywatnych szkół, ale każda szanująca się Notting Hill mama zapisuje latorośle tam, gdzie swoją edukację rozpoczynał książę William i Harry. Instytucje takie jak Wetherby Pre-Prep są oblegane. Isabella złożyła podanie z prośbą o przyjęcie córki do szkoły w dniu ... jej narodzin. - Mąż zawiózł podanie jak jeszcze byłam w szpitalu – mówi. Chcieliśmy, aby córka trafiła do dobrej placówki. Nie jestem mamą, egzekwującą od dzieci to czego sama chcę. Pilnuje, aby robiły to czego one pragną. Każdy ma swój limit, dzieci zwłaszcza. Kiedy zaprowadzasz malucha do przedszkola zapisujesz je do prywatnego klubu (3 tys. funtów rocznie) za co dostajesz, wejściówkę na prywatne obiady na których gotują kucharze celebryci, bilety na Wimbledon czy na Bożonarodzeniowy festyn. Przez cały rok coś się dzieje. « 692-MAKIETA 1 01-23.indd 15

19/06/2017 16:23:47

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Jedna osoba zginęła w zamachu w Londynie Jakub Krupa, PAP

Jedna osoba zginęła, a 10 zostało rannych, kiedy w nocy z niedzieli na poniedziałek samochód dostawczy wjechał w grupę muzułmanów w północno-wschodnim Londynie. Zajście jest badane przez siły bezpieczeństwa jako możliwy zamach terrorystyczny. Londyńska policja poinformowała, że pierwsze doniesienia o tym, że samochód wjechał w ludzi w dzielnicy Finsbury Park, otrzymała ok. godz. 0.15 (godz. 1.15 w Polsce). Według relacji świadków, do zdarzenia doszło w pobliżu islamskiego ośrodka Muslim Welfare House i lokalnego meczetu, w którym wcześniej odbywała się wieczorna modlitwa (tarawih) odmawiana podczas świętego dla muzułmanów miesiąca, ramadanu. Zginęła jedna osoba, osiem zostało hospitalizowanych, a dwie zostały opatrzone przez lekarzy na miejscu zdarzenia. Szef Muslim Welfare House Toufik Kacimi powiedział w poniedziałek telewizji Sky News, że dwie ranne osoby znajdują się w stanie krytycznym. Ta informacja nie została dotąd potwierdzona przez służby ratunkowe. 48-letni kierowca samochodu został ujęty przez świadków zdarzenia, a następnie aresztowany przez policję, która skierowała go na obserwację w szpitalu.

692-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Następnie mężczyzna ma zostać poddany badaniom psychiatrycznym. Jednocześnie policja zaznaczyła, że wbrew wcześniejszym doniesieniom świadków o nożowniku i łącznie trzech sprawcach „nie ma informacji, by ktokolwiek ucierpiał w ataku z użyciem noża", oraz że funkcjonariuszom nic nie wiadomo o innych podejrzanych. „Śledztwo w tej sprawie trwa” – zastrzeżono. Policja londyńska zapowiedziała zwiększenie liczby funkcjonariuszy na stołecznych ulicach w celu uspokojenia mieszkańców, a zwłaszcza obchodzącej ramadan społeczności muzułmańskiej. Premier Wielkiej Brytanii Theresa May poinformowała, że w poniedziałek będzie przewodniczyła posiedzeniu rządowego sztabu kryzysowego COBRA oraz potwierdziła, że zajście traktowane jest jako „możliwy atak terrorystyczny”. –

Myślami jestem z ofiarami, ich rodzinami oraz ze służbami ratunkowymi na miejscu – zapewniła szefowa rządu. Minister spraw wewnętrznych Amber Rudd podkreśliła, że pozostaje w kontakcie z policją w sprawie śledztwa. – Wczoraj, podobnie jak wielu innych ludzi w całym kraju, wzięłam udział w kampanii Great Get Together (ang. wielkie spotkanie – PAP), ku czci Jo Cox (posłanki Partii Pracy zamordowanej w 2016 roku przez prawicowego ekstremistę – PAP). Byłam poruszona i przejęta, widząc naszą społeczność zjednoczoną w pokazie solidarności. Musimy nadal razem sprzeciwiać się tym, którzy próbują nas podzielić oraz siać nienawiść i lęk – apelowała. W weekend odbyło się ponad 120 tys. imprez zorganizowanych w pierwszą rocznicę śmierci Cox, byłej aktywistki społecznej i humanitarnej, która w swoim pierwszym przemówieniu w parlamencie broniła wielokulturowości mówiąc, że „jesteśmy znacznie bardziej zjednoczeni i jest znacznie więcej rzeczy, które nas łączą, niż tych, które nas dzielą”. Posłanka została zamordowana przez zainspirowanego neonazizmem ekstremistę na kilka dni przed ubiegłorocznym referendum w sprawie Brexitu. Lider opozycyjnej Partii Pracy Jeremy Corbyn, który jest posłem »

19/06/2017 16:23:49

017

ZZZ WDUJHWDFFRXQWLQJ FR XN 6WDWLRQ 5RDG 1RUWK +DUURZ 0LGGOHVH[ +$ 6(

& "+ ',+,4 +" &2/, %2+(,4" ĂƵĨĂųŽ ŶĂŵ ũƵǏ ƉŽŶĂĚ ϱϬϬ Įƌŵ Ž ƌſǏŶǇŵ ƉƌŽĮůƵ ĚǌŝĂųĂůŶŽƑĐŝ

y ZŽǌůŝĐǌĞŶŝĞ ƉŽĚĂƚŬŽǁĞ /^ y ZŽǌůŝĐǌĞŶŝĞ ƐƉſųĞŬ >d ʹ ƉĞųŶĂ ŬƐŝħŐŽǁŽƑđ ŶĂ ƉŽĚƐƚĂǁŝĞ ƵŵŽǁǇ Ž ƉƌĂĐħ ;Wϰϱ / WϲϬͿ y WƌŽǁĂĚǌĞŶŝĞ ŝ ƉƌǌǇŐŽƚŽǁǇǁĂŶŝĞ ůŝƐƚǇ ƉųĂĐ

y ZŽǌůŝĐǌĞŶŝĞ ƉŽĚĂƚŬŽǁĞ ƐĞůĨ ʹ ĞŵƉůŽǇĞĚ y ǁƌŽƚ ƉŽĚĂƚŬƵ ŽĚ ŽƐſď ǌĂƚƌƵĚŶŝŽŶǇĐŚ y ZŽǌůŝĐǌĂŶŝĞ s d ; s d ƌĞƚƵƌŶ Ϳ y WŽŵŽĐ ǁ ǌĂųŽǏĞŶŝƵ ĮƌŵǇ ǁ tŝĞůŬŝĞũ

ƌǇƚĂŶŝ ;>ŝŵŝƚĞĚ ŽŵƉĂŶǇ Ϳ y KĚǁŽųǇǁĂŶŝĂ ŽĚ ĚĞĐǇǌũŝ ƵƌǌħĚƵ

ƐŬĂƌďŽǁĞŐŽ y ŝǌŶĞƐ WůĂŶ y <ŽŶƐƵůƚĂĐũĞ ǌ ĚŽƑǁŝĂĚĐǌŽŶǇŵŝ ĚŽƌĂĚĐĂŵŝ

;WĂǇƌŽůůͿ y ŽƌĂĚǌƚǁŽ ƉŽĚĂƚŬŽǁĞ y KƌŐĂŶŝǌŽǁĂŶŝĞ ŐųſǁŶĞũ ƐŝĞĚǌŝďǇ ďŝƵƌĂ

;ǁŝƌƚƵĂůŶĞŐŽ ďŝƵƌĂ ǌ ĂĚƌĞƐĞŵ ǁ >ŽŶĚǇŶŝĞͿ y WƌǌǇŐŽƚŽǁǇǁĂŶŝĞ ƉŽĚĂƚŶŝŬĂ ĚŽ ŬŽŶƚƌŽůŝ

ƐŬĂƌďŽǁĞũ y ĂƌŵŽǁǇ ƉƌŽŐƌĂŵ ŬƐŝħŐŽǁǇ EKD/^D y WŽŵŽĐ ŶĂ ǌĚŽďǇĐŝĞ ĨƵŶĚƵƐǌǇ ŶĂ ƌŽǌǁſũ ĮƌŵǇ

.DľG\ ] QDV]\FK NOLHQWµZ NWµU\ SROHFL QDV ]QDMRP\P RWU]\PD Z\QDJURG]HQLH SLHQLÛľQH EÇG] NXSRQ UDEDWRZ\

/HWQLD SURPRFMD =DG]ZRĆ ] KDVĄHP SURPRF\MQ\P 7$5*(7 7$; D RWU]\PDV] ]QLľNL QD 7D[ 5HWXUQ 2IHUWD :DľQD W\ONR Z F]HUZFX OLSFX L VLHUSQLX

692-MAKIETA 1 01-23.indd 17

3U]HNRQDM VLH MDN SURVWD L Z\JRGQD PRľH E\É NVLÛJRZRĝÉ SU]\MGļ GR QDV ] SRQLľV]\P NXSRQHP D RWU]\PDV] UDEDW QDȂ UR]OLF]HQLH SRGDWNRZH VHOI HPSOR\HG

19/06/2017 16:23:50

Zdjęcia: PAP/EPA, Facundo Arrizabalaga

018

WIADOMOŚCI NA wyspach

z okręgu wyborczego Islington North, gdzie miał miejsce nocny incydent, oświadczył, że jest „zszokowany” informacjami o zajściu. Burmistrz Londynu Sadiq Khan ocenił, że był to „straszny atak”. – To był celowy atak na niewinnych londyńczyków, z których wielu kończyło modlitwy podczas świętego miesiąca, ramadanu. (...) Choć wygląda to na atak na konkretną (muzułmańską – PAP) społeczność, to jest to napaść na nasze wspólne wartości tolerancji, wolności i szacunku, podobnie jak ataki w Manchesterze oraz na moście w Londynie – napisał Khan na Facebooku. Wybrany w ubiegłym roku na burmistrza Londynu Khan, były prawnik zajmujący się prawami człowieka i były minister w rządzie laburzystowskim, jest pierwszym muzułmaninem kierującym europejską stolicą. Władze położonego w pobliżu miejsca zdarzenia meczetu napisały w komunikacie, że „przez dekady bardzo ciężko pracowały na rzecz tworzenia pokojowej i tolerancyjnej społeczności w Finsbury Park” i „potępiają akty nienawiści, które 692-MAKIETA 1 01-23.indd 18

mają nas podzielić”. Jednocześnie zaapelowano o zachowanie spokoju w trakcie śledztwa i podkreślono, że władze świątyni współpracują z policją i lokalnymi władzami. – Nasz meczet i centrum społeczności oferują istotne wsparcie dla wielu mieszkańców północnego Londynu i będziemy to robić nadal, niezależnie od tego zajścia – zaznaczono, dodając, że Muslim Welfare House przyłączył się do wydarzeń w ramach kampanii Great Get Together, organizując wydarzenie dla 200 osób „różnych wyznań i pochodzenia”. Muzułmańska Rada Wielkiej Brytanii (Muslim Council of Britain, MCB) podkreśliła w oświadczeniu, że „wiele osób będzie czuło się zastraszonych, bez wątpienia wściekłych i zasmuconych tym, co się wydarzyło”; zaapelowała o „spokój w trakcie śledztwa”. – W ostatnich tygodniach i miesiącach muzułmanie zmierzyli się z wieloma przypadkami islamofobii, a to był najbardziej brutalny przejaw tych zdarzeń. Biorąc pod uwagę, że zbliżamy się do końca ramadanu i Id al-Fitr (święta

zakończenia postu – PAP), oczekujemy od władz pilnego wzmocnienia ochrony meczetów – podkreślono. W ubiegłych tygodniach informowano, że po zamachach terrorystycznych dokonanych przez islamistów w Manchesterze i Londynie wzrosła liczba incydentów islamofobicznych i przestępstw z nienawiści wobec członków społeczności muzułmańskiej. Londyńska dzielnica Finsbury Park jest najlepiej znana ze znajdującego się w niej stadionu drużyny piłkarskiej Arsenal FC. To wielokulturowa, robotnicza część miasta, zamieszkiwana m.in. przez liczną społeczność irlandzką i algierską. W jednym z miejscowych meczetów w latach 90. nauczał radykalny muzułmański kaznodzieja Abu Hamza, który w 2005 roku został skazany na siedem lat więzienia w Wielkiej Brytanii, a w 2015 roku został skazany w USA na dożywocie za wspieranie terroryzmu. Od tego czasu zmieniło się jednak całkowicie przywództwo duchowe meczetu, które odcięło się od przeszłości i podkreślało, że nie ma nic wspólnego z Abu Hamzą. « 19/06/2017 16:23:53

019

692-MAKIETA 1 01-23.indd 19

19/06/2017 16:23:55

Fot. PAP/Grzegorz Michałowski

020

WIADOMOŚCI gospodarka

Moskiewski korespondent The Financial Times Henry Foy oraz były premier Wielkiej Brytanii David Cameron podczas 8. Konferencji ABSL

David Cameron: Polska zawsze była naszym sojusznikiem Polska zawsze była naszym sojusznikiem i nie mam na myśli tylko czasów II wojny światowej, ale też późniejsze – podkreślił w zeszły wtorek w Łodzi były premier Wielkiej Brytanii David Cameron. Jacek Walczak, Agnieszka Grzelak-Michałowska, PAP

Brytyjski polityk był gościem specjalnym odbywającej się w Łodzi 8. Konferencji ABSL, największej w Polsce organizacji zrzeszającej firmy z sektora nowoczesnych usług dla biznesu. W swoim wystąpienia Cameron odniósł się między innymi do wyników przedterminowych wyborów parlamentarnych w Wielkiej Brytanii, w których rządząca krajem Partia Konserwatywna straciła bezwzględną większość w Izbie Gmin i zmuszona jest do rządzenia przy 692-MAKIETA 1 01-23.indd 20

wsparciu posłów Partii Demokratycznych Unionistów. Według Camerona strategia obecnej premier Theresy May, by przeprowadzić wybory „była sensowna”, bo chciała więcej czasu, większych możliwości negocjacyjnych z UE i większości w strukturze swojej partii. Przyznał, iż zgadza się ze strategią May i jest zdania, że nie można jej obwiniać za to, że próbowała działać. Były premier zwrócił uwagę, że choć May obecnie nie ma większości, to rząd wciąż ma mandat w sprawie Brexitu. W jego ocenie premier musi to przeprowadzić, ale – jak przyznał – nie będzie

to łatwe. Jak podkreślił w sprawie Brexitu May będzie musiała porozmawiać z innymi partiami. Cameron jest przekonany, że Wielka Brytania na pewno wyjdzie z UE, ale zachowana zostanie współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa, terroryzmu, prawdopodobnie także mechanizmów badań i rozwoju. Odnosząc się do ubiegłorocznego referendum ws. wyjścia jego kraju z UE powiedział, iż „Wielka Brytania musiała dokonać pewnego wyboru – czy chcemy zostać w UE, czy może, abyśmy byli lepszymi sąsiadami, niż niezadowolonymi lokatorami”. – Wielka Brytania uznała, że będzie bardziej sąsiadem – podkreślił. Jak mówił, Wielka Brytania zawsze miała kłopot z Kontynentem, choć Brytyjczycy kochają kulturę europejską i są Europejczykami. Zdaniem Camerona UE zawsze była dla Wielkiej Brytanii jakimś problemem. Mimo to, jak dodał, on sam był przywódcą kampanii, by pozostać w Unii. Podkreślił, że wciąż uważa, że nie powinno się poświęcać własnych instytucji. – Jestem za brytyjską flagą, po co nam flaga UE – powiedział Cameron. Według niego, należy też myśleć, iż to, co będzie po Brexicie będzie lepsze niż przed. Mówiąc o Polsce były premier zauważył, że nasz kraj był zawsze sojusznikiem Wielkiej Brytanii. Dodał, że nie ma tu na myśli tylko czasów II wojny światowej, ale też późniejsze. – Mam silne poczucie partnerstwa, ale pojawiają się problemy. Wielka Brytania chciała uczestnictwa w rynku wspólnym i zgodziliśmy się, by przyjeżdżało do nas tysiące cudzoziemców. Przyjeżdżają Polacy, którzy znakomicie i bardzo ciężko pracują. Problem polegał na skali tych przemian. Tak wielu cudzoziemców przyjechało, że Brytyjczycy zaczęli mówić: chcemy zwiększyć kontrolę nad tą sytuacją – podkreślił Cameron. Nawiązując do odmowy udziału w programie relokacji uchodźców między innymi przez Polskę i Węgry stwierdził, iż UE musi uszanować, że Polska i Węgry są to państwa narodowe, mają swoje wybory i są demokratyczne. Według niego, jeśli UE zacznie je „dyscyplinować, grozić obcięciem grantów, zwiększy to problemy”. Cameron ocenił, że jeśli demokracje mają osiągnąć sukces we współczesnym świecie, muszą mieć nie tylko demokratyczne wybory, ale wolną prasę, instytucje itd. « 19/06/2017 16:23:57

021

692-MAKIETA 1 01-23.indd 21

19/06/2017 16:23:59

Fot. PAP/EPA/Olivier Hoslet

022

WIADOMOŚCI Unia Europejska

Gigantyczny baner na budynku Komisji Europejskiej infomuje o zniesieniu opłat roamingowych w Unii Europejskiej

Unia bez roamingu

Zniesienie opłat roamingowych to prawdziwy europejski sukces – napisali we wspólnym oświadczeniu przedstawiciele instytucji unijnych. Od czwartku 15 czerwca obywatele UE podróżujący po jej terytorium będą mogli telefonować, wysyłać SMS-y i korzystać z internetu płacąc za to stawkę krajową. „Unia Europejska ma zbliżać ludzi i ułatwiać im życie. Zniesienie opłat roamingowych to prawdziwy europejski sukces” – czytamy we wspólnym komunikacie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Antonio Tajaniego, premiera Malty Josepha Muscata, w imieniu prezydencji Malty w Radzie Unii Europejskiej, oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej JeanClaude'a Junckera. Jak podkreślili przedstawiciele unijnych instytucji, zlikwidowanie tego typu opłat jest jednym z podstawowych warunków powstania jednolitego rynku cyfrowego UE i „stanowi kolejny etap tworzenia zjednoczonego i zrównoważonego europejskiego społeczeń692-MAKIETA 1 01-23.indd 22

stwa cyfrowego, które jest otwarte na wszystkich obywateli Unii”. Przez ostatnie 10 lat, jak napisano w oświadczeniu, instytucje europejskie wspólnie pracowały nad zniesieniem opłat roamingowych. „Za każdym razem, gdy obywatel Unii Europejskiej wyjeżdżał do innego państwa członkowskiego, czy to na wakacje, do pracy, czy na studia, a nawet gdy przekraczał granicę tylko na jeden dzień, musiał uważać na to, jak korzysta z telefonu komórkowego, a po powrocie martwił się o wysoki rachunek z naliczonymi opłatami roamingowymi. Teraz opłaty roamingowe odchodzą już w przeszłość. Od jutra podczas podróży po UE Europejczycy będą mogli swobodnie się komunikować za pośrednictwem swojego telefonu za tę samą cenę jak w swoim kraju” – czytamy w oświadczeniu. Jednocześnie, jak wskazano, Unii Europejskiej udało się osiągnąć równowagę między potrzebą zniesienia opłat roamingowych a potrzebą utrzymania konkurencyjności i atrakcyjności pakietów krajowych usług łączności

mobilnej. „Operatorzy mieli dwa lata na przygotowanie się do likwidacji opłat roamingowych; jesteśmy przekonani, że wykorzystają oni możliwości, jakie dają nowe przepisy, na korzyść swoich klientów”. Rozporządzenie umożliwiające zniesienie opłat za roaming UE zatwierdziła pod koniec kwietnia. Dzięki tym przepisom od 15 czerwca osoby podróżujące po UE będą mogą telefonować, esemesować i korzystać z internetu bez żadnych dodatkowych opłat. Roaming wolny od dodatkowych opłat („roam like at home”) ma służyć osobom mieszkającym w innym europejskim kraju lub podróżującym służbowo czy turystycznie po UE. Niedługo zacznie też obowiązywać w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii. „Roam like at home”, jak podkreślono w unijnym komunikacie, ma ułatwiać komunikowanie się w podróży. Nie ma natomiast prowadzić do tego, by klienci wykupywali abonament w najtańszym kraju i korzystali z niego do roamingu we własnym państwie. « 19/06/2017 16:24:02

023

692-MAKIETA 1 01-23.indd 23

19/06/2017 16:24:04

024

PORADY prawo

Odszkodowanie za wypadek z winy kierowcy, który zbiegł z miejsca zdarzenia

Masz więcej pytań?

Zadzwoń do DNS Claims na numer 0208 741 7762, a udzielimy Ci wszystkich informacji.

692-MAKIETA 2 24-43.indd 24

Co roku w Wielkiej Brytanii dochodzi do około 350 tysięcy wypadków, gdzie kierowca, który spowodował wypadek, zbiegł z miejsca zdarzenia. Nawet jeśli osoba, która odniosła obrażenia lub której pojazd został zniszczony na skutek wypadku, nie posiada danych sprawcy, może ona nadal starać się o należne odszkodowanie. Instytucją właściwą do wypłacenia odszkodowania jest Motor Insurance Bureau (MIB). Jest to organizacja, która powstała z inicjatywy firm ubezpieczeniowych na terenie Wielkiej Brytanii. Aby móc jednak starać się o odszkodowanie od MIB, należy spełnić pewne wymogi: 1. Sprawa musi zostać zgłoszona do MIB w ciągu 3 lat od dnia wpadku, jeżeli osoba poszkodowana odniosła uszczerbek na zdrowiu. 2. Aby móc starać się o odszkodowanie za zniszczone mienie, sprawa musi być skierowana do MIB w ciągu 9 miesięcy od dnia zdarzenia. 3. S traty poniesione wskutek

wypadku muszą być zredukowane do minimum. 4. Jeżeli poszkodowany ubiega się o odszkodowanie zdrowotne, policja musi zostać poinformowana o wypadku w ciągu 14 dni lub w ciągu 5 dni, jeżeli sprawa dotyczy wyłącznie zniszczonego mienia. 5. W sytuacji gdy osoba ubiega się o odszkodowanie zdrowotne, musi również udać się do szpitala w celu odnotowania, jakiego uszczerbku na zdrowiu doznała. MIB rozpatrzy sprawę i zadecyduje, czy danej osobie przysługuje prawo do odszkodowania. Jeżeli poszkodowany ubiega się o odszkodwanie zdrowotne, MIB zorganizuje również spotkanie z lekarzem, który potwierdzi, jak poważny był uszczerbek na zdrowiu oraz jakie są przyszłe prognozy. MIB zapłaci również za koszt rehabilitacji. W przypadku sprawy dotyczącej wyłącznie znieszczonego mienia w sytuacji, gdy MIB uzna, iż poszkodowanemu przysługuje prawo do odszkodowania, od kwoty, która zostanie przyznana, zostanie odjęty excess w wysokosći £300.00. «

19/06/2017 16:25:26

025

692-MAKIETA 2 24-43.indd 25

19/06/2017 16:25:27

026

TEMAT NUMERU londyn

Big Ben do poprawki

Fot. Fox Photos/Getty Images

Choć widzieliśmy tę słynną wieżę zegarową już tyle razy, warto ponownie rzucić okiem. Wkrótce Big Ben zamilknie, a budynek na trzy lata zasłonią rusztowania. Symbol Londynu wymaga gruntownego remontu. Oto jego historia.

692-MAKIETA 2 24-43.indd 26

Remont Big Bena w 1935 roku

19/06/2017 16:25:28

027

692-MAKIETA 2 24-43.indd 27

Barry był dobrym architektem, ale nie znał się na zegarach. O pomoc poprosił królewskiego zegarmistrza Benjamina Lewisa Vulliamy’ego, co nie spodobało się innym rzemieślnikom, którzy także zapragnęli wziąć udział w prestiżowym projekcie. Chodziło przecież o stworzenie ówcześnie największego mechanizmu zegara. Doszło do awantury, a spór miał zostać rozstrzygnięty w konkursie. Sędzią został królewski astronom sir George Airy, który wyznaczył standardy, jakie zegar powinien spełniać: przede wszystkim mechanizm miał działać z dokładnością do jednej sekundy. Nikt nie mógł sprostać tak wygórowanym oczekiwaniom przez kolejnych 7 lat. Wreszcie budowy podjął się Edward John Dent, według projektu Edmunda Becketta Denisona, który nie był zegarmistrzem, a prawnikiem, do tego trudnym we współpracy i przekonanym, że zna się na wszystkim. Tutaj też nie obyło się bez komplikacji. Okazało się bowiem, że przestrzeń w wieży jest zbyt mała, by pomieścić planowany zegar i trzeba było zmian. Dziś mechanizm mierzy 4,7 metra na 1,4 metra i waży 5 ton. Dent zmarł w trakcie budowy, ale następcom udało się zakończyć prace w 1854 roku. Całość zamknęła się w budżecie 2500 funtów. Mimo opóźnień, zegar musiał przeleżeć jeszcze 5 lat w magazynie, w oczekiwaniu na ukończenie samej wieży. W tym czasie Denison pracował nad udoskonaleniami, dodając nowatorski wychwyt grawitacyjny, czyli mechanizm sprawiający, że zegar jest odporny na czynniki zewnętrzne, jak na przykład silny wiatr działający na wskazówki. Wreszcie po zainstalowaniu mechanizmu na wieży nadeszła chwila prawdy. Konstruktorzy wstrzymali oddech i… zegar nie zadziałał. Żelazne wskazówki okazały się zbyt ciężkie. Godzinowe ramiona mają po 2,8 metra długości, a minutowe 4,3. Po wymianie ważą odpowiednio 300 i 100 kilogramów. Przy takich gabarytach tarcza także musiała mieć stosowną wielkość. Każdy z czterech cyferblatów ma 7 metrów wysokości. Od samego początku mechanizm zegara regulowany jest przy pomocy starych monet układanych na wahadle, co zmienia jego środek ciężkości. Jak wyjaśnia opiekun mechanizmu: – Wahadło

Fot. HultonArchive/ Illustrated London News /Getty Images

Potocznie Big Benem nazywa się wieżę, zegar i dzwon. Początkowo mianem tym określano tylko dzwon, natomiast budowla przy północnej ścianie parlamentu nosiła miano Wieży św. Szczepana oraz The Clock Tower. Od 2012 roku oficjalnie nazywa się Wieżą Elżbiety (The Elizabeth Tower). W ten sposób uczczono diamentową rocznicę objęcia tronu przez obecnie panującą królową. Budowa wieży została ukończona w 1859 roku. Nie była jednak pierwszą tego typu konstrukcją w okolicy. Najwcześniejsza powstała w latach 1288-90, za czasów króla Edwarda I. Jej dzwon, który wybijał godziny, zwany był Wielkim Edwardem, a potem Great Tom. Kolejna wieża stanęła tu w roku 1367, jednak do początku XVIII wieku była już ruiną i została rozebrana. Szansa na budowę nowej pojawiła się po olbrzymim pożarze z 1834 roku, który niemal doszczętnie strawił siedzibę parlamentu. Ocalałe fragmenty, jak Westminster Hall z XI wieku, miały zostać wkomponowane w nowy budynek. Do konkursu zgłoszono 97 projektów, a zwycięzcą okazał się sir Charles Barry, chociaż jego plan nie uwzględniał wieży zegarowej. Na wniosek parlamentarzystów, dodał ją do projektu dwa lata później. Fundamenty wieży sięgają 3 metry w głąb, a budowa była prowadzona od środka na zewnątrz, co oznaczało, że nie trzeba było używać rusztowań. Materiały dostarczano przy użyciu transportu rzecznego i pochodziły z całego Zjednoczonego Królestwa. Granit użyty na fasadzie importowano z Yorkshire i Kornwalii, natomiast części żelazne wytapiane były w hutach Birmingham. Zakończenie prac opóźniło się o 5 lat, przez co władze zrezygnowały z oficjalnego otwarcia. Konstrukcja osiągnęła wysokość 96 metrów i ma 11 pięter. Do dzwonnicy prowadzą 334 schody, a w jednej trzeciej drogi umieszczona została cela więzienna dla niesubordynowanych posłów. Ostatnio użyta w 1880 roku, kiedy Charles Bradlaugh, nowo wybrany poseł i ateista, odmówił przysięgania na Biblię.

Test pierwszego dzwonu Fot. Frank Martin/BIPs/Getty Images

Jak w angielskim zegarku

Spiralne schody Fot. Frank Martin/BIPs/Getty Images

Jarek Sępek

Inspekcja tarczy zegara

19/06/2017 16:25:29

028

TEMAT NUMERU londyn kołysze się w tę i z powrotem w dwusekundowych interwałach. Jednak w zależności od pory roku czasem powietrze staje się gęstsze, zatem wahadło porusza się wolniej. Jedna moneta na jego szczycie przyspiesza zegar o dwie piąte sekundy w ciągu 24 godzin. Na przestrzeni lat zegar był kilkukrotnie zatrzymywany. Winę ponosiła pogoda, robotnicy, a nawet ptaki siadające na wskazówkach. Najpoważniejsza awaria miała miejsce w 1976 roku, kiedy to na skutek zużycia materiału w jednej części, o mało zniszczeniu nie uległ cały mechanizm. Naprawa zajęła 9 miesięcy.

Fot. Kordian Klaczyński

Serce jak dzwon

692-MAKIETA 2 24-43.indd 28

Rusztowanie wokół wieży zegara

Bijący co godzinę dzwon oficjalnie nazywa się Great Bell, ale powszechnie znany jest jako Big Ben. Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia tej nazwy. Być może nadano ją na cześć sir Benjamina Halla, posła związanego z budową wieży, na którego – z racji gabarytów – mówiło się Big Ben. Wieść niesie, że parlament miał specjalne posiedzenie w sprawie nazwy, na którym Hall płomiennie przemawiał, ale gdy siadał, ktoś krzyknął: „Może nazwijmy go po prostu Big Ben i po sprawie”. Rozległy się śmiechy, oklaski i tak już zostało. Druga teoria mówi o uczczeniu Bena Caunta, mistrza bokserskiego wagi ciężkiej, popularnego w tamtym czasie, który w wieku 42 lat, w swym ostatnim maratonie bokserskim, wytrzymał sześćdziesiąt rund. Ważył 108 kilogramów i także na niego mówiono Big Ben. W mowie potocznej przyjęło się nazywać tak wielkie lub ciężkie osoby i przedmioty. Podobnie jak zegar, sam dzwon miał wiele przygód, zanim ostatecznie zawisł na wieży. Zegarmistrz-amator Denison chciał mieć także coś do powiedzenia na jego temat. Instrument miał więc być największy z dotychczasowych dzwonów i ważyć 14 ton, a projektant forsował swoją wizję kształtu oraz skład chemiczny metalu. Trudno było znaleźć mistrza ludwisarskiego, który podjąłby się tego ryzykownego zadania. Dotychczas największym dzwonem był Great Peter z katedry w Yorku, który ważył prawie 11 ton. Wreszcie w sierpniu 1856 roku dzwon odlał zakład Warners of Norton z Stockton-on-Tees, ale z niejasnych przy19/06/2017 16:25:33

Fot. Daniel Berehulak/Getty Images

029

czyn wyszedł ponad szesnastotonowy. Przywieziono go koleją i drogami morskimi do Londynu, gdzie na dziedzińcu nowego parlamentu był przez niemal rok codziennie testowany uderzeniami. To jednak nie wystarczało Denisonowi. Zmienił zewnętrzny bijak na większy i już po trzech tygodniach pojawiło się pęknięcie długości 4 cali. Nikt nie chciał przyznać się do fuszerki. Projektant winił ludwisarza za słabo wykonany metal, a rzemieślnik projektanta za niedozwolone zwiększenie wagi młota, z 355 kilogramów do 660.

Big Ben 2.0

Tak czy inaczej, trzeba było znaleźć nowy zakład. Zadania podjął się George Mears z Whitechapel, który przetopił poprzedni dzwon. Ten swoisty recykling sprawił, że rachunek wyniósł jedynie 572 funty, zamiast 2401 funtów, gdyby potrzebny okazał się nowy materiał. Pocięcie poprzednika zajęło tydzień, wypełnienie nowej formy 20 minut, a zastygnięcie i wychłodzenie metalu kolejne 20 dni. Drugi, czyli obecnie używany dzwon, jest o 2,5 tony lżejszy i waży 13,7 tony. Ma 2,2 metra wysokości i 2,7 średnicy. Wciągnięcie go na wieżę zajęło 30 godzin. Oka692-MAKIETA 2 24-43.indd 29

zał się za szeroki, by zrobić to w pionie, więc wjeżdżał na boku. Był 11 lipca 1859 roku, kiedy wreszcie zadzwonił. I co? We wrześniu pękł i ucichł na 4 lata. Po długiej debacie i procesie projektanta z ludwisarzem (wygrał ten drugi), postanowiono jedynie przekręcić dzwon, by młot uderzał w inne miejsce. Bijak zmieniono na mniejszy, a w metalu został wycięty mały kwadracik, by rysa się nie rozprzestrzeniała. Do dziś znawcy dzwonów mówią, że nadaje to dźwięk charakterystyczny, ale daleki od ideału. Co godzinę Big Ben wybrzmiewa dźwiękiem E, a towarzyszące mu cztery mniejsze dzwony, które obwieszczają kwadranse, dają tony gis, fis, E i B. Przy tej okazji warto dodać, że Whitechapel Bell Foundry, zakład ludwisarski, który odlał dzwon, nadal istnieje. Jest to najstarszy tego typu zakład, działa nieprzerwanie w Whitechapel od niemal pięciuset lat. Niestety jest też przykra wiadomość. Historia zatoczyła koło i zakład, który powstał za czasów Elżbiety I, najprawdopodobniej zostanie zamknięty za czasów Elżbiety II.

Bijący co godzinę dzwon oficjalnie nazywa się Great Bell, ale powszechnie znany jest jako Big Ben. Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia tej nazwy

BONG BONG BONG

Po tych wszystkich początkowych perturbacjach, z czasem Brytyjczycy nabrali 19/06/2017 16:25:34

Fot. Oli Scarff/Getty Images

030

TEMAT NUMERU londyn

Whitechapel Bell Foundry nadal istnieje i jest to najstarszy tego typu zakład. Działa nieprzerwanie w Whitechapel od niemal pięciuset lat 692-MAKIETA 2 24-43.indd 30

sympatii do Big Bena. W Sylwestra 1923 roku jego dźwięk po raz pierwszy słyszany był poza Londynem, na antenie radia BBC. W czasie II wojny światowej tarcze nie były podświetlane, ale codziennie przed godziną 21.00 radio transmitowało dźwięk dzwonów. Była to symboliczna minuta dla uczczenia tych, którzy zginęli. Nocą 10 maja 1941 roku niemiecki samolot wypuścił bombę, która trafiła w czubek zegarowej wieży. Zniszczone zostały elementy zdobnicze, ale nie udało się zburzyć całego budynku. Dzisiaj Big Ben jest symbolem Londynu, obecnym na milionach pocztówek, folderów itd. Doczekał się nawet kilku fanpage’ów na Twitterze. Jedno z nich (@big_ben_clock) ma 484 tysiące obserwujących, a wszystko, co tweetuje to słowo „BONG”, tyle razy, ile właśnie wybił dzwon na wieży.

Naprawa i konserwacja

Wieża Elżbiety, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, ma już ponad 160 lat, a ostatnie większe prace remontowe przeprowadzone były ponad 30 lat temu. Staruszka jest też nieco pochylona. W latach 90. jej konstrukcja była stabi-

lizowana, przy okazji prac nad Jubilee Line, ale do dziś wieża odchyla się od pionu o 22 centymetry na północny-zachód. Ponadto, na fasadzie pojawiły się pęknięcia, mechanizm zegara wymaga gruntownego przeglądu, a dzwony prześwietlenia. Dlatego właśnie w tym roku rozpocznie się wielki remont wieży, który ma potrwać 3 lata. Poinformował o tym Steve Jaggs, oficjalny opiekun Big Bena. Do jego obowiązków należy dbanie o mechanizm, ale jest także odpowiedzialny za zmianę ustawień wskazówek dwa razy do roku, gdy przechodzimy z czasu zimowego na letni i odwrotnie. Jaggs na co dzień nadzoruje również ekipę zegarmistrzów, odpowiedzialnych za wszystkie 2 tysiące zegarów w Pałacu Westminsterskim. Prace remontowe będą kosztowały 29 milionów funtów, w środku zostanie zainstalowana winda, oraz po raz pierwszy… toaleta. Do ich przeprowadzenia niezbędne będzie rusztowanie, które zasłoni budynek. Prace mają postępować od góry, a po zakończeniu kolejnych etapów, ściągane będą warstwy rusztowań. – Dla uspokojenia powiem, że zawsze przynajmniej jedna tarcza zegara będzie widoczna – dodaje Steve Jaggs. « 19/06/2017 16:25:38

031

692-MAKIETA 2 24-43.indd 31

19/06/2017 16:25:39

032

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

692-MAKIETA 2 24-43.indd 32

19/06/2017 16:25:41

033

692-MAKIETA 2 24-43.indd 33

19/06/2017 16:25:43

Fot. Olivier Douliery - Pool / Getty Images

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Zmanipulowani Jak Trump wygrał wybory w USA? Bardzo prosto. Jego ludzie użyli do tego techniki, której nie wymyśliłby nawet Orwell w swoim bestsellerze pt. „Rok 1984”.

Co ciekawe, tytuł książki Orwella w tłumaczeniu na polski powinien brzmieć „Dziewiętnaście osiemdziesiąt cztery” – bo taki zapis w języku angielskim pojawił się na oryginale w 1949 roku. Ale to tylko taki „ozdobnik” bez znaczenia dla całego felietonu. Niestety zdarzyło się, że zostałem zmuszony do czytania komentarzy pod postami o ostatnich wydarzeniach w Londynie. Pożaru wieżowca w Kensington oraz rozjechaniu ludzi pod meczetem w Finsbury Park. Czytałem je po to, żeby usuwać komentarze średnio rozgarniętych komentujących, którzy nie stosowali podstawowych zasad polskiej gramatyki czy wręcz popisywali się nieznajomością historii i geografii, a często również znajomością języka angielskiego. Oczywiście komentarze, które nie wnosiły nic do dyskusji poza strumieniem świadomości użytkowników typu k***, ch**, spie***** też zostały usunięte. Z powodu tego, że jestem już przy trzecim akapicie tego felietonu, to ze swobodą mogę pisać dalej. Zupełnie nie obawiając się tego, że przeczytają to jacyś ludzie, którzy wspomniane komentarze popełnili. Powód jest prosty. Prze692-MAKIETA 2 24-43.indd 34

stali czytać już po tytule, albo literki zaczęły im się rozmywać już przy akapicie numer jeden. Jeśli dotarli do tego momentu, to jedynego, czego mogę się obawiać, to że nie zrozumieją słowa „akapit” i mogą poczuć się tym słowem urażeni. Być może nawet pomyślą, że ich ktoś tym słowem obraża. Jeśli tak myślą to dobrze. Nic tu już nie pomoże. Do tych, którzy mają problemy ze zrozumieniem prostych tekstów, dotarli ludzie pracujący na rzecz obecnego prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Opracowując metodę i badania naszego rodaka z Harvardu dr. Kosińskiego, wiedzieli, jakich słów użyć i jak dotrzeć z przekazem do odrzuconego przez edukację społeczeństwa amerykańskiego. Sprawdziły się przy okazji dwie rzeczy. Pierwsza to taka, że rzeczywiście prezydentem w USA może zostać każdy. Druga to taka, że ludzie najuważniej słuchają tego, co chcą usłyszeć i szanują tylko tych, którzy mówią to, w co wierzą lub chcą wierzyć. Nieważne jest, czy ci, którzy mówią

takie rzeczy do nas, w to wierzą. To nie ma znaczenia. Znaczenie ma to, że jak pojawia się hasło „niesprawiedliwości na świecie”, to każdy z nas się z tym zgadza, ale każdy myśli o niesprawiedliwości innego rodzaju. Na tym schemacie działały firmy inżynierii społecznej pracujące dla Donalda Trumpa. Każdy usłyszał to, co chciał, a sztab wyborczy obecnego prezydenta potrafił po każdym jego wystąpieniu wysłać nawet 150 tys. różnych wiadomości do wyborców, które był „spersonalizowane” dokładnie do każdego z tych tysięcy z osobna. Jeśli ktoś uwierzył, że w końcu Trump jako jedyny przestaje kłamać i mówi prawdę, to jest to najlepszy przykład, że się udało. Jeśli ktoś w ogóle uwierzył, że w końcu bogaci Amerykanie przestaną narzucać swoje działania tym biednym, to się pomylił podwójnie. To amerykańscy miliarderzy i milionerzy zatrudnili naukowców i specjalistów od inżynierii społecznej do tego, żeby te wybory wygrać. Zauważcie, że wszyscy zostaliśmy zmanipulowani. Bez względu na edukację. I po co się było tyle uczyć? « 19/06/2017 16:25:45

035

692-MAKIETA 2 24-43.indd 35

19/06/2017 16:25:47

Fot. Charles McQuillan/Getty Images

036

analiza POLITYKA

DUP to partia jak żadna inna w Europie Północnoirlandzka Demokratyczna Partia Unionistyczna (DUP) nie ma swego odpowiednika w Europie; ugrupowanie, które początkowo funkcjonowało jako reprezentacja polityczna wspólnoty protestanckiej, jest teraz partią władzy – mówi prof. Jonathan Tonge.

692-MAKIETA 2 24-43.indd 36

Jakub Krupa, PAP

Wykładający na Uniwersytecie w Liverpoolu Tonge jest jednym z najważniejszych brytyjskich ekspertów od DUP i autorem wydanej w 2014 roku nakładem Oxford University Press książki „The Democratic Unionist Party: From Protest to Power” („Demokratyczna Partia Unionistyczna: od protestu do władzy”). Po wyborach parlamentarnych, w których rządząca od 2010 roku Wielką Brytanią Partia Konserwatywna straciła bezwzględną większość w Izbie Gmin, DUP stała się dla premier Theresy May preferowanym sojusznikiem, który pozwoli konserwatystom na utrzymanie władzy dzięki wspieraniu ich rządu w głosowaniach dotyczących wotum zaufania i wydatków budżetowych. Przemiana z największej partii w Zgromadzeniu (lokalnym parlamen19/06/2017 16:25:48

037 DUP to bardzo mocno protestancka, unionistyczna partia polityczna, która jest zdecydowanie najbardziej religijnym i społecznie konserwatywnym ugrupowaniem w brytyjskim parlamencie

Szefowa DUP Arlene Foster rozmawia z dziennikarzami podczas konferencji prasowej dzień po przyśpieszonych wyborach do brytyjskiego parlamentu

cie) Irlandii Północnej w najbliższego współpracownika Partii Konserwatywnej wzbudziła bezprecedensowe zainteresowanie wyborców DUP. W ciągu pierwszych 24 godzin po podliczeniu głosów w czwartkowych wyborach nazwa ugrupowania była drugim najpopularniejszym hasłem wyszukiwanym przez Google w Wielkiej Brytanii. – DUP to bardzo mocno protestancka, unionistyczna partia polityczna, która jest zdecydowanie najbardziej religijnym i społecznie konserwatywnym ugrupowaniem w brytyjskim parlamencie. Przez lata była politycznym ramieniem Wolnego Prezbiteriańskiego Kościoła Ulsteru, założonego przez byłego założyciela i byłego lidera DUP Iana Paisleya – mówi prof. Tonge. – Początkowo była to upolityczniona forma protestantyzmu, bardzo jednoznacznie przeciwna Kościołowi katolickiemu, ale w ostatnich latach DUP prze692-MAKIETA 2 24-43.indd 37

sunęła się z pozycji partii protestu do partii władzy (w Irlandii Płn. – przyp. red.), znacznie łagodząc swoje podejście – podkreśla ekspert. Jak wskazuje, politycy DUP uważają, że „połączenie polityki i religii jest częścią ich DNA”, często należą też do oranżystów – organizacji protestanckiej, która co roku 12 lipca organizuje marsz w rocznicę bitwy nad Boyne z 1690 roku, w której protestancki król William III Orański pokonał ostatniego katolickiego króla Anglii, Jakuba II Stuarta. – Konsekwencją tego silnie protestanckiego, konserwatywnego, religijnego myślenia jest m.in. stanowczy sprzeciw wobec małżeństw homoseksualnych i aborcji, które wciąż są nielegalne w Irlandii Północnej (w przypadku aborcji poza ściśle regulowanymi sytuacjami zagrożenia życia kobiety – przyp. red.) – tłumaczy ekspert. Po zapowiedzeniu przez premier May współpracy z DUP przywódczyni Partii Konserwatywnej w Szkocji Ruth Davidson, która żyje w związku partnerskim z kobietą, poprosiła szefową rządu o udzielenie jednoznacznych gwarancji w sprawie zachowania praw społeczności LGBT. W Anglii, Walii i Szkocji małżeństwa homoseksualne są legalne od 2014 roku. Politycy DUP znani są również ze sceptycznego stanowiska w sprawie odpowiedzialności człowieka za ocieplenie klimatu, a także z przekonania o słuszności teorii kreacjonizmu. Zdaniem Tonge'a DUP nie będzie jednak próbowała forsować swych poglądów społecznych, lecz „przede wszystkim będzie oczekiwać od Partii Konserwatywnej zwiększenia wydatków na Irlandię Północną”, m.in. na infrastrukturę, szpitale i system edukacji. – DUP może zdecydować się na sojusz, a później w dowolnym momen-

cie z niego zrezygnować bez irytowania swoich wyborców. To wymarzony scenariusz: mogą się poczuć jak w supermarkecie, z którego wszystko można wynieść za darmo – mówi prof. Tonge, dodając, że „torysi potrzebują DUP znacznie bardziej niż DUP potrzebuje torysów”. Ekspert podkreśla, że choć DUP w ubiegłym roku opowiedziała się za wyjściem Wielkiej Brytanii z UE, to może również domagać się rekompensaty z powodu utraty dopłat dla ulsterskich rolników, a także żądać gwarancji, że nie powrócą kontrole na granicy między Irlandią Płn. a pozostającą w UE Irlandią. – Chcą handlu bez taryf celnych, a jednocześnie nie popierają wspólnego rynku Unii Europejskiej. To nielogiczne podejście – twierdzi Tonge. Profesor ocenia, że współpraca DUP z torysami może być również sygnałem dla partii Sinn Fein, aby zintensyfikować prace na rzecz powołania nowego rządu w Irlandii Płn. w miejsce niefunkcjonującego od sześciu miesięcy gabinetu; na mocy Porozumienia Wielkopiątkowego z 1998 roku północnoirlandzki rząd musi powstać w ramach obowiązkowej koalicji największych ugrupowań unionistycznych i republikańskich. – Narodowcy mogą postrzegać to jako równowagę dla wpływów DUP w parlamencie w Westminsterze – przekonuje. Jak zaznacza Tonge, choć sojusz Partii Konserwatywnej z DUP w Izbie Gmin przez niektórych – m.in. ustępującego premiera Irlandii Endę Kenny'ego – jest interpretowany jako naruszenie zapisu porozumienia w sprawie bezstronności w konflikcie, to „brytyjski rząd nigdy nie był bezstronnym arbitrem w rozmowach pokojowych w Irlandii Północnej” ze względu na unionistyczne poglądy torysów i laburzystów tworzących kolejne gabinety. « 19/06/2017 16:25:49

038

OPINIE WITKOR MOSZCZYŃSKI

Ponury rok polskiego dziecka Ostatnie dwanaście miesięcy poczynając od czerwca ubiegłego roku były szokującym rokiem dla polskiego dziecka w Wielkiej Brytanii. Ponury cień Brexitu zawisł jak niespodziewany kataklizm dla wielu polskich rodziców mimo że głosy ostrzegawcze (między innymi mój artykuł „Ogłaszam alarm dla polskiego Londynu”) już odzywały się od roku 2011.

Oczywiście problemy bytowe czy polityczne powinny być troską odpowiedzialnych rodzicόw. Ale wynik referendum 23 czerwca był rόwnież wstrząsającym szokiem dla niewinnego polskiego dziecka. Wiem z poprzednich rozmόw z polskimi dziećmi w szkołach angielskich, że dzieci polskie budowały swoją przyszłość na pozostaniu w Wielkiej Brytanii. Jakiekolwiek były ich dziecięce marzenia, niezależnie od tego czy widzieli siebie jako baletnicę, czy astronautą, czy jako „komputerowca”, żołnierza, czy weterynarza, to najczęściej opierali swoje ledwo kiełkujące się jeszcze młodociane ambicje na fundamencie życia w Anglii, i że tu z rodzicami pozostaną. Polska? Tak, oczywiście lubią Polskę bo tam mieszka Babcia, ktόra piecze ciasta ale z ktόrą trzeba rozmawiać po polsku, tam się jedzie na letnie wakacje, tam mamusia jedzie z dzieckiem do pol692-MAKIETA 2 24-43.indd 38

skiego dentysty. Ale nie ma mowy aby tam wyjechać na stałe. (Oczywiście używam słowo „wyjechać”, bo pojęcie „powrόt do Polski” nie pasuje do tych dzieci, ktόre urodziły się poza Polską). Tak było przed Brexitem. Dnia 24 czerwca ubiegłego roku dzieci obudziły się rano, zeszły na śniadanie i trafiły nagle na zakłopotaną czy nawet lamentującą mamę, oglądającą z szokiem wiadomości w telewizji czy internecie. Przerażone dzieci wyczuły że stało się coś strasznego. Okazuje się że ten kraj, ktόry traktowali jako ich własny nagle przestaje być ich krajem, bo odcina się od tej Europy. Ktόre było dotychczas wspόlnym domem zarόwno dla rodziny tutaj i rodziny tam. Tego ranka około 100 tys. polskich dzieci zjawiło się w stanie szoku w szkole i nagle dowiadują się od najbliższej koleżanki – albo gorzej – od złośliwego kumpla, że ich z kolei rodzice zapowiedzieli, że wszystkie polskie dzieci wyjadą bo nie mogą dłużej w Anglii mieszkać. W setkach szkόł angielskich nauczyciele lub psycholodzy szkolni musieli odizolować na parę godzin rozpłakane dzieci wschodnio-europejskiego pochodzenia. Uspokoić i wytłumaczyć, że tak od razu nikt nigdzie nie musi wyjechać, i że prawdopodobnie dalej będą mogli pozostać w Anglii. Szok prawdopodobnie trwał niewiele więcej niż parę dni, ale dla wielu z polskich dzieci ta automatyczna pewność siebie i ten śmiały optymizm wyrażony w marzeniach o tym, co będą robić gdy wyrosną, został dotkliwie zachwiany. Dalszy efekt zależał już od postawy rodzicόw ale dla wielu dzieci to podskórne poczucie niepokoju o przyszłość zostało. Choć rodzice na ogόł starali się nie obarczać swoich dzieci tymi troskami, to jednak dziecko odczuwało kiedy rodzice zaczynali mieć inne kłopoty, jak na przykład przy złożeniu podania na stałą rezydenturę, ktόrą z różnych niespodziewanych powodόw im odmόwiono. Czy kiedy rodzice nie mogli uzyskać długoterminowego kredytu w banku. Ta niepewność o swoją przyszłość w tym kraju nie raz odbijała się na stosunkach z kolegami i na poziomie nauki. Choć dla wielu ta niepewność jeszcze zostaje to przynajmniej po czasie polskie dzieci tu urodzone i posiadające brytyjskie paszporty mogły czuć się względnie bezpiecznie. Wiadomo, że rodzice przebywali tu legalnie, pracowali, pła-

cili podatki i należności na ubezpieczenie społeczne. Tym większy szok był dla tych dzieci kiedy okazało się że przy prόbie odnowienia pazportu po 5 latach, Home Office odmόwił prawa pewnych dzieci do brytyjskiego obywatelstwa. Okazało się że Home Office, w wyniku nowych zarządzeń urzędowych, wyszukiwał przypadki nie spełniania wszystkich przepisόw, a szczegόlnie zgłoszenia się rodzica w latach 2004 do 2011 do rejestru w Home Office jako pracownika. Nie było to wόwczas oczywistym wymogiem prawnym ale po fakcie okazało się że obowiązywało w wypadkach składana podań na świadczenia społeczne, a teraz jako „uzasadniający”powόd do odebrania dziecku brytyjskiego obywatelstwa. Był to szok dla rodzicόw, ale jeszcze bardziej dla dziecka, ktόry jednym kliknięciem w urzędniczym komputerze, nagle tracił całą swoją tożsamość jako polskie dziecko z brytyjskim obywatelstwem. Często te dzieci nie posiadały należnych im polskich paszportów, bo rodzice nie widzieli dotychczas potrzeby załatwienia niby zbytecznego drugiego dokumentu podrόży. Teraz nie posiadają żadnego. Nie wiemy wciąż jak potoczą się sprawy praw pobytu obywateli unijnych i ich dzieci, szczegόlnie po wyniku ostatnich wyborόw, mimo że niby wszystkie partie polityczne i rόwnież negocjatorzy unijni są zgodni, że prawa pobytu i pracy powinny być zagwarantowane na przyszłość. A przez ten okres niepewności najbardziej mogą cierpieć nasze dzieci, jeżeli dalej rodzice chcą tu pozostać. Oczywiście, gdyby rodzice zdecydowali się jednak wrόcić do Polski lub wyjechać do innego kraju unijnego to następuje kolejny szok dla dziecka, wydartego ze swojego angielskiego środowiska i kręgu przyjaciόł. Znόw może to mieć ujemny efekt na rozwόj psychiczny dziecka, szczegόlnie kiedy mają słabą polszczyznę. Potrzeba dostosowania się rodzicόw do przepisόw urzędniczych w Wielkiej Brytanii nie dotyczy tylko spraw obywatelskich. Pozostają też problemy z urzędami opieki społecznej, odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo dzieci w życiu rodzinnym. Powstają dramaty w sprawie polskich dzieci zabieranych rodzicom przez lokalne instytucje Social Care. Widząc często roześmiane buzie polskich dzieci tańczących na akademiach, bawią19/06/2017 16:25:50

039 cych się na festynie w Laxton Hall czy na podwόrku lokalnej szkoły sobotniej, odbierających prezent od Św. Mikołaja, czy maszerujących z zapałem w mundurze harcerskim, trzeba mieć świadomość że nie wszystkie dzieci polskie cieszą się szczęśliwym dzieciństwem. Często w tygodnikach i portalach polonijnych pojawiają się dramatycne opisy interwencji urzędnikόw socjalnych, ktόrzy zabierają dzieci rodzicom, bo w słowach rodzicόw „ich dziecko bywa za bardzo pobudliwe”, „bo znaleziono siniaka”, lub z innych rzekomo błahych powodόw. Czytając te opisy, często bulwersujące, ma się wrażenie że staje się tym rodzicom wielka krzywda i że są z jakiś powodόw dyskryminowani. Rozumiem że obecnie jest przeszło 100 podobnych spraw dotyczących polskich rodzin. I może tak czasem bywać że występuje tu jakaś wielka niesprawiedliwość, ale rodzice polscy muszą być świadomi, że w Wielkiej Brytanii przepisy dotyczące dzieci są inne niż w Polsce. Pomijając już oczywiste przewinienia jak seksualne molestowanie, alkoholizm, głodzenie czy fizyczne znęcanie się nad dzieckiem, tu powodem interwencji może być np. słaba frekwencja dziecka w szkole, publiczne bicie dziecka, zostawianie dziecka samego w domu, dostęp dziecka do narkotykόw czy pornografii przez internet (o czym rodzice mogą nawet nie wiedzieć). Z początku odebranie dziecka może być tymczasowe, na przykład aby umożliwić młodym rodzicom czy samotnej matce przetrwanie tymczasowego kryzysu domowego, ale w takich okolicznościach rodzice mogą być monitorowani. Urząd sprawdza czy trzymają się ustalonych przepisόw lub czy utrzymują uzgodniony z gόry kontakt z własnym dzieckiem u rodziny zastępczej. Nieodpowiedzialne traktowanie tych przepisόw może spowodować stałe usunięcie dziecka. Oceny takich incydentόw są bardzo często subiektywne ale musimy pamiętać że służby Social Care też mają obowiązek interweniować aby unikać pόźniej oskarżenia o zaniedbanie dziecka, jak miało miejsce niedawno z małym Danielem Pełką zakatowanym na śmierć przez rodzicόw. W tych okolicznościach dotkliwym niedostatkiem społecznym jest brak polskich rodzin zastępczych. Na przykład na Ealingu, gdzie jest obecnie 692-MAKIETA 2 24-43.indd 39

8 polskich dziewczynek i 3 chłopcόw potrzebujących stałej opieki zastępczej, nie ma jeszcze żadnych polskich rodzin, ktόre mogłyby ich przygarnąć i wychować w duchu polskim. Ostatnio Anna Jańczuk z organizacji Poles in Need UK zorganizowała specjalną konferencję aby zwrόcić uwagę na takie potrzeby. Okazuje się że aby zostać rodzicem zastępczym („foster parent”) trzeba być osobą pogodną i tolerancyjną, z wolnym pokojem dla dziecka i z wolnym czasem, ale nie koniecznie w związku małżeńskim i nie koniecznie zamożnym. Magistrat na Ealingu wypłaca tygodniowe stawki takiej rodzinie uzależnione od wieku dziecka, pokrywa koszty wakacji z dzieckiem, załatwia za darmo trening. Ustalono nawet system „Championόw Fosteringu”, ktόrzy mogą

przez swoje liczne kontakty organizacyjne czy towarzyskie namawiać ludzi do podjęcia się takiej wdzięcznej ale zarazem bardzo potrzebnej i odpowiedzialnej roli. Największą satysfakcję ma się wtedy, kiedy można zaopiekować się dotychczasowo maltretowanym czy zaniedbanym dzieckiem i zadbać o jego wychowanie w duchu polskim. Opowiadali nam rodzice zastępczy na tej konferencji jak często takie dzieci wyrażają z czasem swoją wdzięczność, opowiadają o swoich przeżyciach i przytulając się, mόwią im „że wreszcie czuję się bezpieczna”. Czy może być piękniejsza nagroda dla osoby dorosłej niż wyrażona wdzięczność polskiego dziecka? Niech promyczek szczęścia przyświeci choć tym najnieszczęśliwszym dzieciom w tym ponurym roku polskiego dziecka. «

19/06/2017 16:25:51

Fot. Transport for London

040

transport londyn

Motorniczy tramwajów mają za ciężkie nogi Londyńskie tramwaje zostaną wyposażone w system monitorujący prędkość – dowiedziała się telewizja BBC. Jeśli maszynista zignoruje ograniczenie szybkości komputer automatycznie włączy hamulce.

Przygotował Marcin Urban

TfL rozpoczął poszukiwania firmy, która dostarczy i zamontuje system. Na jego wprowadzenie zdecydowano się po katastrofie tramwaju w Croydon, w której zginęło 7 osób, a ponad 50 zostało rannych. Powodem wypadku było poważne przekroczenie prędkości przez maszynistę. W zakręt, na którym obowiązuje ograniczenie pręd692-MAKIETA 2 24-43.indd 40

kości do 12 mph, wjechał rozpędzony do 43 mph. Pojazd wypadł z torów i przewrócił się na bok. Po tym zdarzeniu dochodzenie przeprowadzone przez dziennikarzy BBC wykazało, że maszyniści notorycznie przekraczają prędkość i zasypiają w trakcie jazdy. Pasażerowie przesłali do brytyjskich mediów nagrania dwóch śpiących motorniczych. Ponadto w programie telewizji BBC jeden z prowadzą-

cych tramwaje powiedział, że nie zawsze działa system awaryjnego hamowania. Jest to dźwignia, którą maszynista musi trzymać w trakcie jazdy. Jeśli ją puści w efekcie zaśnięcia powinien włączyć się alarm i hamulce. Tak się jednak nie dzieje za każdym razem. Maszyniści nie zgłaszali takich przypadków przełożonym w obawie o kary za zaśnięcie. W sprawie interweniował mer Londynu Sadiq Khan. « 19/06/2017 16:25:54

041 Fot. William Perugini / Shutterstock.com

Lotnisko Gatwick jest drugim najgorszym portem lotniczym na świecie pod względem obsługi pasażerów – podał „London Evening Standard” opierając się o badania Air Help. Gorzej jest tylko w Kuwejcie.

Podlondyńskie lotniska wśród najgorszych na świecie

Pod uwagę brano liczbę opóźnień, jakość obsługi i opinie pasażerów. W opublikowanym wcześniej badaniu Which, podróżni skarżyli się na brudną podłogę na Gatwick i małą liczbę udogodnień. Ranking objął 76 lotnisk. Na piątym miejscu od końca sklasyfikowano Stansted. Najwyżej - na 20. pozycji znalazło się Heathrow. W zestawieniu nie ujęto polskich lotnisk. Najlepszym lotniskiem świata jest Changi w Singapurze. Drugie miej-

sce zajął port w Monachium, a trzecie w Hong Kongu. Rzecznik Gatwick Airport, cytowany przez „London Evening Standard” powiedział, że władze portu zdają sobie sprawę z niedogodności jakie stwarzają pasażerom opóźnienia i starają się temu zaradzić. Jak wyjaśnił są on powodowane głównie rosnącym tłokiem w powietrzu oraz strajkami pracowników linii lotniczych i innych lotnisk, czyli czynnikami niezależnymi od Gatwick Airport. «

Facebook pomoże w podróży

692-MAKIETA 2 24-43.indd 41

Najlepsze porty lotnicze świata 1. Singapore Changi Airport 2. Munich International Airport 3. Hong Kong International Airport 4. Copenhagen Kastrup Airport 5. Helsinki - Vantaa Airport Najgorsze porty lotnicze świata 1. Kuwait Airport 2. London Gatwick Airport 3. Manchester Airport 4. Newark Liberty International Airport 5. London Stansted Airport

Transport for London udostępnił nowe narzędzie w mediach społecznościowych, które ułatwi podróżowanie po Londynie, szczególnie autobusami. Po podaniu danych o naszej lokalizacji aplikacja ‘TravelBot’ poinformuje za ile minut przyjedzie autobus, powie o utrudnieniach i zmianach na trasie, pokaże mapy, a w razie problemów połączy z pracownikiem obsługi. Aplikacja komunikuje się z nami za pomocą okienka podobnego do wysyłania wiadomości. TravelBot ma być programem inteligentnym, który będzie się uczył komunikując z pasażerami. TfL zakłada, że z czasem zostanie rozbudowany o nowe funkcje. Można go znaleźć wpisując na Facebooku: ‘TfL TravelBot’.

19/06/2017 16:25:55

042 Chór Kameralny Dysonans wystąpi w Londynie CAFÉ COOLTURA Muzyka

Chór Kameralny Dysonans pod kierownictwem prof. Magdaleny WdowickiejMackiewicz, jako jedyny polski zespół zakwalifikował się do udziału w Trzecim Międzynarodowym Konkursie Chórów a capella w Londynie. Koncert polskiej grupy odbędzie się już 30 czerwca o godzinie 13.10 w St. James's Piccadilly. Oprac. Dariusz A. Zeller

Pomysłodawcą i organizatorem konkursu jest Peter Phillips, założyciel i dyrektor artystyczny, jednego z najlepszych na świecie zespołów wykonujących muzykę renesansową – „Tallis Scholars”. On też będzie przewodniczącym jury konkursu. Poza nim oceniającymi będą: Graham Ross, Ghislaine Mor692-MAKIETA 2 24-43.indd 42

gan, Tonu Kaljuste, Carolyn Sampson. W konkursie wystąpi 16 zespołów z całego świata, wyłonionych na podstawie przesłanych aplikacji i nagrań: 1. Aleron Chamber Choir z Filipin, 2. Arcadia Chamber Choir z Kolumbii, 3. The Cantus Ensemble z Wielkiej Brytanii, 4. C openhagen Chamber Choir CAMERATA z Danii,

5. Dysonans Chamber Choir z Polski, 6. Ensamble Oltremontani z Chile, 7. T he Fisher Consort z Wielkiej Brytanii, 8. Haarlem Voices z Holandii, 9. Iken Scholars z Wielkiej Brytanii, 10. Istvánffy Kamarakórus z Węgier, 11. JINGGASWARA z Indonezji, 12. Octet Cantabile z Indii, 13. Ole Bull Kammerkor z Norwegii, 19/06/2017 16:25:59

043 Chór Kameralny Dysonans Chór kameralny DYSONANS powstał jesienią 1991 roku, a tworzą go studenci i absolwenci poznańskich wyższych uczelni. Zespół działa przy Stowarzyszeniu Promocji Kultury CANTAMEN. Jego kierownikiem artystycznym jest prof. dr hab. Magdalena Wdowicka-Mackiewicz, Kierownik Katedry Chóralistyki na Wydziale Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej w Poznaniu. Od 2016 r. funkcję asystenta dyrygenta pełni Edyta Muchowiecka, absolwentka poznańskiej AM w klasie dyrygentury chóralnej Magdaleny Wdowickiej-Mackiewicz. Repertuar chóru Dysonans to przede wszystkim utwory „a cappella” z okresu renesansu i baroku, współczesne kompozycje polskich i zagranicznych twórców, opracowania chóralne muzyki rozrywkowej oraz barokowe formy wokalno-instrumentalne. Chór Dysonans stale koncertuje w Poznaniu i Wielkopolsce. Odbył również kilka podróży zagranicznych m.in. do Niemiec, Francji, Włoch, Szwecji, Szwajcarii, Czech, Serbii i Holandii. Zespół był wielokrotnie nagradzany na polskich i międzynarodowych konkursach chóralnych: 2012 – Grand Prix na Ogólnopolskim Konkursie Chóralnym Cantio Lodziensis w Łodzi; 2012 - III nagroda w kategorii chórów mieszanych na Międzyna-

14. The Renaissance Singers z Wielkiej Brytanii, 15. S chola Cantorum of The Cardinal Vaughan Memorial School z Wielkiej Brytanii, 16. Southern Spirit Singers z Wielkiej Brytanii. Formuła konkursu oparta jest na zasadzie piłkarskich rozgrywek. Konkurs obejmuje 4 rundy – każdego wieczora występują 4 chóry, z których zwycięzca przechodzi do finału. Każdy z zespołów występuje w pierwszym etapie z 20 minutowym programem będącym wyborem z określonych przez organizatorów kompozycji obejmujących polifonię renesansową, utwór współczesnego 692-MAKIETA 2 24-43.indd 43

kompozytora Arvo Pärta oraz utwory dowolne. Chór Kameralny Dysonans zaprezentuje: l Palestrina - Exsultate Deo l Mikołaj Zielenski - Vox In Rama l Tallis - O Sacrum Convivium l Arvo Pärt - Alleluia Tropus l Marek Jasiński - Psalm 100 Koncerty konkursowe odbywają się w przepięknej sali koncertowej St. John’s Smith Square. Podczas konkursu każdy z chórów zaprezentuje się na tzw. koncercie lunchowym, na który już teraz serdecznie zapraszamy. Koncert odbędzie się w piątek 30 czerwca o godzinie 13.10 w St James's Piccadilly.

rodowym Konkursie Chóralnym w Rimini we Włoszech; 2011 - Grand Prix w konkursie „Musica Sacra” oraz Złoty Dyplom w konkursie chórów na XLVI Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Chóralnej w Międzyzdrojach; 2010 - I nagroda w konkursie chórów na XXII Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Religijnej im. ks. Stanisława Ormińskiego w Rumi; 2008 - I nagroda na IV Międzynarodowym Festiwalu Chórów „Gaude Cantem” w Bielsku-Białej. W 2014 roku chór Dysonans, jako jedyny polski zespół, brał udział w niezwykle prestiżowym Międzynarodowym Konkursie Chórów „a cappella” w Londynie, któremu przewodniczył Peter Phillips, dyrektor zespołu The Tallis Scholars. W roku 2016, zespół wziął udział w 55 Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Gorizzii, gdzie zdobył następujące nagrody: 1- sze miejsce w kategorii muzyka barokowa 2- gie miejsce w kategorii muzyka renesansowa 5- te miejsce w konkursie o Grand Prix nagrodę dla dyrygenta za program o najwyższych walorach artystycznych. W tym roku chór już po raz drugi bierze udział w Międzynarodowym Konkursie Chórów a cappella w Londynie.

Podczas koncertu polski chór zaprezentuje następujące utwory: l W acław z Szamotuł - Alleluja Chwalcie Pana, l Tallis - O Sacrum Convivium, l Byrd - Laudibus In Sanctis, l Mikolaj Zieleński - Vox In Rama, l Palestrina - Exsultate Deo, l Tomkins - When David Heard, l Monteverdi - Cantate Domino, l Feliks Nowowiejski - Parce Domine, l Trond Kverno - Ave Maris Stella, l Arvo Pärt - Morning Star, l Marek Jasiński - Psalm 100. « Więcej informacji o konkursie:

www.liaccc.org.uk

19/06/2017 16:26:02

044

CAFÉ COOLTURA LONDYN

TEATR POD CHMURKĄ

692-MAKIETA 3 44-67.indd 44

19/06/2017 16:27:27

Fot. Jane Hobson

045 Przygotował MARCIN URBAN Do 11.07. Regent's Park Open Air Theatre, Regent's Park, Londyn NW1 4NPX. Stacja: Regent's Park, Baker Street. Spektakle: wt. - niedz. 19.45, dodatkowo czw., sob. i niedz. 14.15. Bilety: od £25 openairtheatre.com Musical „On the town”, opowiadający o przygodach miłosnych trzech marynarzy spędzających wolny czas na przepustce w Nowym Jorku, otwiera nowy sezon letniego

teatru działającego w samym sercu Regents Park. Reżyserem i choreografem widowiska jest Drew McOnie, zdobywca nagrody Olivier Award i twórca choreografii do światowego przeboju „Jesus Christ Superstar”. „On the town” będzie wystawiany jeszcze do 1 lipca. Od 7 lipca będzie można oglądać spektakl „A tale of two cities” oparty na powieści Charlesa Dickensa. Regent’s Park Open Air Theatre z uwagi na brak dachu jest uzależniony od pogody. W przypadku intensywnego deszczu lub silnego wiatru spektakle są odwoływane, a bilety można wykorzystać w innym terminie.

COOLTUR POLECA A

692-MAKIETA 3 44-67.indd 45

19/06/2017 16:27:29

046

CAFÉ COOLTURA LONDYN

wystawy » SEARCHING FOR GHOSTS Do 21.01. 2018. V&A Museum of Childhood, Cambridge Heath Road, Londyn E2 9PA. Stacja: Bethnal Green. Otwarte codziennie 10:00 – 17:45. Wstęp wolny www.vam.ac.uk/moc Domy są ważnymi świadkami historii każdego miasta. Ich mury nadają osiedlom indywidualny charakter oraz kryją informacje o obecnych i byłych mieszkańcach. Grupa młodzieży współpracując z V&A Museum oraz fotografem Tomem Hunterem zebrała zdjęcia i spisała historie mieszkańców kilku bloków mieszkalnych w Londynie. Wśród nich jest m.in. Boundary Estate w Tower Hamlets, pierwszy dom socjalny wybudowany przez London County Council w 1898 roku. Zobaczcie przeszłość i przemiany w Londynie widziane oczami jego mieszkańców.

Alan Durman, Krajobraz Finchingﬁeld, 1904-1963

teatr » GLORIA 15.06. – 22.07. Hampstead Theatre, Eton Avenue, Swiss Cottage, Londyn NW3 3EU. Stacja: Swiss Cottage, Finchley Road. Spektakle: pon. – sob. 19:45, dodatkowo śr. 14:45 i sob. 15:15. Bilety: od £10 www.hampsteadtheatre.com W Nowym Jorku mieście napędzanym kawą i ambicjami grupa dwudziestoletnich edytorów poczytnego magazynu walczy o względy przełożonych i awans. Są uwięzieni w ciasnych klatkach otaczających biurka, skazani na kawę z sieciowej kawiarni i atakowani niekończącymi się plotkami.

» THE ART & ANTIQUES FAIR OLYMPIA 26.06.02.07. Olympia National, Londyn W14 8UX. Stacja: Kensington (Olympia). Otwarte: patrz strona internetowa. Bilety: od £15 www.olympia-art-antiques.com Targi sztuki i antyków wracają do centrum wystawienniczego Olympia już po raz 45. Są tam sprzedawane obrazy, rzeźby, przykłady sztuki użytkowej i ręcznie robione przedmioty codziennego użytku w cenach od kilkunastu funtów do kilkudziesięciu tysięcy funtów. To kopalnia dla osób szukających oryginalnych rzeczy do domu. W tym roku organizatorzy spodziewają się 25 tys. odwiedzających i ponad 55 tys. przedmiotów wystawionych na sprzedaż.

692-MAKIETA 3 44-67.indd 46

19/06/2017 16:27:32

047 » WEST END LIVE 2017 24-25.06. Trafalgar Square, Westminster, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Embankment, Leicester Square. Czas: sobota 11:00 – 18:00, niedziela 12:00 – 17:00. Wstęp wolny www.london.gov.uk Najlepsze londyńskie musicale trudno dostępne z uwagi na wysokie ceny biletów lub ich brak będzie można przynajmniej we fragmentach obejrzeć za darmo na scenie ustawionej na Trafalgar Square. Wystąpią także szkolne i studenckie zespoły teatralne i muzyczne.

kino pod chmurką » ROOFTOP FILM CLUBS Do 31.08. Bussey Building w Peckham, Queen Of Hoxton w Shoreditch, Roof East w Stratford, The Roof Gardens w Kensington. Bilety: £15 www.rooftopfilmclub.com Projekcje klasyki kina oraz nowości na dachach budynków z panoramą Londynu w tle. W repertuarze m.in. „Robocop”, „Top Gun”, „The LEGO Batman Movie”, „Casablanca” i „T2: Trainspotting”.

692-MAKIETA 3 44-67.indd 47

» POP UP SCREENS 21.07.-26.09. Fulham, Canada Water, Brixton, Fulham, Hammersmith, Bloomsbury, Kennington, Hither Green, Greenwich Pennisula. Bilety: £12 www.popupscreens. co.uk Filmy wyświetlane na dmuchanych ekranach ustawianych w parkach i na skwerach. W repertuarze klasyka amerykańskiego kina m.in. „Dirty Dancing”, „Jurassic Park” i „Pretty Woman”.

19/06/2017 16:27:33

048

CAFÉ COOLTURA londyn » FILM4 SUMMER W SOMERSET HOUSE 10-23.08. Somerset House, Strand, Londyn WC2R 1LA. Stacja: Temple. Bilety: £19.35 www.somersethouse.org.uk Na okazałym dziedzińcu Somerset House będzie można obejrzeć dobrze znane filmy i kilka premier. Przed każdym seansem w pozytywny nastrój wprowadzi DJ, będzie można coś przekąsić, a wybrane filmy zapowiedzą znane osoby.

» THE LUNA CINEMA Do 27.09. Różne lokalizacje w Londynie. Bilety: £17.50 www.thelunacinema.com Tu przede wszystkim liczy się lokalizacja i nastrój. Oferta The Luna Cinema to idealna propozycja dla randkowiczów i osób szukających wyjątkowej atmosfery. Odpowiednio dobrane filmy z klasyki kina będzie można zobaczyć w pięknej scenerii m.in. Alexandra Palace, Battersea Park, Fulham Palace i Kew Gardens.

premiery » HAMPSTEAD Od 23.06. Komedia romantyczna, UK. Reż. Joel Hopkins, wyst. Diane Keaton, Brendan Gleeson, James Norton Scenariusz jest oparty na prawdziwej historii i opowada o miłości, którą można znaleźć w najbardziej nieoczekiwanych okolicznościach. Akcja rozgrywa się w tytułowym Hampstead, malowniczej dzielnicy Londynu. Emily Walters, amerykańska wdowa jest świadkiem ataku opryszków na starszego mężczyznę. Wzywa policję, a następnego dnia wyrusza na poszukiwanie zaatakowanego człowieka.

692-MAKIETA 3 44-67.indd 48

19/06/2017 16:27:35

049

TRANSFORMERS: THE LAST KNIGHT (3D)

Od 22.06. Science fiction, USA. Reż. Michael Bay, wyst. Mark Wahlberg, Laura Haddock, Anthony Hopkin, Isabela Moner, Gemma Chan

» THE BOOK OF HENRY Od 23.06. Dramat, USA. Reż. Colin Trevorrow, wyst. Naomi Watts, Jaeden Lieberher, Jcob Tremblay, Sarah Silverman, Lee Pace, Maddi Ziegler, Dean Norris Susan (Naomi Watts), samotna matka, wychowuje dwóch synów: Henry'ego (Jaeden Lieberher) oraz młodszego Petera (Jacob Tremblay). Starszy

Fot. Paul Hawthorne/Getty Images

Ludzie i Transformery toczą ze sobą wojnę, Optiums Prime odszedł. Klucz do ocalenia przyszłości jest zakopany w sekretach przeszłości, w zapomnianej historii obecności Transformerów na Ziemi. Uratowanie ludzkości leży w rękach sprzymierzeńców: Cade'a Yeagera (Mark Wahlberg), Bumblebee oraz brytyjskiego lorda (Anthony Hopkins) i oksfordzkiej profesorki (Laura Haddock).

z chłopaków zakochuje się w swojej sąsiadce Christinie (Maddie Ziegler), córce komisarza policji. Nadzwyczaj rozwinięty chłopiec o bogatej wyobraźni wierzy, że ojciec dziewczynki chce ją skrzywdzić. Pisze więc książkę, w której opisuje plan uratowania Christiny. Matka chłopaka przypadkowo znajduje książkę i postanawia wraz z młodszym synem wdrożyć w życie plan Henry'ego.

koncerty » JAMIROQUAI 24.06. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

692-MAKIETA 3 44-67.indd 49

19/06/2017 16:27:38

» TALINKA

» LADY GAGA

24.06. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £10 www.jazzcafeposk.org

09.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40

» GREEN DAY

» NICK CAVE & THE BAD SEEDS

01.07. Godz. 13:00. Hyde Park, Bayswater, Londyn W2 2UH. Stacja: Hyde Park Corner. Bilety: od £62.50

30.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

Fot. Christopher Polk/Getty Images for Coachella

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN

» LINKIN PARK 03.07. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.50

» TORI AMOS 04.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £48.40

04.07. Godz. 19:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £44

» NEIL SEDAKA

Fot. Lisa Maree Williams/Getty Images

18.09. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £43.30

Fot. Frederick M. Brown/Getty Images

» MACY GRAY

» MARILLION 13.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

692-MAKIETA 3 44-67.indd 50

» BELINDA CARLISLE 13.10. Godz. 19:30. O2 Indigo, The O2, Peninsula Square, London SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £38.50

19/06/2017 16:27:42

Fot. Theo Wargo/Getty Images

Fot. Astrid Stawiarz/Getty Images for American Eagle

051 » METALLICA 22-24.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £58.75

» J COLE

Fot. MWMedia

15-16.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £63.75

PRL LIVE MUSIC 2017 - WILKI, MROZU, SOUND’N’GRACE

18.11. Godz. 18:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 Podczas kolejnego festiwalu Radia PRL zespół Wilki będzie świętować 25-lecie działalności. Usłyszymy największe przeboje grupy „Baśka”, „Son of the blue sky” i „Urke”. Mrozu, wykonujący muzykę z pogranicza hip-hop, R&B i pop, był nominowany do nagrody MTV Europe Music Awards w kategorii Najlepszy polski wykonawca. W lutym ukazał się jego czwarty album studyjny zatytułowany „Zew”. Sound’n’Grace to polski chór, wykonujący muzykę soul, R&B i funk.

» DEEP PURPLE 23.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

» QUEEN + ADAM LAMBERT 12.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

» A-HA 14.02.2018. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.75

692-MAKIETA 3 44-67.indd 51

19/06/2017 16:27:45

052

CAFÃ&#x2030; COOLTURA wydarzenia

692-MAKIETA 3 44-67.indd 52

19/06/2017 16:27:48

053

692-MAKIETA 3 44-67.indd 53

19/06/2017 16:27:50

054

CAFÉ COOLTURA KSIĄŻKI Redaguje PIOTREK DOBRONIAK

Projekt zdrowie

» Zobaczyć łosia Ta historia zmagań z niewiedzą i podwójnymi standardami zaczyna się pod koniec XIX wieku, kiedy mężczyźni uczyli się seksu od prostytutek, a powszechność wstydliwych chorób była tajemnicą poliszynela.

36 forteli Bodaj najlepsze momenty sienkiewiczowskiej trylogii to opisy forteli obmyślanych przez imć Zagłobę. Dzięki znajomości ludzkiej psychiki z łatwością zwodził przeciwnika i realizował swoje cele, a także zdobywał szacunek swoich towarzyszy.

692-MAKIETA 3 44-67.indd 54

Włącz swoje nieaktywne geny i wyprodukuj morfinę na własny użytek zalecają autorzy Projektu zdrowie. Szwedzkiego poradnika inteligenta. Ta książka ujawnia, jak świadomie wyćwiczyć ciało i umysł. Porzućcie niespełniające obietnic, cudotwórcze kuracje, ale też kanapowy styl życia. Wcale nie trzeba być maratończykiem. Autorzy „Projektu zdrowie” obalają dziesiątki mitów. Dowodzą, że mylne jest wyobrażenie o niemądrym mięśniaku, bo aktywność fizyczna to inwestycja w rozwój logicznego i kreatywnego myślenia. Wyjaśniają też, jak przejście do autobusu może uruchomić nieaktywne geny, a ciało na własny użytek wyprodukować dającą poczucie szczęścia morfinę. Wskazówki od skandynawskich naukowców umożliwią osiągnięcie ekstazy oraz efektów porównywalnych ze skutecznością zabiegów chirurgicznych. Pozwolą także na odmłodzenie swojego biologicznego wieku.

Nie musisz być maratończykiem, żeby zapobiegać chorobom, wystarczy 30 minutowy spacer. Pokażemy także wyniki najnowszych badań naukowych w zakresie spalania tłuszczu i super interwałów forma treningu trwającego mniej niż 5 minut, która może być bardziej efektywna niż jedna godzina ćwiczeń. Książka spodoba się zwłaszcza tym, którzy nie mają zbyt dużo czasu na ćwiczenia. «

Milczenie jest srebrem Proboszcz parafii archikatedralnej w Gnieźnie dokonuje dramatycznego odkrycia. Ktoś ukradł srebrną figurę św. Wojciecha z sarkofagu za ołtarzem głównym katedry. W katedrze trwa właśnie remont, wewnątrz są rusztowania, dlatego sprawcy, którzy weszli do środka przez okno, mogli bez przeszkód zejść na dół i dostać się do posągu.

19/06/2017 16:27:53

055

692-MAKIETA 3 44-67.indd 55

19/06/2017 16:27:55

056

CAFÉ COOLTURA opera

Letni sezon operowy Pomimo że latem największe teatry operowe są zamknięte, w Anglii sezon operowy jest w pełni, a to dzięki festiwalom operowym. Są one swoiście angielskim fenomenem.

Dr Jacek Kornak

Nie wiem czy gdziekolwiek na świecie w małych wsiach pośród pól i wzgórz istnieją festiwale operowe, które wystawiają światowej klasy produkcje operowe. W Anglii tradycja opero692-MAKIETA 3 44-67.indd 56

wych pikników powstała na początku XX wieku, a obecnie jest w rozkwicie. Stare Angielski festiwale operowe dobrze się trzymają, a w ostatnich latach nawet powstają nowe. Jedną z najciekawszych produkcji tego lata jest z pewnością „Semele” Handla. Po tę barokową perełkę sięgnął Garsington Opera at Wormsley. „Semele” miało swoją premierę w Londynie w 1744 roku. Jest to raczej oratorium niż opera i w związku z tym posiada dość schematyczną strukturę, przez co rzadko pojawia się na scenach operowych. Jednak Garsington udowodniło, że z pomysłową reżyserią i dobrą obsadą „Semele” może oczarować współczesną publiczność. Reżyserka Annilese Miskimmon ukazuje tę operę jako przerysowaną opowieść mitologiczną. Nie przedstawia tej opery w sposób tradycyjny, ale też nie próbuje jej na siłę uwspółcześniać i szukać w niej

filozoficznej głębi. Opera w jej reżyserii jest bezpretensjonalnie zabawna, lekka i wizualnie pociągająca. To produkcja, która można określić mianem „campowej”. Jonathan Cohen dyrygujący Garsington Opera Orchestra wyśmienicie prezentuje bogate barokowe rytmy, od których mieni się ta opera. Sama orkiestra grała jednak niemrawo i momentami brakło jej energii. Wokalnie produkcję tę zdominowała Christine Rice. Jej Juno jest niezwykle dynamiczne. Jej głos jest głęboki, ma nieco mroczną barwę, ale przede wszystkim śpiewa naturalnie i wyraziście interpretuje swoją rolę. Uznanie należy się również Robertowi Murray’owi, który wykonał rolę Jupitera. Ze swobodą wyśpiewał on wszystkie barokowe ornamenty. Tytułową rolę wykonała Heidi Stober. Jej lekki koloraturowy sopran idealnie pasował do tej roli. Stober potrafiła swoim głosem 19/06/2017 16:27:56

057 kokietować, uwodzić, ale przy tym była technicznie nieskazitelna. W tym roku Garsington Opera potrwa do końca lipca. Na zakończenie festiwalu można będzie zobaczyć nową operę Roxany Panufnik „Silver Birch”. Kolejnym pomysłem na operowy piknik może być wizyta w West Horsley Place gdzie od tego roku można zobaczyć przedstawienia Grange Park Opera. Jednym z najciekawszych przedstawień tegorocznego festiwalu jest „Jenůfa” Leoša Janáčeka. Ta opera miała premierę w 1904 roku i dziś dość powszechnie uważana jest za część operowego kanonu. Janáček w „Jenůfie” stworzył nowy muzyczny język. Nowoczesny i oryginalny, oparty na słowiańskich rytmach i melodiach. Opera opowiada historię z morawskiej wsi. Jenufa zachodzi w ciążę. Ojcem ma być jej ukochany Stawa, który jednak nie zamierza się z nią żenić. Mała, religijna wieś nie jest specjalnie tolerancyjnym miejscem, więc Jenufa jako niezamężna kobieta w ciąży musi się ukrywać. Po porodzie jej macocha postanawia utopić niemowlę w jeziorze, aby dać Jenufie szansę na kolejny związek. Reżyserka tego przedstawienia, Kate Mitchell, w dość tradycyjnej produkcji rewelacyjnie oddaje nieco klaustrofobiczny nastrój małej wsi, gdzie każdy każdego zna i nikt nie ma prywatności. Mitchell ukazuje losy kobiet, które muszą sobie radzić w świecie zdominowanym przez często nieodpowiedzialnych mężczyzn. To kobiety muszą najczęściej w tym świecie brać odpowiedzialność za najtrudniejsze sprawy. Muzyka Janáčeka w unikalny sposób oddaje tragedię wiejskiej dziewczyny oraz kobiet wokół niej. Rolę Jenufy w sposób niezwykle poruszający wykonała Natalya Romaniw. Jej głos miał czystą, lekką barwę, która idealnie oddała charakter nieco naiwnej dziewczyny. Jako jej macocha wystąpiła Susan Bullock. To jedna z najważniejszych brytyjskich śpiewaczek. Słuchając wykonania partii bohaterki Kostelničkiej Buryjovki, nie miałem wątpliwości, że opinia ta jest w pełni zasłużona. Bullock posiada wyjątkowo mocny, dramatyczny głos, którym wyraziście i zdecydowanie kreuje swoją postać. Nicky Spence to młody Szkocki tenor, który wcielił się w postać Stewy. Jego postać była przekonująca, a sam głos robił duże wrażenie. Warto również wspomnieć o świetnym wykona692-MAKIETA 3 44-67.indd 57

niu roli Lacy przez Petera Hoara. Natomiast BBC Concert Orchestra poprowadził William Lacey. Longborough Festival Opera już od dobrych kilku lat ma reputację specjalisty od Wagnera. Dyrektor artystyczny festiwalu Anthony Negus trzyma wysoki poziom orkiestry, zatem mamy pewność, że jadąc do Longborough usłyszymy operę na wysokim poziomie. W tym roku punktem kulminacyjnym festiwalu jest „Tristan i Izolda” Wagnera. To produkcja sprzed dwóch lat, którą zachwycali się krytycy i publiczność. Dość prostą, nieco alegoryczną reżyserię przygotowała Carmen Jakobi. „Tristan i Izolda” to baśniowa opowieść, którą zapewne można odczytywać również jako przedstawienie o podświadomych fantazjach. Najważniejsza jest tutaj jednak muzyka.

Negus poprowadził orkiestrę w sposób dla wielu zaskakujący. Nie jest to heroiczny, pompatyczny Wagner. Negus prowadzi muzykę niemieckiego mistrza wolno, bardzo precyzyjnie, a zarazem jakby delikatnie. Tworzy przy tym unikalnie intymny pejzaż dźwięków. W głównych rolach możemy usłyszeć Petera Wedda oraz Lee Biset. Bisset odgrywa rolę Izoldy i jej partie wykonuje bardzo dramatycznie, jednak to Wedd robi największe wrażenie. Jego głos łączy w sobie liryzm i dramatyzm, moc i delikatność. Bardzo głęboko wchodzi w wykonywaną przez siebie postać oferując publiczności prawdziwie emocjonalną podróż operową. W tym roku w Longborough będzie można także zobaczyć „Fidelia”, „Czarodziejski Flet” oraz „Orfeusza i Eurydykę”. « 19/06/2017 16:27:58

058

CAFÉ COOLTURA FILM

Marjin Frank – Głód mięsa

Reżyserka holenderskiego filmu dokumentalnego, Marjin Frank, wyrusza na wyprawę w głąb siebie, aby sprawdzić jaki jest jej stosunek do mięsa. Rezultat tej podróży wcale nie jest taki oczywisty.

Hubert Godlewski

Jej przewodnikami w wyprawie są rzeźnicy, psychoanalityczka, znany kucharz, mąż, córka, trójka wie-

Głód

mięsa

692-MAKIETA 3 44-67.indd 58

kowych wegetarian i mężczyzna zajmujący się, chyba, sprzedażą mięsa. Skąd wzięła się rozterka głównej bohaterki? Otóż jest córką wegetarian i kiedy sama została matką, musiała rozwikłać dylemat: dawać swojemu dziecku mięso czy nie? Marjin sama je mięso. Ba, okazuje się nawet, że jest od niego fizjologicznie uzależniona. Jednak ma duży opór przed karmieniem nim własnego dziecka. Obmyśla więc na własny użytek teorię i plan. Chce przejść przez wszystkie etapy pracy w rzeźni, a ich kulminacją ma być własnoręczne zabicie krowy. Jeśli po zabiciu krowy pani Frank nadal będzie potrafiła jeść mięso, oznacza to, że jedzenie mięsa jest ok i teraz już może jeść je bez skrupułów moralnych i etycznych. Przyznam się, że po jedenastu latach unikania mięsa, sam zacząłem je jeść i wtedy zawarłem ze sobą podobną 19/06/2017 16:27:59

059

umowę. Brzmiała ona następująco: dopóki jem mięso ze świadomością tego co jem, czyli w uproszczeniu kawałek martwego ciała, a dosadniej mówiąc obrobioną padlinę, która zeszła zapewne kilka dni czy tygodni temu (oczywiście nie sama), to mogę to robić. Jem bez hipokryzji. Świat jest zły, silny zjada słabszego, więc dlaczego ja mam tego nie robić. Poza tym jedzenie mięsa jest prostsze. Po co o tym myśleć? Idę do knajpy i wcinam schabowego. Nie potrzebuję się zastanawiać i pilnować tego, co jem. Nie sprawdzam co zawiera mój obiad, bo każda forma dorzuconej padlinki jest dopuszczalna. Swoją drogą ciekawa jest definicja słowa padlina. Według internetowego słownika łowieckiego (źródło: SlownikLowiecki.pl – przyp. aut.) padlina to „ciało nieżywego zwierzęcia, które padło w sposób naturalny”, aż korci żeby zapytać jak w takim razie nazywa się ciało 692-MAKIETA 3 44-67.indd 59

nieżywego zwierzęcia, które nie padło w sposób naturalny. Schabowy? Mięso? Internetowy słownik języka polskiego podaje z kolei inną definicję słowa padlina: „rozkładające się ciało zdechłego zwierzęcia”. A oto definicja z tego samego słownika słowa mięso: „jadalne umięśnienie szkieletowe zwierząt”. Podczas rozmów reżyserki z innymi bohaterami filmu dowiadujemy się, że jedzenie mięsa z przemysłowej hodowli jest złe i obrzydliwe, natomiast z hodowli ekologicznej i rasowych zwierząt jest dobre, bo sprzyja utrzymaniu ginących ras. Poza tym wtedy zwierzęta są zabijane z szacunkiem i miłością ,i właściwie zagadnienie etyczne, dotyczące tego, czy mamy prawo dla własnej przyjemności zabijać inne żyjące i czujące stworzenia, przestaje istnieć. Po projekcji filmu zacząłem się zastanawiać, czy aby na pewno reżyserka chce znaleźć odpowiedź na pytanie, czy jeść

mięso czy go nie jeść? Czy karmić mięsem własne dziecko? Czy może od samego początku była zadecydowana na jedzenie mięsa, a cała jej droga, której ostatnim etapem jest zabicie krowy, była tylko podróżą mającą ukoić wyrzuty sumienia? Bo czy o tym, czy mam prawo jeść mięso, powinno decydować to, czy potrafię samodzielnie zabić zwierzę? Dla mnie jest to kwestia wyboru etycznego, decyduję się na coś i sam sobie ustawiam granicę. Nie potrzebuję wcale sprawdzać, czy jestem w stanie ją przekroczyć. Ba, jestem przekonany, że jeśli zajdzie taka potrzeba, jestem w stanie zabić. Tylko, czy to daje mi prawo do zabijania? I teraz trochę prywaty: mięsa nie jem ponownie od kilku lat, w moim wewnętrznym odczuciu w dzisiejszym cywilizowanym świecie zwykle jesteśmy w stanie zaspokoić swoje potrzeby fizjologiczne, biologiczne bez zabijania. I właśnie to, że mogę zabić, ale tego nie robię, stanowi o moim człowieczeństwie. «

19/06/2017 16:28:00

060

CAFÉ COOLTURA wydarzenia

Apel Medical Aid for Poland Found uprzejmie zwraca się do Państwa z apelem o wsparcie akcji zbiórki pieniężnej na pomoc sparaliżowanym dzieciom i dorosłym w Polsce.

Otrzymujemy bardzo dużo próśb o dofinansowanie zakupu sprzętu potrzebnego do podnoszenia obłożnie chorych dzieci oraz dorosłych. Dźwiganie kilkuletnich sparaliżowa-nych dzieci jest dla rodziców wielkim obciążeniem. Sprzęt pomoże w codziennych czynnościach i opiece nad nimi. Dom rodzinny oraz bliskosć najbliższych jest wielką wartością zarówno dla chorych, jak i dla ich rodziców, którzy z wielkim trudem otaczają swoich najbliższych opieką. Często nawet 24 – ry godzinny na dobę. Nie kierujemy takich apelów do Państwa często. Niestety z przykrością stwierdzamy, iż znacząca ilość próśb, które otrzymujemy od osób w potrzebie jak również ich rodzin, zaważyły o podjęciu przez nas decyzji o skierowaniu się do Państwa z tymże apelem. Zbieramy fundusze w różnoraki sposób. Tym razem w tym szczytnym celu organizujemy koncert o haśle przewodnim „Wyśpiewać Miłosierdzie Boże”, który odbędzie się dnia 9 lipca 2017 roku. Koncert zorganizowany będzie w Parfii p.w. Chrystusa Króla na Balhan o godzinie19:00. Dochód z koncertu zostanie przeznaczony na wsparcie najbardziej potrzebującym. Informacje dotyczące koncertu znajdują się w załączonym pliku z plakatem. Zapraszamy również do zakupu CD z nagranymi ówcześnie utworami, które zostaną zagrane na w/w koncercie . Cena detaliczna płyty to 10 GBP, a cały dochód zostanie przeznaczony na dofinansowanie zakupu sprzętu dla obłożnie chorych. Płyty można nabywać bezpośrednio w biurze MAPF w POSK – u, przy 238 – 246 King Street, London, W6 0RF, na 3 piętrze lub zamówić drogą telefoniczną poprzez podanie danych kontaktowych tj. imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania, a następnie prześlemy do Państwa CD drogą pocztową. Czeki prosimy wywystawiać na Medical Aid for Poland Fund albo wpłacać na nasze konto bankowe w HSBC BANK PLC. Dane do dokonania przelewu bankowego to: Account number: 322-79-630, Sort Code 40-02-26, z dopiskiem „Apel”. Prosimy również wykorzystać na wpłaty nasza stronę w Just Giving-mamy tam link. Będziemy wdzięczni za każdą pomoc. Dr Bożena Laskiewicz Przewodniczaca MAPF

692-MAKIETA 3 44-67.indd 60

19/06/2017 16:28:02

692-MAKIETA 3 44-67.indd 61

19/06/2017 16:28:03

062

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Rozebrani do rosołu Rozebrać się do rosołu – co oznacza wie każdy. I nie jest to zwykłe przysłowie, ale sprawdza się praktycznie na każdej imprezie rodzinnej typu wesele, komunia, imieniny cioci. Najpierw rodzina stawia się dzielnie przystrojona w krawaty do kościoła, a później zasiada do rosołu w majowe lub czerwcowe południe. Z doświadczenia powiem wam, że rosół to chyba najbardziej popularne polskie danie, przy wszelkiego rodzaju imprezach. Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

Wiele razy próbowałem nakłonić potencjalnych gości do wyboru bardziej orzeźwiającego chłodnika z botwinki lub ogórka, aby uprzyjemnić rodzinną imprezę. Jednak zawsze słyszę to samo: Rosół musi być! Jak to 692-MAKIETA 3 44-67.indd 62

się kończy? Również tak samo. Walające się po podłodze krawaty, zwisające marynarki i spocone czółka. Tradycja to piękna sprawa, ale czasem rozsądek powinien brać górę. Rosół jest obecny w tradycji prawie wszystkich narodów i kontynentów. Nie jest przypadkowy taki bieg sprawy, albowiem wywar z warzyw, mięsa, czy

choćby wodorostów ma magiczne właściwości. Odkryto to dawniej niż można przeczytać, ale właściwe znaczenie wywarów odkryto w XX w. Zupa pierwotnie powstawała jako efekt długotrwałego gotowania w wodzie mięsa, które w dawnych czasach było konserwowane przez zasolenie i wysuszenie. Wywar ten zwano rozsół (czy rozsol), 19/06/2017 16:28:04

063 skąd wywodzi się dzisiejsza nazwa. Rosół jest jedną z narodowych potraw polskich. Podczas wolnego gotowania, wartości odżywcze przenoszą się do płynu, stając się płynnym nośnikiem, białek, witamin, aminokwasów. W XVII w. we Francji istniał specjalnie do tych celów stworzony cech, który restrykcyjnie pilnował warzenia bulionów. Na masowe warzenie ich trzeba było uzyskać zgodę władz cechu. Zawód kucharza był niezwykle poważany i potrzebny. Po upadku rewolucji wielu arystokratów skrócono o głowę na szafotach, a rzesze pracujących dla nich kucharzy zostało bezrobotnymi przenosząc się do wielkich miast, próbując swoich sił w wyszynkach, karczmach, jatkach i zajazdach. Kuchnia francuska zdominowała Europę. Bulion trafił pod strzechy. Jednym ze śmiałków którzy postanowili działać na własną rękę był pan Boulanger - wytwórca zup. Szyld przed jego wytwornią głosił, że sprzedaje tam „restoratives” co odnosiło się do zup i bulionów które miały przywracać siły. Tak sobie nazwał i tak zostało do dzisiaj, bo słowo restauracja ma swoje odnośniki we wszystkich językach. Przez wiele lat walczył w sądach z cechem który domagał się opłaty za prawa autorskie do bulionów które sprzedawał. W efekcie wygrał i mamy dzięki niemu nazwę „Restauracja”. Historia tychże to jednak długa historia i było by nieuczciwym przypisywanie panu Boulanger wszystkich zasług. Rosoły są obecne w ogromnej sile w krajach azjatyckich. Różnica jest taka, że dla ludzi z kręgu kultury europejskiej rosół to danie, a makaron to dodatek. Dla Azjatów ważne jest to co w rosole, sam wywar ma tylko stanowić dodatkową atrakcję. Kraje anglosaskie dzielą zupy na zupy, kremy i rosoły. Linia podziału jest często dyskusyjna. Jedno jest pewne. Zupy przeżywają renesans. Azjatyckie zupy wkroczyły do świata kulinariów z impetem i robią sobie miejsce. Tajska Tom Yum, Tom Ka Khai, japońskie ramen i miso walczą o podniebienia w nowych restauracjach powstających jak grzyby po deszczu. Rosół jest niepokonany i chwała mu za to. W każdym domu inny, smaczny i pożywny. Ja polecam do garnka wrzucić zaledwie 2 ząbki goździka, a zmiana będzie zauważalna. Dzisiaj tajska Tom Yum. « 692-MAKIETA 3 44-67.indd 63

Tom Yum Składniki na 2 porcje: 2 łodygi trawy cytrynowej, pociętej na 2.5 cm kawałki i delikatnie rozbite 6 liści limonki kafir 2 łyżki galangalu, cienko pociętego 2 korzenie kolendry 2 całe szalotki, obrane ze skórki 1 średni pomidor, pocięty na 6-8 klinów 2 szklanki bulionu z kurczaka (najlepiej bulion zrobić samemu na skrzydełkach plus jedna marchewka i jedna cebulka, polskie buliony w kostce zmienią smak zupy) ½ szklanki grzybków straw, przepołowionych 2 czerwone tajskie papryczki średniej wielkości 8 krewetek, średniej wielkości, nieobranych szczypta soli 1 ¼ łyżeczki sosu rybnego 1 ½ łyżeczki tajskiej pasty chili w oleju sojowym sok z połowy limonki (próbować i dodawać więcej jeżeli zupa będzie za mało kwaśna) UWAGA! nie dodajemy do autentycznej zupy tajskiej ostro kwaśnej tom yum

goong mleka kokosowego - to jest rosół 2 małe suszone papryczki chili, przyrumienione na patelni 1 łyżka listków świeżej kolendry – ładniej wyglądają nieposiekane Przygotowanie: Przygotuj wszystkie składniki. Usuń zewnętrzną warstewkę z łodyg trawy cytrynowej i odetnij ich końce. Potnij je na 2,5 cm kawałki i rozgnieć delikatnie bokiem noża, żeby wydobyć aromat. Wyrwij centralne włókno z liści limonki. Potnij galangal na cienkie plasterki. Potnij pomidora na 6-8 klinów. Obierz szalotki ze skórki i także delikatnie rozgnieć. Oczyść korzenie kolendry. Rozgnieć papryczki chilli w moździerzu. Odsącz grzybki i przetnij je na połówki. Upraż suszone papryczki chilli na patelni bez tłuszczu aż do wydobycia aromatu i delikatnego zbrązowienia. Obierz krewetki ze skorupek zostawiając ogonki. Oderwij główki starając się zostawić tłuszcz, który znajduje się pomiędzy główką, a korpusem (jest to dość ważne gdyż tłuszcz ten znacząco wpływa na końcowy smak zupy). Dostępne w marketach krewetki gotowane nie będą tak smakować – kupuj szare mrożone z głowami.

19/06/2017 16:28:05

064 066 TRX: Silne ciało, wolne od bólu

zdrowie i uroda CAFÉ COOLTURA tekst sponsorowany ZDROWIE I URODA

obra postawa jest podstawą do utrzymania zdrowego ciała i umysłu. Kiedy nad nią pracujesz, Twoje ciało pozostaje w zgodzie z samym sobą. Możesz złagodzić bóle pleców lub karku, bóle głowy i zmęczenie. Dobry stan zdrowia i prawidłowa sylwetka będzie również poprawiać twoja aparycję i pewność siebie. Bardzo pomocnym narzędziem w budowaniu właściwej postawy ciała jest TRX. Szybko, efektywnie i bezkontuzyjnie! Czy zdajesz sobie sprawę jak wielką krzywdę możesz wyrządzić sobie podejmując spontaniczną aktywność fizyczną? Czym jest prawidłowa postawa i dlaczego tak ważna jest konsultacja z fizjoterapeutą przed rozpoczęciem przygody ze sportem? Wyobraź sobie, że Twoje ciało jest jak dom. Przy solidnych fudamentach i prawidłowej konstrukcji budowla będzie stabilna i wytrzymała. Jeśli jednak podczas wznoszenia budowli, jeden z elementów zostanie pominięty lub nieprawidowo wykonany, może grozić zawaleniem. Podobnie jest z Twoim ciałem. Większość wad postawy opiera się na nieprawidłowych napięciach mięśniowych i jeśli dopuścisz do nadmiernego napięcia lub skrócenia mięśni, może to prowadzić do zerwań, przeciążeń, wypuklin dysków międzykręgowych. Naturalna i optymalna postawa ciała jest wyjściem do każdej aktywno-

692-MAKIETA 647-MAKIETA 3 44-67.indd 64 66

ści fizycznej. Tylko wykwalifikowany fizjoterapeuta może zauważyć i zastosować odpowiednie techniki rehabilitacyjne w celu przywrócenia równowagi mięśniowej i utrwalić pożądaną postawę.

CZYM JEST TRX? TRX suspension training, to doskonały i uniwersalny trening. Trening z TRX może poprawić Twoją mobilność i stabilność, przyspieszy metabolizm, zbuduje masę mięśniową, siłę i rozwinie funkcję mechanizmu stabilizacji. TRX to system, który obejmuje wszystkie niezbędne ćwiczenia i wskazówki treningowe jakich trzeba, aby stać się lepszą wersją siebie: silniejsze, bardziej elastyczne ciało, wolne od urazów. Możesz pracować w różnych płaszczyznach i we wszystkich zakresach ruchu. Niezależnie od tego czy dopiero zaczynasz swoją podróż z aktywnością fizyczną lub zmierzasz w kierunku swojej szczytowej formy. Zrównoważone ćwiczenia z TRX oraz skuteczna motywacja, pomagają realizować Twoje cele.

JAK TO DZIAŁA? TRX Suspension Trainer to tzw. paski zawieszenia z regulowanymi ramiączkami w kształcie litery Y. Paski te powinny być przymocowane do stabilnego obiektu, takiego jak ramy drzwi, atlasu na siłowni,

słupa, drzewa. Podstawowe ćwiczenia TRX wymagają, aby trzymać się pasków przynajmniej jedną ręką lub nogą. Głównym zadaniem ćwiczeń TRX jest koncentracja na mięśniach głębokich, stabilizujących, utrzymujących prawidłową pozycję i postawę ciała również podczas ruchu, czyli codziennej aktywności ruchowej. Podczas ćwiczeń wykorzystujesz grawitację i opór własnego ciężaru ciała. W celu wytworzenia oporu i destabilizacji, część Twojego ciała jest zawieszone nad ziemią. Gdy Twoje ciało jest celowo pozbawione równowagi, będziesz starał się do niej wrócić. Aby to zrobić, zaczniesz używać mięśni brzucha i pleców, a także ramion i bioder do kontrolowania siebie, wszystko po to aby odzyskać równowagę. Innowacyjnym i korzystnym rozwiązaniem jest wykorzystanie TRX w postępowaniu fizjoterapeutycznym. Staje się on alternatywą dla typowych ćwiczeń na macie. W tym systemie nie nie ma miejsca dla urazów ponieważ znajdujesz sie pod ciągłą obserwacją specjalisty. Nie jesteś pewien, czy TRX jest dobry dla Ciebie? W sierpniu zapraszmy na darmową konsultację z Fizjoterapeutą! Barbara Dziuban Fizjoterapeuta HCPC 108660 Manual Med Tel. 0208 9989 744

19/06/2017 09/08/2016 16:28:06 16:56:43

065 Zadbaj o swoją skórę – zwłaszcza latem! Skóra to bez wątpienia największy i jeden z najważniejszych organów w ciele człowieka. Pełni nie tylko funkcję ochronną, ale również odpowiada za regulację temperatury i magazynuje niezbędną do życia wodę. Z całą pewnością warto więc o nią dbać, a szczególną uwagę na naszą skórę powinniśmy zwracać w okresie letnim.

Wbrew pozorom, skóra w ciele człowieka pełni wiele istotnych funkcji. - Najbardziej oczywista z nich to ochrona przed czynnikami egzogennymi, czyli pochodzącymi z zewnątrz. De facto stanowi ona pierwszą barierę przed różnego rodzaju infekcjami czy negatywnym oddziaływaniem promieni UV – wyjaśnia lek. med. Marta Piaścik, dermatolog z Renew Clinic w Białymstoku. Skóra, ze względu na swoją powierzchnię, sięgającą łącznie do ok. 2 m2 i stanowiącą przy tym ok. 1/6 masy całego ciała, jest też największym zasobem wodnym, w którym skumulowane jest ponad 30% całej wody znajdującej się w naszym organizmie. Co więcej, zawarta w niej tkanka podskórna to także najistotniejszy zapas energetyczny, pozwalający na przeżycie do nawet 40 dni. - O skórę z całą pewnością należy więc uważnie dbać. Niestety, nie jesteśmy w stanie całkowicie zatrzymać jej procesu starzenia się. Ale możemy go nieco spowolnić i zminimalizować jego negatywne skutki – dodaje specjalista Renew Clinic. Większość z nas „walkę” o poprawę kondycji skóry rozpoczyna wraz z nadejściem wiosny lub lata. Wiąże się to rzecz jasna ze zbliżającymi się wakacjami, podczas których chcemy wyglądać i czuć się dobrze. Zwłaszcza w tym okresie chętnie odwiedzamy więc siłownie i podejmujemy rozmaite wysiłki mające na celu modelowanie kształtu naszego ciała. » str. 067

16:56:43

692-MAKIETA 3 44-67.indd 65

19/06/2017 16:28:08

066 Lipo laser - efekt odsysania tłuszczu bez zabiegu chirurgicznego ZDROWIE I URODA TEKST SPONSOROWANY

Już jest, rewolucyjne rozwiązanie dla tych pacjentów, którzy marzą o utracie nadmiaru centymetrów w obwodzie, a nie chcą poddawać się inwazyjnym zabiegom! Lipo-Laser to Jedyny zabieg redukujący zawartość komórki tłuszczowej bez jej uszkodzenia i bez ingerencji chirurga technologia lipo-laser wykorzystuje zimny, diodowy, niskoenergetyczny laser dzięki czemu możliwa jest biostymulacja naturalnych kanałów metabolicznych oraz frakcyjna redukcja tkanki .Lipo-laser to innowacyjna technologia laserowa przeznaczona do nieinwazyjnej lipolizy laserowej.

JAK DZIAŁA LIPO-LASER ?

Urządzenie lipo emituje światło o długości 650-660nm. Jest to tzw. zimny laser. Światło to przenika głęboko warstwy skóry i kieruje się na komórki tłuszczowe, w których, pod jego wpływem, dochodzi do naturalnej reakcji chemicznej. Trójglicerydy rozpadają się na kwasy tłuszczowe i glicerol, zwane metabolitami, które następnie transportowane są przez układ limfatyczny i zamieniane w energię. Lipo-laser działa jedynie na komórki tłuszczowe. Nie uszkadza sąsiednich tkanek i naczyń krwionośnych, nie niszczy

błony komórek tłuszczowych, a jedynie redukuje w sposób znaczny i kontrolowany ich zawartość i objętość. Efekty tego procesu można porównać z wysuszaniem winogron, które zamieniają się w rodzynki. Widać je już po pierwszym zabiegu w postaci utraty centymetrów w obszarze zabiegowym. W trakcie procedury wykorzystuje się również laser biostymulujący, który umieszcza się w okolicy węzłów chłon-

ZADZWOŃ I ZAPYTAJ

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

692-MAKIETA 3 44-67.indd 66

19/06/2017 16:28:09

067 nych zlokalizowanych najbliżej traktowanego obszaru. Jego zadaniem jest stymulacja układu limfatycznego, który odpowiada za odprowadzenie zawartości komórek tłuszczowych. Zabieg laserem-lipo może trwać już od 20 min, a efekty widoczne są od razu i narastają w trakcie kolejnych sesji. Jednak jeden zabieg nie wystarczy. Zaleca się przeprowadzenie serii około 8 zabiegów. Ilość zabiegów w serii uzależniona jest od grubości tkanki tłuszczowej. Najlepsze efekty uzyskuje się wykonując 2 razy w tygodniu 1 zabieg. W trakcie kuracji wskazana jest zwiększona aktywność fizyczna i umiarkowana dieta oraz spożywanie większej ilości płynów. Ogromną zaletą lipo-lasera jest to, że można go stosować wszędzie tam, gdzie zgromadził się nadmiar tkanki tłuszczowej trudnej do zredukowania w bardziej tradycyjny sposób jak dieta, czy ćwiczenia. Lipo-Laser pozwala Ci na dowolne modelowanie sylwetki. Mężczyźni najczęściej chcą wyszczuplić takie obszary: brzuch, ramiona, nogi, plecy lub podbródek. Metoda sprawdza się również w przypadku ginekomastii. «

692-MAKIETA 3 44-67.indd 67

– Równie popularne są przy tym zabiegi poprawiające stan skóry, mające na celu zapewnienie jej odpowiedniego nawilżenia, rozświetlenia oraz nadania zdrowego i atrakcyjnego wyglądu – mówi lek. med. Marta Piaścik. Jednym z nich jest na przykład Skinbooster – zabieg rewitalizujący, który może być stosowany dla każdego typu skóry – zarówno u kobiet jak i u mężczyzn i to bez względu na wiek – tak dla skóry dojrzałej jak i młodszej. Preparat można wykorzystywać podczas zabiegów w obrębie twarzy, ust, szyi, dekoltu i dłoni. Co ciekawe, środek posiada sprawdzoną skuteczność w leczeniu blizn o pochodzeniu trądzikowym lub uszkodzeń skóry w wyniku nadmiernego opalania. Jak zaznacza przedstawicielka kliniki, Skinbooster pozwala na uzyskanie naturalnych - i co ważne - równomiernych efektów. Dzięki niemu skóra staje się bardziej elastyczna oraz napięta, odzyskuje blask i młodość. Najistotniejsza, zwłaszcza latem, jest jednak fotoprotekcja, czyli

ochrona przed negatywnym działaniem promieni słonecznych. A jedno z podstawowych działań w tym zakresie to stosowanie odpowiednio dobranych kremów z filtrem SPF. Szczególną uwagę na ten aspekt powinny zwracać osoby zmagające się z różnego rodzaju schorzeniami dermatologicznymi – łuszczycą, atypowym zapalenie skóry czy trądzikiem. Bo choć z uwagi na immunostymulujące działanie słońca zewnętrzny stan skóry może ulegać w tym czasie poprawie, to jednocześnie promienie UV odpowiadają przecież za rozwój wielu poważnych chorób nowotworowych, w tym również czerniaka. – Fotoprotekcja jest niezwykle istotna zwłaszcza w przypadku dzieci do 3. roku życia, gdyż jak pokazują liczne badania naukowe, poparzenia słoneczne z dzieciństwa mogą później skutkować właśnie zwiększoną zapadalnością na nowotwory skóry – przestrzega na koniec dermatolog z Renew Clinic. Newseria.pl

19/06/2017 16:28:10

068

SPORT Siatkówka Fot. PAP / Grzegorz Michałowski

Siatkarze reprezentacji Polski ulegli USA 1:3 (31:29, 17:25, 25:27, 20:25) w swoim ostatnim meczu turnieju interkontynentalnego Ligi Światowej w Łodzi. Porażka oznacza, że biało-czerwoni nie zagrają w lipcowym Final Six w Kurytybie.

Dawid Konarski, Bartłomiej Lemański oraz Taylor Sander (z lewej) z USA podczas meczu Ligi Światowej siatkarzy w łódzkiej Atlas Arenie

Polacy nie zagrają w Final Six

Dla biało-czerwonych stawka meczu z brązowymi medalistami igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro była wysoka. Ich wygrana w ostatnim meczu fazy interkontynentalnej oznaczała bowiem awans do turnieju finałowego w Brazylii (4-8 lipca). Włoski trener Polaków Ferdinando De Giorgi postawił na tę samą szóstkę, która dzień wcześniej pewnie pokonała 3:0 Iran. Ale biało-czerwoni w pojedynku z USA nie zaczęli tak dobrze i przy stanie 4:7 musiał poprosić o czas. Od tej pory jego podopieczni opanowali nerwy i spisywali się lepiej. Po bloku na Toreyu Defalco po raz pierwszy objęli prowadzenie (10:9), a później zwiększyli przewagę do czterech punktów (20:16). Amerykanie nie zamierzali jednak odpuszczać – obronili piłkę setową i mieli kilka szans na wygranie pierwszego seta. Polacy dobrze się bronili, aż na zagrywkę poszedł Mateusz Bieniek, który dwoma mocnymi serwisami przechylił szalę zwycięstwa (31:29). Polacy nie poszli jednak za ciosem i w drugiej partii przeżywali bardzo trudne chwile. Amerykanie po dwukrotnym zatrzymaniu na siatce 692-MAKIETA 4 68-73.indd 68

Michała Kubiaka prowadzili 9:3. Pogubieni podopieczni De Giorgiego popełniali proste błędy, przez co nie mogli nawiązać walki z rozpędzonymi siatkarzami USA. Wydawało się, że swój rytm gry odzyskali w trzeciej odsłonie. Po ataku Artura Szalpuka prowadzili na pierwszej przerwie technicznej 8:5, a na drugiej – m.in. dzięki skuteczności Dawida Konarskiego – 16:12. Mimo to, w decydującym momencie seta lepsi okazali się Amerykanie. Prowadzenie (22:21) dały im mocne zagrywki Kawiki Shoji, a po emocjonującej końcówce – również serwisem – seta zakończył David Smith. Od początku czwartej partii na boisku pojawił się Bartosz Kurek. Gospodarze musieli jednak gonić wynik. Po słabym początku (3:7), mistrzów świata poderwał kapitan Kubiak, który najpierw popisał się kilkoma skutecznymi atakami, a później mocną zagrywką doprowadził do remisu 14:14. To jednak było wszystko, na co tego dnia było stać biało-czerwonych. Rywale znów bowiem odskoczyli na

bezpieczną przewagę (21:17) i pozbawili Polaków szans na awans. To była piąta przegrana biało-czerwonych w tegorocznych rozgrywkach LŚ. Na swoim koncie mają też cztery wygrane. W turnieju rozgrywanym w Polsce ulegli 0:3 Rosji w katowickim Spodku i pokonali 3:0 Iran. We wcześniejszym spotkaniu w Łodzi siatkarze Rosji pokonali 3:0 Iran zapewniając sobie kwalifikację do turnieju finałowego. «

Polska – USA 1:3 (31:29, 17:25, 25:27, 20:25) Polska: Fabian Drzyzga, Dawid Konarski, Rafał Buszek, Bartłomiej Lemański, Michał Kubiak, Mateusz Bieniek – Paweł Zatorski (libero) oraz Artur Szalpuk, Maciej Muzaj, Grzegorz Łomacz, Aleksander Śliwka, Bartosz Kurek. USA: Taylor Sander, Jeffrey Jendryk, Micah Christenson, Carson Clark, Torey Defalco, David Smith – Erik Shoji (libero) oraz Garrett Muagututia, Kawika Shoji, Jake Langlois.

19/06/2017 16:37:26

Fot. PAP / Grzegorz Michałowski

069

Trener reprezentacji Polski Ferdinando De Giorgi

De Giorgi: Nie możemy mieć do nikogo pretensji Po przegranym przez Polskę 1:3 meczu z USA w turnieju Ligi Światowej siatkarzy w Łodzi powiedzieli: Ferdinando De Giorgi (trener reprezentacji Polski): – Nie możemy mieć do nikogo pretensji. Mieliśmy bowiem swoje szanse w meczach, ale ich nie wykorzystywaliśmy. Spotkanie z USA pokazuje, że mamy problem z atakiem. Ciężko się gra, kiedy nie wykorzystuje się szansy. – Jako trener cały czas muszę patrzeć na ten zespół, jak z nim pracować i co poprawiać, żebyśmy w przyszłości mogli grać lepiej. Pracy czeka nas dużo. Najważniejszym zadaniem jest jak najszybsze znalezienie technicznej i mentalnej tożsamości w tej nowej grupie. Michał Kubiak (kapitan reprezentacji Polski): – Drużyna Stanów Zjednoczonych zagrała lepiej od nas. Powodzenia dla nich, jeśli zakwalifikują się do Final Six, a nas czeka praca, praca i jeszcze raz praca. John Speraw (trener reprezentacji USA): – Rozgrywki Ligi Światowej były dla nas dużym wyzwaniem, bo mamy w zespole nowych zawodników, dla których to było pierwsze doświadczenie z drużyną narodową. Wygrana z Polską wymagała zaangażowania całego zespołu i dużego wysiłku moich siatkarzy. Erik Shoji (kapitan reprezentacji USA): – Jestem bardzo dumy z tego, jak zagrała dziś moja drużyna. Zawsze ciężko gra się z tak dobrym zespołem jak Polska. Mamy w ekipie młodych chłopaków, do tego borykamy się z kontuzjami, ale udało nam się znaleźć sposób na zwycięstwo. To chyba dzięki „duchowi zespołu”.

692-MAKIETA 4 68-73.indd 69

19/06/2017 16:37:28

070

SPORT Piłka nożna + Formuła 1 + Kolarstwo

Wiadomości przedsezonowe Prawie 50 milionów funtów (ok. 235 mln złotych) wydał Everton na transfery dwóch piłkarzy – kapitana Ajaksu Amsterdam, pomocnika Davy'ego Klaassena i bramkarza młodzieżowej reprezentacji Jordana Pickforda. Transferowa saga w Premier League rozkręca się na dobre…

692-MAKIETA 4 68-73.indd 70

Oprac. Dariusz A. Zeller

Angielskie media najpierw poinformowały o zatrudnieniu 23-letniego Pickforda z Sunderlandu. Klub z Liverpoolu zapłacił za niego 25 mln funtów. Obecnie zawodnik jest w Polsce, gdzie trwają młodzieżowe mistrzostwa Europy. Pickford jest najdroższym angielskim bramkarzem i trzecim najdroższym w historii futbolu, po Włochu Gianluigim Buffonie i Brazylijczyku Edersonie. Pięcioletnią umową z Evertonem związał się też Klaassen, finalista Ligi Europejskiej w barwach Ajaksu. W przypadku 24-latka kwota transferu wyniosła 23,5 mln funtów. W 163 meczach strzelił 49 goli dla drużyny z Amsterdamu. W reprezentacji ma na koncie cztery bramki w 14 występach. W minionym sezonie ekipa Evertonu, trenowana przez Holendra Ronalda Koemana, zajęła siódme miejsce w Premier League. Z kolei piłkarze Southampton FC będą mieć nowego trenera. Klub po roku współpracy postanowił rozstać się z 55-letnim Francuzem Claude'em Puelem, który doprowadził zespół do finału Pucharu Ligi i zajął z nim ósme miejsce w ekstraklasie. Klub w oświadczeniu podziękował Puelowi za „ciężką pracę i zaangażowanie”. Podkreślono również, że kibice nigdy nie zapomną dnia finału Pucharu Ligi na Wembley, mimo porażki 2:3 z Manchesterem United. W komunikacie napisano również, że poszukiwania nowego szkoleniowca są w toku, a władze zapewniły, że znajdą rozwiązanie, które zapewni rozwój klubu w dłuższej perspektywie. Zanim trafił do Anglii, Puel prowadził kluby francuskie: AS Monaco, z którym wcześniej był związany przez całą karierę zawodniczą, Lille OSC, Olympique Lyon i OGC Nice. (PAP) Natomiast Manchester United ogłosił, że doszedł do porozumienia z Benficą Lizbona w sprawie transferu szwedzkiego piłkarza Victora Lindelofa. Mistrzowie Portugalii poinformowali natomiast, że otrzymają za środkowego obrońcę 35 mln euro. Jak zaznaczył angielski klub, który niedawno triumfował w Lidze Europejskiej, zmiana barw jest jeszcze uzależniona „od wyników badań lekarskich, pozwolenia władz międzynarodowych i warunków osobistych” Lindelofa.

Benfica dodała z kolei, że oprócz 35 mln euro może się spodziewać dodatkowych 10 mln euro premii. 22-letni Lindelof jest związany z Benficą od 2012 roku. Zdobył z tą drużyną trzykrotnie mistrzostwo kraju i dwa razy Puchar Portugalii. Jeśli transfer dojdzie do skutku, Lindelof będzie drugim środkowym obrońcą, pozyskanym przez trenera Jose Mourinho. Pierwszym był Iworczyk Eric Bailly, który kontrakt podpisał latem 2016 roku. Ogłoszono już także kalendarz rozgrywek Premier League na przyszły sezon. Broniąca tytułu drużyna Chelsea Londyn zagra u siebie z Burnley FC w pierwszej kolejce angielskiej ekstraklasy. W drugiej zmierzy się na Wembley z wicemistrzem Tottenhamem. Rozgrywki Premier League, rozpoczynają się 12 sierpnia. Początek sezonu będzie ciekawy m.in. dla Chelsea. Wprawdzie pierwszy rywal – Burnley – nie wydaje się zbyt trudny, ale w kolejnych meczach „The Blues” zagrają z Tottenhamem, Evertonem, Leicester City (mistrz Anglii z 2016 roku), Arsenalem Londyn, Stoke i Manchesterem City. Tottenham do czasu budowy swojego nowego stadionu będzie występować tymczasowo w roli gospodarza na Wembley. Właśnie tam w drugiej kolejce podejmie w derbowym spotkaniu Chelsea. Wcześniej, na inaugurację, wicemistrzowie Anglii zmierzą się na wyjeździe z beniaminkiem Newcastle United. Jeśli chodzi o innych beniaminków, Brighton zagra u siebie z Manchesterem City, natomiast Huddersfield na wyjeździe z Crystal Palace. Ciekawie zapowiada się w pierwszej kolejce starcie Arsenalu z Leicester City, którego piłkarzem jest Bartosz Kapustka (a w minionym sezonie był również Marcin Wasilewski). AFC Bournemouth Artura Boruca zagra na wyjeździe z West Bromwich Albion, zaś Swansea City Łukasza Fabiańskiego – także na wyjeździe – z Southampton FC. Z opublikowanego w środę kalendarza sezonu wynika, że do derbów Manchesteru – United z City – dojdzie w weekend 9 lub 10 października (na Old Trafford), a w rundzie rewanżowej – 7 lub 8 kwietnia (na Etihad Stadium). Ostatnią kolejkę zaplanowano na 13 maja. « 19/06/2017 16:37:28

071

Fot. Massimo Bettiol / Getty Images

Robert Kubica: Mogę prowadzić bolid F1 bez żadnych ograniczeń

Były kierowca Formuły 1 Robert Kubica w wywiadzie dla stacji telewizyjnej Eleven Sports powiedział, że po serii testów z Renault, jakie ostatnio przeszedł, wie, że może prowadzić bolid „bez żadnych ograniczeń”. – Po testach okazało się, że jazda bolidem F1 nie jest dzisiaj dla mnie wcale skomplikowana, jak się początkowo wydawało. W ostatnim czasie dużo

pracowałem nad swoim przygotowaniem fizycznym, moja waga jest aktualnie niższa niż w 2008 roku. Widzę, że bolid jest dla kierowcy z moimi ograniczeniami pojazdem sportowym sprawiającym najmniej problemów – ocenił 32-letni kierowca, który ma w dorobku jeden wygrany wyścig Formuły 1 – Grand Prix w Montrealu. Kubica przyznał, że obawiał się testów

z Renault, gdyż nie mógł przewidzieć, jak one się zakończą. Teraz jest o swoje możliwości spokojny. – Mogę jeździć szybko i skutecznie, cieszy mnie, że obawy okazały się bezpodstawne – zaznaczył. Krakowianin przyznał, że był wprost „wstrząśnięty” po trzech pierwszych okrążeniach testowych, gdy okazało się, że jazda nie sprawia mu żadnych problemów. – Miałem wrażenie, że moja przerwa w bolidzie F1 nie trwała dłużej niż jeden miesiąc. W kokpicie nic mi nie sprawiało problemów, wróciła mi dobra energia. Rajdowy mistrz świata WRC2 w 2013 roku przyznał jednak, że na razie nie może dać się ponieść emocjom. Studzi rozbudzone dobrymi wynikami testów nadzieje fanów na powrót na tor. – Jest za wcześnie, aby konkretyzować, jakie mam plany sportowe. Postaram się osiągnąć postawione sobie cele, ale na razie niech one będą moją tajemnicą. Kubica testował 6 czerwca na torze w Walencji bolid Lotus-Renault z 2012 roku. Przejechał 116 okrążeń. Była to jego pierwsza próbna jazda bolidem Formuły 1 od wypadku na trasie rajdu samochodowego w Ligurii w 2011 roku, w którym odniósł poważne obrażenia, tracąc częściowo władzę w jednej ręce. «

Zwycięstwo Rafała Majki Rafał Majka został zwycięzcą kolarskiego wyścigu Dookoła Słowenii, utrzymując pozycję lidera wywalczoną na szczycie Rogla, na mecie trzeciego etapu.

692-MAKIETA 4 68-73.indd 71

Ostatni, czwarty etap wygrał po finiszu z peletonu Irlandczyk Sam Bennett, kolega Majki z grupy BoraHansgrohe. Bennett wyprzedził słynnego Brytyjczyka Marka Cavendisha (Dimension Data). Sekundę po tej dwójce sklasyfikowana została duża grupa, w której najszybszy był Włoch Sonny Corbrelli (Bahrain Merida). Czwarte miejsce zajął urodzony w Polsce, ale startujący we włoskich barwach Jakub Mareczko (Wilier Triestina). W głównej grupie przyjechał na metę lider klasyfikacji – Rafał Majka,

który został triumfatorem klasyfikacji generalnej. To kolejny tegoroczny sukces polskiego kolarza, który wcześniej wygrał etap wyścigu Dookoła Kalifornii i trzeci etap w Słowenii. Wyścig w Słowenii był dla niego jednym z ostatnich sprawdzianów formy przed Tour de France. W klasyfikacji generalnej Majka wyprzedził Włocha Giovanniego Viscontiego (Bahrain Merida) o 11 i Australijczyka Jacka Haiga (Orica Scott) o 17 sekund. Na siódmej pozycji ukończył wyścig Paweł Cieślik (Elkov-Author) ze stratą 1.14 do Majki. « 19/06/2017 16:37:29

072

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

692-MAKIETA 4 68-73.indd 72

19/06/2017 16:37:30

073 RAK

SKORPION

RYBY

Najważniejsze staną się teraz dla Ciebie sprawy związane z uczuciami. Pod wpływem przemyśleń staniesz się sentymentalny, romantyczny i skory do wzruszeń. Uświadomisz sobie, jak ważna jest dla Ciebie rodzina i przyjaciele. Postaraj się poświęcić im jak najwięcej czasu.

Postaraj się być skoncentrowany na obowiązkach i codziennych czynnościach. Będziesz rozkojarzony, przez co łatwo możesz o czymś zapomnieć, coś zgubić, lub niechcący coś zepsuć. Dbaj o odpowiednią dawkę snu i odpoczynku, dzięki temu Twój umysł będzie lepiej pracował.

Drobne sprzeczki z partnerem mogą z czasem zacząć narastać i w konsekwencji doprowadzić do poważnego konfliktu. Postaraj się wcześnie podjąć odpowiednie kroki, aby zapobiec nieporozumieniom. Poświęćcie sobie więcej czasu i spróbujcie spokojnie wyjaśnić wszystkie wątpliwości.

LEW

STRZELEC

BARAN

Zapragniesz korzystać w pełni z życia. Uważaj, abyś nie przesadził z ilością wrażeń. Nadmiar emocji, nawet tych bardzo pozytywnych, może w istotny sposób nadszarpnąć Twoje zdrowie. Postaraj się także unikać sytuacji stresujących, możesz je przepłacić rozdrażnieniem.

Nadchodzące dni nie wprawią Cię w radosny nastrój. Twój optymizm zniknie, a Ty poczujesz się zmęczony i wyczerpany. Powinieneś się oszczędzać. Koniecznie pomyśl o wyjeździe na dłuższy urlop. Jeśli trafisz na okazyjną ofertę, pakuj się i ruszaj przed siebie.

PANNA

KOZIOROŻEC

W Twoim związku mogą pojawić się problemy. Twój partner będzie miał w stosunku do Ciebie uzasadnione zarzuty. Jeśli zależy Ci na Waszym związku, przemyśl swoją postawę oraz to, co możesz zmienić. Jak najszybciej zorganizuj szczerą rozmowę, która pozwoli Wam na oczyszczenie atmosfery.

(22.12–19.01)

BYK

Dobrze będzie Ci się układała współpraca z innymi ludźmi. Dzięki temu łatwiej uporasz się z różnymi przeciwnościami. To będzie spokojny i pomyślny okres. Wykorzystaj go na spotkania z przyjaciółmi i rodziną. Możesz też zorganizować fajną imprezę.

Możesz liczyć na dobrą passę. Nie będziesz miał większych powodów do zmartwień. Wszystko powinno układać się po Twojej myśli. Uważaj jednak, abyś nie przesadził z relaksem i stoickim podejściem do życia. Możesz w ten sposób przegapić coś ważnego.

Czekają Cię pracowite dni. Wiele ważnych i pilnych spraw spadnie Ci na głowę. Skup się na tym, co masz zrobić dzisiaj, zamiast myśleć o jutrze. Działaj skrupulatnie według planu, a wywiążesz się z obowiązków.

WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

Wpływ gwiazd sprawi, że staniesz się kreatywny i będziesz miał wiele ciekawych pomysłów. Wszędzie spotkasz się teraz z dobrym przyjęciem. W rozmowie z innymi będziesz odbierany jako osoba dynamiczna, pewna siebie, co sprawi, że wzbudzisz zaufanie w otoczeniu.

Nadszedł idealny czas na romantyczne uczucia. Jeśli w Twoim otoczeniu jest osoba, która Ci się podoba, ale do tej pory nie miałeś odwagi jej o tym powiedzieć, teraz koniecznie to zrób. Gwiazdy bowiem wróżą Ci powodzenie u płci przeciwnej, jakiego dawno nie miałeś.

Dobry czas w sferze towarzyskiej. Będziesz miał wiele okazji do spotkań z przyjaciółmi i znajomymi. Najbliższe dni upłyną Ci głównie na zabawie, flirtowaniu, dyskusjach... Nie miej wyrzutów sumienia. Korzystaj z dobrej passy, niebawem będzie potrzebna koncentracja i wysiłek.

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

692-MAKIETA 4 68-73.indd 73

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

19/06/2017 16:37:31

074

OGŁOSZENIA drobne

692-MAKIETA 5 74-100.indd 74

19/06/2017 16:39:35

075

692-MAKIETA 5 74-100.indd 75

19/06/2017 16:39:37

076

OGŁOSZENIA drobne

692-MAKIETA 5 74-100.indd 76

19/06/2017 16:39:40

077

692-MAKIETA 5 74-100.indd 77

19/06/2017 16:39:44

078

OGŁOSZENIA drobne

692-MAKIETA 5 74-100.indd 78

19/06/2017 16:39:47

079

692-MAKIETA 5 74-100.indd 79

19/06/2017 16:39:50

080

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

692-MAKIETA 5 74-100.indd 80

19/06/2017 16:39:53

081

692-MAKIETA 5 74-100.indd 81

19/06/2017 16:39:56

082

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

692-MAKIETA 5 74-100.indd 82

19/06/2017 16:39:59

083

692-MAKIETA 5 74-100.indd 83

19/06/2017 16:40:02

084

OGŁOSZENIA INNE

692-MAKIETA 5 74-100.indd 84

19/06/2017 16:40:03

085

692-MAKIETA 5 74-100.indd 85

19/06/2017 16:40:06

086

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

692-MAKIETA 5 74-100.indd 86

19/06/2017 16:40:08

087

692-MAKIETA 5 74-100.indd 87

19/06/2017 16:40:09

088

OGŁOSZENIA usługi

692-MAKIETA 5 74-100.indd 88

19/06/2017 16:40:11

089

692-MAKIETA 5 74-100.indd 89

19/06/2017 16:40:12

090

OGŁOSZENIA usługi

692-MAKIETA 5 74-100.indd 90

19/06/2017 16:40:14

091

692-MAKIETA 5 74-100.indd 91

19/06/2017 16:40:16

092

OGŁOSZENIA usługi

692-MAKIETA 5 74-100.indd 92

19/06/2017 16:40:18

093

692-MAKIETA 5 74-100.indd 93

19/06/2017 16:40:20

094

OGŁOSZENIA drobne > Do wynajęcia 2 pokoje (duże dwójki dla 1 osoby) w cichym, spokojnym domu z ogrodem na Hounslow. £100 tygodniowo + tydzień depozytu, rachunki i internet wliczone 07967810998

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 9.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 9.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25

SMS:

81616 KOD: 01

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 9.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

> Dwojka: -£150 dla pary / £120 dla jednej osoby, internet (50mb), rachunki wliczone, ogrod, living room, duża kuchnia -spokojna okolica, obecnie 4 osoby w domu 07783516675

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Barking Do wynajęcia mam dwie sypialnie dwuosobowe (140£ za tydzień, w przypadku gdy wynajmuje jedna osoba 120 £ za tydzień) Czwarta strefa dzielnica Barking 07947658408

> Bounds Green, N22 8NW, Pokoj jedynka £120/tydz. Pokoj w 3 bed mieszkaniu na Palmers Green. Blisko sklepow i parku. Od zaraz. 02088851890,07436792779.

+vat

Warunki:

692-MAKIETA 5 74-100.indd 94

mieszkania do wynajęcia cooltura.co.uk

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

> Duzy i ladny pokoj z ogrodem. Acton Vale przy Uxbridge Rd. Wi-fi, TV, parking. Czysto. Dla niepalącej osoby. Dobra lokalizacja. Dostepne od zaraz. 07960307084

> Bounds Green, N22 8NW – Pokoj jedynka £100/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami.Dostepny od zaraz. 02088851890.

> Catford pokój jedynka 100 tyg wszystkie media wliczone po wiecej info prosze dzwonic 07581443063 w domu czysto i spokojnie

> Catford pokój jedynka w czystym i cichym domu 100 tyg wszystkie media wliczone po wiecej info prosze dzwonic 07581443063

> Część szukam kogoś do studio flat nie drogo małe ale na swoim 07824039058

> Edgware, HA8 9QG, Podwojny pokoj z rachunkami - £135/tydz. Ladny pokoj, wlasna lodowka, wszystko nowe. 02088851890.

> Edgware, HA8 9QG, Pokój z łazienką, £715 z rachunkami, z wyjściem na ogrod. Podwójny pokój, łazienka, lodówka, rachunki wliczone, internet w cenie. Polecamy. 02088851890.

> Hanwell 2 Osobowy pokoj dla 1 osoby bardzo dobre warunki dla chlopaka 07766118470

> Harlesden Mam flat do wynajęcia dwa pokoje gościnny duza kuchnia wygodnie duze mieszkanie dzielnica Harlesden 07553024045

> Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepow. tel.07523510272

> Kentish Town do wynajęcia 2 pokoje 1 osobowe 10 minut do stacji metra Kentish Town oraz Tufnel park w bardzo dobrej lokalizacji N7 0QL pokoje umeblowane z internetem cena £110 lub Duży pokój £130 wszystkie Rach wlicz Tel 07424889046

19/06/2017 16:40:21

095 > Mam do wynajęcia duży pokój (7,50 na 3,50m) z możliwością podzielenia go na część sypialną i living. Blisko stacje metra (central) 2 kuchnie ,2 łazienki, ogród. 07512351870

osoby w domu.120 na tydzień, dwa tygodnie depozytu 07590201066

praca dam

SMS:

> Streatham Jedynka do

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

wynajęcia blisko stacji Streatham,

> N11 2JU, Southgate/ Bound Green , Pokoje dwojki od £110£130 / tydz + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz.07756340316.

> N22 5QE, Wood Green - Pokoj bardzo duza jedynka £125/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od 19/06/17.07436792779.

Londyn. Podwójne lóżko, duża kuchnia, ogródek, internet. Cztery osoby w domu.120 na tydzień, dwa tygodnie depozytu 07590201066

> Stretham Common Jedynka do wynajęcia w czystym domu z tarasem! 5 min piechota od stacji

Day Spa / Hair Salon, The Beauty Island Sanctuary w Worthing, szuka doświadczonej fryzjerki/a na cały i pól etatu. Stawka zależna od doświadczenia I umiejętności. beauty. island.ela@outlook. com

Stretham Common! £100 tyg + 2 tyg depozytu Natalia

> N4 1RJ, Manor House -

Pojedynczy pokoj £95/ tydz. tydz + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz. 02088851890.

07707494484

> West Acton, szukamy Pani do sprzątania domu u polskiej rodziny, co 2 tyg, 4godz-£30.

> Palmers Green, N13 6HB, 3

Pokojowy Dom,3 sypialnie, osobno salon, nowa kuchnia, łazienka z wanna I toaleta. Dostępne od zaraz. 02088851890.

07818462039

> Wood Green, N22 5LU i N22 6RP Pokoj pojedynczy i podwojny

> Pokój dla pary do wynajęcia

duży dwie łazienki osobna toaleta internet ogród Ewa 07466571679 blisko metro Turnpike Lane Harringay Green Lanes Wood Green ł140

£100 i £125/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz. 02088851890.

> Wood Green, N22 6AJ, Bedsit, > Pokój jedynka. Super lokalizacja. Miejsce parkingowe.£140 tygodniowo / rachunki wliczone/ depozyt wymagany. Od 24czerwca. Preferowany mężczyzna. Więcej info-zadzwoń 07469234481

£125/tydz rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepny od zaraz. 07436582103.

> Wood Green, N22 8LT, Studio > Streatham Common wynajme

dwójkę. Pokój jest umeblowany. W domu jest ogrod i Internet. Blisko stacja pociagow Streatham Common i polskie sklepy. Tylko spokojne osoby. 07828449723

> Streatham Jedynka do wynajecia blisko stacji Streatham, Londyn. Podwójne lóżko, duża kuchnia, ogródek, internet. Cztery

692-MAKIETA 5 74-100.indd 95

Flat - £675/mies. Podwojna sypialnia z aneksem kuchennym, lazienka z wanna, blisko sklepów i transportu. Od zaraz. 02088851890, 07436582103

> Wynajme od zaraz w okolicach Edmonton duzy pokoj jedynke 120

General Warehouse Operatives required for ongoing work in North, South and East London, Essex and Harlow Good Rates of Pay English Required 07961070448 info@ elitecls.co.uk

Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

> Fostering Service szuka polskich rodzin zastępczych w Londynie. Potrzebne sà pary i osoby samotne, opieka nad dzieckiem długo i kròtko terminowa. Tygodniowa pensja plus allowances. Proszę o kontakt. 07749978770

> Poszukuje doświadczonego kierowcy z prawa jazdem kategorii C. Kontakt: 07775590599 > Freedom Construction poszukuje osoby na stanowisko Foreman. Wiecej informacji udzielimy meilowa lub telefonicznie. frontdesk@freedomconstruction. co.uk 07984993575 > Freedom Construction poszukuje stolarza do naszej stolarni przy Ladywell Station oraz stolarza na budowe. (Hackney/ Clapton). Wiecej info udzielimy mailowo. frontdesk@ freedomconstruction.co.uk > Freedom Construction jest firma budowlano - usulugowa z wlasna stolarnia. Zajmujemy sie roznymi projektami budowlanymi i stolarskimi, Zapraszamy do

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

tyg oraz tyg dep. 07468576272

19/06/2017 16:40:21

096

OGŁOSZENIA drobne

kontaktu. frontdesk@ freedomconstruction.co.uk 07984993575

> Od zaraz!! Poszukuje pracowników do pracy w ogrodach: patio, decking, general maintenance, etc, okolice Wimbledon / Rayners Park, tel 07946883439

work in salon in tooting telephone Vera at salon 02086725619 or mobile 07813484218

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Elektronik szuka pracy. Wieloletnie doświadczenie w naprawie telefonów GSM i innej elektroniki (sterowniki, komputery). Precyzyjne lutowanie - również BGA. 07858019838 > Elektryk szuka pracy. Instalacje domowe. Fuseboxy. Automatyka CH /HW. Certyfikat NICEIC. Insurance. 12 lat w Londynie. Krzysztof 07724271488

> Day Spa/Hair Salon, The Beauty Island Sanctuary w Worthing, szuka doświadczonej fryzjerki/a na caly i pol etatu. Stawka zależna od doświadczenia I umiejętności. beauty.island.ela@ outook.com

bądź pojedyncze sprzątania jak i również pracę z prasowaniem 07737287026

> Poszukujemy Modeli i Modelki

> Tapeciarz 10lat doswiadczenia

> Tapeciarz 10 lat doswiadczenia w UK potwierdzone referencjami Poszukuje pracy tylko cena 07463227169 Marcin

> Elektryk - Hydraulik z 13 letnim

> Doświadczona krawcowa szuka pracy na pol etatu 07538914019

w wieku od 3 do 65 do pracy w Londynie. Wysokie zarobki! Nabor do katologow. Wyslij swoje aktualne zdjecie na infotalentuk@gmail.com

> Poszukuje doświadczonego kierowcy z prawa jazdem kategorii C. Kontakt: 07775590599 > Full or part Time hairdresser to

692-MAKIETA 5 74-100.indd 96

tel.07988683016

> Tapeciarz 10lat doświadczenia w UK referencje Poszukuje pracy tylko cena 07463227169 Marcin

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

> Odkupię cały pakiet sprzątań

w UK potwierdzone referencjami Poszukuje pracy tylko cena 07463227169 Marcin

doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem szuka pracy. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel 07707717053 02087267871

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Solidny tynkarz i Ogolnobudowlaniec szuka pracy. tel.07925421799.

> Stolarz szuka pracy na cene wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity tv, regaly, sprey schody itp. Workshop

Sprzedam bardzo dobrze prosperującą restaurację w zachodnim Londynie ,więcej informacji udzielę telefonicznie 07466693826

> Sprzedam kolorowe obrazy drukowane na płótnie. Rozne rozmiary. Male £4, srednie £5, duze £6. 07707678704

19/06/2017 16:40:22

097 £1

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

transport paczki i przewozy zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Duzy słownik naukowo techniczny gb =pl. nowy 2-utomowy.okazja. £45.00 tel. 07523510272 > Podręczniki, cd i slowniki do nauki hiszpańskiego, francuskiego, wloskiego, niemieckiego. nowe. tanio. tel. 07523510272 > Zawartość domu rodzinnego: do stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakość. zapraszamy. zachodni londyn. tel. 07523510272

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon.dylewski@ gmail.com

> Szukam kobiety do intymnych spotkań ja 43 l sms07598612637 > Witam szukam dyskretna

kobiete z zach Londynu 07732432389

zdrowie zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Kursy Kosmetyczne i Stylizacji Paznokci Po Polsku. Promocje Wysoki Poziom, Akredytowane Certyfikaty! Idealne na rozpoczęcie nowej kariery zawodowej. Szczegóły na www.PolskieKursy. co.uk tel.077 52 56 76 20

692-MAKIETA 5 74-100.indd 97

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb:MarioRemTrans 077225600744 mario. remtrans@gmail.com zapraszamy 24/7

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Ealing:02088101577 Sklep Northolt:02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

komputery serwis Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

19/06/2017 16:40:23

098

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

692-MAKIETA 5 74-100.indd 98

19/06/2017 16:40:25

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

692-MAKIETA 5 74-100.indd 99

099

19/06/2017 16:40:28

0100

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

692-MAKIETA 5 74-100.indd 100

19/06/2017 16:40:30