Cooltura Issuu 694 by Cooltura

cooltura.co.uk

08 lipca 2017

27 (694)

DZIECI BEZ OPIEKI Polski chรณr W BBC Zล udzenia MAY Bawole KULKI SEROWE

694-COVER.indd 2

03/07/2017 14:52:23

694-MAKIETA 1 01-23.indd 2

03/07/2017 17:38:23

694-MAKIETA 1 01-23.indd 3

03/07/2017 17:38:25

W NUMERZE 694.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

018

040 032

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / JAREK SĘPEK MARCIN SZCZEPAŃSKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk , wew. 229

060 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 024 PRAWO 026 TEMAT NUMERU Dzieci bez opieki

032 KOMENTARZ TYGODNIA Złudzenia May

034 FELIETON Jaki szok

036 HISTORIA Nowe spojrzenie na „Tajne państwo”

040 SYGNAŁY Z listów do redakcji

042 TRANSPORT

694-MAKIETA 1 01-23.indd 4

044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

056 KSIĘGARNIA 058 OPERA Mitridate, czyli młody Mozart na campowo

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KLAUDIA SENYK k.senyk@saraint.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

060 MUZYKA

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

Polski chór w BBC1

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

Bawole kulki serowe Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

064 ZDROWIE I URODA Refleksologia twarzy Usuwanie komórek tłuszczowych urządzeniem Liposonix Suplementy wymagają cierpliwości

068 SPORT 072 KRZYŻÓWKA 073 HOROSKOP 074 OGŁOSZENIA DROBNE

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

03/07/2017 17:38:30

694-MAKIETA 1 01-23.indd 5

03/07/2017 17:38:31

006

Zdjęcie tygodnia Takie są Wyspy

HMS Queen Elizabeth wyruszył w pierwszy rejs HMS Queen Elizabeth, pierwszy brytyjski lotniskowiec klasy QE, oczekuje na wypłynięcie z portu Rosyth w Szkocji 26 czerwca 2017 roku. Nowa jednostka Royal Navy rozpocznie pierwsze próby morskie na północno-wschodnim wybrzeżu Szkocji.

694-MAKIETA 1 01-23.indd 6

03/07/2017 17:38:33

Fot. EPA/Andrew Linnett 694-MAKIETA 1 01-23.indd 7

03/07/2017 17:38:35

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Przerwa w drodze do niepodległości Szkocka pierwsza minister Nicola Sturgeon powiedziała w szkockim parlamencie, że jej rząd „wstrzymuje dotychczasowe plany” przeprowadzenia drugiego referendum niepodległościowego, które miałoby się odbyć na jesieni 2018 lub wiosną 2019 roku. Jakub Krupa, PAP

Jak podkreśliła, jej ugrupowanie – Szkocka Partia Narodowa (SNP) – „bez wątpienia” ma mandat do przeprowadzenia kolejnego plebiscytu, ale otwarta pozostaje kwestia odpowiedniego terminu. Dodała, że przyjmuje głosy wyborców, iż należy poczekać z przygotowaniami drugiego referendum do chwili uzyskania większej jasności w sprawie procesu wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. – Słuchając głosów wyborców, szkocki rząd „resetuje” dotychczasowy plan, który przedstawiłam w marcu; nie planujemy w najbliższej przyszłości przegłosowania ustawy w tej sprawie – powiedziała, przyznając, że „niektórzy wyborcy chcą przerwy od podejmowania dużych politycznych decyzji”. Sturgeon zaznaczyła, że w tym czasie jej rząd będzie podejmował starania, aby wpłynąć na pozycję negocjacyjną rządu Wielkiej Brytanii, próbując między innymi zapewnić Szkocji zachowanie członkostwa we wspólnym rynku UE. Jednocześnie dodała, że powróci do tematu niepod-

694-MAKIETA 1 01-23.indd 8

ległości jesienią przyszłego roku, kiedy będzie jaśniejsze, jaki wpływ na Szkocję miałby Brexit i jakie są alternatywne scenariusze przyszłości kraju. Unionistyczne partie opozycyjne, w tym szkocka Partia Konserwatywna, skrytykowały jednak Sturgeon, że jej zmiana planów nie poszła wystarczająco daleko, oskarżając ją o „polityczne igranie z przyszłością Szkocji”. W czerwcowych wyborach do brytyjskiego parlamentu w Londynie poparcie dla SNP spadło z 50 do 38 proc., co kosztowało ugrupowanie stratę aż 21 posłów (35 wobec 56 uzyskanych w wyborach w 2015 roku). Analizując przyczyny słabszego, niż oczekiwano, wyniku wyborczego, Sturgeon przyznała, że przywiązanie do drugiego referendum niepodległościowego „było jednym z czynników”. – Przed, w trakcie i od czasu kampanii wyborczej odbyłam setki rozmów z ludźmi ze wszystkich części Szkocji na temat Brexitu i drugiego referendum. (...) Zgadzają się oni, że nasza przyszłość nie powinna być nam narzucona, ale jednocześnie czują, że jest zbyt wcześnie, aby podjąć stanowczą decyzję dotyczącą precyzyjnego planu

organizacji kolejnego plebiscytu – tłumaczyła w parlamencie Sturgeon. Jak dodała, o ile obecna dyskusja o niepodległości dotyczy głównie konsekwencji Brexitu, lista argumentów za odłączeniem się od reszty Wielkiej Brytanii „jest dalece dłuższa” i jej partia będzie chciała przypomnieć je szkockiej opinii publicznej. W marcu szkocki parlament w Holyrood poparł rządowy wniosek o drugie referendum, które miałoby pozwolić Szkotom zdecydować o ich przyszłości przed planowanym na marzec 2019 roku opuszczeniem Wspólnoty. Realizując decyzję posłów, Sturgeon wysłała do brytyjskiej premier Theresy May formalny wniosek w tej sprawie. Podczas pierwszego referendum niepodległościowego w 2014 roku 55 proc. Szkotów zagłosowało za pozostaniem w Wielkiej Brytanii, a niepodległość wybrało 45 proc. głosujących. Według przeprowadzonego w drugim tygodniu czerwca sondażu firmy badawczej Survation aż 57 proc. Szkotów jest przeciwko odłączeniu się od Wielkiej Brytanii; inaczej myśli 43 proc. wyborców. «

03/07/2017 17:38:36

009

694-MAKIETA 1 01-23.indd 9

03/07/2017 17:38:39

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Powstanie agencja ds. Europejczyków Brytyjski rząd rozważa utworzenie nowej agencji lub instytucji, która byłaby odpowiedzialna za ochronę praw obywateli Unii Europejskiej mieszkających w Wielkiej Brytanii. O sprawie poinformował telewizja Sky News.

Nowe rozwiązanie miałoby zostać przedstawione jako brytyjska propozycja kompromisu wobec nacisków ze strony Komisji Europejskiej, by ochrona praw migrantów w dalszym ciągu podlegała jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości UE. Według informacji Sky News, instytucja miałaby zapewnić dodatkowe, pozasądowe procedury odwoławcze dla osób, które uważałyby, że zostały naruszone ich prawa zagwarantowane przez proponowany przez brytyjski rząd status „osoby osiedlonej”. Nowa agencja mogłaby również być odpowiedzialna za interpretację przepisów w kontekście wyjątkowych sytuacji, między innymi kiedy dana osoba musiałaby z powodów prywatnych lub zdrowotnych wyjechać z kraju na dłużej niż dwa lata, co normalnie mogłoby grozić utratą pozwolenia na stały pobyt w Wielkiej Brytanii. Wbrew krytyce ze strony Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i niektórych państw członkowskich UE, propozycja w obecnym kształcie nie przewiduje jednak żadnej roli dla przedstawicieli Unii Euro-

694-MAKIETA 1 01-23.indd 10

pejskiej, co może zostać uznane za niepełne odzwierciedlenie roli Trybunału Sprawiedliwości UE i niewystarczającą gwarancję ochrony prawnej dla obywateli UE. Proponowany przez Londyn system będzie podlegał negocjacjom pomiędzy rządem Wielkiej Brytanii a negocjacyjnym zespołem KE, który działa na podstawie mandatu udzielonego przez 27 państw członkowskich UE. System ten nie wejdzie w życie aż do czasu osiągnięcia ostatecznego porozumienia w tej sprawie. Zgodnie z nową propozycją obywatele Unii Europejskiej byliby zobowiązani do uzyskania statusu „osoby osiedlonej”, który zastąpi dotychczasowy system stałego pobytu. Podobnie jak dotychczas, w celu otrzymania takiego statusu konieczny będzie stały, ciągły i legalny pobyt przez pięć lat w Wielkiej Brytanii. Obywatele Unii Europejskiej mieliby zostać poproszeni o rejestrację w nowym systemie internetowym, który zastąpiłby dotychczasową żmudną procedurę ubiegania się o pobyt stały. O ile rejestracja przed datą graniczną (ang.

cut off date), którą najprawdopodobniej będzie dzień wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, byłaby dobrowolna, o tyle stałaby się obowiązkowa w trakcie tzw. okresu łaski (ang. grace period), który według propozycji miałby trwać dwa lata dłużej, czyli prawdopodobnie do 29 marca 2021 roku. Status „osoby osiedlonej” podlegałby jednak także bieżącej weryfikacji: wyjazd poza granice Wielkiej Brytanii na dłużej niż dwa lata wiązałby się z ryzykiem jego utraty. Takie rozwiązanie miałoby stanowić zachętę do tego, aby osoby planujące pozostanie na stałe ubiegały się o brytyjski paszport. Obywatele UE straciliby jednak po Brexicie prawo do bezwarunkowego ściągania członków rodziny planujących pozostać w Wielkiej Brytanii na stałe, zrównując ich status z tym, jaki mają obywatele Wielkiej Brytanii, od których wymaga się przekroczenia progu finansowego zarobków zapewniającego, że są w stanie utrzymać kolejną osobę. Niejasne jest też, czy obywatele Unii Europejskiej zachowaliby prawo do głosowania w wyborach lokalnych. «

03/07/2017 17:38:40

011

694-MAKIETA 1 01-23.indd 11

03/07/2017 17:38:42

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Rząd dostał wotum zaufania Brytyjska Izba Gmin przyjęła bez poprawek treść mowy tronowej wygłoszonej w ubiegłym tygodniu przez królową Elżbietę II. Mowa zawierała plany legislacyjne rządu premier Theresy May na kolejne dwa lata.

Jakub Krupa, PAP

Rządząca Partia Konserwatywna, która w czerwcowych wyborach parlamentarnych straciła bezwzględną większość w Izbie Gmin, zdołała uzyskać poparcie dla mowy tronowej, korzystając z poparcia północnoirlandzkiej Demokratycznej Partii Unionistycznej (DUP). W kluczowym głosowaniu za jej przyjęciem opowiedziało się 323

694-MAKIETA 1 01-23.indd 12

posłów, a 309 było przeciw. Głosowanie nad mową tronową jest de facto udzieleniem rządowi wotum zaufania. W ciągu dnia pojawiła się groźba poniesienia przez rząd porażki w głosowaniu nad zgłoszoną przez opozycyjną Partię Pracy poprawką dotyczącą finansowania aborcji w angielskich szpitalach dla obywatelek Irlandii Północnej, gdzie istnieje ostre prawo aborcyjne. Rząd musiał zgodzić się na udzielenie gwarancji, wbrew interesowi społecz-

nie konserwatywnej i religijnej DUP, że zabiegi te będą dostępne bezpłatnie. Oprócz polityków opozycji, zagłosowanie za propozycją zapowiedziała znaczna grupa posłów Partii Konserwatywnej, grożąc parlamentarną rebelią przeciwko własnemu rządowi. W wieczornym bloku głosowań posłowie odrzucili także zmiany wprowadzające do planów legislacyjnych rządu elementy programu Partii Pracy (np. zniesienie limitu podwyżek w sek-

03/07/2017 17:38:43

013 torze publicznym), a także zapis nawołujący do zachowania członkostwa Wielkiej Brytanii we wspólnym rynku UE, niezależnie od planowanego wyjścia ze Wspólnoty. Tę poprawkę, zgłoszoną przez posła Partii Pracy Chukę Ummunę, poparło zaledwie 101 posłów z 650, z tym 49 deputowanych Partii Pracy. Tym samym sprzeciwili się oni liderowi opozycji Jeremy'emu Corbynowi, który sięgnął po dyscyplinę partyjną, próbując zmusić laburzystów do wstrzymania się od głosowania w tej dzielącej partię sprawie. Pośród rozłamowców znaleźli się czterej politycy gabinetu cieni, którzy w efekcie zostali zmuszeni do opuszczenia swoich stanowisk. W środę, 21 czerwca, oficjalnie otworzono nową sesję brytyjskiego parlamentu. Mowa tronowa, wygłaszana przez królową Elżbietę II w Izbie Lordów w obecności deputowanych do obu izb parlamentu, jest pisana przez przedstawicieli rządu i zawiera zarys planów legislacyjnych gabinetu na kolejne 12 miesięcy. W tym roku wyjątkowo zdecydowano się na ogłoszenie dwuletniej sesji parlamentu w celu ułatwienia przeprowadzenia wyjścia z UE, co oznacza, że kolejna mowa odbędzie się w 2019 roku. Wśród najważniejszych propozycji znalazły się ustawy dotyczące planowanego wyjścia kraju z UE. Monarchini podkreśliła, że „priorytetem rządu jest osiągnięcie najlepszego możliwego porozumienia”, a „ministrowie są zobowiązani do pracy z parlamentem, władzami państw wchodzących w skład Wielkiej Brytanii, przedstawicielami biznesu i innymi w celu zbudowania możliwie najszerszego konsensusu dotyczącego przyszłości kraju poza Unią Europejską”. Jednocześnie nakreśliła osiem głównych projektów ustaw powiązanych z Brexitem, a także zapowiedziała w imieniu rządu m.in. propozycje dotyczące regulacji rynku samochodów elektrycznych i autonomicznych, a także cywilnych lotów kosmicznych oraz nowe środki walki z przemocą domową, ekstremizmem i terroryzmem. Monarchini zaznaczyła również, że rząd planuje realizację zobowiązania podjętego w ramach NATO dotyczącego przeznaczania 2 proc. PKB na obronność, a także potwierdziła powołanie publicznej komisji śledczej ds. niedawnego pożaru w wieżowcu mieszkalnym Grenfell Tower w zachodnim Londynie, w którym zginęło co najmniej 79 osób. Powołany zostanie też nowy „adwokat opinii publicznej”, który będzie mógł m.in. reprezentować rodziny w trakcie postępowania. W wystąpieniu Elżbiety II zabrakło jednak wielu propozycji z programu wyborczego torysów, m.in. kontrowersyjnych reform szkolnictwa i opieki społecznej dla osób starszych, a także likwidacji bezpłatnych obiadów w szkołach. Królowa nie wspomniała również o zapowiadanej wcześniej wizycie państwowej amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa, która była spodziewana w trzecim kwartale roku, choć zapowiedziała lipcowy przyjazd hiszpańskiego króla Filipa VI z małżonką Letycją. « Czytaj też na str. 32

694-MAKIETA 1 01-23.indd 13

03/07/2017 17:38:43

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach body, jednocześnie będąc bezpieczne. – Ludzie wykazywali w stosunku do siebie więcej szacunku i mieli lepsze maniery. – Nie wszystko było pokazywane w Internecie. – Byliśmy bardziej cierpliwi. – Wolniejsze tempo życia. – Więcej rozmów na żywo. – Rodziny jadły razem przy stole. – Niższe ceny paliwa i gazu. – Bezpłatna wyższa edukacja. – Niższe ceny mieszkań. – Lepsze wykonanie domów. – Produkowano więcej na świeżo, mniejsza ilość chemii. – Ludzie odbierali telefony.

Rankingi tego lata

Teraz jest lepiej, bo: – Jeżdżenie po alkoholu jest nielegalne. – Medycyna zna środki na większość chorób. – Prawo nakazuje zapinać pasy. – Mamy Internet. – Zakazano palenia papierosów w miejscach publicznych. – Nie trzeba prać w rękach. – Mamy toalety w domach. – Istnieje poczta elektroniczna i bankowość internetowa. – Bukujemy wakacje przez Internet. – Ojcowie są bardziej zaangażowani w wychowywanie dzieci. – Aparaty fotograficzne są cyfrowe. – Dłuższy urlop płatny. – Telewizja na żądanie. – Tanie podróżowanie za granicę. – Bardziej urozmaicone jedzenie pochodzące z różnych części świata. – Mamy smartfony. Dane: Sondaż SPANA

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail, The Times

PRZYJEMNOŚCI DNIA CODZIENNEGO Statystyczny mieszkaniec Wysp Brytyjskich twierdzi, że ma do czynienia ze szczęściem mniej więcej 17 razy w tygodniu. Co ma na myśli? 1. Zasnąć w świeżo zmienionej pościeli. 2. Usłyszeć słowa „Kocham Cię”. 3. Dostać całusa od kogoś, kto nas kocha. 4. Po długim dniu usiąść wygodnie w fotelu. 5. Dzielić chwile intymne z druga połową. 6. Szczerze i zdrowo uśmiać się w gronie znajomych. 7. Zjeść rybę z frytkami nad brzegiem morza. 8. Wziąć gorącą kąpiel w wannie pełnej piany. 9. Pić piwo w ogródku w słoneczny dzień. 694-MAKIETA 1 01-23.indd 14

10. Siedzieć przy ognisku. 11. Tulić własne dzieci. 12. Z amówić na wynos ulubione jedzenie. 13. C zuć zapach świeżo skoszonej trawy. 14. P o wejściu na wagę odczytać zgubione kilogramy. 15. Zjeść samemu tabliczkę czekolady. 16. Wygrać coś na loterii. 17. Słyszeć dziecięcy śmiech. 18. Delektować się winem w ładnej scenerii. 19. Skończyć czytać książkę. 20. Budzić się wśród śpiewu ptaków.

Dane: sondaż Muller Milk na 2 tys. Brytyjczyków

ZYSKUJĄCE NA WARTOŚCI NADMORSKIE MIEJSCOWOŚCI W UK W ciągu ostatniej dekady wartość niektórych miejscowości położonych na Wyspach Brytyjskich wzrosła aż o 95 proc. Oto zestawienie 10 najdroższych (w funtach). 1. Sandbanks (Dorset) 664,051 2. Salcombe (Devon) 617,743 3. Aldeburgh (Suffolk) 526,689 4. Lymington (Hampshire) 441,457 5. Padstow (Kornwalii) 422,916 6. Dartmounth (Devon) 391,775 7. East Wittering (West Sussex) 384,434 8. Brighton 374,622 9. Shoreham-by-Sea (West Sussex) 373,056 10. Bigbury-on-Sea (Devon) 372,105

PRZESZŁOŚĆ KONTRA TERAŹNIEJSZOŚĆ Kiedyś było lepiej bo: – Nie było korków, albo były małe. – Produkowano rzeczy lepszej jakości. – Dzieci miały więcej wolności i swo-

Dane: Halifax

NAJLEPSZE WYNALAZKI WSZECHCZASÓW 1. Torebka na herbatę. 03/07/2017 17:38:44

015 Wynaleziona w 1908 roku przez... przypadek. Thomas Sullivan, handlarz herbatą z Nowego Jorku, wysłał swoim klientom próbki herbaty. Chciał elegancko podać, więc zawinął jej niewielkie ilości w jedwabne torebeczki. Obdarowani myśleli, że mają zaparzyć, nie wysypując zawartości. Co więcej, uznali, że taka forma jest wygodniejsza. I tak narodziła się poręczna w użyciu herbata w torebkach. Do 1920 roku produkowano ją już w Ameryce dość powszechnie na sprzedaż. 2. Koło 3. Lodówka 4. Kanał ściekowy 5. Pług 6. Penicylina 7. Internet 8. Zbroja 9. Żarówka 10. Zegarek

Dane: Sondaż English Heritage na 2 tys. Brytyjczyków, którzy podali dużo więcej wynalazków. Za najpłodniejszy pod względem odkrywczości okres w historii Wielkiej Brytanii uczestnicy sondażu uznali czasy wiktoriańskie. To z tamtego czasu pochodzi między innymi telefon czy maszyna do lodów.

Najlepiej zarabiający celebryci W UK 1. J.K.Rowling 2. Coldplay 3. Adele 4.5. Elton John, Gordon Ramsay 6. Paul McCartney 7. Rory McIlroy 8. Calvin Harris 9. Lewis Hamilton 10. Simon Cowell NA ŚWIECIE 1. P Diddy (raper) 2. Beyonce 3. J.K.Rowling 4. Drake (raper) 5. Cristiano Ronaldo (piłkarz) 6. The Weekend 7. Howard Stern (DJ) 8. Coldplay 9. James Patterson (pisarz) 10. LeBron James (koszykarz)

75 mln 69,5 mln 54,5 mln 47,4 mln 46,7 mln 39,5 mln 38,3 mln 36,3 mln 34,4 mln

102,7 mln 82,9 mln 75 mln 74,3 mln 73,4 mln 72,7 mln 71,1 mln 69,5 mln 68,7 mln 67,8 mln

Dane: Forbes. Dochody artystów wyłącznie za miniony rok

694-MAKIETA 1 01-23.indd 15

03/07/2017 17:38:45

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Mieczysław Stachiewicz odznaczony Orderem Orła Białego Jakub Krupa, PAP

Weteran drugiej wojny światowej i honorowy prezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie płk Mieczysław Stachiewicz został w niedzielę odznaczony przez prezydenckiego ministra Adama Kwiatkowskiego Orderem Orła Białego, najwyższym odznaczeniem w Polsce. Stachiewicz, który w maju obchodził setne urodziny, odebrał order osobiście podczas specjalnej ceremonii w ambasadzie RP w Londynie. W rozmowie z PAP Stachiewicz podkreślił, że młodzi Polacy „przede wszystkim powinni pamiętać, że są Polakami i mają piękną tradycję, wypracowaną przez tych, którzy walczyli i pracowali na rzecz naszej wspólnej ojczyzny”. Jednocześnie dodał, że jest wzruszony otrzymanym wyróżnieniem. – Robimy, co możemy; sił nam coraz bardziej brakuje, ale dzięki za to, że pamiętacie mnie, mimo że już coraz mniej się pokazuję – dodał. Przebywający z wizytą w Wielkiej Brytanii minister Kwiatkowski odczytał list od prezydenta Andrzeja Dudy, napisany w maju – z okazji setnych urodzin Stachiewicza – aby poinformować go o odznaczeniu. – Od momentu, gdy jako nastolatek wstąpił Pan do Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie, poprzez służbę woj-

694-MAKIETA 1 01-23.indd 16

skową w II Rzeczpospolitej oraz udział w wojnie obronnej 1939 roku, podczas lotów bojowych jako pilot dywizjonu 301. „Ziemi Pomorskiej” w Wielkiej Brytanii, na polu powojennej działalności niepodległościowej w Londynie czy też pielęgnując pamięć o chwale polskiego oręża i pokoleniach Polski niepodległej zawsze pozostawał Pan wierny wartościom, które reprezentował sobą Pański ojciec chrzestny, marszałek Józef Piłsudski – podkreślił wówczas prezydent. „Pana żarliwy patriotyzm, żołnierski honor i odwaga, niezłomna wierność Polsce także na uchodźstwie i bez względu na trudności – to wszystko jest pięknym świadectwem miłości ojczyzny i wzorem dla kolejnych pokoleń rodaków" – dodał Duda. Minister Kwiatkowski zwrócił uwagę, że historia życia Stachiewicza „to historia Polski”. – Miałem ten zaszczyt być kilka miesięcy Pana gościem, w Pana domu, i słuchać pewnie tylko niektórych, ale jakże ciekawych historii, doświadczyć tego niesłychanego świadectwa. Myślę, że to jest to, na co czekają młode pokolenia Polaków – bez względu na to, czy mieszkają w Wielkiej Brytanii czy w Polsce – podkreślił. Mieczysław Stachiewicz urodził się 21 maja 1917 roku w Warszawie. Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku, brał udział w wojnie obronnej. Po wkrocze-

niu Sowietów, we wrześniu przekroczył granicę z Rumunią, gdzie od października był internowany w obozie Calafat, z którego uciekł w lutym 1940 roku i przedostał się do Francji. Po kapitulacji Francji został ewakuowany statkiem do Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył kurs pilotażu na samolocie Wellington i latał w 301. Dywizjonie Bombowym „Ziemi Pomorskiej”. Uczestniczył m.in. w nalotach na Essen, Kolonię, Duisburg, Hamburg, Frankfurt i Turyn. W listopadzie 1942 roku zakończył turę lotów bojowych i został przeniesiony do Blackpool, gdzie rozpoczął studia w Polskiej Szkole Architektury przy Liverpool University, gdzie uzyskał dyplom architekta; przed wojną rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Pracował w zawodzie aż do przejścia na emeryturę w 1982 roku. Po wojnie Stachiewicz działał społecznie, m.in. w ramach Związku Lwowskich Kadetów Marszałka Józefa Piłsudskiego, Skarbu Narodowego i Polskiej Fundacji Kulturalnej. Od października 1982 roku jest członkiem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie; od 1984 roku jego prezesem. Obecnie, pomimo zaawansowanego wieku, wciąż bierze udział w pracach Instytutu i zajmuje stanowisko honorowego prezesa. Ma podwójne obywatelstwo polskie i brytyjskie. «

03/07/2017 17:38:45

017

694-MAKIETA 1 01-23.indd 17

03/07/2017 17:38:47

Fot. PAP/EPA/Peter Powell

018

WIADOMOŚCI NA wyspach

Ludzie wznoszą szaliki pod George's Hall w Liverpoolu dzień po ogłoszeniu decyzji prokuratury o postawieniu zarzutów w sprawie katastrofy w Hillsborough

Sześć osób z zarzutami w sprawie katastrofy na stadionie Hillsborough

Brytyjska prokuratura poinformowała o postawieniu zarzutów sześciu osobom, w tym między innymi byłemu szefowi lokalnej policji, w związku ze śmiercią 96 osób w trakcie półfinałowego meczu piłkarskiego Pucharu Anglii w 1989 roku pomiędzy Liverpool FC i Nottingham Forest. W katastrofie zginęło 96 kibiców Liverpoolu w wieku od 10 do 67 lat, którzy przyszli na należący do klubu Sheffield Wednesday stadion Hillsborough, aby obejrzeć spotkanie swojej drużyny przeciwko Nottingham Forest. Zdecydowana większość ofiar została zaduszona i zadeptana na jednej z przepełnionych trybun, nie mogąc jej opuścić ze względu na wysokie metalowe ogrodzenie odgradzające boisko. Podczas prób przeskoczenia przez płot, kibice byli z powrotem spychani do sektora przez policję, która nie pozwalała także na wjazd karetek pogotowia. Najpoważniejszy zarzut postawiono Davidowi Duckenfieldowi, oficerowi policji hrabstwa South Yorkshire odpowiedzialnemu za ochronę meczu, który odpowie za nieumyślne spowodowanie 694-MAKIETA 1 01-23.indd 18

śmierci kibiców przez zaniedbanie obowiązków. Jak podkreślono, „jego niezdolność wykonania swoich osobistych obowiązków miała wyjątkowo poważny wpływ” na śmierć kibiców. Prokuratorzy zdecydowali się również oskarżyć ówczesnego inspektora policji i wcześniejszego komisarza w dwóch innych jednostkach policyjnych Sir Normana Bettisona za niewłaściwe zachowanie w trakcie pełnienia funkcji publicznej, w szczególności „kłamstw na temat jego zaangażowania w Hillsborough oraz rzekomej winy po stronie kibiców”. Pierwszy wyrok w tej sprawie ogłoszono w 1991 roku – sąd uznał katastrofę za „przypadkową śmierć”, obarczając winą – podobnie jak brytyjska prasa, w szczególności „The Sun” – niewłaściwie zachowujących się kibiców. Zostało to uznane za społeczność kibicowską za próbę przykrycia zaniedbań i uniknięcia odpowiedzialności ze strony policji. To rozstrzygnięcie zostało zmienione przez niezależny panel ekspercki w 2012 roku po wielokrotnych apelacjach ze strony rodzin ofiar. Najpopularniejszy brytyjski tabloid

„The Sun” kilka dni po katastrofie zamieścił okładkę „Taka jest prawda” i oskarżył kibiców między innymi o okradanie ciał oraz oddawanie moczu na policjantów. Gazeta opublikowała swoje przeprosiny dopiero w 2004 roku, pisząc, że „popełniliśmy najobrzydliwszą pomyłkę w historii”, jednak pozostała symbolem kampanii kłamstw i oszczerstw kierowanych przeciwko sympatykom Liverpoolu. Do dzisiaj jest bojkotowana przez władze i kibiców klubu. Zarzuty postawiono również Grahamowi Mackrellowi, ówczesnemu dyrektorowi wykonawczemu klubu piłkarskiego Sheffield Wednesday, który zdaniem prokuratorów naruszył przepisy dot. zabezpieczenia imprez masowych, narażając kibiców na niebezpieczeństwo. Trzy inne osoby, w tym dwóch policjantów, zostało również oskarżonych o próbę utrudniania pracy wymiaru sprawiedliwości przez składanie fałszywych zeznań. W ramach uczczenia pamięci zmarłych kibiców, Liverpool wykluczył rozgrywanie w przyszłości jakiegokolwiek meczu w rocznicę katastrofy, 15 kwietnia. W 2009 roku klub poprosił o przełożenie z tego powodu ćwierćfinału Ligi Mistrzów. « 03/07/2017 17:38:49

019 ZZZ WDUJHWDFFRXQWLQJ FR XN 6WDWLRQ 5RDG 1RUWK +DUURZ 0LGGOHVH[ +$ 6(

& "+ ',+,4 +" &2/, %2+(,4" ĂƵĨĂųŽ ŶĂŵ ũƵǏ ƉŽŶĂĚ ϱϬϬ Įƌŵ Ž ƌſǏŶǇŵ ƉƌŽĮůƵ ĚǌŝĂųĂůŶŽƑĐŝ

y ZŽǌůŝĐǌĞŶŝĞ ƉŽĚĂƚŬŽǁĞ /^ y ZŽǌůŝĐǌĞŶŝĞ ƐƉſųĞŬ >d ʹ ƉĞųŶĂ ŬƐŝħŐŽǁŽƑđ ŶĂ ƉŽĚƐƚĂǁŝĞ ƵŵŽǁǇ Ž ƉƌĂĐħ ;Wϰϱ / WϲϬͿ y WƌŽǁĂĚǌĞŶŝĞ ŝ ƉƌǌǇŐŽƚŽǁǇǁĂŶŝĞ ůŝƐƚǇ ƉųĂĐ

y ZŽǌůŝĐǌĞŶŝĞ ƉŽĚĂƚŬŽǁĞ ƐĞůĨ ʹ ĞŵƉůŽǇĞĚ y ǁƌŽƚ ƉŽĚĂƚŬƵ ŽĚ ŽƐſď ǌĂƚƌƵĚŶŝŽŶǇĐŚ y ZŽǌůŝĐǌĂŶŝĞ s d ; s d ƌĞƚƵƌŶ Ϳ y WŽŵŽĐ ǁ ǌĂųŽǏĞŶŝƵ ĮƌŵǇ ǁ tŝĞůŬŝĞũ

ƌǇƚĂŶŝ ;>ŝŵŝƚĞĚ ŽŵƉĂŶǇ Ϳ y KĚǁŽųǇǁĂŶŝĂ ŽĚ ĚĞĐǇǌũŝ ƵƌǌħĚƵ

ƐŬĂƌďŽǁĞŐŽ y ŝǌŶĞƐ WůĂŶ y <ŽŶƐƵůƚĂĐũĞ ǌ ĚŽƑǁŝĂĚĐǌŽŶǇŵŝ ĚŽƌĂĚĐĂŵŝ

;WĂǇƌŽůůͿ y ŽƌĂĚǌƚǁŽ ƉŽĚĂƚŬŽǁĞ y KƌŐĂŶŝǌŽǁĂŶŝĞ ŐųſǁŶĞũ ƐŝĞĚǌŝďǇ ďŝƵƌĂ

;ǁŝƌƚƵĂůŶĞŐŽ ďŝƵƌĂ ǌ ĂĚƌĞƐĞŵ ǁ >ŽŶĚǇŶŝĞͿ y WƌǌǇŐŽƚŽǁǇǁĂŶŝĞ ƉŽĚĂƚŶŝŬĂ ĚŽ ŬŽŶƚƌŽůŝ

ƐŬĂƌďŽǁĞũ y ĂƌŵŽǁǇ ƉƌŽŐƌĂŵ ŬƐŝħŐŽǁǇ EKD/^D y WŽŵŽĐ ŶĂ ǌĚŽďǇĐŝĞ ĨƵŶĚƵƐǌǇ ŶĂ ƌŽǌǁſũ ĮƌŵǇ

.DľG\ ] QDV]\FK NOLHQWµZ NWµU\ SROHFL QDV ]QDMRP\P RWU]\PD Z\QDJURG]HQLH SLHQLÛľQH EÇG] NXSRQ UDEDWRZ\

/HWQLD SURPRFMD =DG]ZRĆ ] KDVĄHP SURPRF\MQ\P 7$5*(7 7$; D RWU]\PDV] ]QLľNL QD 7D[ 5HWXUQ 2IHUWD :DľQD W\ONR Z F]HUZFX OLSFX L VLHUSQLX

694-MAKIETA 1 01-23.indd 19

3U]HNRQDM VLH MDN SURVWD L Z\JRGQD PRľH E\É NVLÛJRZRĝÉ SU]\MGļ GR QDV ] SRQLľV]\P NXSRQHP D RWU]\PDV] UDEDW QDȂ UR]OLF]HQLH SRGDWNRZH VHOI HPSOR\HG

03/07/2017 17:38:50

020

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Strajk części personelu pokładowego British Airways

Część personelu pokładowego brytyjskich linii lotniczych British Airways (BA) rozpoczęła w ubiegłą sobotę dwutygodniowy strajk na tle płacowym i w odpowiedzi na sankcje zastosowane przez dyrekcję wobec związkowców, którzy uczestniczyli we wcześniejszych protestach. Strajk grozi odwołaniem niektórych lotów, chaosem na lotniskach i dalszym uszczerbkiem dla prestiżu flagowego brytyjskiego przewoźnika. Dyrekcja BA zapewnia jednak, że większość pasażerów nie odczuje jego skutków.

W strajku biorą udział osoby z tzw. „załóg mieszanych”, czyli pracujących zarówno w samolotach odbywających rejsy lokalne jak i długodystansowe. Stanowią one ok. 1/3 całości personelu pokładowego BA. Właśnie te załogi pozostają od ub. roku w sporze płacowym z dyrekcją. Otrzymaną ofertę związek zawodowy Unite nazwał „płacą dla ubogich”. Konflikt płacowy został od ub. roku w znacznej mierze rozwiązany. Jednak związkowcy postanowili, że kolejnym strajkiem chcą zaprotestować przeciwko sposobowi ich traktowania przez dyrek-

cję firmy podczas poprzednich protestów i zastosowanych wobec nich sankcjom. Według komunikatu dyrekcji BA loty z portów Gatwick i London City nie będą zakłócone. W największym londyńskim porcie Heathrow strajk może dotknąć części połączeń. Ocenia się, że podczas trwania strajku ok. 400 tys. pasażerów może odczuć jego skutki. Niewiele ponad miesiąc temu tysiące pasażerów BA zostało zbawionych możliwości podróży i koczowało na lotniskach w rezultacie rozległej awarii systemu komputerowego przewoźnika. «

Rząd: 149 wieżowców mieszkalnych ma łatwopalną elewację

W Wielkiej Brytanii 149 wieżowców nie spełnia standardów ochrony przeciwpożarowej, ponieważ ich elewacje pokryte są łatwopalnym materiałem – poinformował brytyjski rząd. Kontrole wszczęto po pożarze bloku w Londynie, w którym zginęło 80 osób. Biuro prasowe premier Wielkiej Brytanii Theresy May podało, że do tej pory skontrolowano 149 wieżow-

694-MAKIETA 1 01-23.indd 20

ców w 45 regionach. – Nadal odsetek budynków niespełniających standardów wynosi 100 procent – przyznało. Biuro skrytykowało również decyzję o zorganizowaniu za zamkniętymi drzwiami poświęconego pożarowi wieżowca Grenfell Tower posiedzenia władz dzielnicy Kensington and Chelsea, na terenie której doszło do tragedii. „Według nas dostęp do demokracji zawsze powinien być łatwy. (...) Istnieją

zasady, według których wszystkie posiedzenia muszą być otwarte dla publiczności poza sytuacjami wyjątkowymi” – oznajmiono. Po tragedii, do której doszło 14 czerwca w stolicy Wielkiej Brytanii, kiedy w pożarze wieżowca Grenfell Tower śmierć poniosło 80 osób, brytyjskie władze zamierzają skontrolować stan ochrony przeciwpożarowej ok. 600 wieżowców. «

03/07/2017 17:38:51

021

694-MAKIETA 1 01-23.indd 21

03/07/2017 17:38:52

022

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Zniesiono obowiązek » noszenia krawatów w Izbie Gmin

Jakub Krupa, PAP

Decyzją spikera brytyjskiej Izby Gmin Johna Bercowa noszenie krawatów przez posłów i reporterów podczas posiedzenia parlamentu nie będzie już obowiązkowe. Jak jednak podkreślił Bercow, deputowani powinni ubierać się w sposób „biznesowy”. Bercow został zmuszony do wyjaśnienia reguł parlamentarnych w związku z uwagą Petera Bone'a z Partii Konserwatywnej o tym, że głos zabierał poseł, który nie miał krawata. Zgodnie z tradycją, noszenie krawata i marynarki było postrzegane jako niezbędny element męskiego stroju oficjalnego podczas posiedzenia parlamentu. Odpowiadając na pytanie o to, czy przepisy w tej sprawie zostały zmie-

nione, Bercow podkreślił, że jego zdaniem „kwestia tego, czy ktoś nosi krawat, nie jest absolutnie kluczowa” i nie uważa za stosowne odmawiania z tego powodu prawa do głosu. Jak dodał, znacznie ważniejsze jest to, aby posłowie „nie zachowywali się w sposób, który nie okazuje szacunku swoim kolegom i koleżankom ani szacownej instytucji”. – Ale czy uważam, że jest niezbędne, żeby nosić krawat? Nie – powiedział. Wobec żartów ze stron jednej z posłanek, która spytała, czy zasada dotyczy także kobiet, Bercow roześmiał się, dodając, że „absolutnie nic nie zakazuje im noszenia krawatów, jeśli tylko chcą”. Później poinformowano, że zniesienie obowiązku noszenia krawatów obejmie także dziennikarzy znajdujących się na parlamentarnej galerii. W 2009 roku posłowi Partii Pracy Grahamowi Allenowi nie udzielono głosu w trakcie posiedzenia Izby Gmin ze względu na to, że próbował zadać pytanie, nie mając na sobie krawata. Z kolei w 2011 roku deputowany Partii Konserwatywnej Nadhim Zahawi musiał przeprosić spikera, gdy jego nowy krawat zaczął w trakcie jego wystąpienia odgrywać melodyjkę. «

MSZ za kontynuowaniem śledztwa w sprawie zabójstwa Niemcowa

Brytyjskie MSZ wezwało do kontynuowania dochodzenia w sprawie zabójstwa lidera rosyjskiej opozycji Borysa Niemcowa, po tym, jak dzień wcześniej swój werdykt w procesie domniemanych zabójców wydała ława przysięgłych moskiewskiego sądu. – Wspieramy wezwania rodziny Borysa Niemcowa do pełniejszego dochodzenia, kto zlecił jego zabójstwo – powiedział rzecznik brytyjskiego resortu dyplomacji. – Odpowiedzialność za to zabójstwo wykracza poza osoby uznane 694-MAKIETA 1 01-23.indd 22

dotąd za winne. Wzywamy rosyjski rząd do pociągnięcia sprawców do odpowiedzialności – dodał rzecznik. Ława przysięgłych uznała w czwartek za winnych pięciu mężczyzn oskarżonych o zabójstwo Niemcowa; wymiar kary zostanie orzeczony później. Za bezpośredniego zabójcę, który oddał strzały do polityka, przysięgli uznali Zaura Dadajewa, byłego oficera batalionu Siewier (Północ) dawnych wojsk wewnętrznych MSW Rosji. Wszyscy oskarżeni pochodzą z Czeczenii, trzech z nich – w tym Dadajew – związanych

było ze strukturami siłowymi tej republiki Federacji Rosyjskiej. Komitet Śledczy Federacji Rosyjskiej poinformował w czwartek, że kontynuowane jest śledztwo dotyczące zleceniodawców zabójstwa Niemcowa. Śledczy uważają, że organizatorem mordu był dotąd nieujęty i poszukiwany międzynarodowym listem gończym Rusłan Muchutdinow. Adwokaci rodziny Niemcowa uważają, że nie Muchutdinow, lecz jego pracodawca Rusłan Gieriemiejew, zastępca dowódcy batalionu Siewier, był zleceniodawcą zabójstwa. « 03/07/2017 17:38:54

023

694-MAKIETA 1 01-23.indd 23

03/07/2017 17:38:56

024

PORADY prawo

Odszkodowanie powypadkowe dla dziecka Dziecko biorące udział w wypadku również może starać się o odszkodowanie.

Aby rozpocząć procedurę, dziecko może czekać do ukończenia 18. roku życia, tj. do osiągnięcia pełnoletności. Będzie miało ono wówczas 3 lata na rozpoczęcie procedury sądowej. Aby móc starać się o odszkodowanie przed ukończeniem 18 lat, w imieniu dziecka może wystąpić rodzic lub prawny opiekun. Reprezentant dziecka może w jego imieniu poinstruować radcę prawnego, który będzie się zajmował sprawą. Należy jadnak pamiętać, iż każda wynegocjowana kwota musi zostać zaakceptowana przez sąd. Jako że dziecko nie może samo podejmować decyzji w swojej sprawie, sąd musi się upewnić, iż uzgodniona wysokość odszkodowania jest uzasadniona i w żaden sposób nie jest krzywdząca dla dziecka. Na posiedzeniu sądu sędzia zapozna się z całą dokumentacją w sprawie. Szczególną uwagę zwróci na raport medyczny, aby mieć pewność, że nie ma żadnych przeciwwskazań do zatwierdzenia wynegocjowanego odszkodowania. Jeżeli sędzia uzna, że strony

694-MAKIETA 2 24-43.indd 24

wzięły pod uwagę wszystkie czynniki w sprawie, wyda orzeczenie zatwierdzające ugodę. W celu zabezpieczenia pieniędzy dziecka odszkodowanie zostanie ulokowane na specjalnym koncie sądowym, do którego nikt nie będzie miał dostępu. Pieniądze bedzie mogło wybrać dziecko po ukończeniu 18. roku życia. W wyjątkowych sytuacjach sąd może wyrazić zgodę na to, aby małe kwoty zostały pobrane z konta wcześniej, w określonym i uzasadnionym celu. Mogą to być pieniądze potrzebne na zakup książek, komputera lub innych materiałów edukacyjnych. O tym, na jakim rodzaju konta zostaną ulokowane pieniądze, decyduje opiekun, który w sądzie musi wypełnić odpowiedni formularz. Jeżeli Twoje dziecko było uczestnikiem wypadku i chciałbyś w związku z tym zasięgnąć porady prawnej, zadzwoń do DNS Claims pod numer 0208 741 7762 lub 07500 300 600. Nasi konsultanci udzielą Ci wszystkich informacji i wskażą najlepsze opcje działania. «

Miałeś wypadek drogowy?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762 lub 07500 300 600 (kontakt przez całą dobę). Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

03/07/2017 17:40:01

025

694-MAKIETA 2 24-43.indd 25

03/07/2017 17:40:03

026

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Dzieci bez opieki Od wielu lat do mediów przedostają się informacje o tym, że brytyjski social service zabrał polskiej rodzinie dzieci. Ruszają wtedy do ataku wszelkiej maści patrioci i obrońcy demokracji, bo słyszą w tym komunikacie jedynie przymiotnik „polski”. Mało kto zastanawia się nad podmiotem całej sprawy, którym w tym przypadku jest dziecko.

Piotr Dobroniak

Skala zabierania polskich dzieci rodzicom mieszkającym ze swoimi pociechami w Wielkiej Brytanii jest spora. Tylko w 2016 roku, w londyńskim okręgu konsularnym, toczyło się około osiemdziesiąt spraw przeciwko polskim rodzicom (w sumie ponad setka dzieci). W skali całej Wielkiej Brytanii ta liczba jest wyższa. Często rozpoczęcie procedur oddzielenia dziecka od rodziców wynika z niezrozumienia angielskiej kultury i obowiązującego prawa. Zdarzają się też sytuacje, kiedy dziecko zabierane jest od rodziców, którzy je 694-MAKIETA 2 24-43.indd 26

zaniedbują albo wręcz stanowią zagrożenie dla jego życia. Czasem też bywa za późno na jakiekolwiek reakcje. Kiedy jednak służby socjalne z jakiegokolwiek powodu zabiorą dzieci od rodziców, powstaje kolejny problem. Dzieci niejako z automatu są odcinane od polskiej kultury i ojczystego języka.

Dla dobra dzieci

– Szacuje się, że w Wielkiej Brytanii mieszka ponad 220 000 małoletnich obywateli Polski – informuje Anna Maria Przytuła-Pieniążek z konsulatu w Londynie. 03/07/2017 17:40:04

027

694-MAKIETA 2 24-43.indd 27

03/07/2017 17:40:06

028

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Co to jest fostering? Dzieci potrzebują opieki zastępczej z wielu różnych powodów Czasem rodzice cierpią na poważne choroby lub doświadczają trudności, które uniemożliwiają im opiekę nad swoimi dziećmi. Opiekunowie zastępczy oferują bezpieczny dom i opiekę dostosowaną do indywidualnych potrzeb dziecka. Ważne jest, aby dziecko było otoczone opieką z uwzględnieniem swojego pochodzenia, kultury, języka, a także religii. Dlatego też poszukiwani są opiekunowie zastępczy, którzy będą w stanie odpowiedzieć na te potrzeby dla dobra dzieci. Opieka zastępcza różni się od adopcji tym, że opiekunowie zajmują się dziećmi określony czas i nie nabywają praw rodzicielskich.

694-MAKIETA 2 24-43.indd 28

– W ostatnich dwóch latach urząd konsularny w Londynie ogółem rejestrował ponad 100 spraw rocznie. W 2015 roku było to 110 spraw, w 2016 roku zarejestrowaliśmy 134 sprawy. We wszystkich toczyły się postępowania sądowe z udziałem miejscowych służb socjalnych dotyczące dzieci obywateli polskich – precyzuje Przytuła-Pieniążek. Nie we wszystkich z tych spraw dochodziło do czasowego bądź długoterminowego umieszczenia dzieci w rodzinach zastępczych. W okręgu konsularnym w 2015 roku do długoterminowej rodziny zastępczej trafiło siedmioro dzieci, a w 2016 roku dwanaścioro dzieci. W związku z toczącymi się postępowaniami, dzieci umieszczane są w tzw. interim foster placements, czyli w tymczasowych rodzinach zastępczych. W 2015 roku było ich 47, a rok później 109 dzieci.

Trzeba zwrócić uwagę na terminy używane w przypadku odbierania dzieci przez służby socjalne. „Długoterminowe”, czyli takie, kiedy sprawa zakończyła się niepomyślnie dla rodziców dziecka, oraz „tymczasowe”, które obowiązuje na czas prowadzenia postępowania wyjaśniającego, czy dziecko jest zaniedbywane, czy rodzice sprawują odpowiednią opiekę nad dzieckiem oraz czy dziecko nie jest maltretowane czy molestowane. – Postępowanie powinno trwać maksymalnie 27 tygodni, ale zdarzają się przypadki, że dzieci pozostają u opiekunów zastępczych dużo dłużej – mówi konsul Michał Mazurek, szef Referatu ds. Pomocy Polskim Rodzinom w Wydziale Konsularnym Ambasady Polskiej w Londynie. Konsulat od lat stara się pomóc rodzicom a przede wszystkim dzieciom. Pomagał w kontaktach pomiędzy 03/07/2017 17:40:08

029

Rekrutacja W Wielkiej Brytanii rekrutacją rodzin zastępczych zajmują się władze lokalne (Council) organizacje charytatywne oraz niezależne agencje

sądami polskimi i brytyjskimi tak, żeby dzieci trafiały do Polski, a nie trafiały do angielskich rodzin zastępczych. Nie jest to jednak rozwiązanie zbyt dobre. Zanim sądy porozumieją się co do losu dziecka, to cały czas pozostaje w UK pod opieką social service. Rozwiązaniem są opiekunowie zastępczy o polskich korzeniach. Tych jednak od lat brakuje na listach lokalnych rad dzielnicowych. To powoduje, że dzieci – często bardzo małe – odcięte są od polskiej kultury, języka, rówieśników, a przez to tracą kontakt z ojczyzną swoich rodziców. Jak informują pracownicy konsulatu, po każdym zgłoszeniu sprawy dotyczącej interwencji miejscowych służb socjalnych, która prowadzi do ograniczenia władzy rodzicielskiej, urząd konsularny 694-MAKIETA 2 24-43.indd 29

pisemnie kontaktuje się ze służbami prowadzącymi sprawę, na kolejnych etapach postępowania kontaktując się również z adwokatami stron oraz tzw. children guardian (rodzaj kuratora powołanego przez sąd do reprezentowania interesów dziecka). W przypadku potrzeby wynikającej z okoliczności sprawy i życzenia wyrażonego przez rodziców, przedstawiciel urzędu konsularnego bierze udział w rozprawach sądowych w charakterze obserwatora. Osobie zainteresowanej (najczęściej jest to rodzic lub oboje, ewentualnie dziadkowie i inni krewni) udostępniana jest lista adwokatów specjalizujących się w prawie rodzinnym. Są to prawnicy, z którymi urzędy konsularne utrzymują bieżący kontakt, mogący pochwalić się skutecznie zakończonymi postępowa-

Wybór typu opieki nad dziecmi PILNA (emergency) – jest to opieka w nagłych wypadkach, trwająca około kilku dni KRÓTKOTRWAŁA (short-term) – dziecko może pozostawać pod opieką od jednego dnia do kilku miesięcy DŁUGOTRWAŁA (long-term) – zdarza się, że dzieci nie mogą powrócić do swoich rodzin, dlatego potrzebują długotrwałej opieki w bezpiecznym i stabilnym domu; może to trwać kilka lat lub do osiągnięcia dorosłości SPECJALISTYCZNA – np. dla dzieci niepełnosprawnych lub dla matki z małym dzieckiem

03/07/2017 17:40:11

030

TEMAT NUMERU społeczeństwo

Trening oraz wsparcie Opiekunowie zastępczy otrzymują profesjonalny trening oraz stałe wsparcie profesjonalistów Proces rekrutacji trwa około 6-8 miesięcy. Opiekunowie mogą korzystać z całodobowego wsparcia specjalistów, a także innych opiekunów zastępczych. Na utrzymanie dziecka przekazywane są fundusze (weekly fostering allowance), których wysokość jest zróżnicowana w zależności od wieku dziecka, a także danej gminy. Osoby sprawujące opiekę mają także prawo do specjalnych dodatków (rewards).

Podstawowe kryteria Procedura zostania opiekunem zastępczym w Wielkiej Brytanii nie jest skomplikowana, a podstawowe warunki może spełnić wiele osób  wiek powyżej 21 lat  dysponowanie dodatkowym pokojem, który może być wykorzystany dla dziecka (mieszkanie/dom nie musi być Twoją własnością, może być wynajmowany)  komunikatywny język angielski, umożliwiający kontakt ze specjalistami  cierpliwość, empatia, otwartość i umiejętność budowania relacji  stan cywilny, wykształcenie czy kwalifikacje zawodowe nie mają wpływu na proces rekrutacji

694-MAKIETA 2 24-43.indd 30

niami z udziałem obywateli polskich. W sprawach rozstrzyganych przez sądy rodzinne w Wielkiej Brytanii, a dotyczących opieki nad dziećmi, rodzicom, co do zasady przysługuje tzw. legal aid, czyli opłacanie kosztów reprezentacji prawnej przez publiczny fundusz.

To nie jest adopcja

Jak zostać rodzicem zastępczym? – Raczej staramy się używać określenia „opiekun zastępczy”, aby nie mylić opieki zastępczej z adopcją – mówi Anna Janczyk z Centrum Pomocy Rodzinie „Familia”, która zajmuje się promocją fosteringu wśród Polaków. Fostering to angielskie określenie na instytucje opiekuna zastępczego. – Opiekun nie posiada praw rodzicielskich. Jeśli rodzice biologiczni z jakichś powodów nie są w stanie pełnić opieki nad dziećmi, obowiązki te przejmuje Local Authority (council – departament Children Services, czyli opieka społeczna). Natomiast opiekę praktyczną spełniają opiekunowie zastępczy, nie są oni formalnymi/legalnymi rodzicami, tylko opiekunami. W praktyce realizują standardowe obowiązki, które normalnie wykonuje rodzic biologiczny. Czyli również spędzają z dziećmi wakacje i święta. Czasem mogą poprosić o przerwy i wtedy dziećmi zajmują się inni opiekunowie. Jednak takie

sytuacje należą do wyjątków – opisuje Janczyk. Dzieci trafiają do takich opiekunów z różnych powodów. – Miejscowe służby socjalne podają jako przyczyny ingerencji najczęściej przemoc domową, uzależnienia, zaniedbania w opiece nad dzieckiem i w wychowaniu. Brytyjskie sądy rodzinne w toku postępowania weryfikują te zarzuty – mówi Anna Maria Przytuła-Pieniążek. Na czas postępowania, dzieci dla ich bezpieczeństwa zabierane są rodzicom. Sytuacja pogarsza się, kiedy polscy rodzice ignorują korespondencję z sądu rodzinnego albo unikają inspektorów social service. Wtedy maleje szansa na odzyskanie dziecka. Niestety, na przeszkodzie staje często bariera językowa i obawy rodzica przed tzw. systemem. Część polskich mediów podsyca te obawy, a to powoduje więcej szkód niż pożytku. – Istnieje jednak szereg spraw, w których dzieci decyzją brytyjskich sądów trafiają do miejscowych rodzin zastępczych. Wprawdzie postępowanie sądowe w tego rodzaju sprawach powinno toczyć się zgodnie z miejscowymi procedurami, nie dłużej niż 26 tygodni, to często się zdarza ze okres ten zostaje znacząco wydłużony i dziecko na wiele miesięcy trafia do rodziny zastępczej – potwierdza Anna Maria Przytuła-Pieniążek. 03/07/2017 17:40:12

031 – Najczęściej rodziny do których trafiają dzieci, nie mają żadnych wcześniejszych związków z Polską, językiem polskim, kulturą, tradycją czy religią. Rodzi to szereg poważnych problemów i powoduje stopniowe osłabienie związków dziecka z polskością, proces ten jest zauważalny zwłaszcza w przypadku najmłodszych z dzieci – podkreśla Przytuła-Pieniążek. Większość miejscowych służb socjalnych jest gotowa w takich sytuacjach umieszczać dzieci w polskich rodzinach, jednak najczęściej okazuje się, że na listach osób, które zostały zakwalifikowane jako potencjalni opiekunowie zastępczy nie ma Polaków. Stąd, starając się temu zjawisku zapobiegać, urząd konsularny w Londynie poza wcześniej wskazanymi działaniami wspiera kampanię promującą rodzicielstwo zastępcze, prowadzoną przez CPR-Familia.

Najlepsze rozwiązanie

Problemem jest brak polskich opiekunów na listach fosteringowych. Dlatego właśnie CPR-Familia rozpoczęła kampanie promocyjne, aby Polacy mieszkający na Wyspach zgłaszali się jako opiekunowie zastępczy. Obecnie właściwie nie ma takich rodziców, a potrzeby są spore. Laura Farningham z władz dzielnicy Ealing informuje, że obecnie na 346 dzieci, które są na terenie dzielnicy pod opieką rodzin zastępczych, jedenaścioro to Polacy – osiem dziewczynek i trzech chłopców. Żadne nie jest pod opieką polskich etnicznie opiekunów. Każdy chętny, spełniający podstawowe warunki – wiek powyżej 21 lat, dysponowanie dodatkowym pokojem, komunikatywny angielski – po przejściu specjalnego treningu, może zostać opiekunem. Co ważne, na proces zmierzający do uzyskania statusu opiekuna zastępczego nie ma wpływu stan cywilny czy wykształcenie. Większe znaczenie ma umiejętność budowania relacji czy empatia kandydata na opiekuna. Cały proces trwa od sześciu do ośmiu miesięcy. Brytyjski system rozróżnia cztery typy opieki nad dziećmi. Pilny – najkrótszy, to opieka nad dziećmi w nagłych wypadkach trwająca maksymalnie kilka dni. Krótkotrwała – opieka od jednego do kilku miesięcy. Długotrwała – dzieci pozostają pod kuratelą opiekunów kilka lat, często do uzyskania pełnoletności. Specjalistyczna – opieka nad osobą niepełnosprawną albo nad niemowlęciem. Rekrutacją zajmują się władze lokalne, organizacje charytatywne oraz niezależne agencje fosteringowe. Jak zaznaczają pracownicy CPR-Familia – Ważne jest, żeby dziecko było otoczone opieką z uwzględnieniem swojego pochodzenia, kultury, języka, a także religii. « Więcej na: PINUK.online

694-MAKIETA 2 24-43.indd 31

03/07/2017 17:40:14

Fot. 9Arthur Edwards - WPA Pool/Getty Images)

032

KOMENTARZ TYGODNIA polityka

Radosław Zapałowski

» Złudzenia May Expose Theresy May pokazało, że premiera* rządzi, ale nie ma władzy. Coraz wyraźniej widać, że mniejszościowy rząd torysów czekają potężne wyzwania, którym nie będzie w stanie sprostać.

694-MAKIETA 2 24-43.indd 32

Brytyjska wersja expose – mowa tronowa – to w zależności od wrażliwości i ideologii odbiorcy albo pokaz pięknej tradycji, albo żenujący, archaiczny spektakl. Pompa, korona przywieziona osobnym samochodem, dystynkcja, barokowość, mogą być oceniane jako święto instytucji demokratycznych, przypomnienie o ciągłości, tradycji parlamentaryzmu, albo jako kicz i symbol małej elastyczności brytyjskiej polityki. Na pewno mowa tronowa podkreśla zarówno najlepsze jak i najgorsze cechy brytyjskiego systemu. I jest ważnym politycznym wydarzeniem. Ustami monarchy nowy rząd określa plany na przyszłość i ustawia swoją agendę. W tym roku expose wzbudzało jeszcze większe zainteresowanie niż zazwyczaj. Bo zasadniczo w przeszłości mowy tronowe to była czysta formalność. Miła (dla rojalistów) lub żenująca (dla republikanów) uroczystość. Tym razem było

inaczej. I to nie tylko dlatego, że Elżbieta II przybyła do Westminsteru zwykłym samochodem zamiast karetą w asyście kawalerii gwardii dworskiej. Miała na głowie kapelusz, a nie koronę. Przywdziała też zwykłą suknię, zamiast tradycyjnej, z pięciometrowym trenem. A kapelusz zaś i wpięte w niego kwiatki przypominały flagę Unii Europejskiej, co mogło, choć nie musiało, być jakąś formą niewerbalnej manifestacji monarchii za członkostwem Wielkiej Brytanii w Unii. Do tego jeszcze sama uroczystość była ograniczona w czasie, a expose stosunkowo krótkie. Ważniejsze jednak od ceremoniału było samo przemówienie. Tym razem otwarcie sesji parlamentu w Izbie Lordów śledził cały świat. Bo przyspieszone wybory, brak większości w Izbie Gmin, polityczny chaos i Brexit wywróciły brytyjską politykę. I wzbudzają niepokój w samej Wielkiej Brytanii jak i wśród sojuszników. Dokąd zmierzają Wyspy? Theresa May ustami Elżbiety II nie odpowiedziała na to pytanie. Bo trudno wytyczać wizje, 03/07/2017 17:40:15

033 kierunki i rządzić, kiedy w praktyce nie ma się władzy.

Okrojony program

W kwestiach wewnętrznych największe zdziwienie wzbudziło ograniczenie planów z konserwatywnego manifestu. Zniknęły pomysły o ponownym powstawaniu Grammar schools – selektywnych szkół średnich. Porzucono ideę likwidacji Serious Fraud Office oraz zmian w finansowaniu opieki nad seniorami. Polowania na lisy nie będą legalne. Dodatki na opał w zimie pozostaną. May zrezygnowała także z reformy więziennictwa oraz z planów ograniczenia rachunków za energię. Kluczowa obietnica z kampanii torysów, która miała pomóc 17 milionom osób, ląduje na śmietniku. Nie było też wzmianki o planowanej wizycie w Zjednoczonym Królestwie prezydenta USA Donalda Trumpa, której sprzeciwia się brytyjska opinia publiczna. Może to oznaczać, że w obliczu zapowiadanych protestów amerykański prezydent na Wyspy nie przyjedzie. Było za to dużo ogólników: walka z ekstremizmem, przegląd strategii antyterrorystycznej, poprawa stanu finansów publicznych i utrzymanie niskich podatków, nowoczesnej strategii przemysłowej, zwiększeniu płacy minimalnej, nowe prawa o ochronie ofiar przemocy domowej. A także szybka kolej oraz elektryczne samochody. Premiera była zdenerwowana, ale ostrożna i pojednawcza. Uderzała w przepraszający ton w kwestii tragedii Grenfell Tower i jej wcześniejszej, mało empatycznej reakcji na pożar. Partia stanęła murem za liderką i wydawała się zjednoczona. Te gesty nie przykryły jednak faktu, że w zawieszonym parlamencie, na czele mniejszościowego rządu stoi upokorzona i słaba politycznie premiera. Stąd praktyczna i racjonalna decyzja o pozbyciu się niektórych punktów programu z konserwatywnego manifestu. Słaby rząd nie może sobie pozwolić na szerokie plany i rewolucyjne idee. Dlatego też mowa tronowa zamiast, jak zazwyczaj, być przemówieniem o kierunkach na przyszłość, była czymś w rodzaju zachowawczej nadziei. Nadziei, że przynajmniej część punktów uda się zrealizować. Zwłaszcza, że nie wiadomo na jakich zasadach będzie funkcjonowała nieformalna koalicja torysów i unionistów. Z części programu May zrezygnowała już w expose. Z kolejnych w zeszłym tygodniu w poniedziałek. A do tego jeszcze obiecała pieniądze Irlandii Północnej na 694-MAKIETA 2 24-43.indd 33

szpitale, drogi, szkoły, Internet i rolnictwo. Inne regiony Zjednoczonego Królestwa na tak potężne inwestycje nie mogą liczyć. Tworzy to niepotrzebne napięcia lokalne i co gorsza narusza status quo w samej Irlandii Północnej. Umowa koalicyjna, która powstała w zaciszu gabinetu, nie jest znana opinii publicznej i nie wiadomo czego domagają się irlandzcy nacjonaliści z Ulsteru. Za co oraz w jakim zakresie będą wspierać mniejszościowy rząd Theresy May i jaką rolę mają odgrywać w brytyjskiej polityce.

Jaki Brexit? Udany!

W sprawach zagranicznych dominował Brexit. Ale nie tylko. Zgodnie z wymogami NATO rząd chce utrzymać finansowanie sił zbrojnych na poziomie co najmniej 2 proc. PKB. Zjednoczone Królestwo chce też nadal odgrywać czołową rolę w koalicji przeciwko ISIS w Syrii i Iraku. Najważniejsze jednak były kwestie związane z rozwodem z Unią. „Mój rząd będzie dążył do głę-

niowe. Każda z tych ustaw wymaga tyle wysiłku, pracy, ekspertyz, technikaliów, że trudno sobie wyobrazić, aby brytyjski parlament w przeciągu zaledwie dwóch lat był w stanie je opracować. Większość posłów biorących udział w ceremonii doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że Wielka Brytania nie jest przygotowana na taki ogrom legislacyjnej pracy, zaś rząd nie ma w rękawie żadnych asów ani atutów w negocjacjach z Brukselą, a strategia 10 Downing Street jest niespójna. A jednak rząd pozbawiony po 8 czerwca władzy wciąż żyje złudzeniami. I co gorsza karmi nimi mieszkańców Wielkiej Brytanii. Mowa tronowa nie była w tej kwestii jakimś sensownym planem na przyszłość. Tylko litanią fantazji. W rzeczywistości 10 Downing Street może jedynie ograniczać szkody, które referendum w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii wyrządziło. Ale jak na razie tego nie robi. A to coraz większy problem. Bo zegar tyka. Artykuł 50. został wdrożony w życie i negocjacje czy też mówiąc ściślej: dykto-

Brytyjski rząd pozbawiony jest społecznego mandatu, nie ma jasnego planu, a na jego czele stoi premiera*, która nie ma ani politycznej siły ani autorytetu, żeby sprostać wyzwaniom, które czekają na Wielką Brytanią w przyszłości bokiego i specjalnego partnerstwa z europejskimi sojusznikami oraz nowych relacji handlowych na świecie. Nowe ustawy o handlu i cłach pozwolą kształtować niezależną politykę handlową, brytyjscy przedsiębiorcy otrzymają wsparcie, by eksportować na światowe rynki” – czytała myśli May królowa. W sumie w mowie tronowej znalazło się osiem punktów związanych z Brexitem. May zapowiedziała uchwalenie prawa, które uchyli ustawę o wspólnotach europejskich z 1972 r., stanowiącą podstawę związku z Unią Europejską. Powstaną też odrębne ustawy brexitowe o imigracji, sankcjach międzynarodowych, bezpieczeństwie nuklearnym, rolnictwie, rybołówstwie, handlu i cłach. Po raz kolejny pojawiło się myślenie życze-

wanie warunków wyjścia przez Brukselę, ruszyło pełną parą. Expose było dobrą okazją na przewartościowanie narracji i zmianę rządowej agendy. Na bardziej realistyczną i szczerą wobec wyborców. Theresa May z tej szansy na nowe otwarcie nie skorzystała. Wciąż zaprzecza rzeczywistości prezentując polityczny irrealizm. Mowa tronowa to potwierdziła. Brytyjski rząd pozbawiony jest społecznego mandatu, nie ma jasnego planu, a na jego czele stoi premiera, która nie ma ani politycznej siły ani autorytetu, żeby sprostać wyzwaniom, które czekają na Wielką Brytanią w przyszłości. « * autor używa tego słowa w odniesieniu do pani premier Theresy May – przyp. red.

03/07/2017 17:40:16

034

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Jaki szok „(…) Wiem, że to są ludzie, którzy się kompletnie nie asymilują, którzy tworzą swoje prawa…” – powiedział wiceminister w resorcie sprawiedliwości, Patryk Jaki. Usłyszałem i zacząłem się zastanawiać: Co ten minister chce od tych biednych Polaków w Londynie. Potem jeszcze usłyszałem, że minister „nie chce, żeby były takie skupiska jak na Zachodzie, osób, które bardzo często odmawiają jakiejkolwiek pracy, są bardzo agresywni, nie szanują porządku prawnego…”. Kurczę, pomyślałem, ma rację. Rzeczywiście głupio to wygląda, jak Polacy żyjący i często pracujący w Londynie i w całej UK, nie szanują kultury i prawa państwa, w którym przebywają. Potem jeszcze Patryk Jaki dodał coś o tym, że jeżeli ktoś tak postępuje, to niech potem się nie dziwi, że są jakieś skrajne reakcje. Znów ma racje. Były ostatnio dosyć mocne skrajne reakcje jak ta w autobusie na Hounslow, gdzie Brytyjczyk zwyzywał kierowcę Polaka, gdy ten zwrócił mu uwagę, że ten pierwszy nie skasował biletu jak wchodził do autobusu. Kierowca pewnie bogu-ducha-winny, jednak dostało mu się za tych wszystkich Polaków, którzy już tacy bogu-duchawinni nie są. Pamiętacie śmierć Polaka w Harlow? Ilu polityków polskich tutaj przyjechało? Jaka duża i lekko przesadna reakcja była? Wszyscy rzucili się na hasło „Polaka

694-MAKIETA 2 24-43.indd 34

biją”. Nikt nie próbował wyjaśnić, co się naprawdę stało. Dopiero po kolejnym „pobiciu” dwóch Polaków w barze w tym samym mieście, zapaliła się niektórym czerwona lampka. Bo dwóch naszych rodaków najpierw uczestniczyło dumnie w marszu przeciwko agresji, a potem siedząc w pubie sami tę agresję spowodowali. Ups… Nikt nie mówi o tym, że Polacy często się nie asymilują. Nie poznają języka i kultury. Zamykają się w kulturowych gettach, często nie mając nawet jednego znajomego spośród autochtonów, pomijając styczności z autochtonami w pracy – a i to nie za często. Polski kościół, polski sklep, polska taksówka, polski grill i polska przychodnia – tyle z asymilacją kulturową. Za to często można usłyszeć

na londyńskich, „polskich” ulicach, że ci „Angole to są głupi, bo nie robią tak jak w Polsce”. Gdyby ktoś z tych, którzy wymawiają takie stwierdzenia, choć przez chwilę się zastanowił szerzej, to myślę, że nigdy by tak nie powiedział. Takie same zarzuty w stronę Polaków mogą mieć Anglicy i trudno byłoby nie przyznać im racji. Zaraz padną zarzuty o to, że jak Brytyjczycy jeżdżą do Polski to się zachowują jak bydło. Ale to samo robią polscy dresiarze jeżdżąc codziennie metrem, chodząc po angielskich ulicach. Ich zachowanie dla przeciętnie wykształconego Brytyjczyka też woła o pomstę do nieba. Oczywiście nie jesteśmy osamotnieni w takich zachowaniach. Każdą z wyżej wymienionych przypadłości kulturowych można podłożyć pod praktycznie każdą narodowość przebywającą na Wyspach. W tym wszystkim chodzi o to, że u innych widzimy, ale nie potrafimy dostrzec pewnych cech u siebie. A przydałoby się. Acha. Wróćmy jeszcze do tego nieszczęsnego wywiadu z Patrykiem Jakim, który ukazał się w Onet.pl w programie Andrzeja Stankiewicza „Onet opinie”. Patryk Jaki nie mówił o Polakach, a o islamistach. Szkoda, że jak już był na tym „zgniłym” Zachodzie, to nie odwiedził polskich skupisk, może dostrzegłby podobne cechy. Naprawdę, przydałoby się. «

Fot. PAP / Radek Pietruszka

03/07/2017 17:40:18

035

694-MAKIETA 2 24-43.indd 35

03/07/2017 17:40:19

036

ROZMOWA HISTORIA

Rozmawiała AGATA SZWEDOWICZ, PAP

Nowe spojrzenie na „Tajne państwo” Jan Karski nie chciał, aby „Tajne państwo” ukazało się po polsku, bo treść w wielu miejscach odbiegała od prawdy. Miały na to wpływ propagandowe wymogi rządu londyńskiego i chęć amerykańskiego wydawcy, żeby opowieść uatrakcyjnić – mówi Waldemar Piasecki.

694-MAKIETA 2 24-43.indd 36

Waldemar Piasecki, dziennikarz i pisarz, był najbliższym współpracownikiem Jana Karskiego i jego przyjacielem. 5 lipca do polskich księgarń trafił drugi tom biografii Karskiego jego autorstwa, obejmujący ten sam okres, co „Tajne państwo” – czyli lata 1939-1944.

Czy podczas pisania biografii Karskiego coś pana zaskoczyło? Zdziwiło? Przede wszystkim potwierdziło się, z jak wielką ostrożnością należy podchodzić do „Tajnego państwa” – książki Karskiego o Polskim Państwie Podziemnym, która ukazała się w USA w 1944 roku i natychmiast stała się bestsellerem. To zrozumiałe, że skoro trwała jeszcze okupacja, w opowieści zachowano reguły konspiracji, postaci są zakamuflowane, całość przedstawiona została tak, żeby Niemcy nie mogli z tego opisu 03/07/2017 17:40:23

037 skorzystać. Ale to nie wszystko. Mocodawca Karskiego, czyli Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie, był zainteresowany tym, żeby pokazać całą sanacyjną ekipę rządową w jak najgorszym świetle – prezydent Mościcki, RydzŚmigły, Beck w oczach londyńczyków byli szajką nieudaczników, która doprowadziła do katastrofy narodowej. W „Tajnym państwie” widać, że Karski pisząc pod wieloma względami dostosował się do tej wizji.

A fabularyzacja treści? „Tajne państwo” czyta się jak powieść przygodową... Wydawca amerykański chciał, aby książka była atrakcyjna dla czytelnika. Żądał od Karskiego uatrakcyjniania fabuły, często ingerował w tekst, nie konsultując zmian z autorem. Powstała książka z wieloma przeinaczeniami, czego Karski miał pełną świadomość. W raporcie dla Mikołajczyka na temat „Tajnego państwa” Karski wręcz pisze, że ta książka nie powinna się ukazać w Polsce w formie, w jakiej zawojowała rynek amerykański. Pisze wprost, że „Tajne państwo” jest „produktem propagandowym”, skierowanym do amerykańskiego czytelnika, w dużej mierze – odległym od faktow. Karski miał pełną świadomość, że odbiór książki przez jego kolegów z podziemia w Polsce nie byłby entuzjastyczny. W Polsce „Tajne państwo” traktowane jest jako autobiograficzna opowieść Karskiego i poważne źródło historyczne. Tak niestety nie jest. Karski chciał napisać do tej książki sprostowanie, ale przekonałem go, że to nie ma sensu, że dużo lepszym rozwiązaniem będzie napisanie całej jego biografii, obejmującej nie tylko te pięć wojennych lat opisanych w „Tajnym państwie”, ale całe jego życie. Tak właśnie powstała idea książki, której drugi tom – „Inferno” – właśnie się ukazuje na 75-lecie wojennej misji bohatera. Czy można wskazać przykłady, gdzie Karski w „Tajnym

694-MAKIETA 2 24-43.indd 37

państwie” rozmija się z prawdą historyczną? Przykład pierwszy z brzegu – sposób, w jaki przedstawia wojnę we wrześniu 1939 roku. W „Tajnym państwie” 1 września na koszary w Oświęcimiu, gdzie stoi 5. Dywizjon Artylerii Konnej, w którym służył Karski, spadają bomby, a żołnierze bezładnie wycofują się na Wschód. Tymczasem jednostka Karskiego już od 26 sierpnia stała na pozycjach bojowych w okolicach Zawiercia, na pewno nie siedzieli 1 września w koszarach. W „Tajnym państwie” Karski wraz z bezładną masą żołnierską i uciekinierami cywilnymi posuwa się na Wschód i zostaje pojmany przez Sowietów 17 września pod Tarnopolem. Tymczasem prawda była inna – Karski został wzięty do niewoli pod Krasnobrodem, nie 17 tylko 25 września i nie podczas bezładnej ucieczki, tylko po przejściu szlaku bojowego. Jest ogromna różnica pomiędzy bezładną ucieczką a walką do końca. Karski opisał kampanię 1939 roku w taki, a nie inny sposób, odpowiadając na zapotrzebowanie rządu londyńskiego – im zależało, żeby wojnę 1939 roku przedstawić jako katastrofę polskiej armii, a nawet zdradę jej dowódców. Karski był poddawany naciskom. A opisy konspiracji okupacyjnej? Niestety, także odbiegają od prawdy. Na przykład pisząc o swoim pobycie w Krakowie Karski przedstawia m.in. spotkanie z Józefem Cyrankiewiczem, który w tamtym okresie był postacią zdecydowanie pozytywną. Działając z ramienia PPS w ścisłej współpracy ze Związkiem Walki Zbrojnej, kierowanym w Krakowie przez pułkownika Tadeusza Komorowskiego, doprowadził do uwolnienia Karskiego z rąk gestapo. W „Tajnym państwie” w trakcie rozmowy z Karskim Cyrankiewicz pokazuje mu klapę w podłodze kuchni, pod którą rzekomo mieści się tunel. Tłumaczy, że jak przyjdą po niego Niemcy, to on wskoczy do tego tunelu i wyjdzie dwie ulice dalej. To amerykański redaktor to dopisał, żeby było bardziej atrakcyjnie i filmowo. Każdy, kto znał realia okupacji w Krakowie, wyśmiałby po

Waldemar Piasecki

Jest polskim dziennikarzem i pisarzem mieszkającym w Nowym Jorku. Od 30 lat aktywnie uczestniczy w polsko-żydowskich i żydowsko-chrześcijańskich wzajemnych relacjach i dialogu. W ostatnich latach życia Jana Karskiego był jego sekretarzem, koordynatorem działalności publicznej, a przede wszystkim przyjacielem. W 1996 r. doprowadził do realizacji dla TVP dokumentu Moja misja o Janie Karskim. W 1999 roku przetłumaczył na polski i opracował wojenny bestseller Profesora Story of a Secret State (Tajne Państwo). Na prośbę Profesora zorganizował nagrodę Orła Jana Karskiego oraz jej Kapitułę. Wkrótce po śmierci Profesora został członkiem-założycielem oraz przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Towarzystwa Jana Karskiego. (Źródło: Insignia)

03/07/2017 17:40:24

038

rozmowa historia prostu taką opowieść. Z takich m.in. powodów Karski nie chciał wtedy publikacji książki w języku polskim.

Jan Karski

Właściwie Jan Romuald Kozielewski, pseudonim „Witold” (ur. 24 czerwca 1914 w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 w Waszyngtonie – obywatel Polski i Stanów Zjednoczonych, prawnik i dyplomata, historyk, wykładowca akademicki i profesor Uniwersytetu Georgetown. Sekretarz dyrektora Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Kurier i emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego w stopniu porucznika, świadek Holokaustu. Za swoją działalność został odznaczony najwyższymi odznaczeniami państwowymi – polskim Orderem Orła Białego i amerykańskim Medalem Wolności. Uhonorowany przez Jad Waszem tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, honorowy obywatel państwa Izrael. W 2016 mianowany pośmiertnie na stopień generała brygady. (źródło: Wikipedia)

694-MAKIETA 2 24-43.indd 38

Często można spotkać się z opiniami, że misja Karskiego była nieudana, niedokończona czy daremna, bo nie osiągnął zakładanych celów – nie udało mu się przekonać aliantów o konieczności podjęcia działań mających zatrzymać zagładę Żydów. Zapominamy, że główny cel misji Karskiego był zupełnie inny i został zrealizowany. W kwietniu 1942 roku w okupowanej Polsce powstała komunistyczna Gwardia Ludowa, organizacja wojskowa PPR, a Moskwa wzmogła akcję deprecjonowania Polskiego Państwa Podziemnego w oczach aliantów. Sowieci robili wszystko, by przekonać Londyn i Waszyngton, że działalność AK to kompletna fikcja. Polskie Państwo Podziemne, prezentowane przez rząd londyński jak fenomen na skalę europejską, korzystało nie tylko ze wsparcia politycznego, ale też funduszy alianckich; było więc niezwykle ważne, żeby przedstawiać im prawdziwy obraz sytuacji. Zasadniczym celem misji Karskiego, tak jak to zakładał Cyryl Ratajski, delegat rządu londyńskiego na kraj, była właśnie m.in. odpowiedź na sowiecki atak propagandowy. Przy okazji: Karski nie był kurierem, jak to się często mówi, tylko emisariuszem, co często podkreślał. Różnica w uproszczeniu jest mniej więcej taka, jak między sierżantem a majorem. Karski, przedwojenny dyplomata, świetnie nadawał się do przedstawienia aliantom dokonań polskiego Państwa Podziemnego i przekonanie ich, że to znacząca działalność, ciesząca się poparciem społecznym i należy ją wspierać, że pieniądze alianckie nie są marnowane. Jak w raporcie Karskiego zaistniał wątek Shoah? Latem 1942 roku ruszyła eksterminacja Żydów. Przedstawiciele społeczności żydowskiej poprosili Karskiego, żeby raportował także o ich sytuacji. Używali słusznego argumentu, że są

takimi samymi obywatelami Polski jak inni i mają prawo domagać się, aby rząd polski i za nimi przemawiał. Opis ich dramatu powinien znaleźć się w raporcie. Karski spotkał się z żydowskimi socjalistami i syjonistami, był w getcie i w obozie w Izbicy. Raport Karskiego, to, co przedstawiał podczas spotkań z aliantami, trwał od 24 do 28 min., opowieść o losie Żydów zajmowała 12-13 min całej wypowiedzi. To dużo, ale kwestia żydowska nie stanowiła meritum misji Karskiego, jej celu. Obserwuję taką tendencję, żeby przedstawiać misję Karskiego jako dotyczącą przede wszystkim spraw żydowskich. Nie jest to prawdą.

Czy w głównej części swojej misji, tej, która poświęcona była przedstawieniu informacji o Polskim Państwie Podziemnym, odpowiedzi na sowiecki atak propagandowy, Karski odniósł sukces? Oczywiście. Po jego wystąpieniach polski rząd w Londynie dostał amerykańską pomoc w wysokości 12 mln. dolarów z przeznaczeniem na wspieranie działalności Państwa Podziemnego. W części dotyczącej losu Żydów misja nie odniosła sukcesu, ale pojawiające się niekiedy opowieści o tym, że Karski miał poczucie, że cała jego misja była daremna, nieudana czy chybiona, nie jest prawdą. Karski oczywiście współczuł Żydom i był rozczarowany, że z jego raportem w ich sprawie zrobiono niewiele lub zgoła nic, ale miał też świadomość, że sam zrobił wszystko, co się dało, wszystko, co mógł zrobić w tamtej sytuacji.

Wiele osób do dziś dnia ma do Karskiego rodzaj pretensji, że zgodził się wystąpić w filmie Claude'a Lanzmanna „Shoah”, gdzie zachowania Polaków wobec mordowanych przez Niemców Żydów przedstawione zostały w złym świetle. Inni twierdzą, że Lanzmann wykorzystał Karskiego. Co on sam o tym myślał? Trzeba pamiętać, że żoną Karskiego była Pola Nireńska, tancerka pochodzenia 03/07/2017 17:40:24

Fot. ©Adrian Grycuk/Wikipedia

039

żydowskiego, której rodzina niemal w całości została przez hitlerowców wymordowana. Jej siostra próbowała się ratować, bezskutecznie prosząc o pomoc swojego narzeczonego, Polaka. Zginęła w Treblince. Pola uważała, że Polacy wobec Żydów zachowali się podczas okupacji, delikatnie mówiąc, źle. Karski był człowiekiem, który nikomu nie narzucał swojej wizji świata ani historii, dawał innym ludziom prawo do własnej pamięci, własnej wizji wydarzeń. Tak było i z Lanzmannem. Gdy reżyserowi zarzucano, że w filmie nie ma o Polakach ratujących Żydów, Karski odpowiadał, że zamiast krytykować, lepiej samemu zrobić film o bohaterach, którzy ratowali Żydów. Podczas prac nad książką „Inferno” udało się odnaleźć nieznany raport Karskiego. Co to za dokument? Do 2015 roku znane były tylko dwa jego raporty dla rządu londyńskiego o sytuacji w kraju, jeden z lutego 1940 roku, drugi z listopada 1942 roku. Karski wspominał, że był 694-MAKIETA 2 24-43.indd 39

Moskwa wzmogła akcję deprecjonowania Polskiego Państwa Podziemnego w oczach aliantów. Sowieci robili wszystko, by przekonać Londyn i Waszyngton, że działalność AK to kompletna fikcja jeszcze jeden raport, ale pozostawał on nieznany. W 2015 roku udało mi się go odnaleźć w londyńskim archiwum Władysława Sikorskiego. To najwcześniejszy z raportów Karskiego, napisany został w grudniu 1939 roku, z ogromną pomocą brata Karskiego, pułkownika Mariana Kozielewskiego, który przed wojną był w Warszawie komendantem stołecznej policji, a po kapitulacji miasta, szefem tzw. granatowej policji, jednocześnie organizując zręby Podziemia. Ten najwcześniejszy raport został wywieziony z Polski przez jugosłowiańskiego dyplomatę i trafił do rządu Sikorskiego w Paryżu. «

Mural „Kto nie potępia ten przyzwala” upamiętniający Jana Karskiego przy ul. Lubelskiej 30/32 w Warszawie. Poniżej: pomnik Jana Karskiego w Parku Ocalałych w Łodzi

Kolejne tomy książki „Jan Karski. Jedno życie” ukazują się nakładem wydawnictwa Insignis

03/07/2017 17:40:27

040

SYGNAŁY Z LISTÓW DO REDAKCJI

Darmowe Testy Predyspozycji Zawodowych oraz Osobowości Jesteś rodzicem i chciałbyś wiedzieć jaki zawód najlepiej pasuje do predyspozycji Twojego dziecka? Wahasz się jaki kierunek studiów wybrać? Chciałbyś pracować w profesji, która w pełni wykorzysta Twój potencjał? Test predyspozycji zawodowych CAT pomaga odpowiedzieć na te pytania – zapraszamy 100 osób do jego wypróbowania. Test Career Tree (CAT) jest wspólnym projektem realizowanym przez Polish Psychologists’ Association oraz międzynarodową grupę psychologów z Uniwersytetów w Słowenii, Turcji, Hiszpanii oraz Polski w ramach Unijnego programu Erasmus+. W ramach projektu badawczego gwarantujemy 100 nieodpłatnych sesji obejmujących test predyspozycji zawodowych oraz osobowości. TEST PREDYSPOZYCJI ZAWODOWYCH Career Tree (CAT) to zestaw testów online, których celem jest określenie predyspozycji, umiejętności oraz zainteresowań zawodowych osób uczących się oraz młodych dorosłych wchodzących na rynek pracy. Raport końcowy CAT obejmuje opisy w poniższych obszarach: Zainteresowania zawodowe w 15 wymiarach Wyznawane wartości oraz ich znaczenie w życiu zawodowym Cechy osobowości wymagane w poszczególnych profesjach

Radzenie sobie w sytuacjach stresowych Umiejętności kognitywne: pamięć, wyobraźnia, uczenie się, uważność, logika Umiejętności Interpersonalne: komunikacja, negocjacje, praca w grupie Przedsiębiorczość

W oparciu o wyniki testu raport końcowy dostarcza listę profesji najlepiej pasujących do profilu użytkownika oraz wskazówki praktyczne obejmujące wymagania edukacyjne/szkolenia zawodowe w Wielkiej Brytanii. TEST OSOBOWOŚCI Dopełnieniem testu predyspozycji zawodowych CAT są testy osobowości NEO PR- I oraz Test Hollanda, z których będzie mógł skorzystać użytkownik programu. Testy, które są powszechnie używane przez psychologów, opisują osobowość w sześciu obszarach, tzw. RIASEC, która obejmują takie cechy jak: R – realistic, I – investigative, A – artistic, S – social, E – enterprising, C – conventional. KTO MOŻE WZIĄĆ UDZIAŁ W TEŚCIE Test jest przeznaczony dla młodych osób (15- 26 lat) zamieszkujących Wielką Brytanię. Wszystkie testy są w języku angielskim. Testy CAT można wykonywać w dowolnym czasie z domowego komputera.

Osoby zainteresowane wzięciem udziału w teście prosimy o kontakt na adres: cat@polishpsychologists.org. Więcej informacji o projekcie na www.career-tree.eu oraz www.polishpsychologists.org.

694-MAKIETA 2 24-43.indd 40

Polish Expats Association dołączyła do portfolio Arts Council England Na najwyższych szczeblach politycznych trwa debata w kwestii warunków wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i możliwych konsekwencji dla zamieszkujących ją obywateli innych krajów, w tym blisko miliona Polaków. Tymczasem ze strony Brytyjczyków płyną wyrazy wsparcia zarówno dla naszych rodaków, jak i instytucji działających na ich rzecz. W miniony poniedziałek stworzona przez Alicję Kaczmarek Polish Expats Association została oficjalnie wpisana do portfolio Arts Council England. To pierwsze polskie stowarzyszenie, któremu udało się uzyskać ten status. Polish Expats Association (PEA) jest organizacją non-profit, założoną w 2009 roku z myślą o polskich emigrantach przebywających na terenie Zjednoczonego Królestwa. Na przestrzeni ośmiu lat swojej działalności zrealizowała wiele projektów, mających na celu polepszenie jakości życia Polaków. Należą do nich między innymi warsztaty, szkolenia, Polska Szkoła Sobotnia, a także powstałe w ubiegłym roku Erdington Welcome Centre, oferujące darmowe porady z zakresu opieki zdrowotnej, pracy, edukacji i spraw rodzinnych. PEA szczególną troską otacza tych z naszych rodaków, którzy ze względu na nieznajomość języka i odizolowanie są niezdolni do pełnej asymilacji z brytyjskim społeczeństwem. Jednak jak podkreśla Kaczmarek, jej pracownicy starają się nie wyręczać interesantów, mając za zadanie przede wszystkim zaopatrzyć ich w wiedzę i praktyczne umiejętności, które wspomogą proces ich dalszej integracji:

03/07/2017 17:40:27

041 – Chcemy nauczyć ludzi radzenia sobie w trudnych sytuacjach, a nie tylko wykonywać coś za nich. Pokazujemy, w jaki sposób zredagować pismo czy wypełnić aplikację, ale staramy się tego nie robić za kogoś – powiedziała w rozmowie z Dziennikiem Polskim. Pomoc emigrantom to zaledwie jeden z aspektów działalności organizacji. Równocześnie prowadzi ona szeroko zakrojoną aktywność na polu kulturowym, mającą na celu dać podwaliny polsko-brytyjskiej wymiany artystycznej. Do najważniejszych projektów powstałych z inicjatywy PEA należy między innymi Centrala, mieszczące się w Birmingham centrum sztuki, na które składają się galeria sztuki współczesnej, kawiarnia artystyczna i centrum edukacyjne. Centrala prowadzi ambitny program artystyczny prezentujący twórców z Europy Środkowej i Wschodniej, dodatkowo odbywają się tam koncerty, spektakle, spotkania z ludźmi sztuki oraz warsztaty. Kolejnym flagowym projektem organizacji jest „Behind the Curtain”, organizowany cyklicznie festiwal kina wschod-

694-MAKIETA 2 24-43.indd 41

nioeuropejskiego. Ubiegłoroczna edycja obejmowała pokazy 17 produkcji z 12 krajów. Wśród polskich filmów znalazła się między innymi „Ziemia Obiecana”, „Rewers”, a także obsypana nagrodami „Ostatnia Rodzina”. Działalność kulturowa PEA zwróciła uwagę przedstawicieli Arts Council England, finansowanej z funduszy rządowych instytucji wspierającej rozwój sztuki na terenie Anglii. Ich decyzją polska organizacja oficjalnie dołączyła do portfolio placówek objętych patronatem instytucji na lata 2018-2022. Stała się tym samym jedną z 183 nowych jednostek wstępujących w szeregi instytucji, a zarazem pierwszym polskim stowarzyszeniem, któremu udało się osiągnąć ten status. Wyróżnienie dla PEA jest tym większe, że w dotychczasowym portfolio Arts Council England znajdowały się tak uznane placówki, jak Royal Shakespeare Company czy Królewska Orkiestra Filharmoniczna. Przynależność do instytucji ma wymiar nie tylko wizerunkowy, ale i praktyczny: z 1.6 miliarda funtów, jakie znalazły się w jej budżecie, blisko 400 tysięcy trafi bez-

pośrednio do PEA. Oznacza to również brak konieczności ponownego ubiegania się o dofinansowanie ze środków rządowych oraz znaczący wzrost możliwości dalszego rozwoju organizacji. Perspektywa współpracy cieszy zarówno założycieli PEA, jak i przedstawicieli Arts Council England. Jak powiedział dyrektor regionalny, Peter Knott: „Polish Expats promują wschodnioeuropejską kulturę oraz dziedzictwo poprzez silną sztukę wizualną. Z przyjemnością witamy ich w krajowym portfolio na najbliższe cztery lata. Różnorodność leży w sercu współczesnej Anglii i świetnie będzie zobaczyć, że stwarzają możliwość dla każdego, aby doświadczyć i podzielić się wschodnioeuropejską kulturą”.

03/07/2017 17:40:29

Mer wkurzony za kurz Sadiq Khan chce oczyścić atmosferę w metrze. Tym razem nie chodzi o związki zawodowe, a kurz unoszący się w powietrzu.

694-MAKIETA 2 24-43.indd 42

Przygotował Marcin Urban

To głównie opiłki metalu powstające podczas tarcia kół o szyny, pyły zasysane z powierzchni i cząstki skóry milionów pasażerów. Sadiq Khan zlecił przeprowadzenie analizy stanu powietrza i zalecił wprowadzenie kilku rozwiązań, które mają poprawić jego stan. Jeszcze tego lata 50 stacji przejdzie gruntowne odkurzanie. Z opiłków metali zostaną oczyszczone także tunele. Kupowane w przyszłości pociągi mają mieć szczelne okna i system odzyskiwania energii z hamowania, dzięki któremu szyny mniej się ścierają. Stan powietrza w metrze będzie monitorowany i podawany do wiadomości pasażerów. To część szerszego planu walki ze skażeniem powietrza w stolicy, na który ratusz przeznaczy w ciągu najbliższych pięciu lat 875 mln funtów. W jego ramach zostanie m.in. wprowadzona od października opłata Toxicity Charge (T-Charge)

w wysokości £10 za wjazd do centrum samochodem, który nie spełnia normy emisji spalin Euro 4. W 2019 roku ustanowiona zostanie strefa ultra niskiej emisji (ULEZ) w centralnym Londynie. Trwa też wymiana autobusów miejskich i taksówek na hybrydowe i elektryczne. Transport for London wymienia rocznie na niskoemisyjne od 700 do 800 autobusów. 5 tys. najstarszych autobusów przejdzie modernizację, która zmniejszy emisję spalin o 95 proc. Zostaną w nich zamontowane filtry cząstek stałych i nowe katalizatory. Operacja będzie kosztować 86 mln funtów. Po modernizacji ponad połowa pojazdów TfL będzie spełniać najbardziej rygorystyczne wymagania dotyczące ochrony środowiska, czyli normę emisji spalin Euro 6. Zgodnie z przedstawioną przez mera strategią rozwoju komunikacji miejskiej, do 2037 roku wszystkie środki transportu należące do TfL nie będą emitować spalin. «

Zdjęcia: Transport for London

042

transport londyn

03/07/2017 17:40:31

043

Drożej za parking dla diesli Właściciele samochodów z silnikami Diesla muszą płacić więcej za postój na kilku parkingach w centrum Londynu. Dodatkowa opłata nazwana „D-Charge” wynosi £2,45 za godzinę. Wprowadzono ją w zatokach postojowych w Marylebone, Fitzrovii oraz w okolicach Hyde Parku. Objęła ona samochody na ropę, wyprodukowane przed 2015 rokiem. Ich kierowcy muszą teraz płacić £7,30 za godzinę postoju. Dla pozostałych aut parking kosztuje nadal £4,90. To na razie pilotaż. Pierwszy taki w kraju. Cytowany przez „London Evening Standard” radny Westminster David Harvey powiedział, że rozwiązanie ma zachęcić do zmiany auta na bardziej przyjazne środowisku. Silniki Diesla emitują rakotwórczy dwutlenek azotu, jeden z głównych składników londyńskiego smogu.

Komunikacja w kolorach tęczy

Mer Londynu Sadiq Khan, który dodajmy jest muzułmaninem, zachęca wszystkich londyńczyków do wzięcia udziału w sobotniej paradzie osób o różnej orientacji seksualnej (Pride in London). W obchody święta różnorodności seksualnej włączył się jak co roku Transport for London. W tym roku jest to szczególnie widoczne na ulicach Londynu. W tęczowe kolory zostało ude-

Efekt uboczny

Fot. Oli Scarff/Getty Images

694-MAKIETA 2 24-43.indd 43

korowanych 50 rowerów z miejskich wypożyczalni, stacja metra Tottenham Court Road oraz przystanki autobusowe w pobliżu Trafalgar Square. Tegoroczna parada będzie największą w historii. Przez centrum Londynu przemaszeruje ponad 40 tys. osób z całego świata. Kilkaset tysięcy jak zawsze będzie przyglądać się jej na trasie. Więcej na ten temat piszemy na stronach 44-45. «

O 170 mld funtów w ciągu najbliższych 13 lat spadną dochody Wielkiej Brytanii z akcyzy na paliwo – obliczył think tank Policy Exchange. To efekt uboczny rosnącej popularności samochodów elektrycznych. Zdaniem analityków prognozowany przez rząd spadek wpływów jest niedoszacowany o co najmniej 23 mld funtów. Minister finansów będzie musiał to jakoś zbilansować. Eksperci

doradzają mu wprowadzenie zamiast akcyzy opłaty za korzystanie z dróg. Może ona być naliczana za każdą przejechaną milę na podstawie informacji przekazywanych przez samochodowe nawigacje. W ubiegłym roku w Wielkiej Brytanii sprzedano 10 tys. elektrycznych aut – o ponad 3 proc. więcej niż rok wcześniej. Sprzedaż samochodów hybrydowych wzrosła o ponad 40 proc. « 03/07/2017 17:40:33

044

CAFÃ&#x2030; COOLTURA londyn

PARADA PRIDE IN LONDON

694-MAKIETA 3 44-67.indd 44

03/07/2017 17:41:37

045 Przygotował MARCIN URBAN 08.08. Godz. 13:00 – 20:00. Trafalgar Square, Londyn WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross, Embankment, Leicester Square. Wstęp wolny prideinlondon.org Tegoroczna parada osób o różnej orientacji seksualnej „Pride in London” będzie największą w historii. Przez centrum Londynu przemaszeruje ponad 40 tys. osób z całego świata i 231 grup reprezentujących organizacje pozarządowe, firmy i instytucje. Będzie im towarzyszyć ponad 80 instalacji, dmuchanych zabawek i ogromnych rzeźb transportowanych na samochodach. Barwne widowisko co roku przyciąga kilkaset tysięcy widzów. Parada startuje sprzed siedziby BBC przy Portland Place i przejdzie przez Regent Street, Piccadilly Circus, Trafalgar Square do Whitehall. Przez cały dzień na Trafalgar Square będzie trwać koncert i konkursy. W tym roku podczas imprezy będzie świętowana 50. rocznica legalizacji homoseksualizmu w Wielkiej Brytanii. Hasło przewodnie parady to „Love happens here”.

Zdjęcia: Matias Altbach, Mark Nortcliﬀ

COOLTUR POLECA A

694-MAKIETA 3 44-67.indd 45

03/07/2017 17:41:38

046

CAFÉ COOLTURA londyn

wystawy » FLYING LEGENDS AIR SHOW 08-09.07. IWM Duxford, Duxford, Cambridge CB22 4QR. Otwarte: 8:00 – 18:30. Bilety: £35 www.flyinglegends.com

Lotnisko RAF-u w Duxford odegrało kluczową rolę w Bitwie o Wielką Brytanię, podczas ewakuacji Dunkierki i operacji D-Day. Po latach zabytkowe maszyny powracają na trawiasty pas startowy, by w atmosferze pikniku zaprezentować się tysiącom miłośników lotnictwa. W powietrzu i na ziemi zobaczymy m.in. samoloty Messerschmitt Bf-109, Jagdeschwader JG-27, P-51B Mustang, Spitfire, Hurricane, Beechcraft 18, Douglas DC-3 i B-17 Flying Fortress. W niedzielę będzie można porozmawiać z członkami powietrznej grupy akrobatycznej Red Arrows.

Muhammad Ali, Andy Warhol

SOUL OF A NATION: ART IN THE AGE OF BLACK POWER

12.07. – 22.10. Tate Modern, Bankside, Londyn SE1 9TG. Stacja: Blackfriars, Southwark. Otwarte: pt. – sob. 10:00 – 22:00, niedz. – czw. 10:00 – 18:00. Bilety: £14.50 www.tate.org.uk Wystawa pokazuje jak powstał w USA, został odrzucony i na nowo odkryty nurt „Black Art”. Najstarsze obrazy pochodzą z początku lat 60. Pokazują jak artyści reagowali na walkę o równe prawa osób o różnym kolorze skóry i ruchy narodowo-wyzwoleńcze w państwach postkolonialnych. Pojawiają się na nich takie postaci jak Martin Luther King, Malcolm X i John Coltrane. Jest też bokser Muhammad Ali, którego sportretował Andy Warhol.

694-MAKIETA 3 44-67.indd 46

» GREGORY CREWDSON: CATHEDRAL OF THE PINES 23.06. – 08.10. The Photographers’ Gallery, 16 - 18 Ramillies St, Londyn W1F 7LW. Stacja: Oxford Circus. Otwarte: pon. – sob. 10:00 – 18:00, czw. 10:00 – 20:00, niedz. 11:00 – 18:00. Bilety: £2.50 thephotographersgallery.org.uk Po raz pierwszy The Photographers’ Gallery udostępniła aż trzy swoje sale jednemu artyście. Amerykański fotograf Gregory Crewdson prezentuje cykl zdjęć wykonanych w latach 2013 – 2014, pokazujący ludzkie relacje na tle malowniczego, prowincjonalnego miasteczka Becket w stanie Massachusetts.

03/07/2017 17:41:40

Autor tatuażu Michael Sheerin

047 » SOMETHING OLD, SOMETHING NEW 22.06. – 08.10. Welcome Collection, 183 Euston Rd, Kings Cross, Londyn NW1 2BE. Stacja: Euston. Otwarte: pon. zamknięte, wt. – śr. 10:00 – 18:00, czw. 10:00 – 22:00, pt. – niedz. 10:00 – 18:00. Wstęp wolny wellcomecollection.org Nową wystawę w Wellcome Collection tworzą przedmioty pożyczone od różnych osób. Jest wśród nich np. ogrodowy krasnal przekazywany z pokolenia na pokolenie, para butów, zrobione przez dzieci trumny dla krabów i tatuaż inspirowany planktonem. Każdy przedmiot ma swoja historię. Wszystkie razem pokazują spojrzenie współczesnego człowieka na przyrodę.

Tatuaż. Kelli Powling, lat 36

teatr » FERRYMAN 20.06. – 07.10. Gielgud Theatre, Shaftesbury Ave, Soho, Londyn W1D 6AR. Stacja: Piccadilly Circus. Spektakle: pon. – sob. 19:00, dodatkowo śr. i sob. 13:30. Bilety: od £12 www.TheFerrymanPlay.com

Fot. Johan Persson

Irlandia Północna, 1981 rok. Rolnicy przygotowują się do dożynek po dniach ciężkiej pracy. Świętowanie zakłóci w tym roku wizyta nieznajomego. W rolach głównych występują: Paddy Considine, Laura Donnelly i Genevieve O’Reilly. Reżyserem spektaklu jest Sam Mendes, reżyser dwóch ostatnich filmów z serii „James Bond”.

Sir John Godsalve, Hans Holbein The Younger

THE ENCOUNTER. DRAWINGS FROM LEONARDO TO REMBRANDT

13.07. – 22.10. National Portrait Gallery, St Martin’s Place, Londyn WC2H 0HE. Stacja: Charing Cross, Leicester Square, Embankment. Otwarte: sob. – śr. 10:00 – 18:00, czw. – pt. 10:00 – 21:00. . Bilety: £10 www.npg.org.uk National Portrait Gallery prezentuje portrety najbardziej znanych renesansowych i barokowych twórców. Są wśród nich szkice Leonarda da Vinci, Holbeina i Rembrandta.

694-MAKIETA 3 44-67.indd 47

03/07/2017 17:41:43

Fot. Johan Persson

048

CAFÉ COOLTURA LONDYN A TALE OF TWO CITIES

07.07. – 05.08. Regent's Park Open Air Theatre, Regent's Park, Londyn NW1 4NPX. Stacja: Regent's Park, Baker Street. Spektakle: wt. – niedz. 19.45, dodatkowo czw., sob. i niedz. 14.15. Bilety: od £25 openairtheatre.com Sceniczna adaptacja powieści Charlesa Dickensa to druga w tym sezonie sztuka wystawiana w plenerowym teatrze w Regent’s Park. Akcja rozgrywa się w czasach przed rewolucją francuską. Opowiada o losach Francuza Karola Darnaya i Anglika Sydneya Cartona, na tle dwóch miast – Paryża i Londynu. W rolach głównych Jude Owusu i Nicholas Karimi.

Nicholas Karimi

CAT ON A HOT TIN ROOF

13.07. – 07.10. Apollo Theatre, Shaftesbury Ave, Soho, Londyn W1D 7EZ. Stacja: Leicester Square. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £10 www.youngvic.org W upalną noc, gdzieś w Mississippi, rodzina z południa świętuje urodziny. Upał jest prawie tak samo nieznośny jak kłamstwa, jakimi karmią się nawzajem uczestnicy biesiady. Uwaga koncentruje się na parze głównych bohaterów Bricku i Maggie. Wraz z rozwojem akcji odkrywamy sekrety, które poważnie zagrażają ich związkowi. W rolach głównych występują Sienna Miller i Jack O’Connell.

INTERNATIONAL YOUTH ARTS FESTIVAL 2017

08-17.07. Różne lokalizacje w Kingston iyafestival.org.uk Trwający 10 dni festiwal ma w programie około 200 różnych wydarzeń, pokazujących umiejętności młodzieży z całego świata w różnych dziedzinach sztuki. Zobaczymy pokazy teatralne, pokazy sztuki cyrkowej, koncerty, projekcje filmów, warsztaty i wystawy. Wśród uczestników jest w tym roku polski teatr tańca z Aleksandrowa, który zaprezentuje sztukę „In search for tomorrow” (15 lipca, Arthur Cotterell Theatre). Na otwarcie przygotowano spektakl będący przeglądem tego, co zobaczymy w kolejnych dniach. Będzie to widowisko złożone z fragmentów najciekawszych wydarzeń. Otwarcie odbędzie się w Rose Theatre. W Market Place - historycznym centrum Kingston, będą odbywać się pokazy sztuki ulicznej i koncerty. W programie jest też karnawałowa parada ulicami Kingston (9 lipca).

694-MAKIETA 3 44-67.indd 48

03/07/2017 17:41:45

049 kino » SPIDER-MAN: HOMECOMING (3D) Od 06.07. Science fiction, USA. Reż. Jon Watts, wyst. Tom Holland, Michael Keaton, Zendaya, Donald Glover, Jacob Batalon, Laura Harrier, Robert Downey Jr. Młody Peter Parker/Spider-Man (Tom Holland), poszukuje swojego nowego ego. Zafascynowany przygodą z Avengersami, wraca do domu swojej ciotki. Cały czas pozostaje pod czujnym okiem mentora – Tony’ego Starka (Robert Downey Jr.). Próbuje wrócić do normalnego życia, unikając myśli, że jest kimś więcej niż tylko "Spider-Manem z sąsiedztwa". Jednak, kiedy pojawia się Vulture (Michael Keaton), nowy groźny wróg, wszystko, co dla Petera ważne, staje się zagrożone.

» » SONG TO SONG Od 07.07. Dramat, USA. Reż. Terrence Malick, wyst. Ryan Gosling, Rooney Mara, Michael Fassbender, Natalie Portman, Cate Blanchett, Val Kilmer

THE MIDWIFE

Od 07.07. Dramat, Francja. Reż. Martin Provost, wyst. Catherine Deneuve, Catherine Frot Claire, samotna matka przed pięćdziesiątką, wiedzie monotonne życie. Każdy kolejny dzień niczym nie różni się od poprzedniego. Wszystko zmienia się w momencie, gdy bohaterka odbiera telefon od Beatrice, siedemdziesięcioparoletniej kobiety, która kilka dekad temu była kochanką jej ojca. Szybko okazuje się, że Beatrice jest całkowitym przeciwieństwem Claire, ale obie panie łączy o wiele więcej, niż mogłyby przypuszczać...

Dwa osobliwe trójkąty miłosne. Obsesja i zdrada, dla których tłem staje się scena muzyczna Austin w Teksasie. Terrence Malick powraca kolejnym filmem, który podzieli widzów na zachwycających się jego oryginalną, wieloznaczną twórczością oraz znudzonych klasycznym stylem i długimi ujęciami zamyślonej twarzy bohatera.

694-MAKIETA 3 44-67.indd 49

03/07/2017 17:41:47

050 »

CAFÉ COOLTURA londyn

IT COMES AT NIGHT

Od 07.07. Horror, USA. Reż. Trey Edward Shults, wyst. Joel Edgerton, Christopher Abbott, Riley Keough, Carmen Ejogo, Kelvin Harrison Paul zrobi wszystko, żeby ochronić swoją rodzinę przed nadciągającym tajemniczym wirusem. Ale jak daleko można się posunąć, by ocalić najbliższych?

koncerty » NEIL SEDAKA

Fot. Carlos Alvarez / Getty Images

18.09. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £43.30

SUZANNE VEGA

28.09. Godz. 19:30. London Palladium, 8 Argyll St, Soho, Londyn W1F 7TE. Stacja: Oxford Circus. Bilety: £55.95

» NICK CAVE & THE BAD SEEDS 30.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» TORI AMOS 04.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £48.40

» LADY GAGA 09.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40

» MARILLION 13.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

» BELINDA CARLISLE 13.10. Godz. 19:30. O2 Indigo, The O2, Peninsula Square, London SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £38.50

» J COLE

» METALLICA 22-24.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £58.75

694-MAKIETA 3 44-67.indd 50

Fot. MW Media

15-16.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £63.75

03/07/2017 17:41:49

Fot. Sean Gallup / Getty Images for GQ

051

JAMES BLUNT

ALISON MOYET

PRL LIVE MUSIC 2017 – WILKI, MROZU, SOUND’N’GRACE

18.11. Godz. 18:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 Podczas kolejnego festiwalu Radia PRL zespół Wilki będzie świętował 25-lecie działalności. Usłyszymy największe przeboje grupy, tj. „Baśka”, „Son of the blue sky” i „Urke”. Mrozu, wykonujący muzykę z pogranicza hip-hop, R&B, pop i bluesa, był nominowany do nagrody MTV Europe Music Awards w kategorii najlepszy polski wykonawca. W lutym ukazał się jego czwarty album studyjny zatytułowany „Zew”. Sound’n’Grace to polski chór, wykonujący muzykę soul, R&B i funk.

694-MAKIETA 3 44-67.indd 51

» DEEP PURPLE 23.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

» QUEEN + ADAM LAMBERT 12.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

Fot. Juergen Schwarz / Getty Images

14-15.11. Godz. 19:30. London Palladium, 8 Argyll St, Soho, Londyn W1F 7TE. Stacja: Oxford Circus. Bilety: od £29

Fot. Gareth Cattermole / Getty Images

23.11. Godz. 19:00. Eventim Apollo45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £43.60

» A-HA 14.02.2018. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.75

03/07/2017 17:41:51

052

CAFÃ&#x2030; COOLTURA wydarzenia

694-MAKIETA 3 44-67.indd 52

03/07/2017 17:41:54

053

694-MAKIETA 3 44-67.indd 53

03/07/2017 17:41:56

054

CAFÉ COOLTURA KSIĄŻKI

694-MAKIETA 3 44-67.indd 54

03/07/2017 17:41:58

055

694-MAKIETA 3 44-67.indd 55

03/07/2017 17:42:01

056

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA Redaguje PIOTREK DOBRONIAK

Habit zamiast szminki, czyli zakonnice zabierają głos Strażniczka kłamstwa Alice ma doskonałe życie: ukochaną pracę, udane dzieci, wspaniałego męża. Utalentowana malarka ma obsesję na punkcie prawdy i niezwykły dar uchwycenia jej na portretach. I zawsze wierzy swojemu instynktowi. I wie, że poślubiła dobrego człowieka.

Rekin i baran Czy chcecie dowiedzieć się, dlaczego dawniej islandzcy rybacy wkładali do butów pazury czapli, do drzwi nie należało pukać więcej niż trzy razy, a własnej kołdry trzeba było pilnować jak oka w głowie? I czemu brzemienne kobiety nie powinny zerkać na zorzę oraz co sprawia, że islandzkie łąki kuszą aromatem ginu?

694-MAKIETA 3 44-67.indd 56

Książka zawiera czternaście niezwykle interesujących rozmów z zakonnicami. Mówią o sobie, swojej pracy, wierze i niewierze, Kościele i o rzeczywistości świeckiej. Książka przełamuje stereotypy i ukazuje siostry jako niezwykłe osobowości, pełne pasji i chęci pomocy innym. Są wśród nich: lekarki (w tym ginekolog położnik i psychiatra), prawnik, misjonarki w rejonach działań wojennych (Aleppo), siostry wykładające na wyższych uczelniach, rekolekcjonistki, autorki książek, blogerki itp. Nie zdarza się często, aby siostry zakonne pod imieniem i nazwiskiem godziły się opowiedzieć o swoich wyborach, o tym jak postrzegają współczesny świat i jego wyzwania, w czym upatrują swoją rolę. «

Zagadkowa wiedza Dogonów Dogońskie rysunki i malowidła odzwierciedlają koncepcje współczesnych naukowców, m.in. Stephena Hawkinga, dotyczące powstania wszechświata, budowy materii czy teorii strun. Wiele słów, symboli i rytuałów Dogonów przypomina słowa i symbole starożytnego Egiptu oraz obrzędy judaizmu.

03/07/2017 17:42:02

057 Wiek ambasadora

Bywają ludzie, którzy są świadkami historii. Bywają tacy, którzy się kreują na jej twórców. I są w końcu ci nieliczni, którzy historię tworzą, sami pozostając w cieniu. Edward Raczyński, dyplomata, prezydent na uchodźstwie, poeta i wizjoner należał do tej ostatniej, tak rzadkiej grupy ludzi. Jego długie, ponad stuletnie życie mogłoby posłużyć za scenariusz do niejednego filmu o polskiej historii. Spadkobierca wspaniałego rodu, syn wyjątkowej kobiety, współtwórca polityki zagranicznej Polski międzywojennej. Podczas II wojny światowej ambasador w Londynie i kierownik uchodźczego MSZ. Człowiek, który przekazał światu świadectwo Jana Karskiego i jako pierwszy wysłuchał sprawoz-

dania Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Przyjaciel Churchilla, bywalec brytyjskiego pałacu królewskiego. Po wojnie głos wolnej Polski na Zachodzie i jeden z prekursorów idei zjednoczonej Europy. Polak i Europejczyk w każdym calu. Arystokrata najlepszej próby i demokrata do szpiku kości. Poeta, który bronił się przed polityką, a którego największa światowa polityka dopadała przez całe życie. Kochanek, mąż, ojciec, którego szczęście zawsze musiało ustępować wyższej konieczności. Autor oficjalnego dziennika i nigdy nieopublikowanych prywatnych zapisków, które w tej książce po raz pierwszy ujrzą światło dzienne. «

Wszystko jest iluminacją

Żywotność konserwatyzmu

O Janie Karskim piszemy również na stronie 36

Młody Amerykanin z podniszczoną fotografią w ręku przybywa na Ukrainę w poszukiwaniu kobiety, która w czasie wojny ukrywała jego dziadka. W towarzystwie wyjątkowo niekompetentnego tłumacza i starca nawiedzanego przez wojenne wspomnienia przemierza zaniedbaną okolicę, z każdym krokiem cofając się w przeszłość.

Oto jestem Jacob i Julia Blochowie są małżeństwem z szesnastoletnim stażem. Skoncentrowani na tym, by jak najlepiej wywiązywać się z zawodowych, obywatelskich, rodzicielskich i małżeńskich powinności, nie zauważają, jak z głęboko skrywanych drobnych urazów, niesatysfakcjonujących kompromisów i niechcianych poświęceń tworzy się lawina, która zagrozi istnieniu ich rodziny.

Książka Kazimierza Ujazdowskiego, znanego polityka, senatora, byłego ministra kultury, nie jest jednak biografią Bocheńskiego, lecz znakomitą analizą jego dokonań intelektualnych, kształtowania się idei konserwatywnych oraz ich znaczenia w dziejach polskiej myśli politycznej.

694-MAKIETA 3 44-67.indd 57

03/07/2017 17:42:03

Fot. Bill Cooper, © ROH

058

CAFÉ COOLTURA OPERA

„Mitridate, re di Ponto” miała swoją premierę w 1770. Od tamtej pory przez prawie dwieście lat nie pojawiała się na deskach operowych; również obecnie dzieło to rzadko można zobaczyć.

Mitridate, czyli młody Mozart na campowo Dr Jacek Kornak

Wielu menagerów operowych od XVIII wieku aż po czasy współczesne zastanawia się, czy warto wydawać spore pieniądze na inscenizację przydługiej i niespecjalnie porywającej jeśli chodzi o akcję opery. „Mitridate”, dzieło czternastoletniego Mozarta, stało się niemal ciekawostką dla muzykologów oraz badaczy archiwów muzycznych. W letnim sezonie Royal Opera House postanowiła jednak zaprezentować „Mitridate”. Nie było w tym żadnego ryzyka. Produkcja Grahama Vicka z 1991 jest wypróbowana. Kilkukrotnie wznawiana produkcja zawsze cieszyła się powodzeniem u publiczności. Vick w tej produkcji udowadnia, że „Mitridate” nie jest ciekawostką dla badaczy oper, ale może być wciągającą operą. W tej operze widać wybitny kunszt reżyserski. Vick wprawdzie jest dość wierny librettu, ale nie traktuje go zbyt dosłownie. Jego przedstawienie najlepiej 694-MAKIETA 3 44-67.indd 58

chyba scharakteryzować jako campowe. Susan Sontag (1964) definiuje camp jako miłość do tego, co nienaturalne, sztuczne i przerysowane. Taki jest właśnie „Mitridate” Vicka. To produkcja zrobiona z dużym poczuciem humoru. Tutaj elementy barokowe mieszają się z tradycyjnym teatrem japońskim, nawet elementami estetyki indyjskiej, a wszystko to wydaje się nieco karykaturalne, na granicy kiczu, ale zarazem jest pociągające, a momentami wręcz zniewalające. Mozart Vicka to niemal klasycystyczny drag show, gdzie wszystko wydaje się niespodziewanie zabawne, tutaj taniość miesza się z elegancją. Postacie nie tylko nie są realistyczne, ale wprost epatują swoją sztucznością, a nawet więcej: właśnie tą sztucznością uwodzą publiczność. Warto tutaj zwrócić uwagę na niezwykłą choreografię Rona Howella, opartą na dalekowschodnich elementach. Jego tańce oraz ruch sceniczny

nadają tej operze niepowtarzalny charakter. Francuski dyrygent Christophe Rousset to doświadczony interpretator Mozarta. To się czuło w sposobie, w jakim prowadził orkiestrę Royal Opera House. Rousset urzekał elegancją, ale zarazem jego „Mitridate” był dynamiczny, bogaty od barokowo brzmiących rytmów oraz delikatnych klasycznych fraz. Wokalnie największe wrażenie robił Michael Spyres. Amerykański tenor wcielił się w tytułową postać. Jego głos był liryczny, ale zarazem dość ekspresyjny. Technicznie natomiast Spyres świetnie poradził sobie z tą dość trudną partią wokalną. Również skomplikowaną, pełną tryli partię miała Albina Shagimuratova, która śpiewała Aspasię. Jej głos był wyrazisty, pełny, a wysokie koloratury wybrzmiały wprost idealnie. Nieco raził nadmiernym manieryzmem Bejun Mehta, który wykonywał partię Farnace. Natomiast Lucy Crowe rolę Ismene wykonała z dużą dozą elegancji oraz humoru. « 03/07/2017 17:42:05

059

694-MAKIETA 3 44-67.indd 59

03/07/2017 17:42:06

060

CAFÉ COOLTURA muzyka

Polski chór w BBC1 Alle Choir London jest polskim chórem jazzowym z Londynu, działającym pod kierunkiem Marty Mathei Radwan od listopada 2015 roku.

Zespół zebrał się pierwotnie na potrzeby zamówienia na koncert polskich kolęd w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Niestety, koncerty odwołano z powodu zamachów bombowych w grudniu 2015 roku, ale Alle Choir wykonał przygotowany program „Zima po polsku” w grudniu 2015 roku w Londynie i… od tamtej pory kontynuował działalność jako chór jazzowy. Profil zespołu wyniknął z miłości wokalistów do harmonii i repertuaru jazzowego. Większość z nich jest bowiem wykształconymi muzykami, a jazz był zawsze ważną częścią ich muzycznego życia. Bazę repertuarową Alle Choir stanowią zatem standardy jazzowe w opracowaniu na głosy. Część aranżacji to repertuar jazzowych gigantów jak: Take 6, Manhattan Transfer czy Bobby McFerrin. Alle Choir współpracuje z innymi zespołami jak np. Fulham Brass Band czy Big Band Theory Jamesa Lawrenca, 694-MAKIETA 3 44-67.indd 60

z którymi gościł niejednokrotnie na londyńskich scenach. Zespół występuje też oczywiście dla polskiej publiczności, głównie ze swoim zimowym programem z kolędami w autorskich aranżacjach. Ma na koncie również występy na inauguracji Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie (PUNO) czy dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Dr Agnieszka Szajner napisała o Alle Choir referat wygłoszony na międzynarodowej konferencji muzycznej: „Alle Choir, czyli chór z pasją”, który spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem. Najbardziej spektakularne występy polskiego chóru to jak do tej pory koncert świąteczny na Piccadilly Circus w grudniu 2016 roku w ramach cyklu Samsung Gear S3 World Choir Activation oraz występ jako jedynego chóru jazzowego i jedynego polskiego zespołu w programie „Pitch Battle” na BBC1. Transmisja odcinka z udziałem Alle Choir miała emisję w minioną sobotę 1 lipca, o godzinie 19.30.

Alle Choir London będzie można usłyszeć na żywo już wkrótce, 13 lipca (czwartek) o godz. 19.30 na letnim koncercie „A cappella meets jazz” w The Swedish Church in London, 6 Harcourt Street,W1H 4AG Londyn. Zespół wystąpi w składzie: Anita Lazinska, Klaudia Baca, Magdalena Supel, Jagoda Jedrzejewska, Justyna Rafalik, Karolina Micor, Malgorzata Janek, Krzysztof Suwala i Krystian Godlewski (wokal), Mike Higgins (bas), Ernesto Marichales (intrumenty perkusyjne), Marta Mathea Radwan (dyrygent). «

Więcej o zespole można znaleźć na:

allechoirlondon.com

gdzie są m.in. linki do wszystkich portali społecznościowych: Facebook, Instagram, YouTube i Twitter

03/07/2017 17:42:07

694-MAKIETA 3 44-67.indd 61

03/07/2017 17:42:09

062

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Bawole kulki serowe Każdy, kto kocha pizzę, zna mozzarellę – ser topnieje i tworzy ten charakterystyczny ciąg po ugryzieniu. Uwielbiamy mozzarellę prawie we wszystkich jego formach, ale jest rodzaj, którego powinniśmy unikać. Ten wstępnie rozdrobniony.

694-MAKIETA 3 44-67.indd 62

03/07/2017 17:42:11

063 SERGIUSZ HIERONIMCZAK sergiusch72@yahoo.co.uk

Z pewnością łatwiej jest zanurzyć rękę w worku i posypać to, co trzeba, ale na nieszczęście sery rozdrobnione są mieszane ze środkiem przeciwzbrylającym (celuloza, skrobia i węglan wapnia), jak również inhibitorami pleśni (natamycyna) w celu zapobiegania sklejeniu się sera. Chociaż niekoniecznie to musi być szkodliwe, to kto chce jeść te dodatki. Gorąco polecam kupowanie bloku świeżej mozzarelli i mielenie samemu, choćby w zwykłej maszynce do mielenia mięsa. Współczesna mozzarella w blokach, przeznaczona do pizzy, to wytwór czasów współczesnych. Pierwotnie produkowano ją tylko w postaci, jaką znamy z małych wypełnionych serwatką woreczków. Pierwsze zapiski na ten temat mówią, że podobny ser z mleka owczego wytwarzali Rzymianie już w połowie pierwszego wieku przed naszą erą. W trzecim wieku naszej ery mnisi z San Lorenzo di Capua rozdawali potrzebującym chleb oraz samodzielnie wytworzony ser „mozza”. Początkowo wytwarzany z owczego mleka, później, ok XVI w po wprowadzeniu krów rasy buffala, zaczęto używać mleka krowiego. Mozzarella niejedno ma oblicze. Ta najbardziej znana to małe białe kulki, podawane najczęściej z pomidorami, bazylią i oliwą z oliwek. Sałatka Caprese jest tak samo popularna w Polsce, jak i we Włoszech. Chociaż tam wybór mozzarelli jest niebotyczny i każda jest dobra, chociaż zawsze trochę inna. Mozzarella pochodzi z południowych Włoch, z regionu Kampania (miasto Aversa). Ser ten wytwarzany jest ze świeżego mleka bawolic – samic z gatunku wół domowy (Bubalus bubalis), względnie z mleka krowiego bądź ich mieszanki. Sprzedawany jest w postaci niewielkich kawałków (kęsów) o obłym kształcie, zanurzonych w serwatce. Stanowi składnik wielu dań tradycyjnej kuchni włoskiej, m.in. lazanii, wspomnianej sałatki Caprese i większości rodzajów pizzy. Najbardziej cenioną odmianą mozzarelli jest mozzarella di bufala campana, produkowana wyłącznie w regionie Kampania, według tradycyjnych historycznych receptur z miasta Aversa w prowincji Caserta. Ser ten znajduje się na liście produktów o Chronionej Nazwie Pochodzenia (PDO). Mozzarella z mleka 694-MAKIETA 3 44-67.indd 63

bawolego jest zdecydowanie bardziej delikatna, miękka i kremowa w porównaniu z tą z mleka krowiego. Dodatkowo charakteryzuje się charakterystycznym, piżmowym zapachem, niezwykle cenionym przez znawców. Nazwa sera pochodzi od wyrażenia „mozzare”, co oznacza „cięty ręcznie”, „oderwany”. Mozzarella jest gładka, błyszcząca i elastyczna. Ma barwę śnieżnobiałą. Dobrze jest znana ze swojej rozciągliwości po roztopieniu. Mozzarella powstaje pod wpływem działania enzymu podpuszczki. Powstały skrzep wygniata się i rozciąga, aż do wyciągnięcia masy serowej w nitki. Plastyczna masa jest formowana w kule różnej wielkości lub wyplatana w wilgotny, giętki, błyszczący, śnieżnobiały rożek. Paczkuje się go w torebki ze słynnym roztworem wodnym. Zbliżone do mozzarelli gatunki to: fior di latte, manteca i scamorza. Do

moich ulubionych serów znajdujących się w okolicy mozzarelli jest provola affumicata. To coś w rodzaju wędzonej mozzarelli z Neapolu. Fantastyczna sprawa, miękkość i struktura mozzarelli, a smak wędzonego miękkiego sera. Oczywiście każdy region ma swoje prawa i porządki dotyczące produkcji sera, czasami provola może bardziej przypominać naszego oscypka i też jest dobra, ale ta z Neapolu zrobiła na mnie największe wrażenie i szkoda, że dostałem tylko jedną paczkę. Reszta niestety wybuchła mojemu znajomemu w walizce podczas lotu do Londynu. Uwielbiam też inny rodzaj mozzarelli o nazwie burrata. Jedyną różnicę stanowi to, że w procesie produkcji dodaje się świeżą śmietanę, dzięki czemu ser jest niewiarygodnie miękki. Dzisiaj przepis na to, co zrobić z innym rodzajem mozzarelli o nazwie bocconcini, czyli mini kulkami mozzarelli. «

Bocconcini w zalewie pomarańczowej SKŁADNIKI: 2 op. bocconcini (mini mozzarella) 1 skórka z pomarańczy sok z pomarańczy tymianek sól 2-3 łyżeczki marynowanego zielonego pieprzu oliwa

PRZYGOTOWANIE: Pomarańcz szorujemy, suszymy i ścieramy skórkę oraz wyciskamy sok. W miseczce łączymy sok z pomarańczy, 2-3 łyżki listków świeżego tymianku, drobno poszatkowany marynowany pieprz. Dolewamy powoli oliwę i mieszamy. Doprawiamy ew. odrobiną soli. Bocconcini wciskamy do słoiczków, zalewamy oliwą i odstawiamy na 1-2 dni.

03/07/2017 17:42:12

066 064

ZDROWIE CAFÉ CAFÉ COOLTURA COOLTURA I URODA TEKST ZDROWIE ZDROWIE SPONSOROWANY II URODA URODA

Refleksologia twarzy

hińska hińska medycyna medycyna tradycyjna tradycyjna opiera opierasię sięna nabudowaniu budowaniuiiodtwaodtwarzaniu rzaniu naturalnych naturalnych systemów systemów obronnych obronnych organizmu, organizmu, który który może może być być zaburzony zaburzony na na skutek skutek czynników czynników pochopochodzenia dzenia wewnętrznego wewnętrznego ii zewnętrznego. zewnętrznego. Możemy Możemy do do nich nich zaliczyć zaliczyć czynniki czynniki metemeteorologiczne, orologiczne, emocjonalne, emocjonalne, przebywanie przebywanie pod pod wpływem wpływem długotrwałego długotrwałego stresu, stresu, nienieodpowiednia odpowiednia dieta, dieta, nieregularne nieregularne posiłkiposiłki,brak ,brak aktywności aktywności fizycznej fizycznej lub lub nadmierna nadmierna aktywność aktywnośćfizyczna, fizyczna,zaleganie zaleganiekrwi krwiiiflegmy flegmy w wwielu wielunarządach narządach(bywa (bywaprzyczyną przyczynązatozatorów rów ii zawałów). zawałów). A A stres? stres? Możemy Możemy nim nim nazwać nazwać każdą każdą sytuację sytuacjęlub lubkażdy każdyczynnik, czynnik,który któryw wjakikoljakikolwiek wiek sposób sposób zakłóca zakłóca równowagę równowagę enerenergetyczną getyczną organizmu. organizmu. Gdy Gdy dochodzi dochodzi do do zachwiania zachwiania przepływu przepływu energii energii w w organiorganizmie zmie może może rozwinąć rozwinąć się się choroba. choroba. Refleksologia Refleksologia jest jest stosowana stosowana od od czaczasów sów starożytnych starożytnych w w Egipcie, Egipcie, Indiach, Indiach, ChiChinach, nach,aanawet nawetwśród wśródIndian Indianamerykańskich. amerykańskich. Została Została ona ona wprowadzona wprowadzona na na zachodzie zachodzie przez przez dr dr William William Fitzgerald, Fitzgerald, który który opracoopracował wał"teorię "teorięstref", stref",gdzie gdzieobszary obszaryna nastopach, stopach, rękach rękach ii głowie głowie były były związane związane zz innymi innymi obszarami obszarami ii narządami narządami ciała ciała w w tej tej samej samej strefie. strefie. Dowiódł Dowiódł tego tego poprzez poprzez umieszczeumieszczenie nie klamerek klamerek na na nozdrzach, nozdrzach, płatki płatki uszu uszu ii palców palców rąk rąk ii nóg nóg ii występowania występowania uczuuczu-

694-MAKIETA 3 44-67.indd 64

cia ciadrętwienia drętwieniana nainnym innymobszarze. obszarze.W W1930 1930 roku, roku, Eunice Eunice Ingham Ingham -- znanej znanej jako jako "Matka "Matka refleksologii" refleksologii" -- dalej dalej rozwijała rozwijała to, to, co co dziś dziś znamy znamy jako jako refleksologia. refleksologia. Wyobraź Wyobraźsobie sobiegłęboko głębokouspokajające uspokajające iisatysfakcjonujące satysfakcjonująceuczucie, uczucie,jakie jakieodbierasz odbierasz w w swoim swoim ciele ciele po po intensywnym intensywnym treningu, treningu, gdzie gdzie Twój Twój umysł umysł ii komórki komórki nucą nucą zz zadozadowolenia. wolenia.Teraz Terazspróbuj spróbujodtworzyć odtworzyćto touczuuczucie ciena natwarzy! twarzy!Pierwszą Pierwszązaletą zaletąrefleksologii refleksologii twarzy twarzy(która (któraobejmuje obejmujegłęboko głębokotkankowy tkankowy masaż masażtwarzy) twarzy)jest jestcałkowity całkowityrelaks. relaks.ReflekRefleksologia sologia twarzy twarzy generuje generuje naturalny naturalny efekt efekt Botoxu Botoxupoprzez poprzezrozluźnienie rozluźnieniemięśni mięśnitwarzy; twarzy; można można go go osiągnąć osiągnąć poprzez poprzez ujędrnienie ujędrnienie skóry skóry ii poprawienie poprawienie elastyczności elastyczności mięśni, mięśni, aa dzięki dzięki temu temu zz kolei kolei uzyskujemy uzyskujemy zdrowy, zdrowy, promienny promienny blask, blask, co co sprawia, sprawia, że że wygląwyglądasz dasz tak tak dobrze, dobrze, jak jak się się czujesz, czujesz, ii czujesz czujesz się się tak tak dobrze, dobrze, jak jak wyglądasz. wyglądasz. Być Być może może słyszeliście słyszeliście oo refleksologii refleksologii stopy stopy lub lub ręki. ręki. Refleksologia Refleksologia twarzy twarzy działa działa na na tych tych samych samych zasadach, zasadach, ale ale leczenie leczenie odbywa odbywa się się na na twarzy twarzy ii głowie. głowie. To To nienieinwazyjne inwazyjne leczenie leczenie opiera opiera się się na na teorii, teorii, że że obszary obszary na na twarzy twarzy są są podłączone podłączone do do obszarów obszarów ciała. ciała. Drażniąc Drażniąc zakończenia zakończenia nerwowe nerwowew wokreślonych określonychpunktach punktachaktywaktywnych nychna natwarzy, twarzy,bodźce bodźcedocierają docierajądo dokory kory mózgu, mózgu,aastamtąd stamtąddrogami drogamiodśrodkowymi odśrodkowymi do do narządów, narządów, usprawniając usprawniając ich ich pracę. pracę.

Poprawia Poprawia to to pobudzanie pobudzanie podstawowych podstawowych dysproporcji dysproporcjienergii, energii,która którapromuje promujedobre dobre samopoczucie. samopoczucie. Bliskość Bliskość do do powierzchni powierzchni mózgu, mózgu, ma ma kluczowe kluczowe znaczenie znaczenie dla dla skuskuteczności teczności tej tej oryginalnej oryginalnej terapii. terapii. Refleksologia Refleksologia twarzy twarzy nie nie jest jest zabiezabiegiem giem kosmetycznym, kosmetycznym, jednakże, jednakże, ma ma miłe miłe iiupiększające upiększająceefekty efektyuboczne: uboczne:"lifting" "lifting"twatwarzy rzy -- sprawi, sprawi, że że Twoja Twoja twarz twarz będzie będzie wygląwyglądała dałana nawygładzoną wygładzonąiibardziej bardziejstonowaną. stonowaną. Drenaż Drenaż limfatyczny, limfatyczny, stymuluje stymuluje nerwy nerwy twatwarzy, rzy,zwiększa zwiększaprzepływ przepływkrwi krwiiinapięcie napięciemięmięśni, śni,pomaga pomagabudować budowaćnową nowątkankę tkankęskóry skóry ii poprawia poprawia jej jej koloryt. koloryt. Refleksologia Refleksologia twatwarzy rzy ma ma pomóc pomóc zmniejszyć zmniejszyć objawy objawy ii skutki skutki wielu wielu powszechnych powszechnych dolegliwości, dolegliwości, w w tym tym stres, stres, zespół zespół jelita jelita drażliwego, drażliwego, ból ból pleców, pleców, stawów, stawów, depresja, depresja, stwardnienie stwardnienie rozsiane, rozsiane, zaburzenia zaburzeniahormonalne hormonalneiimiesiączkowania miesiączkowania oraz oraz zaburzenia zaburzenia snu. snu. "Refleksologia "Refleksologia może może być być równie równie skuskuteczna tecznajak jakleki lekiprzeciwbólowe przeciwbólowew wprzypadprzypadkach kach takich takich jak jak ból ból pleców pleców ii artretyzm". artretyzm". Daily Daily Mail Mail -- Anna Anna Hodgekiss, Hodgekiss, 2013 2013 Zapraszamy Zapraszamy na na godzinny godzinny zabieg zabieg ReflekRefleksoterapii soterapii w w promocyjnej promocyjnej cenie cenie £40! £40! Barbara Barbara Dziuban Dziuban Fizjoterapeuta Fizjoterapeuta HCPC HCPC PH108660 PH108660

03/07/2017 17:42:12

065 Usuwanie komórek tłuszczowych urządzeniem Liposonix

Liposonix to nowatorskie urządzenie, które na stałe usuwa komórki tłuszczowe z organizmu. Jest to pierwszy i jedyny na całym świecie sprzęt tego typu. Badania nad Liposonix trwały 10 lat, a skuteczność urządzenia została potwierdzona certyfikatem FDA – jego uzyskanie to ogromne wyróżnienie. Za pomocą urządzenia Liposonix jesteśmy w stanie zredukować tkankę tłuszczową w całkowicie nieinwazyjny, niechirurgiczny sposób. Urządzenie zmniejsza obwód talii, pasa, nóg i tułowia, bioder, brzucha, pośladków i ud. Liposonix działa poprzez zastosowanie technologii skoncentrowanych ultradźwięków, czyli tak zwanego HIFU, zbliżonej do metody stosowanej w diagnostyce. Ultradźwięki w urządzeniu Liposonix docierają do konkretnych komórek tłuszczowych w sposób precyzyjny, trwale je usuwając. Liposonix to efekt 10-letnich badań oraz testów, dzięki którym możliwe było uzyskanie optymalnego efektu działania przy jednoczesnym zapewnieniu pacjentowi maksymalnej ochrony. W USA najnowsza wersja Liposonix jest oficjalnie w użyciu od stycznia 2012 roku, z kolei w Europie urządzenie pomyślnie przeszło testy już wcześniej. W Stanach Zjednoczonych świadectwa tego typu są jednak dużo trudniejsze do otrzymania. Dlatego też fakt uzyskania przez Liposonix certyfikatu FDA (Food and Drug Administration), czyli dokumentu amerykańskiej agencji rządowej, która słynie z niezwykle rygorystycznych standardów, to dowód prawdziwego uznania.

KTO MOŻE SKORZYSTAĆ Z LIPOSONIX?

SKÓRA PO ZABIEGU Z LIPOSONIX Zabieg przy użyciu Liposonix jest bezpieczny, skuteczny i całkowicie nieinwazyjny. Usuwanie nadmiaru komórek tłuszczowych z brzucha i boków ciała trwa zwykle mniej więcej godzinę. Długość zabiegu zależy od stopnia wrażliwości pacjenta. Po zabiegu nie pozostają żadne niepożądane zmiany, dlatego pacjent może od razu wrócić do zwykłej aktywności. Nie ma ryzyka pozostawienia obwisłej skóry – zabieg urządzeniem Liposonix ma korzystny wpływ na wygląd skóry. Staje się ona gładka i elastyczna, co jest zasługą innowacyjnej technologii oraz zaawansowanej formuły. Nie wykazano ani jednego przypadku pojawienia się grudek lub nierówności po zabiegu. Najlepsze rezultaty po zastosowaniu Liposonix obserwuje się zwykle po 8-12 tygodniach. W tym okresie komórki tłuszczowe są usuwane z organizmu naturalnie i trwale. Aby pozostałe komórki tłuszczowe nie powiększały się, zalecany jest zdrowy tryb życia.

Liposonix to doskonałe rozwiązanie dla osób aktywnych i zdrowych, które mimo starań nie mogą pozbyć się co najmniej 2,5 cm zbędnej tkanki tłuszczowej na bokach ciała i brzuchu. Zabieg ten jest świetną alternatywą dla operacji chirurgicznej. Efekty Liposonix mogą różnić się u poszczególnych pacjentów, ale na podstawie badań klinicznych wykazano, że przeciętnie utrata tkanki tłuszczowej w pasie wynosi 2,5 cm, czyli odpowiednik jednego rozmiaru. U niemal połowy osób (44%), które zabiegi Liposonix uzupełniały o aktywność ruchową i dietę, tkanka tłuszczowa została zredukowana aż o dwa rozmiary. Niektórzy pacjenci po zabiegu mogą czuć lekki dyskomfort – delikatny ból, ciepło, zimno, mrowienie lub kłucie. Następnie może wystąpić zasinienie, krótkotrwałe zaczerwienienie, obrzęk lub dyskomfort. W tym czasie wskazane może być łagodzenie bólu, by poprawić komfort pacjenta. «

ZADZWOŃ I ZAPYTAJ

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

694-MAKIETA 3 44-67.indd 65

03/07/2017 17:42:13

066 Suplementy wymagają cierpliwości ZDROWIE I URODA CZY WIESZ ŻE...

We współczesnym świecie prawie wszystko odbywa się w szybkim tempie. Nic dziwnego, że kiedy postanawiamy lepiej o siebie zadbać, oczekujemy, że również kremy i suplementy diety przyniosą nam natychmiastową

694-MAKIETA 3 44-67.indd 66

pomoc. Niestety, biologia nie nadąża za naszymi oczekiwaniami. Chcesz zadbać o swoje zdrowie i urodę? Wybierasz się więc do apteki lub do drogerii, kupujesz kosmetyki i suplementy diety, po czym już następnego dnia chcesz zaobserwować choć najdrobniejszą zmianę w swoim organizmie. Niestety, zapał szybko mija, bo oczekiwane efekty nie pojawiają się. Zaczynasz wówczas podejrzewać, że zakupione środki wcale nie mają przypisywanych im właściwości, a twoje pieniądze zostały zmarnowane. To pod wpływem takiej właśnie niecierpliwości połączonej z brakiem konsekwencji pojawiają się opinie, że np. „suplementy diety nie działają”. Owszem, nie działają, jeśli są przyjmowane nieregularnie, w nieodpowiednich dawkach lub przez zbyt krótki

czas. Aby naprawdę miały wpływ na funkcjonowanie organizmu, muszą być bowiem przyjmowane przez dłuższy okres czasu, a na pierwsze efekty trzeba zazwyczaj czekać kilka miesięcy. Wiedząc jednak, jak szybkich efektów oczekują klienci, producenci zazwyczaj przemilczają w reklamach informację o tym, że bez co najmniej kilkumiesięcznej wytrwałości, obiecane zmiany nie nastąpią. Czy jednak nowoczesne technologie nie mogą sprawić, że efekty odczujemy szybciej? Niestety, nie. W szczególny sposób możemy to zaobserwować na przykładzie skóry. Skóra składa się z trzech warstw. Z warstwy podskórnej, skóry właściwej i naskórka. Komórki skóry w skórze właściwej są żywe, natomiast w sposób naturalny obumierają w czasie swojej wędrówki przez naskórek ku jego powierzchni. Sam

03/07/2017 17:42:18

067 naskórek zbudowany jest z kilku warstw i komórki, aby obumrzeć i naturalnie się złuszczyć, potrzebują (u osoby zdrowej) około 28 dni. Jaki ma to związek z przyjmowanymi suplementami? Odpowiemy również na przykładzie. Wśród suplementów diety mających bardzo korzystny wpływ na skórę znajduje się Proskin LF. Suplement ten dostępny jest w formie kapsułek, które zawierają skoncentrowane kobyle mleko. Celem jego stosowania jest nawilżenie oraz odżywienie skóry na całej jej grubości. Preparat ten działa od wewnątrz, a to oznacza, że dopiero po odżywieniu wszystkich narządów dociera do niewidocznych dla oczu, najgłębszych warstw skóry. A więc po rozpoczęciu przyjmowania tego suplementu, preparat działa, ale nie da się tego zobaczyć jeszcze przed długi, zwykle kilkumiesięczny okres czasu. Złuszczanie naskórka nastąpi jeszcze kilkakrotnie w czasie, gdy odżywiona już warstwa komórek skóry, przesuwając się powoli na zewnątrz ciała, dotrze do powierzchni skóry. Musimy pamiętać, że pełny efekt działania uzyskamy dopiero wtedy, gdy substancje bioaktywne zawarte

694-MAKIETA 3 44-67.indd 67

w preparacie zostaną rozprowadzone przez układ krwionośny po organizmie i dotrą do wszystkich organów. Wysycenie skóry i błon śluzowych nastąpi dopiero na końcu tego procesu. W sumie potrzeba kilku miesięcy stosowania suplementu, aby dobrze odżywiony i nawilżony naskórek ujrzał światło dzienne. Niestety, proces ten wymaga cierpliwości i nie da się go przyspieszyć. Teoretycznie szybsze działanie uzyskamy, stosując kremy pielęgnacyjne. Niestety, jest pewien problem. Owszem, zmiany będą odczuwane szybciej, ale nawilżony zostanie wyłącznie naskórek, podczas gdy głębokie warstwy skóry nadal pozostaną przesuszone. Stosowanie kremów nie ma bowiem żadnego wpływu na stan jej głębokich warstw. Rozmaite badania udowodniły, że nie ma możliwości przedostać się do nich od zewnętrznej strony, ponieważ główną funkcją skóry jest tworzenie bariery ochronnej przed zagrożeniami. Jeśli skóra „pozwoliłaby” na przeniknięcie kremom do swojego wnętrza, tak samo musiałaby przepuszczać np. detergenty lub inne szkodliwe substancje. W przypadku skóry, właściwe dbanie o nią wymaga więc obustronnego działa-

nia. Najlepiej łączyć ze sobą dobrej jakości kremy nawilżające, które pomogą pielęgnować naskórek, ze stosowaniem zdrowej diety i odpowiedniej suplementacji (szczególnie wskazanej dla osób mających problemy z suchą skórą albo cierpiących z powodu łuszczycy lub atopowego zapalenia skóry). Takim suplementem mogą być właśnie kapsułki z kobylim mlekiem. Mleko klaczy zawiera około czterdziestu bioaktywnych składników ukierunkowanych na odpowiednie nawilżenie i odżywienie skóry. Dopiero działając w tak kompleksowy sposób, konsekwentnie, regularnie i w długim okresie czasu, możemy być pewni, że przyniesie to korzyści zarówno dla zdrowia, jak i dla urody. Podobne zasady dotyczą także odżywiania i suplementacji w innych obszarach zdrowia. Cudowne recepty, dzięki którym funkcjonowanie organizmu radykalnie poprawi się w kilka dni, czy nawet tygodni, zdecydowanie należy włożyć między bajki. O zdrowie i urodę dbać trzeba długofalowo i nie można, niestety, spodziewać się natychmiastowych efektów. « Newseria.pl

03/07/2017 17:42:20

Fot. PAP/EPA / Yuri Kochetkov

068

SPORT Piłka nożna

Puchar Konfederacji dla Niemiec Piłkarska reprezentacja Niemiec, mistrz świata z 2014 roku, zdobyła Puchar Konfederacji FIFA po raz pierwszy w historii. W finale w Sankt Petersburgu podopieczni Joachima Loewa pokonali mistrza Ameryki Południowej Chile 1:0 (1:0). Jedyną bramkę zdobył Lars Stindl.

694-MAKIETA 4 68-73.indd 68

Po raz kolejny sprawdziło się znane powiedzenie byłego angielskiego piłkarza Gary'ego Linekera: „Futbol to prosta gra. 22 mężczyzn biega za piłką przez 90 minut, a na koniec i tak wygrywają Niemcy”. Mistrzowie świata sięgnęli po trofeum, mimo że nie sprawiali lepszego wrażenia na boisku od rywali, a jedyną bramkę zdobyli po dużym błędzie obrońcy Chile. Niemcy do Rosji zabrali rezerwowy skład, bez m.in. Manuela Neuera, Jerome'a Boatenga, Matsa Hummelsa, Toniego Kroosa, Mesuta Oezila czy Thomasa Muellera. Chilijczycy natomiast podeszli do turnieju bardziej prestiżowo i wystąpili w nim w najmocniejszym zestawieniu, na czele z gwiazdami Bayernu Monachium Arturo Vidalem oraz Arsenalu Londyn Alexisem Sanchezem. Średnia wieku wyjściowego składu Chile wyniosła ok. 30 lat, a Niemiec – o sześć lat mniej. Oba zespoły spotkały się w fazie grupowej tego turnieju i wówczas padł remis 1:1.

Początek niedzielnego spotkania układał się po myśli mistrzów Ameryki Południowej, którzy groźnie atakowali bramkę rywali. Niemcom dopisywało szczęście, świetnie spisywał się też bramkarz Barcelony Marc-Andre ter Stegen. Jednak w 20. minucie w prostej sytuacji piłkę pod własnym polem karnym stracił Marcelo Diaz. Odebrał mu ją Timo Werner, który podał do niepilnowanego Stindla, a ten bez kłopotu trafił do pustej bramki. Była to tak naprawdę pierwsza akcja ofensywna mistrzów świata w tym spotkaniu. To trzeci gol pomocnika Borussii Moenchengladbach w tym turnieju. Tyle samo mają jego koledzy z drużyny Werner oraz Leon Goretzka i to oni uplasowali się na czele klasyfikacji strzelców. Złoty But przypadł jednak Wernerowi, który zanotował także dwie asysty. Po tym trafieniu spotkanie było już bardziej wyrównane, swoje sytuacje mieli piłkarze obu drużyn. Wynik nie 03/07/2017 17:43:08

069 uległ już jednak zmianie i selekcjoner Loew mógł cieszyć się z drugiego trofeum z drużyną narodową. „To nie do wiary. Puchar Konfederacji na początku był trochę wyśmiewany, ale finał był naprawdę emocjonujący. Można się tu wiele nauczyć. Dla mnie turniej był bardzo ważny, bo wystąpiłem w nim w nowej roli (kapitana - PAP)” – powiedział Julian Draxler, wybrany najlepszym graczem turnieju. Oprócz niego w kadrze Niemiec na Puchar Konfederacji znalazło się dwóch mistrzów świata z 2014 roku: Shkodran Mustafi i Matthias Ginter. W drugiej połowie Chilijczykom zaczęły już puszczać nerwy. W pewnym momencie Gonzalo Jara uderzył łokciem w twarz Wernera, co umknęło uwadze arbitra głównego Milorada Mazica. Serba powiadomił o tym dodatkowy sędzia mający dostęp do powtórek (VAR). Po analizie wideo Mazic pokazał faulującemu jednak tylko żółtą, nie czerwoną kartkę. – Nie zasłużyliśmy na to, by przegrać, ale tak to już jest... musimy przełknąć tę porażkę i walczyć dalej – skomentował selekcjoner Chilijczyków Hiszpan Juan Antionio Pizzi. Claudio Bravo, kapitan Chile i najlepszy bramkarz turnieju, dodał: „Daliśmy z siebie wszystko, to był wielki mecz i nie było różnicy poziomów między zespołami. Jest mi bardzo smutno, że nie zdobyliśmy trofeum”. To drugi duży sukces niemieckiego futbolu w tym tygodniu. W ubiegły piątek piłkarze do lat 21 tego kraju wywalczyli w Polsce mistrzostwo Europy, pokonując w finale w Krakowie reprezentację Hiszpanii 1:0. Niemcy zostali drugą drużyną w historii, która triumfowała w mistrzostwach Europy, świata oraz w Pucharze Konfederacji. Pierwszą była Francja. Ósma edycja tego turnieju mogła być jednak ostatnią. Już przed jej rozpoczęciem Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej zastanawiała się nad zmianą formuły rozgrywek lub nawet ich likwidacją. Jedyną złą wiadomością dla podopiecznych Loewa jest statystyka mówiąca o tym, że triumfator turnieju uznawanego za „rozgrzewkę” przed mundialem nigdy nie zdołał zwyciężyć w mistrzostwach świata rok później. Mundial zostanie rozegrany między 14 czerwca a 15 lipca 2018 roku w 11 rosyjskich miastach. «

Chile - Niemcy 0:1 (0:1) Bramka: Lars Stindl (20) Sędzia: Milorad Mazic (Serbia) Niemcy: Marc-Andre ter Stegen – Antonio Ruediger, Shkodran Mustafi, Matthias Ginter – Joshua Kimmich, Sebastian Rudy, Leon Goretzka (90+2. Niklas Suele), Jonas Hector – Lars Stindl, Julian Draxler – Timo Werner (79. Emre Can) Chile: Claudio Bravo – Mauricio Isla, Gary Medel, Gonzalo Jara, Jean Beausejour – Charles Aranguiz (81. Angelo Sagal), Marcelo Diaz (53. Leonardo Valencia), Pablo Hernandez – Arturo Vidal – Eduardo Vargas (81. Edson Puch), Alexis Sanchez

694-MAKIETA 4 68-73.indd 69

03/07/2017 17:43:09

070

SPORT Siatkówka + Piłka nożna + Speedway

Trzecie złoto Polaków Polscy siatkarze do lat 21 zdobyli złoty medal mistrzostw świata. W finale w Brnie pewnie pokonali reprezentację Kuby 3:0 (25:20, 25:10, 25:19). To trzeci triumf biało-czerwonych w tych rozgrywkach – poprzednio zwyciężyli w 1997 i 2003 roku.

Jeszcze przed wyjazdem do Czech biało-czerwoni zadziwiali pewnością siebie. Każdy z nich mówił, że interesuje go wyłącznie złoto. Ich postawa nie powinna jednak dziwić, ponieważ w swojej kategorii wiekowej nie przegrali od ponad dwóch lat, a w niedzielę odnieśli 48. zwycięstwo z rzędu. W turnieju w Czechach wygrali osiem spotkań. W pierwszej fazie nie oddali nawet seta, pokonując po 3:0 Maroko, Czechy i Kanadę. W drugiej rundzie okazali się lepsi od Chin 3:2, Kuby 3:0 i Iranu 3:2. W półfinale pokonali z kolei Brazylię 3:2. W finale byli zdecydowanie lepsi od Kubańczyków, kontrolowali przebieg spotkania w każdym secie. W drugim oddali rywalom tylko 10 punktów.

Złoto wywalczyli: Jakub Kochanowski, Bartosz Kwolek, Łukasz Kozub, Radosław Gil, Szymon Jakubiszak, Jędrzej Gruszczyński, Jakub Ziobrowski, Damian Domagała, Tomasz Fornal, Norbert Huber, Mateusz Masłowski, Jarosław Mucha. W finale wystąpili wszyscy oprócz Gruszczyńskiego, Domagały i Muchy. Większość tych zawodników odniosło już kilka sukcesów. Kadra trenerów Sebastiana Pawlika i Macieja Zendeła ma w kolekcji złote medale mistrzostw Europy i świata kadetów oraz Europy juniorów. Polscy siatkarze trzeci raz w historii odnieśli taki sukces. Gdy po raz pierwszy triumfowali w MŚ do lat 21 – w 1997 roku w Bahrajnie – w kadrze grali m.in. Paweł

Zagumny, Paweł Papke, Robert Szczerbaniuk, Marcin Prus, Piotr Gruszka, Dawid Murek, Sebastian Świderski i Krzysztof Ignaczak. Potem na najwyższym stopniu podium tej imprezy stanęli w 2003 roku. Wówczas w biało-czerwonych barwach występowali m.in. Marcin Możdżonek, Michał Winiarski, Mariusz Wlazły, Paweł Woicki i Michał Ruciak. Również z drużyną Pawlika wiązane są duże nadzieje. Kochanowski już teraz zasila szeregi seniorskiej kadry i prawdopodobnie dostanie szansę gry w tegorocznych mistrzostwach Europy. Brąz w Czechach wywalczyli Rosjanie, którzy w meczu o trzecie miejsce wygrali z Brazylią 3:0 (25:16, 25:16, 25:19). «

Jan Bednarek w Southampton 21-letni stoper, wychowanek Sokoła Kleczew, piłkarz Lecha Poznań od pięciu lat i młodzieżowej reprezentacji Polski, podpisał pięcioletni kontrakt z ósmą drużyną Premier League Southampton FC.

Nieoficjalnie poznański klub otrzyma za transfer do „Świętych” około 6,5 miliona euro, plus bonus w przypadku kolejnej sprzedaży piłkarza. Jednym z najdroższych transferów zawodnika z polskiej ekstraklasy była transakcja w 2011 roku między Polonią Warszawa a tureckim Trabzonsporem. „Czarne koszule” otrzymały wówczas za pomocnika Adriana Mierzejewskiego 5,25 mln euro. Według nieoficjalnych danych, za Bartosza Kapustkę Cracovia mogła otrzymać w 2016 roku od Leicester City 5 mln euro, choć według niektórych wyliczeń była to suma o prawie cztery miliony wyższa. Bednarek w Lechu debiutował 23 września 2013 roku w wyjazdowym 694-MAKIETA 4 68-73.indd 70

meczu z Piastem Gliwice. W trakcie sezonu 2014/2015 był wypożyczony do Górnika Łęczna. Po powrocie na Bułgarską stanowił bardzo silne ogniwo Lecha. W 2015 roku zdobył z poznańskim klubem mistrzostwo kraju, a w 2016 r. Superpuchar. W sumie w 40 oficjalnych spotkaniach w Lechu zdobył jedną bramkę i zaliczył jedną asystę. „Bednarek na transfer do Southampton zapracował bardzo ciężką pracą. Po powrocie z Łęcznej błyskawicznie wywalczył sobie miejsce w podstawowym składzie Lecha. Jesteśmy dumni, że wychowanek naszej akademii trafił do Premier League. Życzymy mu powodzenia” – powiedział wiceprezes Lecha Piotr Rutkowski. Dobra dyspozycja Bednarka w ostat-

nich kilkunastu miesiącach nie umknęła uwadze ekspertów. W styczniu 2017 roku podczas gali „Piłki Nożnej” otrzymał nagrodę dla Odkrycia Roku, a po zakończeniu ostatniego sezonu był nominowany na Gali Ekstraklasy w kategoriach Odkrycia roku oraz Obrońca roku. W czerwcu wystąpił w młodzieżowych mistrzostwach Europy w Polsce. Zagrał we wszystkich trzech spotkaniach biało-czerwonych. W Southampton w przerwie między sezonami trenera Claude'a Puela zastąpił Mauricio Pellegrino. Wcześniej w zespole „Świętych” grało sześciu Polaków: bramkarze Bartosz Białkowski i Artur Boruc, obrońca Tomasz Hajto, pomocnik Kamil Kosowski oraz napastnicy Grzegorz Rasiak i Marek Saganowski. « 03/07/2017 17:43:09

071 Fot. PAP / Lech Muszyński

Szymon Woźniak (Betard Sparta Wrocław) zdobył w Gorzowie Wlkp. złoty medal indywidualnych mistrzostw Polski w jeździe na żużlu. To jego pierwszy tytuł mistrzowski w gronie seniorów.

Szymon Woźniak (w centrum) został mistrzem Polski na żużlu

Woźniak mistrzem Polski

W biegu finałowym wyprzedził Przemysława Pawlickiego (Cash Brooker Stal Gorzów), obrońcę tytułu sprzed roku Patryka Dudka oraz Jarosława Hampela (obaj Ekantor .pl Falubaz Zielona Góra). Zwycięstwo 24-letniego Woźniaka to duża niespodzianka, choć w pełni na nie zasłużył. Najpierw wygrał baraż, a w ostatecznej rozgrywce popisał się fenomenalnym startem i nie oddał prowadzenia do mety. Na nic zdała się pogoń Przemysława Pawlickiego, który musiał zadowolić się drugim miejscem. Skład podium uzupełnił Dudek a czwarty był jego klubowy kolega Hampel. Krótko przed dekoracją w wywiadzie telewizyjnym młody zawodnik Sparty nie ukrywał wzruszenia dziękując wszystkim osobom, które pomogły mu stanąć na najwyższym stopniu podium MP. Na jego twarzy było widać łzy szczęścia. Woźniak sięgnął po tytuł najlepszego żużlowca w kraju po raz pierwszy w karierze. Gorzów będzie wspomniał bardzo dobrze, gdyż w 2014 r. na tym samym torze wywalczył tytuł indywidualnego mistrza Polski juniorów, na zakończenie wieku młodzieżowca. Tradycyjnie, oprócz złotego medalu i pucharu, otrzymał przechodnią czapkę 694-MAKIETA 4 68-73.indd 71

Kadyrowa – od ponad pół wieku jeden z symboli rywalizacji o miano najlepszego żużlowca w kraju. Na początku zawodów znakomicie prezentowali się Janusz Kołodziej i Hampel wygrywając po dwa biegi. Po słabszym pierwszym starcie, faworyt gospodarzy Bartosz Zmarzlik zaczął jechać na swoim poziomie. Potem jednak też zaczął gubić punkty. Dobrą i równą formę prezentował drugi z zawodników miejscowej Stali Przemysław Pawlicki. Zawody nie były z kolei udane dla innych zawodników zaliczanych do grona faworytów - Macieja Janowskiego i młodszego z braci Pawlickich - Piotra, którzy nie zdołali nawet wejść do czołowej szóstki. Woźniak już w fazie zasadniczej turnieju pokazał, że będzie się liczył. Na tym etapie rywalizacji ani razu nie przyjechał ostatni do mety i dwa razy wygrał. Potwierdził to w biegu barażowym zajmując w nim pierwsze miejsce. Potem powtórzył to w wielkim finale. Po fazie zasadniczej bezpośredni awans do finału wywalczyli Pawlicki i Hampel. Natomiast w barażu pojechali Kołodziej, Woźniak, Zmarzlik i Dudek. Zaraz po stracie podczas twardej walki o najlepsze pozycje na pierwszym wirażu doszło do kontaktu Zmarzlika z Kołodziejem i ten drugi upadł na tor.

Bieg został powtórzony w pełnej obsadzie. Krótko po starcie ponownie Kołodziej ze Zmarzlikiem znaleźli się na torze. Motocykl tego drugiego wyleciał poza bandę. Kołodziej wstał od razu, natomiast Zmarzlik usiadł, by po chwili podnieść się i ruszyć do parku maszyn. Obaj zawodnicy jechali z zewnętrznych torów. Arbiter ponownie do biegu dopuścił czterech żużlowców nie stosując wykluczenia. W trzecim podejściu znakomicie sprzed taśmy wyszedł Woźniak i nie oddał prowadzenia do mety. Przez długi czas jechał za nim Kołodziej, ale zaciekłe ataki Dudka przyniosły mu sukces. Minął rywala i wjechał do finału. Nieoczekiwanie Zmarzlik był ostatni. Najlepszy czas dnia – 58,51 s uzyskał w 2. biegu Janusz Kołodziej. Zawody sędziował Paweł Słupski (Lublin). Na stadionie im. Edwarda Jancarza zmagania żużlowców oglądało ok. 10 tys. widzów. W 2016 r. w Lesznie mistrzem Polski został Patryk Dudek. Rok wcześniej na torze w Gorzowie po złoto sięgnął Maciej Janowski. Rekord, jeśli chodzi o tytuły indywidualnego mistrza kraju, dzierży Tomasz Gollob, który aż ośmiokrotnie zdobywał złoto. « 03/07/2017 17:43:12

072

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

694-MAKIETA 4 68-73.indd 72

03/07/2017 17:43:12

073 RAK

SKORPION

RYBY

Właśnie teraz znajdziesz cudowny sposób na rozwiązywanie nietypowych problemów. Zapragniesz spędzać czas w gronie osób, które są dla Ciebie inspiracją do dalszego rozwoju. Razem macie szansę zrealizować innowacyjny pomysł, który sprawi Wam wiele radości.

Twoja osobowość zrobi na otoczeniu wrażenie i przysporzy Ci popularności, stawiając Cię w centrum zainteresowania. Swoim znajomym zaimponujesz zwłaszcza elokwencją i wiedzą. Uważaj na to, co i komu pożyczasz, bo łatwo możesz coś stracić.

Spotkasz się z kimś, kogo dawno nie widziałeś. Wzruszysz się i wrócisz wspomnieniami do dawnych czasów. Macie szansę odnowić Waszą przyjaźń, ale musisz pamiętać, aby zapomnieć o tym, co było. Nie zaniedbuj zdrowia. Potrzebujesz teraz sporo ruchu i zróżnicowanej diety.

LEW

STRZELEC

BARAN

Zdobędziesz uznanie szefa, odpowiadając szczerze na dość niewygodne i osobiste pytanie. Pozytywne konsekwencje odczujesz już niedługo. Otrzymasz wiele więcej, niż się mogłeś spodziewać. Unikaj natomiast za wszelką cenę plotek na ten temat. Stroń od ludzi gadatliwych.

Nie unikniesz nerwowych i trudnych sytuacji. To będzie czas prób i walki z samym sobą. Będziesz miał ochotę wszystko rzucić, ale wiesz, że nie możesz tak postąpić. Postaraj się więcej relaksować, a wtedy łatwiej poradzisz sobie z trudniejszymi sprawami.

Przed Tobą dobry czas w sprawach rodzinnych. Wyjaśnicie sobie sytuacje, które ostatnio poważnie popsuły Wasze relacje. Uważaj na swoje zdrowie. Mimo dobrej aury masz teraz tendencję do łapania różnych infekcji. Zażywaj środki profilaktyczne i postaraj się zdrowo odżywiać.

PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

Zapragniesz zmian. Najchętniej od razu spakowałbyś się i wyjechał w daleką podróż. Pohamuj swoje fantazje i pomyśl, jak realnie możesz sobie pomóc. Istnieje wiele innych możliwości na urozmaicenie sobie życia. Bądź ostrożny, bowiem łatwo możesz coś zgubić.

Będziesz opanowany, skoncentrowany i pracowity. Jest to najlepszy czas na załatwienie trudnych rzeczy. Ktoś w pracy będzie próbował wyprowadzić Cię z równowagi. Nie daj się sprowokować. Osoba ta będzie chciała, abyś pokazał się w gorszym świetle.

W sprawach zawodowych powinieneś być przede wszystkim realistą. Zdrowe ambicje są motorem Twojego rozwoju i nie wolno Ci z nich zrezygnować. Dostosuj swoje możliwości do chęci i pragnień, a następnie postaraj się dopasować je do siebie nawzajem.

WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

Sprawy zawodowe nie będą Ci przysparzać najmniejszych trudności. Wykażesz się pomysłowością i umiejętnym zakańczaniem spraw z pozoru niemożliwych do rozwiązania. To wszystko sprawi, że współpracownicy dostrzegą w Tobie potencjał.

Wydaje Ci się, że w swoim otoczeniu masz same przyjaźnie nastawione do Ciebie osoby. Niestety jest ktoś, kto nie życzy Ci najlepiej. Osoba ta będzie próbowała zepsuć Twoje dobre imię przy najbliższej okazji. Uważaj więc co i komu mówisz, żeby Twoje słowa nie obróciły się przeciwko Tobie.

Wszystko wskazuje na to, że będziesz żył bardzo intensywnie, w ciągłym ruchu i bieganinie. Czeka Cię wiele spotkań i ciekawych wydarzeń. Będziesz pełen inicjatywy i dobrych pomysłów, na czym oprócz Ciebie skorzysta także Twoje najbliższe otoczenie.

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

694-MAKIETA 4 68-73.indd 73

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

03/07/2017 17:43:13

074

OGŁOSZENIA drobne

694-MAKIETA 5 74-100.indd 74

03/07/2017 17:43:34

075

694-MAKIETA 5 74-100.indd 75

03/07/2017 17:43:37

076

694-MAKIETA 5 74-100.indd 76

03/07/2017 17:43:39

077

694-MAKIETA 5 74-100.indd 77

03/07/2017 17:43:42

078

OGŁOSZENIA drobne

694-MAKIETA 5 74-100.indd 78

03/07/2017 17:43:44

079

694-MAKIETA 5 74-100.indd 79

03/07/2017 17:43:47

080

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

694-MAKIETA 5 74-100.indd 80

03/07/2017 17:43:49

081

694-MAKIETA 5 74-100.indd 81

03/07/2017 17:43:51

082

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

694-MAKIETA 5 74-100.indd 82

03/07/2017 17:43:53

083

694-MAKIETA 5 74-100.indd 83

03/07/2017 17:43:56

084

OGŁOSZENIA INNE

694-MAKIETA 5 74-100.indd 84

03/07/2017 17:43:58

085

694-MAKIETA 5 74-100.indd 85

03/07/2017 17:44:01

086

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

694-MAKIETA 5 74-100.indd 86

03/07/2017 17:44:02

087

694-MAKIETA 5 74-100.indd 87

03/07/2017 17:44:04

088

OGŁOSZENIA usługi

694-MAKIETA 5 74-100.indd 88

03/07/2017 17:44:05

089 KA E Z C A C A PR C I E B I E NA

Poszukujemy ekip budowlanych oraz pracowników do prac przy dociepleniach budynków. Oferujemy : - stałe zlecenia, - pracę w profesjonalnym zespole - gwarancję regularnych rozliczeń - bezpłatne szkolenia z zakresu nowych rozwiązań - angielski certyﬁkat instalatora ociepleń Dowiedz się wiecej o naszej ﬁrmie www.beconstructiveltd.com Jeśli chesz pracować a masz problemy z formalnościami - nie przejmuj się - bezpłatnie pomożemy Ci we wszelkich sprawach urzędowych. Możesz na nas liczyć !

07397 320 644

jonsrobert28@gmail.com

lub odwiedź nas Kingston Bussines Centre Unit 1 Chessington KT9 1DQ

694-MAKIETA 5 74-100.indd 89

03/07/2017 17:44:06

090

OGŁOSZENIA usługi

694-MAKIETA 5 74-100.indd 90

03/07/2017 17:44:08

091

694-MAKIETA 5 74-100.indd 91

03/07/2017 17:44:10

092

OGŁOSZENIA usługi

694-MAKIETA 5 74-100.indd 92

03/07/2017 17:44:11

093

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

694-MAKIETA 5 74-100.indd 93

03/07/2017 17:44:13

094

OGŁOSZENIA drobne metra i przstanków. Rachunki sa wliczone w cene mieszkania. Zapraszam do ogladania ! £150 tyg. 07533794181

jak zamieścić

ogłoszenie

> Ealing/Brentford, Duza dwojka (15m2) W czystym i spokojnym domu z ogrodem sittingiem. Blisko do sklepow i metra (1min Boston Manor) £165 pw dla pary niepalącej 07951960082

UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 9.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 9.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

81616 KOD: 01

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Barking do wynajęcia

dwuosobowe (140£/2 os. tydzień, 120 £/os. za tydzień) Czwarta strefa dzielnica Barking -Cowbridge Lane +44 7947658408 +48 609651597

> Barnet, NW9 6EY, 2 bed

mieszkanie na 2 pietrach. £1200/ mies. Podwojna sypialnia, pojedyncza sypialnia, salon, kuchnia, lazienka z wanna. Dostepne od 8 sierpnia. 02088851890, 07436582103

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 9.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

694-MAKIETA 5 74-100.indd 94

SMS:

cooltura.co.uk

Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania do wynajęcia

> Bounds Green, N22 8NW, Pokoj jedynka £120/tydz. Pokoj w 3 bed mieszkaniu na Palmers Green. Blisko sklepow i parku. Od zaraz. 02088851890, 07436792779. > Catford pokoj dwójka 140 tyg wszystkie media wliczone po wiecej info prosze dzwonic w domu czysto i spokojnie 07581443063 > Catford pokoj dwójka na Catford 140 tyg mozliwosc dostawienia drugiego lozka wszystkie media wliczone po wiecej info prosze dzwonic 07581443063 > Cricklewood Pokoj dwojka dla 1osoby ,mieszkanie z ogrodem, rachunki wliczone w cene +tyg depozyt mozliwosc podlaczenia do internetu Cricklewood cena 130F/ tydz 07740360208 > Do wynajecia duza dwojka dla osoby pracujacej. Blisko, sklepów,

> Ealing/Brentford Jedynka do wynajecia. Czysty spokojny dom z ogrodem jadalnia. 1min do metra i sklepów. dobra lokalizacja. 110pw rachunki wliczone osoba niepaląca 07951960082 > Edgware, HA8 9QG, Podwojny pokoj z rachunkami - £135/tydz. Ladny pokoj, wlasna lodowka, wszystko nowe. 02088851890. > Edgware, HA8 9QG, Pokój z łazienka, £715 z rachunkami, z wyjściem na ogród. Podwójny pokój, łazienka, lodówka, rachunki wliczone, internet w cenie. Polecamy. 02088851890. > Edmonton, N9 8QY, 5 Bed House, £2395/mies + rachunki. 3 podwojne sypialnie + 2 podwójne z lazienkami. Caly dom po remoncie. Dostepny od zaraz. 02088851890. > Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272 > Manor House N4 1RJ, Pojedynczy pokoj £95/ tydz. tydz + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami.Dostepny od zaraz. 02088851890. > Norbury duza dwojka dla jednej osoby na Norbury niedaleko stacji w duzym, zadbanym domu z ogrodem. £120 plus tydzień depozytu ,wszystkie rachunki wliczone. 07590754672, 07590721081 > Norbury Duza dwojka dla jednej osoby niedaleko stacji na Norbury w duzym zadbanym domu z ogrodem. £120 plus tydzien depozytu. Wszystkie rachunki wliczone. 07590754672 > Norbury, Do wynajecia duza dwojka z wyjsciem do ogrodu dla jednej osoby. W domu internet i polska telewizja. Rachunki wliczone £120 za tydz + 2 tyg

03/07/2017 17:44:14

095 07814208389

> Palmers Green pokój dwójka n21 duży ładny czysty salon duża kuchnia zadbany ogród Ewa 07466571679 miejsce parkingowe ł150 tydz z łazienki korzysta dwie osoby zapraszam osoby lubiące spokój > Palmers Green, N13 6HB,

£1690/mies. 3 Pokojowy Dom,3 sypialnie, osobno salon, nowa wyremontowana kuchnia, lazienka z wanna I toaleta. Dostepne od zaraz. 02088851890.

> Peckham pokoj jedynka do wynajecia na Peckham. Mieszkaja tylko 4 osoby. Duza kuchnia, ogrod, internet. Wszystkie rachunki wliczone. cena 90/ tydz + 1 tydz depozyt. Od 11 lipca. 07525863690 > Perivale duza dwójka na Perivale dla pary 170 tyg. Pokój świeżo odmalowany, w pelni umeblowany z telewizorem i polską telewizją. Rachunki i inernet wliczone w cene. 07425187301 > Perivale dwojka dla pary na Perivale 160 tyg. Pokoj po remoncie, z telewizorem i polską tv oraz internetem. 5 min od stacji metra Perivale. Rachunki wliczone w cene. 07425187301 > Raynes Park wynajmę pokój

jednej osobie, 5 min od stacji Raynes Park i sklepu z polskimi produktami, dobre polaczenie z Waterloo i Kingston. miesięczny koszt to 550£ tel 07772647758

> Stretham Common jedynka do

wynajecia w czystym domu z tarasem! 5 min piechota od stacji Stretham Common! £100 tyg + 2 tyg depozytu Natalia 07707494484

> Tottenham Hale, N17 6PE, 1 bed - £975/mies – Podwojna sypialnia, salon z kuchnia, lazienka z wanna. Dostepne od 24 lipca. 02088851890, 07436792779, 07436582103 > Wood Green, N22 5QE, Pokoj duza jedynka £120/tydz + rachunki z agaz i prad do podzialu z lokatorami. Dostepna od zaraz. 07436792779.

694-MAKIETA 5 74-100.indd 95

> Wood Green, N22 8LT, Studio Flat-£675/mies. Podwojna sypialnia z aneksem kuchennym, lazienka z wanna, przedpokój z wbudowana szafa. Blisko sklepów i transportu. Od zaraz.02088851890, 07436582103 > Wynajmę studio na poddaszu pokój z łazienka i aneksem kuchennym jednej osobie £170 tyg +dep wolne od22lipca dobra lokalizacja, rachunki wliczone tel. 07769703644

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Firma budowlana Sara-Int Ltd zatrudni pracowników ogólnobudowlanych oraz stolarza budowlanego. Wymagane doświadczenie w uk. Zainteresowane osoby proszę o kontakt pod numerem 07972022515 (Darek).

Firma Budowlana poszukuje osoby na stanowisko Foreman. Wymagane doświadczenie w prowadzeniu projektów budowlanych w UK. Zainteresowane osoby prosimy o przeslanie swojego CV na e-mail: renovations@saraint. co.uk

Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

> Poszukuje doświadczonego kierowcy z prawa jazdem kategorii C. Kontakt: 07775590599 > Profesjonalna stabilna firma zatrudni na kontrakt w Ashford. Framers Dry Liners Tape & Jointers Painters Tilers Mastic Brick Layers (brick slips) cleaner kborowik14@ gmail.com > Praca od zaraz! sprzatanie w

hotelu! stala praca/kontrakt. £7.50-9.40/h. nie przegap! zadzwon 02087411190 lub napisz do nas zuzanna.kawecka@omnifm.com.

> Zatrudnię miłą , pracowitą osobę do pracy w małej kawiarni na Paddington. Wymagany dobry angielski i miłe usposobienie . £7.50/godz. 07900203031 > Pelny etat i długoterminowy kontrakt kantyna z darmowymi napojami dostępne prysznice oraz szatnie poniedziałek – piatek 6:00 – 15:00 + £7.50/h tel 07885965337 > Szukamy pomocnika montera okien, najlepiej z doświadczeniem i komunikatywna znajomością języka

angielskiego. Praca na umowę, pelen etat. Rozmowa po Angielsku. 07887998578 dermot@ecodomus. co.uk

> Poszukujemy kelnera / kelnerki do greckiej restauracji. bardzo fajna atmosfera. prosze o kontak marzi80b@yahoo.co.uk > Poszukujemy Modeli i Modelki w wieku od 3 do 65 do pracy w Londynie. Wysokie zarobki! Nabór do katalogów. Wyślij swoje aktualne zdjęcie na infotalentuk@gmail.com > Grecka restauracja poszukuje grill chef, bardzo miła atmosfera pracy. Doświadczenie miło widziane. marzi80b@yahoo.co.uk > Do przyuczenia na lakiernika 07542093786

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Elektryk-Hydraulik z 12 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas Safety. Tel. kontaktowy 07707717053 lub 02087267871 > Plastrarz poszukuje pracy na plaster pracujemy na terenie całego Londynu ( również po za Londynem) gwarantuje wysoki standard wykonania pracy i czystość własne narzędzia i transport. 9lat doświadczenia w UK. Jacek tel.07850275744

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

03/07/2017 17:44:15

096

OGŁOSZENIA drobne

694-MAKIETA 5 74-100.indd 96

03/07/2017 17:44:16

097 > Odkupię cały pakiet sprzątań lub pojedyncze sprzątania mogą być z prasowaniem lub same prasowania. Tylko poważne oferty proszę 07737287026 > Elektryk 14 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07469234481 > Stolarz szuka pracy na cene wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity tv regaly sprey schody itp. Workshop tel.07988683016 > Elektryk szuka pracy. Instalacje domowe. Fuseboxy. Automatyka CH /HW. Certyfikat NICEIC. Insurance. 12 lat w Londynie. Krzysztof 07724271488

sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Dom sprzedam Katowice Janow, 350m2, 3 kondygnacje,10 pokoi, 4lazienki + pomieszczenia w przyziemiu, dzialka 402m2, budynek wykonczony w90% {materially wysokiej jakosci} biuro@arkadaarchitektura.pl > Podręczniki, cd i slowniki do

nauki hiszpanskiego, francuskiego, wloskiego, niemieckiego nowe. tanio. tel. 07523510272

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Czesc, poznam mila pania 35-44 lat do stalego zwiazku, uczciwa, 07503176556 > Szukam kobiety do intymnych spotkan ja 43 l sms07598612637 > Poznam wolnego Pana o dobrym sercu, bez nalogo. Wolna 47l, Londyn. tel. 07552633504

694-MAKIETA 5 74-100.indd 97

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

> Single RC man, London, wishes to hear from lady for friendship and exchanging language lessons. 07811327399 > Szukam taniego transportu w okolice Tarnowa mam kilka rzeczy do zabrania z Londynu prosze o kontakt Tel 07919016887

zdrowie zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Kursy Kosmetyczne i Stylizacji Paznokci Po Polsku. Promocje Wysoki Poziom, Akredytowane Certyfikaty! Idealne na rozpoczęcie nowej kariery zawodowej. Szczegóły na www. PolskieKursy.co.uk tel.07752567620

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon.dylewski@ gmail.com

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946 Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

transport paczki i przewozy zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb:MarioRemTrans 07722560744 mario. remtrans@gmail.com zapraszamy 24/7

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

£1 Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Ealing:02088101577 Sklep Northolt:02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 94

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

03/07/2017 17:44:16

098

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

694-MAKIETA 5 74-100.indd 98

03/07/2017 17:44:19

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

694-MAKIETA 5 74-100.indd 99

099

03/07/2017 17:44:22

0100

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

694-MAKIETA 5 74-100.indd 100

03/07/2017 17:44:23