Cooltura Issuu 699 by Cooltura

cooltura.co.uk

11 sierpnia 2017

32 (699)

ZŁOTE ELDORADO PREMIER LEAGUE LETNIE IMPREZY dla dzieci TRANSFER ZASIŁKU do Polski

699-COVER.indd 1

07/08/2017 15:42:45

699-MAKIETA 1 01-17.indd 2

07/08/2017 17:07:26

699-MAKIETA 1 01-17.indd 3

07/08/2017 17:07:44

W NUMERZE 699.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk P.O. REDAKTORA NACZELNEGO

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

046

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / JAREK SĘPEK MARCIN SZCZEPAŃSKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA I REDAKCJA TEKSTÓW

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk , wew. 229 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KLAUDIA SENYK k.senyk@saraint.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

014 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 016 GOSPODARKA 018 TEMAT NUMERU Złote eldorado Premier League

024 OPINIE Czy wreszcie mamy prezydenta?

026 PORADY Transfer zasiłku do Polski

030 TRANSPORT

699-MAKIETA 1 01-17.indd 4

006

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

032 CAFÉ COOLTURA

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG

Nadchodzące wydarzenia

T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

042 OPERA „Kupiec wenecki” Czajkowskiego

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

w Royal Opera House

044 ZDROWIE I URODA Wybierz swoją broń w walce z cellulitem – przegląd zabiegów

046 SPORT 048 KRZYŻÓWKA 049 HOROSKOP 063 OGŁOSZENIA DROBNE

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

07/08/2017 17:08:06

money

NOWOSC

Wyślij pieniądze do Polski z Asda

0 % PQàBUZ* przy pierwszej transakcji. Uzyj kodu promocyjnego

UKASDAPOL17

Wejdź na stronę

ASDA.com/moneytransfer ASDA is an agent of Euronet Payment Services Limited (“EPS”), trading as Ria. EPS is registered in England (6975932) with its registered office at 6th Floor Watson House, 54 Baker Street, London W1U 7BU. EPS is authorised by the Financial Conduct Authority under the Payment Services Regulations 2009 (FRN: 504630). See ASDA.com/moneytransfer for further details. *This promotion is redeemable by UK residents against one online transaction sent through riamoneytransfer.asda.com. Valid until 31 1#1/0 2017. See ASDA.com/moneytransfer for further details.

699-MAKIETA 1 01-17.indd 5

07/08/2017 17:08:13

006

WIADOMOŚCI NA wyspach

Zmarnowany rok Wysocy rangą urzędnicy zaangażowani w negocjacje ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, oskarżyli na łamach dziennika „Financial Times” brytyjską premier Theresę May o zmarnowanie roku od referendum i nadmierną kontrolę nad procesami administracyjnymi. Jak napisał „FT”, „obecni i byli urzędnicy mówią o ekstremalnej frustracji w Whitehall (brytyjskiej dzielnicy rządowej – przyp. red.), spowodowanej tym, jak May zarządzała negocjacjami w sprawie Brexitu pomiędzy ubiegłorocznym referendum a czerwcowymi wyborami parlamentarnymi”. Rozmówcy gazety powiedzieli, że May „związała ręce brytyjskich negocjatorów ustaleniami, które były przygotowane bez konsultacji wewnątrz gabinetu”, a także ocenili, że „jej zaufany krąg na Downing Street chronił ją przed <<trudnymi>> wiadomościami z Brukseli”. – To był kompletnie zmarnowany rok, podczas którego torysi negocjowali sami ze sobą – powiedział John Kerr, członek Izby Lordów i były szef służby dyplomatycznej w MSZ. Wtórował mu inny lord i były najwyższy rangą urzędnik w ministerstwie finansów Nicholas Macpherson, który ocenił, że

699-MAKIETA 1 01-17.indd 6

„zbyt często w ciągu ostatniego roku interes państwa był podporządkowywany interesowi partii”. Jeden z anonimowych rozmówców „FT” nazwał minione 12 miesięcy „klęską dyplomacji”. – Mieliśmy do czynienia z premier mówiącą o tym, że brak porozumienia jest lepszy niż złe porozumienie i (ministrem spraw zagranicznych) Borisem Johnsonem sugerującym, że w ogóle nie zależy nam na umowie. Nastrój po drugiej stronie kanału (La Manche) jest okropny – powiedział. Według informacji „FT”, wśród osób odpowiedzialnych za taki rozwój wydarzeń byli między innymi byli szefowie gabinetu May, Fiona Hill i Nick Timothy, a także szef kancelarii pani premier Jeremy Heywood, który „niewystarczająco próbował rozbić tajemniczą i zamkniętą strukturę podejmowania decyzji”. Cytowane przez dziennik źródła zbliżone do Downing Street odrzuciły jednak zarzuty jako „politycznie motywowaną krytykę”. Oskarżyły byłego premiera Davida Camerona o to, że nie przygotował rządowego planu na wypadek decyzji o wyjściu z Unii Europejskiej, co oznacza, że urzędnicy musieli zmierzyć się z zupełnie nowym wyzwaniem.

Podróż przez science fiction Miłośnicy science fiction – Scott Simmons, Chloe Stockwell, Alex Chapman, William Conley i Carrie Baird – celebrują otwarcie wystawy „Into the unknown: A journey through science fiction”. Ekspozycję można oglądać w londyńskim Barbican Centre.

07/08/2017 17:08:22

Hakerzy wypłacili środki pozyskane z okupu

Ponad 140 tys. dolarów w wirtualnej walucie (bitcoinach) zostało wypłacone z kont, na które pieniądze wpłacały ofiary ataku z użyciem wirusa komputerowego WannaCry. Według BBC, środki zostały wypłacone z kont niespełna trzy miesiące po globalnym ataku WannaCry, który sparaliżował tysiące komputerów na całym świecie, w tym między innymi brytyjskiej publicznej służby zdrowia NHS. Po ataku zmagała się ona z kilkudniowym chaosem w szpitalach i przychodniach, zmuszając lekarzy do odwołania tysięcy wizyt i konsultacji z pacjentami. Zgodnie z informacją, która pojawiła się na ekranie zawirusowanych komputerów, użytkownicy mieli wpłacić od 300 do 600 dolarów w celu odzyskania plików. Eksperci ostrzegali, że spełnienie życzeń hakerów będzie ich tylko zachęcać do dalszych podobnych ataków w przyszłości. Zgromadzone przez hakerów środki zostały wypłacone i jak oceniają eksperci cytowani przez BBC – będą one przepuszczone przez serię płatności na różne konta w celu zatarcia ich pochodzenia. Andy Patel z zajmującej się cyberbezpieczeństwem firmy F-Secure powiedział jednak w rozmowie z BBC, że „nie ma pojęcia, dlaczego hakerzy ruszyli te pieniądze”. – Nie wyobrażam sobie, że spróbują zamienić te bitcoiny na rzeczywiste pieniądze, bo jeśli to zrobią, to pozwolą komuś dotrzeć do prawdziwej osoby (właściciela konta) – powiedział. Jak dodał, pieniądze mogą być jednak użyte do płatności w darknecie, czyli pozwalającej na zachowanie anonimowości sieci, która często jest wykorzystywana do nielegalnej działalności. W lipcu amerykański gigant technologiczny Google ostrzegł, że ataki typu „ransomware” (z żądaniem okupu) stały się „bardzo, bardzo opłacalne” i należy spodziewać się, że będzie do nich dochodzić w przyszłości. Według raportu Google, w ciągu ostatnich dwóch lat hakerzy odpowiedzialni za szkodliwe oprogramowanie domagające się okupu za odzyskanie plików zarobili ponad 19 milionów funtów. Dwa najpopularniejsze typy wirusa – Locky i Cerber – przyniosły odpowiednio około 5,9 miliona funtów i 5,2 miliona funtów. Jak wynika z badania firmy, ponad 95 proc. płatności bitcoin, otrzymanych w formie okupu, zostało wymienionych na realną walutę za pomocą rosyjskiego serwisu BTC-E. « 699-MAKIETA 1 01-17.indd 7

07/08/2017 17:08:31

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Tajna jednostka planuje ataki Państwo Islamskie (IS) ma tajną jednostkę terrorystów gotowych do przeprowadzenia w Wielkiej Brytanii kompleksowych ataków na wiele celów naraz, do jakich w przeszłości doszło w Brukseli i Paryżu. Sprawę opisał „Sunday Times”.

699-MAKIETA 1 01-17.indd 8

Jakub Krupa, PAP

Gazeta oparła swój artykuł na rozmowie z członkiem IS, który został złapany przez kurdyjskie siły w Syrii. Dżihadysta potwierdził w rozmowie z „Timesem” istnienie jednostki planującej przyszłe ataki w Europie, która roboczo nazywana jest „brygadą al-Kharsa”. Jak powiedział, terroryści przechodzą szkolenia i treningi przez siedem miesięcy. Uczą się między innymi budować bomby, przechodzą wyczerpujące testy fizyczne i są indoktrynowani ideologicznie. „Wszyscy kandydaci muszą być chętni, aby pojechać do Europy i zabijać, a potencjalnie zginąć za ISIS” – napisała gazeta, która używa stosowanej w Wielkiej Brytanii nazwy Państwa Islamskiego. – To (szkolenie) jest bardzo trudne. Każdy Europejczyk, który przekracza granicę, otrzymuje ofertę, żeby dołączyć. Jeśli dwudziestu zacznie trening, to kończy go ledwie pięciu – tłumaczył mężczyzna. Jak ocenił, w ciągu dwóch i pół roku, które spędził w kalifacie, kurs ukończyło około 50 mężczyzn, którzy są obywatelami Niemiec, Francji, Belgii i Wielkiej Brytanii. Potwierdził, że jednostka nadal działała w lutym i pozostawała w kontakcie z „uśpionymi terrorystami”, którzy czekali na właściwy moment uderzenia. – Jeśli chodzi o ataki w Brukseli i Paryżu, to sprawcy byli wyszkoleni przez nich i później wyjechali z Syrii do Europy. Czasami to są obcokrajowcy, którzy przyjeżdżają

do Syrii na trening pod kątem konkretnej misji, a następnie samodzielnie przeprowadzają atak – tłumaczył dżihadysta. – Inni są w „uśpionych komórkach” w Europie i chcieliby dołączyć do Daesz (arabski akronim Państwa Islamskiego – przyp. red.), ale nie mogą. Pozostają w swoich krajach i kontaktują się (z ISIS): rozmawiają, a kiedy są gotowi przeprowadzają zamachy bombowe – dodał. „Times” podkreślił, że mężczyzna, z którym rozmawiali dziennikarze, miał dostęp do tajemnic IS, bo po przyjeździe z Europy do Syrii związał się z kobietą, której brat był jednym z wysokich rangą dowódców Państwa Islamskiego. Jak tłumaczył, wyszkoleni terroryści są przemycani do Turcji – między innymi do Konyi, Gaziantepu i Stambułu – gdzie otrzymują fałszywe paszporty i są wysyłani do Europy. Rozmówca gazety dodał też, że udane zamachy terrorystyczne są za każdym razem powodem do świętowania, i wspomniał, że po ataku w Paryżu jesienią 2015 roku ludzie świętowali na ulicach, rozdając dzieciom słodycze. Zagrożenie zamachem terrorystycznym w Wielkiej Brytanii utrzymuje się na czwartym poziomie w pięciostopniowej skali. W tym roku islamscy radykaliści zaatakowali trzykrotnie: dwukrotnie w Londynie (Most Westminsterski w marcu i Most Londyński w czerwcu) i raz w Manchesterze (po koncercie gwiazdy pop Ariany Grande w maju) – zabijając łącznie 35 osób i raniąc kilkaset. «

07/08/2017 17:08:39

009

699-MAKIETA 1 01-17.indd 9

07/08/2017 17:08:47

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Swoboda przepływu osób skończy się z Brexitem Rzecznik brytyjskiej premier Theresy May powiedział, że „swoboda przepływu osób między Wielką Brytanią a Unią Europejską skończy się w marcu 2019 r.”, gdy dojdzie do Brexitu. Dodał jednak, że „minie trochę czasu, zanim spadnie poziom migracji”.

Podczas konferencji prasowej rzecznik podkreślił jednocześnie, że premier May od czasu styczniowego wystąpienia w Lancaster House, w którym przedstawiła plan Brexitu, tłumaczyła, że chce uniknąć „nagłej zmiany przepisów”, co może pozostawiać otwartą furtkę do zorganizowania po formalnym wyjściu Zjednoczonego Królestwa ze Wspólnoty okresu przejściowego. Zaznaczył też, że „spekulowanie, jak mogłyby wyglądać przyszłe zasady migracji lub sugerowanie, że kontynuowane będą obecne przepisy, są nieuprawnione”. Rzecznik May, występując w imieniu przebywającej na wakacjach premier, zabrał głos w obliczu trwających publicznych dyskusji między członkami rządu o przyszłych przepisach dotyczących imigracji do Wielkiej Brytanii. Niedawno brytyjski minister ds. handlu międzynarodowego Liam Fox zaprzeczył, że ministrowie zgodzili się na utrzymanie swobody przepływu

osób z UE w okresie przejściowym po Brexicie. – Nie wyraziłem na to zgody – powiedział. W rozmowie z „Sunday Times”, Fox odrzucił pojawiające się w mediach sugestie, że liberalny proeuropejski minister finansów Philip Hammond zdołał przekonać pozostałych ministrów do konieczności zachowania swobody przepływu osób w celu uzyskania możliwie najłagodniejszych warunków Brexitu. – Jeśli były prowadzone dyskusje na ten temat, nie byłem ich stroną. Nie brałem udziału w żadnej rozmowie na ten temat ani nie wyraziłem na to zgody – powiedział Fox, który jest jednym z głównych eurosceptyków i zwolenników „twardego” Brexitu wśród ministrów w rządzie May. W rozmowie z „Timesem”, Fox ocenił jednak, że Brytyjczycy głosujący za Brexitem w czerwcu 2016 r. chcieli „odzyskania kontroli nad granicami” kraju. – Zachowanie nieregulowanej swobody przepływu osób nie byłoby zgodne z tą decyzją – powiedział. «

Londyn uczcił Powstanie Warszawskie

Polski Londyn uczcił 73. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. – Czy byłby rozkaz czy nie, my, młodzi, gotowi byliśmy walczyć – tłumaczyła weteranka Marzena Schejbal, która wzięła udział w obchodach. Ponad 150 osób wzięło udział w uroczystym obiedzie zorganizowanym przez środowisko weteranów Armii Krajowej w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym (POSK). W trakcie spotkania, które było poprzedzone uroczystą mszą w kościele św. Andrzeja Boboli na Hammersmith, weterani, członkowie rodzin i przyjaciele wspominali przebieg Powstania Warszawskiego. W obchodach wzięli 699-MAKIETA 1 01-17.indd 10

udział także ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki i konsul generalny Krzysztof Grzelczyk. Wśród organizatorów uroczystości była 92-letnia działaczka polonijna Marzena Schejbal, która w trakcie Powstania Warszawskiego była łączniczką i sanitariuszką w batalionie „Łukasiński”. O godz. 16 czasu lokalnego (godz. 17 w Polsce), zgromadzeni za pomocą sygnału telewizyjnego przenieśli się do Warszawy na „Godzinę W” i stanęli w milczeniu na dźwięk syren alarmowych. – Zawsze tak jest: o czwartej wszyscy jesteśmy w Warszawie – tłumaczyła Schejbal.

Do zatrzymania się o „Godzinie W” apelowała także do Polaków w Wielkiej Brytanii między innymi Polska Szkoła Sobotnia im. Dywizjonu 303 w Sutton. Część internautów z Wielkiej Brytanii włączyła się także w internetową kampanię #PokażJakPamiętasz, publikując w mediach społecznościowych zdjęcia honorujące 73. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Przed oficjalnymi obchodami 1 sierpnia, w niedzielę wolontariusze organizacji Poland Street odwiedzili groby byłych żołnierzy AK na cmentarzu w Gunnersbury w zachodnim Londynie, dekorując je w biało-czerwone bukiety z goździków. « 07/08/2017 17:08:55

011

699-MAKIETA 1 01-17.indd 11

07/08/2017 17:09:03

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Fala fałszywych zatruć Do pomocy prywatnych detektywów musieli uciec się hiszpańscy hotelarze, którzy zalewani są przez turystów z Wielkiej Brytanii fałszywymi skargami na „zatrucie pokarmowe”. Brytyjczycy liczą w ten sposób na zwrot kosztów wyjazdu. W grę wchodzą miliony euro strat.

W dalekim od zakończenia sezonie 2016/2017 wpłynęło już 10 tys. skarg, wobec 600 skarg w sezonie 2015/2016 – poinformował szef federacji hotelarskiej CEHAT, Ramon Estalella. Roszczenia sięgają już 100 mln euro. Ze swej strony brytyjskie stowarzyszenie biur podróży ABTA rozpoczęło kampanię „Stop sickness scam” – „Stop oszustwom chorobowym”. Wskazało, że koniec końców nieuczciwi turyści generują dla wszystkich koszty, które znajdą odzwierciedlenie w cenach ofert turystycznych. Według ABTA, od trzech lat liczba skarg związanych z zagranicznymi wyjazdami wzrosła o 500 proc. i zjawisko nie dotyczy tylko Hiszpanii, ale też np. Turcji. Estalella twierdzi, że fałszywych jest ponad 90 proc. skarg zgłoszonych za pośrednictwem wyspecjalizowanych w odzyskiwaniu odszkodowań firm. Najwięcej zgłoszeń pochodzi od Brytyjczyków, którzy są najliczniejszą grupą obcokrajowców odwiedzającą Hiszpanię. W ubiegłym roku przyjechało ich tam 16 mln.

699-MAKIETA 1 01-17.indd 12

Oszustwom sprzyja brytyjskie prawo o ochronie konsumentów, które nie wymaga żadnego zaświadczenia lekarskiego o rzeczywiście przebytej chorobie, i daje trzy lata na złożenie skargi. – Gdyby podobne przepisy istniały w Niemczech lub Francji, ludzie z tych krajów robiliby to samo – powiedział Estalella. Według hiszpańskich hotelarzy, wyspecjalizowane firmy z Wielkiej Brytanii nagabują potencjalnych klientów już przed wejściami do ośrodków turystycznych, proponując darmową pomoc w uzyskaniu kilkutysięcznego odszkodowania. Po Teneryfie w archipelagu Wysp Kanaryjskich samochód z napisem „Klinika skarg”, oferujący tego rodzaju usługi, jeździł już w ubiegłym roku. Do tej pory hotelarze zgadzali się na ugody z klientami, by uniknąć długich i kosztownych spraw przed brytyjskimi sądami. Jednak w tym roku powiedzieli „basta” i spotkali się w maju z przedstawicielami ambasady Wielkiej Brytanii w Madrycie, by omówić problem.

W rezultacie brytyjskie MSZ wydało ostrzeżenie dla podróżujących do Hiszpanii, że oszustwa mogą być ścigane karnie. W czerwcu na Balearach zatrzymano Brytyjczyka podejrzanego o nakłanianie rodaków do składania fałszywych skarg. Władze zostały o nim poinformowane przez kompleks turystyczny Club Mac na północy Majorki, który wynajął prywatnych detektywów, by zebrać dowody oszustw: zdjęcia i różnego rodzaju dokumenty. Wynika z nich, że około tysiąca Brytyjczyków przebywających w trzech hotelach kompleksu złożyło podejrzane skargi na zatrucia pokarmowe. Na przykład z rachunku z baru hotelowego wynika, że jeden ze skarżących się gości mimo rzekomej choroby, która – jak napisał – „zrujnowała mu wakacje”, przez cały pobyt wypił tam setkę ginów z tonikiem. – Jego zatrucie pokarmowe wynika być może z innych powodów – ironizują adwokaci hotelu. Władze nie wykluczają dalszych zatrzymań w tej sprawie. «

07/08/2017 17:09:11

013

699-MAKIETA 1 01-17.indd 13

07/08/2017 17:09:19

014

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Książę Filip na emeryturze

96-letni książę Edynburga Filip, mąż brytyjskiej królowej Elżbiety II, wycofał się z pełnienia obowiązków reprezentacyjnych w imieniu rodziny królewskiej. Ostatnim jego obowiązkiem w tym charakterze był udział w paradzie żołnierzy marynarki wojennej.

JAKUB KRUPA, PAP

Fot. PAP/EPA

699-MAKIETA 1 01-17.indd 14

Książę Filip bierze udział w paradzie marynarki wojennej przed Pałacem Buckingham. To było jego ostatnie publiczne wystąpienie

Plany wycofania się księcia małżonka z życia publicznego zostały ogłoszone w maju 2016 r, choć – jak podkreślono – Filip będzie nadal sporadycznie pojawiać się u boku monarchini. Ostatnim formalnym wystąpieniem w roli reprezentanta rodziny królewskiej był udział księcia w zeszłą środę paradzie marynarki wojennej przed Pałacem Buckingham zorganizowanej z okazji zakończenia kampanii 1664 Global Challenge. W jej trakcie żołnierze poddawali się wymagającym testom sprawnościowym – między innymi biegnąc lub płynąc 1664 mile (2680 km) w ciągu 100 dni – i zbierali środki na cele charytatywne. Jeden z uczestniczących w ceremonii żołnierzy, kapral Jamie Thompson powiedział w rozmowie z BBC, że środowa parada była „historyczna”. – To ostatnie oficjalne wydarzenie z udziałem księcia i my jesteśmy tego częścią, królewska marynarka – to absolutny zaszczyt – podkreślił. Słuchając opowieści o testach, przez które przeszli żołnierze, książę Filip zażartował: „Powinni was wszystkich za to zamknąć”. W trakcie 70 lat u boku Elżbiety II i 65 lat w roli małżonka głowy państwa książę Filip wziął udział w ponad 22 tys. wydarzeń oraz wygłosił blisko 5,5 tys. przemów. Był jednocześnie patronem, przewodniczącym lub członkiem ponad 785 organizacji. Podczas jednego z wystąpień w maju określił siebie żartobliwie jako „najbardziej doświadczonego odsłaniacza tablic na świecie”. 07/08/2017 17:09:27

015 W 1997 roku brytyjska monarchini powiedziała o swoim mężu: – On był i jest moją siłą. Dodała, że zarówno ona, jak i jej rodzina oraz kraj mają wobec księcia małżonka znacznie większy dług, „niż on kiedykolwiek by przyznał”. Para królewska będzie obchodziła w tym roku 70. rocznicę ślubu. Brytyjska premier Theresa May podziękowała na Twitterze księciu Filipowi za „wyjątkową służbę przez całe życie”, dodając, że ma nadzieję, że „teraz będzie mógł skorzystać z zasłużonej emerytury”. Małżonek królowej Elżbiety II zasłynął swoimi kontrowersyjnymi i niepoprawnymi politycznie wypowiedziami. W trakcie wizyty w Kanadzie w 1969 roku powiedział w uroczystym przemówieniu: „Ogłaszam to coś za otwarte, cokolwiek to jest”. Podczas spotkania z australijskimi Aborygenami w 2002 roku spytał ich, „czy nadal rzucają w siebie dzidami”, a w 2013 roku powiedział filipińskiej pielęgniarce w brytyjskiej służbie zdrowia: „Filipiny muszą być na wpół puste, skoro wszyscy tutaj przyjechaliście”. W tym samym roku w trakcie wizyty w laboratoriach

Książę Filip wziął udział w ponad 22 tys. wydarzeń oraz wygłosił blisko 5,5 tys. przemów

na Uniwersytecie Cambridge spytał polskiego studenta, czy przyjechał do Wielkiej Brytanii zbierać truskawki. Zarówno książę, jak i królowa Elżbieta II w minionych latach zmniejszali liczbę swoich zobowiązań, przekazując coraz więcej obowiązków reprezentacyjnych synowi i następcy tronu księciu Walii Karolowi i jego żonie Camilli, a także młodszemu pokoleniu rodziny królewskiej: księciu Harry'emu, księciu Williamowi i księżnej Kate. W czerwcu książę Filip spędził dwa dni w szpitalu ze względu na infekcję, ale służby prasowe Pałacu Buckingham podkreślały, że było to jedynie podyktowane ostrożnością lekarzy. Według statystyk, pomimo zaawansowanego wieku w 2016 roku Filip spędził aż 110 dni pełniąc funkcje publiczne. W trakcie pobytu amerykańskiego prezydenta Baracka Obamy w Wielkiej Brytanii przed czerwcowym referendum w sprawie wyjścia kraju z Unii Europejskiej mąż królowej osobiście odebrał prezydencką parę z lądowiska w ogrodach Windsoru, prowadząc samochód z gośćmi na zamek. 91-letnia królowa Elżbieta II, która jest najdłużej panującym obecnie monarchą na świecie i najdłużej panującym monarchą w historii Wielkiej Brytanii, będzie kontynuowała swój program wystąpień publicznych bez zmian. « 699-MAKIETA 1 01-17.indd 15

07/08/2017 17:09:36

016

WIADOMOŚCI gospodarka

Polskie piwo podbija Europę

Produkcja piwa w Polsce w ciągu ostatnich dziesięciu lat wzrosła o 14 proc. – do blisko 42 mln hektolitrów – z niecałych 37 mln hektolitrów w roku 2007 – poinformował Główny Urząd Statystyczny. W tym czasie najniższą produkcję zanotowano w roku 2009, kiedy wyniosła ona ponad 36 mln hektolitrów. W zeszły piątek przypadał Międzynarodowy Dzień Piwa i Piwowara. Jak informuje GUS, w ubiegłym roku na 42 mln hektolitrów piwa wyprodukowanego w Polsce, 1,4 proc. stanowiło piwo bezalkoholowe. Jak zauważa GUS, produk-

cja bezalkoholowego piwa od 2012 roku do 2016 prawie się podwoiła – z 316 tys. hektolitrów do 602 tys. hektolitrów. Według GUS, cena jednej półlitrowej butelki piwa pełnego jasnego rosła od 2007 roku z poziomu 2,60 zł do 2,92 zł w roku 2012. Potem zaczęła spadać do 2,76 zł za butelkę w roku 2016. Jednak w tym roku zaczęła ponownie rosnąć. Od stycznia do czerwca wzrosła do 2,81 zł. Urząd poinformował też, że w ubiegłym roku statystyczny Polak wypił średnio 98,8 litrów piwa. W ostatnich dziesięciu latach najmniejsze spożycie piwa

odnotowano w 2010 roku – 90,2 litra, największe zaś w 2012 roku – 99,2 litra. Polskie piwo eksportowane jest do wielu krajów – w 2016 roku sprzedano blisko 336 mln litrów o wartości 157 mln euro. Głównymi odbiorcami były Holandia (za 22,3 mln euro), Wlk. Brytania (za 18,7 mln euro) oraz Niemcy (za 17,7 mln Euro). Piwo również Polska sprowadza – import w 2016 r. był na poziomie 74 mln litrów (44,6 mln euro). Najwięcej piwa sprowadzane jest z Czech (za 18 mln euro), Holandii i Niemiec (odpowiednio za 8 mln 7,9 mln euro). «

Brytyjski bank chce biura w Amsterdamie

Uratowany za pomocą publicznych pieniędzy w trakcie kryzysu finansowego 2008 roku Royal Bank of Scotland (RBS) poinformował, że rozważa założenie nowego biura w Amsterdamie, które po Brexicie zajęłoby się operacjami na terenie Unii Europejskiej. Informacja o tych planach znalazła się w raporcie dotyczącym wyników finansowych za pierwsze półrocze 2017 roku, w którym bank odnotował pierwszy zysk od trzech lat. 71 proc. akcji grupy RBS należy do brytyjskiego

699-MAKIETA 1 01-17.indd 16

rządu, który przejmując akcje w firmie uratował ją przed upadkiem po kryzysie finansowym 2008-2009 roku. Jak podkreślono, stworzenie nowego biura w Holandii miałoby „zminimalizować utrudnienia dla firmy i pozwolić na dalsze świadczenie usług klientom w przypadku utraty tzw. unijnego paszportowania” usług finansowych (zezwolenia na działalność w innym kraju UE niż państwo zarejestrowania) po Brexicie. 150-osobowy zespół w Amsterdamie miałby obsługiwać klientów należącej

do RBS spółki NatWest Markets, która zajmuje się bankowością inwestycyjną. Jak zaznaczono, rozpoczęto już wstępne rozmowy w tej sprawie z holenderskim bankiem centralnym. RBS ma licencję zezwalającą na świadczenie usług bankowych w Holandii, gdy w 2007 roku przejął bank ABN Amro. Prezes RBS Ross McEwan podkreślił jednak w rozmowie z „Financial Times”, że „to nie będą duże operacje, będą jedynie służyć brytyjskim klientom, którzy potrzebują działać w ramach UE i odwrotnie”. «

07/08/2017 17:09:43

017

699-MAKIETA 1 01-17.indd 17

07/08/2017 17:09:52

018

TEMAT NUMERU biznes

Złote eldorado Premier League Startująca już 12 sierpnia angielska Premier League jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych brytyjskich marek na świecie. I o ile można polemizować, czy jej poziom sportowy lub występujący w niej zawodnicy są na absolutnym, światowym topie, o tyle jednego odmówić jej nie sposób: finansowo i ekonomicznie bije na głowę wszystkich swoich rywali. W tym względzie marka Premier League jest absolutnym fenomenem!

699-MAKIETA 2 18-31.indd 18

07/08/2017 17:12:06

Dariusz A. Zeller

Odbicie od dna

Kiedy przed dwoma laty włodarze ligi ogłosili, że za same tylko prawa telewizyjne na lata 2016-2019 Sky Sports oraz BT Group zapłacą łącznie 5,136 miliarda funtów (!), można było tylko złapać się za głowę. Oznaczało to ni mniej ni więcej, że ów kontrakt jest warty o ponad 2,1 miliarda więcej niż wcześniej obowiązujący, co już było wielkością samą w sobie. W tym miejscu trudno się nawet domyślać ile będzie wart kolejny kontrakt, jaki zapewne już w przyszłym roku podpiszą władze Premier League. Zanim jednak wdamy się w szczegóły umów, przyjrzyjmy się bliżej finansowemu fenomenowi ligi.

Początki bijącej obecnie rekordy oglądalności, najbardziej znanej ligi świata siegają –feralnych dla angielskiego futbolu – lata 80. Reprezentacja dumnych Synów Albionu nie potrafiła wznieść się ponad przeciętność, przestarzałe stadiony demolowały hordy pseudokibiców (skąd my to znamy), a czarę goryczy dopełniła tragedia na brukselskim stadionie Heysel, kiedy to 29 maja 1985 roku przed finałem Pucharu Europy pomiędzy Liverpoolem a Juventusem Turyn (ze Zbiegniewem Bońkiem w składzie) śmierć poniosło 39 osób, głównie fanów włoskiej ekipy, zaatakowanych przez „kibiców” The Reds.

Narodziny pasji

Dla fanów piłki nożnej rzeczą oczywistą jest, iż to właśnie Anglia jest ojczyzną futbolu. Dodając do tego fakt, iż już teraz przez wielu jest on nazywany „czwartą wielką religią świata” można się tylko domyślać, jak skrajne odczucia wywołują rozgrywki przez wielu uznawanej za najlepszą, a z całą pewnością uchodzącej za jedną z najlepszych i najbardziej rozpoznawalnych piłkarskich marek, będącym światem emocji, w którym sport miesza się z biznesem, ekonomią i dużymi pieniędzmi, będąc jednocześnie dla wielu z nas swoistą sferą sacrum. Pierwsze zasady gry w futbol ustalili z kolei w roku 1857 działacze pierwszego, powstałego dwa lata wcześniej, klubu piłkarskiego na świecie – Sheffield Football Club. I właśnie jego powstanie jest oficjalnie uznawane za narodziny tego sportu. Od tego czasu nastąpił stopniowy rozwój piłki nożnej, a wzorem z Shieffield zaczęły powstawać kolejne kluby. Już w roku 1863, kiedy to Polacy zawładnięci byli działaniami powstania styczniowego, w Londynie powstał pierwszy formalny związek na świecie – funkcjonujący oczywiście po dziś dzień – The Football Association. Warto wiedzieć, iż rozgrywki o miano najlepszej drużyny w Anglii istnieją dokładnie od 1887 roku, kiedy to pierwszym Mistrzem Anglii została drużyna Preston North End. Co ciekawe rozgrywki o mistrzostwo Anglii nie są ani pierwszymi regularnymi zmaganiami, ani jedynymi kontynuowanymi na Wyspach Brytyjskich do dziś. Najstarszą rywalizacją piłkarską jest bowiem Puchar Anglii, zwany potocznie FA Cup. 699-MAKIETA 2 18-31.indd 19

Fot. Leon Neal - WPA Pool/ Getty Images

019

Prezydentem The Football Association jest książę William

Pod naciskiem premier Margaret Thatcher, drużyny angielskie zostały wykluczone z europejskich rozgrywek. Absencja trwała aż do roku 1990 (Liverpoolu o rok dłużej). Wówczas to w życie wszedł tzw. raport Taylora, na mocy którego klubowi włodarze mieli obowiązek montować na swoich obiektach krzesełka, znacznie poprawiając poziom bezpieczeństwa. I właśnie od tego czasu nastąpił stopniowy wzrost znaczenia ligi angielskiej w Europie i zainteresowanie nią światem biznesu, co przełożyło się niedługo potem na przychody ich drużyn.

Krótka historia powstania Premier League

FA Premier League (pod tą nazwą funkcjonowała do lutego 2007 roku, kiedy to została przemianowana na Premier League) została założona w 1992 roku. Co ciekawe, wszyscy zawodnicy grający wów07/08/2017 17:12:25

Fot. Ben Radford - Sky Sports/Getty Images

020

TEMAT NUMERU biznes

Sky Sports oraz BT Group zapłaciły łącznie 5,136 miliarda funtów za prawa telewizyjne do spotkań Premier League

699-MAKIETA 2 18-31.indd 20

czas w klubach byli Anglikami, Walijczykami, Szkotami lub Irlandczykami. Założycielami były kluby rywalizujące w The Football League, do tego czasu skupiające zespoły z trzech najwyższych szczebli ligi angielskiej, a obecnie 20 ekip z najwyższej klasy rozgrywkowej w Anglii.

Fenomen dla każdego

Premier League to mimo zaledwie dwudziestu pięciu lat istnienia fenomen sportowy, społeczny i ekonomiczny. Sportowy – gdyż poziom reprezentowany przez zespoły w nim występujące jest niewspółmierny do innych lig, z których jedynie hiszpańska Primera Division, niemiecka Bundesliga i w pewnym stopniu włoska Serie A, mogą się równać. Społeczny – bo ile futbol znaczy dla ludzi przychodzących na mecze tej ligi, wystarczy przekonać się będąc na jednym wybranym spotkaniu Premiership. Matki z dziećmi, dziadkowie i całe rodziny sympatyzują z wybranym klubem, na trybunach którego są także przedstawiciele chyba wszystkich grup społecznych. Ekonomiczny – ponieważ poprzez odpowiednie działania reklamowo-

marketingowe wokół tej ligi (o czym za chwilę), jej włodarze doprowadzili do sytuacji, gdy stacje telewizyjne i sponsorzy niemal biją się o możliwość zaistnienia ich marki w Premier League. A że ma to wymierne efekty w postaci wielomilionowych wpływów dla klubów, nie trzeba już chyba przekonywać nikogo. Jako ciekawostkę można podać, iż czerwcowy finał baraży Championship o wejście do Premier League pomiędzy Huddersfield i Reading był spotkaniem wartym więcej niż jakikolwiek inny, z finałem Ligi Mistrzów włącznie. Wyliczono ni mniej ni więcej, że zwycięski zespół, w tym przypadku Huddersfield, notabene klub ze 160-tysięcznego miasta, dzięki awansowi zarobi co najmniej 170 mln funtów, a jego łączne zyski oscylowały w granicach aż 218 mln funtów! A jest to zaledwie początek rekordowych wyliczeń z Premier League… Spójrzmy zatem jaki jest efekt transformacji ligi sprzed 25-ciu laty.

Wartość (stale) wzrastająca

Jak już zatem wiemy, Sky Sports oraz BT 07/08/2017 17:12:45

021

Nawet Real może pozazdrościć

Jeśli chodzi o przychody „z zewnątrz”, oczywiście odnośnie praw telewizyjnych, najwięcej za pokazywanie spotkań Premier League zapłaci amerykańska stacja NBC – miliard dolarów za sześcioletnią umowę. Ale, co ciekawe: na tej liście znajdują się także stacje z Norwegii (TV2) z 45 milionami funtów za sezon, z Hongkongu – 87 milionów za sezon, Brazylii – 32 miliony, a np. państwa afrykańskie zapłacą łącznie ok. 100 milionów ze jeden sezon. Pomijając zatem wszystkie pozostałe bonusy – oznacza to, że zespoły Premier League zarabiają obecnie minimum 107 mln euro na rok ze sprzedaży praw telewizyjnych. Każdy klub otrzymuje w tym tzw. kwotę stałą (91.024.787,35), na którą składają się trzy elementy: sprzedaż praw telewizyjnych na terenie Wielkiej Brytanii (40.597.287,35) oraz na międzynarodowym rynku (44.954.185,40), a także przychody z reklam (5.473.314,60). Tyle właśnie, 107,5 mln euro, otrzymała najgorsza ekipa poprzedniego sezonu – Sunderland, a jest to ok. 4,5 razy więcej niż wynosi budżet Legii Warszawa, obecnego mistrza Polski i najbar699-MAKIETA 2 18-31.indd 21

dziej majętnego klubu w naszym kraju. Dla porównania, zwycięzca tegorocznej Ligi Mistrzów – Real Madryt zarobił za udział w tych prestiżowych rozgrywkach… 54,2 mln euro. Należy jeszcze podkreślić, iż na tak dobry wynik ligi angielskiej wpływa także to, że angielskie zespoły każdą umowę telewizyjną negocjują wspólnie, przez co późniejszy podział wpływów jest sprawiedliwy dla wszystkich. W odróżnieniu np. do hiszpańskiej Primera Division, w którek Real Madryt i Barcelona generują większość przychodów, stawki pozostawiając dużo mniejsze sumy reszcie.

Najbogatsza z lig

Z najnowszego, opublikowanego w lipcu raportu „Annual review of football finance” firmy audytorskiej Deloitte wynika, że pięć największych lig europejskich (oprócz angielskiej hiszpańska, włoska, niemiecka i francuska) tylko w ciągu dekady „więcej niż podwoiło swoje łączne dochody”. I tylko w sezonie 2015/16 wyniosły one 13,4 miliarda euro! Co łatwo przewidzieć, ligą najbogatszą jest oczywiście Premier League, z dochodami rzędu 4,9 mld euro. To wzrost o 0,5 mld euro w porównaniu do wcześniejszego sezonu,

Szwedzki napastnik Manchesteru United, Zlatan Ibrahimovic, zarobił za ubiegły sezon 21,97 mln funtów czyli… 422,5 tys. funtów tygodniowo

Fot. Clive Rose/Getty Images

Group zapłaciły łącznie 5,136 miliarda funtów za prawa telewizyjne do spotkań Premier League. Konkretnie: Sky Sports wykupiła 126 meczów na żywo w każdej z powyższych edycji Premier League, natomiast do BT należą 42 spotkania w sezonie. Dodatkowo każda kolejka zaczyna się już piątek i zazwyczaj trwa przez 4 dni, do poniedziałku. Warto nadmienić, że dodać należy do tego prawa dla stacji zagranicznych, które Premier League sprzedała do 2019 roku, za łączną sumę – uwaga! – 3,2 miliarda funtów (czyli 1,066 mld na rok). Krótko podsumowując: ich wartość w tym czasie wzrosła o – bagatela – 13.333%... W sumie mamy więc kwotę ponad 8 miliardów funtów. Liczba, od której może się w głowie zakręcić. W 1992 roku, czyli pierwszym roku funkcjonowania Premier League, z tytułu sprzedaży praw telewizyjnych poza Wielką Brytanią udało się zarobić, dodajmy niecałe, 8 milionów funtów. Różnica jest zatem znaczna. Nigdy jak dotychczas prawa do transmisji jakichkolwiek rozgrywek sportowych nie były tyle warte.

07/08/2017 17:12:52

022

TEMAT NUMERU biznes

a – jak prognozuje Deloitte – w następnych latach angielska dominacja będzie się stale umacniała, czemu będzie sprzyjała umowa w sprawie transmisji telewizyjnych, obowiązująca już od sezonu 2016/17. W sumie przychody europejskiego rynku futbolowego oscylują wokół kwoty 25 mld euro jednak, cytując Dana Jonesa, Lidera Sports Business Group, Deloitte UK: „Przychody z praw telewizyjnych stanowiły niemal połowę łącznych przychodów pięciu największych lig europejskich. Ich poziom wzrośnie dodatkowo dzięki nowym umowom o jeszcze większej wartości, które weszły lub wejdą w życie w Anglii, Francji i Hiszpanii w sezonie 2016/2017 oraz w Niemczech w sezonie 2017/2018”. Porównując, druga z najbogatszych lig – niemiecka Bundesliga, zanotowała dochód rzędu 2,7 mld euro, a polska Ekstraklasa 132 mln euro.

Fair Play

Inną niezwykle istotną kwestią, wpływającą na doskonałą kondycję finansową klubów angielskich, są wprowadzone 699-MAKIETA 2 18-31.indd 22

Fot. Clive Brunskill/Getty Images

Sklep klubowy Machesteru United na Old Trafford

przez UEFA przepisy finansowego Fair Play, a w szczególności regulacje ligowe wprowadzone jeszcze przed sezonem 2013/14. Jest to uzależnienie wydatków klubów (wysokie pensje , transfery etc) od przychodów, a co za tym idzie – zadłużanie się klubów. Wprowadzony w Premier League zapis mówi m.in. o nakładaniu ujemnych punktów na zespoły, które w ciągu 3 sezonów wykażą w sumie ponad 105 mln strat. Efekt? Ograniczenie wydatków na pensje zawodników z puli przekazywanej zespołom przez władze ligi tylko w pierwszym sezonie obowiązywania tego prawa z 71 do 58% oraz tylko jeden klub (z 20) z wykazaną stratą. Obecnie takich klubów oczywiście już nie ma, co także pokazuje „w jedności siłę” całej ligi.

Lider z… Manchesteru

Najnowszy raport „Football money league 2017”, czyli piłkarskiej G30, przygotowany przez wspomnianą już firmę doradczą Deloitte wykazał, iż po 11 latach ukazywania największych przychodów w piłkarskim świecie, Real Madryt musiał oddać palmę pierwszeństwa, oczywiście

przedstawicielowi Premier League. I tu małe zaskoczenie – klubem tym jest… Manchester United, z wynikiem 689 mln euro zysku. Druga jest FC Barcelona, a trzeci Real Madryt. – Manchester United jedenaście lat czekał na to, aby wrócić na pozycję lidera wśród klubów piłkarskich osiągających najwyższe przychody. Ten sukces był możliwy dzięki fenomenalnemu wzrostowi przychodów komercyjnych. Możliwość powrotu na szczyt była uzależniona przede wszystkim od nawiązania w ciągu ostatnich kilku lat współpracy z reklamodawcami. Przychody z tego tytułu przekroczyły poziom osiągany przez inne konkurujące z Manchester United kluby – podkreślił Dan Jones, Lider Sports Business Group, Deloitte UK. Co konkretnie złożyło się na sukces Czerwonych Diabłów?  363,8 mln euro – zarobek z reklam i sprzedaży swoich produktów (np. koszulek). 53% całości dochodu.  137,8 mln euro – zysk ze sprzedaży biletów i karnetów sezonowych. Około 1/5 całego budżetu klubu.  187,7 mln euro – dochód z transmisji meczowych. 07/08/2017 17:18:36

023 Robi wrażenie? Powinno. Bieżący sezon, z uwagi na grę klubu w Lidze Mistrzów, zapowiada się jeszcze bardziej atrakcyjnie.

Mieć co wydawać

Przychody klubów przeciętnemu kibicowi kojarzą się jednak w pierwszej kolejności z transferami. Horrendalne pieniądze z klubów ligi angielskiej „straszą” ich konkurencję na całym Starym Kontynencie. Obecne okno transferowe wciąż trwa, jednak w ubiegłym, przed sezonem 2016/17 kluby Premier League wydały na transfery w sumie – uwaga! – 1,38 mld euro! Kwota absolutnie poza zasięgiem jakiejkolwiek innej ligi, nie tylko w Europie. Jest to, w przybliżeniu, około 5 miliardów złotych, a to z kolei cztery razy więcej niż kwota, jaką przeznaczył w tym roku rząd Beaty Szydło na podwyżki w tzw. budżetówce. A skoro tyle w Premier League wydaje się na transfery, trzeba się zatem liczyć

z wysokimi zarobkami gwiazd ligi. Przed dwoma miesiącami ukazała się książka „Football leaks: Brudne interesy w futbolu”, z której mogliśmy dowiedzieć się, iż najlepiej zarabiającym piłkarzem na Wyspach był w ubiegłym sezonie szwedzki napastnik… Manchesteru United, Zlatan Ibrahimovic. Formalnie zawodnik ten inkasował co tydzień 367 tysięcy funtów (prawie 100 milionów złotych rocznie), jednak jak się okazuje, po podliczeniu wszystkich bonusów, popularny Ibrakadabra zarobił za ten sezon 21,97 mln funtów, czyli… 422,5 tys. funtów tygodniowo. Więcej na Wyspach Brytyjskich ze sportowców zarobił tylko Lewis Hamilton z Formuły 1.

Dobro eksportowe

Klasa sportowa ligi jest zatem niezaprzeczalna i konkurować mogą z nią nieliczni z największych. Trudno się zatem dziwić, iż wg najnowszych badań w USA, gdzie futbol nigdy nie będzie najważniejszą z dyscyplin, w ciągu trzech ostatnich lat wartość

praw telewizyjnych do pokazywania Premier League wzrosła o… 99%; i już teraz 1 na 11 Amerykanów (28,6 mln ludzi) obejrzał przynajmniej 1 mecz Premier League poprzedniego sezonu, a w zakochanej w futbolu Brazylii – dla przykładu – jedno spotkanie ogląda średnio pół miliona widzów (dwa razy więcej niż ligi hiszpańskiej i 10 więcej niż ligi niemieckiej). – To nasze wielkie dobro eksportowe. Premier League, BBC, królowa - to sprawia, że ludzie myślą o Wielkiej Brytanii pozytywnie – mówi Richard Scudamore, szef Premier League. I trudno z nim nie zgodzić się. Angielska Premier League generuje zatem olbrzymie zainteresowanie, a co za tym idzie, gigantyczne pieniądze. Hojni sponsorzy i wielu z najlepszych piłkarzy świata tworzą produkt, który z pewnością systematycznie zmienia samą ligę angielską, jak i futbol w ogóle. Czasy jednak, gdy liczyła się tylko i wyłącznie sportowa rywalizacja, minęły już bezpowrotnie. Biznes is biznes. «

Tabela zarobków klubów z Premier League z racji sprzedaży praw telewizyjnych do transmitowania swoich meczów w sezonie 2016/17. Stawki w euro. Klub

Transmitowane mecze

Chelsea Tottenham Manchester City Liverpool Arsenal Manchester United Everton Southampton Bournemouth West Bromwich West Ham United Leicester City Stoke City Crystal Palace Swansea City Burnley Watford Hull City Middlesbrough Sunderland Łącznie

699-MAKIETA 2 18-31.indd 23

28 25 28 29 25 28 18 15 13 11 15 16 9 14 10 10 13 8 13 8

Przychód za miejsce w tabeli

Przychód za transmitowane mecze

kwota stała

44.657.007,00 42.424.156,65 40.191.306,30 37.958.455,95 35.725.605,60 33.492.755,25 31.259.904,90 29.027.054,55 26.794.204,20 24.561.353,85 22.328.503,50 16.645.653,15 17.862.802,80 15.629.952,45 13.397.102,10 11.164.251,75 8.931.401,40 6.698.551,05 4.465.700,70 2.232.850,35

37.751.066,10 33.831.579,75 37.751.066,10 39.057.561,55 33.831.579,75 37.751.066,10 24.686.111,60 20.766.625,25 18.153.634,35 15.540.643,45 20.766.625,25 22.073.120,70 14.234.148,00 19.460.129,80 14.234.148,00 14.234.148,00 18.153.634,35 14.234.148,00 18.153.634,35 14.234.148,00

91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35 91.024.787,35

465.448.574

468.898.818

ŁĄCZNIE 173.432.889 167.280.551 168.967.191 168.040.838 160.582.003 162.268.643 146.970.829 140.818.490 135.972.648 131.126.806 134.119.942 129.743.589 123.121.760 126.114.898 118.656.062 116.423.213 118.109.853 111.957.512 113.644.154 107.491.814

1.820.495.747 2.754.843.685

07/08/2017 17:19:33

Fot. Sean Gallup / Getty Images

024

opinie MOSZCZYŃSKI

Czy wreszcie mamy prezydenta? Od momentu zwycięstwa wyborczego Prawa i Sprawiedliwości w październiku 2015, nie mogę się oprzeć pokusie porównywania losów jej przewrotu politycznego do losów przedwojenego Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, wspierającego Marszałka Piłsudskiego.

Wiktor Moszczyński

I jedni i drudzy doszli do władzy w przeświadczeniu o moralnej deprawacji i powszechnej korupcji swoich demokratycznych poprzedników. Obie partie zastrzegały, że nie tworzą dyktatury. Pierwsi głosili hasło „anacji” społecznej, a drudzy mówili o „dobrej zmianie”. W obydwu wypadkach wyrażali pogardę dla swoich przeciwników, zarówno w Sejmie, jak i na ulicy. Sanacja używała nawet 699-MAKIETA 2 18-31.indd 24

swoje wojsko do nastraszenia posłów w Sejmie, a rachunki osobiste z polemistami z opozycji, jak Dołęga Mostowicz czy Nowaczyński, załatwiała brutalnie przy pomocy „nieznanych sprawców”; lecz dzisiejsze metody dręczenia oponentów wyzwiskami w centralizowanych państwowych mediach są równie brutalne. Stronnicy obydwu partii rządzących traktowali swoich wodzów z niemal religijną czcią. Kochali i bali się komendanta, a teraz prezesa, i byli przekonani o ich nie-

omylności. Zarówno Kaczyński jak i Piłsudski żyli w bardzo skromnych warunkach, i nie piastowali najwyższych funkcji w państwie. Kaczyński pozostaje wciąż zwykłym posłem i najwyżej prezesem własnego klubu parlamentarnego, a Piłsudski odmówił prezydentury i pozostał ministrem spraw wojskowych, świetnie ucharakteryzowany przez Korczaka jako Minister Wojny w „Królu Maciusiu Pierwszym”. A od czasu do czasu obydwaj zabierali głos z mównicy Sejmu, nazywając 07/08/2017 17:20:51

025 swoich przeciwników „zdrajcami” i „łajdakami”, choć Piłsudski nieraz używał o wiele gorszych słów. Jeden oskarżał opozycję o zabójstwo prezydenta Narutowicza, a drugi o zabójstwo swojego brata. Nic dziwnego w tym podobieństwie, bo przecież Kaczyński wzoruje się na Piłsudskim, podziela jego dumę narodową, ale też i jego apodyktyczność. Tak jak Piłsudski używał postaci prezydenta Mościckiego czy premiera Bartla, czy ministra przemysłu Kwiatkowskiego (założyciela Gdyni), jako bardziej liberalne oblicze swoich rządów, do uspokojenia nastrojów w społeczeństwie, tak samo Kaczyński manewrował bardziej umiarkowanymi postaciami z sympatyczniejszym profilem w swojej administracji jak prezydent Duda czy premier Szydło, czy minister finansów Morawiecki, aby dawać elektoratowi poczucie, że Polską rządzą ludzie umiarkowani, z dala od awanturnictwa politycznego. Z tym, że przy osobistych zasługach naukowych i administracyjnych tej pierwszej trójki, druga trójka wygląda na bardziej drugorzędną i mniej wyrazistą. A prezydent, szczególnie, postać wypadająca bardzo pozytywnie w sondażach publicznych (ostatnio ma poparcie 58%), nie dawał żadnych znaków, że posiada swoje własne oddzielne zdanie i że reprezentuje oddzielny ośrodek władzy. Miał możliwości jako zwycięski prezydent odgrywać rolę samodzielną. Był prekursorem i kluczowym czynnikiem zwycięstwa PiS-u. Po swoim własnym zwycięstwie Duda unikał kontaktu z premierem starego rządu i nie przyjął ślubowania nowo mianowanych sędziów Trybunału Konstytucyjnego, wyznaczonych przedwcześnie przez poprzedni Sejm. Natomiast, od momentu parlamentarnego zwycięstwa PiS-u, prezydent Duda zadowolił się rolą konstytucyjnego monarchy, który wykonuje wszystko to, czego od niego wymagał nowo wybrany rząd, bez żadnego zająknięcia. Jak królowa angielska. Rząd mógł być mniej czy bardziej popularny w sondażach publicznych, ale wiecznie uśmiechnięty prezydent, pozostający jakby ponad codzienną polityką, cieszył się największą i najbardziej stabilną popularnością. Prezydent Duda robił to przede wszystkiem dlatego, że był w pełni oddany koncepcji potrzeby „dobrej zmiany”, wierzył święcie, że gospodarka polska „jest w ruinie”, że wymiar sprawiedliwości podlegał korupcji i był opanowany przez potomków ideologii komunistycznej. Zresztą dalej wierzy w te mity. Jeszcze w maju br. Narzekał, że dzieci zdrajców panoszą się w „bardzo wpływowych miejscach” i wciąż fałszują historię. Powiedział wówczas, że „to jest starcie ideologiczne, starcie historyczne, ale jest to starcie również o to, kto w naszym kraju ma sprawować rząd dusz, czy nadal ma on być w rękach postkomunistów”. Widocznie tak jak Jarosław Kaczyński, pan prezydent wierzy w teorię międzypokoleniowego przekazu patriotyzmu i dziedzicznej skłonności do zdrady narodowej. Potwierdza to jego ideologiczne przywiązanie do obozu rządzącego, ale również podważa moralnie jego prawo do reprezentowania wszystkich Polaków. » 699-MAKIETA 2 18-31.indd 25

07/08/2017 17:21:08

Dlatego prezydent systematycznie podpisywał każdą ustawę przekazaną mu przez obecny rząd, a nawet te przegłosowane nocami bez odpowiedniej konsultacji, które później trzeba było poprawiać. Wspierał każdy krok rządu w walce o status Trybunału Konstytucyjnego. Przyjmował każde upokorzenie narzucone mu publicznie, szczególnie ze strony ministra sprawiedliwości, w sprawie uprawnień w wyznaczeniu sędziów, czy przez ministra obrony narodowej w sprawie rewolucyjnych zmian w armii, a szczególnie w założeniu obrony terytorialnej, masowej dymisji generałów i zerwania umowy na dostawę francuskich śmigłowców. W końcu to prezydent ma być strażnikiem konstytucji i zwierzchnikiem polskich sił zbrojnych. Był nawet moment, kiedy prezydent postarał się w szóstą rocznicę katastrofy smoleńskiej o przywrócenie sobie roli pojednania społeczeństwa. Wezwał wówczas naród, aby wszyscy „wybaczyli sobie … wzajemnie, wszystkie niepotrzebne słowa, wszystkie gorące zachowania, wszystkie momenty poniżenia”. Piękne słowa. Tylko że kilka godzin później Jarosław Kaczyński orzekł, że „wybaczenie tak, ale dopiero po wymierzeniu kary”. Prezydent już się więcej na ten temat nie wypowiadał. To ideologiczne uzależnienie od rządu i pas osobistych upokorzeń, zostały szczególnie uwypuklone przez popularny satyryczny program telewizyjny „Ucho Prezesa”, gdzie jego postać odgrywa rolę potulnego Adriana, siedzącego bezwiednie w przedpokoju Prezesa, czekając nadaremnie na możliwość konsultacji z nim. Pobłażliwy przydomek „Adrian” przylgnął mimochodem do prezydenta jako znak jego braku wyrazu i braku kręgosłupa. Przypomina to przedwojenne powiedzenie o równie bezwolnym prezydencie Mościckim „Tyle znaczysz, co Ignacy – a Ignacy nic nie znaczy”. W lipcu Sejm i Senat uchwaliły trzy kontrowersyjne ustawy o sądownictwie, które właściwie uzależniają sędziów od kontroli politycznej. W pierwszym – Sejm, a nie środowiska sędziowskie, ma teraz wybierać członków Krajowej Rady Sądownictwa przez 3/5 głosów. W drugim – minister sprawiedliwości ma zaproponować KRS, kto z obecnych, wciąż jeszcze niezależnych, sędziów Sądu Najwyższego ma przejść w stan spoczynku, a nowy zespół Sądu ma pod699-MAKIETA 2 18-31.indd 26

legać Izbie Dyscyplinarnej, która ma stać na straży czystości wymiaru sprawiedliwości. A trzecia ustawa będzie regulowała działalność sądów powszechnych, aby żaden z sędziów nie miał większego zakresu obowiązków niż jego kolega, a minister sprawiedliwości będzie miał prawo usuwania prezesów sądów powszechnych, którzy stracili „społeczne zaufanie”. Trzy ustawy, mające według rządu uwolnić system sprawiedliwości od kumoterstwa, a według opozycji uzależnić go od kontroli partyjnej, przekazano prezydentowi do podpisu.

jące. Zmężniał nieco. Pozbył się swojego stałego irytującego uśmiechu. Mówił elokwentnie o potrzebie uporządkowania treści ustaw, aby były zgodne z konstytucją i uspokoiły obawy społeczeństwa. Krytykował też nadmiar uprawnień ministra sprawiedliwości. Lecz dalej potwierdził swoją wiarę w konieczność reform ustrojowych swojego obozu. Oczywiście prezydent nie miał najmniejszego zamiaru przybliżyć się do politycznej opozycji, którą dalej gardzi. Był jednak świadomy, że jeżeli za 3 lata

W społeczeństwie zawrzało. Paręset tysięczne masy, szczególnie młodzieży, wypełniły w desperacji ulice przeszło 200 miast. Zabrakło transparentów partyjnych, ale hasła ulicy były zdecydowanie antyrządowe i domagały się ochrony konstytucji. Unia Europejska zagroziła sankcjami, a media zachodnie potępiły proponowane zmiany. Nagle szok. 24 lipca prezydent Duda zawetował dwie pierwsze ustawy, a podpisał tylko trzecią o sądach powszechnych. Zaskoczeni seniorzy PiS-u spotkali się w trybie nagłym, domagając się wyjaśnienia. Tłumy szalały ze szczęścia. Demonstrowały swoje poparcie przed Pałacem Prezydenckim. Zadzwonił do mnie przyjaciel z Polski. „Wreszcie mamy prezydenta!” – zawołał. Po paru dniach ulice ucichły. Rzeczywiście, przemówienie prezydenta przed mediami było imponu-

ma ponownie być kandydatem na prezydenta, to musi wykazać się jakąś inicjatywą podkreślającą, że nie jest jakimś tam „Adrianem” popychadłem i że podejmuje inicjatywy polityczne. A rząd PiS uzyskał moment oddechu od nacisków społecznych, aby ostatecznie przegłosować przed końcem roku pozostałe dwie nieco poprawione ustawy. Znany prawicowy publicysta Rafał Ziemkiewicz oświadczył: „Dziś narodził się Andrzej Duda jako samodzielny polityk”. Już widać, jak szybko biskupi ochrzczą nowo narodzonego swoim kościelnym imprimatur. A opozycja odczuła, że masowe protesty wbijają jednak klin w zwarte szeregi obozu rządowego. Wszyscy zadowoleni, lecz rewolucja ustrojowa trwa nadal. «

Fot. PAP / Jacek Turczyk

026

opinie MOSZCZYŃSKI

Tekst ukazał się w „Tygodniu Polskim”, 4 sierpnia 2017

07/08/2017 17:21:30

027

699-MAKIETA 2 18-31.indd 27

07/08/2017 17:21:39

Fot. 1000 Words / Shutterstock.com

028

SYGNAŁY Porady

Transfer zasiłku do Polski Otrzymując świadczenia dla osób bezrobotnych uzyskane za granicą, możesz przebywać w Polsce i tu szukać nowej pracy. Jak to zrobić?

699-MAKIETA 2 18-31.indd 28

Jeżeli straciłeś pracę w jednym z krajów Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, możesz starać się o zasiłek dla osób bezrobotnych na warunkach i w wysokościach obowiązujących w tym państwie. Jeśli zostanie Ci przyznany, po czterech tygodniach możesz go transferować do Polski. Jeśli chcesz to zrobić, w pierwszej kolejności po utracie zatrudnienia powinieneś udać się do instytucji zajmującej się osobami bezrobotnymi w kraju, w którym pracowałeś (w Wielkiej Brytanii jest to Revenue). Tam należy złożyć wniosek o zasiłek dla osób bezrobotnych. Jeżeli zostanie on rozpatrzony pozytywnie i otrzymasz świadczenia, w tej samej instytucji możesz złożyć wniosek o transfer zasiłku do Polski. Pamiętaj,

że od tego momentu powinieneś być do dyspozycji zagranicznego urzędu minimum cztery tygodnie. Jeżeli ten warunek zostanie spełniony, nic nie powinno stać na przeszkodzie, aby transferować świadczenia do Polski. Kolejnym krokiem jest pozyskanie w instytucji zajmującej się osobami bezrobotnymi dokumentu U2, który jest poświadczeniem dla polskiego urzędu pracy, że dostałeś za granicą zgodę na transfer zasiłku. Jeżeli wrócisz do Polski bez tego dokumentu, możesz stracić świadczenia otrzymane w kraju ostatniego zatrudnienia. Oczywiście właściwy wojewódzki urząd pracy, który otrzymuje dokumenty osób starających się o transfer zasiłku, może wystąpić do instytucji zagranicznej o wydanie dokumentu 07/08/2017 17:21:49

029 U2 w Twoim imieniu (tylko i wyłącznie w sytuacji, kiedy dochowałeś obowiązku zgłoszenia za granicą transferu zasiłku i otrzymałeś zgodę), ale w większości przypadków nie udaje się otrzymać tego dokumentu, a jedynie informację, że transfer zasiłku nie jest możliwy. W takiej sytuacji przepadają wszystkie świadczenia nabyte w kraju ostatniego zatrudnienia. Bardzo często też osoba, która składa wniosek o transfer zasiłku do Polski, zostaje poinformowana w instytucji zagranicznej, że U2 zostanie wysłane pocztą lub otrzymuje jakiś dokument „zastępczy”. Pamiętaj, że dokument U2 nie ma żadnych zamienników. Przyjmijmy, że jako osoba zainteresowana transferem zasiłku zgłosiłeś taką chęć w instytucji zagranicznej i otrzymałeś dokument U2, potwierdzający prawo do transferu. Wówczas po powrocie do Polski rejestrujesz się jako osoba poszukująca pracy w powiatowym urzędzie pracy, właściwym dla miejsca zameldowania. Zgłaszasz urzędnikowi transfer zasiłku, jednocześnie przedkładając dokument U2. Na rejestrację w powiatowym urzędzie pracy masz tylko 7 dni (ostateczna data jest napisana na U2). Przypominamy, że rejestracji nie można dokonać w wojewódzkim urzędzie pracy, jak często informują polskich obywateli urzędnicy zagranicznych instytucji. Instytucjami właściwymi do rejestrowania osób bezrobotnych i poszukujących pracy w Polsce są PUP-y. W kolejnym kroku PUP przesyła Twoje dokumenty do właściwego wojewódzkiego urzędu pracy. Ten po otrzymaniu informacji o dochowaniu przez Ciebie wszystkich formalności niezwłocznie informuje zagraniczną instytucję o tym, że jesteś osobą poszukującą pracy w Polsce. Mając taką wiedzę, zagraniczna instytucja przelewa pierwsze pieniądze na Twoje konto. Warto pamiętać, że zasiłek jest przelewany na zagraniczny rachunek bankowy w zagranicznej walucie. Nie ma możliwości, żeby zagraniczna instytucja przelewała zasiłek na polskie konto, dlatego przed wyjazdem do Polski upewnij się, że na wniosku o transfer podałeś właściwy rachunek bankowy. Trzeba też podkreślić, że polskie urzędy nie znają wysokości pobieranego przez Ciebie zasiłku zagranicznego. Informacja ta pozostaje pomiędzy Tobą a instytucją zagraniczną. Zasiłek będzie transferowany do Polski na okres minimum trzech miesięcy z opcją przedłużenia do sześciu mie699-MAKIETA 2 18-31.indd 29

sięcy (w niektórych przypadkach urzędy zagraniczne zgadzają się wydłużyć transfer zasiłku nawet o więcej niż sześć miesięcy, nie jest to jednak częsta praktyka – na długość transferu ma również wpływ długość okresu, w którym w danym kraju osobie bezrobotnej przysługuje prawo do zasiłku). Aby po trzech miesiącach uzyskać prawo do przedłużenia okresu transferu, skontaktuj się z instytucją zagraniczną i złóż w niej odpowiedni wniosek, który uzasadnij np. trudną sytuacją materialną. Jeżeli instytucja zagraniczna przychyli się do prośby, uzyskasz prawo do dalszego transferu świadczeń. Oczywiście po okresie transferu zawsze możesz wrócić do kraju, z którego otrzymywałeś zasiłek i dalej pobierać go na miejscu. Warunkiem jest posiadanie prawa do zasiłku oraz zgłoszenie się w odpowiednim terminie do instytucji zagranicznej zajmującej się bezrobotnymi (najpóźniej jest to ostatni dzień, do którego został przyznany transfer zasiłku). Warto zaznaczyć, że możesz przerwać transfer zasiłku do Polski w każdej chwili i wrócić za granicę, gdzie będziesz kontynuował pobieranie świadczenia. A co z ubezpieczeniem? Transferując zasiłek do Polski, masz status osoby bezrobotnej w kraju, z którego pobierasz zasiłek. Oznacza to, że podlegasz ubezpieczeniu w kraju pobierania zasiłku i tam powinieneś starać się o informacje odnośnie ubezpieczenia. Przed wyjazdem do Polski upewnij się, w jakim zakresie jesteś ubezpieczony oraz na jakiej zasadzie możesz korzystać z ubezpieczenia w Polsce. Musisz oczywiście posiadać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, na podstawie której będziesz mógł np. pójść do lekarza. Transferując zasiłek z zagranicy, w Polsce masz status osoby poszukującej pracy, czyli nie jesteś tu objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Dodatkowo transferując zasiłek nie możesz się zarejestrować w Polsce jako osoba bezrobotna, tak aby nabyć polskie ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ nie można mieć statusu osoby bezrobotnej w dwóch lub więcej krajach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii. « Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie

Przed wyjazdem do Polski upewnij się, w jakim zakresie jesteś ubezpieczony oraz na jakiej zasadzie możesz korzystać z ubezpieczenia w Polsce

Ważne Możesz transferować zasiłek z kra-

jów UE/EOG lub Szwajcarii do Polski.

Przed transferem zasiłku do Pol-

ski musisz być przynajmniej cztery tygodnie do dyspozycji zagranicznej instytucji zajmującej się osobami bezrobotnymi. Przed powrotem do Polski upewnij się, że masz ze sobą dokument U2. W Polsce zarejestruj się jako osoba poszukująca pracy w ciągu 7 dni od przyjazdu (ostateczna data znajduje się na dokumencie U2). Zasiłek z zagranicy przelewany jest na zagraniczne konto, więc nie możesz go zamknąć przed powrotem do Polski. Transfer zasiłku z zagranicy trwa 3 miesiące, a jeżeli chcesz go przedłużyć do 6 miesięcy, musisz złożyć odpowiedni wniosek w instytucji zagranicznej. Ubezpieczenie zdrowotne jest na warunkach kraju, z którego transferujesz zasiłek. Po zakończeniu transferu zasiłku do Polski możesz wrócić do kraju, w którym uzyskałeś prawo do świadczenia i tam kontynuować jego pobieranie.

07/08/2017 17:21:57

030

Transport Londyn

Konkurs grantowy na promocję rowerów Przygotował Marcin Urban

Fot. Transport for London

Transport for London ogłosił coroczny konkurs na projekty promujące jazdę na rowerze. Do podziału jest 300 tys. funtów. O granty w wysokości do 10 tys. funtów mogą aplikować stowarzyszenia i firmy prowadzące działalność nonprofit. TfL wesprze finansowo 30 najlepszych pomysłów. W poprzednich latach były to m.in. szkolenia z bezpiecznej jazdy, kursy samodzielnej naprawy jednośladów, zorganizowane rajdy rowerowe i projekty promujące kolarstwo wśród osób niepełnosprawnych. Dodatkowo Transport for London przekaże 3 tys. funtów dla organizacji, która upowszechni rowery z napędem elektrycznym. «

Fot. LTC

Dotacje dla taksówkarzy Londyński ratusz uruchomił dotacje dla taksówkarzy, którzy zdecydują się zmienić auto na bardziej przyjazne środowisku. Do dyspozycji są 42 mln funtów. Z dofinansowania mogą skorzystać właściciele czarnych taksówek z silnikami Diesla, mających od 10 do 15 lat. Pojedyncze dotacje wynoszą od 1,2 tys. do 5 tys. funtów, zależnie od wieku auta. Im młodsze – tym wyższe dofinansowanie. Fundusze będą dostępne przez najbliższe 3 lata. Poza tym, taksówkarze mogą dostać od rządu do 7,5 tys. funtów wsparcia na zakup elektrycznego samochodu. Jeśli ktoś zdecyduje się więc zamienić 10-letnią taksówkę z silnikiem Diesla na elektryczną, może dostać nawet 12,5 tys. funtów wsparcia.

699-MAKIETA 2 18-31.indd 30

Od stycznia Transport for London nie będzie już wydawał licencji na taksówki z silnikami na ropę. Jak podaje TfL, taksówki mają

16-procentowy udział w emisji rakotwórczego dwutlenku azotu przez londyńską komunikację miejską i aż 26-procentowy w emisji pyłów.

07/08/2017 17:22:05

031

Tak wyglądają stacje linii Elizabeth

Tottenham Court Road

Spółka Crossrail opublikowała nowe zdjęcia pokazujące postępy na budowie nowej linii metra Elizabeth. Widać na nich zaawansowane prace wykończeniowe na stacjach Bond Street, Tottenham Court Road, Farringdon i Paddington. Linia Crossrail będzie mieć 100 km długości i 40 stacji. 21 km trasy będzie przebiegać w tunelach. Połączy Reading i lotnisko Heathrow na zachodzie z Shenfield i Abbey Wood na zachodzie. Jej centralny odcinek zostanie otwarty w grudniu przyszłego roku, a całość w 2019 roku. «

Fot. Crossrail

Bond Street

699-MAKIETA 2 18-31.indd 31

Tottenham Court Road

Farringdon

07/08/2017 17:22:19

032

CAFÉ COOLTURA londyn

LETNIE IMPREZY DLA DZIECI Przygotował Marcin Urban

» SCIENCE MUSEUM – WONDERLAB Science Museum, Exhibition Rd, Kensington, Londyn SW7 2DD. Stacja: South Kensington. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Bilety: od £6 www.sciencemuseum.org.uk

699-MAKIETA 3 32-49.indd 32

Science Museum zaprasza najmłodszych do laboratorium inspirowanego ich marzeniami. Czeka na nich ponad 50 interaktywnych zabawek edukacyjnych, pokazów i stanowisk do prowadzenia doświadczeń. Do tego w wyznaczonych godzinach odbywają się pokazy prowadzone przez animatorów, przedstawiające siłę wody, ognia i powietrza.

» LATO W KEW GARDENS Do 03.09. Kew Gardens, Kew, Richmond TW9 3AB. Stacja: Kew Gardens. Otwarte: pon. – czw. 10:00 – 18:30, pt. – niedz. 10:00 – 20:30. Bilety: £15.50 (dorośli), £2.50 (dzieci 4-16 lat). www.kew.org

07/08/2017 17:23:19

COOLTUR POLECA A

033

» POCZTOWY PLAC ZABAW The Postal Museum, 15-20 Phoenix Place, Londyn WC1X 0DA. Stacja: Farringdon, Russell Square, King’s Cross, Chancery Lane. Otwarte: codziennie 10:00 – 17:00. Bilety: dorośli £10, z przejażdżką podziemną kolejką Mail Rail £14.50 www.postalmuseum.org

©RBG Kew

Otwarte niedawno muzeum poczty posiada jeden z najciekawszych tematycznych placów zabaw dla dzieci w Londynie. Najmłodsi mogą się tu wcielić w rolę listonosza i dostarczyć listy od nadawcy do adresata. Wśród innych atrakcji są przejazdy podziemną kolejką i bogata kolekcja pocztowych pojazdów. »

Ogromny ul pokazujący życie pszczół, doświadczenie 3D pozwalające spojrzeć na świat oczami zwierząt, spacer 18 metrów nad ziemią po koronach drzew, a do tego warsztaty i unikatowe place zabaw dla dzieci w wieku od 3 do 9 lat, wspomagające rozwój fizyczny. To tylko część wakacyjnych atrakcji w ogrodach Kew Gardens.

699-MAKIETA 3 32-49.indd 33

07/08/2017 17:23:40

Fot. Marcin Urban

034

CAFÉ COOLTURA londyn » MIEJSKIE FARMY Londyn, różne lokalizacje To oazy natury i wiejskiej sielanki w granicach zurbanizowanego terenu. Miejskie farmy umożliwiają dzieciom bliskie obcowanie z królikami, owcami, kozami, świniami, krowami i wieloma innymi zwierzętami. Większość farm oferuje możliwość karmienia zwierząt, zabawę na tematycznych placach i wypoczynek w kawiarniach. Polecamy szczególnie te miejsca: Dean City Farm w Merton, Hounslow Urban Farm w Feltham, Vauxhall City Farm przy stacji Vauxhall, Kentish Town City Farm, Hackney City Farm i Belmont Children's Farm w Mill Hill. Warto wybrać się także do Bocketts Farm Park w Surrey, która organizuje wyścigi świń i przejażdżki traktorem.

» ŚWIAT HARREGO POTTERA Warner Bros. Studio Tour, Leavesden WD25 7LR. Stacja: Watford Junction. Otwarte: patrz strona internetowa. Bilety: £27 (dzieci), £35 (dorośli) www.wbstudiotour.co.uk Pociag Hogwarts Express to jedna z głównych atrakcji stałej ekspozycji w studiu filmowym wytwórni Warner Bros pokazującej kulisy powstania filmów o przygodach Harrego Pottera. Zwiedzający mogą przejść się po Great Hall, w którym gromadzili się uczniowie Hogwartu, obejrzeć z bliska elementy dekoracji i stroje znane z ekranu. Można też przespacerować się po zakazanym lesie wśród kilkunastu monstrualnej wielkości drzew.

» LODOWISKO W ŚRODKU LATA Alexandra Palace, Alexandra Palace Way, Londyn N22 7AY. Stacja: Alexandra Palace. Otwarte: pon. - pt. 11:00 - 17:30, sob. - niedz. 10:30 - 23:00. Bilety: od £7.50 (dzieci do 15 lat), od £8.50 (powyżej 16 lat) www.alexandrapalace.com Jeśli ktoś tęskni już za zimą lub szuka latem odmiany zapraszamy na lodowisko w Alexandra Palace. Po kręceniu piruetów można zrobić rodzinny piknik w parku otaczającym usytuowany na wzgórzu pałac, podziwiając panoramę Londynu.

699-MAKIETA 3 32-49.indd 34

07/08/2017 17:23:54

035 » KIDZANIA Westfield, Ariel Way, Shepherd's Bush, Londyn W12 7GA. Stacja: Shepherd's Bush, White City. Otwarte: patrz strona internetowa. Bilety: od £18 (dzieci 4-14 lat), £15 (dorośli) kidzania.co.uk

Kidzania to wyjątkowe miejsce, w którym dzieci mogą spełnić swoje marzenia o byciu np. strażakiem, lekarzem czy pracownikiem banku. Podzielone tematycznie sale oferują możliwość wcielenia się w każdą z tych ról. Dzieci mogą zrobić operację na prawdziwym stole chirurgicznym, ugasić pożar, doręczać paczki jako kurierzy, a jeśli ktoś woli zostać piłkarzem strzelić gola na całkiem sporym boisku.

wystawy »

PAMIĄTKI PO KSIĘŻNEJ DIANIE

Do 01.10. Buckingham Palace, Westminster, Londyn SW1A 1AA. Stacja: Green Park, Hyde Park Corner, St. James’s Park. Otwarte: codziennie 09:3019:30 (do 31.08.), 09:3018:30 (od 01.09. do 01.10). Bilety: £23.00 www.royalcollection.org.uk Pałac Buckingham prezentuje w pokoju muzycznym wystawę pamiątek po księżnej Dianie. Ekspozycję przygotowano z okazji 20. rocznicy jej śmierci. Zobaczymy wiele osobistych rzeczy księżnej, wybranych przez jej synów – Williama i Harrego. Są

The Yard Theatre, 2A Queen’s Yard, Londyn E9 5EN. Stacja: Hackney Wick. Spaektakle: patrz strona teatru. Bilety: zależnie od spektaklu www.nyt.org.uk Skupiający młodych artystów National Youth Theatre of Great Britain rozpoczął letni sezon na scenach East Endu. Od 8 do 26 sierpnia w The Yard Theatre jest wystawiany cykl 3 spektakli poświęconych bieżącym problemom świata, takim jak kryzys migracyjny, równouprawnienie kobiet i uprzedzenia kulturowe. Zobaczyć można kolejno: The Reluctant Fundamentalist (8-12.08.), Blue Stockings (15-19.08.) i The Host (22-26.08.). Na scenie, oprócz aktorów i moderatorów, występują m.in. uchodźcy, którzy dostali schronienie w Wielkiej Brytanii. Pozostałe wydarzenia tego sezonu będą odbywać się w Ambassadors Theatre i Wilton’s Music Hall.

699-MAKIETA 3 32-49.indd 35

Fot. Marcin Urban

» NATIONAL YOUTH THEATRE

Royal Collection Trust na przykład kasety magnetofonowe z jej ulubionymi piosenkami Diany Ross, Lionela Richiego i Eltona Johna, a także siodło, w którym jeździła konno. Centralne miejsce zajmuje biurko, przy którym księżna odpisywała na oficjalne i prywatne listy.

inne »

INTEGRACYJNY GOLF DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

17.08. Godz. 16:00 – 20:00. Dukes Meadows Golf Club, Dan Mason Drive, Chiswick, Londyn W4 2SH. Bilety: £40 - £50 www.pblink.co.uk Kurs gry w golfa na polu golfowym w Chiswick pod okiem doświadczonego trenera. Nauka odbędzie się w dwóch grupach, liczących po 6 osób. To nie tylko idealna okazja, by zgłębić tajniki tego sportu, ale również, by nawiązać mniej oficjalne relacje z innymi przedsiębiorcami. Po lekcji przewidziano wspólne grillowanie.

07/08/2017 17:24:02

036

CAFÉ COOLTURA londyn

teatr » RIVER STAGE FESTIVAL 2017 Do 28.08. South Bank, Londyn. Stacja: Embankment, Waterloo. Wstęp wolny www.nationaltheatre.org.uk Nad brzegiem Tamizy, na scenie przy National Theatre trwa letni festiwal teatralny, podczas którego w weekendy prezentują się grupy prowadzone przez organizacje artystyczne. Najbliższa sobota i niedziela będą należeć do organizatorów festiwalu WOMAD (World of Music, Arts and Dance). W programie jest m.in. występ zespołu Afro Cluster z Cardiff, warsztaty taneczne, które poprowadzi Ripton Lindsay z Jamajki, warsztaty Beatboxu oraz koncert Gypsy Hill, muzyków miksujących tradycyjną bałkańską muzykę z nowoczesnym brzmieniem. Kolejne sierpniowe weekendy będą należeć do szkoły tańca Rambert (w programie m.in. lekcje yogi, warsztaty dla dzieci i seniorów), a ostatni weekend sierpnia do National Theatre, który zaprezentuje np. spektakle „Goblin’s Peter and the wolf” i „Twelfth night”.

Ballet Nimba

National Theatre

Ripton In Lights

Warsztat taneczny - National Theatre River Stage Rambert

» STEP

kino » MY BLIND DATE WITH LIFE Od 11.08. Komedia, Niemcy. Reż. Marc Rothemund, wyst. Kostja Ulmann, Anna Maria Muhe, Kida Khodr Ramadan

Od 11.08. Dokumentalny, USA. Reż. Amanda Lipitz, wyst. Blessin Giraldo, Cori Grainger, Tayla Solomon, Gary McIntyre, Paula Dofat Film dokumentuje grupę młodych mieszkanek Baltimore, uczęszczających na zajęcia z tańca. W tle pokazane jest ich życie i codzienne problemy.

Ambitny, młody chłopak Saliya, za wszelką cenę chce zdobyć pracę w luksowym hotelu. To marzenie jego życia. Nie przeszkadza mu nawet poważna wada wzroku.

699-MAKIETA 3 32-49.indd 36

07/08/2017 17:24:12

037

699-MAKIETA 3 32-49.indd 37

07/08/2017 17:24:25

038

CAFÉ COOLTURA londyn

» THE NUT JOB 2: NUTTY BY NATURE Od 11.08. Animowany, USA. Reż.: Carl Brunker, Wyst.: Will Arnett, Katherine Heigl, Maya Rudolph

koncerty » JOHN LEGEND 12.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £50

» NEIL SEDAKA

Fot. Kevin Winter/Getty Images

W parku panuje zgoda, spiżarnia pęka w szwach, a Wiewiór cieszy się zasłużoną opinią szlachetnego spryciarza. Nad futrzaną ferajną zbierają się jednak czarne chmury. W mieście chodzą słuchy, że pewien bezwzględny inwestor planuje zamienić miejski park w wesołe miasteczko. Wiewiórki nie dadzą sobie w orzechy dmuchać!

» METALLICA 22-24.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £58.75

18.09. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £43.30

» FOO FIGHTERS 19.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: tylko ze zwrotów

» SUZANNE VEGA 28.09. Godz. 19:30. London Palladium, 8 Argyll St, Soho, Londyn W1F 7TE. Stacja: Oxford Circus. Bilety: £55.95

» NICK CAVE & THE BAD SEEDS

Fot. Paul Kane/Getty Images

30.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» TORI AMOS 04.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £48.40

» LADY GAGA 09.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40

» MARILLION 13.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

699-MAKIETA 3 32-49.indd 38

PRL LIVE MUSIC 2017 – WILKI, MROZU, SOUND’N’GRACE

18.11. Godz. 18:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 Podczas kolejnego festiwalu Polskiego Radia Londyn – Wilki będą świętować jubileusz 25-lecia działalności (usłyszymy m.in „Baśkę”, „Son of the blue sky” i „Urke”); Mrozu zaprezentuje materiał z najnowszej płyty „Zew” oraz wykona wcześniejsze, dobrze znane piosekni, które przyniosły mu sławę i przyczyniły się do nominacji dla najlepszego polskiego wykonawcy podczas MTV Europe Music Awards; Sound’n’Grace z kolei (najlepszy polski chór), zaprezentuje utwory z pogranicza soulu, R&B i funku.

07/08/2017 17:24:34

039

699-MAKIETA 3 32-49.indd 39

07/08/2017 17:24:42

040

699-MAKIETA 3 32-49.indd 40

07/08/2017 17:24:52

041

699-MAKIETA 3 32-49.indd 41

07/08/2017 17:25:01

042

CAFÉ COOLTURA opera

Martin Wolfel (Antonio) i Sarah Castle (Portia). Welsh National Opera

„Kupiec wenecki” Czajkowskiego w Royal Opera House Dr Jacek Korank

Andrzej Czajkowski to postać tragiczna. Był dzieckiem, gdy wybuchła II wojna światowa. Pomimo żydowskiego pochodzenia udało mu się przeżyć wojnę w Warszawie. Po niej mieszkał kilka lat w Paryżu, to znów kilka lat w Warszawie, aby ostatecznie osiąść w Londynie. Czajkowski przez całe życie zmagał się ze swoją homoseksualnością. Popadał w depresje, szukał pomocy na terapiach. 699-MAKIETA 3 32-49.indd 42

Dość powszechnie był on uważany za wielkiego pianistę, jednak jego pasją była kompozycja. Przez kilkanaście lat swojego życia Czajkowski pracował nad operą „The merchant of Venice”, którą po ukończeniu przesłał do English National Opera. ENO operę tę odrzuciło. Kilka miesięcy później w wieku czterdziestu sześciu lat Czajkowski zmarł. Jego dzieło życia doczekało się swojej premiery w 2013 podczas festiwalu w Bregenz. W 2016 ta sama produkcja miała swoją brytyjską premierę, nato-

miast w lipcu mieliśmy możliwość zobaczenia tej opery w Londynie. „Kupiec wenecki” Czajkowskiego nie jest jedynie kolejną ciekawostką wyciągniętą z operowego lamusa. To skończone dzieło, które posiada swój własny styl i język muzyczny. To jednak przede wszystkim dzieło autentyczne, które jest w stanie poruszyć swoim pięknem. Welsh National Opera zaprezentowała w Londynie oryginalną produkcję „The merchant of Venice” Keitha Warnera. Sama opera jest wierna tekstowi Szekspira. Czajkowski był zafascynowany tym pisarzem i w jego muzyce słyszymy ten zachwyt. Czajkowski w dość naturalny sposób daje wybrzmieć rytmom i poetyckości Szekspira. Warner osadził swoją produkcję w latach 20. minionego stulecia. Świetnie ukazuje on rosnący antysemityzm oraz z drugiej strony także homofobię. Postacie Antonia oraz Żyda Shylocka są jakby własnymi odbiciami lustrzanymi. Dla elity antysemityzm jest niemal częścią ich rytuałów towarzyskich. Warner wyraziście i mocno przedstawia to w swojej inscenizacji „Kupca weneckiego”. Jego przedstawienie jest świetnie zrealizowane od strony dramaturgicznej, ale też odznacza się jak na operę wyjątkowo dobrym aktorstwem. Lionel Friend wybornie poprowadził orkiestrę Welsh National Opera. Pod jego batutą orkiestra miała bogate brzmienie tak, iż można było się rozsmakować w gęstej, barwnej orkiestracji Czajkowskiego. Martin Woelfe jako Antoni radził sobie dość dobrze, choć momentami miał problemu, żeby przebić się przez dość potężną orkiestrę. Lester Lynch za to urzekł wyrazistością i mocą swojego głosu. Wykonanał on swoją partię w sposób porywający. Lynch miał w głosie siłę oraz sceniczną charyzmę. Jako córka Shylocka, Jessica, wystąpiła Lauren Michelle. Dysponowała ona lekkim lirycznym głosem, którym była w stanie czarować publiczność. Również dość dobrze spisał się Simon Thorpe, który wykonał partię Salerio. Wyraziście wykonał rolę Solanio Gary Griffiths. W pozostałych rolach wystąpili Mark Le Brocq, David Stout, Bruce Sledge Miklos Sebestyen, Verena Gunz oraz Fiona Harrison-Wolfe. „Kupiec wenecki” był ostatnią operą w tym sezonie w Royal Opera House. Natomiast już jesienią Instytu Adama Mickiewicza planuje zorganizować cykl koncertów podczas Huddersfield Contemporary Music Festival, poświęconych spuściźnie Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. « 07/08/2017 17:25:11

043

699-MAKIETA 3 32-49.indd 43

07/08/2017 17:25:20

044 Wybierz swoją broń w walce z cellulitem – przegląd zabiegów ZDROWIE I URODA CZY WIESZ ŻE...

Cellulit dokucza większości z nas, jednak nie musimy się z nim godzić. Współczesna medycyna estetyczna dostarcza nam szeregu nowoczesnych zabiegów, które skutecznie pozwalają pozbyć się pomarańczowej skórki, a dodatkowo ujędrnić ciało i wymodelować sylwetkę. Wraz z dr Ewą Rybicką z kliniki Estetica Nova poznajemy szczegóły takich zabiegów.

CELLACTOR

Opatentowana przez firmę Storz głowica do zabiegu Cellactor pozwala wykorzystywać fale akustyczne do walki z cellulitem i nadmiarem niechcianego tłuszczyku. Siła fal pobudza przepływ krwi we wszystkich warstwach tkanki, co powoduje jej dotlenienie, odżywienie oraz przywrócenie prawidłowego funkcjonowania układu naczyniowego. „Podczas zabiegu uzyskujemy efekt rozbijania tkanki, pobudzenia krążenia jak i stymulację naturalnych procesów metabolizmu, co skutkuje widoczną redukcją cellulitu” – mówi dr Ewa Rybicka z kliniki Estetica Nova.

ENDERMOLOGIA

Endermologia to masaż podciśnieniowy, który wykonuje się przy pomocy głowicy wyposażonej w dwie niezależnie napędzane rolki oraz komorę ssącą. Podczas zabiegu

pacjent zakłada specjalny kostium. W trakcie masowany fałd skóry jest zasysany i ugniatany, co stymuluje proces lipolizy. Zabieg jest bezpieczny i bezbolesny, a jego skuteczność potwierdziły badania kliniczne. „Można stosować go w różnych stadiach cellulitu, a także w celu wymodelowania sylwetki, ujędrnienia skóry po odchudzaniu, poprawy krążenia krwi i limfy, eliminacji toksyn oraz rozluźnienia napiętych mięśni” – dodaje dr Ewa Rybicka.

LIPOLIZA INIEKCYJNA To zabieg, który polega na wprowadzeniu do tkanki tłuszczowej preparatu niszczącego komórki tłuszczowe. Metoda ta sprawdza się, gdy chcemy wymodelować konkretne górne lub dolne partie ciała, albo poprawić kontur żuchwy i pozbyć się podwójnego podbródka. Zalety lipolizy iniekcyjnej wykonywanej preparatem Aqualyx to niewielki dyskomfort, mała bolesność, niewielkie ryzyko powikłań, skuteczność oraz pewność, że używamy preparatu bezpiecznego, czyli z certyfikatami bezpieczeństwa.

KRIOLIPOLIZA

Kriolipoliza polega na ochłodzeniu tkanki tłuszczowej do co najmniej -3OC przez minimum 50 minut. Zabieg przebiega w kilku etapach, jest bezpieczny i nie grozi odmrożeniem. „W jego trakcie skóra najpierw jest rozgrzewana, aby uwolniły się lipidy z komórek tłuszczowych, a następnie chłodzona. Jednocześnie utrzymywane jest niedokrwienie, co uławia selektywne działanie na tkankę tłuszczową, a także chroni tkankę podskórną i naczynia przed uszkodzeniem” – wyjaśnia dr Rybicka. W ten sposób można pozbyć się 25-30% tkanki tłuszczowej podskórnej w danej okolicy. Na pełen efekt zabiegu trzeba poczekać około 12 tygodni. Konsultacja merytoryczna dr Ewa Rybicka, Klinika Estetica Nova

ZADZWOŃ I ZAPYTAJ

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

699-MAKIETA 3 32-49.indd 44

07/08/2017 17:25:29

045

699-MAKIETA 3 32-49.indd 45

07/08/2017 17:25:37

046 Wakacyjna przerwa IBB Polonii Londyn dobiega końca SPORT Siatkówka + Piłka nożna

699-MAKIETA 3 32-49.indd 46

Fot. IBB Polonia Londyn

Po efektywnym sezonie 2016/2017 zawodnicy i członkowie IBB Polonii Londyn udali się na zasłużony odpoczynek. Mimo że od maja podopieczni Piotra Grabana przebywali na siatkarskich wakacjach, znaleźli czas, by szlifować swoje umiejętności. Przez okres trzymiesięcznej przerwy w treningach, indywidualnie skupili się na przygotowaniu fizycznym. W wolnym czasie trenowali na siłowni lub brali udział w turniejach plażowych. Sam trener IBB Polonii Londyn nie spoczął na laurach, a podczas urlopu rozwijał swój warsztat biorąc udział w wielu spotkaniach z innymi szkoleniowcami czy prowadząc obozy sportowe dla młodzieży. – Poprzedni sezon przyniósł największe sukcesy w historii klubu, dlatego zawodnicy i pozostali jego członkowie udali się na zasłużony odpoczynek. Każdy spędził siatkarskie wakacje na swój sposób. Jedni skupili się na codziennej pracy zawodowej, inni podróżowali odkrywając ciekawe miejsca na mapie świata. Znaleźli się też zawodnicy, którzy postanowili wziąć udział w turniejach plażowych – skomentował Chris Hykiel, dyrektor sportowy IBB Polonii Londyn. Siatkarze IBB Polonii Londyn już niedługo ponownie spotkają się na parkiecie, by wspólnie rozpocząć przygotowania do nowego sezonu. Pierwszy trening zaplanowano na 14 sierpnia. Nadchodzące rozgrywki przyniosą kilka zmian w składzie drużyny. Wielu zawodników, których kibice dobrze znają z poprzednich sezonów, pozostanie w zespole, jed-

nak nie oznacza to, że do ekipy nie dołączą kolejni siatkarze. – Cieszę się, że kontrakt Piotra Grabana został przedłużony i w najbliższym tygodniu powróci do Wielkiej Brytanii, aby ponownie rozpocząć treningi z naszą drużyną. Ponadto z klubem, w okresie wakacji, kontaktowało się wiele osób zainteresowanych grą w zespole. Dlatego w nadchodzącym sezonie na pewno, obok już dobrze znanych, pojawią się nowi zawodnicy – dodał Chris Hykiel. – Kilka nowych twarzy, m.in. ze Słowacji, Brazylii czy Polski, pojawi się w drużynie. Na ten moment mam potwierdzonych dziesięciu zawodników, a kilku kolejnych będziemy testować w pierwszych tygodniach treningów – powiedział Piotr Graban, trener IBB Polonii Londyn. Sezon 2017/2018 będzie czasem kolejnych wyzwań dla klubu ze stolicy Anglii.

Poprzedni rok pokazał, że w londyńskim zespole drzemie duży potencjał. Dobra gra i organizacja drużyny, której kwintesencją była obrona tytułu mistrza Anglii, kolejne zdobycie Pucharu Anglii, wygrane mecze w rozgrywkach CEV Challenge Cup czy zakontraktowanie Krzysztofa Ignaczaka, stawia wysoko poprzeczkę przed nadchodzącymi rozgrywkami. – Głównym celem IBB Polonii na ten sezon jest zwycięstwo w turnieju NEVZA. Po wielkim sukcesie w Pucharze CEV Challenge, zwycięstwie nad topowymi drużynami z Węgier i Holandii, klub zdecydował się na rywalizację z klubami północnej Europy. Mistrzostwa klubowe NEVZA to także gwarancja siatkówki na dobrym poziomie – powiedział Chris Hykiel. – Cele na ten sezon są podobne do tych zeszłorocznych. Chcemy pokazać dobrą, miłą dla oka kibica, siatkówkę, ciężko pracować i ciągle się rozwijać jako drużyna, klub. Będę dążył też do większego rozwoju poszczególnych zawodników. Mam nadzieję, że to z kolei pozwoli nam zapisać kolejne karty w historii naszego klubu, Wielkiej Brytanii oraz Polski – dodał Piotr Graban. Pierwszy mecz w sezonie 2017/2018 IBB Polonia Londyn rozegra na początku października. Rywalizację z innymi zespołami rozpocznie od gry w angielskiej lidze narodowej Super 8. Więcej informacji na temat pełnego składu drużyny, terminarzu meczów i udziału w turnieju NEVZA będzie pojawiać się sukcesywnie na oficjalnych kanałach klubu. «

07/08/2017 17:25:46

Fot. PAP/EPA, GERRY PENNY

047

Petr Cech i Arsen Wenger fetują zdobycie Tarczy Wspólnoty

Tarcza Wspólnoty dla Arsenalu Piłkarze Arsenalu Londyn wywalczyli Tarczę Wspólnoty, wygrywając na Wembley w derbowym meczu z mistrzem kraju Chelsea 4-1 w serii rzutów karnych. Po 90 minutach było 1:1.

Spotkanie o Tarczę Wspólnoty (kiedyś Tarcza Dobroczynności) tradycyjnie rozpoczyna oficjalnie sezon w Anglii. Pierwsi gola na Wembley strzelili piłkarze Chelsea – na początku drugiej połowy do siatki „Kanonierów” trafił Nigeryjczyk Victor Moses. Arsenal, zdobywca Pucharu Anglii, wyrównał w 82. minucie. Bramkę zdobył sprowadzony latem z Schalke 04 Gelsenkirchen obrońca reprezentacji Bośni i Hercegowiny Sead Kolasinac. Chelsea grała już wówczas w osłabieniu, chwilę wcześniej czerwoną kartkę zobaczył bowiem Hiszpan Pedro. Do końca meczu wynik się nie zmienił i o losach rywalizacji wyniku musiały rozstrzygnąć rzuty karne. Arsenal wykonywał je bezbłędnie (decydujące trafienie zaliczył Francuz Olivier Giroud), natomiast w drużynie rywali pomylili się... belgijski 699-MAKIETA 3 32-49.indd 47

bramkarz Thibaut Courtois oraz sprowadzony niedawno z Realu Madryt Hiszpan Alvaro Morata. Rzuty karne rozgrywano według „systemu ABBA”, podobnego do tie-breaka w tenisie. Najpierw „jedenastkę” wykonuje jeden zespół, dwie kolejne – rywale, a dwie następne poprzedni zespół. W pierwszych pięciu seriach wygląda to następująco: ABBAABBAAB. Arsenal sięgnął po Tarczę Wspólnoty po raz 15. w historii. Rekordzistą jest Manchester United – triumfował 21 razy. Od 1992 roku uczestnik tej konfrontacji w 13 przypadkach zdobywał w tym samym sezonie mistrzostwo. Siedem razy sięgał po nie triumfator (pięć razy Manchester United i dwukrotnie Chelsea), a sześć razy pokonany. Statystycznie zdobywca Tarczy kończy sezon na trzecim miejscu, a drużyna, która przegrała, na piątym.

Tegoroczny finał był powtórką majowego finału Pucharu Anglii. Arsenal wygrał wówczas 2:1. Triumfatorzy na nowy sezon patrzą z nadzieją. Mimo rozczarowującego piątego miejsca w poprzednim, zespołu nie dotknęła rewolucja. Na stanowisku pozostał trener Arsene Wenger i przynajmniej na razie udało się zatrzymać dwie największe gwiazdy – Alexisa Sancheza oraz Mesuta Oezila. Dużo mówiło się o możliwym odejściu przede wszystkim Chilijczyka. – Alexis zostaje w drużynie i szanuje naszą decyzję – powiedział Wenger. W lipcu “Kanonierzy” dokonali najdroższego zakupu w historii klubu. Z Olympique Lyon za 46,5 mln funtów ściągnięty został francuski napastnik Alexandre Lacazette. Poważnym wzmocnieniem jest też bośniacki obrońca Sead Kolasinac z Schalke 04 Gelsenkirchen. « 07/08/2017 17:25:54

048

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

699-MAKIETA 3 32-49.indd 48

07/08/2017 17:26:01

049 LEW

STRZELEC

BARAN

Będziesz rozsiewał wokół siebie aurę zainteresowania, tajemniczości. Będziesz pełen wdzięku, swoim zachowaniem prowokować będziesz flirt i niedomówienie. Pamiętaj, że aby stworzyć trwały związek, należy być stabilnym w uczuciach. Przemyśl, czego chcesz. Z rozwagą podejmuj działania.

W najbliższych dniach możesz pozwolić sobie na spontaniczność, ponieważ wszystko będzie Ci się świetnie układało. Bądź szalony i zwariowany, zdecyduj się na robienie rzeczy, które nie są rozsądne, ale które sprawiają Ci przyjemność. Wyskocz gdzieś na weekend.

Twoją uwagę będą pochłaniać sprawy zawodowe lub te związane z zainteresowaniami. Sprawy uczuciowe, takie jak poświęcenie uwagi partnerowi, zaangażowanie w związek, zejdą na drugi plan. Ukochana osoba może czuć się zbywana i pomyśleć, że już Ci na niej nie zależy.

PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

W pracy będzie panowało tylko pozorne rozprężenie. Wykorzystaj je na przedstawienie swoich pomysłów szefowi. Mają dużą szansę spotkać się z uznaniem. Podejmij ryzyko decydując się na odważny krok, a z pewnością nie będziesz go później żałował.

Układ planet będzie dla Ciebie korzystny. Dobry czas na wyjazdy służbowe i prywatne podróże. Będziesz otwarty na innych ludzi, co przysporzy Ci wielu nowych znajomych. Oderwij się myślami od bieżących spraw, a uda Ci się odpocząć i zregenerować siły.

Zapragniesz odpocząć od codziennych spraw. Czujesz się zmęczony i wypalony. Jeśli nie możesz pozwolić sobie na krótki urlop, tak zorganizuj życie, abyś odpoczywał w domu. Zorganizuj grilla w parku, idź na siłownię zewnętrzną, pobiegaj wieczorem… Szybko zregenerujesz siły.

WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

Zapowiadają się bardzo udane dla Ciebie dni. Korzystaj z zaproszeń znajomych na imprezę, idź do pubu czy na spacer do parku. Możesz liczyć na kilka ciekawych znajomości. Jeśli jesteś w stałym związku, będziesz się rozumiał z parterem bez słów. Zapanuje między Wami harmonia i porozumienie.

Od początku tygodnia będziesz przygotowywać się do weekendowych przyjemności. Będziesz organizować sobie atrakcje, planować menu oraz umawiać się ze znajomymi. Najbliższe dni sprzyjać będą randkowaniu, zabawie i spotkaniom z przyjaciółmi.

W rodzinną aurę wedrze się niepokój, atmosfera nerwowości, napięcia. Niepotrzebnie swoim zachowaniem podkręcasz dodatkowo wzajemne zarzuty oraz nieuzasadnione pretensje. Zamiast tego zbierz wszystkich najbliższych przy wspólnym stole i zarządź rodzinne obrady!

SKORPION

RYBY

RAK

Pomimo wakacji, to właśnie teraz nastał świetny czas na podejmowanie ważnych i wiążących decyzji. Gwiazdy wesprą Cię poprzez wzmocnienie Twojej intuicji. Słuchaj, co podpowiada Ci serce, nawet jeśli sytuacja wyda Ci się nieracjonalna. Jeśli trzeba, działaj wbrew rozumowi.

Twoimi myślami i działaniami zawładną sprawy sercowe. Najbliższe dni będą idealne na spędzanie romantycznych wieczorów lub na wyjazd z ukochaną osobą. Gwiazdy gwarantują Ci dobrą zabawę i namiętną atmosferę. Spraw, aby te dni pozostały Wam w pamięci na długo.

Powinieneś bardziej zadbać o siebie. Tempo, jakie sobie ostatnio narzuciłeś, jest dla Ciebie wykańczające. Masz tendencję do stawiania sobie za wysoko poprzeczki. Postaraj się traktować siebie z większą życzliwością, nie bądź na siebie zły za najmniejsze potknięcie.

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

699-MAKIETA 3 32-49.indd 49

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

07/08/2017 17:26:09

050

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

699-MAKIETA 4 50-68.indd 50

07/08/2017 17:27:02

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

699-MAKIETA 4 50-68.indd 51

051

07/08/2017 17:27:22

052

699-MAKIETA 4 50-68.indd 52

07/08/2017 17:27:43

053

699-MAKIETA 4 50-68.indd 53

07/08/2017 17:27:53

054

699-MAKIETA 4 50-68.indd 54

07/08/2017 17:28:02

055

699-MAKIETA 4 50-68.indd 55

07/08/2017 17:28:12

056

OGŁOSZENIA usługi

699-MAKIETA 4 50-68.indd 56

07/08/2017 17:28:21

057

699-MAKIETA 4 50-68.indd 57

07/08/2017 17:28:30

058

OGŁOSZENIA usługi

699-MAKIETA 4 50-68.indd 58

07/08/2017 17:28:38

059

699-MAKIETA 4 50-68.indd 59

07/08/2017 17:28:46

060

OGŁOSZENIA usługi

699-MAKIETA 4 50-68.indd 60

07/08/2017 17:28:55

061

699-MAKIETA 4 50-68.indd 61

07/08/2017 17:29:04

062

OGŁOSZENIA usługi + drobne

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

699-MAKIETA 4 50-68.indd 62

07/08/2017 17:30:31

063 owania ogłoszeń SMS jest nieaktywny !!! Uprzejmie informujemy ze od dnia 4 sierpnia system do przyjm zostaną one wydrukowane, a wciąż mogą Państwo Uprzejmie prosimy nie wysyłać ogłoszeń po 4 sierpnia ponieważ nie będą drukowane tylko ogłoszenia ramkowe. ze Cooltur w sierpnia 19 zostać obciążeni. Od wydania które ukaże się lazienka; bardzo fajne warunki, w domu mieszkaja tylko 2 osoby. Pokoj dostepny 07921365399

jak zamieścić

ogłoszenie internet ramkowe

cooltura.co.uk

> Harrow duzy pokój dla 1 osoby rach wliczone internet 07715255405

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

mieszkania

Ramka do 25 słów

£ 25 + vat

ceniących spokój i mila atmosferę. 07869070042

do wynajęcia

> Do wynajęcia duży pokój 1 os , w

> Abbey Wood Wynajmę

umeblowany double bed room w czystym i zadbanym budynku w cichej okolicy w Abbey Wood.120 w td. +48690574979 lub +447400254554

spokojnym i czystym domu , blisko do stacji metra ( Central line ) autobusu, sklepów 07703744044

> Duzy podwójny pokój do wynajęcia dla jednej pracującej, bez nałogów osoby. Spokojny zadbany dom. Mob 07879467303

> Barnet, NW9 6EY, 2 bed

mieszkanie na 2 pietrach. £1200/ mies. Podwojna sypialnia, pojedyncza sypialnia, salon, kuchnia, lazienka z wanna. Dostepne od 8 sierpnia. 02088851890, 07436582103

> Edgware, HA8 9QG, Podwojny pokoj, £585 z rachunkami. W pełni wyposażony pokoj, lodowka, rachunki wliczone, internet w cenie. Polecamy. 02088851890.

> Brixton, Mam do wynajęcia pokój dwójka dla pary lub jednej osoby. Świetna lokalizacja blisko stacja metra. Pokój dla osób

> Edgware, HA8 9QG, pojedynczy pokoj z rachunkami - £100/tydz. Ladny pokoj, wlasna lodowka, wszystko nowe. 02088851890.

699-MAKIETA 4 50-68.indd 63

> Hanwell pokoj 2 os.na Hanwell w7 w czystym mieszkaniu dla niepalących, rachunki wliczone oraz potwierdzenie adresu. mieszka 3 os. tel. 07932002822 lub 07984613766

> Edmonton, N9 8QY, 5 Bed House, £2395/mies + rachunki. 3 podwojne sypialnie + 2 podwojne z lazienkami. Caly dom po remoncie. Dostepny od zaraz. 02088851890. > Edmonton, N9 8QY, Nowy

podwojny pokoj z lazienka-£170/ tydz. Dom po generalnym remoncie, wysoki standard. Duza sypialnia z wlasna lazienka. 02088851890, 07436582103, 07436792779

> Enfield Lock tanio pokoj do wynajęcia. 85 na tydzień i tydzień depozytu. rachunki wliczone. Enfield Lock. Tel 07460769759. > Enfield Town, EN1 1JZ. Luksusowe 4 bed dom - £1845/pm. 3 podwojne pokoje, 1 pojedynczy, duzy salon z kuchnia, ogrod. W pełni wyposażone, Klimatyzacja. Dostepne od zaraz. 02088851890, 07715677401 > Enfield, EN3 7JB, 4 bed dom £1750/mies. Bardzo duzy dom, 4 podwojne sypialnie, przechodni salon, duza kuchnia z jadalnia, ogrod. Dostepne od zaraz. 02088851890, > Greenford Wynajme ladna dwojke na Greenford. Pokoj z podwojnym lozkiem, wlasna

> Ilford jedynka do wynajęcia, w czystym I spokojnym domu 80£ tygodniowo +depozyt. polecam i zapraszam. 07964537030 > New Malden Umeblowany pokój dla jednej osoby bez nałogów 3 min od stacji New Malden Pokój dostępny od zaraz £110 tygodniowo z rachunkami i wifi £300 funtow depozytu. 07388303612 > Oferuję do wynajęcia wielki umeblowany pokój dwuosobowy w czystym i przytulnym budynku. kontakt: +48690574979 lub +447400254554 > Pokój dla jednej osoby, miła atmosfera,100£ tydzień +depozyt 2 tyg. Rachunki wliczone, internet resztę trzeba zobaczyć serdecznie zapraszam .odpowiadam na smsy 07501799416 > Seven Kings do wynajecia pokoj dwojka I jedynka w jednym domu. Pokoje umeblowane 2 min do stacji Seven Kings. Cena £120 dwojka + dwa tygodnie depozytu jedynka £80 depozyt 07871433747 > Thornton Heath wynajmę dwuosobowy pokój dla jednej

07/08/2017 17:33:13

064

OGŁOSZENIA DROBNE

osoby. Pokój jest duży, przytulny i wyposażony. Bardzo dobre połączenie komunikacyjne, tylko 5 min do stacji kolejowej. 120/tydz. Thornton Heath 07719012311

Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342

> Tottenham Hale, N17 6PE, 1

bed - £975/mies – Podwojna sypialnia, salon z kuchnia, lazienka z wanna. Dostepne od 24 lipca. 02088851890, 07436792779, 07436582103

> Turnpike Lane Pokój dla pary

ładny czysty w spokojnym domu dwie lazienki osobna toaleta internet ogrod alicja 07895424011 metro Turnpike Lane ł130 dobra komunikacja zapraszam spokojne osoby

> Walthamstow – wynajmę dużą

jedynkę w spokojnym domu z ogrodem. Wszystkie rachunki w cenie. Dostepny od zaraz.120/pw 079543311571

> West Ealing duza jednak do wynajęcia na West Ealing £120 tydzien. 07414219867 > Wood Green, N22 8JW, 2 bed mieszkanie, £1250/mies. Bardzo ladne mieszkani, 1 podwojna, 1 pojedyncza sypialnia, oddzielny salon, lazienka z wanna, oddzielna kuchnia. 02088851890, 07436792779, 07436582103 > Wood Green, N22 8LT, Studio Flat-£675/mies. Podwojna sypialnia z aneksem kuchennym, lazienka z wanna, przedpokój z wbudowana szafa. Blisko sklepow i transportu. Od zaraz. 02088851890, 07436582103 > Wynajme duzy pokój Western

Avenue W3 0PH, £150/tydzie?media 07983130227

praca dam

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

> Window Cleaning 10£/h,

699-MAKIETA 4 50-68.indd 64

> Banbury 14£ - 15£ Kategoria

C, multidrop Wymagania minimum 2 lata i doswiadczenie, komunikatywny angielski Piotr 07590964000 lub CV piotr@ aligra.co.uk

> Maly pokoj kosmetyczny i

miejsce (stolik) na manicure do wynajęcia w salonie fryzjerskim na Wimbledonie. Po więcej informacji prosze dzwonić. 07733235529

> Poszukujemy pomocnika

stolarza na stolarnie Ladywell. Cv prosze wysylac na meila. Wymagane prawo jazdy wiek 25 lat. frontdesk@ freedomconstruction.co.uk

> Dostawca. UberEats

poszukuje dostawców z własnym rowerem. Dogodne godziny pracy i godziwe zarobki plus napiwki. Użyj kodu referencyjnego AGIMKF a dostaniesz extra £100 i będzie szybciej. Londyn i nie tylko 07481865009

-wymagane prawo jazdy, -praca na drabinie (wysokość 1-go piętra), -miesięczny okres próbny, -możliwość podwyżki, -kontakt między 9-18. 07725487500

> Szukam pan zainteresowanych sprzątaniem domów prywatnych - okolice od Woodford do Epping 07731650501

> Szukam Pani do sprzątania /

> Firma budowlana w Devon

prasowania raz w tygodniu na 3 godziny w Anerley, kod SE20 7XH. Doświadczenie i Referencje konieczne. 07814158997

> Sprzątanie w hotelu - od

zaraz! Staly kontrakt, pelny wymiar godzin, £7.50/h. Trening zapewniony! Zadzwoń 07741343546 lub napisz: zuzanna.kawecka@omnifm.com

poszukuje osob na stanowisko pomocnik, murarz, tynkarz. Z doświadczeniem i chęcią do pracy. na co najmniej 6 mcy. 07852905134

> Poszukujemy Modeli i Modelki

40-45 godz tygodniowo. Komunikatywny angielski CV przeslac mailem. eclpraca@tiscali. co.uk

> Cukiernik pod Oxfordem.

£8.75 na godz plus bonus za punktualność £16 na tydz. 42 godz w kontrakcie. nadgodziny placone 1 1/2. Pomoc z zakwaterowaniem. CV mailem eclpraca@tiscali.co.uk

> Potrzebujemy 2

odpowiedzialnych i miłych panów do mycia okien 07846300239

> Zaradnego i sprytnego

pomocnika do warsztatu samochodowego 07542093786

> Window Cleaning 10£/h,

Londyn(Ealing), wymagane prawo jazdy, -praca na drabinie, -miesięczny okres próbny, -możliwość podwyżki, -kontakt między 9-18 07725487500

> Kucharz do café pod

Oxfordem. Glownie sniadania i lunche. Stawka £8.50 /godz +napiwki. 40-45 godz tyg. Ang . komunikatywny. Zakwaterowanie £380/miesiac CV mailem eclpraca@tiscali.co.uk

praca szukam

> Szukam pracy wykonuje prace w ogrodach - koszenie trawy. przycinanie gałęzi, żywopłotów, mycie patia, malowanie plotow , itp , tel. 07468859625

w wieku od 3 do 65 do pracy w Londynie. Wysokie zarobki! Nabor do katologow. Wyslij swoje aktualne zdjecie na infotalentuk@ gmail.com

> Witam poszukuje pracy w

with 2 years of paid experience and excellent references. We are very passionate about helping nannies to find great jobs. Call us or visit www.elisas-londonnannies.co.uk

> Poszukuję kobiety lub

> Szukam pracy i jestem

> Zatrudnię pracownika

> Cukiernik z doświadczeniem

> Malarz CSCS bez nalogow,

> We are looking for nannies £12 per hour Leaflets distribution in central London, cash in hand paid daily Women only ages 16 to 35 please send name and telephone number on gw@bpczp.com or call 07958580696

07745743334 tylko osoby ktore chętne myślące to co robią obowiązkowe punktualne

budowlanego i pomocnika ktory orientuje sie w pracy piort

mężczyzny do obsługi klienta w pralni chemicznej na Fulham. Godziny pracy oraz wynagrodzenie do uzgodnienia. 07875225054

w Londynie £10-12 na gdz w zaleznosci od doswiadczenia.

sprzątaniu lub na pomocnika w kuchni . 07584328987

inżynierem magisterem niedoslyszacym (deaf). Moge pracowac jako programista lub kierowca kat b. szymon37. kasperczyk@gmail.com

uczciwy i solidny .Wysoki standard pracy. 11 lat doswiadczenia w UK.

07/08/2017 17:35:41

065 Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal. 07545600591

> Elektryk 14 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07469234481

sprzedam

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 63

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

> Witam, Sprzedam książki polskie. Stare i nowe. Dziedzina: kultura, sztuka, klasyka. 0-48601-38-62-51

randka w ciemno

> Mężczyzna lat 50 mily

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent , kontakt: 07903034463; szymon.dylewski@ gmail.com

kulturalny niez.fin pozna Pania z Londynu o zbliżonych walorach nr. tel 07760704994

> Kawaler /46/ z Londynu. Czeka na sms od kobiety 38-46 lat. tel. 07826473131

> Szukam kobiety dziewczyny otwartej zdecydowanej do intymnych spotkan. Ja 43lata 07598612637

Większa kuchnia, sypialnia na poddaszu, dodatkowa łazienka. Pomożemy Ci przy pozwoleniu na budowę. Dobudówka do 6m długa ważna tylko do 2019 roku! Zadzwon: 07961856436 Email: info@biggerhousedesign. co.uk

> Wysoki 42latek po rozwodzie bez dzieci. Szukam kobiety z Londynu otwartej szczerej zdecydowanej 07772387104

inne > Szukam taniego transportu w okolice Tarnowa mam kilka rzeczy do zabrania z Londynu prosze o kontakt Tel 07919016887

699-MAKIETA 4 50-68.indd 65

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

transport paczki i przewozy zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 63

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb: MarioRemTrans 07722560744 mario. remtrans@gmail.com Zapraszamy 24/7

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 63

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Ealing:02088101577 Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www. polskatelewizja.co.uk

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 63

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/ klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

07/08/2017 17:37:09

066

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

699-MAKIETA 4 50-68.indd 66

07/08/2017 17:37:18

067

699-MAKIETA 4 50-68.indd 67

07/08/2017 17:37:28

699-MAKIETA 4 50-68.indd 68

07/08/2017 17:37:37