Cooltura Issue 714 by Cooltura

wydarzenia historia

Giną paszporty wysłane pocztą | 14

Kto zatopił „Athenię” | 24

O ile podrożeją bilety? | 26

cooltime

chińskie lampiony w Chiswick | 32

transport

Imponujące relacja

Tak

bawiliśmy się na festiwalu Morliny PRL Live Music | 40 | 42

miejsce na weekend

Las Robin Hooda

prezentujemy polskie szkoły

Szkoła sobotnia

w East Finchley | 46

P O L I S H W E E K LY o_ (

N 47 7 1 4) 23 listopada 2017

30 Jak kupić dom z programu Help to buy?

mamy dla was polskie choinki 714-MAKIETA 1 01-29.indd 1

Oblicza emigracji: Grażyna Czubińska

32 Najlepsze lodowiska w Londynie

20/11/2017 19:03:14

714-MAKIETA 1 01-29.indd 2

20/11/2017 18:55:54

714-MAKIETA 1 01-29.indd 3

20/11/2017 18:56:04

temat nume ru Dariusz A. Zeller

Choinki czar Z pewnością niewielu z nas wyobraża sobie okres Świąt Bożego Narodzenia bez jedego z najważniekszych jego symboli – choinki. Jodły, sosny, świerki, te małe i te dużo większe, już niebawem będą zdobić nasze domostwa.

Historia tej najpopularniejszej bożonarodzeniowej dekoracji, jak też zwyczaj jej ubierania są bardzo inetersujące i nie każdy zna ich źródło. Same święta Bożego Narodzenia swój początek datują na IV wiek n.e. na terenie Bliskiego Wschodu, to nie tam, co oczywiste, sięgają początki dekorowania choinki. Faktem jest jednakże, iż w tamtym czasie domostwa, a jakże, dekorowano rozmaitymi roślinami, głównie wieńcami, jednak ze znaną nam dziś tradycją niewiele ma to wspólnego. Choć tradycja ta sięga

akurat starożytności, gdy to Rzymianie ozdabiali bluszczem, jemiołą i wawrzynem domy z okazji obchodów święta boga urodzajów – Saturna, przypadających w dniach 17-24 grudnia. Rajskie korzenie W czasach średniowiecza popularność rajskich motywów w sztuce była wszechobecna. Uosobieniem oczekiwania na Zbawiciela byli Adam i Ewa, a niezwykle istotnym elementem scenografii stały się drzewka obwieszone kolorowymi owocami, utożsamiane z rajskimi drzewami. W większości

Zdjęcia Scott Olson/Sean Gallup/Getty Images

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 4

20/11/2017 18:56:13

regionów Europy 24 grudnia wypadał w chłodnym okresie, stąd też to na drzewach iglastych, dużo bardziej odpornych na niskie temteratury, zawieszano owe owoce. Ojczyzna choinki Miejscem, w którym ma swój początek znany dziś zwyczaj dekorowania drzewek, jak już poznaliśmy iglastych, jest leżąca na granicy Niemiec i Francji Alzacja. Z roku, w którym Kolumb odkrywał Amerykę, czyli z 1492 pochodzi najstarszy wpis dotyczący udekorowania choinkami jodłowymi katedry w Strasburgu i 9 innych tamtejszych kościołach. Zwyczaj ten rozprzestrzenił się następnie z niemieckiej Nadrenii, a stamtąd już na kolejne regiony Niemiec i Europy. I był na tyle popularny, że już np. w 1554 roku miasto Fryburg zabroniło wycinania choinek pod groźbą kary, a sześć lat później we wspomnianej Alzacji wydanano rozporządzenie o zakazie wycinania choinek, które są większe niż sześć stóp, w okresie przed Bożym Narodzeniem. Droga do Polski Zwyczaj ubierania drzewka na święta przyszedł zatem na tereny Polski z Niemiec, przywędrował do nas głównie poprzez dawne ziemie pruskie – Pomorze, Warmię, Mazury i Śląsk. Choinki pojawiły się najpierw w domach mieszczańskich, a dopiero potem trafiły na wsie. Z Niemiec pochodzi też, znany również w Wielkiej Brytanii, specjalny adwentowy kalendarz, w którym dzieci znajdują czekoladki. Niemcy rozpoczynają święta obiadem, po którym rozpakowuje się złożone pod choinką prezenty. Charakterystycznym przysmakiem, który pojawia się na niemieckich stołach podczas świąt Bożego Narodzenia jest bakaliowe ciasto „stollen”. Kształtem

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 5

| Cooltura | 05

20/11/2017 18:56:22

przypomina nowo narodzone dzieciątko zawinięte w becik. pierwsza w polsce Mało kto wie, że pierwsza choinka stanęła na ziemiach polskich w ... Gdańsku. W 1698 roku stawiano je tam już nie tylko w domach, ale można się było zaopatrzyć w nie na starganach miejskich. Na inne tereny Polski jednak ten zwyczaj wówczas... nie przeszedł. Zwyczaj stawiania choinek na terenach Polski zakorzenił się powszechnie dopiero w XIX wieku,

w samej Warszawie zapoczątkowany zostały na przełomie XVIII i XIX wieku. Nie będzie chyba zaskoczenia w tym, iż zwyczaj ten przyjęty został wówczas od Prusaków, w tym kolejarzy, którzy wozili choinki do ozdabiania przedświątecznych bazarów w odwiedzanych miastach. Zwyczaje Nie wszędzie jednak zwyczaj ozdabiania drzewka wigilijnego wyglądał w jednakowy sposób. Dla przykładu – w Krakowie i okolicach był to krzak świer-

kowy lub jodłowy, który był zawieszany w izbie na pułapie. Nastepnie zawieszano na nim różnorakie owoce i słodkości, głownie cukierki dzieciom. Z ozdobami na początku było tak, że wszystko robiono ręcznie np. papierowe łańcuchy, papierowe bombki, cukrowe laski. Bombki powstały później i raczej wisiały na choinkach zamożniejszych obywateli. Na Podhalu z kolei wiszące u sufitu (lub nad drzwiami sieni) drzewko, nazywane „podłaźnikiem” lub „podłaźniczkiem” dekorowano następnie ozdobami

Choinki z polskich lasów z dostawą do Twojego domu!

Jodła Kaukaska wymiary 100-150cm oraz 170-220cm

Dr zew ka pie rw sze go gat unk u ma ją gw ara ncj ę 90 dni zac how ani a św ież ośc i!

£30

£30 Dr zew ka zap ako wa ne będ ą w spe cja lne sia tki ści ąga jąc e. będ ą Ws zys tki e drz ew ka ści nan e kilk a dni prz ed dos taw ą.

Stojak pod choinkę

£ 15

Świerk Kłujący Srebrny 100-150cm oraz 170-220cm

mojachoinka.co.uk

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 6

20/11/2017 18:56:30

wykonanymi z opłatków. Był to symbol życiodajnej siły słońca, a zarazem ochrona domostwa i domowników od uroków i złych mocy. Symbole na choince Dziś choinka jest symbolem wiecznie zielonego, żywego drzewa, które ma obrazować nowo narodzonego Chrystusa jako źródło życia. Dzisiejszy wystrój choinki, jak już wiemy, dalece jednak różni się od tego, co wieszano na niej w dawnych czasach. Dawniejsze ozdoby, które najczęściej były wykonywane ręcznie i znajdowały się na choince absolutnie nieprzypadkowo – każda z nich miała symboliczne znaczenie. I tak np. jabłka symbolizowały starotestamentowy owoc, którym kuszeni byli w raju Adam i Ewa. Pojawienie się jabłek na choince miało zapewnić domownikom zdrowie i urodę. Orzechy, zawijane w złotka, były symbolem siły i dobrobytu. Łańcuchy, wykonywane najczęściej z papieru i słomy, odnosiły się do ludzkiego zniewolenie grzechem, ale miały też wzmacniać rodzinne więzi i chronić domostwo przed wszelkimi złymi wydarzeniami. Dzwonki oznaczały dobre i radosne nowiny, a anioły miały symbolizować opiekę nad domem i jego mieszkańcami. Obecne na choince także i współcześnie światełka mają, zgodnie z tradycją, odstraszać złe moce, a gwiazda, którą i dziś umieszczamy na szczycie drzewka, jest oczywiście nawiązaniem do gwiazdy betlejemskiej i symbolizować ma światło, które zawsze prowadzi do domu. —

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 7

| Cooltura | 07

20/11/2017 18:56:40

temat numeru

Polskie choinki to jakość, dusza, namiastka Polski Z Piotrem Zielonką, współwłaścicielem firmy Ecohoney Limited, plantatorem choinek bożonarodzeniowych, rozmawiał Dariusz A. Zeller. Od kiedy zajmuje się pan uprawą choinek? Pomysł uprawy choinek narodził się w mojej głowie 10 lat temu. Wtedy jako 20-letni chłopak miałem całkowicie inne podejście do świata. Uprawa drzewek pomogła mi wejrzeć w głąb swojej duszy. Uprawa nauczyła mnie pokory. Wiele sadzonek wcale się nie przyjęło. Powodów takiego stanu rzeczy jest bardzo wiele, m.in. gleba, warunki atmosferyczne, wilgotność terenu. Najpopularniejszym uprawianym drzewkiem w Polsce jest świerk, jako że nie wymaga bardzo dużych nakładów pracy rąk ludzkich. Drugim najczęściej spotykanym gatunkiem drzewka jest jodła, która wymaga stałej opieki. Choinki to temat sezonowy, dlatego wraz z bratem zajmujemy się branżą zdrowej żywności. Zaczynaliśmy od importu miodu słonecznikowego BIO z ekologicznych terenów na Bałkanach. Na chwilę obecną w naszej ofercie znajduje się ponad 30 produktów własnych oraz przyjaciół z branży. Staramy się, aby nasze produkty były kojarzone z najwyższą możliwą jakością, dlatego są starannie selekcjonowane. Zajmujemy się eksportem, importem oraz tłoczeniem olejów nierafinowanych, nieoczyszczonych, tłoczonych na zimno m.in. kokosowych, konopnych, lnianych, rydzowych. Wiedza konsumentów na temat zdrowego odżywiania jest ciągle bardzo mała, staramy się to zmieniać.

Piotr i Łukasz Zielonka Ecohoney LTD

Nasze oleje w Anglii można nabyć w największej polskiej sieci ekskluzywnych delikatesów „Smaczek” oraz przez Internet. Na czym polega uprawa choinek, które widzimy następnie przyozdabiane w okresiebożonarodzeniowym? Tak jak już wspomniałem wcześniej, uprawa choinek nie jest prosta. Pierwsze drzewka można ścinać po upływie 8 lat od zasadzenia. Uprawa wymaga wiele cierpliwości oraz pielęgnacji. Nawożenie, opryskiwanie, podcinanie czy też usuwanie chwastów to nieodzowny element, który często trwa dziesięć miesięcy w roku. Przy uprawie choinek bardzo dużą rolę odgrywa jakość gleby oraz wilgotność powietrza. Plantatorzy z całej Europy bardzo często współpracują ze sobą m.in. przy okresach suszy czy też nadmiernych mrozów. Opieka nad drzewkami jest bardzo pracochłonna, można śmiało powiedzieć, iż jest to nieustanna, nierówna walka z naturą. Jodła kaukaska i świerk – czym różnią się, co jest trwalsze w utrzymaniu na święta w domu, jak pielęgnować? Odwieczne pytanie naszych odbiorców. Często dostajemy smutne sygnały, iż drzewko zakupione w wielkim hipermarkecie nie wytrzymało do świąt, ludzie obawiają się tego i rezygnują ze świeżych choinek na rzecz sztucznych. Niestety, problem zdaje się być coraz bardziej poważny. Drzewka do hipermarketów ścinane są już na początku czerwca po czym pryskane są środkami niewiadomego pochodzenia, które mają na celu przedłużenie żywotności w sklepie, natomiast po przyniesieniu świeżo zakupionego drzewka do domu z dnia na dzień staje się coraz brzydsze. Wracając do pytania, jodła jest

drzewkiem bardzo dostojnym, ubieranie w szklane bombki nie sprawia żadnych trudności. Świerk ma cudowny zapach, którego woń roznosi się po całym pomieszczeniu, niestety ma bardzo kłujące igiełki. Z mojej obserwacji wynika, że klienci częściej wybierają jodłę (170220cm). Moje drzewka ścinane są w samej końcówce listopada, dlatego udzielamy umownego terminu gwarancji 90 dni. Trzeba pilnować, aby choinka miała regularny dostęp do wody. Zdradzę państwu pewien sekret: przy pierwszym podlaniu drzewka wraz z wodą wlejmy kieliszek 40% alkoholu. O efektach tej metody porozmawiamy za rok. Jaki rodzaj choinek najczęściej kupują Polacy? Odpowiem krótko : 60% jodła, 40% świerk. Dlaczego warto kupić polskie choinki w UK? Polskie choinki to jakość, dusza, namiastka Polski, powrót do tradycji wyniesionej z dzieciństwa oraz w naszym przypadku gwarancja absolutnej świeżości. Na co należy zwracać uwagę kupując choinki? Nie jesteśmy w stanie sprawdzić drzewka, które kupujemy. Niestety, najczęściej jakość wychodzi wraz z igiełkami. Warto wspierać lokalnych plantatorów, którzy bardzo często reklamują choinki swoim nazwiskiem na banerach reklamowych. Z doświadczenia odradzam zakup drzewka w wielkich sieciach handlowych, gdzie sprzedawcy skupiają się na ilości, a nie na jakości. Na samym końcu muszę się państwu do czegoś przyznać. Uważamy, iż każde drzewko ma swoją duszę. W tej chwili traktujemy sprzedaż każdego drzewka jak rodzaj pewnej misji, niesienia ciepła, kawałka ojczyzny, niesamowitej tradycji. Korzystając z okazji, chciałbym państwu życzyć z całego serca, aby nigdy nie zabrakło nam prawdziwego ciepła, przekazu miłości i pokoju od cudownie przybranego polskiego drzewka, które nie zaginie póki my żyjemy! Przy wigilijnym stole będziemy wraz z państwem. Serdecznie pozdrawiam dziękując za wywiad. —

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 8

20/11/2017 18:56:48

temat numeru

Angielskie ozdoby na polską choinkę

Dziadkowy zegar

John Lewis poleca

bombkę w kształcie oprószonego śniegiem zegara który, wielu z nas pamięta z domów naszych babć

Bombka z Harrodsa

i dziadków. Bombka

w kształcie zegara

świąt w Londynie

rosyjskimi legendami.

wydrukowanym na

Cena: £15

Szklana bombka

jest częścią kolekcji

z motywem

bombek inspirowanej

jedwabiu zawieszona na złotej wstążce. Średnica 8 cm. Cena: £10 w promocji

Wróbel

Jedną z nowości wśród choinkowych ozdób

polecanych w tym roku przez Sainsbury’s jest rzeźbiony wróbel na czerwonej wstążce. Wielkość ok. 9cm. Cena: £4

Pociąg

Domy handlowe Debenhams polecają zestaw Villeroy & Boch’s Nostalgic

Ornaments złożony z trzech bombek tworzących pociąg. Zostały one wykonane z porcelany. Cena

Paw

zestawu: £24 w promocji

Jedną z najlepiej sprzedających się bombek

w sieci Tesco jest utrzymana w niebieskich barwach bombka w kształcie pawia. Okazały ogon stanowi jej główną część, z której wystaje trójwymiarowa szyja i głowa. Średnica 10 cm. Cena: £10

Samochód

Przebojem w House of Frazer

jest biało – czerwony kamper z choinką na dachu. Można go kupić w promocji 3 za 2. Cena: £10

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 9

| Cooltura | 09

20/11/2017 18:56:55

Policja ustaliła liczbę ofiar pożaru Grenfell Tower

WYDARZENIA

David Davies: Kraje UE opóźniają negocjacje Brexitu

Wiele krajów Unii Europejskiej nie chce postępu w negocjacjach warunków Brexitu – powiedział minister David Davies w wywiadzie dla BBC. Jego zdaniem patowa sytuacja jest dla niektórych korzystna ekonomicznie. Minister do spraw wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii czuje, że oferuje kre-

Zginęło 71 osób. To ostateczny bilans tragedii - podała policja. Dwie ostatnie

zidentyfikowane osoby to 71-letnia Victoria King i jej 40-letnia córka Alexandra Atala. Do ofiar zaliczono też noworodka nazwanego Baby Logan, który przyszedł na świat martwy dzień po pożarze. Wcześniej policja szacowała liczbę ofiar na 80, ale okazało się, że kilka osób

atywne kompromisy i nie dostaje odpowiedzi. Bruksela postawiła warunek. Nie chce przejść do rozmów o przyszłej współpracy dopóki nie zostaną uregulowane rozliczenia finansowe oraz kwestia praw obywateli i granicy z Irlandią Północną. Na Theresie May ciąży coraz większa presja na dokonanie przełomu w negocjacjach jeszcze przed końcem roku. —

zgłosiło fałszywe informacje o zaginięciu bliskich lub ukrywało się przed policją. Jeden z oszustów, który zgłosił śmierć swojej żony i córki zostanie skazany 15 grudnia. W sprawie kilku innych trwają dochodzenia. Dobiega końca przeszukiwanie szkieletu spalonego bloku. Dostęp do niego pozostanie zamknięty przez policję przynajmniej do wiosny. Do końca roku szkielet budynku zostanie zasłonięty rusztowaniem, a w przyszłym roku rozpocznie się jego rozbiórka. Do najtragiczniejszego pożaru we

Największy od 2 lat spadek liczby osób pracujących

Spadła liczba osób pracujących w Wielkiej Brytanii. W ostatnim

kwartale o 14 tys. osób. Nie jest to ogromna liczba

współczesnej historii Londynu doszło To pierwszy spadek po decyzji

w nocy 14 czerwca. Ze wstępnych ustaleń

w referendum o wystąpieniu kraju

wynika, że ogień zainicjowała niesprawna

z Unii Europejskiej.

lodówka w mieszkaniu na czwartym

Równocześnie spada jednak

piętrze. Konstrukcja ocieplenia budynku

bezrobocie. W ostatnim kwartale o 59

ułatwiła rozprzestrzenianie się płomieni.

tys. osób. Stopa bezrobocia pozostaje na poziomie 4,3 proc. Zarobki liczone z premiami rosną

biorąc pod uwagę, że pracują 32 mln

w tempie 2,2 proc. rocznie, przy inflacji

Brytyjczyków, ale mimo to znacząca.

wynoszącej 3 proc.

Alexandra Atala

Victoria King

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 10

20/11/2017 18:57:07

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 11

| Cooltura | 11

20/11/2017 18:57:15

wydarzenia

Najdłużej trwające królewskie małżeństwo

Królowa Elżbieta II i jej mąż książę Philip obchodzili 70. rocznicę ślubu. To pierwszy przypadek w historii tak długiego pożycia królewskiej pary. Z okazji jubileuszu, według angielskiej nomenklatury platynowego, a według polskiej kamiennego - królewska para zjadła uroczystą kolację w gronie rodzinnym. Przyjęcie odbyło się w zamku w Windsorze. Zabiły też dzwony w kościele Westminster Abbey, w którym Elżbieta i Philip zawarli zwią-

Fot. The British Monarchy

zek małżeński w 1947 roku. Ona miała wówczas 21, a on 26 lat. Jubileusz podkreśliła też poczta Royal Mail, emitując znaczki ze zdjęciami z zaręczyn i ślubu królewskiej pary oraz mennica Royal Mint, która przygotowała okolicznościową monetę. —

Autonomiczne auta już za 4 lata

Już w 2021 roku na publicznych drogach Wielkiej Brytanii mogą

pojawić się pierwsze autonomiczne samochody – zapowiedział minister

Wielka Brytania słono zapłaci za Brexit

finansów. Rząd planuje poważne inwestycje w tym sektorze. – Musimy wspierać tę technologię, jeśli chcemy, by Wielka Brytania przewodziła następnej rewolucji prze-

Brytyjski rachunek za opuszczenie Unii Europejskiej może wzrosnąć o miliardy funtów – ostrzegają media. Gabinet Theresy May przedyskutował nową propozycję uregulowania brytyjskich zobowiązań wobec Brukseli, która ma być wkrótce przedstawiona.

Unia oczekuje wpłaty co najmniej 40 mld funtów, czyli dwa razy więcej niż May oferowała dotychczas. Minister finansów Phillip Hammond zapowiedział, że przedstawi nową propozycję przed grudniowym szczytem państw Wspólnoty. Unijny negocjator Michel Barnier w ubiegłym tygodniu dał Londynowi 14-dniowe ultimatum na przedstawienie propozycji finansowej, dzięki której będzie można przełamać impas w negocjacjach. Tymczasem jak obliczył „London Evening Standard” brytyjskie rodziny tracą z powodu Brexitu ponad 800 funtów rocznie. To głównie efekt osłabienia funta i wzrostu cen. —

mysłowej – wyjaśnił Philip Hammond w rozmowie z BBC. Jednak jak przyznał jeszcze nigdy nie miał okazji przejechać się takim samochodem. Prezentując założenia budżetowe minister finansów zapowiedział zmiany w prawie, które umożliwią konstruktorom testy autonomicznych aut na brytyjskich drogach.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 12

20/11/2017 18:57:34

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 13

| Cooltura | 13

20/11/2017 18:57:43

wydarzenia

Banki zwlekają z podniesieniem oprocentowania lokat

Banki zwlekają z podniesieniem oprocentowania kont oszczędnościowych lub podnoszą o mniejszą wartość niż powinny po podwyżce stopy procentowej przez Bank Anglii. Jak informuje BBC - Royal Bank of Scotland, Natwest i Tesco Bank zapowiedziały podniesienie oprocentowa-

nia lokat o 0,2 proc. lub mniej. Na niektórych rodzajach kont oprocentowanie w ogóle może się nie zmienić. Stopa referencyjna wzrosła tymczasem o 0,25 proc. - do 0,5 proc. O podwyżkę oprocentowania lokat apelowały do banków komercyjnych zarówno władze banku centralnego, jak i kancelaria premiera. —

Giną paszporty wysłane pocztą

Blisko pół tysiąca paszportów wysłanych w ubiegłym roku

pocztą do odbiorców zaginęło. To o 70 proc. więcej niż rok wcześniej – alarmuje „The Times”. W ciągu ostatnich pięciu lat

Pomylił pedały, zabił i nie dostał kary

87-letni James Harris został uznany winnym spowodowania śmierci przez niebezpieczną jazdę. Emeryt nie zostanie jednak ukarany, bo przedstawił zaświadczenie o chorobie na demencję. Sąd musiał zwolnić go z kary więzienia. W sierpniu ubiegłego roku prowadząc samochód Vauxhall Corsa Harris wjechał w sklep charytatywny w południowo – wschodnim Londynie. Na miejscu zginęła 67-letnia ekspedientka, która stała w pobliżu wystawy. Biegli ocenili,

zaginęło 1,7 tys. paszportów. Ich doręczaniem zajmuje się prywatna firma DX. Śledztwo dziennikarskie przeprowadzone przez BBC wykazało, że zaginione dokumenty trafiają w ręce przestępców, którzy sprzedają je za

że zjeżdżając z rampy na parkingu mężczyzna pomylił pedał hamulca z pedałem gazu. Rodzina ofiary jest zdruzgotana brakiem skruchy i przeprosin ze strony skazanego, a do tego wypuszczeniem go na wolność przez sąd. W przekazanym policji oświadczeniu zaapelowała o zmianę prawa „tak, by chroniło niewinne osoby przed kierowcami w podeszłym wieku, którzy mają opóźnioną reakcję i mylą pedały”. —

ok. 500 funtów lub wykorzystują do popełniania przestępstw. Specjalizujące się w tym grupy wciągają w proceder listonoszy, którzy przechwytują listy z paszportami. Cytowane

przez

„T h e

Times” Home Office zapewnia, że zaginione paszporty są natychmiast unieważniane. Ministerstwo naciska też na firmę kurierską by zwiększyła zabezpieczenia.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 14

20/11/2017 18:57:55

Egzaminy na prawo jazdy będą trudniejsze

4 grudnia zostaną zaostrzone egzaminy na prawo jazdy. Sprawdzian praktyczny z jazdy po mie-

ście zostanie wydłużony z 10 do 20 minut. W realnych warunkach trzeba będzie wykonać takie manewry jak parkowanie czy wyjazd z zatoki. Jazda na orientację według drogowskazów zostanie zastąpiona jazdą według wskazań nawigacji. W trakcie jazdy zdający będą musieli wykonać też dwa zadania związane z bezpieczeństwem. Na przykład włączyć ogrzewanie tylnej szyby. Zmiany mają poprawić bezpieczeństwo na drogach i przyczynić się do spadku liczby wypadków z udziałem początkujących kierowców. Tylko w ubiegłym roku w wypadkach zginęło lub zostało rannych 800 osób, które miały prawo jazdy krócej niż 2 lata. Niedoświadczeni kierowcy spowodowali 3,8 tys. wypadków.

Kierowcy unikają podatku drogowego

Od czasu zniesienia dysków potwierdzających opłacenie podatku

drogowego liczba kierowców, którzy unikają płacenia potroiła się. Jak podaje BBC, w ubiegłym roku opłaty nie uregulowało 755 tys. osób. To prawie 2 proc. wszystkich właścicieli aut. Budżet państwa stracił w związku z tym 107 mln funtów. Tymczasem zniesienie plakietek miało przynieść 10 mln funtów oszczędności rocznie. Przypomnijmy, rząd zrezygnował z nich 3 lata temu. Opłacenie podatku jest teraz

sprawdzane elektronicznie.

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 15

| Cooltura | 15

20/11/2017 18:58:15

wydarzenia

Londyn potrzebuje cię żywego

Wpływowi młodzi artyści – raperzy, bloggersi i poeci będą promować kampanię mera Londynu, która ma ograniczyć liczbę przestępstw popełnianych z użyciem noży. Jej hasło tłumaczone na polski to „Londyn potrzebuje cię żywego – nie noś noża”. Kampania ma trafić do młodych mężczyzn i przekonać ich, by się nawzajem nie zbijali, bo ich życie i talenty są cenne zarówno dla ich bliskich, jak i dla miasta. Autorzy kampanii zachęcają nastolatków do publikowania w mediach społecznościowych odpowiedzi na pytanie dlaczego są potrzebni swoim bliskim i dlaczego nie warto nosić noży. Kampanię promuje wideo opublikowane w Internecie. Liczba przestępstw z użyciem noży rośnie w szybkim tempie od 2014 roku. W ubiegłym było o 14 proc. więcej zdarzeń. Tylko w tym roku w wyniku ugodzenia nożem w Londynie zginęło 40 osób. —

Ratusz przejmuje przychodnie

o wielkości trzykrotnie większej od Hyde Parku. Mieszczą się na nich między innymi

Władze Londynu przejęły znaczną

przychodnie, z których połowa wymaga

część kontroli nad służbą zdrowia

remontów, a 13 proc. kompletnej

na terenie stolicy. Historyczną umowę podpisali

przebudowy. Ratusz zapowiedział, że część

mer Londynu, minister zdrowia, rada

gruntów zostanie sprzedana

dzielnicy i liderzy NHS. Porozumienie

z przeznaczeniem pod zabudowę

było przygotowywane od kilku lat

mieszkaniową. Uzyskane w ten sposób

z udziałem około stu różnych organizacji.

pieniądze zostaną przeznaczone na

NHS jest największym właścicielem gruntów w Londynie. Zarządza terenami

inwestycje w najważniejsze placówki medyczne.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 16

20/11/2017 18:58:26

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 17

| Cooltura | 17

20/11/2017 18:58:37

WYDARZENIA

Rząd pomaga w łagodzeniu skutków imigracji

Angielskie samorządy dostaną kolejną transzę rządowej pomocy na łagodzenie skutków napływu imigrantów. Z funduszu liczącego 100 mln funtów samorządowcy dostaną do podziału 18 mln. Wcześniej w tym roku lokalne budżety zasiliła kwota 15 mln. Pieniądze mają być przeznaczone na mieszkania socjalne, edukację i służbę zdrowia. Samorządy finansują także kursy językowe dla imigrantów i szkolenia z różnic kulturowych. Migracja netto w Wielkiej Brytanii spadła w ostatnich miesiącach do 246 tys. osób. To o ponad 80 tys. mniej niż w rekordowym 2016 roku. —

Najgrubsi w zachodniej Europie

Brytyjczycy są najbardziej otyłą nacją

w zachodniej Europie – wynika z raportu OECD. Nadwagę ma ponad 60 proc. dorosłych mieszkańców Wielkiej Brytanii. 27 proc. Brytyjczyków ma wysoki wskaźnik BMI. Średnia dla państw OECD to 19 proc. Powodem do niepokoju dla Wyspiarzy jest także wysoki wskaźnik spo-

odbiega od światowej średniej.

życia alkoholu i problemy służby zdrowia.

Sytuację ratuje malejąca liczba osób

Mimo to długość życia mieszkańców Wielkiej Brytanii nie

alkoholu.

Szkoła z okręgu Theresy May prosi rodziców o finansową pomoc

Szkoła podstawowa w Berkshire prosi rodziców o datki, bo w wyniku rządowych oszczędności nie ma pieniędzy na książki i materiały biurowe dla ponad 300 uczniów. Rodzice zostali poproszeni o płacenie funta za dzień nauki, czyli około 20 funtów miesięcznie. Jak tłumaczy dyrektor szkoły cytowany przez BBC, trudna sytua-

palących papierosy i spadające spożycie

cja finansowa jest efektem zmiany zasad finansowania szkół. Placówka znajduje się w okręgu wyborczym Maidenhead, który reprezentuje premierka Theresa May. Minister edukacji Nick Gibb, cytowany przez BBC, powiedział, że w przyszłym roku dzięki zmianom szkoła dostanie dodatkowo około 10 tys. funtów. —

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 18

20/11/2017 18:58:49

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 19

| Cooltura | 19

20/11/2017 18:58:57

Adam Czyżewski, PKN Orlen

Agata Wasiak, liderka Paweł Borys, Polski Fundusz Rozwoju

projektu Poland 2.0 Summit

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 20

20/11/2017 18:59:09

wydarzenia Tekst i zdjęcia Marcin Urban

Polskie koncerny namawiają studentów do powrotu

Kilkuset polskich studentów zdobywających wykształcenie na brytyjskich uczelniach wzięło udział w konferencji Poland 2.0 Summit zorganizowanej w Imperial College London. Uczestnicy rozmawiali jak innowacje i postęp technologiczny zmieniają nasze życie, biznes i politykę. Panele dyskusyjne były poświęcone finansom, medycynie, ochronie środowiska i rozrywce. Wśród uczestników dyskusji byli ministrowie i szefowie największych polskich koncernów m.in. Michał Kurtyka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii, Paweł Borys z Polskiego Funduszu Rozwoju oraz przedstawiciele Boston Consulting Group, Polpharmy, Asseco, mBanku. Banku Millennium i Orlenu. Dla studentów konferencja była okazją do networkingu i zapoznania się z możliwościami rozwoju kariery zawodowej w Polsce. Wybrani uczestnicy konferencji mogli zjeść obiad w towarzystwie szefów koncernów, a także porozmawiać z nimi w nieformalnej atmosferze podczas balu w Porchester Hall. —

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 21

| Cooltura | 21

20/11/2017 18:59:18

wydarzenia

To może być rekordowy czarny piątek

Brytyjczycy mogą ustanowić nowy rekord wydatków w przypadający 24 listopada czarny piątek. Jak przewiduje VoucherCodes i Centre for Retail Research mieszkańcy Wysp będą wydawać 1,8 mln funtów na minutę. W ciągu dnia sklepy zarobią ponad 2,5 mld funtów. Z tego 1,15 mld trafi do sprzedawców internetowych. W ubiegłym roku sieć Argos odnotowała w czarny piątek rekord dziennej sprzedaży, a John Lewis miał najlepszy tydzień w swojej historii liczącej ponad 150 lat. —

Uniwersytety zarabiają na molach książkowych

Londyńskie uniwersytety zarabiają miliony funtów na studentach, którzy spóźniają się z oddawaniem książek do bibliotek. 21 stołecznych uczelni nalicza kary o wartości 1 mln funtów rocznie. Najwięcej - 388 tys. zarobił King’s College London. W pierwszej piątce

Kościół anglikański wspiera uczniów LGBT

Uczniowie podstawówek powin-

znalazły się też Middlesex University, University of Greenwich, University College London oraz University of the Arts London. Związek studentów National Union of Students uważa, że taki system jest niekorzystny zarówno dla studentów, jak i uczelni. Dane zebrała telewizja BBC. —

ni mieć swobodę przebierania się

w księżniczki i superbohaterów bez obawy o komentarze ze strony nauczycieli. Takie wytyczne dla podlegających mu szkół wydał kościół anglikański. Zdaniem Church of England dzieci powinny swobodnie doświadczać kim chcą być. Wytyczne pozytywnie oceniła organizacja Stonewall, działająca na rzecz równych praw osób o różnej orientacji seksualnej. Jej zdaniem ułatwi to walkę z prześladowaniem. Trzy lata temu kościół anglikański wydał wytyczne do przeciwdziałania homofobii. Church of England prowadzi 5 tys. szkół, w których uczy się ponad 1 mln dzieci.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 22

20/11/2017 18:59:32

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 23

| Cooltura | 23

20/11/2017 18:59:41

historia

Rockall. To w pobliżu tej małej, niezamieszkałej wysepki na Oceanie Atlantyckim, leżącej 430 km na północny zachód od wybrzeży Irlandii, sonar należący do Geological Survey of Ireland odkrył tajemnicze znalezisko. Znany badacz podwodnych wraków, David Mearns, po zapoznaniu się z dokumentacją i wykonanymi zdjęciami jest niemal pewny, że to „Athenia”. – Wszystko się zgadza. Rozmiar, miejsce, zniszczenia w okolicach rufy, będące efektem trafienia torpedą. Obraz z sonaru, ze względu na słabą jakość i rozdzielczość, trudno jednoznaczne interpretować, ale doświadczenie mówi mi, że na 98 proc., a może nawet więcej, to właśnie ona – przekonuje Mearns, dodając, że na statku widoczny jest duży osad, ale ogólnie zachował się on w całkiem dobrej kondycji.

Piotr Gulbicki

Historia spod wody – Niemal na pewno to „Athenia” – twierdzi David Mearns o odnalezionym na dnie Atlantyku wraku. Pasażerski parowiec był pierwszą brytyjską ofiarą II wojny światowej, a o jego zatopienie Niemcy oskarżyli… Winstona Churchilla.

Propaganda Goebbelsa – Jesteśmy w stanie wojny z Niemcami – ogłosił w przemówieniu radiowym brytyjski premier Neville Chamberlain. Był 3 wrzesień 1939 roku, krótko po jedenastej. Kilka godzin później na Atlantyku doszło do tragedii, która odbiła się szerokim echem. Dowódca niemieckiej łodzi podwodnej, kapitan Fritz-Julius Lemp, pomyłkowo wziął pasażerski transatlantyk za uzbrojony okręt wojenny, wydając rozkaz zatopienia jednostki. Odpalona o 19.38 torpeda trafiła „Athenię”, a ta zaczęła pogrążać się w wodach oceanu. Statek dzień wcześniej opuścił Liverpool, obierając kierunek na Montreal w Kanadzie. Na pokładzie znajdowało się 1418 osób, z których większość stanowiły kobiety i dzieci. Uszkodzony parowiec tonął powoli, ostatecznie osiadając na dnie po niemal 15 godzinach. Tymczasem,

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 24

20/11/2017 18:59:49

odpowiadając na wezwania SOS, na pomoc pospieszyło mu sześć jednostek i dzięki sprawnej akcji ratunkowej zdołano uratować zdecydowaną większość podróżnych. Nie obyło się jednak bez ofiar śmiertelnych – zginęło 98 pasażerów i 19 członków załogi, w tym 28 obywateli amerykańskich. Niemcy wyparli się storpedowania statku obawiając się, że może to spowodować przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny. Co więcej, nazistowska propaganda próbowała winą za tę tragedię obarczyć Winstona Churchilla, kilka godzin przed atakiem mianowanego Pierwszym Lordem Admiralicji. To właśnie późniejszy premier miał rozkazać brytyjskiej łodzi podwodnej zaatakowanie „Athenii” – po to, żeby zrzucić winę na Niemców i skłonić amerykańskie władze do podjęcia radykalnych działań odwetowych. Prawa ręka Adolfa Hitlera, minister Joseph Goebbels, miał reputację przebiegłego propagandzisty, ale w tym przypadku nie osiągnął zamierzonych celów, przynajmniej jeśli chodzi o opinię międzynarodową. Mimo to przez kilka lat sprawa pozostawała niewyjaśniona, a prawda wyszła na jaw dopiero po zakończeniu działań zbrojnych, podczas procesu norymberskiego, odbywającego się w latach 1945-1946.

Rozbitkowie z „Athenii” otrzymują pomoc od statku City of Flint

W pobliżu tej małej,

Z KSIĘŻYCA NA DNO Relatywnie nieduża głębokość, na jakiej spoczywa wrak (200 metrów) i stosunkowa niedaleka odległość od irlandzkiego brzegu (430 km), oznaczają, że przebadanie zidentyfikowanego przez Mearnsa statku nie powinno być szczególnie karkołomnym zadaniem. W akcję początkowo chciała zaangażować się BBC; planowano nawet przeprowadzenie transmisji na żywo z eksploracji parowca, ostatecznie jednak ten pomysł upadł. Niemniej Mearns ma nadzieję, że taka wyprawa wcześniej czy później dojdzie do skutku. – To pierwszy wrak w mojej karierze, który rozpoznałem siedząc w fotelu, jedynie na podstawie wiedzy, doświadczenia i danych z sonaru. Prawda jest jednak taka, że Księżyc i Mars są obecnie odwzorowane z większym stopniem dokładności niż dno morskie. Nasz własny, wewnętrzny świat, pozostaje w dużej mierze tajemnicą – mówi naukowiec, który jest zaangażowany w projekt Shell Ocean Discovery XPRIZE. W jego ramach zespoły inżynierów mają opracować innowacyjne technologie i strategie eksploracji zatopionych wraków, w następstwie czego do 2030 roku będzie możliwe ich dokładne zlokalizowanie i przebadanie.

niezamieszkałej wysepki, Rockall, prawdopodobnie odkryto wrak „Athenii”

Prawda jest jednak taka, że Księżyc i Mars są obecnie odwzorowane z większym stopniem dokładności niż dno morskie. Nasz własny, wewnętrzny świat, pozostaje w dużej mierze tajemnicą

SKARB NA POKŁADZIE Zyskał miano jednego z najskuteczniejszych dowódców U-Bootów podczas II wojny światowej. Kapitan Fritz-Julius Lemp, człowiek, który wydał rozkaz storpedowania „Athenii”, dalej dowodził niemieckimi łodziami podwodnymi, zatapiając 19 statków i okręt pomocniczy. Ponadto uszkodził trzy inne statki oraz pancernik „Barham”. Zginął 9 maja 1941 roku na Atlantyku, kiedy jego łódź U-110 została zmuszona do wynurzenia się na powierzchnię w wyniku uszkodzeń jakich doznała. Brytyjczycy przejęli jednostkę, a przede wszystkim znajdujące się na jej pokładzie materiały kryptograficzne oraz maszynę szyfrującą Enigma, co umożliwiło im opracowanie dokładnej metody pozwalającej odczytywać komunikaty radiowe pomiędzy sztabem Kriegsmarine, a wszystkimi niemieckimi okrętami podwodnymi. Był to największy sukces brytyjskich służb specjalnych w tym okresie, który walnie przyczynił się do sukcesów aliantów w wojnie morskiej… —

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 25

| Cooltura | 25

20/11/2017 18:59:58

Taksówkarze przygotują się na ewentualność ataku terrorystycznego

Kierowcy tradycyjnych taksówek przejdą szkolenie

z reagowania i udzielania pierwszej pomocy w razie ataku terrorystycznego.

Bilety bez zmian, czyli będzie podwyżka

17,5 tys. taksówkarzy nauczy Podrożeją jednak i to o 3,6 proc.

się także pomocy ofiarom ataków

bilety okresowe na komunikację

z użyciem kwasu, pchniętym

miejską. Wpływami z nich TfL dzieli się

nożami i zakrztuszonym. Kursy

bowiem ze spółkami kolejowymi.

zaproponowała korporacja

początku przyszłego roku zostanie

szkolenia poprowadzą ratownicy,

tylko biletów ustalanych wyłącznie przez

zmodyfikowana taryfa Hopper.

eksperci do walki z terroryzmem oraz

Transport for London. Nie zmienią się

Będzie można wykonywać dowolną

psychologowie.

ceny pojedynczych przejazdów autobusa-

liczbę przesiadek między autobusami

mi, metrem, tramwajami i DLR oraz ceny

i tramwajami w ciągu godziny, płacąc

proc. taksówkarzy pomagało ofiarom

wypożyczenia miejskich rowerów. Zgod-

za podróż 1,50 funta. Obecnie w ramach

ataków terrorystycznych w Londynie.

nie z obietnicą wyborczą Sadiqa Khana

taryfy Hopper możemy przesiąść się

14 proc. rodzącym w taksówkach, a 7

podwyżek ma nie być do 2020 roku.

tylko raz.

proc. pasażerom z atakiem serca.

Mer Londynu potwierdził zamrożenie w przyszłym roku cen, ale

Na pocieszenie dla pasażerów na

taksówkowa Mytaxi. Jak podaje ITV

Badania pokazują, że prawie 25

Transport Przygotował Marcin Urban Zdjęcia Transport for London

Stacje dostaną pianina

Na trzech stacjach metra pojawią się pianina. Każdy kto potrafi z nich skorzystać będzie mógł umilić oczekiwanie innym pasażerom. Pierwszy instrument został już ustawiony na Tottenham Court Road. Jako pierwszy zagrał na nim kompozytor i producent muzyczny Tokio Myers. To wspólny pomysł komunikacji miejskiej i firmy Yamaha. Projekt nazwano #Platform88, co stanowi połączenie słowa peron z liczbą klawiszy w standardowym pianinie. W ciągu najbliższych dwóch lat pianina będą podróżować po różnych stacjach, tak, by każdy, kto potrafi grać

mógł spróbować swoich sił. Na zakończenie projektu instrumenty zostaną przekazane do sklepów charytatywnych. Jeden zostanie zlicytowany, a dochód trafi do organizacji Railway Children pomagającej samotnym dzieciom w Wielkiej Brytanii, Afryce i Indiach. —

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 26

20/11/2017 19:00:09

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 27

| Cooltura | 27

20/11/2017 19:00:18

Krety zakończyły prace na linii Northern

Razem z drugą maszyną nazwaną Helen – Amy wykopała 3,2 km tuneli. Łączą one Kennington przez Nine Elms

z Battersea Power Station.

metra Northern. Mechaniczny

Pierwsze pociągi linii Northern

kret Amy przekopał się do

dojadą do nowego osiedla

Kennington.

w Battersea w 2020 roku.

Zakończyło się drążenie tuneli na przedłużeniu linii

Budowa nowych stacji przebiega zgodnie z planem.

Transport

Urodziny Overground

11 listopada minęło 10 lat od uruchomienia naziemnego metra. Przez ten czas London Overground stał się trzecim największym operatorem kolejowym w Wielkiej Brytanii. Łączy 23 dzielnice stolicy i południe hrabstwa Hertfordshire. Z okazji urodzin Transport for London opublikował przewodnik po atrakcjach Londynu, do których można dojechać pociągami Overground. To między innymi Crystal Palace, studia filmowe Warner Bros oraz muzeum dzieciństwa w Bethnal Green. Pierwsze pociągi London Overground zaczęły kursować w 2007 roku. Początkowo obsługiwały cztery trasy: między Stratford i Richmond, Willesden Junction i Clapham Junction, Euston i Watford Junction oraz między Gospel Oak i Barking. W ciągu 10 lat liczba połączeń wzrosła z 400 do 1,5 tys. dziennie. Korzysta z nich 189 milionów pasażerów rocznie. Plany na przyszłość to trwające już przedłużenie i elektryfikacja linii z Gospel Oak do Barking Riverside. Zakup 45 nowoczesnych pociągów oraz wymiana biletomatów na wszystkich stacjach. —

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 28

20/11/2017 19:00:27

Nยบ 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 29

| Cooltura | 29

20/11/2017 19:00:35

poradnik

Kupujemy dom z programu „Help to buy” Jak możemy kupić swój pierwszy dom, kiedy nie mamy wystarczająco dużo pieniędzy na wkład własny?

Jest kilka opcji, z których można skorzystać. W 2013 roku zostało uruchomionych kilka programów rządowych, dzięki którym już przy 5% depozycie można kupić nieruchomość. Oznacza to, że możemy zostać właścicielami wymarzonego domu/ mieszkania przy znacznie mniejszym nakładzie finansowym. Jednym z dostępnych programów jest „Help to buy”, który został uruchomiony w marcu 2013, a następnie rozszerzony o „Help to buy in London” w lutym 2016. Przewiduje się, że program będzie dostępny do roku 2021. Mogą z niego skorzystać osoby, które kupują nieruchomość po raz

pierwszy lub które już są właścicielami i chcą się przeprowadzić, a którym trudno jest odłożyć wystarczającą sumę na wymagany wkład własny. Zakup może dotyczyć tylko nowo wybudowanej nieruchomości, której wartość nie przekracza 600 tys. funtów. Nie może to być nieruchomość nabywana dla celów biznesowych. Jeżeli posiadamy już jakąś nieruchomość, to nie będzie możliwości skorzystania z tego programu z zamiarem kupienia następnej. Kompleksy mieszkalne objęte programem „Help to buy” mogą zostać nabyte tylko od zarejestrowanych przedsiębiorców budowlanych poprzez

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 30

20/11/2017 19:00:45

lokalną agencję, zajmująca się sprzedażą tego typu nieruchomości. Osoba kupująca zobowiązana jest do zgromadzenia wkładu własnego w wysokości 5% wartości nieruchomości, natomiast rząd brytyjski udzieli kredytu do 20% lub do 40% w przypadku nieruchomości kupowanej w Londynie. Dzięki programowi „Help to buy” będziemy mogli dysponować wkładem, który wymaga bank lub inna instytucja udzielająca kredytu hipotecznego. Wachlarz dostępnych wówczas ofert będzie znacznie szerszy wśród instytucji, które biorą udział w tym programie. Dodatkowym atutem tego programu jest fakt, że w ciągu pierwszych

Pożyczkę, której udzielił nam rząd brytyjski możemy spłacić w dowolnym terminie bez ponoszenia opłat/ kar za przedwczesną spłatę kredytu, jak często ma to miejsce przy standardowym kredycie hipotecznym

5 lat nie płacimy żadnych odsetek od kredytu, którego udzielił nam rząd. Odsetki w wysokości 1.75% od pożyczki udzielonej przez rząd zaczynamy płacić w szóstym roku od zakupu nieruchomości. Wysokość oprocentowania będzie wzrastać o 1% każdego następnego roku plus procent, o jaki wzrasta inflacja mierzona według wskaźnika RPI. Należy przy tym pamiętać, że jeśli nie spłacimy kredytu rządowego przed sprzedażą domu/mieszkania, to w momencie sprzedaży będziemy dłużni adekwatny procent udzielonego kredytu od wartości nieruchomości w dniu sprzedaży. Oznacza to, że wraz ze wzrostem wartości nieruchomości rośnie nasz dług w ramach udzielonego nam kredytu rządowego. Pożyczkę, której udzielił nam rząd brytyjski możemy spłacić w dowolnym terminie bez ponoszenia opłat/ kar za przedwczesną spłatę kredytu, jak często ma to miejsce przy standardowym kredycie hipotecznym. Generalnie spłata tej pożyczki wymagana jest po 25 latach lub przy sprzedaży nieruchomości. Niewielka oplata w wysokości £1 miesięcznie obowiązuje od momentu otrzymania kredytu do czasu jego spłaty. Bardzo ważnym elementem skorzystania z tego programu jest zademonstrowanie, że stać nas na spłatę kredytu, a także posiadanie dobrej historii kredytowej. Z programu nie będą mogli skorzystać kupujący, dla których główny kredyt hipoteczny udzielony przez bank lub inną instytucję przekroczyłby 4.5 razy łączny dochód rodziny. Kredyt rządowy na zakup nieruchomości w omówionym programie udzielany jest prze Homes and Communities Agency (HCA). W celu rezerwacji i zakupu nieruchomości osoby zainteresowane powinny skontaktować się z lokalnym agentem „Help to buy”. — Beata Kurczek Sara-Int Ltd Dom dla Ciebie T: 02088463601 E: info@domdlaciebie.co.uk

Nº 714

714-MAKIETA 1 01-29.indd 31

| Cooltura | 31

20/11/2017 19:00:54

Cool Time

Przygotował Marcin Urban

Magical Lantern Festival 24.11.2017 - 01.01.2018. Chiswick House and Gardens, Dukes Avenue Gate, Londyn W4 2QN. Stacja: Turnham Green. Otwarte: codziennie w godzinach otwarcia parku. Bilety: £16.50 (w czasie pokazu iluminacji od 17:00 do 22:00) www.magicallantern.uk

Pokaz chińskich lampionów wraca do malowniczego parku Chiswick House and Gardens z jeszcze większą liczbą atrakcji niż w latach poprzednich. Ogromnych rozmiarów kolorowe instalacje rozmieszczono na trasie, której przejście spacerem zajmuje ok. 1 godz. Lampiony robią wrażenie już za dnia, kiedy można je oglądać za darmo, warto jednak kupić bilet i obejrzeć po zmroku, bo wtedy widok jest naprawę imponujący. —

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 32

20/11/2017 18:37:54

> Alexandra Palace Alexandra Palace, Alexandra Palace Way, Londyn N22 7AY. Stacja: Alexandra Palace. Otwarte cały rok pon. - pt. 11:00 - 17:30, sob. - niedz. 10:30 - 23:00. Bilety: dorośli od £9.50, dzieci od £8.50 www.alexandrapalace.com Lodowisko w Alexandra Palace jest obiektem krytym, dzięki temu funkcjonuje przez cały rok. W soboty na lodzie jest organizowane disco party!

Alexandra Palace Ice Rink

> Somerset House Ice Rink

Fot. Marcin Urban)

» lodowiska > Winter Wonderland 17.11.2017. – 01.01.2018. Hyde Park. Stacja: Hyde Park Corner. Otwarte codziennie 10:00 – 22:00. Bilety: dorośli £14.50, dzieci £9.50 hydeparkwinterwonderland.com

15.11.2017. - 14.01.2018. Somerset House, The Strand, WC2R 1LA. Stacja: Temple, Charing Cross, Covent Garden. Otwarte codziennie 10:00 - 22:30. Bilety: dorośli i dzieci £8.90 www.somersethouse.org.uk/ice-rink Lodowisko w Somerset House to zdecydowanie najbardziej „elegancka” ślizgawka w Londynie. Tafla znajduje się na dziedzińcu i jest osłonięta od wiatru ścianami monumentalnego budynku. Wieczorami są organizowane imprezy przy muzyce. Polecamy gorące i zimne drinki w barze Fortnum’s Lodge. Lodowisko w Somerset House.

Lodowisko w Hyde Parku jest jedna z atrakcji zimowego miasteczka Winter Wonderland, w którym znajdziecie też wesołe miasteczko, namiot z figurami z lodu, cyrk oraz stoiska z grzanym winem, gorącą czekoladą, goframi i grillowaną kiełbasą.

Fot. David Jensen

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 33

| Cooltura | 33

20/11/2017 18:39:19

Lodowisko przy Natural History Museum

» wystawy > Modigliani

> Natural History Museum Ice Rink 27.10.2017 - 07.01.2018. Natural History Museum, Cromwell Road, SW7 5BD. Stacja: South Kensington. Otwarte 11:00 - 21:00. Bilety: dorośli od £12.65, dzieci od £8.80 nhm.ac.uk/visit/xhibitions/ ice-rink Bajkowe lodowisko przy Muzeum Historii Naturalnej oferuje oprócz tafli głównej

także mniejszą ślizgawkę dla najmłodszych. To zatłoczone o każdej porze roku miejsce teraz przeżywa prawdziwe oblężenie, szczególnie w weekendy. W pobliżu znajduje się wiele dodatkowych atrakcji – barek z ciepłymi napojami i karuzela. Zziębnięci mogą ogrzać się w ciepłych murach Natural History Museum czy pobliskiego Science Musem oglądając aktualne wystawy.

Lodowisko w Tower of London

23.11.2017 – 02.04.2018. Tate Modern, Bankside, Londyn SE1 9TG. Stacja: Blackfriars, Southwark. Otwarte: pt. – sob. 10:00 – 22:00, niedz. – czw. 10:00 – 18:00. Bilety: £15.90 www.tate.org.uk

Seated nude, 1919r. © Royal Museum of Fine Arts Antwerp, Lukasart in Flanders. Fot. Hugo Maertens

Podczas krótkiego, ale burzliwego życia, Modigliani wypracował unikalny styl, który został doceniony dopiero po śmierci włoskiego artysty w 1920 oku. Dziś jego emocjonalne portrety i akty należą do najcenniejszych obrazów, stworzonych w XX wieku. 12 aktów, które po raz pierwszy w tak dużej liczbie udało się zgromadzić w Wielkiej Brytanii, to główna część retrospektywy Modiglianiego w Tate Modern – najważniejszej wystawy galerii w tym roku. Co ciekawe, gdy Modigliani zaprezentował je po raz pierwszy na solowej wystawie w 1917 roku, zostały skonfiskowane przez policję pod zarzutem nieprzyzwoitości.

> Harper’s World: David Harper 29.11. – 15.12. Daniel Raphael Gallery, 26 Church Street, Londyn NW8 8EP. Stacja: Marylebone. Otwarte: wt. – sob. 9:30 – 17:30. Wstęp wolny www.danielraphael.co.uk Prezenter BBC i ekspert ds. antyków David Harper po raz pierwszy pokazuje na solowej wystawie swój talent malarski. Jego obrazy zostały zainspirowane licznymi wizytami na targach antyków, a także jego zabytkowymi samochodami.

> Tower Of London Ice Rink 17.11.2017 - 02.01.2018. Tower Hill, EC3N 4AB. Stacja: Tower Hill. Otwarte codziennie 9:00-21:00. Bilety: dorośli od £14.50, dzieci od £10.50 toweroflondonicerink.co.uk Tower of London zaprasza do zabawy na lodzie w cieniu zabytkowej twierdzy. Wybudowany w XI wieku budynek pełnił w swojej historii rolę obronną, a także więzienia i pałacu. Teraz tuż przy jego murach można nauczyć się jazdy na łyżwach.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 34

20/11/2017 18:39:49

Nยบ 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 35

| Cooltura | 35

20/11/2017 18:40:06

» teatr

Uczta dla ducha i brzucha. Hinduska sztuka eksperymentalna „Night at the Bombay Roxy” poprzedza oficjalne otwarcie restauracji Dishoom, mieszczącej się w charakterystycznym Barkers Building w Kensington. Akcja rozgrywa się w dekadenckim wnętrzu klubu jazzowego w Bombaju w 1949 roku i pokazuje początki muzyki jazzowej w Indiach. Aktorom towarzyszy pięcioosobowy zespół jazzowy, który wprowadzi widzów w klimat tytułowego klubu Bombay Roxy. W rolach głównych Vikash Bhai i Sophie Khan Levy. W trakcie spektaklu jest serwowane jedzenie. Fot. Helen-Maybanks

> Night at the Bombay Roxy

> La Soirée

27.11. – 14.12. Dishoom Kensington (oficjalne otwarcie 12.12.2017), The Barkers Building, 63-97 Kensington High St, Kensington, Londyn W8 5SE. Stacja: High Street Kensington. Spektakle: pon. pt. 18:45, sob i niedz. 13:30 i 18:45. Bilety: £72 (w tym drink powitalny i menu) nightatthebombayroxy.com

24.11.2017 – 03.02.2018. Aldwych Theatre, 49 Aldwych, Londyn WC2B 4DF. Stacja: Temple. Spektakle: pon. – pt. 20:00, sob. 18:00 i 21:00. Bilety: £19.50 www.nederlander.co.uk

Fot. Chris Gardner

Zdobywca nagrody Olivera spektakl „La Soirée” już po raz ósmy powraca o tej porze roku na West End. „La Soirée” to połączenie sztuki cyrkowej, kabaretu, burleski i nowoczesnego teatru. Na

> E15 Festive Light Show and Winter Wonderland

> Raymond Briggs’ Father Christmas

Od 30.11. Theatre Square, Stratford, E15 1BN. Stacja Stratford. Wstęp wolny stratfordoriginal.com/christmas

22.11. - 24.12. Lyric Hammersmith, King St, Londyn W6 0QL. Stacja: Hammersmith. Spektakle: Bilety: £10 lyric.co.uk

Plac Theatre Square w Stratford zamieni się 30 listopada w zimową wioskę Winter Wonderland, w której codziennie od godz. 17:00 do 22:00, aż do 23 grudnia będzie odbywać świąteczny pokaz światła i dźwięku. Już od 16:00 będzie można spotkać się ze świętym Mikołajem, wypić gorącą czekoladę i zjeść grzane orzeszki w karmelu.

Fot. Simon Annand

scenie zobaczymy kilkudziesięciu artystów. Autorzy gwarantują, że widzowie opuszczą salę w znakomitych nastrojach, a jednocześnie zaskoczeni możliwościami ludzkiego ciała.

Uwielbiana przez dzieci sztuka o perypetiach niezdarnego Mikołaja. Spektakl jest wystawiany od lat o tej porze roku, dla wielu dzieci z zachodniego Londynu oglądanie go po raz kolejny jest podobnie jak „Kevin sam w domu” stałym punktem świąt. Zabawa trwa 60 minut. Spektakl jest polecany dla dzieci w wieku do 6 lat.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 36

20/11/2017 18:40:15

» kino > Marie Curie: The Courage Of Knowledge Od 24.11. Biograficzny, Belgia/ Francja/Niemcy/Polska. Reż. Marie Noelle, wyst. Karolina Gruszka, Arieh Worthalter, Charles Berling To nie tylko opowieść o życiu Marii Skłodowskiej-Curie, odkrywczyni dwóch pierwiastków, ale przede wszystkim portret niezwykłej kobiety, która dzięki swojej inteligencji i wiedzy oraz nieprzeciętnym umiejętnościom zdołała przekonać do siebie świat nauki, od zawsze zdominowany przez mężczyzn. Jako pierwsza kobieta w Europie uzyskała tytuł doktora. Była też pierwszą uczoną, która zdobyła Nobla.

> Suburbicon Od 24.11. Komedia kryminalna, USA. Reż. George Clooney, wyst. Matt Damon, Julianne Moore, Oscar Issac, Noah Jupe

> Battle Of The Sexes Od 24.11. Biograficzny, UK/USA. Reż. Valerie Faris, Jonathan Dayton, wyst. Emma Stone, Steve Carell, Andrea Riseborough, Sarah Silverman, Bill Pullman Legendarny mecz tenisowy z 1973 r. pomiędzy liderką światowych rankingów Billie Jean King (Emma Stone) i bezczelnie pewnym siebie byłym mistrzem Bobbym Riggsem (Steve Carell), zwany „Wojną płci”, stał się najbardziej oglądanym wydarzeniem sportowym w historii telewizji. Podczas gdy media kreowały King i Riggsa na zaciętych przeciwników, poza kortem każde z nich stawiało czoło skomplikowanym przeciwnościom losu.

Suburbicon to idealne amerykańskie miasteczko, istna reklama statecznego życia i dobrobytu, czyli American Dream w czystej postaci. Jednak nie dla wszystkich. Życie rodziny Lodge'a obraca w gruzy napad z bronią w ręku, w którym ginie seniorka rodu, ukochana mama nastoletniego Nicky'ego Lodge. Pogrążony w rozpaczy chłopak postanawia pomścić swą ukochaną rodzicielkę. W poszukiwaniu sprawców rozpoczyna śledztwo na własną rękę, w trakcie którego odkryje mroczne rodzinne sekrety, układy, machinacje i animozje, które nie były bez związku ze śmiercią jego matki.

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 37

| Cooltura | 37

20/11/2017 18:40:24

> Daddy's Home 2 Od 22.11. Komedia, USA. Reż. Sean Anders, wyst. Mark Wahlberg, Will Ferrell, Mel Gibson, John Lithgow Kontynuacja komedii z 2015 roku „Tata kontra tata”. Tym razem ojciec Dusty (Mark Wahlberg) i ojczym Brad (Will Ferrell) łączą siły, by pokazać swoim dzieciom, czym są perfekcyjne święta Bożego Narodzenia. Szybko jednak ich nowo powstała przyjaźń zostaje poddana testowi, kiedy w odwiedziny przyjeżdżają ich ojcowie: oldshcoolowy ojciec Dusty’ego, dziadek w typie macho (Mel Gibson) oraz ojciec Brada – przewrażliwiony, uczuciowy i ciepły, typowy dziadek z dawnych czasów (John Lithgow). Te święta będą chaosem…

» Klub Orła Białego > Zabawa mikołajkowa 02.12. i 09.12. Godz.16:00, 03.12. i 10.12. Godz. 15:30. Wstęp: dzieci – £12 (w tym prezent), dorośli – £3

> Jamiroquai

» koncerty > Denmark Street Big Band feat. Aiden Kent 25.11. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £12

03-06.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

> Marilyn Manson

03-06.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

> Chris Rea

> Mariah Carey

26.11. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £52

11.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £53.75

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 38

Fot. Gareth Cattermole/Getty Images

Fot. Daniel Boczarski/Getty Images

20/11/2017 18:40:32

> Queen + Adam Lambert

> Paloma Faith

12.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £49.50

14.03. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.75

> Erasure 23-24.02.2018. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £52

> Michael Ball i Alfie Boe

14.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £47.55

> Steven Wilson 27-28.03.2018. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £28

> Foreigner

> Katy Perry

16.05.2018. Godz. 19:00. Royal Albert Hall, Royal Albert Hall, Kensington Gore, Kensington, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: TBC

14-15.06.2018. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £58.75

> A-HA

> Shania Twain

14.02.2018. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £42.75

2-3.10.2018. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £69.75

Photo by Tim P. Whitby/Getty Images for The Royal British Legion

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 39

| Cooltura | 39

20/11/2017 18:40:42

Zdjฤ cia: Artur Grzanka i Angelika Walerowicz

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 40

20/11/2017 18:40:54

RELACJA

Wilki, Mrozu i Sound’n’Grace zagrali na festiwalu radia PRL

Komplet 2,5 tys. widzów obejrzał występ gwiazd polskiej muzyki w O2 Shepherd’s Bush Empire. Był to 10. festiwal PRL Live Music. Okazję do świętowania miał też Robert Gawliński. Razem z Wilkami obchodził jubileusz 25-lecia działalności. Zanim na scenę wyjechał urodzinowy tort zespołu publiczność rozgrzał chór Sound’n’Grace i Mrozu. – Świetna muzyka i pyszne mega hot dogi Morlin – chwaliła po koncercie Agata. – Bolą mnie nogi od skakania i buzia od śmiechu – powiedział Adrian, który na

koncerty PRL Live Music przychodzi od 6 lat, czyli od czasu, gdy przyjechał do Londynu. W pozytywnych nastrojach wyszła też kilkuosobowa grupa przyjaciół, która przyjechała na koncert aż z Southampton. – U nas nie ma tak często okazji, by posłuchać polskiej muzyki na żywo, a tu za niewielkie pieniądze mieliśmy aż trzy gwiazdy i 5 godzin naprawdę dobrej zabawy. 17 marca zapraszamy do O2 Shepherd’s Bush Empire na festiwal tygodnika Cooltura z równie gwiazdorską obsadą. —

Zoba cz więce j zdjęć na: coolt ura24 .co.uk

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 41

| Cooltura | 41

20/11/2017 18:41:08

Miejsce na weekend Poleca Kordian Klaczyński Fot. Visit Britain

Śladami Robin Hooda

Lasy Sherwood położone są w północnej Anglii około 30 mil od Nottingham. To tutaj podobno ukrywał się Robin Hood i jego wesoła wataha. Ślady tego ludowego bohatera znajdziemy tu w wielu miejscach. Atrakcja numer jeden, to ponad 800-letni

Major Oak – jedno z najsłynniejszych drzew w Wielkiej Brytanii. To właśnie przy tym dębie Robin Hood miał swoją główną kwaterę. Obszar jest pełen wielu przyrodniczych atrakcji, połączonych spacerowymi ścieżkami, przeplatany miejscami piknikowymi i punktami edukacyjnymi. Już w X wieku został ustanowiony jako królewski rezerwat myśliwski. Obecnie posiada on status rezerwatu przyrody. Znajduje się tu także wiele architektonicznych zabytków pamiętających czasy słynnego banity. Z biegiem czasu las Sherwood został podzielony na kilka parków. Wśród nich najsłynniejsze to Rufford Abbey, Sherwood Forest National Nature Reserve i Sherwood Pines Forest Park. Ten ostatni oferuje wiele atrakcji dla lubiących aktywny wypoczynek. Można tutaj np. powspinać się po parku linowym czy pojeździć na segwayach. Ta pełna przepięknych krajobrazów kraina jest bardzo bogata w szeroką gamę miejsc noclegowych. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie – od uroczych pensjonatów i domków letniskowych, aż po kempingi. Od 33 lat regularnie w Sherwood organizowany jest The Robin Hood Festival. Na gości czekają zawody w strze-

laniu z łuku, potyczki rycerzy i wiele innych atrakcji. Z Londynu najlepiej dojechać tutaj pociągiem. Ze stacji St. Pancras do Nottingham podróż trwa około 2 godz. Wycieczkę do lasu Robin Hooda najlepiej rozpocząć właśnie z tego miasta. —

Znasz ciekawe miejsce na weekend w swojej okolicy?

Poleć je innym! Zrób zdjęcie i opisz krótko na profilu

„Cooltury” na Facebooku lub wyślij mailem na adres: redakcja@cooltura.co.uk

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 42

20/11/2017 18:41:18

jednostką badawczą na prawach uniwersyteckich i aktywnie uczestniczy w pierwszym projekcie naukowo -badawczym Unii Europejskiej, pod nazwą „TICASS”. To naprawdę wielki sukces dla PUNO, założonego w 1939 roku i w znacznej mierze zapomnianego przez Polskę po 1989 roku. Status uzyskany w Brukseli oznacza, że mimo Brexitu zostajemy polskojęzycznym łącznikiem pomiędzy światem naukowym zjednoczonej Europy a Wielką Brytanią.

W jaki sposób trafiła pani do Londynu?

oblicza emigracji

Recept ogólnych na emigrację nie ma. Są zawsze indywidualne Grażyna Czubińska jest osobą nietuzinkową w pełnym tego słowa znaczeniu. Kimś, kto swój sukces i cele z Polski potrafił z powodzeniem przełożyć na życie poza jej granicami.

Jak to się stało i dlaczego jej działalność jest tak ważna dla Polaków, nie tylko z Londynu, rozmawiał i spisał Dariusz A. Zeller.

Pani Grażyno - jest pani uznanym w Polsce i na Wyspach Brytyjskich seksuologiem, tranerem w zakresie mediacji, specjalistą w zakresie edukacji seksualnej, edukatorem w zakresie psychospołecznych aspektów epidemii HIV, dyrektorem Instytutu Nauk Społecznych w PUNO, doradcą rodzinnym i... kim jeszcze? Przede wszystkim Polką. Mówię to w obliczu Brexitu, jako Polka na Wyspach. Tak samo jeszcze

niepewna przyszłości Polaków w UK, jak większość z nas tutaj zapuszczających swoje korzenie po 2004 roku. Mówię to też, bo Brexit – jako wielki stresor ogólnospołeczny, wzmocnił we mnie poczucie przynależności do naszej społeczności emigracyjnej w Wielkiej Brytanii. Ja i moi bliscy staliśmy się teraz nawet jeszcze bardziej aktywni w kategoriach społecznych, niż dotąd byliśmy. Założyliśmy w Warszawie bardzo ważne Stowarzyszenie Młodej Polskiej Emigracji, którego misją jest to, żeby Polska nie straciła wiele na Brexicie. Jesteśmy też coraz aktywniejsi tu, w Londynie – na Polskim Uniwersytecie Na Obczyźnie, który jest już akademicką

Przez lata pracowałam w Polsce w organizacjach społecznych zajmujących się zdrowiem seksualnym człowieka. Po 2004 roku, gdy młodzi Polacy zaczęli masowo emigrować do Wielkiej Brytanii, niemal natychmiast zaczęły zauważalnie rosnąć w Polsce wskaźniki zakażeń chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wielka Brytania była jednym z niewielu państw w Unii Europejskiej, w którym problematyka STI miała tendencję wzrostową. Moją misją stało się założenie tutaj organizacji edukacyjnej, mogącej przyczynić się do wyhamowania tego wzrostu. W ten sposób powstało w 2008 roku Polskie Centrum Zdrowia Seksualnego, które założyłam wspólnie ze znaną polską psychoterapeutką, Krystyną Walewską-Huseynov. Krystyna w Londynie jest od czasów solidarnościowych. Przyjechała w 1981 roku. Dzięki jej otwartości na współpracę PCZS stało się bardzo szybko sprawą realną. Z czasem udało nam się zachęcić do działania polską młodzież. Dziś większość z nich to edukatorzy seksualni po bardzo ambitnych, dwuletnich studiach podyplomowych z „Seksuologii Społecznej” na PUNO.

Doskonałe rekomendacje od m.in. prof. Lwa-Starowicza, mocna pozycja w środowisku, ale pytanie dlaczego taka działalność, właśnie tu? Rekomendacje prof. Lwa-Starowicza pochodzą z czasów, gdy oboje >

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 43

| Cooltura | 43

20/11/2017 18:41:27

pracowaliśmy w zarządzie Towarzystwa Rozwoju Rodziny w Warszawie. W tamtych czasach byłam dyrektorem krajowym TRR. Bardzo fascynował mnie warsztat pracy takich osobistości w naszej dziedzinie, jak właśnie Zbigniew. To ważne w kształceniu specjalistów, żeby móc uczyć się praktyki zawodu od wybitnych znawców danej dziedziny. Wiedza aż tak praktyczna owocuje być może też nie od razu, ale z czasem dzieje się tak z całą pewnością. Pamiętam jaki opór miałam w sobie przed pierwszym występem edukacyjnym w programie telewizyjnym dla młodzieży: „Rower Błażeja”. Zbigniew Lew-Starowicz mógł powiedzieć wtedy mniej więcej coś takiego, że przecież seks to jedna z najważniejszych rzeczy w życiu każdego człowieka. Czegóż więc się obawiać, mówiąc o ważnych rzeczach. Warszawa czy Londyn, nie ma żadnej różnicy. Tu i tu żyją ludzie, Polacy, kochający się i chcący kochać lub też być kochanymi. Zrozumienie wagi spraw, którymi się człowiek zajmuje, to klucz sukcesu.

Patrząc z perspektywy lat, co było najtrudniejsze w dotarciu do miejsca, w którym jest pani obecnie? Najtrudniejsze z najtrudniejszych było badanie naukowe, które przeprowadziłam na potrzeby swojego doktoratu. Dotyczyło ono wpływu emigracji i zmiany otoczenia kulturowego na zmiany w postawach i zachowaniach seksualnych młodych Polaków w Wielkiej Brytanii po 2004 roku. Mimo, że doktorat robiłam na akademii medycznej i temat był bardzo ludzki, to nadzwyczaj trudne były elementy statystyczne związane z nim. Przede wszystkim założyłam sobie, że chcę mieć grupę badawczą adekwatną do całej populacji Polaków w Wielkiej Brytanii. Przyjechało nas tutaj oficjalnie mniej niż milion, ale mówi się że może być w UK nawet ponad dwa miliony Polaków. Dlatego potrzebowałam około 400 osób, które zechciałyby poświęcić około godzinę swojego czasu na wypełnienie w skupieniu ankiety badawczej. Tyle badanych trzeba właśnie, żeby odzwierciedlić stan nawet ponad 2-milionowej społeczności. Udało się wcale nie szybko. Co ciekawe, niemal drugie tyle osób, które roz-

poczęły wypełnianie ankiety, nie ukończyło badania ze względu na jej długość. Będę zawsze bardzo dziękować wszystkim, którzy ukończyli, bo nie ma drugiego takiego badania na świecie. Nikt nie badał dotąd tak wnikliwie zmian tak dużej grupy emigrantów w ich postawach wobec zdrowia seksualnego. Materiału naukowego mam z tego badania tyle, że nie tylko mój doktorat z tego powstał. Ciągle tworzymy artykuły naukowe, które publikowane są nawet w bardzo wysoko punktowanych pismach naukowych.

Przeciwności – jak pani sobie z nimi poradziła?

Niemal wszystko, co dobre w życiu, nie jest wygraną na loterii. Nie kupujemy losu na szczęście. Szczęście się wypracowuje i utrzymuje. Szczęścia nie da się mieć raz na zawsze

Nie jest zjawiskiem odosobnionym płacenie przez uczelnie za udział w badaniach naukowych. Ja jednak chciałam tego uniknąć. Płatny udział w badaniu nie musi, ale może wiązać się z udzielaniem skrótowych odpowiedzi. Osoby badane mogą przecież nie odnajdywać badania jako czegoś interesującego. Ale też czują się zobowiązane wynagrodzeniem do jego ukończenia. To może w pewnym momencie doprowadzić do tego, że udzielane będą odpowiedzi nie do końca adekwatne własnym, dogłębnym przemyśleniom. Cieszę się poniekąd, że sporo osób biorących udział w moim badaniu, nie ukończyło go. Świadczy to o tym, że nie było dla wszystkich interesujące na tyle, żeby chcieli poświęcić dość dużo czasu na wypełnienie ankiety badawczej przede wszystkim dla samych siebie. Poza tym nie mogłam bazować na bezpośrednich kontaktach z badanymi, bo nie badałam grupy znajomych mi osób. Badałam całą polską społeczność w Wielkiej Brytanii. Do tego były potrzebne bardzo złożone narzędzia informatyczne, z paroma blokadami dostępu by uniemożliwić wielokrotne wypełnianie z różnych urządzeń lub wypełnianie przez Polaków przebywających w innych krajach, niż Wielka Brytania. Nawet język badania musiał być na tyle złożony i badanie musiało być na tyle długie, żeby zminimalizować do zupełnego minimum to, że ankietę wypełni ktoś nie używający polskiego od urodzenia, jako pierwszego języka. Na szczęście dziś jest już tyle możliwości technicznych, że naprawdę bardzo dobre doktoraty mogą powstawać na wszystkich uczel-

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 44

20/11/2017 18:41:35

niach. Trzeba tylko chęci i czasu oraz dobrej woli zwyczajnych ludzi.

Czym jest dla pani sukces? Sukces to właśnie coś, co angażuje do dobrego działania całkiem zwyczajnych ludzi. Biorąc udział w badaniu, współtworzymy jakiś sukces naukowy. Idąc na koncert, współtworzymy jakiś sukces muzyczny. Wybierając się do kina, współtworzymy jakiś sukces biznesowy. Bez nas, całkiem zwyczajnych ludzi, nie byłoby wielu sukcesów. Dobrym przykładem jest Kongres Polek w UK. Przez kilka lat miałam przyjemność liderować grupie tak samo zwyczajnych dziewczyn, jak ja. Rok w rok, miesiąc w miesiąc, tydzień w tydzień spotykałyśmy się, rozmawiałyśmy, planowałyśmy i realizowałyśmy to, co każda z nas mogła najlepszego wnieść do wydarzenia, z którego żadna z nas nie miała żadnych korzyści materialnych. Każdy z Kongresów był sukcesem w swoim naturalnym wymiarze. Żadna z nas nie była przecież i nie jest ani posłanką, ani celebrytką, ani ambasadorową chociażby. A piękne wydarzenie działo się dzięki temu, że kobiety z pięknym wnętrzem miały w sobie po prostu piękną energię działania. Mają zresztą nadal, bo Kongres dalej funkcjonuje w ustanowionej przez nas od początku formie inicjatywy społecznej. Nie uczestniczę już w jego pracach, Polski Uniwersytet Na Obczyźnie uczestniczy w czaso-

chłonnym projekcie naukowym Unii Europejskiej „TICASS”. O, to też ważny sukces. Nie byłoby go bez bezinteresownego zainicjowania i przeprowadzenia walidacji PUNO w UE.

Pani rada dla tych, którzy chcieliby spełnić swoje plany na emigracji... Pacjenci pytają mnie czasami na początku pracy ze mną, ile dokładnie potrwają nasze spotkania. W indywidualnej pracy nie można jednak określić tak natychmiast kto, ile i czego potrzebuje. Tym bardziej nie da się tego zrobić, słysząc kogoś po raz pierwszy w trakcie rozmowy telefonicznej. Każdy związek dwojga ludzi to wypadkowa tego, co wnosimy do wspólnego życia. Jeśli do tego dołożymy fakt, że każdy z nas to wypadkowa tego, co zrobiliśmy w życiu i co życie z nami zrobiło, to sprawy wyglądają dość skomplikowanie na starcie. Dlatego najważniejsze to dobrze rozpocząć coś dobrego w swoim życiu. I dać sobie zawsze trochę czasu na to, żeby dobre zmiany mogły zacząć istnieć. Niemal wszystko, co dobre w życiu, nie jest wygraną na loterii. Nie kupujemy losu na szczęście. Szczęście się wypracowuje i utrzymuje. Szczęścia nie da się mieć raz na zawsze. Trafiają do mnie często osoby i pary wypalone sobą tak na teraz. Przyjechali do Wielkiej Brytanii z nadziejami na odmianę życia, a tu nadal są tacy, jak byli czy też nie

mogą dojść do porozumienia ze sobą jak zawsze. Emigracja może być czynnikiem mobilizującym, otwierającym nowy etap w życiu. Zazwyczaj jednak jest kontynuacją dotychczasowego życia, tylko w innym miejscu i z nowymi okolicznościami. Miejsce można poznać i poruszać się w nim z zamkniętymi oczami. Okoliczności można rozpracować i wyuczyć się ich płynnie, jak języka obcego. Siebie jednak trzeba obserwować stale, bo druga kultura nam nie ułatwia życia, jeśli nie staramy się stale harmonizować z nią w jakimś istotnym stopniu. Mam na myśli cały bagaż życia, jaki wywozimy w sobie z Polski i przywozimy do Wielkiej Brytanii. Ten bagaż mamy spakowany, ale tu trzeba go po części rozpakować. Ja to nazywam „Walizką Makuszyńskiego”. Makuszyński obrazowo ujął tę problematykę lata temu. Bywam proszona podczas superwizji, żeby Makuszyńskiego zmienić na Freuda a walizkę na podróżny kufer, ale czy to będzie bardziej obrazowe? Niekoniecznie, biorąc pod uwagę nawet to, że Freud w Londynie spędził istotną część życia. Recept ogólnych na emigrację nie ma. Są zawsze indywidualne. —

Pe łna we rsj a wy wia du na po rta lu co olt ura 24 .co .uk Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 45

| Cooltura | 45

20/11/2017 18:41:42

EDUKACJA Stronę redaguje Dariusz A. Zeller Aleksandra Antonowicz

Polska Szkoła Sobotnia im. kardynała Stefana Wyszyńskiego w East Finchley „Ojczyzna jest naszą matką ziemską. Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje(…). Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej”. Jan Paweł II

Polska Szkoła Sobotnia im. kardynała Stefana Wyszyńskiego w Londynie obchodzi w tym roku szkolnym swoje 10. urodziny. To właśnie w 2008 roku wyjątkowy ksiądz – ks. Krzysztof Kawczyński – wpadł na pomysł utworzenia miejsca, gdzie polskie dzieci będą mogły uczyć się miłości do Polski. Pomysł w głowie kleryka utkwił na tyle mocno, że zaczął on zachęcać Polaków podczas kolędy, by zapisywali swoje dzieci do nowo tworzonej placówki. Idea bardzo szybko spodobała się rodakom mieszkającym w północnej części Londynu. Do szkoły – wówczas mieszczącej się na Finchley – zostało zarejestrowanych około 140 uczniów. Pierwsze kroki jednak nie były łatwe.

– Początkowo współpracowało z nami około 20 nauczycieli – mówi Natasza Radaczyńska, wicedyrektor PSS im. Wyszyńskiego. – Brakowało nam wielu rzeczy. Przede wszystkim nie mieliśmy podręczników. Nauczyciele musieli sami organizować materiały potrzebne do prowadzenia zajęć. Dzieciaki nie miały na początku nawet zeszytów – dodaje. Kłopotów w pierwszych miesiącach działalności nie brakowało, ale życzliwość ludzi potrafiła zdziałać cuda. – Potrzebne artykuły, pomoce naukowe czy zabawki dla najmłodszych uczniów zostały w dużej

mierze sfinansowane przez nauczycieli i rodziców - wspomina Natasza Radaczyńska. – Dopiero później dostaliśmy pierwsze dotacje od ambasady. Szkoła mieści się obecnie w budynku Bishop Douglas School na East Finchley. – Zaczynaliśmy jednak w Finchley Catholic High School, który wynajęliśmy, kiedy Polska Szkoła z parafii na Devonii przenosiła się na Hornsey – opowiada wicedyrektor. We wrześniu 2017 roku szkoła rozpoczęła dziesiąty rok pracy. – Obecnie mamy 380 uczniów w wieku od 3 do 18 lat

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 46

20/11/2017 18:41:50

– to aż 17 klas i blisko 50-ciu nauczycieli (nauczania początkowego oraz przedmiotowych) – wylicza Natasza Radaczyńska. Szkoła nieustannie troszczy się o piękno języka ojczystego, szerzenie wiary katolickiej oraz pielęgnowanie tradycji i kultury wśród uczniów. Ci zaś mają okazję do wykazania się swoją wiedzą w konkursach polonistycznych (Mistrz Mowy Polskiej), historycznych (Turniej Wiedzy o Polsce), a także plastycznych (ostatni konkurs: „Cudze chwalicie, swego nie znacie – zabytki regionalne – wspomnienia z wakacji”). Przedstawiciele szkoły biorą co roku udział w konkursie ,,Wierszowisko”, organizowanym przez Polską Macierz Szkolną, a uczniowie najstarszych klas mogą pochwalić się najwyższymi wynikami z egzaminów: GCSE i A-Level. Osiągnięcia uczniów nie byłyby jednak możliwe bez rzeszy niesamowitych ludzi: nauczycieli, rodziców dyżurnych, pracowników sklepiku szkolnego czy też administracji, którzy poświęcają swoje prywatne życie, by w każdą sobotę pracować z młodzieżą. Trud włożony przez wolontariuszy cieszy nie tylko dzieci, ale i rodziców. Uczniowie mają okazję do serii ciekawych lekcji. – Organizujemy cykliczne spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, współpracujemy ze Stowarzyszeniem Inżynierów Polskich, Instytutem gen. Sikorskiego, zapraszamy ciekawych gości, prowadzimy warsztaty z psychologiem, a także zapewniamy pomoc logopedyczną – mówi Natasza Radaczyńska. W 2014 szkoła została oficjalnie uznana za liczącego się gracza na mapie szkolnictwa uzupełniającego w Wielkiej Brytanii. Wszystko za sprawą Gold Award, prestiżowej nagrody przyznawanej przez National Resource Centre for Supplementary Education. Nasza szkoła wychodzi również naprzeciw oczekiwaniom pracowników szkoły. Nauczyciele i współpracownicy mają okazję do wzięcia udziału w różnych warsztatach, szkoleniach oraz wyjazdach integracyjnych. W ubiegłym roku reprezentacja szkoły pojawiła się na konferencji w Neapolu. Jednak to nie wszystko,

co może zaoferować szkoła. – Posiadając wspaniale wykształconych specjalistów ruszamy właśnie z cyklicznymi warsztatami dla nauczycieli organizowanymi przez naszą placówkę. Szczegóły wydarzeń można śledzić na naszej stronie internetowej www.polska-szkola.org. Organizujemy również szereg zajęć dla rodziców min: warsztaty psychologiczne, zumbę, lekcje języka angielskiego, a także zabawy wieczorne: Zabawa Andrzejkowa czy Karnawałowy Bal Przebierańców – zachęca wicedyrektor. Szkoła słynie z corocznego Festynu Rodzinnego. Dochód z biletów i atrakcji oferowanych w trakcie tego wydarzenia pozwala na zakup nagród dla uczniów.

Placówka stara się, by wszystkie pociechy czuły się tu jak najlepiej. Uczniowie mają szansę na wzbogacenie swojej wiedzy. Dwa lata temu najstarsi uczniowie pojechali na wycieczkę do Warszawy. Zależy nam również, aby nasi uczniowie mieli kontakt ze sztuką, więc jesienią najstarsze klasy jeżdżą na spektakle teatralne do POSK-u, natomiast do najmłodszych dzieci przyjeżdża z Polski grupa teatralna Balbina. Sami uczniowie również mogą zaprezentować się na scenie, przygotowując liczne apele i akademie (Pasowanie na Ucznia, 11 Listopada, Jasełka, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Mamy i Taty itp.). Liczne talenty odkrywane są przez nas w cyklicznym szkolnym konkursie „Polska Szkoła Sobotnia ma Talent”, którego wielki finał zawsze ma miejsce podczas wyżej wspomnianego letniego Festynu Rodzinnego. Dwa lata temu udało się zorganizować niecodzienne wydarzenie. W grudniu w PSS im. kardynała Wyszyńskiego odbył się koncert Mietka Szcześniaka. Bilety na to wydarzenie rozeszły się bardzo szybko, a wspomnienie wystąpienia wspaniałego artysty to wyjątkowa karta w historii szkoły. Jedność, wrażliwości i wspaniałomyślność nas, jako społeczności, gwarantuje sukces podczas licznych akcji charytatywnych, które organizujemy oraz wspieramy, jak min. zbiórka pieniędzy dla osób walczących z chorobami, zbiórka materialna „Pielucha dla malucha”, czy też coroczna zbiórka żywności dla Kresowian. Korzystając z okazji Zarząd Szkoły pragnie serdecznie podziękować wolontariuszom, rodzicom oraz wszystkim osobom związanym z naszą placówką, za 10 wyjątkowych i jakże owocnych lat! —

Polska Szkoła Sobotnia im. kardynała Stefana Wyszyńskiego Hamilton Road, East Finchley, N2 0SQ Budynek Bishop Douglass High School info@polska-szkola.org.uk tel. 077 2096 8503

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 47

| Cooltura | 47

20/11/2017 18:41:57

KĄCIK MALUCHA

Narysuj marchewkę

Połącz kropki od 1 do 76 i pokoloruj obrazek

Wybierz ubrania na zimę

Połącz pary

Policz ile śliwek jest w kompocie

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 48

20/11/2017 18:42:16

Nยบ 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 49

| Cooltura | 49

20/11/2017 18:42:26

AKTY WNY WEEKEND

Zdjęcia: Marcin Urban

Fit sylwetka – mocny brzuch

PO ZY CJ A WY JŚ CIO WA : Us iąd ź na po dło żu i po de pr zy j się rę ka mi z ty łu. Ple cy pr os te . Rę ce lek ko ug ięt e w łok cia ch . Un ieś wy pr os to wa ne no gi lek ko do gó ry .

Walczycie o wymarzoną figurę? Teraz to takie proste! Ze mną możecie powalczyć o swoją sylwetkę i zadbać o zdrowie. Czy często stresujecie się swoim wyglądem? Martwicie się, czy będziecie dobrze wyglądać w obcisłej sukience? Prezentuję Wam zestaw kilku ćwiczeń, dzięki którym popracujecie nad swoimi mięśniami brzucha. Pamiętajcie, że nie wystarczy być szczupłym, trzeba być fit! Płaski brzuszek robi się także w kuchni, poprzez zdrowe, regularne i zbilansowane jedzenie. Zanim przystąpicie do treningu, wykonajcie rozgrzewkę – wystarczą 3 minuty biegu/marszu w miejscu. Każde ćwiczenie wykonujcie po 30 sekund. W przerwach miedzy seriami róbcie pajacyki lub inne ćwiczenia cardio. Całość powtórzcie 3 razy. Rozciągnijcie się po treningu. —

Karolina Sobala – instruktorka fitness Absolwentka Akademii Pedagogicznej w Krakowie – z wykształcenia nauczycielka wychowania fizycznego i instruktorka fitness. sobala.karolina@yahoo.com karolinkasobala Karolina Sobala – instruktor fitness

2. SIT-UPS Z PROSTOWANIEM RAMION NAD GŁOWĄ Pozycja wyjściowa: Usiądź na macie, ugnij kolana, wyprostuj plecy, ręce unieś na głową. Ile ćwiczyć: 15-20 powtórzeń

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 50

20/11/2017 18:42:38

Zoba cz więce j ćwicz eń i video na: coolt ura24 .co.uk

3. BRZUSZKI KLASYCZNE Pozycja wyjściowa: Leżysz na plecach, kolana ugięte, stopy rozsunięte na szerokość bioder i oparte na podłodze. Dłonie obok uszu, łokcie szeroko. Głowa nad podłogą. Jak ćwiczyć: Z wydechem unieś nad podłogę górną część pleców. Powoli, z wdechem, wróć do pozycji wyjściowej. 1. SKOŚNY SCYZORYK Jak ćwiczyć: Uginaj nogi w kolanach, na przemian w lewą i prawą stronę. Ile ćwiczyć: 15-20 powtórzeń

JA K ĆW ICZ YĆ : Po łóż się na ple ca ch , pr zy kle jają c na jpi er w od cin ek lęd źw iow y, łop atk i i na ko ńc u gło wę do po dło gi. Rę ce po łóż za gło wą .

ILE ĆW ICZ YĆ : 15- 20 po wt ór ze ń

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 51

| Cooltura | 51

20/11/2017 18:42:52

ROZRY WKA

Jak w najgrzeczniejszy sposób dać do

Króliczek – Lwie, czy ja jestem na liście?

zrozumienia pracownikowi, że właśnie

Lew – no niestety jesteś.

został zwolniony?

Króliczek – A możesz mnie wykreślić?

– Panie Kowalski, naprawdę nie wiemy, jak

Lew – Spoko, nie ma sprawy.

poradzimy sobie bez pana, ale od przyszłego poniedziałku będziemy próbować. 

 – Baco, a co trzeba robić, jak się w górach spotka głodnego niedźwiedzia?

– Dzień dobry, chciałbym się u państwa

– Nic nie musita robić, on już wsyćko zrobi

zatrudnić jako specjalista od bezpieczeństwa

za wos.

informatycznego. – Przykro mi, ale nie potrzebujemy kogoś

Pchła do pchły:

takiego.

– Gdzie spędzasz wakacje?

– No jak pan uważa. W razie czego moje CV

– Na krecie. 



REDAKCJA

MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego KORDIAN KLACZYŃSKI



ma pan na pulpicie.

Adres

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI PIOTR GULBICKI Korekta i redagowanie tekstów

BEATA TOMCZYK

Idą dwa koty przez pustynie.

W sądzie:

Jeden nagle mówi:

– Kiedy i jak pokrzywdzony zorientował się,

– Ej, stary. Nie ogarniam tej kuwety.

że w domu jest ktoś obcy?



PIOTR DOBRONIAK Redaktor naczelny

– W naszej rodzinie nie jest w zwyczaju

Wychodząc na spacer z dziećmi

walić mnie znienacka od tyłu taboretem po

z przedszkola, jedna z pań miała problem

marketing@cooltura.co.uk

głowie.

z założeniem jednemu malcowi bucików.

DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY



Namęczyła się co nie miara. Buty wogóle nie

– Wpadnij kiedyś do mnie, mam nowego

chciały wejść. Po pół godzinie wcisnęła siłą

psa.

buciki, i chce wychodzić, a malec mówi:

– A nie pogryzie mnie?

– Proszę pani, te buciki założone są

– Właśnie chciałem to sprawdzić.

odwrotnie!!!



Pani załamana, patrzy ? faktycznie

Na początku było słowo. Sądząc po tym, co

odwrotnie, trzeba zmienić. Po pół godzinie

jest teraz, musiało być niecenzuralne.

wcisnęła ciężko wchodzące buciki, i chce



wychodzić, ale malec mówi znowu:

Dwie blondynki oglądają TV.

– Proszę pani to nie są moje buciki!!

Jedna mówi do drugiej:

Spocona pani przedszkolanka. Zdjęła buciki,

– Patrz! Benedykt XVI.

a malec mówi:

Na to druga odpowiada:

– proszę pani, to są buciki mojego starszego

– A Kubica który?

brata, ale mama kazała mi w nich chodzić!!! 

Oczywiście gul pani wychowawczyni

Lew robi listę, kogo zje.

rozchuśtany, pod nosem coś bluźni, w duchu

Przychodzi Sarenka

myśli nie godne nauczyciela, ale założyła.

Sarenka – Lwie czy ja jestem na liście?

Sczęśliwa chce wychodzić na podwórko pyta

Lew – No niestety jesteś

malca:

Sarenka – A dasz mi jeden dzień żebym

– A gdzie masz rękawiczki?

pożegnała się z rodziną?

– A w bucikach proszę pani!!!

Lew – Ok nie ma sprawy.



Na następny dzień przychodzi Sarenka i Lew

MARKETING I REKLAMA

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 Magdalena RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 260 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI , KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA

MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA Tel: 020 88 46 3612 distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA

Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

ją zjada. Przychodzi Lis Lis – Lwie czy ja jestem na liście?

Cooltura is regulated by Impress: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

Lew – No niestety jesteś Lis – A dasz mi jeden dzień, żebym pożegnał się z rodziną? Lew – Ok, nie ma sprawy. Przychodzi Lis i Lew go zjada. Na następny dzień przychodzi króliczek.

ymi Jeśli chcesz podzielić się z nasz m iony ulub im Czytelnikami swo s żartem – napisz do nas na adre redakcja@cooltura.co.uk!

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 52

20/11/2017 18:43:01

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  londyn  wielka brytania  świat

Nº 714

714-MAKIETA 2 30-53.indd 53

| Cooltura | 53

20/11/2017 18:43:09

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 54

20/11/2017 19:03:58

Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 55

| Cooltura | 55

20/11/2017 19:04:13

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 56

20/11/2017 19:06:02

Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 57

| Cooltura | 57

20/11/2017 19:06:21

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 58

20/11/2017 19:08:03

Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 59

| Cooltura | 59

20/11/2017 19:08:23

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 60

20/11/2017 19:08:36

Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 61

| Cooltura | 61

20/11/2017 19:08:45

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 62

20/11/2017 19:08:55

Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 63

| Cooltura | 63

20/11/2017 19:09:03

pokój do wynajęcia dla mlodej osoby, czystej i pracujacej. Bardzo dobre polaczenie do Centrum, City, blisko przystanek autobusowy, (30, 38, 48, 55, 242, 106, 254, 277...) 3minuty do kolejki Overground Stacja Hackney Central, Dwa tygodnie depozytu Wszystkie rachunki wliczon kontakt 07737542552

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@ stasch.co.uk

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, kontakt: 07903034463; szymon. dylewski@gmail.com

Wynajmę powierzchnie biurową 40 m2 po remoncie, wszystkie media; toaleta utility room, stół konferencyjny , szafy biurowe lokalizacja Putney. Kontakt Łucja lub Anna 02087857477

Wróżka z wieloletnim doswiadczeniem za pomoca; Kart klasycznych, Tarot, Kart Francuskich I Run, Pomoze podjac Wazne decyzje, milosne lub zdrowotne. Oferuje seanse lub/oraz normalne sesje. Jezyk Polski, angielski, rosyjski. 07427659757

Serwis komputerowy Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb: MarioRemTrans 07722560744 mario. remtrans@gmail.com Zapraszamy 24/7

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariuszcyfra@wp.pl

Makijaż permanentny Profesjonalny makijaż permanentny już od £100. Brwi, usta 3D, kreska eyeliner. Darmowa konsultacja, znieczulenie i dopigmentowanie w cenie. Tel. 07526 831 252 PermaLux.co.uk

PLUMBING, HEATING, GAS Heating installations, Boilers, Heating servicing and repairs, Gas installations and repair, Bathrooms, Showers and taps, Toilets, Loft tanks, cylinders, Immersion heaters, Landlords gas safe certyfikate 07843301979 www. mlgasepping.co.uk

Terapeutyczne Inhalacje Solankowe Jodowo Bromowe (Uzdrowisko Rabka Zdrój), Body Detox, Food Spa (odrtuwanie organizmu metodą jonizacji), sprzedaż hurtowa i detaliczna solanek i kosmetyków, tel. 07466398560.

| Cooltura | Nº 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 64

20/11/2017 19:09:12

Warsztaty w Londynie Odkrywanie wewnętrznej mocy, dzięki wartościom. W dniu 09.12.2017 w godzinach 11am-3pm w Londynie (The Archivist N15 ET) zapraszamy na warsztaty. Koszt 27 funtów, rezerwacja biletów do 25/11, ze względu na ograniczoną liczbę miejsc. Kontakt. nr.tel.07391893018, e:mail workshop.power24@gmail. com

Sprzątanie restauracji Poszukujemy osoby do sprzatania restauracji w godzinach nocnych w Berkshire (Windsor, Bracknell, Sonning), zapewniamy firmowe auto, stawka od £9.00/godz, tel 07738768682

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

TELC UK- Szkoła angielskiego w Londynie KURSY ANGIELSKIEGO DLA DOROSŁYCH TELC UK daje coś więcej niż tylko kursy, jest przepustką do sukcesu w biznesie, życiu czy szkole. Zadzwon Emilia 07935033195 02088887574

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja.co.uk

Firma budowlana Sara-Int Ltd zatrudni pracowników ogólnobudowlanych oraz stolarza budowlanego. Wymagane doświadczenie w uk. Zainteresowane osoby proszę o kontakt pod numerem 07972022515 (Darek).

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www. halskytech.co.uk

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, 1 – 8 osób Piotr, 07749174695

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

PRZEDŁUŻANIE WŁOSÓW profesjonalne przedłużanie zagęszczanie włosów w londynie metoda nano ring, metoda keratynowa, metoda easy hair, z wykorzystaniem tylko prawdziwych słowiańskich włosów. Kontakt Elwira: 07928302116 www. przedluzaniewlosowlondyn. co.uk

Praca dla sprzedawcy branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

Zatrudnimy pomocników budowlanych. Wymagany NIN,UTR i konto bankowe Prosimy zglaszac sie za pomoca sms z krotkim opisem pod nr tel 07722118737

Fotograf Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography. co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

Zam ieść ogło sze nie na coo ltur a24.co. uk

Jak zamieścić ogłoszenie? Ogłoszenie przez internet www.cooltura24.co.uk

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogloszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogloszenie pojawi sie na portalu cooltura24.co.uk, oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £10 + vat 2 tygodnie ogłoszenia £15 + vat 4 tygodnie ogłoszenia £25 + vat

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie

Ogłoszenie zamieszczone telefonicznie 020 8846 3614

£ 25

Ramka do 25 słów + vat za tydzień

do 25 słów danego ogłoszenia

Nº 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 65

| Cooltura | 65

20/11/2017 19:09:19

| Cooltura | Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 66

20/11/2017 19:09:28

Nยบ 714

714-MAKIETA 3 54-68.indd 67

| Cooltura | 67

20/11/2017 19:09:38

714-MAKIETA 3 54-68.indd 68

20/11/2017 19:09:46