Cooltura Issue 716 by Cooltura

Wielka Brytania zapłaci dwa razy wyższy rachunek za Brexit | 10 TRANSPORT Największe podziemne dzieło sztuki | 12 DODATEK ŚWIĄTECZNY Historia angielskich kartek świątecznych | 06 & Oryginalne prezenty pod choinkę | 08 & Jak ubrać się na świąteczną kolację | 19 MIEJSCE NA WEEKEND Richmond Park | 46 OBLICZA EMIGRACJI Agata Wasiak: Należę do osób motywowanych rezultatami | 48 WYDARZENIA

P O L I S H W E E K LY o_ (

N 49 7 1 6 ) 7 grudnia 2017

WIELKIE BRYTYJSKIE WESELE 716-MAKIETA 1 01-29.indd 1

w środku świąteczny dodatek

04/12/2017 18:06:58

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 2

04/12/2017 18:07:18

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 3

| Cooltura | 03

04/12/2017 18:07:31

temat numeru

Książę Harry się zaręczył. Krnąbrne dziecko królewskiego dworu wydoroślało. To miłe. Nawet republikanie życzą zakochanym szczęścia i pomyślności. Wielką Brytanię czeka publiczne świętowanie, bo wszyscy lubią wesela. Zwłaszcza celebrytów. Ale z politycznego i państwowego punktu widzenia związek Harry’ego i Meghan jest bez znaczenia. To nie jest epokowe wydarzenie. Harry jest piąty (a niedługo będzie szósty) w kolejce do tronu i nie ma większych szans, żeby zostać głową państwa. Prezydenci i premierzy nie muszą być zaproszeni na ślub, choć pewnie przyjadą, bo publiczna celebra, królewski sznyt w szafarzu starych pałaców mają w sobie sporu uroku. I przykuwają uwagę. Zwłaszcza, że Meghan Markle jest całkiem uznaną

Radosław Zapałowski

Wielkie brytyjskie wesele Ślub księcia Harry’ego i Meghan Markle to radosne wydarzenie. Fascynujące i miłe. Ale bez większego znaczenia.

Zdjęcia Chris Jackson/Getty Images

amerykańską aktorką i można się spodziewać najazdu gwiazd z Hollywood. A to raj dla paparazzi, fanów, magazynów plotkarskich i 24- godzinnych kanałów informacyjnych. Po obu stronach Atlantyku. Medialna żyła złota. Optymizm, nadzieja, kapelusze, kreacje, ewentualne wpadki, etykieta, żyrandole i blichtr. Urocze, pozytywne szaleństwo. I choć politycznie mało istotne, to jednak w kontekście społecznym interesujące. Bo mimo że dziedziczna monarchia jest niesprawiedliwa, elitarna, antydemokratyczna, dewaluuje system parlamentarny i jest reliktem epoki imperialnej, to wciąż ma potężne ›

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 4

04/12/2017 18:07:44

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 5

| Cooltura | 05

04/12/2017 18:07:53

znaczenie symboliczne. A brytyjski dwór, w przeciwieństwie do rodzin królewskich w innych krajach stał się globalną marką. Świat z zaciekawieniem przygląda się życiu uczuciowemu członków brytyjskich rodów królewskich od czasów Henryka VIII, który przez swoją miłość wywrócił do góry nogami ówczesną rzeczywistość. Teraz żadnego przewrotu nie będzie. Ale i tak będziemy to oglądać. SZALEŃSTWO Gdy żenili się następcy tronu Hiszpanii czy Danii, gdy szwedzka księżniczka Wiktoria wychodziła za mąż, świat się patrzył z zaciekawieniem, ale bez szaleństw. Brytyjski dwór jest inny. W dzień ogłoszenia zaręczyn niemal wszystkie brytyjskie gazety informowały o tym na pierwszych stronach. „The Sun” poświecił młodym 25 stron, a „Daily Mail” 24. „Metro” pierwsze 11, „Telegraph” 16, ale „Daily Express” zaledwie siedem. Informacja o zaręczynach trafiła również na pierwsze strony poważnych gazet. „Guradiana” i „Timesa”, choć oba dzienniki nie poświęciły Harry’emu i Meghan wiele miejsca. Jedyną gazetą, która zupełnie zignorowała wydarzenie był „Financial Times”. Zrekompensowało to BBC, które poświęciło parze 22 z 30 minut głównego wydania wiadomości. A to dopiero początek. Oblężenie przeżywają hotele w Windsorze, bo wszystkie telewizje świata ścigają się w rezerwowaniu najlepszych miejsc, żeby mieć dostęp do udanych kadrów królewskiej pary na tle przepięknej kaplicy św. Jerzego. Żadna zachodnia monarchia nie ma w sobie takiego magnesu. Ani tak sprawnego PR. O zaręczynach i ślubie Harry'ego i Meghan rozpisują się portale oraz gazety na całym świecie. A kiedy przyjdzie maj i ślub, miliony będą oglądać oraz się wzruszać. Bo na ludzi przystojnych, pięknych, uśmiechniętych i kontaktowych z przyjemnością się patrzy. Brytyjskie, królewskie śluby mają wszystkie elementy telenoweli: łatwo rozpoznawalni, sympatyczni bohaterowie. Piękny, poukładany, pozbawiony wulgarności świat. Świat, w którym mężczyzna dba o kobietę i adoruje ją oraz jej piękno. A do tego jest księciem. Zaś jego wybranka jest ciekawą, wielowymiarową postacią. Aktorka, starsza od niego i czarna. Mieszane pochodzenie Meghan Markle ma znaczenie. W 2000 roku Lady Gavron publikując swój raport o przyszłości wielokulturowej Brytanii zasugerowała, że książę Filip powinien ożenić się z czarną kobietą. Bo byłoby to „symbolicznym zaangażowaniem rodziny królewskiej w integrację rasową i multikuturalizm”. Pomysł został wówczas zdyskre-

Książę Harry i Meghan Markle podczas pierwszej oficjalnej wizyty w Nottingham. Fot. Christopher Furlong/Getty Images

Członek rodziny królewskiej żeni się z osobą o innym etnicznym pochodzeniu. Niby nic, ale w kontekście konserwatywnej z natury monarchii to wielka sprawa

dytowany i potraktowany jako żart. Dziś staje się rzeczywistością. Członek rodziny królewskiej żeni się z osobą o innym etnicznym pochodzeniu. Niby nic, ale w kontekście konserwatywnej z natury monarchii to wielka sprawa. Bo jeśli monarchia jest esencją brytyjskości, to w końcu osoba z innej etnicznie grupy zostaje w nią symbolicznie wpisana. A republikanie tracą jeden z istotnych argumentów przeciwko monarchii. Związek Harry’ego i Meghan narusza często tezę, że brytyjska rodzina królewska „jest źródłem etnicznej, społecznej i płciowej dyskryminacji”. Na to jednak większość odbiorców nie będzie zwracała szczególnej uwagi. Bo już dawno brytyjska monarchia wyrwała się z politycznego gorsetu, idealnie wpisując się w dominującą obecnie kulturę celbrytyzmu i mody na apolityczność. SZANOWANA „FIRMA” „Firma”, jak siebie samą określają Windsorzy, wykazała się niesamowitą wyobraźnią i uchwyciła zarówno ducha czasów jak i społeczne ima-

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 6

04/12/2017 18:08:03

ginaria. Jak zauważył historyk Dominic Sandbrook „rodzina królewska potrafi przekuć osobiste uroczystości w patriotyczną celebrę”. I jak żadna inna instytucja, znajdująca się w konstytucyjnym porządku na Wyspach, łączy Brytyjczyków. 63 proc. uważa, że „pozbycie się monarchii niekorzystnie odbiłoby się na Wielkiej Brytanii”. Dwie trzecie sądzi, że „rodzina królewska ma znaczenie” dla kraju, 60 proc., że „poprawia wizerunek Zjednoczonego Królestwa na świecie”, a ponad połowa zaskakująco stwierdziła, że ślub Williama i Kate Middleton „promował brytyjskie wartości”. Sandbrook pisze, że „wbrew faktom królowa jest postrzegana jako postać apolityczna. Wcielenie patriotycznego konsensusu”. Nie zawsze tak było. Kiedy w 1981 roku ślub brali książę Karol i Diana, społeczeństwo nie było tak zjednoczone w zachwycie. Ken Livingston ostentacyjnie spędził dzień ślubu królewskiego na spotkaniach z osadzonymi irlandzkimi republikanami. A inni politycy Partii Pracy, którzy później utorowali drogę do sukcesu Tony’emu Blairowi: Peter Mandelson, ›

Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 7

| Cooltura | 07

04/12/2017 18:08:12

Harriet Harman i Alistair Darling wybrali się do Francji, żeby uciec – jak to dosadnie określili – od „królewskiej orgii”. Dziś podobnych republikańskich zachowań nie ma. A politycy Labour zamiast płynąć promem do Paryża, ślą młodym kartki z najlepszymi życzeniami. Monarchia przetrwała rozpad imperium i turbulencje lat 90. i wciąż odgrywa ważną rolę w brytyjskiej psyche. Choć nie powinna. W 1959 roku brytyjski konserwatywny publicysta Peregrine Worsthorne przewidywał, że rozpad brytyjskiego imperium przewartościuje i rozbije brytyjski system. Wszystko, co dotyczy tradycyjnej hierarchii, zacznie wyglądać „głupio i tandetnie”, a ludzie zaczną kwestionować cel „utrzymywania królewskiej władzy bez imperium, którym miałaby rządzić”. Przepowiednia Worsthorne' a, choć pozornie racjonalna, okazała się całkowicie błędna. W rzeczywistości zawalenie się dawnego ładu imperialnego wzmocniło odporność monarchii. Wszystko się zmieniło, ona pozostała

Spekulacje o królewskim ślubie pojawiły się po tym, jak para wspólnie pokazała się podczas otwarcia zawodów The Invictus Games Fot. Chris Jackson/Getty Images for the Invictus Games Foundation

taka sama. W epoce globalizacji jest to praktycznie jedyna instytucja, która pozostaje, jak to określa Sandbrook, „bezwstydnie brytyjska”. Pomimo swoich imperialnych konotacji stała się symbolem patriotyzmu. W ciągle zmieniającym się świecie, ulegającej, czasem gwałtownym, przeobrażeniom rzeczywistości, kró-

lowa i jej rodzina są stałą, symboliczną skałą, na której opiera się brytyjska tożsamość. Powszechna sympatia, jaką się cieszy ta instytucja, pozwala jej na pełnienie roli spoiwa w czasach pogłębiających się społecznych podziałów. „Inne kraje mają święta narodowe. My mamy śluby królewskie” – ironizuje Sandbrook. Tak było w przypadku ślubu Williama oraz Kate. I podobnie będzie w maju przyszłego roku. —

St George's Chapel w zamku Windsor. To tu odbędzie się ślub

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 8

Fot. Steve Parsons/WPA Pool/Getty Images

04/12/2017 18:08:23

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 9

| Cooltura | 09

04/12/2017 18:08:32

Harry i Meghan zaczęli wspólną pracę

Książę Harry i jego narzeczona Meghan Markle po raz

pierwszy wzięli razem udział w wypełnianiu obowiązków

wydarzenia

członków rodziny królewskiej. Odwiedzili targi organizacji

Wielka Brytania zapłaci dwa razy wyższy rachunek za Brexit

Osiągnięto postęp w negocjacjach Brexitu w kwestii praw obywateli i rozliczeń finansowych. Do uzgodnienia pozostaje jeszcze kwestia granicy między Wielką Brytanią i pozostającą w Unii Europejskiej Irlandią. Osiągnięcie znaczącego postępu potwierdził na Twitterze Donald Tusk, przewodniczący Rady Unii Europejskiej. Impas udało się przełamać po tym jak brytyjski rząd zaoferował około 50 mld euro, czyli dwa razy więcej niż na początku negocjacji, w ramach uregulowania swojego rachunku za Brexit. Theresa May spotykała się w poniedziałek z przewodniczącym

charytatywnych World AIDS Day w Nottingham i spotykali się z nauczycielami w pobliskiej szkole. Parze towarzyszyli dziennikarze z całego świata. Ich pierwsze wspólne wystąpienie wzbudziło ogromne zainteresowanie na wszystkich kontynentach. Pałac Kensington oficjalnie

Komisji Europejskiej – Jean Claudem Junckerem, by uzgodnić dalszy przebieg negocjacji. Brytyjczycy chcą jak najszybciej przejść do rozmów o przyszłych relacjach handlowych. Bruksela postawiła jednak warunek, by najpierw uzgodnić rachunek za Brexit, prawa obywateli oraz zasady funkcjonowania granicy z Irlandią. —

ogłosił ślub Harry'ego i Meghan. Ceremonia odbędzie się w maju w Windsorze.

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 10

04/12/2017 18:08:45

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 11

| Cooltura | 11

04/12/2017 18:08:56

wydarzenia

Politycy domagają się odwołania wizyty Donalda Trumpa

Donald Trump powiedział Theresie May, by skupiła się na terroryzmie po tym, jak brytyjska premierka skrytykowała go za udostepnienie na Twitterze filmów skrajnie prawicowego ugrupowania Britain First. Trump napisał na swoim koncie na Twitterze, które ma 44 mln śledzących, by May nie koncentrowała się na nim, tylko na radykalnym islamskim terroryzmie, który istnieje w Wielkiej Brytanii. Wcześniej amerykański prezydent udostępnił trzy filmy szkalujące muzułmanów. Britain First jest ultranacjonalistycznym ugrupowaniem, które walczy z multikulturalizmem i rzekomą islamizacją Wielkiej Brytanii. Sympatyk ugrupowania zamordował w ubiegłym roku posłankę Partii Pracy Jo Cox. Jak podaje „The Times”, wkrótce po udostępnieniu postów przez Trumpa wzrosła liczba aplikacji o członkostwo w Britain First. Organizacja miała dotąd ok. 1 tys. członków. Opozycja nalega, by rząd wycofał zaproszenie dla Donalda Trumpa do złożenia wizyty państwowej w Wielkiej Brytanii. —

Policyjne helikoptery zmyliły ofiary pożaru Grenfell Tower

Ludzie byli przekonani, że helikoptery wysłano do ewakuacji mieszkańców. Tymczasem policja wykorzystała je wyłącznie do obserwacji. Poza tym, zdaniem rozmówcy BBC, podmuchy

powietrza od śmigłowców mogły

płonącym budynkiem.

pracę policji niezależnej organizacji

Pogorzelcy z wieżowca Grenfell

podsycać płomienie i pomagać w

Tower skarżą się na policyjne

rozprzestrzenianiu się ognia.

helikoptery, które krążyły nad Cytowany przez BBC Nabil

Sarah Green, z nadzorującej IPCC, powiedziała, że żaden policjant

Choucair, który stracił w pożarze sześciu

nie naruszył podczas akcji swoich

członków swojej rodziny, uważa, że

obowiązków. Policja zbada jednak, czy

widok śmigłowców skłonił część osób

helikoptery zostały wykorzystane we

do pozostania w płonącej pułapce.

właściwy sposób.

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 12

04/12/2017 18:09:07

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 13

| Cooltura | 13

04/12/2017 18:09:15

wydarzenia

Brexit hamuje napływ imigrantów

Migracja netto spadła o prawie jedną trzecią po referendum, w którym Brytyjczycy zdecydowali o wyjściu z Unii Europejskiej.

Czy Brexit zagraża naszym oszczędnościom?

Po raz pierwszy od kryzysu finansowego w 2008 roku

wszystkie działające w Wielkiej

Brytanii banki zdały test odporności na załamanie rynku. Jak podał Bank of England, sektor bankowy jest przygotowany na najgorsze, w tym na ewentualność Brexitu bez porozumienia. Mark Carney, szef banku centralnego ostrzegł, że nagłe i chaotyczne opuszczenie Unii Europejskiej może być ekonomicznie bolesne dla gospodarstw domowych i firm. Zaznaczył jednak, że Londyn i Bruksela starają się dojść do porozumienia.

Jak podał urząd statystyczny ONS, w ciągu roku liczonego do czerwca migracja netto wyniosła 230 tys. To ponad 100 tys. mniej niż rok wcześniej. W ciągu 12 miesięcy w Wielkiej Brytanii osiedliło się ponad 570 tys. osób, a wyjechało z niej ponad 340 tys. Statystyki pokazują znaczny spadek liczby imigrantów z innych krajów Unii, przyjeżdżających na Wyspy w poszukiwaniu pracy. —

Liczba muzułmanów szybko się potroi

Liczba muzułmanów w Wielkiej Brytanii w najbliższych latach potroi się – przewiduje centrum badawcze The Pew Research Centre. W 2050 roku muzułmanie mogą stanowić prawie 17 proc. brytyjskiego społeczeństwa, jeśli utrzyma się obecne tempo migracji. Ich liczba wzrośnie z obecnych 4 do 13 mln. Wielka Brytania stanie się tym samym trzecim krajem w Europie pod względem liczebności społeczności muzułmańskiej. Więcej wyznawców islamu mają tylko Szwecja i Francja.

Ogólnie w Europie muzułmanie stanowią 5 proc. mieszkańców. Do 2050 roku ich odsetek wzrośnie do 7 proc. —

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 14

04/12/2017 18:09:29

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 15

| Cooltura | 15

04/12/2017 18:09:37

wydarzenia

Panika popsuła wyniki „Czarnego Piątku”

O 12 proc. mniej niż prognozowano zarobiły w „Czarny Piątek” sklepy przy Oxford Street. Powodem była panika jaka wybuchła tuż po godzinie 16:00 na pobliskiej stacji Oxford Circus. Do tego czasu sklepy notowały o 7 proc. wyższe obroty niż rok wcześniej. Po kilkudziesięciu minutach policja

ogłosiła, że alarm jest fałszywy, ale wystraszeni klienci byli już daleko od Oxford Street. Właściciele sklepów zaapelowali na łamach „London Evening Standard” o zamontowanie megafonów i wyświetlaczy, za pomocą których policja mogłaby przekazywać przechodniom informacje o sytuacji i zagrożeniach. —

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 16

04/12/2017 18:09:49

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 17

| Cooltura | 17

04/12/2017 18:09:58

Co chce pod choinkę następca tronu?

Czteroletni książę George, przyszły następca tronu,

wychowuje się w pałacu, mając wszystko, czego może sobie zażyczyć. Mimo to wciąż jest jedna rzecz, którą chciałby dostać pod choinkę. To… …zabawkowy policyjny samochód. Spekulacje mediów wzbudził fakt, że w liście do świętego Mikołaja było miejsce na 5 życzeń, a George wykorzystał tylko jedno. Media mają na ten temat dwie teorie. Jedna mówi o tym, że następca tronu jest skromny i poprosił tylko o jedną rzecz. The Times sugeruje z kolei, że pozostałe pola usunięto ze zdjęcia z powodów bezpieczeństwa narodowego. Na szczęście pozostawiono odpowiedź Georga na pytanie,

wydarzenia

Na co idą pieniądze kierowców?

Angielskie samorządy zarobiły w ubiegłym roku na kierowcach 819 mln funtów. To opłaty za parkowanie i mandaty podała fundacja RAC .

czy był grzeczny czy niegrzeczny. Następca tronu zaznaczył, kółkiem

Kwota jest o 10 proc. wyższa niż rok wcześniej. W Londynie najwięcej zarobił Westminster, a poza stolicą Brighton and Hove, Milton Keynes i Birmingham. Zdaniem organizacji, której przedstawicieli cytuje BBC, kierowcy powinni przyjrzeć się jak lokalne władze wydaje te pieniądze. Stowarzyszenie Local Government Association skupiające lokalne samorządy stwierdziło lakonicznie, że dochody są przeznaczane na ważne projekty transportowe. —

słowo grzeczny.

Fot. Richard Pohle WPA Pool/Getty Images

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 18

04/12/2017 18:10:08

Nยบ 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 19

| Cooltura | 19

04/12/2017 18:10:18

Viagra bez recepty

Wielka Brytania będzie pierwszym krajem na świecie,

w którym bez recepty będzie można kupić Viagrę. Lek wspomagający męską potencję będzie dostępny w aptekach dla osób w wieku powyżej 18 lat. Decyzję w tej sprawie wydała agencja regulująca leki. Tabletki Viagra Connect powinny pojawić się na półkach do wiosny przyszłego roku. Ich producentem jest koncern Pfizer.

wydarzenia

Wczesne łysienie zwiastuje zawał serca

Łysienie i siwienie włosów na głowie przed czterdziestką może być oznaką choroby serca. Naukowcy skupieni w Europej-

skim Towarzystwie Kardiologów zbadali 2 tys. mężczyzn w Indiach i doszli do wniosku, że wcześnie łysiejący lub siwiejący znacznie częściej cierpią na choroby serca. Cytowany przez BBC doktor Mike Knapton powiedział, że badania pozwolą na szybsze rozpoczęcie działań prewencyjnych w tej grupie. British Heart Foundation radzi jednak, by nie sugerować się jedynie łysiną czy pierwszymi siwymi włosami, ale zwrócić także uwagę na inne czynniki przyczyniające się do chorób serca. A to między innymi otyłość, nadużywanie alkoholu, stres i niezdrowy styl życia. —

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 20

04/12/2017 18:10:31

Chrupki będą mieć mniej cukru

Firma Kellogg’s, jeden z największych producentów płatków zbożowych,

ogłosił obniżenie zawartości cukru w produktach dla dzieci. Do połowy przyszłego roku producent będzie używać o 20 do 40 proc. mniej cukru. Mniej słodkie będą między innymi popularne Coco Pops i Rice Krispies. To efekt nacisków zarówno polityków jak i lekarzy na producentów żywności, by obniżyli zużycie cukru z uwagi na rosnący problem otyłości. Na nadwagę cierpi już prawie 10 proc. 4-latków i 20 proc. dzieci w wieku 10-11 lat.

Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 21

| Cooltura | 21

04/12/2017 18:10:41

Usprawnienie ruchu na linii Bakerloo

Na linii metra Bakerloo powinno być teraz mniej

zakłóceń w ruchu. Zakończyła się modernizacja, która obejmowała wymianę stu metrów torów przy stacji Queen’s Park, przebudowę rozjazdów i wymianę sygnalizacji na stacji Paddington, a także remont trakcji przy Lambeth North. Prace przeprowadzono wstrzymując ruch w zaledwie dwa weekendy. Był to dopiero pierwszy etap modernizacji. W kolejnych miesiącach będą wymieniane urządzenia sterowania ruchem. Dzięki temu w przyszłości pociągi

Transport

będą kursować częściej. Z linii Bakerloo korzysta rocznie 120 mln osób.

Przygotował Marcin Urban

Przygotuj się na świąteczne zmiany w komunikacji

Transport for London radzi już teraz zaplanować poruszanie się po stolicy w okresie świąteczno – noworocznym. Będzie sporo zmian, bo ekipy remontowe jak zawsze będą chciały wykorzystać ten czas na przeprowadzenie niezbędnych prac. Tradycyjnie 31 grudnia od godz. 23:45 do godz. 4:30 – 1 stycznia, bezpłatnie będzie można korzystać z autobusów, metra, tramwajów, kolejki DLR i London Overground. W wigilię komunikacja miejska skończy kursowanie wcześniej i wznowi pracę dopiero 26 grudnia. 25 grudnia musimy liczyć na własne nogi, samochody lub taksówkarzy. Od 24 do 30 grudnia zamknięte będą odcinki linii metra Circle (między Aldgate i Edgware Road przez Victorię) i District (między South Kensington a Edgware Road, Ealing Broadway, Richmond, Wimbledonem i Kensington).

Kolej Overground nie będzie kursować:  między Romford i Upminster od 23/12 do 01/01,  między Highbury & Islington i Dalston Junction oraz między Camden Road i Stratford od 23/12 do 30/12,  między Edmonton Green i Cheshunt od 27/12 do 01/01,  między Gospel Oak i Barking od 18/11 do 14/01. Od 23 grudnia do Nowego Roku wyłączona z ruchu zostanie cała linia TfL Rail między Liverpool Street i Shenfield. Kierowców TfL ostrzega przed remontem mostu na trasie A1 Holloway Road. Trasa będzie nieprzejezdna między Digswell Street i rondem Highbury Corner od 18 grudnia do 8 stycznia. — Ze szczegółami można się zapoznać na stronie tfl.go.uk.

Zdjęcia Transport for London

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 22

04/12/2017 18:10:51

Rząd zapowiada rewitalizację zamkniętych linii kolejowych

Linie kolejowe zamknięte pół wieku temu mogą zostać ponownie otwarte, jeśli będzie to uzasadnione ekonomicznie. Brytyjski rząd

pracuje nad strategią rozwoju kolei, która zakłada rewitalizację niektórych szlaków. Możliwe jest także przekazanie lokalnym spółkom odpowiedzialności za utrzymanie torów oraz podzielenie na mniejsze firmy spółek Great Western i GTR, które zarządzają liniami Southern, Thameslink i Great Northern.

Minister transportu Chris Grayling cytowany przez BBC, powiedział, że kolej będzie lepiej zarządzana lokalnie. —

Obowiązkowo w kasku

Jazda na rowerze w kasku i kamizelce

odblaskowej od przyszłego roku może

być obowiązkowa. Jak dowiedział się „The Times” rząd rozważa zmianę przepisów, która ma poprawić bezpieczeństwo. W ubiegłym roku na brytyjskich drogach zginęło 100 rowerzystów, a ponad 3 tys. zostało poważnie rannych. To o 5 proc. więcej niż rok wcześniej.

Z badań wynika, że 70 proc. osób regularnie używających roweru już teraz korzysta z kasków. Krytycy pomysłu argumentują, że wprowadzenie obowiązku jazdy w kaskach zniechęci część osób do korzystania z rowerów. Tak stało się w Australii. Zdaniem krytyków kaski dają też złudne poczucie bezpieczeństwa. Rząd uważa, że każde rozwiązanie, które poprawia bezpieczeństwo jest warte wprowadzenia.

Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 23

| Cooltura | 23

04/12/2017 18:11:00

Spencer Finch

Transport

Największe podziemne dzieło sztuki

Na stacji metra Paddington rozpoczęła się skomplikowana operacja montażu największego podziemnego działa sztuki, a jednocześnie pierwszego na budowanej linii metra Elizabeth. Będzie to największa instalacja artystyczna, stworzona i na stałe eksponowana w Londynie. 25 metrów nad ziemią na stalowej konstrukcji nad głowami pasażerów zawiśnie 220 grawerowanych tafli szkła. Każda o wadze 1 tony. Z tego 180 paneli będzie miało ręcznie malowany wzór. Autor, uznany artysta Spencer Finch, wykonał na szybach misterny motyw chmur, tworząc w ten sposób wyjątkowy sufit. Pracę zatytułował „A cloud index”. Atrakcję finansuje lotnisko Heathrow i City of London Corporation. Efekt będziemy mogli podziwiać w grudniu przyszłego roku po otwarciu centralnego odcinka linii Elizabeth. —

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 24

04/12/2017 18:11:15

dodatek y świąteczn

część

Nº 716

716-MAKIETA 1 01-29.indd 25

| Cooltura | 25

04/12/2017 18:11:24

dodatek świąteczny

Słowo na Boże Narodzenie

Dla Izraela był to trudny czas kroczenia w ciemności – pełen walki, smutku i niepokoju. Każdego roku, w czasie żniw napadały na ich ziemie zgraje z sąsiednich narodów pogańskich, zwłaszcza Madianitów, „tak liczne, jak szarańcza”. Ich rabunkowe napady bardzo dawały się Izraelitom we znaki, bowiem nie pozostawiali w Izraelu żadnej żywności — ani jednej owcy, ani jednego wołu czy osła. Byli rzeczywiście jak szarańcza. Ludzie zaś stracili jakąkolwiek nadzieję, że Bóg jest jeszcze z nimi i zaczęli oddawać cześć bogom pogańskim. Tym, który wybawił Naród Wybrany z opresji był Gedeon. By zwyciężyć Madianitów, musiał zrezygnować z rozwiązań siłowych, a wybrać słabość. Bóg kazał mu bowiem zredukować armię, którą dowodził. Najpierw z 32 tysięcy wojska do 12 tysięcy, a następnie z 12 tysięcy… do 300 żołnierzy. Jak to jest, że z 300 ludźmi można wygrać bitwę, której w żaden sposób nie da się wygrać, mając 32 tysiące żołnierzy? Zastanawiamy się nad tym w świętą Noc Bożego Narodzenia, ponieważ odwołanie do tych wydarzeń i zwycięstwa nad Madianitami znajdujemy w dzisiejszym pierwszym czytaniu: „Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką; nad mieszkańcami kraju mroków zabłysło światło (…). Bo złamałeś jego ciężkie jarzmo i drążek na jego ramieniu, pręt jego ciemięzcy jak w dniu porażki Madianitów. Albowiem Dziecię nam się narodziło, Syn został nam dany, na Jego barkach spoczęła władza” (Iz 9, 1-3.5). Izajasz zapowiada zbawienie jako dzień analogiczny do zwycięstwa nad Madianitami. My również, jak Izraelici przed wiekami, potrzebowaliśmy wybawienia. Potrzebowaliśmy wyzwolenia z ciemności naszego grzechu i mroków śmierci. Dlatego narodził się Zba-

wiciel – Jezus Chrystus, Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju (por. Iz 9,5). To On wydał samego siebie za nas, aby odkupić nas od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud wybrany na własność, gorliwy w spełnianiu dobrych uczynków (por. Tt 2,14). Dokonał tego na krzyżu, który spoczął na Jego barkach. Podobnie, jak Gedeon w walce z Madianitami, Jezus w tej najważniejszej bitwie świata zrezygnował z rozwiązań siłowych, a wybrał słabość. Do ostatniej w swoim życiu walki wolał stanąć sam – w całej swej słabości – niż z pomocą armii 72 tysięcy (dosłownie 12 legionów) aniołów, o jaką mógł prosić Ojca (por. Mt 26,53). Dzisiaj wpatrujemy się w Niego, zawiniętego w pieluszki podobne do całunu. Spoczywa w kamiennym żłóbku przypominającym grób. Znamy dobrze tę historię. Na Jego barkach spocznie władza (por. Iz 9,5). Symbolem tej władzy jest krzyż. Tak Betlejem zbiega się z Golgotą, a pasterka z gorzkimi żalami. Każdego roku w tę niezwykłą i świętą noc rozważamy tajemnicę Bożego Narodzenia, która jest zarazem tajemnicą naszego zbawienia. Można zapytać: po co? Myślę, że po to, by przypomnieć sobie, że On – Emmanuel – „Bóg z nami” – nieustannie nam towarzyszy. Po to, by znów przypomnieć sobie, że On pozostaje wierny, nawet jeśli my się odwracamy i zaczynamy czcić pogańskie bożki: pieniądz, pracę, komfort, marzenia, samorealizację, samych siebie, innych ludzi itd. Gotów pomagać każdemu, w każdych okolicznościach. Tak jak kiedyś przyszedł do nas w zwykłej stajni, o nic nie pytając, o nic się nie prosząc. Po prostu przyszedł, żeby z nami być. Myślę, że także po to, by pamiętać, że w czasie kroczenia w ciemności

*Ks. Bartosz Rajewski Proboszcz polskiej parafii pw. św. Wojciecha Bp. i M. przy Little Brompton Oratory na South Kensington w Londynie. Msze św. niedzielne – 12.45 i 18.30. www.dalondon.org.uk www.facebook.com /DALondon.org.uk

– pełnym walki, zmagań, chorób, głodu, nędzy, smutku i niepokoju – będąc z Nim – zawsze zwyciężymy. Zapewne wracamy każdego roku do Betlejem również dlatego, by na nowo uświadomić sobie, że On jest naszym Królem, ale nie żąda dla siebie złotego tronu, korony, berła, jabłka i miecza, bo to wszystko zastępuje mu krzyż – jedyny klucz do Królestwa Nieba i symbol najwyższej władzy – władzy nad sercem człowieka. Każdego roku w tę niezwykłą i świętą noc rozważamy tajemnicę Bożego Narodzenia, aby uświadomić sobie, że zwycięstwo odnosimy wówczas, gdy ufając Bogu, rezygnujemy z rozwiązań siłowych, a wybieramy słabość. Świętujemy Boże Narodzenie w końcu po to, by nie pochłonęła nas obojętność, która zawsze skazuje na pustkę i samotność życia bez Boga. Przed dwoma tysiącami lat, w Betlejem, obojętni ludzie tego doświadczyli. Doświadczamy tego także my, żyjący dzisiaj, bo również i w naszym świecie coraz częściej Bóg nie znajduje dla siebie miejsca. Wracamy zatem do tajemnicy Bożego Narodzenia także po to, by nie popełnić błędu mieszkańców Betlejem – błędu obojętności. Nie bądźmy obojętni! Otwórzmy drzwi Chrystusowi! —

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 26

04/12/2017 18:28:25

Polskie tradycje regionalne

Boże Narodzenie w polskiej tradycji to mnogość zwyczajów. A jest ich tyle, że powinno wystarczyć nam na wiele pokoleń... Jak wiadomo, wieczerzę wigilijną rozpoczyna się, gdy pierwsza gwiazda ukaże się na niebie. Po przełamaniu się opłatkiem i złożeniu życzeń cała rodzina zasiada do stołu. Jadłospis wigilijny powinien być tak pomyślany, aby uwzględniał wszystkie płody rolne i leśne z całego roku. Niestety, bywało, że wielowiekową, słowiańską tradycję postnej wieczerzy podtrzymywali tylko prości ludzie. Szlachta, a tym bardziej arystokracja, nie przestrzegały jej aż tak dokładnie. Ceniły sobie potrawy z bobrzego ogona, argumentując, że większość czasu spędza on w wodzie, więc niewiele się różni od ryby. Do najbardziej typowych i tradycyjnych zestawów ludowych potraw wigilijnych należały: barszcz lub zupa grzybowa, bigos postny, kasza jaglana z suszonymi śliwkami, groch lub fasola, kluski pszenne z makiem, kisiel z owsa, kutia, piernik, a na koniec jabłka i orzechy. Nie mogło też zabraknąć ryby: karpia, szczupaka, sandacza. Na Podlasiu najpierw podaje się „borszcz”, potem rybę smażoną lub gotowaną, kompot z suszonych owoców oraz kutię. W poznańskim wieczerza wigilijna składała się zwykle z zupy z konopi, grochówki lub polewki, klusek z makiem, kapusty z grzybami, kompotu z gruszek. Na Pomorzu również były kluski z makiem, karp lub szczupak w galarecie, do tego śledzie i pierogi z grzybami. Na Mazowszu królowały pszenne placki, barszcz grzybowy, tłuczone kartofle polane masą makową, kluski z gruszkami, prażony groch, kisiel owsiany lub żurawinowy oraz kutia, czyli pęczak z makiem utarty na masę i rozprowadzony z miodem. Na Podhalu królowały kluski z ziemniaków polane miodem , „kluty” – czyli kapusta z ziemniakami, kołacze z razowej mąki oraz „kwaśnica”, czyli kapuśniak z suszonymi śliwkami. Każdy region Polski, a czasami nawet każda miejscowość, posiada charakterystyczne tradycje wigilijne. Wszystkich potraw podawanych w tym dniu nie sposób wymienić. Jak głosi tradycja, na wigilijnym stole powinno się znaleźć 12 potraw. Jednak według niektórych źródeł u magnatów podawano 13, 11 u szlachty, a 9 u chłopów

W tradycji chrześcijańskiej, zgodnie z jej symboliką, liczba 12. uznawana była za wyjątkową

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 27

i w miastach. Dzisiaj przyjęło się jednak 12 potraw, z których każdej trzeba spróbować, aby zapewnić sobie szczęście w nadchodzącym roku. Dzisiaj do najbardziej tradycyjnych i ogólnie kultywowanych potraw należą: barszcz z uszkami, biały żur, zupa grzybowa lub rybna, karp królewski przyrządzany na wiele sposobów, kapusta z grochem lub z grzybami, pierogi z kapustą, paszteciki z grzybami, kluski z makiem oraz kompot z suszonych owoców. Potrawy powinny być bezmięsne. W tradycji chrześcijańskiej, zgodnie z jej symboliką, liczba 12. uznawana była za wyjątkową. Dwunastu było apostołów i dwanaście miesięcy w roku, z czasem więc każdej potrawie nadano specyficzne znaczenie. Jednak nie zawsze tak było. Wigilia w czasach przedchrześcijańskich była tak naprawdę stypą zaduszną. Zgodnie z wierzeniami, w tę noc pojawiały się duchy przodków błąkające się po ziemi i należało je nakarmić, aby zapewnić sobie spokój. Z tymi tradycjami ściśle związane były pewne produkty spożywcze, takie jak fasola, bób, groch, kasza, jabłka, orzechy i miód. Dzisiejsze miejsce przy stole dla zbłąkanego wędrowca to nic innego, jak siedzenie dla zmarłego przodka. Wierzono, że można zobaczyć zbłąkaną duszę, zaglądając przez dziurkę od klucza. —

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 03

04/12/2017 18:28:40

dodatek świąteczny

Bóg się rodzi, moc truchleje! Okres Bożego Narodzenia, czyli najważniejszego po Wielkanocy święta w roku, to magiczny czas spotkań w gronie najbliższych, podczas których upamiętniamy przyjście na świat Jezusa Chrystusa.

Większość z nas od najmłodszych lat układa sobie schemat, który będzie powracał co roku o tej samej porze. Bez względu na to, czy jest w Polsce czy na emigracji. Wigilia, opłatek, choinka, prezenty – to obraz świąt, jaki nosimy w sercu przez całe życie. Dar, który przekazujemy naszym dzieciom wraz z prezentami pod choinkę – tradycję. Święta Bożego Narodzenia spędzone poza ojczystymi granicami to sprawdzian polskości. Jest to coś, czego mogą nam Anglicy pozazdrościć, coś, czego nie da się opisać. To zapach Polski, duch świąt, poczucie swojskości; coś, co wisi w powietrzu i daje nam poczucie przynależności do czegoś innego, czegoś, co jest tylko nasze – polskie. Wielka Brytania obchodzi Boże Narodzenie bez Wigilii, opłatka i barszczu z uszkami. Jest to inna tradycja, która jednakże powinna wzbudzać nasz szacunek i… dawać

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 28

04/12/2017 18:41:26

więcej powodów do pielęgnacji naszych własnych zwyczajów. Father Christmas, skarpetki przy kominku, ostrokrzew, śpiewanie kolęd na ulicy, świąteczne krakersy, a nierzadko także wielkie zakupy w drugi dzień świąt – przybliżymy wam, jak świętuje się Boże Narodzenie w Wielkiej Brytanii. CHRISTMAS EVENING Świąteczny czas rozpoczyna się po zajściu słońca w wigilijny wieczór (Christmas Eve, Christmas Evening). Dzieci zawieszają wtedy przy kominku lub nad łóżkiem skarpety (stocking) na prezenty i przygotowują dla Mikołaja (Father Christmas, Santa Claus) mince pies (ciastka z nadzieniem z suszonych owoców) i kieliszek brandy, a dla jego reniferów – marchewkę. Skąd wziął się pomysł ze skarpetami? Podobno pewnego razu Mikołajowi, schodzącemu przez komin, wypadły z kieszeni monety i gdyby nie susząca się w kominie skarpetka, spadłyby do popiołu. W ten sposób wieszanie skarpet stało się pomysłem na „złapanie” prezentu. Co ciekawe, przed rokiem 1880, Mikołaj zwykle prezentowany był jako starszy pan w zielonym płaszczu. Nowy – czerwony – mikołajowy image, choć pojawiał się już wcześniej, przyjął się na dobre po roku 1930, za sprawą wizerunku, promowanego przez koncern Coca-Cola. W wigilijny wieczór dzieci z rodzicami tradycyjnie udają się do kościoła na śpiewanie kolęd (carols). W okresie świątecznym popularne jest ich śpiewanie na ulicy (tzw. caroling). To zwyczaj, którego historia sięga czasów średniowiecza, kiedy to w Wielkiej Brytanii żebracy, prosząc o jedzenie bądź pieniądze, wędrowali ulicami, śpiewając piosenki, a nierzadko także tańcząc. Z czasem słowo „carol” zaczęto wiązać przede wszystkim ze świątecznymi piosenkami. Tradycyjny okres śpiewania kolęd to czas od 21 grudnia do poranka pierwszego dnia świąt (25 grudnia). Często zdarza się jeszcze, że grupy kolędowników chodzą od domu do domu, zbierając pieniądze na cele charytatywne.

Skąd wziął się pomysł ze skarpetami? Podobno pewnego razu Mikołajowi, schodzącemu przez komin, wypadły z kieszeni monety i gdyby nie susząca się w kominie skarpetka, spadłyby do popiołu

stronach, i przypominających duże cukierki. Dwie osoby ciągną tubę z dwóch stron i gdy ta się przerywa, wypada z niej zawartość – papierowa korona, żarcik i niewielki prezent (jej zawartość i jakość zależą oczywiście od ceny krakersów). Tradycyjnie powinno się zebrać gości i skrzyżować dłonie, trzymające krakersy, tak, by utworzyć krakersowe koło. Trzymając jednego krakersa w prawej dłoni, każdy ciągnie w ten sposób drugiego lewą. Historia świątecznych krakersów sięga połowy XIX wieku. Nieodzownym elementem Christmas Day jest uroczyste przemówienie królowej o godzinie 15:00, nadawane przez radio i telewizję. Zwyczaj ten zapoczątkował król Grzegorz V w 1932 r. —

CHRISTMAS DAY Christmas Day to pierwszy dzień świąt (25 grudnia). Ulubiony dzień wszystkich dzieci, które rano – jeszcze przed śniadaniem – pędzą sprawdzić, co też Father Christmas zostawił im w skarpetach bądź pod choinką. Ważnym punktem tego dnia jest wystawny rodzinny obiad. Spotkaniom z rodziną i przyjaciółmi towarzyszy często otwieranie Christmas crackers – papierowych tub, skręconych po obu

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 29

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 05

04/12/2017 18:41:51

dodatek świąteczny Piotr Gulbicki

Rudzik, czyli listonosz Wzbudziła zainteresowanie, ale też kontrowersje. Pierwsza na świecie bożonarodzeniowa pocztówka ukazała się w 1843 roku w Londynie, zapoczątkowując nową, trwającą do dziś tradycję.

Kartka z 1913 roku wydrukowana w Rosji

Pierwsza Kartka świąteczna z 1843 r. wymyślona przez Henry’ego Cole’a, którą wykonał jego przyjaciel, artysta John Callcott Horsley

Kartka wydrukowana w Niemczech w 1958 roku

Feeria barw, kształty, wykończenia. Victoria & Albert Museum posiada w swoich zasobach narodową kolekcję pocztowych kartek, wydawanych z różnych okazji. Łącznie ponad 30 tysięcy egzemplarzy, z czego co najmniej połowę stanowią te, związane z Bożym Narodzeniem. Zbiór nieprzypadkowo znajduje się właśnie w tym miejscu… Nie tylko dla bogaczy Był prominentnym urzędnikiem państwowym, edukatorem, pierwszym dyrektorem Victoria & Albert Museum.

Sir Henry Cole zasłynął też na innym polu. Na przełomie lat 30. i 40. XIX wieku odegrał ważną rolę w reformowaniu brytyjskiej poczty, a głównym zadaniem, jakie przed nim wyznaczono, było doprowadzenie do tego, żeby z usług Royal Mail mogli korzystać zwyczajni obywatele, a nie – jak było dotychczas – jedynie bogacze. Cole osiągnął cel, obniżając cenę przesyłek, do czego przyczyniła się rozbudowa linii kolejowych, a dodatkowo wymyślił bożonarodzeniową pocztówkę. Ta ostatnia powielona w wielu egzemplarzach miała zaoszczędzić czas, jaki pochłaniało pisanie życzeń do większej liczby osób. Sir Henry opracował projekt świątecznej kartki, który wykonał jego przyjaciel, artysta John Callcott Horsley. W centrum ilustracji

znalazła się spożywająca obiad i wznosząca uroczysty toast trzypokoleniowa rodzina, a po obu jej stronach umieszczono sceny wspomagania ubogich, co miało symbolizować przenikanie się świętowania i dobroczynności. U dołu, po prawej stronie, zamiast podpisu, był niewielkich rozmiarów autoportret Horsleya, a całość wieńczył napis: „A Merry Christmas and a Happy New Year to You”. Zadowolony z efektu pomysłodawca wydrukował tysiąc kopii pocztówki, które niebawem można było nabyć za jednego szylinga. Na owe czasy nie było to wcale mało, a nowy produkt nie wszystkim przypadł do gustu – oburzenie niektórych środowisk wywołał fakt, iż wśród wznoszących winem toast było dziecko.

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 30

04/12/2017 18:29:11

ARTYSTYCZNE PEREŁKI Z roku na rok bożonarodzeniowa kartka stawała się coraz bardziej popularna. Dostrzegł to malarz William Maw Egley, który pięć lat później wypuścił na rynek pocztówkę własnego projektu – podobną w treści do pierwszej, przedstawiającą radujących się przedstawicieli klasy średniej, z dodatkiem scen charytatywnej pomocy. Z czasem zaczęły się pojawiać kolejne pocztówki, jednak prawdziwy boom na nie nastąpił od początku lat 60., na co miał wpływ bujny rozwój metod drukarskich, a co za tym idzie obniżka kosztów produkcji i cen. Wykonywano je w różnych technikach, łączono kolory, wprowadzano dodatki. Niektóre były prawdziwymi artystycznymi perełkami, które można było nabyć w księgarniach, sklepikach papierniczych bądź u ulicznych sprzedawców. Ewoluowała też prezentowana tematyka. Obok szopek, popularne stały się śnieżne scenerie (przypominające bardzo mroźną zimę, jaka nawiedziła Anglię w 1836 roku), a także rudziki. Te niewielkie ptaszki cieszyły się taką sympatią, że zaczęto w ten sposób nazywać… listonoszy, z powodu czerwonych uniformów, jakie nosili. Twórcy odwoływali się też do innych symboli i dekoracyjnych elementów – ostrokrzewu, wiecznie zielonych drzew, wiejskich kościołów, zimowych krajobrazów. Częstym motywem było wręczanie prezentów, dekorowanie choinki, święty Mikołaj, a także bożonarodzeniowe krakersy.

Mikołaj i jego sanie. Kartka z początku wieku

Nostalgiczna fotografia jako kartka świąteczna. 1910 r.

Zadowolony z efektu pomysłodawca wydrukował tysiąc kopii pocztówki, które niebawem można było nabyć za jednego szylinga. Na owe czasy nie było to wcale mało

STRZAŁ REWIOWEJ GWIAZDY Kolekcjonowanie, wymiana, wystawy. Pod koniec XX wieku dla wielu przed-

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 31

stawicieli angielskiej klasy średniej zbieranie świątecznych pocztówek stało się prawdziwym hobby, przez co ich funkcja znacznie się poszerzyła. Nie brakowało nowych, oryginalnych pomysłów. W 1891 roku Annie Oakley, słynna amerykańska strzelczyni wyborowa i gwiazda rewii „Wild west show”, podczas pobytu w Glasgow wysłała do swoich przyjaciół i rodziny w USA kartki, na których umieściła własne zdjęcie. A ponieważ znajdowała się w Szkocji – była ubrana, jakżeby inaczej, w spódnicę w kratkę. Annie podobno sama wykonała projekt, a następnie wydrukowała pocztówkę u lokalnego drukarza. Dwie, trzy dekady później, dużą popularność zyskały kartki domowe. Charakteryzowały się wymyślnymi kształtami, często były owinięte w folię albo przepasane wstążką, a ze względu na delikatność i precyzję wykonania nie wysyłano ich pocztą, tylko dostarczano bezpośrednio do adresata. Na tym polu sprawdzali się też znani malarze. Linnie Watt do świątecznych potrzeb adoptowała swoje wzruszające obrazy dzieci, a Harry Payne sentymentalne portrety żołnierzy. Na te ostatnie istniało szczególne zapotrzebowanie w czasie I wojny światowej, a nieco wcześniej prawdziwym hitem okazał się Mikołaj jadący na rowerze, co miało odzwierciedlać ducha czasu również w świątecznej, pocztówkowej branży. Popularność tej formy składania sobie życzeń z Anglii przeniosła się niemal na cały świat. I trwa do dziś, chociaż w ostatnim okresie, w dobie SMS-ów i e-maili, wyraźnie przyblakła. Czy w przyszłości ta jedna z piękniejszych bożonarodzeniowych tradycji pozostanie już tylko wspomnieniem? Czas pokaże… —

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 07

04/12/2017 18:29:32

więcej produktów w sklepach sieci

DODATEK ŚWIĄTECZNY

Kosmetyki najczęściej wybierane przez Polki w UK

NA PIĘKNE RZĘSY

Serum stymulujące wzrost rzęs. £9.99

HYDRA FORCE

NEURO GLYCOL + VIT.C

Zestaw dla Niego.

Zestaw dla Niej. Krem na dzień

Nawilżająco łagodzący aqua

i serum odmładzające. £11.99

żel do twarzy i żel do mycia. £6.39

więcej produktów w sklepach sieci

KREM ZIAJA

ZIAJKA

30 +. Dostępny we wszystkich

Dostępny we wszystkich

Delikatesach Smaczek

z kwasem hialuronowym

PŁYN ZIAJA

Krem nawilżający

Naturalny oliwkowy płyn do higieny intymnej.

Płyn do kąpieli dla dzieci i niemowląt.

Dostępny we wszystkich

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 32

04/12/2017 18:29:54

Czerń nigdy nie wychodzi z mody > Czerń nigdy nie wychodzi z mody, a teraz przywróci twojej cerze świetny wygląd! Zanieczyszczenia powietrza codziennie serwują twojej skórze chemiczny koktajl: pyły niskocząsteczkowe, dwutlenek siarki, tlenki azotu i zestaw metali ciężkich (rtęć, ołów, kadm, chrom). Ich wpływ zobaczysz gołym okiem – cera staje się szara, matowa i zmęczona. Często jednym z objawów jest też nasilony trądzik, a nawet wysypka. Na szczęście przed atakiem smogu możesz się chronić. Jak? Serwując kompleksowy detox węglem aktywnym. Jeszcze nie tak dawno temu, węgiel zupełnie nie kojarzył nam się z kosmetykami. Ostatnio stał się jednak coraz bardziej docenianym składnikiem produktów pielęgnacyjnych ze względu na swoje wspaniałe właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne i silnie detoksykujące. Jak magnez przyciąga wszelkie zanieczyszczenia, toksyny i nadmiar sebum, koi stany zapalne, redukuje niedoskonałości, ale przede wszystkim jest niezwykle delikatny dla skóry i dba o jej barierę

716-MAKIETA 2 30-53.indd 33

ochronną. Nic dziwnego więc, że nazywany jest czarnym złotem.

> Postaw na czerń w wydaniu Bielendy i sprawdź, jak działają innowacyjne produkty z serii Carbo Detox Nawilżająco – matujący krem węglowy do twarzy na dzień i na noc skutecznie poprawia stan skóry mieszanej i tłustej, szarej, z przebarwieniami i rozszerzonymi porami. Innowacyjna formuła dokładnie oczyszcza skórę z toksyn, zwęża pory, redukuje poziom sebum. Krem zapobiega powstawaniu wyprysków, matuje i odtłuszcza błyszczącą cerę. Zapewnia optymalne nawilżenie. Kosmetyk o czarnej konsystencji idealnie wtapia się w skórę nie zmieniając jej odcienia. Kwas hialuronowy, drugi obok aktywnego węgla ważny składnik kremu, jest silnie nawilżający i przeciwzmarszczkowy, ma zdolność penetracji głębokich warstw skóry. Dzięki temu skóra jest intensywnie nawilżona od wewnątrz, wyraźnie gładsza, jędrniejsza i pełna blasku. Pasta węglowa do mycia twarzy 3w1 o działaniu detoksykującym szybko i skutecznie oczyszcza i odświeża cerę mieszaną i tłustą. Produkt łączy działanie pasty, peelingu i maseczki. Pasta dokładnie oczyszcza skórę, usuwa makijaż i nadmiar

sebum. Peeling z aktywnymi mikrogranulkami delikatnie złuszcza naskórek, wygładza i odblokowuje pory. Maseczka matowi i odtłuszcza błyszczącą cerę, zmniejsza widoczność porów. Pasta zawiera tez glinkę zieloną, która wchłania toksyny z powierzchni skóry, oczyszcza i zamyka pory. Zmniejsza wydzielanie sebum, wzmacnia i rozświetla skórę. Bogata w makro i mikroelementy glinka, działa regenerująco i odżywczo na skórę, dostarczając jej bogactwo pierwiastków. Oczyszczający żel węglowy do mycia twarzy nie tylko wspaniale myje i odświeża. Witamina B3 działa przeciwtrądzikowo, redukuje nadmierne wydzielanie sebum i zmniejsza pory. Skutecznie matuje błyszczącą cerę, zapobiega powstawaniu przebarwień, regeneruje i wzmacnia. Podnosi odporność skóry na uszkodzenia. Dobrze nawilża, poprawia jędrność i koloryt. Skuś się też na jedną z masek węglowych, odpowiednią dla twojej skóry. Maski działają upiększająco, nawilżająco, kojąco, a przede wszystkim detoksykująco.

04/12/2017 18:30:06

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 34

04/12/2017 18:30:15

Sainsbury’s poleca 12 potraw świątecznych Zupa grzybowa SKŁADNIKI 0,5 kg grzybów (najlepiej prawdziwków)  2 cebule  włoszczyzna  po łyżce mąki i masła  szklanka śmietany 18 proc.  sól  pieprz  przyprawa typu vegeta

WYKONANIE 1

Umytą włoszczyznę zalać wrzącą i osoloną wodą, ugotować wywar.

Grzyby poszatkować. Cebulę obrać, opłukać, posiekać i wymieszać z poszatkowanymi grzybami.

Dodać masło, posolić do smaku i dusić pod przykryciem, mieszając od czasu do czasu. Gdy będzie gotowe, połączyć z wywarem.

Do wrzącej zupy dodaj przesianą mąkę rozprowadzoną kilkoma łyżkami wody. Zagotować, odstawić, a następnie dodać śmietanę.

Doprawić solą, pieprzem, dodać szczyptę vegety. Podawać z cienkim makaronem lub łazankami.

Piernik SKŁADNIKI NA DWIE MAŁE FOREMKI 1 szklanka mąki pełnoziarnistej  1 szklanka mąki tortowej  1 jajo  ½ szklanki oleju  1 szklanka mleka  2 łyżki miodu, najlepiej ciemnego, gryczanego  szklanka cukru, ok. ¾ szklanki  1½ łyżeczki kakao  1½ łyżeczki cynamonu  1½ łyżeczki przyprawy do piernika  ½ łyżeczki gałki muszkatołowej  2 łyżeczki sody

DODATKOWO 30g mlecznej czekolady  30g gorzkiej czekolady  3-4 łyżki mleka ok 50 ml  żurawina, migdały i/lub posypka cukrowa do dekoracji

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA 1

Piekarnik nastawiamy na 180 stopni. Bez termoobiegu. Góra dół. Foremki smarujemy olejem i posypujemy mąką lub bułką tartą.

Składniki wrzucamy do miski i miksujemy 5 minut. Przelewamy do foremek do 3/4 wysokości.

Pieczemy ok 45 minut, po 40 sprawdzamy patyczkiem czy są już gotowe. Wyciągamy z piekarnika i studzimy. Zimne dekorujemy czekoladą roztopioną z mlekiem, posypujemy bakaliami.

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 35

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 11

04/12/2017 18:30:27

Smażony karp z sezonowymi warzywami Q Gotowy w 55 minut Q Czas gotowania 45 minut Q Czas przygotowania 10 minut Q Porcja dla 4 osób SKŁADNIKI 4 łyżki oliwy z oliwek  1 duża cebula, pokrojona w kostkę  2 laski selera, drobno posiekane  200g marchwi, grubo startej  100g pasternaku, grubo startego  2 łyżki natki pietruszki, drobno posiekane  3 łyżki przecieru pomidorowego  ½ łyżeczki słodkiej papryki  100 ml passaty pomidorowej  1 łyżka ziarenek ziela angielskiego  2 liście laurowe  2 filety z karpia, ze skórą i bez ości  1 łyżka mąki  1 soczysta cytryna  1 łyżka koperku

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA 1

Na średnim ogniu podgrzać 2 łyżki oliwy z oliwek w rondlu z ciężkim dnem. Dodać cebulę i gotować przez 5 minut, aż lekko zmięknie. Dodać seler, marchew, pasternak i pietruszkę z przyprawami i gotować, regularnie mieszając, przez kolejne 15 minut, aż będą bardzo miękkie. Dodać przecier pomidorowy, paprykę i odrobinę wody z passatą, ziarenka ziela angielskiego i liście laurowe i gotować przez kolejne 20 minut. Masa powinna być gęsta, ale warzywa bardzo miękkie. Filety z karpia doprawić i oprószyć mąką. Na średnim ogniu podgrzać pozostałą oliwę z oliwek na dużej patelni. Filety ułożyć skórką w dół na

Kompot z suszonych owoców

patelni i smażyć przez 4-5 minut, aż skóra będzie złota. Odwróć rybę i smaż przez 2 minuty, aż będzie gotowa. Skropić połowa soku z cytryny.

Tuż przed podaniem, wymieszać w sosie większość koperku, resztę zostawić do dekoracji. Dodać pozostały sok z cytryny, wymieszać i doprawić do smaku.

Rybę podawać z warzywami. Można spożywać od razu, ale tradycyjnie część zostawia się na noc w lodówce na noc i spożywa w temperaturze pokojowej następnego dnia.

SKŁADNIKI 1 ½ litra wody  100g suszonych jabłek  100g suszonych gruszek  5-10 suszonych śliwek (w zależności od tego, jak intensywny ma być smak)  5 łyżek cukru lub cukru waniliowego  1 laska cynamonu  3-5 goździków

PRZYGOTOWANIE 1

Aby osiągnąć najlepszy aromat zalać suszone owoce ciepłą wodą, odstawić na kilka godzin (ewentualnie na noc), a następnie ugotować je w tej samej wodzie.

Umieścić owoce w garnku i zalać je wodą. Postawić na kuchence i doprowadzić do wrzenia. Gdy zacznie wrzeć zmniejszyć ogień, dodać cukier, goździki i cynamon. Gotować na małym ogniu przez ok. 30 minut.

Kompot z suszonych owoców może być podawany na ciepło lub na zimno.

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 36

04/12/2017 18:30:39

podgrzać mleko z masłem aż masło się rozpuści, a następnie odłożyć na bok.

Połączyć mąkę, drożdże, cukier i sól w dużej misce (nie łączyć soli bezpośrednio z drożdżami, ponieważ może to spowodować słabsze ich wyrośnięcie). Dodać mleko, masło, żółtka i pastę waniliową i wymieszać, aż dobrze się połączą. Lekko wyrabiać przez 10 minut na lekko posypanej mąką powierzchni, aż ciasto będzie sprężyste, a następnie przykryć folią spożywczą i odstawić w misce w ciepłe miejsce, aby rosło przez 2 godziny, aż do dwukrotnego powiększenia objętości.

Do miksera włożyć orzechy włoskie i rodzynki i drobno posiekać. Mak odcedzić, włożyć do miksera i mielić przez 3-4 minuty, aż większość nasion będzie rozdrobniona. Dodać orzechy włoskie, rodzynki, cukier, miód, cynamon i ponownie siekać aż będą drobno posiekane. Ubić na sztywno jedno z białek i wymieszać masę makową z 2 łyżkami posiekanej, mieszanej skórki.

Nagrzać piekarnik elektryczny do 190 ° C / piec z wentylatorem do 170 ° C / piec gazowy ustawić na 5. Wyrośnięte ciasto rozwałkować na prostokąt o wymiarach 28 x 23 cm i grubości około 5 mm. Na rozwałkowane ciasto nałożyć masę zostawiając 2 cm do brzegu. Ciasto niezbyt ciasno zwinąć w roladę zaczynając od długiego końca. Końce rolady skleić i podwinąć pod spód aby masa nie wyciekała. Przykryć folią spożywczą i pozostawić na 30 minut do lekkiego wyrośnięcia.

Ciasto posmarować białkiem i piec przez 20 minut do uzyskania złotego koloru, a następnie przykryć folią i piec przez kolejne 10 minut. Pozostawić do ostygnięcia. Kiedy ciasto wystygnie, wymieszać cukier puder z sokiem z cytryny i polać je lukrem. Posypać makiem i mieszaną skórką, odstawić na 10 minut przed pokrojeniem i podaniem.

Następnie rybkę wraz z cebulą, dodajemy do sosu śmietanowego, mieszamy, wkładamy do lodówki na parę godzin (minimum 1). Po tym czasie dopiero dosalamy, na tyle, na ile jest potrzeba, w tym momencie możemy ewentualnie dodać również szczyptę cukru, jeśli sos jest jak dla nas zbyt kwaśny.

Makowiec Q Gotowy w ciągu 1 godziny i 15 minut, plus wyrastanie ciasta i chłodzenie Q Czas pieczenia 30 minut Q Czas przygotowania 45 minut Q Porcja dla 10 osób SKŁADNIKI 75g maku, plus 1 łyżka do dekoracji  150 ml mleka pełnego  125 g niesolonego masła  350 g zwykłej mąki  7 g suszonych drożdży  25 g drobnoziarnistego cukru pudru  ¼ łyżeczki soli  3 jajka, oddzielone  ½ łyżeczki pasty waniliowej  30 g orzechów włoskich  50g rodzynek  75 g jasnobrązowego cukru  2 łyżki miodu  ½ łyżeczki cynamonu  3 łyżki posiekanej mieszanej skórki z owoców cytrusowych  50 g cukru pudru  1 ½ łyżki soku z cytryny

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA 1

Mak zalać wrzącą wodą i pozostawić na 1 godzinę do namoczenia. W międzyczasie w małym rondlu

Śledzie w śmietanie Q Czas przygotowania: 200 min SKŁADNIKI koło 0,5 kg Matiasów w zalewie korzennej lub w oleju  1 szklanka kwaśnej śmietany 12%  1 średni ogórek konserwowy  1 łyżeczka delikatnego majonezu (raczej nie Kielecki)  sól (mało)  pieprz biały  3 średnie cebule  szczypta cukru  sok z około 1/3 cytryny

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA 1

Ogórka kroimy drobniutko, dodajemy do śmietany, dodajemy majonez, pieprz, wszystko razem mieszamy, wkładamy do lodówki.

Śledzie odsączamy z zalewy, kroimy w dzwonka, skrapiamy małą ilością soku z cytryny.

Cebule kroimy w piórka, przelewamy obficie wrzącą wodą, dodajemy do śledzi. Mieszamy, odstawiamy do lodówki na około 2 godzinki.

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 37

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 13

04/12/2017 18:30:50

dodatek świąteczny Przygotował Marcin Urban

Kiermasze świąteczne > Winter Wonderland Do 01.01.2018. Hyde Park. Stacja: Hyde Park Corner. Otwarte codziennie 10:00 – 22:00. Bilety: dorośli £14.50, dzieci £9.50 hydeparkwinterwonderland.com Największy jarmark świąteczny w Londynie połączony z wesołym miasteczkiem, lodowiskiem, lodowym pałacem i cyrkiem. Winter Wonderland oferuje przejażdżkę na kole widokowym, z którego można podziwiać panoramę miasta, a także ekstremalne doznania w parku rozrywki. Osobom o słabszych nerwach, a przede wszystkim dzieciom, polecamy jedną z karuzeli vintage.

> Southbank Centre Winter Market Do 30.12.2017. Belvedere Road, Londyn SE1 8XX. Stacja: Waterloo, Embankment. Otwarte: niedz. – czw. 11:00 – 22:00, pt. – sob. 11:00 – 23:00. Wstęp bezpłatny southbankcentre.co.uk

W tym roku jarmark nazwany jest Nordic Wonderland – tej zimy będzie można skorzystać z fińskiej sauny usytuowanej na dachu Queen Elizabeth Hall, skąd rozpościera się świetny widok na Tamizę. Poza tym znajdziemy tam wszystko, co na świątecznym jarmarku powinno być – jedzenie, napoje, grzańce, zabawki i inne rozrywki – wszystko w szeregów alpejskich domków usytuowanych wzdłuż Queen’s Walk przy Tamizie. Na miejscu znajdziecie także wystawę „ABBA: Super troupers, a journey through the world of the Swedish chart-topping sensation”, poświęconą znanemu szwedzkiemu zespołowi.

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 38

04/12/2017 18:31:00

> Winterville Do 01.01.2018. Clapham Common, Windmill Dr, Londyn SW4 9DE. Stacja: Clapham Common. Otwarte: pon. – czw. 11:30 – 22:00, pt. 11:30 – 22:30, sob. 10:30 – 22:30, niedz. 10:30 – 22:00. Wstęp bezpłatny winterville.co.uk Na jarmarku znajdziecie lodowisko (po raz pierwszy w tym roku) oraz uliczki ze straganami z wybornym jedzeniem i smakołykami. Do tego świąteczne kino w Backyard Cinema’s Winter Night Garden. Można też się pobawić grając w zwariowanego golfa na zasilanym promieniami słonecznymi polu golfowym. Do tego diabelski młyn.

Fot. Nuffsed.co.uk

> Święta na Leicester Square Do 07.01.2018. Leicester Square, Londyn. Stacja: Leicester Square. Otwarte: pon. – pt. 12:00, sob. – niedz. 10:00 – 22:00. Wstęp wolny christmasinleicestersquare.com

Drugi rok z rzędu na Leicester Square odbywa się jarmark bożonarodzeniowy z grotą świętego Mikołaja, namiotem cyrkowym, w którym odbywają się specjalne pokazy z programem świątecznym. Bilety są darmowe, ale wstęp do groty św. Mikołaja i na pokazy trzeba rezerwować wcześniej.

> Christmas by the River Do 03.01.2018. Promenada przy Tower Bridge. Stacja: London Bridge. Otwarte: codziennie 11:00 - 22:00. Wstęp wolny www.londonbridgecity.co.uk Pomiędzy London Bridge a Tower Bridge nad brzegiem Tamizy jest rozłożonych ponad 40 drewnianych straganów ze świątecznym jedzeniem i napojami oraz artykułami bożonarodzeniowymi. Centralnym elementem jarmarku jest w pełni zaopatrzony bar serwujący koktajle, grzane wino i piwa rzemieślnicze – idealne do popijania z widokiem na najsłynniejszy most na świecie.

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 39

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 15

04/12/2017 18:31:09

dodatek świąteczny

Przygotował Marcin Urban

Groty świętego Mikołaja > Św. Mikołaj na Tamizie 02-23.12. Statki wycieczkowe City Cruises. Przystań: Tower Pier. Bilety: dzieci od £12.80, dorośli od £16.00 www.citycruises.com/special-events/ christmas/sail-with-santa Świętego Mikołaja można spotkać na pokładzie statków wycieczkowych City Cruises kursujących po Tamizie. Trwające godzinę rejsy rozpoczynają się i kończą na przystani Tower Pier. Na pokładzie najmłodszych czeka wiele rozrywek i oczywiście prezenty, a rodzice mogą się w tym czasie napić grzanego wina.

> Grota w Winter Wonderland Do 01.01.2018. Hyde Park. Stacja: Hyde Park Corner. Otwarte codziennie 10:00 – 18:00. Wstęp bezpłatny hydeparkwinterwonderland.com Zimowe miasteczko w Hyde Parku ma cały kwartał wydzielony dla św. Mikołaja. Tę część nazwano Santa Land. Oprócz groty są tam także karuzele i inne atrakcje dla maluchów związane z Mikołajem. Wstęp do groty jest bezpłatny, a na grzeczne dzieci czekają drobne o prezenty.

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 40

04/12/2017 18:31:20

> Grota z klockami Lego 2-24.12. Legoland Windsor, Winkfield Rd, Windsor SL4 4AY. Stacja: Windsor. Otwarte: patrz strona internetowa. Bilety: od £35 www.legoland.co.uk Gigantycznej wielkości sanie z zaprzęgiem i świętym Mikołajem wykonane z klocków Lego są świąteczną atrakcją Legolandu w Windsorze. Model ma 15 m długości i waży 2,5 tony. Do jego budowy użyto 700 tys. klocków. Park rozrywki przygotował też dla najmłodszych inne świąteczne atrakcje, a jedną z nich jest grota świętego Mikołaja, który w prezencie daje oczywiście klocki.

> Wiktoriańska grota 02 – 23.12. Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: Barbican, St. Paul’s. Otwarte: codziennie 10:00 – 18:00. Bilety: £7.35 (w tym prezent) www.museumoflondon.org.uk Muzeum Londynu daje nam w tym roku szansę spotkania Mikołaja w grocie na wzór tych, które budowano w czasach wiktoriańskich. Usytuowano ją w części muzeum poświęconej tej epoce. Dochodzi się do niej XIX-wieczną uliczką. Wiktoriańską grotę można też obejrzeć w muzeum doków – Museum of London Docklands. Za dodatkowe £8 można kupić zdjęcie z Mikołajem.

> Grota w ZOO 17 – 24.12. ZSL London ZOO, Regent’s Park, Londyn NW1 4RY. Stacja: Camden Town. Otwarte: 10:00 – 16:00. Bilety: bilet wstępu do ZOO (dorośli od £20.45, dzieci 3-15 lat od £15.95) + £12 www.zsl.org/meetsanta Grota św. Mikołaja w samym sercu londyńskiego ogrodu zoologicznego. Oprócz prezentów na dzieci czekają w niej warsztaty robienia świątecznych kartek i dekoracji. Można też robić sobie wyjątkowe rodzinne zdjęcie. Od 21 do 24 ZOO ma specjalną ofertę VIP Meet Santa, w ramach której można wejść do ogrodu poza godzinami otwarcia, zjeść z Mikołajem śniadanie i nakarmić renifery.

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 41

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | 17

04/12/2017 18:31:28

DODATEK ŚWIĄTECZNY Zdjęcia: Marcin Urban

Dietetyczne święta

Czy jest sposób, by na świątecznym stole znalazły się smaczne potrawy bez glutenu, cukru i jajek? Oto przepisy tylko z produktów roślinnych. —

Poleca:

Beata Wdowczyk Dip ION

konsultantka i terapeutka żywieniowa www.nutriheaven.co.uk

Karp z selera SKŁADNIKI 1 kg selera  2 litry bulionu warzywnego  2 arkusze nori + 5 arkuszy do owijania kotletów  2 łyżki sosu sojowego  4 liście laurowe  2 ziela angielskie  1 łyżeczka ziaren kolendry  sól, pieprz  do smażenia: mleko roślinne lub woda ryżowa i bezzapachowy olej kokosowy

PRZYGOTOWANIE Seler obrać, przekroić na pół. Zagotować bulion razem z 2 arkuszami wodorostów nori, liśćmi laurowymi, zielem angielskim, kolendrą oraz sosem sojowym. Dodać seler i gotować aż zmięknie, około 30 min. Wystudzony seler pokroić w plastry, doprawić solą i pieprzem, owinąć paskami nori i na chwilę zamoczyć w wodzie, wodorosty wtedy zmiękną i przykleją się do selera. Następnie plastry oprószyć mąką. Na dużej patelni rozgrzać olej i obsmażyć plastry z każdej strony przez około 2 – 3 minuty, podawać z ziemniakami, kaszą gryczaną, surówką lub wigilijną kapustą.

Świąteczny sok jabłkowy Wycisnąć sok ze świeżych, kwaśnych jabłek, albo kupić świeży wyciskany sok jabłkowy. Dodać (według uznania) pieprz cayenne, cynamon i sok z imbiru (można również zakupić świeżo wyciśnięty sok z imbiru).

Czekoladowy mus z awokado SKŁADNIKI 2 awokado  sok i skórka z jednej pomarańczy  naturalny olejek waniliowy  6 dużych, namoczonych daktyli  2-3 łyżki miodu  3-4 łyżki kakao

PRZYGOTOWANIE Wszystkie składniki zmiksować blenderem, krem przełożyć do zamykanego szklanego naczynia, przechowywać w lodówce. Podawać z czekoladowym Brownie albo osobno z malinami, sosem malinowym albo ze świąteczną żurawiną.

| Cooltura – dodatek świąteczny 2017 | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 42

04/12/2017 18:31:38

Jak ubrać się na Christmas Party?

Ideą udanego świątecznego przyjęcia w gronie rodzinnym czy Christmas Party ze znajomymi z pracy jest stworzenie przyjemniej atmosfery. Świąteczne dekoracje, choinka, nastrojowe światło, to już coś. Warto jednak pomyśleć także o swoim wyglądzie. Główną zasadą, jaka obowiązuje na angielskich Christmas Party jest elegancja, połączona z dozą brytyjskiego poczucia

humoru. Jednym z tradycyjnych elementów są świąteczne sweterki. Te najprostsze z reniferem, czy świętym Mikołajem, kupimy już za 10 funtów w większości odzieżowych sieciówek. Są też bardziej zawansowane technicznie modele ze świecącym nosem renifera lub śpiewającym Mikołajem. Oto świąteczne propozycje polecane przez pierwszą polską agencję modelek i modeli w UK – Polish Faces. —

Zdjęcia: Wojciech Nowak – Bristol Studio, asystentki Roksana Szyszko i Izabela Wodzyńska Fryzury: Damian Azikiewicz – ARTEGO UK, nadzór stylistyczny Sylwia Sobieszuk Makijaż: Anita Kobierska – Penelope Academy Modele i modelki: Octavia Kay, Katie Ice, Daria Trochanowicz, Kamil Juszczak, Daniel Kupczyk, Paweł Majewski, Katarzyna Mruk Wnętrza udostępniła restauracja „Kuźnia Smaku”. Wigilijne potrawy przygotowała restauracja „Galicja” z Ealing.

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 43

| Cooltura | 43

04/12/2017 18:31:47

DODATEK ŚWIĄTECZNY

Przy blasku świec...

Makijaż i uczesanie Sylwia Kunysz – makeup artist www.sylwiamakeup.co.uk Modelki: @agata_malgorzata (1), Magdalena (2) Zdjęcia: ulaburgiel.com joasisweddingphotography. co.uk

Przed nami czas świąt, specjalnych okazji oraz przyjęć – wyśmienita okazja, żeby zmienić swój codzienny makijaż na bardziej wyjątkowy – wystarczy czasem wypróbowanie nowego koloru pomadki czy dodanie brokatu na powieki.

Moja pierwsza rekomendacja to czerwone usta. Pomadka może być klasyczna – matowa, bądź z połyskiem. Przy czerwonej szmince najważniejsza jest dokładność – najlepiej najpierw dokładnie obrysować usta konturówką w takim samym kolorze, a następnie pomalować usta szminką za pomocą pędzelka i odcisnąć usta chusteczką higieniczną – dzięki temu nadmiar pomadki nie będzie się rozmazywał. Aby uniknąć częstego poprawiania ust (z czym jednak trzeba się liczyć) – należy wypełnić całą ich powierzchnię konturówką – tym samym, jeśli pomadka zetrze się podczas spożywania posiłków – usta nadal zachowają ładny, w miarę jednolity kolor. Alternatywą do czerwonej pomadki może być również bordowa bądź wiśniowa. Bardzo modny jest efekt tzw. wine stained lips, czyli usta, które wyglądają jakby zabarwione czerwonym

winem. Nie muszą być idealnie pomalowane, bardziej intensywny kolor jest w środku ust. Przy tak mocnym akcencie, jakim są czerwone bądź bordowe usta – makijaż oczu ograniczamy do minimum, tuszując mocno rzęsy. Pięknie będzie wyglądała również klasyczna czarna kreska przy górnej nasadzie rzęs. Typowy eyeliner wymaga trochę precyzji, niemniej jednak przy odrobinie praktyki można dojść do wprawy. Kolejną opcją do makijażu oka są delikatne cienie z połyskiem w kremowym/ jasnoszarym kolorze. Aby makijaż był pełny – koloryt skory wyrównujemy podkładem lub kremem koloryzującym w zależności od preferencji osobistych. Dodatkowym elementem makijażu, który zrobi dużą różnicę, jest użycie rozświetlacza w kremie bądź w pudrze – nałożony na kościach policzkowych, będzie pięknie odbijał światło, szczególnie świec i doda świeżości każdej skórze. W makijażu liczy się przede wszystkim przyjemność eksperymentowania – zawsze można zmyć i zacząć od nowa! —

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 44

04/12/2017 18:39:50

Nยบ 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 45

| Cooltura | 45

04/12/2017 18:32:21

Znasz ciekawe miejsce na weekend w swojej okolicy?

Poleć je innym! Zrób zdjęcie i opisz krótko na profilu

„Cooltury” na Facebooku lub wyślij mailem na adres: redakcja@cooltura.co.uk

miejsce na WEEKEND Poleca Joanna Karwecka

Polowanie na jelenie

W 1625 w Londynie zaczęła rozprzestrzeniać się plaga (prawdopodobnie dżumy). Karol I postanowił przenieść swój dwór do pałacu w Richmond. Wtedy to na okalającej tymczasową siedzibę króla strefie utworzono tereny łowieckie, które teraz znane są wszystkim londyńczykom jako Richmond Park. Miejsce to niewiele zmieniło się od XVII wieku. Rosną w nim sędziwe dęby, które pamiętają jeszcze czasy przed zarazą. Wokół nich spacerują wolno jelenie, na które kiedyś polowała angielska arystokracja. Oprócz nich mieszkają tu lisy, zające i ponad setka różnych gatunków ptaków. Przez kilka lat w XVIII wieku park był prywatną posiadłością rodziny królewskiej, a przejść przez niego można było tylko za okazaniem specjalnej przepustki. W 1758 lokalny piwowar John Lewis wytoczył sprawę strażnikowi, który zakazał mu wejścia na tereny królewskiej. Sąd orzekł na korzyść Lewisa i od tego czasu Richmond otwarty jest dla wszystkich. Przez większą część roku, można do niego wejść nawet po zmroku, kiedy staje się on najcichszym i najciemniejszym miejscem w Londynie. Od grudnia park przemierzać można w iście królewskim stylu –

w sześcioosobowej bryczce zaprzęgniętej w konie Shire. Dwuosobowy bilet kosztuje 125 funtów, w cenie jest godzinna przejażdżka zaprzęgiem, rozgrzewająca herbata i gin oraz zwiedzanie stajni. Za 325 funtów bryczkę można wypożyczyć na wyłączność. Dla tych, którzy wolą aktywny wypoczynek, park oferuje wiele sportowych atrakcji – można zagrać w golfa lub rugby, wypożyczyć rower, pojeździć konno, a nawet spróbować Power Kiting – latania na deskorolce z wykorzystywaniem latawca. Okalający park Tamisin Trial to jedno z ulubionych miejsc treningów londyńskich biegaczy, którzy mierzą pokonany dystans mijając kolejne bramy parku. Kilka razy w miesiącu odbywają się tu wyścigi na 5 i 10 kilometrów. Dla głodnych i zmęczonych całodniowymi atrakcjami Richmond oferuje dwie restauracje – Roehampton Cafe i Pembroke Lodge oraz kilka punktów gastronomicznych. Na zakończenie wizyty w parku warto przysiąść na ławce Iana Durego i zrelaksować się przy dźwiękach jego muzyki, między innymi Reasons to Be Cheerful. —

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 46

04/12/2017 18:32:31

Nยบ 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 47

| Cooltura | 47

04/12/2017 18:32:40

OBLICZA EMIGRACJI

Należę do osób, motywowanych rezultatami AGATA WASIAK – studentka Uniwersytetu w Edynburgu oraz m.in. współorganizatorka konferencji Poland 2.0, która łączy polskich studentów uczących się w UK z polskimi koncernami szukającymi wykwalifikowanych kadr, pokazuje, że bez względu na wszystko, dzięki samozaparciu i poświęceniu można z powodzeniem swój sukces wykuwać także na Wyspach Brytyjskich.

O studiowaniu w Edunburgu, współkoordynowaniu konferencji Poland 2.0., łączeniu nauki z pracą oraz dalszych planach zawodowych, z Agatą Wasiak rozmawiał Dariusz A. Zeller.

Kiedy przyjechałaś na Wyspy Brytyjskie i dlaczego twój wybór padł akurat na Edynburg? Do UK przyjechałam we wrześniu 2014 roku, obecnie jestem na czwartym roku studiów. Zdecydowałam się na studia akurat w Edynburgu, ponieważ spodobała mi się atmosfera w mieście, kiedy odwiedziłam je na kilka dni z rodzicami przed przystąpieniem do aplikacji. Jest to bardzo międzynarodowe miasto, a koszty utrzymania są dużo niższe niż w Londynie. Ponadto, campus University of Edinburgh znajduje się w centrum Edynburga przez co nawet będąc studentem można brać czynny udział w życiu

miasta. Dodatkowo przekonała mnie struktura samego studiowania – Edynburg oferuje 4-letnie studia (zamiast 3-letnich jak w Anglii), możliwość studiowania łączonych kierunków (sama studiuję ekonomię z finansami) oraz elastyczność w doborze przedmiotów. No i jest on w czołówce najlepszych szkół na świecie.

Jak wyglądają twoje studia? Studiuję łączony kierunek (Economics with Finance), to oznacza, że zajęcia dzielą się po połowie na te dwie dziedziny. Moje studia charakteryzuje duży nacisk na pracę indywidualną, wykłady i ćwiczenia na uczelni stanowią tylko kilka – kilkanaście godzin tygodniowo. Resztę czasu studenci spędzają na własnej analizie prac naukowych, nauce czy projektach grupowych. Jednocześnie, wykładowcy oferują częste „office hours” czyli czas,

kiedy można spotkać się z nimi i poprosić o ponowne wytłumaczenie niezrozumiałych sekcji. Sami wykładowcy są bardzo zaangażowani we wspieranie studentów, do wszystkich można zwracać się po imieniu i zdecydowanie nie odczuwa się takiej bariery, jaką często obserwujemy na polskich uczelniach. Ważnym elementem studiow w UK jest duża aktywność tzw. student societies, czyli klubów studenckich/zainteresowań. Sama do tej pory angażowałam się w AIESEC-u, Polish Society, Klubie Inwestycyjnym, a obecnie należę do komitetu Yoga Society.

Ile kosztuje nauka i czy istnieją możliwości wsparcia (np. finansowego)? Studia licencjackie w Szkocji kosztuja okolo £2,000 dla studentów z EU, jednak do tej pory pełna kwota była refundowana przez SAAS (Student Awards Agency For Scotland).

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 48

04/12/2017 18:32:48

Szkoły nie podały jeszcze oficjalnej informacji o tym, czy to się zmieni po wyjsciu UK z EU.

Jak udaje ci się łączyć naukę z pracą? Przez cały czas trwania studiów udawało mi się godzić pracę na pół etatu z nauką. Początkowo pracowałam w restauracji, a obecnie łączę kilka zajęć – pracę w start-upie finansowym, rolę konsultanta edukacyjnego, pozycję w firmie organizującej eventy oraz pracę w akademiku. Chociaż może to brzmieć przytłaczająco, każdą z tych prac cechuje elastyczność dni i godzin pracy – pozwala mi to pracowac wiecej, np. kiedy mam ochotę zaoszczędzić na wakacje, lub mniej, kiedy zbliża się sesja na uczelni. Oczywiście, przez pracę musiałam czasem poświęcić kilka imprez na uczelni czy możliwość angażowania się w więcej projektów studenckich, z drugiej jednak strony – uważam, że dzięki temu nauczyłam się dużo lepiej zarządzać swoimi pieniędzmi, czasem i zyskałam szereg umiejętności przydatnych na rynku pracy.

Co motywuje cię do działania? Należę do osób, motywowanych rezultatami – lubię jasno określić sobie, co staram się osiągnąć i jak uda mi się zmierzyć, czy cel został spełniony. Do działania napędza mnie również otaczanie się inspirującymi ludźmi – często uczę się czy pracuję w bibliotece lub kawiarni, gdzie nawet krótka rozmowa czy spojrzenie na kogoś, kto jest zaangażowany w swoją pracę, potrafi dać mi dużego kopa do działania.

Pracujesz przy organizacji konferencji Poland 2.0. Przybliż, proszę, naszym czytelnikom ów temat. W tym roku miałam przyjemność koordynować organizację Poland 2.0 Summit, konferencji odbywającej się w Londynie na Imperial College. Wydarzenie to jest platformą do rozmów dla polskich studentów w UK, przedstawicieli przedsiębiorstw i start-upów, osób rozpoczynających swoją karierę i każdego, kto jest zainteresowany rozwojem innowacji w Polsce. Tegoroczna edycja

Zaangażowałam się w organizację tego projektu ponieważ będąc uczestnikiem podobnych wydarzeń zawsze wracałam bardzo zainspirowana, podniesiona na duchu i gotowa do działania. Chciałabym, aby Poland 2.0 Summit również wywoływał w uczestnikach takie uczucia

poruszyła tematy dotyczące przełomów w energii, finansach, medycynie czy rozrywce. Konferencje tego typu stanowią wyjątkową możliwość, aby dowiedzieć się o szansach na rozwój kariery w Polsce, ale także zbudować tak zwany „network”, czyli sieć kontaktów z osobami o podobnym nastawieniu i celach do nas. Zaangażowałam się w organizację tego projektu ponieważ będąc uczestnikiem podobnych wydarzeń zawsze wracałam bardzo zainspirowana, podniesiona na duchu i gotowa do działania. Chciałabym, aby Poland 2.0 Summit również wywoływał w uczestnikach takie uczucia.

To z pewnością duże wyzwanie. Jakie największe problemy napotykasz w swojej działalności? Wyzwaniem przy organizowaniu takiego wydarzenia jest zaspokojenie oczekiwań bardzo szerokiego grona odbiorców – osób na różnym etapie studiów czy kariery, oraz firm i partnerów wspierających projekt. Staramy się pracować nad tym regularnie, prosząc o opinie na temat Poland 2.0 i wprowadzając usprawnienia. Oprócz tego, będąc organizacją studencką, zapraszając przedstawicieli firm czy mówców na wydarzenie, często mamy problemy z przebiciem się do osób decyzyjnych. Powoli zaczyna nam w tym pomagać

reputacja, którą budujemy, oraz pozytywne opinie od obecnych partnerów. Dodatkowo, przy organizowaniu tak dużego przedsięwzięcia trudno zdefiniować priorytety pomiędzy uczelnią a właśnie konferencją. Z racji angażowania się w to wydarzenie ostatnie kilka miesięcy przyniosło wiele bezsennych nocy, jednak satysfakcja po zakończeniu eventu zrekompensowała każdą z nich.

Jaka jest twoja recepta na sukces? Moim zdaniem kluczowe do osiągnięcia sukcesu jest zaangażowanie. Wiem z własnego doświadczenia, że jeżeli nie włożę w dany projekt czy pracę 100%, efekty nie będą zadowalające. W szerszej perspektywie, odchodząc od tematu konferencji, staram się zachowywać w życiu balans, nagradzać się po dobrze wykonanej pracy i znajdować chwile dla siebie nawet w natłoku obowiązków. Pozwala mi to nabrać dystansu do tego co robię i przypomnieć sobie intencje czy cele, dla których zaangażowałam się w daną inicjatywę.

Jakie masz cele na najbliższą przyszłość? Po studiach spełnię jedno z moich dużych marzeń i zamieszkam w Londynie, gdzie od września rozpoczynam pracę w międzynarodowej firmie. Przed przeprowadzką planuję kilka podróży, podczas których odwiedzę znajomych ze studiów w ich rodzinnych państwach. Chciałabym również dalej angażować się w budowanie polskiej społeczności w UK podczas takich eventów jak Poland 2.0, które mają wartość nie tylko na studentów, ale również dla osób na początku swojej kariery.

Czy planujesz powrót do Polski? Chciałabym kiedyś ponownie zamieszkać w Polsce, jednak nie w ciągu najbliższych kilku lat. Na ten moment chcę maksymalnie wykorzystać moje międzynarodowe wyksztalcenie i doswiadczenie, poznać nowych ludzi i kultury. Nie mam jednak konkretnego planu w tej kwesti, jestem otwarta na możliwości, a więc zobaczymy, co przyniesie czas. —

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 49

| Cooltura | 49

04/12/2017 18:36:55

KĄCIK MALUCHA

Które dziecko jest dobrze ubrane na zimę

Które przedmioty zaczynają się na literę K

Znajdź 4 różnice między bałwankami

Pomóż małemu misiowi znaleźć mamę

Ile potraw powinno być na wigilijnym stole?

5 50

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 50

04/12/2017 18:33:51

Nยบ 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 51

| Cooltura | 51

04/12/2017 18:34:07

ROZRY WKA

Są święta Bożego Narodzenia.

zaczyna tarmosić go za spodnie i krzyczy:

Nagle Jasiu przychodzi do mamy i mówi:

Tato, mama mówiła, żebyś kupił mleko

– Mamo, choinka się pali.

i masło, jak będziesz wracał do domu.

– Synku, nie mówi się „pali” tylko „świeci”.



Po chwili Jasiu znów przychodzi:

Przed świętami św. Mikołaj rozdaje

– Mamo, a teraz firanka się świeci.

prezenty na ulicy. Jasio po otrzymaniu



jednego z nich mówi:

Jaka jest ulubiona kolęda świeżo

– Święty Mikołaju, dziękuję ci za prezent.

upieczonych rodziców?

– Głupstwo – odpowiada święty Mikołaj. –

– Cicha noc.

Nie masz mi za co dziękować. 

– Wiem, ale mama mi kazała.

– Mamo, z mego listu do św. Mikołaja



wykreśl kolejkę elektryczną, a wpisz łyżwy.

Przedszkolak pyta kolegę:

– A co, nie chcesz już pociągu?

– Co dostałeś na gwiazdkę?

– Chcę, ale jeden już znalazłem w waszej

– Trąbkę.

szafie.

– Mówiłeś, że dostaniesz lepsze prezenty! 

– To super prezent! Dzięki niej zarabiam

Jak nazywa się żona św. Mikołaja?

codziennie złotówkę!

Merry Christmas

– W jaki sposób? 



Dlaczego kolędę „Lulajże Jezuniu” zagrał pan

Po świętach Bożego Narodzenia do

w rytmie disco polo?

psychiatry przychodzi mały Jasio i mówi:

– Żeby Jezusek w kolebce szybciej przestał

– Panie doktorze, z moim tatą jest coś nie

płakać.

w porządku. Przed kilkoma dniami przebrał

– No tak. Może Jezusek przestał płakać, ale

się za starego dziadka i twierdził, że nazywa

szkoda, że pan nie widział jak ludzie tańczyli

się św. Mikołaj!

przed szopką!

 

W wigilię chłop jedzie furmanką, a obok

Pani pyta dzieci, kim chciałyby zostać, gdy

biegnie pies. Ponieważ koń biegnie leniwie,

dorosną.

chłop bije go batem.

Prawie wszystkie chcą być biznesmenami,

– Jeszcze raz mnie uderzysz, to będziesz szedł

aktorami, kosmonautami tylko Jasio

piechotą! – mówi koń.

oświadcza, że będzie świętym Mikołajem.

– Pierwszy raz słyszę, żeby koń mówił! –

– A to czemu? – pyta zdziwiona pani.

dziwi się chłop.

– Bo będę pracować jeden dzień w roku...

– Ja też! – mówi pies.



Biznesmen przed świętami Bożego

Pierwsze Boże Narodzenie. Do stajenki

Narodzenia mówi do żony:

przychodzą trzej królowie. Wchodzi

– Kochanie, co mam ci kupić na gwiazdkę?

pierwszy z nich, a z powodu niskiego stropu

– Może być jakiś drobiazg. Najlepiej jakieś

zdrowo wali głową w belkę na suficie.

małe BMW do jazdy po mieście!

– O Jezu! – krzyknął z bólu.



REDAKCJA

MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego KORDIAN KLACZYŃSKI RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI PIOTR GULBICKI Korekta i redagowanie tekstów

BEATA TOMCZYK

OFICJALNA STRONA INTERNETOWA TYGODNIKA COOLTURA MARKETING I REKLAMA

– Tata mi daje, żebym przestał trąbić!

Po pasterce proboszcz pyta organistę:

Adres

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

Na te słowa odzywa się św. Józef.

Mały chłopczyk pyta kolegę:

– Widzisz, Maryjo, mówiłem, że to jest dobre

– Jak myślisz, czy święty Mikołaj istnieje?

imię dla dziecka, a nie jakiś Stefan!

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 Magdalena RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 260 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI, KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA

MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA Tel: 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA

Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Okładka

Fot. Chris Jackson/Getty Images Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

– Istnieje.

Cooltura is regulated by Impress: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

– A skąd wiesz? – Bo rodzice nie kupowaliby mi takich dziwnych prezentów.  Do świętego Mikołaja rozdającego prezenty w domu towarowym podchodzi Jasio,

ymi Jeśli chcesz podzielić się z nasz m iony ulub im Czytelnikami swo s żartem – napisz do nas na adre redakcja@cooltura.co.uk!

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 52

04/12/2017 18:34:15

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  londyn  wielka brytania  świat

Nº 716

716-MAKIETA 2 30-53.indd 53

| Cooltura | 53

04/12/2017 18:34:23

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 54

04/12/2017 18:21:28

Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 55

| Cooltura | 55

04/12/2017 18:22:20

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 56

04/12/2017 18:23:02

Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 57

| Cooltura | 57

04/12/2017 18:23:14

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 58

04/12/2017 18:23:22

Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 59

| Cooltura | 59

04/12/2017 18:23:30

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 60

04/12/2017 18:23:39

Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 61

| Cooltura | 61

04/12/2017 18:23:47

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 62

04/12/2017 18:23:56

Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 63

| Cooltura | 63

04/12/2017 18:24:05

Poszukujemy Reactive Maintenance Technicians for Landfill Energy company to provide reactive maintenance of the Landfill gas and Anaerobic Digestion utilization equipment. Kontakt: 01727 860721

Warsztat samochodowy Kompleksowa mechanika, elektronika, kluczyki naprawa liczników serwis dpf 07773709612

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

PokÓj jednosobowy Mam do wynajęcia pokój jednoosobowy (120£). 2 minutki spacerkiem do stacji Northfields stion (picadily line). Poszukujemy spokojnej osoby bez nałogów. 07803060510

Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, kontakt: 07903034463; szymon. dylewski@gmail.com

Nowość!!! – Thermomix zawiera Cookkey z dostepem do 1000 przepisów. Polska obsługa Darmowa prezentacja Raty już od £33/ miesiąc Dwa lata gwarancji Tel 07765201948

PRZEDŁUŻANIE WŁOSÓW profesjonalne przedłużanie zagęszczanie włosów w londynie metoda nano ring, metoda keratynowa, metoda easy hair, z wykorzystaniem tylko prawdziwych słowiańskich włosów. Kontakt Elwira: 07928302116 www. przedluzaniewlosowlondyn. co.uk

WroŻka z wieloletnim doświadczeniem za pomocą; Kart klasycznych, Tarota, Kart Francuskich i Run, Pomoże podjąć Ważne decyzje, miłosne lub zdrowotne. Oferuję seanse lub/oraz normalne sesje. Język polski, angielski, rosyjski. 07427659757

Serwis komputerowy Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

NajtaŃsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb: MarioRemTrans 07722560744 mario. remtrans@gmail.com Zapraszamy 24/7

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, 1 – 8 osób Piotr, 07749174695

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

Fotograf Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography. co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

KLUB PIŁKARSKI Poszukuje trenerów do współpracy z młodymi adeptami piłki nożnej. Jesteś dyspozycyjny? Zapraszamy do współpracy.Wiecej info pod numerem telefonu 07999641864 po godz 18

OPONY ZIMOWE! Wulkanizacja na Willesden. Opony Nowe w bardzo przystępnych cenach i opony Używane. Wymiana, przekładanie, naprawa opon i wyważanie kół na miejscu. NW10 2JJ, Londyn 02084514488 lub 07776823881

Makijaż permanentny Profesjonalny makijaż permanentny już od £100. Brwi, usta 3D, kreska eyeliner. Darmowa konsultacja, znieczulenie i dopigmentowanie w cenie. Tel. 07526 831 252 PermaLux.co.uk

NOWOŚĆ! Facelift bez skalpela. Profesjonalne serum do twarzy z witaminą C i czystym kwasem hialuronowym do nabycia na VitaNaturals. co.uk

Firma budowlana Sara-Int Ltd zatrudni pracowników ogólnobudowlanych oraz stolarza budowlanego. Wymagane doświadczenie w uk. Zainteresowane osoby proszę o kontakt pod numerem 07972022515 (Darek).

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

| Cooltura | Nº 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 64

04/12/2017 18:24:13

Praca dla sprzedawcy branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja.co.uk

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www. halskytech.co.uk

Poszukujemy Planned Preventative Maintenance Scotland South East of England, South West of England Technicians for Landfill Energy company to operate the assets and carry out general PPM servicing of the LFG and AD utilisation plants and associated equipment. Kontakt: 01727 860721, info@neweurope-eng.co.uk

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariuszcyfra@wp.pl

PLUMBING, HEATING, GAS Heating installations, Boilers, Heating servicing and repairs, Gas installations and repair, Bathrooms, Showers and taps, Toilets, Loft tanks, cylinders, Immersion heaters, Landlords gas safe certificate 07843301979 www. mlgasepping.co.uk

Zam ieść ogło sze nie na coo ltur a24.co. uk

Jak zamieścić ogłoszenie? Ogłoszenie przez internet www.cooltura24.co.uk

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £10 + vat 2 tygodnie ogłoszenia £15 + vat 4 tygodnie ogłoszenia £25 + vat

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie

Ogłoszenie zamieszczone telefonicznie 020 8846 3614

£ 25

Ramka do 25 słów + vat za tydzień

do 25 słów danego ogłoszenia

Nº 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 65

| Cooltura | 65

04/12/2017 18:24:22

| Cooltura | Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 66

04/12/2017 18:24:31

Nยบ 716

716-MAKIETA 3 54-68.indd 67

| Cooltura | 67

04/12/2017 18:24:40

Profesjonalne dochodzenie odszkodowań Kontakt całą dobę Samochód zastępczy i holowanie Bezpłatne konsultacje

BIURO PRAWNE

ZA WYPADKI DROGOWE

ZA WYPADKI W PRACY

 dla kierowców,

 wypadek na budowie

motocyklistów, rowerzystów, pieszych  dla pasażerów samochodu, motoru, autobusu, taxi

 wypadek w fabryce  wypadek na wózku

widłowym  wypadek w gastronomii

Nie pozwól ﬁrmie ubezpieczeniowej zaniżyć Twojego odszkodowania

Zg³oœ siê do nas! DNS_biuro prawne_tuning_xmas.indd 2 716-MAKIETA 3 54-68.indd 68

Biuro Prawne DNS Claims to zespół doświadczonych specjalistów, którym zaufało już ponad 7000 klientów.

Z NAMI UZYSKASZ wysokie odszkodowanie  za uszczerbek

na zdrowiu  za poniesione koszty  za zniszczony pojazd  za utracone zarobki

Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 0208 846 3601 www.dnsclaimsltd.co.uk

04/12/2017 04/12/2017 16:19:33 18:24:47