Cooltura Issue 743

Polish Weekly | nr 24 (743) | 14.06.2018

MUNDIAL 2018 Zapraszamy do stref kibica Radia PRL

G o rą c e tematy w letniej ra m ó w c e

l Polecamy najładniejsze brytyjskie wyspy l Quiz – sprawdź ile wiesz o Wielkiej Brytanii

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 1

6/11/2018 6:01:04 PM

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 2

6/11/2018 6:01:06 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 03

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 3

6/11/2018 6:01:07 PM

W NUMERZE 743 05 | MUNDIAL 2018 Terminarz, stadiony, strefy kibica w Londynie

14 | PRZEGLĄD TYGODNIA 20 | MULTICOOLTI Adam Nunes: To jest miejsce, w którym mogę mieszkać

34 | TOUR DE LONDYN Podpowiadamy, gdzie zabrać gości w Londynie i samemu dobrze się zabawić

36 | WYPAD Z LONDYNU 8 najciekawszych brytyjskich wysp

38 | WCZASY POD GRUSZĄ Snowdonia

ADRES

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKCJA

MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego JOANNA KARWECKA KORDIAN KLACZYŃSKI RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI PIOTR GULBICKI KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW

BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY

AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA STUDIO GROUPMEDIA MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk

24 | #POLKA100

DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

Ashanti Akpan: Chcę być sobą i mieć swój własny styl gry

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

42 | ZMIANA TURNUSU Dzikie Bieszczady

44 | TEKST SPONSOROWANY Na czym polega zamrażanie tłuszczu?

45 | TEKST SPONSOROWANY Gry komputerowe – kiedy zabawa zmienia się w problem

46 | ZWOLNIENIE Z W-F Wakeboarding – nadwodne ewolucje

50 | BIEGAJ Z CHRISEM 28 | PO FAJRANCIE Wspinaczka - Aktywność dla wszystkich

30 | COOLTIME

W czym biegać?

62 | PORADNIK Co powinieneś wiedzieć o ubezpieczeniu auta?

Alicja Śmietana: Bardzo dużo pozytywnej energii!

64 | ROZRYWKA

32 | SIEDEM WSPANIAŁYCH

65 | ROZRYWKA

Miejskie kąpieliska

Quiz mundialowy Krzyżówka

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 MAGDALENA RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 250 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA

MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA

Polish Media London ISSN 1743-8489 Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

04 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 4

6/11/2018 6:01:09 PM

MUNDI A L 2018

Kibicuj polskiej reprezentacji w naszych strefach kibica!!! ...lub stwórz własną strefę i prześlij nam zdjęcia z niej!

>

Już w następny czwartek 14 bm rozpoczyna się najważniejsza impreza sportowa w tym roku – mistrzostwa świata w piłce nożnej. Naj-

lepsze 32 zespoły będą rywalizować o tytuł pierwszej drużyny globu. Pośród nich znajduje się oczywiście również reprezentacja Polski pod wodzą selek-

cjonera Adama Nawałki. Aż do 15 lipca, kiedy to zostanie rozegrany finał, miliony kibiców w niemal każdym zakątku świata śledzić będą zmagania najlepszych piłkarskich drużyn narodowych.

Tygodnik „Cooltura”, Polskie Radio Londyn oraz portal Cooltura24. co.uk wszystkim fanom reprezentacji Polski (i nie tylko!) z Londynu i okolic zorganizowały aż 14 specjalnych stref kibica, w których oprócz dopingowania biało-czerwonych można będzie poczuć polski klimat, zjeść polskie jedzenie i wypić polskie napoje – wszystko po to, aby wespół z innymi polskimi kibicami wesprzeć w mundialowych bojach Lewandowskiego, Grosickiego, Zielińskiego i spółkę. W myśl oficjalnego hasła polskiej reprezentacji: „Polska dawaj!”.

Pamiętajcie – liczba miejsc ograniczona!

Z kolei ci, którzy postanowią kibicować wybrańcom Nawałki we własnym gronie, tworząc własną domową strefę kibica, mamy propozycję – prześlijcie nam (na adres redakcja@cooltura.co.uk) zdjęcia jak kibicowaliście biało-czerwonym, a my je opublikujemy! Niech nas połączą biało-czerwone barwy!!! —

Szanse Polaków na mundialu

»

Jak ocieniacie szanse biało czerwonych? To pytanie zadaliśmy czytelnikom portalu cooltura24.

co.uk. 29 proc. uważa, że nasza reprezentacja nie wyjdzie z grupy. 27 proc. wierzy, że jednak tak się stanie.

Co ciekawe i pocieszające więcej jest optymistów, którzy przewidują, że zdobędziemy mistrzostwo świata niż pesymistów liczących się z możliwością przegrania wszystkich grupowych spotkań.

3% 29% 27% 21% 13% 8%

przegrają wszystkie mecze nie wyjdą z grupy wyjdą z grupy awansują do ćwierćfinału awansują do półfinału zostaną mistrzami świata

Nº 742 | Cooltura | 05

Cooltura_743_GM_7.indd 5

2018-06-11 18:05:57

MUNDI A L 2018 Dariusz A. Zeller

Stadiony mistrzostw świata

>

Mistrzostwa świata w Rosji odbędą się w 11 miastach na 12 stadionach. W fazie grupowej reprezentacja Polski oraz jej kibice poznają 3 z nich…

Moskwa, Otkrytije Arena – 45 360 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Otkrytije Arena: Argentyna – Islandia 16.06.

Polska – Senegal 19.06.

Belgia – Tunezja 23.06.

Serbia – Brazylia 27.06.

POZOSTAŁE ARENY MUNDIALU:

Kazań, Kazań Arena – 45 105 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Kazań Arena: Francja – Australia 16.06.

Iran – Hiszpania 20.06.

Polska – Kolumbia 24.06.

Korea Południowa – Niemcy 27.06.

Petersburg, Stadion Kriestowskij – 68 000 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Zenit Arenie: Maroko – Iran 15.06.

Rosja – Egipt 19.06.

Brazylia – Kostaryka 22.06.

Nigeria – Argentyna 26.06.

Wołgograd, Wołgograd Arena – 45 015 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Wołgograd Arena: Tunezja – Anglia 18.06.

Nigeria – Islandia 22.06.

Arabia Saudyjska – Egipt 25.06.

Japonia – Polska 28.06.

Moskwa, Łużniki – 81 000 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Łużnikach: Rosja – Arabia Saudyjska 14.06.

Niemcy – Meksyk 17.06.

Portugalia – Maroko 20.06.

Dania – Francja 26.06.

Moskwa, Otkrytije Arena

Rostów nad Donem, Rostow Arena – 43 702 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Rostów Arena: Brazylia – Szwajcaria 17.06.

Urugwaj – Arabia Saudyjska 20.06.

Islandia – Chorwacja 26.06.

Korea Południowa – Meksyk 23.06.

Samara, Samara Arena – 44 918 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na stadionie w Samarze: Kostaryka – Serbia 17.06.

Dania – Australia 21.06.

Urugwaj – Rosja 25.06.

Senegal – Kolumbia 28.06.

Niżny Nowogród, Stadion Striełka – 44 899 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na stadionie w Niżnym Nowogrodzie: Szwecja – Korea Południowa 18.06.

Argentyna – Chorwacja 21.06.

Anglia – Panama 24.06.

Szwajcaria – Kostaryka 27.06.

Sarańsk, Mordowija Ariena – 44 149 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Mordovia Arena: Peru – Dania 16.06.

Kolumbia – Japonia 19.06.

Iran – Portugalia 25.06.

Panama – Tunezja 28.06.

Kazań, Kazań Arena

06 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 6

2018-06-11 17:12:46

Jekaterynburg, Centralny Stadion – 35 696 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na Stadionie Centralnym: Egipt – Urugwaj 15.06.

Francja – Peru 21.06.

Japonia – Senegal 24.06.

Meksyk – Szwecja 27.06.

Kaliningrad, Stadion Kaliningrad – 35 015 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na stadionie Kaliningrad: Chorwacja – Nigeria 16.06.

Serbia – Szwajcaria 22.06.

Hiszpania – Maroko 25.06.

Anglia – Belgia 28.06.

Soczi, Stadion Olimpijski – 44 000 miejsc Grupowe mecze mundialu 2018 na stadionie w Soczi: Portugalia – Hiszpania 15.06.

Belgia – Panama 18.06.

Niemcy – Szwecja 23.06.

Australia – Peru 26.06 Wołgograd, Wołgograd Arena

Nº 742 | Cooltura | 07

Cooltura_743_GM_7.indd 7

2018-06-11 17:13:44

MUNDI A L 2018 Dariusz A. Zeller

Maskotka mundialu w Rosji Wilk „Zabivaka”

>

Jego nazwa powstała z połączenia rosyjskich słów „zabit” (strzelić gola) i „abijaka” (zadziorny).

Posiadanie oficjalnej maskotki mistrzostw świata stało się po 1966 roku piłkarską tradycją. W 1970 roku w Meksyku pojawił się chłopiec w kapeluszu Juanito. W 1974 w RFN bracia Tip i Tap, a w Argentynie kibic Gauchito. Hiszpanie w 1982 roku wykorzystali maskotkę-pomarańczę, a cztery lata później Meksykanie wybrali na strączek chili. Z kolei Włosi w 1990 postawili na biało-czerwono-zielone klocki. Rok 1994 to pies Striker prosto ze Stanów Zjednoczonych. Kogut Footix był maskotką we Francji w 1998 roku, a stworzenia Kaz, Ato i Nik w Korei i Japonii. W Niemczech pojawił się lew Goleo, a w RPA lampart Zakumi. —

Oficjalna piłka mistrzostw świata

Hasło na autokarze Polaków

Telstar 18

Polska dawaj!

Telstar 18 to hołd dla pierwszej

Hasło „Polska dawaj! ” widnieje

Hymn mistrzostw świata w piłce nożnej w Rosji Colors Piosenkę „Colors” nagrał amery-

dedykowanej mistrzostwom świata

na autokarze biało-czerwonych pod-

piłki adidas Telstar z 1970 roku. Nowa

czas piłkarskich mistrzostw świata

kański wokalista Jason Derulo. Arty-

futbolówka łączy klasyczny design

w Rosji. Polscy kibice na stronie mię-

sta stworzył ją we współpracy z...

z nowoczesną technologią – Telstar 18

dzynarodowej federacji głosowali na

Coca Colą.

zawiera chip NFC, który czyni ją naj-

trzy propozycje: „Miliony serc, jedno

bardziej innowacyjną piłką świata.

bicie” (A million hearts, one beat), „Jeden kraj, jedna drużyna, jeden cel” (One nation, one team, one goal).

I właśnie „Polska dawaj!” (Go Poland!).

08 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 8

2018-06-11 18:09:18

Nยบ 743 | Cooltura | 09

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 9

6/11/2018 6:01:11 PM

10 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 10

6/11/2018 6:01:12 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 11

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 11

6/11/2018 6:01:13 PM

12 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 12

6/11/2018 6:01:14 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 13

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 13

6/11/2018 6:01:15 PM

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A Marcin Urban

Burza wokół Brexitu

>

Theresa May odmówiła zagwarantowania, że tymczasowe warunki handlu z Unią Europejską po Brexicie nie zostaną wydłużone poza grudzień 2021 roku.

Dzień wcześniej, pod groźbą rezygnacji Davida Davisa, ministra do spraw Brexitu, premierka mówiła, że tak zwany „backstop plan” będzie obowiązywać tylko do 2021 roku. Jednak jak podała BBC, odlatując na szczyt G7 May dwukrotnie odmówiła potwierdzenia tego terminu.

Propozycja brytyjskiego rządu zakłada tymczasowe utrzymanie wolnego handlu z Unią na obecnych zasadach, jeśli nie zostanie wynegocjowana nowa umowa handlowa. To kompromis utargowany po długiej batalii między zwolennikami twardego i miękkiego Brexitu w szeregach Partii Konserwatywnej. Brexitersi, na czele których stoi Boris Johnson, minister spraw zagranicznych, domagali się całkowitego wyjścia z unii celnej i wspólnego rynku, co wiązałoby

się z wprowadzeniem ceł i przywróceniem granicy między Irlandią Północną a pozostającą w Unii Europejskiej Irlandią. Zwolennicy miękkiego Brexitu proponowali umowę z Brukselą, która utrzyma w znacznym stopniu obecne warunki handlu, zapobiegnie nakładaniu ceł i przywracaniu granicy między Irlandiami. „Backstop plan” będzie teraz negocjowany z Brukselą. Michel Barnier, główny negocjator Unii Europejskiej stwierdził, że brytyjska propozycja zawiera więcej znaków zapytania, niż daje odpowiedzi.

Boris Johnson w niezamierzony sposób ostrzegł przed zakłóceniami związanymi z Brexitem.

Jego nagraną z ukrycia wypowiedź ze spotkania w ekonomicznym think tanku Institute of Directors opublikował portal Buzzfeed. Główny zwolennik twardego Brexitu powiedział, że na początku będą problemy, ale nie można wpadać w panikę, bo koniec będzie szczęśliwy. Jego zdaniem Bre-

xit jest nieodwracalny, ale nie będzie to takie wyjście z Unii, jakiego chcieli zwolennicy twardego Brexitu. Johnson uważa, że pełny rozwód blokuje ministerstwo finansów, które jego zdaniem obawia się początkowych zakłóceń, poświęcając długoterminowe zyski.

W ciągu roku dojdzie do ponownego referendum w sprawie Brexitu – obiecują tymczasem członkowie kampanii Best for Britain. To nowy ruch społeczny na rzecz pozostania Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Jego liderzy wezwali posłów do rozpisania referendum, w którym Brytyjczycy mogliby zdecydować, czy wyjść ze Wspólnoty na warunkach wynegocjowanych przez rząd Theresy May. W pytaniach powinna też być zwarta opcja pozostania kraju w Unii. Kampanię Best for Britain wspiera finansowo George Soros – miliarder o korzeniach amerykańsko-węgierskich. Jej program ogłosiła podczas wystąpienia w Westminster przewodnicząca Eloise Todd. Theresa May, a wcześniej David Cameron, wykluczyli możliwość drugiego referendum w tej sprawie. —

14 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 14

2018-06-11 17:09:53

House of Fraser zamknie połowę sklepów

>

Wysokie podatki od działalności gospodarczej są w dużej mierze odpowiedzialne za falę upadków sklepów – ocenił szef Tesco.

Cytowany przez BBC Dave Lewis powiedział, że ubiegłoroczna podwyżka „business rates” przyparła dużą część sprzedawców do muru. Podatek ten przedsiębiorcy płacą od posiadanych lub wynajmowanych nieruchomości. Jego wysokość jest waloryzowana co pięć lat na podstawie wartości lokalu. Z tego powodu w ubiegłym roku w firmy uderzyła podwyżka nawet o kilkadziesiąt procent.

Sieć domów handlowych House of Fraser ogłosiła zamknięcie 31 z 59 swoich sklepów, w tym będącego symbolem firmy domu przy Oxford Street. Pracę straci ok. 6 tys. osób. Przeznaczone do zamknięcia sklepy pozostaną otwarte tylko do początku przyszłego roku.

W Londynie zamknięty zostanie także House of Fraser przy King William Street w City of London, a poza stolicą należące do sieci sklepy między innymi w Birmingham, Bournemouth, Cardiff, Edynburgu i Wolverhampton. W pozostałych punktach firma będzie negocjować znaczną obniżkę czynszów. Cytowany przez BBC Frank Slevin z House of Fraser wyjaśnił, że cała branża przechodzi fundamentalną zmianę i firma musi się do tego dostosować.

W zarząd komisaryczny przejdzie sieć sklepów z produktami za funta Poundworld. Zagrożonych likwidacją jest ponad 5 tys. miejsc pracy.

Fiaskiem zakończyły się rozmowy ze spółką R Capital na temat sprzedaży 355 sklepów. Sieć miała w ub. roku ponad 17 mln funtów straty. —

Nº 742 | Cooltura | 15

Cooltura_743_GM_7.indd 15

2018-06-11 17:09:34

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A

Jak dorobić się na Amazonie?

>

Kilkudziesięciu przedsiębiorców dzieliło się swoimi doświadczeniami ze sprzedaży w internecie podczas kolejnego networkingu, który zorganizował w Londynie Polish Business Link. O swoich doświadczeniami opowiadało 5 panelistów. Jednym z nich był Jaś Bagniewski, który odniósł sukces

Fot. Marcin Urban

Fot. Marcin Urban

sprzedając materace do spania na takich portalach jak Groupon, Amazon i eBay. O innych aspektach handlu on-line, tj. ochrona danych osobowych, polityka zwrotów i reklamacji czy promocja w sieci, mówili Adrian Ociepka, Biswa Malla, Ralph Lightman i Chris Corney.

W drugiej części spotkania uczestnicy mieli możliwość luźnej rozmowy z ekspertami i wymiany wizytówek.

6 lipca PBLink zaprasza na rejs po Tamizie. Weźmie w nim udział ok. 200 polskich i brytyjskich przedsiębiorców z różnych branż. Będzie okazja do zaprezentowania swojego biznesu, wysłuchania doświadczeń właścicieli firm, które odniosły sukces i nawiązania nowych kontaktów biznesowych w nieformalnej atmosferze. —

Urodziny polskiej szkoły w Amersham

»

Pod hasłem „Nasza szkoła ma

poczta i kościół. Odbywały się zajęcia

talent” przebiegły rocznicowe

klubów, zbiórki harcerskie i zuchowe,

uroczystości w szkole sobotniej im. św.

projekcje filmowe, a także zajęcia lek-

Józefa w Amersham. Uczniowie, nauczy-

cyjne. Tak powstała jedna z pierwszych

ciele i rodzice świętowali 70-lecie szkoły.

w Wielkiej Brytanii polskich szkół sobot-

Wśród gości była burmistrz

nich. Wychowankowie z tamtych cza-

Amersham, radna Caroline Jones

sów dzielili się swoimi wspomnieniami

i prezeska Polskiej Macierzy Szkolnej

podczas urodzinowej akademii.

Krystyna Olliffe.

Szkoła zaczęła swoją działalność w obozie przesiedleńczym w Hodgemoor koło Amersham. Obóz przez 15 lat zamieszkiwało 156 polskich rodzin zdemobilizowanych żołnierzy. Po wieloletniej tułaczce i walce u boku Brytyjczyków, po przejściu przez Syberię, Indie, Persję, Bliski Wschód, Afrykę i Włochy, Polacy stworzyli miasteczko na wzgórzach Chiltern. W obozie były sklep,

16 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 16

2018-06-11 17:09:19

Nยบ 743 | Cooltura | 17

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 17

6/11/2018 6:01:17 PM

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A

Ministrowie poparli rozbudowę Heathrow

>

Podkomisja do spraw ekonomicznych brytyjskiego rządu, której przewodniczy Theresa May, poparła plan rozbudowy lotniska Heathrow. Tym samym, mimo protestów mieszkańców i ekologów, ministrowie otworzyli drogę do dalszej debaty na ten temat w parlamencie. Powiększenie Heathrow o trzeci pas startowy zaleciła wcześniej złożona z ekspertów komisja Davisa.

Największym przeciwnikiem inwestycji w rządzie jest Boris Johnson. Były mer Londynu, a obecnie minister spraw zagranicznych, proponuje wyburzenie Heathrow i budowę całkiem nowego portu na ujściu Tamizy.

Po decyzji kolegów i koleżanek z rządu powiedział, że jeśli rozbudowa dojdzie do skutku, położy się przed buldożerami.

Trzeci pas ma powstać na północ od dwóch obecnych. Jego budowa będzie wymagać wyburzenia kilkuset domów w miejscowości Harmondsworth i „zanurzenia” w tunelu sześciopasmowej autostrady M25.

Trzeci pas zwiększy przepustowość Heathrow o ponad 30 proc. do 130 mln

pasażerów rocznie. Obecnie lotnisko obsługuje 76 mln osób i pracuje na 98 proc. swoich możliwości. Budowa pasa

ma kosztować co najmniej 14 mld funtów. Pas ma zostać oddany do użytku w 2025 roku. —

Rozbite jajka na stacji

»

Przejeżdżając przez stację metra Gloucester Road zobaczycie za oknem ogromne sadzone jajka. Każde ma 4 m szerokości. To część instalacji „My name is lettie

eggsyrub”, której autorką jest brytyjska artystka Heather Phillipson. Praca powstała na nieużywanym peronie w ramach programu „Art on the underground”, którym komunikacja miejska promuje sztukę. Jest też częścią kampanii mera Londynu #BehindEveryGreatCity, promującego i inspirującego kobiety do działania. Instalację na stacji Gloucester Road będzie można oglądać przez 12 miesięcy.

18 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 18

2018-06-11 17:08:58

Nยบ 743 | Cooltura | 19

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 19

6/11/2018 6:01:18 PM

MULTIC O OLTI Marietta Przybyłek

To jest miejsce, w którym mogę mieszkać Nie przeszkadza mu kapryśna pogoda, a w porównaniu z rodzinnym Sao Paulo w Londynie żyje mu się jak na przedmieściach. Swojego zawodu nie nazywa pracą. To raczej hobby, za które dostaje całkiem dobre wynagrodzenie.

Do Londynu przyjechał w poszukiwaniu przygody.

Poznajcie Adama Nunesa, londyńczyka z Brazylii, kolejnego bohatera cyklu „Multicoolti”.

>

Brazylia jest krajem mocno zróżnicowanym pod względem etnicznym.

Ciekawa jestem jaka jest historia twojego pochodzenia?

Moi rodzice są z północy, czyli najuboższej części Brazylii. Od strony taty mogę powiedzieć, że jestem rdzennym Brazylijczykiem, gdyż wszystko zaczęło się, kiedy moja praprababcia poznała prapradziadka. Od strony mamy mam również korzenie europejskie z XVII w. Masz rację z tym, że ludzie w Brazylii są bardzo etnicznie wymieszani. Niektórzy wyglądają jak Japończycy. Są tacy, którzy mówią, że wyglądam jak Egipcjanin… Mamy różne rodzaje twarzy, ale wszyscy nadal jesteśmy Brazylijczykami.

Czy powodów takiego stanu rzeczy możemy szukać w zamierzchłych ruchach

migracyjnych na terenach Brazylii?

Po II wojnie światowej mieliśmy ogromną falę imigrantów z Europy, również z Polski (jest to spora społeczność w tej chwili, mówiąca po portugalsku). Dużo jest Japończyków, Włochów, Hiszpanów. Przed drugą wojną światową głównie emigrowali Portugalczycy ze względu na to, że Brazylia była portugalską kolonią. W związku z tym nie tylko mamy w Brazylii znaczący wpływ kultury portugalskiej, ale i mówimy po portugalsku.

Skąd dokładnie jesteś?

Z Sao Paulo, najbogatszej części Brazylii. Do 23. roku życia mieszkałem w tej multikulturowej metropolii. Ludzie z różnych części Brazylii emigrują właśnie tam. W 1992 r. wyjechałem do Portugalii.

Co było tego powodem?

Nie opuściłem swojego kraju z powodów ekonomicznych, ale ze względu na ciekawość innych kultur. Chciałem odkrywać świat, poznawać ludzi: wiedzieć co myślą, czują, jak zachowują się. Początkowo przeprowadziłem się do Portugalii, mieszkałem chwilę w Holandii, a w 2000 roku postanowiłem wyjechać do Anglii.

Dlaczego właśnie tu?

Od małego miałem w sobie pragnienie mówienia w języku angielskim i wyjazdu do Wielkiej Brytanii. Początkowo przeprowadziłem się jednak do Portugalii, było to łatwiejsze ze względu na język. Przez te wszystkie lata nadal marzyłem o Londynie. A że życie przynosi nam czasem niespodzianki – w wyniku zbiegu okoliczności w Portugalii poznałem dziewczynę z Brazylii, która mieszkała w sąsiedztwie mojego

20 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 20

2018-06-11 17:06:23

Czasem musisz pojechać do innego kraju tylko po to, aby odkryć jak dobry jesteś, albo zdać sobie sprawę, że pragniesz czegoś więcej

miejsca urodzenia, nie wiedziałem wcześniej o jej istnieniu. Zaczęliśmy się umawiać, pobraliśmy się. Ona nie czuła się szczęśliwa w Portugalii. Wtedy postanowiliśmy, że się przeprowadzimy.

Czy trudno było przeprowadzić się do Anglii z kraju spoza Unii Europejskiej?

Miałem portugalski paszport, więc było to prostsze, ale nie łatwe. Brazylijczykom jest niebywale łatwo przyjechać do Europy, nie potrzebujemy wizy, to daje przepustkę do U.K. Jak duża jest brazylijska społeczność w Londynie?

Całkiem spora. Zwykliśmy nawet żartować, że w Londynie jest „brazylijska woda” ze względu na ilość brazylijskiej populacji. Nie utrzymuję jednak z nikim kontaktu. Wyprowadzając się chciałem się odizolować od kultury, którą znam. Nie chcę żyć w getcie kulturowym.

Nie jesteś ciekaw jak potoczyły się im życiorysy? Jaki teraz jest ich światopogląd?

Czasem rozmawiam z Brazylijczykami i zazwyczaj wracamy do powodów, dlaczego opuściliśmy swój kraj. Większość przyjeżdża tu, bo chcą odłożyć pieniądze i wrócić. Ja nie myślę w ten sposób. Przyjechałem zawojować Europę, mówić po angielsku, hiszpańsku, francusku, niemiecku. Poszukuję przygody.

Nº 742 | Cooltura | 21

Cooltura_743_GM_7.indd 21

2018-06-11 17:06:38

Odwiedzasz czasem swój kraj?

Byłem dotychczas dwa razy w ciągu 26 lat. Nie mam w planie powrotu. Kocham swój kraj, jest piękny, niesamowity, mieszkają w nim świetni ludzie, ale po tylu latach sposób mojego myślenia się zmienił. Kiedy wracam, dochodzi do starć między mną a innymi. Nie akceptuję łatwego życia. W UK nie ma nic za darmo.

Większość ludzi z kraju, z którego pochodzę, nie chce, żebyś piął się do lepszej wersji siebie. Lubię konkurować, nie chcę być drugi. Chcę walczyć i mierzyć się z wyzwaniami.

Twoje pierwsze wrażenia w Londynie?

Przyjechałem z Sao Paulo, które jest ogromnym miastem, liczącym ponad 20 mln mieszkańców, tutaj jest ich ok. 8,5 mln. Dla większości Londyn jest stresujący ze względu na tempo, z jakim wszystko się dzieje. Po 18 latach mogę powiedzieć, że dla mnie tutaj jest spokojnie. Londyn sprawia wrażenie przedmieścia, porównując z miejscem, z którego pochodzę. Kocham Londyn.

Dlaczego?

Jest czysto, ludzie są poważni, masz możliwości. Uwielbiam mówić po angielsku. Zanim się przeprowadziłem odwiedziłem Londyn podczas wakacji i stało się dla mnie jasne, że to jest miejsce, w którym mogę mieszkać.

Jestem w szoku, że życie gdzieś może toczyć się jeszcze szybciej niż w Londynie…

Dużo szybciej! W Sao Paulo wszystko jest czynne dwadzieścia cztery na dobę. Już dwadzieścia lat temu były tam ogromne korki, wszystko stało – samochody, autobusy, pociągi, nic nie funkcjonowało jak w zegarku. W metrze w Brazylii odgrywa się istne szaleństwo. Musisz walczyć o przetrwanie. Jeśli się nie pchasz, nie będziesz miał miejsca… Tutaj jest inaczej. Nikt cię nie popycha. Ludzie szanują twoją przestrzeń.

Co urzekło cię najbardziej w Londynie?

Ludzie. Multikulturowość. Chociażby teraz rozmawiam z kimś, kto urodził się w zupełnie innej kulturze niż ja. Każdy integruje się, nie zmieniając swojej tożsamości. Szokująca jest liczba odmiennych kultur, starających się żyć razem bez uprzedzeń. Uwielbiam angielską historię, opowieści o królach, królowych, rycerzach.

A czy jest coś, co chciałbyś zmienić albo ci przeszkadza?

Nie. Ludzie często mówią, że nie znoszą londyńskiej pogody. Zanim się przeprowadziłem

straszyli mnie, że ciągle tu pada i jest zimno. Zdecydowanie nie jest to prawdą. Nie wyobrażam sobie żyć już w kraju, gdzie temperatura przekracza 27 stopni.

Najlepsze dla nas miejsce jest tam, gdzie jest się szczęśliwym

Wracając do tematu Brazylii, w tym roku wypada 30. rocznica uchwalenia konstytucji w Brazylii. Czy ludzie będą świętować równie hucznie jak w czasie karnawału?

Dla mnie jest to duża sprawa. Jestem liberałem i interesuję się polityką. Niestety, większość Brazylijczyków nie przykłada do tego znaczącej wagi, nie interesuje się prawem, nie zna jego znaczenia.

W mediach wiele mówi się na temat korupcji w brazylijskiej polityce.

Czy dostrzegasz zachodzące zmiany na lepsze?

Jeśli porównamy Brazylię do Stanów Zjednoczonych z 1974 r., mieliśmy wówczas ten sam poziom korupcji. Po odsunięciu od władzy Richarda Nixona, w wyniku afery Watergate, zmienił się sposób funkcjonowania polityków, jest tam znacznie lepiej. W Brazylii korupcja utrzymuje się na dość wysokim poziomie. Były prezydent Brazylii Lula da Silva został ostatnio skazany na 12 lat więzienia, właśnie za korupcję.

Przez ostatnie dwa lata nowy prezydent Michel Temer, próbuje skierować kraj na właściwe tory.

Problem polega na tym, że korupcja nie zaczyna się od polityków, ale od zwykłych ludzi… Taka jest moja opinia. —

Peł na we rsj a wy wia du na por talu coo ltur a24 .co .uk

22 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 22

2018-06-11 17:06:51

Nยบ 743 | Cooltura | 23

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 23

6/11/2018 6:01:20 PM

#P OLK A10 0

Chcę być sobą i mieć swój własny styl gry Piłkarka Chelsea FC. Polka, która na co dzień inspiruje polską społeczność na Wyspach Brytyjskich.

Z ASHANTI AKPAN, która w wyjątkowy sposób wpływa na pozytywny wizerunek Polski w Wielkiej Brytanii, rozmawiał Dariusz A. Zeller.

>

Jesteś laureatką plebiscytu ambasady RP w Londynie „Polka100”. Gratulacje!

Szczerze, byłam bardzo mile zaskoczona. Nawet się tego nie spodziewałam. Cieszyłam się też bardzo, że zamiast do szkoły pojadę na wywiad i sesję zdjęciową na stadionie Chelsea, choć też cel i przeznaczenie tego wywiadu nie było do końca równe z prawdą lub trudne dla mnie do zrozumienia. Cieszę się bardzo, że kobiety mają prawo do głosu, ale dlaczego jako kobieta mam być wdzięczna, że to prawo będę miała?

Dlaczego kobiety mają być wdzięczne za coś, co jest od dawna dane mężczyznom? Nigdy nie słyszałam, żeby mężczyźni byli wdzięczni za to. Może tylko jestem wdzięczna kobietom, które 100 lat temu to wywalczyły. Moja sesja do artykułu odbyła się na stadionie Chelsea – wielkim, pięknym stadionie, gdzie tak naprawdę drużyna kobiet grała tylko raz. Stadion Chelsea, na którym grają kobiety, jest nieporównywalny ze Stamford Bridge. Jako kobiety-piłkarki tyle samo poświęcamy czasu i wkładamy wysiłku w trening, co chłopcy, ale to, co otrzymują mężczyźni, a kobiety w tym zawodzie, jest nie do porównania. Myślę,

Fot. Jadwiga Bronte

że w tym zawodzie różnica między równouprawnieniem jest najbardziej widoczna. Wiem, że to się powoli zmienia, ale na pewno nie jest to fair. Mimo wszystko był to zaszczyt i byłam z siebie dumna, że zostałam doceniona jako najmłodsza laureatka.

W jaki sposób zostaje się piłkarką Chelsea?

Gram w piłkę od kiedy pamiętam, mam starszego brata, który od zawsze kochał grać i on mnie chyba tym zaraził.

Oboje zaczęliśmy grać w ABSSC Warsaw, ale szybko trenerzy zauważyli nasz talent i poradzili, że powinniśmy przenieść się do bardziej profesjonalnego klubu. W wieku 5 lat zaczęłam grać w Kosa Konstancin, gdzie byłam jedyną dziewczyną w całym klubie. Tam mieliśmy bardzo surowego trenera, ale myślę, że dzięki niemu bardzo dużo się nauczyliśmy. W wieku 7 lat przeprowadzili-

śmy się do Anglii i praktycznie od razu zostaliśmy wybrani przez selekcjonera Chelsea. Do męskiej drużyny nie ma innej możliwości, tylko można się dostać będąc zaproszonym przez selekcjonera, tak jak my. Do damskiej drużyny można dostać się też przez open trials, które są raz w roku, ale i tak nie jest to łatwe i na ogół zostaje zaproszony ktoś, kto już był wcześniej obserwowany.

Grasz na środku pomocy, to kreatywna pozycja. Tak było od początku?

Grając w Polsce często grałam ze starszymi nawet o 3 lata chłopcami.

Wtedy grałam najczęściej jako napastnik.

W Chelsea docenili mnie za to, że rozumiem dobrze grę i potrafię dyktować jej tempo. Gram najczęściej jako środkowy pomocnik, ale w zasadzie mogę grać na każdej pozycji. Najbardziej nudną pozycją dla mnie jest właśnie napastnik. Nie lubię

24 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 24

2018-06-11 17:04:44

czekać na piłkę, lubię ją wywalczyć. Lubię wracać, kiedy trzeba i bronić, a także zdobyć piłkę od przeciwnika i rozegrać ją tak, aby nasza drużyna strzeliła gola. Strzelam też gole, ale mam dużo więcej asyst niż goli, taka jest moja rola.

Jak wygląda przeciętny dzień piłkarki w UK? Mój dzień na ogół wygląda podobnie do większości dzieci w Anglii. Niestety, co dzień muszę rano iść do szkoły.

Nasz szkolny autobus przyjeżdża po nas o 7:30, a wracamy do domu po 17. 3 razy w tygodniu mam trening w Chelsea, czasami zaczynam o 18.00, czasami o 19.00, więc szybko muszę się przebrać i jak zdążę, to zjem obiad. Do domu wracam po 20.00 lub po 21.00 i często mam jeszcze dużo lekcji do odrobienia. W dni, w które nie mam Chelsea, albo trenuję sama albo czasem z prywatnym trenerem lub robię ćwiczenia regenerujące jak stretching i foam rolling. W weekendy są mecze, ja na ogół gram w soboty, a mój brat Ashley w niedzielę i wtedy staram się oglądać większość jego meczy. Wolnego czasu mamy bardzo mało, ale ani ja ani mój brat nie przejmujemy się tym, bo pomimo tego, że ciężko trenujemy, nie odczuwamy tego jako obowiązek, tylko przyjemność. Bardzo nie lubię, kiedy z jakiegoś powodu trening czy mecz są odwołane.

Na kim wzorujesz się? Czy jest taki piłkarz/piłkarka?

Od najmłodszych lat moim idolem był Ronaldo. Podoba mi się jego charakter i pomimo tego, że jest uważany za jednego z najlepszych piłkarzy na świecie, nadal ciężko ćwiczy i pracuje, żeby każdego dnia być lepszym. Mój brat od zawsze był dla mnie wzorem.

My mamy szczęście, że wszyscy trenujemy w jednym miejscu, tam gdzie 1 drużyna męska i damska i cała akademia,więc mam wokół siebie dużo wzorców. Bardzo lubię, jak ktoś z pierwszej drużyny przychodzi nas obejrzeć.

Czasami dają nam rady, a nawet z nami trenują. Ale ja nie chcę być Ronaldo, ani żadnym innym piłkarzem, ja chcę być sobą i mieć swój własny styl gry.

Jak reaguje rodzina, znajomi na to, że jesteś piłkarką?

Dużo zawdzięczam mojej rodzinie, mamie i tacie za to, że poświęcili wszystko dla mnie i mojego brata.

Codziennie od lat albo ja, albo Ashley mamy treningi, jeździmy na mecze i turnieje. Teraz zostaliśmy selekcjonowani do kadry i na treningi lub mecze zawsze któryś z rodziców z nami jedzie. Ale dla nich to też jest przyjemność i wiem, że są z nas dumni. Moja mama mówi mi to prawie codziennie.

Mój dziadek i babcie też są ze mnie dumni i pokazują wszystkim moje zdjęcia i filmiki z treningów i meczów, ale mama mojego taty mówi, że jestem następnym chłopakiem w rodzinie i zawsze prosi o zdjęcia w sukienkach. Chyba wolałaby, żebym była modelką niż piłkarką. Ja nie mam nic przeciwko sukienkom, ale nie mam za dużo czasu ani okazji, żeby je nosić.

Znajomi, którzy znają mnie od dawna, są przyzwyczajeni do tego, że gram i cieszą się z moich sukcesów. Nowi znajomi ze szkoły nie bardzo rozumieją, że mam obowiązki i że wolę iść na mecz czy trenować, niż iść na imprezę lub spotkania z przyjaciółmi.

Ale to jest moja pasja i nigdy w życiu nie poszłabym na imprezę zamiast pójść na swój mecz.

Kampania #Polka100

»

Kampania #Polka100 została zorganizowana przez polską ambasadę w Londynie w ramach setnej rocznicy uzyskania przez kobiety praw wyborczych i odzyskania polskiej niepodległości. Profile kandydatek zostały przygotowane przez fotoreporterkę Jadwigę Bronte i dziennikarza Jakuba Krupę. Sylwetki 18 laureatek można znaleźć na stronie ambasady

www.londyn.msz.gov.pl

Wybór kadry jeszcze przed tobą, ale czy masz kontakt z PZPN-em lub FA? Ja mam 12 lat, więc za wcześnie, żeby grać dla reprezentacji. Mecze zaczynają się od U’15, ja jestem U’12, ale w tym roku trenowałam w Chelsea z U’14 cały sezon i często byłam obserwowana przez selekcjonera Anglii.

Dwa razy już byłam zaproszona na England Regional Camp, a w kwietniu byłam selekcjonowana na konsultacje reprezentacji Polski U’15 kobiet w Siedlcach, gdzie trenowałam z kadrą przez cztery dni i nie mogę się już doczekać następnego zgrupowania kadry Polski.

Zdradź, komu będziesz kibicowała na zbliżających się mistrzostwach świata?

W przyszłości mogę grać dla Polski, Anglii i Nigerii. W tym roku wszystkie te drużyny dostały się na mistrzostwa świata i w każdej z tych drużyn jest ktoś, kogo znam, więc wszystkim im będę kibicować.

Gorzej będzie, kiedy staną przeciw sobie. Lubię też, kiedy the underdog wygrywa i drużyna, w którą mało kto wierzył, wygrywa. Myślę, że taka drużyna bardziej docenia wygraną. Komu najbardziej będę kibicować, nie powiem. Zobaczymy, jak będą walczyć i jakimi umiejętnościami się wykażą.

Jakie cele stawiasz sobie w sporcie i w życiu prywatnym?

Chcę być szczęśliwa i chcę, żeby moja rodzina była ze mnie dumna. Jak już będę dorosła, chcę

Nº 742 | Cooltura | 25

Cooltura_743_GM_7.indd 25

2018-06-11 17:05:01

być wzorem dla dzieci. Żeby każdy wiedział, że ciężką pracą można osiągnąć swój cel i spełnić wszystkie marzenia. Chcę też zrobić wszystko ile się da, żeby ludzie docenili kobiecą piłkę nożną. Myślę, że już powoli w jakimś stopniu przyczyniam się do tego. Mam dużo fanów, którzy o tym do mnie piszą. Bardzo mi się też podoba, gdy patrząc na moją grę, ludzie zaczynają ją doceniać. Szczególnie, kiedy gram przeciwko chłopcom, nieraz starszym ode mnie i kiedy zaczynam ich ogrywać zmieniają o mnie zdanie. Jeśli gram przeciwko chłopcom razem z zawodniczkami Chelsea, często jest tak, że na początku rodzice chłopców mówią, to będzie łatwa gra, to tylko dziewczyny, dopiero jak postrzelamy im parę goli to zaczynają mówić: no tak, ale to Chelsea, one więcej trenują, mają lepsze warunki czy lepszych trenerów.

Jakie masz zainteresowania/hobby poza sportem?

Bardzo lubię podróżować, jak tylko możemy jeździmy na turnieje mojego brata do różnych krajów. Jak dotychczas najmilej wspominam swoją podróż na Sardynię. Co najmniej raz w roku jeżdzę do Polski. W lato nad morze do Chałup. Lubię tę miejscowość dlatego, że jeździ tam dużo naszych znajomych i możemy grać razem w piłkę. Oprócz tego lubię pływać, jeździć na rowerze, na desce skimbordowej lub pływać na windsurfingu: wszystko to jest związane ze sportem. Jedyną rzeczą która mnie interesuje oprócz sportu to projektowanie i architektura.

Jak tylko mam czas oglądam programy, w których projektują domy. Ja już dokładnie wiem, jak chcę, żeby mój dom w przyszłości wyglądał i sama go zaprojektuję.

Masz porównanie, zatem co najbardziej podoba ci się w życiu na Wyspach, a co w Polsce?

W zasadzie czasami bym chciała, żeby Chelsea przeniosło się do Polski. W Polsce jest lepsze jedzenie, jest bardziej czysto, w zimie jest śnieg, a latem więcej słońca. Zazdroszczę też, że w szkole nie trzeba siedzieć tylu godzin, co w Anglii i nie trzeba nosić mundurków. Pamiętam też, że w Polsce jak chcieliśmy gdzieś wyjechać w czasie roku szkolnego, nauczyciele dawali nam pracę do zrobienia i wyrażali zgodę na wyjazd. W Anglii nie można nie iść do szkoły.

W Polsce ludzie są bardziej hojni, lubią dawać prezenty, lubią wszytkich karmić i dzielić się, ale bardzo narzekają. Jak w Polsce zapyta się kogoś: co u ciebie słychać, to zaraz zaczną opowiadać o złych sprawach, Jak słońce, to za gorąco, jak śnieg, to znowu ten śnieg, jak deszcz, to że znowu pada, a jak nie ma deszczu, to kiedy wreszcie będzie deszcz. W Anglii jest odwrotnie, nawet jak ludziom stanie się coś złego albo są smutni jeśli zapyta się: „how are you”, zawsze odpowiedzą że „fine”. Jeżeli chodzi o sport i o warunki do trenowania, to myślę, że na razie w Anglii jest lepiej, ale w Polsce szybko się wszystko zmienia.

Cieszę się bardzo, że kobiety mają prawo do głosu, ale dlaczego jako kobieta mam być wdzięczna, że to prawo będę miała?

Dlaczego kobiety mają być wdzięczne za coś, co jest od dawna dane mężczyznom?

Gdzie można śledzić twoje dalsze kroki w karierze?

Mam instagram @ashantiga, gdzie jest 50 tysięcy followersów, ale niestety jest w nich bardzo mało tych z Polski. Mam jednak nadzieję, że to się wkrótce zmieni na lepsze. Staram się codziennie coś wstawić na Instagram, niestety meczów z Chelsea ani treningów nie możemy pokazywać, ale są tam zdjęcia i filmy z prywatnych treningów i turniejów, w których czasem biorę udział, więc mam nadzieję, że i polskim czytelnikom on się spodoba. Razem z bratem mamy też kanał na YouTubie, Sis&Bro Pro, więc zapraszam do subscribowania.

Gratuluję sukcesów. Trzymam kciuki za kolejne!

Dziękuję bardzo i pozdrawiam wszystkich czytelników „Cooltury”! —

26 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 26

2018-06-11 17:05:17

Nยบ 743 | Cooltura | 27

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 27

6/11/2018 6:01:21 PM

P O FA JR A NC IE Dariusz A. Zeller

Aktywność dla wszystkich Wspinaczka jest drogą przez własne słabości.

Odkrywa się na tej drodze jak twardy potrafisz być w ekstremalnych sytuacjach, jak bardzo potrzebny nam jest drugi człowiek i jak mało potrzeba do szczęścia – mówi MARCIN PIELA, instruktor wspinania.

Co to jest climbing?

Wspinaczka to po prostu poruszanie się w pionie, a nie jak zwykli ludzie w poziomie. Jest wiele odmian tej aktywności. Osobiście nie uważam wspinania tylko i wyłącznie za sport: to aktywność na granicy sportu, sztuki i doznań emocjonalnych. Strasznie modne stało się teraz wspinanie w hali, czyli indoor climbing, a szczególnie jego odmiana, tzw. buldering. Buldering to wspinaczka na niewysokich – jak dla wspinaczy – skałkach, gdzie jedynym zabezpieczeniem jest materac. Mamy też drugi koniec tej dyscypliny, gdzie wspinacze pokonują ogromne, ponad 1000 m urwiska skalne w ekstremalnych warunkach przy użyciu lin i specjalistycznego sprzętu.

Kto może uprawiać ten sport?

Każdy, o ile lekarz nie zabroni (śmiech), a poważnie: to jest to aktywność dla wszystkich.

Częstym ograniczeniem jest jednak nasz naturalny strach przed wysokością.

No, nie jesteśmy do tego stworzeni.

Jesteś instruktorem climbingu. Na co powinien zwracać uwagę ktoś, kto chciałby zająć się tym?

Przede wszystkim na bezpieczeństwo. Wspinanie jest sportem niebezpiecznym i dokładając do tego nieprawidłowe wyszkolenie można zrobić sobie krzywdę.

Zresztą, strach nas sam przyblokuje.

Z ogromnym przekonaniem zachęcam do stawiania pierwszych kroków w skałach pod okiem instruktora lub bardzo doświadczonej osoby.

Natomiast taki halowy buldering można zacząć samemu od zaraz. Potrzebne są tylko buty, magnezja i zapał.

Można zapisać się na szkolenie w jednej z wielu szkół wspinaczkowych. Ćwiczenia w domu wzmacniające górne partie ciała też pomogą, czyli podciąganie na drążku zalecane.

Ile kosztuje podstawowy sprzęt?

Nie jest to aktywność tania, szczególnie jeśli myślimy o górach wysokich. Jednak podstawowy sprzęt na ściankę kupimy już za ok. 100 funtów – buty, woreczek z magnezją, do wspinaczki z liną konieczna jest jeszcze uprząż wspinaczkowa. No i przeszkolenie z technik wspinaczkowych, czyli kurs podstawowy za ok. 50 funtów.

Jakie miejsca w UK, jak i poza nim, m.in. w Polsce, polecałbyś do climbingu?

Wspinałem się już w wielu miej-

Co trzeba zrobić, by zacząć uprawiać ten sport?

Najpierw wybierzmy się na ściankę wspinaczkową albo bulderową w hali.

28 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 28

6/11/2018 6:01:23 PM

kiedykolwiek jadłem – kuksu na 4300 m! Najlepsza whisky – w schronie na Ben Nevis podczas zamieci śnieżnej.

Te wartości i doznania, których się TAM doświadcza są coraz mniej dostępne w naszym zabieganym, zawistnym i banalnym świecie. Gorąca kawa, ciepły śpiwór, wschód słońca czy radość, czerpana ze związania się liną z drugim człowiekiem i odpowiedzialności za niego.

Przez wspinanie staram się odszukać i dogonić proste pragnienia, dotyczące podstawowych potrzeb ludzkich.

scach, głównie w Europie. Chyba najcudownej było w Arco nad jeziorem Garda we Włoszech. Cały ten region po prostu żyje sportami i aktywnościami outdoorowymi. Nie da się nudzić nawet jeśli palce bolą już od wspinania. Podoba mi się bardzo również Kornwalia i jej nadmorskie klify. Kiedy pod nogami rozbijają się fale to adrenalina niewątpliwie wzrasta. Oczywiście nasza piękna Jura Krakowsko – Częstochowska z niesamowitą zielenią i wielkiej urody białymi skałami, do której niespodziewanie zaczyna zaglądać coraz więcej obcokrajowców, również trochę dzięki mojej działalności szkoleniowej.

Jak bardzo popularny jest sport wspinaczkowy?

Obecnie wspinanie przeżywa prawdziwy boom, stało się sportem olimpijskim i wiele osób zaczęło go uprawiać. Powód jest prosty – ta wspinała naturalna forma ruchu jest alternatywą dla siłowni czy fitnessu.

Godzina wspinania spala ok. 500 kalorii.

Z obserwacji moich wynika, że bardzo dużo Polaków w UK uprawia wspinanie bądź chce zacząć. Zachęcam do szukania na Facebooku polskich grup wspinaczkowych w UK.

Gdzie można znaleźć informacje dotyczące sportu wspinaczkowego?

Oczywiście w internecie. Tych stron jest mnóstwo, trudno byłoby nawet je wymienić. Natomiast kontakt do mnie: Marcin Piela – instruktor wspinania, Tatra Climbing School –office@climbingholidays.eu, www.climbingholidays.eu. —

Te wartości i doznania których się TAM doświadcza są coraz mniej dostępne w naszym zabieganym, zawistnym i banalnym świecie.

Gorąca kawa, ciepły śpiwór, wschód słońca czy radość, czerpana ze związania się liną z drugim człowiekiem i odpowiedzialności za niego

Czym dla ciebie osobiście jest climbing? Świetnym sposobem na spędzanie czasu wolnego jak i drogowskazem w życiu.

Wspinaczka jest drogą przez własne słabości.

Odkrywa się na tej drodze jak twardy potrafisz być w ekstremalnych sytuacjach, jak bardzo potrzebny jest drugi człowiek i jak mało wystarczy do szczęścia. Najlepsza zupa jaką

Nº 742 743 | Cooltura | 29

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 29

6/11/2018 6:01:26 PM

ALICJA ŚMIETANA to wybitna skrzypaczka młodego pokolenia i dyrektor artystyczny Orchestra of Life Nigel Kennedy. W piątek 29 czerwca 2018 zabierze nas w bogatą w odcienie i style podróż muzyczną przez świat jazzu, bluesa i muzyki klasycznej. Czeka nas fascynująca przygoda w międzynarodowej gwiazdorskiej obsadzie!

Z artystką rozmawiał Tomasz Furmanek.

>

Alicjo, raz na jakiś czas przygotowujesz specjalne koncerty, które za każdym razem okazują się nie tylko wydarzeniami artystycznymi, ale też cieszą się ogromnym uznaniem publiczności. Co zaprezentujesz tym razem?

Jako że fascynuje mnie łączenie różnych gatunków muzyki i odnajdywanie się w różnych stylach muzyczno-artystycznych, to wymyśliłam sobie coś, co pozwoli mi w naturalny sposób odnaleźć się na scenie jazzowej, która coraz bardziej mnie pociąga. Zrodził się Wśród osób, które do 21.06 prześlą na adres redakcja@cooltura. w mojej głowie pomysł COOLTIME co.uk hasło Alicja Śmietana połączenia tego, co rozlosujemy podwójne zaproszenie kocham najbardziej, czyli Tomasz Furmanek na koncert. aranżacji na mały zespół smyczkowy oraz na combo jazzowe, na którym całość będzie się opierała. To wyjątkowe combo jazzowe, składające się z muzyków, którzy również potrafią odnaleźć się w różnych gatunkach muzycznych; artyści wybitni, mistrzowie w swo> Alicja Śmietana i goście Karen Bilety na Eventbrite - link: https://bit.

Edwards, Yaron Stavi i Asaf Sir- ly/2rJ6Ezs oraz w kasie POSK-u od 15 ich dziedzinach, ale nie tylko. Osoby, czerwca 2018 w godz.19:00-21:00 kis które nie boją się ryzyka i przygody (rezerwacje: 07583 969 014 lub w kasie: muzycznej. Dla mnie to również Piątek 29 czerwca 2018, godz. 20:00.

POSK Sala Teatralna, 238-246 King Street, 0208 742 6419/6420). W dniu koncertu fascynujące – granie z ludźmi, którzy kasa będzie otwarta od godz. 18:00. To Londyn W6 0RF. Bilety £18 z jednej strony są z zupełnie innych wydarzenie muzyczne POSK-u będzie www.posk.org orbit muzycznych, ale równocześnie równocześnie częścią serii koncertów www.alicjasmietana.com są w stanie połączyć wszystko w nie„Tomasz Furmanek zaprasza ...”. samowitą całość.

Bardzo dużo pozytywnej energii!

30 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 30

6/11/2018 6:01:27 PM

Wiem, że jest to jednorazowy projekt, na specjalna okazję.

Koncert ten odbędzie się w POSK-u, czyli centrum związanym mocno z Polską i będzie częścią celebracji stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę.

Dobrałaś sobie na tę okazję wspaniałych muzyków. Zacznijmy od wokalistki i pianistki Karen Edwards...

Karen Edwards jest absolutnie wybitnym muzykiem, znam ją od wielu lat, w zasadzie od dziecka, gdyż odkrył ją w pewnym sensie i przedstawił polskiej publiczności mój tata. Nagrał z nią wiele płyt, jeździł z nią w trasy, zostali bardzo dobrymi przyjaciółmi.

Karen wywodzi się z różnych środowisk muzycznych, wykłada śpiew operowy, jednocześnie jest wybitną pianistką i genialną wokalistką jazzowa. Jest to osoba, którą do współpracy zapraszali tacy artyści jak Prince czy Stevie Wonder, więc jest to najwyższy poziom o jakim można mówić jeśli chodzi o wokal.

Karen posiada niesamowitą świadomość sceniczną i wielkie wyczucie harmonii, które pozwalają jej odnaleźć się w ułamku sekundy w każdym scenariuszu na scenie muzycznej! Jest osobą, która inspiruje mnie do improwizacji na scenie.

Wiem, że niezależnie od tego, co się na tej scenie stanie, ona zareaguje w na to w sposób, który będzie mnie jeszcze bardziej inspirował!

A Asaf Sirkis?

Asaf jest mistrzem perkusji, z którym jeszcze do tej pory nie współpracowałam, natomiast byłam na wielu koncertach Asafa i powiem szczerze, że prawie za każdym razem (a rzadko mi się to zdarza), gdy grał opadała mi przysłowiowa szczęka do ziemi, ponieważ jest to osoba o nieprawdopodobnej wrażliwości muzycznej! Absolutnie kreatywny, wręcz natchniony. Ponieważ fascynuje się on również innymi gatunkami muzycznymi, jak muzyką etniczną, muzyką indyjską, która dla perkusistów ma ogromne znaczenie jeśli chodzi o rytm, jest dla mnie kolejnym idealnym, wymarzonym partnerem muzycznym, potrafiącym odnaleźć się w zupełnie różnych gatunkach muzycznych. Już nie mogę się doczekać tej współpracy!

No a Yaron Stavi – to po starej znajomości?

Po starej znajomości... (śmiech) – i tak, i nie! Nie każdy o tym wie, że Yaron jest wybitnym klasycznym kontrabasistą, który współpracował z wieloma światowej sławy orkiestrami, między innymi z orkiestrą symfoniczną w Berlinie, przez wiele lat studiował kontrabas klasyczny. Poza tym Yaron był też bliskim przyjacielem mojego taty, może więc też przez to czuję się w tym składzie muzyków bardzo komfortowo... A ponieważ to artyści wyjątkowi, to są w stanie nie tyle doskonale sobie poradzić z materiałem muzycznym, co dać z siebie po prostu wszystko na koncertach i stworzyć coś zupełnie unikatowego – totalną magię!

Dla mnie to również fascynujące – granie z ludźmi, którzy z jednej strony są z zupełnie innych orbit muzycznych, ale równocześnie są w stanie I jeszcze kwartet smyczkowy! połączyć Będą to osoby, które są związane z lonwszystko w dyńską sceną muzyczną i które też są muzyniesamowitą kami wszechstronnymi. Mało ludzi o tym całość

wie, że muzycy klasyczni na ogół nie improwizują i zwykle źle czują się w innych gatunkach muzyki... Wynika to poniekąd z drogi naszej edukacji – specyficznej, nastawionej na przyjmowanie wyzwań i osiąganie coraz to trudniejszych stopni, jeżeli chodzi o mistrzostwo gry na instrumencie. Nie wiem, jak to się dzieje, ale gdzieś tam po drodze zabija to naturalną kreatywność, którą każda osoba, chcąca rozpocząć przygodę z muzyką, gdzieś w sobie ma. Dlatego dość trudno znaleźć ludzi, którzy potrafią współuczestniczyć w tego typu połączeniu gatunków muzycznych. Kwartet smyczkowy będzie tutaj tworzył raczej tło i koloryt, niż posiadał rolę pierwszoplanową, ale planuję kilka utworów specjalnych, w których oddam pole temu światowi smyczkowemu do popisu! —

Nº 743 | Cooltura | 31

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 31

6/11/2018 6:01:28 PM

7 WSPANIAŁYCH

Miejskie kąpieliska

>

Lato, nawet w Londynie, może być upalne, a wtedy najlepszym ratunkiem jest oczywiście woda. Wybraliśmy najatrakcyjniejsze kąpieliska, baseny i stawy dobre dla ochłody w letnie dni. Niektóre z nich sprawdzą się także deszczową aurą, a nawet podczas mrozów, jeżeli zdecydujecie się dołączyć do grupy morsów. —

> The Porchester Spa The Porchester Centre, Queensway, Londyn, W2 5HS. Stacja: Bayswater. Bilety: £28.90 30-metrowy basen to tylko dodatek do spa, w którym można skorzystać z łaźni tureckich, saun i jacuzzi oraz pokoju relaksacyjnego.

W poniedziałki, środy i soboty spa otwarte jest tylko dla mężczyzn, w niedziele jest koedukacyjne, a przez resztę tygodnia – tylko dla kobiet.

> Kenwood Ladies’ Pond Highgate, Londyn N6 6HQ. Stacja: Hampstead Heath, Gospel Oak. Bilety: £2 Kąpielisko tylko dla kobiet, które działa od 1920 roku. Ukryte za murem z kwiatów i żywopłotu, sprawia, że można zapomnieć,

The Porchester Spa

że jest się w Londynie. W pobliżu także Hampstead Heath Swimming Ponds (koedukacyjny) oraz Men’s Pond.

Swiss Cottage Leisure Centre

32 | Cooltura | Nº 743

Fot. E. Dean/Topical Press Agency/Getty Images

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 32

6/11/2018 6:01:31 PM

> Parliament Hill Lido Heath Lodge, Highgate, Londyn NW5 1NA. Stacja: Gospel Oak. Bilety: od £4 Niepodgrzewany basen wodny na Parliament Hill. Jego dno zrobione jest ze stali nierdzewnej, dzięki czemu woda ma metaliczny odcień, a nurkowie mają wrażenie, że pływają w metalowej misie.

Parliament Hill Lido

> Brockwell Lido Brockwell Park, Dulwich Rd, SE24 0PA. Stacja: Herne Hill.

Bilety: od £3.20

Duży basen otoczony piękną architekturą.

W budynkach, które znajdują się na liście zabytków drugiego stopnia znajduje się dobra kafejka. Poza pływaniem można tu skorzystać z wielu zajęć dodatkowych, na przykład tańca i jogi.

Brockwell Lido

> Serpentine Lido Hyde Park, S Carriage Dr, Londyn W2 2UH. Stacja: Knightsbridge. Bilety: £4.80 Naturalne, 100-metrowe kąpielisko, bez chloru i podgrzewania. Do tego taras słoneczny dla miłośników opalania oraz część rodzinna, z brodzikiem i placem zabaw. Dwa razy w tygodniu są prowadzone sesje treningowe dla triathlonistów.

Serpentine Lido

> Swiss Cottage Leisure Centre

Charlton Lido

> Charlton Lido

Adelaide Road, Camden, London NW3 3NF. Stacja: Swiss Cottage. Bilety: £6.05

Hornfair Park, Shooters Hill Rd, London SE18 4LX. Stacja: Charlton. Bilety: £7.00

Pływalnia i ścianka wspinaczkowa, a do tego wiele zajęć i lekcji dla dzieci – pływanie, gimnastyka, tenis, squash, trampoliny.

Podgrzewana „50”, studio fitness i siłownia – idealne miejsce dla osób, które szukają nie tylko relaksu, ale też miejsca do ćwiczeń.

Nº 743 | Cooltura | 33

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 33

6/11/2018 6:01:36 PM

TOUR DE LONDYN

Musicale i pyszne jedzenie

>

Kolejne odwiedziny rodziny, znajomych, teściów, a ty panikujesz, bo nie masz czym ich zająć? Przedstawiamy cotygodniowy turystyczny przewodnik po Londynie. Skorzystaj z naszych pomysłów, albo wyślij gości w miasto z Coolturą. —

» sobota 16.06 > Brodway Market Idealne miejsce na leniwe, sobotnie zakupy.

Warzywa, ubrania, książki i mnóstwo budek z jedzeniem ulicznym.

Każda sobota, Broadway Market, Londyn, E8 4PH. Stacja: London Fields

» piątek 15.06 > Taste of London Świetne londyńskie restauracje, najlepsi szefowie kuchni i barmani z całego świata. Szansa na spróbowanie menu z najwyższej półki, a do tego muzyka na żywo i warsztaty kulinarne.

13-17.06, Regent’s Park, Chester Rd, Londyn, NW1 4NR. Stacja: Regent's Park. Bilety: £17

34 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 34

6/11/2018 6:01:49 PM

» wtorek 19.06 > ArcelorMittal Orbit Porządna dawka adrenaliny na najdłużej na świecie zjeżdżalni w tunelu. Długa na 178 metrów jest jednocześnie najwyższym dziełem sztuki w Wielkiej Brytanii. Zjazd trwa 40 sekund, a przez ostatnie 50 metrów śmiałkowie lecą prosto w dół.

» niedziela 17.06

Queen Elizabeth Olympic Park, 5 Thornton Street, Londyn E20 2AD. Stacja: Stratford. Bilety: £16.50

> West End Live 40 najlepszych londyńskich musicali za darmo na scenie postawionej specjalnie na tę okazję w centrum Londynu.

W programie między innymi: Disney’s, Chicago, Dreamgirls, Les Misérables, Tina: The Tina Turner Musical, a także Little Shop of Horrors – 6 tygodni przed premierą w Regent's Park Open Air Theatre.

16-17.06, Trafagar Square, Londyn, WC2N 5DN. Stacja: Charing Cross. Wstęp wolny

» środa 20.06 > Hyde Park Można spędzić tu cały dzień spacerując po uroczych alejkach. Warto zatrzymać się przy fontannie dedykowanej Księżnie

» poniedziałek 18.06 > Frida Kahlo: Making Her Self Up Wystawa prezentuje wyjątkową kolekcję ubrań i przedmiotów, które należały do Fridy Khalo, która po raz pierwszy została zaprezentowana poza Meksykiem.

Wejście do muzeum jest darmowe na wszystkie wystawy oprócz czasowych. Warto wiec przy okazji zobaczyć kolekcję sukni ślubnych, biżuterii czy sztuki chińskiej. Codziennie do wyboru wiele darmowych wycieczek po zbiorach muzeum.

17.06-04.11, Victoria & Albert Museum, Cromwell Rd, Londyn SW7 2RL. Stacja: South Kensington.

Otwarte codziennie 10:00 – 17:45 (w piątki do 22:00). Bilety: £15. Wstęp wolny na wystawy stałe.

Dianie, popływać łódkami, a w upalny dzień zajrzeć na basen.

Hyde Park, Londyn W2 2UH. Stacja: Lancaster Gate, Queensway, Marble Arch, Hyde Park Corner. Wstęp wolny

» czwartek 21.06 > Underbelly Festiwal Cyrkowy festiwal przy South Bank.

Będzie można oglądać kabarety, przedstawienia cyrkowe i komediowe oraz teatr dziecięcy. Wśród artystów – Circolombia i House of Burlesque.

Oprócz tego stacje z przekąskami i atrakcje na wesołym miasteczku.

06.04-30.09, 30 The Queen's Walk, South Bank, Londyn SE1 8XX. Stacja: Waterloo Underground, Bilety: różne ceny.

Nº 743 | Cooltura | 35

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 35

6/11/2018 6:01:58 PM

W Y PA D Z L OND Y N U Kordian Klaczyński

8 najciekawszych brytyjskich wysp Orkady

»

Archipelag na północ od wybrzeży Szkocji, na granicy Morza Północnego i otwartego Oceanu Atlan-

tyckiego. Bez względu na porę roku wyspy pozostawią

Anglesey

tu mnóstwo kamiennych kręgów, grobowców i śladów

»

po prehistorycznych wioskach. Wyspy, to także spotkania

momentu przekroczenia jednego z mostów przyjezdnych witają

z nieskazitelnie dziewiczą przyrodą. Gdziekolwiek się nie

oszałamiające krajobrazy, dziewicze wybrzeża i malownicze

ruszymy, czeka na nas cała paleta kolorów natury, dzikie

miasteczka i wsie. Anglesey, to kilometry spokojnych ście-

zwierzęta i stada ptaków. Warto zobaczyć neolity Ring Of

żek na spacery i wyprawy rowerowe, a także pokaźne połacie

Brodgar, wpisane na listę światowego dziedzictwa.

piaszczystych plaż i morze znakomite do uprawiania sportów

niezapomniane wrażenia. Przede wszystkim pamiątki po tutejszych osadnikach, sięgające aż 10 tys. lat wstecz. Jest

Na Orkady najlepiej dotrzeć samolotem z głównych

Wyspa i zarazem hrabstwo położone u zachodnich wybrzeży Walii, z którym połączona jest dwoma

mostami, więc można tutaj dojechać samochodem. Już od

wodnych. Na wyspie jest wiele zabytków, a także obszarów

lotnisk w Szkocji lub promem z Aberdeen lub ze Scrab-

dziewiczej przyrody, będącej domem dla niezwykłych gatun-

ster, miejscowości na północnym krańcu Szkocji.

ków roślin. Znaczna część naszej linii brzegowej wyspy została uznana za obszar o wyjątkowym naturalnym pięknie (AONB).

Jersey

»

Od lokalnych targów rolniczych po tętniące życiem festiwale muzyczne czy pokazy filmów na świe-

żym powietrzu. Na wyspie Jersey położonej na Kanale La Manche dzieje się naprawdę sporo. Poza tym to wspaniałe miejsce na piesze wędrówki i wyprawy rowerowe. Do tych drugich warto wynająć przewodnika, który pokaże najciekawsze miejsca w jeden dzień.

Na Jersey można dotrzeć samolotem z większości brytyjskich lotnisk, a także promem z Poole lub Portsmouth.

36 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 36

2018-06-11 17:02:14

Isles of Scilly

»

Archipelag wysp położonych na zachód od wybrzeży Kornwa-

lii, z których tylko pięć jest zamieszkałych. Znany jest ze spokoju i zrelaksowanego tempa życia. Tutaj czas płynie inaczej. Fantastyczna, nieskazitelna przyroda, a także magnes dla kreatywnych dusz artystów. Wyspy przyciągają malarzy i fotografów za sprawą

Isle of Wight

»

intensywnego i nieustannie zmieniają-

w pobliżu Portsmouth i Southampton,

raj dla najmłodszych, reklamowany

więc najlepiej dotrzeć tutaj promem,

często jako „jeden wielki plac zabaw dla

wypływającym właśnie z jednego z tych

przedszkolaków”.

Wyspa położona tuż przy

cego się światła, padającego na wciąż na

wybrzeżu Wielkiej Brytanii

nowo odkrywany krajobraz. To także

dwóch miast. Każdego roku odbywa się

Na wyspy dotrzemy promami

w tym miejscu mnóstwo festiwali, z któ-

z Penzance lub lotami czarterowymi

rych największy to muzyczny Isle of

z Exeter Airport, Newquay Cornwall

Wight Festival. Jego najbliższa edycja

Airport lub Land’s End.

Guernsey

»

Położona na Kanale La Manche w pobliżu Jersey

wyspa słynie z malowniczych

już 21-24 czerwca. Na wyspie jest wiele

krajobrazów i smacznej kuchni,

muzeów i galerii, Tapnell Farm Park –

której skosztować możemy w jed-

farma i ZOO w jednym czy wspaniała

nej z licznych lokalnych restau-

kolejka parowa, która obwiezie nas po

racji. Można tutaj popływać kaja-

sporej części wyspy. Są tu też bajeczne

kiem po zatoczkach na połu-

plaże, utrzymane w najwyższych stan-

dniowym wybrzeżu, polatać

dardach, uważane za jedne z najlep-

małym samolotem czy pocho-

szych w Anglii. Warto odwiedzić okolice

dzić po robiących spore wraże-

latarni The Needles, przy której w cza-

nie, wznoszących się na kilka-

sach zimnej wojny znajdował się ośro-

dziesiąt metrów klifach. Warto

dek testowania silników rakietowych.

też wybrać się stąd na sąsiednie wysepki Sark i Herm, na które dowiozą nas czarterowe łodzie.

Na Guernsey można dotrzeć

Szetlandy

»

samolotem z głównych brytyj-

Archipelag na Oceanie Atlanty-

skich lotnisk, a także promem

ckim, około 200 km na północ od

z Poole lub Portsmouth.

wybrzeży Szkocji. Podróż na te wyspy, to jak podróż na koniec świata. Stąd jest bliżej do Norwegii niż do Londynu: skandynawski klimat i krajobrazy,

Isle of Man

»

Na wyspie każdego roku organizowane są słynne wyścigi motocyklowe Isle of Man TT, uznawane za jedne z najbardziej prestiżowych na świecie. To jed-

zapierająca dech w piersiach linia brze-

nak tylko jedna z wielu jej atrakcji. To znakomite miejsce na pobyt dłuższy, niż

gowa, otoczona dziewiczymi plażami

tylko kilka dni. Dzika przyroda i unikatowe zabytki sprawiają, że nie można się

i kryształowo czystymi brzegami, nie

tutaj nudzić bez względu na pogodę. Znajdą tutaj dla siebie coś zarówno amatorzy

wspominając już o lśniących jeziorach,

przygód, jak i rodziny pragnące wypocząć wraz z dziećmi. Przepiękna linia brze-

wrzosowiskach, czy monumentalnych

gowa, a przy niej sporty wodne – od nurkowania, po spływy kaja-

formacjach skalnych, wyrzeźbionych

kowe. Isle of Man oferuje także grę w golfa, wspinaczki, atrakcje

przez tysiąclecia przez wiatr i morze.

dla wędkarzy czy jazdę konną.

Podobnie z tutejsza kulturą: język tubylców ma unikalny dialekt i sporo

Na wyspę dostaniemy się samolotem z większości brytyjskich lotnisk, a także promem z Liverpoolu i Heysham.

jest tu śladów po wikingach.

Na szetlandy najlepiej dostać się promem z Aberdeen lub samolotem z głównych lotnisk w Szkocji.

Nº 742 | Cooltura | 37

Cooltura_743_GM_7.indd 37

2018-06-11 17:02:36

W C Z A SY P OD G RU S Z Ą Piotr Gulbicki

Snowdonia To raj dla turystów.

Zarówno tych, chcących odpocząć od miejskiego zgiełku, delektując się ciszą i pięknem natury, jak i tych, lubiących aktywny wypoczynek. Położona w północno-zachodniej Walii Snowdonia oferuje szereg atrakcji.

Zdjęcia Marcin Urban

Brytanii. Został on utworzony w 1951 roku, rozciąga się na powierzchni 2170 kilometrów kwadratowych, a rocznie odwiedza go ponad 6 mlm osób!

Największą popularnością wśród piechurów cieszy się szczyt Cadair Idris.

Według miejscowej legendy, każdy, kto spędzi na nim noc, zostanie wieszczem albo szaleńcem. Zanim jednak sami się o tym przekonacie, warto rozkoszować się widokiem okolicy z najlepszego miejsca widokowego tego regionu, za jakie uchodzi farma Olwena Evansa. Mając świadomość, że Snowdonia jest cen-

trum języka walijskiego, którym na co dzień posługuje się około 65 proc. tutejszych mieszkańców… —

Gdzie spać?

»

Wybór miejsc noclegowych jest bardzo szeroki, od włas-

nego namiotu, przez domy prywatne, schroniska, gospody i hotele. Ceny wahają się od 20 do ponad 200 funtów za dobę za osobę.

>

Szlaki piesze i rowerowe, spływy kajakowe, wspinaczka górska, sporty wodne, wyprawy konne…

Jest w czym wybierać. A wszystko w bajkowej, górzystej scenerii, w której urwiste stoki przeplatają się z zielonymi dolinami, kameralnymi jeziorami, szumiącymi wodospadami. W ten krajobraz wpisują się również owiane legendą zamki, podziemne kopalnie łupków kamiennych oraz zapierająca dech w piersiach, rozciągająca się na przestrzeni 60 km linia brzegowa. Główna szosa, prowadząca wzdłuż wybrzeża, jest co prawda wąska, ale podążając nią można podziwiać dwa światy – z jednej strony zielone wzgórza, stada pasących się owiec i liczne jeziora, a z drugiej plaże, wyspy, klify oraz zatoczki.

Na terenie Snowdonii, której nazwa nawiązuje do Snowdonu, najwyższego szczytu (1085 m n.p.m.) Gór Kambryjskich, znajduje się trzeci co do wielkości Park Narodowy w Wielkiej

Jak dojechać?

»

Do Bangor podróż pociągiem

wyprzedzeniem można nabyć za 27 fun-

z London Euston trwa nieco

tów, a z dnia na dzień za 107 funtów.

ponad 3 godz. W zależności od miejsco-

W grę wchodzą również bezpośrednie

wości docelowej, można wysiąść na sta-

połączenia autokarowe. Czas dojazdu

cji w Llandudno i dalej podróżować

waha się od 10 do ponad 14 godzin, nato-

autobusem.

miast bilet kosztuje 27 funtów z mie-

Pociągi z Londynu kursują średnio co godzinę. Bilety z miesięcznym

sięcznym wyprzedzeniem, a jeśli kupimy go w ostatniej chwili od 53 funtów górę.

743 38 | Cooltura | Nº 742

743-MAKIETA 01-68 CC.indd Cooltura_743_GM_7.indd 38 38

6/11/2018 PM 2018-06-116:01:58 17:01:08

Wydarzenia

Lokalne atrakcje

23 czerwca – Zip World Rocks w Penrhyn Quarry

Wąskotorowa kolejka górska

Wieczór z muzyką oraz rozrywką, podczas którego wystąpią m.in. Penrhyn Choir, The Storyville Mob i The Third Generation. Dochód z imprezy zostanie przeznaczony na pomoc potrzebującym w krajach Trzeciego Świata.

Wyposażona w napęd parowy kursuje na trasie o długości 7,6 km, a wjazd nią na szczyt Snowdon daje możliwość podziwiania okolicy w pełnej krasie. Została zbudowana pod koniec XIX wieku, pierwotnie służąc do przewożenia wydobywanych w kopalniach łupków do nadbrzeżnych portów.

14 lipca – The Movable Feast w Porthmadog

Festiwal potraw, napojów i lokalnego rękodzieła. Jak reklamują organizatorzy, to przegląd tego, co północna Walia ma najlepszego. A wszystko okraszone licznymi imprezami artystycznymi.

10 sierpnia – Porthor Beach Fun Day w Aberdaron, Porthor Beach Całodzienna impreza na plaży, podczas której każdy znajdzie coś dla siebie.

Będzie okazja m.in. popływać kajakiem, zagrać w futbol plażowy, wziąć udział w budowaniu zamków z piasku.

Co robić? Ścianki, kajaki, narty Dwie ścianki wspinaczkowe, sztuczny stok narciarski, basen, tor przeszkód dla kajaków górskich. To wszystko czeka w narodowym centrum Plas y Brenin u podnóża góry Moel Siabod. Ośrodek organizuje też kursy wspinaczkowe, narciarskie oraz kajakowe.

Szlaki rowerowe

Snowdonia pokryta jest siecią dróżek, ciągnących się przez pola i wioski. Bardziej zaawansowani rowerzyści mogą stawić czoła trudniejszym wyzwaniom, korzystając z tras leśnych i górskich.

Wspinaczki wysokogórskie

Tras wspinaczkowych jest wiele, w różnych częściach Snowdonii. Początkujący mogą spróbować swoich sił na ściance Tryfan Fach, natomiast doświadczeni alpiniści na Tryfan East oraz Milestone Buttress.

Zamki Caernarfon i Harlech Warownia Caernarfon została wzniesiona nad rzekami Afon Seiont i Menai Strait na rozkaz króla Edwarda I Długonogiego, panującego w latach 1272 – 1307. Wraz z pobliskim miastem miała stanowić strategiczny punkt obrony Anglii.

Inny słynny zamek w tej okolicy, Harlech, to również zasługa tego samego monarchy. Ta znajdująca się na skalistej górze budowla była z jednej strony otoczona przez zatokę i klify, a z drugiej przez bagna.

Rozciąga się z niej piękny widok na zatokę Tremadog i półwysep Llyn.

Oba zamki zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Sporty wodne

Na pasjonatów wodnych wrażeń czekają górskie rzeki oraz jeziora, po których można pływać wynajętą łodzią, kajakiem, pontonem, żaglówką bądź rowerem wodnym.

Labirynt króla Artura Znajduje się we wsi Corris, kusząc ekscytującą wyprawą łodzią, podziemną rzeką, w scenerii pieczar i wodospadów. Nastroju dodają jej legendy opowiadane przez przewodników, przy akompaniamencie efektów świetlnych i dźwiękowych.

Nº 742 | Cooltura | 39

Cooltura_743_GM_7.indd 39

2018-06-11 17:01:29

40 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 40

6/11/2018 6:01:59 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 41

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 41

6/11/2018 6:02:00 PM

ZMI A NA T UR N U SU Piotr Gulbicki

Dzikie Bieszczady To najdziksze, a dla wielu również najpiękniejsze polskie góry. Cisza, niesamowite widoki, niewielu turystów.

Bieszczady zachwycają o każdej porze roku.

>

Rozciągają się na pograniczu Polski, Słowacji i Ukrainy, na malowniczym Podkarpaciu. Najwyższym szczytem całych Bieszczadów jest leżący po stronie ukraińskiej Pikuj (1405 m n.p.m.), natomiast po stronie polskiej dominuje Tarnica (1346 m n.p.m.). Znajduje się na niej stalowy krzyż upamiętniający pobyt w tym miejscu młodego Karola Wojtyły w 1953 roku. W niektórych miejscach stok opada bardzo stromo, na kształt ściany, a w dole rozciągają się wielkie pola grechotów skalnych, czyli wschodniokarpackich piargów zbudowanych z twardych piaskowców.

Urokliwe stare cerkiewki, bujna przyroda, kilometry pięknych szlaków. Najatrakcyjniejsze z nich znajdują

się w obrębie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, trzeciego pod względem wielkości w Polsce. 80 proc. jego powierzchni stanowią lasy, z sędziwymi bukami, świerkami, jaworami i olszynami porastającymi doliny potoków. To również królestwo zwierząt.

Tu występują m.in. żubry, jelenie, niedźwiedzie, wilki, rysie, żbiki czy koniki polskie. Drapieżniki z reguły stronią od ludzkich siedlisk, rzadko pojawiając się w pobliżu szlaków.

Jedną z największych atrakcji są połoniny, czyli wysokogórskie łąki, niemal w całości objęte ścisłą ochroną.

Wędrówki odkrytymi grzbietami, z których można podziwiać szeroko rozpościerającą się panoramę, dostarczają niezapomnianych przeżyć. Podobnie jak

42 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 42

2018-06-11 16:59:41

Pięć miejsc, które warto zobaczyć Chatka Puchatka – najwyżej

obserwowanie pokrytego gwiazdami nieba. Bieszczady są najciemniejszym miejscem w Polsce, dlatego kosmiczna otchłań widoczna jest w pełnej krasie, a tylu gwiazd próżno szukać w innych zakątkach kraju. Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady”, którego głównym celem jest ochrona przed zanieczyszczeniem świetlnym, obejmuje obszar Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Parku Krajobrazowego Doliny Sanu oraz Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego.

Ale Bieszczady to nie tylko atrakcje przyrodnicze, burzliwa historia pozostawiła swoje ślady. W czasie II wojny światowej i zaraz po niej dochodziło tu do krwawych starć z bandami nacjonalistów ukraińskich spod

znaku UPA, napadających na polską ludność. Region był i pozostał miejscem krzyżowania się różnych kultur oraz mniejszości etnicznych, co ma swoje odzwierciedlenie w lokalnej architekturze, sztuce, przysmakach kulinarnych. Dotyczy to szczególnie Bojków i Łemków, których talent do rzemiosła widoczny jest chociażby w konstrukcjach pięknych drewnianych chat i ich wnętrz.

Bieszczady kuszą praktycznie o każdej porze roku. Oprócz turystyki można tu uprawiać różne sporty – narciarstwo biegowe i zjazdowe, a także brać udział w spływach kajakowych. Wiele atrakcji czeka w okolicznych wsiach, miejscowościach i miastach, z których największym jest 38-tysięczny Sanok. To tam znajduje się największy skansen w Europie. Natomiast z Ustrzyk Dolnych wywodzi się jeden z najbardziej znanych polskich zespołów punkrockowych KSU. Ta założona w 1978 roku kapela ma na koncie 11 wydanych płyt, wśród których są dwie o swojsko brzmiących tytułach – „Ustrzyki” i „Moje Bieszczady”… —

położone w Bieszczadach schronisko, znajdujące się na Połoninie Wetlińskiej. Można się tam posilić, ale nie ma opcji noclegu.

Park Miniatur – Centrum Kultury Ekumenicznej – rozpościera się na 10 wzgórzach, w Myczkowcach, prezentując 150 makiet drewnianych kościołów i cerkwi.

Bieszczadzka kolejka wąskotorowa – powstała przed I wojną światową. Jej bazą jest stacja w Majdanie, skąd pociąg kursuje w różnych kierunkach.

Zalew Soliński – zwany również bieszczadzkim morzem. Słynie z pięknych widoków, można się tam kąpać i uprawiać sporty wodne.

Browar Ursa Maior – jedyny browar w Bieszczadach, znajdujący się w Uhercach Mineralnych, gdzie powstaje kilkanaście gatunków piwa.

Z Londynu do Rzeszowa można dolecieć zarówno z lotniska w Stansted, jak i Luton. Kursy obsługuje firma Ryanair, podróż trwa około 2,5 godz. Z Rzeszowa w kierunku Bieszczad kursują pociągi i autobusy.

Nº 742 | Cooltura | 43

Cooltura_743_GM_7.indd 43

2018-06-11 17:00:09

Sensual Perfect Body & Skin

TEKST SPONSOROWANY

Na czym polega zamrażanie tłuszczu?

>

Kriolipoliza wypiera z rynku medycyny estetycznej inwazyjną liposukcję. Metoda zamrażania tłuszczu ma być bezpiecznym zamiennikiem dla odsysania. Czy za tym bezpieczeństwem kryje się też skuteczność? Sprawdź, co to jest kriolipoliza i kto może poddać się zabiegowi. Wszystko o nowoczesnej metodzie zamrażania tłuszczu.

Kriolipoliza to zabieg medycyny estetycznej polegający na zamrażaniu tłuszczu, co skutkuje zmniejszeniem podskórnej tkanki tłuszczowej. Jak większość nowości, kriolipoliza przywędrowała do nas z USA. Jest najnowszym sposobem na odchudzenie ciała za pomocą ingerencji zewnętrznych narzędzi.

Temperatura aplikatora stosowana w trakcie zabiegu to: od +5 do 0 st. C dla osób o normalnej budowie i lekko otyłych od 0 do -5 st. C dla osób średnio otyłych od -5 do -10 st. C dla osób bardzo otyłych.

Kriolipoliza zmniejsza objętość tkanki tłuszczowej o ok. 30 - 40%. Ostateczne rezultaty widoczne są po czterech miesiącach i utrzymują się u pacjenta pół roku od tego czasu.

44 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 44

368 Uxbridge Road Shepherds Bush W127LL London t: 0208 354 43 05

NA CZYM POLEGA ZAMRAŻANIE TŁUSZCZU? Pod ludzką skórą, w tzw. tkance podskórnej, znajdują się komórki tłuszczowe.

Składają się z nasyconych kwasów tłuszczowych, które nie są odporne na działanie bardzo niskich temperatur. Giną już w temperaturze +5 st. C. Urządzenie Zeltiq wykorzystuje tę dysfunkcję.

Komórki poddaje się mocnemu zamrożeniu w kilku pojedynczych seriach.

Wszelkie narządy i naczynia krwionośne mieszczące się bezpośrednio obok nich nie reagują na niskie temperatury, dlatego zamrażanie może być bezpieczne dla całego organizmu. Po zamrożeniu obumarła tkanka jest wydalana w normalnym procesie metabolicznym.

JAK WYGLĄDA ZABIEG KRIOLIPOLIZY? Precyzyjne określenie ilość i czasu wizyt jest trudne, ponieważ zależy od powierzchni ciała pacjenta. Pojedynczy zabieg trwa ok. godziny. Poszczególne części ciała są poddawane kriolipolizie osobno, za pomocą próżniowego aplikatora. Aplikator przykłada się do par-

tii ciała i zasysa do komory zawierającej płytki chłodzące fałdę skóry razem z tkankę tłuszczową. W tym momencie następuje najważniejszy moment zabiegu: z tłuszczu pobierane jest ciepło. Rozpoczyna się obumarcie komórek tłuszczowych, a następnie ich rozpuszczenie.

Ten proces trwa od dwóch do sześciu tygodni po zabiegu. Kriolipoliza nie jest bolesna, a jej skutki uboczne są dość niewielkie. Mogą to być siniaki, zaczerwienienia i opuchlizna miejsca poddawanego działaniu aplikatora. Metoda staje się coraz popularniejsza i można skorzystać z niej w salonie Sensual Perfect Body & Skin .

KTO MOŻE SKORZYSTAĆ Z KRIOLIPOLIZY ?

Ta metoda polecana jest dla osób, które chcą pozbyć się tłuszczu z małych partii ciała, np. z twarzy, brzucha, dolnej i górnej partii ud. W tych miejscach wykonanie kriolipolizy jest najbardziej skuteczne. Efekty widać najwcześniej po miesiącu od zabiegu, kiedy całkowicie zakończy się metabolizacja obumarłych komórek tłuszczowych. Uzależnione jest to od pracy wątroby, dlatego niektórzy pacjenci muszą czekać na rezultaty dłużej, od dwóch do kilku miesięcy. W tym czasie można powtórzyć zabieg na tej samej partii ciała, jeśli kosmetyczka stwierdzi taką potrzebę.

U większości pacjentów po czterech miesiącach wydalane są wszystkie obumarłe komórki tłuszczowe.

KTO NIE POWINIEN PODDAWAĆ SIĘ ZABIEGOWI ZAMRAŻANIU TŁUSZCZU: l kobiety w ciąży; l kobiety karmiące piersią; l osoby cierpiące na chorobę Raynauda, krioglobulinemię, hipoproteinemię; l seniorzy chorujący na cukrzycę; l osoby o niskim ciśnieniu lub źle reagujące na zimno; l osoby cierpiące na choroby wątroby; l osoby z rozrusznikiem serca lub innym wszczepionym medycznie urządzeniem; l dzieci. —

6/11/2018 6:02:01 PM

Cooltura

TEKST SPONSOROWANY Dagmara Kędzierska

Gry komputerowe – kiedy zabawa zmienia się w problem

>

W swojej pracy zawodowej bardzo często spotykam się z problemem uzależnienia dzieci i nastolatków od gier i internetu. Choć naukowcy z całego świata wciąż spierają się, czy powinno się ten problem traktować w kategoriach zaburzenia, nie zmiania to faktu, że dla pojedynczych rodzin zachowanie ich dziecka jest realną i uciążliwą codziennością. Dzieje się tak, gdyż rzeczywistość tych młodych ludzi staje się podporządkowana życiu wirtu-

alnemu. Czas spędzony przy komputerze zaczyna być ważniejszy od innych aktywności. Przegrana w grze lub niemożliwość zagrania powoduje ataki agresji lub silny smutek. Takie osoby nawet gdy nie przebywają przy komputerze, stale myślą o graniu. Pojawiają się problemy z koncentracją, zaniedbywanie obowiązków, a także może wystąpić problem z z bezsennością. Aby uchronić dziecko przed wystąpieniem tego problemu istotne jest, by od najmłod-

07908120955 info@mychildtherapycentre.co.uk mychildtherapycentre.co.uk

szych lat uczyć je mądrego korzystania z internetu i gier. Żadne dziecko nie jest w stanie samo kontrolować czasu spędzonego przy komputerze czy tablecie.

Dlatego tak ważne jest ustalenie wspólnie z dzieckiem zasad, takich jak: czas, długość i rodzaj gry oraz konsekwencji, jakie poniesie w przypadku naruszenia ustalonych reguł. Zasady muszą być jasne i konsekwentnie przestrzegane przez obie strony, gdyż tylko taka postawa może zapewnić sukces. —

743 | Cooltura | 45 Nº 742

743-MAKIETA 01-68 CC.indd Cooltura_743_GM_7.indd 45 45

6/11/2018 PM 2018-06-116:02:03 16:59:00

ZWOLNIENIE Z WUEFU Joanna Karwecka

Wakeboarding – nadwodne ewolucje 30 lat temu, według niektórych w Australii, według innych na Florydzie powstał nowy sport wodny – wakeboarding. Od tego czasu parki wakeboardowe rozprzestrzeniły się na całym świecie, a ich wielką zaletą jest to, że często znajdują się w miastach.

>

Wakeboarding to połączenie snowboardu, nart wodnych i surfingu. Brzmi skomplikowanie?

– Początki mogą być trudne, szczególnie dla kogoś, kto nie miał wcześniej do czynienia z wodą lub deskami – opowiada Damian, który tym sportem zajmuje się od 5 lat. - Ale większość osób radzi sobie na lepiej niż na

Fot. Getty Images

Fot. Cameron Spencer/Getty Images

desce surfingowej lub snowboardowej.

Sprzęt – stosunkowo krótką deskę (około 130 – 140 cm) i wiązania (a w zasadzie buty) można wypożyczyć w parkach. Sesje zaczyna się zwykle od krótkiego wprowadzenia na temat podstaw bezpieczeństwa i zasadach zachowania na wyciągu. Jeżeli dla kogoś będzie to pierwsza przygoda z deską, trzeba też zdecydować, która noga jest jego prowadzącą. Przeprowadza się po to zwykle prosty test „na popchnięcie”. Można tez sobie przypomnieć, która noga jest na ziemi, kiedy na rowerze czekamy na światłach – ta będzie naszą prowadzącą.

Później zostaje tylko wejście do wody.

Pierwszym wyzwaniem jest zwykle wstanie i utrzymanie równowagi na kołyszącej się desce. Niektórzy zaczynają od jazdy na kolanach, co pomaga w złapaniu balansu.

46 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 46

6/11/2018 6:02:05 PM

Fot. Lintao Zhang/Getty Images

W Londynie i w okolicach Wakeup Docklands, Waterfront Studios, 1 Dock Road, Londyn E16 1AG Stacja: Royal Victoria JBSKI, Thorpe Road, Chertsey KT16 8PH. Stacja: Staines Liquid Leisure, Horton Rd, Slough SL3 9HY Stacja: Datchet

Fot. Getty Images

– Ale kilka upadków później większość osób jest gotowych na kolejny etap – tłumaczy Damian. – Jeżeli jednak, ktoś potrzebuje więcej czasu, nic nie szkodzi – ten sport jest bardzo indywidualny.

Centra wakeboardowe w Londynie mają nawet specjalne oferty dla początkujących – slow hour albo ladies hours, to czas w którym kolejka zwalnia i można sprawdzić swoje umiejętności przy mniejszej prędkości.

Kolejne etapy wakeboardingu to nauka skręcania, większą prędkość i pierwsze przeszkody. Aż do powietrznych ewolucji. – Ale już od samych początków na desce wiele się uczymy – zapewnia Damian. –Przede wszystkim – koordynacji i równowagi, co pomaga także przy innych sportach.

Nie ma żadnych przeciwskazań jeżeli chodzi o naukę wakeboardingu.

Trzeba się jednak nastawić na spory ból rąk. I pamiętać o kilku podstawowych zasadach. – Patrzymy zawsze przed siebie, nie ciągniemy za linę i nie boimy się upadków – radzi Damian.

W centrum Londynu wakebordingu można spróbować między innymi w Wakeup Docklands. Plusem jest to, że znajduje się w centralnym Londynie, minusem są natomiast ceny. 15 minut zabawy kosztuje nawet £30, a do wyboru są tylko dwie „trasy”. Lepszym pomysłem jest wyprawa do Slough, gdzie dwie godziny dla początkujących kosztują £25. Dużą zaletą większych centr sportów wodnych jest ich różnorodność. Można spróbować paddleboardingu, nart wodnych czy wakeboardingu za łodzią. W niektórych można też zostać na noc na polu campingowym. —

Nº 743 | Cooltura | 47

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 47

6/11/2018 6:02:07 PM

48 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 48

6/11/2018 6:02:08 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 49

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 49

6/11/2018 6:02:10 PM

BIE G A J Z C HR ISEM Chris Wiciak

W czym biegać?

Spróbuję przybliżyć i pomóc, w czym możemy rozpocząć bieganie.

Jakie buty dobrać?

>

Obuwie to najważniejsza rzecz i znaczący czynnik podczas biegu.

Poprzez złe dobranie możemy zrobić sobie krzywdę i nabawić się kontuzji.

Skoncentruję się na butach szosowych i do biegania w parkach, bo właśnie tam najwięcej czasu spędzamy na początku przygody z bieganiem. Dla początkującego biegacza nieważne jest jakiej firmy są buty. Pamiętajcie, to nie pokaz mody, tylko sport. Mamy robić to z przyjemnością, a więc w wygodnym obuwiu.

Dla osób z nadwagą proponuję buty z utwardzoną podeszwą i z żelem, który będzie absorbował kontakt z podłożem. Ważne jest, aby stopa została dopasowana do buta i nie była narażona na zwichnięcia.

Ja rozpocząłem bieganie od Asics Nimbusów. Buty te pomimo dużej wagi (305 g) bardzo dobrze trzymają nam stopę i są odpowiednie dla osób, które biegając spadają na pięty, czyli ciężar ciała układają na tylną cześć stopy przy kontakcie z podłożem.

czy? Jest to różnica wysokości pomiędzy palcami a piętą w bucie. Im mniejsza różnica tym lepiej. Dlaczego? Jeśli różnica jest bardzo mała to jesteśmy mniej narażeni na kontuzje kolan. Przy butach z „heel drop” powyżej 10 mm nasze ciało, biegnąc, bardziej pochyla się do przodu, przez co kolana są narażone na kontuzje. Im mniejsza różnica „hell-to-toe drop”, tym jesteśmy mniej narażeni na dolegliwości kolan.

Oczywiście nie tylko w Asics biegałem i biegam. Dobre buty ostatnio robi New Balance. Przebojem wdarł się na nasze rynki. Obecnie biegam w typie Zante V4 (waga 244 g, 6 mm „heel drop”). Dają dobry komfort stopie na długie treningi.

takie buty przede wszystkim stają się mniej wygodne i nasza stopa narażona jest na szybsze urazy.

Ja posiadam kilka par butów, w których startuję w zawodach na dystansach krótkich.

Bardzo lubię lekkie Asics DS Racer. W tych butach naprawdę czułem się szybki. Ostatnio testowałem najnowsze Adidas Adizero Sub2, najlżejsze buty jakie dotychczas wyszły do biegania, 156 g. Ubierasz je na nogę i czujesz jakbyś biegł boso. Po

New Balance Sonic

Asics Nimbus

Następnym typem do „klepania” kilometrów jest Kayano. Typ ten jest podobnej wagi, ale bardzo wytrzymały.

Ja przebiegłem w nich 1,4 tys. m i wciąż wyglądają na mało zużyte.

Bardzo dobre i uniwersalne buty to RoadHawks FF. Ważą 175 g, a do tego mają 6 mm „heel drop”. Co to zna-

Jest bardzo dużo firm, które w obecnym boomie na bieganie prześcigają się w różnego rodzaju butach, a przede wszystkim w rodzajach podeszwy. To właśnie ta część buta odgrywa najważniejszą rolę. Ja bardziej niż na markach koncentruję się na tym, gdzie biegam i jak biegam. Do tego dobieram buty. Jeśli chcemy poprawić czas, to wtedy zaczynamy szukać butów, w których biega się szybciej.

I tutaj na krótkie odcinki 5 km i 10 km buty zmieniają się i zauważamy, że tracą na wadze, zmienia się budowa podeszwy, która jest z lekkich pianek bez żelów, z lekkich materiałów, ale

50 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 50

2018-06-11 16:57:39

dokładną analizę tych butów zapraszam na mój blog, gdzie nawiązałem do najnowszych Nike VaporFLY 4%.

musimy dwa razy się zastanowić zanim sprzedawca będzie nas nakłaniał do wydania dużej gotówki

Chciałbym wyróżnić buty, w których zrobiłem swoje najlepsze wyniki. Waga (244 g) i wygoda idą prawie równo w parze, a są to Adidas Boston 6. Są to moje najlepsze „startówki”. Bardzo wygodne i dobrze trzymające stopę, lekkie, mające wytrzymałą podeszwę.

Adidas używa gumy Continental. Cena jest bardzo dostępna.

Adidas Adizero Sub2

Adidas Adizero Boston 6

Chris Wiciak

»

Maratończyk, zdobywca Abbott World Marathon Majors. Przebiegł 6 najwięk-

szych maratonów na świecie. biegajzchrisem.co.uk

Jeśli mówimy o kosztach butów, to proszę się nie nabierać się na bardzo drogie. Przekonacie się z czasem, że akurat w bieganiu najdroższe buty nie oznaczają najlepszych. Mogłem to sprawdzić na sobie kiedy w 2015 Asics wypuścił MetaRun w cenie 200 funtów. Już po 100 km zaczęły mi się rozklejać. Podeszwa starła się po pierwszym maratonie. I nie była to wada mojego buta, bo spotkałem się z innymi użytkownikami, mającymi te same problemy.

Jak widzimy, musimy dwa razy się zastanowić zanim sprzedawca lub jakiś spot reklamowy będzie nas nakłaniał do wydania dużej gotówki. Ja swoje zakupy robię w outletach, gdzie cena spada o połowę i wtedy mogę nawet kupić dodatkową parę. Pamiętajcie, dobry dobór butów zapobiegnie częstym kontuzjom i pozwoli cieszyć się bieganiem. Przy zakupie doradzajcie się znajomych lub sprzedawców, ale w firmowych sklepach, gdzie można spotkać coraz więcej sprzedawców, którzy naprawdę znają się na rzeczy i polecą produkt dobrany do potrzeb.

Jeśli będziecie potrzebować pomocy, piszcie do mnie na redakcja@coooltura.co.uk, a ja postaram się odpowiedzieć na wasze pytania. —

Nº 742 | Cooltura | 51

Cooltura_743_GM_7.indd 51

2018-06-11 16:58:08

52 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 52

6/11/2018 6:02:11 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 53

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 53

6/11/2018 6:02:11 PM

54 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 54

6/11/2018 6:02:12 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 55

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 55

6/11/2018 6:02:13 PM

56 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 56

6/11/2018 6:02:14 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 57

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 57

6/11/2018 6:02:15 PM

NAJTAŃSZE PRZEPROWADZKI DLA CIEBIE

Przeprowadzki i przewozy lokalne, międzymiastowe oraz do Polski. 7 dni w tyg. 24/h. Konkurencyjne ceny !!! Najtańsze w Londynie i okolicach. Przyjmujemy wszystkie zlecenia małe i duże. 07722560744 mario.remtrans@gmail.com WYWOZÓW ŚMIECI

OGŁOSZENIA DROBNE

Ogrodowych, budowlanych, biurowych i innych .Pomagamy przy załadunku.

Pracujemy na terenie całego Londynu-usługa tego samego dnia. Dostępne samochody 16 yardowe Van 16 yardów. Atrakcyjne ceny.

Zapraszamy do współpracy. 07886253972

H-TECH SERWIS KOMPUTEROWY Z DOJAZDEM DO KLIENTA

MIEJSCE W POKOJU NA STOCKWELL

MONTAŻ/NAPRAWA KLIMATYZACJI I WENTYLACJI

PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SERWIS KOMPUTEROWY W LONDYNIE

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie danych, instalacje, administracja, zabezpieczanie, wymiana podzespołów itp-07723012148, halskyt@yahoo.co.uk., www.halskytech.co.uk

Doradztwo, projekt i wycena. montaż i serwis wszystkich urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych, wentylacyjnych. Naprawy 24/7. Służymy darmową poradą, Zadzwoń na 02089657612 lub 0754570745

Mam do wynajęcia miejsce w pokoju dla spokojnego mężczyzny bądź chłopaka od 23 czerwca. Minuta od stacji metra Stockwell więcej informacji pod numer tel 07468425864

Naprawa laptopów, tabletów, Apple, PC,GPS, strony www. Z nami oszczędzisz czas i pieniądze. Dojazd do klienta. Gwarantujemy najniższe ceny .Zadzwoń Teraz: 07885421494. www.ictlaboratory.com

KONSULTACJE INDYWIDUALNE W LONDYNIE

Już w dniach 06.07 i 09.07 lekarz, homeopata, psychoterapeuta, seksuolog, astrolog. Dr. Piotr Pałagin zaprasza na konsultacje indywidualne i warsztaty - zapisy. wioleta1158@gmail.com THE LADY LOOKING FOR DRIVER

to work for part time in London in night shift.

Preferable men after 50 y.o. Must have UK driving licence and present it at the first necessity. The price is negotiable. Contact: neverdo@hotmail.co.uk, 07424865097

ROZBRAJANIE CIAŁA-WARSZTATY

17.06.2018- w godzinach 14-16 (78 S Ealing Rd, London W5 4QB) odbędą się warsztaty jak poradzić sobie ze stresem i trudnymi emocjami.

30£/2h, wcześniejsza rezerwacja miejsca kontakt@fenomenciala.pl,07384696021

ŁADNA JEDYNKA PALMERS GREEN

Dla dziewczyny/ pani pracującej bez nałogów w nowym, czystym domu z ogrodem. Cicha, zielona i spokojna okolica, polskie sklepy.

Najbliższa stacja metra Wood Green. £85/ tydzień +1 tydzień depozytu tel.07440694717

ELEKTRYK-HYDRAULIK-REMONTY

Polska Firma elektryczno hydrauliczna z 15 letnim doświadczeniem na angielskim rynku z własnymi vanami i narzędziami. Szukamy zleceń prywatnych jak i również nawiążemy współpracę z firmami. 07707717053

ARCHITEKT-PROJEKTY DOMÓW

Rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

58 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 58

2018-06-11 16:47:28

SERWIS KOMPUTEROWY

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy. Dojazd do klienta tel. 07411123340, 02088865030

ARCHITEKT Z UPRAWNIENIAMI

Wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, Kontakt: 07903034463; szymon.dylewski@gmail.com

POLSKA TELEWIZJA NC+

Sprzedaż, montaż, serwis, rozbudowa, modernizacja. Profesjonalne dostrajanie sygnału SatTV. Montaż anten naziemnych FreeviewHD. Drabina10m oraz Drabina Dachowa 7m. Dariusz Rabski 07894100683

POSZUKUJEMY STOLARZA

Wymagane doświadczenie w produkcji okien i drzwi. Wembley HA0. Kontakt: Andrzej 07932606160

PRACA DLA SPRZEDAWCY

Branża budowlana (okna drzwi meble).

Kontakt: 07958722342

H-TECH SERWIS KOMPUTEROWY Z DOJAZDEM DO KLIENTA

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie danych, instalacje, administracja, zabezpieczanie, wymiana podzespołów itp-07723012148, halskyt@yahoo.co.uk., www.halskytech.co.uk SZKLANA ARCHITEKTURA WEWNĘTRZNA ORAZ ZEWNĘTRZNA.

Realizujemy najbardziej odważne i nieszablonowe pomysły naszych klientów. Do współpracy zapraszamy zarówno firmy jak i indywidualnych klientów. 0771 256 9682 www.greatglass.uk POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA-PRZEMYSŁĄW ZAJĄC

NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja.co.uk ANTENY SATELITARNE

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria. Telewizja na kartę, NC+, Polsat.

9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Zam ieść ogło szen ie na coo ltur a24.co.u k PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk.

Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £12 2 tygodnie ogłoszenia £18 4 tygodnie ogłoszenia £30

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

Nº 742 | Cooltura | 59

Cooltura_743_GM_7.indd 59

2018-06-11 16:47:46

60 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 60

6/11/2018 6:02:16 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 61

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 61

6/11/2018 6:02:18 PM

TKST SPONSOROWANY

Co powinieneś wiedzieć o ubezpieczeniu auta?

Masz więcej pytań związanych z bieżącym tematem lub uzyskaniem odszkodowania?

Zadzwoń do DNS Claims pod numer 0208 741 7762 Udzielimy ci wszystkich informacji

>

Aby poruszać się po drogach Wielkiej Brytanii samochodem, motocyklem, traktorem czy ciężarówką, oprócz odpowiednich uprawnień, należy posiadać również aktualne ubezpieczenie komunikacyjne, zwane „motor/car/vehicle insurance”. Do tego celu wystarczy Third Party Insurance, które jest odpowiednikiem polskiego ubezpieczenia OC. Posiadając ubezpieczenie Third Party jesteśmy chronieni w sytuacji, gdy spowodowaliśmy wypadek i wyrządziliśmy komuś szkodę na zdrowiu lub mieniu. Za brak ubezpieczenia komunikacyjnego, Driver and Vehicle Licensing Agency (DVLA) może nałożyć na nas grzywnę w wysokości 1000 funtów, a nawet i więcej!

UBEZPIECZENIE AUTA W UK, A POLSKIE ZNIŻKI Niektórzy ubezpieczyciele uwzględniają zniżki za jazdę bezwypadkową z Polski. Deklarację o posiadaniu zniżek podajesz podczas wypełniania formularza. Najle-

piej upewnić się wcześniej, że polskie zniżki są akceptowane i że będziesz w stanie przedstawić potwierdzenie w języku angielskim.

Należy jednak pamiętać, że ubezpieczyciele, którzy akceptują polskie zniżki, potrafią mieć ceny dużo wyższe od ubezpieczycieli, którzy ich nie akceptują.

ZAKŁADANIE, ŻE WSZYSTKIE UBEZPIECZENIA SĄ TAKIE SAME Skorzystaj z porównywarek i przejrzyj szeroki wachlarz propozycji. Do najpopularniejszych serwisów porównujących ceny należą: Quotezone.co.uk, Moneysupermarket.com, GoCompare.com oraz Comparethemarket. com. Nie wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe, takie jak Aviva, AXA, Direct Line oraz Zurich można znaleźć

w porównywarkach, niemniej zawsze jest szansa, że trafisz tu na korzystną ofertę. Skorzystaj również z serwisów „cashbackowych”. Najpopularniejsze „cashbacki” w UK to Topcashback i Quidco – oba pozwolą ci zaoszczędzić nawet kilkadziesiąt funtów, jeżeli wykupisz polisę za ich pośrednictwem. „Cashback” jest w UK znacznie popularniejszy niż w Polsce i w poszukiwaniu oszczędności warto zainteresować się tego rodzaju firmami również podczas ubezpieczania auta w UK. NIEUBEZPIECZANIE SAMOCHODU PONIEWAŻ NIE JEST UŻYWANY Gdy nie zamierzamy używać samochodu przez dłuższy okres, najlepiej jest zadeklarować SORN (Statutory Off Road Notification). Wówczas nie trzeba opłacać ubezpieczenia, natomiast obecne są pewne obostrzenia. Samochód zaparkowany musi być przez cały ten czas poza drogami publicznymi, czyli na terenie prywatnym – np. w garażu czy na podjeździe. Jeśli natomiast używamy samochodu rzadko, w takim wypadku warto zwiększyć kwotę „voluntary excess”. Samo „excess” oznacza stawkę, jaką ubezpieczony musi wyłożyć z własnej kieszeni w razie wypadku. Im wyższy „excess”, tym mniejsze ryzyko straty dla firmy ubezpieczeniowej, a więc i niższe składki. „Voluntary excess” oznacza właśnie dobrowolne podniesienie tej stawki.

W przypadku normalnego użytkowania pojazdu podniesienie kwoty „excess” nie jest zbyt rozsądnym rozwiązaniem, ale dla posiadaczy samochodów mało używanych to idealne wyjście. —

62 | Cooltura | Nº 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 62

6/11/2018 6:02:19 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 63

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 63

6/11/2018 6:02:20 PM

QUIZ

Co wiesz o Wielkiej Brytanii?

1. Jaki jest najwyższy szczyt Wielkiej Brytanii? a. Góra Churchilla b. Scafell Pike c. Ben Nevis d. Slieve Donard

East Sussex najwyższy klif Wielkiej Brytanii (162 m)? a. Bidean nam Bian b. Queen Victoria Cliff c. Admiral Nelson Cliff d. Beachy Head

3. Ile na terenie Wielkiej Brytanii jest parków narodowych? a. 12 b. 15 c. 9 d. 17

5. W jakim mieście Wielkiej Brytanii stoi pomnik misia Wojtka? a. Glasgow b. Edynburg c. Bristol d. Inverness

4. Które z miast nosi miano miasta Szekspira? a. Oksford b. Newcastle upon Tyne c. Cambridge d. Stratford-upon-Avon

6. W jakim mieście można zwiedzić wnętrze łodzi podwodnej? a. Portsmouth b. Brighton c. Bournemouth d. Southampton 7. 10 kwietnia 1912 roku w swój pierwszy i jednocześnie ostatni rejs do Nowego Jorku wypłynął Titanic. Z którego portu? a. Brighton b. Eastbourne c. Southampton d. Dover 8. Jaką nazwę posiada znajdujący się niedaleko Eastbourne w hrabstwie

9. Najliczniejszym miastem Wielkiej Brytanii jest – oczywiście – Londyn. Które z miast jest drugie pod tym względem? a. Manchester b. Birmingham c. Liverpool d. Glasgow

10. Największa wyspa wchodząca w skład Wysp Brytyjskich to: a. Wielka Brytania b. Wyspa Wight c. Irlandia d. Wyspa Man Odpowiedzi poprawne: 1c, 2d, 3b, 4d, 5b, 6a, 7c, 8d, 9b, 10a

2. Jaka jest najdłuższa rzeka w Wielkiej Brytanii? a. Tamiza b. Great Ouse c. Trent d. Severn

64 | Cooltura | Nº 742

Cooltura_743_GM_7.indd 64

2018-06-11 16:49:48

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  londyn  wielka brytania  świat

Nº 743 | Cooltura | 65

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 65

6/11/2018 6:02:20 PM

66 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 66

6/11/2018 6:02:22 PM

Nยบ 743 | Cooltura | 67

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 67

6/11/2018 6:02:23 PM

68 | Cooltura | Nยบ 743

743-MAKIETA 01-68 CC.indd 68

6/11/2018 6:02:24 PM