Cooltura Issue 752 by Cooltura

Polish Weekly | nr 33 (752) | 16.08.2018

l Najciekawsze

podziemne atrakcje Londynu 36

l QUIZ – Co wiesz o Londynie? 64

c z y t aj za free

KARTING DAJE ENERGIĘ PO FAJRANCIE 26

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 1

13/08/2018 15:37:35

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 2

13/08/2018 15:37:37

Nยบ 752 | Cooltura | 03

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 3

13/08/2018 15:37:38

W NUMERZE 752 06 | KOMENTARZ TYGODNIA 36 | 7 WSPANIAŁYCH Boris Trump

Najciekawsze podziemne atrakcje Londynu

38 | WYPAD Z LONDYNU Szlaki górskie, które warto zaliczyć

40 | WCZASY POD GRUSZĄ Park Narodowy Pembrokeshire Coast

ADRES

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKCJA

MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego JOANNA KARWECKA KORDIAN KLACZYŃSKI RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI PIOTR GULBICKI MARIETTA PRZYBYŁEK ZUZANNA MUSZYŃSKA KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW

08 | PRZEGLĄD TYGODNIA

BEATA TOMCZYK

22 | MULTICOOLTI

DZIAŁ GRAFICZNY

AGATA OLEWIŃSKA

Valentina Territo: Wszyscy jesteśmy tacy sami

PRZEMYSŁAW GAJDA MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk

42 | ZMIANA TURNUSU Malownicze Podhale

46 | BIEGAJ Z CHRISEM Triathlon

DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 MAGDALENA RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 250 KSIĘGOWOŚĆ

26 | PO FAJRANCIE Chęć tworzenia małych rzeczy daje naprawdę dużą satysfakcję

29 | MÓJ LONDYN Jacek Trynkiewicz

30 | TOUR DE LONDYN Wędrówka w labiryncie i spotkanie z azjatycką kulturą

32 | COOLTIME Polowanie na polskie skarby

RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK

48 | PRZEPIS NA WEEKEND Banoffee pie

50 | PORADY Stłuczka na parkingu i co dalej?

58 | OGŁOSZENIA DROBNE 64 | QUIZ Co wiesz o Londynie?

65 | ROZRYWKA Krzyżówka

DYSTRYBUCJA

MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA

Polish Media London ISSN 1743-8489 Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Na okładce: Maksymilian Solarski z Robertem Kubicą Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

04 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 4

13/08/2018 15:37:43

Nยบ 752 | Cooltura | 05

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 5

13/08/2018 15:37:44

KOME N TA R Z T YG ODNI A

Radosław Zapałowski

Boris Trump Boris Johnson idzie drogą Trumpa. Przesuwa się systematycznie na prawo, żeby zaspokoić swoje polityczne ambicje.

Były minister spraw zagranicznych i były burmistrz Londynu w politycznym niebycie przebywał stosunkowo krótko. Zaledwie trzy tygodnie. Dziś za sprawą swojego felietonu w „Daily Telegraph” Boris Johnson znów znalazł się w centrum uwagi. Nie tylko dlatego, że rozpoczął się sezon ogórkowy, większość posłów i ministrów jest na urlopach, a dziennikarze polityczni się nudzą. Johnson niechcący wywołał małą burzę, która zakłóca wakacyjny spokój. Na łamach „Telegrapha” polityk nawiązując do obowiązującego w Danii od 1 sierpnia zakazu noszenia burek stwierdził, że brytyjskie szkoły i uniwersytety

powinny móc reagować, gdy na zajęciach pojawia się „studentka, która wygląda jak rabuś planujący napad na bank” i obwieścił, że dla niego „absolutną niedorzecznością jest, że ludzie muszą wyglądać jak skrzynki pocztowe”. Typowe dla Johnsona, niezbyt przemyślane, felietonowe bon moty charakterystyczne dla prawicy. Problem w tym, że Boris Johnson nie jest zwykłym, mało śmiesznym konserwatywnym publicystą. Jest istotnym politykiem rządzącej partii, do niedawna szefem MSZ, który nie ukrywa swoich politycznych ambicji. I w tym kontekście jest oceniany. Johnson chce poważnego stanowiska, ale zachowuje się

niepoważnie. Chce być mężem stanu prezentując się jak błazen. Widzi siebie jako następcę Churchilla choć jest jedynie jego karykaturą. I nic – idee, spójność poglądów, przyzwoitość, nie jest dla niego ważne. Poza nim samym. Jest politykiem z gumy. Zaczynał jako liberał mocno wspierając centrowy, nowy konserwatyzm Davida Camerona, ale wykalkulował, że większe szanse na spełnienie swoich ambicji ma na prawej flance, ku której systematycznie się przesuwa. Wyrażenie opinii o burkach idealnie nadaje się na zaakcentowanie swojej pozycji. Bo już od dawna w politycznym dyskursie burki są jedynie emblematem, symbolem, kodem. Kwestia samej burki, jej znaczenia, kontekstu, czy jest noszona dobrowolnie czy pod przymusem, jest nieistotna. Tak jak opinia kobiet które je noszą lub tych, które burkę odrzucają. Nikogo też nie interesuje jaki procent muzułmanek faktycznie burki ubiera. A w każdym kraju, który ma na tym punkcie obsesję to

06 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 6

2018-08-13 11:27:23

zawsze jedynie promil. Bardzo możliwe, że Johnson – jak zwykle – nie zastanawiał się za bardzo nad żartami, których użył w swoim felietonie, ale ewidentnie przemyślał swoją postawę, gdy ze strony liberalnych torysów spadła na niego krytyka i wezwania do przeprosin. Johnson milczał. I to milczenie odbija się teraz głośnym echem. Przypomina bowiem, że były burmistrz Londynu szykuje się do walki o przywództwo w Partii Konserwatywnej. I robi to z populistycznej, ultra-konserwatywnej pozycji. Jego stopniowa ewolucja na prawo – w kwestii Europy, Trumpa, a teraz wobec tolerancji i multikulturalizmu – dopełnia się. Johnson chce być liderem bardziej konserwatywnych torysów i premierem prawicowej Wielkiej Brytanii. Wśród członków partii ma wciąż wielu zwolenników, mimo że był fatalnym ministrem spraw zagranicznych potwierdzając, że do poważnej polityki zupełnie się nie nadaje. W sondażu na następnego lidera Partii Konserwatywnej cyklicznie aktualizowanego na ConservativeHome - co w jakimś sensie jest barometrem nastrojów i trendów w partii - po raz pierwszy od 2016 roku znów jest na czele. Co nieco dziwi, bo dzisiejszy Johnson nie jest tym samym politykiem co jeszcze kilka lat temu kiedy w Partii Konserwatywnej uważano, że może dotrzeć do wyborców zazwyczaj torysom niechętnym. Czasy się zmieniły i zmienił się sam Johnson. Kiedyś był w jakimś sensie powiewem świeżości, autentyczności, bezpretensjonalności. Dziś symbolicznie owija się w angielską flagę, wyraża tęsknotę za utraconym imperium, nostalgicznie patrzy na przeszłość kiedy Wielka Brytania była rzeczywiście wielka. Echa Trumpa są klarowne. I niepokojące. Bo to polityczne przeistoczenie może przynieść sukces. Zwłaszcza w post brexitowym, upokorzonym, wściekłym, zagubionym, szukającym nowej tożsamości miejsca na mapie świata Królestwie. Niewielkie pocieszenie daje fakt, że Johnson byłby kiepskim liderem partii. Jest zbyt leniwy i próżny żeby udanie zamienić slogany w rzeczywistość. Brak mu jakiejkolwiek wizji oraz politycznej jakości. Nie wie jak rządzić, kooperować, ucierać kompromisy. W wyborczym starciu z laburzystami przewaga byłaby po stronie Jerremiego Corbyna. Ale Trumpowi też nikt nie dawał szans. Johnson też może wszystkich zaskoczyć. —

Nº 752 | Cooltura | 07

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 7

2018-08-13 11:27:30

PRZEGLĄD TYGODNIA Fot. Swasdee / Shutterstock

Joanna Karwecka, Marcin Urban

Bilety kolejowe podrożeją o 3,5 proc. Nowy, droższy cennik wejdzie w życie w styczniu 2019 roku. Będzie dotyczyć zarówno biletów pojedynczych jak i okresowych.

Ceny biletów kolejowych są podnoszone co roku o wskaźnik inflacji RPI z lipca, a ten wyniósł

3,5 proc. W styczniu tego roku bilety podrożały o 3,6 proc. i był to największy skok cen od 5 lat. Z badań portalu konsumentów Which? wynika, że od 2008 roku ceny wzrosły aż o 40 proc., podczas gdy inflacja liczona wskaźnikiem CPI wyniosła w tym czasie 26 proc. Organizacje broniące praw pasażerów domagają się od rządu zamrożenia cen, bo brytyjskie koleje należą do

najdroższych na świecie. Przykładowo wg Transport Focus rocznie na dojazdy pociągami do pracy z Reading do Londynu trzeba obecnie wydać 4,464 funty. Cytowany przez BBC rzecznik prasowy ministerstwa transportu powiedział, że „każdy wzrost cen nie jest mile widziany, ale byłoby nie fair prosić podatników, którzy nie jeżdżą koleją, o dokładanie się do tych, którzy z niej korzystają”. —

Ekonomiści nie wierzą w plan Theresy May

Propozycja umowy celnej z Unią Euro-

Zdaniem ekonomistów trudne do spełnie-

pejską promowana przez Theresę May

nia będzie główne założenie, że większość

jest oparta na błędnej analizie – uważają eks-

firm będzie płacić na granicy właściwe

perci, o których opinie poprosił „The Times”.

cło lub deklarować zwolnienie z opłat.

Profesor Alan Winters z uniwersy-

Eksperci uznali także za niewiarygodne

tetu w Sussex nazwał „fantazją” plan, do

założenie, że firmy będą mogły śledzić

którego brytyjska premierka próbuje

wysyłane za granicę towary.

przekonać europejskich liderów. Gazeta

Unia Europejska obawia się, że plan

cytuje także Annę Jerzewską, ekspertkę

Theresy May otworzy tylne drzwi na

od umów handlowych, która oceniła plan

wspólny rynek i będzie pożywką dla prze-

May jako „co najmniej wyolbrzymiony”.

mytników.

Fot. Frederic Legrand - COMEO / Shutterstock

08 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 8

13/08/2018 16:22:12

Rowerzyści będą odpowiadać za potrącenia pieszych jak za morderstwo

Ministerstwo transportu zaproponowało wprowadzenie nowej kategorii przestępstwa drogowego – śmierć przez niebezpieczną jazdę rowerem. Rowerzyści byliby, podobnie jak kierowcy aut, zagrożeni karą do 14 lat więzienia. Ministerstwo transportu rozpoczęło w tej sprawie konsultacje społeczne, które potrwają 12 tygodni. Za zaostrzeniem kodeksu drogowego lobbował mąż 44-letniej Kim Briggs, która zginęła w Londynie potrącona przez 18-letniego rowerzystę. Z powodu dziury w prawie sprawca został skazany na jedynie 18 miesięcy więzienia. —

Fot. Michaelpuche / Shutterstock

Otwarty konkurs z okazji 100 lat niepodległości

Biznes apeluje o wpuszczenie imigrantów

Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny w Londynie zaprasza do udziału w konkursie upamiętniającym

stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Zgłaszać można związane z tematem prace różnego rodzaju – obrazy,

Ograniczenia migracji netto powinny zostać zlikwidowane po brexicie – apelują przedstawiciele Confederation of Bri-

tish Industry. Organizacja uważa, że Wielka Brytania nie powinna ograniczać

grafiki, zdjęcia, rzeźby, instalacje i produkcje video. Pula

przyjmowanych imigrantów do tych, którzy mogą dużo zarabiać, ale

nagród sponsorowana przez Fundusz Tadeusza Murdzeń-

powinna wpuszczać wszystkich, którzy mogą przysłużyć się gospodarce.

skiego wynosi 3 tysiące funtów. Zgłoszenia są przyjmowane

Bez względu na to, czy przybysz jest architektem czy budowlańcem. CBI

do 5 września. Laureatów poznamy 22 września podczas

proponuje, żeby obywatele UE mogli wjeżdżać do Wielkiej Brytanii na 3

otwarcia pokonkursowej wystawy w galerii POSK. Prace

miesiące i zostać dłużej jeśli udowodnią „że pracują, studiują lub są samo-

będzie oceniać jury w składzie: Rachel Dickson, Peter Fuda-

wystarczalni". Organizacja przyznaje, że ludzie obawiają się negatyw-

kowski, Andrzej Klimowski, Jakub Krupa i Kola Śliwińska.

nego wpływu imigracji na służby publiczne. Dlatego według niej szkoły

Bliższe informacje można uzyskać w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym lub wysyłając maila na: 100yearspoland@gmail.com

Marks & Spencer zamyka sklepy

i szpitale powinny dostać dodatkowe fundusze. Home Office twierdzi, że jest zdeterminowane, aby obniżyć poziom migracji netto do kilkudziesięciu tysięcy. Obecnie wynosi ona 240 tys.

nuje likwidację 100 sklepów. Dochody sieci spadły w ubiegłym roku prawie o dwie

trzecie do 176,5 mln funtów. W ramach

dowane zostały placówki w Falkirk, Ket-

duktów przez internet i pozostawić jednie

tering, Newmarket, New Mersey Speke,

część dużych sklepów z odzieżą położonych

Northampton, Stockton i Walsall. Ich pra-

w dobrych lokalizacjach. Firma znajduje

cownicy zostali przesunięci do innych

się pod naciskiem konkurencji ze strony

punktów sprzedaży. Zwolnienia są jednak

sprzedawców internetowych oraz sieci

nieuniknione, bo do 2022 roku M&S pla-

takich jak Aldi, Lidl i Primark.

Sieć supermarketów Marks and

restrukturyzacji koncern chce sprzeda-

Spencer zamknęła 7 sklepów. Zlikwi-

wać co najmniej jedną trzecią swoich pro-

Fot. Tupungato / Shutterstock

Nº 752 | Cooltura | 09

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 9

13/08/2018 15:37:48

PR Z E GL Ą D T YG ODNI A

Szkocja przeciwko brexitowi bez umowy

Theresa May spotkała się z Nicolą Sturgeon. Powiedziała

jej, że Szkocja powinna poprzeć umowę na temat brexitu i nie powinna inspirować politycznego rozłamu. Pierwsza minister Szkocji przyznała, że obawia się coraz bardziej prawdopodobnego scenariusza, w którym Wielka Brytania opuści Unię bez umowy. Jak powiedziała, na spotkaniu z premier May dyskutowały o ustaleniach z Chequers, ale nie poruszyły czarnego scenariusza brexitu. Rząd szkocki wielokrotnie wzywał Wielką Brytanię do pozostania zarówno w jednolitym rynku europejskim, jak i w unii celnej. Odmówił także poparcia European Withdrawal Bill. Zamiast tego uchwalił własne przepisy dotyczące wyjścia z Unii. Sprawę bada teraz Sąd Najwyższy. Po spotkaniu z premier May, Sturgeon dała do zrozumienia, że drugie referendum o niepodległo-

Burza po wypowiedzi Borisa Johnsona

Boris Johnson w artykule dla „Daily Telegraph” napisał, że muzułmańskie kobiety, które noszą burki „wyglądają jak skrzynki na listy” i porównywał je do złodziei napadających na bank. Stwierdził też, że burki są niedorzeczne, ale nie powinny być zakazane. Wywołało to burzę wśród polityków zarówno z jego partii, jak i opozycji. Johnson odmówił przeproszenia za swoje słowa. Partia Konserwatywna może przyjrzeć się wypowiedziom Borisa Johnsona pod kątem złamania partyjnego kodeksu postępowania. Mówi on, że jej członkowie muszą „dawać przykład, zachęcać i wspierać szacunek i tolerancję". Partia dostała dziesiątki skarg na zachowanie byłego ministra spraw zagranicznych. Zajmie się nimi niezależny panel. Może on skierować Johnsona do zarządu partii, który

jest uprawniony do podejmowania decyzji o usuwaniu członków. Lord Sheikh, który jako jeden z pierwszych Konserwatystów, skrytykował słowa Johnsona, mówi, że od tej pory dostaje wrogie e-maile. 100 kobiet, które noszą burki, podpisało się pod listem do przewodniczego Konserwatystów Brandona Lewisa i wezwały go do rozpoczęcia śledztwa w sprawie islamofobii w partii. 30 osób protestowało też pod Uxbridge, który jest okręgiem Johnsona i wezwało go do rezygnacji. —

ści Szkocji prawdopodobnie będzie musiało zostać przesunięte. Powiedziała, że wróci do tego tematu w październiku.

Rosja ukarana za atak nowiczokiem

Stany Zjednoczone zapowiedziały, że nałożą sankcje na

nia nie zostaną pozostawione bezkarnie” – napisano w oświadczeniu wydanym przez brytyjskie ministerstwo spraw zagranicznych. Rosja skrytykowała wpro-

Rosję za atak przeprowadzony na

wadzone sankcje jako drakońskie,

Siergieja i Julię Skripalów. Mają wejść

a ambasada rosyjska nazwała ustalenia

w życie 22 sierpnia. Będą dotyczyć

„daleko posuniętymi oskarżeniami”.

eksportu niektórych części elektronicznych i innych technologii. Departament stanu zapowiedział, że jeśli w ciągu 90 dni Rosja nie zapewni, że przestanie używać broni chemicznej i nie zezwoli na inspekcję ONZ – zostaną wprowadzone ostrzejsze sankcje. „Silna międzynarodowa reakcja na użycie broni chemicznej w Salisbury przesyła Rosji jednoznaczną wiadomość, że jej prowokujące, lekkomyślnie działa© Twocoms / Shutterstock.com

10 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 10

2018-08-13 11:28:21

Nยบ 752 | Cooltura | 11

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 11

13/08/2018 15:37:49

PR Z E GL Ą D T YG ODNI A

Od jesieni wzrosną rachunki za gaz

British Gas podnosi ceny. Podwyżki uderzą w 3,5 mln klientów firmy Centrica, której British Gas jest właścicielem. To już druga podwyżka cen wprowadzona w tym roku. – Rozumiemy, że każdy wzrost cen obciąża budżet domowy klientów. Ale pod-

wyżki odzwierciedlają gwałtowny wzrost kosztów energii w handlu hurtowym – powiedział Mark Hodges z firmy Centrica. Od 1 października ceny wzrosną o 3,8 procent w standardowej taryfie zmiennej, tak zwanej SVT. Oznacza to, że klienci zapłacą średnio 44 funty więcej.

Uwaga na telefonicznych oszustów!

British Gas jest największym dostawcą energii na brytyjskim rynku. Jego przedstawiciele powiedzieli, że pomimo podwyżek średni rachunek wystawiany przez ich firmę jest wciąż niższy niż średnie rachunki od innych firm. —

House of Fraser sprzedany

Za 90 milionów funtów Mike Ashley, właściciel Sport Direct, kupił House of Fraser.

Sieć sklepów dopiero co wyznaczyła zarządców admi-

nistracyjnych – zakończyła tym samym walkę o ratowanie biznesu. W oświadczeniu napisano, że rozmowy z inwestorami nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. House of Fraser oświadczył, że administratorzy Ernst & Young potwierdzili, że firma będzie kontynuować handel we wszystkich sklepach, przez cały etap do zakończenia sprzedaży. W umowie o restrukturyzacji ustalono natomiast, że 31 punktów zostanie zamkniętych. Marka powstała 169 lat temu. Zatrudnia 17,5 tysiąca osób, © chrisdorney / Shutterstock.com

w tym 11,5 tysiąca pracowników w sklepach. Plany Ashleya dotyczące sieci sklepów nie są jeszcze

Oszuści podszywający się pod Home Office i poli-

znane. Eksperci twierdzą, że może zdecydować się na rebran-

cję dzwonią na prywatne numery i grożą natych-

ding niektórych sklepów jako Sports Direct.

miastową deportacją osobom, które rzekomo „nie dopeł-

Ashley powiedział kiedyś, że chce przekształcić swoją sieć

niły formalności”. Oferują przy tym możliwość „rozwiąza-

sklepów z odzieżą sportową, którą założył w 1982 roku, w „Sel-

nia problemu”, jeśli rozmówca zgodzi się zapłacić z góry karę

fridges of sports”.

w wysokości ponad 6 tysięcy funtów. Jak podaje „Independent”, oszuści korzystają ze spe-

cjalnego programu, który na telefonie ofiary wyświetla dowolny numer osoby dzwoniącej. Dzięki temu odbierający połączenia widzą numer Home Office lub policji. Dotychczas ofiarami wyłudzaczy padali przede wszystkim mieszkający w Wielkiej Brytanii zagraniczni studenci, pochodzący m.in. z Indii i Chin.

12 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 12

2018-08-13 11:28:37

Nยบ 752 | Cooltura | 13

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 13

13/08/2018 15:37:50

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A

Maria SkłodowskaCurie najbardziej wpływową kobietą w historii

> Pełna lista 20 najważniejszych kobiet w historii: Maria Skłodowska-Curie

Maria Skłodowska-Curie zajęła pierwsze miejsce na liście kobiet, które wpłynęły na historię świata, opublikowanej przez BBC History Magazine. Polka wyprzedziła w zestawieniu m.in. Margaret Thatcher, Rosalind Franklin, Jane Austen i Matkę Teresę. Magazyn przepytał ekspertów z 10 różnych dziedzin o nominowanie 10 kobiet, które według nich miały największy wpływ na historię świata. Z tak wytypowanej grupy stu, czytelnicy wybrali najbardziej znaczącą postać. Magazyn podkreśla, że Skłodowska-Curie została wyróżniona ze względu na swój ogromny dorobek

Rosa Parks

naukowy. Marię Skłodowską-Curie nominowała Patricia Fara, która jest prezydentem British Society for the History of Science. – Była pierwszą kobietą, która wygrała Nobla w dziedzinie fizyki, pierwszą kobietą profesorem na uniwersytecie w Paryżu i pierwszą osobą, która otrzymała dwie nagrody Nobla – powiedziała. Tuż za Polką w zestawieniu znalazły się Rosa Parks, amerykańska działaczka na rzecz praw człowieka, uznawana za jeden z symboli walki z segregacją rasową i Emmeline Pankhurst – brytyjska działaczka społeczna na rzecz przyznania kobietom praw wyborczych. —

Emmeline Pankhurst Ada Lovelace Rosalind Franklin Margaret Thatcher Angela Burdett-Coutts Mary Wollstonecraft Florence Nightingale Marie Stopes Eleonora Akwitańska Maria z Nazaretu, matka Jezusa Jane Austen Boudika, królowa Icenów Księżna Diana Amelia Earhart Królowa Wiktoria Josephine Butler Mary Seacole Matka Teresa

14 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 14

2018-08-13 11:29:00

Nowe ustalenia w sprawie pożaru Grenfell Tower

Według ITV News, oficjalne ostrzeżenia na temat bezpieczeństwa pożarowego

Grenfell Tower były znane rok przed tragedią. Komunikat o niedostatecznym zabezpieczeniu przed ogniem został wydany przez London Fire and Emergency Planning Authority w listopadzie 2016 roku. Inna, niezależna opinia na temat ryzyka pożarowego w Grenfell, zidentyfikowała kilka awarii. Została ona wydana w czerwcu 2016 roku i wzywała do naprawy wskazanych usterek. W październiku kontrolerzy skontaktowali się z zarządcą budynku w sprawie 20 problemów, które wciąż nie zostały wtedy rozwiązane. Przeprowadzone audyty zwróciły uwagę między innymi na uszkodzone lub niedopasowane drzwi i drzwi przeciwpożarowe, które się nie zamykały. Pytały też o działanie systemu wentylacyjnego i za krótkie wysięgniki strażackie.

Nº 752 | Cooltura | 15

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 15

2018-08-13 11:29:08

PR Z E GL Ą D T YG ODNI A

W ciągu 7 lat możemy zapłacić więcej za mieszkania

Czynsze mogą wzrosnąć nawet o 15 procent do 2023 roku wynika z badań przeprowadzonych przez Royal Institution of Chartered Surveyors. Jak mówią jego przedstawiciele w ciągu dwóch ostatnich lat zauważyli spadek liczby mieszkań do wynajęcia, a w tym samym czasie wzrosła liczba potencjalnych wynajmujących. Według badań, prywatni właściciele mieszkań wycofują się z rynku

Rekordowe tłumy w oczekiwaniu na operacje

wynajmu. Wynika to z wprowadzonego w zeszłym roku podatku, który sprawił, że inwestycje kupno pod wynajem stały się mniej opłacalne. Royal Institution of Chartered Surveyors uważa, że rząd powinien raz jeszcze przyjrzeć się zasadom, w jaki sposób jest regulowany sektor prywatny. Rząd natomiast podkreśla, że podatek został wprowadzony, aby ułatwić ludziom kupienie pierwszego mieszkania. —

NHS powinien przyjąć 90 procent

pokazane przez NHS England pokazują, że

osób, które potrzebują rutynowych opera-

czas ten wydłuża się dla ponad 500 tysięcy

cji w czasie 18 tygodni. Tymczasem dane

pacjentów.

Liczba pacjentów czekających dłużej niż rok na operacje, które nie są pil-

nymi zabiegami, jest najwyższa od kwietnia 2012 roku. W czerwcu liczba ta osiągnęła 3,517 oczekujących, czyli 400 osób więcej niż w maju. To najwięcej osób od 6 lat. W 2014 roku Sekretarz Zdrowia Jeremy Hunt powiedział, że tak długie oczekiwanie na zabiegi jest nie do przyjęcia i obiecał zakończenie tego procederu. Od tej pory liczby oczekujących rosną.

Kolejne służby ostrzegają przed brexitem bez umowy

korzystać z Europejskiego Nakazu Aresz-

towania i będzie miała mniejszy dostęp

gli przywódcy policji. Wraz z wyjściem

się do ministra spraw wewnętrznych

z Unii Europejskiej Wielka Brytania starci

z prośbą o przygotowanie i potwierdze-

dostęp do unijnych uprawnień w zakre-

nie planu awaryjnego. W swoim liście

sie bezpieczeństwa i baz danych. Policjanci

podkreślili, jak ważna dla bezpieczeń-

i komisarze ds. przestępczości twierdzą, że

stwa wewnętrznego Wielkiej Brytanii

organy ścigania „stoją w obliczu znacznej

jest nieprzerwana współpraca z Unią po

utraty zdolności operacyjnej”.

marcu 2019 roku.

Umowa bez brexitu zagrożeniem dla bezpieczeństwa publicznego – ostrze-

Według unijnego szefa negocjacji, Wielka Brytania nie będzie miała prawa

do danych Europolu. Szefowie sił policyjnych zwrócili

16 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 16

2018-08-13 11:46:28

Puby upadają

Brytyjskie puby są w kiepskiej kondycji finansowej. Bankrutuje 18 placówek tygodniowo. Według danych The Campaign for Real Ale, w pierwszych sześciu miesiącach tego roku zamknięto 476 miejsc. 13 więcej niż w tym samym okresie rok wcześniej. Przewodnicząca kampanii Jackie Parker mówi, że picie w pubach staje się dla ludzi za drogie, dlatego często postanawiają zostać w domu. 3 na 4 badane osoby uważają, że ceny piwa są za wysokie. Według niej rosnące ceny to wina Beer Duty, Business Rate i VAT. Podatki składają się na jedną trzecią ceny kufla piwa. Parker zwraca uwagę, że te zmiany wpłyną w końcu na działania lokalnej społeczności. Lokalne puby, najbardziej narażone na zamknięcia, są miejscem integracji i poznawania swoich sąsiadów. Sprawiają, że ludzie czują się bardziej zżyci ze swoją okolicą i wpływają na poczucie bezpieczeństwa. —

Nº 752 | Cooltura | 17

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 17

2018-08-13 11:29:34

Strajk sprzątaczek i sprzątaczy

Trzy dni trwał strajk personelu sprzątającego, który

obsługuje Ministerstwo Sprawiedliwości i gminę Kensington and Chelsea. Strajkujący żądają sprawiedliwej pensji i odpowiedniego

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A

wynagrodzenia za urlop zdrowotny. © SeraphP / Shutterstock.com

Wyrok dla szajki przemytników

Organizatorzy akcji mają nadzieję, że ich działania zwrócą uwagę opinii publicznej na niesprawiedliwe wynagrodzenie wypłacane im przez agencje pracy. Sprzątacze i sprzątaczki zarabiają niewiele ponad 1000 funtów miesięcznie. Podkreślają,

Sześciu mężczyzn zostało uznanych za winnych przemycania imigrantów. Grupa czterech Brytyjczyków i dwóch Albańczyków przez lata zajmowała się przewożeniem głównie Albańczyków z Francji do Kent. W maju 2016 roku służby przybrzeżne znalazły porzucone łodzie na plaży w Dymchurch. Dwa razy musiały

też ratować łodzie w czasie przeprawy. W jednym przypadku mała, szybka łódź przeznaczona dla 6 pasażerów przewoziła 20 osób. Śledztwo w sprawie przemytu ludzi było prowadzone przez National Crime Agency z pomocą władz Francji. Mężczyznom grozi 14 lat więzienia. —

że pracują za dużo niższą stawkę niż London Living Wage, która jest ustalona obecnie na 10,2 funta. Jest to pierwsza skoordynowana akcja strajkowa zorganizowana przez jednych z najniżej opłacanych pracowników w Londynie. Są to głównie imigranci z Ameryki Południowej i Afryki. Council Kensington and Chelsea twierdzi, że nie ponosi

Uber znowu na celowniku

Grupa kierowców czarnych taksówek planuje złożyć pozew

LTDA i zatrudnionych przez nich eko-

odpowiedzialności za taką sytua-

nomistów, mają szansę nawet na 500

cję. Jednak zapowiedział, że zacznie

milionów odszkodowania.

zatrudniać personel sprzątający

LTDA i 11 innych organizacji stworzyło Cabbie Group Action i zatrud-

przeciwko Uberowi. Taksówkarze

niło prawników, aby ustalić, czy mogą

chcą odzyskać miliony funtów straco-

wygrać sprawę przeciwko przewoź-

nych zarobków.

nikowi. Chcą pozwać Ubera za stratę

The Licensed Taxi Drivers' Association twierdzi, że przed pojawieniem się na rynku Ubera w 2012 roku

bezpośrednio, a nie przez agencje outsourcingowe.

przychodu na podstawie tego, że między 2012-2017 firmą operował bezprawnie. Uber nie komentuje sytuacji, bo

roczne zarobki taksówkarzy wynosiły

jak twierdzi nie jest jasne, jakie są

50 tysięcy funtów. Teraz kierowcy zara-

podstawy do wszczęcia postępowania

biają 10 tysięcy funtów mniej. Według

sądowego.

18 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 18

2018-08-13 11:30:03

Nยบ 752 | Cooltura | 19

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 19

13/08/2018 15:37:53

PRZEGLĄD TYGODNIA

Miś świętuje 60. urodziny

Limitowana edycja monet z Paddingtonem została wypuszczona z okazji 60-lecia istnienia ulubionego misia Brytyjczyków. Moneta jest warta 60 funtów, ale można też kupić tańszą wersję za 10 funtów. Kolekcjonerskie 50 pensów przedstawia misia z brytyjską flagą na tle pałacu Buckingham. To już druga moneta zaprojektowana przez Królewską Mennicę. Wcześniej miś pozował na tle stacji kolejowej. Autorka obu projektów mówi, że dorastała z historiami o Paddingtonie, a teraz chce go przedstawić nowej generacji. —

Co oglądamy na Netflix?

Zakupy bez kas?

System ma roboczą nazwę Scan-Pay-Go. W pierwszej fazie testów

Tesco udostępniło części pra-

może z niego korzystać około 100 osób,

cowników swojej kwatery

wybranych pracowników firmy. Przed-

głównej aplikację mobilną, która

stawiciele sieci przyznają, że testy są na

umożliwia robienie zakupów w testo-

bardzo wczesnym etapie. Dużym prob-

wym sklepie bez kas. Klienci mogą

lemem jest fakt, że taki sklep może stać

Ofcom. Pokazują, że serial z lat 90. prze-

samodzielnie zeskanować kody

się celem dla złodziei.

bił popularnością nawet nowe produk-

wybranych produktów i zapłacić za

W marcu 2018 r. pierwszy

cje, na które Netflix tylko w tym roku

nie za pośrednictwem aplikacji, omi-

w Europie Centralnej sklep bez kas

wydał 5,3 miliarda funtów.

jając kasy.

otworzyła sieć Saturn.

„Przyjaciele” to najczęściej oglądany serial na platformach stre-

amingowych w Wielkiej Brytanii. Dane zostały opublikowane przez

Netflix UK dodał „Przyjaciół” do swojej oferty w styczniu tego roku. Przez 3 pierwsze miesiące serial oglądano dwa razy częściej niż drugi najpopularniejszy tytuł na liście – „The Grand Tour”, który można zobaczyć na Amazonie. Na kolejnych miejscach w rankingu znalazły się „The Crown”, „Stranger Things” i „Peaky Blinders”.

20 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 20

2018-08-13 11:30:30

Nยบ 752 | Cooltura | 21

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 21

13/08/2018 15:37:54

MULTIC O OLTI Zuzanna Muszyńska

Wszyscy jesteśmy tacy sami

Z daleka wygląda jak Frida, przy bliższym poznaniu drobna Sycylijka robi jeszcze większe wrażenie. Zawojowała świat, Londyn jest jedną z kilku metropolii na jej drodze. VALENTINA TERRITO, dziewczyna z Syrakuz, która potrafi zarówno uszyć kostium teatralny, jak i zagrać w nim na scenie.

Powiedz na początek coś miłego o Londynie. Londyn to tygiel narodowości. W zeszłym tygodniu spędzi-

22 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 22

łam pół dnia w muzeum z Koreańczykiem, którego poznałam w samolocie z Palermo. Nie mogliśmy się nagadać – twierdził, że nasze nacje reagują podobnie na różne aspekty brytyjskości. Te same rzeczy nas śmieszą lub irytują. Podasz jakiś przykład? Na przykład bycie miłym przez cały czas. Dla mnie, Sycylijki, to nieoczywiste. Podszkoliłam się w dyplomacji, gdy zauważyłam, że mój włoski sposób bycia okazywał się nieefektywny. Na pytanie kolegów w pracy „would you mind...” odpowiadałam często „yes, I would mind”. Wracali jeszcze pięciokrotnie i pytali dokładnie o to samo. Nie rozumiałam, po co, skoro odmówiłam za pierwszym razem. (śmiech)

Bycie dosłownym to niemal grzech w Anglii. Czasem trzeba takim być, na przykład prosząc o awans. Wszyscy wokół mnie szli w górę, a ja czekałam i czekałam, chcąc okazać respekt. Wreszcie koleżanka (Brytyjka) podpowiedziała mi, że dopóki sama nie spytam, szefowie niczego nie zaproponują, myśląc, że nie jestem zainteresowana awansem. Wolałabyś pracować wśród samych Brytyjczyków? Może inaczej – spodziewałam się doświadczyć więcej brytyjskości, kiedy tu przyjechałam z Paryża. Różnica między tymi miastami jest ogromna. Tam spędzałam większość czasu z Francuzami, którzy mieli silne poczu-

Fot. Giacomo Pandiani

2018-08-13 12:28:26

cie narodowej tożsamości. Nawiązywałam z nimi przyjaźnie, miałam szansę zrozumieć kulturę francuską, to co nas łączy i dzieli. Tutaj mamy w firmie 32 narodowości. Nasza praca ma wiele aspektów technicznych, musimy wymieniać dużo informacji. Siedzę obok Hiszpana, dwóch Francuzek, Polek, Litwinek i Szwajcarek. Mikroświat – obserwowanie go prowadzi do wniosku, że wszyscy jesteśmy tacy sami, tylko nawyki mamy różne. Kluczem jest dobra komunikacja. A jak komunikują się Włosi? Jesteśmy trochę dramatyczni, zachowania dla nas normalne tutaj bywają przerażające. (śmiech) Kiedy rozmawiam przez telefon z moją babcią, ludzie pytają, czy wszystko w porządku. Ona do mnie krzyczy, więc i ja krzyczę do niej. Wygląda, jakbyśmy się kłóciły. W Anglii stałam się dużo spokojniejsza. Czasem trzeba się cofnąć o krok, wyjść poza cliché, żeby zrozumieć ludzi. Opowiedz, jak tutaj trafiłaś. Moja przyjaciółka z Hiszpanii szukała zastępstwa do spektaklu na Edinburgh Festival Fringe. Pojechałam więc do Szkocji jako aktorka. Widziałam miasto przed i w trakcie festiwalu – niesamowite wrażenie, cały świat się tam zjechał. Potem trafiłam do Londynu i pracowałam jako nauczycielka francuskiego w przedszkolu, następnie jako aktorka/kelnerka w House of Peroni, potem jeszcze jako babysitterka i we włoskiej focacceria, prowadzonej przez przyjaciół. W końcu zaczęłam szukać czegoś bardziej stałego, ale w teatrze ciężko zacząć bez kontaktów, więc wykorzystałam to, że studiowałam oprócz aktorstwa modę. Całe życie robię jedno lub drugie, zależnie od okoliczności. Można by sądzić, że masz sto lat. Nie wyglądasz na tyle! W Londynie czas pędzi, więc kto wie... (śmiech) Wysyłałam setki CV w pięciu różnych wersjach. Skończyło się na pracy w Ralph & Russo. Gdy zadzwonili do mnie, spytałam, czy są może z restauracji i szukają kelnerki.

Fot. Zuzanna Muszyńska

To ekskluzywny dom mody, jakie było twoje pierwsze wrażenie? Pojechałam do ich ówczesnej siedziby na Victoria Square, która mieściła się na ostatnim, 22 piętrze budynku. Pierwszy raz w życiu znalazłam się tak wysoko, w dodatku cierpię na vertigo, nienawidzę wind! Wjechałam na górę, drzwi się otworzyły i zobaczyłam długi szereg okien, a przez nie panoramę Londynu. Wszystko wokół było białe, setki manekinów. Odbyłam próbny dzień, nie robiąc sobie wielkich nadziei. A oni powiedzieli, że mnie chcą. Pracuję tam od ponad trzydziestu miesięcy. Kiedy zdecydowałaś, co będziesz robić w życiu? Miałam osiem lat, gdy stworzyłam pierwszą kolekcję. Założyłyśmy z przyjaciółką firmę V & V. W latach 80. moda włoska była obecna wszędzie, wielkie nazwiska – Armani, Valentino, Versace. Uległam tym wpływom jako dziecko. Do tego moja babcia jest krawcową, choć nigdy nie chciała mnie uczyć swojego rzemiosła. Typowe dla sycylijskiej babci – za dużo pracy z tłumaczeniem czegoś wnuczce! A kiedy zainteresowałaś się aktorstwem? Jako nastolatka dołączyłam do kółka teatralnego w szkole, prowadzonego przez prawdziwą panią reżyser. To zmieniło moje życie, relację z samą sobą, z własnym ciałem jak i z innymi ludźmi. Bez tego byłabym innym człowiekiem.

Mamy na Sycylii wielki teatr, w którym mieści się 8000 widzów, i mniejszy na 800 osób. Występowaliśmy w obydwu. Brakuje mi tego. Pracując nad tragedią, zajmujesz się wielkimi emocjami, manifestacją bólu, radości, złości. To akurat jest rodzime dla naszej kultury. I jest to ważna część mnie, robię to przez połowę życia. Dlaczego więc studiowałaś modę? Już wtedy chciałam wyjechać z Włoch, ale zatrzymała mnie praca w teatrze. Zaczęłam studia w Catanii, która nie jest może stolicą mody, niemniej robiliśmy ciekawe rzeczy, m.in. krawiectwo staromodne; kombinacja kreatywności z pracą ręczną przydaje mi się w Ralph & Russo. Czym zajmowałaś się w kolejnych metropoliach? W Mediolanie trafiłam do pracowni kostiumów Brancato (Brancato Costumi Teatrali – Z.M.), szyjącej na przykład dla La Scali. Bardzo mili ludzie, ale ja chciałam iść dalej. W szkole średniej uczyłam się francuskiego, niemieckiego i angielskiego, zdecydowałam się więc na Paryż, na szkołę aktorską. Nie było łatwo. Razem z kolegą z Mediolanu chodziliśmy na castingi, a zarazem szlifowaliśmy język, prosząc znajomych Francuzów o nagrania. Włożyliśmy w to dużo pracy. Dzięki temu Francuzi biorą mnie za Francuzkę, o ile nie zdradzę, że jestem Włoszką.

Nº 752 | Cooltura | 23

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 23

2018-08-13 12:28:25

A jesteś w stu procentach? Tak, jesteśmy Sycylijczykami od pokoleń. Mam niezwykłą babkę ze strony ojca. Urodziła się na początku zeszłego stulecia, nie pochodziła z bogatej rodziny, ale studiowała – nietypowe jak na tamte czasy. Miała narzeczonego, zerwała z nim, po czym wyszła za mąż za mężczyznę młodszego o cztery lata, kiedy sama miała 40! Urodziła dwóch synów i córkę, mając lat 41, 42, 43. Pracowała w administracji. Niestety zmarła, kiedy miałam 10 lat. Wielka szkoda. Lubiła malować i wyszywać, mam ciągle pamiątki po niej, tak dziwnie pachną... Myślę, że łączy mnie z tą kobietą specjalna więź. Ale babcię, która krzyczy, też kochasz? Uwielbiamy się. To taka prawdziwa włoska nonna, dużo gotuje, ciągle narzeka i krzyczy. Umie czytać i pisać, choć do szkoły chodziła tylko kilka lat. W młodym wieku nauczyła się krawiectwa i robiła to przez całe życie. Rozmawia ze mną o modzie, na przykład opowiada, że oglądała festiwal filmowy w Cannes i widziała na aktorce suknię z miseczkami bez ramiączek. Wypytuje, czy takie coś trzyma się na klej. Jest słodka! (śmiech) A rodzice i rodzeństwo? Mama dała mi surowe wychowanie, nie dlatego, że pochodziła z tradycyjnej, chłopskiej rodziny, raczej, bo bała się o mnie, była nadopiekuńcza. Powtarzała, że nie powinnam wychodzić za mąż przed trzydziestką, by najpierw znaleźć pracę, potem męża. To nie jest typowe we Włoszech. Tata był zawsze bardziej postępowy. Musiałam uciec od rodziców, żeby zobaczyć ich jako ludzi. Mam też brata, jest artystą malarzem. Czerpiesz z innych dziedzin sztuki, pracując w świecie teatru i mody? Przygotowując jedno z przedsta-

wień, trafiłam na pisarza Elio Vittoriniego, zakochałam się w jego twórczości. (autor m.in. „Sycylijskich rozmów” – Z.M.) Okazało się, że moja babka, ta ze strony ojca, znała się z jego siostrą. Mam uczucie, że jej postać towarzyszy mi w życiu tu i tam. Wracając do twojego pytania – dużo czytam, mniej oglądam. Interesuje mnie nauka, na przykład to, jak pracuje ludzki mózg. Opowiesz o mafii? Dla nas to wielka rana. Ludzie czerpią wiedzę z „Ojca chrzestnego” (ja go nie widziałam!), myślą, że skoro jesteś z Sycylii, masz co najmniej jednego krewnego w mafii. Teraz nie

moich drzwi i poprosił o pieniądze w zamian za ochronę. A co sądzisz o brexicie i ewentualnym italexicie? Nie chcę zostać na zawsze w Londynie, jednak chciałabym móc tu wrócić, żyć tu i tam. Unia Europejska wymaga reform, ale powinniśmy ją przede wszystkim wspierać. Pomogła uniknąć konfliktów przez 70 lat, ma wiele zalet. Dla Chin czy USA jesteśmy tylko małą, włoską wyspą. Wiadomości o poczynaniach naszego nowego rządu czyta się jak surrealistyczne kawałki, które okazują się być jak najbardziej prawdziwe. Kultura, wartości to ważne rzeczy, ale ważniejsze jest zatrzymanie inwestorów we Włoszech. Martwi mnie faszyzm 2.0, wszystko, co trzyma człowieka o krok od stania się kimś złym. Co myślisz o Ruchu Pięciu Gwiazd? Na nich głosowali ci, którzy byli rozczarowani lewicą. Ale problemem tego ugrupowania jest brak programu, opieranie wszystkiego na negacji rzeczywistości. Podoba mi się natomiast, że skutecznie poszerzają swoją obecność w kraju, umieją korzystać z nowoczesnych technologii, z mediów.

Fot. Lisa Lo Presti

chodzi o strach, że ktoś cię zabije, gdy wyjdziesz przed swój dom. To bardziej kwestia rozwoju ekonomicznego. Ale też problem z nastawieniem, żeby niczego nie tykać, zostawić rzeczy takimi, jakie są. Dostrzegasz nadzieję na zmiany? Dużo się zmienia. Można o tym głośno mówić. Ludzie zgłaszają swoje problemy policji. Falcone, Borsellino i inni poświęcili życie za walkę z mafią. Rana tkwi głęboko w każdym z nas. Gdybym wróciła na Sycylię, założyła własny biznes, odniosła sukces – pewnego dnia ktoś zapukałby do

Beppe Grillo to twój kolega po fachu, aktor, komik. Pomógł mu na pewno fakt, że miał już swoją publiczność. Ale tak samo było z Berlusconim. Jednak nie wystarczy założyć ruch, trzeba usiąść i zacząć rządzić. Zaryzykować. Co zmieniłabyś w Anglii? Angielskie społeczeństwo jest bardzo klasowe. Myślałam, że pójdę tutaj na studia magisterskie, niestety są za drogie. Nie mam kompleksów, mogę się spokojnie porównywać z absolwentami prywatnych uczelni, mając dyplom włoskiej szkoły publicznej. Czego mi brakuje, to podejścia Anglików do biznesu. We Włoszech ludzie ulegają lenistwu. Płacą wysokie podatki, więc

24 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 24

2018-08-13 12:28:30

przeskoczyć WC, ustępując miejsca walizce, wtedy możesz się zamknąć od środka. Podróż pociągiem z Gatwick do centrum jest smutna. Domy z brązowej cegły, w kółko to samo. Na Sycylii mamy rozmaitość kolorów, chaos architektoniczny w radosnej odmianie.

oglądają się na rząd, oczekują od niego opieki. Polityka wyraźnie cię kręci, może to twoja przyszłość? Jako dziecko widziałam się w roli pani burmistrz Syrakuz. Ale miastem trzeba umieć zarządzać. We Włoszech jest wspaniale, ludzie znają się na sztuce, kulturze, jednak mając 30 lat widzę, że brak mi wiedzy z dziedziny biznesu, marketingu. Londyn nauczył mnie wartości pieniądza. Dotychczas jako katoliczka z urodzenia miałam silne przekonanie, że pieniądz jest zły. Jesteś nomadką? I tak, i nie. Jestem, ale lubię być w domu, na Sycylii. Co robisz najpierw, gdy przyjeżdżasz do Syrakuz? Dzwonię do przyjaciół. Odwiedzam miejsca, które są mi bliskie. To oczywiście plaża, ale również starożytne ruiny. Idę dotknąć kamienia, który położono trzy tysiące lat temu. Poczuć, że istnieje inny wymiar, wykraczający poza moje życie. To brzmi bardzo nielondyńsko. Syrakuzy mają 160 tysięcy mieszkańców. W dwie i pół godziny możesz przemierzyć całe miasto. Gdy wychodzę z domu, przechodzę przez ulicę, tory kolejowe i jestem na plaży. Dorastając nad samym morzem, zawsze zadajesz sobie pytanie – co jest po drugiej stronie. I co tam było? Grecja! Ale nie mogłam jej zobaczyć z bliska... Odkąd uczyłam się języków obcych, rozmawiałam z obcokrajowcami na Sycylii. Pytałam, skąd przyjechali, cieszyłam się, że możemy ich gościć u siebie. Nawet pracowałam trochę w turystyce. A więc tak, tęsknię za światem, gdy tam jestem, a z drugiej strony jestem u siebie. Sycylijskie krajobrazy mają w sobie siłę, inną energię. Ile osób z twojej generacji opuściło Sycylię? Wielu znajomych mieszka poza Syrakuzami. Dzięki Bogu

Fot. Davide Cossu

mamy imigrantów, inaczej szkoły podstawowe trzeba by zamknąć. Moja mama jest nauczycielką i zawsze to powtarza. Jedni wyjeżdżają, inni przybywają. Czego potrzeba, żeby ściągnąć was z powrotem w rodzinne strony? Nadziei na przyszłość. Chcę wrócić, przywieźć ze sobą moje doświadczenia. Ale muszę czuć, że jest dla mnie szansa. Bardzo ciekawe są przykłady imigracji na Sycylię. Jest w Syrakuzach polski DJ z Berlina, Marcin Öz, który otworzył własną restaurację, pracuje w winnicy. Inny przykład to Erlend Øye z norweskiej grupy Kings of Convenience. To jest świetne, emigracja z północnej Europy na południe. Ich było stać na zainwestowanie w Syrakuzach, ja nie mogę sobie na to pozwolić. Na Sycylii sprzedaje się domy za symboliczne euro. Niestety, nie włoskie rodziny osiedlają się w nich, lecz inwestorzy z zagranicy. Remontują posesje, wynajmują turystom. Nie ma tu mowy o dzieciach, które pójdą do waszych szkół. Dlatego uważam, że nasza generacja powinna otrzymać bardziej konkretne wsparcie, zachętę do powrotu. Pierwsze słowo, które przychodzi ci do głowy, gdy samolot zbliża się do Londynu? W tym kraju drzwi i okna stanowią osobny temat. Wkurzają mnie toalety na lotnisku, w których musisz

A coś pozytywnego? Tutaj, gdzie siedzimy, w Denmark Hill, jest ładnie. Chodząc po Londynie, mijasz kolejne wioski, każda ma swój charakter. Uczysz się miasta, choć jest ogromne, znajdujesz coraz to inne punkty odniesienia. To lubię. Koreańczyk, o którym wspomniałam, wybrał Londyn, żeby żyć wolniej, spokojniej. (śmiech) Masz szczególnie ulubione miejsca? Nie mam na nie wiele czasu, jestem zajęta pracą. Lubię koncept tutejszych muzeów, na przykład w V & A można spędzić cały dzień, nie nudząc się. Lubię londyńskie parki, szczególnie ten w Greenwich. Kocham kwiaty! Wiosną i latem widuje się tyle różnych gatunków, choćby róż! Można zrelaksować się, idąc po prostu ulicą, odpocząć w cieniu drzew. Na Sycylii brak kultury ogrodów. Jesteśmy ludźmi morza. Burbonowie nie zakładali parków królewskich tak jak Windsorowie. Szkoda, gdyż służy to zachowaniu terenów publicznych. Tutaj każdy dom czy blok mieszkalny ma swój ogród. Jakie masz plany na najbliższą przyszłość? Chciałabym pracować więcej z ludźmi, mniej z maszynami. Wrócić do teatru, gdzie opowiada się historie, oddziałuje na widzów. Wielkie włoskie marki patrzą teraz inaczej na moje CV, jestem już tą, która pracowała za granicą. Może zacznę coś własnego, musiałabym tylko zgłębić arkana biznesu. To jest stymulacja, którą dał mi Londyn. Pracuję nad tym wszystkim, ale bez dramatu. Nie ulotnię się z Londynu. Chcę wrócić do Włoch, z których kiedyś uciekłam od rodziny i miejsc. Dziś nie rozumiem wolności geograficznie. Medytować, pozbyć się lęków i potrzeb – to jest wolność. —

Nº 752 | Cooltura | 25

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 25

2018-08-13 12:28:36

Maciej Hamera na Forest Edge

PO FAJRANCIE Dariusz A. Zeller

Chęć tworzenia małych rzeczy daje naprawdę dużą satysfakcję Naszym celem jest wychowywanie jak największej liczby młodych i doświadczonych kierowców, którzy nie tylko będą wygrywać zawody, ale przede wszystkim poprawią bezpieczeństwo na drogach – mówi Robert Solarski, założyciel i prowadzący zespół kartingowy 303 Squadron Team.

Kiedy przyjechał pan do UK? Do UK przyjechałem w 2003 roku, by dorobić na start w Polsce.

Skąd to zainteresowanie motoryzacją? Pochodzę z malowniczej Kotliny Kłodzkiej, gdzie kiedyś biło serce rajdowej Polski. A nieopodal mojego domu przebiegał odcinek specjalny rajdu zimowego i najważniejszej imprezy w Europie Rajdu Polski, gdzie miałem okazję od 10. roku życia oglądać najlepszych kierowców. Czy zatem zajmował się pan motoryzacją także w późniejszym okresie, jeszcze w Polsce? Po takich doświadczeniach jako kibic zawsze przychodzi taki moment, by też spró-

Wszyscy pytają, jak ja to robię? Po prostu wstaję i to robię. W ustach niektórych brzmi to jak jakiaś supermoc. Jednak to chyba tylko chęć do zrobienia czegoś dla kogoś

bować swoich sił. I tak się zaczęła przygoda z rajdami amatorskimi. Na początku nie było jakiś znakomitych wyników dopóki nie trafiłem na mojego wymarzonego pilota. Grzegorz Pochyła świetnie wykonywał swoją pracę jako umysłowy i od razu przyszły wyniki. Liczne miejsca na podium zaowocowały wicemistrzostwem Kłodzka, Wałbrzycha oraz Dolnego Śląska 2001. W klasie N1 upalaliśmy najlepszym i najbardziej lubianym chyba do tej pory Fiatem 126p. W jaki sposób powstał zespół kartingowy 303 Squadron Team? Zespół promujący naszą perełkę historyczną słynny Dywizjon 303 powstał prawie 4 lata temu. Założyłem go po tym jak mój syn Maksymilian zaczął się rozkręcać w kartingu, a po niespełna pół roku dołączył do

26 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 26

13/08/2018 15:37:55

Od lewej: Robert Solarski, Maksymilian Solarski, Tomasz Ważny i Colin Ważny

nas kolejny zawodnik Colin Ważny. Naszym celem jest wychowywanie jak największej liczby młodych i doświadczonych kierowców, którzy nie tylko będą wygrywać zawody, ale przede wszystkim poprawią bezpieczeństwo na drogach. W chwili obecnej nasz zespół obsługuje 9 kierowców w wieku od 8 do 13 lat. Gdzie startujecie i jak wygląda wasza codzienna działalność? Startujemy na terenie całej Anglii. W tym roku podjęliśmy decyzję, by zacząć się ścigać w British Karting Championship z naszymi 2 najbardziej doświadczonymi kierowcami: Maciej „ICEMAN” Hamera jeździ w klasie Mini Max, a Maksymilian „MadMax” Solarski w Honda Cadet. Oprócz tego jeździmy w klu-

David Aulejtner

bowych mistrzostwach na Mansell, Clay oraz Forest Edge.

kład zespół Polish Lambo, którzy też z nami czasami coś potrenują.

Jakie są wasze dotychczasowe dokonania? Tak skromnie i szybko, by was nie zanudzać: w pierwszym roku profesjonalnych startów zdobyliśmy 7 tytułów z 5 kierowcami na 4 różnych torach.

Kto może należeć do 303 Squadron Team? Dosłownie każdy, kto lubi promować Dywizjon 303 poprzez motosport.

Kto tworzy 303 Squadron Team? W chwili obecnej mamy 6 stałych kierowców. Maksymilian „MadMax” Solarski, Colin Ważny, Maciej Hamera, Adrian Haniewicz, David Aulejtner oraz pochodzący z Australii Jack Price. Są też kierowcy którzy trenują czasami z nami tak z doskoku, jak choćby Kacper Pajecki, są też i starsi kierowcy, jak na przy-

Maksymilian MadMax Solarski jedzie po tytuł wicemistrza

Jakie zadania realizuje obecnie 303 Squadron Team? Tak jak już wspominałem, w tym roku próbujemy swoich sił na najwyższym możliwym poziomie, czyli British Karting Championship Super One Series. Ale nie odpuszczamy także serii klubowych Dunkeswell Karting Championship, Clay Pigeon Raceway Championship, Clay IKR Series, Forest Edge Championship i regionalnych South & Wales Championship, gdzie notorycznie meldujemy się w czołówce. Oczywiście byłoby super pobić ubiegłoroczny rezultat zdobytych aż 74 pucharów i 7 tytułów. Jak wiele jest osób z Polski w Londynie i ew. w UK, którzy mają pasję podobną do waszej? Szczerze uważam, że cała masa! Jednak tylko nieliczni się z tym nie kryją i coś działają dalej w temacie. Wydaje

w Buckmore Park Championship 2017

Nº 752 | Cooltura | 27

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 27

13/08/2018 15:37:56

Od lewej David Aulejtner, Colin Ważny oraz Maksymilian MadMax Solarski po podium w Dunkeswell Championship

mi się, że od tej emigracji zabrakło im energii do działania. Nic, tylko praca-dom, praca-dom, w weekend bania i znów praca-dom. Kompletny brak czasu na to, co tak naprawdę kochają. Sam to przeżyłem, gdy tu przyjechałem. Na długo zapomniałem o motosporcie, ale z biegiem czasu wróciłem i działam z podwójną mocą. Wszyscy się pytają, jak ja to robię? Po prostu wstaję i to robię. W ustach niektórych brzmi to jak jakiaś supermoc. Jednak to chyba tylko chęć do zrobienia czegoś dla kogoś. Pomaganie tym młodym w docieraniu do ich celów i wyznaczania nowych daje taką energię jakiej nie posiada nawet

paleta red bulla. Ciężko to opisać słowami, ale chęć tworzenia czasami małych rzeczy daje naprawdę dużą satysfakcję. Z jakimi środowiskami 303 Squadron Team i Polish Automobile Club UK współpracują na co dzień? Z każdym chętnym do działania!

mymi podnosi nasze zdolności za kierownicą. Oczywiście, jeśli komuś jest nadal mało, to polecam tory otwarte. Tam to już można naprawdę się odstresować... —

Postępy 303 Squadron Team można śledzić na: l

Jaką radę dałby pan osobom, które chciałyby rozpocząć dopiero przygodę z kartingiem? Najprościej to iść na halę i tam pojeździć. Już takie ściganie ze znajo-

www.facebook.com/303 SQUADRONteam

www.facebook.com/PolishAutomobileClubUK/

oraz na stronie l

www.polishautomobileclubuk.com

Start do wyscigu kwalifikacyjnego w Forest. Na prowadzeniu David Aulejtner

28 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 28

13/08/2018 15:37:57

MÓ J L OND Y N

Jacek Trynkiewicz

Codziennie rano wyrywa słuchaczy Polskiego Radia Londyn z piżamy... Mój pierwszy dzień w Londynie:

Punkt gastronomiczny:

Tu wszystko jest takie samo. W którą stronę mam iść? :-)

Tiger Lily Thai Restaurant. Nie podam adresu, bo zabraknie wolnych stolików :-)

W Londynie zajmuję się zawodowo:

Gościom pokazuję w Londynie:

Mówieniem do mikrofonu :-)

Miejsca, które lubię odwiedzać: Z dala od zgiełku miejskiego. Lubię wybrzeże…

Tower Bridge i wszystko wokół

Londyn lubię za: Hmmm… Tutaj poznałem kobietę mojego życia i urodziła nam się córeczka!

Po mieście przemieszczam się:

Największą bolączką w Londynie jest:

Toyotą na prąd :-)

Za wszystko słono płacisz

Najlepsza dzielnica do życia:

W Londynie brakuje mi:

Kingston

Rodziców

Na zakupy w Londynie polecam:

Jeśli nie Londyn to:

Westfield

Barcelona

Nº 752 | Cooltura | 29

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 29

13/08/2018 15:37:58

TOUR DE LONDYN Joanna Karwecka

Wędrówka w labiryncie i spotkanie z azjatycką kulturą

Kolejne odwiedziny rodziny, znajomych, teściów, a ty panikujesz, bo nie masz czym ich zająć? Przedstawiamy cotygodniowy turystyczny przewodnik po Londynie. Skorzystaj z naszych pomysłów, albo wyślij gości w miasto z „Coolturą”. » 17.08, piątek

> Hampton Court’s Maze Najstarszy labirynt w Wielkiej Brytanii, który wciąż można odwiedzać. Ma kształt trapezu i znany jest ze swoich niespodziewanych zmian kierunku, w którym prowadzi droga i ze ślepych uliczek. Jego przejście zajmuje około 20 minut. Można go zwiedzać w cenie biletu wstępu do pałacu.

Hampton Court, Molesey, East Molesey KT8 9AU. Stacja: Hampton Court. Bilety: £19.20

» 19.08, niedziela » 18.08, sobota

> Streatlife Letni festiwal piwa. Do tego dobre jedzenie i muzyka na żywo. A wszystko to w pięknym Alexander Palace z widokiem na

panoramę Londynu. I to za darmo. Pierwszych piw będzie można spróbować już w południe. Alexandra Palace, Alexandra Palace Way, Londyn N22 7AY. Stacja: Alexandra Palace. Wstęp wolny

> ZEE London Mela Święto kultury azjatyckiej. Podczas festiwalu będzie można poznać kulturę i sztukę z różnych regionów Azji, posłuchać tradycyjnej i nowoczesnej muzyki i oczywiście spróbować regionalnych potraw. Southall Park, Uxbridge Rd, Londyn UB1 3BT. Stacja: Southall. Wstęp wolny

30 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 30

13/08/2018 15:38:00

» 20.08, poniedziałek

> Serpentine Gallery Rzeźba duetu Christo i Jeanne-Claude, słynących z tworzenia w dużym formacie. Góra-trapez zbudowana jest z 7,5 tysiąca beczek po ropie. To nie jest pierwsze polityczne wyznanie artysty, który często zabiera głos w sprawie polityki ropy naftowej. The Serpentine Lake, Hyde Park, Londyn W2 2UH. Stacja: Knightsbridge. Wstęp wolny

» 22.08, środa

> Changing of the Guard Zmiana warty w Pałacu Buckingham to ceremonia, w której Gwardia Królowej przekazuje odpowiedzialność za ochronę Pałacu Buckingham Nowej Straży. Można ją zobaczyć w poniedziałek, środę, piątek i niedzielę. Oficjalna godzina rozpoczęcia to 11:00. Warto jednak przyjść 45 minut wcześniej. Buckingham Palace, Westminster, Londyn SW1A 1AA. Stacja: St. James's Park. Wstęp wolny

» 21.08, wtorek

> Picasso 1932 – Love, Fame, Tragedy Na wyjątkowej wystawie można poznać prywatnie burzliwy, a artystycznie rozwijający rok z życia artysty. Bilety na wystawę trzeba jednak wcześniej zarezerwować. Bez biletów można natomiast zwiedzać wystawę poświęconą mediom lub przyjrzeć się jak wygląda praca w studiu artystów. 8.08 – 9.09, Tate Modern, Bankside, Londyn SE1 9TG. Stacja: Blackfriars, Southwark. Bilety: £22

» 23.08, czwartek

> Aladdin

Fot. Deen van Meer / Edward Theatre © Disney

Disnejowski musical, opowiadający historię Aladyna. Spektakularne efekty specjalne, zapierająca dech w piersiach scenografia, 350 pięknych kostiumów, świetna obsada i oscarowa ścieżka dźwiękowa. Idealny sposób na poznanie West Endu.

Prince Edward Theatre, Old Compton Street, Londyn W1D 4HS. Stacja: Tottenham Court, Leicester Square. Bilety: od £33

Nº 752 | Cooltura | 31

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 31

13/08/2018 15:38:01

Na czym polega akcja #PolishgemsUK Celem akcji #PolishgemsUK jest odkrywanie „polskich skarbów”, miejsc i ciekawostek historycznych związanych z długą obecnością naszych rodaków na Wyspach Brytyjskich. Wakacje są do tego idealnym momentem, mamy zatem nadzieję, że odkryte skarby będą często odwiedzane zarówno przez Polaków jak również ich zagranicznych przyjaciół.

COOLTIME

Polowanie na polskie skarby Ambasada RP w Londynie zaprasza do udziału w kampanii #PolishGemsUK. O polskich skarbach na Wyspach Joanna Karwecka rozmawiała z MONIKĄ SIKORĄ, z biura prasowego ambasady RP.

National Portait Gallery

Portret córki de Karłowskiej Natalie Bevan

Jakie było twoje najfajniejsze polskie odkrycie na Wyspach? Postać malarki Stanisławy de Karłowskiej, którą po raz pierwszy odkryłam przy okazji plebiscytu ambasady #Polka100, zorganizowanego dla uczczenia stulecia uzyskania przez kobiety praw wyborczych. Specyficzne nazwisko od razu zapadło mi w pamięć. Później zupełnie przypadkiem natknęłam się na jej obraz w Tate Britain i portret w National Portrait Gallery. Tym większe było moje zaskoczenie – jak to możliwe, że o niej nigdy nie słyszałam? Pani Stanisława, dla przyjaciół Stasia, była żoną malarza Roberta Bevana, który należał do Camden Town Group. Choć mieszkała w londyńskim Swiss Cottage, razem z mężem często spędzała wakacje w Polsce, gdzie urządzali sobie plenery malarskie. Dziś jej obrazy można podziwiać w wielu galeriach brytyjskich.

Portret Stanisławy de Karłowskiej

32 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 32

13/08/2018 15:38:03

A jakie najbardziej cię zaskoczyło? Dla mnie osobiście najbardziej fascynująca i zaskakująca jest postać rysownika Feliksa Topolskiego oraz „skarby” jakie po sobie pozostawił. Zdumiewające jest to, jak zróżnicowana była jego twórczość – zaczynając od związków z armią Generała Andersa, poprzez portrety polityków i ilustracje do książek George’a Bernarda Shawa, kończąc na muralach, w tym obrazującego koronację królowej Elżbiety II w Pałacu Buckingham. Czy są jakieś miejsca, regiony, dzielnice w Londynie, które są wyjątkowo polskie? Polacy mieszkali i mieszkają w całym Londynie, tak że wyjątkowe miejsca można znaleźć wszędzie. Dzięki kampanii jest szansa odkryć te unikatowe, jakich niekoniecznie się spodziewaliśmy. Pamiętajmy, że takie miejsca można znaleźć w całym Zjednoczonym Królestwie, nie tylko w Londynie czy Anglii. Czy według ciebie Polacy wiedzą dużo na temat swojej historii na Wyspach? Absolutnie tak. Udział polskich pilotów myśliwców w bitwie o Anglię, którzy walczyli zarówno w polskich dywizjonach 302 i 303, jak i w brytyjskich jednostkach, jest źródłem prawdziwej dumy dla Polski i dla polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii. Doskonałym dowodem tego jest zwycięstwo Polaka Franciszek Kornickiego w plebiscycie na najpopularniejszego pilota Spitfire’a z okresu II wojny światowej. Polska społeczność doskonale również zna i pamięta historię Rządu RP na Uchodźstwie.

Murale Topolskiego. Bar Topolskiego

Stanisława de Karłowska „Fried Fish Shop”

Pomnik Fryderyka Chopina

Rzeźba: Joseph Conrad

Nº 752 | Cooltura | 33

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 33

13/08/2018 15:38:05

Jakie zgłoszenia dostajecie do tej pory? Opowiedz o tych skarbach, które już pojawiły się w mediach społecznościowych. Najczęściej dostajemy informacje o grobach i pomnikach upamiętniających bohaterstwo polskich żołnierzy i pilotów. Często otrzymujemy też wskazówki związane z Fryderykiem Chopinem, który zresztą odwiedził Anglię i Szkocję. Jego ostatni koncert odbył się w słynnym Guildhall w Londynie. Tam też w listopadzie odbędzie się specjalny koncert utworów jego oraz Ignacego Paderewskiego, zorganizowany z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Do tej pory informowaliśmy o miejscach związanych z Josephem Conradem w Canterbury, rządem na uchodźstwie, o słynnym kapralu misiu Wojtku oraz angielskim królu Knucie Wielkim, który był wnukiem Mieszka I. Kampania dopiero co się rozpoczęła, ale w zanadrzu mamy jeszcze sporo ciekawostek. Czy szukacie tylko historycznych skarbów, czy współczesnych też? Nie ma żadnych ograniczeń, szukamy wszystkiego co ciekawe i unikatowe. —

Jak wziąć udział w zabawie?

Informować o „polskich skarbach” można w mediach

społecznościowych, używając #PolishgemsUK. Można też wysłać wiadomości na adres e-mail: london.press@msz.gov.pl. Szczegóły są dostępne na

profilach na Facebooku i Twitterze (PolishEmbassyUK) oraz na stronie internetowej ambasady www.londyn.msz.gov.pl Poland Street

Cmentarz w Newark

34 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 34

13/08/2018 16:38:05

Nยบ 752 | Cooltura | 35

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 35

13/08/2018 16:38:21

7 WSPANIAŁYCH Joanna Karwecka

Najciekawsze podziemne atrakcje Londynu

> The Vaults Dawniej mieścił się tu skład trumien Londyńskiej Kolei Cmentarnej, która powstała w połowie XIX wieku, żeby sprawnie przewozić zmarłych na nowy cmentarz Brookwood. Teraz znajduje

się tu teatr, w którym obecnie można oglądać przedstawienie inspirowane Disneyem. The Vaults Theatre, Leake St, Lambeth, Londyn SE1 7NN. Stacja: Waterloo. Bilety: różne ceny

Po letnich przejażdżkach londyńskim metrem może niewiele osób będzie miało ochotę na wyprawę pod ziemię. Ale warto. Pod powierzchnią kryją się tajemnice przeszłości, ruiny sprzed dziesiątków wieków i opowieści o historii najnowszej. A w niektórych z nich można znaleźć dobre wino, schłodzone drinki lub kawał dobrej sztuki.

Tunele wybudowane na początku XX-wieku miały być wygodną drogą dla pracowników doków i stoczni, którzy mieszkali na Isle of Dog, a pracowali po południowej stronie rzeki. Obecnie przez tunele prowadzą trasy piesze. Są też częścią trasy rowerowej. Ponad 1.5 mln ludzi przechodzi dzięki temu na drugą stronę rzeki.

> Greenwich & Woolwich Foot Tunnels

Greenwich Foot Tunnel North, Thames Path (NE Extension), Isle of Dogs, Londyn E14 3FA. Stacja: Island Gardens, Mudchute Greenwich Foot Tunnel South, Greenwich, Londyn SE10 9HT. Stacja: Greenwich

36 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 36

13/08/2018 15:38:08

> Chislehurst Caves Kiedyś obył się tu koncert the Rolling Stones, w czasie wojny schroniło się tu 15 tysięcy londyńczyków. Używano tego miejsca do przechowywania amunicji i grzybów. Mowa o wapiennej jaskini Chislehurst, która jest labiryntem połączonych tuneli powstałych

podczas wydobywania surowca. Jaskinia ma też swoje duchy, dlatego kiedyś można było podjąć wyzwanie – spędzić noc w podziemiach. Zakazano tej zabawy po tym, jak jeden śmiałek został ranny w niewyjaśnionych okolicznościach. Caveside Cl, Chislehurst BR7 5NL. Stacja: Chislehurst. Bilety: £6

> Roman Amphitheatre 30 lat po tym jak Rzymianie założyli miasto Londinium postanowili wybudować miejski amfiteatr. Mógł pomieścić 7 tysięcy widzów, oglądających walki dzikich zwierząt lub publiczne egzekucje. Ruiny

amfiteatru zostały odkryte w latach 80., podczas przebudowy galerii Guildhall. Guildhall Art Gallery, Guildhall Yard, Londyn EC2V 5AE. Stacja: Bank. Wstęp wolny

> Ride Mail Rail Fot. Pace/Getty Images

> Churchill War Rooms Pod ulicami Westminster znajduje się centrum operacyjne, z którego Winston Churchill i jego najbliżsi współpracownicy decydowali o losach drugiej wojny światowej. Budowa wojennego bunkra skończyła się zaledwie tydzień przed tym, jak Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom i odtąd miejsce służyło Churchillowi do sierpnia 1945 roku. Clive Steps, King Charles Street, Londyn SW1A 2AQ. Stacja: St James's Park. Bilety: od £18.90

Przejażdżka po historycznych tunelach, służących dawniej do przewozu poczty. Pocztowa wąskotorówka została wybudowana w 1927 i jeździła bez maszynistów. Poruszała się na 10-kilometrowej trasie między sortownią Paddington a Whitechapel. Zamknięto ją z powodu zbyt wysokich kosztów utrzymania. W użytku został tylko

mały odcinek kolejki, otwarty dla turystów. The Postal Museum, 15-20 Phoenix Pl, Londyn WC1X 0DL. Stacja: Farringdon. Bilety od £16

> Gordon’s Wine Bar Najstarszy bar z winami w Londynie, prowadzony przez rodzinę Gordon. Można tu spróbować wielu rodzajów win, w połączeniu z najlepszymi serami z całej Europy. Właściciele zwracają uwagę na literackiego ducha tego miejsca. Pisali tu Kipling i Chesterton, a obok stał dawny Player’s Theatre z którego często przychodzono do winiarni. 47 Villiers St, Londyn WC2N 6NE. Stacja: Embankment

Nº 752 | Cooltura | 37

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 37

13/08/2018 15:38:10

W Y PA D Z L OND Y N U Piotr Gulbicki

Szlaki górskie, które warto zaliczyć » Helvellyn Góra w Lake District w hrabstwie Kumbria, jest najwyższym wzniesieniem pasma o tej samej nazwie. Znajduje się na północ od miasta Ambleside, pomiędzy jeziorami Thirlmere i Ullswater. Helvellyn to trzecia pod względem wysokości góra w Anglii. Jest zbudowana ze skał wulkanicznych, a poza pięknymi widokami oko turystów cieszą trzy urokliwe zatoczki. Na znajdujący się 950 metrów n.p.m. szczyt prowadzi kilka szlaków, z różnych kierunków. Jednym z najbardziej popularnych jest ten, którego trasa wiedzie ostrymi grzbietami Striding Edge i Swirral Edge. Z samego wierzchołka, na którego dotarcie potrzeba około 4,5 godziny, rozpościera się panorama całej okolicy. Stopień trudności trasy oceniany jest jako średni. Warto wspomnieć, że w ciągu ponad 200 lat górskiej turystyki na Helvellyn wspinali się m.in. znani poeci: Samuel Taylor Coleridge oraz William Wordsworth, uznawani za prekursorów brytyjskiego romantyzmu.

» Ben Nevis Najwyższa góra w Wielkiej Brytanii (1345 metrów n.p.m.), leżąca na terenie Szkocji, w regionie Highland, w pobliżu miasta Fort William. Według szacunków, odwiedza ją rocznie 100 tysięcy turystów. Trasa na szczyt wiedzie z Glen Nevis, przez wąskie, ale stosunkowo bezpieczne grzbiety Carn Dearg Meadhonach i Carn Mor Dearg, dając piechurom okazję delektowania się pięknymi widokami, szczególnie wyrazistymi w jasne, słoneczne dni. Stopień trudności szlaku oceniany jest jako średni. Można wybrać również opcję dla zaawansowanych, wiodącą przez North Face. Znajdujące się tam 700-metrowej wysokości klify należą do najwyższych w Szkocji i są wykorzystywane przez doświadczonych wspinaczy. Na szczycie zachowały się ruiny obserwatorium, które działało tu w latach 1883 - 1904. Zbierane wówczas dane meteorologiczne do dziś wykorzystywane są przez naukowców badających pogodę w górzystych rejonach Szkocji. Obok dawnych pozostałości stoi pamiątkowy monument poświęcony ofiarom II wojny światowej.

» Roseberry Topping Wzgórze w hrabstwie North Yorkshire, w pobliżu wsi Great Ayton i Newton under Roseberry oraz miasta Middlesbrough. Ma 320 metrów wysokości, a jego wizytówką jest charakterystyczny, wyszczerbiony szczyt w kształcie zakrzywionego stożka, co prowadzi do porównań Roseberry Topping do dużo potężniejszej góry Matterhorn w szwajcarskich Alpach. Stosunkowo łatwa trasa przyciąga rzesze turystów, w tym całe rodziny przybywające tu z różnych zakątków Wielkiej Brytanii. Na szczyt, z którego można podziwiać piękne krajobrazy, w jakie wpisują się region Teesside, Morze Północne czy North York Moors, prowadzą dwa szlaki. Przy wejściu na Roseberry Lane można zostawić samochód korzystając z płatnego parkingu. Słynny piosenkarz Chris Rea zadedykował temu miejscu piosenkę „Chisel Hill”, którą umieścił na swojej płycie „Shamrock Diaries”.

38 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 38

2018-08-13 11:31:20

» Scafell Pike

» Brecon Beacons

Najwyższy szczyt Anglii znajdujący się na terenie Parku Narodowego Lake District, w hrabstwie Kumbria, w paśmie górskim Southern Fells. Jego wysokość wynosi 978 metrów n.p.m. To popularne miejsce turystycznych wypraw, chętnie wybierane przez piechurów amatorów, jak i profesjonalnych wspinaczy. Jest kilka opcji dotarcia na szczyt – wędrówkę można zacząć w Langdale bądź Eskdale, jednak najbardziej popularną opcją jest tzw. corridor route, którym podążamy z Borrowdale albo Wasdale. W zależności od wyboru trasy droga może trwać nawet ponad 6 godzin. Scafell Pike jest częścią National Three Peaks Challenge. Wyzwanie polega na zdobyciu w ciągu 24 godzin szczytów najwyższych gór Szkocji (Ben Nevis, 1344 m), Walii (Snowdon, 1085 m) i Anglii (Scafell Pike, 978 m). Po dotarciu na wierzchołek jednej, śmiałkowie transportowani są do podnóża drugiej, a akcja często wiąże się ze zbieraniem pieniędzy na cele charytatywne. Scafell Pike od 1919 roku znajduje się w jurysdykcji National Trust, któremu prawa do niego przekazał Lord Leconfield „w imię wiecznej pamięci ludności Lake District, która zginęła za Boga, Króla i Wolność w I wojnie światowej”.

Leżące w samym sercu Parku Narodowego pasmo górskie w południowej Walii, mające sześć szczytów, z których najwyższy to Pen Y Fan (886 metrów n.p.m.). Szlak wycieczkowy jest stosunkowo łagodny, chociaż zdarzają się również trudniejsze, bardziej strome miejsca. W drodze na Pen Y Fan zaliczamy mniejszy od niego wierzchołek Corn Du, a po dotarciu do celu mamy do wyboru dwie opcje – albo wrócić tą samą drogą, albo kontynuować podróż dalej, schodząc w dół okrężną i bardziej stromą trasą prosto do leśnego parkingu. Teren obfituje w bogactwo fauny i flory, w które wkomponowują się wodospady, wrzosowiska oraz kanie rude, drapieżne ptaki z rodziny jastrzębiowatych, będące jednym z symboli Walii.

Nº 752 | Cooltura | 39

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 39

2018-08-13 11:31:28

W C Z A SY P OD G RU S Z Ą Dariusz A. Zeller

Park Narodowy Pembrokeshire Coast

Zamek Pembroke

Położony w południowozachodniej Walii Park Narodowy Pembrokeshire Coast jest jednym z najpiękniejszych miejsc w całej Wielkiej Brytanii, z wybrzeżem na którym urokliwe klify przeplatają się z plażami i urwiskami. To wyjątkowe miejsce jest idealne dla każdego miłośnika przyrody.

Z angielskiego Pembrokeshire Coast National Park, z kolei po walijsku Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro, to jeden z najmniejszych objętościowo brytyjskich parków narodowych o powierzchni 620 kilometrów kwadratowych. Założony został w 1952 roku w celu ochrony zróżnicowanego wybrzeża Pembrokeshire

ze skalistymi klifami, piaszczystymi plażami i estuariami. Rozciąga się na całe wybrzeże od Cardigan na północy do zatoki Carmarthen na południowym wschodzie i obejmuje głównie tereny położone w niewielkiej odległości od morza oraz Wzgórza Preseli i estuarium Daugleddau oraz przybrzeżne wyspy. Piękno niezwykłej tutejszej przyrody podkreślone jest dodatkowo przez dużą ilość ptaków morskich, fok, ale również… delfinów, morświnów oraz wielorybów żyjących w wodach parku narodowego. Tym co wyróżnia Pembrokeshire Coast od innych tego typu miejsc jest właśnie mnogość gatunków zwierząt i roślin, które można tam zobaczyć, m.in. podlegające ochronie kolonie lęgowe głuptaków, maskonurów oraz niezwykle rzadkiego burzyka popielatego. To niezwykłe miejsce do obserwacji dzikiej przyrody bogate jest ponadto w miejsca chronione dziedzictwa kulturowego z prehistorycznymi grobowcami, śladami osadni-

> Lokalizacja i dojazd Park Narodowy Pembrokeshire Coast Pembrokeshire Coast National Park Authority, Llanion Park, Pembroke Dock, Pembrokeshire, Wales, UK, SA72 6DY

ctwa z V wieku p.n.e., krzyżami celtyckimi, normandzkimi zamkami, średniowiecznymi kościołami, wiktoriańskimi fortami, historycznymi wsiami i miasteczkami. Na terenie parku odwiedzić można również Oriel y Parc Gallery & Visitor Centre, zamek Carew, parowozownię w Castell Henllys oraz jedyny zachowany w Walii młyn pływowy. Tego typu miejsca oferują zwiedzającym wiele atrakcji. Np. w muzeum na świeżym powietrzu można poczuć smak epoki żelaza, każdy ma możliwość zmielenia mąki, czy też upieczenia chleba w dawny, oryginalny sposób.

40 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 40

2018-08-13 11:34:35

> Co warto zobaczyć? - formacje skalne Stack Rocks i Green Bridge - klifowa kapliczka St Govan - zamek Carew - zamek Pembroke - portowy Pembroke Dock Heritage Centre - parowozownie w Castell Henllys - ogrody wiktoriańskie Stackpole Walled Garden - Oriel y Parc Gallery & Visitor Centre - szlak turystyczny Pembrokeshire Coast Path - spacer wzdłuż Lily Ponds - plaża Broad Haven - plaża Barafundel Zamek Carew

Dla tych z kolei, którzy pragną tam uskutecznić czynny wypoczynek, na terenie parku wytyczono drogi rowerowe i liczne szlaki turystyczne, z najbardziej widowiskowym z nich Pembrokeshire Coast Path, rozciągającym się na długości, bagatela, ponad 250 kilometrów. Warto nadmienić, iż linia brzegowa Pembrokeshire rozciąga się aż na 300 kilometrów, na przestrzeni których znajdziemy aż 58 plaż i 14 portów. Dość powiedzieć, iż przed sześcioma laty, w 2012 roku, magazyn National Geographic uznał ten obszar drugim z najpiękniejszych miejsc nadmorskich na świecie! Warto zatem odwiedzić miejscowe plaże, z najsłynniejszą z nich Broad Haven, posiadającą bogatą ofertę dla wszystkich, zarówno tych, którzy lubią spędzać czas w sposób bierny, na opalaniu, jak i tych aktywnych, z miłośnikami surfingu, kitesurfingu jak i żeglarstwa. Pembrokeshire Coast, z jego zjawiskowymi plażami, wyspami, naturą oraz bogatą i niezwykle atrakcyjną ofertą turystyczną to miejsce, które po prostu trzeba odwiedzić. —

Klifowa kapliczka St Govan

Formacja skalna Green Bridge

Plaża z widokiem na klify w Pembrokeshire Coast

Nº 752 | Cooltura | 41

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 41

2018-08-13 11:34:46

ZMI A NA T UR N U SU Dariusz A. Zeller

Malownicze Podhale Planując swój, czy to letni czy też zimowy urlop w Polsce, oprócz rodzinnych stron mamy w głowie kilka obowiązkowych szlaków turystycznych. Jednym z nich jest z pewnością Podhale, które każdy z nas przynajmniej raz w życiu obowiązkowo odwiedził. Z kolei ci, którzy jeszcze tego nie zrobili powinni to uczynić jak najszybciej. Z całą pewnością jest to jeden z najpiękniejszych regionów Polski.

Z ge ograficznego punktu widzenia obszar Podhala jest rozległą kotliną leżącą pomiędzy Beskidem Sądeckim, Pieninami i Tatrami, znajdującą się na rozległej Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej, pomiędzy Gorcami od strony północnej i wspomnianymi Tatrami od strony południowej, w dorzeczu górnego Dunajca. Ten niezwykły kulturowo region zbudowany jest przede wszystkim z łupków i piaskowców, a jako że stosunkowo słabe gleby nie sprzyjają rolnictwu, głównym źródłem dochodów jest na tych terenach obsługa ruchu turystyczno-wczasowego. Pod tym względem z Podhalem nie może równać się żaden inny region w Polsce. Stolicą regionu i zarazem jedynym większym miastem jest Nowy Targ, jednak najbardziej popularną turystycznie miejscowością tego regionu jest absolutnie Zakopane, nazywane nie bez powodu zimową stolicą Polski. Dzięki walorom przyrod-

Morskie Oko

niczym, architektonicznym, kulturowym i historycznym już od XIX wieku szczególnie górska część Podhala jest modnym regionem tak turystycznym, jak i wypoczynkowym. Stąd też z roku na rok coraz większa ilość turystów, z czego lwią część stanowią przybysze z zagranicy, odwiedza zarówno wspomniane miasta, jak też Poronin, Chochołów, Bukowinę Tatrzańską, Białkę Tatrzańską, Biały i Czarny Dunajec, Szaflary i inne niezwykłej urody miejscowości tego regionu. Malownicze położenie Podhala, ze zjawiskowymi widokami, jakie rozpościerają się stąd na skaliste Tatry z Giewontem na czele oraz zalesione Gorce... Dlatego też Podhale jest idealnym miejscem wypadowym w okoliczne góry oraz malownicze miejscowości tam rozsiane, w których znajdziemy unika-

towe zabytki, m.in. cenne, drewniane kościółki i typowo góralską, charakterystyczną zabudowę. Podhale słynie nie tylko z walorów przyrodniczych, ale także z bogatej i żywej kultury, tradycji góralskiej oraz autentycznego folkloru góralskiego kultywowanego na co dzień. Na tenże folklor składają się stroje podhalańskie, charakterystyczna gwara, taniec góralski (zbójnicki, drobny, krzesany), muzyka, ale także… kuchnia. Kto nie jadł oscypków, kwaśnicy, miejscowej golonki czy innych dań regionalnych – niech żałuje! Co jeszcze istotne – mieszkańcy Podhala są życzliwi, otwarci i pomocni, i zapewne każdy turysta tego doświadczy. To, w połączeniu z absolutnie zjawiskowym pięknem miejscowego krajobrazu powoduje, iż

42 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 42

2018-08-13 11:35:54

Widok na Giewont

region ten był docelowym miejscem artystów, literatów i wszystkich szukających weny, spokoju i relaksu, zarówno w okresie letnim, jak i zimowym. Warto się o tym przekonać planując kolejny wyjazd do Polski. Podhale zauroczy każdego! —

» Co warto zobaczyć na Podhalu? - zakopiańskie Krupówki - Kasprowy Wierch z kolejką linową prowadzącą na niego - szlak na Giewont - Muzeum Kasprowicza na Harendzie (Zakopane) - Ścieżka edukacyjna na Czerwonem (Nowy Targ) - Wąwóz Homole (Jaworki) - Dolina Chochołowska (Witów) - Morskie Oko - Wodogrzmoty Mickiewicza - Termy Bukovina (Bukowina Tatrzańska) - Czarny Dunajec ze stylowymi czarnodunajeckimi dworkami - zespół drewnianych kościółków gotyckich w Łopusznej, Harklowej, Dębnie Podhalańskim, Grywałdzie i Nowym Targu (zbudowany przez zbójników kościółek św. Anny)

Tradycyjne oscypki

Kościół gotycki w Łopusznej

Nº 752 | Cooltura | 43

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 43

2018-08-13 11:35:59

BIE G A J Z C HR ISEM Chris Wiciak

Triathlon

Chris Wiciak

Maratończyk, zdobywca Abbott World Marathon Majors. Przebiegł 6 największych maratonów na świe-

cie. biegajzchrisem.co.uk

Bieganie to piękna i prosta dyscyplina, dla której sprzedałem duszę, ale muszę przyznać się, że jest jeszcze druga miłość: triathlon.

Właśnie mijają 4 lata od kiedy ukończyłem swój pierwszy triathlon. Przez kolejne 2 lata oprócz biegania startowałem na różnych dystansach triathlonu. Teraz po 2 latach przerwy przychodzi czas, by powrócić do tej pięknej, a zarazem ciężkiej dyscypliny. Triathlon to młoda dyscyplina. Pierwsze zawody odbyły się w 1974 w San Diego w Californii. Dopiero w ostatniej dekadzie sport ten zyskał ogromną popularność na całym świecie, szczególnie w Anglii. Triathlon podzielony jest na różne dystanse. Najkrótszy to sprint. Składa się z 500 m lub 750 m pływania, 20 km jazdy rowerem i 5 km biegania. Drugi, to dystans „olimpijski”: 1500 m pływania, 45 km jazdy rowerem i 10 km biegu. Ten dystans został wprowadzony na igrzyskach olimpijskich w 2000 roku. Następny to „połówka”, niektórzy mówią „Half Ironman”, ale nazywa się „Ironman 70.3” od sumy mil do pokonania. Tutaj możemy naprawdę się sprawdzić – 1,9 km pływania, 90 km jazdy rowerem i 21 km do przebiegnięcia daje już porządnie w kość. Na deser pełny dystans triathlonowy, czyli najbardziej popularny „Ironman 140.6”, czyli 3.9 km pływania, 180 km jazdy rowerem i 42.2 km biegu. Sama nazwa jest chroniona znakiem i nie można używać jej w każdych zawodach. Na ogół Ironman odbywa się raz w roku ale jest rozsiany po całym świecie. Najbardziej znany i najbardziej prestiżowy na świecie to Ironman na Hawajach w Kona.

Startują tam najlepsi z najlepszych, bo właśnie tam odbywają się mistrzostwa świata. Jest to największa impreza triathlonowa na świecie. Każdy kto uprawia triathlon, marzy, aby właśnie tam pojechać. Ponieważ są bardzo rygorystyczne limity czasowo-kwalifikacyjne dla wielu triathlonistów, to występ w Kona pozostaje tylko w strefie marzeń. Na szczęście, aby poczuć się człowiekiem z żelaza nie trzeba jechać na Hawaje. W Polsce i w Wielkiej Brytanii odbywa się wiele zawodów na dystansie Ironmana. Ja osobiście polecam 140.6 Outlaw Triathlon w Nottingham. Impreza jest tak dobrze zorganizowana jak sztandarowy UK

Ironman w Bolton. Sam tam startowałem w OUTLAW 70.3 w 2015 roku i muszę powiedzieć, że było to jedno z najwspanialszych doświadczeń. Czy się bardziej zmęczyłem niż na maratonie? W obu dyscyplinach poddajemy nasze ciało próbie przetrwania i w obu przypadkach często przekraczamy nasze granice wytrzymałości. Jeśli lubicie wyzwania i chcecie sobie trochę popływać, pojeździć rowerem i trochę pobiegać, to polecam. Sezon jeszcze trwa! —

44 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 44

2018-08-13 11:36:18

Nยบ 752 | Cooltura | 45

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 45

2018-08-13 11:36:25

TEKST SPONSOROWANY

Pelikany, czyli obwisłe ramiona

Obwisła skóra ramion szpeci i odbiera pewność siebie. Jak wysmuklić ramiona za pomocą zabiegów kosmetycznych? Salon Sensual Perfect Body & Skin oferuje kilka takich zabiegów.

Pelikany, motylki, skrzydła. Tak nazywany bywa problem wielu kobiet – obwisła, wiotka skóra ramion lub ich znaczne otłuszczenie. Może pojawić się u kobiet w każdym wieku i o każdej budowie ciała, nawet u tych dbających o linię. Borykają się z nimi osoby nie uprawiające sportu, o dużej tkance tłuszczowej, a także te których organizm posiada tendencje do zatrzymywania wody. Paradoksalnie jest to częsty problem także wśród osób, które się odchudzają. Pojawia się u osób, które w krótkim okresie straciły

wiele zbędnych kilogramów, szczególnie gdy odchudzaniu nie towarzyszyła aktywność fizyczna. Wówczas skóra nie dostaje wystarczającego czasu, aby dostosować się do zmieniającej wagi ciała i pozostaje rozciągnięta. Wiotka skóra ramion może być uwarunkowana hormonalnie. Najczęściej występuje u kobiet o wysokim poziomie estrogenu. Kolejnym powodem takiego nieestetycznego wyglądu skóry ramion mogą być naturalne procesy starzenia skóry. Z biegiem lat traci ona swoją jędrność i elastyczność za sprawą zaniku naturalnej zdolności organizmu do produkcji włókien kolagenowych oraz elastyny. Odpowiednia dieta, pielęgnacja oraz ćwiczenia, szczególnie te na tricepsy, mogą zapobiegać obwisaniu ramion oraz pomagać w walce z nimi. ZABIEG NA RAMIONA – LIPOLIZA Lipoliza to nieinwazyjna metoda pozbywania się nadmiaru tłuszczu. Odpowiednia dla osób, których ramiona są bardzo otłuszczone. Nie pomoże natomiast osobom, u których nieestetyczny wygląd ramion związany jest z nadmiarem skóry czy jej zwiotczeniem, gdyż samo usunięcie tkanki tłuszczowej nie będzie

skutkować obkurczeniem skóry. Najbardziej popularna jest lipoliza iniekcyjna, czyli zastrzyki. Pacjentce podawana jest pod skórę mieszanina substancji, które rozpuszczają komórki tłuszczowe. Zawarty wewnątrz komórek tłuszcz rozdrabnia się, trafia do krwi, przez którą transportowany jest do wątroby, a następnie wydalany z organizmu. Zabieg trwa około 30 minut i powinien być powtórzony 4-6 razy w odstępach około miesiąca. Powoduje dyskomfort

i opuchnięcie bezpośrednio po zabiegu, ale nie budzi konieczności długiej rekonwalescencji. Efekty widoczne są po 3-4 tygodniach od zabiegu. RF Thermage to zabieg, który pomoże osobom borykającym się z wiotką i obwisłą skórą w okolicy ramion. To nieinwazyjna procedura mająca na celu ujędrnienie i odmłodzenie skóry. Zastosowanie fal radiowych o bardzo wysokiej częstotliwości powoduje podgrzanie głębokich warstw skóry do wysokiej temperatury. Następuje wówczas rozerwanie wiązań w strukturach kolagenu, co pobudza włókna kolagenowe do wzmożonej regeneracji. Efekty zabiegu w pełni widoczne są dopiero po kilku miesiącach. Zalecana seria zabiegów od 4-6 i raz w miesiącu jako efekt podtrzymujący. Endermologia LPG – Vela Shape – Innowacyjna metoda wykonywania masażu ssąco-próżniowego, czyli zabiegu znanego pod nazwą endomasaż, dodatkowo została wzbogacona w nowe technologie fal radiowych (RF) oraz mechaniczny masaż rolkami. Jak wiadomo najlepsze efekty przynosi terapia skojarzona. Fale radiowe, masaż podciśnieniowy i mechaniczny masaż rolkami – skupione są w jednej głowicy, tak że podczas zabiegu działamy na problem wielopłaszczyznowo, intensyfikując tym samym osiągane efekty.

Mechaniczna manipulacja poprzez zassanie i masaż stymuluje drenaż limfatyczny oraz perfuzję krwi, zwiększa aktywność fibroblastów do syntezy kolagenu i jednocześnie ujędrnia skórę. Zalecana jest seria minimum 10 zabiegów 2 razy w tygodniu. —

Sensual Perfect Body & Skin 368 Uxbridge Road Shepherd’s Bush W127LL London tel.0208 354 43 05

46 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 46

2018-08-13 11:36:54

TE K ST SP ONS OROWA N Y

Dwujęzyczność u dzieci cz.1

O dwujęzyczności mówimy w sytuacji, kiedy dana osoba potrafi posługiwać się dwoma systemami językowymi. Są różne stopnie dwujęzyczności, w zależności od poziomu opanowania poszczególnych języków. Wszystkie dzieci urodzone i wychowywane poza Polską, prędzej czy później staną się dwujęzyczne. Aby wspierać rozwój językowy u dziecka dwujęzycznego należy przede wszystkim mówić do niego tylko po polsku, nie mieszać języków, utrzymywać konMy Child Therapy Centre takty z polskojęzyczną rodziną, znajojako pierwszego. Na język angielski 07908120955 mymi. Bardzo ważne jest również, aby przyjdzie czas kiedy dziecko pójdzie nie wstydzić się swojego języka. Jeśli info@mychildtherapycentre.co.uk do przedszkola i szkoły. Nie obawiajmychildtherapycentre.co.uk rodzice będą dbać o swój język ojczycie się rodzice, dziecko świetnie sobie sty to dziecko prawdopodobnie pójdzie poradzi w angielskiej placówce! w ich ślady. Język polski jest trudniejZa tydzień kolejny artykuł dotyszy więc warto, żeby dziecko uczyło się go czący dwujęzyczności. —

Nº 752 | Cooltura | 47

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 47

2018-08-13 11:37:30

PRZEPIS NA WEEKEND Poleca: Dariusz A. Zeller

Banoffee pie Składniki: • Dwie puszki słodzonego, skondensowanego mleka • 1 ½ paczki ciastek Digestive • ½ kostki masła • 500 ml słodkiej śmietany kremówki • Łyżeczka rozpuszczalnej kawy • 1 łyżka stołowa cukru • ½ tabliczki gorzkiej czekolady • 4 średnie banany Przygotowanie: Ten deser wymaga trochę czasu na przygotowanie i warto jest je rozpocząć dzień wcześniej lub rano, jeżeli planujemy gości na wieczór. Najpierw wkładamy puszki z mlekiem do garnka z wodą tak, aby były przykryte w całości. Gotujemy zamknięte puszki ok.4 godzin uzupełniając wodę. Po ugotowaniu zostawiamy do przestygnięcia i wstawiamy do lodówki na dzień następny. Ciastka kruszymy na miazgę w robocie kuchennym lub ręcznym blenderem. Od ilości ciastek zależy

grubość podłoża ciasta. Dodajemy roztopione masło i wykładamy na wyłożoną wcześniej papierem blaszkę do biszkoptu. Wkładamy do lodówki na 30 minut, aż masło stwardnieje. Śmietanę ubijamy z cukrem i kawą rozpuszczoną w łyżeczce gorącej wody. Banany należy obrać i pokroić w talarki.

Na przygotowaną wcześniej masę z ciastek i masła wykładamy zawartość puszek ze skondensowanym mlekiem. Powinniśmy mieć tam sztywny karmel. Na tym układamy talarki z banana a na koniec ubitą na sztywno śmietanę. Wszystko posypujemy startą na tarce czekoladą. Smacznego!

48 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 48

2018-08-13 11:38:20

Nยบ 752 | Cooltura | 49

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 49

13/08/2018 15:38:12

PORADY Monika Bubernak

Stłuczka na parkingu i co dalej? O stłuczkę samochodową nie trudno. Zdarzają się one na parkingach, a nawet i na prostej drodze. Większość z nich nie niesie za sobą poważnych uszkodzeń samochodu, ale drobne zadrapania czy zarysowania. Jednak czasem przybierają one większe rozmiary i stanowią niemały problem dla właściciela pojazdu.

Parkingi pod centrami handlowymi często goszczą tysiące samochodów, a na parkingowych alejkach panuje ruch o dużym natężeniu. Pomiędzy samochodami przemykają piesi i pracownicy ochrony korzystający z różnego rodzaju pojazdów. To wszystko sprawia, że parkujący i wyjeżdżający z miejsc parkingowych kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność. Tymczasem chaotyczny ruch pojazdów i pieszych sprawiają, że prowadzący pojazdy często nie zauważają nie tylko znaków drogowych porządkujących ruch w strefie parkingowej lecz również nie zauważają siebie nawzajem. W takiej sytuacji pocieszeniem jest jedynie fakt, że wszelkiego rodzaju stuknięcia odbywają się zazwy-

czaj przy minimalnej prędkości, a często w jednym z pojazdów uczestniczących w stłuczce nie ma ani kierowcy ani pasażerów. Jeśli przydarzyła ci się stłuczka na parkingu, musisz zachować się dokładnie tak samo, jak podczas tej, która wydarza się na prostej drodze. Przede wszystkim należy wykonać dokumentację fotograficzną, która pokaże, jak wygląda auto po kolizji. Powinniśmy także pamiętać o zapisaniu danych sprawcy kolizji. Zazwyczaj ustalenie winnego szkody parkingowej nie jest trudne. Jeśli jednak na tym etapie wystąpią problemy i niezgodności, powinniśmy wezwać policję. Jeżeli to my sami jesteśmy sprawcami stłuczki na parkingu, dobrze jest poczekać na właściciela samochodu, który zarysowaliśmy. W celu przyspieszenia całej akcji można poprosić centrum handlowe o wywołanie osoby posiadającej auto o danym numerze rejestracyjnym. Rozwiązaniem jest również pozostawienie za wycieraczką danych kontaktowych do siebie. W przypadku braku podjęcia takich środków można zostać oskarżonym o ucieczkę z miejsca kolizji. W przypadku, gdy to nasz samochód został uszkodzony, a sprawca ucieka, nie pozostawiając namiarów na siebie, należy zgłosić się do właściciela parkingu z zapytaniem o możli-

wość udostępnienia nagrań z monitoringu. Zazwyczaj większość parkingów wyposażona jest w co najmniej jedną kamerę. Na parkingach często też spotykamy się ze szkodami, które może wyrządzić pasażer samochodów, np. zarysowaniem drzwi przy wysiadaniu czy wsiadaniu do drugiego auta, ale i w takiej sytuacji za szkodę odpowiada ubezpieczyciel. —

Masz więcej pytań związanych z bieżącym tematem lub uzyskaniem odszkodowania?

Zadzwoń do DNS Claims pod numer 0208 741 7762 Udzielimy ci wszystkich informacji

50 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 50

2018-08-13 11:39:26

Nยบ 752 | Cooltura | 51

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 51

13/08/2018 15:38:13

52 | Cooltura | Nยบ 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 52

13/08/2018 15:38:14

Nยบ 752 | Cooltura | 53

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 53

13/08/2018 15:38:15

54 | Cooltura | Nยบ 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 54

13/08/2018 15:38:16

Nยบ 752 | Cooltura | 55

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 55

13/08/2018 15:38:17

56 | Cooltura | Nยบ 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 56

13/08/2018 15:38:19

Nยบ 752 | Cooltura | 57

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 57

13/08/2018 15:38:20

OGŁOSZENIA DROBNE WYWOZÓW ŚMIECI

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria. Telewizja na kartę, NC+, Polsat. 9 letnie doświadczenie. Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

ogrodowych, budowlanych, biurowych i innych .Pomagamy przy załadunku. Pracujemy na terenie całego Londynu. Usługa tego samego dnia. Dostępne samochody 16 yardowe Van 16 yardów. Atrakcyjne ceny. Zapraszamy do współpracy 07886253972

NAJTAŃSZE PRZEPROWADZKI DLA CIEBIE Przeprowadzki i przewozy lokalne,

PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SERWIS KOMPUTEROWY W LONDYNIE

ANTENY SATELITARNE

międzymiastowe oraz do Polski 7 dni w tyg. 24/h. Konkurencyjne ceny !!! Najtańsze w Londynie i okolicach. Przyjmujemy wszystkie zlecenia małe i duże. 07722560744 mario. remtrans@gmail.com

Naprawa laptopów, tabletów, Apple, PC,GPS, strony www. Z nami oszczędzisz czas i pieniądze. Dojazd do klienta. Gwarantujemy najniższe ceny .Zadzwoń Teraz: 07885421494.www. ictlaboratory.com

MAŁE PRZEPROWADZKI 24/7

Oferuję przewózki nie tylko na terenie Londynu i jego okolicach, ale także na terenie całego UK. Przewóz rzeczy, odbiór z Ikei i innych sklepów, aukcji internetowych. Zadzwoń zapytaj 07858615796 Mariusz SERWIS KOMPUTEROWY H-TECH

Naprawa Sprzętu Komputerowego. Systemy, Administracja, Zabezpieczenia, Odzyskiwanie Danych, Wymiana Ekranów i innych Podzespołów, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, halskyt@yahoo.co.uk, www. halskytech.co.uk

58 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 58

13/08/2018 15:38:23

USŁUGI PROJEKTOWE

Rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

SPRZĄTANIA NA VICTORII SW1

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA-PRZEMYSŁĄW ZAJĄC

NC+ Zestawy na umowę i kartę. Montaż anten. Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt. Sklep Northolt: 02082033162. Instalacje: 07779631401 www. polskatelewizja.co.uk TELEWIZJA SATELITARNA

od 26 lipca popołudniami (14:00-18:00) i wieczorami. Możliwość pracy 7 dni w tygodniu . Kontakt:07831397999, info@centrallondoncleaners.com

Montaż anten satelitarnych i naziemnych, ustawienie sygnału (wszystkie satelity). IRS i instalacje domowe, NC+ na kartę i na kontrakt. Gwarancja na materiały i robociznę Tel. 07840650509, Mail: sawicki38@gmail.com

ANGIELSKI - TŁUMACZENIA, PISMA, NAUKA

STAŁA PRACA, TYMCZASOWA LUB KONTRAKT –BUDOWLANKA

Pomoc w Councilu, w banku, u lekarza, w szpitalu, NIN. Efektywna nauka angielskiego dla dzieci i dorosłych. Konkurencyjne ceny ustalane indywidualnie. Justyna 07443888897 SERWIS KOMPUTEROWY

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu, klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy. Dojazd do klienta tel. 07411123340, 02088865030

Podstawowe narzędzia wymagane, doświadczenie budowlane jest absolutnie konieczne. Zainteresowani proszeni o SMS z imieniem i nazwiskiem, dzielnicą, swoim fachem budowlanym na numer 07827492749 POLSKA TELEWIZJA NC+

Sprzedaż, montaż, serwis, rozbudowa, modernizacja. Profesjonalne dostrajanie sygnału SatTV. Montaż anten naziemnych FreeviewHD. Drabina 10m oraz drabina dachowa7m Dariusz Rabski 07894100683

ARCHITEKT W LONDYNIE

Wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, Kontakt: 07903034463, szymon.dylewski@gmail. com

MONTAŻ/NAPRAWA KLIMATYZACJI I WENTYLACJI

Doradztwo, projekt i wycena. montaż i serwis wszystkich urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych, wentylacyjnych. Naprawy 24/7. Służymy darmową poradą. Zadzwoń na 02089657612 lub 07545707457

Nº 752 | Cooltura | 59

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 59

13/08/2018 15:38:24

POSZUKUJEMY STOLARZA

Wymagane doświadczenie w produkcji okien i drzwi. Wembley HA0 Kontakt: Andrzej 0793260616

PRACA DLA SPRZEDAWCY

Branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

Jak zamieścić ogłoszenie?

przez internet

www.cooltura24.co.uk

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £12 2 tygodnie ogłoszenia £18 4 tygodnie ogłoszenia £30

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

60 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 60

13/08/2018 15:38:25

Nยบ 752 | Cooltura | 61

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 61

13/08/2018 15:38:27

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 62

13/08/2018 15:38:28

Nยบ 752 | Cooltura | 63

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 63

13/08/2018 15:38:29

QUIZ

5. „Double decker” to: a. Czerwona budka telefoniczna b. Jeden z londyńskich mostów c. Znany londyński park d. Dwupiętrowy autobus

1. Pod tym adresem mieszka premier Anglii. a. 1 Trafalgar Square b. 10 Downing Street c. 10 Oxford Street d. 1 Downing Street

6. Jak nazywamy strażników na Tower of London? a. Bouncers b. Police c. Yeomen Warders d. Beasteaters

2. Klejnoty królowej znajdują się w: a. Tower of London b. Buckingham Palace c. British Museum d. Windsor Castle

7. Wielki Pożar w Londynie miał miejsce w roku: a. 1851 b. 1666 c. 1912 d. 1766

3. Odbywają się tam koronacje i inne ważne uroczystości: a. Westminster Abbey b. The Shard (Shard London Bridge) c. Tower of London d. St. Paul’s Cathedral

8. Słynne muzeum figur woskowych to: a. Stonehenge b. British Museum c. Trafalgar Square d. Madame Tussauds

4. Znajduje się tam południk 0. a. Camden Town b. Greenford c. Greenwich d. Hyde Park

9. Słynny zegar w Londynie to: a. Tower Bridge b. London Clock c. Big Ben d. Big Man

10. Jak się nazywa pałac w Londynie, w którym mieszka królowa? a. Buckingham Palace b. Tower Bridge c. Kensington Palace d. Westminster Abbey Odpowiedzi 1b, 2a, 3a, 4c, 5d, 6c, 7b, 8d, 9c, 10a

Co wiesz o Londynie?

64 | Cooltura | Nº 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 64

2018-08-13 11:57:23

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Nº 752 | Cooltura | 65

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 65

13/08/2018 15:38:29

66 | Cooltura | Nยบ 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 66

13/08/2018 15:38:31

Nยบ 752 | Cooltura | 67

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 67

13/08/2018 15:38:32

68 | Cooltura | Nยบ 752

752-MAKIETA 01-68 CC.indd 68

13/08/2018 15:38:33