Cooltura Issue 756

Polish Weekly | nr 37 (756) | 13.09.2018

l Rosyjscy agenci oskarżeni o zamach w Salisbury 16

free

l Quiz – sprawdź

ROBERT GÓRSKI: NIE JESTEM AŻ TAK WESOŁY

Fot. Arek Markowicz / FORUM

czy znasz sławnych Polaków 64

COOLTIME 30 COOLTIME

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 1

10/09/2018 17:21:46

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 2

10/09/2018 17:21:47

Nยบ 755 | Cooltura | 03

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 3

10/09/2018 17:21:49

W NUMERZE 756 06 | KOMENTARZ TYGODNIA 38 | WYPAD Z LONDYNU Uniwersalna katastrofa

Piękne klify

08 | PRZEGLĄD TYGODNIA

ADRES

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKCJA

MARCIN URBAN Redaktor naczelny

20 | MULTICOOLTI Kosmetyczka po psychologii z krainy rumuńskiej whisky

DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego JOANNA KARWECKA KORDIAN KLACZYŃSKI RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI PIOTR GULBICKI MARIETTA PRZYBYŁEK ZUZANNA MUSZYŃSKA

40 | WCZASY POD GRUSZĄ Windsor Great Park

42 | MÓJ LONDYN Paweł Majewski

44 | ZDROWIE 24 | PO FAJRANCIE Karate najpierw należy polubić, a potem pokochać

Zrzuć kilogramy przed Qczajem

KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW

BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY

AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

28 | TOUR DE LONDYN

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245

Duchowy triathlon i drink z Bowiem

EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250

30 | COOLTIME

MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263

Robert Górski: Nie jestem aż tak wesoły

AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 MAGDALENA RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 250 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA

46 | BIEGAJ Z CHRISEM Czas na rywalizację

48 | PRZEPIS NA WEEKEND Chowder z dorsza

36 | 7 WSPANIAŁYCH Najbardziej królewskie miejsca w Londynie 04 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 4

MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA

Polish Media London ISSN 1743-8489 Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

58 | OGŁOSZENIA DROBNE

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

64 | QUIZ

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 W cooltura.co.uk

Sławni Polacy

65 | ROZRYWKA Krzyżówka

Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

10/09/2018 17:21:50

Nยบ 755 | Cooltura | 05

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 5

10/09/2018 17:21:51

KOMENTARZ TYGODNIA Radosław Zapałowski

Uniwersalna katastrofa Universal credit miał usprawnić system pomocy społecznej, ale okazał się porażką. Tak jak cała polityka fiskalnego zaciskania pasa.

>

Według rządzących, polityka oszczędności (austerity), drastyczne zaciśnięcie pasa, cięcia w sektorze publicznym, były jedyną możliwą opcją, żeby ocalić finanse publiczne.

Nie udało się. Osiem lat cięć nie przyniosło spodziewanych rezultatów. Brytyjska ekonomia wciąż jest anemiczna, finanse w nie najlepszym stanie, a koszty społeczne ogromne. I stale rosną.

Programy, które miały usprawnić system, jedynie bardziej go skomplikowały. Najlepiej to widać na przykładzie Universal Credit – flagowym pomyśle rządu Davida Camerona, który miał uzdrowić system świadczeń społecznych. Raport National Audit Office (NAO), opublikowany tego lata, stwierdza, że reforma nie przyniosła spodziewanych efektów. Universal Credit to kosztowny i niepotrzebny projekt, który nie spełnił oczekiwań i założeń. Nie udało się zrealizować najważniejszych korzyści systemu – mniejszych kosztów administracyjnych i zwiększenia zatrudnienia.

Jedna czwarta roszczeń wypłacana jest

© IR Stone/shutterstock.com

z opóźnieniem, co wiąże się z rosnącym zadłużaniem osób na zasiłkach. Miejsca, w których wypłacany jest Universal Credit odnotowują 30 proc. wzrost korzystania z banków żywności. 60 proc. wnioskodawców prosi o zaliczki, co staje się dodatkowym długiem. Urzędy zarządzające mieszkaniami komunalnymi i socjalnymi nie otrzymują czynszów na czas, a prywatni landlordowie odmawiają wynajmu osobom pobierającym UC. Bo wypłaty świadczeń nigdy nie są w terminie. Według NAO, ponad 40 proc. osób wypełniających „skomplikowany wniosek” o świadczenia wymaga pomocy profesjonalistów, ale urzędy pracy i organizacje pozarządowe nie zawsze są w stanie ją zapewnić. I nie dostają na to odpowiedniego finansowego wsparcia. A koszty administracyjne zamiast docelowych 173 funtów na sprawę wynoszą 699.

To dopiero początek problemu, bo nowym programem objęte jest zaledwie 10 proc. pobierających świadczenia. Dlatego w zeszłym tygodniu think tank Resolution Foundation przestrzegał przed wdrożeniem projektu na masową skalę, bo system może się całkowicie zawalić. Zwłaszcza, że – jak stwierdza raport Institute for Fiscal Studies – Department for Work and Pensions (DWP – Ministerstwo Pracy i Emerytur) zostało objęte drastycznymi cięciami. Realnie budżet DWP został zmniejszony o 50 proc. Kosztów nie można przerzucić na władze lokalne, bo te mają swoją własną fiskalną apokalipsę. W nadchodzącym roku budżetowe dziury musi łatać jedna trzecia samorządów. W roku 2020 problemy będzie miało już 70 proc. władz lokalnych. Dziura budżetowa wynosi obecnie 3.2 miliarda funtów. I jak przewi-

06 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 6

2018-09-10 13:05:36

dują eksperci – będzie jedynie rosnąć. Coraz większym i coraz bardziej kosztownym problemem jest pomoc dzieciom. W zeszłym roku władze lokalne zostały zmuszone do przekroczenia swoich budżetów na pomoc społeczną dla dzieci o 816 milionów funtów.

Bo osób wymagających wsparcia stale przybywa. W ciągu dekady liczba dzieci, wymagająca objęcia opieką społeczną, zwiększyła się o 100 tys., co zmusiło urzędy miejskie do zwiększenia wydatków w tym zakresie o 10 proc. w ostatnich czterech latach. Według Local Government Association (LGA), zrzeszającego 370 urzędów miejskich bez rządowego finansowego wsparcia Wielkiej Brytanii grozi społeczna katastrofa.

Rząd jednak odmawia dodatkowych pieniędzy.

I wątpliwe, żeby to się zmieniło, zwłaszcza teraz, gdy rusza polityczna jesień z partyjnymi konferencjami na horyzoncie, podczas których tematem dominującym będzie brexit. Ale decyzję w kwestii niewydolnego systemu opieki społecznej prędzej czy później trzeba będzie podjąć. —

Nº 755 | Cooltura | 07

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 7

2018-09-10 11:48:32

PR Z E GL Ą D T YG ODNI A

Brytyjski rząd oskarżony o niekompetencję ws. brexitu

»

Lord Mervyn King, były szef Banku Anglii i zwolennik bre-

xitu, określił przygotowania rządu do opuszczenia Unii Europejskiej jako „niekompetentne”.

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A

W wywiadzie dla BBC powiedział, © Heather Dunbar/shutterstock.com

że najlepszą ilustracją tej niekompetencji jest brak planu uniknięcia niektórych

Marcin Urban, Joanna Karwecka

katastrofalnych skutków. – Aż trudno

Hakerzy wykradli dane klientów British Airways

uwierzyć, że szósta największa gospo-

>

pokazuje niekompetencję osób przygo-

Hakerzy wykradli dane osobowe i finansowe klientów linii lotniczych British Air-

ways.

Jak podano w komunikacie na stronie przewoźnika, przestępcy uzyskali dostęp do danych transakcji wykonanych przez stronę internetową i aplikację BA między godz.

22:58 21 sierpnia, a godz. 21:45 5 września tego roku. Osoby, które

Większość Brytyjczyków chce pozostania w UE

»

59 proc. Brytyjczyków popiera pozostanie w Unii Europejskiej.

41 proc. jest za jej opuszczeniem.

To największe poparcie dla pozo-

kupowały bilety British Airways w ostatnich dniach powinny zmienić hasła w internecie, kontrolować operacje na koncie bankowym i uważać na podejrzane maile.

Sprawa została zgłoszona na policję. Alex Cruz, szef British Airways, powiedział w wywiadzie dla BB C, że nie spotkał się wcześniej z tak zaawansowanym atakiem na stronę firmy. —

niu zapasów żywności i leków – powiedział King. Jego zdaniem to wszystko nie dowodzi, że lepiej zostać w Unii, ale towujących kraj do jej opuszczenia.

Żona zostawiła Borisa Johnsona

»

Boris Johnson i Marina Wheeler rozstają się po 25 latach małżeństwa.

Były minister spraw zagranicz-

nych i jego partnerka wydali komunikat, w którym potwierdzili wcześ-

stania od referendum w 2016 roku.

niejsze, nieoficjalne doniesienia tablo-

Sondaż opublikowany przez „London

idu „The Sun”. Marina Wheeler już dwa

Evening Standard” przeprowadziły

razy groziła rozwodem, po zdradach

ośrodki badawcze NatCen i The UK in

jakich dopuścił się jej mąż. W 2004 roku

a Changing Europe. Badanie prowa-

Boris Johnson został ukarany przez Par-

dzono od 7 czerwca do 7 lipca na gru-

tię Konserwatywną za kłamstwo zwią-

pie ponad 2 tys. osób.

zane z jednym z nich.

© Michaelpuche/shutterstock.com

darka świata musi mówić o gromadze-

Mający oboje po 54 lata - Johnson i Wheeler mają czwórkę dzieci. Jak podał „The Sun”, 25-letnia córka Lara powiedziała znajomym, że ojciec jest „samolubnym draniem”. © LINGTREN IMAGES / Shutterstock.com

08 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 8

10/09/2018 17:16:52

Nยบ 755 | Cooltura | 09

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 9

10/09/2018 17:21:53

Znikną kasy na stacjach Overground

»

65 kas obsługujących London Overground chce zlikwidować

operator Arriva Rail London. Firma, jak tłumaczy, chce dostosować sprzedaż do nowych technologii. Plan został przedstawiony do konsultacji społecznych. Już skrytykowały go związki zawodowe, które obawiają się zwolnień. Gdy w 2015 roku zlikwidowano większość kas w metrze pracę straciło kilkaset osób.

PR ZE GL Ą D T YG ODNI A

© Tana888/shutterstock.com

Rząd daje i zabiera

>

Rząd wycofał się z wprowadzenia ulgi podatkowej dla osób samozatrudnionych – dowiedziała się telewizja BBC. Od kwietnia przyszłego roku osoby pracujące na własny rachunek miały zostać zwolnione z płacenia składki na ubezpieczenie społeczne Class 2 National Insurance. Składka wynosi 2,95 funta tygodniowo.

Składka miała zostać zlikwidowana już tym roku, ale zmianę przesunięto w czasie o rok. Teraz zupełnie z niej zrezygnowano. Jak podaje BBC, zaszły obawy, że likwidacja składki skomplikuje system podatkowy i spowoduje, że samozatrudnieni będą musieli płacić więcej, by uzyskać prawo do emerytury.

Opozycja nazwała decyzję rządu oszukaniem osób samozatrudnionych. —

© photocritical/shutterstock.com

Sadownicy dostaną wsparcie imigrantów spoza UE

»

Brytyjscy sadownicy będą mogli rekrutować pracowników sezo-

nowych spoza Unii Europejskiej.

Rośnie popularność samochodów elektrycznych

»

Home Office chce w ten spoZdaniem ekspertów z organizacji

sób uzupełnić braki kadrowe, jakie

motoryzacyjnej RAC, cytowanych przez

powstały w efekcie brexitu. Do prac

BBC, popularność aut elektrycznych

przy zbiorach przestali przyjeżdżać pra-

napędza m.in. drożejące paliwo do silni-

cownicy z Unii Europejskiej. Sadownicy

Już co 12. nowy samochód sprze-

ków spalinowych. Ceny benzyny i ropy

alarmowali, że brakuje rąk do pracy

dawany w Wielkiej Brytanii ma

wzrosły w ciągu roku średnio o 13 pen-

i marnuje się część zbiorów.

napęd elektryczny. Ich sprzedaż osiągnęła w sierpniu rekordowy poziom.

Nabywców znalazło 7,489 pojazdów

Home Office zapowiedział pilo-

sów.

Wielka Brytania jest jednak wciąż

taż nowego system wizowego między

daleko za Norwegią, gdzie samochody

wiosną, a grudniem przyszłego roku.

z napędem elektrycznym i alternatyw-

elektryczne i hybrydowe mają już 37

O półroczne wizy będzie mogło ubiegać

nym. To dwa razy więcej niż rok wcześ-

proc. udział rynku.

się 2,5 tys. osób. Jak podkreśla minister-

niej. W sumie w sierpniu sprzedano 94,094 nowych samochodów.

Dane podało Society of Motor Manufacturers and Traders.

©Ian_Stewart / Shutterstock.com

stwo, jeśli okaże się, że pracownicy sezonowi spoza UE po wygaśnięciu wizy nie wracają do swoich krajów – program zostanie zamknięty.

10 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 10

10/09/2018 17:17:52

Nยบ 755 | Cooltura | 11

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 11

10/09/2018 17:21:54

12 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 12

10/09/2018 17:21:55

Nยบ 755 | Cooltura | 13

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 13

10/09/2018 17:21:56

PR Z E GL Ą D T YG ODNI A

Rak pokonał Rachel Bland Rachael Bland, dziennikarka BBC, zmarła nad ranem 5 września.

Zostawiła męża i prawie 3-letniego synka. Kilka dni przed śmiercią pożegnała się z fanami i przyjaciółmi wpisem na Twitterze: „I’m afraid the time has come my friends. And suddenly, I’m told I’ve only got days. It’s very surreal”.

>

Czterdziestolatka walczyła z chorobą przez dwa lata. Rak piersi został zdiagnozowany u Bland w 2016 roku. Przeszła chemioterapię i mastektomię. Niestety pojawiły się przerzuty, rak zaatakował skórę i węzły chłonne. Choroba okazała się nieuleczalna. Dziennikarka rozpoczęła też terapię eksperymentalną, która nie przyniosła rezultatów.

WALKA Z WROGIEM Wpisem o surrealistycznym doświadczeniu Bland rozpoczęła swojego bloga „Big C Little Me”, który stał się wirtualną kroniką jej walki z chorobą. Można na nim znaleźć wszystko, co z chorobą jest związane – wskazówki, jak poradzić sobie z radioterapią, wpis o wpływie raka na płodność, a także rozważania na temat ciągłego strachu i niepewności. Strona przyciągnęła tysiące czytelników i zdobyła kilka nagród dla najlepszego bloga. Dziennikarka pisała, że pomocą w walce z chorobą było wyobrażenie jej sobie jako złoczyńcę.

Rachael Bland, Deborah James i Lauren Mahon rozpoczęły wspólną audycję „You, me and the Big C”, którą określały bezpiecznym miejscem. Ich celem było wprowadzenie tematu choroby do dyskusji publicznej, zachęcały wszystkich, aby otwarcie mówili

Rachel Bland z mężem. Fot. Twitter

o swoich zmaganiach z rakiem. Pomimo śmierci prezenterki audycję wciąż będzie można usłyszeć w BBC Radio 5 Live.

PREWENCJA NAJLEPSZĄ BRONIĄ Rak piersi, który został zdiagnozowany u Rachael Bland, dotyka jedną na osiem kobiet w UK. Tylko w 2015 roku w Wielkiej Brytanii zdiagnozowano 359 960 przypadków raka. Rok później zanotowano 163 444 zgony, których przyczyną był nowotwór.

Jednak najważniejsza liczba w nowotworowych statystykach to 38 procent – w przypadkach tylu zdiagnozowanych osób można było uniknąć choroby. Nowotwory płuc, jelit, skóry i piersi są wśród tych, na których występowanie mamy największy wpływ. Według Światowej Organizacji Zdrowia głównymi przyczynami zachorowań na raka są: palenie tytoniu, otyłość, promienie UV,

> Gdzie szukać wiarygodnych informacji? www.nhs.uk/cancer www.cancerresearchuk.org www.macmillan.org.uk

alkohol, dieta uboga w błonnik, przetworzone mięso, mała aktywność fizyczna.

JAK SIĘ LECZYĆ?

Istnieje ponad 200 typów raka i każdy z nich wymaga innego podejścia i czasu w leczeniu. Nowotwory szyjki macicy, piersi i jelita w Wielkiej Brytanii są objęte systemem bezpłatnych badań. W Anglii do pierwszego z nich są upoważnione wszystkie kobiety między 25. a 64. rokiem życia.

Na badanie piersi mogą zgłosić się kobiety między 50. a 70. rokiem życia. Z testów na raka jelita mogą skorzystać osoby między 60. a 74. rokiem życia. Aby dostać zaproszenie na każde z tych badań należy zarejestrować się do lokalnego GP. Każdy, kto zauważy jakikolwiek alarmujący symptom, mogący wskazywać na nowotwór, powinien skontaktować się ze swoim lekarzem. Jeżeli GP podejrzewa wystąpienie nowotworu, kieruje pacjenta w trybie pilnym na dalsze badania, wystawiając „urgent referral”. Oznacza to, że szpital ma obowiązek przyjąć taką osobę w ciągu dwóch tygodni. Ponieważ nie zawsze jest to możliwe, może zaproponować inną, zbliżoną datę wizyty, ale musi się ona odbyć w jak najkrótszym, dogodnym dla pacjenta terminie.

Wystawienie „urgent referral” nie oznacza jednak, że pacjent ma raka. W przypadku aż 9 na 10 osób okazuje się, że symptomy wskazywały inną chorobę. —

14 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 14

10/09/2018 16:31:22

> Objawy, które mogą wskazywać na raka • duszności • krwawienia z pochwy • nocna potliwość • chrypa • utrzymująca się zgaga • utrzymujące się uczucie wzdęcia • utrata apetytu • niegojące się rany • kaszel krwią • zmiany na skórze • problemy z przełykaniem

Rachel Bland. Fot. Twitter

Nº 756 | Cooltura | 15

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 15

2018-09-10 14:01:02

PR Z E GL Ą D T YG ODNI A Zdjęcia: Met Police

Rosyjscy agenci oskarżeni o zamach w Salisbury Policja ujawniła tożsamość dwóch Rosjan podejrzanych o przeprowadzenie zamachu w Salisbury na Siergieja i Julię Skripalów. To mający około 40 lat Alexander Petrow i Rusłan Boszirow.

>

Jak zaznacza Scotland Yard, nazwiska mogą być nieprawdziwe. Mężczyźni prawdopodobnie podróżowali z fałszywymi dokumentami.

Policja i prokuratura podała, że mają wystarczające dowody pozwalające na postawienie im zarzutów.

Jeśli mężczyźni kiedykolwiek trafiliby przed brytyjski wymiar sprawiedliwości, co zdaniem ekspertów jest jednak mało prawdopodobne, odpowiadaliby za usiłowanie morderstwa i spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała byłego rosyjskiego szpiega 66-letniego Siergieja Skripala, jego córki 33-letniej Julii Skripal, a także policjanta Nicka Baileya oraz użycie nowiczoka – zakazanej broni chemicznej.

Podejrzani przylecieli 2 marca na Lotnisko Gatwick samolotem z Moskwy.

Po wylądowaniu przejechali pociągami do hotelu Citystay przy Bow Road we wschodnim Londynie. W pokoju, który zajmowali znaleziono ślady nowiczoka.

Policja i administracja hotelu zapewniają, że nie było i nie ma zagrożenia dla innych gości. W sobotę 3 marca mężczyźni pojechali do Salisbury na trwający ok. 2 godzin rekonesans. Dzień póź-

Alexander Petrow

Rusłan Boszirow

niej wrócili do Salisbury poruszając się komunikacją publiczną. Policja opublikowała zdjęcia podejrzanych z kamer monitoringu zarejestrowane na dworcu w Salisbury i w kilku innych miejscach.

Około 11:00 byli widziani w pobliżu domu Siergieja Skripala i prawdopodobnie chwilę później zaaplikowali nowiczok na klamkę w drzwiach wejściowych do jego domu. Trucizna znajdowała się w zmodyfikowanej fiolce po perfumach. Około 16:00 sprawcy wrócili pociągiem do Londynu i udali się na lotnisko Heathrow, skąd o 22:30 odlecieli do Moskwy.

Sergiej i Julia Skripal zatruli się przez dotknięcie skażonej klamki. 4 marca w stanie krytycznym trafili do szpitala, gdzie przez kilkanaście dni przebywali w śpiączce. Poważnemu zatruciu uległ także policjant Nick Bailey, który jako jeden z pierwszych udzielił im pomocy. Dzięki wysiłkowi lekarzy i specjalistów od broni chemicznej z wojskowego laboratorium w Porton Down udało się uratować życie całej trójki.

Od 30 czerwca ten sam zespół próbował ocalić życie 44-letniej Dawn Sturges, mieszkanki oddalonej o 8 mil od Salisbury miejscowości Amesbury oraz jej partnera. 45-letni Charlie Rowley znalazł pojemnik po perfumach zawierający resztki nowiczoka w ulicznym pojemniku wystawionym przez jedną z organi-

zacji charytatywnych. Jak powiedział policji, szklana buteleczka była oddzielona od dozownika i próbował je połączyć. Wówczas wszedł w kontakt ze śmiertelnie trującą zawartością. Znalezioną fiolkę, która jak myślał zawierała zgodnie z nazwą na opakowaniu perfumy Nina Ricci Premier Jour, podarował swojej partnerce.

Nieświadoma zagrożenia Dawn Sturges zaaplikowała płyn na nadgarstki i zbliżyła je do nosa, by powąchać. W ten sposób przyjęła dawkę trucizny kilkakrotnie większą od pozostałych poszkodowanych.

Zmarła 8 lipca. Charlie Rowley wrócił do zdrowia i 20 lipca opuścił szpital.

– Substancja, którą śmiertelnie zatruła się Dawn Sturges to wojskowa broń chemiczna o nazwie nowiczok –

W tej fiolce policja znalazła pozostałości nowiczoka.

16 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 16

2018-09-10 12:20:52

potwierdziła międzynarodowa Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej. Jak podaje BBC – międzynarodowi eksperci nie byli jednak w stanie potwierdzić, czy pochodziła z tej samej partii, którą kilka tygodni wcześniej otruto Siergieja i Julię Skripalów. Policja nie ma jednak wątpliwości, że zdarzenia z Amesbury mają związek z wcześniejszym atakiem na Skripalów w pobliskim Salisbury. Brakuje jednak części informacji i dowodów.

– Nie wiemy, gdzie podejrzani pozbyli się resztek nowiczoka po zaaplikowaniu na frontowe drzwi, gdzie Dawn i Charlie znaleźli butelkę oraz czy ta sama butelka została użyta w obu przypadkach otrucia. Sposób, w jaki butelka została zmodyfikowana, świadczy, że był to perfekcyjny pomysł na przemycenie broni chemicznej i przeprowadzenie ataku na frontowe drzwi do domu Skripalów – powiedział komisarz Neil Basu.

Theresa May podczas wystąpienia w parlamencie powiedziała, że tylko Rosja ma środki techniczne, operacyjne doświadczenie i motyw do przeprowadzenia ataku. Jej zdaniem operacja została zatwierdzona na wysokim szczeblu władz Rosji. Nowiczok wynaleziono w latach 80. w ówczesnym ZSRR w ramach tajnego programu o kryptonimie „Foliant”. Z ustaleń brytyjskich służb wynika, że mężczyźni podejrzani o atak w Salisbury są pracownikami lub działali na zlecenie rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU. Brytyjska prokuratura nie wystąpi do Rosji o ich ekstradycję, bo konstytucja tego kraju nie pozwala na wydanie swoich obywateli. Na podejrzanych nałożono jednak europejski nakaz aresztowania. Jeśli zostaną zatrzymani na terenie Unii Europejskiej trafią przed brytyjski wymiar sprawiedliwości.

Rosja stanowczo zaprzecza zarzutom. Rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych stwierdziło, że zdjęcia i nazwiska dwóch mężczyzn „dla Moskwy nic nie znaczą”. Rosyjska ambasada w Londynie wezwała brytyjski rząd do zaniechania „politycznych, publicznych oskarżeń”. Oskarżyła też władze Wielkiej Brytanii o brak woli współpracy z powodu nieujawnienia dodatkowych informacji o podejrzanych, np. numerów ich paszportów. —

Nº 755 | Cooltura | 17

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 17

2018-09-10 11:59:39

PR Z E GL ฤ D T YG ODNI A

18 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 18

10/09/2018 17:21:59

TE K ST SP ONS OROWA N Y

Terapia logopedyczna

>

Jeżeli dziecko ma opóźnienie rozwoju mowy, nie jest w stanie samo nauczyć się prawidłowej realizacji głosek, spotyka na swej drodze logopedę. Czym jest więc terapia logopedyczna? Niczym innym jak usprawnianiem funkcji mowy, z którymi dziecko nie jest sobie w stanie samo poradzić.

Terapia jest poprzedzona tzw. spotkaniem diagnostycznym, podczas którego logopeda przeprowadza wywiad z rodzicami na temat ciąży, porodu, dotychczasowego rozwoju dziecka. W tym czasie dziecko zaczyna się My Child Logopeda daje rodzicom wskazówki zwykle nudzić i przychodzi świetny czas Therapy Centre w jaki sposób pracować z dzieckiem na zabawę z logopedą, ponieważ badai co należy ćwiczyć podczas przerwy nie diagnostyczne jest odpowiednio między zajęciami. Codzienna praca przygotowaną „zabawą”. Jeżeli nieinfo@mychildtherapycentre.co.uk w domu, po 15 minut i zajęcia z logozbędna jest terapia to zwykle zajęcia mychildtherapycentre.co.uk pedą raz w tygodniu zwykle szybko trwają około 45 minut i najlepiej jeśli przynoszą efekty. — odbywają się co najmniej raz w tygodniu.

07908120955

Nº 756 | Cooltura | 19

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 19

10/09/2018 17:50:21

MULTIC O OLTI

Zuzanna Muszyńska

Kosmetyczka po psychologii z krainy rumuńskiej whisky ROXANA BUMB przyjechała na Wyspy z transylwańskich lasów w Rumunii. Co rano odwiedza rodzinną wieś przez Skype’a, resztę dnia spędza na pielęgnowaniu paznokci swoich klientek.

Radzi im, żeby nie oglądały się za siebie i szukały swojego szczęścia w Londynie.

>

Masz bardzo ładne imię.

Jest popularne w Rumunii.

To imię perskie. Tata powiedział mi, że nosiła je pierwsza żona Aleksandra Wielkiego.

Skąd pochodzisz?

Z małego miasteczka na szczycie góry, w północnej Transylwanii. Jest tam bardzo zielono w lecie, biało w zimie, bardzo ciepło albo bardzo zimno. Czas płynie inaczej: nie wiesz, ile masz lat, która godzina. Zapominasz, dokąd idziesz i po co. Nie potrzebujesz czasu.

Właściwie nie potrzebujesz niczego, żeby przetrwać. Tylko trochę whisky, żeby być na chodzie, pozostać szczęśliwym.

Produkujecie własną whisky? Nie słyszałam nigdy o rumuńskiej odmianie.

Tak, tuicâ to część naszej kultury. Robi się ją z kukurydzy, a najlepszą ze śliwek, jabłek i gruszek.

Jest bardzo mocna, do 80 proc.

Możesz dostać zawału, jeśli wypijesz za dużo. Ale każdy ją pije. To nasz symbol, wita się nią gości, tak jak chlebem i solą.

Jak żyje się dzieciom w dalekiej Transylwanii?

Miałam najwspanialsze dzieciństwo na ziemi! Dam ci przykład. Masz 6 lat. Umiesz nie tylko szybko chodzić i biegać, ale i kopnąć, jeśli trzeba, walczyć z niebezpieczeństwem. Budzisz się wcześnie. Po śniadanie wybiegasz do lasu, zbierasz trochę grzybów. Idziesz do kurnika wybrać kilka jajek. Mama albo babcia przyrządzają z tego posiłek.

Po śniadaniu zaczynają się obowiązki.

Zwykle są w gospodarstwie owce – opieka nad jagniętami, jak również nad kurczakami, należy do ciebie. Wyobrażasz sobie taki początek dnia? To początek przygody! Każdy dzień nią jest. Czujesz, że żyjesz!

Brzmi jak sielanka...

Do tego jestem szczęściarą, mając taką a nie inną rodzinę – towarzyską, religijną. Dała mi zdrowe wychowanie. Obok oficjalnej edukacji dostałam w domu prawdziwą szkołę życia.

Daleko miałaś do szkoły?

Każda wioska ma dobrą szkołę.

Nie wiem, czemu ludzie skarżą się na system edukacji w Rumunii. Albo na opiekę zdrowotną. Panuje powszechny obowiązek szkolny do 16. roku życia, mamy dobre uniwersytety. Gdy coś się dzieje, lekarz przyjmie cię tego samego dnia, nie musisz czekać, cierpiąc. Żal ci było zostawić gospodarstwo na wsi?

Rodzice nie zawsze je mieli. Mama pracowała wcześniej w telekomunikacji, jako inżynier. Dobrze zarabiała, czasem więcej niż tata, i była z tego bardzo dumna. Tata, z zawodu hydraulik, zawsze malował obrazy, w ostatnich latach robi to zawodowo, miał już trzy wystawy. Teraz rodzice nie pracują dużo, jeśli już, to głównie dla siebie. Dawniej było inaczej. Mieli sporo szczęścia z gospodarstwem, zaczęli na przykład hodować kapustę, kiedy można było na niej dużo zarobić. Rosła

20 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 20

2018-09-10 12:22:11

wielka jak w baśniowych opowieściach. Pamiętam, że dostałam dzięki niej pierwszy rower.

Kiedy wyprowadziłaś się z domu?

Do szkoły średniej chodziłam w moim miasteczku, mieliśmy dobrych nauczycieli. Rodzice trzymaliby mnie w domu jeszcze dłużej, ale w tych czasach wszyscy chcieli studiować. Dorośli kładli nacisk na to, że musimy być kimś więcej, pójść dalej niż oni. Wyprowadziłam się w wieku 18 lat do Cluj-Napoca.

To jest właściwa stolica Transylwanii, oddalona o 160 km od mojego domu.

Dojazd samochodem trwa trzy godziny, a starym, roklekotanym autobusem aż cztery.

Co studiowałaś?

Psychologię.

Nie żałujesz więc swoich wyborów?

Nie, cieszę się, że mam dyplom magistra, spotkałam na studiach pięknych ludzi, najlepszych przyjaciół na resztę życia. Nie lubię szkoły, ale czuję się dzięki niej trochę jak diament, który oszlifowano. Otworzyła mi oczy i dała perspektywy. Gdyby więcej zależało ode mnie, nie poszłabym tą drogą.

Zawdzięczam to wszystko rodzicom.

Tęsknisz za nimi?

Każdego dnia! Są do dziś osią, wokół której obraca się moje życie. Nie chcę myśleć o chwili, kiedy ich zabraknie. Codziennie pijemy razem kawę, ja siedzę tutaj, oni na zewnątrz swojego domu, w ogrodzie. Słychać psa, popiskiwania kurczaków, czasem pokaże

się za płotem sąsiad. Skype to najlepszy wynalazek technologiczny!

Co robisz w wolnym czasie?

Lubię czytać. Czytanie to przygoda. Pomaga odkrywać samego siebie.

Czasem ludzie proszą mnie: „opisz, jaka jesteś”. Jest taka rosyjska książka Nikołaja Nosowa o Nieumiałku i jego przyjaciołach, którzy żyli w lesie. Jestem Nieumiałkiem. Bez przerwy odkrywam się na nowo. Nieumiałek chciał być poetą, muzykiem, malarzem. Takie jest moje życie. Nie wiem, co się zdarzy, ani kiedy.

Udało ci się pracować w swoim zawodzie?

Tak, ale uciekłam od tego. Psychoterapeuta ma pracę, która się nigdy nie kończy, zabiera ją ze sobą do

Dlaczego ten kierunek?

Bo panowała moda na Freuda? (śmiech) Rodzice mnie przekonali. Tłumaczyli, że to zawód przyszłości, każdy potrzebuje terapeuty. Myślałam, że jakoś się prześliznę przez te 5 lat.

Dałaś sobie radę?

Tak, ale nie było łatwo – z jednej strony czułam potrzebę sycenia mojej próżności, nie chciałam zostawać w ogonie klasy. Z drugiej wiedziałam, że nie dam rady być najlepszą, ale i tak starałam się najlepiej, jak umiałam. Nie, nie było łatwo, i nie było to spełnienie marzeń. Chciałam zostać archeolożką, ale nie dostałam się na ten kierunek. Gdybym trochę poczekała, mogłam studiować filozofię. Ale wydział psychologii odezwał się pierwszy. Moim życiem rządzi przypadek.

W salonie piękności w Lewisham też znalazłaś się przypadkiem?

Skończyłam szkołę, dziś robię zupełnie coś innego. Ale dzięki studiom rozwinęłam się jako człowiek.

I tak wszystko, co pamiętam, to „trzymaj prosto plecy” i „nie obgryzaj paznokci”.

Nº 755 | Cooltura | 21

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 21

2018-09-10 12:10:01

domu. Nie lubiłam tej strony mojego zawodu, chciałam żyć swoim życiem, nie tkwić bez przerwy w cudzych problemach. Wyjechałam do Dublina, zostałam tam 7 lat.

Dlatego mówisz tak dobrze po angielsku!

Mój angielski jest dobry, bo od dzieciństwa oglądałam kreskówki.

Może mówiłam po angielsku wcześniej niż po rumuńsku? (śmiech) Zostawiano mnie przed telewizorem na długi czas. Tata i wujek pracowali na Zachodzie, przysyłali kasety video. „Bambi” złamał mi serce. Oglądałam wszystko jak leci. Z „Przeminęło z wiatrem” znałam na pamięć całe dialogi. Nie miałam jeszcze 7 lat, kiedy zaczęłam prosić mamę o różne rzeczy po angielsku.

Prowadziłaś program w rumuńskiej telewizji. Praca znalazła ciebie czy ty pracę?

Praca znalazła mnie. Sama słyszysz, że lubię mówić. Czasem lepiej mi to wychodzi, czasem gorzej, ale mówię.

Telewizja dokładnie tego potrzebuje – osoby, która bez przerwy mówi i niczym się nie przejmuje. Jeśli chodzi o mnie, telewizja była w stanie zaspokoić moją próżność. Pracowałam kilka lat w prywatnej stacji. Prowadziłam poranną audycję, trzy godziny na żywo, z gośćmi i muzyką.

Duże wyzwanie?

Czasem tak. Bywały takie dni, że chciało się zostać w domu, w piżamie, być sobą. Ale w momencie, gdy stawałam przed kamerą, coś się ze mną działo.

Przyzwyczaiłam się i polubiłam tę pracę,

pragnienia niż Londyn. Mogłam wyjechać do Francji, znając język. Ale nie lubię Francuzów. Przykleili nam łatkę – przyjechali do Rumunii, zbudowali kilka toalet dla Romów, nas oskarżyli o to, że jesteśmy dla nich źli. Kiedy ich samych nawiedziła fala romskiej emigracji, zachowali się zupełnie inaczej.

Podoba ci się Londyn?

Kiedy pierwszy raz zobaczyłam Lewisham, byłam w szoku. Ale nie mniej rozczarował mnie Pałac Buckingham. (śmiech) Nie byłam pewna, czy trafiliśmy pod właściwy adres, zrobiliśmy z moim chłopakiem kółko, po czym stwierdziłam, że lepiej na razie nie mówić nikomu, gdzie byliśmy, bo może to nie to. Oczekiwaliśmy czegoś w stylu Pałacu Schönbrunn z Wiednia. Moje ulubione miejsce w Londynie to Camden Town.

Ze względu na restauracje?

Nie, nie rozumiem, czemu wszyscy tym żyją. Dla mnie jedzenie to coś, co trzyma przy życiu, nic więcej.

Nie lubisz gotować? Co z rumuńską kuchnią?

Jeśli gotuję, to dania z całego świata. Moim mistrzem kucharskim jest wujek Google! (śmiech)

Znajomość języka obcego pozwala emigrantom skupić się na innych stronach życia.

Powtarzam ludziom, żeby oglądali wiadomości z kraju, w którym mieszkają. Po co nam rumuńska czy polska telewizja? My żyjemy tutaj!

Klientki skarżą się czasem na życie w Anglii, że jest straszne. Ale one nie żyją tu, tylko tam, w starym kraju.

Kiedy tam wracają, nie znajdują tego, co zostawiły, i jest dramat. Moim zdaniem, jeśli żyjesz tu, tylko tutaj możesz znaleźć swoje szczęście.

Co w takim razie lubisz robić w Camden Town?

Kiedy spacerujesz wzdłuż kanału, spotykasz bardzo różnych ludzi – smutnych, wesołych, grajka z gitarą. Popijasz cydr, czujesz się wolna. Przypomina się młodość. chociaż nie chciałabym do niej wrócić.

Wszystko jest związane z wiekiem, teraz jestem inna. Nie wiem, kim będę za rok.

Szybko się uczę. Czego nie zacznę, zdobywam nowe doświadczenie.

Dlaczego teraz Londyn?

Kiedy wróciłam do domu z Irlandii, nie znalazłam tego, co tam zostawiłam. Wyjechałam jako młoda osoba, wróciłam dużo starsza, doroślejsza, męczyłam się. Potrzebowałam więcej przestrzeni dla siebie, większego miasta, a co innego mogłoby lepiej spełnić te

Czyżby podobnie żyło się w Cluj-Napoca?

Cluj-Napoca to piękne miasto, ma dużo baroku, wspaniałe kościoły, największy rumuński uniwersytet Babeș-Bolyai ze słynnym ogrodem botanicznym. Blisko miasta leży znany na całym świecie las Hoia-Baciu. Nazwa Cluj-Napoca jest stara, miasto założyli Rzymianie. Używa się też innej, węgierskiej nazwy: Kolozsvár. Węgrzy to nasi współobywatele, co w pełni respektuję.

22 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 22

2018-09-10 12:22:21

Wspomniałaś wcześniej o problemie z Romami...

To dziwny naród, trudno o tym mówić.

Bywamy ignorantami, próbujemy ich zrozumieć, z drugiej strony myślimy, że wszyscy są tacy sami, czyli źli. Mam wielu przyjaciół wśród Romów. Kocham ich kulturę, muzykę. Jeśli ktoś nie rozumie relacji Romów i Rumunów, powinien nas zostawić w spokoju. Żyjemy obok siebie od wieków. Przywykliśmy do tego, że w niedzielę rano pukają do naszych drzwi, proszą o pomoc. To część naszego życia. Nie byłoby wcale lepiej, gdyby nagle zniknęli.

Jak spędzicie zbliżający się urlop w Rumunii?

Będziemy pomagać moim rodzicom na farmie. Ale to nie obowiązek, tylko czysta przyjemność. Ciężka praca, ale i bycie z rodziną, na ziemi, która kiedyś będzie moja. Muszę o nią dbać. Czeka nas nie tylko praca, pojedziemy również nad Morze Czarne. Zatrzymamy się u mnie, bo mam większy dom. Mój chłopak pochodzi z sąsiedniej wioski. Spotkaliśmy się jeszcze w szkole średniej.

Czym zajmuje się twój partner w Londynie?

Jest artystą malarzem. Specjalizuje się w malowidłach ściennych charakterystycznych dla kościoła ortodoksyjnego. Jego ojciec był księdzem. Ale jak zachodzi potrzeba, może być wszystkim – na przykład pracować na budowie, żeby zapłacić rachunki.

zobaczyć samą siebie, porozmawiać ze sobą. Na podwórku sąsiada stał zepsuty samochód. Nikt się zapewne nie domyślał, dlaczego chodziłam do niego kilka razy dziennie, zajrzeć do bocznego lusterka. (śmiech)

Londyn to Babilon, można się tu wiele nauczyć

Jesteście (od roku) drugą po Polakach niebrytyjską nacją na Wyspach, wyprzedziliście liczebnością Hindusów i Irlandczyków. Masz kontakty z Rumunami w Londynie?

Nie szukam ich, ale cieszę się, gdy spotykam ludzi ze swojego kraju. Mamy swój portal, swoją gazetę. Ludzie bardzo sobie pomagają.

Zostaniesz w Londynie na dłużej? Życie to podróż. Nie sądzę, że zostanę w Londynie. Londyn to Babilon, można się tu wiele nauczyć. Ale ja potrzebuję zmiany w życiu. Nie wiem, co będzie. Nie myślę dużo o przyszłości. Dla mnie przyszłość to wieczór, kiedy wszystko ustaje. To moja ulubiona pora. Ja naprawdę niczego w życiu nie planowałam.

Co na to twój partner?

On kocha Londyn. Chciałby się tu zestarzeć.

Jak to się stało, że ty zostałaś w Londynie mani- i pedicurzystką?

Kursy tego zawodu zrobiłam dawno temu, w Rumunii. Dorabiałam sobie jako studentka, nigdy nie brałam pieniędzy od rodziców.

Wydajesz się być bardzo szczęśliwa z tym, co robisz.

To prawda, bo lubię ludzi. Ta praca mnie relaksuje. Nawet kiedy budzę się w złym nastroju, jak tylko usiądę z pierwszą klientką i dotknę jej rąk czy stóp, czuję się od razu lepiej.

Bezpieczniej. Gdy ktoś mnie pyta, ile mam dni wolnego, odpowiadam, że jeden, czasem dwa.

Nigdy trzy! Zwariowałabym bez pracy! (śmiech) Nie lubisz być sama?

W Rumunii byłam często sama w dużym gospodarstwie, towarzyszyły mi jedynie kurczaki, które musiałam chronić przed napaścią drapieżnika. Wtedy szukałam lustra, żeby

Nº 756 | Cooltura | 23

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 23

2018-09-10 12:22:32

P O FA JR A NC IE

P O FA JR A NC IE Dariusz A. Zeller

Karate najpierw należy polubić, a potem pokochać – Dla mnie karate jest pewnym sposobem na życie.

Mówi się o karate-do, czyli drodze życia. Ideą karate jest zwycięstwo w walce lub na zawodach. W karate-do dąży się do przezwyciężenia własnych ograniczeń, słabości i złączenia ducha z ciałem. Ważna jest zasada: „umysł, ciało i technika są jednością” – mówi Krzysztof Jasiński, pasjonat karate i harcerstwa. Londyńczyk.

>

Witaj Krzysztofie.

Odpowiedz, tak na wstępie, jak udaje ci się łączyć z sobą twoje dwie wielkie pasje – harcerstwo i karate?

Jest to kwestia zorganizowania i zaplanowania sobie czasu. Jeśli coś cię interesuje, starasz się tak zaplanować sobie czas, aby wykorzystać go maksymalnie. W klubie, który prowadzę, zajęcia odbywają się dwa razy tygodniu.

Jeśli chodzi o harcerstwo, jestem obecnie członkiem Głównej Kwatery i zajmuję się głównie szkoleniem instruktorów oraz harcerzy, którzy przygotowują się

do zdobycia pierwszego stopnia instruktorskiego, tj. przewodnika.

Kiedy zaczęła się twoja przygoda z karate?

Moja przygoda z karate rozpoczęła się w roku 1972. Od tego roku datuje się też historia karate w Poznaniu, mojego rodzinnego miasta. Z inicjatywy Przemysława Ilukowicza powstała jedna z pierwszych sekcji karate w Polsce przy AZS Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Sekcja głównie dla studentów i zaprzyjaźnionych z sobą osób. Miałem szczęście: będąc w tym czasie w czwartej klasie szkoły średniej wspólnie z kolegą

z klasy, którego brat był już w sekcji karate, udało nam się przekonać Ilukowicza, abyśmy zostali przyjęci do sekcji.

Trenowałem wówczas judo, a więc miałem już zacięcie do sztuk walki. Trenowałem tylko rok i po kilku latach wróciłem ponownie do treningów karate, tym razem już na poważnie. W tych latach stylem dominującym był Shotokan.

Jedynie w Krakowie dominował Kyokushinkai, który prowadził Andrzej Drewniak.

Wiodącymi w tamtych latach ośrodkami karate w kraju były: Poznań, Szczecin, Gdańsk, Wrocław i Łódź.

Skąd w tobie zainteresowanie akurat tym sportem?

Tak jak wspomniałem, zawsze interesowały mnie wschodnie sztuki walki. Trenowałem judo przez parę lat. Często oglądałem filmy japońskie o samurajach, a wejście na ekrany polskich kin filmu z Bruce Lee też miało swój wpływ na wybór karate.

Co to jest karate?

Karate jest sztuką samoobrony, która wyodrębniła się z uprawianego w Japonii budo (sztuka wojenna).

O karate często mówi się jako o sztuce

24 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 24

2018-09-10 16:29:18

walki pustą ręką. Ta sztuka walki pustą ręką wywodzi się z Okinawy. Jedni z władców Okinawy zakazali używania jakiejkolwiek broni. Było to przyczyną burzliwego rozwoju sztuk walki „gołymi rękoma".

Obecnie karate zdobyło popularność jako sport wyczynowy, który kładzie nacisk na dyscyplinę duchową, odwagę i sprawność fizyczną. Dawna sztuka wojenna wschodu, ulegająca stopniowym zmianom przez wieki, stała się dziś skutecznym środkiem samoobrony, pasjonującym wielu entuzjastów na całym świecie. Karate zostało włączone do sportów olimpijskich. Pierwsi medaliści olimpijscy w karate otrzymają swoje medale na olimpiadzie w 2020 roku, która odbędzie się w Tokio.

tora o swoich dolegliwościach, stałych urazach albo przebytych operacjach.

W moim klubie wypełnia się formularz, w którym jest pytanie na temat ewentualnych dolegliwości. Te informacje są poufne, tylko dla instruktora.

Czym dla ciebie osobiście jest karate?

Jeden z moich instruktorów kiedyś tak mi powiedział i ja to powtarzam

Kto może lub powinien uprawiać ten sport?

Nie ma ograniczeń wiekowych, a więc każdy bez względu na płeć może uprawiać karate. Ćwiczenia karate zalecane są w profilaktyce wad postawy i deformacji ciała u dzieci i młodzieży.

Jesteś instruktorem karate.

Na co zatem powinien zwracać uwagę ktoś, kto chciałby zająć się tym sportem?

Przede wszystkim zobaczyć jak prowadzone są zajęcia w wybranym przez siebie klubie.

Czy odpowiada mi forma tych ćwiczeń, czy instruktor ma odpowiednie kwalifikacje (ważna licencja instruktorska, certyfikat DBC oraz ważne ubezpieczenie). Warto zadać pytania, do jakiej organizacji karate należy klub i jakie są koszty treningu oraz egzaminów na stopnie uczniowskie i mistrzowskie. Na pewno należy skorzystać z możliwości bezpłatnego treningu. Zazwyczaj w każdym klubie pierwszy trening jest bezpłatny.

Czy są jakieś przeciwskazania do uprawiania karate?

Przeciwskazań nie ma jednak należy poinformować instruk-

często moim uczniom: „karate najpierw należy polubić, a potem pokochać". Dla mnie karate jest pewnym sposobem na życie. Mówi się o karate-do, czyli drodze życia. Ideą karate jest zwycięstwo w walce lub na zawodach. W karate-do dąży się do przezwyciężenia własnych ograniczeń, słabości i złączenia ducha z ciałem. Ważna jest zasada: „umysł, ciało i technika są jednością". Dlatego też duży nacisk kładziemy na medytację. Dla wielu przyjście na trening karate jest odskocznią od problemów dnia codziennego, które mają w pracy, w szkole oraz rodzinie.

Jak na przestrzeni lat prezentowała się twoja kariera zawodowa?

Aby uczestniczyć w treningach prowadzonych przez Sensei Enoede i je opłacić, a miałem ich 3-5 razy w tygodniu, musiałem zdobyć pieniądze pracując na początku w restauracji, następnie w firmie Elizabeth Arden, aby wrócić do mojego zawodu, tj. elektroniki i rozpocząć pracę w firmie angielskiej instalując systemy alarmowe. Obecnie prowadzę projekty budowlane dla brytyjskiej firmy. Kiedy moi synowie, którzy urodzili się w Londynie zaczęli uczęszczać do polskiej sobotniej szkoły na Chiswick włączyłem się w pracę harcerską na terenie szkoły, prowadząc gromadę zuchów, założyłem radio-klub harcerski, jedyny taki w Związku Harcerstwa Polskiego, działający poza granicami kraju, mający znak radiowy G0ZHP. Pełniłem przez wiele lat funkcję komendanta Hufca Harcerzy w Londynie. Byłem też przez dwie kadencje (4 lata) komendantem Chorągwi Harcerzy w Wielkiej Brytanii. W roku 2000, na Światowym Zlocie ZHP, otrzymałem stopień harcmistrza.

Jeśli chodzi o sport to po zdaniu egzaminu na czarny pas i intensywnych treningach u Sensei Enoedy, w 1985 roku wyjechałem na parę miesięcy do Japonii, aby tam „u źródła” poznawać karate.

Na zakończenie pobytu w Japonii zosta-

Odbiegając nieco od tematu – w jaki sposób znalazłeś się w Londynie?

Miałem opuścić Zjednoczone Królestwo 13 grudnia 1981. Tamtego dnia byłem na zgrupowaniu karate w Slough, które prowadził mój mistrz karate Sensei Keinosuke Enoeda 9 Dan JKA. Przyjechałem na krótki okres, by zdać egzamin na czarny pas i ten „krótki” czas się przedłużył.

Nº 756 | Cooltura | 25

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 25

2018-09-10 16:29:27

łem zgłoszony przez Sensei Enoede do udziału w mistrzostwach świata JKA i jako jedyny reprezentowałem Polskę.

Co uznajesz za swój sukces?

Mój sukces to moja rodzina. Synowie, z których jest bardzo dumny.

A jeśli chodzi o temat, o którym rozmawiamy, tj. harcerstwo i karate, to jestem naprawdę dumny z organizacji „Rejsu do źródła” dla harcerzy londyńskiego Hufca Warszawa. Rejs odbył się 15 lat temu pod patronatem: śp. prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i śp. ambasadora RP w Londynie Stanisława Komorowskiego. Dwa lata przygotowania i organizacji rejsu na okręcie Polskiej Marynarki Wojennej ORP Iskra. Reprezentacja harcerzy i instruktorów wspólnie z podchorążymi Akademii Marynarki Wojennej przewiozła na pokładzie Iskry pamiątki i dokumenty po zmarłych i poległych żołnierzach marynarzach i lotnikach, którzy walczyli u boku Armii Brytyjskiej. Był to zaszczyt i wyróżnienie móc te pamiątki i dokumenty przewieźć do Polski. Drugi z harcerskich sukcesów to organizacja okolicznościowej radiostacji harcerskiej z okazji 60. rocznicy przekazania sekretu Enigmy przez wywiad polski wywiadom brytyjskiemu i francuskiemu.

Radiostacja pracowała z Bletchley Park z pomieszczenia „Stacji X”, pokoju radiooperatora Churchilla. Przez godzinę mogliśmy pracować z tego pomieszczenia przesyłając sygnałami Morse’a pozdrowienia z Bletchley Park, używając specjalnego znaku radiowego GB60ENI. Jeśli chodzi o karate, to dwóch moich uczniów zdało egzaminy na czarny pas. Reprezentanci klubu odnoszą sukcesy na mistrzostwach JKA England, zdobywając medale w swoich kategoriach.

Gdzie obecnie trenujecie?

Klub znajduje się w pobliżu stacji metra Acton Town. Zajęcia odbywają się w Dance Studio w Reynolds Sports Centre przy szkole Acton High School. Grupa liczy około 25 osób.

Z kim współpracujesz w swojej działalności?

Jesteśmy jako klub członkiem

Japan Karate Association England, a więc na nasze treningi często zapraszam do prowadzenia treningów oraz przeprowadzenia egzaminów głównego instruktora JKA England Sensei'a Yoshinobu Ohta 7 Dan JKA, z którym znam się od 1982 roku. W grudniu będziemy gościli Sensei Ohta w naszym klubie.

Kto może zgłosić się do waszej grupy?

Każdy, kto chce rozpocząć swoją przygodę z karate. Bez względu na wiek i płeć. Zajęcia odbywają się dwa razy w tygodniu w poniedziałki i czwartki w godz.

18.00-20.00. Pierwsza godzina jest

przeznaczona głównie dla początkujących.

Gdzie można śledzić wasze poczynania?

Klub nazywa się Kyou-Shin-Kai 橋心会. Zajęcia odbywają się Dance Studio w Reynolds Sports Centre przy Acton High School, Gunnersbury Lane, London W3 8EY. Pełne informacje są na naszej stronie internetowej :www.kyoushinkaikarate.org. Można też nas śledzić na Facebooku: https://m. facebook.com/kyoushinkaikarate.

Bardzo dziękuję Darku, że zaprosiłeś mnie do tej rozmowy. Serdecznie pozdrawiam czytelników „Cooltury” i zapraszam do treningów! —

26 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 26

2018-09-10 16:29:36

Nยบ 755 | Cooltura | 27

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 27

10/09/2018 17:22:02

T OUR DE L OND Y N Joanna Karwecka

Duchowy triathlon i drink z Bowiem

>

Kolejne odwiedziny rodziny, znajomych, teściów, a ty panikujesz, bo nie masz czym ich zająć? Przedstawiamy cotygodniowy turystyczny przewodnik po Londynie. Skorzystaj z naszych pomysłów, albo wyślij gości w miasto z „Coolturą”.

15.09, sobota

> Wanderlust 108 Nietypowy triathlon – 5 kilometrów biegu, godzina jogi (prowadzenie m.in. Adriene Mishler) i pół godziny medytacji. Po skończonym starcie będzie można wziąć udział w jednym z 23 warsztatów (m.in. powietrznej jogi, acro jogi), potańczyć przy muzyce na żywo lub posłuchać wykładów mistrzów jogi i medytacji.

Battersea Park, Londyn SW11 4NJ. Stacja: Clapham Junction. Bilety: £14.95 – £91.08

14.09, piątek

> Missing Sztukę „Missing” po raz pierwszy wystawiono na deskach Battersea Art Center w 2015 roku. Spektakl i działalność centrum zostały tragicznie przerwane przez pożar, który zniszczył główną część wystawową – Grand Hall. Po kilkuletniej przerwie teatr ponownie otwiera się dla widzów i zaczyna tam, gdzie skończył – od „Missing”. Ten eksperymentalny spektakl pokazuje migawki z życia kobiety, która funkcjonuje między różnymi miejscami i językami. do 15.09, Battersea Arts Centre, Lavender Hill, Londyn SW11 5TN. Stacja: Clapham Junction. Bilety: £8-£30

16.09, niedziela

> Pearly Kings and Queens Harvest Festival Co roku, we wrześniu perłowi królowie i królowe spotykają, aby pożegnać lato i powitać nowy sezon. Nie można ich przegapić – strojne garnitury i eleganckie marynarki na jeden dzień rozświetlą londyński East End. Nie zabraknie też typowo angielskich rozrywek i dobrego piwa.

Dochód z imprezy jest przeznaczany na cele charytatywne.

Guildhall Yard, Londyn EC2V 5AA. Stacja: Bank, St. Paul. Wstęp wolny

©Bikeworldtravel / Shutterstock.com

28 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 28

2018-09-10 14:25:15

17.09, poniedziałek

> Videogames: Design/ Play/ Disrupt

Niepowtarzalna okazja, aby z bliska przyjrzeć się jak powstają gry komputerowe – od etapu pomysłu, przez projekt i wykonanie.

Oprócz tego będzie można zagrać w premierowe wydania gier i wziąć udział w warsztatach kreatorskich. do 10.02, V&A Museum, Cromwell Rd, Londyn SW7 2RL. Stacja: South Kensington. Bilety: £18.00

18.09, wtorek

> London Eye Park rozrywki i punkt widokowy w jednym, miejsce pielgrzymek tysięcy turystów. Piękna panorama Londynu to tylko część atrakcji. Na London Eye można też poćwiczyć jogę, posłuchać bajek lub spędzić romantyczny wieczór.

London Eye, Lambeth, Londyn SE1 7PB. Stacja: Waterloo. Bilety: £26

19.09, środa

> Renzo Piano © chrisdorney / Shutterstock.com

Ziggy’s, Hotel Cafe Royal, 10 Air St, Londyn W1B 4DY. Stacja: Piccadilly Circus.

20.09, czwartek

> Otwarcie Ziggy’s W 1973 David Bowie pożegnał swoje alter ego – Ziggy’ego Stardusta. W tym samym miejscu, ponad 40 lat później zostaje otwarty bar dedykowany tej postaci. Wypijemy w nim ulubione drinki Bowiego, a menu będzie inspirowane tytułami jego utworów.

Na ścianach zawisną portrety gwiazdy.

The Shard w Londynie, Pompidou Center w Paryżu i Muzeum of American Art w Nowym Jorku – autorem tych nowoczesnych projektów jest jeden architekt – Renzo Piano. Pierwsza architektoniczna wystawa na Akademii Sztuk Pięknych w tym sezonie to fascynująca wyprawa po 30 latach pracy tego twórcy. do 20.01.2019, Royal Academy of Art, Mayfair, Londyn W1J 0BD. Stacja: Piccadilly Circus. Bilety: £14

Nº 756 | Cooltura | 29

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 29

2018-09-10 14:23:30

C O OLTIME . ROZMOWA Beata Tomczyk, Joanna Karwecka

Nie jestem aż tak wesoły ROBERT GÓRSKI - artysta, znakomity aktor, najpopularniejszy obecnie kabareciarz, autor „Ucha prezesa" i bawiących do łez skeczy Kabaretu Moralnego Niepokoju. W weekend wystąpił z grupą w Londynie ze swoim show „Maj zaczyna się we wtorek". To zbiór premierowych skeczy, które nie nawiązują do polityki, bo jak powiedział w rozmowie z BEATĄ TOMCZYK w radiu PRL - polityka jest już trochę męcząca.

Pana dowcipy są tak dobre, że nawet powtarzane po wielokroć wciąż śmieszą.

Pana też?

Jak powtarzam je kilkadziesiąt razy to już trochę przestają. Ale wtedy piszę coś nowego. Ostatnio byłem u spowiedzi i pomyślałem sobie, że to dobry temat na skecz, bo każdy ma z tym jakiś problem lub przygodę.

Za głośno się pan spowiada…

Za głośno. A to dlatego, że dawno tego nie robiłem i nie pamiętałem dokładnie jak to się odbywa.

Może w ten sposób chciałem pokonać stres. Ksiądz mnie uciszał i może dlatego, że skupił się na tym, że za głośno mówię, to nie do końca słuchał.

Normalny człowiek, jak wstaje rano, jest na ogół

spanikowany, przerażony życiem. A pan, wygląda na to, zaczyna pisać wtedy dowcipy. Czy inaczej zaczyna pan dzień?

Nie włączam rano ani telewizora, ani radia. Ale bardzo lubię poranki, szczególnie takie jesienne, kiedy świeci słońce, bo jestem przekonany, że wtedy świat jest piękny.

I to też najlepszy czas na pracę, nie potrafię tego robić wieczorami. Wieczorami to się świetnie pije piwo, zwłaszcza tutaj w Londynie, zwłaszcza Guinnessa. To zawsze jest dla nas atrakcja, kiedy przyjeżdżamy do Londynu.

Czy pan się nie boi czasem, że kiedyś się obudzi i przestanie być zabawny?

30 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 30

10/09/2018 17:22:03

Booooże. Nie wydaje mi się, że jestem tak zabawny na co dzień. Tylko od czasu do czasu, kiedy jesteśmy na scenie, no bo na tym polega ten zawód.

Czasem trzeba porozmawiać z żoną czy z dzieckiem poważnie. Nie można wszystkiego zamieniać w żart, bo to się może obrócić przeciwko nam.

Beata Tomczyk, Radio PRL i Robert Górski

Jest pan smutnym człowiekiem?

Nie, ale nie jestem aż tak wesoły jak się może państwu zdaje. Bywam melancholijny, pisałem kiedyś wiersze, zresztą nadal to robię. I chciałbym w końcu wydać książkę, o której mówię od paru lat, która wcale nie będzie śmieszna. Nad tym pracuję, chociaż nie przychodzi mi to łatwo.

Jaki talent ma pan jeszcze oprócz pisania i zawodowego rozśmieszania?

Wydaje mi się, że jestem dobrym ojcem.

Ale im jestem lepszym kabareciarzem, tym tatą gorszym, bo to oznacza, że dużo jeździmy i nie mogę być w domu tak często, jakbym chciał. Ale trzeba sobie jakoś próbować to wypośrodkować.

Co będzie w tej książce?

To nie będzie wielka fabuła, ani kryminał czy science fiction, tylko zbiór impresji, które zdążyłem pozbierać w ciągu mojego krótkiego, cały czas tak myślę, życia. Trochę humoru siłą rzeczy też tam będzie. Ale ponieważ pierwotnie chciałem być poetą, to trochę poezji również przemycę, tak żeby ktoś powiedział, że ten człowiek jest nie tylko śmiesznym człowiekiem, ale coś tam jeszcze w tyle głowy mu siedzi.

Ma pan na oku kogoś z życia publicznego, dla kogo żarty to ciało obce i chętnie zrobiłby pan sobie z niego bekę?

Jest parę takich postaci za którymi nie przepadam i swój zawód traktuję jako okazję do wendety. Ale myślę, że „Ucho Prezesa” na scenie bardziej obnaży te moje prywatne fascynacje i anty-fascynacje. Jesteśmy po pierwszych próbach w Teatrze 6. piętro, w Warszawie, w Pałacu Kultury, który chyba jednak nie zostanie zburzony, a jeśli zostanie, to mam nadzieję, że powyżej szóstego piętra. „Ucho Prezesa, czyli Scheda”, bo taki jest tytuł, swoją premierę będzie miało 21 grudnia.

Ma pan dryg do poważnych tematów? Średnio z tym drygiem. Wielokrotnie i ja, i moi koledzy, byliśmy proszeni przez naszych rozmówców, żebyśmy przestali w końcu żartować. To jest jakiś rodzaj samoobrony, żeby unikać poważnych, odpowiedzialnych tematów. Ale wydaje mi się, że z wiekiem coraz częściej udaje mi się oddzielić to wesołe od niewesołego, poważnego.

A co to takiego poważnego, z czego nie chce się pan śmiać?

Pojawi się ktoś fascynujący tam?

W scenicznej wersji pojawia się postać Ryszarda, czyli „Riczarda”. Jest taki znany europoseł, który mówi bardzo szybko i nie mówi obywatel tylko „obatel”. Tę postać gra Krzysztof Dracz. To jest mój ukochany aktor, więc jeśli pani pyta jakie postaci mnie fascynują, to właśnie ta postać, Dracz, jest fantastyczny w tej roli.

Jestem bardzo dumny, że doprowadziłem do sytuacji, że mój tekst mówi ktoś tak znakomity.

Nº 755 | Cooltura | 31

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 31

10/09/2018 17:22:03

Fot. Wikimedia Commons

A kogo z osobistości odgrywanych w serialu darzy pan sympatią?

Nikogo z nich nie znam osobiście. Poznałem kiedyś Donalda Tuska i wydał mi się miłym i sympatycznym człowiekiem, chociaż pewnie nie wszyscy podzielają ten mój pogląd. Ale przynajmniej podczas naszej rozmowy nie dał po sobie poznać, że jest krwiożerczym i złym człowiekiem. Przeciwnie, opowiadał bardzo wiele anegdot i byłem pod wrażeniem jego pamięci, bo potrafił cytować zdania z wywiadów, które kiedyś udzieliłem. To nieprawdopodobna umiejętność. Myślę, że każdy polityk, który dochodzi do pewnych stanowisk, powinien odznaczyć się jakąś niezwykłą pamięcią i dzięki temu zyska sobie sympatię i w partii i w społeczeństwie.

Kabaret Moralnego Niepokoju to pan, Mikołaj Cieślak, Przemysław Borkowski, Rafał Zbieć.

Jakaś pani na stałe?

Podoba mi się opcja, że zapraszamy różne panie do naszego towarzystwa, bo jest tyle znakomitych aktorek, że każda z nich jest osobną przygodą.Bardzo mi to odpowiada jako artyście i jako mężczyźnie.

Pozdrowienia dla Ady Borek z Przystanku Opole.

A przy okazji „Skojarzeń”: „Jeśli chcesz coś zrobić, to to um”. Co pana inspiruje do pisania tekstów?

Ja właściwie nie czuję się pisarzem, tylko kronikarzem. Słucham więcej, niż piszę. Ludzie często mówią śmieszne rzeczy, opowiadają niestworzone historie. Nawet sobie nie zdają sprawy, jakie to jest zabawne.

To kopalnia pomysłów, wystarczy je spisać. Czasami dodaję jakąś puentę, nieraz coś ubarwiam,robię miks różnych rozmów. Ludzie przychodzą po występie i mówią „Jezu, tak jakby pan nas słyszał”.

Na imprezach sieje pan popłoch...

Nie, może na początku budzę zainteresowanie z oczywistych powodów, ale potem już jestem ignorowany. Jak się mną nacieszą, to tak jak z dokumentalistą, ludzie przestają widzieć kamerę i zajmują się sobą.

Obmyśla pan strategię rano idąc po bułki, jak tu przemknąć niezauważonym, czy cieszy się pan tą popularnością?

Mieszkamy w Warszawie od

lat w tym samym miejscu, na Pradze i tam już jestem opatrzony, więc nie budzę żadnej wielkiej sensacji. Jak ktoś robi zakupy w sklepie z warzywami, to co to za sensacja? Ale pamiętam taką sytuację, że stałem w kolejce, żeby kupić pomidory i dwie panny z Pragi, platynowe blondyny, zauważyły mnie i jedna mówi „Patrz, to chyba ten, z tego”, a druga na to „Co ty, co on by tu robił?!".

Dobrze się panu żyje?

Popularność ma swoje bardzo dobre strony. Ułatwia naprawę samochodu w warsztacie czy załatwienie sprawy w urzędzie. Czasem jestem obsługiwany poza kolejką, nieraz pani w sklepie z wędlinami, kiedy mnie zobaczy mówi „Lepiej niech pan tego nie bierze, przyniosę panu coś z zaplecza”.

A ciemna strona?

A ciemna to czasem taka, że nie można na przykład zjeść, bo ludzie mają braki kulturalne i w czasie posiłku chcą sobie zrobić zdjęcie i przybić piątkę. Zawsze bardzo przepraszają, że tak się dzieje... ...ale nie mogą się powstrzymać?

No nie. —

32 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 32

10/09/2018 17:22:04

Nยบ 755 | Cooltura | 33

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 33

10/09/2018 17:22:05

34 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 34

10/09/2018 17:22:06

28/08/2018 11:51:08

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 35

10/09/2018 17:22:06

nadchodzi plus.indd 6

www.nadchodziplus.co.uk Nยบ 755 | Cooltura | 35

7 W SPA NI A ŁYC H Joanna Karwecka

Najbardziej królewskie miejsca w Londynie

>

Życie królowej i jej rodziny fascynuje zarówno Brytyjczyków jak i mieszkających tu obcokrajowców. Zachwycamy się królewskimi weselami, płaczemy na pogrzebach, śledzimy romanse, a nawet modowe trendy. Aby pogłębić naszą wiedzę warto wybrać się w podróż po najbardziej królewskich miejscach Londynu i poznać historię, zwyczaje i legendy krążące wokół brytyjskiej monarchii.

> Royal Mews

Buckingham Palace Road, London SW1W 0QH. Stacja: St. James's Park. Bilety: £11

Od 1820 roku miejsce to służy za królewskiej stajnie. Można w nich podziwiać złotą karocę, w której królowie i królowe udają się na koronację, a także najnowszy nabytek – diamentową jubileuszową karocę Elżbiety II. Królewskie powozy używane są około 50 razy w roku, w czasie specjalnych państwowych okazji. Stajnie są zamknięte dla zwiedzających w styczniu i lutym.

36 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 36

10/09/2018 17:22:08

> Buckingham Palace

> Westminster Abbey

Rezydencja królowej, która jest udostępniana turystom, kiedy Elżbieta II wyjeżdża na dwa miesiące wakacji w sierpniu i wrześniu.

Odwiedzający mogą zobaczyć tylko część pałacu (w którym mieści się 600 komnat i 200 sypialni), czyli 19 sal reprezentacyjnych, salę balową i tronową. Co roku każdemu otwarciu towarzyszy inna wystawa sztuki.

To tutaj odbyła się koronacja Elżbiety II i wielu jej poprzedników, zaczynając od 1066 roku. Jest to też miejsce królewskich ślubów i pogrzebów.

W podziemiach katedry pochowani są też wielcy uczeni, m.in. Karol Darwin i Isaac Newton oraz literaci, m.in. Karol Dickens.

20 Deans Yd, Westminster, Londyn SW1P 3PA. Stacja: Westminster. Bilety: £20

Buckingham Palace, Londyn SW1A 1AA. Stacja: St. James's Park. Bilety: od £24

> Clarence House Dom księcia Karola i księżnej Kamili. Przed nimi mieszkała tu Królowa Matka, a jeszcze wcześniej świeżo poślubieni księżniczka Elżbieta i książę Filip. Wnętrza nie zmieniły się dużo od tego czasu. Clarence House otwarty jest dla zwiedzających tylko w sierpniu.

Clarence House, St. James's, Londyn SW1A 1BA. Stacja: Green Park. Bilety: £10.30

> Tower of London

> St James’s Park

Budowla służyła za fortecę, więzienie, pałac, a nawet ZOO. Dziś trzymane są w niej między innymi insygnia koronacyjne oraz korona brytyjska zdobiona drugim co do wielkości diamentem na świecie.

Londyńska Tower jest zamieszkana przez strażników i ich rodziny oraz kruki. Legenda głosi, że dopóki ptaki tu będą, dopóty będzie trwało imperium brytyjskie.

Najstarszy z królewskich parków w Londynie. Stworzony przez Henryka VIII, który polował tu na jelenie.

James I założył w tym miejscu ZOO, zamieszkałe m.in. przez wielbłądy, słonie i krokodyle. Od 1664 stacjonują tu pelikany. Ptaki te zostały podarowane przez rosyjskiego ambasadora.

St James’s Park, Londyn SW1A 2BJ. Stacja: Green Park

St Katharine's & Wapping, Londyn EC3N 4AB. Stacja: Tower Hill.

> Horse Guards Parade

dokonuje przeglądu wojsk. Jest to też drugie miejsce (po Buckingham Palace), w którym można oglądać zmianę warty.

Największy plac defilad w Londynie. Co roku odbywa się tu spektakularna parada na cześć urodzin królowej, podczas której monarchini

4 Whitehall Pl, Westminster, Londyn SW1A 2AX. Stacja: Charing Cross

Nº 755 | Cooltura | 37

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 37

10/09/2018 17:22:39

W Y PA D Z L OND Y N U Joanna Karwecka

Piękne klify

» Bempton Cliffs, Yorkshire Rezerwat natury i dom morskich gatunków ptaków – puffinów czy głuptaków. Jest to dzięki temu nie tylko świetne miejsce na spacery, ale też na podglądanie natury.

Klify ciągną się przez 10 kilometrów od Flamborough Head do Filey. Są jednymi z najwyższych w Anglii, miejscami osiągając około 100 metrów wysokości.

» Seven Sisters Cliffs, Sussex Znane z Windowsa 7, a także z filmu „Robbin Hood.

Książę złodziei”. Widok na Klify Siedmiu Sióstr to jedna z piękniejszych scenerii w Wielkiej Brytanii. Legenda mówi, że dawniej na każdym z wierzchołków kredowych klifów dom miała jedna z siedmiu sióstr. Pasmo wzniesień zaczyna się na wschód od Cuckmere Haven.

38 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 38

2018-09-10 12:11:48

» Neist Point, Isle Of Skye Najbardziej wysunięty na zachód punkt szkockiej wyspy Isle of Skye. Od 1909 roku mieści się tu latarnia morska.

Rozciąga się z niej piękny widok na zatokę Moonen.

Miejsce to powinni odwiedzić wszyscy miłośnicy morskim zwierząt, można tu zobaczyć między innymi delfiny i wieloryby.

» Dunluce Castle, Northern Ireland Ruiny średniowiecznego zamku, które mieszczą się na wysokich klifach Północnej Irlandii. Fani „Gry o Tron” znają to miejsce jako zamek Pyke, siedzibę rodziny Greyjoyów. Z dwóch stron zamek otoczony jest stromymi zboczami klifów, z lądu prowadzi do niego most. Zamieszkany do 1690 roku. Północna ściana zamku spadła do morza w XVIII wieku, pozostałe trzy stoją do dziś.

» Wooltack Point, Wales Leżący w Parku Narodowym Pembrokeshire jest także najwyższym punktem w okolicy. Prowadzi do niego przyjemny szlak, z widokiem na okoliczne wysepki. Drogę pokonuje się zazwyczaj w towarzystwie morskich ptaków.

Na szczycie wzniesienia stoi malutka siedziba straży przybrzeżnej.

» Huntcliff , Yorkshire Część bajkowego krajobrazu, który otacza miasteczko Saltburn-by-the-Sea. Piękny widok na klify można podziwiać z plaży Saltburn. Z miasta można się do niej dostać jednym z najstarszych pionowych tramwajów, który działa tutaj od 1869 roku.

Nº 755 | Cooltura | 39

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 39

2018-09-10 12:11:56

Zamek Windsor od strony Long Walk

W C Z A SY P OD G RU S Z Ą Dariusz A. Zeller

Windsor Great Park

>

Spośród wszystkich miejsc w Wielkiej Brytanii, niebędących zaliczonymi do tutejszych parków narodowych, szczególne miejsce zajmuje Windsor Great Park.

Tysiącletni (!) park z niezwykłą historią i przede wszystkim zjawiskowymi widokami jest jednym z najbardziej popularnych parków odwiedzanych licznie nie tylko przez londyńczyków.

Wymieniony oczywiście w rejestrze zabytkowych parków i ogrodów Park Królewski, zwany także po prostu Great Park, położony jest na granicy

hrabstw Berkshire i Surrey, na południe od miasta Windsor. Jego powierzchnia zajmuje obecnie 2020 ha (ponad 20 km2).

Na przestrzeni wieków obszar parku był wielokrotnie większy od obszaru Windsor Forest oraz Windsor Royal Park i był przede wszystkim prywatnym terenem łowieckim zamku Windsor.

Już w XI wieku budowę zamku Windsor zapoczątkował sam Wilhelm Zdobywca, uznając świetne usytuowanie tego terenu do celów obronnych. W sposób naturalny większość obszaru windsorskiego lasu została przy tej okazji włączona do posiadłości króla, będąc od tego czasu miejscem polowań, przede wszystkim na jelenie, ale także inną dziczyznę, ryby, czy też będąc miejscem dostarczenia drewna na zamek Windsor.

W roku 1129 królewskim dekretem ustanowiono strażnika parku.

W czasach panowania Edwarda I i Edwarda III organizowano tam turnieje rycerskie i wszelakie potyczki.

W posiadaniu monarchii teren Windsor Great Park pozostawał do czasów Jerzego III, kiedy to panowanie nad całym terenem parku objął parla-

Windsor Great Park jest pełen atrakcji turystycznych © ronemmons / Shutterstock.com

ment. Stąd np. obecnie parkiem zarządza formalnie Crown Estate.

Od czasów panowania dynastii hanowerskiej park stopniowo przekształcano z miejsca łowieckiego i potyczek w ogród. Za króla Karola II uformowano Long Walk, aleję stanowiącą znak charakterystyczny parku po dziś dzień, a w drugiej połowie XVII wieku Wilhelm III Orański zakończył proces sadzenia roślin, w tym drzew, natomiast król Jerzy III sprowadził z Libii (!) starożytne ruiny rzymskie, umieszczając je właśnie w Great Park.

Wielką miłośniczką Windsor Great Park oraz rekonesansów po jego terenie była m.in. królowa Wikto-

40 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 40

2018-09-10 14:08:53

> Warto zobaczyć: » The Copper Horse Aleja Long Walk biegnie na południe od zamku Windsor do pomnika „Miedzianego Konia” z 1829 r. króla Jerzego III na szczycie Snow Hill, z imponującym widokiem na zamek Windsor. Inne posągi w parku warte zobaczenia to pomnik księcia Alberta oraz królowej Elżbiety II. Jezioro Virginia Water

» The Royal Lodge Niegdyś siedziba zastępcy strażnika parku. W latach 30. ubiegłego wieku odno-

ria. Przebywała tam niezwykle często zwłaszcza po śmierci małżonka – księcia Alberta i to właśnie z jej inicjatywy zbudowano tam Royal Mausoleum.

Teren, który obecnie możemy podziwiać stanowi lekko falisty, zróżnicowany krajobraz z pięknymi trawnikami i pasącymi się na ich jeleniami, małymi lasami oraz rosnącymi tu i ówdzie starymi, dumnymi dębami. W północnej części parku płynie rzeka Battle Bourne wpadająca do Tamizy w pobliżu Datchet. Płynie ona w pobliżu pięknego wodospadu oraz stawów Meadow Pond i Obelix Pond oraz jeziora Virginia Water.

Warto będąc w Great Park wejść na wzgórze Snow Hill i przejść się wspomnianą już charakterystyczną aleją Long Walk, biegnącą aż do samego zamku Windsor.

Na teren parku możemy wejść z różnych stron: Bramą Królowej Anny, Bramą Komandosa, Bramą Cranbourne, Bramą Leśną, Bramą Piaskową, Bramą Książęcych Małżonków, Czarną Bramą, Bramą Biskupią i Bramą Niedźwiedzią. Warto wiedzieć, iż główna ulica Sheet Street (A332) do Windsoru biegnie przez północny wschód od parku. Natomiast po zachodniej stronie parku znajduje się The Village, zbudowana w latach 30. XX wieku dla pracowników Royal Estate.

A warto jeszcze wiedzieć, że istnieją również obszary związane z Grand Park lub dołączone do niego, ale oficjalnie znajdujące się poza jego granicami: Home Park, Mote Park, Flemish Farm, Cranborne Chase, Forest Lodge and South Forest.

Którąkolwiek drogę ku Windsor Great Park byśmy nie obrali, czas tam spędzony będzie wart poznania największej, parkowej dumy brytyjskiej, królewskiej korony. — Jelenie z Windsor Great Park

wiona. Obecnie jest to oficjalna rezydencja księcia Alberta.

» Królewska kaplica wszystkich świętych The Royal Chapel of All Saints została wybudowana w 1825 roku przez Jeffry Wyatville’a i regularnie używana przez Jerzego IV podczas remontu zamku Windsor. Został on później przebudowany w stylu neogotyckim przez Samuela Sandersa Teulona i Anthony'ego Salvina. Królowa Wiktoria często uczęszczała do kaplicy, podobnie jak książę i księżna Yorku przed ich akcesją jako Jerzy VI i królowa Elżbieta.

» Cumberland Lodge Zbudowany w 1652 roku. Po przywróceniu monarchii w 1660 roku siedziba strażnika parku. Przez całe życie królowa Wiktoria była tam częstym gościem.

W 1947 r. król udostępnił Cumberland Lodge nowo powstałej Fundacji Świętej Katarzyny. Dziś organizacja znana jest pod nazwą Cumberland Lodge. Teren nie jest ogólnie dostępny dla publiczności, ale dom nieustannie organizuje konferencje, dni otwarte i wykłady.

» Cranbourne Tower Cranbourne Tower jest łatwo widoczna z okolicznych ścieżek. To wszystko przetrwało wraz z Cranbourne Lodge, rezydencją strażnika parku. Uważa się, że pochodzi z XVI wieku.

» Savill Garden W południowo-wschodniej części parku, niedaleko Englefield Green, znajduje się zjawiskowej urody ogród Savill Garden i Valley Gardens, które zostały zaprojektowane i zbudowane przez Erica Savilla w latach 30. i 40. XX wieku. Obejmują one niezwykłą gamę kwiatów i drzew z całego świata. Ogrody są otwarte dla zwiedzających w godzinach od 10:00 do 16:30 zimą oraz w godzinach 10:00 i 18:00 w lecie.

» Virginia Water Lake Virginia Water Lake, na południu parku, jest sztucznie stworzonym jeziorem o powierzchni około 1 km2, pochodzącym z lat 40. XVI wieku. Wśród obiektów nad jeziorem znajduje się wysoki na 30 metrów monument, wyrzeźbiony przez Mungo Martina, Henry'ego Hunta i Tony'ego Hunta Seniora, upamiętniający stulecie Kolumbii Brytyjskiej i kolekcja ozdobnych ruin rzymskich, przetransportowanych w 1816 roku i zainstalowanych w Virginia Water w 1826 roku.

Pomnik króla Jerzego III na szczycie Snow Hill

Nº 756 | Cooltura | 41

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 41

2018-09-10 14:09:15

MÓ J L OND Y N

Paweł Majewski

>

Były muzyk i dziennikarz, właściciel Agencji Modelek i Modeli „Polish Faces”, od 2 lat organizuje licencjonowany konkurs Miss Polski UK & Ireland. Niepoprawny marzyciel, wieczny chłopiec.

Mój pierwszy dzień w Londynie: 5 marca 2005. Wtedy to wylądowałem, aby zawojować Wielką Brytanię i spełnić swoje marzenia.

W Londynie zajmuję się zawodowo: Prowadzę agencję modelek i modeli oraz organizuję konkurs Miss Polski UK & Ireland. Wcześniej projektowałem strony www oraz prowadziłem drugi co do wielkości (na tamte czasy) serwis dla Polonii w UK – apsik.co.uk

Miejsca, które lubię odwiedzać: Uwielbiam nocami spacerować po głównych ulicach Knightsbridge i Kensington. Wspaniale też czuję się chodząc bocznymi uliczkami Hampstead.

Po mieście przemieszczam się: Cenię sobie wolność i możliwość bycia niezależnym, po Londynie więc poruszam się głównie motocyklem lub samochodem.

Najlepsza dzielnica do życia: Najlepiej jest tam, gdzie są twoi bliscy,

42 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 42

ale gdybym mógł kiedyś zrealizować swoje plany, to chciałbym mieć dom w Hampstead.

Mam nawet „swoją” ulubioną uliczkę, ale póki co... :)

Na zakupy w Londynie polecam: Lubię chodzić po sklepach, po centrach handlowych i oglądać, ale zakupy (nawet ubrania) robię głównie przez internet.

Punkt gastronomiczny, który polecam: Jest ich kilka i głównie są to: restauracja Galicja w Ealing, Kuźnia Smaku, Piwnica na Piętrze czy też Klub Orła Białego w Balham. Mam też swoją ulubioną knajpkę na rynku w Camden Town zaraz obok statuetki Amy Winehouse.

Gościom pokazuję w Londynie: Mam opracowany taki 3-dniowy trip. Jeden dzień do Camden Town, Parliament Hill i Hampstead; drugi dzień to Pałac Królowej, London Eye, Big Ben, Downing Street, Trafalgar i Piccadilly; no i trzeci to Kensington,

Harrods i obowiązkowo Muzeum Historii Naturalnej oraz Muzeum Nauki.

Londyn lubię za: Wystarczy tylko, że znajdę się na lotnisku lecąc np. do rodziców do Polski a już tęsknię: za pięknem Kensington, za historią, za kolorami, za zapachami, za tym czymś, co powoduje, że czujesz, iż tu możesz osiągnąć wszystko.

Największą bolączką w Londynie jest: Dużo jeżdżę motocyklem i samochodem, dla mnie więc największą bolączką w Londynie są korki, paskudne drogi i kiepscy kierowcy z różnych części świata.

W Londynie brakuje mi: Jestem z Mazur, wiec najbardziej brakuje mi lasów i jezior.

Jeśli nie Londyn to: Jeżeli stwierdzę, że już dość tej „gonitwy szczurów” jaką mamy w Londynie to chciałbym osiąść w dwóch miejscach – albo na Karaibach (kocham takie klimaty) albo w Australii.

© catwalker / Shutterstock.com

2018-09-10 14:12:35

Nยบ 755 | Cooltura | 43

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 43

10/09/2018 17:22:41

z Qczadrowej zpłatny ki przearzenia. ka kilozki. Nie nosić w ergię do wowało unek!

ourself.

Leisure ka „Coo-

eningu adbać o wu jak y okazji

ZDROW IE

Zrzuć kilogramy przed Qczajem

>

Kasia Osekowska przed październikowym treningiem z Qczajem, będzie mogła zrzucić zbędne kilogramy z pomocą zdrowej i zbilansowanej diety od Love Yourself. Wygrała też bezpłatny udział w porannym treningu. To nagrody w konkursie jaki przeprowadziliśmy na Facebooku wspólnie ze sponsorem wydarzenia.

Kasia, jak napisała w uzasadnieniu, chce zrzucić kilka kilogramów “żeby móc przebiec więcej niż 100m bez zadyszki.

Nie nosić ze sobą ciągle własnych dodatkowych kg - wolę nosić w ramionach inne 9kg szczęścia. I na koniec, żeby mieć energię do wstawania rano zawsze prawą nogą.” Zobaczcie co motywowało innych uczestników konkursu do zadbania o swój wizerunek! —

Kasja Osekowska Dlaczego? Żeby móc przebiec więcej niż 100 m bez zadyszki. Nie nosić ze sobą ciągle własnych dodatkowych kg - wolę nosić w ramionach inne 9 kg szczęścia. I na koniec, żeby mieć energię do wstawania rano zawsze prawą nogą.

Magdalena Szczepaniak Pozdrawiam Chciałabym zrzucić troszkę kg, ponieważ nie czuję się dobrze w swoim ciele. Próbuję i próbuję, a tu nic.

Ewelina Żurawska Bo wkrótce zostanę świeżo upieczoną żoną i chciałabym iść do ołtarza w jak najlepszej formie.

Madzia Augustynowicz Zrzuciłam sporo i nadal chcę walczyć o swoją „rzyć! Po prostu bez zbędnych kg człowiek ma więcej energii i lepiej się czuje. Lepiej będzie mi się skakało na Qczaju.

Aneta Raczkowska Już jako dziecko byłam pulchniutka. Dużo mnie kosztowało, aby być tu, gdzie jestem. Do kolejnej wizyty Qczaja przydałoby się jeszcze zgubić te oponki. 70% sukcesu to odpowiednia dieta, a kto w tym lepiej mi pomoże niż Love Yourself!

44 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 44

10/09/2018 17:22:43

Kinga Magdalena Dla zdrowia najważniejsze. Po ostatnich wygłupach z dziećmi znowu trzeba wzmacniać mięśnie, a w pojedynkę trochę kiepsko mi idzie. No i oczywiście nawyki żywieniowe chciałabym zmienić. Dla lepszego wyglądu, samopoczucia i chcę siebie samą pokochać na nowo!!!

Mario Grabowski Bo najwyższa pora zgubić trochę!

Paulina Ciemerych Chciałabym uczestniczyć w treningu z Qczajem oraz wygrać catering od Love Yourself, aby zadbać o swoją sylwetkę podczas ciąży i móc dostarczyć maleństwu jak najwięcej przydatnych do rozwoju składników, a przy okazji wprawić w ruch każdy mięsień.

Angelika Pawłowska Zbliża mi się wielki dzień Baaardzo byłabym szczęśliwa móc zrzucić więcej kilogramów z super, dobraną dietą ;) Powoli leci, ale do osiągnięcia idealnej wagi potrzebuję stracić jeszcze 7kg!

Szczęśliwa 7 Mam nadzieję, że mi w tym pomożecie.

Magdalena Dobrzanska Lekarz powiedział, że jak nie schudnę, to o zajściu w ciąże mogę pomarzyć! Jakoś nie widzi mi się kolejne poronienie. Plus 3 tyg. temu zostałam zdiagnozowana z pre-diabetes, czyli jestem mały krok od cukrzycy! Ja chcę żyć!

Żanetka Iśka To proste! Chcę być szczuplejsza! #iloveqczaj

»

14 października zapraszamy do Brentford

Fountain Leisure Centre na 2 sesje treningowe z Qczajem i trenerką tygodnika „Cooltura” Karoliną Sobalą. Bilety na: qczajnawyspach.co.uk

www.loveyourself.co.uk

Nº 755 | Cooltura | 45

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 45

10/09/2018 17:22:46

W Y DA R Z E NI A Chris Wiciak

Czas na rywalizację!

Jesień to najlepsza pora roku dla biegaczy. O tej porze odbywają się największe imprezy biegowe na świecie, jak i lokalne wokół naszych parków i domów. Gdzie warto startować?

>

Maratończycy mają swoje starty na koronnym dystansie 42 km 195 m. Wkraczając we wrzesień chciałbym wam przybliżyć jeden z największych maratonów w Europie.

Maraton, który odbędzie 16 września w Berlinie jest znany z płaskiej trasy, przyciąga prawie 50 tys. uczestników z całego świata. Jest to najszybsza trasa ze wszystkich maratonów na świecie, a dowodem na to jest największa liczba rekordów świata, jakie pobito tam w ostatniej dekadzie. Osobiście byłem dwukrotnie uczestnikiem tego święta biegowego i bardzo polecam ten maraton. Relatywnie łatwo można zapisać się na ten bieg.

Dwa tygodnie później, 30 września odbywa się narodowe święto biegowe w Warszawie i 40. PZU Maraton. Płaska trasa oraz dobra organizacja biegu zapewne znowu przyciągną rzesze sympatyków biegania na linię

Ealing Half Marathon

Maraton w Berlinie

Chris Wiciak

»

Maratończyk, zdo-

bywca Abbott World Marathon Majors. Przebiegł 6 największych maratonów na świecie. biegajzchrisem. co.uk

startu. Atuty tego biegu to niskie wpisowe i łatwy sposób zapisów.

30 września to też święto biegowe dla londyńskich biegaczy. Na zachodzie stolicy odbywa się jeden z najciekawszych ulicznych pół maratonów – Ealing Half Marathon. Będzie to już 6. edycja tego biegu. Ja uczestniczyłem w nim trzykrotnie, a w tym roku zamierzam pobiec w zespole z żoną i dwójką synów.

Trasa biegu jest bardzo wymagająca z 4-5 mocnymi podbiegami, które dają w kość niejednemu doświadczonemu zawodnikowi. Bardzo dobra organizacja oraz atmosfera i dużo kibiców to największe atuty tego biegu. Zapisywać się można przez internet na: www.ealinghalfmarathon.com W październiku odbywa się The Royal Parks Half Marathon. Można w nim pokonać dystans 21,1km biegnąc przez Hyde Park, Green Park, St. James’s Park i Kensington Gardens. Bieg prowadzi po zamkniętych dla ruchu ulicach i przez piękne londyńskie parki.

46 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 46

2018-09-10 13:10:00

Maraton w Chicago

Muszę także wspomnieć o Chicago Maraton, który to wchodzi w cykl Abbott World Majors Marathons, czyli 6 największych maratonów na świecie.

Odbywający się zawsze na początku października bieg odbywa się w pięknej scenerii Chicago i kończy się 7-kilometrową prostą wzdłuż jeziora Michigan. Ten maraton zapadł mi w pamięć, bo właśnie tam złamałem pierwszy raz barierę trzech godzin osiągając czas 2:58:55.

W listopadzie na uwagę zasługuje maraton odbywający się w Atenach. To zawody w kolebce maratonu. Rozpoczyna się w miejscowości Marathon, w pobliżu miejsca, z którego co 4 lata rusza sztafeta z ogniem do znicza olimpijskiego. Trasa nie jest łatwa, bo pierwsze 30 km to podbiegi, ale piękna sceneria i krajobrazy wzdłuż trasy poprowadzą nas na metę zlokalizowaną na starożytnym stadionie. Pomimo trudnej trasy bardzo polecam ten maraton.

W pierwszym tygodniu grudnia odbywa się maraton w Walencji. Bardzo interesująca i płaska trasa. Ciepłe hiszpańskie klimaty i piękna sceneria to wspaniała nagroda na kończenie biegowego sezonu.

Jeśli 21,1km lub 42,2 km to jeszcze dystanse za długie dla ciebie – w każdy weekend odbywa się „Park Run” przeważnie na 5 km, ale także możemy znaleźć 10 km. Wiele takich krótszych biegów wyszukamy przez internet. Można

się zazwyczaj zapisywać do ostatniego dnia startu i nie jest to duży wydatek. Dlatego zachęcam wszystkich do uczestnictwa w zawodach, bo to najlepszy sposób na zabawę i sprawdzenie samego siebie. —

Maraton w Atenach

Nº 756 | Cooltura | 47

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 47

2018-09-10 13:10:06

PR ZE PIS NA W E E KE ND Poleca: Dariusz A. Zeller

Chowder z dorsza Składniki: 1,2 kg dorsza (może być wędzony) 25 dkg bekonu pokrojonego w kawałki 30 dkg ziemniaków 3 cebule posiekane łyżka mąki szklanka mleka liść laurowy szczypta tymianku sól, pieprz do smaku 2 kostki bulionu rybnego Pęczek koperku Sposób przyrządzenia: Czyste mięso kroimy na małe kawałki.

Do wody, dodajemy kostki rybne, liść laurowy, sól i pieprz, gotujemy 20 min. i odcedzamy.

Bekon podsmażamy i dodajemy do niego 2 posiekane cebule, które krótko smażymy, tylko do zeszklenia.

Wystudzonym wywarem z ryby rozprowadzamy mąkę, wlewamy to do podsmażonej cebuli, do tego dodajemy ziemniaki, gotujemy, aż będą miękkie.

Dodajemy kawałki dorsza i jeszcze gotujemy 20 min.

Następnie dodajemy mleko i koperek i jeszcze chwilę (ok. 5 min) gotujemy.

Możemy wcześniej przygotować pokrojoną w kostkę marchewkę, ugotować ją do miękkości i dodać do zupy tuż przed końcem gotowania, podkreśli nam koloru i poprawi atrakcyjność i tak dobrej już zupy. —

48 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 48

2018-09-10 12:24:33

Nยบ 755 | Cooltura | 49

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 49

10/09/2018 17:22:48

PR P OR ZE A PIS D YNA W E E KE ND

50 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 50

10/09/2018 17:22:49

Nยบ 755 | Cooltura | 51

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 51

10/09/2018 17:22:51

52 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 52

10/09/2018 17:22:52

Nยบ 755 | Cooltura | 53

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 53

10/09/2018 17:22:53

54 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 54

10/09/2018 17:22:54

Nยบ 755 | Cooltura | 55

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 55

10/09/2018 17:22:55

56 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 56

10/09/2018 17:22:56

Nยบ 755 | Cooltura | 57

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 57

10/09/2018 17:22:57

PRZEPROWADZKI - TRANSPORT MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Planujesz przeprowadzke, przewieźć kilka rzeczy zakupionych na aukcjach motocykle meble itp lub przewóz mat. bud.? Dzwon do nas. Pomozemy Tobie zrealizowac plan w przystepnej cenie. tel 0207 157 9822 lub 07542041749 czynny 24/7

WYWÓZ ŚMIECI LONDYN I OKOLICE

O G Ł O S Z E NI A DROBNE ANGIELSKI - TŁUMACZENIA, PISMA, NAUKA

Pomoc w Councilu, w banku, u lekarza, w szpitalu, NIN. Efektywna nauka angielskiego dla dzieci i dorosłych. Konkurencyjne ceny ustalane indywidualnie.Justyna 07443888897

AJM Recycling Centre LTD : wywóz śmieci,wywrotki 12-14 yard, dowóz mat. bud.

Posiadamy licencje oraz zezwolenia. Konkurencyjne ceny, dla stałych klientów rabaty. Wyst. rachunki, akceptujemy płatności karta u kierowcy 07463227169 Marcin www.ajmrecycling.co.uk DWOJKA NA BARKINGSIDE

Dwójka dla jednej osoby na Barkingside. 8 min of stacji metra Barkingside ( central line).

Blisko Sainsbury’s, Tesco, polski sklep itp.

Rach. Wlicz. Kabel od anteny sat. w pokoju.

Okno na ogród. £120/tyd + 2tyg dep.

07789205528- Krzysiek WYWÓZ ŚMIECI

ANTENY SATELITARNE

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria. Telewizja na kartę, NC+, Polsat. 11 lat doświadczenia Niskie ceny. 07523486296,

SERWIS KOMPUTEROWY H-TECH

Serwis i Naprawa Sprzętu Komputerowego.

Systemy, Zabezpieczenia, Odzyskiwanie Danych, Wymiana Ekranów i innych Podzespołów, CCTV, Dojazd do Klienta.Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk., www.halskytech.co.uk

OGÓLNOBUDOWLANIEC

Ogólnobudowlaniec szuka pracy lub zleceń wykonuje malowanie, elektryke, stolarke, hydraulike itp. konto nin utr własne narzędzia i van bez nałogów tel 07873608707

PRACA OD ZARAZ NA BUDOWIE

Papierów nie trzeba ale nie zawadzi jeśli są od 8:00 do 17:00;pomocnik min £70 a max £80 (na reke); malarz min £90 a max £100 (na reke),fachowcom płacimy min £90 a max £120 (na reke)wyplaty co tydzien bez opóźnień, wylacznie o smsy na 07818843678

ogrodowych, budowlanych, biurowych i innych .Pomagamy przy załadunku. Pracujemy na terenie całego Londynu. Usługa tego samego dnia. Dostępne samochody 16 yardowe Van 16 yardów. Atrakcyjne ceny. Zapraszamy do współpracy 07886253972 TANIE POLSKIE TAXI -TAKSÓWKI NA LOTNISKA W LONDYNIE

Szukasz transportu na lotniska w rozsądnej cenie ? Oferujemy przewozy z całego zachodniego Londynu na lotnisko Luton, Stansted, Gatwick i Heathrow.Tel.: 07788778853 lub www.PolishMiniCabs.com WYNAJMĘ MIEJSCE W POKOJU DLA MĘŻCZYZNY

Miejsce w dwójce dla mężczyzny w okolicach Stockwell. Rachunki wliczone.3 minuty do stacji metra Stockwell i 7 minut do metra Brixton. Dobre dojazdy autobusowe we wszystkich kierunkach 07940186730, 07448409376

1 BEDROOM DO WYNAJĘCIA

Witam, mam do wynajęcia 1 bedroom flat, i 1 bedroom house. N9 i na 0LT. na korzystnych warunkach, swieżo wyremontowane £250 tygodniowo plus 2 tyg. dep. Tax wliczony. Od zaraz. zapraszam. Mariusz.07918124812

SPRZĄTANIE POKOI HOTELOWYCH W CENTRALNYM LONDYNIE

£7.83-£8.92 na godz. Praca od zaraz. Angielski podstawowy. Również praca dla housekeeperki. Today We Work LTD, Bedford Avenue.

WC1B 3GH. 0207 3003356

58 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 58

10/09/2018 17:23:04

MOTHER’S HELP

Family living in East Sheen, London is looking for after school care female. Must be kind and responsible (preferably with a full driving license) who likes to cook. Hours: Mon., Tue., Thu. 4.30pm -7pm from September. Nicola 07867973140 DROBNE PRZEPROWADZKI. TRANSPORT MATERIAŁÓW

Do dyspozycji nowe bezpieczne, klimatyzowane, z dostępem do Internetu vany, wyposażone są także w portale do płacenia kartami płatniczymi.

Na nasze usługi wystawiamy rachunki. tel 0207 157 9822 lub 07542041749 czynny 24/7 PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SERWIS KOMPUTEROWY W LONDYNIE

Naprawa laptopów, tabletów, Apple, PC,GPS, strony www. Z nami oszczędzisz czas i pieniądze. Dojazd do klienta. Gwarantujemy najniższe ceny .Zadzwoń Teraz: 07885421494.www. ictlaboratory.com

POLSKA PIEKARNIA W MANCHESTERZE

poszukuje piekarzy, pomocników piekarzy, cukierników, pracownika utrzymania ruchu.

Oferty prosimy kierować na cv@polishvillagebakery.co.uk

WYNAJMĘ POKÓJ JEDNOOSOBOWY STOCKWELL

W mieszkaniu czystym i zadbanym, mile widziana osoba dbająca o czystość. Mieszkanie położone blisko stacji Stockwell (Victoria Line, Northern Line) i Brixton (Victoria Line) Proszę o kontakt pod numerem: 07789487869 ELEKTRYK-HYDRAULIK-REMONTY

Polska Firma elektryczno hydrauliczna z 15 letnim doświadczeniem na angielskim rynku z własnymi vanami i narzędziami. Szukamy zleceń prywatnych jak i również nawiążemy współpracę z firmami. 07707717053

ARCHITEKT-PROJEKTY DOMÓW

Rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

SERWIS KOMPUTEROWY

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu, klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy. Dojazd do klienta tel. 07411123340, 02088865030

Nº 755 | Cooltura | 59

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 59

10/09/2018 17:23:05

POMOCNIK INSTALATORA OKIEN I DRZWI

Wymagane doświadczenie i podstawowy angielski. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy, transport(Van), narzędzia zapewnione, możliwość nadgodzin. Kontakt: Andrzej :office@greenmarkjoinery.co.uk,tel:02088107788 STOLARZ OKIEN I DRZWI-DAM PRACĘ

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem w pracy w UK i PL do produkcji. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy i możliwość nadgodzin Marek Tel:07810808838, office@greenmarkjoinery.co.uk PROJEKTANT MEBLI -DAM PRACĘ

Wymagane doświadczenie w projektowaniu, dokonywaniu pomiarów i tworzeniu dokumentacji technicznej, bardzo dobrej znajomości programu Sketchup. Dodatkowym atutem będzie praca w programie AutoCad. Kontakt: wojtek@greenmarkjoinery.co.uk

ARCHITEKT W LONDYNIE

NAJTAŃSZE PRZEPROWADZKI DLA CIEBIE

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA-PRZEMYSŁĄW ZAJĄC

Przeprowadzki i przewozy lokalne, międzymiastowe oraz do Polski 7 dni w tyg. 24/h. Konkurencyjne ceny !!! Najtańsze w Londynie i okolicach. Przyjmujemy wszystkie zlecenia małe i duże.

07722560744 mario.remtrans@gmail.com

Wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, Kontakt: 07903034463, szymon.dylewski@gmail. com

NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

Jak zamieścić ogłoszenie?

ELEWIZJA SATELITARNA

www.cooltura24.co.uk

STAŁA PRACA, TYMCZASOWA LUB KONTRAKT –BUDOWLANKA

przez internet

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £12 2 tygodnie ogłoszenia £18 4 tygodnie ogłoszenia £30

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie

Montaż anten satelitarnych i naziemnych, ustawienie sygnału (wszystkie satelity). IRS i instalacje domowe, NC+ na kartę i na kontrakt. Gwarancja na materiały i robociznę Tel. 07840650509, Mail: sawicki38@gmail.com

Podstawowe narzędzia wymagane, doświadczenie budowlane jest absolutnie konieczne.

Zainteresowani proszeni o SMS z imieniem i nazwiskiem, dzielnicą, swoim fachem budowlanym na numer 07827492749 POSZUKUJEMY OSÓB DO SPRZĄTANIA

Agencja sprzątająca zatrudni na stałe .Praca w okolicach Południowo-Zachodniego Londynu. Wymagania: angielski co najmniej podstawowy, punktualność, pracowitość. kontakt: 07884 255 551, cleaning@saraint.co.uk

PRACA DLA SPRZEDAWCY

Branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

do 25 słów danego ogłoszenia

60 | Cooltura | Nº 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 60

10/09/2018 17:23:06

Nยบ 755 | Cooltura | 61

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 61

10/09/2018 17:23:07

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 62

10/09/2018 17:23:09

Nยบ 755 | Cooltura | 63

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 63

10/09/2018 17:23:10

QUIZ

Sławni Polacy 1. Kto jest wynalazcą lampy naftowej? a. Ludomir Danilewicz b. Samuel Manugiewicz c. Ignacy Łukasiewicz d. Adam Korzeniowski 2. Krzysztof Komeda był światowej sławy: a. Kompozytorem b. Aktorem c. Scenarzystą d. Krytykiem filmowym

4. Magdalena Abakanowicz wsławiła się swoimi: a. Rzeźbami b. Obrazami c. Fotografiami d. Kostiumami 5. Dziełem Ludwika Zamenhofa jest: a. Lampa naftowa b. Szczepionka na wściekliznę

© Lenscap Photography / Shutterstock.com

c. Tłumaczenie staroegipskich hieroglifów d. Język esperanto 6. Paweł Edmund Strzelecki był światowej sławy: a. Wynalazcą b. Politykiem c. Podróżnikiem i odkrywcą d. Matematykiem 7. Stefan Banach był wybitnym: a. Filozofem b. Matematykiem c. Lekarzem d. Poetą 8. Irenę Sendlerową znamy jako: a. Powieściopisarkę b. Aktorkę kina niemego c. Artystkę d. Bohaterkę Polskiego Państwa Podziemnego 9. Marian Rejewski to najsławniejszy polski: a. Kryminolog b. Kardiolog c. Kryptolog d. Kynolog

10. Bronisław Malinowski wysławił się swoją pracą poza granicami Polski. Kim był? a. Inżynierem kolejowym b. Antropologiem c. Ekonomistą d. Pionierem muzyki elektronicznej

Odpowiedzi 1c, 2a, 3b, 4a, 5d, 6c, 7b, 8d, 9c, 10b.

3. Juliusz Osterwa to: a. Malarz b. Aktor c. Poeta d. Polityk

64 | Cooltura | Nº 756

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 64

2018-09-10 14:21:48

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Nº 755 | Cooltura | 65

756-MAKIETA 01-68 CCA.indd 65

2018-09-10 12:15:15

66 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 66

10/09/2018 17:23:12

Nยบ 755 | Cooltura | 67

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 67

10/09/2018 17:23:13

68 | Cooltura | Nยบ 755

756-MAKIETA 01-68 CC.indd 68

10/09/2018 17:23:14