Cooltura Issue 760 by Cooltura

The Polish Weekly | No 41 (760) | 11.10.2018

W Wielkiej Brytanii mieszka najwięcej samotnych rodziców w Europie. Poznajcie historię Małgosi, mamy samotnej z wyboru. str. 19

Jak być mamą i tatą jednocześnie SOUTHAMPTON 02.11 The 1865

BIRMINGHAM 03.11 O2 Academy 2 Birmingham

MANCHESTER 04.11 Manchester Academy 2

LONDYN 05.11

Klub Orła Białego

EW.UK KUP BILET WWW.BAWIMYSI

KOMENTARZ TYGODNIA

Cooltura+ | Nº 760 |

KOMENTARZ TYGODNIA COOLTURA+

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego JOANNA KARWECKA RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI PIOTR GULBICKI KAROLINA WIATROWSKA ZUZANNA MUSZYŃSKA KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244

Kadr z filmu „Kler”, reż. Wojciech Smarzowski

Atak na „Kler”

Filmy Wojciecha Smarzowskiego zawsze oglądam z niechęcią. Uważam, że jego popularność stąd wynika, że zły gust to w Polsce najbardziej rozpowszechnione kalectwo, tylko statystyka nie ujawnia jego istnienia. Radosław Zapałowski

r t y st a o d l at kręci w kółko to samo i na jedno kopyto. W jego filmach zmienia się scenografia, ale treść jest jednowymiarowa. Nawet twarze aktorów są stałe, co nie jest winą reżysera jak mniemam, tylko tego, że szkoły teatralne miej wypuszczają absolwentów niż uniwersytety artystek od makijażu, jak dziś nazywają się osoby malujące paznokcie. W efekcie jednak Więckiewicz zmienia jedynie nazwiska, bo nawet nie postacie, które odgrywa. Aktoruje jak reżyser kręci – tak samo i na jedno kopyto. Wizażystki nawet mu wąsów nie dokleją, bo skupiają się jedynie na farbowaniu palców u stóp. A tego kamera nie pokazuje. I słusznie.

MONOTONIA

Prawda, którą objawia Smarzowski światu, jest tylko jedna, że mianowicie mężczyźni są twardzi z zewnątrz, ale miękcy w środku, piją dużo, głośno klną, ale tylko dlatego, żeby zagłuszyć w sobie

pustkę samotności. Smarzowski ogłasza to cyklicznie i monotonnie jak uczeń piszczący sto razy na tablicy słowo „homogeniczny” za karę, że w pracy domowej przed h dodał c, a nauczyciela błędy ortograficzne wprawiają w irytację, więc się wyżywa.

BANAŁ OKRASZONY PRZEKLEŃSTWEM

Smarzowski wyżywa się na ludziach chodzących do kina. Za karę, że jedzą głośno prażoną kukurydzę, głośno przy tym mlaskając, męczy ich banałem owiniętym w efektowne słownictwo szewców. Należy im się. „Kler” bije rekordy popularności i wprawia w ekscytację również Polonię na Wsypach Brytyjskich, choć wydawać by się mogło, że stałe obcowanie z popkulturą na wyższym nieco poziomie uodparniać powinno na brak czaru polskiej kinematografii. Rumieńce na twarzach Polek i Polaków, którzy przez 1000 lat rządów Kościoła, o klechach narzekać mogli jedynie przy niedzielnym rosole wywołuje fakt, że w końcu swoje roz-

ważania mogą obejrzeć na dużym ekranie, a kwestie wujka zajadającego schabowego i piętnującego z pełnymi ustami pazerność proboszcza wygłasza znany pan aktor. O wiele bardziej wyraźnie i w systemie Dolby Surround . Hosanna!

TANI ANTYKLERYKALIZM

Teoretycznie jako człowiek do szpiku przeżarty ateizmem, niewierzący od dziecka, nigdy niebędący na mszy, również powinienem „Klerem” się zachwycać. Ale się nie zachwycam. Tani, ludowy antyklerykalizm w odpowiedzi na ludowy katolicyzm. Nic mnie u Smarzowskiego nie oburza, ani nie wydaje się mocne. Głównie dlatego, że nie przeszkadza mi, że księża piją, mają żony i biorą co łaska, ale nie mniej niż pięćset. Bo w końcu za pracę powinni dostawać wynagrodzenie. Sprzedają swoje usługi i oczekują zapłaty. Normalne dla każdego lewaka. Gdy robię sobie pedicure, to za usługę płacę. Gdybym kiedykolwiek chciał wysłuchać kazania, rów-

nież bym rzucił na tacę za oratorską pracę kapłana. Kolektywne oburzenie na sługi boże, które zachowują się jak reszta ludzi, wynika jak mniemałem z faktu, że od księży więcej się wymaga jako od świętoszków z zawodu. Sakralizacja tej profesji jest przesądem także niewierzących, bo ateiści również ulegają kościelnej magii. Uważam to za uwłaczające intelektowi. Prawdziwy racjonalista spodziewa się u klechy niższego niż przeciętne, a nie wyższego morale. Zawziętość ludzi wobec kleru wynika z ich przyjemności czucia się lepszymi niż arcybiskup.

NIC NOWEGO

Smarzowski pokazuje też pedofilię w kościele. Nieco za późno, bo ten temat jest już powszechnie znany, a „Kler” nic nowego ani wartościowego nie wnosi. Nie pobudza do refleksji, myślenia ani nawet nie drażni pazurem. Film nie wywoła społecznej debaty, nie przeora świadomości. Wchodzi na ekrany w momencie, gdy niemiecki Kościół w poruszający sposób przepra-

sza za pedofilię, kiedy dramat wykorzystanych dzieci jest nagłaśniany za granicą, kiedy nawet w Polsce wypłacono pierwsze odszkodowanie ofierze. Film trafił w moment, kiedy temat ten stał się bardziej widoczny w głównym nurcie. Smar zowski nie dokłada nowej, interesującej cegiełki. Zwłaszcza, że o pedofilię obwiania instytucję – nie zaś system, który umożliwiał księżom molestowanie bez konsekwencji. Nie maluje społecznego i politycznego tła, które sprzyjało budowie potęgi kościoła i jego bezkarności. W filmie zło ma twarz kościelnych elit, choć siła tej instytucji wynika z armii wiernych, będących również potencjałem wyborczym. A tym samym smakowitym kawałkiem politycznego tortu. To jednak wiązałoby się z konfrontacją z polską ludową duchowością, opartą na rytuałach, obrzędach i symbolach. Wiwisekcji średniowiecznej mentalności. Archaicznej formuły rządzenia i archaicznych form religijności. Poszukiwania odpowiedzi dlaczego ominęło nas oświecenie. Dlaczego Polska jest w stosunku do Zachodu kompletnie zaburzona czasowo. Jak to się stało, że polskie społeczeństwo z kolein oświeceniowych wypadło i do dziś tkwi w osobliwej achronii, ahistorycznym bezczasie. Wtedy jednak kina świeciłyby pustkami.

WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIŁAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 MAGDALENA RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 250 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA POLISH MEDIA LONDON ISSN 1743-8489 DYREKTOR ZARZADZAJACY ARTUR KIERUZAL a.kieruzal@polishmedialondon.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 W cooltura.co.uk Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk @cooltura24uk @cooltura24uk cooltura

3 TOOTING SKU L O NOWE GODZINY OTWARCIA: O P Y! P Y M Mon-Fri: 6:30am-6:00pm WIM ASZA Ó R M Sat: 7:00am-5:00pm ZAP

TYL

£15.90 +Vat

MONARCH ELITE 1˝, 1.5˝ & 2˝ KO

£19.08 Inc. Vat

FUL OF HA POS ERTA MI IAD DLA T AJĄ KLI CYC ENT O O T I NG H K ÓW JEDEN ZESTAW O N NA JEDNEGO TO

GRATIS 1.5˝ KNIFE

ZAREJESTRUJ SIĘ, BY OTRZYMAĆ

KARTĘ STAŁEGO KLIENTA

www.gdcpaints.com/trade-card-form I ZYSKAJ 10% RABATU NA SETKI PRODUKTÓW

POSIADACZA KONTA

GDC TOOTING 134-142 Tooting HighStreet Tooting, London SW17 0RU 020 8672 2231/2232 tooting@gdcpaints.com

GDC FULHAM 373-375 North End Road Fulham, London SW6 1NP 020 7386 0600/6922 fulham@gdcpaints.com

GDC CRICKLEWOOD 255-261 Broadway Parade Cricklewood, London NW2 6NX 020 8450 9099/9227 cricklewood@gdcpaints.com

GDC ACTON Units 5-6 Cowley Road Acton, London W3 7XA 020 8749 2600/5196 acton@gdcpaints.com

GDC GREENFORD 312-316 Ruislip Road East Greenford, Middlesex UB6 9BH 02085758788 greenford@gdcpaints.com

Cooltura+ | Nยบ 759 |

TYM ŻYJE LONDYN

| Cooltura+ | Nº 760

Tym żyje Londyn

Theresa May: Nie obawiam się brexitu bez porozumienia

rytyjska premierka powiedziała, że nie obawia się wyjścia z Unii Europejskiej bez porozumienia, jeśli będzie to konieczne. W ostrych słowach zaapelowała do Brukseli o więcej respektu dla Wielkiej Brytanii. Zapowiedziała też zakończenie swobody przepływu osób. Po brexicie do Wielkiej Brytanii ma być wpuszczanych

mniej osób z niskimi kwalifikacjami. Obywatele Unii Europejskiej nie będą traktowani preferencyjnie. Będą za to ułatwienia dla osób z wysokimi kwalifikacjami. Zlikwidowany zostanie limit wiz studenckich, a kontrola turystów z krajów uznanych za mało ryzykowne ograniczy się do zeskanowania paszportu. Jesienią rząd opublikuje białą księgę

Pret A Manger wyciąga wnioski z tragedii

z założeniami przyszłej polityki imigracyjnej, a w przyszłym roku nową ustawę imigracyjną. Przemówienie Theresy May zakończyło doroczną konferencję Partii Konserwatywnej. Na scenie wystąpiła pod ogromnym hasłem „Szansa”, a weszła na nią przy dźwiękach piosenki „Dancing Queen”, co było nawiązaniem do jej „występów tanecznych” podczas ostatniej wizyty w Afryce. Nagranie jej tańca z dziećmi stało się hitem internetu. Swoje wystąpienie, adresowane do członków Partii Konserwatywnej, Theresa May zaczęła od zadań wzywających do jedności w szeregach torysów, podzielonych przez brexit. Poza tym skrytykowała opozycyjną Partię Pracy, wypominając błędy z przeszłości, a także ostatnie wpadki jej lidera Jeremy’ego Corbyna. Zapowiedziała też nową strategię walki z nowotworami i dalsze zamrożenie akcyzy na paliwa. Unia Europejska skrytykowała przedstawione przez Theresę May założenia nowego systemu kontroli imigracji. Cytowany przez „The Times” Guy Verhofstadt, powiedział, że Bruksela nigdy nie zaakceptuje dyskryminacji na tle edukacji i narodowości.

COOLTURA+

Jeremy Hunt: Unia Europejska zachowuje się jak ZSRR

rzech ambasadorów Unii Europejskiej w Londynie publicznie skrytykowało wystąpienie brytyjskiego ministra spraw zagranicznych, który porównał Wspólnotę do Związku Radzieckiego. Podczas konwencji Partii Konserwatywnej Jeremy Hunt powiedział, że Unia podobnie jak ZSRR nie pozwala państwom człon-

Brytyjczycy będą płacić za wjazd do UE

Ednan-Laperousem, która zmarła po zjedzeniu kanapki kupionej w Pret A Manger na lotnisku Heathrow. Dziewczynka nie była świadoma, że zawiera ona sezam, na który była uczulona. W trakcie dochodzenia ujawniono, że firma nie podawała na opakowaniach zawartości produktów, mimo wcześniejszych co najmniej sześciu przypadków poważnej reakcji alergicznej klientów. Theresa May wezwała do przeglądu prawa i etykiet wszystkich produktów żywnościowych.

kowskim opuścić swoich struktur. Zdaniem unijnych dyplomatów porównanie jest złe i może być obraźliwe dla osób, które żyły w bloku wschodnim. Część brytyjskich polityków uważa, że Bruksela chce upokorzyć Londyn po tym, jak unijni negocjatorzy odrzucili propozycje Theresy May dotyczące współpracy po brexicie.

Rosja prowadzi cyberwojnę z Zachodem

R ieć kawiarni Pret A Manger będzie podawać na opakowaniach świeżych produktów ich pełny skład – zapewnił dyrektor Clive Schlee w wywiadzie dla BBC. Firma zrobi to dobrowolnie, bo prawo nie nakłada obowiązku podawania składników na produktach żywnościowych, przygotowywanych w miejscu sprzedaży. Zmiana opakowań Pret A Manger zacznie się w listopadzie i będzie wprowadzana sukcesywnie we wszystkich punktach. To reakcja na śmierć 15-letniej Natashy

euro będą musieli zapłacić obywatele Wielkiej Brytanii, by po brexicie wjechać na teren Unii Europejskiej. Jak dowiedział się „The Times”, Brytyjczycy będą musieli zapłacić za zarejestrowanie się w systemie dla turystów. Rejestracja będzie ważna przez trzy lata. Z kolei obywatele Unii Europejskiej, wjeżdżający na Wyspy, będą poddawani wnikliwej kontroli bezpieczeństwa. Osoby na przykład po wyrokach mogą zostać zawrócone.

osyjski wywiad próbował włamać się do systemu informatycznego brytyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych – powiedział dyplomata cytowany przez BBC. Jak ujawnił Peter Wilson, brytyjski ambasador w Hadze, próba ataku miała miejsce w marcu tego roku. Wcześniej władze Holandii poinformowały o udaremnieniu ataku rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU na międzynarodową organizację do spraw zapobiegania broni chemicznej (OPCW) z siedzibą w Hadze. Na konferencji w Hadze pokazano samochód ze sprzętem szpiegowskim, którego użyto do przeprowadzenia ataku. Władze Holandii wydaliły czterech obywateli Rosji, podejrzanych o udział w akcji. OPCW prowadzi dochodzenia, między innymi w sprawie użycia nowiczoka w Salibsury oraz ataków z użyciem

broni chemicznej w Syrii. W obu przypadkach podejrzana jest Rosja. W ubiegłym tygodniu brytyjski rząd po raz pierwszy publicznie oskarżył Moskwę o przeprowadzenie serii cyberataków na brytyjskie firmy i instytucje. W wyniku jednego z nich wykradziono i ujawniono informacje o tym, że czołowi brytyjscy kolarze Bradley Wiggins i Chris Froome brali zakazane środki dopingujące w ramach dozwolonych terapii medycznych. Według informacji Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cybernetycznego, cytowanych przez BBC, celem ataków były też firmy działające w Rosji i na Ukrainie, jedna ze stacji telewizyjnych w Wielkiej Brytanii oraz amerykańska Partia Demokratyczna. Rosja odrzuciła zarzuty, twierdząc, że nie są poparte dowodami.

Tym żyje Londyn

Cooltura+ | Nº 760 |

Nie będzie komu pracować. Coraz bardziej realna groźba? Nowa polityka migracyjna najbardziej uderzy w przedsiębiorców, którzy już teraz mają problemy ze znalezieniem pracowników. Zagrożone są przemysł budowlany, turystyczny oraz firmy zatrudniające opiekunów do osób starszych i niepełnosprawnych.

heresa May ogłosiła największą zmianę w polityce migracyjnej od dekady. Premier May chce, aby od stycznia 2021 roku przy wjeździe do Wielkiej Brytanii liczyło się nie to skąd osoba pochodzi, ale z jakimi umiejętnościami przyjeżdża. Nie znamy jeszcze szczegółów tego przedsięwzięcia. Na podstawie obecnej polityki migracyjnej w stosunku do obywateli krajów spoza Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę raport MAC (Migration Advisory Committee), którego zalecenia przyjął rząd oraz słowa samej May przyszłość pracowników z obszaru EEA nie zapowiada się jednak różowo. Wygląda na to, że w Wielkiej Brytanii będą mogli pracować tylko wysoko wykwalifikowani fachowcy. To czy ktoś będzie mógł być zaliczony do tej grupy, będzie zależeć nie tylko od jego kwalifikacji, ale też poziomu zarobków. Obecnie dla osób spoza UE jest to 30 tysięcy funtów rocznie. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na zatrudnienie takiej osoby nie tylko będzie musiał ponieść jednorazową opłatę (proponowana stawka to 1 tysiąc funtów), ale też zgodzić się zasponsorować rodzinę przyjeżdżającego. Wyjątkiem od tych ustaleń ma być rolnictwo. Właściciele ogrodów i farm będą mogli na 6 miesięcy zatrudniać pracowników sezonowych.

Jeżeli rząd postanowi o wprowadzeniu minimalnej stawki, którą rocznie będą musieli zarabiać pracownicy z UE, opiekunowie, których zatrudnia jej firma nie spełnią tego wymagania. Chociaż zarabiają powyżej stawki minimalnej i mają kwalifikacje, nie będą w stanie przekroczyć minimum 30 tysięcy, ponieważ przyjeżdżają na krótkie kontrakty. – Społeczeństwo tutaj bardzo się starzeje i tej opieki potrzeba jest coraz więcej. Fundusze na nią przeznaczane są natomiast coraz mniejsze – tłumaczy właścicielka Amber. – Już teraz dochodzi do takich absurdów, że ktoś kto potrzebuje opieki 24 godziny na dobę, a dostaje opiekuna cztery raz dziennie po pół godziny. To jest to z czym zmagam się na co dzień – walką o to, żeby ci ludzie dostali godną opiekę.

Gastronomia tylko dla młodych?

Kryzys dekadę po kryzysie?

Przedsiębiorcy są zdezorientowani. W oświadczeniu wydanym przez National Federation of Builders, organizację zrzeszającą firmy, jej szef pisze: „Nowy system stworzy dodatkową barierę w budownictwie. Rząd powinien rozważyć wprowadzenie wyjątków dla przemysłu budowlanego lub zaproponować wydłużony okres przejściowy”. Firma budowlana Moniki Słowikowskiej jest członkiem tej organizacji. Pracuje w niej około 160 osób, większość pochodzi z krajów Unii Europejskiej. Właścicielka zastanawia się w jaki sposób będzie działać system kwalifikacji pracowników. Bo jak udowodnić, że pracownik na budowie z Polski jest lepiej wykwalifikowany niż z Anglii? – Diabeł tkwi w szczegółach. Nie wiemy jakie ograniczenia będą nałożone na pracodawcę. Czy tak jak w systemie wizowym pracodawca będzie musiał udowodnić, że szukał pracowników przez jakiś czas, ale nie pojawił się kandydat lokalny i dopiero wtedy może zatrudnić kogoś z zewnątrz? – tłumaczy. – Jeżeli takie restrykcje zostaną nałożone, to może się okazać, że większość pracodawców będzie bardzo cierpiała. Już teraz w Londynie odnotowano 22-procentowy „skill shortage in construction industry”. Oznacza to, że brakuje ponad 1/5 pracowników w tym sektorze. W związku z tym,

jak podkreśla Monika Słowikowska koszty budowy są dramatycznie wyższe niż powinny być, a prace wykonywane są wolniej. Cierpieć nie będą tylko przedsiębiorcy. Zmiana w systemie migracji może zmienić też strukturę zatrudnienia na Wyspach. Oferty pracy w Londynie mogą z czasem przyciągnąć pracowników budowalnych z innych regionów. Może okazać się, że brytyjskie wsie i miasteczka wkrótce nie będą w stanie budować, bo upadną lokalne firmy.

Społeczeństwo się starzeje

– Po referendum brexitowym 95 procent pielęgniarek, które miały przyjechać na Wyspy, które miały już ustalone kontrakty wycofało się. Anglia przestała być atrakcyjna – mówi Monika Chomka, właścicielka firmy zajmującej się opieką nad niepełnosprawnymi.

W Amber Healthcare Services blisko 1/3 pracowników to Polacy. Są to wykwalifikowani opiekunowie, których szkolenie zajmuje od 3 do 6 miesięcy. Umiejętnościami często przewyższają pielęgniarki. Przyjeżdżają na dwutygodniowe kontrakty, podczas których mieszkają w domu swoich podopiecznych i są dla nich całodobową pomocą i opieką. Jak tłumaczy Monika Chomka, nie ma wielu Brytyjczyków, którzy są zainteresowani takim systemem, ponieważ wiąże się on z pracą o każdej porze, w święta i weekendy. – Na każdej konferencji branżowej wiodący temat o którym rozmawiamy to niedobór pracowników, jak zatrzymać tych, którzy już z nami pracują oraz gdzie rekrutować nowych – opowiada Chomka – Jeżeli granice dla potencjalnych pracowników zostaną zamknięte to będzie naprawdę źle.

Najwięcej migrantów z krajów EEA w Wielkiej Brytanii pracuje w sektorach przetwórstwa żywności, magazynach oraz turystyce i gastronomi. 76 procent z nich nie spełnia warunku 30 tysięcy funtów. – W naszej branży nawet managerowie rzadko przekraczają 25 tysięcy funtów rocznie – opowiada Anna Chomicz z branży gastronomicznej. Nie jest jej łatwo znaleźć osoby do pracy. Najwięcej osób w jej firmie pochodzi z krajów Unii – Rumuni, Francji, Polski. Anna pracuje w tym miejscu od 4 lat. W tym czasie pracowało z nią czterech Brytyjczyków. Ratunkiem dla branży gastronomicznej może być program mobilności dla młodych ludzi. System ten już działa dla obywateli m.in. z Australii, Nowej Zelandii czy Japonii. Pozwala on młodym ludziom między 18 a 30 rokiem życia pracować w UK przez dwa lata. Jednak takie osoby są tylko tymczasowymi pracownikami, które nie będą zainteresowane zawodowym rozwojem. Dobrą wiadomością zniesienie limitów wydawanych wiz TIER 3. Są to wizy przyznawane obecnie dla osób spoza UE, z wysokimi kwalifikacjami. Ich liczba wynosi obecnie 20 700. W swoim raporcie MAC zasugerował, aby w przyszłości ich wydawanie nie powinno być ograniczane. Szczegóły nowych ustaleń mają pojawić się w Białej Księdze zapowiedzianej na jesień tego roku. Wtedy dowiemy się w jaki sposób będą wydawane wizy oraz jakie zawody będą miały przywileje. W tej chwili wiem na pewno, że wszystkie te ustalenia dotyczą osób, które wjadą do UK po dacie brexitu. Obywatele UE, którzy mieszkają na Wyspach obecnie są dalej zapewniani, że ich status nie zmieni się, ale będzie podlegał rejestracji settled status.

TYM ŻYJE LONDYN Potrzebujesz adwokata?

759 | Cooltura+ | Nº 760

Bank Tesco ukarany za cyberwłamanie

Oferta dla handlowców

ank Tesco dostał 16,4 mln funtów kary za brak odpowiedniej ochrony przed cyberatakiem, którego padł ofiarą w 2016 roku. Hakerzy skradli z kont klientów ponad 2 mln funtów. Bank zrefundował wszystkie straty. Nadzorujący rynek Financial Conduct Authority uznał, że Tesco Bank nie zachował należytej staranności w zakresie ochrony kont swoich klientów. W ocenie kontrolerów atakowi można było zapobiec. Cytowany przez BBC dyrektor Gerry Mallon, zapewnił, że od tamtej pory bank znacznie wzmocnił środki bezpieczeństwa.

Powstanie nowe osiedle na wschodzie Londynu

ondyński ratusz wydał pozwolenie na budowę 3 tys. mieszkań na wschodzie stolicy. Połowa z nich będzie dostępna na preferencyjnych warunkach kupna lub najmu. Bloki powstaną na terenie byłej fabryki Forda w Beam Park w południowym Dagenham. Plan zakłada budowę całego osiedla z nową stacją kolejową, dwiema szkołami podstawowymi, przedszkolem i lokalami na sklepy. Dzięki inwestycji powstanie prawie 200 miejsc pracy. © Fot. TfL

ondyńska komunikacja miejska zachęca osoby prowadzące małe firmy do nowej formy współpracy za pomocą aplikacji StreetDots. Umożliwia ona rezerwację miejsca przed stacjami metra i dworcami autobusowymi, w których można przez kilka godzin dziennie prowadzić handel. Z rozwiązania mogą skorzystać na przykład osoby, które chciałyby w godzinach porannego szczytu sprzedawać z wózka lub vana kawę i przekąski. Stoiska mogą mieć różną formę. Równie dobrze może to być stolik z wypiekami, świeżymi sokami czy pamiątkami dla turystów. TfL chce w ten sposób pomóc drobnym przedsiębiorcom, którzy mają ciekawy pomysł na działalność, ale za mały budżet na wynajęcie powierzchni sklepowej.

Informacja o działalności przedstawicielstwa

Kancelarii Adwokackich adw. dr Macieja Indan-Pykno i adw. Michała Indan-Pykno w Wielkiej Brytanii

Z przyjemnością informujemy o rozpoczęciu działalności przedstawicielstwa Kancelarii Adwokackich adw. dr Macieja Indan-Pykno i adw. Michała Indan-Pykno w Londynie. Adwokaci świadczą kompleksową pomoc prawną obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej zamieszkującym w UK w sprawach, które są prowadzone przed polskimi sądami bądź urzędami, w szczególności w: 1) sprawach rodzinnych (w tym rozwodowych, alimentacyjnych, sprawach o władzę rodzicielską, kontakty), 2) sprawach majątkowych (w tym dotyczących nieruchomości m.in. podziałów majątku, zasiedzenia nieruchomości), 3) sprawach spadkowych (w tym dotyczących stwierdzenia praw do spadku, działu spadku) 5) sprawach gospodarczych, 6) sprawach karnych (również karno-skarbowych, czy związanych z ENA), 7) sprawach administracyjnych. Kancelarie Adwokackie świadczą ponadto pomoc prawną przy zakładaniu oraz obsłudze prawnej ﬁrm (w tym spółek prawa handlowego) w Polsce. Kancelarie reprezentują Klientów indywidualnych i Przedsiębiorców w sądach i urzędach na terenie całej Polski.

W celu uzyskania bezpłatnej wstępnej porady prawnej bądź umówienia spotkania w UK prosimy o kontakt telefoniczny z panią aplikant adwokacką Joanną Śniegowską pod numerem:

07517085920

email: kancelaria@adwokatindan.pl Kancelarie Adwokackie:

Olga Tokarczuk w Londynie

Ta informacja jest dla Ciebie

olski Instytut Kultury zaprasza na serię spotkań z Olgą Tokarczuk, które odbędą się w Londynie i Cambridge. Polska pisarka została w tym roku wyróżniona prestiżową nagrodą Man International Booker Prize za powieść „Bieguni”, która w przekładzie na angielski ukazała się pod tytułem „Flights”. Głównym tematem powieści jest sytuacja egzystencjalna człowieka w podróży. 16 października Olga Tokarczuk spotka się z czytelnikami w kinie Curzon Bloomsbury po projekcji filmu „Pokot” Agnieszki Holland, który jest adaptacją jej powieści. Początek o godz. 18:15. Dzień później z pisarką będzie można porozmawiać podczas festiwalu literatury w Cambridge, a na 18 października na 19:45 zaplanowano spotkanie autorskie w Southbank Centre. Wstęp na spotkania jest płatny i wymaga wcześniejszej rezerwacji na stronie Polskiego Instytutu Kultury.

adw. dr Maciej Indan-Pykno adw. Michał Indan-Pykno Rynek Staromiejski 17 87-100 Toruń tel. 0048604100356, tel. 0048660780834 www.adwokatindan.pl

7 11

Cooltura+ | Nยบ 759 |

| Cooltura+ | Nº 760

Zdjęcie tygodnia

COOLTURA+

5.10.2018, Liverpool

Przybycie gigantów na „Liverpool’s Dream”

Fot. Christopher Furlong/Getty Images

TYM ŻYJE LONDYN

Inwazja pająków w szkołach

Cooltura+ | Nº 760 |

Rośnie skala przemocy na kolei

Rząd utemperuje rowerzystów

rawie o jedną piątą wzrosła w ciągu roku liczba przestępstw, zgłoszonych przez podróżujących brytyjską koleją. Najbardziej niepokojący jest wzrost o 20 proc. liczby incydentów z użyciem przemocy, a także 16-procentowy wzrost przestępstw na tle seksualnym. British Transport Police odnotowała w ciągu roku prawie 2,5 tys. przypadków napastowania kobiet. Eksperci, cytowani przez BBC, tłumaczą to efektem kampanii, takich jak #MeToo, które zachęcają ofiary do zgłaszania się na policję. Kolejarzy martwi też wzrost przypadków kradzieży kabli i urządzeń kolejowych oraz podpaleń.

ztery szkoły we wschodnim Londynie zostały zamknięte z powodu inwazji pająków – fałszywych czarnych wdów. Specjaliści od zwalczania insektów zostali wezwani do szkół Rokeby i Star Lane Primary w Canning Town, Lister Community School w Plaistow oraz Ellen Wilkinson Primary w Beckton. Szkoły pozostaną zamknięte nawet do końca miesiąca. Pająki będą usuwane z użyciem środków chemicznych, które muszą wyparować zanim do pomieszczeń powrócą dzieci. Lekcję będą odbywały się w pomieszczeniach zastępczych. Fałszywe czarne wdowy mają wielkość monety 50-pensowej. Ich ukąszenie może być bolesne, ale nie jest groźne dla życia.

o niespotykanego wcześniej poziomu wzrosła liczba potrąceń pieszych przez rowerzystów. Według danych ministerstwa transportu, które opublikował „The Times”, w ubiegłym roku odnotowano ponad pół tysiąca kolizji. Ich liczba wzrosła w ciągu roku o 15 proc. Ponad 120 osób potrąconych przez rowerzystów odniosło poważne obrażenia. Najpoważniejszy wypadek zakończył się śmiercią kobiety w londyńskim City. Rząd planuje w związku z tym zaostrzenie prawa i wprowadzenie nowej kategorii przestępstwa – spowodowania śmierci przez niebezpieczną jazdę na rowerze. Oskarżonym będzie grozić kara więzienia.

Giną narzędzia budowlane

olicja apeluje, przede wszystkim do budowlańców, ale także osób mających drogie narzędzia budowlane w domach, o ich spisywanie i znakowanie. W tym roku skradziono już 12 tys. narzędzi budowlanych. Thames Valley Police odzyskała ostatnio 2 tys., ale ma problem ze znalezieniem właścicieli. Met Police oferuje znakowanie przedmiotów systemem antykradzieżowym Smart Water. Umożliwia on szybką identyfikację właściciela. Szczegółowe informacje znajdziecie na stronie www.met.police.uk/ MetTrace

NIE RYZYKUJ !!! Y IM O B R Z K O T S Y S Z W ZA CIEBIE !!

- Najwyższa jakość wszystkich produktów w bardzo konkurencyjnej cenie - Okna Pvc REHAU oraz KOMMERLING Z OKUCIAMI ANTYWLAMANIOWYMI - ALUMINIOWE DRZWI PRZESUWNE ORAZ HARMONIJKOWE Z 25 LETNIA GWARANCJA PRODUCENTA !!!

Doradztwo, pomiary, DOWÓZ oraz wyceny bezpłatne. Windows & Glass Solutions Ltd. 622 Greenford Road, Greenford UB6 8QT

Tel: 02085782281 Office, Mob: 077 0360 1325 Office, Mob: 079 1636 9230 Robert E-mail: sales@wgsltd.co.uk, windowsglasssolutions@gmail.com

Fot. Met Police

TYM żyje ŻYJE Londyn LONDYN Tym Potrzebujesz adwokata?

| Cooltura+ | Nº 760

Ta informacja jest dla Ciebie Informacja o działalności przedstawicielstwa

Kancelarii Adwokackich adw. dr Macieja Indan-Pykno i adw. Michała Indan-Pykno w Wielkiej Brytanii

Obraz za 1 mln funtów zniszczony na aukcji

arty 1 mln funtów obraz Banksy’ego uległ samozniszczeniu chwilę po zakończeniu licytacji w domu aukcyjnym Sotheby’s. Pochodząca z 2006 roku praca przedstawiała dziewczynkę z balonikiem. Autor wbudował w ramę niewidoczną z zewnątrz niszczarkę do papieru. Urządzenie zostało uruchomione zdalnie,

chwilę po ostatnim uderzeniu młotka potwierdzającym transakcję kupna. Licytujący zaniemówili z wrażenia i złapali się za głowy. Banksy opublikował w mediach społecznościowych nagranie video momentu zniszczenia, a na swoim Instagramie zacytował słowa Picasso „Chęć zniszczenia jest również twórczą potrzebą”.

W celu uzyskania bezpłatnej wstępnej porady prawnej bądź umówienia spotkania w UK prosimy o kontakt telefoniczny z panią aplikant adwokacką Joanną Śniegowską pod numerem:

07517085920

email: kancelaria@adwokatindan.pl

KSW LONDYN: Popek znowu przegrał...

ala KSW odbyła się w miniony weekend w londyńskiej Wembley Arena. Podczas gali Popek stanął w klatce na przeciwko Erko Juna. Rywalowi Popka wystarczyły zaledwie dwie rundy, żeby walka skończyła się dla niego korzystnie. Erko Jun wygrał z Popkiem przez techniczny nokaut. Walka Popka z Junem była bardzo ostrożna jednak młodszy i lepszy technicznie przeciwnik polskiego rapera, wykorzystał swoją przewagę. W drugiej rundzie, po nieudanej przez Popka próbie ścią-

gnięcia Juna do parteru, zawodnik z Bośni nagle znalazł się na jego plecach. Phil de Fries pozostał mistrzem kategorii ciężkiej. W walce wieczoru pokonał w drugiej rundzie Karola Bedorfa. Wygrane odnieśli też Erko Jun, Michał Materla oraz Roberto Soldic. Puchar tygodnika Cooltura+ i Radia PRL dostał Scott Askham. Nagrodę wręczył Artur Kieruzal, dyrektor Polskiej Grupy Mediowej. Na trybunach zasiadło ponad 10 tysięcy widzów.

Kancelarie Adwokackie:

adw. dr Maciej Indan-Pykno adw. Michał Indan-Pykno Rynek Staromiejski 17 87-100 Toruń tel. 0048604100356, tel. 0048660780834 www.adwokatindan.pl

11 7

RELACJA

Cooltura+ | Nº 760 |

Wernisaż konkursu „Niepodległość” Został rozstrzygnięty Konkurs Sztuki im. Tadeusza Murdzeńskiego „Niepodległość”. 16 najlepszych prac zostało zaprezentowanych w Galerii POSK w Hammersmith.

„Fragile”, Henryk Terpiłowski

Joanna Karwecka, Fot. Marcin Urban

agrody zostały przyznane za interpretację tematu konkursu. Twórcy mogli zgłosić prace w dowolnej technice. Jeszcze przed ogłoszeniem wyników Joanna Ciechanowska, dyrektor galerii, mówiła, że zdaje sobie sprawę, że nie jest to łatwy temat i wielu artystów bało się go podjąć. Do konkursu zgłoszono jednak blisko 40 prac. Jury obradowało w składzie: Andrzej Klimowski (grafik, profesor Royal College of Art), Peter

Fudakowski (reżyser filmowy), Rachel Dickson (kurator z galerii Ben Uri), Kola Śliwińska (Polski Instytut Kultury) i Jakub Krupa (dziennikarz PAP, Zarząd POSK-u). Przyznano nagrody za pierwsze, drugie i trzecie miejsce oraz pięć wyróżnień. Główną nagrodę dostał Henryk Terpiłowski za pracę „Fragile”, która przedstawia przedwojenną mapę Polski. O tym, kto jest autorem, jury dowiedziało się dopiero po wyborze zwycięzców; okazało się, że za tą pracą kryje się także osobista historia twórcy. Henryk Terpiłowski jest synem Polaków, którzy mieszkali na tak

zwanych Kresach i byli wypędzeni na Syberię. Później przybyli do Anglii – opowiada Joanna Ciechanowska. Miejsce drugie przyznano pracy „Machina wolności”, której twórcą jest Piotr Kirkillo. Trzecią nagrodę otrzymała Elżbieta Smoleńska za „Piłsudzkę” – parasolkę. Wyróżnione prace: fotografia Marka Olszewskiego „Phoenix”, rzeźba Moniki Janickiej Skoczylas „Birthday cake”, instalacja Agnieszki Handzel Kordaczki „The price of freedom”, rzeźba Jakuba Pogorzelskiego „200 walk Polski o niepodległość” oraz Czarna Madonna Joanny Juziuk „Królowa Polskiej Niepodległości”.

POLSKIE MATERIAŁY BUDOWLANE POLSKIE CENY!! Viking Special Szary

Viking Special Biały

Viking Lux Biały

£10

Tynk silkonowy Astex 1.5Mm 18kg

£35

Viking Lux Szary

£10

Zielone płyty

£13

£8 Tynk akrylowy Astex 1.5Mm 18kg

£8

Wylewka

£30

£9

DOSTAWA tego samego dnia lub odbiór własny NASZ MAGAZYN: GU24 8AR, Mimbridge Garden Estate, Station Road, Woking Unit 5 Office: 020 8569 8831, www.materialybudowlane.co.uk Your Extra Space Ltd

Zadzwoń do Kasi:

0791 469 4491

PORADNIK RODZINNY relacja

| Cooltura+ | Nº 759 | Cooltura+ | Nº 760

13 13

Gangi i narkotyki w szkole – jak reagować Agnieszka PrzybyłekPieza, pracownik socjalny. Od 2014 roku prowadzi Centrum Pomocy Rodzinie Przystań UK.

miana szkoły – przejście z primary do secondary school – to dla dzieci ogromnie stresujące przeżycie. Wybór szkoły, zmiana otoczenia, nowi nauczyciele i koledzy. Ale także strata parasola ochronnego. 10-latki są przecież przywożone i odwożone ze szkoły, rodzice lub opiekunowie towarzyszą im na każdym kroku. Z momentem rozpoczęcia nowego etapu nauki wchodzą także w samodzielność, z którą

nie każdy jest sobie w stanie poradzić. Takie dziecko jest nie tylko zagubione w nowym otoczeniu, ale też staje się łatwiejszym celem dla grup działających w szkole. Bardzo często osoby, które nie są szczęśliwe, mają destrukcyjne podejściem, potrzebują swoich „współnieszczęśników”, którzy będą mogli dzielić z nimi nienawiść do świata, do dorosłych, do wszystkiego. W szkołach działają też gangi młodzieżowe. Zajmują się one werbowaniem nowych

członków. Robią to często w przebiegły sposób, kreując iluzje zrozumienia, dlatego dziecko zaczyna im ufać. Kontakty z takimi grupami mogą skończyć się wstąpieniem w świat młodocianych gangów, narkotyków, prostytucji, a także konfliktami z prawem. Na takie zagrożenia jest narażona młodzież w całym kraju, bez względu na to, skąd pochodzi. Rodzice/opiekunowie w okresie przejścia między jedną, a drugą szkołą powinni zwrócić szczególną uwagę na zachowanie swoich podopiecznych. Każda zmiana w rutynie i zachowaniu, niechęć chodzenia do szkoły, zamykanie się w sobie – powinny być alarmujące. Na tym etapie niezwykle ważna jest szybka reakcja – dziecko nie poprosi o pomoc dwa razy. Jeżeli poczuje, że jego problemy są ignorowane, straci zaufanie do dorosłego i zacznie szukać ratunku na własną rękę. Często w ten sposób wyjściowy problem może się pogłębić. Pierwszym krokiem powinna być próba skontaktowania się ze spe-

cjalistami, czego często obawiają się rodzice. Na terenie Wielkiej Brytanii działa wiele polskojęzycznych organizacji, chociażby Polish Psychologists’ Association w POSK-u, do których można zwrócić się z takim problemem. Dla Brytyjczyków szukanie pomocy u psychologów czy terapeutów jest normą, my się wciąż tego uczymy. Jeżeli ognisko problemu jest w szkole – rodzic/opiekun musi zwrócić się do władz placówki. Jeżeli tylko dziecko potwierdzi, że dzieje się coś złego, w następnym dniu trzeba poprosić o rozmowę z nauczycielem prowadzącym lub managerem roku. Szkoła prawdopodobnie zapewni, że będzie obserwować problem. Każda placówka ma swój kondukt postępowania, ale zawsze zachowanie antyspołeczne jest w jakiś sposób piętnowane. Najczęściej uczniowie, którzy są zagrożeniem dla innych dzieci są zawieszani lub usuwani ze szkół. Niestety nie jest to w interesie szkoły, ponieważ wpływa

to na jej opinię. Jeżeli więc sytuacja nie została naprawiona, a szkoła przyzwala na niebezpieczne zachowania – natychmiast należy powiadomić władze lokalne, departament edukacji w danym councilu oraz social services (Child Protection and Safeguarding Department). Należy ich poinformować, o problemie i braku działań ze strony szkoły. Powiadomione służby powinny zwołać specjalny panel i zadecydować o losie nastolatków, którzy są zagrożeniem dla innych uczniów. Zwykle są oni zawieszani w prawach ucznia na czas przesłuchań. Rodzice nie powinni się obawiać zgłaszania tego, że ich dziecko zostało wciągnięte w niebezpieczne środowisko. Służby mogą sprawdzić warunki domowe, upewnić się, że dziecko ma zapewnione wszystkie niezbędne do życia elementy. Ale należy pamiętać, że jeśli rodzic traci kontrolę nad dzieckiem, nie znaczy że jest złym rodzicem.

Cooltura+ | Nº 760 |

Oblicza emigracji

Nurkowanie niejedno ma imię

COOLTURA+

– Nurkowanie jest to absolutna pasja, to po prostu element mojego życia. To jest coś, co będę robił zawsze! – mówi Aleksander Fox, instruktor nurkowania, żeglarstwa i motorowodniactwa, pasjonat sportów wodnych. I nie tylko… Dariusz A. Zeller Kiedy trafiłeś do Wielkiej Brytanii i w jakim celu tu przybyłeś?

W roku Millenijnym, czyli 2000. W tym roku mija już 18 lat! W jakim celu? Jak większość z nas – za nowym światem, nową rzeczywistością, nowym życiem.

Czym zajmowałeś się wówczas i co robisz obecnie?

Jak każdy imigrant na początku próbowałem wszystkiego. Obecnie z wielką przyjemnością i satysfakcją zajmuję się tzw. wysokościówką, czyli branżą wysokościową – Abseiling. Pracuję na wysokościach.

A co z nurkowaniem?

Od poniedziałku do piątku jest wysokościówka. W weekendy cały czas, od trzydziestu już lat, a na Wyspach od osiemnastu, zajmuję się nurkowaniem.

Skąd u ciebie zainteresowanie nurkowaniem?

Myślę, że jestem takim typem z natury „człowieka wody”. Byłem pływakiem, trenowałem w sekcji pływackiej Stali Mielec, pomiędzy 10-tym i 15-tym rokiem życia. Bardzo dużo, bardzo aktywnie, mnóstwo kilometrów dziennie. Rano przed szkołą podstawową – sportową, w Mielcu przy klubie FKS Stal Mielec, gdzie na trening szedłem na godzinę siódmą rano, później na dziewiątą do szkoły i po południu jeszcze raz na trening. Pływałem około tysiąca kilometrów rocznie. Czyli przepłynąłem w życiu mniej-więcej 5 tysięcy kilometrów.

Czy oprócz pływania nurkowaniem także zajmowałeś się jeszcze w Polsce?

Gdy skończyłem pływać, w moim życiu pojawiło się bardzo dużo wolnego czasu, ponieważ zniknęły mi dwa treningi dziennie i z niepokojem zacząłem rozglądać się jak to zagospodarować. I znalazłem wraz z kolegą, w pierwszej klasie technikum w Mielcu, klub nurkowania. Zapisałem się tam natychmiast i przystąpiłem do pierwszego kursu najniższego stopnia. Nazywało się to wtedy „płetwonurek III stopnia”. Klub ten działał w Lidze Obrony Kraju. Byłem takim strasznym aktywistą, że po 5 latach w wieku 21 lat zostałem prezesem tego klubu. Zresztą notabene najmłodszym prezesem Klubu Płetwonurków Ligi Obrony Kraju w Polsce.

W tym roku obchodzisz XXX-lecie działalności na niwie nurkowania?

Tak, zacząłem nurkować na jesieni w 1988 roku. Zapisałem się do klubu i rozpocząłem szkolenia w klubie Chimera w Mielcu.

Założyłeś i prowadzisz w Londynie Klub Nurkowy „Waleń”. Powiedz jakie były jego początki i skąd wziął się pomysł założenia go?

Początki wynikały z poszukiwania pomysłu na wolny czas i na hobby. Miałem to szczęście, że poznałem w życiu wielu ciekawych ludzi, także tu, w Londynie. Jednym z nich był Rafał Pająk z którym, na bazie naszych zainteresowań i poszukiwań do zagospodarowania wolnego czasu w kontekście hobby, założyliśmy Polskie Centrum Sportów Ekstremalnych w Balham.

Pamiętam. To było w 2005 roku. Wówczas po raz pierwszy spotkaliśmy się i powstał pierwszy artykuł o was…

Dokładnie tak było. Wtedy poznaliśmy się. Ten klub założyliśmy na trzy sekcje: wysokogórską, spadochronową i moją – nurkową. Później, w jakimś sensie w sposób naturalny, wyłonił się z tego pojedynczo każdy jeden klub. I wysokogórski i mój – płetwonurków.

Czy tamte kluby działają w dalszym ciągu?

Z tego co wiem, działa jeszcze klub wysokogórski, ale muszę przyznać z dumą, że klub nurkowy poszedł najdalej, jeśli chodzi o działalność i osiągnięcia.

Ile osób należy do klubu i ile przewinęło się przez klub na przestrzeni lat?

Ile osób należy to trudno powiedzieć w kontekście jaką miarą to mierzyć. Ludzie zawsze przewijają się, to naturalny proces. Odchodzą, przychodzą, trzymają się bliżej lub dalej. Na pewno rok w rok wystawiamy w klubie ponad sto certyfikatów nurkowych. Natomiast na przestrzeni tych już 13 lat, a w zasadzie już 14-ty się zaczął, myślę, że są to setki osób.

Kto może należeć do klubu?

Należeć do klubu i nurkować tak naprawdę może każdy, kto ma na to ochotę i jest normalnie, zwyczajnie zdrowy. To nie są czasy kiedy

na świecie – w Polsce, w Anglii nurkowali tylko i wyłącznie sportowcy, komandosi. Tu mówimy oczywiście o nurkowaniu rekreacyjnym, takim, które jest najczęściej praktykowane na świecie. Dziś mogą to robić dzieci od lat ośmiu, a od dziesięciu w pełnym zakresie szkoleniowym, do dosłownie wieku emerytalnego – ci, którzy chcą, lubią wodę i nurkują z powodzeniem.

Posiadasz całą gamę uprawnień instruktorskich z różnych dziedzin nurkowania, a jakie jest twoje ulubione?

Nurkowanie niejedno ma imię. Ja reprezentuję trzy rodzaje nurkowania: ten najbardziej popularny dla wszystkich rodzaj nurkowania rekreacyjnego, oprócz tego jest nurkowanie techniczne, czyli bardzo zaawansowane, głębokie i wydłużone oraz trzeci rodzaj – myślę tutaj przede wszystkim o moim ulubionym, ukochanym nurkowaniu jaskiniowym. We wszystkich tych dziedzinach jestem instruktorem, co czyni mnie dla osób, które mają okazję się szkolić instruktorem bardziej wszechstronnym. Muszę jeszcze powiedzieć, że doskonałym uzupełnieniem tego co robię na wodzie, co daje mi możliwość być jeszcze bardziej świadomym wodniakiem jest to, że działam bardzo aktywnie jako instruktor żeglarstwa morskiego i motorowodniactwa. Jest to, uważam, doskonałym uzupełnieniem tego wszystkiego co robię w nurkowaniu, ponieważ to daje, jeszcze więcej świadomości wodnej, morskiej, bo wiedząc jak np. funkcjonują pływy, znając mapy mórz i oceanów i umiejąc obsługiwać łodzie motorowe, czy żaglowe, jeszcze lepiej i sprawniej mam szansę poruszać się w nurkowaniu. I w Anglii i na całym świecie. Zaliczyłbym to jako kolejne pasje, coś zdecydowanie więcej niż tylko uzupełnienie innych moich działalności.

Na jakich wodach najbardziej lubisz nurkować? Czy są takie miejsca, które preferujesz?

Choć myślę, że nurkowałem w zasadzie w każdych warunkach to dla mnie absolutnym nr 1 są meksykańskie jaskinie Cenoty!!! Tam, gdzie zaczynałem, czyli w Polsce, czy tutaj, tzn. w Anglii gdzie mamy tzw. pas północnoeuropejski, czyli nie tropikalny, to też ma swój

urok. Nurkowałem też w wielu tropikach, w Azji, w Afryce i Amerykach. To ma swój urok oczywisty – wakacyjny, niepowtarzalny. Wszędzie tam panują doskonałe warunki do uprawiania tego hobby, do fotografii. Wiadomo, rafy, tysiące kolorów, formacji życia roślin, duże zwierzęta i to wszystko na wyciągnięcie ręki. Ponadto „technika”, czyli nurkowanie głębokie, zawsze wiąże się z tytułową głębokością. Ale tak naprawdę na dużej głębokości, czyli dziesiątkach metrów, życia tam jako takiego nie ma. To już jest sensu stricte nurkowanie sportowe, gdzie wyzwaniem samym w sobie jest ta głębokość i czas pobytu pod wodą. Wszystko pod wodą ma swój urok!

Jaki jest twój rekord zejścia pod wodę?

81 metrów. To nie jest bardzo dużo, ale i nie jest na pewno mało. Tak czy inaczej w dalszym ciągu do poprawienia (śmiech).

Jak długo z tej głębokości trzeba wynurzać się?

W zależności od pobytu na tej głębokości. Tamto moje nurkowanie trwało dwie godziny.

Czy jest ktoś na kim wzorowałeś się, szczególnie w początkach swojej kariery?

Lektura była jak gdyby moim nieodłącznym towarzyszem od samego początku. Natomiast jeśli chodzi o idola to też taki był, żeby była jasna sprawa. Dobrze jest mieć idoli. To Jacques Cousteau – opoka światowego nurkowania. Człowiek, który zapoczątkował nurkowanie swobodne, nurkowanie w niezależnych aparatach oddechowych i jako pierwszy kręcił kolorowe filmy pod wodą. Dostał on m.in. Oscara za „Odyseję podwodną”. Swoim kupionym, a później dostosowanym ogromnym wysiłkiem czasowym i finansowym statkiem nurkowym „Calypso” organizował wyprawy na całym świecie przez niemalże całe życie!

Powiedz nam więcej o twoim ulubionym nurkowaniu jaskiniowym…

Trzeci rodzaj nurkowania, który ja reprezentuję i który uwielbiam chyba najbardziej, tak prywatnie to nurkowanie jaskiniowe. Można powiedzieć najtrudniejsze. Żeby jednym zdaniem scharakteryzować – „Droga wejścia, drogą wyjścia”. Czyli nie ma czegoś takiego, że jesteśmy na przykład na głębokości 50m pod wodą, więc mamy 50m do powierzchni, jak w nurkowaniu innym. Jeżeli płyniemy godzinę w jedną stronę, to cokolwiek mielibyśmy zrobić w sytuacji awaryjnej powrót trwa dokładnie tyle samo, czyli godzinę. Nie ma drogi na skróty.

oblicza emigracji

| Cooltura+ | Nº 760

Ile kosztuje podstawowy sprzęt do nurkowania?

Myślę, że trzeba to powiedzieć – żeby zacząć nurkować nie trzeba mieć własnego sprzętu. Przysłowiowe „Nie trzeba mieć krowy, żeby się mleka napić”. Wszystkie szkolenia jakie robimy dla początkujących, we wszystkich właściwie szkołach nurkowych, w Polsce, Anglii czy na świecie, szkoły/kluby dostarczają sprzęt na te szkolenia. Wiec jest to tylko koszt tego szkolenia. Jego średni koszt to 1500-2000 złotych w Polsce, około 400 funtów w Anglii za szkolenie podstawowe. Natomiast w odpowiedzi na pytanie o cenę sprzętu to 1500-2000 tys. funtów trzeba zapłacić za sprzęt nowy.

Co uważasz w swoim 30-leciu działalności za swoje największe dokonanie?

Jeśli chodzi o moją osobę to na pewno osiąganie każdego stopnia instruktorskiego. Jest to wyzwaniem, ale daje ogromną satysfakcję, czy to na poziomie rekreacyjnym, technicznym czy jaskiniowym czy innych wodnych aktywności. Natomiast z projektów, to znany m.in. z Cooltury projekt „Piłsudski”, organizacja nurkowań do wraku takiego sztandarowego statku, który zatonął w 1939 roku zaraz na początku wojny, w październiku, niedaleko Newcastle. Czyli MS Piłsudski, nurkowanie na tym wraku z udziałem wielu mediów, pod głównym patronatem Cooltury i radia PRL, ale również telewizji i wielu gazet. Był i TVN i Newsweek i inni. Było to na swój sposób docenienie samego projektu.

Masz mnóstwo uprawnień instruktorskich i zajmujesz się szkoleniem. Dlaczego to robisz?

Powód jest dla mnie dość miły. Szkolenia dają mi w życiu możliwość poznawania ludzi. Bardzo sobie to cenię. Poznałem mnóstwo, mnóstwo ludzi w swoim życiu, ludzi bardzo ciekawych, ludzi wyjątkowych. Myślę, że to jest taka motywacja, której nigdy nie stracę. Oprócz tego zawsze jest to forma realizacji siebie, forma dawania satysfakcji, zadowolenia ludziom, którzy wdrapują się na tę drabinkę nurkową pokonując krok po kroku przeciwności. Oni też mają tę ogromną satysfakcję, ja mam ją również, będąc w pewnym sensie udziałem tego wszystkiego.

Zatem czym jest dla ciebie samo nurkowanie?

Nurkowanie jest to absolutna pasja, to po prostu element mojego życia. To jest coś, co będę robił zawsze!

Jak duże jest tutejsze środowisko nurkowe?

W Anglii jest duże środowisko nurkowe, bo – nie ma co ukrywać – tę nację stać na to, żeby nurkować i każdy może robić co sobie zamarzy.

Twój przykład stanowi, że nie tylko oni. Robisz to na najwyższym

lat?

poziomie, robisz to po prostu dobrze. Jak wiele osób poznałeś w środowisku polskich nurków przez te naście

Środowisko polskie wyceniam w tej chwili na około 300-400 osób na stałe nurkujących. Jesteśmy absolutnie mocni. Jak jedziemy na nurkowiska – to jest taki nowomowny termin – np. do kamieniołomu w Chepstow, to czasami jesteśmy wręcz większością, a na pewno pierwsi po Anglikach. Żadna inna nacja nie występuje w Anglii w takim wymiarze ilościowym jak nacja polska.

Wspomniałeś o nurkowaniu w kamieniołomie w Chepstow. Powiedz zatem gdzie tutaj, na Wyspach Brytyjskich nurkowałeś lub nurkujesz i które miejsca byś polecił?

Wśród wód lądowych na pewno kamieniołom w Chepstow jest takim sztandarem, ma taką dobrą reklamę, iż jest to najgłębsze śródlądowe nurkowisko na Wyspach Brytyjskich. Kamieniołom, który ma 80 m głębokości i bazę nurkową jest niepowtarzalny w całej Europie. Byłem na jego dnie wielokrotnie. Tam też prowadzę szkolenia na stopnie techniczne. Natomiast jeśli chodzi o morze to mamy ten komfort, że mieszkamy na Wyspie i mamy mnóstwo, mnóstwo

wraków wokół tej wyspy. Wiadomo, Anglia przez obie wojny i setki lat była potęgą marynistyczną i naturalnie wokół, w swoich wodach kryje mnóstwo wraków, więc nurkujemy tu naokoło. Oprócz tego, co jest ważnym akcentem, mam tu dużą, 12-osobową łódź nurkową w Portland-Weymouth i tam na morzu nurkujemy najczęściej.

Czy współpracujecie z kimś na co dzień lub od święta?

Jesteśmy niezależni, jesteśmy można powiedzieć tacy freelansujący (śmiech).

Jakie rady dałbyś osobom, które dopiero chciałyby zacząć przygodę z nurkowaniem?

Nie bać się, nie odkładać planów i zrobić to w najbliższy weekend lub w najbliższym wolnym terminie w swoim lokalnym centrum nurkowym. A jak ktoś sobie życzy nurkowania w polskim towarzystwie, z polskim instruktorem, to zapraszamy do nas!

Zatem gdzie można śledzić twoje i wasze dokonania oraz działalność bieżącą?

Nasze dokonania i naszą działalność można śledzić na naszej stronie internetowej www.polishdivingclub.com, na facebooku: Polish Diving Club „Whale” and Polish Diving School PDS, a wszystkiego można dowiedzieć się pod numerem telefonu 07765404622. Serdecznie zapraszam!

Cooltura+ | Nº 760 |

Pary dwóch kultur COOLTURA+

Partnerstwo alpejskie na medal

Kraj-zagadka. Nie ma formalnej stolicy. Jego obywatele głosują kilka razy do roku. Mimo braku dostępu do morza posiada własną flotę marynarki wojennej, do tego jest samotną wyspą – leży w sercu Europy, ale nie jest członkiem jej najważniejszej struktury, Unii Europejskiej. Tamtejsze banki i zegarki są najbardziej niezawodne na świecie. Kobiety otrzymały prawa wyborcze dopiero w 1971 roku, by już czterdzieści lat później w siedmioosobowej Radzie Związku (rządzie) zyskać przewagę nad mężczyznami 4:3. dzwoniliśmy. Nie przypominam sobie takiego momentu, w którym Steve powiedział niczym w pierwszych klasach podstawówki: „Czy chcesz ze mną chodzić?”. Po roku przeprowadziłam się do Szwajcarii. To też odbyło się naturalnie i nie było okupione jakimiś wyjątkowo namiętnymi dyskusjami… Pracowałam w wolnym zawodzie, więc mogłam sobie pozwolić na życie na emigracji na próbę, bez ryzyka utraty pracy. I tak właściwie wyglądał mój pierwszy rok w Szwajcarii – jedną nogą tu, drugą tam.

...O PRZEPROWADZCE „DWIEMA NOGAMI” DO SZWAJCARII

Zuzanna Muszyńska

OANNA przyjechała do Szwajcarii kilka lat temu. O swojej nowej ojczyźnie pisze barwnie i z humorem na blogu blabliblu.pl. O mężczyźnie swojego życia, dla którego opuściła Polskę, napisała specjalnie dla czytelników „Cooltury+”:

...O TYM, JAK I KIEDY ZAISKRZYŁO

Mówi się „szukaj, aż znajdziesz”. Tymczasem w naszym przypadku było zupełnie inaczej. Poznałam Steve’a, gdy byłam na etapie radosnego randkowania bez chęci głębszego zaangażowania. Mieszkałam w Krakowie, miałam własną firmę tłumaczeniową i uczyłam dzieci angielskiego. Związek z obcokrajowcem, który mieszkał w Szwajcarii, był mi bardzo nie na rękę. No właśnie – tyle że ja nie szukałam związku! Steve był po prostu jedną z wielu twarzy na serwisie randkowym, z którego korzystałam. Paradoksalnie, o wiele łatwiej przyszło mi zbliżyć się do kogoś, kto musi po weekendzie wrócić do swojego kraju. A jak to się stało, że zaiskrzyło? Zdaje się, że od samego początku obydwoje nadawaliśmy na tych samych falach. Bo trzeba ci wiedzieć, że ja mam uczulenie na „small talk”. Tak, tak, dobrze wiem, ponoć złota zasada wirtualnych kontaktów mówi o tym, że na pierwszych kilku randkach nie powinno się rozmawiać o istotnych

sprawach. Tymczasem my zamiast o pogodzie i pięknie Krakowa dyskutowaliśmy o śmierci, alternatywnych światach, przeczuciach, II wojnie światowej, wyższości death metalu nad black metalem i mechanizmach manipulacji. Gdy nad ranem skończyła nam się ostatnia butelka whisky, pomyślałam ze zdziwieniem, że nie wiem, gdzie pracuje Steve, ale wiem, jakie są jego najskrytsze lęki.

...O POLSCE

Steve pracował wówczas w międzynarodowej korporacji z jedną z ważniejszych siedzib w Polsce, dlatego dość często podróżował do Krakowa w sprawach służbowych. I Kraków, i Polskę pokochał od pierwszego wejrzenia, tak że znalezienie polskiej dziewczyny i przeprowadzka do Polski były z jego strony zaplanowanym działaniem. Niestety, wypaliło tylko to pierwsze i po roku to ja zdecydowałam się na przeprowadzkę do Szwajcarii.

...O PIERWSZYCH RANDKACH

To wszystko stało się samo. Odwiedzaliśmy się co trzy tygodnie, spędzaliśmy ze sobą długie weekendy i każdą wolną chwilę, często do siebie

Mój plan był identyczny jak większości dziewczyn z wyższym wykształceniem humanistycznym, bez znajomości języka urzędowego kantonu – znaleźć pracę w korporacji. Jednocześnie nie chciałam stracić kontaktu z tłumaczeniami. Nie wypadło to aż tak różowo. Nie t ylko nie znalazłam pracy, ale również straciłam firmę, za to… odnalazłam

siebie! Gdzieś tam w odmętach depresji spowodowanej ogólną klęską zawodową zaczęłam pisać. Najpierw był blog o Szwajcarii, z bloga zrobiła się książka, artykuły do prasy, powieść, która się wydaje, i przewodnik, który się pisze. Brutalne wyrwanie z bezpiecznego otoczenia poprzez emigrację sprawiło, że wydobyło się ze mnie coś, co od dawna chciałam robić.

...O PIERWSZYCH WSPÓLNYCH ŚWIĘTACH

Steve, przygotowany przeze mnie dramatycznymi opowieściami o skisłych rybach, kapuście i brązowym kompocie, przysiągł sobie jeść wszystko, co otrzyma, bez pytania i słowa skargi. Dopiero gdy mu powiedziałam, żeby najpierw odgarnął skórę karpia przed jedzeniem, wyszeptał: „Uff, dobrze, bo to szare jest paskudne”. Zdaje się, że był gotowy schrupać ości, żeby tylko nie podpaść rodzinie. Bardzo fajnie wypadły kolędy. Moja rodzina uwielbia śpiewać, więc musiałam przygotować teksty dla Steve’a z transkrypcją „Pouijme fchestze do staienky”, a dla drugiej strony kolędy francuskie „Ile ne ly diwin ąfą”. Radości było co niemiara. Dopiero w drugim dniu świąt, gdy mama zaintonowała „Wojenko, wojenko”, Steve zorientował się, że moja rodzina szachruje i gdy już

zacznie śpiewać, nie może poprzestać tylko na kolędach.

...O TEŚCIACH

Zacznijmy od tego, że polskie i szwajcarskie rodziny są zupełnie inne. Polskie są sobie bliższe, co niesie ze sobą mnóstwo dobrych rzeczy, ale również te, mówiąc wprost, patologiczne. W Szwajcarii odejście z domu oznacza faktycznie odcięcie pępowiny. Weźmy za przykład kwestię pieniędzy – Szwajcarzy nie dają swoim dzieciom pieniędzy, oni je pożyczają. W Polsce rodzina oznacza o wiele bardziej realną wspólnotę. Steve na początku miał z tym problem. Nie mógł zrozumieć naszego zwyczaju mieszkania w domu moich rodziców, gdy przyjeżdżaliśmy na święta. Nie mógł pojąć, że ktoś może go karmić, czy on tego chce czy nie, i mówić mu, żeby włożył koszulę w spodnie. Obecnie zachowuje się jak buldog, po którym skacze ratlerek. Przymyka oczy i liczy do miliona, gdy moja mama okazuje za dużo polskiej matczynej miłości. Natomiast z tatą stosunki ma idealne. Razem oglądają mecze Polski i dyskutują o polityce. Z jego rodziną spotykamy się najczęściej na niedzielnych obiadach. I mimo że widzimy się częściej niż z moimi rodzicami, to właśnie z nimi jesteśmy bliżej.

PARY DWÓCH KULTUR

| Cooltura+ | Nº 760

...O NARODOWOŚCI

Czasem mam wrażenie, że Steve traktuje sam siebie jak pół-Polaka. Tak samo krzyczy na sędziego w czasie meczów Polski jak moi koledzy. Tak samo przejmuje się polską polityką. I zawsze używa słowa „my”, gdy mówi o Polsce.

...O BLOGU

Na tym etapie z cieniem dumy przyznaję, że wiem więcej od Steve’a na temat jego kraju. Za to on wspiera mnie ciekawostkami i artykułami z gazet, które subskrybuje.

...O PRZYJACIOŁACH

Narodowość nie gra absolutnie żadnej roli. Spotykamy się z Polakami, Szwajcarami, Anglikami, Francuzami, Niemcami. To ma znaczenie wyłącznie jeśli dany osobnik nie mówi we wspólnym języku, czyli na przykład po angielsku. Wówczas nieco nieświadomie takie osoby separujemy, spotykając się z nimi jedynie w gronie francuskojęzycznym lub polskojęzycznym.

...O JĘZYKU

Na co dzień posługujemy się naszą prywatną wersją angielskiego, wymieszaną solidnie z polskim, francuskim i niemieckim. Tak zaczęliśmy i nawet gdy się już nauczyłam francuskiego, nigdy nie zaczęliśmy rozmawiać ze sobą w tym języku.

... O „POLKACH, KTÓRE ŚWIETNIE GOTUJĄ I DLATEGO SĄ DOBRYMI KANDYDATKAMI NA ŻONY”

Tak też uważa Steve, dodając zawsze z przekąsem, że mu się trafił jakiś wadliwy model. Ja nie gotuję, a jeśli już, to zrywami i bez talentu, i faktycznie wybitnie się tym wyróżniam spośród moich utalentowanych kulinarnie koleżanek.

... O SZWAJCARSKIEJ DYSKRECJI

Tak, to jest fakt i to wymagało długiego docierania się. Obecnie dość rzadko piszę o moim chłopaku i niemal nigdy nie publikuję jego zdjęć – dla czytelników „Cooltury+” zrobiłam wyjątek. Szwajcarzy faktycznie nie lubią mówić o sobie, nie lubią się chwalić.

... O STOSUNKU SZWAJCARÓW DO KOBIET

Nigdy nikt nie traktował mnie w Szwajcarii gorzej ze względu na płeć. Należy jednak dodać, że po pierwsze mieszkam w Vaud, dość progresywnym kantonie francuskojęzycznym, a po drugie nie mam dzieci. Natomiast pracujące matki nie mają w Szwajcarii zbyt słodkiego życia. Pracę na pełen etat utrudniają im wysokie koszty opieki nad dzieckiem, mało dostępne i drogie żłobki oraz kosmiczne godziny otwarcia przedszkoli i podstawówek. Pomiędzy 11.45 a 13.15 dzieci mają przerwę obiadową. Nieliczne mogą sko-

rzystać z płatnej świetlicy, reszta idzie do domu. Żeby było gorzej, w środy szkoła jest tylko do 11.45. Urlopu tacierzyńskiego nie ma. Natomiast relacje w znanych mi szwajcarskich związkach z pokolenia 30-40-latków są o wiele bardziej partnerskie niż te znane mi z Polski. Po pierwsze, mężczyźni również gotują i zajmują się dziećmi. Niania i pani do sprzątania, nawet jeśli pani domu nie pracuje, nie jest uważana za fanaberię. Tak samo jak raz w tygodniu „wychodne” na wieczór, kiedy kobiety nic a nic nie obchodzi. Może wyjść z koleżankami na wino, może zostać w domu, podczas gdy mąż zajmuje się domem i dziećmi.

... O STEREOTYPOWYM PRZEKONANIU, ŻE NIE MOŻE BYĆ PEŁNEGO POROZUMIENIA MIĘDZY CZŁONKAMI DWÓCH RÓŻNYCH KULTUR

Przez długi czas myślałam, że nie ma czegoś takiego. W końcu stereotypy to stereotypy. Pomimo tego, że faktycznie istnieje pewien rys narodowy, który w pewien sposób może charakteryzować członków danej narodowości, wszyscy się od siebie różnią. Są Szwajcarzy wierni jak psy, są i tacy, którzy skaczą z kwiatka na kwiatek, są tradycyjni i poukładani, są też szaleni i otwarci. Różnicę, która uniemożliwia pełne zrozumienie, znalazłam jednak nie w charakterze narodowym, ani nie w kulturze, w jakiej zostaliśmy wychowani, lecz w języku… To szalenie frustrujące, że z najbliższą mi osobą nie mogę podzielić się krajobrazem mojej duszy, który przelewam do moich książek. Przetłumaczone na angielski, nie oddają tego, co mi siedzi w głowie. Niby drobiazg, ale uniemożliwia pełne zrozumienie.

zdjęcie tygodnia

Cooltura+ | Nº 760 |

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600

www.dnsclaimsltd.co.uk

| Cooltura+ | Nº 759

Rodzice na wyspach

dziłam się mówić komukolwiek jaki mam problem, a gdy to robiłam, w kółko słyszałam „weź się w garść”, trzymaj się, będzie lepiej”, „idź do sądu o alimenty”. Obgadywana i wyśmiewana za plecami przestałam się zwierzać i rozmawiać z kimkolwiek, unikałam fałszywych ludzi. Jakby tego było mało, od 2015 roku tutejsi urzędnicy zaczęli brać pod wątpliwość, czy faktycznie jestem sama. Zażądali potwierdzeń i dokumentów, że mieszkam bez partnera, wypytywali o alimenty, gdzie dzieci chodzą do szkół oraz dodali, że według nich żyjemy jak mąż i żona, ponieważ mój były partner używa mojego adresu do załatwiania finansowych spraw. Kiedy dowiedziałam się, że to prawda, nie miałam żadnego argumentu – nie miałam pojęcia co robi, jak żyje i dlaczego ja mam ponosić tego kolosalne konsekwencje. Po 30 dniach dostałam pismo z sądu, ponieważ nie zgadzałam się z ich decyzją. Nie miałam innego wyjścia, musiałam porozmawiać z byłym partnerem, by dostarczył wszystkie dokumenty z pracy oraz potwierdził adres, gdzie aktualnie mieszka. Obecnie został wysłany list do sądu z dziesiątkami dokumentów z obydwu stron, potwierdzającymi, że nie mieszkamy razem. Jeżeli okaże się to niewystarczające i przegram sprawę sądową, będę musiała oddać 14,000 funtów. W dodatku zawiesili mi większość benefitów i po powrocie z urlopu w Polsce zostałam na minusie, zapożyczając się u znajomych. Jestem jednak dobrej myśli i nadal podtrzymuję, że niczego nie żałuję.

COOLTURA+

Samotna matka z wyboru Każdego roku rośnie liczba rodziców samotnie wychowujących dzieci. 90 proc. z nich stanowią samotne mamy.

Jak radzisz sobie finansowo?

Karolina Wiatrowska

edług danych Eurostatu, w ostatnich latach w Europie liczba rodzin z jednym rodzicem wzrosła 7-krotnie. Najwięcej z nich mieszka w Wielkiej Brytanii. Ile jest imigrantek samotnie wychowujących dzieci, statystyki nie podają, ale dlaczego ich liczba wciąż rośnie? Robią to z wyboru, czy stają się nimi w wyniku zawirowań życiowych?

– Długo zastanawiałam się, czy jestem gotowa na to, aby być matką. Podjęłam decyzję bycia rodzicem, gdy miałam 24 lata, a wieku 27 już byłam mamą dwóch cudownych synów – mówi Małgosia Jabłońska z Luton, fry-

zjerka z zawodu, pisarka z zamiłowania. Udowadnia, że pomimo rozstania z ojcem swoich dzieci ma dla kogo żyć.

gatunki, omawiając je w międzyczasie.

godnie żyć i jak każda matka finansowo zapewnić chłopakom byt.

Dlaczego powiedziałaś dość!?

Kiedy trafiłaś do Wielkiej Brytanii?

W 2004 roku. Miałam być tylko dwa tygodnie, a w marcu minie 15 lat jak tu mieszkam. W pewnym momencie zaczęłam czuć się samotna i bezradna. Miałam słaby język angielski, ale pracowałam jak mogłam: byłam kelnerką, pokojówką, nianią, magazynierką... Wtedy poznałam ojca swoich dzieci – starszy syn urodził się w 2005 roku, młodszy w 2007. W momencie, kiedy dzieci zaczęły chorować, a w UK nikt nie potrafił im pomóc, wyjechałam na jakiś czas do Polski. Po powrocie do Anglii w wieku 28 lat, musiałam już radzić sobie sama. Przełamałam upór, by móc związać koniec z końcem, zgłosiłam się do councilu, wypełniłam formularze i odesłałam przy pomocy znajomej. Chciałam

Miewałaś dni, w których żałowałaś swojej decyzji?

Między chłopakami jest 20 miesięcy różnicy. Niewielka różnica wieku dawała się we znaki przy każdej możliwej okazji i dość ciężko było mi to wszystko pogodzić. Ojciec dzieci, będąc w pracy, nie odczuwał tego, co ja, a presja stawała się silniejsza. Wtedy zaczęły się kłótnie i awantury… Moja babcia mawiała: zacznij zmiany od siebie. Jestem pewna, że miała rację. Stałam się spokojniejsza, zaczęły cieszyć mnie drobne rzeczy, gdzie kiedyś pewnie bym ich nie zauważyła. Doceniam czas spędzony z rodziną w Polsce i czas z moimi dziećmi, a piątki już w ogóle są najlepsze: leżymy na sofie, tuląc się do siebie i oglądamy różne filmowe

Podjęłam decyzję życia i mieszkania w Anglii i nigdy jej nie żałowałam. Nie rozdzielę swoich dzieci z ojcem, muszą mieć kontakt. Ja tego nie miałam i odbiło się to na moim życiu, ale miałam cudownego dziadka, który zastępował mi ojca. Być może sytuacja, która była w moim rodzinnym domu, a na którą nie umiałam się zgodzić – brak szacunku i miłości oraz inne sprawy, które się kumulowały – nie pozwoliła mi na stworzenie pełnej rodziny, ale stworzyłam niepełną bez patologii: obchodzimy święta, zachowujemy tradycje, pamięć o urodzinach i kontakt z bliskimi w Polsce. Miewałam słabsze dni, zastanawiałam się, co dalej, jak sobie poradzę. W dodatku wsty-

Od dziecka mi powtarzano, że jako fryzjerka zawsze zarobię na chleb. Niestety, te pieniądze nie są wystarczające, ale pomagają opłacić rachunki, wycieczki szkolne dla chłopców, paliwo oraz codzienne wydatki. Z alimentów, których nie mam zbyt wiele, opłacam na przykład treningi dla dzieci. Natomiast z benefitów, z których korzystam, opłacam dodatkową edukację dla dzieci.

Udaje ci się łączyć pracę z wychowaniem dzieci?

Od samego początku dzieci były ze mną, bardzo wcześnie poszły do przedszkola, dzięki czemu mogłam pracować tu i tam. Teraz pracuję tylko w godzinach rannych, dzień wcześniej szykuję obiad, aby następnego dzieci miały już gotowy. Popołudniami wożę ich na treningi, spotkania w szkołach, konkursy pływackie. Kiedy jestem bardzo zajęta, mogę liczyć na znajomych, podrzucają lub odbierają dzieci, ale są to sporadyczne sytuacje.

RODZICE NA WYSPACH

Jak oceniasz wsparcie finansowe państwa?

Nie mogę narzekać. Do tej pory państwo bardzo dużo pomogło mi jako samotnej matce. To, że dzieci mogły zostać w przedszkolu 15 godzin w tygodniu za darmo i pod dobrą opieką, dało mi swobodę pracy oraz rozwoju. W ramach wsparcia uczęszczałam na darmową naukę języka angielskiego i matematykę, zrobiłam szkolenia, bo wiem, że to pomoże mi, kiedy dzieci pójdą w swoją

stronę. Pieniądze od państwa zawsze inwestowałam w edukację chłopców.

Masz jakieś rady dla rodziców, wychowujących dzieci samotnie?

Gdy zostałam sama, winiłam za to przede wszystkim siebie. Długo zajęło mi, aby zrozumieć, że kij ma dwa końce. Moje doświadczenia życiowe nauczyły mnie, aby cieszyć się chwilą, aby inwestować w siebie, nawet jeżeli

Cooltura+ | Nº 760 |

w danej chwili nie widzisz szans na powodzenie. Czasami po urodzeniu dziecka miewa się okresy załamania: brak bliskich i ciepła rodzinnego sprawiają, że nie chce ci się podnieść z sofy. Nie można przekreślać siebie tylko dlatego, że większość czasu poświęca się dzieciom, czasami warto poczuć, że żyjemy. Nie jesteśmy trędowate, jesteśmy silnymi kobietami, bo podjęłyśmy walkę wychowywania dzieci samemu. Może zostałyśmy porzucone, może przyczyniłyśmy

się do tego, ale to nie powód, aby obwiniać cały świat. Dar, jakim jest posiadanie dziecka i cud, jakim zostałyśmy obdarowane, stając się matkami, wynagradza wszelkie krzywdy.

Czy kiedykolwiek chciałaś się jeszcze zakochać? Ułożyć sobie życie na nowo u boku mężczyzny?

Prawie 10 lat jestem samotna. Ciężko mi otworzyć się na kogoś nowego, gdyż wiem czego chce, a strach, że ktoś obcy mógłby skrzywdzić moje dzieci, nie pozwala mi się przełamać, aby stworzyć prawdziwy związek. Nie mówię, że nigdy nie próbowałam, ale teraźniejszy sposób bycia niektórych mężczyzn i ich myślenie, brak odpowiedzialności oraz egoizm, zablokowały mnie jeszcze bardziej. Mimo że wychowanie dzieci samemu w obcym kraju jest bardzo ciężkie, nie poddaję się, idę dalej i mam nadzieję, że za kolejne 10 lat będę dumna z moich synów.

Twoim wielkim zamiłowaniem jest pisanie książek. Jest ono ucieczką od codzienności czy czymś więcej?

Pisanie sprawia, że świat wydaje się ciekawszy, chcesz o nim wiedzieć więcej i przenosić to na papier, sprawia, że to ty kreujesz postaci, wydarzenia czy miejsca, w których chcesz je umieścić. Jest jakoby ucieczką od tego, co mnie otacza. Czuje się błogo, zapominam co mnie martwi, cieszę się chwilą, że mogę chociaż przez moment być Margaret Camilyan (pseudonim). „Pomarańcza życia” jest książką, w której czytelnik może zrozumieć, jak dzieci są dla mnie ważne. I mimo że nie mogę im dać wystawnego domu czy dobrego auta, chcę, aby wracały do tej książki. Książki, która mówi o nieustającej miłości matki do dzieci. To, co wydarzyło się w moim życiu przez ostatnie kilkanaście lat na obczyźnie, nauczyło mnie pokory, szacunku do najdrobniejszej rzeczy jaką człowiek może osiągnąć. Wiem, że warto gonić za marzeniami i w siebie inwestować. Jedni mają super buty, a ja mam dwie wydane książki. W czerwcu przyszłego roku planuję, że ukaże się moja trzecia książka.

Masz jeszcze jakieś marzenia?

Chcę być zdrowa i na tyle silna, abym mogła cieszyć się nadal tym, że jestem matką dwóch wspaniałych chłopców i mogę pomóc im na każdym etapie ich życia.

Brak reakcji seksualnym Molestowanie seksualne dzieci poniżej 15. roku życia to rosnący problem w Wielkiej Brytanii. Doświadcza go 1 na 20 dzieci w tym kraju. W 90 procentach sprawcami są osoby, które ofiara znała, najczęściej dopuszczają się tego członkowie rodziny.

olestowanie seksualne to każda czynność naruszająca cielesność dziecka, posiadająca znamiona lub podłoże seksualne: dotykanie miejsc intymnych, zmuszanie do oglądania pornografii, zmuszanie lub namawianie do czynności seksualnych, opowiadanie o czynnościach seksualnych, odsłanianie miejsc intymnych, fotografowanie miejsc intymnych lub nagiego dziecka. Wszystko to jest traktowane jako czynność seksualna lub o podłożu seksualnym i w świetle prawa powinna być poddana ocenie odpowiednich służb.

RODZICU PAMIĘTAJ

Ofiary mówią o tym rzadko. Dlatego zwykle rodzicom pozostaje wnikliwa obserwacja swojego dziecka, ale też jego otoczenia i relacji z ludźmi. Wzmożona chęć dziecka do okazywania swojej seksualności to jest pierwszy powód do zmartwienia. Takie zachowania dziecka powinny alarmować opiekunów: l Dziecko zaczyna mówić o tajemnicach. l Dziecko zaczyna być skryte, zamknięte w sobie. l Dziecko ociera się o kanty łóżka. l Dziecko dotyka swoje miejsca intymne. l Dziecko gasi światło i próbuje chować się pod kocem z inną osobą. Te hasła klucze sprawdzają się w 99 procentach przypadków i świadczą o tym, że dziecko padło ofiarą molestowania seksualnego. Seksualność w tym wieku nie powinna budzić ekscytacji. Dzieci psychicznie nie są gotowe na to, żeby odbyć stosunek seksualny oraz żeby podjąć świadomą decyzję na ten temat. Bardzo często rodzice nie reagują, kiedy 12-13 letnia dziewczynka zaczyna się spotykać ze starszym chłopcem. Może wydawać im się, że ona jest dorosła. Ale mentalnie ma nadal 13 lat i nie poradzi sobie z pewnymi rzeczami. Rodzice powinni cofnąć się do czasów, kiedy byli w wieku swoich dzieci i zastanowić się, jak oni wtedy funkcjonowali. Należy pamiętać, że w środku

PARY DWÓCH KULTUR

| Cooltura+ | Nº 760

na sygnały o molestowaniu jest przestępstwem

Agnieszka PrzybyłekPieza, pracownik socjalny. Od 2014 roku prowadzi Centrum Pomocy Rodzinie Przystań UK. tych „małych dorosłych” wciąż siedzi dziecko.

JAK REAGOWAĆ?

Brak reakcji na molestowanie seksualne nieletnich jest gorszym przestępstwem niż samo molestowanie. Kiedy dociera do nas informacja albo podejrzewamy, że dziecko padło ofiarą molestowania, mamy obowiązek poinformować policję. Policja ma specjalny protokół na reagowanie w takich sytuacjach. Wszystko odbywa się w oparciu o Children Act z 1989. Sprawy związane z narażeniem na wykorzystywanie seksualne opierają się na artykule 17. i 48. Policja informuje służby socjalne i zaczynają się wszystkie procedury. Podejrzany zostaje aresztowany, zbierane są dowody. Może zdarzyć się, że oskarżenia okazują się pomówieniami, ale w żadnym przypadku nie można odmówić pomocy dziecku. Niereagowanie w środowisku dorosłych na to, że podejrzewamy lub

wiemy, że istnieje wykorzystanie seksualne, jest karane większą karą, niż samo dopuszczanie się takich czynów. Jeżeli oskarżenia są nieprawdziwe – procedury się umarza. Jednak należy pamiętać, że takie fałszywe oskarżenia są symptomatyczne i zwykle pochodzą z inspiracji zewnętrznej. Jeżeli oskarżenia okazują się prawdziwe, trzeba pamiętać, że samo odizolowanie dziecka od sprawcy nie jest rozwiązaniem problemu. Dziecko powinno dostać odpowiednią terapię, powinno zrozumieć, co się stało, a przede wszystkim nie powinno zachować w swojej świadomości, że to jest jego wina.

ROLA SZKOŁY

Często to nauczyciele w szkole czy przedszkolu dają pierwszy sygnał, że coś się dzieje. W swojej pracy spotkałam się z kilkudziesięcioma takimi przypadkami. Normalnym jest, że dzieci w wieku od 5 do 7 lat badają swoją seksualność. Ale

Jeżeli podejrzewasz, że dziecko lub nastolatek mogą być ofiarą molestowania seksualnego: Możesz (nawet anonimowo) skontaktować się z departamentem dziecięcym w lokalnym councilu. Możesz zgłosić to przez internet do Child Exploitation and Online Protection (CEOP). www.ceop.police.uk/safety-centre/ Możesz zadzwonić do organizacji, zajmującej się tym problemem. Całodobowy numer do NSPCC: 0808 800 5000. Jeżeli dziecku grozi niebezpieczeństwo, zadzwoń pod numer alarmowy 999 lub na policję 101. Dzieci i nastolatkowie mogą korzystać z darmowego numeru 0800 1111, gdzie codziennie o każdej porze mogą porozmawiać z wykwalifikowanym doradcą.

dzieci w wieku 5-7 lat, które są pokrzywdzone emocjonalnie częściej ją okazują. Zdarzają się też przypadki uwarunkowania psychicznego, które mogą być związane z jakimś schorzeniem. Na tego typu zachowania reagują nauczyciele. Nauczyciel nie wie, co dzieje się w domu dziecka, dlatego może podejrzewać wykorzystywanie seksualne. Kontaktuje się wtedy ze swoim przełożonym i informuje o sprawie. Do szkoły zapraszani są rodzice. Padną pytania o zachowanie dziecka, o to czy w domu też zostały one zaobserwowane. Rodzice powinni wtedy współpracować ze szkołą i nie reagować wrogo. Należy pamiętać, że szkoła nie oskarża, ale pomaga wyłapać sytuacje, które rodzic mógł przeoczyć w domu. W większości przypadków okazuje się, że to zachowanie było jednorazowe. Ale kilka procent było poprawnym rozpoznaniem sygnałów o molestowaniu seksualnym. Jeżeli nauczyciel po rozmowie z rodzicami ma podejrzenia, że dziecko jest ofiarą molestowania seksualnego, powiadamia opiekę społeczną. Pracownik socjalny robi wywiad środowiskowy w domu, kontaktuje się z lekarzem rodzinnym, dziecko może być zbadane. Z dzieckiem rozmawia również psycholog, który określa, czy dziecko mogło paść ofiarą molestowania czy nie. Służby mogą zdecydować, że dziecko trzeba chronić (dziecko w ochronie) lub ustalają plan pomocy (dziecko w potrzebie). Dziecko w potrzebie zostaje pod obserwacją. Dziecko w ochronie (child protection) jest poważniejszą formą kontroli, ponieważ daje uprawnienia pracownikowi do kontaktu z rodziną o każdej porze dnia i nocy. W każdej chwili pracownik ma prawo wejść do domu niezapowiedziany. W czasie każdego postępowania rodzice dostają wsparcie, robi się z nimi ocenę ryzyka oraz plan pomocy.

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH:  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego

Obywatelstwa  Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych i wypadków przy pracy  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych  Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno  PPI – odzyskiwanie bezprawnie pobranego ubezpieczenia

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY? ZADZWOŃ DO NAS OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Cooltura+ | Nº 760 |

Cooltime

The Visitor/ Intruz 12.10, King’s Head Theatre, 115 Upper St, Islington, Londyn N1 1QN. Wstep wolny

Joanna Karwecka

Młody Polak przeprowadza się do Szkocji, gdzie ma nadzieję zrealizować swoje marzenia. W Glasgow pada jednak ofiarą przemocy, co krzyżuje jego plany. Policji udaje odnaleźć się sprawców, z którymi główny bohater postanawia się spotkać.

ekst ten był nominowany do konkursu na najlepszy monodram w King’s Head Theatre w Londynie w 2013, a także dostał się do ostatniego etapu konkursu BBC Writersoom. Monodram ma 2 wersje, angielską oraz polską. 12 października, Remi, autor i aktor w jednym, zaprezentuje angielską wersję – „The Visitor”. W listopadzie odbędzie się czytanie polskiej wersji – „Intruz”. Monodram reżyseruje Marcus Montgomery Roche, a w projekt zaangażowany jest Asylon Theatre z Edynburga. Teatr prowadzony jest przez polską reżyserkę i producentkę, Martę Mari. Remi (Remigiusz) Rachuba mieszka w Wielkiej Brytanii od 2005 roku i jest absolwentem wydziału aktorskiego Royal Conservatoire of Scotland. Występował głównie z grupą teatralną dreamthinkspeak w spektaklach „Before i sleep”, „In the beginning was the end”, „Absynt” w Wielkiej Brytanii oraz podczas Holland Festival w Amsterdamie. Ostatnio grał służącego w „Lucji z Lammermooru’”w reżyserii Katie Mitchell w Royal Opera House obok Aleksandry Kurzak i Artura Rucińskiego. Został wybrany do Berlinale Talent Campus podczas Festiwalu Filmowego w Berlinie. Remi pracuje także jako tłumacz oraz opiekun dzieci autystycznych. „The Visitor/Intruz” jest jego pierwszą sztuką.

teatr

COOLTURA+

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

| Cooltura+ | Nº 760

I’m Not Running Od 2.10, National Theatre, Upper Ground, Londyn SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk Historia, która zdarzyła się w równoległej rzeczywistości, w której nikt nie słyszał o brexcie i Corbynie. Zaangażowana społecznie lekarka wygrywa walkę o ratowanie lokalnego szpitala. Ten sukces zwraca uwagę liderów Partii Pracy, którzy proponują jej współpracę. Pauline Gibson staje więc przed poważnym dylematem.

Wise Children 8.10-10.11, Old Vic, The Cut, Londyn SE1 8NB. Stacja: Waterloo. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo sr. i sob. 14:30. Bilety: od £10 www.oldvictheatre.com Tancerki, Szekspir, kabaret, seks, skandale, show business, muzyka. Wszystko to widzowie zobaczą przy okazji hucznej celebracji urodzin dwóch 75-letnich bliźniaczek z Brixton. W tym samym czasie, po drugiej stronie rzeki największy aktor swojej generacji, razem ze swoim bratem bliźniakiem, świętuje setne urodziny.

Waste & Metal Recycling

Największy Polski Recycling w Londynie

Skup złOmu i metaLi kOLOrOwych oraz wywóz śmieci w jednym miejscu sKuP złoMu  najwyższe ceny  skupujemy każdy metal  bezpłatny dojazd  ważymy na dużych wagach elektronicznych max do 300kg  cena nie ulega zmianie po negocjacji

07845086222 tiPPeR

3,5 t

12 t Hook loader

WyWÓz śMieci  budowlanych  ogrodowych  biurowych  garażowych  innych  kierowca pomaga przy załadunku Operujemy Londyn i Okolice

Worki budowlane

GRATIS!

tiPPeR 12 yards

£240 £140 £80 WynajeM sKiPÓW

8yr i 12yr

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Cooltura+ | Nº 760 |

Anni Albers

Slavery, culture & collecting

11.10.2018-27.01.2019,Tate Modern, Bankside, Londyn SE1 9TG. Stacja: Blackfriars, Southwark. Otwarte: pt. – sob. 10:00 – 22:00, niedz. – czw. 10:00 – 18:00. Bilety: £18 www.tate.org.uk Pierwsza duża wystawa tej artystki w Wielkiej Brytanii. Podczas swoich artystycznych studiów, które zdominowane były przez mężczyzn, Alberts miała trudności z wyborem tych zajęć, na których jej zależało. W związku z tym, jako środek swojego artystycznego wyrazu wybrała tekstylia. Jej prace szybko stały się inspiracją dla architektów, projektantów i innych twórców jej pokolenia.

w ystawa

15.09.2018-15.09.2019. Museum of London Docklands, No.1 Warehouse, West India Quay, London E14 4AL, Stacja: West India Quay DLR Station, Otwarte: codziennie 10:00-18:00. Wstep wolny www.museumoflondon.org.uk Najnowsza ekspozycja w Docklands przedstawia historię zamożnego kolekcjonera sztuki, prominentnego bywalca salonów, uznanego filantropa… i handlarza niewolników. George Hibbert, jak wielu bogatych i ważnych Brytyjczyków, dużą część swojej fortuny zawdzięczał darmowej pracy niewolników.

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

Modern Couples: Art, Intimacy and the Avant-garde 10.10.2018-27.01.2019, Barbican Centre, Silk Street, Londyn EC2Y 8DS. Stacja: Barbican, Moorgate. Bilety: £16 www.barbican.org.uk Frida Kahlo i Diego Rivera, Dora Maar i Pablo Picasso, Salvador Dalí i Federico García Lorca – kreatywne pary, które wpłynęły na obraz sztuki współczesnej. Wystawa zwraca uwagę na skomplikowane relacje w tych związkach – obsesje, miłość, seksualność, twórczą pasję i ból.

Die Walküre

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

26.09-28.10, Royal Opera House, Bow Street, Covent Garden, Londyn WC2E 9DD. Stacja: Covent Garden. Bilety: od £13 www.roh.org.uk

opera

Najpopularniejsza opera Wagnera. W trakcie burzy Sieglinde daje schronienie tajemniczemu wędrowcowi – Siegmundowi. Wkrótce okaże się, że jest to jej zaginiony brat. Siostra i brat nie zdają sobie sprawy z tego, że ich ojcem jest najpotężniejszy z bogów – Wotan.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

| Cooltura+ | Nº 760

Temperate Tipples

Hidden London 10-12.2018, London Transport Museum, Covent Garden Piazza, Londyn WC2E 7BB. Stacja: Covent Garden, Temple. Bilety: £41.50 www.ltmuseum.co.uk Cykl miejskich wycieczek organizowanych przez Muzeum Transportu. Wśród miejsc, które można odwiedzić są między innymi zakamarki stacji Charing Cross oraz Down Street: Sekretna Stacja Churchilla. Prowadzone przez profesjonalnych przewodników, są okazją do poznania sekretów podziemnego Londynu.

12-13.10, Kew Gardens, Kew, Richmond TW9 3AB. Stacja: Kew Gardens. Otwarte: pon. – czw. 10:00 – 18:30, pt. – niedz. 10:00 – 20:30. Bilety: £25

10-21.10. BFI Southbank i 13 innych kin w Londynie. Bilety: od £13 Jak co roku październik to w Londynie miesiąc kina. Festiwalowicze będą mogli wziąć udział w pokazach konkursowych najlepszych filmów dokumentalnych, krótkometrażowych i debiutów. Będą spotkania z ulubionymi twórcami – Keirą Knightley czy Maggie Gyllenhaal. Ale przede wszystkim zostanie pokazanych starannie wyselekcjonowanych 225 obrazów, z całego świata, na każdy temat.

festiwal

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie od 11.10. Obyczajowy, Polska 2018. Reż. Wojciech Smarzowski. Wyst. Arkadiusz Jakubik, Robert Wieckiewicz, Jacek Braciak, Janusz Gajos.

kuchnia

2 wieczory, 12 gatunków win, 6 rodzajów piw, 1 zapierający dech w piersiach budynek. W Kew Gardens będzie można skosztować różnych alkoholi, poznać tajniki uprawy oraz po raz kolejny zachwycić się odnowionym Temperate House.

London Film Festival

Kler

film

Film, o którym głośno było długo przed premierą, a w weekend premierowy w Polsce pobił rekord kinowego otwarcia. W ciągu trzech dni obejrzało go 935 tys. widzów. Film przedstawia skomplikowane losy trzech księży oraz arcybiskupa Mordowicza.

Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

COOLTIME / ROZMOWA

Cooltura+ | Nº 760 |

Jesienne ukochanie po góralsku QCZAJ, trener-performer, jak sam się nazywa, podbił serca tysięcy miłośniczek i miłośników fitnessu. Do ćwiczeń motywuje podhalańską gwarą i pozytywnym nastawieniem. Chociaż czasem nie przebiera w słowach, to jego fanów wciąż przybywa. Przed swoim przyjazdem do Londynu, zabiegany trener znalazł chwilę, żeby odpowiedzieć na kilka pytań „Cooltury+”. Kim chciałeś zostać, będąc małym chłopcem?

Księdzem. To po części też marzenie mojej babci, która powtarzała: „będziesz miał parafię, będzie ci dobrze”. Wyobrażałem sobie wtedy, że będę mógł mówić do ludzi, a oni będą mnie słuchać. Księdzem nie zostałem, ale mówię do moich „bab i chłopów” tak jak chciałem.

To prawda, że zostając aktorem w wieku 17 lat woda sodowa uderzyła ci do głowy?

Za pierwszą wypłatę kupiłem sporo niepotrzebnych rzeczy. Wracając z nimi autobusem do Ludźmierza czułem się taki ważny! Rozpierała mnie duma, że dostałem się do Warszawy! Ale to był młodzieńczy zachwyt. Teraz już tak do tego nie podchodzę.

Masz 31 lat, a za sobą już kilka zawodów. Szybko się nudzisz?

Każdy z tych zawodów daje mi możliwość realizacji marzenia z lat dziecinnych: występowania przed ludźmi, dawania im

FIRMA Z 12-LETNIM DOŚWIADCZENIEM

Oferujemy profesjonalne usługi w zakresie montażu wszelkich rusztowań budowlanych. • • • •

Bezpiecznie i solidnie Darmowa wycena na terenie Londynu Konkurencyjne ceny Wykwalifikowani pracownicy

SZYBKO TANIO IE SOLIDN



0759 333 1770 0208 438 0410 jpscaffoldingltd@yahoo.com

Trening z Qczajem 14.10.2018, Brentford Fountain Leisure Centre, 658 Chiswick High Rd, Londyn TW8 0HJ. Stacja: Kew Bridge. Wstęp: £27 Qczaj poprowadzi dwa treningi. Pierwszy rozpocznie się po godzinie 9.00, drugi po 13.00. Za rozgrzewkę odpowiedzialna będzie Karolina Sobala. Dla uczestniczek i uczestników sesji główny sponsor – dostawca smacznych diet odchudzających Love Yourself – przygotował wodę mineralną, shake’a owocowego oraz proteinową muffinę. Na miejscu dostępne będą również dietetyczne zestawy lunchowe. Spieszcie się! Bilety zostały tylko na trening popołudniowy. radości. Spełniałem się w tym jako aktor w Buffo, ale i też przed klientką w salonie fryzjerskim... Teraz na treningach robię to przed setkami osób, a w internecie czy w programach w DDTVN przed setkami tysięcy. Daje mi to radość i satysfakcję.

Znaczną część swoich treningów kierujesz do kobiet, motywujesz je do lepszego życia, zapewniasz o specjalnej więzi między wami. Myślisz, że facetom też by się przydał taki Qczaj?

W Polsce mężczyźni są bardzo zakompleksieni i potrzebują otwarcia na innych. Też powinni się UKOCHAĆ! Nie zapominam o nich i będę mówił też i do tej

grupy. Na treningach w Polsce i za granicą pojawia się ich dużo więcej niż kiedyś. Czasem są zainspirowani tym, jak zmieniają się ich żony, czasem to oni mnie pokazują swoim babom i to jest najlepsze!

Podczas twojego poprzedniego show w Londynie udało się przeprowadzić spontaniczną zbiórkę charytatywną dla niepełnosprawnej dziewczynki. Często korzystasz z popularności, żeby pomagać innym?

Staram się za każdym razem podczas treningów wykorzystać możliwość pomocy: dać innym pozytywny przekaz i jednocześnie wspomóc materialnie. Mam nadzieję, że i tym razem wspólnie kogoś wesprzemy!

| Cooltura+ | Nº 760

MÓJ LONDYN

Joanna Figlak-Włoka

COOLTURA+

Red. Dariusz A. Zeller Mój pierwszy dzień w Londynie:

Czerwiec 2003 rok – prosto z ogromnego lotniska do jeszcze większego centrum Londynu – przerażenie w oczach na widok tak ogromnej ilości ludzi i tylu kolorów wokół – i to późnym wieczorem!

W Londynie zajmuję się zawodowo:

W mediach od ponad 25 lat. Ukończyła studia filmowe w UK, ale i tak najbardziej lubi pracę w radiu. Największa miłość życia – rodzina i mikrofon (radiowy).

Najwspanialszy i najcięższy zawód na świecie – MAMA. Dodatkowo – weekendowe poranki w PRL, udzielam się także jako lektorka i książki piszę... na razie do szuflady ;-)

bardzo często – uwielbiam pociągi i nogami tam, gdzie blisko.

w centrum Londynu, Camden Town i jelenie ... w parkach ;-)

Najlepsza dzielnica w Londynie:

Londyn lubię za:

A musi być w Londynie? ;-) No ok... to w ostateczności – Kingston, Richmond, Ealing i Isleworth (tu mieszkam).

Za to, że można tu zobaczyć po prostu wszystko! Czasem, aż za dużo. Czasem nie da się pewnych rzeczy „odzobaczyć”.

Punkt gastronomiczny, który polecam:

Największą bolączką w Londynie jest:

Korki, autobusy, a właściwie chamscy kierowcy (oprócz Polaków rzecz jasna).

Parki w zachodniej części Londynu (bo najbliżej) oraz dzielnice – Richmond, Twickenham, Kingston.

Moja kuchnia, ha ha ;-) No dobra – McDonald ;-) Teraz na poważnie: lubię pyszne greckie jedzenie spod Tesco na Isleworth (mała, słodka budka – poważnie! ;)). Restauracja Nando’s – za kuraka i Pho – wietnamska kuchnia. Indyjska także pycha – na Hounslow jest kilka bardzo fajnych knajp.

Po mieście przemieszam się:

Gościom pokazuję w Londynie:

Jeśli nie Londyn, to:

Miejsca, które lubię odwiedzać:

Zazwyczaj autem tam, gdzie daleko, transportem publicznym –

Gdzie trzymam kawę i cukier w kuchni oraz łazienkę ;-) Oczywiście, że spacerniak nad Tamizą

W Londynie brakuje mi:

Rudych wiewiórek, gorzowskich bułek z pieczarkami oraz hot-dogów ze stacji benzynowych ;) A najbardziej – mojej rodziny. Księżyc ;-) A tak na serio – to chyba Portugalia lub Hiszpania.

ZAMÓW DO 12 STAL GOTOWA NA JUTRO SPRAWDŹ CENĘ STALI PROSTO I SZYBKO!

SPRAWDŹ: WWW.STALLONDYN.CO.UK

STAL NA JUTRO!

COOLTIME / RELACJA

Cooltura+ Cooltura+ || Nº Nº 760 759 |

Nowa polska Proszę państwa, szkoła w Londynie

oto miś...

czyli komu dzisiaj potrzebny jest miś Wojtek... i czy znów zatańczy na Polskim Balu w Londynie? Ewa Eggar

asna sprawa, że zatańczy, bo został zaproszony! Już po raz kolejny komitetdziałalność organiW Bromley zaczęła nowa polska szkoła sobotnia. zacyjny 47. balu objął swoim Postanowiły założyć mamy – Monika Kuklicz i Ola patronatemjąmisia Wojtka dwie – żołnierza. Na poprzedni bal wkroRumianowska-Byrne. Obie mają partnerów obcokrajowców, czył on na salę tanecznym krokiem dlatego zależało im na przestrzeni, w której ich dzieci będą miały wraz z zespołem folklorystycznym „Młody takt znanejsię piosenki okazjęlas”, dowuczenia języka polskiego. Niestety, w ich okolicy nie „Stary niedźwiedź mocno śpi”. Zysk zbyło aukcji polskiej pluszowych szkoły. „Wojtków”, Jak ozdo-mówią, wymarzyły sobie taką, gdzie bionych nawią- podczas zabawy, dzieci „zarażą” się wśródczerwonymi kolegówmakami i koleżanek, zującymi do Monte Cassino i podentuzjazmem do Annę mówienia pisanych przez senator Marię po polsku i będą chciały same z siebie Anders, znacząco zasilił kontoPodczas Funtę Polskę poznawać. spotkania okazało się, że ich wizja dacji na Rzecz Budowy Pomnika edukacji podobna – wzięły się do pracy. Misia Wojtka jest w Sopocie. Na kolejnym balu ujrzymy już model rzeźby, która Fot. Agnieszka Moreschi wkrótce stanie na sopockim deptaku Joanna Karewecka „Bohaterów Monte Cassino”, nieopopach czy też bawią się przy muzyce, są bardziej W tym momencie mamy 126 uczniów, miejsc Jakiś czas temu w „The Guardian” dal kościoła garnizonowego p.w. św. efektowne i dziecko szybciej przyswaja sobie pozostało nam niewiele, ale dalej przyjmupojawił się artykuł na temat Jerzego. nowe informacje. Wszyscy nasi nauczyciele na jemy chętnych. Oczywiście mamy nadzieję, że szerzenia nacjonalizmu w polskich Czym wasza placówka różni się od czasu wystawy co dzień pracują w angielskich szkołach, także dzieci będzie coraz więcej. tych Od istniejących już wwlondyńLondynie? szkołach sobotnich, jaka jest wasza skim Sikorskiego na temat NaszeInstytucie zajęcia strukturą bardziej zbliżone są mają doświadczenie z obu frontów. W odróżnieopinia na ten temat? losów z Armii do tychniezwykłego z angielskich kaprala szkół podstawowych niż niu od innych szkół nie prowadzimy lekcji religii. Jak wygląda nauka w waszej szkole? Jeśli to, o czym pisze „Guardian”, jest Andersa – niedźwiedzia Wojtka, mija że do tradycyjnych polskich lekcji. Wierzymy, Naszą główną motywacją jest zapewnieprawdą, to bardzo przykre. Poglądy głęw roku 6dzieci lat. Jest to czynny czas, odkąd te,tym w których biorą udział, tzn. Ilu macie uczniów? Czy przyjmujecie nie, żeby uczniom nigdy nie nudziło się boko prawicowe są bardzo dalekie od syryjski niedźwiedź brunatny wkrow dużej mierze ruszają się, pracują w gruw czasie lekcji. Mamy olbrzymie szczęnaszych przekonań, dlatego wszelkie projeszcze zapisy? czył z całą swoją barwną historią „Piwko dla niedźwiedzia” Losy polskiegoście oręża podczas też za granicą, zainteresowanie sierota, przez Irak, Palestynę, do cudownych nauczycieli, którzy pozycje współpracy z naszą szkołą odEgipt, do życia naszej rodziny – zarówno stało się zaczynem funduszy, wpły- II wojny światowej podzielają były skomplikopodczas Włochy, aż do Szkocji, gdzie odszedł naszegolosami „bzika”polskich na tym żołnierzy punkpodobnych organizacji będą odrzucane tutaj w Londynie, jak i w Sopocie. wających z różnych stron świata wane, jako że nasicie. żołnierze wal-duży ostatniej wojny światowej. wieczną wartę w edynburskim ZOO Kładziemy nacisk na to, aby lek- Odchobez chwilinanamysłu. Zafascynowana postacią zaczę- na pomnik misia Wojtka w Sopo- czyli na froncie wschodnim i zachod- były dząwostatni weterani. Oddajmy w wieku 21 lat. cje prowadzone sposób już kreatywny. łam głosić jego legendę. Najpierw cie. Dlaczego akurat w Sopocie? nim, u boku Anglików pod Andercześć, ilustrując Odchowany z wychudzonego Korzystamy też ze im świetnych podręczni-rzeźbą misia podczas szkoleniowej wycieczki auto- Bo Sopot to bardzo szczególne mia- sem i z Rosjanami ków pod pani Berlingiem, Wojtka jakże wyjątkową Małgorzaty Małyskiej, przy któ- jasną kartę niedźwiadka na zdrowego, dobrze La ułożonego Fontaine Academy, karowej do Chorwacji, zorganizowanej sto nad polskim Bałtykiem i wła- a do tego pół miliona tworzyło naj- naszej historii. misia, Wojtek widział rych dzieci bardzo dobrzewojennej się bawią, dzięki dla przewodników turystycznych. Moi śnie tam mamy słynny deptak większą na świecie armię podziemną. Miś Wojtek to ikona globalna, wNightingale polskich żołnierzach Ln,z 22. Komczemu bardzo dużo wynoszą z lekcji. koledzy po fachu, pochodzący z naj- „Bohaterów Monte Cassino”. Miesz- Młodzieży szkolnej „za komuny”przedszkolu, nie bo matak niezwykły talent panii Transportowej swoją naturalną W naszym jak dzieje się poruszania Bromley BR1 2SQ różniejszych krajów Europy, a także kańcy Sopotu i turyści mówią o nim uczono o losach II Korpusu, a młoda pre-school, wyobraźniwprowadzamy i trafiania do serc ludzi rodzinę i wkrótce uwierzył, że sam to w tutejszych z USA i Australii, od razu rozpoznali „Monciak” i chociaż nie ma w tym londyńska Poloniajużniewiele na całym fonetykęsłyi pierwsze litery.świecie. Wojtek to miś jest człowiekiem, a do tego jeszcze uniwersalny charakter tej wzrusza- despektu, to zatraca się idea tej szała o walkach Polaków na szlaku -bohater, miś-legenda. To jedynywww.polskaszkolawbromley.co.uk – polskim żołnierzem! jącej opowieści i byli pod takim wra- nazwy sugerującej pamięć, uznanie od Lenino do Berlina. niedźwiedź, który wraz z wojskiem Reagował Na jakich wartościach opieracie kontakt: tylko na polską żeniem, tak że podczas pożegnalnej i wdzięczność. Warto więc sprezenMoże trzeba nam rzeźby mowę, stał z kamratami na warcie, naukę w misia szkole?gen. Andersa przeszedł cały szlakinfo@polskaszkolawbromley.co.uk kolacji zrobili spontanicznie pierw- tować „Monciakowi” misia Wojtka, Wojtka – żołnierza, obudzićodpowiedzialności, bojowy – od Iranu, gdzie został przez pomagał im dźwigać ciężkie ładunki Na aby uczciwości, szacunku 07474053651 szą zbiórkę wszelakich walut do… który w subtelny sposób przypomni w nowym pokoleniudomłodych Polażołnierzy „zaadoptowany” podrywał z nimi dziewgodności drugiego człowieka, tolerancyj- jako nie- z amunicją, 07704633052 kufla na piwo! ludziom, o Curry co tu chodzi. ków, żyjących w wolnej czy ispełna 3-miesięczna niedźwiedzia czyny, siedział w szoferce ciężaFot. Karolina ności,Polsce wrażliwości kreatywności.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£210 + VAT

12Y

SKIP

£260 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

COOLTIME / relacja RELACJA cooltime

759 | Cooltura+ | Nº 760

Fot. Agnieszka Moreschi

S C HOO L SW E E T

S C HOO L Pąąek z nadzieniem różanym

rówki, towarzysząc kierowcy pod- czochem i że nigdy nikogo nie czas dostawy, a za dobre sprawo- skrzywdził. Lubił psocić i podjawanie otrzymywał piwo i papierosa dać, jak to miś! Zmyślny był i „rozw nagrodę. Apetyt mu dopisy- rywkowy”. Dostarczał żołnierzom wał, dano mu więc własną ksią- radości będąc wiernym kumplem żeczkę wojskową, a żołd wypła- i lojalnym towarzyszem żołnierskiej Fot. racji Agnieszkawędrówki Moreschi cano w postaci podwójnych przez 6 krajów. Dosłużywnościowych. żył się rangi kaprala i szczególUwielbiał brać prysznic i raz nego miejsca w sercach żołnierzy, podczas tejże toalety udało mu z którymi razem służył. Był ich się zaskoczyć arabskiego szpiega, towarzyszem wojennej niedoli, jak który od razu wyznał swe niecne każdy żołnierz II Korpusu. zamiary, byle tylko żołnierze nie Pomnik misia Wojtka, tak jak oddali go na pożarcie „strasznemu i on sam za życia, ma dać ludziom niedźwiedziowi”. uśmiech, a jednocześnie być hołdem Ten nie wiedział, że Woj- złożonym w podziękowaniu wszysttuś był potulnym, wielkim piesz- kim naszym żołnierzom.

Rogalik Domowy z dżemem

Świderek z serem

Drożdżówka z makiem

Fot. Agnieszka Moreschi

Drożdżówka z serem i wiśniami

Polish Village Bread LTD UNIT 2, Springfield Rd Industrial Estate UB4 0JT, HAYES, London tel.: 0208 831 8030, fax: 0208 848 1780 info@polishvillagebread.co.uk fb.com/PolishVillageBreadLtd

Fot. Agnieszka Moreschi

Podróże COOLTURA+

Cooltura+ | Nº 760 |

Wybrzeże Jurajskie i widowiskowe klify

Bo Chcieć To Móc – blog i vlog podróżniczy www.bochciectomoc.pl, @Bo Chcieć To Móc

la nas Wybrzeże Jurajskie ma specjalne znaczenie – to tam w lipcu wzięliśmy udział w wyzywającym marszu długodystansowym na 100 kilometrów. Widoki i klimat świetne, więc polecam się wybrać. Wybrzeże rozciąga się na 95 milach linii brzegowej Dorset i wschodniego Devon, a jego niesamowitość została uhonorowana miejscem na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Już samo to powinno zachęcić do wyjazdu na południe wyspy, chociaż na jeden dzień! Atrakcji jest wiele, od jednej z najpopularniejszych w UK plaży nudystów (Studland), Sea Life Centre w Weymouth, rezerwat niemych łabędzi w Abbotsbury, po perłę Dorset – Lyme Regis, dokąd wybrać musi się każdy pasjonat skamielin... Na dziś mamy dla was 3 atrakcje, które znalazły się na naszej 100 kilometrowej trasie.

CORFE – RUINY ZAMKU I KOLEJ SPALINOWA Atrakcja

Dorosły

Dziecko

Zamek Corfe (BH20 5EZ)

£ 10.40

£ 5.20

Model Village – miniatura wsi Corfe (BH20 5EZ)

£ 3.95

£ 2.75

Bilet powrotny na przejazd kolejką parową – Corfe Castle/Swanage

£ 13.00

£ 8.00

Ruiny zamku Corfe Castle może nie nadają się na wielogodzinne zwiedzanie, ale często organizowane są tutaj rekonstrukcje, podczas których przenosimy się do XVII wieku, by poobserwować życie mieszkańców. Dla chętnych dowiedzenia się jak wyglądał zamek w czasach swojej świetności, nieopodal ruin znajduje się replika wioski i zamku, która zabiera nas do czasów jego świetności, czyli roku 1646 – okresu przed wojną domową, podczas której to zamek uległ zniszczeniu. Wisienką na torcie będzie przejażdżka zabytkową koleją parową! Warto sprawdzić sezonowe oferty, bo Swanage Railway serwuje różne opcje, od świątecznego lunchu, po możliwość prowadzenia jednej z tych zabytkowych maszyn parowych!

LULWORTH COVE (BH20 5RH)

Lulworth jest niewielką miejscowością o niesamowitym klimacie, idealne miejsce dla fascynatów geologii, którzy znajdą tutaj formacje skalne, kreowane przez matkę naturę na przestrzeni ostatnich 150 milionów lat! Dla miłośników sportów wodnych, znajdzie się możliwość popływania w krystalicznie czystej wodzie czy spróbowania swoich sił na desce z kawałkiem wiosła! Lulworth Cove to także idealne miejsce na spacer albo piknik w otoczeniu przepięknych widoków! W Lulworth Cove możecie również spróbować swoich sił w rock-pooling-u czyli poszukiwaniu krabów, krewetek, rozgwiazd i innych żyjątek mieszkających w szczelinach skalnych i na płyciznach skalistych wybrzeży. Jest to bardzo popularna rozrywka, bliska pewnie naszemu polskiemu łowieniu raków! Więc jeśli kiedyś, tak jak ja, zastanawialiście się o co chodzi z grupami dorosłych i dzieci brodzącymi na brzegu z wiaderkiem i sitkiem, to właśnie był rock-pooling:)

DURDLE DOOR

Po sąsiedzku, pół godziny tempem spacerowym z Lulworth, warto zahaczyć o słynny Durdle Door – naturalny łuk skalny sprzed 10 000 lat! Trasa zaczyna się na głównym parkingu Lulworth i wita nas sporą ilością schodków. Jednak jak już je pokonacie, to widok wynagrodzi cały trud!

Podróże

| Cooltura+ | Nº 760

Kartka z podróży :)

Do wygrania mamy dla was jedyny w swoim rodzaju kubek pełen inspiracji! Podzielcie się nietuzinkowym zdjęciem z wakacji. Ślijcie fotki z krótkim opisem na: konkurs@cooltura.co.uk lub umieśćcie je pod konkursowym postem na profilu tygodnika „Cooltura+” na Facebooku. Co tydzień będziemy wybierać najciekawsze zdjęcie i opis. Opublikujemy je w rubryce podróże, a do autora wyślemy w nagrodę kubek podróżnika!

Ekwador słynie m.in. z ogromnej liczby wulkanów – jest ich, w tym dwa razy mniejszym od Polski państwie aż 139! A nam niemal zakręciła się łezka w oku, kiedy w schronisku, na drugim co do wysokości szczycie Ekwadoru i jednym z najdłużej czynnych wulkanów, Cotapaxi, na prawie 5000 m npm, dostrzegliśmy polską flagę, podpisaną przez rodaków, którzy dotarli tam przed nami. Więcej na Facebook: @Bo Chcieć To Móc

Limited

Tipper 3,5t Hookloader 10t Skip Lorry 8 yard & 12 yard

Wywóz śmieci Londyn i okolice TANIO I SZYBKO Zabieramy śmieci:

budowlane

W tym tygodniu kubek wysyłamy do Tomka, który podzielił się swoim wspomnieniem z podroży na Sri Lankę.

ogrodowe

garażowe

biurowe

Flota pojazdów do dyspozycji klienta w serwisie Wait & Load. Wynajmujemy skipy oraz załatwiamy licencje na postawienie skipa w councilach. W naszej ofercie mamy skipy 8/12 yard.

UK READY MIX CONCRETE

NAJLEPSZY BETON W MIEŚCIE PŁAĆ TYLKO ZA TO CO ZUŻYŁES MAMY SZEROKI ZAKRES USŁUG SPRZEDAJEMY BETON, JASTRYCH, WYNAJMUJEMY CIĘŻARÓWKI TYPU GRAB ORAZ POMPY DO BETONU.

London UB6 0AL, Greenford Station Approach

TEL. 079 1612 2268

w w w. r u b b i s h - m a s t e r. c o. u k email: info@rubbish-mas t e r. c o. u k

• Kierowca pomaga przy załadunku • Nie pobieramy opłat za Congestion Charge • Oferujem y atrakcyjne ceny za wywóz: krzaków, gruzu, ziemi • Posiadam y certyﬁkat Environment Agency • Wystawiamy faktury VAT

ZADZWOŃ:

077 0346 4755 LUB 017 5366 4267

albo odwiedź naszą stronę już dziś !!!

www.betoniarnia.co.uk

podróże

Skip Hire Wywóz Śmieci Londyn i okolice

Cooltura+ | Nº 760 |

0844 800 8861 078 1308 7129

Civic Way HA4 0YP Ruislip www.bkltd.co.uk info@bkltd.co.uk

podróże

| Cooltura+ | Nº 760

Atrakcje poza Londynem Wielka Brytania jest miejscem niezliczonych atrakcji turystycznych, zarówno dla najmłodszych, jak i seniorów. Mnogość propozycji wymusza wręcz na nas, aby przynajmniej od czasu do czasu uciec z Londynu, by odpowiednio zrelaksować się. Dla tych, którzy wraz ze swoimi pociechami chcieliby w zbliżającym się half-termie przeżyć niecodzienne emocje, prezentujemy 4 propozycje, które z pewnością warte są zobaczenia. Dariusz A. Zeller

Ceny biletów: Dorośli – 23.00 GBP Ulgowy (studenci i seniorzy) 16.50 GBP Dzieci 5-16 lat – 9.50 GBP Dzieci 0-4 lat wchodzą za darmo Dodatkowo, obowiązują zniżki, gdy bilet rezerwujemy online oraz zniżka ekologiczna. Szczegóły dostępne są pod adresem internetowym: www.edenproject.com/buy-tickets Godziny otwarcia – The Eden Project Codziennie 9:00 – 18:00 (z wyjątkiem letnich wakacji) Strona internetowa: www.edenproject.com

Projekt Eden, Kornwalia

Położony zaledwie 3 km od St. Austell, czyli największego miasta hrabstwa Kornwalii ogród botaniczny, to miejsce wyjątkowe. Kompleks, którego autorem jest przedsiębiorca Tim Smith, a projektantem Nicholas Grimshaw, zbudowany został na terenie dawnego wyrobiska kaolinu. Od pomysłu do realizacji projektu wystarczyło zaledwie 2,5 roku. Pierwsi zwiedzający przekroczyli bramy ogrodu w maju 2000 roku, a całość dostępna jest dokładnie od 17 marca 2001 roku. Zespół ogrodów Eden Project umiejscowiony jest na powierzchni 13 hektarów i podzielony jest 4 części: biom tropikalny wilgotny, biom tropikalny suchy, biom zewnętrzny oraz powstałą w 2007 roku część zwaną The Core. Fascynujące jest, iż w trzech biomach rośnie ponad milion (!) roślin z 8000 różnych gatunków i odmian. Dwa pierwsze biomy znajdują się

w ogromnych szklarniach, trzeci stanowi strefę zewnętrzną. W The Core natomiast można zapoznać się z różnymi punktami widzenia natury i ekologii, często pokazywanymi w kontrowersyjny sposób. m.in. roślinę – maszynę, która przedstawia wpływ roślin na środowisko. Eden Project bowiem oprócz

Pleasure Beach Resort, Blackpool

Znajdujący się w odległości 80 km od Manchesteru Pleasure Beach Resort jest najpopularniejszym parkiem rozrywki w całej Wielkiej Brytanii, plasującym się w pierwszej „20” parków rozrywki na świecie. Powstał w… 1896 roku i jest tym samym jednym z najstarszych tego typu miejsc na Starym Kontynencie. W parku tym znajdziemy zarówno teren przeznaczony dla dzieci, Nickelodeon Land, jak i oczywiście dzieci już większych oraz osób dorosłych. Dość powiedzieć, że np. dzięki znajdującym się tam aż 10 rollercoasterów uznawany jest on za europejską stolicę tychże rollercoasterów! Teren parku, usytuowany malowniczo na wybrzeżu, zajmuje obszar 17 ha, na których znajdziemy niezliczone wręcz atrakcje. Najważniejsze z nich to: – Wild Mouse – jeden z trzech istniejących drewnianych rollercoaster’ów tego typu na świecie. – Big Dipper – kolejny drewniany wybudowany w 1923 roku, trój-liniowy Steeplechase, czy pędzący z prędkością prawie 80 km/h Avalanche, lub też wystrzeliwany na szczyt stalowej wieży z prędkością około 120 km/h to tylko część z atrakcji oferowanych przez park.

Cany biletów: Mamy tu do wyboru kilka opcji: • Wristband – cena 22.00 – 27.00 GBP (kupując przez internet) – jest to nieograniczony bilet na wszystkie atrakcje w Pleasure Beach Resort oraz Nickelodeon Land na cały dzień. •Pleasure Beach Pass – cena 5.00 GBP – jest to bilet wstępu do parku i możemy skorzystać z darmowych atrakcji (niestety jest ich niewiele). W środku parku natomiast możemy dokupić żetony; •Nickelodeon Land Wristband – cena 18.00 GBP: jest to nieograniczony bilet na wszystkie atrakcje w Nickelodeon Land na cały dzień. Jeżeli chcemy mieć nieograniczony dostęp do atrakcji warto zakupić Wristband, dzięki któremu możemy również korzystać z atrakcji w części Nickelodeon Land. Bilety możemy kupić na stronie: www.blackpoolpleasurebeach.com/shop/...

– Pepsi Max Big One – najwyższy rollercoaster na Wyspach oraz jeden z najwyższych w Europie. Jego wysokość dochodzi do około 65 metrów. – Infusion – w całości wybudowana ponad lustrem wody, nie porusza się po torze jak większość, lecz jest pod nim podwieszona.

Alton Towers, Staffordshire

Największy park rozrywki w Wielkiej Brytanii to kolejna z propozycji, jaką warto rozważyć, planując z rodziną wyjazd z brytyjskiej stolicy. Alton Towers usytuowany jest w Staffordshire w Zachodniej Anglii i oferuje coś i dla małych, i dla dużych. Warto zaznaczyć, że jest on rokrocznie odwiedzany przez blisko 3 mln osób, co plasuje go w pierwszej „10” najchętniej odwiedzanych parków rozrywki w Europie. Co do atrakcji Alton Towers, warto wymienić znajdujące się tam rollercoastery: utrzymany w mrocznej stylistyce Th13teen, odwrócony coaster Nemesis, Galactica (odnowiony rollercoaster „Air”), nurkująca kolejka Oblivion, czy też Rita, znana z tego, że prędkość 100 km/h osiąga w 2.2 sekundy, zatem proponowana z całą pewnością dla amatorów mocnych wrażeń. Oczywiście młodsi także mają bogatą propozycję atrakcji w Alton Towers, jak choćby „Laughs & frights”, czyli do wyboru spływy na wszelkiego rodzaju pontonach, pistolety na wodę, poszukiwanie złota oraz wiele karuzeli. Warto zaakcentować, że podobnie jak w innych tego typu miejscach, tak i tu systematycznie odbywają się przedstawie-

tego, że spełnia funkcję ogrodu botanicznego, jest także obiektem edukacyjnym. To magiczne miejsce rokrocznie odwiedza blisko 1,5 mln osób. Spacer wśród absolutnie zjawiskowej przyrody jest doprawdy wyjątkowy. Warto o tym przekonać się osobiście. Polecamy!

Poza powyższymi atrakcjami park oferuje wiele innych „przejażdżek” pod tajemniczymi nazwami, takimi jak np. Valhalla czy Grand National. Pleasure Beach resort to idealne miejsce na weekendowy wypad z dziećmi. Park otwarty jest od kwietnia do połowy listopada w godzinach od 10.30 do 20.00 (godziny te mogą być różne w zależności od terminu).

Ceny biletów: Dzienny bilet do parku tematycznego (Theme Park) to koszt około 30 GBP za osobę dorosłą i 25 GBP za dziecko. Ceny jednak różnią się w zależności od pory roku i sposobu, w jaki zdecydujemy się kupić bilet. Dostępne są również bilety dwudniowe, grupowe (dla grup powyżej 10 osób) oraz pakiety, o których zostało już wspomniane (zakwaterowanie w hotelu oraz bilet wstępu do parku). Jeśli chodzi o park wodny to bilety dostępne są online w cenie 15 GBP za osobę dorosłą oraz 10 GBP za dziecko. Dodatkowo istnieje możliwość zakupu biletu rodzinnego (np. 2+1) za ok. 35 GBP. Więcej informacji na temat cen biletów można znaleźć na stronie: www.altontowers.com/tickets

nia, ale są też i piękne ogrody, muzeum historii Alton Towers, znajduje się też kolejka linowa i „Extraordinary Golf Course”, czyli specjalnie zaprojektowane pole golfowe dla dzieci – jednak aby z niego skorzystać, trzeba kupić osobny bilet. Z kolei w parku wodnym mamy do dyspozycji kilka basenów, poza tym zjeżdżalnie i wiele innych atrakcji.

Sława największego parku rozrywki w Wielkiej Brytanii jest w pełni uzasadniona, bowiem trudno nawet byłoby zliczyć mnogość znajdujących się tu atrakcji dla dzieci i dorosłych. Istotnym jest, że znajdują się tam także dwa hotele: The Alton Towers Hotel i SPA. Pewne jest jedno – każdy w Alton Towers znajdzie coś dla siebie!

rozmowa

Cooltura+ | Nº 760 |

posiadamy certyfikat bezpieczeństwa

PAS 24

wymagany w nowym budownictwie

020 8810 7788 07932 606 180

sales@greenmarkjo inery.co.uk www.greenmarkjoin ery.co.uk GREENMARK Joinery

Unit W, 272 Abbeyd ale

Ltd.

Road, HA0 1TW Lon don

| Cooltura+ | Nº 760

Ogrody

Piękny ogród w 5 krokach Basia Olejnik architekt krajobrazu, www.81design.co.uk

o co nam piękny ogród? Wyniki badań brytyjskich naukowców wskazują, że zieleń ma zbawienny wpływ na ludzkie samopoczucie. Umiejętności myślenia i nastrój ulegają znacznej poprawie, a więc stan zdrowia psychicznego jest zdecydowanie lepszy u osób obcujących z naturą niż wśród tych, którzy pozbawieni są możliwości przebywania w ogrodzie czy parku. Aby relaks na świeżym powietrzu był przyjemnością w pełnej krasie, warto zadbać o swój skrawek ogrodu – choćby najmniejszy. Odpowiednio dobrane detale, zadbane rośliny i nawierzchnie pozwalają uzyskać ciekawe efekty. Poniżej 5 kroków do polepszenia twojej przestrzeni i stworzenia pięknego ogrodu zaledwie kosztem własnej pracy, systematyczności i zaangażowania.

KROK 1 – ZADBAJ O PORZĄDEK

Każda przestrzeń, aby była estetyczna, potrzebuje porządku. Wyrzuć zatem z ogrodu wszystkie niepotrzebne przedmioty, stare śmieci, odpadki i inne zepsute sprzęty. Połamane krzesła i spróchniałe stoliki na pewno już

COOLTURA+

Ogród, jakimi dysponujemy w miastach – szczególnie w Londynie – jest najczęściej małym skrawkiem działki, który musi wielokrotnie spełniać różne funkcje. Jednak, nawet jeśli posesja jest niewielka, to i tak warto pomyśleć o nadaniu jej wyjątkowego charakteru. Oaza zieleni w mieście? Brzmi zachęcająco!

nie będą przydatne. Pozgrabiaj liście, pozbieraj suche gałęzie, zajmij się pieleniem chwastów, skoś trawę i zrób przegląd donic. Zorganizuj miejsce na przedmioty i narzędzia, które muszą pozostać w ogrodzie. Przyda się do tego celu wyznaczone miejsce na altanę czy skrzynię – w zależności jak dużym miejscem dysponujesz i ile przedmiotów musisz schować. Poza tym pamiętaj, aby usunąć chwasty spomiędzy płytek, kostki brukowej czy też żwirku. Jeśli posiadasz taras z nawierzchni utwardzonej, zadbaj o jej czystość używając myjki ciśnieniowej. Pamiętaj o wyczyszczeniu mebli ogrodowych oraz innych elementów małej architektury.

KROK 2 – POSTAW NA TRAWNIK

Podstawą pięknego ogrodu jest piękny trawnik. Jeśli chcesz uzyskać efekt natychmiastowy – postaw na rozłożenie trawy z rolki. Trawa z siewu będzie dobrym rozwiązaniem dla osób, które mogą chwilę poczekać na efekty. Bez względu na rodzaj trawnika, który wybierzesz, musisz zadbać o jego podłoże. Aby trawa pięknie rosła, musisz systematycznie napowietrzać glebę poprzez nacinanie bądź przebijanie darni. Zabiegi te są szczególnie wska-

zane po zimie, kiedy gleba jest bardziej zbita. Pozwalają one na dostarczanie do gleby tlenu oraz niezbędnych składników mineralnych. Bardzo ważne jest również odpowiednie wzbogacanie nawozami wieloskładnikowymi oraz regularne podlewanie – szczególnie w okresach suszy.

KROK 3 – POPRACUJ NAD ROŚLINAMI

W pierwszej kolejności pozbądź się wszystkich zniszczonych, zdeformowanych i brzydkich roślin. Następnie – jeśli masz rabaty – oddziel je starannie od trawnika oraz uzupełnij luki w nasadzeniach roślin, jak również trawy na trawniku. Kupując rośliny zwracaj uwagę, aby były pozbawione chorób i szkodników, aby nie miały uszkodzonych liści oraz posiadały zdrowy system korzeniowy. Dołek w podłożu, do którego przesadzasz roślinę, powinien być dwukrotnie większy od owej doniczki. Gleba nie powinna być zbita, a jej odczyn dostosowany do preferencji sadzonej rośliny. Jeśli w twoim ogrodzie są średnio reprezentacyjne ścianki, możesz je przysłonić wysokimi bądź pnącymi roślinami, które odwrócą uwagę od nieestetycznych elementów i skupią ją na pięknie zieleni. Ponadto warto wyeksponować kilka dużych roślin, które przyciągną oko odwiedzającego. Te czynności uporządkują strefę ogrodową i zdecydowanie pozytywnie wpłyną na wizualny odbiór ogrodu.

systematyczne czyszczenie. Jest ono szczególnie wskazane po zimie. Często spotykane w ogrodach powierzchnie drewniane wymagają dodatkowo impregnacji specjalistycznymi środkami. Jeśli więc posiadasz drewniane elementy typu taras, ławki, meble,

KROK 4 – UZUPEŁNIJ NAWIERZCHNIĘ

Klarowny układ ścieżek oraz zadbane wszystkie nawierzchnie na działce, poza kwestią estetyczną, poprawiają możliwości komunikacyjne. Najważniejsze, to by nawierzchnie nie były dziurawe, brudne i odstające swoim charakterem od reszty ogrodu. Uzupełnij więc w nich braki, dokładnie oczyść powierzchnie płaskie i obrzeża oraz usuń chwasty. Obecnie na rynku znajduje się wiele produktów, które można wykorzystać w budowaniu nawierzchni ogrodowych. Żwir, kostka brukowa, kamienie, płyty chodnikowe, deski kompozytowe czy beton, to najpopularniejsze z nich. Jeśli masz nawierzchnie utwardzone – dbaj o ich

altany, płoty, donice, huśtawki – zatroszcz się o ich powierzchnie, stosując odpowiednie środki chroniące przed słońcem, wilgocią, owadami i grzybami.

KROK 5 – ZACHWYCAJĄCE DODATKI

Pomysłów na wyposażenie dekoracyjne ogrodów jest tyle, ilu ogrodni-

ków. Każdy inaczej postrzega przestrzeń i przedmioty. Zawsze warto zainwestować w nowe meble ogrodowe, donice, ozdobne lampy, rzeźby, pojemniki, kompozycje kwiatowe. Jeśli masz ograniczony budżet – zadbaj chociaż o nowe poduchy na krzesła ogrodowe czy ławkę, kup – bądź wykonaj – nowy hamak. Zadbaj o sezonowe kompozycje kwiatowe. Odmaluj pomieszczenia, altany i małą architekturę, którą już posiadasz. Zamontuj oświetlenie, które stworzy magiczny, wyjątkowy klimat, zachęcający do korzystania z ogrodu również po zmroku. Bardzo popularne obecnie są światełka solarne, które nie wymagają rozprowadzenia żadnej instalacji elektrycznej. A może posiadasz zmysł artystyczny i potrafisz wyczarować nowe cuda ze zwykłych rzeczy, których zawsze pełno pod ręką? Stare rzeczy, wykorzystywane kiedyś w użytku domowym, zyskają nowe życie i nadadzą twojemu ogrodowi niebanalnego charakteru, jeśli tylko poświęcisz im trochę czasu i kreatywności. Jeśli twój ogród potrzebuje odnowienia, to nie zwlekaj i wykonaj starannie wszystkie powyższe kroki. Te proste czynności doprowadzą do wizualnej metamorfozy twojego ogrodu i pozwolą cieszyć się jego pięknem każdego roku. Pamiętaj, że piękny ogród to nie tylko dobry projekt. Ale przede wszystkim systematyczna praca, ład, porządek i konsekwencja.

Cooltura+ | Nยบ 759 |

| Cooltura+ | Nº 759

Motywacja COOLTURA+

Marta Kiermacz-Abramek, trenerka motywacji, terapeutka rodzinna, rekordzistka Guinnessa, maratonka, mama

Jak odnaleźć swoją pasję? Dziś zapraszam cię do poszukiwań, podczas których zapewne wiele dowiesz się o sobie samym. Moim celem jest podarowanie ci narzędzi, wspierających twój sukces – chciałabym, żebyś dzięki tej pracy mógł powiedzieć, że wiesz o sobie dużo więcej i dzięki tej wiedzy potrafisz lepiej określić, w jakim kierunku pójdziesz, dalej szukając pasji w swoim życiu.

ABYŚ W PEŁNI MÓGŁ WYKORZYSTAĆ TO ĆWICZENIE:

Znajdź zaciszne miejsce, w którym możesz się skupić i skoncentrować. Wyeliminuj rozproszenia (wyłącz komputer, wycisz telefon), daj sobie czas i przestrzeń, aby uchwycić istotę swoich myśli). Zaparz sobie filiżankę ulubionej herbaty lub kawy. Przygotuj notatnik i długopis. Czytając każde pytanie, odpowiadaj tak szybko, jak przychodzi ci to do głowy, bez limitu napisz tyle odpowiedzi, ile chcesz. Nie zagłębiaj się. Zwyczajnie pozwól myślom swobodnie płynąć. Twoim zadaniem jest je uchwycić i przelać na papier. Bądź całkowicie autentyczny. Pamiętaj, to jest dla ciebie, to jest twój czas, nikogo innego. Nie cenzuruj swoich myśli i uczuć. Bądź całkowicie szczery wobec siebie i swoich doświadczeń. Odpowiadając na wszystkie pytania znajdziesz czas dla siebie, aby posłuchać siebie i zastanowić się, czego pragniesz. Przez chwilę zatrzymasz się i przestaniesz myśleć o tym, co jeszcze musisz zrobić, co ktoś inny powiedział, zrobił, napisał, zalajkował, skomentował, a zamiast tego posłuchasz, co sam masz sobie do powiedzenia.

1. Co sprawia, że czujesz się szczęśliwy, zadowolony i dumny z siebie? 2. Jakie czynności sprawiają, że tracisz poczucie czasu i zapominasz o całym świecie? Radość to bezwarunkowa energia cieszenia się z życia. Spójrz w przeszłość i spróbuj przypomnieć sobie momenty, które sprawi a ł y c i najwięcej radości i przyjemności, kiedy swoją pozytywnością zarażałeś wszystkich dookoła. Przypomnij sobie czynności, pracę, która pochłaniała cię bez reszty i czułeś się spełniony! 3. Jakie zajęcia, ludzie lub jakie miejsca dają ci energię i sprawiają, że czujesz, że żyjesz pełnią życia? 4. Kim chciałeś b yć, kiedy dorośniesz? Jakie umiejętności były związane z tym zawodem lub zawodami? Jakie miałeś marzenia? Wróć myślami do czasów dzieciństwa. Przypomnij sobie o czym marzyłeś będąc dzieckiem. Co sprawiało ci

GOTOWY?

Zaczynajmy więc!

wówczas największą radość. Ile z tego udało ci się zrealizować? Co możesz zrobić dziś, aby przybliżyć się do tej wizji? 5. Kto jest twoja największą inspiracją i dlaczego? Jakie szczególne cechy cenisz w tej osobie? Kogo podziwiasz? Kim są twoi mentorzy? Na pewno są takie osoby, które cię motywują, fascynują i inspirują, które podziwiasz. Odpowiedz sobie na pytanie, dlaczego ten ktoś cię fascynuje, co w nim jest takiego, co sam chciałbyś urzeczywistnić. 6. W czym jesteś szczególnie dobry (jakie masz zdolności, talenty lub cechy, które przychodzą ci łatwo i naturalnie)? Czym mógłbyś zajmować się zawodowo? 7. O co najczęściej pytają cię przyjaciele, znajomi, współpracownicy. Jakiego typu pomocy lub porady oczekują od ciebie? W czym lubisz pomagać innym? 8. Jakie było twoje największe wyzwanie życiowe, które przezwyciężyłeś i w jaki sposób odniosłeś sukces? 9. Co naprawdę chciałbyś robić, czego nie udało ci się jeszcze dokonać, gdybyś miał pewność, że nie poniesiesz porażki? 10. Jeśli mógłbyś podzielić się ze światem tylko jedną wiadomością, to co chciałbyś przekazać? # Bonus: Wyobraź sobie że właśnie wygrałeś 145 mln funtów w loterii. Jak spędzisz następny tydzień, miesiąc, rok? Chciałabym, abyś przyjrzał się teraz swojej liście i wyodrębnił „motywy”. Jakie czynności lub rzeczy pojawiają się więcej niż jeden raz na twojej liście? Czy pojawiły się jakieś wzory? Czy wskazują na coś konkretnego? Użyj tych wskazówek, aby określić swoją drogę, swoja pasję. To jest właśnie twój pierwszy krok. na tel, komórkowy w Po

2p za min

PROMOCJA!

T-talk

10% EXTRA!

Zała SMS

816

a do

Super sposób

min.

Super sposób na

na telefony 1.Wyślij SMS-a na numer stacjonarne

Twoje konto telefonu komórkoweg konto T-Talk, które będzie doładow „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Ab Więcej info o serwisach 020849746

rozmowy z Polską 7p

2. Wybierz numer 03700 min.

z Twojej komórki

1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN

telefony z numerem 03700 *Kosztna połączenia komórkowe Jeśli posiadasz darmowe min. opłata

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń

Service provided by

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

*T&Cs: A charge is calls are as a part the lates

Cooltura+ | Nº 760 |

Zdrowie Cooltura+

Otyłość u dzieci to poważne zagrożenie Dodatkowe kilogramy stanowią często początek drogi do problemów zdrowotnych, które kiedyś uznawano za problemy dorosłych, takie jak cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi i wysoki poziom cholesterolu. Przyczyny nadwagi i otyłości

Beata Wdowczyk Dip ION, terapeutka żywieniowa,

www.nutriheaven.co.uk

iele otyłych dzieci staje się otyłymi dorosłymi, szczególnie jeśli jeden lub oboje rodziców są otyli. Jedną z najlepszych strategii zmniejszania otyłości u dzieci jest poprawa nawyków żywieniowych i ćwiczeń fizycznych w całej rodzinie. Leczenie i zapobieganie otyłości dziecięcej pomaga chronić zdrowie dziecka teraz i w przyszłości.

Objawy

Nie wszystkie dzieci z dodatkowymi kilogramami mają nadwagę lub są otyłe. Niektóre z nich mają większe niż przeciętne ramy ciała. Tkanki tłuszczowa u dzieci jest zróżnicowana na różnych etapach rozwoju. Patrząc na swoje dziecko, powinniśmy być w stanie ocenić, czy waga jest problemem. Wskaźnik masy ciała (BMI), który stanowi wskazówkę wagi w stosunku do wzrostu, jest przyjętą miarą nadwagi i otyłości. Sami możemy obliczyć BMI. Wystarczy podzielić wagę w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu, np. 165 cm wzrostu, pomnóż 1,65 x 1,65 = 2,7225. Następnie wagę, np. 60 kg, podziel przez wynik, który otrzymałaś: 60/2,7225. Tak uzyskasz wartość wskaźnika BMI = 22,03. Zakresy wartości BMI: mniej niż 16 – wygłodzenie; 16 – 16.99 –wychudzenie; 17 – 18.49 – niedowaga; 18.5 – 24.99 – wartość prawidłowa; 25 – 29.99 – nadwaga; 30 – 34.99 – I stopień otyłości; 35 – 39.99 – II stopień otyłości; powyżej 40 – otyłość skrajna.

Kwestie związane ze stylem życia – zbyt mała aktywność i zbyt wiele kalorii – są głównymi czynnikami przyczyniającymi się do otyłości u dzieci. Czynniki genetyczne i hormonalne również mogą odgrywać rolę. Jednak uwarunkowania środowiskowe mają wiodący wpływ. Dieta. Regularne spożywanie wysokokalorycznych produktów spożywczych, takich jak fast foody, wypieki i przekąski z automatów, mogą z łatwością spowodować, że dziecko przybierze na wadze. Cukierki i desery również powodują przyrost masy ciała, a coraz więcej dowodów wskazuje że dużą winę ponoszą w kwestii otyłości słodkie napoje, często gazowane oraz soki owocowe. Brak ruchu. Dzieci, które nie ćwiczą dużo, mają większe szanse na przybieranie na wadze, ponieważ nie spalają tylu kalorii. Zbyt wiele czasu spędzanego na oglądaniu telewizji lub graniu na komputerze, również przyczynia się do powstania problemu. Czynniki rodzinne. Jeśli dziecko pochodzi z rodziny osób z nadwagą, może z większym prawdopodobieństwem przybrać na wadze. Jest to szczególnie ważne w środowisku, w którym żywność wysokokaloryczna jest zawsze dostępna, a aktywność fizyczna nie jest wspierana. Czynniki psychologiczne. Osobisty, rodzicielski i rodzinny stres może zwiększać ryzyko otyłości u dziecka. Niektóre dzieci przejadają się, aby poradzić sobie z problemami lub z emocjami, takimi jak stres czy walka z nudą. Ich rodzice mogą mieć podobne tendencje. Czynniki społeczno-ekonomiczne. Ludzie w niektórych społecznościach mają ograniczone zasoby i mały dostęp do sklepów ze świeżą żywnością. Wybierają produkty spożywcze, które nie psują się szybko, takie jak mrożone, gotowe posiłki, krakersy, ciasteczka.

Ponadto osoby mieszkające w dzielnicach o niższym dochodzie mogą nie mieć dostępu do bezpiecznego miejsca do ćwiczeń.

Komplikacje

Otyłość może mieć wpływ na zdrowie fizyczne, społeczne i emocjonalne dzieci. Fizyczne powikłania oraz komplikacje emocjonalne. Cukrzyca typu 2 to najczęściej spotykane powikłanie. Syndrom metaboliczny – może narazić dziecko na choroby serca, cukrzycę lub inne problemy zdrowotne. Objawy to: wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cukru we krwi, wysokie triglicerydy, niski poziom cholesterolu HDL („dobrego”) i nadmiar tłuszczu w jamie brzusznej. Czynniki te mogą przyczyniać się do gromadzenia płytek w tętnicach. Płytki te mogą powodować zwężenie i stwardnienie tętnic, co może prowadzić do zawału serca lub udaru w późniejszym życiu. Astma. Dzieci z nadwagą lub otyłością mogą być bardziej podatne na astmę. Zaburzenia snu. Bezdech senny jest potencjalnie poważnym zaburzeniem, w którym oddech dziecka kilkakrotnie zatrzymuje się w czasie snu. Niska samoocena często prowadzi do problemów z zachowaniem i uczeniem się oraz może prowadzić do depresji. Wprowadzając proste zasady możemy zapobiec i walczyć z nadwagą i otyłością. Pamiętajmy by: • Ograniczyć spożycie słodkich napojów • Zapewnić w diecie warzywa i owoce • Zapewnić wspólne, rodzinne spożywanie posiłków, tak często jak to tylko możliwe • Ograniczyć jedzenie poza domem, szczególnie w restauracjach typu fast-food • Dostosować porcje do wieku • Ograniczyć telewizję • Zapewnić doroczną wizytę u lekarza.

Przepis na weekend

| Cooltura+ | Nº 760

Kuskus po marokańsku PORCJA DLA 4-6 OSÓB Składniki:

500 g kaskusu 500 g łopatki baraniej 250 g wołowiny pokrojonej w niewielkie kawałki 150 g koncentratu pomidorowego 4 obrane cukinie, 1 łodyga selera 1 cebula naszpikowana dwoma goździkami 1 wypestkowana i pokrojona zielona papryka 1 ostra papryczka, 1 pęczek siekanej zielonej pietruszki 15 g rodzynków wymoczonych w wodzie 250 g namoczonego grochu włoskiego, szczypta szafranu 2 łyżki harissy (zmielone chilli z cytryną i solą) szczypta mielonej gałki muszkatołowej sól, pieprz 1 pęczek świeżej kolendry do przybrania

Cooltura+

Sposób przygotowania:

Do pojemnego rondla wlać 2 1itry wody. Osolić, dodać koncentrat, szafran, gałkę muszkatołową. Zagotować, po czym gotować na małym ogniu przez 15 minut. Dodać mięsa, przygotowane warzywa (poza grochem), zieloną pietruszkę oraz pozostałe przyprawy. Wymieszać, zagotować, po czym gotować przez około 40 minut. Kuskus ugotować na parze i odstawić w ciepłe miejsce. Groch ugotować w bulionie. Rodzynki przełożyć do miseczki i zalać 1 łyżką wazową gorącego bulionu, dodać harissę i wymieszać starannie sos. Kuskus ułożyć na okrągłym półmisku w formie kopca. Na wierzchu umieścić kawałki mięsa, obłożyć je ugotowanymi jarzynami, obsypać grochem i listkami kolendry. Osobno podać sos i bulion. Smacznego!

Zajmujemy się produkcją drewnianych schodów na wymiar. Nasze kilkunastoletnie doświadczenie daje gwarancję jakości. Wycenę można dostać już w 5 minut po rozmowie telefonicznej.

Krótkie terminy realizacji i przystępne ceny

Inny wymiar schodów drewnianych Zadzwoń

07957255443 już dzisiaj lub wyślij SMS. globalwoodjoinery@gmail.com

Cooltura+ | Nº 760 |

ła od

ura sta t n e d y Rez

0 0 . 0 £12 .00 5 6 £ + rzędowa opłata

0208 846 3610 w w w. s a r a i n t . c o. u k

rezydentura stała

obywatelstwo brytyjskie rezydentura tymczasowa profesjonalna pomoc w uzyskaniu BRYTYJSKIEJ REZYDENTURY STAŁEJ jeśli pracujesz legalnie ostatnie 5 lat, już teraz możesz się starać o REZYDENTURĘ STAŁĄ Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office.

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road Isleworth TW7 4RL

| Cooltura+ | Nº 760

Biegaj z Chrisem Cooltura+

Chris Wiciak – maratończyk, zdobywca Abbott World Marathon, przebiegł 6 największych maratonów na świecie. Strona: biegajzchrisem.co.uk

ą to doświadczeni biegacze, którzy oprócz tempa, jakie dyktują, pomagają całej grupie biegnącej za nimi w mobilizowaniu się, kiedy przyjdzie kryzys. Podpowiadają, kiedy wziąć wodę lub żele. Najważniejsza kwestia: biegnąc za kimś takim, nie musimy kontrolować co kilka sekund tempa i nie rwiemy biegu, co w późniejszym czasie zabiera nam energię. Każdy „pacemaker” w zawodach biegnie z balonikiem lub flagą z oznaczonym czasem ukończenia biegu. Ja osobiście korzystałem z „pacemakera” dwa razy. W maratonie w Zurichu biegłem na 3 godz. 15 min, odłączyłem się od niego na 35. kilometrze i dobiegłem 4 min szybciej. W Chicago, kiedy próbowałem pokonać barierę 3 godz. – ukończyłem bieg w 2:58:55. Obecnie nie biegam za panami z balkonikami, bo nie ma oficjalnych „pacemakerów” w maratonach poniżej 3 godz. i w półmaratonie poniżej 1 godz. 25 min. Co możemy zrobić, jeśli chcemy pobiec szybciej, a nie mamy takiego zająca? Trzeba rozpoznać na starcie grupę, która będzie biec na podobny czas, jak my. Ja tak zrobiłem na maratonie w Warszawie, gdzie już na 5 km uformowała się grupa kilkunastu osób, próbujących biec na 2 godz. 40 min. Podczas takiego biegu powinniśmy się zmieniać na prowadzeniu i w miarę możliwości odpoczywać, biegnąć za kimś. 30 września wziąłem udział w bardzo dobrze zorganizowanym Ealing Half Marathon, gdzie pobiegłem wraz z żoną i synem. Każdy oczywiście na swoje zakładane czasy i swoim tempem. Między 11-15 km mimo woli robiłem za zająca, bo złapało się za mną dwóch panów. Strasznie mnie to męczyło, bo nie chcieli dać zmiany, więc od 17 km schowałem się za jednym i biegłem za nim prawie do mety. Dopiero na 500 m przed końcem wyprzedziłem młodego pana. Ta taktyka okazała się bardzo trafna. Gdybym prowadził dłużej, opadłbym z sił i ukończył bieg kilka minut później. Ukończywszy swój bieg wróciłem na trasę biegu po syna i robiąc „za zająca”, pomogłem mu przybiec do mety o 3 min szybciej, niż biegał dotychczas. A przechwyciłem go tylko na 4 km przed metą. Jak widzimy „pacemaker” lub „zając” w biegu ulicznym może przynieść wiele korzyści. Zarówno początkującym, jak i doświadczonym biegaczom. Dlatego zapisując się na zawody nie bójmy się pobiec za kolegą lub koleżanką z balonikiem.

Jak biegać „z zającem” Startując w biegach masowych, dla początkującego biegacza bardzo ciężko jest przewidzieć tempo biegu lub je utrzymać. Dlatego z pomocą przyjdzie nam „pacemaker”, po polsku nazywany „zającem”. Chris z żoną i synem

Cooltura+ | NÂş 759 |

listopada O2 Shepherds Bush Empire

Cleo

Maryla Rodowicz zapraszajÄ&#x2026; na

Me & The Band

Bilety na prllivemusic.co.uk 24

| Cooltura+ | Nº 760

Rozrywka Cooltura+

Quiz przyrodniczy

a. Słoń afrykański b. Dziobak c. Nietoperz d. Kret

2. Co to są deszcze zenitalne?

a. Deszcze występujące codziennie i obficie b. Deszcze występujące co drugi dzień c. Deszcze występujące co 2 tygodnie i obficie d. Deszcze występujące raz na 2 lata i obficie

3. Jak nazywa się największy wodospad świata? a. Wodospady Wiktorii b. Iguacu c. Niagara d. Salto Angel

4. Najdłuższa rzeka świata to: a. Nil b. Jangcy c. Amazonka d. Dunaj

5. Jak wiadomo pokrzywy są jadalne. Co jednak trzeba zrobić przed ich zjedzeniem, by uniknąć poparzenia? a. Szybko połykać

b. Bardzo drobno posiekać c. Sparzyć gorącą wodą d. Dodać olej

6. Ile kropek ma najpopularniejsza w Europie biedronka? a. 5 b. 7 c. 8 d. 9

7. Jakie zwierzę żyje w lasach? a. Myszołów zwyczajny b. Badylarka c. Krowa d. Wij drewniak

8. Co jedzą pandy wielkie? a. Bambusy b. Eukaliptus c. Owady d. Ryby

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

9. Co to jest pogoda?

a. Stan dolnej części atmosfery b. Stan górnej części atmosfery c. Stan środkowej części atmosfery d. Stan całości atmosfery

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

10. Do stawonogów należy: a. Sercówka jadalna b. Ważka c. Ukwiał d. Błotniarka stawowa

Prawidłowe odpowiedzi: 1b, 1a, 3d, 4c, 5c, 6b, 7d, 8a, 9a, 10b.

1. Jak nazywają się ssaki, których młode wykluwają się z jaj, a potem są karmione mlekiem?

Sudoku

Poranna odprawa w Ministerstwie Obrony Narodowej. – Melduję, panie ministrze, że w czasie ćwiczeń Wojsk Obrony Terytorialnej zginęły ortaliony żołnierzy – zameldował głównodowodzący. – O Boże! – wykrzyknął minister i skrył twarz w dłoniach. Milczał dłuższą chwilę, wreszcie ukazał oblicze o czole pooranym troską, spojrzał na dowódcę Wojsk Obrony Terytorialnej i zapytał: – Ile to jest ortalion?

Syn rolnika poszedł do wojska. Po jakimś czasie napisał do ojca list: Tato, tu jest wspaniale! Możemy się wylegiwać do 6 rano! l

Matka rano do syna: – Co to był za łomot w nocy jak wróciłeś? – Aaa nic, kurtka mi spadła. – To co tam było w tej kurtce? – Ja l

Poszedł facet do lasu. Tak łaził i łaził, że w końcu zabłądził. Chodzi więc po lesie i krzyczy. W pewnym momencie coś go szturcha z tyłu w ramię. Odwraca głowę,

patrzy, a tu stoi wielki niedźwiedź, rozespany, wkurzony, że aż piana z pyska leci i mówi: – Co tu robisz? – Zgubiłem się – odpowiada facet. – Ale dlaczego się tak drzesz? – Bo może ktoś mnie usłyszy i pomoże. – No to ja usłyszałem. Pomogło ci? l

Komisja wojskowa. – Do jakiej formacji chcielibyście wstąpić? – Do marynarki. – A pływać umiecie? – A co, okrętów nie macie?!

pnmskiphire@gmail.com Więcej informacji na stronie: www.pnmskiphireltd.co.uk

Nie czekaj - zadzwoń 07746167171

Skip Hire 8 yard oraz 12 yard Grab Hire wywóz śmieci/gruzu Załadunek na miejscu

NAJTAŃSZY SKIP W LONDYNIE

Zabezpieczenie podjazdu w razie potrzeby GRATIS

Załatwiamy permity. Przykrycie skipa i światła GRATIS

NAJLEPSZY SERWIS W NAJNIŻSZEJ CENIE

44 Cooltura+ | Nº 760 |

PLAC ZABAW

| Cooltura+ | Nº 760

POMÓŻ zajączkowi znaleźć drogę do marchewek

DOPASUJ brakujące fragmenty obrazka

OGŁOSZENIA DROBNE

Cooltura+ | Nº 760 |

TANIE POLSKIE TAXI -TAKSÓWKI NA LOTNISKA W LONDYNIE

Szukasz transportu na lotniska w rozsądnej cenie ? Oferujemy przewozy z całego zachodniego Londynu na lotnisko Luton, Stansted, Gatwick i Heathrow.Tel.: 07788778853 lub www.PolishMiniCabs.com WYWÓZ ŚMIECI –KONKURENCYJNE CENY

ogrodowych, budowlanych, biurowych i innych .Pomagamy przy załadunku. Pracujemy na terenie całego Londynu. Usługa tego samego dnia. Dostępne samochody 16 yardowe Van 16 yardów. Atrakcyjne ceny. Zapraszamy do współpracy 07886253972

SPRZĄTANIE

Poszukuje doświadczonych Pań do sprzątania. Doświadczenie i referencje wymagane. Możliwość stałej współpracy lub prace dorywcze. Magdalena proszę dzwonić od Pn – Pt w godz 9.00 – 18.00 07985427487

PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SERWIS KOMPUTEROWY W LONDYNIE

Naprawa laptopów, tabletów, Apple, PC,GPS, strony www. Z nami oszczędzisz czas i pieniądze. Dojazd do klienta. Gwarantujemy najniższe ceny .Zadzwoń Teraz: 07885421494.www. ictlaboratory.com

SMART CHOICE GROUP

Twój doradca pomoże Ci załatwić wszystko w jednym miejscu

UBEZPIECZENIA KSIĘGOWOŚĆ NIERUCHOMOŚCI w w w. s m a r t c h o i c e g r o u p. c o. u k

0208 088 3007

POSZUKIWANY MECHANIK SAMOCHODOWY

Mechanik / elektryk z doświadczeniem w wykonywaniu diagnozowania, napraw usterek elektrycznych i mechanicznych -samochodów osobowych i lekkich samochodów dostawczych. Kontakt: 07877012034, enquiries@hollandpark-autos.co.uk LOOKING FOR LIGH MECHANIC/AUTO ELECTRICIAN

ANTENY SATELITARNE

Light mechanic/auto electrician qualified to carry out scheduled maintenance service on cars & light vans, diagnosing & repairing electrical & mechanical faults, Contact: 07877012034, enquiries@hollandpark-autos.co.uk

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria. Telewizja na kartę, NC+, Polsat. 11 lat doświadczenia Niskie ceny. 07523486296,

POSZUKIWANY LAKIERNIK SAMOCHODOWY

Osoba zatrudniona w warsztacie musi umieć pracować z systemem Du Pont. Wymagane doświadczenie w lakierowaniu natryskowym i własna maska z filtrem powietrza do lakierowania. Kontakt: 07877012034, enquiries@hollandpark-autos.co.uk

LABOUERS AND GROUND WORKERS

Pracownicy potrzebni na budowę w Kentish Town.Self employed i karta CSCS potrzebna do rozpoczęcia pracy.£100-130 za dzien. Kontakt: 02089975090, 07766880934

PRZEPROWADZKI - TRANSPORT MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Planujesz przeprowadzkę, przewieźć kilka rzeczy zakupionych na aukcjach motocykle meble itp lub przewóz mat. bud.? Dzwon do nas. Pomożemy Tobie zrealizować plan w przystępnej cenie. tel 0207 157 9822 lub 07542041749 czynny 24/7

PROFESIONALNY MAKIJAŻ PERMANENTNY

Brwi, usta, kreski górne zagęszczające i ozdobne, kreski dolne. Kontakt:agata.kawa@ icloud.com, 07496888913

HOLLAND PARK AUTOS IS LOOKING FOR CAR SPRAYER

Must be able to work with Du Pont mixing Scheme, full apprenticeship or traineeship in Spray Painting. Must have own Air fed Mask for Spraying. Contact: 07877012034, enquiries@hollandpark-autos.co.uk

ARCHITEKT-PROJEKTY DOMÓW

Rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

DEKODERY NC+ - SERVICE ANTEN INSTALACJA

Dekodery NC+ Polsat cyfra+ na umowę lub bez, instalacja, naprawa telewizorów oraz kamer, cctv, alarmy, wszystkie akcesoria: anteny, piloty, uchwyty 07714308939

POSZUKIWANY MOT TESTER

Technik z minimum 5 letnim doświadczeniem. Kontakt: 07877012034, enquiries@hollandpark-autos.co.uk

LOOKING FOR MOT TESTER

Qualified mot tester/motor technician with a minimum of 5 years’ experience . Contact: 07877012034, enquiries@hollandpark-autos. co.uk

SPRZEDAM DZIAŁKĘ-KONSTANCIN JEZIORNA

3000 m.kw piękna ogrodzona działka w doskonałej lokalizacji, w miejscu uzdrowiskowym pod Warszawą. Dostępne media: prąd, gaz, woda, kanalizacja i telekomunikacja. Strefa 1 komunikacji warszawskiej. 07983570608 SERWIS KOMPUTEROWY

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu, klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy. Dojazd do klienta tel. 07411123340, 02088865030

| Cooltura+ | Nº 760

SERWIS KOMPUTEROWY H-TECH

Serwis i Naprawa Sprzętu Komputerowego. Systemy, Zabezpieczenia, Odzyskiwanie Danych, Wymiana Ekranów i innych Podzespołów, CCTV, Dojazd do Klienta.Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk., www.halskytech.co.uk POMOCNIK INSTALATORA OKIEN I DRZWI

Wymagane doświadczenie i podstawowy angielski. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy, transport(Van), narzędzia zapewnione, możliwość nadgodzin. Kontakt: Andrzej :office@greenmarkjoinery.co.uk,tel:02088107788

STOLARZ OKIEN I DRZWI-DAM PRACĘ

POLSKA TELEWIZJA NC+

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem w pracy w UK i PL do produkcji. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy i możliwość nadgodzin Marek Tel:07810808838, office@ greenmarkjoinery.co.uk

Sprzedaż, montaż, serwis, rozbudowa, modernizacja. Profesjonalne dostrajanie sygnału SatTV. Montaż anten naziemnych FreeviewHD. Drabina 10m oraz drabina dachowa7m Dariusz Rabski 07894100683

PROJEKTANT MEBLI -DAM PRACĘ

AJM TAPETOWANIE - CENY KONKURENCYJNE, GWARANCJA

Wymagane doświadczenie w projektowaniu, dokonywaniu pomiarów i tworzeniu dokumentacji technicznej, bardzo dobrej znajomości programu Sketchup. Dodatkowym atutem będzie praca w programie AutoCad. Kontakt: wojtek@greenmarkjoinery.co.uk

Tapeciarz profesjonalista -wszystkie gatunki tapet. Zapraszamy do współpracy firmy oraz osoby prywatne. Prace wykonywane są rzetelnie, zawsze w ustalonym terminie 100% satysfakcji. Kontakt 07542041749

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA-PRZEMYSŁĄW ZAJĄC

NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

TELEWIZJA SATELITARNA

Montaż anten satelitarnych i naziemnych, ustawienie sygnału (wszystkie satelity). IRS i instalacje domowe, NC+ na kartę i na kontrakt. Gwarancja na materiały i robociznę Tel. 07840650509, Mail: sawicki38@gmail.com STAŁA PRACA, TYMCZASOWA LUB KONTRAKT –BUDOWLANKA

ARCHITEKT W LONDYNIE

Podstawowe narzędzia wymagane, doświadczenie budowlane jest absolutnie konieczne. Zainteresowani proszeni o SMS z imieniem i nazwiskiem, dzielnicą, swoim fachem budowlanym na numer 07827492749

Wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, Kontakt: 07903034463, szymon.dylewski@gmail. com

ANGIELSKI - TŁUMACZENIA, PISMA, NAUKA

Pomoc w Councilu, w banku, u lekarza, w szpitalu, NIN. Efektywna nauka angielskiego dla dzieci i dorosłych. Konkurencyjne ceny ustalane indywidualnie.Justyna 07443888897

PRACA DLA SPRZEDAWCY

Branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

Jak zamieścić ogłoszenie?

przez internet

www.cooltura24.co.uk

tanie rozmowy międzynarodowe

ute

za min

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36 * w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny do 13 krajów bę 24 godziny na do iu dn go ty 7 dni w

0 844 862 4141

Belgia .......................... 1p Francja ........................ 1p Hiszpania .................... 1p Holandia ..................... 1p Irlandia ........................ 1p Kanada ........................ 1p Niemcy ........................ 1p Polska ......................... 1p Rumunia...................... 1p Słowacja ..................... 1p USA .............................. 1p Węgry ......................... 1p Włochy ........................ 1p Terms & Conditions: Ask the bill payer’s permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

Cooltura+ | Nº 759 |

Brentford Fountain Leisure Centre Rozgrzewka

z Karoliną Sobalą Sponsorzy

Organizatorzy

W CENIE BUTELKA E K A H S Y D O W I PROTEINOWY MUFFIN

zaprasza na trening z Qczaj’em

E J S E S E I W D 0 .1 4 1 wyspach.co.uk Bilety na qczajna