Cooltura Issue 768 by Cooltura

The Polish Weekly | No 49 (768) | 06.12.2018

Gdzie taniej spędzić Boże Narodzenie?

TOP 10 gier na święta

Moda na Christmas Party

Porównujemy ceny najpopularniejszych produktów na święta w Polsce i Wielkiej Brytanii. Zobacz co się bardziej opłaca. Str. 10

Prezentujemy najciekawsze gry, które umilą czas podczas świątecznego wypoczynku i rodzinnych spotkań. Str. 22

Skóra węża, cekiny czy zamsz? Wszystkie chwyty dozwolone. Co więcej – sprawdzą się w na wyjście do pubu, elegancki obiad czy tańce do rana. Str. 28

MARZENIA DAŃCA

Sadiq Khan wspiera Polaków

okazji stulecia niepodległości burmistrz Londynu, Sadiq Khan zwrócił się do polskiej społeczności: „W Londynie mieszka ponad 170 tysięcy Polaków, najwięcej spośród wszystkich obywateli Unii. Są oni istotną częścią naszego społeczeństwa i siły pracowniczej. A jednak z powodu brexitu wielu Polaków obawia się o swoją przyszłości w Wielkiej Brytanii. Londyn to miasto, w którym każdy może się rozwijać, sukces polskiej społeczności jest na to najlepszym dowodem. Jako miasto wiemy, że nasza różnorodność jest naszą największą siłą. Jako burmistrz chcę zapewnić wszystkich Polaków – w tych niepewnych czasach inni londyńczycy staną z wami ramię w ramię”. Więcej czytaj na str. 6.

Marcin Daniec:

ochwalę się, że w moich ostatnich, 16. „Marzeniach…”, wykazałem się, przepraszam za nieskromność, sporym proroctwem. To było ponad 4 lata temu i zagrałem moją wersję „Emigrantów” Mrożka, z Czarkiem Pazurą. I jak u Mrożka mieszkamy w „bejsmencie”, jak u Mrożka jemy konserwy, które jak się potem okazało są dla psów. Nagle słyszymy jak strażniczka miejska mówi: „Za parę godzin odlatuje wasz ostatni

samolot do Londynu”. I oni pytają przerażeni: „To którego dzisiaj mamy?”. Padła tam chyba data 1 maja 2020, a strażniczka miejska dodała: „I kończy wam się właśnie wiza pobytowa w Polsce, panowie…Anglicy”. Rozmowa na stronie 27.

Inspiracje na potrawy wigilijne na stronach 16-17 *Składniki użyte w przedstawionych przepisach dostępne w wybranych sklepach sieci Sainsbury’s i zależnie od dostępności

KOMENTARZ TYGODNIA

Cooltura+ | Nº 768 |

Armaty Borisa

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

Burmistrz Londynu Sadiq Khan sprząta po poprzedniku, uświadamiając, jak kosztowna jest niekompetencja Borisa Johnsona. Radosław Zapłowski

iadomość z ratusza, że w końcu sprzedano wozy bojowe zamówione przez Johnsona przeszła niemal bez echa. W momencie kiedy brexit wchodzi w kluczową fazę, kiedy przyszłość Królestwa jest pod znakiem zapytania, przypominanie katastrofalnej kadencji Johnsona w londyńskim magistracie wydaje się pozbawione większego znaczenia. Ale tak nie jest. „Afera armatkowa” bowiem jak w soczewce pokazuje brak kompetencji czołowego polityka Partii Konserwatywnej.

GASZENIE POŻARÓW

Johnson wozy bojowe wyposażone w armatki wodne zakupił w 2014 roku na fali społecznego niezadowolenia z cyklicznych zamieszek. Odpowiedzią na demolujące londyńskie ulice tłumy miały być 25-letnie niemieckie Rosenbauer Wasserwerfer 9,000 (WaWe9). Trzy wiekowe pojazdy kosztowały 218 tys. funtów, ale nigdy nie zostały użyte. Ówczesna ministra spraw wewnętrznych Theresa May odrzuciła wniosek Metropolitarnej Służby Policyjnej (MET), popierany przez Johnsona, żeby wozy weszły do arsenału policji w Anglii i Walii. Bo mogły powodować poważne uszkodzenia ciała (ślepotę), nie miały odpowiedniego wyposażenia, nie spełniały wymogów emisji spalin, brakowało części zamiennych, a pojazdy nie były kompatybilne z londyńskimi ulicami. Zabawki burmistrza niszczały w garażach, mimo usilnych i kosztownych prób ich reanimacji. Johnson wyrzucił w błoto w sumie 300 tys. funtów.

BRZYDKA TWARZ KRÓLESTWA

Pomysł ówczesnego burmistrza wywołał na Wyspach gorącą debatę. W Wielkiej Brytanii wozy

z armatkami wodnymi kojarzono z Irlandią Północną, z państwami, które są brutalne w stosunku do swoich własnych obywateli (Chiny, Egipt, Indonezja), albo z krajami, w których pomimo demokratycznych rządów i liberalnych wartości można zaobserwować napięcie na linii społeczeństwo – policja (Francja, Polska, Ukraina). Na Wyspach, gdzie stosunek sił porządkowych do obywateli jest zupełnie inny i opiera się głównie na wzajemnym zaufaniu i szacunku, armatki wodne były powszechnie postrzegane jako brutalne, niebezpieczne i mało efektywne narzędzie. Idea, żeby używać tego typu pojazdów, była powszechnie krytykowana. Od lewa do prawa. Theresa May twierdziła, że ze względu na „zupełnie odmienną kulturę” polityczną i społeczną nie wyobraża sobie użycia armatek wodnych na brytyjskich ulicach, gdzie między policją a społeczeństwem „panuje zgoda i wzajemne zaufanie”, a szef londyńskiej policji Bernard Hogan-Howe mówił, że „w każdym kraju, w którym nigdy wcześniej nie stosowano danej taktyki, do nowych rzeczy podchodzi się ostrożnie i sceptycznie”.

ŚWIAT W KSZTAŁCIE CEPA

Dziś zabawki Johnsona zezłomowano w Reclamations Ollerton w Newark i oprócz kilku docinków i żartów wiadomość o tym nie wzbudziła większej sensacji. Problem w tym, że Boris Johnson wciąż jest ważnym polityki partii rządzącej, wciąż narzuca narrację, wciąż liczy się w grze o fotel premiera. Choć nie powinien. Te nieszczęsne WaWe9 są symbolem jego nieodpowiedzialnego podejścia do kompleksowych, trudnych, wymagających namysłu i analiz problemów. Dla Johnsona jednak – jak dla typowego felietonisty – wszystko jest proste. Mamy antyspołeczne zachowania? Kupmy armaty i rozpędźmy zamieszki! Ludzie są nerwowi

DYREKTOR ZARZADZAJACY ARTUR KIERUZAL a.kieruzal@polishmedialondon.co.uk REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego JOANNA KARWECKA ZUZANNA MUSZYŃSKA KAROLINA WIATROWSKA RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA © Nazar Gonchar / Shutterstock.com

na widok zakrytych twarzy muzułmanek? Zakażmy noszenia burek! Musimy uzgadniać naszą polityką z partnerami UE? Wyjdźmy ze Wspólnoty! Negocjacje z Brukselą nie idą po naszej myśli? Zróbmy twardy brexit! Świat według konserwatywnych populistów jest prosty jak budowa cepa, a rozwiązania problemów szybkie i łatwe. Populizm na tym jednak polega, że swoich postulatów nie weryfikuje. Opiera się na wierze. Wiedza nie ma znaczenia. Znaczenie ma chwytliwe hasło. Johnson jest niebezpieczny, bo pozuje na inteligenta. Wydaje się, że składa społeczeństwu poważną, sensowną, kompetentną intelektualnie i dobrze przemyślaną polityczną ofertę, ale za każdym razem strzela ślepakami. Robi dużo hałasu, ale konsekwencje jego wystrzałowych pomysłów rdzewieją potem w garażach i są kłopotem, z którym uporać się musi ktoś inny. Architekt brexitu narobił już wystarczająco dużo bałaganu. Czas żeby trafił na wysypisko politycznych odpadów jak jego Wasserwerfer 9,000.

Będzie po mojemu, albo nie będzie w ogóle Theresa May odrzuca alternatywy i wzywa posłów do poparcia jej porozumienia w sprawie brexitu.

wywiadzie przed odlotem na szczyt G20 do Argentyny wykluczyła model współpracy z UE, zbliżony do norweskiego, proponowany przez

część posłów. Jak wyjaśniła, nie chce kontynuacji swobody przepływu osób. Nie udzieliła bezpośredniej odpowiedzi na pytanie posłów, czy w przypadku odrzucenia jej porozumienia o brexicie Wielka Brytania opuści Unię bez porozumienia. Powiedziała, że w takim przypadku trzeba będzie podjąć jakieś decyzje i wdrożyć przygotowania do brexitu bez porozumienia. Zdaniem opozycji wciąż można wynegocjować lepsze porozumienie. Lider opozycji Jeremy Corbyn powiedział w telewizji ITV, że nikomu nie zależy na twardym brexicie. Jego zdaniem alternatywą są przedterminowe wybory lub referendum. Jacob Rees-Mogg z Partii Pracy, lider zwolenników twardego brexitu, przestrzegł w „Daily Telegraph” przed strasze-

WYDAWCA POLISH MEDIA LONDON ISSN 1743-8489

niem ludzi brexitem bez porozumienia. Była to reakcja na słowa szefa Bank of England. Mark Carney ostrzegł, że wyjście z UE bez porozumienia doprowadzi do większej recesji niż ta z 2008 roku. Minister finansów przedstawił wyniki analizy ekonomicznej, które wskazują, że Wielka Brytania straci na każdej formie brexitu. W najlepszym przypadku – brexitu z porozumieniem Theresy May, w ciągu najbliższych 15 lat PKB straci 3,9 proc. czyli ok. 40 mld funtów. Brexit bez porozumienia będzie oznaczał stratę ponad 9 proc. PKB, czyli ok. 150 mld funtów. Na pocieszenie Philip Hammond powiedział w radiu BBC 4, że nie można patrzeć tylko na pieniądze – „liczą się także korzyści polityczne”.

Głosowanie nad przyjęciem porozumienia w brytyjskim parlamencie zaplanowano na 11 grudnia. Jego odrzucenie zapowiedziały wszystkie partie opozycyjne, koalicyjna DUP i część posłów Partii Konserwatywnej.

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk

PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 MAGDALENA RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 250 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 W cooltura.co.uk Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk @cooltura24uk

lub zadzwoń:

@cooltura24uk

020 8846 3615

cooltura

m a t j a Słuch z s e c h c gdzie

Store oraz p p A le p p A w Szukaj kie Radio ls o P i: m ła s a h od w Play Store p on, PRL24 d n o L io d a R h Londyn, Polis

KOMENTARZ TYGODNIA

Cooltura+ | Nยบ 768 |

TYM ŻYJĄ WYSPY

| Cooltura+ | Nº 768

Imigracja z UE najniższa od 6 lat

imo spadku liczby osób przyjeżdżających z Unii Europejskiej migracja netto utrzymuje się na stałym poziomie – podał urząd statystyczny ONS. W ciągu roku liczonego do czerwca 2018 wyniosła 273 tys. osób, w tym 74 tys. to migracja z krajów Unii Europejskiej, a 248 tys. spoza UE.

W ciągu roku do Wielkiej Brytanii przyjechało 219 tys. obywateli Unii Europejskiej, ale w tym samym czasie wyjechało 145 tys. Migracja netto z krajów UE jest najniższa od 2012 roku. Do pracy na Wyspach przyjeżdża coraz więcej osób z Azji. Migracja netto to różnica między liczbą osób osiedlających w kraju i wyjeżdżających z niego.

Drożeją bilety kolejowe

rednio o 3,1 proc. podrożeją od 2 stycznia bilety kolejowe. Ceny pojedynczych przejazdów londyńską komunikacją miejską w przyszłym roku będą takie same – zapowiedział tymczasem mer Londynu. Zgodnie ze swoją obietnicą wyborczą Sadiq Khan kolejny rok z rzędu zamraża ceny pojedynczych przejazdów metrem, auto-

busami, tramwajami, kolejką DLR, kolejką linową oraz ceny wypożyczeń miejskich rowerów. Podrożeją jednak bilety okresowe, bo są powiązane z kolejowymi. Za najpopularniejszy bilet miesięczny na strefy 1-3 w Londynie, który obecnie kosztuje 153,60 funtów, od stycznia zapłacimy o 4,76 funtów więcej.

Za dużo sake

a 10 miesięcy więzienia został skazany japoński pilot, który chciał prowadzić samolot będąc pod wpływem alkoholu. 42-letni Katsutoshi Jitsukawa został zatrzymany pod koniec października na lotnisku Heathrow. Alkohol wyczuł od niego kierowca busa dowożący załogi do samolotów i poinformował o tym kontrolerów. Test krwi wykazał 189 mg alkoholu na 100 ml. Dopuszczalny limit dla pilotów to 20 mg na 100 ml. Skazany miał pilotować samolot linii Japan Airlines w trakcie trwającego około 12 godzin lotu z Londynu Heathrow do Tokio.

Znamy przyczynę pożaru Grenfell Tower

rzegrzane kable w lodówce marki Hotpoint doprowadziły zdaniem biegłego do pożaru, który strawił wieżowiec Grenfell Tower. Jak ustalono, przegrzanie było efektem zbyt luźnego połączenia kabli. Lodówka znajdowała się w mieszkaniu na czwartym piętrze. Stamtąd rozprzestrzenił się ogień, który w ciągu kilkudziesięciu minut ogarnął niemal cały budynek. W pożarze, do którego doszło w czerwcu 2017 roku, zginęły 72 osoby.

Nielegalni imigranci szturmują kanał La Manche

hcą zdążyć przed wzmocnieniem ochrony granicy po brexicie – dowiedziała się telewizja BBC. Tylko w listopadzie straż graniczna zatrzymała ponad 100 Irakijczyków, którzy próbowali przedo-

stać się przez kanał w małych łódkach. Jeden z dziennikarzy podając się za uchodźcę z Iraku dotarł do przemytnika na północy Francji, który oferuje przeprawę do Wielkiej Brytanii za 6 tys. euro.

TYM ŻYJĄ WYSPY Limited

Tipper 3,5t Hookloader 10t Skip Lorry 8 yard & 12 yard

Wywóz śmieci Londyn i okolice TANIO I SZYBKO Zabieramy śmieci:

budowlane

ogrodowe

garażowe

Cooltura+ | Nº 768 |

„Sto lat” w londyńskim ratuszu

biurowe

Flota pojazdów do dyspozycji klienta w serwisie Wait & Load. Wynajmujemy skipy oraz załatwiamy licencje na postawienie skipa w councilach. W naszej ofercie mamy skipy 8/12 yard.

London UB6 0AL, Greenford Station Approach

TEL. 079 1612 2268

w w w. r u b b i s h - m a s t e r. c o. u k email: info@rubbish-mas t e r. c o. u k

• Kierowca pomaga przy załadunku • Nie pobieramy opłat za Congestion Charge • Oferujem y atrakcyjne ceny za wywóz: krzaków, gruzu, ziemi • Posiadam y certyﬁkat Environment Agency • Wystawiamy faktury VAT

JEDYNA POLSKA BETONIARNIA • Renomowany dostawca betonu • Kopanie fundamentów • Palowanie

NOWOŚĆ! Wynajem grabów oraz wywrotek

Fot. Gosia Skibińska

o już prawdopodobnie ostatnie wydasce w historii naszego miasta i kraju. Jesteśmy rzenie, na którym Polacy świętowali za to ogromnie wdzięczni - powiedział Khan. setną rocznice odzyskania niepodległoWśród gości był też ambasador Arkady ści. Polonia została zaproszona do City Hall, Rzegocki oraz Rafał Trzaskowski, nowy pregdzie przywitał ich burmistrz Londynu Sadiq zydent Warszawy, dla którego była to pierwKhan. sza oficjalna podróż zagraniczna. – Jesteście londyńczykami, cenimy wasz – To nie przypadek, że Londyn jest wkład w rozwój tego miasta i zawsze będziecie pierwszym miastem, które odwiedziłem. tutaj mile widziani – powiedział Sadiq Khan. Zależy nam na współpracy między WarBurmistrz Londyn spotkał się szawą a Londynem, tym bardziej, z Polakami w ratuszu na uroże mieszka tu wielu Polaczystym zakończeniu akcji ków, wielu z nich pochodzi #MyLondon. Jej organiz Warszawy. Zachowanie zatorce, Joli Piesakowtych więzów jest dla skiej-Jackson udało nas bardzo ważne, się zebrać ponad szczególnie w cza600 fotografii Polasie brexitu. Miaków mieszkających sta muszą dziaw Londynie w ciągu łać razem i twoostatniego stulecia. rzyć wspólne pro– Dlaczego jekty. Z Londynem te fotografie są tak będziemy współważne? Ponieważ pracować w ramach pokazują zarówno polzagadnień dotyczących skich pilotów, którzy walmiędzy innymi smart czyli w czasie II wojny świacities oraz cyber bezpieFot. Gosia Skibińska towej, jak i polskie pielęgniarki, czeństwa – powiedział Trzabudowlańców i właścicieli firm, którzy skowski. sprawili, że nasze miasto jest tym czym jest. Po oficjalnych przemówieniach przyszedł Polska społeczność zajmuje wyjątkowe miej- czas na muzykę, tańce i pierogi, także w wyda-

Jedyna polska ﬁrma, która oferuje kompleksową usługę od wykopania poprzez wywiezienie ziemi, aż po zalanie

0 7775 590 599 0 7795 075 073

ecomix@jgsk.co.uk www.polskabetoniarnia.co.uk Fot. Gosia Skibińska

TYM ŻYJE LONDYN

| Cooltura+ | Nº 768

Fot. Gosia Skibińska

niu muzycznym, dzięki zespołowi Me&The Band. Na skrzypcach zagrał zespół Piotra Jordana, a zatańczył zespół Orlęta. Współorganizatorka akcji #MyLondon Jolanta Piesakowska-Jackson, powiedziała, że dzięki tej wystawie udało się pokazać, co to znaczy być Polakiem i londyńczykiem jednocześnie. W ratuszu pokazano prawie 400

zdjęć. Chociaż organizatorzy chcieli wybrać 10 zdjęć na 10 lat, ale nadeszło tak dużo świetnych fotografii, że nie udało się wybrać najlepszej dziesiątki. Wszystkie zdjęcia już teraz można oglądać na stronie GLA, pod hasłem #MyLondyn. Wkrótce fotografie będą też pokazane na wystawie w Ognisku Polskim.

Fot. Gosia Skibińska

Z burmistrzem Sadiqiem Khanem rozmawiała Joanna Karwecka

Warszawy, podczas jego pierwszej zagranicznej podróży, ponieważ w przypadku brexitu będzie bardzo ważne, aby nasi obywatele, mieszkańcy, miasta i biznesy wciąż utrzymywały ciepłe relacje. Nie możemy sobie pozwolić na to, żeby oddalić się od naszym polskich przyjaciół.

Jak lider globalnego, wielokulturowego miasta czuje się w sytuacji, kiedy przez brexit zamyka się ono na świat?

Czy myśli pan, że tożsamość londyńczyków zmieni się po brexicie?

Sławna londyńska pisarka Zadi Smith powiedziała, że Londyn to stan umysłu. Znaczy to tyle, że w Londynie nie jest ważne jakie jest twoje DNA, ale sposób myślenia. Londyńczycy są otwarci i doceniają różnorodność. Przez lata byliśmy otwarci na nowych ludzi, handel i wartości. To zawdzięczamy między innymi rzece, która płynie przez nasze miasto. Wiemy, że to się nie zmieni. Nawet jeżeli wyjdziemy z Unii, a wciąż mam nadzieję, że to się nie stanie, pozostaniemy w Europie. Z radością powitałem dziś burmistrza

Szczerze uważam, nie tylko jako burmistrz, ale także jako londyńczyk, że Londyn jest najlepszym miastem na świecie. To zasługa ogromnej różnorodności jego mieszkańców – pod względem etniczności, religii, pochodzenia i wieku. Poczucie otwartości i pluralizmu jest dla mnie bardzo ważne. Dlatego złości mnie i smuci jednocześnie, kiedy słyszę, że to się zmieni. Martwi mnie, że londyńczycy polskiego pochodzenia myślą, że nie są tu mile widziani, ponieważ reszta kraju zagłosowała za tym, żeby opuścić Unię Europejską. Przypominam, że londyńczycy w ogromnej większości głosowali za pozostaniem w UE! Dlaczego? Ponieważ zdajemy sobie sprawę z ogromnego wkładu, jaki londyńczycy różnego pochodzenia wnieśli do naszego miasta. I jest niezmiernie ważne, że nawet kiedy wyjdziemy z Unii, Londyn będzie witał osoby z całego świata. Jeżeli chcemy być najlepszym miastem świata, musimy pozostać różnorodni. I to znaczy, że będziemy dalej otwarci nie tylko dla Polaków, ale też dla wszystkich z Unii Europejskiej.

TYM ŻYJĄ WYSPY

Cooltura+ | Nº 768 |

Nowe technologie większym wyzwaniem niż brexit Fot. Maciej Urban

lisko 200 polskich i brytyjskich przedsiębiorców spotkało się w co-workingowej przestrzeni londyńskiej Trampery Old Street na Brytyjsko – Polskim Kongresie Przedsiębiorców w Wielkiej Brytanii. Piąta edycja kongresu była poświęcona nowym technologiom i ich wpływowi na biznes. Podczas wystąpień, paneli dyskusyjnych i warsztatów powtarzały się określenia: aplikacje, robotyzacja, sztuczna inteligencja, virtual i augmented reality. Uczestnicy debaty wymieniali nowe możliwości jakie przynosi rewolucja technologiczna, ale także zagrożenia w postaci nieodwracalnej utraty miejsc pracy. – Nowe technologie są dla nas większym wyzwaniem niż brexit – podsumował jeden z uczestników dyskusji.

W spotkaniu uczestniczyli polscy przedsiębiorcy działający w Wielkiej Brytanii, przedstawiciele brytyjskich firm, a także firm polskich, które planują ekspansję na rynek brytyjski. – Wielka Brytania to jeden z najważniejszych partnerów dla polskiego eksportu. W 2017 roku nasz eksport do Wielkiej Brytanii osiągnął 13 mld euro. Polscy przedsiębiorcy w Wielkiej Brytanii odgrywają bardzo ważną rolę w zwiększaniu polskiego eksportu do Wielkiej Brytanii. Chciałbym serdecznie podziękować wam za zaangażowanie w tę współpracę – powiedział ambasador Arkady Rzegocki, otwierając kongres. Wydarzenie zakończyła sesja networkingowa, która była okazją do nawiązania nowych relacji biznesowych w mniej formalnej atmosferze. Organizatorem był Polish Business Link, który od 2012 roku wspiera polskich przedsiębiorców działających w Wielkiej Brytanii.

Michael Dembinski z Brytyjsko - Polskiej Izby Handlowej poprowadził dyskusję o zakłóceniach cyfrowych w handlu

Networking jest ważną częścią każdego kongresu

Ambasador Arkady Rzegocki otworzył kongres

Katarzyna Bogusławska poprowadziła warsztat o ochronie danych osobowych

TYM ŻYJĄ WYSPY

| Cooltura+ | Nº 768

Co posłowie szykują obywatelom Unii 11 grudnia parlament wypowie się na temat umowy rozwodowej z Unią Europejską. Co to głosowanie oznacza dla Polaków mieszkających w Unii? Z BARBARĄ DROZDOWICZ, z East European Resource Centre, rozmawia Joanna Karwecka.

o się stanie jeżeli parlament 11 grudnia zagłosuje przeciwko umowie o wyjściu z Unii? Będzie chaos?

Ona jest zagrożona?

Jest przewidziane pięć dni na debatę związaną z porozumieniem o wyjściu z Unii Europejskiej. Rząd się przygotowuje na batalię. Więc jest nadzieja.

To jest skomplikowane i wielu ludzi nas straszy. Ale trzeba sobie powiedzieć tak: jeżeli Londyn wyjdzie z Unii to Settled Status będzie funkcjonował. Wiemy, że intencją rządu jest by były zachowane prawa osiedleńcze do momentu zakończenia okresu przejściowego. Wiemy na pewno, że nikt nas z tego kraju nie wyrzuci.

A co jeśli nie uda się jej wygrać?

A czego nie wiemy?

Nasza sytuacja, jako rezydentów Wielkiej Brytanii będzie unormowana w procesie ustawodawczym poprzez zmianę ustawy o cudzoziemcach. Założenie jest takie, że kształt European Settled Status będzie zachowany. Nie staniemy się nagle nieudokumentowanymi imigrantami. Gwarancje European Settled Status są niezależne od kształtu porozumienia o przyszłości w Unii Europejskiej. Trzeba też pamiętać, że ta umowa, nad którą będzie głosował parlament – Withdrawal Agreement to jest po prostu rozwód. Natomiast to, co jest dla nas istotne, to deklaracja polityczna, czyli ten drugi dokument, który był opublikowany. To on daje nam kształt przyszłej pozycji Polaków w Wielkiej Brytanii.

Jedynie czego nie wiemy do końca, to to jakie prawa dzięki niemu uzyskamy. Nie wiemy na przykład, jak będzie wyglądała sytuacja łączenia rodzin. Jeśli brexit będzie chaotyczny i nasze prawa będą gwarantowane w mniej hojny sposób, to możemy być postawieni w takiej samej sytuacji jak każdy inny obywatel kraju trzeciego. Może to znaczyć, że trzeba będzie organizować sponsoring, aby sprowadzić członka rodziny, co jest już bardzo drogim przedsięwzięciem.

Jak będzie z wjazdem w razie wyjścia bez umowy?

Intencja rządu jest taka, że w dowolnym układzie przez pierwsze 3 miesiące

będzie działał system bezwizowy. Może być jednak tak, że trzeba będzie przez internet złożyć wniosek o coś, co kiedyś się nazywało promesą wizową i dostać wizę przy wjeździe na granicy. To jest dość standardowy układ, taki jak ma Wielka Brytania z USA. Po wjeździe ludzie będą musieli się zadeklarować, co będą ze sobą robić. Jeżeli będą chcieli zostać – będą musieli się zarejestrować w ESO. Powtarzam – ESO zostało wyjęte z negocjacji brexitowych, właśnie po to, żeby zagwarantować prawa obywateli unijnych w UK i brytyjskich w Unii. Bo przecież chodzi też o to, żeby 3 miliony emerytów nie musiało nagle wracać do Wielkiej Brytanii.

Co z okresem przejściowym? Jeżeli UK wyjdzie z Unii bez umowy to okres przejściowy nie obowiązuje?

W najbardziej chaotycznej wersji brexitu nie ma okresu przejściowego. Następuje całkowite przerwanie wszelkich związków administracyjno-prawnych, nie ma transferów finansowych, nie latają samoloty. Zaczyna się dziać coś złego

w Irlandii Północnej. Nikt do tego nie będzie chciał dopuścić. Natomiast okres przejściowy służy przetłumaczeniu praw europejskich na prawa lokalne, więc jest koniecznie, aby w jakiejś formie istniał. Jednym z rozwiązań, jakie jest brane pod uwagę jest to, że jeśli 11 grudnia umowa nie zostanie przegłosowana to rząd może się ubiegać o przedłużenie procesu. Piłka jest wtedy po stronie Unii. Sytuacji może być na tyle nieprzyjemna dla wszystkich, że kraje unijne mogą się zgodzić. Ale taki scenariusz oczywiście odsunie brexit w czasie, kontynuując ten stan niepewności w jakim jesteśmy.

Niepewność zamienia się w panikę.

Ludzie zaczynają panikować, bo zostały tylko 4 miesiące. Dzwonią do nas, pytając o praktyczne rzeczy związane z wyjazdami – jakie muszą mieć dokumenty, jak pozamykać konta i firmy, co zrobić ze składkami emerytalnymi. To wszystko trzeba załatwić. Ale z drugiej strony jest też duże zainteresowanie naturalizacją. I statystyki też to pokazują, dlatego wydaje mi się, że jednak ludzie nie będą tak masowo wyjeżdżać.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Gdzie wydamy mniej na święta? Świerk pospolity

Gra FIFA 19

23 zł / £10 (ceny minimalne)

199,00 zł / £39,99

Jodła kaukaska 54 zł / £11.99

Stojak 14,99 zł / £9,99

Lampki choinkowe 15,00 zł / £4,99

Sweter świąteczny Komplet kredek 89,00 zł / £19,99

35,00 zł / £1

Łyżwy dziecięce 119,00 zł / £59,95

Kurtka zimowa 200 zł / £40.00

iPad 1425 zł / £60.00

Księga rekordów Guinnessa 2019 43,49 zł / £8,99

Zegarek na rękę Smartwatch G T08 49,99 zł / £17,85

Rower dziecięcy 200 zł / £149,99

Słuchawki bluetooth August EP650 179,00 zł / £29,95

Gra planszowa Super Monopoly 110,00 zł / £9,99

Święta Bożego Narodzenia za pasem, sprawdźmy zatem w oparciu o ceny minimalne, jak wyglądają wartości przykładowych produktów świątecznych w Polsce i w Wielkiej Brytanii…

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 768

Produkty spożywcze: Chleb

Makaron (400g)

2,50 zł / £1,00

3,00 zł / £0,70

Czekolada 3,00 zł / £1,00

Mleko (1l) 2,30 zł / £0,89

Olej (1l) 5,00 zł / £1,40

Sok (1l) 3,50 zł / £1,10

Ser żółty (1kg)

Kawa (250g)

20 zł / £6,00

8,49 zł / £2,50

Jajka (10szt.)

Wino (0,75l)

5,00 zł / £1,45

15,00 zł / £6,00

Szynka (1kg) 25,00 zł / £7,99

Pomidory (1kg) 5,00 zł / £2,00

Ogórki (1kg) 4,00 zł / £1,20

Ryby (1kg) 23,00 zł / £7,00

Ziemniaki (1kg) 1,29 zł / £0,90

Woda mineralna (1,5l) 2,00 zł / £1,00

Coca Cola (2l) 5,00 zł / £1,80

XXXX

Cooltura+ | Nยบ 768 |

OBLICZA EMIGRACJI

| Cooltura+ | Nº 768

Jak spędzasz święta? Zapytaliśmy Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii o plany na Boże Narodzenie

Izabela Na święta planujemy rodzinną kolację wigilijną. Pojedziemy na wakacje przed świętami, ale wracamy specjalnie na święta, żeby dołączyć do syna. Mamy tutaj także rodzinę męża. Będziemy wszyscy razem się spotykać. Może pogoda nam dopisze. Na śnieg nie liczymy, ale przynajmniej żeby było słonecznie i można było wyjść na spacer. Czekamy z niecierpliwością na święta, bo chcemy też odpocząć. Rok był bardzo ciężki. Dużo pracy, cały czas jesteśmy zabiegani.

Agnieszka Zostajemy w Wielkiej Brytanii i nasza najbliższa rodzina tutaj przyjeżdża. Robimy Wigilię, ale w pierwszy dzień świąt jest święto angielskie, bo jesteśmy mieszaną rodziną polsko – angielską. Prezenty mamy podwójne – w Wigilię i w pierwszy dzień świąt.

Piotr Plany na święta to praca, praca i jeszcze raz praca. Niestety rodziny tutaj nie mam. Urlop cały wykorzystany. Święta będę spędzał sam. Jedyny mój dzień wolny to 25 grudnia. Planuję święta na przyszły rok. Mam nadzieję, że uda mi się wtedy wyjechać do Polski, do rodziny.

Ola Święta będziemy spędzać w nowym miejscu. Wyprowadzamy się do Coventry. Dużo zmian. Myślę, że to będą inne święta, bo w innym miejscu. Spokojniejsze, bo to mniejsze miasto. Będziemy tak jak od 14 lat w gronie najbliższej rodziny – dzieci, ja i mąż. Co roku chcemy pojechać do Polski na święta, ale zawsze coś wypada. W tym roku znowu zostajemy tutaj.

Bożena Nie mam wielkich planów. Spotkam się z przyjaciółmi. Nie jestem w stanie wyjechać do Polski, na razie. Dzieciaki przyjadą pewnie do mnie. Myślę, że będzie OK. Jakoś sobie wszyscy poradzimy. Przygotowań jeszcze nie zaczęłam. Pracuję jako fryzjerka, więc do końca będę zajęta. Dwa tygodnie przed trzeba będzie już coś przygotować.

Halina Mam córkę, która mieszka w Richmond z zięciem i wnukiem. Będziemy razem spędzać święta. Będziemy obchodzić Wigilię, a pierwszy dzień świąt z indykiem, bo w Australii to tradycja. Międzynarodowe święta.

Jolanta

Violetta

Zostaję u dzieci w Londynie, bo jestem tu tylko na trochę, żeby pomóc.

Święta spędzę w Polsce z rodzicami. Bilety już kupione.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Zuzanna Muszyńska

prezentów, ale są tak zajęci swoim życiem, że nie mają dość czasu na zabawy z wnukami. Zanim urodziła się nasza córka, wiedzieliśmy, że będziemy ją wychowywać w duchu pełnej dwukulturowości. Wcześniej wydawało mi się, że kultura polska i angielska aż tak się od siebie nie różnią, ale gdy przyszła na świat Sara, zaczęłam zauważać, że tzw. angielski chów, o którym tyle słyszałam, rzeczywiście istnieje. Teściowa dawała mi rady niewątpliwie w dobrej wierze, równocześnie radziłam się mojej mamy, która serwowała polskie sposoby na kolki i katar u niemowlaka. Gdy jedna babcia mówiła „załóż jej śpiochy i czapeczkę”, druga łapała się za głowę i tę czapkę ściągała. Babcia angielska pozwala córce chorować, mieć katary i chodzić z gilami do kolan. Ufa bezgranicznie lekarzom przepisującym paracetamol dosłownie na wszystko. Ja nie faszeruję córki antybiotykami, za to przywożę z Polski witaminę D, maść majerankową i wapno do picia. Moje długie karmienie piersią było dla teściowej szokiem – bez przerwy wypytywała, czy już z tym kończę. Ale w sumie dopingowała mnie we wszystkim i była bardzo pomocna.

tarać się nie myśleć o tym, co by było, gdyby się zostało. Podróże kojarzyć przede wszystkim z wyjazdami do domu. Polubić humor bez sensu, deszcz i wiatr. Czasem zapominać języka w gębie, innym razem wtrącać bezwiednie angielskie słówka. Tęsknotę mierzyć w milach. Tak Kasia opisuje ż ycie z Paulem w Anglii. Jej partner pochodzi z Londynu. Ich obecny dom stoi na wzgórzu w Gravesand. Córeczka Sara ma pięć lat i czasem odpowiada mamie po angielsku na polskie pytania. Ale Kasia ma do małej tyle samo cierpliwości co do swojej nowej ojczyzny.

O KABANOSACH I BRIT POPIE:

Poznaliśmy się w pracy; byłam kolejną Polką w zakładzie, w którym pracował Paul. Nas, Polaków, było tam dużo, więc nie przeżył szoku kulturowego. Obyło się bez tłumaczenia, gdzie leży Polska, i uczenia go przekleństw, jak to mamy w zwyczaju my, rodacy, gdy tylko nadarzy się okazja. Na początku znajomości przyciągała nas odmienność – mnie interesowało wszystko, co angielskie, jego fascynowało to, co polskie. Wertowaliśmy słowniki, chcąc pokonać bariery językowe. Przynosiliśmy do pracy tradycyjne smakołyki z naszych krajów. On polubił kabanosy i kukułki, ja zaczęłam wkładać do kanapek octowe chipsy. Wymienialiśmy się muzyką – on stał się fanem polskiego zespołu Coma, ja polubiłam brit pop. Z naszego dwukulturowego związku zawsze wyciskamy podwójną dawkę wszystkiego. Wigilia po polsku, ale angielski pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia. To przyszło naturalnie, że nie musieliśmy wybierać. Raczej dodawaliśmy rzeczy do naszej rodzinnej tradycji. I tak jest do dziś.

O ZASADZIE OPOL (JEDNA OSOBA - JEDEN JĘZYK):

Z oczywistych względów nauka języka polskiego spoczywa na moich barkach i robię co mogę, żeby mówić do córki po polsku. Są jednak momenty, kiedy łamię tę zasadę – na przykład gdy siedzimy przy stole z angielskimi dziadkami, rozmawiamy wyłącznie po angielsku, aby nikogo nie wykluczać z konwersacji. Moi teściowie są dumni z tego, że Sara jest dwujęzyczna. Często sami proszą, aby nauczyła ich kilku słówek po polsku. Mój partner również żartobliwie powtarza polskie słowa po córce, starając się naśladować jej akcent.

O DZIADKACH, CZAPECZKACH I GILACH:

Mam bardzo wyrozumiałych teściów, którzy bez problemu zaakceptowali mój słowiański akcent i sposób bycia, polską gościnność, ale i nasze narodowe przywary. Moja rodzina również polubiła Paula, chociaż ciężko mówić o wielkiej przyjaźni, kiedy bariera językowa nie pozwala na dłuższe rozmowy. Co do roli babci i dziadka w Anglii, nie jest ona tak duża jak w Polsce. Polskie więzi rodzinne są silniejsze, łączy nas wspólny stół, przy którym nie tylko świętujemy, ale jadamy niedzielne obiady. Tutaj rzadko zaprasza się dziadków na kawę i ciasto w niedzielę. Ich wpływ na wychowanie wnuków też jest mniejszy. Zasobna kieszeń pozwala im co prawda na zakup droższych

O POLSCE Z TYPOWO ANGIELSKIM DYSTANSEM:

Mama w UK Fot. Kasia Nemś

Praca, funty, dom, dziecko, on. Dziesięć lat. Inaczej patrzeć na świat, lepiej rozumieć ludzi. Swoich rozpoznawać po wyglądzie. Nie gubić się w metrze, za to w życiu nie raz. Do dziecka mówić w jednym języku, do jego ojca w drugim.

W pierwszych lata znajomości lataliśmy do Polski raz w roku. Zwiedzaliśmy większe miasta, byliśmy na prawdziwie polskim weselu i poprawinach. Mimo że Paul bardzo lubi nasz kraj, polskie jedzenie i folklor, jednak nie zdecydowałby się nigdy, żeby w Polsce zamieszkać. Myślę, że powodem tego jest zbyt duża bariera językowa. Na początku miał znacznie większy zapał do nauki polskiego. Uczyłam go codziennie kilku zwrotów. Niestety, to minęło wraz z pierwszymi trudniejszymi zagadnieniami gramatycznymi i Paul, jako typowy Anglik, odpowiada mi dzisiaj tak: „Umiem mówić po angielsku, czyli dogadam się praktycznie

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 768

z każdym”. Co do mojego angielskiego, rzeczywiście zdarza się, że Paul mnie poprawia, ale bardzo się z tego cieszę i nie jest to dla mnie ujmą czy obrazą. O rodzinnych hitach językowych: Wracamy ze szpitala. Po kilku godzinach zmieniam sobie opatrunek na palcu, bo ju ż b r u d n y. M ó w i ę d o P a u l a : – To żółte, co mi dali, to jodyna!

O ZAKUPOWYM COMING-OUCIE I PACZKACH, KTÓRE PRZYCHODZĄ, KIEDY WSZYSCY ŚPIĄ:

czaiłam się do późnych obiadów i do tego, że niedziela nie jest dniem rodzinnych odwiedzin. Paul nauczył się, że obiady gotuje się samodzielnie, a nie rozmraża w mikrofalówce.

Mimo że z partnerem różnimy się od siebie kulturowo, oboje lubimy podobne rzeczy. Każde z nas ma swoje pasje, które często wymagają przemycania paczek od kuriera. Mnie od lat fascynuje tzw. scrapbooking, Paul natomiast lubi składać modele starych samochodów. Dzięki temu oboje rozumiemy i akceptujemy nasze ciągoty zakupowe, na które pewnie wydajemy za dużo.

O „JAK SIĘ MASZ?”:

Znaczenie tego zwrotu poznałam zaraz po pierwszym przylocie do Anglii, kiedy osoba sprawdzająca mój paszport zapytała: „How

O INDYKU I TRZECH „IKSACH”:

Święta obchodzimy podwójnie: Wigilię po polsku, pozostałe dni po angielsku. Ma to swoje plusy, szczególnie dla dzieci, które otwierają prezenty dwa razy. Niestety, koszty wyprawienia dwóch wystawnych kolacji są większe, a obciążenie nimi żołądka bardziej bolesne. Kiedy opowiadam o tym znajomym z pracy, nikt mi nie wierzy, że można tyle zjeść! Spróbować dwunastu polskich potraw, a następnego

– My dinner?! – odkrzykuje Paul. Kupuję córce mydło w płynie. Pojemnik wygląda jak kaczka; gdy naciska się głowę kaczuchy, z dzioba leci piana do mycia rąk. Prowadzę moje brudne dziecko do łazienki, nachylamy się nad zlewem, odkręcam wodę i chwytam córkę za rączki.: – Kaczuszka robi kwa-kwa-kwa – mówię, żeby zachęcić Sarę do umycia łapek. – Fu.k! Fu.k! Fu.k! – krzyczy zza drzwi Paul. Wchodzę do domu po pracy, mój facet czeka na mnie nad zlewem, z odkręconego kranu leci woda. – Prima aprilis! – woła, ochlapując mnie. – Śmigus dyngus! – poprawiam go nieśmiało. – Yeah, sure, abracadabra and hocus pocus – dodaje Paul z przekorą. Karmię córkę rano kaszką, bananem i czymś tam jeszcze. Podaję jej na koniec wodę, mówiąc: – Masz piciu, Sara! – Maczu pikczu – słyszę zza pleców głos Paula. O t y p o w y ch A ng l i k a ch : Myślę, że gra w stereotypy działa w dwie strony. Podchodzimy do nich z przymrużeniem oka. Ja przyzwy-

Fot. Kasia Nemś

do you do?”. Będąc przesiąknięta polskim entuzjazmem i szczerością, odpowiedziałam, że „zmęczona jestem podróżą, bagaże mam ciężkie, nie umiem znaleźć wózka, lot był spóźniony, ale jakoś sobie poradzę”. Gdy skończyłam ten wywód, zorientowałam się, że nikogo tak naprawdę nie obchodzi, jak się mam. Co więcej, swoją odpowiedzią wprawiłam w zdziwienie oraz zdenerwowanie wszystkich czekających za mną w kolejce. Od tego momentu już wiem, że na pytania tego typu należy odpowiadać z uśmiechem: „Dziękuję, świetnie! A ty?”.

dnia doprawić to wszystko indykiem i pieczonymi ziemniakami. Do dziś nie umiem się przekonać do krewetek podanych na liściu sałaty jako startera przed świątecznym obiadem. Chyba nigdy nie przyzwyczaję się też do zwyczaju dawania kartek świątecznych, komu popadnie, i wpisywania w nie jedynie swojego imienia oraz kilku „iksów”. Kiedy więc przyszło przygotować kartki dla wszystkich kolegów i koleżanek z grupy Sary, postanowiłam puścić w angielski szkolny świat trochę polskiego rękodzieła, pokazać im, że można, i samej lepiej się z tym poczuć. Wesołych Świąt!

SAINSBURY’S POLECA

Cooltura+ | Nº 768 |

Sainsbury’s poleca część potrawy świąteczne 1 Kutia wigilijna SKŁADNIKI:

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:

 1 szklanka ziaren pszenicy

Uwaga! Kutię należy zacząć przygotowywać na dzień przed Wigilią. Oczyść pszenicę, zalej ją wrzącą wodą i odstaw na noc. Następnego dnia odcedź, zalej świeżą wodą i gotuj do miękkości przez ok. 3 godziny. Opłucz mak, sparz, odcedź i zmiel dwukrotnie w maszynce do mielenia. Wymieszaj go z odcedzoną pszenicą, rozpuszczonym i podgrzanym miodem oraz aromatem migdałowym. Dodaj posiekane orzechy, rodzynki, figi, śliwki i migdały. Wszystko razem wymieszaj. Kutia wigilijna powinna potem zostać schłodzona w lodówce. I najlepiej smakuje właśnie zimna. Wierzch udekoruj bakaliami.

 1 szklanka maku  4 łyżki miodu

 5 dag rodzynek

 5 dag migdałów  5 dag fig

 5 dag suszonych śliwek  aromat migdałowy

| Cooltura | Nº 716

Barszcz z uszkami SKŁADNIKI garść suszonych grzybów, najlepiej prawdziwków (ewentualnie mieszanych z podgrzybkami)  2 ząbki czosnku  4 średnie buraki  2 litry esencjonalnego wywaru warzywnego (marchewka, cebula, pietruszka, por)  suszone zioła: 2 liście laurowe, 2 łyżki majeranku, 6 ziarenek czarnego pieprzu, 4 ziarenka ziela angielskiego  3 łyżki posiekanej świeżej natki pietruszki  3 łyżki soku z cytryny 

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA: Grzyby opłukać na sitku, włożyć do rondelka, zalać 2 szklankami zimnej wody i zostawić na noc do namoknięcia.

Następnego dnia grzyby ugotować do miękkości, co może zająć około 20 minut, w wodzie, w której się moczyły, z dodatkiem liści laurowych i czosnku. Buraki umyć, każdy zawinąć w folię aluminiową, ułożyć na blasze do pieczenia i piec do miękkości przez około 1 godzinę, w 190 stopniach (sprawdzić, czy wbity w buraczka nóż gładko w niego wchodzi). Rozwinąć z folii, obrać i zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Do wrzącego wywaru z warzyw dodać majeranek, pieprz, ziele angielskie oraz natkę pietruszki. Dodać starte buraki, doprawić solą i zagotować. Gotować na malutki ogniu przez około 3-4 minuty, zdjąć z ognia i dodać sok z cytryny. Wywar warzywny przecedzić (najlepiej odczekać jeden dzień, jeśli mamy czas, wówczas barszcz będzie bardziej intensywny) i połączyć z wywarem z grzybów. Kilka grzybków pozostawić w zupie, resztę wykorzystać do farszu na uszka.

SAINSBURY’S POLECA

| Cooltura+ | Nº 768

Ryba po grecku SKŁADNIKI:

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:

1kg filetów z ryby (najlepszy będzie dorsz lub mintaj)  2 cebule  2-3 marchewki  1/2 selera  1 pietruszka  4 łyżki przecieru pomidorowego  1,5 szklanki mąki pszennej  olej do smażenia  2 jajka  szklanka wody  sól  pieprz

Jajko roztrzep z solą i pieprzem. Filety rybne pokrój na kawałki (około 5-7 cm długości). Obtaczaj filety najpierw w roztrzepanym jajku, a następnie w mące. Smaż filety na rozgrzanym oleju, aż będą złociste. Kiedy ryba będzie już usmażona, zdejmij ją z ognia i odstaw. Cebulę obierz i posiekaj. Następnie przesmaż. Marchew, pietruszkę i selera obierz. Warzywa zetrzyj na grubej tarce. Dodaj je do cebuli. Dodaj również wodę, sól, pieprz. Duś wszystko na niewielkim ogniu przez 30-40 minut(do miękkości). Dodaj przecier pomidorowy i duś przez kolejne 5 minut. Na półmisek wykładaj naprzemiennie rybę i warzywa.



Pierogi z kapustą i grzybami SKŁADNIKI:

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:

 0,5 kg kapusty kiszonej

Mąkę przesiej na stolnicę. Od całości mąki oddziel jedną szklankę. Do oddzielonej części wbij jajko i posiekaj w mące. Do reszty mąki wlewaj po trochu wodę i siekaj. Po wlaniu całości, połącz obie części mąki i wyrób ciasto – musi być gładkie. Kapustę zalej wodą, gotuj 50 min. Odcedź i odstaw. Grzyby mocz w wodzie (najlepiej przez całą noc), a następnie gotuj dwie godziny. Chłodną kapustę odciśnij z wody i posiekaj drobno. Posiekaj grzyby. Grzyby i kapustę połącz z jajkiem. Cebulę posiekaj, podsmaż i dodaj do kapusty. Farsz według uznania dopraw solą oraz pieprzem. Rozwałkuj ciasto, wykrój koła szklanką. Nakładaj na nie po trochu farszu i sklejaj. Gotuj w osolonej wodzie (aż do wypłynięcia).

 40 g suszonych grzybów  cebula

 kilka łyżek oleju  2 jajka

 750 g mąki

 400 ml wrzącej wody  sól

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Święta Bożego Narodzenia to coś magicznego, ale tylko w gronie najbliższych Bogumiła Jodaniewska-Chmiel

rzyjechałam do Wielkiej Brytanii w 1990 roku w wieku 28 lat jako opiekunka do dzieci. Zamieszkałam w angielskiej rodzinie, bez znajomości języka. Dzisiaj nie wyobrażam sobie, jak to było możliwe, a okazało się, że była to najlepsza szkoła języka. Do dzisiaj utrzymuję z tą rodziną kontakty i przed każdymi świętami Bożego Narodzenia spotykamy się. Były powroty do Polski, ale na krótko, a już od 1993 roku na stałe w Anglii. Poznałam przyszłego męża – Polaka – i do dzisiaj ten kraj jest moim stałym miejscem zamieszkania. Przez ten długi okres nie udało się pominąć świąt Bożego Narodzenia. Szczególnie w początkowych latach nie był to łatwy czas. Pochodzę z licznej rodziny, więc te święta były zawsze radosne, rozśpiewane polskimi kolędami, licznie uczestniczyliśmy przy wigilijnym stole nakrytym tradycyjnymi potrawami, ale tak było w ojczystym kraju. Dokładnie pamiętam swoje pierwsze święta w UK, po długim dniu przygotowywanie Wigilii, sami, ale zachowując polskie tradycje, mała choinka, tradycyjne wigilijne potrawy, Pasterka w kościele św. Andrzeja Boboli i ogromna tęsknota za tym gwarem, wspólnym śpiewaniem i ogólnym zamieszaniem, które zawsze towarzyszyło w tym okresie. Prawdę mówiąc nigdy te święta tu na emigracji nie były prawdziwymi świętami i po każdych spędzonych mówiłam, że nigdy więcej!

Tak też się w końcu stało, że dokąd żyła mama prawie wszystkie święta spędzałam w Polsce. Na przestrzeni lat dojechały moje siostry z rodzinami, więc jeżeli udaje nam się spędzać święta razem jest jak dawniej, tradycyjnie, po polsku od początku do końca. Od pięciu lat zmieniło się wiele, odeszła mama, ze względu na wykonywany zawód, w dalszym ciągu jestem nianią, więc zdarza mi się spędzać te święta za granicą z rodziną u której pracuję, wyjeżdżamy gdzie jest ciepło, bogato, ale w niczym nie przypomina to naszych polskich, bez magii tej szczególnej nocy! Święta bez rodziny są bardzo smutne, bo chociaż my-Polacy potrafimy zorganizować sobie towarzystwo, to przy stole wigilijno-świątecznym gdy nie ma najbliższych, jesteśmy myślami daleko, śpiewanie kolęd ma odwrotny skutek – żal, ogromna tęsknota – i chociaż wystrój niczym nie różni się od tego w Polsce, to ma to zupełnie inny wymiar. Święta Bożego Narodzenia to coś magicznego, ale tylko w gronie najbliższych, matki, ojca, rodzeństwa. Bez nich to nie święta i tak było w moim przypadku. Teraz, kiedy dojechała rodzina i zdarza nam się spędzać razem święta Bożego Narodzenia, jest jak dawniej, radośnie, magicznie, oczekujemy również na siebie, wszystko ma inny wymiar, jest po naszemu jak przed laty! Staramy nie nakręcać się zakupami, prezentami, bo to nie o to w tym wszystkim chodzi. Chcemy spędzać ze sobą czas, bo nikt z nas nie wie ile nam jeszcze tych świąt zostało!

Jurek Jarosz

olacy mieszkający w UK na stałe albo tymczasowo, nie mają problemu z nabyciem przysmaków polskich, żeby przyszykować kolację wigilijną. A tak niedawno jeszcze był to problem. Lata 60., lata 70. – ból głowy. Wigilia bez karpia? Bez śledzia? Bez polskiego na zakwasie upieczonego chleba? W dawnych czasach byłem jednym z tych, którzy znaleźli się na Zachodzie poza rodziną. Polacy jednak zawsze się odnajdą. W dawnych czasach wszyscy byli sobie pomocni, życzliwi. Przypadkowo na ulicy zagadał mnie sympatyczny człowiek: „Ty to jesteś Polak, mam rację? – Masz, a jak poznałeś? – Po butach!” Rzeczywiście mieliśmy podobne buty firmy Chełmek! Gadu gadu i zaproszony zostałem na Wigilię samotnych do cioci Marysi, u której wynajmuję duży pokój. Jedyny warunek uczestnictwa to... każdy coś przynosi na stół wigilijny. Ja miałem zorganizować razowy chleb na zakwasie!!! Nic prostszego – pomyślałem. Ile bochenków? Naiwniak ze mnie! Pomyślałem, znałem takie polskie delikatesy na Old Brompton Road, tam można było kupić polskiego pieczywa bez problemu. Pobiegłem od razu. Kolejka była długa. Za kasą urzędowała urocza, uśmiechnięta – jak zawsze – pani Pawłowska, była warszawska, przedwojenna aktorka. Widziałem nawet „moje” razowce, jak w mgnieniu oka znikały z półki. Gdy dochodziłem do kasy, pewna dama zakupiła ostatni bochenek razowca! OSTATNI! Zgarnęła mi sprzed nosa miła dama! Pech!

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 768

W dawnych czasach wszyscy byli sobie pomocni, życzliwi

Chciało mi się płakać, a raczej wyć! Wydałem cichy jęk. Co ja teraz zrobię? Usłyszała ten jęk właścicielka tego bochna razowca i zaproponowała, że podzielimy – pół na pół!!! Jeszcze do tego odmówiła zapłaty za drugą połówkę. Prawdziwa DAMA! Pogadaliśmy i dowiedziałem się, że moja wybawicielka to żołnierz warszawskiego powstania, jeniec oflagu, a teraz

mieszka w Londynie – pani Marzena Szejbal. Wigilia u cioci znajomego udała się wspaniale! Każdy dostał po dużej kromce chleba, a śledzia ile tylko kto chciał, bo każdy przyniósł dużo. Starczyło nam do śniadania wielkanocnego. Był tylko jeden drobny zgrzyt: ciocia zauważyła butelkę Wyborowej i zaproponowała, że ona przechowa te pół litra, bo

u niej w domu Wigilia jest bez alkoholu, a ona zaprosi wszystkich w drugi dzień świąt. Nie było wyjścia, musieliśmy się zgodzić. Jak się jednak okazało, zarekwirowana butelka zbiła się w 1. dzień świąt (sama?). Z tego smutku Pani Ciocia miała taki ból głowy, czerwone oczka i taki dziwny chuch, trochę nam znajomy, że musiała odwołać zaproszenie... a my poszli-

śmy lepić bałwana, ale okazało się, że nie ma już śniegu, bo resztka śniegu została wykorzystana na kompres na głowę cierpiącej cioci... Prawie ciepło, nie ma mrozu, nie mówiąc już o śniegu! Dziwnie się czuję, zmierzamy na pasterkę po wieczerzy wigilijnej, nasza niewielka grupa w miarę młodych ludzi z Polski, tutejsi emigranci, młodzież tutaj urodzona już po drugiej wojnie światowej, trochę ciekawych Anglików... Wszyscy w kierunku kościoła pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli. Coraz więcej ludzi, podniosły nastrój, cichnie gwar, otwarte wejścia do świątyni, dziwi nas obecność prowadzonych na smyczach piesków. Trudno dostać się do środka. Kościół wypełniony, ludzie stoją, brak miejsca. Półmrok, nastrój modlitwy i oczekiwania, delikatne dźwięki kolędy „Cicha noc...”. Zaczyna się pasterka. Ksiądz Sołowiej głosi homilię, nastrój powagi, skupionej modlitwy... kończy jak zwykle, jak co roku, wezwaniem wiernych do modlitwy do nowonarodzonego Jezusa Chrystusa w tą świętą noc i niech gwiazda betlejemska niesie nam nadzieję na wolną Polskę! TA GWIAZDA BETLEJEMSKA, a nie ta bolszewicka, czerwona, komunistów! Bóg – człowiek się nam narodził… i zaintonował pieśń potężną jak dzwon „Bóg się rodzi moc truchleje”. Cały wypełniony po brzegi kościół huknął przez łzy – jak salwa haubicy „Bóg się rodzi”. Przestraszone hukiem psy zawyły, a że drzwi świątyni były otwarte, rozbudzone zwierzaki z pobliskich domów i blokowisk zawtórowały radośnie w całej okolicy. Każde żywe stworzenie radośnie, po swojemu, witało małego Jezusa Chrystusa – nikt nie protestował, a któż by śmiał w taką noc?

Stolarnia wykonuje na wymiar wszelkiego rodzaju meble: zabudowy wnęk, każdego rodzaju szafy, garderoby, meble kuchenne i łazienkowe, okna, drzwi oraz inne zamówienia według pomysłu klienta. Posiadamy własną lakiernie i maszynę CNC. Przy każdym zamówieniu oferujemy poradę lub wizualizację/rysunek techniczny naszego projektanta, oczywiście na życzenie klienta.

Jackdaw Joinery and Furniture Makers Ltd Unit 37B, Grace Business Centre, 23 Willow Lane, Mitcham CR4 4TU Tel. 02086481711 Mob. 07913676249 Mob. 07864192432 email: info@jackdawjoinery.co.uk www.jackdawjoinery.co.uk Serdecznie zapraszamy do skorzystania z naszych usług

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Uwaga! Tysiące ludzi zostanie Ks. dr Michał Kozak MIC, proboszcz parafii Londyn Ealing

pewnością nie jest to najszczęśliwszy tytuł dla artykułu o przeżywaniu świąt Bożego Narodzenia. Po co wprowadzać w tę piękną, pełną ciepła atmosferę niepo-

kój i lęk przed kradzieżą? Jednak już od wielu lat mam wrażenie, że właśnie w tym czasie świat wokół zabiera mi coś niezwykle cennego, co gorsza, sam się na to zgadzam, a niekiedy przykładam swoją rękę do tego rabunku. Wielu z nas pamięta świętowanie Bożego Narodzenia z lat dziecinnych. Czasy bywały trudne,

tała ntura s Rezyde

ale blask tych dni, chyba jaśniejszy niż dzisiaj i spokój głębszy i kolędy, te stare, raz jak wybuch radości, raz jak cicha i czuła kołysanka matki. Jak to obronić, jak odzyskać to, co powoli z roku na rok osuwa się w zapomnienie, co tracimy krok po kroku? Najpierw trzeba obronić tęsknotę i oczeki-

0 0 . 0 2 1 £ 00 . 5 6 £ + płata urzędowa o

rezydentura stała

obywatelstwo brytyjskie rezydentura tymczasowa

profesjonalna pomoc w uzyskaniu BRYTYJSKIEJ REZYDENTURY STAŁEJ

0208 846 3610 w w w. s a r a i n t . c o. u k

jeśli pracujesz legalnie ostatnie 5 lat, już teraz możesz się starać o REZYDENTURĘ STAŁĄ

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office.

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road Isleworth TW7 4RL

wanie. Świat komercji i świecidełek nie odważył się zniszczyć do końca świąt Bożego Narodzenia, zbyt wiele można na nich zarobić. Unika jedynie za wszelką cenę odniesień chrześcijańskich. Za to czas Adwentu został już kompletnie zdemolowany. Bez adwentowego ducha oczekiwania nie ma prawdziwych świąt Narodzenia Pana! Co więcej, to oczekiwanie jest niezbywalną cechą chrześcijanina. Jeśli nie wołamy: „Maranatha, przyjdź Panie Jezu” to jesteśmy jak sól, która utraciła swój smak i nadaje się jedynie na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi. Wszystkie te kolędy grane po sklepach, świecidełka, które pojawiają się już po dniu zadusznym, stada rozwydrzonych „Mikołajów” nachalnie atakujących w reklamach, to nie jest żadne przygotowanie do świąt, to zwykła agresywna komercja, przygotowująca do wielkiego żarcia. Trzeba otworzyć oczy i zobaczyć, jak obrzydliwie sprzeczne jest to wszystko z ubogim Dzieciątkiem ubogich Rodziców, narodzonym w skrajnym niedostatku i biedzie. Jeśli ktoś pyta, jak najlepiej przygotować się do Bożego Narodzenia, to jedna z ważniejszych i prostszych odpowiedzi brzmi: dobrze przeżyj Adwent. Unikaj hałasu, sklepów, firmowych opłatków, prezentów

i tego wszystkiego, co jest „przedwczesnym świętowaniem bez oczekiwania”. Jednym z piękniejszych moich bożonarodzeniowych doświadczeń z czasów dzieciństwa jest pełne napięcia oczekiwanie na „pierwszą gwiazdkę” w wigilijny wieczór, która była znakiem, że nadszedł czas cudownego przełamania Adwentu w świętowanie Narodzenia Pana. Brzmiała pierwsza kolęda, czytana była ewangelia o narodzeniu Chrystusa, życzenia, opłatek, prezenty. Wszystko miało swój czas i odpowiednie dla siebie miejsce. Przygotowanie do świąt musi mieć wymiar duchowy, spowiedź i rekolekcje to podstawa, ale dobrze jest pamiętać, że Adwent to jeden z najodpowiedniejszych czasów, aby odbudować w sobie osobistą modlitwę. Jeśli tego nie zrobimy, to wypłuczemy z świątecznego czasu to, co najistotniejsze. Co byśmy powiedzieli o towarzystwie osób zaproszonych do kogoś na urodziny, które zjadło, popiło, pośpiewało, ale nikt nie rozmawiał z Jubilatem, nie dał mu prezentu, nie złożył życzeń, nie okazał bliskości i radości… Normalnie banda chamów i idiotów. To właśnie my, jeśli próbujemy świętować Narodzenie Pana bez duchowego przygotowania, modlitwy, spowiedzi i jeśli to możliwe, rekolekcji.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 768

okradzionych w czasie świąt świąt samotnie. Prezent także musi być, jeśli nikt nie dał, trudno, trzeba samemu go sobie kupić. Nie dajmy się okraść ani z Adwentu, ani z Bożego Narodzenia. Nie tylko rozpędzony i hałaśliwy świat wokół nas próbuje nam zabrać święta. Poluje na nie także diabeł. Nasz grzech w święta to jego radość. Od

wieków właśnie w ten czas szczególnie stara się nas zdenerwować, mnożyć przeciwności, dokładać zmartwień, wzajemnie skłócać, a najlepiej skusić do poważnego grzechu, by zepchnąć nas z radości w smutek, z miłości w palący wstyd, poczucie winy, zniechęcenia i bezsilności. Nie pozwólmy, by się to mu udało. Stara tradycja

mówi, że dopóki na ziemi śpiewane są kolędy, diabeł siedzi spętany łańcuchami w piekle. Więc trzeba śpiewać kolędy! Nie tylko jedną w wigilijny wieczór. Nie tylko kilka w czasie mszy na Pasterce. Trzeba razem śpiewać przy choince wiele kolęd, one budzą serce, ogrzewają miłość, a demona trzymają z daleka.

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, Taxi

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600

No i trzeba zrobić wszystko, aby zbudować dom. Te święta, jak żadne inne wołają o rodzinną atmosferę, o przebaczenie krzywd, o pojednanie i pokój. Znane są przypadki, że w dzień Bożego Narodzenia nawet żołnierze wrogich armii przerywali ostrzał, wychodzili z okopów składali życzenia… Dlaczego w rodzinach nie może dojść do pojednania i przebaczenia? Jeśli

nie w tym dniu, to kiedy? Jeśli jesteś daleko od rodziny, ale możesz pojechać na święta, nie wahaj się, jedź koniecznie. Nie licz pieniędzy, czasu, trudu podróży. Jeśli nie możesz dzwoń, pisz, zrób wszystko, co możliwe, aby rozłąka była jak najmniej odczuwalna i bolesna. Jeśli zostajesz, zbuduj trochę Polski tutaj. Choinka, sianko, wigilijne potrawy, to ważny element świętowania, można też postawić zdjęcia bliskich osób na wigilijnym stole. Dobrze też spotkać się z kimś w to świętowanie, aby nie przeżywać

www.dnsclaimsltd.co.uk

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Gry planszowe na święta Pomagają walczyć ze stresem, wzmacniają więzi rodzinne, uczą strategii, rozwijają wyobraźnię, dają wiele satysfakcji – to tylko niektóre zalety gier planszowych. Dlatego nie ma co się długo zastanawiać. Zróbcie sobie prezent przed Gwiazdką i spędźcie rodzinny czas na zdrowej rywalizacji.

Pictionary Gra opiera się na znanych wszystkim kalamburach, w których hasła trzeba rysować. Ułatwieniem planszówki jest duża baza haseł z różnych kategorii i kilka różnych wersji rozgrywek.

Catan Uczestnicy wcielają się w osadników, którzy przybywają na bezludną wyspę Catan. Korzystając z wydobywanych tam surowców budują osady, miasta i drogi, tym samym podbijając wyspę i zdobywając punkty zwycięstwa. Można dokupić rozszerzenia: „Rycerze z Catanu” lub „Żeglarze z Catanu”, które otwierają rozgrywki dla dodatkowych osób. „Catan” dostępny jest też w wersji dla dzieci.

Beat the Parents Pojedynek rodzinny. Pytania podzielone są na dwie kategorie, dzieci odpowiadają na pytania ze swojej puli, rodzice – ze swojej. W końcu prawdziwy test na to, kto jest mądrzejszy.

Ticket to ride

Tantrix

Gra logiczna, która polega na tworzeniu kolorowych linii i pętli. Jej pierwsza wersja pochodzi z 1987 roku. Nazywała się wtedy „Grą umysłu”. W zestawie są różne scenariusze gry, także dla pojedynczych graczy – jeżeli potrzebujemy chwili odpoczynku od świątecznego harmidru.

Dzięki kilku różnym wersjom (Europa, Ameryka Północna i Azja), planszówka ta zabiera rodzinę w podróż po całym świecie. Na każdym kontynencie gracze muszą zbudować połączenia kolejowe między miastami. Gra charakteryzuje się prostymi zasadami, a jednocześnie szerokim wachlarzem strategii, które można wprowadzić w życie.

XXXX

| Cooltura+ | Nº 768

Dixit „Obraz wart tysiąca słów”, reklamują tę grę twórcy. Jest ona świetna dla wszystkich kreatywnych umysłów lub rozmarzonych dusz. Gracze wymyślają skojarzenie do kolejnych kart, nie może ono być jednak zbyt łatwe ani zbyt trudne. Zabawa nawet na kilka godzin. Ogromną zaletą jest to, że można w nią grać w każdym języku.

Apples to Apples Gra towarzyska, w którą można zagrać nawet w 10 osób. Ogromna pula rzeczowników i przymiotników, które gracze będą łączyć na zasadzie skojarzeń. Każda kolejka ma innego sędziego i dzięki temu – inny wynik. Planszówka jest dostępna także w wersji dla dzieci.

5 Second Rule Tu liczy się szybkość. W ciągu 5 sekund trzeba znaleźć trzy odpowiedzi na jedno pytanie. Wydaje się proste. Policz do 5!

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH:

Jungle speed Zręczność, spostrzegawczość i szybkość. Można w nią grać w każdym wieku, sprawdzi się dla osób o różnych upodobaniach i nie ma maksymalnej liczby uczestników.

Dooble 55 kart i najprostsze zasady na świecie sprawią, że tę grę pokocha cała rodzina. Polega na znajdowaniu takich samych obrazków w jak najkrótszym czasie. Gra posiada kilka wariantów, dzięki czemu nigdy się nie nudzi. Dostępna jest także w wersji „junior”.

 Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego

Obywatelstwa  Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych i wypadków przy pracy  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych  Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno  PPI – odzyskiwanie bezprawnie pobranego ubezpieczenia

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY? ZADZWOŃ DO NAS OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Cooltura+ | Nº 768 |

Rodzinna kultura

A Christmas Carol

może tym razem zamiast drogich prezentów poprosić o bilety do teatru lub cyrku? Grudzień to czas spektakularnych przedstawień, ciepłych i inspirujących sztuk teatralnych oraz rodzinnych kinowych premier. To także wyjątkowa szansa na spędzenie magicznego czasu ze swoimi bliskimi bez pośpiechu, w świątecznej atmosferze.

27.11 – 19.01.2019, Old Vic, The Cut, Londyn SE1 8NB. Stacja: Waterloo. Bilety: od £12 www.oldvictheatre.com Serenada miłosna do świąt, według „The Observer”. To pozytywna i dobra historia, nawiązująca do Wigilii Bożego Narodzenia, która przetrwała próbę czasu, towarzyszy jej wyjątkowa inscenizacja i uwaga, że jest przeznaczona dla wszystkich w wieku 8+.

teatr

Peter Pan 4.12 – 05.01.2019, Park Theatre, Clifton Terrace, Finsbury Park, Londyn N4 3JP. Stacja: Finsbury Park. Bilety: �18.50 www.parktheatre.co.uk Historia o chłopcu, który umiał latać i bardzo nie chciał być dorosły. Klasyczna opowieść pełna magii i przygód.

The Snowman

Magiczny świąteczny duch „The Snowman” powraca po raz 21! Przedstawienie na podstawie książki Raymonda Briggsa, jak 22.11 – 6.01.2019, Sadler's Wells, Rosebery Avenue, Londyn EC1R 4TN. Stacja: co roku przeniesie kolejne pokolenie dzieci i rodziców do zaczarowanego, zimowego Angel. Bilety: od £15 świata.

Peppa Pig’s Adventure 8.12 – 6.01. 2019, Theatre Royal Haymarket, 18 Suffolk Street, Londyn SW1Y 4HT . Stacja: Charing Cross Bilety: £15

Matilda The Musical Cambridge Theatre, Earlham Street, Londyn WC2H 9HU. Stacja: Covent Garden. Bilety: od £25 Rodzice Matildy myślą, że jest uciążliwa. W szkole wcale nie jest lepiej –

Ulubiona świnka najmłodszych wybiera się na camping. Razem z przyjaciółmi: Pedro Pony, Suzy Sheep i Geraldem Giraffe jest podekscytowana zabawą na świeżym powietrzu i śpiewaniem piosenek.

Father Christmas potworna pani dyrektor Trunchbull przeraża zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Pewnego dnia Matilda odkrywa, że ma bardzo szczególną moc i decyduje, że czas, aby dorośli dostali nauczkę.

do 30.12, Lyric Square, King St, Londyn W6 0QL. Stacja: Hammersmith. Bilety od £10 Wyprawa saniami Mikołaja w najbardziej magiczną noc w roku. Świetna okazja, aby przyjrzeć się jak pracuje ulubiona postać świąt i towarzyszyć jej przez wszystkie przeszkody, których może doświadczyć na swojej drodze.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

| Cooltura+ | Nº 768

taniec The Nutcracker 3.12 – 15.01.2019, Royal Opera House, Bow Street, Covent Garden, Londyn WC2E 9DD. Stacja: Covent Garden. Spektakle: 19:30. Bilety: od £36 www.roh.org.uk

W Wigilię Clara otrzymuje zaczarowaną lalkę, Dziadka do orzechów. Gdy zegar wybija północ, rozpoczyna się ich magiczna przygoda w królestwie zabawek. W dzień premiery przedstawienie można też obejrzeć na żywo w kinach w Londynie i na całym świecie.

Hansel and Gretel 11 – 29.12, Royal Opera House, Bow Street, Covent Garden, Londyn WC2E 9DD. Stacja: Covent Garden. Spektakle: 19:30. Bilety: od £25 www.roh.org.uk Wszystkim znana opowieść o dzieciach, które gubią się w lesie i trafiają pod drzwi domku, zbudowanego z łakoci. Nie mogą się oprzeć i odłamują kawałek piernika.

książki Świąteczny festiwal literatury dla dzieci 8.12, Muzeum im. gen. Wł. Sikorskiego, 20 Princes Gate, London SW7 1PT. Stacja: Knightsbridge

©ROH, 2015

W imprezie tej wezmą udział pisarki i poetki, również ilustratorki książek specjalizujące się w twórczości przeznaczonej dla dzieci; są to: Bożena Helena Mazur-Nowak, Bożena Anna Flak, Magdalena Czajkowska, Iwona Woropaj, Krystyna Stevenson, Joanna Ogorzałek. Organizatorem jest Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

COOLTIME / ROZMOWA

Cooltura+ | Nº 768 |

wycieczka Hogwarts In The Snow 17.11 – 27.01.2019, Warner Bros. Studio Tour, Leavesden WD25 7LR. Stacja: Watford Junction. Otwarte: patrz strona internetowa.

Bilety: £27 (dzieci), £35 (dorośli) www.wbstudiotour.co.uk Święta Bożego Narodzenia w Zaczarowanym Świecie. Odkryj, jak twórcy filmów stworzyli ogień, lód i śnieg, który nigdy nie topi się, podczas gdy Studio Tour przechodzi magiczną metamorfozę Hogwartu w śniegu.

cyrk Circus 1903 19.12 – 5.01.2019, Southbank Centre, Belvedere Rd, Lambeth, Londyn SE1 8XX. Stacja: Waterloo. Bilety: od £25 www.southbankcentre.co.uk Prosto z paryskiego teatru w Las Vegas, Circus 1903 odwiedza Southbank Centre. Widzowie na pewno poczują dreszczyk emocji, oglądając występy akrobatów, żonglerów i wielu innych artystów, którzy przeniosą ich do czasów złotego wieku cyrku. W spektaklu zobaczymy naturalnej wielkości słonie, stworzone przez lalkarzy z War Horse.

kino Mary Poppins Returns Od 21.12, USA. Reż. Rob Marshall. Wyst. Emily Blunt, Meryl Streep, Angela Lansbury Magiczna niania powraca, aby pomóc rodzeństwu Banks i dzieciom Michela w trudnym okresie ich życia.

muzyka „Jest taki dzień…” 26.01 Przesłuchania Finałowe: Ark John Keats Academy EN3 5PA, Bell Ln, Enfield EN3 5PA. Stacja: Enfield Lock 27.01 Koncert Galowy: Haileybury Turnford School, Mill Ln, Cheshunt, Waltham Cross EN8 0JU. Stacja: Cheshunt www.jesttakidzien.co.uk I Polonijny Przegląd Kolęd i Pastorałek to inicjatywa nauczycieli i rodziców z Polskiej Sobotniej Szkoły im. Adama Mickiewicza w Enfield. Pomysł powstał z potrzeby kultywowania i pielęgnowania dawnej tradycji wspólnego śpiewania kolęd. Przegląd będzie miał charakter konkursu, mogą w nim wziąć udział wszystkie dzieci i młodzież do 18. roku życia, mieszkający na terenie Wielkiej Brytanii. Zgłoszenia do końca grudnia. Gościem specjalnym będzie

Sobota 15.12, 13:00 & 15:00 Ostatni akt sezonu kulturalnego na Bell Square w Hounslow!

Tym razem SAURUS

Sądzono, że wyginęły. Tymczasem dinozaury giganty powracają w XXI wieku do Hounslow! Uwierzylibyście, że są wegetarianami? Widowisko uliczne ucieszy niejednego łowcę spektakularnych fotografii. Zapraszamy!

WSTĘP WOLNY! #BELLSQUARELDN

Marysia Markiewicz, która zdobyła między innymi główną nagrodę w Konkursie Piosenki na Teneryfie „Universong” zwanym także Junior Eurowizją.

COOLTIME / ROZMOWA

| Cooltura+ | Nº 768

Pastisz w białych rękawiczkach W przyszłym roku będzie obchodził swój 40 letni jubileusz sceniczny. Znany z postaci Marcinka, Ignacego, Kibica i Górala, a ostatnio coraz częściej eleganckiego stad-upera, chociaż jego koledzy nie przyznają mu tego tytułu – nie przeklina. MARCIN DANIEC po Polskiej Nocy Kabaretowej spotkał się z Joanną Karwecką. Opowiedział jej o tym jak przewidział brexit i o tym jak się robi kabaret obiektywny.

wietnie było pana zobaczyć na żywo. Bardzo dobrze pamiętam pana telewizyjne show „Marzenia Marcina Dańca”.

o WAS.! Dlatego jest tyle autoironii. Życie dostarcza ciągle tematy do kabaretu! Żaden kabareciarz, by nie wymyślił, że podczas Sejmowych Komisji Śledczych, siadają goście po wyższych studiach, którzy byli ministrami, wiceministrami, premierami i każdy mówi: „Nie pamiętam”, „Nie mam wiedzy na ten temat”, „Nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie”, „Nie wiem, czemu nie wiem?”...

Wspominając o moich „Marzeniach…” uderza pani w najczulszą strunę. Uwielbiałem ten program. Ale żeby pani udowodnić moją skromność – robiłem świadomie jedne „Marzenia…” w ciągu roku. Więc jak to przeczyta chociaż jeden złośliwiec to niech pomyśli – no proszę, a ja myślałem, że się pchał! Ilość powtórek, sprawiała wrażenie, że mnie pełno. Niepotrzebnie tłumaczę się, bo to przecież widzowie domagali się ich domagali! „Marzeniami...” przestała się jednak interesować poprzednia ekipa telewizyjna. Żeby nie było już wszystko na „ Pisiorów.”

Powiedział pan ze sceny, że jest pan artystą neutralnym i obiektywnym...

... i musi pani dodać, że po tym tekście była salwa braw.

Była. Ale jak się robi teraz kabaret obiektywny? Bo przecież nie wiadomo na kogo się trafi..

Skąd wzięły się „Marzenia Marcina Dańca”?

Nina Terentiew przyszła na mój recital w teatrze Komedia w Warszawie. Bo ja przecież nie wziąłem się z chmur! Wcześniej występowałem w Wałach Jagiellońskich. Tam się nauczyłem grać dla dużej, kilkutysięcznej publiczności. Potem była wieloletnia przygoda z Janem Pietrzakiem i z wielkimi nazwiskami. Zawsze mówiłem, że granie z Fronczewskim, Pszoniakiem, Gajosem, Krysią Sienkiewicz to więcej, niż zwykłe zarabianie pieniędzy! Z ogromną satysfakcją do tego wracam. No i w końcu zacząłem występy dosłownie i w przenośni, na swój rachunek. Ale wróćmy do „Marzeń…”. Tytuł zrodził się stąd, że Terentiew po moim recitalu powiedziała „Cokolwiek sobie chłopie wymarzysz, możesz to u mnie robić w telewizji”.

I jakie udało się spełnić?

Wtedy byłem jeszcze takim „Młodym Dańczykiem”, więc zapraszałem wszystkich swoich idoli. Pamiętam, że kiedy byłem w liceum to patrzyłem na Sienkiewicz i Wrzesińską i modliłem się, żeby móc kiedyś z nimi wystąpić. A dzięki „Marzeniom…” to się udało. Napisałem dla nich moją wersję „Balladyny”, której nie zapomnę nigdy. Krysia grała Balladynę, a Basia Alinę. Ja grałem Kirkora. I mówię do nich „No to idźcie w las dziewczyny, bowiem w lesie są maliny, która więcej malin zbierze panicz Kirkor tę wybierze”. A one na to razem: „Dawnoś nie był w naszych stronach, w Polsce soki są w kartonach!” Pochwalę się pani, że w moich ostatnich, 16. „Marzeniach…”, wykazałem się, przepraszam za nieskromność, sporym proroctwem. To było ponad 4 lata temu i zagrałem moją wersję „Emigrantów” Mrożka, z Czarkiem Pazurą. I jak u Mrożka mieszkamy w „bejsmencie”, jak u Mrożka jemy konserwy, które jak się potem okazało są dla psów. Nagle słyszymy jak strażniczka miejska

Powinna pani też dać czytelnikom słowo honoru, że Daniec nie sondował na początku programu, w co ludzie wierzą i za kim są?

Nie sondował.

Okazuje się, dość nieskromnie powiem, że widzowie pracują na bardzo podobnych do mnie falach mówi: „Za parę godzin odlatuje wasz ostatni samolot do Londynu”. I oni pytają przerażeni: „To którego dzisiaj mamy?”. Padła tam chyba data 1 maja 2020, a strażniczka miejska dodała: „I kończy wam się właśnie wiza pobytowa w Polsce, panowie…Anglicy”.

Przewidział pan brexit!

Nieskromnie powiem, że...tak!

Często zdarzały się panu takie proroctwa?

Nie ma pani na tyle czasu! Ale opowiem taką perłę. Zdarzyła się, kiedy nagrywałem jako jeszcze młodszy Dańczyk niż ten z „Marzeń” razem z Karolem Strasburgerem. Nie wiedzieliśmy jak zabrać w trakcie nagrania mównicę. Po 20 minutach zastanawiania się, jak to zrobić, wymyśliliśmy, że Karol powie do kamery: „Nie będzie mi już nikt tu występował na tej mównicy”. I proszę sobie wyobrazić, że na drugi dzień Wałęsa rozwiązał... parlament.

Skąd pan czerpie tematy do programów?

Proszę to napisać większą czcionką, że zawsze robię programy o NAS. Nigdy

Prywatnie i na scenie mówię zawsze o tym, co mnie drażni, śmieszy, bawi i przeraża. I okazuje się, dość nieskromnie powiem, że widzowie pracują na bardzo podobnych do mnie falach. A przy tym nigdy nikogo nie obrażam. Dzisiaj gdyby na widowni siedział Prezes, Premier czy Donaldino – żaden by się na pewno nie obraził. To jest pastisz w białych rękawiczkach, a nie machanie maczugą z kolcami.

Wspominał pan czasy „Małego Dańczyka”. Kogo pan woli? Tego Dańczyka, który marzył o występowaniu z idolami, czy Dańca, który sam jest idolem?

Każdego „Dańczyka” lubię. Dawniej to było takie „dodrapywanie” i nabieranie pokory. Nie umiem pani powiedzieć jakbym się teraz zachowywał, gdyby te wszystkie splendory spłynęły na mnie kiedy miałem dwadzieścia lat. A, tymczasem, rozbawię panią, że nagrodę za debiut na Festiwalu w Opolu dostałem w wieku...36 lat! Od pewnego czasu, do Polski dotarły z Zachodu programy telewizyjne, dzięki którym nie jest trudno zadebiutować już w wieku 18 lat. Kiedy byłem bardzo młody występowałem w wielu programach, ale bez udziału telewizji. Zawsze będę pamiętał przygodę z Estradą Krakowską, której dyrektorował nieodżałowany Włodek Gawroński. Zaprosił mnie, jeszcze młodszego Dańczyka do programu, który prowadziła Krysia Roska, a występowali: Boguś Smoleń, Edyta Geppert, Janusz Rewiński i „VOX”. Oni już byli gwiazdami! Byłem dumny, że dostawałem brawa nie gorsze, niż oni. Ale nie ma mowy o żadnym fruwaniu w powietrzu, cały czas mocno chodzę po ziemi. Teraz mam większą odpowiedzialność.

Dziś czułem takie mrowienie, bo chciałem, żeby było w Londynie równie świetnie, jak w Manchesterze, Birmingham albo w Peterborough, bo taka była nasza trasa.

Marcin Daniec się denerwował?

Tak! I dobrze mi tak, bo nie ma mowy o żadnym lekceważeniu, o upajaniu się popularnością. Kiedy byłem na lotnisku w Krakowie, przy tej męczącej do granic niemożliwości kontroli, podeszła do mnie pewna pani i powiedziała: „Byłam tydzień temu na Kabaretonie w Bielsku Białej i było super!” Odpowiedziałem tej pani żartobliwie: „Boże, jak trzeba uważać w każdym miejscu i w każdej sekundzie”.

A to nie wkurza? Że fani podchodzą podczas ściągania butów podczas kontroli na lotnisku?

Nie. Nie chce mi się o tym gadać, bo to też jest rzecz, która powoduje, że nabieramy pokory. Nie ma wyjątków. Poza tym, nie można nazywać natarczywością, kontaktów widzów z artystami, których lubią.

Czy inaczej się gra dla publiczności w Polsce, a inaczej dla Polonii? Inaczej się pan przygotowuje?

Przed tymi występami zapytałem tylko, jaka jest tutaj miejscowość, taka co najmniej dyskusyjna. Pan Darek, organizator podpowiedział mi wtedy Slough, które wykorzystałem na scenie. Chciałem też uściślić, kiedy opowiadałem o „naszym premierze”, bo mogło umknąć Polonii, że polski premier miał meeting przed wyborami w Sandomierzu. Ale nigdy nie robię osobnego programu na Anglię, Stany czy Niemcy. Teraz ten świat się zrobił tak maciupeńki. Nawet bez ukłonów żadnych powiedziałem, że Polonia w Londynie wie więcej od Pana Boga i dużo wcześniej.

To fakt, jesteśmy na bieżąco.

To jest genialne. Chociaż chce się pani pożalić, że nie przekracza już się granic jak kiedyś, już się ślęczy... Powiedziałem córce, że tak kiedyś było przy wjeździe do każdego kraju. Bo ona już zapomniała, co to znaczy. Teraz mamy dokument i idziemy. Ale największej pokory nabiera się w Stanach. I tam zawsze mówię, żeby podlizać się publiczności amerykańskiej, że stoisz przed żółtą kreską dłużej niż leciałeś.

A Polakom w Londynie powiedział pan, że są luzakami. Prawda?

Publiczność robi się coraz luźniejsza. Widać to też w Polsce, gdzie powstały przepiękne hale i publiczność czuje się w nich dużo lepiej niż w tych starych, sportowych pomieszczeniach. Ale ten dzisiejszy luz był jakiś kosmiczny!

MODA

Cooltura+ | Nº 768 |

Christmas Party

ARK PRIM ki y Kolcz £3

Skóra węża, cekiny czy zamsz? Wszystkie chwyty dozwolone. Co więcej – sprawdzą się w na wyjście do pubu, elegancki obiad czy tańce do rana.

NEXT Bluzka £45

S RKIN E P Y £55 OTH DOR kienka 40 Su nica £ d Spó

PRIMARK Spódnica £8

P Kom RIMAR K bi Kolc nezon £ zyk 1 Buty i £2 3 £14 S RKIN 0 E P 4 Y ka £ OTH DOR sukien ka £30 a n Dług a sukie k t Kró

MODA

| Cooltura+ | Nº 768

Złóż świąteczne i noworoczne życzenia swoim bliskim w tygodniku

Prześlij życzenia w formie tekstu, zdjęcia lub rysunku na adres: redakcja@cooltura.co.uk Nadesłane życzenia będziemy BEZPŁATNIE publikować w grudniowych wydaniach.

...a po chleb do Krakowa???

Lewisham - Polish Delicatessen - wkrótce otwarcie Unit 5; 32-64 Lee High Road; Lewisham; SE13 5FH

Mar NEXT yna rka m £90 ęska

B S UR Ma podn TON ryn ie ark £30 a£ 90

ON RT arka U B yn r Ma £90 la szu Ko 26 £

ZDJĘCIE TYGODNIA

Cooltura+ | Nº 768 |

ZAMÓW DO 12 STAL GOTOWA NA JUTRO SPRAWDŹ CENĘ STALI PROSTO I SZYBKO!

SPRAWDŹ: WWW.STALLONDYN.CO.UK

STAL NA JUTRO!

MOJE ŚWIĄTECZNE WYSPY

| Cooltura+ | Nº 768

Wojciech Poza 31 lat na Wyspach, cały czas w Londynie. Od 1994 roku pracuje jako nauczyciel chemii, a przez 24 lata do 1 grudnia obecnego roku udzielał się w polskich szkołach sobotnich.

+ Moje pierwsze święta na Wyspach Brytyjskich:

Przyjechałem w grudniu 1987, o ile dobrze pamiętam, pierwsze święta spędziłem w Backburn w klubie tamtejszej Polonii.

sklepie w Neasden i w irlandzkich sklepach mięsnych w Harlesden.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam:

Nauczyciel chemii.

W święta tradycyjnie jemy w domu, nasza rodzina nie uznaje w tym okresie pubów czy restauracji; z polską szkołą chodziliśmy na świąteczną kolację do POSK-u.

+ Miejsca, które w okresie świątecznym

+ Gościom na Wyspach pokazuję:

Przede wszystkim Polska – polskie góry albo rodzinny Toruń.

+ Wyspy Brytyjskie w okresie

+ Przemieszczam się w okresie

lubię zostawić za plecami.

Ostatnio samolotem, ale wcześniejsze podróże to zawsze podróż do kraju całą rodziną samochodem.

+ Największą bolączką w Wielkiej

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo: lubię odwiedzać:

świątecznym:

+ Najlepsze miejsce do spędzenia świąt: Polskie góry – moim ulubionym miejscem jest Bukowina Tatrzańska.

+ Na zakupy świąteczne polecam:

Nie polecam żadnych sklepów ani żadnych zakupów; zakupy świąteczne szczególnie w Londynie to dla mnie niebywała tortura, ale niestety konieczna – zakupy robię w polskim

Centralny Londyn nocą.

świątecznym…

Brytanii jest:

Straszny ruch na drogach.

+ Na Wyspach brakuje mi:

Rodziny, która jest w Polsce. Kiedyś to brakowało też polskich przysmaków, ale te czasy dawno się skończyły, teraz wszystko można kupić w Londynie.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie to:

Trudno powiedzieć, ale bardzo podoba mi się Edynburg.

Szukasz Inwestora? www.szukaminwestora.co.uk Wracasz do Polski lub chcesz sprzedać swoją firmę? ...a może po prostu szukasz inwestora... POMAGAMY WŁAŚCICIELOM FIRM

Tel. 0796 0696 572

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Świąteczne przygotowania spokojnie i bez stresu Sprzątanie, kupowanie prezentów, gotowanie, planowanie – chociaż święta to pora odpoczynku, czas przed nimi to stres i ogrom pracy. Psycholożka i terapeutka RENATA GÓRSKA w rozmowie z Joanną Karwecką radzi, jak, jak przygotować się do Gwiazdki, pamiętając, że jest to szczególny okres, który mamy szansę przeżyć tylko raz w roku.

zy Boże Narodzenie to najlepszy czy najgorszy okres w naszym życiu rodzinnym?

To zależy od rodziny. Boże Narodzenie bywa stresującym czasem, nie tylko ze względu na nawał obowiązków, ale także ze względu na podsumowanie roku, naszych nadziei oraz nowych oczekiwań na kolejne 12 miesięcy. Jako wydarzenie jednak nie ujawnia nic, czego wcześniej w danej rodzinie by nie było. Jeśli rodzina jest silnie skłócona i niespójna istnieje prawdopodobieństwo, że w trakcie świąt te trudności się uwidocznią. Jeśli natomiast rodzina jest zgrana i wspierająca, istnieje z kolei nadzieja, że także te cechy zostaną wypiętrzone, nawet jeśli sam czas świątecznych przygotowań nie jest łatwy. Bywają także rodziny, które oczywiście są w konflikcie, ale w każdym z członków systemu rodzinnego drzemie nadzieja na poprawę oraz szacunek do innych osób. Takie rodziny mają szansę na rozwiązanie sporów, jeśli okres świąteczny jest dla nich szczególny, którego to zadania mogliby się nie podjąć w innych okolicznościach.

A z czego wynika nasza potrzeba przygotowania świąt idealnych?

Część ludzi w ogóle lubi, żeby rzeczy czy świat były idealne. Częściowo wynika to z potrzeby piękna i harmonii, częściowo z tego, że „poukładany’’ świat wydaje się przewidywalny, a zatem bezpieczny, i w końcu częściowo z naszych fantazji na temat tego, jak święta powinny wyglądać – fantazje te zazwyczaj budowane są przez lata na podstawie bajek czy filmów z pięknym, wzruszającym zakończeniem, z którymi stykamy się w dzieciństwie. W życiu dorosłym zatem wpasowujemy się w niektóre z tych pragnień, próbując stworzyć „idealny wieczór”’, chociaż na te kilka godzin.

To powoduje, że tak wiele osób kojarzy święta ze stresem i nerwami?

Czasami chcemy tak bardzo, żeby się udało, że trudno nam poradzić sobie z dysonansem, jaki występuje między marzeniem a realiami. Każde wydarzenie, nie tylko święta, łączy się z wytężoną pracą i myśleniem o innych – czy wszystkim będzie się podobało, czy będą zadowoleni itd. Czasem jednak posuwamy się w tej organizacji tak daleko, że zaczynamy martwić się jak postrzega nas otoczenie – co sobie o mnie

pomyślą, czy ja na pewno dobrze to przygotowałem/łam, że zatracamy zdroworozsądkowe podejście do tematu. Nie zawsze wszystko będzie idealnie, zupa się przypali, pierogi rozkleją, prezent nietrafiony... Pytanie jednak pozostaje, czy o to właśnie chodzi, gdy myślę o sobie i innych. Czy wszyscy są wobec mnie tak krytyczni, jak ja myślę, że są? Czy moje życie jest zawsze idealne? Nie jest, ale ważniejsze jest to, aby przeżyć je z godnością raczej niż w stresie.

Czy nasz konsumpcyjny styl życia może być tego przyczyną?

Na pewno dla niektórych osób tak – należałoby jednak najpierw zapytać, czy dana osoba postrzega siebie w kategoriach konsumpcyjnego stylu życia.

W jaki sposób można ułatwić sobie i swoim bliskim ten czas świątecznych przygotowań?

Zrobić listę zadań i podzielić ją wg tego, co „ważne i pilne’’, „ważne, ale niepilne’’, „nie tak ważne, ale pilne’’, a następnie pomyśleć, z kim mogę się tymi zadaniami podzielić. Nie wszystko jest zawsze ważne i pilne, choć czę-

sto tak sądzimy. Po to mamy ludzi wokół siebie, aby tymi obowiązkami się dzielić. I przede wszystkim należy pamiętać, że święta to także czas przerwy od pracy, zawsze jest kilka dni wolnego – wykorzystajmy je; pośpijmy pół godziny dłużej, poczytajmy książkę czy zróbmy cokolwiek innego, co lubimy, porozmawiajmy z innymi. Te dni są raz do roku, warto je wykorzystać nie tylko na sprzątanie łazienki – to robimy i tak co tydzień.

Jak sprawić, żeby cała rodzina czuła się zaangażowana w przygotowanie świąt, a jednocześnie nie czuła się obarczona obowiązkami?

Można wspólnie popracować nad grafikiem i rozłożyć obowiązki już na 2 tygodnie przed świętami. Wiele potraw można ugotować wcześniej i zamrozić. Prezenty można kupić już na początku grudnia. Sprzątać oczywiście też będziemy, ale to jest nasz dom, a nie rezydencja króla, który z białą rękawiczką w Wigilię będzie się przechadzać po komnatach, sprawdzając, czy gdzieś nie zalega kurz. Wszystko należy robić z rozsądkiem i umiarem. Słuchajmy organizmu – ciało nam podpowie, czy przesadzamy.

TEKST SPONSOROWANY

| Cooltura+ | Nº 768

Dyslalia – wada wymowy

ada wymowy to nieprawidłowa realizacja jednej lub wielu głosek, w sytuacji, kiedy dane głoski powinny być już prawidłowo opanowane. Zachęcam do zapoznania się z etapami pojawiania się poszczególnych głosek w rozwoju dziecka. Wad wymowy jest oczywiście więcej, ale chciałabym skupić się teraz na problemach z głoskami, czyli na tzw. dyslalii. Przyczynami dyslalii mogą być czynniki wewnątrzpochodne i zewnątrzpochodne. Do czynników wewnątrzpochodnych zaliczamy: nieprawidłową budowę aparatu mowy (warg, języka, zgryzu, podniebienia), obniżoną sprawność funkcjonowania aparatu mowy, niedosłuch. Do czynników zewnątrzpochodnych zaliczamy: nieprawidłowe wzorce (np. rodzice mający wadę wymowy), zaniedbania środowiskowe. Każde dziecko, nawet dziecko dwujęzyczne, ma możliwość opanowania głosek języka polskiego i prawidłowego posługiwania się nimi. Powinniśmy zwracać uwagę w jaki sposób nasze dzieci mówią i nie czekać, aż niewyraźna wymowa minie samoistnie, ponieważ zwykle czekanie prowadzi do utrwalania wad. 0790 812 09 55 info@mychildtherapycentre.co.uk mychildtherapycentre.co.uk

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 768 |

Porady dla Mikołaja

dla ekologów

dla zmarzluchów Kubki na kawę Ecoffeecup

Bluzy Icebreaker „merino wool”

£21

od £100

Zestaw „starter” The Wise House

£4

Bambusowa szczoteczka do zębów

£12 Skarpety Smart Wool

£20 od

£12

Ocieplacz do rąk na baterię AOOKEY

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 768

dla podróżników

dla żądnych przygód

dla dzieci

zestaw narzędzi rowerowych Scott And Lawson

£15

Lot w tunelu aerodynamicznym

£29

£20 sztaluga

Kindle

£65

£30 Głośnik przenośny Wonderboom

£60

Klocki magnetyczne

£20

£40

£30

Jazda konna

plecak rakieta

Złóż świąteczne i noworoczne życzenia swoim bliskim w tygodniku

Prześlij życzenia w formie tekstu, zdjęcia lub rysunku na adres: redakcja@cooltura.co.uk Nadesłane życzenia będziemy BEZPŁATNIE publikować w grudniowych wydaniach

Przejażdżka Fordem Mustangiem z 1965

pnmskiphire@gmail.com Więcej informacji na stronie: www.pnmskiphireltd.co.uk

Nie czekaj - zadzwoń 07746167171

Zabezpieczenie podjazdu w razie potrzeby GRATIS

Załatwiamy permity. Przykrycie skipa i światła GRATIS

PODRÓŻE

Skip Hire 8 yard oraz 12 yard Grab Hire wywóz śmieci/gruzu Załadunek na miejscu

NAJTAŃSZY SKIP W LONDYNIE

NAJLEPSZY SERWIS W NAJNIŻSZEJ CENIE

36 Cooltura+ | Nº 768 |

MIEJSCE NA WEEKEND

| Cooltura+ | Nº 768

Newcastle upon Tyne Położone w północnowschodniej Anglii nad rzeką Tyne, nieopodal jej ujścia do Morza Północnego, Newcastle jest miastem niezwykłym zarówno jeśli chodzi o jego historię, architekturę, jak i umiejscowienie. To doskonałe miejsce na kilkudniowy wypad, z pewnością warte poznania.

Warto zobaczyć: 1. Średniowieczny zamek/The Castle 2. Anglikańska Katedra św. Mikołaja 3. Tyne Bridge – most w centrum 4 Gateshead Millennium Bridge – kolejny most w centrum 5. Grey’s Monument – kolumna Charlesa Greya 6. Chinatown – chińska dzielnica 7. Central Arcade – centrum handlowe w wiktoriańskim stylu 8. Northumberland Street – główna ulica w mieście, odpowiednik Londyńskiej Oxford Street

Dariusz A. Zeller

Millenium Bridge

oczątki swojej historii miasto zawdzięcza rzymskiej osadzie Pons Aelius jaka powstała w II wieku n.e. To w jej pobliżu w 122 roku rozpoczęto budowę Wału Hadriana, będącego północną granicą Imperium Rzymskiego. Była to fortyfikacja obronna, której szczątki przetrwały jeszcze do naszych czasów. Z kolei swoją nazwę zawdzięcza najstarszemu synowi Wilhelma Zdobywcy – Robertowi II Krótkoudemu, księciu Normandii, który w roku 1080 wybudował na tych terenach drewniany zamek, będący – jako najdalej na północ wysunięta angielska forteca – główną bazą wypadową przeciw Szkocji. Drewnianą budowlę The Castle zastąpiono kamienną w XII wieku i była to już niezwykle solidna forteca z charakterystycznymi wieżyczkami. I to właśnie tam w 1174 roku był więziony szkocki król William. Natomiast w XII wieku wybudowano dodatkowo wysoki, miejscami wynoszący 8 metrów mur obronny. Newcastle było na ów czas głównym europejskim ośrodkiem pozyskiwania węgla kamiennego, którego wydobycie szczególnie w XIV i XV wieku osiągnęło wielkie rozmiary. Ważną datą w historii miasta jest 1530 rok, kiedy to rozporządzenie królewskie nadało tamtejszemu kartelowi hrabiów monopol na transport węgla, co wpłynęło na szybki rozwój miasta. W wieku XVIII był to już jeden z czterech największych w kraju ośrodków przemysłu drukarskiego, a już na początku XIX wieku powstały tu przemysł maszynowy i stalowy. W Newcastle stworzono wówczas jedná z największych na świecie stoczni okrętowych, co umożliwiło następnie powstanie wielkiego kompleksu przemysłowego, którego sztandarową produkcją była budowa statków. Miasto rozwijało się jednak nie tylko na niwie gospodarczej. W 1793 roku w mieście powstało Towarzystwo Filozoficzno-Literackie, a w kolejnych latach inne, liczne organizacje społeczno-kulturalne. Niestety, lata wielkiego kryzysu, który miał miejsce w latach 30. ubiegłego stulecia spowodowały stopniowy upadek przemysłu stoczniowego i rekordowy poziom bezrobocia. W 1956 roku natomiast zamknięto tam ostatnią kopalnię. Zaczął się jednak rozrastać sektor publiczny, przede wszystkim usługi oraz handel, czego efektem jest m.in. to, że obecnie miasto zatraciło swój robotniczy charakter i roz-

The Black Gate

Zabytkowa uliczka Newcastle Grey’s Monument

Bridge Street

wój opiera w dużym stopniu na przemyśle elektronicznym i maszynowym. Co ciekawe, miasto powszechnie znane jest ze swojej ekologicznej strony, a jego władze już dawno temu ogłosiły, iż będzie ono wolne od węgla, co konsekwentnie wcielają w życie (co nie jest bez znaczenia dla licznie przybywających do niego turystów). Historia tego obszaru odbiła się na architekturze miasta. Centrum Newcastle może zauroczyć głównie XIX-wieczną zabudową w stylu klasycystycznym, a miłośnicy długich spacerów znajdą również liczne budynki ze znacznie dłuższą historią, jak choćby średniowieczny zamek z XIII wieku, zbudowany w 1091 roku kościół, będący od 1882 roku katedrą pod wezwaniem św. Mikołaja z Miry, fasady kamienic przy Grey Street, czy też pochodzący z XIX wieku okazały budynek dworca głównego. Symbolem Newcastle jest jednak bez wątpienia potężny, zielony Tyne Bridge, będący, co inte-

resujące… pierwowzorem mostu portowego w Sydney. Łukowa budowla, wykonana ze stali w roku 1928 posiada rozpiętość aż 162 metrów (!) i jest najdłuższą tego typu konstrukcją na Wyspach Brytyjskich. Ponadto, co z pewnością ucieszy zwolenników tzw. shoppingu, w mieście znajduje się wiele tzw. obszarów zakupowych, na czele z jednym z największych w kraju – Eldon Square Shopping Centre. W Newcastle są także m.in. dwie uczelnie wyższe Newcastle University oraz Northumbria University oraz sportowa wizytówka miasta – klub piłkarski Newcastle United FC, z okazałym stadionem St. James Park. Miasto, którego jednym z miast partnerskich jest m.in. Gdańsk, z pewnością warte jest około 5-godzinnej jazdy autem z Londynu. To fascynujące miejsce, w którym historia łączy się z nowoczesnością.

Sala koncertowa Sage Gateshead

Eldon Square

BIEGAJ Z CHRISEM

Cooltura+ | Nº 768 |

Slow jogging Chris Wiciak – maratończyk, zdobywca Abbott World Marathon, strona: biegajzchrisem.co.uk

Trend „slow” podbija kolejne dziedziny naszego życia. Dotarł także do biegania i tak powstał slow jogging. Gdzie się narodził?

czywiście w Japonii, gdzie statystyczny człowiek żyje o 8 lat dłużej niż Europejczycy, a na otyłość cierpi tylko 3 proc. japońskiego społeczeństwa. Twórcą i promotorem slow joggingu był doktor nauk medycznych prof. Hiroaki Tanaka, który dzięki takiej technice pokonał swoją nadwagę, a w wieku 50 lat przebiegł maraton w czasie 2:38:50. Ta nietuzinkowa osoba slow joggingiem i wieczną

młodością zarażała ludzi na całym świecie, z uśmiechem pomagając im zapobiegać chorobom cywilizacyjnym, m.in. otyłości, nadciśnieniu czy miażdżycy.

UK READY MIX CONCRETE

NAJLEPSZY BETON W MIEŚCIE PŁAĆ TYLKO ZA TO CO ZUŻYŁES MAMY SZEROKI ZAKRES USŁUG SPRZEDAJEMY BETON, JASTRYCH, WYNAJMUJEMY CIĘŻARÓWKI TYPU GRAB ORAZ POMPY DO BETONU.

NA CZYM POLEGA SLOW JOGGING?

– Truchtasz w tempie niko niko, czyli z uśmiechem, a więc bez zadyszki. Kiedy przyspie-

szony oddech uniemożliwia ci swobodną rozmowę – zwolnij. – Kiedy czujesz jakiekolwiek zmęczenie, ból w mięśniach – przejdź do marszu. Grupa

FIRMA Z 12-LETNIM DOŚWIADCZENIEM

Oferujemy profesjonalne usługi w zakresie montażu wszelkich rusztowań budowlanych. • • • •

Bezpiecznie i solidnie Darmowa wycena na terenie Londynu Konkurencyjne ceny Wykwalifikowani pracownicy

SZYBKO TANIO IE SOLIDN ZADZWOŃ:

077 0346 4755 LUB 017 5366 4267

albo odwiedź naszą stronę już dziś !!!

www.betoniarnia.co.uk



0759 333 1770 0208 438 0410 jpscaffoldingltd@yahoo.com

| Cooltura+ | Nº 768

i tak ci nie ucieknie, bo porusza się w tempie marszu. – Pamiętaj o dobrej technice biegu. Slow jogging wzmacnia ciało. Aby to osiągnąć musisz zadbać o właściwą postawę. Wyprostuj się, głowa do góry, barki do tyłu, łokcie ugięte, dłonie w trąbkę i nie powinny wisieć bezwładnie. Rób drobne kroki, wysoka kadencja sprawi, że trening będzie efektowniejszy. – Truchtaj najlepiej godzinę, wtedy organizm będzie czerpał energię z zapasów. – Biegaj w grupie. – Po drodze rozmawiaj. Wyłączysz gonitwę myśli i zredukujesz napięcie. Pośmiejesz się, bo to zabawny bieg. W UK mamy swojego instruktora slow joggingu, bardzo dobrego specjalistę w tej dziedzinie. To mieszkający w Londynie Sebastian Wożniak, który każdego dnia pokonuje dziesiątki kilometrów w tempie niko niko. Odkąd Sebastian biega slow jogging, to nigdy nie dopadła go kontuzja, a dzięki takiej formie ruchu stracił kilkadziesiąt kilogramów nadwagi. Tak uśmiechniętego i pozytywnego jak teraz, nigdy go osobiście nie widziałem, chodź znamy się już ponad 15 lat. Slow jogging to forma ruchu, którą pokocha każda osoba. Tempo biegu niko niko rewolucjonizuje obecnie świat sportu. Nie czekaj i zacznij już dziś. Jeśli nadal nie wiesz, jak to zrobić – zgłoś się do Sebastiana Woźniaka na Facebooku (profil Slow Jogging London). Jeśli chcesz biegać i trenować ze mną, zapraszam! Napisz do mnie: biegajzchrisem@gmail.com

BIEGAJ Z CHRISEM

Cooltura+ | Nยบ 768 |

Skip Hire Wywรณz ล mieci Londyn i okolice

0844 800 8861 078 1308 7129

Civic Way HA4 0YP Ruislip www.bkltd.co.uk info@bkltd.co.uk

ZDROWIE

| Cooltura+ | Nº 768

Piękna sylwetka na sylwestra w miesiąc Beata Wdowczyk Dip ION, terapeutka żywieniowa, www.nutriheaven.co.uk - Jedz wolno, zanim sygnał „jestem najedzony/a” dotrze do mózgu mija 20 minut. Jeśli zjesz szybko swoją porcję, głód będzie odczuwalny” i sięgniesz po następną. - Pij wodę w ciągu dnia; często mylimy uczucie głodu z uczuciem pragnienia i sięgamy po przekąskę. - W czasie treningu unikaj picia napojów energetycznych. Zawierają węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym, które mogą sprawić, że przybierzesz na wadze. Zamiast nich pij wodę. - Przyrządzaj potrawy mięsne i rybne najlepiej na parze, z dodatkiem warzyw, najlepiej surowych. Jeśli chcemy schudnąć warto w tym okresie unikać jednak warzyw o wysokim indeksie glikemicznym, które podnoszą poziom cukru we krwi. Indeks glikemiczny warzyw podnosi się gdy je pieczemy czy gotujemy. Tak więc gotowane czy pieczone warzywa korzeniowe, takie jak buraki, cebula, marchewka, ziemniaki, pietruszka, bataty, seler należy odstawić na ten okres. Pomidory natomiast powstrzymują wydzielanie greliny – hormonu wywołującego poczucie głodu. Sprawia on, że uczucie sytości trwa dłużej i rzadziej sięga się po przekąski między posiłkami. - Zrezygnuj z jedzenia pieczywa i makaronów, ciast i deserów, od nich twoja przemiana materii obniża się.

Jest jeszcze miesiąc do sylwestra i możemy w zdrowy sposób zrzucić kilka kilogramów. Poniżej kilka porad jak to zrobić. - Zamiast zwykłej soli kuchennej używaj soli morskiej albo himalajskiej oraz ziół. Nadmiar soli w potrawach wywołuje obrzęki i złe samopoczucie. - Unikaj w tym okresie takich bomb kalorycznych jak alkohol, jeśli jednak zdecydujesz się na jego spożycie, wybierz kieliszek czerwonego wina zamiast mocnego alkoholu. Flawonoidy z czerwonego wina zapobiegają odkładaniu cholesterolu i przyspieszają spalanie tłuszczu. - Cynamon – ta przyprawa bardzo przyspiesza metabolizm. Pół łyżeczki dziennie wystarczy, żeby w ciągu miesiąca spalić dodatkowy kilogram. - Papryczki chili przyspieszają metabolizm i pomagają szybciej spalać tłuszcz. Zawierają kapsaicynę – związek, który nadaje im pikantny smak, a jednocześnie podkręca tempo metabolizmu nawet o 25%. - Nie jedz czegoś, co nie chodziło, pływało lub urosło. Żywność przetworzona często jest pełna niezdrowych, rakotwórczych tłuszczów trans, cukru, który tuczy, i sztucznych substancji słodzących, które mogą być w nadmiarze szkodliwe dla zdrowia. - Przerywany post – Intermitten Fasting. Jednym ze skutecznych wariantów jest model 16/8, czyli przez 16 godz. w ciągu doby pościsz, a posiłki spożywasz w przeciągu 8 godzin.

- Suplementy wspomagające redukcję wagi, jeśli odpowiednio dobrane są w stanie przyspieszyć redukcję tkanki tłuszczowej. Lipotropiki, CLA i l-karnityna – stanowią pewną alternatywę dla „spalaczy tłuszczu”, polecaną osobom, które nie mogą ich stosować (nadciśnienie, chora tarczyca), bądź też stanowiące uzupełnienie kuracji odchudzającej. Preparaty te wykazują także potencjał prozdrowotny, korzystnie wpływając na pracę układu nerwowego, pokarmowego czy układu krążenia. Mogą być stosowane w dłuższej perspektywie czasowej. Spalacze tłuszczu – czyli preparaty zawierające związki nasilające wydatkowanie energii związanej z produkcją ciepła w ustroju: kofeina, zielona herbata, gorzka pomarańcza, pieprz kajeński.

Blokery apetytu to środki zawierające substancje hamujące uczucie głodu: błonnik, chrom, olej z orzechów sosny koreańskiej. Polecane są osobom, które mają problemy z okiełznaniem wilczego apetytu. Spalacze tłuszczu i blokery powinny być spożywane cyklicznie. Pamiętajmy – wysiłek fizyczny jest niezbędny jeśli chcemy zrzucić nadmierne kilogramy. Bieganie rano na czczo interesuje miliony ludzi w kontekście walki z nadmiarem tłuszczu. W środowisku biegaczy i naukowców wywołuje sporo emocji. Pomaga to jednak zrzucić nadwagę, tak więc poranny jogging na czczo jest jak najbardziej wskazany. Wieczorna gorąca kąpiel wspomoże trawienie. Pomoże również szybciej zasnąć, a głęboki, zdrowy sen przywróci równowagę poziomu cukru we krwi.na tel, komórkowy w Po

2p za min

PROMOCJA!

T-talk

10% EXTRA!

Zała SMS

816

a do

Super sposób

min.

Super sposób na

na telefony 1.Wyślij SMS-a na numer stacjonarne

Twoje konto telefonu komórkoweg konto T-Talk, które będzie doładow „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Ab Więcej info o serwisach 020849746

rozmowy z Polską 7p

2. Wybierz numer 03700 min.

z Twojej komórki

1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN

telefony z numerem 03700 *Kosztna połączenia komórkowe Jeśli posiadasz darmowe min. opłata

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń

Service provided by

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

*T&Cs: A charge is calls are as a part the lates

TEKST SPONSOROWANY

Cooltura+ | Nº 768 |

Waste & Metal Recycling

Największy Polski Recycling w Londynie

Skup złOmu i metaLi kOLOrOwych oraz wywóz śmieci w jednym miejscu sKuP złoMu  najwyższe ceny  skupujemy każdy metal  bezpłatny dojazd  ważymy na dużych wagach elektronicznych max do 300kg  cena nie ulega zmianie po negocjacji

07845086222 tiPPeR

3,5 t

WyWÓz śMieci  budowlanych  ogrodowych  biurowych  garażowych  innych  kierowca pomaga przy załadunku Operujemy Londyn i Okolice

12 t Hook loader

Worki budowlane

GRATIS!

tiPPeR 12 yards

£240 £140 £80 WynajeM sKiPÓW

8yr i 12yr

SKUP ZŁOMU I METALI KOLOROWYCH Dojazd do klienta. Najlepszy w Londynie! NASZE CENY Miedź (Copper) ..................... £3.70 - £4.40 Mosiądz (Brass) .................... £2.00 - £2.70 Kable (Cable) ........................ £0.70 - £2.50 Ołów (Lead) .......................... £0.90 - £1.30 Aluminium (Aluminum)............ £0.50 - £1.20 Kwasówka (Stainless Steel) .... £0.50 - £1.00 Złom stalowy (Scrap Metal) .... £80 - £120/tona

Kupujemy każdą ilość. Cena nie ulega zmianie po negocjacji. Pracujemy 7 dni w tygodniu. Ważymy na wagach elektronicznych do 300 kg.

ZAWSZE DAMY NAJLEPSZĄ CENĘ, DZWOŃCIE DO NAS

Tel. 07500522545

| Cooltura+ | Nº 768

PRZEPIS NA WEEKEND

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia oraz zbliżającego się Nowego Roku ATD Structures Ltd www.atdscaffolding.co.uk 02036334013

pragniemy serdecznie podziękować za dotychczasową współpracę oraz złożyć Naszym Klientom, Przyjaciołom i Sympatykom moc gorących życzeń, zdrowia, szczęścia i wszelkiej pomyślności

ROZRYWKA ROZRYWKA

Cooltura+ || Nº Nº 768 763 || Cooltura+

Stronę redaguje: redaguje Dariusz Strony Dariusz A. A. Zeller Zeller

Quiz: ZIMOWY Muzyka polska QUIZ

2. Jakie było prawdziwe nazwisko Czesława 2. Kiedy zaczyna się Niemena? astronomiczna zima? a. 22 Nowak a. grudnia b. Wydrzycki b. 24 grudnia c. 1Burzyński c. grudnia d. 20 Sempoliński d. grudnia

3. Które „Nie dokazuj, miła nie 3. z poniższych dokazuj zwierząt nie zapada w sen Przecież nie jest z Ciebie zimowy? znowu taki cud a. Nietoperz Nie b.odKret razu, miła nie od razuc. Jeż ………………………………..” d. Niedźwiedź

a. Nie od razu się przebijesz przez mój chłód! 4. Do sportów zimowych nie b. Nie od razu zniknie rejestr zaliczamy: Twoich szkód! a. Snowboard c. Nie od razu stopisz serca b. Skoki narciarskie mego lód! c. Saneczkarstwo d. Surfing Nie od razu się opłaci ten d. Twój trud!

5. Potoczne określenie 4. Kto był pierwszym osoby, która kąpie się zimą wykonawcą w lodowatej utworu wodzie to: „Kolorowe a. Foka jarmarki”? a. Mors Janusz Laskowski b. b. Irena c. KaczkaSantor c. Maryla Rodowicz d. Niedźwiedź d. Jerzy Połomski

5. Którego zespołu jest SUDOKU to cytat: „Kocham cię

kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”? a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

a. -89,20°C Breakout a. b. Andrzej b. -30°C Zaucha c. -93,20°C Chłopcy z Placu Broni c. d. Tilt d. -102,7°C

7. Ptaki, Kombi które – Słodkiego, 7. odlatują…….. na życia. zimę do ciepłych krajów to: a. Dzięcioły Błogiego a. b. Długiego b. Orły c. Wróble Miłego c. d. Dobrego d. Bociany

8. Ile „A rodzajów kiedy przyjdzie 8. śniegutakże po mnie wyróżnia się na świecie? Zegarmistrz światła a. 7 purpurowy b. 3 By mi c. 5zabełtać błękit w głowie d. 11 …………………………………….” a. to To go zapytam, 9. Co jest grad? czy jest

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

zdrowy a. Śnieg b. Zamarznięty Zawieje wreszcie wiatr b. deszcz odnowy c. Inaczej mgła c. Stanę nagle fioletowy d. Rodzajsię chmury d. To będę jasny i gotowy

10. Co symbolizuje zima? 9. „Wehikuł czasu” to a. Małżeństwo przebój którego b. Nieurodzaj zespołu? a. Śmierć Dżem c. b. Coma d. Narodziny c. Perfect d. Lao Che

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

10. „Niech żyje bal!” śpiewa…

a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

b. Najlepsza Komunista a. c. Krew b. Zima d. Zła Cegła c. d. Śnieżna

6. Jaką Kto tonajniższą śpiewał: „Wolność 6. kocham i rozumiem, temperaturę odnotowano wolności oddać niemiejscu w najzimniejszym umiem”? na ziemi?

Odpowiedzi: 1c, 2a, 3b, 4d, 5b, 6c, 7d, 8a, 9b, 10c.

1. Dokończ Dżem – Czerwony jak 1. słowa piosenki: …….. „Hu hu ha hu hu ha nasza a. Piec zima…”

l  l  l 

Profesor do myszy studenta na egzaminie: Siedzą dwie w archiwum fil-mów: Proszę pana, czy pan w ogóle skończyć studia? -chce Co jesz? -- Potop. Tak panie profesorze. No to właśnie pan skończył... -- Dobre? - Książka była lepsza. l  l  l 

Do banku w Szwajcarii wchodzi Betlejem. klient siedzi z walizką i ściszonymnagłosem Maria z dzieciątkiem mówi do bankiera: rękach, pojawiają się Trzej Królowie. - Chciałbym wpłacićrąbnął pieniądze, w tej Ostatni, wchodząc, czołem walizce jest cztery miliony euro. w powale drzwi. bankier uśmiechnięty: -NaO to Jezus! - jęknął.

- Widzisz! - mówi Maria do Józefa - Proszę nienerwowo ściszać głosu, to skubiącego wąsa bieda w kącie żaden wstyd. - mówiłam ci, że Jezus to ładne imię, a ty ciągle Bonifacy i Bonil l l facy! Zapytali Grzegorza czy repre  Latę,  zentacja z 1974 pokonałaby dziAndrzej miał grubego i starego siejszą kadrę. jamnika. Pewnego dnia ten jamnik - Tak, wygralibyśmy przychodzi do niego i1:0. mówi: -Słuchaj Tylko tyle? Andrzej, weź mnie wystaw - No tak, proszę pamiętać że więkna wyścigi chartów. szość z nas jest już 70. Zdziwiony patrzy napo jamnika... No stary, weź mnie wystaw, l l l wygram. Jasiu przychodzi ze szkoły i jamnik chwali Gościu myśli, zwariowałem, się ojcu: do mnie gada... - Tato, na kartkówce No weź dzisiaj mi zaufaj, mówię ci, nie popełniłem żadnego wygram na bank. No błędu uwierzortowe graficznego! mnie.

W końcu po paru przemyśle- Wspaniale a jaki byłżetemat? niach doszedłsynu, do wniosku, skoro -jamnik Tabliczka mnożenia. do niego gada to musi być wyjątkowy, więc postawił na l l niego wszystkiel oszczędności i dom -w Tatusiu, czy Ocean Spokojny hipotekę. zawsze jestdzień spokojny? Przyszedł wyścigu. -Charty Co za popędziły dziwne pytanie? Czy niezostado przodu, możesz pytać się o coś mądrzejszego? wiając skundlonego jamnika w tyle. - Mogę. Kiedydobiegły umarło do Morze MarKiedy charty mety, twe? jamnik po przeczłapaniu kilku metrów rozpłaszczył się zasapany l l l na ziemi. Student pyta studenta: Facet zdenerwowany na maksa - Powtarzałeś coś przed egzamipodbiega do swojego jamnika nem? i pyta: - Tak. Jamnik!? Co się stało??? - A co? Nie wiem Andrzej... naprawdę nie - Będzie dobrze, będzie dobrze... wiem...

DOPASUJ OBRAZEK

SUDOKU DLA DZIECI

POKOLORUJ OBRAZEK

LABIRYNT

| Cooltura+ | Nยบ 768

PLAC ZABAW

OGŁOSZENIA DROBNE

Cooltura+ | Nº 768 |

DROBNE PRZEPROWADZKI CAŁY LONDYN I UK DZWOŃ JUZ DZIS NAJTANIEJ

Musisz zmienić miejsce zamieszkania i masz niewiele rzeczy do przewiezienia. Zadzwoń do nas!. AJM London - małe przeprowadzki na każdą kieszeń. !! TEL:07848015890

WYWÓZ ŚMIECI CAŁY LONDYN I OKOLICE NAJTANIEJ

Jesteśmy w pełni licencjonowaną firmą. Wywóz śmieci cały Londyn i okolice najtaniej 14yardowe wywrotki, zabieramy każdą ilość. Dzwoń już dziś 07463227169

WYWÓZ ŚMIECI KONKURENCYJNE CENY POLSKIE CENTRUM ODSZKODOWAŃ

Oferujemy pomoc prawną za wypadki w UK. Od początku do końca w języku polskim. Odszkodowania bez stresu 0208 998 3076

ogrodowych, budowlanych, biurowych i innych .Pomagamy przy załadunku. Pracujemy na terenie całego Londynu. Usługa tego samego dnia. Dostępne samochody 16 yardowe Van 16 yardów. Atrakcyjne ceny. Zapraszamy do współpracy 07886253972

ANTENY SATELITARNE

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria. Telewizja na kartę, NC+, Polsat. 11 lat doświadczenia Niskie ceny. 07523486296,

SERWIS KOMPUTEROWY H-TECH

Serwis i Naprawa Sprzętu Komputerowego. Systemy, Zabezpieczenia, Odzyskiwanie Danych, Wymiana Ekranów i innych Podzespołów, CCTV, Dojazd do Klienta.Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk., www.halskytech.co.uk

IT CONSULTANCY FOR POLISH BUSINESSES IN UK

IT Cloud Solutions Consultancy www.YaskoT. Net Call: 0753303002

ARCHITEKT W LONDYNIE

Wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, Kontakt: 07903034463, szymon.dylewski@gmail. com oraz znajomość języka. Proszę o przeslanie CV: abcchristmastree2018@gmail.com

JOB FOR DENTIST IN LONDON

Job for dentist in private practice in London. CV please send to: info@uksmiles.com www.uksmiles.com

PRZEWOZY OSÓB I PACZEK

ANGLIA-POLSKA POLSKA-ANGLIA

SERWIS KOMPUTEROWY KSIĘGOWA W RICHMOND I OKOLICY

Pomoże w rozliczeniu self assesment, prowadzeniu książek przychodu i rozchodu. 07928595589

VILLA W BUŁGARII

Nowa VILLA w Bułgarii z widokiem na morze. 30km od Warny 2km od Albeny. Do całorocznego zamieszkania na emeryturze lub na wakacje. Council Taxi TYLKO £30 rocznie.tel 07793 497577

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu, klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy. Dojazd do klienta tel. 07411123340, 02088865030

ARCHITEKT-PROJEKTY DOMÓW

Rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

SPRZEDAM OŚRODEK WCZASOWOWYPOCZYNKOWYM W BIESZCZADACH

SMART CHOICE GROUP

Twój doradca pomoże Ci załatwić wszystko w jednym miejscu

UBEZPIECZENIA KSIĘGOWOŚĆ NIERUCHOMOŚCI w w w. s m a r t c h o i c e g r o u p. c o. u k

0208 088 3007

Działka (3 hektary). Zabudowania ,w pełni wyposażona, piękna lokalizacja, atrakcyjna cena. Więcej informacji od nr. tel. +44 7966717945 , +48 516379532

PRZEPROWADZKI I PRZEWOZY TAKŻE DO POLSKI

Przeprowadzki i przewozy lokalne, międzymiastowe oraz do Polski 7 dni w tyg. 24/h. Konkurencyjne ceny !!! Najtańsze w Londynie i okolicach. Przyjmujemy wszystkie zlecenia małe i duże. 07722560744 mario.remtrans@gmail.com

www.ja-eurobus.pl

+44 777 882 67 09 +44 777 882 56 80 DWOREK W STANIE DEWELOPERSKIM

Nowo wybudowany dom, 45 min jazdy samochodem od Warszawy miedzy Mszczonowem a Grojcem. 150m2, działka 1360m2 ogrodzona, prywatna droga. 07726231724

OGŁOSZENIA DROBNE

| Cooltura+ | Nº 768

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNAPRZEMYSŁĄW ZAJĄC

NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja.co.uk

Jak zamieścić ogłoszenie? przez internet na STOLARZ OKIEN I DRZWI-DAM PRACĘ

DEKODERY NC+-SERVICE ANTEN INSTALACJA

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem w pracy w UK i PL do produkcji. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy i możliwość nadgodzin Marek Tel:07810808838, office@ greenmarkjoinery.co.uk

Dekodery NC+ Polsat cyfra+ na umowę lub bez, instalacja, naprawa telewizorów oraz kamer, cctv, alarmy, wszystkie akcesoria: anteny, piloty, uchwyty 07714308939

PROJEKTANT MEBLI -DAM PRACĘ

POLSKA TELEWIZJA NC+

Wymagane doświadczenie w projektowaniu, dokonywaniu pomiarów i tworzeniu dokumentacji technicznej, bardzo dobrej znajomości programu Sketchup. Dodatkowym atutem będzie praca w programie AutoCad. Kontakt: wojtek@greenmarkjoinery.co.uk

Sprzedaż, montaż, serwis, rozbudowa, modernizacja. Profesjonalne dostrajanie sygnału SatTV. Montaż anten naziemnych FreeviewHD. Drabina 10m oraz drabina dachowa7m Dariusz Rabski 07894100683

POMOCNIK INSTALATORA OKIEN I DRZWI

PRACA DLA SPRZEDAWCY

Wymagane doświadczenie i podstawowy angielski. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy, transport(Van), narzędzia zapewnione, możliwość nadgodzin. Kontakt: Andrzej :office@greenmarkjoinery.co.uk,tel:02088107788

Branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

tanie rozmowy

www.cooltura24.co.uk PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36 * w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

międzynarodowe

ute

za min

0 844 862 4141

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny do 13 krajów bę 24 godziny na do 7 dni w tygodniu

Belgia .......................... 1p Francja ........................ 1p Hiszpania .................... 1p Holandia ..................... 1p Irlandia ........................ 1p Kanada ........................ 1p Niemcy ........................ 1p Polska ......................... 1p Rumunia...................... 1p Słowacja ..................... 1p USA .............................. 1p Węgry ......................... 1p Włochy ........................ 1p Terms & Conditions: Ask the bill payer’s permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£210 + VAT

12Y

SKIP

£260 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

Cooltura+ | Nº 768 |

posiadamy certyfikat bezpieczeństwa

PAS 24

wymagany w nowym budownictwie

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjo inery.co.uk www.greenmarkjoin ery.co.uk GREENMARK Joinery

Unit W, 272 Abbeyd ale

Ltd.

Road, HA0 1TW Lon don