Cooltura Issue 806 by Cooltura

The Polish Weekly | No 35 (806) | 29.08.2019

Samobójcza misja

Jim Auton przeżył karkołomne rajdy bombowcem B-24 nad Warszawę, których celem było zrzucenie broni dla walczących powstańców. Przeczytaj jak wspomina tamte wydarzenia. Str. 12

Wojenne artefakty

Zobacz tajny schron Churchila, łodź podwodną oraz najciekawsze muzea związane z II wojną światową. Str. 16

Wystawa „Poland - first to fight”

Biblioteka Polska POSK w Londynie oraz IPN zapraszają na wystawę upamiętniającą 80. rocznicę wybuchu II Wojny Światowej. O wystawie opowiada dr Dobrosława Platt, kuratorka wystawy. Str. 18

JAK POLACY POMOGLI BRYTYJCZYKOM 80 WYGRAĆ WOJNĘ

Fot. Wikimedia

Marcin Urban

lat temu - 1 września 1939 roku wojska III Rzeszy zaatakowały Polskę. W odpowiedzi na agresję dwa dni później wojnę Niemcom wypowiedziały Wielka Brytania i Francja rozpoczynając w ten sposób II wojnę światową. Kluczowy wpływ na dalszy przebieg konfliktu miały relacje polsko-brytyjskie. To w dużej mierze dzięki zaangażowaniu Polaków udało się powstrzymać powietrzną inwazję hitlerowców na Wyspy, złamać kod Enigmy i rozpracować tajną broń Hitlera - rakiety V1 i V2. Po wojnie Londyn stał się siedzibą polskiego rządu na uchodźstwie, a Wielka Brytania nowym domem dla tysięcy zdemobilizowanych polskich żołnierzy i ich rodzin. Polaków i Brytyjczyków połączyło wiele epizodów II wojny światowej. Najbardziej znaczący i najczęściej wspominany przez Brytyjczyków był udział Polaków w bitwie o Anglię, która rozegrała się między 10 lipca a 31 października 1940 roku. Brytyjskiego nieba broniły 4 polskie dywizjony: 2 bombowe (300 i 301), 2 myśliwskie (302 i 303) oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich, w sumie 145 polskich pilotów. Polacy byli drugą po Brytyjczykach (2,3 tys. pilotów) najliczniejszą nacją w siłach RAF, a jednocześnie najbardziej skuteczną. Zgłosili zestrzelenie około 170 i uszkodzenie 36 samolotów niemieckich. Mimo że na pierwszy plan, głównie dzięki książkom i filmom, wybijają się osiągnięcia myśliwskiego dywizjonu 303, nie można zapominać o Polakach, którzy wchodzili w skład załóg brytyjskich bombowców i brali udział w równie ważnych strategicznie bombardowaniach III Rzeczy osłabiających jej potencjał ekonomiczny i militarny.

Czytaj więcej na stronach 4-5.

2 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Boris bije głową w mur… francuski

enegocjowanie porozumienia w sprawie brexitu nie wchodzi w grę - powiedział prezydent Francji podczas spotkania w Paryżu z premierem Wielkiej Brytanii. Emanuel Macron zaznaczył, że Wielka Brytania musi sama zdecydować o swoim losie. Zgasił tym samym iskierkę nadziei jaką dzień wcześniej zapaliła Angela Merkel. Podczas spotkania z Borisem Johnsonem w Berlinie kanclerka Niemiec powiedziała, że jest możliwość zmiany rozwiązania dla Irlandii w ciągu 30 dni. Poprosiła jednak Brytyjczyków o przedstawienie racjonalnej alternatywy. Boris Johnson powtarza, że chce porozumienia w sprawie brexitu, ale z nowym rozwiązaniem zapewniającym pozostawienie otwartej granicy między Irlandiami, przy jednoczesnym

pozostaniu Irlandii Północnej poza strefą regulacji unijnych. Jak to zrobić Boris? - pytają europejscy politycy. On jednak nie przedstawia konkretnej odpowiedzi poza futurystyczną i bliżej niesprecyzowaną wizją wykorzystania najnowszych technologii. Podobne wizje Boris John-

son miał w czasie sprawowania urzędu mera Londynu, gdy proponował przeniesienie lotniska Heathrow na ujście Tamizy. Dziś zmienił zdanie i popiera rozbudowę portu w obecnej lokalizacji. W Paryżu powiedział enigmatycznie „dzięki energii i kreatywności można osiągnąć postęp”

i nawet Alan Turing nie byłby w stanie rozszyfrować o co mu konkretnie chodzi. Unia Europejska kategorycznie odrzuciła żądania Borisa Johnsona związane z brexitem, jakie przedstawił w liście do przewodniczącego Rady Unii Europejskiej. Donald Tusk powiedział, że domaganie się usunięcia z porozumienia rozwiązania dla Irlandii, bez zaproponowania alternatywy, doprowadzi do wprowadzenia twardej granicy. Także Komisja Europejska zwróciła uwagę, że premier Wielkiej Brytanii nie przedstawił żadnego racjonalnego pomysłu na uniknięcie granicy między Irlandiami. W swoim liście Boris Johnson napisał, że zapis o możliwości czasowego pozostania Irlandii Północnej w strefie regulacji unijnych jest niedemokratyczny i musi zostać usunięty z porozumienia.

Służba zdrowia „Nie lękajcie się” i rafinerie biją na H alarm przed brexitem

iderzy największych organizacji działających w służbie zdrowia wysłali list do premiera Wielkiej Brytanii z ostrzeżeniem o skutkach ewentualnego brexitu bez porozumienia. Szefowie 17 związków zawodowych i organizacji branżowych wyrazili poważne obawy o możliwość wstrzymania dostaw medykamentów. Jak podkreślili bez odpowiedniego planu nawet najdrobniejsze problemy mogą mieć poważne konsekwencje dla życia milionów pacjentów. Pod listem podpisali się przedstawiciele m.in. Royal College of Physicians, British Dental Association, Royal Pharmaceutical Society, Kidney Care UK i Royal College of Emergency Medicine.

Rząd cytowany przez BBC zapewnia, że solidnie przygotowuje sektor służby zdrowia na ewentualność twardego brexitu. Poważne obawy o swoją przyszłość mają także brytyjskie rafinerie. Proponowany przez Borisa Johnsona twardy brexit spowoduje nałożenie cła na paliwa eksportowane z Wysp przy jednoczesnym zwiększeniu importu konkurencyjnych, tańszych produktów. Rafinerie alarmują, że to niebezpieczna sytuacja dla energetycznego i ekonomicznego bezpieczeństwa państwa. Sześć największych rafinerii zatrudnia około 120 tys. osób i dokłada do budżetu państwa ponad 8,5 mld funtów rocznie.

ome Office uspokaja imigrantów z Unii Europejskiej zaniepokojonych straszeniem Borisa Johnsona i medialnymi doniesieniami o zakończeniu swobody przepływu osób. Ministerstwo spraw wewnętrznych zapewnia, że nawet w przypadku twardego brexitu, będziemy mogli do końca przyszłego roku aplikować o settled status, który pozwoli na legalne pozo-

SPROSTOWANIE W ostatnim wydaniu Cooltury błędnie podaliśmy, że Sajid Javid jest wciąż ministrem spraw wewnętrznych. W rzeczywistości po objęciu funkcji premiera przez Borisa Johnsona został ministrem finansów, a kierowanie pracą Home Office przejęła Priti Patel. Za pomyłkę przepraszamy.

grantów, w tym jak podkreślono Polaków. Od około 2004 do 2016 roku niedoszacowana była liczba osób przyjeżdżających z krajów Unii Europejskiej, a przeszacowana liczba imigrantów spoza Europy. Dane z tego okresu nie mogą być nadal traktowane jako oficjalne statystyki.

WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY ARTUR KIERUZAL a.kieruzal@prl24.co.uk REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK ZUZANNA MUSZYŃSKA KAROLINA WIATROWSKA KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk, wew. 245 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

Urząd statystyczny źle obliczył liczbę Polaków apływ do Wielkiej Brytanii imigrantów z krajów Unii Europejskiej jest na najniższym poziomie od 2013 roku - podał urząd statystyczny ONS. W ciągu roku liczonego do marca 2019 z krajów Wspólnoty przyjechało 200 tys. osób. ONS przyznał się jednocześnie do błędu w liczeniu imi-

stanie w Wielkiej Brytanii. Home Office gwarantuje, że prawa osób uprawnionych do settled status nie zmienią się po 31 października. Nadal będziemy mogli pracować, korzystać z zasiłków i służby zdrowia na dotychczasowych zasadach. Do lipca o settled status wystąpiła jedna trzecia z ponad 3 mln obywateli unijnych mieszkających na Wyspach, w tym prawie 180 tys. Polaków.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

redakcja@cooltura.co.uk

@cooltura24uk

lub zadzwoń:

@cooltura24uk

020 8846 3615 © photo.ua / Shutterstock.com

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 W cooltura.co.uk

cooltura

| Nยบ 806 | 29 sierpnia 2019

XXXXXX |

| 3

4 |

AGP CLEANING SUPPLIES

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

sklep z profesjonalnymi środkami chemicznymi dla firm sprzątających, dla carpet cleanerów i dla window cleanerów

Polski dywizjon niszczycieli w trakcie ewakuacji do Wielkiej Brytanii, 31.08.1939. Fot. Wikimedia

tel: 020 8743 9213 W ofercie:

Środki do prania dywanów, tapicerek i wykładzin - jesteśmy dystrybutorem firmy PROCHEM n Szeroki asortyment firmy SELDEN i EVANS w bardzo atrakcyjnych cenach n Akcesoria do sprzątania, ręczniki papierowe, worki n Ecover i inne środki ekologiczne n

Dokończenie ze strony 1.

*Wszystkie ceny zawierają podatek VAT

Nasza strona

www.agpsupplies.co.uk działa na zasadzie katalogu - nie można przez nią zamawiać.

AGP Cleaning Services Ltd. 124 Askew Road, London, W12 9BL Czynne od poniedziałku do piątku 8:00am-5:00pm

Mieszkańcy miejscowości Cowes na wyspie Isle of Wight do dziś świętują heroiczną obronę miejscowości przed niemieckim nalotem przez załogę polskiego niszczyciela ORP „Błyskawica”. Polscy marynarze zapewnili miejscowości obronę przeciwlotniczą w nocy z 4 na 5 maja 1942 roku. W nalocie zginęło 70 osób, ale bez wsparcia „Błyskawicy” ofiar w bezbronnym mieście byłoby znacznie więcej. W ramach operacji „Pekin”, tuż przed wybuchem wojny wycofano do Wielkiej Brytanii z Morza Bałtyckiego trzy polskie niszczyciele. ORP „Błyskawica”, ORP „Burza” i ORP „Grom” wspierały później brytyjską marynarkę wojenną Royal Navy.

JEDYNA POLSKA BETONIARNIA • Renomowany dostawca betonu • Kopanie fundamentów • Palowanie Maszyna szyfrująca Enigma G, wykorzystywana przez Abwehrę. Fot. Wikimedia

NOWOŚĆ! Wynajem grabów oraz wywrotek

Jedyna polska ﬁrma, która oferuje kompleksową usługę od wykopania poprzez wywiezienie ziemi, aż po zalanie

0 7775 590 599 0 7795 075 073

ecomix@jgsk.co.uk www.polskabetoniarnia.co.uk

Badania prowadzone przez polskich matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego ułatwiły brytyjskiemu zespołowi, którym kierował Alan Turing, złamanie kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Dzięki temu alianci mogli odkodować niemieckie depesze i prowadzić skuteczniejszą walkę z niemieckimi

Załoga myjąca działo przeciwlotnicze 76 mm na ORP Błyskawica, 12 września 1940 r. / Fot. Wikimedia

łodziami podwodnymi, które niemal bezkarnie zatapiały okręty transportowe, kursujące między Ameryką, a Europą. Ruch oporu działający w okupowanej Polsce pomógł Brytyjczykom w walce z inną śmiertelnie niebezpieczną bronią wynalezioną przez nazistów – rakietami V1 i V2. Hitler miał nadzieję, że dzięki ich użyciu do zaatakowania Londynu, zmusi Brytyjczyków do kapitulacji i odwróci niekorzystny bieg wojny. Zdobyte przez partyzantów części rakiety V2 testowanej w okolicach wsi Sarnaki nad Bugiem

Zniszczenia w Whitechapel, w Londynie po ataku rakietami V-2 przeprowadzonym 27 marca 1945roku. W wybuchu zginęły 134 osoby. / Fot. Wikimedia

#80WW2 |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Zdjęcie polskiego dywizjonu bombowego 305 wykonane w 1942 r. w RAF Cammeringham w Lincolnshire. / Fot. Wikimedia

Odpalenie rakiety V2 w ośrodku badawczym w Peenemünde. Zdjęcie wykonano 4 sekundy po starcie, 21 czerwca 1943 r. Fot. Wikimedia

zostały odebrane przez załogę brytyjskiego samolotu transportowego w nocy z 25 na 26 lipca 1944, a następnie przekazane do zbadania przez brytyjski wywiad. Po rozformowaniu w 1947 roku Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, liczących ok. 250 tys. żołnierzy, na powrót do Polski zdecydowało się ok. 105 tys. Ponad 120 tys. wstąpiło do utworzonego w Wielkiej Brytanii Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, którego celem było przygotowanie zdemobilizowanych żołnierzy do życia w cywilu. W 1931 roku na Wyspach mieszkało ok. 44 tys. Polaków, w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej liczba ta wzrosła czterokrotnie, do ponad 160 tys.

Piloci dywizjonu 303 w 1940r. (od lewej): Mirosław Ferić, John A. Kent, Bogdan Grzeszczak, Jerzy Radomski, Jan Zumbach, Witold Łokuciewski, Zdzisław Henneberg, Jan Rogowski, Eugeniusz Szaposznikow. / Fot. Wikimedia

Klub Orla Białego w Balham zaprasza na spektakl

Dwie stewardessy, jeden hotel, jedna szalona noc, jedno marzenie... i coraz więcej przeszkód na drodze do jego spełnienia!

l 21 września 2019 r. l godzina 18.00 l adres: 211 Balham High Road SW17 7BQ l rezerwacja miejsc: http://buytickets.at/whiteeagleclub/284712

| 5

6 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Znaleziono ciało zaginionego 6-latka

ucas Dobson wpadł do rzeki Stour w hrabstwie Kent podczas wędkowania. Chłopiec przebywał pod opieką trzech dorosłych osób w tym ojca, gdy spadł z pomostu. Ojciec wskoczył za nim do wody, ale prąd rzeki był silniejszy i porwał dziecko. Akcja poszukiwawcza trwała kilka dni. Trzysta osób, w tym wolontariusze i członkowie służb ratowniczych, uczestniczyło w poszukiwaniu chłopca. Po 5 dniach policja poinformowała o odnalezieniu zwłok Lucasa. Inspektor Mark Weller z policji w Kent powiedział: „To tragiczny i dramatyczny incydent dla wszystkich, któ-

rzy żyli tą sprawą. Rodzina Lucasa jest załamana. Byliśmy zaskoczeni liczbą osób chcących pomóc w poszukiwaniu Lucasa. Wiem, że jego rodzina jest bardzo wdzięczna i wzruszona udzielonym wsparciem, a ja również chciałbym osobiście podziękować”. „Chciałbym również docenić wysiłki naszych partnerów ze straży pożarnej i ratowniczej w Kent, członkom HM Coastguard, Royal National Lifeboat Institution i innym, którzy pomagali w tej trudnej akcji”, dodał inspektor. Policja kontynuuje dochodzenie, choć śmierć dziecka traktowana jest jako nieszczęśliwy wypadek.

William dał Harremu lekcję latania

iemal wszystkie brytyjskie media odnotowały podróż księcia Williama z żoną i trójką dzieci do Szkocji. Nie byłoby w niej nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że następca tronu poleciał z rodziną tanimi liniami. Książęca para wybrała linie Flybe, płacąc za lot z Norwich do Aberdeen ok. 70 funtów za osobę.

Kilka dni przed ich wycieczką fala krytyki za latanie prywatnym odrzutowcem spadła na księcia Harrego i jego żonę Meghan. Część mediów zarzuciła im rozrzutność i nieekologiczne podejście. W ciągu 11 dni para skorzystała z odrzutowca aż cztery razy.

Policja mówi dość Nieprzyzwoicie i sięga po broń bogaci

szyscy policjanci z hrabstwa Northamptonshire w środkowej Anglii dostaną paralizatory. - To niełatwa decyzja, ale trzeba powstrzymać falę napadów na funkcjonariuszy – powiedział szef tamtejszej policji cytowany przez Sky News. – Policjanci zbyt często wracają ze służby pobici, z odgryzionymi uszami i palcami - dodał. Paralizatory dostanie ponad 1 tys. policjantów patrolujących ulice. Tydzień temu 28-letni policjant Andrew Harper zginął koło Reading próbując zatrzymać grupę złodziei. O morderstwo został oskarżony 20-letni Jed Foster.

zefowie stu największych brytyjskich spółek zarabiają ponad sto razy więcej niż ich pracownicy. Średnie zarobki prezesa spółki notowanej na giełdzie w indeksie FTSE100 to prawie 3,5 mln funtów. Tymczasem średnie zarobki szeregowych pracowników to niecałe 30 tys. funtów. Na pocieszenie zarobki bossów spadły w ubiegłym roku o 13 proc., ale jak zauważa Peter Cheese z Chartered Institute of Personnel and Development dysproporcje podważają publiczne zaufanie do biznesu. W badaniu uczestniczył także think tank High Pay Centre.

| 7

8 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

Premier wzywa do szczepień na Odrę

oris Johnson zarządził pilne podjęcie działań w celu zwiększenia liczby szczepień po wzroście zachorowań na odrę. Spadek liczby szczepień doprowadził do utarty przez Wielką Brytanię statusu kraju wolnego od odry i to zaledwie trzy lata po całkowitym wyeliminowaniu wirusa. W ubiegłym roku odnotowano ponad 1 tys. zachorowań. Do połowy tego roku już blisko 800. Obecnie tylko 87,2 proc. dzieci przyjęło dwie dawki szczepionki. Boris Johnson chce, aby ta liczba wzrosła do 95 proc. i przygotowuje odpowiednie dyrektywy dla placówek opieki zdrowotnej. Urzędnicy będą zwracać się między innymi do lekarzy pierwszego kontaktu, by uświadamiali i zachęcali rodziców do szczepień. Opracowany zostanie również specjalny program, który ułatwi wyłapywanie z ogólnego systemu zdrowia, dzieci i młodzież, które dostały tylko jedną dawkę szepienia. Działania rządu będą ukierunkowane, zwłaszcza na te obszary kraju, gdzie wskaźnik szczepień jest najniższy. Premier przyznał: „Możemy i musimy zrobić więcej, aby powstrzymać rozprze-

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

strzenianie się chorób zakaźnych we współczesnej Wielkiej Brytanii, od informowania rodziców o bezpieczeństwie szczepień, po upewnianie się, że ludzie przychodzą na wizyty kontrolne”. Minister zdrowia Matt Hancock, który niedawno powiedział, że nie wyklucza rozważenia obowiązkowego szczepienia, dodał: „Łatwo zapomnieć, jak niszczycielska może być odra, ponieważ szczepionki skuteczne zapobiegają jej”. „Dzięki nowej strategii cały system opieki zdrowotnej połączy siły, aby ponownie skupić się na szczepieniach, szczególnie dzieci, i tym razem wyeliminujemy na zawsze odrę”.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Wiek emerytalny wzrośnie do 75 lat?!

naliza obecnej sytuacji na rynku pracy jednoznacznie pokazuje, że wiek emerytalny w Wielkiej Brytanii należy podwyższyć, gdyż setki tysięcy osób w wieku 50-64 lat, są nieaktywne zawodowo. Zmiany powinny zostać wprowadzane stopniowo w ciągu najbliższych 16 lat. Są one nieuniknione i konieczne, by wspomóc brytyjską gospodarkę - czytamy w raporcie Centrum Sprawiedliwości Społecznej. Think tank torysów zaproponował podniesienie wieku emerytalnego do 70 lat do 2028 roku, i do 75 lat do 2035 roku. W 2017 roku rząd ogłosił plan podniesienia wieku emerytalnego do 68 lat między 2037, a 2039 rokiem, ale organizacja współprowadzona przez byłego lidera Partii Konserwatywnej oraz byłego ministra pracy i emerytur, Iaina Duncana-Smitha, chce przyspieszenia prac w tej kwestii. W najnowszej analizie stwierdzono, że Wielka Brytania „nie reaguje na potrzeby i potencjał” starzejącej się siły roboczej, a setki tysięcy osób w wieku od 50 do 64 lat, uważa się za „bierne zawodowo”. Zalecono również, by osoby starsze miały dostęp do „korzyści wynikających z pracy” poprzez udzielanie im wsparcia, na przykład poprzez zwięk-

szenie dostępu do szkoleń czy możliwość wyboru elastycznych godzin pracy. Autorzy raportu przekonują, że szybszy wzrost wieku emerytalnego wpłynie na zmniejszenie kosztów świadczeń a jednocześnie zwiększy produkt krajowy brutto (PKB) w Wielkiej Brytanii. „Myśląc o przyszłości, musimy nadać priorytet zwiększeniu zdolności pracy tej grupy demograficznej, aby zmniejszyć bezrobocie z wyboru”.

Rząd może zrezygnować z szybkiej kolei

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH:  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego

udowa kolei dużych prędkości z Londynu na północ Anglii (projekt HS2) może być wstrzymana. Ministerstwo transportu zleciło przegląd projektu, który ma kosztować co najmniej 55 mld funtów. Niezależni eksperci mają ocenić czy budowa, do której przygotowania są już zaawansowane, będzie się opłacać. Ich wnioski poznamy jesienią. Kolej dużych prędkości ma połączyć w pierwszym etapie Londyn z Birmingham, a w kolejnym z Leeds i Manchesterem. Pociągi miałby kursować z prędko-

ścią ponad 350 kilometrów na godzinę. Obecnie jedyna linia kolei dużych prędkości w Wielkiej Brytanii to liczący 108 kilometrów odcinek z Londynu do Eurotunelu, który został otwarty w 2007 roku.

WIĘCEJ NA PORTALU cooltura24.co.uk

Obywatelstwa  Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych i wypadków przy pracy  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych  Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno  PPI – odzyskiwanie bezprawnie pobranego ubezpieczenia

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY? ZADZWOŃ DO NAS OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

| 9

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600

beata.dnsclaims@gmail.com

| 11

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Polskie dzieci są gnębione w brytyjskich szkołach

rexit podsycił ksenofobiczne zapędy Anglików i Szkotów - wynika z badania przeprowadzonego przez University of Strathclyde. Skala problemu jest przerażająca. Wśród dzieci, które były lub są nękane ze względu na pochodzenie są Polacy. Od czasu referendum w sprawie brexitu uczniowie szkół w Anglii i Szkocji mający inne pochodzenie, doświadczają

coraz bardziej manifestowanego rasizmu i ksenofobii. Niektórzy, otwarcie oskarżają nauczycieli o szykanowanie lub brak jakiejkolwiek pomocy z ich strony. 77 proc. ankietowanych uczniów stwierdziło, że cierpiało z powodu agresji słownej, a nawet fizycznej ze strony rówieśników, chociaż zachowanie to często było tuszowane jako żart. 49 proc. dzieci stwierdziło, że ataki stały się częstsze od czasu referendum w 2016 roku. Do

napaści słownych dochodzi zazwyczaj na ulicy i w autobusie, do przemocy fizycznej z kolei, na terenie szkoły. Naukowcy zbierali dane dotyczące ksenofobii i rasizmu w szkołach od października 2016 roku do maja 2018 roku. Przebadali ponad 1 tys. uczniów w wieku od 12 do 18 lat. Uczniowie pochodzili głównie z Polski, Rumunii i Litwy, a w Wielkiej Brytanii mieszkali od co najmniej trzech lat.

Jeden z uczniów przyznał: „W poprzedniej szkole ktoś komentował moją narodowość i próbował spalić mi włosy. W ubiegłym roku, w szkole do której uczęszczam obecnie, grupa dzieci szła za mną krzycząc – UKIP, i że powinienem k..a wrócić do swojego kraju”. Inny dodał: „Byłem zastraszany od szóstego do dwunastego roku życia. Rzucano we mnie kamieniami, mówiono na mój temat podłe plotki, a nawet okradziono mnie. Do tego byłem wyśmiewany i obrażany, tylko dlatego, że jestem Polakiem”. Wskutek prześladowań może dojść nawet do tragedii. W 2016 roku w szkole w Redruth w Kornwalii, samobójstwo popełniła 16-letnia Dagmara. Jej rodzice przyznali, że córka była nękana przez rówieśników ze względu na swoje pochodzenie.

To nie był akt Rząd obiecuje 50 tys. nowych domów wandalizmu

zarne plamy na pomniku polskich lotników Polish War Memorial w Northolt to efekt prac konserwatorskich – poinformowała RAF Police. Wcześniej jeden ze słuchaczy Polskiego Radia Londyn zaalarmował stację, że monument został oszpecony przez graffiti. - Wandale pomalowali czarną farbą tablice z nazwiskami polskich pilotów walczących w Bitwie o Wielką Brytanię – mówił na antenie Artur Jastrzębski. Teraz już wiadomo, że ekipa specjalistów nie usuwała grafifti, a specjalną farbę, która miała odnowić napisy na tablicach upamiętniających polskich pilotów. Pomnik został przygotowany do uroczystości upamiętniających wybuch II wojny światowej.

Fot. Artur Jastrzębski

inister finansów Sajid Javid zapowiedział, że rząd przekaże 600 mln funtów na budowę 50 tys. nowych domów. Problem w tym, że polityk nie był w stanie powiedzieć, skąd mają pochodzić pieniądze na tak ogromną inwestycję. Ministrowie gabinetu Borisa Johanson'a zapowiedzieli, że nowy rządowy projekt zrealizowany zostanie w pięciu lokalizacjach wytypowanych na terenie Londynu, w Bedfordshire i w Essex. Budowa domów wiążę się także z koniecznością pojawienia się nowej infrastruktury wokół nich, tj. drogi, szkoły, przedszkola i przychodnie. Ministerstwo Skarbu nalegało, aby projekt był finansowany z nowej puli środków, ale urzędnicy nie są w stanie powiedzieć, skąd mają pochodzić te pieniądze. Sajid Javid, poinformował, że obiecywane miliony funtów, będą pochodzić z funduszu infrastruktury mieszkaniowej. - Potrzebujemy dróg, połączeń kolejowych i szkół, aby wesprzeć rodziny które zamieszkają w tych domach, dlatego utworzyłem fundusz na budowę infrastruktury umożliwiającej dostęp do nowych domów - powiedział Kanclerz. Tymczasem liczba budowanych nowych domów ponownie zmalała.

W pierwszym kwartale 2019 roku spadła o 9 proc. Komentatorzy życia politycznego i gospodarczego Wielkiej Brytanii, krytykują Borisa Johnson'a, za coraz większe „rozdawnictwo”. Premier, od niemal pierwszych dni po objęciu urzędu, składa wiele, kosztownych obietnic,

które jak twierdzą jego krytycy, mają na celu jedynie przypodobanie się wyborcom, zanim ogłosi przyspieszone wybory powszechne. Ekonomiści ostrzegają, że takie rozluźnienie finansowe rządu, może doprowadzić do konieczności zwiększenia deficytu budżetowego.

12 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| #80WW2

Samobójcza misja Jim Auton wziął udział w 37 misjach bombowych jako celowniczy bombowca B-24 Liberator należącego do 178. Eskadry RAF. Latał między innymi nad okupowaną Warszawę, by zrzucać broń i żywność dla walczących powstańców. Po wojnie został odznaczony Złotym Orderem Zasługi przez prezydenta RP, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Powstania Warszawskiego i Krzyżem Armii Krajowej. Dariusz A. Zeller, Marcin Urban

ak przebiegała pana służba podczas II wojny światowej?

Jak wielu młodych mężczyzn wcielonych do RAF zaraz po bitwie o Wielką Brytanię chciałem latać myśliwcem Spitfire i bronić brytyjskiego nieba, szczególnie po doświadczeniu ogromnych strat jakie Londynowi i innym miastom wyrządziły naloty niemieckiej Luftwaffe. Gdy rozpocząłem szkolenie dla pilotów, RAF zdał sobie sprawę, że szkoli zbyt wielu pilotów, a za mało personelu potrzebnego na innych stanowiskach. Przesunęli mnie, więc na szkolenie dla nawigatorów, ale ostatecznie zdecydowałem, że wolę być celowniczym, a jednocześnie strzelcem pokładowym. Miałem

Bombowce B-24 Fot. Wikimedia

Żołnierze AK z formacji Kedyw przy ulicy Stawki na Woli. Wrzesień 1944

możliwość zapoznania się z większością zadań na pokładzie bombowca, co zwiększało szanse moje i reszty załogi na przetrwanie.

Jak to się stało, że latał pan z pomocą w czasie Powstania Warszawskiego?

Jim Auton

Od lipca 1944 roku wykonywałem misje bojowe z lotniska we Włoszech. Dwa razy brałem udział w nalotach

na rafinerię Ploesti w Rumunii, by powstrzymać produkcję paliwa dla nazistowskiej machiny wojennej. Był to wówczas najsilniej strzeżony obiekt na świecie. Bombardowaliśmy także bocznice kolejowe we Francji, by zatrzymać posiłki dla niemieckiej armii zmierzające w trakcie operacji D-Day do Normandii. 13 sierpnia wszyscy lotnicy dostali nową misję. Była to niemal

| 13

| Nยบ 806 | 29 sierpnia 2019

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk

GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

14 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| #80WW2

Niemiecki Sd.Kfz. 251 zdobyty przez powstańców. Przy karabinie MP 40 dowódca Adam Dewicz. 14 sierpnia 1944 Fot. Wikimedia

samobójcza wyprawa licząca 1311 km do Warszawy i z powrotem, by zrzucić 12 pojemników wyładowanych bronią, amunicją, lekami i środkami pirotechnicznymi przeznaczonymi dla polskiej Armii Krajowej. Podróż oznaczała konieczność spędzenia wielu godzin w powietrzu i zmierzenia się z niemiecką obroną powietrzną nad Jugosławią, Węgrami,

Czechosłowacją i Polską. Niemcy mogli nas zauważyć za pomocą naziemnych radarów, albo mogły nas wykryć i zestrzelić nocne myśliwce wyposażone we własne radary. Podczas odprawy przed lotem dowódca polskiej eskadry z ogromnym zaangażowaniem błagał lotników RAF o pomoc. „Walczą od 13 dni, jeśli im nie pomożecie – umrą” – mówił.

Przed startem zostaliśmy poinformowani, że Armia Czerwona zatrzymała się na brzegu Wisły. Zaskoczyło nas to, bo wiedzieliśmy, że są ekspertami w pokonywaniu rzek. Dostaliśmy także ostrzeżenie, że jeśli trafimy w ręce Rosjan możemy zostać zabici… Nie byliśmy zadowoleni z tej informacji. Potem okazało się, że Rosjanie pozwolili zestrzelonym lotnikom brytyjskim wrócić do Włoch.

W tym samym czasie dziesiątki tysięcy bezbronnych mężczyzn, kobiet i dzieci było wyłapywanych i rozstrzeliwanych w akcie zemsty za powstanie. Ja i moja załoga zgodziliśmy się dostarczyć cenny ładunek do punktu zrzutu wyznaczonego przez AK. Po długim locie w końcu dotarliśmy nad Wisłę, która poprowadziła nas do Warszawy. Już z naszej wysokości i odległości może 100 mil mogliśmy zobaczyć ogromne pożary. Nikt nam nie powiedział, że Warszawa płonie, więc w pierwszym momencie myśleliśmy, że to miejsce jakiejś innej bitwy. Jednak im bardziej się zbliżaliśmy tym silniejszy stawał się ogień niemieckiej (i być może radzieckiej) artylerii przeciwlotniczej. Upewniło nas to, że to Warszawa. Mieliśmy informacje, które ulice zostały zdobyte przez powstańców, ale z powodu ognia, dymu, pyłu i ciemności nie było możliwości, by je rozpoznać. Jeden z samolotów RAF, lecący obok nas, został zestrzelony, ale byliśmy zdeterminowani, by znaleźć punkt zrzutu. Spędziliśmy 50 jeżących włosy na głowie minut krążąc nad miastem na wysokości zaledwie 500 stóp, z małą prędkością, będąc pod ciągłym ostrzałem działek przeciwlotniczych. W końcu znaleźliśmy strefę zrzutu i pociągnęliśmy za dźwignię , uwalniając ładunek. Mieliśmy pełną przygód drogę powrotną do Włoch. Zgubiliśmy się. Jeśli mam być szczery zboczyliśmy z kursu o 120 km. Gdy wylądowaliśmy w zbiornikach nie było już prawie ani kropli paliwa. Warto wspomnieć, że oprócz strat jakie ponieśliśmy bezpośrednio nad Warszawą, większość samolotów została zniszczona w drodze powrotnej do bazy w pobliżu granicy między Węgrami, a Jugosławią. Było to spowodowane skoordynowaną akcją niemieckich nocnych myśliwców, które opracowały skuteczną strategię atakowania alianckich bombowców wracających z akcji. Niemcy korzystali z osłabienia załóg ostrzałem artylerii przeciwlotniczej i ich zmęczenia długim i trudnym lotem. Dwie noce później, 15 sierpnia poleciałem nad Warszawę po raz drugi i ostatni, by zrzucić zaopatrzenie. Dla zwiększenia pewności, że dostawy trafiają w ręce powstańców, wyznaczono nowe strefy zrzutu w Puszczy Kampinoskiej i Lesie Kabackim zamiast w centrum miasta. Tamtej nocy moja załoga, zgodnie z instrukcjami AK, zrzuciła 12 pojemników w jednym z tych punktów z wysokości 500 stóp. Pamiętam, że wyjątkowo aktywne były wówczas niemieckie myśliwce i artyleria przeciwlotnicza w samej Warszawie i wokół miast położonych wzdłuż trasy lotu. Przez kilka mil lecieliśmy korytarzem

#80WW2 |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019 skoncentrowanego ognia karabinów maszynowych. Podczas spotkania po wojnie z członkami AK dowiedziałem się, że ten zrzut był skuteczny. Powstaniec, który był odpowiedzialny za oznaczenie strefy zrzutu potwierdził, że wszystkie pojemniki zostały zebrane przez członków AK, którzy ukrywali się między drzewami. W sumie alianckie lotnictwo zrzuciło 870 pojemników, z których 514 trafiło do Armii Krajowej. Najbardziej wartościowe były granatniki przeciwpancerne PIAT, które umożliwiły walczącym prowadzenie znacznie skuteczniejszego boju. Podczas trzech nocnych lotów nad Warszawę 178. Eskadra straciła 90 procent samolotów B-24 i ich załóg. Pozostałe wróciły z martwymi lub rannymi lotnikami na pokładzie. W tym czasie miałem tylko 20 lat i byłem najstarszym członkiem mojej załogi. Warto też przypomnieć, że 65 proc. mężczyzn i kobiet walczących na ulicach Warszawy miało mniej niż 25 lat, a pomagali im równie młodzi lotnicy. Pewnego popołudnia, ja i pozostali przy życiu członkowie 178. Eskadry, zostaliśmy przetransportowani do sztabu 240. grupy na spotkanie z marszałkiem lotnictwa Sir Johnem Slessorem, najwyższym rangą szefem RAF we Włoszech. Ze łzami w oczach wyraził żal z wyjątkowo dużych strat,

| 15

ale jak wyjaśnił, usłyszał od Churchila, że nie mogliśmy stać z boku, gdy Polacy walczyli o wolność. Transporty do Warszawy były kontynuowane przez inne eskadry. Eskadra 178. dołożyła swoją cegiełkę do pomocy płacąc wysoką cenę za odwagę w wykonaniu zadania, które wydawało się niemożliwe.

Jak pan wspomina służbę u boku polskich żołnierzy?

Niemiecka Luftwaffe miała bardzo zły zwyczaj zestrzeliwania pilotów RAF podczas szkoleń nad Wielką Brytanią. Z tego powodu moje szkolenie przeniesiono do Południowej Afryki. Nie miałem styczności z polskimi lotnikami, aż do czasu, gdy trafiłem do Włoch. Niektórzy Polacy z 1586. Eskadry Specjalnego Przeznaczenia także latali nad Warszawę ze zrzutami, ale nie miałem z nimi kontaktu. Nie z powodu braku uprzejmości, a dlatego, że mieszkaliśmy w różnych obozach i poruszaliśmy się tylko między nimi, a samolotami. Dopiero po wojnie poznałem kilku z nich.

W 1989 roku założył pan organizację charytatywną, by pomagać polskim lotnikom. Dlaczego pan to zrobił?

Dowiedziałem się, że po zakończeniu Zimnej Wojny w 1989 roku wstrzymano płatności dla

polskich i czechosłowackich lotników. Gdy zdałem sobie sprawę, że zostaną pozbawieni wsparcia brytyjskich organizacji charytatywnych zdecydowałem się sam założyć taką organizację. Muszę przy tym zaznaczyć, że byłem przedsiębiorcą prowadzącym działalność międzynarodową i od 1954 roku odwiedzałem Polskę. Było to więc miejsce bliskie mojemu sercu. Pomogliśmy setkom byłych lotników i „cichociemnych” przerzucanych w czasie wojny z Wielkiej Brytanii do Polski. W 1989 roku odsłoniliśmy

pomnik na cmentarzu Newarkon-Trent Cemetery, obok polskich grobów, upamiętniający odwagę AK oraz 112 polskich, 133 brytyjskich i południowo-afrykańskich, a później także 11 amerykańskich lotników, którzy zginęli podczas zrzutów nad Polską. Za pomoc w przeprowadzeniu rozmowy autorzy dziękują opiekunowi Jima - Paulowi Trickettowi oraz Magdalenie Thomas.

UWAGA WYKONAWCY W NASZEJ HURTOWNI ZAWSZE TANIO

Rockwool Thermal CAVITY Batts Wall Insulation 100mm (3.28m2) Code: 115595

ONLY

£3.19

+VAT

£1.03

+VAT

ONLY

£34.99 +VAT

+VAT

ONLY

£8.99

£4.31

+VAT

Vimark Monocouche Render 25kg (Any Colour)

ODWIEDŹ NASZĄ STRONE SAIMAXX.COM BUILDING MATERIALS WHOLESALE

100mm 5.2N Quinn Lite B5 Block (440x215mm) Code: 120535

ONLY

£14.99

100mm PIR Insulation Board 2.4x1.2m Code: 106341

Quinn Premium Grade Cement 25Kg PLASTIC Bag Code: 119524

+VAT

47 x 100 x 3m C16 Carcassing Timber UNTREATED Code: 200041

WIĘCEJ DOWIESZ SIĘ KLIKAJĄC

DOSTEPNA DARMOWA DOSTAWA PRZY ZAKUPIE POWYŹEJ £500+VAT. VAT WLICZONY W CENEI. PROMOCJA WAŹNA DO 31/08/19. ZAPRASZAMY WSZYSTKICH WYKONAWCÓW I PODWYKONAWCÓW.

KUPUJ WIĘCEJ PLAĆ MNIEJ

16 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Muzea upamiętniające II Wojnę Światową HMS Belfast Przygotowała Marietta Przybyłek

80.

rocznica wybuchu II Wojny Światowej, to dobry czas aby odwiedzić najciekawsze muzea, związane z historią tamtego okresu. W Wielkiej Brytanii znajduje się kilka miejsc obowiązkowych z historycznego punktu widzenia, takich jak Imperial War Museums, Churchill War Rooms czy Royal Air Force Museum. Zobaczcie, gdzie jeszcze wato się wybrać!

Imperial War Museum Lambeth Rd, London SE1 6HZ Otwarte codziennie: 10:00 - 18:00 Bilety: wystawa stała – wstęp wolny Imperial War Museum to największe muzeum poświęcone konfliktom zbrojnym od czasów I Wojny Światowej. Duża jego cześć zajmuje się tematem II Wojny Światowej. W głównej hali znajduje się wiele wojennych pojazdów, w tym samolot Spitfire biorący udział w Bitwie o Brytanię. Na ostatnim piętrze mieści się wystawa przedstawiająca historię Holokaustu.

The Queen's Walk, London SE1 2JH. Otwarte codziennie: 10:00 - 18:00. Bilety: normalny - £17, ulgowy - £13.60, dzieci 5-15 lat - £8.50, dzieci poniżej 5 lat - bezpłatnie Jednym z miejsc, które warto odwiedzić jest muzeum mieszczące się na statku HMS Belfast. Jednostka ta od początku brała udział w II Wojnie Światowej, w tym podczas operacji D-Day w Normandii. Statek był w czynnej służbie aż do 1963 roku. Służyło na nim około 1000 załogantów. Dzisiaj dla zwiedzających otwarte są niemal wszystkie jego przestrzenie.

Churchill War Rooms Clive Steps, King Charles St, London SW1A 2AQ. Otwarte codziennie: 9:30 - 19:00. Bilety: normalny - £21, ulgowy - £16.80, dzieci 5-15 lat - £10.50, dzieci poniżej 5 lat - bezpłatnie. Pomiędzy rokiem 1940 a 1941, Londyn był wielokrotnie bombardowany w ramach tzw. operacji Blitz. Nigdy nie wiadomo było kiedy dokładnie bombardowanie nastąpi, dlatego zdecydowano się na budowę podziemnego centrum dowodzenia pod jednym z budynków rządowych. Podejmowano tam najważniejsze decyzje i przechowywano strategiczne dokumenty. Podziemne pomieszczenia wyglądają identycznie, jak w sierpniu 1945 roku. Obok słynnego gabinetu Churchilla, znajduje się muzeum, poświęcone jego osobie.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

| 17

Royal Air Force Museum Grahame Park Way, London NW9 5LL. Otwarte codziennie: marzec październik 10:00 - 18:00, listopad - luty 10:00-17:00. Bilety: wystawa stała – wstęp wolny RAF, czyli Muzeum Królewskich Powietrznych Sił Zbrojnych, poświęcone jest w całości historii brytyjskiego lotnictwa. W zbiorach muzeum znajduje się ponad 100 maszyn latających. Ogromne wrażenie robi Hala Bombowców.

National Army Museum Royal Hospital Rd, Chelsea, London SW3 4HT. Otwarte codziennie: 10:00 17:30. W każdą pierwszą środę miesiąca czynne do 20:00. Bilety: wystawa stała – wstęp wolny Jeśli jesteście ciekawi jak wyglądało codzienne życie żołnierzy, koniecznie wybierzcie się do National Army Museum. Jest to najważniejsze muzeum brytyjskiej armii. Przedstawiony jest w nim zapis dziejów od brytyjskiej wojny domowej po współczesność. Zobaczyć można mundury noszone w byłych brytyjskich koloniach.

National Maritime Museum Park Row, Greenwich Peninsula, London SE10 9NF. Otwarte codziennie: 10:00 - 17:00. Bilety: wystawa stała – wstęp wolny

Muzeum przestawiające dzieje marynarki brytyjskiej i mieści się w Greenwich, które w przeszłości było centrum morskim Londynu.

National Museum of the Royal Navy HM Naval Base (PP66), Portsmouth, PO1 3NH. Godziny otwarcia poszczególnych miejsc podane na stronie: www.nmrn.org.uk Bilety: normalny – £8, ulgowy – £6.50 To wyjątkowe muzeum tworzy 11 niezwykłych obiektów, ukazujących działania brytyjskiej marynarki wojennej, która od roku 1692 aż do początków II wojny światowej była największą i najpotężniejszą flotą wojenną świata.

18 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Otwarcie wystawy „Poland first to fight” Rozmawiała Marietta Przybyłek

aki cel przyświeca wystawie „Poland first to fight”?

Wystawą, na której pojawią się szczególne zbiory Biblioteki Polskiej w Londynie, chcieliśmy zaakcentować 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Na ilustrowanych panelach opowiemy w języku polskim i angielskim o wydarzeniach lat trzydziestych, przyczynach niemieckiej agresji i propagandzie, którą Niemcy organizowali, aby tę agresję uzasadnić. Podobnie zresztą postępował Związek Sowiecki, jego napaści 17 września na Polskę też poświęcamy uwagę. Chcemy podkreślić to, co działo się 1 września, 3 września, 17 września; opowiemy o pierwszych bitwach i o ostatnich bitwach, a na końcu o kapitulacji, ale także o powstaniu pierwszego rządu na emigracji. W gablotach będziemy prezentować pierwsze druki, które opisywały wydarzenia kampanii wrześniowej już jesienią 1939 r.: niemieckie – te głównie akcentowały bohaterstwo niemieckich żołnierzy i miały służyć propagandzie, ale czasem mówiły także o waleczności polskich żołnierzy; co ciekawe niemieckie druki propagandowe pojawiały się także w języku włoskim i rumuńskim, również mamy je w naszych zbiorach. Pokażemy także książki i czasopisma anglojęzyczne, m. in. numer z 11 września 1939 r. „The Time”, w którym na okładce pojawia się portret marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza czy numer „The War Illustrated”, pokazujący mapy sytuacyjne niemieckiej agresji na Polskę i pierwsze zdjęcia z tego czasu. Przedstawimy, także pierwsze relacje Polaków z wydarzeń wrześniowych, a te już w Bukareszcie zbierał Melchior Wańkowicz i już tam publikował je pod pseudonimem w „Kurierze Polskim” oraz w formie broszur.

Biblioteka Polska POSK w Londynie wraz z Instytutem Pamięci Narodowej z okazji 80. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej, postanowiły zorganizować wyjątkową wystawę, upamiętniającą tamte wydarzenia. Kuratorka wystawy dr Dobrosława Platt w wywiadzie opowiada o historycznej wartości zdjęć Juliena Bryana z pierwszych dni wojny oraz zbiorach biblioteki, które dają ciekawy kontekst do ponownego podjęcia dyskusji w temacie kampanii wrześniowej. o Bryanie. Następnie odsłuchamy zarówno jego wystąpienia radiowego, jak i obejrzymy wspólnie film „Siege”. Będzie można również zakupić album ze zdjęciami Juliena Bryana, wydany przez IPN.

Dlaczego postać Juliena Bryana jest warta szczególnej uwagi?

Dlatego że był to dziennikarz, który miał poczucie misji. Widząc, jak rozpoczyna się ta wojna, w której głównie ludność cywilna cierpi, chciał nie tylko odnotować fakty w swoich fotografiach, ale miał nadzieję, że wywoła nimi szok, zmuszający do interwencji

chronione, stały się głównym celem ataku. Myślę, że dzisiaj Julien Bryan dla nas i zapewne dla wielu dziennikarzy jest wzorcem korespondenta wojennego.

Ciekawe jest to, że ten dokumentalny film został nominowany do Oscara w 1941 roku…

To świadczy o tym, że tym krótkim filmem Julienowi Bryanowi udało się wywrzeć istotne wrażenie na odbiorcach.

Czy ten film jest przestrogą?

Nie wiem czy dzisiaj możemy tak powiedzieć, bo jesteśmy już po bardzo wielu

Na zdjęciach pokazujemy wspólną defiladę w Brześciu Litewskim armii hitlerowskiej i sowieckiej, które w ten sposób ogłaszały triumfalne pokonanie „bękarta wersalskiego”, jakim - w ich mniemaniu - była Polska. Dyrektorka Biblioteki Polskiej POSK w Londynie dr Dobrosława Platt

Pokażemy także publikacje Polaków w języku angielskim.

Duża część wystawy będzie poświęcona amerykańskiemu dziennikarzowi Julienowi Bryanowi, który przyjeżdżając do Warszawy 4 września 1939 roku stał się naocznym świadkiem pierwszych dni wojny i napaści Niemców na Polskę.

Tak, uważam, że to ważne, żeby opowiedzieć o tym dziennikarzu, który robił zdjęcia na ulicach Warszawy cywilnej ludności, zmagającej się z bombardowaniami, a jednocześnie budującej barykady na ulicach. Już

poprzez Polskie Radio nawoływał prezydenta Franklina D. Roosevelta i Zachód do pomocy Polsce, opowiadał o tym, że Niemcy atakują nie tyle obiekty wojskowe, ile szpitale, domy i zrzucają bomby na ludzi pracujących w polu. Po przyjeździe do Nowego Jorku Bryan zrobił film dokumentalny pt. „Siege/ Oblężenie”, który w styczniu 1940 prezentowany był w Białym Domu. Dzięki współpracy z IPNem, który pozyskał prawa do prezentacji zdjęć Bryana, pokażemy je także naszej publiczności. A po otwarciu wystawy przejdziemy do Teatru, gdzie prof. Jacek Sawicki opowie dokładniej

państwa Zachodu – może nie tyle i nie tylko w obronie Polski, ale w imię zasad, w imię prawa międzynarodowego, które na jego oczach było łamane.

Jaką według pani rolę odgrywają po latach zdjęcia Juliena Bryana?

Z punktu historycznego ten materiał ma duże znaczenie, ponieważ nikt tak dużo zdjęć z oblężenia Warszawy nie wykonał. Tak, jak już powiedziałam – jego fotografie pokazują, że ta wojna, która właśnie się rozpoczyna, nie jest starciem miedzy wojskami, tylko to jest wojna przeciwko ludności cywilnej. Zrujnowane szpitale, które miały być

kolejnych dramatycznych wydarzeniach m.in. wojnie w Chorwacji czy w Afganistanie… Powinien być przestrogą, ale się nią nie stał. Dzisiaj przypominamy go ze względu na to, jaką rolę miał odegrać.

Wróćmy jeszcze do tego, w jaki sposób Niemcy przedstawiali zasadność ich najazdu na Polskę w publikacjach, które będzie pani pokazywać na wystawie?

Przede wszystkim mówili o potrzebie uzyskania Lebensraum, przestrzeni życiowej, której zostali pozbawieni przez Traktat Wersalski. Żądali od Polski tzw.

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

ma znaczenie historyczne, nie sądzę, że można go odnosić do współczesnych wydarzeń. Rozumiem, że odnosi się pani także do dzisiejszych dyskusji historyków, czy Polska wówczas powinna jako pierwsza walczyć. Nie zabieram w tej sprawie głosu, treści wystawy nie odnoszą się do tej dyskusji – przedstawiam jedynie fakty. Tego sporu zapewne nie rozstrzygniemy i będzie on zapewne trwał nadal. Mam nadzieję, że nasza wystawa dostarcza materiału do głębszej refleksji i dalszych dyskusji. Jestem również ciekawa zdania młodych ludzi i tego czy uda nam się skłonić ich do refleksji. Historia, o której mówimy, że jest nauczycielką życia, powinna poprzez istotne wydarzenia dostarczać materiału do samodzielnych przemyśleń nie tylko ludziom młodym, ale ludziom w różnym wieku. Wszyscy powinni słuchać rożnych argumentów i wyciągać osobiste wnioski. Tą wystawą chcemy dać sygnał – „dyskutujmy na temat kampanii wrześniowej”.

korytarza, który połączyłby III Rzeszę z Prusami Wschodnimi i zwrotu Gdańska, określonego w Traktacie jako Wolne Miasto, znajdujące się pod nadzorem Ligi Narodów. Wreszcie twierdzili, że mniejszość niemiecka w Polsce jest źle traktowana. Dlatego prowokacja gliwicka, podczas której Niemcy przebrani w mundury powstańców śląskich napadli na radiostację w tym niemieckim wówczas mieście i w języku polskim nadali przez mikrofony jedno zdanie, przez Hitlera w jego przemówieniu w Reichstagu była potraktowana jako argument, że Polacy zagrażają Niemcom. Oczywiście, podobnego argumentu używali Sowieci, kiedy 17 września przekraczali granice Rzeczypospolitej, twierdząc, że robią to w obronie braci słowiańskich, ludności Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Na zdjęciach pokazujemy wspólną defiladę w Brześciu Litewskim armii hitlerowskiej i sowieckiej, które w ten sposób ogłaszały triumfalne pokonanie „bękarta wersalskiego”, jakim w ich mniemaniu - była Polska.

Na jakie wydarzenia w szczególności zwracacie uwagę?

Mówimy o Wieluniu, Westerplatte, Poczcie Gdańskiej oraz o wypowiedzeniu wojny 3 września przez Francję i Wielką Brytanię, na co Polacy zareagowali entuzjastycznie. A potem o tym, jak ta wojna przemieniła się w tzw. Phoney War, czyli wojnę, która nie ruszyła z miejsca. Mówimy o powołaniu pierwszego rządu emigracyjnego, który faktycznie powoływany był pod koniec września, ale był antydatowany na 17 września, aby zachować ciągłość państwowości. Z naszych zbiorów pokażemy więc numer „Monitora Polskiego”, wydanego w Paryżu, w którym pojawia się nominacja na prezydenta Rzeczypospolitej dla gen. Bolesława WieniawyDługoszowskiego, na którego nie zgodziły się Francja i Wielka Brytania, więc w następnym numerze zamieszczona jest jego rezygnacja i mianowanie prezydentem Władysława Raczkiewicza. Dzięki uprzejmości Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego będziemy mogli Państwu pokazać skany oryginalnych maszynopisów

Jak współcześnie powinno opowiadać się historię II Wojny Światowej?

Wystawa Poland first to fight 1.09, Galeria POSK, 238-246 King Street, Londyn, W6 0RF 17:00 - Otwarcie wystawy. 1.09, Teatr POSK, 238-246 King Street, Londyn, W6 0RF 17:30 – Wykład prof. Jacka Sawickiego pt. Oblężenie Warszawy w obiektywie Kiliena Bryana, połączony z promocją książki pod tym samym tytułem. Następnie odbędzie się pokaz filmu Juliena Bryana pt. Siege/Oblężenie. w tych sprawach, podpisanych przez prezydenta Mościckiego.

Jaka historia stoi za nazwą wystawy „Poland first to fight”?

Jako autorka tej wystawy chciałam podkreślić, że plakat, który niesie to przesłanie jest bardzo często wykorzystywany, jednak o jego autorze już się nie pamięta. W związku z tym niektóre instytucje pozwalają sobie na nanoszenie do niego swoich logo lub jakichś dodatkowych elementów, które nie tylko zaburzają jego wymowę, ale także działają destrukcyjnie na jego ikonograficzny efekt. Przypominamy więc, że autorem jest Marek Żuławski; przypominamy, że wykonał go w Londynie w 1939 roku,

niedługo po wydarzeniach wrześniowych i zawarł w nim to, co najważniejsze. Myślę, że wiele osób to odczuwa, dlatego tak chętnie jest przywoływany. Rozstrzelana, poszarpana flaga przypomina nie tylko o tym, że Polska jako pierwsza podniosła głowę, ale także o tym, że „jeszcze nie zginęła”.

W tamtym czasie ten plakat był jak najbardziej stosowny. Czy używanie dzisiaj hasła „Poland first to fight” jest na miejscu? Jak młodzi ludzie powinni czytać historie wydarzeń sprzed 80 lat. Czy postawa „First to fight” była słuszna?

Myśli pani o tym, czy Polska zawsze powinna stawać pierwsza do walki? Ten plakat

Powinno opowiadać się o faktach. Zawsze jednak historię opowiada się w pewnym ujęciu i interpretacji. Uniknięcie tego wydaje się wręcz niemożliwe. Siłą rzeczy, spośród tak wielu wydarzeń zwraca się uwagę jedynie na pewne punkty, co nadaje całości subiektywny charakter. Niemniej są fakty, które nie powinny być podważane np. to kto na kogo napadł czy kto kogo sprowokował. To wszystko jest w dokumentach. Sprawa prowokacji gliwickiej – co warto przypomnieć – została odkryta dopiero w trakcie procesu norymberskiego. Na tej wystawie zwracamy więc uwagę na propagandę. Hitler nie ruszył od razu do wojny z wojskami, ale wojskowy najazd poprzedził właśnie propagandą. Najpierw starał się znaleźć odpowiednią narrację, która w oczach świata usprawiedliwi jego atak. Pytanie, na ile w historii utrwalona jest propaganda strony agresora. To samo dotyczy Sowietów. Oni też poprzedzili atak odpowiednią propagandą.

Jak dzisiaj możemy się bronić przed propagandą?

| 19

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo trudna, ponieważ ludzie od wieków jej ulegają. Jedyną ochroną jest dobra edukacja, czyli to żeby dzieci od początku uczyć myślenia, kojarzenia faktów i wyciągania z tych faktów odpowiednich wniosków. Do tego potrzebni są niezależni nauczyciele, którzy mają zasady uniwersalne, a najważniejszą jest zmierzanie do prawdy, odkrywanie prawdy. Polityka ma coraz bardziej charakter teatralny czy performerski, coraz mniej chodzi o prawdę. Ważną umiejętnością jest odcedzenie faktów z ogromu informacji. Wymaga to jednak pewnego wysiłku, a ludzie coraz częściej chcą żyć w sposób łatwy, dlatego lubią powtarzać to, co zasłyszane. Ludzie wręcz żyją powtarzanymi słowami, a nie szukają własnych. Uważam, że to jest bardzo szkodliwe również dla interpretacji historii.

Czy z perspektywy dyrektorki Biblioteki Polskiej POSK w Londynie obawia się pani czasem, że przechowanie zbiorów, jedynie w formie zdigitalizowanej, dawałoby możliwość łatwego „przeredagowania” historii zgodnie z czyimiś interesami czy ideologią?

Zdecydowanie tak. Uważam, że należy digitalizować zbiory i że powinny być one dostępne w sieci, ale wersja papierowa istnieć musi! Można powiedzieć, że te wersje papierowe były palone, kradzione, niszczone, niemniej bardzo dużo dokumentów się zachowało. Przechowywanie w sieci dokumentów zdigitalizowanych wcale nie oznacza, że są one bezpieczne. Dużo łatwiej jest je spreparować. Istnieje obawa, że jeżeli zniknie papier nasze praprawnuki mogą mieć zupełnie inną wiedzę historyczną niż my posiadamy obecnie. Proszę zwrócić uwagę, że w gazecie drukowanej niemożliwa jest zmiana tego, co zostało napisane, a my w bibliotece ją przechowamy. Natomiast w portalach internetowych można cofnąć się do poprzednich artykułów i je wyciąć, albo po prostu zmienić ich treść. Dlatego biblioteki, archiwa i muzea muszą istnieć i być pod specjalną ochroną.

20 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

16.11 Londyn

15.11

Manchester

już

Y T E Y BIL Ż A D E Z R .uk P o 15.11 Manchester O2 Ritz c . S c usi k m W e v i prll ysiew.u 16.11 Londyn O Shepherds 2

Bush Empire

imy baw

| Nยบ 806 | 29 sierpnia 2019

| 21

22 |

| LETNIA PASJA

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

Wędrówka w gronie przyjaciół

Zainspirowana działalnością podobnych grup, zwłaszcza na platformie internetowej Meetup, postanowiłam upiec dwie pieczenie na jednym ogniu i poszerzyć swoje grono polskich przyjaciół, a także podzielić się z moimi rodakami miłością do pieszych i rowerowych wędrówek – mówi Anna Kuśnierz, założycielka i prowadząca Polską Grupę Turystyczno-Krajoznawczą z Londynu.

LETNIA PASJA |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

| 23

Dariusz A. Zeller

iedy przyjechała pani do UK?

Do UK przyjechałam w 2006 roku po ukończeniu studiów architektonicznych na Politechnice Krakowskiej. Jeszcze w Krakowie została mi zaoferowana praca w jednym z londyńskich biur. Postanowiłam skorzystać z tej oferty głównie dlatego, że zaoszczędziła mi ona żmudnego procesu poszukiwania pracy w kraju.

W jaki sposób zrodził się pomysł założenia Polskiej Grupy Turystyczno Krajoznawczej w Londynie?

Zainspirowana działalnością podobnych grup, zwłaszcza na platformie internetowej Meetup, postanowiłam upiec dwie pieczenie na jednym ogniu i poszerzyć swoje grono polskich przyjaciół, a także podzielić się z moimi rodakami miłością do pieszych i rowerowych wędrówek. Założyłam grupę w 2008 roku i początkowo reklamowałam jej działalność na stronie Londynek.

Wkrótce jednak grupa zaczęła rosnąć samoistnie, gdyż członkowie zapraszali swoich przyjaciół i znajomych do uczestnictwa. Obecnie grupa ma około 1400 członków.

Skąd u pani zainteresowanie tego typu działalnością?

Takie zainteresowanie pochodzi zapewne już z czasów licealnych, kiedy byłam członkiem drużyny harcerskiej „Szara Siódemka” w Krakowie. Odbywaliśmy razem wiele wędrówek w Gorcach i Beskidach.

Jak wygląda wasza codzienna działalność?

Grupa ma obecnie kilkunastu organizatorów, którzy aranżują wycieczki zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Organizujemy wypady piesze, rowerowe oraz spływy kajakami. Ilość uczestników osiąga nawet 40 osób na wycieczkach kilkudniowych. Jeździmy w okolice Londynu i również dalej: do Walii, Lake District, Kornwalii, Devon, Yorkshire i gdzie zamarzy się organizatorowi.

Inny wymiar schodów drewnianych Zadzwoń

Zajmujemy się produkcją drewnianych schodów na wymiar. Nasze kilkunastoletnie doświadczenie daje gwarancję jakości. Wycenę można dostać już w 5 minut po rozmowie telefonicznej.

07957255443 już dzisiaj lub wyślij SMS

globalwoodjoinery@gmail.com KRÓTKIE TERMINY REALIZACJI I PRZYSTĘPNE CENY

24 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| LETNIA PASJA Kto może należeć do waszej grupy?

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

Strona grupy prowadzona jest w języku polskim, lecz zapraszamy również osoby obcojęzyczne, głównie jako gości polskojęzycznych członków. Do grupy mogą należeć osoby sprawne fizyczne. W opisie wycieczki zamieszczamy informacje o stopniu trudności, zatem potencjalni uczestnicy są proszeni o dostosowanie swoich chęci do możliwości.

Gdzie już byliście?

Prawie wszędzie w UK!

Zatem jakie zadania realizuje obecnie klub?

Jesteśmy grupą przyjaciół, którzy chcą miło i zdrowo spędzić czas na świeżym powietrzu i zwiedzić nowe miejsca w UK.

Z jakimi środowiskami współpracujecie?

Jako grupa nie współpracujemy z nikim nie współpracujemy, choć członkowie grupy są również aktywni w innych środowiskach polonijnych: Polska Grupa Kulturalna, również Meetup, Polish your Polish, Polish Professionals in London. Te grupy wspaniale się uzupełniają.

Gdzie można śledzić waszą działalność?

Strona Meetup.com!

sales@atdscaffolding.co.uk

www.atdscaffolding.co.uk

0026 Certificate Number 16090 ISO 9001 ISO 140010 OHSAS 18001

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Organizujemy wypady piesze, rowerowe oraz spływy kajakami. Ilość uczestników osiąga nawet 40 osób na wycieczkach kilkudniowych. Jeździmy w okolice Londynu lecz również dalej: do Walii, Lake District, Kornwalii, Devon, Yorkshire i gdzie zamarzy się organizatorowi

LETNIA PASJA |

| 25

Wakacje

26 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

Tosia - Isle of Skye

Robert - Kernave, Litwa

Kornwalia, Turcja, Meksyk, Bali, Lublin… Można tak jeszcze długo wymieniać miejsca, w których tegoroczne wakacje spędzili słuchacze Radia PRL. Oto zdjęcia przesłane przez nich na radiowego Facebooka w światowym dniu fotografii.

Natalia - najdłuższe ogrodzenie świat

Kinga - Chorwacja, Vodice

Aleksandra - Bournemouth Bartłomiej - „Spacer w chmurach” Dolni

Morava, Czechy

Dorota - Priory Beach, Isle of Wight

Sebastian - San Marino

Ezra - Croydon

Bogusia - Meksyk, małe żółwie urato wane

| 27

COOLTIME |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019 przed zagryzieniem przez psa...

Jakub - Kornwalia

Magda - Turcja

Sebastian - Cinque Terre

Dorota - Ullswater, Lake Distric

Sebastian - San Marino

Grzegorz - zrobione telefonem, Hallst att, Austria

Jakub - Bali

28 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| TOP 10

10 Przygotowała Klaudia Kurzeja

Lato dobiega końca, ale wielu z nas pozostanie po nim pamiątka w postaci pięknej opalenizny. Oto 10 kosmetyków, które pomogą w pięlęgnacji skóry w słoneczne dni i nie tylko.

Kosmetyki Antyperspirant Vichy 48 godzin

Eucerin

£19

Ochronny żel przeciwalergiczny na słońce. Eucerin to idealne rozwiązanie dla osób, które mają wrażliwą skórę. Ten krem nie tylko chroni przed promieniowaniem UVA, które zapobiega wczesnemu starzeniu się skóry, ale także przed UVB, chronniąc przed oparzeniami słonecznymi. Posiada także biologiczną ochronę komórek, która wzmacnia własne komórki ochronne skóry.

Vichy Termal Spa Spray wodny. Woda bogata w minerały, które działają wzmacniająco i łagodząco na cerę. Została naturalnie przefiltrowana przez warstwy wulkaniczne. Wzbogaciło to ją w 15 minerałów i 13 pierwiastków śladowych. Jest to idealny produkt dla osób z wrażliwą cerą. Pomaga złagodzić zaczerwienienia i wzmacnia naturalną ochronę skóry.

£7

Jeden z nielicznych antyperspirantów dostępnych na rynku, który działa bez zarzutu. Produkt nie zawiera alkoholu ani żadnych parabenów. Jest także hypoalergiczny i nadaje się dla osób, które mają wrażliwą skórę. Jest to jeden z droższych antyperspirantów na rynku, ale ponieważ z tego produktu będziemy korzystać zaledwie raz na dwa dni, może być warty swojej ceny.

Loreal Men Expert Cool Power Żel pod prysznic. Produkt dla panów, na upalne dni. Nowa technologia Nivea „Icy caps” zapewni nie tylko świeżość przez cały dzień, ale także natychmiastowe orzeźwienie. To prawdziwa lodowa eksplozja!

.99 2 £

.5 8 £

TOP 10 |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Bondi Sands Aloe Vera nawilżający spray po opalaniau W lecie trzeba dbać nie tylko o ochronę skóry kiedy jesteśmy na słońcu, lecz także zadbać o nią po opalaniu. Dlatego warto kupić Bondi Sands Aloe Vera, który nie tylko nawilży, ale także dzięki chłodzącym aloesom, łagodzi podrażnienia.

£8

£6 .99

Piz Buin Tan & Protect Tan Przyspieszacz do opalania w olejku. Wspomaga opalanie, ale jednocześnie chroni naszą skórę przed oparzeniami słonecznymi. Nie jest tłusty, więc nie zostawia śladów na ubraniach. Wchłania się dobrze i szybko.

Lee Stafford Beach Babe Spray z soli morskiej. Jeżeli chcesz, by twoje włosy wglądały jak po wyjściu z morza, musisz spróbować sprayu z soli morskiej marki Lee Stafford. Produkt ten nie tylko zawiera kompleks ProMineral, który pochodzi z soli Morza Martwego, ale także jest wzbogacony 26 minerałami. Wraz z dodatkiem ze słonecznika pomoże nadać twoim włosom wilgoć i połysk. Chroni włosy przed rodnikami.

Nivea Kids Sun Nivea Kids Sun to idealna ochrona przed słońcem dla dzieci. Skutecznie chroni przed UVA/ UVB, i jest do tego łatwy w użyciu. Ma aplikator w formie kulki.

£7.

Nivea Men Cool Kick Anyperspirant Cool Kick, ma specjalną formułę, która nie tylko ochładza za pomocą ekstraktów z mięty, ale także chroni przed potem przez 48 godzin i pielęgnuje skórę. Idealny na gorące dni, ale także w czasie ciężkiego wysiłku fizycznego.

£3

0 5 . £4

Charles Worthington ColourPlex

.99 6 £

Ochrona włosów blond. Produkt zapewni długotrwałość twojego koloru, ale także pomoże w przywracaniu włosów do pierworodnego stanu. Ponieważ ten szampon nie zawiera żadnych siarczków, skutecznie myje włosy, a dzięki formule ColorLock, pozwoli nam dłużej cieszyć się kolorem włosów. Szampon zawiera technologię Plex, która zmniejsza łamliwość włosów. Dostępny jest także w wersji dla brunetek.

| 29

30 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| MOJA WYSPA

moja wyspa

Aniela Cygan:

Lubię Wysypy za luz

Opracowała Klaudia Kurzeja

+ Mój pierwszy dzień na wyspach:

Było wow, wreszcie jestem w Wielkiej Brytanii. Na pewno zrobiło to na mnie pozytywne wrażenie.

+ Na wyspach zajmuje się:

Pracuję w fabryce czekoladek.

+ Miejsca które

Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś się na: redakcja@cooltura .co.uk

lubię odwiedzać:

Na pewno morze i różne sklepy z ubraniami.

+ Na zakupy polecam:

Zdecydowanie Debenhams i Westfield.

+ Przemieszczam się tu: + Wyspy brytyjskie Za pomocą auta.

+ Najlepsze miejsce

do życia:

Zdecydowanie nie w Londynie. Lepsze są Wyspy Kanaryjskie.

+ Punkt gastronomiczny który polecam:

Hinduskie restauracje, jak na przykład Regal Spice.

lubię za:

Za to że jest luz, i to że nikt nie przejmuje się, ani nie zwraca uwagi na to jak kto jest ubrany.

+ Największa bolączka w Wielkiej Brytanii jest: Przychodnie GP i szpitale, gdyż czas oczekiwania jest długi.

+ Gościom na

+ Na wyspach brakuje mi:

Oko Londynu, muzeum Madame Tussauds, parlament i zamki.

+ Jeśli nie wyspy to:

wyspach pokazuje:

Na pewno pogody i także pieniędzy. Wybrałabym się na Dominikanę lub Goę.

- Najwyższa jakość wszystkich produktów w bardzo konkurencyjnej cenie - Okna Pvc REHAU oraz KOMMERLING Z OKUCIAMI ANTYWLAMANIOWYMI - ALUMINIOWE DRZWI PRZESUWNE ORAZ HARMONIJKOWE Z 25 LETNIA GWARANCJA PRODUCENTA!!!

Doradztwo, pomiary, DOWÓZ oraz wyceny bezpłatne Windows & Glass Solutions Ltd. 622 Greenford Road, Greenford UB6 8QT

Tel: 02085782281 Office, Mob: 077 0360 1325 Office, Mob: 079 1636 9230 Robert E-mail: sales@wgsltd.co.uk, windowsglasssolutions@gmail.com

% 10

NIE RYZYKUJ!!! WSZYSTKO ZROBIMY ZA CIEBIE!!

” Ś tu a! tura ZI D ba ocj ol ra m Co Ż „ o Pr ło JU

s ha DŹ J na ZY

COOLTIME / ROZMOWA | Wypożyczalnia narzędzi i urządzeń budowlanych

www.mteevanhire.co.uk M. Teevan Hire Co Ltd, 35 Horn Ln., London W3 6NS, United Kingdom

020 8992 2261

Duży wybór sprzętu. Najlepsze ceny w Londynie Gwarantujemy profesjonalną obsługę Mówimy po polsku

m a t j a h Słuc chcesz gdzie

Szukaj w Apple AppStore oraz w Play Store pod hasłami: Polskie Radio Londyn, Polish Radio London, PRL24

32 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| BO CHCIEĆ TO MÓC

Natalia i Dominik www.bochciectomoc.pl bochciectomoc Bo Chcieć To Móc

Przyłącz się do akcji „Pocztówka z Azji za marzenie”

ziś zapraszamy na wywiad z Adrianem, który pomimo „podkręconej piłki” jaką zaserwowało mu życie już na samym starcie, nie boi się gonić za marzeniami. A my postanowiliśmy mu w tej pogoni pomóc – do czego i Was gorąco zachęcam. Jednak najpierw poznajmy się bliżej. Adrian: Witam nazywam się Adrian, mam trzydzieści lat i jestem niewidomy. Mam dwie wielkie pasje bardzo ważne dla mnie. Pierwsza z nich to Japonia, którą fascynuje się od kilku lat. Moją drugą pasją są audiobooki. Mimo trudności związanych z moją niepełnosprawnością mam wiele motywacji i przeogromną chęć poznawania świata.

Natalia: Uwielbiamy historie osób, które uparcie dążą do celu, mimo przeszkód, które stawia im życie. Ty jesteś na początku drogi do spełnienia swojego, póki co największego marzenia. Opowiedz o tym jak to się wszystko zaczęło i o samym marzeniu coś więcej.

Japonia fascynuje mnie już przeszło pięć lat. O tym by doświadczyć kraju wschodzącego słońca marzę od dwóch lat. Przez dłuższy czas miałem w głowie bardzo ważne pytania. Mianowicie jak to zrobić? Jak doprowadzić do spełnienia marzenia życia? Dłuższy czas chodziłem i mówiłem do bliskich mi osób “Co by tu zrobić, by pojechać do Japonii? ”. W końcu ktoś podsunął mi pomysł, by założyć zbiórkę i nagłośnić całą sprawę. Natomiast co do drugiej części pytania plan mam taki, by odwiedzić wszystkie miasta w Japonii związane z historią i kulturą Japonii. Bardzo bym chciał, by ta wyprawa była dłuższa, ale tak orientacyjnie powiem, że trwałaby dwa tygodnie. Pierwszym miastem byłoby Tokio. Stamtąd udam się do Kioto, które było stolicą cesarstwa przez tysiąc lat, a w dodatku miasto to było też kolebką i centrum gejsz czyli czegoś niesamowicie ważnego dla kultury Japonii. Mam zamiar odwiedzić miasto Nara, które

Adrian w Wenecji

przez kilkadziesiąt lat było pierwszą stolicą Japonii. Na pewno odwiedzę też Hiroszimę i Nagasaki. Miasta te kojarzy się głównie z wybuchami bomb atomowych, a w Nagasaki w dawnych czasach żyli obcokrajowcy i jest tam nawet centrum Glovera. Znajduje się też tam most okularowy. Całą podróż zakończyłbym w Osace.

A skąd wzięło się twoje zainteresowanie właśnie krajem kwitnącej wiśni?

Moje zainteresowanie Japonią wzięło się z pewnego audiobooka, który przedstawiał fabularną wersję prawdziwych wydarzeń. Audiobookiem tym był “Shogun”. Wiedziałem, że to jest oparte na faktach. Zacząłem sprawdzać informacje i tak dotarłem do Williama Adamsa – Anglika, który był pilotem holenderskiego statku i przeżywając niezwykłe przygody po dwuletniej podróży dotarł do Japonii. Stał się bardzo bliskim doradcą szoguna. Takie były początki mojej fascynacji Japonią. Dodam, że James Clavell rewelacyjnie oddał realia Japonii z przełomu XVI i XVII wieku.

Chcesz ten kraj poczuć, zarówno klimat jego miast, zabytków, być może szybkość Shinkansena, ale chcesz też zasmakować tamtejszej kuchni. Czy masz już wybrane potrawy, których będziesz chciał spróbować? Której z nich wyczekujesz najbardziej i dlaczego?

Chodniki w Japonii są przystosowane dla niewidomych

Najbardziej wyczekuję ramenu. Usłyszałem kiedyś, że ramen, który my znamy w Europie to zupełnie coś innego niż ten ramen, który jest w Japonii. Zostałem kiedyś zabrany do azjatyckiej restauracji i zjadłem ramen. Po jakimś czasie w domu ktoś zrobił mi go, w oparciu o przepis z Japonii i była różnica w smaku. No i jestem ciekawy jak to będzie, gdy będę jadł ramen w Japonii. Na miejscu drugim jest okonomiyaki, czyli coś w rodzaju naszego naleśnika lub omletu. Słyszałem, że istnieje tego wiele wersji, więc z pewnością znajdę coś dla siebie. Na trzecim miejscu jest sushi. W Japonii istnieje wiele wersji, tak więc będę mieć z czego wybierać. Dodam tylko, że boli mnie fakt, że na zachodzie nadal istnieje stereotyp, że Japończycy jedzą wyłącznie tę jedną potrawę.

Świetne zestawienie – ramen ma nawet swoje muzeum w Jokohamie, a do listy dopisałabym jeszcze koniecznie tempurę i trochę bardziej deserowo – mochi z czerwoną fasolką. A do picia herbatę matcha. Jednak, żeby zjeść, trzeba się jakoś dogadać – z doświadczenia wiemy, że z angielskim u Japończyków bywa różnie – uczysz się podstaw japońskiego, czy stawiasz na angielski lub translator Google?

Stawiam zarówno na japoński jak i na angielski. Mam nagrane podstawy japońskiego w wersji audio. Uczę się

tego i przyswajam. I robię bardzo duże postępy.

Mam wrażenie, że osobom widzącym, w tym i mi, trudno jest sobie wyobrazić poznawanie świata wykluczając tę wizualną stronę. Jest to jednak intrygujące – mógłbyś nam przybliżyć jak zwiedzasz i doświadczasz nowych miejsc, jako osoba niewidoma?

Odbyłem kilkudniową podróż parę miesięcy temu do Wenecji. Poznawałem ją swoimi zmysłami czyli smakiem, dotykiem, wyobraźnią i odgłosami. Pamiętam jak bliska mi osoba, która zabrała mnie w tą podróż mówiła bym wyciągnął drugą rękę, bo nie mogłem uwierzyć, że ta uliczka jest tak wąska. Niesamowitym smakiem była dla mnie ośmiornica. Opowiadałem też troszkę o tej podróży na fanpage.

Na twoim profilu zrzutka. pl dzielisz się informacją o trudnościach w znalezieniu zatrudnienia. Potwierdzają to również różne źródła, w tym wyniki badań PFRON-u*, według których w Polsce zaledwie 7 na 100 niewidomych osób ma zatrudnienie. W książce “Świat po omacku” Kamila Pietrowiaka, osoby udzielające wywiadu mówią o trudnościach związanych z dostępnością rynku dla niewidomych kandydatów. Myślę, że ten problem jest tematem na osobną rozmowę, ale przyjmując, że polskie firmy

BO CHCIEĆ TO MÓC |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019 chętniej zatrudniały, by osoby niewidome – na które oferty pracy chciałbyś odpowiedzieć?

Zakładając teoretycznie, że jest taka możliwość, zatrudniłbym się w sekretariacie. Rozwinę to jeszcze bardziej – JAWS – program udźwiękawiający daje mi bardzo spore możliwości i mogę w zasadzie zrobić na komputerze wszystko to co osoba widząca. Mogę odsłuchać wiadomości, odpowiedzieć na nie, prowadzić fanpage, słuchać tego co mnie interesuje itp. Dzięki temu mógłbym pracować w sekretariacie czy podobnym miejscu.

Czy masz wymarzoną pracę, która pomogłaby Ci wygenerować lepszy dochód niż renta? Jeśli tak, to co by to było i czy borykasz się z jakimiś trudnościami, by osiągnąć swój cel?

Całkiem niedawno założyłem fanpage, który powstał z mojej drugiej pasji, a mianowicie miłości do audiobooków i kultury. Nazwałem go „Świat według osoby niewidomej”. To początek długiej drogi, ale mam nadzieję, że w jakiejś nieodległej przyszłości wydawnictwa będą chciały mi zapłacić za recenzje audiobooków, a fundacja odpowiedzialna za audio deskrypcje będzie potrzebować kogoś takiego jak ja. Największą trudnością jest czas, docieranie do nowych osób, które mogły by być odbiorcami. No i czas by to wszystko rozwinąć. Mimo

to mam sporo motywacji, które biorę ze wsparcia i z pasji.

Przygotowując się do rozmowy z tobą, przeczytałam kilka artykułów na temat życia codziennego osób niewidomych. Doszłam do wniosku, że często jest tak, że to niewiedza osób widzących jest powodem wielu trudności, z którymi borykają się osoby niewidzące. Czy chciałbyś wypowiedzieć się na ten temat, by pomóc nam lepiej zrozumieć świat z twojej perspektywy?

Moim zdaniem w miarę łatwymi rzeczami w życiu codziennym, osoby takiej jak ja, jest zrobienie sobie picia. Bardzo przydatny do tego okazuje się czujnik, który pika gdy naleje się już odpowiednią ilość napoju. Czujnik potrzebny bo przecież nie wsadzi się palca, by sprawdzić poziom do kubka z gorącą herbatą czy yerbą, którą osobiście bardzo lubię. Zrobienie kanapki też jest paradoksalnie bardzo proste. Trudności pojawiają się przy wychodzeniu np. do sklepów. Zazwyczaj w załatwianiu spraw towarzyszy mi bardzo bliska osoba. Ta sama sprawa z podróżowaniem – bez osoby, która by mnie poprowadziła i pomogła nie dałbym rady.

A jak z twojego doświadczenia, społeczeństwo odbiera osoby

niewidome? Co cię najbardziej wkurza, a może są też jakieś pozytywy, coś co ci imponuje?

Bardzo irytują mnie stereotypy. Tak dla przykładu podam jeden, że ja jako osoba niewidoma nie odbieram kultury. Coś co dotyczy mnie osobiście: “Ty nie widzisz to głupota, że chcesz jechać gdziekolwiek”. Na szczęście są też w społeczeństwie wspaniałe osoby. Dostaje wiadomości na fanpage również takie, które mnie wzruszają. Mniej więcej coś takiego “Wielkie brawa dla Ciebie”.

Wracając do podróży do Japonii. Kto ci kibicuje i kogo planujesz zabrać ze sobą.

Kibicuje mi kilka bliskich mi osób. Wśród nich jest jedna bardzo ważna dla mnie osoba i to ona ze mną poleci.

| 33

Już teraz opisujesz Japonię na swoim fanpage’u – czego mogą spodziewać się twoi czytelnicy w trakcie i po wyprawie?

Mam zamiar przedstawić to wszystko czego doświadczam w trakcie wyprawy. Bardzo bym chciał, by ta relacja była nie tylko na fanpage’u, ale też jako podcast lub nawet i YouTube.

Nie pozostaje nam nic innego jak mocno trzymać kciuki za to by kwota, której potrzebujesz szybko się uzbierała. My ze swojej strony uruchamiamy akcję „Pocztówka z Azji za marzenie”. Jak do niej dołączyć? I jak otrzymać od nas pocztówkę z Azji? Sprawdźcie na www. zrzutka.pl/z/pocztowkazazji

Jak myślisz w jaki sposób spełnienie tego marzenia wpłynie na ciebie i twoje życie? Dlaczego jest ono dla ciebie takie ważne, że postanowiłeś spróbować zrzutki?

Tak jak już wspominałem mam sporo chęci do poznawania świata. Marzę o tym, by po spełnieniu mojego życiowego marzenia, mimo trudności, móc realizować kolejne podróże i opowiadać o tym publicznie na fanpage’u.

atalia i Dominik z bloga podróżniczego „Bo chcieć to móc” z „Coolturą” w plecaku przemierzają Azję. Podróż, która potrwa kilka miesięcy rozpoczęli na początku kwietnia. Co tydzień przysyłają nam elektroniczną kartkę z nowego miejsca, w które razem z nimi trafiła nasza gazeta.

kartka .

z podrózy W Kuala Lumpur odwiedziliśmy miejsce raczej mało znane a dość wyjątkowe – Dialogue in the dark – Dialog w ciemności. Po specjalnie przygotowanym kompleksie pomieszczeń imitujących miejsca, w których każdy z nas bywa prawie na co dzień, poruszaliśmy się w totalnej ciemności, o białej lasce, podążając za głosem niewidomego Luisa. Przewrotnie rzecz ujmując doświadczenie to otworzyło nam trochę oczy, na to jak trudno jest się odnaleźć, w gąszczu dźwięków i tekstur, będąc pozbawionym zmysłu wzroku. Choć chyba dopiero książka po którą sięgnęłam później – „Świat po omacku” Kamila Pietrowiaka, pozwoliła mi odrobinę bardziej zrozumieć codzienność osób niewidomych. Tymczasem gorąco zachęcamy do przyłączenia się do naszej pocztówkowej akcji! Szczegóły po zeskanowaniu kodu QR lub w linku na końcu wywiadu. Natalia i Dominik

Więcej? na antenie radia PRL w każdą sobotę o godz. 11:05 Podróż Natalii i Dominika możecie śledzić też na blogu www.bochciectomoc.pl

34 |

| LETNIE PODRÓŻE

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

Nie tylko Bruksela Belgia jest jednym z czołowych państw, do których jeżdżą Polacy. Nie zawsze wiąże się to jednak z poznawaniem tego kraju od strony turystycznej, a szkoda, ponieważ jest to bardzo piękny i ciekawy kraj.

Dariusz A. Zeller

azwa „Belgia” pochodzi od nazwy północnego odłamu Gallów – Belgae, którzy zmieszani na wschodzie z germańskimi ludami tworzyli plemię bardzo wojownicze. Historia tego kraju nierozerwalnie przeplata się z dziejami sąsiedniej Holandii. W dawnych czasach stanowiły one bowiem wspólne państwo Niderlandów, które w czasach reformacji podzieliło wyznanie. Dziś nazwa Niderlandów rezerwowana jest dla protestanckiej Holandii, a katolicka część dawnych Niderlandów, w poszukiwaniu nowej tożsamości, w XIX wieku sięgnęła po nową nazwę kraju, której pochodzenie opisałem na wstępie. Dziś Belgia obok Polski i Irlandii stanowi północnoeuropejską ostoję katolicyzmu i posiada znane miejsca kultu religijnego - Benneux, Saint-Hubert i Beauraing. Głównymi atrakcjami Belgii są niewątpliwie urokliwe miasta, skomponowane zazwyczaj z doskonale zachowanymi starówkami i… zamkami, których liczba w całym kraju oscyluje wokół

300! Stąd też niemal na każdym kroku w tym stosunkowo niewielkim kraju zetkniemy się z powiewem historii. Wędrówkę po urokach Belgii nie sposób nie zacząć od jej stolicy. Bruksela oczarowuje piękną i oryginalną architekturą. Wiele dzielnic w mieście jest bardzo dobrze zachowanych, dzięki czemu ma ona wyjątkowy klimat z przełomu XIX i XX wieku. Obowiązkowym punktem każdej wycieczki, która zwiedza miasto jest statuetka najsłynniejszego brukselskiego chłopca – Manneken Pis, czyli po prostu „Siusiającego chłopca”. Miasto to nazywane jest również nie bez przyczyny stolicą czekolady. Nietrudno zgadnąć dlaczego. A skoro jesteśmy przy niezwykłych, belgijskich miastach warto wymienić Brugię. To miejsce szczególne, średniowieczne miasto pełne urokliwych zakątków. Znajduje się w Zachodniej Flandrii i bywa określana „Flamandzką Wenecją”. Ale to także jedno z najpopularniejszych miast w Belgii. Największą atrakcją Brugii, której zdecydowanie nie można przegapić, jest miejska starówka. Została ona nawet wpi-

sana na Listę Zabytków UNESCO. Godna polecenia jest również Gandawa, którą nazywa się światową stolicą florystyki. Miasto znane jest bowiem przede wszystkim z popularnej na całym świecie wystawy kwiatów i roślin – Floralies of Ghent. Zachwycić się można także przepiękną architekturą oraz licznymi muzeami i galeriami, a do najsłynniejszych budynków zaliczyć można Katedrę św. Bawona.

KATEDRA W ANTWERPII

| 35

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019 BRUKSELA W belgijskiej stolicy warto odwiedzić Wielki Plac - rynek o nieregularnym pięciokątnym kształcie - główny plac Brukseli Dolnej, Dolne Miasto - znane z placu otoczonego zabytkowymi kamienicami. Obowiązkowym punktem w trakcie zwiedzania miasta jest też pomnik siusiającego chłopczyka - Manneken pis / Siusiający chłopiec. Warto także odwiedzić dzielnicę, w której znajdują się najważniejsze instytucje Unii Europejskiej. Można tu zobaczyć zarówno gmach Parlamentu UE, jak i gmach Rady Unii Europejskiej oraz Atomium – monumentalny model kryształu żelaza, powiększony 165 miliardów razy, zlokalizowany w dzielnicy Laeken na przedmieściach Brukseli.

ŁUK TRIUMFALNY W CINQUANTENAIRE PARC W BRUKSELI

WATERLOO. MIEJSCE OSTATNIEJ BITWY NAPOLEOŃSKIEJ DWORZEC W ANTWERPII DINANT Jedno z najpiękniejszych miast Belgii, położone w prowincji Namur, wśród klifów nad Mozą. Jednym z głównych budynków w mieście jest Kolegiata Najświętszej Marii Panny, pochodząca z XIII wieku. Nad miastem góruje kilkudziesięciometrowa skała, na której znajduje się XIXwieczna cytadela.

ANTWERPIA Znana jest z Muzeum Mody - ModeMuseum oraz słynnej dzielnicy diamentów. Antwerpię warto zwiedzać szlakiem począwszy od pięknego Dworca Kolejowego z XIX wieku, aż do portu.

A spośród niezliczonej wręcz ilość pięknych miejsc w Belgii obowiązkowo wymienić też należy Antwerpię. To miasto z kolei nazywane jest najpiękniejszym portem Europy, a ten z kolei w XV i XVI wieku był jednym z głównych portów Starego Kontynentu. Główną atrakcją jest zachwycająca konstrukcja dworca głównego, który uważany jest za jeden z najładniejszych w Europie. I tu mała uwaga. Najpiękniejsze miasta Belgii, nie zawsze znane są z licznych zabytków, a doskonałym przykładem może być właśnie Antwerpia, która jest światową stolicą produkcji… diamentów ozdobnych. Miłośnikom aktywnego wypoczynku warto polecić Ardeny. Zimą rządzą narciarze, latem spadochroniarze, amatorzy wspinaczki i piesi turyści. Dla zuchwałych organizowane są spływy po górskich potokach i strumieniach, choć równie

DURBUY: NAJMNIEJSZE MIASTO NA ŚWIECIE

BRUGIA Flamandzka Wenecja. Brugia jest domem dla wspaniałej architektury średniowiecznej, w południowej części miasta polecamy główną atrakcję Plac Grote Markt. Od zachodniej strony można podziwiać neogotycki styl wojewódzkiego sądu. Warto zobaczyć także Dzwonnicę znajdującą się na północ od placu. Tutaj znajduje się także Gruuthuse Mansion oraz imponujący Szpital św. Jana z 1188 roku.

popularne jest także jeździectwo i rowerowe zjazdy downhill. Wyjazd do Belgii dla osób mieszkających w Wielkiej Brytanii nie powinien więc być zbyt wielkim wyzwaniem. Tym bardziej wypada dokładniej poznać państwo, którego stolica jest zarazem stolicą Europy.

LEUVEN: OUDE MARKT

TOR FORMŁUY I W STAVELOT W ARDENACH

36 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| coś na ząb

Królestwo frytek i czekolady Dariusz A. Zeller

elgijska kuchnia jest bardzo wysoko ceniona na świecie i ma to swoją wielowiekową tradycję. Już siedemnastowieczni flamandzcy mistrzowie malowali mieszczan przy suto zastawionych stołach pełnych smakowitych potraw. Niektórzy twierdzą nawet, że tamtejsza kuchnia ustępuje w Europie tylko wykwintnej kuchni francuskiej. I być może tak jest, choć jest to z pewnością ocena bardzo subiektywna. O tym, że Belgia i jej stolica słyną z produkcji wybornej czekolady wiemy

chyba wszyscy. Był to zarazem pierwszy krajem w Europie, w którym zaczęto wyrabiać czekoladę i to właśnie tu trafiło pierwsze ziarno kakaowca. Co ciekawe -w Belgii również po raz pierwszy zrobiono praliny, dokładnie w 1912 roku. Przechodząc jednak na danie bardziej przyziemne Belgowie uważają siebie za wynalazców… frytek („pomme frites”), które tu spożywa się z majonezem. Pierwsze zapiski ich dotyczące pojawiły się bowiem w XV wieku, właśnie w Belgii. W średniowieczu przez Belgię przechodziły główne szlaki handlowe, między innymi szlak morski z Indii, dlatego też pod dostatkiem było takich przypraw jak imbir, cynamon, szafran,

pieprz, czy gałka muszkatołowa. Zdecydowanie tu należy zatem zaakcentować, że wg. Belgów idealna kuchnia nie polega na przesadnie pięknym podaniu dania lecz po prostu na smaku i obfitości potraw. Nie przywiązuje się specjalnej uwagi do dekoracji, za to hołduje się zasadzie, że posiłek musi być duży i smaczny. Produkty, które tworzą kuchnię belgijską są w większości importowane. Wędliny, sery i musztardy sprowadzane są przede wszystkim z Francji, małże z Holandii, natomiast zioła, przyprawy i korzenie – praktycznie z całego świata. Dzięki tym przysmakom z różnych zakątków świata oraz najwyższej

jakości rodzimych produktów takich jak mięsa, (głównie szynki), owoce morza (zwłaszcza małże) czy grzyby, Belgowie stworzyli kuchnię bardzo urozmaiconą i bogatą. W kuchni u przeciętnego Belga najbardziej liczą się dwie rzeczy – cykoria i oczywiście piwo. Biało – żółta odmiana cykorii wyhodowana w 1830 roku do dziś stanowi podstawowy produkt. Natomiast piwo, którego Belgowie mają ponad 300 gatunków (!) jest nie tylko popularnym napojem, ale także dodatkiem do większości potraw. Dziś, dla odmiany, trzy przepisy, które każdemu Belgowi charakteryzują ich kuchnię.

Mosselen-friet Omułki smażone Składniki:

1 kg świerzych mouli 3 duże dymki drobno posiekane l 2 szalotki drobno posiekane l marchewka posiekana w słupki l 2 ząbki czosnku drobno posiekane l p ęczek tymianku l garść pietruszki l 100 ml oliwy l kieliszek wytrawnego wina l łyżka Pernoda (opcjonalnie) l 2 łyżki śmietany l l

Vlaamse Stoof Wołowina duszona w piwie Składniki:

1 kg wołowiny pieczeniowej pokrojonej w 2 cm kostkę l 2 plastry boczku pokrojonego w słupki l 4 cebule posiekanej w cienkie półtalarki l 150 ml rosołu wołowego l 0,5 l piwa górnej fermentacji, najlepiej belgijskiego (i ewentualnie do uzupełniania) l 3 łyżki oleju l 1 łyżka cukru l 2 łyżki pietruszki posiekanej l liść laurowy l łyżeczka posiekanego tymianku l 3 ziarenka pieprzu l 1 – 2 łyżki mąki l łyżka octu winnego l

Sposób przyrządzenia:

Na połowie oleju przesmażyć na brązowo boczek i cebulę. W płaskim rondlu, na reszcie oleju zrumienić mięso. Dodać boczek i cebulę. Całość zalać piwem i rosołem. Dodać zioła i przyprawy oraz ocet. Dusić dwie godziny, aż mięso będzie miękkie (jeśli potrzeba dodać piwa). Sos zaciągnąć mąką, którą należ dobrze rozprowadzić. Dusić jeszcze 10 minut, aż potrawa nieco zgęstnieje

Sposób przyrządzenia:

Wypłukać moule w misce z zimną wodą. Odsączyć. Z pęczku tymianku usunąć twarde, zdrewniałe łodygi. Usunąć również łodygi z pietruszki. Do mocno nagrzanego, dużego rondla wlać oliwę. Chwilę później dodać warzywa i tymianek. Smażyć półtorej minuty szybko mieszając. Wrzucić do garnka moule tak aby równo pokryły dno. Przykryć pokrywką. Smażyć 2 minuty, czasem energicznie potrząsając rondlem. Zdjąć pokrywkę. Dodać do garnka wino oraz Pernod. Jeszcze raz potrząsnąć garnkiem i dusić 1,5 minuty. Płyn powinien zredukować się o połowę. Znów przykryć garnek, potrząsnąć i dusić jeszcze minutę. Moule wraz z warzywami wyłożyć na półmisek (odrzucić te które się nie otworzyły). Garnek postawić na ogniu. Dodać śmietanę oraz pietruszkę. Krótko poddusić. Z powrotem wrzucić moule i warzywa. Jeszcze raz potrząsnąć garnkiem i chwilę dusić.

Waterzooi Zupa z ryb, warzyw i ziół Składniki:

3 łyżki masła 2 pokrojone w kostki cebule l 4 pory pokrojone w paseczki l 2 marchewki pokrojone w paseczki l 1/2 małego selera obranego i pokrojonego w paseczki l 1 litr wywaru rybnego l 1 szklanka białego wytrawnego wina l 1 łyżka posiekanego tymianku l 1 liść laurowy l s ól, pieprz, szczypta szafranu l 1 kg białej ryby (dorsz, halibut itp.) pokrojonej w kostkę l 1 i 1/2 śmietanki kremówki l 3 duże żółtka l l

Sposób przyrządzenia:

Roztopić mało, wrzucić pory, cebulę i dusić do miękkości. Wlać szklankę wywaru i wino. Dodać zioła i przyprawy, gotować 10 min. Włożyć rybę, delikatnie gotować 10 min bez przykrycia, następnie wyjąć rybę, dodać śmietankę, żółtka, dolewać powoli rybnego wywaru. Włożyć z powrotem rybę, podgrzać i nie dopuścić do zagotowania.

PRZEPIS NA WEEKEND |

38 |

| OGRODY

6 marcaAM H G N I M R I WB 7 marca

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

IE N Y D N O L W

Y T R A P R E T AF

I N K Ę PIIĘ P I Z I D Z D O ŁO MŁ II M O2 Institute Birmingham BILETY NA

www.bawimysiew.uk

O2 Shepherds Bush Empire BILETY NA

www.cooltura24.co.uk

N O N ZE K U I N Y T R A A M M

MOTYWACJA |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

Marta Kiermacz-Abramek, trenerka rozwoju osobistego martak_a Discover Your Passion Within

| 39

7 prostych kroków w drodze do celu… Czy często czujesz się przytłoczony ilością obowiązków? Czy brakuje ci czasu na osiąganie swoich celów? Czy czujesz, że stoisz w martwym punkcie, nie wiesz, co robić i jak sobie z tym wszystkim poradzić?

apewne wielu z nas chce odnieść sukces w życiu, ale często marnujemy czas, robiąc rzeczy, które powstrzymują nas przed wykorzystaniem pełnego potencjału, angażując się w działania, które nie zbliżają nas do celu lub nie dają nam szczęścia i spełnienia. Warto, więc wprowadzić w życiu pewne zmiany, które pozwolą nam lepiej gospodarować naszym czasem. Cenna jest każda minuta, aby nie marnować jej na działalność, która nas nie rozwija i nie czyni naszego życia lepszym. Mając w tygodniu 168 godzin do dyspozycji wyobraź sobie jak wiele możesz zrealizować, jeśli skupisz się na ważnych dla ciebie sprawach i ograniczysz to co jest zwykłą stratą czasu.

Zaplanuj swój dzień – to podstawa

Aby być produktywnym i odnieść sukces w drodze do celu zaplanuj precyzyjny plan zadań, które chcesz osiągnąć danego dnia. Spisywanie rzeczy do zrobienia jest pomocne, zapisz swoje główne priorytety i podziel większe zadania na mniejsze kroki, a zobaczysz, że nabierzesz ochoty, aby je wszystkie wykonać. Przekonaj się jak wspaniałe jest uczucie skreślania z listy wykonanego zadania.

Ograniczaj czas na media społecznościowe

Aby mieć więcej czasu na produktywne zadania, spędzaj mniej czasu w mediach. Na pewno już wiesz, że media społecznościowe są obecnie jednym z największych „pożeraczy czasu”. Myślę, że wielu z nas niejednokrotnie przekonało się, że spojrzenie „na chwilkę” na Facebook, YouTube czy Instagram kończy się spędzeniem tam godziny czy dwóch. Umiejętne wykorzystanie potęgi mediów społecznościowych jest bardzo ważne i może nieść za sobą wiele korzyści. Aczkolwiek jeśli nie kontrolujesz, ile czasu temu poświęcasz, godziny będą przepływać ci przez palce, niczego istotnego nie dokonasz w ciągu dnia i zwyczajnie zabraknie ci czasu na realizację zadań z twojej listy rzeczy do zrobienia. Tak więc określ sobie limit czasu na korzystanie z mediów społecznościowych i zrób to co miałeś zaplanowane do wykonania.

Skupiaj się tylko na pozytywnych rzeczach i aktywnościach

Chcąc podążać drogą prawdziwie udanego życia, musisz skupić się na rzeczach i aktywnościach, które pozytywnie wpływają na twoje życie. Nie trać, więc czasu na rzeczy, które emocjonalnie cię wyczerpują. Przed podjęciem danych działań upewnij się, że aktywności te pozytywnie wpływają na twoje życie. Jeśli robisz rzeczy, które cię wyczerpują emocjonalnie pomyśl o tym, że zawsze masz wybór. Nie czuj się zobowiązany do zrobienia czegoś co jest nie po twojej myśli i wbrew twoim zasadom. Pamiętaj, wszystko zależy od ciebie, wybieraj więc mądrze.

Nie martw się o rzeczy, na które nie masz wpływu

Czy wiesz, że niepokój i zamartwianie się prowadzą donikąd, a w szczególności, gdy nie masz żadnego wpływu na zaistniałą w życiu sytuację. Jedyne co możesz zrobić to zamienić swoje myśli w działania i skupić się tylko na rzeczach, z którymi możesz coś zrobić. Koncentruj się na tym, na co masz wpływ. Tylko wtedy będziesz

zdolny do konstruktywnego i skutecznego działania.

Nie koncentruj się na tym, co robią inni, patrz na siebie

Jeśli czerpiesz inspirację z tego, co robią ludzie odnoszący sukcesy to wspaniale. Ale! Kiedy ciągle porównujesz siebie do innych osób i to cię tylko przygnębia i demotywuje – czas zmienić nastawienie. Takie porównywanie się, niestety ale wysysa z ciebie energię, negatywnie wpływa na twoje samopoczucie i zmniejsza twoją produktywność. Zainspiruj się innymi, niech będą twoim motywatorem do działania, jednak skup swoją uwagę na tym, aby rywalizować tylko z najważniejszą dla siebie osobą, z którą powinieneś lub powinnaś się porównywać, czyli z samym sobą.

Otaczaj się wartościowymi ludźmi

Entuzjazm, pozytywne nastawienie i chęć rozwoju to cechy ludzi, którzy osiągają swoje cele. Dzieląc wspólne wartości z ludźmi, którzy cię otaczają z pewnością zdobędziesz to co sobie wyznaczyłeś

w życiu. Rozejrzyj się zatem wokół siebie i zobacz kim się otaczasz. Jesteś średnią pięciu osób, z którymi spędzasz najwięcej czasu. Pamiętaj, aby pozbyć się negatywnej energii wokół siebie, bo jeśli chcesz wzbić się musisz „odciąć ciężar”, który ciągnie cię w dół.

Zawsze bądź numerem 1 na liście swoich priorytetów!

Czy znalazłeś odpowiednią równowagę między pracą, chęcią systematycznego podnoszenia poprzeczki, produktywnością a dbaniem o siebie – o swoje zdrowie, swoją energię fizyczną i mentalną? Aby osiągnąć długoterminowy sukces i szczęście, musisz postawić siebie na pierwszym miejscu listy swoich priorytetów i zadbać o siebie i swoje potrzeby. Wysypiaj się i każdy dzień rozpoczynaj od wykonania czegoś co lubisz robić – poćwicz, wyjdź na spacer, pobiegaj, rozpocznij dzień od medytacji, przeczytaj kilka stron ulubionej książki czy posłuchaj ulubionej muzyki. Zaczynając dzień od robienia czegoś co kochasz i co jest dobre dla ciebie, będziesz czuć się szczęśliwszy, bardziej skoncentrowany i produktywny przez resztę dnia.

FITEAT zaprasza do Brentoford Fountain Leisure Centre

Z kodem promocyjnym

15% taniej

Qczaj

od 9.30 do 14.00

a l a b o S a n i l o r i Ka 6 paĹşdziernika

Bilety na www.qczajwlondynie.co.uk

fit lato |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

| 41

Zajęcia ABT – czy to coś dla mnie? Małgorzata Koszela-Żarska, Finalistka Miss Generation 2019 malgorzata.koszelazarska@gmail.com

Deska, inaczej plank

koszelazarska

Zdjęcia Marcin Urban

ak jak obiecałam w kolejnych artykułach będę starała się opisać różne rodzaje fitnessu. Obecnie kluby fitness prześcigają się w oferowaniu różnych zajęć pod dziwnie brzmiacymi nazwami. Dzisiaj napiszę o zajęciach, które sama prowadzę. Jest to ABT, inaczej LBT. Moim celem jest zachęcenie was do poszukiwania takiej formy aktywności, która będzie sprawiała przyjemność, a nie dowiecie się tego, jeśli nie spróbujecie. Każdy rodzaj treningu uczy nas czegoś nowego. Nie zniechęcajcie się, szukajcie, testujcie i myślcie pozytywnie. ABT są to typowe zajęcia wzmacniające, kształtujące i modelujące dolne partie ciała (brzuch, pośladki, uda). Zajęcia odbywają się przy muzyce. Zaczynają się 10-15-minutową rozgrzewką. Następnie wykonuje się zestawy ćwiczeń wzmacniających mięśnie brzucha, pośladków i ud. Zajęcia kończą się 10-15-minutowym rozciąganiem. Dlaczego je polecam? Jeśli chcesz mieć ładny brzuch, zgrabne uda i jędrne pośladki to te zajęcia są dla ciebie. Pokaże wam moje trzy ulubione ćwiczenia, które są najczęściej wykonywane na tych zajęciach. Wypróbuj te ćwiczenia, a będziesz mile zaskoczony z pozytywnych wyników. Ćwicz 3-5 razy w tygodniu. W następnym artykule, za 3 tygodnie, wyjaśnię dlaczego ćwiczenia na brzuch nie przynoszą efektów i opiszę kolejne zajęcia fitness.

Połóż się wygodnie na brzuchu i oprzyj na przedramieniach zginając ręce w łokciach pod katem prostym. Barki powinny znajdować się dokładnie nad łokciami. Opierając się na palcach stop unieś tułów i napnij mięśnie brzucha. Nie wyginaj pośladków do góry. Pięty, biodra i ramiona powinny być w linii prostej. Początkowo wytrzymaj w tej pozycji 30 sekund, z czasem zwiększając czas.

Wykrok w tył, inaczej lounge Ustaw stopy na szerokość bioder, jedną nogę przenieś do tyłu i zegnij oba kolana pod kątem 90 stopni. Twoje przednie kolano nie może wystawać poza czubki palców u stopy. Ćwiczenie powtórz drugą nogą. Wykonaj 3 serie po 15 powtórzeń.

Przysiad sumo Ustaw stopy szerzej niż szerokość bioder. Palce stóp skierowane delikatnie na zewnątrz. Zrób przysiad, zejdź do pozycji poniżej kąta prostego. Pamiętaj o napiętym brzuchu i prostych plecach. Wróć do pozycji wyjściowej. Wykonaj 3 serie po 15 powtórzeń.

42 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| Zdrowie

Zdrowe nawyki - sen Beata Wdowczyk Dip ION, terapeutka żywieniowa, www.nutriheaven.co.uk

ubiegłym tygodniu pisałam o bardzo ważnym zdrowym nawyku jakim jest chodzenie, a także o trudnościach w wyrabianiu dobrych nawyków. Dlatego gwoli przypomnienia – przyjęło się, że nawyk wyrabiamy w 21 dni, jednak nie do końca tak jest, ponieważ nawyk nawykowi nierówny. Porównywanie nawyku picia dodatkowej szklanki wody, z nawykiem stu brzuszków przed śniadaniem nie sprawdza się. Trudność tych działań, stopień w jakim ingerują w nasze życie, poziom obciążenia czasowego różni się drastycznie! Oczekiwanie na jedną, konkretną datę, do wdrożenia tych nawyków jest nierealistyczne. Wyrobienie nawyku dobrego snu jest bardziej złożone, gdyż na zdrowy sen wpływ ma wiele czynników. Dlatego warto skorzystać z czasu urlopów, gdy jesteśmy bardziej zrelaksowani, by uporządkować nasze przyzwyczajenia dotyczące snu.

Dlaczego zdrowy sen jest tak ważny?

Sen jest niezbędnym czynnikiem zdrowotnym w rozwoju fizycznym i psychicznym. Dobre nawyki snu oraz higiena snu to podstawa. Efektywny sen w odpowiedniej ilości jest w stanie zregenerować nie tylko ciało, lecz także umysł. Oczywiście długość tego procesu jest uzależniona od indywidualnych uwarunkowań. Należy jednak pamiętać, że żadna kawa, czy napój energetyczny nie zastąpią snu. Warto zwrócić uwagę na to, aby budzić się w fazie REM, czyli podczas trwania snu płytkiego, kiedy organizm jest bardziej pobudzony. Powtarza się ona co półtorej godziny, dlatego najlepiej jest spać przez 6 godzin, 7 godzin 30min, lub 9 godzin. Jeżeli zaniedbamy sen, mogą pojawiać się powracające migreny, bóle kręgosłupa i mięśni, a nawet osłabienie odporności i większe ryzyko zachorowań, otyłość czy też zaburzenie ciśnienia. Oprócz tego ucierpi mózg – trudno będzie przyswoić nowe informacje i trudniej będzie się skupić. Brak snu może negatywnie wpłynąć na wygląd. Szara i matowa cera, podkrążone oczy, wypadające włosy – to tylko niektóre z przykrych skutków braku snu.

W ubiegłym tygodniu pisałam o bardzo ważnym zdrowym nawyku jakim jest chodzenie, a także o trudnościach w wyrabianiu dobrych nawyków. Dlatego gwoli przypomnienia – przyjęło się, że nawyk wyrabiamy w 21 dni, jednak nie do końca tak jest, ponieważ nawyk nawykowi nierówny. Porównywanie nawyku picia dodatkowej szklanki wody, z nawykiem stu brzuszków przed śniadaniem nie sprawdza się. Trudność tych działań, stopień w jakim ingerują w nasze życie, poziom obciążenia czasowego różni się drastycznie! Oczekiwanie na jedną, konkretną datę, do wdrożenia tych nawyków jest nierealistyczne. Nawyki promujące zdrowy sen

Warto wypracować sobie nawyki, które wspomogą zdrowy sen. Na przykład kłaść się spać i wstawać o stałych godzinach. Dobrze jest także porządnie wywietrzyć sypialnię przed położeniem się do łóżka. Nie należy jeść ani pić bezpośrednio przed snem. Trawiąc organizm cały czas pracuje. Poniżej podaję 10 zasad zdrowego snu dla dzieci i dla dorosłych opracowanych przez Światowe Stowarzyszenie Medycyny Snu.

10 przykazań zdrowego snu dla dzieci

Układaj dziecko do snu przed

2 3

godziną 21:00. Przebudzenie powinno odbywać się zgodnie z danymi dotyczącymi zalecanej ilości snu.

4 5 6

Zapewnij dziecku aktywność

fizyczną i przebywanie na świeżym powietrzu w ciągu dnia.

Usuń z diety

dziecka produkty zawierające kofeinę, takie jak napoje gazowane, kawa, czy herbata.

10 przykazań zdrowegu snu dla dorosłych

ażdego dnia wieczorem zasyK piaj o tej samej porze, każdego dnia rano wstawaj o tej samej porze.

Stałe godziny zasypiania i wsta-

J eżeli masz zwyczaj drzemać w ciągu dnia to pamiętaj, że całkowity czas wszystkich drzemek nie powinien przekraczać 45 minut.

Przyjmij stałe postępowanie

ie spożywaj dużych dawek alkoN holu jeżeli do nocnego wypoczynku pozostało mniej niż 4 godziny, nie pal tytoniu.

Grupa wiekowa

Zalecany czas snu /godz./

Dopuszczalny czas snu /godz./

0-3 m.

14-17

11-19

nikaj produktów zawierająU cych kofeinę, jeżeli do nocnego wypoczynku pozostało mniej niż 6 godzin. Produkty te to nie tylko kawa, herbata, czy napoje gazowane, ale również czekolada.

4-11 m.

12-15

10-18

1-2 l.

11-14

9-16

3-5 l.

10-13

8-14

6-13 l.

9-11

7-12

14-17 l.

8-10

7-11

18-25 l.

7-9

6-11

26-64 l.

7-9

6-10

ponad 65 l.

7-8

5-9

wania powinny obowiązywać nie tylko w dni powszednie, ale również w czasie weekendu.

związane z układaniem dziecka do snu, używaj wygodnej dla dziecka odzieży, w tym właściwych pieluszek dla niemowląt. Po położeniu dziecka do łóżka

pozwól na samodzielne zaśnięcie. W czasie snu sypialnia powinna

być zaciemniona. Natomiast oświetlenie sypialni należy stosować podczas porannego wstawania. Urządzenia elektroniki użytko-

wej, takie jak komputery, telewizory, telefony komórkowe powinny pozostawać poza sypialnią. Ich użycie przed snem także powinno być ograniczone.

Czynności dnia codziennego

Dziecko powinno mieć czas

powinny być uregulowane, dotyczy to zwłaszcza posiłków. na drzemki w ciągu dnia o stałych godzinach i odpowiednim do wieku czasie trwania.

4 5

Optymalna długość snu dla dzieci i dorosłych

nikaj ciężkich, mocno przyU prawionych oraz zbyt słodkich posiłków, jeżeli do nocnego wypoczynku pozostało mniej niż 4 godziny. Dozwolony jest jedynie lekki posiłek.

egularnie uprawiaj ćwiR czenia fizyczne, ale nie bezpośrednio przed snem.

7 8

woje łóżko musi być T wygodne i przytulne. ypialnia musi być dobrze wenS tylowana, a temperatura nie może być zbyt wysoka.

dizoluj sypialnię od rozpraO szających dźwięków i zastosuj maksymalne zaciemnienie.

óżko to miejsce przeznaŁ czone na sen i seks. Nie służy ani do pracy, ani do rekreacji.

| Nยบ 806 | 29 sierpnia 2019

Skip Hire Wywรณz ล mieci Londyn i okolice

TEKST SPONSOROWANY |

020 8839 3147 078 1308 7129

Civic Way HA4 0YP Ruislip www.bkltd.co.uk info@bkltd.co.uk

| 43

ROZRYWKA

44 |

Cooltura+ | Nº 763 | 29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| ROZRYWKA

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzyka polska

Statki, okręty, łodzie…

1. Dżem – Czerwony jak …….. 1. Który z okrętów

a. Piec z działań znanych b. Komunista bojowych w czasie c. Krew światowej II wojny Cegła jestd. zacumowany do nabrzeża pomorskiego 2. prawdziwe w Jakie Gdynibyło będąc obecnie nazwisko Czesława okrętem muzeum?

Niemena? a. ORP Błyskawica a. Nowak b. ORP Grom b. Wydrzycki c. ORP Burza c. Burzyński d. ORP Sęp d. Sempoliński

3. dokazuj, 2. „Nie Który zespółmiła nie dokazuj wykonuje piosenkę Przecież nie jest z Ciebie „Zostawcie Titanica”? znowu taki cud a. Perfekt Nie od razu, b. Lady Pank miła nie od razu c. T.Love ………………………………..” d. Budka Suflera

a. Nie od razu się przebijesz przez mój chłód! b. Nie od razustatkiem zniknie rejestr 3. Kołowym Twoich szkód! parowym „Neptun” c. Nie od razubohaterowie stopisz serca podróżowali mego lód! filmu Marka Piwowskiego d. Nie Kto od razu się opłaci ten „Rejs”. wcielił Twój trud! się w rolę instruktora

kulturalno-oświatowego,

4. Kto był pierwszym o którym w damskiej wykonawcą utworu toalecie ktoś napisał „Kolorowe jarmarki”? „głupi kaowiec”?

6. Kto to śpiewał: „Wolność kocham i rozumiem, b. Spokojnym wolności oddać nie c. Atlantyckim umiem”? d. Titanic nie zatonął

a. Breakout Andrzej Zaucha 7.b.Kompozytorem i c. Chłopcy z Placu Broni autorem tekstu piosenki d. Tilt na niebie” jest „Statki

Marek Kościkiewicz. W

7.repertuarze Kombi – Słodkiego, którego…….. życia. zespołu jest ta piosenka? a. Błogiego a. De Mono Długiego b. b. Varius Manx c. Miłego c. Wilki Dobrego d. d. Lombard

8. „A kiedy przyjdzie także po8.mnie „Kochaj albo rzuć” to Zegarmistrz światła trzecia część filmowej purpurowy trylogii w reżyserii BySylwestra mi zabełtać błękit Chęcińskiego. wJak głowie nazywał się statek, …………………………………….” którym Pawlak, Kargul

dodaj ogłoszenie na

a. Toich go zapytam, czyAnia jest oraz wnuczka zdrowy płynęli do USA?

cooltura24.co.uk

b. Zawieje wreszcie wiatr a. MS „Sobieski” odnowy b. TSS „Stefan Batory” c. Stanę się nagle fioletowy c. MS „Chrobry” d. To będę jasny i gotowy d. MS „Piłsudski”

9. „Wehikuł czasu” to przebój którego zespołu? 9. „Bitwa między

a. Dżem USS Kearsarge i CSS b. Coma to obraz olejny Alabama” a. Janusz Laskowski c. Perfect a. Jerzy Dobrowolski przedstawiający bitwę b. Irena Santor d. Lao Che b. Jan Himilsbach morską pomiędzy dwoma c. Maryla Maklakiewicz Rodowicz c. Zdzisław amerykańskimi okrętami d. Jerzy Połomski 10. bal!” d. Stanisław Tym w „Niech czasie żyje wojny secesyjnej. śpiewa… Najbardziej znanym 5. Którego zespołu jest a. Małgorzata Ostrowska dziełem autora tego b. Halina Kunicka to cytat: „Kocham cię 4. Jak nazywał się obrazu jest „Śniadanie Justyna Steczkowska kochanie moje, kocham cię ukochany statek kapitana nac. trawie”. Jak brzmi d. Maryla Rodowicz aJacka kochanie moje…”? Sparrowa z nazwisko tego malarza? a. Hey serii amerykańskich a. Auguste Renoir b. Maanam filmów przygodowych b. Edouard Manet c. ONAz Karaibów”? „Piraci c. Paul Cézanne

a. Seweryn Krajewski b. Wojciech Korda c. Piotr Szczepanik d. Krzysztof Klenczon

6. Na którym oceanie zatonął Titanic? a. Indyjskim

d. Edgar Degas

10. Jak nazywał się dowódca okrętu podwodnego Nautilus, postać z powieści Juliusza Verne’a Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi oraz Tajemnicza wyspa? a. Flint b. Singelton c. Blood d. Nemo

Prawidłowe odpowiedzi: 1a, 2b, 3d, 4c, 5d, 6c, 7a, 8b, 9b, 10d.

5. Kompozytorem i wykonawcą takich przebojów jak „10 w skali Beauforta” czy „Port” jest:

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

d. Renata Przemyk a. Złota Kałamarnica b. Czerwony Korsarz c. Czarna perła d. Błękitna Langusta

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

L L

O O

L L

l• l • •l Profesor do studenta egzaminie: - Mam dla państwana dwa komu-nikaty Proszęw pana, czy pan w ogóle sprawie wypłaty chce skończyć studia? wynagrodzenia w tym mie-siącu. Tak panie profesorze. Jeden jest dobry, a drugi -zły No- to właśnie pan skończył... powiedział szef. - Zacznę od złego: z powodu przejściol l pensja l wych trudności w bieDo banku w Szwajcarii wchodzi żącym miesiącu będzie niestety klient walizką i ściszonym głosem niższaz niż w ubiegłym... mówi bankiera: szmer dezaproPo salidoprzebiegł -baty. Chciałbym wpłacić pieniądze, w tej walizce cztery euro. - ... ale jest za to, i to miliony jest ta dobra Na to bankier uśmiechnięty: wiadomość - kontynuował szef

-- będzie Proszę nie ściszaćniż głosu, bieda to wyższa w miesiącu żaden wstyd. przyszłym! ••• l l l polityka Do domu sławnego Zapytali Grzegorza Latę, czy repreprzychodzą dziennikarze. zentacja z 1974 pokonałaby dziDrzwi otwiera im jego syn: siejszą kadrę. - Twój tata jest w PSL, SLD czy -PO? Tak, wygralibyśmy 1:0. -- Mój Tylkotata tyle?jest teraz w WC. - No tak, proszę•pamiętać że więk•• szość z nas jest już po 70. Spotkanie w lesie - lew zbiera towarzystwo i mówi: l l l się: mądre - Teraz podzielimy Jasiu przychodzi ze szkoły i chwali zwierzaki na prawo, a ładne na się ojcu: lewo. -I tak Tato,sowa dzisiaj na kartkówce nie biegnie na prawo, popełniłem żadnego błędu ortoinne zwierzaki za nią, inne na graficznego! lewo, a żaba została na środku

-- No Wspaniale synu, robisz? a jaki był temat? i co ty żaba -- No Tabliczka mnożenia. przecież się nie rozdwoję!!! l• l • •l -Jedną Tatusiu, czy Ocean Spokojny z zalet demokracji jest zawsze jest spokojny? to, że nikt kto został wybrany -nie Co jest za dziwne pytanie? Czyconie głupszy niż Ci go możesz pytać się o coś mądrzejszego? wybrali. -Im Mogę. Kiedyjest umarło Morze Margłupszy ten wybrany, twe? tym głupsi są Ci co go wybierali... l• l • •l Student pyta studenta: Kura z kogutem jadą ze wsi do -miasta Powtarzałeś coś przed egzaminapotykają budkę z kurnem? czakiem z rożna. -Kura Tak. mówi do koguta: -- Patrz A co? my tam na wsi haru-jemy, Będzie dobrze, będzie dobrze... a tu karuzela z solarium!

ZNAJDŹ 10 RÓŻNIC

ŁAMIGŁÓWKA

LABIRYNT

SUDOKU DLA DZIECI | Nº 806 | 29 sierpnia 2019 PLAC ZABAW |

| 45

46 |

29 sierpnia 2019 | Nº 806 |

| OGŁOSZENIA DROBNE

POLSKA TELEWIZJA SPRZEDAŻ MONTAŻ SERWIS

Instalacja. Modernizacja. Sprzedaż anten satelitarnych naziemnych FreewievHD. SKY, SKYQ, Virgin i inne dostępne pozycje sat w uk. Posiadam drabiny 10m i 6m na dach. Dekodery NC+4K na umowe i na karte nc+mix, wymiany, zwroty. Tel. 07894100683 SERWIS KOMPUTEROWY KONSOLE, TELEWIZORY, TELEFONY

Naprawa: Laptop, komputery Apple, Tablety. Wirusy. CCTV - kamery w domu i biurze. Oferujemy Laptop Zastępczy. Dojazd do klienta w całym Londynie, Rok Gwarancji na wymienione części. Wejdź na fixitlondon.co.uk lub napisz maila: info@fixitlondon.co.uk, telefony: 02088865030, 07411123340

POLSKIE TAXI W LONDYNIE

Tani i legalny transport na lotniska i dworce 24/7całodobowe transfery i przewozy taxi na lotnisko Luton, Stansted, Gatwick, Heathrow i Victoria. Tanio - wygodnie - bezpiecznie zawsze na czas jesteśmy. Tel. 07788778853

Jesteśmy firmą wykonującą szklaną architekturę wewnętrzną oraz zewnętrzną Oferujemy: szklane balustrady • balustrady ze stali nierdzewnej szklane dachy • splashbaki • kabiny prysznicowe oraz inne

PROFESJONALNE USŁUGI STOLARSKIE

meble na zamówienie Firma Kitchen Space Studio Ltd oferuje profesjonalne usługi stolarskie. Posiadamy własną stolarnię oraz lakiernię. Możemy kompleksowo umeblować całe mieszkanie. Nasze meble są funkcjonalne, estetyczne i trwałe; wykonane z najwyższej jakości materiałów dostępnych na rynku tel: 07714590268

SERWIS KOMPUTEROWY, NAPRAWA

Naprawa: laptopy, tablety, komputery, usuwanie wirusow, ogólny serwis i czyszczenie, wymiana ekranu, klawiatury, dysku, gniazda zasilania w laptopie, upgrade komputerów stacjonarnych, instalacja kamer CCTV. Specjalna oferta na maitenance i obsługę sieci dla biur. tel. 07832837848 info@allitworks.com

ELEKTRYK-ELEKTRONIK.

Wymiana rozdzielni Fusebox. Okablowania całych domów. Naprawy-Awarie.CCTV z podglądem na telefon. Alarmy domowe z powiadomieniem na telefon. Wideodomofony. Bramy Automatyczne. Light Control. Oświetlenia ogrodowe-zone. Smart Home wireless. Okablowania CAT5-6. Nowoczesne rozwiązania-technologie. Tel 07892116499

www.greatglass.uk Tel. 0771 256 9682 ZATRUDNIĘ FRYZJERA NA PEŁEN ETAT

w polsko-angielskim salonie Evas look. Salon znajduje się na Mitcham od 6 lat, jest bardzo miła atmosfera oraz fantastyczni klienci, zapraszamy do współpracy fryzjerów z pasją. Telefon kontaktowy 07950179176

LIMBA SPRZĄTANIE GROBÓW POLSKA

okolice: Skarzysko, Staporkow, Konskie, Opoczno. Ceny od 40 PLN. Opieka całoroczna i pakiety świateczne. www.limbasprzataniegrobow.pl, e-mail: limba.kontakt@ gmail.com. Tel +48 514 488 084 ARCHITEKT Z UPRAWNIENIAMI W LONDYNIE

Wieloletnia praktyka w Anglii, podejmie się prac projektowych w zakresie projektowania nowych domów, przeróbek strychów, obiektów zabytkowych. Załatwiam pozwolenia. Nr 0790 3034463, lub na email: szymon.dylewski@gmail.com

PRZEWOZY OSÓB I PACZEK £23

ANGLIA-POLSKA POLSKA-ANGLIA

...a stal na budowę zamawiam TAK! Wypróbuj sklep online >>> www.mrbeam.co.uk

KROJCZYNI POSZUKIWANA

Angielska firma odzieżowa zatrudni doświadczoną osobę na stanowisko Krojczyni. Samodzielność organizacji pracy mile widziana. Wymagana komunikatywna znajomość języka angielskiego. Proszę o kontakt 07958675255.

SKUP ZŁO M U ZADZWOŃ

079 17 300 600 PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SERWIS KOMPUTEROWY W LONDYNIE

www.ja-eurobus.pl

+44 777 882 67 09 +44 777 882 56 80

LAPTOPY NAPRAWA. tablety, Apple, PC, GPS. Windows, MacOS i Linux. Profesjonalna strona WWW i reklama w sieci. Z nami oszczędzisz czas i pieniądze! Dojazd do klienta. Zadzwoń Teraz: 07885421494. www.ictlaboratory.com

Jak zamieścić ogłoszenie? przez internet www.cooltura24.co.uk

PROMOCJA INTERNETOWA

Zamieść ogłoszenie Premium online na

www.cooltura24.co.uk Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36 * w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

| 47

OGŁOSZENIA DROBNE |

| Nº 806 | 29 sierpnia 2019

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Readymix Concrete

Readymix Concrete, Readymix screed, Line pump, Boom pump

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

www.e co n c re te.co. u k

polskidompogrzebowy.co.uk

0770 441 9692 Services:

Telefon całodobowy:

Area we covered North London, South London, West London, including Middlesex, Surrey, Berkshire

02088405188

za min

T-talk

na tel, komórkowy w

PROMOCJA! za

10% EXTRA!

e minut

Super sposó

1.Wyślij SMS-a na num

z tele stacjo fonu n na st arnego acjo do 13 narny krajó 24 go w dz 7 dni iny na dob w tyg ę odniu

Super sposób na

tanie rozmowy międzynarodowe

0 844 862 4141 Belgia ................... Francja ................. Hiszpania ............. Holandia ............... Irlandia ................. Kanada .................

1p 1p 1p 1p 1p 1p

Niemcy .................. 1p Polska ................... 1p Rumunia ................ 1p Słowacja ............... 1p USA ....................... 1p Węgry .................... 1p

Włochy.................. 1p

Terms & Conditions: Ask the bill payer’s permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

Twoje konto telefonu komórk min. na telefony konto T-Talk, które będzie doła stacjonarne „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5G Więcej info o serwisach 02084

rozmowy z Polską

z Twojej komórkiAby dowiedzieć się więcej zad

1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Service provided by

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

PROMO!

RUBBISH CLEARANCE SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

min.

*Koszt połączenia z numerem 0 na telefony komórkowe Jeśli posiadasz darmowe min. o

SKIP HIRE 8Y

2. Wybierz numer 037

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

*T ch ca as th