Cooltura Issue 818 by Cooltura

Fot. Filip Błażejowski

The Polish Weekly | N o 47 (818) | 21.11.2019

Zbigniew Namysłowski w Londynie

Polski jazzmen w rozmowie z Tomaszem Furmankiem zapowiada koncert, na którym wystąpi w Jazz Cafe POSK w sobotę 7 grudnia 2019. Str. 24

Polska po wietnamsku Miejsca ze świątecznym Zula Rabikowska, emigrantka z Polski klimatem mieszkająca w Anglii, opowiada o swoim projekcie, dokumentującym życie emigrantów z Wietnamu, żyjących nad Wisłą. Str. 26

Nad Londynem unosi się już zapach grzanego wina i pieczonej kiełbasy. To znaczy, że otwarto świąteczne kiermasze, lodowiska i inne miejsca z bożonarodzeniową atmosferą. Str. 28

Fot. Wikimedia.com

Santi Odnaleźć Orła Dariusz A. Zeller

ył to jeden z naszych najsłynniejszych i najnowocześniejszych okrętów w II wojnie światowej. Zasłużył się bardzo dla Polski. Jako jedyny był ufundowany przez społeczeństwo polskie. Chcemy go odnaleźć i dowiedzieć się, co rzeczywiście było przyczyną jego zatonięcia oraz uhonorować poświęcenia i walkę naszych dzielnych marynarzy za naszą ojczyznę i wolność – mówi Piotr Michalik, członek grupy „Santi Odnaleźć Orła”, zajmującej się poszukiwaniem zaginionego podczas II wojny światowej polskiego okrętu podwodnego ORP Orzeł.

BEATA, BAJM I PRZEDSIĘBIORCZE B POLKI Czytaj więcej na stronach 16-19

eata Kozidrak i zespół Bajm zagrali w szczelnie wypełnionej publicznością sali koncertowej O2 Shepherd’s

Bush Empire. W trakcie wydarzenia nagrodzono laureatki zorganizowanego przez tygodnik „Cooltura” i radio PRL plebiscytu „Polka Potrafi”. Pro-

mował on najlepsze polskie biznesy, prowadzone w Londynie przez Polki.

Czytaj więcej na stronach 12-15

2 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Ubywa Polaków w Wielkiej Brytanii

zasowa emigracja z Polski do krajów Europy, spadła o 3 proc. Pod koniec 2018 roku, poza krajem przebywało blisko 2,5 mln Polaków - podał Główny Urząd Statystyczny w Warszawie.

Naj bardziej znacząc e zmiany dotyczą wyjazdów do Wielkiej Brytanii. Liczba Polaków nad Tamizą zmniejszyła się w ubiegłym roku o 98 tys., czyli aż o 12 proc. Wielką Brytanię opuszcza obecnie więcej Polaków, niż do niej przyjeż-

Komunikacja miejska zamraża ceny. Częściowo…

eny pojedynczych przejazdów londyńską komunikacją miejską pozostaną w 2020 roku zamrożone – potwierdził Transport for London. Ceny biletów okresowych wzrosną jednak o 2,8 proc. Za pojedynczy przejazd autobusem lub łączony w ramach taryfy Hopper będziemy nadal płacić 1,5 funta. Nie zmieni się także cena pojedynczych przejazdów metrem, tramwajami, kolejką DLR, koleją Overground, kolejką linową, tramwajami wodnymi oraz koszt wypożyczenia miejskiego roweru.

TfL nie może zamrozić cen biletów okresowych, bo składa się na nie opłata przekazywana kolei, a ta rośnie co roku zgodnie ze stopą inflacji RPI. Komunikacja miejska przygotowuje sie do uruchomienia 15 grudnia pociągów TfL Rail do Reading. Do 2 stycznia 2020 obowiązywać będą ceny zgodne z taryfikatorem, obsługującej obecnie to połączenie spółki Great Western Railway. Od 2 stycznia 2020 pasażerowie będą już mogli płacić w systemie „pay as you go” zarówno w pociągach TfL Rail jak i GWR.

Rozpoczęły się przygotowania do 48. Balu Polskiego

ozpoczęły się oficjalne przygotowania do 48. Balu Polskiego. Komitet organizacyjny, program balu i jego cele zaprezentowano podczas konferencji w polskiej ambasadzie w Londynie. Najstarsza polonijna impreza charytatywna odbędzie się 1 lutego w luksusowych wnętrzach hotelu London Hilton on Park Lane. Pieniądze będą zbierane na rzecz oddziału onkologicznego dziennego w Powiatowym Zakła-

dzie Opieki Zdrowotnej w Starachowicach oraz The Lady Ryder of Warsaw Memorial Trust dla uczczenia setnej rocznicy Bitwy Warszawskiej i dwudziestej rocznicy śmierci Lady Ryder of Warsaw. Bal poprowadzi prezenterka telewizyjna Karolina Szostak. Honorowy patronat objęli książę Kentu Michael i ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki. Bilety kosztują 190 funtów za osobę. Więcej informacji na www.balpolski.org.uk

Marzena Konarzewska, przewodnicząca komitetu organizacyjnego. Fot. Ambasada RP w Londynie

dża. Większość wyjeżdżających z Wysp wraca do Polski, a pozostali przenoszą się do innych krajów Unii Europejskiej. Według GUS w ubiegłym roku w Wielkiej Brytanii mieszkało 695 tys. Polaków – o ponad 300 tys. mniej niż w szczytowym okresie.

W ocenie GUS, powodem tego jest dobra sytuacja na polskim rynku pracy, w tym niski poziom bezrobocia, a także niepewność związana z brexitem. Więcej na ten temat przeczytacie w portalu Cooltura24. co.uk

Niepokojące dane z rynku pracy

imo upadku kolejnych firm w ciągu kwartału liczonego do września nieznacznie spadło bezrobocie – wskazują dane urzędu statystycznego ONS. Z rejestru bezrobotnych wypisano 23 tys. osób. Stopa bezrobocia jest na poziomie 3,8 proc. Na tym relatywnie dobre dane się kończą. Mimo teoretycznego spadku bezrobocia spada liczba osób zatrudnionych. W minionym kwartale o 58 tys. To największy spadek od 4 lat. Co jeszcze bardziej niepokojące, na rynku jest coraz mniej ofert pracy. W ostatnim kwartale ich liczba zmalała o 18 tys., do 800 tys. wakatów.

Zdaniem analityków z ONS, za pogarszającą się sytuację odpowiada głównie fala upadków sklepów. Wcześniej ONS podał, że brytyjska gospodarka rozwija się w tempie 1 proc. rocznie, czyli najwolniej od dekady i poniżej prognoz analityków.

WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY ARTUR KIERUZAL a.kieruzal@prl24.co.uk REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk, wew. 245

Hilary Clinton skrytykowała zatajenie raportu o wpływach Rosji

o niewytłumaczalne i skandaliczne, że brytyjski rząd nie upublicznił jeszcze parlamentarnego raportu na temat rosyjskich wpływów w brytyjskiej polityce – powiedziała Hillary Clinton w wywiadzie dla BBC. Zdaniem amerykańskiej kandydatki na prezydenta, która sama padła ofiarą rosyjskiej dezinformacji podczas wyborów, każdy brytyjski wyborca powinien zapoznać się z raportem zanim odda głos. Jak dowiedział się „Sunday Times”, raport zawiera nazwiska rosyjskich biznesmenów, którzy wspierali rządzącą Partię Konserwatywną. Jeden z nich jest bliskim znajomym premiera Borisa Johnsona. Johnson zdecydował tymczasem, że raport zostanie upubliczniony dopiero po wyborach. Uzasadnia to względami proceduralnymi.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

redakcja@cooltura.co.uk

@cooltura24uk

lub zadzwoń:

@cooltura24uk

020 8846 3615

cooltura

| Nยบ 818 | 21 listopada 2019

XXXXXX |

| 3

4 |

21 listopada 2019 | Nยบ 818 |

#80WW2 |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Kolejki w szpitalach najdłuższe w historii

yniki pracy szpitali są najgorsze w historii – podała telewizja BBC, powołując się na dane z NHS. Od blisko trzech lat nie są osiągane cele w leczeniu nowotworów i innych chorób, a opóźnienia w przyjmowaniu pacjentów na oddziałach ratunkowych osiągają niespotykane wcześniej rozmiary. Na koniec września tylko 84 proc. pacjentów na oddziałach ratunkowych przyjęto w czasie poniżej 4 godzin. Celem jest przyjmowanie w ciągu 4 godzin co najmniej 95 proc. pacjentów. Na liście oczekujących na zabiegi lub rozpoczęcie terapii była rekordowa liczba 4,42 mln osób. 85 proc. z nich oczekiwała krócej niż 18 tygodni, co jest wynikiem znacznie poniżej celu wyznaczonego na 92 proc. Tak złego wyniku nie notowano od 2012 roku.

Tylko 77 proc. osób, u których zdiagnozowano nowotwory, rozpoczęło leczenie w ciągu 62 dni. To także znacznie poniżej wskaźnika 85 proc. Zdaniem opozycji to efekt oszczędności wprowadzonych przez rządzącą Partię Konserwatywną, które doprowadziły do zamknięcia części placówek i degradacji oddziałów ratunkowych. Premier Boris Johnson zrzucił z kolei winę na pacjentów, a konkretnie na to, że jest ich za dużo.

E-papierosy mogą być szkodliwe

-letni Brytyjczyk porzucił tradycyjne papierosy na rzecz ich elektronicznej wersji, ale nie wyszło mu to na zdrowie. Ewan Fisher był bliski śmierci na skutek reakcji alergicznej po użyciu e-papierosa. Elektroniczne palenie ma coraz więcej przeciwników w Stanach Zjednoczonych. Po przypadkach uszkodzenia płuc, a nawet zgonów sieć supermarketów

Walmart całkowicie zrezygnowała z ich sprzedaży. Prezydent Donald Trump ogłosił podniesienie minimalnego wieku osób, którym mogą być sprzedawane do 21 lat. Tymczasem Public Health England, organ doradczy brytyjskiego Ministerstwa Zdrowia, zachęca do rezygnacji z tradycyjnych papierosów na rzecz elektronicznych. Zdaniem PHE, e-papierosy są o 95 proc. mniej szkodliwe od zwykłych.

Alergie coraz groźniejsze dla życia

d pięciu lat systematycznie rośnie liczba dzieci przyjętych do szpitali z powodu ostrej reakcji alergicznej. W roku 2018-19 lekarze ratowali życie nieletnich pacjentów w szoku anafilaktycznym 1,746 razy, gdy w roku 2013-

14 takich interwencji było 1,015. Najbardziej zagrożone są dzieci w wieku do 10 lat. W ubiegłym roku do szpitali trafiło 1,018, w porównaniu z 601 w okresie 2013-14. Rośnie także liczba dorosłych pacjentów cierpiących na powikłania związane z alergiami. Tu, w ciągu 5 lat, odnotowano wzrost z 4,107 przypadków do 5,497. Ostra reakcja alergiczna następuje najczęściej w reakcji na jedzenie tj. orzechy, ryby, produkty mleczne i skorupiaki, ale może ją wywołać także użądlenie przez osę lub pszczołę, czy zażycie leków. Reakcja anafilaktyczna może prowadzić do problemów z oddychaniem, przyspieszenia akcji serca i utraty przytomności. Cytowani przez BBC rodzice 15-letniej Nataszy Ednan-Laperouse, która zmarła w 2016 roku po zjedzeniu bagietki zawierającej alergeny, powiedzieli, że sytuacja jest „alarmująca”. Zdaniem naukowców nasilanie się alergii to efekt rosnącego zanieczyszczenia środowiska.

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH:  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego

Obywatelstwa  Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych i wypadków przy pracy  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych  Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno  PPI – odzyskiwanie bezprawnie pobranego ubezpieczenia

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY? ZADZWOŃ DO NAS OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

| 5

6 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Odsłonięcie tablicy poświęconej polskim kryptologom

kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie została odsłonięta tablica upamiętniająca polskich matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego oraz ich dowódców i współpracowników z polskiego Biura Szyfrów, którzy przyczynili się do złamania szyfru niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”. Dokonania Polaków stały się punktem wyjścia do dalszych prac Alana Turinga w Bletchley Park, co przyczyniło się do przyspieszenia zakończenia II wojny światowej. Wśród gości, zaproszonych z okazji 80. rocznicy przekazania przez Polaków metod łamania szyfru „Enigmy” Francuzom i Brytyjczykom, byli krewni Henryka Zygalskiego, specjaliści ds. kryptologii oraz przedstawiciele polskiej społeczności w Zjednoczonym Królestwie. – Dzisiejsza uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej polskim kryptologom, zaprojektowanej przez spe-

cjalistę z zakresu kryptologii dr. Marka Grajka we współpracy z dr. Andrzejem Suchcitzem, jest kolejnym, ważnym krokiem w kierunku upowszechniania wiedzy o historii polskiego wkładu w zwycięstwo Aliantów w II wojnie światowej – powiedział Ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki, który odsłonił tablicę. Polacy jako pierwsi w świecie zastosowali do złamania szyfru Enigmy metody matematyczne. Marian Rejewski już

w grudniu 1932 roku odczytał pierwszą depeszę Enigmy i odtworzył konstrukcję urządzenia wyłącznie na podstawie matematycznej teorii, nie widząc nigdy niemieckiego pierwowzoru. Wraz z postępującym rozwojem Enigmy i sposobów jej użycia Polacy rozpoczęli pracę nad własnymi urządzeniami ułatwiającymi dekryptaż. W 1935 roku skonstruowali tzw. cyklometr, a w 1938 roku Marian Rejewski zaprojektował tzw. bombę – prototyp licznych

urządzeń, które później, w czasie wojny, umożliwiały aliantom dekryptaż niemieckich depesz na skalę przemysłową. Replika tego urządzenia znajduje się na wystawie o bombach kryptologicznych w Bletchley Park. Jesienią 1938 roku Niemcy wprowadzili zmiany w sposobie użycia Enigmy. Polskie metody dekryptażu zachowały aktualność i skuteczność, jednak wytworzenie sprzętu, który umożliwiałby ich praktyczne wykorzystanie, daleko przekraczało możliwości finansowe i organizacyjne Biura Szyfrów. W lipcu 1939 roku w Warszawie, Polacy przekazali Francuzom i Brytyjczykom wszystkie tajemnice swego warsztatu, pozwalające łamać szyfr Enigmy, oraz zadeklarowali przekazanie

Tablicę odsłonił ambasador Arkady Rzegocki w asyście konsula Mateusza Stąsieka. Fot. Ambasada RP w Londynie

przyszłym aliantom po jednej kopii zrekonstruowanej przez nich maszyny szyfrującej. Obiecane maszyny dotarły do Paryża i Londynu w sierpniu tego samego roku, tuż przed wybuchem wojny. W czasie kampanii wrześniowej polscy kryptolodzy ewakuowali się do Francji, gdzie współpracowali z wywiadem francuskim. Mimo transferu wiedzy przez stronę polską, na początku wojny ani Francuzi, ani Brytyjczycy nie radzili sobie z czytaniem szyfru Enigmy. Ostatecznie w połowie stycznia 1940 roku Brytyjczycy wyprawili do Paryża Alana Turinga, aby skonsultował się osobiście z polskimi kryptologami. 17 stycznia Polacy w obecności Turinga złamali szyfr Enigmy po raz pierwszy w czasie wojny. Dokonania polskich kryptologów pomogły w pracach w Bletchley Park Alanowi Turingowi, który jednak wobec dalszego skomplikowania przez Niemców kodu Enigmy musiał zaprojektować całkowicie nowe urządzenie nazwane później bombą Turinga.

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

| 7

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Zuchwała próba kradzieży cennych obrazów

o budynku Dulwich Picture Gallery w południowym Londynie włamał się rabuś, który chciał ukraść dwa cenne obrazy Rembrandta. Był jednak nieostrożny i włączył alarm, ściągając na miejsce policję. Podczas ucieczki zaatakował funkcjonariusza. Włamywacz ominął zabezpieczenia galerii i wszedł do środka tuż przed północą. Od razu udał się w kierunku pomieszczenia, gdzie znajdowały się płótna holenderskiego mistrza. Rabusia interesowały tylko dwa obrazy, które zdjął ze ściany. W tym momencie aktywował się alarm. Funkcjonariusze przybyli na miejsce w ciągu kilku minut; zastali intruza na miejscu przestępstwa. Podczas pogoni za

nim, jeden z policjantów został spryskany w okolice twarzy nieznaną substancją. Ostatecznie złodziejowi udało się uciec. Pracownicy ochrony znaleźli porzucone obrazy, będące częścią wystawy zatytułowanej „Rembrandt’s Light”, którą otwarto w ubiegłym miesiącu. Galeria nie zdradziła, czy zostały uszkodzone, odmówiła również podania informacji, o jakie dwa dzieła chodziło oraz jaka jest ich wartość rynkowa. W 2010 roku w Dulwich Picture Gallery zainstalowano nowoczesne zabezpieczenia, głównie z myślą o ochronie portretu Jakuba de Gheyn III Rembrandta, który został wymieniony w Księdze Rekordów Guinnessa jako najczęściej kradziony obraz na świecie.

Spada średnia długość życia, rośnie liczba zgonów

edług raportu naukowców z London School of Economics, średnia długość życia spadła do poziomu sprzed 16 lat, a jednym z czynników mających wpływ na tę sytuację są pogłębiające się nierówności społeczne, które prowadzą do wzrostu liczby zgonów.

Analiza danych dotyczących śmiertelności ujawniła, że Wielka Brytania nie jest w stanie zmniejszyć liczby zgonów, których można uniknąć – chodzi o śmierć wskutek zatrucia, spożywania alkoholu czy samobójstwa, które dotyczą przede wszystkim osób między 20. a 50. rokiem życia. Niepokojąco rośnie też liczba zgonów wśród młodych ludzi. W Szkocji co roku z powodu przedawkowania narkotyków umiera więcej osób niż w USA. Badanie wykazało również, że kobiety mieszkające w najuboższych regionach Wielkiej Brytanii żyją o 7 lat krócej niż mieszkanki bogatszych części kraju. Średnia długość życia kobiet w Wielkiej Brytanii, wynosząca 83 lata, jest jedną z najniższych wśród krajów Europy. The Health Foundation zwraca uwagę, że problem należy rozwiązać systemowo, nie chodzi jedynie o opiekę zdrowotną, ale także o edukację, gwarancję zatrudnienia, poprawę warunków mieszkaniowych.

Uwaga na niebezpieczne bramki

rgos wycofał ze sprzedaży bramki firmy Cuggl, służące do zabezpieczania schodów przed dziećmi. Sieć wezwała klientów, by natychmiast przestali ich używać. Osoby, które już dokonały zakupu powinny zwrócić bramki do sklepu, gdzie dostaną zwrot pieniędzy. Niektóre modele bramek Cuggl są wadliwe i mogą być niebezpieczne dla dzieci. Jak podał Argos, automatyczny zatrzask nie zawsze działa, a odstępy między szczebelkami grożą zaklinowaniem się dziecka.

Fot. argos.co.uk

8 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

6 marcaAM H G N I M R I WB 7 marca

21 listopada 2019 | Nº 818 |

IE N Y D N O L W

Y T R A P R E T AF

I N K Ę PIIĘ P I Z I D Z D O ŁO MŁ II M O2 Institute Birmingham BILETY NA

www.bawimysiew.uk

O2 Shepherds Bush Empire BILETY NA

www.cooltura24.co.uk

N O N ZE K U I N Y T R A A M M

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Muzycy z Polski zagrali w Aberdeen

Aberdeen dobiegł końca minic yk l ko n certów klasyczno-folkowych. W olejowej stolicy Europy wystąpili muzycy z Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, zaproszeni przez lokalną polonijną organizację Polish Association Aberdeen (PAA). Popis swoich umiejętności dali: dr hab. Magdalena Szyndler (skrzypce), dr hab. Tomasz Orlow ( fortepian, organy) oraz dr hab. Urszula Mizia (wiolonczela). 9 listopada muzycy gościli w radiu SHMU, gdzie wzięli udział w „Śniadaniu po polsku”, a dzień później wystąpili w Newton Dee, Phoenix Theatre. Koncert finałowy odbył się 11 listopada w King’s College Chapel. Koncerty artystów z Uniwersytetu Śląskiego były wyjątkową okazją do przypomnienia sobie najpiękniejszych polskich

pieśni Moniuszki i do poznania folkloru ziemi śląsko-żywieckiej. – Bardzo podobały mi się koncerty. Przypomniałam sobie utwory i pieśni jeszcze z lat wczesnoszkolnych. Jak dla mnie, to takie koncerty mogą być częściej. Lubię wyjść z domu, spotkać znajome twarze. Wtedy czuję się, jakbym była w Polsce – powiedziała Irena, aktywna działaczka PAA. Dla Kamila, zawodowego organisty, który zaledwie dwa tygodnie temu przyjechał z Pol-

ski, koncerty były niesamowitym przeżyciem. – Świetnie ułożony program. Każdy z tych koncertów był inny, ale z polską duszą – powiedział. Historia współpracy Polish Association Aberdeen z Uniwersytetem Śląskim sięga roku 2017, kiedy została nawiązana współpraca pomiędzy tą uczelnią a stowarzyszeniem PAA. Od tamtego czasu artyści z Polski już kilka razy odwiedzali polską społeczność w dalekiej Szkocji.

Fot. Michał Rogański

| 9

Autobus na telefon

asażerowie mogą zamówić kurs przez aplikację Slide Ealing. Czas oczekiwania na przyjazd wynosi średnio 10 minut. Pojedynczy przejazd kosztuje 3,50 funta, a miesięczny limit (monthly cap) 105 funtów. Biało – niebieski bus na żądanie nie ma stałej trasy. Porusza się po obszarze między Southall na zachodzie, North Circular na wschodzie, A40 na północy i Boston Manor na południu. Połączenie jest obsługiwane siedem dni w tygodniu od 6:00 rano do 01:00 w nocy. Jest to na razie pilotaż, który potrwa 12 miesięcy. Transport

for London realizuje projekt wspólnie z firmą transportową RATP I niemieckim partnerem technologicznym MOIA. Ealing wybrano ze względu na fakt, że aż 40 procent mieszkańców tej dzielnicy dojeżdża do pracy swoimi samochodami.

10 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

FIRMA Z 12-LETNIM DOŚWIADCZENIEM

Oferujemy profesjonalne usługi w zakresie montażu wszelkich rusztowań budowlanych. • • • •

Bezpiecznie i solidnie Darmowa wycena na terenie Londynu Konkurencyjne ceny Wykwalifikowani pracownicy

Kongres Polskich Przed Zdjęcia: Maciej Urban

udowanie i szacowanie wartość firmy było głównym tematem Kongresu Polskich Przedsiębiorców, zorganizowanego przez Polish Business Link. W konferencji, która odbyła się tym razem w Klubie „Orła Białego” w Balham, wzięło udział ponad stu przedsiębiorców, prowadzących działalność w Wielkiej Brytanii. W programie była dyskusja panelowa, warsztaty i networking przy lampce wina.

Reprezentowane były niemal wszystkie branże, w których polscy przedsiębiorcy są najbardziej aktywni od budowlanej, przez księgową, ubezpieczeniową, e-commerce i kreatywną po fintechy. 12 grudnia PBLink zaprasza na świąteczny networking do jednego z kultowych klubów w Londynie – Lansdowne Club Mayfair. Podczas wieczoru wystąpi wokalistka Andria Antoniou, która zagra muzykę jazzową z nutą latynowską oraz utwory w aranżacji świątecznej. Więcej informacji na stronie pblink.co.uk.

SZYBKO TANIO IE SOLIDN



0759 333 1770 0208 438 0410 jpscaffoldingltd@yahoo.com

MIAŁEŚ

Bartłomiej Kowalczyk, Polish Business Link

WYPADEK

LUB DROBNĄ STŁUCZKĘ? Pomożemy Ci uzyskać

ODSZKODOWANIE za: uszkodzony samochód obrażenia ciała kierowcy obrażenia ciała pasażerów wypadek w pracy wypadek w miejscu publicznym

za Najleps a ofert ku na ryn

Kontakt ZADZWOŃ całą dobę

@dnsclaims

www.dnsclaims.co.uk

BIURO PRAWNE B I U R O P R AW N E

0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk

% 10

| 11

” Ś tu a! tura ZI D ba ocj ol ra m Co Ż „ o Pr ło JU

s ha DŹ J na ZY

siębiorców w Londynie

TEKST SPONSOROWANY | Wypożyczalnia narzędzi i urządzeń budowlanych

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Od lewej: Magdalena Harvey, Paweł Mes, Rafał Dąbrowski, Anna Frankowska, Olga Zubrzycka, Michael Dembiński i Sanjiv Dodhia

www.mteevanhire.co.uk M. Teevan Hire Co Ltd, 35 Horn Ln., London W3 6NS, United Kingdom

020 8992 2261

Duży wybór sprzętu. Najlepsze ceny w Londynie Gwarantujemy profesjonalną obsługę Mówimy po polsku

KOPIEMY PIWNICE

BASEMENT - PILING - UNDERPINNING

Od rozbudowy i przekształcenia istniejących piwnic, po całkowicie nowe projekty

Temporary Work Basement Work, Underpinning Piling Construction Work Waterproofing

Sanjiv Dodhia, ActionCoach

Darmowe konsultacje:

07788800088 Katarzyna Bogusławska, Carter Lemon Camerons

www.kopiemypiwnice.co.uk office@spaceexcavation.co.uk

12 |

| RELACJA

Zdjęcia: Marcin Urban

czterech latach od ostatniego występu zespół Bajm powrócił do londyńskiej sali koncertowej O2 Shepherd’s Bush Empire na zaproszenie radia PRL i tygodnika „Cooltura”. Bilety na to wydarzenie część widzów rezerwowała już pół roku temu. Mogąca pomieścić 2 tys. osób widownia wypełniła się do ostatniego miejsca. Podobnie było w Manchesterze, gdzie Beata i Bajm zagrali dzień wcześniej. Podczas trwającego blisko 2 godziny występu, który zakończył się trzema bisami, Beata i Bajm wykonali swoje największe przeboje. – Tu jest zawsze atmosfera taka, jakbym była na meczu – powiedziała Beata Kozidrak, wokalistka zespołu Bajm. – Po prostu ludzie tak reagują cudownie. A gdy skandują „Beata, Beata…” to nie tak normalnie, tylko jak na meczu. Fajnie się z tym czuję – wyjaśniła. Przed występem gwiazdy wieczoru publiczność rozgrzał londyński zespół WOT i prezenter radia PRL Jacek Trynkiewicz. W trakcie wydarzenia nagrodzono laureatki zorganizowanego przez tygodnik „Cooltura” i radio PRL plebiscytu „Polka Potrafi”. Promował on najlepsze polskie biznesy prowadzone w Londynie przez Polki. Statuetki i dyplomy odebrały dentystka Monika Goroszewska, fizjoterapeutka Justyna Szwed, projektantka ogrodów Barbara Olejnik, właścicielka firmy budowlanej Monika Słowikowska oraz organizatorki londyńskich Metamorfoz – Irmina Przybyłowska i Marta Borowiecka. – Jest to niezmiernie ważne wyróżnienie w moim zawodzie z racji tego, że doceniona została moja codzienna praca, trud, który w nią wkładam oraz marka, którą buduję od wielu lat – powiedziała Monika Goroszewska. - Bardzo się cieszę, że właśnie w czwartym roku mojego biznesu otrzymuję tak ważne wyróżnienie dla mnie. Zdecydowanie jest to ogromny krok w karierze – powiedziała Justyna Szwed. Relację video z wydarzenia i rozmowę Niki Boon z Beatą Kozidrak można obejrzeć na Facebooku tygodnika „Cooltura”. 7-go marca tygodnik „Cooltura” i Polskie Radio Londyn zapraszają na festiwal muzyki disco, na którym wystąpią zespół Akcent, Piękni i Młodzi oraz Afterparty.

21 listopada 2019 | Nº 818 |

Beata, Bajm i przedsiębior Polki

| Nยบ 818 | 21 listopada 2019

cze

RELACJA |

| 13

14 |

| RELACJA

21 listopada 2019 | Nยบ 818 |

Beata i Bajm w Manchesterze Zdjฤ cia: Artur Kieruzal

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 15

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc:  rowerzystą  kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu lub taxi

BIURO PRAWNE PROFESJONALNE DOCHODZENIE ODSZKODOWAŃ

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

beata.dnsclaims@gmail.com Kontakt po polsku przez całą dobę (tel. kom.)

07 500 300 600

16 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| OBLICZA EMIGRACJI

Santi Odnaleźć Orła

- Był to jeden z naszych najsłynniejszych i najnowocześniejszych okrętów w II wojnie światowej. Zasłużył się bardzo dla Polski. Jako jedyny był ufundowany przez społeczeństwo polskie. Chcemy go odnaleźć i dowiedzieć się, co rzeczywiście było przyczyną jego zatonięcia oraz uhonorować poświęcenia i walkę naszych dzielnych marynarzy za naszą ojczyznę i wolność – mówi Piotr Michalik, członek grupy „Santi Odnaleźć Orła”, zajmującej się poszukiwaniem zaginionego podczas II wojny światowej polskiego okrętu podwodnego ORP Orzeł. Dariusz A. Zeller

esteś współpomysłodawcą i członkiem grupy zajmującej się szukaniem polskiego okrętu podwodnego ORP Orzeł, który zatonął na Morzu Północnym na przełomie maja i czerwca 1940 roku. Dlaczego podjąłeś się tej misji?

Sprostuję, że nie jestem pomysłodawcą. Pomysł narodził się w Gdyni, w polskiej bazie Orła, a Tomek Stachura został szefem projektu. Ja zaangażowałem się nieco później poprzez kontakty rodzinne i jestem jedynym członkiem ekipy, mieszkającym w Wielkiej Brytanii. A dlaczego podjąłem się tej misji? Jest to bardzo intrygująca historia, a zarazem bardzo patriotyczna. W końcu gdzieś na dnie Morza Północnego spoczywają szczątki naszych marynarzy, którzy oddali za nas życie. Gdy zlokalizujemy okręt, będziemy mogli ich pożegnać i zamknąć pewien fragment naszej dumnej historii.

Zatem zajmujesz się sprawami organizacyjnymi?

To nie jest mój główny wkład. Nasze wypłynięcia na Morze Północne w poszukiwaniu wraku są uwieńczeniem długiej i często żmudnej całorocznej pracy na lądzie. Ja tym w większości się zajmuję. To ja głównie zajmuję się badaniami historycznymi, chodzę do archiwów, do muzeów, dawnych siedzib wywiadu jak Bletchley Park, spotykam się z historykami i archiwistami, z ludźmi prywatnymi i instytucjami. Wiele osób, zwłaszcza starszych, w dalszym ciągu posiada cenne pamiątki z II wojny światowej, w tym oryginalne dokumenty, pamiętniki, notatki, mapy, etc., często zakurzone na strychach. Zdarza się, że dokładnie nawet nie wiedzą, co mają i jak ważne historycznie mogą być niektóre dokumenty. Próbuję do tych osób dotrzeć, zebrać jak najwięcej wiadomości i wyciągać wnioski, które później mogę użyć do obliczania i ustalania tras ekspedycji.

Dlaczego tak ważnym jest, by zlokalizować miejsce zatonięcia tego okrętu?

Był to jeden z naszych najsłynniejszych i najnowocześniejszych okrętów w II

wojnie światowej. Zasłużył się bardzo dla Polski. Jako jedyny był ufundowany przez społeczeństwo polskie, czyli był to okręt, który należał do nas wszystkich. Jego załoga wsławiła się wielką odwagą i bohaterstwem. Początkowo broniła naszych polskich wybrzeży, później po słynnej i brawurowej ucieczce prawie całkowicie rozbrojona i bez map z Tallina, gdzie „Orzeł” został bezprawnie internowany, walczyła przeciwko nazistom w Royal Navy i wsławiła się bohaterską walecznością. Chcemy go odnaleźć i dowiedzieć się, co rzeczywiście było przyczyną jego zatonięcia oraz uhonorować poświęcenie i walkę naszych dzielnych marynarzy za naszą ojczyznę i wolność.

Jakie mogły być prawdopodobne przyczyny zatonięcia okrętu ORP Orzeł?

Bierzemy pod uwagę osiem hipotez zatonięcia Orła. Pierwsze trzy to zbombardowanie okrętu poprzez brytyjskie lotnictwo RAF w tak zwanym „friendly fire” lub zatopienie przez aliancki okręt nawodny lub podwodny. Następne trzy to zniszczenia „Orla” przez niemiecką Luftwaffe lub niemiecki okręt nawodny lub podwodny. Siódmą hipotezą

równie bardzo prawdopodobną jest zatonięcie okrętu na minie. Min na Morzu Północnym było bardzo dużo, zarówno zapór minowych jak i pojedynczych min, które odrywały się od zapór i dryfowały, zagrażając statkom i okrętom właściwie wszędzie. Dużo okrętów w tamtym czasie ginęło na minach. Następna hipoteza, to zatonięcie okrętu z przyczyn technicznych lub przypadkowe uderzenie w dno morskie lub inną przeszkodę pod wodą. Okręt nie był w 100% sprawny, gdy wypłynął w morze z Rosyth 23 maja 1940 roku; a poza tym Morze Północne jest bardzo wymagającym akwenem do pływania. Pogoda często nagle się zmienia, co utrudnia nawigację. Głębokość morza jest bardzo zróżnicowana, od kilkuset metrów w rejonach Norwegii do zaledwie kilkunastu metrów w rejonie Dogger Bank. Przy nagłym zanurzaniu okręt łatwo mógł uderzyć w jakąś przeszkodę pod wodą. Tak więc techniczno - przypadkowe zatonięcie, również jak najbardziej należy brać pod uwagę. Niestety, ta hipoteza jest najtrudniejszą do zbadania.

Konkretna lokalizacja „Orła” nie jest jeszcze zatem znana,

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 17

ale szukaliście już go od pewnego czasu i zapewne wiecie na jakim obszarze mniejwięcej można działać…

Tak, czysto teoretyczną trasę „Orła” znamy, choć ciągle wnoszę do niej poprawki na podstawie nowo znalezionych materiałów. Wiemy z archiwów brytyjskich i z innych źródeł, gdzie „Orzeł” powinien się znajdować po wypłynięciu ze szkockiego portu Rosyth 23 maja 1940 roku. Początkowo miał płynąć do tak zwanego rejonu „A3”, który miał patrolować mniej - więcej przez tydzień. Później otrzymał rozkaz przejścia do nowego obszaru patrolowania, rejonu „A1”, a następnie miał popłynąć jeszcze bardziej na północ, patrolować rejon koło wybrzeży Norwegii i stamtąd powrócić do bazy Rosyth. Morze Północne jest jednak bardzo duże, a okręty nigdy nie płyną z punktu A do B dokładnie tą samą trasą. Na dodatek mówimy o czasach wojennych, w których łodzie podwodne, często zbaczały z kursów podążając za łodziami nieprzyjaciela lub w obronie przed nalotami wroga. Dodatkową trudnością jest to, że „Orzeł” podczas swojego ostatniego patrolu nigdy nie odpowiedział na otrzymane rozkazy, a więc praktycznie, w każdej chwili od momentu wyjścia z Rosyth mógł zatonąć, z różnych przyczyn. Dlatego odnalezienie okrętu jest tak trudne.

Kto personalnie w trakcie poszukiwań tworzy zespół „SANTI Odnaleźć Orła”?

Motorem napędzającym projektu są głównie trzy osoby: Tomek, „Beniek” i ja. Tomek Stachura jest nurkiem, Benedykt Hac jest hydrografem oraz ja, jak już wspomniałem głównie zajmuję się badaniami historycznymi i zdobywaniem nowych informacji,

ute

za min

z tele stacjo fonu n na st arnego acjon arny do 24 go 13 krajów dz 7 dni iny na dob w tyg ę odniu

tanie rozmowy międzynarodowe

0 844 862 4141 Belgia ................... Francja ................. Hiszpania ............. Holandia ............... Irlandia ................. Kanada .................

1p 1p 1p 1p 1p 1p

Niemcy .................. 1p Polska ................... 1p Rumunia ................ 1p Słowacja ............... 1p USA ....................... 1p Węgry .................... 1p

Włochy.................. 1p

Terms & Conditions: Ask the bill payer’s permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

które wykorzystujemy w planowaniu kolejnych ekspedycji. Ściśle ze sobą współpracujemy. Szukanie „Orła” stało się dla nas wielką pasją i pomimo pracy zawodowej, która każdy z nas ma poświęcamy projektowi każdą wolną chwilę. Oprócz nas są jeszcze inne osoby, które bezpośrednio lub pośrednio z nami współpracują, zaangażowane są w organizację wypraw czy dołączają

do nas w czasie ekspedycji. W czasie wypraw na morzu na pokładzie jest nas przeważnie 7 - 8 osób. Oprócz naszej trójki przeważnie dodatkowo dwóch hydrografów, których potrzebujemy, ponieważ sprzęt działa non stop i pracujemy 24 godziny na dobę, dwóch nurków/fotografów, gdyż każdy nurek powinien mieć jeszcze dodatkowe wsparcie w innej osobie w czasie

18 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| OBLICZA EMIGRACJI

nurkowania. Czasami ekipa jest mniejsza, jak w ubiegłym roku, kiedy to wypłynęliśmy na tydzień w listopadzie. Było nas wówczas tylko czterech.

Ile razy podejmowaliście już próby odnalezienia okrętu?

Wszystko zaczęło się w 2014 roku. Wtedy odbyła się pierwsza wyprawa w morze. W tym roku wypłynęliśmy w morze już po raz ósmy. W ciągu pierwszych czterech lat, z przerwą w 2016 roku, badaliśmy hipotezę zatopienia „Orła” przez brytyjski RAF – „friendly fire”. Zdarzenie zatopienia obiektu, opisanego w brytyjskich narodowych archiwach jako niezidentyfikowanego okrętu podwodnego 3 czerwca 1940 roku przez brytyjski bombowiec Lockheed Hudsons jest dość dokładnie opisane, jednak nigdy do końca nie było zweryfikowane. Teoretycznie nasz okręt w owym czasie powinien znajdować się około 100 mil na wschód od punkt ataku. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że „Orzeł” nie był w pełni sprawny gdy wyszedł na swoją ostatnią misję oraz zachowaną niemiecką notatkę mówiącą, że Niemcy przechwycili jakąś depeszę ze statku alianckiego mówiącą, że ze względu na uszkodzenia, niezidentyfikowany okręt aliancki będzie wracał do bazy prędzej, zaatakowany obiekt mógł teoretycznie być naszą łodzią podwodną. Była to bardzo prawdopodobna teoria, więc badaliśmy ją przez cztery lata, ale niestety nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. W 2016 badaliśmy wybrzeże Holandii, a w tym roku po raz pierwszy wypłynęliśmy w rejon pierwszego patrolu „Orla” - obszar „A3”, do którego „Orzeł” miał dopłynąć z Rosyth w ciągu pierwszych 24 godzin. Stwierdziliśmy, że ponieważ „Orzeł” nigdy w czasie swojej ostatniej wyprawy nic nie zameldował, mógł zginąć już w ciągu pierwszego tygodnia, a więc w obszarze „A3”.

Jakim sprzętem dysponujecie i jakimi informacjami dotyczącymi ewentualnej lokalizacji legendarnego Orła?

Używamy naprawdę światowej klasy sprzętu – multibeam scanner. Uzyskujemy go z Instytutu Morskiego w Gdańsku i jesteśmy im za to bardzo wdzięczni. Jest to naprawdę dobra, solidna multi wiązka, której używamy w poszukiwaniach. Sprzęt montujemy sami na kutrze, który wypożyczamy i przekształcamy na czas wyprawy w statek badawczy. Będąc w morzu w czasie rzeczywistym skanujemy i widzimy to, co znajduje się pod nami, na dnie morza. Tak więc bardzo dokładnie możemy określić długość, szerokość, wysokość wraków i innych obiektów, na które natrafiamy. I oczywiście na jakiej głębokości się znajdują. W zależności od warunków atmosferycznych i głębokości średnio skanujemy około 200 metrów

szerokości dna morskiego za jednym razem.

Gdzie szukać informacji o was i o waszych badaniach? Czy można was w jakikolwiek sposób wesprzeć w poszukiwaniach „Orła”?

„SANTI Odnaleźć Orła” jest to inicjatywa prywatna. Sami za wszystko płacimy włączając badania, podróże i ekspedycje. Naszym głównym sponsorem jest firma „Santi”, stąd nazwa „Santi Odnaleźć Orła”. Jest to firma Tomka produkująca światowej klasy skafandry i sprzęt do nurkowania. Oraz oczywiście Instytut Morski w Gdańsku, wypożyczający nam sprzęt na okres ekspedycji. Więcej można się o nas dowiedzieć na naszej stronie internetowej www. santiodnalezcorla.pl lub po angielsku www.santifindtheeagle.com oraz na Facebooku „Santi Odnaleźć Orła”. Ja również sporo na temat naszych poszukiwań i organizowanych spotkań Tweet-uję pod nazwą: @ PiotrMichalik_. Mówimy o „Orle” i naszych ekspedycjach na różnych spotkaniach, w radiu i telewizji zarówno w Polsce jak i w Wielkiej Brytanii. Próbujemy rozpowszechnić bohaterskość naszych marynarzy w obu krajach. W końcu jest to

nasza wspólna polsko - brytyjska historia. Pomimo tego, że „Orzeł” był polską łodzią podwodną zawsze pływającą pod polską banderą, pływał w Royal Navy. W czasie patroli na Morzu Północnym na pokładzie również zawsze znajdowali się brytyjscy marynarze. A jak nam można pomóc? Koszty naszych wypraw jak na razie udaje nam się w pełni pokryć. Bylibyśmy jednak wdzięczni za dwie rzeczy. Po pierwsze, informacje, zarówno bezpośrednie jak i pośrednie, które mogłyby pomóc zawęzić nasz obszar poszukiwań. Wszelkie informacje na temat życia na okrętach podwodnych podczas II wojny światowej, fragmenty historii lub informacje o wojnie na Morzu Północnym zarówno ze strony alianckiej jak i niemieckiej w maju / czerwcu 1940 r. mogą być dla nas bardzo cenne. Po drugie, chcielibyśmy, aby ludzie wiedzieli i rozmawiali o heroicznej misji i pracy „ORP Orzeł” i jego odważnej załogi, aby pamięć o tych, którzy stracili życie walcząc o naszą wolność, nigdy nie została zapomniana.

Próba znalezienia okrętu ORP Orzeł to jedno, ale wasza grupa ma już kilka innych sukcesów za sobą…

Tak, co roku znajdujemy kilkadziesiąt obiektów pod wodą, znanych i nieznanych, które precyzyjnie zaznaczamy na naszych mapach i opisujemy. Jak do tej pory chyba naszym największym sukcesem było znalezienie w 2017 roku brytyjskiej łodzi podwodnej, o nazwie „Narwal”, która zatonęła w 1940 roku. Ukazały się artykuły w brytyjskiej prasie i ni stąd ni zowąd zaczęły do nas napływać dziesiątki e-maili od różnych osób z gratulacjami i podziękowaniami. Krewni dziękowali nam za to, że znaleźliśmy po 78 latach miejsce spoczynku ich rodzin. Część osób chciałyby się z nami spotkać osobiście i podziękować. Zorganizowaliśmy więc dla nich w Londynie spotkanie. Ku naszemu zdziwieniu, przyszło naprawdę dużo osób. Było to chyba jedno z najbardziej emocjonujących spotkań, w którym brałem udział. Dużo ludzi płakało, ale to były łzy radości. Mówili: „Wreszcie po 78 latach wiemy, gdzie spoczywają nasi przodkowie”. Córka kapitana ze łzami radości powiedziała: „Miałam dwa lata, jak ojciec wypłynął i zginął. Po tylu latach teraz wiem, gdzie

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Klub Orła Białego w Balham - Twoje miejsce w Londynie 16 listopada 23 listopada (sobota) (sobota) 19 listopada (wtorek) 30 listopada 23(sobota) listopada (sobota)

zarządu Ogniska Polskiego, jestem dożywotnim członkiem Ogniska i nadal zaangażowany w organizację różnych wydarzeń. Ostatnio prezentuję Musical Moments for Children, cykl koncertów muzyki klasycznej dla dzieci. Skąd czerpię energię? Chyba się z tym urodziłem! Dostaję dodatkową energię, gdy widzę, że mogę coś pozytywnego zrobić dla innych, zwłaszcza, gdy współpracuję z entuzjastycznie nastawionymi do życia ludźmi. Myślę, że wszyscy mamy gdzieś w nas ukrytą dodatkową energię. Kluczem jest wydobycie jej, kiedy jest nam najbardziej potrzebna.

spoczywa. Dziękuję wam bardzo za to, co zrobiliście dla nas”. Wiele osób pytało jak mogą nam pomóc. Wszyscy byli wdzięczni za zorganizowane spotkanie. Muszę przyznać, że marzy mi się podobne spotkanie z rodzinami naszych dzielnych marynarzy z „Orła” i mam wielką nadzieję, że niedługo tego doświadczę.

Oprócz pracy zawodowej byłeś ponadto członkiem zarządu Ogniska Polskiego oraz m.in. założycielem Polish City Club. Skąd czerpiesz energię na te wszystkie działania?

Tak, zawodowo zawsze pracowałem w londyńskim City w bankowości i technologiach finansowych, ale oprócz tego staram się brać aktywny udział w życiu polonijnym w Londynie. Faktycznie jestem jednym z członków założycieli i pierwszym Prezesem Polish City Club. Założyliśmy klub w 2004 roku i parę tygodni temu świętowaliśmy jego 15-lecie w Ambasadzie RP w Londynie, z czego jestem bardzo dumny. Byłem również dyrektorem i członkiem

Powiedz zatem jeszcze w jaki sposób i gdzie można szukać kontaktu z tobą i grupą zajmującą się poszukiwaniami okrętu podwodnego ORP Orzeł?

Mamy stronę na Facebooku „Santi Odnaleźć Orła”, która jest dostępna dla wszystkich. Podczas naszej ostatniej wyprawy za pomocą połączenia satelitarnego aktualizowaliśmy ją codziennie i byliśmy bardzo mile zaskoczeni zainteresowaniem. Mieliśmy setki fanów. Ja również sporo Tweet-uję na temat Orła, o naszych ekspedycjach i wydarzeniach pod nazwą @PiotrMichalik_. Najłatwiej jest skontaktować się ze mną e-mailowo pod adresem piotr@santifindtheeagle. com. Jeśli ktoś ma jakieś informacje, które mogą być istotne dla naszych poszukiwań, proszę dajcie znać. Każda wiadomość bezpośrednio lub pośrednio związana z Orłem jest dla mnie bardzo ważna. Często mała, nie wydająca się bardzo istotną informacja może być ważną wskazówką, która może pomóc nam rozwiązać tajemnicę zniknięcia Orła. Wierzę, że w końcu Orła znajdziemy. Jest to tylko kwestia czasu. Patriotyzm i odwaga załogi Orła są tak inspirujące, że z roku na rok jesteśmy bardziej zdeterminowani do dalszych poszukiwań!

30 listopada (sobota) 8 grudnia (niedziela)

8 grudnia (niedziela) 31 grudnia (wtorek)

31 grudnia (wtorek)

| 19

Zapraszamy na relację meczu Polska Izrael (relacja TV), godz. 18.30 Zapraszamy na dyskotekę od 21 do 2 Dyskoteka od 21 do 2 Andrzejki – wróżby, zwyczaje, przesądy. Według dawnych wierzeń noc świętego Zapraszamy na relacje meczu Polska Andrzeja miała moc magiczną Słowenia (relacja TV) od 18.30 do 21.30 pozwalającą zerknąć „przez ramię” w przyszłość. Obecnie Andrzejki to przede Zapraszamy na dyskotekę od 21 do 2 wszystkim zabawa, na którą zapraszamy! Od 20 do 2. Wstęp: £20. W cenie znakomita zabawa oraz jedzenie zwyczaje, w formie bufetu. Andrzejki – wróżby, przesądy. Według dawnych wierzeń noc świętego Andrzeja miała moc magiczną od 13:30-15:30 pozwalającą zerknąć „przez ramię” Klub Orła Białego zaprasza wszystkie w przyszłość. Obecnie Andrzejki to przede dzieci na zabawę mikołajkową wszystkim zabawa, na którą zapraszamy! Prowadzenie: TEMPO ENTERTAINMENT Od 20 do 2. Wstęp: £20. W cenie znakomita Wstęp: £15 dzieci (z prezentem pełnym zabawa oraz jedzenie w formie bufetu. niespodzianek); £3dorośli Rezerwacja miejsc: http://buytickets.at/ whiteeagleclub/319096 od 13:30-15:30 Klub Orła Białego zaprasza wszystkie dzieci na zabawę mikołajkową from 20:00-02:00 Prowadzenie: TEMPO ENTERTAINMENT Zapraszamy na zabawę, do wspólnego Wstęp: £15 dzieci (z prezentem pełnym przywitania Nowego Roku ! niespodzianek); £3dorośli Rezerwacja miejsc: http://buytickets.at/ Bilety w cenie £75 od osoby whiteeagleclub/319096 w sprzedaży online: http://buytickets.at/whiteeagleclub/311297 W cenie koktail na powitanie, from 20:00-02:00 proseco o północy Zapraszamy na zabawę, do wspólnego oraz pyszne dania! przywitania Nowego Roku ! Bilety w cenie £75 od osoby w sprzedaży online: http://buytickets.at/whiteeagleclub/311297 W cenie koktail na powitanie, proseco o północy oraz pyszne dania!

Posiadamy wolne terminy na ChProissiatmdaamsiny Pywaolnrtey

term na Christmas Party

211 Balham High Street SW17 7BQ, Londyn

tel. 020 8672 1723 www.whiteeagleclub.co.uk

@kluborlabialego

20 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Czas świątecznych iluminacji Przygotowała Marietta Przybyłek

więta Bożego Narodzenia zbliżają się wielkimi krokami. Londyńskie ulice rozbłysną przepięknymi iluminacjami, obok

których nie można przejść obojętnie. Kto z was jeszcze nie był w okresie przedświątecznym na Oxford Street, koniecznie powinien się tam wybrać. Świetnym pomysłem będzie również klimatyczny spacer po malowniczym Kew

Gardens czy The Enchanted Woodland. Nieustraszonym miłośnikom dwóch kółek polecamy wycieczkę rowerową szlakiem najpiękniejszych instalacji świetlnych w mieście. Zobaczcie, gdzie jeszcze warto się wybrać!

Carnaby Christmas Lights do 5.01.2020, Carnaby Street, Londyn, W1F 9PB, (Tube: Oxford Circus). Wstęp wolny. Lampki choinkowe Carnaby Street są zawsze jednymi z najbardziej bajecznych w mieście i w tym roku nie jest inaczej. W tym roku Carnaby współpracowała z organizacją charytatywną, zajmującą się ochroną oceanów. Spodziewać należy się olśniewających podwodnych scen, 5-metrowego wieloryba, gigantycznego skupiska meduz czy kałamarnic.

Regent Street Christmas Lights do 5.01.2020, Regent St, Londyn, W1B 5AH. Wstęp wolny. Zobacz, jak cudowne złote anioły wracają wysoko nad Regent Street. Jeśli marzą wam się świąteczne zakupy niczym z filmu, zaszalejcie i w tym roku wybierzcie się właśnie tam.

Christmas at Kew Gardens do 5.01.2020, Kew Gardens, Royal Botanic Gardens Londyn, TW9 3AB. Bilety: £18 Magiczna iluminacja w botanicznych ogrodach Kew Garden to wymarzone miejsce na przedświąteczny spacer. W tym roku migotliwy szlak o długości mili, kryje w sobie nowe niespodzianki, m.in. deszcz srebrzystych winorośli czy ludowe iluminacje mitycznych stworów.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 21

Seven Dials Christmas Lights do 3.01.2020, Seven-Dials. Więcej informacji: www.sevendials.co.uk Tegoroczna instalacja, rozbudowana będzie o interaktywny projekt „Gwiaździsta noc”. Dodatkowo organizatorzy nawiązali współpracę z organizacją charytatywną Shelter, zajmującą się problemem bezdomności.

Oxford Street Christmas Lights od 21.11 - 5.01.2020, Oxford Street, Londyn, W1B 3AG, (Tube: Oxford Circus). Wstęp wolny. Kiedy na Oxford Street rozbłyskują świąteczne instalacje, wiadomo, że święta zbliżają się wielkimi krokami. Ulica oświetlona będzie 27 „kurtynami świetlnymi” LED, które ciągnąć się będą wzdłuż ulicy. Włączenie lampek choinkowych zaplanowane zostało na 21 listopada, towarzyszyć mu będą liczne koncerty.

The Enchanted Woodland do 1.12.2019 Syon House and Park, Brentford Middx Londyn, TW8 8JF. Bilety: dorośli £10, dzieci £5 Po raz czternasty 600-letni ogród leśny Syon Park przejdzie przepiękną metamorfozę dzięki świetlnym iluminacjom. W tym roku Wielkie Konserwatorium zostanie oświetlone barwami tutti-frutti.

wycieczka Christmas Lights Bike Tour Więcej informacji: www.londonbicycle.com/ christmaslightstour Bilety: od £22.95 - £27.95 Znakomitą okazją do obejrzenia większości świątecznych iluminacji w Londynie jest wzięcie udziału w rowerowej wycieczce, szlakiem najjaśniejszych ulic Londynu. Wycieczka rozpocznie się w Southbank, a potrwa 3 godziny. Rowery i kaski zapewnione są na miejscu.

22 |

| COOLTIME

21 listopada 2019 | Nยบ 818 |

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk

GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

COOLTIME / RECENZJA |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 23

Urodziny Teatru Syrena Tomasz Furmanek

okazji 60 lat Teartru Syrena, działającego w Polskim Ośrodku Społeczno – Kulturalnym w Londynie, otwarto jubileuszową wystawę i wystawiono - specjalnie przygotowaną na rocznicę, premierę spektaklu „Koziołka Matołka przygody z Syreną”. Jubileuszową wystawę zatytułowaną „Historia Teatru Syrena 1959 – 2019” otwarto w Galerii POSK. Zebrano na niej pamiątki z działalności „Syreny” tj. kostiumy, programy, unikalne fotografie czy pokazywane na specjalnym ekranie fragmenty przedstawień. Podczas uroczystego otwarcia wystawy konsul Radosław Gromski odczytał list z gratulacjami od ambasadora RP w Londynie Arkadego Rzegockiego, w którym ambasador podkreślił jak cenna i wartościowa była i jest praca Teatru Syrena dla wielu generacji Polonii w Wielkiej Brytanii. Dyrektorka teatru Krystyna Bell wspomniała w swoim

przemówieniu, że w okresie, gdy powstawała „Syrena”, niewielu przepowiadało jej dłuższą egzystencję niż 5 lat... Nie wierzono, że polskie dzieci, które chodziły do brytyjskich szkół i na co dzień posługiwały się językiem angielskim, będą zainteresowane polonijnym teatrem prezentującym sztuki w języku polskim. Na przekór tym przepowiedniom, od tamtego czasu minęło już 60 lat, a Teatr Syrena rok w rok przyciąga na swoje premiery komplety publiczności dziecięcej i młodzieżowej, prezentując regularnie dwie premiery rocznie, z których każda ma zawsze 8 wyprzedanych przedstawień. Po otwarciu wystawy publiczność udała się do sali teatralnej POSK-u, aby obejrzeć premierę jubileuszowej sztuki „Koziołka Matołka przygody z Syreną”, która została entuzjastycznie przyjęta przez zarówno dzięcięcych widzów jak i ich rodziców. Boharter przedstawienia, Koziołek Matołek, wędrował przez sceny i piosenki (wybrane z różnych bajek

Zespół teatru Syrena po premierze spektaklu z okazji 60-lecia

prezentowanych wcześniej) do Londynu, szukając nie Pacanowa, a teatru Syrena. Kolejne prze dstawienia sztuki „Koziołka Matołka przygody z Syreną” odbędą się w nąstępne weekendy listopada, do niedzieli 1 grudnia włącznie. Wystawa w Galerii POSK będzie otwarta codziennie do 27 listopada. Wstęp wolny.

Autorki wystawy Izabela Banaszkiewicz (po lewej) i Beata BartonChapple z dyrektorką Teatru Syrena Krystyną Bell (w środku)

Teatr i taniec w Barbican Centre Barbican Centre otworzył nowy sezon teatralny. Jak zwykle scena ta ma do zaoferowania przedstawienia z całego świata. Dr Jacek Kornak

tym roku moskiewski Theatre of Nations zaprezentował dwa przedstawienia: „Shukshin's Stories” oraz „Ivanov”. Oba prezentują kunszt rosyjskiej szkoły teatralnej. „Ivanov” Antona Czechowa to opowieść

o miłości i obojętności. To tragiczna historia umierającej, niekochanej żony, a zarazem uniwersalna przypowieść o ludzkiej inercji. Reżyser Timofey Kulyabin przeniósł „Ivanova” w czasy transformacji systemowej. Jesteśmy zatem w początku lat dziewięćdziesiątych, gdy ludzie z dnia na dzień stawali się milionerami, albo tracili majątek życia. „Ivanov” jest historią zmagań czło-

Vuyani Dance Theatre, CION, credit: Siphosihle Mkhwanazi

wieka, który w wyniku transformacji stracił wszystko, ma na utrzymaniu żonę umierającą na raka i sam nie radzi sobie z własną depresją. W pewnym sensie Kulyabin sprawia, że Ivanov nie jest tak odpychającą postacią jak w oryginale Czechowa. Evgeny Mironov wykreował wspaniale tytułową postać. Jego Ivanov to rosyjski intelektualista, który próbuje się odnaleźć w nowej rzeczywistości. W nowej Rosji nie tylko ekonomia się zmieniła, ale także ludzie. Jest nowa klasa, której się powiodło, ale Ivanov reprezentuje tych, którzy przegrali. Mironov gra zasklepionego w sobie człowieka, który nie jest w stanie być wierny ideałom, ale też nie jest w stanie dostosować się do społecznych oczekiwać. To przykład rewelacyjnego aktorstwa czerpiącego z najlepszych tradycji szkoły rosyjskiej. Przedstawieniem diametralnie różnym był występ Gregory’ego Maqoma z jego tance-

Theatre of Nations, Ivanov, credit Sergey Petrov

rzami oraz śpiewakami z Afryki Południowej. Przedstawienie zatytułowane „Cion: Requiem of Ravel’s Bolero” to historia żałoby oparta na motywach z bolera oraz afrykańskich rytmach. Maqoma to niezwykle oryginalny choreograf i tancerz, który w zasadzie bez muzyki, w oparciu jedynie o rwane rytmy i fragmenty abstrakcyjnego śpiewu tworzy taniec, który choć wydaje się początkowo dość abstrakcyjny i formalnie wolny, to powoli przenosi nas w swój świat. Maqoma tworzy narrację, która nie jest

linearną historią, ale raczej medytacją nad przemocą, śmiercią oraz tym, co pozostaje. Jest to taniec, który ciężko zaklasyfikować, ale ma on w sobie niezwykłą intensywność. Cion przenosi nas na cmentarz w Afryce, gdzie duchy zmarłych wciąż na nowo odgrywają swoje historie. To przedstawienie to poruszająca hiperboliczna historia po prostu o ludziach. Maqoma tworzy taniec, który jest unikalny, chwilami pociąga on swoimi rytmami, a momentami przeszywa dreszczem bólu.

24 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDŹ

21 listopada 2019 | Nº 818 |

Zbigniew Namysłowski w Londynie Zbigniew Namysłowski wraz ze swoim kwintetem wystąpi w Jazz Cafe POSK w Londynie w sobotę 7 grudnia 2019. Podczas specjalnego koncertu ten wybitny muzyk zagra zarówno swoje najbardziej słynne utwory, jak i kilka wybranych kompozycji Krzysztofa Komedy, którego 50. rocznicę tragicznej śmierci obchodzimy w tym roku. Tomasz Furmanek

bigniew Namysłowski, fenomenalny saksofonista i kompozytor, jest ikoną polskiego jazzu i pierwszym polskim muzykiem, który nagrał płytę w Europie Zachodniej („Lola” dla Decca, 1964). Artysta ten to niedościgniony mistrz polskiego dialektu jazzowego, któremu udało się wypracować oryginalny język muzyczny, rozumiany zarówno przez polską, jak i światową publiczność jazzową. Już na początku swojej kariery Namysłowski trafił do Anglii, gdzie zrobił ogromne wrażenie swoim nowatorskim podejściem do jazzu i gdzie nagrał wspomniany album „Lola” w 1964 roku. Oto jak sam artysta wspomina ten okres w jednym z wywiadów, które miałem przyjemność przeprowadzić z nim wcześniej obecnego roku: „Po sukcesie mojego kwartetu na Jazz Jamboree’63 byliśmy kilkakrotnie zapraszani do Wielkiej Brytanii na tournee. Podczas którejś z tych angielskich tras nasz ówczesny manager, jakimiś swoimi sposobami dogadał się z wydawcą i wytwórnią Decca. To były naprawdę bardzo duże trasy po całej Anglii, Walii i Szkocji, mnóstwo koncertów, i w zasadzie wszędzie, gdzie graliśmy, odnosiliśmy bardzo duży sukces!.. No więc widocznie jakaś fama się wtedy rozeszła i Decca postanowiła to zarejestrować. Mieliśmy wtedy w programie takie kompozycje jak „Siódmawka” czy „Piątawka”, które były inspirowane polskim, góralskim folklorem. Poza tym graliśmy jeszcze moją balladę „Piękna Lola kwiat północy”, i jeszcze coś folklorystycznego... To były formy po prostu niesłyszane tam nigdy przedtem. Wydaje mi się, że to właśnie spowodowało bardzo duże zainteresowanie, jako zupełnie inne od wszystkiego, co ludzie tam znali. Mówiąc inaczej, nie dość, że pojawił się muzyk zza żelaznej kurtyny, to jeszcze nagle okazało się, że ma własny głos i pokazuje coś... odkrywczego”. W 1965 r. Krzysztof Komeda zaprosił go do nagrania albumu „Astigmatic”, powszechnie uważanego za jeden z kamieni milowych w historii muzyki jazzowej: „Krzysztof po prostu zaprosił mnie do zagrania koncertu i do nagrania tej płyty. Generalnie nie grałem – i nie grałbym – w zespole Komedy, gdyż zawsze zajmowałem się swoimi sprawami i sam komponowałem repertuar dla swojego

COOLTIME / ZAPOWIEDŹ |

| Nº 818 | 21 listopada 2019 zespołu. W przypadku grania np. w zespole Komedy musiałbym być jedynie odtwórcą czyjejś muzyki. Niemniej, była to znakomita współpraca, ta płyta okazała się ogromnym sukcesem i ciągle zdobywa pierwsze miejsca w rankingach najlepszych polskich albumów jazzowych”. Podczas koncertu 7 grudnia w Jazz Café POSK Namysłowski zagra zarówno swoje najbardziej znane kompozycje, jak chociażby „Kuyaviak Goes Funky” czy „Jasmine Lady”, jak też wybrane kompozycje Krzysztofa Komedy, aby w ten sposób upamiętnić 50. rocznicę tragicznej śmierci Komedy – będzie to więc wyjątkowo rzadka okazja, aby usłyszeć na żywo fragmenty legendarnego albumu „Astigmatic”. Ten wybitny polski saksofonista i kompozytor występował ze swoim zespołem na wszystkich najważniejszych festiwalach jazzowych w kraju i za granicą, m.in. biorąc udział w prawie wszystkich Jazz Jamboree. W sumie grał w całej Europie, a także w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Indiach, Australii, Nowej Zelandii, Izraelu, Kubie, Meksyku, Brazylii, Kuwejcie i Afryce Południowej. Wielką Brytanię, a szczególnie Londyn, gdzie zagrał również ostatnio, zawsze wspomina ze szczególnym uznaniem: „Uważam, że jest to wspaniałe miasto, bardzo internacjonalne, czuję się tu znakomicie! Myślę, że jest to najprzyjaźniejsze miejsce w Europie, dla

| 25

muje się w ścisłej czołówce najwybitniejszych polskich muzyków jazzowych, jest laureatem wielu Fryderyków, a w 2014 i w 2015 został uhonorowany laurem saksofonisty altowego roku w plebiscycie „Jazz Top” miesięcznika „Jazz Forum”. 7 grudnia w Jazz Cafe POSK będzie absolutnie ekscytującym i wyjątkowym wieczorem muzyki w wykonaniu wielkiej legendy jazzu Zbigniewa Namysłowskiego oraz jego kwintetu.

Koncert: Zbigniew Namysłowski Quintet … gra muzykę Namysłowskiego oraz Komedy

wszystkich. Oczywiście Paryż też, chociaż w Paryżu jest troszkę inaczej... Londyn jest otwarty na wszystkich, wszyscy są traktowani równie dobrze. To mi się strasznie podoba, nie wspominając o samej atmosferze miasta, bardzo tu wesoło jest... Zawsze chętnie tu przyjadę, bardzo lubię Londyn!”. Zbigniew Namysłowski nagrał prawie 30 autorskich płyt, z których wiele zostało wydanych za granicą. Albumy takie

jak „Winobranie” (1973) i „Kuyaviak Goes Funky (1975) stały się ogromnymi hitami jazzowymi w Polsce i zostały uznane za jedne z najlepszych płyt wszech czasów w polskim jazzie. W 1980 roku nagrał pierwszy album ze swoim funk jazzowym zespołem Air Condition: „Follow Your Kite”. Zespół był niezwykle popularny, koncertując dużo w Polsce i Europie. Nieustannie – od początku swojej kariery aż po dzień dzisiejszy – Zbigniew Namysłowski utrzy-

Zbigniew Namysłowski – saksofony altowy i sopranowy, Jacek Namysłowski – puzon, Łukasz Ojdana – fortepian, Andrzej Święs – kontrabas i Patryk Dobosz – perkusja.

Jazz Cafe POSK, sobota 7 grudnia 2019 Drzwi otwarte: 19:30 – rozpoczęcie koncertu: 20:30 Bilety: £20, www.wegottickets.com link: https://www.wegottickets.com/ event/486279 Koncert ten odbędzie się w serii wydarzeń „Tomasz Furmanek zaprasza…” www.jazzcafeposk.org

26 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Ba Lan - czyli Polska po wietnamsku Zula Rabikowska jest młodą polską fotografką, mieszkającą od dwóch dekad w Wielkiej Brytanii. W swoim projekcie „Ba Lan: The Vietnamese version of Poland” przedstawia życie wietnamskiej społeczności, żyjącej na co dzień w Polsce. Co ciekawe, fotografka odkrywa, że z bohaterami jej zdjęć łączy ją znacznie więcej, niż można by dostrzec na pierwszy rzut oka... Życie na emigracji wiąże się z ciągłym redefiniowaniem swojej tożsamości i dyskryminacją. Rozmawiała Marietta Przybyłek

jest freelancerem, angażuje się także politycznie. Dużo nauczyłam się od Tran Anh, która mimo tego, że urodziła się w Polsce i ma polskie dziecko, dalej czeka na swoje polskie obywatelstwo…

kąd powstał pomysł na zrobienie projektu fotograficznego, przedstawiającego wietnamską społeczność, żyjącą w Polsce?

Co podczas tego projektu zaskoczyło cię najbardziej?

Jestem imigrantką mieszkującą w Anglii od 20 lata, w związku z czym interesuje mnie temat tożsamości. Dorastanie w Anglii nie było łatwe, żyjąc tu doświadczyłam dużo rasizmu i ksenofobicznych komentarzy. Jeśli chodzi o Polskę, to jest to kraj przeważnie monoetniczny, w którym większość ludzi nadal niestety myśli o byciu Polakiem w kategoriach etniczności. Celem projektu było zakwestionowanie takiego myślenia. Chciałam również podważyć stereotyp, który wpisuje bardzo zróżnicowaną społeczność wietnamską, żyjącą w Polsce, w jednolite ramy.

To jak moja własna historia i doświadczenie mieszkania za granicą, jest podobne do doświadczeń moich bohaterów. Wiele osób pochodzenia wietnamskiego, które mieszkają w Polsce, przechodzą podobne problemy budowania tożsamości. W pewnym sensie czułam się z nimi związana i oni też to czuli.

Dlaczego w latach 50. rozpoczęła się wietnamska emigracja do Polski?

Jaki jest ten stereotyp?

Wietnamczycy w Polsce postrzegani są głównie, jako właściciele straganów czy małych restauracji. Tymczasem są to bardzo kreatywni ludzie, wśród tej społeczności są fotografowie, graficy czy aktywiści. Zależało mi, żeby bohaterów mojego projektu pokazać, jako zwykłych Polaków, a nie jako cudzoziemców czy kuriozum.

Jak wyglądała praca nad tym projektem?

Przygotowania do projektu zajęły jakieś 3-4 miesiące. Przed wyjazdem do Polski, spędziłam dużo czasu w bibliotece, przeglądając archiwa. Chciałam jak najlepiej poznać kontekst i tło historyczne. Bardzo ważnym elementem projektu było nawiązanie kontaktu z społecznością wietnamska, mieszkającą w Polsce. Napisałam do każdego wietnamskiego tłumacza w Warszawie, do wszystkich influencerów, których mogłam znaleźć, i zrobiłam intensywną kampanię w mediach społecznościowych. Zorganizowałam spotkania z osobami należącymi do tej społeczności, a także nawiązałam kontakt z Urzędem do Spraw Cudzoziemców w Polsce.

Zula Rabikowska

Następnie spędziłam cały miesiąc w Warszawie w wynajętym Air B&B i pracowałam praktycznie codziennie od rana do nocy. Moja praca polegała na spotkaniach z ludźmi, prowadzeniu rozmów, słuchaniu, a co najważniejsze budowaniu zaufania i otwieraniu kolejnych furtek do różnych grup wietnamskich. Zaczynając projekt nie znałam osobiście nikogo z społeczności wietnamskiej, pod koniec miesiąca z częścią z tych osób zaprzyjaźniłam się. Oczywiście dla fotografa najważniejsze jest światło, więc starałam się umawiać w godzinach i miejscach, gdzie będę mogła swobodnie pracować. Większość portretowanych osób sama wybierała lokalizację, a ja szłam za tym wyborem.

Nie chciałam dyktować ich opowieści, moją rolą było tę opowieść uchwycić.

Kto wziął udział w twoim projekcie?

Będąc w Warszawie spotkałam się z około 30 osobami. W mojej książce „Ba Lan” umieściłam zdjęcia 15 bohaterów, a na ostatniej wystawie zaprezentowałam 5 z nich. W moim projekcie pojawiają się m.in. Ton Van Anh i Ngo Van Tuong (Tomek), sławni wietnamscy aktywiści, Ole Nguyen, która wygrała polskiego Masterchefa w 2018 czy Bartek, grafik z Warszawy, który czuje się bliżej polskiej kultury, i któremu trudno byłoby odnaleźć się w Wietnamie. Bardzo ciekawe rozmowy prowadziłam z Lan, która również

Wietnamska emigracja do Polski i do Europy Wschodniej w latach 50. rozpoczęła się, jako efekt budowania relacji pomiędzy Republiką Wietnamu i Polską Rzeczpospolitą Ludową. Zarówno Wietnam, jak i Polska były krajami komunistycznymi i mogły łatwo tworzyć ustawy o wymianie kulturowej i ekonomicznej. Zaczęto od wymian studenckich. Studenci w Wietnamie, którzy mieli bardzo dobre wyniki, mieli szansę wyjechania do Polski na studia. Większość z nich dostawała pozwolenie na dłuższy pobyt, a nawet na zawsze. Wymiany studenckie trwały przez całe lata 60. I 70., aż do obalenia komunizmu w 1989 roku. W okresie wczesnego kapitalizmu stosunki między krajami, zmieniły się i przybrały bardziej ekonomiczny charakter. Wietnamczycy zaczęli przyjeżdżać do Polski, aby zakładać biznesy i korzystać z przystępnego ku temu prawa.

Czy kultura wietnamska w Polsce jest żywa?

W Warszawie jest sobotnia szkoła wietnamska, gdzie dzieci mogą uczyć się języka. Jest jednak dużo rodzin, które nie chcą wysyłać tam swoich potomków, ponieważ szkoła jest popierana przez komunistyczny rząd w Wietnamie. Są też dwie pagody koło Warszawy, gdzie niektórzy Wietnamczycy chodzą na spotkania religijne albo kulturalne, ale podobnie jak ze szkołą, pagody są

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

popierane przez rząd wietnamski. Największe skupisko restauracji wietnamskich znajduje się na ulicy Bakalarskiej. Są tam autentyczne wietnamskie knajpki i różne stoiska.

Jak dla każdego emigranta, to jest ciągły proces budowania tożsamości, który nigdy się nie kończy. Jednego dnia czują się Wietnamczykami, a drugiego Polakami.

Jak Wietnamczycy, żyjący długo w Polsce, postrzegają swoją tożsamość? Czują się bardziej polscy, czy wietnamscy?

Czy na co dzień Wietnamczycy w Polsce czują się dyskryminowani przez Polaków? Jak Polacy się do nich odnoszą?

Na to pytanie, osoby z którymi miałam okazję pracować odpowiadały rożnie. Niektórzy mówili, że dyskryminacja spotyka ich codziennie, inni że nigdy nie czuli się dyskryminowani. Parę osób opowiedziało mi o rasistowskim graffiti, które pojawiło się w ich miejscach zamieszkania. Mnie również coś takiego się przytrafiło, mieszkając w Londynie. Ton Vanh Anh, która jako nastolatka przyjechała do Polski w latach 90., mówiła, że nawet jej niektórzy nauczyciele wówczas byli rasistami, i że trudno było jej się bawić z polskimi rówieśnikami.

Jak Wietnamczycy, którzy żyją w Polsce, reagują na hasła „Polska dla Polaków”?

Wiele osób czuje, że polskie społeczeństwo odmawia im prawa do bycia Polakami. Jak mi powiedziano, jest to niestety kultura, którą promuje aktualny rząd PiS. Mam

| 27

nadzieję, że ten projekt przyczyni się w jakimś stopniu do zmiany takiego nastawienia. Bycie Polakiem, tak jak Anglikiem, nie zależy od koloru skóry czy etniczności, ale od poczucia przynależności i od indywidualnego wyboru tożsamości.

Czy mimo wszystko te osoby chcą mieszkać w Polsce?

Większość z osób, z którymi rozmawiałam, widzi swoją przyszłość w Polsce. Niektóre młodsze osoby, urodzone w latach 90., czują się bardziej międzynarodowo albo europejsko, mają plany podróżować. Jeden chłopak, z którym rozmawiałam chce wyprowadzić się do Singapuru, bo ma tam już swój sklep z herbatą. Wydaje mi się, że na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi i podejście zależy od osoby.

28 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| TOP 10

Miejsca ze

Przygotowała: Klaudia Kurzeja

Koszt: wstęp bezpłatny, poszczególne atrakcje płatne

Lodowisko w Somerset House To jedno z najbardziej klimatycznych lodowisk w Londynie, otoczone monumentalnym gmachem galerii Somerset House. Wieczorami do zabawy przygrywa DJ, a w barze możemy zamówić gorącą czekoladę i ciepłe przekąski.

Gdzie. Somerset House

dorośli od

hydeparkwinterwonderland. com

Zimowe miasteczko powróciło do Hyde Parku 21 listopada i pozostanie otwarte do 5 stycznia 2020 r. W środku znajduje się lodowisko, park rozrywki, świąteczny kiermasz, lodowy pałac i wiele stoisk oferujących grzane wino i ciepłe przekąski.

www.somersethouse.org.uk

Koszt:

Winter Wonderland

Gdzie: Hyde Park

£11

Taste London london.tastefestivals.com

Koszt:

£5 - £140

Od 21 do 24 listopada będziemy mogli się cieszyć zarówno jedzeniem, zakupami świątecznymi, jak i pokazami kulinarnymi. Będzie to również świetna okazja do spróbowania popisowych dań z ponad 20 restauracji. Oprócz kosztowania potraw, będzie nawet możliwość zrobienia własnego sera i pobrania lekcji sztuki sommelierskiej.

Gdzie: Tobacco Dock, wschodni Londyn

Eat and Drink Christmas London

Hampton Court Palace Festival Fayre www.hrpfoodfestivals.com/festive-fayre

www.eatanddrinkchristmaslondon.com

Jeśli chcemy zaczerpnąć inspiracji, jak i pomysłów na nowe dania, świąteczny festiwal jedzenia i picia, który potrwa od 20 do 24 listopada jest idealnym pretekstem. To okazja, żeby nie tylko zaczerpnąć inspiracji, lecz także spróbować nowych potraw. Oczywiście, możemy tam także kupić fantastyczne, unikalne produkty od wprawnych rzemieślników.

Gdzie: Olympia London

Fot. Eatanddrinkchristmaslondon

Jeśli jesteśmy smakoszami rozmaitych potraw musimy się wybrać na festiwal jedzenia do Hampton Court. Od 6 do 8 grudnia będziemy mogli nie tylko zjeść pyszne dania, ale również zobaczyć pokazy gotowania, jak i przyłączyć się do śpiewania kolęd.

Gdzie: Hampton Court Koszt:

dorośli £11 – £13 dzieci bezpłatnie

Koszt:

£10.70 – 58.50

Fot. HRPfoodfestivals

TOP 10 |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Ealing Christmas Market 2019 eat-me-drink-me.co.uk/ealing-christmas-market-2019

| 29

Święta przy rzece

Koszt: wstęp bezpłatny

londonbridgecity.co.uk

Tradycyjny kiermasz świąteczny będzie przez miesiąc podkreślał bożonarodzeniową atmosferę w Ealing. Impreza odbywa się od 4 lat. W tym roku potrwa od 24 listopada aż do 24 grudnia.

Świąteczny kiermasz przy Tamizie, na promenadzie przy Tower Bridge. To idealne miejsce na bożonarodzeniowe zakupy. Znajdziemy tam rękodzieło, jedzenie i grzane wino. Na kiermaszu wystawia się 60 niezależnych handlowców.

Gdzie: Town Square, Ealing Broadway Shopping Centre Koszt: wstęp bezpłatny

Gdzie: promenada przy Tower Bridge

Ice Bar London

Koszt:

£4.50 – 117.50

www.icebarlondon.com

Bary lodowe już od kilku lat są w modzie i wygląda na to, że znikną równie szybko, jak znika lód na biegunach. W Ice Bar London możemy cieszyć się wyjątkowo ciepłą, jak na bar lodowy, atmosferą i szerokim wyborem drinków. Idealne miejsce na Christmas Party.

Gdzie: Ice Bar London, 31-33 Heddon Street, Mayfair

Święta w piekarni Willow Bakery

Koszt: wstęp bezpłatny

www.willowmicrobakery.co.uk

14 grudnia w piekarni Willow, będziemy mieli świetną okazję do napicia się grzanego wina w towarzystwie gospodarzy i innych gości. Będzie to także okazja do kupienia ręcznie robionych ozdobnych świeczek i różnorodnych akcesoriów do domu.

Gdzie: Willow Bakery, 102 Old Charlton Road, Shepperton

Fot. Willow Bakery

Fot. Icebarlondon

Zimowa kraina Kost:

£5 - £175

www.winterlandlondon. com

Jeśli nie wiesz, gdzie się wybrać ze znajomymi, a lubisz klasyczne menu, „Winterland” jest idealnym miejscem dla ciebie. Zamówisz tam wszystko, od pizzy przez burgery, po pieczone ziemniaki. Świąteczny nastrój znajdziesz w specjalnej „lodowej sali”.

Fot. Winterlandlondon

Gdzie: Neverland, Wandsworth Bridge Road, Londyn SW6 2TY

30 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| MOJA WYSPA

moja wyspa

Motorem na co dzień

Klaudia Kurzeja

Krystian Dłużniak. Ma 21 lat, a jego pasja to motory i… wszystko, co z nimi związane.

+ Najlepsze miejsce

do życia:

+ Miejsca, które

lubię odwiedzać:

+ Mój pierwszy dzień na Wyspach:

Mój pierwszy dzień był taki, jak każdy zaczyna, w jednym małym pokoju na Greenford.

Na co dzień motorem do i z pracy, a w wolne dni z kolegami gdzieś sobie wyjeżdżamy…

Na Wyspach zajmuję się:

Jestem kierowcą dla Amazona i bardzo lubię tę pracę.

Lubię jechać do Westfield i do Bicester Village, gdzie można naprawdę dostać bardzo fajne oferty zakupowe.

+ Na zakupy polecam:

Westfield i Bicester oczywiście!

+ Przemieszczam się tu:

Super sposób na

China Town lub Piccadilly w centrum Londynu. Można tam bardzo dużo zrobić w czasie weekendu.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam: Chiński bufet na Park Royal. Chodzę tam już od bardzo długiego czasu.

+ Gościom na

Wyspach pokazuję:

Oxford Circus, Westfield, Big

rozmowy z Polską

2p min.

na telefony stacjonarne

z Twojej komórki

Bena, Piccadilly i oko Londynu.

+ Wyspy Brytyjskie lubię za: Ludzi. Bardzo lubię to, że można znaleźć tutaj osoby prawie z wszystkich krajów.

+ Największą bolączką

za min

w Wielkiej Brytanii jest:

Jak nieprzewidywalna jest pogoda i może zrujnować to na tel, komórkowy w plany.

+ Na Wyspach brakuje mi:

Więcej czasu. TutajPROMOCJA! idzie się do pracy o 7 rano i jest się w domu o 7 wieczorem. EXTRA!

10%

+ Jeśli nie Wyspy, to: Gdzieś w Ameryce.

Super sposó

1.Wyślij SMS-a na nu

Twoje konto telefonu komórk konto T-Talk, które będzie doł „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5G Więcej info o serwisach 02084

2. Wybierz numer 03

*Koszt połączenia z numerem 0 Jeśli posiadasz darmowe min. o

Aby dowiedzieć się więcej zad

7p min.

na telefony komórkowe

T-talk 1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN, 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś sięService na:provided by redakcja@cooltura .co.uk Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

* c c a th

| Nº 818 | 21 listopada 2019

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

| 31

Mówię po angielsku 2

Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Weź sprawy w swoje ręce!

Put down roots = begin to have a settled life in a particular place

Osiąść, zakorzenić się = ustatkować w jakimś określonym miejscu

Zapraszamy na kolejna lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach. Dziś dowiecie się, jak po angielsku „wziąć sprawy w swoje ręce” i „zapuścić korzenie”.

Take your life in your hands = ryzykować własne życie = do something that is very dangerous, especially where you risk death

Zrobić coś, co jest bardzo niebezpieczne, zwłaszcza gdy jest ryzyko śmierci

EXAMPLES = PRZYKŁADY Every time he goes bungee jumping, he takes his life in his hands. I felt like I was taking my life into my own hands climbing up the rickety old structure. Ted didn't want to take his life in his hands by going there alone. You take your life into your hands just crossing the road in this city!

Za każdym razem, gdy on idzie skakać na bungee, ryzykuje własnym życiem.

Czułem się, jakbym ryzykował własnym życiem, wspinając się po chwiejnej, starej konstrukcji.

Ted nie chciał ryzykować własnym życiem, idąc tam sam.

Ryzykujesz własnym życiem, przechodząc przez ulicę w tym mieście!

EXAMPLES = PRZYKŁADY If you put down roots in a place where you have moved to live, you make new friends and join in new activities there so that you feel it is your home. He finally put down roots after living and working in many different places. I'd been living in this country for a few years, but it wasn't until I had kids that I felt like I had really put down roots here. The company is keen to put down roots in the region which they see as a huge untapped market potential.

Jeśli zakorzenisz się w miejscu, do którego przeprowadziłeś się, żeby tam żyć, nawiązujesz nowe znajomości i wykonujesz nowe czynności, aby poczuć, że to jest twój dom.

On w końcu zapuścił korzenie po tym, jak mieszkał i pracował w wielu różnych miejscach.

Mieszkałam w tym kraju od kilku lat, ale dopiero gdy przyszły dzieci na świat, poczułam, że naprawdę tutaj utknęłam / zakorzeniłam się.

Firma chce zakorzenić się w regionie, który postrzega jako ogromny, niewykorzystany potencjał rynkowy.

| BO CHCIEĆ TO MÓC

NIE RYZYKUJ!!! WSZYSTKO ZROBIMY ZA CIEBIE!!

- Najwyższa jakość wszystkich produktów w bardzo konkurencyjnej cenie - Okna Pvc REHAU oraz KOMMERLING Z OKUCIAMI ANTYWLAMANIOWYMI - ALUMINIOWE DRZWI PRZESUWNE ORAZ HARMONIJKOWE Z 25 LETNIA GWARANCJA PRODUCENTA!!!

Doradztwo, pomiary, DOWÓZ oraz wyceny bezpłatne Windows & Glass Solutions Ltd. 622 Greenford Road, Greenford UB6 8QT

Tel: 02085782281 Office, Mob: 077 0360 1325 Office, Mob: 079 1636 9230 Robert E-mail: sales@wgsltd.co.uk, windowsglasssolutions@gmail.com

za min

T-talk

na tel, komórkowy w

PROMOCJA!

m a t j a h c Słu z s e c h c e gdzi

10% EXTRA!

Super sposó

1.Wyślij SMS-a na nu

lefon te a n P P A o k ja L R P Radio

od hasłami: p re o St y la P w z ra o re o Szukaj w Apple AppSt London, PRL24 io d a R sh li Po , yn d n Lo io d Polskie Ra

Super sposób na

Twoje konto telefonu komórk min. na telefony konto T-Talk, które będzie doła stacjonarne „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5G Więcej info o serwisach 02084

2. Wybierz numer 037

rozmowy z Polską

min.

*Koszt połączenia z numerem 0 na telefony komórkowe Jeśli posiadasz darmowe min. o

z Twojej komórkiAby dowiedzieć się więcej zad

1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Service provided by

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

*T ch ca a th

XXXX |

JEDYNA POLSKA BETONIARNIA • Renomowany dostawca betonu • Kopanie fundamentów • Palowanie

NOWOŚĆ! Wynajem grabów oraz wywrotek

Jedyna polska ﬁrma, która oferuje kompleksową usługę od wykopania poprzez wywiezienie ziemi, aż po zalanie

sales@atdscaffolding.co.uk

www.atdscaffolding.co.uk

0 7775 590 599 0 7795 075 073

ecomix@jgsk.co.uk www.polskabetoniarnia.co.uk

0026 Certificate Number 16090 ISO 9001 ISO 140010 OHSAS 18001

34 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| MIEJSCE NA WEEKEND

Na południe od Wału Hadriana…

WSCHÓD SŁOŃCA NAD WAŁEM HADRIANA

Najdalej wysunięty na północ i jednocześnie jeden z najpiękniejszych brytyjskich parków narodowych Northumberland w całości znajduje się na terenie hrabstwa, od którego posiada swą dumną nazwę. Ten wyjątkowo malowniczy obszar ze wszech miar zasługuje na to, by go odwiedzić. Bez względu na porę roku i ilość kilometrów, które musielibyśmy pokonać, by tam dotrzeć. Dariusz A. Zeller

iękny, jednocześnie surowy i dziki region, graniczący od północnej strony ze Szkocją (konkretnie hrabstwem Borders) oraz leżący nad Morzem Północnym, położony jest w północno-wschodniej Anglii, w całości na terenie hrabstwa, od którego posiada swą nazwę, zajmującego ok. 25% jego terenu. Założony został w 1956 roku, a jego powierzchnię stanowi 1049 km² surowej natury oraz licznych na tym terenie zamków, usytuowanych aż do jego południowej granicy na Wale Hadriana. Park Narodowy Northumberland jest idealny dla osób lubiących spokój i szukających odpoczynku od codzien-

nych obowiązków. Zanim jednak polecimy jego wyjątkowej urody miejsca z czystym powietrzem warto wiedzieć, że na jego terenie znajdziemy trzy główne obszary podlegające ścisłej ochronie. Na północy są to Cheviot Hills, czyli wulkaniczne wzgórza warte polecenia, z licznymi szlakami pieszymi i rowerowymi oraz Breamish Valley – archeologicznym arcydziełem, gdzie zwiedzając dawne wioski można cofnąć się tak do średniowiecza jak i epoki brązu. Drugim miejscem, podlegającym ścisłej ochronie, są znajdujące się w środkowej części parku rozległe wrzosowiska. Trzecim natomiast, na południu, jest środkowa część przebiegu Muru Hadriana. Teren parku, jakże ujmujący każdego, kto tam pojedzie, zamieszkuje

jednak jedynie ok. 2 tys. osób. To jeden z najniższych wskaźników w Wielkiej Brytanii. Jak nie trudno sobie wyobrazić ma to związek ze specyfiką tego obszaru, jednak świadczy to także o wyjątkowości miejsca, które dla przeciętnego turysty skojarzyć się powinno z pięknem natury, tylko w nielicznych miejscach „skażonym” działalnością człowieka. Z racji bliskiego sąsiedztwa ze Szkocją, na całym obszarze Northumberland napotkamy niezliczoną ilość zamków, świadczących o burzliwej historii tych terenów na przestrzeni bez mała tysiąca lat. To prawdziwy raj dla miłośników historii oraz… fotografii. Trudno bowiem o lepsze połączenie dzikiej natury z pozostałością lat zamierzchłych niż właśnie tam. Punktem obowiązkowym jest spacer po Cheviot Hills. Malownicze góry i wzniesienia to jedna z pereł tego rejonu. Podobnie jak Breamish Valley, o których dodać można jeszcze tylko, że pełne są tajemniczych grobowców z epoki neolitu i mieścin opuszczonych na przestrzeni setek lat. A jeśli chcemy podjąć się kolejnych wyzwań na turystycznych szlakach, obowiązkowo skorzystajmy ze znajdującego się tam Ingram Visitor Centre. Na miejscu otrzymamy wszystkie niezbędne informa-

cje dotyczące oferty turystycznej parku. Jeśli więc jesteśmy miłośnikami wędrówek pieszych, wycieczek rowerowych czy jazdy konnej, to właśnie w Parku Narodowym Northumberland znajdziemy ucieczkę od codziennego zgiełku i wypoczynek na łonie absolutnie naturalnej i nieokiełznanej przyrody. Ponad tysiąc kilometrów ścieżek poprzez malownicze góry i doliny tego parku gwarantuje to. W Wielkiej Brytanii trudno znaleźć bardziej spokojne miejsca do wypoczynku, niż właśnie tam występujące. Pomimo znacznej odległości od Londynu, z pewnością warto zaplanować sobie wakacyjny lub weekendowy wypad. Polecam wszystkim wciąż niezdecydowanym!

Warto zobaczyć: Mur Hadriana wulkaniczne wzgórza Cheviot Hills  stanowiska archeologiczne Breamish Valley  Cragside House and Gardens w Rothbury  szlak Pennine Way - Golden Gate Boat Tours  Latarnia morska Longstone  przepiękne widoki Sycamore Gap  

Miejsce na weekend |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 35

Kaskady wodne na rzece Crammel Linn

Malowniczy pejzaż Northumberland

Zbudowany w 1852 roku wiadukt Lambley w South Tyne Valley ma 32 metry wysokości

Zamek Bamburgh Średniowieczny most Hexham

Wodospad Roughting Linn

Zamek Alnwick

36 |

| COŚ NA ZĄB

21 listopada 2019 | Nº 818 |

Coś na ząb |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 37

Przekąski są dobre na wszystko Dariusz A. Zeller

Przekąski zwykle kojarzą się nam – i słusznie – z daniem, które nie jest zbyt czasochłonne w produkcji, a jednocześnie nadaje się do szybkiego skonsumowania oraz na mniej lub bardziej zaplanowane przyjęcia. Zatem tym razem daruję wam przewlekłe w czasie przepisy, a skupimy się na tym co można przygotować i zjeść w miarę szybko. I jednocześnie zdrowo.

Roladki w tortilli z łososiem i sałatami Składniki:

1 pszenny placek tortilli o średnicy ok. 25 cm 60 g łososia wędzonego l 1 duża garść mixu sałat (u mnie z roszponką) – l l

ok. 40 g

3 czubate łyżeczki (ok. 40 g) serka chrzanowego

NaTurek, Almette lub tym podobne

Sposób przyrządzenia:

Tortillę (np. o średnicy ok. 25 cm) posmarować cienko serkiem chrzanowym (lub innym ulubionym, ale dobrze by było, żeby to był jednak nieco ostry serek – np. cebulowy, czy ze szczypiorkiem). Równomiernie rozsypać mix sałat (u mnie z roszponką, ale można też użyć innego według uznania), a na wierzch rozłożyć plastry wędzonego łososia. Zwinąć placek tortilli w dość ścisły rulon, a następnie należy szczelnie owinąć w folię spożywczą lub aluminiową i przełożyć do lodówki na około 30 minut (można na dłużej, jeśli spodziewamy się gości później). Następnie wyciągnąć roladki z tortilli z lodówki, rozwinąć delikatnie z folii. Kolejno bezpośrednio przed podaniem pokroić w plastry o szerokości około 2-3 cm. Smacznego!

Śledzie z czerwoną cebulą Składniki:

400 g śledzi w oleju 3 czerwone cebule (300 g) l łyżka octu balsamicznego l łyżka cukru l 2 łyżki oleju roślinnego l p ół płaskiej łyżeczki pieprzu l l

Sposób przyrządzenia:

Dodatkowo: siekany koperek, olej do uzupełnienia śledzi po ewentualnym przełożeniu do słoika. Śledzie atlantyckie z oleju przełóż na deskę i pokrój na kawałki wielkości 2 cm. Odłóż do miski. Olej w którym były przetrzymywane wylej. Cebulę obierz i pokrój w piórka. Umieść na patelni z dwiema łyżkami oleju. Podsmażaj kilka minut na małej mocy palnika. Cebula powinna zmięknąć, jednak nie przypiekaj jej. Dodaj cukier oraz pieprz i ocet balsamiczny. Zamieszaj cebulę. Po chwili wyłącz. Przestudzoną cebulę z sosem z patelni przełóż do miski ze śledziami. Całość zamieszaj i przełóż do dużego słoika np. 1 x 1 litr. Dodaj siekany koperek. Dolej olej, by wypełnić słoik. Śledzie najlepiej smakują na zimno, po 2 dniach od zrobienia.

Kolejne przepisy na stronie 38

38 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| Coś na ząb

Kolorowe, naturalnie barwione naleśniki Ciasto na naleśniki: 2 jajka 1 szklanka mąki l 1 szklanki mleka l 1 łyżka oliwy l l

Wszystko dokładnie wymieszać i podzielić na 3 porcje.

Sposób przyrządzenia:

Aby naleśniki były różowe do ciasta dodajemy 2-3 łyżki zakwasu z buraka (lub małego buraka bardzo drobno startego) i dokładnie mieszamy. Aby uzyskać zielony kolor, ciasto blendujemy z garścią świeżego szpinaku (możemy użyć mrożonego szpinaku ale uprzednio trzeba go rozmrozić). Żółte naleśniki uzyskujemy poprzez dodanie pół łyżeczki kurkumy do ciasta i dokładne wymieszanie/ Naleśniki smażymy z dwóch stron na rozgrzanym oleju. Farsz do naleśników możemy sobie wybrać jaki tylko mamy ochotę i chyba każdy tu będzie pasował, ponieważ barwniki które używamy do ciasta nie są jakoś specjalnie w smaku wyczuwalne. Ja jako farsz użyłem np. szynkę drobiową, ser żółty gouda, ser mozarella (w kulce z zalewy), paprykę żółtą i czerwoną oraz cukinię. Sery, szynkę i cukinię pokroiłem w cieniutkie plasterki (użyłam krajalnicy), a papryki w słupki. Naleśniki z farszem zwijamy w rulony i przecinamy przez środek na połówki (przecinanie nie jest konieczne, możemy również zapiekać w całości). Ruloniki układamy w naczyniu żaroodpornym i wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180°C na 20 minut. Podajemy polane sosem czosnkowym.

Tatar wołowy Składniki: l

300 g chudego mięsa wołowego: polęd-

wica wołowa lub ligawa

1 cebula l 2 ogórki kiszone l 2 żółtka l 1 łyżka oliwy l s ól, pieprz, opcjonalnie szczypta chilli l opcjonalnie 1 łyżka maggi w płynie l

Sposób przyrządzenia:

Mięso dokładnie myjemy i osuszamy. Następnie polędwice wołową lub ligawę mielimy w maszynce na grubych oczkach lub bardzo drobno siekamy (tutaj zdania są podzielone, jedni preferują tatar siekany, inni wolą zmielony. Następnie mięso mieszamy z surowymi żółtkami i doprawiamy do smaku solą, pieprzem, oliwą oraz opcjonalnie chili i maggi. Z doprawionego mięsa formujemy kuleczki (najlepiej robić to wilgotnymi dłońmi) i układamy na talerzu. Cebulę oraz ogórki drobno kroimy i układamy obok mięsa. Tatar na zdjęciu poniżej wykonałam z podwójnej porcji składników. Zmielone lub posiekane mięso możemy również bez przyprawiania uformować w kulki (lub inny kształt) i przyozdobić żółtkiem każdą porcję oraz obsypać przyprawami z wierzchu). Tatar podajemy schłodzony, tego samego dnia, w którym został przygotowany.

KSIĘGOWOŚĆ

JOGA |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

0208 846 3606 d

e y o l p f-em

Sel

Partnership

t n e m y mplo

TD L a j trac

Rejetsed

(Limi

ny)

Compa

VAT

poniedziałek, środa, piątek 9.00-18.00

wtorek, czwartek 9.00-21.00 każda ostat nia sobota miesiąca 9. 00-15.00

zenia c i l z o R loyed p m e self już od

0 5 £

| 39

40 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| MOTYWACJA

a stała r u t n e Rezyd

0 0 . 0 £12 .00 5 6 £ + rzędowa u opłata

0208 846 3610 w w w. s a r a i n t . c o. u k

rezydentura stała

obywatelstwo brytyjskie rezydentura tymczasowa profesjonalna pomoc w uzyskaniu BRYTYJSKIEJ REZYDENTURY STAŁEJ jeśli pracujesz legalnie ostatnie 5 lat, już teraz możesz się starać o REZYDENTURĘ STAŁĄ Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office.

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road Isleworth TW7 4RL

fitness |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 41

Co to jest TBC? malgorzata.koszelazarska@gmail.com

koszelazarska

czyli ćwiczenia na ręce, brzuch, nogi i pośladki. Podczas zajęć jest wykorzystywany sprzęt różnego rodzaju, tj. hantle, step czy piłki. Polecam te zajęcia dla wszystkich. Wzmacniają mięśnie, poprawiają ogólną kondycję, spalają tkankę tłuszczową,

poprawiają wydolność tlenową i wysmuklają całe ciało. W następnym artykule dowiecie się, dlaczego warto ćwiczyć z hantlami, a dzisiaj przedstawiam wam trzy skuteczne ćwiczenia na brzuch, które często są wykorzystywane na zajęciach TBC.

Bieg w pozycji pompki Przyjmij pozycję pompki, ręce pod barkami, głowa w linii prostej, brzuch napięty, przyciągaj naprzemiennie kolana do klatki piersiowej. Biodra i tułów pozostają nieruchomo podczas ruchu.

Zdjęcia: Marcin Urban

Małgorzata Koszela-Żarska, instruktorka fitness

BC to zajęcia, które łączą ćwiczenia aerobowe ze wzmacniającymi. Skrót ten oznacza „Total Body Conditioning”, czyli modelowanie całego ciała. Zajęcia rozpoczynają się rozgrzewką, a po niej następuje część wzmacniająca,

Side plank Połóż się na boku, opierając się na łokciu znajdującym się pod linią barków. Połóż stopę zewnętrznej nogi z przodu stopy wewnętrznej. Unieś rękę w kierunku sufitu. Napnij brzuch i uda. Wykonaj ruch ręką do wewnątrz. Powtórz 15 razy. Zmień strony.

Plank jump Przyjmij pozycję deski, łokcie pod linią barków. Ciało w linii prostej. Napnij brzuch i pośladki. Wykonaj skoki do środka i na zewnątrz.

42 |

| ZDROWIE

Skip Hire Wywรณz ล mieci Londyn i okolice

21 listopada 2019 | Nยบ 818 |

020 8839 3147 078 1308 7129

Civic Way HA4 0YP Ruislip www.bkltd.co.uk info@bkltd.co.uk

zdrowie |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 43

Dieta wspomagająca płodność Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.nutriheaven.co.uk

iepłodność. Co to jest? Pierwotna niepłodność jest definiowana jako niezdolność do zajścia w ciążę, pomimo częstego współżycia bez zabezpieczeń przez co najmniej rok. Wtórna bezpłodność jest definiowana jako niezdolność do zajścia w kolejną ciążę po urodzeniu jednego lub więcej dzieci. Przyczyn niepłodności może być wiele, w tym złe odżywianie, stres emocjonalny, choroby przenoszone drogą płciową, zaburzenia tarczycy, Candida, nadmierne zakres ćwiczeń – przeciążenie organizmu, otyłość i problemy hormonalne. Dobrą wiadomością jest to, że większość par w końcu zachodzi w ciążę, przy pomocy leczenia, bądź też naturalnie. Jedną z najważniejszych opcji leczenia naturalnie bezpłodności jest przestrzeganie właściwej, zdrowej diety.

Żywność, która wspomaga płodność

Żywność ekologiczna – pestycydy mogą wpływać na estrogen i inne hormony; dlatego ważne jest, aby wybierać tylko produkty ekologiczne w jak największym stopniu. Proces rolnictwa ekologicznego zapewnia, że wszelkie pestycydy stosowane w uprawach są wytwarzane z naturalnych składników (bez arsenu i pyłu tytoniowego) i są wolne od tradycyjnych lub syntetycznych pestycydów. Ryby – kwasy Omega-3 mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny, co może promować zapłodnienie i implantację. Badania sugerują również, że dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 może pomóc w regulacji owulacji, poprawić jakość jaj, a nawet opóźnić starzenie się jajników. Unikajmy ryb z hodowli i bogatych w rtęć. Pokarmy bogate w witaminę E – witamina E ma kluczowe znaczenie dla wielu hormonów i prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego. Pokarmy bogate w witaminę C – witamina C pomaga wywołać owulację u kobiet i może poprawić jakość plemników u mężczyzn. Pokarmy z witaminą C pomagają również przy wchłanianiu żelaza, który jest bardzo ważnym składnikiem odżywczym dla kobiet w ciąży. Grejpfruty i inne owoce cytrusowe, kiwi, guawa, czerwona papryka i jarmuż są świetnymi źródłami. Pokarmy bogate w kwas foliowy – kwas foliowy lub witamina B, która pomaga organizmowi budować nowe

Statystyki informują, że stopa niepłodności regularnie wzrasta na całym świecie. Wielu obwinia toksyny, zanieczyszczając ciało i upośledzające cenne funkcje, takie jak płodność, ciąża, poród. komórki i zapobiega wadom wrodzonym. Eksperci zalecają zwiększenie spożycia kwasu foliowego przed zajściem w ciążę, aby zapewnić zdrową ciążę. Większość kobiet zachęca się do przyjmowania prenatalnej witaminy z kwasem foliowym, aby zapewnić zalecane 400 do 800 mikrogramów dziennie. Żywność naturalnie bogata w folian to zielone warzywa liściaste, owoce cytrusowe, fasola i kiełki pszenicy. Brokuły, kapusta i brukselka – te warzywa krzyżowe zawierają indolo3-karbinol, który pomaga wątrobie metabolizować estrogen. Najlepiej jest gotować warzywa krzyżowe na parze, unikając obecności goitrogenów w stanie surowym. Nasiona dyni – dla mężczyzn nasiona te dostarczają cynku, niezbędnego składnika odżywczego do reprodukcji. Żywność, która może mieć negatywny wpływ na pło dność Mięso przetworzone o wysokiej zawartości tłuszczu – może zwiększać stany zapalne. Ziarna – mogą zwiększać poziom kortyzolu i estrogenu, co prowadzi do problemów z niepłodnością. Cukier rafinowany – zmniejsza funkcję odpornościową i może powodować wyczerpanie składników

odżywczych. Wysokie spożycie rafinowanego cukru przyczynia się również do otyłości, która jest dużym czynnikiem ryzyka niepłodności. Alkohol – zwiększa stan zapalny i zmniejsza funkcję odpornościową. U kobiet intensywne picie wiąże się

ze zwiększonym ryzykiem zaburzeń owulacji i endometriozy. U mężczyzn obniża poziom testosteronu, powoduje zaburzenia erekcji i zmniejsza produkcję nasienia. Kofeina – może powodować zaburzenia równowagi hormonalnej, odwodnienie i prowadzić do niedoboru minerałów. Wykazano, że wysokie spożycie zaburza płodność. Narkotyki – takie jak marihuana mogą negatywnie wpływać na płodność, utrudniając owulację.

Suplementy wspomagające płodność

Innym naturalnym sposobem leczenia niepłodności jest spożywanie dodatków promujących płodność. Olej z wiesiołka – wiesiołek zawiera wysoki poziom kwasu gamma-linolenowego (GLA), niezbędnego kwasu tłuszczowego, który może zwiększyć i wzmocnić funkcję macicy. Witamina C – witamina C może pomóc w zapobieganiu aglutynacji plemników u mężczyzn. Kompleks B – witaminy z grupy B biorą udział w metabolizmie estrogenu. Witamina E – jest ważną witaminą, która pomaga w utrzymaniu równowagi hormonalnej.

Zmniejszenie stresu

Na samym końcu listy często znajduje się zmniejszenie stresu jako rozwiązania przyczyny niepłodności. W dzisiejszym świecie żyjemy w dużym stresie i stale nie doceniamy jego wpływu na nasze zdrowie. Naprawdę chcę podkreślić, jak ważne może być zmniejszenie stresu dla ogólnego dobrego zdrowia, a zwłaszcza, jeśli próbujemy zajść w ciążę. Badania wykazały, że stres ma bezpośredni wpływ na ryzyko niepłodności u kobiety. To idealny czas, aby spojrzeć na swoje priorytety, określić, co powoduje największy stres i wyeliminować je ze swojego życia, jeśli to w ogóle możliwe. Jeśli nie można stresorów wyeliminować, należy znaleźć zdrowe sposoby radzenia sobie ze stresem i obniżeniem go. Gdy zostaniemy rodzicami, wszystkie priorytety ulegną zmianie. Jeśli jesteśmy zestresowani, poziom kortyzolu jest podwyższony, co prowadzi nie tylko do bezpłodności, ale także do różnego rodzaju innych problemów fizycznych i psychicznych. Nadszedł czas, aby poważnie potraktować stres i jego wpływ na ciało.

Sen

Poza utrzymywaniem niskiego poziomu stresu, odpowiedni sen jest niezwykle ważny dla poprawy płodności. Spanie (lub nie spanie) ma silny wpływ na układ hormonalny organizmu. Jeśli nie dostarczymy wystarczającej ilości snu, cykl i owulacja mogą zostać zmienione. Ludzie, którzy mają poważne problemy ze snem, takie jak bezsenność, mają również zwykle wyższy poziom hormonów stresu, co nie sprzyja płodności.

ROZRYWKA

44 |

Cooltura+ | Nº 763 | 21 listopada 2019 | Nº 818 |

| ROZRYWKA

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Związki frazeologiczne Quiz: Muzyka polska ze zwierzętami

2. Jakie było prawdziwe nazwisko Czesława Niemena?

a. Nowak b. Wydrzycki c. Burzyńskijak: 1. Natrętny d. Sempoliński a. Pszczoła b. Mucha 3. „Nie dokazuj, miła nie c. Pies dokazuj d. Kawka

Przecież nie jest z Ciebie znowu taki cudjak: 2. Pracowity Nie od razu, miła nie od a. Ciernik razu b. Osa ………………………………..” c. Mrówka

a. Nie od razu się przebijesz d. Motyl przez mój chłód! b. Niejak: od razu zniknie rejestr 3. Zły Twoich szkód! a. Osa c. Nie od razu stopisz serca b. Kot mego lód! c. Pies d. Nie od razu się opłaci ten d. Wąż Twój trud!

4. Chytry jak:

4. Kto był pierwszym a. Dzik wykonawcą utworu b. Wilk „Kolorowe jarmarki”? c. Kruk

a. Janusz Laskowski d. Lis b. Irena Santor c. Maryla Rodowicz 5. Zdrowy jak: d. Jerzy Połomski a. Lew b. Byk 5. Którego zespołu jest c. Indyk to cytat: „Kocham cię d. Małpa

kochanie moje, kocham cię a6.kochanie Brudny moje…”? jak: a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

a. Breakout b. Andrzej Zaucha c. Chłopcy z Placu Broni d. Tilt

7. Kombi – Słodkiego, …….. życia. a. Błogiego b. Długiego a. Świnia c. Miłego b. Krowa d. Dobrego c. Jaszczurka d. Kot

8. „A kiedy przyjdzie także po7.mnie Dumny jak: Zegarmistrz światła a. Koń purpurowy b. Sęp Byc. mi zabełtać błękit Małpa wd.głowie Paw …………………………………….”

dodaj ogłoszenie na

To go zapytam, 8. a.Zimny jak: czy jest

cooltura24.co.uk

zdrowy a. Kangur b. Zawieje wreszcie wiatr b. Szczur odnowy c. Ryba c. Stanę się nagle fioletowy d. Krokodyl d. To będę jasny i gotowy

9. Zadziorny jak:

9.a.„Wehikuł czasu” to Kogut przebój którego zespołu? b. Dzik a. Dżem c. Osa b. Coma d. Zając c. Perfect Lao Che jak: 10.d. Uparty a. Byk 10. „Niech żyje bal!” b. Kucyk śpiewa… c. Osioł a. Małgorzata Ostrowska d. Owca b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Piec b. Komunista c. Krew d. Cegła

6. Kto to śpiewał: „Wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie umiem”?

Prawidłowe odpowiedzi: 1b, 2c, 3a, 4d, 5b, 6a, 7d, 8c, 9a, 10c.

1. Dżem – Czerwony jak ……..

L L

SUDOKU

L L

O O l

Profesor do studenta • • • na egzaminie: -Kolega Proszę podwozi pana, czy kolegę pan w ogóle nowym chce skończyć studia? samochodem: -- Nie Tak panie wiesz,profesorze. jak często trzeba -zmieniać No to właśnie olej? pan skończył... - Nie wiem, ale mój kolega l l l zmienia co 5 lat. Do banku w Szwajcarii wchodzi - A co ma? klient z walizką i ściszonym głosem - Budę z frytkami w Mielnie. mówi do bankiera: ••• -- Tato, Chciałbym pieniądze, w tej chcęwpłacić się ożenić z Basią. walizce jest cztery miliony euro. - Przeproś. Na to bankier uśmiechnięty: - Co?

-- Przeproś! Proszę nie ściszać głosu, bieda to żaden wstyd. - Ale za co? - Nieważne, przeproś. l l l - Ale o co chodzi? Zapytali Grzegorza Latę, czy repre- Przeproś! zentacja z 1974 pokonałaby dzi- Daj mi chociaż jakiś powód... siejszą kadrę. - Po prostu przeproś. -- No Tak,dobra. wygralibyśmy 1:0. Przepraszam. -- OK, Tylkoskoro tyle? jesteś w stanie prze-prosić No tak, proszę pamiętać że więkbez żadnego powodu, szość z nas jest już po 70. to faktycznie jesteś gotowy na małżeństwo. l• l • •l Jasiu przychodzi ze szkoły i chwali Syn rolnika poszedł do wojska. się ojcu: Po jakimś czasie napisał do ojca -list: Tato, dzisiaj na kartkówce nie popełniłem błędu ortoTato tu jestżadnego wspaniale! Możemy graficznego! się wylegiwać do 6 rano!

- Wspaniale synu, • • a• jaki był temat? -Jasiu Tabliczka mnożenia. mówi do ojca: - Tato, masz dzisiaj takie małe l l l w szkole. zebranie rodziców -- Co Tatusiu, czy Ocean masz na myśli,Spokojny mówiąc zawsze "małe"?jest spokojny? -- No, Co zaja,dziwne pytanie? Czy nie i ty, wychowawczyni możesz pytać się o coś mądrzejszego? dyrektor... - Mogę. Kiedy umarło • • • Morze Martwe? - Pytanko, miałeś na studiach analizę, algebrę itd.? l l l - Tak. Student pyta studenta: - Przydało ci się to do czegoś w -życiu? Powtarzałeś coś przed egzaminem? - Tak. -- Do Tak.czego? -- Rozumiem A co? dowcipy o cał-kach. Będzie dobrze, będzie dobrze...

SUDOKU DLA DZIECI

ZNAJDŹ 10 RÓŻNIC

POLICZ ZWIERZĘTA

LABIRYNT | Nº 818 | 21 listopada 2019 PLAC ZABAW |

| 45

46 |

21 listopada 2019 | Nº 818 |

| OGŁOSZENIA DROBNE

Zorganizujemy dla Twojej firmy

Xmas Party

WASZYCH MARZEŃ

07932 556622 Posiadamy salę na szkolenia, restaurację oraz salę balową. Catering – dostawy na terenie całego Londynu Klub Orła Białego, 211 Balham High Road, London SW17 7BQ

POLSKIE PRODUKTY BUDOWLANE

PRZEWOZY OSÓB I PACZEK £23

ANGLIA-POLSKA POLSKA-ANGLIA

Rabaty dla trade. Nowo otwarta siedziba najwiekszej polskiej hurtowni budowlanej w Southampton. Unit 9a Central Trade Estate SO14 5JP Southampton www.antbmshop.co.uk, www.antbm.co.uk email: southampton@antbm.co.uk Tel.02382002442

POLSKA TELEWIZJA SPRZEDAŻ MONTAŻ SERWIS

Instalacja, modernizacja i sprzedaż anten satelitarnych i naziemnych. Wejdziemy wszędzie. Wszystkie akcesoria instalacyjne konwertery anteny maszty itp. Dekodery NC+4K, na umowę i na kartę nc+mix wymiany zwroty tel 07894100683 30KG DO POLSKI ZA JEDYNE £18.99 Obsługujemy każdy kraj. W Europie współpracujemy z DPD, wiodącym dostawcą usług kurierskich wysyłamy twoją paczkę w dzień odbioru 07541285934 www. fastandcouriers.co.uk POLSKA KANCELARIA W CENTRUM LONDYNU

(Liverpool Street) Specjaliści prawa rodzinnego, imigracyjnego, pracy oraz cywilnego. Potrzebujesz pomocy zaufanego prawnika? Skontaktuj się z nami. Tel: 0207 867 3973

PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SERWIS KOMPUTEROWY W LONDYNIE

www.ja-eurobus.pl

+44 777 882 67 09 +44 777 882 56 80 RSVM SERVICES LTD- SMIECI

Najtańszy i profesjonalny wywóz śmieci na terenie całego Londynu Pomagamy przy załadunku, usługi licenccjinowane, Szybko, Tanio i Solidnie kontakt: 07540772560 Rafal, rsvm24h@googlemail.com, www.rubbishcompanylondon.co.uk

LAPTOPY NAPRAWA. tablety, Apple, PC, GPS. Windows, MacOS i Linux. Profesjonalna strona WWW i reklama w sieci. Z nami oszczędzisz czas i pieniądze! Dojazd do klienta. Zadzwoń Teraz: 07885421494. www.ictlaboratory.com POLSKA KANCELARIA ODSZKODOWAŃ

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku na terenie Wielkiej Brytanii i chciałbyś ubiegać się o odszkodowanie za doznany ból i cierpienie, skontaktuj się z naszą kancelarią prawną, a zajmiemy się wszystkim dla Ciebie. 02084342669 lub 01617914669

KRAWCOWA

DZIĘKUJEMY ZA 10 LAT RAZEM!

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA

Polska Telewizja Satelitarna -Przemysław Zając. Polska Telewizja Londyn NC+, Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę i kartę montaż anten. Zapraszamy 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep: 02082033162 Instalacje: 07779631401 polskatelewizja.co.uk

SKUP ZŁO M U ZADZWOŃ

079 17 300 600 WYNAJME POKOJ JEDNOOSOBOWY

od 1 Grudnia. Umeblowany ,dla dziewczyny/ kobiety. Depozyt nie wymagany. £420 na mieisac +rachunki. W bloku na parterze.spokojna okolica, East Finchley, East And Road. 07772853759

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com SERWIS KOMPUTEROWY WEST LONDON

Tu Polacy kupują stal.

Zakład krawiecki zatrudni wykwalifikowane krawcowe do szycia odzieży damskiej. 07515559864

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

Naprawa komputerów, usuwanie wirusów, ogólny serwis i czyszczenie, wymiana ekranu, klawiatury, dysku, gniazda zasilania w laptopie, upgrade komputerów stacjonarnych, instalacja kamer CCTV. Specjalna oferta na maitenance i obsługę sieci dla biur. Budowa Sieci, serwerowni. tel. 07832837848; info@allitworks.com

ZAMIEŚĆ OGŁOSZENIE PREMIUM na

sales@steelo.co.uk

www.steelo.co.uk

0208 569 8144

ELETRYKA DOMOWA PRZEMYSŁOWA

Pozdzielnie elektryczne, okablowanie, audio, video, ogrzewanie, light control, rolety i zasłony elektryczne. Alarmy, CCTV 4K-Bramy Automatyczne. Wideo domofony. sterowania domem. Oświetlenia ogrodowe. Wszelka naprawa-projektowanie. Nowocześnie. 0745912113 ARCHITEKT Z UPRAWNIENIAMI W LONDYNIE

Wieloletnia praktyka w Anglii, podejmie się prac projektowych w zakresie projektowania nowych domów, dobudówek przeróbek strychów, przeróbek obiektów zabytkowych. Załatwiam pozwolenia, nowe warunki ubiegania się o dobudówki. Nr 0790 3034463, email: szymon.dylewski@gmail.com ULTIMATE RUBBISH CLERANCE

Oferujemy wywóz śmieci: ogrodowych, budowlanych, biurowych, każde inne. Oferujemy przewóz materiałów i narzędzi, gruz, ziemia. Atrakcyjne ceny! Pomagamy przy załadunku. Pracujemy na terenie całego Londynu!!! 07886253972 Alex

cooltura24.co.uk

OGŁOSZENIA DROBNE |

| Nº 818 | 21 listopada 2019

| 47

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

Jak zamieścić ogłoszenie? przez internet

www.cooltura24.co.uk

WYWÓZ ŚMIECI

SKIP HIRE LONDYN I OKOLICE

Zamieść ogłoszenie Premium online na

www.cooltura24.co.uk

Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie

Skip Hire 8yd 12yd 16yd 3.5t tipper van

www.jtlrubbishltd.co.uk

do 25 słów danego ogłoszenia

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

6 marcaAM

H G N I M R I WB

7 marcaIE

N Y D N O L W

Y T R A P R E T AF

I N K Ę PIIĘ P I Z I D Z D O ŁO MŁ II M O2 Institute Birmingham BILETY NA

www.bawimysiew.uk

O2 Shepherds Bush Empire BILETY NA

www.cooltura24.co.uk

N O N ZE K U I N Y T R A A M M