Cooltura Issue 838 by Cooltura

1 The Polish Weekly | N o 15 (838) | 09.04.2020

Zobaczmy to jeszcze raz

Klasyka kina na święta! Zobacz filmy, które nigdy się nie nudzą. Przypomianamy produkcje, które rozbawią w święta przedstawicieli każdego pokolenia. Str. 26

Najlepsze wystawy online

Zamiast na wielkanocny spacer zapraszamy na wirtualną wycieczkę po londyńskich muzeach, które udostępniły swoje zasoby online. Str. 28

Trening w domu

Serwis YouTube jest w czasie domowej izolacji znakomitym narzędziem pomagającym w utrzymaniu sprawności fizycznej. Zobacz najpopularniejsze kanały, dzięki którym możesz ćwiczyć w domu. Str. 34

ŚWIĘTA W KWARANTANNIE

Powrócą lepsze dni

Fot. BBC

ierzyliśmy się już z wieloma wyzwaniami, ale to jest inne. Tym razem łączymy się ze wszystkimi narodami na całym świecie we wspólnym wysiłku,

korzystając z wielkich osiągnięć nauki i naszego instynktownego dążenia do uzdrowienia. Odniesiemy sukces – i ten sukces będzie należał do każdego z nas – powiedziała brytyjska królowa w specjal-

nym wystąpieniu telewizyjnym. Elżbieta II podziękowała wszystkim osobom walczącym z pandemią koronawirusa i zaapelowała o przestrzeganie wytycznych rządu. Jej przemówienie emanowało nadzieją i inspiracją do wspólnego wysiłku. „Powinniśmy pocieszyć się, że chociaż możemy jeszcze wiele doświadczyć, powrócą lepsze dni, znów będziemy z naszymi przyjaciółmi, znów będziemy z naszymi rodzinami, spotkamy się ponownie. (...) Każda godzina poświęcenia przybliża nas do powrotu do normalnego życia” – zapewniła brytyjska monarchini. To było piąte specjalne przemówienie telewizyjne jakie Elżbieta II wygłosiła w czasie trwającego 68 lat panowania. Na poprzednie zdecydowała się w 2012 roku z okazji diamentowego jubileuszu panowania, w 2002 roku po śmierci matki królowej Elżbiety, w 1997 roku po śmierci księżnej Diany oraz w 1991 roku podczas pierwszej wojny w Zatoce Perskiej. Tuż po zakończeniu przemówienia królowej, które wyemitowano w niedzielę wieczorem, telewizja BBC podała informację, że do szpitala trafił premier Wielkiej

Brytanii. Decyzję podjęto profilaktycznie, ponieważ po 10 dniach od zdiagnozowania koronawirusa Boris Johnson wciąż miał wysoką gorączkę i kaszel. Ten rok przejdzie do historii. Życie ludzi jeszcze nigdy w czasie pokoju nie uległo tak drastycznym zmianom w tak krótkim czasie. Wyjątkowe będą także tegoroczne święta. Bez rodzinnych spotkań, bez wyjścia do kościoła, a w wielu domach także przy skromniej zastawionym stole i bez bolesnej myśli o konieczności powrotu do pracy. Dla wielu praca nagle się skończyła. Weźmy jednak głęboki wdech czystszym niż zwykle powietrzem i spójrzmy też na pozytywne strony obecnej sytuacji. Za kilka miesięcy życie wróci do „zabieganej” normy, a zanim to nastąpi doceńmy zalety pracy z domu, możliwość spędzenia czasu z bliskimi, okazję do nadrobienia zaległości w czytaniu i oglądaniu filmów, to także wyjątkowy impuls do rozpoczęcia regularnej aktywności fizycznej. Niech ten czas będzie czasem refleksji i pozytywnej zmiany w naszym życiu. Wesołych świąt, bo lepsze dni na pewno powrócą!

2 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Im więcej osób będzie przestrzegać zasad, tym szybciej z tego wyjdziemy

razie braku wolnych respiratorów pierwszeństwo w podłączeniu do nich powinny dostać osoby z większymi szansami na przeżycie. Jak podał The Guardian takie zalecenie wydała lekarzom branżowa organizacja British Medical Association. Oznacza to, że priorytet w leczeniu uzyskają osoby młode i silne. Starszym pacjentom i posiadającym mniejsze szanse przeżycia lekarze mogą odmówić pomocy. Minister zdrowia ocenił w wywiadzie dla BBC, że NHS będzie potrzebował w najbliższych dniach 18 tys. respiratorów, a ma obecnie do dyspozycji połowę tej liczby. Rozpoczęły się już jednak dostawy nowych urządzeń zamówionych przez rząd. W szpitalach są wciąż wolne miejsca mimo szybko rosnącej liczby pacjentów. Sytuacja stanowi bezprecedensowe wyzwanie dla służby zdrowia, bo zająć trzeba się nie tylko chorymi na koronawirusa, ale także osobami z innymi dolegliwościami. W centrum wystawienniczym Excel we wschodnim Londynie otwarto tymczasowy szpital, który będzie mógł przyjąć ok. 4 tys. zarażonych. 12 kwietnia podobne szpitale zaczną działać w centrum targowym NEC w Birmingham (2 tys. łóżek) oraz w Manchesterze (1 tys. łóżek). 2 tys. łóżek będzie do dyspozycji na narodowym stadionie Walii w Cardiff, a 1 tys. w centrum wystawienniczym SEC w Glasgow w Szkocji. Epidemia jest blisko fazy szczytu. Liczba zarażeń nadal

Fot. Marcin Nowak

rośnie, ale ich średni przyrost wykazuje tendencję spowolnienia. Rządowe dane są jednak co najmniej nie pełne. Oficjalna liczba ofiar obejmuje tylko zgony na Covid-19 zarejestrowane w szpitalach i niewielką liczbę poza nimi. Tymczasem według szacunków nawet jedna trzecia zarażonych może umierać w domach i nie trafiać do statystyk. Poza tym w ostatnich dniach oficjalne liczby dotyczące zarażonych zostały zaburzone przez zwiększenie testów wśród pracowników NHS, kosztem testowania pacjentów. Najmłodsza ofiara koronawirusa na Wyspach to 5-letnie dziecko, które miało równocześnie inną chorobę. Druga nieletnia ofiara to 13-letni Ismail Mohamed Abdulwahab z Londynu, który był w pełni zdrowia. Wśród ofiar pandemii jest też kilku lekarzy i pielęgniarek z NHS, którzy poświęcili swoje życie ratując innych.

Transport for London potwierdził w weekend śmierć trzech kierowców miejskich autobusów i dwóch kontrolerów, którzy także ulegli zarażeniu. Wirus na dłużej niż prognozowano zatrzymał w izolacji premiera Wielkiej Brytanii. Po tygodniu od zdiagnozowania 55-letni Boris Johnson wciąż miał gorączkę i kaszel, a w niedzielę trafił do szpitala. Objawy typowe dla koronawirusa pojawiły się także u jego 32-letniej partnerki. Będąca w ciąży Carrie Symonds napisała na Twitterze po tygodniowej izolacji, że czuje się lepiej i nie było w jej przypadku potrzeby przeprowadzania testu na Covid-19. Bez większych problemów chorobę pokonali następca brytyjskiego tronu 71-letni książę Charles oraz 41-letni minister zdrowia Matt Hancock. - Im więcej osób będzie przestrzegać zasad, tym szyb-

ciej z tego wyjdziemy – powiedział minister zdrowia Matt Hancock, po powrocie do pracy. Zaapelował też do niezdyscyplinowanych osób, które mimo apeli w weekend masowo korzystały ze słońca spacerując, a nawet piknikując w parkach. „Ryzykujecie życie własne i innych, utrudniacie sytuację nam wszystkim” powiedział Matt Hanckock Brytyjskie media krytykują tymczasem rząd za warunki w jakich pracownicy NHS walczą z pandemią koronawirusa. Na pierwszych stronach gazet powtarzają się słowa skandal, chaos i absurd. Brakuje podstawowych środków ochrony osobistej takich jak kombinezony, rękawiczki i maski. „W zakupionych przez rząd fartuszkach można robić kanapki, a nie pomagać zakaźnie chorym pacjentom” – mówią zbulwersowani lekarze. Swoją sytuację medycy porównują do wysłania żołnierzy na front bez hełmów. Innym problemem jest brak wystarczającej liczby testów na koronawirusa nie tylko dla pacjentów, ale także dla pracowników NHS. Minister Michael Gove tłumaczył to wyczerpaniem zapasów niezbędnych chemikaliów. Minister zdrowia obiecał tymczasem zwiększenie liczby testów na Covid-19 z obecnych kilku tysięcy dziennie do 100 tys. dziennie pod koniec kwietnia. Ponadto rząd rozważa wprowadzenie dokumentów uprawniających do powrotu do pracy dla osób, które przeszły już koronawirusa i nabyły odporność.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk, wew. 245 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Będą opóźnienia Kolejka po zasiłki onad 1 mln Brytyjczyków większe firmy obsługujące bagaże w przyznawaniu settled status

związku z epidemią koronawirusa Home Office wprowadziło znaczące zmiany w procesie aplikowania o status osoby osiedlonej. Czas rozpatrywania wniosków znacząco się wydłuży. Zawieszona została możliwość przesłania dokumentów pocztą. Osoby, które już rozpoczęły swoją aplikację nie powinny wysyłać pocztą żadnych dokumentów. Dokumenty wysłane przed 25 marca 2020 zostaną rozpatrzone i odesłane, jednak należy spodziewać się opóźnień w ich zwrocie. Jeśli

dokumenty zostały wysłane po 25 marca 2020 zostaną zwrócone tak szybko jak to możliwe. Wstrzymane zostało działanie centrum informacji telefonicznej, a także miejsc skanowania dokumentów. Do końca lutego 2020 roku wnioski o przyznanie settled status złożyło 3,3 mln osób, w tym 639 tys. Polaków, którzy są największą aplikującą nacją. Uzyskanie statusu osoby osiedlonej jest niezbędne do legalnego pozostania w Wielkiej Brytanii po brexicie. Czas na aplikowanie jest tylko do końca roku.

wystąpiło w ciągu ostatnich dwóch tygodni o zasiłki. Jak podaje telewizja BBC to 10 razy więcej niż zwykle. W drugiej połowie marca Ministerstwo Pracy i Emerytur pozytywnie rozpatrzyło ponad 950 tys. wniosków. Liczba potrzebujących będzie rosła. W ciągu miesiąca zbankrutować może od 800 tys. do 1 mln małych i średnich firm. W ubiegłym tygodniu linie lotnicze British Airways wysłały na bezpłatne urlopy 30 tys. pracowników, zbankrutowała sieć restauracji Carluccio’s oraz największy operator systemów ratalnych BrightHouse, a cztery naj-

i samoloty na lotniskach ostrzegły przed możliwym upadkiem w ciągu najbliższych czterech tygodni i utratą pracy przez 25 tys. osób.

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

redakcja@cooltura.co.uk

@cooltura24uk

lub zadzwoń:

@cooltura24uk

020 8846 3615

cooltura

| 3

XXXXXX |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

0 0 1 £ j e ż y w o p ę t o w k ą n l o w o d j i l Wyś

0 0 . 5

* . y t a ł stałej op

o d e n p ę t s o d e z d ią Pien ż ju e c ls o P w u r io b d o ** . t u in m a k il wk

Opłata za przekaz * (£) Pieniądze w kilka minut**

Kwota przekazu (£) 0.01

100,00

100,01 i powyżej

2.90 5.00

Ceny dostępne w placówkach agencyjnych.

*Western Union pobiera prowizję z tytułu wymiany walut. Przy wyborze firmy przesyłającej pieniądze, dokładnie porównaj opłaty za przekaz i kursy walutowe. Opłaty, kursy walut i podatki mogą się różnić w zależności od marki, kanału i lokalizacji ze względu na różne czynniki. Opłaty i kursy walut mogą ulec zmianie bez zawiadomienia. ** Przekazanie środków może być opóźnione lub usługi mogą być niedostępne w zależności od określonych warunków transakcji, w tym kwot, kraju przeznaczenia, dostępności waluty, kwestii regulacyjnych, wymogów dotyczących identyfikacji, godzin urzędowania placówek agencyjnych, różnic w strefach czasowych, wyboru opcji o późniejszym terminie odbioru. Mogą obowiązywać dodatkowe ograniczenia. Usługa świadczona jest przez Western Union, zapoznaj się z warunkami serwisu. © 2020 Western Union Holdings Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone.

459297011 - Retail pricing Q1 corridor campaign - UK 265x338mm PL.indd 1

12/03/2020 14:43

4 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Policja odpuszcza Ubrania ochronne medyków nadają ściganie nawet poważnych przestępstw się tylko do robienia kanapek

angsterzy i osoby podejrzane o terroryzm mogą oczekiwać na wolności na rozpoczęcie swoich procesów. Warunkowo zwolnieni z aresztów mogą zostać także sprawcy przemocy domowej i oszuści. Policja ma skupić się tylko na najpoważniejszych zagrożeniach dla bezpieczeństwa publicznego. To wytyczne wydane dla sądów w Anglii i Walii w dokumencie wydanym przez The National Police Chiefs' Council i Crown Prosecution Service, do których dotarła telewizja BBC.

Z powodu kryzysu związanego z pandemią koronawirusa nawet poważne przestępstwa popełnianie przez zorganizowane grupy nie będą traktowane przez policję priorytetowo. Prokuratura zapewnia jednak, że wymiar sprawiedliwości nadal funkcjonuje i zachęca, by zgłaszać każde przestępstwo. Kilka dni temu komisarka londyńskiej policji Cressida Dick zaapelowała o powrót do pracy emerytowanych policjantów, bo mocno uszczuplonej rządowymi oszczędnościami policji brakuje rąk do pracy.

ekarze, ratownicy medyczni i pielęgniarki są zbulwersowani ubraniami ochronnymi, które kupił dla nich rząd. - W tych fartuchach można robić kanapki, a nie zajmować się zakaźnie chorymi – mówią medycy cytowani przez brytyjskie media. Ubrania bardziej przypominają kuchenne fartuszki niż strój ochronny. Zakrywają jedynie przód tułowia i część nóg. Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia mówią tymczasem, że medycy zajmujący się chorobami zakaźnymi powinni mieć zasłonięte ręce aż do dłoni, całe tułowie i nogi do kostek.

Pracownicy medyczni skarżą się też na brak masek, rękawiczek i kombinezonów. Wśród ofiar śmiertelnych koronawirusa jest coraz więcej pracowników NHS, którzy pracowali na froncie walki z pandemią. Jedną z ostatnich ofiar jest emerytowany lekarz, który jako jeden z pierwszych odpowiedział na apel rządu o powrót do pracy. 68-letni Alfa Saadu zaraził się ratując życie innych. Zmarł w ubiegły we wtorek po dwutygodniowej walce z chorobą. Doktor Saadu przepracował w NHS 40 lat. W sklepie IKEA w Wembley i przed parkiem rozrywki

Chessington powstały laboratoria do testów na obecność koronawirusa. Są tam kierowani na badania pracownicy NHS. Telewizja Sky News opublikowała zdjęcia pielęgniarki ubranej w skąpy fartuszek, maskę chirurgiczną i gumowe rękawiczki, która wacikiem pobiera próbkę śliny od osoby siedzącej w aucie. To zdecydowanie niewystarczające środki ochrony w razie tak bliskiego kontaktu z potencjalnym nosicielem wirusa. Rząd tłumaczy, że w magazynach są zapasy ubrań ochronnych i zakupiono jeszcze dodatkowe, ale są problemy z ich dystrybucją.

Rekordowe wyniki sprzedaży

raz pierwszy w historii supermarkety zanotowały w marcu lepsze wyniki sprzedaży niż w grudniu. Brytyjczycy wydali blisko 2 mld funtów więcej niż zwykle.

To efekt panicznego robienia zapasów w związku z pandemią koronawirusa. Wartość sprzedaży w marcu tego roku była o 20 proc. wyższa niż w marcu ubiegłego roku. Naj-

większy ruch zanotowano między 16 a 19 marca. Zakupy w supermarketach zrobili wówczas przedstawiciele 88 proc. gospodarstw domowych – wynika z badania Kantar's Fraser McKevitt.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Rezerwiści i siły NATO skierowane do walki z pandemią

rytyjski rząd wystąpił do NATO o pomoc wojskową w walce z pandemią koronawirusa. Około 50 żołnierzy Sojuszu Północnoatlantyckiego zostało skierowanych do Londynu. Wśród nich są między innymi wojskowi planiści z Francji. Z kolei brytyjska armia wezwała do stawienia się w jednostkach 3 tys. rezerwistów.

Sklepy znoszą reglamentację

upermarkety Sainsbury’s zniosły w niedzielę reglamentację znacznej części podstawowych produktów. Nadal limitowana będzie tylko sprzedaż mleka z długim terminem ważności, makaronów i konserw. Wcześniej znaczną część ograniczeń zniosły sieci Aldi, Morrisons, Waitrose i ASDA. Reglamentację wprowadzono na początku marca, by powstrzymać paniczne kupowanie na zapas, które doprowadziło do chwilowego braku podstawowych produktów na półkach. W większości sklepów zaopatrzenie wróciło już do normy.

Porażka rządowej pomocy dla firm

Powołania wysłano do żołnierzy mających specjalizacje pomocne w walce z pandemią koronawirusa – kierowców, inżynierów, logistyków i księgowych. Żołnierzy skierowano do prowadzenia karetek w pogotowiu South Central Ambulance Service, które działa na terenie hrabstw Berkshire, Buckinghamshire, Hampshire, Oxfordshire, Sussex i Surrey. Wojsko pomaga w transporcie, także w budowie tymczasowych szpitali i kostnic. Mer Londynu poprosił tymczasem stołeczne kluby piłkarskie, by oddały do dyspozycji NHS swój personel medyczny. Taką pomoc jako pierwszy zaoferował Tottenham.

Płaćmy zbliżeniowo!

45 funtów został podniesiony limit dla zbliżeniowych transakcji kartami płatniczymi. Wcześniej zbliżeniowo można było płacić tylko do kwoty 30 funtów. Limit podniesiono z powodu pandemii koronawirusa, by zminimalizować konieczność wpisywania kodu PIN w terminalach płatniczych, a także zachęcić do rezygnacji z płacenia gotówką. W Wielkiej Brytanii jeszcze blisko 40 proc. płatności jest dokonywanych gotówką.

rytyjski rząd wprowadzi poprawki do projektu pożyczek na ratowanie firm po fali krytyki ze strony biznesu. Na 130 tys. złożonych wniosków pozytywnie rozpatrzono zaledwie 1 tys. Rządowe pożyczki są obecnie przydzielane tylko tym firmom, które nie dostały kredytu na komercyjnych warunkach. Ten wymóg ma zostać zmieniony, zapowiedział minister biznesu, cytowany przez BBC. Alok Sharma zapowiedział także rozszerzenie pomocy na firmy mające powyżej 500 tys. funtów obrotu. Osobnym problemem jest wysokie oprocentowanie pożyczek, jakie narzuciły banki rozdzielające rządową pomoc. Dochodzi ono nawet do 30 proc. Banki żądają też od właścicieli firm zastawu w postaci np. drugiego domu lub prywatnych

oszczędności. Minister biznesu ma przedyskutować te nieocze-

Premie dla bohaterów

upermarkety oferują nadzwyczajne premie, by skłonić pracowników do dalszej pracy, która w obecnej sytuacji wiąże się z narażeniem własnego życia. Jak informuje telewizja BBC, sieć Marks & Spencer podniosła

zarobki o 15 proc. Aldi, Sainsbury's i Tesco zaoferowały podwyżkę o 10 proc. ASDA zaproponowała swoim pracownikom 25-procentową premię w czerwcu. Wszystkie brytyjskie supermarkety prowadzą rekrutację

kiwane bariery z przedstawicielami sektora finansowego. tymczasowych pracowników na czas kryzysu. Według szacunków mogą zatrudnić nawet 30 tys. osób. Ręce do pracy są potrzebne przede wszystkim do obsługi zamówień online. W większości supermarketu wciąż nie ma wolnych terminów na dostawę do domu zakupów, zrobionych przez internet.

Na Heathrow jeden pas zamiast trzech

ajwiększy brytyjski port lotniczy walczy o budowę trzeciego pasa startowego, a w obecnej sytuacji nawet dwa to za dużo. W efekcie spadku liczby połączeń lotniczych władze lotniska Heathrow podjęły decyzję o ograniczeniu operacji do jednego pasa.

Ma to związek z decyzją największego klienta – linii lotniczych British Airways o uziemieniu większości samolotów i wysłaniu 30 tys. pracowników na bezpłatny urlop. W ubiegłym tygodniu całą flotę, ponad 300 samolotów, uziemiły też tanie linie EasyJet, które swoją główną bazę mają w Luton.

Cytowany przez BBC szef organizacji kierowców AA prognozuje tymczasem, że po przejściu obecnego kryzysu ruch na drogach może być znacznie mniejszy. Zdaniem Edmunda Kinga wiele osób przyzwyczai się do pracy z domu i całkowicie zrezygnuje z wyjazdów do biura.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

| 5

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

6 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| 7

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Zespoły do zadania specjalnego

Londynie uruchomiono zespoły do usuwania ciał osób zmarłych w domach na koronawirusa. Ekipy poruszają się w nieoznakowanych samochodach, by nie wzbudzać niepokoju. W ich składzie jest strażak pełniący rolę kierowcy, medyk oraz dwóch policjantów. Podobne zespoły będą działać także poza stolicą. Urzędnicy szacują, że w domach dochodzi do jednej trzeciej zgonów z powodu pandemii koronawirusa. Oficjalne statystyki podawane przez Public Health England obejmują osoby zmarłe w szpitalach i jedynie część osób, których zgon stwierdzono poza placówkami służby zdrowia. Nie obejmują też osób,

które umierają w domach spokojnej starości oraz zmarłych z powodu Covid-19, ale niezdiagnozowanych z powodu ograniczonej dostępności testów.

Polacy stworzyli substancję hamującą rozwój koronawirusa Źródło: PAP

espół naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ogłosił, że stworzył substancję, która silnie hamuje zakażenie koronawirusem. Badacze są zdania, że to pierwszy krok na drodze do przygotowania leku. „Opracowana przez nas substancja jest innowacyjna w skali świata" – powiedział Polskiej Agencji Prasowej wirusolog prof. Krzysztof Pyrć. Przygotowana przez naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego substancja to związek chemiczny o nazwie HTCC, wstępne badania potwierdziły, iż hamuje ona rozwój zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, ale i też innym szczepem – MERS-CoV. Naukowcy potrzebują partnera komercyjnego lub instytucjonalnego, który zająłby się badaniami wdrażającymi wykorzystanie nowej substancji w klinikach. HTCC jest opatentowana, była wcześniej testowana na zwierzętach, nie jest jednak zatwierdzona do stosowania u ludzi. Wstępne badania

na gryzoniach, polegające na podaniu HTCC drogą wziewną, wykazały brak objawów pogorszenia się czynności płuc. HTCC został opracowany na bazie chitozanu – związku otrzymywanego z krewetek lub grzybów. Badacze wykazali, że polimer ten wiąże się z białkiem Spike, tworzącym „koronę" wirusa i blokuje jego oddziaływanie z receptorem komórkowym, a w konsekwencji – wnikanie wirusa do komórki. Polscy naukowcy wykorzystali w swojej pracy nie tylko standardowy model komórkowy, ale również zaawansowany system modelujący w pełni zróżnicowany nabłonek ludzkiego układu oddechowego. Jest to jeden z najdoskonalszych modeli, podkreślają autorzy badań. Interdys cyplinarny zesp ół naukowców pracuje pod kierunkiem prof. Krzysztofa Pyrcia i dr Aleksandry Milewskiej (Małopolskie Centrum Biotechnologii) oraz prof. Marii Nowakowskiej i prof. Krzysztofa Szczubiałki (Wydział Chemii UJ).

Nowy test na nowotwory

espół naukowców z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych opracował test krwi, na podstawie którego można wykryć ponad 50 rodzajów nowotworów. Badanie wykrywa raka jeszcze przed pojawieniem się symptomów. Naukowcy poddali testowi 4 tys. próbek od zdrowych i chorych osób. W 96 proc. przypadków nowatorskie badanie wskazało poprawny rezultat. Jego autorzy pracują jeszcze nad poprawą wykrywalności nowotworów we wczesnym stadium rozwoju. W prace są zaangażowani brytyjscy naukowcy z The

Francis Crick Institute oraz University College London, a finansuje je producent testów krwi firma Grail. Wyniki badań opublikował periodyk naukowy Annals of Oncology.

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

8 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Ciążę można teraz usunąć w domu

czas walki z pandemią koronawirusa brytyjskie Ministerstwo Zdrowia zezwoliło na przeprowadzanie aborcji w domach. Kobiety potrzebujące tego zabiegu powinny najpierw skontaktować się z lekarzem. W porozumieniu z nim

mogą wziąć w domu tabletki wywołujące poronienie. W komunikacie opublikowany przez BBC Ministerstwo Zdrowia zaznaczyło, że jest to tymczasowe rozwiązane, wprowadzone z powodu ograniczonej możliwości korzystania z usług klinik aborcyjnych.

UBER i Deliveroo pomogą medykom

ieci Uber i Deliveroo zaoferowały wsparcie dla pracowników służby zdrowia. Taksówkarze Ubera za darmo wożą medyków do pracy, a kurierzy Deliveroo dostarczają do szpitali jedzenie. Do pomocy przyłączyła się także sieć restauracji Pizza Hut, która przygotuje dla lekarzy i pielęgniarek 300 tys. ciepłych posiłków.

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc:  rowerzystą  kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu lub taxi

Na apel premiera o powrót do pracy w NHS odpowiedziało ponad 20 tys. emerytowanych lekarzy i pielęgniarek. Tymczasem z danych Royal College of Physicians wynika, że już jednak czwarta lekarzy z Londynu jest na zwoleniach lub w trakcie kwarantanny z powodu podejrzenia zarażeniem koronawirusem.

Uwaga na Turniej suszarki do rąk w Wimbledonie odwołany BIURO PRAWNE PROFESJONALNE DOCHODZENIE ODSZKODOWAŃ

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

beata.dnsclaims@gmail.com Kontakt po polsku przez całą dobę (tel. kom.)

07 500 300 600

lektryczne suszarki do rąk w toaletach mogą pomagać w rozprzestrzenianiu się pandemi koronawirusa – ostrzegła lekarka ze szpitala Guy's and St Thomas. W liście do naczelnego lekarza kraju dr Charlotte Fowler zaapelowała o natychmiastowe wyłączenie wszystkich urządzeń tego typu. Jej zdaniem suszarki wyjątkowo skutecznie rozsiewają drobiny wody z wirusem po całym pomieszczeniu, w którym są zamontowane. Ministerstwo Zdrowia zaleca po umyciu rąk ich dokładne wytarcie w tradycyjny ręcznik, najlepiej jednorazowy.

powodu pandemii koronawirusa po raz pierwszy od drugiej wojny światowej nie odbędzie się tenisowy turniej w Wimbledonie. Organizatorzy zawodów, które miały rozpocząć się pod koniec czerwca, poinformowali o ich odwołaniu. The All England Club liczy na odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej, które pozwoli zwrócić pieniądze kibicom, sponsorom i partnerom medialnym. Jak podaje BBC straty mogą sięgnąć nawet 200 mln funtów.

Uprzywilejowany jak piłkarz

rytyka brytyjskich mediów i rządu skupiła się na klubach piłkarskich z Premier League. Ich przedstawiciele aplikują o pomoc państwa na pokrycie pensji szeregowych pracowników, jednocześnie wypłacając z wła-

snej kasy astronomiczne wynagrodzenia dla piłkarzy, którzy mają obecnie wolne. Minister zdrowia powiedział, że każdy musi pomóc w sytuacji kryzysowej i zaapelował do zawodników o zgodę na obniżenie pensji.

| 9

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Zastój na rynku Upadła sieć Carluccio’s Bezpłatne nieruchomości ieć restauracji Carluccio's trafiła będzie starała się znaleźć nowego inweporady dla osób w zarząd komisaryczny. Powostora dla lokali, które z powodu pandemii

dem bankructwa, jak podano, były wyjątkowo trudne warunki prowadzenia dalszej działalności. Łatwo nie będzie też miał administrator, firma FRP, która

muszą pozostać zamknięte. Sieć Carluccio’s miała ponad 100 restauracji. Zatrudniała 4,5 tys. osób. Już dwa lata temu zlikwidowała 30 niedochodowych lokali.

Debenhams w opałach

W B

ank Nationwide, jeden z największych pożyczkodawców w Wielkiej Brytanii, zaostrzył zasady przyznawania kredytów mieszkaniowych. Pożyczkę na zakup domu mogą teraz dostać tylko osoby mające co najmniej 25 proc. wkładu własnego. Przekreśla to marzenia wielu rodzin o kupnie własnego lokum. Podobne zasady wprowadziły też inne banki. Większość z nich wstrzymała również wyceny nieruchomości. Liczba operacji kupna i wynajmu domów spadła w marcu o 60 proc.

związku z pandemią i obecną sytuacją ekonomiczną sieć domów handlowych Debenhams zrewidowała plany restrukturyzacji i planuje zamknięcie większej liczby sklepów – dowiedziała się telewizja BBC. Zgodnie z wcześniejszym planem Debenhams zamknął w tym roku 22 niedocho-

dowe punkty sprzedaży, a w przyszłym roku planował zamknąć kolejnych 28. Liczby te ulegną zmianie. W kwietniu ubiegłego roku sieć domów handlowych została przejęta przez kredytodawców, w wyniku ogromnego zadłużenia i problemów z utrzymaniem płynności finansowej.

Zbankrutuje nawet 1 milion firm

becnego kryzysu nie przetrwa co piąta mała i średnia firma – wynika z analizy opublikowanej przez BBC. W ciągu miesiąca może zbankrutować od 800 tys. do 1 mln biznesów. Jak podaje BBC, przedsiębiorcy starający się o kredyty, mają problemy z dodzwonieniem się do banków, a znaczna część z tych, którym się

udało, otrzymało odmowę przyznania pożyczki w ramach pomocy ogłoszonej przez rząd. Dwa tygodnie temu minister finansów zapowiedział, że przedsiębiorcy dostaną kredyty na przetrwanie w wysokości do 5 mln funtów, w ramach wartego 350 mld funtów pakietu pomocowego dla firm.

dotkniętych kryzysem

ezpłatną pomoc dla osób dotkniętych obecnym kryzysem uruchomiły wspólnie Polskie Centrum Zdrowia Seksualnego z Londynu, Stowarzyszenie Młodej Polskiej Emigracji z Warszawy oraz Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie. W ramach projektu można skorzystać z porad specjalistów od interwencji kryzysowej, nauk o zdrowiu, psychologii, pracy socjalnej i edukacji. Doradcy pełnią dyżur telefoniczny codziennie od 10:00 do 12:00 oraz od 18:00 do 20:00 pod numerem telefonu +44 (0) 20 3286 6722 lub przez Skype: pczs_org. Więcej informacji można znaleźć na stronie coronahelpline.eu

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

10 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

Brytyjski rząd zareagował na pandemię za późno

NIE RYZYKUJ!!! WSZYSTKO ZROBIMY ZA CIEBIE!! - Najwyższa jakość wszystkich produktów w bardzo konkurencyjnej cenie - Okna Pvc REHAU oraz KOMMERLING Z OKUCIAMI ANTYWLAMANIOWYMI - ALUMINIOWE DRZWI PRZESUWNE ORAZ HARMONIJKOWE Z 25 LETNIA GWARANCJA PRODUCENTA!!!

Doradztwo, pomiary, DOWÓZ oraz wyceny bezpłatne Windows & Glass Solutions Ltd. 622 Greenford Road, Greenford UB6 8QT

Tel: 02085782281 Office, Mob: 077 0360 1325 Office, Mob: 079 1636 9230 Robert E-mail: sales@wgsltd.co.uk, windowsglasssolutions@gmail.com

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

onad połowa Brytyjczyków uważa, że rząd premiera Borisa Johnsona zbyt późno podjął działania ograniczające kontakt między ludźmi, by spowolnić rozprzestrzenianie się koronawirusa – wynika badania opinii publicznej Ipsos MORI. Według 56 proc. ankietowanych, ogłoszone 23 marca restrykcje – m.in. zakaz wychodzenia z domów z wyjątkiem nielicznych, wymienionych przypadków i zamknięcie wszystkich sklepów poza niezbędnymi – zostały wprowadzone zbyt późno. 35 proc. uważa, że zostały podjęte we właściwym momencie, zaś 4 proc. – że zbyt wcześnie.

Badani zostali też zapytani o to, jak zmieniło się ich zachowanie w związku z pandemią oraz z wprowadzonymi ograniczeniami. 79 proc. ankietowanych odpowiedziało, że unika wychodzenia z domów, podczas gdy tydzień wcześniej unikało tego 50 proc. pytanych, zaś dwa tygodnie wcześniej – 23 proc. Wielka Brytania wprowadziła radykalne ograniczenia później niż większość państw europejskich. Sondaż Ipsos MORI został przeprowadzony online w dniach 27-30 marca na reprezentatywnej grupie 1,072 dorosłych Brytyjczyków.

Uwięzieni w domach dostaną paczki żywnościowe

rytyjski rząd rozpoczął wysyłanie paczek z żywnością do najbardziej potrzebujących osób. Pierwsze 4 tysiące wysłano w minionym tygodniu. 50 tys. osób – głównie starszych, chorych i samotnych, będzie raz w tygodniu dostawać specjalna przesyłkę zawierającą podstawowe produkty żywnościowe i papier toaletowy.

Wsparcie jest organizowane we współpracy z branżą spożywczą, firmami kurierskimi, organizacjami charytatywnymi i lokalnymi samorządami. Według rządowych danych, pomocy wymaga co najmniej 1,5 mln osób. Państwo przekazało dane tych osób supermarketom, by traktowały je priorytetowo podczas zamawiania zakupów przez internet.

Lotniska mogą Google chce stracić obsługę donosić, gdzie irmy zajmujące się załajesteśmy dunkiem i obsługą samolo-

tów na lotniskach ostrzegły, że są bliskie bankructwa. Zagrożonych jest 25 tys. miejsc pracy w całej Wielkiej Brytanii. Wspólny apel o pomoc państwa opublikowały firmy Swissport, WFS, Dnata oraz Menzies. Sygnatariusze listu ostrzegli, że jeśli firmy odpowiadające za obsługę lotnisk upadną – porty lotnicze nie będą w stanie funkcjonować nawet, gdy kryzys

oogle będzie śledzić nasze ruchy. Jak tłumaczy internetowy gigant, by pomóc w walce z pandemią koronawirusa. Dane będą zbierane z Google Maps i innych aplikacji sprawdzających naszą lokalizację. Koncern chce pokazywać najbardziej zatłoczone ulice, sklepy, dworce, parki i miejsca rozrywki, by lokalne władze wiedziały gdzie limitować ruch. Google zapewnia, że nie będzie naruszał naszej prywatności.

| Nยบ 838 | 9 kwietnia 2020

| 11

12 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Wielkanoc to czas nadziei i otuchy. Czas wiary w drugiego człowieka i czas życzliwości. Tak bardzo tego teraz potrzebujemy. Niech te święta przyniosą Wam zdrowie, nadzieję, otuchę i wiarę w siłę człowieka... z okazji Świąt Wielkanocy życzy wszystkim czytelnikom i słuchaczom redakcja tygodnika Cooltura, portalu Cooltura24.co.uk i Polskiego Radia Londyn.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

| 13

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Tegoroczne święta wielkanocne przeżywamy w niezwykle trudnym okresie, kiedy towarzyszy nam niepokój, co przyniesie jutro. Ze względu na rozwój epidemii jesteśmy zmuszeni do szczególnego dbania o zdrowie swoje i naszych najbliższych oraz do zachowania fizycznego dystansu. W związku z tym, święta te będą w części naszych domów inne, bo niekoniecznie spędzone blisko osób nam najdroższych. Pamiętajmy jednak, że mimo tego fizycznego dystansu, cały czas jesteśmy razem w myślach, sercach oraz, dzięki cudom techniki, na łączach i wspólnie uda nam się przetrwać te chwile. To święta przynoszące nadzieję. Życzę Państwu, aby ta Wielkanoc mimo wszystko była dla nas czasem pełnym nadziei i radości płynącej z cudu zmartwychwstania. Symbolika Świąt Wielkanocnych odnosi się do losu każdego człowieka, pragnącego, aby dobro zwyciężało nad złem, a życie nad śmiercią. Szukajmy w tym okresie umocnienia w wierze, że każdy kolejny dzień będzie lepszy, a robiąc to pamiętajmy o innych i wspierajmy się wzajemnie. Wielkanoc to także okazja do podziękowania osobom, które niosą pomoc potrzebującym. Dziękuję wszystkim, którzy przez ostatnie tygodnie, a także przez ostatni rok, poświęcili czas, umiejętności i środki, a często narażali własne życie, aby nieść nadzieję

innym. Jestem wdzięczny zarówno pracownikom kluczowym, jak i wolontariuszom oraz tym, którzy wspierają naszych seniorów i NHS. To dzięki nim możemy cieszyć się dzisiaj zdrowiem, bezpieczeństwem i dobrymi, jak na obecną sytuację, warunkami życia. W te święta wspierajmy ich myślami i dziękujmy za ich oddanie oraz bezinteresowność. W tym roku obchodzimy 80. rocznicę bitwy o Wielką Brytanię, dzięki której odmieniły się losy największego konfliktu w naszej historii. Naszą postawą i wzajemnie okazywaną pomocą przywołujmy ducha braterstwa Polaków bohatersko walczących u boku Brytyjczyków. Wierzę, że duch ten doda nam sił, aby przetrwać i to stojące przed nami obecnie wyzwanie. Mam nadzieję, że tajemnica Nocy Zmartwychwstania i radość Wielkanocnego poranka przyniesie nam wszystkim tak potrzebne duchowe pokrzepienie i doda nam otuchy oraz opt ymizmu. Pamiętajmy, że wszystko będzie dobrze. Zdrowych i spokojnych świąt! Wesołego Alleluja! Arkady Rzegocki Ambasador RP w Londynie

KOPIEMY PIWNICE

BASEMENT - PILING - UNDERPINNING

Od rozbudowy i przekształcenia istniejących piwnic, po całkowicie nowe projekty

Temporary Work Basement Work, Underpinning

MIAŁEŚ

WYPADEK

LUB DROBNĄ STŁUCZKĘ? Pomożemy Ci uzyskać

ODSZKODOWANIE za: uszkodzony samochód obrażenia ciała kierowcy obrażenia ciała pasażerów wypadek w pracy wypadek w miejscu publicznym

za Najleps a ofert ku na ryn

Piling Construction Work Waterproofing Darmowe konsultacje:

07788800088 www.kopiemypiwnice.co.uk office@spaceexcavation.co.uk

Kontakt ZADZWOŃ całą dobę

@dnsclaims

www.dnsclaims.co.uk

BIURO PRAWNE B I U R O P R AW N E

0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk

14 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| WIELKANOC 2020

Najważniejsze ze świąt Dariusz A. Zeller

ielkanoc jest to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie, upamiętniające męczeńską śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Czterdziestodniowy okres Wielkiego Postu, poprzedzający obchody Wielkiej Nocy rozpoczyna się w środę popielcową. Ostatni jego tydzień rozpoczyna Niedziela Palmowa – wspomnienie wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Kolejnych siedem dni, zwanych Wielkim Tygodniem a zakończonych Triduum Paschalnym, to pamiątka najważniejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń – Ostatniej

Wieczerzy, Drogi Krzyżowej, Ukrzyżowania, Złożenia do Grobu, a wreszcie Powstania z Martwych. W 325 roku naszej ery podczas Soboru Nicejskiego ustalono, że Zmartwychwstanie Pańskie obchodzone będzie w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym i wypada zawsze pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia. W 1528 roku Papież Grzegorz XII dokonał reformy kalendarza, co wprowadziło drobne rozbieżności związane z datą wielkanocnego świętowania – Kościoły Wschodnie do dziś opierają się na kalendarzu juliańskim, Kościół Zachodni bazuje na zreformowanym kalendarzu gregoriańskim.

Alleluja Alleluja Alleluja! Dariusz A. Zeller

imo chrześcijańskiego rodowodu świąt Zmartwychwstania Pańskiego, wiele z kultywowanych przez wieki zwyczajów przejętych zostało z wierzeń pogańskich. Apoteoza natury, celebracja budzącej się do życia przyrody, powrotu wiosny i odradzających się sił witalnych znalazły bezpośrednie przełożenie i odzwierciedlenie w obrzędowości Wielkiej Nocy. Jajko, bez wątpienia najważniejszy i najpopularniejszy element obchodów wiosennego Święta, to jeden z najbardziej wieloznacznych symboli w tradycjach wielu kultur. Jajko obecne jest w mitach kosmogonicznych ludów pierwotnych - to z niego „wykluła” się Ziemia i to ono, w magiczny sposób powiązane ze Słońcem, symbolizowało płodność, zdrowie i odradzające się życie. Jajko najlepiej ukazuje cykliczność istnienia, będąc jednocześnie talizmanem zapewniającym trwanie w dobrym zdrowiu. To wreszcie jajko jest znakiem boskiego i ludzkiego zmartwychwstania i nadzieją na życie wieczne. Zwyczaj dekorowania jajek jest znacznie starszy niż sama Wielkanoc – pierwsze malowane pisanki datuje

się już na około trzy tysiące lat przed narodzeniem Chrystusa. Bogata symbolika ukryta była

zarówno w motywach zdobniczych jak i stosowanych kolorach – czerwień, symbolizująca radość

i zwycięstwo jest nieprzerwanie najpopularniejszym kolorem wielkanocnych kraszanek.

Starosłowiański kult wody, jako żywiołu przywracającego życie przemieszał się z chrześcijańską symboliką związaną między innymi z chrztem, odnajdując wyraz w ludowej tradycji lanego poniedziałku. Zwany popularnie śmigusem – dyngusem zwyczaj wzajemnego oblewania się wodą, mimo niewątpliwych walorów rozrywkowych (tak dla polewającego jak i polewanego) oznaczał wiosenne oczyszczenie z brudu i chorób, a w późniejszym okresie także z grzechu. W dobie koronowirusa darujmy jednak ten element tradycji. Może za rok... Poświęcenie ognia to zaś jeden z elementów wielkosobotnich obrzędów Kościoła. Liturgia Światła, rozpoczynająca się po zapadnięciu zmroku, to niezwykle uroczysta i widowiskowa celebracja Wigilii Paschalnej. Ubrany w białe szaty kapłan dokonuje poświęcenia rozpalonego przed kościołem ogniska. Następnie, od poświęconego ognia zapala paschał, symbolizujący Zmartwychwstałego Pana. Dawniej, od wielkosobotniego ognia zapalano huby, służące okadzaniu domostw. Wierzono, że „światło Chrystusa” aż do kolejnej Wielkanocy ochraniać będzie gospodarstwo i jego mieszkańców.

WIELKANOC 2020 |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

| 15

Kwarantanna, czy szansa na zmartwychwstanie? Ks. Władysław Wyszowadzki Ks. Prob. Polskiej Parafii Chrystusa Króla w Balham

opiero co świat z radością witał 2020 rok, na niebie rozbłyskiwały barwne fajerwerki, na całym globie wystrzeliwały korki szampanów, wszyscy z nadzieją składaliśmy sobie noworoczne życzenia. Z nadzieją wchodziliśmy w ten nowy rok, ale i z obawą. W dalekich Chinach zanotowano bowiem pierwsze przypadki zachorowań na koronawirusa nowego typu. Mało kto spodziewałby się, że pojedyncze ognisko wirusa Sars-CoV-19 z Wuhan rozleje się w tak szybkim tempie na cały świat, paraliżując gospodarkę, życie społeczne i dotychczasowy sposób funkcjonowania nas wszystkich. Skazani na izolację nie potrafimy odnaleźć się w nowej sytuacji. Wszystko, do czego przywykliśmy i co zdawało się być nam zagwarantowane przez nowoczesną cywilizację Zachodu, w momencie wywróciło się, jak przysłowiowy domek z kart. Niewidzialny wróg w natarciu zamknął nas w czterech ścianach i zdaje się póki co triumfować. Patrząc z perspektywy czysto ludzkiej przeżywamy dramat, którego nie można sprowadzić do jednego wyłącznie wymiaru. Ów dramat dotyka po pierwsze człowieka, który jest z natury istotą społeczną i którego sensem egzystencji nie jest alienacja, ale wchodzenie w relacje międzyludzkie, po to by wspólnie z innymi budować cywilizację, kulturę i świat. Dramat ten dotyka po drugie społeczności ludzkiej w szerszym kontekście – jest to cios wymierzony w życie wspólnot ludzkich, rodzin i narodów. Jest to wreszcie dramat, którego zasięg bardzo odczuje gospodarka światowa. Kryzys, jaki nadciąga odbije się mocno na wszystkich. Po ludzku patrząc, sytuacja rzeczywiście wygląda fatalnie. Nowe zachorowania, brak remedium na zarażenie wirusem, kolejne zgony osób, które nie musiały by tak szybko od nas odchodzić – i to nie mając często szans na ostatnie pożegnanie z najbliższymi. Jedyną pociechą zdaje się być każdy kolejny dzień, który udaje nam się przetrwać w kwarantannie bez symptomów zarażenia wirusem. Czy rzeczywiście obecna sytuacja ma jedno oblicze – to negatywne? Jako kapłan zawsze szukający obecności i interwencji Boga w świecie sądzę, że można na całą tę sytuację spojrzeć mimo wszystko

z innej perspektywy. Mówienie o pozytywnym obliczu pandemii zabrzmi być może kontrowersyjnie, niemniej jednak nie powinno naszej uwadze ujść całe dobro, jakie w ludziach wyzwalać zaczął COVID. Takich aktów solidarności, troski o najstarszych i bezradnych dawno nie widziałem, choć kapłanem jestem od 1978 roku. Rodziny – po raz pierwszy prawdopodobnie od dawna – zaczynają spędzać ze sobą dużo czasu. Rodzice poznają na nowo swe dzieci, bo jest czas na rozmowę, której dotychczas w wielu rodzinach brakowało. Ludzie sobie najbliżsi przestają się mijać w biegu, koronawirus pomógł im zatrzymać się. Zatrzymał się w dzikim pędzie zachodni świat, nastawiony na wydajność, wyniki gospodarcze, luksus i komfort życia. Wielu bardzo się zdziwiło, że jednak człowiek nie jest panem rzeczywistości. Wielkie systemy ponad państwowe skompromitowały się, pokazując swą totalną bezsilność. W ostatecznym rozrachunku to państwa narodowościowe zaczęły brać sprawy w swoje ręce, by ratować swoich obywateli. Do świadomości licznych zaczyna docierać nurtujące pytanie o sens życia. To nagłe zatrzymanie – tak nieoczekiwane i gwałtowne – wygląda na szansę, jaka staje przed człowiekiem. Szansa na zmianę myślenia, zmianę przyzwyczajeń, zmianę modelu życia, który okazał się drogą donikąd… Cóż znaczy dobrze płatna praca i wysokie zarobki, kiedy nie może nimi człowiek się nacieszyć? Cóż znaczą ekskluzywne hotele i miejsca turystyczne, skoro nie można ich odwiedzić? Cóż wreszcie znaczy zachodnioeuropejski wyścig z czasem i codzienny pośpiech, skoro jest to pęd na oślep, nie wiadomo dokąd? Świat dumny ze swoich osiągnięć zawstydził się brakiem mocy wobec pandemii. Wydawało się,

że wszystko od nas zależy. Aż tu wystarczyło kilka dni i nie wiemy co robić. Trochę nieswojo zwrócić się do Boga, który jeszcze do niedawna był niepotrzebny. W tej bezradności drzwi kościołów zostały zamknięte. Kościoły można zamknąć – Boga nie. Wszechmocny działa, ale z delikatnością czeka, aby Mu pozwolić swą moc okazać, bo On kieruje losami świata, a więc naszym życiem. Pantokreator ze świątyni Hagia Sophia czy Chrystus Kosmokreator z bazyliki świętego Witalisa w Rawennie to nie tylko sztuka. Te mozaiki przypominają, że jest Pan tego świata. On kieruje jego losami, a więc i naszym życiem. Zatrzymanie świata z powodu koronawirusa jest z pewnością szansą na przewartościowanie życia. Jest także pytaniem o to, co jest tak naprawdę w życiu ważne? Doceniać zaczynamy na nowo wartość życia, zdrowia, bezpieczeństwa, bliskości drugiej osoby. Bardziej niż kiedykolwiek tęsknić zaczynamy za poczuciem wolności, kontaktu z naturą, wyjściem na koncert, czy do kina z bliskimi. Wiele osób odkrywa głód wiary w tych dniach, zwłaszcza gdy kościoły zostały zamknięte. Nie ceniliśmy tego, co było na wyciągnięcie ręki i to utraciliśmy (oby tylko

czasowo). Jest jednak wielkie przebudzenie w wierze. Rodziny gromadzą się na wspólnej modlitwie w domach, niedzielną Mszę świętą oglądają w telewizji lub poprzez Internet. Jeden za drugiego modli się, sięga po raz pierwszy od dawna po Pismo Święte, różaniec. Coś, co nowoczesny świat nazywał „ciemnotą” lub „zaściankiem” zaczyna nagle mieć dla nas większą wartość. Przypominamy sobie jak przez mgłę naszych dziadków i babcie, którzy z modlitwą na ustach wzywali Bożego błogosławieństwa dla swych rodzin, wiosek, kraju śpiewając starą pieśń: Najświętsze Serce Boże poświęcamy Ci naszą Ojczyznę, wioski i miasta, nasze rodziny i nas samych! Serce Boże, przyjdź Królestwo Twoje… Gdy ludzkie systemy bezpieczeństwa zawiodły, człowiek zaczyna szukać ratunku u Boga - i znajduje go w wierze. Podczas gdy osoby uznające się za niewierzące lub wrogo nastawione do religii przeżywają ten czas na ogół w silnym napięciu i niepokoju, osoby szukające ukojenia w modlitwie znajdują dziwną siłę, wyciszenie umysłu i pokój serca. Może dla czytelnika wahającego się w wierze ten krótki artykuł będzie zachętą do zmiany myślenia, przewartościowania życia? Wielkanoc przed nami. Media będą niosły dramatyczne wieści – kolejne zachorowania, zgony. Czy chcemy ulec złej nowinie, mając Dobrą Nowinę? Może warto byłoby zdystansować się nieco od szumu medialnego, odnajdując ciszę wewnętrzną w modlitwie? Chrystus zmartwychwstał, ale również dziś ma szansę zmartwychwstać ponownie w naszych sercach – niosąc wiarę, nadzieję i miłość – na przekór temu, co wokół nas. Koronawirus daje nam szansę, by stać się kimś lepszym; by stać się Człowiekiem przez wielkie „C”. Zauważajmy wokół siebie potrzebujących pomocy, zauważajmy bardziej niż dotychczas naszą rodzinę, przyjaciół oddalonych od nas z powodu izolacji. Czasem jeden miły telefon, jeden gest pomocy, krótka modlitwa w czyjejś intencji może zmienić czyjeś życie, a na pewno nasze. Ilekroć bowiem dostrzegamy drugiego człowieka – Chrystus zmartwychwstaje; ilekroć wyciągamy do kogoś pomocną dłoń – my zmartwychwstajemy ze śmierci duchowej, jaką jest egoizm. Nie pozwólmy, by negatywne myśli zawładnęły nami. Niejedną zarazę oddalił cudownie Bóg, tak będzie i z koronawirusem. Zmartwychwstał Pan prawdziwie! ( Łk 24, 34 ). Wesołego Alleluja.

16 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| WIELKANOC 2020

Domowa liturgia Wielkiego Tygodnia – zrób to (nawet) sam

Jak przey Triduum Paschalne w izolacji – nie tylko przed telewizorem? Wiesław Dawidowski OSA – ur. 1964. Augustianin, doktor teologii fundamentalnej, publicysta. Mieszka w Łomiankach pod Warszawą.

kilka dni rozpocznie się Wielki Tydzień, jakiego ludzie urodzeni po 1945 r. nigdy nie przeżyli. Będzie to pierwsze takie doświadczenie religijne – bez możliwości osobistego udziału w nabożeństwach Triduum Paschalnego i bez kontekstu obecności „instytucjonalnych przedstawicieli religii”, czyli pasterzy Kościoła. Podręczniki teologii pastoralnej nie przygotowały nas, księży, na taką sytuację. Kilka dni temu opublikowałem więc na moim profilu FB „ściągę”, mającą służyć znajomym w przygotowaniu się do domowych obchodów Wielkiego Tygodnia w dobie pandemii. Nie spodziewałem się tak wielkiej fali zainteresowania skromnym skądinąd tekstem, więc tamten szkic postanowiłem trochę rozwinąć.

sie przestrzeni kultu. Nasza obecna sytuacja bardzo bowiem odstaje od tamtych doświadczeń.

JAK MOŻNA NIE TYLKO DOTYKAĆ LITURGII PRZEZ EKRAN, ALE PRZEŻYĆ JĄ W DOMU, PODCZAS IZOLACJI?

Dziś telewizja, radio, internet zaleją nas transmisjami nabożeństw Triduum, sprawowanych w gronie wyselekcjonowanej grupy wiernych. Te transmisje dla wielu ludzi staną się wkurzającym ersatzem

(namiastką) liturgii, bolesnym doświadczeniem odmówienia normalności życia. Transmisja liturgii nie jest przecież uczestnictwem w liturgii. Ludzie nie uczestniczą (participatio) w mszy transmitowanej poprzez media, ale jedynie łączą się duchowo z celebracją. Boleć więc nas będzie brak radosnego poświęcenia palm, pokornego obmycia nóg, adoracji krzyża, poświęcenia pokarmów, błogosławieństwa ognia, chrztu katechumenów. Jak przeżyć ten czas w izolacji, aby zbliżyć się do Boga, a nie tylko dotykać liturgii poprzez

BEZ PRECEDENSU

Żyją wprawdzie jeszcze wśród nas ludzie, którym w systemach totalitarnych uniemożliwiano uczestnictwa w zgromadzeniach liturgicznych. Ich świadectwa są cenne, ale śmiem twierdzić, że mogą nam nie pomóc w niczym poza uświadomieniem sobie tęsknoty za kościołem w sen-

zimny ekran telewizora czy komputera, przeskakując pilotem z kanału na kanał?

WSPÓLNOTA STOŁU I MODLITWY

Moja propozycja skierowana jest przede wszystkim do rodzin, ale znajdzie się też jakaś – mam nadzieję – pomoc dla singli i singielek. Warunkiem podstawowym jest uświadomienie sobie, że stoimy w obliczu zadania solidarnego niesienia trudu izolacji i poczucia osamotnienia. Podobne doświadczenie osamotnienia przeżył przecież sam Jezus – i tego samego doświadczają wszyscy chorzy na COVID-19, walczący o życie i ocierający się o śmierć. Tak jak dziś bezradni są krewni i małżonkowie chorych na koronawirusa, nie mogąc być przy łóżkach swoich ukochanych, podobnie bezradna była Matka Jezusa stojąca pod krzyżem swojego Syna. Tak jak oni będziemy osobno, ale jednak razem. Przede wszystkim spotykajmy się codziennie w rodzinach. Szukajmy wspólnoty stołu i wspólnoty modlitwy. Oczywiście nie podróżujmy do dalszej rodziny na drugim krańcu Polski, ale trwajmy tylko z tymi domownikami, z którymi wolno nam przebywać. Tak jak dziś bezradni są krewni chorych na koronawirusa, podobnie bezradna była Matka Jezusa stojąca pod krzyżem swojego Syna. Tak jak oni będziemy osobno, ale jednak razem Stół w jadalni czy w pokoju niech stanie się takim domowym ołtarzem, na

Post. Tajemnica 40 dni Dariusz A. Zeller

jeść i kiedy, czego nie i dlaczego? I dlaczego tak w ogóle nasz post ma 40 dni oraz dlaczego pościmy i jak to czynimy? Oto pytania pojawiające się w każdą Wielkanoc. W zasadzie odpowiedź dla każdego chrześcijanina powinna być jedna: bo tak nakazuje wiara. Czasami jednak wiara przychodzi przez poznanie, więc dla ciekawskich niedowiarków kilka faktów. Liczba 40 występuje w Biblii i ma znaczenie symboliczne. Przywodzi na pamięć biblijne wydarzenia, takie jak

40 dni potopu poprzedzającego zawarcie przymierza przez Boga z Noem; 40 lat wędrówki Izraela po pustyni ku ziemi obiecanej; 40 dni przebywania Mojżesza na górze Synaj, gdzie otrzymał on od Boga Jahwe tablice Prawa; 40 dni ucieczki na górę Horeb proroka Eliasza przed mściwą Jezebel, żoną Achaza, króla Izraela. Przede wszystkim jednak 40 dni postu wiąże się z okresem Chrystusowego przygotowywania się do swej roli poprzez pobyt na pustyni. W samotności, modląc się, walczył on z szatanem. Walka ta zakończyła się ostatecznym zwycięstwem Chrystusa nad grzechem i śmiercią.

Post Jezusa ma dziś charakter bardzo symboliczny, ale patrząc na to z punktu widzenia żołądka i ludzkiej natury, pomyślmy, że nie jemy np. 2 dni. Nasza wola słabnie, a każdy, kto oferuje nam jedzenie, jest mile widziany. Nasze zmysły przytępione przez wołanie żołądka tracą zdolność racjonalnej oceny. Prawdopodobnie po tygodniu tylko o wodzie zgodzimy się wymienić wiele z naszych zalet na odrobinę jedzenia. Ilu z nas po 40 dniach niejedzenia oddałoby coś więcej? Post pozwala nam wystawić naszą wolę na próbę, zbliżyć się do naszych słabości i zobaczyć, czy naprawdę potrafimy stawić

im czoła. Jeśli tak, stajemy się lepsi. Jeśli nie, to mamy jeszcze czas. A tak przy okazji – dobrze jest czasami nie jeść, bo nasz organizm oczyszcza się wtedy z toksyn i stajemy się przez to zdrowsi. Pierwsi chrześcijanie pościli tylko 40 godzin przed świętem Wielkiej Nocy. W III wieku wydłużono już post do tygodnia. 40-dniowy post wprowadzono w IV wieku i tak zostało do dzisiaj. W Polsce post miał szczególne znaczenie. Tak naprawdę rozpoczynał się 70 dni przed Wielkanocą, a od śródpościa nie jadano już gotowanych i ciepłych posiłków. Królowały chleb, suszone ryby, jęcz-

WIELKANOC 2020 |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020 którym nie będzie w tym czasie miejsca na gazetę czy komputer, ale tylko na pokarm. Chleb nasz powszedni i przestrzeń dla pokarmu duchowego. Można na tym stole położyć Pismo Święte – wszak jest to słowo życia i chleb duchowy par excellence. Na czas naszego modlitewnego spotkania w domu wyłączmy telewizor i radio. Bieżące informacje ze świata nas nie zbawią. Wyciszenie, wsłuchanie się w słowo Boże, w bicie własnego serca, poczucie własnego tętna mogą stać się dla nas chwilą zbawczą.

NIEDZIELA PALMOWA

W Niedzielę Palmową koniecznie postawmy na stole kolorową palmę. Nie będzie poświęcona przez księdza – to fakt, ale ojciec lub matka rodziny mogą w modlitwie prosić Boga, aby przyjął ofiary duchowe, jakie teraz składane są na ołtarzu świata. Odczytajcie też opis męki Pańskiej z Ewangelii św. Mateusza z podziałem na role. Ojciec niech czyta słowa Jezusa, mama – opowieść narratora, dzieci – wypowiedzi uczniów i oskarżycieli oraz okrzyki tłumu. Odmówcie wspólnie Modlitwę Pańską. Przyjmijcie Komunię świętą duchowo. Sam sposób przyjęcia Komunii duchowej może być bardzo prosty, np. mieć formę krótkiej modlitwy czy wręcz aktu strzelistego, ułożonego własnymi słowami Na przykład: „Wierzę, Jezu, że jesteś rzeczywiście obecny w Eucharystii. Kocham Cię! Żałuję za grzechy, którymi Cię obraziłem. Przyjdź teraz do mojego serca, oddaję Ci się cały! Nie pozwól mi nigdy odłączyć się od Ciebie!”.

WIELKI CZWARTEK

Tego dnia przygotujcie sobie miskę, dzban z wodą, ręczniki. Proponuję, abyście najpierw wieczorem, w jedności z kapłanami, odmówili liturgię nieszporów z brewiarza. Teksty znajdziecie łatwo tutaj albo w telefonicznych aplikacjach. Potem usiądźcie w kręgu, przeczytajcie koniecznie Ewangelię o ustanowieniu Eucharystii (Łk 22) i o umyciu nóg ( J 13,1-15). Niech ojciec rodziny umyje stopy żonie, żona mężowi, dzieci rodzicom, rodzice dzieciom. Przecież wasza rodzina to domowy Kościół, a wy jesteście jego kapłanami, bo od chrztu nosicie w sobie kapłaństwo powszechne. Jezus nie zarezerwował aktu umycia nóg dla biskupów i księży, ale mówił do uczniów: „Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi, to i wyście powinni sobie nawzajem umywać nogi”. Transmisje nabożeństw Wielkiego Tygodnia dla wielu ludzi staną się bolesnym ersatzem liturgii. Transmisja liturgii nie jest przecież uczestnictwem w liturgii Módlcie się też tego dnia o świętych kapłanów, aby Bóg dał Kościołowi księży według serca swojego Syna, a nie kościelnych funkcjonariuszy. Proście też za kapłanów, których już znacie, aby nie zmęczyli się w drodze. Odmówcie razem Modlitwę Pańską. Przyjmijcie Komunię duchową. Po modlitwie obnażcie stół, niech będzie pozbawiony obrusu aż do soboty. Jeśli mieszkasz samotnie, to przypomnij sobie, z kim masz na pieńku. Może tego dnia zadzwoń do tej osoby? Zaproponuj pojednanie? Przecież gest umycia

nóg to symbol pokory, uznania własnej grzeszności i wzajemnego przebaczenia grzechów.

WIELKI PIĄTEK

W dniu Męki Pańskiej proponuję na stole postawić krzyż. Przy krzyżu zapalcie świece. Wieczorem odmówcie nieszpory. Potem odczytajcie opis męki z Ewangelii św. Jana z podziałem na role. Adorujcie Krzyż w milczeniu, potem możecie go też ze czcią ucałować (uprzednio dezynfekując). Warto też odmówić piękną modlitwę wiernych przeznaczoną do śpiewania na ten dzień w Kościele. Dzieci mogą czytać jej pierwszą część. Rodzice – część przeznaczoną dla kapłana. Uwzględnijcie w tej modlitwie dodatkowe wezwanie w związku z pandemią. Biskupi większości polskich diecezji przekazali już jej różne teksty. Poniżej wezwanie z diecezji gliwickiej. Módlmy się za całą ludzkość zmagającą się z pandemią, * za osoby zarażone groźnym wirusem, * za wszystkich, którzy z narażeniem zdrowia i życia posługują chorym, * za sprawujących władzę i zabiegających o zażegnanie zagrożenia, * aby Bóg wspierał ich starania swoją mocą * i okazał miłosierdzie całemu światu. Wszechmogący, wieczny Boże, w swojej ojcowskiej miłości wejrzyj na pokorne błaganie Twoich dzieci. + Przebacz nam nasze winy, oddal od nas wszelki lęk, okaż swoje miłosierdzie i obroń nas swoją wszechmocną prawicą od nieszczęścia pandemii, * abyśmy mogli wielbić Twoją niezmierzoną dobroć i miłość. Przez Chrystusa Pana naszego. Dla osób mieszkających samotnie – Wielki Piątek to zaproszenie do osobistej adoracji krzyża i medytacji nad ofiarą Chrystusa. Pamiętajcie w modlitwie także o licznych osobach cierpiących w świecie z powodów innych niż koronawirus.

WIELKA SOBOTA

Niech to będzie taki chrześcijański szabat. Czas ciszy. Stół można nakryć białym obrusem. Trzeba też zająć się malowaniem jaj wielkanocnych, wspólnym pieczeniem, podesłaniem osobom samot-

mienne kasze, zaś dania gotowano najczęściej bez tłuszczu. W Małopolsce królował żur, a na Pomorzu grochówka na śledziu. Z kronik żyjącego w X wieku niemieckiego kronikarza Thietmara dowiadujemy się, że każdy obywatel złapany na „bezpościu”, czyli wcinający mięcho, dostawał wyrok bardzo adekwatny – wybijano mu zęby. Od połowy marca w diecie postnej pojawiały się elementy zieleniny, co miało, zważywszy na ich ziołowy charakter, bardzo zdrowotne następstwa. Przygotowywano je z różnych ziół: mlecza, krwawnika, pokrzywy, lebiodki, podagrycznika. Tradycje jedzenia takich sałatek sięgają jeszcze czasów pogańskich i miały wtedy charakter magiczny i oczyszczający. W czasie postu chleb smarowało się powidłami lub maczano go w oliwie. Masło było zabronione. Podawano śledzie bez śmietany, herbatę lipową, a zamiast deserów

| 17

nym żywności. Warto zapytać sąsiadów, czy czegoś nie potrzebują. Po zmroku zapalcie świecę i postawcie ją nas stole. Ponieważ czytania liturgii słowa z Wigilii Paschalnej są wyjątkowo nośne, to warto jest sobie odczytać na głos, przy zapalonej świecy. Jezus nie zarezerwował aktu umycia nóg dla biskupów i księży, ale mówił o tym do uczniów Jeśli w domu jest woda święcona, to można użyć jej do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych, ewentualnie wspólnie odmówić Credo, a ktoś najstarszy niech pokropi wszystkich wodą święconą. Zaśpiewajcie też jakąś pieśń o Zmartwychwstaniu. Pozwólcie Panu rozbudzać w was nadzieję.

NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA

Może władze pozwolą nam pójść do kościoła w Niedzielę Wielkanocną, w co jednak mocno wątpię. Tak czy owak, czekajmy na bicie dzwonów i po prostu tego dnia wstańmy na ich głos. Przygotujmy dobre śniadanie wielkanocne. Nie żałujmy sobie czasu. Zjedzmy pyszne, dobre potrawy i dziękujmy Bogu, że zachował was przy życiu, byśmy mogli innym dawać nadzieję. I pamiętajmy: „miłość wszystko znosi, wszystko przetrzyma”…

WIRUS NIEUFNOŚCI

Po tej Wielkanocy nasz Kościół już nigdy nie będzie taki sam, jak przed pandemią. Wszystko się zmieni. Właściwie to już nic nie jest takie samo. Ale bylebyśmy byli blisko siebie sercem, to przetrwamy. Jeśli czegoś mamy się w tych dniach wystrzegać, to nie tylko wirusa, ale również braku zaufania. Ostatecznie to właśnie zaufanie ludzi do siebie nawzajem może stać się największą ofiarą wirusa. Może więc wykorzystujmy ten czas do tego, byśmy pojednali się między sobą: w rodzinach, w parafiach, na plebaniach, w klasztorach, domach zakonnych. Przecież to w Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Bóg pojednał niebo z ziemią… To do Niego modlimy się: Jezu, ufam Tobie.

mało słodkie ciastka zwane „wiekuistymi”, gdyż można je było jeść i pół roku po upieczeniu. Wbrew pozorom nie wszyscy traktowali post całkowicie poważnie. Na dworach magnackich jadano postnie, ale nadal suto. Jednym z postnych przysmaków był... ogon bobra. Twierdzono, że skoro zwierzę to większość życia spędza w wodzie, to można uznać, że bliżej mu do ryb. Ogon natomiast pełnił rolę płetwy, był więc postnym przysmakiem na równi z rybami. Symbolika postu jest dzisiaj mniej znana i bardzo często szuka się usprawiedliwień, aby go nie przestrzegać. Pomyślmy jednak logicznie: czyż nie można każdej diety uznać za rodzaj postu? Po co natomiast diety? Czyż nie dla zdrowia? Nie dajmy się więc przekonać nikomu, kto próbuje nam wmówić, że post to relikt przeszłości. Ktoś taki sam jest wytworem komercji.

18 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| WIELKANOC 2020

Święta w kwarantannie…

W obliczu pandemii koronawirusa nawet Londyn stanął w miejscu. Zamknięto po kolei szkoły, kościoły, bary, sklepy… Internet został zalany przerażającymi danymi z poszczególnych krajów i niezliczoną liczbą teorii spiskowych. Ludzie zaś rozdarci pomiędzy przymusem pracy i nakazem samoizolacji, pełni obaw i zmęczenia patrzą w kalendarz na czerwony napis „Wielkanoc”… Ks. Piotr Szyperski MIC, parafia rzymskokatolicka pw. NMP Matki Kościoła w Ealingu

tu rodzą się pytania: Jak dziś rozumieć to słowo „Wielkanoc”? Czy te święta w ogóle się odbędą? Co zrobić, by nie stracić czasu świętowania? W piątek 27 marca podczas modlitwy przy pustym placu św. Piotra papież Franciszek mówił do całego świata: „Mamy kotwicę: w Jego krzyżu zostaliśmy zbawieni. Mamy ster: w Jego krzyżu zostaliśmy odkupieni. Mamy nadzieję: w Jego krzyżu zostaliśmy uzdrowieni i ogarnięci, aby nic i nikt nas nie oddzielił od Jego odkupieńczej miłości. Pośród izolacji, w której cierpimy z powodu braku uczuć i spotkań, doświadczając braku wielu rzeczy, po raz kolejny posłuchajmy wieści, która nas zbawia: On zmartwychwstał i żyje obok nas!”. I nie są to puste słowa ani pobożne frazesy. Przecież papież mówi o faktach! Jezus pokonał śmierć i grzech raz na zawsze. To wydarzenie ma swoją datę i miejsce. I nic nie może już tej historii zmienić ani zniszczyć. Święty Paweł pisząc do Rzymian przekonywał: „Jestem pewien, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani Zwierzchności, ani rzeczy teraźniejsze, ani przyszłe, ani Moce, ani co wysokie, ani co głębokie, ani jakiekolwiek inne stworzenie nie zdoła nas odłączyć od miłości Boga”. I choćby nie wiadomo co jeszcze wydarzyło się na świecie, nie ma takiej siły, by odwołać Wielkanoc. Tak naprawdę człowieka nie więzi przecież kwarantanna ani zaostrzone przepisy, lecz strach przed śmiercią, niespokojne sumienie i zniewolenie grzechem. Uroczystość Zmartwychwstania mówi o przejściu ze śmierci do życia, z niewoli do wolności, z grzechu do życia w łasce.

No dobrze, ale przecież wobec zakazu zgromadzeń nie będzie chyba tych długich nabożeństw w Triduum Paschalne? Chyba nikt o zdrowych zmysłach nie będzie zapraszał ludzi do kościoła na rezurekcję?

OCZYWIŚCIE OBOWIĄZKOWO NALEŻY ZOSTAĆ W DOMU.

Jednak na te wątpliwości w Anglii odpowiedział już dawno ks. kardynał Vincent Nichols: „Msze św. będą w dalszym ciągu odprawiane każdego dnia. Modlitwa Kościoła trwać będzie, dzień po dniu. Zmieni się natomiast sposób naszego uczestnictwa” (List na 4 Niedzielę Wielkiego Postu). Każdy wierzący ma możliwość brać udział codziennie w mszach i nabożeństwach za pomocą telewizji, radia i internetu. Dzięki temu można odkryć na nowo, że dom rodzinny, gdzie odbywa się kwarantanna czy inna forma samoizolacji jest tym miejscem, gdzie rzeczywiście Pan Bóg jest obecny. Już po sieci krążą fotografie całych rodzin zgromadzonych w pokoju, gdzie jest włą-

czony odbiornik telewizyjny z mszą. Każdy, kto chciałby znaleźć taką transmisję w swojej parafii, może zajrzeć na stronę Episkopatu Polski https://episkopat.pl/msze-swiete-transmisje/ lub na stronę parafii na Ealingu www.parafiaealing.co.uk/kosciol-na-zywo/ Wydaje się, że najmłodsi zrozumieli tę formę szybciej niż dorośli, a ich pomysłowość zaowocowała kilkoma ciekawymi pomysłami na dekorację domu na tę szczególną okoliczność. I tak oprócz

stołu nakrytego białym obrusem, krzyża i świec, pojawiają się także święte obrazy (oczywiście namalowane przez dzieci), krzesła ustawione jak w kościele, a nawet przebranie ministranta i wydrukowane śpiewniki. W ostatni tydzień Wielkiego Postu dzieci na Facebooku zorganizowały konkurs na własnoręcznie zrobioną palmę (na Niedzielę Palmową) i na najładniejszą pisankę (na niedzielę wielkanocną).

CZY W TAKIM RAZIE TRADYCYJNE „ŚWIĘCONE” TEŻ MA BYĆ W DOMU?

Dokładnie tak! Modlitwę błogosławieństwa pokarmów na stół wielkanocny może odmówić głowa rodziny. Należy to zrobić tuż przed rozpoczęciem uroczystego śniadania. Będzie to ważna okazja, by ponownie praktykować wspólną modlitwę przed jedzeniem. Co więcej słowa tego błogosławieństwa opisują dokładnie wielkanocne potrawy. Tekst do pobrania (można zrobić link). To jest właśnie to o czym mówił papież Franciszek w swojej modlitwie: „Iluż ojców, matek, dziadków i babć, nauczycieli ukazuje naszym dzieciom, za pomocą małych, codziennych gestów, jak stawić czoło kryzysowi i przejść przez niego, dostosowując nawyki, wznosząc oczy i rozbudzając modlitwę. Ileż osób się modli, ofiarowuje i wstawia się dla dobra wszystkich. Modlitwa i cicha posługa: to nasza zwycięska broń”.

Brzmi nadzwyczaj optymistycznie, ale zawsze jest jakieś ale… Nie będzie przecież w tym roku wielkanocnej spowiedzi i komunii świętej... A zawsze w Kościele się o tym tak dużo mówiło…

To jest najtrudniejsze część przeżywania pandemii w Kościele. Nie znaczy to jednak, ludzie znajdują się bez wyjścia. Katechizm Kościoła katolickiego opisuje, że w skrajnych okolicznościach wystarczającym do odpuszczenia grzechów jest wzbudzenie doskonałego żalu za grzechy. W praktyce oznacza to, że gdy nie ma możliwości wyznania grzechów przed kapłanem (a tak jest niewątpliwie teraz) trzeba wykonać następujące kroki:  wzbudzić w sobie pragnienie przyjęcia sakramentu pokuty (z postanowieniem przystąpienia do niego w sposób zwyczajny gdy tylko to będzie umożliwione);  zrobić rachunek sumienia i w odniesieniu do wykrytych grzechów postanowić nie popełniać ich w przyszłości (jak w ramach przygotowania do normalnej spowiedzi);  wzbudzić w sobie żal za popełnione grzechy ze względu na miłość do Boga - tak uczciwie, jak tylko się to da  [pożyteczne, lecz niekonieczne] przyjąć sobie jakiś czyn pokutny w ramach pokuty za grzechy;  przyjąć Komunię Świętą (duchowo). Kto nie wie, jak się do takiej czynności zabrać, może posłużyć się przygotowanym przez księży przykładem. Wydaje się, w takim razie, że święta są do uratowania. Pozostaje jeszcze prozaiczne pytanie… Jak sobie poradzić z życzeniami. Tradycyjne zdrowia, szczęścia, pomyślności mogą brzmieć dziwnie… Słowa wypowiedziane z miłości nie będą nigdy dziwne. Zwłaszcza, gdy mają popłynąć do osób, na których komuś szczególnie zależy lub za którymi ogromnie tęskni. Na pewno nie będzie zmarnowany czas poświęcony na rozmowy z tymi, którzy zmuszeni są spędzić święta samotnie lub przeżywają ból i cierpienia z powodu nieszczęścia w rodzinie. To do nich przede wszystkim powinno popłynąć przesłanie „Nie jesteś sam”. Tym zaś, którzy szykują się na maraton smsów i nie wiedzą jak zmieścić życzenia w krótkiej wiadomości niech za przykład posłuży ten krótki tweet:

#wielkanoc #pascha #przejście #zmiana #nadzieja #alleluja #odwagi

WIELKANOC 2020 |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Zabawa w szukanie jajek

dobie koronawirusa i permanentnego siedzenia w domu proponuję zabawę w szukanie jajek. A jeśli już chodzi o jajka, to zamiast, jak niegdyś bywało, dzielenia się nimi, obecnie zazwyczaj rozdaje się jajka z czekolady. Nikt nie wie, kto na to wpadł, ale domyślić się można, że pewnie jakiś cukiernik, chcąc uatrakcyjnić swój towar, wylał czekoladę do formy i trafił w tzw. niszę ekonomiczną. Dlatego np. w Anglii czekoladowe jaja są bardziej popularne niż malowane.

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH:  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego

Jest taka gra, którą znają już tylko babcie, polegająca na zabawie w szukanie jaja. Rodzice rozmieszczają w różnych częściach domu czekoladowe jajeczka, a dzieci za pomocą strzałek (jak w podchodach) lub napisanych na karteczkach podpowiedzi przeczesują domowe czeluście w poszukiwaniu łakoci. To fajna zabawa, która zajmuje wiecznie znudzone pociechy na jakiś czas. Uwaga jednak na to, gdzie kładziemy jajka, bo w ręce dzieci mogą się dostać rzeczy, które nie powinny lub o których istnieniu zapomnieliśmy. Wesołej zabawy!

Obywatelstwa  Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych i wypadków przy pracy  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych  Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno  PPI – odzyskiwanie bezprawnie pobranego ubezpieczenia

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY? ZADZWOŃ DO NAS OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

| 19

20 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| wielkanoc 2020

Wielkanocne specjały Dariusz A. Zeller

głębiając się w kulinarny aspekt świąt Wielkanocnych warto jest sięgnąć trochę głębiej do polskiej kuchni. Nic ze światowych trendów i smaków jej nie brakuje. Wystar-

czy tylko chcieć i zaraz na stole pojawia się coś innego, coś wykwintnego, a ciągle polskiego i świątecznego. Odradzam jednocześnie popularne na różnych forach internetowych eksperymenty z komponowaniem własnych potraw. Zawsze jest na to czas pomiędzy świętami. „Kotlety z kangura na sposób

eskimoski” nie pasują do wielkanocnej atmosfery, natomiast np. pasztet z zająca, nawet, jeżeli nie jest łatwo go zdobyć, może nam przysporzyć wiele chwały od zaproszonych gości. Wielkanoc zawsze była w Polsce świętem rodzinnym. Obżarstwo, a przynajmniej popuszczanie pasa to bardzo

Wielkanocny barszcz biały

Żurek w chlebie

Składniki:

Składniki zakwasu:

żeberka wieprzowe 1/2 kg l kiełbasa biała 1/2 kg l śmietana 12% 3 łyżki l woda 3 litry l majeranek 1 łyżka l liście laurowe 2-3 szt l pieprz kilka ziarenek l sól do smaku l barszcz biały 1 butelka l ziele angielskie całe kilka ziarenek l pieprz

Sposób przyrządzenia:

Nastawiamy wodę w dużym garnku, solimy. Gdy się zagotuje wrzucamy oczyszczone mięso, liście laurowe, pieprz i ziele angielski. Gotujemy przez około półtorej godziny. Dodajemy kiełbasę i gotujemy jeszcze około 15 minut. Wlewamy barszcz biały w butelce. Przyprawiamy majerankiem, dodajemy śmietanę i doprowadzamy do wrzenia. Podajemy z jajkiem i chlebem.

Jajka faszerowane z rzeżuchą Składniki:

l jajka l rzeżucha 1 szklanka l koperek pół pęczka l kurkuma ćwierć łyżeczki l miękkie masło 50 g l majonez 1-2 łyżki l sól i kolorowy pieprz do smaku

Sposób przyrządzenia:

Jajka ugotować na twardo. Ostudzić, obrać, przekroić na połówki. Żółtka zmiksować z masłem, kurkumą i majonezem. Posiekać połowę rzeżuchy i koperek. Wymieszać z masą żółtkową. Doprawić solą i kolorowym pieprzem. Formować kule i wkładać w połówki białek. (Jeśli jakieś białka zostaną, użyć ich do innych potraw.) Resztę rzeżuchy opłukać i dokładnie wysuszyć. Wcisnąć połówki jajek w rzeżuchę, tak aby obkleiła białka. Ułożyć na półmisku, obsypać rzeżucha i kolorowym pieprzem.

ważna część polskiej tradycji. Po czterdziestodniowym poście, który bardzo często niósł za sobą wiele kulinarnych wyrzeczeń, jedzenie do syta było czymś całkowicie normalnym. Dzisiaj post ma wymiar bardziej duchowy niż żołądkowy, może warto więc zachować umiar, a postawić na jakość. Zatem spróbujmy…

1/2 mąki żytniej l 1 szklanka żytniej bułki tartej l 2 ząbki czosnku (wyciśnięte) l 2 szklanki ciepłej wody

Składniki zupy:

2 duże cebule (obrane; jedna przekrojona na pół, druga pokrojona w kostkę) l 1 duża marchewka (obrana) l 1 duży pasternak (obrany; może być też korzeń pietruszki) l 1/2 selera (oczyszczonego) l 6 szklanek wody (ok. 1,4 l) l 2 ząbki czosnku (pokrojone w kostkę) l ok. 1 kg białej kiełbasy (pokrojonej na kawałki) l liść laurowy l 3 jagody ziela angielskiego (ang. allspice berries) l duża łyżka suszonego majeranku l 6 ziarenek czarnego pieprzu l 1/4 szklanki tartego chrzanu (55 g) l 1/2 szklanki śmietany (120 ml) oraz przygotować: l chleb w kształcie koła! l

Przygotowanie zakwasu:

Wszystkie składniki zakwasu wrzucamy do dużego słoika. Zalewamy wodą. Mieszamy, zakręcamy słoik i zostawiamy w ciepłym miejscu na 4-5 dni. Następnie otwieramy słoik i usuwamy osad. Gotowe. Do naszej zupy będziemy potrzebować około dwóch szklanek (480 ml) zakwasu.

Przygotowanie zupy:

Do dużego garnka wrzucić cebulę, marchew, pasternak oraz seler i zalać wodą. Gotować na małym ogniu około 40 minut. Następnie odcedzić warzywa, pozostawiając ugotowany wywar. Przysmażyć lekko cebulę, czosnek, boczek oraz białą kiełbasę na średnim ogniu. Wszystko wrzucić do wywaru. Dodać liście laurowe, ziele angielskie, majeranek, pieprz oraz chrzan. Zmniejszyć ogień i gotować wszystko razem około 20 minut. Do pozostałego zakwasu dodać śmietanę i zamieszać. Pod garnkiem z zupą zwiększyć ogień i dodać zakwas ze śmietaną. Następnie jeszcze przez chwilę gotować. Po zagotowaniu wyjąć liście laurowe. Gotowy żurek przelać do wydrążonych chlebków. Na wierzch położyć ćwiartki ugotowanego na twardo jajka.

Wielkanocne wypieki Baba z rodzynkami W okresie świąt Wielkiej Nocy wciąż przybywa nam ambasadorów polskiego smaku, aby zachować to co w naszej kuchni najcenniejsze. Promujemy więc nasze makowce, mazurki i… żurek. Jednak, jako że Wielkanoc za pasem, promujemy przede wszystkim baby i mazurki. Baba to ciasto bardzo ciekawe, do jego kreacji przyznaje się wiele nacji. Głównie Rosjanie, Polacy, Ukraińcy i Białorusini. Oczywiście można się dopatrzeć w „babach” wielu naleciałości, zwłaszcza niemieckich, ale to tylko w ramach sąsiedzkiej „wymiany doświadczeń”. Baba to ciężkie wielojajeczne ciasto na bazie drożdżowej, dodatki zależą od regionu, ale najczęściej spotykane to rodzynki, orzechy lub kandyzowane skórki pomarańczy lub nawet szafran. Zresztą, zróbmy to sami! Przepis na 2 lub jedna dużą i jedną małą.

Składniki:

3,5 szklanki mąki l 5 dag drożdży świeżych lub 21g suchych (3 opakowania po 7g) 6 żółtek, roztrzepanych l 1 jajko, roztrzepane l szczypta soli l 1 szklanka mleka, letniego l pół szklanki drobnego cukru l 125 g masła, roztopionego i przestudzonego l 15 dag rodzynek l ekstrakt cytrynowy (2 łyżeczki) lub aromat cytrynowy l l

Sposób przyrządzenia:

Przesianą mąkę, drożdże, sól i cukier wymieszać (ze świeżymi wcześniej zrobić rozczyn). Wsypać do dużej misy. Dodać żółtka, jajko, mleko, ekstrakt cytrynowy, masło. Wszystko zmiksować mikserem z przystawką (hakiem) do ciasta drożdżowego, można również wyrobić ręcznie. Pod koniec dodać rodzynki, ostatni raz wyrobić. Ciasto przykryć ściereczką i pozostawić w cieple do podwojenia objętości. Po tym czasie ciasto wyjąć, wyrobić raz jeszcze. Formy do babek natłuścić i wysypać kaszą manną lub bułką tartą. Ciasta nałożyć do 1/3 wysokości formy). Przykryć znowu, odłożyć w ciepłe miejsce do podwojenia objętości (ciasto powinno wyrosnąć po brzegi foremek). Piec w temperaturze 170ºC, ok. 40 min, aż patyczek wetknięty w babkę będzie suchy. Nie piec dłużej niż potrzeba, gdyż ciasto będzie zbyt suche. Wyjąć, przestudzić 10 minut w foremce, potem studzić na kratce. Babkę można nasączyć sokiem z cytryny: sok z 2 wyciśniętych cytryn wymieszać z niewielką ilością posłodzonej wody lub alkoholu, babkę ponakłuwać, nasączyć. Można również polać lukrem: 1 szklanka cukru pudru roztarta z 3-4 łyżkami soku z cytryny lub wody.

WIELKANOC 2020 |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Jajka faszerowane tuńczykiem

Symbolika pokarmów

SKŁADNIKI:

6 jajek  puszka tuńczyka w sosie własnym  2 łyżki majonezu  6 rzodkiewek  rzeżucha  świeżo zmielony czarny pieprz 

JAJO WIELKANOCNE (PISANKI, WYDMUSZKI) Symbol narodzin, życia, nowego początku oraz zmartwychwstania, na które oczekują wierzący w czasie Świąt Wielkanocnych.

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

CHLEB

Jajka gotujemy na twardo w osolonej wodzie. Studzimy, obieramy i przekrawamy na pół. Tuńczyka odsączamy z zalewy, mieszamy z majonezem i doprawiamy do smaku świeżo mielonym czarnym pieprzem. Opcjonalnie możemy dodać drobno posiekanego szczypiorku. Na każdą połówkę jajka nakładamy porcję farszu oraz rzeżuchę i kawałki posiekanej rzodkiewki. Oprószamy świeżo mielonym pieprzem.

Symbol Chrystusa, który jest „chlebem życia” dla wszystkich chrześcijan.

SÓL

Jako przyprawa chroniąca potrawy przed psuciem się symbolizuje oczyszczenie, nawrócenie i ochronę człowieka przed duchowym zepsuciem.

Surówka z rzeżuchy

PIEPRZ

SKŁADNIKI:

Symbol trwałości, nieśmiertelności i pełnej wiary.

150 g świeżej rzeżuchy  kilka liści sałaty lodowej  2 jabłka  0,5 cytryny  2-3 łyżki posiekanych orzechów włoskich SOS:  3 łyżki oliwy z oliwek  2 łyżki soku z cytryny  1 łyżeczka miodu  mały posiekany ząbek czosnku  sól i pieprz 

WĘDLINA

Na co dzień symbol dostatku i bogactwa materialnego. Jako święconka symbolizuje bogactwo duchowe, pozwalające zawrzeć pełne przymierze z Bogiem.

PRZYGOTOWANIE:

SER

Składniki sosu dobrze wymieszać i wstawić do lodówki na pół godziny. Jabłko pokroić w drobne plasterki lub paski i skropić cytryną. Sałatę pokroić lub podrzeć na paski. Wszystko razem połączyć z rzeżuchą i orzechami. Tuż przed podaniem polać schłodzonym sosem i dobrze wymieszać.

Symbol harmonii pomiędzy człowiekiem, a zwierzętami domowymi.

CHRZAN

Symbolizuje pamięć o pokonaniu goryczy męki Chrystusa. Niezwykle ważny symbol Wielkanocy, oznaczający radość ze zmartwychwstania. Wesołego Alleluja!

Sałatka z młodych pokrzyw SKŁADNIKI:

BABKA WIELKANOCNA

300g pędów młodych pokrzyw  1 duża czerwona cebula  1 pomarańcza  2 kromki razowego chleba SOS:  0,5 szklanki śmietanki kremówki  2 łyżki startego parmezanu (jest znany Polsce od XI w.)  sól, pieprz, gałka muszkatołowa  łyżka soku z cytryny  łyżeczka miodu  kilka gałązek posiekanej pietruszki 

Tradycyjna babka wypieczona w domu (nie kupiona!) symbolizuje umiejętności i pracę ku doskonałości, do jakiej powinien dążyć człowiek nie tylko w sferze duchowej.

WODA

Symbol odnowy i obmycia człowieka z grzechu przez Ducha Świętego.

BARANEK LUB ZAJĄCZEK WIELKANOCNY (AGNUS DEI – BARANEK BOŻY)

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Pokrzywy umyć, na sicie przelać wrzątkiem i wrzucić do wody z lodem. Szybko odsączyć. Skórkę z pomarańczy oddzielić od białej części, pokroić w paseczki i wrzucić do wrzątku na 3 sekundy. Śmietanę utrzeć z miodem, gałką, solą i pieprzem, miodem, sokiem z cytryny i startym parmezanem.

Wielkanocne wypieki

Symbolizuje ofiarę męki Jezusa Chrystusa, który z pokorą i godnością przyjął swoją śmierć na krzyżu.

Mazurek Mazurki to niskie placki, przeważnie na kruchym spodzie lub na opłatku, pokryte warstwą masy orzechowej, migdałowej, serowej, bakaliowej itp., barwnie lukrowane i pięknie zdobione konfiturami oraz bakaliami. Podstawowy mazurek wielkanocny składa się z kruchego spodu, rantu z ciasta kruchego lub makaronikowego, polewy albo pomady i oczywiście dekoracji. W ramach tego schematu możesz wybrać przepis dla leniwych z gotową, kupną polewą. Jeśli masz więcej czasu, warto ugotować nietypową pomadę, o smaku cytryn albo pistacji. Pamiętaj jednak – najpierw jednak musisz przygotować kruchy spód! KRUCHE CIASTO NA MAZUREK WIELKANOCNY:  300g mąki  kostka masła  100g cukru pudru  2 żółtka  2 łyż. śmietany (można zastąpić trzecim żółtkiem)

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Siekamy masło z mąką i cukrem (możesz użyć robota kuchennego). Dodajemy żółtko i śmietanę, ugniatamy na jednolitą masę. Kruche ciasto na mazurek wielkanocny należy schłodzić w lodówce przez co najmniej godzinę. Następnie z ok. 2/3 ciasta wykładamy w dużej formie lub dwóch małych, nakłuwamy w kilku miejscach widelcem, a z pozostałej 1/3 formujemy rant. Pieczemy przez 15-20 min. w temp. 200ºC.

| 21

POLEWA NA MAZUREK WIELKANOCNY: Mazurek kajmakowy to najprostszy mazurek wielkanocny. Kruchy spód polewamy roztopionymi krówkami albo gotową masą kajmakową z puszki. Polewę urozmaicisz, jeśli dodasz do niej pół tabliczki roztopionej gorzkiej czekolady lub odrobinę mleka. Jeśli wolisz kwaśne smaki, posmaruj spód powidłami lub marmoladą i oblej pomadą cytrynową. Taki mazurek wielkanocny możesz obsypać pokruszonymi pistacjami (bez skórki!). DEKORACJA: Najprzyjemniejszy etap pieczenia mazurków dopiero przed nami. Mazurek wielkanocny nie może być pusty! Do dekoracji możemy użyć skórki kandyzowanej, migdałów, płatków migdałowych, perełek i pisaków cukierniczych, czekoladowych listków, wiórków czy literek. Wszystko znajdziesz w dobrze wyposażonym sklepie spożywczym. Tradycyjne wzory na mazurek wielkanocny to motywy kwiatowe albo świąteczne. Płatki kwiatów i kulki bazi doskonale imitują połówki migdałów, a łodyżki narysujesz pisakami cukierniczymi. Z płatków migdałowych lub perełek cukierniczych ułożysz bardziej skomplikowane wzory, np. zające i baranki wielkanocne. Smacznego!

22 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| WIELKANOC 2020

Polowanie na pisanki i e t w nia k 9 i 2

Znajdź 10 wielkanocnych jajek ukrytych w tygodniku „Cooltura”. Wyślij numery stron na:

konkurs@cooltura.co.uk i weź udział w losowaniu świątecznych nagród. Do rozlosowania będą bony na zakupy w sieci sklepów Kujawiak, każdy o wartości

£50

nagrodę można odebrać w sklepach Kujawiak

w West Ealing lub Hounslow Regulamin konkursu "Polowanie na pisanki": 1. Organizatorem konkursu jest wydawca tygodnika Cooltura firma Media In&Out, a sponsorem firma Kujawiak Limited. 2. W losowaniu nagród nie mogą brać udziału pracownicy organizatora i sponsora konkursu. 3. Odpowiedzi z wydania nr 14 (837) należy wysłać mailem na adres konkurs@cooltura.co.uk do 9 kwietnia 2020 roku, a z wydania 15 (838) do 16 kwietnia 2020 roku. Losowania nagród zostaną przeprowadzone przez organizatora konkursu odpowiednio 10 i 17 kwietnia 2020 roku. 4. Każda wylosowana osoba otrzyma jeden bon o wartości 50 funtów na zakupy w polskich supermarketach Kujawiak w Londynie. Zwycięzcy zostaną o tym poinformowani mailowo. 5. Uczestnicy konkursu wyrażają zgodę na przetwarzanie ich danych osobowych przez organizatora i sponsora. 6. Organizator zastrzega sobie prawo do odwołania konkursu bez podania przyczyn.

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

COŚ NA ZĄB |

| 23

24 |

4 Dariusz A. Zeller

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| OBLICZA EMIGRACJI

ytanie zasadnicze – jak spędzisz obecne święta wielkanocne?

Z przyjaciółmi, być może w zamknięciu, w izolacji, ale na pewno: twórczo.

Literatura i fotografia – da się to jakoś pogodzić?

Sztuka nie istnieje bez interakcji z odbiorcą. Można pisać do szuflady, gromadzić w niej cały dorobek i być dumnym jak paw z tego, ile się stworzyło. Jednak wszystko to pozostanie martwe dopóty, dopóki nie dotknie drugiej osoby, nie przefiltruje się przez nią. Słowo zawsze było dla mnie bogiem. Kluczem do tej interakcji. Kiedy wyniosłam się z Polski (do Holandii, a później do Anglii), słowo niespodziewanie zaczęło mi ciążyć. Nie przewidziałam takiego efektu ubocznego mojej emigracji. Nagle okazało się, że nie jestem w stanie dyskutować z „tuziemcami” o abstrakcjach, określać rzeczywistości w podobny sposób, jak oni to robią. Znajomość języka to nie wszystko. Trzeba jeszcze znać kontekst,

Fotografią, jak słowem - można malować Zauważyłam, że fotografią jestem w stanie otworzyć ludzi - podobnie jak tekstem. Zaczynam opowiadać historię, a oni to kontynuują. Mówią, co ich cieszy, martwi, boli, czego się boją. Anglicy oglądają fotografie, filtrują przez siebie, rozmawiają o nich – i to jest dla mnie, jako artystki, bardzo budujące. Tworzy moją alternatywę – mówi Iza Smolarek, polska artystka zamieszkała na Wyspach Brytyjskich. umieć się w nim poruszać. A ja byłam tego pozbawiona. Ze swoim poprawnym angielskim nie mogłam zrobić nic. Nie byłam w stanie dotrzeć do odbiorców ze swoim przekazem, ze swoją sztuką. To był dla mnie szok. Kubeł bardzo zimnej wody. Ale właśnie wtedy zaczęłam szukać alternatyw. Kodu, który byłby zrozumiały dla wszystkich. Fotografia wydała mi się najlepszym wyjściem. Zaczęłam mówić do ludzi obrazami, zamiast wierszami. Wyrzucać z siebie emocje za pomocą obrazu, a nie słowa. I, co ważniejsze, zaczęłam dostawać

feedback. Wtedy właśnie odkryłam, że fotografią, jak słowem – można malować. I zapraszać do dyskusji. Burzyć spokój.

Wyobraźnia to u artysty rzecz podstawowa. Czy wizualizację obrazami da się w jakikolwiek sposób porównać do wizualizacji słownej?

Tak, absolutnie tak! Zauważyłam, że fotografią jestem w stanie otworzyć ludzi – podobnie jak tekstem. Ja zaczynam opowiadać historię, a oni to kontynuują. Mówią, co ich cieszy, martwi, boli, czego

się boją. Anglicy odbierają moje fotografie, filtrują przez siebie, rozmawiają o nich – i to jest dla mnie, jako artystki, bardzo budujące. Tworzy moją alternatywę. Mówimy o wyobraźni; wyobraźmy sobie sytuację, w której bohater budzi się w domu, w którym nie ma papieru toaletowego oraz marchewki. Przy czym nie może kupić ani papieru, ani marchewki... Brzmi znajomo?

Zacznijmy zatem od literatury. Poezja, proza czy jeszcze dłuższe formy – co jest ci bliższe?

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

OBLICZA EMIGRACJI |

| 25

Darska, dziś ważna literaturowa influencerka, zaopiekowała się wtedy moją poezją. Przygarnęła i przeżyła to! To było w 2006 roku. Chociaż właściwie w prasie jestem od 1989 roku. Zaczęłam od „Świata Młodych” oraz ich felietonów i komiksów. Jak wiele osób – biegałam wtedy do kiosku, żeby kupić najnowszy numer „Świata Młodych”. A wkrótce zaczęłam u nich publikować. Nie zliczę artykułów, które ukazały się pod tej dacie. I nawet nie proś mnie o to. Nie dbam, chociaż wiem, że powinnam. Ostatnio można mnie czytać m.in. w „Odrze” i „Toposie”.

Skąd masz zamiłowanie do pisania?

Zaczęłam od dziennikarstwa – a dziennikarz to taki literat, który się streszcza. Lubię krótkie formy; być może jestem niecierpliwa. Pisanie powieści to jest praca na cały etat. Wchodzisz w umysły swoich bohaterów, w ich emocje, asocjacje, ubierasz ich skórę, żyjesz alternatywnym życiem. Bardzo trudno jest wtedy wrócić do rzeczywistości. Pójść do sklepu i kupić chleb, mając w głowie swojego książkowego bohatera. Pewnie każdy twórca przeżywa to inaczej, ale dla mnie to jest bardzo emocjonalne.. Dlatego nie lubię tworzyć powieści. Przy powieściach czuję, że tracę kontrolę nad swoim życiem. Z wierszami jest inaczej. Wierszami wypisujesz, wyrzucasz emocje.

Co do tej pory wydałaś?

Z prawdziwą przyjemnością wspominam współpracę z pierwszym moim wydawnictwem w Polsce, z olsztyńskim Autografem. Bernadeta

Całe moje życie to jest pisanie. Jedno wielkie pisanie. Jedna, niekończąca się powieść; leniwa i nasycona, jak u Marqueza. Kocham słowo. I kocham się ze słowem. Słowo było ze mną od zawsze. Możesz sobie dorobić filozofię. Utalentowaną ciocię, która w genach przekazała mi ten imperatyw, który każe włączać kamerę za każdym razem, kiedy dzieje się coś niepokojącego. Czy naprawdę zawsze musimy dorabiać sobie tę filozofię?

Jaki jest zatem twój ulubiony styl literacki?

Lubię nerwową, pozornie uładzoną i duszną atmosferę dwudziestolecia międzywojennego.

A jest ktoś na kim np. wzorowałaś się lub wzorujesz?

Pominę wielkie nazwiska. Ze współczesnych to jest na pewno Marta Podgórnik, Darek Foks. A jeżeli mówimy o fotografii, jest to Maksymilian Rigamonti. Lubię teksty, zdjęcia i lubię muzykę, które bolą, które osiadają piaskiem: niepokoją i burzą. Robią gonitwę myśli.

26 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| COOLTIME

Zobaczmy to jeszcze raz K

lasyka kina na święta! Zobacz filmy, które nigdy się nie nudzą. Przypomianamy produkcje, które rozbawią w święta przedstawicieli każdego pokolenia.

Żandarm z Saint Tropez Prod. 1964 Nazwisko Louis de Funès w czołówce filmu to gwarancja wspaniałej zabawy. Tym razem najsłynniejszy z francuskich komików jest pełnym poświęcenia i rygorystycznie traktującym prawo żandarmem, który wraz z nieletnią, śliczną córką trafia do luksusowego kurortu. Jako prawdziwy służbista sierżant de Funès będzie nie tylko próbował upilnować (bez powodzenia) córeczkę i podlizać się szefowi, lecz stoczy też walkę z gangiem... nudystów i - w roli amerykańskiego arystokraty dolarów odzyska bezcenny obraz Rembrandta.

Nie lubię poniedziałku Prod. 1971 Zwariowana komedia pomyłek z charakterystycznym dla Tadeusza Chmielewskiego humorem oraz z ilością postaci i wątków, które przyprawiają o zawrót głowy. Mamy tu pracownika fabryki z Sulęcic, który szuka w stolicy dreblinek do kombajnu. Jest i sympatyczny milicjant, jeżdżący na motorze ze swoim dzieckiem, gdyż w przedszkolu panuje epidemia, jest jego żona, która przeżywa sądny dzień w kierowanym przez siebie biurze matrymonialnym gdyż remanent ujawnił manko na jednego obcokrajowca… Obcokrajowiec też się pojawia – w postaci włoskiego przedsiębiorcy wziętego pomyłkowo przez grupę górali za rodaka z Chicago. I oczywiście niezapomniany Bohdan Łazuka grający samego siebie… A także uśmiechnięci szczęśliwcy, obwieszeni sznurem papieru toaletowego, który akurat udało im się upolować…To tylko niektóre z barwnych postaci “Nie lubię poniedziałku”. Zachwyca również niezwykle żywy i o dziwo optymistyczny obraz Warszawy lat 70-tych - kamienice, blokowiska, czerwoniaki, tramwaje, galeria Zachęta, sklep Emilia, czy port lotniczy Okęcie – w takim wydaniu stolica wygląda prawie jak Rzym!

Siedmiu wspaniałych Prod. 1960 Klasyka westernu. Bezbronni meksykańscy chłopi są terroryzowani i okradani przez lokalną bandę pod wodzą krwawego Calvery. Nie widząc innej drogi ratunku, zwracają się o pomoc do zawodowych rewolwerowców. "Siedmiu wspaniałych" to western, który na zawsze zmienił oblicze swojego gatunku. Surowość obrazu, porywająca akcja, która trzyma w napięciu od pierwszej do ostatniej minuty, rozgrywający się w tle dramat każdego z bohaterów i urzekająca muzyka Elmera Bernsteina sprawiają, że film pretenduje do miana westernu wszech czasów. W rolach głównych Yul Brynner, Steve McQueen, Charles Bronson i James Coburn.

Gang Olsena Prod. 1968-1998 Duńska seria komedii kryminalnych o przygodach gangu Egona Olsena, który z planuje wyrafinowane skoki na sejfy Franza Jägera z Berlina. Powstało w sumie 14 odcinków. Cytując powiedzonko jednego z głównych bohaterów, film „klawy jak cholera”!

COOLTIME |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

| 27

Naga broń Prod. 1988 Leslie Nielsen w niezapomnianej roli gliniarza Franka Drebina, czyli twardogłowego szefa legendarnego Wydziału Specjalnego, próbuje udaremnić zamach na samą królową Elżbietę II. Jakby tego było mało, w intrygę wplątują się jeszcze Priscilla Presley, O.J.Simpson, wypchany bóbr, dwie drużyny bejsbolowe oraz cały asortyment dziwacznych postaci. Ich zwariowane przygody i nieprawdopodobne gagi śmieszą do granic możliwości.

W 80 dni dookoła świata Prod. 1989 Jedna z najbardziej udanych ekranizacji powieści Julesa Verne’a. To właściwie seria złożona z trzech odcinków. Angielski dżentelmen Philieas Fogg (Piers Brosnan) zakłada się ze swoimi przyjaciółmi z klubu, o to, że w ciągu 80 dni uda mu się okrążyć świat. Razem z nim na karkołomną wyprawę rusza jego lokaj Jean Passepartout (Eric Idle).

Akademia wojskowa

Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach

Prod. 1986 Znakomita komedia i znakomita rola Georga Clooneya. Maxwell Mendelsson (Keith Gordon) i Perry Barnett (Wallace Langham) są najlepszymi przyjaciółmi, mimo swych różnych charakterów. Max ma jednak zły wpływ na Perry'ego, namawiając go nieustanne do udziału w przeróżnych dowcipach i żartach, których ofiarami są zarówno ich znajomi, jak i całkiem obcy ludzie. Pewnego dnia jednak przesadzają i w ramach kary nałożonej przez sąd muszą wstąpić do Akademii Wojskowej. Max staje na głowie, by przełożeni go wyrzucili. Za to Perry poznaje uroczą dziewczynę i postanawia się zmienić.

Piraci Prod. 1986 Nagrodzony Oskarami film przygodowy Romana Polańskiego. Na samotnej tratwie dryfuje dwóch korsarzy - kapitan Red (Walter Matthau) i jego młody pomocnik Żaba (Cris Campion). Są głodni i zmęczeni. Na ratunek przypływa hiszpański żaglowiec "Neptun". Uratowana para wkrótce staje na czele buntu załogi.

Prod. 1965 W 1910 roku magnat prasowy postanawia udowodnić, że Wielka Brytania jest nie tylko królową przestrzeni morskiej, lecz także powietrznej i obiecuje nagrodę temu, kto pierwszy pokona trasę Londyn-Paryż, przez kanał La-Manche. Do rywalizacji zgłaszają się odważni z całego świata w niesamowitych maszynach latających, często własnej konstrukcji.

Kingsajz Prod. 1987 Mistrz polskiej komedii, Juliusz Machulski przenosi widzów do Szuflandii, tajemniczej krainy mieszczącej się w podziemiach Instytutu Badań Czwartorzędu, gdzie owszem krasnoludki sobie żyją dość licznie… A jeden z nich strzeże tajemnicy eliksiru o nazwie kingsajz. Pozwala on zyskać rozmiary człowieka i zamieszkać w krainie ludzi, gdzie można się cieszyć wolnością i... kobietami. A kiedy taką kobietą może być fantastyczna Katarzyna Figura, w latach 80-będąca symbolem seksu, to wyzwanie staje się jeszcze większe. Wspaniała muzyka Krzesimira Dębskiego, niezapomniany klimat lat 80’ i doskonała obsada, w której znaleźli się m.in. Jerzy Stuhr, Jacek Chmielnik, Witold Pyrkosz, Jan Machulski i Leonard Pietraszak, Olgierd Łukaszewicz i Ryszard Kotys.

28 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Najlepsze londyńskie wystawy muzealne dostępne online Natural History Museum

Muzeum Historii Naturalnej to światowej klasy atrakcja turystyczna i wiodące centrum badań naukowych. Interaktywny przewodnik online zawiera wgląd w 80 milionów okazów muzeum, dzięki wirtualnym spacerom lub krótkim filmom. Oto 5 ekspozycji online, których nie można przegapić: „Pionierki historii naturalnej”. Pięć niezbyt znanych kobiet, m.in. Maria Sibylla Merian, Dorothea Bate, Elizabeth Twining, Evelyn Cheesman i Grace Edwards, które utorowały drogę przyszłym pokoleniom kobiet-naukowców. „Mary Anning: pionier historii paleontologii”. Poznaj życie i twórczość tego pionierskiego paleontologa i kolekcjonera skamieniałości. „Motyle i ćmy: życie zapisane na skrzydłach”. Największa kolekcja obrazów, które są oknem na ewolucję, ekologię, historię naturalna i entuzjazm kolekcjonerów. „Alfred Russell Wallace: Wielki stary człowiek nauki”. Alfred Russel Wallace (1823 1913) był nieustraszonym wiktoriańskim przyrodnikiem i odkrywcą. Najbardziej znany z rewolucyjnej idei ewolucji, całkowicie niezależnie od idei Charlesa Darwina. Choć był znany ze swojej śmierci, jego osiągnięcia naukowe zniknęły z pamięci publicznej. Skarby, które po nim pozostały leżą w sercu Muzeum Historii Naturalnej, tworząc jedną z najbardziej różnorodnych i najbardziej odkrywczych kolekcji na świecie. Każdy obiekt ma niezwykłą historię, która mówi nam coś o naszej planecie i niezwykłych ludziach, którzy pomogli ja odkryć i zrozumieć.

Przygotowała Karolina Wiatrowska

iedy dziesiątki muzealnych drzwi zamykają się w obawie przed tym, co najgorsze, otwierają się nowe, wirtualne rozwiązania. Londyńskie muzea wychodzą nam naprzeciw – mamy gwarancję obejrzenia każdego dzieła sztuki bez pośpiechu, tłumu i bez względu na porę. Oto kilka przykładów kolekcji online, które możesz zwiedzać w zaciszu własnego domu.

5 British Library Biblioteka Brytyjska spędziła ostatnie dwa lata na digitalizacji 30 historycznych globusów z kolekcji map, a teraz publikuje wyniki online. Ponieważ globusy – niektóre z nich pochodzą z XVI wieku – są tak delikatne, że zostały szeroko ukryte. Można je teraz zobaczyć w rzeczywistości rozszerzonej za pomocą aplikacji Sketchfab. Reszta kolekcji biblioteki ma również wiele do zaoferowania, z wirtualnymi wycieczkami po stosach. Odkryj literaturę średniowieczną i wiktoriańską, a także szereg wirtualnych wycieczek po wystawach, które mogłeś przegapić. Najważniejsze z nich to Harry Potter: Historia magii, który ma sekcję dla każdej z klas magicznych w Hogwarcie, oraz Alice In Wonderland, w której opisano historię Lewisa Carolla w ostatnich 150 latach.

Fot. Lucian Milasan / Shutterstock.com

London Transport Museum Muzeum Transportu w Londynie jest wiodącym na świecie muzeum transportu miejskiego badającym związek między transportem a rozwojem Londynu, jego kulturą i społeczeństwem od 1800 roku. Kolekcja obejmuje ponad 500 000 obiektów, od lokomotyw napędzających pierwszą na świecie podziemną kolej, po jedną z najważniejszych kolekcji

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

The National Gallery

| 29

British Museum

Galeria Narodowa jest domem dla tysięcy dzieł sztuki z Wielkiej Brytanii i Europy, rozmieszczonych w 18 pokojach, które można odwiedzić za pomocą tak zwanej wirtualnej wycieczki. Trasa zawiera szczegółowe informacje o każdym obrazie, na który patrzysz, a także plany pięter do poruszania się, jakbyś tam był. Propozycja nie do odrzucenia to 300 renesansowych arcydzieł z północnych Włoch, Holandii i Niemiec, w tym dzieł Tycjana, Veronese i Holbeina oraz zwiedzanie Sainsbury Wing w wirtualnej rzeczywistości. Skrzydło Sainsbury zostało otwarte przez królową Elżbietę II 9 lipca 1991 r. Budynek został przedstawiony narodowi przez trzech braci Sainsbury – Johna, Simona i Tymoteusza – i przez ostatnie 20 lat oferował milionom odwiedzających odpowiednią przestrzeń, w której kontemplować można wybitną kolekcję malarstwa wczesnorenesansowego Galerii Narodowej.

Muzeum Brytyjskie, które otworzyło swoje podwoje w 1759 roku było pierwszym muzeum narodowym obejmującym wszystkie dziedziny ludzkiej wiedzy, otwarte dla zwiedzających z całego świata. Muzeum napędzane jest nienasyconą ciekawością świata, głęboką wiarą w ponad 8 milionów przedmiotów jako rzetelnych świadków i dokumentów historii ludzkości, rzetelnymi badaniami, a także chęcią poszerzania i dzielenia się wiedzą. Ciekawa wersja cyfrowa dostępna online to: grafiki i rysunki Edgara Degasa, rzeźby Henry’ego Moore’a oraz kanał History Connected, który zapewnia interaktywną oś czasu przedmiotów związanych ze sztuką i projektowaniem, życiem i umieraniem, religią i przekonaniami, handlem i konfliktem oraz potęgą i tożsamością.

Victoria&Albert Museum Powszechnie uważany za wiodący światowy autorytet w dziedzinie sztuki i designu, V&A w Londynie zawiera najbardziej imponującą kolekcję ceramiki, szkła, tekstyliów, biżuterii, mebli i rzeźby. Cyfrowa prezentacja muzeum to dziś wirtualna galeria mody, która przenosi widzów do historii projektowania odzieży na całym świecie (sięgając średniowiecza i renesansu). Zainteresowani mogą zasięgnąć dokładnej wiedzy na temat Balenciagi, Schiaparelli, Aleksandra McQueena czy polityki mody. Fot. Dan Breckwoldt / Shutterstock.com

Fot. lingling7788 / Shutterstock.com

sztuki plakatu XX wieku. Oto kilka fantastycznie zachowanych obiektów, które trzeba zobaczyć online: „Przekrój hali rezerwacyjnej w Piccadilly Circus”, to dokument z 23 maja 1936 roku przedstawiający halę rezerwacyjną, ruchome schody, przesiadki i perony nowej stacji Piccadilly Circus autorstwa Douglasa MacPhersona – znanej jako schemat żołądka. „Od Euston do Clapham Common transformacja jest

zakończona”, plakat z 1924 roku promujący zmodernizowaną linię kolejową. Został zaprojektowany przez Richarda T Coopera, aby promować zmieniającą się wówczas sieć metra. Po prawej typowa rodzina edwardiańska przygotowuje się do wejścia na wczesny pociąg metra. Po lewej stronie nowe standardowe wyposażenie ma otwarte drzwi pneumatyczne, aby powitać współczesnych pasażerów. Nowe pociągi zostały wprowadzone w 1923

Fot. pisaphotography / Shutterstock.com

roku, aby obsługiwać zmodernizowane linie kolejowe City & South London. Plakat ten w szczególności reklamuje stacje Euston i Clapham Common, ponownie uruchomione po pracach rekonstrukcyjnych. „Podziemna mapa w kieszeni” – pierwsza kieszonkowa edycja diagramowego stylu podziemnej mapy zaprojektowanej przez Harry’ego Becka. Przejrzyste połączenie tras metra na jednej mapie miało na celu wygodę korzystania

z systemu sieci metra. Dzięki łatwej czytelności mapy londyńskie obrzeża wydawałyby się być blisko handlowego centrum miasta. Beck chciał zachęcić więcej osób do przeprowadzki poza ścisłe centrum, co bez wątpienia mu się udało. Logo na tej mapie to czerwono-czarne kółko z nadrukowanym UndergrounD na pasku. Rewers mapy zawiera interesujące miejsca i teatry wraz z ich najbliższymi stacjami.

30 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| COOLTIME

Pan od fitnessu – Joe Wicks To te niezwykłe czasy sprawiły, że Joe Wicks, popularny brytyjski trener personalny, fenomen mediów społecznościowych, jako The Body Coach każdego dnia o 9 rano prowadzi lekcję WF-u: trzydziestominutowe wideo z propozycjami ćwiczeń dla dzieci, które można wykonywać w salonie. Brzmi jak banał? Nic bardziej mylnego. Jego entuzjazm przyciągnął już ponad 3 miliony fanów na Instagramie i prawie 2 miliony subskrybentów kanału You Tube. W czym więc tkwi jego sekret?

Zdjęcia #thebodycoach / Instagram

Karolina Wiatrowska

ego historia wywodzi się ze znacznie bardziej skromnych początków. Jako niegrzeczny dzieciak uprawiał sport, w tym piłkę nożną, biegi przełajowe, wszystko, co pozwalało mu oderwać się od rzeczywistości.

TROCHĘ DESTRUKCYJNY DZIECIAK

„Miałem dość chaotyczne życie domowe, nie było stabilne, moja dieta nie była świetna. Nigdy nie byłem dzieckiem z nadwagą, ale miałem problemy z zachowaniem. Myślę, że było to związane z moim wychowaniem i niezbyt dobrym początkiem odżywiania”, niedawno wspominał w wywiadzie dla „The Guardian”. Jego matka miała 16 lat, kiedy na świat przyszedł jego brat, a następnie 19, kiedy urodził się Joe. „Dorastałem na osiedlu komunalnym. Moja mama skończyła szkołę w wieku 15 lat, nie była wykształcona, zawsze otrzymywała świadczenia. Mój tata był dekarzem i był w moim życiu i poza nim”, zwierzał się w „Mirror”. „Było dużo krzyków, zatrzasnęło się wiele drzwi,

nigdy nie usiedliśmy i nie jedliśmy razem obiadu”, dodawał. Ale w jego domu nigdy nie brakowało wsparcia i miłości. „Moja mama mawiała: „Nie dbam o to, czy zostaniesz śmieciarzem, czy lekarzem, możesz być tym, kim chcesz”, mówił wówczas. Kiedy próbował rozpocząć swój pierwszy własny biznes, miał w kieszeni dwa tysiące funtów pożyczone od rodziców. „Pożyczyłem dwa tysiaki, żeby kupić hantle i zrobić osobisty kurs treningowy. Pamiętam, że byłem naprawdę zdenerwowany, ponieważ nie miałem żadnych klientów i myślałem, że nigdy nie będę w stanie spłacić długu. Ale uwielbiałem trening osobisty, od razu pomyślałem, że to właśnie powinienem robić”, mówił dla „Guardiana”. W 2014 roku, próbując zapomnieć o intratnym pomyśle, który nie przynosił żadnego dochodu, odkrył, że może dotrzeć do ludzi za pomocą Instagrama. Gdy aplikacja społecznościowa uruchomiła funkcję wideo, Joe zaczął przesyłać motywujące klipy na temat kondycji i odżywiania. Prymitywne, ale porywająco zwariowane, przyciągnęły sporą grupę fanów, od świadomych ciała „zoomerów” do mam w średnim wieku. Nie do

końca był zadowolony ze swoich poprzednich programów. „Nikt, kto tak naprawdę lubił gotować, jak zręczni szefowie kuchni, nie obserwował ich” – mówi krytykując się za początkujące filmy. „Były dla ogólnych ludzi, którzy chcieli wiedzieć, od czego zacząć”, dodawał. Dzięki filmom jego popularność zaczęła rosnąć – po zaledwie ośmiu miesiącach miał 44 tys. obserwujących. Kluczowym momentem w rozpoczęciu kariery Joe, było spotkanie z autorem przewodnika „Zrób to!”. Lub porzuć to!” Bevem Jamesem, który, jak później stwierdził Wicks, „zmienił go z podlotka w biznesmena ze strategią”. Jego kariera nabrała rozpędu. Zaczął odwiedzać szkoły w całym kraju, starając się zakorzenić pasję do aktywności fizycznych. Chciał nauczyć brytyjski świat niemożliwego, chciał programu telewizyjnego – podobnego do koncepcji Jamiego Olivera – ale od ćwiczeń. Nie mógł się przebić. Ale tak było wtedy.

ZMIENIĆ ZDROWIE NARODU

Jego transformacja miała się właśnie dokonać. W grudniu 2015 roku, Joe wydał swoją pierwszą książkę „Lean in 15” (Szczupli w 15 minut), która szybko stała się bestsellerem, a sam autor drugim w galerii sław kulinarnych, tuż po słynnym Jamiem Oliverze.

COOLTIME |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

| 31

Mówi się, że książka miała być wówczas odpowiedzialna za 25-procentowy wzrost sprzedaży brokułów, ponieważ regularnie pojawiała się w przepysznych posiłkach Joe’a. Ludzie zaczęli chcieć więcej. W styczniu 2018 roku, na antenie BBC Lifestyle Wicks zadebiutował za pomocą krótkich, 15-minutowych treningów, pomagając wrócić do szczupłej sylwetki. Zaraz po tym powstał jego 90-dniowy plan transformacji ciała, który za 147 funtów kupowało prawie 400 osób dziennie. Wydaje się on niewiary-

godnie prosty, ale i kosztowny: masz wykonywać ćwiczenia, pić dużo wody, codziennie jeść trzy posiłki bogate w białko. Opinie zaskakują. Kiedy dziwnym trafem pod koniec treningu brakuje ci tchu, sam autorytet jest uosobieniem tak podnoszącym na duchu, że jego monotonia jest aż niemożliwa do przełknięcia. „To siła mediów społecznościowych, siła dobrego przesłania. Jestem dopiero na starcie i chociaż sto tysięcy osób wykonało mój plan, moim celem są miliony”, mówił w 2016 dla „Guardiana”. Już wtedy firma Wicksa miesięcznie przynosiła dochód około 1 miliona funtów i zatrudniała 50 pracowników. Ówczesny przemysł zdrowotny notorycznie wymienia jeden rewolucyjny pomysł odchudzania za drugim. Metodologia Wicksa jest daleka od rewolucyjnej – dzieli się on swoją wiedzą w przystępny sposób. I choć nie przekazuje ludziom nic nazbyt odkrywczego - ufają właśnie jemu. „Unikaj przetworzonej żywności – zamiast tego gotuj w domu, ćwicz więcej - jeśli zwiększysz aktywność, będziesz mógł więcej zjeść, gdyż twoje ciało będzie potrzebowało paliwa”, powtarza jak mantrę. Jednak najważniejszy komunikat, który Joe regularnie powtarza, to: „(…) nie jesteś w stanie zastąpić treningiem złej diety. Prawdziwa

motywacja wynika z tego, jak czujesz się po ćwiczeniach. Jeśli jesteś bardzo zmotywowany, musisz pamiętać, że poczucie sukcesu pojawia się na końcu treningu, a nie na początku”. Równocześnie Joe nie krytykuje nas, gdy pozwolimy sobie czasem na drobne przyjemności, pod warunkiem, że będziemy się ruszać regularnie (a nie od czasu do czasu) i będziemy dostarczać organizmowi niezbędnych składników odżywczych.

LEKCJE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

W marcu tego roku jego treningi na żywo na You Tubie sprawiły, że znalazł się w innej lidze. Jeszcze przed uderzeniem koronawirusa, kiedy podróżował po kraju, mówił: „Moją filozofią jest, aby nauczyć dzieci ćwiczyć od najmłodszego wieku”. Swoją koncepcję wcielił w życie. Każdego ranka wciela się w rolę nauczyciela wychowania

fizycznego. Tylko w pierwszym tygodniu po zamknięciu brytyjskich szkół, jego entuzjastyczna osobowość, której ciężko się oprzeć, przyciągnęła przed ekrany ponad 15 milionów widzów. Od samego początku sukcesów Wicksa, nie cichną pogłoski o jego rzekomej współpracy z najpopularniejszymi kanałami w brytyjskiej telewizji: Channel 4 oraz BBC. Jednak pojawiając się w BBC Radio 2, Joe przyznał, że wolałby, aby program był otwarty dla wszystkich, mówiąc: „Zdecydowałem, że pozostanę na YT, ponieważ chcę mieć zasięg globalny”. Ogłosił także, że wszelkie przychody z reklam, które przynosi z codziennych treningów wideo, zostaną przekazane na rzecz NHS. Mimo że miał najwyższy start w mediach społecznościowych, nie wpadł w pułapkę przedstawienia wyidealizowanej wersji siebie. Nigdy nie wydaje się sztuczny, a wręcz niewiarygodnie naturalny, nawet gdy opisuje swoje plany posiłków na dany dzień - owies i jagody, omlety i sałatki, curry warzywne wieczorem. A więc jaki jest jego sekret? „Naprawdę wierzę, że to kwestia osobowości” – mówi do Mirror. „Jeśli jesteś sympatyczną osobą i masz pasje, przyciągasz ludzi, gdziekolwiek jesteś na świecie. Ale to także ciężka praca, chociaż różni się od tej fizycznej. Tweetujesz, publikujesz dziesiątki filmów, nawet gdy nie ma obserwujących. Ludzie myślą, że jesteś szalony. Ale w końcu zaczyna się to opłacać”, tłumaczył dalej. „Myślę, że prawdziwą wartością, jaką ludzie czerpią z moich filmów na YouTube, są odpowiedzi na te pytania: Czy dzisiaj czujesz się dobrze? Czy zamierzasz dziś lepiej spać? Czy chcesz dać sobie szansę, aby poczuć się najlepiej, jak potrafisz?”. Twierdzi, że niczego nie robi dla pieniędzy. „Jestem dumny z tego, co osiągnąłem. Nie pochodziłem z bogactwa i wciąż nie mam motywacji, by odnosić sukcesy finansowe. Nie patrzę na liczby ani nie myślę o zyskach. Czuję się dobrze, docierając do ludzi, próbując zmienić kulturę, aby rodzice chcieli ćwiczyć ze swoimi dziećmi”, wyznał ostatnio dla „Metra”. „Juicy Joe, bo tak na mnie ironicznie mówią, to cena, którą warto zapłacić”. W mediach spekuluje się, że marka Body Coacha warta jest zawrotnej kwoty, 14,5 miliona funtów.

32 |

9 kwietnia 2020 | Nยบ 838 |

| COOLTIME / ROZMOWA

e j c a m r o f n i e z s j e i n z a w j Na a ห k e r d o p e zawsz .

www.cooltura24.co.uk

Tu mówi COOLTIME / ROZMOWA ???? |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Londyn

Poranna zmiana

Płytoteka

Poniedziałek – piątek, 6:30 - 11:00 Prowadzi: Jacek Trynkiewicz Zamów „wyrywanie z piżamy” bliskiej osoby przez porannego prezentera Radia PRL, poleć innym swoje ulubione przeboje w Facemusic.

Poniedziałek – czwartek, 17:00 - 19:00 Prowadzi: Grzegorz Albrycht Nowości wydawnicze i newsy ze świata muzyki.

London TOP20

Notowanie nr 2049

Lista przebojów Radia PRL W każdy piątek od 17:00 do 20:00. Prowadzi: Grzegorz Albrycht. Głosuj na: www.prl24.co.uk

z 3 kwietnia 2020

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6

Baranovski :: Sam (4) Artur Rojek :: Bez końca (5) SZA/Justin Timberlake :: The Other Side (9) Lanberry :: Tracę (8) The Weeknd :: Blinding Lights (2) LUM!X/Gabry Ponte :: The Passenger (1) Camila Cabello/DaBaby :: My Oh My (10) Shakira :: Me Gusta (16) sanah :: Szampan (13) Dua Lipa :: Physical (3) Niall Horan :: Heartbreak Weather (18) Lewis Capaldi :: Before You Go (17) Mabel :: Boyfriend (7) KARAŚ/ROGUCKI :: Katrina (6) Sean Paul/Tove Lo :: Calling On Me (19) Dotan :: Numb (N) Dua Lipa :: Break My Heart (N) Justin Bieber :: Yummy (14) The Pussycat Dolls :: React (11) Golec uOrkiestra :: Nie Gaś Ducha (12)

Poczekalnia

Tones And I :: Bad Child Kygo/Zara Larsson :: Like It Is DubDogz/Bhaskar :: Inﬁnity PECTUS /Kayah :: Przejazdem Melanie C :: Who I Am Shaun Baker/Jessica Jean :: Run Away

Głosuj na www.prl24.co.uk

Gwiazdy Niki Boon Środy 20:00-22:00 Prowadzi: Nika Boon i Dawid Słomian Wywiady ze znanymi polskimi i brytyjskimi gwiazdami muzyki i filmu oraz z interesującymi, nowymi zespołami.

Hyde Park

Poniedziałek – piątek, 11:00 - 15:30 Prowadzi: Beata Tomczyk Wypowiedz się na temat, którym żyją mieszkańcy Wysp.

Wiadomości lokalne Poniedziałek – piątek, 7:30, 8:30, 10:30, 12:30, 14:30 i 16:30 Prowadzi: Marcin Urban Najważniejsze informacje z Wielkiej Brytanii.

Polskie Radio Londyn

Słuchaj na: DAB (tylko w Londynie) :: aplikacji Polish Radio London :: www.prl24.co.uk

| 33

34 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| TOP 10

Marcin Urban

erwis YouTube jest w czasie domowej izolacji znakomitym narzędziem pomagającym w utrzymaniu sprawności fizycznej. Znajdziemy w nim niezliczoną liczbę treningów prowadzonych przez trenerki i trenerów z całego świata, oferujących bezpłatne zajęcia jogi, pilates, fitness, TBC i wiele, wiele innych. Oto kanały, które pomogą nam ćwiczyć w domu i są polecane przez „Coolturę”.

Trening w domu 1

Yoga with Adriene Liczba subskrybentów: 6,61 mln

Lekcje jogi dla każdego z sympatyczną Adriene i jej psem. Znajdziecie tu wysokiej jakości lekcje dla początkujących, zaawansowanych, młodszych i starszych, a nawet ćwiczenia na odchudzanie.

Blogpilates Liczba subskrybentów: 4,92 mln

Lekcje POP Pilates, Pilates Intense Interval Training i Bootcamp Sculpting z amerykańską trenerką fitness Cassey Ho. Oprócz filmów z przykładowymi treningami autorka publikuje też porady dotyczące diety, zakupów i radzenia sobie ze stresem.

3 POPSUGAR Fitness Liczba subskrybentów: 3,95 mln

POPSUGAR Fitness oferuje dynamiczne treningi prowadzone przez trenerów personalnych z Hollywood. Zajęcia są przeznaczone zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Pomogą zrzucić zbędne kilogramy, poprawić kondycję i rozładować stres. Znajdziemy tu m.in. ćwiczenia metodami Tabata, P90X, Bar Method i wiele innych.

Pamela Reif Liczba subskrybentów: 2,15 mln Zero mówienia – 100 procent ćwiczeń. Urocza Pamela oferuje ćwiczenia na różnym poziomie zaawansowania. Pomocną opcją jest też możliwość wyboru czasu trwania treningu. W specjalnych odcinkach z Pamelą ćwiczą celebryci m. in. Jason Delruo i Austin Mahone.

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

| 35

TOP 10 |

Madfit Joe Wicks

Liczba subskrybentów: 2,15 mln

Liczba subskrybentów: 2,02 mln

Bogaty wybór filmów z różnego rodzaju treningami do wykonania w domu i na siłowni, m.in. Cardio, na wzmocnienie nóg, szybkie spalanie kalorii itp. Można też wybrać trening pod względem długości, dopasowując do własnego grafiku.

Trener z Richmond, który zdobywa obecnie niezwykłą popularność dzięki poleceniu przez angielskie szkoły jego zajęć dla dzieci. Furorę robi także wśród mam. Minusem dla ambitnych może być fakt, że Jo czasem więcej mówi niż ćwiczy...

Monika Kołakowska Liczba subskrybentów: 297 tys.

Jedna z najpopularniejszych polskich trenerek fitness w serwisie You Tube. Oferuje bogaty wybór profesjonalnie przygotowanych filmów z treningami różnego rodzaju. Zajęcia są zróżnicowane pod względem czasu trwania, grup mięśniowych, rodzajów treningu i wyzwań.

TreningFitness.com

Liczba subskrybentów: 96,5 tys.

Kanał prowadzony przez Paulę Piotrzkowską, która od 2005 roku jest instruktorką fitness i tańca. Treningi, zdrowe odżywianie i wszystko, co kryje się pod szerokim określeniem fitness to jej wielka życiowa pasja, którą dzieli się z internautami.

Ya4Yoga

Qczaj

Liczba subskrybentów: 496

Liczba subskrybentów: 57,1 tys.

Zajęcia jogi prowadzone przez aktorkę Anię Rusiecką, znaną między innymi z występów teatralnych w Londynie. Joga jest drugą obok aktorstwa pasją Ani. Lekcje na You Tubie zaczęła publikować niecały rok temu i szybko zdobywa popularność.

Popularny trener fitnessu z Podhala publikuje od kilku tygodni serię treningów #inowdomu, którymi pomaga w utrzymaniu aktywności podczas siedzenia w czterech ścianach.

9 7

36 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| MOJA WYSPA

moja wyspa

Dariusz A. Zeller

Sylwia Pawelczak Współwłaścicielka polskiej hurtowni spożywczej w Londynie. Uwielbia góry i podróże. Fascynuje ją fashion & design.

Moje miejsce jest tutaj

+ Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

Pamiętam jak dziś, było to w 2002 roku. Przyjechałam w odwiedziny do męża i zostałam do dziś. Już wtedy wiedziałam, że Londyn ma ogromny potencjał i każdy jeżeli tylko zapragnie, może realizować swoje plany.

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Pracuję w firmie Viking Polish Foods. Wolne chwile przeznaczam na MLM. Wcześniej pracowałam jako agent celny na przejściu granicznym w Świecku. Brexit zaczyna mi coś przypominać?

+ Miejsca, które

lubię odwiedzać:

To, w zależności od pory roku, jest Dorset i jego okolice oraz Oxford Street po której przechadzając się zaspokajam swoje zainteresowanie modą. Często lubię wyjeżdżać w góry, a czas wolny spędzam w ogrodzie, który ciągle pielęgnuję.

Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś się na: redakcja@cooltura.co.uk

+ Przemieszczam się tu:

Autem, ponieważ jest szybciej i wygodniej, a do centrum wybieram się metrem. Ma to swój urok.

+ Najlepsze miejsce do życia to:

Oczywiście Londyn. Pomimo różnych kultur ludzie świetnie się tu dogadują i są nastawieni do siebie przyjaźnie. Jeżeli chodzi o region, to wolę obrzeża Londynu: Edgware, Watford.

+ Na zakupy polecam:

Brent Cross, dlatego, że zawsze mieszkałam niedaleko i spełniałam tam swoje zachcianki. Fajnie jest również wybrać się na Oxford |Street, gdzie sklep przy sklepie podkreśla swoisty urok okolicy.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam: Miller & Carter Steakhouse Restaurant Harrow. Mają wysokiej klasy wołowinę, a hamburgery rozpływają się w ustach. Ostatnio często bywałam w restauracji Galicja, gdzie jest pysznie i sympatycznie.

+ Gościom na

Wyspach pokazuję:

Centrum Londynu, jego kolorowe uliczki, bo każdy o to pyta.. A w pogodniejsze dni rejs statkiem po Tamizie.

Warto zobaczyć Castle Blenheim Palace, gdzie można spędzić cały dzień oglądając piękne komnaty lub pochodzić po ogrodach, czy też zobaczyć walkę rycerzy.

+ Wyspy Brytyjskie lubię za:

Możliwości i swobodę. Wydaje mi się, że każdy tu patrzy na siebie i na swoje osiągnięcia. Motywacją są pieniądze, bez których długo nie pomieszkamy na Wyspach.

+ Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Pogoda. Niestety mało mamy dni słonecznych. Zbyt drogie domy i mieszkania pod wynajem czy kupno.

+ Na Wyspach brakuje mi: Bliskiej rodziny. Dawnych przyjaciół oraz zapachu polskich łąk i lasów.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie, to:

Kiedyś mieszkałam już w ciepłym kraju i wiem, jak to jest. Był to Izrael. Piękny kraj o ciekawych krajobrazach, mający trzy morza. Obecnie myślę, że moje miejsce jest tutaj.

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

| 37

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

Mówię po angielsku Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Z rąk do rąk Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

be worlds apart = to be completely opposed or different

8 bardzo się różnić

2 change hands = go from one owner to another

EXAMPLES = PRZYKŁADY

The level of quality of these two products is worlds apart.

Poziom jakości tych dwóch produktów jest inny.

They are worlds apart in their political views.

Oni bardzo się różnią w swoich poglądach politycznych.

I really like this story but it seems to me it is worlds apart from what the real situation is.

Naprawdę podoba mi się ta historia, ale wydaje mi się, że się bardzo różni od rzeczywistej sytuacji.

Our children's school is worlds apart from the school as I knew it in the 1980s My sister and I are very close now, but we were worlds apart growing up and fought all the time.

= = =

Szkoła naszych dzieci jest zupełnie inna od tej, jaką znałam w latach osiemdziesiątych. Moja siostra i ja jesteśmy teraz bardzo blisko, ale byliśmy bardzo różni od siebie, dorastając i walcząc cały czas

przejść od jednego właściciela do drugiego = przechodzić z rąk do rąk

EXAMPLES = PRZYKŁADY

That Italian restaurant is nowhere near as good since it changed hands. The house has changed hands several times in the last few years. That pub has changed hands recently We don't want our theatre to change hands.

Ta włoska restauracja nigdzie nie jest wcale tak dobra, od kiedy zmieniła właściciela.

Dom przechodził od jednego właściciela do drugiego kilka razy w ciągu ostatnich kilku lat.

Ten pub ostatnio przeszedł w ręce nowego właściciela.

Nie chcemy, żeby nasz teatr przeszedł w ręce innego właściciela.

38 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| COŚ NA ZĄB

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagana jest REZYDENTURA STAŁA

OBYWATELEM

0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth T W7 4RL

w w w. s arai nt. co. uk

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

OGRODY |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Basia Olejnik Architekt info@81design.co.uk www.81design.co.uk 81design.ltd

Jak zrobić, by się nie narobić, czyli ogród dla leniwych Jeśli masz choćby najmniejszy skrawek własnej ziemi, zapewne marzysz o ogródku, który będzie zachwycał każdego i dawał przestrzeń do wytchnienia.

iękno, harmonia z twoim charakterem, wygodny, pełny zieleni i pięknych kwiatów. Jak osiągnąć sukces bez wysiłku? Dzisiaj kilka porad dla osób z „niedowładem woli”, czyli mówiąc wprost – dla leniwych. Niestety, nie ma roślin bezobsługowych. Nawet sztuczne trzeba od czasu do czasu umyć. Każdy naturalny ogród wymaga regularnej pielęgnacji i sezonowych prac. Jeśli jednak za nimi nie przepadasz bądź nie masz możliwości na spędzanie czasu na takich pracach, to powinieneś stworzyć ogród wymagający jak najmniej wysiłku.

ROŚLINY DLA ZAPRACOWANYCH

Najlepszą grupą roślin są byliny, które z powodzeniem zimują w ziemi. Ich części nadziemne obumierają a zimuje część w glebie. Zazwyczaj nie wymagają specjalnych zabiegów przedzimowych, a fakt że jest ich ogromna ilość w wielu kolorach, rozmiarach i fakturach zdecydowanie przemawia na ich korzyść. Jest to zatem szybka baza na stworzenie zielonego zakątka na długi okres czasu. Również dobranie roślin ze względu na ich uwarunkowania zdecydowanie ułatwią i zminimalizują prace w ogrodzie. Dlatego na przykład do miejsc zacienionych warto wybrać rośliny niekwitnące w różnych odcieniach zieleni, gdyż kwitnące preferują jednak stanowiska słoneczne. Ominiesz wówczas rozczarowań, gdy posadzisz kwiaty, które z braku słońca po prostu nie zakwitną budząc niezadowolenie i chęć zmian w użytkownikach ogrodu. Runianka japońska (Pachysandra terminalis) o jasnozielonej barwie, ciemno-zielony Barwinek pospolity (Vinca minor) czy delikatnie kwitnący, i dodatkowo zimozielony, Bluszcz pospolity (Hedera helix) będą dobrymi wyborami w zastępstwie traw. Te rośliny tworzą piękne tło dla Funkii ogrodowych (Hosta), które mają piękne zielono -białe, lekko niebieskie a nawet sine ubarwienie czy też paproci, przyciągających wzrok swoją fakturą. W wyżej wymienionych roślinach, jedynym zabiegiem który należy wykonać co roku jest usunięcie części roślin, gdyż są dość inwazyjne i zarastają kolejne połacie ogrodu. Z kolei posiadacze ogrodów z bardzo dużym nasłonecznieniem mogą postawić na roślinne

| 39

rabaty wydzielone w powierzchniach żwirowych i kamiennych. Roślinami odpornymi na suszę są Rozchodniki (Sedum) posiadające wielobarwne – od srebrnych po bordowe – liście, Rojniki (Sempervivum), czy też bardzo popularne ostatnio trawy ozdobne o bogatych pokrojach i kolorach, czy też odporne na mróz, jak na przykład Kostrzewa sina (Fastuca). Dość często spotykane są również skalniaki, które po pewnym czasie żyją faktycznie własnym życiem, ale ich założenie wymaga zdecydowanie więcej pracy niż posadzenie bylin na rabacie. W tych strukturach sprawdzają się rozchodniki i trawy, ale równie dobrym wyborem są gatunki zadarniające, tworzące bogate roślinne dywany o ciekawych zabarwieniach i równie atrakcyjnych kwiatach i fakturach. Do takich należą Rogownica kutnerowata (Cerastium tomentosum) o srebrnych liściach i białych kwiatach, czy też Dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans) charakteryzująca się bordowymi liśćmi. Interesujący dla niektórych może okazać się również Floks o różowych kwiatach czy też Smagliczka skalna (Alyssum saxatile) wyróżniająca się swym żółtym kolorem. Dobrą alternatywą dla wielu osób jest również kwietna łąka, która jest mniej pracochłonna niż trawnik. Zdecydowa-

nie jest dobrym pomysłem dla osób ceniących sobie naturalne pokroje, delikatne kwiaty i niebojących się owadów latających. Gotową mieszankę kwiatów można kupić w sklepie ogrodniczym i po prostu wysiać ją w wybranym miejscu, zgodnie z zaleceniami na opakowaniu. Bardziej zaawansowani mogą sami stworzyć mieszankę z wybranych nasion dostępnych na ogrodniczych półkach – chabry bławatki, rumianek, len, mak polny i różne gatunki traw. Kwietny dywan umili otoczenie na wiele lat.

WODA – ŹRÓDŁO ŻYCIA

Nawet najmniej wymagające rośliny potrzebują do swojej egzystencji wody. Szczególnie w okresie wzrostu oraz wiosenno-letnich gorących dni. W utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia pomogą nowoczesne systemy do nawadniania i podlewania – ręczne, bądź automatyczne, które dozują wodę zgodnie z ustawieniami wprowadzonymi podczas instalacji. Pierwszą grupę stanowią zraszacze lub pistolety podłączane do węża ogrodowego. Ta opcja jednak wymaga systematycznego działania ludzkich rąk i chęci. Opcja z automatycznymi rozwiązaniami jest zdecydowanie wygodniejsza, jednak należy pamiętać, że należy ją zaprojektować i zamontować

na etapie planowania ogrodu ustawiając ją pod konkretne potrzeby roślin zastosowanych w ogrodzie oraz ilość trawnika. Jeśli jednak ogród już jest gotowy a system nawadniania dopiero ma powstać, można ułatwić sobie podlewanie rozprowadzeniem rurek wszędzie tam, gdzie ta woda jest potrzebna. Puszki poboru wody podłączone do węża ogrodowego z urządzeniem do podlewania oszczędzają również czas na każdorazowe zwijanie i rozwijanie węża. Aby trawnik był piękny przez cały rok warto zainwestować w wynurzalne zraszacze, czyli takie, które chowają się pod ziemią, w momencie kiedy nie są używane. Dzięki temu nie utrudniają użytkowania murawy. Dostępność opcji na rynku ogrodniczym jest bardzo szeroka, a ich montaż nie jest skomplikowany. Dodatkowo opcja ze sterownikiem, dzięki któremu można zaplanować podlewanie zdecydowanie ułatwia działanie osobom, które w ogrodzie lubią przebywać czysto rekreacyjnie. Na balkony i tarasy, skalniaki, żywopłoty, szklarnie oraz do donic w ogrodach dobrą propozycją są z kolei mikronawadniania w postaci linii kropelkowych, które nawadniają rośliny przy korzeniach, nie rozbryzgując wody wokół rośliny, a tym samym oszczędzając ilość zużycia. Kroplujące ciągi wodne montuje się w odległości co trzydzieści centymetrów, a ich zdecydowaną zaletą jest możliwość instalacji w podłożu, jak i możliwość rozbudowywania, gdy następuje taka potrzeba. Nie tylko systemy nawadniania, ale również rozsiewacz nawozów, stosowanie długoterminowo działających odżywek, urządzenie zwijające wąż ogrodowy, kosiarka bez kabla, ściółkowanie rabat zatrzymujące porost chwastów i odpowiednią wilgotność wody w podłożu czy ostatecznie dobrze wyprofilowane narzędzie ogrodnicze i ich odpowiednie przechowywanie zdecydowanie ułatwią prowadzenie ogrodu. Jeśli więc wizja częstej pracy ogrodniczej zabija Twoją chęć posiadania pięknego ogrodu, to w tym artykule udowadniam ci, że nie trzeba wcale ogromnych zabiegów, aby móc cieszyć się pięknym otoczeniem. A jeśli wymyślenie rozwiązania odpowiedniego dla ciebie przeraża jeszcze bardziej, to zgłoś się do mnie. Z pewnością znajdziemy najlepszą opcję dla ciebie.

40 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| FITNESS

Kobiety w ciąży a ćwiczenia siłowe Joanna Evans, instruktorka fitness joanna.lewandowska.560 fitjoeva www.fitjoevafitness.com

PULSOWANIE W WYKROKU

Ustaw stopy w jednej linii z biodrami, plecy pozostają proste. Wykonaj wykrok jedną nogą do przodu, kolano nad kostką, lekko ugięte stawy kolanowe w nodze zakrocznej i wykrocznej. Wykonaj pulsowanie w górę i w dół. Zrób w 12-15 powtórzeń na każdą nogę w 4 seriach.

iele kobiet, aktywnych przed zajściem w ciążę, powinno kontynuować aktywność także w jej trakcie, jeśli oczywiście ciąża nie jest zagrożona i nie ma żadnych przeciwwskazań od lekarza. Regularne ćwiczenia dostosowane do możliwości fizycznych ciężarnej kobiety mogą zminimalizować dolegliwości bólów pleców, zaparcia, poprawić jakość snu, a także zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej oraz depresji. Wyrobione nawyki treningowe mogą pomóc podczas porodu i w szybkim powrocie do formy po rozwiązaniu. W pierwszym trymestrze wiele kobiet boryka się z różnymi dolegliwościami i ćwiczenia w tym okresie mogą być uciążliwe. W pierwszych trzech miesiącach ciąży należy zachować szczególną ostrożność, bo jest to bardzo ważny okres dla płodu, jak również dla przyszłej mamy. W tym trymestrze kobiety powinny unikać podskoków, ćwiczeń grożących upadkiem lub przegrzaniem. Wskazane są natomiast ćwiczenia rozciągające kręgosłup i rozluźniające. Dobrze jest wpleść w to spacery i pływanie. Oto przykładowe ćwiczenia na pośladki z obciążeniem w drugim trymestrze.

9 MARTWY CIĄG NA PROSTYCH NOGACH

Stań w lekkim rozkroku, utrzymując prawidłową pozycję ciała rozpocznij opad tułowia w przód poprzez wysunięcie bioder w tył. Kontynuuj ruch do momentu wyczucia rozciągnięcia w okolicach mięśni dwugłowych ud. Powróć do pozycji właściwej, prostując tułów poprzez wypchnięcie bioder do przodu. Pamiętaj, żeby być skoncentrowanym i nie się szarpać ciężaru. Wykonaj 12-15 powtórzeń w 4 seriach.

MARTWY CIĄG SUMO Z KETTLEM

Kettle trzymaj oburącz przed sobą, ramiona cały czas wyprostowane wzdłuż ciała. Stopy rozstawione szerzej niż szerokość barków, stopy skierowane na zewnątrz. Utrzymując prawidłową pozycję wyjściową wykonaj płynny i powolny przysiad, utrzymując naturalną krzywiznę kręgosłupa do pozycji poniżej kąta prostego z powolnym wdechem powietrza. Wykonując wydech wstań do pozycji wyjściowej. Zrób 12-15 powtórzeń w 4 seriach.

SPORT |

| Nยบ 838 | 9 kwietnia 2020

Najwazniejsze informacje zawsze pod rekaห

24.co.uk

| 41

42 |

Untitled-3 1

| ZDROWIE

9 kwietnia 2020 | Nยบ 838 |

07.11.2019 09:58:08

zdrowie |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.nutriheaven.co.uk

| 43

Jak zmniejszyć lęk i poprawić odporność w czasach pandemii

Koronawirus (Covid-19) znacznie zakłócił nasze życie i nadal będzie miał wpływ na naszą najbliższą przyszłość. Poziom lęku niestety rośnie. Czy dostanę wirusa? Czy moja rodzina zachoruje? W jakim stopniu samotność i izolacja społeczna staną się problemem? Kiedy będziemy mogli wznowić normalne, codzienne życie?

hociaż nie mam odpowiedzi na wiele z pytań, poniżej podzielę się cennymi wskazówkami zaczerpniętych od ekspertów w dziedzinie zdrowia i dobrego samopoczucia.

Jak uzyskać większe poczucie bezpieczeństwa i pozbyć się niepokoju?

Myj ręce przez 20 sekund – zaleca Cara Natterson lekarz pediatra i autorka książki „Decoding Boys”. 20 sekund to długo. Ale to działa – lepiej niż 5 lub 10 sekund, i lepiej niż działanie płynu przeciwbakteryjnego. Właśnie dlatego chirurdzy stoją przy zlewach i „pienią się” aż do łokci przez pełne 20 sekund (często dłużej) przed rozpoczęciem operacji. Zostań w domu, jeśli jesteś chory lub masz symptomy choroby. Jeśli zlekceważysz swoje objawy i pójdziesz do pracy, narazisz znacznie większą grupę ludzi na twoje zarazki, które mogą, ale nie muszą być koronawirusem. Tak, jeśli jesteś chory, zostań w domu. Każdy z nas może teoretycznie być nosicielem wirusa, dlatego też strzeżmy siebie i innych. Bądź odpowiednio poinformowany, ale nie przesadnie poinformowany – mówi Gail Saltz – lekarz, profesor nadzwyczajny psychiatrii w nowojorskim szpitalu prezbiteriańskim. Słuchaj informacji o wirusie nie częściej niż raz dziennie. Oglądanie, słuchanie i czytanie nagłówków sprawi, że będziesz nadmiernie niespokojny. Wiele nagłówków w niewłaściwy sposób katastrofizuje sytuację i wywołuje strach. Posiadanie podstawo-

2 3

wej wiedzy zmniejszy lęk. Lęk wykraczający poza robienie tego, co można właściwie zrobić nie służy żadnemu celowi i warto o tym pamiętać. W tym czasie to, na czym w tej kwestii powinniśmy się skupić to zaostrzona higiena – mycie rąk i dystans społeczny. To możemy zrobić, zabezpieczamy w ten sposób siebie i naszych bliskich. Zadbaj o spokój dzieci . Zachowaj spokój, rozmawiając z dziećmi, racjonalnie odpowiadaj na pytania, naucz ich właściwego mycia rąk lub używania środków dezynfekujących, ale nie przerażaj ich. Unikajmy pozostawiania włączonych wiadomości tam, gdzie dzieci je słyszą, a także ograniczmy czas wyświetlania wiadomości, które mogą przerażać nasze pociechy. Powiedz im, że jako rodzina będziecie śledzić fakty tylko z wiarygodnego źródła i rób to. Pamiętajmy, że dzieci są bardzo wrażliwe. Skoro my się stresujemy, tym bardziej i one. Skupmy się na relaksacji. Kiedy lęk rośnie, poziom napięcia w ciele wzrasta, a to z kolei zwiększa... lęk! Aby przerwać ten cykl, stosujmy techniki relaksacyjne, takie jak relaksacja mięśni, głębokie oddychanie, uważność, ciepłe kąpiele, cokolwiek, co pomoże nam się zrelaksować. Ćwiczenia aerobowe są również pomocne w zmniejszaniu lęku. Ćwiczmy przez 30 minut kilka

razy w tygodniu. Ćwicząc wyzwalamy szczęśliwe endorfiny. Ruszajmy się jak najwięcej możemy. Rozróżniajmy problemy lękowe od strachu przed Covid-19. Jeśli jesteś bardzo niespokojny po podjęciu zalecanych kroków w związku z ochroną przed wirusem, bardziej prawdopodobne jest, że masz zaburzenia lękowe. Rozsądnie jest poprosić pracodawcę o możliwość pracy z domu. Zwiększony strach zwykle prowadzi do złych decyzji. Dlatego staranie się zachowania dobrej perspektywy jest bardzo ważne. Jeśli czujesz się przytłoczony lękiem, a osoby, które już odczuwają lęk, szczególnie w związku z problemami zdrowotnymi, są bardziej narażone na ryzyko, rozważ kontakt ze specjalistą. Niektóre terapie mogą mieć duże znaczenie w radzeniu sobie z lękiem przed różnego rodzaju sytuacjami i okolicznościami, w tym z koronawirusem. Należy zmniejszyć stres – radzi Tiffany Cruikshank, założycielka Yoga Medicine. Prawdopodobnie jak wiele osób odczuwasz również stres, który wywołał ten wybuch pandemii w naszym życiu, czy to z powodu anulowanych planów, zmiany codziennej rutyny, czy strachu przed złapaniem wirusa. Stres może być jedną z największych przeszkód dla naszej odporności, szczegól-

nie w napiętych sytuacjach otaczających Covid-19. Dobrym lekarstwem na narastający stres i niepokój, są ćwiczenia rozciągające lub techniki oddychania. Jest to proste i nic nie kosztuje. Kluczem jest regularność w tych praktykach, szczególnie, gdy jesteśmy w ciągłej stresującej sytuacji. Oddychanie przeponowe ma potężne działanie, ponieważ stymuluje nerw błędny i pośredniczy w odpowiedzi układu nerwowego na stres. Ten zwiększony ruch przeponowy działa również jako pompa dla układu limfatycznego, wspomagając funkcję odpornościową. Aby to zrobić, po prostu połóż się na plecach z ugiętymi kolanami i stopami, połóż dłonie na brzuchu tak byś mógł poczuć głębokie wdechy i wydechy. Ćwicz jogę albo pilates. Proste ćwiczenia jogi i pilates mogą okazać się wspaniałym sposobem na wzmocnienie układu odpornościowego. Ćwiczenia te nie tylko redukują hormony stresu w naszym ciele, ale ruch ciała działa jak pompa dla układu limfatycznego, który wspiera cały system odpornościowy. Jak tylko możemy, zachowajmy pozytywne myślenie i skupmy się na pozytywach tu i teraz. Jak mówi Randy Armstrong: „Martwienia się nie usunie jutrzejszych problemów, ale zabierze dzisiejszy pokój”.

44 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| ROZRYWKA

Strony redaguje Dariusz A. Zeller

Cytaty z polskich filmów a. Sami swoi b. Rejs c. Amator d. Brunet wieczorową porą

2. Sąd sądem, a sprawiedliwość musi być po naszej stronie. a. Jak rozpętałem II wojnę światową b. Nie ma mocnych c. C.K.Dezerterzy d. Sami swoi

3. Z twarzy podobny zupełnie do nikogo.

a. Miś b. Chłopaki nie płaczą c. Dziewczyny do wzięcia d. Barwy ochronne

4. A wie pan, że ja wtedy odkręciłem nogi prawie we wszystkich meblach, a forsa była tylko w jednym. a. Vabank b. Superprodukcja c. Vabank II, czyli riposta d. Szwadron

5. Chyba już pójdę, nie? Co tu będę tak sam siedział… a. Kiler b. Słodko gorzki c. Psy d. Kroll

6. Gdzie on z tom gitarrom?!

a. Konopielka b. Kiler-ów 2-óch c. Wniebowzięci d. Kiler

7. Uratowani! Uratowani jesteśmy! Bocian! Patrz! Bocian!

a. Vabank b. Poszukiwany, poszukiwana c. Sanatorium pod klepsydrą d. Seksmisja

8. Jestem skrajnie wyczerpany, a przecież jest rano… a. Dzień świra b. Dom wariatów c. Wszyscy jesteśmy Chrystusami d. Nic śmiesznego

9. Ale pan Krzysztof Jarzyna ze Szczecina jest szefem wszystkich szefów. Co złego, to nie my. a. E=mc2 b. Chłopaki nie płaczą c. Szczęśliwego Nowego Jorku d. Poranek kojota

10. Nie wiem, nie znam się, nie orientuję się, zarobiony jestem! a. Lekarstwo na miłość b. Nie ma róży bez kolców c. Brunet wieczorową porą d. Żona dla Australijczyka

Prawidłowe odpowiedzi: 1b, 2d, 3a, 4a, 5c, 6b, 7d, 8a, 9d, 10c.

1. Na każdym zebraniu jest taka sytuacja, że ktoś musi zacząć pierwszy.

SUDOKU

••• Przychodzi zajączek do sklepu i mówi: - Dzień dobry, przepraszam pana bardzo, po ile jest makowiec? - Po 3,8zl za kilogram, zajączku? - Hmmmm, drogo, a po ile są okruszki? - Okruszki (mówi sprzedawca śmiejąc się), okruszki są za darmo. Na to zajączek uradowany:

- To poproszę 2 kilo okruszków. ••• Przed sklepem w lesie stoi w kolejce mnóstwo zwierząt: niedźwiedzie, lisy, wilki, jeże itp. Przez kolejkę przepycha się zając. Rozpycha inne zwierzęta łokciami, wreszcie jest na początku kolejki! W tym momencie łapie go niedźwiedź i mówi: "Ty zając, gdzie się wpychasz?! Na koniec!" I mach! rzuca go na koniec kolejki. Zając znowu się przepycha, ale znowu łapie go niedźwiedź i odrzuca na koniec. Zając powtarza swój

wyczyn jeszcze kilka razy, ale za każdym razem niedźwiedź wyrzuca go na koniec. Wreszcie obolały Zając otrzepuje się z kurzu i mówi do siebie: "Nie to nie. Nie otwieram dzisiaj sklepu!" ••• Przed świętami wielkanocnymi zajączek odwiedzając niedźwiedzia wręczył mu wielkanocną pisankę. Gdy misiek wziął ją w łapy, pisanka wybuchła i wybiła mu wszystkie zęby. Zajączek patrzy na niedźwiedzia i mówi: - Co tak gębę otworzyłeś? Nigdy nie widziałeś kinder-niespodzianki?

ZNAJDŹ 5 RÓŻNIC

SUDOKU DLA DZIECI

ILE JEST KRÓLICZKÓW SWIĄTECZNYCH

LABIRYNT | Nº 838 | 9 kwietnia 2020 PLAC ZABAW |

| 45

46 |

9 kwietnia 2020 | Nº 838 |

| OGŁOSZENIA DROBNE

AGP CLEANING SUPPLIES

PROFESJONALNE KURSY

´ ¸ gazu, elektrycznosci, dotyczace oleju, klimatyzacji, lpg, wody, pomp ciepła

Gas Safe, NICEIC, OFTEC, MCS REFCOM, ·

Sklep z profesjonalnymi środkami chemicznymi i chemia czyszczacą

w waznym brytyjskim centrum szkoleniowym.

n Ponad 500 Polaków zdało egzaminy np. ACS, 18ed, F-Gas, i potem zarejestrowało sie¸ ¸ do pracy w domach lub biurach, sklepach, n Szkolenia przygotowujace restauracjach, fabrykach itp n Nauka technicznego jezyka angielskiego ¸ n Zawodowy trening prowadzony przez doswiadczonych ´ wykwalifikowanych instruktorów · n UZNANE NIEPODWAZALNE KWALIFIKACJE! · n Takze kursy w weekendy

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 pochówki tradycyjne  załatwiamy wszystkie formalności

Współpraca z dr Markiem Laskiewiczem, CEng, MIET, Eur Ing

www.logic4training.co.uk enquiries@logic4training.co.uk

W ofercie:

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce

¸´ swój biznes! ¸ aby zalegalizowac´ i rozwinac Zdaj egzaminy i zarejestruj sie,

Zainteresowanych prosimy o kontakt pod numerem telefonu 07969 408335 lub emailem marek@pwwb.co.uk zaloguj na www.pwwb.co.uk

tel: 020 8743 9213

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

 Bardzo szeroki asortyment produktow firm

PROCHEM, SELDEN i EVANS

 Akcesoria do sprzątania, ręczniki papierowe,

worki, Ecover i inne środki ekologiczne

124 Askew Road, London, W12 9BL, Zapraszamy od poniedziałku do piątku 8:00-17:00

ZAMIEŚĆ OGŁOSZENIE PREMIUM na

POLSKA KANCELARIA ODSZKODOWAŃ

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku na terenie Wielkiej Brytanii i chciałbyś ubiegać się o odszkodowanie za doznany ból i cierpienie, skontaktuj się z naszą kancelarią prawną, a zajmiemy się wszystkim dla Ciebie. 02084342669 lub 01617914669

cooltura24.co.uk Tu Polacy kupują stal.

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

Jesteśmy w tym RAZEM

T-talk

Telefon całodobowy:

02088405188

sales@steelo.co.uk

0208 569 8144

polskidompogrzebowy.co.uk POLSKA TELEWIZJA - SPRZEDA MONTA SERWIS MONTA ANTEN SATELITARNYCH ORAZ NAZIEMNYCH FREE VIEW UK, MONTA INSTALACJI ZBIORCZYCH MULTISWITCH. ZADZWO 07894100683, SATINSTAL@ GMAIL.COM

Black Steel Doors Industrialne Systemy Przeszkleń Stalowych

• • •

Specjalisci w produkcji stalowych drzwi i okien najkrotszy czas realizacji w UK Zapraszamy do show room North Wembley

info@blacksteeldoors.co.uk www.blacksteeldoors.co.uk

Jak zamieścić ogłoszenie? przez internet

1 Courtenay Road, East Lane Business Park, Wembley HA9 7ND

rozmowy z Polską

2p min.

na telefony stacjonarne

z Twojej komórki

telefon

za min

Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk

słami: oraz w Play Store podnahatel, komórkowy w Polsce Szukaj w Apple AppStore lish Radio London, PRL24 Polskie Radio Londyn, Po PROMOCJA! Załaduj konto za £10 wysyłając

Tel: 020 8908 0006

Super sposób na

2p 7p

Słuchaj tam z s e c h c e i z d g Radio PRL jako APP na

www.cooltura24.co.uk

10% EXTRA!

SMS-a na numer

81616 o treści QPDN10 a dostaniesz extra £1 kredytu!

10 Super sposób na rozmowy z Polską z twojej komórki Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu oraz zostanie wydrukowane w najbliższym 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone wydaniu kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne Cooltury*

konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy. Wysyłaj smsy do Polski od 5p. Więcej info o serwisach 02084974698.”

£14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36 1 tydzień ogłoszenia

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

7p min.

na telefony komórkowe

T-talk 1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN, 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Service provided by

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

*T&Cs: Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 or £10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 037 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

KSIĘGOWOŚĆ

OGŁOSZENIA DROBNE |

| Nº 838 | 9 kwietnia 2020

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

0208 846 3606 d e y o l -emp

Self

Partnership

LTD a j c stra

Rejeted

(Limi

ny)

Compa

VAT

poniedziałekczwartek 8.00-21.00

piątek 8.00-18.00

w sobotę ni eczynne

zenia c i l z o R yed o l p m self-e od już

£50

| 47

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London