Cooltura Issue 842 by Cooltura

The Polish Weekly | N o 19 (842) | 07.05.2020

Koronawirus - Poradnik

Jak dbać o zdrowie w czasie pandemii radzą psycholożka i kierowniczka Zakładu Nauk o Zdrowiu na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie. Str. 11

maja minęło 75 lat od zakończenia II wojny światowej. Specjalnie z tej okazji, brytyjski rząd przesunął Bank Holiday na piątek, a puby miały być otwarte dłużej, by umożliwić mieszkańcom Wielkiej Brytanii udział w świętowaniu rocznicy dnia nazywanego na Wyspach VE Day. Pandemia koronawirusa utworzyła jednak swoją historię i rocznicowe obchody musiały zmienić charakter. W tym wydaniu Cooltury przeczytacie rodzinną historię Magdaleny Thomas, której bliscy poświęcili życie dla walki o wolność z okupującymi Polskę wojskami niemieckimi. Przypominamy także 10 bitew, które zmieniły bieg II wojny światowej.

Zagraj w Koronę Rzeczpospolitej Zostań w domu Uwielbiacie „Trylogię” Henryka Sienkiewicza? Bezpłatna i trzymaj formę gra przeglądarkowa „The Crown – Korona Rzeczpospolitej” to okazja do przeniesienia się w świat Sienkiewiczowskich bohaterów. Jej pomysłodawca – książę Jan LubomirskiLanckoroński, w rozmowie z Karoliną Wiatrowską wyjaśnił, dlaczego gra została uruchomiona przedpremierowo. Str. 24

LONDYN ŚWIĘTUJE P VE DAY

Małgorzata Koszela – Żarska, instruktorka fitness poleca w tym tygodniu ćwiczenia, które wzmocnią ramiona. Str. 40

Miłość w czasach pandemii

Fot. Marcin Nowak

andemia wyzwoliła w londyńczykach wiele pozytywnych emocji. Ludzie zaczęli organizować pomoc dla innych, wspierać się ciepłą rozmową, doceniać brawami poświęcenie pracowników służby zdrowia i przedstawicieli innych kluczowych zawodów. Zobacz fotoreportaż Marcina Nowaka, który dokumentuje życie mieszkańców stolicy w czasie pandemii.

Zobacz na stronach 30-31

Sportowa rodzina polskiej rekordzistki świata

Czytaj na stronach 16-19

Fot. Wikimedia.com

ekord świata, o którym dowiedziałam się dopiero na początku kwietnia po zakończeniu procesu ratyfikacji, był dla mnie bardzo miłą niespodzianką. Zawody halowe trwają około trzech godzin, w czasie których każdy zawodnik strzela, w tej konkretnej konkurencji, 60 strzał na dystansie 25 metrów. Nie sądziłam że pójdzie mi aż tak dobrze. Miałam po prostu dobry dzień – mówi Monika Feterlich, polska mistrzyni i rekordzistka świata w łucznictwie, mieszkająca i trenująca w Wielkiej Brytanii.

Czytaj na stronach 20-22

2 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Obetnica dotrzymana. Przez 2 dni.

zutem na taśmę, brytyjski rząd dotrzymał obietnicy zwiększenia liczby testów na koronawirusa do 100 tys. dziennie do końca kwietnia. 30 kwietnia wykonano 122 tys. badań, choć jeszcze dobę wcześniej liczba ta była o połowę mniejsza. Sukces okazał się jednak krótkoktrwały. Dobę później liczba testów spadła do 105 tys., a w weekend do 76 tys. Jak zauważyła opozycja do nagłego wzrostu przyczyniło się wliczenie testów wysłanych pocztą, które nawet nie wiadomo czy zostaną użyte przez odbiorców. Na bezpłatne testy mogą zgłaszać się osoby mające objawy Covid-19 z następujących grup: kluczowi pracownicy i osoby mieszkające z nimi, osoby w wieku powyżej 65 lat i miesz-

kające z nimi, osoby, które nie mogą wykonywać pracy z domu, podopieczni i pracownicy domów opieki społecznej, a także pracownicy służb ratunkowych. Testom poddawane są również osoby hospitalizowane mające objawy koronawirusa. W związku ze zwiększaniem liczby testów wzrosła liczba osób, u których wykrywane jest zarażenie. Doradcy medyczni rządu i sam premier zapewniają jednak, że mimo to szczyt pandemii mamy już za sobą. Liczba ofiar śmiertelnych i hospitalizowanych z powodu pandemii systematycznie maleje. W tym tygo dniu rząd przedstawi plan znoszenia społecznej kwarantanny w Wielkiej Brytanii.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA

Fot. Marcin Nowak

PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS

Farmaceutyczny gigant podejmie się produkcji szczepionki z Oxfordu

zczepionka na koronawirusa, nad którą pracują naukowcy z Uniwersytetu w Oxfordzie, będzie produkowana i dystrybuowana przez koncern farmaceutyczny AstraZeneca na zasadzie non-profit – poinformował profesor John Bell w BBC Radio 4.

Szczepionka jest obecnie w fazie testów na ludziach. Do września naukowcy chcą przygotować milion dawek, choć nie ma jeszcze pewności, że mikstura, którą opracowali jest skuteczna. Ma to być wiadome najpóźniej w lipcu.

Stanie w kolejkach ma pozytywne strony

olejki przed sklepami i zasady dystansu społecznego w środku mogą pozostać co najmniej do września – przewiduje szef supermarketów Sainsbury’s. W wywiadzie dla BBC Mike Coupe powiedział, że pandemia zmieniła sposób w jaki robimy zakupy. Zdecydowana więk-

szość klientów przychodzi teraz rzadziej i kupuje na zapas. To samo zauważył już wcześniej szef Tesco. Jego zdaniem wiele osób przestawiło się na robienie dużych zakupów raz w tygodniu. To dobra wiadomość dla nas, gorsza dla sklepów, bo robiąc zakupy rzadziej nie wydajemy pieniędzy na spontaniczne zachcianki.

Premier przyznał się do śmiertelnego błędu

rytyjski rząd nie uzupełnił zapasu ubrań ochronnych dla pracowników służby zdrowia, mimo apeli lekarzy, a nawet własnych doradców – ujawnili dziennikarze programu BBC Panorama. Zapasy były na wyczerpaniu aż od 2009 roku. To jeden z największych błędów popełnionych w trakcie

walki z pandemią. W jego wyniku zmarło już ponad 100 pracowników NHS. Premier Boris Johnson przyznał, że zostały w tym względzie popełnione błędy. Rząd tłumaczy, że zrobił co mógł by kupić maski, fartuchy u rękawiczki, ale obecnie brakuje ich na całym świecie.

Nowy mieszkaniec Downing Street 10

-letni premier Boris Johnson i jego 32-letnia partnerka Carrie Symonds zostali pierwszą w historii nieślubną parą rodziców na Downing Street 10. Ich syn urodził się 29 kwietnia. Będzie nazywał się Wilfred Lawrie Nicholas Johnson. Co ciekawe chłopiec przyszedł na świat z gęstą blond czupryną. Nie ma najmniejszych wątpliwości do kogo jest podobny. Boris Johnson i Carrie Symonds podziękowali za

opiekę pracownikom NHS. Dziecko urodziło się przed czasem. Para zapowiadała w marcu, że poród jest planowany wczesnym latem. Kilka tygodni temu Carrie Symonds musiała poddać się izolacji po pojawieniu się w trakcie ciąży objawów koronawirusa. Przeszła jednak zachorowanie znacznie łagodniej niż jej partner, który kilka dni przed narodzinami potomka walczył o życie na oddziale intensywnej terapii.

Technika pomoże w walce z koronawirusem

wyspie Isle of Wight rozpoczyna się test aplikacji na telefon, która ostrzega o znajdujących się w pobliżu osobach zarażonych koronawirusem. To pierwszy publiczny test aplikacji opracowanej na zlecenie NHS. Wcześniej sprawdzano ją w jednej z baz RAF-u. Brytyjski rząd ma nadzieję, że wprowadzenie aplikacji pomoże w powstrzymaniu rozprzestrzeniania się koronawirusa po zdjęciu restrykcji w poruszaniu się. By aplikacja była skuteczna muszą zostać jednak spełnione dwa warunki. Używać jej musi co najmniej 80 proc. użytkowników telefonów, czyli połowa Brytyjczyków.

Po drugie i o wiele trudniejsze osoby zarażone wirusem muszą o tym wiedzieć, czyli muszą przejść test na Covid-19. Ponadto muszą jeszcze chcieć ostrzec o tym innych, zainstalować appkę i wpisać w nią odpowiednią informację. Jakby tego było mało wychodząc z domu muszą mieć cały czas włączony prądożerny bluetooth w telefonie, by ich aparat wysyłał ostrzeżenie do innych użytkowników telefonów posiadających aplikację, także włączony bluetooth i znajdujących się w promieniu do 10-ciu metrów. System może okazać się więc zbyt wymagający i zbyt skomplikowany, szczególnie dla osób starszych, by był skuteczny.

MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk, wew. 245 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

| Nยบ 842 | 7 maja 2020

XXXXXX |

| 3

4 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

7 maja 2020 | Nº 842 |

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Umieralność na Covid-19 porównywalna z wirusem Ebola

drugi pacjent, który trafia do szpitala z objawami koronawirusa, zostaje wyleczony, ale co trzeci umiera – wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców z uniwersytetu w Liverpoolu, które opublikowała telewizja BBC.

Prowadzący je profesor Calum Semple, powiedział, że umieralność na Covid-19 jest porównywalna z wirusem Ebola. Badania wykazały, że prawdopodobieństwo śmierci rośnie z wiekiem i poziomem nadwagi. Naukowcy potwierdzili także, że u mężczyzn koro-

Lekarze dostali ostrzeżenie o nowej chorobie atakującej dzieci

rytyjs cy lekarze dostali ostrzeżenie o niebezpiecznym i nieznanym wcześniej stanie zapalnym jaki zauważono u dzieci leczonych na oddziałach intensywnej terapii. U części z tych dzieci stwierdzono także zarażenie koronawirusem. Na razie nie wiadomo jednak, czy ma to związek.

nawirus znacznie częściej powoduje stan zagrożenia życia. 95 proc. osób zmarłych w Wielkiej Brytanii z powodu koronawirusa miało jednocześnie inne schorzenia – wynika z kolei z danych NHS England, do których dotarła telewizja Sky News. Największy odsetek osób z chorobami towarzyszącymi zanotowano w grupie wiekowej powyżej 60 lat. W b grupie zmarłych wieku 20-39 lat, odsetek organizmów osłabionych innymi schorzeniami przekraczał 80 proc. Brakuje danych dla osób w wieku poniżej 20 lat. Z powodu małej liczby zmarłych w tej grupie nie udało się zbudować reprezentatywnej próbki. Do jednej trzeciej zgonów z powodu koronawi-

rusa dochodzi w domach opieki społecznej – wskazują dane urzędu statystycznego ONS. W ciągu tygodnia do 17 kwietnia w DPS-ach w Anglii i Walii zmarło 2 tys. osób, a od początku pandemii już ponad 3 tys. Liczba zakażeń i zgonów w ośrodkach wciąż rośnie, mimo że w szpitalach zaczęła już maleć. Liczba osób hospitalizowanych w Wielkiej Brytanii spadła w ubiegłym tygodniu o 13 proc. z 16 tys. do 14 tys. Tymczasowe szpitale zbudowane w centrach targowych Excel w Londynie i NEC w Birmingham, które przygotowano na przyjęcie w sumie blisko 5 tys. pacjentów świecą pustkami, co należy uznać za sukces.

Rekrutacja do policji trwa

Nieznane wcześniej symptomy określono jako „zapalenie wielonarządowe”. Występują one w połączeniu z objawami grypy. Na razie nie wiadomo u ilu dzieci wykryto te objawy. Telewizja BBC podała, że donoszą o nich lekarze z Londynu, a także innych rejonów kraju

uż 3 tys. z 20 tys. nowych policjantów obiecanych przez premiera Borisa Johnsona wzmocniło obsadę komisariatów. Drugie tyle jest w trakcie szkolenia. Rekrutacja i kursy przygotowawcze odbywają się mimo trudności spowodowanych pandemią. Zajęcia teoretyczne przerobiono na wersję online, a praktyki rekruci mają się uczyć już w pracy. Zgodnie z obietnicą premiera z ubiegłego roku

20 tys. nowych policjantów ma zostać zrekrutowanych w ciągu trzech lat. Nie oznacza to jednak wzrostu liczebności policji o dokładnie taką liczbę, bo część z nich zastąpi doświadczonych funkcjonariuszy odchodzących na emeryturę. Jak podaje Home Office, mimo to całkowita liczba policjantów w Anglii i Walii wzrosła jednak w ciągu roku o 5 proc. do 131 tys.

Policja karze za łamanie zasad dystansu społecznego

Fot. Marcin Nowak

uż blisko 9 tys. osób w Anglii i Walii dostało mandaty za nieprzestrzeganie zasad kwarantanny społecznej – na przykład zapraszanie znajomych na imprezy towarzyskie i wyjazdy rekreacyjne z dala od miejsca zamieszkania. 400 osób ukarano za recydywę, w tym 6 osób policjanci ukarali czterokrotnie.

Mandat za złamanie zasad dystansu społecznego wynosi 30 funtów, jeśli zostanie opłacony w ciągu dwóch tygodni. Po tym okresie jest to 60 funtów. Ukarani ponownie muszą już zapłacić 120 funtów. Dane opublikował National Police Chiefs' Council.

Wzrośnie umieralność na nowotwory

18 tys. może wzrosnąć w ciągu roku w samej Anglii liczba zmarłych na nowotwory w efekcie wstrzymania diagnostyki i terapii w czasie walki z pandemią koronawirusa.

Za badań University College London i DATA-CAN wynika, że liczba osób poddanych chemioterapii w Anglii i Irlandii Północnej spadła o 60 proc., a liczba skierowań na terapię wyniku wczesnej diagnozy o 76 proc. Większość pacjentów z podejrzeniem raka ma poważnie ograniczony dostęp do służby zdrowia. Terapie i operacje osób walczących z nowotworami wznowiono w publicznej służbie zdrowia kilka dni temu, po przerwie trwającej blisko miesiąc.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

| 5

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

6 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Pożyczki na ratowanie firm

ałe firmy dostaną dostęp do pożyczek gwarantowanych przez podatników – zapowiedział minister finansów w odpowiedzi

na alarm przedsiębiorców pozbawionych pomocy finansowej. Rishi Sunak powiedział, że pożyczki w wysokości do 50 tys. funtów, będą dostępne już od tego tygodnia. Wniosek uproszczono do dwóch stron formularza, który będzie można złożyć przez internet. Właściciele małych firm zostali bez pomocy, bo banki postawiły zbyt wygórowane warunki dotyczące przyznawania pożyczek obawiając się ryzyka związanego z upadłościami. W nowym programie całe ryzyko wzięło na siebie państwo.

Pandemia zmieni krajobraz miast

zielnice biurowców mogą kompletnie opustoszeć – przewiduje szef banku Barclays, cytowany przez BBC. Jego zdaniem kosztowne biura dla tysięcy pracowników mogą przejść do historii. Z powodu restrykcji w poruszaniu się 70 tys. pracowników Barclaysa pracuje z domów. Bank ostrzegł jednocześnie, że w wyniku pandemii nieściągalne mogą stać się kredyty i pożyczki warte ponad 2 mld funtów. Obecna sytuacja skłoniła władze banku do przeanalizowania strategii dalszego funkcjonowania i cięcia kosztów.

Jedną z analizowanych zmian jest pozbycie się kosztownej siedziby w londyńskiej dzielnicy Canary Wharf i kontynuowanie przez znaczną część pracowników wykonywania obowiązków zawodowych z domów.

Linie lotnicze zaczęły grupowe zwolnienia

inie lotnicze British Airways rozpoczęły negocjacje ze związkami zawodowymi dotyczące planowanego zwolnienia do 12 tys. pracowników – poinformował ich właściciel International Airlines Group. To prawie jedna czwarta personelu. Linie zatrudniają 42 tys. osób. W pierwszym kwartale tego roku dochód przewoźnika spadł o 13 proc. Kolejny kwartał będzie jeszcze gorszy, bo od marca są zawieszone regularne połączenia. Firma prognozuje, że powrót do liczby pasażerów z ubiegłego roku zajmie kilka lat. Linie British Airways mogą całkowicie zniknąć z lotniska Gatwick – podała telewizja BBC. Dziennikarze stacji dotarli do notatki napisanej w tej sprawie przez szefa hubu BA w porcie Gatwick. Przed pandemią brytyjski przewoźnik oferował stamtąd loty w 70 kierunkach. Linie lotnicze Ryanair ogłosiły plan zwolnienia nawet 3 tys. pracowników – głównie pilotów i członków załóg pokładowych. Pozostali pracownicy trafią na bezpłatne urlopy lub w najlepszym wypadku będą musieli zaak-

ceptować obniżenie pensji o 20 proc. Ryanair zlikwiduje także część swoich baz w Europie, a co za tym idzie liczbę połączeń. Pociągnie to za sobą poważne zagrożenie dla wielu małych, regionalnych portów lotniczych, których działalność opiera się na obsłudze tanich przewoźników tj. Ryanair. Szef firmy Michael O’Leary przewiduje, że samoloty pozostaną uziemione co najmniej do lipca, a odbudowa ruchu pasażerskiego może zając dwa lata. O’Leary zgodził się na przedłużenie obniżki swojego wynagrodzenia o 50 proc. aż do marca przyszłego roku.

KOPIEMY PIWNICE

BASEMENT - PILING - UNDERPINNING

Od rozbudowy i przekształcenia istniejących piwnic, po całkowicie nowe projekty

Temporary Work Basement Work, Underpinning Piling Construction Work Waterproofing Darmowe konsultacje:

07788800088 www.kopiemypiwnice.co.uk office@spaceexcavation.co.uk

| Nº 842 | 7 maja 2020

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 7

8 |

| TYM ŻYJĄw partnerstwie WYSPY London Spark z Mecenas Marzeną Konarzewską świadczy

Bezpłatne porady obywatelskie

Zadzwoń i umów się na rozmowę

Tel. 07984 711311 anna@londonspark.org.uk

Projekt jest współﬁnansowany ze środków Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie Klienci Biura Porad Obywatelskich (BPO) prowadzonego przez London Spark wyrażają zgodę poprzez kontakt z BPO na przetwarzanie ich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do udzielania informacji lub porady (zgodnie z ustawą z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych (Dz. Ustaw z 2018, poz. 1000) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO)).

7 maja 2020 | Nº 842 |

Rząd wzywa do pomocy na farmach

inister środowiska zaapelował, by osoby, które z powodu pandemii koronawirusa nie mogą wykonywać swoich obowiązków zawodowych i dostają 80 proc. pensji w ramach pomocy państwa, rozważyły możliwość dorywczej pracy przy zbiorach warzyw i owoców. W ten sposób rząd chce rozwiązać problem braku pracowników sezonowych na brytyjskich farmach. Farmerzy w całej Wielkiej Brytanii obawiają się, że większość tegorocznych upraw zgnije na polach z powodu braku pracowników. Z 70 tys. potrzebnych zbieraczy, udało się zrekrutować jedną trzecią. Większość siły roboczej w poprzednich latach stanowili przyjezdni z krajów Unii Europejskiej. „Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że już niedługo rozpocznie się sezon zbiorów owoców i sałaty”, przyznał George Eustice.

Harry i Meghan wezmą drugi ślub

MIAŁEŚ

WYPADEK

LUB DROBNĄ STŁUCZKĘ? Pomożemy Ci uzyskać

ODSZKODOWANIE za: uszkodzony samochód obrażenia ciała kierowcy obrażenia ciała pasażerów wypadek w pracy wypadek w miejscu publicznym

za Najleps a ofert ku na ryn

„Współpracujemy z przedstawicielami rolników w celu wypracowania oferty, która będzie na tyle atrakcyjna dla Brytyjczyków, by rozważyli możliwość podjęcia się zbioru owoców i warzyw”, dodał. „Obecnie nie ma tragedii, bo sezon się dopiero zaczyna, ale w czerwcu będziemy potrzebować tysięcy ludzi. Osoby przebywające na bezpłatnym urlopie, mogą podjąć dodatkową pracę, o ile wyrazi zgodę dotychczasowy pracodawca. W każdej chwili będą mogły też wrócić do poprzedniej firmy po zniesieniu krajowej kwarantanny”, podsumował minister. Pomysł zaprezentowany przez resort środowiska jest częścią przygotowywanej przez rząd kampanii „Pick for Britain”, której celem będzie zachęcenie mieszkańców Wysp do podjęcia się pracy przy zbiorach i ratowania brytyjskiego rolnictwa.

eremonia odnowienia przysięgi małżeńskiej ma odbyć się w Los Angeles i już wiadomo, że nie będzie to skromne, rodzinne wydarzenie. Na liście gości mają znaleźć się największe gwiazdy show biznesu z całego świata. Para chce w ten sposób rozpocząć

nowe życie. Nie bez znaczenia jest też fakt, że termin ważności wizy Harry'ego dobiega końca, a ślub z Amerykanką na terenie USA automatycznie przedłuży pozwolenie na pobyt. Data uroczystości nie została jeszcze ujawniona. Para z pewnością liczy również na zdobycie nowych kontaktów i znajomości, które zaowocują propozycjami zawodowymi. Od kwietnia 2020 roku Meghan i Harry nie reprezentują już brytyjskiej rodziny królewskiej, zrzekli się tytułów książęcych i na stałe opuścili Wielką Brytanię. Pierwszym nowym domem małżonków i ich syna Archiego była Kanada, ale po kilku tygodniach przeprowadzili się do Los Angeles, gdzie Meghan dostała pracę w wytwórni filmów Disneya.

Huczne urodziny kapitana Toma Moore’a

RAF ZADZWOŃ

Kontakt całą dobę

0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk www.dnsclaims.co.uk

@dnsclaims

BIURO PRAWNE B I U R O P R AW N E

uczcił honorowym przelotem setne urodziny kapitana Toma Moora. Zabytkowe myśliwce Spitfire i Hurricane wykonały kilka okrążeń nad domem weterana drugiej wojny światowej. Z całego świata napłynęło 125 tys. kartek z życzeniami. Wypełniły one całą salę gimnastyczną szkoły jego wnuczka. Życzenia pojawiły się także na słynnym bilbordzie przy Piccadilly Circus w Londynie. W uznaniu zasług Toma Moora królowa zatwierdziła jego awans na honorowego generała Army Foundation College.

Weteran stał się bohaterem mediów na całym świecie po tym jak chodząc z balkonikiem po swoim ogródku zachęcił Brytyjczyków do przekazania ponad 30 mln funtów na służbę zdrowia NHS.

| Nº 842 | 7 maja 2020

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 9

10 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Wirtualne Dni Polskiego Dziedzictwa w Wielkiej Brytanii

lisko 30 organizacji w Wielkiej Brytanii zgłosiło swoje inicjatywy w ramach IV edycji Polish Heritage Days (Dni Polskiego Dziedzictwa), które w tym roku miały

wyjątkowy, wyłącznie wirtualny charakter ze względu na pandemię koronawirusa. W ramach tegorocznej edycji, którą 2 maja zainaugurował wystąpieniem na żywo

na swoim profilu na Facebooku Ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki, w mediach społecznościowych można obejrzeć m.in. pokaz sztuki „Intruz" Remiego Rachuby, koncert muzyki chopinowskiej w wykonaniu zdobywcy międzynarodowych nagród Artura Haftmana, opowieść o historii dywizjonu 307 czy konkursy związane z motywem przewodnim tegorocznego PHD – 80. rocznicą bitwy o Wielką Brytanię. Polish Heritage Days to inicjatywa mająca na celu świętowanie i promowanie przez zamieszkałych w Zjednoczonym Królestwie Polaków – przy okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą oraz Dnia Flagi RP przypadających 2 maja, jak i Święta Konstytucji 3 Maja – polskiej kultury, dziedzictwa przeszłych pokoleń, polskiego wkładu w życie kulturalne, gospodarcze i społeczne Wielkiej Brytanii, oraz podkreślenie pozy-

tywnej roli, jaką wielotysięczna polska społeczność pełni w Zjednoczonym Królestwie. Zeszłoroczna edycja akcji dotarła do 73 miejscowości w Wielkiej Brytanii, w których łącznie odbyło się ponad 130 wydarzeń dedykowanych polskiej kulturze, nauce, tradycjom i sportowi, w których wzięło udział ponad 80 tys. uczestników. Oficjalnym symbolem inicjatywy jest biało-czerwona szachownica lotnicza, która była symbolem używanym przez polskich pilotów walczących w bitwie o Wielką Brytanię, a obecnie, dzięki działaniom promocyjnym Ambasady RP w Londynie, stała się znakiem rozpoznawczym Polaków w Wielkiej Brytanii. Wydarzenia organizowane w ramach PHD można śledzić w mediach społecznościowych pod hasztagami #PLHeritageDays i #PolesinUK.

PHD w Gloucestershire

spólnymi siłami udało nam się sprawić, że brytyjski Internet w ten weekend był biało-czerwony. Zdjęcia wspaniale przystrojonych domów, balkonów, ogrodów ukazywały radosne świętowanie Dnia Flagi, Dnia Polonii oraz konstytucji 3-go Maja – podsumowuje obchody Polish Heritage Days Jarosław Kubaszczyk, prezes fundacji Polish Association Gloucestershire. Z uwagi na obecną pandemię Covid-19 nie mogły się odbyć tradycyjne festyny i pikniki rodzinne, które w poprzednich latach przyciągały tysiące gości. Pomimo tych niesprzyjających okoliczności Gloucestershire jak zwykle stanęło na wysokości zadania. Polish Heritage Day zorganizowany przez fundację Laguna’s Spitfire Legacy cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Twórca projektu Scott Booth przygotował serię interaktywnych rozmów oraz filmów poruszają-

cych główny motyw przewodni tegorocznych obchodów – 80. rocznicę Bitwy o Anglię. Wśród zaproszonych gości byli Derek Rusling – wieloletni wolontariusz Heritage Aicraft Collection oraz Polish Heritage Flight, Tony Hoskins – ekspert w dziedzinie inżynierii samolotów Spitfire, Jaro Kubaszczyk – prezes fundacji Polish Association Gloucestershire oraz Dave Harvey – pilot samolotów Spitfire i Hurricane. Widzowie mogli oglądać również serię przygotowaną przez głównego historyka projektu Piotra Sikorę – cenionego autora wielu książek historycznych i eksperta w dziedzinie awiacji. Na widzów czekał również konkurs z wieloma interesującymi nagrodami. Najważniejszą informacją dnia, była pozytywna rejestracja samolotu P8331 Sup ermarine S pitfire w Civil Aviation Authority. Oznacza to, że Laguna Spitfire Legacy otrzymało zgodę na budowę latającego modelu

tej maszyny. Będzie to jedyny latający egzemplarz tego modelu samolotu Spitfire na świecie. Przypomnijmy, że samolot należał do polskich dywizjonów 302 i 303. Latało nim kilkunastu pilotów między innymi Kołaczkowski, Drobiński, Strzembosz, a także Johnny Kent. Ostatnim pilotem P8331 był kapitan Piotr Łaguna, który jest głównym bohaterem i twarzą projektu. Ostatni lot miał miejsce 27 czerwca 1941 roku. Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie internetowej www.lagunasspitfirelegacy.org oraz na Facebooku. - Dziękujemy serdecznie Ambasadzie Polskiej w Londynie za wsparcie oraz magazynowi Cooltura za wsparcie medialne wydarzenia. Wierzymy, że przyszłoroczny Polish Heritage Day będziemy mogli celebrować w tradycyjny sposób – w centrum Gloucester oraz innych brytyjskich miast – dodał Jarosław Kubaszczyk.

PORADNIK |

| Nº 842 | 7 maja 2020

| 11

Rusza kampania dotycząca zdrowia psychicznego Cztery na pięć dorosłych osób odczuwa niepokój dotyczący wpływu, jaki ma koronawirus na ich życie. Strona Every Mind Matters przygotowana przez Public Health England zawiera wskazówki ekspertów, w jaki sposób dbać o swoje zdrowie psychiczne, wspierać rodzinę i najbliższych w tym trudnym czasie.

latforma dotycząca zdrowia psychicznego Every Mind Matters, przygotowana przez Public Health England, zawiera nowe porady dotyczące dbania o kondycję psychiczną podczas pandemii koronawirusa. Platforma została wzbogacona o te porady w wyniku badań przeprowadzonych na społeczeństwie brytyjskim wskazujących na fakt, że 4 na 5 osób (85.2 proc.) odczuwa niepokój dotyczący wpływu, jaki koronawirus ma na ich życie, przy ponad połowie z grupy badanych (53.1 proc.) przyznających, że pandemia na zły wpływ na ich dobrostan i prawie połowie badanych (46.9 proc.) raportujących wysoki poziom lęku. Kampanię Every Mind Matters wspierają także księżna i książę Cambridge - Catherine i William, którzy prowadzą narrację do krótkiego filmu dotyczącego Every Mind Matters, który obecnie jest udostępniany na kanałach telewizyjnych. Film jest portretem wielu osób, których życie zostało zaburzone przez pandemię wirusa Covid-19 i ma na celu pokazać ludziom, że w razie potrzeby pomoc jest dostępna i zachęca każdego do dbania o swoje zdrowie psychiczne w tym trudnym czasie. Na stronie Every Mind Matters pojawił się szereg nowych rozwiązań,

przygotowanych specjalnie z myślą o zarządzaniu kondycją psychiczną podczas pandemii, w tym spersonalizowany plan COVID-19 Mind Plan, treści dotyczące COVID-19 dla osób indywidualnych lub dla ich najbliższych, oraz wsparcie w przypadku specyficznych problemów psychicznych tj. nerwowość, stres, obniżenie nastroju czy problemy ze snem. Strona proponuje proste czynności tj. świadome ćwiczenia oddechowe, które pomagają pokonać niewspierające myśli czy zrelaksować napięcia mięśniowe.

5 NAJWAŻNIEJSZYCH RAD NHS DLA ZACHOWANIA ZDROWIA PSYCHICZNEGO PODCZAS PANDEMII KORONAWIRUSA:

• 1. Rozmawiaj o swoich obawach: to normalne, że masz obawy, że w obecnej sytuacji boisz się czy czujesz się bezradny. Zachowaj kontakt z przyjaciółmi i rodziną, używając do tego celu telefonu czy jednego z dostępnych systemów wideokonferencji i mów o swoich uczuciach. • 2. Utrzymuj rutynę i ustalaj cele: prawdopodobnie będziesz musiał przygotować sobie nową rutynę na teraz. Spróbuj rozpisać sobie plan dnia z czynnościami, które musisz wykonać w domu, uwzględniając także oglądanie filmów,

przeczytanie książki czy układanie puzzli. Ustalanie celów i ich osiąganie daje poczucie sprawowania kontroli nad życiem oraz jego sensu. Zachowanie odpowiednio długiego, jakościowego snu także pomaga w zachowaniu dobrej formy zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Zatem spanie odpowiednio długo jest ważne. Na stronie Every Mind Matters sleep page znajdziesz praktyczne porady, w jaki sposób poprawić jakość snu. • 3. Zarządzaj konsumpcją informacji medialnych: jeśli 24 godzinne wiadomości i doniesienia z social mediów sprawiają, że czujesz się bardziej zdenerwowany, to postaraj się ograniczyć oglądanie, czytanie i słuchanie wiadomości na temat pandemii do dwóch razy dziennie. • 4. Rób rzeczy, które lubisz i próbuj nowych: skupienie się na hobby, uczeniu się czegoś nowego, lub po prostu chwila relaksu w domu powinny zaowocować zmniejszeniem zdenerwowania i pomóc w poprawie nastroju. Możesz obecnie znaleźć wiele kursów czy tutoriali on-line. • 5. Dbaj o swoje ciało: nasza fizyczność ma istotny wpływ na to jak się czujemy psychicznie. W tak trudnym czasie łatwo się popaść w złe nawyki, które sprawią, że poczujesz się jeszcze gorzej. Postaraj się jeść zdrowo, dobrze zbalansowane posiłki, pij dużo wody i ćwicz regularnie. Możesz wyjść z domu raz dziennie, sam lub z najbliższymi członkami swojego domostwa, aby poćwiczyć, np. pobiegać, pospacerować czy pojeździć rowerem. Pamiętaj jednak o zachowywaniu minimum 2 metrowego dystansu od innych osób. Minister zdrowia i opieki społecznej Matt Hancock powiedział: „Poprosiliśmy ludzi o bezprecedensowe zmiany w ich życiu codziennym jako część planu walki z globalną pandemią na szczeblu narodowym. Pozostanie w domu i nie odwiedzanie przyjaciół oraz najbliższych może zebrać swoje żniwo i zrozumiałe jest, że możesz się czuć przytłoczony czy przerażony”. „To ważne, żebyśmy wszyscy zadbali o swoje zdrowie psychiczne w tym trudnym czasie, dlatego dziś proponujemy nowe rozwiązania na stronie NHS Every Mind Matters, która jest dostosowana do pomocy ludziom ze skutkami pandemii poprzez praktyczne rady i wskazówki.”

Agnieszka Dixon

„Czy to poprzez ćwiczenia fizyczne, czy utrzymywanie rutyny, czy też próbowanie nowych rzeczy, jest wiele czynności, które możemy podjąć, aby utrzymać nasz umysł w zdrowej kondycji i zapobiec eskalacji problemów i zachęcałbym każdego do wypróbowania tej fantastycznej platformy”. Agnieszka Dixon, psycholog psychoterapeutka dodaje: „Podczas pandemii rozmawiałam z wieloma Polakami, którzy mają obecnie problem z utrzymaniem dobrostanu psychicznego. To naturalne, że czujemy obawy, lęki, ale wciąż jest wiele rzeczy, które możemy dla siebie czy dla innych zrobić, zanim problemy zaczną eskalować i staną się dużo poważniejsze. Możemy na przykład rozmawiać z najbliższymi o ich uczuciach i wspólnie ustalać nowe cele. Namawiałabym wszystkich z polskiej społeczności do wypróbowania platformy Every Mind Matters i stworzenia Mind Planu. Te właśnie narzędzia zostały specjalnie opracowane na potrzeby tego specyficznego, trudnego czasu”. Aby uzyskać więcej informacji, wyszukaj „Every Mind Matters” lub odwiedź stronę: https://www.nhs.uk/ oneyou/every-mind-matters/ i sporządź swój spersonalizowany Mind Plan

12 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| PORADNIK

Docenić to, co mamy i cieszyć z każdego dnia Koniecznie należy dbać o swoje zdrowie, czy to w czasie kwarantanny czy też nie. Okres kwarantanny może nie być czasem, kiedy będzie nam to łatwo przychodziło lub odwrotnie, dla niektórych czas izolacji może stać się czasem odnowy, powrotu do zbilansowanej, zdrowej diety, rozpoczęcia ćwiczeń fizycznych czy odrzucenia nałogów – mówi Urszula Kaźmierska, Kierownik Zakładu Nauk o Zdrowiu na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie. Dariusz A. Zeller

T Urszula Kaźmierska Kierownik Zakładu Nauk o Zdrowiu na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie. Wolontariusz Polskiego Centrum Zdrowia Seksualnego w Londynie. Ukończone studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie na Wydziale Wychowania Fizycznego na kierunku wychowanie fizyczne, specjalizacja: gimnstyka korekcyjo-kompensacyjna, dodatkowe kwalifikacje: stopień instruktora sportu w zakresie pływania, stopień instruktora rekreacji ruchowej ze specjalnością fitness w różnych formach gimnastyki, kurs masażu leczniczego I, II i III stopnia. Ukończone 2-letnie studia podyplomowe z zakresu seksuologii społecznej na PUNO w Londynie. Doświadczenie zawodowe w przeszłości: nauczyciel wych.fiz., recovery worker w Drug & Alcohol Service w UK, nauczyciel w Polskiej Sobotniej Szkole w Londynie, Housing recovery worker w Supporting Herts w UK, Health Improvement Advisor w Public Health w UK, project research officer w Healthwatch Hertfordshire w UK. Doktorantka na AWF Kraków – zainteresowania naukowe związane z tematyką dotyczącą zdrowego stylu życia, edukacji prozdrowotnej, zagrożeń wynikających z braku aktywności ruchowej oraz sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia (health related fitness).

ak na dzień dobry - proszę powiedzieć, jakie są plusy i minusy obecnej sytuacji?

Wbrew pozorom okazuje się, że w sytuacji izolacji społecznej można wynieść dosyć sporo pozytywów. Wymienię tu tylko kilka, choć można doszukać się ich sporo. Jednym z nich może być odnalezienie nowego hobby, zdobycie nowych umiejętności, np. odnalezienie się w ogrodnictwie czy tworzeniu naturalnych kosmetyków. Jest to też czas, kiedy człowiek może zmienić kierunek swojego życia, również mam tu na myśli życie zawodowe. Ze względu na to, że aktualna, trudna sytuacja często nie pozwala pracować w swoim zawodzie, następuje przekwalifikowanie się. I może okazać się, że ta nowa praca czy otworzenie własnej firmy, stać się mogą najlepszą decyzją życia. Zdecydowanie pozytywnym aspektem izolacji może być polepszenie stosunków czy relacji w rodzinie; np. tato ma teraz czas na spędzęnie go z synem, pokazanie mu jak się wkręca śrubki, naprawia czy wymiania koło w aucie. W przeszłości znalezienie wspólnego czasu dla tych relacji typu syn-tato czy mama-córka czy w jakiejś innej kombinacji było trudne z prozaicznej przyczyny – z braku czasu, zabiegania, wielu innych obowiązków po obu stronach. Rodzice zajęci pracą, zakupami, obowiązkami, a dzieci szkołą, zajęciami pozalekcyjnymi oraz spędzaniem czasu z przyjaciółmi. Możemy aktualnie realizować się i poszerzać horyzonty poprzez swój własny rozwój osobisty, uczyć się języków obcych, doszkalać się w swojej dziedzinie, pisać materiały szkoleniowe, na które wcześniej brakowało nam czasu, uczestniczyć w webinarach itp. Kolejnym plusem może być odnalezienie wspólnego języka z własnym partnerem, mężem, żoną. Jest czas na relaks, na sen, istnieje więc realna szansa na odnowienie czy polepszenie bliskości ze swoją drugą połówką, czy to w kwestii emocjonalnej czy fizycznej. Reasumując, czas przymusowej kwarantanny może pozwolić na rozwój siebie, swoich relacji oraz robienie tego,

na co w „normalnym” czasie brakowało nam chwil lub motywacji. Człowiek jest istotą społeczną, więc pierwszym, zdecydowanym minusem przymusowej kwarantanny jest sama izolacja, niemożność swobodnego poruszania się, kontaktowania i spotykania się ze znajomymi, przyjaciółmi, a nawet najbliższą rodziną. Może pojawić się nuda, niechęć do podejmowania jakiejkolwiek czynności, czy to fizycznej czy umysłowej. Osoby posiadające dzieci muszą organizować im czas, gdyż szczególnie te młodsze (przedszkolaki) nudzą się wszystkim bardzo szybko. Ciągły bałagan w domu, wszędobylskie zabawki, kredki, kłótnie z rodzeństwem mogą wywoływać stres, ataki złości czy odwrotnie: apatii i przygnębienia oraz wywoływać konflikty w rodzinie między jej członkami. Można odczuwać „zmęczenie” drugą osobą, kiedy nagle spędza się razem 24 godziny na dobę. Negatywnym aspektem izolacji może być również kwestia czasu spędzanego przez dzieci ( i nie tylko) przed TV czy telefonem komórkowym. Często to może stać się jedyną rozrywką dziecka, szczególnie w sytuacji, kiedy rodzic nia ma motywacji do angażowania się w zabawę z dziećmi, gdyż sam np. przeżywa chwile załamania czy stanu depresyjnego. Ekstremalną ujemną konsekwencją tego może być przemoc wobec dziecka – fizyczna

oraz psychiczna lub dorosłych wobec siebie nawzajem. Warto w sytuacjach kryzysowych zasięgnąć porady specjalisty, można zadzwonić do wielu organizacji, które aktualnie stworzyły infolinie kryzysowe, pomocowe, by reagować i pomagać szybko w tych trudnych tygodniach. Taką pomoc oferuje również wiele polskich instytucji, organizacji, udzielając pomocy w języku polskim.

A jakie są zagrożenia i najczęstsze problemy, wynikające m.in. z przymusowej kwarantanny?

Zagrożeń może być wiele i w różnych aspektach. Może zacznę od kwestii poczucia bezpieczeństwa finansowego lub jego braku w związku z utratą pracy czy niemożności pracowania w tym czasie z powodu choroby czy też samoizolacji. Aktualna sytuacja niejednokrotnie może nam uświadomić, czy w momencie, kiedy tracimy zdolność do pracy jesteśmy w stanie zabezpieczyć finansowo swoją rodzinę, swoje dzieci, swoich pracowników i swoją firmę, jeśli taką posiadamy. Pojawia się pytanie, czy myśleliśmy o tym wcześniej, czy raczej żyliśmy z dnia na dzień myśląc zawsze, że jakoś to będzie. Ta sytuacja może uświadomić nam, że może warto zacząć oszczędzać, na tzw. czarną godzinę, że warto myśleć perspektywicznie,

PORADNIK |

| Nº 842 | 7 maja 2020 a nie krótkowzrocznie. Kolejnym zagrożeniem ściśle powiązanym z poprzednim jest zwiększony poziom stresu, napięcia, negatywnych emocji, aż po stany depresyjne, a w ekstremalnych sytuacjach myśli czy próby samobójcze. Stan izolacji, odosobnienia, brak kontaktu z ludźmi, czy problemy w związku, napięcie pomiędzy partnerami może bardzo się zwiększyć w czasie kwarantanny. Sama izolacja, brak możliwości wyjścia z domu, do sklepu, do kina, sam przymus siedzenia w domu może wywołać ogromny stres oraz smutek i przygnębienie. Pojawiają się informacje, że w czasie trwania kwarantanny zwiększyła się ilość przemocy domowej, co jest bardzo niepokojące. Przebywanie ze sobą 24 godziny na dobę, często z pełnymi energii dziećmi, niejednokrotnie w małej przestrzeni mieszkalnej, może wywoływać wiele negatywnych emocji, szczególnie tam, gdzie występuje brak komunikacji między partnerami, gdzie występuje nieumiejętność odreagowania w sposób bezpieczny oraz nieznajomość technik radzenia sobie ze stresem i rozładowania go. Informacje pojawiające się nagminnie w mediach o nadwyrężaniu NHS wzbudziły tak duże obawy i wycofanie, że ludzie nawet kiedy potrzebowali tej pomocy nie dzwonili po nią. Mówili o tym rządzący Wielką Brytanią i zwrócili się do narodu, by w momencie, gdy potrzebują pomocy lekarskiej po prostu o nią prosić. Ujemnym aspektem kwarantanny jest bardzo ograniczony dostęp do lekarzy, do specjalistów, wszelkie planowane operacje zostały wstrzymane, niosąc za sobą wiele sytuacji zagrożeń życia lub poważnych konsekwencji zdrowotnych. Brak kontaktu z GP utrudnia właściwe dbanie o swoje zdrowie, a proszę wyobrazić sobie wizytę u dentysty online, kiedy pacjent potrzebuje natychmiastowej pomocy czy ulgi w cierpieniu. O takich sytuacjach czyta się i słyszy w mediach, i jest to bardzo niepokojące.

Mam trzech synów i wszyscy codziennie ćwiczą fizycznie. Ale jakie ćwiczenia polecałaby pani na okres przymusowej kwarantanny?

Nie wiem, w jakim wieku są pana synowie, jednakże dla każdego wieku bardzo ważna jest aktywność ruchowa. Przymusowa kwarantanna ogranicza nasze możliwości jeśli chodzi o aktywność fizyczną, jednocześnie jeśli ktoś ma motywację, to sobie w każdej sytuacji poradzi. Brak możliwości wyjścia na siłownię czy do klubu sportowego, do którego uczęszczaliśmy regularnie przed pandemią, może stać się jednak nie lada wyzwaniem. Ale możemy sobie i w takiej sytuacji poradzić , np. nie mając w domu ciężarów, takich jak mieliśmy na siłowni, stworzyć prowizoryczne obciążenie z dużych butli wypełnionych

wodą, czy wykorzystać młodszego brata jako obciążenie. Możemy tymczasowo skupić się na innej aktywności ,np. skoncentrować się na rozciąganiu, jodze, czy wypróbować tabatę. Same prace przydomowe, sprzątanie ogródka, koszenie trawy , zamiatanie placu przed domem mogą również być formą aktywności fizycznej. Jeśli nie posiadamy umiejętności zorganizowania sobie samemu treningu, warto poszukać treningów online, które, w wielu przypadkach wykorzystują do ćwiczeń własną masę ciała i świetnie wpływają na cały organizm. Mając dzieci w domu można zorganizować im tory przeszkód, zabawy z rodzeństwem w postaci wyzwań, np. ile pompek zrobisz w 1 min. Można zapisać dzieci na zajęcia fizyczne online – np. mój syn uczestniczy w zajęciach tanecznych online zorganizowanych przez klub taneczny, do którego uczęszczał przed pandemią. Jeśli jest możliwość wyjścia w miejsce odosobnione, proponuję wyjście do lasu, wspinanie się na drzewa, jazdę na rowerze czy trening biegowy po polach. Samo wyjście, kontakt z przyrodą, pozytywnie wpłynie na samopoczucie dziecka. Gdy ktoś ma zakurzony rower stacjonarny czy bieżnię w garażu, to jest to dobry moment, by te sprzęty odkurzyć i wykorzystać, by utrzymać aktywność fizyczną na dobrym poziomie.

Czy w tym okresie możemy jakoś szczególnie zadbać o swoje zdrowie?

Koniecznie należy dbać o swoje zdrowie, czy to w czasie kwarantanny

czy też nie. Okres kwarantanny może nie być czasem, kiedy będzie nam to łatwo przychodziło lub odwrotnie, dla niektórych czas izolacji może stać się czasem odnowy, powrotu do zbilansowanej, zdrowej diety, rozpoczęcia ćwiczeń fizycznych czy odrzucenia nałogów. Warto zadbać o dietę, gdyż już mam informacje o problemie objadania się i tycia w okresie kwarantanny i dotyczy to zarówno dzieci jak i dorosłych. Kwarantanna może powodować, że gotujemy więcej (bo mamy czas), pieczemy ciasta, eksperymentujemy w kuchni. To wszystko jest wspaniałe, jednakże jeśli przekłada się to na objadanie, to warto może nieco na tę kwestię zwrócić uwagę. By się właśnie nie

| 13

przejadać, by kontrolować ilość jedzenia. Wspomniałam już wcześniej o aktywności fizycznej i podobnie jak z dietą, dla jednych czas kwarantanny może stać się kolejną wymówką do nicnierobienia, a dla innych może być wspaniałym czasem na rozpoczęcie nowego etapu życia pod tytułem – zdrowe odżywianie plus aktywność ruchowa. Warto poszukiwać takiej aktywności ruchowej, która nas cieszy lub szukać nowych aktywności, które spowodują, że ćwiczenia fizyczne nie będą tylko nieprzyjemnym obowiązkiem – może to być taniec, zumba, czy pilates. Każdy powinien odszukać takiej dostępnej w tym okresie aktywności, by z chęcią w niej uczestniczyć. W dobie dzisiejszej techniki wszelkie programy i ćwiczenia, czy wskazówki można znaleźć w internecie i np. ćwiczyć na żywo z trenerem. Ważna jest też kwestia relaksacji, na co teraz

14 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| PORADNIK

w dobie lęku o przyszłość, o zdrowie, o finanse, zwracam szczególną uwagę. Warto zagłębić się w ten temat – poszukać swojego sposobu na relaks. Może to być słuchanie muzyki wyciszającej, relaksacyjnej lub klasycznej czy praktykowanie medytacji, uważności (mindfulness) lub ASMR, czyli metoda relaksacji podczas słuchania różnorodnych szeptów i odgłosów, np czesania włosów, tarcia, stukania, szeleszczenia. Warto szukać swojej drogi relaksacji, nauczyć się oddychać relaksacyjnie, wyciszać swój mózg i ciało. Istnieją również techniki oddychania ułatwiające zasypianie, np. metoda 4-7-8. Polecam serdecznie do tego, by w ten temat się zagłębić. Kolejnym aspektem zdrowia lub zachowań prozdrowotnych jest odejście od używek, alkoholu czy substancji psychoaktywnych. I tu znowu, dla niektórych stres, samotność czy poczucie beznadziei i niemocy mogą wywołać chęć zapomnienia o tym wszystkim, chęć maksymalnego poczucia błogości – i jeśli w jednym kieliszku wina nie ma nic złego to częste oraz w większej ilości korzystanie z tych dóbr, może okazać się niebezpieczne. I sytuacja odwrotna – może zdarzyć się, że okres kwarantanny stanie się czasem oczyszczenia, detoksykacji od wszelkich używek. Człowiek zmotywuje się do zmiany swoich niezdrowych nawyków, uświadamiając sobie jak kruche jest

życie i jak bardzo należy o siebie i swoje zdrowie dbać . Oby takich postaw było jak najwięcej.

A jak najskuteczniej obrócić czas kwarantanny na naszą korzyść?

Ja osobiście jestem osobą bardzo pozytywną, już od najmłodszych lat mottem w moim życiu było poszukiwanie pozytywów nawet w najbardziej negatywnej czy smutnej sytuacji. Tak jak wspomniałam

wcześniej, aktualna sytuacja to okres w naszym życiu (dla większości z nas), gdzie mamy czas. I ten właśnie czas należałoby wykorzystać na to, na co nie mieliśmy go wcześniej. Myślę, że być może docenimy to,

PORADNIK |

| Nº 842 | 7 maja 2020 co kiedyś było czymś naturalnym i normalnym, że teraz stanie się czymś ważnym i wyjątkowym. To jest czas spowolnienia tempa życia, po którym wyjście na kawę do kawiarni z przyjaciółką, czy pójście na kolację i do kina z mężem będzie czymś wspaniałym i wyjątkowym. Ten czas może nauczyć nas szacunku i czerpania radości z życia i z tego co mamy.

Jak kwestia samoizolacji może wpłynąć na nasze życie po kwarantannie?

Izolacja może być wyzwaniem, ale również możliwością w kwestii pozytywnej. To zależy od własnego podejścia, ale również od danej indywidualnej sytuacji, w której dany człowiek się znajduje. Ktoś, kto mieszka sam, ale dobrze czuje się ze samym sobą, może tę izolację wykorzystać na samodoskonalenie, rozwój osobisty czy edukację. I będzie ta osoba czuła się w swojej izolacji w miarę dobrze. Osoby, które doświadczyły w przeszłości napadów paniki czy depresji mogą izolację odbierać bardzo negatywnie, a ich stan zdrowia może pogorszyć się. Osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych lub alkoholu mogą jeszcze bardziej pogrążyć się w swojej chorobie. Myślę, że kwarantanna dla wszystkich ludzi będzie lekcją na przyszłość, jak zadbać o rodzinę, o siebie, o firmę, nauczy nas także docenić to, co mamy i cieszyć się z każdego dnia, z każdego spotkania czy poprostu wolności, wyjścia tam, gdzie się chce i spotkania się z kim się chce.

Pani Urszulo, jak osobiście radzi sobie pani w tej sytuacji? Jak dzieli pani obowiązki zawodowe z prywatnymi?

Coż... bywa różnie – moje dzieci mają 18, prawie 10 i prawie 3 lata – duża rozpiętość wieku, inne potrzeby. Są dni, że jest ciężko, są dni piękne i wspaniałe. Jak to życie. Jedyne co, to dużo bałaganu mam w domu i spędzam ogrom czasu na sprzątaniu i oczywiscie na gotowaniu. I tu ciekawostka dotycząca mojej osoby – moje umiejętności kulinarne poprawiły się znacznie w czasie kwarantanny (śmiech).

Nie lubię spędzać czasu w kuchni, a teraz podczas izolacji zdarza się, że odczuwam przyjemność podczas gotowania. Ciężko z pracą – jeśli mogę staram się ją wykonywać w godzinach wieczornych (kwestie maili czy dokumentów). W dzień załatwiam sprawy wymagające kontaktu telefonicznego. Ogólnie nie narzekam, cieszę się z każdego dnia, każdego promyka słońca, lubię też wsłuchiwać się w deszcz – mam to po moim tacie... Łatwiej się żyje będąc optymistą – to fakt (śmiech).

A jak wyglądają prace w ramach projektu CoronaHELPLINE.eu?

Coronahelpline.eu ma na celu udzielanie osobom potrzebującym darmowego wsparcia psychologicznego oraz wskazanie służb i instytucji pomagających w przezwyciężeniu trudności w czasie pandemii. W interdyscyplinarnym zespole dyżurują specjaliści z zakresu interwencji kryzysowej, nauk o zdrowiu, psychologii, pracy socjalnej, edukacji. Wspieramy Polaków mieszkających w UK psychologicznie, udzielamy informacji nt. zaleceń NHS oraz kwestii wszelkiej pomocy finansowej udzielanej przez rząd UK przekierowując klientów do odpowiednich instytucji brytyjskich zajmujących się daną kwestią, czy to finansową czy medyczną. Wymaga to od nas bycia na bieżąco z ustaleniami rządu oraz NHS. Pracujemy w zespole, spotykamy się online co tydzień analizując poszczególne przypadki, by w jak najlepszy sposób pomagać potrzebującym Polakom.

Jak można się z wami skontaktować, gdzie szukać informacji o waszej działalności?

Można do nas dzwonić codziennie w godz 10:00-12:00 oraz 18:00-20:00 pod nr tel. 0203 286 6722 lub napisać e-mail na adres: corona.helpline@pczs. org. Posiadamy stronę na Facebooku gdzie wrzucamy cenne informację dla Polaków na różnorodne tematy, od zdrowia emocjonalnego, poprzez zasiłki , aż do kwestii nauki i edukacji. Działamy też na Twetterze.

| 15

Corona HELPLINE.eu – wsparcie dla Polaków w czasie pandemii Organizator: Corona Helpline.eu Gdzie: Londyn, W6 0RF Kiedy: od 19.03.2020 – do odwołania W związku z rosnącym poziomem zakażeń koronawirusem skutkującym chorobą Covid19 i zaleceniami o ochronie przed rozprzestrzenianiem się epidemii Polskie Centrum Zdrowia Seksualnego (Londyn) oraz Stowarzyszenie Młodej Polskiej Emigracji (Warszawa) przy współpracy z Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie (Londyn) uruchomili projekt pomocowy dla Polaków w Wielkiej Brytanii oraz przebywających na terenie Unii Europejskiej. Projekt CoronaHELPLINE.eu jest inicjatywą społeczną, powstałą obok działań rządowych, które wspieramy. Ma na celu udzielenie osobom potrzebującym przede wszystkim darmowego wsparcia psychologicznego, jak również wskazanie służb i instytucji pomagających w przezwyciężeniu trudności w czasie pandemii. W interdyscyplinarnym zespole dyżurują specjaliści z zakresu: l interwencji kryzysowej l nauk o zdrowiu l psychologii l pracy socjalnej l edukacji. Zapraszamy do korzystania z naszej infolinii. Ważne jest także wspieranie inicjatywy CoronaHelpLine przez udzielenie patronatu medialnego i/ lub promowanie treści zamieszczanych w naszych mediach społecznościowych oraz stronie internetowej. Pozwoli to nam dotrzeć z informacją o naszej działalności do szerszego grona Polaków. Więcej informacji: http://www.coronahelpline.eu/ Tweeter: @HelplineCorona Facebook: https://www.facebook.com/coronaHELPLINE.eu/

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

16 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| HISTORIA

Bądźcie teraz tak silni, jak ja Magdalena Thomas Zdjęcia z archiwum autorki

„Ona była najlepsza z nas wszystkich” tak mawiała o swojej siostrze moja babcia. Historię tej cioci, która zginęła w czasie wojny, słyszałam tyle razy, że znam ją na pamięć.

Irena Piwarska

I Korzystałam ze wspomnień mojej babci Stanisławy Siestrzeńcewicz z domu Piwarskiej oraz książek Aleksandra Omiljanowicza „Listy spod gilotyny” i „Było to nad Czarną Hańczą”. Magdalena Thomas

rena Piwarska, siostra mojej babci Stanisławy, najstarsza z czterech sióstr Piwarskich mieszkała z rodziną w Suwałkach. Suwalszczyzna wyglądała wówczas jak cypel wchodzący pomiędzy Litwę a Prusy Wschodnie. Była potencjalnie łatwym łupem dla najeźdźców. W 1939 r. jako pierwsze dotarły tam wojska radzieckie. Kiedy Niemcy porozumieli się z Rosjanami, uzgodnili, że Rosjanie wycofają się w stronę Augustowa i rozpoczęła się okupacja niemiecka. Ruch oporu zaczął tu powstawać bardzo wcześnie. Już w październiku 1939 r. kapitan Stanisław Bielicki „Ziomek” zebrał grupę ludzi i zaczęli organizować działalność podziemną. Pomagała im też ciocia Irena, która znała Bielickiego jeszcze sprzed wojny. W jej domu rodzinnym

ukrywali się też niektórzy członkowie grupy Bielickiego. Wówczas nikt jeszcze nie przypuszczał, że wśród nich od początku był zdrajca - Zygmunt Majchrzak, agent niemiecki, który był szpiegiem jeszcze przed wojną. Na bieżąco informował Gestapo o działalności suwalskiego podziemia i czekano cierpliwie, aż grupa się rozrośnie. Impulsem do rozpoczęcia aresztowań była planowana akcja wysadzenia kina dla Niemców w Suwałkach, w czasie zbliżającej się premiery filmu. Na parę dni przed akcją wszystkie osoby z organizacji, które znał Majchrzak zostały zaaresztowane. Pomimo brutalnego, trwającego wiele miesięcy śledztwa, nikt nie zdradził pozostałych członków organizacji, dzięki temu również Irena uniknęła wówczas niechybnej

śmierci. Wszystkich schwytanych jedenastu członków grupy rozstrzelano w tzw. lesie szwajcarskim koło Suwałk w dniu 26 kwietnia 1940 r. Moja babcia nie była oficjalnie w żadnej grupie oporu – zabroniła jej starsza siostra, która powiedziała „wystarczy jedna”. Jednak ponieważ znała dobrze niemiecki, została zatrudniona w Biurze Meldunkowym dla Polaków. Pracując tam miała możliwość załatwiania fałszywych dokumentów tożsamości oraz meldunków. Dokumenty te przekazywała ruchowi oporu Irena. W 1940 r. Irena zaczęła działać w grupie Jakuba Śliwińskiego „Sępa”. Drugą organizacją działającą na tamtym terenie była grupa Stanisława Wydornika „Burzy”. Tutaj jednak też znalazł się zdrajca – Edward Warakomski. Jego początki współpracy z Gestapo wyglądały inaczej niż w przypadku Majchrzaka – sam zgłosił się na Gestapo, działając już w organizacji podziemnej. Bardzo tragiczną w skutkach decyzją Wydornika było mianowanie Warakomskiego na kierownika wywiadu organizacji. Agent Gestapo został szefem wywiadu suwalskiego podziemia. Było to dla niego idealne zatrudnienie, dzięki któremu poznał dogłębnie cały ruch oporu na Suwalszczyźnie. Efektem jego raportowania do Gestapo było zaaresztowanie w ciągu paru dni 200 osób w maju 1941 r. Aresztowano także moją babcię, która była przekonana, że to z powodu przekazywania dokumentów dla podziemia. Na przesłuchaniu na Gestapo pokazali jej dwa pistolety i zdała sobie sprawę, że to nie o jej działalność im chodzi, ale prawdopodobnie jej siostry Ireny. Miała jeszcze nadzieję, że siostra się gdzieś ukryje. Niestety wkrótce Irena też trafiła do więzienia. Ktoś poinformował Gestapo, że aresztowali nie tę siostrę, co trzeba. Babcię po kilku dniach zwolnili. Mówiła, że jeszcze chyba nikt wychodząc z więzienia tak nie płakał. Wiedziała, co może grozić jej siostrze za posiadanie broni. Irena jako jedna z aktywniejszych działaczek grupy Śliwińskiego była brutalnie przesłuchiwana, nikogo jednak nie zdradziła. Rodzina przez kolejny rok nie dostawała zgody na widzenie z Ireną. W czerwcu 1942 r. przewieziono więźniów z Suwałk do Królewca w Prusach Wschodnich. Babcia odwiedziła swoją siostrę w więzieniu w Królewcu trzy razy, ryzykując życie, bo żeby tam dojechać musiała podróżować pociągiem „nur für Deutsche” – tylko dla Niemców. Pierw-

HISTORIA |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Siostry Piwarskie, od lewej: Irena, Stanisława, Lucyna, Helena

szy raz odwiedziła siostrę jesienią 1942 r. w więzieniu Altbau, potem przed rozprawą już w nowoczesnym więzieniu Neubau. Przerażająco nowoczesnym. Jeszcze wtedy o tym nie wiedziała, ale więzienie to było zorganizowane jak fabryka – fabryka śmierci i laboratorium naukowe w jednym. Neubau było więzieniem podlegającym generalnemu prokuratorowi Prus Wschodnich. Zostało wybudowane niedługo przed wojną z setkami jednakowych drzwi do cel oznakowanych dużymi literami – U – dla więźniów śledczych, S – dla więźniów po wyrokach i Z – dla więźniów skazanych na karę śmierci. Wszyscy więźniowie ubrani byli w czarne kaftany i czarne drelichowe spodnie. Więźniowie skazani na karę śmierci mieli naszyte na piersiach, rękawach i na nogawkach spodni białe, dziesięciocentymetrowej szerokości pasy. Na wyrok w sprawie Ireny i pozostałych członków grupy Śliwińskiego moja babcia czekała w Królewcu tydzień. Po wyroku otrzymała zgodę na widzenie z Ireną. Długo nie mogła dowiedzieć się od siostry jaki był wyrok. Irena mówiła jej, że to nie takie straszne, że nie ona jedna. Dopiero gdy babcia spytała po niemiecku strażniczkę, dowiedziała się o najgorszym – kara śmierci poprzez ścięcie na gilotynie. Przed wojną wykonywano tu wyroki śmierci przez ścięcie toporem. Znacznie większa liczba wyroków w czasie wojny zdecydowała o zainstalowaniu w więzieniu gilotyny w 1940 r. Została ona skonstruowana w opaciu o wzór z czasów rewolucji francuskiej. Wyroki wykonywano raz lub dwa razy w tygodniu, za każdym razem ścinano od kilkunastu do kilkudziesięciu więźniów. Parę tygodni po wyroku sąd rozesłał pismo do wszystkich rodzin skazanych, że mogą otrzymać ze starostwa przepustkę dla jednej osoby do Królewca na widze-

nie. Trzeci raz do Królewca babcia pojechała już legalnie ze swoją mamą, jako jej opiekunka. Spotkała się też z siostrą, bo udało jej się wejść na tę samą przepustkę co jej mama - miały tak samo na imię. Ostatnie spotkanie z siostrą przebiegło pozornie spokojnie. Irena przepraszała i dziękowała. Włosy jej bardzo posiwiały i jakby już nie była z nimi, była nieobecna duchem. Były to ostatnie dni kwietnia. Zginęła w święto narodowe 3 maja 1943 roku, miała wtedy 32 lata. Po jej śmierci rodzina dostała od niej ostatni list, a potem paczkę z jej ubraniami, drobne pamiątki – różaniec z chleba, łań-

cuszek z końskiego włosia, chusteczkę z monogramem mojej babci i datą 1942, grypsy w odzieży, a na wierzchu jej włosy, obcięte i związane. Podobne przesyłki dostawały rodziny pozostałych młodych ludzi, którzy zostali w tamtych miesiącach zamordowani. Tego samego dnia co Irena zginął też szef ich organizacji Jakub Śliwiński i inni jej członkowie - Adela Gadomska, Leokadia Orłowska, Tadeusz Krotkiewicz, Antoni Gałązewicz i Henryk Dełkus. Babcia próbowała się potem dowiedzieć, co stało się z ciałem jej siostry. Ktoś jej powiedział, że lepiej żeby nie wie-

Pamiątki po Irenie, przedmioty, które zrobiła w czasie pobytu w więzieniu: różaniec wykonany z chleba i pierścionek z monogramem

| 17

działa. Potem z publikacji powojennych dowiedziała się, jak ta machina była zorganizowana. Przed egzekucją zdrowym skazanym ściągano krew, która była przekazywana do lazaretów. Po egzekucji ciała służyły studentom pobliskiego wydziału medycyny. Część ciał trafiała do fabryki mydła, która znajdowała się w pobliżu obozu w Stutthof. Ta metodyczność i praktyczność pokazują jak odczłowieczone było traktowanie tych ludzi, których jedyną winą była walka w obronie swojego kraju. Wspominając ostatnią wizytę w więzieniu mama Ireny napisała: „Zadziwiała mnie swoim spokojem, pogardą dla śmierci, nienawiścią do nich i umiłowaniem Polski.” Podobne podejście można wyczuć, czytając ostatni list Ireny do rodziny: „Moja godzina już nadeszła. Dzisiaj (...) muszę rozstać się ze światem. Kochana Matko, tak jak mnie widziałaś na ostatnim widzeniu, tak i dzisiaj jestem opanowana i spokojna. Moje życie nie należy już do tego świata. Proszę Was tylko o jedno – bądźcie teraz tak silni jak ja. To przyniesie mi ulgę. (...) Żyjcie szczęśliwie”. Największym pragnieniem mojej babci było, żeby ocalić od zapomnienia swoją siostrę i inne osoby, które wówczas zginęły. Ludzi, którzy tak bardzo pragnęli żyć i tak godnie zginęli.

Autorka wspomina historię Ireny Piwarskiej w ostatniej części programu Secret Agent Selection: WW2, który miał premierę dwa lata temu w telewizji BBC Two i jest teraz dostępny na Netflix jako Churchill's Secret Agents: The New Recruits, a w polskiej wersji jako Tajni Agenci Churchilla: Nowi Rekruci.

18 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| TOP 10

10 Marcin Urban Zdjęcia: Wikipedia.com

Najważniejsze bitwy II wojny światowej

Bitwa nad Bzurą Największa bitwa kampanii wrześniowej w Polsce. Trwała od 9 do 22 września 1939 roku. Została stoczona przez dwie polskie armie „Poznań” (gen. Tadeusz Kutrzeba) i „Pomorze” (gen. Władysław Bortnowski) z niemieckimi: 8 Armią (gen. Johannes Blaskowitz) i 10 Armią (gen. Walter von Reichenau) z Grupy Armii Południe „Süd” (gen. Gerd von Rundstedt). To jedna z niewielu bitew kampanii wrześniowej, w której to Polacy byli stroną atakującą. Niemcy zmierzający w stronę Warszawy nie zauważyli, że na tyłach ich szybko posuwającego się frontu, znalazły się liczne siły armii polskiej, które przeprowadziły kontratak. Pod naporem przeważających sił niemieckich polskie dywizje i pułki zostały jednak rozbite. Do niewoli dostało się około 100 tys. polskich żołnierzy.

Bitwa na łuku kurskim

Bitwa o Wielką Brytanię Kampania powietrzna, toczona głównie nad południową i centralną Anglią, między niemieckim lotnictwem Luftwaffe a brytyjskim RAF-em, w okresie od 10 lipca do 31 października 1940 roku. Była to pierwsza kampania toczona wyłącznie za pomocą lotnictwa. W bitwie wzięły udział 4 polskie dywizjony: 2 bombowe (300 i 301), 2 myśliwskie (302 i 303) oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich, w sumie 145 polskich pilotów, co stanowiło 5 proc. ogółu pilotów RAF biorących udział w walce. Polacy zgłosili zestrzelenie około 170 i uszkodzenie 36 samolotów niemieckich. Dywizjon 303 był najlepszą jednostką lotniczą, biorącą udział w bitwie – zgłosił zestrzelenie 126 maszyn Luftwaffe.

Bitwa stoczona pomiędzy siłami niemieckimi a radzieckimi niedaleko miasta Kursk, w czasie od 5 lipca do 23 sierpnia 1943 roku. Niemiecka ofensywa otrzymała kryptonim „Cytadela” i doprowadziła do największej bitwy pancernej w dziejach świata, bitwy pod Prochorowką. Po powstrzymaniu niemieckiej ofensywy nastąpiły dwie radzieckie kontrofensywy: operacja orłowska i biełgorodzko-bogoduchowska. Była to ostatnia niemiecka strategiczna operacja ofensywna na roncie wschodnim. Zwycięstwo w tej bitwie oddało inicjatywę strategiczną w ręce Armii Czerwonej do końca wojny.

Bitwa o Stalingrad Bitwa o Stalingrad była jedną z największych bitew II wojny światowej. Toczyła się w okresie od 23 sierpnia 1942 do 2 lutego 1943 roku. Celem Niemców było zdobycie miasta Stalingrad (dziś Wołgograd) nad Wołgą, ważnego ze względu na plany zajęcia Kubania i Kaukazu. Bitwa zakończyła się klęską Niemców i olbrzymimi stratami po obu stronach. Wojska niemieckie straciły 364 tys. ludzi, a radzieckie 467 tys., zginęło też blisko 43 tys. mieszkańców miasta.

TOP 10 |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Lądowanie w Normandii

| 19

Bitwa pod Falaise

Największa operacja desantowa w historii wojen. Miała na celu otwarcie w zachodniej Europie drugiego frontu wojny z Niemcami. Operacja rozpoczęła się, po długich przygotowaniach prowadzonych przez siły aliantów w Wielkiej Brytanii, we wtorek 6 czerwca 1944 pod dowództwem generała Dwighta Eisenhowera. Trzon sił inwazyjnych stanowiły wojska amerykańskie, brytyjskie i kanadyjskie. Dzień rozpoczęcia operacji został nazwany D-Day. Uderzenie składało się z dwóch faz: desantu powietrznego blisko 24 tys. spadochroniarzy i piechoty szybowcowej oraz desantu morskiego około 133 tys. żołnierzy piechoty i sił specjalnych. Inwazję poprzedziło bombardowanie plaż dokonane przez RAF i USAAF, w trakcie którego zrzucono ponad 9 tys. ton bomb. Wsparcia lądującym żołnierzom udzieliła także brytyjska i amerykańska flota w sile ok. 7 tys. jednostek pływających. Pierwszego dnia inwazji przez kanał La Manche przerzucono około 156 tys. alianckich żołnierzy.

Operacja Market Garden Największa operacja z udziałem wojsk powietrznodesantowych, przeprowadzona przez aliantów we wrześniu 1944 roku na terytorium okupowanej Holandii. Operacja miała na celu rozdzielenie wojsk niemieckich i obejście od północy niemieckich umocnień obronnych zwanych linią Zygfryda, co miało umożliwić wejście do Zagłębia Ruhry i tym samym przyspieszyć koniec wojny. Kluczowym zagadnieniem było uchwycenie mostów na Renie i innych rzekach zanim Niemcy zdążą je zniszczyć. Aliantom udało się przejąć kontrolę nad pierwszymi mostami, ale ostatecznym rezultatem operacji była całkowita porażka, ponieważ nie zdobyto ostatniego mostu w Arnhem. Niemiecka kontrofensywa unicestwiła brytyjską I Dywizję Powietrznodesantową i spowodowała większe straty od tych, które alianci ponieśli podczas lądowania w Normandii. Ich klęska uważana jest za ostatnie zwycięstwo taktyczne III Rzeszy. W akcji wzięła udział sformowana w Wielkiej Brytanii polska Samodzielna Brygada Spadochronowa pod dowództwem gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego.

Decydujący etap bitwy o Normandię, stoczony w dniach 12–21 sierpnia 1944 r. Wokół francuskiego miasta Falaise utworzono kocioł, w którym niemiecka Grupa Armii B z 7 Armią i 5 Armią Pancerną zostały otoczone przez zachodnich aliantów. Wydarzenie to jest również określane jako bitwa o korytarz Falaise, od korytarza, który Niemcy chcieli utrzymać, aby wydostać się z okrążenia. Batalia doprowadziła do zniszczenia większości sił Grupy Armii B na zachód od Sekwany, co otworzyło drogę do Paryża i granicy francusko-niemieckiej armiom alianckim na froncie zachodnim.

Bitwa o Monte Cassino W rzeczywistości cztery bitwy stoczone przez wojska alianckie z Niemcami, które miały miejsce w 1944 roku w rejonie klasztoru na górze Monte Cassino. Bitwa ta uznawana jest za jedną z najbardziej zaciętych (obok walk pod Stalingradem, na łuku kurskim, lądowania w Normandii i powstania warszawskiego) w czasie II wojny światowej. Usytuowane na silnych pozycjach obronnych, w terenie który wyraźnie sprzyjał obrońcom i w którym niemal niemożliwe było wykorzystanie sił pancernych, wojska generałów Heinricha von Vietinghoffa i Fridolina von Sengera bez trudu odpierały serie uderzeń wojsk alianckich w okresie od stycznia do maja 1944 roku. Ostatecznie linie niemieckie zostały przełamane 18 maja zarówno dzięki natarciom Francuskiego Korpusu Ekspedycyjnego, 2 Korpusu Polskiego oraz brytyjskiej 78 Dywizji, jak i wyczerpaniu sił i środków 10 Armii niemieckiej, która tego dnia rano zaczęła wycofywać swe frontowe oddziały.

Bitwa w Zatoce Leyte

Operacja berlińska

Największa w historii bitwa powietrzno-morska stoczona w dniach 23–26 października 1944 roku między japońską Połączoną Flotą a amerykańską Flotą Pacyfiku. Zmagania składały się z czterech głównych części: bitwy na morzu Sibuyan, podczas której samoloty z amerykańskich lotniskowców uderzyły na japoński główny zespół floty i zatopiły superpancernik „Musashi”, bitwy u przylądka Engaño – podczas której amerykańskie lotnictwo pokładowe zniszczyło zespół japońskich lotniskowców służących w charakterze przynęty, bitwy w cieśninie Surigao – podczas której amerykańskie i japońskie pancerniki stoczyły ostatnią bezpośrednią walkę w historii tej klasy okrętów oraz bitwy pod Samar, w trakcie której japoński zespół zaatakował amerykańskie lotniskowce eskortowe i został pokonany przez mniejsze siły amerykańskie. Pokonana w zatoce Leyte marynarka japońska nie odzyskała już nigdy swojej świetności.

Finałowa operacja ofensywna Armii Czerwonej i Ludowego Wojska Polskiego przeprowadzona między 16 kwietnia a 9 maja 1945, której celem było zdobycie Berlina i zakończenie II wojny światowej. Zanim rozpoczęły się główne walki w Berlinie, Rosjanie zamierzali okrążyć Berlin w wyniku stoczonych bitew o wzgórza Seelow i pod Halbe. 20 kwietnia 1. Front Białoruski marsz. Gieorgija Żukowa rozpoczął ostrzeliwanie artyleryjskie centrum Berlina, a 1. Front Ukraiński marsz w jego kierunku. Niemieckie siły obronne, dowodzone przez Helmutha Weidlinga składały się z wielu wyczerpanych, źle uzbrojonych i zdezorganizowanych dywizji Wehrmachtu i Waffen-SS, jak i żołnierzy Volkssturmu i Hitlerjugend. Przez następne dni wojska radzieckie szybko nacierały przez miasto, docierając do jego centrum i po zaciętych walkach także do Reichstagu 30 kwietnia 1945 roku. Obrońcy miasta skapitulowali ostatecznie 2 maja. Mimo to, walki kontynuowano na północny zachód, zachód i południowy zachód od miasta, aż do kapitulacji III Rzeszy 8 maja (9 maja w Związku Radzieckim).

20 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| OBLICZA EMIGRACJI

Dariusz A. Zeller

oniko, przed kilkoma tygodniami ustanowiłaś rekord świat w łucznictwie w strzelaniu halowym na 25 m. Gratulacje! Powiedz, jak do tego doszło?

Dziękuję. Doszło do tego na zawodach które odbyły się w Guildford w hrabstwie Surrey w styczniu tego roku. Rekord świata, o którym dowiedziałam się dopiero na początku kwietnia po zakończeniu procesu ratyfikacji, był dla mnie bardzo miłą niespodzianką. Zawody halowe trwają około trzech godzin w czasie których każdy zawodnik strzela, w tej konkretnej konkurencji, sześćdziesiąt strzał na dystansie 25 metrów. Jeśli chodzi o przygotowanie do zawodów to nie odbiegało ono znacząco od mojego rutynowego treningu. Średnio trenuję kilka razy w tygodniu plus treningi bez użycia łuku które mogę zrobić w domu. Sezon zimowy (halowy) jest w łucznictwie czasem przygotowań do sezonu letniego i strzelania na długim dystansie. Nie sądziłam że pójdzie mi aż tak dobrze. Miałam po prostu dobry dzień. (śmiech)

Sportowa rodzina polskiej rekordzistki świata - Rekord świata, o którym dowiedziałam się dopiero na początku kwietnia po zakończeniu procesu ratyfikacji, był dla mnie bardzo miłą niespodzianką. Zawody halowe trwają około trzech godzin w czasie których każdy zawodnik strzela, w tej konkretnej konkurencji, sześćdziesiąt strzał na dystansie 25 metrów. Nie sądziłam że pójdzie mi aż tak dobrze. Miałam po prostu dobry dzień – mówi Monika Feterlich, polska rekordzistka świata w łucznictwie, mieszkająca i trenująca w Wielkiej Brytanii.

-Twoja kariera jest już wprost niesamowita. Jak dziewczyna z Polski doszła w UK do takich sukcesów?

Łucznictwo stało się moim hobby, a życie w Wielkiej Brytanii daje możliwość rozwijania swoich zainteresowań. My, Polacy, potrafimy się świetnie odnaleźć w tym środowisku i jestem pewna, że wielu z nas osiągnęło i osiągnie w tym kraju wiele niesamowitych sukcesów.

Gdzie na co dzień trenujesz?

Na co dzień trenuje w Southfields Archery Club. Jest to klub który założyliśmy wspólnie z moim mężem i kilkoma przyjaciółmi w 2008 roku i strzelam tam od samego początku jego istnienia.

Twoim trenerem jest twój mąż Rafał Radosz. Kamilę Lićwinko naszą mistrzynię w skoku wzwyż także trenuje mąż. I im i wam udaje się to doskonale. Macie na to jakąś receptę?

Łucznictwo to nasza wspólna pasja. To sprawia, że przenika ono nasze życie i stanowi jego integralną część. Myślę że to bardzo pomaga

skoordynować treningi, wyjazdy na zawody, pracę, szkołę i nieskończoną ilość innych spraw. To a także fakt, że tak dobrze się znamy zdecydowanie pomaga. Udało nam się odnaleźć równowagę w tym, co robimy i ta równowaga odgrywa tu chyba kluczową rolę. Oczywiście to sprawa bardzo osobista i może to wyglądać zupełnie inaczej w przypadku innych zawodników. Wydaje mi się, że niektórzy studenci potrzebują ścisłego rozgraniczenia między treningiem, a życiem codziennym i w ich przypadku takie podejście może nie być skuteczne.

Jakie są twoje plany i zamierzenia na najbliższą przyszłość?

Oczywiście planuję dalej strzelać i rozwijać swoje umiejętności łucznicze i trenerskie. Na tym etapie koncentruje się na SPT (Specific Physical Training) polegającym między innymi na pracy z wyizolowanymi grupami mięśni, a także na wybranych elementach treningu mentalnego. Zaczynam też sporo czasu poświęcać wizualizacji. To ogromny temat, a ja wciąż mam jeszcze wiele do poprawienia :) Oczywiście mam nadzieję, że wkrótce

wrócę do strzelania i na pewno postaram się poprawić mój rekord, a może nawet strzelić kolejny w innej konkurencji. Jeśli chodzi o życie prywatne to nasz syn zaczyna w tym roku secondary school i będzie to na pewno poważna zmiana naszej rutyny. Poza tym oczywiście nadal pracujemy z łucznikami z Southfields AC i mamy nadzieję, że przynajmniej część z nich będzie startować i zdobywać medale na poziomie międzynarodowym.

Jak wyglądała twoja dotychczasowa kariera?

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Moja „kariera” rozpoczęła się w Londynie. W każdym razie myślę, że ciężko tu mówić o karierze, ponieważ łucznictwo to dla mnie przede wszystkim hobby...

- Jesteście sportową rodziną. Syn - z powodzeniem - także uprawia łucznictwo, a mąż jest twoim trenerem i - niejako przy okazji - reprezentantem Wielkiej Brytanii w szermierce. To zobowiązuje szczególnie?

Nasz starszy syn strzela z nami od ósmego roku życia, a młodszy również rozpoczyna przygodę z łukiem. Myślę, że to bardzo naturalne, że obaj zainteresowali się łucznictwem i stało się to właściwie bez naszego udziału. Obydwoje jeżdżą z nami na zawody i treningi, a ponieważ jest dla nas bardzo ważne, aby jak najwięcej czasu spędzać razem z dziećmi, jestesmy bardzo szcześliwi, że łucznictwo stało się naszym rodzinnym sportem. Mikołaj bardzo szybko zaczął trenować i odnosić pierwsze sukcesy. Mamy bardza silna reprezentację juniorów regularnie tranujących i startujących w zawodach i to bardzo pomaga. Stanowią zgraną grupę przyjaciół. Nasz młodszy syn jest jeszcze za młody na udział w zawodach, ale trenuje

regularnie i sprawia mu to dużo radości! Mój mąż jest profesjonalnym trenerem łucznictwa. Prywatnie trenuje też Iaido które jest formą szermierki przy użyciu japońskiego miecza. W 2019 zdobył złoty medal na Mistrzostwach Wielkiej Brytanii, a także dwukrotnie reprezentował UK na Mistrzostwach Europy. To na pewno motywuje, a każdy taki sukces daje nam dużo radości i satysfakcji. Co prawda celem łucznictwa czy Iaido nie jest pobijanie rekordów czy zdobywanie medali. Jest to tylko „efekt uboczny" treningu. Dla mnie osobiscie bardziej liczy się pobicie własnego PB (personal best) czy strzelenie perfekcyjnej dziesiątki. Uczestnictwo w zawodach i rywalizacja z innymi zawodnikami jest ważna przede wszystkim w tym sensie, że pozwala na trening pod wpływem stresu. Umiejętność kontroli stresu jest niesłychanie ważna w obu tych sportach. Jeżeli chodzi o motywację, to zdobywanie medali i wygrywanie zawodów jest na pewno bardzo motywujące dla naszych dzieci. To one tak naprawdę korzystają na tym najwięcej. Obydwoje uwielbiają jeździć na zawody i strzelać lub dopingować rodziców i innych

| 21

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH  RE COVID–19 Porady prawne dla pracodawców

i pracowników za zakresie postojowego – furlough leave – Kompleksowa obsługa prawna i doradztwo z zakresu rządowego programu dla osób samozatrudnionych – self-employed

 Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych

i wypadków przy pracy, wypadków w miejscach publicznych  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego Obywatelstwa i statusu ‘settled‘  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne

zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych

 Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY?

ZADZWOŃ DO NAS

OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

22 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| OBLICZA EMIGRACJI

zawodników z naszego klubu. Jest to dla nich wspaniała zabawa.

-A propos starszego syna. Jak przebiega jego kariera? Przed trzema laty, gdy rozmawialiśmy po raz pierwszy, uzyskał pierwszy wielki triumf. Jak wygląda jego kariera na chwilę obecną?

Mikołaj strzela świetnie. Już podczas swoich pierwszych zawodów w Crystal Palace Bowman w 2017 roku zdobył „Best Junior Boy” trophy. W tym samym roku wygrał Junior National Outdoor Championships (mistrzostwa Wielkiej Brytanii juniorów) i wtedy właśnie rozmawialiśmy po raz pierwszy :) W tym samym roku w listopadzie zdobył kolejne złoto tym razem na The Archery GB Junior National Indoor Championships (mistrzostwach halowych juniorów) w kategorii do lat 12. To pozwoliło mu uzyskać pierwsze miejsce w kwalifikacji Junior National Ranking. Od roku zaczął startować w zawodach w kategorii łuku olimpijskiego i odniósł już duży sukces zdobywając srebrne medale na Junior Masters w 2018 i Halowych Mistrzostwach Wielkiej Brytanii w 2019 r.

-No to pytanie do twojego męża: jesteś reprezentantem UK w szermierce i jednocześnie trenerem łucznictwa. Skąd u ciebie tak różnorodne zainteresowania sportowe?

No cóż. Tak naprawdę to interesuje mnie przede wszystkim sam proces uczenia się i nabywania nowych umiejętności. Jest to dla mnie, jak i chyba dla każdego trenera, zagadnienie o fundamentalnym znaczeniu. Na pewnym etapie mojej przygody z trenowaniem doszedłem do wniosku, że aby w pełni zrozumieć dynamikę tego procesu, a w wyniku stać się lepszym trenerem, muszę sam trenować i to najlepiej sport z którym nie miałem żadnych wcześniejszych doświadczeń. Takie podejście pozwala na spojrzenie na cały proces treningu z różnych punktów widzenia. Pozwala mi to również lepiej zrozumieć dynamikę relacji między studentem a trenerem. Zawsze żartuję, że uczę się od moich uczniów, jak być dobrym uczniem, a od moich trenerów, jak być dobrym trenerem. I tak zaczęła się moja przygoda z Iaido. Iaido jest niesłychanie interesujące, bardzo techniczne i nieintuicyjne. Jest to całkowicie nowa, przynajmniej dla początkującego zawodnika, filozofia poruszania się i balansowania ciężarem ciała, która na pewnym etapie pozwala osiągnąć prędkość i dynamikę ruchu na zupełnie nowym poziomie. Iaido jest też, co bardzo istotne - a przynajmniej wydaje się być na pierwszy rzut oka - całkowicie różne od łucznictwa. Praca nad tymi dwoma jakże odmiennymi dyscyplinami pozwala

mi więc wyizolować pewne zasady ogólne występujące w procesie treningu, które nie są ściśle związane z charakterem żadnej z tych sztuk. Myślę, że taka analiza jest bardzo pomocna w rozwijaniu własnych umiejętności trenerskich. Oczywiście jest to też świetna zabawa. Poza tym Iaido jest niesamowicie wymagające jeżeli chodzi o umiejętność przekazywania zawartych w tej sztuce wiedzy i umiejętności. Znaczenie pewnych elementów stanowiących klucz do bardziej zaawansowanych technik jest bardzo trudne do przekazania dosłownie. Wymaga to od trenera zastosowania pewnych „niestandardowych” technik i metod treningowych, które, jak się okazuje, mogą być zmodyfikowane i wykorzystane w zaawansowanym treningu łuczniczym. To niezwykle bogaty i fascynujący temat, ale prawdopodobnie jest to rozmowa na inną okazję. (śmiech)

A jak zatem spędzacie kwarantannę?

Jak większość naszych przyjaciół, spędzamy większość czasu w domu. Na chwilę obecną nie jesteśmy niestety w stanie trenować w klubie. Na szczęście istnieje cała gama ćwiczeń, które można wykonywać bez użycia łuku. Prowadzimy również

regularne sesje online dla naszych łuczników.

Gdzie można śledzić wasze dalsze sukcesy?

Chyba najprościej odwiedzić strony internetowe Southfields Archery Club i hrabstwa London (County of London Archery Association).

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Wysokiej jakości usługi prawne od najlepszych polskojęzycznych adwokatów w Londynie

TWÓJ POLSKI ADWOKAT W UK

Eksperci w zakresie prawa rodzinnego

Usługi

DLA CIEBIE Prawo cywilne

Odszkodowania

Prawo rodzinne

Prawo pracy

Prawo spadkowe

Prawo karne

Prawo imigracyjne

Prawo polskie

Oferujemy również usługi dla ﬁrm.

Kontakt www.adwokat.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Solicitors!

Nasze biuro w centrum Londynu IMD Solicitors LLP 1st Floor, 63 St Mary Axe London, EC3A 8AA

Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

| 23

24 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

7 maja 2020 | Nº 842 |

Gry komputerowe na czas kwarantanny. Zagrasz w nie za darmo Przygotowała Karolina Wiatrowska

oronawirus przyśpieszył debiut przeglądarkowej gry „The Crown – Korona Rzeczpospolitej” w Polsce. Na ratunek wielbicielom gier komputerowych na całym świecie wychodzą inni producenci, którzy swoimi produkcjami postanowili podzielić się całkowicie za darmo. Sprawdźcie, które gry dostępne są dla was od ręki!

> Apex Legends W „Apex Legends” gracze wcielają się w jednego z gladiatorów. Uczestnikami nie są anonimowe postacie, a bohaterowie przedstawionego świata. Każdy z nich ma swój konkretny cel, który zamierza spełnić wraz z rozwojem rozgrywki, a także określone umiejętności specjalne. „Apex Legends” opiera rozgrywkę o gatunek battle royale polegającym na spotkaniu się kilkudziesięciu osób w jednej lokacji i walce do momentu, aż tylko jedna z nich pozostanie żywa. Rozgrywka prowadzona jest na mapie, na której porozrzucane jest uzbrojenie i inne przedmioty pomocne w przetrwaniu. W „Apex Legends” na polu walki jednocześnie może przebywać 60 graczy, podzielonych na 20 trzyosobowych drużyn. Każda runda zaczyna się lądowaniem na mapie oraz poszukiwaniem broni.

> Destiny 2 To wyprodukowana za miliony dolarów gra, której popularność spadała znacznie szybciej niż innych gier AAA, czyli wysokobudżetowych, postawionych na zysk dla całego studia i wydawcy. Przejście w październiku 2019 roku na model free-to-play okazał się strzałem w dziesiątkę. O co chodzi w „Destiny 2”? To bezpośrednia kontynuacja bestsellerowej strzelanki FPP z elementami MMO. Zaczynamy od kreacji postaci, eksplorujemy świat, wykonujemy fabularne zadania, misje poboczne i w trybie kooperacji mierzymy się z licznymi przeciwnikami na naszej drodze. Głównym celem zabawy jest podniesienie poziomu swojej postaci oraz zdobycie najlepszego, egzotycznego ekwipunku.

> Team Fortress 2 Nieco ponad dekadę temu, poza CS-em 1.6, fani FPS-ów mieli bardzo ograniczony wybór, jeśli chodzi o darmowe gry z tej kategorii. W 2007 roku pojawiło się „Team Fortress 2”, w którym znalazło się kilka ciekawych rozwiązań, używanych do dziś. Przede wszystkim, gracz mógł wcielić się w jedną z kilku różnych profesji. Każda klasa była unikatowa, miała specjalne zdolności i własny model rozgrywki. Mapy, na którym ścierają się przeciwnicy, są wykonane solidnie, a kreskówkowa oprawa graficzna sprawiają, że gra starzeje się o wiele dłużej niż pozostałe tytuły z tego roku.

| Nº 842 | 7 maja 2020

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| 25

> Eve Online

> Hearthstone

Stała się ona fenomenem na rynku gier wideo. Choć gra wystartowała w 2003 roku, przez wiele lat bardzo się zmieniała. To gra z gatunku sciencefiction, w której jako gracze dowodzimy statkiem kosmicznym i przemierzamy galaktykę. Ta składa się z ponad pięciu tysięcy układów słonecznych. W grze samoistnie pojawiły się wielkie korporacje zarządzane całymi dniami przez innych graczy, wojny na niewidzianą dotąd skalę i wielu technik, dzięki którym „EVE Online” jest po prostu unikalne. Gra jest do pobrania za darmo, ale można wykupić konto premium, dzięki któremu jesteśmy na bieżąco z aktualizacjami i dodatkową zawartością.

Wymieniliśmy już dynamiczne MMO, bitwy czołgów oraz pierwszoosobowe strzelanki. Darmowe gry to również gry logiczne, co świetnie udowadnia „Hearthstone”. Tytuł został nieoficjalnie ogłoszony królem karcianek – głównie dzięki wysokiej jakości wykonaniu i przywiązaniu do szczegółów. Zasady są proste do pojęcia i przyswojenia, a wiele elementów rozgrywki jest dobrze zbalansowana. Pozwala to na różne warianty zwycięstwa z innymi graczami. Poza trybem wieloosobowym „Hearthstone” oferuje też pełnoprawną kampanię dla jednego gracza, która również wciąga na wiele godzin.

> Call of Duty Warzone Najnowszy tytuł „battle royale”, w którym w ciągu ostatnich kilku tygodni zagrało już 15 milionów graczy. Na czym polega tego typu rozrywka? Można ją porównać do wirtualnych igrzysk śmierci. Nasz bohater ląduje na wyspie lub wielkim obszarze i musi walczyć o przetrwanie z pozostałymi zawodnikami, których liczba sięga nawet 150. Lądując po skoku spadochronem rozglądamy się i „lootujemy” (przeszukujemy) przestrzeń w poszukiwaniu broni. Obszar, po którym możemy się poruszać, co jakiś czas ulega zawężeniu. Musimy się poruszać tak, aby w nim pozostać. W innym wypadku nasza postać ginie. Ostatni śmiałek, który przetrwa, wygrywa rywalizację. W grę może zagrać każdy. Konsolową wersję gry znajdziemy w oficjalnych sklepach – Microsoft Store i PlayStation Store. Wersję na komputery ściągniemy za pomocą oficjalnej aplikacji Activision Blizzard – battle.net.

> Counter-Strike: Global Offensive Jedna z najpopularniejszych strzelanek pierwszoosobowych, w której można wcielić się w członka jednej z dwóch drużyn: antyterrorystów lub terrorystów. W grze mamy przypisane różne zadania, w tym m.in. ratowanie zakładników bądź podkładanie bomb. "CS: Global Offensive" oferuje chociażby tryb deathmatch (wszyscy na wszystkich) oraz tryb turniejowy.

> Gwint: Wiedźmińska gra karciana "Wiedźmin 3: Dziki Gon" dał graczom nie tylko rozbudowaną historię w świecie stworzonym przez Andrzeja Sapkowskiego, ale także rozkochał ich w karciance, która dwa lata temu otrzymała osobną grę. W „Gwincie" mamy do wyboru talie potworów, Scoia'tael (nieludzi), Królestw Północy, Nilfgaardu, a także Skellige. Wszystko w ładnej oprawie graficznej oraz z rewelacyjną muzyką w tle. Gra dostępna na: www.gog.com.

26 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Nowa gra histor stawką jest Koro Uwielbiacie „Trylogię” Henryka Sienkiewicza? A może po prostu pasjonujecie się historią XVIIwieczną? Fundacja Książąt Lubomirskich przygotowała propozycję godną uwagi. Bezpłatna gra przeglądarkowa typu MMORPG (Massively multiplayer online role-playing game) „The Crown – Korona Rzeczpospolitej” to okazja do przeniesienia się w świat Sienkiewiczowskich bohaterów i uczestniczenia w ich przygodach. Pomysłodawca – książę Jan Lubomirski-Lanckoroński, od dwóch lat osobiście nadzorował postępy i prace nad grą. W rozmowie z Karoliną Wiatrowską wyjaśnił, dlaczego gra została uruchomiona przedpremierowo.

książę Jan Lubomirski-Lanckoroński

est pan pomysłodawcą pierwszej przeglądarkowej gry typu MMORPG, która została w pełni osadzona w realiach nowożytnej Rzeczpospolitej. Jakie były główne założenia przy jej produkcji?

Zależało mi przede wszystkim na promocji historii Polski. Dziś gry komputerowe mogą być bardzo ważnym środkiem przekazu. Uznałem, że za pośrednictwem gry można w przystępny sposób dotrzeć, do przedstawicieli młodego pokolenia. Chciałem wzbudzić zainteresowanie młodzieży dziejami Rzeczpospolitej oraz naszą literaturą. W obecnych czasach gracze mają do wyboru wiele gier, brakowało mi jednak pozycji, która w ciekawy sposób pokaże ludziom na całym świecie fragment polskiej historii. Jest to zauważalna nisza w branży „gaiminogwej”. Gra „The Crown – Korona Rzeczpospolitej” doskonale wpisuje się w dotychczasową działalność Fundacji Książąt Lubomirskich, która 10 lat temu została założona przez mojego ojca Stanisława Lubomirskiego – Lanckorońskiego. Jako jej prezes, szukam rozwiązań wypełniania naszego statutu poprzez nowoczesne środki. Do naszych sztandarowych celów należy promocja polskiej historii i kultury w kraju oraz za granicą. W najbliższym czasie planujemy przetłumaczenie gry na język angielski i ukraiński, aby popularyzować naszą przeszłość również wśród zagranicznych użytkowników. Szczególnie zależy nam na graczach z Ukrainy, Białorusi i Litwy, bowiem przez wieki wspólnie budowaliśmy

i zamieszkiwaliśmy wielonarodową Rzeczpospolitą. Tworząc grę, chciałem jak najlepiej oddać realia XVII wieku. Jej podstawą jest już sama mapa. Gracz

oswaja się z zarysem terytorium naszego kraju sprzed 400 lat, nazwami państw ościennych, czy też wielu miast na terenie kraju. Włożyliśmy wiele pracy

w to, aby architektura przedstawiona w grze jak najlepiej odwzorowywała budownictwo z wieku XVII. Postaci, które napotkamy na ich ulicach miast i wsi, tudzież w obozach wojskowych i pałacach, również noszą stroje historyczne. Kolejną istotną sprawą jest język. Naturalnie napisanie dialogów w polszczyźnie używanej 400 lat temu, choć możliwe, mijałoby się z celem. Niezrozumiałość dawnego języka mogłaby zniechęcić graczy. Poszliśmy zatem w stronę rozsądnej archaizacji, dzięki której każdy będzie mógł się zapoznać z najważniejszymi cechami staropolskiej mowy, dowie się w jaki sposób zwracano się do siebie przed wiekami i jakiej tytulatury używano. Mówiąc o naszych założeniach nie można pominąć obecności wielu postaci historycznych i literackich w fabule gry. Każdy, kto rozpocznie przygodę z naszą grą, już na początku pozna słynnego Jana Onufrego Zagłobę, następnie

| Nº 842 | 7 maja 2020

COOLTIME / ROZMOWA |

| 27

yczna, w której na Rzeczpospolitej podczas podróży spotka Andrzeja Kmicica, Michała Wołodyjowskiego, Longinusa Podbipiętę czy Bohuna i Chmielnickiego. Nasi bohaterowie będą posługiwać się autentycznymi cytatami z „Trylogii”. Mam ogromną nadzieję, że dzięki naszej grze młodzież sięgnie do dzieł Sienkiewicza w formie tradycyjnej, książkowej lub tej współczesnej – filmowej.

Gra ma liczne walory edukacyjne. Do kogo jest ona skierowana?

Nasza gra ma wiele zalet. Każdy gracz będzie otrzymywał powiadomienia o aktualnych wydarzeniach historycznych z Rzeczpospolitej i ze świata. Znaczna część ciekawostek jest opatrzona grafikami nawiązującymi do danego wydarzenia, co ma na celu zwrócenie uwagi gracza, jak i też zapewnia mu obcowanie ze sztuką. Poza tym poznaje realia dawnej Rzeczpospolitej, mapę kraju z najważniejszymi miastami jak też język, zawierający wiele staropolskich archaizmów. Czas gry dodatkowo będzie umilała muzyka przypominająca dworską, barokową melodię. Ogromnym walorem oraz jedną z największych atrakcji gry jest możliwość (a nawet konieczność) spotkania z bohaterami „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. W wykonaniu wielu zadań nieoceniona może okazać się pomoc Pana Zagłoby. Gracz będzie mógł poznać także Andrzeja Kmicica, Longinusa Podbipiętę czy walecznego rycerza Michała Wołodyjowskiego. Stanie także przed zadaniem uwolnienia porwanej przez Kozaków szlachcianki. Spotka wówczas na swej drodze Bohuna i Chmielnickiego. Niektórzy bohaterowie „Trylogii” w dialogu z graczem wypowiedzą swoje najbardziej znane kwestie i każdy będzie mógł nieco się o nich dowiedzieć. „Korona Rzeczpospolitej” zainspiruje wielu, szczególnie młodych odbiorców, do pogłębienia wiedzy historycznej, zapoznania się z wielkimi bitwami XVII wieku, sylwetkami królów, dowódców, a może nawet do przeczytania „Trylogii” Sienkiewiczowskiej! Czas domowej kwarantanny niewątpliwie

sprzyja nadrobieniu literackich i filmowych zaległości. „The Crown – Korona Rzeczpospolitej” może stać się kolejną ciekawą alternatywą na owocne spędzenie czasu w domu. Naszą grę kierujemy przede wszystkim do fanów historii. Aktualnie skupiamy się na młodzieży w wieku szkolnym, ponieważ to ta grupa najczęściej i najwięcej korzysta z tego typu rozrywki. Śmiało można powiedzieć, że „The Crown – Korona Rzeczpospolitej” to gra dla wszystkich! Niezależnie od wieku.

Jakie jej inne walory mogłyby przyciągnąć potencjalnego gracza?

Głównym celem gry jest zdobycie korony Rzeczpospolitej. Stąd też nazwa gry. Jednak nie jest to jedyny element, który może zainteresować i zatrzymać potencjalnego gracza. Przygotowaliśmy szereg ciekawych questów, dzięki którym gracze poza budowaniem swojej potęgi, będą uczyć się jak wyglądało życie w XVII Polsce. Dla wszystkich, którzy już wcześniej zainteresowali się historią wielkim atutem naszej produkcji powinien być sam fakt poruszania się po historycznej mapie Rzeczpospolitej, możliwość odwiedzenia wielu istotnych z punktu naszej historii miejsc. Postaraliśmy się, aby w naszej grze znalazły się nowoczesne rozwiązania i opcje rzadko spotykane w tego typu produkcjach. Oczywiście, nie chciałbym za wiele zdradzić, najlepiej bowiem, jeśli czytelnicy sami podejmą wyzwanie i spróbują sięgnąć po koronę Rzeczpospolitej. Chciałbym jednak opowiedzieć o ciekawych rozwiązaniach, które aktywizują graczy. Przykładowo podczas jednej z misji, nasz gracz, aby ukończyć zadanie, będzie musiał…. (śmiech). Innym ciekawym dodatkiem jest możliwość stawiania budynków, które będą przynosiły konkretne korzyści. Oczywiście budynki, jak też wszystkie inne elementy świata wirtualnego są ściśle związane z rzeczywistością historyczną. Dzięki temu nasi użytkownicy będą mieli możliwość samodzielnej rozbudowy świata.

Na czym właściwie gra polega?

28 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| COOLTIME czyli Daniel Olbrychski – co mógłby pan o tej współpracy powiedzieć?

Tak jak już wspomniałem przy jednym z poprzednich pytań, bardzo przyspieszyliśmy prace nad grą, aby móc ją udostępnić przed planowaną premierą. Bardzo się cieszę, że pomimo tak szybkiego tempa prac, udało nam się sfinalizować planowane od dawna nagrania z panem Olbrychskim. Gra osadzona w realiach Rzeczpospolitej XVII wieku wiele

Gracz na początku wybiera postać, w jaką chce się wcielić. Obecnie ma do wyboru Koroniarza, Litwina, Kozaka lub szlachciankę, mogę jednak zdradzić, że planujemy wprowadzenie nowych postaci. Następnie kierowany przez naszych bohaterów, będzie musiał wykonać szereg zadań osadzonych w realiach epoki. Na początku może liczyć na wsparcie samego Zagłoby, postaci doskonale znanej z trzech części „Trylogii”. Kolejne zadania polegać będą na pomaganiu najznamienitszym polskim postaciom historycznym. Gracz wypełniając questy zdobywa doświadczenie i uznanie szlachty. Z czasem zadania będą coraz trudniejsze, rozpocznie się rekrutowanie wojska i branie udziału w kampaniach wojennych. Gdy gracz osiągnie pewien poziom potęgi i stanie się najbardziej liczącym się szlachcicem, będzie mógł podjąć próbę uzyskania poparcia szlachty. Wtedy będzie w stanie sięgnąć po koronę. Gra jest skonstruowana tak, by każda decyzja podejmowana przez gracza miała znaczenie strategiczne i wpływała na jego dalsze losy.

Czysytuacja sprzyja przedpremierowemu udostepnieniu gry za darmo?

Jak najbardziej! To właśnie aktualna sytuacja skłoniła nas do przyspieszenia prac nad grą. W momencie, gdy zamknięto szkoły postanowiłem przedpremierowo udostępnić grę, której oficjalna premiera planowana była na połowę 2020 roku. Chciałem, aby młodzież w czasie, kiedy nie odbywają się zajęcia w szkołach, a możliwości spożytkowania wolnego czasu są bardzo ograniczone, otrzymała ciekawą rozrywkę edukacyjną, która pozwoli jak najlepiej

wykorzystać czas spędzony w domu. Warto dodać, że w grze jest wiele możliwości komunikacji! Gracze mogą rozmawiać na ogólnym forum na stronie, na głównym czacie, gdzie wiadomości widzą wszyscy zalogowani użytkownicy oraz mogą prowadzić indywidualne rozmowy, na prywatnym czacie. Mam nadzieję, że okaże się to ciekawym sposobem na nawiązywanie znajomości i rozmowę z innymi osobami o podobnych zainteresowaniach.

Jakie odnotowaliście zainteresowanie grą? Jakie wyniki chcielibyście osiągnąć?

Od momentu udostępnienia pierwszej informacji o grze na naszych social mediach, spływało do nas mnóstwo pytań o datę premiery. Tak duże zainteresowanie przed planowanym otwarciem było dla nas bardzo motywujące. Jednakże po udostępnieniu gry, zainteresowanie przerosło nasze oczekiwania. Od razu rozpoczęliśmy prace nad przygotowaniem kolejnych serwerów, aby móc przyjąć wszystkich zainteresowanych użytkowników. Liczymy jednak, że popularność gry będzie nieustannie rosła i niedługo będziemy mogli mówić o setkach tysięcy graczy. Obecnie trwają prace nad przystosowaniem gry dla użytkowników z zagranicy, co jak sądzimy również będzie dużym wydarzeniem. Jako ciekawostkę, pozwolę sobie dodać, że dotychczas bardzo duże zainteresowanie, poza użytkownikami z krajów ościennych, okazali gracze z Turcji.

W produkcję zaangażował się prawdziwy Kmicic,

by straciła, gdyby nie wybrzmiał w niej głos tak rozpoznawalnego aktora. Pan Olbrychski znany jest z wielu ról w filmach historycznych, a zwłaszcza z roli Andrzeja Kmicica. Jest to nasz skarb narodowy, który przyczynił się do popularyzacji historii i literatury, dzięki tak świetnie odegranym rolom. Jego głos będzie pojawiał się wielokrotnie, a żeby się o tym przekonać, nie pozostaje mi nic innego jak zaprosić wszystkich Państwa do gry!

COOLTIME |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Metamorphosis London trwa

omimo niesprzyjających warunków organizatorzy zdecydowali się nie przerywać programu i pokazać innym, że można się zmienić w każdej sytuacji, wystarczy tylko chcieć. Obecnie uczestnicy stosują się do zaleceń diety oraz ćwiczą każdego dnia w zaciszu domowym, ogrodzie lub parku. Ćwiczenia zostały dobrane przez trenerów Agnieszkę Lobas, Roberta Hamernika i Justynę Wylęgałę. Przed wprowadzeniem kwarantanny uczestnicy zostali przebadani w Medical Diagnosis, aby sprawdzić ich stan zdrowia i kondycję. Wyniki ich badań były podstawą doboru diety oraz suplementów. W trakcie wizyty we Wrocławiu Kasia odbyła konsultację stomatologiczną w gabinecie dra Ćwirko. Podczas Dnia Urody w drogerii Natasha Cosmetics, Kasi, Eli, Dominice i Danielowi przebadano skórę oraz wyposażono ich w zestawy kosmetyków do domowej pielęgnacji twarzy i ciała. Na pierwszy ogień fryzjerskiej metamorfozy poszedł Daniel, któremu stylista Dawid Graj zmienił kolor włosów i fryzurę. Efekt niesamowity! Cała czwórka przeszła również jedną sesję depilacji laserowej w The Salon 001 oraz pierwszą sesję z serii zabiegów Fat Freezer w gabinecie My SPA Expert. Przed uczestnikami jeszcze mnóstwo ćwiczeń oraz fantastycznych zabie-

gów, które rozpoczną się po odwołaniu kwarantanny. Postępy uczestników można na bieżąco śledzić na fanpage’u Metamorphosis

London, a efekty ich pracy zobaczymy podczas gali finałowej, która odbędzie się we wrześniu w klubie Orła Białego w Londynie.

| 29

30 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| FOTOREPORTAŻ

Rozgrzewka przed powrotem do pracy. W tle opustoszałe biurowce londyńskiego City.

Para na randce przy Tower Bridge.

Miłość w czasach pandemii Zdjęcia: Marcin Nowak

andemia wyzwoliła w londyńczykach wiele pozytywnych emocji. Ludzie zaczęli organizować pomoc dla innych, wspierać się ciepłą rozmową, doceniać brawami poświęcenie pracowników służby zdrowia i przedstawicieli innych kluczowych zawodów. Marcin Nowak dokumentuje życie mieszkańców stolicy w czasie pandemii.

Cały kraj świętował w ubiegłym tygodniu setne urodziny kapitana Toma Moora, weterena II wojny światowej, który zainicjował zbiórkę ponad 30 mln funtów na NHS.

| Nº 842 | 7 maja 2020

FOTOREPORTAŻ |

Wolontariusze z Nishkam Swat rozdają żywność bezdomnym na Trafalgar Square

Chelsea and Westminster Hospital. W każdy czwartek o godzinie 20:00 mieszkańcy Wielkiej Brytanii biją brawo pracownikom służby zdrowia.

Kurier firmy Deliveroo czeka na kolejne zlecenie.

Kiedy to się skończy?! Dwie kobiety dyskutują przed sklepem w Shoreditch, we wschodnim Londynie.

Sobota, 2 maja 2020, Parliament Square, centrum Londynu. Rząd wzywa do pozostania w domach i wychodzenia na zewnątrz tylko w razie konieczności. Miłość do jazdy na rowerze jest jednak silniejsza...

Wolontariusze z Polish Klan Association dostarczają żywność dla potrzebujących mieszkańców Hounslow, w zachodnim Londynie.

| 31

32 |

Tu mówi

7 maja 2020 | Nº 842 |

| COOLTIME

Londyn

Poranna zmiana

Płytoteka

Poniedziałek – piątek, 6:30 - 11:00 Prowadzi: Jacek Trynkiewicz Zamów „wyrywanie z piżamy” bliskiej osoby przez porannego prezentera Radia PRL, poleć innym swoje ulubione przeboje w Facemusic.

Poniedziałek – czwartek, 17:00 - 19:00 Prowadzi: Grzegorz Albrycht Nowości wydawnicze i newsy ze świata muzyki.

London TOP20

Notowanie nr 2052 z 1 maja 2020

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6

Patrycja Markowska :: Niepoprawna (7) sanah :: Szampan (3) DubDogz/Bhaskar :: Inﬁnity (5) The Weeknd :: Blinding Lights (1) Twenty One Pilots :: Level of Concern (14) Kygo/Zara Larsson :: Like It Is (9) The Weeknd :: In Your Eyes (10) Natalia Szroeder :: Pestki (18) LUM!X/Gabry Ponte :: The Passenger (20) Sam Smith/Demi Lovato :: I’m Ready (19) Dua Lipa :: Break My Heart (2) The Pussycat Dolls :: React (6) Dotan :: Numb (4) Lanberry :: Tracę (12) Black Eyed Peas :: MAMACITA (N) SZA/Justin Timberlake :: The Other Side (8) sanah :: Melodia (N) Shakira :: Me Gusta (11) Baranovski :: Sam (15) Khalid/Disclosure :: Know Your Worth (N)

Poczekalnia

Baranovski :: Momenty Deepend/She Keeps Bees :: Desire Artyści /Covid-19 :: Matka Ziemia Epdemia Selena Gomez :: Boyfriend Wszystko będzie dobrze #wszystkobędziedobrze DJ Regard/RAYE :: Secrets

Lista przebojów Radia PRL W każdy piątek od 17:00 do 20:00. Prowadzi: Grzegorz Albrycht. Głosuj na: www.prl24.co.uk

Gwiazdy Niki Boon Środy 20:00-22:00 Prowadzi: Nika Boon i Dawid Słomian Wywiady ze znanymi polskimi i brytyjskimi gwiazdami muzyki i filmu oraz z interesującymi, nowymi zespołami.

Hyde Park

Poniedziałek – piątek, 11:00 - 15:30 Prowadzi: Beata Tomczyk Wypowiedz się na temat, którym żyją mieszkańcy Wysp.

Wiadomości lokalne Poniedziałek – piątek, 7:30, 8:30, 10:30, 12:30, 14:30 i 16:30 Prowadzi: Marcin Urban Najważniejsze informacje z Wielkiej Brytanii.

Polskie Radio Londyn

Słuchaj na: DAB (tylko w Londynie) :: aplikacji Polish Radio London :: www.prl24.co.uk

ogrody |

| Nº 842 | 7 maja 2020

| 33

Marzenia o ogrodzie a rzeczywistość Basia Olejnik Architekt info@81design.co.uk www.81design.co.uk 81design.ltd

Pomysły na ogród – nieważne czy mały, czy duży – zawsze są skomplikowane. Uruchomienie wyobraźni oraz chęć posiadania natychmiastowego efektu wiele razy sprowadza się do wielkiego rozczarowania właścicieli. Zagospodarowanie przestrzeni, wyznaczenie rabat, dobór roślinności, ustanowienie miejsca i wyposażenia strefy relaksu – to tylko niewielka część projektu, który może wprowadzić zamieszanie.

tym miejscu należy od razu zaznaczyć, że jeśli marzysz o uginających się od kwiatów łodygach roślin, o szumiących nad głową drzewach, o gęstej i głęboko zielonej murawie, to na efekty czasami trzeba czekać latami. Ogród błyskawiczny, z efektami „tu i teraz” jest możliwy do osiągnięcia, pod warunkiem, że masz zasobny portfel i sprowadzisz do twojego ogrodu dorosłe, w pełni rozwinięte okazy, a później zatrudnisz fachową pomoc, która zadba o odpowiednią aklimatyzację przeniesionych gatunków. Bardziej realnym wyjściem jest zaprojektowanie rozwiązań, które pozwolą ci na przeczekanie czasu rozwoju ogrodu w nie mniej atrakcyjnej przestrzeni.

co należy zmienić, co poprawić, z czego zrezygnować. W programach takich ustalisz wymiary ogrodu, zlokalizujesz istniejące budynki i rośliny. W tego typu programach do wyboru masz setki roślin i elementów wyposażenia, jak też nawierzchni ogrodowych. Baza roślin często zawiera ich dokładne opisy czy kalendarz pielęgnacji. Niektóre programy pozwalają na drukowanie raportu z wykazem roślin i ich wymagań, co znacznie pomoże ci we wcieleniu projektu w życie. Te aplikacje dla użytku własnego to najczęściej bardzo proste programy z intuicyjną obsługą, które pomogą zaprojektować ogród nawet osobom, które nie mają dużego doświadczenia w obsłudze komputera. Do najpopularniejszych programów dostępnych zupełnie za darmo w sieci należą Garden Puzzle, Garden Composer 3D Plus czy też Garden Planner.

Warto mieć pewność

Samodzielne projektowanie ogrodu to wyzwanie, dające wiele frajdy oraz pewność, że ogród spełni absolutnie wszystkie twoje wymagania i preferencje. Dlatego zanim zaczniesz projektować, zrób sobie filiżankę ulubionej herbaty lub kawy, usiądź wygodnie i zastanów się porządnie nad tym, do czego twój ogród ma ci służyć. Chcesz stworzyć miejsce do pracy? Przestrzeń na zabawę dzieci? Otoczenie, które przyjmie dawno niewidzianych – przez pandemię – znajomych lub rodzinę na obiad przy zastawionym stole? Luźny teren na grilla? Reprezentacyjny obszar do ekspozycji twoich kwiatów? A może poletko na ekologiczną uprawę owoców i warzyw? Jasno określ czego oczekujesz, a będziesz wiedział jak stworzyć odpowiedni projekt. Następnym krokiem nie jest kopanie i sadzenie lecz zapoznanie się z odpowiednimi gatunkami roślin w fachowej literaturze, czasopismach czy internecie. Najważniejsze jest, aby wiedzieć kiedy i gdzie można posadzić wybrane gatunki oraz jakie warunki muszą być spełnione, aby prawidłowo się rozwijały i jakie prace pielęgnacyjne są niezbędne w późniejszym terminie. Bonusem jest to, że spędzając czas nad poszukiwaniem tych informacji natkniesz się na szereg inspiracji, które pomogą ci lepiej zorganizować własną przestrzeń.

Projekt od specjalisty

Rzeczywistość

Zabierając się za realizację własnego pomysłu, warto wziąć pod uwagę kilka zasad dotyczących roślin. Piętrowość nasadzeń to jedna z nich, a mówi o tym, że rośliny powinny być sadzone piętrowo, czyli niższe od strony widoku, a wyższe za nimi. Dzięki temu wszystkie gatunki będą świetnie widoczne i lepiej się zaprezentują. Kolejna zasada mówi, że jeśli masz mały ogród to zrezygnuj z wysokich nasadzeń w jego centrum które sprawią, że ogród będzie wydawał się jeszcze mniejszy i przytłaczający. Również terminy kwitnienia roślin powinny determinować ich nasadzenia. Wybieraj po kilka gatunków kwitnących w każdej części roku. W ten sposób unikniesz monotonii w pewnym okresie, na rzecz obfitego kwitnienia w innym. Decydując się na drzewa warto pamiętać, że rosną one nie tylko wzwyż lecz również wszerz. I o ile wiele osób pamięta o tym fakcie, o tyle wielu zapomina, że rozrost na boki odbywa się również pod ziemią. Drzewa i krzewy zostaną w jednym miejscu na wiele lat, dlatego projekt idealny zakłada nie tylko moment obecny, ale także ten za pięć czy dziesięć

lat. Dlatego w projektowaniu kieruj się dorosłymi egzemplarzami roślin, a nie małymi sadzonkami. Na koniec pamiętaj również o tym, aby nasadzenia zaplanować tak, by był swobodny do nich dostęp, co ułatwi ich pielęgnację. Zacznij projekt od planu ścieżek, obrzeży i rabat.

Plan ogrodu

Kiedy wiesz już gdzie i co chcesz umieścić w swoim ogrodzie, możesz przystąpić do projektowania własnego ogrodu na kartce. Wykonaj pomiary swojej przestrzeni i rozrysuj je ręcznie lub skorzystaj z rozwiązań graficznych dostępnych w sieci. Programy do samodzielnego projektowania ogrodów pozwolą zwizualizować ci własne pomysły zanim zaczniesz prace fizyczne w terenie. To co najważniejsze to fakt, że pomogą w obliczeniach, uzmysławiając ile miejsca będziesz potrzebował na poszczególne rośliny czy rabaty. Dzięki temu unikniesz wielu rozczarowań związanych z nieodpowiednim rozmieszczeniem roślin czy wyposażenia. Ponadto od razu zobaczysz jak ogród będzie się prezentował zarówno w sezonie jak i poza nim. Uzmysłowisz sobie

Własne projektowanie może być świetną zabawą, jeśli jednak obawiasz się, że nie podołasz takiemu wyzwaniu, lub po prostu takie rzeczy nie do końca cię interesują, to świetnym pomysłem jest znalezienie specjalisty. To rozwiązanie ma wiele zalet, a jedną z nich jest gwarancja, że ogród będzie pięknie się prezentował przez cały rok. Projektant przemyśli, by ogród był atrakcyjny nie tylko latem, weźmie pod uwagę twoje preferencje oraz czas, który chcesz przeznaczyć na pracę w ogrodzie, jak również czy będziesz korzystał z usług ogrodniczych. Możesz mieć również pewność, że w projektowaniu uwzględni twoje możliwości finansowe, zarówno w realizacji projektu jak i późniejszej pielęgnacji, tak aby nie przekroczyć twojego budżetu. Ceny pracy specjalistów nie są wygórowane, więc nie musisz się obawiać, że profesjonalista zniszczy twój portfel. Nie jest łatwo odpowiedzieć na pytanie „ile kosztuje projekt ogrodu”, gdyż cena jest uzależniona od bardzo wielu czynników, jak choćby powierzchnia terenu oraz elementy wyposażenia. Im projekt bardziej rozbudowany, tym droższy. Rynkowe ceny oscylują od kilkuset funtów do nawet kilkudziesięciu. Tylko do ciebie należy więc decyzja, na jakie rozwiązanie się zdecydujesz – samodzielne czy profesjonalne.

34 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| MOJA WYSPA

moja wyspa

Dariusz A. Zeller

Anita Sieniuc Mam 42 lata. Urodziłam się w Wejherowie. Skończyłam technikum hotelarskie w Gdyni oraz studia budowlane w Bydgoszczy, ale nigdy nie pracowalam w zawodzie. Krótko po studiach wyjechałam do Londynu założyć własną firmę. Uwielbiam pracę z ludźmi. Kocham podróże, naturę, poznawanie różnych kultur. Miałam szczęście zwiedzić kilka fantastycznych miejsc na świecie. Moją pasją jest gotowanie. Jest to również dla mnie forma relaksu. Byłam uczestniczką programu telewizji TVN – Ugotowani na Wyspach.

Kocham podróże i naturę

+ Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

Na Wyspy Brytyjskie przyjeżdżałam już jako mała dziewczynka do babci, która mieszkała w Stroud w Gloucester, natomiast na stałe zamieszkałam w Londynie od 7 stycznia 2006 roku.

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Od stycznia 2006 roku prowadzę działalność gospodarczą – franczyzową firmę działającą w sprzedaży bezpośredniej i marketingu sieciowym.

+ Miejsca, które lubię odwiedzać:

Kocham podróże i naturę i w miarę możliwości staram się zwiedzać Wyspy Brytyjskie. Bardzo urzekła mnie Walia i jej piękne, dziewicze tereny, a także Lake District ze względu na moje zamiłowanie do jezior.

+ Przemieszczam się tu: Poruszam się własnym samochodem.

+ Najlepsze miejsce do życia:

Najlepszym miastem do życia na Wyspach Brytyjskich

jest zdecydowanie Londyn. Można tu poczuć klimat każdego miejsca na świecie. Wszystko jest blisko i jest dostępne.

+ Na zakupy polecam:

Zakupy robię głównie online ze względu na wygodę. Polecam moje dwa ulubione sklepy z organicznymi produktami spożywczymi, z których regularnie korzystam: https://www. planetorganic.com/ oraz https://www.abelandcole. co.uk/

+ Punkt gastronomiczny, który polecam:

Uwielbiam odkrywać nowe restauracje i kosztować różnych kuchni świata. Bardzo polecam MIMMO LA BUFALA. To włoska, rodzinna restauracja w dzielnicy Hampstead. Dla fanów mięsa polecam brazylijską sieciówkę Rodrizio Rico.

+ Gościom na Wyspach pokazuję:

Podczas odwiedzin rodziny i znajomych zawsze pokazuję popularne miejsca w Londynie: Pałac Buckingham, Big Ben czy Tower of London. Jeżeli goście zostają na dłużej,

zabieram ich na słynne klify Seven Sisters.

+ Wyspy Brytyjskie lubię za:

Wyspy Brytyjskie zawsze fascynowały mnie różnorodnością kultur, bogactwem smaków różnych kuchni, a także swoją naturą.

+ Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Ze względu na to, że mieszkam w Londynie, jedyną bolączką dla mnie są korki na ulicach.

+ Na Wyspach brakuje mi: Wychowałam się na pojezierzu kaszubskim i bardzo brakuje mi polskich lasów i jezior, łowienia ryb, kąpieli w jeziorze, rozpalenia ogniska i pieczonych polskich ziemniaków.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie, to:

Jedynym miejscem innym niż Wyspy Brytyjskie, gdzie chciałabym zamieszkać na stałe, jest Polska.

Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś się na: redakcja@cooltura.co.uk

| Nº 842 | 7 maja 2020

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

| 35

Mówię po angielsku Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Rozbawić widownię Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Bring the house down = make an audience laugh or applaud very enthusiastically

rozśmieszyć widownię albo oklaskiwać bardzo entuzjastycznie, rozbawić widownię

Let your hair down = allow yourself to behave much more freely than usual and enjoy yourself

pozwolić sobie zachowywać się swobodniej niż zwykle i dobrze się bawić, = wyluzować się, odpuścić sobie, zaszaleć, zrelaksować się

EXAMPLES = PRZYKŁADY

He is a rising star as a stand-up comedian, who is always able to bring the house down It was the new clowns' duet that brought the house down You must be a great comedian to be able to bring the house down every time you perform. We had just one rehearsal and I was so nervous but our show brought the house down.

On jest wschodzącą gwiazdą jako występujący solowo komik, który zawsze potrafi rozbawić widownię.

To duet tych nowych klownów rozbawił publiczność.

Musisz być świetnym komikiem, aby móc rozbawić publiczność.

Mieliśmy tylko jedną próbę i byłam tak zdenerwowana, ale nasze przedstawienie rozbawiło publiczność.

EXAMPLES = PRZYKŁADY

Oh, come on! Just let your hair down for once! We need a place where we can let our hair down and enjoy ourselves. They know when they can afford to let their hair down and when they can't. Playing football is just a good way to let your hair down and have fun.

No weź! Po prostu wyluzuj choć raz!

Potrzebujemy miejsca, w którym możemy zaszaleć i dobrze się bawić.

Oni wiedzą, kiedy mogą się dobrze bawić, a kiedy nie.

Gra w piłkę nożną jest po prostu dobrym sposobem na wyluzowanie się / na zrelaksowanie.

36 |

| WIELKANOC 2020

7 maja 2020 | Nยบ 842 |

Coś na ząb |

| Nº 842 | 7 maja 2020

| 37

Lody dla ochłody! Co prawda pogoda – podobnie jak kobieta – zmienną jest, jednak słońce coraz częściej uśmiecha się do nas przez okno lub towarzyszy nam w spacerach (oczywiście z zachowaniem ostrożności w czasach koronawirusa). Czas najwyższy już zatem nieco ochłodzić się. A na to najlepsze są zimna kąpiel oraz... lody. Dziś skupmy się na tej drugiej ewentualności. Dariusz A. Zeller

Lody bananowe Składniki:

150 ml tłustego mleka, l 1 banan, l 100 g serka wiejskiego, l 2 łyżeczki miodu, l (opcjonalnie) odrobina sproszkowanej l

wanilii

Sposób przyrządzenia:

Do przygotowania lodów potrzebujemy jeszcze blendera i foremek. Z serka wiejskiego będą nam potrzebne same granulki bez zalewy. W naczyniu miksujemy mleko, kawałki banana, miód oraz serek wiejski. Uzyskaną masę przelewamy do plastikowych pojemniczków do robienia lodów na patyku. Możemy dodać też do każdego po kilka rodzynek i kawałków orzechów. Wstawiamy patyczki do każdej foremki. By został na środku, mocujemy go folią spożywczą. Mrozimy co najmniej kilka godzin.

Lody domowe na patyku Składniki:

40 ml serka waniliowego np. Danio l 50 ml śmietanki kremówki (36%) l 25 g cukru pudru l 1 łyżeczka cukru wanilinowego l owoce, wg. uznania l

Lody czekoladowe Składniki:

60 g cukru l 100 ml mleka l 500 ml śmietanki 36 proc. l 4 szt żółtek l 120 g gorzkiej czekolady l 30 g mlecznej czekolady l

Sposób przyrządzenia:

W rondelku doprowadź do wrzenia śmietankę kremówkę i mleko. Ubij na najwyższych obrotach żółtka z cukrem, do uzyskania puszystej masy. Zdejmij gotujące się mleko z ognia i wlej połowę cieniutką stróżką do ubitych żółtek. Miksuj cały czas na średnich obrotach.

Zmiksowaną masę przelej znów do gorącego mleka i śmietanki. Cały czas mieszaj i podgrzewaj na małym ogniu pilnując, aby masa nie zawrzała. Jak tylko masa zgęstnieje zdejmij garnuszek z palnika. Dodaj połamaną na kostki czekoladę i wymieszaj aż całkowicie się rozpuści. Przelej do plastikowego pojemnika i wstaw do zamrażalnika. Po 30 minutach zmiksuj ponownie lody i znów wstaw, aby się chłodziły. Nie ma potrzeby dodatkowego mieszania lodów. Jak tylko się schłodzą, wyjmij je kilkanaście minut przed nakładaniem.

Sposób przyrządzenia:

Do wysokiego naczynia wlewamy serek, śmietankę. Dodajemy oba cukry. Miksujemy ok 7 min, tak aby wszystkie składniki się ze sobą połączyły. Po tym czasie przelewamy masę do foremek lodowych. Wstawiamy do zamrażalnika na 5-6 godzin. Jeśli lody po wyjęciu z zamrażalnika nie chcą od razu wyjść z foremek (wszystko zależy od tego jakie foremki mamy) można ich dno delikatnie przelać ciepłą wodą i delikatnie wyjąć.

38 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| Coś na ząb

Lody pistacjowe Składniki:

250 g pistacji solonych, niełuskanych 1 szklanka mleka – 250 ml l 5 łyżek cukru – do 80 g l 1 szklanka śmietanki 30% – około l l

280 g

ewentualnie odrobina zielonego

barwnika spożywczego

Sposób przyrządzenia:

Orzechy obierz z łupinek twardych oraz tych miękkich. Łuskanie i nieoczyszczanie orzechów zajmuje sporo czasu, więc jeśli masz taką możliwość, to możesz też kupić już oczyszczone orzechy bez łupinek albo gotową pastę. Ostatecznie potrzebujesz około 120 gramów samych orzechów. Oczyszczone orzechy umieść w malakserze i zmiel na drobny piasek. Ja nie mielę ich dłużej, ale możesz to zrobić, by uzyskać konsystencję masła orzechowego. Wybieram średni stopień zmielenia, by czuć było w lodach kawałki orzechów. Zmielone orzechy pistacjowe umieść w rondelku. Wlej też szklankę mleka i wsyp pięć łyżek cukru. Całość zagotuj i zmniejsz moc palnika do minimum. Mleko z cukrem i orzechami gotuj przez pięć minut na małej mocy, bez przykrywki. Po tym czasie wyłącz masę i odstaw do przestudzenia a następnie dodaj odrobinę zielonego barwnika spożyw-

czego, by gotowe lody miały zielony kolor. Uwaga! Zamiast zielonego barwnika możesz do masy dodać też sok wyciśnięty z mięty lub bazylii. Ważne jest to, by listki były młode i świeże. Wystarczy mała garść zblendowanej pasty z listów lub też samego soku, by lody miały apetyczny kolor. Zieloną masę odłóż do lodówki, do całkowitego schłodzenia. Naczynie ze schłodzoną śmietanką polecam dodatkowo umieścić na 20-30 minut

Lody śmietankowe Składniki:

400 ml tłustej śmietanki 30-36% l 200 ml mleka l 65 g cukru l

Przybory kuchenne: mały garnek l miska lub pojemnik, który zmieści się do zamrażarki l trzepaczka lub mikser l

Sposób przyrządzenia:

Połowę śmietanki (ok. 200 ml) wlej do garnka, wsyp do niej cukier (65 g) i podgrzewaj

w zamrażalniku. Im lepiej schłodzona śmietanka, tym szybciej i łatwiej się ubija. Możesz też w zamrażalniku umieścić mieszadła miksera. Dobrze schłodzoną śmietankę wyjmij z zamrażalnika i zacznij ubijać mikserem na najwyższych obrotach. Sugeruję wysokie naczynie, ponieważ z początku śmietanka jest rzadka i może chlapać po kuchni. Śmietankę ubijaj do momentu, gdy zrobi się gęsta. Może to trwać minutę lub dwie albo i krócej. Uważaj, by nie ubi-

jać jej za długo, ponieważ śmietanka może się zacząć warzyć i rozwarstwiać na maślankę i masło. Śmietanka bardziej tłusta, czyli 36% może być gotowa nawet po 30 sekundach ubijania (sporo zależy od jej stopnia schłodzenia i mocy miksera). Z lodówki wyjmij mleczną, dobrze schłodzoną masę orzechową i dodaj do niej ubitą śmietanę. Całość ostrożnie i powoli wymieszaj. Masę przełóż do naczynia, w którym będziesz mrozić lody. Wiem, że mamy czasem problem z wyborem pudełka. Tutaj wystarczy nawet zwykła keksówka. Dobrym pomysłem będzie użycie pudełka po zjedzonych już lodach sklepowych. Lody pistacjowe odłóż do zamrażalnika ustawionego na -15 stopni. Po pięciu godzinach mrożenia lody są idealne do nakładania. Jeśli lody będą mrożone dłużej, to być może po wyjęciu z zamrażalnika będą potrzebowały dodatkowych kilkunastu lub więcej minut, by zmięknąć. Jeśli lody przełożysz do osobnych, małych pojemników, to oczywiście będą gotowe znacznie szybciej. Prawdopodobnie już po dwóch godzinach mrożenia będą idealne do zjedzenia. Lody możesz też zamrozić używając maszynki do lodów. Wystarczy wówczas gotową masę (masa pistacjowa wymieszana z ubitą śmietanką) przełożyć do maszynki do lodów i dalej postępować zgodnie z instrukcją.

Domowe lody z sosem malinowym na małym ogniu cały czas mieszając, aż cukier się rozpuści. Zdejmij garnek z ognia i przełóż jego zawartość do pojemnika (jeśli nie masz maszynki do lodów to najlepiej użyj takiego, by bez problemu zmieścił się w Twojej lodówce a potem zamrażarce). Do podgrzanej śmietanki z cukrem dodaj resztę śmietanki (pozostałe 200 ml), mleko (200 ml) i dokładnie wymieszaj – możesz użyć trzepaczki lub miksera. Włóż pojemnik do lodówki, aby masa się schłodziła. W zależności od urządzenia jakie masz pod ręką: przelej schłodzona masę do maszynki do robienia lodów i postępuj dalej według zaleceń producenta sprzętu, jeśli nie posiadasz maszynki (tak jak ja) to włóż pojemnik do zamrażalnika i co ok. 30 min. wyciągaj go i miksuj zawartość, aby uzyskać puszystą konsystencję i rozbić tworzące się kryształki lodu. Po ok. 3-4 godz. mrożenia lody są gotowe – jeśli są bardzo twarde wyjmij je z zamrażalnika i nakładaj po ok. 5 min. Postaraj się je zjeść w ciągu 2-3 dni od zrobienia – najsmaczniejsze są świeże.

Składniki:

lody: l p ół litra mleka l 7-8 żółtek l 200 g cukru l szklanka śmietanki kremówki l

Sos malinowy: 20 dkg malin l łyżka cukru l łyżka miodu l dwie łyżki syropu malinowego l

Sposób przyrządzenia:

Lody. Żółtka utrzeć z cukrem, na garnek z wrzącą wodą wstawiamy miskę. Gorące mleko, małym strumieniem wlewamy do żołtek, cały czas ubijając masę. Gdy masa zgęstnieje zdejmujemy z garnka z wrzątkiem i nadal ucieramy aż do wystygnięcia. Kremówkę ubijamy i łączymy z masą mleczno jajeczną. Lody przelewamy do pojemnika i zamrażamy. Polecam mrożące się lody kilka razy prze-

mieszać, wtedy będą bardziej puszyste. Do lodów można oczywiście dodać swoje ulubione dodatki (kakao, wanilię, rodzynki, orzechy). Maliny umyć, wrzucić do garnka i podgrzewać na gazie. Dodać miód, cukier i syrop. Gotować do momentu aż owoce się nie rozpadną (jeśli ktoś woli można dodać więcej miodu lub cukru, jednak osobiście wolę lekko kwaskowy smak sosu, świetnie kontrastuje ze słodkimi lodami).

| 39

| NÂş 842 | 7 maja 2020

Najwazniejsze informacje zawsze pod rekaË&#x203A;

24.co.uk

40 |

| Fitness

Małgorzata Koszela-Żarska Trenerka personalna, instruktorka fitness

7 maja 2020 | Nº 842 |

Jak ujędrnić ramiona

malgorzata.koszelazarska@gmail.com

koszelazarska

Ramiona to jedna z trudniejszych do rzeźbienia partii ciała. Ich mięśnie i skóra bardzo szybko tracą elastyczność.

śród najważniejszych mięśni ramion wyróżniamy biceps i triceps. Triceps to mięsień trójgłowy ramienia zlokalizowany tu gdzie biceps, ale po zewnętrznej stronie ramion. Utrata ich elastyczności może być spowodowana wiekiem, wahaniami wagi lub problemami z gospodarką hormonalną. Skóra w tej okolicy jest cienka i ma skłonność do wiotczenia. Potocznie nazywamy je „motylkami”. Co zrobić żeby się ich pozbyć? Oczywiście pomoże odpowiednia dieta i trening. Musisz postawić na regularne treningi na siłowni, w klubach fitness lub w domu. Twoje treningi powinny być ukierunkowane na pozbycie się zbędnej tkanki tłuszczowej z tej okolicy. Bardzo ważne jest dobranie odpowiednich ćwiczeń wzmacniających i modelujących te okolice. Dzisiaj przedstawiam propozycję dwóch ćwiczeń, które możesz wykonać w domu.

Pompka

Zapraszam na bezpłatne treningi „na żywo” przez internet w każdą sobotę o godzinie 11:00 facebook.com/fitiscool

Opuszczanie hantli za głowę

Pozycja wyjściowa: stań prosto, kolana rozluźnione, ręce uniesione, w dłoniach trzymaj hantle. Ruch: powoli opuść ręce za głowę pamiętając, aby łokcie były blisko głowy. Powinnaś czuć jak triceps napina się i kurczy. Wróć do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie powtórz 12 razy.

Pozycja wyjściowa: przyjmij pozycję wysokiej deski, dłonie ustaw wąsko, na szerokość barków. Zepnij brzuch, ciało w linii prostej, głowa jest przedłużeniem linii kręgosłupa.

Ruch: opuszczamy się pamiętając, aby ramiona trzymać blisko tułowia. Wracamy do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie powtórz 12 razy.

KSIĘGOWOŚĆ

SPORT |

| Nº 842 | 7 maja 2020

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

0208 846 3606 d e y o l -emp

Self

Partnership

LTD a j c stra

Rejeted

(Limi

ny)

Compa

VAT

poniedziałekczwartek 8.00-21.00

piątek 8.00-18.00

w sobotę ni eczynne

zenia c i l z o R yed o l p m self-e od już

£50

| 41

42 |

Untitled-3 1

| ZDROWIE

7 maja 2020 | Nยบ 842 |

07.11.2019 09:58:08

zdrowie |

| Nº 842 | 7 maja 2020

| 43

Pokarmy obniżające ciśnienie krwi Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.nutriheaven.co.uk

Niezależnie od lokalizacji i poziomu dochodów główną przyczyną śmierci na świecie są choroby serca. Jednym z najczęstszych stanów chorobowych prowadzących do chorób serca i udaru mózgu jest zbyt dobrze znany problem wysokiego ciśnienia krwi.

adciśnienie można zwykle naturalnie odwrócić, szczególnie poprzez zmianę stylu życia i spożywanie pokarmów obniżających ciśnienie krwi. Istnieje wiele produktów obniżające ciśnienie krwi, oto niektóre z nich.

jego wartość kaloryczna. Ale czy wiecie, że działa on również na obniżenie ciśnienia krwi? Za każdym razem, gdy jemy seler, jego składniki odżywcze pomagają utrzymać wysokie ciśnienie krwi pod kontrolą. Warto zauważyć, że co najmniej jedno badanie wykazało, że gotowany seler ma większy potencjał obniżania ciśnienia krwi niż surowy.

Sok z granatów

Podczas gdy większość tradycyjnych soków owocowych jest wypełniona przetworzonym cukrem i praktycznie pozbawiona przydatnych składników odżywczych, 100% sok z granatów jest w rzeczywistości jednym z najzdrowszych soków. Jedną z najbardziej pożądanych zalet soku z granatów jest zdolność naturalnego obniżania ciśnienia krwi.

Pomidory

Wykazano, że zawierają zdrowy dla serca likopen, który znacznie obniża wysokie ciśnienie krwi, czasami czyniąc leczenie lekami całkowicie niepotrzebnym. Najlepsze działanie hipotensyjne pomidora można uzyskać jedząc go na surowo.

Olej sezamowy

Szpinak

Od dawna wszyscy wiemy, że szpinak jest szalenie zdrowym pokarmem i pomaga poważnie zmniejszyć stany zapalne powodujące choroby. Niesamowite przeciwutleniacze, które zawiera, trafiają na listę produktów obniżających ciśnienie krwi.

Kolendra

Kolendra, będąca przedmiotem stosunkowo nowych badań, była tradycyjnie stosowana od lat w leczeniu wielu schorzeń. W 2009 roku rewolucyjne badanie rozpoczęło próbę zdefiniowania, co dokładnie może zrobić kolendra. Naukowcy odkryli, że wykazuje szereg pozytywnych korzyści, w tym działanie hipotensyjne, czyli przeciwciśnieniowe.

Orzechy pistacjowe

Wszystkie orzechy mają pozytywny wpływ na obniżenie ciśnienia krwi, ale w porównaniu z innymi rodzajami orzechów pistacja wiedzie prym. Pistacje znajdują się na liście produktów obniżających ciśnienie krwi, nawet dla osób cierpiących na wysoki poziom cholesterolu.

Sok z buraków

Sok z buraków był używany od średniowiecza do leczenia wielu schorzeń. Jednak nie jest to tylko „środek ludowy”. Sok z buraków był przedmiotem szeroko zakrojonych badań naukowych ze względu na jego zalety zdrowotne, w tym między innymi zdolność do obniżania ciśnienia krwi. Sok z buraków znacząco obniża zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi. Co ciekawe, sok z buraków ma bardziej natychmiastowe dzia-

łanie obniżające ciśnienie niż gotowane buraki. Natomiast u osób z nadwagą i otyłych, często w średnim wieku, efekty nie są tak zauważalne, przynajmniej w krótkim okresie.

Oliwa z oliwek

Od czasów biblijnych oliwa z oliwek była uważana za jedną z najzdrowszych. Jest to podstawa diety śródziemnomorskiej, związanej z dłuższym okresem życia i rzadszymi przypadkami powszechnych chorób (takich jak choroby serca). Ten bogaty w przeciwutleniacze, pyszny olej kuchenny może być stosowany w wielu przepisach, a to dobrze, ponieważ obniża ciśnienie krwi. W przeglądzie naukowym z 2015 r. przeprowadzonym w Hiszpanii stwierdzono nawet, że „oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia zdarzeń klinicznych związanych z chorobami układu sercowo-naczyniowego”, sugerując, że jest ona korzystna dla serca na znacznie szerszym poziomie niż tylko nadciśnienie. Oliwa z oliwek jest jednym ze zdrowych tłuszczów, które zdecydowanie powinniśmy włączyć do swojej regularnej diety. Pamiętajmy, że najzdrowsza jest przed obróbką termiczną

Ciemna czekolada

Być może najbardziej kontrowersyjnym punktem na liście produktów obniżających ciśnienie krwi jest ciemna czekolada. Jednym z powodów kontrowersji jest to, że czekolada jest często łączona

z dużą ilością cukru. Ciemna czekolada bez dodatku cukru, wpływa jednak korzystnie na zdrowie serca. Najlepsze wyniki podczas pracy nad obniżeniem ciśnienia krwi poprzez spożywanie ciemnej czekolady zawsze będą pochodzić z czekolady o wysokiej zawartości flawonoli (czasami zwanych „flawonoidami”), specyficznych fitochemikaliów, które działają jako przeciwutleniacze. Flawonoidy znajdują się w czekoladzie, która zawiera dużą liczbę „kakaowych substancji stałych” – najlepiej około 80 proc.

Nasiona lnu

Prawdopodobnie ze względu na zawartość korzystnych kwasów omega-3, len znajduje się na liście najlepszych produktów obniżających ciśnienie krwi. Może nawet obniżyć ciśnienie krwi u pacjentów, u których rozwinęła się już choroba tętnic obwodowych, częsty stan charakteryzujący się złogami tłuszczu i gromadzeniem się wapnia w ścianach tętnic. Najlepsze wyniki uzyskano przy regularnym spożywaniu nasion lnu przez ponad 12 tygodni. Naukowcy byli pod wrażeniem tych przemian, bo badanie przeprowadzone w Kanadzie w 2013 r. wykazało, że „siemię lniane wywołało jeden z najsilniejszych efektów przeciwnadciśnieniowych uzyskanych dzięki interwencji dietetycznej”.

Seler naciowy

Prawdopodobnie już wiecie, że spalamy więcej kalorii jedząc seler niż wynosi sama

Osobiście, z wyjątkiem oliwy z oliwek, oleju kokosowego i sezamowego, staram się trzymać z dala od innych olejów roślinnych. Olej sezamowy był popularny w starożytnej medycynie od tysiącleci i ma właściwości zdrowotne dla serca. Obniża ciśnienie krwi i pomaga chronić przed przerostem mięśnia sercowego, pogrubieniem mięśnia sercowego spowodowanym zwykle wysokim ciśnieniem krwi. Wiele badań koncentruje się na zdolności oleju sezamowego do zwiększania poziomu potasu przy jednoczesnym obniżaniu zawartości sodu we krwi. Wydaje się, że te efekty mają zastosowanie zarówno w krótkim, jak i długim okresie, więc regularne gotowanie z olejem sezamowym może przede wszystkim pomóc chronić przed wysokim ciśnieniem krwi.

Herbata z hibiskusa

Kolejną nieco kontrowersyjną pozycją na mojej liście jest herbata z hibiskusa. Ta ziołowa herbata zawiera dużą ilość przeciwutleniaczy i stwierdzono, że skutecznie obniża ciśnienie krwi, w tym u pacjentów z cukrzycą. W przeciwieństwie do większości wyżej wymienionych produktów spożywczych, istnieje kilka drobnych zagrożeń, które należy wziąć pod uwagę podczas spożywania herbaty z hibiskusa, chociaż ogólnie uważa się ją za bezpieczną. Istnieją pewne dowody na to, że przy bardzo dużych dawkach herbata z hibiskusa może potencjalnie zakłócać niektóre funkcje wątroby. Ze względu na wyjątkowo skuteczne działanie obniżające ciśnienie krwi, nie jest również zalecana kobietom w ciąży.

44 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| ROZRYWKA

Strony redaguje Dariusz A. Zeller

Geografia Polski. 10/10 to sukces! 1. Największe jezioro w Polsce pod względem powierzchni to: a. Śniardwy b. Dąbie c. Mamry d. Łebsko

2. Który Park Narodowy jest największy?

a. Białowieski Park Narodowy b. Ojcowski Park Narodowy c. Tatrzański Park narodowy d. Biebrzański Park Narodowy

3. Najwyższy szczyt Tatr, który znajduje się w całości w Polsce, to: a. Rysy b. Gerlach c. Giewont d. Kozi Wierch

4. Najdłuższa rzeka w Polsce to: a. Bug b. Wisła c. Odra d. Warta

b. Radom c. Olsztyn d. Rzeszów

7. Władysławowo znajduje się nad:

a. Zatoką Gdańską b. Zatoką Pucką c. Zalewem Wiślanym d. Jeziorem Łebsko

8. Na terenie jakich krajów leżą Sudety?

a. Polska i Niemcy b. Polska i Austria c. Polska, Czechy i mały fragment w Niemczech d. Polska i Słowacja

9. Gdzie znajduje się Pustynia Błędowska?

a. Wyżyna Lubelsko-Lwowska b. Wyżyna KrakowskoCzęstochowska c. Nizina Mazowiecka d. Nizina Śląsko-Łużycka

10. Długość granic Polski wynosi 3511 kilometrów. Z którym państwem Polska 5. Ilu sąsiadów ma Polska? ma najdłuższą granicę?

6. Jakie miasto jest stolicą województwa świętokrzyskiego? a. Kielce

a. Niemcy b. Ukraina c. Czechy d. Słowacja

Prawidłowe odpowiedzi: 1a, 2d, 3d, 4b, 5c, 6a, 7b, 8c, 9b, 10c.

a. 8 b. 5 c. 7 d. 6

SUDOKU

••• - Panie doktorze, pięć lat temu poradził mi pan znakomity sposób na reumatyzm - unikać wilgoci. Jestem wyleczony! - Znakomicie! A co panu teraz dolega? - Nic. Chciałbym zapytać, czy mogę się już wykąpać? ••• Na ćwiczenia wojskowe rezerwistów powołano znanego pro-

fesora. W kancelarii sierżant pyta: - Czy chodził pan do szkoły? - Tak. Skończyłem podstawówkę, potem liceum, następnie dwa fakultety na studiach, potem doktorat... - Dość! - przerywa sierżant. Zapiszcie kapralu, że umie czytać. ••• Krzyczy gość w restauracji: - Czy będę siedział tu głodny całą noc? - Nie proszę pana zamykamy o dziewiątej - odpowiada kelner....

••• Nauczycielka pyta dzieci: - Jakie macie zwierzątka domowe?? -Ja mam pieska! -Ja kanarka! -Kotka! Tylko Jasiu powiedział: -Kurczaka w zamrażalniku! ••• - Karolinko, czemu płaczesz? - Aaaa, bo wujek spadł z drabiny i połamał szafkę i stłukł lustro.... - I co, żal Ci wujka? Stało się mu coś? - Nieeee, ale mój brat to widział, a ja nieeeeeee.....

SUDOKU DLA DZIECI

POŁĄCZ KROPKI I POKOLORUJ

LABIRYNT

ZNAJDŹ 7 RÓŻNIC

| Nº 842 | 7 maja 2020 PLAC ZABAW |

| 45

46 |

7 maja 2020 | Nº 842 |

| OGŁOSZENIA DROBNE

ZAMIEŚĆ OGŁOSZENIE PREMIUM na

Jak zamieścić ogłoszenie?

cooltura24.co.uk

przez Internet

POLSKA TELEWIZJA - SPRZEDAŻ MONTAŻ SERWIS

Montaż anten satelitarnych oraz naziemnych Free View UK, montaż instalacji zbiorczych multiswitch. Zadzwoń 07894100683, satinstal@gmail.com

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy Telefon całodobowy:

02088405188

www.cooltura24.co.uk Tu Polacy kupują stal.

Jesteśmy otwarci... na Wasze potrzeby. Odwiedź nas w biurze niedaleko Heathrow.

sales@steelo.co.uk

0208 569 8144

polskidompogrzebowy.co.uk

Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

£14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36 1 tydzień ogłoszenia

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

ZAMIEŚĆ OGŁOSZENIE PREMIUM na

cooltura24.co.uk

Słuchaj tam z s e c h c e i z d g Radio

n PRL jako APP na telefo

słami: oraz w Play Store pod ha Szukaj w Apple AppStore lish Radio London, PRL24 Polskie Radio Londyn, Po

| Nยบ 842 | 7 maja 2020

OGล OSZENIA DROBNE |

| 47

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc:  rowerzystą  kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu lub taxi

BIURO PRAWNE PROFESJONALNE DOCHODZENIE ODSZKODOWAŃ

ię s i C y ż le a n y z c ź d w a r Sp

ODSZKODOWANIE

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

beata.dnsclaims@gmail.com Kontakt po polsku przez całą dobę (tel. kom.)

07 500 300 600