Cooltura Issue 868 by Cooltura

The Polish Weekly | N o 45 (868) | 05.11.2020

Dzień Pamięci

Pomnik dla Andersa

Remembrance Day to międzynarodowe święto na cześć poległych żołnierzy, które w Wielkiej Brytanii obchodzone będzie w niedzielę 8 listopada. Zobacz jak Brytyjczycy oddadzą hołd ofiarom wojen. Str. 20

W związku z przypadającą w tym roku 50. rocznicą śmierci generała Władysława Andersa trwa akcja, której celem jest zebranie pieniędzy na wykonanie i umieszczenie w National Army Museum w Londynie rzeźby polskiego generała. Str. 22

Świat się pomylił

Przedstawiamy wydaną pod naszym patronatem debiutancką książkę Łukasza Pietraszkiewicza. Str. 24

LOCKDOWN Number of people with COVID-19 in inpatient beds in England

10,000 COVID-19 positive cases in inpatient beds

9,295 9,000

8,000 7,000 6,000 October

5,000 4,000 3,000 2,000

September August

1,000 0 01 Aug

10 Aug

19 Aug

28 Aug

06 Sep

15 Sep Date

24 Sep

03 Oct

12 Oct

21 Oct

30 Oct

Includes all people in an NHS or independent sector inpatient bed with a positive test for COVID-19. Source: https://www.england.nhs.uk/statistics/statistical-work-areas/covid-19-hospital-activity/

Marcin Urban

dy pod koniec października zaczęły spełniać się najgorsze prognozy naukowców dotyczące rozwoju drugiej fali pandemii, a liczba wolnych łóżek w szpitalach zaczęła szybko maleć, stało się jasne, że przywrócenie lockdownu jest nieuniknione. Brytyjski rząd długo odkładał tę decyzję w czasie. Doradcy naukowi zalecali działanie już we wrześniu, premier oponował jednak w obawie przed dramatycznymi skutkami ekonomicznymi. W miniony weekend Boris Johnson przyznał, że nie ma wyjścia. Brak stanowczych decyzji grozi blokadą służby zdrowia i zagrożeniem życia wszystkich mieszkańców kraju.

W ostatnim tygodniu października w Wielkiej Brytanii notowano dziennie średnio 23 tys. nowych zachorowań i 260 zgonów z powodu Covid-19. W szpitalach w Anglii 30 października przebywało 9,295 pacjentów zakażonych koronawirusem. Pocieszające jest, że po wprowadzeniu lokalnych restrykcji współczynnik transmisji wirusa R w Wielkiej Brytanii zaczął maleć i jest obecnie na poziomie 1,1 – 1,3. Im wyższa jest wartość powyżej 1, tym szybciej choroba się rozprzestrzenia. Pełny, choć nie tak surowy jak wiosenny, lockdown w Anglii potrwa od 5 listopada do 2 grudnia. Po tym kraj ma wrócić do systemu trzech stref zagrożenia ze zróżnicowanymi ograniczeniami. Możliwe jest jed-

nak przedłużenie lockdownu, jeśli nie uda się do końca listopada ograniczyć zakażeń. Dla złagodzenia skutków ekonomicznych rząd ogłosił przedłużenie programu płatnych urlopów furlough scheme do grudnia. Państwo wypłaci 80 proc. średnich zarobków osobom, które w listopadzie zostaną wysłane na płatny urlop.

JAKIE SĄ ZASADY OBECNEGO LOCKDOWNU? 

Do 2 grudnia obowiązuje nas zalecenie pozostania w domu i opuszczania go tylko w określonych celach. Te cele to: wyjście do pracy, jeśli ta nie może być wykonywana zdalnie, wyjście w celach edukacyjnych (szkoły i uniwersytety

pozostają otwarte), ćwiczenia na otwartym powietrzu, niezbędne zakupy, cele medyczne i opieka nad bliskimi.  Spotkania w pomieszczeniach zamkniętych i w prywatnych ogrodach są zabronione, ale możemy spotkać się na otwartej przestrzeni publicznej z jedną osobą, z którą nie mieszkamy.  Wszystkie sklepy poza sprzedającymi niezbędne produkty muszą zostać zamknięte lub prowadzić sprzedaż tylko na zasadzie kliknij i odbierz.  Puby, restauracje i bary muszą zostać zamknięte, ale mogą sprzedawać na wynos, z wyjątkiem produktów alkoholowych.  Obiekty rekreacyjne działając e w pomieszczeniach i na zewnątrz, takie jak siłownie i baseny, a także inne miejsca rozrywki muszą zostać zamknięte.  Zamknięte muszą zostać salony kosmetyczne, fryzjerskie i inne usługi higieny osobistej.  Zamknięte dla zbiorowych modlitw muszą zostać kościoły i inne miejsca kultu religijnego. Wyjątkiem są ceremonie pogrzebowe z liczbą uczestników ograniczoną do 30.  Zawieranie ślubów i związków partnerskich nie jest możliwe.  Place budowy i fabryki mogą kontynuować pracę.  Dzieci mogą przemieszczać się między domami, jeśli rodzice żyją w separacji.  Osoby wrażliwe zdrowotnie są proszone o zachowanie szczególnej ostrożności, ale bez nakazu izolacji, jaki obowiązywał w trakcie pierwszego lockdownu.  Wyjazdy turystyczne, noclegi poza miejscem stałego zamieszkania lub w drugim domu są zabronione. Podróże, zarówno prywatnym samochodem, jak i komunikacją publiczną powinny zostać ograniczone tylko do niezbędnych.

2 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Epidemia rozwija się Polacy w Wielkiej szybciej niż w najgorszym Brytanii solidarni scenariuszu z kobietami w kraju

Źródło: Polska Agencja Prasowa

pidemia koronawirusa w Anglii rozwija się szybciej niż przewidywał rozsądny najgorszy scenariusz przygotowań władz do zimy - wynika z dokumentów naukowej grupy doradczej ds. kryzysowych SAGE. Rozsądny najgorszy scenariusz jest wykorzystywany przez urzędników i publiczną służbę zdrowia do planowania na najbliższe miesiące. Według tego scenariusza, w trakcie zimy z powodu Covid-19 umrze 85 tys. osób. SAGE ostrzegła także, iż dobowa liczba zgonów w Anglii na razie jest zgodna z tym scenariuszem, ale "jest prawie pewne, że przekroczy go w ciągu najbliższych dwóch tygodni". Dokument, który sporządzony został 14 października, wskazuje, że sytuacja jest gorsza niż zakładano. Naukowcy szacują, że do połowy października każdego dnia w Anglii od 43 tys. do 74 tys. osób zakażało się koronawirusem (cho-

dzi o liczbę faktycznych zarażeń, a nie wykrytych, która jest znacznie mniejsza i wynosiła w tym czasie kilkanaście tysięcy dziennie). "To znacznie przekracza projekcję rozsądnego najgorszego scenariusza, w którym liczba codziennych infekcji w Anglii pozostawała przez cały październik pomiędzy 12 tys. a 13 tys." - napisano w dokumencie. W raporcie dodano, że liczba osób chorych na Covid-19 potrzebujących opieki szpitalnej już jest wyższa niż zakładał scenariusz. Wskazano, że jeśli liczba zachorowań spadnie w bardzo bliskiej przyszłości, to wyższa od przewidywanej liczba zgonów "może trwać tylko trzy do czterech tygodni". "Ale jeśli R pozostanie powyżej 1, epidemia będzie dalej odbiegać od przewidywanego scenariusza" - napisano. Od tego czasu R - liczba wskazująca ile kolejnych osób zaraża średnia średnio każdy chory - utrzymuje się powyżej 1. Ale nawet jeśli liczba przypadków zostałaby opanowana natychmiast, można spodziewać się zgonów powyżej prognozy przez kolejny miesiąc ze względu na średni czas, jaki upływa między zakażeniem, hospitalizacją i śmiercią. SAGE już 21 września sugerowała rządowi, że najlepszym sposobem na zatrzymanie epidemii jest krótki, dwu- lub trzytygodniowy ogólnokrajowy lockdown.

Związek nauczycieli wzywa do zamknięcia szkół

najnowszych danych urzędu statystycznego ONS wnika, że wskaźnik infekcji w szkołach średnich, jest 50 razy wyższy niż we wrześniu. Związek nauczycieli wzywa do zamknięcia placówek edukacyjnych w ramach lockdownu w Anglii twierdząc, że są one źródłem transmisji koronawirusa. Szkoły i uczelnie wyższe pozostaną otwarte w czasie krajowej kwarantanny, tymczasem nauczyciele i inni pracownicy szkół zrzeszeni w National Education Union (NEU), chcą by placówki edukacyjne zamknięto. Według ich propozycji, do szkoły miałyby chodzić jedynie dzieci kluczowych pracowników, tak jak miało to miejsce podczas pierwszego lockdownu.

„Z danych ONS jasno wynika, że szkoły są źródłem przenoszenia wirusa. Narzucenie ogólnokrajowej blokady, przy jednoczesnym ignorowaniu roli szkół w procesie transmisji koronawirusa byłoby samobójstwem dla rządu” - stwierdził Kevin Courtney, sekretarz generalny NEU. „To prawdopodobnie doprowadziłoby do konieczności wydłużenia blokady”, dodał. Powołując się na raport ONS Courtney ostrzegł, że 1 proc. uczniów szkół podstawowych i 2 proc. uczniów szkół średnich choruje na Covid-19, zaś analiza danych przekazanych przez dyrekcje szkół pokazuje, że poziomy infekcji w szkołach podstawowych jest dziewięciokrotnie wyższy niż na początku września i 50 razy wyższy w szkołach średnich.

ecyzja o zaostrzeniu prawa aborcyjnego zmobilizowała Polki do protestów na ulicach miast w całym kraju. Polacy żyjący w Irlandii i Wielkiej Brytanii solidaryzują się z nimi organizując różnego rodzaju demonstracje. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z polską konstytucją prawa do aborcji w przypadku ciężkiego upośledzenia płodu. Decyzja zmusza kobiety do rodzenia i skazuje na opiekowanie się niepełnosprawnymi dziećmi. Wystarczyło zaledwie kilka godzin, by Polacy wyszli na ulice. Protesty odbyły się również w różnych częściach świata, w tym w Wielkiej Brytanii. W ten sposób Polonia chce zamanifestować swój sprzeciw wobec zmian w polskim prawie aborcyjnym. Jedna z takich demonstracji odbyła się przed budynkiem ambasady RP w Londynie w sobotę 24 października. Protest zaplanowany na poniedziałek 26 października odwołano. Organizatorzy poinformowali, że Metropolitan Police i Westminster Council nie wydały zgody na tak duże zgromadzenie.

WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD facebook.com/razem.londyn

Wiele osób nie zrezygnowało jednak z manifestowania swoich przekonań i mimo restrykcji społecznych pojawiło się przed ambasadą. Jednocześnie z wielu regionów Wielkiej Brytanii płyną sygnały o planowanych demonstracjach. Brytyjska Polonia może również poprzeć petycję do Konsulatu Generalnego RP w Manchesterze w sprawie wyroku TK. Można ją znaleźć pod hasłem „Human rights for polish women” na stronie change.org. Pod tym samym adresem pojawiła się również inna petycja w sprawie polskich kobiet – „Legalise abortions in Poland. Women deserve a choice!!!”.

Jeremy Corbyn zawieszony w prawach członka Partii Pracy

yły lider laburzystów został zawieszony po publikacji raportu Komisji ds. Równości i Praw Człowieka (EHRC), w którym wytknięto poprzedniemu kierownictwu Partii Pracy poważne niedociągnięcia w walce z antysemityzmem. Komisja wszczęła dochodzenie dotyczące Partii Pracy w maju 2019 roku w reakcji na liczne zarzuty dotyczące antysemickich zachowań członków ugrupowania, które miały być tolerowane przez jego szefostwo. „ Dochodzenie wykazało poważne niedociągnięcia przywódców Partii Pracy w rozwiązywaniu kwestii antysemityzmu oraz nieodpowiedni proces rozpatrywania skarg dotyczących tej kwestii”, czytamy w oświadczeniu EHRC. Zdaniem członków komisji Partia Pracy naruszyła ustawę o równości: „Analiza organu ds. równości wskazuje na specyficzną kulturę wewnątrzpartyjną, wskutek której w najlepszym przypadku nie zrobiono wystarczająco dużo, aby zapobiec antysemityzmowi, a w najgorszym

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

można uznać, że akceptowano taką postawę”, uznała EHRC. „Nasze dochodzenie wskazało wiele obszarów, w których podejście partii i przywództwa do zwalczania antysemityzmu było niewystarczające. Jest to niewybaczalne i wydaje się wynikać raczej z braku chęci niż ze niezdolności do zwalczania antysemityzmu”, powiedziała Caroline Waters, tymczasowa przewodnicząca komisji. Jeremy Corbyn wydał oświadczenie, w którym potępił antysemityzm ale też odrzucił wnioski zawarte w raporcie, uznając je za „dramatycznie wyolbrzymione z powodów politycznych”. „Jako przywódca Partii Pracy zawsze byłem zdeterminowany, by wyeliminować wszelkie formy rasizmu i wykorzenić raka antysemityzmu”, przekonywał. Obecny przewodniczący laburzystów Keir Starmer nazwał dzień publikacji raportu „dniem wstydu”, członkowie Partii Pracy przyznają, że decyzję o zawieszeniu Corbyna podjęto po jego „niestosownym” oświadczeniu.

KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 079 32 606 100 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KAROLINA SOŁTYS karolina@cooltura.co.uk 0208 846 3615 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

| Nยบ 868 | 5 listopada 2020

XXXXXX |

| 3

4 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Znicze i wieńce w polskich miejscach pamięci w Londynie

Twitter/ArkadyRzegocki

rze dstawiciele ambasady RP w Londynie złożyli wieńce oraz zapalili znicze na grobach zasłużonych Polaków, którzy spoczywają na londyńskich cmentarzach. Ambasador Arkady Rzego cki odwiedził cmentarz Brompton, gdzie pochowano gen. Nikodema Sulika, uczestnika I i II wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej, wiceadmirała Marynarki Wojennej Polskich Sił Zbrojnych Jerzego Świrskiego, a także Tomasza Arciszewskiego, premiera rządu RP na uchodźstwie w latach 1944-47. Na cmentarzu North Sheen, w imieniu marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego, ambasador złożył wieniec na grobie ppłk. Jana Kowalewskiego, kryp-

tologa, który złamał szyfry sowieckie podczas wojny polsko-bolszewickiej. Senat RP ustanowił rok 2020 Rokiem Jana Kowalewskiego. Następnie delegacja placówki udała się polskiego kościoła pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w dzielnicy Hammersmith, przy urnach z prochami pisarza Józefa Mackiewicza i jego żony Barbary Toporskiej-Mackiewicz oraz prof. Wojciecha Falkowskiego zapłonęły znicze. Pod tablicą pamiątkową poświęconą Ryszardowi Kaczorowskiemu, ostatniemu prezydentowi RP na uchodźstwie, złożono wieniec. Ambasador pamiętał również o polskich lotnikach, którzy zginęli walcząc po stronie RAFu w czasie II wojny światowej.

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

Twitter/PolishEmbassyUK

6 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Pierwsze szczepionki mogą nie być doskonałe Źródło: Polska Agencja Prasowa

ierwsza generacja szczepionek przeciw Covid-19 „prawdopodobnie będzie niedoskonała" i „może nie działać u wszystkich" – ostrzegła Kate Bingham, szefowa brytyjskiej rządowej grupy zadaniowej ds. szczepionek. W artykule opublikowanym na łamach medycznego pisma „The Lancet" napisała, że w historii medycyny żadna szczepionka „nie była tak oczekiwana” jak ta przeciw Covid-19, i podkreśliła, że „szczepienia są powszechnie uważane za jedyną prawdziwą strategię wyjścia z pandemii, która obecnie rozprzestrzenia się na całym świecie". Ostrzegła jednak przed nadmiernym optymizmem, zwracając uwagę, że szczepionka może nie działać w przypadku wszystkich osób lub jej działanie nie musi być długotrwałe. „Nie wiemy,

czy kiedykolwiek będziemy mieli jakąkolwiek szczepionkę. Ważne jest, aby ustrzec się przed samozadowoleniem i nadmiernym optymizmem" – napisała. „Pierwsza generacja szczepionek może być niedoskonała i powinniśmy być przygotowani na to, że mogą one nie zapobiegać infekcji, ale raczej zmniejszać

Książę William miał koronawirusa

ak donoszą brytyjskie media książę Charles i księżna Camilla nie byli jedynymi członkami rodziny królewskiej, który chorowali na Covid-19. W kwietniu tego roku również William zaraził się koronawirusem. Pałac Buckingham przemilczał sprawę by „nie martwić Brytyjczyków”. Książę Cambridge chorował niemal w tym

samym czasie co jego ojciec - w kwietniu, czyli na początku pandemii na Wyspach. Diagnoza miała przyjść po kilku dniach od pozytywnego wyniku testu ojca. Choroba trzymana była w tajemnicy, głównie ze względu na jej przebieg. „Na pewnym etapie miał trudności z oddychaniem. Wszyscy wokół niego panikowali”, twierdzi informator „The Sun”. „Książę Cambridge nie chciał przerazić narodu, więc ukrywał chorobę przed obywatelami. Zaraził się koronawirusem w najczarniejszych dniach pandemii dla tysięcy Brytyjczyków, kiedy każdego dnia notowano po 50 tys. nowych przypadków”. William przeniósł się z rodziną do posiadłości Anmer Hall w Norfolk, tam też przeszedł kwarantannę. Po sześciu dniach walki z chorobą wnuk Elżbiety II wrócił do swoich obowiązków. W tamtym czasie odbył 14 wideokonferencji, dzięki czemu nikt nie podejrzewał, że jest chory. Kensington Palace nie komentuje sprawy, ale też nie zaprzecza doniesieniom o chorobie Williama.

objawy, a nawet wtedy mogą one nie działać u wszystkich lub na długi czas" – wyjaśniła. Grupa zadaniowa ds. szczepionek została powołana w maju tego roku przez Patricka Vallance'a, głównego doradcę naukowego rządu brytyjskiego. Została ona utworzona w ramach Ministerstwa

Biznesu, a Kate Bingham podlega bezpośrednio premierowi. W rozmowie ze stacją BBC Bingham powiedziała, że pierwsze osoby mogłyby otrzymać szczepionkę jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia, ale bardziej prawdopodobny jest początek przyszłego roku. „Jeżeli okaże się, że dwie pierwsze szczepionki lub jedna z nich są zarówno bezpieczne, jak i skuteczne, myślę, że istnieje możliwość, iż wprowadzenie szczepionki rozpocznie się przed Bożym Narodzeniem, ale w przeciwnym razie myślę, że bardziej realistyczne jest oczekiwanie, iż będzie to początek przyszłego roku" – mówiła. Brytyjski rząd dotychczas podpisał umowy z sześcioma producentami potencjalnych szczepionek przeciw Covid-19 na ich dostawę, jeśli okaże się, że są skuteczne.

Osoby, które przeszły Covid-19 bezobjawowo mogą mieć powikłania Źródło: Polska Agencja Prasowa

70 proc. ozdrowieńców, którzy chorowali na Covid-19 w sposób bezobjawowy, występują powikłania wynika z badania amerykańskich lekarzy z Houston. Jak mówią, zakłócenie funkcjonowania jednego z narządów wskutek infekcji koronawirusem może być widoczne nawet po kilku miesiącach od wyzdrowienia. Powikłania u pacjentów, którzy przebyli Covid-19 bez symptomów, mogą występować nawet cztery miesiące po zakończeniu choroby - wyjaśniła na łamach hiszpańskiego dziennika „El Confidencial” koordynatorka badania, dr Sonia Villapol. Wskazała, że często wynikają one z uszkodzeń układu nerwowego spowodowanych SARS-CoV-2. Przedstawicielka Houston Medical Institute - ośrodka, który przeanalizował tysiące przypadków wyzdrowienia z Covid-19, wskazała, że zaburzenia w pracy narządów po infekcji wirusem

SARS-CoV-2, występują najczęściej u młodszych pacjentów. Wyjaśniła, że przyczynkiem do prowadzonych przez jej zespół badań nad powikłaniami u ozdrowieńców były liczne przypadki pacjentów, którzy po infekcji koronawirusem tracili smak i powonienie. Villapol wskazała, że u 11 proc. osób, które zostały zainfekowane SARS-CoV-2 zaobserwowano, iż wraz z rozwojem Covid-19 pojawiło się też wirusowe zapalenie spojówek. „Z kolei u innych pacjentów, często tych, którzy leczyli się na Covid-19 w szpitalach, można było zaobserwować dezorientację oraz utratę pamięci” - dodała amerykańska badaczka. Według Soni Villapol, w trakcie prowadzonego badania jej zespół potwierdził, iż infekcja koronawirusem może sprzyjać rozwojowi także takich schorzeń jak stwardnienie rozsiane, a także choroby Parkinsona i Alzheimera.

Jak nie przytyć i nie zwariować w czasie lockdownu?

rganizacja charytatywna London Spark zaprasza do udziału w bezpłatnych webinarach odbywających się na platformie Zoom, które w trudnym czasie pandemii pomogą zadbać o odpowiednią dietę, zdrowie psychiczne i bezpieczeństwo socjalne. Porad udzielają: terapeutka żywieniowa, psychoterapeutka i pracownica socjalna. - Zachęcamy do umawiania się na indywidualne konsultacje z naszymi specjalistkami. Polecamy też śledzenie kanału

Urszula Środa, psychoterapeutka

YouTube London Spark, na którym nasze specjalistki publikują krótkie filmy poradnikowe z różnych dziedzin. Znajdziecie w nich wiele cennych porad, które złagodzą negatywne skutki pandemii – zaprasza Anna Magryta z London Spark. Zgłoszenia można wysyłać mailem na: anna@londonspark.org.uk. Więcej informacji i linki do webinarów na stronie www.londonspark.org.uk Najbliższe webinarium „Być emigrantem i nie zwariować - Relacje” odbę-

dzie się 9 listopada (wtorek) o godz. 19:00. Psychoterapeutka Urszula Środa podpowie jak podtrzymać dobre relacje z bliskimi będąc na emigracji lub zamkniętym z kilkoma osobami na małej przestrzeni w czasie lockdownu. Projekt „Supporting wellbeing of Polish community” jest dofinansowany z rządowego funduszu Coronavirus Community Support Fund zarządzanego przez The National Lottery Community Fund.

| Nยบ 868 | 5 listopada 2020

ARTYKU WE WSPร PRACY Z RZDEM WIELKIEJ BRYTANII |

| 7

8 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Przywódcy UE zgodzili się, że potrzebny jest sprawiedliwy rozdział szczepionek i szybkie testy Źródło: Polska Agencja Prasowa

odczas nieformalnej wideokonferencji na temat pandemii koronawirusa unijni przywódcy zgodzili się, że UE potrzebuje „sprawiedliwego" rozdziału szczepionek i szybkich testów na obecność wirusa. Komisja Europejska zapowiedziała też 220 mln euro na transport pacjentów między krajami. Jak powiedział na konferencji prasowej w Brukseli szef Rady Europejskiej Charles Michel, „żaden z przywódców nie miał wątpliwości, że sytuacja w UE jest bardzo poważna. To poważny kryzys, druga fala" – podkreślił. Poinformował, że przywódcy dyskutowali m.in. o tym, jak osiągnąć porozumienie w sprawie wzajemnego uznawania i wykorzystywania szybkich testów identyfikujących Covid-19, co ma pozwolić na łatwiejsze przemieszczanie się pomiędzy krajami Unii. Prace nad tą kwestią mają być kontynuowane. Liderzy dyskutowali też o potencjalnych, przyszłych szczepionkach. „Zgodziliśmy się, (...) aby zagwarantować sprawiedliwy podział (szczepionki – dop. PAP) między państwami członkowskimi w przypadku umów podpisanych przez Komisję i tych, które, mamy nadzieję,

zostaną podpisane w nadchodzących tygodniach" – powiedział Michel. Poruszono też temat logistyki dostaw i właściwej komunikacji w tej kwestii skierowanej do społeczeństw. W kwestii śledzenia kontaktów osób zarażonych Michel zachęcał przywódców do uczestnictwa w inicjatywie interoperacyjność aplikacji śledzących. „Rozmawialiśmy także o możliwości harmonizacji czasu trwania kwarantanny dla tych, którzy są zainfekowani Covid-19" – powiedział. Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przekonywała, że rozprzestrzenianie się wirusa przytłoczy unijne systemy opieki zdrowotnej, jeśli kraje nie będą działać natychmiast. „Sytuacja zdrowotna w Unii Europejskiej jest bardzo poważna. Rośnie liczba infekcji, rośnie liczba hospitalizacji. Rośnie też liczba ofiar śmiertelnych, na szczęście nie tak szybko, ponieważ dziś rozumiemy lepiej, jak zajmować się pacjentami z Covid-19 i chorobą" - mówiła. Dlatego - jak wskazała - tak ważna jest współpraca między państwami członkowskimi. Przekazała, że Komisja Europejska udostępni 220 mln euro, aby umożliwić transport pacjentów chorych na Covid-19 między państwami członkowskimi, jeśli będzie taka potrzeba.

Von der Leyen zaapelowała też o masowe ściąganie aplikacji wspomagających wykrywanie kontaktów z osobami zakażonymi. Jak poinformowała na razie aplikacje z trzech krajów są połączone tak, że wymieniają się między sobą informacjami, ale kilkanaście innych ma działać w ten sposób wkrótce. Zapowiedziała też uruchomienie platformy umożliwiającej współpracę specjalistów, którzy doradzają rządom krajowym oraz ekspertów doradzających Komisji Europejskiej. Jak tłumaczyła von der Leyen poprosili o to naukowcy pracujący na poziomie krajowym, by lepiej wymieniać się doświadczeniami i ujednolicić doradztwo dla rządów UE. „W ten sposób będziemy uczyć się od siebie co działa i będziemy unikać wykluczających się i wprowadzających zamieszanie przekazów" – powiedziała szefowa Komisji Europejskiej. Komisja ma też pracować nad zatwierdzeniem na poziomie unijnym szybkich testów antygenowych. „To umożliwi nam ustanowienie optymalnego zestawu dla różnych form testów i wzajemnego uznawania rezultatów testów w UE. To jest ważne przy niezbędnych podróżach" – podkreśliła von der Leyen. W planach jest ponadto uruchomienie w listopadzie pilotażowego programu dotyczącego europejskiego formularza lokaliza-

cyjnego dla pasażerów i wprowadzenie go w całej UE przed końcem roku. Dzięki niemu możliwe ma być śledzenie trasy i kontaktów osoby, która okazałaby się zakażona. Szefowa Komisji Europejskiej mówiła też, że kierowana przez nią instytucja, po podpisaniu trzech wstępnych umów na przyszłe szczepionki, przygotowuje się do podpisania kolejnych czterech porozumień z firmami farmaceutycznymi. „Państwa członkowskie dostaną szczepionki w tym samym czasie i pod tymi samymi warunkami w oparciu o ich wielkość populacji" – zaznaczyła. Szefowa Komisji Europejskiej odradziła też podróże, które nie są konieczne. Jak mówiła, podróżowanie powinno zostać zredukowane tylko do niezbędnych przypadków. „Po tym jak pierwsza fala (pandemii) opadła, znieśliśmy pewne ograniczenia za szybko. Nie chodzi tu tylko o podróże, bo w ostatnich tygodniach i dziś wieczorem rozmawialiśmy o tym, że mamy wiele różnych środków, które są kluczowe, by utrzymywać liczby zakażeń na niskich poziomach" – podkreśliła von der Leyen. Jak tłumaczyła konieczne będzie zwalczenie wirusa i utrzymanie niskiej liczby zakażeń do czasu, gdy społeczeństwa nabędą odporność przez szczepienia. „Będziemy musieli być bardzo ostrożni jeśli chodzi o znoszenie restrykcji i mieć świadomość, że najbardziej efektywny instrument jaki mamy, to to, jak sami się zachowujemy. To są maski, to jest dystans, unikanie zamkniętych pomieszczeń ze słabą wentylacją" – podkreśliła.

| Nº 868 | 5 listopada 2020

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 9

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Wysokiej jakości usługi prawne od najlepszych polskojęzycznych adwokatów w Londynie

TWÓJ POLSKI ADWOKAT W UK

Eksperci w zakresie prawa rodzinnego

Usługi

DLA CIEBIE Prawo cywilne

Odszkodowania

Prawo rodzinne

Prawo pracy

Prawo spadkowe

Prawo karne

Prawo imigracyjne

Prawo polskie

Oferujemy również usługi dla ﬁrm.

Kontakt www.adwokat.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Solicitors!

Nasze biuro w centrum Londynu IMD Solicitors LLP 1st Floor, 63 St Mary Axe London, EC3A 8AA

Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Rząd zmienił zdanie w sprawie płacy minimalnej imigrantów

ak donosi „The Guardian”, Home Office wprowadził zmiany w prawie imigracyjnym – chodzi o minimalną płacę. Zgodnie z nowym prawem bazującym na systemie punktowym, osoba chcąca osiedlić się w Wielkiej Brytanii będzie musiała, między innymi, wykazać wysokość przewidywanych zarobków. Tymczasem próg pensji minimalnej został obniżony o blisko 30 proc. w porównaniu do obecnego, bo rząd, zdaniem dziennika, zrozumiał w końcu, że bez imigrantów z niższym wykształceniem brytyjska gospodarka stanie. „Rząd uznał zasadniczy wkład nisko opłacanych imigrantów w rozwój Wielkiej Brytanii”, czytamy w „The Guardian”. Dziennik informuje, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych opublikowało ostateczną wersję nowego prawa imigracyjnego, które będzie obowiązywało po upływie okresu przejściowego po brexicie. „The Guardian” zwraca uwagę na fakt, że publikacja dokumentu odbyła się „po cichu”, a jednym z powodów ma być zmiana sta-

nowiska w sprawie płacy minimalnej – ostatecznie ogólny próg został obniżony do 25,600 funtów rocznie. Co więcej, osoby, którym brytyjski pracodawca zaproponuje zarobki oscylujące pomiędzy 23,040 a 25,599 funtów rocznie, również mają szansę na podjęcie pracy w Wielkiej Brytanii, o ile np. posiadają poszukiwane na rynku pracy specjalistyczne kwalifikacje. Obecny pułap pensji minimalnej w wysokości 35,800 funtów został wprowadzony w 2011 roku przez ówczesną minister spraw wewnętrznych – Theresę May, która otrzymała od premiera Davida Camerona zadanie ograniczenia migracji netto. Nigdy nie udało się osiągnąć tego celu. „The Guardian” przypomina również, że przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku Boris Johnson stanowczo podkreślał, że po brexicie jego rząd znacząco ograniczy napływ imigrantów z Unii Europejskiej , którzy zbyt długo „traktowali Wielką Brytanię, jakby była częścią ich własnego kraju”. Downing Street sporządziło listę profesji najbardziej preferowanych i potrzebnych dla zapewnienia rozwoju Zjednoczonego Królestwa, kładąc głównie nacisk na naukę i kulturę. Ostateczna wersja prawa imigracyjnego wskazuje jednak na fakt, że Downing Street zrozumiało, iż brytyjska gospodarka nie przetrwa bez pracowników z niższym wykształceniem, a tym samym z niższymi płacami, ale za to z ogromnym doświadczeniem i umiejętnościami.

Na farmach brakuje tysięcy par rąk do pracy

rytyjski Krajowy Związek Farmerów (NFU) poinformował, że bez sezonowych pracowników z zagranicy, rolnicy nie poradzą sobie w przyszłym roku, a rządowa kampania mająca na celu zachęcenie mieszkańców Wysp do pracy w rolnictwie, nie przyniosła spodziewanego skutku. Tylko 11 proc. osób zatrudnionych w tym roku w Wielkiej Brytanii do prac sezonowych, było Brytyjczykami, mimo prowadzonej przez rząd kampanii „Pick for Britain”. Akcja ta miała zachęcić mieszkańców Wysp do podjęcia okresowej pracy w rodzimych gospodarstwach rolnych. Spośród ok. 30 tys. Brytyjczyków, którzy się zgłosili, tylko 4 proc. faktycznie podjęło pracę, a tylko 1 proc. został w niej na dłużej. Rolnicy, myśląc już teraz o przyszłym sezonie załamują ręce i alarmują – „bez zagranicznych pracowników nie poradzimy sobie”. Na przełomie kwietnia i maja, ale też później – latem, głównym czynnikiem utrudniającym przyjazd ludzi do

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH  RE COVID–19 Porady prawne dla pracodawców

i pracowników za zakresie postojowego – furlough leave – Kompleksowa obsługa prawna i doradztwo z zakresu rządowego programu dla osób samozatrudnionych – self-employed

 Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych

pracy w brytyjskich sadach i gospodarstwach była pandemia. Z końcem grudnia 2020 roku oficjalnie zakończy się proces wychodzenia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, co budzi kolejne obawy i lęki rolników. Krajowy Związek Farmerów chce, by rząd zapewnił, że po zakończeniu okresu przejściowego rolnicy będą mogli bez dodatkowych formalności i utrudnień, zatrudniać przyjezdnych z krajów Wspólnoty. W tym roku, ze względu na pandemię, rząd zwiększył dopuszczany prawem limit osób rekrutowanych do prac sezonowych w sektorze ogrodniczym z 2,5 tys. do 10 tys. Farmerzy oczekują teraz, że po nowym roku liczba ta zostanie utrzymana.

i wypadków przy pracy, wypadków w miejscach publicznych  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego Obywatelstwa i statusu ‘settled‘  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne

zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych

 Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY?

ZADZWOŃ DO NAS

OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

12 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Śmierć na kanale La Manche

odczas próby przepłynięcia przez kanał La Manche z Francji do Wielkiej Brytanii, zginęło czworo imigrantów, w tym dwoje dzieci. O tragedii poinformowały francuskie służby graniczne. Imigranci zamierzali dotrzeć na Wyspy małą łodzią rybacką, na której pokładzie znajdowało się 19 osób, w tym dzieci. Francuskie służby zostały zaalarmowane przez angielskich żeglarzy. Do akcji wysłano sześć łodzi i trzy śmigłowce plus jednostki patrolujące francuskie wybrzeże i kutry rybackie.

Łódź wywróciła się na wysokości Dunkierki; po dotarciu na miejsce okazało się, że ciało jednej osoby dryfowało już na wodzie, kolejnych trzech imigrantów zmarło po wyciągnięciu z kanału, a pozostałych zawrócono do Francji, gdzie zajmą się nimi urzędnicy imigracyjni. Służby poinformowały, że zachodzi podejrzenie, iż na łodzi znajdowało się jeszcze jedno dziecko, którego los wciąż nie jest znany. „Wygląda na to, że chodzi o niemowlę, którego nie udało nam się odnaleźć”, czytamy w oświadczeniu. Władze departamentu Nord potwierdziły, że na tamtym obszarze doszło do załamania pogody. Podczas burzy wody kanału były wzburzone, więc „tragedia wisiała na włosku”. Prokuratura w Dunkierce wszczęła śledztwo w tej sprawie. Na razie wiadomo, że łodzią podróżowali obywatele Iranu. Władze brytyjskie oświadczyły, że ze smutkiem przyjęły informację o śmierci imigrantów podkreślając jednocześnie, że nielegalna przeprawa przez kanał oznacza świadome narażanie ludzkiego życia i zdrowia, a to z kolei jest niedopuszczalne.

Policja odzyskała skradzioną Hubbę Bubbę

Fot. Twitter/TVP Road Policing

miał być dzień jak co dzień, a skończyło się na nietypowym odkryciu. Funkcjonariusze policji drogowej patrolujący odcinek autostrady M40 na wysokości Oxfordu, poszukiwali skradzionego pojazdu a zamiast niego znaleźli kartony z kultową gumą Hubba Bubba.

Funkcjonariusze drogówki, zostali wezwani w okolice stacji benzynowej na M40 niedaleko Oxfordu po doniesieniu o kradzieży samochodu. Gdy dotarli na miejsce, ich uwagę zwróciła stojąca tam ciężarówka. Po sprawdzeniu danych pojazdu okazało się, że ma on fałszywe tablice rejestracyjne. Z tyłu ciężarówki znaleziono kilkaset kartonów z gumą do żucia. Kierowca został zatrzymany pod zarzutem kradzieży i prowadzenia pojazdu pod wpływem narkotyków. Odpowie również za brak ubezpieczenia i przeglądu technicznego pojazdu. Policja aresztowała także drugiego mężczyznę, który podróżował ciężarówką jako pasażer - trafił do aresztu z zarzutami współudziału w kradzieży oraz posiadania marihuany. Sprawą zajęła się West Midlands Police.

Chciał zrobić zakupy mając na sobie tylko majtki i buty 14-latka

podejrzana o zabójstwo mężczyzny

Fot. ITV

ewien mieszkaniec Newport w południowej Walii, usiłował wejść do lokalnego sklepu sieci Tesco, mając na sobie jedynie bieliznę - jak można się domyśleć, nie został wpuszczony. Nie o zakupy chodziło jednak, a o zwrócenie uwagi opinii publicznej na działania rządu Walii, który w ramach walki z koronawirusem, zakazał supermarketom sprzedaży artykułów „zbędnych” – takich jak odzież czy książki. Na filmie udostępnionym w niektórych mediach, słyszymy jak żona 38-latka, która sfilmowała prowokację mówi do ochroniarzy: „Ubrania są zbędne, wpuście go” na co ochroniarz odpowiada: „Jest nieodpowiednio ubrany. Załatwiaj

tę sprawę z rządem. Nie może wejść tu tak ubrany”. „A więc ubrania są niezbędne w życiu codziennym?” pyta kobieta, odpowiedź brzmi: „Oczywiście”. Po wprowadzeniu przez walijski rząd zakazu sprzedaży tak zwanych artykułów zbędnych, większość supermarketów odgrodziła od reszty sklepu działy z ubraniami, pościelą i ręcznikami, a nawet z książkami czy drobnym sprzętem AGD. Dodatkowo wszystkie te rzeczy owinięto plastikową folią by utrudnić do nich dostęp. W ramach protestu przeciwko absurdalnej decyzji rządu, Walijczycy podpisują petycję do władz, w której domagają się natychmiastowego cofnięcia zakazu.

Premier Walii, Mark Drakeford oświadczył, że ministrowie jego gabinetu spotkają się z przedstawicielami supermarketów w celu omówienia kwestii sprzedaży mniej istotnych artykułów. „Nie sądzę, że w czasie tych 2 tygodni blokady będę musiał kupić ubranie i myślę, że wiele, wiele osób w Walii też uzna to za zbędne”, powiedział w niedzielę Drakeford. Walijskie władze uzasadniają decyzję koniecznością zachowania równowagi na rynku i ochrony sklepów sprzedających inne produkty niż niezbędne, które muszą zostać zamknięte w czasie, gdy duże sieci supermarketów mogą kontynuować działalność.

unkcjonariusze West Sussex Police zatrzymali 14-latkę, która jest podejrzana o zabójstwo 24-latka. Służby ratunkowe wezwano na Russell Way w Three Bridges – dzielnicy miasta Crawley. Na miejscu znaleziono 24-letniego mężczyznę leżącego na ziemi z poważnymi obrażeniami ciała. W akcji brały również udział jednostki pogotowia, policji oraz śmigłowiec ratowniczy, niestety mimo szybkiej reakcji medyków, ofiara zmarła. Następnego dnia w Londynie zatrzymano 14-letnią mieszkankę Crawley. Dziewczyna zdaniem policji zabiła mężczyznę. Obecnie przebywa w areszcie. Zatrzymany został również 21-letni mieszkaniec Londynu, który odpowie za udzielenie pomocy morderczyni. Śledztwo trwa, na razie nie wiadomo jakie były okoliczności tej tragedii.

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

NA DOCIEPLENIE TWOJEGO DOMU GREEN HOME GRANT

£5000 JESTEŚ WŁAŚCICIELEM NIERUCHOMOŚCI ?

Możesz skorzystać z rządowego programu ‘Green Scheme’ Sprawdź czy się kwalifikujesz? Jeżeli tak, to zadzwoń do EWI STORE, a my zarekomendujemy instalatora i pomożemy zdobyć dofinansowanie.

JESTEŚ WYKONAWCĄ ?

Zajmujesz sie tynkowaniem na co dzień. Nie wiesz jak skorzystać z rządowego programu ‘Green Scheme’ ? Skontaktuj się z EWI STORE a my zajmiemy sie resztą.

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI I SKORZYSTAJ Z NASZEGO WSPARCIA I WIEDZY. www.ewistore.co.uk

| 13

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Hammersmith Bridge pozostanie zamknięty do 2027 roku

inister do spraw drogownictwa Charlotte Vere, która kieruje zespołem odpowiedzialnym za remont Hammersmith Bridge, poinformowała, że most pozostanie zamknięty aż do 2027 roku. Grupa zadaniowa powołana przez Ministerstwo Transportu ujawniła nowy harmonogram prac remontowych, z którego wynika, że naprawa obiektu zajmie sześć i pół roku, czyli ponad dwa razy dłużej niż planowano. Co więcej prom, który ułatwi przeprawę przez Tamizę, zostanie uruchomiony dopiero w przyszłym roku. Mieszkańcy zachodniego Londynu nie kryją frustracji. „Ludzie są po prostu zdruzgotani. Te duże opóźnienia oznaczają problemy z dotarciem do szkoły, pracy. To paraliżuje funkcjonowanie wielu rodzin”, przyznaje Julia Watkins z Barnes. Najbliższe mosty - Barnes i Putney, są oddalone o 5 km. „Osoby starsze muszą płacić 40 funtów za taksówkę, gdy chcą dotrzeć do szpitala czy ośrodka zdrowia. Karetki mają problem z dotarciem do nas nie wspominając już o katastrofalnej sytuacji wielu firm”, dodała. Ruch samochodów na moście został wstrzymany w kwietniu ubiegłego roku

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

MIAŁEŚ

WYPADEK

LUB DROBNĄ STŁUCZKĘ? Pomożemy Ci uzyskać

ODSZKODOWANIE za: uszkodzony samochód obrażenia ciała kierowcy obrażenia ciała pasażerów wypadek w pracy wypadek w miejscu publicznym

za Najleps a ofert ku na ryn

Kontakt ZADZWOŃ całą dobę

@dnsclaims

www.dnsclaims.co.uk

BIURO PRAWNE B I U R O P R AW N E

0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk

po wykryciu poważnych pęknięć w konstrukcji, które stwarzają zagrożenie zawalenia się obiektu. Od sierpnia tego roku również piesi i rowerzyści nie mogą korzystać z Hammersmith Bridge. Rada gminy Hammersmith and Fulham miała nadzieję, że pod koniec października na drugi brzeg rzeki zaczną kursować promy pasażerskie, ale kwestia tymczasowej przeprawy, utknęła w martwym punkcie z powodu rosnącego konfliktu między rządem a władzami Londynu w sprawie przyszłego finansowania Transport for London.

Heathrow traci tytuł najbardziej ruchliwego lotniska w Europie

otychczas londyńskie Heathrow było uznawane za najbardziej ruchliwe lotnisko w Europie. Co roku obsługiwało około 80 mln pasażerów. Jednak w skutek pandemii tytuł ten przejął obecnie port Charlesa de Gaulle'a w Paryżu. Jak poinformowały władze Heathrow, straty za pierwsze dziewięć miesięcy tego roku, szacowane są na 1,5 mld funtów. Do końca września Paryż przyjął 19,27 mln pasażerów, wyprzedzając Heathrow które obsłużyło 18,97 mln klientów. Amsterdamskie lotnisko Schiphol zajęło trzecie miejsce z wynikiem 17,6 mln pasażerów. Przychody Heathrow w trzecim kwartale tego roku wyniosły 239 mln funtów – to spadek o 72 proc. w porównaniu z 2019 rokiem, a sytuacja epidemiologiczna w Wielkiej Brytanii nie daje nadziei na odrobienie strat. Londyński port spodziewa się obecnie, że do końca 2020 roku, w sumie obsłuży 22,6 mln pasażerów, a w 2021 roku 37,1 mln. W czerwcu, kiedy pandemia wydawała się być opanowana prognozowano 29,2 mln pasażerów w 2020 r. i 62,8 mln w 2021. Przedstawiciele lotniska poinformowali o utracie zaszczytnego tytułu najbardziej ruchliwego portu lotniczego na starym kontynencie, a przy okazji, ponownie skrytykowały Downing Street za brak

decyzji w sprawie systemu testowania pasażerów. Zdaniem Heathrow, władze innych państw, w tym Francji, znacznie szybciej i lepiej zareagowały na krach w branży lotniczej, co pozwoliło zminimalizować straty finansowe zarówno portów jak i przewoźników. Brytyjska branża lotnicza od wielu miesięcy czeka na zielone światło rządu, które pozwoliłoby uruchomić na lotniskach punkty testów Covid-19 dla pasażerów przylatujących na Wyspy, co z kolei prowadziłoby do wycofania się z nakazu odbywania kwarantanny po dotarciu na Wyspy. Przepis ten skutecznie zniechęca ludzi do podróżowania. Przedstawiciele portów lotniczych mają nadzieję, że system testów ruszy pełną parą 1 grudnia, dodatkowo domagają się nawiązania współpracy z władzami USA w celu utworzenia specjalnego korytarza powietrznego w czasie Święta Dziękczynienia, które w tym roku obchodzone będzie 26 listopada. „W ten sposób możemy ochronić wiele miejsc pracy w Wielkiej Brytanii broniąc jednocześnie ludzi przed koronawirusem”, powiedział w BBC Radio John Holland-Kaye, dyrektor naczelny Heathrow. „To jedyne rozwiązanie – państwo musi pomóc w ożywieniu gospodarki. Rząd nie spieszył się z tym dotychczas. Naprawdę należy wypracować jakieś porozumienia i to najpóźniej do grudnia”, dodał.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Rząd nie chce już płacić za posiłki dla ubogich uczniów – Anglia się buntuje!

ielka Brytania to obecnie jedno z najbardziej poszkodowanych wskutek pandemii państw w Europie, a sytuacja w kraju coraz mocniej odbija się na życiu mieszkańców – szczególnie najuboższych. Tymczasem rząd odrzucił projekt ustawy o finansowaniu bezpłatnych posiłków dla biednych uczniów na czas jesiennych ferii i Bożego Narodzenia. Decyzja Downing Street wywołała falę oburzenia wśród sympatyków i wpływowych posłów Partii Konserwatywnej. O zmianę decyzji rządu, apeluje również gwiazda Manchesteru United Marcus Rashford. Rząd Borisa Johnsona wycofał się z przedłużenia wsparcia dla najuboższych dzieci w formie darmowego posiłku w czasie przerw w roku szkolnym w Anglii. Projekt ustawy gwarantującej wsparcie dla takich uczniów, został odrzucony głosami konserwatywnych posłów, którzy mają większość w Izbie Gmin. No i zaczęło się. Media, organizacje społeczne, a nawet prominentni posłowie Partii Konserwatywnej, którzy głosowali za przyjęciem projektu, nie kryją oburzenia, domagając się ponownego głosowania w tej sprawie.

Twitter/MarcusRashford/

Fala krytyki płynie również z ust polityków Partii Pracy, która złożyła w Izbie Gmin wniosek o przedłużenie programu wsparcia ubogich uczniów. Szef ugrupowania Keir Starmer, oświadczył na antenie Sky News, że zrobi wszystko co w jego mocy, by wymusić na Downing Street ponowne głosowanie w sprawie

darmowych posiłków, chyba że premier sam się ugnie pod naciskiem presji rosnącej wewnątrz jego ugrupowania. Tymczasem rady miast, w tym niektóre kierowane przez torysów, prowadzą rozmowy z lokalnymi firmami w celu zebrania środków na posiłki dla ubogich uczniów.

| 15

Gwiazda Manchesteru United Marcus Rashford chce wystąpić do rządu z petycją o przedłużenie programu, prosząc swoich fanów o wsparcie jego akcji. W swojej petycji piłkarz przypomina Borisowi Johnsonowi, że 14 proc. rodziców i 10 proc. dzieci w ostatnim półroczu bało się o to, czy będzie miało pieniądze na jedzenie. 32 proc. społeczeństwa straciło dochody z powodu pandemii i według najnowszych szacunków, potrzeby banku żywności wzrosną tej zimy o 61 proc.! Rashford apeluje o znalezienie pieniędzy na darmowe obiady szkolne dla dzieci poniżej 16. roku życia, również w czasie przerw w nauce. Petycję w tej sprawie podpisało już pół miliona osób. „Bezinteresowność, dobroć, wspólnota. To jest Anglia, którą znam”, napisał na Twitterze piłkarz. Do napastnika Manchesteru United już zgłosiły się restauracje i bary z całej Anglii deklarując chęć sponsorowania obiadów dla dzieci. „W tym trudnym czasie chcemy być razem. Z przykrością przyjęliśmy wiadomość, że rząd odrzucił projekt fundowania posiłków, dlatego w czasie ferii w czasie lunchu (godz. 12-15) oferujemy dzieciom darmową pizzę”, poinformował The Old Millwrights Army w Aylsebury. „Nie akceptuję decyzji rządu. Uważam, że Boris Johnson powinien na poważnie potraktować tę sprawę, zamiast wysyłać społeczeństwu standardowe formułki. To byłaby tragedia, gdyby podczas Bożego Narodzenia dzieci były głodne”, skomentował akcję były premier Gordon Brown.

16 |

| OBLICZA EMIGRACJI

Moja wersja Polski jest piฤ kna i romantyczna

5 listopada 2020 | Nยบ 868 |

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Muzyka w moim życiu jest najważniejsza, bez muzyki nie mogłabym żyć. Jestem bardzo dumna, że mam szansę śpiewać dla polskiej społeczności zarówno tutaj, jak i w Polsce i na całym świecie, że mogę śpiewać po polsku. To jest jak sen, mówi Katy Carr, artystka, której najnowsza płyta „Providence" właśnie ukazała się w sprzedaży. O jej wizję Polski, o muzykę i inspiracje nie tylko artystyczne pytał Dariusz A. Zeller.

Dariusz A. Zeller

łaśnie ukazała się na rynku twoja najnowsza płyta „Providence”. Powiedz coś o niej...

Album „Providence" jest już moim szóstym albumem w karierze i trzecim w trylogii: „Paszport" (2012), „Polonia" (2015) i właśnie „Providence Opatrzność" (2020). Byłam inspirowana do tworzenia tego albumu wiele lat. Decydującym momentem by go wydać była śmierć mojej mamy. Dedykowałam ten album właśnie jej. Kiedy umarła, czułam żal, i musiałam budować swoją pewność siebie na nowo; zdecydowałam, że muszę szukać silnych „role models", dzięki którym pokażę siłę w tym bardzo trudnym czasie bez mamy. Pomysł na album zrodził się z pewnego snu z George’em Orwellem, Rotmistrzem Pileckim, królową Elżbietą; poszliśmy w tym śnie na cudowny spacer w Hampstead Heath, gdzie obecnie mieszkam i moi senni bohaterowie powiedzieli mi, że muszę śpiewać o „The ladies pond", tylko dla kobiet (w Hampstead są trzy takie: dla wszystkich, dla mężczyzn i dla kobiet). Spotkałam także Oscara Wilde'a w tym moim śnie i on opowiedział mi o jego dziele „The nightingale and the rose”. „So the Nightingale pressed closer against the thorn, and louder and louder grew her song, for she sang of the birth of passion in the soul of a man and a maid” Oscar Wilde, The Nightingale and the Rose Mój album jestem inspirowany George'em Orwellem: „If liberty means anything at all, it means the right to tell people what they do not want to hear.”

| 17

Na płycie znajduje się 10 utworów. W jakim stylu postanowiłaś je przedstawić?

Mój styl muzyczny jest inspirowany muzyką akustyczną, brytyjską muzyką folkową oraz krakowskimi artystami z Piwnicy Pod Baranami: Ewą Demarczyk, Markiem Grechutą i Czesławem Niemenem.

blisko z moją rodziną. Bliskość tworzy w moim życiu muzyka. Jestem niezależną artystką, urodziłam się w Anglii, jestem Brytyjką, ale mam polskie korzenie. Gdy piszę piosenki nie myślę o żadnym image’u. Każda piosenka ma swoją uniwersalną prawdę, każda piosenka jest dla mnie jak dziecko.

Dlaczego obrałaś tak oryginalny, polski image?

Katy, skąd czerpiesz pomysły do swoich kolejnych utworów?

Kocham Polskę, Polaków i polski język. Polska jako miejsce jest inspirująca i jednocześnie edukująca. Jestem blisko z moją mamą, kiedy myślę o Polsce, blisko z moją babcią,

„Providence” Nowy Album Katy Carr. Ostatnia część Trylogii Polskich Korzeni. 30 października, 2020. Wydawnictwo: Deluce Recordings

Inspirują mnie czasy międzywojenne. Lubię Henryka Warsa. Był niesamowity! To kompozytor polski żydowskiego pochodzenia, napisał ponad 3000 utworów dla Syrena Records, walczył w polskim Drugim Korpusie . Czuję, że jego twórczość jest dla mnie ważna pod kątem umiejętności posługiwania się językiem polskim. Chcę poprawnie śpiewać po polsku, ale na razie mój akcent jest nieco angielski. Bardzo mało wiadomo o piosenkach, które budowały kulturę Polski międzywojennej. Bardzo bym chciała zrobić jakąś introdukcję, z historycznym sensem tych piosenek trafić do różnorakiej społeczności w Anglii, zarówno polskiej, angielskiej, jak i żydowskiej, i żeby pokazać jak język polski jest piękny. Te utwory, te melodie, ci piękni, polscy kompozytorzy wykonali wielką pracę, i chcę pokazać że zasługują na pamięć, chcę pamięć o nich podtrzymać dzięki rozpowszechnianiu muzyki. Jestem bardzo podekscytowana tym projektem, bo widzę bardzo dużo możliwości na łączenie społeczności z kulturą języka polskiego za pomocą muzyki.

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| OBLICZA EMIGRACJI

Dlaczego w twojej twórczości funkcjonuje, tak pięknie i niezmiennie, ten romantyczny „polski wątek”?

Bo moja wersja Polski jest piękna i romantyczna. Myślę o Marii Skłodowskiej-Curie, generał Elżbiecie Zawackiej, Krystynie Skarbek, mojej

babci, o najpiękniejszych górach, najpiękniejszych polach, najpiękniejszym morzu. W mojej Polsce ludzie zawsze śpiewają, są bardzo kulturalni i bardzo kochają Polskę. Język polski zawsze jest w mojej głowie pełnej romantycznej Polski, gdzie jem jajecznicę z babcią, a w tej jajecznicy są kurki, które zebrała w lesie. Oczywiście w tej Polsce jest także moja mama, jest żywy Kazik Piechowski i my wszyscy robimy piękną muzykę, śpiewamy, skaczemy przez ogień i mieszkamy w Paryżu Północy „Warsaw is Paris of the north Warszawa". Słyszę piękną muzykę Hanki Ordonówny, Mieczysława Fogga i to jest moja Polska, bardzo kulturalna, bardzo piękna i bardzo wesoła. Chcę dać troszeczkę tego „gustu" mojej pracy i podnieść pewność siebie Polaków. Dać im nadzieję poprzez moją muzykę. W historii Polski było za dużo tragedii i traumy i teraz jest czas nad celebracją niesamowitej kultury polskiej, niesamowitej poezji polskiej, niesamowitej piosenki, niesamowitej muzyki i niesamowitych tekstów, a także samego jezyka.

Self-emp

VAT

loyed

Rejestracja LTD (L imited Company)

Empl

Par

oyme

tne

rsh

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

0208 846 3606

poniedziałek, środa, piątek 8.00-19.00 wtorek, czwartek 8.00-21.00

KSIĘGOWOŚĆ

18 |

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Mój styl muzyczny jest inspirowany przez muzykę akustyczną i tzw. british folk music. Posiadam inspiracje muzyką klasyczną, jak również poprzez piosenki krakowskich artystów z Piwnicy Pod Baranami, Ewą Demarczyk, Markiem Grechutą, a także Czesławem Niemenem. Jesteś Polką mieszkającą w Londynie i tu m.in. koncertującą. To trudny teren w tej dziedzinie, ale twoja pozycja jest ugruntowana. Jesteś uznaną artystką.

Muzyka w moim życiu jest najważniejsza, bez muzyki nie mogłabym żyć. Kiedy tworzę muzykę, moje serce może latać. Mam stuprocentową kontrolę nad tym, co robię. Praca z polską społecznością daje mi dużo radość i miłości. Mam moją własną, globalną, piękną rodzinę, bo Polacy są moją rodziną i jestem dumna, że mam tak dużo braci i sióstr, kuzynów, babć, dziadków na świecie. Moje serce dziękuje: Polsko dziękuję, Polacy dziękuję, Polonio - wszyscy jesteście kochani!

Jak przebiegała twoja dotychczasowa kariera?

Moja kariera muzyczna jest dla mnie radością. Jestem dumna, że mogę być muzykiem. To niesamowita rzecz, że ludzie śpiewają moje piosenki, dodają mi tym sił. Muzyka dla mnie to styl życia, piękny i śliczny. Muzyka buduje miłość, muzyka buduje pewność siebie, muzyka jest dla wszystkich i ja żyję w tym pięknym, muzycznym świecie.

Co zaliczasz do swoich największych dotychczasowych sukcesów?

Największym sukcesem dla mnie jest miłość w życiu, ale i sukcesem jest mieć muzykę, przyjaciół, piękną, globalną rodzinę polską, dobre

Gdzie można śledzić twórczość Katy Carr? message: info@katycarr.com info: www.katycarr.com tweet: www.twitter.com/katycarrmusic follow: www.facebook.com/katycarrmusic fotos: www.instagram.com/katycarrmusic videos: www.youtube.com/katycarrmusic

jedzonko. To są najważniejsze sukcesy w moim życiu. Kiedy będę miała 80 lat, spojrzę na swój świat, życie, i będę myśleć o wszystkich pięknych osobach, których spotkałam. W 2011 roku zaprosiłam Kazika Piechowskiego, uciekiniera z Auschwitz, do Anglii. Siedzieliśmy na sofie w hotelu i powiedział a byliśmy w BBC na dużym spotkaniu - „tutaj z Tobą, moją koleżanką, to jest najpiękniejszy moment". Nauczyłam się przez to jedno

zdanie od Kazika wiele, to zdanie mojego życia.

Katy, czym dla ciebie jest muzyka?

Muzyka jest dla mnie najlepszą przyjaciółką na świecie. Nikt nie może mi odebrać muzyki, zawsze będę ją miała; buduje mi dużo możliwości, spotkań ze wspaniałymi ludźmi, otwiera mi świat duchowy. Dzięki Bogu, że mam muzykę w moim życiu i mogę też być w muzycznym świecie i słyszeć

| 19

się z innym muzykiem, choćby nawet nieżyjącym, jak na przykład Chopin (słyszę jego kreatywność, piękne syreny, piękną muzykę). Spotkałam swojego męża dzięki muzyce, spotkałam swoje najlepsze koleżanki dzięki muzyce, podróżowałam po całym świecie dzięki muzyce i uczyłam się języka polskiego z tekstów polskich piosenek. Piosenki, muzyka to jest mój świat, ja żyję w tym świecie i kocham ten świat. Kocham was!

20 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

5 listopada 2020 | Nº 868 |

Remembrance Day

– Dzień Pamięci Przygotowała Karolina Wiatrowska

zień Pamięci to międzynarodowe święto na cześć poległych żołnierzy, które w Wielkiej Brytanii obchodzone jest w najbliższą niedzielę 8 listopada. Na Wyspach ma ono swoją własną nazwę – Remembrance Sunday. Święto upamiętnia moment podpisania rozejmu kończącego I wojnę światową, ale jego najważniejszym przesłaniem jest pamięć o ofiarach wszystkich konfliktów wojennych. „Wielka wojna” przyniosła Wielkiej Brytanii ogromne straty demograficzne, gospodarcze oraz traumę. W tym dniu w całym Londynie odbywają się zwykle różne koncerty, nabożeństwa i uroczystości upamiętniające tych, którzy w walce oddali swoje życie. Tegoroczny dzień będzie znacznie inny ze względu na obowiązujące ograniczenia. Hołd dla tych, którzy stracili życie podczas konfliktów zbrojnych, nadal będzie miał miejsce, ale na znacznie mniejszą skalę niż zwykle. Sprawdź, co możesz zrobić, aby przeżyć ten dzień wyjątkowo.

Poppy Appeal

Brytyjska Legia Królewska to organizacja charytatywna zapewniająca wsparcie finansowe, społeczne i emocjonalne weteranom brytyjskich sił zbrojnych. Przewodnim hasłem organizacji jest „Pamiętajmy o zmarłych, nie zapominajmy o żywych” („Remember the dead, don’t forget the living“). Czerwone maki są zarejestrowanym znakiem towarowym, a jego jedynym zgodnym z prawem użyciem jest zbiórka pieniężna podczas Poppy Appeal. Legion co roku na kilka tygodni przed Niedzielą Pamięci oferuje czerwone maki w zamian za dowolną darowiznę. Zebrane fundusze przeznaczane są na organizację wydarzeń Dnia Pamięci w całym kraju oraz pomoc byłym żołnierzom

My Poppy Run – Razem jesteśmy nie do powstrzymania

Remembrance Sunday 8 listopada Imperial War Museum Duxford Cambridgeshire CB22 4QR bilety od £9.90 Weź udział w dwuminutowej ciszy o 11 rano w IWM w Duxford, aby zaznaczyć koniec pierwszej wojny światowej i kontemplować oddane życie w dwóch wojnach światowych i późniejszych konfliktach. Zbliż się do ponad stuletniej historii lotnictwa i odkryj osobiste historie osób dotkniętych konfliktem dzięki kilku wyjątkowym wystawom w muzeum. O 13:00 planowany jest również krótki pokaz latania Spitfire'a Mark 1. Osoby, które planują przyjazd proszone są o wcześniejszą rezerwację biletów.

Festival of Remembrance 7 listopada BBC One, 21:10 Royal British Legion wspólnie z BBC tworzy program online, który zostanie wyemitowany w BBC One w sobotę 7 listopada. „Festiwal Pamięci” w Royal Albert Hall słynie z pokazów wojskowych, utworów chóralnych i modlitw. W takim dniu odbywają się zwykle dwa przedstawienia. Rano wydarzenie dostępne jest dla całej publiczności, wieczorem natomiast zarezerwowane wyłącznie dla członków Legionu i ich rodzin oraz rodziny królewskiej. Akompaniament muzyczny do wydarzenia zapewnia orkiestra wojskowa z Household Division wraz z Orkiestrą Smyczkową Hrabiny Wessex, do której dołączają muzycy Royal Air Force (za pośrednictwem RAF Music Services poprzez RAF Salon Orchestra) oraz przedstawiciele Royal Marines. Program wydarzenia dostępny na stronie: www.bbc.co.uk

Zwykle impreza odbywa się na przestrzeni października, i listopada i przyciąga wielu zainteresowanych, ale ze względu na trudną sytuację w tym roku, organizatorzy zaproponowali inną formę udziału. Wystarczy zarejestrować się na stronie: www. Britishlegion.org.uk, aby mieć pewność otrzymania koszulki na wybraną przez ciebie aktywność fizyczną: bieganie, jogging lub spacer. Zaangażuj rodzinę i przyjaciół oraz zbierz fundusze, aby nikt, kto służył, nie znalazł się w niekorzystnej sytuacji z powodu poświęcenia, jakiego dokonał. Dołączcie do społeczności biegaczy, którzy wspierają Appeal Poppy w tych trudnych czasach. Udział i zbiórka pieniędzy otwarta jest do końca listopada.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Tattoos and Remembrance Tatuaże są znaczącym i trwałym aktem pamięci w brytyjskich siłach zbrojnych. Tuszem na skórze, upamiętniają przyjaciół, którzy służyli, ilustrują osobiste ofiary i zaznaczają trwałe więzi, które powstały między mężczyznami i kobietami, którzy żyją, trenują i walczą razem. Wojskowe tatuaże są pełne znaczenia i symboliki, opowiadając historie o osobistym poświęceniu, pamięci i przynależności. Te symbole mają różne pochodzenie; niektóre są stare, a inne nowe; wiele jest ponadczasowych, podczas gdy inne są specyficzne dla pokolenia. Odszyfrowując tatuaże tych, którzy służą, odkryjesz osobiste historie ludzi, które są równie wzruszające, jak piękne wizualnie. Szczegóły na stronie: https://www.britishlegion.org.uk

| 21

Spotlight: Remembrance 7 listopada National Army Museum Royal Hospital Road SW3 4HT Londyn wstęp wolny Nowa wystawa w NAM opowiada historię brytyjskich żołnierzy, którzy zginęli podczas pierwszej wojny światowej. Muzeum zgromadziło liczne przedmioty, obrazy, fotografie i osobiste świadectwa, aby je obejrzeć należy zarezerwować uczestnictwo poprzez rejestrację na stronie muzeum: https:// www.nam.ac.uk

Buried Among Kings: The Story of the Unknown Warrior

Czarny Mercedes

NAM do 14 lutego 2021, wstęp wolny

Pokaz filmu polskiego na Festiwalu Filmów Żydowskich w Wielkiej Brytanii. UK Jewish Film prezentuje szeroki szereg filmów fabularnych, dokumentalnych i krótkometrażowych, które odzwierciedlają różnorodność życia i kultury Żydów i Izraela. Od samego początku Festiwal Filmów Żydowskich w Wielkiej Brytanii odwiedziło ponad 300 000 gości. Popularna platforma wideo na żądanie zapewnia dostęp do filmów na wielu innych platformach. Organizacja prowadzi również uznane programy edukacyjne, które każdego roku docierają do setek młodych ludzi. 24. Festiwal Filmów Żydowskich w Wielkiej Brytanii odbędzie się w dniach 5-19 listopada 2020 r., prezentując to, co najlepsze we współczesnym kinie żydowskim z całego świata, dla różnorodnej publiczności w Wielkiej Brytanii. https://ukjewishfilm.org

Wystawa poświęcona jest symbolicznemu pomnikowi - Grób Nieznanego Wojownika powstał jako zbiorowy pomnik milionów pogrążonych w żałobie Brytyjczyków po I wojnie światowej. Setki tysięcy żołnierzy zginęło podczas obu wojen na całym świecie, wiele ciał zaginęło całkowicie, a wielu nie udało się zidentyfikować. Istniało również wiele kontrowersji dotyczących repatriacji w porównaniu z pochówkami osób zaginionych za granicą.

13 listopada 19:30

307 Squadron Day Live 15 listopada 9:45-19:00

POSK Online Ta nowa inicjatywa Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego ma na celu prezentowanie polskiej kultury, historii i sztuki w czasach pandemii. Ostatni czas POSK wykorzystało na stworzenie zupełnie nowego systemu telewizyjnego pozwalającego na rejestrowanie i transmitowanie na żywo wydarzeń kulturalnych ze sceny Teatru POSK. Emisje online planowane są regularnie w czwartki od 19:30. Będą dostępne bezpłatnie za pośrednictwem strony internetowej www.posk.org.

307 Squadron Project ma przyjemność zaprosić do udziału w serii wyjątkowych wydarzeń wideo w niedzielę 15 listopada. Ze względu na Covid-19 organizatorzy musieli odwołać doroczną wystawę w Exeter Guildhall, jednak polska flaga nadal będzie wisiała nad miastem, którego Dywizjon 307 bronił przez dwa lata podczas wojny.Relacja na żywo z Exeter Guildhall Speeches dostepna na stronie: facebook.com/307SquadronProject. W programie m.in. złożenie przez jednego z członków 307 Squadron Project wieńca pod tablica upamiętniająca lotników Dywizjonu 307, występ piosenkarki Katy Carr oraz prezentacja oficjalnego zwiastuna filmu „The Navigator” (wyprodukowanego przez 307 Squadron Project).

22 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Polsce mawiają o pani „nasz skarb narodowy”, w Stanach nazywają „The Polish Queen”, a kim tak na prawdę pani się czuje? Polką?

Wychowywana byłam zawsze na dumną ze swojej ojczyzny patriotkę. Choć mam jeszcze dwa obywatelstwa – angielskie i amerykańskie, Polką czuję się na pewno i to z Polską wiążę swoją misję, w niej odnajduję swoje powołanie. Ja sobie teraz zdaję sprawę, jakie polskie było moje dzieciństwo i moje wychowanie. Wcześniej o Polsce tylko słyszałam. Widziałam liczne odznaki ojca, których miał tyle, że zdaniem mojej matki Ireny Anders wyglądał jak choinka. Matce nietrudno było chyba o podobne porównania, bo była artystką. 1 września 1939 roku, gdy kończyła 19 lat, a do Lwowa, w którym mieszkała, wchodzili Rosjanie, rzuciła studia, ale nie zrezygnowała z muzyki. Wstąpiła do jazzowego zespołu Henryka Warsa i przybrała pseudonim sceniczny Renata Bogdańska. Później, już jako żona generała, śpiewała w Ognisku Polskim przy Exhibition Road na Kensington, gdzie ojciec grywał w karty, a potem siadał ze mną w pierwszym rzędzie podczas występów mamy. To był elitarny klub polski. Przychodzili do

Ojciec był dla mnie wszystkim Urodzona w Londynie, większość życia mieszkająca w USA, przemierza kontynenty z misją podtrzymania patriotyzmu wśród Polonii oraz pamięci o ojcu. Mówiąca piękną polszczyzną, otwarta, skromna, o nienagannych manierach. Nieodrodna córka generała Andersa. Zdradza, że wzruszają ją polskie śpiewy oraz że długo nie wiedziała, że żyje obok legendy. „Ojciec był dla mnie wszystkim. Ale to, kim był dla swoich żołnierzy, Polaków doceniłam dopiero po jego śmierci. Potrafił ich uwieść, sprawić, że dawali z siebie wszystko”, wspomina ambasador RP we Włoszech, Anna Maria Anders-Costa w rozmowie z Karoliną Wiatrowską z okazji przypadającej w tym roku 50. rocznicy śmierci jej ojca. niego znajomi oficerowie oraz kłócąca się często emigracyjna elita polityczna. Bywalców łączył fakt nieutrzymywania kontaktów z PRL. W soboty były tam tłumy. Jeden z autorów grywanych tam spektakli Marian Hemar żartował sobie ze mnie i mawiał, że jestem biednym dzieckiem karciarza i szansonistki. To matce często zazdrościłam urody, bo nim skończyłam 16 lat, byłam istnym brzydkim kaczątkiem, chociaż na przyjęciach chwalono mój wygląd, żeby przypodobać się generałowi. A matka uwielbiała, gdy na takie spotkania nosiłyśmy identyczne sukienki. Na tych samych spotkaniach ojciec, gdy ze mną tańczył, mawiał, że jestem ostatnią prawdziwą miłością jego życia.

Generał Władysław Anders wszedł do historii przede wszystkim jako twórca i dowódca Armii Polskiej w ZSRR oraz dowódca słynnego 2 Korpusu Polskiego, który walczył w krwawej bitwie o Monte Cassino. O tym, jaki naprawdę był, pisała pani w swojej książce. Autobiografia „Córka generała i piosenkarki", była podobno obwieszczona licznymi plotkami i domysłami - postanowiła pani opowiedzieć o ojcu sama?

W rozmowach z prasą wspominam nierzadko, jak biegał po ogrodzie z moimi koleżankami. Mimo że wychowywał mnie gdy miał 70 lat, był

w doskonałej formie. Rozpieszczał mnie. Pamiętam, jak w Londynie na Trafalgar Square wspólnie dokarmialiśmy gołębie. Parę lat później razem paliliśmy również papierosy. Ojciec był zabójczo przystojny. Opisuję tam przede wszystkim dzieciństwo, ówczesną politykę i ważnych generałów, ale także artystyczną duszę matki - Ireny. Chociaż urodziłam się w Londynie, a Polskę poznałam dopiero jako dorosła osoba, to atmosferę patriotyzmu staram się utrzymać także w swojej własnej rodzinie. Do dziś przechodzi mnie dreszcz, gdy słyszę pozdrowienie „czołem żołnierze”. W uszach ciągle brzmi powtarzana od najmłodszych lat fraza „Czołem panie generale”, którą

Czy popiersie Władysława Andersa stanie W związku z przypadającą w tym roku 50. rocznicą śmierci generała Władysława Andersa, od września uruchomiono zbiórkę publiczną, której celem jest „pozyskanie funduszy na wykonanie i odlew popiersia gen. Andersa, jego zabezpieczenie oraz transport do Wielkiej Brytanii ze Stanów Zjednoczonych”. Koszt całego przedsięwzięcia ma wynieść ok. 65 tys. zł. Prace nad pomnikiem rozpoczął mistrz Andrzej Pityński, polski rzeźbiarz, autor Pomnika Katyńskiego stojącego w Jersey City. Niestety pod koniec września zmarł. Popiersie generała miałoby stanąć w Narodowym Muzeum Armii w Londynie w 2021 roku; ale czy do tego dojdzie? Na to i inne pytania odpowiada Bartosz Czajka, prezes Instytutu Andersa w Lublinie. Rozmawiała Karolina Wiatrowska

kąd pomysł na tego typu inicjatywę?

Inicjatywa ufundowania popiersia generała Władysława Andersa, które ma być eksponowane w National Army Museum w Londynie, wyszła od grona osób, które są szczególnie zaangażowane w kultywowanie pamięci o generale Andersie i II Korpusie Polskim. Mam tu na myśli przede wszystkim córkę generała, panią Annę Marię Anders - Ambasador RP w Rzymie, pana

Arkadego Rzegockiego – Ambasadora RP w Londynie oraz portal British Poles, zajmujący się sprawami polskimi, w tym polską pamięcią historyczną na Wyspach Brytyjskich. Te zacne grono osób i instytucji przekazało Instytutowi Andersa informację o planowanej inicjatywie, którą postanowiliśmy bez wahania poprzeć i zorganizować zbiórkę publiczną na ten cel. Jest to dla nas niezwykle ważne, ponieważ jednym z celów statutowych Instytutu jest propagowanie pamięci o naszym patronie, generale Władysławie Andersie. Pragniemy, aby za pozyskane

środki sfinansować wykonanie popiersia Władysława Andersa, jego zabezpieczenie oraz transport ze Stanów Zjednoczonych do Wielkiej Brytanii. Artystą, który miał stworzyć podobiznę generała był mistrz Andrzej Pityński, jeden z najbardziej znanych polskich rzeźbiarzy. Niestety 18 września dostaliśmy informację o jego śmierci. Mistrz zdążył wykonać popiersie gen. Władysława Andersa i jest ono na etapie odlewu. Tym samym, monument przygotowany przez Pityńskiego będzie jego ostatnim dziełem. Popiersie będzie miało formę

odlewu z brązu taką samą, jak pomnik generała Władysława Andersa w Cassino we Włoszech.

Jaki cel przyświeca inicjatywie?

Generał Władysław Anders był dowódcą Wojska Polskiego w Związku

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Narodzenia była najważniejszym świętem. Zawsze na stole pojawiał się barszcz, karp i śpiewano kolędy. Aż do wieczora salon był zamknięty, bo czekało się na świętego Mikołaja. Potem był ten fantastyczny moment, kiedy drzwi się otwierały, świeczki na choince zapalone, a pod nią prezenty. To wszystko przygotowywał ojciec, sam ubierał choinkę.

Wraz z ambasadorem RP w Londynie Arkadym Rzegockim, wspiera pani inicjatywę powstania pomnika generała, który stanąć ma w National Army Museum w Londynie. Wszystko to, aby podtrzymywać pamięć o ojcu?

chóralnie odpowiadali jego żołnierze, zrywając się na baczność.

Generał Anders przez wielu uważany był za wybawiciela. Kiedy do pani dotarło, że jest córką bohatera?

Dopiero teraz. Wcześniej nie zdawałam sobie z tego do końca sprawy. Pierwszy raz to do mnie dotarło, gdy pojechałam w 2011 roku do Rosji na 70-lecie utworzenia Armii Andersa. Widziałam te tablice i groby w Buzułuku, gdzie tworzyło się jego wojsko z polskich zesłańców, deportowanych do obozów Gułagu lub przetrzymywanych w więzieniach NKWD. Teraz, kiedy przyjeżdżam

do Polski i słyszę, że tu mieścił się sztab generała, a tu dowodził swoim pułkiem, to każdego dnia dowiaduję się o nim czegoś nowego. Rodzice chronili mnie przed tym, co działo się w Polsce, w której przez jakiś czas pisano okropne rzeczy o ojcu. Został przecież pozbawiony stopnia generalskiego i obywatelstwa polskiego.

W domu liczyły się Bóg, honor, ojczyzna?

Tak, bardzo. Rozmawialiśmy tylko po polsku, choć ojciec znał cztery języki. Kiedy w wieku pięciu lat poszłam do szkoły, nie znałam ani słowa po angielsku. Wigilia Bożego

Tak, i uważam, że robię dobrą robotę. To dla mnie wielka radość, bo przez tyle lat nie wolno było mówić o Andersie. Uświadamiam sobie, że prawdziwie dokończyć dzieło ojca można tylko czynnie uczestnicząc w podejmowaniu odpowiedzialności za kraj oraz utożsamianiu się z nim. Jestem szczęśliwa, że mój ojciec będzie uhonorowany w kraju, gdzie dokonał swojego żywota! National Army Museum to bardzo prestiżowe publiczne miejsce. Każdy, kto do niego przyjdzie, będzie mógł dowiedzieć się o bohaterstwie polskich żołnierzy.

Możliwość posługiwania się nazwiskiem Anders, które każdemu Polakowi kojarzy się z jedną z najbardziej chlubnych kart polskiego oręża w historii stanowi niebywale powód do dumy. Niemniej dla wielu dzieci sławnych rodziców jest to także pewnego rodzaju brzemię,

| 23

które niekiedy przytłacza. Jak jest w pani przypadku?

Nigdy tego nie odczułam. Wcześniej oprócz środowiska polskiego zaczęłam się obracać także wśród Anglików, dla których było ono zwyczajnym nazwiskiem, jak każde inne. Ponadto zawsze pracowałam na swój rachunek i nie korzystałam z żadnych przywilejów wynikających z mego rodowego nazwiska. Najpierw kształciłam się w Wielkiej Brytanii, na uniwersytecie w Bristolu ukończyłam filologie francuską i hiszpańską. Potem skończyłam także studia ekonomiczne w USA na uniwersytecie w Bostonie, uzyskując tytuł MBA (Master of Business Administration). Ponieważ mam zdolności lingwistyczne nabyłam także biegłą znajomość kolejnych języków: włoskiego i niemieckiego. Z oczywistych względów doskonale mówię po angielsku. Pracowałam w Biurze Prasowym UNESCO w Paryżu, zyskując bogate doświadczenie medialne i prasowe. Później przez lata pracowałam w światowej firmie z branży przemysłu naftowego, poznałam Bliski i Daleki Wschód, Australię, Kanadę, Stany Zjednoczone i Amerykę Południową. Wreszcie 1984 roku w trakcie uroczystości 40. rocznicy Zwycięstwa pod Monte Cassino, poznałam przyszłego męża – płk. Roberta Costa, bohatera wojny wietnamskiej, amerykańskiego dyplomatę wojskowego w Rzymie, który później pracował w Pentagonie u Sekretarza Obrony w administracji prezydenta USA Ronalda Reagana. Niewątpliwie jednak mam na uwadze, aby nie skompromitować nazwiska.

w National Army Museum w Londynie? Radzieckim, a następnie II Korpusu Polskiego, który prowadził zwycięską bitwę o Monte Cassino w 1944 r. Po wojnie, gdy Polska była częścią bloku sowieckiego, gen. Anders przebywał na wygnaniu w Londynie, gdzie zmarł 12 maja 1970 r. Został pochowany na polskim cmentarzu wojennym na Monte Cassino. Zbiórkę publiczną, którą organizujemy postrzegamy jako rodzaj hołdu dla dokonań generała Władysława Andersa, żołnierzy II Korpusu Polskiego oraz wszystkich Polaków, którzy walczyli przeciwko dwóm totalitaryzmom w latach 1939 - 1945. Dzięki życzliwej postawie dyrektora prestiżowego National Army Museum w Londynie, pana Justina Maciejewskiego, popiersie znajdzie się na odpowiednim miejscu i będzie stanowić centralny punkt wystawy, jaka wkrótce upamiętnić ma polskich żołnierzy, walczących pod rozkazami brytyjskimi w czasie II wojny światowej. Popiersie będzie więc stanowić dar dla National Army Museum, który będzie jednocześnie

konfliktu. Inicjatywa ta powinna więc być ważna dla wszystkich osób, którym bliska jest polska pamięć historyczna i polska tożsamość. Warto pamiętać, iż Polacy mają bardzo długą tradycję fundowania wspólnym wysiłkiem pomników swoim bohaterom, walczącym o wolność i niepodległość ojczyzny. Zbiórka prowadzona przez Instytut Andersa jest o tyle niezwykła, że oprócz tradycyjnego pomnika jako symbolu pamięci przysłuży się także wzrostowi świadomości o polskim wkładzie w walki toczone w latach 1939 – 1945. Wierzymy, że także Polacy w kraju dostrzegą, jak istotnym także dla naszej tożsamości jest wkład Polonii i emigracji oraz wszystkich Polaków, którzy w różnych okresach dziejów, tak jak generał Anders, musieli opuścić rodzinny kraj i walczyć o jego suwerenność na obcej ziemi. fundamentem szerszej ekspozycji, jaka w sposób godny upamiętni ofiary, poniesione przez naród polski w latach największego w dziejach świata

Jeszcze nigdy żaden polski dowódca nie doczekał się swojej rzeźby w brytyjskim

muzeum. Może się to jednak zmienić. W jaki sposób Polacy mogą się do tego przyczynić?

Prowadzoną przez Instytut Andersa zbiórkę najłatwiej wesprzeć poprzez wpłatę środków za pośrednictwem strony www.pomnik-andersa.pl. Wpłat można dokonywać w imieniu własnym, firmy bądź instytucji lub anonimowo. Dedykowana zbiórce strona internetowa jest nowoczesną platformą obsługującą różne formy przelewów pieniężnych w szeregu najpopularniejszych walut świata. Niezwykle ważne jest dla nas także nagłaśnianie informacji o zbiórce, aby każdy, dla kogo ważne są wartości reprezentowane przez generała Andersa, mógł wziąć udział w tym dziele. Dlatego zachęcamy do przekazywania informacji o tej inicjatywie wszelkimi dostępnymi drogami, szczególnie poprzez profile w mediach społecznościowych. Będziemy wdzięczni za każdą formę wsparcia oraz dobre słowo, na którym także niezwykle nam zależy.

24 |

| COOLTIME / ROZMOWA

5 listopada 2020 | Nº 868 |

Świat się pomylił

Łukasz Pietraszkiewicz ma 39 lat, od 20 lat mieszka na emigracji w Wielkiej Brytanii. W wieku 36 lat zdobył nagrodę publiczności w Top Model UK, udowadniając, że wiek to tylko cyfra. Od kilku lat współpracuje z biurem Miss Polski i Miss Polski Nastolatek UK & Ireland jako choreograf. Ukończył Szlak św. Jakuba, a także Londyński Maraton. Prywatnie ojciec i mąż. Jakby tego było mało, wydał swoją debiutancką książkę pt. „Świat się pomylił...”, której patronami zostały tygodnik „Cooltura” i radio PRL.

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Joanna Figlak-Włoka

kąd pomysł na książkę? I dlaczego o takiej, a nie innej treści. Czy losy któregoś z bohaterów i twoje są zbieżne?

To był sposób na poradzenie sobie z problemami. Moja osobista terapia. Kiedy otrzymałem szokujące dla mnie wiadomości, że mogę mieć raka kości, nagle mój świat się zawalił. Nie mogłem się na niczym skupić. Byłem jak żywe zombie, nie jadłem, nie spałem, nagle wszystko przestało się liczyć. Musiałem natychmiast znaleźć sobie zajęcie, by przestać o tym myśleć. Wpadłem na pomysł, by zacząć prowadzić bloga, ale nie miałem pojęcia od czego zacząć i doszedłem do wniosku, że pisanie o przebiegu choroby jeszcze bardziej by mnie przytłoczyło. To był środek nocy, pamiętam, wszedłem na swojego Facebooka, a tam ktoś udostępnił artykuł o młodym chłopaku, który popełnił samobójstwo. Był prześladowany w szkole i nie tylko. Za

to, że przyznał się do swojej seksualności. Pozostawiony samemu sobie, bez opieki, rodziny i przyjaciół nie wytrzymał presji i powiesił się. Doskonale wiem,

pospolitą powieść. Nie chciałem się ograniczać do liczby słów czy też jednego wątku, dlatego wpadłem na pomysł, by napisać książkę zamiast

Moja powieść to wyciskacz łez, pełno w niej życiowych sytuacji, ale też i ma przesłanie. Podkreślam w niej jak ważna jest miłość w życiu człowieka i to, że nie zawsze mamy wpływ na wybór w kim te uczucia lokujemy. jak okrutni mogą być nastolatkowie i najbliższe otoczenie. Pomyślałem, że powinienem stanąć w obronie nie tyle mniejszości, co miłości. Dlatego mój główny bohater, Alex udowadnia, że wszystko może się wydarzyć, a on sam pokazuje alternatywny sposób reagowania na odmienność i miłość. Kiedy zacząłem pisać przyszło mi do głowy, by stworzyć fajną, niekoniecznie

bloga, ale taką, która całkowicie by mnie i czytelników pochłonęła. Część wydarzeń jest żywcem ściągnięta z życia mojego i moich przyjaciół, a część jest wymyślona. Wiele faktów zapożyczyłem z życia znajomych i ich wspomnień. Wszystko zmiksowałem i zlepiłem, w wyniku czego powstała fajna, mam nadzieję, książka, bardzo życiowa i jakże

| 25

potrzebna co niektórym, by zrozumieli i mieli oczy otwarte na to, co się wokół nich dzieje. Musimy pamiętać o tym, że w każdym środowisku są osoby, które dojrzały do tego, by się zmierzyć z realiami i nie boją się swojej seksualności, ale są i tacy, których szczególnie mocno dotyka nietolerancja. Są tacy, jak ci z tego artykułu, którzy mierzą się z myślami samobójczymi, a kolejne lub o jedno za dużo wyzwisko może doprowadzić do tego, że posuną się do samego samobójstwa. Jeżeli ktoś ciągle ci wmawia jaki jesteś, to zaczynasz w to wierzyć. I wtedy zastanawiasz się, co robić. Słowa mają ogromna moc. Podkreślam, że nie jest to ani pamiętnik nastolatka, ani autobiografia. Po jakimś czasie postanowiłem się podzielić swoim pomysłem z tymi, których historie wykorzystałem w swojej powieści. Nie spodziewałem się takiej euforii z ich strony. To było miłe, nabrałem wiatru w skrzydła.

Czy od razu wpadłeś na pomysł, by ją wydać?

26 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Kiedy zacząłem pisać „Świat się pomylił…” nawet przez myśl mi nie przeszło, by ją wydawać. Ta historia miała być głęboko schowana w szufladzie. Jednakże, kiedy zbliżałem się do końca opowieści o moich bohaterach, to fragment wysłałem do kilku moich przyjaciół. Ku mojemu ogromnemu zdziwieniu chwilę po tym, jak otrzymali rękopis, jakby na hura odpowiedzieli jeden po drugim. Każdy z nich był zachwycony i prosił o więcej. Dawno temu poznałem dziewczynę, która wydała kilka swoich powieści. Skontaktowałem się z nią i to ona mnie przekonała, że powinienem to opublikować. Napisała w stylu, że „ta historia nie może zgnić w szufladzie, że nikt nie przejdzie wobec tego obojętnie”. Wahałem się. Przecież ani nie jestem pisarzem, ani też nie miałem bladego pojęcia, jak wydać książkę. Postanowiłem, że nie będę sobie zaprzątał tym myśli, zanim jej nie skończę. Zajęło mi to ponad rok. To był długi i wyczerpujący proces. Pomogło mi to bardzo z uporaniem się z moimi problemami. Informacje na temat wydania książki miałem z pierwszej ręki, właśnie od osoby, która mnie do tego nakłoniła i z internetu. Szperając po necie wpadłem na konkurs organizowany przez wydawnictwo. Niczego nie oczekując wysłałem swój rękopis. Po kilku tygodniach otrzymałem maila zwrotnego, w którym poinformowano mnie, że moja książka jest warta wydania, otrzymała wyróżnienie z dopiskiem „Według nas książka może znaleźć wielu swoich odbiorców”. I w taki sposób zaczęła się moja przygoda z wydawnictwem.

A tytuł książki? Dlaczego właśnie taki?

Od samego początku wiedziałem, że tytuł musi być mocny. Tak jak tytuł, tak i okładka muszą przyciągać wzrokowo, zaciekawić. Są kluczowe dla każdego autora. Było kilka innych opcji, ale w doborze pomogli mi moi czytelnicy. Spośród trzech tytułów właśnie „Świat się pomylił…” najbardziej przemówił do większości, ale i nie tylko, bo od momentu, kiedy wpadłem na ten pomysł nie wyobrażałem sobie, że mogłoby być inaczej. Ten tytuł wzbudza zainteresowanie i rzeczywiście pasuje do całej powieści i moich bohaterów, bo co do niektórych to świat się pomylił, o czym będziecie się mogli przekonać podczas czytania.

Do kogo kierujesz swoją powieść? Co możesz powiedzieć o swoich czytelnikach?

Pisząc książkę nie myślałem o jakiejkolwiek grupie czytelników. Nie ograniczałem się do jednej. Myślę, że czytelnikami będą zarówno kobiety, jak i mężczyźni, niezależnie od wieku. Moja powieść to wyciskacz łez, pełno w niej życiowych sytuacji, ale też i ma przesłanie. Podkreślam w niej jak ważna jest miłość w życiu człowieka i to, że nie zawsze mamy wpływ na

wybór w kim te uczucia lokujemy. Życie bywa przewrotne i moja książka udowadnia jak bardzo. Otrzymuję bardzo dużo maili, a także prywatnych wiadomości. Choćby takie pisane przez obcych ludzi, którzy zarzucają mi coming out i tym podobne. Książka dopiero co się ukazała, a już hejt leci pod moim adresem, nie wspomnę też o groźbach. Są nawet tacy, którzy chcą mi spuścić lanie czy też posądzają mnie o sianie propagandy, bo „nawołuję do obnażania się homoseksualistów na ulicy”. Najciekawsze było to, że kilka osób napisało do mnie z zapytaniem, czy to jest autobiografia. Jestem już zmęczony tłumaczeniem się. A nauczyłem się w życiu tego, że choćby to my znamy prawdę, to ludzie i tak napiszą swój, bardziej im wygodny scenariusz. Dlatego kieruję tę książkę do wszystkich, a przede wszystkim do hejterów i homofobów. Warto się przekonać, że nie wszystko jest takie, jakie może się wydawać. Bardzo mi zależy by książka trafiła do tych, którzy nie potrafią się otworzyć na coś innego i ogromnym sukcesem będzie, jeżeli choć jedna osoba wyciągnie pomocną dłoń do kogoś, kto tego potrzebuje i zapobiegnie tragedii. „Książka, która uratowała komuś życie”, jak pięknie to brzmi, prawda? Ale dobrze wiem, jakie są realia, i że są tacy, którzy nie zrozumieją tematu. I chociaż świat zmienia się szybko, to niektórzy zatrzymali się w świecie wymyślonych opowieści o księciu na białym rumaku i dyni, która zamienia się w karocę. Tylko szkoda, że nie pamiętają o tym, że o północy czar pryska. Rzeczywistość potrafi być przerażająca.

Jak myślisz, dlaczego tak się dzieje? Czy spodziewałeś takiego zwrotu akcji?

Nie zastanawiałem się nad tym, pisząc książkę. Chciałem stworzyć

coś, co mogłoby odzwierciedlić życie ludzi z kontrowersyjnego środowiska. Zależało mi, by pokazać, że ich środowisko nie jest łatwe, i też muszą borykać się z problemami, tak jak każdy inny. Niczym nie różnią się od przeciętnych ludzi, ba (!) są tak samo przeciętni, jak każdy inny człowiek, jeśli wiesz, co mam na myśli. Czy każdy autor kryminałów zabija? Nie! Czy Erika Leonard opisując erotykę Greya ma w domu sekretny pokój tortur? Pewnie nie! A czy J.K. Rowling pisząc „Harry’ego Pottera” umiała śmigać na miotle czy robić abrakadabra? Zapewniam was, że nie! Nie wydaje mi się też, by jakiś mafioso porwał Blankę Lipińską na Sycylii i uwięził ją na 365 dni. W takim razie sami sobie odpowiedzcie na pytanie o coming out. Jestem bardzo otwarty i nieprzewidywalny, to fakt, ale bardzo cenię sobie prywatność. Dlatego nie mam zamiaru reagować na hejt, nie chce mi się w to bawić. To strata czasu, wolę usiąść i coś napisać. Zacytuję zdanie z okładki książki: Tak jak w życiu każdego z nas tak i w tej książce muszą być tajemnice. Wracając do hejterów, to wydaje mi się, że większość nawet nie zna zawartości książki, a przeczytała tylko opis i wydaje im się, że już są krytykami literackimi. Rzeczywiście są tam akcje i zwroty, które mogą zadziałać na wyobraźnię, ale o to też mi chodziło, by czytelnik próbował się pojednać z bohaterami, wcielić się w ich role. A bycie osobą homoseksualną, w moim mniemaniu, to nie jest kwestia wyboru, a raczej tego, kto nam stanie na naszej drodze do miłości, tak jak jest w przypadku moich bohaterów.

Jak zareagowali twoi znajomi, gdy książka trafiła do ich rąk?

Jeżeli chodzi o tych, o których już wspomniałem, że opierałem się na ich doświadczeniach życiowych, to zaskoczyli mnie tym, że nie chcieli przeczytać całości rękopisu. Wszyscy marzyli, by wziąć do ręki gotowe rękodzieło. Pisząc o nich, bardzo często wracałem pamięcią do momentów, kiedy byłem jeszcze nastolatkiem. Spędziłem z tymi ludźmi wiele lat, poznałem ich sposób bycia, zachowanie, a także przewidywałem pewne reakcje, wyprzedzając akcję. Oczywiście wszystko to musiałem trochę podszlifować, ubarwić, a przede wszystkim wiele wydarzeń wymyślić, by akcja nabrała dynamiki i większej potęgi. Jeszcze nie jestem w stanie ci odpowiedzieć, czy oni siebie tam odnaleźli czy nie, ale jestem przekonany, że po tym, co już przeczytali na początku, będą zachwyceni. I wierzę, że to oni będą moimi największymi krytykami. To także dzięki nim zdecydowałem się pokazać „Świat się pomylił…” innym. To jakby jest po części też i ich dzieło. Jeżeli chodzi o znajomych, których ta historia nie dotyczy, to raczej większość przyjęła to z dużą euforią i zaciekawieniem. Dopiero po tym,

jak opublikowałem okładkę z opisem książki, zaczęły się właśnie podteksty i pytania pod moim adresem, ale ja właśnie taki jestem, nieprzewidywalny. Nie umiem być pospolity. To nie byłoby w moim stylu, by napisać zwykły romans, musiałem wszystko skomplikować, by narobić zamieszania i szumu wokół siebie. Z drugiej strony nuda mnie nudzi i się z pewnością nie sprzedaje. Pamiętam, że byli też i tacy, którzy we mnie wątpili, ale ja jestem uparty i zawsze robię wszystko na przekór.

Czy zawsze chciałeś być pisarzem?

Pisarzem? Nigdy nie byłem i raczej nie będę. Ja jedynie jestem autorem książki. Mam bujną wyobraźnię, potrafię wymyślać opowieści. Pamiętam, że jeszcze w liceum na klasówce z historii wymyśliłem wojnę, a moja nauczycielka wezwała mamę do szkoły na rozmowę. Po 20 latach na emigracji, uwierz, było mi bardzo ciężko napisać książkę, i to po polsku. Ale od czego są korektorzy i redaktorzy w wydawnictwie? A autor ma prawo do pomyłki.

Czy będzie kontynuacja?

Mam kilka pomysłów co do drugiej części. Ale czekam na uwagi ze strony czytelników. Liczę się z ich zdaniem, chcę się dowiedzieć, czego im brakuje, a czego jest za dużo, ale koncepcja została już nakreślona pisząc „Świat się pomylił…”. Musiałem jednak skończyć, bo są pewne wytyczne co do wydania debiutów. Jednym z nich jest to, że nie może być za długi. Wiem tylko, że muszą pojawić się nowi bohaterowie, dojrzalsi i bardziej pewni własnych wyborów. A główny bohater musi pójść o krok dalej.

Chciałbyś zekranizować powieść?

Już po trzech dniach od premiery książka trafiła na listę bestsellerów w Wielkiej Brytanii i USA. Uważam to za duży sukces. Co do ekranizacji, byłoby to spełnienie najskrytszych marzeń, mogę nawet wcielić się w postać głównego bohatera, a co tam (śmiech). Musiałbym też poszukać jakiegoś latynoskiego nastolatka. Mam nawet kilka ról obsadzonych… (śmiech). Gdyby co, muszę znaleźć takiego śmiałka, który podjąłby się nie lada wyzwania. A tak na serio, to życzę sobie, by tak było.

A gdzie można kupić twoją książkę?

W największych księgarniach w Polsce. W Empiku, a także w polskiej księgarni internetowej w Wielkiej Brytanii i w USA. To chyba dobra wiadomość dla nas, Polaków na Wyspach. Zachęcam wszystkich do tego, by odważyli się zapoznać z moją książką. Nie bójcie się jej. Czekam na wasze zdjęcia z hashtagami i proszę, by tagować mnie na swoich portalach, liczę także na opinie, szczere opinie. A, i nie zapominajcie, że do odważnych świat należy!

COOLTIME / RECENZJA |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

| 27

Między mazurem a melancholią Dr Jacek Kornak

„S

traszny Dwór” to zapewne najbardziej popularna wśród Polaków opera. Jest to jedno z ostatnich i zarazem najważniejsze dzieło Stanisława Moniuszki. Opera ta miała swoją premierę w Warszawie w 1865 roku. Pomimo że dzieło posiada komediowy charakter, cenzorzy dopatrzyli się w niej niebezpiecznych patriotycznych wątków i po dwóch przedstawieniach opera została zdjęta z afisza. Moniuszko już nigdy za życia nie zobaczył swojego dzieła, ale dziś „Straszny Dwór” wykonywany jest zapewne w każdej polskiej operze. W Wielkiej Brytanii opery tej nie sposób zobaczyć na żywo, ale dzięki Narodowemu Instytutowi Fryderyka Chopina otrzymaliśmy ostatnio wysokiej jakości nagranie „Strasznego Dworu”. W rolach głównych usłyszymy gwiazdy polskiej wokalistyki, tj. Tomasz Konieczny jako Miecznik, Edyta Piasecka jako Hanna, Monika Ledzion-Por-

czyńska jako Jadwiga, Marcin Bronikowski jako Maciej, Mariusz Godlewski jako Zbigniew, Arnold Rutkowski jako Stefan, Karol Kozłowski jako Damazy, Małgorzata Walewska jako Cześnikowa, Rafał Siwek jako Skołuba. Gra Orkiestra XVIII wieku pod batutą Grzegorza Nowaka, a dzieło jest wykonane na instrumentach z XIX wieku, dzięki czemu jesteśmy bliżej oryginalnego brzmienia tej opery. Nowak prowadzi orkiestrę w sposób dynamiczny, co sprawia, że dzieło Moniuszki ma zwarte i ekspresyjne brzmienie. Wokalnie jest to wybitne nagranie. Imponują szczególnie głosy męskie. Tomasz Konieczny, ale także Mariusz Godlewski i Arnold Rutkowski zaprezentowali porywające interpretacje wokalne. „Straszny dwór” wydany przez NIFC to wybitny album, który z pewnością dołączy do klasyki nagrań Moniuszki.

gor Levit to prawdziwy kosmopolita i to się czuje w jego muzyce. Pianista podczas ostatnich lat szturmem podbił światowe sale koncertowe oraz ugruntował sobie pozycję jednego z najciekawszych artystów swojego pokolenia. Każdy jego album jest niezwykłym projektem, który wnosi nowe interpretacje i świeżość do kanonu muzyki. Ostatnio ukazało się jego nowe nagranie zatytułowane „Encounter”. Album jest dowodem na to, jak artyści ponad podziałami czasowymi i narodowymi inspirują się nawzajem, a zarazem na to, że kultura jest ponad wszelkimi podziałami. Levit prezentuje utwory Bacha oraz Brahmsa, ale w wersji Ferruccio Busoni, włoskiego artysty z przełomu XIX i XX wieku. Usłyszymy tutaj też jedno z arcydzieł niemieckiego romantyzmu: Vier ernste Gesänge, Op. 121 w XX wiecznej wersji Regera. Album zamyka utwór muzycznego prowokatora i eksperymentatora Mortona Feldmana Palais de Mari. Levit gra wyraziście. Jego interpretacje są osobiste i wyjątkowo oryginalne. Jest tutaj coś ze słowiańskiej melancholii, także niemiecka precyzja, ale zapewne najważniejsza na tym albumie jest atmosfera, którą Levit tworzy. Jest to intymny klimat, który wprawdzie chwilami ma coś ostrego, ale zarazem jest refleksyjny. Levit jest bez wątpienia pianistą innym niż pozostali i taki też jest jego album „Encounter”. To projekt, który pokazuje jak sztuka łączy artystów z różnych okresów i różnych krajów, ale to też propozycja refleksji o tym, co nas łączy.

28 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| TOP 10

10 Marcin Urban

Źródło: Wikipedia

Ludwik Zamenhof

Polskie wynalazki Wykrywacz min Esperanto Wynalazca: LUDWIK ZAMENHOF Esperanto to najbardziej rozpowszechniony na świecie międzynarodowy język pomocniczy. Jego nazwa pochodzi od pseudonimu „Dr Esperanto” (doktor mający nadzieję), pod którym Ludwik Zamenhof opublikował w 1887 roku podstawy języka w książce „Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny”. Jego celem było stworzenie neutralnego i łatwego do nauki języka, przydatnego do międzynarodowej komunikacji, nie zastępującego jednak innych języków narodowych. Pomimo że żadne państwo nie uznaje esperanto za swój język urzędowy, jest ono hobbystycznie używane przez międzynarodową wspólnotę, której wielkość, według różnych źródeł, szacowana jest od 100 tys. do 2 mln użytkowników.

Wynalazcy: JÓZEF KOSACKI I ANDRZEJ GARBOŚ Pierwszy wykrywacz min został opracowany na przełomie lat 1941/1942 przez dwóch poruczników Józefa Kosackiego oraz Andrzeja Garbosia z Centrum Wyszkolenia Łączności, służących w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Według niektórych źródeł, pierwsze koncepcyjne plany wykrywacza min jeszcze przed II wojną światową opracował w warszawskim Instytucie Radiotechniki Wojskowej pułkownik Lisiecki. Pierwsze praktyczne próby prototypu przeprowadzono w miejscowości Bari w Szkocji 5 marca 1942.

Lampa naftowa Wynalazca: IGNACY ŁUKASIEWICZ Lampa naftowa była bardziej wydajna od zwykłych świec, a tańsza w eksploatacji od olejów i oświetlenia gazowego. W marcu 1853 pierwszą lampę naftową skonstruował we Lwowie Ignacy Łukasiewicz, a 31 lipca jako pierwszy na świecie oświetlony w ten sposób został lwowski szpital powszechny. Do powszechnego użytku weszła w latach 1860–1865.

Wycieraczki samochodowe Wynalazca: JÓZEF HOFMAN Wycieraczki jako pierwszy zaczął stosować w swoich samochodach Ford, a autorem tego wynalazku jest Polak, żeby było jeszcze ciekawiej, kompozytor i pianista, Józef Hofman, który był także wynalazcą. Na swoim koncie miał ponad 100 wynalazków, w tym m.in. podwyższany stołek do fortepianu, teleskopy samochodowe, zegar elektryczny, maszynkę elektryczną do gotowania oraz rozwiązania konstrukcyjne w fortepianach, balonach i samolotach. Patent na wycieraczkę samochodową przyznano jednak w 1903 roku Mary Anderson i Jamesowi Henry’emu Apjohnowowi. Nie zmienia to jednak faktu, że to właśnie Polak wymyślił ją jako pierwszy.

Józef Hofman

TOP 10 |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

| 29

Szczepionka przeciw polio

Wynalazcy: JAN SZCZEPANIK I KAZIMIERZ ŻEGLEŃ Wynalazcami kamizelki kuloodpornej byli dwaj Polacy: Jan Szczepanik oraz Kazimierz Żegleń. W obu kamizelkach energia pocisku była pochłaniana w kolejnych warstwach tkaniny, z której uszyta była sama kamizelka. Publicznie wykonywane testy wykazały, że tkanina Szczepanika jest odporna na kule zdolne przebić grube sosnowe deski i blachę żelazną oraz na ostrze sztyletu. Okazało się, że rozpięta na parawanie tkanina, wzmocniona warstwą cienkiej blachy, zatrzymywała nie tylko kule z rewolweru kaliber 8 mm, ale nawet z karabinu Mannlicher, które przestrzeliwały na wylot stalową blachę o grubości 12 milimetrów z odległości 100 m. Jan Szczepanik stał się znany na całym świecie w 1902, gdy kareta wyłożona tkaniną kuloodporną jego pomysłu uchroniła przed bombą i prawdopodobną śmiercią króla Hiszpanii Alfonsa XIII.

Wynalazca: HILARY KOPROWSKI Opracowana w latach 50. minionego stulecia szczepionka Hilarego Koprowskiego (1916-2013) była pierwszą skuteczną szczepionką przeciwko polio. Była podawana doustnie i zawierała atenuowanego wirusa. Została wyparta przez szczepionkę Sabina. Obecnie stosuje się dwie szczepionki na polio – nazywane również chorobą Heinego-Medina.

Hilary Koprowski

Kamizelka kuloodporna

Przenośny magnetofon „Nagra”

Kazimierz Funk

Wynalazca: STEFAN KUDELSKI Pierwszy egzemplarz swego magnetofonu Stefan Kudelski – Szwajcar polskiego pochodzenia, opracował w 1951 roku jako student fizyki w Politechniki Federalnej w Lozannie. Rok później magnetofon dostał pierwszą nagrodę w konkursie The First International Amateur Recording Contest. W następnych latach Kudelski dopracowywał swoją konstrukcję. Model Nagra III, całkowicie oparty na tranzystorach, stał się technologiczną rewelacją i urządzeniem powszechnie używanym przez reporterów radiowych i telewizyjnych, filmowców oraz służby specjalne.

Witaminy Wynalazca: KAZIMIERZ FUNK Kazimierz Funk jako pierwszy odkrył i wyodrębnił z otrąb ryżowych witaminę B1. Jego badania pozwoliły wykryć obecność tej witaminy w rozmaitych pokarmach, m.in. w drożdżach, mleku i mózgu wołowym. Funk jest autorem terminu „witamina” (łac. vita – życie, amina – związek chemiczny zawierający grupę aminową), wprowadzona do użytku w 1912 roku.

Pleograf Wynalazca: KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI Aparat kinematograficzny służący jednocześnie do rejestracji materiału filmowego oraz jego projekcji został skonstruowany przez polskiego wynalazcę Kazimierza Prószyńskiego w roku 1894, czyli niecały rok przed podobnym wynalazkiem braci Lumière. Pierwszą wersję pleografu Prószyński skonstruował jako student politechniki w Liège. Później udoskonalał i unowocześniał swój wynalazek, wprowadzając w nim wiele poprawek. Jego urządzenie zapoczątkowało historię polskiej kinematografii.

Samochód elektryczny Wynalazca: MELEX SP. Z O.O. Polacy może nie byli wynalazcami, ale pionierami na rynku samochodów elektrycznych, dzięki pojazdowi Melex, którego produkcję uruchomiła już w 1971 roku Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Mielec”. Początkowo produkowano je w wersji trójkołowych wózków golfowych z przeznaczeniem na rynek amerykański, ale szybko rozszerzono ofertę o czterokołowe wózki pasażerskie, bagażowe i golfowe. Najpopularniejszym wariantem Melexa w Polsce stał się dwuosobowy pojazd towarowy z odkrytym nadwoziem, który mógł przewozić do 150 kg ładunku. Do 1977 wyprodukowano ponad 46 tys. Meleksów.

30 |

| MOJA WYSPA

od ‘ ziernika `1 pazd DZI EŃ DOB RY LON DYN

N owa ram ówka radia PRL

5 listopada 2020 | Nº 868 |

prowadzi Artur Zalewski

WIADOMOŚCI Z LONDYNU

od poniedziałku do piątku

prowadzi Marcin Urban

6:30-10:30

od poniedziałku do piątku

od 7:30 co godzinę

KLU B MU ZYC ZNY prowadzi Grzegorz Albrycht od poniedziałku do czwartku 19:00-21:00

prowadzi Nika Boon środa

21:00-23:00

LON DON TOP 20 prowadzi Grzegorz Albrycht piątek 17:00-19:00

PRYWATKA Z DJEM prowadzi DJ Spider sobota 19:00-21:00

prowadzi Beata Tomczyk od poniedziałku do piątku

13:00-17:00

HALO PRL! prowadzi Joanna Figlak-Włoka od poniedziałku do piątku

10:30-13:00

BOO N BOX

HYD E PAR K

KULTUR ALN IE O PIŁC E prowadzi Grzegorz Nowocień poniedziałek 21:00-23:00

MARCIN ŚPIEWA Z GWIAZDAMI prowadzi Marcin Wolniak czwartek

21:00-23:00

PRL DANCE

DJ DIVISION IN THE MIX prowadzi DJ D'Vision piątek 19:00-20:00

BAC KSTAGE prowadzi Adrian Grycendler wtorek 21:00-23:00

POŁ UDN IK COOLTURALNY prowadzi Dariusz Zeller piątek

12.00-12.25

PRL DANCE LONDON VIBES

prowadzi DJ Quest piątek 20:00-00:00

Radio for Everyone

MOJA WYSPA |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

moja wyspa

Dariusz A. Zeller

Grzegorz Terka

ieszkam w Londynie od 2001 roku, a przyjechałem tu po studiach geodezyjno-kartograficznych we Wrocławiu. Tak jak większość z nas, mieszkających tutaj, zaczynałem od pracy w restauracji i na budowie. Obecnie mieszkam wraz z rodziną w północnym Londynie. Prowadzę firmę geodezyjną, zajmującą się pomiarami inwentaryzacyjnymi do celów projektowych, głównie dla firm architektonicznych i deweloperskich. Moją pasją są podróże, zwłaszcza motocyklem - im dalej tym lepiej! Świetnie czuję się pod żaglami, szczególnie w gronie znajomych.

| 31

Odetchnąć od zgiełku miasta

+ Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

To był luty 2001. Miejscem, od którego zaczęła się moja przygoda na Wyspach, była stacja metra Holloway Road (północny Londyn), gdzie po raz pierwszy zobaczyłem miasto. Pamiętam swoje pierwsze wypowiedziane słowa: Przecież to wygląda jak Istambuł!

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Prowadzę firmę geodezyjną zajmującą się pomiarami inwentaryzacyjnymi do celów projektowych, czyli mapy terenu, rzuty budynków itd.

+ Miejsca, które lubię odwiedzać:

Od czasu do czasu lubię zajrzeć do Ace Cafe London. Popatrzeć na wyjątkowe motocykle lub samochody. Podobnie jest z St Katharine Docks Marina, ale tam chodzi o jachty, które również uwielbiam.

+ Przemieszczam się tu: Samochodem, motocyklem.

+ Najlepsze miejsce do życia:

Lubię Enfield, okolice Forty Hill tam, gdzie mieszkam. Jest bardzo zielono. Parki, lasy pola golfowe. Można odetchnąć od zgiełku miasta.

Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś się na: redakcja@cooltura.co.uk

+ Na zakupy polecam:

Nie mam swojego ulubionego sklepu. Lubię małe polskie sklepiki, szczególnie jeśli serwują domowe pierogi lub gulasz.

dzielnicę Stamford Hill, aż do ekscentrycznego Camden Town. Miejsca, w których mieszkali/mieszkają znani ludzie.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam:

+ Wyspy Brytyjskie lubię za:

Uwielbiam tajski zakątek na Camden Town Market. Świetnie smakuje piwko w The Rose and Crown, Clay Hill. Obiad w Toby Carvery Whitewebbs House EN2 i deser w The King and Tinker EN2. Puby te znajdują się na skraju najpiękniejszego parku Forty Hill w tej części Londynu. Polecam spacerek!

+ Gościom na Wyspach pokazuję:

Oprócz standardów pokazuję perełki, których nie ma na okładce przewodników. Różnorodność społecznokulturowa, od najbogatszych miejsc typu Kensington czy Belgravia, przez żydowską

Za to, że umożliwiły mi rozwój zawodowy i osobisty.

+ Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Myślę, że brexit. Skok w nieznane przy wątpliwym rządzie.

+ Na Wyspach brakuje mi:

Niemieckiego porządku i organizacji. Może jeszcze „Pay as you go” most do Francji, aby nie trzeba było rezerwować promu czy tunelu.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie to:

Szwajcaria. Willa nad Jeziorem Genewskim, koniecznie z linią brzegową!

32 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| MOJA WYSPA

e j c a m r o f n i e z s j e i n z a w j Na a ˛ k e ˛ r d o p e zawsz .

www.cooltura24.co.uk

| Nº 868 | 5 listopada 2020

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

| 33

Mówię po angielsku Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Zostać na lodzie Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Leave someone in the lurch = to not do for someone what you had promised you would do, to leave someone in a difficult situation without helping them

Nie zrobić dla kogoś tego, co się obiecało, zostawić kogoś w trudnej sytuacji bez pomocy = zostawić kogoś na lodzie (lurch = przechył, szarpnięcie, gwałtowny zwrot, stracona pozycja w grze)

EXAMPLES = PRZYKŁADY He said he would help me with the money, but he left me in the lurch. The manager will really leave us in the lurch if he decides to quit before we finish this project. Sally will never forget the people who left her in the lurch all those years ago. How can we leave them in the lurch, like that? They are still teenagers.

To bend the truth = to say something that is not true or that misleads people but that is usually not regarded as a serious or harmful lie

Powiedzieć coś, co nie jest prawdą lub wprowadza ludzi w błąd, ale zwykle nie jest to uważane za poważne lub szkodliwe kłamstwo = naginać prawdę

EXAMPLES = PRZYKŁADY

On powiedział, że pomoże mi z pieniędzmi, ale zostawił mnie na lodzie.

You know him; he doesn't lie exactly – he just bends the truth.

Menedżer naprawdę zostawi nas na lodzie, jeśli zdecyduje się zrezygnować zanim ukończymy ten projekt.

Politicians often bend the truth to make themselves look better and their opponents look worse.

Sally nigdy nie zapomni ludzi, którzy zostawili ją na lodzie tyle lat temu.

These people don't just bend the truth, they simply reverse it.

Jak możemy zostawić je ot tak na lodzie? Nadal są nastolatkami.

She always bends the truth, so she never gets in any trouble.

Znasz go; on nie kłamie - on po prostu nagina prawdę.

Politycy często naginają prawdę, żeby wyglądać lepiej i żeby ich przeciwnicy wyglądali gorzej.

Ci ludzie nie tylko naginają prawdę, oni po prostu ją odwracają.

Ona zawsze nagina prawdę, więc nigdy nie wpada w kłopoty.

34 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| MIEJSCE NA WEEKEND

Po zdrowie, byle z rozsądkiem W trudnym dla nas wszystkich czasie walki z wirusem proponuję dziś odrobinę relaksu na świeżym powietrzu zgodnie z obowiązującymi restrykcjami.

Hyde Park Położony na obszarze 390 akrów (ok. 159 ha). Podzielony na dwie części przez jezioro Serpentine. W 1637 roku Karol I zmienił naturę parku i stał się on miejscem publicznym. Miejscem, któremu nazwa Hyde Park zawdzięcza swoje potoczne znaczenie – jako forum dla swobodnego wypowiadania wszelkich poglądów w imię wolności słowa (pod warunkiem nieobrażania królowej) – jest Speakers Corner, położony w pobliżu Marble Arch.

Dariusz A. Zeller

rochę świeżego powietrza nikomu nie zaszkodzi, spełniając jednak kilka zaleceń. Przede wszystkim unikajmy dużych skupisk ludzkich. Po drugie wybierzmy najlepiej własny środek lokomocji. I po trzecie – poniższe przykłady dotyczą jedynie Londynu, bez względu zatem czy mieszkacie w brytyjskiej stolicy czy poza nią – jeśli posiadacie w pobliżu zamieszkania inny, nawet mniejszy park, wybierzcie się właśnie do niego. Świeżego powietrza co prawda nigdy dosyć, ale naszego zdrowia i bezpieczeństwa przede wszystkim również! Wszak przezorny jak mówi polskie przysłowie jest zawsze ubezpieczony... Dzisiejsze propozycje dotyczą ośmiu znajdujących się na terenie Londynu Parków Królewskich, zwanych przez brytyj-

czyków Royal Parks of London. Tworzy je zespół ośmiu parków Bushy Park, The Green Park, Greenwich Park, Hyde Park, Kensington Gardens, The Regents Park,

St. James’s Park oraz największy z nich – Richmond Park. W sumie zajmują one powierzchnię ok. 5.500 akrów (22 km²) rozlokowanych na terenie tzw. Wiel-

kiego Londynu. Pamiętajcie jednak – jeśli jakikolwiek park znaduje się w waszym pobliżu – pójdźcie w pierwszej kolejności właśnie do niego!

The Green Park Znajduje się w dzielnicy City of Westminster, pomiędzy Hyde Park i St. James’s Park. Razem z parkiem Kensington Gardens i ogrodami Pałacu Buckingham, parki te tworzą otwartą przestrzeń od Whitehall i dworca Victoria aż do Kensington i Notting Hill. The Green Park zajmuje powierzchnię ok. 53 akrów.

Bushy Park Drugi pod względem wielkości spośród królewskich parków w Londynie. Zajmuje 445 hektarów (1099 akrów). Mieści się w gminie Richmond upon Thames w południowo-zachodnim Londynie, na północ od Pałacu Hampton Court i parku Hampton Court. Jego większa część jest otwarta dla zwiedzających. Żyją w nim liczne zwierzęta, w tym jelenie i daniele.

Miejsce na weekend |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

| 35

St. James’s Park (park św. Jakuba) Jest najstarszym z parków wchodzącym w skład królewskich parków w Londynie. Położony jest w dzielnicy City of Westminster, na wschód od Pałacu Buckingham oraz na zachód od Whitehall i Downing Street. St. James’s, do którego zalicza się zarówno sam park jak i St. James’s Palace, znajduje się na północy. Park ma powierzchnię 23 hektarów (58 akrów). Najbliższymi stacjami metra londyńskiego są stacje: St. James Park, Victoria i Westminster.

Richmond Park I na koniec największy spośród królewskich parków w Londynie, leżący w dzielnicy Richmond upon Thames. Zajmuje 955 hektarów (2360 akrów). Jest największym ogrodzonym parkiem miejskim w Europie. Richmond Park jest Specjalnym Obszarem Ochrony Siedlisk chroniącym chrząszcza jelonka rogacza. Ponadto żyją w nim liczne inne zwierzęta, w tym jelenie i daniele. Można tam napotkać 144 gatunki ptaków, w tym żyjące na wolności aleksandretty obrożne.

Greenwich Park Pierwszy z parków królewskich w Londynie, który w 1433 roku został ogrodzony. Król Jakub I postawił wokół parku nowy ceglany mur wysoki na cztery metry i długi na dwie mile, którego część nadal wyznacza granice Greenwich Park. Zajmuje w sumie 74 hektary (183 akrów).

Kensington Gardens Większość parku położona jest w dzielnicy City of Westminster z wyjątkiem niewielkiego obszaru w zachodniej części parku, który leży w dzielnicy Royal Borough of Kensington and Chelsea. Ma powierzchnię ok. 275 akrów. W parku znajduje się pomnik Albert Memorial.

The Regents Park Zajmuje 197 hektarów. Znajduje się częściowo w City of Westminster, a częściowo w London Borough of Camden. Na północy parku znajduje się londyńskie zoo. W 1538 Henryk VIII odebrał je opactwu Barking i przekształcił w tereny myśliwskie odgrodzone rowem i murem. W 1835, podczas panowania Jerzego IV, częściowo otwarto park dla zwiedzających. W latach 30. XX wieku stworzono w centralnej części parku ogród różany zwany Queen Mary’s Gardens.

36 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| Coś na ząb

Szybko i smacznie Mówi się, całkiem słusznie, że szybkie jedzenie jest niekorzystne dla naszego organizmu. I tu pełna zgoda. Nie oznacza to jednak, że nie możemy upichcić czegoś pysznego w stosunkowo szybkim czasie. A delektować się tym możemy już bez ograniczeń czasowych, smakując ciepłe potrawy w zimne, listopadowe i grudniowe dni. Dariusz A. Zeller

Paella na szybko Składniki:

ryż 200 g l rosół z kury 1 sztuka l pierś z kurczaka 2 sztuki l chorizo 100 g l c ebula 1 sztuka l ząbek czosnku 2 sztuki l fasolka szparagowa zielona 200 g l p omidory z puszki 400 g l kolendra świeża 1 pęczek l papryczka chilli 1 sztuka l krewetki 250 g l limonka 1 sztuka l margaryna 2 łyżki l

Sposób przyrządzenia:

Piersi pokrój w grubą kostkę i przesmaż na rozgrzanej margarynie na złoty kolor – zsuń na bok. Następnie przesmaż posiekaną cebulę, czosnek i chorizo. Wsyp ryż, dodaj pomidory, posiekaną papryczkę chilli, 500 ml wody oraz (żeby danie nabrało pełnego smaku) kostkę rosołu z kury Całość zagotuj, zmniejsz ogień i gotuj 15 minut mieszając co jakiś czas. Jeśli zajdzie taka potrzeba, dolej nieco płynu. Dodaj krewetki oraz fasolkę i wymieszaj. Pod koniec dodaj pokrojoną kolendrę. Gotową paellę podawaj z cząstkami limonki.

Tagliatelle z kurczakiem Składniki:

makaron tagliatelle 300 g l tagliatelle z kurczakiem 1 opakowanie l pierś z kurczaka 1 sztuka l śmietana 18% 150 ml l woda 100 ml l starty ser l

mozzarella 4 łyżki l olej 2 łyżki

Sposób przyrządzenia:

Pierś kurczaka pokrój w kostkę 1x1 cm. Na patelni rozgrzej olej i usmaż pokrojone mięso. W miseczce wymieszaj zawartość opakowania tagliatelle z kurczakiem z wodą i śmietaną, wlej na patelnię i zagotuj. Makaron ugotuj na półtwardo we wrzącej, lekko osolonej wodzie i odcedź. Ugotowany makaron przełóż na patelnię i wymieszaj z sosem. Gotowy makaron wyłóż na talerze i posyp startym serem.

Ciasto francuskie z mozzarellą i pomidorami Składniki:

ciasto francuskie l mozzarella l p omidory koktajlowe 10 szt. l jajko l s ól l pieprz l zioła prowansalskie l

Sposób przyrządzenia:

Mozzarellę pokroić w cienkie plasterki, pomidorki umyć i również pokroić w plasterki. Ciasto francuskie można podzielić, np. na 12 kawałków. Każdy posmarować rozmąconym jajkiem. Na każdym kawałku ułożyć plasterki mozzarelli oraz pomidorów. Posypać solą, pieprzem oraz ziołami prowansalskimi. Boki ciasta zawinąć, jednak nie ma takiej konieczności. Przełożyć na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. Piec ok. 20 minut w temperaturze 180 stopni.

COŚ NA ZĄB |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

| 37

Papryki nadziewane cukinią i makaronem SKŁADNIKI:

papryka żółta i czerwona 4 szt.  makaron nitki 250 g  cukinia 300 g  starty ser żółty 200 g  suszone pomidory z czosnkiem i bazylią 2 łyżeczki  oliwa z oliwek z ziołami 3 łyżki  posiekany czosnek 2 szt.  przyprawa w minikostkach - czosnek 1 szt.  przyprawa w minikostkach - pietruszka 1 szt.  bulionetka drobiowa 

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Cukinię umyć i zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Czosnek obrać i pociąć w drobne plasterki. Cukinię z czosnkiem mieszać ok. 15 minut, w trakcie dodać suszone pomidory z czosnkiem i bazylią (cukinia zmieni kolor i… będzie smakować pysznie). Przyprawę w minikostkach czosnek i pietruszkę pokruszyć i posypać cukinię, wymieszać. Papryki umyć, osuszyć, ściąć wierzchy. Usunąć pestki. Makaron ugotować według wskazówek na opakowaniu. Zetrzeć ser. Makaron wymieszać z cukinią i żółtym serem. Doprawić chili, solą, pieprzem. Do garnka wlać 400 g wody, dodać bulionetkę drobiową, mieszać do zagotowania. Włożyć farsz do papryk. Ułożyć papryki w naczyniu żaroodpornym i do każdej wlać bulion tak, by nie wypływał z nich. Piec ok. 30 min w temp. 200°C. Podawać na gorąco.

Ryż smażony po kantońsku SKŁADNIKI:

ryż 200 g  bulion na włoszczyźnie 1 szt.  krewetki 100 g  szynka 50 g  groszek zielony 50 g  cebula dymka 3 szt.  jajko 3 szt.  sos sojowy1 łyżka  olej 3 łyżki  kolendra 

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Ryż opłucz i ugotuj w wodzie z dodatkiem kostki bulionu na włoszczyźnie. Następnie odcedź go i odstaw. Później do sosu sojowego wbij jajka, dodaj połowę posiekanej cebuli i dobrze wymieszaj. Dodaj kawałki omletów oraz posiekaną kolendrę. Delikatnie wymieszaj. Podawaj na ciepło. Cebulę posiekaj, a szynkę pokrój w kosteczkę. Rozgrzej łyżkę oleju i usmaż cienki omlet, który następnie pokrój na paseczki.vRozgrzej pozostały olej i zrumień krewetki, dodaj szynkę oraz groszek i smaż 2 minuty ciągle mieszając. Następnie wrzuć resztę cebulki i ryż.

Bruschetta z pieczarkami SKŁADNIKI:

papryką i ziołami. Ząbek czosnku posiekać lub przecisnąć przez praskę. Dodać do smaku. Natkę posiekać i wymieszać z grzybami. Bułkę pokroić po skosie w dość grube kromki (każdą kromkę można także delikatnie posmarować masłem, ale nie jest to konieczne, gdyż pieczarki będą dość wilgotne i bułka wciągnie sos). Mozzarellę lub cheddar zetrzeć na tarce na drobnych oczkach. Piekarnik rozgrzać do 200 stopni. Na każdą kromkę nakładać porcję pieczarek, a wierzch posypać serem (ilość wg upodobań). Zapiekać około 5 minut do roztopienia sera (można dłużej, jeśli ktoś lubi bardzo chrupiące bułeczki). SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA: Bruschetta z pieczarkami to jedna z najPieczarki pokroić w plasterki (im prostszych i najsmaczniejszych propomniejsze tym ładniej będą wyglązycji na ciepłe kanapki na imprezę. Bez dać na grzance). Cebulę posiekać. sera i masła (można użyć oliwę) także dla Na patelni rozpuścić łyżkę masła. Podwegan i wegetarian. dusić cebulę i dodać pieczarki, skropić Bruschetty z pieczarkami podajcie na ładsokiem z cytryny lub octem winnym. Gdy zmiękną przyprawić solą, pieprzem, nym półmisku. Smacznego! bagietka (pszenna lub pełnoziarnista)  łyżka masła  400 g pieczarek  pół cebuli  sól  pieprz  papryka słodka w proszku  tarta mozzarella lub cheddar  1 ząbek czosnku  zioła prowansalskie  natka pietruszki  łyżeczka soku z cytryny lub octu winnego 

38 |

| FITNESS

Małgorzata Koszela-Żarska instruktorka firtness, trenerka personalna malgorzata.koszelazarska@gmail.com

koszelazarska

rudno jest przyzwyczaić się do nowych nawyków. Jeszcze trudniejsze są powroty. Powroty do zdrowego trybu życia, do zbilansowanej diety i do ruchu, do którego na początku trzeba się zmuszać. Nie chce się. Nie masz ochoty i tak odkładasz z tygodnia na tydzień... Moja rada: nie zwlekaj i nieważne, czy zaczynasz od zera, czy wracasz po przerwie, po prostu musisz się

5 listopada 2020 | Nº 868 |

Jak zacząć od zera?

Myślisz już od dawna o zdrowym stylu życia, diecie i aktywności, ale nie wiesz od czego zacząć? Początki nigdy nie są proste.

trochę zmusić. Zacznij od „głowy", zmień swoje myślenie i ustal priorytety. Twoje zdrowie jest najważniejsze! A kiedy to zrozumiesz, to już bez odkładania, bez planowania, bez tłumaczenia, że jesteś zmęczony i nie możesz ćwiczyć, albo że jeszcze dziś zjesz czekoladę, a jutro zaczniesz od nowa. Zacznij działać teraz! Opracuj plan ile razy w tygodniu chcesz ćwiczyć, zaplanuj zdrowe posiłki. Dzień po dniu, powoli i systematycz-

nie podążaj do swojego celu. I wiesz co się stanie? W pewnym momencie zauważysz, że już nie będziesz musiał samego siebie pilnować, odhaczać każdy trening czy kontrolować tego, co jesz, bo to będzie twój nowy styl życia, zdrowy i aktywny. Poniżej przedstawiam zestaw trzech ćwiczeń, które wykonywane systematycznie, wyraźnie poprawią twoje samopoczucie.

SKRĘTOSKŁONY Pozycja wyjściowa: Usiądź na ziemi z nogami przed sobą. Odchyl tułów o 30-45 stopni i zginając kolana podnieś stopy 10-15 cm. Ruch: Zapleć dłonie i obróć się tak, by dotknąć dłońmi podłoża. Powtórz to dotykając podłoża po drugiej stronie tułowia. Zrób 20 powtórzeń w 2 seriach.

FITNESS |

| Nº 868 | 5 listopada 2020 WYKROKI Pozycja wyjściowa: Stań ze złączonymi stopami i ramionami po bokach tułowia, brzuch spięty, proste plecy. Ruch: Zrób wykrok jedną nogą, powróć do pozycji stojącej. Powtórz to samo z drugą nogą. Zrób 10 powtórzeń w 3 seriach.

PRZYSIADY Pozycja wyjściowa: Stopy na szerokość bioder. Zepnij brzuch, plecy proste. Ruch: Rozpocznij przysiad odsuwając lekko biodra ku tułowiu, a następnie ugnij kolana, opuszczając biodra. Utrzymuj prosty kręgosłup w całym zakresie ruchu. Ciężar ciała na piętach. Pamiętaj, by nie odrywać pięt od ziemi, kolana powinny być w linii ze stopami. Powróć do pozycji wyjściowej, pamiętając o prostym kręgosłupie. Zrób 10 powtórzeń w 3 seriach.

| 39

40 |

| ZDROWIE

Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

5 listopada 2020 | Nº 868 |

Zdrowie metaboliczne a Covid-19

Wiekszość chorób serca, cukrzyca typu 2, wysokie ciśnienie krwi, a nawet nowotwory i demencja, mają swoje źródło w słabym zdrowiu metabolicznym.

drowie metaboliczne to stan równowagi, jaki organizm utrzymuje między magazynowaniem tłuszczu a spalaniem go w celach energetycznych. Zakłóceniu tej równowagi niekorzystnie odbija się na zdrowiu.

METABOLIZM

Metabolizm to ogół reakcji zachodzących w organizmie, które prowadzą do wykorzystania energii i składników odżywczych z pożywienia i do podtrzymania procesów życiowych. Naturalne tempo metabolizmu jest uwarunkowane genetycznie, jednak można na nie wpłynąć przez długofalowe zmiany, obejmujące dietę, aktywność fizyczną i higieniczny tryb życia. Mówiąc w uproszczeniu, metabolizm to cykliczny proces zachodzący bez przerwy, który umożliwia podtrzymywanie funkcji życiowych poprzez pozyskanie energii i składników odżywczych z pożywienia oraz wykorzystanie ich. We dług znanego kardiologa dr Aseema Malhorty, zdrowie metaboliczne można zmierzyć używając pięciu markerów: poziomu glukozy we krwi, ciśnienia krwi, obwodu talii, profilu cholesterolu (poziom trójglicerydów w organizmie – rodzaj szkodliwego tłuszczu we krwi), profilu lipoprotein (wysokiej gęstości (HDL-C), korzystna cząsteczka przenosząca cholesterol). Biorąc pod uwagę te parametry dr Aseem Malhorta stwierdza, że dzięki bardzo specyficznym zmianom stylu życia możemy znacznie poprawić i potencjalnie znormalizować stan zdrowia w ciągu zaledwie 21 dni. W trakcie aktualnej pandemii Covid 19 słyszy się, że jednym z głównych czynników wpływających na wynik przypadków Covid jest wiek. Jednak nie do końca jest to najpoważniejszy czynnik. Inne czynniki ryzyka są związane

z wysokim poziomem glukozy we krwi lub złym zdrowiem metabolicznym spowodowanym nadmiarem tkanki tłuszczowej i przewlekłym stanem zapalnym. W połączeniu wszystkie prowadzą do nieoptymalnej odpowiedzi immunologicznej. Dlatego słabe funkcje metaboliczne powinny być traktowane jako choroba układu odpornościowego.

PROGRAM PRZYWRACAJĄCY ZDROWIE METABOLICZNE

Biorąc pod uwagę, że 80 proc. chorób przewlekłych przypisuje się stylowi życia, dr Malhotra uważa, że możemy łatwo zmienić ten stan stosując się do planu, który proponuje w swojej książce ‘ „The 21 – day immunity plan’’. Plan ten ma na celu odwrócić czynniki ryzyka dla zdrowia metabolicznego w 21 dni poprzez zmianę diety i stylu życia. Dlaczego trzy tygodnie miałyby wystarczyć? Otóż symboliczne 21 dni autor programu wyjaśnia następująco: l Dla większości ludzi wyrwanie się z jakiegokolwiek nawyku zajmuje minimum trzy tygodnie, a dla wielu jest to forma uzależnienia od cukru i ultra przetworzonej żywności. l Większość ludzi z niekorzystnym zdrowiem metabolicznym zacznie

zauważać wyraźną poprawę zdrowia i/lub kondycji w ciągu trzech tygodni, bez konieczności liczenia kalorii. l Potrzebna jest zmiana w postrzeganiu ważności wpływu zmian stylu życia na zdrowie, oraz przekonanie, że właśnie ów wpływ może być szybki i znaczący. Jaki jest ten 21-dniowy plan na wzmocnienie odporności? Jakie stawia nam wymagania? Można go podsumować w jednym zdaniu: „To taki plan, który zawiera odżywcze pokarmy, pomaga regulować i zmniejszać stany zapalne, zwalcza insulinooporność i ogólnie poprawia zdrowie metaboliczne. Jest przyjemny i zgodny ze wszystkimi kulturami oraz osobistymi preferencjami.

STOSUJĄC SIĘ DO OWEGO PROGRAMU: l

Pozbędziemy się nadmiaru tkanki

tłuszczowej w zrównoważony i przyjemny sposób, co poprawi zdrowie metaboliczne.

Zaczniemy wspierać normalne funk-

cje odpornościowe i zwiększać odporność organizmu na zwalczanie infekcji poprzez żywność, sposób odżywiania i styl życia. l Zmniejszymy ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, pomagając kontrolować poziom glukozy we krwi i zapotrzebowanie na leki dla osób z tą chorobą oraz potencjalnie choroba zostanie odwrócona. l Będziemy prawdopodobnie mogli ograniczyć duże dawki leków oraz zapobiegać chorobom serca i wzmocnimy wydajność układu krwionośnego. Zastosowanie się do owego planu może doprowadzić do znacznego zmniejszenia ryzyka wystąpienia demencji i raka. W kolejnym artykule przedstawię program dr Aseem Malhorta na wzmocnienie odporności organizmu poprzez poprawienie jakości zdrowia metabolicznego.

FITNESS |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagana jest REZYDENTURA STAŁA

OBYWATELEM

079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth T W7 4RL

w w w. s arai nt. co. uk

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

| 41

42 |

5 listopada 2020 | Nยบ 868 |

| ZDROWIE

! a t a l k a m s j u z c Po

Tartoletka czekoladowa

Tartoletka

Ciasto arbuzowe

Letnia Fantazja

Omlet z owocami

ZDROWIE |

| Nº 868 | 5 listopada 2020

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc:  rowerzystą  kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu lub taxi

BIURO PRAWNE PROFESJONALNE DOCHODZENIE ODSZKODOWAŃ

ię s i C y ż le a n y z c ź d w a r Sp

ODSZKODOWANIE

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

beata.dnsclaims@gmail.com Kontakt po polsku przez całą dobę (tel. kom.)

07 500 300 600

| 43

ROZRYWKA

44 |

Cooltura+ | Nº 763 | 5 listopada 2020 | Nº 868 |

| ROZRYWKA

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Palcem po mapie Quiz: Muzyka polska 1. Jednym

1. Dżem – Czerwony jak z najwybitniejszych …….. postimpresjonistycznych a. Piec holenderskich malarzy Komunista XIXb.wieku był:

c. Krew Dali a. Salvador d. Cegła b. Rembrandt c. Pablo Picasso 2. Jakie było d. Vincent vanprawdziwe Gogh

nazwisko Czesława Niemena? 2. Gdzie znajdowało się a. Nowak Forum Romanum? b. Wydrzycki a. W Stambule c. Burzyński b. We Florencji d. Sempoliński c. W Rzymie d. W Atenach

3. „Nie dokazuj, miła nie dokazuj 3. Które z miast Przecież nie jest z Ciebie ma najwięcej mieszkańców? znowu taki cud a. Moskwa Nie od razu, miła nie od b. Berlin razu c. Madryt ………………………………..” d. Paryż a. Nie od razu się przebijesz przez mój chłód! 4. Umowna granica b. Nie Europą od razu zniknie między i Azjąrejestr to: Twoich szkód! a. Stepy Akermańskie c. Nie od razu stopisz serca b. Karpaty mego Dniepr lód! c. Rzeka d. Nie od razu się opłaci ten d. Góry Ural Twój trud!

5. Którą wojnę zakończył 4. Kto byłwersalski? pierwszym traktat wykonawcą utworu a. I wojnę światową „Kolorowe jarmarki”? b. II wojnę światową

a. Janusz Laskowski b. Irena Santor 6. Musaka, suvlaki, c. Maryla tzatziki to Rodowicz dania kuchni: d. Jerzy Połomski a. Mołdawskiej b. Greckiej 5. Którego zespołu jest c. Węgierskiej to cytat: „Kocham cię d. Włoskiej

kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

7. Najdłuższa rzeka

6.Europy Kto to śpiewał: „Wolność to: kocham i rozumiem, a. Dunaj wolności oddać nie b. Sekwana umiem”? c. Wołga

a. Breakout d. Dniepr b. Andrzej Zaucha Chłopcy z Placu Broni 8.c.Wokalistą którego d. Tilt zespołu był John Lennon? a. Queen 7.b.Kombi – Słodkiego, …….. Pink Floyd życia. c. The Beatles a. Błogiego d. The Rolling Stones b. Długiego Miłego Nobla 9.c.Nagrody d. Dobrego w dziedzinie fizyki i

chemii przyznawane są w:

8.a.„A kiedy przyjdzie także Oslo pob.mnie Kopenhadze Zegarmistrz światła c. Amsterdamie purpurowy d. Sztokholmie By mi zabełtać błękit w10. głowie Najmniejsze państwo …………………………………….” świata pod względem

dodaj ogłoszenie na

a. To go zapytam, powierzchni to: czy jest

cooltura24.co.uk

zdrowy a. Monako b. Zawieje wreszcie wiatr b. Watykan odnowy c. Andora c. Stanę się nagle fioletowy d. San Marino d. To będę jasny i gotowy

11. Na którym półwyspie

9.położone „Wehikuł są czasu” to Włochy? przebój którego zespołu? a. Na Półwyspie Bałkańskim

a. Dżem b. Na Półwyspie Apenińskim b. Coma c. Na Półwyspie Jutlandzkim c. Perfect d. Na Półwyspie Iberyjskim d. Lao Che

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

12. Czy Andaluzja

10. „Niech żyje znajdują bal!” i Szampania się śpiewa… w tym samym państwie? a. Małgorzata Ostrowska a. Nie b. Halina Kunicka b. Tak c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

Prawidłowe odpowiedzi: 1d, 2c, 3a, 4d, 5a, 6b, 7c, 8c, 9d, 10b, 11b, 12a.

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

L L

SUDOKU

L L

O O l

Profesor do studenta • • • na egzaminie: - Proszę pana, czy pan w ogóle Pracownik wykręca numer chce skończyć studia? do swojego kolegi z innego -działu: Tak panie profesorze. - No –toSłuchaj, właśniedzisiaj pan skończył... mamy pierwszy dzień wiosny, czyli l l l Mam dzień wagarowicza. Do banku w Szwajcarii wchodzi pomysł, abyśmy dla żartu zgaklient z walizką i ściszonym dali się z kilkoma osobamigłosem mówi do bankiera: i zwinęli się z biura po lunchu! -Co Chciałbym ty na to?wpłacić pieniądze, w tej walizce jest cztery miliony euro. się Z drugiej strony odzywa Na to bankier uśmiechnięty: rozgniewany głos:

- Proszę nie ściszać głosu,zły bieda to – Wybrałeś chyba żaden wstyd. numer! Wiesz z kim rozmawiasz!? – Nie!? l l l Zapytali Grzegorza Latę, czy repre– Z naczelnym dyrektorem, zentacja z 1974 pokonałaby dzibaranie! siejszą kadrę. – A ty wiesz z kim rozma-wiasz? Tak, wygralibyśmy 1:0. - Tylko tyle? – Nie!!! - No–tak, proszę pamiętać że więkTo dobrze... szość z nas jest •już • •po 70. Policjanci zatrzymują kiel l l rowcę: Jasiu– przychodzi ze szkoły i chwali Panie kierowco, poprosię ojcu: simy dokumenty. - Tato, dzisiaj napodaje kartkówce nie Kierowca dokupopełniłem żadnego błędu ortomenty policjantowi. graficznego! Policjant sprawdza:

- Wspaniale synu, a jaki był temat? – W porządku. To jeszcze -pan Tabliczka mnożenia. dmuchnie w alkomat. Kierowca dmucha, alkomat pokazuje 0.0 l l l - Tatusiu, Oceansię Spokojny – 0.0?czy Chyba zepsuł – zawsze jest spokojny? mówi jeden z policjantów - Co –zaJak dziwne pytanie? CzyDawaj! nie to się zepsuł? możesz pytać się o coś mądrzejszego? Drugi policjant dmucha -w alkomat: Mogę. Kiedy umarło Morze Martwe?– No i o co ci chodzi?! 2.5! W porządku jest! l• l • •l Student pyta studenta: Komisja wojskowa. - Powtarzałeś przed egzami– Do jakiejcoś formacji chcielinem? byście wstąpić? - Tak. – Do marynarki. - A co? – A pływać umiecie? - Będzie dobrze, będzienie dobrze... – A co, okrętów macie?!

plac zabaw |

| Nº 868 | 5 listopada 2020 znajdź 6 różnic

Znajdź instrumenty

labirynt sudoku dla dzieci

| 45

46 |

5 listopada 2020 | Nº 868 |

| OGŁOSZENIA DROBNE

SKIP HIRE

PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

07985 109 173

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

Stal...? Z nami to dziecinnie proste!

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce

Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

020 8961 6325

 pochówki tradycyjne  załatwiamy wszystkie formalności 0208 569 8144

sales@steelo.co.uk

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

24.co.uk

| Nยบ 868 | 5 listopada 2020

Untitled-3 1

OGล OSZENIA DROBNE |

| 47

07.11.2019 09:58:08

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London