Cooltura Issue 879

The Polish Weekly | N o 3 (879) | 21.01.2021

Oblicza Emigracji

Staram się z całych sił promować polską kulturę w Polsce i za granicą, a przecież to właśnie tacy artyści są jej najlepszymi ambasadorami – mówi Robert Tondera, aktor, działacz społeczny, poeta. Str. 16

Beata Wdowczyk – Murfitt poleca zdrowe zamienniki słodkich przekąsek, które poprawiają nastrój.

Str. 42

Ostatni Cichociemny skończył 100 lat. Magdalena Thomas przedstawia historię majora Aleksandra Tarnawskiego ps. Upłaz.

Str. 28

WIRTUALNY FINAŁ WOŚP W

pandemii Finał będzie inny, bo będzie głównie internetowy. Okazało się, że żaden sztab nie odpadł, żaden wolontariusz nie zrezygnował, wszyscy przenieśli to na inny termin, chociaż są kolejne ogromne wyzwania dla sztabów w Wielkiej Brytanii, w Niemczech, gdzie lockdown potrwa przynajmniej do 31 stycznia, dokładnie do daty naszego Finału. Mimo wszystko czujemy ogromny żar, tylko dlatego, że ludzie po prostu pragną, żeby ten Finał się odbył, mimo że wszystko jest pozamykane. Także dzisiaj mogę stwierdzić, że jesteśmy po raz kolejny świetnie przygotowani, czekamy, mamy trochę więcej czasu i jesteśmy gotowi do startu 31 stycznia – zapowiada Jurek Owsiak w rozmowie z Niką Boon.

Jurek Owsiak, fot. Łukasz Widziszowski

Zdrowie

Historia

Czytaj więcej na stronach 20-22

Twoja przychodnia w Hanwell Hanwell Health Centre, Piętro II, 20 Church Road W7 1DR London 0203 917 2117

Szczepienia idą zgodnie z planem

J

ak podaje NHS, w Wielkiej Brytanii szczepionych przeciwko koronawirusowi jest obecnie ok.

300 tys. osób dziennie, czyli cztery razy więcej niż ulega zarażeniu. Służba zdrowia jest na dobrej drodze do osiągnięcia pierwszego celu jakim jest zaszczepienie do połowy lutego 15 mln najbardziej zagrożonych osób.

Zaproszenia na szczepienia zaczęły dostawać w tym tygodniu osoby w wieku powyżej 70 lat i szczególnie narażone medycznie.

To w sumie około 5 mln osób.

Szczepionkę dostała już połowa Brytyjczyków mających powyżej 80 lat.

Do września tego roku zaproszenie na szczepienie powinni dostać wszyscy dorośli mieszkańcy Wielkiej Brytanii – zapowiedział minister spraw zagranicznych w wywiadzie dla Sky News. Dominic Raab odmówił jednak potwierdzenia, że wszyscy dostaną drugą dawkę szczepionki w zalecanym odstępie 12 tygodni.

Do 15 stycznia zaszczepionych było 3,8 mln osób, ale tylko 300 tys. z nich dostało dwie dawki.

Mer Londynu wystosował apel do rządu o zwiększenie przydziału szczepionek dla mieszkańców stolicy. Stanowią oni bowiem tylko 10 proc. zaszczepionych, co zdaniem Sadiqa Khana jest niesprawiedliwe, biorąc pod uwagę wielkość populacji Londynu i krytyczną sytuację epidemiczną.

2 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Wielka Brytania zamknęła korytarze powietrzne

W

szystkie osoby przylatujące i przyjeżdżające do Wielkiej Brytanii, w tym obywatele tego kraju, muszą teraz okazać negatywny wynik testu na koronawirusa. Badanie trzeba wykonać w kraju wyjazdu w ciągu 72 godzin przed podróżą.

Z ob owiązku są zwolnione dzieci w wieku do 11 lat i kierowcy ciężarówek. Za brak testu grozi 500 funtów mandatu. Osoby chore nie są wpuszczane.

18 stycznia Wielka Brytania zamknęła wszystkie korytarze powietrzne, które umożliwiały podróżowanie bez kwarantanny. Podróżni ze wszystkich krajów muszą po

przyjeździe na Wyspy poddać się 10-dniowej izolacji, którą można skrócić robiąc test po pięciu dniach.

Całkowity zakaz wjazdu obejmuje podróżujących z krajów Południowej Ameryki, Portugalii, w tym należących do niej wysp Madery i Azorów, a także z Wysp Zielonego Przylądka. Powodem jest wykrycie nowej, niebezpiecznej mutacji koronawirusa w Brazylii.

Obywatele Wielkiej Brytanii przebywający w krajach objętych zakazem mogą wrócić, ale muszą poddać się kwarantannie.

Zagrożona jest przyszłość szybkich pociągów Eurostar łączących Londyn z Paryżem

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD

i Brukselą. Od marca ubiegłego roku liczba pasażerów spadła o 95 proc. Połączenia zredukowano z dwóch pociągów na

godzinę do dwóch na dzień.

Grupa biznesów powiązanych ze spółką Eurostar zaapelowała do rządu o pilne wsparcie.

Londyn po raz pierwszy się wyludnia

Straż graniczna konfiskuje kanapki z szynką!

L

H

iczba mieszkańców Londynu w 2020 roku najprawdopodobniej skurczyła się o 300 tys. osób, wynika ze wstępnego raportu przygotowanego przez firmę PwC. Jeżeli prognozy się sprawdzą, będzie to pierwszy taki przypadek od 30 lat.

PwC, zajmująca się księgowością, audytami i doradztwem, przygotowała raport, w który zawarła przede wszystkim prognozy gospodarcze dla Wielkiej Brytanii na 2021 roku, choć pojawiły się w nim również szacunki demograficzne.

Analitycy firmy uważają, że w ubiegłym roku po raz pierwszy od 30 lat liczba mieszkańców Londynu się zmniejszyła — nawet o 300 tys. osób. Jedną z głównych przyczyn tego zjawiska była chęć ucieczki mieszkańców metropolii na wieś lub do mniejszych miast.

Pandemia i restrykcje sprawiły, że londyńczycy zaczęli cenić dostęp do otwartych terenów zielonych, a przede wszystkim chcą zastąpić ciasne miejskie mieszkania na dom.

Pandemia sprawiła również, że w wielu firmach praca zdalna stała się standardem, co dodatkowo przemawia na korzyć osób myślących o wyprowadzce ze stolicy Wielkiej Brytanii. Należy też pamiętać o demograficznych skutkach brexitu.

Na podparcie tych tez autorzy raportu przedstawiają badanie z sierpnia ubiegłego roku, z którego wynikało, że 4,5 proc. londyńczyków, czyli 416 tys. osób, planowało opuścić Londyn w ciągu najbliższych 12 miesięcy.

Gdy chodzi o 2021 rok, to firma PwC również nie ma dobrych wiadomości. Eksperci prognozują spadek narodzin dzieci i to największy od początku zbierania takich danych (czyli od ponad stu lat). „Spodziewamy się, że zdrowotne, społeczne i ekonomiczne skutki pandemii spowodują „baby bust'”, w którym odkładanie ciąży w czasie pandemii przełoży się na dramatyczny spadek liczby urodzeń”, czytamy w raporcie.

olenderska sieć telewizyjna sfilmowała funkcjonariuszy straży granicznej konfiskujących kanapki z szynką i inną żywność kierowców przyjeżdżającym do Holandii z Wielkiej Brytanii, wszystko zgodnie z przepisami obowiązującymi po brexicie.

Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej podróżnych spoza krajów Wspólnoty obowiązuje zakaz przewożenia mięsa i produktów mlecznych. „Od brexitu nie wolno już przywozić do Europy niektórych produktów spożywczych, takich jak mięso, owoce, warzywa, ryby itp.” — informuje funkcjonariusz.

W jednej ze scen funkcjonariusz zapytał kierowcę, czy ma kanapki z mięsem. Kierowca potwierdził, że jedna z nich jest z szybką, a wtedy strażnik graniczny skonfiskował jedzenie. Zaskoczony kierowca zapytał wówczas urzędników, czy może zatrzymać chleb, na

co jeden z nich odpowiedział: „Nie, wszystko zostanie skonfiskowane”.

Rząd Wielkiej Brytanii wydał wytyczne dla kierowców komercyjnych podróżujących do UE, ostrzegając ich o dodatkowych ograniczeniach. „Nie można wnosić do UE produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak produkty zawierające mięso lub nabiał (np. kanapka z szynką i serem)” — czytamy w wytycznych.

Holenderska agencja celna udostępniła zdjęcie artykułów spożywczych, które skonfiskowała kierowcom na terminalu promowym Hook of Holland.

Wielka Brytania oficjalnie zakończyła formalną separację z Unią Europejska 31 grudnia 2020 r. W tym dniu Wielka Brytania przestała przestrzegać przepisów UE, a nowe ustalenia dotyczące podróży, handlu, imigracji i współpracy w zakresie bezpieczeństwa weszły w życie.

SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 079 32 606 100 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KAROLINA SOŁTYS karolina@cooltura.co.uk 0208 846 3615 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

Wiemy o ile wzrosną ceny biletów komunikacji miejskiej

L

ondyński ratusz przedstawił szczegóły podwyżki cen biletów komunikacji miejskiej, która wejdzie w życie 1 marca.

Po trwającym pięć lat zamrożeniu cen pojedyncze przejazdy metrem podrożeją od 10 do 20 pensów. Mer Londynu podkreśla, że był to warunek przyznania rządowej pomocy na ratowanie Transport for London. Nie zmienią się tylko ceny na

pojedyncze przejazdy w pierwszej strefie.

Pojedynczy bilet na autobus i tramwaj będzie kosztować o 5 pensów więcej niż obecnie, czyli 1,55 funta, a dzienne ograniczenie wydatków na przejazdy autobusami (daily cap) wzrośnie do 4,65 funtów, czyli równowartości trzech przejazdów. Zachowana zostanie taryfa „hopper”, umożliwiającą nielimitowaną

liczbę przesiadek między autobusami w ciągu godziny w cenie jednego przejazdu.

Bilety okresowe podrożeją o 2,6 proc. Utrzymane zostaną dotychczasowe ulgi, w tym bezpłatne przejazdy dla dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat i zniżki dla osób w wieku powyżej 60 lat.

Jak dowiedział się „London Evening Standard”, by podreperować budżet Transport for London

władze Londynu rozważają m.in. przesunięcie stacji metra Canary Wharf do pierwszej strefy. Przy normalnym ruchu dałoby to dodatkowe 25 mln funtów wpływów z biletów. Inną propozycją jest obciążenie wszystkich kierowców opłatą w wysokości 3,50 funtów za wjazd na teren Greater London, a dodatkowymi 2 funtami posiadaczy aut najbardziej szkodliwych dla środowiska.

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

4 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Dominic Raab: Rozważymy Według PHE, przejście złagodzenie blokady w marcu, Covid-19 daje odporność na ale pod pewnymi warunkami co najmniej kilka miesięcy

M

inister Spraw Zagranicznych Dominic Raab przyznał podczas wywiadu dla BBC, że program masowych szczepień przebiega bardzo sprawnie i jeśli tendencja ta się utrzyma, rząd będzie mógł rozważyć zniesienie niektórych covidowych restrykcji już na początku marca.

Szczepienia w Wielkiej Brytanii idą pełną parą, co pozwala wierzyć w realizację rządowego planu, a ten zakłada zaszczepienie wszystkich dorosłych mieszkańców Wysp do września tego roku. Dominic Raab przypomniał, że do połowy lutego iniekcję ma przejść 15 mln osób, a do wiosny kolejne 17 mln.

Program masowych szczepień to dla władz w Londynie jedyna szansa na wyjście kraju z kryzysu. „Chcemy jak najszybciej wyjść z tej blokady”, powiedział Raab. „Miejmy nadzieję, że do marca będziemy w stanie podjąć decyzje o zniesieniu surowych restrykcji. Myślę, że będzie to proces stopniowy, po zniesieniu lockdownu będziemy nadal stosować wielopoziomowy schemat lokalnych obostrzeń”, mówił z kolei na antenie The Sky News.

Źródło: PAP

O © Marton Kerek / Shutterstock.com

Jak donosi „Sunday Times”, członkowie gabinetu Borisa Johnsona już zatwierdzili 3-etapowy plan wyjścia z krajowej z blokady. Zakłada on luzowanie restrykcji w poszczególnych regionach, o ile spełnią one kilka warunków, jak znaczący spadek wskaźnika nowych zakażeń oraz przyjęć do sszpitali i spadek liczby zgonów na Covid-19. Brany będzie również pod uwagę poziom szczepień w grupie wiekowej 50-70 lat.

Rzecznik Downing Street odmówił komentarza w tej sprawie. Minister, który rozmawiał z dziennikarzem „Sunday Times" podkreślał jednak, że gabinet jest wyjątkowo zgody w tej sprawie i to mimo nacisków ze strony naukowych doradców rządu, którzy zalecają utrzymanie surowych restrykcji do lata.

Zimowa oferta specjalna:

20% zniżki

soby, które miały Covid-19, najprawdopodobniej pozostaną odporne na ponowne zakażenie przez co najmniej pięć miesięcy, ale część osób nawet mając przeciwciała może nadal przenosić wirusa – wynika z badania Public Health England (PHE).

W ramach badania, prowadzonego przez rządową agencję, prawie 21 tys. pracowników służby zdrowia było od czerwca do listopada 2020 roku regularnie testowanych pod kątem tego, czy w danym momencie mieli koronawirusa oraz czy mieli przeciwciała, które wskazywałyby, że mieli go w przeszłości.

Spośród tych, którzy nie mieli przeciwciał, infekcję stwierdzono w okresie badania u 318 osób, natomiast wśród tych, którzy je mieli wykryto 44 potencjalne reinfekcje, z czego dwie określono jako prawdopodobne, a 42 – jako możliwe. Według naukowców prowadzących badanie oznacza to, że osoby, które już przeszły Covid-19, mają o 83 proc. mniejsze ryzyko zachorowania niż te, które jeszcze nie chorowały.

Prof. Susan Hopkins, która prowadziła badanie, powiedziała, że wyniki

są obiecujące, gdyż sugerują, że odporność trwa dłużej, niż niektórzy się obawiali, ale ochrona nie jest absolutna.

Jak dodała, dotyczyło to w szczególności niektórych osób ponownie zarażonych, które miały wysoki poziom wirusa nawet bez objawów i mogły go przenosić na innych. „Teraz wiemy, że większość tych, którzy mieli wirusa i rozwinęli przeciwciała, jest chroniona przed ponownym zakażeniem, ale nie jest to całkowita ochrona i nie wiemy jeszcze, jak długo trwa" – powiedziała Hopkins. „Oznacza to, że nawet jeśli ktoś miał już chorobę i jest chroniony, jest bardzo mało prawdopodobne, że dojdzie u niego do ciężkiego rozwoju infekcji, ale nadal istnieje ryzyko nabawienia się jej i przeniesienia na innych" – dodała.

Naukowcy będą nadal monitorować pracowników służby zdrowia przez 12 miesięcy, aby sprawdzić, jak długo trwa odporność. Będą również uważnie przyglądać się przypadkom nowego wariantu koronawirusa, który nie był rozpowszechniony w czasie pierwszego badania i obserwować odporność uczestników, którzy otrzymują szczepionkę.

Drugi rok pandemii może być trudniejszy

na wybielanie lampowe

Philips Zoom!

Odkryj piękno swojego uśmiechu z Dental Beautique Przyjazna atmosfera, wykwalifikowani stomatolodzy i higienistki, komfortowe wnętrza.  Wykonujemy zabiegi używając najwyższej jakości materiałów przy pomocy najnowocześniejszego sprzętu medycznego.  Profilaktyka (diagnostyka, higienizacja, piaskowanie, lakowanie)  Stomatologia zachowawcza (wysoko estetyczne wypełnienia)  Protetyka (korony, mosty, licówki)  Endodoncja (leczenie kanałowe)  Medycyna estetyczna (wypełniacze kwasem hialuronowym, botoks) Leczymy zarówno dorosłych jak i dzieci.

Zapraszamy wszystkich Państwa do odwiedzenia

Polskiej Kliniki Stomatologicznej – 849 Fulham Road, SW6 5HJ Londyn. Odwiedź www.stomatologfulham.co.uk

Zadzwoń lub napisz pod 07878

100200

D

rugi rok pandemii Covid-19 może być trudniejszy niż pierwszy, biorąc pod uwagę sposób rozprzestrzeniania się koronawirusa, szczególnie na półkuli północnej, gdzie krążą bardziej zakaźne warianty – oświadczyła Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). „Wejście w drugi rok pandemii może być jeszcze trudniejsze, biorąc pod uwagę dynamikę transmisji" – powiedział dyrektor WHO ds. sytuacji nadzwyczajnych Mike Ryan. Dodał, że według najnowszych danych w zeszłym tygodniu na całym świecie zgłoszono około pięciu milionów zakażeń koronawirusem, co oznacza wzrost w porów-

naniu z dwoma wcześniejszymi tygodniami. „Po feriach zimowych w niektórych krajach sytuacja znacznie się pogorszy, a dopiero potem zacznie się poprawiać" – powiedziała Maria Van Kerkhove, kierownik techniczny WHO ds. Covid-19.

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

6 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

Policja prosi o pomoc w ustaleniu miejsca pobytu podejrzanego o zamordowanie Polki

Petras Zalynas. Fot. Met Police

D

etektywi prowadzący dochodzenie w sprawie śmierci 41-letniej Polki, której ciało znaleziono w walizce w londyńskim hostelu, opublikowali zdjęcie domniemanego sprawcy zabój-

stwa, prosząc o pomoc wszystkie osoby, które mogą znać aktualne miejsce pobytu Petrasa Zalynasa. Mężczyzna prawdopodobnie wyjechał z Wielkiej Brytanii i przebywa obecnie w Niemczech.

Ciało 41-letniej Joanny Boruckiej znaleziono 18 grudnia w jednym z pokoi hostelu Pay and Sleep przy ulicy The Crescent w Southall. Zabójca włożył zwłoki do walizki. Kobieta ostatni raz widziana była 13 listopada 2020 roku. Sąsiedzi, którzy dopytywali o Polkę jej partnera usłyszeli, że wyjechała do domu.

Sprawą zajmują się detektywi Metropolitan Police’s Specialist Crime Command. Choć dokładna przyczyna śmierci ofiary nie jest jeszcze znana to śledczy nie mają wątpliwości, że doszło do zbrodni – głównym podejrzanym w tej sprawie jest pochodzący z Litwy 50-letni Petras Zalynas.

Brytyjska policja uważa, że Zalynas opuścił Wielką Brytanię i może teraz przebywać na terenie Niemiec, dlatego też ściśle współpracuje z europejskimi służbami w celu dotarcia do sprawcy.

Informacje pomocne policji można przekazywać anonimowo pod numerem Crimestoppers 0800 555 111.

| 7

Policja znalazła sprzęt muzyczny w nieczynnym tunelu kolejowym

P

olicjanci z Lambeth i Southwark we współpracy z Southwark Council's Wildlife Department, znaleźli w nieczynnym tunelu kolejowym w południowym Londynie sprzęt do nagłaśniania imprez muzycznych. Najprawdopodobniej odbywały się tam nielegalne rave’y.

Nieczynny tunel znajduje się na terenie Dulwich Wood. 6 stycznia na miejscu pojawili się urzędnicy London Borough of Southwark w asyście policji.

Ich uwagę zwróciły nowe kłódki założone na bramę wejściową do tunelu. Po usunięciu zabezpieczeń, funkcjonariusze weszli do środka.

Tuż za metalowymi wrotami wisiała czarna kurtyna, która miała maskować znajdującą się za nią prowizoryczną scenę dla DJ-a, bramki oraz sprzęt nagłaśniający. Całość zarekwirowano i przewieziono do lokalnego komisariatu policji. „Ten stary tunel kolejowy był nam dobrze znany jako miejsce, gdzie przechowywany jest sprzęt nagłaśniający i odbywają się nielegalne imprezy, podczas których mogło dochodzić do rozprzestrzeniania się koronawirusa. Ludzie narażali zdrowie swoje i innych”, przyznał sierżant Jonathan Adams z Dulwich Village Safer Neighbourhoods Team.

Fot. Met Police

„Organizatorzy tych nielegalnych imprez nie tylko denerwowali mieszkańców okolicy, ale też niszczyli lokalną, wyjątkową faunę. W tunelu żyją nietoperze, które są objęte ochroną”, dodał.

Evelyn Akoto, członek Gabinetu ds. Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Społeczności (Cabinet Member for Public Health & Community Safety) Rady Southwark nie kryła oburzenia. „Jestem przerażona tym, że ktoś miałby tak mało szacunku dla siebie lub innych i wziąłby udział w nielegalnej imprezie muzycznej – w szczytowym momencie pandemii”. „Nadal wspieramy policję w likwidowaniu i zamykaniu miejsc, w których mogą odbywać się rave’y. Tylko pracując razem możemy zapobiec tym niebezpiecznym, bezmyślnym i wydarzeniom ”, dodała.

8 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Pandemia sparaliżowała pracę poczty

R

oyal Mail poinformowała, że wskutek pandemii mieszkańcy 28 obszarów na terenie Wielkiej Brytanii nie dostają regularnie przesyłek. Należą do nich między innymi Barnsley, Leeds i duża część Londynu.

Wielu pracowników firmy choruje obecnie na Covid-19 lub przechodzi kwarantannę po kontakcie z osobą zarażoną. Dlatego do niektórych miejsc listonosze nie zaglądali już od miesiąca.

Wielu pracowników siedziby Royal Mail w Lincoln izoluje się po wykryciu tam trzech przypadków koro-

nawirusa. Podobna sytuacja panuje w bazie w Margate – kilka osób uzyskało pozytywny wynik testu, a 20 przechodzi kwarantannę, w efekcie do mieszkańców Daventry, Barnsley, Leeds, Margate oraz niektórych części Londynu – w tym Ilford, Highbury, Wandsworth i Hornsey, korespondencja dociera ze sporym opóźnieniem. „Pomimo naszych najlepszych starań i poszukiwań nowych pracowników, niektórzy klienci mogą narzekać na niższe standardy usług Royal Mail”, czytamy w oświadczeniu firmy.

„Duże przestoje są wynikiem zastosowania zaostrzonych środków bezpieczeństwa związanych z koronawirusem, które wprowadziliśmy w lokalnych centrach pocztowych i biurach kurierskich, z myślą o naszych pracownikach i klientach”.

Problemy poczty wzbudziły obawy o tempo dostarczania zaproszeń na szczepienia przeciwko Covid-19, wysyłanych przez rząd do osób powyżej 80. roku życia.

Oto pełna lista obszarów, na których mogą wystąpić opóźnienia w pracy Royal Mail: • Ashford (TN23-TN27) • Barnsley (S70, S71, S72, S75) • Basildon (SS13-SS16) • Bow (E3) • Bury St Edmunds (IP28-IP33) • Chelmsford (CM1-CM3) • Christchurch (BH23) • Daventry (NN11) • Debden (IG7-IG10) • Enfield (EN1-EN3) • Grays (RM16-RM20) • Hampton (TW12) • Highbury (N5) • Hornsey (N8) • Horsham (RH12, RH13) • Ilford (IG1-IG6) • Leeds City (LS1-LS5) • Lewisham (SE13) • Magherafelt (BT45, BT46) • Margate (CT7-CT9) • Rugeley (WS15) • Somerton (TA11) • South Ockendon (RM15) • South Woodford (E18) • Upper Holloway (N7) • Wandsworth (SW18) • Wellington (TA21) • Widnes (WA8).

Widmo kolejnej recesji

Po

trwającej kilka miesięcy odbudowie, w listopadzie brytyjska ekonomia ponownie znalazła się na minusie.

Produkt Krajowy Brutto stracił 2,6 proc. Powodem było wprowadzenie drugiego lockdownu.

Ekonomiści podkreślają jednak, że jego skutki były znacznie mniej dotkliwe dla gospodarki niż lockdownu ogłoszonego w marcu.

Przed drugim lockdownem wartość brytyjskiej ekonomii była o 8,5 proc. poniżej poziomu sprzed pandemii.

Najtańsze zakupy zrobisz w...

L

idl jest najtańszym supermarketem w Wielkiej Brytanii – wynika z badania portalu konsumentów Which?

Jego analitycy przez 100 dni porównywali ceny 45 własnych produktów w ośmiu sieciach.

W Lidlu trzeba było za nie zapłacić £42.67. Drugie miejsce zajęła także niemiecka sieć Aldi, w której zakupy kosztowały £43.01, a trzecie ASDA (£48.71). Na kolejnych pozycjach znalazły się Tesco (£53.30), Morrisons (£53.61), Sainsbury's (£56.38), Ocado (£66.83) Najdroższy okazał się Waitrose, w którym za ten sam zestaw produktów zapłacimy £68.69, czyli ponad 26 funtów więcej niż w Lidlu.

Bezrobotnych w Wielkiej Brytanii jest więcej, niż podają oficjalne dane

G

ubernator Banku Anglii Andrew Bailey szacuje, że rzeczywista stopa bezrobocia na Wyspach wynosi obecnie około 6,5 proc., czyli jest wyższa, niż sugerują oficjalne dane.

Szef banku centralnego uważa również, że Wielkiej Brytanii nie grozi podwójna recesja, której spodziewa się większość brytyjskich ekonomistów.

Andrew Bailey poruszył kwestię bezrobocia i ogólnej sytuacji gospodarczej kraju podczas posiedzenia Scottish Chamber of Commerce. W przemówieniu skierowanym do szkockich liderów biznesu przyznał, że jego zdaniem rzeczywista stopa bezrobocia wynosi około 6,5 proc. co oznacza, iż pracy nie ma obecnie około 2,2 mln Brytyjczyków. Ostatnie dane dotyczące bezrobocia opublikowano w październiku ubiegłego roku, wtedy stopa bezrobocia wyniosła 4,9 proc.

Gubernator Banku Anglii uważa również, w przeciwieństwie do wielu ekspertów, że Wielkiej Brytanii nie grozi podwójna recesja, gdyż w ostatnim kwartale 2020 roku branża produk-

cyjna utrzymała stały poziom. Mimo to w pierwszym kwartale 2021 roku kraj najprawdopodobniej odnotuje ujemny wzrost gospodarczy.

Takie prognozy wywierają presję na Bank Anglii, by rozważył podjęcie kolejnych kroków, mających na celu łagodzenie skutków gospodarczych pandemii.

Chodzi przede wszystkim o wprowadzenie ujemnych stóp procentowych. Bailey nie wyklucza, że sięgnie po to narzędzie, najpierw jednak chce przedyskutować ten pomysł z wszystkimi bankami i najważniejszymi podmiotami finansowymi w kraju.

Nie od dziś wiadomo, że szef banku centralnego jest bardzo negatywnie nastawiony do kwestii ujemnych stóp procentowych, gdyż uważa, że straty poniesione po ich wprowadzeniu przewyższą ewentualne zyski. „Mówiąc prostym językiem, z punktu ekonomii i matematyki nic nie stoi na przeszkodzie, aby je wprowadzić. Jednak jest z tym wiele problemów”, podsumował Andrew Bailey.

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

ARTYKUŁ PRZY WSPÓŁPRACY Z NHS ENGLAND |

| 9

NHS zachęca osoby, które martwią się o swoje zdrowie psychiczne do szukania pomocy Office of National Statistics (ONS) podaje, że prawie co piąty dorosły doświadczył jakiejś formy depresji w trakcie trwania pandemii, a u prawie jednego na ośmiu rozwinęły się umiarkowane lub ciężkie objawy depresji.

J

“PO PROSTU DUSZĘ TO WSZYSTKO W SOBIE” SAMA ROZMOWA MOŻE POMÓC Terapia rozmową NHS może pomóc, jeśli zmagasz się z uczuciem niepokoju lub depresji. Jest skuteczna i poufna.

O skierowanie możesz poprosić swojego GP lub zapisać się sam w systemie online na: nhs.uk/talk

ak twierdzi Nola Poltorak, psycholog i psychoterapeuta z Polish Psychologists’ Association:

„Pandemia COVID-19 wpłynęła na nasze samopoczucie na wielu płaszczyznach, a nasze zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne. Doświadaczamy w tej chwili kolejnego lockdownu i właśnie teraz, bardziej niż kiedykolwiek ważne jest szukanie prostych i skutecznych sposobów radzenia sobie z wyzwaniami z zakresu zdrowia psychicznego. Cierpienie w milczeniu jest druzgocące, istnieje jednak wiele możliwości znalezienia wsparcia, na przykład z pomocą otaczających nas osób czy systemu opieki zdrowotnej”.

Nie każdy będzie potrzebował profesjonalnej pomocy, aby poradzić sobie z lękami, ale ci którzy jej potrzebują, mogą skorzystać z łatwo dostępnych usług NHS na terenie Anglii. Wsparcie można również uzyskać za pośrednictwem wielu niezależnych polskich organizacji, takich jak np.

Polish Psychologists’ Association.

Terapia rozmową to usługa oferowana przez NHS, znana również jako Poprawa dostępu do terapii psychologicznych (IAPT), to poufna terapia prowadzona w pełni przez wyszkolonych ekspertów.

Usługa ta może być również świadczona przez terapeutów lub poufnych tłumaczy w wybranym przez ciebie języku. Możesz uzyskać dostęp do usługi, odwiedzając swojego lekarza rodzinnego lub zgłaszając się samemu online.

Profesor David Clark, krajowy doradca kliniczny i systemu informatycznego dla programu IAPT powiedział:

„Terapie rozmową są dostępne w ramach NHS od 2008 roku, a nasz program jest rozpoznawany na całym świecie ze względu na swoją skalę, standardy jakości i skuteczność”.

I dodaje: „IAPT zmienił sposób leczenia zaburzeń lękowych i depresji u dorosłych od czasu jego uruchomienia i jest także adaptowany w innych krajach. W ciągu ostatniego roku z takiej formy terapii skorzystało ponad milion osób”.

Prof. Clark dodaje także:

„COVID-19 wpłynął na nas wszystkich w różny sposób, a nasze zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak nasze zdrowie fizyczne. Terapie polegające na rozmowie, pomocne w przypadku lęku czy depresji, były dostępne przez cały okres pandemii, a nasze usługi są nadal otwarte dla wszystkich, którzy uważają, że mogą skorzystać z nieocenionej pomocy, jaką mogą zapewnić terapie psychologiczne”.

Usługa działała w pełni podczas okresu trwania pandemii, a prawie 95% terapii dostepnej poprzez rozmowę było realizowanych zdalnie od lipca 2020 r. za pośrednictwem platformy cyfrowej lub przez telefon, co umożliwia ludziom pozostanie w kontakcie i uzyskanie wsparcia w bardziej elastyczny i komfortowy sposób. Nadal dostępne są również spotkania osobiste, przy czym należy wpomnieć, że służby dołożyły wszystkich starań w celu ograniczenia ryzyka rozprzestrzeniania się infekcji.

NHS służy pomocą. Aby dowiedzieć się więcej na temat terapii rozmową, odwiedź NHS website: nhs.uk/talk

10 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

Europa przedłuża ogra – niektóre mogą potrw Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

Źródło: PAP

K

olejne państwa Europy przedłużają ograniczenia lub wprowadzają nowe, by powstrzymać pandemię koronawirusa. We Francji godzina policyjna będzie obowiązywała od 18:00.

Obostrzenia przedłużono m.in. we Włoszech, Holandii i Szwajcarii. Kanclerz Niemiec Angela Merkel według mediów powiedziała, że kwarantanna w jej kraju może zakończyć się dopiero w kwietniu.

Premier Francji Jean Castex ogłosił wydłużenie o dwie godziny obowiązującej w całym kraju godziny policyjnej. Od soboty Francuzi między godz.

18:00 a 6:00 rano będą mogli opuszczać domy tylko z uzasadnionych powodów, jak praca, wizyta u lekarza czy ważne przyczyny rodzinne. Znajdując się w tym czasie w przestrzeni publicznej, należy mieć przy sobie specjalne zaświadczenie, w którym podaje się swoje dane i powód, dla którego przebywa się poza miejscem zamieszkania. Przedłużona godzina policyjna ma obowiązywać przez co najmniej 15 dni. Castex zapowiedział, że rząd nie planuje na razie kolejnej całkowitej kwarantanny, ale jeżeli sytuacja epidemiczna się pogorszy, zostanie ona niezwłocznie wprowadzona. Francuski rząd chce uniknąć zamykania szkół, dlatego zaostrzono przepisy sanitarne w placówkach oświatowych; przeprowadzane będą też masowe badania uczniów na obecność koronawirusa. Castex już wcześniej poinformował, że bary i restauracje pozostaną zamknięte co najmniej do połowy lutego. Zamknięte są również kina, teatry, muzea i siłownie.

W Niemczech obejmująca cały kraj kwarantanna została przedłużona na razie do 31 stycznia. Kanclerz Angela Merkel zapowiedziała jednak na spotkaniu swojej partii CDU, że obowiązujące obecnie ograniczenia być może będzie trzeba przedłużyć aż do Wielkanocy, czyli do początku kwietnia – informował dziennik „Bild". Również niemiecki

minister zdrowia Jens Spahn powiedział, że obostrzenia nie zostaną całkowicie zniesione w lutym, a utrzymanie części restrykcji może być konieczne przez kolejne 2-3 miesiące.

W całych Niemczech zamknięte pozostają sklepy niesprzedające podstawowego asortymentu, zakłady usługowe, bary i restauracje; większość uczniów korzysta z edukacji zdalnej. Członkowie jednego gospodarstwa domowego mogą się spotykać najwyżej z jedną inną osobą spoza swojego domu. W powiatach, w których odnotowuje się najwięcej zakażeń, można się przemieszczać najdalej na 15 km od miejsca zamieszkania. Zaostrzono także zasady wjazdu do kraju – oprócz przedstawiania testu trzeba przejść 10-dniową kwarantannę. Niektóre kraje związkowe wprowadzają jeszcze dalej idące ograniczenia, np. w Bawarii od 18 stycznia w środkach transportu publicznego i w sklepach trzeba nosić maski typu FFP2.

W Portugalii weszła w życie przewidziana na co najmniej miesiąc ogólnokrajowa kwarantanna. „Zasada jest prosta – każdy z nas musi zostać w domu", powiedział premier Antonio Costa, ogłaszając nowe restrykcje. Wszędzie, gdzie jest to możliwe, obowiązkowa ma być praca zdalna. Otwarte pozostaną szkoły, sklepy spożywcze, apteki i świątynie; zamknięte będą m.in. siłownie i zakłady fryzjerskie, restauracje będą mogły prowadzić tylko sprzedaż na wynos.

Rząd Włoch przedłużył stan wyjątkowy do 30 kwietnia i przyjął nowy dekret o ograniczeniach związanych z epidemią, który wejdzie w życie po wygaśnięciu poprzedniego, obowiązującego do piątku. Do 15 lutego utrzymany będzie zakaz podróży między regionami bez ważnej przyczyny. Do 5 marca obowiązywać ma limit dwóch osób (nie obejmuje on dzieci poniżej 14 lat), które można przyjąć w prywatnym mieszkaniu. Na razie podtrzymany będzie też przepis o obowiązującej od godz. 22:00 do 5:00 godzinie policyjnej. W regionach o niż-

Ruszyły testy leku zapobiegającego Źródło: PAP

W

Wielkiej Brytanii rozpoczęto zakrojone na dużą skalę testy nowego leku, który ma zapobiec u pacjentów z Covid-19 rozwojowi ciężkiej fazy choroby – poinformowały brytyjskie media.

Terapia polega na wdychaniu białka zwanego interferonem beta, które organizm wytwarza w momencie wystąpienia infekcji wirusowej. To ma pobudzić układ odpornościowy organizmu do walki z wirusem.

Lek SNG001, który jest podawany w postaci aerozolu, został opracowany

w szpitalu uniwersyteckim w Southampton i jest produkowany przez firmę biotechnologiczną Synairgen, również z tego miasta.

Pierwszej pacjentce objętej nowymi testami podano go we wtorek po południu w szpitalu Hull Royal Infirmary w Kingston upon Hull we wschodniej Anglii.

Wstępne wyniki badań, przeprowadzonych na znacznie mniejszej grupie pacjentów, wskazują, że SNG001 zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu Covid-19 (zwykle wymagającego stosowania respiratora) o prawie 80 proc.

Według firmy Synairgen, chorzy mieli od dwóch do trzech razy więk-

| 11

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

niczenia epidemiczne ać nawet do wiosny szym ryzyku zakażeń, określanych jako strefa żółta, otwarte będą bary i restauracje. Tereny o bardzo małej liczbie infekcji będą mogły zostać w przyszłości ogłoszone strefą białą, w której nie będzie obowiązywała większość restrykcji.

Ograniczenia w Danii zostały przedłużone do 7 lutego. Jako przyczynę podano szybkie szerzenie się w kraju nowego, uważanego za bardziej zaraźliwy, wariantu koronawirusa, po raz pierwszy wykrytego w Wielkiej Brytanii.

W kraju nieczynne są centra handlowe poza sklepami spożywczymi i aptekami, nauczanie w szkołach odbywa się zdalnie, w spotkaniach może brać udział do pięciu osób. By wjechać do Danii, trzeba przedstawić negatywny wynik badania na obecność SARS-CoV-2.

W Szwajcarii o d 18 stycznia zamknięte są sklepy niesprzedające podstawowych produktów, a prywatne spotkania zostaną ograniczone do maksymalnie pięciu osób. Obowiązkowe będzie też wprowadzenie pracy zdalnej tam, gdzie to tylko możliwe. Do końca lutego zostaną utrzymane trwające już obostrzenia, w tym zamknięcie restauracji, placówek kultury i obiektów sportowych.

Do 9 lutego została przedłużona kwarantanna w Holandii – ogłosił premier Mark Rutte. W kraju zamknięte są restauracje, zakłady usługowe, lokale rozrywkowe i sklepy z innymi niż najpotrzebniejsze towarami. Nauczanie w szkołach odbywa się zdalnie. Rząd zaleca pracę zdalną tam, gdzie tylko jest to możliwe, a także powstrzymywanie się od podróży po kraju i za granicę. W domach można przyjmować maksymalnie dwóch gości.

Władze Belgii powiadomiły o przedłużeniu obowiązującej w kraju kwarantanny do 1 marca. Ograniczenia obejmują m.in. zamknięcie zakładów usługowych, barów, restauracji, miejsc rozrywki i obiektów sportowych; obowiązek pracy zdalnej, gdy jest to możliwe; możliwość utrzymywania bliskiego kontaktu (niewymagającego utrzymywania półtorametrowej odległości)

z tylko jedną osobą spoza swojego gospodarstwa domowego. W całym kraju między północą a godz. 5 trwa godzina policyjna.

W Walonii i Brukseli została ona wydłużona i obowiązuje od godz. 22:00 do 6:00.

Władze Walonii zdecydowały, że ograniczenie będzie stosowane do 15 lutego, w Brukseli potrwa do 1 marca.

Minister spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii Priti Patel powiedziała, że obecnie obowiązujące restrykcje są wystarczające, ale policja będzie je bardziej rygorystycznie egzekwować.

W Anglii nie wolno wychodzić z domu bez uzasadnionego powodu, zamknięte są szkoły, sklepy, które nie sprzedają towarów pierwszej potrzeby, punkty usługowe, obiekty sportowe i rozrywkowe.

Prywatne spotkania są zasadniczo zabronione poza tzw. bańkami wsparcia, obejmującymi osoby mieszkające samotnie lub konieczność opieki nad dziećmi. Nie wiadomo na razie, do kiedy będą utrzymane te ograniczenia, premier Boris Johnson wyraził nadzieję, że będzie je można poluzować w połowie lutego. Brytyjskie media cytują jednak wypowiedź ministra bez teki Michaela Gove'a, który powiedział, że łagodzenie restrykcji może się rozpocząć w marcu. Do podobnych obostrzeń muszą się stosować mieszkańcy niemal całej Szkocji, Irlandii Północnej i Walii.

Większość regionów Hiszpanii ogłosiła przedłużenie trwających już ograniczeń. Do 24 stycznia będzie obowiązywała kwarantanna w Katalonii. Otwarte pozostają tam tylko sklepy o powierzchni mniejszej niż 400 m kw. oferujące podstawowe produkty; nie można opuszczać gminy, swojego zamieszkania, a w weekendy nie wolno wychodzić z domu bez uzasadnionego powodu. Podobne regulacje, często ograniczające również limit osób mogących brać udział w prywatnych spotkaniach, a także godziny zamknięcia restauracji pozostają aktualne również w innych regionach. W całej Hiszpanii, zazwyczaj od godz. 23:00 do 6:00 rano, obowiązuje godzina policyjna.

ciężkiemu przebiegowi Covid-19 sze szanse na powrót do takiego stanu, w którym choroba nie wpływała na ich codzienną aktywność życiową. Badanie wykazało również bardzo znaczące zmniejszenie bezdechu wśród pacjentów, którzy zostali poddani leczeniu. Ponadto przeciętny czas spędzony przez pacjentów w szpitalu został skrócony w przypadku tych, którzy otrzymali nowy lek, o jedną trzecią – średnio z dziewięciu dni do sześciu.

Badanie było jednak niewielkie, objętych nim było tylko stu pacjentów.

W obecnej fazie testów uczestniczyć będzie ponad 600 pacjentów w 20 kra-

jach. Podobnie jak we wcześniejszym, połowa uczestników otrzyma lek, a druga połowa otrzyma placebo, czyli substancję nieaktywną.

Naukowcy prowadzący badanie mają nadzieję, że zostanie ono zakończone na początku lata. Liczą, że jeśli wyniki będą tak dobre jak we wcześniejszym etapie, pozwolenie na stosowanie leku u pacjentów w Wielkiej Brytanii i innych krajach nastąpi wkrótce potem.

Terapia przy użyciu SNG001 może kosztować ok. 2 tys. funtów, co, jak wskazują media, nie jest dużą sumą w przypadku leczenia szpitalnego.

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH  RE COVID–19 Porady prawne dla pracodawców

i pracowników za zakresie postojowego – furlough leave – Kompleksowa obsługa prawna i doradztwo z zakresu rządowego programu dla osób samozatrudnionych – self-employed

 Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych

i wypadków przy pracy, wypadków w miejscach publicznych  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego Obywatelstwa i statusu ‘settled‘  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne

zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych

 Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY?

ZADZWOŃ DO NAS

OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

12 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 13

Szpitale zwolnią tysiące Producenci szczepionek pacjentów, by zrobić miejsce dla przeciwko Covid-19 zwiększają ciężkich przypadków Covid-19 moce produkcyjne

J

ak donosi „The Guardian”, tysiące pacjentów, w tym osoby leczone na Covid-19, dostaną wcześniejszy wypis z angielskich szpitali w celu przygotowania miejsca dla najcięższych przypadków zakażenia koronawirusem. Jak informuje gazeta, jeżeli zwolniony ze szpitala nie będzie mógł wrócić do domu, trafi do hotelu lub domu opieki. W Londynie część osób jest przewożona do tymczasowego szpitala, który powstał centrum targowym Excel.

Szefowie szpitali szukają wyjścia z obecnego kryzysu, a jednym z rozwiązań mają być wcześniejsze wypisy pacjentów, których stan zdrowia nie zagraża ich życiu. Zadbano też o to, by w razie potrzeby, dostali tymczasowe lokum, np. w hotelu, gdzie będą się nimi opiekować wolontariusze organizacji St. John Ambulance czy British Red Cross, żołnierze i w miarę możliwości personel medyczny.

London Hotel Group (LHG) już przyjmuje bezdomnych pacjentów z Covid-19 ze szpitala King’s College w południowym Londynie. Osoby te trafiają do hotelu Best Western w Croydon. Firma dysponuje 5 tys. wolnych łóżek i obecnie prowadzi roz-

Źródło: PAP

W © Adam Cowell / Shutterstock.com

mowy z 20 trustami w całym kraju, które chcą skorzystać z tej bazy noclegowej.

Dodatkowo NHS zwrócił się do dyrekcji domów opieki z prośbą o przyjmowanie bezpośrednio ze szpitali pacjentów kończących leczenie na Covid-19 (nawet bez aktualnego negatywnego wyniku testu). Placówki medyczne przekonują, że będą to osoby, które przez ostatnie 2 tygodnie przebywały w izolacji i nie wykazywały nowych objawów choroby.

Sytuacja w brytyjskich szpitalach jest katastrofalna. Obecnie hospitalizowanych jest ponad 35 tys. pacjentów z Covid-19.

W ciągu tygodnia w placówkach medycznych przybyło ponad 6 tys. chorych.

edług firmy analitycznej Airfinity, do końca 2021 r. Stany Zjednoczone mogą wyprodukować prawie 4,7 mld dawek szczepionki przeciwko Covid-19, Indie – 3,1 mld, a Chiny – 1,9 mld. Niemcy mają zwiększyć swoje zdolności produkcyjne z 0,5 do 1,2 mld dawek.

W Indiach znajduje się największy na świecie producent szczepionek, Serum Institute of India, który przed pandemią wytwarzał około 1,5 mld dawek rocznie.

Jednak Indie odnotowały drugą co do wielkości liczbę zakażeń koronawirusem na świecie po USA, z blisko 10,5 mln infekcji.

Indyjski rząd stoi zatem przed wyzwaniem, jakim jest zaszczepienie swojej 1,3-miliardowej populacji, podczas gdy inne kraje składają oficjalne wnioski o zabezpieczenie dawek produkowanych przez Serum Institute. Są to m.in. Brazylia, Maroko, Arabia Saudyjska, Birma, Bangladesz i RPA. Premier Indii Narendra Modi zapowiedział w sobotę, że w nadchodzących miesiącach Indie będą głównym dostawcą szczepionek przeciwko Covid-19 na świecie.

Według przedstawicieli Serum Institute, priorytetem dla firmy jest zapew-

nienie szczepionek Hindusom. Dyrektor generalny firmy Adar Poonawalla, przekazał, że pierwsze 100 mln dawek zostanie sprzedanych indyjskiemu rządowi po preferencyjnej cenie 200 rupii (2,24 euro).

Na rynku prywatnym szczepionka będzie sprzedawana pięć razy drożej.

Serum Institute ma wyprodukować m.in. 1 mld dawek szczepionki opracowanej przez uniwersytet w Oxfordzie i firmę AstraZeneca. Preparat ma trafić do zainicjowanego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) projektu COVAX, który ma zapewnić dostępność szczepionek przeciw koronawirusowi w krajach średnio i słabo rozwiniętych.

Z kolei niemiecka firma biotechnologiczna BioNTech i amerykański gigant farmaceutyczny Pfizer poinformowali w poniedziałek, że mogą wyprodukować do 2 mld dawek swojej szczepionki w 2021 roku, czyli o 700 mln więcej, niż wcześniej planowano.

BioNTech poinformował również, że nowy zakład produkcyjny w Marburgu w Niemczech, który ma zostać uruchomiony w lutym, zwiększy roczną zdolność produkcyjną nawet o 750 mln dawek. Szczepionka jest obecnie produkowana w siedzibie BioNTech w Niemczech, Belgii oraz w kilku zakładach w USA.

14 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| 15

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

Boris Johnson za daleko zapuścił się na rowerze?

© Mr Pics / Shutterstock.com

P

remier Wielkiej Brytanii wybrał się na niedzielną przejażdżkę rowerową do oddalonego o ponad 11 km od Downing Street Parku Olimpijskiego. Co prawda według obowiązujących obecnie w kraju obostrzeń mieszkańcy mogą uprawiać sport na powietrzu, ale pod warunkiem, że nie oddalą się zbytnio od miejsca zamieszkania. Rzecznik rządu poinformował, że Boris Johnson nie złamał przepisów, ale problem w tym, że trudno ustalić jakie one właściwie są.

Niedzielna przejażdżka rowerowa Borisa Johnsona do Parku Olimpijskiego

wywołała prawdziwą burzę. Jedni chwalą premiera za to, że chce utrzymać formę, inni są zbulwersowani, bo ich zdaniem, złamał restrykcje. „Jeśli wyjdziesz na spacer i przejdziesz się 10 km od domu to nic nie szkodzi, ale apelujemy, aby pozostać wokół miejsca zamieszkania”, stwierdził minister zdrowia Matt Hancock.

Kit Malthouse z Ministerstwa Sprawiedliwości przyznał na antenie BBC, że zasad nie wolno naginać, ale nieco później wycofał się z tak stanowczej oceny sytuacji stwierdzając, że kluczowym słowem w kwestii poruszania się w czasie lockdownu jest słowo „lokalnie”. Przekonywał również, że to, czy siedem mil należy uznać za obszar lokalny czy też nie, „zależy od tego, gdzie się znajdujesz”. „Oddalenie się od domu o 7 mil będzie różnie interpretowane na różnych obszarach”, wyjaśnił, a w zasadzie tylko zagmatwał i tak absurdalną sytuację.

Ostatecznie do sprawy odniosła się szefowa Metropolitan Police komisarz Cressida Dick, która przyznała, że niektóre przepisy faktycznie wymagają uściślenia. „Pomocna byłaby jasna definicja słowa >>lokalnie<< czy >>pozostawania w okolicy<<”, wyznała dodając jednocześnie, że jej zdaniem premier nie złamał zasad.

Sarah Ferguson opublikuje swoją pierwszą książkę dla dorosłych czytelników

3

sierpnia do księgarń trafi książka autorstwa Sarahy Ferguson – byłej żony księcia Andree. 61-letnia księżna Yorku od lat pisze książki dla dzieci i to z powodzeniem. Nowa pozycja – powieść historyczna, powstała z myślą o dorosłych czytelnikach.

Debiutancka powieść księżnej „Her Heart for A Compass”, zostanie wydana przez firmę Mills & Boon i będzie opowieścią o życiu pra-pra-ciotki księżnej, Lady Margaret Montagu Douglas Scott.

Powieść opisywana jest jako „wciągająca saga historyczna, która przenosi czytelnika z dworu królowej Victorii i wielkich rezydencji Szkocji i Irlandii, do londyńskich slumsów, a stamtąd na ulice Nowego Jorku z lat 70. XIX wieku”. „Wszystko zaczęło się od badań dotyczących mojego pochodzenia”, wyjaśniła Ferguson. „Zagłębiając się w historię szkockiego rodu Montagu-Douglas, po raz pierwszy natknąłem się na postać Lady Margaret, która bardzo mnie zaintrygowała, w końcu nazywam się Sarah Margaret Ferguson”, wyznała.

© Everett Collection / Shutterstock.com

„Rodzice mojej bohaterki – książę i księżna Buccleuch, byli bliskimi przyjaciółmi królowej Victorii i jej męża księcia Alberta, ale nie dowiedziałam się wiele o wczesnych latach jej życia i tak narodził się pomysł na książkę. (…) Dysponując garścią wydarzeń historycznych i faktów dałam ponieść się wyobraźni i tak powstała historia życia Lady Margaret, gdzie prawda miesza się z fikcją", dodała.

PRODUCENT I INSTALATOR Plastik Szkło Drewno Aluminium

OKNA DRZWI ŚWIETLIKI DRZWI PRZESUWNE I HARMONIJKOWE Fabryka i showroom: 1 Cumberland Avenue Park Royal London NW10 7RX 0208 963 9701

info@perfectcrystal.co.uk www.pwindows.co.uk

16 |

| OBLICZA EMIGRACJI

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

Jestem zaszczycony ogromnym zainteresowaniem, którym twórcy na całym świecie obdarzyli moje projekty i tym, że mogę ich wspierać

Robert Tondera.

Fot. Kinga Karpati

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 17

Twórczość żywa, szczera i prawdziwa

Staram się z całych sił Dariusz A. Zeller promować polską kulturę laczego zdecydowałeś w Polsce i za granicą, a przecież się wspierać w swojej kulturalnej działalności to właśnie tacy artyści są jej Polaków-twórców żyjących najlepszymi ambasadorami. poza granicami kraju?

Temat wsparcia twórczości naszych Zwiększenie ich rozpoznawalności artystów, żyjących i tworzących za oraz wzmocnienie ich pozycji granicą, zrodził się zupełnie naturalnie.

Wyniknął z mojego wielomiesięcznego na wirtualnej scenie kulturalnej kontaktu z polskimi poetami na całym bezpośrednio odniesie się do świecie. To niezwykli i wrażliwi twórcy. Pracują w obcym środowisku, promocji polskiej twórczości – a zachowują polską wrażliwość. mówi Robert Tondera, aktor, Ponadto, często wyrażają w swojej twórczości więcej „słowiańskich” działacz społeczny, poeta.

D

emocji niż rodzimi autorzy. A zupełnie serio, jestem zaszczycony ogromnym zainteresowaniem, którym twórcy na całym świecie obdarzyli moje projekty i tym, że mogę ich wspierać.

Twoja pierwsza inicjatywa pt. „Ogrodowe czytania czwartkowe”, skierowana do literatów polonijnych, odniosła duży sukces. Liczyłeś na aż taki rozgłos swojej akcji?

„CZYTAM WASZE WIERSZE – Ogrodowe czytania czwartkowe” to pierwszy projekt w dobie pandemii, ale nie jest to pierwszy projekt kulturalny, stworzony i prowadzony przeze mnie Selfie z rodziną

i moich najbliższych. Wirtualna Galeria Dziesiątka, o której za chwilę opowiem, działała w realu. Mieliśmy kilkanaście wernisaży, w tym kilka wystaw i dni międzynarodowych, m.in. gruziński, japoński, meksykański, polskoczeski... To podczas tych wernisaży, koncertów, degustacji i spotkań zrozumiałem, jak ważne i potrzebne jest wzajemne przenikanie się kultur różnych narodów. Nie zawaham się określić takich spotkaniach jako najlepszych lekcji tolerancji, historii i edukacji. Wracając do „Ogrodowych czytań czwartkowych”, jak wszystko w moim życiu i one rozpoczęły się jako pomysł lokalny, skierowany do poetów tworzących w mojej gminie Jabłonna, później na Mazowszu, w całej Polsce i nagle… granice kraju zostały przekroczone. Przyszły wiersze z Norwegii, Szwecji, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Kanady, Litwy, Portugalii, Brazylii, Australii i oczywiście Wielkiej Brytanii. Nigdy nie myślałem ani nie marzyłem, że projekt urośnie do takich rozmiarów! Dodam, że „Czytania…” zostały nagrodzone na X Ogólnopolskiej Giełdzie Projektów. Był to chyba jedyny projekt prowadzony przez osobę prywatną.

i ciągła interakcja z poetami utwierdziły mnie w przekonaniu, że mam do czynienia z niezwykle wartościowymi twórcami, zarówno bardzo cenionymi zawodowcami, jak i amatorami, którzy w czasach pandemii wyrażają emocje, towarzyszące im każdego dnia, poprzez poezję. Po dłuższym namyśle podjąłem się także zadania wydrukowania antologii, pt. „CZYTAM WASZE WIERSZE – Ogrodowe czytania czwartkowe”, aby ten wspólny czas nie został zapomniany. Kiedy zobaczyłem, z ilu krajów przyszły wiersze, nie miałem wątpliwości, że warto w ten sposób promować polską kulturę.

Warto, a nawet trzeba! Już 27 lutego odbędzie się premiera antologii w pałacu w podwarszawskiej Jabłonnie. Jest to wiadomość z ostatniej chwili! Dodam, że będzie to wydanie społecznie wrażliwe.

Wraz z wydawcą – Fundacją Duży Format, zdecydowaliśmy przekazać część dochodu ze sprzedaży antologii na rzecz projektu „Medycy na Ulicy”, czyli medycznej pomocy bezdomnym i ubogim.

Jaki cel przyświecał powstaniu tego przedsięwzięcia?

Aktywnych twórców z Wysp jest kilkoro, ale projekt śledzi znacznie więcej! Cieszą mnie wiersze ze Szkocji, Walii, Anglii czy Irlandii. Polacy są w każdym zakątku Zjednoczonego Królestwa. Liczę, że po tym artykule zgłoszą się do mnie kolejni twórcy.

Na początku, gdy w szczycie sezonu zamknięto teatry, wszyscy artyści stanęli pod ścianą. Marzec i kwiecień to tradycyjnie miesiące najbardziej wytężonej pracy artystycznej. Nikt nie przewidział tak dramatycznych wydarzeń, które objęły cały świat.

Wraz z innymi artystami zaczęliśmy rozmawiać o tym na wspólnych spotkaniach w internecie. Każdy z nas jest czynnym twórcą. Niespokojnym duchem, a nawet pracoholikiem. Od 31 lat należę do tej społeczności. Nie potrafię być bierny. Muzycy chwycili za instrumenty, wokaliści zaczęli śpiewać, a ja chwyciłem za słowo! To właśnie słowo okazało się najważniejsze w mojej pracy. Postanowiłem CZYTAĆ WASZE WIERSZE. Nie swoje, ale właśnie wasze.

Zaryzykowałem. Usiadłem z kamerką w ogrodzie i wystosowałem apel do rodzimych twórców. Odzew był nadzwyczajny. Mamy połowę stycznia i nagraliśmy już 40 odcinków, w których przeczytałem prawie 600 wierszy ponad 310 polskich autorów z całego świata. I to całkowicie za darmo! Szok dla mnie i wielu ludzi. Zainteresowanie

Brytyjska Polonia jest bardzo liczna. Ile osób stąd odpowiedziało na twoją inicjatywę?

Twoim kolejnym projektem, skierowanym do Polonii, w tym m.in. tej brytyjskiej, jest „Galeria DZIESIĄTKA".

Przybliż, proszę, ten pomysł...

Galeria DZIESIĄTKA to „dziecko” całej mojej rodziny. Narodziło się w 2018 r. jako projekt dla Gminnego Centrum Kultury w Skierdach. Skierdy to wieś pod Warszawą, w której od kilku lat mieszkamy. Zorganizowaliśmy dwanaście wystaw malarskich połączonych z koncertami oraz kilka wirtualnych i plenerowych wystaw zdjęć. Zainteresowanie było ogromne.

Na wernisaże przychodziło nawet 100 osób! A było to przecież niewielkie, wiejskie centrum kultury! Od kilku miesięcy nie ma już DZIESIĄTKI w Centrum Kultury w Skierdach, ale nadal prowadzę ten projekt wspólnie z rodziną na facebookowym

18 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| OBLICZA EMIGRACJI

fanpage’u „Kreatorzy Kultury”.

Rozpoczęliśmy międzynarodowy projekt wirtualnych wystaw polskich malarzy z całego świata, a dla Galerii DZIESIĄTKA szukamy nowego miejsca i… jesteśmy już po pierwszych rozmowach!

Jaki jest cel tej konkretnie inicjatywy?

Podobny jak „Ogrodowych czytań czwartkowych”, ale i zupełnie inny, jeżeli chodzi o efekt końcowy. Niewielu z nas zdaje sobie sprawę, jak wielu Polaków-artystów tworzy za granicą i jak wielkie sukcesy odnoszą. Na szczęście w dobie internetu odległość nie stanowi żadnego problemu i przy odpowiednim podejściu oraz intensywnej pracy można skutecznie promować sztukę tworzoną poza granicami Polski – i to nie tylko w Polsce, przecież internet nie zna granic. Udało mi się zaktywizować i poruszyć TYSIĄCE miłośników słowa z całego świata. Wielu z nich również gra na instrumentach, maluje czy rzeźbi. To artyści wielu dziedzin. Staram się z całych sił promować polską kulturę w Polsce i za granicą, a przecież to właśnie tacy artyści są jej najlepszymi ambasadorami. Zwiększenie ich rozpoznawalności oraz wzmocnienie ich pozycji na wirtualnej scenie kulturalnej bezpośrednio odniesie się do promocji polskiej twórczości.

Posłużę się takimi określeniami: jest to twórczość żywa, szczera i prawdziwa, wręcz światowa, ale przecież świat jest teraz „maleńki”.

Jedynie twórczość poetów ze Wschodu, a konkretnie z Wilna, jest inna. Tam pisze się wielkimi literami o ojczyźnie, wierze i tradycji.

W Wilnie język polski jest językiem ojców. Poezja poetów wileńskich jest niezwykle patriotyczna, czasem wręcz patetyczna, ale jak się ją czyta! Właśnie z myślą o nich powstanie drugi tom Antologii! Poezja z Wysp Brytyjskich jest poezją otwartą, wielowątkową.

Czytając, widzę, że Polacy dobrze się czują w Wielkiej Brytanii. Nie tęsknią tak, jak np. nasi rodacy w Skandynawii czy za „wielką wodą”.

Jesteś osobą znaną i uznaną, czym – oprócz wspierania Polonii – aktualnie zajmujesz się?

Każdy mój dzień przepełnia realizacja projektów, o których rozmawiamy. Serio! Przygotowanie jednego odcinka „Ogrodowych czytań…” zajmuje kilka dni. Prawie cały czas czytam nadesłane do mnie wiersze. Każdego dnia przychodzą nowe, a w kolejce czeka ponad 700. Wybór jest więc pochodną wielu czynników. Wiersze czytam i nagrywam w czwartek rano. Później syn przez kilka godzin zgrywa i montuje nagrania, a potem wrzuca je na mój kanał na YouTubie „Robert Tondera”. Wiejski internet nie należy do najszybszych – nad jednym nagraniem spędziliśmy kiedyś aż siedem godzin!

Po publikacji utrzymujemy stały kontakt z internautami, a teraz dołożyłem sobie i rodzinie kolejny projekt. Mowa o Wirtualnej Galerii DZIESIĄTKA. Od połowy grudnia dzień i noc czytam i odpowiadam na każdy

komentarz, post, e-mail, SMS czy na każdą wiadomość przez Messengera, a są do mnie wysyłane z całego świata!

Jeszcze raz przepraszam pana Grzegorza Machnackiego z Australii, do którego w przypływie euforii zadzwoniłem o 2:00 w nocy jego czasu! Pandemia nas nie pokonała, ale już myślę o tym, co będzie, gdy teatry wznowią pracę. My, aktorzy, czekamy na to z utęsknieniem, a co do pozostałych projektów... Noce są bardzo długie, więc na pewno będę mieć czas na dokończenie wszystkich rozpoczętych przedsięwzięć.

Jesteś doskonałym organizatorem w swojej działalności. Powiedz, proszę, czy w założeniach masz jeszcze jakieś przyszłe inicjatywy skierowane do Polaków spoza kraju?

Większość inicjatyw, których podejmuję się jako artysta czy

Patrząc na to z perspektywy czasu – jak duży jest oddźwięk na twoje kulturalne inicjatywy wśród Polonii, także tej brytyjskiej?

Wśród Polonii na całym świecie – bardzo duży. Wiem, że także Polonia brytyjska znakomicie postrzega te inicjatywy. Staram się działać szybko i skutecznie. Już mogę zapowiedzieć kilka wirtualnych wystaw. W grudniu na fanpage’u „Kreatorzy Kultury” pokazaliśmy twórczość niezwykłej artystki z Wielkiej Brytanii, Doroty Górczyńskiej-Bacik. Po 14 dniach fanpage śledzi ponad tysiąc osób, a wernisaż obejrzało ponad dwa tysiące gości! Właśnie na fanpage’u „Kreatorzy Kultury” będziemy przedstawiali wernisaże Wirtualnej Galerii DZIESIĄTKA. Zobaczycie w niej twórczość fantastycznych polskich artystów. Do sierpnia zaplanowaliśmy już następujące wystawy: styczeń – Woytek Glinkowski (USA), luty – Katarina Hård (Szwecja), marzec – Danuta Lipska (Litwa), kwiecień – Dawid Wojtalewicz (Belgia), maj – Helena Zadrejko (Grecja), czerwiec – Mariola Landowska (Portugalia), lipiec – Artur Łyczba (Australia), sierpień – Lidia Molinski (Austria). Mamy już prawie dopięte wernisaże do końca roku, a nawet części 2022! Oczywiście będą także polscy artyści z Wielkiej Brytanii!

Jak oceniasz twórczość Polaków żyjących poza granicami kraju? Czy zaskoczyła cię w jakiś sposób? I jak na tym tle wypada brytyjska Polonia?

Praca nad wierszami do Ogrodów

Przy pracy z żoną Dorotą Podczas nagrania w Ogrodzie

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021 społecznik, realizuję w porozumieniu i razem z rodziną. Żona jest polonistką i menedżerką kultury, więc sprawy języka mam pod kontrolą, ale głównym sojusznikiem w internetowych projektach jest mój syn – Rafał.

Z wykształcenia językoznawca, a z zawodu tłumacz angielskiego i niemieckiego, zmuszony był do opanowania umiejętności koniecznych w pracy zdalnej – grafiki, montażu, redakcji tekstów czy prowadzenia mediów społecznościowych. To dzięki niemu powstają filmy, plakaty, trailery itp. Ja jestem od pracy artystycznej, a żona wspiera nas swoją wiedzą i rozległym doświadczeniem w edukacji kulturalnej. Taki z nas rodzinny tercet!

Co do przyszłych planów… będę się starać realizować projekty artystyczne i edukacyjne poprzez Stowarzyszenie Inicjatyw i Inspiracji ESSE, które założyłem w czasie pandemii. Jako jego prezes będę chciał zorganizować autorskie spotkania poetyckie, malarskie plenery i wystawy, także z udziałem artystów spoza Polski.

Przede wszystkim zaś, chciałbym w pałacu w Jabłonnie zrealizować nasze rodzinne wielkie marzenie – projekt, pt. „Artystyczne obiady czwartkowe” z udziałem elegancko „wystrojonych” gości. W czasie obiadów będziemy czytać dawną i współczesną literaturę, zwłaszcza poezję, słuchać muzyki i rozmawiać o wszelkich zjawiskach kulturowych w Polsce i na świecie.

Chcemy stać się kulturalnym „gorącym punktem”. Osią, wokół której będą się rozwijały projekty wspierające kulturę, zarówno masową, jak i wysoką.

Otrzymaliśmy już nawet zgodę od dyrektor pałacu. Zaczniemy tekstem Krasickiego, który autentycznie był czytany podczas obiadów czwartkowych u króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Czekamy tylko na „lepsze czasy”. Poszukujemy wsparcia ze strony mecenasów, sponsorów i partnerów. Takie przedsięwzięcia wymagają przecież ogromu pracy.

Dzień Gruziński

Rotary Warszawa Józefów, którego od 18 lat jestem członkiem oraz na fanpage’u „Stowarzyszenie Inicjatyw i Inspiracji ESSE”. Na zakończenie chciałbym jeszcze raz podkreślić, że dotychczas wszystkie prace przy wierszach i Galerii wykonujemy całkowicie za darmo! Właśnie dlatego apeluję do mecenasów kultury i sponsorów czytających ten tekst.

Projektów, o których państwo czytacie, nie będzie można prowadzić w dłuższej perspektywie bez realnego wsparcia finansowego. Czekamy na osoby,

Gdzie szukać informacji dotyczących twojej działalności skierowanej do Polonii?

Jest kilka takich miejsc. Można zasubskrybować mój kanał na YouTubie „Robert Tondera”, polubić fanpage na Facebooku „Kreatorzy Kultury”, dołączyć na facebookowej grupy „Ogrodowe czytania czwartkowe” oraz odwiedzić stronę internetową, którą społecznie stworzyła jedna z członkiń społeczności „Ogrodowych czytań czwartkowych”.

Oto adres: czytamwaszewiersze.wixsite. com/robert-tondera Liczymy na to, że fanpage „Kreatorzy Kultury” stanie się taką „kulturalną lekturą obowiązkową” dla wszystkich zainteresowanych kulturą, sztuką i edukacją. Inne wzmianki o mojej działalności (w tym charytatywnej!) można znaleźć też na fanpage’u Klubu

Galeria Dziesiątka z Lonstarem podczas wernisażu śp. Pawła Polisiaka

firmy i instytucje gotowe wesprzeć nasze działania. Przyjmiemy każdą pomoc, aby dalej pracować efektywnie i z rozmachem. Wierzę i dotąd się nie zawiodłem, że mogę na to liczyć. Niech

Robert Tondera – absolwent Akademii Teatralnej im.

Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. 0d 2007 roku aktor Teatr Rampa w Warszawie. Wcześniej był wieloletnim asystentem dyr. Adama Hanuszkiewicza w Teatrze Nowym. Jest współautorem tomiku poezji pt. „Niekompatybilni”. Interesuje się poezją, literaturą romantyczną, malarstwem, ogrodnictwem i wędkarstwem. Aktualnie występuje w kilku tytułach na deskach Teatru Rampa. Najważniejsze z nich to: „Na wschód od Hollywood” (2019) reż. Jerzy Jan Połoński – rola Dyrektor Teatru, „Jesus Christ Superstar” (2016) reż. Santiago Bello, Jakub Wocial (asystent reżyserów), zespół – „Rapsodia z Demonem” (2015) reż. Michel Driesse – TV Host, zespół. W telewizji widzieliśmy go w serialach: „Na Wspólnej”, „Dziewczyna z Mazur”, „Plebania”, „M jak miłość”, „Lokatorzy”, „13 Posterunek”, „Odwróceni”, „Lekarze”, „Wywiad”, „Samo życie”, „Eks-

Dzień Japoński czytamy Haiku polskiej poetki Sławy Sibigi

Praca w dubbingu z reżyser Marią Brzostyńską

| 19

Galeria Dzieisatka wernisaż Sylwii Svorowej Pawełkowicz

przykładem będzie porozumienie z Fundacją Humanum Est, która właśnie zdecydowała, jako pierwsza stać się partnerem projektu Wirtualnej Galerii DZIESIĄTKA. Dziękujemy!

tradycja”, „Trzy szalone zera”, „40latek 20 lat później”. W teatrze telewizji wystąpił w:„Chryje z Polską.

Rzecz o Stanisławie Wyspiańskim” (2007) reż. Maciej Wojtyszko, „Boso, ale w ostrogach” (1996) reż. Barbara Borys-Damięcka, „Nim przyjdzie wiosna” (1994) reż. Adam Hanuszkiewicz. W teatrze reżyserował autorskie spektakle: „Cywilizacja Vivat!” (2005) Teatr Nowy oraz „Dziwnaki i Święto Lasu” (2006) Teatr Nowy (na podstawie książki własnego autorstwa). Poza teatrem: wykonawca ponad pięciuset ról w filmach i grach dubbingowanych konferansjer na wielu prestiżowych imprezach animator kultury, twórca programów edukacyjnych dla młodzieży działacz społeczny nauczyciel dramy i instruktor zajęć teatralnych pisarz i poeta grafik amator członek międzynarodowego stowarzyszenia Rotary International

20 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Jurek Owsiak:

Z Jerzym Owsiakiem o 29. finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, który już wiadomo, że będzie inny niż wszystkie, rozmawiała Nika Boon, prezenterka z Radia PRL.

C

W wyobraźni czuję się spełniony

zym ten Finał będzie różnił się od wcześniejszych, jakie były największe wyzwania organizacyjne w czasach pandemii?

Największym wyzwaniem na dzień dzisiejszy jest zmiana terminu Finału, wymusiła to pandemia. Finał miał odbyć się 10 stycznia. Zmiana na 31 stycznia to jest zmiana całej logistyki, informowania, przygotowania sztabów, które już były w blokach startowych, to także transmisja telewizyjna. To wszystko jest związane z naszymi aukcjami, to jest ta machina, która te aukcje automatycznie w którymś momencie kończy. Te aukcje miały się kończyć właśnie 31 stycznia, trzy tygodnie po finale. Zmiana tego wszystkiego okazała się największym wyzwaniem, ale daliśmy radę. Nawet daliśmy radę zmienić na bilbordach datę naszego Finału, ponieważ w ostatniej chwili, przed rozklejeniem ich w całej Polsce, mogliśmy zmienić te plansze na których była data. W pandemii Finał będzie inny, bo będzie głównie internetowy. Siła internetu pokazała, że jest bardzo elastyczna, pokazała, że jest w stanie przystosować się do różnych nowych sytuacji i przystosowała się.

Okazało się, że żaden sztab nie odpadł, żaden wolontariusz nie zrezygnował, wszyscy przenieśli to na inny termin, chociaż są kolejne ogromne wyzwania dla sztabów w Wielkiej Brytanii, w Niemczech, gdzie lockdown potrwa przynajmniej do 31 stycznia, dokładnie do daty naszego Finału. Mimo wszystko czujemy ogromny żar, tylko dlatego, że ludzie po prostu pragną, żeby ten Finał się odbył, mimo że wszystko jest pozamykane.

Także dzisiaj mogę stwierdzić, że jesteśmy po raz kolejny świetnie przygotowani, czekamy, mamy trochę więcej czasu i jesteśmy gotowi do startu 31 stycznia.

Jak będzie wyglądała kwesta uliczna w dobie restrykcji społecznych?

Na tyle, na ile będzie można, będziemy mogli zbierać pieniądze, chociażby w Polsce będą na ulicach

zalecenie, żeby wolontariusz nie naklejał serduszka na ubranie.

To oczywiście będzie się działo w sytuacji, kiedy nie będzie pełnego lockdownu i będziemy mogli te serduszka wręczać. Może będą w jakimś pudełku i każdy się nimi poczęstuje, albo wolontariusz z założoną rękawiczką będzie mógł takie serduszko wręczyć.

Wszyscy muszą mieć maseczki, trzymamy się ogólnonarodowych, wprowadzonych zasad. Nie będzie tutaj żadnego dotyku. Chcemy tak wszystko zorganizować, żeby to serduszko trafiło do tych, którzy chcą je otrzymać.

Jakie jest zainteresowanie wolontariuszy w tych nowych warunkach?

Fot. Marcin Michoń

zabezpieczeni wolontariusze. Każdy wolontariusz (jest ich ponad 100 000) otrzymał od nas maseczki na twarz, wysłaliśmy do każdego sztabu płyny dezynfekujące, każdy sztab zapewnił, że każdy wolontariusz dostanie od nich rękawiczki specjalnie ochraniające.

Otrzymaliśmy wytyczne sanepidu, w taki sposób przygotowujemy się na Finał Orkiestry i opinia sanepidu o właśnie tak zabezpieczonych wolontariuszach jest pozytywna.

Czy będziecie nadal rozdawać te znane wszystkim symboliczne serduszka? Jeśli tak, to w jaki sposób?

Mamy trzydzieści pięć milionów (35 000 000) serduszek, bardzo dużo

osób pytało nas o nie, czy jeśli drogą internetową wpłacą pieniądze, to w jaki sposób będą mogli zdobyć takie serduszko. Sztaby przygotowały się na to w różny sposób. Będą miejsca, gdzie będą wolontariusze z puszkami, gdzie będzie można wpłacić pieniądze, a następnie bezpiecznie pobrać takie serduszko.

My w Warszawie będziemy mieli taki punkt pod Pałacem Kultury i tam też będzie takie miejsce, gdzie będzie można je zdobyć. Wolontariusze organizują samochody, będą jeździli jak Blues Brothers z głośnikami, będą mówili, gdzie można dostać takie serduszko, podejść do nas (ale trzymamy tę odległość). Jest

Wolontariusze nas nie opuszczają i możemy na nich liczyć, a zainteresowanie jest ogromne.

Tym bardziej że obawialiśmy się, bo są zamknięte szkoły, które w ogromnej ilości były także sztabami, miejscami skąd ludzie organizowali się w Orkiestrze, a mimo to będzie 1370 sztabów.

W zeszłym roku było 1700, ta różnica to właśnie te pozamykane szkoły.

Gramy nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie, jest także udział chociażby w naszym biegu „Policz się z cukrzycą”. Kiedyś biegaliśmy tylko w Warszawie, a teraz biegamy w całej Polsce i na całym świecie. Ostatni kraj, który się do nas zgłosił, znaczy ktoś z tego kraju, to są Wyspy Salomona.

Polacy chcą w tym uczestniczyć wszędzie, gdzie są i to jest niezwykłe.

Cały wolontariat jest podkręcony, szkoda, że nie może uczestniczyć w taki sposób jak chce, robi to więc poprzez

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 21

telewizję, robi to internetowo (to już jest świat internetu, więc daje sobie z tym radę). W zeszłym roku mieliśmy 1500 e-skarbonek, a w tym roku mamy już prawie 10 000. E-skarbonki u dzieci i u dorosłych świetnie funkcjonują, codziennie nam ich przybywa, zastępuje to zbieranie na ulicy i to na taką masową skalę.

Gdzie najdalej w tym roku sięga Orkiestra, najbardziej egzotyczne miejsca czy kontynent, na którym zagra?

Bardzo egzotycznym miejscem jest baza naszych polarników w Norwegii, pod kołem podbiegunowym. Biegamy na przykład: w Palau, na wyspach Polinezji, jesteśmy w każdym kraju, na każdym kontynencie. Jest taka mantra, którą ja mówię i wtedy lecimy przez wszystkie kraje świata, kończę na Nowej Zelandii, czy jest to Japonia, czy jest to Indonezja, czy jest to Rosja…

Najwięcej sztabów mamy w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Niemczech, ale nie ma kontynentu, gdzie byśmy nie grali.

Jak wygląda zaangażowanie sztabów zagranicznych w tym roku i jak Wielka Brytania wypada na tym tyle?

W Wielkiej Brytanii tradycyjnie sztabów mamy najwięcej i to są takie sztaby, z którymi mamy kontakt praktycznie przez cały rok, ponieważ bardzo dużo ludzi z Wielkiej Brytanii, Irlandii, zwłaszcza z Niemiec uczestniczy w naszym Festiwalu, a w tym roku Festiwal był w zupełnie innych warunkach jak sama widziałaś, jak byłaś

Fot. Łukasz Widziszowski

„Domówka” przyjęło się teraz w masowej skali zwłaszcza podczas sylwestra, czyli podczas Finału tych „Domówek” będzie bardzo, bardzo dużo.

Te sztaby zagraniczne są z nami cały czas, chociażby słuchając mojej audycji radiowej w Antyradiu „Zaraz będzie ciemno”, czy oglądając „Domową Orkiestrę”.

wydrukowany nowy pakiet koszulek na „Bieg z cukrzycą”, o wszystkich planach mówimy. Kiedy mówię te słowa jestem w wielkim magazynie, skąd wysyłamy kilka tysięcy pakietów biegowych na cały świat, bo ludzie biegają wszędzie. Teraz w „Domowej Orkiestrze” będziemy o tym opowiadali,

wydarzenia w Warszawie związane z 29. Finałem Orkiestry?

Nie ma dnia, a nadajemy od poniedziałku do piątku na żywo w ciągu dnia, nie ma dnia, żebym kogoś nie wyczytał z Wielkiej Brytanii czy z Irlandii, czy z Niemiec. to są takie stałe postacie jak Monika z Przystanku czy Krystian z Bournemouth, ale ze wszystkimi jesteśmy bardzo związani i cieszymy się, że organizują Finały tak daleko od Polski. „Domowa Orkiestra” jest live, od 11:00-12:10 wszystkich wyczytuję, wszyscy nas pozdrawiają, program trwa przeciętnie godzinę plus, ile trwa ostatni utwór. Dzielimy się wszystkimi najnowszymi wiadomościami. Mówimy, ile jest pieniędzy na koncie, mówimy co się dzieje w sztabach, mówimy jakie są informacje dotyczące naszej codzienności, mówimy, że właśnie mamy

będziemy to pokazywali, prosili, żeby nam potwierdzać, że taki pakiet do nich doszedł. Czyli to jest taka codzienna audycja z muzyką. Zawsze wchodzi pięć teledysków z „Najpiękniejszego Festiwalu Świata”, bardzo różna muzyka, archiwalna. Ludzie się znajdują, się bardzo wzruszają, bardzo często piszą: „zrobiliście mi dzień”. Jestem w pracy, oglądam kątem oka albo siedzę w domu, jadę do pracy, albo z dziećmi odrabiam lekcje i sobie tam szumi wasz program, a ja świetnie się z nim czuję. Te programy zawsze sobie można „wygooglać”, one wiszą na Kręcioła TV i na naszych stronach internetowych Orkiestry.

gości, którzy w warunkach bezpiecznych będą razem z nami. Transmisję zaczynamy już w sobotę o 21:00, to jest absolutnie wyjątek. Już się nauczyliśmy tego przy „Najpiękniejszej Domówce Świata”, będziemy przez całą noc rozgrzewali, nadawali, bo wychodzimy z założenia, że ludzie nas oglądają na różnych szerokościach geograficznych, dla kogoś będzie to już dzień, więc niech się już rozkręca do Orkiestry. W niedzielę od 9:00 ja już będę za sterami i jesteśmy przez cały dzień do godziny 24:00. Tak naprawdę wszystko będzie się skupiało w tym namiocie, jeżeli nie będzie jakiegoś totalnego lockdownu to stawiamy wielką taką piramidę świetlną, która będzie już na tydzień przed na wielkich ekranach przekazywała mnóstwo wiadomości,

Najciekawszym wydarzeniem będzie oczywiście ten nasz wielki, ogromny namiot, który będzie stał na Placu Defilad pod Pałacem Kultury. To będzie wielkie studio, do tego studia zaprosiliśmy muzyków, zaprosiliśmy

Zdjęcia: Łukasz Widziszowski

razem z nami w studiu, nazwaliśmy go „Najpiękniejsza Domówka Świata”. „Domówka” się przyjęła w Polsce w ogóle bardzo mocno i teraz o imprezach robionych w takim sensie internetowym mówi się „Domówka”. Myśmy to pierwsi użyli, kiedy w marcu zaczął się lockdown w Polsce i wszyscy byli w domach, wtedy zaczęliśmy nadawać każdego dnia o godzinie 11:00 polskiego czasu i nazywaliśmy to „Domową Orkiestrą”.

To już jest teraz drugi sezon, chyba w pierwszym nadaliśmy 170 odcinków, a teraz już mamy ponad 80 odcinków drugiego sezonu. Zaczęliśmy organizować zastępstwo Festiwalu, wynajęliśmy ogromną halę telewizyjną, nazwaliśmy go „Najpiękniejsza Domówka Świata”, w której uczestniczyłaś. To słowo

Czy możesz pokrótce powiedzieć jakie będą najciekawsze

22 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

to co się przygotowuje do Orkiestry, ta Piramida będzie światełkiem do nieba o godzinie 20:00 i pięknie to się zamieni w niesamowity happening.

Wszystko będzie w środku, na tym się skupiamy, tam będzie centrum świata, tam będziemy się łączyli ze wszystkimi, którzy będą chcieli nam wysłać wiadomości, wysłać informacje, co się u nich dzieje. W środku będzie ogromna ilość telebimów, tak jak na „Domówce” widziałaś, to będzie naszpikowane możliwościami połączenia się z całym światem i przekazywania tych informacji.

Będzie inaczej, ale muzyka będzie szła przez cały czas, czy to będzie Dżem, czy to będzie Organek, czy to będzie Dr Misio, czy to będzie Big Cyc, czy Voo Voo, to jest muzyka naszych rytmów, to będzie na dwóch scenach, jedna scena kończy się po jednej stronie, a druga zaczyna po drugiej stronie.

I w podobny sposób będą przeprowadzane Finały w różnych miastach. No niestety nie będą to otwarte place i koncerty z tłumem ludzi, tego nie możemy robić, chcemy to zamienić na transmisję w internecie, która musi ponieść tę całą pieśń Orkiestry.

Oczywiście będziemy licytować złote serduszka i złote karty telefoniczne.

Eksponaty takie najbardziej niezwykłe, będziemy pokazywali w studio, takich rzeczy od serca jest bardzo dużo. Proszę wejść na Allegro, ja już też o paru rzeczach sobie zamarzyłem, oglądam sobie, przyglądam się, ale podejrzewam, że w czasie Finału to ta szpica pójdzie bardzo szybko do góry.

Także z zewnątrz niestety nie wszyscy będą wiedzieli, że Orkiestra gra, ale wewnątrz w namiocie i to co będzie w internecie, no to myślę, że to będzie mistrzostwo świata i znowu zadziwimy ludzi na całym świecie, że możemy się tak przez cały dzień bawić i być ze sobą.

Co byś powiedział tym, co mówią, że „za dużo tego Owsiaka wszędzie”?

Ależ to można wyłączyć, tutaj nie ma żadnego problemu, zwłaszcza w dzisiejszej rzeczywistości jest to tak łatwe. Zawsze mówimy: jeżeli grasz z nami to bardzo ci dziękujemy, to jest po prostu wspólne działanie na rzecz polskiej służby zdrowia, ale jeśli ci się nie podoba, to po prostu nie przeszkadzaj.

Kiedyś, kiedy zaczynaliśmy 29 lat temu, były dwa programy telewizyjne, dosłownie dwa, 1, 2 i nic więcej. Dzisiaj, jeżeli ktoś ma umocowany talerz anteny satelitarnej to ma tam setki, jeżeli nie tysiące możliwości oglądania czegokolwiek, co mu przyjdzie do głowy.

Jeżeli coś ci nie styka, to nie ma w ogóle problemu, przełącz na coś innego.

Można by mówić, że czegoś jest za dużo, dwa, trzy lata temu, kiedy robiliśmy normalnie Finały i kiedy była potrzeba blokować centrum miasta, bo był tam ciąg uliczny dla ludzi, którzy brali udział, wtedy ktoś jadąc samochodem mógł być zły, że zablokowali miasto. Teraz niestety

będziemy w takich dosyć pustych miejscach, bo pandemia to właśnie spowodowała, nie jesteśmy na zewnątrz, nie siedzimy w restauracjach.

Wręcz przeciwnie, spotykam się z ludźmi, którzy mówią „za mało was, dlaczego jest was tak mało?” Nie mamy telewizji publicznej, w ogóle nawet nie ma słowa, że jest taka akcja, że pomagamy polskiej służbie zdrowia w czasach najbardziej dla niej trudnych.

Nie usłyszałem ani jednego słowa o nas od pięciu lat w telewizji publicznej.

Niektórzy mówią za mało was, nie widzę was. Nie mamy telewizji innej, która by o nas mówiła często, tylko w momencie, kiedy mamy Finał. Mamy internet i na to nie narzekamy. Zobaczyliśmy, że ta społeczność jest ogromna i ta społeczność mówi, że chce z nami grać. To nie jest problem nasz, to jest może problem tych, którym się ta Orkiestra nie podoba, ale jak mówię: wystarczy się odłączyć i nie ma problemu.

Jaki jest cel tegorocznej zbiórki Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy?

Pieniądze zebrane z tegorocznego Finału mają bardzo konkretne przeznaczenie. Jest to laryngologia i diagnostyka głowy, zajmujemy się krtanią, drogami oddechowymi, zajmujemy się nosem, zajmujemy się uszami, to jest temat naszego Finału, czyli zakup bardzo nowoczesnego sprzętu, głównie do operacji endoskopowych, prawie do 80 oddziałów laryngologicznych w całej Polsce.

Jeżeli chodzi o covid, to jesteśmy z tym na bieżąco bardzo mocno.

W zeszłym roku Fundacja przeznaczyła siedemdziesiąt milionów złotych (70 000 000 zł) na ratowanie polskiej służby zdrowia kupując bardzo ważny sprzęt. Oczywiście jesteśmy zawsze bardzo chętni i zawsze gotowi, aby pomóc, wysłaliśmy list do pana ministra zdrowia, w którym zaproponowaliśmy także nasze możliwości logistyczne, organizacyjne, finansowe, aby pomóc w szczepieniu covidowym. Na razie nie mamy odpowiedzi, ale tak jakby jesteśmy ponad wszystko. Czy nam się coś podoba czy nie, to wychodzimy z założenia, że naszym zadaniem

jest pomaganie jako organizacja pozarządowa.

Też naszym celem jest, żeby utrzymywać nasze programy medyczne, całoroczne, takie jak badania słuchu, pompy insulinowe dla kobiet z cukrzycą, jeżeli chcą mieć dziecko, intensywna terapia noworodka, diagnostyka onkologiczna, reumatologia dziecięca. To są nasze programy, które prowadzimy przez cały rok i także one są finansowane z tych pieniędzy, które zbieramy podczas Finału.

Ile pieniędzy wam się udało zebrać przez te wszystkie lata, ile sprzętu kupić, ilu szpitalom pomóc?

Do tej pory zebraliśmy 1,300,000,000 zł i przeznaczyliśmy na nasz sprzęt.

Zebraliśmy trochę mniej, ale przez cały rok ludzie dają nam różne dotacje i te pieniądze są wydawane. Jest to chyba jedyna organizacja na świecie, która może poszczycić się tym, że wszystkie z zebranych pieniędzy są przeznaczone na sprzęt. To jest blisko 700 oddziałów w łącznie 650 szpitalach, bo niektóre szpitale mają parę oddziałów.

To są szpitale dziecięce i dla dorosłych, bo mamy też geriatrię, którą zajmowaliśmy się przez pięć lat, także domy pomocy społecznej, to są także hospicja, a więc jesteśmy w Polsce wszędzie.

Nie ma dnia, żebym także w „Domowej Orkiestrze’ nie przeczytał maila od kogoś, kto siedział np. na fotelu, które są na intensywnej terapii, od mamy, która patrzy na swoje dziecko w inkubatorze z naklejonym serduszkiem, od kogoś, kto mówi: miałem operację serca. 1000 różnych możliwości korzystania z tego sprzętu. W Polsce od 14 lat nie ma urodzonego dziecka, które by nie miało zbadanego słuchu, a więc czy ktoś lubi czy nie lubi, to ta logistyka Orkiestry dotyka wszystkich urodzonych obywateli tego kraju.

Kim byś był, gdybyś nie rozkręcił Wielkiej Orkiestry?

Czy wyobrażasz sobie siebie w jakieś innej roli?

Oczywiście, byłbym, tak, byłbym perkusistą, bo uczyłem się na niej grać i marzyłem, żeby z kolegami założyć

zespół. Słuchaliśmy na cały głos zespołu Led Zeppelin w moim mieszkaniu. Potem jeszcze, jak byłem takim bardzo młodym człowiekiem, chciałem być globtroterem.

Marzyło mi się podróżowanie po świecie, ale wtedy to było totalnie niemożliwe, nie mieliśmy paszportów, byliśmy w obozie krajów socjalistycznych, nie było kompletnie takich możliwości.

Potem się okazało, że mam w domu dwie perkusje, takie kolekcjonerskie, takie, które po prostu se stoją, są po prostu piękne dla samej piękności, nie gram, ale je mam. Świat objechałem dosyć mocno, w związku z tym też się z tego cieszę. Wiele rzeczy mi się spełniło, wiele marzeń mi się spełniło. Spełnia mi się jedno, że się czuję po dzień dzisiejszy wolnym człowiekiem, w każdej decyzji, którą mogę podjąć. Jakbym się uparł to bym mógł znowu zasiąść i zacząć się uczyć gry na perkusji.

Jakby nie było lockdownu, to jakby mi się coś odwidziało, to mógłbym znowu zacząć podróżować. I mam taką możliwość i tego życzę każdemu, kto czyta te słowa. Zawsze bądźcie tak ustawieni w życiu, żebyście mogli wszystko zmienić o 180° w każdej chwili. Ja mam takie poczucie, że mam taką możliwość, ale także to, co robię, sprawia mi ogromną satysfakcję.

Lubię też marzyć kim bym był, albo co bym robił, albo gdzie bym był w danym momencie. Łącznie z księżycem zaliczyłem wszystkie miejsca na globie i w przestrzeni, które bym chciał dotknąć, z kim bym chciał być, z kim bym chciał gdzieś wznieść toast, a moja wyobraźnia jest taka, że czuję się tak jakbym to zrobił, w wyobraźni się czuję spełniony.

Wywiad przeprowadziła Nika Boon wokalistka i prezenterka „Się Dzieje, Się Kręci” o WOŚP w UK w Polskim Radiu Londyn co środę po 21:00, w której co tydzień gościem specjalnym jest Jurek Owsiak i sztaby z całej Wielkiej Brytanii. Archiwalne materiały z tego programu można zobaczyć na facebookowym fanpejdżu audycji: „WOSP UK” oraz na facebooku Radia PRL. Nika również prowadzi audycje Hyde Park na antenie Radia PRL poniedziałek-piątek 13:00-17:00.

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

PLANOWANE WYDARZENIA 29. Finału WOŚP Londyn:

Facebook WOŚP Londyn: www.facebook.com/wosplondyn

Strona internetowa WOŚP Londyn: www.wosplondyn.uk

29.01 (piątek) > Koncertowa rozgrzewka przed finałem.

30.01 (sobota) start godz. 19:00

> Koncert – Składankaniespodzianka

31.01 (niedziela) start godz. 12:00

> Gotowanie na ekranie. Aukcje.

> A co Sztab WOŚP Londyn przygotował dla dzieciaków?

31.01 (niedziela) godz. 13:00 - 16:00

> Wośpolandia… Kosmiczna zabawa online Organizatorkami tegorocznych atrakcji dla najmłodszych w ramach WOŚP Londyn będą niezastąpione: Gosia Siedzielewska, Ania Budzińska oraz Natalia Skowerska.

A w planie między innymi: eksperymenty, pierwsza pomoc, bubbles show, joga dla dzieci, zumba, zajęcia ruchowe dla dzieci oraz wiele innych kosmicznych niespodzianek.

Wydarzenia będą odbywały się online za pośrednictwem platformy Facebook, nie zmienia to jednak faktu, że na dzieciaki czekać będzie moc atrakcji.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| 23

Gramy dalej i chcemy pomagać tym, którzy tego potrzebują Hasłem tegorocznej zbiórki jest ,,Finał z głową”. Tym razem Fundacja będzie się skupiać na zakupie sprzętu dla laryngologii, otolaryngologii i diagnostyki głowy. Z wywiadu z szefem sztabu WOŚP w Londynie Rafałem Półtorakiem dowiecie się, jak pandemia koronawirusa i lockdown wpłynęły na tegoroczną Orkiestrę oraz jakie wydarzenia zaplanowane są na 29. edycję Finału WOŚP w Londynie.

Rozmawiała Marietta Przybyłek

J

ak pandemia koronawirusa i obostrzenia wpłynęły na WOŚP w tym roku?

Pandemia dotknęła WOŚP w tym roku dość poważnie, zresztą tak samo jak festiwal Poll&Rock, który przeniósł się cały do internetu.

W tym roku sztaby WOŚP na całym świecie, ze względu na pandemię i związane z nią zagrożenia, również będą działać w przestrzeni wirtualnej.

Zaczynając przygotowania do tegorocznej Orkiestry w Londynie analizowaliśmy, co może się wydarzyć, na co powinniśmy być przygotowani.

Niestety, wydarzyła się rzecz najgorsza, czyli pełen lockdown w Londynie, przez co musieliśmy zweryfikować nasze działania.

Co w związku z tym planujecie?

Wszystko, co możemy, staramy się przenieść do internetu. 29 stycznia zgodnie z planami odbyć ma się ,,Koncertowa rozgrzewka przed Finałem”, podczas której zagrać ma kilka lokalnych zespołów, m.in. Gabinet Luster. Wszystko stoi jednak pod dużym znakiem zapytania, ponieważ studio, z którego mieliśmy nagrywać, w którym mieli występować artyści, jest po prostu zamknięte w związku z obowiązującymi obostrzeniami.

Rozważamy ewentualnie transmisję z ich sali prób.

W sobotę 30 stycznia planujemy wydarzenie online ,,Koncert.

Składanka-Niespodzianka”.

Poprosiliśmy różnych polskich artystów, aby nagrali specjalnie dla nas materiały, które następnie zmontowane w całość wyemitujemy na naszych kanałach YouTube i Facebook tuż przed rozpoczęciem warszawskiego Finału, czyli około godz. 19:00. Wśród artystów, którzy z nami zagrają, będzie Happysad, Moskwa, Tomek Lipiński, Nocny Kochanek, Łydka Grubasa, Czarny Bez czy Zenek. Na niedzielę zaplanowaliśmy ,,Gotowanie na ekranie”, naszym lokalnym szefem

24 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

kuchni będzie Leszek Rausz, były uczestnik programu Masterchef.

Całe wydarzenie niedzielne będziemy zaczynać dość wcześnie, bo około godziny 12:00. Na ten dzień zaplanowaliśmy aukcje oraz wydarzenia dedykowane dzieciom, czyli ,,Wośpolandia… Kosmiczna zabawa online”.

Jak będzie wyglądała tegoroczna zbiórka?

Każdy z wolontariuszy będzie miał zarejestrowaną tzw. e-skarbonkę, z której pieniądze bezpośrednio będą spływać na konto Fundacji WOŚP. To samo tyczy się firm, które chcąc wesprzeć WOŚP, zarejestrują e-skarbonkę. Poza tym udział będzie można wziąć w akcjach na Allegro oraz aukcjach live.

A czy w tym roku będzie można w Londynie znaleźć również fizyczną puszkę i dostać naklejane serduszko?

Jak najbardziej. Ze względu na to, że w tym roku nie ma żadnego wydarzenia podczas którego wszyscy możemy się spotkać fizycznie, postanowiliśmy rozmieścić

puszki w miejscach, które w czasie lockdownu mimo wszystko są otwarte i w których Polacy bywają, takich jak np. polskie sklepy i nie tylko. Warto zapoznać się z mapą „Where is PUSZKA”, na której można znaleźć miejsce najbliższe swojemu miejscu zamieszkania.

Zależało nam na tym, aby ograniczyć konieczność przemieszczania się.

Czy mimo wszystko i tym razem zgłosiło się wielu wolontariuszy?

Na czym polega ich wsparcie w tym roku?

Zgłosiło się sporo wolontariuszy, jednak zdecydowanie mniej niż w latach poprzednich. Myślę, że jest to spowodowane obawą związaną z obowiązującymi obostrzeniami, ale i też obawą przed samym zarażeniem się. Do ostatniej chwili mieliśmy nadzieję, że uda nam się jak co roku wysłać wolontariuszy w miasto, w celu kwestowania.

W tym roku jest to jednak niemożliwe, wolontariusze mogą więc zarejestrować swoją skarbonkę online, tzw. eSkarbonkę – „wirtualną puszkę” i udostępniać ją w sieci. Część

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

z wolontariuszy pomaga w realizacji wydarzeń online tegorocznego londyńskiego WOŚP.

A jak w ogóle zaczęła się twoja historia z WOŚP i właściwie dlaczego od lat angażujesz się w tę inicjatywę i działasz na rzecz fundacji?

Myślisz, że okoliczności pandemii i lockdownu wpłyną na tegoroczny rezultat zbiórki?

| 25

Moja historia z WOŚP zaczęła się wraz z pierwszym Finałem, pamiętam, że oglądałem go w telewizji. Nie miałem wtedy nawet możliwości dołożenia się, ponieważ w mojej miejscowości Skarżysku-Kamiennej jeszcze wtedy nie organizowano zbiórki. Przez kolejne lata zawsze starałem się dorzucić swój symboliczny grosz.

Zaangażować się w organizację Finałów postanowiłem przeszło 6 lat temu, tutaj w Londynie.

Zajmuję się tym, ponieważ wierzę w przesłanie Fundacji WOŚP, tym bardziej, że mam znajomych, przyjaciół, których dzieci żyją dzięki pomocy Fundacji, dzięki sprzętowi, który trafił do polskich szpitali na oddziały dziecięce. Większość z nas nie chodzi codziennie do szpitali, nie jest pracownikami tych szpitali, ale osoby, rodzice, którzy spędzają tygodnie chociażby na oddziałach onkologicznych, widzą ten sprzęt. Jest to namacalny dowód ogromnej pomocy, jaka ma miejsce za sprawą Fundacji WOŚP.

Mogą wpłynąć, natomiast mam nadzieję, że niedrastycznie. Jednym z istotnych powodów, dla których organizowane są co roku koncerty i różnego rodzaju wydarzenia w ramach WOŚP jest to, że ludzie, którzy na nie przychodzą i dobrze się bawią, są w stanie naprawdę otworzyć swoje serca, dać w imię słusznej sprawy od siebie tyle, ile mogą. Ten koncert na żywo ma przynosić radość, integrację, możliwość przebywania wśród ludzi, którzy lubią pomagać. Ta atmosfera, energia, która płynęła ze sceny, przekładała się też na to, że ludzie chętniej wspierali WOŚP. Tegoroczne wydarzenia online są jedynie namiastką tego, nie jest to to samo co bezpośredni kontakt z drugim człowiekiem.

W tym wszystkim jednak nie chodzi o pobicie jakiegoś rekordu, najistotniejsza nie jest uzbierana kwota, chodzi nam o to, aby pomimo panującej sytuacji być i grać z Orkiestrą. Chodzi nam o to, aby być razem i pomagać tym, którzy tego potrzebują.

Muzyka wokalna Dr Jacek Kornak

Niedawno nakładem Opera Rara ukazał się również album „Anima Rara”. Jest to solowe nagranie albańskiej sopranistki Ermoneli Jaho. Artystce towarzyszy Orquestra de la Comunitat Valenciana pod batutą Andrei Battistoniego.

Jaho na swoim pierwszym solowym nagraniu wykonuje utwory z końca XIX i początku XX wieku. Styl tego okresu nazywany jest „weryzmem”.

P

ię ć d z i e s i ą t l at temu dwóch londyńczyków z pasji do muzyki założyło wydawnictwo Opera Rara. Wydawnictwo to miało poprzez koncerty i nagrania przybliżać szerszej publiczności mniej znaną muzykę klasyczną. Dziś Opera Rara to dobrze rozpoznawalna na rynku muzycznym marka.

Jej nakładem ukazuje się kilka albumów rocznie. Ten rok Opera Rara rozpoczyna wydaniem rzadko wykonywanej opery Gaetano Donizettiego „Il Paria”. Motyw Parii, kobiety ze społecznego marginesu, był dość powszechny w sztuce romantycznej. Warto wspomnieć tutaj Moniuszkę, który kilka dekad później również napisał „Parię”, zresztą na podstawie tej samej powieści Casimira Delavigne'a, która zainspirowała Donizettiego.

Sir Mark Elder dyryguje Britten Sinfonią, natomiast jako soliści występują: Albina Sha-

gimuratova, Kathryn Rudge, Marko Mimica, Misha Kiria, Rene Barbera oraz Thomas Atkins. Il Paria pod batutą Eldera posiada bogate i zbalansowane brzmienie. Dramatyczna muzyka Donizettiego porusza liryzmem, ale też swoistą wrażliwością społeczną. Bezsprzeczną gwiazdą nagrania jest Albina Shagimuratova. Sopranistka urzeka pięknem głosu, ale także naturalną artykulacją oraz

perfekcyjnym frazowaniem.

Jej głos chwilami wydaje się delikatny, ale potrafi ona też świetnie wydobyć ze swojej roli dramatyczne elementy. „Il Paria” to niezwykle interesujący album, który przybliża słuchaczom mało znane dzieło Donizettiego. Jest to nagranie wysokiej klasy, które nie rozczaruje nawet koneserów.

Jest to muzyczny naturalizm, który stara się wiernie oddać wewnętrzne stany emocjonalne ludzi. Na albumie usłyszymy arie Pucciniego, Leoncavalla, Boita, Cataliniego, Mascagniego, Masseneta oraz Verdiego. Jaho głos jest jasny i delikatny. Linie wokalne są srebrzyste, mają w sobie coś prawdziwie pociągającego. Arie w wykonaniu Jaho są dobrze przemyślane od strony narracyjnej, ale są one także pełne emocji.

Jej „Madame Butterfly” potrafi wzruszyć do łez. „Anima Rara” to subtelny i nastrojowy album. Jaho udowadnia, że opera nie jest ładnym eksponatem muzea l ny m , a l e żywą sztuką, która wciąż może głęboko poruszyć słuchaczy.

26 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Adriana Górka Psycholog, seksuolog społeczny, coach i mediator. www.e-puzzledmind.co.uk facebook.com/psychoseksuologia

Jak radzić sobie w czasie lockdo

Odosobnienie, izolacja, niepewność jutra, wybicie z codziennego rytmu, wszystko to może skutkować znacznym obniżeniem naszego nastroju.

Czas lockdownu dla wielu z nas jest trudnym orzechem do zgryzienia, warto więc wyposażyć się w wiedzę, która pomoże nam przetrwać ten trudny czas. Z wywiadu z psycholog Adrianą Górką dowiecie się, jak radzić sobie ze złym nastrojem, co robić, kiedy nad naszą głową kłębią się przysłowiowe „czarne chmury”.

Rozmawiała Marietta Przybyłek

R

elacje międzyludzkie są jak wiadomo bardzo ważne dla naszego samopoczucia.

W czasie lockdownu zostały one jednak bardzo ograniczone. Co poradziłaby pani osobom odizolowanym od innych, tęskniącym za bliskimi, przyjaciółmi i życiem, które wiedli przed pandemią?

Nie ma co ukrywać, że obecna sytuacja ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie. Jesteśmy istotami stadnymi, do życia potrzebujemy

drugiej osoby.

Nawet jeśli chcemy pobyć w samotności, to lubimy o tym samemu zdecydować.

Przebywając miesiącami w zamknięciu, zdani tylko na cztery ściany, skazujemy się na smutek, poczucie opuszczenia, a nawet na depresję. Dlatego warto dbać o kontakty międzyludzkie.

Jeśli mieszkamy z dala od naszych bliskich rozmawiajmy z sąsiadami, nawet na odległość, wychodźmy na spacery albo umawiajmy się z rodziną i przyjaciółmi na kawę online. Może to nie to samo, ale zawsze jakaś namiastka kontaktu. Zadbajmy też o to, by miejsce, w którym najczęściej przebywamy, wywoływało w nas pozytywne emocje. Stwórzmy sobie taką strefę wypoczynku. Otaczajmy się też jasnymi kolorami i przebywajmy w jasnych pomieszczeniach. To pomoże nam przetrwać najcięższy okres. Fajnie też jeśli mamy w domu jakiegoś zwierzaka.

Głaskanie psa czy kota koi nasze nerwy

i poprawia nastrój. Badania pokazują, że posiadanie zwierzęcia zmniejsza poczucie samotności.

Jak rozpoznać znaczne pogorszenie naszego samopoczucia?

Żeby zdać sobie sprawę, że coś złego się z nami dzieje, trzeba mieć świadomość swoich stanów emocjonalnych. Wtedy mamy szansę nie tylko z tym walczyć, ale także w przyszłości im zapobiegać.

Czy istnieją jakieś sprawdzone, uniwersalne sposoby, aby poprawić sobie nastrój?

Istnieje wiele sposobów na to, by poprawić sobie nastrój, ich wybór zależy od indywidualnych preferencji.

Wiele zależy od tego, jaki tryb życia prowadzimy i jakie mamy potrzeby.

Czy potrzebujemy szybkiej zmiany nastroju, czy też chodzi nam o bardziej długofalową zmianę. Sposoby poprawy nastroju będą zależały od naszych preferencji, typu charakteru, a także chwilowych potrzeb. Jeśli jesteśmy osobami bardzo aktywnymi, to prawdopodobnie chętniej wybierzemy aktywne formy wypoczynku, jak

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 27

ze złym nastrojem wnu i nie tylko? rower, pływanie, taniec czy chociażby spacer. Aktywność fizyczna doskonale działa na poprawę nastroju, powoduje obniżenie ciśnienia, dotlenia organizm i wzmaga wydzielanie serotoniny, hormonu szczęścia. Jeśli natomiast potrzebujemy odpoczynku, by podładować baterie, bo przemęczenie sprawia, że jesteśmy rozdrażnieni, sfrustrowani i tracimy motywację, chętniej wybieramy książkę, kąpiel, rysowanie, czy medytację. Kluczem do poprawy nastroju jest odciążenie umysłu, najlepiej to zrobić zajmując się czymś innym, niż robimy zwykle.

Co możemy zacząć robić regularnie, aby zapewnić sobie stałe dobre samopoczucie?

Czy istnieją jakieś specjalne praktyki, techniki, które mogą nam w tym pomóc?

Istnieje mnóstwo sposobów na to, by wprowadzić balans w swoim życiu i nie dopuszczać do gwałtownych spadków nastroju. Z większością z nich zapewne już się spotkaliśmy. Można do nich zaliczyć, medytację, oddychanie przeponowe, spacery, różnego rodzaju sporty. Najważniejsze jednak, by wybrać takie sposoby, które nam odpowiadają. Nie ma sensu zaczynać uprawiać nowego sportu, jeśli go nie lubimy. To na pewno nie wpłynie korzystnie na nasze samopoczucie.

Kiedy decydujemy się wypróbować nowy sposób na poprawę nastroju, np. jogging, zacznijmy od małych kroków, na początku 10-15 minut, po tygodniu dodajmy kolejne i tak dalej.

Tak łatwiej nam będzie utrwalić nawyk biegania przy minimalnej szansie szybkiego zniechęcenia się. Dobrze też praktykować swoje hobby lub je znaleźć.

Chętnie wracamy do tego, w czym jesteśmy dobrzy i co lubimy robić.

Pamiętajmy, że nasz nastrój wynika też z naszego stanu somatycznego.

Dbajmy więc o bogatą w składniki odżywcze dietę. Badajmy się regularnie.

Spadki niektórych witamin i minerałów w organizmie mogą znacząco wpływać na nasz stan psychiczny. Zaliczyć tu można chociażby większość witamin z grupy B. Dbajmy też o to, by suplementować zwłaszcza w okresie zimowym witaminę D, odpowiedzialną za naszą odporność.

A czy to prawda, że nawet wymuszony uśmiech może pozytywnie wpłynąć na nasz nastrój?

Jeśli nie potrafimy oderwać się myślami od sytuacji, które nas stresują, wypróbujmy „kwadrans niepokoju”.

Ustalmy, kiedy w ciągu dnia możemy poświecić 15 minut na wszystkie dręczące i stresujące myśli oraz szukanie sposobów na ich rozwiązanie i ustawmy budzik, by nie przekraczać tego czasu.

Za każdym razem, kiedy najdzie nas dręcząca myśl, powiedzmy sobie: „nie teraz, będę o tym myśleć podczas kwadransu niepokoju” Tak, badania wykazują, że przymuszanie mięśni twarzy do uśmiechu zmienia nasze nastawienie i nastraja nas bardziej pozytywnie.

Dzieje się tak dlatego, że nawet w wymuszonym uśmiechu pobudzone zostają te same grupy mięśni co w szczerym. Śmiech powoduje wydzielanie endorfin, pogłębia oddech, dlatego też dotlenia organizm i usprawnia jego ukrwienie. Okazuje się, że śmiech jest zaraźliwy, dlatego też warto przebywać wśród pozytywnych, często śmiejących się ludzi.

Czy pomóc może otaczanie się przyjemnymi zapachami? Co mówi na ten temat psychologia?

Zapachy działają na nas bardziej, niż nam się wydaje. Wpływają kojąco na nasze zmysły, mogą wyciszać nasze emocje lub też wprowadzać nas w rozdrażnienie. Możemy je stosować w różnoraki sposób, np. w kominkach zapachowych, jako formę masażu bezpośrednio na skórę, do aromatycznej, gorącej kąpieli, albo też w naparach, do picia. By poprawić sobie nastrój, możemy upiec ulubione ciasto czy też przyrządzić potrawę, którą pamiętamy z dzieciństwa. Zapachy ulubionych potraw pozostają z nami

na lata. Powodują, że wzrasta nasze poczucie bezpieczeństwa i poprawia nam się nastrój.

Często osobom, które gorzej się czują, radzi się, aby zdrzemnęły się. Czy jest to słuszne?

Krótka drzemka pozwala szybko podładować baterie. Dajemy wtedy szansę na odpoczynek naszym oczom, spowalniamy oddech, relaksujemy mięśnie, wyciszamy umysł. Wystarczy 20-25 minut. Warto wtedy nastawić budzik, by nie zasnąć na dużo dłużej i nie zaburzyć nocnego rytmu snu.

Dlatego też ważne jest, by nie stosować jej zbyt późno, najlepiej wczesnym popołudniem. Nasz nastrój zależy także od ilości energii, którą mamy, a po takim krótkim wypoczynku budzimy się rześcy, pełni energii i na pewno w lepszym nastroju.

A czy seks jest dobrym sposobem na poprawienie sobie nastroju?

Jeśli żyjemy w udanym związku, to regularna bliskość zarówno fizyczna, jak i emocjonalna będzie wpływała pozytywnie na nasz nastrój. Dlaczego tak się dzieje? Seks wiąże się z wysiłkiem fizycznym, a to zwiększa naszą formę, poprawia naszą odporność i buduje bliskość między partnerami. Zwiększa też poczucie bezpieczeństwa, koi emocje oraz pobudza produkcję endorfin. Problem w tym, że w momencie kiedy mamy słabszy nastrój, czy też przechodzimy kryzys, nasze libido spada i zwyczajnie nie mamy wtedy siły i ochoty na seks.

Musimy mieć świadomość, że z jednej strony seks nie może być jedynym sposobem na rozwiązanie naszych problemów i poprawę samopoczucia, z drugiej całkowite zaniedbanie sfery seksualnej w związku może być początkiem nieporozumień i konfliktów, a to na pewno pogorszy nasze samopoczucie.

Co poradziłaby pani osobom, które w momencie obniżonego samopoczucia sięgają po czekoladę?

Kiedy mamy trudny czas albo po prostu czujemy się zmęczeni czy przygnębieni okresem zimowym, często i chętnie sięgamy po cukier.

Czekolada odpręża i relaksuje nasz organizm. Pod wpływem czegoś słodkiego jednak gwałtownie wzrasta nasz poziom glukozy we krwi i niestety równie szybko spada. Wtedy znów

potrzebujemy czegoś, co podniesie nam nastrój. Także raz na jakiś czas to dobry pomysł, ale warto go kontrolować zanim zyskamy kolejne kilka kilogramów, co na pewno nie podniesie naszego samopoczucia. Jeśli już chcemy przegryźć coś słodkiego, to niech to będzie ciemna czekolada i tylko kawałek, a nie od razu cała tabliczka.

A co powiedziałaby pani tym, którzy chcąc się lepiej poczuć sięgają po alkohol?

To równie częsty sposób na poprawę nastroju, który działa podobnie jak słodycze. Kieliszek wina raz na jakić czas wpływa rozluźniająco na nasz organizm. Problem w tym, jeśli nie potrafimy znaleźć innego sposobu na to, by podnieść sobie samopoczucie czy znaleźć odprężenie i zaczynamy sięgać po alkohol częściej i w większych ilościach. Poza tym alkohol powoduje wypłukiwanie niektórych mikroelementów z organizmu.

Częste sięganie po alkohol powoduje niedobory witaminy B1, co może objawić się spadkiem nastroju, czyli dać efekt odwrotny do zamierzonego.

Co powinny zrobić osoby, u których pogarszający się nastrój wynika z dręczących je myśli czy wspomnień?

Jeśli nie potrafimy oderwać się myślami od sytuacji, które nas stresują, wypróbujmy „kwadrans niepokoju”.

Ustalmy, kiedy w ciągu dnia możemy poświecić 15 minut na wszystkie dręczące i stresujące myśli oraz szukanie sposobów na ich rozwiązanie i ustawmy budzik, by nie przekraczać tego czasu. Za każdym razem, kiedy najdzie nas dręcząca myśl, powiedzmy sobie: „nie teraz, będę o tym myśleć podczas kwadransu niepokoju”.

Jeśli jednak problem nie tylko powoduje chwilowy spadek nastroju, ale zmienia nasze życie, nie daje szansy na długi zdrowy sen, nie pozwala nam się skupić na pracy czy innych aktywnościach, to znak, że trzeba pomyśleć o profesjonalnej pomocy.

Bywa, że tak zwane uniwersalne sposoby na poprawę nastroju nie pomagają i okazuje się, że nic nas już nie cieszy. Żyjąc przeszłością nie mamy szansy na szczęście w teraźniejszym życiu. Czasami należy coś odpuścić, by rozpocząć coś innego, nowego. Dzięki temu mamy szansę na pozbycie się dręczącej nas przeszłości.

28 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| HISTORIA

Ostatni Cichociemny skończył 100 lat Major Aleksander Tarnawski ps. Upłaz, ostatni żyjący Cichociemny obchodził w tym miesiącu 100. urodziny. Mimo, że nie mógł świętować swojego jubileuszu równie hucznie, jak w ubiegłych latach, kiedy np. występował dla niego zespół Śląsk, wiele osób w Polsce i za granicą pamiętało o jego urodzinach i złożyło życzenia Jubilatowi wirtualnie.

Fundacja im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, której jest honorowym prezesem, wydała z tej okazji okolicznościową kartkę.

Aleksander Tarnawski, fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe, kolor Mikołaj Kaczmarek

Magdalena Thomas

A

leksander Tarnawski urodził się 8 stycznia 1921 roku w Słocinie koło Rzeszowa, a dorastał w Hucie Królewskiej (obecny Chorzów), gdzie jego rodzice pracowali jako nauczyciele. W 1938 r. rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Lwowskiego. Wybuch wojny zastał go na wakacjach w Rabce, skąd udał się na wschód do Lwowa, a po zajęciu Polski przez wojska niemieckie i radzieckie przedostał się przez góry do Czechosłowacji i Węgier, by dołączyć do wolnych sił polskich we Francji.

Od grudnia 1939 r. został przydzielony do 1. Dywizji Grenadierów a w kwietniu 1940

HISTORIA |

r. wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan w Bretanii.

Po klęsce Francji udało mu się przedostać do portu St. Jean-de-Luz w pobliżu granicy z Hiszpanią skąd na pokładzie norweskiego węglowca popłynął do Wielkiej Brytanii. 1 lipca 1940 r. przeszedł pod dowództwo brytyjskie i został przydzielony do Szkoły Podchorążych Broni Pancernej w Crawford, następnie służył w 16.

Brygadzie Pancernej a potem w 1. Dywizji Pancernej.

W maju 1943 r., gdy zaproponowano mu wykonanie misji w okupowanej Polsce jako Cichociemny, od razu się zgodził.

Podjęcie tego zobowiązania wiązało się z intensywnym szkoleniem fizycznym i umysłowym. Trening fizyczny odbywał się w Szkocji, a ćwiczenie skoków ze spadochronem na lotnisku Ringway (obecnie lotnisko w Manchesterze). Tajniki walki podziemnej poznawał w Essex w posiadłości Audley End, znanej jako Station 43.

Po czterech miesiącach szkolenia Aleksander Tarnawski ukończył kurs a jego przełożeni wystawili opinię, w której tak nakreślili jego osobowość: „charakter spokojny i opanowany, patriotyzm bardzo duży, inteligentny, wytrwały, przedsiębiorczy, skryty, zdolności dowódcze, organizacyjne i intelektualne bardzo duże”.

Z tej opinii wynika, że był idealnym materiałem na Cichociemnego. Został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza w Chicheley i po odbyciu stażu w oddziałach brytyjskich został przetrans-

Aleksander Tarnawski po skoku ze spadochronem w 2014 r.

Fot. Paweł Kółkiewicz

portowany do Włoch. W misję do Polski wyruszył z lotniska Campo Casale pod Brindisi, w bombowcu Halifax RAF. Zrzucony został w okolicach wsi Baniocha pod Górą Kalwarią w nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 r. w ramach operacji „Weller 12”.

Najpierw przeszedł okres aklimatyzacji w Warszawie, a następnie został przydzielony do Zgrupowania Zachód Okręgu Nowogródek AK, którego komendantem był wówczas kapitan Jan Piwnik

„Ponury”. Potem pełnił służbę w 3 kompanii VII batalionu 77 pułku piechoty AK, gdzie objął dowództwo plutonu i został instruktorem dywersji i sabotażu. Organizował i szkolił patrole sabotażowe, produkował materiały wybuchowe i prowadził działania dywersyjne.

Pod koniec wojny, po okresie wspólnych walk partyzantki polskiej i wojsk sowieckich przeciw Niemcom, sowiecka tajna policja NKWD rozpoczęła podstępne

aresztowania dowódców AK. Zdając sobie sprawę z niebezpieczeństwa, dowódcy oddziałów partyzanckich podjęli decyzję o ich rozwiązaniu. Tarnawski zdecydował się wycofać w kierunku Warszawy, do której dotarł w styczniu 1945 r.

Po wojnie udało mu się uniknąć prześladowań, dzięki utrzymywaniu swojej przeszłości Cichociemnego w tajemnicy.

W tych czasach w Polsce Cichociemni, którzy przeżyli wojnę, byli prześladowani, oskarżani o zdradę i przetrzymywani w komunistycznych więzieniach, w których wielu zostało zamordowanych.

Aleksander Tarnawski po wojnie ukończył Politechnikę w Gliwicach na Wydziale Chemicznym. Przez wiele lat był pracownikiem naukowym Politechniki Śląskiej, pracował również w Instytucie Tworzyw Sztucznych i Farb, a także napisał wiele książek z zakresu chemii.

Czterokrotnie był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 2018 r. został mianowany na stopień majora. O jego odwadze i sile charakteru może świadczyć fakt, że w wieku 93 lat, 7 września 2014 r. w Książenicach koło Grodziska Mazowieckiego, wykonał skok spadochronowy w tandemie z żołnierzami Jednostki Wojskowej GROM, dla upamiętnienia swojego skoku bojowego, który wykonał 70 lat wcześniej. W 2016 r. ukazała się książka opisująca jego wyjątkowe życie autorstwa Emila Marata i Michała Wójcika pt. „Ostatni. Historia Cichociemnego Aleksandra Tarnawskiego ps. Upłaz”.

Self-emp

VAT

loyed

Rejestracja LTD (L imited Company)

Empl

oyme

Par

nt

tne

rsh

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

ip

0208 846 3606

| 29

poniedziałek, środa, piątek 8.00-19.00 wtorek, czwartek 8.00-21.00

KSIĘGOWOŚĆ

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

30 |

| HISTORIA

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

Czarne taksówki Nowy Jork znany jest z zółtych, w Polsce panuje w tym względzie twórczośc radosna, a Londyn jest miejscem, gdzie od dziesięcioleci rządzi kolor czarny. Tak, chodzi o słynne londyńskie taksówki.

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

T

zw. „hackney carriage” to określenie taksówek licencjonowanych przez właściwy urząd – na obszarze Wielkiego Londynu – Public Carriage Office; w pozostałej części Anglii, Walii i Szkocji – władze lokalne; w Irlandii Północnej – departament środowiska. Większość pojazdów ma charakterystyczny kształt oraz czarny kolor, przez co potocznie nazywane są „black cabs”. Spotykane przede wszystkim w Londynie i będące jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli tego miasta, określane są także mianem London taxis – „londyńskie taksówki”.

Pierwsze taksówki w czarnym kolorze na ulicach Londynu pojawiły się już w XVII wieku. W tych czasach były nimi po prostu dorożki udostępnione do wynajęcia. Ponad dwieście lat później zaprojektowano pierwszy model Black Cabs dedykowany jednak wciąż do koni. Natomiast w 1897 roku została zaprezentowana pierwsza taksówka z silnikiem elektrycznym zaprojektowana przez Waltera C. Berseya – dyrektora londyńskiego stowarzyszenia elektrycznych taksówek. Niecałe 10 lat później została zaprezentowana natomiast pierwsza taksówka napędzana paliwem benzynowym. Produkowana była ona przez francuski koncern Prunel. Jednak dopiero 1943 rok dał początek ikonicznemu modelowi taksówek londyńskich, jakim jest Austin FX3.

Pomimo nowszych generacji, to właśnie ten model uważany jest za wzór praw, „Hackney carriage” w Londynie oraz wielu innych brytyjskich miastach tradycyjnie malowane są na kolor czarny. Obecnie coraz częściej pojawiają się jednak samochody w innych kolorach, wykorzystywane zazwyczaj w celach reklamowych. W 2002 roku wyprodukowano 50 taksówek w kolorze złotym, w celu uczczenia złotego jubileuszu królowej Elżbiety II. Typowa taksówka jest 4-drzwiowym sedanem o charakterystycznym nadwoziu, przypominającym samochody kombi, przystosowanym do transportu pięciu pasażerów. Wraz z nowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi ułatwień dla osób niepełnosprawnych popularność zyskują jednak vany przystosowane do transportu wózków inwalidzkich lub Mercedes-Benz Vito.

Dzisiejsze angielskie taksówki różnią się znacząco od tych, które kiedyś jeździły po ulicach Londynu. Jednak niektórzy koneserzy aut, a także taksówkarze organizują jeszcze przejażdżki kultowymi modelami, które niegdyś woziły mieszkańców tego pięknego miasta Dziś po Londynie jeżdżą takie taksówki jak Mercedes Vito czy Austin TX4. Modernizacja branży taksówek skierowana była głównie na potrzeby turystów oraz rozwoju technologii. Jak wiadomo, obecnie stawia się na komfort i wygodę podróżowania, więc w celu utrzymania firmy wielu taksówkarzy musiało także zmienić swoje dotychczasowe pojazdy.

Mimo tego Londyn i tak posiada wiele do zaoferowania. Najnowsze taksówki nadal są chętnie wybierane, aczkolwiek coraz bardziej zatłoczona metropolia zachęca do spacerów lub do skorzystania z roweru. Szczególnie w czasach lockdownu...

HISTORIA |

| 31

32 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| TOP 10

10

Marcin Urban

Maski na zimę Zestaw trzyczęściowy

£7.99

Zimowy zestaw chroniący szyję, twarz i głowę. Urocza czapka z pomponem, szalik, a do tego przypinana maska. Wszystko wykonane z wełny.

Wish

£7

Navy Neoprene Face Mask Neoprenowa maska na twarz zapewnia swobodę podczas wykonywania codziennych czynności. Uszyta z miękkiej, wysokiej jakości, lekkiej, oddychającej tkaniny z subtelną siateczkową podszewką, wzmocniona drutem, który umożliwia wygodne dopasowanie maski do nosa.

Gandys

UA Sportsmask Trzywarstwowa maska zapewniająca ochronę termalną, a jednocześnie umożliwiająca wykonywanie w niej ćwiczeń fizycznych. Wodoodporna powłoka zewnętrzna z gładkiej, oddychającej tkaniny, antybakteryjna powłoka na wewnętrznej warstwie pomaga zachować świeżość maski, a pianka poliuretanowa o otwartych komórkach przepuszcza powietrze, ale utrudnia przenikanie wilgoci i potu.

Under Armour

£26 Thermal Face Mask/Earmuffs Wystarczająco szeroka, aby zakryć zarówno twarz, jak i uszy. Polecamy na wyjątkowo mroźne dni. Posiada regulowane zapięcie na haftki. Wykonana z miękkiego polaru. Wymiary: 14 cm x 52 cm.

Groupon

£7.99

Falke Warm Face Mask In Black Maska narciarska, wykonana z elastycznego materiału, który chroni głowę i szyję.

Oddychające wstawki z siatki wokół nosa i ust zapewniają odprowadzanie wilgoci, szybkie ponowne schnięcie i doskonałą wentylację. Płaskie szwy o niskim współczynniku tarcia zapewniają optymalny komfort noszenia.

Winternational.co.uk

£27

TOP 10 |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 33

Nike Strike Snood

£7.50

Komin uszyty w czarnej kolorystyce z miękkiego materiału polarowego w technologii Nike Dri-FIT, która odprowadza nadmiar potu.

Siateczkowe panele na ustach zapewniają niezbędną przewiewność, a ściągacz z tyłu umożliwia indywidualne dopasowanie.

Idealny na boisku i poza nim.

JD Sports

£17 Army Protection Face Mask

Winter Cycling Warm Full Face Cover Bandana with Eye Shield

Może niezbyt twarzowa, ale za to ciepła i lekka wojskowa maska na twarz na ekstremalnie niskie temperatury i mroźną burzę. Absolutnie niezbędna podczas śnieżnej i wietrznej pogody. Idealna dla motocyklistów i rowerzystów, a także do jazdy na nartach, wędkowania i pieszych wędrówek. Przyda się też na halloween.

Maska dla rowerzystów.

Soczewki przeciwmgielne o wysokiej rozdzielczości zapewniają ochronę oczu, a jednocześnie dobrą widoczność.

Wykonana z wygodnego i przepuszczającego powietrze materiału.

Bellelily

£5.54

ebay

Balaclava Unisex Propozycja dla wyznawców islamu.

Ocieplana kominiarka mogąca jednocześnie pełnić rolę burki. grandado.com

£8.99

Handknit winter wool blend balaclava Kominiarka wydziergana ręcznie na drutach z wełny. Ciepła i oryginalna.

Etsy

£7.99

Prowadzisz firmę w Anglii?

Potrzebujesz porady dobrego adwokata?

Zależy Ci na dobrym rezultacie?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD CORPORATE Kompleksowe usługi prawne dla firm.

IMD Corporate według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.imdcorporate.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Corporate!

Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji.

Sprawdź również nasze usługi dla osób prywatnych.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

IMD Corporate jest nazwą handlową IMD Solicitors LLP. Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

MOJA WYSPA |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

moja wyspa

| 35

Na Wyspach jestem już prawie 40 lat, jest to mój dom W Londynie mieszkam w zachodniej dzielnicy miasta i po doświadczeniu z tak zwanym east-endem, nie zamieniłabym się za nic.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam:

Są tu (w zachodniej dzielnicy miasta) super restauracje, np.

Grecka na Ealing Broadway, Wine and Mousaka albo japońska też tam obok.

+ Na zakupy polecam:

Zakupy robimy w popularnych supermarketach, a co do ubrań, to teraz tylko ze sprzedaży internetowej.

Dariusz A. Zeller

Elvira Varey. Przyjechałam do Wielkiej Brytanii na stypendium z angielskiego, tu zrobiłam studia techniki laboratoryjnej, mikrobiologii. Mówię paroma językami, bo języki to moje hobby. Zrobiłam kurs tłumaczy przysięgłych tutaj i jestem bardzo ceniona w obu dyscyplinach. Można mnie znaleźć na stronie internetowej www.truetranslations.me. Interesuję się teatrem, fotografią i lubię podróżować.

+ Gościom na Wyspach pokazuję:

+ Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich - koniec sierpnia 1981, WarszawaLondyn lot, autokar do Oxfordu, gdzie na przystanku czekała na mnie moja gospodyni, żeby mnie powitać.

W Oxfordzie spędziłam 6 miesięcy na stypendium.

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Na Wyspach do zeszłego roku pracowałam jako magister mikrobiologii w laboratorium szpitala NHS. Od zeszłego marca, czyli od początku lockdownu, jestem na emeryturze i teraz pracuję jako tłumaczka i pomagam dalej w laboratorium od czasu do czasu.

+ Miejsca, które lubię odwiedzać: Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś się na: redakcja@cooltura.co.uk

Bardzo lubię historię drugiej wojny i parę razy byłam w Bletchley Park, gdzie jest słynne muzeum szyfrów.

Moje drugie zainteresowanie

to art deco, więc lubię jeździć w miejsca z architekturą w tym stylu, choćby do Burgh Island w South Devon (gdzie był kręcony mój ulubiony „Poirot"). Chodzę śladami filmów i zawsze chcę wiedzieć jak najwięcej o historii miejsc, w których są kręcone, jak zakazane miasto w Pekinie z „Ostatniego Cesarza", albo jaskinia z rysunkami na ścianie z „Angielskiego pacjenta", to w Tunezji).

+ Przemieszczam się tu:

Z moim partnerem przemieszczamy się transportem publicznym, jak i samochodem. Samochód to Jaguar i ma na imię George.

Jest to brytyjskie imię pasujące idealnie do brytyjskiej marki.

Mamy posesję w Northampton, niedaleko toru Silverstone, to rzut beretem, a że oboje jesteśmy kibicami Formuły 1, to dla nas jest to super.

+ Najlepsze miejsce do życia:

Jak gościłam znajomych i rodzinę, to pokazałam im Londyn, szczególnie właśnie architekturę w stylu art deco i teatr szekspirowski Globe nad Tamizą, a jak czasu starczyło to Bletchley Park Muzeum, bardzo polecam!

+ Wyspy Brytyjskie lubię za:

Na Wyspach jestem już prawie 40 lat, więc muszę lubić, jest to mój dom.

+ Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Do tej pory nie mogę się przyzwyczaić do podwójnych kurków do wody i mimo wszystko tych ulew, bo wilgoć jest straszna, to jest największa bolączka.

+ Na Wyspach brakuje mi: Na Wyspach brakuje mi bliższego kontaktu z rodziną i przyjaciółmi, ze względu na odległość od kontynentu.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie, to:

Mówi się, że trawa jest zieleńsza po drugiej stronie płotu, ale jak się człowiek znajdzie po drugiej stronie, to się przekonuje, że wcale tak nie jest.

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 37

Mówię po angielsku

O mały włos

Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

He took only shorts and t-shirts when he was going to a camp in late autumn – don’t you think he might be a sandwich short of a picnic!

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

The new manager of the company is nice enough, but I think he is a sandwich short of a picnic, if you ask me.

By the skin of one‛s teeth = to narrowly succeed in doing something

=

Ledwo odnieść sukces w czymś = o mały włos, ledwie

Henry says he is going to start a business selling bees as pets, can you imagine that?! I believe he may be a sandwich short of a picnic.

Christine’s colleague says that she is definitely a sandwich short of a picnic.

A sandwich short of a picnic = a humorous way of saying someone is stupid or is a bit mad

1 I managed to complete my diploma thesis on time by the skin of my teeth.

=

Udało mi się ledwo ukończyć moją pracę dyplomową na czas.

The team held on by the skin of their teeth to win that crucial match.

=

Drużynie ledwo co udało się wygrać kluczowy mecz.

He ran away from the secret police by the skin of his teeth.

=

On ledwo co uciekł przed tajną policją.

She managed to pass the exam by the skin of her teeth.

=

Ona ledwo co zdała egzamin.

2

=

On wziął tylko spodenki i koszulki z krótkim rękawkiem, kiedy jechał na obóz późną jesienią - nie sądzisz, że on jest nieco stuknięty?

=

Nowy menedżer firmy jest dość miły, ale myślę, że jest on nieco stuknięty.

= = =

Heniek mówi, że zamierza założyć firmę sprzedającą pszczoły jako zwierzęta domowe, możesz to sobie wyobrazić?! Myślę, że jest on co nieco stuknięty.

Koleżanka z pracy Krystyny mówi, że jest ona zdecydowanie nieco stuknięta.

Być leciutko stukniętym = humorystycznie mówimy, że ktoś jest głupi lub nieco szalony; być leciutko stukniętym

38 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| Coś na ząb

Zapach Orientu

„Każdy ma swojego bzika...” mówiły słowa piosenki śpiewanej niegdyś przez dzieci i dla dzieci, zatem muszę przyznać się, że moim kulinarnym bzikiem jest właśnie kuchnia orientalna. Nic na to nie poradzę, a właściwie nawet nie chcę. I wiem, że takich osób jak ja jest więcej. Poza tym, mieszkając na Wyspach Brytyjskich, nawet pomimo obecnego lockdownu, grzechem jest wręcz nie skorzystać ze sposobności, by skosztować kulinarnych ciekawostek z różnych stron świata. To doskonałe miejsce, by nasycić się smacznościami, dzięki którym nasza wyobraźnia przeniesie nas w miejsca dotychczas dla nas (a przynajmniej dla lwiej części z nas) niedostępne. Dziś zatem proponuję „kuchenną” podróż w kierunku mi osobiście bliskim od strony kulinarnej. Poczujmy zatem zapach Orientu...

Dariusz A. Zeller

Zupa Pak Choi Składniki:

Sposób przyrządzenia:

1,5 litra bulionu warzywnego l liść laurowy l 2 cm kawałek imbiru l 2 łyżki sosu sojowego l 2 łyżki sosu rybnego l 1 łyżka soku z cytryny l szczypta cukru l 1/2 bulwy kopru włoskiego l 150 g pieczarek l 1 kapustka pak choi (lub garść szpi-

Zagotować bulion, dodać liść laurowy oraz obrany i pokrojony na plasterki imbir. Doprawić sosąmi: sojowym, rybnym, z cytryny i szczyptą cukru. Koper włoski pokroić na plasterki, pieczarki na ćwiartki i dodać do bulionu razem z liśćmi kapustki pak choi (lub szpinakiem). Gotować wszystko ok. 5 minut.

W międzyczasie ugotować makaron zgodnie z instrukcją na opakowaniu.

Polędwicę z dorsza pokroić na kawałki i dodać do zupy. Zagotować i gotować jeszcze przez ok. 3 minuty, w międzyczasie dodać ugotowany makaron.

Podawać posypując posiekaną chili i kolendrą lub/i szczypiorkiem.

l

naku)

l

100 g makaronu (np. chow mein,

wonton)

350 g polędwicy z dorsza l 1 łyżeczka posiekanej papryczki chili l świeża kolendra lub szczypiorek l

Tabbouleh Składniki:

2 porcje l 35 g surowej kaszy bulgur l 1 duży pęczek natki pietruszki l 1 pomidor l 2 gałązki szczypiorku l szczypta cynamonu l 2 łyżki oliwy l s ok z 1 cytryny l s ól i zmielony pieprz l

Sposób przyrządzenia:

Ugotować kaszę bulgur zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Odcedzić

i włożyć do miski. Natkę pietruszki opłukać, osuszyć i oderwać listki od gałązek.

Drobno posiekać, dodać do miski z kaszą.

Pomidor pokroić na ćwiartki, wykroić szypułki, usunąć nasiona z komór. Pozostały miąższ pokroić najpierw na paski, następnie w kosteczkę. Włożyć do miski ze składnikami.

Dodać posiekany szczypiorek, cynamon, oliwę i sok z cytryny. Doprawić solą i pieprzem, wymieszać. Można podawać do dań mięsnych, lub np. nabierać porcje sałatki za pomocą liści małej sałaty rzymskiej.

Krewetki z chili i czosnkiem Składniki:

l

l

l

800 g surowych, nieobranych kre-

wetek (kupując krewetki mrożone zawsze wybieraj te surowe) l 3 łyżki sosu sojowego l łyżka oleju sezamowego l 4 ząbki czosnku, posiekane l 2 suszone papryczki chili, pokruszone l olej do smażenia – arachidowy (z orzeszków ziemnych) albo rzepakowy l szczypiorek, posiekany l łyżka sosu chili – może być sos chili z czosnkiem (chili garlic sauce) albo sriracha l łyżeczka cukru l łyżeczka skrobi kukurydzianej rozmieszana z 2 łyżkami zimnej wody

świeże chili pocięte w plasterki. kolendra do przybrania

Sposób przyrządzenia:

Krewetki obieramy ze skorupek oddzielając głowę i zostawiając ogonek.

Wok rozgrzewamy, aż zacznie dymić.

Wlewamy olej – około 3 łyżek. Dorzucamy czosnek i papryczki chili. Smażymy, aż czosnek zrobi się złoty. Dodajemy cukier, sos chili, sos sojowy i krewetki. Smażymy, aż krewetki zrobią się różowe. Dodajemy olej sezamowy. Jeszcze chwila mieszania i dodajemy skrobię rozmieszaną w zimnej wodzie. Mieszamy, aż sos zgęstnieje. Posypujemy szczypiorkiem, kolendrą i chili.

COŚ NA ZĄB |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

| 39

Ryż smażony z krewetkami (na ostro) SKŁADNIKI:

na duży talerz lub tacę, ostudzić (można przygotować wcześniej).

Krewetki oczyścić z pancerzy, jelit i ogonków, opłukać i osuszyć. Czosnek i imbir obrać i zetrzeć na drobnej tarce.

Na większej patelni na 2 łyżkach oleju delikatnie podsmażyć imbir i czosnek (nie rumienić). Dodać krewetki oraz przyprawy: kmin rzymski, imbir w proszku, cynamon, płatki chili oraz świeżo zmielony pieprz. Krótko smażyć co chwilę mieszając (przez ok. 2 minuty krewetki surowe, przez ok. 1 minutę podgotowane). Pod koniec doprawić solą. Wyjąć krewetki łyżką cedzakową na talerz. Na patelnię zaś włożyć ryż i smażyć mieszając przez ok. 3-4 minuty, aż cały się podgrzeje i miejscami zacznie się rumienić.

Dodać krewetki, wymieszać i razem podgrzać. Wyłożyć na talerze i udekorować miętą (można ją też posiekać i posypać po wierzchu dania) i/lub kolendrą.

(3 porcje)  200 g (2 woreczki) ryżu basmati  ok. 200 g obranych krewetek (ok. 450 g w pancerzach)  1 łyżka startego czosnku  2 łyżki świeżo startego imbiru  2 łyżki oleju roślinnego np. kokosowego + 1 łyżka masła  1 łyżeczka kminu rzymskiego  1/2 łyżeczki imbiru w proszku  1 łyżeczka płatków chili + do posypania  szczypta cynamonu  świeża kolendra i/lub mięta  świeżo zmielony czarny pieprz i sól morska

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Ugotować ryż zgodnie z instrukcją na opakowaniu, uważając aby go nie przegotować, lepiej aby był lekko twardawy w środku. Odcedzić i wyłożyć

Chow Mein z kurczakiem i warzywami SKŁADNIKI:

2 łyżki oleju roślinnego  2 ząbki czosnku  1 pojedyncza pierś kurczaka  1/2 marchewki (niezbyt dużej)  1/2 czerwonej papryki  ok. 10 strąków groszku cukrowego (świeżego lub mrożonego)  2 dymki lub 1 pęczek szczypiorku (biała i jasnozielona część)  100 g makaronu Mie*  1/4 łyżeczki zmielonego białego pieprzu  1/2 łyżeczki cukru  1 łyżka oleju sezamowego  3 łyżki sosu sojowego 

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Makaron ugotować we wrzątku (ok. 2-3 min) i przepłukać zimną wodą. Mięso kurczaka umyć i oczyścić z błonek, pokroić na ok. 1,5 cm kawałki.

Przygotować warzywa: czosnek obrać i posiekać. Obraną marchewkę, oczyszczoną paprykę oraz groszek cukrowy pokroić ostrym nożem wzdłuż na cienkie paseczki (zapałki). Dymkę (szczypiorek) pokroić ukośnie na plasterki.

W woku lub na dużej patelni rozgrzać olej roślinny. Włożyć czosnek i smażyć ok. 30 sekund, dodać pierś kurczaka i obsmażyć (przez ok. 1,5-2 min).

Dodać marchewkę, następnie po chwili resztę warzyw. Wymieszać i smażyć przez ok. 2 minuty.

Dodać ugotowany makaron. Wymieszać i doprawić białym pieprzem, cukrem, olejem sezamowym i sosem sojowym. Wymieszać i podsmażyć jeszcze wszystko przez ok. 1-2 min.

UWAGA! * Mie – czyli pszenny makaron do potraw chow mein, dostępny w większości sklepów na działach z kuchnią orientalną.

Yam takhrai kung sot SKŁADNIKI:

10 krewetek typu Tiger  1 gałązka trawy cytrynowej  olej sezamowy  kolendra  liście sałaty, pak choy, lub nawet zwykłej kapusty pekińskiej  połowa czerwonego chili  szczypta czerwonej papryki  50 g orzeszków nerkowca  ząbek czosnku  cukier palmowy  pietruszka  1 szalotka  20 g imbiru lub galangalu  szczypta szafranu  1 pomidor  sos sojowy, sos rybny  4 łyżki oleju kokosowego 

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Szafran namoczyć w łyżce wrzątku. Krewetki obrać z łupin. Warzywa i zioła posiekać bardzo drobno. Pomidory, kapustę lub sałatę pokroić w paski. Orzechy uprażyć na patelni i zmiksować na mniejsze kawałki. Trawa cytrynowa, krążki chili, czosnek, cukier palmowy, imbir, szalotka w jednym pojemniku. Reszta w osobnych. Na rozgrzany olej kokosowy wrzucamy krewetki. Smażymy z jednej strony aż zaczną różowieć, dodajemy wtedy trawę cytrynową i resztę skłądników. Smażymy ok 30 sekund i zaczynamy ruszać patelnią, aby wszystkie składniki zmieszać. Dodajemy pomidory, sosy, szafran razem z wodą, orzeszki. W oryginale wszystko ląduje na talerzu z liścia bananowca, ale z jego braku normalny talerz także wystarczy. Zielona sałata może świetnie zastąpić bananowca. Pycha!

40 |

Marcin Swat Trener personalny Marcin Swat marcin_swat 07538 722 383

O

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| Fitness

Wzmocnij barki i ramiona używając hantli

pisane obok ćwiczenia z hantlami pomogą wzmocnić twoje ramiona i barki, uatrakcyjniając przy okazji ich wygląd. Dużá zaletą takiego treningu jest to, że można go wykonać w dowolnym miejscu i dopasować do indywidualnych możliwości.

Jedyne co potrzebujesz to dwa hantelki, najlepiej z regulowanym obciążeniem. Jeśli jesteś początkujący zacznij z małym ciężarem (1-3 kg), z czasem dodasz kilogramów, dopasowując obciążenie tak, aby ostatnie powtórzenia danego ćwiczenia były ciężkie do zrobienia.

Ćwiczenie na barki: Wyciskanie hantli stojąc

Wykonaj 3 sety każdego ćwiczenia po 15 powtórzeń. Odpocznij minutę między setami.

Jeśli dodasz taki trening do swojej rutyny i wykonasz go 2 lub 3 razy w tygodniu, efekty przyjdą szybciej niż myślisz!

W pozycji wyjściowej stojąc ze stopami rozstawionymi na szerokość barków i wyprostowanymi plecami, unieś ramiona w górę tak, aby hantle znajdowały się na wysokości uszu. Palce zwrócone są do przodu. Łokcie ugięte. Wyciskaj hantle nad głowę, prostując ramiona w łokciach. Hantle schodzą się do środka w momencie wyprostu ramion nad głową. Następnie powolnym ruchem opuszczaj hantle do pozycji wyjściowej. Wykonaj 15 powtórzeń.

Fitness |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021

Ćwiczenie na triceps: wyciskanie francuskie stojąc

Hantle unieś nad głowę. Ramiona ugnij w łokciach, tak by hantle znalazły się tuż za uszami. Wyprostuj ramiona w stawach łokciowych, następnie wróć do pozycji wyjściowej i powtórz ruch. Pamiętaj, aby łokcie były cały czas skierowane do przodu i nie rozchodziły się zbytnio na boki.

Ćwiczenie na biceps: unoszenie przedramion stojąc

Stan prosto, stopy rozstaw na szerokość bioder. Hantle trzymaj luźno po bokach chwytem neutralnym.

Unieś przedramiona do momentu aż hantla znajdzie się w okolicach barku.

Staraj się utrzymywać napięcie mięśniowe podczas trwania całego ruchu.

Wykonaj 15 powtórzeń.

| 41

42 |

21 stycznia 2021 | Nº 879 |

| zdrowie

Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

Coś na ząb i na poprawienie nastroju

Kiedy czujemy się przygnębieni, często kusimy się na coś dobrego, aby poprawić sobie nastrój. Jednak słodkie, wysokokaloryczne przysmaki, z których korzysta wiele osób, przynoszą negatywne konsekwencje. Czy jest zdrowa żywność, która może poprawić nastrój?

O

statnio pojawiają się badania nad związkiem między odżywianiem a zdrowiem psychicznym. Należy jednak pamiętać, że na nastrój może wpływać wiele czynników, takich jak stres, środowisko, zły sen, genetyka, zaburzenia nastroju i niedobory żywieniowe, dlatego trudno jest dokładnie określić, czy jedzenie może podnieść nas na duchu. Niemniej jednak wykazano, że niektóre pokarmy poprawiają ogólny stan mózgu i niektóre rodzaje zaburzeń nastroju.

Oto 9 zdrowych produktów, które mogą poprawić nastrój.

1. Tłuste ryby

Kwasy tłuszczowe omega-3 to grupa niezbędnych tłuszczów, które musimy pozyskiwać z pożywieniem, ponieważ organizm nie jest w stanie ich samodzielnie wytworzyć. Tłuste ryby, takie jak łosoś i tuńczyk biały, są bogate w dwa rodzaje kwasów omega-3 (DHA i EPA) – które wiąże się z obniżeniem poziomu depresji. Omega-3 przyczyniają się do płynno-

Bezpłatne webinary Zapraszamy na prowadzone przez Beatę Wdowczyk-Murfitt webinaria, z których dowiecie się więcej o zdrowym odżywianiu i wzmacnianiu odporności organizmu.

Szczegóły na stronie www.londonspark.org.uk

ści błony komórkowej mózgu i wydają się odgrywać kluczową rolę w rozwoju mózgu i sygnalizacji komórkowej.

2. Gorzka czekolada

Czekolada jest bogata w wiele związków poprawiających nastrój. Czekolada może uwalniać kaskadę związków poprawiających samopoczucie, takich jak kofeina, teobromina i N-acyloetanoloamina – substancja chemicznie podobna do kannabinoidów, która została powiązana z poprawą nastroju. Jednak niektórzy eksperci debatują, czy czekolada zawiera wystarczającą ilość tych związków, aby wywołać reakcję psychologiczną. Niezależnie od tego, zawiera dużo prozdrowotnych flawonoidów, które, jak wykazano, zwiększają przepływ krwi do mózgu, zmniejszają stany zapalne i poprawiają zdrowie mózgu, co może wspierać regulację nastroju.

Ponieważ czekolada mleczna zawiera dodatkowe składniki, takie jak cukier i tłuszcz, najlepiej wybrać gorzką czekoladę – która ma więcej flawonoidów i mniej dodatku cukru. Nadal należy trzymać się 1–2 małych kostek (zawierających 70% lub więcej masy kakaowej), ponieważ jest to pokarm wysokokaloryczny.

3. Żywność fermentowana

Sfermentowana żywność, w tym kimchi, jogurt, kefir, kombucha i kiszona kapusta, może poprawić zdrowie jelit i nastrój.

Proces fermentacji pozwala żywym bakteriom rozwijać się w żywności, która następnie jest w stanie przekształcić cukry w alkohol i kwasy. Podczas tego procesu powstają probiotyki. Te żywe mikroorganizmy wspierają rozwój zdrowych bakterii w jelitach i mogą zwiększać poziom serotoniny. Należy zauważyć, że nie wszystkie sfermentowane produkty spożywcze

są znaczącym źródłem probiotyków, tak jak w przypadku piwa, niektórych rodzajów pieczywa i wina, ze względu na gotowanie i filtrowanie.

Serotonina to neuroprzekaźnik, który wpływa na wiele aspektów ludzkiego zachowania, takich jak nastrój, reakcja na stres, apetyt i popęd seksualny.

Nawet 90% serotoniny w organizmie jest wytwarzane przez mikrobiom jelitowy lub zbiór zdrowych bakterii w jelitach.

Ponadto mikrobiom jelitowy odgrywa rolę w zdrowiu mózgu. Badania zaczynają wykazywać związek między zdrowymi bakteriami jelitowymi a niższymi wskaźnikami depresji.

4. Banany

Są bogate w witaminę B6, która pomaga w syntezie neuroprzekaźników poprawiających samopoczucie, takich jak dopamina i serotonina. Co więcej, jeden duży

| 43

| Nº 879 | 21 stycznia 2021 banan (136 gramów) dostarcza 16 gramów cukru i 3,5 grama błonnika. W połączeniu z błonnikiem cukier jest powoli uwalniany do krwiobiegu, co pozwala na stabilny poziom cukru we krwi i lepszą kontrolę nastroju. Zbyt niski poziom cukru we krwi może prowadzić do drażliwości i wahań nastroju. Wreszcie, ten wszechobecny tropikalny owoc, zwłaszcza gdy skórka jest zielona, jest doskonałym źródłem prebiotyków, rodzaju błonnika, który pomaga odżywiać zdrowe bakterie w jelitach. Solidny mikrobiom jelitowy wiąże się z niższymi wskaźnikami zaburzeń nastroju.

5. Owies – płatki owsiane

Owies utrzyma nas w dobrym nastroju przez cały ranek. Najczęściej go spożywamy w postaci płatków owsianych bądź musli. Płatki owsiane są doskonałym źródłem błonnika, dostarczając 8 gramów w jednej szklance surowych płatków (81 gramów). Błonnik pomaga spowolnić trawienie węglowodanów, umożliwiając stopniowe uwalnianie cukru do krwiobiegu, aby utrzymać stabilny poziom energii.

W jednym z badań, osoby, które zjadły 1,5–6 gramów błonnika podczas śniadania, zgłaszały lepszy nastrój i poziom energii. Zostało to przypisane bardziej stabilnemu poziomowi cukru we krwi, co jest ważne dla kontrolowania wahań nastroju i drażliwości.

Chociaż inne źródła pełnoziarnistych produktów mogą mieć ten efekt, owies może być szczególnie korzystny, ponieważ jest również doskonałym źródłem żelaza, a 1 surowa filiżanka (81 gramów) zapewnia 19% dziennego zapotrzebowania. Niedokrwistość z niedoboru żelaza wiąże się z objawami takimi jak zmęczenie, ospałość i zaburzenia nastroju.

6. Jagody

Co ciekawe, jedzenie większej ilości owoców i warzyw wiąże się z niższymi wskaźnikami depresji.Chociaż mechanizm nie jest jasny, dieta bogata w przeciwutleniacze może pomóc w leczeniu stanów zapalnych związanych z depresją i innymi zaburzeniami nastroju. Jagody zawierają szeroką gamę przeciwutleniaczy i związków fenolowych, które odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu stresu oksydacyjnego.

Są szczególnie bogate w antocyjany, pigment, który nadaje niektórym jagodom fioletowo-niebieski kolor. W jednym badaniu powiązano dietę bogatą w antocyjany z 39% niższym ryzykiem wystąpienia objawów depresji. Jeśli nie możesz znaleźć ich świeżych, spróbuj kupić mrożone jagody – które są zamrażane w szczytowej dojrzałości, aby zachować maksymalną ilość przeciwutleniaczy.

7. Orzechy i nasiona

Orzechy i nasiona są bogate w białka roślinne, zdrowe tłuszcze i błonnik.

Dodatkowo dostarczają tryptofanu, aminokwasu odpowiedzialnego za produkcję serotoniny poprawiającej nastrój.

Migdały, orzechy nerkowca, orzeszki ziemne i orzechy włoskie, a także pestki dyni, sezamu i słonecznika są doskonałym źródłem. Ponadto orzechy i nasiona są ważnym składnikiem diety śródziemnomorskiej, które mogą wspierać zdrowy mózg. Niektóre orzechy i nasiona, takie jak orzechy brazylijskie, migdały i orzeszki piniowe, są dobrym źródłem cynku i selenu. Niedobór tych minerałów, które są ważne dla funkcjonowania mózgu, wiąże się z wyższymi wskaźnikami depresji.

ormacje f in e z js ie n z a jw a N a zawsze pod re˛ k ˛ .

8. Kawa

Kawa jest najpopularniejszym napojem na świecie i może sprawić, że świat będzie trochę szczęśliwszy. Kofeina zawarta w kawie zapobiega przyłączaniu się naturalnie występującego związku zwanego adenozyną do receptorów mózgowych, które sprzyjają zmęczeniu, zwiększając w ten sposób czujność i uwagę. Co więcej, zwiększa uwalnianie neuroprzekaźników poprawiających nastrój, takich jak dopamina i norepinefryna.

Badanie przeprowadzone na 72 osobach wykazało, że zarówno kawa z kofeiną, jak i bezkofeinowa znacząco poprawiły nastrój w porównaniu z napojem placebo, co sugeruje, że kawa zawiera inne związki, które wpływają na nastrój.

Naukowcy przypisali ten impuls różnym związkom fenolowym, takim jak kwas chlorogenowy.

9. Fasola i soczewica

Oprócz tego, że są bogate w błonnik i białko roślinne, fasola i soczewica mają sporo składników odżywczych poprawiających samopoczucie. Są doskonałym źródłem witamin z grupy B, które pomagają poprawić nastrój poprzez zwiększenie poziomu neuroprzekaźników, takich jak serotonina, dopamina, norepinefryna i kwas gamma-aminomasłowy (GABA), z których wszystkie są ważne w regulowaniu nastroju.

Ponadto witaminy z grupy B odgrywają kluczową rolę w sygnalizacji nerwowej, która umożliwia prawidłową komunikację między komórkami nerwowymi.

Niski poziom tych witamin, zwłaszcza witaminy B12 i kwasu foliowego, wiąże się z zaburzeniami nastroju i depresją. SĄ również dobrym źródłem cynku, magnezu, selenu i żelaza niehemowego, które również mogą poprawić nastrój.

Smacznego!

Artykuł powstał w ramach projektu „Supporting wellbeing of Polish community”, dofinansowanego z rządowego Funduszu Coronavirus Community Support Fund i zarządzanego przez The National Lottery Community Fund.

www.cooltura24.co.uk

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc:  rowerzystą  kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu lub taxi

BIURO PRAWNE PROFESJONALNE DOCHODZENIE ODSZKODOWAŃ

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

beata.dnsclaims@gmail.com Kontakt po polsku przez całą dobę (tel. kom.)

07 500 300 600

44 44 |

ROZRYWKA | ROZRYWKA

Cooltura+ 21 stycznia 2021 | | Nº Nº763 879 ||

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzykadla polska Nie tylko kociarzy Kotto z Cheshire postać z: 1. Dżem Słynny–spektakl „Cats” 1.

Czerwony jak (Koty), 6.7.Kto śpiewał:to„Wolność a.

Mistrza i Małgorzaty mający wielkie powodzenie …….. kocham i rozumiem, b. Alicji w krainie czarów na West Endzie i Broadwayu, a. Piec wolności oddać nie c. Baśni Babci Gąski a także w Polsce, to: b.

Komunista umiem”? d. Klubu Pickwicka a. Opera c. Krew b. Balet d. Cegła dell’arte c. Komedia d. Musical

2. Jakie było prawdziwe 2. Kotowate występują nazwisko Czesława w naturze na Niemena? wszystkich

kontynentach a. Nowak z wyjątkiem Antarktydy oraz: b. Wydrzycki a. Afryki c. Burzyński b. Ameryki Północnej d. Sempoliński c. Australii d. Ameryki Południowej

3. „Nie dokazuj, miła nie 3. Bajka o Kocie w butach dokazuj należy donie zbioru Przecież jestbaśni: z Ciebie a.

Charles’a Perraulta znowu taki cud b. Braci Grimm Nie od razu, miła nie od c. „Z tysiąca i jednej nocy” razu arówno Braci Grimm, jak d. Z ………………………………..” i Charlesa Perraulta

a. Nie od razu się przebijesz 4. Kotki, czylichłód! tzw. bazie to: przez mój a. Owoce b. Nie od razu zniknie rejestr b. Kwiatostany Twoich szkód! c. Zalążki liści c. Nie od razu stopisz serca d. Nasiona mego lód! d. Nie od„Kotka razu się ten naopłaci gorącym 5. W filmie Twój trud! blaszanym dachu” główną rolę męską zagrał: a. Dustin 4.

Kto byłHoffman pierwszym b. Robert Redford wykonawcą utworu c. Marlon Brando „Kolorowe jarmarki”? d. Paul Newman a. Janusz Laskowski b.

Irena Santor 6. Kot w gwarze łowieckiej to: c. Maryla Rodowicz a. Zając d. Jerzy Połomski b. Lis c. Żbik 5.

Którego zespołu jest d. Ryś

to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

a. Breakout Andrzej Zaucha 8. b.

Wśród pisarzy jednym z największych miłośników c. Chłopcy z Placu Broni kotów d. Tilt(miał ich około pięćdziesięciu) był: Oscar Wilde 7.a.Kombi – Słodkiego, …….. b.

Karol Dickens życia. c. Mark Twain a. Błogiego d. Ernest Hemigway b. Długiego Miłego bajek „Dziwny 9. c.

Bohater świat kota Filemona” oraz d. Dobrego „Przygody kota Filemona” własnej rzeźby.

8.doczekał „A kiedysięprzyjdzie także Znajduje się ona u wejścia po mnie do Muzeum Kinematografii w: Zegarmistrz światła a. Łodzi purpurowy b. Warszawie Byc. mi zabełtać błękit Tuszynie wd.głowie Bielsku Białej

…………………………………….”

dodaj ogłoszenie na

10.a.Co zrobić, To należy go zapytam, czygdy jestczarny kotzdrowy przebiegnie Ci drogę? a. Cofnąć sięwreszcie o trzy kroki b. Zawieje wiatr b. Splunąć przez prawe ramię odnowy c. Nie ulegać c. Stanę się przesądom nagle fioletowy d. Obrócić się trzy razy d. To będę jasny i gotowy 11. W jednym miocie 9.mogą „Wehikuł czasu” to znaleźć się kocięta, mające którego różnych ojców. przebój zespołu? a. Fałsz a. Dżem b. Prawda b. Coma c. Perfect 12. Czy Tomasz Kot zagrał d. Lao Che „To nie tak jak w filmie

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

myślisz, kotku”?

10. „Niech żyje bal!” a. Tak śpiewa… b. Nie

a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

1d, 2c, 3d, 4b, 5d, 6a, 7b, 8d, 9a, 10c, 11b, 12a.

Prawidłowe odpowiedzi:

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

L L

O O

L L

••• l lbaba l Przychodzi do lekarza: Profesor do studenta na najbaregzaminie: – Witam!

Co pani -dziej Proszę pana, czy pan w ogóle dokucza? chce – Mąż, skończyć alestudia? ja do pana dok-tora Tak w innej panie profesorze. sprawie.

- No to właśnie •pan • • skończył... Żona mówi do męża: l zauważyłeś? l – Niczegolnie Do banku w Szwajcarii wchodzi – Włosy podcięłaś? klient– Nie! z walizką i ściszonym głosem mówi– Nowa do bankiera: sukienka?

- Chciałbym – Nie. wpłacić pieniądze, w tej walizce jestto cztery miliony euro.

– No, nie wiem...

Na to bankier uśmiechnięty:

- Proszę nie ściszać głosu, bieda to – Włosy podcięłam! żaden wstyd. tak na początku – Przecież mówiłem! l l – No, ale ty to lzgadłeś, Zapytali Grzegorza Latę, czy reprea powinieneś zauważyć! zentacja z 1974•pokonałaby dzi•• siejszą kadrę.

Przychodzi baba do lekarza -i mówi: Tak, wygralibyśmy 1:0.

- Tylko tyle? doktorze, APAP Noc – Panie -wzięłam No tak, proszę pamiętać więkw dzień... czy jażeumrę?! szość– Wszyscy z nas jest już po 70. umrzemy...

– zadumał się lekarz. l l l – O nie! Wszyscy?!

Co ja głuJasiu przychodzi –zekrzyczy szkoły i chwali pia narobiłam! baba. się ojcu: ••• - Tato, kartkówce nie Nadzisiaj lekcjina języka polskiego popełniłem nauczycielżadnego pyta: błędu ortograficznego!

- Wspaniale a jaki był temat?

– Czymsynu, będzie wyraz „chęt-nie” Tabliczka mnożenia. w zdaniu: „Uczniowie chętnie wracają do szkoły po wakal l l cjach”?

- Tatusiu, czysię Ocean Spokojny Zgłasza Jasio: zawsze jest spokojny?panie profe– Kłamstwem, -sorze!

Co za dziwne pytanie? Czy nie możesz pytać się •o•coś • mądrzejszego?

- Mogę.

Kiedy umarło Zebranie w dużejMorze kor- Martwe? poracji, menedżer projektu do zebranych pracowników: l burzę l l – Zrobimy mózgów.

Student pytaczym studenta: – A na to polega?

- Powtarzałeś cośmówicie przed egzami– Po prostu pierwnem? sze rzeczy, jakie przyjdą wam -doTak. głowy...

- A co?

- Spadaj!

- Będzie dobrze, będzie dobrze...

PLAC ZABAW |

| Nº 879 | 21 stycznia 2021 znajdź 6 różnic

policz zwierzęta

labirynt

sudoku dla dzieci

| 45

Chcesz się zareklamować w Coolturze, radiu PRL, na portalu Cooltura24?

ZADZWOŃ!

079 3260 6133

Zapraszamy do współpracy!

Email: biuro@bwl-stolarnia.pl Tel: +48 532 993 780 www.bwl-stolarnia.pl

e.mroczek@cooltura.co.uk

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Niech nie zabraknie tego, co najważniejsze.

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

0208 569 8144

sales@steelo.co.uk

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

24.co.uk

Untitled-3 1

07.11.2019 09:58:08

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagana jest REZYDENTURA STAŁA

OBYWATELEM 079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth TW7 4RL

w w w. s a ra i nt. co. u k

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office