Cooltura Issue 885 by Cooltura

The Polish Weekly | N o 9 (885) | 04.03.2021

Oblicza emigracji

Literatura to radość i przyjemność – mówi Anna Maria Mickiewicz, laureatka literackiej nagrody im. Josepha Conrada. Str. 19

Cooltime

Z Roxen, reprezentantką Rumunii na Eurowizji 2021 w Rotterdamie, rozmawiał Marcin Wolniak. Str. 28

Top10

Zobacz nasze propozycje prezentów na Dzień Kobiet. Str. 32

POWINNIŚMY MIEĆ TE SAME PRAWA I MOŻLIWOŚCI BEZ WZGLĘDU NA PŁEĆ

la Kamili J. Gruss fotografia jest sposobem na utrzymanie się na powierzchni, jak sama mówi „to tu oddycha najgłębiej”. Zdjęcia zaczęła robić około 5 lat temu, kiedy urodziło się jej drugie dziecko. Dzisiaj jej prace zdobywają prestiżowe nagrody m.in. dwukrotnie została laureatką Sony World Pho-

tography Awards. W tym roku artystkę nagrodzono za pracę „The Moon Girl or the dark side of social media”. Kamila J. Gruss nie pozostaje obojętna na bieżące sprawy, trawiące współczesną Polskę, takie jak mowa nienawiści wobec osób LGBT+ czy ograniczanie praw kobiet.

Czytaj więcej na stronach 24-26 Autoportret Kamili J. Gruss

2 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Królowa Elżbieta II zachęca Brytyjczyków do szczepień Źródło: Bartłomiej Niedziński (PAP)

rólowa Elżbieta II zachęciła wszystkich do przyjęcia szczepionki przeciw Covid-19, gdy zostanie im zaoferowana, zapewniając, że szczepienie nie było bolesne. Zaapelowała do Brytyjczyków, by pomyśleli o innych. 94-letnia Elżbieta oraz jej mąż 99-letni książę Filip zostali zaszczepieni na początku stycznia. Monarchini, która nigdy nie mówi publicznie o swoich osobistych sprawach zdrowotnych, podkreśliła znacznie programu szczepień podczas rozmowy wideo z osobami koordynującymi kampanię w Anglii, Szkocji, Walii i w Irlandii Północnej. Królowa została zapytana o jej doświadczenia związane z zaszczepieniem się. Odpowiedziała z uśmiechem: „Cóż, o ile mogę stwierdzić, że było to całkiem niegroźne. To było bardzo szybkie i dostałam wiele listów

©Lorna Roberts / Shutterstock.com

od ludzi, którzy byli bardzo zaskoczeni tym, jak łatwo można było się zaszczepić. A sam zastrzyk w ogóle nie bolał” – powiedziała królowa, dodając, że od tego czasu czuje się „chroniona”. Monarchini powiedziała, że rozumie, iż dla niektórych osób szczepienie się może być „trud-

nym” doświadczeniem. „Inną rzeczą – jak myślę – jest to, że jest to oczywiście trudne dla ludzi, jeśli nigdy nie poddawali się szczepieniom. Ale powinni myśleć raczej o innych ludziach niż o sobie” – wskazała. Wprawdzie Wielka Brytania zdecydowanie przoduje

w Europie pod względem szczepień przeciw Covid-19, ale niepokojącym zjawiskiem jest wyraźnie niższy odsetek osób, które decydują się na przyjęcie szczepionki w niektórych grupach społecznych. Dotyczy to zwłaszcza osób wywodzących się z mniejszości etnicznych oraz uboższych mieszkańców dużych miast. Królowa wyraziła uznanie dla tempa, w jakim zostały opracowane i wdrożone do użycia szczepionki, mówiąc: „Myślę, że to niezwykłe, jak szybko cała rzecz została zrobiona i że tak wielu ludzi zostało zaszczepionych”. Do końca lutego szczepionkę na koronawirusa dostało w Wielkiej Brytanii 20 mln osób, czyli blisko jedna trzecia populacji. 800 tys. osób jest już po dwóch zastrzykach. Na szczepienia są obecnie zapraszane osoby w wieku od 60 do 63 lat. Celem rządu jest zaoferowanie szczepienia wszystkim dorosłym przed końcem lipca.

Szkoły będą prowadzić lekcje Bezpłatne testy dla każdej w wakacje, by nadrobić zaległości rodziny mającej dziecko w szkole

ekcje mogą zostać wydłużone, by nadrobić zaległości z lockdownu – potwierdził minister edukacji Gavin Williamson. Uczniowie ostatnich klas szkół podstawowych i typu secondary będą też mogli skorzystać z zajęć wyrównawczych, które będą się odbywać w cza-

sie wakacji. Szkoły dostaną też fundusze na organizację dodatkowych zajęć pozaszkolnych, dostosowanych do potrzeb podopiecznych poszczególnych placówek. Państwo przekaże na ten cel, łącznie z już wydanymi pieniędzmi, w sumie 700 mln funtów.

8 m a rc a k a ż d a rodzina w Anglii mająca dzie cko w szkole będzie uprawniona do dwóch szybkich testów na koronawirusa tygodniowo. Ma to pomóc w bezpiecznym powrocie uczniów do szkół i zapobiec nagłemu wzrostowi liczby zakażeń.

Zestawy do wykonania badania będzie można pobrać za darmo w jednym z 500 punktów wykonujących testy. Z badań będą mogli korzystać wszyscy członkowie rodzin, w których jest przynajmniej jedno dziecko chodzące do szkoły podstawowej, średniej lub college’u.

Poziom zagrożenia koronawirusem obniżono z 5 na 4 Źródło: PAP

oziom zagrożenia koronawirusem w Wielkiej Brytanii został obniżony z najwyższego piątego do czwartego, gdyż spadło ryzyko, że służba zdrowia zostanie przeciążona ponad granice możliwości. We wprowadzonym w maju 2020 roku pięciostopniowym systemie alertów poziom 4 oznacza, że rozprzestrzenienie się koronawirusa jest „wysokie lub rośnie wykładniczo”, a poziom 5 – że istnieje „ryzyko przeciążenia służby zdrowia”.

Poziom 5 obowiązywał od 4 stycznia. Wcześniej obowiązywał poziom 4 – z wyjątkiem okresu między 19 czerwca a 21 września 2020 roku, gdy obniżono go do trzeciego. „Służba zdrowia w czterech krajach pozostaje pod znaczną presją ze względu na dużą liczbę pacjentów w szpitalach, jednak dzięki wysiłkom społeczeństwa obserwujemy obecnie stały spadek liczby pacjentów, a groźba przeciążenia NHS i innych służb medycznych w ciągu 21 dni ustąpiła” – napisali we wspólnym oświad-

czeniu naczelni lekarze Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej. „Nie powinniśmy mieć złudzeń – wskaźniki transmisji, obciążenia szpitali i zgonów są nadal bardzo wysokie. Z czasem szczepionki będą miały duży wpływ i zachęcamy wszystkich do zaszczepienia się, gdy otrzymają ofertę. Jednak na razie naprawdę ważne jest, abyśmy wszyscy – zaszczepieni lub nie – pozostali czujni i nadal postępowali zgodnie z wytycznymi” – podkreślili.

Obniżenie poziomu zagrożenia koronawirusem nastąpiło trzy dni po przedstawieniu przez premiera Borisa Johnsona planu wychodzenia z lockdownu w Anglii. W ubiegłym tygodniu w szpitalach w całym kraju przebywało niespełna 15,5 tys. chorych na Covid-19, co jest znacząco mniejszą liczbą zarówno od szczytu z pierwszej fali - prawie 21,7 tys. w dniu 12 kwietnia zeszłego roku, jak i z rekordowego poziomu z 18 stycznia tego roku, gdy było w nich ponad 39,2 tys. chorych.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 079 32 606 100 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KAROLINA SOŁTYS karolina@cooltura.co.uk 0208 846 3615 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

| Nº 885 | 4 marca 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 3

4 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Dyrektorzy o zasadach sanitarnych w szkołach: Są niewykonalne 8

marca wszystkie szkoły i uczelnie wyższe w Anglii powrócą do nauczania stacjonarnego. By pobyt uczniów/studentów w placówkach oświatowych był bezpieczny muszą one spełnić szereg wymogów sanitarnych. Tymczasem dyrektorzy już ostrzegają, że nowe przepisy są niewykonalne, a co gorsza Ministerstwo Edukacji niweczy ich dotychczasowe starania na tym polu. Zdaniem dyrekcji angielskich szkół, wymagane przez rząd środki bezpieczeństwa w ich placówkach będą trudne do wdrożenia. I tak, pierwszy problem to obowiązek noszenia maski – nie tylko na terenie szkoły, ale też podczas lekcji. Druga i budząca największe obawy kwestia to testy. Uczniowie szkół średnich będą badani pod kątem obecności koronawirusa w organizmie dwa razy w tygodniu. Dyrektorzy są pewni, że wielu rodziców nie wyrazi na to zgody. Premier Boris Johnson ogłaszając plan luzowania restrykcji podkreślał, że środki bezpieczeństwa należy potraktować prio-

rytetowo, jeżeli kraj ma utrzymać obecną – stabilizującą się tendencję, jeżeli chodzi o pandemię. Tymczasem minister ds. standardów szkolnych Nick Gibb, stwierdził podczas wywiadu telewizyjnego, że wymogi stawiane szkołom nie są obowiązkowe, decyzja o tym, czy uczeń będzie się do nich stosował należy do rodziców. Wypowiedź ta wywołała oburzenie w szkołach. Gdy dyrekcje placówek oświatowych robią co mogą, by zapewnić uczniom bezpieczny powrót do szkół, minister przekreślił te starania jedną wypowiedzią. „Naprawdę jestem zrozpaczony”, stwierdził Alan Brookes, dyrektor szkoły Fulton Manor w Sittingbourne w hrabstwie Kent. Na początku tego roku placówka, którą kieruje Brookes, poprosiła rodziców o wydanie zgody na przeprowadzanie regularnych badań uczniów przy użyciu szybkich testów przepływu bocznego. Odzew był niski. W całym hrabstwie Kent zgodę wyraziło 40 proc. rodzin. „Zachęcamy rodziców jak możemy, ale gdy usłyszą, że to nie jest obowiązkowe, to jaki to ma sens?”, pyta dyrektor.

Szef AstraZeneca: Firma dostarczy mniej szczepionek, niż wynika z umowy z Unią Europejską Źródło: Łukasz Osiński i Artur Ciechanowicz (PAP)

men dostaw był zgodny z tym, co zapisano w kontraktach. Soriot podkreślił, że szczepionka AstraZeneca jest bardzo skuteczna. „Znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na Covid-19, zmniejsza też ryzyko hospitalizacji. (...) Chroni również przed komplikacjami i skutkami ubocznymi choroby Covid-19" – powiedział. Komisja Europejska zawarła z AstraZeneca umowę na dostawę 300 mln dawek szczepionki, z opcją dokupienia kolejnych 100 mln. Pod koniec stycznia brytyjsko-szwedzka firma zapowiedziała, że zamiast zakontraktowanych na pierwszy kwartał 80 mln dawek będzie w stanie dostarczyć tylko 31 mln. Tłumaczyła to niższą od spodziewanej wydajnością jednej z fabryk. Potem poinformowała, że będzie w stanie dostarczyć 9 mln dawek więcej, a więc w sumie 40 mln. KE wielokrotnie informowała, że nie jest zadowolona z takiego stanu rzeczy.

oncern farmaceutyczny AstraZeneca potwierdza, że dostarczy mniej szczepionek do UE w pierwszym kwartale tego roku, niż wynika to z umowy. „Niestety, wydajność naszych fabryk jest mniejsza niż się spodziewaliśmy" – oświadczył podczas wideokonferencji szef firmy Pascal Soriot. „Podobnie jak państwo jestem rozczarowany tym, że problemy w łańcuchu dostaw są tak duże. Zapewniam jednak, że dokładamy wszelkich starań w procesie produkcji" – powiedział Soriot do europosłów podczas czwartkowej debaty w komisjach zdrowia i przemysłu Parlamentu Europejskiego. Dodał, że proces produkcji szczepionek jest znacznie trudniejszy niż zwykłych leków. „Niestety, wydajność naszych fabryk jest mniejsza niż się spodziewaliśmy, ale zwiększamy ją codziennie. Liczę na to, że w drugim kwartale tego roku ta wydajność się zwiększy" – powiedział. Soriot zapewnił, że AstraZeneca chce współpracować z Komisją Europejską w walce z pandemią Covid-19. „Przewodnicząca KE Ursula von der Leyen może na nas liczyć, jeśli chodzi o zwiększenie potencjału produkcyjnego w Europie" – wskazał.

Poinformował też, że zdecydowana większość szczepionek, które są produkowane w Europie, w tym w Holandii, trafia na rynek unijny. „Produkcja szczepionki jest bardzo skomplikowanym procesem. Wymaga zgrania tysięcy elementów przez cały czas. W niektórych zakładach produk-

cyjnych udało się przyspieszyć produkcję, inne zakłady trochę się ociągały. Wpłynęło to na wolumen dostaw, który miał trafić do Unii Europejskiej" – powiedział Soriot odpowiadając na pytanie o przyczyny zmniejszenia dostaw do UE. Powiedział też, że jego firma pracuje nad tym, aby w drugim kwartale wolu-

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

| Nº 885 | 4 marca 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 5

6 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY ARTYKUŁ WE WSPÓŁPRACY Z RZĄDEM WIELKIEJ BRYTANII

Poznaj ludzi pracujących razem nad dostarczeniem szczepionki Program szczepień Covid19 to droga, jaką Wielka Brytania obrała, aby powrócić do normalności, jaką znaliśmy przed wybuchem pandemii koronawirusa. Jest to również inspirujący wspólny wysiłek, jakiego nie było nigdy przedtem.

Marietta Przybyłek

ała Wielka Brytania pracuje razem nad wprowadzeniem szczepionki Covid-19. Od naukowców opracowujących skuteczne szczepionki po magazyny, w których bezpiecznie są one przechowywane do czasu rozprowadzania ich po całym kraju. Szczepienia w Wielkiej Brytanii są inspirującym, wspólnym wysiłkiem czterech narodów. Rząd Wielkiej Brytanii zabezpieczył ponad 457 milionów dawek szczepionek oraz zatwierdził wiele szczepionek do użytku. Miliony ludzi otrzymało już pierwszą dawkę. Naj-

Paul Heath Anglia Profesor z Uniwersytetu Londyńskiego. Nadzorował trzecią fazę badań w St George’s Hospital w Londynie, szczepionki wspieranej przez rząd Wielkiej Brytanii, produkowanej przez amerykańską firmę farmaceutyczną Novavax. Szczepionka ta przeszła już trzecią fazę badań. „W badaniu Novavax uczestniczyło około 15 200 osób z 33 ośrodków w Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej. Jest to podwójnie ślepa próba (technika eksperymentalna), zapewniająca losowość i kontrolująca efekt placebo, która ma na celu ustalenie, czy szczepionka ma znaczącą skuteczność przeciwko Covid-19. Gdy to już zostanie zrobione – i upewnimy się, że szczepionka jest bezpieczna – dane na jej temat są przekazywane organowi regulacyjnemu, który rozważa, czy należy zapewnić jej licencję awaryjną. Dobrze jest mieć w zanadrzu wiele różnych szczepionek, ponieważ mamy wielu ludzi do zaszczepienia”.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 885 | 4 marca 2021

| 7

W jaki sposób działają szczepienia przeciw Covid-19? Szczepienia to najlepszy sposób na ochronę ludzi przed koronawirusem, mogą uratować dziesiątki tysięcy istnień ludzkich. Im więcej osób zostanie zaszczepionych, tym więcej osób będzie chronionych przed szkodliwymi skutkami Covid-19. Szczepionki działają na zasadzie przechytrzenia organizmu, aby myślał, że musi walczyć z wirusem. Szczepionki trenują twój układ odpornościowy do tej walki, stymulując go do tworzenia przeciwciał i limfocytów T. Oznacza to, że gdy Covid-19 jest napotkany w sposób naturalny, organizm jest już przygotowany do ochrony przed nim. Jednak, jak w przypadku każdego

Corporal Sally Woodcock (34 lat)

Walia Klarnecistka RAF-u, została wysłana do ośrodka szczepień w Powys w środkowej Walii. pierw szczepione są osoby znajdujące się w wysokiej grupie ryzyka oraz ci, którzy pracują blisko nich. Rząd Wielkiej Brytanii przeznaczył ponad 6 miliardów funtów na opracowanie i zabezpieczenie szczepionek Covid19. Zabezpieczył i zakupił szczepionki w imieniu całego Zjednoczonego Królestwa, są one rozprowadzane szybko, sprawiedliwie i proporcjonalnie do służb zdrowia wszystkich czterech krajówWielka Brytania, jako pierwszy kraj na świecie zatwierdziła szczepionkę do użycia, dziś liczba zatwierdzonych szczepionek przeciw Covid-19 zwiększyła się w obrębie Zjednoczonego Królestwa do trzech.

Zatwierdzone szczepionki i firmy je produkujące spełniają surowe normy bezpieczeństwa, jakości i skuteczności, określone przez niezależną Medicines & Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). Szczepienia są dostępne lokalnie w całej Wielkiej Brytanii i dostarczane bezpłatnie. Celem głównym jest uratowanie jak największej liczby istnień ludzkich, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby hospitalizacji, które powodują obciążenie NHS. Sercem największego programu szczepień w historii NHS są tysiące naukowców, lekarzy, personel sił zbrojnych, logistyków i wolontariuszy, którzy sprawiają, że jego wdrożenie jest możliwe.

Rajan Bindra (44 Lat)

„Nie jestem typem osoby, która siedzi i nic nie robi. Jest to więc fantastyczne, że mogłam pomóc. W Powys przebywam z pięcioma innymi muzykami i pilotem. Robiliśmy rozmaite rzeczy. Zadania mogą się różnić w zależności od liczby dostępnych wolontariuszy. Dzisiaj na przykład zajmowałam się parkingiem. Wcześniej pełniłam role administracyjne i zajmowałam się obsługą połączeń telefonicznych. Wszyscy gramy do jednej bramki – nie ma podziału na wojsko i wolontariuszy. Sama otrzymałam już szczepionkę, ponieważ pracowałam w sferze kontaktu publicznego oraz blisko pielęgniarek. Szczepienie było absolutnie bezbolesne”.

treningu, osiągnięcie tego celu wymaga czasu. Odpowiedź immunologiczna organizmu, jest przetrenowana dopiero w około 2-3 tygodni po przyjęciu pierwszej szczepionki. W tym okresie, po otrzymaniu pierwszej dawki, organizm nie ma jeszcze pełnej ochrony. Jeśli jesteś starszy, lepiej odczekaj co najmniej 3 tygodnie.

Więcej informacji na temat szczepień można znaleźć tutaj: www.gov.uk/coronavirus

Deirdre Webb (57 lat) Irlandia Północna Pochodzi z Belfastu i jest dyrektorem ds. Pielęgniarstwa w Agencji Zdrowia Publicznego. Zarządzała wdrażaniem programu szczepień w domach opieki. „Domy opieki przeszły bardzo ciężki czas. Dlatego postanowiliśmy wdrożyć tam szczepionkę tak szybko, jak to tylko możliwe. Wszystkie nasze domy opieki otrzymały już pierwszą dawkę szczepionki. Ludźmi, którzy pozwalają nam efektywnie pracować w naszych domach opieki i klinikach, są portierzy, kierowcy, sprzątaczki, a także wolontariusze. Uważam, że są oni niedocenionymi bohaterami. Mam zamiar zostać przeszkolona jako osoba uprawniona do szczepień, czego nie mogę się już doczekać. W tej chwili jestem jednak zaangażowana w planowanie. Prowadzę część programu dotyczącą służb zbrojnych i logistyki”.

Anglia

Lieutenant Calum Macleod

Konsultant lotniczy, który mieszka w Slough w Berkshire wraz z żoną i dwójką dzieci.

Szkocja

Rajan Bindra pracował jako wolontariusz w lokalnym ośrodku szczepień. „Byłem odpowiedzialny za zarządzanie parkingiem, który jest pierwszym miejscem do odwiedzenia dla każdego, kto się pojawi. Chciałem, żeby ludzie widzieli moje uśmiechnięte oczy za maską, by mogli czuć się swobodnie. Chcąc traktować wszystkich z szacunkiem, staraliśmy się nazywać przybyłe osoby „klientami” lub „gośćmi”. Byłem tam na miejscu, kiedy moja 80-letnia mama przyjechała się zaszczepić. Pomyślałem: „Czy muszę poprosić ją o dowód osobisty?” – co i tak zrobiłem. Następnie mama zapytała, czy mógłbym zaparkować jej samochód. Musiałem powiedzieć, że nie oferujemy usług parkingowych”.

(27 lat) Służył w Royal Scots Dragoon Guards w Leuchars w Fife i był zaangażowany w tworzenie ośrodków szczepień. „Robimy wszystko, od pomocy w układaniu podłóg, po przesuwanie krzeseł i stołów. Zadania wykonujemy od ponad dwóch tygodni. Jest to ogromny wysiłek wszystkich zaangażowanych. Sam pochodzę z tych okolic, cieszę się , że mogę pomóc w wydawaniu szczepionek. Wielu moich żołnierzy jest naprawdę szczęśliwych i zmotywowanych do pomagania społecznościom w całej Szkocji. Armia wykazuje zdolności organizacyjne i właściwe podejście do wykonania tego zadania”.

8 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Premier rozważa wprowadzenie Szefowa KE: W marcu paszportów szczepionkowych Źródło: PAP

remier Boris Johnson zapowiedział dogłębne rozważenie kwestii tzw. paszportów szczepionkowych, bo – jak przyznał – jest to poważna kwestia etyczna, w obliczu której Wielka Brytania staje po raz pierwszy. „Istnieją głębokie i złożone kwestie, które musimy zbadać, kwestie etyczne dotyczące tego, jaka jest rola rządu w nakazywaniu wszystkim ludziom, by coś mieli lub w faktycznym zabranianiu ludziom robienia czegoś" – mówił brytyjski premier. „Nie możemy dyskryminować ludzi, którzy nie mogą przyjąć szczepionki, a może tak być z powodu medycznego. Niektórzy ludzie mogą autentycznie odmówić jej przyjęcia, choć myślę, że to błąd" – dodał. Zauważył jednak, że jakaś forma paszportu szczepionkowego w celu podróży zagranicznych „pojawi się na scenie międzynarodowej tak czy inaczej", ponieważ niektóre kraje będą je wprowadzać. Johnson zasugerował, że przegląd, za który będzie odpowiadał minister Michael Gove, może zostać przeprowa-

dzony do czasu, gdy możliwe będzie wznowienie podróży zagranicznych. Według przedstawionego przez niego planu wychodzenia z lockdownu, stanie się to nie wcześniej niż 17 maja. Brytyjski rząd nie ma jasnego stanowiska w kwestii tzw. paszportów szczepionkowych – z jednej strony jego członkowie powtarzają co jakiś czas, że nie są one planowane, ale zarazem sugerują, że jakieś dowody szczepień mogą być konieczne ze względu na wymogi w innych krajach i mogłyby one przyspieszyć powrót podróży zagranicznych. Według stacji BBC, w trakcie przeglądu mają być rozważane nie tylko same

„paszporty" w postaci historii szczepień, ale też negatywne testy na obecność koronawirusa, które również mogłyby umożliwiać dostęp do niektórych wydarzeń lub usług, jeśli byłoby to wymagane przez organizatorów. Jedną z opcji mogłaby być aplikacja do wykrywania kontaktów osób zakażonych, która mogłaby zostać rozszerzona o rejestrowanie szczepień i historii testów. Odnosząc się do tej sprawy rzecznik brytyjskiego rządu powiedział we wtorek, że musi być zbudowany międzynarodowy konsensus w sprawie tego, jak zezwolić na większą liczbę podróży zagranicznych. „To należy do poszczególnych krajów, aby określić własne systemy odnośnie kwarantanny i tego, kogo chcą wpuścić, a my chcemy spróbować wypracować razem pewnego rodzaju międzynarodowe ramy" – powiedział. W Wielkiej Brytanii, tak jak w zdecydowanej większości krajów, szczepienia przeciw Covid-19 nie są obowiązkowe. Jak wynika z badań opinii publicznej, odsetek osób chcących się zaszczepić należy do najwyższych na świecie.

Wychodzenie z lockdownu w Szkocji dłuższe niż w Anglii

Szkocji stopniowe znoszenie restrykcji koronawirusowych zacznie się w połowie marca, a pod koniec kwietnia powinno być możliwe ich obniżenie z poziomu 4 do 3 – zapowiedziała szefowa szkockiego rządu Nicola Sturgeon. W przeciwieństwie do brytyjskiego premiera Borisa Johnsona, który ogłosił plan wychodzenia z lockdownu w Anglii, Nicola Sturgeon nie powiedziała, kiedy restrykcje w Szkocji mogą być całkowicie zniesione. Również w odróżnieniu do Anglii, gdzie poziom restrykcji będzie znoszony równocześnie w całym kraju, premier Sturgeon zasygnalizowała, że w Szkocji może nastąpić powrót do regionalnych poziomów restrykcji. „Na tym etapie mamy dość ograniczone możliwości złagodzenia ograniczeń. Krótko mówiąc, nasza obecna sytuacja jest niezwykle pozytywna i obiecująca - i wszyscy powinniśmy czerpać z tego nadzieję, ale nadal jest dość niepewna i jeśli mamy podtrzymać nasz postęp, to naprawdę musimy zachować ostrożność i rozwagę" – mówiła Nicola Sturgeon w szkockim parlamencie, uzasadniając wolniejsze niż w Anglii tempo znoszenia restrykcji. W Szkocji już 22 lutego do nauki w trybie stacjonarnym wróciły dzieci z przedszkoli, uczniowie klas 1-3 w szkołach podstawowych oraz niewielka liczba ze szkół średnich. Od 15 marca do klas powrócą pozostali uczniowie szkół pod-

stawowych, a także część szkół średnich i część studentów. Ponadto od tego dnia cztery osoby z dwóch gospodarstw domowych będą mogły spotykać się na otwartym powietrzu. Od 4 kwietnia przestanie obowiązywać nakaz pozostawania w domach poza uzasadnionymi powodami, a liczba osób, które mogą spotykać się na zewnątrz podniesiona zostanie do sześciu z dwóch gospodarstw domowych. Stopniowo zacznie być otwierany handel poprzez rozszerzenie listy sklepów, które mogą być otwarte, a także wznowienie sprzedaży w systemie „kliknij i odbierz". Otwarte zostaną świątynie, przy czym może to nastąpić wcześniej z racji Wielkanocy. Natomiast na 26 kwietnia zaplanowane jest obniżenie poziomu restrykcji z 4 do 3 (w skali 0-4), a także „stopniowe, ale znaczące ponowne otwarcie gospodarki, w tym niekluczowego handlu detalicznego, sektora gastronomiczno-hotelarskiego i usług, takich jak siłownie i salony fryzjerskie".

Premier Sturgeon zapowiedziała, że w połowie marca ogłosi, które dokładnie sektory gospodarki będą się mogły otwierać od końca kwietnia, a także, że ma nadzieję przedstawić wówczas dalsze etapy. Ostrzegła jednak, że restrykcje dotyczące podróżowania pozostaną w mocy „jeszcze przez jakiś czas", gdyż są one kluczowe w ochronie przed nowymi wariantami wirusa. Szefowa szkockiego rządu zaznaczyła, że plan znoszenia restrykcji jest warunkowy. „Należy oczywiście podkreślić, że wszystko to zależy od tego, czy będziemy nadal tłumić wirusa – i czy zaakceptujemy pewne kompromisy przez pewien czas, na przykład w przypadku podróży zagranicznych" – mówiła. Opozycja w szkockim parlamencie skrytykowała premier za to, że nie dała żadnych ram czasowych – nawet warunkowych – kiedy restrykcje mogłyby zostać zniesione całkowicie. W Anglii, zgodnie z planem przedstawionym przez premiera Johnsona, jeśli wszystko dobrze pójdzie, nastąpi to 21 czerwca. W Szkocji, w połowie lutego dobowa liczba nowo wykrywanych zakażeń koronawirusem wahała się w przedziale 650-900, co było znaczącym spadkiem w stosunku do początku stycznia, gdy przekraczała 2500. Od początku epidemii stwierdzono tam prawie 199 tys. zakażeń, z powodu których zmarło 7,006 osób.

propozycja dotycząca paszportów szczepień Źródło: PAP

marcu Komisja Europejska przedstawi propozycję stworzenia unijnych cyfrowych paszportów szczepień – poinformowała przewodnicząca KE Ursula von der Leyen. „Jeśli chodzi o pytanie, jak mógłby wyglądać zielony cyfrowy paszport: w marcu przedstawimy wniosek legislacyjny” – powiedziała von der Leyen podczas wideokonferencji z niemieckimi europosłami w Parlamencie Europejskim. Certyfikaty, zwane często paszportami, jakie wydaje się osobom zaszczepionym przeciw Covid-19, mogą potencjalnie wyłączyć je spod części restrykcji, jednak w wielu krajach postrzegane są jako dyskryminujące. Zaświadczenia takie działają od tygodnia w Izraelu. Tzw. zielony paszport – przemianowany ostatecznie na „zieloną przepustkę”, by uniknąć skojarzeń ze swobodnymi podróżami zagranicznymi – przysługuje w Izraelu tym osobom, które co najmniej tydzień wcześniej przyjęły drugą dawkę szczepionki oraz ponad 700 tys. osób, które przeszły zakażenie koronawirusem. Dokument jest ważny sześć miesięcy. Od 21 lutego Izraelczycy posiadający „zieloną przepustkę” mogą korzystać z siłowni i basenów oraz uczestniczyć w wydarzeniach sportowych i kulturalnych. Sklepy, centra handlowe czy targowiska są otwarte dla wszystkich, jednak część obiektów, w tym hotele i niektóre synagogi, są dostępne tylko po okazaniu indywidualnie wygenerowanego kodu QR, który można ściągnąć na telefon komórkowy lub otrzymać pocztą tradycyjną. Przewodnicząca KE zaapelowała w czwartek o przyspieszenie prac nad wdrażaniem certyfikatów, by zdążyć do lata. Von der Leyen wyraziła pogląd, że paszporty powinny opierać się na takich elementach, jak informacja o szczepieniu, negatywny wynik testu na obecność koronawirusa lub nabycie odporności po przebyciu Covid19. Oceniła, że wdrożenie systemu certyfikatów szczepień zajmie około trzech miesięcy.

| Nº 885 | 4 marca 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 9

10 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Stopa bezrobocia w Wielkiej Brytanii najwyższa od pięciu lat

ostatnim kwartale ubiegłego roku stopa bezrobocia w Wielkiej Brytanii wzrosła do 5,1 proc. To najgorszy wynik od pięciu lat. W porównaniu do tego samego okresu 2019 roku nastąpił wzrost bezrobocia o 1,5 proc. Z danych Office for National Statistics wynika, że od października do grudnia 2020 roku bez pracy było 1,74

mln mieszkańców Wysp – to o 454 tys. więcej niż w tym samym kwartale 2019 roku. Porównując sytuację na rynku pracy do okresu sprzed pandemii widać, że liczba osób zatrudnionych zmniejszyła się o 726 tys. Najwięcej osób, bo prawie trzy piąte, straciło stałe źródło dochodu jesienią – w tym 425 tys. osób w wieku poniżej 25 lat. „Z naszego badania wynika, że stopa bezrobocia odnotowała najwięk-

Nagły wzrost rezerwacji letnich wyjazdów

apowiedź i ogłoszenie planu luzowania restrykcji, spowodowały nagły wzrost zainteresowania ofertami biur podróży. Choć co najmniej do 17 maja będzie obowiązywał zakaz wyjazdów za granicę w celach turystycznych, zmęczeni pandemią Brytyjczycy coraz śmielej myślą o urlopach. Po ogłoszeniu planu wyjścia z blokady, w ciągu zaledwie jednej nocy największe biuro turystyczne w Wielkiej Brytanii – TUI, odnotowało wzrost wakacyjnych rezerwacji o 500 proc. Na miejsce urlopu Brytyjczycy najczęściej wybierali Grecję, Hiszpanię i Turcję. Firma Thomas Cook poinformowała, że ruch na jej stronie internetowej wzrósł o ponad 100 proc. po zakończeniu konferencji premiera na Downing Street. Klienci rezerwowali głównie wakacje w Grecji, na Cyprze, w Meksyku i Republice Dominikany. „Oświadczenie rządu to dobra wiadomość dla tych z nas, którzy desperacko marzą o wakacjach”, powiedział Alan French, dyrektor generalny firmy.

„Chociaż czekamy na więcej szczegółów, jasne jest dla nas to, że rząd dąży do przywrócenia podróży międzynarodowych w nadchodzących miesiącach i miejmy nadzieję, że zrobi to przed wakacjami”, dodał. Linia lotnicza EasyJet odnotowała 337 proc. wzrost rezerwacji lotów i 630 proc. wzrost rezerwacji wylotów wakacyjnych. Klienci przewoźnika zainteresowani byli takimi kierunkami jak Alicante, Malaga, Palmo, Faro i Kreta. Najwięcej osób planuje urlop w sierpniu i lipcu. Boris Johnson poinformował, że 12 kwietnia zbierze się rządowy zespół, który przedstawi gabinetowi plan całkowitego przywrócenia podróży międzynarodowych. Ostateczna decyzja w tej sprawie zapadnie jednak najwcześniej 17 maja. Wystąpienie premiera obudziło nadzieję na odbudowę branży turystycznej, choć cieszą się głównie biura organizujące zagraniczne podróże. Firmy oferujące wypoczynek w Wielkiej Brytanii są rozczarowane tym, że nie będą mogły wznowić działalności przed Wielkanocą. „Wielkanoc to jeden z ważniejszych okresów zarobkowych dla tego segmentu rodzimej branży turystycznej”, przyznała Kate Hardcastle – ekspert rynku detalicznego. „Tego typu wyjazdy – np. do domku kempingowego, są o wiele tańsze od podróży zagranicznej, dlatego wiele rodzin decyduje się na nie. To ich namiastka urlopu, którego zostają pozbawieni”, dodała.

szy roczny wzrost od pięciu lat czyli od czasu ostatniego kryzysu finansowego”, powiedział Jonathan Athow z ONS. Brytyjski Urząd Statystyczny przekonuje jednak, że mimo fatalnych szacunków, sytuacja stabilizuje się. W styczniu 2021 roku pracę podjęło 83 tys. osób więcej niż w grudniu ubiegłego roku. „Odsetek osób, które nie pracują, ale też nie szukają pracy również ustabilizował się po gwałtownym wzroście na początku

pandemii. Co więcej, wiele osób, które straciły w ostatnich miesiącach zatrudnienie, znów rozgląda się za pracą”, wyjaśnił Athow. Ekspert podkreśla jednak, iż prezentowane obecnie dane nie są pełne, gdyż znaczna część Brytyjczyków przebywa na urlopach. Prawdziwy obraz brytyjskiego rynku pracy poznamy dopiero wtedy, gdy rząd wstrzyma wypłaty dopłat do pracowniczych pensji.

Wielka Brytania produkuje coraz mniej aut

styczniu produkcja nowych samochodów w Wielkiej Brytanii spadła o 27 proc. Z fabryk wyjechało 86 tys. pojazdów. To o ponad 32 tys. mniej niż rok temu i najgorszy wynik stycznia od dekady. Produkcja samochodów na Wyspach spada od 17 miesięcy. Do takiego stanu

przyczynia się pandemia i ograniczenia, jakie weszły w życie po brexicie – podało Society of Motor Manufacturers and Traders. Z badań organizacji wynika, że w ciągu roku koncerny motoryzacyjne działające w Wielkiej Brytanii straciły w sumie ponad 11 mld funtów.

Heathrow ma rezerwy na przetrwanie do 2023 roku

Urząd skarbowy rozkłada płatność VAT na raty

rytyjski urząd skarbowy ogłosił, że może rozłożyć na raty odroczoną płatność podatku VAT. Z możliwości tej może skorzystać ponad pół miliona firm, które z powodu trudnej sytuacji nie były w stanie zapłacić podatku w terminie. HMRC uruchomił serwis VAT Deferral New Payment Scheme www.gov.uk/ guidance/deferral-of-vat-payments-du-

e-to-coronavirus-covid-19, w którym można się zarejstrować i rozłożyć płatność na raty. Z pomocy mogą skorzystać biznesy, które złożyły wniosek o odroczenie płatności VAT między marcem i czerwcem 2020 roku w ramach VAT Payment Deferral Scheme. Serwis będzie aktywny tylko do 21 czerwca tego roku.

ort lotniczy Heathrow odnotował 2 mld funtów rocznej straty. To efekt spadku liczby pasażerów do poziomu z lat 70. ubiegłego wieku. Szef lotniska przekazał, że

firma ma fundusze, które zapewnią jej przetrwanie do 2023 roku. Jeśli liczba pasażerów pozostanie na obecnym poziomie – zapasy mogą jednak skończyć się wcześniej.

| Nº 885 | 4 marca 2021

| 11

12 |

KOPIEMY PIWNICE

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

BASEMENT - PILING - UNDERPINNING

Od rozbudowy i przekształcenia istniejących piwnic, po całkowicie nowe projekty

Polka zamordowana koło Cambridge

Temporary Work Basement Work, Underpinning Piling Construction Work Waterproofing Darmowe konsultacje:

07788800088

ak donosi „The Sun”, Polka została zamordowana w swoim domu w St Ives niedaleko Cambridge. W związku ze sprawą policja aresztowała 40-letniego mężczyznę. Pięćdziesięciokilkuletnia kobieta miała pięcioro dzieci, mieszkała w niewielkiej miejscowości na północy Anglii, a jej dom stoi w pobliżu komisariatu policji. Jak donosi gazeta, do zdarzenia doszło w 22 lutego rano, na miejsce wezwano policję oraz służby medyczne, które potwierdziły zgon. Wiesława M. pochodziła z Chełma. W związku z tą sprawą aresztowano 40-letniego mężczyznę, również obywatela Polski. Ernestowi G. posta-

wiono już zarzut zabójstwa kobiety. Mężczyzna może cierpieć na zaburzenia psychiczne. Policja nie poszukuje innych podejrzanych. „To niesamowite, że stało się to tak blisko komisariatu. To sprawia, że zaczynasz zastanawiać się, czy w dzisiejszych czasach możesz czuć się bezpiecznie”, wyznał sąsiad Polki. 46-letni Terry Saunders opisał kobietę jako uroczą osobę „Była bardzo przyjazna, zaprosiła mnie na drinka w Boże Narodzenie kilka lat temu. Zawsze gdy się mijaliśmy w biegu zamieniła słowo, dwa, mówiłem wtedy do niej „cze”, to skrót od polskiego słowa „cześć”, co ją bardzo cieszyło”, dodał.

Sąd utrzymał zakaz powrotu islamskiej ekstremistki

www.kopiemypiwnice.co.uk office@spaceexcavation.co.uk

reklamy.uk

LOGO

Fot. Met Police

BOARDS Zadbaj o swoją ﬁrmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki. Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: 175 Bilton Rd, London UB6 7HQ

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449 E: sales@print-stock.co.uk PrintStock.co.uk

printstock

hamima Begum – muzułmanka, która uciekła z Londynu do Syrii i wspierała terrorystów z ISIS nie może wrócić do Wielkiej Brytanii, by odwołać się od decyzji o pozbawieniu jej brytyjskiego obywatelstwa – postanowił Sąd Najwyższy w Londynie. Obywatelstwa pozbawił ją minister spraw wewnętrzny Sajid Javid uznając, że powrót 21-letniej kobiety stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego. Begum związała się z islamskim ekstremistą, który przyjechał do Syrii z Holandii, by walczyć w szeregach ter-

rorystów. Jej zdjęcie widniało na plakatach promujących rekrutację bojowników. Trzy razy zachodziła w ciążę, ale za każdym razem traciła płód lub dziecko. Obecnie znajduje się w obozie dla uchodźców w Syrii, który powstał na terytorium kontrolowanym przez kurdyjskich bojowników. Zdaniem Home Office jej powrót otworzyłby drogę do Wielkiej Brytanii wielu innym muzułmańskim radykałom. Shamima Begum uciekła z Londynu do Syrii z dwiema koleżankami w 2015 roku. Miała wówczas 15 lat.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 885 | 4 marca 2021

Pijany pirat drogowy wjechał w dom

18 osób ukryło się w naczepie ciężarówki, kierowca wezwał policję

Fot. Twitter/LondonBabboeCity

ijany kierowca stracił kontrolę nad pojazdem i wjechał w dom. Nikomu nic się nie stało. Do wypadku doszło na skrzyżowaniu Keogh Road i Carnarvon Road w Newham na obszarze objętym Low Traffic Neighbourhood. Pijany właściciel czarnego Mercedesa nie zapanował nad kierownicą

i wjechał wprost do salonu w jednej z tamtejszych nieruchomości. Trzy osoby, które przebywały w domu zdołały uciec bez szwanku. Na miejscu pojawiły się policja, straż pożarna i pogotowie ratunkowe. Strażacy pomogli sprawcy wypadku opuścić samochód, a następnie medycy udzielili mu pierwszej pomocy. Obra-

żenia jakich doznał nie zagrażały życiu. Mężczyzna trafił do aresztu, gdzie postawiono mu zarzut prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu. Przez kilka kolejnych godzin służby usuwały pojazd z budynku. Zabezpieczono również uszkodzoną ścianę. Inspektorzy nadzoru budowlanego ocenią skalę zniszczeń.

| 13

ierowca ciężarówki chłodni zorientował się, że wiezie pasażerów na gapę i wezwał policję. W naczepie ukryło się 18 osób. Do zatrzymania nielegalnych imigrantów doszło koło Peterborough. Kierowca chłodni zjechał z autostrady A1(M) na stację benzynową. Wtedy dostrzegł, że w naczepie znajdują się ludzie i od razu powiadomił służby. Na miejsce przyjechały policja i pogotowie ratunkowe, nikomu nie udzielono jednak pierwszej pomocy, gdyż nie zachodziła taka potrzeba. Zatrzymane osoby przekazano urzędnikom imigracyjnym, którzy zdecydują o ich dalszym losie. „Historie takie jak ta mogą niepokoić, ale też są ostrzeżeniem, że niewolnictwo i handel ludźmi to nie fikcja, dlatego należy szybko reagować w takich przypadkach”, przyznał rzecznik Cambridgeshire Police. Do incydentu doszło zaledwie kilka dni po tym, jak policja uratowała życie trzem mężczyznom, którzy nielegalnie wjechali do Wielkiej Brytanii ukrywając się w naczepie. Imigranci sami wezwali służby, gdy zaczęli odczuwać silne duszności. Ciężarówkę zlokalizowano na drodze A14 w pobliżu Brampton, na Wyspy przyjechała z Francji. Dwóch mężczyzn to obywatele Iraku, a trzeci to Irańczyk, wszyscy trafili w ręce urzędników imigracyjnych.

14 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

4 marca 2021 | Nº 885 |

Prowadzisz ﬁrmę w Anglii? Potrzebujesz porady dobrego adwokata? Zależy Ci na dobrym rezultacie?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD CORPORATE Kompleksowe usługi prawne dla ﬁrm. IMD Corporate według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.imdcorporate.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Corporate! Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji. Sprawdź również nasze usługi dla osób prywatnych.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

IMD Corporate jest nazwą handlową IMD Solicitors LLP. Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

| 15

| Nº 885 | 4 marca 2021

Harry: Nigdy nie odszedłem z rodziny królewskiej

siążę Harry powiedział, że nigdy nie odszedł z rodziny królewskiej, tylko odsunął się na bok. Publikacje na jego temat w brytyjskiej prasie miały negatywny wpływ na jego zdrowie psychiczne, dlatego wyjechał, by chronić swoją rodzinę. Harry wystąpił w programie „TheLate late Show” Jamesa Cordena. Z prowadzącym rozmawiał jadąc przez Los Angeles piętrowym autobusem przeznaczonym do zwiedzania miasta. Rozmowa miała bardzo luźną formułę. Corden i Harry są zna-

jomymi, prezenter programu był gościem na weselu w Windsorze. 7 marca amerykańska stacja CBS wyemituje rozmowę, jaką z Harrym i Meghan przeprowadziła ich bliska znajoma i także gość z wesela, Oprah Winfrey. Co ciekawe, tego samego dnia królowa wygłosi przemówienie z okazji święta Wspólnoty Commonwealth. To kolejna sytuacja, w której dojdzie do „kolizji” przekazu Harry’ego i Meghan z oficjalnym komunikatem najwyższych w hierarchii królewskiej członków rodziny.

Będzie przeprawa promowa obok mostu Hammersmith

wóch przewoźników jest zainteresowanych uruchomieniem tymczasowej przeprawy promowej przez Tamizę, która zastąpi zamknięty most Hammersmith. Transport for London zamierza wybrać operatora w marcu, ale jest mało prawdopodobne, by udało się uruchomić kursy przed latem. Korzystanie z promu ma kosztować tyle samo co przejazd autobusem, czyli 1,55 funta za nielimitowaną liczbę podróży w ciągu godziny. Przeprawa ma mieć przepustowość co najmniej 800 osób na godzinę. Mający 133 lata most Hammersmith został całkowicie wyłączony z użytku 13 sierpnia 2020 roku po stwierdzeniu pogłębienia się pęknięć konstrukcji. Wstrzymano także ruch pod nim. Od kwietnia 2019 przeprawa była zamknięta dla samochodów. Przed zamknięciem mostu każdego dnia korzystało z niego 22 tys. samochodów oraz 16 tys. pieszych i rowerzystów. 1 tys. uczniów zostało odciętych od szkół znajdujących się po drugiej stronie Tamizy względem ich domów. Koszt kapitalnego remontu konstrukcji, który pozwoliłby na przywrócenie jej

Plastik Szkło Drewno Aluminium

do użytku, jest szacowany na 141 mln funtów, przy założeniu, że prace potrwają 3 lata. Ich skrócenie do dwóch lat podniosłoby koszt do 163 mln funtów. Władze dzielnicy Hammersmith and Fulham, do których należy most, nie mają takich funduszy. Tylko w tym roku wydadzą 2,7 mln funtów na monitorowanie pęknięć i prace zabezpieczające. Zarządzający mostem Transport for London kilka razy kierował do rządu prośbę o pomoc, ale ten odmawiał, informując, że za naprawę odpowiada samorząd. Dla wyjaśnienia dodajmy, że w Hammersmith and Fulham rządzi Partia Pracy, a rząd tworzą członkowie Partii Konserwatywnej. Rząd powołał jednak specjalną grupę zadaniową, która ma znaleźć rozwiązanie problemu.

Droższy wjazd ciężarówką do centrum Londynu 1 marca ob owiązują zaostrzone normy emisji spalin dla ciężarówek wjeżdżających do strefy ultra niskiej emisji (ULEZ) w centralnym Londynie. Kierowcy pojazdów ciężarowych o masie powyżej 3,5 tony, które nie spełniają normy Euro VI, muszą zapłacić za wjazd do strefy 300 funtów. Strefa ULEZ obowiązuje przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. Według danych ratusza, 90 proc. pojazdów wjeż-

PRODUCENT I INSTALATOR

dżających do centrum Londynu spełnia rygorystyczne normy emisji spalin. To o 20 proc. więcej niż w 2019 roku.

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

OKNA DRZWI ŚWIETLIKI DRZWI PRZESUWNE I HARMONIJKOWE Fabryka i showroom: 1 Cumberland Avenue Park Royal London NW10 7RX 0208 963 9701

info@perfectcrystal.co.uk www.pwindows.co.uk

16 |

| OBLICZA EMIGRACJI

4 marca 2021 | Nº 885 |

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 885 | 4 marca 2021

| 17

Cała prawda o szczepionkach, czyli konkursy i wywiady w ramach #FakeHunter Challenge/szczepionki

onkurs z nagrodami pieniężnymi, polegający na znajdowaniu i weryfikowaniu fake newsów, a także rozmowy z naukowcami, lekarzami, dziennikarzami i aktorami. Wszystko to w ramach wydarzenia #FakeHunter Challenge/szczepionki, które w dniach 12-13 marca organizuje Polska Agencja Prasowa i związany z nią serwis #Fakehunter. Wydarzenie jest edycją specjalną i kontynuacją #FakeHunter Challenge poświęconego walce z nieprawdziwymi informacjami w sieci organizowanego w listopadzie ubiegłego roku. Podobnie jak w tamtej edycji uczestnicy będą mogli wziąć udział w konkursie. Tym razem jego tematem będą jednak wyłącznie szczepienia przeciw Covid-19. W ciągu trzech dni zarejestrowane osoby, działające samodzielnie lub w zespołach, będą mogły zgłaszać fake newsy z zakresu m.in.: bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek oraz powikłań poszczepiennych. Dwudniowym zmaganiom konkursowym będzie towarzyszył cykl spotkań z lekarzami, pielęgniarkami, naukowcami, ale także dziennikarzami, przedstawicielami biznesu czy aktorami zajmującymi

się tematyką i propagowaniem szczepień. Wśród nich zapowiedziały się między innymi tak różne osoby jak Cezary Pazura, aktor zaangażowany w propagowanie szczepień czy Jarosław Pinkas, były szef Głównego Inspektoratu Sanitarnego, który rok temu był w gronie pierwszych osób w Polsce stających do walki z koronawirusem. Transmisja live spotkań na:https://fakehunter.pap.pl/challengeII Podobnie jak w przypadku poprzedniej edycji wydarzenie będzie okazją do wygrania nagród pieniężnych. Za I miejsca na podium – 6 tys. zł, za II miejsce – 4 tys. zł, za III miejsce – 2 tys. zł. O zwycięstwie będzie decydować liczba punktów przyznanych poszczególnym uczestnikom/ zespołom. Prace konkursowe można przesyłać w dwóch kategoriach. Pierwszą z nich będzie „polowanie na fake newsy”, czyli wynajdowanie nieprawdziwych informacji. Drugą „fact checking challenge”, czyli weryfikacja budzących wątpliwości informacji w oparciu o źródła. Zwycięzcy ogłoszeni zostaną 19 marca. Szczegóły wydarzenia i zasady konkursu są dostępne na stronie: https://fakehunter.pap.pl/challengeII

Zaskakujące artefakty… ze śmieci

rtysta z Ipswich wykorzystał twórczo czas pandemii, by zwrócić uwagę mieszkańców Wysp na problem pojawienia się nowych odpadów – maseczek, odzieży ochronnej i nie tylko, które wyrzucamy każdego dnia trwania epidemii. 49-latek utworzył w swoim ogrodzie całą kolekcję obrazów… ze śmieci. Inspiracją dla Jasona Alexandra były obrazy oglądane w telewizji, szczególnie tony śmieci, które są w dużej części efektem trwania pandemii. Chodzi głównie o maseczki – zwłaszcza te jednorazowe, butelki po środkach dezynfekujących oraz odzież ochronną. 49-latek postanowił zebrać tyle odpadów ile zdoła i stworzyć z nich w swoim ogrodzie swego rodzaju artefakty. Z setek

zużytych rzeczy powstały Wielka Brytania, gigantyczny ptak, postać człowieka z parasolką i wiele innych rzeczy. W ten sposób artysta chce zachęcić mieszkańców Wysp do świadomego pozbywania się śmieci. „W idealnym świecie wolałbym tworzyć dzieła sztuki z naturalnych materiałów”, przyznał Alexander. „Ale kiedy wychodzisz na spacer, zawsze kilka stóp od ciebie leżą śmieci, które ktoś upuścił. A śmieci PPE to prawdziwy problem w czasie pandemii”, dodał. Artysta ma jednak nadzieję, że jego praca nie zostanie potraktowana dosłownie: „Nie chodzi o próbę budowania społeczności zbieraczy śmieci. Wolałbym raczej budować społeczności, które nie wyrzucają śmieci”, podsumował.

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH  RE COVID–19 Porady prawne dla pracodawców

i pracowników za zakresie postojowego – furlough leave – Kompleksowa obsługa prawna i doradztwo z zakresu rządowego programu dla osób samozatrudnionych – self-employed

 Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych

i wypadków przy pracy, wypadków w miejscach publicznych  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego Obywatelstwa i statusu ‘settled‘  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne

zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych

 Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY?

ZADZWOŃ DO NAS

OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

18 |

| OBLICZA EMIGRACJI

4 marca 2021 | Nº 885 |

| Nº 885 | 4 marca 2021

OBLICZA EMIGRACJI |

| 19

Jestem wierna poezji Dariusz A. Zeller

ani Anno, zacznijmy od spraw najnowszych. Na początku tego roku odebrała pani nagrodę literacką im. Josepha Conrada. Czym jest dla Pani to szczególne wyróżnienie?

Nagroda Literacka im. Josepha Conrada, którą miałam zaszczyt otrzymać w 2020 roku posiada długą tradycję. Powołana została w 2005 roku przez portal literacki Miasto Literatów z USA. Nadawana jest autorom, którzy zaistnieli poza granicami kraju w środowiskach literackich, pisząc w języku angielskim. Pierwszym laureatem nagrody był dr Leszek Szymański z Australii. To legendarny założyciel niezależnej grupy artystycznej „Współczesność”, która powstała po przełomie październikowym 1956 roku. Pan Szymański publikował też książki na emigracji w języku angielskim. Bardzo doceniam wyróżnienie tą nagrodą, jestem wzruszona. Zaistnienie w literackim środowisku anglojęzycznym to była długa droga. Wymagała nie tylko poznania języka, ale również kultury amerykańskiej i brytyjskiej. Proces ten trwał przez pewien czas, uczyłam się komunikacji międzykulturowej, starałam się chłonąć nowiny literackie, czytając i uczestnicząc w spotkaniach londyńskich grup poetyckich. Ta nagroda, to bardzo wysokie wyróżnienie, gdyż ocenia nie tylko mój polski udział w twórczości, ale również publikacje anglojęzyczne.

Kontynuując temat wyróżnień - 25 września ubiegłego roku w ambasadzie polskiej w Londynie odebrała pani z rąk ambasadora RP Krzyż Wolności i Solidarności. To piękne zwieńczenie pani działalności na niwie już bynajmniej nie literackiej...

Dziękuję, że pan o tym wspomina… Była to wyjątkowa, podnosiła uroczystość w ambasadzie polskiej w Londynie. Z rąk ambasadora dr Arkadego Rzegockiego zostałam uhonorowana cennym Krzyżem Wolności i Solidarności. Nie spodziewałam się tak wielkiego odznaczenia za mą działalność w okresie Solidarności. Byłam członkinią Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Jednak moja najważniejsza działalność skupiała się wokół Komitetu Obrony Więźniów Politycznych. Organizowaliśmy ogólnopolskie marsze

Literatura to niezmiernie obszerne pojęcie. W moim wąskim ujęciu to styl życia, staram się wypełnić nią wolne chwile. To czas na zadumę, przelane na papier myśli i uczucia ubrane w nieoczekiwaną formę. To przekraczanie własnych słabości, czasami osobista spowiedź, wymagająca odwagi, to ciągły świadomy dialog z czytelnikiem…To radość i przyjemność – mówi Anna Maria Mickiewicz.

20 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| OBLICZA EMIGRACJI

gwiaździste w obronie wolnego słowa i uwolnienia więźniów politycznych. Również z tego okresu datuje się mój pierwszy kontakt z pracą edytorską. Otóż zostałam członkinią redakcji pisma należącego do organizacji, które nazywało się „Wywrotowiec”. Pomysł na tytuł pochodził ode mnie. Przygotowywaliśmy raporty z procesów politycznych, relacje wspomnieniowe i informacje bieżące.

Natomiast bardzo pięknym docenieniem pani działalności kulturalnej była wcześniejsza uroczystość wręczenia pani, także w Ambasadzie RP w Londynie, medalu Zasłużony dla Kultury Polskiej Gloria Artis. Jest pani jedną z nielicznych osób z tutejszej Polonii, które miały zaszczyt otrzymać to wyróżnienie. Co pani myślała odbierając ten medal?

Tak, to była niezapomniana uroczystość. Był to rok 2016, można było jeszcze spokojnie, bez ograniczeń pandemicznych, w miłym towarzystwie przyjaciół, spotkać się w ambasadzie. Otrzymałam wówczas medal Zasłużony dla Kultury Polskiej Gloria Artis. Jak słusznie pan zauważył, przyznawany on jest osobom, które miały wpływ na rozwój polskiej kultury. Pod uwagę wzięto moją jeszcze inną, nie tylko poetycką stronę życia. Od lat staram się promować kulturę polską poza. Momentem znaczącym było moje przystąpienie do Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Zostałam przyjęta przez zacną postać, prof. Józefa Garlińskiego, który natychmiast zaproponował mi uczestnictwo w Zarządzie i pracach nad reformą Związku. Przypomnijmy, że był to czas, gdy odchodzili starsi członkowie, organizacja kurczyła się, myślano o jej likwidacji. Byłam przeciwna temu pomysłowi. Wówczas Polska wchodziła w struktury europejskie, spodziewałam się, że do Wielkiej Brytanii napłynie emigracja, a wraz nią twórcy. Tak, też się stało. Wyzwaniem stało się również uaktualnienie, zreformowanie „Pamiętnika Literackiego”. Wraz z prof. Eugeniuszem Kruszewskim z Danii otrzymaliśmy misję przygotowania nowej formuły wydawniczej. Tak też się stało. Powstał kolejny tom według naszych nowych przesłań wydawniczych, uwzględniających: poezję, opowiadania, grafikę. W ramach działań związkowych wraz z dr Urszulą Chowaniec z UCL powołałyśmy międzynarodowy konkurs literacki dedykowany młodym twórcom emigracyjnym „Wszelkie Dziwy”. Cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem. Do działań nie związanych ze Związkiem powinnam dodać mój wkład w Światowe Dni Poezji UNESCO. W ramach tego cyklu miałam przyjemność organizować Europejskie Dialogi Poetyckie w roku 2013 i w roku 2014 w Londynie, w formie warsztatów literackich. Brali

„Atlantyckie strofy”. Jak trwały prace nad jej powstaniem i gdzie można ją nabyć?

w nich udział międzynarodowi autorzy związanymi z „Poezją dzisiaj” i twórcy emigracyjni. Wydarzenia odbyły się na prestiżowej uczelni londyńskiej, University College London. Kolejne spotkanie odbyło się wraz z udziałem brytyjskiej grupy poetyckiej Poets Anonymous. Rozpoczęłam też współpracę z młodym ruchem literackim w Wielkiej Brytanii PoEzją Londyn założonym przez Adama Siemieńczyka i jego siostrę Martę Brassart Siemieńczyk. Były to chwile bardzo

W ubiegłym roku powołałam do życia wydawnictwo Literary Waves Publishing. Wraz z Danutą Błaszak z Florydy wydałyśmy w jego ramach antologię „Atlantyckie strofy”, poświęconą twórcom pochodzącym z Wielkiej Brytanii i USA. Powstał niezwykły, bardzo ciekawy zbiór poetycki. Niektóre utwory były przez nas tłumaczone na język polski. Dominują autorzy polskiego

burzliwych dyskusji poświęconych współczesnej literaturze. Spotykaliśmy autorów, przede wszystkim początkujących na emigracji. Pomagaliśmy im w promocji prac poetyckich. Organizowaliśmy szereg cyklicznych, bogatych artystycznie imprez kulturalnych, które przyciągały ogromną widownię i słuchaczy. Nawet się nie spodziewaliśmy, jakim powodzeniem może cieszyć się poezja ukazana w zmienionej, bardzo nowoczesnej formie. Wydarzenia zazwyczaj kończyły się licznymi publikacjami. Równocześnie publikowałam szereg esejów poświęconych obecności kultury polskiej poza granicami kraju. Owocem stała się książka „Londyńskie bagaże literackie”.

pochodzenia. Są tam również zamieszczone ciekawe pana utwory… Zachęcam wszystkich do lektury. Antologia jest dostępna na mojej stronie internetowej: http://faleliterackie.com/ literary-waves-publishing,360.html i na tym portalu: https://lubimyczytac.pl/ ksiazka/4952721/atlantyckie-strofy Wspólnie z Danutą Błaszak opublikowałyśmy bardzo wiele antologii, głównie poetyckich. Ukazują się przede wszystkim w języku angielskim. Przedstawiają twórczość poetycką pisarzy emigracyjnych rozsianych po całym świecie i pisarstwo autorów z kraju. Obecnie pracujemy nad antologią w języku polskim. Zawierać będzie ona eseje i wiersze dedykowane artystom, którzy odeszli.

Pomimo tychże wyróżnień jest pani przede wszystkim czynną literatką, ale także wydawcą. Pod koniec ubiegłego roku dzięki pani staraniom oraz pani Danuty Błaszak z Florydy antologia wierszy współczesnych poetów z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych pt.

Jest pani autorką dwujęzyczną. To z pewnością pomaga dotrzeć z twórczością do odbiorcy, jak to jednak jest ze strony pani – jako autora? Wszak ma pani wiele własnych wydawnictw w obu językach...

Tak, posiadam obecnie bardzo wiele publikacji w języku angielskim

w USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Włoszech i w dalekich Indiach… Tak, jak wspominałam wcześniej, to był długi proces poznawania kultur, współczesnej twórczości poetyckiej i oczekiwań literackich dzisiejszego globalnego świata. Rozpoczęłam ten proces od tłumaczeń współczesnych twórców brytyjskich na język polski. Bardzo mi to pomogło w zrozumieniu metafor, symboli i ukrytych abstrakcji literackich tak charakterystycznych w literaturze brytyjskiej. Pozwoliło mi to zrozumieć myślenie i odczuwanie

poety z innego obszaru kulturowego i pomogło w mojej własnej twórczości. Natomiast uczestnicząc w spotkaniach poetyckich w Londynie, mogłam poznać bezpośrednio odbiorców i ich opinie o wierszach. Brytyjczycy są bardzo otwarci na nowe spojrzenie i formę poetycką. Jednak musi być ona sprzężona z ich sposobem myślenia.

Pani utwory ukazywały się już w wielu antologiach i pismach literackich na całym świecie. Czy uważa się już pani za spełnionego twórcę?

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 885 | 4 marca 2021 Myślę, że tak… Jestem osobą skromną. Sądze, że osiągnęłam już bardzo dużo, jak na emigrantkę z Polski. Jednak wierna jestem poezji i będę wciąż tworzyć, jest mi potrzebna jak powietrze….

Co uznaje pani za swój sukces?

Sukces to bardzo szerokie słowo. W jego rozumieniu każdy wypełniony radością dzień jest już sukcesem. Natomiast w wymiarze zawodowym, są to na pewno wiersze, takie, które wciąż są publikowane i przemawiają do mego serca i moich czytelników….

Dzień Kobiet. Z tego miejsca składam pani najserdeczniejsze życzenia. Proszę powiedzieć, czy we współczesnej poezji i prozie płciowość ma jeszcze takie same znaczenie jak niegdyś, czy obecnie raczej dominują kwestie uniwersalne?

Obie sprawy są ważne. Istnieje nurt twórczości zdecydowanie nastawionej na wątki kobiece. To literatura wołająca, zaangażowana, dbająca o prawa kobiet. Obok biegnie swobodnie literatura uniwersalna. W dzisiejszym świece

powinno starczyć miejsca na wszelkie pozytywne nurty literackie.

Jakie są pani plany na przyszłość?

Czym jest dla pani literatura?

Już za kilka dni będziemy obchodzili Międzynarodowy

W tym roku planuję wydanie książki wspomnieniowej. Będą to nasze listy. Moje i mego męża, uzupełnione poezją z okresu stanu wojennego w Polsce. Brytyjskie wydawnictwo Palewell Press przyjęło książkę do druku. Planuję również wydanie „Pamiętnika londyńskiego” w Polsce i kolejny tomik poetycki „London Stories” w wydawnictwie Poetry Space.

Proszę jeszcze powiedzieć, gdzie można szukać informacji o pani, i pani twórczości i działalności?

Oczywiście można mnie odnaleźć na Facebooku pod hasłem: Anna Maria Mickiewicz oraz na mojej stronie internetowej: http://faleliterackie.com/.

| 21

22 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| COOLTIME

Jak Polki odbierają wydarzenia minionego roku? Rozmawiała Marietta Przybyłek

Na ulicach całej Polski i nie tylko, w minionym roku odbywały się Strajki Kobiet, walczących o swoje prawo do decydowania o własnym życiu i ciele, w tle pandemia koronawirusa, wybory prezydenckie, podczas których rządzący z osób LGBT+ postanowili zrobić kolejnego wroga narodu, a polaryzacja społeczeństwa eskalowała do granic absurdu. Zainteresowani, jak to wszystko wpłynęło na życie i uczucia polskich kobiet, postanowiliśmy zapytać je o zdanie bezpośrednio.

Aleksandra Karpowicz (37 lat, Wielka Brytania) Polska artystka, performerka

Co czujesz widząc Strajki Kobiet w Polsce? Czuję skrajne emocje. Z jednej strony niebywałą frustrację, że w XXI wieku kobiety muszą wychodzić na ulice w czasie globalnej pandemii, żeby walczyć o swoje absolutnie podstawowe prawa i próbować wytłumaczyć światu, że są na tyle świadome, że powinny same o sobie decydować. Są to rzeczy dla mnie tak oczywiste, że gdy widzę, że ta walka ciągle trwa, czuję ogromną złość.

Biorąc jednak pod uwagę to, na jakim etapie naszej kolektywnej świadomości jesteśmy, jak wygląda rzeczywistość, to patrząc na strajk kobiet czuję dumę, siłę i radość, gdyż kobiety powstają, jak ten Feniks z popiołów. Wreszcie mówią ,,nie”. Walczą o swoje prawa. W Polsce walczymy o te prawa od ponad 100 lat i nadal jesteśmy daleko od równości. Tak silny głos i wspólnota, to siła, której nikt nie zatrzyma. Daje mi to nadzieję. Walka o prawa kobiet toczy się nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Nasza kobieca energia musi wreszcie zostać wyzwolona, bo nie możemy dalej kontynuować życia w patriarchacie. Myślę, że to, co dzieje się w Polsce, wypływa na mnie bardzo emocjonalnie, choć nie mieszkam w niej już ponad 10 lat. Robię wszystko, co w mojej mocy, wspierając Strajk Kobiet poprzez różnego rodzaju kampanie czy też fundraising online.

W jaki sposób to, co się dzisiaj dzieje w Polsce, wpływa na ciebie jako artystkę? Zdecydowanie to, co się dzieje w Polsce, wypływa na moją sztukę, której głównym tematem jest równość. To jest kolejny impuls, który pcha mnie w kierunku podążania tą tematyką. Zajmowanie się nią jest konieczne. Nie sposób pozostać obojętną na to, co się dzieje w Polsce, te prawa są odbierane również i mi.

Na ile fakt bycia kobietą cię określa? W moim najnowszym filmie „Eleutherophobia – fear of freedom” mówię, że nie jestem kobietą. Nie jestem tym wszystkim, co mi się narzuca. Faktem jest, że posiadam ciało kobiety, ale nie godzę się na to, aby ten fakt determinował całe moje życie. Wszystkie wierzenia i ideologie, bo to tak należy nazwać, sprawiają, że moje życie ma przebiegać w określony sposób, dlatego, że społeczeństwo odbiera mnie jako kobietę. Nawet jeśli ja nie chciałabym się tą kobietą czuć czy nie chciałabym być dyskryminowana z racji bycia kobietą, nie mam tutaj nic do powiedzenia. W moim filmie prezentuję odrzucenie tych wszystkich rzeczy, które z góry nas definiują, jak płeć, orientacja, religia, poglądy polityczne, ponieważ nie chcę, żeby to definiowało moje życie oraz to, co mogę w nim robić, to czy mogę decydować o sobie samej, czy mam równe prawa. Jednocześnie zdaję sobie sprawę, że ponieważ społeczeństwo globalne widzi mnie jako kobietę i z tego tytułu nadaje mi do spełnienia pewne funkcje społeczne, chcę czy nie chcę, muszę przyjąć tę tożsamość kobiety, ponieważ muszę walczyć o prawa, które ktoś mi odbiera. Uważam natomiast, że doświadczenie życia w ciele kobiety nie powinno mnie w żaden sposób definiować.

COOLTIME |

| Nº 885 | 4 marca 2021 młode kobiety uczestniczą w demonstracjach Katarzyna kościołami, najwidoczniej Kwiatkowska przed zapominając, że przykazania Boże są niezmienne jak i pochodzą od samego Boga. -Dzialak

(51 lat, Londyn) Dziennikarka, Specjalistka PR

Jak odbiera pani to co wydarzyło się w minionym roku w Polsce, czyli zaostrzenie praw aborcyjnych? Jestem nawróconą katoliczką. Najbardziej bolały mnie demonstracje w Warszawie, miasta z którego pochodzę. Lecz nie tylko w Warszawie, ale w innych regionach Polski, tłumy kobiet protestowały na ulicach, część z nich z małymi dziećmi, a na transparentach miały napisane hasła, które w mojej opinii godziły w ich godność człowieka. Te wulgarne treści tak dumnie wznoszone i skandowane zupełnie nie są zgodne z moim sumieniem. Współczuję im bardzo, ponieważ te kobiety w moim mniemaniu nie znają prawdy, nie wiedzą co mówią, mają oczy i serca zamknięte. Jestem przeciwko aborcji, a piąte Słowo Boga do człowieka „nie będziesz zabijał” jest wciąż aktualnym, pomimo że świat mówi inaczej. Świat, który ma tendencję do oszukiwania nas, chociażby w nazewnictwie, umniejszając znaczenie życia poczętego, jakim jest człowiek. A faktem jest, że to jest maleńkie dziecko, które w łonie kobiety nazywane zarodkiem, a w następnym okresie płodem, jest wciąż maleńkim człowiekiem, którego nikt nie ma prawa zabijać. I dlatego nie może być wyborem człowieka, czy dokonam zabójstwa czy go nie dokonam, ponieważ jest to morderstwo. Niezmiernie ubolewam, że

Maja Staśko (Poznań) Aktywistka, publicystka, autorka książki ,,Gwałt to przecież komplement. Czym jest kultura gwałtu?” oraz współautorka książki ,,Gwałt polski”.

Co myślisz o tym, że w Polsce wciąż toczy się debata na temat słuszności wprowadzenia do szkół edukacji seksualnej? Jak myślisz, jaki ma to wpływ na życie młodych kobiet w Polsce?

stanowią zagrożenie dla wzmacniającego się katototalitaryzmu.

Jakie emocje drzemią w pani – patrzącą na liczne Strajki Kobiet? Czy jest mimo wszystko w pani nadzieja na to, że sprawy przyniosą pozytywny efekt?

Jak wiemy, Mojżesz otrzymał te świadectwa spisane ręką Boga na kamiennych tablicach na górze Synaj. Chrystus udoskonalił dekalog prawem miłości, zapisując go już nie na tablicach, ale w naszych sercach poprzez Sakrament Chrztu Świętego. Dlatego też odwołuję się do naszych sumień, abyśmy nie zamykali naszych serc i wsłuchiwali się w głos Boga a nie świata i jego cywilizacji śmierci. Wybierzmy miłość!

W swojej wypowiedzi odnosi się pani głównie do przesłanek religijnych, ale przecież nie wszyscy w Polsce są katolikami. Czy to nie jest tak, że każda kobieta powinna mieć możliwość wyboru, zgodnego z jej sumieniem i poglądami? Orędzie miłości Chrystusa jest dla wszystkich, tak jak nadzieja zbawienia dla dzieci zmarłych bez chrztu. Gdybyśmy kierowali się sumieniami, zamiast je „ogłuszać”, nigdy nie doszłoby do zabicia dziecka w łonie matki. Bóg stworzył człowieka, który jest z natury dobry, potrafiący rozróżniać dobro od zła, niezależnie od wiary. Mamy jednak wolną wolę i samodzielnie podejmujemy decyzje, w którą stronę chcemy iść. Jeżeli jednak wybieramy śmierć, wybieramy dla siebie również śmierć duchową i z nią związane wszelkie konsekwencje. Należy naprawdę zapłakać nad cywilizacją tego świata, gdy zastanowimy się nad tym, do czego doszliśmy, zabójstwo nazywając wyborem.

Brak edukacji seksualnej w szkołach jest niesamowicie szkodliwy i krzywdzący dla absolutnie każdej osoby, zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Prowadzi to do tego, że ludzie są krzywdzeni – bezkarnie, a czasem nieświadomie. Nie uczymy dzieci, czym są granice, czym jest nasze ciało i że mamy prawo, żeby robić to, co dla nas jest przyjemne albo żeby nie zgadzać się i stawiać opór, kiedy dzieje się coś nieprzyjemnego dla naszego ciała. Brak edukacji seksualnej jest wyrokiem dla każdego dziecka na możliwość doświadczenia przemocy seksualnej. Jest to coś strasznego, bo w ten sposób pedofile wykorzystują brak edukacji seksualnej. Nie wiem, ile razy będzie jeszcze trzeba to powtarzać, ale brak edukacji seksualnej sprawia, że gwałty są bardzo częste, że jedna na pięć kobiet w Polsce według badań Fundacji STER-u doświadczyła gwałtu w swoim życiu. Codziennie piszą do mnie osoby, przede wszystkim kobiety, które doświadczyły przemocy seksualnej, molestowania w życiu dorosłym czy też w dzieciństwie. Zdarza się, że odzywają się do mnie dziewczyny, które nie wiedziały, że to, czego doświadczyły, było gwałtem, albo myślały, że to, co się wydarzyło, wynikało z tego, że źle zareagowały. Gdyby edukacja seksualna nie była spychana w naszym kraju do tematów

| 23

Dorota Chałat (56 lat, Koszalin) Feministka. Inicjatorka i koordynatorka Koszalińskiego Centrum Praw Kobiet, prezeska Stowarzyszenia Era Kobiet, radna Rady Miejskiej w Koszalinie.

Jak odbiera pani sytuację kobiet w Polsce ponad 100 lat po nadaniu Polkom praw wyborczych?

Drzemie we mnie wachlarz emocji. Przede wszystkim Strajki Kobiet pokazały, jaką siłę stanowią w Polsce kobiety i jak dobrze potrafią się zorganizować. Obudziła się cała Polska i mam nadzieję, że to przebudzenie będzie trwało, gdyż inaczej, tak jak w średniowieczu, będą na stosach palić „postęp” i „wiedzę”. Niekonstytucyjny Trybunał odebrał wybór nie tylko kobietom – odebrał je całym rodzinom i skazał ciężko chore dzieci na okrutne cierpienie i śmierć w męczarniach. Potraktowano kobiety, jak potwory bez duszy, które marzą tylko, aby się „skrobać”, taka decyzja była zawsze ostatecznością podpartą szeregiem badań. W prezencie dostałyśmy „pokoje płaczu” i wirtualne hospicja, można powiedzieć: „morze miłości” od kadry rządzącej. Nadzieja umiera jednak ostatnia…

100 lat to bardzo długi okres i można przez pryzmat wydarzeń XX i XXI wieku mówić o ewaluacji i dewaluacji praw określających pozycję kobiety. Prawa kobiet nie ograniczają się tylko do postawienia krzyżyka na karcie wyborczej, prawa zagwarantowane czy też odebrane kobietom kreują naszą sytuację na wielu płaszczyznach. Niestety, lista rzeczy, które wymagają regulacji, jest nadal długa i skutecznie zamykana przez rząd, Trybunał Konstytucyjny czy Sejm. Liderki ruchów prawicowych nienawidzą kobiet myślących, niezależnych i świadomych sytuacji politycznej i swoich praw, bo takie kobiety

W jaki sposób doświadczenie pandemii wpłynęło na pani życie? Jakie ma pani przemyślenia po minionym roku?

tabu, osoby skrzywdzone miałyby o wiele większą szansę na otrzymanie pomocy psychologicznej i fizycznej. Tymczasem osoby, które powinny dostawać wsparcie od państwa, czują się często winne tego, czego doświadczyły, mają silne wyparcie albo brak świadomości, że spotkała je krzywda. Kobiety często nie zdają sobie sprawy z tego, że jeśli partner w trakcie seksu zdejmie prezerwatywę bez zgody kobiety, to jest to zgwałcenie, gdyż pierwotnie umowa była na seks z zabezpieczeniem, a nie bez niego. Kobiety nie zdają sobie sprawy, że gdy są totalnie nietrzeźwe na imprezie, to nikt nie ma prawa ich dotknąć. Jeśli to zrobi, to będzie to molestowanie, a jeśli będzie je penetrował lub dotykał w miejsca intymne, to będzie to gwałt. Często ludzie będący w małżeństwie nie mają świadomości, że i w nim możliwy jest gwałt. Każdy stosunek bez zgody to gwałt. Są to rzeczy, o których się nie uczymy, których nie wiedzą zarówno dziewczynki, kobiety, jak i chłopcy, a później mężczyźni. Czasem ich działania, które krzywdzą innych, wynikają z niewiedzy. To wszystko sprawia, że brak edukacji seksualnej jest po prostu śmiertelnie niebezpieczny. A wszystko to dlatego, że żyjemy w świecie, w którym seksualność jest bardziej kontrowersyjna niż gwałt. Żyjemy w świecie, gdzie konserwatywni ludzie wolą nie przełamać

tematu tabu, jakim jest seks, kosztem czego wolą nie nauczać, czym są granice, czym jest zdrowy stosunek, zdrowa relacja, przez co skazują część z dzieci na gwałt czy też molestowanie. Uczy się nas, że samogwałt to zło, za które jesteśmy winne – a nikt nas nie uczy, że gwałt to zło i nie jest naszą winą.

Pandemia zmieniła wiele rzeczy i pokazała, że zdrowie jest najważniejsze. Wskazała, także nieudolność rządzących i wykorzystanie poważnej choroby do powolnego wprowadzenia systemu totalitarnego i zabicia demokracji. To, co budowali nasi przodkowie, jest niszczone pod pretekstem walki z wirusem. Przed nami wiele ciężkiej pracy i starań, aby Polska nie była zaściankiem Europy.

Co myślisz o kwestii zaostrzenia praw aborcyjnych w Polsce? Jak to wpływa na twoje życie? Zaostrzenie prawa aborcyjnego jest strasznym ciosem. Ale sytuacja, jeśli chodzi o aborcję w Polsce, była bardzo zła już od 30 lat. Była ona nazywana ,,kompromisem aborcyjnym”, choć tak naprawdę był to kompromis pomiędzy Kościołem katolickim a konserwatywnymi politykami. Nie miało to nic wspólnego w kompromisem, a przede wszystkim z głosem osób, których dotyczy aborcja, czyli osób, które mogą zajść w ciążę. Wzmacniające jest to, że tak wiele osób postanowiło wyjść na ulice, z tak wielu miast czy wsi. Setki tysięcy osób protestujących na ulicach, a jeszcze więcej wzięło udział w demonstracjach online. Czuję się o tyle dobrze, że znam numer pomocy ,,Aborcja bez granic” (+48 22 29 22 597), który jest numerem oddolnego wspierania się, dawania sobie solidarności i bycia razem, tego wszystkiego, na co nie zawsze możemy liczyć ze strony państwa.

24 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| COOLTIME

Pola (12 lat, Warszawa)

Czy interesuje cię to, co się dzisiaj dzieje w Polsce w kontekście praw kobiet i czy czujesz, że są to sprawy, które dotyczą cię bezpośrednio? Tak, zdecydowanie interesuje mnie teraźniejsza sytuacja kobiet w Polsce, ponieważ chciałabym mieć wybór i podstawowe prawa człowieka, których niestety nie posiadam. Uważam, że sytuacja dotyczy mnie bezpośrednio, gdyż odebrana została mi możliwość wyboru, możliwość decydowania w pełni o moim ciele.

Co myślisz widząc na ulicach liczne Strajki Kobiet? Widząc to, co się dzieje na ulicach, myślę o tym, jak bardzo chciałabym tam być, razem z protestującymi, ponieważ potrzebuję być częścią tego, co się dzieje. Strajki Kobiet są świetną inicjatywą, a rząd podchodzi do tematu w sposób niekompetentny. W moim odczuciu próbuje wmówić społeczeństwu, że jakieś ,,feminazistki znowu atakują” i robi z tych protestujących osób wariatów, dziewczynki z niebieskimi włosami, które szczekają na policjantów. Uważam, że jest to niebywałe. Rozumiem całkowicie osoby, które pomimo

Aleksandra (33 lat, Warszawa) Feministka i aktywistką LGBT, trenerka antydyskryminacyjna, koordynuje działania Wielkiej Koalicji za Równością i Wyborem, pracuję w Federacji Fundacji na Rzecz Kobiet i Planowania rodziny

W jaki sposób wg ciebie słowa prezydenta Dudy o LGBT: „próbuje się nam wmówić, że to ludzie, a to jest po prostu ideologia”, emisja w TVP filmu „Inwazja” czy zainicjowanie przez „Gazetą Polską” idei tworzenia „Stref wolnych od LGBT” wpłynęło na życie kobiet nieheteronormatywnych w Polsce?

pandemii wychodzą na ulicę, żeby walczyć o swoje prawa.

Jaka Polska ci się marzy? Marzy mi się Polska, w której nikt nie będzie zabijany na rogu ulicy za to, jak wygląda albo kogo kocha. Marzy mi się Polska, w której rząd myśli racjonalnie. Marzy mi się Polska, w której można być naprawdę wolnym. Chciałabym, aby nikt nie wychodził na ulicę ze strachem, że zostanie zgwałconym lub napadniętym. Chciałabym, żeby w naszym kraju nie było okropnej kultury gwałtu, bo to nigdy nie jest wina ofiary. A ofiarą może być każdy.

Co myślisz o minionym roku (pytam w kontekście doświadczenia pandemii i edukacji zdalnej)? Myślę, że to był niezwykle stracony rok. Oczywiście każde nowe doświadczenie, również pandemia koronawirusa, czegoś nowego nas uczy. Straciliśmy natomiast mnóstwo wspomnień, wiele osób podupadło na zdrowiu psychicznym i fizycznym. Straciliśmy dużo, jeśli chodzi o kontakty z innymi ludźmi. Rozleniwiliśmy się, pandemia zdecydowanie wpłynęła na naszą produktywność. Uważam, że jak to wszystko się skończy, to nie będziemy funkcjonować tak samo, jak przedtem. Od nowa będziemy musieli nawiązywać kontakty społeczne i uczyć się tego, aby nie bać się, że ktoś nas czymś zarazi. Był to zdecydowanie rok trudny i stracony w większości, natomiast towarzyszyły mu i te dobre doświadczenia.

Sytuacja osób LGBT jest w Polsce bardzo trudna. Jest coraz większe przyzwolenie na homo- i transfobię. Niestety ten bardzo przemocowy przekaz idzie z tzw. góry, czyli od partii rządzącej z prezydentem RP na czele. Jeszcze kilka lat temu nie przeszłoby mi przez myśl, że prezydent naszego państwa będzie tak otwarcie głosił mowę nienawiści wobec naszej społeczności. Niestety nasza rzeczywistość staje się z każdym miesiącem dosłownie coraz gorsza, a nawet coraz bardziej tragiczna. Wpływ na to mają rosnące w siłę ruchy fundamentalistyczne, które napędzają falę nienawiści wobec osób nieheteronormatywnych. I tak się właśnie dzieje np. w kwestii tzw. stref wolnych od LGBT. Niestety, na palcach jednej ręki możemy policzyć w ilu województwach nie ma gminy czy powiatu, które nie uchwaliły homofobicznych deklaracji czy dokumentów. Jak czytałam niektóre z nich, to byłam przerażona – pojawiały się słowa jak np. homoterror. Nie rozumiem, jak tak można myśleć. Przecież osoby LGBT są praktycznie w Polsce niewidoczne, bo się boją, że znów dostaną na ulicy za to, że np. złapią za rękę swoją ukochaną osobę albo że znów im sąsiedzi będą grozić podpaleniem mieszkania za wywieszenie tęczowej flagi.

W jaki sposób odbierasz orzeczenie Trybunału

ramię w ramię, co pozwała ich przeciwnikom je Zuzanna Dlatego boję się protestować, bo Wędrowska zaszufladkować. nie chce być źle zaszufladkowana, moje poglądy

(31 lat, Londyn) Freelancerka

Jak odbierasz to, co wydarzyło się w minionym roku w kontekście praw kobiet w Polsce? Nie mam skrajnego poglądu w tym temacie, natomiast obecna sytuacja w Polsce jest dla mnie przerażająca i czuję się rozdarta. Odczuwam lęk z powodu tego, jak zostaliśmy podzieleni, jak zostały podzielone kobiety i Polacy. Przeszkadza mi to, że ten temat został poruszony w czasie pandemii, gdy było dużo innych ważnych rzeczy, którymi należało się zająć priorytetowo. Do tej pory mieliśmy kompromis, który dobrze się sprawdzał. Mam niestety także wrażenie i obawę, że cała ta sytuacja mogła zostać sprowokowana celowo w innym niż prawa kobiet, dużo bardziej trywialnym interesie polityków i partii.

Jaki stosunek masz do Strajków Kobiet? Sama nie uczestniczyłam w żadnym strajku. Z jednej strony mam wyrzuty sumienia, bo nie chciałabym być zrozumiana jako osoba, która nie solidaryzuje się ze swoją płcią, jest wręcz przeciwnie, ale z drugiej strony, uważam, że temat aborcji jest tak głęboki i tak skomplikowany, że ta forma protestu zagłusza ważne aspekty tej dziedziny, który wymaga tak wielu jeszcze dyskusji, a nawet i badań naukowych, żeby znaleźć jakiś kompromis. Czuję także, że protestujace kobiety mają różniące się poglądy, niektóre są za całkowitym prawem do aborcji przez cały okres jej trwania, a inne np. do któregoś miesiąca, ale wszyscy stają

Konstytucyjnego w sprawie zaostrzenia praw aborcyjnych oraz reakcję władzy (partii rządzącej) na Strajk Kobiet? Do czego to według ciebie zaprowadzi? Orzeczenie TK było samo w sobie dramatycznym punktem w historii ruchu kobiecego, bo wywołało falę lęku i niepewności. Codziennie dzwoniły i pisały do nas – Federacji na Rzecz Kobiet – kobiety przerażone, które były wówczas w ciąży i płód miał wadę letalną, więc defacto powinny mieć dostęp do legalnej aborcji. A niestety miały utrudniony dostęp do tego świadczenia, bo lekarze i lekarki bali się przeprowadzać aborcję, pomimo że pseudowyrok nie wszedł jeszcze wtedy w życie, a aborcja ze względu przesłanek embriopatologicznych była jeszcze wtedy legalna. 27 stycznia stał się dla nas najczarniejszym dniem w ostatnich 28 latach. Tego dnia orzeczenie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw, czyli aborcja stała się praktycznie nielegalna w Polsce. Dotychczas w naszym kraju było dokonywanych ok. 1100 legalnych aborcji, w tym 98% z powodu wad płodu. Teraz lekarze będą się bać przeprowadzić aborcję z powodu letalnych wad płodu, gdyż grozi im za to do 3 lat więzienia. Kobiety muszą donosić ciążę, mimo że np.

są tak nieoczywiste jak nasza wiedza i dyskusja na ten temat. Pozostaje tyle pytań chociażby czy będziemy tłamszone, zastraszane i zmuszone do nielegalnych i ryzykownych dla zdrowia działań czy też będziemy nadużywać swoich praw i wpadniemy w degrengoladę moralną? Wymaga się od kobiet, aby opowiedziały się po jednej albo po drugiej stronie, a ja uważam, że jest jeszcze wiele pytań, na które musimy odpowiedzieć. Wrzucanie wszystkich strajkujących kobiet do jednego worka jest błędem.

Czy te protesty nie są właśnie walką o to, żeby każda z kobiet miała możliwość dokonania indywidualnego wyboru, a tymczasem część z nich została przyparta do muru? Tak, zgadzam się, że kobiety zostały przyparte do muru. Zarzuca się kobietom, feministkom, że protestują w sposób pozbawiony klasy, że zdarzały się akty wandalizmu, agresja i wulgarność, na co też trzeba spojrzeć z różnych perspektyw. Istnieją głosy, które mówią, że stoją za tym różnego rodzaju prowokacje, podstawieni ludzie czy zaplanowane działania... W każdej historii jest ziarno prawdy. Z pewnością w ogromnej mierze jest to po prostu krzyk bezradności i walka tym, co mamy w zanadrzu i co zostało nam dane, czasem są to niestety tylko widły zamiast dyplomacji. Sama mam póki co tylko widły, więc siedzę i myślę jak wykombinować coś lepszego, czego w końcu będę mogła śmiało i publicznie użyć, abym nie została zlinczowana. Wciąż uczymy się swojego głosu i wpływu na rzeczywistość, to wcale nie jest takie łatwe.

wody płodowe im odeszły zbyt wcześnie. Donoszenie takiej ciąży, w której płód nie ma szansy na przeżycie i zdrowe życie, jest dla kobiet wielką traumą. Sytuacja jest naprawdę dramatyczna, ale szukamy wsparcia z zagranicy, aby kobiety mogły bezpiecznie przerywać ciążę. I oczywiście nie zostawiamy kobiet samych. Jesteśmy dla nich codziennie i zawsze mogą do nas zadzwonić. Jako Federacja na Rzecz Kobiet będziemy je wspierać.

W jaki sposób miniony rok wpłynął na twoje życie i co sobie o tym wszystkim myślisz? Bardzo trudno żyć w kraju, w którym nasze prawa krok po kroku są rabowane. Z przerażeniem obserwuję, jak kolejne moje znajome mają stawiane zarzuty za sprzeciwianie sią naruszeniom praw człowieka w Polsce. Ja też się boję. Boję się, że po raz kolejny ktoś mnie zaatakuje na ulicy, bo jestem lesbijką, albo że po raz kolejny dostanę wiadomość z groźbą śmierci jeżeli nie przestanę walczyć o prawa kobiet. Wiele razy słyszałam od przyjaciół, którzy wyemigrowali: ,,Ola, wyjeżdżaj z Polski, za granicą będzie ci lepiej”. Ja jednak nie chcę wyjeżdżać, tu jest moje miejsce. Nie chcę być zastraszona i uciekać. Wierzę w to, że jeszcze będzie dobrze i nie będę się bała być sobą w Polsce.

| Nº 885 | 4 marca 2021

COOLTIME / ROZMOWA |

| 25

Szukam zaczarowanych ścieżek, które każdy z nas nosi w sobie Dla Kamili J. Gruss fotografia jest sposobem na utrzymanie się na powierzchni, jak sama mówi „to tu oddycha najgłębiej”. Zdjęcia zaczęła robić około 5 lat temu, kiedy urodziło się jej drugie dziecko. Dzisiaj jej prace zdobywają prestiżowe nagrody m.in. dwukrotnie została laureatką Sony World Photography Awards. W tym roku artystkę nagrodzono za pracę „The Moon Girl or the dark side of social media”. Kamila J. Gruss nie pozostaje obojętna na bieżące sprawy, trawiące współczesną Polskę, takie jak mowa nienawiści wobec osób LGBT+ czy ograniczanie praw kobiet. Rozmawiała Marietta Przybyłek. Rozmowa na stronach 26-57 Autoportret Kamili J. Gruss

26 |

Rozmawiała Marietta Przybyłek

4 marca 2021 | Nº 885 |

| COOLTIME / ROZMOWA

ak zaczęła się twoja przygoda z fotografią?

Na początku chciałam po prostu pięknie fotografować swoje dzieci. Zaczęłam się więc uczyć. Miałam duże szczęście, że trafiłam w sieci na grupę mam, podobnych do mnie. Mam, nie bardzo wiedzących, jak obsługiwać aparat, jednakże czujących ten sam głód wiedzy. Dziś fotografia jest moją pasją, obsesją, sposobem na zaczerpnięcie oddechu. Jest to część mnie, w której uwielbiam się zagubić; gdy mnie pochłania, tworzę własne wersje rzeczywistości.

zetrzyj z włosów pył bitewny, tych lat gniewnych czarny pył. Prawdziwe przerażenie pojawiło się jednak nie wtedy, gdy czytałam o historii i funkcjonowaniu obozów śmierci, lecz o wiele później, gdy pojawiły się moje dzieci. To był moment,

Skąd ta mroczność przeplatająca się z pięknem w twoich pracach?

Malowanie mrokiem i światłem jest dla mnie terapią oraz pewnego rodzaju oczyszczeniem, pozbyciem się złogów, które zalegają w mym umyśle od dawna. Bohaterowie, których tworzę, pełni są skrajności i jak każde stworzenie ludzkie czy nieludzkie, potrafią być piękni lub odpychający, radośni i przepełnieni cierpieniem, prości, a przy tym skomplikowani. W moim umyśle, a zarazem na fotografii, bywają często niby omam wzrokowy, ukazujący dokładnie to, co akurat drzemie w duszy patrzącego. Koszmary z dzieciństwa, fantasmagorie i eony marzeń, które do dziś pozostają w podświadomości każdego z nas, dorosłego czy dziecka, łączą się na obrazie niczym zaklęty mariaż, tworzący odbicie tego, kim tak naprawdę jestem, kim są oni i kim być może jesteście WY.

niczym macki w głąb jej duszy i umysłu, ciągnąc ją w otchłań. Zdjęciem tym chciałam pokazać osobę piękną i delikatną, czystą w swojej istocie, niewinną, wierną naturze. Jest to obraz każdego dziecka, wspaniałego takim jakim jest. Niestety jest to również opowieść o młodzieży LGBT + w Polsce. W kraju, w którym zdaniem prezydenta Dudy osoby LGBT + to nie ludzie, ale ideologia, w kraju, w którym powstają strefy wolne od LGBT. W mojej pięknej Polsce nienawiść podsycana przez Kościół katolicki i rząd PIS wlewa się w życie tych dzieciaków, a one w niej toną. „Ophelia 2020” jest hołdem dla Michała, Kacpra, Wiktora, Zuzi, Milo, dzieci, które popełniły samobójstwo, ale też wszystkich tych, niezrozumianych i piętnowanych w imię jakiegoś

i czy spotkałaś się z osobami, które czują się podobnie?

Od kilku lat walczę z depresją, więc Joker wydawał mi się idealnym tematem na autoportret. W sieci zrobił spore wrażenie i myślę, że nie tylko poprzez walory estetyczne, ale głównie dlatego, że w obecnym czasie mnóstwo osób się z nim utożsamia. „Joker”w reżyserii Todda Phillipsa to opowieść o wewnętrznym dramacie człowieka, którego społeczeństwo po prostu zawiodło. Chyba każdy z nas miał taki moment w życiu, w którym czuł się jak tytułowy bohater, na zewnątrz uśmiechnięty, a przepełniony pustką w środku. Dobrze, jeśli trwa to tylko chwilę, gorzej, jeśli moment zamienia się w tydzień, miesiąc, rok. Do dziś w mojej głowie odbija się echem sentencja z filmu:

„I've Seen Too Much”

Czy twoje fotografie są komentarzem do otaczającego cię świata, czy raczej odbiciem tego, co siedzi głęboko w tobie?

Jestem marzycielem, od zawsze zanurzonym w świecie, który tworzę z wyobraźni. Stąd też moje ogromne zamiłowanie do literatury. Należę do osób nadwrażliwych i jest to zarówno dar, jak i przekleństwo. Niczym sejsmograf odbieram bodźce ze świata zewnętrznego – drgania, które powodują, często nie dają mi spać w nocy. Mimo tego, że mój mechanizm obronny ciągnie mnie w kierunku fikcji, nieuniknionym wydaje się, że musiałam w końcu dotrzeć do momentu, w którym stwierdzę, iż nie mogę ciągle chować się za beletrystyką i że istnieje literatura faktów, o których nie tylko można, ale wręcz trzeba krzyczeć głośno. Tematem mojej pracy magisterskiej było Shoah. Wspomnienia Anity LaskerWallfisch, z którą mogłam przeprowadzić wywiad oraz Ruth Klüger zmieniły mój sposób postrzegania świata na zawsze. Zdjęcie pt. „I’ve seen too much” jest zaledwie próbą przepracowania tego koszmaru, a wiersz K. K. Baczyńskiego wydawał mi się idealnym opisem: Niebo złote ci otworzę... (…)Jeno wyjmij mi z tych oczu szkło bolesne — obraz dni, które czaszki białe toczy przez płonące łąki krwi. Jeno odmień czas kaleki, zakryj groby płaszczem rzeki,

„Ophelia 2020”

gdy dotarło do mnie tak naprawdę, że wszystko co było, wciąż się zdarza na całym świecie, że zdarzyć się może i na progu naszego domu. Pewnej nocy, karmiąc moją pierworodną, przeglądałam zdjęcia w sieci. Trafiłam wtedy na to jedno Kevina Cartera, przedstawiające wycieńczoną z głodu sudańską dziewczynkę oraz sępa czekającego na jej śmierć. Moja Nell układała się do snu w ten sam sposób, jak to dziecko ułożyło się w kolebce śmierci. W ciszy wyłam z bólu i rozpaczy nad światem, który widzi takie rzeczy i nic z nimi nie robi.

W swoich pracach odnosisz się do aktualnej sytuacji politycznej w Polsce. Opowiedz, proszę, więcej o pracy ,,Ophelia 2020” i dyptyku ,,Komitet Opieki Okołoporodowej”?

„Ophelia 2020” ukazuje portret dziewczynki zanurzonej w bodźcach świata zewnętrznego. Sięgają one

„Foto fraszka (Komisja ds. Opieki okołoporodowej I)”

chorego wyobrażenia o normalności, narzuconego nam z góry przez ludzi, którym wydaje się, że mają prawo decydować o życiu innych. Dwa kolejne zdjęcia „Foto Fraszka” (Komitet Opieki Okołoporodowej I) i „Saturn" (Komitet Opieki Okołoporodowej II) dotyczą sytuacji w polskiej służbie zdrowia i wprowadzonego pomimo protestów większości społeczeństwa, a w atmosferze fundamentalizmu religijnego, zakazu aborcji. Ciężko mi ubrać w słowa rozgoryczenie i wściekłość z faktu, że robi się z naszego kraju cyrk, a z lekarzy klaunów. Saturn na obrazie Goi pożera własne dzieci, natomiast mój Saturn jest alegorią Polski, która już wkrótce będzie mieć na rękach krew swoich córek.

Patrząc na twój autoportret nasuwa się skojarzenie z postacią Jokera. Dlaczego zdecydowałaś się na taką kreację

„Foto fraszka (Komisja ds. Opieki okołoporodowej II)”

„The worst part of having a mental illness is people expect you to behave as if you don’t". Ludzie ogólnie oczekują od nas, myślę, że od kobiet w o wiele większym stopniu niż od mężczyzn, byśmy zachowywały się „normalnie”, były

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 885 | 4 marca 2021 piękne, uśmiechnięte, zawsze szczęśliwe. Z tego powodu często mamy problem z samoakceptacją i staramy się stworzyć wizerunek na pokaz. O ten temat zahacza również księżycowa dziewczynka, której pełny tytuł brzmi „The Moon Girl or the dark side of social media”. Jak to pięknie ujął Aleksander Radomski „w portrecie tym buduję analogię między niedostrzegalną, zacienioną stroną księżyca, a rzeczywistością, którą ukrywamy i odrzucamy w social mediach. W zamian wybieramy pozorny blask, który jest jedynie światłem odbitym, a nie tym prawdziwym, bo własnym”. Strasznym wydaje się fakt, że często przeżywamy życie, skupiając się na oczekiwaniach innych i zapominając o tym, kim tak naprawdę jesteśmy. Świat byłby o wiele piękniejszym miejscem, gdyby ludzie mniej wtrącali się w to, co robią bliźni, a bardziej zwracali uwagę na to, dokąd prowadzi ich własne serce.

W jakim stopniu bycie kobietą wpływa na prace, które tworzysz?

Przygodę z fotografią zaczęłam jako świeżo upieczona mama i to miłość sprawiła, że chciałam zachować chwile dorastania moich dzieci w kadrach. Rozwój ma jednak różne etapy i ten zostawiłam trochę za sobą. Nie oznacza to, że przestałam fotografować swoje pociechy, jednak doszłam do momentu, w którym za pomocą obrazów pragnę dać upust temu, co czuję i myślę. Nie jestem fotografem reportażowym, nie wyrażam się na fotografii w sposób bezpośredni. Staram się raczej zwizualizować emocje, które targają mną w obecnej chwili. A że sytuację w kraju mamy co raz gorszą, strach przed wizją Polski niczym z „Opowieści podręcznej” Margaret Atwood przenika mnie do szpiku i wylewa się również na obrazy, które tworzę.

Sporo mówi się o tym, że w przestrzeni publicznej, w wielu dziedzinach, również w sztuce, powinna być większa reprezentacja kobiet. Jak myślisz, dlaczego jest to tak ważne?

Na uczelniach artystycznych mamy przewagę płci pięknej, jednakże po urodzeniu dzieci, kobiety te tracą impet i zamiast na rozwoju osobistym, skupiają się na rodzinie. Oczywiście jest to w porządku, jeśli wybór podejmuje sama kobieta, a nie zostaje jej on narzucony. W moim przypadku było trochę inaczej i to pojawienie się na świecie dzieci, sprawiło, że zajęłam się fotografią, a w konsekwencji wyrażaniem siebie poprzez zdjęcia. Jestem jednak zadziorna z natury a normy społeczne nie bardzo mnie interesują. Zwykle jest jednak tak, że to mężczyzna staje się artystą, natomiast kobieta często bywa jego wsparciem. Od mężczyzn nie wymaga się, by zostawali w domu z dziećmi w zamian za porzucenie rozwoju osobistego. Gdyby jednak sytuację odwrócić, społeczeństwo wyrazi swoją opinie słowami typu „w głowie jej się poprzewracało” bądź podobnymi. Za

„The Moon Girl or the dark side of social media where everyone seems to be happy”

Wszyscy jesteśmy takimi samymi ludźmi, powinniśmy mieć więc te same prawa i możliwości bez względu na płeć czasów Picassa, który był okropnym ojcem, ale przecież wspaniałym malarzem podobne zachowanie u matki wywołałoby oburzenie i brak zrozumienia. Od tamtej pory trochę się na szczęście zmieniło, jednakże mężczyznom wybacza się o wiele więcej niż kobietom. Jeśli chcemy zmieniać świat, nie możemy pozwolić na hamowanie własnego rozwoju poprzez utarte normy społeczne i powinnyśmy wspólnie walczyć o to, by było nas coraz więcej. Ja miałam to szczęście, że wsparcie otrzymałam nie tylko w domu od mojej ukochanej rodziny, ale też w sieci, od poznanych tam mam. Wzajemnie motywowałyśmy się do dalszego rozwoju, więc wiem jak ważnym jest pozytywny „feedback” od innych kobiet. To jest też coś, czego przede wszystkim chcę nauczyć moje dzieci; wszyscy jesteśmy takimi samymi ludźmi, powinniśmy mieć więc te same prawa i możliwości bez względu na płeć.

Czy są jakieś postaci kobiet, których prace cię inspirują?

Oczywiście! Jednak zanim o nich wspomnę, musze powiedzieć, że największą inspiracją jest i zawsze będzie moja mama. Nie znam kobiety silniejszej, mądrzejszej i bardziej upartej. To dzięki niej jestem taka, a nie inna, ona nauczyła mnie jak patrzeć i widzieć świat, jak czerpać z niego pełnymi garściami i przede wszystkim pokazała, że nie można się wstydzić siebie, a dobro, które ofiarujemy innym, zawsze do nas wraca w taki czy inny sposób. Wracając do kobiet w sztuce, nie muszę szukać daleko, gdyż tu na własnym podwórku mamy ich mnóstwo! Jedną z nich jest Ania Wibig z obiektywnienajpiekniejsze.pl. Ania jest prekursorką fotografii porodowej

w Polsce. Pokazuje Polkom, że poród może być pięknym wydarzeniem. Odczarowuje go, zatrzymując w kadrach to coś, czego nie da się opisać słowami. Czasem mam wrażenie, że widać na nich pierwszy zaczerpnięty oddech dziecka, taki, który łączy się z przepełnionym szczęściem oddechem ulgi matki. Pomimo tego, że idea reportaży z narodzin w Polsce wciąż wzbudza kontrowersje, jestem pewna, że dzięki Ani i nasze mamy mogą pochwalić się zdjęciami z narodzin na poziomie światowym. Kolejna cudowna polska fotografka to Ewa Ćwikła. Jest jedyną osobą, u której byłam na warsztatach. Jej pełne barokowego przepychu portrety, są przesiąknięte blaskiem i mrokiem jednocześnie. Nie da się przejść obok nich obojętnie, każdego zatrzymają na dłużej i zmuszą do refleksji. Uwielbiam w Ewie to, że widać, iż kocha świat, kocha się śmiać, a przede wszystkim kocha być sobą. Jej wewnętrzny żar oraz nieokiełznana wyobraźnia są nieskończonym źródłem inspiracji. Muszę jeszcze wspomnieć o Aglayi Veteranyi. Była pisarką, rumuńskiego pochodzenia, cierpiała na depresje, która niestety doprowadziła ją do samobójstwa. Mimo tego, że nigdy nie będę mogła jej poznać, czuję, iż pokochałabym ją najszczerszą z miłości. To, jak Aglaya ubierała życie w słowa, jest dla mnie przeogromną inspiracją. Chciałabym fotografować tak, jak ona pisała, bez pardonu, zaskakująco, z poczuciem humoru, przepełniona wrażliwością i zdumieniem nad światem. Veteranyi ceniła „radykalizm" krótkiej formy, uwielbiała opowiadać historie oparte na obserwacjach życia czy snach. Jej niepowtarzalny i charakterystyczny język, zredukowany do minimum, pozbawiony ozdobników, nazywając rzeczy po imieniu, przetwarzał je w najczystszą poezję.

Opowiedz, proszę, trochę więcej o samym procesie powstawania twoich prac.

Czasami fotografuję pomysł, o którym myślę od dawna. Dojrzewa on we mnie, a ja buduję w wyobraźni każdy jego szczegół. Podczas sesji robię wszystko, by końcowy kadr wyglądał tak, jak w mojej głowie. Stroje są przyszykowane, model ma już z góry ustaloną pozę. Zdarza się też, że daje osobie fotografowanej wolną rękę. Proszę ją, by ofiarowała mi kawałek siebie, działamy wtedy w symbiozie. Ja reaguję na każdy jej ruch, a ona na każde moje słowo. Fotografia, którą potem otwieram w Photoshopie w pewnym sensie mnie zaskakuje, patrzę na zdjęcie i nagle przychodzi olśnienie, dzieje się magia i takie chwile kocham najbardziej, gdyż wydaje mi się wtedy, że przechodzę samą siebie. To jest tak, jakby opowieść pisała się sama, niezależnie ode mojej osoby. Czuję, że wpadam w trans i budzę się po kilku godzinach pracy. Ciężko mi wtedy zasnąć, tak bardzo przepełniają mnie emocje, które uwalniają się w trakcie tworzenia.

| 27

Skąd wiesz, kiedy praca jest ukończona?

Zdjęcie uważam za gotowe, gdy już nie mogę na nie patrzeć. (śmiech) A tak serio, to przychodzi taki moment, że po prostu wiem, iż na tym etapie nie jestem w stanie nic zrobić lepiej. Nie mówię tu o braku umiejętności, gdyż jeśli czegoś nie potrafię, nie odpuszczę póki się tego nie nauczę, raczej o chwili, gdy po prostu nie widzę niczego, co mogłabym jeszcze poprawić. Zdarza się naturalnie, że zobaczę taki czy inny szczegół po dniu lub tygodniu, gdy moje oczy odpoczną i wtedy wracam do tej fotografii. Myśl, że coś w niej nie gra, jest wręcz obsesyjna. Może dlatego, że podczas pracy staram się dopracowywać każdy, choćby najmniejszy szczegół i po prostu nie uznaję półśrodków. Tego nauczył mnie tata, mama pokazała jak improwizować.

Na pytanie ,,czego szukasz w świecie?”, odpowiedziałaś kiedyś, że ,,ścieżek, które prowadzą nas do świata czarów”. Co miałaś na myśli?

Pablo Picasso stwierdził kiedyś: „Każde dziecko jest artystą. Wyzwaniem jest pozostać artystą, kiedy się dorośnie.” Myślę, że tak naprawdę nigdy nie dorosłam, zostałam dzieckiem, gdyż tak pewnego dnia zadecydowałam. W fotografii, którą uprawiam jest to bardzo przydatne, gdyż pozwala mi przeobrażać rzeczywistość w sposób, jak to czynią dzieci. Widzę rzeczy, których tak naprawdę nie ma, wyobrażam je sobie i tworzę w swojej głowie. Światło traktuję niczym kurtynę, za którą znajduje się świat stworów zbudowanych z cieni. Cienie te żyją własnym życiem, opowiadają swoje historie, ale tylko wtajemniczonym dane jest je zobaczyć i obserwować. Zamiłowanie do literatury i sztuki zawsze miało ogromny wpływ na rozmiar mojej wyobraźni, która wydaje się być nieskończona. Z każdą przeczytaną książką czuję, że przeżyłam nowe życie. Przede wszystkim kocham jednak słowa, które składają się w opowieści i gdy autor wyraża się pięknie, sprawia mi to wręcz fizyczną radość. Ten dysonans między światem magicznym a rzeczywistością sprawił, że zachorowałam na depresję. Tuż po śmierci mojego taty, świat jakby się rozwarstwił i wszystko co piękne odeszło wraz z nim. Gdy pojawiły się dzieci, zaczęłam na nowo odbudowywać magię naszych dni i wraz z nimi szukam tych zaczarowanych ścieżek, które każdy z nas nosi w sobie.

Odwiedźcie stronę artystki: www.kamilajgruss.pl

28 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Z Roxen, reprezentantką Rumunii na Eurowizji 2021 w Rotterdamie, rozmawiał Marcin Wolniak.

4 marca 2021 | Nº 885 |

Izrael i Litwa to duża konkurencja na tegorocznej Eurowizji!

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 885 | 4 marca 2021

| 29

Izrael i Litwa to duża konkurencja na tegorocznej Eurowizji! W

ubiegłym roku z piosenką „Alcohol You” zostałaś wybrana do reprezentowania Rumunii na Eurowizji. Niestety Eurowizja została odwołana. W tym roku znów weszłaś w tę rolę. Czy twoja nowa piosenka będzie znacznie różnić się od „Alcohol You”?

Tak, to prawda. Ponownie będę reprezentować Rumunię na Eurowizji. Pracujemy teraz nad piosenką. Właściwie to mamy aż 6 piosenek,

spośród których tę jedną wybierze krajowe jury. Nie mogę się już doczekać, żeby się dowiedzieć!

Kiedy poznamy tę eurowizyjną piosenkę?

Nie mogę jeszcze dokładnie powiedzieć daty, ale już naprawdę niedługo.

Kiedy słyszę jak śpiewasz, od razu myślę o Billie Eilish. Czy ona jest twoją

największą inspiracją? Jakich masz muzycznych idoli?

Billie Eilish to naprawdę wspaniała artystka. Jest jedną z moich inspiracji. Demi Lovato jest również moją muzyczną inspiracją. Lubię i doceniam wielu artystów.

Poznałaś tych artystów, którzy mieli wystąpić na Eurowizji rok temu i teraz znów są wybrani? Kto jest twoją największą konkurencją w tym roku?

Szczerze mówiąc, uważam, że Izrael i Litwa to duża konkurencja. Bardzo lubię ich piosenki w tym roku.

Rumunia zadebiutowała na Eurowizji w 1994 roku, tak samo jak Polska. I tak samo jak Polska, Rumunia nigdy nie wygrała tego konkursu. Jak myślisz, z jakiego powodu? Myślisz, że możesz to zmienić?

Nie mam pojęcia. Może to nie był ten czas, ale przecież lepiej późno niż nigdy. Zrobię co w mojej mocy i mam nadzieję, że mogę przywieźć Eurowizję do Rumunii za rok.

W listopadzie wydałaś singiel „Wonderland”. Zaśpiewałaś tę piosenkę wraz eurowizyjną legendą, zwycięzcą Eurowizji 2009 Alexandrem Rybakiem. Jak wspominasz tę współpracę i czy Alexander dał ci jakieś porady w sprawie występu?

To był zaszczyt. Naprawdę doceniam Alexandra. Uwielbiam jego występ z 2009 roku, kiedy wygrał Eurowizję. Śledzę jego poczynania, bo jest fantastyczny. To naprawdę wyjątkowy artysta.

Marcin Wolniak

Zdjęcia: Materiały prasowe

– dziennikarz radiowy i prasowy, songwriter, na stałe współpracuje z Polskim Radiem Londyn i tygodnikiem „Cooltura”, absolwent dziennikarstwa na Uniwersytecie Opolskim, autor cyklu „Marcin Śpiewa z Gwiazdami”, w którym przeprowadza wywiady z gwiazdami polskiej sceny muzycznej, miłośnik Oscarów i Konkursu Piosenki Eurowizji

30 |

| HISTORIA

4 marca 2021 | Nº 885 |

W SMS-ach świat pisany

HISTORIA |

| Nº 885 | 4 marca 2021

Historia, którą dziś przytoczę, jest stosunkowo krótka, jednak na tyle istotna, iż bez tego wynalazku niektórzy z nas nie potrafią już funkcjonować. Panie i panowie – będziemy obchodzić 30. rocznicę wysłania pierwszego SMS-a! I oczywiście jest to wynalazek brytyjski.

w historyczny moment miał miejsce 3 grudnia 1992 roku został wysłany pierwszy w historii SMS. Była to wiadomość o treści „Merry Christmas”. Pierwszego SMS-a w historii wysłał Neil Papworth, brytyjski inżynier z firmy Sema Group, do Richarda Jarvisa, dyrektora Vodafone. W 1992 r. telefony komórkowe nie posiadały jeszcze klawiatur – Papworth wysłał pierwszy SMS z... komputera stacjonarnego. Z tego samego powodu Jarvis nie mógł mu odpisać. Dopiero rok później Nokia wdrożyła funkcję SMS w swoich telefonach. Usługa ta miała ograniczenie 160 znaków. Możliwość wysyłania wia-

| 31

domości SMS pomiędzy różnymi sieciami komórkowymi wprowadzona została dopiero w 1999. Sam Papworth przyznaje, że w 1992 roku nie miał pojęcia, jak popularne stanie się pisanie wiadomości tekstowych i że z niego wyrodzą się zarówno komunikatory internetowe, jak i emoji. Według Papwortha ten pierwszy SMS był jednak pewnym momentem zwrotnym w historii komunikacji mobilnej. Dziś z SMS-ów na co dzień korzysta aż 97 proc. Polaków. Choć należy w tym miejscu przyznać, iż za współtwórcę idei elektronicznego przesyłania krótkich wiadomości tekstowych uważany jest również pracownik międzynarodowego zespołu badawczego Groupe SpécialMobile, Niemiec Friedhelm Hillebrand. Po przeanalizowaniu długości tekstów na kartkach pocztowych, w 1984 r. zaproponował dla nich limit długości wspomnianych powyżej 160 znaków. Dwie dekady później stał się on w ten sposób inspiracją dla twórców Twittera. Początkowo SMS-y można było wysyłać tylko do użytkowników tej samej sieci. I właśnie dopiero w 1999 roku przestało to mieć znaczenie, dzięki czemu SMS stał się także nośnikiem treści reklamowych. Według danych Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego, szczyt popularności SMS-ów przypadł na 2010 rok, kiedy na całym świecie wysłano ich 6,1 biliarda, czyli 200 tysięcy na minutę. Telekomunikacyjni analitycy z Portio Research podają, że w 2015 r. 6,1 mld ludzi regularnie korzystało z SMS-ów. Do 2018 r. ich liczba wzrosła o kolejnych prawie pół miliarda. W tymże 2015 roku Polacy wysłali 51,9 mld SMS-ów. To o 66 mln wiadomości mniej niż rok wcześniej. Przeciętny użytkownik telefonu komórkowego w Polsce wysyłał wówczas miesięcznie 83 SMS-y, unijna średnia to 68. W ostatnich latach znaczenie SMS-ów słabnie nieco za sprawą rosnącej popularności komunikatorów internetowych, jak np. Skype, Messenger, WhatsApp, iMessage. Brytyjska firma Ovum określiła, że roczne zyski ich twórców tylko do końca 2016 r. wyniosły 54 mld USD. Obecnie SMS-y coraz częściej są wykorzystywane przez przedsiębiorstwa do komunikacji z klientami w formie krótkich przypomnień, potwierdzeń oraz informacji do bezpiecznego logowania. W szczególności dotyczy to banków i systemów płatniczych, które wykorzystują SMS-y do zabezpieczania transakcji. Są wykorzystywane także do informowania o usługach, m.in. pocztowych i medycznych. Co jeszcze jest istotne – od wejścia w życie Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) minęło już dość czasu by poszczególne branże mogły przystosować się do nowych zasad. Dzięki nim konsumenci zyskali większą kontrolę nad danymi, jaki udostępniają firmom oraz w jaki sposób są one wykorzystywane. Niemniej, prowadzony poprawnie marketing SMS jest w pełni zgodny z postanowieniami RODO.

32 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| TOP 10

10 Marcin Urban

Prezenty na Dzień Kobiet Chusta Właściwie to szalik, który można potraktować jako ozdobny dodatek do kreacji na wiosenny spacer. Rozmiar: 250 x 120 cm. Materiał: 100% poliestru

La Redoute

£56

Perfumy

Yves Saint Laurent – Black Opium. Oryginalna woda perfumowana. Zawiera czarną kawę i zmysłową wanilię. Wciągająca i energetyzująca. Linia perfum Opium powstała w 1977 roku. Black Opium wprowadzono do sprzedaży w 2014 roku. Podana cena dotyczy butelki o pojemności 30 ml.

£30

The Perfume Shop

Książka

£159

Polecamy książkę Bernardine Evaristo „Girl, Woman, Other”, w której autorka śledzi losy 12 postaci, głównie ciemnoskórych Brytyjek z różnych pokoleń i klas społecznych. Znakomity portret społeczny współczesnej Wielkiej Brytanii.

Waterstones

Smartwatch FITBIT Versa 2 – Multimedialny zegarek z funkcją monitorowania aktywności fizycznej. Dzięki modułowi Alexa reaguje na komendy głosowe. Można go połączyć ze smartfonem.

Currys

£7.49

| 33

TOP 10 |

| Nº 885 | 4 marca 2021

Poduszka Filiżanka do kawy

Tempur Cloud Soft-Support Pillow – poduszka hipoalergiczna wypełniona pianką z pamięcią kształtu, które zapewnia miękkie wsparcie dla głowy, szyi i pleców. Można prać w pralce dla łatwej pielęgnacji i wygody. Poduszka jest wykończona poszyciem z mieszanki poliestrowobawełnianej i posiada trzyletnią gwarancję.

Wedgwood Butterfly Bloom Cup and Saucer Set to wykonany z wysokiej jakości porcelany i ręcznie drukowany zestaw filiżanek i spodków. Butterfly Bloom nadaje popołudniowej herbacie wyjątkowy styl.

John Lewis

£85

Dunhelm

Rower

£50

Znakomity prezent na zbliżającą się wiosnę. Cross Countess Beth to propozycja za przystępną cenę. Rower posiada koszyk i tylny bagażnik, które przydadzą się do zabrania prowiantu na weekendowy piknik.

Argos

Masażer

£179.99

Neck Massager – elektroniczne urządzenie do masażu szyi łagodzi ból pracy przy biurku. Przynosi szybką i skuteczną ulgę w bólu szyi i sztywności karku dzięki terapii pulsacyjnej TENS. Nie wytwarza hałasu.

Amazon

£34.99

Biżuteria Sterling Silver Birthstone Sliding Bracelet – delikatna srebrna bransoletka marki Gaamaa, o niezwykle subtelnej, efektownej formie. Wykonana ze srebrnego łańcuszka, który można łatwo regulować za pomocą przesuwanego zamka.

Torebka Cotton weave shopper bag – wiosenna torba na zakupy o rozmiarach 30 cm x 55 cm.

Monsoon

Not On The High Street

£26

£40

34 |

Sprawdź czy należy Ci się

4 marca 2021 | Nº 885 |

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk

MOJA WYSPA |

| Nº 885 | 4 marca 2021

moja wyspa

| 35

Oczywiście Bristol i wymieniać. Koniecznie też musi być wycieczka do pobliskiego Cheddar z niesamowitym wąwozem czy wypad do uroczej wioski Castle Combe. Latem oczywiście wypady nad ocean.

+ Wyspy Brytyjskie lubię za:

Możliwość bycia sobą, za ogromną tolerancję. Za to, że możesz wyglądać jak chcesz, ubrać się w najdziwniejsze ciuchy i nikt nie będzie tego krytykował. Za akceptację drugiego człowieka. Pamiętam jak moja mama, która jeździła na wózku, a wcześniej miała problemy z chodzeniem była zadowolona, że ludzie na ulicy uśmiechają się, pozdrawiają! Za to jestem wdzięczna, że spędziła tu parę lat życia uśmiechnięta i że dana jej była możliwość w miarę normalnego funkcjonowania.

+ Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Dariusz A. Zeller

Emilia Gregowska

ochodzi z Ostrowa Wielkopolskiego. Miłośniczka podróży i włoskiej kuchni. Kocha tatuaże, koty i dobrą książkę. Od kilkunastu lat mieszka w Bristolu, gdzie pracuje i opiekuje się swoją ukochaną babcią Czesią.

+ Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

Do Anglii, a konkretnie do Bristolu, przyjechałam we wrześniu 2007 r. Nie planowałam ani długiego ani krótkiego pobytu. Zostawiłam to losowi i oczywiście życie samo zdecydowało. Od pierwszych dni największe wrażenie zrobiły na mnie wąskie uliczki z zaparkowanymi po obu stronach samochodami. Pomyślałam wtedy, że chyba nie dam rady prowadzić tu auta. Same początki życia na emigracji nie były łatwe... Długo czułam ogromną tęsknotę za rodziną i przyjaciółmi.

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo: Dbam o to, żeby każdy otrzymał na czas swoje

przesyłki, paczki i listy. Pracuję na poczcie już od paru ładnych lat. Przez cały ten czas wykonywałam też wiele innych prac, jak chyba większość z nas. Dodatkowo pomagam starszej pani, Angielce, w jej codziennych sprawach. To cudowna praca, bo jestem traktowana jak członek rodziny. Od ubiegłego roku współpracuję z grupą wspaniałych kobiet w Erze Nowych Kobiet Londyn.

+ Miejsca, które

lubię odwiedzać:

Przez kilka lat z racji mojej sytuacji rodzinnej były tylko wyjazdy do Polski (i wcale tego nie żałowałam). Od ostatnich kilku nadrabiam zaległości. Kocham Portugalię, Grecję. W tej drugiej co prawda byłam bardzo krótko, za to odwiedziłam przepiękną miejscowość Naoussa, gdzie zwiedzałam miejscowe winnice. Zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Na pewno tam kiedyś wrócę. Jest też Albania z piękną piaszczystą plażą w Durres. Jak sytuacja na świecie się unormuje, planuję jeszcze zwiedzić Zanzibar, Włochy, Chorwację. Lubię też krótkie wypady tutaj w Anglii,

bo miejsc do zwiedzania nie brakuje.

+ Przemieszczam się tu:

Oczywiście samochodem. Bristol jest dużym miastem, wszędzie jest daleko. Do pracy mam ok. 14 mil. Lubię prowadzić i nieskromnie powiem, że jestem dobrym kierowcą. Moje obawy sprzed 13 lat szybko się rozwiały, choć początki nie należały do najłatwiejszych. Rekreacyjnie jeżdżę też czasami na rowerze, dlatego czekam z utęsknieniem na wiosnę i możliwość wycieczek rowerowych.

+ Najlepsze miejsc do życia:

Bristol! To miasto z przepiękną architekturą i niesamowitym klimatem. Jest tu niezliczona ilość kafejek, restauracji i miejsc do zwiedzania. Uwielbiam zieleń, a tutaj jest jej mnóstwo. I można podziwiać murale Banksy’ego na budynkach! Jednym słowem Bristol jest wspaniałym miejscem do zamieszkania. Już od ponad 7 lat mieszkam w spokojnej dzielnicy Whitchurch. Polecam też Brislington, St. Annes, Clifton, Redland czy centrum miasta.

+ Na zakupy polecam:

Lubię kupować świeże owoce na ulicznych straganikach czy na targu. Większe zakupy robię w Lidlu lub w pobliskiej Asdzie. Oczywiście nie można zapomnieć o naszych polskich sklepach, a jest ich w Bristolu sporo. Uwielbiam też „charity shops”, znaleźć tam prawdziwe „perełki”.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam:

Kocham jeść! Szczególnie kuchnię włoską. A owoce morza mogłabym jeść codziennie. Z gotowaniem u mnie bywa różnie, ale mam osobistego kucharza w domu, więc nie mogę narzekać. W okolicach Bristolu polecam świetną włoską, klimatyczną restaurację Ravello w Bradford on Avon. Cudowna obsługa i jeszcze lepsza załoga kuchni!

+ Gościom na Wyspach pokazuję:

Nie będę oryginalna jak powiem, że deszcz i wilgoć. Deszcz nie działa dobrze na ludzi, szczególnie w obecnej sytuacji. Uwielbiam słońce, dodaje energii do życia. Minusem są też korki.

+ Na Wyspach brakuje mi: Rodziny i przyjaciół z Polski. Choć jestem tutaj już kilkanaście lat, to każdy powrót z kraju bywa dość sentymentalny. Bardzo brakuje mi też mamy, tęsknota za kimś, kogo już nigdy nie zobaczysz, jest bardzo ciężka... Na szczęście jest ze mna moja babcia. W tym roku będzie obchodzić 85. urodziny i kondycji pozazdrościć jej może niejedna młodsza osoba.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie, to:

Pewnie Polska, za którą tęsknię. Ale nie robię większych planów, bo życie potrafi nas czasem bardzo zaskoczyć. Nieraz miałam okazję się o tym przekonać. Jedno jest pewne: nigdy nie mówię nigdy!

Zawsze zwiedzanie rozpoczynamy od mostu wiszącego Clifton Suspension Bridge. Nie może też zabraknąć spaceru po porcie Harbourside, Royal Fort Gardens, Chcesz podzielić się swoją lesie Leigh Woods czy historią zgłoś się na: wzgórzu Brandon Hill. redakcja@cooltura.co.uk Mogłabym tak wymieniać

WOMEN’S DAY

DZIEŃ

8th of March

SŁODKICH CHWIL W DNIU KOBIET ŻYCZY POLISH VILLAGE BREAD www.polishvillagebread.co.uk

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

| Nº 885 | 4 marca 2021

| 37

Mówię po angielsku

Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Brak miejsca na huśtanie kota

Your guess is as good as mine = something you say when you do not know the answer to a question

Coś, co powiesz, gdy nie znasz odpowiedzi na pytanie = wiem tyle samo, co ty

What's that kid doing? Your guess is as good as mine. If you want to know which one is the best of these novels, well, your guess is as good as mine. Will the bus arrive on time? Your guess is as good as mine. When I asked her when the parcel would arrive, she answered „Your guess is as good as mine.”

Co to dziecko robi? Wiem tyle samo, co ty.

Jeśli chcesz wiedzieć, która z tych powieści jest najlepsza, cóż, wiem tyle, co ty.

Czy autobus przyjedzie na czas? Wiem tyle, co ty.

Kiedy zapytałem ją, kiedy nadejdzie paczka, odpowiedziała: „Twoje przypuszczenia są równie dobre jak moje”.

No room to swing a cat

Brak miejsca na huśtanie kota = nie ma się jak obrócić, ciasnota (o miejscu)

2 A lot of families have no choice but to live in tiny flats with no room to swing a cat. The place was described as a large, luxury room, but there was barely room to swing a cat. There’s no room to swing a cat in here. You’d better find a bigger place to live in. They have no room to swing a cat in your bedroom. You should buy a smaller bed.

Wiele rodzin nie ma wyboru i musi mieszkać w małych mieszkaniach, w których jest ciasnota.

Miejsce to zostało opisane jako duży, luksusowy pokój, ale ledwo było miejsca, żeby się obrócić.

Tu jest ciasnota. Lepiej znajdź większe miejsce do zamieszkania.

Nie ma się jak obrócić w twojej sypialni. Powinnaś kupić mniejsze łóżko.

38 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| COŚ NA ZĄB

Dania wegańskie Od czasu do czasu nawet w sprawach kulinarnych powinniśmy przejść lekkie oczyszczenie. Wiele to nie kosztuje, a możemy zachwycić się nowymi smakami, na przykład kuchni wegańskiej, którą polecam! Dariusz A. Zeller

Chrupiące placki ziemniaczane SKŁADNIKI:

l 350 g ziemniaków, tj. 2½ szklanki star-

tych (około 4 sztuki)

l 1/2 białej cebuli

l 2 ząbki czosnku

l 4 łyżki drobnej mąki z ciecierzycy l 1 łyżka otrębów (opcjonalnie)

l ulubione przyprawy (opcjonalnie) l s ól, pieprz l olej do smażenia

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Ziemniaki, cebulę i czosnek zetrzyj na grubszych oczkach tarki lub pół na pół z tarką o mniejszych

oczkach. Dodaj mąkę z ciecierzycy, sól i pieprz oraz opcjonalnie dodatkowe składniki. Wszystko porządnie wymieszaj, a nawet wyrób ręką. Na patelni rozgrzej olej i za pomocą łyżki nakładaj masę na placki. Kolejno rozciągnij je lekko, aby były bardziej płaskie i smaż, aż zaczną się rumienić od spodu i będą odchodzić od patelni. Powtórz to samo odwracając je na drugą stronę za pomocą szpatułki. Usmażone placki przełóż na ręcznik papierowy i podawaj z ulubionymi dodatkami.

Pasta z czerwonej fasoli SKŁADNIKI:

l 1 puszka czerwonej fasoli, lub podobna

ilość (220 g) ugotowanej

l 3 łyżeczki koncentratu pomidorowego

l 1 pęczek szczypiorku, szczypioru lub 1

średnia cebula l sól, pieprz

l 1/2 łyżeczki wędzonej papryki

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Fasolę porządnie opłucz z zalewy z puszki i przełóż do głębokiej miski.

Widelcem ugnieć fasolę na gładką masę, możesz zrobić to w kilka sekund blenderem. W przypadku gotowanej fasoli można dodać odrobinę wody, aby fasola nabrała konsystencji pasty. Dodaj przecier pomidorowy, posiekaną cebulkę lub szczypiorek, a następnie paprykę wędzoną. Wszystko dokładnie wymieszaj i dopraw do smaku solą oraz pieprzem. Gotowe!

Szarpane boczniaki z soczewicą SKŁADNIKI:

l 250 g boczniaków

l 3 łyżki sosu sojowego

l 1–2 łyżeczki wędzonej papryki l 3 łyżki płatków drożdżowych

l 1 łyżka syropu klonowego (opcjonalnie)

l 1 łyżeczka koncentratu pomidorowego

(opcjonalnie)

l 1 /2 szklanki ugotowanej soczewicy czer-

wonej (lub zielonej)

l 1 mała biała cebula l 3 ząbki czosnku

l 4 porcje ulubionego pieczywa – pełnoziar-

niste bułeczki, bagietki lub ciabatty

l 2 łyżeczki roślinnego smarowidła Flora

Original

l 2 łyżki szczypiorku

l 1 mała papryczka chili (opcjonalnie) l ulubiona sałata do podania l s ól, pieprz do smaku

l o drobina wody do duszenia

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Boczniaki umyj i pokrój wzdłuż na cienkie paski. Cebulę i czosnek posiekaj. Wszystko razem podduś na patelni podlewając odrobiną wody, aby ładnie zmiękło. Boczniaki porozdzieraj widelcem, aby stworzyły charakterystyczne włókna. W małej misce połącz sos sojowy, syrop klonowy, koncentrat, wędzoną paprykę i płatki drożdżowe. Miksturę dodaj na patelnię i dokładnie wymieszaj razem z boczniakami i cebulą, podgrzewając jeszcze chwilkę, aby wszystko ładnie się połączyło. Pod koniec dodaj ugotowaną wcześniej soczewicę, a w razie potrzeby, gdyby całość wyszła sucha (soczewica lubi chłonąć wilgoć), dodaj odrobinę wody. Całość dopraw solą i pieprzem. Kanapki przygotuj smarując pieczywo odrobiną wegańskiego smarowidła, nałóż ulubioną sałatę i szarpane boczniaki oraz posiekany szczypiorek i papryczkę chili.

COŚ NA ZĄB |

| Nº 885 | 4 marca 2021

Nuggetsy z ciecierzycy

drobne grudki, więc albo zmiksuj ją niedbale, albo posiekaj ją drobnym nożem. Najważniejsze, by nie powstała z tego gładka masa.

Do miski ze zmiksowaną cieciorką dodaj ubitą aquafabę i porządnie wymieszaj. Następnie dodawaj stopniowo zmielone płatki owsiane, aż masa zacznie gęstnieć. Możesz użyć 1/2 – 3/4 szklanki płatków owsianych. Misę z masą odstaw na 15 minut, aż zgęstnieje. Ze zgęstniałej masy formuj małe nuggetsy na dwa kęsy. Co chwilę zwilżaj dłonie, aby masa nie kleiła się do palców. Uformowane nuggetsy obtaczaj w panierce i odkładaj na blachę piekarnika wyłożoną papierem do pieczenia lub na talerz. W tym czasie nagrzej piekarnik do 180°C lub rozgrzej olej na patelni. Nuggetsy smaż z dwóch stron na rozgrzanym tłuszczu przez kilka minut lub piecz w piekarniku około 25 minut, aż się zarumienią. Po tym czasie daj im odrobinę odsapnąć i zajadaj z ulubionym sosem, np. BBQ lub koperkowym.

żyć przez 3 – 4 minuty z jednej strony, do momentu, aż panierka będzie miała ciepły odcień i będzie krucha. Wtedy obrócić i smażyć tak

samo z drugiej strony. W międzyczasie przygotować talerz wyłożony papierowym ręcznikiem oraz zrobić sos. Do szklanki dodać sos sojowy, syrop z agawy i wodę. Na drobnych oczkach tarki zetrzeć imbir, powinny uzbierać się około dwie łyżeczki, oraz czosnek. Dodać do składników w szklance i porządnie wymieszać. Nowa ulepszona wersja: Usmażone tofu odłożyć na chwilę na papierowy ręcznik. Do mniejszej patelni wlać sos i podgrzewać na największym ogniu do momentu, aż sos zacznie intensywnie bulgotać, a następnie dodać tofu. Cały czas mieszać, a kiedy tofu całe oblepi się sosem jest gotowe. Posypać szczypiorkiem i czarnym pieprzem, podawać z ryżem lub ulubionym azjatyckim makaronem. Wybitne następnego dnia w lunchboxie. Uwaga, podobno czasem znika przez noc z lodówki!

wać na małym ogniu przez 8-10 minut. Na koniec doprawić sokiem z limonki i sosem sojowym do smaku,

jeśli używamy kolendry to posiekać i wrzucić do zupy. Podawać gorącą, najlepiej smakuje z ryżem.

SKŁADNIKI:

Składniki na około 12 nuggetsów: l 1 puszka lub duży słoik ciecierzycy z zalewą l około 3/4 szklanki zmielonych płatków owsianych l 2 łyżki oleju l 2–3 łyżeczki mieszanki przypraw do mięsa mielonego lub skrzydełek kurczaka albo domowa mieszanka granulowanego czosnku, papryki i majeranku l ulubiona panierka: zgniecione płatki kukurydziane, płatki owsiane i nasiona konopi l sól,pieprz

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Ciecierzycę wylej z puszki na sitko; zalewę odlej do miski (około 1/2 szklanki), a samą cieciorkę pozostaw na sicie. Wodę po ciecierzycy, tzw. aquafabę, ubij na sztywną pianę trzepaczką lub mikserem. Ciecierzycę przepłucz pod bieżącą wodą i przełóż do naczynia malaksera z ostrzami typu S.

Jeśli zamierzasz piec nuggetsy – do ciecierzycy dodaj przyprawy i olej, a jeśli smażyć – dodaj olej dopiero na rozgrzaną patelnię. Ciecierzyca ma mieć

Tofu na każdą okazję SKŁADNIKI:

l 2 kostki tofu naturalnego (2×180 g) l 3 łyżki mąki ziemniaczanej l olej

l 3 łyżki sosu sojowego

l 3 łyżki syropu z agawy lub innego sło-

dzika

l 1/4 – 1/3 szklanki wody l 2–3 cm imbiru

l 1–2 ząbek czosnku

l do podania: szczypiorek, czarny pieprz

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Tofu pokroić w kostkę, włożyć do woreczka, wsypać mąkę ziemniaczaną i potrząsać tak długo, aż równo obtoczy się w mące. Woreczka nie wyrzucać, wytrzepać i zostawić do obtaczania tofu w mące. Na dnie największej patelni jaką macie rozgrzać dużo oleju, tyle,

żeby pokrywał całe dno. Spokojnie, tofu nie będzie tłuste. Na gorący olej delikatnie wyłożyć panierowane kostki tofu i sma-

Zupa kokosowa Tom Kha SKŁADNIKI:

Składniki na 4-6 porcji: l 4 cm imbiru l 3 łodygi trawy cytrynowej l 2 puszki kokosowego mleka (800 ml) l 400-800 ml bardzo delikatnego bulionu lub wody l 1 kostka tofu (180 g) l 200 g boczniaków l 1 cebula, duża l 1-2 pomidory l 1/4 -1 papryczka chili l 6 liści kafiru l 2-4 łyżki jasnego sosu sojowego l 1/4 łyżeczki soli l 2-4 łyżki soku z limonki l do podania: ugotowany ryż, opcjonalnie kolendra i więcej chili

SPOSÓB PRZYRZĄDZENIA:

Jeśli zupa ma być podana jako cały obiad, zacząć od wstawienia ryżu – będzie gotowy w odpowiednim momencie.

Imbir obrać przy pomocy łyżeczki i pokroić na cienkie, 2 – 3 mm plasterki. Łodygi trawy cytrynowej obrać z zewnętrznych twardych liści, związać je w supełek, a resztę pokroić na długie, 4 – 6 cm ukośne plastry lub również zawiązać w supełek zgodnie z poradnikiem we wstępie. To ważne, w przeciwnym wypadku trawa może przeszkadzać w zupie. Wlać kokosowe mleko, wodę lub bulion i zacząć podgrzewać na małym ogniu, bo łatwo kipi. Od momentu wrzenia gotować przez przynajmniej 5-8 minut. W międzyczasie przygotować resztę składników. Tofu odsączyć i porwać na kawałki na jeden kęs, cebulę obrać i pokroić w piórka, pomidora pokroić w ósemki, boczniaki porwać na kawałki na jeden kęs, a chili pokroić w plasterki. Dodać wszystko do garnka razem z liśćmi kafiru, sosem sojowym i solą, goto-

| 39

40 |

Marcin Swat Trener personalny Marcin Swat marcin_swat 07538 722 383

Jako trener personalny, ale również były nauczyciel wychowania fizycznego, staram się uświadamiać swoich klientów o konieczności zażywania codziennej dawki ruchu przez ich podopiecznych.

4 marca 2021 | Nº 885 |

| FITNESS

a temat niezliczonych korzyści płynących z uprawiania aktywności fizycznej przez dzieci i młodzież pisałem w poprzednim artykule, dziś natomiast chciałbym opowiedzieć w kilku słowach o trenowaniu młodych sportowców, którzy stanowią coraz większy procent moich klientów. Dzieci to najbardziej wymagająca grupa, z jaką dorosły człowiek może mieć do czynienia. Każdy trening mogą zacząć w innym nastroju mentalnym i emocjonalnym niż poprzedni. Najważniejszą kwestią w związku z tym jest zaangażowanie dzieci poprzez zainteresowanie ich prowadzonymi zajęciami. Dobrze sprawdza się tutaj zastosowanie gier i zabaw ruchowych. Treningi są proste, a zarazem stanowią wyzwanie, przede wszystkim jednak muszą być bardzo atrakcyjne dla uczestniczących. Jeśli dziecko nie będzie dobrze się bawiło na treningu, bardzo trudno będzie przykuć jego uwagę na dłużej i odblokować jego pełen potencjał. Z tego względu trening personalny dzieci może na pierwszy rzut oka przypominać lekcje WF-u, jest on jednak zaprogramowany pod indywidualne potrzeby uczestników. Planowanie sesji zaczyna się od wykonania kilku testów, które sprawdzają, czy młody sportowiec ma jakieś silniejsze i słabsze grupy mięśniowe oraz odpowiednie zakresy ruchów w stawach (problemy z mobilnością oraz wady postawy dotyczą dziś większości moich klientów). Po takim wstępnym rozeznaniu wiem na czym należy się skupić i uwzględniając główne cele zacząć planować proces treningowy. Na początku trenowania z dziećmi kładzie się nacisk na kontrolę ciała i ruchu, orientację przestrzenną oraz koordynację ruchową, która najintensywniej kształtuje się właśnie do 12. roku życia.

Trening personalny dzieci i młodzieży Fundamentem jest nauka odpowiednich wzorców ruchowych podstawowych ćwiczeń, na których używając odpowiednich metod treningowych należy oprzeć treningi. Jest to bardzo ważny proces, gdyż kształtuje nawyki, które zostaną z dziećmi już na zawsze. W kolejnych krokach stopniowo zwiększamy intensywność, trudność wykonania ćwiczeń oraz objętość treningów. Na odpowiednim etapie możemy wdrożyć młodego sportowca w początki pracy z wolnymi ciężarami. Dobrą metodą jest użycie ćwiczeń izometrycznych, które przygotują stawy, więzadła i mięśnie do pracy z oporem. Pracując z dodatkowym obciążeniem skupiamy się głównie na funkcjonalnych ćwiczeniach wielostawowych, kładąc szczególny nacisk na technikę wykonania ćwiczeń i pracę w pełnych zakresach ruchów. Mit o szko-

dliwości takiego treningu z oporem, jeśli chodzi o dzieci i młodzież dotyczył tezy uszkadzania chrząstki wzrostowej poprzez ćwiczenia siłowe. Obecnie istnieje wiele badań, które obalają tę tezę, a urazowość podczas treningu z obciążeniem związana jest przede wszystkim z brakiem nadzoru trenera lub brakiem jego kwalifikacji. Sam trening siłowy jest nie tylko bezpieczny, ale również pomaga uniknąć kontuzji wewnątrz konkretnej dyscypliny sportu uprawianej przez dzieci. Cele treningowe moich młodych podopiecznych są bardzo różne. Wśród moich klientów jest chłopiec, który na co dzień trenuje w jednym z najlepszych klubów piłkarskich w Londynie, a przygoda z PT stanowi uzupełnienie jego docelowej dyscypliny sportowej. Nasze treningi charakteryzuje duża wszechstronność. Oprócz pracy nad siłą i motoryką, jednym z głów-

PODCIĄGANIE NA TRX

nych założeń treningowych jest poprawa mobilności i zwinności. Wszystkie te cechy rozwijają się jedynie w pewnym zakresie wewnątrz uprawianej dyscypliny sportu. Chcąc osiągać wyniki na najwyższych szczeblach sportowych warto zadbać o odpowiednie, niezbędne przygotowanie motoryczne od najmłodszych lat, bo sam talent nie wystarczy. Jeśli twoje dziecko nie myśli na razie o karierze sportowej, spędza jednak zbyt dużo czasu przy komputerze i potrzebuje zmienić swoje niezdrowe nawyki, zgubić kilka kilogramów, poprawić sprawność ogólną, skorygować wadę postawy lub po prostu aktywnie spędzić wolny czas, trening personalny to coś właśnie dla niego. Przedstawiam kilka zdjęć moich podopiecznych z opisem techniki wykonania ćwiczeń przez dzieci w podstawowych wzorcach ruchowych.

Złap uchwyty obiema rękoma tak, by palce były skierowane do siebie. Odchyl się do tyłu tak, aby ciężar ciała opierał się na napiętych taśmach. Ramiona wyprostowane, całe ciało napięte i w jednej linii. Napnij brzuch i pośladki, a następnie ściągając łopatki i uginając łokcie przyciągnij tułów do taśm TRX. Przytrzymaj ruch przez 1-2 sekundy, po czym wróć do pozycji wyjściowej.

| Nº 885 | 4 marca 2021

FITNESS |

PRZYSIAD

| 41

Stań na szerokość barków i ustaw stopy w delikatnej rotacji zewnętrznej, napnij mocno mięśnie brzucha i pośladków. Zacznij ruch od cofnięcia bioder w tył i postaraj się, by ciężar ciała znalazł się w przewadze na piętach które nie odrywają się od ziemi. Po cofnięciu bioder zginasz kolana i schodzisz w dół. Postaraj się żeby kręgosłup pozostał w neutralnej pozycji, zachowując naturalne krzywizny. Następnie poprzez wyprost w stawie kolanowym wracasz do pozycji wyjściowej.

WYCISKANIE HANTLI STOJĄC

W pozycji wyjściowej stojąc ze stopami rozstawionymi na szerokość barków i wyprostowanymi plecami, unieś ramiona w górę tak, aby hantle znajdowały się na wysokości uszu. Palce zwrócone są do przodu. Łokcie ugięte. Wyciskaj hantle nad głowę, prostując ramiona w łokciach. Hantle schodzą się do środka w momencie wyprostu ramion nad głową. Następnie powolnym ruchem opuszczaj hantle do pozycji wyjściowej.

42 |

4 marca 2021 | Nº 885 |

| ZDROWIE

Napoje energetyzujące Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

nie najlepszy pomysł na zastrzyk energii

iektóre napoje energetyzu- gorzka pomarańcza, yerba mate, ginkgo Napoje energetyzujące jące są sprzedawane jako i dziurawiec. definiuje się jako „napoje, napoje, podczas gdy inne Podczas gdy wiele wymienionych są uważane za suplementy powyżej witamin, minerałów i ziół może które zawierają duże ilości diety. Przykłady popular- być korzystnych, gdy są stosowane składników pobudzających, nych rodzajów napojów energetycznych w odpowiednich ilościach, dodanie dużych to Red Bull, Monster, Rockstar... Oprócz ilości cukru i kofeiny sprawia, że więkzwykle kofeiny, a także cukru napojów dostępne są również „przekąski szość napojów energetyzujących jest złym i często suplementów, takich jak energetyczne”, takie jak shoty czy żelki. wyborem. witaminy lub karnityna, które CZĘSTO WYSTĘPUJĄCE NIEBEZPIECZEŃSTWA są promowane jako produkty SKŁADNIKI W TYCH NAPOJACH ZWIĄZANE Z KOMERCYJNYMI NAPOJAMI ENERGETYCZNYMI Cukier – typowy napój energetyczny zdolne do zwiększenia czujności zawiera od 54 do 62 gramów dodatku Większość ludzi spożywa napoje energetyumysłowej i sprawności cukru, co przekracza maksymalną ilość zujące, aby zwiększyć czujność umysłową spożycia cukrów zalecaną przez więk- i wydolność fizyczną. To czy napoje energefizycznej”. szość instytucji zajmujących się zdrowiem. Poza tym w ich skład wchodzą: kofeina, witamina B6 i B12, aminokwasy, w tym tauryna, guarana/brazylijskie kakao, żeń-szeń, glukuronolakton, l-karnityna,

tyczne są złe ostatecznie zależy to od konkretnego rodzaju – jednak większość butelek i puszek sprzedawanych w sklepach ogólnospożywczych jest daleka od zdrowych wyborów.

Oto kilka potencjalnych zagrożeń i skutków ubocznych związanych z napojami energetycznymi. l Przedawkowanie kofeiny, gdyż większość napojów zawiera od 70 do 240 miligramów kofeiny na napój, w porównaniu do około 35 mg kofeiny w napoju gazowanym i 100 mg w filiżance kawy. Picie wielu napojów energetyzujących każdego dnia może naprawdę spowodować gwałtowny wzrost spożycia kofeiny, co może prowadzić do wielu objawów takich jak: lęk, drżenie i nerwowość, kołatanie serca, zaburzenia rytmu serca oraz przyspieszenie akcji serca i ciśnienia krwi, problemy ze snem i bezsenność, zaburzenia trawienia, w tym nudności, biegunka i utrata apetytu, odwodnienie, bóle w klatce piersiowej, zawroty głowy,

| 43

| Nº 885 | 4 marca 2021 uzależnienie od kofeiny i cukru, a w rezultacie zmęczenie i bóle głowy. l Przyrost masy ciała – spowodowany wysokim spożyciem cukru i kalorii. Typowy napój energetyzujący ma podobną ilość kalorii i cukru jak napój gazowany, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem problemów, takich jak otyłość i cukrzyca oraz problemy stomatologiczne.

l Kawa, która zawiera przeciwutle-

niacze i kofeinę, ale zwykle można ją bezpiecznie spożywać w umiarkowanych ilościach. Aby uzyskać jak najwięcej korzyści, spożywaj niesłodzoną, organiczną kawę. l Czarna herbata, która jest również bogata w garbniki i przeciwutleniacze oraz zawiera trochę kofeiny (mniej niż kawa). l Yerba mate, rodzaj herbaty z Ameryki Południowej o zielonkawym kolorze i ziemistym, ziołowym aromacie. Zawiera polifenole i inne przeciwutleniacze oraz działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo.

INNE SPOSOBY NA ZWIĘKSZENIE POZIOMU ENERGII

ZDROWE NATURALNE ALTERNATYWY

Poniżej podaję przykłady naturalnych napojów energetycznych, które oferują rzeczywiste korzyści zdrowotne i są mniej ryzykowne niż większość komercyjnych napojów energetycznych, obejmują: l Zielona herbata, napój energetyzujący, który prawdopodobnie wiąże się z najbardziej poprawiającymi metabolizm efektami, takimi jak zwiększenie energii, spalanie tłuszczu i zmniejszenie jego magazynowania. Zielona herbata naturalnie zawiera trochę kofeiny, ale mniej niż kawa. Jest również bogata w przeciwutleniacze, takie jak katechiny, które zwalczają wolne rodniki. l Zielona herbata Matcha jest wyjątkowo bogata w związek o nazwie EGCG, który ma działanie podnoszące na duchu.

Oprócz wyboru zdrowych napojów energetyzujących zamiast tych słodkich i przetworzonych, oto inne wskazówki, jak zwiększyć poziom energii: l Wysypiaj się. Dorośli powinni starać się o średnio siedem do dziewięciu godzin, aby uniknąć deprywacji snu. l Ćwiczenia. Regularna aktywność fizyczna może poprawić nastrój i motywację, a także pomóc lepiej spać. l Wypróbuj zioła, takie jak żeń-szeń. Niektóre zioła, w tym żeń-szeń i miłorząb dwuklapowy, powodują, że ludzie czują się bardziej obudzeni, nie powoduje zwykle bez poważnych skutków ubocznych, gdy jest przyjmowany w zalecanych dawkach. l Kontroluj stres – chroniczny stres może zniszczyć twoją energię i zepsuć sen. Wypróbuj zajęcia odprężające, które pomogą Ci się zrelaksować, takie jak medytacja, czytanie, prowadzenie dziennika, aromaterapia, joga itp. l Jedz pokarmy wspierające pracę mózgu – przeciwzapalne, bogate w składniki odżywcze pokarmy dostarczają składników odżywczych, których potrzebujesz, aby czuć się najlepiej. Zwróć uwagę na żywność, taką jak liściaste warzywa, wysokiej jakości mięso i białko, jajka, dziko złowione ryby, orzechy, nasiona, jagody, kakao, zioła i przyprawy.

Bezpłatne webinary Zapraszamy na prowadzone przez Beatę Wdowczyk-Murfitt webinaria, z których dowiecie się więcej o zdrowym odżywianiu i wzmacnianiu odporności organizmu. Szczegóły na stronie www.londonspark.org.uk

Tekst powstał w ramach projektu ‘Strengthening Polish families – strengthening Brent community’, dofinansowanego przez London Borough of Brent.

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

44 44 |

ROZRYWKA | ROZRYWKA

Cooltura+ 4 marca 2021 | | Nº Nº763 885 ||

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzykatytuł polskafilmu? Czy znasz

przez mój chłód! b. Nie od razu zniknie rejestr 4. Gus Van Sant Twoich szkód! – ...c. zNiewyboru od razu stopisz serca mego lód! a. Więzień d. Nie od razu się opłaci ten b. Buntownik Twój trud! c. Niewolnik

d. Aferzysta 4. Kto był pierwszym wykonawcą utworu 5. Kevin Costner – „Kolorowe jarmarki”?

Tańczący a. Januszz… Laskowski

b. Irena Santor a. Kojotami c. Maryla Rodowicz b. Owcami d. Jerzy Połomski c. Lwami d. Wilkami 5. Którego zespołu jest to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”? a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

7. Sergio Leone – w… …….. 7.Dawno Kombi temu – Słodkiego, życia. a. Australii Błogiego b. a. Afryce b. Długiego c. Ameryce Miłego d. c.Europie d. Dobrego

Aronofsky 8.8.„ADarren kiedy przyjdzie także … łabędź po– mnie Zegarmistrz a. Błękitny światła purpurowy b. Szary Byc. mi zabełtać błękit Biały wd.głowie Czarny …………………………………….”

dodaj ogłoszenie na

a. To go zapytam, czy jest

9.zdrowy Steven Spielberg – Złap mnie,wreszcie jeśli…wiatr b. Zawieje

cooltura24.co.uk

a. odnowy Chcesz Stanę się nagle fioletowy b. c.Potrafisz d. To będę jasny i gotowy c. Zdążysz d. Zdołasz 9. „Wehikuł czasu” to przebój którego zespołu?

10. a. James Dżem Mangold – Przerwana lekcja… b. Coma

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Perfect a. c. Muzyki Lao Che b. d. Cierpliwości c. Miłości 10. „Niech żyje bal!” d. Życia śpiewa…

a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

3. „Nie dokazuj, miła nie 3. Peter Weir – dokazuj Stowarzyszenie Przecież nie jest z Ciebie Umarłych… znowu taki cud Nie od razu, miła nie od a. Malarzy razu b. Muzyków ………………………………..” c. Pisarzy a. Nie od razu się przebijesz d. Poetów

c. Chłopcy z Placu Broni d. Tilt

Prawidłowe odpowiedzi:

2. Jakie było prawdziwe 2. Luc Besson –… nazwisko Czesława zawodowiec Niemena? a. Nowak a. Forrest b. Wydrzycki b. Frank c. Burzyński c. Leon d. Sempoliński d. Lucas

6. Kto to śpiewał: „Wolność 6. Robi Marshall kocham rozumiem,– … gejszy wolności oddać nie a. Wyznania umiem”? b. Wspomnienia a. Breakout c. Zapiski Andrzej Zaucha d. b. Dzienniki

1b, 2c, 3d, 4b, 5d, 6a, 7c, 8d, 9b, 10a.

1. Dżem – Czerwony jak 1. Ron Howard – Piękny… …….. a. Piec a. Człowiek b. Komunista b. Umysł c. Krew c. Dzień d. Cegła d. Sen

SUDOKU

L L

O O

L L

••• Zebranie.l l l Profesor do zstudenta nachciałby egzaminie: – Ktoś państwa -coś Proszę pana, czy pan w ogóle dodać? chce –skończyć studia? Tak, ja bym chciał coś -dodać. Tak panie profesorze. - No –toSłucham? właśnie pan skończył... – Dwanaście plus siedem, l l l dziękuję. Do banku w Szwajcarii • • • wchodzi klientPrzychodzi z walizką i ściszonym głosem facet do lekarza mówi do bankiera: i mówi: - Chciałbym pieniądze, w tej – Paniewpłacić doktorze boli mnie walizce jest cztery po wypiciu Redmiliony Bulla. euro. Na to bankier uśmiechnięty:

– Gdzie pana boli? - Proszę niepod ściszać głosu, bieda to – Tu... skrzydłami. żaden wstyd. • • • Nauczyciel matematyki l l w l pewnej zwraca klasówki Zapytali szkole. Grzegorza Latę, czy reprezentacja z 1974 pokonałaby dzi– Muszę z przykrością siejszą kadrę.że 60% z was nie stwierdzić, -ma Tak, wygralibyśmy 1:0. najmniejszego pojęcia -o Tylko tyle? matematyce. - NoNa tak,toproszę że więkjedenpamiętać z uczniów: szość– zPrzesadza nas jest jużpan po psorze! 70. Tylu to nas nawet nie ma w tej l l l klasie. Jasiu przychodzi• ze • •szkoły i chwali się ojcu: Do banku w Szwajcarii -wchodzi Tato, dzisiaj nazkartkówce nie klient walizką i ściszopopełniłem żadnego błędu ortonym głosem mówi do bankiera: graficznego!

– Chciałbym wpłacić pie-niądze, Wspaniale a jakijest byłcałe temat? w tejsynu, walizce -cztery Tabliczka mnożenia. miliony euro. Na to bankier uśmiechl l l nięty: - Tatusiu, czy nie Ocean Spokojny – Proszę ściszać głosu, zawsze jest spokojny? bieda to żaden wstyd. - Co za dziwne pytanie? • • • Czy nie możesz pytać Ja siędzwonię o coś mądrzejszego? – Halo! w spra-wie Mogę. Kiedy umarło Morze Margarażu. twe?– Tutaj baza rakietowa. Źle pan trafił. l lżeście l – Nie, to wy źle traStudent pyta studenta: fili! - Powtarzałeś coś egzami• • przed • nem?Co mówi informatyk gdy -dostanie Tak. na urodziny pendrajwa? - A co? – Dzięki za pamięć. - Będzie dobrze, będzie dobrze...

PLAC ZABAW |

| Nº 885 | 4 marca 2021 ZNAJDŹ 10 RÓŻNIC

ROZWIĄŻ RÓWNANIE

LABIRYNT

SUDOKU DLA DZIECI

| 45

SKUP ZŁO M U ZADZWOŃ

079 17 300 600

Hurtownia tapicerska www.ukfoam.co.uk

artykuły polskie i angielskie Zapraszamy do współpracy!

Wysokiej jakości materace memory foam

Tel: 0208 61 61 830 Kom: 074 4930 7367

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Email: biuro@bwl-stolarnia.pl Tel: +48 532 993 780 www.bwl-stolarnia.pl

Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

loyed

Rejestracja LTD

VA T

Zapraszamy do współpracy!

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

Self-emp

(Limited Company)

Empl

oyme

Par

tne

rsh

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

0208 846 3606

poniedziałek, środa, piątek 8.00-19.00 wtorek, czwartek 8.00-21.00

24.co.uk

KSIĘGOWOŚĆ

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

Untitled-3 1

07.11.2019 09:58:08

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London