Cooltura Issue 893

The Polish Weekly | N o 17 (893) | 29.04.2021

Świętujemy PHD 2021!

Zobacz najciekawsze imprezy organizowane w ten weekend w ramach Dni Polskiego Dziedzictwa (Polish Heritage Days). Str. 20

Top 10

Sama dla siebie jestem największą konkurencją!

Masz dość pedałowania pod górkę? Zobacz, jakie możliwości oferują rowery elektryczne. Str. 28

Z Destiny, reprezentantką Malty w konkursie Eurowizji 2021, rozmawiał Marcin Wolniak. Str. 24

KSIĄŻĘ FILIP MIAŁ POLSKICH PRZODKÓW 6

Jak głosować w wyborach samorządowych

Polskie ślady przodków zmarłego niedawno księcia Edynburga można odnaleźć trzy generacje wcześniej (tylko!). Prababka Filipa, Julia Hauke, urodziła się w Warszawie. O jej ojcu, generale Maurycym Hauke, wiedziałem już blisko 60 lat temu – zdradza Marek Stella Sawicki, który wnikliwie zbadał polskie korzenie męża królowej Elżbiety II.

© ComposedPix / Shutterstock.com

maja odbędą się przesunięte z ubiegłego roku wybory lokalne w Anglii.

Mieszkańcy Londynu wybiorą burmistrza i członków London Assembly. W głosowaniu mogą też wziąć udział Polacy zarejestrowani w Electoral Office. Mimo pandemii możliwe będzie także osobiste oddanie głosu w lokalu wyborczym, ale z przestrzeganiem zasad dystansu społecznego. Szerzej o tym, jak będzie przebiegać głosowanie piszemy na str. 12.

Unikatowa Konstytucja 3 Maja z polskiej biblioteki

Czytaj więcej na stronach 14-15

W

tym roku obchodzimy 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej konstytucji w Europie i drugiej na świecie. Historię tego dokumentu przybliża Dobrosława Platt, dyrektorka Biblioteki Polskiej POSK w Londynie, która w swoich zasobach posiada angielską i polską wersję konstytucji, w tym unikatowe angielskie tłumaczenie z 1791 roku.

Czytaj więcej na stronach 22-23

2 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Koronawirus w odwrocie mimo zniesienia restrykcji

M

imo poluzowania kolejnych restrykcji liczba zakażeń koronawirusem w Anglii nadal spada – wynika z danych urzędu statystycznego ONS. W ciągu tygodnia do 16 kwietnia zachorowała jedna na ponad 600 osób, a tydzień wcześniej jedna na 480 osób. Po raz pierwszy od września ubiegłego roku liczba zakażonych w całej Anglii spadła poniżej 100 tysięcy.

Zdaniem ekspertów to w dużej mierze zasługa szczepień, ale przypominają jednocześnie, że osoby zaszczepione nadal mogą zarażać, choć same są już chronione przed poważnymi powikłaniami.

Pandemia koronawirusa w Wielkiej Brytanii może być już traktowana jako endemia – uważa Jeremy Farrar, dyrektor think tanku Welcome Trust.

Endemia oznacza stałe występowanie zachorowań na danym

Piąta edycja Polish Heritage Days

P

onad 50 organizacji w Wielkiej Brytanii zgłosiło swoje inicjatywy w ramach V edycji Polish Heritage Days (Dni Polskiego Dziedzictwa), które w tym roku, podobnie jak w zeszłym, będą mieć w większości wirtualny charakter ze względu na panującą pandemię koronawirusa.

– Tegoroczna rocznicowa – piąta – edycja PHD będzie wyjątkowa, gdyż przy jej okazji chcemy zwrócić uwagę na polonijną solidarność oraz korzyści płynące z budowania lokalnych więzi społecznych, które okazały się bezcenne podczas pandemii koronawirusa – zapowiada polska ambasada w Londynie.

W ramach tegorocznej edycji PHD polska społeczność w Bournemouth, Christchurch, Poole oraz Dorset zaprasza do udziału w wirtualnym biegu Polish Heritage Days Run 2021, którego uczestnicy razem pokonają łącznie dystans 3511 km, czyli tyle, ile wynosi suma długości granic Polski. Z kolei Polish Runners in UK z Watford zapraszają 2 maja do wspólnego biegu wzdłuż miejscowego kanału. Podczas tej wyjątkowej edycji PHD będzie można również sprawdzić swoje umiejętności oraz wiedzę w ramach różnorodnych konkursów na temat polskiej kultury, języka, historii oraz dziedzictwa. Odbędą się też liczne wirtualne koncerty, prezentacje filmów, a także warsztaty kulturalne dla dzieci czy warsztaty artystyczne dla dorosłych.

– Już teraz zapraszamy do dzielenia się informacjami na facebookowych profilach ambasady i Polish Heritage Days, dotyczącymi wydarzeń organizowa-

obszarze w liczbie utrzymującej się przez wiele lat na podobnym poziomie. W wywiadzie dla BBC Radio Four powiedział: „Koronawirus zostanie z nami na zawsze i musimy nauczyć się z nim żyć”.

Regularne testy, szczepienia, a nawet restrykcje społeczne będą niezbędne do kontrolowania zachorowań. +++ Ponad połowa Brytyjczyków przyjęła pierwszą dawkę szczepionki na koronawirusa

Czytaj więcej na stronach 20-21

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK

Paszporty szczepień do końca maja?

M nych w ramach tegorocznej edycji PHD. Informujcie o swoich inicjatywach używając hasztagów #PLHeritageDays i #PolesinUK. W nadchodzący weekend majowy pokażmy, jak ważne jest dla nas polskie dziedzictwo oraz kultura i wypełnijmy sieć informacjami na temat naszego kraju! – zachęca polska ambasada w Londynie.

Polish Heritage Days to inicjatywa mająca na celu świętowanie i promowanie przez zamieszkałych w Zjednoczonym Królestwie Polaków – przy okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą oraz Dnia Flagi RP przypadających 2 maja, jak i święta Konstytucji 3 Maja – polskiej kultury, dziedzictwa przeszłych pokoleń, polskiego wkładu w życie kulturalne, gospodarcze i społeczne Wielkiej Brytanii, oraz podkreślenie pozytywnej roli, jaką wielotysięczna polska społeczność pełni w Zjednoczonym Królestwie.

Oficjalnym symbolem Polish Heritage Days jest biało-czerwona szachownica lotnicza, która była emblematem polskich pilotów walczących w bitwie o Wielką Brytanię, a obecnie, dzięki działaniom promocyjnym Ambasady RP w Londynie, stała się znakiem rozpoznawczym Polaków w Wielkiej Brytanii. W tym roku akcji towarzyszy okolicznościowe logo, stworzone specjalnie z okazji piątej edycji Polish Heritage Days.

NHS wysyła zaproszenia na szczepienie przeciwko koronawirusowi do mieszkańców Anglii mających 44 lata.

W grupie wiekowej 45-49 lat pierwszą dawkę dostało już dwie trzecie zaproszonych.

W sumie w całej Wielkiej Brytanii podano dotychczas ponad 47 mln dawek. Ponad 13 mln osób ma już pełną ochronę.

Zaszczepiona jest do tej pory ponad połowa dorosłych mieszkańców Wielkiej Brytanii. „To wspaniały kamień milowy”, powiedział minister zdrowia Matt Hancock. „Narodowy program szczepień jest naszym sposobem na wyjście z tej pandemii”, dodał.

inisterstwo Transportu przygotowuje się do wprowadzenia w życie „health certificates”, czyli „paszportów szczepionkowych” jeszcze przed wakacjami. Resort miał poinformować przedstawicieli branży turystycznej, że jeśli się uda, to nowy dokument dla podróżnych mógłby być dostępny tuż po 17 maja, czyli po przywróceniu międzynarodowych podróży. „Pracujemy nad rozwiązaniem, które pozwoli mieszkańcom Wysp potwierdzić ich status Covid-19, w tym status szczepień podczas zagranicznych podróży. To nasz priorytet”, poinformowała rzeczniczka Ministerstwa Transportu.

Powołując się na źródło w resorcie transportu „Daily Telegraph” twierdzi, że ministerstwo planuje wprowadzić „health certificates” jeszcze przed 17 maja, tak by brytyjscy turyści nie musieli dłużej zwlekać z planowaniem urlopów. Paszporty byłyby początkowo dostępne jedynie dla osób podróżujących za granicę.

W te wakacje wiele krajów otworzy się na turystów, jednak podróżni wjeżdżający na terytorium danego państwa będą musieli udowodnić, że nie są zarażeni koronawirusem lub zostali już zaszczepieni.

Hiszpański minister turystyki przyznał na antenie Sky News, że jego kraj „desperacko liczy na turystów z Wielkiej Brytanii w tym sezonie letnim”.

„Program szczepień w Wielkiej Brytanii przebiega bardzo sprawnie, więc miejmy nadzieję, że tego lata będziemy świadkami powrotu prawdziwych wakacji”, stwierdził Fernando Valdes. „Madryt mocno naciska na Brukselę, aby przekonać tamtejsze władze do zawarcia porozumień o wznowieniu podróży między Wspólnotą, a tak zwanymi krajami trzecimi. Jeśli osiągniemy tego rodzaju porozumienia do czerwca, sytuacja branży turystycznej powinna ulec poprawie”, dodał.

Bez wątpienia, certyfikaty zdrowia lub tak zwane paszporty szczepień przyspieszyłyby bezpieczny powrót do normalności.

Tymczasem parlamentarna Komisja ds. Transportu – Transport Select Committee, skrytykowała działania Downing Street podejmowane w celu odmrożenia sektora lotniczego oraz turystycznego. W najnowszym raporcie komisji czytamy, iż założenia rządowego planu przywrócenia podróży międzynarodowych, w dalszym ciągu są zbyt ogólnikowe, a do tego niejasne i kosztowne. Deputowani podkreślają, że nawet podróż do bezpiecznych krajów będzie się wiązać z dodatkowymi wydatkami. Do ceny biletów i pobytu za granicą trzeba będzie doliczyć koszt zakupu dwóch testów PCR – na osobę. Zgodnie z zaleceniami Downing Street, testy mają być wykonywane przed wylotem na wakacje i tuż przed powrotem do Wielkiej Brytanii.

DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 079 32 606 100 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KAROLINA SOŁTYS karolina@cooltura.co.uk 0208 846 3615 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

| Nº 891 | 15 kwietnia 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 3

4 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Leki przeciwko koronawirusowi mają być dostępne do jesieni Źródło: PAP

P

remier Wielkiej Brytanii Boris Johnson rozpoczął poszukiwania prostych metod leczenia koronawirusa, które można by stosować w domu – podał portal BBC News. Johnson liczy na to, że tabletki lub kapsułki będą dostępne do jesieni, aby pomóc w walce z oczekiwaną trzecią falą Covid-19.

Chodzi o to, żeby dawać je osobom, które mają pozytywny wynik testu na obecność koronawirusa. Powstała specjalna grupa ds. leków antywirusowych w celu nadzorowania pracy i przyszłych prób klinicznych; jak dotąd nie znaleziono żadnych metod leczenia, które mogłyby być stosowane – podaje BBC News.

Boris Johnson przyznał, że za granicą odnotowano gwałtowny wzrost zachorowań na Covid-19, a naukowcy ostrzegają, że w tym roku nastąpi kolejna fala zachorowań. „Jak patrzymy na to, co dzieje się w innych krajach, gdzie odnotowywana jest rekordowa liczba przypadków zakażenia koronawirusem, nie możemy się łudzić, że Covid-19 minął". „I tak musimy, w miarę możliwości, nauczyć się żyć z tą chorobą, jak żyjemy z innymi chorobami" – dodał.

Skupienie się na leczeniu antywirusowym, które może zmniejszyć wpływ infekcji, może być istotnym narzędziem, gdy nadejdzie kolejna fala zakażeń – podaje BBC News. Podczas gdy wprowadzenie szczepionek przeciwko Covid-19 zmniejszy tę falę, pozostaną ludzie, którzy nie będą chronieni, ponieważ szcze-

Źródło: PAP

P Boris Johnson świętuje w pubie zniesienie restrykcji.

Fot. Twitter/BorisJohnson

pionka nie zadziałała w ich przypadku lub nie skorzystali z tej opcji.

Dzięki programowi Recovery Trial, prowadzonemu w szpitalach, Wielka Brytania przoduje w opracowywaniu terapii dla ludzi, którzy są już poważnie chorzy.

Teraz jednak rząd chce wspomóc wysiłki zmierzające do znalezienia metod leczenia, które powstrzymają osoby zakażone przed zapadnięciem na poważną chorobę.

Uważa się, że istnieje wiele metod leczenia, które działają poprzez powstrzymanie replikacji wirusa, czyli powstawania wirusów potomnych z wirusa rodzicielskiego.

To wszystko jest częścią uczenia się życia z wirusem – wskazał brytyjski premier. Ale w tej chwili jest to tylko dążenie, a nie gwarancja, że tak się faktycznie stanie – pisze BBC News.

Johnson zasugerował, że leki antywirusowe, obok szczepień i masowych testów, mogłyby być trzecią metodą obrony przed koronawirusem.

Agencja leków podała bilans zgonów po przyjęciu szczepionki AstraZeneca

Do

14 kwietnia 32 osoby zmarły w Wielkiej Brytanii w wyniku zakrzepów krwi, które pojawiły się po przyjęciu szczepionki na koronawirusa produkowanej przez koncern AstraZeneca.

Powikłanie pojawiło się u 168 z ponad 21 mln zaszczepionych – podała Medicines and Healthcare products Regulatory Agency, brytyjski regulator rynku leków.

Zakrzepy wystąpiły u 93 kobiet i 75 mężczyzn w wieku od 18 do 93 lat.

U wszystkich poza jedną osobą pojawiły się po pierwszym zastrzyku.

Brytyjska agencja leków utrzymuje, że korzyści wynikające z przyjęcia szczepionki przewyższają związane z nią ryzyko.

Wstępne dane sugerują, że szczepionki mRNA przeciwko COVID-19 można podawać kobietom w ciąży

Komisja Europejska nie skorzysta z opcji zakupu 100 mln dodatkowych dawek brytyjskiej szczepionki produkowanej przez firmę AstraZeneca. Możliwość dodatkowego zakupu była przewidziana w umowie, w ramach której Unia Europejska kupiła 300 mln dawek preparatu.

Już 95 proc. mieszkańców Anglii w wieku powyżej 50 lat zaszczepiło się na koronawirusa – podał NHS. W grupie wiekowej 45-49 lat odsetek zaszczepionych wynosi jak dotąd blisko 60 proc., ale grupa ta zaczęła szczepienia dopiero w kwietniu.

Lekarzy niepokoi stosunkowo niskie zainteresowanie szczepieniami wśród pracowników domów opieki społecznej.

W tej grupie szczepionkę przyjęło tylko 80 proc. osób.

odawanie szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 nie wydaje się wiązać z istotnym ryzykiem dla kobiety w ciąży ani dla jej dziecka – wynika z badań, których wyniki opublikował „New England Journal of Medicine”.

Pierwszymi szczepionkami przeciwko COVID-19 dostępnymi w Stanach Zjednoczonych były szczepionki mRNA: BNT162b2 (Pfizer – BioNTech) i mRNA1273 (Moderna). W grudniu 2020 r. szczepionki te otrzymały zezwolenie Food and Drug Administration (FDA) na stosowanie w nagłych wypadkach (EUA) jako seria dwóch dawek, w odstępie trzech tygodni w przypadku Pfizer – BioNTech i miesiąca w przypadku Moderny. Kobiety w ciąży zostały wykluczone z badań klinicznych poprzedzających zezwolenie, a w momencie wydania pozwolenia dostępne były tylko ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania tych szczepionek w czasie ciąży – dotyczyły kobiet, które były w nieświadomej ciąży, kiedy przystępowały do badań.

Jednak kobiety w ciąży, które chorują na COVID-19, są narażone na zwiększone ryzyko ciężkiej choroby (np. skutkującej przyjęciem na oddział intensywnej opieki medycznej, koniecznością pozaustrojowego natleniania – ECMO lub wentylacji mechanicznej) i zgonu w porównaniu z osobami w wieku rozrodczym, które nie są w ciąży.

Kobiety w ciąży chorujące na COVID19 mogą być też bardziej narażone na niekorzystne skutki ciąży, takie jak poród przedwczesny, w porównaniu z kobietami w ciąży bez COVID-19. Dlatego instytucje, takie jak: Centers for Disease Control and Prevention (CDC) i Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)we współpracy z American College of Obstetricians and Gynecologists oraz American Academy of Pediatrics, wydały wytyczne wskazujące, że szczepionek przeciwko COVID-19 nie należy odmawiać kobietom w ciąży.

Monitorowanie ciężarnych jest niezbędne do scharakteryzowania bezpieczeństwa nowych szczepionek przeciwko COVID-19, które wykorzystują mRNA, nanocząsteczki lipidów i najnowocześniejsze procesy produkcyjne. Ponadto ustalenie ich profili bezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie dla sformułowania zaleceń dotyczących szczepień przyszłych matek przeciwko COVID-19.

Aby wstępnie ocenić bezpieczeństwo stosowania szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 u kobiet w ciąży, zespół doktora Toma Shimabukuro z Centers for Disease

Control and Prevention przeanalizował dane zebrane pomiędzy 14 grudnia 2020 a 28 lutego 2021 z trzech amerykańskich systemów monitorowania bezpieczeństwa szczepień („v-safe after vaccination health checker", „v-safe pregnancy registry" oraz „Vaccine Adverse Event Reporting System” VAERS). Te dobrowolne systemy oparte są na aplikacjach na smartfony. Łącznie, jako będące w ciąży, zidentyfikowano 35 691 uczestniczek badań w wieku od 16 do 54 lat, które otrzymały zastrzyki Moderna lub Pfizer. Żadna z zaangażowanych kobiet nie otrzymała jednodawkowej szczepionki Johnson & Johnson, która stała się dostępna po badaniu.

Ból w miejscu wstrzyknięcia zgłaszany był częściej przez ciężarne niż przez kobiety niebędące w ciąży, rzadsze natomiast były bóle głowy, bóle mięśni, dreszcze i gorączka. Spośród 3958 uczestniczek zapisanych do dwóch wspomnianych dobrowolnych rejestrów ciąż „v-safe", u 827 ciąża już zakończyła się, z czego w 115 przypadkach (13,9 proc.) doszło do utraty ciąży, a w 712 (86,1 proc.) do urodzenia żywego dziecka (głównie wśród uczestniczek szczepionych w trzecim trymestrze).

Niekorzystne dla noworodków skutki obejmowały poród przedwczesny (9,4 proc.) oraz wielkość dziecka zbyt małą w stosunku do wieku ciążowego (w 3,2 proc.); nie odnotowano zgonów noworodków.

Spośród 221 zdarzeń niepożądanych związanych z ciążą zgłoszonych do VAERS, były poronienia samoistne (46 przypadków).

Chociaż nie można ich bezpośrednio porównać, obliczone proporcje niekorzystnych wyników dotyczących noworodków i ciąży u kobiet zaszczepionych przeciwko COVID-19, które przeszły pełną ciążę, były podobne do przypadków odnotowanych w badaniach z udziałem kobiet w ciąży, które przeprowadzono przed pandemią COVID-19.

Jak zaznaczają autorzy, konieczne są dalsze obserwacje długoterminowe, w tym obserwacja dużej liczby kobiet zaszczepionych we wcześniejszej fazie ciąży, aby uzyskać informacje na temat wyników dotyczących matek, przebiegu ciąży i niemowląt.

24 Więcej na portalu

cooltura24.co.uk

| Nº 891 | 15 kwietnia 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 5

6 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

15 kwietnia 2021 | Nº 891 |

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 7

Kto musi rozliczyć się z brytyjskich dochodów w Polsce?

O

soby pracujące w Wielkiej Brytanii lecz będące wciąż rezydentami podatkowymi w Polsce, będą podlegać nowym przepisom podatkowym, które są stopniowo wprowadzane przez polski rząd. Kto zatem w tym roku musi rozliczyć się z polskim Urzędem Skarbowym ze swoich brytyjskich dochodów?

W ubiegłym roku z powodu pandemii koronawirusa termin składania rozliczenia podatkowego był znacząco przesunięty.

W tym roku nic nie wskazuje na to, aby taka sytuacja się powtórzyła.

Termin złożenia rozliczenia podatkowego w Polsce mija 30 kwietnia 2021 roku.

Pozostało zatem niewiele czasu, aby się tym zająć.

Ze swoich dochodów uzyskanych za granicą, w tym w Wielkiej Brytanii, muszą się rozliczyć osoby, których rezydencja podatkowa jest w Polsce. Ministerstwo Finansów w Polsce wyjaśnia, jak należy rozumieć rezydencję podatkową. Na ministerialnej stronie znajdziemy informację: ,,Sam fakt posiadania polskiego obywatelstwa nie oznacza automatycznie, że osoba jest zobowiązana do zapłaty podatku w Polsce. O tym, gdzie podlega się opodatkowaniu, decyduje przede wszystkim tzw. rezydencja podatkowa (miejsce zamieszkania dla celów podatkowych)”.

Polska ustawa PIT zakłada, że rezydentem podatkowym jest się w państwie zamieszkania, czyli tam, gdzie przebywa się większą część roku. ,,Większą część roku” należy rozumieć jako ponad 185 dni w aktualnym roku podatkowym. Innym kryterium określającym państwo zamieszkania jest to, gdzie znajduje się aktualnie nasze centrum interesów osobistych lub gospodarczych, czyli tzw. ośrodek interesów życiowych.

Osoby będące polskimi rezydentami podatkowymi, które uzyskały dochody w Wielkiej Brytanii, muszą zatem rozliczyć się w Polsce.

Od 1 stycznia 2020 roku konwencja MLI, która reguluje rozliczenia podatkowe, wprowadziła zasadę, według której polscy rezydenci podatkowi, którzy uzyskują dochód w Wielkiej Brytanii, muszą w 2021 roku rozliczyć się za 2020 roku za pomocą metody proporcjonalnego odliczenia. W praktyce oznacza to, że dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od płaconego w Polsce podatku odlicza się podatek zapłacony w Wielkiej Brytanii.

Konieczność rozliczenia się w Polsce do 30 kwietnia 2021 roku dotyczy jedynie tych osób, których rezydencja podatkowa znajduje się w Polsce.

Stopa bezrobocia spada Blisko połowa

B

rytyjski Urząd Statystyczny – Office for National Statistics poinformował, że w lutym tego roku stopa bezrobocia wyniosła 4,9 proc. Niewielki spadek o 0,1 proc. nastąpił jeszcze w czasie lockdownu. Daje to nadzieję na szybsze, niż szacowano, wyjście gospodarki z dołka.

Jak wynika z danych ONS, między grudniem 2020 roku a lutym 2021 roku bezrobocie w Wielkiej Brytanii nieznacznie zmalało – to pierwszy kwartalny spadek odnotowany od końca 2019 roku.

W omawianym okresie pracy nie miało 1,7 mln osób. Odnotowano też kolejny spadek zatrudnienia o 73 tys. miejsc pracy. Największe trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają osoby w wieku od 18 do 24 lat.

W sumie od stycznia 2020 roku liczba młodych pracowników w Wielkiej Brytanii spadła o prawie 500 tys. – to trzy piąte wszystkich utraconych miejsc

pracy. „Młodzi najdotkliwiej odczuwają skutki tej pandemii. Wielu z nich pracowało w najbardziej poszkodowanych branżach, takich jak handel detaliczny, hotelarstwo i kultura. Utrata pracy może być długotrwała”, przyznała Frances Lorraine O'Grady – sekretarz generalna British Trades Union Congress. „W miarę postępowania procesu łagodzenia obostrzeń będziemy stawiali ludzi w centrum naszej uwagi, między innymi poprzez rządowy plan wsparcia zatrudnienia mający na celu tworzenie miejsc pracy w całym kraju”, powiedział Kanclerz Skarbu Rishi Sunak.

Wstępne dane z marca i z pierwszych tygodni kwietnia wskazują na rosnącą liczbę ofert pracy, głównie w branżach, które w ramach luzowania obostrzeń covidowych ponownie się otwierają lub przygotowują się do otwarcia (chodzi między innymi o sektor hotelarski).

londyńczyków pracowała zdalnie podczas lockdownu

Wielka Brytania wprowadzi „britcoiny”?

W

krótce „bitcoin” może zostać wyparty przez „britcoin”, i to wcale nie żart. Bank of England już kilka lat temu przyglądał się możliwościom wprowadzenia państwowej waluty elektronicznej. Minister finansów Wielkiej Brytanii wrócił do tego pomysłu, dając bankowi centralnemu zielone światło do działania.

Rishi Sunak otwierając UK FinTech Week – globalną konferencję poświęconą rozwojowi technologii finansowych, zasugerował, że Bank of England powinien rozpocząć prace nad wprowadzeniem państwowej waluty cyfrowej. „Uruchamiamy nowy zespół zadaniowy Ministerstwa Skarbu i Banku Anglii w celu skoordynowania prac badawczych nad potencjalną walutą cyfrową (CBDC)”, stwierdził Kanclerz.

W pełni kontrolowany przez rząd za pośrednictwem Banku Anglii „britcoin”, ma być odpowiedzią Wielkiej Bry-

tanii na wyzwania stawiane wszystkim gospodarkom świata przez kryptowaluty, takie jak „bitcoin”.

Wprowadzenie państwowej waluty elektronicznej z punktu widzenia mieszkańców nie zmieniłoby nic, jednak rząd zyskałby pełniejszą kontrolę nad obiegiem pieniądza. Elektroniczna waluta oznacza, że nie unikniemy płacenia podatków, ale też wyeliminuje kradzieże czy oszustwa. Taki pieniądz będzie odporny na ataki hakerów.

Na razie ani rząd ani Bank of England nie potwierdzają, czy i kiedy „britcoin” zostanie wprowadzony, bank centralny podkreśla jednak, że cyfrowa wersja funta szterlinga nie zastąpi fizycznej gotówki. Światowym liderem wdrażania CBDC są obecnie Chiny. W zeszłym tygodniu również Europejski Bank Centralny poinformował, że bada możliwości, ale też zagrożenia jakie niesie ze sobą elektroniczna waluta.

Bruksela nie zamierza wprowadzać jej w najbliższym czasie – najszybciej za cztery lata.

J

ak pokazują najnowsze dane Office for National Statistics, w stolicy Wielkiej Brytanii w czasie lockdownu zdalnie pracowało więcej osób niż w jakiejkolwiek innej części kraju.

W 2020 roku na pracę zdalną przeszło aż 43 proc. londyńczyków. Dla porównania, w 2019 w domu pracowało 31 proc. mieszkańców stolicy. Rekordzistami pod tym względem okazali się mieszkańcy dzielnicy Lambeth – 54 proc. W Kensington & Chelsea i Hammersmith & Fulham zdalnie pracowało 49 proc. zatrudnionych osób.

Tuż za Londynem znalazł się region South-East z wynikiem 41 proc., a na końcu listy uplasowała się Irlandia Północna, gdzie zaledwie 26 proc. mieszkańców zdecydowało się na przeniesienie biura do domu. Średnia dla całej Wielkiej Brytanii wyniosła 38 proc.

Badanie przeprowadzone przez ONS pokazało również, że osoby pracujące zdalnie na etacie wprawdzie oszczędzają czas tracony wcześniej na dojazdy, ale poświęcają znacznie więcej czasu na wykonanie swoich obowiązków zawodowych – 35,9 h tygodniowo. Dla porównania, w miejscu pracy Brytyjczycy zatrudnieni w pełnym wymiarze godzin skupiają się na wykonywaniu swoich zadań 32,7 h tygodniowo.

Co ciekawe, z czasem osoby pracujące w domu zmieniały swoje przyzwyczajenia dotyczące godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy. W pierwszym miesiącu pandemii pracownicy zasiadali przed komputerem około godziny 10:15, we wrześniu dopiero o 10:45, byli za to skłonni częściej pracować po godzinie 18:00.

8 |

Untitled-3 1

15 kwietnia 2021 | Nº 891 |

07.11.2019 09:58:08

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

Były doradca zemścił się na Borisie Johnsonie

To

była zemsta Dominica Cummingsa. „The Times”, powołując się na anonimowe źródło na Downing Street, podał, że to były doradca Borisa Johnsona ujawnił prywatne rozmowy milionera Jamesa Dysona z premierem.

Właściciel firmy produkującej sprzęt AGD poprosił Johnsona o korzystne dla jego firmy zmiany podatkowe, a premier odpowiedział mu w SMS-ie „załatwię to”.

Boris Johnson tłumaczył w parlamencie, że kierował się interesem bezpieczeństwa kraju, w którym chodziło o szybkie uruchomienie produkcji respiratorów.

James Dyson wyjaśnił, że sprawa była pilna, a firma nie odniosła z tego tytułu żadnych korzyści.

Przedsiębiorca domagał się ulgi w opodatkowaniu zagranicznych pracowników, których firma Dyson miała ścią-

Dominic Cummings. © Ilyas Tayfun Salci / Shutterstock.com

gać do produkcji respiratorów.

Skończyło się na opracowaniu prototypów. Seryjna produkcja nigdy nie ruszyła, bo rząd zrezygnował z zamówienia.

Zdaniem opozycji to podejrzane, że przedsiębiorca ma bezpośredni dostęp do premiera i może z nim załatwić od ręki zmianę przepisów.

To kolejne ujawnione w ostatnich dniach bliskie powiązania członków brytyjskiego rządu z biznesmenami. O niedozwolony lobbying jest oskarżany były premier David Cameron, a obecny minister zdrowia Matt Hancock ma udziały w firmie, która dostała kontrakt na współpracę z NHS w Walii.

| 9

Ogromna liczba chętnych na prawo jazdy

W

Anglii i w Walii można znów przystąpić do testu na prawo jazdy.

I choć przyszłych kierowców cieszy ten fakt, to na teoretyczną część egzaminu będą musieli długo czekać. Aktualnie kolejka liczy 420 tys. osób.

Testy na prawo jazdy zostały wstrzymane w styczniu tego roku ze względu na pandemię. Jak donosi BBC, w wyniku kumulacji oczekujących większość ośrodków egzaminacyjnych ma zarezerwowane wszystkie terminy co najmniej do sierpnia.

Charlotte Dalton już trzykrotnie miała wyznaczony termin testu i za każdym razem był on przesuwany z powodu blokady. „Znalezienie wolnego terminu graniczyło z cudem”, przyznaje.

24-latka zapisała się na kurs prawa jazdy w lipcu 2019 roku. Miała przystąpić do niego w kwietniu 2020 roku, jednak ze względu na pierwszy lockdown odwołano część teoretyczną, a później kilkukrotnie ją przesuwano. Charlotte w końcu pode-

szła do testu we wrześniu, ale nie zdała go. „Byłam tak zestresowana myślą o porażce, że oblałam”, wyznała kobieta. Kolejny, październikowy termin, przesunięto z powodu choroby egzaminatora, dwa następne przypadły na drugą i trzecią blokadę w Anglii.

Kobieta ma dwójkę dzieci, a mąż nie może prowadzić pojazdów z powodów zdrowotnych.

The Driver and Vehicle Standards Agency (DVSA) potwierdza, że sytuacja jest fatalna, jednak agencja będzie robić co w jej mocy, by przeprowadzać jak najwięcej testów każdego dnia, tak by liczba osób oczekujących szybko się zmniejszyła.

Testy mają się odbywać między innymi w weekendy i w święta państwowe.

Egzaminatorzy apelują do kursantów, by podchodzili do testu będąc pewnymi swojej wiedzy. Ci, którzy nie zdadzą go, w tej chwili muszą czekać na kolejne podejście około 17 tygodni – przed pandemią było to maksymalnie 7 tygodni.

10 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

15 kwietnia 2021 | Nº 891 |

Prowadzisz firmę w Anglii?

Potrzebujesz porady dobrego adwokata?

Zależy Ci na dobrym rezultacie?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD CORPORATE Kompleksowe usługi prawne dla firm.

IMD Corporate według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.imdcorporate.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Corporate!

Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji.

Sprawdź również nasze usługi dla osób prywatnych.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

IMD Corporate jest nazwą handlową IMD Solicitors LLP. Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

| 11

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

Lider skrajnej prawicy pozwany do sądu przez nastoletniego uchodźcę

J

amal Hijazi, siedemnastolatek z Syrii, oskarżył Tommy‘ego Robinsona, lidera English Defence League, o ujawnienie w mediach społecznościowych filmów z tego, jak został pobity. Twierdzi, że w wyniku publikacji grożono mu, przez co był zmuszony razem z rodziną zmienić adres zamieszkania.

Syryjczyk został zaatakowany przez grupę mężczyzn w Huddersfield w 2018 roku. Napastnicy sfilmowali incydent, a pozwany Tommy Robinson opublikował nagranie na Facebooku, podając, że zaatakowany prześladował w swojej szkole młode Angielki i groził nożem jednemu z uczniów. Syryjczyk odpiera te zarzuty.

Ekolożki odpowiedzą za zniszczenie fasady banku

D

ziewięć kobiet w wieku 20-68 lat zostało oskarżonych o zniszczenie mienia po manifestacji ruchu ekologicznego Extinction Rebellion. Przed sądem odpowiedzą za wybicie okien w siedzibie banku HSBC w Canary Wharf.

Panie tłumaczyły, że zrobiły to, by pokazać, iż zmiany klimatyczne powodują jeszcze większe zniszczenia.

Wśród oskarżonych jest kandydatka na burmistrza Londynu – 68-letnia Valerie Brown.

Met Office i Microsoft zbudują superkomputer za 1,2 mld funtów

© Carol Blaker / Shutterstock.com

B

rytyjska agencja meteorologiczna Met Office będzie dysponować jednym z najlepszych komputerów na świecie. Nowoczesny system (za bagatela 1,2 mld funtów) pozwoli skuteczniej opracowywać prognozy pogody i przewidywać zmiany klimatu.

Superkomputer powstanie we współpracy z Microsoft. Będzie jedną z 25 najszybszych maszyn na świecie i najlepszą wśród wykorzystywanych dotychczas w meteorologii. Moc komputera Met Office będzie dwukrotnie większa niż jakiegokolwiek innego, działającego obecnie na Wyspach. Urządzenie trafi do laboratorium na południu Wielkiej Brytanii latem 2022 roku.

Pieniądze na budowę superkomputera przekaże agencji rząd. Downing Street doszło bowiem do wniosku, że lepiej jest przewidywać i zapobiegać, niż usuwać skutki anomalii pogodowych, które coraz częściej występują na Wyspach – od gwał-

townych opadów deszczu, przez intensywne opady śniegu, po trąby powietrzne i niespotykane dotychczas w tej części Europy upały.

Opracowany przez specjalistów z Microsoft system umożliwi tworzenie bardziej szczegółowych modeli pogodowych, nawet tych lokalnych, co wpłynie nie tylko na poprawę życia Brytyjczyków, ale też np. na funkcjonowanie branży lotniczej.

Penny Endersby, dyrektorka generalna Met Office podkreśliła, że nowoczesna technologia pozwoli uchronić ludzi i ich dobytek przed wieloma katastrofami – np. powodziami. „Superkomputer zagwarantuje szczegółową prognozę nawet dla niewielkiego obszaru kraju, przez co przyspieszy podejmowanie decyzji o tym, gdzie i kiedy budować zabezpieczenia przeciwpowodziowe. To również modele zmian klimatycznych i przewidywanie ich konsekwencji”, stwierdziła.

PRODUCENT I INSTALATOR Plastik Szkło Drewno Aluminium

OKNA DRZWI ŚWIETLIKI DRZWI PRZESUWNE I HARMONIJKOWE Fabryka i showroom: 1 Cumberland Avenue Park Royal London NW10 7RX 0208 963 9701

info@perfectcrystal.co.uk www.pwindows.co.uk

Danwood pracuj w Wielkiej Brytanii v3 wybrany 131x167mm C4V druk.pdf

12 |

1

23/03/21

08:16

reklamy.uk

LOGO

LOGO

LOGO

BOARDS Zadbaj o swoją firmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki.

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449

Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: E: sales@print-stock.co.uk 175 Danwood Bilton Rd, London UB6 7HQ pracuj w Wielkiej Brytanii v3 wybrany 131x167mm C4V druk.pdf 1 23/03/21 08:16 PrintStock.co.uk printstock

reklamy.uk

LOGO

LOGO

LOGO

M

imo brexitu Polacy mieszkających w Wielkiej Brytanii zachowali wcześniejsze prawa wyborcze.

Stało się to dzięki dwustronnemu porozumieniu podpisanemu między rządami obu państw. Z praw tych możemy skorzystać już 6 maja podczas przesuniętych z ubiegłego roku wyborów lokalnych, pod warunkiem, że wcześniej zarejestrowaliśmy się na liście wyborców w Electoral Office . Mieszkańcy Londynu wybiorą burmistrza i członków London Assembly.

W wyborach burmistrza startuje rekordowa liczba 20 kandydatów, a wśród nich ubiegający się o reelekcję Sadiq Khan.

W związku z pandemią i obowiązującymi restrykcjami społecznymi w komisjach wyborczych obowiązują dodatkowe zasady bezpieczeństwa. Jeśli mamy objawy koronawirusa – gorączkę, kaszel, utratę węchu i smaku, nie powinniśmy głosować osobiście. Osoby zdrowe powinny przed wejściem do lokalu wyborczego zakryć usta i nos, a dłonie zdezynfekować płynem antybakteryjnym. W środku obowiązywać będzie ruch jednokierunkowy i konieczność zachowania dystansu społecznego. Należy pamiętać o zabraniu własnego długopisu. Bliższe informacje o zasadach sanitarnych można znaleźć na stronie www.londonelects.org.uk/Covid.

Wszystkie materiały wyborcze w komisjach wyborczych będą w języku angielskim, ale instrukcje dotyczące głosowania będą dostępne w 20 językach, w tym po polsku.

Przed komisjami wyborczymi możemy spotkać osoby wspierające poszczególnych kandydatów (tzw. tellers). Mogą one zapytać nas o nazwisko i adres na potrzeby prowadzonych kampanii wyborczych, ale możemy odmówić podania takich danych.

Osoby, które wybrały głosowanie drogą pocztową powinny odesłać karty głosowania w załączonej kopercie tak by dotarły do biura wyborczego 6 maja do godz. 22:00. Jeśli jest już a późno na doręczenie przesyłki przez pocztę, można karty zanieść osobiście do najbliższej komisji wyborczej w swojej dzielnicy.

Nazwiska kandydatów na burmistrza Londynu znajdziemy na różowej

K

Zadbaj o swoją firmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki.

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449 E: sales@print-stock.co.uk PrintStock.co.uk

Jak głosować w wyborach samorządowych karcie głosowania. W kolumnie A stawiamy krzyżyk przy kandydacie pierwszego wyboru, a w kolumnie B przy kandydacie drugiego wyboru. Oba głosy należy oddać na różnych kandydatów.

By głos był ważny trzeba postawić krzyżyk przy jednym nazwisku przynajmniej w kolumnie pierwszego wyboru. Głos drugiego wyboru jest opcjonalny.

Jeśli jeden z kandydatów uzyska więcej niż połowę wszystkich głosów pierwszego wyboru automatycznie wygra wybory. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyska ponad połowy głosów pierwszego wyboru, dwóch kandydatów z największą liczbą głosów pierwszego wyboru trafi do drugiej rundy, a wszyscy pozostali kandydaci zostaną wyeliminowani. Głosy drugiego wyboru zostaną doliczone do wyników dwóch pozostających w rywalizacji kandydatów. Kandydat z największą liczbą głosów pierwszego i drugiego wyboru zostanie wybrany burmistrzem.

London Assembly składa się z 25 członków. 14 reprezentuje 14 londyńskich okręgów wyborczych, a 11 całą stolicę.

Na żółtej karcie do głosowania będziemy musieli postawić krzyżyk przy nazwisku jednego kandydata, którego wybierzemy jako reprezentanta naszego okręgu wyborczego.

Na pomarańczowej karcie do głosowania możemy wskazać jedno ugrupowanie, z którego będzie wybrany kandydat reprezentujący cały Londyn.

Kadencja nowego burmistrza i członków London Assembly potrwa 3 lata.

Liczenie głosów potrwa dwa dni.

Wybór 14 członków London Assembly reprezentujących okręgi wyborcze zostanie ogłoszony 7 i 8 maja. Rezultat głosowania na burmistrza i członków London Assembly reprezentujących całą stolicę poznamy najwcześniej 8 maja.

Więcej informacji: londonelects.org.uk

Nowe zdjęcie księcia Louisa z

BOARDS

Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: 175 Bilton Rd, London UB6 7HQ

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

printstock

siążę Louis, najmłodsze dziecko księcia Williama i księżnej Kate, 23 kwietnia obchodził trzecie urodziny. Z tej okazji rodzice opublikowali na Twitterze zdjęcie syna. Fotografię zrobiła przed wyjściem Luisa do przedszkola jego mama, która pasjonuje się fotografią.

Książę Louis, a właściwie Jego Królewska Mość Książę Louis Arthur Charles z Cambridge, to trzecie dziecko księżnej Kate i księcia Williama, maluch

w kolejce do brytyjskiego trony zajmuje piąte miejsce.

Chłopiec rzadko był widywany podczas publicznych wyjść rodziców, przez dłuższy czas nie pojawiał się również na oficjalnych zdjęciach publikowanych w mediach społecznościowych książęcej pary – wyjątkiem były fotografie z okazji Dnia Matki, Dnia Ojca czy właśnie urodziny. Nowy portret jest więc nie lada gratką dla fanów rodziny królewskiej.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 13

William i Kate wrócili do swoich obowiązków – para odwiedziła kadetów RAF

K

siążę William i księżna Kate odwiedzili kadetów Royal Air Force stacjonujących we wschodnim Londynie. Była to ich pierwsza oficjalna wizyta po śmierci męża królowej – księcia Filipa.

W dniu 95. urodzin Elżbiety II Cambridge’owie odwiedzili 282 eskadrę Air Training Corps w East Ham, wybór miejsca wizyty nie był przypadkowy, przez 63 lata swojego życia książę Filip pełnił funkcję honorowego dowódcy sił powietrznych Korpusu Szkolenia Lotniczego.

Ze względu na stan zdrowia, mąż królowej przekazał patronat księżnej Kate, która wtedy została honorowym Dowódcą Sił Powietrznych RAF Air Cadets, w skład których wchodzą Air Training Corps (ATC) i Combined Cadet Force (RAF).

Pojawiając się w East Ham książęca para oddała hołd zmarłemu seniorowi rodu Windsorów. Kate miała również okazję wsiąść do symulatora lotów.

Fot. Twitter/KensingtonRoyal

Podczas wizyty William wyznał, że choć nie jest już w służbie czynnej nadal odbywa loty, tak jak jego dziadek po zakończeniu kariery w wojsku. „To było naprawdę wyjątkowe przeżycie, zwłaszcza dla kadetów, którzy dowiedzieli się o wizycie zaledwie godzinę wcześniej. Biorąc pod uwagę, że przez ostatnie lata nie prowadziliśmy dużej aktywności, był to prawdziwy wzrost morale”, stwierdził kapitan Al Lewis.

Wyjątkowa wiadomość od królowej w dniu jej urodzin

Na

kontach w mediach społecznościowych Royal Family, opublikowano specjalną wiadomość Elżbiety II do ludzi na całym świecie, którzy przesłali królowej słowa wsparcia i kondolencje po stracie męża.

21 kwietnia Elżbieta II obchodziła 95. urodziny, ale nawet w tak radosnym dniu wspominała zmarłego księcia Filipa. W specjalnym przesłaniu opublikowanym w internecie, zwróciła się do osób, które po odejściu seniora rodu Windsorów, okazały jej życzliwość i wsparcie. To pierwsze oficjalne przesłanie Elżbiety II od pogrzebu.

„Z okazji moich dzisiejszych 95. urodzin otrzymałam wiele życzeń, które bardzo sobie cenię. Jako rodzina przeżywamy okres wielkiego smutku, jednak pocieszeniem było dla nas wszystkich móc zobaczyć i usłyszeć wyrazy uznania kierowane pod adresem mojego męża płynące ze Zjednoczonego Królestwa, Wspólnoty Narodów i całego świata”, napisała Elżbieta II. „Moja rodzina i ja pragniemy wam podziękować za wsparcie i życzliwość, jakie nam okazano w ostatnich dniach.

Byliśmy tym głęboko poruszeni, wciąż przypomina nam to, że Filip miał niezwykły wpływ na niezliczoną liczbę ludzi w ciągu całego swojego życia”.

okazji jego trzecich urodzin Louis najwyraźniej uwielbia jazdę rowerem, na portrecie widać jak z uśmiechem na twarzy trzyma kierownicę swojego jednośladu, choć służby prasowe Pałacu Kensington (rezydencji Cambridge’ów) zdradzają, że do Willcocks Nursery School w zachodnim Londynie chłopiec jest dowożony samochodem. Do tej samej placówki uczęszczała jego siostra – Charlotte, zanim rozpoczęła naukę w Thomas’s Battersea.

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH  RE COVID–19 Porady prawne dla pracodawców

i pracowników za zakresie postojowego – furlough leave – Kompleksowa obsługa prawna i doradztwo z zakresu rządowego programu dla osób samozatrudnionych – self-employed

 Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych

i wypadków przy pracy, wypadków w miejscach publicznych  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego Obywatelstwa i statusu ‘settled‘  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne

zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych

 Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY?

ZADZWOŃ DO NAS

OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305 Fot. Twitter/KensingtonRoyal

14 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Książę Filip miał polskich przodków

Polskie ślady przodków zmarłego niedawno księcia Edynburga można odnaleźć trzy generacje wcześniej (tylko!). Prababka Filipa, Julia Hauke, urodziła się w Warszawie. O jej ojcu, generale Maurycym Hauke, wiedziałem już blisko 60 lat temu.

Opracował: Dr Marek Stella-Sawicki MBE

K

siążę Filip zmarł 9 kwietnia, tuż przed swoimi setnymi urodzinami. Transmisję z jego ostatniej drogi oglądało ponad 13 milionów Brytyjczyków, uznając to za najważniejsze wydarzenie dnia. „Less is more”, czyli „mniej znaczy więcej” – powiedzonko księcia – doskonale pasowało do minimalistycznej oprawy pogrzebu.

Gazety, internet i telewizja były i nadal są pełne informacji z życia jego rodziny, niemniej brakuje wśród nich wątków polskich, które historycznie są niezaprzeczalne i bardzo ciekawe. Zresztą w Polsce też się o nich mało (o ile w ogóle) wie. Natomiast przy okazji licznych wspomnień o mężu królowej Elżbiety II przypominano jego dwie wizyty w Polsce: w 1993 roku, kiedy wziął udział w oficjalnym pogrzebie generała Władysława Sikorskiego na Wawelu w Krakowie i tę z roku w 1996, kiedy przyjechał do Warszawy towarzysząc królowej Elżbiecie II (w Pałacu Prezydenckim gościł ich wtedy Prezydent RP, Aleksander Kwaśniewski).

Wracając do Maurycego Hauke (urodzonego w 1775 w Seifersdorf w Saksonii, a zmarłego w 1830 w Warszawie), ojca prababki księcia Filipa, herbu Bosak, to powszechnie wiadomo, że był generałem artylerii Wojska Polskiego w Królestwie Polskim. W latach 1816–1829 sprawował funkcję ministra w Komisji Rządowej Wojny Królestwa Polskiego. Był też senatorem-wojewodą Królestwa Polskiego oraz członkiem Komisji Najwyższej Egzaminacyjnej przy Radzie Stanu Królestwa Kongresowego w 1830 roku.

Nazwisko generała pamiętam dobrze z jedynej w moim życiu pracy w teatrze w latach 60. w Krakowie. Była to też moja pierwsza w życiu płatna praca. Miałem wtedy 17 lat i wraz

HRH książę Filip w National Memorial Arboretum otrzymuje moją książkę, zatytułowaną „First to fight”, jako specjalny prezent, 3 grudnia 2009. Obok stoją Czesław Maryszczak z SPK Federacji Światowej oraz pani Gienia Marzec z Manchesteru

z kolegą Jurkiem Federowiczem (później znanym aktorem i obecnie senatorem RP) zostaliśmy „wciągnięci” do produkcji „Nocy Listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego, która to miała mieć premierę 7 marca 1965, czyli trochę więcej niż 56 lat temu. Jurek poszedł wtedy po maturze z naszego wspólnego V Liceum w Krakowie prosto do PWST (Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej), a ja jednak szczęśliwie uniknąłem tego ryzykownego zawodu, wybierając się na 5-letnie studia techniczne na AGH. Ale gdzie jest połączenie nazwiska generała herbu Bosak z teatrem Słowackiego w Krakowie w 1965 roku? Otóż w tamtym czasie potrzebowano w owym miejscu wielu statystów do ról polskich podchorążych-kadetów, właśnie do „Nocy Listopadowej”. Sztuka, oparta na dziejach powstania listopadowego, przedstawia też scenę śmierci generała Hanke,

który 29 listopada 1830 roku zginął z rąk swoich podchorążych (ja zagrałem jednego z nich).

Przybliżę fakty, na których oparty jest ten wątek dramatu. Otóż Hauke kształcił się w szkole artylerii w Warszawie, awansował kolejno na porucznika, a trzy lata później na kapitana. Był polskim oficerem i uczestnikiem wojny z Rosją oraz nawet samego powstania kościuszkowskiego. Kolejno w 1798 roku wstąpił do Legionów Polskich we Włoszech, służąc w artylerii.

Jako komendant obrony Zamościa, wsławił się tam bohaterską obroną,

Generał i hrabia Jan Maurycy Hauke Bosak

awansował p óźniej na pułkownika, generała brygady, a potem generała dywizji w 1813 roku. Od 1829 został senatorem

Królestwa Polskiego, awansowany za gorliwość w wykonywaniu rozkazów, ale już niestety tylko wielkiego księcia Konstantego, brata wszech-rosyjskiego cara Rosji. Generał był zdecydowanym przeciwnikiem wybuchu powstania listopadowego. Zginął tragicznie 29 listopada 1830 z rąk powstańców na oczach swojej żony zmarłej rok później i grupy młodszych dzieci, które zostały wzięte do Petersburga pod opiekę... cara Mikołaja I. W dniu swojej śmierci Hauke, jadąc konno obok karety swej żony, napotkał grupę podchorążych, idących ze strony

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021 istniejącej do dzisiaj pięknej ulicy Nowy Świat. Ujrzawszy go polscy powstańcy zawołali, według jednego z istniejących przekazów, a było ich wiele, „Generale, poprowadź nas na Arsenał!”, ale ten wezwał ich natychmiast do powrotu do koszar. Rozległy się wystrzały i Hauke padł martwy. U zabitego naliczono aż 19 ran od kul. Powstańcy jakoby zdarli z jego munduru wszystkie carskie odznaczenia, ale zostawili polskie i francuskie (tego nie było w Teatrze Słowackiego w 1965 roku). Żoną generała była Zofia z domu Lafontaine, córka głównego lekarza armii Księstwa Warszawskiego. Córki Maurycego i Zofii, a byli jeszcze synowie, Zofia, Emilia i Julia zostały damami dworu żony następnego cara Aleksandra II, Marii Aleksandrówny. Generał Hauke został pochowany wraz z żoną i swymi braćmi jako katolicy w kościele Kapucynów w Warszawie.

56 lat to bardzo dawno temu, ale pamiętam z tamtych lat wybitne postaci aktorów w tej sztuce teatralnej w Krakowie, słynną aktorkę Zofię Jaroszewską, Jana Nowickiego jako Wielkiego Księcia Konstantego, Teresę Budzisz-Krzyżanowską w roli żony Księcia Konstantego – Joanny, młodą Annę Dymną – jako Korę i jeszcze jednego w mniej więcej naszym wieku, czyli młodego Jerzego Stuhra.

Dowódcą na Krakowskim Przedmieściu polskich szwoleżerów, był aktor Janusz Zakrzeński, który wiele lat później zginął w tragicznej katastrofie lotniczej w drodze do Katynia pod Smoleńskiem.

Wracając do Julii, która według wielu opisów była bardzo piękna, ale w tzw. wyższych sferach bez wymaganego wysokiego tytułu, będąc... tylko córką generała i hrabiego, mimo to poślubiła księcia Aleksandra von Hessen-Darmstadt, tutaj w Wielkiej Brytanii znanego jako Aleksander of Hesse.

Ponieważ Julia nie była przedstawicielką „rodziny panującej”, jej małżeństwo było uznane jako morganatyczne, co oznaczało w praktyce, że było bez prawa dziedziczenia tytułów przez nią i jej potomstwo. Po prostu w tych czasach w wyższych sferach uznawano to jako tzw. mezalians. Później, za sprawą szwagra Ludwika III również „of Hesse”, przyznano jej tytuł księżnej Battenberg.

Z tego małżeństwa pochodził Prince Louis of Battenberg (1854-1921), syn Julii, ożeniony w prostej linii z księżniczką Wiktorią (1863-1950), wnuczką królowej Wiktorii (1819-1901) i księcia regenta Alberta (1819-1861).

Kolejno, ich córka księżniczka Alicja (1885-1969) jako żona księcia Grecji i Danii, Andrzeja (1882-1944) była matką księcia Filipa (1021-2021), czyli męża królowej Elżbiety II. I tak to rodzina księcia Filipa, z pochodzeniem niemiecko-duńskim i greckim została połączona z naszymi Hauke, którzy dawno temu przyjechali z Saksonii i osiedlili się w Polsce, gdzie później piękna Julia Hauke urodziła się już w Warszawie.

Koniec części I. Ciąg dalszy w następnym wydaniu gazety.

Julia Hauke Bosak była córką polskiego generała i hrabianką po ojcu, jako Julia Princess of Battenberg. Była urodzona w Warszawie.

| 15

16 |

| OBLICZA EMIGRACJI

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

Jestem dumna z jestem w pełni n W każdej pracy, aby odnieść sukces, musisz dużo poświęcić i uczynić swój cel priorytetem.

Każdy lubi spędzać czas inaczej, ja zawsze chciałam osiągnąć to, by być wysoko płatną modelką i podróżować, (...) uwierzyłam w swój plan i dążyłam do niego nie biorąc pod uwagę niczego innego – mówi Iza Motyl, modelka.

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 17

tego, że iezależna Dariusz A. Zeller

W

itaj Iza. Przyznaj się na wstępie – zawsze chciałaś zostać modelką?

Będę szczera – kiedy byłam młodą dziewczyną, chciałam zostać weterynarzem, ale ponieważ nie mogę patrzeć na zwierzę jak na pacjenta, nie byłabym w tym dobra.

Zostałam modelką trochę przez przypadek, ponieważ zawsze miałam chłopięce zainteresowania. Zostałam trafem odkryta przez agencję w wieku 15 lat, w centrum Londynu. Kiedyś – 10 lat temu – agencje wysyłały ludzi, żeby znajdowali potencjalne modelki w tłumach ulic na Oxford Street, Westfield Galeriach lub Piccadilly, a reszta to historia.

Jak zatem do tego doszło, że zostałaś modelką i jakie były początki twojej kariery?

Wszystkie początki są trudne, ale niektórzy zwycięzcy zostali zawiedzeni szybciej niż początkujący nawet spróbowali podjąć się zadania.

Na początku zawiodłam się na moich agentach, nauczyło mnie to, żeby działać samej. Z pewnością na początku miałam wiele rozczarowań, nie znając ludzi w branży jesteś łatwą ofiarą na niepłacenie lub brak zdjęć z sesji, ponieważ ludzie wiedzą, że nie jesteś

kimś, kto mógłby w jakiś sposób zepsuć im reputację, że np. nie dostarczył zdjęć.

Ale musisz przez to przejść, aby się rozwijać i znaleźć „swoje nogi".

Wychowałaś się na Wyspach Brytyjskich, czy to było w jakiś sposób ułatwieniem w starcie do kariery?

Z wielkim rozczarowaniem dla polskich czytelników muszę powiedzieć, że jedynym powodem, dla którego nie odniosłam sukcesu w Wielkiej Brytanii, jest to, że jestem Polką! Cała moja praca jest w EU – Polska, Szwajcaria, Austria, Szwecja, Holandia, Włochy... Jeśli jesteś biała i niepokryta sztuczną opalenizną lub nie próbujesz wyglądać orientalnie lub nie jesteś „zmiksowana", nie masz szans. Wszystkie firmy reklamują i promują „różnorodności", ale dziewczyn z Europy Wschodniej brak na wielu płaszczyznach.

Zatem zanim zapytam o twoją karierę, powiedz jak koronawirus i lockdown wpłynęły na to, czym zajmujesz się?

Covid miał ogromny wkład w moją pracę, ale jestem pewna, że dotyczy to wszystkich. Nie mogę podróżować do niektórych krajów, ryzykując

zamknięcie granic kilka dni przed moją podróżą. To jest z pewnością bardzo wyczerpująca psychicznie sytuacja.

50% mniej pracy i stres, straciłam dodatkowy biznes, chociaż zawsze mam kilka dochodów. Zresztą tak się

żyje w Londynie, na jednym dochodzie ciężko polegać.

Jak obecnie wygląda twoja praca? Czy sytuacja w modelingu już normalizuje się?

Ludzie, którzy chcą pracować, zawsze będą, niezależnie od sytuacji.

Ludzie, którzy chcą odnieść sukces,

18 |

n o d n Lo 2 0 P O T

| OBLICZA EMIGRACJI

Lista przebojów Radia

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

PRL

Słuchaj w każdy piątek

od 17:00 Prowadzi

Grzegorz Albrycht

Lista pod specjalnym nadzorem Notowanie nr 2087, 23 kwietnia 2021 1. Travis Scott/HVME :: Goosebumps (4) 2. Olivia Rodrigo :: Drivers License (3) 3. Natalia Szroeder :: Połóż się Tu (6) 4. Michal Szczygiel :: Więcej (10) 5. Riton x Nightcrawlers :: Friday (11) 6. Imagine Dragons :: Follow You (1) 7. The Weeknd: Save Your Tears (12) 8. Justin Bieber :: Hold On (3) 9. Zawiałow/Podsiadło :: Za krótki Sen (17) 10. Beata Kozidrak :: Bliżej (14) 11. Olivia Rodrigo :: Deja vu (16) 12. Lady Pank :: Drzewa (18) 13. Jason Derulo/Adam Levine :: Lifestyle (13)

14. Karolina Stanislawczyk :: Cliché (5) 15. Clean Bandit/iann dior :: Higher (20) 16. Joel Corry/RAYE/ David Guetta :: BED (7) 17. Arek Klusowski :: Antarktyda (9) 18. Doja Cat/ SZA :: Kiss Me More (N) 19. Purple Disco Machine :: Fireworks (N) 20. Dawid Kwiatkowski :: Bez Ciebie (8)

POCZEKALNIA 1. Joe Stone :: Right Here 2. Arek Klusowski :: Idealny Syn 3. Sylwia Grzeszczak :: Prawda o Nas 4. Lil Nas X :: MONTERO (Call Me By Your Name) 5. Deemz /Sarius & Beata Kozidrak :: Kruki 6. Steff da Campo/Chico Rose :: 5 On It 7. Imanbek :: Dancing On Dangerous

Najlepsza polska muzyka

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 19

muszą szybko dostosowywać się do zmian. Spotkałam się z kilkoma fotografami, którzy nie chcą mieć sesji z powodu covidu, ale marketingowy biznes nigdy nie umiera. Większość ludzi i tak robi sesje, można iść do Tesco i obchuchać 500 ludzi w pomieszczeniu, a na sesji w studio z 3 ludzi ma być niebezpiecznie? Firmy potrzebują zdjęć marketingowych tak samo jak jest covid.

Jesteś znana z wielu okładek, z wielu pism. Jeździłaś do wielu zakątków na świecie. Powiedz, które z miejsc, gdzie miałaś już przyjemność pracować, wspominasz najlepiej?

Zostałam opublikowana w „Playboyu” 3 razy, a obecnie w ich kalendarzu 2021 najlepszych europejskich dziewczyn – miesiąc luty, a także w LADbible, „Mirror”, „Hustler”, „FHM” i innych...

Przez jakiś czas pracowałam w telewizji.

Byłam prezenterką dzienną, ale moim dodatkowym biznesem pobocznym jest rekrutacja prezenterów na kanał, nad którym kiedyś pracowałam, a mogę to robić na odległość.

Moim ulubionym miastem jest na pewno Wiedeń, gdzie jest słodkie wino, marcepan, ludzie kochają pić kawę i spacerować. 100% mój klimat. Jego kultura i klasa sprawiają, że każda podróż tam jest przyjemnością.

Z kim z kolei miałaś już okazję współpracować?

Pracowałam z wieloma znanymi nazwiskami w „Playboy Magazines” w zakresie fotografii. Valentin Calinescu zdobył ponad 27 okładek, jego żona robiła zdjęcia dla królowej Elżbiety.

Pracowałam z fotografami, którzy robili zdjęcia dla celebrytów, takich jak Dita Von Teese, Angelina Jolie, Beyonce, a nawet... Putin.

Czym jest dla ciebie sukces?

Chciałam podróżować i dobrze zarabiać. Zawsze to lepiej, że mogę to robić przez zdjęcia, które od dziecka lubiłam, więc myślę, że jestem na początku swojego sukcesu. Mogę teraz tylko polepszyć strategię. Prawdziwy sukces dla mnie to jest być wolnym finansowo i żyć swoim życiem, w spokoju, na odludziu w kilkoma psami zaadoptowanymi. (śmiech)

Jakie są twoje najbardziej spektakuralne osiągnięcia?

Jestem dumna z tego, że jestem w pełni niezależna i podróżowałam po świecie, widziałam tak wiele i dodatkowo zarabiałam. Gdy

dorastałam nie chciałam polegać na nikim. Jeśli chodzi o moje szczęście i moje zarobki, to naprawdę czuje się spełniona, to duże osiągnięcie. Zrobiłam większość rzeczy, które zawsze chciałam zrobić mając 26 lat, więc jestem bardzo wdzięczna swojej pracy.

Jak wiele trzeba poświęcić, by odnieść sukces w tym zawodzie?

Uważam, że to pytanie jest ogólne, ponieważ w każdej pracy, aby odnieść sukces, musisz dużo poświęcić i uczynić swój cel priorytetem. Każdy lubi spędzać czas inaczej, ja zawsze chciałam osiągnąć to, by być wysoko płatną modelką i podróżować, więc do tego dążyłam, uwierzyłam w swój plan i realizowałam go nie biorąc pod uwagę niczego innego.

Powiedz ze swojego doświadczenia, czy wiele jest Polek, które przebiły się w tym zawodzie do czołówki?

Spotkałam dwie Polki w agencji „high fashion” jak byłam mała, ale nie słyszałam o Polce, która odniosła

sukces na rynku brytyjskim. Wracając do poprzedniego pytania – Wielka Brytania jest dosyć dyskryminacyjna w stosunku do Europejek, szczególnie ze Wschodu. Polskie kobiety nie są tu uważane jako atrakcyjne, tak jak w całej Europie Centralnej, gdzie kobiety z całego Wschodu są uważane jako najładniejsze.

Co doradziłabyś dziewczynom, które chciałyby pójść w twoje ślady i zrobić karierę w tym zawodzie?

Radziłbym dziewczynom śledzić mój Instagram i rejestrować się na mojej stronie internetowej. Rozpoczynam swoją subskrypcję, aby uczyć całą branżę jak zachować bezpieczeństwo i na co uważać i jak najlepiej wykorzystać swój wizerunek. Jedną z przyczyn, dlaczego zaczęłam proces rekrutacyjny dla dziewczyn do TV jest to, żeby je dobrze pokierować i nauczyć je jakie mają prawa pracy i jakie powinny mieć warunki, żeby nikt nie mógł ich wykorzystać. I oczywiście dać im szansę wybicia się.

Jakie są twoje plany na przyszłość?

Super pytanie!!! Absolutnie NIE zostaję w UK! Chociaż od ósmego roku życia mieszkam w Anglii, ukończyłam uniwersytet, nigdy tutaj nie mogę się dopasować. I to poczucie przynależności... Przeprowadzam się na obrzeża Poznania, kocham spokój i być może jestem trochę nudną osobą, ale lubię swoją przestrzeń. Pracuję w szalonym otoczeniu, pochodzę z miasta, ale kocham naturę i czuję się bezpiecznie na jego obrzeżach.

Na przyszłość planuję więcej pracy z domu, od jakiegoś czasu inwestuję w kryptowaluty, więc jeśli podróże dobiegną końca, będę pracować z laptopem na kanapie, z wieloma adoptowanymi psami, których nikt nie chce.

Gdzie można śledzić twoje poczynania?

100% Instagram @izunia_motyl_ official. To jest jedyna social platforma, na której jestem aktywna.

20 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Świętujemy razem Polish Heritage Days!

Ponad 50 organizacji w Wielkiej Brytanii zgłosiło swoje inicjatywy w ramach V edycji Polish Heritage Days, które w tym roku, podobnie jak w zeszłym, będą mieć w większości wirtualny charakter ze względu na panującą pandemię koronawirusa. Hasłem tegorocznego Polish Heritage Days jest ,,Solidarność”. Zachęcamy do wspólnego świętowania w pierwszy majowy weekend! Planowane wydarzenia można śledzić wyszukując hasztag: #PLHeritageDays Przygotowała Marietta Przybyłek

Polish Heritage Days 2021 online celebrations!

2-23.05.2021. Wydarzenie online.

Darmowa możliwość wzięcia udziału dla wszystkich.

Acton History Group wraz z Polskim Towarzystwem Edukacyjnym, Talking and Exploring, Ealing Walking Talking i Exploring Group poprowadzą cztery sesje online na tematy polskie: 2 maja: Polska tożsamość i historia, ze szczególnym uwzględnieniem migracji do Wielkiej Brytanii i pracy grup polonijnych.

9 maja: II wojna światowa i to co po niej.

Polskie zaangażowanie w Wielkiej Brytanii, na Bliskim Wschodzie i na świecie.

16 maja: Polskie i angielskie sprawy kulturalne – odkrywanie powiązań w literaturze, sztuce i muzyce, a także uroczystościach ludowych / religijnych.

23 maja: Miejsca z polskimi powiązaniami w Acton, Ealing i innych miejscach w Londynie, w tym instytucje,

organizacje, galerie sztuki, muzea, miejsca pamięci i kościoły.

* Każda sesja rozpocznie się o godz.

19:00 krótkim wprowadzeniem na dany temat, po którym nastąpi sesja pytań i odpowiedzi oraz czat.

Wirtualny bieg Polish Heritage Days Run 2021 1-3.05.2021 Polska społeczność w Bournemouth, Christchurch, Poole oraz Dorset zaprasza do udziału w wirtualnym biegu Polish Heritage Days Run 2021, którego uczestnicy razem pokonają łącznie dystans 3511 km – tyle samo, ile wynosi suma długości granic Polski. Organizatorzy nawołują ,,Okrążamy wspólnie Polskę w 3 dni!”.

W biegu udział może wziąć każdy niezależnie od wieku i poziomu wytrenowania.

Pobiec można w każdym miejscu na świecie – w parku, lesie, nad morzem, na chodniku lub na bieżni.

Osoby, które chciałyby wziąć udział w biegi mogą ubrać się w biało-czerwone barwy oraz zarejestrować się – szczegóły znajdziecie pod hasztagiem: #PHDRun2021.

Polish Runners in UK z Watford 2.05.2021 Jeśli jesteście miłośnikami biegania lub po prostu chcecie zintegrować się z polską społecznością żyjącą na Wyspach, Polish Runners in UK z Watford zapraszają 2 maja do wspólnego biegu wzdłuż miejscowego kanału.

Koncert Pieśni Patriotycznych i Pieśni o Polsce 1.05.2021, Wydarzenie online. Darmowa możliwość wzięcia udziału dla wszystkich.

Polska Szkoła Przedmiotów Ojczystych im. Heleny Modrzejewskiej w Londynie na Hanwell postanowiła w tym roku zorganizować koncert pieśni patriotycznych i pieśni o Polsce, który został objęty patronatem TVP Polonia. Dzieciaki już od dłuższego czasu ćwiczą na tę okazję ,,Przybyli ułani pod okienko”, ,,Rotę”, a przechadzając się nieopodal szkoły można usłyszeć ,,Wolność kocham i rozumiem. Wolności oddać nie umiem”.

COOLTIME / ZAPOWIEDZI |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 21

Spektakl ,,Świeczka Zgasła” 1.05.2021, Wydarzenie online. Darmowa możliwość wzięcia udziału dla wszystkich.

Start: 16:00, The Mirror of Stage / Lustro SCENY i The Sikorski Polish Club

Polish Heritage Day-Silniejsi Razem 1-9.05.2021, Wydarzenie online.

Darmowa możliwość wzięcia udziału dla wszystkich.

Shropshire European Organisation C.I.C będzie świętować Polish Heritage Days aż przez 8 dni.

W programie wydarzeń znajdą się: panele historyczne, wydarzenia sportowe i konkurs plastyczny dla dzieci.

W ramach Polish Heritage Days 2021 będzie można zobaczyć spektakl online „Świeczka zgasła” w wykonaniu Teatr the Mirror of Stage/Lustro SCENY. Będzie to miniatura sceniczna wybitnego polskiego komediopisarza Aleksandra Fredry, we współczesnym wydaniu. Na stronie wydarzenia czytamy: ,,On i ona, podróż przerwana wypadkiem konnego pojazdu, odludzie, przemoczeni i wściekli, w dodatku biorą siebie za starą dewotkę i starego zgreda. Czy tylko z powodu jej kapelusza, który zasłonił twarz i jego opryskliwości? Otóż bywają sytuacje szczególne, kiedy to obraz w naszej głowie jest tak sugestywny, że patrząc na zwykły kawałek sznurka damy głowę, że to wąż. Czy nasi bohaterowie mogą mieć powody, żeby widzieć i słyszeć to, co im dyktuje własna wyobraźnia? Owszem. Możemy się domyślać, że podróżująca samotnie szlachcianka, pozbawiona jest środków do życia i jeśli nie stawi się na czas do pracy, stanie nad przepaścią. On, początkujący pisarz, któremu woda zalała egzemplarz sztuki, z czym przyjdzie do gabinetu dyrektora teatru? Katastrofa. Weszli pod dach przydrożnej rudery. Dalej mogło być już tylko gorzej... Ale – jak pisze Fredro – ten sam mechanizm budowania fantasmagorii, działa również w drugą stronę: niewinny bodziec i przysłowiowy urok maluje odmienne obrazy. Na szczęście – zanim różowe okulary opadną... potomstwo już będzie na świecie. Jednym słowem, lubimy sztuki o miłości. Aleksander hr. Fredro w tej materii – arcymistrz”.

For Your Freedom and Ours - The Story of 307 Squadron 2.05.2021. Wydarzenie online. Darmowa możliwość wzięcia udziału dla wszystkich.

Po raz kolejny w świętowanie Polish Heritage Days włączy się 307 Squadron Project, tym razem organizując wykład pod tytułem ,,For Your Freedom and Ours – The Story of 307 Squadron”. Wykład poprowadzi Michael Parrott z Projektu Dywizjon 307.

Podczas niniejszej prezentacji poznać będzie można niezwykle ciekawą historię jednej z najlepszych i najskuteczniejszych jednostek myśliwskich w czasie II wojny światowej.

Wykład będzie prowadzony w języku angielskim.

Sikorski’s Tourists: The Polish Armed Forces in Britain, 1939-45.

5.05.2021. Wydarzenie online. Darmowa możliwość wzięcia udziału dla wszystkich.

W tym roku Pilsudski Institute obchodzi #PolishHeritageDays razem z Jenny Grant, która uświetni to wydarzenie swoim wystąpieniem i wykładem na temat „Sikorski’s Tourists: The Polish Armed Forces in Britain, 1939-45”. Aby wziąć udział w prelekcji na Zoomie 6 maja o godz. 19:00 należy wysłać mail na adres: instytut@pilsudski.org.uk lub instytut_olga@pilsudski.org.uk do 5 maja. Organizatorzy wyślą do wszystkich zainteresowanych link dostępu dzień przed wydarzeniem.

22 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| cooltime / rozmowa

230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja W tym roku obchodzić będziemy 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej konstytucji w Europie i drugiej na świecie.

Konstytucja majowa z 1791 roku była próbą unowocześnienia ustroju Polski i ratowania jej suwerenności, dodatkowo została uchwalona na drodze konsensusu, a nie rozlewu krwi. Choć obowiązywała w sumie przez 14 miesięcy, po dziś dzień jest wśród Polaków powodem do dumy. Dyrektor Biblioteki Polskiej POSK w Londynie dr Dobrosława Platt, która dotychczas zorganizowała dwie wystawy opowiadające o tym, jak na Konstytucję 3 Maja reagowali Anglicy, w wywiadzie opisała historię powstania tego przełomowego dokumentu oraz tłumaczy jego znaczenie dla Polaków oraz środowiska międzynarodowego.

W zbiorach Biblioteki Polskiej POSK w Londynie znajduje się polska i angielska wersja Konstytucji 3 Maja. Jak do tego doszło?

Biblioteka gromadzi zbiory od niemal osiemdziesięciu lat. Głównym jej zadaniem jest gromadzenie poloników, a więc różnych materiałów dotyczących Polski i Polaków lub wytworzonych przez Polaków. W okresie wojny, a także jeszcze kilka lat po wojnie p. Maria Danilewiczowa kupowała poloniki także na aukcjach i w antykwariatach, znakomite zbiory przekazywano bibliotece również w darze, w tym także stare druki. W ten sposób gromadzono znakomitą kolekcję, a w niej znalazł się zarówno pierwodruk Konstytucji 3 Maja, jak i drugie wydanie jej angielskiej wersji. Wersja angielska mieści się w tzw. klocku, co oznacza, że są tam razem z polską konstytucją w języku angielskim oprawione konstytucja francuska w języku francuskim i angielskim oraz konstytucja amerykańska. O tym egzemplarzu wiemy tylko tyle, że był własnością Johna Parkera (1772-1840), pierwszego hrabiego Morley, znanego jako Lord Boringdon, polityka, członka Izby Lordów; egzemplarz ten jest zaopatrzony w ekslibris hrabiego.

Zorganizowała pani dwie wystawy poświęcone Konstytucji 3 Maja.

Proszę nam o nich opowiedzieć.

Organizowałam dwie wystawy, których celem było pokazanie, w jaki sposób Anglicy reagowali na pojawienie się w Polsce konstytucji. Pierwsza z nich, którą otwieraliśmy 3 maja 2017 w oszklonych witrynach POSK-u, prezentowała angielską i polską wersję konstytucji, które są w zbiorach Biblioteki Polskiej POSK w Londynie. Interesujące jest to, że angielskie tłumaczenie, wydane u Debretta, pojawiło się już w czerwcu 1791 r., a popularność tego tekstu była tak duża, że w tym samym miesiącu pojawiło się także drugie wydanie. I to właśnie drugie wydanie jest w zbiorach Biblioteki Polskiej POSK w Londynie.

Mając na uwadze ówczesne możliwości przesyłania tekstu, można powiedzieć, że polskie służby dyplomatyczne zadziałały błyskawicznie. Autorem tego tłumaczenia był Franciszek Bukaty, ambasador Rzeczypospolitej

Dr Dobrosława Platt

w Królestwie Wielkiej Brytanii.

Odnotowaliśmy wówczas reakcję Edmunda Burke’a, pisarza, teoretyka polityki, posła partii konserwatywnej, na przyjęcie konstytucji. W swoich wystąpieniach chwalił polską rewolucję, która wprowadzała zasadnicze zmiany bezkrwawo w przeciwieństwie do rewolucji francuskiej. Ze względu na bardzo pozytywny odbiór tej ekspozycji i wiele pytań odbiorców, które wówczas się pojawiły, w następnym roku zorganizowałam wystawę „Brytyjczycy wobec spraw polskich w II poł. XVIII w.”, pokazującą już szerszy kontekst wydarzeń, które poprzedzały uchwalenie konstytucji i reakcje Anglików na te wydarzenia.

Jak doszło do powstania Konstytucji majowej? Jaki kontekst historyczny temu towarzyszył?

To pytanie zmuszające do dłuższego wywodu. Konstytucja była rezultatem działalności pewnych środowisk patriotycznych, które starały się odpowiedzieć na pytanie, jak powinien być ukształtowany system państwowy Rzeczypospolitej, aby mogła ona działać jako państwo nowoczesne, pozbawione rosyjskiego protektoratu i odzyskujące ziemie, zagarnięte przez zaborców w pierwszym rozbiorze.

Zaglądając do publicystyki oświeceniowych pisarzy, zobaczymy, że widzieli oni anachroniczność systemu politycznego Polski już w pierwszej

połowie XVIII w., kiedy krytykowali „liberum veto” i bezradność władzy wykonawczej. Mówimy często o rozbiorach jako początku upadku Rzeczypospolitej, ale ten upadek był już widoczny, bo w czasach saskich poeci powtarzali również wcześniej powstałe, a powszechnie dziś znane stwierdzenie, że „Polska nierządem stoi”. Krzysztof Opaliński w wierszu „Na ogołocone ściany w obronę” dodawał do tego „że nierządem zginie”. Wiersz ten został zamieszczony w tomie pt. „Satyry albo przestrogi do naprawy rządu i obyczajów w Polszcze należące”, opublikowanym w 1650 r. Nie można powiedzieć, że Polska była wówczas wolnym krajem, bo przecież tzw. protektorat sprawowała już wówczas Rosja. W „Powrocie posła”, wydanym w 1790 r., a więc po pierwszym rozbiorze i w trakcie obrad Sejmu, który miał uchwalić zmiany, Julian Ursyn Niemcewicz jednoznacznie określał przyczyny zagrożenia państwa: Ten to nieszczęsny nierząd, to sejmów zrywanie, Kraj zgubiło, ściągnęło obce panowanie, Te zaborów, te srogich klęsk naszych przyczyną.

I my sami byliśmy nieszczęść naszych winą!

Gnijąc w zbytkach, lenistwie i biesiad zwyczaju, Myśleliśmy o sobie, a nigdy o kraju…

Moglibyśmy długo cytować pisarzy i publicystów epoki, jak choćby Stanisława Leszczyńskiego – król

Polski w latach 1704-1709 i 17331736, ale też pisarz polityczny, filozof i tłumacz, zwolennik reform, którym dał wyraz w dziele „Głos wolny wolność ubezpieczający” (1743). To tam pojawia się orzeł z wstęgą, na której jest napis „Elementum meum libertas (Moim żywiołem wolność) ”, a który Biblioteka Polska POSK w Londynie u początków swojego powstania przyjęła jako jej logo.

Leszczyński postulował oczynszowanie chłopów zamiast pańszczyzny, poprawę sytuacji miast, handlu i przemysłu.

Można przypomnieć również Stanisława Konarskiego, pijara, założyciela szkoły Collegium Nobilium. To on w traktacie „O skutecznym rad sposobie” (1760) wskazał wady panującego ustroju i jednocześnie wskazówki dotyczące reform, skupiając się głównie na szkolnictwie. Hugo Kołłątaj, polityk, publicysta, satyryk, geograf i historyk, jeden z twórców Konstytucji, skupił wokół siebie grono publicystów, którzy w broszurach, ulotkach i pismach politycznych przedstawiali plan reform, potem częściowo wykorzystanych w ustawie zasadniczej. Tak w skrócie można odnotować wewnętrzne tło reform.

Natomiast w aspekcie międzynarodowym był to czas zmian w różnych krajach. W Stanach Ameryki Północnej toczyła się wojna o niepodległość przeciwko Wielkiej Brytanii (1777-1783), zakończona sukcesem, a więc utworzeniem nowoczesnego, demokratycznego państwa z konstytucją przyjętą w 1789 r. W 1789 r. wybuchła rewolucja we Francji, obalająca monarchię Burbonów i wprowadzająca głębokie zmiany społeczno-polityczne i nowy ustrój, również opisany w konstytucji, przyjętej 14 września 1791 czyli kilka miesięcy po naszej trzeciomajowej.

Polacy orientowali się w tych światowych przemianach i tego samego chcieliby we własnym kraju.

Wielu patriotów wiedziało, że bez naprawy dotychczasowych instytucji Rzeczpospolita nie przetrwa. Nadzieja na reformy pojawiła się, kiedy królem został wybrany Stanisław August Poniatowski, mimo że narzucony przez Katarzynę i mimo że przeciwko niemu niedługo po wyborze zawiązała

cooltime / rozmowa |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021 się konfederacja w Barze (1768). Był to jednak człowiek światły, który odwiedził m.in. Francję i Anglię i z dorobku politycznego tych krajów czerpał wiedzę o zmianach, jakie należy wprowadzić w Polsce. Przy nim pojawili się politycy i publicyści piętnujący dotychczasowy system, a jednocześnie postulujący reformy, które miały doprowadzić do jego uzdrowienia.

Pierwsza katastrofa, pierwszy rozbiór dokonał się w 1772 r. Mimo to, na sejmie, który zatwierdzał rozbiór, powołano – już jako próbę wdrożenia reform – Komisję Edukacji Narodowej, a wcześniej powstała Szkoła Rycerska.

Kiedy w 1787 r. wybuchła wojna rosyjsko-turecka, a w następnym roku na Rosję uderzyli Szwedzi, Stanisław August uznał, że zaangażowanie Rosji i Austrii w działania wojenne, daje szansę do przeprowadzenia dużo głębszych zmian. Z tego powodu w 1788 zwołano Sejm, nazywany później Wielkim lub Czteroletnim, i to podczas jego obrad postulowano ustrojowe zmiany. Aby jednak je przeprowadzić, trzeba było zapobiec zerwaniu obrad, co mogło się dokonać głosem jednego posła wykrzykującego „liberum veto”. Tutaj więc zastosowano zasadę obowiązującą przy zwoływaniu konfederacji, gdzie nie była wymagana jednomyślność, a obowiązywała zasada większości głosów. Sejm ten był więc sejmem skonfederowanym i można uznać, że to był pierwszy wybieg otwierający możliwość przyjęcia nowych ustaw.

Prace nad ustawą rządową nie toczyły się w tajemnicy. Na Sejmie powołano Deputację do Formy Rządu, kierowaną przez biskupa Adama Stanisława Krasińskiego, ale tak naprawdę reformatorskie projekty pisał marszałek nadworny litewski, Ignacy Potocki. Nad tymi projektami debatowano długo, zarzucając Potockiemu m.in. nadmierny republikanizm. Aktywni byli mieszczanie, którzy domagali się, aby ich reprezentantów dopuszczono do sejmu. Najbardziej kontrowersyjny okazał się postulat zmieniający ustrój w sposób zasadniczy, a więc likwidacja wolnej elekcji i wprowadzenie dziedziczenia tronu, co wywołało niekończące się debaty. Dopiero wówczas Ignacy Potocki porozumiał się z królem i prace nad projektem konstytucji były prowadzone w zamkniętym gronie.

Czy Konstytucja 3 Maja przyjmowana była w ramach zamachu stanu?

Uważam, że dzisiaj używa się na określenie sytuacji historycznych terminów nieadekwatnych, które są jednak wystarczająco wyraziste, żeby zainteresować odbiorców. Zamach stanu to przecież termin określający przejęcie władzy politycznej przez jedną osobę lub grupę, która nie zamierza zmieniać ustroju, a jedynie, łamiąc

| 23

dotychczasowy porządek, przejmuje władzę. Tak jednak nie było w tym wypadku. Ustawa zmieniała ustrój.

Jej autorzy chcieli jednak wprowadzić zasadę, żeby głosowano na całą jej treść, a nie debatowano nad poszczególnymi przepisami, ponieważ obawiali się, że debata się przedłuży i rozejdą się bez efektów. Przekonali się, że mają zbyt mało głosów, aby ustawa została przyjęta, zastosowali więc kolejny wybieg przesuwając termin obrad z 5 maja na 3 maja, o czym wiedziała grupa zwolenników konstytucji i niewielka grupa jej przeciwników – ok. 70 posłów z opozycji uczestniczyło w obradach.

Zwolennicy reform wiedzieli, że Rzeczpospolitą czeka kolejny rozbiór, a sytuacja międzynarodowa zmieniała

Została przyjęta większością głosów. Następnego dnia 28 posłów złożyło protest przeciwko sposobowi jej przyjęcia, jednak później wielu z nich swoje podpisy wycofało.

Konstytucja przetrwała trochę ponad rok. Pod koniec kwietnia następnego roku zawiązała się w porozumieniu z cesarzową Rosji konfederacja, zwana targowicką, choć właściwie powstała w Petersburgu.

Hasłem jej była „obrona zagrożonej wolności” i obalenie trzeciomajowej ustawy. Stanisław Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski i inni magnaci i generałowie zwrócili się do Katarzyny II z prośbą o wprowadzenie wojska. W połowie maja 100-tysięczna rosyjska armia

z punktu widzenia dotychczasowego prawodawstwa niewidocznym, nadawano prawo osobistego bezpieczeństwa oraz nabywania majątków ziemskich i szlachectwa.

Armia miała liczyć 100 tys. żołnierzy.

Wprowadzano stałe podatki dla szlachty (10%) i duchowieństwa (20%). Tron miał być dziedziczny, zniesione „liberum veto”, konfederacje i skonfederowane sejmy. Katolicyzm miał być religią panującą, ale jednocześnie zapewniano swobodę wyznania. Można powiedzieć, że ta ustawa rządowa była efektem myśli oświeceniowej i cały dorobek politycznych teorii epoki został w nią wpisany, choć była też pewnym kompromisem. Kołłątaj i Potocki chcieli, żeby wnosiła bardziej radykalne zmiany.

się na niekorzyść Polski. Król wniósł więc pod obrady Sejmu konstytucję, stwierdzając, że tylko ona uchroni kraj przed upadkiem. Opozycja protestowała, ponieważ przyjmowano tę ustawę bez dyskusji. Tryumf reformatorów pokazał Jan Matejko w swoim obrazie, kiedy reformatorzy udają się na mszę dziękczynną po sejmowym głosowaniu, odprowadzani przez tłum mieszczan i szlachty. Na pewno ustawa rządowa przyjmowana była przy złamanych procedurach, ale była to bardziej pokojowa rewolucja niż zamach stanu.

Aby uniknąć oskarżenia, że Konstytucja została przyjęta w sposób nielegalny, w lutym następnego roku zwołano sejmiki, które większością głosów opowiedziały się za konstytucją.

przekroczyła granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając wojnę. Kiedy Rosjanie doszli do Wisły, król przystąpił do konfederacji, nie widząc szans na wygraną w działaniach wojennych, a mając nadzieję na pertraktacje i uratowanie jakiejś części wdrożonych reform. Oskarżono wówczas króla o zdradę, a ks. Józef Poniatowski i gen.

Tadeusz Kościuszko na znak protestu podali się do dymisji; wielu udało się na emigrację. Wojska rosyjskie zajęły wszystkie województwa Rzeczypospolitej.

Co tak naprawdę zmieniło w Polsce uchwalenie Konstytucji 3 Maja?

Kto jest autorem Konstytucji 3 Maja?

Autorami konstytucji są Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołłątaj oraz Ignacy Potocki, choć niektórzy badacze twierdzą, że to jedynie król wypracował ostateczny jej kształt, to chyba trzeba przyjąć, że pozostali dwaj również się do jej redakcji przyczynili.

Czy Konstytucja 3 Maja została uchwalona jednomyślnie?

Dlaczego na konstytucji widnieje data 5 maja?

Formalnie z tą właśnie datą konstytucja została wpisana do akt grodzkich Warszawy.

Jakie znaczenie dla Polski miała/ma Konstytucja 3 Maja uchwalona w 1791 roku?

Wprowadzała nowoczesne formy ustrojowe. Odwoływała się do Monteskiuszowskiego trójpodziału władzy na władzę ustawodawczą, sprawowaną przez dwuizbowy parlament; wykonawczą – król i tzw. straż praw oraz sądowniczą, którą określała konstytucja. Mieszczanom,

Miał się zmienić ustrój państwa.

Niestety, te zmiany nie zdążyły zaistnieć, żeby mogły mieć głębszy wpływ na świadomość Polaków.

Jaki był odbiór Konstytucji 3 Maja wśród polskiego społeczeństwa?

Przyjęta była z entuzjazmem i nadzieją, że dzięki niej Rzeczpospolita stanie się nowoczesnym, niepodległym krajem. W jej obronie Polacy ruszyli do nierównej walki z wielkim mocarstwem.

Jakie były międzynarodowe reakcje na Konstytucję 3 Maja w czasie, gdy ona powstała?

W czasopismach angielskich pojawiały się doniesienia z Polski już w kwietniu 1791 r., kiedy została przyjęta ustawa o miastach, którą dziennikarze już nazywali konstytucją. Chwalili panującą w Polsce tolerancję religijną, ale opisywali także dramatyczną sytuację mieszczan i chłopów w Rzeczypospolitej i wyrażali radość, że „powszechny duch wolności oświecił również ten kraj”, sprawiając, że przyjęto prawo gwarantujące wolność obywateli miast.

24 |

| COOLTIME / ROZMOWA

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

Z Destiny, reprezentantką Malty w konkursie Eurowizji 2021, rozmawiał Marcin Wolniak.

Fot. Materiały prasowe

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 25

Sama dla siebie jestem największą konkurencją!

C ześć Destiny, miło cię słyszeć!

Cześć! Jak się masz?

Dziękuję, w porządku. A jak u ciebie? Według bukmacherów będziesz zwyciężczynią tegorocznej Eurowizji. Czy czujesz się faworytką?

Zawsze mówię podczas wywiadów, że skupiam się na tym, żeby spędzić miło czas, zawiązać nowe przyjaźnie i dać z siebie 100% na scenie. Cokolwiek później się wydarzy – będzie tylko dodatkiem do niesamowitego doświadczenia.

Kto jest twoją największą konkurencją w tym roku?

Sama dla siebie jestem największą konkurencją! Muszę po prostu skupić się na tym, co potrafię robić najlepiej. A jest to śpiewanie i występowanie. Chcę dać z siebie wszystko i cieszyć się z tych 3 minut na scenie.

A czy znasz piosenki pozostałych uczestników?

Masz swoją ulubioną?

Nie chciałabym oceniać innych.

W tym roku mamy naprawdę unikatowe brzmienia. Nie mogę doczekać się poznania wszystkich

uczestników tegorocznej Eurowizji i swojego pobytu w Rotterdamie.

„Je Me Casse” to mocna, taneczna piosenka. Czy to hymn silnych kobiet?

Tak, ta piosenka jest o mocnej pozycji kobiet, silnych i niezależnych, które się nawzajem wspierają i prą do przodu, żeby osiągać swoje cele. To także piosenka o tym, że kobiety powinny czuć się pewnie we własnej skórze.

Niektórzy porównują twój utwór do tego, który zwyciężył w 2018 roku, czyli do „Toy”, wykonanego przez Netty, dziewczynę z Izraela.

A jakie jest twoje zdanie?

Zupełnie się z tym nie zgadzam.

Podziwiam Nettę i szanuję ją. Uważam, że jej piosenka jest niezwykła, ale jest zupełnie inna niż moja. Niemniej to zaszczyt być z nią porównywaną, ponieważ jest zwyciężczynią.

Ty przecież też jesteś zwyciężczynią! W 2015 roku wygrałaś Eurowizję Junior, reprezentując Maltę. Czy to ważne dla ciebie, żeby wygrać i tę Eurowizję?

Zawsze powtarzam, że najważniejsze to mieć dobry czas,

poznać nowych ludzi, a reszta to tylko historia. Nie jest dla mnie priorytetem, żeby pojechać i wygrać. Chcę się tam znaleźć i cieszyć się z tego czasu, a cokolwiek się stanie – to się stanie.

Malta wystąpiła w finale Eurowizji 25 razy, ale nigdy jeszcze nie wygrała. Jak myślisz, dlaczego?

Bycie małym nie pomaga. Zwłaszcza w televotingu. Jesteśmy małą wyspą i potrzebujemy wielu krajów, by na nas zagłosowały. Myślę, że to główny powód, dlaczego do tej pory nie wygraliśmy. Kto wie, może w tym roku będziemy mieli więcej szczęścia.

A który to twój ulubiony maltański utwór z historii Eurowizji?

Wybiorę piosenkę Micheli „Chameleon”, ponieważ byłam częścią tego występu – śpiewałam w chórkach.

Zresztą, nie tylko z tego powodu.

Uważam, że Michela jest niesamowitą artystką.

Jakiej muzyki słuchasz na co dzień? Jakie są twoje muzyczne inspiracje?

To, czego słucham, bardzo różni się od mojej własnej muzyki. To głównie pop i rap: Lizzo, Cardi B.

A jaką masz opinię o polskiej piosence w tym roku – „The Ride” w wykonaniu Rafała Brzozowskiego?

Uważam, że Rafał ma świetną piosenkę, która robi naprawdę imprezowy klimat. Nie mogę się doczekać, żeby go poznać. Chciałabym z nim pogadać.

Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę ci powodzenia na Eurowizji.

Dziękuję!

Marcin Wolniak – dziennikarz radiowy i prasowy, songwriter, na stałe współpracuje z Polskim Radiem Londyn i tygodnikiem „Cooltura”, absolwent dziennikarstwa na Uniwersytecie Opolskim, autor cyklu „Marcin Śpiewa z Gwiazdami”, w którym przeprowadza wywiady z gwiazdami polskiej sceny muzycznej, miłośnik Oscarów i Konkursu Piosenki Eurowizji.

26 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

COOLTIME / RECENZJA |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 27

Symfoniczna wiosna Dr Jacek Kornak

T

eodor Currentzis to w ostatnich latach jedna z najczęściej wspomnianych postaci w świecie muzyki klasycznej. Wraz z rosyjską orkiestrą Musica

Aeterna od dziesięciu lat prowokuje, inspiruje i fascynuje swoimi nagraniami i koncertami. Właśnie ukazał się jego najnowszy album z nagraniem „VII Symfonii” Ludwiga van Beethovena.

Albumem, wprawdzie niszowym, niemniej bardzo interesującym, jest ten, prezentujący wybór kompozycji francuskiego artysty Michaela Jarrella. Na nagraniu usłyszymy: „Émergences-Résurgences” – koncert na altówkę i orkiestrę, „…Le ciel, tout à l’heure encore si limpide, soudain se trouble horriblement…” – na orkiestrę oraz „Eindrücke” – koncert na skrzypce i orkiestrę. Utwory Jarrella grają Orchestre National des Pays de la Loire pod batutą Pascal Rophé oraz soliści Renaud Capuçon

Jedno jest pewne, już od pierwszych taktów, nie jest to Beethoven jakiego znamy. Currentzis ma własną, oryginalną wizję „VII Symfonii”. Wszystko jest tutaj w pełni przemyślane. Dyrygent posiada niemal organiczny kontakt z orkiestrą, która gra spójnie i precyzyjnie. Jednak to, co sprawia, że jest to wyjątkowy album, trudno opisać. Currentzis ukazuje muzykę Gustavo Dudamel kilka lat temu był cudownym dzieckiem muzyki klasycznej. Dziś już jest uznanym i zakotwiczonym w muzycznym biznesie dyrygentem. Niedawno jego najnowsze wydawnictwo, na które składają się cztery symfonie Charlesa Ivesa (amerykańskiego modernisty), zdobyło nagrodę Grammy.

Dudamel wykonuje je ze swoją orkiestrą Los Angeles Philharmonic. Jest tutaj całe spektrum barw, nastrojów, a nawet różnorodnych tradycji muzycznych, począw-

Beethovena jako świeżą i niezwykle dynamiczną. Jest to Beethoven, którego nie da się słuchać przy kolacji. Muzyka ta jest radykalna, bezkompromisowa. Nie ma tutaj miejsca na wahanie. Energia muzyki porywa i pozostawia bez tchu. Tego nagrania słucha się z przejęciem i emocjami. Jest to wydawnictwo, które wyznacza nowe ścieżki w interpretacji muzyki Beethovena. szy od europejskiego romantyzmu, przez amerykańską muzykę tradycyjną, a kończąc na modernistycznych eksperymentach. Jedno jest pewne interpretacja Dudamela jest przejrzysta i klarowna.

Los Angeles Philharmonic zachwycają czystym, pełnym dźwiękiem. Ich brzmienie jest imponujące. Symfonie Ivesa na tym nagraniu mają szansę dołączyć do muzycznej klasyki. Jest to wysokiej klasy album, który przywodzi najlepsze tradycje fonograficzne.

(skrzypce) i Tabea Zimmermann (altówka).

Muzyka Jarrella może się wydawać pozornie nieprzystępna, gdyż nie ma tutaj typowych harmonii, ale wsłuchując się w nią odnajdziemy tam niezwykły liryzm. Bogactwo kolorów przywołuje tradycję francuskiego impresjonizmu. W muzyce tej jest wiele delikatności. Chwilami odnosi się wrażenie, że altówka szepcze do orkiestry.

Jarrell wydaje się muzycznym filozofem, który współczesnym językiem poszukuje w swoich kompozycjach duchowości.

28 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| TOP 10

10

Elektryczne rowery Assist Hybrid Electric Bike 2021 - 20” Wheel

£599

Elektryczny rower hybrydowy idealny do dojazdów do pracy. Wystarczy jeden obrót pedałów, aby wjechać pod górę i pokonać najsilniejszy wiatr. W zależności od terenu i wagi rowerzysty można przejechać do 20 mil na jednym ładowaniu baterii i ponownie ją naładować w 2-3 godziny.

Dostępna jest również funkcja trybu pieszego, która pomoże pchać rower, np. obciążony zakupami.

Marcin Urban

E-Plus Pulse 27.5 inch Wheel Size Unisex Electric Bike

Halfords

Lombardo Levanzo City 18” Heritage Electric E-Bike

Dzięki wydajnej baterii litowej 8.8ah Pulse silnik może wspomagać nas na dystansie do 35 mil na jednym ładowaniu. Układ napędowy oferuje 3 poziomy mocy oraz tryb chodzenia. Dodatkowo pedałowanie ułatwia 7-biegowa przekładnia, a przednie i tylne hamulce tarczowe zapewniają bezpieczeństwo. Uzupełnieniem jest amortyzowane przednie zawieszenie, które zapewnia dodatkowy komfort. Waga roweru z baterią to 24 kg.

Idealny na miejskie i wiejskie drogi włoski rower elektryczny Lombardo Levanzo umożliwia pokonywanie podjazdów lub długich dystansów przy mniejszym wysiłku. Zaprojektowany z kompaktowym i lekkim silnikiem, aby maksymalnie obniżyć całkowitą masę bez poświęcania mocy, może wspomagać prędkość do 15,5 mph na dystansie do 30 mil.

Argos

John Lewis

.99 9 9 0 , 1 £

99 £699.

Cyclotricity Jade Step Through Dutch Style Electric Bike Najnowszy członek rodziny rowerów elektrycznych Cyclotricity. Nowe spojrzenie na klasyczny, tradycyjny styl. Akumulator LG 7Ah lub 11Ah zamontowany w tylnym bagażniku zasila 250-watowy silnik, który jest umieszczony w przednim kole. Dostępne są 3 tryby wspomagania jazdy. Zasięg na jednym ładowaniu baterii, zależnie od wagi użytkownika i terenu, to 25 mil, a czas ponownego ładowania to 4-5 godzin. Rower ma 6 biegów, hamulce V-brake i amortyzowane widelce.

£1,798

e-bikesdirect

99 £699.

VanMoof X3 Dzięki zmodernizowanemu silnikowi, automatycznej, elektronicznej zmianie biegów i zintegrowanej technologii antykradzieżowej, rowery VanMoof S3 i X3 są idealne do codziennej jazdy po mieście. Silnik działa niemal bezgłośnie – nawet przy maksymalnej prędkości 25 km/h. Bateria zapewnia pokonanie na jednym ładowaniu od 37 do 93 mil. ładowanie do pełna trwa 4 godziny. Pierwsza w branży automatyczna, elektroniczna zmiana biegów zapewnia wyjątkowo płynną jazdę. W pełni zintegrowane hamulce hydrauliczne umozliwiają precyzyjną siłę hamowania w każdych warunkach pogodowych. Rower posiada wbudowany alarm i inteligentne śledzenie lokalizacji. Waga 21 kg.

VanMoof

| 29

TOP 10 |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

Aventa Max

£1,799

Innowacyjna rama Aventy wykonana ze stopu lotniczego integruje system oświetlenia, wysokowydajną elektronikę sterującą i wymienną baterię, utrzymując przy tym wagę poniżej 17 kg.

Litowo-jonowe, wymienne akumulatory o największej obecnie osiągalnej gęstości energii ważą 2,5 kg i zapewniają wspomaganie przez ponad 50 mil, zależnie od ciężaru użytkownika i rodzaju terenu.

Silnik o mocy 250W jest umieszczony w piaście tylnego koła. Technologia Boost zapewnia do 500W mocy podczas przyspieszania i podjazdów. Dzięki temu Aventa pozostaje legalna na drogach, jednocześnie zapewniając jedne z najlepszych wrażeń z jazdy.

Rower ma 9 biegów i wyświetlacz LCD do kontrolowania podstawowych parametrów jazdy.

Furo Systems

Orbea Optima E50 Electric Hybrid Bike

Synch Super Monkey Electric Bike 750W

Optima to pozornie tradycyjny rower, ale zarówno architektura, jak i jej ergonomia są innowacyjne. Jest to rower od podstaw zaprojektowany do użytku jako elektryczny. Silnik Ebikemotion X35 Plus rozpędza go do maksymalnie 15 mph, a bateria Ebikemotion 36V/6.9A 248Wh ANT+ zapewnia wspomaganie, zależnie od wagi użytkownika i terenu, do 62 mil.

Inspirowany motocyklowym stylem vintage Super Monkey to wiodący w swojej klasie eBike w stylu retro. Zaprojektowany i zmontowany w Wielkiej Brytanii. Układ napędowy stanowi silnik o mocy 750 oferujący 5 trybów wsparcia plus tryb pchania roweru. Zasięg, zależnie od ciężaru użytkownika i rodzaju terenu, to 25-40 mil. Pełne ładowanie baterii trwa 5 godzin.

Waga roweru 25 kg.

Pure Electric

9 £1,84

Switch Cycles

£1,799

Cowboy Akumulator elektryczny Cowboy zapewnia wsparcie na dystansie do 70 km. Pełne ładowanie trwa 3,5 godziny. Silnik może rozpędzić rower do 25 km/h. Kontrolę prędkości zapewniają hydrauliczne hamulce. Jeśli rower wykryje, że miałeś wypadek, automatycznie powiadomi kontakt alarmowy. Uniwersalne opony mają warstwę chroniącą je przed przebiciem. Rower waży 17 kg.

Cowboy

9 £2,06

7 £2,89 WAU Bike Rower wyposażony w silnik o mocy 250W, z sześcioma trybami wspomagania. Zasięg, w zależności od ciężaru użytkownika i terenu, nawet do 100 mil na jednym ładowaniu baterii. Czas szybkiego ładowania do pełna to 4 godziny. Waga – 18 kg.

Rower posiada wbudowane urządzenie GPS, umożliwiające jego łatwe zlokalizowanie, alarm antykradzieżowy i zintegrowane z ramą oświetlenie.

WAU

30 |

| TOP 10

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

TOP 10 |

| Nº 891 | 15 kwietnia 2021

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagana jest REZYDENTURA STAŁA

OBYWATELEM 079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth T W7 4RL

w w w. s arai nt. co. uk

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

| 31

32 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| Miejsce na weekend

Królewski Windsor Great Park

Pierwsze tegoroczne wycieczki, po poluzowaniu kolejnych obostrzeń w wyniku lockdownu, mamy już za sobą. Z kolei pogoda niejako wymusza na nas wyjście z domu i weekendowe wypady za miasto, zatem grzechem byłoby nie skorzystać z tego typu okazji. Spośród wielu „zielonych” terenów w Wielkiej Brytanii, idealnie nadających się na tego typu rodzinną eskapadę, na pierwszy plan wysuwają się parki. A przynajmniej jeden z nich jest ze wszech miar szczególny... Bliskość Londynu sprawia, że wyjazd tam jest ofertą zarówno dla zmotoryzowanych, jak i tych propagujących bardziej tradycyjne, kolejowe połączenie.

Dariusz A. Zeller

P

onad tysiącletni (!) Windsor Great Park z niezwykłą historią i przede wszystkim zjawiskowymi widokami jest jednym z najbardziej ulubionych

i odwiedzanych miejsc na Wyspach Brytyjskich. A z pewnością wartym tego, by przynajmniej raz w życiu doświadczyć jego piękna…

Park Królewski, położony na granicy hrabstw Berkshire i Surrey, na południe od miasta Windsor i posiadający nietu-

Zamek Windsor od strony Long Walk

zinkową historię, wymieniony oczywiście w rejestrze zabytkowych parków, znany jest także jako Great Park. Jego powierzchnia obejmuje obecnie 2020 ha (ponad 20 km2). Na przestrzeni wieków obszar parku był wielokrotnie większy od obszaru Windsor Forest oraz Wind-

sor Royal Park i był przede wszystkim prywatnym terenem łowieckim zamku Windsor.

Budowę zamku Windsor w XI wieku zapoczątkował sam Wilhelm Zdobywca, uznając świetne usytuowanie tego terenu do celów obronnych. W sposób naturalny

Zamek Windsor

Kaplica Św. Jerzego w Windsor Castle

Dziedziniec Zamku Windsor

Long Walk prowadząca do Zamku Windsor

Miejsce na weekend |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021 większość obszaru windsorskiego lasu została przy tej okazji włączona do posiadłości króla, będąc od tego czasu miejscem polowań, przede wszystkim na jelenie, ale i inną dziczyznę, ryby, czy też będąc miejscem dostarczenia drewna na zamek Windsor.

Już w roku 1129 królewskim dekretem ustanowiono strażnika parku. W czasach panowania Edwarda I i Edwarda III organizowano tam turnieje rycerskie i wszelakie potyczki. W posiadaniu monarchii teren Windsor Great Park pozostawał do czasów Jerzego III, kiedy to panowanie nad całym terenem parku objął parlament. Stąd np. obecnie parkiem zarządza formalnie Crown Estate.

Od czasów panowania dynastii hanowerskiej park stopniowo przekształcano z miejsca łowieckiego i potyczek w ogród.

Za króla Karola II uformowano Long Walk, stanowiącą znak charakterystyczny parku po dziś dzień, a w drugiej połowie XVII wieku Wilhelm III Orański zakończył proces sadzenia roślin, w tym drzew, natomiast król Jerzy III sprowadził z Libii (!) starożytne ruiny rzymskie, umieszczając je właśnie w Great Park.

Wielką miłośniczką Windsor Great Park oraz rekonesansów po jego terenie była m.in. królowa Wiktoria. Przebywała tam niezwykle często zwłaszcza po śmierci małżonka – księcia Alberta i to właśnie z jej inicjatywy zbudowano tam Royal Mausoleum.

Teren, który obecnie możemy podziwiać, stanowi lekko falisty, zróżnicowany krajobraz z pięknymi trawnikami i pasącymi się na ich połaciach jeleniami, małymi lasami oraz rosnącymi tu i ówdzie starymi, dumnymi dębami.

W północnej części parku jest rzeka Battle Bourne, wpadająca do Tamizy w pobliżu Datchet. Płynie ona w pobliżu pięknego wodospadu oraz stawów Meadow Pond i Obelix Pond oraz jeziora Virginia Water.

Będąc w Great Park warto wejść na wzgórze Snow Hill i przejść się wspomnianą już, charakterystyczną aleją Long Walk, biegnącą aż do samego zamku Windsor.

Na teren parku możemy wejść z różnych stron: Bramą Królowej Anny, Bramą Komandosa, Bramą Cranbourne, Bramą Leśną, Bramą Piaskową, Bramą Książęcych Małżonków, Czarną Bramą, Bramą Biskupią i Bramą Niedźwiedzią. Warto wiedzieć, iż główna ulica Sheet Street (A332) do Windsor biegnie przez północny wschód od parku. Natomiast po zachodniej stronie parku znajduje się The Village, zbudowana w latach 30. XX wieku dla pracowników Royal Estate.

A warto jeszcze wiedzieć, że istnieją również obszary związane z Grand Park lub dołączone do niego, ale oficjalnie znajdujące się poza jego granicami: Home Park, Mote Park, Flemish Farm, Cranborne Chase, Forest Lodge and South Forest.

Którąkolwiek drogę ku Windsor Great Park byśmy nie obrali, czas tam spędzony będzie wart zachodu, bo poznania największej, parkowej dumy brytyjskiej królewskiej korony.

Jezioro Virginia Water

| 33

Warto zobaczyć: The Copper Horse Aleja Long Walk biegnie na południe od zamku Windsor do pomnika „Miedzianego Konia” z 1829 r. króla Jerzego III na szczycie Snow Hill, z imponującym widokiem na zamek Windsor. Inne posągi w parku warte zobaczenia, to pomnik księcia Alberta oraz królowej Elżbiety II.

Królewska Kaplica Wszystkich Świętych

Pomnik Króla Jerzego III na szczycie Snow Hill

The Royal Chapel of All Saints została wybudowana w 1825 roku przez Jeffry Wyatville’a i regularnie używana przez Jerzego IV podczas remontu zamku Windsor. Został on później przebudowany w stylu neogotyckim przez Samuela Sandersa Teulona i Anthony’ego Salvina.

Królowa Wiktoria często uczęszczała do kaplicy, podobnie jak książę i księżna Yorku przed ich akcesją jako Jerzy VI i królowa Elżbieta.

Cumberland Lodge

Zbudowany w 1652 roku. Po przywróceniu monarchii w 1660 roku siedziba strażnika parku. Przez całe swoje życie królowa Wiktoria była tam częstym gościem.

W 1947 r. król udostępnił Cumberland Lodge nowo powstałej Fundacji Świętej Katarzyny. Dziś organizacja znana jest pod nazwą Cumberland Lodge. Teren nie jest ogólnie dostępny dla publiczności, ale dom nieustannie organizuje konferencje, dni otwarte i wykłady.

The Royal Lodge

Niegdyś siedziba zastępcy strażnika parku.

W latach 30. ubiegłego wieku odnowiona.

Obecnie jest to oficjalna rezydencja księcia Alberta.

Cranbourne Tower

Cranbourne Tower jest łatwo widoczna z okolicznych ścieżek. To wszystko przetrwało wraz z Cranbourne Lodge, rezydencją strażnika parku. Uważa się, że pochodzi ona z XVI wieku.

Savill Garden

Zjawiskowy wodospad z Great Parku

W południowo-wschodniej części parku, niedaleko Englefield Green, znajduje się zjawiskowej urody ogród Savill Garden i Valley Gardens, które zostały zaprojektowane i zbudowane przez Erica Savilla w latach 30. i 40. XX wieku. Obejmują one niezwykłą gamę kwiatów i drzew z całego świata. Ogrody są otwarte dla zwiedzających w godzinach od 10:00 do 16:30 zimą oraz w godzinach 10:00 i 18:00 latem.

Virginia Water Lake

Windsor Great Park jest pełen atrakcji turystycznych

Virginia Water Lake, na południu parku, jest sztucznie stworzonym jeziorem o powierzchni około 1 km2, pochodzącym z lat czterdziestych XVI wieku. Wśród obiektów nad jeziorem znajduje się wysoki na 30 metrów monument, wyrzeźbiony przez Mungo Martina, Henry’ego Hunta i Tony’ego Hunta Seniora, upamiętniający stulecie Kolumbii Brytyjskiej i kolekcja ozdobnych ruin rzymskich, przetransportowanych w 1816 roku i zainstalowanych w Virginia Water w 1826 roku.

34 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| MOJA WYSPA

moja wyspa

Zakochałam się w Londynie Dariusz A. Zeller

Patrycja Kubicka de Gois Pochodzi z Radomia. Mama 5-letniej Bianki. Studiowała dziennikarstwo w Wyższej Szkole Dziennikarstwa im.

Melchiora Wańkowicza w Warszawie. Zawodu florystki uczyła się w South Thames College oraz później – pracując dla coraz bardziej znamienitych mistrzów florystyki. Oprócz kwiatów jej pasją jest rozwój osobisty. Uwielbia pływać, dużo czyta i medytuje.

W związku z koronawirusem biuro EERC jest zamknięte, ale nasi doradcy wciąż pomagają.

Masz pytania jak uzyskać status osiedlony? Nie wiesz czy masz prawo do zasiłku chorobowego? Boisz się, że brak zleceń cię zrujnuje?

Dzwoń lub pisz: status osiedlony euss@eerc.org.uk 07936507511 zasiłki, praca, problemy mieszkaniowe info@eerc.org.uk 07521857415

COVID-19

MOJA WYSPA |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021 + Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

| 35

+ Wyspy Brytyjskie lubię za:

Za to, że są wiecznie zielone. Lubię też londyńskie wiatry, bo przypominają mi, że mieszkamy na wyspie otoczonej morzem. Londyn kocham za wspaniałą mieszankę kultur, religii, sztuki, muzyki, smaków i zapachów.

Jest radosnym, pełnym możliwości miastem, które idealnie łączy historię z nowoczesnością.

Do UK przyjechałam prawie 20 lat temu, na kilka miesięcy. Zakochałam się w Londynie i zostałam tu do dziś. Była to miłość od pierwszego wejrzenia, która nadal trwa.

Uwielbiam londyńskie parki, cudownie zagospodarowane bulwary nad Tamizą, przepiękną architekturę i wyjątkową mozaikę kulturową.

+ Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Wilgoć. Wszechobecna, przeszywająca do kości. To niesamowite, że 20 lat temu w Londynie nie było nowych budynków! Mieszkałam albo w wiktoriańskich domach albo powojennych blokach budowanych bez żadnej izolacji. Na szczęście, po paru latach mieszkania na nowym osiedlu, mogłam zapomnieć o tej niedogodności.

Jestem florystyką. Pracuję na Knightsbridge dla jednego z najlepszych mistrzów florystyki w Londynie. Zajmuję się tworzeniem kwiatowych aranżacji dla zamożnych mieszkańców Belgravii oraz sław ze świata filmu i muzyki. Tworzę też instalacje i dekoracje letnich pałaców rodzin królewskich z Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Z utęsknieniem czekam na koniec restrykcji związanych z pandemią i powrotu do prowadzenia prywatnych lekcji florystyki.

+ Na Wyspach brakuje mi:

Oczywiście mojej polskiej rodziny.

Chciałabym, żeby córeczka mogła spędzać więcej czasu z babcią i dziadkiem. Karkołomne jest planowanie szkolnych wakacji z wylotami do Polski i przylotami rodziny oraz znajomych.

+ Miejsca, które lubię odwiedzać:

Bardzo lubię spacery nad Tamizą od Putney do Barnes (zazwyczaj wracam wtedy po drugiej stronie rzeki). Kiedy tylko mogę – jadę do Brighton zwiedzać małe galeryjki, zajadać się kupionymi przy plaży świeżymi ostrygami albo „fish and chips", czytać tam książki.

Muszę tylko pamiętać, by wrócić na czas i odebrać córeczkę ze szkoły.

+ Jeśli nie wyspy Brytyjskie, to:

Jakaś urocza miejscowość nad morzem w Hiszpanii lub we Włoszech.

+ Przemieszczam się tu:

Zazwyczaj pieszo. Do pracy natomiast jeżdżę pociągiem (mogę wtedy chwilę pomarzyć, że podróżuję w nieznane).

Jak ognia unikam zatłoczonego metra.

Londyn ma wspaniałą infrastrukturę komunikacyjną. Wszyscy znajomi zawsze żartują, że nieważne w którym miejscu stolicy mieszkasz, to i tak wszędzie dojedziesz w godzinę.

+ Najlepsze miejsce do życia:

Najlepszą dzielnicą do zamieszkania dla mnie jest Putney. Czysta, zielona okolica, stworzona do spacerowania i odpoczynku. Są tu Zielone Wetland Center, piękny Bishop's Park i świetna szkoła artystyczna, do której chodzę na zajęcia z ceramiki. Mało tego! Płacisz tu jeden z najniższych podatków mieszkaniowych („council tax”) w Londynie!

+ Na zakupy polecam:

Prywatne sklepiki oferujące produkty z różnych stron świata. W tych irańskich czy tureckich można kupić najlepszy hummus, ajvar i oliwki, u Litwina z kolei wyśmienite i świeże wędliny, a w polskim sklepie oczywiście rodzime przysmaki. Bardzo lubię również angielski zwyczaj sprzedawania owoców i warzyw na miski (są po funcie!). Kiedy mam ochotę na odrobinę luksusu – to na

klify i stada owiec pasących się na okolicznych polach. The Goddard's at Greenwich oferuje przepyszne autentyczne angielskie „pie and mash" i gorące „fruit crumbles" z lodami, palce lizać!!! zakupy wybieram się do przepięknego Fortnum & Mason.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam:

Bez rozbijania banku polecam francuską restaurację Cote Brasserie w St Katherina's Docks. Koniecznie przy stoliku znajdującym się na tarasie z widokiem na jachty miliarderów.

Bardzo polecam też pub Beachy Head w Eastbourne. Przepyszne jedzenie i obłędne widoki na morze, białe

+ Gościom na Wyspach pokazuję:

Obowiązkowym punktem jest spacer London Bridge przez Borough Market, Hay's Galleria wzdłuż Tamizy do Tower Bridge. Po przejściu rzeki zaglądamy do ukrytych St Katerina's Docks i później spacerkiem koło The Tower do tarasów widokowych Sky Garden. Uwielbiam też pokazywać przeurocze wsie i miasteczka wokół Londynu. Na liście moich ulubionych są Shere w Surrey i Rye w East Sussex.

Mam takie skryte marzenie, aby mieć pensjonat, w którym mogłabym prowadzić różnorodne kursy.

Zaprzyjaźnieni artyści uczyliby tańca, medytacji, pieczenia chleba czy degustacji win. Ja skupiłabym się na kwiatach. Uczyłabym aromaterapii, robienia sałatek z jadalnych kwiatów i ucierania powideł z płatków róż.

A w wolnych chwilach jeździłabym z córeczką konno po plaży! Mam nadzieję, że za 5 lat będę mogła wam to opisać.

Chcesz podzielić się swoją historią zgłoś się na: redakcja@cooltura.co.uk

LEKCJA ANGIELSKIEGO |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

| 37

Mówię po angielsku

Gruszki na wierzbie

Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Odds and ends = various things of different types, usually small and not important, or of little value

= Różne rzeczy różnego rodzaju, zwykle małe i nieważne lub o małej wartości; drobiazgi, resztki, drobne pozostałości.

1 We’ve already taken lots of big things to our new house, but there are a few odds and ends left to pick up.

Helen packed her clothes and odds and ends, and then she went on a trip.

You can never find what you need among all the odds and ends in your drawer!

While you are tidying up tomorrow, you will find lots of odds and ends in the attic.

= = = =

Zabraliśmy już wiele dużych rzeczy do naszego nowego domu, ale zostało jeszcze kilka drobiazgów do odebrania.

Helen spakowała swoje ubrania i drobiazgi, a potem pojechała na wycieczkę.

Nigdy nie możesz znaleźć tego, co potrzebujesz, pośród wszystkich drobiazgów w swojej szufladzie!

Gdy będziesz sprzątać jutro, znajdziesz mnóstwo drobiazgów na strychu.

2 Pie in the sky = something that you hope will happen but is very unlikely to happen

=

Coś, co masz nadzieję, że się wydarzy, ale jest bardzo mało prawdopodobne; coś, czego nie ma, marzenie ściętej głowy, zamki na lodzie, złudne nadzieje, gruszki na wierzbie, fantazje.

=

Jego plany założenia własnej firmy są jak gruszki na wierzbie.

If you just spent more time working and less time coming up with these pie in the sky fantasies, you might achieve something in life!.

=

Gdybyś po prostu spędzał więcej czasu na pracy, a mniej na wymyślaniu tych fantazji, mógłbyś coś osiągnąć w życiu!

Don’t hold out for pie in the sky.

Get realistic.

=

Nie czekaj na coś, czego nie ma.

Bądź realistą.

=

Moim zdaniem jej marzenie o zostaniu sławną piosenkarką, to marzenie ściętej głowy.

His plans to set up his own business are just pie in the sky.

To my way of thinking, her dream of becoming a famous singer is a pie in the sky.

38 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| Coś na ząb

Kolorowy zawrót głowy Obecna pora roku kojarzy się nam z powrotem natury do życia oraz z tęczą barw, na jaką czekaliśmy przez całą zimę. A skoro tak, to warto byłoby przenieść odrobinę wiosny na nasze talerze. Wszak można jeść smacznie, zdrowo i.... kolorowo!

Dariusz A. Zeller

Bajkowy ratatouille Składniki:

cebula 1 sztuka l bakłażan średniej wielkości 1 sztuka l cukinia średniej wielkości 2 sztuki l czerwona papryka 1 sztuka l zielona papryka 1 sztuka l średniej wielkości marchewki 2 sztuki l bulion na włoszczyźnie 1 sztuka l p omidory z puszki (bez skórki) 400 l

gramów

oliwa z oliwek 3 łyżki l ząbek czosnku 2 sztuki l woda 0.5 szklanki l

Sposób przyrządzenia:

Cebulę, bakłażana, cukinię i obie papryki pokrój w grubą na 2 cm kostkę.

Marchew obierz, przekrój po długości na pół, pokrój w cienkie pół plasterki, a czosnek posiekaj.

W garnku na rozgrzanej oliwie podsmaż warzywa – zaczynając od cebuli, marchwi i papryki, dodaj czosnek, bakłażana, cukinię i pomidory z puszki. Dodaj bulion na włoszczyźnie i gotuj pod przykryciem około 20-25 minut, w razie potrzeby możesz dodać więcej wody.

Kruche babeczki z owocami Składniki:

Ciasto: l 20 dag mąki pszennej l 10 dag schłodzonego masła l 2 cukry waniliowe l szczypta soli Nadzienie: l 1 budyń waniliowy l 450 ml mleka l 3 łyżki cukru l 40 dag dowolnych owoców jagodowych (jagody, winogrona, kiwi, maliny, truskawki, brzoskwinie jeżyny lub inne)

Kolorowe galaretki Składniki: l

galaretki 3-5 szt. różne kolory (wedle

uznania) l owoce (wedle uznania)

Sposób przygotowania:

Galaretki (każdą osobno) przygotować wg opisu na opakowaniu. Wyjmij salaterki. Pierwszą galaretkę rozlać do wszystkich wyłożonych naczyń (cienka warstwa), zostawić do zastygnięcia. Następnie zalać kolejną cienką warstwą chłodnej (!) galaretki. Gdy galaretka zastygnie, wlewamy kolejny kolor galaretki (galaretka powinna być chłodna). Zostawiamy do zastygnięcia, po czym układamy owoce.

Sposób przygotowania:

Ciasto: Zagnieść mąkę z cukrem waniliowym, masłem i dwiema łyżkami zimnej wody. Zawinąć w folię i zostawić na godzinę w lodówce. Wyjąć, podzielić na 8 części, wykleić dna i boki foremek (o śr. ok. 10 cm). Spody piec w temperaturze 200°C przez 15-20 minut. Ciastka wystudzić.

Nadzienie: Umyć i osuszyć owoce.

Budyń wymieszać z 1/2 szklanki zimnego mleka i cukrem. Resztę mleka zagotować, wlać budyń i zagotować.

Ostudzić. Napełnij babeczki budyniem.

Tak przygotowane desery owocowe udekoruj dowolnymi owocami.

Coś na ząb |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

Paella z krewetkami

Sposób przyrządzenia:

Czosnek obieramy i kroimy w plasterki. Chili myjemy, osuszamy, usuwamy gniazdo nasienne. Miąższ kroimy w małą kostkę i podsmażamy z czosnkiem na rozgrzanej oliwie. Krewetki dodajemy do papryki i czosnku. Chwilę smażymy. Do paelli wkładamy fasolkę szparagową i plastry cukinii. Wlewamy ok. 1,5 szklanki wody i wsypujemy ryż.

Doprawiamy. Paellę gotujemy, aż ryż będzie miękki, a woda wyparuje (ok. 20 minut). W razie potrzeby podlewamy wodą. Podajemy na patelni w której przygotowywaliśmy.

Składniki: l

25 dag sprawionych krewetek tygry-

sich

1.5 szkl. ryżu l 4 ząbki czosnku l zielony groszek (może być mrożony) l papryka chili l ok. 1 szkl. ugotowanej i pokrojonej l

fasolki szparagowej

l

cukinia

Przyprawy: ostra i słodka mielona papryka l szafran l kurkuma l s ól l pieprz l curry l

| 39

Kolorowe naleśniki Składniki:

2 jajka l 1 szklanka mąki l 1 szklanki mleka l 1 łyżka oliwy l

Uwaga!

Wszystko dokładnie wymieszać i podzielić na 3 porcje. Aby naleśniki były różowe – do ciasta dodajemy 2-3 łyżki zakwasu z buraka (lub małego buraka bardzo drobno startego) i dokładnie mieszamy. Aby uzyskać zielony kolor, ciasto blendujemy z garścią świeżego szpinaku (możemy użyć mrożonego, ale uprzednio trzeba go rozmrozić). Żółte naleśniki uzyskujemy poprzez dodanie pół łyżeczki kurkumy do ciasta i dokładne wymieszanie

Gazpacho – hiszpański chłodnik Składniki:

6 dużych pomidorów 1 ogórek l 1 zielona papryka l 1/4 cebuli l 1 ząbek czosnku l 3 łyżki oliwy z oliwek l 1 łyżka białego octu winnego l s ól i pieprz do smaku l l

Sposób przyrządzenia:

Naleśniki smażymy z dwóch stron na rozgrzanym oleju. Myślę, że farsz do naleśników możemy sobie wybrać jaki tylko chcemy i chyba każdy tu będzie pasował, ponieważ barwniki, które używamy do ciasta, nie są jakoś specjalnie w smaku wyczuwalne. Ja jako farsz użyłem szynkę drobiową, ser żółty gouda, ser mozzarella (w kulce z zalewy), paprykę żółtą i czerwoną oraz cukinię. Sery, szynkę i cukinię pokroiłem w cieniutkie plasterki (użyłem krajalnicy) a papryki w słupki.

Naleśniki z farszem zwijamy w rulony i przecinamy przez środek na połówki (przecinanie nie jest konieczne, możemy również zapiekać w całości). Ruloniki układamy w naczyniu żaroodpornym i wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180’C na 20 minut.

Polecam podawać z sosem czosnkowym, ale tuż oczywiście wg uznania.

Sposób przyrządzenia:

Umyj i obierz pomidory ze skórki (chyba że wolisz, aby zupa miała żywszy odcień czerwieni). Pokrój je na ćwiartki. Umyj i obierz ogórek. Połowę odłóż, a resztę pokrój w grubą kostkę. Umyj paprykę i usuń gniazdo nasienne. Pokrój ją na 4 części. Do dzbanka miksera (lub średniej wielkości garnka, jeśli używasz ręcznego blendera) włóż pomidory, pokrojony ogórek, paprykę, cebulę i obrany ząbek czosnku. Miksuj, aż zupa będzie całkiem gładka. Dodaj oliwę, ocet, sól i pieprz do smaku. Włącz ponownie mikser na kilka sekund. Spróbuj i dopraw w razie potrzeby. Jeśli zupa wydaje ci się zbyt gęsta, dolej trochę wody. Ponownie spróbuj, w razie potrzeby dodając odrobinę octu. Pozostałą połowę ogórka bardzo drobno posiekaj lub zetrzyj na tarce.

Wsyp do zupy i zamieszaj. Wstaw zupę do lodówki na co najmniej 30 minut przed podaniem, aby była chłodna.

40 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| Fitness

Kasia Pech Nauczycielka jogi, instruktorka zumby katarzynapech36@gmail.com kasia.zumba yogakasiap, kasialondon.zumba 07894243819

S

ekwencja ta jest podstawą jogi.

Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z jogą – wskazane jest ograniczyć się do 3 powtórzeń i stopniowo zwiększać ich liczbę. Mamy kilka serii Powitań Słońca, dziś zademonstruję Surya Namaskar A. Ów cykl póz wykonuj tak, aby oddech był spójny z ruchem. Bardzo istotne jest, abyś oddychał/-a nosem.

Z wdechem rozciągnij, rozluźnij mięśnie, z wydechem przejdź do skłonów.

Tak jak sama nazwa wskazuje praktykę tę najlepiej wykonywać wczesnym rankiem podczas wschodu słońca. Oczywiście nie zawsze mamy ku temu warunki i nie ma nic w tym złego, jeśli praktyka odbędzie się o innej porze dnia. Powitanie Słońca przygotowuje i rozgrzewa ciało przed rozpoczęciem codziennej aktywności. Rozluźnia, rozciąga, wzmacnia mięśnie i stawy, masuje organy wewnętrzne, dzięki czemu usprawnia metabolizm.

Organizm jest dotleniony, zwiększa się odporność na stres, a w rezultacie dopro-

1

Pozycja góry – Tadasana

Rozstaw stopy na szerokość bioder, ręce ułóż równomiernie do ciała, dłonie skierowane w przód. Ciężar ciała rozłóż równomiernie na obie stopy. Wyciągnij kręgosłup ku górze. Klatka piersiowa otwarta, pępek przyklejony do kręgosłupa. Wdech i wydech głęboki i płynny.

Skieruj wzrok przed siebie.

Powitanie Słońca

Powitanie Słońca, inaczej zwane Surya Namaskar, jest najpopularniejszą sekwencją jogi na świecie.

Oznacza pozdrowienie i uszanowanie boskiej obecności w każdym z nas.

Pies z głową w dół – Adho Svanasana Na wydechu podwiń palce stóp, unieś biodra ku niebu, pępek przyklejony do kręgosłupa (wciągnięty), wzrok skieruj na palce stóp, jeśli to możliwe połóż pięty na ziemi. Początkujący – zacznijcie ze zgiętymi kolanami pedałując naprzemiennie stopami. Pozostań w tej pozycji do 5 wdechów. Kolejwadza to do poprawy jakości snu. Głęboki oddech połączony z ruchem oczyszcza organizm z toksyn i poprawia trawienie.

Regularne ćwiczenia jogi niosą za sobą wiele korzyści dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Wykonując serię Powitań Słońca kieruj się intencją: pomyśl za co jesteś wdzięczna/-y. Nie dopuszczaj myśli dnia codziennego, skup uwagę na głębokich wdechach i wydechach nosem. Joga nie posiada ego, nie rób nic wbrew swej woli. Wykonuj pozy w tempie swoich oddechów. Zalecam wykonać ćwiczenia według kolejności oznaczonej numerami.

2

Urdhva Hastasana

Stojąc w pozycji góry z wdechem przenieś ręce ku górze. Odchyl głowę lekko do tyłu. Wzrok skup na dłoniach. Mięśnie brzucha napięte.

ność wykonywanych asan nie jest przypadkowa, płynny oddech również. Gdy będziesz je wykonywać regularnie – twoje ciało fizycznie i mentalnie będzie ci bardzo wdzięczne. Spraw sobie radość i zacznij od 15-minutowej serii Powitania Słońca. Zmień swój umysł, ciało, a przede wszystkim życie!

8

3

Uttanasana

Na wydechu pochyl się do przodu.

Dla ułatwienia możesz zgiąć kolana, dłonie połóż na ziemi po zewnętrznych bokach stóp. Ewentualnie możesz wykorzystać książki, aby położyć dłonie. Jeśli to możliwe, dotknij głową kolan i pozostań w pozie przez moment.

4

Ardha Uttanasana

Wychodząc z Uttanasana weź głęboki wdech, wyprostuj łokcie i unieś tułów. Trzymaj kręgosłup w pozycji prostej, patrz przed siebie. Ułóż dłonie na udach, piszczeli, bądź koniuszki palców na ziemi. Kolana wyprostowane bądź w lekkim zgięciu. Brzuch wciągnięty.

Fitness |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

Pozycja deski – Kumbhakasana

5

Z wydechem przenieś nogi do tyłu, nogi lekko rozstawione, dłonie umieszczone pod barkami, palce szeroko rozstawione. Utrzymaj ciało wyprostowane, w jednej linii, pięty kieruj ku ziemi.

6

Pozycja kija – Chaturanga Dandasana

Dla ułatwienia połóż kolana i klatkę piersiową na ziemi, następnie brzuch. Dłonie rozstawione obok klatki piersiowej, łokcie blisko ciała, stopy na szerokość bioder.

Jeśli praktykujesz jogę: ugnij łokcie i opuść ciało. Utrzymaj aktywne nogi, mięśnie brzuch, ręce, klatkę piersiową i kręgosłup.

Pies z głową w górę – Urdhva Mukha Svanasana

Weź głęboki wdech i z pozycji chatarangi przejdź do psa z głową w górę. Dłonie pod ramionami, palce szeroko rozstawione, ręce proste w łokciach. Tułów uniesiony. Stopy rozstawione. Brzuch i nogi napięte. Ramiona ściągnięte w dół.

Wersja uproszczona – zacznij od Baby Cobra. Nogi, biodra i brzuch spoczywają na ziemi.

Dłonie ułożone obok klatki piersiowej, ręce blisko ciała. Z wdechem delikatnie unieś klatkę piersiową angażując mięśnie pleców.

7

| 41

42 |

| zdrowie

Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

W dzisiejszych czasach dokładamy wszelkich starań, aby zdrowo się odżywiać, ćwiczyć i przyjmować odpowiednie suplementy diety, chcąc uzupełnić niedobory żywieniowe. Należy jednak pamiętać, że możemy się suplementować, ale nie przyniesie to nic dobrego, jeśli witaminy i minerały nie będą dobrze wchłaniane.

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

Sposoby na lepszą wchłanialność witamin

zdrowie |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021

Ł

ączenie niektórych suplementów witaminowych i mineralnych z określonymi pokarmami, napojami i innymi składnikami odżywczymi pozwala organizmowi skuteczniej je wchłaniać. Na przykład witamina C zwiększa biodostępność prawie wszystkich innych witamin, więc przyjmowanie suplementów witaminowych z sokiem pomarańczowym jest łatwym sposobem na poprawę ich przyswajania.

12 sposobów na skuteczniejszą wchłanialność witamin 1. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach a witaminy rozpuszczalne w wodzie.

Poznanie różnicy między witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach a witaminami rozpuszczalnymi w wodzie jest bardzo ważne.

Witamina A, witamina D, witamina E i witamina K są rozpuszczalne w tłuszczach i tym samym magazynowane w organizmie, przez co mogą stać się toksyczne, jeśli będą przyjmowane w bardzo dużych dawkach. Z drugiej strony, niewchłonięte rozpuszczalne w wodzie witaminy są wydalane z moczem. Wszystkie witaminy z grupy B i witamina C są rozpuszczalne w wodzie.

Czasami po przyjęciu multiwitaminy zauważysz, że twój mocz jest jasnożółty. Dzieje się tak, ponieważ organizm pozbywa się witamin rozpuszczalnych w wodzie, których nie może wchłonąć.

2. Lepsze wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Przyjmowanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach z posiłkiem zawierającym tłuszcz pomoże w ich przyswajalności. Jeśli rano zażywamy witaminy A, D, E lub K, do śniadania należy dołączyć pełnotłusty nabiał, masło orzechowe lub

inne zdrowe, wysokotłuszczowe potrawy.

Badania pokazują, że ta prosta strategia może poprawić wchłanianie witaminy D nawet o 32%.

3. Suplementy witaminowe i mineralne należy przyjmować z posiłkiem, za wyjątkiem żelaza

Wszyscy słyszeliśmy, że powinniśmy przyjmować witaminy ze zbilansowanym posiłkiem, aby uniknąć rozstroju żołądka, dodatkowo w większości przypadków poprawia to również ich wchłanianie. Kiedy jemy, uruchamiamy procesy trawienne, które pozwalają organizmowi wchłonąć mikroelementy z pożywienia, co pozwoli również na wchłanianie suplementów. Żelazo jest jedynym wyjątkiem od tej reguły. Chociaż może wywoływać nudności, należy przyjmować je na pusty żołądek, aby uzyskać jego najlepsze wchłanianie. Aby jeszcze bardziej zwiększyć wchłanianie – warto je zażywać z suplementem witaminy C. Aminokwasy, enzymy i suplementy ziołowe należy przyjmować 30 minut przed jedzeniem lub dwie godziny później.

4. Interakcje i skutki uboczne w połączeniu z lekami

Jeśli bierzemy leki, ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z potencjalnych skutków ubocznych i interakcji. Niektóre kombinacje mogą zmniejszyć skuteczność witamin lub leków, podczas gdy inne mogą wzmocnić ich działanie. Łączenie suplementów z lekami może narazić cię na przedawkowanie i inne problemy zdrowotne. Na przykład wapń – hamuje wchłanianie zwykłych leków na tarczycę, dlatego należy je przyjmować w odstępie co najmniej kilku godzin.

Jeśli zażywamy jakiekolwiek leki, należy porozmawiać z lekarzem, czy aby nie wchodzą sobie w drogę z suplementami.

5. Jakie witaminy i minerały należy przyjmować razem

Skuteczność niektórych witamin i minerałów zwiększy się, jeśli będą przyjmowane

razem. Na przykład zawsze należy przyjmować wapń z witaminą D i witaminą K. Te dwie witaminy pomagają kościom wchłaniać wapń, który jest kluczowy dla utrzymania mocnych kości.

Jak wspomniano powyżej, witamina C poprawia wchłanianie żelaza (i wielu innych składników odżywczych), ale korzyści się na tym nie kończą. Witamina C przeciwdziała również nudnościom i zaparciom, których niektórzy ludzie doświadczają podczas przyjmowania suplementów żelaza.

jelit. Pomagają organizmowi w trawieniu pokarmów i lepszym wchłanianiu składników odżywczych, niezależnie od tego, czy pochodzą z pożywienia czy z suplementów.

Enzymy trawienne pomagają również w trawieniu, rozbijając pokarm na mniejsze kawałki, co umożliwia organizmowi łatwiejsze wchłanianie składników odżywczych. Są szczególnie pomocne dla osób z nietolerancjami pokarmowymi, na przykład laktozy lub glutenu.

6. Jakich suplementów nie łączyć

10. Przechowywanie suplementów

Są pewne kombinacje, których należy unikać. Na przykład wapń hamuje wchłanianie żelaza. Najlepszą strategią jest przyjmowanie wapnia podczas posiłku, a następnie przyjmowanie suplementu żelaza kilka godzin później lub na czczo rano.

Dzielenie dawek jest również inteligentną strategią, jeśli chodzi o witaminy rozpuszczalne w wodzie. Ciało może wchłonąć tylko określoną ilość na raz, a reszta zostanie wydalona. Najlepszym rozwiązaniem jest podzielenie zalecanej dawki na dwie lub trzy mini-dawki w ciągu dnia.

Sposób przechowywania witamin będzie miał bezpośredni wpływ na ich moc.

Praktyczną zasadą jest przechowywanie wszystkich suplementów w szczelnie zamkniętym pojemniku w chłodnym, ciemnym miejscu. Niektóre suplementy, takie jak kwasy tłuszczowe omega-3, rozkładają się pod wpływem powietrza, światła i ciepła.

11. Przyjmuj witaminy

o właściwej porze dnia

7. Unikajmy brania suplementów z sokiem grejpfrutowym

Sok grejpfrutowy nie łączy się dobrze z witaminami i lekami. Może zakłócać wchłanianie niektórych suplementów, albo zwiększać siłę działania innych.

W większości przypadków najlepiej jest przyjmować witaminy z porannym posiłkiem, ale niektóre witaminy będą najskuteczniejsze, jeśli będą przyjmowane o określonych porach dnia. Na przykład witaminy z grupy B (zwłaszcza witamina B12) dodają ci energii, dlatego najlepiej przyjmować je rano. Magnez ma działanie uspokajające, dlatego lepiej przyjmować go wieczorem.

8. Badanie krwi

12. Kofeina a suplementy

Badanie krwi to najlepszy sposób, aby dowiedzieć się, czy mamy odpowiednią ilość ważnych składników odżywczych.

To świetny sposób dla wegan, aby upewnić się, że nie brakuje im żelaza i witaminy D ze względu na dietę roślinną.

9. Probiotyki i enzymy trawienne

Prawie każdy może skorzystać na włączeniu probiotyków i enzymów trawiennych do codziennej diety. Probiotyki są niezbędne do utrzymania zdrowia

Większość z nas przepada za poranną kawą, ale kofeina może zaburzać wchłanianie witamin i minerałów. Ponieważ jest diuretykiem, przyspiesza wydalanie moczu, co oznacza, że wydalamy rozpuszczalne w wodzie witaminy, zanim zostaną wchłonięte.

Najlepiej poczekać około godziny po wypiciu kawy przed przyjęciem suplementów. To samo dotyczy herbaty, napojów energetyzujących, napojów gazowanych, czekolady i innych produktów spożywczych zawierających kofeinę.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

| 43

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

44 44 |

ROZRYWKA | ROZRYWKA

Cooltura+ 29 kwietnia 2021 | | Nº Nº763 893 ||

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzyka polska

Bohaterowie historii

1. Dżem – Czerwony jak 1. Wojna secesyjna ……..

w USA a. Piecw latach b. Komunista 1861-1865:

6. Kto to śpiewał: „Wolność 7. Upadek kocham i rozumiem, Konstantynopola wolności oddać nie umiem”? w 1453 roku.

2. Jakie było prawdziwe 2. Zjednoczenie nazwisko CzesławaWłoch Niemena? w latach 1859-1870:

8. Traktat w Verdun 7.w 843 Kombiroku: – Słodkiego, ……..

c. Krew Jefferson a. Thomas d. CegłaWashington b. George c. Abraham Lincoln

a. Nowak Garibaldi a. Giuseppe b. Wydrzycki b. Giorgio Napolitano c. Burzyński c. Benito Mussolini d. Sempoliński

3. Dotarcie drogą morską z Europy do nie Indii 3. „Nie dokazuj, miła w latach 1497-1499: dokazuj Przecież nieGama jest z Ciebie a. Vasco da znowu taki Vespucci cud b. Amerigo Nie od razu, miła nie od c. Ferdynand Magellan razu 4. Wynalezienie papieru ………………………………..”

a. Nie od razu się przebijesz w Chinach w 105 roku

mój chłód! a. Biprzez Sheng b. Nie He od razu zniknie rejestr b. Zheng Twoich c. Cai Lun szkód! c. Nie od razu stopisz serca 5. Bitwa pod Salaminą mego lód! d. Nier.p.n.e. od razu się opłaci ten w 480 Twój trud! Wielki a. Aleksander b. Kserkses I 4.

Kto był pierwszym c. Eurypides

wykonawcą utworu 6. Podbój jarmarki”?

Meksyku „Kolorowe

przez Hiszpanów a. Janusz Laskowski w latach b. Irena 1519-1524.

Santor c. MarylaCortes Rodowicz a. Hernan d. Jerzy Połomski b. Francisco Pizarro c. Ferdynand Magellan

5. Którego zespołu jest to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

a. Breakout a. Kara Mustafa b. Andrzej Zaucha b. Justynian I Wielki c. Chłopcy z Placu Broni c. Konstantyn XI Paleolog d. Tilt

życia. a. Otton I

a. Błogiego b. Ludwik I Pobożny b. Długiego Wielki c. Aleksander c. Miłego 9.d.Ucieczka Dobrego z Mekki

do Medyny w 622 r.

8.a.„A kiedy przyjdzie także Gabriel pob.mnie Budda Zegarmistrz c. Mahomet światła purpurowy By10. miUpadek zabełtać błękit hellenistycznego w głowie Egiptu w 30 r.p.n.e. …………………………………….”

dodaj ogłoszenie na

a. To go zapytam, czy jest a. Kleopatra zdrowy Cezar b. Juliusz b. Zawieje wreszcie wiatr c. Marek Aureliusz odnowy 11.

Wybuch I wojny c. Stanę się nagle fioletowy d. To będę jasny i gotowy światowej w 1914 roku. a. Franklin Delano Roosvelt 9.b.„Wehikuł czasu” to HabsFranciszek Ferdynand przebój burg którego zespołu? a. DżemGoebbels c. Joseph b. Coma 12.

Dotarcie do wybrzeży c. Perfect d. Lao Che Ameryki w 1492 roku: a. Krzysztof Kolumb 10. „Niechdażyje bal!” b. Vasco Gama śpiewa… c. Ferdynand Magellan a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Prawidłowe odpowiedzi: 1c, 2a, 3a, 4c, 5b, 6a, 7c, 8b, 9c, 10a, 11b, 12a.

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

L L

O O

L L

••• l l l syna: Ojciec strofuje Profesor do studenta najakąś egzaminie: – Wziąłbyś się za -robotę, Proszę a nie pana,tylko czy pan w ogóle bąki zbijać! chce skończyćwieku studia?po całych Ja w twoim -nocach Tak panie profesorze. rozładowywałem -wagony...

No to właśnie pan skończył...

Z kuchni matka dorzuca: l l l cię nie zła– Taaa... dopóki Do banku w Szwajcarii wchodzi pali... klient z walizką •i ściszonym głosem •• mówiKawał do bankiera: wędkarski: - Chciałbym – Biorą?wpłacić pieniądze, w tej walizce jestbardzo... cztery miliony euro.

– Nie Na to bankier uśmiechnięty:

- Proszę nie ściszać głosu, bieda to – Złapał pan coś? żaden wstyd.

– Jednego.

– I co pan z nim zrobił? l l do l wody.

– Wrzuciłem Zapytali Grzegorza – Duży był? Latę, czy reprezentacja z 1974 pokonałaby dzi– Taki jak pan i też mnie siejszą kadrę. denerwował.

- Tak, wygralibyśmy • • • 1:0.

- Tylko tyle? co macie do jedze– Kelner, -nia?

No tak, proszę pamiętać że większość– Polecam z nas jest już po 70.huzarpieczeń ską! l l żaden l – Nie jestem huzar, Jasiu przychodzi ze szkoły i chwali żebym jadł pieczeń huzarską! się Co ojcu: jest jeszcze?

- Tato, dzisiaj na kartkówce nie – Pieczeń baranią! popełniłem żadnego błędu orto– Świetnie, poproszę! graficznego!

- Wspaniale synu, • • a• jaki był temat?

- Tabliczka Kelnermnożenia. w restauracji podchodzi do jedzącego posiłek l l l gościa: - Tatusiu, czy Ocean Spokojny – Przepraszam, ale czy zawsze spokojny? mógłbyjest pan tę rybkę, co panu -właśnie Co za dziwne pytanie? Czykonsunie przyniosłem, możesz sięszybciej? o coś mądrzejszego? mowaćpytać nieco - Mogę.

Kiedy umarłomam MorzesięMar– Ale dlaczego twe? spieszyć?

– Sanepid mamy na zapleczu. l• l • •l Student studenta: Mążpyta oglądając mecz w tele-wizji, Powtarzałeś cośkanapie. przed egzamizasnął na Żona nem? go budzi: - Tak. – Wstawaj, już dziesiąta!

- A co?

– Tak?! A kto ją strzelił?

- Będzie dobrze, będzie dobrze...

PLAC ZABAW |

| Nº 893 | 29 kwietnia 2021 znajdź 7 różnic

policz owoce

labirynt

sudoku dla dzieci

| 45

46 |

29 kwietnia 2021 | Nº 893 |

| SPORT

Zgodne zwycięstwa prowadzącej trójki WYNIKI 8. KOLEJKI: Power Rangers – Whitehawk FC PCW Olimpia – KS04 Ark Warriors AK47 – Jantar Feltham ESS Steel Team – Joga Bonito FC Scyzoryki –Inter Team

1. Scyzoryki 2. PCW Olimpia 3. ESS Steel Team 4. Inter Team 5. Warriors AK47 Hawks 6. Joga Bonito FC 7. Power Rangers 8. KS04 Ark 9. Jantar Feltham 10. Whitehawk FC

8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

2:1 1:0 5:0 1:0 1:0

17-6 20 25-7 19 20-21 16 15-14 15 17-10 13 22-8 11 7-15 9 11-15 7 12-28 6 8-30 0

ZESTAW PAR 9. KOLEJKI: 09:00 09:00 10:00 10:00 11:00

Inter Team – Whitehawk FC Power Rangers – ESS Steel Team Joga Bonito FC – PCW Olímpia KS04 Ark – Warriors AK47 Hawks Jantar Feltham – Scyzoryki

KLASYFIKACJA FAIR-PLAY: 1. Whitehawk FC 2. Jantar Feltham 3. Inter Team 4. Power Rangers 5. ESS Steel Team 6. PCW Olimpia 7. Warriors AK47 Hawks 8. KS04 Ark 9. Scyzoryki 10. Joga Bonito FC

NAJLEPSI STRZELCY:

6 9 9 12 12 18 24 33 33 48

1. Ihab El-Yassine (PCW Olimpia) 10 goli 2. Rafal Al-Swaiti (ESS Steel Team) 8 3. Paweł Danilczyk (KS04 Ark) 4 4. Daniel Nowak (Joga Bonito FC) 4 5. Marcin Mucha (Warriors AK47 Hawks) 4 6. Wiktor Kępka (Joga Bonito FC) 4

Aż cztery z pięciu spotkań ósmej kolejki zakończyły się jednobramkowym zwycięstwem.

Najciekawsze jest jednak to, że prowadząca trójka zgodnie wygrała swoje mecze, a na dodatek identycznym rezultatem.

Daniel Kowalski, polsport.co.uk

L

ider po meczu stojącym na wysokim poziomie pokonał czwarty w tabeli Inter Team (1-0). Pierwsza połowa zakończyła się wynikiem bezbramkowym. Na początku drugiej odsłony golkiper Scyzoryków otrzymuje czerwoną kartkę za „akcję ratunkową”. Rywal nie potrafił jednak wykorzystać przewagi, a tuż po ukończeniu pięciominutowej kary dał

sobie wbić gola, który jak się później okazało, był jedynym w tym meczu.

Tylko jedna bramka padła również w meczu Joga Bonito – ESS Steel. Obie ekipy mają medalowe aspiracje, jednak na ten moment to „stalowcy” prezentują się bardziej dojrzałe i to do nich powędrował komplet punktów.

Kolejne trzy punkty zdobył również Power Rangers, który zasłużenie wygrał z Whitehawk FC (2-1). Outsider miał

wprawdzie w końcówce meczu niewielką przewagę, ale wystarczyło to jedynie na strzelenie honorowej bramki.

Mecz Olimpii z KS04 Ark miał dwa oblicza. W pierwszej połowie przewagę trzymał wicelider, po przerwie więcej argumentów było po stronie piłkarzy KS04 Ark. O wyniku spotkania zadecydował jednak błąd w defensywie zawodników KS-u, który rywal skrzętnie zamienił na gola i trzy punkty.

SKUP ZŁOMU

SKUPUJEMY KAŻDY METAL I WYWOZIMY www.mattmetal.co.uk ŚMIECI!

ZADZWOŃ

07862904708 www.polskiskupzlomu.co.uk

07845086222

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

Zapraszamy do współpracy!

Email: biuro@bwl-stolarnia.pl Tel: +48 532 993 780 www.bwl-stolarnia.pl

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

KOPIEMY PIWNICE

BASEMENT - PILING - UNDERPINNING

Od rozbudowy i przekształcenia istniejących piwnic, po całkowicie nowe projekty

Temporary Work Basement Work, Underpinning Piling Construction Work Waterproofing Darmowe konsultacje:

07788800088 www.kopiemypiwnice.co.uk office@spaceexcavation.co.uk

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk