Cooltura Issue 906

Pozytywne strony emigracji Lato w Londynie

Podpowiadamy, gdzie warto wybrać się z dziećmi i znajomymi, spędzając lato w stolicy. Str. 4

The Polish Weekly | No 30 (906) | 29.07.2021

Letnie danie

Peak District

Kuchnia dla urlopowiczów, czyli przepisy na szybkie wakacyjne dania. Str. 38

Najciekawsze atrakcje jednego z najpiękniejszych parków narodowych Anglii. Str. 24

PRZETRWAMY! Cz ytaj więcej

na str. 12-1

3

3 tysiące list radiowej podróży

25

lipca Grzegorz Albrycht i Radio PRL świętowali trzytysięczne wydanie listy przebojów TOP20. Jubileuszowym numerem jeden został przebój „Bad Habits” Eda Sheerana. O 13 latach historii listy rozmawiamy z jej twórcą, prezenterem i dyrektorem Radia PRL Grzegorzem Albrychtem.

Po długiej przerwie spowodowanej restrykcjami społecznymi ponownie zapraszamy do O2 Shepherds Bush Empire na spotkanie z gwiazdami polskiej muzyki. Już 18 września wystąpi zespół Kombii. O tym, jak formacja przetrwała trudny czas pandemii i o jej nowej płycie z Grzegorzem Skawińskim rozmawiał Marcin Wolniak.

Czytaj więcej na stronie 15

Bycie częścią rodziny olimpijskiej jest niesamowitym przeżyciem dla każdego jej uczestnika

N

ie każdy jest sędzią międzynarodowym reprezentującym kraj, nawet jeśli się w nim nie urodziło. Jest to taka rzecz, którą ciężko opisać, jak się ma tę plakietkę na piersi. (...)

Od samego początku kariery dąży się do celów, a moim było zostać międzynarodowym sędzią (został osiągnięty), teraz tylko najważniejszy: olimpiada – mówi Dominik Biegajło, mieszkający w Londynie Polak, sędzia siatkarski, który w swoim dorobku ma m.in. finał igrzysk olimpijskich.

Czytaj więcej na stronach 18-21

2 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| O TYM SIĘ MÓWI

Kolejne grupy kluczowych pracowników mogą zastąpić kwarantannę testami Źródło: PAP

B

rytyjski rząd znacząco rozszerzył listę kluczowych pracowników, którzy w przypadku kontaktu z osobą zakażoną koronawirusem nie będą musieli odbywać kwarantanny, wykonując w zamian codzienne testy.

Systemem codziennych testów objęci zostaną funkcjonariusze policji i straży granicznej, członkowie straży pożarnej i służb ratunkowych oraz pracownicy transportu i spedycji – niezależnie od tego, czy są oni zaszczepieni czy też nie. Testy zamiast kwarantanny będzie mogło wykonywać ok. 10 tys. osób z sektora produkcji i dystrybucji żywności, głównie pracujący przy produkcji i przetwarzaniu żywności oraz w magazynach żywności.

W powszechnym odczuciu ogłoszona zmiana nie była wystar-

© Alex Yeung / Shutterstock.com

czająca, aby zatrzymać skutki coraz mocniej paraliżującej kraj „pingdemii”. Tak – od dźwięku „ping” wyda-

wanego przez aplikację do wykrywania kontaktów zakażonych – nazwano falę absencji w pracy

osób, które z powodu narażenia na koronawirusa zostają wysyłane przez aplikację NHS Test and Trace na 10-dniową kwarantannę. W samym tylko drugim tygodniu lipca, skąd pochodzą najnowsze dane, takich powiadomień w Anglii i Walii wysłano prawie 630 tys. A od kilku dni firmy codziennie informują, że z powodu braków kadrowych muszą ograniczać produkcję, skracać godziny pracy lub zamykać niektóre oddziały.

Od 16 sierpnia w Anglii wszyscy, którzy są w pełni zaszczepieni, nie będą już musieli odbywać 10-dniowej kwarantanny w przypadku otrzymania informacji o kontakcie z osobą zakażoną, lecz przez ten czas będą mogli zastąpić to codziennymi testami. W Szkocji podobny system wejdzie w życie 9 sierpnia, a w Walii 7 sierpnia.

Wielka Brytania domaga Zarobki pracowników się zmian w umowie publicznej służby dotyczącej brexitu

B

rytyjski rząd nie jest w stanie rozwiązać konfliktu jaki narasta po wprowadzeniu kontroli celnych w portach Irlandii Północnej i wprowadzić ustalonych z Unią Europejską zasad przewozu towarów. Dlatego domaga się od Brukseli zmian wcześniejszych ustaleń, o których premier Boris Johnson mówił „wspaniałe”, ogłaszając w Wigilię 2020 roku wynegocjowanie umowy o brexicie.

Na mocy tych ustaleń Irlandia Północna pozostała w unijnej strefie celnej, dlatego nie może akceptować części towarów wysyłanych

z innych części Wielkiej Brytanii, m.in. surowych kiełbas. Doprowadziło to do protestów i zamieszek nazwanych „wojną o kiełbasy”.

Cytowany przez dziennik „Metro” brytyjski negocjator David Frost powiedział: „Nie jesteśmy w stanie tego kontynuować”.

Unia Europejska uważa jednak temat negocjacji za zamknięty.

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Marcos Sefcović powiedział, że Bruksela jest otwarta na kreatywne rozwiązania, ale w ramach przyjętego protokołu.

Mecze i dyskoteki tylko dla zaszczepionych

W

ymóg p osiadania dowodu szczepień na koronawirusa ma od września obowiązywać także w obiektach sportowych o pojemności co najmniej 20 tys. osób, czyli obejmie głównie kibiców piłki nożnej – dowiedziała się telewizja BBC. Wcześniej premier Boris Johnson zapowiedział wprowadzenie takiego wymogu w klubach nocnych i jak to określił „innych miejscach, w których gromadzi

się duży tłum”. Precyzyjna definicja tych miejsc zostanie podana w późniejszym terminie.

Operatorzy obiektów mają przygotować się na obowiązek sprawdzania dowodów szczepień.

Radykalna zmiana ma skłonić młode osoby do szczepień na koronawirusa.

Do 26 lipca obie dawki szczepionki przyjęło ponad 37 mln dorosłych Brytyjczyków, a ponad 46 mln pierwszą dawkę.

zdrowia NHS wzrosną o trzy procent

W

zrost płac o 3 proc. to nowa propozycja rządu skierowana dla kilku grup zawodowych brytyjskiej służby zdrowia. Podwyżka ma być formą podziękowania rządu za pracę w warunkach pandemii, dodatkowe pieniądze mają otrzymać pielęgniarki, ratownicy medyczni, lekarze, dentyści oraz lekarze rodzinni ze stałym uposażeniem.

Kwestia podwyżek dla pracowników NHS od początku budzi kontrowersje, pierwotnie miały one wynieść zaledwie 1 proc., później Downing Street zaoferowało 3 proc. jednak rozbite na 1,5 proc. jako stałe powiększenie wynagrodzenia i 1,5 proc. wypłacone w formie jednorazowej premii.

Pod wpływem rosnącej presji ze strony związków zawodowych oraz samych pracowników, rząd wycofał się z tego pomysłu.

O s t at e c z n a p ro p o z y cja to podwyżka wynagrodzeń na poziomie 3 proc., choć jest kolejne „ale”: nie dostaną jej młodsi lekarze pracujący w ramach szkolenia podyplo-

mowego – mowa o 61 tys. osób.

Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej podkreśla, że podwyżka płac dotyczy roku budżetowego 2021/22, który rozpoczął się 1 kwietnia, więc będzie datowana wstecz. Z kolei premier Boris Johnson stwierdził, że rząd „daje tyle, ile może”.

Związki zawodowe, zwłaszcza pielęgniarek, skrytykowały ofertę rządu, nazywając ją „nędzną”, biorąc pod uwagę zaangażowanie pracowników pierwszej linii w walkę z pandemią oraz realny spadek dochodów w ciągu ostatniej dekady.

Przypomnijmy, przedstawiciele Royal College of Nursing (RCN) domagali się 12,5 proc. wzrostu płac dla sióstr, teraz zapowiadają strajk. „Będziemy konsultować się z naszymi członkami i wtedy podejmiemy decyzję o ewentualnym przystąpieniu do akcji protestacyjnej”, mówi Pat Cullen – sekretarz generalna RCN. Unite i GMB również zapowiadają przeprowadzenie referendum przedstrajkowego.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 079 32 606 100 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

4 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Karolina Wiatrowska k.wiatrowska@cooltura.co.uk

Let's do London:

najlepsza rodzinna przygoda

B

urmistrz Londynu Sadiq Khan zaprasza rodziny z całej Wielkiej Brytanii do spędzenia wakacji w stolicy w wyjątkowy sposób. Jego najnowsza kampania #LetsDoLondon, ma sprawić, że Londyn ożyje dzięki bezprecedensowej gamie wydarzeń i zajęć dla całej rodziny. Dane z New City Hall pokazują niepokojąco niewielki wzrost turystów w tym roku. Burmistrz pragnie zachęcić rodziny do aktywnego spędzania czasu w swoim kraju. A jest naprawdę co robić!

Program obejmuje wszystko, od gokartów po nowe przejażdżki w wesołym miasteczku oraz imprezy z udziałem najlepszych muzyków, poetów, artystów ulicznych i tancerzy. Pojawią się nowe szlaki artystyczne na świeżym powietrzu, a także ekskluzywne wydarzenia z okazji powrotu teatru West End. Cały program kampanii dostępny na stronie: www.london.gov.uk, a poniżej kilka naszych propozycji.

South Ken Green Trail 23 lipca – 17 października

South Kensington ożywa dzięki aktywności rodzinnej i nowym zielonym szlakom, tworząc zaskakujące centra przyrody zaprojektowane przez architektów, artystów i projektantów ogrodów, tętniących nowymi pomysłami i inspirującymi wizjami bardziej ekologicznej przyszłości.

| Nº 906 | 29 lipca 2021

| 5

6 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| COOLTIME

The Royal Parks, Discovery Days 3-26 sierpnia Tego lata parki królewskie zapraszają rodziny z powrotem do LookOut Discovery Centre w Hyde Parku na popularne darmowe dni Discovery Days w każdy wtorek, środę i czwartek. Co tydzień będzie inny motyw od Meadow Madness, Life Underground do Wild Water i ukochanego Piotrusia Pana.

National Gallery, Sketch on the Square 3 sierpnia – 2 września Wystawa plenerowa ponad 20 replik naturalnej wielkości i sztuki powiększonej cyfrowo, przedstawiająca niektóre z najbardziej znanych i cenionych obrazów w kolekcji narodowej. Temu wydarzeniu towarzyszy program bezpłatnych, codziennych zajęć plastycznych na świeżym powietrzu dla londyńczyków i gości.

Play London, Formula Fun Fortnight Sierpień

Inflatable Eyes over London Sierpień Na drzewach pojawią się nadmuchiwane gałki oczne, które zapraszają londyńczyków i gości do „zobaczenia Londynu inaczej”. Dzieci mogą znaleźć oczy ukryte w drzewach w przestrzeni publicznej.

Kids Week Summer Outdoor Experiences 23-27 sierpnia Bezpłatne zajęcia teatralne na świeżym powietrzu dla rodzin w Leicester Square Gardens, obejmujące opowiadania

teatralne, śpiewy, taniec, pokazy, warsztaty lalkowe i nie tylko, w ramach uwielbianej letniej inicjatywy Kids Week.

Zapnij pasy! Tego lata gokarty będą idealnym pojazdem do rodzinnej zabawy. Zbudowane od podstaw przez dzieci, w których mieszkają i bawią się, wysuwając kolor i kreatywność na pierwszy plan, ponieważ London Play's Formula Fun tworzy dobre czasy dla londyńskich dzieci i ich rodzin, z wielkim finałem w centrum Londynu.

cooltime |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

Daj się skusić na więcej!

z pionierskiej LSO East London Academy i 14-letnią skrzypaczką Leią Zhu na bezpłatnym koncercie BMW Classics w niedzielę 15 sierpnia 2021 r. o 18:30.

od 21 lipca w Lord’s Cricket Ground i Kia Oval pojawi się światowej klasy krykiet z The Hundred – bilety w cenie 5 funtów dla osób poniżej 16. roku życia, a poniżej 5 lat za darmo

rodziny mogą również cieszyć się muzyką jazzową na żywo, jogą w parku, Wildlife Bingo, New Youthquake, wycieczkami Blue Badge oraz Kensington & Chelsea Festival w ramach Summer of Love

Trolls World Tour ląduje w Shrek’s Adventure! Londyn, dokładnie 31 sierpnia

w Square Mile szukaj bezpłatnych występów plenerowych, spacerów i wycieczek, muzyki, a w tym celebracji piękna, miłości i prawdy – powracających tematów w poezji Johna Keatsa, 200 lat po jego śmierci © Vicky Jirayu / Shutterstock.com

od 24 lipca w London Transport Museum w Covent Garden odwiedzający mogą cieszyć się przyjaznymi dla rodzin szlakami i opowiadać historie, odkrywając miejskie krajobrazy i dzikie miejsca w Tate Modern na Bankside goście w każdym wieku mogą przekształcić podłogę Hali Turbin w gigantyczne dzieło sztuki w UNIQLO Tate Play: Mega Please Draw Freely

odwiedzający Southbank Center zobaczą Riverside Terrace zamienione w plac zabaw za pomocą interaktywnych dzieł Ilke Gersa Street Games – kompozycji narysowanych linii i oznaczeń, która ma zainspirować dzieci do tworzenia własnych gier. ogromna tymczasowa scena na Trafalgar Square gościć będzie Sir Simona Rattle’a i London Symphony Orchestra wraz z młodymi muzykami

| 7

bezpłatne rodzinne wycieczki po katedrze św. Pawła i biblioteka z książkami dla wszystkich grup wiekowych, odkrywająca sposoby na ponowne wyobrażenie sobie naszej przyszłości – Czytelnię Apokalipsy St Martin’s in the Field ma darmową letnią scenę muzyczną w każdy czwartek, piątek, sobotę i niedzielę do 12 września, a magiczna sfera prowadzi dźwiękowe przygody na świeżym powietrzu na London Bridge w dniach 11-15 sierpnia

Dolly, Polly i Priscilla, gigantyczne żółwie lądowe z Galapagos, zamieszkały w ZSL London Zoo Shakespeare's Globe organizuje historyczne opowiadania dla dzieci w wieku od 3 do 12 lat ponad 200 prac dzieci w każdym wieku, będących częścią The Festival of Hope, można bezpłatnie oglądać w The O2, Greenwich do 31 sierpnia od 2 sierpnia do końca października rodziny z dziećmi w wieku 7+ są zapraszane do Barbican Conservatory na bezpłatne, wciągające historyczne opowiadania kulminacją Play Packs Live Culture Mile będzie gigantyczny warsztat budowania legowisk 11 września w ramach Whitecross Street Party

8 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| COOLTIME

K

atedra westminsterska w Londynie (Westminster Cathedral) to rzymskokatolicka świątynia pod wezwaniem Najświętszej Krwi Chrystusa Pana. Jest to najważniejsza świątynia rzymsko-katolicka w Anglii i Walii oraz 38 największy katolicki kościół na świecie, który może pomieścić do 3,000 wiernych.

Czy zna pan jej historię?

Oczywiście, znam, to wczesny wiek XX, budowana przez całe 8 lat i po raz pierwszy otwarta w 1903 roku. Jej położenie znajduje się blisko stacji Victoria w Londynie pomiędzy Francis Street a Ambrosden Avenue, SW1. Styl architektury jest nazywany neobizantyjskim, jeśli się nie mylę jest tylko jeden taki przepiękny kościelny budynek istniejący w Wielkiej Brytanii.

Koniecznie polecam do odwiedzenia.

Architektem był John Francis Bentley, urodzony w 1839, a zmarły w roku zakończenia budowy katedry, czyli 1903.

Zmarł młodo, miał zaledwie 63 lata.

Pochodził z Doncaster, południowego Yorkshire. Pamiętajmy, że nowych rzymsko-katolickich kościołów nie wolno było tu wcale budować przez wiele lat po reformacji. W tym okresie, który w istocie nie był żadną rzeczywistą reformacją tylko czasem prześladowania katolików (circa 10,000-15,000 ofiar) w Anglii i Szkocji zapoczątkowanym przez Henryka VIII, po ogłoszeniu siebie samego jako głowy kościoła „anglikańskiego” w tym kraju. Tenże, rękami Cromwella oraz innych, który później w Irlandii robił dokładnie taki sam terror, do tego stopnia, że do dzisiaj o tym Irlandczycy pamiętają i nigdy mu tego nie zapomną. Częścią tego okresu była totalna grabież majątku kościelnego, brutalne niszczenie samych kościołów i większości klasztorów. Wówczas najważniejszym miejscem pielgrzymek kościelnych w Anglii i to jeszcze od dużo wcześniejszych czasów było Walsingham we wschodniej Anglii, gdzie miało miejsce słynne objawienie archanioła Gabriela w imieniu Matki Boskiej z Walsingham (Our Lady of Walsingham). Były tam również setki „cudownych uzdrowień”, a woda źródlana z Walsingham miała zawsze od przeszło 900 lat i ma do dzisiaj cudotwórczą renomę na całym świecie.

Proszę przybliżyć wydarzenia związane z Walsingham.

Sanktuarium Matki Bożej z Walsingham zostało założone na początku XI wieku, dokładnie w 1061, tak więc jest starsze o setki lat od naszej Częstochowy, Ostrej Bramy, Lourdes, Fatimy i większości podobnych świętych

Powiedziano mi, że tego nie da się zrobić! „Gdyby ktoś kiedyś powiedział mi, że zrobię ten projekt włączając w to nowy ołtarz w katedrze w Westminster, to bym na pewno nie uwierzył”, mówi dr Marek Stella-Sawicki, aktywny społecznie jako prezes Polish Heritage Society, nieoceniony w wielu ważnych inicjatywach w podtrzymywaniu polskiej spuścizny historycznej w Zjednoczonym Królestwie. Karolinie Wiatrowskiej opowiada o kolejnym, jakże znaczącym projekcie.

Ołtarz w katedrze westminsterskiej, a przy nim dwóch polskich kawalerów maltanskich, po prawej w okularach Zbigniew Lis z Weybridge, po lewej częściowo widoczny Tomasz Zdziebkowski z Poznania

miejsc w Europie. Polski chrzest naszego Mieszka I to rok 966, a Walsingham jest tylko młodsze od niego o niecałe 96 lat. To wszystko jest bardzo ważne, ponieważ figura i ołtarz w katedrze w Westminster, o której za chwilę opowiem, są poświęcone właśnie Our Lady of Walsingham. Historia uczy, że według tradycji chrześcijaństwa w Wielkiej Brytanii, lokalna Lady of Manor w Walsingham czyli tamtejsza właścicielka ziemska, która nazywała się Richeldis de Faverches, prosiła w modlitwie do Matki Boskiej o inspirację jakiegoś dzieła w intencji Matki Bożej właśnie. Legenda głosi, że doszło do objawienia Zwiastowania (Archanioła, Gabriela, który zapowiedział tak jak w Nazarecie, że Matka Najświętsza urodzi dzieciątko Jezus) i tak doszło do budowy „repliki” momentu Zwiastowania z Nazaretu w Ziemi Świętej w wiosce Walsingham (Holly House of Nazareth) w Anglii, circa 960 lat temu. Kaplica Zwiastowania początkowo była bardzo prostą konstrukcją drewnianą, a później murowaną przy olbrzymiej Bazylice Braci i Księży Augustynów. Bardzo szybko wieść o tym rozeszła się po całej Europie i zaczęły się pojawiać tam olbrzymie grupy pielgrzymów. Wszyscy królowie Anglii, począwszy od Henryka III (rok 1226 AD) do Henryka VII (1511 AD), zawsze

odwiedzali to miejsce. Trwało to wiele lat, ale później nadeszła protestancka reformacja i związane z nią tragiczne wydarzenia… W 1538 roku opactwo w Walsingham zostało w całości przejęte przez siepaczy króla Henryka VIII i zostało kompletnie zniszczone. Nastąpiła też publiczna egzekucja 3 członków opactwa na istniejącym do dzisiaj „Martyrs Field” (Pole Męczenników). Drewnianą figurę Matki Bożej po przewiezieniu do Londynu i po ograbieniu z dewocjonaliów i złota, bezceremonialnie spalono na Chelsea. To miejsce także udało mi się wiele lat temu odnaleźć. Po oryginalnym sanktuarium w Walsingham nie zostało prawie nic, ale w wyniku prac archeologicznych prowadzonych ok. 60 lat temu, dzisiaj można tam widzieć ślady fundamentów tej imponującej świątyni. W tamtych czasach trzy najbardziej święte miejsca do pielgrzymowania na świecie to Ziemia Święta, Santiago de Compostella w Hiszpanii i właśnie nasze Walsingham.

Mówię, „nasze”, ponieważ śladów polskich jest tu sporo. W zachowanym Slipper Chapel (Kaplicy Ciżemki, czyli miejscu, gdzie pielgrzymi zostawiali swoje buty i szli ostatnią milę boso w celu pokuty), za oryginalą kaplicą znajduje się piękny krzyż, który w 1948 roku przyniósł ze seminarium w Leeds i to w zimie, mający wtedy mniej niż 21 lat polski kleryk

o nazwisku Szczepan Wesoły. Miał na sobie jeszcze polski wojskowy płaszcz z II Korpusu generała Andersa, gdzie służył we Włoszech po swej udanej ucieczce z Wehrmachtu. Szczepan Wesoły pochodził z Katowic, był urodzony tak jak ja na Śląsku, a po latach został arcybiskupem całej Polonii na świecie i znałem go przez wiele lat bardzo dobrze.

Jako 17-latek, a urodzony na terenach włączonych do Rzeszy Niemieckiej w styczniu 1944 został przymusowo wcielony do armii niemieckiej, z której uciekł przez niebezpieczną linię frontu 15 sierpnia 1944 i przyłączył się do Polskiego II Korpusu. Cztery lata później, po zakończeniu wojny, Szczepan Wesoły jako pielgrzym do Walsingham w roku 1948, pozostawił tam swój olbrzymi i ciężki krzyż, który do dzisiaj tam stoi! Było to dokładnie 73 lata temu.

Późniejsza kopia tej pięknej figury z Walsingham, a pochodząca z okresu ordynacji kardynała Griffina, była zlokalizowana w podziemiach krypty katedry Westminster w Londynie.

Wiedziałem o tym od pewnego czasu i koniecznie chciałem ją zobaczyć. Była strasznie zniszczona1 i jej naprawą zajął się bezpłatnie nieoceniony Jacek Korzeniowski2. Odmalowanie tradycyjnymi egg temperas (farby robione na bazie kurzych jaj) wykonała

COOLTIME |

| Nº 906 | 29 lipca 2021 nam doskonała, angielska, dzisiaj niestety już nieżyjąca, malarka po Royal Academy, Sharon Jennings, która przyjaźniła się przez długie lata z Basią i Jackiem Korzeniowskimi.

Kiedy postawiono pytanie, co z tą na nowo odrestaurowaną figurą zrobić, stanowczo odmówiłem wsadzenia jej z powrotem do krypty pod katedrą, ponieważ uważałem i nadal uważam, że jako jeden z najstarszych symboli religijnych w tym kraju, figura powinna znaleźć się samej katedrze.

Z moją logiką zgodził się sam kardynał Vincent Nichols, który znał mnie dobrze, co pomogło w tej sytuacji, ale oficjalnie przekazał sprawę dyrektorowi katedry w Westminster, nieżyjącemu już kanonikowi Christopherowi Tuckwellowi. Christopher od razu zgodził się, ale znał obowiązujące przepisy, na podstawie których ja miałbym spędzić następne długie miesiące omawiając ten projekt z Komisją Architektury Katedry, Komisją Finansową, Komisją Health and Safety etc. Któregoś wieczoru napisałem email do Christophera Tuckwella, żeby mu przypomnieć, że całą pracę z włączeniem w to nowego ołtarza oferujemy mu za darmo. Odpowiedział w mniej niż 2 minuty: „Just get on with it” czyli zabieraj się do roboty.

Co było dalej?

Następnym etapem było zaprojektowanie ołtarza, nie mogłem przecież postawić figury na posadzce katedry. Oświadczam tu oficjalnie, że nigdy wcześniej takiej pracy nie robiłem, ale zawsze jest ten pierwszy raz.

Połączyłem historie reformacji z moim innym odkryciem w Chipping Norton, gdzie znalazłem w XIX-wiecznym kościele ołtarz kamienny, który wyglądał „na oko” o wiele starzej niż sam kościół, w którym się znajdował. I był rzeczywiście co najmniej 300 lat starszy. Znalazłem jego oryginalne miejsce pochodzenia, ponieważ pochodził z kościoła, który był całkowicie zniszczony podczas reformacji. To był nieistniejący już dzisiaj, kosciół Matki Bożej z Heythrop w Oxfordzie. Po jego zburzeniu ołtarz ten został sprzedany jako „kominek” na publicznej aukcji za 7 funtów. Kupił go ukrywający się tam wtedy ksiądz jezuita i po latach ten ołtarz trafił do kościoła w Chipping Norton. Później pozostało nam przekonanie przy pomocy Christophera Tuckwella wszystkich możliwych komisji w katedrze w Westminster, że historycznie pasuje moja koncepcja do tego niezwykłego projektu. Znając mnie już teraz dobrze zgodzili się szybko. Następnie potrzebne było wykonanie dokładnych rysunków konstrukcyjnych ołtarza, według tegoż przed-reformacyjnego zapomnianego, ale pięknego oryginału z Chipping Norton. Do tego był potrzebny nieoceniony Jacek Korzeniowski.

Pozostało teraz „tylko” wykonanie samego ołtarza. Po stracie sześciu miesięcy w Anglii, gdzie różni specjaliści ostatecznie nie potrafili tego wykonać, na szczęście znalazłyśmy pod Poznaniem genialnego polskiego snycerza, który to wszystko zrobił z polskiego dębu. Za materiał i jego

Jacek Korzeniowski, obok specjalista od malatury, już nieżyjąca Sharon Jennings

prace oraz transport do Londynu zapłacił mój kolega z Zakonu Maltańskiego Tomek Zdziebkowski z Poznania, co trzeba tu uczciwie powiedzieć. Opis instalacji samego ołtarza w katedrze w Westminster, przywiezionego z Polski, to historia na osobny artykuł. Ołtarz z figurą Matki Bożej z Walsingham stoi od dnia poświęcenia przez biskupa Johna Sherringtona w dniu 8 grudnia 2016 r. do dzisiaj po lewej stronie głównej nawy katedry w Kaplicy w. Jerzego (St. George) i stać najprawdopodobniej będzie tam na zawsze.

Jak dokładnie wygląda ołtarz z figurą?

W naszym ołtarzu, w jego tylnej, a ukrytej części zaprojektowałem coś w rodzaju szufladek czy schowków na mój pomysł związany z symboliczną ziemią. Po tę ziemię dobrzy ludzie musieli pojechać i każda szufladka zawiera informacje na piśmie skąd ona pochodzi.

W wyborze kaplicy pomogła mi też znajdująca się tam od dawna piękna tablica (na lewo od ołtarza St. George), a wspominająca Polską Marynarkę Wojenną, Polskie Lotnictwo z II wojny światowej oraz Polską Armię. Zasadniczo w katedrze westminsterskiej nie ma żadnego wolnego miejsca na nowy ołtarz, ale ja je znalazłem, uzasadniłem też moją logiką w celu pozyskania takiego miejsca (kaplica jest już poświęcona English

Oryginalna pieczęć (Seal of the Priory) opactwa z Walsingham znajdująca się w zasobach British Library. Jest tu wyraźnie widoczna „lilijka”, której wstępnie brakowało w katedrze w Westminster i innych 2 kościołach. Ten brak został uzupełniony w trakcie naszego projektu. Lilijka została również wykonana z sezonowego drzewa lipowego, w celu dokładności historycznej i symboliki tej figury.

| 9

Dr Marek Stella-Sawicki Visiting professor at UCL Chairman Polish Heritage Society UK and the Institute of Polish Miltary History Chairman Association of Polish Knights of Malta

Martyrs, czyli angielskim męczennikom reformacji). Mieliśmy sporo szczęścia z tym projektem, pomimo że zatrzymywał się on wielokrotnie z różnych powodów.

O szufladkach z ziemią z Częstochowy, Ostrej Bramy w Wilnie, Cmentarza na Rosie, Lourdes i....Walsingham, oczywiście poinformowałem władze katedry, ale dopiero, gdy zupełnie skończyliśmy wszystkie prace. Dla mnie to było oczywiste, z braku szczególnego planu, że swoje decyzje podejmowałem intuicyjnie i na bieżąco. Nie ma wątpliwości, że zaufanie, którym mnie obdarzono, pomogło w jego realizacji. Wiem, że w ostatnich co najmniej stu latach nic takiego w katedrze westminsterskiej się nie wydarzyło. Jej dyrektor Canon Christopher Tuckwell był bardzo pomocny, niestety później zmarł, a jego następcą w katedrze jest obecnie młody polski ksiądz Sławomir Witoń, którego jeszcze nie spotkałem. Co najważniejsze, władze katedry są bardzo zadowolone, a sam kardynał Vincent Nichols polecił mnie uncjuszowi papieskiemu w UK, który przekonał Ojca Świętego Franciszka, żeby zrobić mnie papieskim komandorem zakonu św. Grzegorza (KCSG) w październiku 2019, co jest rzadko spotykanym zaszczytem. Tego również nie dało się przewidzieć. Mocno podejrzewam, że ks. rektor Stefan Wylężek i ks. wicerektor Polskiej Misji Katolickiej na Anglię i Walię ks. profesor Władysław Wyszowadzki mieli z tym coś wspólnego. Dodam, że biała lilia figury Matki Boskiej z Walsingham (kwiat) była skradziona w Westminster.

Dowiedziałem się, że w kościołach i innych katedrach, m.in. w Norwich i Kings Lynn też one „zniknęły”, co znaczy, że istnieje w UK złodziej lilijek Matki Boskiej z Walsingham. Jest to potwierdzone spostrzeżenie. Dorobienie tych brakujących lilijek z drzewa lipowego wraz z pomalowaniem na oryginalne kolory było wielkim wyzwaniem i problemem, bo nikt tego porządnie nie umiał zrobić. Znalazłem 90-letniego rzeźbiarza w Norfolku blisko Walsingham o nazwisku Keith German. Ponieważ był mocno głuchy, jego małżonka doradziła mi, abym wytłumaczył mu całą pracę bardzo głośno, to może wtedy usłyszy. I tak się stało. Brakujące dwie lilijki Matki Bożej

w powyżej wymienionych świątyniach Keith też wykonał „z rozpędu” jak mu o tym powiedzieliśmy. Na zakończenie powiem, że gdyby kiedyś ktoś mi powiedział, że zrobię powyższy projekt włączając w to nowy ołtarz w katedrze w Westminster to bym w to na pewno nie uwierzył. Ale bardzo podobna sytuacja miała miejsce z odnalezionym przeze mnie pomnikiem Chopina w Southbank, którego szukano przez blisko 40 lat, a ja znalazłem go pod mostem w Westminster.

Po odnowieniu stoi tam i mam nadziej, że się nie zgubi jeszcze raz. Biedny Fryderyk miał tu duże szczęście.

Ile czasu zajął panu ten projekt?

Więcej niż 9 miesięcy, a mniej niż 1 rok. Wszystkie przestoje były spowodowane przez czynniki zewnętrzne. Cały nasz zespół spisał się na piątkę z plusem, pomimo braku doświadczenia w tego typu artystycznokonserwatorskiej i projektowej pracy, w tym budowie całkiem nowego ołtarza. Najważniejsi zawsze są dobrzy ludzie obdarzeni pewnym talentem i czasem nawet zaufaniem. Współpraca z władzami katedry była też doskonała i zakończyliśmy ją wspólną kolacją w restauracji Daquise na South Kensington, gdzie teologowie i brytyjski rzymsko-katolicki kler zostali zapoznani ze strategią i zaletami porządnego, a wcale nieznanego im jedzenia, tzn. pierogów z kapustą i grzybami oczywiście.

1) Znajdowala sie w krypcie obok wielkiego pieca ogrzewajacego całą katedrę, drzewo sie rozeschło o sama malatura uległa poważnemu zniszczeniu. Widok tej pięknej figury był przerażający.

2) Pracowałem wcześniej z Jackiem nad kompletną odbudową kapliczki Matki Boskiej Częstochwskiej w Opactwie Benedyktynów z Bleaksley Avenue na Ealingu. Kapliczka ta pochodziła z czasów WWII i była zafundowana staraniem polskich pilotow z bazy RAFu w Northolt (PAF Squadrons 302 i 303).

Była rekonstruowan wcześniej przez znanego architekta Pawla Kleckiego a pózniej kompletnie ograbiona i zniszczona przez złodzieji srebrych wot (ofiarowanych przez pobożnych ludzi w wyniku otrzymanych przez nich łask).

10 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY | ARTYKUŁ WE WSPÓŁPRACY Z RZĄDEM WIELKIEJ BRYTANII

Rozwijaj swój biznes i wspieraj lokalne talenty Rząd Wielkiej Brytanii stworzył Plan for Jobs, aby wzmacniać przedsiębiorstwa, chronić miejsca pracy i je tworzyć oraz dbać o rozwój gospodarczy kraju. Przedsiębiorstwa mogą czerpać korzyści płynące z programów Kickstart, Apprenticeships oraz Trainee Schemes.

P

oszczególne programy oferują przedsiębiorstwom wsparcie w poszukiwaniu nowych młodych talentów, inwestowaniu w budowanie zdolności młodych osób oraz kierowaniu przyszłych pokoleń do pracy. Programy będą koncentrować się głównie na szkoleniach, zapewniając młodym ludziom w całej Wielkiej Brytanii umiejętności potrzebne do zdobycia pracy, o której marzą. Dodatkowo programy te, mają zapewnić przedsiębiorstwom możliwości wspierania i tworzenia nowych miejsc pracy. Celem nadrzędnym jest wyrównywanie szans w społeczeństwie, tak aby każdy bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, wykształcenie czy wiek, mógł odnieść sukces.

CO RZĄD OFERUJE W RAMACH PLAN FOR JOBS? Kickstart

W ramach programu Kickstart pracodawcy każdej wielkości mogą ubiegać się o dofinansowanie obejmujące: l1 00% krajowej płacy minimalnej za 25 godzin tygodniowo przez łącznie 6 miesięcy l Składki na ubezpieczenie społeczne l Minimalne automatyczne składki emerytalne przy rejestracji

Apprenticeships Program Apprenticeships, czyli praktyk zawodowych, w ramach którego pracodawcy mogą przyuczać do zawodu młode osoby, zostanie przedłużony o kolejne 6 miesięcy do 30 września 2021 roku. W okresie od 1 kwietnia do 30 września 2021 roku ryczałtowe wynagrodzenia dla praktykantów będzie wynosiło 3000 GBP dla wszystkich grup wiekowych. Program ten jest dostępny na terenie Anglii.

Traineeships Pracodawcy będą mieli dostęp do £1000 na stażystę po przepracowaniu przez niego 70 godzin pracy. W ramach programu pracodawca może maksymalnie wziąć pod swoje skrzydła 10 stażystów na region (max. 9 regionów), zapewniając staż pracy trwający co najmniej 70 godzin. Program ten jest dostępny na terenie Anglii.

T Levels W ramach programu ,,T Levels” zagwarantowane zostaną wypłaty motywacyjne w wysokości £1000 dla pracodawców, którzy organizują staże do 31 lipca 2022. Program ten jest dostępny na terenie Anglii.

Adam Stallwood praktykant w Toolshed 24-latek z Wycombe Adam Stallwood po ukończeniu szkoły nie zaszedł daleko jako korepetytor. Jak sam mówi: „Tak naprawdę nie miałem dobrej wizji, dokąd zmierzam w przyszłości”.

Widząc sukces swojego najlepszego przyjaciela Toma, dołączył do programu stażowego Toolshed z New Meaning, zdobywając nowe doświadczenie w budownictwie. „Nigdy nie używałem wiertarki, ledwo dotknąłem śrubokręta, naprawdę nie miałem żadnego praktycznego doświadczenia”, mówi Stallwood. „Byłem zupełnie inną osobą, a uczenie się tych umiejętności i zawodów daje bardziej zdyscyplinowany sposób myślenia”.

To, co Stallwood ceni najbardziej, to możliwość znalezienia drogi przez Toolshed; wiedział, że pod koniec szkolenia jest szansa na zatrudnienie. „Ale musisz na to zapracować i musisz mieć odpowiednie nastawienie”, mówi. „Dało mi to szansę i sprawiło, że zacząłem myśleć o ciężkiej pracy.

Chciałem tego i wiedziałem, że miałem wielu innych uczniów, z którymi miałem do czynienia, a którzy uważali, że są bardziej wykwalifikowani ode mnie. Dlatego naprawdę ciężko pracowałem, aby dostać tę pracę”.

Przez cztery lata pracował w branży malarstwa dekoracyjnego, zanim otrzymał możliwość nauczania uczniów z Toolshed – marzenie, które żywił, zanim otrzymał wyniki GCSE. „Bardzo podobał mi się pomysł bycia nauczycielem sztuki i oczywiście to nie wypaliło. Teraz uczę, co chciałem robić lata temu i nigdy nie myślałem, że to się faktycznie uda. To jest szalone."

ARTYKUŁ WE WSPÓŁPRACY Z RZĄDEM WIELKIEJ BRYTANII |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

Laura-Jane Rawlings CEO, Youth Employment UK „Młodzi ludzie aktywnie poszukują możliwości, które wesprą ich w nauce i rozwoju w dobrze prosperujących firmach. Programy takie jak Kickstart, Traineeships, Apprenticeships, T Levels oraz Sector Based Work Academies, dają młodym ludziom możliwość rozpoczęcia pracy, rozwijania umiejętności i zwiększania pewności siebie…

Pracodawcy mogą skorzystać z tych programów do rozwijania swojej strategii zatrudnienia młodych ludzi, wesprzeć rozwój umiejętności i zwiększyć produktywność. Młodzi ludzie są ciekawi, utalentowani i tryskają potencjałem. Poszukują wysokiej jakości, przyjaznych dla nich możliwości, dlatego z przyjemnością wspieramy rozwój tych programów oraz organizacje, które już wspierają młodych ludzi”.

David Lett współzałożyciel New Meaning „Pomaganie młodym ludziom w ustaleniu, jak będą zarabiać na własne życie, to jedyny powód, dla którego istniejemy” — mówi 53-letni David Lett, współzałożyciel New Meaning.

Uruchomione w 2015 roku przedsiębiorstwo społeczne prowadzi staże i pomaga młodym ludziom znaleźć sensowne miejsca pracy.

Wielu z 15 i 16-latków, którzy dołączają do programu pracy i nauki, uważa, że szkoły i uczelnie są dla nich nieodpowiednie, ale mają motywację do podjęcia pracy. „Największym wyzwaniem, przed jakim stają młodzi ludzie, niezależnie od umiejętności akademickich, jest brak doświadczenia” – wyjaśnia Lett. „Nie mają nic, z czego mogliby czerpać radość, chyba że od najmłodszych lat mieli pracę w niepełnym wymiarze godzin”. Około jedna trzecia przychodzących do nich młodych ludzi nie ma żadnych kwalifikacji, podczas gdy większość ma do trzech. „Rzadko zdobywa się więcej niż trzy kwalifikacje” – mówi Lett. „Ale wciąż oczekują postępu – chcą się rozwijać. Chcieliśmy być wzorem do naśladowania jako postępowy, zorientowany społecznie pracodawca. Dlatego do każdego projektu, który mamy, chcemy dołączyć element szkoleniowy, aby młodzi ludzie mieli szansę przejść.”

Firma szkoleniowa New Meaning rozpoczęła działalność w 2015 roku. Oferują kurs umiejętności budowlanych, podczas którego osoby w wieku od 16 do 24 lat zdobywają doświadczenie w miejscu pracy na swoich budowach. Do tej pory na stażach zatrudniono 12 absolwentów kursu Narzędziowni, a dwóch z ich najlepszych dekoratorów zostało teraz trenerami, zdobywając w tym procesie kwalifikacje nauczycielskie. „Nie ma nikogo lepszego do nauczania młodych ludzi, którzy przeszli przez trudny okres w szkole, niż ci, którzy ukończyli kurs, którzy również mieli ciężki okres w szkole”, mówi Lett. „To dobrze działa”.

Jest to sytuacja korzystna dla pracodawców, takich jak Lett, oraz dla młodych stażystów.

Jakie programy są dostępne w ramach tzw.

Plan for Jobs oraz w jaki sposób one działają?

Kickstart Scheme Kickstart Scheme (program dostępny jest w Anglii, Walii i Szkocji): l Złóż wniosek do programu

Kickstart. Biorąc w nim udział rząd przez sześć miesięcy będzie finansował ci zapewnienie nowej pracy dla młodej osoby w wieku 16-24 lat korzystającej z Universal Credit, której może grozić długoterminowy brak zatrudnienia. l Za każdą młodą osobę, którą zatrudnisz jako bezpośredni pracodawca otrzymasz 100% krajowej płacy minimalnej oraz dotację w wysokości 1500 funtów do wykorzystania w celu zwiększenia szans zatrudnienia młodej osoby na runku pracy. l Będziesz mógł dać młodej osobie, która przez jakiś czas była bezrobotna, szansę potencjalnie zmieniającą życie. Aby móc skorzystać z programu Kickstart, złóż wniosek do października!

Apprenticeships (program dostępny jest w Anglii):

l Praktyki zawodowe to nauka fachu

w czasie pracy. Twój pracownik zostanie przeszkolony w zakresie wiedzy, umiejętności i zachowań, które są istotne dla jego pracy.

| 11

Traineeships (program dostępny jest w Anglii):

l Staż to program rozwoju umiejętności,

który obejmuje praktykę zawodową.

Możesz zaprojektować program, który odpowiada zarówno potrzebom twojej firmy, jak i potrzebom praktykanta.

T Levels (program dostępny jest w Anglii):

l Praktyki branżowe są idealnym

rozwiązaniem dla umiejętności na poziomie podstawowym. Staże dają ci szansę na pracę u boku kolejnego pokolenia pracowników wchodzących do twojej branży.

Jednocześnie możesz zadbać, aby osoby te rozwijały wiedzę, postawę i praktyczne umiejętności, które doprowadzą je do sukces.

Więcej informacji na temat wsparcia dostępnego dla pracodawców i młodych osób, można znaleźć na stronie Plan for Jobs: gov.uk/plan-for-jobs.

Szczegółowe informacje na temat programów dostępnych na terenie Irlandii Północnej można znaleźć na stronie: www.communities-ni.gov.uk/articles/ apply-jobstart-scheme-funding.

Przedsiębiorstwa powinny sprawdzić, czy kwalifikują się do poszczególnych programów

12 |

29 lipca 2021 | Nº 906 | Marcin Wolniak mwol@onet.eu

Przetrwamy!

Z Grzegorzem Skawińskim, frontmanem Kombii, przed koncertem w Londynie rozmawiał Marcin Wolniak.

Fot. Bartosz Kuśmierski / Materiały prasowe / musicart.pl

COOLTIME |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

G

rzegorz Skawiński wraz z Waldemarem Tkaczykiem reaktywowali zespół Kombii w 2003 roku. Od tego czasu wylansowali wiele nowych przebojów jak „Sen się spełni”, „Pokolenie”, „Myślę o Tobie” czy „Awinion”. W ubiegłym roku z piosenką „Przetrwamy” wystąpili w opolskich Premierach, a po okresie pandemii i lockdownu powrócili na scenę opolskiego amfiteatru w koncercie „Schody do wolności”. 18 września wystąpią w Londynie. Wszelkie szczegóły dotyczące koncertu i biletów na stronie www.prllivemusic.co.uk.

Spotykamy się w Opolu, gdzie Kombii występowało już przecież wiele razy.

Które te opolskie występy są najważniejsze w historii grupy?

Grzegorz Skawiński: To z pewnością był 1984 rok i „Słodkiego miłego życia”.

Nie zabrzmi to bardzo skromnie, ale ta piosenka rozwaliła stawkę. To była nieprawdopodobna rzecz i ten utwór wygrał wówczas konkurs na Przebój Opolski. Pamiętam, że bisowaliśmy wtedy 10 razy i było to niesamowite.

Bardzo ważny był też występ w 2004 roku, gdy wydaliśmy album „C.D.” i dostaliśmy nagrodę na opolskim festiwalu za utwór „Pokolenie”. Tych naszych występów było w Opolu bardzo dużo, a nie zapominajmy, że graliśmy w grupie O.N.A., która także zaliczyła fantastyczne występy na deskach amfiteatru. Mam mnóstwo wspomnień i lubię tu bardzo przyjeżdżać. Czuję się w tym miejscu jak w domu.

Pamiętam, że dla mnie rozpad grupy O.N.A. to była tragedia porównywalna do odejścia Geri Halliwell ze Spice Girls.

Powróciliście z Kombii i tak gracie już razem od 2003 roku.

Z perspektywy lat to była dobra decyzja, żeby zakończyć O.N.A. i reaktywować Kombii?

GS: Decyzja o zakończeniu O.N.A. nie pochodziła ode mnie czy też Waldka Tkaczyka. Agnieszka Chylińska zdecydowała, że zespół przestał istnieć. Wcale nie jestem pewien, czy to była dobra decyzja, bo mogliśmy wtedy jeszcze trochę pograć. Po O.N.A. wydawało nam się, że może to już jest koniec naszej kariery, ale powróciliśmy z Kombii i okazało się, że to całkiem dobrze nam poszło komercyjnie i artystycznie. Póki co jesteśmy tu do dzisiaj. Stało się jak się stało i nie oceniam tego w kategoriach: dobrze czy źle. Tęsknię za zespołem O.N.A. i nie ma to nic wspólnego z tym, że gramy w tej chwili w Kombii.

Chętnie bym zagrał jeszcze jakąś pożegnalną trasę, nie burząc tego co jest. Ani życia scenicznego Agnieszki, ani też naszego. Moglibyśmy się na jakiś czas skrzyknąć i spróbować zrobić coś dla fanów.

Jeśli chodzi o brzmienia lat 80., synthpopowe brzmienia są teraz

bardzo w trendach. Mnóstwo artystów próbuje nagrywać utwory utrzymane w takim klimacie. Czy nowe piosenki Kombii już są napisane i będą również brzmiały podobnie?

GS: Nowa płyta już niebawem.

Dosłownie teraz kończymy cały materiał i zamykamy całość. Ustalamy układ utworów. Nie powiem jeszcze daty, niech to pozostanie niespodzianką, ale lada moment proszę się spodziewać albumu. Nowa płyta jest mixem różnych rzeczy. Znajdziecie na niej brzmienie synthpopowe, elektroniczne, ale także inną twarz zespołu, bardziej poprockową, gitarową. Taka jest prawda o nas. Jeżeli ktoś zna dobrze historię Kombii to wie, że te synthpopowe brzmienia zaczęły się w latach 80., ale wcześniej graliśmy nieco inaczej.

Na historię zespołu składają się różne rzeczy i mając to w głowie, ten pewien eklektyzm brzmienia, kontynuujemy to granie do dzisiaj.

Wasza ubiegłoroczna premiera z Opola „Przetrwamy”, to chyba taka piosenka na pandemiczny czas i tę rzeczywistość po pandemii?

Nowa płyta jest mixem różnych rzeczy. Znajdziecie na niej brzmienie synthpopowe, elektroniczne, ale także inną twarz zespołu, bardziej pop-rockową, gitarową GS: Trochę nam tak wyszło. Gdy utwór powstawał nie mieliśmy w ogóle takiego zamiaru, żeby właśnie taki był. Czas zrobił swoje. No i tekst, który został napisany pod wpływem ostatnich wydarzeń. Ta piosenka ma za zadanie wnieść odrobinę nadziei.

Być może sytuacja jeszcze nie jest opanowana, ale powolutku zaczynamy się wygrzebywać z tego koszmaru.

18 września największe hity zespołu Kombii na żywo dla londyńczyków, słuchaczy Radia PRL. Bardzo dziękuję za rozmowę i do zobaczenia!

GS: Pozdrawiam wszystkich bardzo serdecznie i do zobaczenia w Londynie.

Koncert Kombi w Londynie 18 września 2021 02 Shepherd’s Bush Empire Bilety: PrlLiveMusic.co.uk

| 13

3000 | COOLTRUP

LONDON

TOP 20

1. Ed Sheeran :: Bad Habits (7) 2. Doja Cat & The Weeknd :: You Right (8) 3. Olivia Rodrigo :: Good 4 u (15) 4. Roksana Wegiel :: Korona (5) 5. Lil Nas X :: MONTERO (Call Me By Your Name) (12) 6. Bob Sinclar :: We Could Be Dancing (19) 7. Męskie Granie 2021 :: I Ciebie też, bardzo (10) 8. Dua Lipa :: Love Again (4) 9. Regard :: You (13) 10. Calvin Harris/Tom Grennan :: By Your Side (2) 11. BTS :: Butter (3) 12. Riton x Nightcrawlers :: Friday (1) 13. The Kid LAROI/ Justin Bieber :: Stay (N) 14. Ava Max :: EveryTime I Cry (18) 15. Alan Walker/Imanbek :: Sweet Dreams (11) 16. Cleo :: Na Fali (N) 17. Stadiumx/Teamworx :: 7 Days (9) 18. Imagine Dragons :: Wrecked (N) 19. Martin Garrix/Bono:: We Are The People (14) 20. Marshmello :: Leave Before You Love Me (6)

POCZEKALNIA

1. David Guetta :: If You Really Love Me 2. Cleo/Lexy :: POLSKIE MEXICO 3. Sigala/Rita Ora :: You for Me 4. Dawid Kwiatkowski :: Proste 5. POLO & PAN :: Ani Kuni 6. Shakira :: Don’t Wait Up 7. BARANOVSKI :: Tęskno mi do Gwiazd 8. Goodboys :: Bongo Cha Cha Cha

aj

łuch S L R P ia d a R w jó o b e Lista prz w każdy piątek od

17:00

gorz od 13 lat prowadzi Grze

Albrycht

Najlepsza polska muzyka

COOLTIME |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

| 15

3 tysiące list radiowej podróży 25 lipca Grzegorz Albrycht i Radio PRL świętowali trzytysięczne wydanie listy przebojów London TOP20. Jubileuszowym numerem jeden został przebój „Bad Habits” Eda Sheerana. O 13 latach historii listy rozmawiamy z jej twórcą, prezenterem i dyrektorem Radia PRL Grzegorzem Albrychtem.

Marcin Urban

Jak pandemia wpłynęła na rynek muzyczny i listy przebojów? Część wykonawców opóźniła premiery, trudno było w ubiegłym roku wskazać jakiś letni przebój. Czy ten okres letargu mamy już za sobą?

J

ak dziś wspominasz pierwsze wydanie listy przebojów London TOP20, jakie były wówczas największe przeboje?

To był dla mnie pierwszy test, zwłaszcza, że w stacji pracowałem zaledwie kilka miesięcy. Musiałem stworzyć listę od zera i nie ukrywam, że miałem obawy, jak zareagują słuchacze na moje propozycje. Przez kilka dni robiłem selekcję piosenek korzystając z tego, co przysyłały wytwórnie fonograficzne. Szczerze mówiąc, w 2008 i generalnie w tym okresie, muzyka postrzegana była zupełnie inaczej.

Odnoszę wrażenie, że twórcy dbali o detale, takie jak okładka płyty czy promocja wydawnictwa, a na wydanie albumu czekało się nawet kilka lat i to z dużą niecierpliwością. Dziś wystarczy internet, YouTube albo skorzystanie ze streamingu. W krótkim czasie możesz stać się globalnym artystą.

Jak odbywało się wówczas głosowanie? To były czasy, gdy internet nie był jeszcze tak dostępny jak dzisiaj.

Na początku trzeba było stworzyć podstronę, na której słuchacze mogliby głosować. Trwało to prawie 2 miesiące i przez ten czas korzystałem z SMS-ów i komunikatora Gadu Gadu.

Wspominam ten czas z uśmiechem na twarzy.

Jakie utwory najdłużej utrzymywały się w notowaniu w ciągu tych 13 lat?

Do dziś prym wiodą artyści topowi, którzy mogą pozwolić sobie na globalną promocję. Dla przykładu mogę podać takie gwiazdy jak: Rihanna, Coldplay, Katy Perry, P!nk czy Beyoncé.

Widać było, że pandemia odcisnęła piętno na muzykach, artystach. Wielu z nich miało zaplanowane trasy koncertowe, premiery płyt i duże promocje. Nagle wszyscy zostaliśmy zamknięci w domach i trzeba było skupić się na bezpieczeństwie swoim, rodziny i zdrowiu. Muzyka zeszła na dalszy plan. Tylko nieliczni nie marnowali czasu na siedzenie w czterech ścianach i produkowali nowe dźwięki.

Co będzie przebojem tego lata?

Grzegorz Albrycht z rodziną

Ciężko mi sobie takowe przypomnieć, aczkolwiek nie mogłem zrozumieć, dlaczego powiedzmy taki Eminem jest grany przez większość stacji radiowych na świecie, a np. powiedzmy taka angielska formacja The Script musi się mocniej postarać, by zaistnieć na światowym rynku.

Co można powiedzieć o preferencjach muzycznych Polonii, patrząc na to, jak głosują słuchacze? Podążają za trendami w Polsce, czy widać u nich wpływy brytyjskie?

Zdecydowanie widać, że Polacy podążają za trendami, a życie w kraju, który zaraz po USA jest światowym potentatem w przemyśle muzycznym swoje jednak robi.

Czy lista przebojów to enklawa muzyki pop, czy udaje się przebić na nią utworom uznawanym za hity wśród miłośników np. rocka, jazzu czy disco polo?

W ostatnich latach nie tylko listy przebojów, ale chcę podkreślić przede wszystkim playlisty radiowe, zdominowała muzyka pop i dance. To chyba znak czasu i zapotrzebowania na inny rodzaj muzyki w radiu. Jestem fanem klasycznego rocka, ale dziś próżno znaleźć jakiś fajny numer, który mogę zagrać w Radiu PRL. Utworów z gatunku rock, jazz praktycznie nie ma w radiu. Oczywiście, są stacje sformatowane, które grają taką muzykę, jednak to jest nisza i całkowicie inny odbiorca.

Mam kilka typów, bo w porównaniu z rokiem ubiegłym na rynku pojawiło się sporo fajnych kawałków. Ciężko będzie wybrać ten jeden. Moje typy na hit lata 2021?

Bardzo proszę: Ed Sheeran – „Bad Habits”, Dua Lipa – „Love Again”, Lil Nas X – „Montero (Call Me By Your Name)” czy Riton x Nightcrawlers – „Friday” ft.

Mufasa & Hypeman.

Przypomnijmy na zakończenie, jak głosować na listę przebojów London TOP20.

Na listę przebojów można głosować na stronie www.prl24.co.uk.

Korzystając z okazji pragnę podziękować wszystkim od właściciela radia – prezesa Wojciecha Witkowskiego, aż po kolegów z redakcji Radia PRL i tygodnika „Cooltura” za miłe słowa i wsparcie. Oczywiście najważniejszymi odbiorcami są nasi słuchacze, bo listę przebojów London Top 20 tworzę z myślą o nich. Dziękuję za te ponad 13 lat!

Któży polscy artyści byli najpopularniejsi w Wielkiej Brytanii?

Z polskich artystów mogę wymienić: Monikę Brodkę, Bajm, Kasię Kowalską.

Jakie piosenki mógłbyś określić jako największe rozczarowanie i największe zaskoczenie w dotychczasowych notowaniach?

Kiedyś trendy wyznaczały wytwórnie fonograficzne, które wręcz narzucały nam styl. Ba! Naciskały nawet na granie swoich artystów.

Dziś wyznacznikiem jest YouTube, TikTok czy Spotify. Rozczarowania?

Lista przebojów ze studia w Hammersmith w 2013 roku.

Rozmowa z Beatą Kozidrak podczas jej koncertu w Londynie w 2009 roku.

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Rozważasz lub jesteś w trakcie rozwodu?

Potrzebujesz porady dobrego adwokata?

Zależy Ci na szybkim i skutecznym zakończeniu sprawy?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD SOLICITORS Specjaliści w sprawach rozwodu i podziału majątku. według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.adwokat.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Solicitors!

Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji.

Sprawdź również nasze usługi dla firm.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

COOLTIME |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

| 17

Dr Jacek Kornak j.kornak@cooltura.co.uk

Między polityką a abstrakcją Na zakończenie letniego sezonu w tym roku Grange Park Opera zaprezentowała „The Life and Death of Alexander Litvinenko”.

Była to światowa premiera opery Anthony’ego Boltona.

L

ibretto na podstawie książki, której autorką jest wdowa po Litvinience, napisał Kit Hesketh-Harvey. Historia Litvinenki jest fascynująca. Są tutaj miłość, polityka oraz tragiczny finał. Niestety w tym przypadku to rzeczywistość. Opera Boltona ukazuje wydarzenia z życia Litwinienki w sposób poruszający. Muzyka chwilami przypomina dramat muzyczny rodem z Wagnera, a chwilami zbliża się do amerykańskich minimalistów, jednak nie klasyfikacje są tutaj najważniejsze. Boltonowi udało się stworzyć dzieło, które przemawia do współczesnej publiczności i być może będzie przemawiać do kolejnych pokoleń. Nie jest to muzyka hermetyczna.

Każdy może się nią cieszyć. Bolton napisał swoją operę w sposób przystępny dla widzów. Dyrygent Stephen Barlow bardzo dobrze poprowadził BBC Concert Orchestra. Barlow świetnie rozpracował napięcia

w muzyce Boltona. Pod jego batutą muzyka brzmi ekspresyjnie. Ogromne brawa należą się Stephenowi Medcalfowi, który przedstawienie wyreżyserował. Stworzył on wciągającą i dynamiczną produkcję. Dzięki projekcjom z kamer na żywo spektakl nabrał tempa i ogląda się go niemal jak film akcji.

Rolę Alexandra Litvinenki wykonał Adrian Dwyer. Wykreował on pełnokrwistą, wyrazistą postać. W pozostałych rolach wystąpili: Rebecca Bottone, Stephan Loges, James Laing, Olivia Ray, Edmund Danon. Myślę, że tego typu przedstawienia mają szansę ściągnąć szerszą publiczność do oper.

Diametralnie odmiennym przedstawieniem był „Amadigi” Georga Friedricha Händla wystawiony przez Garsington Opera. Od strony dramaturgicznej wiele oper Händla wydaje się mało atrakcyjne.

Akcje oparte są często na średniowiecznych lub renesansowych opowieściach, które są średnio ciekawe dla współczesnego widza.

Amadigi Fot.Julian Guidera

Litvinenko Fot. Marc Brenner

Amadigi Fot.Julian Guidera

Barokowi libreciści z pewnością nie pomogli w stworzeniu pełnokrwistej historii.

Jednak „Amadigi” posiada niezwykły urok muzyczny, który sprawia, że warto posłuchać tej muzyki. Książę Amadigi kocha się w księżniczce Orianie, jednak na ich drodze staje zła czarownica Melissa. Banalna historia oparta na poemacie Tassa otrzy-

mała od Händla wirtuozerską muzykę. Dla Garsington Opera przedstawienie wyreżyserowała Netia Jones. W zasadzie niewiele można zrobić z tą historią, stąd Jones przenosi ją do świata abstrakcji. Jej „Amadigi” przypomina eksperymenty malarskie z XX wieku lub minimalistyczne, surrealistyczne filmy. Jest to produkcja sprawnie zrobiona, jednak dość bezpieczna. Nie budzi ona żadnych emocji i pozostawia publiczność raczej obojętną. Od strony muzycznej przedstawienie przygotował Christian Curnyn. Poprowadził on zespół instrumentów dawnych The English Concert. Curnyn ma świetny zmysł do muzyki Händla. Pod jego przewodnictwem muzyka ta posiada bogate i niezwykle ekspresyjne brzmienie. Dyrygent wydaje się niemal bawić rytmami. Chwilami „Amadigi” brzmi tanecznie, to znów dramatycznie. Był to popis wykonawstwa muzyki barokowej najwyższej próby. Niezwykle trudną rolę tytułową wykonała Sonja Runje. Imponowała ona naturalnością i wyjątkowo dobrymi niskimi rejestrami wokalnymi. Na uwagę zasługuje również Tim Mead, który odznaczał się idealną techniką wokalną. Bezsprzecznie najbardziej dramaturgiczną wykonawczynią była Anna Devin. Równie świetnie spisała się Rhian Lois.

18 |

29 lipca 2021 | Nº 906 | Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

J

esteś międzynarodowym arbitrem siatkówki.

Zacznijmy więc od wydarzeń sprzed 9 laty. Jak to się stało, że byłeś sędzią liniowym w finale igrzysk olimpijskich?

Dzień dobry państwu. Dziękuję ci Darku za zaproszenie do udzielenia skromnego i – mam nadzieję – przyjemnego wywiadu dla polskiej społeczności w naszej polskiej „Coolturze”, który może być swoistą ciekawostką jak wszystko wygląda przed i po olimpiadzie z punktu widzenia organizacyjnego oraz z punktu sędziowskiego.

Na początku chcę zaznaczyć, że bycie częścią rodziny olimpijskiej jest niesamowitym przeżyciem dla każdego jej uczestnika w tak poważnej imprezie światowej. Jestem przekonany, że to jest zaszczyt dla każdej osoby, zarówno dla kibiców, jak i zawodników, trenerów i organizatorów, którzy byli częścią tego wydarzenia. Jestem jedną z tych właśnie osób, które doświadczyły niezwykłych przeżyć podczas całego turnieju. Absolutnie niesamowite doświadczenie i szczęście ludzi w każdej dyscyplinie sportowej.

Około 2 lat wcześniej Volleyball Enaglad ogłosiła nabór sędziów liniowych do prowadzenia meczów oraz sekretarzy zawodów. Zgłosiło się około 600 osób (tylko siatkówka), do prowadzenia i bycia częścią grupy game maker. Po około dwóch latach przygotowań i wyrzeczeń, poświęcenia, wyjazdów na dalekie turnieje, drogą eliminacji powstała grupa ludzi najbardziej i najlepiej przygotowanych do pełnienia tej funkcji podczas igrzysk, z około 600 osób pozostało mniej więcej 45. I w ten sposób z wielkim poparciem rodziny, przyjaciół, dostałem możliwość bycia w elicie i spędzenia z nią całego okresu olimpijskiego w hotelu. Jako że byliśmy official, każdy z nas dostał bilet na otwarcie i zamknięcie olimpiady w Londynie. Wszystkie mecze odbywały się Earls Court w Londynie. Podczas całego turnieju byliśmy obserwowani przez sędziów międzynarodowych FIVB i po każdym meczu dostawaliśmy feedback, dzięki czemu mogliśmy ulepszać naszą technikę. Następnie została mała grupa ludzi, która miała zaszczyt

Bycie częścią rodziny olimpijskiej jest niesamowitym przeżyciem dla każdego jej uczestnika Nie każdy jest sędzią międzynarodowym reprezentującym kraj, nawet jeśli się w nim nie urodziło.

Jest to taka rzecz, którą ciężko opisać jak się ma tę plakietkę na piersi. (...) Od samego początku kariery dąży się do celów, a moim było zostać międzynarodowym sędzią (został osiągnięty), teraz tylko najważniejszy: olimpiada – mówi Dominik Biegajło, mieszkający w Londynie Polak, sędzia siatkarski, który w swoim dorobku ma m.in. finał igrzysk olimpijskich.

Dominik Biegajło i Irena Szewińska podczas igrzysk w Londynie w 2012 roku.

i przyjemność sędziować finały kobiet i mężczyzn, i jedną z tych osób byłem właśnie ja.

Czy na tegorocznych IO są osoby z UK, które będą sędziowały zmagania siatkarskie?

Jest to bardzo ciekawe pytanie.

Jeśli chodzi o sędziów nominowanych przez FIVB niestety nikogo nie

będzie z Wielkiej Brytanii. Anglia nie ma reprezentacji na olimpiadzie i to może być jeden z czynników braku nominacji jednego z naszych 5 sędziów międzynarodowych.

Może się uda na olimpiadę w 2028 r., gdzie istnieje taka możliwość.

Pomimo mojego wieku jestem uważany za jednego z 20 sędziów w Europie, z grupy young&talented referee. W tym roku ponownie

zostałem zaproszony na seminarium sędziowskie do Serbii, więc powoli i do celu i istnieje taka szansa pogwizdania na wielkim turnieju. Ale to czas pokaże. Jeśli chodzi o osoby, które by miały chęć bycia wolantariuszami, to taka możliwość istnieje, ale niestety nie mam takich informacji, czy ktoś będzie z UK. Sędziowie liniowi zazwyczaj są nominowani z danej federacji, gdzie odbywa się turniej,

LETNIA PASJA |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

| 19

także nie będzie nikogo z sędziów angielskich.

Jak przyjąłeś informację, że tegoroczne IO odbędą się bez udziału publiczności?

Niestety, bardzo smutna informacja, przede wszystkim dla kibiców, ale i dla zawodników i sędziów, organizatorów. To jest największy minus, bez kibiców niestety nie ma tej atmosfery, całkowicie inna adrenalina dla zawodników, sędziów, wszystkich dookoła. Zawodnicy grają dla celów i ludzi, którzy uwielbiają ich dyscypliny. No, ale niestety covid zdeterminował wszystko. Miejmy nadzieję, że się zakończy to jak najszybciej.

Jak to się stało, że w ogóle zostałeś sędzią siatkarskim w UK?

Jestem sędzią piłki siatkowej od 22 lat. Jeszcze w Polsce odbył się mój pierwszy tygodniowy kurs sędziowski w Myślenicach i do tej pory jestem bardzo blisko związany z tym wspaniałym sportem, którym jest siatkówka. Po 2 latach w 2002 roku wyjechałem na Wyspy, gdzie zacząłem ponowną przygodę z tym sportem – troszkę zacząłem grać w polskich klubach, takich jak White Eagles czy Ósemka, później Malory Eagles; w tym czasie także sędziowałem różnym klubom angielskim na poziomie ligi londyńskiej. Po roku sędziowania zostałem dostrzeżony przez sędziów o wyższej klasie sędziowskiej i byłem zapraszany na sędziowanie ligi najwyższej w Anglii – National League teraz Super 8. Z czasem zacząłem dostawać nominacje do pucharów Anglii oraz meczów międzynarodowych, towarzyskich.

I w taki oto właśnie sposób powoli po szczebelkach do góry piąłem się, osiągając coraz większy stopień sędziowski, aż doszedłem do szczebla państwowego. Po osiągnięciu szczebla państwowego to już tylko jeden krok, by osiągnąć najwyższy szczyt sędziego, a mianowicie być sędzią międzynarodowym. Ale to chyba był najtrudniejszy przeskok w całej karierze, wiele poświęceń i wyrzeczeń w życiu. W międzyczasie, zanim dostałem świetną nowinę z angielskiej federacji, a dokładnie referee commission, Great Briatin dostała od Komitetu Olimpijskiego najważniejszy cel – tzn. zorganizowania olimpiady w Anglii. I zaczęły się przygotowania do niej, więc moja nominacja musiała poczekać, aż się zakończy turniej.

W 2013 roku zostałem wysłany do Serbii na swój międzynarodowy kurs sędziowski, który trwał tydzień.

I w ten sposób po zdaniu egzaminów z języka angielskiego, przepisów, dostałem swoją FIVB plakietkę, którą do tej pory dumnie noszę i z honorem sędziuję mecze międzynarodowe.

Czy są inni Polacy występujący tu w podobnej roli co ty?

Tutaj dumnie muszę powiedzieć, że mamy jeszcze jednego międzynarodowego sędziego urodzonego w Polsce – to Sebastian Widlarz, który także ukończył w tym samym roku kurs w Serbii.

Historycznie jesteśmy pierwszymi

Polakami, którzy reprezentują angielską federację. Oczywiście muszę zaznaczyć, że są jeszcze inni bardzo dobrzy sędziowie polscy – Ania, Gabriel, Marek, Krzysztof, którzy sędziują angielską ligę na każdym szczeblu w National League.

Więc jeśli chodzi o siatkówkę to jako Polacy jesteśmy wszędzie, tak jak mamy swoje polskie kluby siatkarskie, takie

jak Polonia Londyn, Ósemka itd, ale to już inna opowieść.

Jesteś zatem jak najbardziej czynnym arbitrem. Jak twoje duże doświadczenie wpływa na twoją karierę?

Jak najbardziej dalej kontynuuję moją karierę, ale niestety przez

20 |

| LETNIA PASJA

pandemię wszystko zostało wyhamowane, miejmy nadzieję, że się to wszystko skończy i wrócimy do normalności. Wielu osobom wydaje się, że każdy może być sędzią, ale niestety jest to nieprawda.

Każdy sędzia jest tak naprawdę przygotowywany latami do zostania sędzią międzynarodowym. Na pewno jest tak, że trzeba mieć charakter, być spokojnym w podejmowaniu decyzji i być dobrze przygotowanym mentalnie, odpornym na stres. Liczy się też umiejętność przekazywania interpretacji przepisów i przepisów, których nie ma opisanych w podręcznikach. Czasem są sytuacje, które wykraczają poza przepisy.

Na sędziego międzynarodowego niestety składa się wiele czynników, które kształtują sędziego i ma to związek między innymi z podejmowaniem decyzji i to tych dobrych i złych niestety, ale jak każdy sędzia popełniamy błędy, to już jest wpisane w karierę. Najważniejsze, by nie wpaść w depresję, załamanie w jakikolwiek sposób, zwłaszcza po popełnionych błędach. Trzeba stąpać twardo po ziemi. Jeśli się popełnia błąd w trakcie meczu trzeba o nim zapomnieć i starać się dokończyć mecz w jak najlepszym wykonaniu, po meczu na spokojnie można przeanalizować błędy i wyciągnąć wnioski. Każdy sędzia stara się być, że tak powiem, niewidzialnym sędzią. Wtedy jest najlepszym sędzią.

Ja osobiście staram się być z tyłu planu i nie być pierwszoplanową osobą, ja tylko podejmuję ostateczne decyzje, które uważam za adekwatne w danym momencie. Wyniki sportowe są jednak najważniejsze dla zawodników, którzy trenują latami, by osiągnąć swój cel, więc to oni grają główną rolę w tych grach.

No właśnie. Nawiązałeś do tego, że bycie sędzią to częstokroć niewdzięczna rola. Jak radzisz sobie z sytuacjami konfliktowymi w trakcie spotkań. Czy masz na to swój sposób?

Hahaha... Niestety tak jest. Rola sędziego zawsze była niewdzięczna i będzie zawsze, ale niestety ktoś musi być sędzią i podejmować ostateczne decyzje. Często bywa, że trenerzy i zawodnicy się uśmiechają przed meczem, ale w trakcie meczu są większe emocje i nie ma żadnych skrupułów, przyjaciół itd. I wtedy już tylko jest sędzia i naprzeciw całe drużyny, telewizja, kibice.

Ja osobiście staram się być sędzią konsekwentnym, mieć balans, trzeba wiedzieć kiedy się uśmiechnąć, a kiedy zachować poker man face, ale to już lata doświadczenia. I mam jedną zasadę – w czasie meczu nie ma kolegów, przyjaciół, staram się skoncentrować na grze, żeby była jak najlepszym spektaklem dla kibiców i zawodników, a po meczu i przed

29 lipca 2021 | Nº 906 |

LETNIA PASJA |

| Nº 906 | 29 lipca 2021 meczem staram się być osobą, która nie jest rozpoznawana jako sędzia.

Zatem jakie trzeba mieć predyspozycje, by zostać sędzią siatkarskim?

Tu powiem, że żeby zostać sędzią siatkarskim nie trzeba wiele. Zdać egzaminy, dostać licencję i można sędziować ligę państwową i powoli wspinać się do góry. Ale żeby zostać sędzią międzynarodowym, to już troszeczkę inaczej trzeba popatrzeć... To są lata przygotowań, takie jak obserwacje na turniejach, meczach, obserwacja zachowania w różnych sytuacjach, odpowiednie przygotowanie fizyczne, mentalne, do tego dostępność, ponieważ jest bardzo trudno pogodzić hobby z pracą i rodziną.

Jesteś Polakiem reprezentującym jednak federację angielską. Czy zdarza się, że spotykając na zawodach sportowców czy inne osoby z Polski, są oni zaskoczeni tym faktem?

Tak, oczywiscie. Zdarza się bardzo często spotkać Polaków na różnych kompetencjach sportowych, ale raczej tu nie ma z ich strony zdziwienia, poniewaz duża część Polaków gra także w innych zagranicznych klubach. Jeśli już coś jest, to są raczej pytania takie same jak tu: że jak to się stało, że w UK sędziuję, itd. Bardziej są zdziwieni ludzie, którzy odpowiadają za mecze, tacy jak referee delegate czy supervisor, i zawsze jest zaciekawienie, bo przecież moje nazwisko raczej nie brzmi jak typowe angielskie nazwisko John Smith, no i wtedy zaczyna się miła konwersacja, a że moje nazwisko nie jest łatwe do wypowiedzenia, więc zaczyna się łamanie nazwiska i wygląda to bardzo zabawnie. Czasem drużyny słowiańskie używają słów nieprzyzwoitych lub psioczą na sędziego i wtedy czasem ich zaskakuję w języku polskim, że tak nieładnie się wypowiadać, a zawodnicy wtedy, że tak powiem: „zonk”. (śmiech)

Jakie mecze/wydarzenia w dotychczasowej karierze zapadły ci w pamięć najbardziej?

Na pewno zapamiętałem wydarzenia z olimpiady. Tak jak mówiłem wcześniej, jest to coś niezwykłego. Rzecz, którą się zapamiętuje do końca życia. Ale jako prowadzący to uważamy, że każdy mecz jest jakimś wielkim wydarzeniem i zawsze coś zostaje w pamięci, ale wciąż czekam na ten najważniejszy mecz zycia.

Czym jest dla ciebie bycie sędzią siatkarskim?

Jest to na pewno bardzo wielkim wyróżnieniem. Nie każdy jest sędzią międzynarodowym reprezentującym kraj, nawet jeśli

się w nim nie urodziło. Jest to taka rzecz, którą ciężko opisać, jak się ma tę plakietkę na piersi. Uważam to za dodatkowe hobby, ale w pewnym momencie może się to przerodzić w coś większego, ponieważ turnieje większej wagi międzynarodowej już się nie traktuje jako hobby. Od samego początku kariery dąży się do celów i na pewno moim celem było zostać międzynarodowym sędzią i mój cel został osiągnięty, teraz tylko najważniejszy – olimpiada.

Masz jakieś marzenie związane z funkcją arbitra (międzynarodowego)?

Jest tylko jedno – odgwizdanie finału olimpijskiego Polska vs Brazylia! (uśmiech)

Czym zajmujesz się na co dzień?

Na co dzień pracuję w salonie samochodowym Honda. Jestem aftersales managerem, gdzie głównie zajmuję się serwisowaniem samochodów. Po godzinach pracy staram się aktywnie spędzać czas z synem, gdzie często oglądam jego treningi i czasem jeszcze udaje mi się pokopać w piłkę. W sezonie zimowym w weekendy staram się spędzić jak najwięcej czasu na sędziowaniu piłki siatkowej w Anglii. W sezonie letnim staram się poświęcić czas dla siebie i najbliższych.

Dzielisz się swoimi wrażeniami w mediach społecznościowych?

Jeśli tak, to gdzie można śledzić przebieg twojej kariery?

Nie raczej nie prowadzę jakiegoś bloga czy czegoś podobnego. Jedynie tylko na prywatnym Facebooku wypuszczę jakieś fotki z turniejów, meczów, ale to tyle.

Na zakończenie chciałbym podziękować Darku za wywiad i pozdrowić wszystkich fanów piłki siatkowej. Zawsze trzymajmy kciuki za najlepszych na najbliższym turnieju olimpijskim, tzn. białoczerwoni do boju!!!

| 21

22 |

29 lipca 2021 | Nº 906 | Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Dobrá Voda zdrowia doda!

Całe niemal Bałkany urzekają swym pięknem natury każdego, kto miał okazję tam być. Są jednak miejsca szczególne. Sama Czarnogóra nie ma jeszcze być może w tej chwili takiej marki turystycznej jak np. Chorwacja, jednak nie sposób nie zauroczyć się jej absolutnie największymi atrakcjami. A tu prym wiedzie malownicza miejscowość Dobrá Voda wraz z jej Nautilus Apartments. Zobaczcie sami...

COOLTRIP |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

Z

anim jednak skupimy się na tytułowej miejscowości oraz jej największej atrakcji, warto wiedzieć, iż – jeszcze przed pandemią Covid-19 – do Czarnogóry turyści najczęściej wybierali podróż autem (można również pociągiem, ew. statkiem) lub przylatywali do niej. W tym kraju działają bowiem dwa międzynarodowe lotniska – w Podgoricy i w Tivat, ale popularne są także połączenia przez chorwacki Dubrovnik znajdujący się ok. 40 km od granicy.

Z kolei w samej już Czarnogórze dosyć dobrze rozwinięta jest komunikacja autobusowa. Stan dróg pozostawia jednak czę-

sto wiele do życzenia, jednak tym transportem dostaniemy się w niemal każde miejsce w tym kraju. Istnieją również dwie nitki kolei – pociągi w Czarnogórze kursują na trasach Niksic – Podgorica i Tuzi, a także prostopadle na trasie Bar – Podgorica – Bijelo Polje i dalej aż do Belgradu.

I właśnie druga z tych tras uznawana jest za jedną z piękniejszych w Europie – co dodatkowo może być ciekawą alternatywą dla standardowego zwiedzania Czarnogóry. O szczególnych walorach naturalnych Czarnogóry najlepiej świadczą słowa angielskiego poety Georga Byrona, który stwierdził: „Gdy rodziła się nasza planeta, najpiękniejsze spotkanie morza z lądem przypadło czarnogórskiemu wybrzeżu”.

A wybrzeże Adriatyku jest bez mała arcy-

dziełem natury, szczególnie gdy mamy możliwość podziwiać symbiozę skalnych szczytów w połączeniu z morskim turkusem. A warto tu nadmienić, iż morze i plaża są w Czarnogórze absolutnie krystalicznie czyste. Poza tym kaniony, klify, fiordy, jeziora, góry, gaje oliwne, winnice, rwące rzeki, różnorodne plaże… Wymieniać by można długo, ale jeszcze lepiej jest po prostu na własne oczy przekonać się o wyjątkowych walorach kraju przez wielu uznawanego za najpiękniejsze miejsce Bałkanów.

Skupiając się jednak na urlopie na południowym wybrzeżu Czarnogóry znajdziemy się w tzw. Riwierze Baru. Swoją drogą barska riwiera jest chyba najmniej znana wśród polskich turystów, a jej największym plusem są niższe ceny. Głównym ośrodkiem jest współczesne portowe miasto Bar. Mniejszymi miejscowościami wzdłuż wybrzeża w tej części są: Sutomore, Ćanj, Utjeha oraz nasze dzisiejsze miejsce docelowe – Dobra Voda. Plaże są tu w większości piaszczysto-żwirowe, długość riwiery to około 45 kilometrów, z czego niespełna 10 kilometrów to właśnie plaże. Ceny w restauracjach oraz zakwaterowania będą nieco niższe niż w Zatoce albo Budvie. Plusem jest również bliskość do Jeziora Szkoderskiego.

Sama Dobra Voda to stosunkowo niewielka miejscowość w gminie Bar, 9 km od miasta Bar oraz 46 km od miasta Budva. Spokojna i tradycyjna osada, w której można wynająć apartament i cieszyć się wypoczynkiem. Dookoła rośnie bujna śródziemnomorska roślinność, a morze zachwyca swym kolorem i czystością.

Urokliwe i ciche miejsce.

Natomiast obiekt Nautilus Apartments usytuowany jest przy samej plaży.

Oferuje on jednak także m.in. odkryty basen z widokiem na morze, bezpłatne WiFi oraz darmowy parking.

Wszystkie apartamenty są klimatyzowane i posiadają telewizor z płaskim ekranem, i dostępem do kanałów kablowych, balkonem, w pełni wyposażoną kuchnią ze zmywarką, piekarnikiem, lodówką, płytą kuchenną i czajnikiem oraz łazienką z kabiną prysznicową. Są przewidziane pokoje dla niepalących. Istnieje pokój gier, który jest odpowiedni zarówno dla najmłodszych gości, jak i dorosłych. Dla właściciela samochodu jest dostępny parking na terytorium. Można również spędzić wieczór w przytulnym barze przy filiżance aromatycznej kawy. Sprzątanie pokoju jest realizowane każdego dnia.

Wspomniane WiFi jest dostępne na całym terytorium zakwaterowania. Gościom proponuje się szereg rozrywek, m.in. wędkowanie w przygotowanym już zbiorniku wodnym. A dla tych, którzy wolą inną chwilę relaksu oferuje się m.in. saunę znajdującą się na miejscu.

Odległość obiektu Nautilus Apartments od plaży Veliki Pijesak wynosi 2,6 km, a od miasta Ulcinj – 18 km. Wyspa Sveti Stefan oddalona jest o 38 km. Najbliższe lotnisko znajduje się w Podgoricy, w odległości 53,8 km od apartamentów.

Ale, co istotne, za dodatkową opłatą obiekt organizuje transfery lotniskowe.

| 23

NAUTILIUS APARTMENTS

Niezapomniane wakacje w luksusowych apartamentach w Czarnogórze

NISICE BB, 85000 DOBRE VODE, MONTENEGRO nautilus.me l Tel. +382 69318888 l info@nautilus.me

24 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Marcin Urban marcin@cooltura.co.uk

Peak District Znajdujący się w centrum Anglii park narodowy Peak District oferuje turystom atrakcyjne szlaki piesze i rowerowe, wyprawy w czasie, dzięki którym lepiej poznamy historię Wielkiej Brytanii, a także zaskakującą „atrakcję”, której nie znajdziecie nigdzie indziej na świecie.

29 lipca 2021 | Nº 906 |

COOLTRIP |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

Z

Poole’s Cavern & Buxton Country Park

Londynu do Peak District można dojechać samochodem autostradą M1. Podróż bez korków powinna zająć ok. 4 godzin.

Dojazd pociągiem trwa ok. 3

Zejdź pod ziemię i z doświadczonymi przewodnikami zbadaj rozległe jaskinie wapienne. Przejdź się przez wspaniałe podziemne korytarze, bogate w stalaktyty i stalagmity, legendy i historię.

Pospaceruj pięknymi leśnymi szlakami do panoramicznego punktu widokowego na wzgórzu Peak District. Poole’s Cavern jest otwarta codziennie z wycieczkami co 30 minut od 9.30 do 16.30.

Wszystkie wycieczki odbywają się z doświadczonymi przewodnikami i trwają 45 minut.

godzin.

Warto poszukać noclegu np. w miejscowości Bamford, z której roztacza się piękny widok na wzgórza i położony między nimi sztuczny zbiornik wodny Ladybower Reservoir. Bamford znajduje się w centralnej części parku i jest dobrym punktem wypadowym do późniejszych wycieczek.

Północny obszar parku, nazywany Dark Peak jest znany z charakterystycznych grzbietów z piaskowca i surowych płaskowyżów z wrzosowiska. Kinder Scout to najwyższy punkt parku.

Adres: Poole’s Cavern Visitor Centre, Green Lane, Buxton, Derbyshire, SK17 9DH Info: poolescavern.co.uk

Miejsce katastrofy lotniczej Wzgórza Peak District kryją jedną z najbardziej zaskakujących atrakcji turystycznych na świecie. W pobliżu Higher Shelf Stones znajdują się szczątki amerykańskiego bombowca B29 „Overexposed”, należącego do amerykańskiej eskadry rozpoznawczej stacjonującej w Wielkiej Brytanii, który rozbił się 3 listopada 1948 roku podczas rutynowego lotu. W katastrofie zginęło 13 osób. Pozostałością tego wydarzenia jest pomnik i nieusunięte do dziś fragmenty kadłuba, silników, podwozia i wieżyczki strzelniczej.

Adres: Charlesworth, Glossop SK13 1JB

Pozostałości po rozbitym B29.

Fot. Douglas / Wikipedia

Bamford Edge Kamieniste wzgórze Bamford Edge oferuje jeden z najpiękniejszych widoków na Peak District. Można tam dojść zostawiając samochód przy New Road w Hope Valley. Spacer po liczącym ok. 3 km szlaku zajmie ok. 1-1,5 godz. Trasa prowadzi na początku pod górę, następnie idziemy krawędzią wzgórza aż wyłoni się przed nami zapierający dech w piersiach widok na położony między wzgórzami Ladybower Reservoir. Polecamy to miejsce szczególnie o zachodzie słońca.

Początek szlaku przy parkingu: New Road, Bamford, Hope Valley, S33 0AD

| 25

26 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| COOLTRIP

Curbar Edge Curbar Edge to wspaniałe widoki na dolinę Derwent i okolicę oraz polecane miejsce dla miłośników wspinaczki skałkowej. Dojdziemy tam z płatnego parkingu Curbar Gap, którym opiekuje się National Trust.

Spacer po Curbar Edge ma średnią trudność, czasami przechodzi przez nierówny i stromy teren. Do przejścia jest ok. 10 km, co powinno zająć ok. 3-4 godzin.

Początek szlaku przy parkingu: Clodhall Ln, Hope Valley S32 3YR Opis szlaku: www.peakdistrict.org/curbar-edge-walk

Longshaw Estate 1,600 akrów wrzosowisk, wzgórz z piaskowca i rozległych lasów z widokami na dolinę Derwent znajdujących się pod opieką National Trust.

Znajdziemy tu spektakularne widoki na Peak District, kamieniołomy, stada jeleni i owiec oraz trasy dla koni jucznych. Centrum dla zwiedzających, mieszczące się w Shooting Lodge, jest idealną bazą wypadową do Longshaw i Peak District. Lokalna kawiarnia oferuje domowe ciasta, tarty i bułeczki, a także ciepłe i zimne dania.

© Andy J Billington / Shutterstock.com

Adres: Longshaw S11 7TZ Info: www.nationaltrust.org.uk/ longshaw-burbage-and-the-eastern-moors

Longshaw Estate Fot. National Trust

Bakewell Old House Museum Zbudowany za panowania Henryka VIII jako domek poborcy podatkowego, w okresie elżbietańskim po renowacji stanowił już rezydencję. W czasie rewolucji przemysłowej stworzono w nim mieszkania dla robotników fabryk (za sprawą samego Richarda Arkwrighta, który zbudował swoją trzecią przędzalnię bawełny w Bakewell w Lumford). Dom zachował cechy charakterystyczne ze wszystkich tych okresów: jest więc mnóstwo detali dla wszystkich entuzjastów architektury.

Działające tu obecnie muzeum posiada w swojej kolekcji artefakty znalezione w ścianach z okresu Tudorów, macedońskie miecze ceremonialne, ceramikę, tkaniny i kostiumy, zabawki i aparaty fotograficzne.

Adres: Bakewell Old House Museum, Cunningham Place, Bakewell, DE45 1DD Info: www.oldhousemuseum.org.uk Chatsworth House.

Fot. chatsworth.org

Chatsworth House Okazała posiadłość księcia i księżnej Devonshire, przekazywana przez 16 pokoleń rodziny Cavendish.

Chatsworth House słynie z bogatej kolekcji dzieł sztuk od starożytnych, rzymskich i egipskich rzeźb, przez arcydzieła Rembrandta, Reynoldsa i Veronese, po prace wybitnych współczesnych artystów, w tym Luciana Freuda, Edmunda de Waala i Davida Nasha. Udostępnionych do zwiedzania jest 25 pokoi – od wspaniałego Painted Hall, przez królewskie Komnaty Reprezentacyjne, po odrestaurowane Galerie Szkiców i Rzeźby.

Zabudowania otacza 1,000 akrów parku, przylegającego do rzeki Derwent, który zaprojektował w 1760 roku Lancelot ‘Capability’ Brown. W parku znajdują się mosty, młyn Jamesa Paine’a, altana królowej Marii oraz infrastruktura do organizowania wyścigów konnych Chatsworth i zawodów w konnych skokach przez przeszkody. Stand Wood stanowi imponujące tło dla domu i zawiera ciekawą różnorodność drzew i dzikiej przyrody.

Adres: Chatsworth, Bakewell, Derbyshire DE45 1PP Info: www.chatsworth.org

The Old House.

Fot. Elisa.rolle / Wikipedia

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

28 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

Od zawsze interesowałem się motoryzacją Dariusz A. Zeller

Rafał Skorupski Pochodzę ze Szczytna na Mazurach. W Anglii jestem od 2014 roku. Od zawsze interesowałem się motoryzacją.

Natomiast zimową porą, kiedy klasyki stoją w garażu, lubię wyskoczyć na deskę.  Moje

pierwsze auto:

Moim pierwszym autem był golf jedynka Pirelle. I tak się zaczęło.  Obecnie

ciekawych egzemplarzy w jednym miejscu.

posiadam:

Obecnie posiadam od 2000 roku golfa jedynkę Cabrio, fiata 126p, którym często wraz z moją rodziną wybieramy się na angielskie zloty i imprezy charytatywne. Kolejnym projektem, który planujemy ukończyć w tym roku, jest VW „garbus” z 1965 roku (potocznie nazywany „dziadkiem”). Posiadam też kilka jednośladów, a najstarszy z nich to nasza polska WSKa 125. Kolekcja rozrosła się o kilka skuterów włoskiej marki Vespa. A dla odmiany na co dzień jeździmy jeepem. Także różnorodność u nas spora.  Moja

ulubiona marka motoryzacyjna:

Z szacunkiem do naszej rodzimej, polskiej motoryzacji, to jednak oldschoolowy VW jest najbliższy mojemu sercu.  Motoryzacją

interesuję się od:

Motoryzacją interesuję się dobre 25 lat, oczywiście głównie klasykami.  Miejsca,

do których lubię jeździć:

Jeśli tylko znajdziemy trochę czasu, najczęściej w weekendy, staramy się organizować małe wypady samochodem nad morze. Nasz fiacik trochę się wtedy napoci, ale staramy się, aby nasz synek od najmłodszych lat poznawał historię polskiej motoryzacji.

Po cichu liczymy, że połknie bakcyla

 Największą

bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Nie będę oryginalny jeśli powiem, że największą bolączką na angielskich drogach są bezkonkurencyjnie korki.

i zarazi się od nas tą ciekawą pasją; ze starszym synkiem już prawie nam się to udało, co widać na zdjęciach.

W

 Moim

marzeniem jest pojechać do:

Moim marzeniem jest przejechać się szkocką wersją Road 66, czyli North 500.

 Poza

 Na

Wyspach zajmuję się zawodowo:

W Londynie zajmuję się budowaniem rusztowań i tu znów pojawia się mały akcent motoryzacyjny, ponieważ codziennie prowadzę samochód ciężarowy, który wozi te rusztowania.

przyszłości chciałbym mieć:

Zawsze moim marzeniem było kupienie VW transportera typu 1 Samba oraz porsche 911 z lat 70.

 Wyspy

Brytyjskie lubię za:

Anglię najbardziej uwielbiam za ilość organizowanych zlotów klasyków, pozwala nam to zobaczyć mnóstwo

tym...

Cieszę się, że moja partnerka podziela moją pasję do tych złomków i motywuje, kiedy czasem brak siły czy cierpliwości do ukończenia kolejnego projektu. To duża radość mieć kobietę, która nie krzyczy, kiedy powstaje kolejny pomysł o zakupie klasyka, a dopinguje i wspiera w tym.

e j c a m r o f n i e z s j e i n z a w j Na a ˛ k e ˛ r d o p e zawsz .

www.cooltura24.co.uk

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagana jest REZYDENTURA STAŁA

OBYWATELEM 079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth TW7 4RL

w w w. s a ra i nt. co. u k

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

| 31

| Nº 906 | 29 lipca 2021 Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Mówię po angielsku

Fałszywy przyjaciel

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

1 A fairweather friend = someone who is a good friend when it is easy to be one and who stops being one when you are having problems. =

ktoś, kto jest dobrym przyjacielem, kiedy łatwo jest nim być i kto przestaje być przyjacielem, gdy masz problemy = fałszywy przyjaciel

It seemed to me Petra and I had a strong friendship, but it turned out she was just a fairweather friend.

After I lost my job and ran out of money, Tony didn’t want to talk to me anymore. He just turned out to be a fair-weather friend.

I was really so naive that I thought he would be here to help and support me in the hard times I was going through, but he didn’t do that. He simply showed how fair-weather friend he was.

Do you think that many people can be just called fair-weather friends, who pretend to be your most sincere friends when everything is absolutely fine, but when things go wrong, they leave you?

= = =

=

Come rain or shine = whatever happens.

Wydawało mi się, że Petra i ja bardzo się przyjaźniłyśmy, ale okazało się, że jest ona fałszywą przyjaciółką.

Kiedy straciłem pracę i zabrakło mi pieniędzy, Tony nie chciał już ze mną więcej rozmawiać.

Po prostu okazał się być przyjacielem na dobre czasy.

Byłem naprawdę tak naiwny, że myślałem, że on będzie tutaj, aby mi pomagać i wspierać w trudnych czasach, przez które przechodziłem, ale tego nie zrobił. Po prostu pokazał, jakim jest fałszywym przyjacielem.

Czy uważasz, że wielu ludzi można nazwać po prostu przyjaciółmi na dobre czasy, którzy udają, że są twoimi najszczerszymi przyjaciółmi, gdy wszystko jest w porządku, ale kiedy coś idzie nie tak, opuszczają cię?

=

2

w deszczu i w słońcu, bez względu na pogodę, cokolwiek się wydarzy, bez względu na okoliczności

Come rain or shine, we need to see each other tomorrow.

= =

Bez względu na pogodę, musimy zobaczyć się jutro.

Come rain or shine, we will always be together.

=

Bez względu na to, co się wydarzy, zawsze będziemy razem.

Don’t worry. We will be there – rain or shine.

=

Nie martw się. Będziemy tam – bez względu na okoliczności.

Come rain or shine, I am going for a long walk tomorrow.

Idę jutro na długi spacer bez względu na pogodę.

Untitled-3 1

07.11.2019 09:58:08

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

| 33

Rodziny ofiar katastrofy tramwaju Dziecko i starszy mężczyzna ofiarami elektrycznych hulajnóg w Croydon chcą ukarania winnych

© Texturemaster / Shutterstock.com

3

-letnia dziewczynka doznała poważnych obrażeń w wyniku potrącenia przez elektryczną hulajnogę.

Do zdarzenia doszło na terenie Myatt's Field Park w Lambeth, 19 lipca około godziny 20:30. Dziewczynka spacerowała w parku z rodzicami, gdy wpadł na nią młody mężczyzna jadący e-scooterem. Rodzina nie wezwała na miejsce służb. Matka i ojciec sami przewieźli córkę do szpitala. Policję powiadomiono dopiero następnego dnia, po tym jak stan 3-latki się pogorszył. „Stan dziecka jest stabilny, ale obrażenia są na tyle poważne, że z pewnością wpłyną na jej dalsze życie. Rodzina dziewczynki otrzymała pomoc psychologiczną”, czytamy w oświadczeniu Metropolitan Police.

„Z naszych ustaleń wynika, że sprawcy towarzyszyło kilka osób, po wypadku młody mężczyzna miał się zatrzymać i przeprosić rodziców za ten incydent”.

Londyńska policja wyjaśnia też okoliczności śmierci 53-letniego mężczyzny, który zmarł po upadku z elektrycznej hulajnogi 15 lipca około 19:00 przy Heath Road w Twickenham. Poszkodowany zmarł tydzień później w szpitalu.

Ze wstępnych ustaleń policji wynika, że w incydencie nie brał udziału inny pojazd.

Używanie elektrycznych hulajnóg na drogach publicznych w Anglii jest zabronione. Wyjątkiem są hulajnogi z miejskich wypożyczalni, które dopuszczono do ruchu w ramach pilotażu. TfL przypomina – nawet jeżeli korzystamy z tego typu pojazdów w ramach pilotażu, nie możemy poruszać się po szlakach wyznaczonych dla pieszych, np. po chodnikach, a najlepiej jeździć ścieżkami rowerowymi.

Warto też przypomnieć, że osoba chcąca wypożyczyć elektryczną hulajnogę musi mieć ukończone 18 lat i posiadać przynajmniej tymczasowe prawo jazdy. Przed pierwszym wypożyczeniem e-skutera trzeba przejść kurs online dotyczący bezpieczeństwa.

Miejsce katastrofy tramwaju w Croydon. Fot. Wikipedia/ Rail Accident Investigation Branch (UK Government)

R

odziny ofiar katastrofy tramwajowej w Croydon są rozczarowane wynikami dochodzenia w sprawie śmierci swoich bliskich. Sąd uznał, że 7 osób zginęło w wyniku wypadku, a nie zostało bezprawnie zabitych, mimo że do tragedii doszło po przekroczeniu prędkości przez motorniczego.

Rodziny zapowiedziały złożenie wniosku o ponowne dochodzenie i domagają się ukarania winnych.

W katastrofie, do której doszło nad ranem 9 listopada 2016 roku, zginęła między innymi Polka – 35-letnia Dorota Rynkiewicz. Ponad 50 osób zostało rannych. Śledczy ustalili, że motorniczy mógł na moment zasnąć i dlatego nie zahamował przed ostrym zakrętem. Tramwaj wjechał w łuk, na którym obowiązywało ograniczenie prędkości do 20 km/h, rozpędzony do 73 km/h. W efekcie pojazd wypadł z torów i przewrócił się na bok.

Johnson nie chciał lockdownu, bo „umierają tylko 80-latkowie" Źródło: PAP

P

remier Boris Johnson był niechętny, aby zaostrzyć restrykcje, gdy jesienią zeszłego roku wzrosła liczba zakażeń koronawirusem, bo uważał, że ludzie, którzy umierają „właściwie wszyscy mają powyżej 80 lat" – twierdzi jego były główny doradca Dominic Cummings.

W wywiadzie udzielonym stacji BBC Cummings powiedział, że Johnson wysłał mu wiadomość: „Nie kupuję już tych wszystkich rzeczy o przytłoczonej NHS (publicznej służbie zdrowia – PAP)", a także chciał pozwolić koronawirusowi „przepłynąć przez kraj", a nie zniszczyć gospodarkę.

To pierwszy indywidualny wywiad, jakiego mediom udzielił Cummings, który pod koniec zeszłego roku wskutek przegranej walki o wpływy na Downing Street został zmuszony do odejścia i od tego czasu ostro krytykuje premiera.

W obszernym wywiadzie Cummings powiedział również, że na początku pandemii w zeszłym roku Johnson chciał utrzymać swoje cotygodniowe spotkania twarzą w twarz z królową i musiał go ostrzec, że może ona umrzeć, jeśli złapie koronawirusa. Bronił też budzącej duże kontrowersje decyzji o wyjeździe na farmę rodziców w hrabstwie Durham po rozpoczęciu pierwszego lockdownu, ale przyznał, że nie ujawnił wszystkich powodów, które za tym stały, w tym „obaw o bezpieczeństwo" dotyczących jego domu w Londynie.

Cummings powiedział BBC, że gdy jesienią ubiegłego roku znów zaczęła rosnąć liczba zakażeń, on, główny doradca naukowy rządu Patrick Vallance i naczelny lekarz Anglii Chris Whitty mieli forsować wprowadzenie od połowy września ostrzejszych ograniczeń. „Nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie zrobię tego" – miał powiedzieć Johnson.

W wiadomości wysłanej poprzez WhatsApp, którą Cummings pokazał podczas rozmowy, Johnson miał się opisać jako „lekko wstrząśniętego niektórymi danymi na temat śmiertelności z powodu Covid". Ale jak zaznaczył, mediana wieku osób umierających wynosiła między 81 a 82 lata dla mężczyzn i 85 lat dla kobiet. „To jest powyżej średniej długości życia.

Więc miejmy covid i żyjmy dłużej. Mało kto poniżej 60. roku życia trafia do szpitala... a spośród nich praktycznie wszyscy przeżywają. I nie kupuję już wszystkich tych rzeczy o przytłoczonej NHS. Ludzie, myślę, że możemy potrzebować rekalibracji... W tym kraju są maksymalnie 3 miliony osób w wieku ponad 80 lat" – miał napisać. „To dowodzi, że nie idziemy na ogólnokrajowy lockdown".

Jednak 31 października Johnson ogłosił czterotygodniowy lockdown w Anglii, mówiąc, że jest to potrzebne, by chronić NHS, bo jak wskazują liczby, bez „twardego działania" liczba zgonów może sięgnąć kilku tysięcy dziennie.

Odnosząc się do początku pandemii, Cummings powiedział, że interweniował,

by powstrzymać Johnsona przed kontynuowaniem cotygodniowych spotkań twarzą w twarz z królową, która wówczas miała 93 lata. Jak twierdzi Cummings, 18 marca ubiegłego roku premier powiedział: „Idę zobaczyć się z królową...

To właśnie robię w każdą środę. Niech to!

Idę się z nią zobaczyć". Przekonywał wówczas Johnsona: „W tym biurze są ludzie, którzy się izolują. Ty możesz mieć koronawirusa. Ja mogę mieć koronawirusa.

Nie możesz iść i zobaczyć się z królową. Co jeśli pójdziesz i zobaczysz się z nią i przekażesz królowej koronawirusa? Oczywiście nie możesz iść". „Po prostu powiedziałem: Jeśli dasz jej koronawirusa i ona umrze, co zamierzasz (zrobić)? Nie możesz tego zrobić. Nie możesz ryzykować. To kompletne szaleństwo. I (premier) powiedział, że w zasadzie po prostu nie przemyślał tego. – >>Tak... nie mogę iść<<” – relacjonuje Cummings w rozmowie z BBC. Cummings odniósł się również do sytuacji z 27 marca zeszłego roku, gdy cztery dni po rozpoczęciu pierwszego lockdownu, w czasie gdy obowiązywał zakaz przemieszczania się bez uzasadnionych powodów, zawiózł żonę i syna z Londynu na farmę swoich rodziców w hrabstwie Durham. Będąc na miejscu, 12 kwietnia odbył ok. 45-kilometrową podróż do Barnard Castle, która jak później wyjaśniał, miała na celu sprawdzenie jego wzroku przed 400-kilometrową podróżą powrotną do Londynu. Gdy sprawa wyszła na jaw,

wzbudziła ogromny gniew i oskarżenia o podwójne standardy.

W rozmowie z BBC Cummings podtrzymał, że podróż do Barnard Castle miała na celu sprawdzenie, czy czuje się na siłach, żeby jechać, ale powiedział też, że zdecydował się przenieść rodzinę do hrabstwa Durham z powodu obaw o bezpieczeństwo jego domu w Londynie.

W czasie wywiadu Cummings był wielokrotnie pytany o dowody na poparcie przedstawianej wersji wydarzeń. Odparł, że wiele z jego twierdzeń zostanie potwierdzonych, jeśli dojdzie do publicznego śledztwa w sprawie reakcji rządu na pandemię, które zostało obiecane przez Johnsona. Cummings już kilka tygodni temu przedstawił równie poważne oskarżenia podczas przesłuchania przez komisję Izby Gmin, ale skrytykowano go później za to, że nie przedstawił dowodów na poparcie niektórych z nich.

Odnosząc się do twierdzeń Cummingsa z wywiadu dla BBC, rzecznik Johnsona oświadczył: „Od początku pandemii premier podjął niezbędne działania w celu ochrony życia i środków do życia, kierując się najlepszymi poradami naukowymi. Rząd, któremu przewodzi, przeprowadził najszybsze szczepienia w Europie, uratował miliony miejsc pracy poprzez program postojowego i zapobiegł przeciążeniu NHS poprzez trzy krajowe lockdowny. Rząd jest całkowicie skupiony na ostrożnym wychodzeniu z pandemii i na odbudowie".

34 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

Specjalne wsparcie Liverpool skreślony z listy dla imigrantów Światowego Dziedzictwa Unesco z Hong Kongu efekt nieodwracalnej utraty Bramley-Moore. Miasto wydało także

900

tys. funtów przeznaczy londyński ratusz na pomoc w osiedleniu się przesiedleńcom z Hong Kongu.

Przyjezdni z brytyjskiej enklawy przejętej w 1997 roku przez Chiny dostaną wsparcie w szukaniu pracy, zakwaterowania i szkół dla dzieci.

Brytyjski rząd przewiduje przesiedlenie ponad 150 tys. osób z liczącego ponad 7 mln mieszkańców regionu, którego PKB na osobę wynosił w 2017 roku 46,1 tys. dolarów. PKB na osobę w Wielkiej Brytanii wynosiła w tym czasie 42 tys. dolarów.

To

historycznej wartości wiktoriańskich doków i nabrzeża, spowodowanych nadmiernym rozwojem tego obszaru.

Podczas środowego posiedzenia Komitetu Światowego Dziedzictwa zapadła ostateczna decyzja w sprawie Liverpoolu, wcześniej – w czerwcu, wydano wstępną rekomendację a teraz na jej podstawie skreślono wiktoriańskie doki z listy Unesco.

Przedstawiciele ONZ Unesco argumentują, że walor historyczny doków przepadł, zaś cała dzielnica straciła swoją autentyczność i integralność wskutek nowych inwestycji. Chodzi między innymi o plany budowy stadionu klubu piłkarskiego Everton na terenie doku

zgodę na budowę wieżowców w linii przybrzeżnej.

Burmistrz Liverpoolu Joanne Anderson nie kryje zaskoczenia. Miasto rozważa możliwość odwołania się od tej decyzji. Urzędnicy podkreślają, że od ostatniej wizyty przedstawicieli Komitetu Światowego Dziedzictwa w mieście minęła dekada, od tego czasu ratusz dokłada wszelkich starań aby opuszczone tereny zaczęły tętnić życiem, a tym samym przyciągnęły do doków tysiące turystów.

Od momentu powstania listy w 1978 roku, skreślono z niej dotychczas tylko 2 obiekty, doki w Liverpoolu zajęły niechlubne, trzecie miejsce w tym rankingu.

HMV wraca do tradycyjnych sklepów

G

dy konkurencja likwiduje swoje tradycyjne sklepy – sieć HMV planuje ich otwarcie.

Konc ern sprze dający filmy, muzykę i gry komputerowe chce

w tym roku otworzyć 10 punktów sprzedaży, w tym główny sklep w Londynie.

Jeszcze dwa lata temu firma była w zarządzie komisarycznym, a teraz

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

liczy na odrodzenie się brytyjskich ulic handlowych. Jej kanadyjski właściciel podkreśla jednak, że powodzenie planu zależy od przedłużenia ulg w podatku business rates.

Urodzinowy portret księcia George’a

Książę George skończył 8 lat.

Fot. Twitter/Kensington Royal

22

lipca przyszły następca tronu książę George skończył 8 lat. Jego mama, księżna Catherine opublikowała z tej okazji portret syna. Fotografia, którą sama wykonała, po raz kolejny udowadniając swój talent w dziedzinie fotografii, jest jednocześnie ukłonem w stronę zmarłego w tym roku księcia Philipa. George siedzi na masce Land Rovera Defender – ulubionego auta jego pradziadka.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

| Nº 906 | 29 lipca 2021

| 37

Letnia Akademia Zdrowia Zdjęcia: Marcin Urban

W

ramach Letniej Akademii Zdrowia organizacja London Spark proponuje regularne i bezpłatne treningi fitness, spotkania z psycholożkami i psychoterapeutkami oraz ekspertkami zdrowego stylu życia. Zajęcia odbywają się w każdą niedzielę do końca lata o godz.

17:00 w Ravenscourt Park w Hammersmith, a uczestnictwo w nich jest otwarte dla wszystkich i bezpłatne.

Zajęcia prowadzą między innymi ekspertki tygodnika „Cooltura” – Kasia Pech odpowiada za trening zumby dla dorosłych i dzieci, a Beata Wdowczyk-Murfitt dzieli się poradami z zakresu terapii żywieniowej. Psychoterapeutki Adriana Górka i Urszula Środa podpowiadają, jak dbać o zdrowie psychiczne, a Joanna Hauer uczy jak kształtować bezkonfliktowe relacje w rodzinie.

– Dlaczego warto wziąć udział? Dzięki udziałowi w zajęciach zmniejszysz poczucie samotności, nauczysz się technik poprawiania samopoczucia, przełamiesz stereotypy dotyczące problemów ze zdrowiem psychicznym, zmniejszysz ryzyko zachorowania na choroby spowodowane niezdrowym odżywianiem, poprawisz kondycję fizyczną i zwiększysz pewność siebie – mówi Anna Magryta, koordynatorka projektu.

Bliższe informacje na: www.facebook. com/londonspark.org.uk Projekt jest dofinansowany przez Hammersmith United Charities i London Borough of Hammersmith & Fulham.

Joanna Hauer, trenerka relacji w rodzinie

Beata Wdowczyk-Murfitt, terapeutka żywieniowa

Urszula Środa, psychoterapeutka

Kasia Pech, instruktorka Zumby

38 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

Szybkie wakacyjne dania Okres wakacyjny w pełni, część z nas spędza ten czas częstokroć z dala od domu, część została na miejscu i równie ochoczo łapie chwile relaksu, zatem jest to najlepszy moment, by kulinarnie wygladało to „szybko, łatwo i przyjemnie”. A skoro tak, proponuję państwu coś na co nie zużyjemy zbyt wiele energii, a mimo to będzie i smacznie i zdrowo.

Dariusz A. Zeller

Szybkie risotto Składniki: l

400 g mięsa mielonego (u nas królowa

ludzkich serc, czyli karkówka)

l

dużą cebulę

na tarce, paprykę i cukinię pokrojone w kostkę i kukurydzę). Jeszcze raz doprawiamy – solą, pieprzem i mielonym kuminem. I znów pyrkolimy, aż ryż stanie się zupełnie miękki, czyli około 5 minut.

Tagliatelle z tuńczykiem na ostro Składniki:

makaron tagliatelle l 2 puszki tuńczyka w sosie l

własnym

l l

1 czerwona papryka

l 1 ostra papryczka 1 cebula

2 ząbki czosnku szczypiorek l oliwa z oliwek l s ól, pieprz l l

2 czubate szklanki ryżu 2,5 szklanki wody l p ół papryki l marchewkę l kawałek selera l jedną niedużą cukinię l p ół puszki kukurydzy l s ól, pieprz, kumin w ziarnach l l

i w proszku

Sposób przyrządzenia:

Cebulę kroimy w piórka i podsmażamy.

Dodajemy ziarenka kuminu (około 2 łyżeczki), mieszamy i dorzucamy mięso mielone. Doprawiamy solą i pieprzem i smażymy. Wrzucamy ryż i chwilkę podsmażamy. Wlewamy 2 szklanki wody i powoli pyrkolimy pod przykryciem – tak około 15 minut. Kiedy ryż “wypije” wodę, wlewamy mu jeszcze pół szklanki i dorzucamy wszystkie warzywa (marchew i seler starte

Sposób przyrządzenia:

Makaron gotujemy al dente. W tym czasie na dużej patelni na oliwie z oliwek szklimy cebulę posiekaną w kostkę wraz z pokrojoną słodką papryką. Gdy papryka i cebulka są miękkie, dodajemy tuńczyka, przeciśnięty czosnek i drobno posiekaną ostrą papryczkę i mieszamy. Odcedzamy makaron i dodajemy do sosu bez polewania go zimną wodą. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Nakładamy na talerze i ew. posypujemy posiekanym szczypiorkiem.

Sałatka z kozim serem Składniki:

sporą garść rukoli sporą garść roszponki l 100 g koziego sera (rolada) l ok. 10 kulek winogron l garść (rozłupanych) orzechów włoskich l 2 łyżki płatków migdałów l 3 łyżeczki oliwy z oliwek l mały ząbek czosnku l 2 łyżeczki octu balsamicznego l l

Sposób przyrządzenia:

Rukolę i roszponkę wrzucamy do miseczek, dodajemy pokrojone w ćwiartki winogrona i kozi serek pokrojony na mniejsze kawałki. Polewamy sosem z oliwy, czosnku i octu. Z wierzchu posypujemy uprażonymi na suchej patelni płatkami migdałów i orzechami włoskimi.

| Nº 906 | 29 lipca 2021

letnie danie |

Kubdari

Sposób przyrządzenia:

| 39

Przygotuj ciasto na kubdari. Do miski przesiej mąkę, suche drożdże, sól oraz cukier, dolej jogurt i wymieszaj ze sobą wszystkie składniki do powstania jednolitej masy. Odstaw ciasto na około pół godziny do wyrośnięcia. Mięso pokrój drobno lub wykorzystaj gotowe mielone mięso wołowo-wieprzowe. Dodaj do miski z mięsem wszystkie pozostałe składniki – posiekaną cebulę, posiekany czosnek oraz przyprawy: kminek, koper, kolendrę, pieprz, przyprawę i kozieradkę. Rękami wymieszaj dokładnie ugniatając wszystkie składniki ze sobą.

Wyrośnięte ciasto podziel na 3-4 części.

Każdą część rozwałkuj na płaski placek.

Nałóż po 1/4 nadzienia na placek, zwiń brzegi ciasta do środka tak, aby farsz był zakryty, a następnie rozwałkuj ciasto z nadzieniem, aby nabrało okrągłego kształtu. Powtórz tą samą czynność z pozostałymi plackami.

Na rozgrzaną, suchą patelnie wyłóż placek i trzymaj do zarumienienia. Przewróć na drugą stronę, na wierzch rozsmaruj plaster masła do roztopienia.

Czynność powtórz z pozostałymi plackami. Podawaj gorące.

Składniki:

ciasto: l 2 szklanki mąki pszennej l 1 szklanka jogurtu naturalnego l 7 gramów suchych drożdży l 0.5 łyżeczki soli l 0.5 łyżeczki cukru l 1 sztuka masła do posmarowania z wierzchu nadzienie: 500 gramów mielonego mięsa wieprzowo-wołowego l 2 łyżki przyprawy do mięsa mielonego l 1 średnia cebula l 2 ząbki czosnku l 0.5 łyżeczki sproszkowanego kminku l 0.5 łyżeczki sproszkowanego nasiona kopru l 1 łyżeczka sproszkowanej kolendry l 0.5 łyżeczki kozieradki l 1 łyżeczka czerwonego pieprzu l

Chaczapuri Składniki:

mozzarella 100 gramów l s er feta 100 gramów l parmezan starty 100 gramów l c ebula w proszku 1 łyżka l pieprz czarny mielony 0.5 łyżeczki l jajka 4 sztuki l oregano 1 szczypta l olej do smażenia 1 łyżka l

ciasto: mąka pszenna 250 gramów l suche drożdże 7 gramów l ciepła woda 150 mililitrów l s ól 0.5 łyżeczki l oliwa z oliwek 1 łyżka l cukier 0.5 łyżeczki l

Sposób przyrządzenia:

Połącz składniki ciasta i wyrabiaj w mikserze lub dłońmi aż będzie gładkie. Podziel na cztery części, rozwałkuj i uformuj klasyczne łódeczki, odstaw je na 20 minut w ciepłe miejsce pod przykryciem, aby drożdże zaczęły pracować. Sery rozkrusz i połącz w misce z przyprawami. Na środku łódeczki z ciasta połóż farsz serowy i zapiekaj w rozgrzanym do 220 stopni piekarniku przez ok 15-20 minut.

Wyjmij gorące z piekarnika i na środku każdej łódeczki wbij jajko. Włóż do pieca jeszcze na ok 2 minuty aby jajko się ścięło, a żółtko pozostało płynne. Podawaj skropione oliwą i posypane oregano.

Racuchy z jabłkami Składniki:

1/2 l maślanki (lub zsiadłe mleko) około 300 gramów mąki l 1 jajko l p ół łyżeczki proszku do pieczenia l szczypta soli l 6-8 łyżeczek cukru l 2 duże jabłka – obrane i pokrojone w kostkę l olej do smażenia l l

Sposób przyrządzenia:

Wszystkie składniki wymieszać (oprócz jabłek) i zmiksować mikserem. Gdyby było za rzadkie, dodać mąki, bo ciasto musi być gęste. Wsypać jabłka i wymieszać. Rozgrzać olej (oliwę) na patelni i dopiero na gorącą nakładać dużą łychą placki jak ziemniaczane, tylko grubsze. Posypać cukrem pudrem przed podaniem, wtedy są słodsze i smaczniejsze.

40 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

Kasia Pech Nauczycielka jogi, instruktorka zumby katarzynapech36@gmail.com kasia.zumba yogakasiap, kasialondon.zumba 07894243819

Dlaczego warto praktykować pozycje balansowe-stojące?

W Pozycja drzewa – Vrksasana

Stań prosto w pozycji Tadasena, stopy złączone razem bądź rozstawione na szerokość bioder. Kręgosłup wyprostowany, stopy zakorzenione.

Przenieś ciężar ciała na lewą nogę, lekko zginając. Unieś prawą nogę opierając stopę o wewnętrzna część lewego uda. Palce stopy skierowane w dół. Znajdź drishti, czyli punkt równowagi. Na wdechu unieś ręce do góry, z wydechem przenieś dłonie do klatki piersiowej i złącz w mudrę modlitewną.

Pamiętaj, aby wykonywać pozycję na obie strony.

rozwijamy świadomość własnego ciała.

Koncentrujemy się na utrzymaniu równowagi, dzięki czemu bardzo mocno rozwijamy własną świadomość. Balansując w pozycjach jogi wzmacniasz mięśnie,

pracujesz nad prawidłową postawą ciała oraz równowagą emocjonalną.

Do pozycji balansowych możemy zaliczyć poniższe asany. Bardzo ważne jest, aby każdą z tych asan powtórzyć na

drugą stronę/drugi bok, aby osiągnąć prawidłowy balans. Bardzo istotne jest skupienie się na oddychaniu. Praktykowanie tych asan wzmacnia równowagę i siłę witalną. Polecam spróbować. Namaste!

Pozycja orła – Eagle pose

Pozycja wyjściowa Tadasena.

Ugnij delikatnie kolana, unosząc lewą stopę, balansując owiń prawą nogę. Opuść delikatnie biodra. Unieś ramiona do klatki piersiowej i skrzyżuj/owiń dłonie. Oddychaj głęboko i powoli. Wytrzymaj w pozycji do 30 sekund.

Powtórz na drugiej nodze.

Zdjęcia Marcin Urban

iadomo od dawna, że joga jest najlepszym lekarstwem na wiele schorzeń. Praktykując pozycje balansowe

Fitness |

| Nº 906 | 29 lipca 2021 Pozycja piramidy

Stań w lekkim rozkroku, nogi rozstawione, stopy zwrócone w kierunku przodu. Ręce przenieś do tyłu, dłonie połącz w mudrę modlitewną. Weź głęboki wdech i z wydechem opuść górną część ciała.

Kręgosłup w jednej linii, prosty. Klatka otwarta, brzuch wciągnięty, mikro zagięte kolana, wzrok skierowany przed siebie.

Pozycja trójkąta – Utthita Trikonasana

Z pozycji góry zrób krok w bok, przednia stopa zwrócona w bok natomiast tylna skierowana pod kątem 90 stopni. Ręce wyciągnij w bok. Przesuń górną część ciała w bok i wykonaj skłon do boku opierając lewą rękę przy lewej stopie, prawa wędruje w górę. Przenieś wzrok ku górze. Ciało aktywne, pamiętaj o oddychaniu. Powtórz na drugą stronę.

Wojownik 2 – Virabhadrasana 2

Stań w pozycji góry z wydechem przejdź do szerokiego rozkroku. Prawa stopa obrócona o 90 stopni, lewa delikatnie do wewnątrz.

Ugnij prawe kolano. Opuść biodra. Unieś ręce do boku, na wysokość ramion.

Wzrok skupiony na prawej dłoni. Pozostań w asanie do 5 wdechów i wydechów.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

| 41

42 |

29 lipca 2021 | Nº 906 | Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

Telomery – wskaźnik starzenia się „Jesteś tak stary, jak się czujesz” lub „wiek to tylko liczba”, a może „taki twój wiek jakie są twoje telomery’’. Gdy naukowcy odkrywają, jak naturalnie spowalniać starzenie się, szukają odpowiedzi w telomerach, części chromosomów, które kontrolują proces starzenia się.

T

elomery to segmenty DNA na końcu naszych chromosomów. Naukowcy często porównują je do plastikowych końcówek sznurowadeł. Telomery działają podobnie, zapobiegając strzępieniu się lub plątaniu chromosomów. Kiedy tak się dzieje, może to spowodować pomieszanie lub zniszczenie informacji genetycznej, co prowadzi do nieprawidłowego działania komórek, zwiększając ryzyko chorób, a nawet skrócenie życia.

Za każdym razem, gdy komórka się dzieli, jej telomery stają się krótsze.

Po latach łączenia i dzielenia telomery stają się zbyt krótkie, aby mógł następować ich zdrowy podział. W takiej sytuacji komórki stają się nieaktywne, umierają lub niestety dalej dzielą się – co nie jest w tym momencie bezpieczne.

Zasadniczo tak się starzejemy.

W miarę jak coraz więcej naszych komórek traci telomery i przestaje działać, a inne nie zajmują ich miejsca, ciało podąża za nimi i zaczyna słabnąć. A telomery nie skracają się po cichu. Ich skracanie wiąże się ze starzeniem, nowotworami i... szybszym zbliżaniu się naszych ostatnich dni.

CO TELOMERY MAJĄ WSPÓLNEGO ZE ZDROWIEM I STARZENIEM SIĘ?

Odkrycia naukowców wykazały, że krótsza niż przeciętna długość telomerów wiązała się ze wzrostem ryzyka zgonu.

Badania wykazują, że czynniki związane ze stylem życia, takie jak palenie czy spożywanie alkoholu są powiązane z długością telomerów.

Naukowcy wciąż nie są pewni, czy długość telomerów jest tylko wskaźnikiem starzenia, jak siwe włosy lub zmarszczki, czy też jest aktywnym czynnikiem wpływającym na to, czy dana osoba jest bardziej podatna na choroby lub umiera.

TELOMERAZA

Telomeraza to enzym, który wydłuża telomery i zapobiega ich zbyt szybkiemu lub zbyt wczesnemu zużyciu. Jednak przy ciągłym podziale komórek, poziom telomerazy ulega zmniejszeniu, co powoduje skrócenie telomerów. Jest oczywiste, że gdyby nauka znalazła sposób na zwiększenie produkcji telomerazy, telomery pozostałyby długie, wydłużając żywotność i prawdopodobnie zmniejszając ryzyko niektórych chorób.

Niestety nie wiemy jeszcze wystarczająco dużo o bezpiecznym wykorzystywaniu telomerazy, aby zapewnić, że będzie działała tylko w celu wydłużenia telomerów, a nie stymulowaniu rozwoju chorób.

Jak można wydłużyć telomery i spowolnić starzenie się?

Chociaż nauka wciąż nie jest w 100 procentach pewna, jak długość telomerów

| 43

ZDROWIE |

| Nº 906 | 29 lipca 2021 wpływa na nasz wiek, jasne jest, że im dłuższe są nasze telomery, tym lepiej.

Dobrą wiadomością jest to, że kilka zmian w stylu życia można wprowadzić już dzisiaj, co powinno pomóc wydłużyć telomery.

1. KONTROLA STRESU

Przewlekły stres nie tylko wprawia w zły nastrój, ale w bardzo realny sposób przyczynia się do starzenia. Regularne ćwiczenia, wystarczająca ilość snu i codzienne wygospodarowanie czasu dla siebie to proste sposoby na pozbycie się stresu.

2. REGULARNE ĆWICZENIA

Niedawne badanie wykazało, że osoba, która wykonywała jakiś rodzaj ćwiczeń, miała o około 3 procent mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia super krótkich telomerów niż osoba, która w ogóle nie ćwiczyła. Nie tylko to, ale im więcej dana osoba ćwiczy, tym dłuższe są jej telomery. Korelacja między długością telomerów a aktywnością fizyczną wydawała się najsilniejsza wśród osób w średnim wieku, co sugeruje, że nigdy nie jest za późno, aby rozpocząć aktywność fizyczną i zapobiec skracaniu się telomerów. Regularne wykonywanie intensywnych ćwiczeń, takich jak treningi HIIT, może sprawić, że telomery będą długie i... szczęśliwe.

3. SPOŻYWAJ WITAMINY

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

Uważa się, że pokarmy bogate w witaminy chronią komórki i ich telomery przed uszkodzeniem oksydacyjnym.

Dieta bogata w przeciwutleniacze, takie jak owoce i warzywa, może spowolnić starzenie się i pomóc w zapobieganiu lub redukowaniu uszkodzeń komórek.

Ponadto przyjmowanie suplementu multiwitaminowego w celu wypełnienia luki między spożywanymi pokarmami a tym, czego potrzebuje organizm, może również wydłużyć telomery. Pamiętajmy jednak, że suplementy nie są w stanie zastąpić wszystkich korzyści zdrowotnych wynikających ze spożywania prawdziwej, zdrowej żywności.

reklamy.uk

LOGO

LOGO

LOGO

4. MEDYTACJA

Czas rozwinąć matę i odprężyć się. W badaniu z 2014 roku przeprowadzonym wśród osób, które przeżyły raka piersi, osoby, które uczestniczyły w świadomej medytacji, utrzymywały telomery na tej samej długości; telomery grupy kontrolnej, która nie wykonywała żadnej aktywności, skróciły się w czasie badania.

Medytacja ma różne formy. Może to być modlitwa i poświęcenie czasu na refleksję. Może to być uczęszczanie na regularne zajęcia jogi lub spędzanie czasu z bliskimi. Medytacja niezależnie od jej formy ma korzystny wpływ na nasz umysł i ciało.

W oczekiwaniu, aż nauka rozwikła wszystkie tajemnice telomerów i tego, jak działają na nas i przeciwko nam, możemy zacząć wprowadzać dobre zmiany, aby je wydłużyć i pozytywnie wpłynąć na resztę naszego życia.

BOARDS Zadbaj o swoją firmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki.

Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: 175 Bilton Rd, London UB6 7HQ

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449 E: sales@print-stock.co.uk PrintStock.co.uk

printstock

44 44 |

ROZRYWKA | ROZRYWKA

Cooltura+ Nº 906 763 || 29 lipca 2021 || Nº

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzyka polska

Co pamiętasz z bajek?

1. Dżem – Czerwony jak ……..

a. Piec 1. Jaki kolor ma tytułowy b. Komunista kogucik bajki Puszkina? c. Krew a. Pstry d. Cegła b. Czerwony c. Srebrny 2.

Jakie było prawdziwe d. Złoty

nazwisko Czesława Niemena?

2. Kareta Kopciuszka to: a. Nowak a. Dynia b. Wydrzycki b. Ogórek c. Burzyński c. Tykwa d. Sempoliński d. Kabaczek

3. miłabanie 3. „Nie Podajdokazuj, tytuł znanej dokazuj śni Janiny Porazińskiej?

Przecież nie jest z Ciebie a. Paluszek znowu taki cud b. Calineczka Nie od Wiosna razu, miła nie od c. Pani razu d. Kichuś majstra Lepigliny ………………………………..”

a. Nie od razusię się jaskiprzebijesz 4. Jak nazywa mój chłód! nia przez z jednej z najsłynniejb. Nie od razu zniknie rejestr szych baśni ze zbioru „TyTwoich szkód!nocy”? siąca i jednej c. Nie od razu stopisz serca a. Sezam mego lód! b. Spichlerz d. Nie od razu się opłaci ten c. Jama Twój trud! d. Stodoła

4. pierwszym 5. Kto Jak był ma na imię bohater wykonawcą utworu bajki „O smoku „Kolorowe jarmarki”? wawelskim”? a. Janusz Laskowski a. Igiełka b. Irena Santor b. Mieczyk c. Maryla Rodowicz c. Skuba d. Jerzy Połomski d. Niteczka

5. Którego zespołu jest to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

6. Kto to śpiewał: „Wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie zbioru ba6. Kto jest autorem umiem”? śni „Z tysiąca i jednej nocy”? a. Breakout a. Charles Perrault b. AndrzejGallard Zaucha b. Antoine c. Chłopcy z Bohomolec Placu Broni c. Franciszek d. Tilt d. Są anonimowego autorstwa

7.7.Kombi Słodkiego, ……..

Podaj–tytuł baśni Anżycia. dersena, w której na koń-

Błogiego dziecko: cua.zamarza b. Długiego a. Nowe szaty cesarza c. Miłego b. Dziewczynka z zapałkami d. Dobrego c. Calineczka d. Królowa śniegu

8. „A kiedy przyjdzie także po8.mnie Jak nazywa się król kraZegarmistrz snoludków światła w baśni Marii Kopurpurowy nopnickiej „O krasnoludBykach mi zabełtać i sierotcebłękit Marysi”? wa.głowie Mędrek …………………………………….” b. Błystek

dodaj ogłoszenie na

a. To go zapytam, czy jest c. Koszałek-Opałek zdrowy d. Podziomek b. Zawieje wreszcie wiatr 9. odnowy Czym wyróżnia się tytułoStanę się nagle fioletowy wyc.konik bajki Jerszowa? d. Togarbuskiem będę jasny i gotowy a. Jest b. Ma srebrne kopytka 9.c.„Wehikuł czasu” to Umie tańczyć przebój którego d. Gra na fujarcezespołu? a. Dżem Coma 10.b.Kto jest autorem lec. Perfect gendy „Złota kaczka”? d. Lao Che a. Maria Konopnicka b. Julian Tuwim 10. „NiechPorazińska żyje bal!” c. Janina śpiewa… d. Artur Oppman a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Prawidłowe odpowiedzi: 1d, 2a, 3d, 4a, 5c, 6d, 7b, 8b, 9a, 10d.

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

L

O

L

l• l • •l Profesor do studenta Co robi Polski kibic na poegzaminie: tym, jak -Polska Proszęzdobędzie pana, czy pan w ogóle mistrzostwo chce skończyć studia? świata w piłce nożnej?

-Wyłącza Tak paniePlayStation profesorze. i idzie -spać.

No to właśnie pan skończył...

••• l l l Na lekcji plastyki dzieci rysują Do bankuzimowe. w Szwajcarii wchodzi sporty klient z walizką i ściszonym głosem Podchodzi pani do Jasia i pyta: mówi doczemu bankiera: – Jasiu nic nie -narysowałeś?

Chciałbym wpłacić pieniądze, w tej walizce jest cztery miliony euro.

– Nieprawda narysowałem Na to bankier uśmiechnięty:

-Małysza.

Proszę nie ściszać głosu, bieda to żaden wstyd.

– A gdzie on jest?

– Poleciał. l• l • •l Zapytali Grzegorza Latę,grają czy repreŚwięci: Piotr i Paweł sobie zentacja w golfa. z 1974 pokonałaby dzisiejszą Paweł kadrę. trafia do dołka -zaTak, wygralibyśmy 1:0. pierwszym razem.

-Piotr Tylkotak tyle? samo.

-Potem No tak,jeszcze proszę raz. pamiętać że większość z nasśw. jestPaweł już po pyta 70. się: W końcu – Słuchaj stary, my robimy l l na l poważnie? cuda, czy gramy Jasiu przychodzi• ze • •szkoły i chwali się ojcu: Rozmawiają koszykarze: -– Tato, dzisiajw czasie na kartkówce nie Dlaczego przerwy popełniłem żadnego ortozawsze podają nambłędu do picia graficznego!

-wodę Wspaniale synu, a jaki był temat? gazowaną?

-– Tabliczka Żeby się mnożenia. nam dobrze odbijało.

••• l l l do fryzjera Przychodzi piłkarz -i krzyczy: Tatusiu, czy Ocean Spokojny zawsze jest spokojny?

– GOOOOOL! - Co za dziwne pytanie?

• • • Czy nie możesz pytać o coś mądrzejszego?

Spotkali się się dwaj fani piłki -nożnej: Mogę. Kiedy umarło Morze Martwe?

– Ile będzie bramek?

– Dwie, bramki zawsze są dwie. l• l • •l Student studenta: Siedem pyta złotych, trzy srebrne, -dwa Powtarzałeś cośi pięć przedmlecznych egzamitrzonowe nem?

– takie były rezultaty -ostatniego Tak. występu polskiej -reprezentacji A co? w boksie.

- Będzie dobrze, będzie dobrze...

PLAC ZABAW |

| Nº 906 | 29 lipca 2021 ZNAJDŹ 7 RÓŻNIC

POLICZ LATAWCE

LABIRYNT

SUDOKU DLA DZIECI

Siedem złotych, trzy srebrne, dwa trzonowe i pięć mlecznych – takie były rezultaty ostatniego występu polskiej reprezentacji w boksie.

| 45

46 |

29 lipca 2021 | Nº 906 |

| sport

Najlepsi pod każdym względem Drużyna PCW Olimpia powstała w 2005 roku i od samego początku poprzeczkę sportowych celów stawiała sobie bardzo wysoko, najpierw w rozgrywkach halowych, a później już na boiskach otwartych.

Daniel Kowalski, polsport.co.uk

W

2007 roku zespół awansował do pierwszej ligi (w przeszłości rywalizowano w trzech klasach rozgrywkowych). Później był również spadek z ekstraklasy, ale po roku ekipa Olimpii wróciła do najlepszych. Przez te wszystkie lata były więc wzloty i upadki, jednak nigdy nie było problemu z dobrodziejem, który finansował sportowe marzenia zawodników. PCW Glazing Specialists jest bowiem z zespołem prawie od samego początku na dobre i na złe, za co cały zespół jest firmie niezmiernie wdzięczny. W tym okresie Olimpia dwa razy zdobyła brązowe medale mistrzostw, trzy razy sięgała po Puchar Ligi, jednak nigdy nie było jej dane sięgnąć po mistrzostwo, aż do właśnie zakończonego sezonu.

Po trudnym covidowym sezonie, gdzie liga została przerwana na kilka miesięcy PCW Olimpia okazała się najlepsza

PCW OLIMPIA

nr br. ż.k. cz.k.

(12) 0 0 0 Artur Bobowski Artur Chlebowski (16) 0 0 0 Bartosz Tomczuk (11) 1 1 0 Bartosz Żuławski (7) 3 0 0 (9) 0 0 0 Dawid Bobek Dawid Borys (4) 1 0 0 Ihab el-yassine (10) 20 1 0 Jakub Matwiejszyn (3) 0 0 0 Krzysztof Lewandowski (14) 1 4 0 Lukasz Ciężarek (5) 2 0 0 Marcin Czochara (13) 3 3 0 Marcin Sygnarowicz (18) 0 0 0 Michał Górniak (21) 8 2 0 Milosz Magier (1) 0 0 0 Przemyslaw Majewski (6) 2 2 0 (8) 3 3 0 Sebastian Kepinski Tomasz Drozd (2) 0 1 0 Wiktor Słowikowski (15) 0 2 0

W pierwszym rzędzie od lewej: Wiktor Słowikowski, Łukasz Fluksik (suplementy), Wojciech Żuławski, Milosz Magier, Michal Górniak, Tomasz Drozd. W środkowym rzędzie od lewej: Łukasz Ciężarek, Marcin Sygnarowicz (prezes), Marcin Czochara. W dolnym rzędzie od lewej: Sebastian Kępiński, Bartosz Żuławski (kapitan), Krzysztof Lewandowski, Przemyslaw Majewski, Yhab El-Yassine.

Na zdjęciu brakuje: Artur Bobowski, Artur Chlebowski, Bartosz Tomczuk, Dawid Bobek, Dawid Borys, Jakub Matwiejszyn.

WYNIKI W SEZONIE 2020/2021 PCW Olimpia - ESS Steel Team Power Rangers - PCW Olimpia PCW Olimpia - Warriors AK47 PCW Olimpia - Scyzoryki Whitehawks FC - PCW Olimpia PCW Olimpia - Inter Team Jantar Feltham - PCW Olimpia PCW Olimpia - KS04 Ark Joga Bonito FC - PCW Olimpia PCW Olimpia - ESS Steel Team Power Rangers - PCW Olimpia PCW Olimpia - Warriors AK47 PCW Olimpia - Scyzoryki Whitehawks FC - PCW Olimpia PCW Olimpia - Inter Team Jantar Feltham - PCW Olimpia PCW Olimpia - KS04 Ark Joga Bonito FC - PCW Olimpia

7:0 1:3 1:0 2:2 0:4 1:3 1:6 1:0 0:0 2:2 0:3 1:4 1:1 0:5 0:1 0:9 3:1 0:1

w wyrównanej stawce drużyn, strzelając aż 50 goli, tracąc jedynie 16.

Skład mistrza ligi jest niezwykle wyrównany, ale przy wyróżnieniach nie sposób pominąć króla strzelców rozgrywek (Yhab El-Yassine, 20 bramek), czy też

POLISH 6-A-SIDE LEAGUE – 2020/2021 1. PCW Olimpia 2. ESS Steel Team 3. Warriors AK47 4. Inter Team 5. Scyzoryki 6. Power Rangers 7. Jantar Feltham 8. KS04 Ark 9. Joga Bonito FC 10. Whitehawks FC

18 18 18 18 18 18 18 18 18 18

50-16 38-28 50-20 37-29 30-25 29-32 31-51 31-37 35-35 10-78

37 36 36 36 29 26 20 16 15 0

golkipera, który najrzadziej z wszystkich był zmuszany do wyciągania piłki z siatki (Miłosz Magier). Jednak, jak wszyscy zgodnie podkreślają, sukcesy ich obu to efekt pracy zarówno dobrej ofensywy, jak również szczelnego bloku defensywnego.

W nadchodzącym sezonie PCW Olimpia zamierza bronić wywalczonego tytułu, ale by osiągnąć ten cel będą potrzebne wzmocnienia, ponieważ kilku zawodników wraca do Polski lub też przeprowadza się w inne rejony Wielkiej Brytanii.

W sezonie 2020/2021 złoci medaliści Polish 6-a-side London League odnieśli jedenaście zwycięstw, cztery razy dzielili się punktami z rywalami, a tylko trzy razy musieli uznać jego wyższość. W klasyfikacji fair-play PCW Olimpia zajęła szóstą lokatę, zdobywając 54 punktów karnych za 16 żółtych i 1 czerwoną kartkę.

Nowe Luksusowe Apartamety 10 min od Lotniska Gatwick w systemie Help To Buy Zapraszamy 078 4040 6640 Katarzyna

SKUP ZŁOMU ZADZWOŃ

07862904708 www.polskiskupzlomu.co.uk

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

SKUPUJEMY KAŻDY METAL I WYWOZIMY www.mattmetal.co.uk ŚMIECI!

07845086222

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk

Self-emp

loyed

VA T

GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

Rejestracja LTD (Lim ited Company)

Empl

Par

oyme

nt

tne

rsh

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

ip

0208 846 3606

poniedziałek, środa, piątek 8.00-19.00 wtorek, czwartek 8.00-21.00

KSIĘGOWOŚĆ

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

079 32 556 622

SUPPORT:

Bilety dostępne na PrlLiveMusic.co.uk Organizator:

ive

Patronat medialny:

18

września

O2 Shepherd’s Bush Empire