Cooltura Issue 910

Pozytywne strony emigracji Rocznicowe wydarzenia

Zapraszamy na najciekawsze wydarzenia w Londynie, poświęcone 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Str. 12

Channel Islands Dziś w Cooltrip wybieramy się w miejsca, które przez wielu turystów częściej kojarzone są z zakupami wolnocłowymi niż atrakcjami, jakie oferują. Str. 23

The Polish Weekly | No 34 (910) | 26.08.2021

Nordic Walking

Małgorzata KoszelaŻarska zachęca do spacerów z kijkami, czyli Nordic Walking. Str. 40

BOKSOWAŁ NIEMCÓW JAK CHCIAŁ

Maluchem przez świat

D

zięki podróżom „maluszkami” poznaliśmy mnóstwo wspaniałych ludzi, którzy w mniejszym lub większym stopniu lubią to, co my. Fiat 126p to nasze narzędzie do pokonywania barier między ludźmi, ponieważ niemal każdy Polak kiedyś od tego samochodu zaczynał i ludzie mają do niego ogromny sentyment – mówią Piotr i Mariusz Kacper, fascynaci motoryzacji, a w szczególności fiatów 126p.

Czytaj więcej na stronach 14-17

J

ako więzień Auschwitz stoczył 70 walk.

Ważył wtedy około 50 kg i pokonywał przeciwników cięższych od siebie. Tadeusz Pietrzykowski ps. „Teddy” stał się bohaterem pierwszego pełnometrażowego filmu Macieja Barczewskiego. O pracy na planie i przygotowaniach do realizacji filmu, w rozmowie z Karoliną Wiatrowską, opowiada reżyser Maciej Barczewski.

Film „Mistrz” o Tadeuszu Pietrzykowskim, legendarnym bokserze z KL Auschwitz, jest twoim pełnometrażowym debiutem fabularnym. Jesteś także autorem scenariusza do filmu. Skąd pomysł na tę produkcję?

Cz ytaj na więcej h stronac 8-9

Tadeusz Borowski, słynny polski pisarz z czasów wojny, pisał w jednym ze swoich opowiadań: „Wciąż jest w pamięci numer 77, który boksował Niemców, jak chciał, mszcząc się na ringu za to, co inni dostali”. To zdanie zaintrygowało mnie tak bardzo, że zacząłem badać los więźniów pierwszego transportu do obozu Auschwitz, zwłaszcza Tadeusza Pietrzykowskiego oznaczonego numerem 77.

Fascynowało mnie, że dla swoich współwięźniów był symbolem nadziei na zwycięstwo nad terrorem hitlerowskim. Jednocześnie okazało się, że jest on dziś stosunkowo mało znany, choć ze względu na miejsce i okoliczności, w jakich przyszło mu walczyć, jego pojedynki stały się niemal mityczne. Był superbohaterem.

2 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| O TYM SIĘ MÓWI

Osoby ubiegające się o zezwolenie na broń, będą musiały przejść testy psychologiczne

M

inister spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii poinformowała, że osoby ubiegające się o przyznanie licencji na posiadanie broni, będą musiały przejść badania psychologiczne. Decyzję podjęto po masakrze w Plymouth, gdzie 22-letni Jake Davison zabił 5 osób, w tym własną matkę i 3-letnie dziecko.

Sprawca popełnił samobójstwo. „Musimy zrobić wszystko co w naszej mocy, aby takie tragedie nigdy się nie powtórzyły”, oświadczyła Priti Patel.

Szefowa Home Office zapowiedziała, że dodatkowe badania, już niebawem będą obowiązkowe. Lekarze ocenią stan zdrowia psychicznego osoby ubiegającej się o licencję. Wynik testu trzeba będzie dołączyć do wniosku o przyznanie pozwolenia na posiadanie broni. Badania mają pomóc w wyłapaniu wszelkich zaburzeń czy chorób, będących przesłankami do odmowy wydawania licencji.

WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD

© B Brown / Shutterstock.com

Policja będzie również zobowiązana do sprawdzenia treści zamieszczanych przez osoby, chcące posiadać broń, w mediach społecznościowych.

Zamachowiec z Plymouth od miesięcy był aktywny na Facebooku i różnego rodzaju forach.

Z jego wpisów i filmów jasno wynikało, że był zafascynowany kulturą „incel” (skrót od

angielskich słów oznaczających „przymusowy celibat”). To subkultura internetowa zrzeszająca mężczyzn, którzy wyrażają wrogość i skrajną niechęć wobec osób aktywnych seksualnie, zwłaszcza kobiet. W skrajnych przypadkach dochodzi do radykalizacji poglądów co prowadzi do agresji a nawet aktów terroru. Incel kojarzony jest z c o

SABINA DYLA-GRAD

najmniej sześcioma masowymi strzelaninami i morderstwem 46 osób w USA. Nowe przepisy wejdą w życie za kilka tygodni, tymczasem wszystkie jednostki policji w Anglii i w Walii zostały poproszone o dokładną analizę wniosków o prawo do posiadania broni palnej, które wpłynęły do służb w ostatnim czasie.

Zamachowcę ze Streatham można było powstrzymać

Z

amachu w Streatham można było uniknąć, gdyby sprawca nie został przedterminowo zwolniony z więzienia – wynika z dochodzenia Royal Courts of Justice.

23 stycznia 2020 roku 20-letni Sudesh Aman wyszedł na wolność z więzienia HMP Belmarsh po odbyciu połowy kary 40 miesięcy pozbawienia wolności za planowanie aktów terroryzmu.

31 stycznia 2020 roku, dwa dni przed atakiem w Streatham śledzący go policjanci wykryli, że kupił w sklepie Poundland materiały potrzebne do zrobienia pasa samobójcy – mała butelki, folię kuchenną i taśmę klejącą. Służba więzienna HM Prison and Proba-

W

KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk 07932 55 66 22 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, marlena@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Sudesh Aman tuż przed atakiem Fot. Met Police

tion Service nie uznała jednak tego za powód do jego powrotu za kraty. Według obowiązującego wówczas prawa, które już zmieniono, nie było podstawy do ponownego aresztowania.

Nie zlecono nawet przeszukania jego pokoju w hostelu.

Przed nami najwyższa podwyżka cen biletów od dekady styczniu czeka nas drastyczna podwyżka cen biletów londyńskiej komunikacji miejskiej i biletów kolejowych. Jest ona ustalana na podstawie lipcowego wskaźnika inflacji RPI, a ten jak ogłosił Urząd Statystyczny ONS wynosi 3,8 proc.

Przewoźnicy dodają do tego 1 proc. i w efekcie ceny

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

wzrosną w sumie o blisko 5 proc.

Transport for London został zobowiązany przez rząd do podniesienia cen o co najmniej taką wartość. Był to jeden z warunków przyznania państwowej pożyczki na dalsze funkcjonowanie.

Będzie to najwyższa podwyżka od 2012 roku.

Policja i MI5 zwołały naradę kryzysową i wzmocniły obserwację podejrzanego.

Był uważany za „jedną z najbardziej niebezpiecznych osób”.

Podczas pobytu w więzieniu Aman chwalił się przynależnością do Państwa Islamskiego

i nawiązał kontakt z bratem zamachowca z Manchesteru Salmanem Abedi.

W dniu zamachu, 2 lutego 2020 roku, śledziło go dziewięciu policjantów. Aman zranił nożem dwie osoby. Został zastrzelony przez funkcjonariuszy.

Zaktualizuj zasiłek child benefit

U

rząd Skarbowy przypomina rodzicom 16-latków, pobierającym zasiłek child benefit, o konieczności zgłoszenia, czy dziecko kontynuuje naukę.

Czas na to jest tylko do końca sierpnia. Zgłoszenie można złożyć przez internet na stronie: https:// www.gov.uk/government/publications/child-benefit-child-continuing-in-approved-education-or-training-ch297

Jeśli dziecko nie będzie kontynuować edukacji, zasiłek zostanie wstrzymany.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

SUPPORT:

Bilety dostępne na PrlLiveMusic.co.uk Organizator:

ive

Patronat medialny:

18

września

O2 Shepherd’s Bush Empire

4 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| WRZESIEŃ ’39

Nigdy więcej wojny 82 lata temu, 1 września 1939 roku, atakiem hitlerowskich Niemiec na Polskę rozpoczęła się II wojna światowa. Udział polskich żołnierzy, walczących na wszystkich frontach tej wojny i posiadających czwartą pod względem liczebności armię świata, był nieoceniony. Polskie Siły Zbrojne na zachodzie liczyły ok. 195 tys. żołnierzy, natomiast wojska polskiego na wschodzie ok. 400 tys.

3 WRZEŚNIA, FRANCJA I WIELKA BRYTANIA WYPOWIADAJĄ WOJNĘ III RZESZY

Dariusz A. Zeller

P

olska – pierwsza ofiara tej wojny – poniosła procentowo, w stosunku do liczby ludności, największe straty – poległo lub zostało zamordowanych aż 6 mln obywateli.

Jednak bezwzględność i okrucieństwo tej wojny poznał cały świat. Tej wojny nie da się porównać z żadną inną, nawet z I wojną światową. Wojna z lat 1939-1945 pochłonęła łącznie ponad 55 mln ofiar.

Skutki były odczuwalne przez kolejnych kilkadziesiąt lat. Zakończenie wojny nie dla wszystkich oznaczało bowiem odzyskanie wolności. Porozumienia Wielkiej Trójki i okres tzw. Zimnej Wojny podzieliły świat na kolejne strefy wpływów. Polska znalazła się w strefie radzieckiej, jednak nawet w niej nie było miejsca dla wielu polskich bohaterów tej wojny.

Wielu, w wyniku stalinowskich represji za swoje oddanie ojczyźnie zapłaciło najwyższą cenę.

Poniżej przedstawiamy subiektywny spis najważniejszych wydarzeń II wojny światowej:

23 SIERPNIA 1939, PAKT RIBBENTROP-MOŁOTOW

Tego dnia ministrowie spraw zagranicznych Rzeszy (Joachim von Ribbentrop) i ZSRR (Wiaczesław Mołotow) podpisali pakt o nieagresji i „rozgraniczeniu

Na mocy układów sojuszniczych zawartych z Polską w 1921 roku przez Francję i 25 sierpnia 1939 przez Wielką Brytanię, państwa te przystępują do wojny.

Stąd właśnie ta data jest przez państwa zachodnie uznawana za początek II wojny światowej.

17 WRZEŚNIA, „NÓŻ W PLECY"

Zniszczenie przez niemieckie wojsko bariery granicznej między III Rzeszą Niemiecką a Wolnym Miastem Gdańsk. Fot. Wikipedia

Tego dnia Polacy zostają napadnięci przez drugiego agresora – ZSRR. Sowieci czynią to „wyzwalając tereny Zachodniej Białorusi i Ukrainy". Niemal natychmiast następuje fala wywózek w głąb Rosji, aresztowań polskiej inteligencji i oficerów, mających rozkaz od Naczelnego Wodza, by „z bolszewikami nie walczyć".

1 WRZEŚNIA 1939, GODZINA 4.45, WESTERPLATTE

Strzały z niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein na polską placówkę na Westerplatte powszechnie uważa się tę datę rozpoczęcia II wojny światowej. Placówka, pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego, broniła się do 7 września.

1 WRZEŚNIA, G.4.40, WIELUŃ

Tymczasem działania wojenne zostały zapoczątkowane już wcześniej, atakiem lotniczym na Wieluń. Znamienne dla tej

Żołnierze niemieccy najeżdżają Polskę w dywizjach pancernych i zmotoryzowanych we wrześniu 1939 r.

Był to początek II wojny światowej w Europie. © Everett Collection / Shutterstock.com

obustronnych stref interesów w Europie Wschodniej". Późniejsi agresorzy zobowiązali się w nim m.in. do „wzajemnej współpracy w zwalczaniu polskich dążeń niepodległościowych".

wojny jest, iż pierwsze bomby spadły na szpital, mimo że był on oznaczony symbolem Czerwonego Krzyża. W szpitalu zginęły 32 osoby, w tym 26 chorych – pierwsze ofiary tej wojny.

Żołnierze niemieccy przekraczający granicę radziecką.

Fot. Wikipedia

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 5

6 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| WRZESIEŃ ’39

7-10 WRZEŚNIA 1939, OBRONA WIZNY

Jedna z najbardziej charakterystycznych i ukazujących polskie bohaterstwo bitew Kampanii Wrześniowej, nazywana później Polskimi Termopilami. Pod dowództwem kapitana Władysława Raginisa 720 Polaków dzielnie odpierało ataki ponad 42 tys. Niemców z XIX korpusu pancernego.

70 lat później bitwę tę dodatkowo rozsławił szwedzki zespół metalowy Sabaton, utworem „40-1".

27 WRZEŚNIA 1939, POWSTANIE SŁUŻBY ZWYCIĘSTWU POLSKI

W SZP swój rodowód ma Armia Krajowa. Wcześniej jednak, 12.11.1939 roku powstaje Związek Walki Zbrojnej, opierający się na strukturach SZP, a 14 lutego 1942 roku ZWZ przemianowane zostaje rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysława Sikorskiego na Armię Krajową. AK była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną z działających w tamtym czasie w Europie.

Lądowanie aliantów na plażach Normandii, 9 czerwca 1944

2-6 PAŹDZIERNIKA 1939, OSTATNIA BITWA WOJNY OBRONNEJ

Bitwa pod Kockiem była ostatnią z bitew toczonych w czasie Kampanii Wrześniowej. 6.10.1939 roku podpisano uzgodniony wcześniej akt kapitulacji.

KWIECIEŃ-MAJ 1940, KATYŃ

Zbrodnia stalinowska – bestialskie wymordowanie na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku przez

Polaków, jeńców radzieckich, Cyganów oraz osób innych narodowości. Ogółem w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady przebywało około 9 mln ludzi, z których zginęło co najmniej 7,2 mln.

10.07.1940 – 31.10.1940, BITWA O ANGLIĘ

Powietrzne zderzenie niemieckiego Luftwaffe i brytyjskiego RAF-u, w skład którego wchodziły także polskie dywi-

Skutki jej niepowodzenia zaowocowały kontrofensywą radziecką i późniejszym marszem na Berlin. Rosjanie właśnie tę datę uznają za początek wojny.

7 GRUDNIA 1941, PEARL HARBOUR, USA PRZYSTĘPUJE DO WOJNY

Atak lotnictwa pokładowego japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej na bazę lotniczo-morską Pearl Harbor na Hawajach. Amerykanie ponoszą potężne straty i przystępują do II wojny światowej.

W USA ta właśnie data przyjmowana jest jako początek wojny.

14 SIERPNIA 1941, ARMIA ANDERSA

Podpisanie umowy dotyczącej formowania na terenie ZSRR Armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa, mianowanego przez Naczelnego Wodza.

Na terenie ZSRR bytowała ona do 1942 roku, udając się na Bliski Wschód. W późniejszym czasie armia ta wsławiła się wieloma bohaterskimi czynami, z bitwą pod Monte Cassino na czele.

4 LIPCA 1943, KATASTROFA GIBRALTARSKA

Jedna z największych tajemnic II wojny światowej. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysław Sikorski ginie w katastrofie lotniczej tuż po starcie z lotniska w Gibraltarze. Wiele faktów owianych jest tajemnicą, oficjalną wersję neguje wielu historyków, z Dariuszem Baliszewskim na czele. Tymczasem brytyjskie akta mogą być odtajnione dopiero po 100 latach od zdarzenia.

20.05.1944, RAKIETA V2

Niewybuch rakiety V2 dostaje się w ręce Armii Krajowej, która nową broń Hitlera, będącą niespotykanym wówczas pociskiem balistycznym o napędzie rakietowym przekazuje następnie Brytyjczykom. Tego typu rakiety wykorzystano do ostrzału Wielkiej Brytanii i samego Londynu. Co ciekawe, jej twórcą był Wernher von Braun, późniejszy pracownik NASA i twórca rakiety Saturn, która pozwoliła wylądować Amerykanom na księżycu.

18.05.1944, MONTE CASSINO

Bitwa o Anglię

NKWD przetrzymywanych w obozach na terytorium ZSRR prawie 19 tys. jeńców wojennych – polskich oficerów. Masowe mogiły ofiar tej zbrodni znajdują się w Katyniu pod Smoleńskiem, Miednoje koło Tweru i Piatichatkach na przedmieściu Charkowa.

Historia ta ukazana została m.in. w filmie „Katyń" Andrzeja Wajdy, którego ojciec, Jakub, także był ofiarą tej zbrodni.

1940, AUSCHWITZ-BIRKENAU

Założenie Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady. Ogólną liczbę ofiar Auschwitz w latach 1940-1945 szacuje się na 1,1 do 1,5 mln ludzi – Żydów,

zjony (z osławionym m.in. dzięki książce Arkadego Fiedlera dywizjonem 303 na czele). Nieudana kampania lotnicza Hitlera dotycząca planowanego zdobycia Wysp Brytyjskich. W Wielkiej Brytanii funkcjonuje pod nazwą „Battle of Britain".

22 CZERWCA 1941, OPERACJA BARBAROSSA

Atak Niemiec na ZSRR był dla Stalina kompletnym zaskoczeniem. Mimo początkowych klęsk (ostatecznie Niemcy doszli aż pod Moskwę) była to, jak się okazało, najważniejsza i najbardziej wyniszczająca operacja niemiecka w czasie tej wojny.

Cmentarz żołnierzy polskich na Monte Cassino

WRZESIEŃ ’39 |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021 Oprócz powstania najsłynniejsza polska bitwa tej wojny. II Korpus Polski, pod dowództwem gen. Andersa, po morderczej walce pod Monte Cassino zdobył wzgórze, na którym znajdował się klasztor. W walce zginęło ponad 900 Polaków. Bitwę po dziś dzień rozsławia m.in. utwór „Czerwone maki pod Monte Cassino", autorstwa żołnierza II Korpusu, Feliksa Konarskiego.

Trwał ponad 10 miesięcy. Sądzono urzędników i wojskowych III Rzeszy, w tym m.in. Marszałka Rzeszy Hermanna Göringa, zastępcę Fuhrera Rudolfa Hessa oraz ministra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa. W jego wyniku na karę śmierci skazano dwunastu oskarżonych, na dożywotnie więzienie trzech, na długoletnie więzienie czterech, a trzech uniewinniono. Ponadto za organizacje przestępcze uznano SS, Gestapo i SD.

6.06.1944, D-DAY

Data lądowania aliantów na plażach Normandii, faktycznie otwierająca w Europie II front, mający uderzyć w Niemcy od zachodu. Początek końca III Rzeszy, bardzo realnie ukazany w filmie „Szeregowiec Ryan" Stevena Spielberga.

24.06.1945, MOSKWA I 8.06.1946, LONDYN – PARADY ZWYCIĘSTWA

1.08.1944, WYBUCH POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

Militarnie wymierzone w Niemców, politycznie w Związek Radziecki. Największe wystąpienie zbrojne przeciw Niemcom w całej okupowanej Europie. Trwało 63 dni, do 2 października. Zginęło w nim ok.

18 tys. żołnierzy powstania i 150-200 tys. ofiar cywilnych. Między innymi dlatego właśnie kontrowersje co do celowości wybuchu powstania trwają po dziś dzień.

4-11.02.1945, KONFERENCJA W JAŁCIE

Spotkanie trzech przywódców koalicji antyhitlerowskiej: Józefa Stalina, Winstona Churchilla oraz Franklina Delano Roosevelta, podczas której faktycznie

| 7

Pomnik Powstańców Warszawskich. © marekusz / Shutterstock.com

uzgodniono kształt powojennej Europy.

Oprócz straty kresów wschodnich Polska otrzymała formalnie zwierzchnictwo ZSRR.

9 maja). Jednak wciąż trwała walka z Japonią na Dalekim Wschodzie.

8.05.1945, KONIEC WOJNY W EUROPIE

Zrzucenie bomb atomowych na jedne z największych miast japońskich zmusiło cesarza Hirohito do podpisania aktu bezwarunkowej kapitulacji Cesarstwa Japonii 2 września. To jest ostateczny koniec działań II wojny na świecie.

Data ogłoszenia zakończenia wojny. Jednak podobnie jak w przypadku wybuchu wojny także nie przez wszystkich uznawana. Rosjanie świętują 9 maja, bowiem zażądali od Niemiec podpisania osobnego aktu kapitulacji, co nastąpiło o północy z 8 na 9 maja (według czasu moskiewskiego o godz. 2.00, a więc już

6 I 9.08.1945, HIROSZIMA I NAGASAKI

20.11.1945, PROCES NORYMBERSKI

W moskiewskiej defilowała jedynie delegacja Ludowego Wojska Polskiego, jako że mocarstwa zachodnie, w tym Wielka Brytania, cofnęły uznanie międzynarodowe Rządowi RP na Uchodźstwie. W londyńskiej zaś polskich żołnierzy nie było w ogóle. Polskie Siły na Zachodzie zostały wykluczone przez Brytyjczyków, którzy nie chcieli drażnić Stalina uznającego wtedy Polskę formalnie za swoją strefę wpływów. Gwoli ścisłości – zaproszono jedynie pilotów z Dywizjonu 303, którzy jednak odmówili wzięcia w niej udziału na znak protestu przeciw niezaproszeniu nań innych polskich oddziałów.

Był to symbol trudnej i skomplikowanej sytuacji, w jakiej znaleźli się Polacy po II wojnie światowej. Sytuacji, której częściowe skorygowanie miało nastąpić dopiero wiele lat później.

8 |

| COOLTIME

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

Karolina Wiatrowska k.wiatrowska@cooltura.co.uk

Zdjęcia: Robert Palka

Jako więzień Auschwitz stoczył 70 walk. Ważył wtedy około 50 kg i pokonywał przeciwników cięższych od siebie. Tadeusz Pietrzykowski ps. „Teddy” stał się bohaterem pierwszego pełnometrażowego filmu Macieja Barczewskiego.

O pracy na planie i przygotowaniach do realizacji filmu, w rozmowie z Karoliną Wiatrowską, opowiada reżyser Maciej Barczewski.

„Wciąż jest w pamięci numer 77, który boksował Niemców jak chciał…”

WRZESIEŃ ’39 |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 9

F

ilm „Mistrz” o Tadeuszu Pietrzykowskim, legendarnym bokserze z KL Auschwitz, jest twoim pełnometrażowym debiutem fabularnym. Jesteś także autorem scenariusza do filmu.

Skąd pomysł na tę produkcję?

Dr hab. Maciej Barczewski prof. UG. Fot. B. Bańka / Agencja Gazeta

Tadeusz Borowski, słynny polski pisarz z czasów wojny, pisał w jednym ze swoich opowiadań: „Wciąż jest w pamięci numer 77, który boksował Niemców, jak chciał, mszcząc się na ringu za to, co inni dostali”. To zdanie zaintrygowało mnie tak bardzo, że zacząłem badać los więźniów pierwszego transportu do obozu Auschwitz, zwłaszcza Tadeusza Pietrzykowskiego oznaczonego numerem 77. Fascynowało mnie, że dla swoich współwięźniów był symbolem nadziei na zwycięstwo nad terrorem hitlerowskim. Jednocześnie okazało się, że jest on dziś stosunkowo mało znany, choć ze względu na miejsce i okoliczności, w jakich przyszło mu walczyć, jego pojedynki stały się niemal mityczne. Był superbohaterem.

Biografia Tadeusza „Teddy'ego" Pietrzykowskiego to historia godna Oscara. Proszę przybliż fabułę filmu.

Film „Mistrz” opowiada nieznaną historię jednego z pierwszych więźniów obozu Auschwitz-Birkenau, więźnia numer 77 – Tadeusza „Teddy’ego” Pietrzykowskiego, przedwojennego mistrza bokserskiego Warszawy.

Funkcjonariusze obozowi zmuszają go do walki na ringu o życie jego i innych więźniów.

Jednak każde jego zwycięstwo wzmacnia nadzieję, że naziści nie są niezwyciężeni.

Film „Mistrz” opowiada nieznaną historię jednego z pierwszych więźniów obozu Auschwitz-Birkenau, więźnia numer 77 – Tadeusza „Teddy’ego” Pietrzykowskiego, przedwojennego mistrza bokserskiego Warszawy.

Funkcjonariusze obozowi zmuszają go do walki na ringu o życie jego i innych więźniów. Jednak każde jego zwycięstwo wzmacnia nadzieję, że naziści nie są niezwyciężeni. Władze Auschwitz dostrzegają rosnący opór.

Konfrontacja z władzami obozu staje się nieunikniona. Podczas 3-letniego pobytu w obozie Tadeusz „Teddy” Pietrzykowski stoczył ponad 40 zwycięskich pojedynków, stając się symbolem nadziei na zwycięstwo nad hitlerowskim terrorem.

Kim według ciebie był Tadeusz „Teddy" Pietrzykowski?

Dla współczesnych był symbolem nadziei na zwycięstwo nad nazistowskim terrorem. Dla fanów boksu był mistrzem wszystkich kategorii w obozie Auschwitz. Był człowiekiem, który dzięki silnej woli przetrwania i zamiłowaniu do sportu pokazał, że nawet największe, niewyobrażalne zło można pokonać.

Ale w głębi serca był przede wszystkim

nauczycielem, który porzucił karierę sportowca, by poświęcić się edukacji dzieci i młodzieży. Pietrzykowski, podobnie jak biblijny Dawid, walczył z Goliatem na arenie obozowej, tak jak każdy z nas na co dzień zmaga się z przeciwnościami losu. To, że walczył w najtrudniejszych warunkach, w najgorszym czasie i miejscu na świecie i mimo wszystko wygrywał, daje każdemu z nas nadzieję, że nie ma takiej przeszkody, której ostatecznie nie da się pokonać.

Dzięki walkom na ringu uratował swoje życie w niemieckim nazistowskim

obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau.

Jaki był proces badawczy jego postaci i jak długo trwała praca nad filmem?

Scenariusz zacząłem pisać na początku 2017 roku. Prawie rok zajęło mi badanie i analiza archiwum Pietrzykowskiego oraz wspomnień innych więźniów Auschwitz.

Rodzina „Teddy'ego” również była bardzo pomocna, zwłaszcza jego córka Eleonora. Nie bez znaczenia było też to, że z tematyką obozu Auschwitz miałem kontakt niemal od dzieciństwa, bo mój dziadek był więźniem tego obozu.

10 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| WRZESIEŃ ’39

W rolę głównego bohatera wciela się Piotr Głowacki, bardzo utalentowany i wszechstronny aktor, który grywa w komediach.

Dlaczego akurat jego wybrałeś do swojego filmu?

Kiedy zaczynałem pracę nad scenariuszem do „Mistrza”, niektórzy sugerowali, że główną rolę powinien zagrać wysportowany młody aktor o łobuzerskim wyglądzie. Tymczasem siła „Teddy'ego” tkwiła nie w jego mięśniach, ale w jego mistrzowskiej technice i harcie ducha. Wiedziałem, że do stworzenia przekonującej postaci „Mistrza” będę potrzebował aktora, który na pierwszy rzut oka będzie przeciwieństwem archetypu boksera.

Kogoś, kto wygląda niepozornie, wręcz nieszkodliwie, ale w jego oczach widać dwie zaciśnięte pięści. Jednocześnie powinien to być aktor, który w roli więźnia Auschwitz chce poddać się radykalnej przemianie swojego ciała, ale też opanować technikę bokserską w stopniu pozwalającym walczyć bez cięć i bez udziału kaskadera.

Jestem przekonany, że od lat nie było w polskim kinie roli, która wymagałaby od aktora tak daleko idącego zaangażowania fizycznego i warsztatowego. Piotr był moim pierwszym i jedynym wyborem i spełnił te oczekiwania z nawiązką.

Akcja filmu toczy się na początku funkcjonowania KL Auschwitz.

Czy ciężko jest pracować nad filmem znając tragiczną historię tego miejsca?

Przede wszystkim wiąże się to z odpowiedzialnością. Nie opowiadamy fikcyjnej historii o wyimaginowanych wydarzeniach, ale o prawdziwych

ludziach i tragicznych wydarzeniach, które im się przytrafiły. Konsekwencją likwidacji państwa polskiego przez Rzeszę Niemiecką był zakaz działalności instytucji sportowych postrzeganych jako siedlisko patriotyzmu. Sportowcy jako element niebezpieczny, trafiali do obozów koncentracyjnych, w tym do KL Auschwitz. Stąd w pierwszym transporcie Polaków do KL Auschwitz w 1940 r. było wielu przedstawicieli świata sportu, w tym Tadeusz Pietrzykowski. W wyniku planu przyjętego na konferencji w Wannsee w 1942 r. „ostatecznym rozwiązaniem kwestii żydowskiej” (Endlösung der Judenfrage) była deportacja ludności żydowskiej, w tym sportowców, do obozów zagłady. Tylko nieliczni zostali więźniami. Większość w procesie selekcji została uznana za bezwartościową i niezdolną do pracy, co było równoznaczne z wyrokiem śmierci w komorach gazowych. Od pierwszych tygodni pobytu w obozie niemieccy więźniowie funkcyjni (kapo, więźniowie blokowi) toczyli między sobą pojedynki bokserskie i zapasy oraz dla własnej przyjemności i rozrywki grali w piłkę nożną. Aby uatrakcyjnić walki, wśród więźniów-sportowców szukali rywali. W KL Auschwitz pierwszą polsko-niemiecką walkę bokserską stoczył w 1941 roku Tadeusz „Teddy” Pietrzykowski, a z czasem obóz stał się areną wielu walk i meczów.

Każdy pojedynek przypominał, że choć Polska formalnie nie istnieje, Polacy wciąż żyją, mają – nawet w obozie – swoich reprezentantów, którzy pokonują Niemców, więc Polska nie zginęła. Mecze i pojedynki były przypomnieniem wolnego świata i dawały nadzieję na powrót do niego,

dając chwile zapomnienia o okrutnej rzeczywistości obozowej. Wygrany polsko-niemiecki pojedynek był postrzegany jako zwiastun zwycięstwa wojny, wzmacniający morala jeńców i dający im nadzieję. Dla więźniówsportowców sport również zwiększał szanse na przeżycie. Nagrody w postaci

dodatkowej porcji jedzenia czy wyboru lepszego komandosa niejednokrotnie ratowały życie, jak w przypadku Tadeusza Pietrzykowskiego, który pisał w grypsie do matki: „Dzisiaj jestem mistrzem świata w wadze ciężkiej KL Oświęcim. (...) Będzie mi dobrze nawet w piekle...”.

WRZESIEŃ COOLTRIP ’39 |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

e j c a m r o f n i e z s j e i n z a w j Na a ˛ k e ˛ r d o p e zawsz .

www.cooltura24.co.uk

| 11

12 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| COOLTIME

Wydarzenia poświęcone II wojnie światowej W 2021 roku obchodzimy 82. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Wydarzenia z nią związane koordynowane są przez szereg muzeów w Wielkiej Brytanii. Miłośnicy historii, chcący upamiętnić II wojnę światową, nie powinni zwlekać. W Londynie oraz poza nim jest wiele miejsc poświęconych tym, którzy w wojnie brali udział.

Przygotowała Karolina Wiatrowska

Generations: Portraits of holocaust survivors Imperial War Museum Lambeth Rd, London SE1 6HZ bezpłatne wejście Ponad 50 współczesnych portretów ocalałych z Holocaustu i ich rodzin rzuca światło na całe ich życie i naszą zbiorową odpowiedzialność za pielęgnowanie ich historii.

Pokazane po raz pierwszy, przejmujące fotografie ukazują szczególne powiązania między ocalonymi z Holocaustu, a młodszymi pokoleniami ich rodzin. Systematyczne prześladowania europejskich Żydów przez nazistów w latach 1933-1945 doprowadziły do ​​masowej eksterminacji 6 milionów istnień ludzkich. Dla tych, którzy przeżyli, jego pamięć i wpływ zmieniły ich życie.

The holocaust virtual exhibitions: history we must not forget Imperial War Museum 25 sierpnia bilety £12

The polish air force exhibition Battle of Britain Bunker Wren Ave, Uxbridge UB10 0GG bilety £9 Aby upamiętnić 80. rocznicę bitwy o Anglię (1940-2020) Rada Hillingdon ściśle współpracowała z Komitetem Pamięci Polskich Sił Powietrznych, aby stworzyć zupełnie nową, stałą ekspozycję, która podkreśla istotną rolę Polskich Sił Powietrznych podczas II wojny światowej. Wystawa ukazuje niebezpieczne podróże personelu Polskich Sił Powietrznych po inwazji Niemiec i Związku Radzieckiego na Polskę w 1939 roku. Przedstawia przygotowania wojskowe w przedwojennej Polsce oraz organizację polskiego rządu na uchodźstwie. Różnorodne obiekty i dokumenty dostarczają informacji o misjach bojowych podczas II wojny światowej i podkreślają różne role w Polskich Siłach Powietrznych, w tym pilotów, obserwatorów, obsługę naziemną i Pomocnicze Siły Powietrzne Polek.

Wystawa o Holocauście opowiada o nazistowskich prześladowaniach narodu żydowskiego i innych grup przed i podczas II wojny światowej.

Ta potężna nowa wirtualna wycieczka ma na celu pomóc ci zrozumieć pochodzenie i wdrożenie „Ostatecznego rozwiązania”, opartego na treści znanej na całym świecie Wystawy Holocaustu IWM w Londynie.

Opierając się na wiodącej na świecie kolekcji fotografii, dokumentów i artefaktów, zostaniesz poprowadzony przez zdumiewające ludzkie historie osób uwikłanych w te straszne wydarzenia. Dołącz do eksperta IWM, aby uzyskać wyczerpującą relację z tego, co stało się znane jako Holocaust, z możliwością zadania pytań na końcu. Twój przewodnik IWM opowie historię na żywo w Crowdcast, z wycieczkami trwającymi około 90 minut.

COOLTIME |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 13

D-day. Interception, intelligence, invasion Bletchley Park The Mansion Sherwood Drive, Milton Keynes MK3 6EB bilety od £21.00 Wciągające, kinowe doświadczenie odkrywające tajną rolę Bletchley Park w D-Day. 6 czerwca 1944 r. alianci przeprowadzili największy w historii desant. D-Day, kryptonim Operacja Overlord, widział dziesiątki tysięcy żołnierzy alianckich lądujących wzdłuż silnie ufortyfikowanego wybrzeża Normandii, ostatecznie zdobywając ważny przyczółek w „Twierdzy Europa”. Ale jak alianci zaplanowali tę epicką operację?

Odkryj kluczowe znaczenie wywiadu wyprodukowanego w Bletchley Park i jego wpływ na jedną z najważniejszych operacji wojskowych XX wieku.

Foe to friend: the british army in germany since 1945 National Army Museum Royal Hospital Rd, London SW3 4HT bezpłatne wejście W ciągu ostatnich 75 lat w Niemczech żyło i służyło ponad milion brytyjskich żołnierzy. Zanurz się w ich historiach i śledź ich ewolucję od zdobywców i okupantów po sojuszników i przyjaciół. Niemcy są w centrum historii armii brytyjskiej od 1945 roku. Po II wojnie światowej armia pomogła odbudować zdewastowany i podzielony naród. Zapewniał ochronę podczas zimnej wojny, a później wykorzystywał Niemcy jako bazę do rozmieszczania wojsk na całym świecie. Ta duża wystawa śledzi życie żołnierzy w Niemczech w ciągu ostatnich 75 lat. Przygląda się zmieniającym się stosunkom między Wielką Brytanią a Niemcami i przedstawia stopniowe przejście od wroga do przyjaciela.

Duxford air shows. Flying evenings Imperial War Museum Duxford Duxford Airfield, Building 425, Cambridge CB22 4QR 28 sierpnia bilety od £28.50 Air Shows wracają. Zobacz niezwykle spektakularne wieczorne pokazy lotnicze w IWM Duxford. 28 sierpnia kiedy słońce nad tym historycznym lotniskiem zajdzie, zobaczysz je w zupełnie nowym świetle.

In air and fire: war artists, the battle of britain and the blitz Royal Air Force Museum Grahame Park Way, London NW9 5LL 12 września bezpłatne wejście Wspaniała kolekcja samolotów, materiałów interaktywnych, medali, mundurów, pokazów filmowych i pamiątek na wystawie Royal Air Force Museum, którego celem jest opowiadanie historii poprzez ludzi i kolekcje. Odkryj fascynujące opowieści o służbie personelu RAF, weteranów, kadetów i rezerw.

Przeglądaj innowacyjne, dostępne wystawy poświęcone rozwojowi technologicznemu, dokumentom archiwalnym i przedmiotom osobistym. Zawierają one opowieści o odwadze, strachu, miłości, stracie i śmiechu. Wpadnij na wizytę, porozmawiaj o przeszłości, sprawdź swoje umiejętności latania, podziwiaj samoloty i poznaj fascynującą historię pierwszych 100 lat RAF.

Early days Bletchley Park The Mansion Sherwood Drive, Milton Keynes MK3 6EB bilety od £21.00 Dowiedz się, jak Bletchley Park, wiejska posiadłość, została potajemnie wybrana na bazę wojenną i jak poradziła sobie z nadchodzącym ogromnym zadaniem łamania kodów. Historia zespołu pionierów, którzy założyli kwaterę główną do łamania kodów w czasie wojny w Bletchley Park w przededniu drugiej wojny światowej, to opowieść o pracy zespołowej i pomysłowości w czasach globalnych wyzwań. Ekspozycja rozłożona jest na pięć części w Saloniku zabytkowego Dworu, jednej z pierwszych sal, które jesienią 1939 roku wykorzystali Codebreakers.

© TreasureGalore / Shutterstock.com

14 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagana jest REZYDENTURA STAŁA

OBYWATELEM 079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth TW7 4RL

w w w. s a ra i nt. co. u k

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

COOLTIME |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 15

Dr Jacek Kornak j.kornak@cooltura.co.uk

Lato, czas festiwali

L'amico Fritz. - Ali Wright

T

he Grange Festival w Hampshire przygotował na letni sezon bardzo ciekawy program. Jego zwieńczeniem było przedstawienie „Manon Lescaut” z muzyką Giacomo Pucciniego. Dzieło to pochodzi z końca XIX wieku i od swojej premiery dołączyło do operowego kanonu. Dziś „Manon Lescaut” przywrócił do życia Stephen Lawless. Reżyser przeniósł XIX-wieczną historię do okupowanego Paryża podczas II wojny światowej.

Manon jest kobietą, która ma romans z nazistą. Po wojnie spotyka ją za to ostracyzm i musi udać się na emigrację, gdzie umiera. Stephen Lawless stworzył przedstawienie pełne nostalgii. Po latach od zakończenia wojny jeden z bohaterów odwiedza popadające w ruinę swoje dawne liceum. Powracają do niego wspomnienia z młodości. W ten sposób poznajemy historię Manon. Adrian Linford stworzył malowniczą scenografię, która świetnie oddaje nastrój

przedstawienia. W tytułową rolę wcieliła się Elin Pritchard.

Walijska sopranistka odznaczała się pięknym i wyrazistym głosem. Stworzyła przejmującą postać i potrafiła poruszyć publiczność swoją interpretacją wokalną. Peter Auty wykonał partię Des Grieux. Jego głosowi brakowało chwilami lekkości, ale śpiewał w sposób emocjonalny i zaangażowany. Jego głos był masywny i posiadał nieco ciemniejszą barwę. Stephen Richardson w roli Gerone wykazał się dobrą techniką wokalną. Brawa należą się też polskiemu tenorowi Kamilowi Bieniowi. Jego głos miał liryczną barwę. Wykonanie było lekki i naturalne. Francesco Cilluffo dynamicznie i z pasją poprowadził Bournemouth Symphony Orchestra. The Grange Festival to urocze miejsce na wycieczkę, ale zarazem festiwal, który oferuje wysoki poziom artystyczny.

Czekamy zatem już na przyszłoroczne wydarzenie.

Letnie wieczory podczas lipca i na początku sierpnia umi-

liła Opera Holland Park, prezentując w tym roku niezwykle ciekawy repertuar, składający

się z koncertów i przedstawień operowych. Myślę, że wyjątkowo ciekawym przedstawie-

niem w tym roku jest „L’amico Fritz” z muzyką Mascagniego.

City of London Sinfonia pod batutą Beatrice Venezi posiadał bogate brzmienie. Venezi dyrygowała uważnie, prezentując muzykę Mascagniego spójnie i klarownie. Julia Burbach, która przedstawienie wyreżyserowała, stworzyła proste i przejrzyste show. Jako soliści wystąpili Matteo Lippi, Katie Bird, Paul Carey Jones, Kezia Bienek, Themba Mvula, Mike Bradley, Rose Stachniewska. Matteo Lippi, który wystąpił w głównej roli, imponował techniczną sprawnością w śpiewaniu, a zarazem posiadał wyrazistą osobowość sceniczną. Opera Holland Park znana jest z wystawiania włoskich dzieł z końca XIX i początku XX wieku. Zapewne dlatego L’amico Fritz to idealne przedstawienie dla nich. Było ono zrobione naturalnie i skromnie, ale zarazem z wdziękiem oddawało ducha muzyki werystycznej. Opera Holland Park to idealne miejsce na odskocznię od miejskiego gwaru. Tych, którzy nie mieli okazji przekonać się o tym w bieżącym roku, zapraszamy na przyszły festiwal.

l-r Kamil Bien (Edmondo), Stephen Richardson (Gironte), Elin Pritchard (Manon), Nicholas Lester (Lescaut)

16 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 | Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Maluchem przez świat Dzięki podróżom „maluszkami” poznaliśmy mnóstwo wspaniałych ludzi, którzy w mniejszym lub większym stopniu lubią to, co my. Fiat 126p to nasze narzędzie do pokonywania barier między ludźmi, ponieważ niemal każdy Polak kiedyś od tego samochodu zaczynał i ludzie mają do niego ogromny sentyment – mówią Piotr i Mariusz Kasper, fascynaci motoryzacji, a w szczególności fiatów 126p.

S

kąd wziął się pomysł na projekt „Maluchem przez świat"?

Pomysł narodził się sam.

Jeszcze w 2019 roku jechaliśmy maluchami z naszej rodzinnej Człopy (województwo zachodniopomorskie) do znajomych z okolic Warszawy, jako bracia lubiący fiaty 126p i podróże.

Trasa do stolicy dodała nam pewności siebie, bo pokonaliśmy wówczas ponad 1000 km. Dzięki tej podróży Piotrek zdecydował się na wyjazd maluchem do Anglii.

Ludzie byli tak bardzo zafascynowani widokiem fiacika na europejskich autostradach, że pisali na jego prywatne konto na Facebooku. W ten sposób powstała strona: „Maluchem Przez Świat".

Zainteresowanie naszymi podróżami było duże, a dzięki stronie mogliśmy mieć większe możliwości, aby dzielić się z ludźmi swoją pasją.

Jaki jest cel waszej akcji?

Naszą pasją są podróże i dawna motoryzacja, szczególnie samochody z polskich dróg w czasach PRLu. Chcemy pokazać nasze pojazdy młodszym pokoleniom, niech poznają ich historię. Dzięki podróżom „maluszkami” spotkaliśmy

mnóstwo wspaniałych ludzi, którzy w mniejszym lub większym stopniu lubią to, co my. Fiat 126p to nasze narzędzie do pokonywania barier między ludźmi, ponieważ niemal każdy Polak kiedyś od tego samochodu zaczynał i ludzie mają do niego ogromny sentyment. Zawsze spotkamy się z pozytywną reakcją. Ci, którzy mają maluchy, również dzielą się związanymi z nimi historiami.

Jaką trasę przebyliście podczas właśnie zakończonej wyprawy?

Wyruszyliśmy w czwartek 5.08. z Człopy, okolice Wałcza, w stronę Malborka. Zrobiliśmy kilka zdjęć pod zamkiem krzyżackim i ruszyliśmy dalej w stronę Mazur. Dotarliśmy do miejscowości Owidz w której przypadkowo natrafiliśmy na grodzisko z XI wieku, które zostało zrekonstruowane i teraz można je zwiedzić, co zrobiliśmy.

Jeszcze tego samego dnia dojechaliśmy do Mikołajek na Mazurach, gdzie nasze maluszki zrobiły furorę wśród turystów i udaliśmy się na pierwszy nocleg nad jeziorem Tyrkło.

W piątek nie zwiedzaliśmy zbyt wiele, bo nie dopisała pogoda, ale i tak udało nam się odwiedzić zamek

LETNIA PASJA |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021 w Tykocinie oraz ruiny Browaru Glogera w Jeżewie Starym, które zrobiły na nas ogromne wrażenie, gdyż nadal są tam stare urządzenia do warzenia piwa i można wejść nawet na najwyższe piętra budynku.

Odwiedziliśmy również absurdalny stok narciarski w Międzyrzeczu Podlaskim i tam spotkaliśmy się z naszym dobrym znajomym Adrianem, który pokazał nam swoją okolicę. Jeszcze jego samego dnia dotarliśmy do Zamościa, gdzie spotkaliśmy się z rodziną i tam też był kolejny nocleg, tym razem w łóżku.

W sobotę siódmego sierpnia wyruszyliśmy w dalszą podróż dopiero po południu. Nie zrobiliśmy tego dnia wielu kilometrów, ale zobaczyliśmy pomnik świerszcza w Szczebrzeszynie, absurd drogowy w Zwierzyńcu pogoda – a więc drzewo w jezdni, kościół na wodzie również w Zwierzyńcu i weszliśmy na wieżę widokową Biała Góra z widokiem na roztocze. Kolejne miejsce na rozstawienie namiotu znaleźliśmy „na szybko” i był to nocleg na dziko nad zalewem Lublinieckim wśród opuszczonych budynków (ich historii nie udało nam się poznać, a dreszczyk emocji jaki wtedy poczuliśmy, sprawił że nasza wyprawa bardziej niezapomniana). W niedzielę przejeżdżaliśmy przez Przemyśl; dojechaliśmy do Soliny, weszliśmy na największą tamę w Polsce, skąd był przepiękny widok na jezioro Solińskie i doliny.

W miejscowości Klimkówka obok Rymanowa spotkaliśmy się z Łukaszem z Moto Polonii UK, który zaproponował nam obiad i zaprowadził na grzbiet górski Przymiarki, skąd był niesamowity widok, gdyż maluszki wjechały tam na wysokość ponad 600 m. n.p.m. następnie zjechaliśmy trochę niżej i rozstawiliśmy namiot. W nocy

podczas burzy zaczął przeciekać (poza tym jest też specyficzny, ponieważ pasuje do naszych maluszków, jest produkcji Czechosłowackiej i ma około 50 lat).

Dzień później niczego słynnego nie oglądaliśmy, ale przecież już same Bieszczady są niewiarygodnie piękne.

Jechaliśmy przez liczne serpentyny i odwiedziliśmy kolejne punkty widokowe, a maluchy mierzyły się z coraz większymi wzniesieniami.

Przejechaliśmy tego dnia przez Nowy Sącz, gdzie weszliśmy na urokliwy wiadukt kolejowy nad rzeką Dunajec; po południu dotarliśmy do Nowego Targu, a tam spotkaliśmy się z kolejnym przyjacielem, Bartkiem.

Udostępnił nam swoje mieszkanie, byśmy mogli się odświeżyć; pokazał nam Nowy Targ i okolice, potem urokliwe miejsce nad Dunajcem (tam z kolei postawiliśmy namiot i namówiliśmy Bartka, aby został z nami do rana). We wtorek ruszyliśmy do Zakopanego, gdzie zwiedziliśmy Krupówki, wjechaliśmy na Gubałówkę, zobaczyliśmy dolinę Kościeliską i Jaskinię Mylną, by następnie przez Słowację dojechać do Jeleśni, gdzie był nasz kolejny nocleg nad górską rzeką Sopotnia Wlk. Poranek wśród przyrody i szumu wody przedzierającej się między kamieniami był niesamowity i dał nam mnóstwo energii. Postanowiliśmy na moment zanurzyć się w lodowatej górskiej wodzie. W środę dojechaliśmy do Żywca (nasze maluszki były przez 3 godziny ustawione na rynku, aby ludzie mogli zrobić sobie z nimi zdjęcie i posłuchać naszych opowieści). Na rynku w Żywcu mieliśmy również wywiad dla TVN Turbo, a zebrany przez Witolda Odrobinę materiał ukazał się dwa dni później w programie Raport Turbo. Jeszcze tego samego

dnia wjechaliśmy na górę Żar i dojechaliśmy do Bielska-Białej.

Czwartek dwunastego sierpnia zaczęliśmy od zrobienia zdjęcia pod fabryką, skąd wyjechały nasze fiaty 126p i udaliśmy się do muzeum fiata, ale niestety było zamknięte. Jeszcze tego samego dnia ruszyliśmy w stronę

| 17

Błędnych Skał. Kiedy zostało nam 50 km do celu, zdecydowaliśmy się na nocleg nad zalewem Paczkowskim w miejscowości Kozielno. W piątek rano dojechaliśmy do Gór Stołowych, skąd mamy super wspomnienia, gdyż skały zrobiły na nas ogromne wrażenie (miło wspominamy całe

18 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| LETNIA PASJA Góry Stołowe), gdzie co chwilę zatrzymywaliśmy się na zdjęcia, bo każde miejsce było jeszcze lepsze od poprzedniego. Z Błędnych Skałach ruszyliśmy w stronę Opola, a po drodze zwiedziliśmy jeszcze kopalnię złota „Złoty Stok", którą bardzo każdemu polecamy.

W kopalni widzieliśmy jedyny w Polsce podziemny wodospad i jechaliśmy podziemnym pociągiem.

Późnym popołudniem dojechaliśmy do Polskiej Nowej Wsi, gdzie znajdował się 17 ogólnopolski zlot fiata 126p.

Zobaczyliśmy tam około 600 maluchów, które dotarły z różnych zakątków Polski i nie tylko, ponieważ niektóre z nich były również z zagranicy. W sobotę opuściliśmy na kilka godzin zlot, by zobaczyć zamek w Mosznej, pałac w Kopicach i ruiny zamku Chrzelice.

Po południu wróciliśmy na teren zlotu i zostaliśmy tam do niedzielnego

popołudnia. W niedzielę ruszyliśmy do Wrocławia, gdzie zobaczyliśmy pociąg do nieba i spotkaliśmy się z naszą przyjaciółką Ulą.

Z Wrocławia wyruszyliśmy w kierunku domu. Na zlocie, jak i podczas całej drogi powrotnej towarzyszyła nam ekipa fiata 126p Barlinek, z którą jechaliśmy jak rodzina. Wracaliśmy na 4 maluszki, a jeden z nich ciągnął za sobą najstarszą w Polsce przyczepę kempingową Niewiadów N-126 W drodze powrotnej zajechaliśmy do muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie i stamtąd do naszej rodzinnej Człopy. Do domu dotarliśmy wieczorem,

Czy mieliście na trasie niespodziewanie sytuacje, awarie?

Pierwszą trudność napotkaliśmy od razu po pierwszym noclegu nad jeziorem Tyrkło na Mazurach. Obudził nas deszcz. W ulewie musieliśmy składać namiot, a po przejechaniu kilkudziesięciu kilometrów złapaliśmy gumę i znów w strugach deszczu przyszło nam wymieniać koło.

Jeszcze tego samego dnia, jadąc na Podlasie, minęliśmy piękną cerkiew.

Postanowiliśmy zawrócić, by zrobić zdjęcie, lecz podczas zawracania zielony maluszek ugrzązł w błocie i wyjechał dopiero z pomocą liny i drugiego malucha. Jedyna poważniejsza naprawa zdarzyła się w okolicy Rymanowa (spotkaliśmy się z Łukaszem z Moto Polonii UK, który pomógł nam usunąć usterkę).

Awaria polegała na tym, że zerwał się klin na piaście koła pasowego alternatora. Na szczęście niezbędne części mieliśmy ze sobą i szybko uporaliśmy się z problemem.

Kiedy dojeżdżaliśmy do naszego rodzinnego miasta drugi z naszych maluszków zaczął trochę grymasić.

Ale jak już wspominaliśmy, w drodze powrotnej towarzyszyła nam ekipa 126 Barlinek, której członkiem jest nasz przyjaciel i najlepszy mechanik Paweł Waszczuk: z jego pomocą udało się przywrócić dobrą pracę silnika.

Czy sytuacja pandemiczna nie przeszkodziła wam w planach lub na trasie?

Początkowo tak. Pierwsze plany były takie, aby jechać tego lata do Włoch, ale ze względów pandemicznych zdecydowaliśmy, że objedziemy dookoła Polskę. Nie żałujemy ani trochę, że nie była to zagranica. Nasz kraj jest piękny.

Czy jest to pierwsza wasza akcja, czy może już wcześniej organizowaliście podobne wyprawy?

Pierwszą poważniejszą wyprawę maluchami odbyliśmy z naszego rodzinnego miasteczka Człopa do znajomych z okolic Warszawy.

Zrobiliśmy wówczas ponad 1000 km. Następnie Piotrek wybrał się w pierwszą podróż do Anglii. Teraz

LETNIA PASJA |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 19

już obaj wraz z naszymi maluszkami mamy tę trasę pokonaną wielokrotnie.

W zeszłym roku wybraliśmy się w podróż po krajach bałtyckich i zwiedziliśmy Litwę, Łotwę oraz Estonię. Wiosną tego roku dwukrotnie byliśmy w Walii. Teraz już możemy dopisać do naszej listy podróż dookoła Polski i kolejny kraj, do którego udało nam się wjechać podczas tej wyprawy, a więc Słowację.

Skąd wasze zamiłowanie do maluchów?

Fiat 126p kojarzy nam się z dzieciństwem. Mariusz swojego pierwszego malucha miał w wieku 14 lat, kiedy tych samochodów na polskich drogach było jeszcze bardzo dużo.

Wówczas przerobił go na kabriolet, następnie wyjechał za granicę, ale sentyment pozostał… i szukał okazji, by znów taki kupić. W międzyczasie i Piotrek zaraził się pasją i w tej chwili posiada dwa takie samochody. Fiaciki cenimy za to, że zmotoryzowały nasz kraj. Jesteśmy pewni, że nigdzie na świecie nie ma samochodu, który by w podobny sposób łączył ludzi. Niemal każdy zaczynał od malucha i ma do opowiedzenia jakąś historię związaną z tym samochodem.

Czy działacie w UK w jakiś organizacjach czy też stowarzyszeniach tematycznych?

Tak, jesteśmy członkami klubu Klasyczna Polonia UK i chętnie jeździmy na zloty zabytkowych samochodów w UK.

Czy planujecie już kolejne wyprawy?

Tak, jeździmy tak dużo. jak to możliwe. Przynajmniej raz w roku staramy się wybrać w daleką podróż, plus w weekendy i święta, jak tylko

pogoda pozwala, pokonujemy krótsze dystanse. Tak, jak wspominaliśmy, tego lata mieliśmy jechać do Włoch, nie udało się, ale „co się odwlecze, to nie uciecze".

Planujemy również podbój Szkocji. Potem będzie czas na kolejne wyzwania.

Gdzie można obejrzeć relację z waszej eskapady?

Prowadzimy na Facebooku stronę: „Maluchem Przez Świat". Można tam znaleźć materiały ze wszystkich dotychczasowych wypraw. Jesteśmy też na Instagramie.

Kanał na YouTubie dopiero tworzymy (nie ma tam wielu materiałów, ale obiecujemy, że wkrótce pojawi się więcej filmów, profesjonalnych).

Klubowe piątki

PRL Dance

w każdy piątek od godz. 19

w radiu PRL zaczynaj się od 19.00, a kończą późną nocą.

Klubowe brzmienia prezenują

Dj D’vision i Dj Quest

20 |

| LETNIA PASJA

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

Marcin Urban m.urban@cooltura.co.uk

Channel Islands Dziś wybieramy się w miejsca, które przez wielu turystów częściej kojarzone są z zakupami wolnocłowymi niż atrakcjami, jakie oferują. Położone na kanale La Manche wyspy Guernsey i Jersey to ciekawy przykład ścierania się wpływów brytyjskich i kontynentalnych, a także fascynujące obszary do odkrywania historii tej części Europy.

Uliczka Saint Peter Port, stolicy Guernsey © Kiev.Victor / Shutterstock.com

COOLTRIP |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 21

Jeśli jesteśmy przy geografii, to nie można pominąć również walorów turystycznych archipelagu, który oferuje wypoczywającym umiarkowany klimat i piękną, urozmaiconą linię brzegową.

EKONOMIA

Jersey i Guernsey stały się nie tylko rajem dla turystów, ale przede wszystkim dla biznesmenów szukających oszczędności podatkowych. Ze względu na ulgi rejestruje się tu wiele podmiotów gospodarczych. W 2018 roku 39 proc. wartości dodanej brutto (GVA) pochodziło z sektora usług finansowych. Guernsey miała PKB w wysokości 3,2 mld funtów w 2018 roku, co daje przy populacji liczącej 66 tys. mieszkańców 52 tys. funtów dochodu na głowę.

Oba samorządy (Jersey i Guernsey) emitują własne pieniądze, które znajdują się w obiegu razem z banknotami Bank of England i szkockimi.

HISTORIA Guernsey

Na

Guernsey i Jersey możemy dostać się promami z Poole lub Portsmouth.

Rejs w jedną stronę z obu miast na Guernsey kosztuje od 45 funtów za osobę. Jeśli przeprawiamy się z samochodem, musimy liczyć się z wydatkiem od ok. 140 do ponad 200 funtów. Warto porównać ceny połączeń z Pool i Portsmouth, bo różnica między nimi tego samego dnia może wynosić kilkadziesiąt funtów, warto więc czasami wziąć prom z sąsiedniego portu, nadkładając nawet drogi samochodem. Za podobne pieniądze dopłyniemy na położoną nieco dalej na południe wyspę Jersey.

W wybrane dni promy pływają między Guernsey i Jersey. Na tej trasie za podróż w jedną stronę zapłacimy od 30 funtów za osobę lub od 80 za przeprawę z samochodem. Wyspy są również połączone promami z Francją, przy dłuższym pobycie można więc zaplanować wycieczkę na drugą stronę kanału La Manche.

Obie wyspy mają także bogatą siatkę połączeń lotniczych z Wielką Brytanią. Do Jersey polecimy m.in. z Heathrow, Stansted, Luton, Gatwick, Bristolu, Southampton, Manchesteru, Birmingham, Leeds, Newcastle i Glasgow. Mniej połączeń jest z Guernsey, ale dolecimy tam z Gatwick, Manchesteru i Southampton.

GEOGRAFIA

Archipelag Channel Island składa się z 7 zamieszkanych wysp. Według danych z 2018 roku mieszkało na nich 170 tys. osób. 99 proc. populacji zamieszkuje dwie największe Wyspy – Jersey i Guernsey. Najwyższym punktem archipelagu jest wzniesienie les Platons na Jersey, które liczy 143 m n.p.m.

Jedną z ciekawszych wysp jest Sark, na której mieszka niespełna 0,5 tys. osób.

Na wyspie tej nie ma ulicznych latarni, a używanie samochodu jest zabronione.

Przemieszczać się można tylko traktorami i rowerami. Na wyspie działają trzy puby i jedna szkoła, a do pilnowania bezpieczeństwa wystarcza dwóch policjantów-ochotników. Ich obecność przydała się w 1990 roku, gdy wyspę próbował podbić w pojedynkę Andre Gardens, bezrobotny fizyk jądrowy z Francji. Zdesperowany Francuz wylądował na Sark z karabinem i zaczął rozwieszać plakaty informujące o okupacji wyspy. Został jednak obezwładniony.

Wyspy dzielą się na dwa odrębne samorządy (bailiwicks), Bailiwick of Guernsey i Bailiwick of Jersey. Oba są teryto-

Cobo Bay na Guernsey

Fort Grey na Guernsey

riami zależnymi Korony Brytyjskiej, ale żadne nie jest częścią Zjednoczonego Królestwa. Co ciekawe, najwyższym reprezentantem lokalnych władz jest bailiff, co może być mylące, bo w Wielkiej Brytanii terminem „bailiff” jest określany komornik, czyli osoba ściągająca długi na podstawie sądowego wyroku.

Wyspy nigdy nie były częścią Unii Europejskiej, dlatego ich mieszkańcy nie brali udziału w referendum w 2016 roku, mimo że mają obywatelstwo brytyjskie.

Nie są też uznawani za mieszkańców UE. Niemieckie umocnienia z czasów II wojny światowej w Alderney.

Fot. Wikipedia / Andree Stephan

Wyspy Channel Islands stały się częścią królestwa anglo-normańskiego, gdy Wilhelm, książę Normandii, najechał Anglię w 1066 roku.

Od 1204 roku Jersey było rządzone przez prawie trzy stulecia przez Normandię, aż wyspiarze przysięgli wierność angielskiemu królowi Johnowi. Wówczas nawiązano specjalny związek z koroną angielską, który trwa do dziś.

W kolejnych wiekach wyspy silnie ufortyfikowano, bo stanowiły pierwszą linię obrony przed atakami floty francuskiej.

Związek między Wielką Brytanią a Francją przetrwał do dziś w prawie normańskim, nazwiskach i lokalnym języku.

W latach 1940-1945 wyspy były jedyną brytyjską ziemią okupowaną przez wojska niemieckie. Spośród 40 tys. mieszkańców 17 tys. zostało ewakuowanych do Anglii.

Po zajęciu wsyp hitlerowcy zbudowali na nich fortyfikacje, będące częścią Wału Atlantyckiego. Materiały i wysiłek włożony w budowę umocnień były całkowicie niewspółmierne do strategicznego znaczenia wysp, ale Hitler był przekonany, że Brytyjczycy spróbują je odzyskać. Jednak rząd brytyjski już w 1940 roku zde-

22 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

Rozważasz lub jesteś w trakcie rozwodu?

Potrzebujesz porady dobrego adwokata?

Zależy Ci na szybkim i skutecznym zakończeniu sprawy?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD SOLICITORS Specjaliści w sprawach rozwodu i podziału majątku. według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.adwokat.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Solicitors!

Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji.

Sprawdź również nasze usługi dla firm.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

COOLTRIP |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021 cydował, że wysp nie można bronić bez ogromnych strat w ludziach. Do 1943 r. na Guernsey pracowało ponad 5 tys. jeńców wojennych, z których wielu straciło życie.

Pilnował ich garnizon liczący 13 tys. żołnierzy niemieckich. Po lądowaniu aliantów w Normandii w czerwcu 1944 roku, mieszkańcy wysp i stacjonujące tam wojska niemieckie zostały odcięte od dostaw żywności i paliwa. Wiele osób zmarło z głodu. Dopiero 9 maja 1945 roku niemieckie wojska skapitulowały i pierw-

sze oddziały brytyjskie dostarczone przez okręt HMS Bulldog wylądowały w porcie St Peter Port.

Na Guernsey pozostało wiele pamiątek po okupacji niemieckiej. Fortress Guernsey to program konserwatorski, rozpoczęty w 1993 roku i odpowiedzialny za renowację kilku niemieckich wież obserwacyjnych i bunkrów, które są obecnie otwarte dla publiczności. Historię okupacji hitlerowskiej opowiada Muzeum Okupacji, znajdujące się w pobliżu lotniska.

Fort Grey Fot. Wikipedia/Angus MacRae

WARTO ZOBACZYĆ JERSEY WAR TUNNELS Kompleks podziemnych tuneli wydrążonych podczas II wojny światowej przez jeńców, w których hitlerowcy urządzili wojskowy szpital na 500 łóżek. Znalazło się tam także miejsce na stołówkę oraz salę kinową.

Adres: Les Charrières Malorey, Jersey JE3 1FU, Jersey Więcej informacji: www.jerseywartunnels.com

GERMAN OCCUPATION MUSEUM

FORT GREY MARITIME MUSEUM Znany lokalnie jako „filiżanka ze spodkiem” Fort Grey, to wieża zbudowana w 1804 roku w celu obrony zachodniego wybrzeża Guernsey.

Obecnie jest siedzibą muzeum morskiego z zaskakującą różnorodnością przedmiotów wydobytych z wraków.

VALE CASTLE Oryginalna nazwa zamku to „Le Chateau St Michel", później nazywany był także „Chateau de Val" lub „Chateau de Valle".

Powstał ok. 1 tys. lat temu. Podczas wykopalisk archeologicznych znaleziono elementy obronne, pochodzące jeszcze z epoki żelaza.

Zadaniem zamku Vale była obrona portów St Sampson i Bordeaux na zachodzie wyspy Guernsey. W czasie II wojny światowej niemieccy okupanci wybudowali wokół zamku umocnienia, których pozostałości można oglądać do dziś.

Adres: Rue De La Lague, Guernsey GY7 9BY Więcej informacji: www.visitguernsey.com

Vale Castle Fot. Wikipedia/Man vyi

German Occupation Museum Fot. www.germanoccupationmuseum.co.uk

Jersey War Tunnels Fot. Facebook/JerseyWarTunnels

Ekspozycja przygotowana przez muzeum pozwala przyjrzeć się temu, jak wyglądało życie na wyspie podczas niemieckiej okupacji. Stworzono tu Occupation Street (odnośnik do serialu „Coronation Street”), na której usłyszymy i zobaczymy „obrazy” z II wojny światowej, przykłady fortyfikacji i wojenne artefakty.

Adres: Les Houards, Forest GY8 0BG, Guernsey Więcej informacji: www. germanoccupationmuseum.co.uk

PLAŻE Tylko na wyspie Guernsey znajduje się 40 plaż. Wybrzeże na południu jest bardziej zróżnicowane z malowniczymi zatoczkami, z kolei na północy znajdziemy szerokie plaże z białym piaskiem.

Urozmaicony brzeg wyspy Guernsey

CASTLE CORNET

Adres: Castle Rd, Guernsey

Budowa zamku Cornet rozpoczęła się w 1206 roku, krótko po tym, jak król John stracił Normandię na rzecz korony francuskiej, ale zachował Wyspy Normandzkie. Od tego czasu Guernsey miała strategiczne znaczenie podczas wieków europejskiego konfliktu, a zamek Cornet strzegł Portu St Peter, broniąc wyspy przed groźbą inwazji.

W ciągu swojej historii zamek rozwijał się i rozszerzał wraz z ewolucją potrzeb wojskowych, co dało mieszankę wpływów średniowiecznych, Tudorów, XVIIIwiecznych i niemieckich elementów, które składają się na dzisiejszy zamek.

Dehus Dolmen Fot. Wikipedia/Unukorno

DEHUS DOLMEN Monumentalny neolityczny grobowiec z kilkoma wewnętrznymi komorami i dachem z masywnych nagrobków.

Adres: King’s Rd, Guernsey

| 23

Castle Cornet Fot. Wikipedia/ TheKaphox

Adres: Guernsey GY1 6JN, Guernsey (Dostęp przez kładkę z molo Castle Pier, St Peter Port) Więcej informacji: www.museums.gov.gg/castles

24 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Moją pasją są auta klasyczne Dariusz A. Zeller

Karol Kaim Pochodzę z Radomia, w UK jestem od 2003 roku. Mam żonę Justynę oraz 3-letniego synka Wojtka. Moją pasją są auta klasyczne. l

Moje pierwsze auto:

Moim pierwszym samochodem był bordowy fiat cinquecento 900. l

Obecnie posiadam:

audi A6 3.0 2007r., volkswagena passata GT syncro 2.3 1986r., volkswagena golfa I cabrio 2.0 16V DOHC 1989r., volkswagena golfa II GTI 2.8 Vr6 1987r., audi 80 cabrio 2.6 V6 1994r. l Moja ulubiona marka motoryzacyjna:

Zdecydowanie volkswagen i audi! Nie miałem z nimi większych problemów mechanicznych. l

Motoryzacją interesuję się od:

Od 7 lat. Moim pierwszym projektem był volkswagen „garbus” z 1973 roku. Totalna porażka, ale to mnie nie zniechęciło do dalszych. Mariusz Gront – to on zaraził mnie pasją do volkswagenów, tak naprawdę to wszystko dzięki niemu. O tej grupie pojazdów wie wszystko. Stworzył wiele projektów, w tym wszystkie moje.

l Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Mam własną działalność, zajmuję się malowaniem i wykańczaniem wnętrz. l

l

Miejsca, do których lubię jeździć:

Zloty samochodowe. Moja macierzysta grupa, z którą jestem mocno związany, to Radomskie Klasyki. Nietuzinkowe samochody, miła atmosfera i ciekawi ludzie sprawiają, że wracam stamtąd z naładowanymi bateriami. W przyszłym roku sprowadzę na Wyspy jednego z moich klasyków i widzimy się na zlocie Klasycznej Polonii. l Moim marzeniem jest pojechać do:

Worthersee (Austria) – to świątynia maniaków grupy VAG.

Wyspy Brytyjskie lubię za:

Mimo dużych korków, jest jednak ta płynna jazda; zdecydowanie łatwiej jest włączyć się do ruchu niż w Polsce. l Największą bolączką w Wielkiej Brytanii jest:

Nikogo nie zdziwię, jak powiem, że korki. l

W przyszłości chciałbym mieć:

Teraz w planach jest volkswagen golf II syncro. W przyszłości chciałbym mieć volkswagena transportera T3, najlepiej też syncro. A samochodem moich marzeń jest audi RS 6.

Karol Kaim (pierwszy z prawej)

Sprawdź czy należy Ci się COOLTRIP |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk

| 25

26 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

L R P HALO Prowadzi: Joanna Figlak-Włoka Halo PRL! to najlepszy moment w ciągu dnia, żeby porozmawiać ze słuchaczami na każdy temat. Napisz do nas lub zadzwoń i opowiedz, jak Ci mija dzień w pracy, co ciekawego zamierzasz dziś robić, a jeśli nie masz jeszcze planów i szukasz pomysłu na udane popołudnie to spędź je z nami!

10:30-13:30

Sobota i niedziela 8.00-13.00

Dzień dobry weekend!

Allan Cybulski poprowadzi dla Was sobotnie i niedzielne poranki od 8.00 do 13.00. W trakcie audycji naładuje Wasze baterie dobrą energią na cały dzień, poruszając lekkie i przyjemne tematy, idealne na weekendowy relaks.

Coś na wesoło.

y r b o d ` n Dzie

n LLondyn y o n d L 6:30-10:30wski

Zale Prowadzi: Artur m PRL. ać to tylko z Radie

Gra w statki kopia.pdf 1 08.03.2021 18:26:35

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Jak wstaw , świetna muzyka. ru o m hu ka aw d a Duż jlepszy radiowy na em w o sł m ny d Je h Brytyjskich poranek na wyspac

| 29

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021 Katarzyna Goliszek

Mówię po angielsku

nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Milczeć jak głaz

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

(My) lips are sealed = promise to keep a secret.

1

=

Obiecać dochować tajemnicy, milczeć jak grób, milczeć jak głaz, nie można o tym mówić (to tajemnica), trzymać gębę na kłódkę.

Don’t worry. You know me and I promise I won’t tell your parents you borrowed money from me. My lips are sealed.

A: „Remember, don’t tell them you met me yesterda.”

B: „You don’t need to worry.

My lips are sealed”.

I know this whole situation is really embarrassing for you and my lips are sealed.

A: „Don’t you dare tell anyone what I told you” B: „My lips are sealed”

=

Nie martw się. Znasz mnie i obiecuję, że nie powiem rodzicom, że pożyczyłaś ode mnie pieniądze. Będę milczeć jak głaz.

=

A: „Pamiętaj, nie mów im, że spotkałeś mnie wczoraj”.

B: „Nie musisz się martwić.

Będę trzymać gębę na kłódkę”.

=

Wiem, że ta cała sytuacja jest dla ciebie naprawdę krępująca i obiecuję, że dochowam tajemnicy.

=

A: „Nie waż się nikomu mówić tego, co ci powiedziałem”.

B: „Trzymam gębę na kłódkę”.

Wash one's hands of something = stop dealing with an issue or problem. =

Say what you want, but I’m just washing my hands of your family problems. I’m fed up with all that.

I don’t want to take part in this argument any more.

I wash my hands of it. Bye! It’s hard for me to cooperate with them and I’ve made up my mind to wash my hands of their things.

You’ll see that sooner or later she’ll wash her hands of the matter. I know her very well.

=

Mów co chcesz, ale umywam ręce od twoich rodzinnych problemów. Mam tego wszystkiego dosyć.

=

Nie chcę już brać udziału w tej kłótni. Przestaję zajmować się tym problemem. Żegnam!

=

Ciężko mi z nimi współpracować i postanowiłem nie zajmować się ich sprawami.

=

Zobaczysz, że prędzej czy później ona umyje ręce od tej sprawy. Znam ją bardzo dobrze.

Przestać zajmować się problemem, umywać ręce od czegoś.

2

30 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

Wielka Brytania przyjmie tysiące uchodźców z Afganistanu

NHS wprowadza pierwszy lek na koronawirusa

W

B

ielka Brytania przyjmie 20 tys. uchodźców z Afganistanu – ogłosił brytyjski rząd. W ciągu pierwszego roku zostanie przesiedlonych 5 tys. najbardziej zagrożonych osób.

Przesiedlenia Afgańczyków będą wzorowane na programie, w ramach którego Wielka Brytania dała wcześniej schronienie 20 tys. mieszkańców Syrii.

Opozycja domaga się dymisji ministra spraw zagranicznych po tym, jak wyszło na jaw, że wypoczywał na Krecie zamiast nadzorować sytuację w Afganistanie. Jak podaje BBC, w krytycznym czasie przejęcia Kabulu przez talibów Dominic Raab zlecił urzędnikowi niższego szczebla utrzymywanie kontaktu ze swoim odpowiednikiem po stronie afgańskiej. Premier Boris Johnson wypoczywał w tym czasie w Somerset.

Partia Pracy oskarżyła rząd Borisa Johnsona o narażenie życia Afgańczyków współpracujących z brytyjską armią. Posłowie, nawet z Partii Konserwatywnej, zarzucili rządowi błędną ocenę skutków ofensywy talibów i błędne informacje wywiadowcze. Premier przyznał w parlamencie, że takiego tempa wydarzeń w Afganistanie nie spodziewali się nawet talibowie.

Scenariusz ten, jak zaznaczył, był jednak brany pod uwagę. Boris Johnson uważa, że zasadnicza misja NATO w Afganistanie zakończyła się sukcesem, za co należy uznać oczyszczenie kraju z terrorystów Al-Kaidy.

Lider opozycyjnej Partii Pracy Keir Starmer oskarżył go o „zdumiewające samozadowolenie” i zdradę mieszkańców Afganistanu.

Minister spraw wewnętrznych Priti Patel przyznała w wywiadzie dla BBC, że nie wierzy w zapewnienia talibów o respektowaniu praw kobiet. To właśnie one i najbardziej zagrożone mniejszości mają być w pierwszej kolejności objęte programem przesiedleń.

Minister obrony Wielkiej Brytanii Ben Wallace odpowiadając na pojawiające się w mediach ataki pod adresem jego resortu, stanowczo podkreślił, że samoloty ewakuujące z Kabulu Brytyjczyków

© Trent Inness / Shutterstock.com

i Afgańczyków, są zapełniane do ostatniego miejsca. Ministerstwu Obrony zarzucono bowiem, iż maszyny RAF kilkukrotnie przewoziły jedynie kilka osób. Prawdą jest jednak to, że brytyjskie wojsko pozostanie w Kabulu tak długo, jak długo będą tam Amerykanie.

Ben Wallace stanowczo podkreślił, iż żaden samolot nie wraca na Wyspy pusty, ewakuacja odbywa się w bardzo trudnych warunkach i pod ogromną presją czasu. Jednak dopóki talibowie nie ingerują w funkcjonowanie portu, brytyjskie siły zbrojne nie przerywają akcji. Ewakuowano przede wszystkim brytyjskich urzędników różnego szczebla i innych obywateli Wielkiej Brytanii – dziennikarzy czy pracowników organizacji społecznych walczących o prawa człowieka, a także Afgańczyków współpracujących z brytyjskimi siłami zbrojnymi.

Rebelianci utworzyli na obrzeżach lotniska punkty kontrolne, jednak sam

Karzai International Airport znajduje się w rękach amerykańskiego wojska.

Na miejscu jest obecnie około 4 500 żołnierzy USA i 900 brytyjskich wojskowych. Talibowie nie wpuszczają na teren lotniska Afgańczyków nieposiadających odpowiednich dokumentów, co prowadzi do przepychanek i aktów agresji. W Kabulu i wokół niego zginęło dotychczas 12 osób.

Coraz częściej pojawiają się jednak głosy, że osoby posiadające zezwolenie na wyjazd, również nie docierają na swój lot, wiele osób pobito.

Władze w Londynie już teraz robią co mogą, by wspierać Afgańczyków również po opuszczeniu ich kraju, oświadczył z kolei minister spraw wewnętrznych Dominic Raab. W tym celu Downing Street podwoi w tym roku pomoc humanitarną i rozwojową dla Afganistanu do kwoty 286 mln funtów.

rytyjska agencja leków dopuściła do użytku przez NHS pierwszy lek na koronawirusa. Ronapreve to przeciwciała monoklonalne, podawane w formie zastrzyku lub kroplówki.

Zamykają one wirusowi dostęp do komórek układu oddechowego.

Minister zdrowia Sajid Javid podkreślił, że to pierwszy lek przeznaczony specjalnie do leczenia koronawirusa.

Po dwóch tygodniach spadków znowu rośnie liczba zakażeń koronawirusem w Anglii. W ubiegłym tygodniu odnotowano 190 tys. zachorowań. To wzrost o 6 proc. w stosunku do poprzedniego tygodnia. Dzieje się tak, mimo że już 94 proc. mieszkańców Anglii i 90 proc. mieszkańców Wielkiej Brytanii ma przeciwciała nabyte w wyniku przejścia choroby lub zaszczepienia.

Osoby w pełni zaszczepione na koronawirusa mogą wciąż ulec zarażeniu i przenosić wariant delta – ustalili tymczasem naukowcy z uniwersytetu w Oxfordzie. Jak podkreślają, to podważa teorię o możliwości uzyskania zbiorowej odporności.

– Szczepionki są lepsze w prewencji poważnego zachorowania, niż w ograniczaniu transmisji – powiedział współautor badania doktor Koen Pouwels, cytowany przez Sky News.

Zdaniem naukowców po czterech do pięciu miesiącach od zaszczepienia preparaty Oxford/AstraZeneca i Pfizer/BioNTech zapewniają tak samo wysoki poziom ochrony przed poważnymi skutkami zachorowania. Szczepionki Oxford/AstraZeneka i Pfizer/BioNTech są jednak mniej efektywne w przypadku wariantu delta niż w przypadku innych mutacji koronawirusa.

Szczepionka Pfizer/BioNTech ma 93 proc. skuteczności dwa tygodnie po podaniu drugiej dawki, podczas gdy preparat Oxford/AstraZeneca 71 proc. Z czasem efektywność preparatu Pfizer/BioNTech spada, a preparatu Oxford/AstraZeneca utrzymuje się na tym samym poziomie.

WHO: Na razie nie ma potrzeby stosowania szczepionek przypominających przeciw Covid-19 Źródło: PAP

Na

razie nie ma potrzeby stosowania szczepionek przypominających przeciwko Covid-19 – poinformowała Soumya Swaminathan, główna specjalistka naukowa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Powtórzyła, że najpierw w pełni zaszczepieni powinni być najbardziej narażeni na zakażenie ludzie (i to na na całym świecie), zanim bogate kraje

zaczną u siebie podawać dawki przypominające.

Pytana o konieczność stosowania dawki przypominającej, aby zwiększyć ochronę przed koronawirusem, przedstawicielka WHO odpowiedziała: „Zgodnie z obecnymi danymi, dawki przypominające nie są potrzebne".

Komentarz ten nawiązuje do informacji rządu USA, że z powodu rosnącego zagrożenia wariantem delta koronawirusa, planuje od 20 września rozpocząć

na szeroką skalę podawanie dawki przypominającej.

Bruce Aylward, doradca WHO, odnosząc się do zapowiedzi wprowadzenia dawek przypominających w krajach o wysokim dochodzie narodowym, powiedział dziennikarzom: „Szczepionek na świecie wystarczy, lecz nie są one kierowane we właściwe miejsca we właściwej kolejności". „ Zanim zostaną wprowadzone dawki przypominające dla zaszczepionych, to wcześniej należy zadbać o dwie dawki dla najbar-

dziej narażonych ludzi w świecie. Jesteśmy bardzo, bardzo daleko od tego" – podkreślił.

Z kolei epidemiolog WHO Maria Van Kerkhove wyraziła opinię, że cyrkulacja wariantu delta na obszarach o niskim poziomie szczepień powoduje transmisję Covid-19 po całym świecie. „Delta naprawdę krąży na obszarach o niskim poziomie zaszczepienia i w kontekście bardzo ograniczonego i niekonsekwentnego korzystania ze środków zdrowia publicznego i środków społecznych" – podkreśliła.

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

| 31

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

Untitled-3 1

07.11.2019 09:58:08

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

Bezrobocie idzie w dół, choć nadal brakuje rąk do pracy

Bank skupuje Prezesi zarabiają i wynajmuje domy 86 razy więcej niż przeciętny loyds chce stać się największym podmiotem w Wielkiej pracownik Brytanii wynajmującym domy

L

i mieszkania – donosi „Financial Times”.

Do końca tej dekady bank chce kupić 50 tys. nieruchomości i wynajmować je prywatnym najemcom pod marką Citra Living.

Lloyds jest obecnie największym kredytodawcą w Wielkiej Brytanii.

Pomaga sfinansować zakup co czwartego domu na Wyspach.

W

edług urzędu statystycznego Office for National Statistics, stopa bezrobocia na Wyspach spadła do 4,7 proc. Co więcej, od maja do lipca tego roku liczba wakatów była najwyższa w historii – brytyjskie firmy poszukują w sumie 953 tys. pracowników.

Jak podaje ONS, od maja do czerwca na brytyjskim rynku pracy pojawiło się 290 tys. nowych ofert pracy, w porównaniu do poprzedniego kwartału 2021 roku.

W lipcu liczba wolnych etatów po raz pierwszy w historii przekroczyła 1 mln.

Brak pracowników najbardziej dotknął branżę transportową, niektóre firmy kuszą kierowców ciężarówek premią w wysokości 2 tys. funtów, która wypłacana jest po podpisaniu umowy o pracę.

W omawianym okresie nastąpił też wzrost zatrudnienia na etat o 182 tys. osób. W sumie w lipcu osób zatrudnionych na umowę o pracę było w Wiel-

kiej Brytanii 28,9 mln. To nadal o 201 tys. mniej niż przed początkiem pandemii, ale już widać, że brytyjska gospodarka rozpędza się.

Brytyjski rząd pożyczył w lipcu 10,4 mld funtów – o 10,1 mld funtów mniej niż rok temu. To jednak wciąż drugi najwyższy lipcowy wynik w historii.

W sumie zadłużenie państwa przekracza już 2 tln funtów, czyli 99 proc. Produktu Krajowego Brutto. To największe zadłużenie od lat 60. ubiegłego wieku.

Inflacja w Wielkiej Brytanii spadła w lipcu do oczekiwanego przez Bank Anglii poziomu 2 proc. – podał urząd statystyczny ONS. To wskaźnik CPI. Wskaźnik RPI, na podstawie którego są ustalane podwyżki cen m.in. biletów kolejowych, był na poziomie 3,8 proc.

Do spadku inflacji przyczyniły się głównie niższe ceny ubrań i obuwia, które zbilansowały rosnące koszty transportu.

| 33

© Willy Barton / Shutterstock.com

S

zefowie największych przedsiębiorstw notowanych na londyńskiej giełdzie zarobili w ubiegłym roku średnio ponad 2,5 mln funtów, czyli 17 proc. mniej niż przed pandemią.

Jak podaje portal BBC, to i tak 86 razy więcej niż wynosiła średnia płaca.

Przeciętny Brytyjczyk zarobił w tym czasie 31 tys. funtów.

Najlepiej zarabiającym prezesem jest Pascal Soriot. Szef koncernu AstraZeneca, produkującego między innymi szczepionki na koronawirusa wzbogacił się w ubiegłym roku o ponad 15 mln funtów.

Z powodu brexitu zaczyna brakować żywności

Domowe biura przyczyną wzrostu liczby pożarów

L

iczba pożarów w domach wzrosła w ubiegłym roku o 16 proc. w porównaniu do danych sprzed pandemii.

Z analizy firmy ubezpieczeniowej Insurer Zurich wynika, że do incydentów dochodzi głównie w ogródkowych altanach, garażach i przybudówkach przerobionych na domowe biura.

Firma ubezpieczeniowa Aviva podała, że w przydomowej altanie biuro urządziła sobie co dziesiąta osoba pracująca z domu.

Do pożarów najczęściej dochodzi w wyniku wadliwego działania urządzeń elektrycznych lub instalacji elektrycznej.

P

rodukcja drobiu w Wielkiej Brytanii zmalała po brexicie o 10-20 proc. – informuje portal Metro. Przyczyną są przestoje w ubojniach i zakładach przetwórczych spowodowane brakiem pracowników.

Po wyjeździe części pracowników z Unii Europejskiej zgodnie z oczekiwaniami pojawiły się problemy z zapełnieniem wakatów.

W efekcie sieć restauracji Nando’s musiała zamknąć swoje lokale, bo kucharze nie mieli już czego gotować.

Działalność wstrzymało na kilka dni 50 lokali. „Metro” ostrzega, że wkrótce ten sam problem dotknie inne restauracje i puby.

Brexit wstrzymuje naukę studentów

B

rytyjscy studenci, którzy za kilka tygodni powinni rozpocząć naukę w Hiszpanii, mają problem z otrzymaniem wiz. Niektórzy czekają już ponad miesiąc na spotkanie w tej sprawie. Problem dotyczy ponad 4 tys. osób.

Organizacja Universities UK poprosiła władze Hiszpanii, by umożliwiły stu-

dentom czekanie na wizę już na jej terytorium, co pozwoliłoby im na rozpoczęcie nauki zgodnie z planem.

Hiszpania jest drugim po Francji najchętniej wybieranym europejskim krajem przez brytyjskich studentów.

Wizy dla studentów wprowadzono w wyniku brexitu.

34 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

Galopujący sposób namnażania wirusa Źródło: Urszula Kaczorowska / PAP

Ł

atwiej zapobiegać chorobie, niż ją leczyć – ta zasada dotyczy także COVID-19, przyznają naukowcy w rozmowie z PAP. Dlatego w pierwszej kolejności skoncentrowano się na szczepionkach. Galopujący sposób namnażania wirusa utrudnia znalezienie lekarstwa. Jednak same szczepionki nie wystarczą.

Dopuszczenie zupełnie nowego leku do użytku jest procedurą skomplikowaną i długotrwałą – mówi prof. Paweł Grieb, kierownik Zakładu Farmakologii w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie. Wynika to z faktu, że nowy lek jest zazwyczaj syntetyczną substancją chemiczną, która lecząc chorobę, może też zaszkodzić organizmowi pacjenta. Dotyczy to także, a nawet w szczególności leków o działaniu przeciwwirusowym.

Sposób działania leku przeciwwirusowego jest odmienny od sposobu działania szczepionki na wirusa. „Zadaniem leku przeciwwirusowego jest zahamowanie namnażania wirusa w komórkach pacjenta.

Jednak wirusy dla swojego mnożenia bezwzględnie wykorzystują te właśnie ludzkie komórki, i należałoby poszukać substancji, która sparaliżuje replikację wirusów zarazem nie powodując skutków ubocznych.

Natomiast szczepionki przeciwwirusowe nie wpływają na replikację wirusa bezpośrednio – tylko wywołują reakcję układu odpornościowego, przygotowując organizm pacjenta do odparcia ataku wirusa w przypadku infekcji” – tłumaczy prof. Grieb. „Ponadto, aby lek przeciwwirusowy był skuteczny w COVID-19, na jego podanie jest bardzo mało czasu. Powinno się go zastosować tuż po wykryciu zakażenia wirusem, po wystąpieniu pierwszych objawów, ale przed gwałtownym namnożeniem wirusa i ewentualnym rozwojem niekontrolowanej reakcji zapalnej zwanej +burzą cytokinową+. Bowiem im dłużej trwa infekcja, tym mniejsze znaczenie dla losów pacjenta ma sama infekcja, a większe – reakcja jego organizmu na infekcję, która niekiedy bywa nadmierna, niekontrolowana i niezmiernie trudna do opanowania” – kontynuuje Grieb.

Zdaniem profesora początkowa strategia reakcji na pandemię utrudniła poszukiwanie leku, bo pacjentom ze skąpymi objawami chorobowymi polecano zostać w domu. „Oprócz prac nad szczepionkami w pierwszym roku pandemii główny wysiłek badawczy skierowany został na opracowywanie i doskonalenie metod leczenia pacjentów wymagających hospitalizacji. Osobom, które miały pozytywny wynik testu, ale nie miały objawów zagrażających życiu, zalecano pozostanie w domu i nie oferowano im żadnego leczenia. Faktycznie, wielu pacjentów wychodziło z infekcji i zdrowiało – ale niestety, nie wszyscy.

Niestety, niewiele wysiłku poświęcano na poszukiwanie leków, które byłyby skuteczne w tej pierwszej fazie COVID-19. Tymczasem ten początkowy, pozornie łagodny stan to

moment, w którym podanie odpowiedniego leku może zadecydować o dalszych losach pacjenta” – uważa prof. Grieb.

Na pytanie o wpływ epidemii SARS i MERS, o których mówi się, że pomogły w szybkim powstaniu szczepionki na SARS-CoV-2, a więc można byłoby przypuszczać, że miały też wpływ na powstanie leku, prof. Grieb wyjaśnił, że poprzednie epidemie trwały zbyt krótko i objęły za mało osób, by pomóc stworzyć nowy lek i rzetelnie przetestować go w warunkach klinicznych. „Odpowiedni moment na wykonanie badania klinicznego jest wtedy, kiedy naprawdę dużo ludzi choruje. W przypadku COVID-19 najlepszym momentem do wykonania takich badań w Polsce byłby szczyt zachorowań, kiedy notowaliśmy ponad 30 000 przypadków nowych zakażeń dziennie. Jednak taka sytuacja nie trwała długo” – wskazuje profesor.

Zdaniem eksperta dobrą ścieżką jest badanie leków już istniejących pod kątem zastosowania w terapii COVID-19, bo tworzenie nowych jest znacznie bardziej kosztowne i zajmuje dużo więcej czasu, co wcale nie gwarantuje ich skuteczności. Ponadto, w poszukiwaniu skutecznej terapii nie można ograniczać się jedynie do leków przeciwwirusowych. „Skupianie się na stworzeniu zupełnie nowego leku na COVID-19 nie jest dobre, moim zdaniem. Oprócz poszukiwania leków przeciwwirusowych, warto rozglądać się za lekami, które nie wpływając bezpośrednio na cykl życiowy wirusa, pomogą pacjentowi przetrwać infekcję bez szwanku. Takie podejście nazywane jest „terapią skierowaną do gospodarza wirusa” (po angielsku host-directed therapy)” – tłumaczy Grieb.

Zdaniem profesora, w tym kierunku warto przede wszystkim testować leki, które już są dopuszczone do użytku, a ich skutki uboczne są stosunkowo niewielkie i dobrze

znane. „Tu ogromną rolę mają do odegrania rządowe agencje finansujące badania niekomercyjne leków, bo w przypadku firm farmaceutycznych prowadzenie takich badań może być nieopłacalne. Firmie farmaceutycznej zawsze będzie zależało na stworzeniu nowego leku, do którego przez wiele lat będzie miała wyłączne prawo. Nie możemy zresztą krytykować takiego podejścia – bo takie są prawa ekonomii” – uważa rozmówca PAP. Wspólnie z prof. Konradem Rejdakiem, prof. Grieb opublikował ostatnio dwa artykuły w czasopismach naukowych (Current Neuropharmacology oraz Folia Neuropathologica), które poświęcone są dwóm znanym od wielu lat lekom – fluwoksaminie i amantadynie, w kontekście ich możliwej skuteczności we wczesnej fazie COVID-19.Chociaż żaden z nich nie jest lekiem przeciwwirusowym – fluwoksamina jest wykorzystywana w psychiatrii do terapii stanów depresyjnych i paniki, a amantadyna w neurologii do leczenia choroby Parkinsona oraz stanów zaburzonej świadomości – z badań przedklinicznych przypuszczać można, że każdy z tych leków podawany odpowiednio wcześnie może zapobiegać rozwojowi ciężkich powikłań COVID-19 określanych jako sepsa.

W USA wykonano już dwa niewielkie badania kliniczne fluwoksaminy z kontrolą placebo, które przyniosły bardzo obiecujące wyniki. Kiedy lek podawano tuż po wykryciu zarażenia koronawirusem, żadna z osób zakażonych nie musiała być hospitalizowana, podczas gdy spory odsetek osób przyjmujących placebo (w jednym z badań aż jedna czwarta) znalazł się w szpitalu.

We wspomnianym artykule prof. Rejdak i prof. Grieb przypominają, że niektórzy lekarze w Polsce ordynowali amantadynę pacjentom z COVID-19, a relacje pacjentów o znaczącej poprawie stanu klinicznego po zażyciu tego leku rozpowszechnione zostały

przez niektóre media. Według nieoficjalnych danych, w Polsce amantadynę w związku z COVID-19 mogło przyjmować nawet 20 tysięcy osób.

PAP zapytała Ministerstwo Zdrowia o możliwość dostępu do danych dot. zakupu amantadyny na podstawie zrealizowanych w aptekach recept. W odpowiedzi resort napisał, że dane, którymi dysponuje ministerstwo, nie pozwalają na wyciągnięcie rzetelnych wniosków. „Wspólnie z Agencją Badań Medycznych uznano, że fakt zakupu danego leku nie implikuje jego przyjmowania, a ponadto konieczne byłoby przeanalizowanie korelacji z innymi lekami przyjmowanymi przez danego pacjenta. W świetle tego uznano, że dane, którymi dysponuje ministerstwo nie pozwalają na wyciągnięcie rzetelnych wniosków w przedmiotowej kwestii, a właściwym jest przeprowadzenie stosownych badań klinicznych" – czytamy w odpowiedzi przesłanej PAP. „Zgadzam się, że że wykupienie leku nie implikuje jego przyjmowania. Ale jeśli założymy, że w Polsce w kontekście COVID19 recepty na amantadynę otrzymały tysiące osób i na podstawie peselu połączymy wykupienie recepty z pozytywnym wynikiem testu na koronawirusa i danymi o ewentualnej późniejszej hospitalizacji, to uzyskamy pośrednie dane o wpływie tego leku na przebieg COVID-19" – argumentuje prof. Grieb. „Taka analiza nie zastąpi wyników badań klinicznych z kontrolą placebo, ale może stanowić ich cenne uzupełnienie" – podkreśla.

W Polsce Agencja Badań Medycznych przekazała w kwietniu br. fundusze na badanie kliniczne amantadyny. Kieruje nim prof.

Konrad Rejdak, szef Katedry i Kliniki Neurologii SPSK 4 Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Prof. Rejdak w maju informował PAP, że opadająca trzecia fala zachorowań

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 35

SARS-CoV-2 utrudnia znalezienie leku na COVID-19 nie pozwoliła na włączenie wystarczającej liczby pacjentów do badania, przy którym obecnie współpracuje 8 placówek w Polsce. Podobne badanie odbywa się w Danii, ale tam też nie zostało ono jeszcze zakończone – twierdzi naukowiec i dodaje, że na ostateczne wyniki trzeba będzie jeszcze poczekać.

Prof. Rejdak uważa, że poszukiwanie leków nie tylko przeciwwirusowych, ale również tych chroniących ośrodkowy układ nerwowy wymusi fakt, że poziom wyszczepialności w biedniejszych krajach jest bardzo niski, a dodatkowo trzeba szukać rozwiązań dla osób, które pomimo zaszczepienia zachorowały. „Wiemy, że wirus selektywnie wchodzi do komórek. Często zaburzenia pochodzą z ośrodkowego układu nerwowego, dlatego chcemy nauczyć się go chronić i stymulować lekami, by poprawić szansę obrony organizmu. Musimy mieć leki, bo kraje mniej rozwinięte nie będą w pełni zaszczepione.

Dodatkowo musimy szukać odpowiedzi dla osób, które mają przeciwwskazania lub które pomimo zaszczepienia zachorowały” – argumentuje prof. Rejdak i podaje przykład brytyjskiego dziennikarza Piersa Morgana, który na łamach mediów podzielił się swoją historią chorowania na COVID-19, mimo pełnego zaszczepienia. „Istnieją doniesienia, że nawet łagodny przebieg COVID-19 nie wyklucza wystąpie-

nia powikłań neurologicznych. A to wpisuje się w coraz częściej rozpoznawany zespół +długiego covid+, w którym dolegliwości mogą trwać tygodniami i miesiącami. Dlatego odrębnym zagadnieniem jest poszukiwanie leków, które mogą te zaburzenia niwelować lub chociaż łagodzić” – mówi prof. Rejdak.

Poszukiwania nowych leków trwają w wielu krajach – ostatnio głośno jest o obiecującej substancji badanej w Izraelu. Jest to lek EXO-CD24, który wykazuje efekt przeciwzapalny i hamuje nadmierną reakcję układu immunologicznego w przebiegu COVID-19. „Co ciekawe, lek pierwotnie został stworzony do walki z nowotworami, ale podjęto próbę zmiany wskazań na COVID19- i jak się wydaje z sukcesem. Po badaniach II fazy, substancja ta będzie testowana w fazie III. Trudno przesądzić o wynikach, ale w fazie II wykazano duże bezpieczeństwo substancji. Podawana jest drogą wziewną i działa miejscowo w płucach dostarczając tam białko CD24 do komórek aby hamować reakcje zapalną” – tłumaczy prof. Rejdak.

Pytany, czy stan zapalny organizmu wywołany przez COVID-19 jest taki sam, jak w przypadku choroby nowotworowej – stąd testy leku pierwotnie dedykowanego onkologii, odpowiada: „Stan zapalny organizmu jest bardzo podobny – mechanizmy końcowe są wspólne”. Prof. Grieb zaś

dodaje: „Choroby tworzą tzw. continuum, często trudno odróżnić jedne od drugich – a i poglądy na ich temat ulegają ciągłym zmianom. Np. zanim odkryto że wirus HIV powoduje chorobę AIDS, to podejrzewano, że AIDS to choroba nowotworowa albo immunoagresyjna. Rak szyjki macicy jest chorobą nowotworową – a wiadomo, że wywołuje go wirus brodawczaka (wirus HPV) i teraz jest nawet na tego wirusa szczepionka”.

Międzynarodowa baza clinicaltrials. gov podaje, że aktualnie toczy się około 130 badań klinicznych testujących znane już substancje w nowym wskazaniu COVID19 lub zupełnie nowe molekuły, dotąd nieużywane. Dotyczy to nowych lub starych leków przeciwwirusowych jak molnupiravir, RO7496998 (AT-527) i ivermektyna, ale też takich o innym złożonym mechanizmie jak fluvoxamina, amantadyna i inne. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła natomiast kolejną fazę badania Solidarity: Solidarity PLUS do przetestowania trzech nowych leków u hospitalizowanych pacjentów z COVID-19. Terapie te – artesunat, imatinib i infliksymab – zostały wybrane przez niezależny panel ekspertów ze względu na ich potencjał w zmniejszaniu ryzyka zgonu u hospitalizowanych pacjentów z COVID-19. Są już stosowane w innych wskazaniach: artesunat jest stosowany w ciężkiej malarii, imatynib w nie-

których nowotworach, a infliksymab w chorobach układu odpornościowego, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna i reumatoidalne zapalenie stawów. „Tak więc temat badania nowych leków na COVID-19 jest nadal aktualny i świat czeka na wyniki badań klinicznych.

Pamiętajmy, że dopiero badania kontrolowane 3 fazy są rozstrzygające i nawet pozytywny wynik w fazie 2 dla danego leku nie gwarantuje ostatecznego sukcesu” – przestrzega prof. Rejdak.

Ekspert przypomina, że COVID-19 to bardzo złożona choroba przebiegająca z dysfunkcją wielu układów, a tym samym leczenie musi być wielokierunkowe i prawdopodobnie. „>>Jeden cudowny lek<< nie rozwiąże problemu. Potrzebujemy kilku leków o różnym mechanizmie działania, tak aby reagować na aktualny stan kliniczny pacjenta i jego objawy” – wskazuje Rejdak i dodaje, że fakt używania leków pierwotnie przeznaczonych do leczenia innych chorób wynika z tego, że oddziałujemy na wspólne mechanizmy indukowane przez infekcje, ale również aktywne w innych procesach chorobowych, jak np. choroba nowotworowa, gdzie proces zapalny też jest obecny. Natomiast znając profil bezpieczeństwa danej substancji szybciej i łatwiej jest zastosować ją w nowym wskazaniu – podsumowuje ekspert.

Chcieli przejąć władzę Opóźnienia w przedłużaniu praw jazdy na zamku w Edynburgu

P

olicja musiała siłą usunąć grupę około 20 osób, które rozłożyły się w zamku w Edynburgu i ogłosiły, że go przejmują. Jako podstawę prawną intruzi podali artykuł 61 średniowiecznego dokumentu Magna Carta. Dokument został jednak ustanowiony w Anglii i odnosi się tylko do tego kraju, a Edynburg i co za tym idzie także tamtejszy zamek, jak wiadomo leżą w Szkocji. „Edinburgh Evening News” podał, że uczestnikami incydentu

byli przeciwnicy restrykcji społecznych. Artykuł 61 Magna Karty pierwotnie dawał grupie 25 baronów prawo do podważania decyzji monarchy w celu przestrzegania postanowień dokumentu. Został jednak uchylony w ciągu roku od sporządzenia, a klauzula ta nie była uwzględniana w kolejnych wersjach. Mimo to przeciwnicy restrykcji od początku pandemii próbują przekonać, że „artykuł 61 Magna Carta” daje ludziom prawo do ignorowania restrykcji.

Uciekł z Afganistanu, zginął w bezpiecznym hotelu

5

-letni chłopiec zginął po upadku z okna na dziewiątym piętrze hotelu Sheffield Metropolitan w Sheffield.

Zaledwie 15 dni wcześniej dziecko i jego rodzice uciekli z Afganistanu.

Chłopiec był w pokoju pod opieką matki. Ze wstępnych usta-

leń policji wynika, że był to nieszczęśliwy wypadek.

W hotelu było zakwaterowanych kilka rodzin przesiedlonych z Afganistanu.

Home Office zarządził przegląd lokali, w których kwaterowani są uchodźcy. Zazwyczaj są to wynajmowane na koszt państwa hotele.

T

he Driver and Vehicle Licensing Agency (DVLA) potwierdziła poważne opóźnienia w rozpatrywaniu wniosków o przedłużenie ważności praw jazdy.

Na nowy dokument trzeba czekać nawet 10 tygodni.

Jak informuje portal „Metro”, problem dotyczy blisko 1,4 mln kierowców.

Urząd tłumaczy opóźnienia strajkiem pracowników w biurze w Swansea i koniecznością zmniejszenia zespołów dla zachowania dystansu społecznego.

„Wiecznie narzekająca” pracownica została niesłusznie zwolniona

23

tys. funtów odszkodowania dostanie doradczyni kredytowa, którą pracodawca zwolnił za, tu cytujemy za portalem „Metro”, „wieczne narzekanie”.

Przełożony Helen McMahon podał jako powód zwolnienia słabe wyniki. Zwolniona tłumaczyła, że była przemęczona, pracując ponad 48 godzin w tygodniu.

Trybunał pracy w Cambridge zauważył jednak, że

kobieta dostała wcześniej szampana w nagrodę za dobrą pracę i uznał zwolnienie za niesłuszne.

Oprócz odszkodowania pracodawca musi też wypłacić ekwiwalent za zwolnienie chorobowe i należne prowizje.

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

Tak wyglądają Diana i Charles w 5 sezonie „The Crown”

Elizabeth Debicki, jako księżna Diana Fot. Twitter/ TheCrownNetflix

Dominic West, jako książę Charles Fot. Twitter/ TheCrownNetflix

Na

kontach s erialu „T h e C r o w n ” w mediach społecznościowych, opublikowano nowe zdjęcia z planu filmowego 5 sezonu produkcji Netflixa.

Fotografie przedstawiają aktorów, którzy wcielą się w postaci księżnej Diany i księcia Charlesa – Elizabeth Debicki i Dominica Westa.

W kolejnym sezonie „The Crown”, Dominic West zastąpi grając ego p ostać Charlesa w czwartym sezonie Josha O'Connora, Elizabeth Debicki, znana widzom z „The Night Manager” i „Tenet”, zastąpiła Emmę Corrin. Zdjęcia aktorów opublikowano na Twitterze i Instagramie, co wywołało lawinę komentarzy.

Fani serialu zachwycają się doborem aktorki grającej Dianę, niestety West nie wszystkim przypadł do gustu, zdaniem wielu w ogóle nie przypomina pierwowzoru.

Nie opublikowano jeszcze zdjęć Lee Millera, który dołączył do „The Crown”. Aktor wcieli się w postać byłego premiera Sir Johna Majora. W piątym sezonie zobaczymy także Imeldę Staunton w roli królowej, Jonathana Pryce'a jako Księcia Philipa oraz Lesley Manville, która zagra księżniczkę Margaret.

Netflix nie zdradził jeszcze daty premiery nowych odcinków serialu, jednak należy spodziewać się, że będą one dostępne na platformie najpóźniej w połowie 2022 roku.

| 37

Festyn integracyjny w Hounslow Tekst: Marta Marczak, Polish Klan Association

Po

wielu miesiącach zakazów i obostrzeń związanych z pandemią Polskie Stowarzyszenie Klan, działające w południowo-zachodniej części Londynu zaprasza serdecznie wszystkich mieszkańców Hounslow i okolic na pełen atrakcji festyn All Together - Community Fun Day. W tym roku organizatorzy postawili na integrację różnych lokalnych społeczności, które bardzo licznie zamieszkują gminę Hounslow. Festyn, który odbędzie się w sobotę 4 września od godz. 14:00 do 21:00 w samym sercu Lampton Park (TW3 4DN), będzie wspaniałą okazją do bezpośrednich spotkań na świeżym powietrzu oraz celebrowania zakończenia wakacji i rozpoczęcia nowego roku szkolnego.

Podczas imprezy, którą w języku polskim i angielskim poprowadzą Joanna Figlak-Włoka, prezenterka radia PRL oraz Nick van Kukaj, DJ oraz producent muzyczny, przewidziano mnóstwo zabaw i atrakcji kulturalno-rozrywkowo-sportowych zarówno dla dzieci jak i dorosłych.

Będzie pokaz mody słowiańskiej (przygotowany przez Dorotę Glapinską właścicielkę Unique Dress Queen), lokalny Talent Show, pokaz baniek mydlanych – BubbleMania/ Mike Foston, występ magika – Ziutini, występ poetycki Agnieszki Kuchnia-Wołosiewicz, warsztaty taneczne hip-hop (choreograf Ivo Bruno Pomorski), turniej szachowy, pokaz praktyk bojowych walki w pełnej stali dla starszych oraz miękkim mieczem dla dzieci – Średniowieczny Klub Walki (Knyaz UK), przejażdżki dla dzieci na osiołkach, wystawa prac malarskich, warsz-

taty żywieniowe ( Sophistiqe – Justyna Wylegała), konkursy z nagrodami, zajęcia sportowe (OHM Coaching & Fitness oraz Magic Football Academy), wesołe miasteczko (Jimmy Beach), pokaz aut klasycznych, policyjnych oraz straży pożarnej, muzyka na żywo (Silvia, Revers, Polanie, Marcel Mamiński oraz zespół WOT), kreatywne zajęcia ruchowo-edukacyjne dla różnych grup wiekowych.

Dodatkową atrakcją będzie odczytanie fragmentów książki G. Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej" w ramach ogłoszonego przez Prezydenta RP, a przypadającego na 4 września Narodowego Dnia Czytania.

Wydarzenie zaszczycą swoją obecnością goście honorowi m.in.

Mayor Borough of Hounslow Cllr

Bishnu Gurung, Leader of the Council Cllr Steve Curran, lokalni radni, przedstawiciele polskiej Ambasady w Londynie oraz weterani wojenni.

W ramach festynu odbędzie się też bieg honorujący żołnierzy „Tropem Wilczym – Bieg pamięci Żołnierzy Wyklętych” oraz wystawa poświęcona rocznicy bitwy o Anglię.

Na miejscu będzie można zakupić pyszne jedzenie, lody oraz napić się piwa.

Wstęp jest bezpłatny dzięki sponsorom London Borough of Hounslow, Polskiej Ambasadzie w Londynie, organizacji Inspire Hounslow, sieci sklepów Kujawiak, Ant BM Mrowka, B&K Environmental Services LTD oraz Precise Protect ubezpieczenia.

Więcej informacji na stronie www.polishklan.uk

Feministyczny Kopciuszek w końcu na scenie

T

riumfem nazwali krytycy długo oczekiwaną premierę musicalu „Cindarella” (Kopciuszek), która w końcu doszła do skutku na londyńskim West Endzie. To nowa, feministyczna wersja klasycznej baśni.

Premiera op óźniła się z powodu pandemii. Producentem jest Andrew Lloyd Webber, autorem scenariusza zdobywca Oscara Emerald Fennell, a w tytułowej roli występuje Carrie Hope Fletcher.

Spektakl można obejrzeć w teatrze Gillian Lynne.

Carrie Hope Fletcher, Laura Baldwin, Victoria Hamilton-Barritt, Georgina Castle Fot. Tristram Kenton

38 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

Ostatnie wakacyjne grillowanie Tegoroczne lato pozostawiło po sobie spore rozczarowanie, a na domiar złego wakacje kończą się już definitywnie. Mam jednak nadzieję, że ostatnie dni sierpnia miną państwu o ile nie na wyjazdach krajoznawczych, to przynajmniej w gronie najbliższych.

A nie ma nic lepszego niż dobry grill w gronie przyjaciół i rodziny.

Dariusz A. Zeller

Krewetki z grilla Składniki: l

1kg krewetek

Marynata: l 4 łyżki posiekanej natki pietruszki l szklanka oliwy l łyżka posiekanego oregano l 4 łyżki soku z cytryny l p osiekany ząbek czosnku l s ól l pieprz l pieprz kajeński l łyżka koncentratu pomidorowego

Sposób przyrządzenia:

Wszystkie składniki do marynaty wymieszać.

Krewetki ułożyć w misce i zalać marynatą, odstawić na 2 godziny. Przez ten czas od czasu do czasu wymieszać. Krewetki nabić na patyki do szaszłyków i ułożyć równo na rozgrzanym ruszcie.

Grillować przez 3 minuty.

Szaszłyki z grilla Składniki:

karkówka 400 g l przyprawa do mięs 1 opakowanie l c ebula 3 szt l papryka czerwona 1 szt l papryka żółta 1 szt l curry 1 łyżka l pieczarki 5 szt l olej 80 ml l

Sposób przyrządzenia:

Mięso pokrój w kostkę o boku około 2 cm. Następnie zamarynuj w oleju i przyprawie.

Papryki umyj i pokrój w kostkę podobnej wielkości jak mięso. Cebulę pokrój na ćwiartki, a pieczarki na połówki.

Nadziewaj szaszłyki. Zacznij od kawałka mięsa, następnie daj paprykę i cebulę. Na końcu szaszłyka powinno znaleźć się mięso.

Gotowe szaszłyki posyp curry i smaż na patelni bądź grilluj po 6-8 minut z każdej strony. Takie szaszłyki najlepiej smakują z grilla np. z sosem jogurtowym i pieczonymi ziemniakami.

Aromatyczny łosoś z grilla z ostrą salsą z mango i granatu Składniki:

dzwonka łososia 4 sztuki l s os chilli 2 łyżki l delikat przyprawa uniwersalna 1 łyżka l mango 1 sztuka l owoc granatu 1 sztuka l świeża kolendra l skórka otarta z 1 cytryny l oliwa z oliwek 3 łyżki l pieprz czarny mielony 1 szczypta l

Sposób przyrządzenia:

Porcje łososia skrop oliwą, posyp skórką z cytryny i oprósz przyprawą Knorr oraz

pieprzem. Tak przygotowane dzwonka odłóż na 10 minut w chłodne miejsce.

W tym czasie pokrój mango w niedużą kostkę, dodaj owoce granatu oraz posiekaną drobno czerwoną cebulę. Dodaj również sos chilli, aby uzyskać pikantny, pomidorowy smak salsy, oliwę (2 łyżki), pokrojoną drobno kolendrę i sok z cytryny.

Salsę wymieszaj i przełóż do czystej miseczki.

Rybę przełóż na rozgrzany grill i opiekaj po 5 minut z każdej strony. Gotową rybę podawaj z owocową salsą i chrupiącym pieczywem.

letnie danie |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

| 39

Grillowane jabłka z mozzarellą i sałatą Składniki:

czerwone twarde jabłka l 3 łyżki miodu l łyżeczka musztardy l 10 dag sera mozzarella l p ęczek świeżej mięty l 3-4 listki sałaty frisée l 2-3 pędy szczypiorku l cytryna l 40 ml likieru kokosowego l s ól l pieprz l oliwa l

Sposób przyrządzenia:

Przetnij jabłka na pół, usuń gniazdo z pestkami, pokrój na 6 plastrów, zamarynuj (20 min) w oliwie, soli i pieprzu do smaku. Na patelni grillowej rozgrzej małą ilość oliwy i usmaż jabłko na rumiano.

W misce wymieszaj posiekane listki mięty, sok z cytryny, miód, musztardę, sól i szczyptę pieprzu. Małym strumieniem wlej oliwę i delikatnie wymieszaj.

Na koniec dodaj likier kokosowy i jeszcze raz wymieszaj.

Na dwóch talerzach ułóż po 3 plastry grillowanego jabłka, przełóż plastrami sera mozzarella. Sałatę frisée przewiąż pędami szczypiorku, polej przygotowanym sosem, udekoruj listkami mięty i podawaj.

Pieczarki nadziewane Składniki: l

8 dużych (mniej więcej jednakowej

l

2-3 ząbki czosnku

l

wielkości) pieczarek

25 dag owczego twarożku l 1 cebula l 1 cytryna

3 łyżki posiekanej bazylii l 2 łyżki posiekanego tymianku l 5 dag masła l 1/2 strączka chili l s ól, pieprz l gałązki ziół do dekoracji l

Sposób przyrządzenia:

Pieczarki oczyść gąbką albo szczoteczką. Opłucz i osusz na papierowym ręczniku. Odetnij nóżki. Kapelusze ułóż wewnętrzną stroną do góry i skrop sokiem z cytryny. Będą smaczniejsze, jeżeli posypiesz je szczyptą soli i pieprzu.

Przygotuj farsz: obraną cebulę drobno

posiekaj. Nóżki pieczarek drobno posiekaj lub zetrzyj na tarce. Cebulę i posiekane nóżki pieczarek dodaj do twarożku razem z tymiankiem i bazylią. Dopraw skórką otartą z cytryny. Czosnek przeciśnij przez praskę i dodaj do farszu.

Dopraw do smaku solą i pieprzem. Przygotowany farsz dokładnie wymieszaj. Na dno kapeluszy pieczarek włóż po kawałku masła. Każdą pieczarkę napełnij taką ilością przygotowanego farszu, aby uzyskały efektowny kulisty kształt. Napełnione farszem kapelusze pieczarek ułóż na aluminiowej tacce do grillowania. Piecz na wysoko podniesionym ruszcie około 20 minut. Po zdjęciu z rusztu posyp posiekaną drobno papryczką chili.

Przed podaniem udekoruj gałązkami świeżych ziół. Do faszerowanych pieczarek możesz podać upieczone na grillu grzanki.

Pałki z kurczaka marynowane w piwie Składniki:

pałki kurczaka – 12 szt. l ketchup extra hot – 50 ml l cukier muscovado – 3 łyżki l oliwa z oliwek – 30 ml l przyprawa do grilla – 2 łyżki l świeżo mielony czarny pieprz – 0.5 l

łyżeczki

kminek – 0.5 łyżeczki l pieprz cayenne – 0.5 łyżeczki l ząbki czosnku – 2 szt. l p osiekana szalotka – 3 łyżki l p osiekana natka pietruszki – 0.5 szkl. l piwo – 100 ml l

Sposób przyrządzenia:

Umyj i osusz pałki z kurczaka. W misce pomieszaj oliwę z przyprawą, czarny pieprz, kminek, ostrą paprykę, cukier, ketchup, posiekany czosnek i cebulę, piwo oraz posiekaną natkę pietruszki.

Wszystko razem dokładnie wymieszaj.

W powstałej marynacie zanurz pałki z kurczaka pozostaw je w chłodnym miejscu na co najmniej 12 godzin.

Udka grilluj na średnio rozgrzanym grillu, na aluminiowych tackach, pod przykryciem przez około 40 min. Grilluj cały czas przekręcając udka i smarując je marynatą co jakiś czas.

40 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

Małgorzata Koszela-Żarska instruktorka firtness, trenerka personalna malgorzata.koszelazarska@gmail.com koszelazarska

Nordic Walking

L

ato trwa, a ja będę dalej was namawiać na ruch na świeżym powietrzu. Tak dotleniamy całe ciało, łapiemy witaminę D, czerpiemy energię z drzew, kwiatów, nieba, ziemi, kolorów, poznajemy innych aktywnych.

Dzisiaj chciałam polecić bardzo bezpieczną formę ruchu – Nordic Walking, czyli marsze z kijkami. Ja nie używam kijków, bo po prostu kocham biegać. Jeśli nie

lubisz biegać lub z jakichś względów nie możesz – spróbuj marszu. Taki trening polecam wszystkim.

Bardzo ważna jest tutaj technika. Praca nóg powinna odbywać się naprzemiennie. Oznacza to, że podczas kroku w przód prawą nogą, jednocześnie należy zaangażować lewą rękę i odwrotnie.

Nordic Walking ma wiele zalet dla układu sercowo -naczyniowego czy dla mięśni ramion i tułowia oraz koń-

czyn dolnych. Udowodniono, że dodanie kijków do chodzenia podczas spaceru aktywuje znacznie więcej mięśni niż zwyczajny spacer. Wpływa to również na spalanie większej liczby kalorii, co stanowi doskonały sposób walki z otyłością. Warto spróbować!

Przy okazji kijki można wykorzystać do ćwiczeń.

Poniżej moje propozycje.

Brzuszki z kijkiem

Pozycja wyjściowa: Połóż się na plecach, wyprostuj nogi.

Chwyć w dłonie kij i wyciągnij proste ręce za głowę. Unieś nogi o kilka centymetrów.

Ruch: Ugnij nogi i przyciągnij kolana do piersi. Jednocześnie unieś tułów i przenieś ręce w przód, tak aby kij znalazł się poniżej kolan. Wytrzymaj chwilę i wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz 12 razy.

Fitness |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

Przenoszenie kija do tyłu

Pozycja wyjściowa: Kij łapiemy bardzo szeroko i trzymamy przed sobą jak sztangę.

Ruch: Staramy się bez zmiany chwytu przenieść kij do tyłu do pozycji, gdzie kij dotyka pośladków. Wykonujemy 8 powtórzeń tam i z powrotem.

Odwodzenie nogi do boku

Pozycja wyjściowa: Stań w pozycji wyprostowanej. Kij trzymaj w ręce. Wzrok skieruj na wprost.

Ruch: Wykonaj odwodzenie nogi w bok.

Następnie powoli wróć nogą do pozycji wyjściowej, utrzymując napięcie mięśniowe, na ile to możliwe.

Po zakończeniu serii powtórzeń wykonaj ćwiczenie na drugą nogę w taki sam sposób.

Postaraj się nie wyginać kręgosłupa nadmiernie w łuk w odcinku lędźwiowym.

| 41

42 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 | Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

Zmęczenie po posiłku

zdrowie |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021

Uczucie senności po jedzeniu to częsty problem, który wiele osób doświadcza po obiedzie.

Jest to również ta sama pora dnia, kiedy pojawia się apetyt na cukier i kofeinę. Zamiast reagować na zmęczenie słodyczami i kawą, lepszym podejściem jest ułożenie posiłków w taki sposób, aby utrzymać energię.

D

laczego odczuwamy zmęczenie po posiłku? Jedną z głównych przyczyn uczucia zmęczenia po jedzeniu jest spadek poziomu cukru we krwi.

Po zjedzeniu słodyczy lub rafinowanych węglowodanów, odczuwamy podwyższony poziom insuliny, ale kilka godzin później poziom spada, gdy „załamuje się poziom cukru we krwi”. Może to powodować uczucie letargu, zmęczenia i głodu.

Nasilenie tych objawów różni się w zależności od osoby.

Cukier i przetworzone węglowodany powodują również uwalnianie większej ilości serotoniny, która jest substancją dającą poczucie szczęścia, ale może również powodować uczucie zrelaksowania i senności. Innym powodem, dla którego czujemy się senni po jedzeniu, jest działanie układu nerwowego przywspółczulnego i rytm dobowy. Przywspółczulny układ nerwowy jest częścią układu nerwowego, która odpowiada za procesy „odpoczynku i trawienia”. Reaguje na zjedzenie posiłku, sprawiając, że czujemy się bardziej zrelaksowani. Jedzenie powoduje również, że krew przepływa do układu pokarmowego, aby pomóc w trawieniu, co zużywa dużo energii i może powodować obniżenie nastroju. Rytm dobowy lub „zegar wewnętrzny” odgrywa rolę w utrzymywaniu poziomu energii przez cały dzień.

Uważa się, że uczucie zmęczenia po południu, zwykle między 14:00 a 16:00, jest naturalne. W rzeczywistości możemy być senni z powodu normalnego cyklu dobowego, a nie z powodu ostatniego posiłku.

Czy to powód do zmartwienia?

Chociaż obniżony poziom energii po dużym posiłku jest stosunkowo normalnym stanem, szczególnie późnym popołudniem lub przed snem, chroniczne zmęczenie może mieć inne przyczyny. Zbyt duża ilość insuliny wytwarzana jest, zwykle po posiłku zawierającym cukier lub węglowodany. Zwykle objawy te pojawiają się około trzech do czterech godzin po posiłku.

Warto zbadać takie objawy jak osłabienie mięśni, nerwowość, bladość skóry, drżenie, pocenie się i zawroty głowy.

Inny zestaw objawów jest często spowodowany alergiami pokarmowymi i nadwrażliwością na niektóre potrawy.

Są to częste wahania nastroju, wysypki skórne lub wypryski, problemy z trawieniem, bóle stawów i mięśni. U niektórych osób nadwrażliwość pokarmowa może również przyczyniać się do senności po posiłku. Potencjalne pokarmy alergiczne mogą obejmować pszenicę/gluten, nabiał, orzechy lub skorupiaki.

Duże, ciężkie, wysokotłuszczowe posiłki, fast foody i przetworzone mięso – mogą również pozbawić cię energii, ponieważ ich trawienie zabiera sporo czasu.

Które pokarmy dodają nam energii?

Skoncentrujmy się przede wszystkim na spożywaniu wystarczającej ilości białka: (drób, mięso karmione trawą, jajka, jogurt, ryba, białko roślinne, takie jak fasola i orzechy).

Węglowodany złożone, takie jak produkty pełnoziarniste, warzywa i owoce, mogą również zapewnić szybki zapas energii. Żywność dostarczająca witaminy z grupy B, takie jak B12 i B6, witamina D i żelazo, może również pomóc w utrzymaniu wyższego poziomu energii. Witaminy z grupy B i żelazo są szczególnie ważne dla wspomagania trawienia i procesów metabolicz-

Co jeść, by nie czuć się zmęczonym

Ogólnie rzecz biorąc, starajmy się osiągnąć równowagę, włączając produkty bogate w błonnik, zdrowe tłuszcze, białko i warzywa. Uważajmy aby nie przesadzać z rafinowanymi węglowodanami, takimi jak dania z makaronu, płatki zbożowe, makarony, słodycze itp.

W razie wątpliwości komponujmy dania zawsze z dużą porcją warzyw do tego możemy dodać białko – kurczak lub ryba, trochę tłuszczu, takiego jak oliwa z oliwek lub plasterki awokado, aby dopełnić całość. Należy jednak pamiętać, że zbyt dużo białka powoduje, że niektórzy ludzie czują się ospali, prawdopodobnie z powodu zwiększonego uwalniania tryptofanu, aminokwasu znajdującego się w pokarmach białkowych, takich jak indyk, mleko, mięso i jajka, który wyzwala produkcję serotoniny. Najlepiej jednak nie mieszać różnych pokarmów, gdyż to ułatwi trawienie. Ale o diecie rozdzielnej będzie w kolejnym artykule.

nych, które przekształcają składniki odżywcze, zawarte w diecie w energię użytkową.

Na koniec upewnijmy się, że jesteśmy odpowiednio nawodnieni, pijąc dużo wody (i nie za dużo kofeiny, alkoholu lub słodkich napojów), ponieważ nawodnienie jest kluczem do dobrego samopoczucia.

Sen, radzenie sobie ze stresem, światło słoneczne i aktywny tryb życia to również gwarantuje dobrą energię.

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

| 43

44 44 |

ROZRYWKA | ROZRYWKA

Cooltura+ 26 sierpnia 2021 || Nº Nº 763 910 ||

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzyka polska

II wojna światowa

1. Dżem – Czerwony jak 1. Państwo, które podczas ……..

II wojny a. Piecświatowej nie przyjęło wypowiedzenia b. Komunista mu wojny przez Polskę: c. Krew a. Mandżuria d. Cegła b. Austria c. Turcja 2.

Jakie było prawdziwe d. Japonia nazwisko Czesława 2. Podczas II wojny światowej Niemena? w amerykańskiej marynarce a. Nowak wojennej służył bratanek: b. Wydrzycki a. Josepha Goebbelsa c. Burzyński b. Adolfa Eichmanna d. Sempoliński c. Adolfa Hitlera d. Rudolfa Hessa 3. „Nie dokazuj, miła nie 3. W 1941 roku na terytorium dokazuj ZSRR powstało nazistowskie Przecież nie jest z Ciebie państwo rosyjskie. Na czele znowu taki cudpartii stał rządzącej nim Nie od razu,kat miła nie od późniejszy powstania razu warszawskiego: ………………………………..” a. Heinz Guderian a. Nie od razu się przebijesz b. Bronisław Kamiński przezSobolew mój chłód! c. Jurij b. Nie od razu zniknie rejestr d. Konstantin Woskobojnik Twoich szkód!

4. Pierwszą ofiarą bomby zrzuc. Nie od razu stopisz sercabył: conej w 1945 roku na Berlin mego lód! a. Słoń d. Nie odWehrmachtu razu się opłaci ten b. Żołnierz Twój trud! c. Konsul Włoch d. Agent wywiadu brytyjskiego 4. był pierwszym 5. Kto W 1942 roku Niemcy wykonawcą utworu usiłowali przeprowadzić „Kolorowe jarmarki”? zamachy terrorystyczne a. Janusz Laskowskimiasta: głównie na terenie b. Irena Santor a. Oslo c. Maryla Rodowicz b. Berno d. Jerzy Połomski c. Nowy Jork d. Glasgow

5. Którego zespołu jest to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

6. Kto to śpiewał: „Wolność 6. Celem niemieckich kocham i rozumiem, pilotów-kamikaze wolności oddać nie były: a. Kopalnie w Polsce umiem”?

b. Mosty na Odrze a. Breakout c. Fabryki b. Andrzejw Baku Zaucha d. Oddziały c. Chłopcy radzieckie z Placu Broni 7. d.

Amerykańska Armia Tilt Duchów, której celem dezinformacja 7.była Kombi – Słodkiego,armii …….. niemieckiej, posługiwała życia. się bojowymi pojazdami: a. Błogiego a. Plastikowymi b. Długiego b. Styropianowymi c. Miłego c. Tekturowymi d. Dobrego d. Dmuchanymi Podaj miasta, które 8.8.„A kiedynazwę przyjdzie także miało być ewentualnym ponastępnym mnie celem zrzucenia Zegarmistrz światła bomby atomowej: purpurowy a. Berlin Byb.mi zabełtać błękit Tokio wc.głowie Rzym …………………………………….” d. Saarbrücken a. To go zapytam, czy jest 9. Najwięcej młodych zdrowy którzy zginęli żołnierzy, b. Zawieje wreszcie podczas działań II wiatr wojny odnowy pochodziło z: światowej, c. Stanę się nagle a. Radzieckiej Rosjifioletowy d. To będę jasny i gotowy b. Japonii c. Polski 9.d.„Wehikuł Niemiec czasu” to przebój którego zespołu?

10. Adolf Eichmann chciał a.

Dżem wymienić milion węgierskich b. Coma Żydów na dziesięć c. Perfect tysięcy alianckich: d. Lao Che a. Statków b. Czołgów 10. „Niech żyje bal!” c. Samolotów śpiewa… d. Ciężarówek a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Prawidłowe odpowiedzi: 1d, 2c, 3b, 4a, 5c, 6b, 7d, 8b, 9a, 10d.

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

L

O

L

l• l • •l Profesor do studenta egzaminie: Przychodzi żaba dona lekarza -zeProszę pana,naczy pan w a lekarz ogóle skarpetą głowie, chce skończyć się jej pyta: studia?

-– Co Tak ci panie profesorze. się stało?

-– Nie No towygłupiaj właśnie pan się,skończył... to jest napad! l• l • •l Do w Szwajcarii wchodzi Nabanku ćwiczenia wojskowe klient z walizkąpowołano i ściszonym głosem rezerwistów mówi do bankiera: znanego profesora.

-W kancelarii Chciałbym wpłacić pieniądze, sierżant pyta:w tej walizce jest cztery miliony euro.

– Czy chodził pan do szkoły?

Na to bankier uśmiechnięty:

-– Tak. ProszęSkończyłem nie ściszać głosu, bieda to żaden wstyd. podstawówkę, potem liceum, następnie dwa fakultety l l l doktorat... na studiach, potem Zapytali Latę, czy repre– Dość! –Grzegorza przerywa sierżant. zentacja z 1974 pokonałaby dzi– Zapiszcie kapralu, że umie siejszą czytać.kadrę.

- Tak, wygralibyśmy • • • 1:0.

-W stołówce Tylko tyle? w kolejce po zupę -rozmawiają No tak, proszę pamiętać że więkdwaj studenci: szość z nas jestwieści już po z domu?

70.

– Masz jakieś – Niestety, ani złotówki. l• l • •l Jasiu przychodzi ze szkoły i chwali Krzyczy gość w restauracji: się ojcu: – Czy będę siedział tu głodny -całą Tato,noc? dzisiaj na kartkówce nie popełniłem żadnego błędu orto– Nie proszę pana zamykamy graficznego!

-o dziewiątej Wspaniale synu, a jaki był temat?

– odpowiada -kelner.

Tabliczka mnożenia.

••• l l lmężczyzn: Rozmawia dwóch -– Chyba Tatusiu, rozejdę czy Ocean sięSpokojny ze swoją zawsze żoną. jest spokojny?

-– Dlaczego?

Co za dziwne pytanie? Czy nie możesz pytać się o cośOd mądrzejszego?

– Ciągle marudzi. siedmiu -miesięcy Mogę. Kiedy umarło Morze Marwciąż zawraca twe? mi głowę tym samym!

– Czym? l l l – Żebym wyniósł choinkę do Student pyta studenta: śmietnika.

- Powtarzałeś coś egzami• • przed • nem?

Pchła pyta się pchły: -– Gdzie Tak. byłaś w czasie wakacji?

-– Na A co? krecie.

- Będzie dobrze, będzie dobrze...

PLAC ZABAW |

| Nº 910 | 26 sierpnia 2021 znajdź 10 różnic

policz motyle

labirynt

sudoku dla dzieci

| 45

46 |

26 sierpnia 2021 | Nº 910 |

| SPORT

IBB Polonia Londyn wraca do Bełchatowa

I

BB Polonia Londyn powróciła do treningów i przygotowań do nowego sezonu, a w niedzielę, 22 sierpnia, uda się na zgrupowanie. Za jego miejsce mistrzowie Anglii ponownie wybrali Polskę. Dzięki uprzejmości i gościnności klubu partnerskiego – PGE Skry, od nadchodzącego tygodnia podopieczni szkoleniowca Vangelisa Koutouleasa będą dzielić z siatkarzami bełchatowskiego zespołu halę „Energia”. Obóz treningowy ma na celu zbudowanie formy londyńskiej ekipy na tegoroczne występy w Lidze Mistrzów.

IBB Polonia oficjalnie wróciła do treningów po ośmiomiesięcznej przerwie spowodowanej sytuacją pandemiczną w Anglii oraz okresem wakacyjnym. W poniedziałek, 16 sierpnia część zawodników spotkała się w Leyton, na boisku do siatkówki plażowej. W pierwszym tygodniu londyńczycy adaptują się do powrotu do pracy nad formą tylko podczas zajęć na piasku.

W weekend członkowie stołecznego klubu zmienią miejsce pobytu, by od przyszłego tygodnia ruszyć z pełnym planem treningowym. W tym celu zespół postanowił przenieść się do Polski. Tymczasowa relokacja drużyny do Bełchatowa spowodowana jest chęcią zapewnienia sztabowi szkoleniowemu oraz zawodnikom najwyższej jakości infrastruktury sportowej. PGE Skra Bełchatów, która posiada profesjonalne zaplecze sportowe w postaci hali i sprzętu, po raz kolejny zgodziła się udostępnić je londyńczykom na czas ich pobytu. Dodatkowo, IBB Polonia może liczyć na wsparcie organizacyjne i logistyczne swoich długoletnich przyjaciół. Przyjmowanie takich rozwiązań jest możliwe dzięki partnerskim relacjom, o które dbają oba kluby. Poza tym mistrzowie Anglii, w myśl swoich długoterminowych celów, wybierają, najlepsze z obecnie możliwych, rozwiązania mające na celu poprawę warunków sportowych klubu, a w rezultacie także wyników na arenie międzynarodowej.

W tym sezonie IBB Polonia Londyn po raz trzeci powalczy w Lidze Mistrzów.

Głównym celem na tegoroczne rozgrywki jest poprawa wyników względem poprzednich lat, w których klub kończył udział w początkowej rundzie. W nadchodzącej edycji turnieju pierwszym rywalem mistrzów Anglii będzie białoruski Shakhtior Soligorsk. Mecze zaplanowane są na październik br.

Do Bełchatowa zespół nie przyjedzie teraz w komplecie. Sukcesywnie będą dołączać do niego kolejni zawodnicy, w tym ogłoszony niedawno główny rozgrywający reprezentacji Chile – Matias Banda, który aktualnie przebywa na zgrupowaniu

z kadrą narodowa. Dodatkowe informacje na temat transferów i pełnego składu IBB Polonii Londyn na sezon 2021/22 zostaną podane w późniejszym terminie.

– Bełchatów jest dla nas drugim domem. Mamy same pozytywne doświadczenia związane z pobytem w Polsce.

Bardzo doceniamy gościnność naszych przyjaciół – PGE Skry Bełchatów i ich zaangażowanie w naszą współpracę.

Cieszymy się, że ponownie skorzystamy z ich infrastruktury. Aktualnie w Londynie nie mamy obiektu tak dostosowanego do treningów siatkarskich, jak hala „Energia”. Dostęp do zaplecza sportowego tak utytułowanego klubu jakim jest PGE Skra na pewno ułatwi nam wypracowanie optymalnej formy na Ligę Mistrzów – powiedział Bartek Łuszcz, prezes IBB Polonii Londyn.

– IBB Polonia Londyn to nasz partnerski klub od wielu lat i cieszę się, że nasza przyjaźń przetrwała tak długi czas. Dla-

tego gdy otrzymaliśmy pytanie o możliwość ponownego zgrupowania w Bełchatowie, nie wahaliśmy się ani chwili i postanowiliśmy pomóc. IBB Polonia Londyn będzie przygotowywała się m.in. w hali Energia do Ligi Mistrzów, a nasz obiekt doskonale zna smak tych wyjątkowych rozgrywek. Mam nadzieję, że nasza współpraca przyczyni się do tego, że Polonia zajdzie w Europie jak najdalej – mówi Konrad Piechocki, prezes KPS Skra Bełchatów S.A. IBB Polonia oprócz skupiania się na poprawie warunków treningowych, ciągle dokonuje ulepszeń w sferze organizacyjno-marketingowej. Klub przed rozpoczęciem sezonu przechodzi mały rebranding.

Celem podjętych działań jest chęć zaadaptowania kolorystyki do przyjętej filozofii i wizji klubu, który aspiruje do bycia wielopłaszczyznowym liderem w swojej dyscyplinie na przestrzeni kilku najbliższych lat. IBB Polonia Londyn zachowuje swoją tożsamość i nawiązanie do korzeni poprzez biało-czerwone barwy oraz wprowadzony przed laty kolor niebieski. Dodatkowo w ramach odświeżenia wizerunku wprowadza na stałe do swojej identyfikacji kolor czarny, który już w poprzednim sezonie gościł na strojach meczowych,

oraz pomarańczowy. Nowe kompozycje kolorystyczne będą widoczne na uniformach drużyny, w materiałach graficznych i marketingowych oraz na zaktualizowanej stronie www, która aktualnie jest w procesie tworzenia.

– Zaczęliśmy kolejny sezon i od samego początku pokazujemy, że nieustannie stawiamy na rozwój we wszystkich aspektach działalności klubu. Myślę, że dobrze wykorzystaliśmy tę długą przerwę.

Dzięki współpracy z PGE Skrą Bełchatów zabezpieczyliśmy naszym zawodnikom w pełni profesjonalne środowisko treningowe i robimy wszystko, by ułatwić im przygotowania do Ligi Mistrzów. Z kolei dla sympatyków klubu przygotowaliśmy dodatkowe innowacje w skali organizacyjno-marketingowej. Efektami naszych działań będziemy dzielić się sukcesywnie.

Mam nadzieję, że nasi kibice, partnerzy i media przyjmą je z takim samym entuzjazmem, jak członkowie klubu. Myślę też, że prowadzone przez nas działania przyciągną kolejnych partnerów, którzy razem z nami będą dążyć do realizacji przyjętych założeń – powiedział Jacek Ambroży, właściciel IBB Builders Merchants – sponsora strategicznego klubu, oraz główny udziałowiec IBB Polonii Londyn.

Więcej na temat ambicji oraz planów klubu można przeczytać na stronie www: https://polonia.vc.

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

07845086222

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk

Self-emp

loyed

VA T

GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

Rejestracja LTD (Lim ited Company)

Empl

oyme

Par

nt

tne

rsh

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

ip

0208 846 3606

poniedziałek, środa, piątek 8.00-19.00 wtorek, czwartek 8.00-21.00

KSIĘGOWOŚĆ

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

SKUPUJEMY KAŻDY METAL I WYWOZIMY www.mattmetal.co.uk ŚMIECI!

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy Telefon całodobowy:

02088405188

polskidompogrzebowy.co.uk

reklamy.uk

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

LOGO

LOGO

LOGO

BOARDS Zadbaj o swoją firmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki.

Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: 175 Bilton Rd, London UB6 7HQ

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449 E: sales@print-stock.co.uk PrintStock.co.uk

printstock

SUPPORT:

Bilety dostępne na PrlLiveMusic.co.uk Organizator:

ive

Patronat medialny:

18

września

O2 Shepherd’s Bush Empire