Cooltura Issue 920 by Cooltura

Pozytywne strony emigracji Z półki Biblioteki Polskiej POSK w Londynie Nowy cykl, w którym będziemy prezentować najciekawsze książki dostępne w polskiej bibliotece w Londynie. Str. 26

The Polish Weekly | No 44 (920) | 04.11.2021

Zdrowie Reishi – grzyb, który zwalcza choroby i poprawia odporność. Str. 40

Trendy

Polecamy fotele, w których można przezimować z ciekawą książką. Str. 42

POZYTYWNE DZIAŁANIE MUZYKI NA DEMENCJĘ

Order Uśmiechu dla Aleksandry Podhorodeckiej

uż od 1968 roku, 21 września obchodzimy Światowy Dzień Orderu Uśmiechu. To wyjątkowe odznaczenie, z uwagi na to, że jest przyznawane dorosłym osobom przez dzieci. W tym roku dla polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii było to wydarzenie szczególne, gdyż jedną z kawalerek orderu została Aleksandra Podhorodecka. Z Honorową Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej rozmawiał Dariusz A. Zeller.

Czytaj więcej na stronach 16-17

odziennie w Wielkiej Brytanii demencja rozwija się u niemal 600 osób. Najczęściej doświadczają jej osoby po 65. roku życia, ale można zachorować wcześniej. Aby wspomóc dotkniętych demencją, ich rodziny i opiekunów, charytatywna organizacja Playlist for Life korzysta z potęgi muzyki. Elżbieta Nagaj w wywiadzie dla „Cooltury” opowiada o powstaniu i założeniach organizacji oraz o tym, jakie korzyści w radzeniu sobie na co dzień z demencją płyną ze słuchania muzyki.

Czytaj więcej na stronach 20-21

Polscy technicy świętowali

irtualną konferencją, przyjęciem w ambasadzie i obiadem w restauracji SkyGarden członkowie Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii uczcili 80. rocznicę powstania organizacji.

Anna Kopyto – prezeska STP (z prawej) z okolicznościowym logo organizacji

Czytaj więcej na stronach 14-15

2 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Polacy nie reagują na apele o szczepienia

er Londynu zaapelował do mieszkańców stolicy, by szczepili się przeciwko grypie, a uprawnionych zachęcał do wzięcia trzeciej dawki szczepionki na koronawirusa. Sadiq Khan wypowiedział się na ten temat w przychodni w Tooting, gdzie sam poddał się szczepieniu. Liczba zakażeń koronawirusem i pacjentów w londyńskich szpitalach niepokojąco rośnie. Tymczasem 33 proc. Polaków pracujących w kluczowych zawodach w Wielkiej Brytanii

Fish and ships, czyli francusko-brytyjski spór o ryby

ielka Brytania wezwała francuskiego ambasadora do złożenia wyjaśnień w sprawie zatrzymania brytyjskiego statku rybackiego w Baie de la Seine i ostrzeżenia dla drugiej jednostki. Jedna z tych jednostek – trawler, została odholowana do portu Le Havre, gdzie załoga musiała wyładować na brzeg złowione ryby. Drugi statek był pusty, w tym przypadku skończyło się na pouczeniu i karze finansowej. Francja tłumaczy, że rybacy prowadzili połowy na jej wodach bez odpowiednich zezwoleń. Wezwanie na dywanik ambasadora zaprzyjaźnionego kraju jest w dyplomacji europejskiej niemal niespotykane. Oba kraje toczą rozpoczęty po brexicie spór o połowy. Francja zarzuca Wielkiej Brytanii niewywiązywanie się z porozumienia i ograniczanie francuskim rybakom dostępu do wspólnych łowisk. Po tym, jak władze w Londynie znacząco ograniczyły liczbę licencji połowowych dla francuskich ryba-

ków, Paryż zapowiedział podjęcie działań odwetowych. 2 listopada zostały wprowadzone systematyczne kontrole celne i sanitarne brytyjskich produktów wyładowanych we Francji oraz zakaz rozładunku owoców morza. Francuskie władze grożą także ograniczeniem dostaw energii elektrycznej na wyspy Jersey i Guernsey. Francja przypomina, że zgodnie z zapisami umowy brexitowej francuscy rybacy powinni mieć nieograniczony dostęp do wód po brytyjskiej stronie kanału La Manche, znajdujących się jednak w pobliżu francuskiego wybrzeża. Władze Jersey wydają jednak licencje tylko tym rybakom, którzy łowili wokół wyspy przed brexitem, nowe wnioski są automatycznie odrzucane. W miniony weekend premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson i prezydent Francji Emmanuel Macron rozmawiali o możliwościach rozwiązania sporu podczas szczytu G20, który odbył się w miniony weekend.

Wielka Brytania usunęła ostatnich siedem krajów z czerwonej listy podróży

Ekwadoru, Dominikany, Kolumbii, Peru, Panamy, Haiti i Wenezueli można podróżować bez konieczności odbywania drogiej kwarantanny w hotelu po powrocie na Wyspy.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk

odmawia przyjęcia szczepionki – wynika z badania projektu Migrant Essential Worker. Dla kontrastu, przeciwnych szczepieniom jest 9 proc. Brytyjczyków, czyli trzy razy mniej niż Polaków. Jak wskazują autorzy badania, opór wobec szczepień wśród Polonii jest i tak mniejszy niż wśród Polaków, którzy zostali nad Wisłą, gdzie antyszczepionkowe poglądy ma 43 proc. osób. Więcej na temat tego badania można przeczytać na stronie: migrantessentialworkers.com

Czerwona lista, mimo że pusta, pozostanie nadal w użyciu. W każdej chwili mogą na nią trafić kraje, w których sytuacja epidemiczna pogorszy się. Zmiany weszły w życie 1 listopada.

WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD

Królowa ma odpoczywać jeszcze przez 2 tygodnie, uznali lekarze

KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 07932 55 66 22 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk

Fot. Twitter/The Royal Family

rólewscy lekarze uznali, że królowa powinna unikać większego wysiłku, w tym uczestnictwa w oficjalnych spotkaniach czy uroczystościach, przez co najmniej 2 tygodnie. Od tygodnia królowa wypełnia jedynie lekkie obowiązki siedząc za biurkiem i wszystkie spotkania odbywa w formie wideokonferencji. Decyzja o zwolnieniu tempa oznacza, że brytyjska monarchini nie będzie mogła wziąć udziału 13 listopada w Festival of Remembrance w londyńskim Royal Albert Hall. Jest ono częścią królewskich obchodów Remembrance Sunday. Biuro pra-

sowe Pałacu Buckingham poinformowało jednak, że królowa może pojawić się na ceremonii przed pomnikiem wojennym Cenotaph. Elżbieta II przywiązuje do tej uroczystości wielką wagę i nie wyobraża sobie, by mogło jej tam zabraknąć. Pytany o stan zdrowia monarchini premier Boris Johnson powiedział: „Rozmawiałem z Jej Wysokością – jak co tydzień, i jest w bardzo dobrej formie”. „Musi tylko czasem posłuchać rad swoich lekarzy i trochę odpocząć. Jestem też pewien, że cały kraj życzy jej dobrze”, dodał.

KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, marlena@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

Metro zwiększa ruch na linii Waterloo & City

22 listopada linia metra Waterloo & City znowu będzie kursować przez cały dzień. Obecnie połączenia są tylko w godzinach szczytu. Pełne uruchomienie linii to efekt powrotu znacznej części pracowników do biur w centrum Londynu.

Ruch w metrze powoli rośnie, ale wciąż jest daleki od tłoku, jaki panował przed pandemią. Liczba pasażerów jest na poziomie 60 proc. stanu z 2019 roku. Przypominamy, że 27 listopada zostaną przywrócone nocne połączenia na liniach Central i Victoria.

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

Jesteśmy z wami od 70 lat, niezależnie od tego gdzie jesteście

Dostępne tylko w Available in selected stores & online. While stocks last.

4 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Wielka Brytania będzie System wyszukiwania miała normalne święta kontaktów osób zakażonych Bożego Narodzenia, drogi i nieskuteczny przekonuje minister zdrowia

związku z wywieraną na rząd presją w kwestii przywrócenia restrykcji społecznych w ramach tak zwanego „Planu B” walki z pandemią w okresie jesienno-zimowym, minister zdrowia zapewnił, że Wielka Brytania będzie miała w tym roku „normalne święta Bożego Narodzenia”. W ubiegłym roku w czasie Bożego Narodzenia obszary południowo-wschodniej Anglii, w tym Londyn, zostały objęte surowymi restrykcjami po tym, jak liczba infekcji wywołanych bardziej zakaźnym szczepem delta, zaczęła gwałtownie rosnąć. Ostatnie tygodnie zrodziły obawy o to, jak będą wyglądały tegoroczne święta. Dzienne bilanse covidowe wykazywały wzrost liczby zakażeń – w ostatnim czasie było ich średnio 40-50 tys.

Środowisko medyczne zaapelowało do rządu o natychmiastowe wprowadzenie niektórych restrykcji, jak np. obowiązek noszenia maski w przestrzeni publicznej. Minister Sajid Javid twierdzi jednak, że nie ma konieczności wdrożenia „Planu B” (zakłada on noszenie masek, wprowadzenie paszportów covidowych oraz powrót do pracy z domu). „Wiemy już, że covid jest nieprzewidywalny, więc żaden rozsądny minister zdrowia nie przewidzi dokładnie tego, w jakim punkcie pandemii będziemy za trzy miesiące lub pół roku, częściowo dlatego, że zawsze istniało ryzyko pojawienia się nowego, groźniejszego wariantu koronawirusa”, przyznał podczas wywiadu dla BBC. „Dla wszystkich ludzi, takich jak ja, którzy mają nadzieję i planują normalne święta Bożego Narodzenia – a nawiasem mówiąc myślę, że tak właśnie będzie, będziemy mieli normalne Boże Narodzenie – mam jedno przesłanie, jeśli chcemy, by tak było, po prostu trzymajmy się swoich ról. Wszystko zależy od nas”, stwierdził. Minister zdrowia przyznał także, że nie wyklucza wprowadzenia obowiązku szczepień dla personelu NHS w celu złagodzenia kryzysu w służbie zdrowia.

Rząd pracuje nad „Planem C” walki z pandemią

związku z rosnącą liczbą nowych zakażeń koronawirusem na Wyspach oraz presją ze strony środowisk naukowych i medycznych, by przywrócić restrykcje, rząd rozważa możliwość wprowadzenia w życie nowego planu walki z pandemią w okresie jesienno-zimowym. O „Planie C” wspomniał główny naukowy doradca Ministerstwa Zdrowia. Jego założenia mają być dostosowane do aktualnej, dynamicznej sytuacji w kraju, która znacząco zmieniła się od czasu ogłoszenia poprzedniej strategii. Przypomnijmy, w pierwotnej wersji rząd zakładał jedynie dwa warianty walki z pandemią w okresie jesienno-zimowym, które określono jako „Plan A” i „Plan B”. Pierwszy bazował na monitorowaniu bieżącej sytuacji epidemicznej w kraju, zaś drugi oznaczał przywrócenie obostrzeń. O tym, że resort zdrowia pracuje nad „Planem C”, pierwsi dowiedzieli się członkowie parlamentarnej komisji ds. nauki i technologii, przed którą stawiła się pro-

fesor Lucy Chappell – główna doradczyni naukowa ministerstwa. Dopytywana o strategię walki z koronawirusem na nadchodzące miesiące, profesor stwierdziła: „plan A i plan B oraz, na jakimkolwiek jest teraz etapie, plan C, nie wykluczają się wzajemnie”. „„Prace nad nim nie mają intensywnego charakteru, ale sama nazwa jest uży-wana przez pracowników resortu; w tej chwili skupiamy się przede wszystkim na planie B”, dodała. Tymczasem rząd nie potwierdza tych doniesień. „Jak wielokrotnie wyjaśnialiśmy, nie ma planu C. Wiedzieliśmy, że nadchodzące miesiące będą trudne, dlatego w zeszłym miesiącu przedstawiliśmy nasz plan A i plan B. Stale monitorujemy wszystkie dane, a rząd jeśli zajdzie taka potrzeba, zdecyduje o dalszych krokach, aby chronić NHS przed chaosem”, stwierdził rzecznik rządu. Z nieoficjalnych informacji wynika, że „Plan C” zakładałby nie tylko obowiązek noszenia masek w przestrzeni publicznej i przejście na pracę zdalną, ale też zakaz odwiedziń w domach.

Źródło: PAP, The Guardian

ystem wyszukiwania kontaktów osób zakażonych koronawirusem, NHS Test and Trace, nie osiągnął swojego głównego celu, czyli przerwania łańcuchów transmisji wirusa, mimo ogromnych pieniędzy, które na niego przeznaczono – uznali posłowie w opublikowanym raporcie. NHS Test and Trace stworzono w maju 2020 r., a więc w czasie pierwszej fali pandemii koronawirusa, aby ustalać, z kim miały kontakt osoby, u których wykryto zakażenie. Do tej pory wydano na niego 37 mld funtów, co stanowi 20 proc. rocznego budżetu publicznej służby zdrowia. Według raportu poselskiej komisji wydatków publicznych, wyniki programu są „mętne", a wiele z jego celów „zawyżono lub nie osiągnięto". Posłowie powtórzyli zarzut ze wstępnego raportu z marca, że pomimo dostępu do „niewyobrażalnych zasobów", szefostwo NHS Test and Trace nie było w stanie przedstawić „wyraźnych dowodów" na to, że system ograniczył rozprzestrzenianie się wirusa. W ostatecznym raporcie szczególny nacisk położono na ogromne pieniądze przeznaczone na system wyszukiwania kontaktów. Wskazano, że w NHS Test

and Trace skupiono się na uruchomieniu programów, a „mniej uwagi poświęcono zapewnieniu, że programy te przyniosą obiecane korzyści". Skrytykowano, że nie udało się zmniejszyć zależności systemu od zewnętrznych konsultantów, którym płaci się nawet 1,100 funtów dziennie, co kosztuje podatników setki milionów funtów. Posłowie określili stopień wykorzystania systemu jako „zmienny" i zwrócili uwagę, że „tylko mniejszość osób mających objawy Covid-19 wykonuje test", przy czym niektóre osoby podatne na ryzyko są znacznie mniej skłonne do wykonania testu niż inne. „Krajowy program Test and Trace otrzymał niesamowite sumy pieniędzy podatników w środku globalnego kryzysu zdrowotnego i gospodarczego. Wyznaczono śmiałe zadania, ale nie udało się ich osiągnąć pomimo ogromnych sum na to przeznaczonych. Ciągłe poleganie na przepłacanych konsultantach, którzy odpowiadają za ten stan rzeczy, samo w sobie będzie kosztować podatnika setki milionów funtów. W przypadku tej ogromnej kwoty musimy widzieć, że efektem może być trwały system gotowy do użycia w razie potrzeby, ale po prostu nie jest jasne, co z tego pozostanie w dłuższej perspektywie" – oświadczyła przewodnicząca komisji finansów publicznych Meg Hillier.

Kamień milowy w podawaniu trzeciej dawki szczepionki

uż połowa Brytyjczyków mających ponad 50 lat przyjęła trzecią dawkę szczepionki na koronawirusa – podał NHS. Do 25 października dawkę wzmacniającą przyjęło ponad 6 mln osób, z tego 4,5 mln to osoby mające ponad 50 lat. Do przyjęcia trzeciej dawki NHS zaprasza także osoby mające choroby towarzyszące oraz pracowników służby zdrowia i domów opieki społecznej.

| Nº 920 | 4 listopada 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 5

6 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

4 listopada 2021 | Nº 920 |

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagany jest

SETTLED STATUS

OBYWATELEM 079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth TW7 4RL

w w w. s a ra i nt. co. u k

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

| Nº 920 | 4 listopada 2021

ARTYKUŁ WE WSPÓŁPRACY Z RZĄDEM WIELKIEJ BRYTANII |

Jak możemy zapewnić sobie nawzajem bezpieczeństwo tej zimy Wraz ze zbliżającą się zimą musimy zachować czujność i zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby zminimalizować rozprzestrzenianie się koronawirusa. Ważne jest, abyśmy chronili się nawzajem.

s o b y, k t ó r e zostały zaszczepione, wciąż mogą same zachorować na Covid-19 i przekazywać wirusa innym, narażając ich zdrowie na niebezpieczeństwo, nawet jeśli same odczuwają jedynie niewielkie skutki zakażenia.

Wraz z ochłodzeniem się pogody, ludzie będą spędzać więcej czasu w pomieszczeniach zamkniętych, co zwiększy jednocześnie ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa. Około 1 na 3 osoby, które mają Covid-19, nie posiada żadnych objawów, mimo to może rozprzestrzeniać wirusa bez wiedzy o tym.

Dr Susan Hopkins Chief Medical Advisor/Główny doradca medyczny Szybkie testy przepływu bocznego są skuteczne w wychwytywaniu osób zakażonych wirusem Covid19, które najprawdopodobniej przenoszą wirusa na inne osoby. To bardzo dobry test.

Joanna Figlak-Włoka Mieszkanka Londynu, mama i żona Chcąc chronić siebie i swoją rodzinę tej jesieni i zimy, nie będę rezygnować z noszenia maseczki w transporcie miejskim i innych miejscach publicznych, gdzie ryzyko złapania wirusa jest większe. Staram się, kiedy to możliwe, planować spotkania towarzyskie na świeżym powietrzu. Dlatego w ostatni weekend zamiast spotkać się w rodzinnym gronie w domu, wszyscy udaliśmy się na długi spacer do parku.

Koronawirus rozprzestrzenia się w powietrzu poprzez cząsteczki znane jako aerozole, które są wydychane z nosa i ust zakażonej osoby podczas oddychania, mówienia lub kaszlu. Poniżej znajdziecie proste i ważne sposoby na to, aby zapewnić sobie nawzajem bezpieczeństwo.

REGULARNA WENTYLACJA

Pomieszczenia zamknięte wiążą się ze zwiększonym ryzykiem rozprzestrzeniania infekcji dróg oddechowych. Większość transmisji wirusa ma miejsce właśnie w nich. Dlatego spotkania na świeżym powietrzu są zdecydowanie bezpieczniejsze. Dużo bardziej prawdopodobne jest to, że złapiecie Covid-19 w pomieszczeniu niż na świeżym powietrzu. Spotkania na zewnątrz są jednak utrudnione w chłodniejsze miesiące, ale znacząco mogą zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa. Dlatego, chcąc zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania Covid-19, należy zadbać o wentylację pomieszczeń zamkniętych. Otworzenie okien na 10 minut lub krótkie, regularne wietrzenie, mogą stano-

Michał Krajewski Właściciel firmy Steelo Wraz z luzowaniem obostrzeń zdecydowaliśmy się, aby do pracy w trybie stacjonarnym powrócili jedynie pracownicy kluczowi. Kiedy zorientowaliśmy się, że możemy kontynuować pracę w większym zakresie, gdyż dostarczamy materiały na rynek budowlany, postanowiliśmy wdrożyć korzystne zmiany w biurze, które mają na celu zadbanie o bezpieczeństwo pracowników. W biurach zainstalowaliśmy plastikowe ekrany antycovidowe, które ograniczają ewentualną transmisję wirusa. Staramy się również rozdzielać czas lunchów pracowniczych, tak aby w kuchni w tym samym czasie przebywała ograniczona liczba osób. Zaopatrzyliśmy także biuro w szybie testy Covid19, które każdy z pracowników może użyć, aby upewnić się, że nie jest nosicielem wirusa.

Właściciele biznesów również mogą podjąć szereg działań, które są w stanie zminimalizować rozprzestrzenianie się Covid-19 tej jesieni i zimy. Więcej informacji na ten temat, łącznie z filmami instruktażowymi, plakatami i materiałami pomocniczymi przygotowanymi przez influencerów, możecie znaleźć na stronie Coronavirus Resource Centre: www.coronavirusresources.phe.gov.uk/covid19-response/resources Polecamy odwiedzić również: gov.uk/coronavirus wić znaczącą różnicę. Przyjmując gości w domu, warto otworzyć okna na krótki czas przed, w trakcie i po ich wizycie, by wpuść do środka świeże powietrze. Dobra wentylacja może zmniejszyć ryzyko przenoszenia Covid-19 w pomieszczeniach nawet o 70%.

ZAKRYWANIE TWARZY

W miejscach publicznych wciąż powinniśmy nosić maski zakrywające usta i nos, gdyż pomimo braku symptomów Covid-19, możemy być nosicielami wirusa i przenosić go na innych. Osoby zakażone Covid-19 uwalniają zaraźliwe kropelki podczas wydychania powietrza.

TESTY

NHS Test and Trace nadal będzie chronić społeczeństwo tej zimy, ograniczając rozprzestrzenianie się Covid19 i pomagając przerwać łańcuchy transmisji. Osoby, które

posiadają symptomy, powinny jak najszybciej zaopatrzyć się w test PCR i następnie go

| 7

wykonać. W przypadku, gdy wynik testu okaże się pozytywny, osoby te, niezależnie od wieku oraz statutu zaszczepienia, powinny poddać się samoizolacji. Chcąc zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym warto kontynuować regularne testowanie się przy pomocy bezpłatnych, szybkich testów Covid-19.

Ważne informacje na temat testów Osoby, które zauważą u siebie objawy, nawet łagodne, powinny natychmiast wykonać test PCR, aby potwierdzić, czy mają wirusa. Warto pamiętać również o regularnym stosowaniu szybkich testów przepływu bocznego, które są bezpłatne, łatwe do wykonania i dają wyniki w ciągu 30 minut. Każdy może otrzymać bezpłatne szybkie testy Covid-19, odwiedzając stronę internetową nhs.uk/Get-Tested, niektóre apteki lub dzwoniąc pod numer 119. Zanim udacie się do apteki, warto zarejestrować się, aby otrzymać kod odbioru, który można uzyskać online na stronie gov.uk/get-collect-code lub dzwoniąc pod numer 119. Jest to kod, który należy okazać przy odbiorze pakietów testowych. Należy zgłaszać wszystkie wyniki, niezależnie od tego, czy są pozytywne, negatywne czy nieważne. Pomaga to szybko wykryć rozprzestrzenianie się wirusa, wcześnie zidentyfikować epidemię oraz daje szansę na natychmiastową reakcję. Jeśli wynik szybkiego testu Covid-19 jest pozytywny, należy natychmiast odizolować się i potwierdzić wynik, wykonując test PCR, który można zamówić online.

8 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Wygrani i przegrani nowego budżetu Brexit bardziej szkodliwy niż pandemia

Rishi Sunak, minister finansów z teczką zawierającą plany budżetowe © Cubankite / Shutterstock.com

odatkowe 3 tys. funtów wyda na podatki przeciętna brytyjska rodzina do końca kadencji premiera Borisa Johnsona – prognozuje think tank Resolution Foundation. Dodajmy, że Johnson będzie premierem co najmniej do 2024 roku, a w swojej kampanii wyborczej obiecywał, że podatki nie wzrosną. Ekonomiści ostrzegają, że główny ciężar wydatków budżetowych, ogłoszonych przez mini-

stra finansów, spadnie na osoby o średnich zarobkach. Najmniej zarabiający dostaną od kwietnia podwyżkę płacy minimalnej i korzystną zmianę w sposobie naliczania zasiłku Universal Credit. Płaca minimalna w Wielkiej Brytanii wzrośnie od kwietnia do 9,50 funtów za godzinę. To podwyżka o 6,6 proc., czyli dwa razy wyższa, niż wynosi obecnie inflacja liczona wskaźnikiem CPI. Podwyżkę dostaną też pracow-

nicy sektora publicznego, których płace były przez rok zamrożone. Zamrożona p ozostała akcyza na paliwo. Rząd przeznaczył dodatkowe 6 mld funtów na służbę zdrowia i rozładowanie kolejki pacjentów NHS oczekujących na leczenie i zabiegi. 2,2 mld funtów, także na nadrobienie zaległości spowodowanych pandemią, dostanie wymiar sprawiedliwości, a 7 mld funtów państwo wyda na projekty rozbudowy infrastruktury, które mają jednocześnie stymulować gospodarkę. Plany budżetowe zakładają, że brytyjska gospodarka wróci w przyszłym roku do stanu sprzed pandemii. Produkt Krajowy Brutto wzrośnie w tym roku o 6,5 proc., a w przyszłym o 6 proc. Bezrobocie może wzrosnąć w 2022 roku do 5,2 proc., czyli będzie niższe niż prognozowane wcześniej 11,9 proc. Płace wzrosły od lutego 2020 roku o 3,4 proc.

ługofalowe skutki brexitu będą bardziej szkodliwe dla ekonomii niż pandemia – powiedział przewodniczący Office for Budget Responsibility. Z analizy urzędu monitorującego państwowe wydatki

wynika, że w wyniku opuszczenia Unii Europejskiej Produkt Krajowy Brutto straci 4 proc. Pandemia zredukuje PKB o kolejne 2 proc. Urząd ostrzegł, że koszty życia będą rosły w najszybszym tempie od 30 lat.

Podejrzane prezenty od Amazona

Władze Facebooka wiedzą o jego negatywnym oddziaływaniu

acebook podsyca nienawiść – powiedziała jego była pracownica podczas przesłuchania w brytyjskim parlamencie. Frances Haugen ujawniła wewnętrzne dokumenty, według których zarządzający Facebookiem są świadomi, że łatwiej prowokuje on ludzi do złości niż empatii i współczucia. Haugen ostrzegła, że jeszcze większym zagrożeniem dla dzieci jest Instagram, bo porównuje różne style życia i wygląd. Mark Zuckerberg wielokrotnie odrzucał te zarzuty i zapewniał, że jego firma poważnie podchodzi do publikacji szkodliwych treści. Posłowie pracują nad przepisami, które mają regulować politykę mediów społecznościowych i zapobiegać ich negatywnemu wpływowi na relacje społeczne.

Sklep nie wstrzyma sprzedaży przebrania gestapowca

połeczność żydowska z Kent domaga się usunięcia ze sprzedaży kostiumu gestapowca – donosi dziennik „Metro”. Można go kupić za 52,99 fun-

tów w sklepie z przebraniami na imprezy w Herne Bay. Cytowany przez gazetę lider społeczności żydowskiej powiedział, że kostium obraża i denerwuje ludzi.

Właściciel sklepu tłumaczy, że to tylko historyczny rekwizyt i nie może sobie pozwolić na jego wycofanie ze sprzedaży z powodu kryzysu.

uż ponad 1 mln osób w Wielkiej Brytanii dostało przesyłki z Amazona, których nie zamawiali – wynika z badania portalu konsumentów Which. To efekt walki sprzedawców o wysoką pozycję w wyszukiwarce. Wysyłają oni prezenty do przypadkowych osób, by wyka-

zać się wynikami sprzedaży lub zebrać pozytywne opinie. Najczęściej są wysyłane drobne kosmetyki, zabawki dla zwierząt domowych lub dzieci. Ponad 60 proc. respondentów przyznało, że zatrzymało taki prezent, blisko 30 proc. wyrzuciło go do śmieci, a pozostali oddali.

Robienie zdjęć szkodzi środowisku

he Institution of Engineering and Technology alarmuje, że klimatowi szkodzimy nawet robiąc zdjęcia telefonem. Oczywiście nie bezpośrednio. Dane publikowane w internecie są przechowywane na serwerach, a te zużywają poważną ilość energii.

Ładowanie telefonów oraz przechowanie zdjęć i filmów wysyłanych rocznie z Wielkiej Brytanii generuje tyle samo dwutlenku węgla, co 112 tysięcy lotów z Londynu do Australii. Średnio na jedno opublikowane w internecie zdjęcie przypada 5 zrobionych, które z różnych powodów są kasowane.

| Nº 920 | 4 listopada 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 9

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

PRACA!

10 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

KK FIRE LTD.

poszukuje osób na stanowisko FIRE STOPPER – MONTER ZABEZPIECZEŃ OGNIOCHRONNYCH lub osób chętnych do nauczenia się tego zawodu

Od kandytata wymagamy: – podstawowej znajomości języka angielskiego – UTR – konto bankowe – CSCS Card – National Insurance Number Oferujemy: – stałą pracę – codwutygodniowe wynagrodzenie – możliwość rozwoju i zdobywania dodatkowych kwalfikacji

TEL. 07542 354 543

Opętany przez diabła morderca sióstr skazany

najmniej 35 lat spędzi w więzieniu 19-letni Danyal Hussein, który w czerwcu ubiegłego roku zamordował dwie kobiety w parku w Wembley. Sąd Old Bailey skazał go na dożywotnie więzienie, z możliwością starania się o przedterminowe więzienie po 35 latach. Ofiary to siostry – 46-letnia Bibaa Henry i 27-letnia Nicole Smallman. Obie zginęły od ciosów zadanych nożem. Bibaa została ugodzona osiem razy, a Nicole aż 28, co było prawdopodobnie skutkiem jej walki o życie z napastnikiem. Kobiety zostały napadnięte po imprezie urodzinowej starszej z nich. Danyal Hussein wybrał je przypadkowo na swoje ofiary. W sądzie tłumaczył, że musiał złożyć ofiarę diabłu, by wygrać w loterii. Policja znalazła w jego mieszkaniu podpisany krwią list, w którym zobowiązał się do zamordowania sześciu kobiet.

Danyal Hussein. Fot. Met Police

Bibaa Henry

Nicole Smallman

www.kk-fire.co.uk

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

Policjant z Londynu został oskarżony o gwałt

-letni Adam Zaman został zatrzymany przez policję City of London pod zarzutem gwałtu, do jakiego doszło w niedzielę 25 października. Podejrzany został zatrzymany dzień później. W trakcie zdarzenia nie był na służbie. Oskarżony policjant został zawieszony w obowiązkach i pozostaje w areszcie. W ostatnim roku lawinowo wzrosła liczba policjantów oskarżonych o wyko-

rzystanie swojej pozycji zawodowej w celach seksualnych. Od 2018 roku postępowania dyscyplinarne wszczęto wobec 66 oficerów, z czego dwie trzecie spraw rozpoczęto w tym roku. Cytowany przez Sky News zastępca dyrektora Independent Office for Police Conduct, wyjaśnił, że to efekt zmiany prawa i większej świadomości ofiar. Zgłaszanie podejrzeń do niezależnej instytucji nadzorującej policję jest teraz obowiązkiem.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 11

Policja poszukuje Polaka

cztery lata więzienia został skazany Polak, który ukradł z mieszkania w Westminster kolekcję monet, medali i innych pamiątek wartą ponad 100 tys. funtów. 31-letni Dominik Kuzio został skazany zaocznie, bo złamał zasady warunkowego zwolnienia i ukrywa się przed wymiarem sprawiedliwości. Policja apeluje o wszelkie informacje, które pomogą w jego zatrzymaniu. Śledczy przypuszczają, że skazany uciekł do Polski, ale nie wykluczają, że ukrywa się w Wielkiej Brytanii. Informacje pomocne policji można przekazywać anonimowo dzwoniąc pod numer Crime Stoppers 0800 555 111 lub online przez stronę crimestoppers-uk.org.

W TWOJEJ SPRAWIE !

0208 347 2305, 07403284196, agnieszka@kinas.co.uk www.kinas.co.uk

Dominik Kuzio. Fot. Met Police.

Klej chirurgiczny spowodował tragedię w szpitalu

znany szpital dziecięcy Great Ormond Street Hospital zarządził śledztwo po śmierci dwojga pacjentów, którzy zmarli po zabiegach z użyciem specjalnego kleju chirurgicznego. Szpital podkreśla, że ofiary miały szereg problemów medycznych i wadliwy

Organizator tragicznego lotu zostanie skazany

-letni David Henderson, który zorganizował tragiczny lot piłkarza Emiliano Sali, został uznany winnym stworzenia zagrożenia bezpieczeństwa samolotu. Oskarżony przyznał się wcześniej przed sądem w Cardiff, do zorganizowania lotu dla pasażera nie mając do tego uprawnień.

21 stycznia 2019, pilotowany przez 59-letniego Davida Ibbotsona Piper Malibu, którym leciał 28-letni Emiliano Sala, wpadł do kanału La Manche. W dniu katastrofy panowały bardzo trudne warunki pogodowe. Piłkarz był w trakcie przeprowadzki po transferze z Nantes do Cardiff City. Wyrok zapadnie 12 listopada.

Rośnie liczba kobiet w policji

olicja zrekrutowała już 11 tys. z 20 tys. nowych funkcjonariuszy, których chce zatrudnić do 2023 roku. Jak podkreśla Home Office, blisko połowę rekrutów stanowią kobiety, a między innymi w Manchesterze, Sussex i Kent stanowią nawet większość.

Skontaktuj się z nami

produkt nie był jedyną przyczyną komplikacji. Poszkodowanych zostało jeszcze troje dzieci, które przeżyły. Jak podaje „Daily Mail”, klej został wycofany z użytku. Ostatni zabieg z jego użyciem przeprowadzono 23 kwietnia.

Dodajmy, że w czasie rządów Davida Camerona w ramach oszczędności zredukowano liczbę policjantów o 20 tys. Obecny nabór jest więc powrotem do stanu osobowego sprzed drastycznych cięć.

jeśli doznałeś urazu na skutek:  WYPADKU DROGOWEGO / NA MOTOCYKLU,

NA ROWERZE LUB JAKO PIESZY

 WYPADKU PRZY PRACY, W MIEJSCU PUBLICZNYM  Z POWODU WADLIWEGO/USZKODZONEGO

PRODUKTU

 ZANIEDBANIA WŁAŚCICIELA MIESZKANIA

Potrzebujesz pomocy prawnej przy zakupie/ sprzedaży nieruchomości, przeprowadzeniu rozwodu? Masz problem w pracy, zostałeś zwolniony/ zawieszony?

Nasz polski zespół jest do Twojej dyscpozycji , co nas wyróżnia:  indywidulane podejście do klienta,

Poszukiwany sprawca napadu na kobietę

 obsługa w języku polskim,

 pomoc polskiego prawnika z tytułem solicitor!

ondyńska policja poszukuje mężczyzny, który zaatakował na ulicy kobietę. 50-letnia ofiara doznała obrażeń głowy od ciosów zadanych nożem. Do zdarzenia doszło 26 października ok. 9:45, na skrzyżowaniu Church Road i Godfrey Avenue w Uxbridge.

Sprawcą był ciemnoskóry mężczyzna w wieku od 25 do 30 lat. Informacje pomocne policji można przekazywać anonimowo dzwoniąc pod numer Crime Stoppers 0800 555 111 lub online przez stronę crimestoppers-uk.org.

 bezpłatne konsultacje,  współpracujemy z organizacją London Spark

393 Green Lanes, Haringey, London N4 1EU

12 |

Untitled-3 1

| COOLTIME

4 listopada 2021 | Nº 920 |

07.11.2019 09:58:08

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 13

Angielski piłkarz polskiego Polacy wezmą udział w regatach Oxford – Cambridge pochodzenia zagra w reprezentacji Polski

Matthew Cash (w środku). Fot. Twitter / Matty Cash

ojewoda Mazowiecki podpisał decyzję o przyznaniu polskiego obywatelstwa dla Matthew Casha – angielskiego piłkarza polskiego pochodzenia. 24-latek gra na pozycji obrońcy w angielskiej drużynie Aston Villa, jednak wielokrotnie deklarował chęć gry w piłkarskiej reprezentacji Polski, zapewniając jednocześnie o swoim przywiązaniu do polskich korzeni. „Nic już nie stoi na przeszkodzie, aby pan Matthew Cash, pochodzący z Anglii piłkarz mógł wzmocnić formację defensywną reprezentacji Polski. Choć zawodnik ma polskie korzenie, nie mógł dotychczas występować w biało-czerwonych barwach. Teraz się to zmieniło. Cieszę się, że mogłem podpisać decyzję potwierdzającą, że pan

Matthew Cash jest polskim obywatelem. To bardzo budujące, że tak młody człowiek zachował polskość w sercu, pomimo że od urodzenia wychowywał się w innym kraju. Trzymam kciuki za jego owocne występy w narodowych barwach”, oświadczył Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł. Zgodnie z ustawą o obywatelstwie polskim decyzję o potwierdzeniu polskiego obywatelstwa wydaje wojewoda właściwy dla miejsca zamieszkania w Polsce lub dla ostatniego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby, której postępowanie dotyczy, a w przypadku braku tej podstawy – Wojewoda Mazowiecki. Cash otrzymał polski paszport na mocy prawa, na zasadzie prawa krwi – ius sanguinis. 24-latek jest podstawowym zawodnikiem 13. zespołu Premier League, w polskiej kadrze najprawdopodobniej zadebiutuje w listopadzie. W ubiegłym tygodniu, poszukując nowych talentów wśród Polonii w Wielkiej Brytanii i Irlandii, selekcjoner Paulo Sousa odwiedził Londyn. Kilka dni później Sousa pojechał do Portugalii, gdzie uległ zakażeniu koronawirusem.

listopada, podczas spotkania inicjującego regaty Oxford and Cambridge Boat Race 2022 zgromadzeni goście będą mieć okazję porozmawiać z studentami Uniwersytetu Oksfordzkiego oraz Uniwersytetu Cambridge przygotowujących się do regat, a także z trenerami oraz organizatorami wydarzenia sportowego, wśród których są także Polacy. Regaty Oxford and Cambridge Boat Race są jednym z najważniejszych wydarzeń sportowych w Londynie. W poprzednich latach przyciągały na brzegi Tamizy tysiące widzów, którzy dopingowali historyczne wyścigi wioślarskie pomiędzy dwoma najlepszymi brytyjskimi uniwersytetami: Uniwersytetem Oksfordzkim oraz Uniwersytetem Cambridge.

Z powodu pandemii w ubiegłym roku zawody były odwołane, a w tym odbyły się poza Londynem. w przyszłym roku zawodnicy wrócą jednak na tradycyjną trasę w zachodnim Londynie. Oxford University Boat Club i Cambridge University Boat Club po raz pierwszy zorganizowały regaty w 1829 r., zaś pierwsze regaty kobiet odbyły się w 1927 r. Trasa, którą pokonują dwie ósemki liczy 6,779 metrów, rozpoczyna się w Putney, kończy w Mortlake i prowadzi po zakolu rzeki. Do tej pory w regatach wzięło udział dwóch Polaków. Michał Płotkowiak wiosłował w barwach Oksfordu w latach 2007 i 2009, zaś olimpijczyk Natan Węgrzycki-Szymczyk pomógł zwyciężyć osadzie Cambridge w 2019 r.

14 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

80-lecie Stowarzyszenia Techników Polskich Zdjęcia: Robert Ottenburger

irtualną konferencją, przyjęciem w ambasadzie i obiadem w restauracji SkyGarden członkowie Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii uczcili 80. rocznicę powstania organizacji. Przytaczając historię organizacji podczas spotkania w ambasadzie, wiceprezes Piotr Świeboda przypomniał, że jej członkowie pomagali w latach 70. w budowie Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Hammersmith. Dziś jednym z najważniejszych zadań jest zachęcanie i wspieranie kobiet w zawodach technicznych (STEM). Mirosława Michniewicz przedstawiła wyniki raportu o Polkach pracujących w branży STEM w Wielkiej Brytanii. STP jest jedną z nielicznych organizacji, w których jest parytet płciowy w zarządzie. Prezeską też jest kobieta, mgr inż. Anna Kopyto, która na co dzień pracuje przy projektach modernizacyjnych londyńskiego metra. STP zrzesza inżynierów, architektów, naukowców, techników oraz studentów związanych z Wielką Brytanią. Do organizacji należą osoby i instytucje reprezentujące różne dyscypliny nauk technicznych, a także pasjonaci szeroko pojętej nauki i techniki. Stowarzyszenie zostało założone 7 września 1940 roku przez polskich inżynie-

Wicepres Piotr Świeboda przypomniał historię organizacji

rów, którzy w wyniku wybuchu II wojny światowej znaleźli się na Wyspach Brytyjskich. Początkowo głównym celem STP było zespolenie polskich sił technicznych dla zwycięstwa nad Niemcami. Później działalność poszerzono o zachowanie

reklamy.uk

LOGO

BOARDS Zadbaj o swoją ﬁrmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki. Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: 175 Bilton Rd, London UB6 7HQ

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449 E: sales@print-stock.co.uk PrintStock.co.uk

printstock

i pogłębianie wiedzy technicznej na powojenny użytek. Od tamtej pory organizacja wspiera rozwój zawodowy i osobisty osób pracujących w inżynierii, budownictwie oraz nauce lub osób zainteresowanych tymi dziedzinami.

STP organizuje wykłady, kursy, szkolenia oraz konferencje. Wspiera swoich członków przez mentoring i coaching. Współpracuje także z podobnymi organizacjami w Wielkiej Brytanii, Polsce oraz innych krajach.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 15

Anna Kopyto - prezeska STP

Anna Kopyto - prezeska STP (z prawej) z okolicznościowym logo organizacji

Mirosława Michniewicz, Anna Popyto i Teresa Bilińska

Marian Zastawny, Arkadiusz Piotrowski i Bartłomiej Kowalczyk

PRACA!

ZOSTAŃ KURIEREM I ZARABIAJ CO NAJMNIEJ

£138 DZIENNIE!

Brak doświadczenia nie jest dla nas problemem, zapewniamy treningi oraz możliwość wynajęcia vana. Aktualnie potrzebujemy kierowców w Dunstable, Hemel Hempstead, Littlehampton, Portsmouth, Oxford, Swindon, Wembley, Weybridge.

ZOSTAŃ NASZYM KIEROWCĄ! Email : anil@gemhire.co.uk

Tel. 077 5124 7365

16 |

4 listopada 2021 | Nº 920 | Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Order Uśmiechu dla Aleksandry Podhorodeckiej! Już od 1968 roku, 21 września obchodzimy Światowy Dzień Orderu Uśmiechu. Odznaczenie szczególne, gdyż ta jedna z najcenniejszych nagród przyznawana jest dorosłym przez dzieci. W tym roku dla polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii było to wydarzenie szczególne, gdyż jednym z kawalerów orderu została Aleksandra Podhorodecka. Z Honorową Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej rozmawiał Dariusz A. Zeller. Fot. Marcin Urban

OBLICZA EMIGRACJI |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 17

września w trakcie tegorocznego, jubileuszowego Wierszowiska została pani odznaczona Międzynarodowym Orderem Uśmiechu, przyznawanym przez dzieci. Proszę powiedzieć, jakie to uczucie?

Muszę przyznać, że wiadomość o przyznaniu mi Order Uśmiechu była dla mnie kompletnym zaskoczeniem. Dowiedziałam się o tym jeszcze w 2016 roku, kiedy przewodniczyłam Macierzy i pierwszym odczuciem było, że absolutnie na to nie zasługuję! Poczytałam sobie o tym odznaczeniu w internecie, zobaczyłam kto ten order już otrzymał i ... dech mi zaparło. Co za dystyngowane grono odznaczonych! Potem przyszła refleksja: jak to ładnie ze strony uczniów, że zgłosili mnie do tego odznaczenia; musieli przygotować o mnie całą teczkę dowodów i mocno się przy tym napracować. Jestem im za to bardzo wdzięczna. To był 2016 rok. Tyle się rzeczy stało w świecie od tego czasu, że zdążyłam zapomnieć o tym liście informującym mnie o decyzji. No i przyszedł wrzesień 2021 rok i Wierszowisko, zorganizowane w sali teatralnej POSK-u po 18 miesiącach bardzo trudnych dla wszystkich polskich szkół. Koniecznie chciałam wziąć udział w tym wydarzeniu, bo Wierszowisko obchodziło tego dnia swoje 10-lecie. Przyjechałam wcześniej, żeby towarzyszyć dzieciom od początku, a tu niespodzianka: wywołują mnie „do tablicy”(!). Byłam nieprzygotowana i bardzo się wzruszyłam. Ogromną przyjemność sprawili mi powiernicy PMS, którzy przyjechali do POSK-u, specjalnie po to, aby być ze mną tego szczególnego dnia.

Fot. Bartek Pagór

Jak wyglądała sama ceremonia wręczenia orderu? Czy zazwyczaj obowiązkowa do wypicia przez laureatów szklanka soku z cytryny też była?

Fot. Bartek Pagór

Było wypicie szklanki świeżo wyciśniętej cytryny, co nie było dla mnie problemem, bo lubię cytrynę. Było też złożenie przysięgi i pasowanie różą. Cała ceremonia była oryginalna i przejmująca, a najważniejszą rolę odgrywali w niej młodzi.

Znalazła się pani w wybitnym gronie, pośród takich osobowości jak Jan Paweł II, papież Franciszek, Dalajlama XIV, królowa Szwecji Sylwia, księżna Sarah Ferguson, św. Matka Teresa z Kalkuty, ks. Jan Twardowski, Irena Sendlerowa, Anna Dymna, prof. Zbigniew Religa czy choćby Jakub Błaszczykowski. I można by tak długo wymieniać. Co to wyróżnienie oznacza dla pani?

To swojego rodzaju wyjątkowe odznaczenie – i ma szczególne znaczenie, bo inicjatywa wyszła od uczniów, którym starałam się służyć

i kompetencjach w organizowaniu i niesieniu pomocy polskim dzieciom w Wielkiej Brytanii, Jak zareagowała pani na wiadomość o samej możliwości przyznania pani tego wyróżnienia? Jestem wzruszona.

Czym pani zajmuje się obecnie?

Staram się wspierać panią prezes Elżbietę Barrass i wszystkich powierników. Piszę sprawozdania o imprezach PMS w „Tygodniu Polskim”. Cieszę się osiągnięciami organizacji i życzę jej wiele dalszych lat owocnej pracy na rzecz polskiego dziecka. Fot. Bartek Pagór

przez wszystkie lata mojej pracy w szkolnictwie i Macierzy.

Jest pani Honorową Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej,

inicjatorką i twórczynią wielu przedsięwzięć dedykowanych dzieciom. We wnioskach kierowanych do Kapituły, dzieci pisały o pani wyjątkowej empatii

Pani Aleksandro, w imieniu swoim, jak i naszych czytelników, składam pani szczere gratulacje, życząc zdrowia i wytrwałości w realizowaniu kolejnych przedsięwzięć!

18 |

4 listopada 2021 | Nº 920 | Marietta Przybyłek m.przybylek@cooltura.co.uk

Najlepsze miejscówki do celebrowania Guy Fawkes Night w Londynie Chcielibyście wziąć udział w Bonfire Night (Guy Fawkes Night)? Wydarzenie jest upamiętnieniem aresztowania Guya Fawkesa, członka spisku prochowego, mającego na celu zamordowanie króla Jakuba I w 1605 roku, i zastąpienie go katolickim monarchą. Mimo że spisek się nie powiódł, po dziś dzień londyńczycy celebrują to wydarzenie, organizując spektakularne pokazy sztucznych ogni w całym mieście. Warto zatem wiedzieć, gdzie w Londynie znajdują się najlepsze punkty obserwacyjne, by móc „rzucić” na to okiem. W tym artykule przedstawiamy wybrane!

Alexandra Palace 6.11.2021, Ally Pally Fireworks. Bilety: £13,50 dla osób powyżej 16 roku życia, £10,50 dla osób w wieku 11-15 lat, £3,50 dla dzieci poniżej 11 lat. Pokaz sztucznych ogni Ally Pally powraca z hukiem. W ramach wydarzenia będzie można zaszaleć w wesołym miasteczku, pojeździć na łyżwach, wziąć udział w festiwalu piwa oraz posłuchać muzyki na żywo.

Battersea Park

Victoria Park

6-7.11.2021, Battersea Park. Bilety: £12,10 GBP dla osób powyżej 10 lat, a poniżej 10 lat są bezpłatne.

5.11.2021, Victoria Park. Wstęp bezpłatny.

Pokazy fajerwerków w Battersea Park będą trwały aż dwa dni. Sobotni pokaz zostanie zrealizowany przez firmę Titanium Pyrotechnics, odpowiedzialną za słynne londyńskie fajerwerki sylwestrowe, rozświetlające London Eye. Tutaj też będziecie mogli skosztować piw z regionalnych piwiarni, zasmakować jedzenia z food trucków oraz zrelaksować się przy muzyce na żywo. W niedzielę będzie miało miejsce wydarzenie Family Night, któremu towarzyszyć będzie specjalny pokaz laserów.

Victoria Park jest doskonałym miejscem do obejrzenia fajerwerków podczas Bonfire Night, bo nie będzie nas to kosztowało nawet funta. Co roku pokazy Victoria Park gromadzą tłumy. Doświadczenie jest epickie!

Morden Park 6.11.2021, Morden Park. Bilety: £9.63 osoby powyżej 16. roku życia, £7.49 dzieci od 5-15. roku życia, wstęp bezpłatny – dzieci poniżej 5. roku życia. Pokaz fajerwerków w Morden Park również będzie podzielony na dwie części. Wcześniejszemu pokazowi dla dzieci towarzyszyć będą motywy z Disneya, główny pokaz dla dorosłych będzie w tematyce Jamesa Bonda. Tu też będziecie mogli zasmakować pysznych potraw i napić się rozgrzewających napojów.

COOLTIME |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 19

Nie przegap w listopadzie! © meandering images / Shutterstock.com

EFG London Jazz Festival 12-21.11.2021, Liczne lokalizacje. Więcej informacji: www. efglondonjazzfestival.org.uk Na jesienną melancholię nie ma nic lepszego niż Jazz! By wyrwać się z jesiennego letargu koniecznie wybierzcie się na koncerty i wydarzenia w ramach EFG London Jazz Festival 2021. Festiwal potrwa aż 10 dni!

Regent Street Motor Show

The Lord Mayor’s Show 13.11.2021, City of London. Więcej informacji: www. lordmayorsshow.london

6.11.2021, Regent Street, London, W1B 5TD. Wstęp bezpłatny.

The Lord Mayor’s Show jest jednym z najbardziej znanych corocznych wydarzeń w Londynie, a także jednym z najdłużej istniejących. Jego początki sięgają 1215 roku, kiedy King John dał miastu prawo wyboru burmistrza, pod warunkiem, że jego mieszkańcy zobowiążą się do wierności monarchii. W spektaklu udział weźmie 7000 uczestników spośród pracowników miasta, organizacji charytatywnych, 140 platform i 20 orkiestr marszowych. Procesję można oglądać w dowolnym miejscu wzdłuż pięciokilometrowej trasy w City of London. Istnieje również możliwość zarezerwowania miejsca na trybunach po obu stronach trasy parady przy katedrze św. Pawła. Bilety kosztują około 40 funtów za osobę.

Regent Street Motor Show to największe bezpłatne targi motoryzacyjne w Wielkiej Brytanii, które obejmują ulice od Piccadilly Circus aż do Oxford Circus. Jeśli jesteście pasjonatami motoryzacji lub lubicie popatrzeć na ładne samochody, koniecznie wybierzcie się na ten event, oldschoolowe klasyki motoryzacji będą mierzyć się z futurystycznymi ścigaczami.

Taste of London 18-21.11.2021, Tobacco Dock, 50 Porters Walk, Wapping, London, E1W 2SF Świąteczna edycja Tobacco Dock rozpocznie się już w listopadzie i odbywać będzie się w Tobacco Dock. Podczas tego czterodniowego kulinarnego festiwalu będzie można spróbować wysublimowanych dań, które zaskoczą wasze kubki smakowe oraz wyśmienitych koktajli. Nie zabraknie muzyki na żywo!

20 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| COOLTIME / ROZMOWA

Pozytywne działanie muzyki na demencję Rozmawiała Marietta Przybyłek

Codziennie w Wielkiej Brytanii demencja rozwija się u niemal 600 osób. Najczęściej schorzenie to występuje u osób po 65. roku życia, istnieją jednak przypadki potwierdzające, że można zachorować wcześniej.. Aby wspomóc dotkniętych demencją, ich rodziny i opiekunów, charytatywna organizacja Playlist for Life korzysta z potęgi muzyki. Elżbieta Nagaj w wywiadzie dla „Cooltury” opowiada o powstaniu i założeniach organizacji oraz o tym, jakie korzyści w radzeniu sobie na co dzień z demencją płyną ze słuchania muzyki.

innych osób żyjących z demencją i pozwalała dotrzeć do silnych emocji. Stąd wziął się jej pomysł założenia fundacji, która wspierałaby osoby żyjące z demencją, ich rodziny oraz opiekunów w tworzeniu osobistych list utworów, które można stosować jako jeden ze środków pomagających w radzeniu sobie z wyzwaniem demencji.

Jaka misja przyświeca organizacji Playlist for Life?

Elżbieta Nagaj

aka jest historia powstania organizacji Playlist for Life?

Playlist for Life powstała w 2013 roku z inicjatywy Sally Magnusson, szkockiej dziennikarki i pisarki, której mama Mamie Maird żyła z demencją. Sally zauważyła, że muzyka miała niezwykle silny wpływ na jej mamę, pomagała jej przywoływać dawne wspomnienia i poprawiała nastrój. Mamie w młodości zajmowała się pisaniem, była bardzo aktywną i muzykalną osobą. Sally odkryła, że słuchanie muzyki związanej z ważnymi osobistymi wspomnieniami pozwalało jej mamie nie tylko podtrzymać kontakt z bliskimi, ale także z samą sobą, oraz tym, co było w jej życiu cenne i ważne. Po śmierci Mamie, Sally chciała podzielić się swoimi doświadczeniami z innymi. Była świadkiem wielu sytuacji, w których muzyka miała niezwykłe znaczenie również dla

Playlist for Life koncentruje się na wykorzystywaniu muzyki, pomagając osobom żyjącym z demencją, jednak zaleca także wspólne słuchanie i odkrywanie mocy muzyki dla wspierania zdrowia psychicznego i relacji przez każdego

Misją fundacji jest to, aby wszystkie osoby żyjące z demencją miały osobiste listy utworów, a ich bliscy i opiekunowie wiedzieli, jak z nich korzystać. Chcielibyśmy, aby każdy miał dostęp do muzyki związanej z ważnymi dla nich wydarzeniami, przywołującymi ważne i pozytywne wydarzenia oraz mógł z niej skorzystać wtedy, gdy tego potrzebuje.

W jaki sposób muzyka może być pomocna w radzeniu sobie z demencją? Co proponuje organizacja Playlist for Life?

Fundacja opiera się na badaniach i wielu latach praktyki, które potwierdzają, że muzyka o osobistym znaczeniu pomaga wspierać rodziny w walce z demencją. Playlist for Life wspiera opiekunów i rodziny w tworzeniu osobistych playlist, których mogą wspólnie słuchać. Na taką osobistą listę utworów składają się piosenki wiążące się z ważnymi wspomnieniami, najczęściej z okresu młodości (między 10. a 30. rokiem życia). Okazuje się, że wspomnienia muzyczne z tego okresu mogą mieć niezwykle silny wpływ na słuchających i pomóc w zmaganiu się z wyzwaniami demencji, poprawić nastrój, zmniejszyć niepokój, ułatwiać wykonywanie trudnych czynności, a nawet rozbudzić wspomnienia i słowa już zapomniane. Jednym z niezwykłych efektów wspólnego słuchania osobistej muzyki jest przywoływanie wspomnień dotyczących relacji, co pomaga rodzinom odnowić więzi utracone w związku z chorobą. W późniejszych stanach Alzheimera wspólne słuchanie muzyki może w praktyczny sposób

pomóc osobie chorej uspokoić się przed stresującą sytuacją, dlatego np. fundacja prowadzi szkolenia dla pracowników opieki społecznej, którzy mogą taką playlistę wykorzystywać w swojej pracy. Stosowanie osobistej listy muzycznej może wówczas pomóc radzić sobie z lękiem, jaki często towarzyszy demencji. W jednym z domów opieki w Glasgow, stosowanie osobistej muzyki w radzeniu sobie z lękiem i stresem rezydentów pozwoliło o ponad połowę zredukować stosowanie leków przeciwlękowych. Oprócz wspierania osób zmagających się z demencją jednym z najważniejszych celów fundacji jest także odciążenie ich rodzin i opiekunów, stworzenie pola dla pozytywnych doświadczeń i dostarczenia praktycznych narzędzi przydatnych w opiece. Fundacja przygotowała darmowe materiały z praktycznymi wskazówkami jak stworzyć playlistę, jak szukać właściwych utworów, a jakich należy unikać. Można pośród nich znaleźć i te uwrażliwiające i podpowiadające zawczasu możliwe bariery, na jakie możemy natrafić, np. technologiczne albo finansowe; możemy też zapoznać się z ofertą niedrogiego odtwarzacza mp3. Materiały są dostępne i do pobrania dla każdego za darmo na stronie fundacji, możliwe jest także umówienie się na telefoniczną rozmowę z wolontariuszem, który postara się odpowiedzieć na nurtujące pytania. Playlist for Life ma siedzibę w Glasgow, ale działa na terenie całej Wielkiej Brytanii, organizując szkolenia dla rodzin, studentów, pracowników medycznych i opiekunów, a także poprzez sieć ponad 1000 punktów pomocowych służących swoim lokalnym społecznościom. Punkty pomocowe (Help Points) są organizacjami aktywnymi w społecznościach, takimi jak biblioteki, centra kultury, grupy religijne czy przychodnie. Ich rolą jest łączenie fundacji z osobami potrzebującymi pomocy na miejscu poprzez organizacje, które znają swoje społeczności najlepiej. Playlist for Life koncentruje się na wykorzystywaniu muzyki, pomagając

COOLTIME / ROZMOWA |

| Nº 920 | 4 listopada 2021 osobom żyjącym z demencją, jednak zaleca także wspólne słuchanie i odkrywanie mocy muzyki dla wspierania zdrowia psychicznego i relacji przez każdego. Poprzez projekt „Young Music Detectives” zachęca dzieci i młodych ludzi do odkrywania muzyki ważnej dla starszych osób w swoim otoczeniu, np. dziadków lub sąsiadów, co może być ciekawym wyzwaniem, a jednocześnie formą pomocy.

| 21

Alzheimer’s Society i Dementia UK. Warto poszukać lokalnych grup, które organizują spotkania dla starszych osób, spacery, a także wydarzenia kulturalne, mające na uwadze potrzeby osób z demencją, a w czasie pandemii spotkania online. Mogą to być często spotkania organizowane przez domy kultury, kościoły, fundacje, a także mniejsze grupy sąsiedzkohobbystyczne.

W jaki sposób „personalna lista muzyczna” może pomóc osobie chorującej na demencję oraz członkom jej rodziny w zachowaniu bliskiej relacji?

Poprzez wspólne słuchanie muzyki możemy często lepiej poznać drugą osobę, dowiedzieć się o jej pasjach i ważnych momentach. Zdarza się, że osoby w bardziej zaawansowanym stadium demencji słuchając muzyki przypominają sobie wydarzenia związane z nią, mogą to być wspólnie spędzone wakacje, wspomnienia dzielone z innymi członkami rodziny. Zdarzało się, że słuchanie muzyki pomagało nawiązać kontakt z osobą żyjącą z demencją, a osoby, które nie rozpoznawały swoich bliskich, zaczynały na nowo nawiązywać kontakt wzrokowy, przypominać sobie członków rodziny oraz sytuacje związane z muzyką, takie jak dawne zabawy taneczne, ślub, wydarzenia

Więcej informacji: rodzinne. Co więcej, sam moment wspólnego słuchania może być czasami niezwykle emocjonalny, być wyjątkowym przeżyciem dla osób słuchających razem. Innym, bardzo cennym aspektem samego procesu tworzenia osobistych playlist muzycznych jest to, że możemy wówczas dać przestrzeń i uwagę do podzielenia się czymś bardzo osobistym. Może to być szczególnie ważne dla osób, które z wielu powodów mogą czuć się wykluczone i wycofane, co także może wiązać się z demencją.

Gdzie osoby borykające się z trudnościami związanymi z demencją mogą zwrócić się o pomoc? Gdzie mogą szukać pomocnych informacji?

Na stronie fundacji można znaleźć linki do materiałów pomocowych dostępnych za darmo, infolinii, szkoleń (w większości darmowych), przykładowych playlist, a także innych organizacji udzielających pomocy. Na terenie Wielkiej Brytanii wsparcia osobom żyjącym z demencją i ich rodzinom udziela także The

na temat organizacji Playlist for Life znajdziecie tutaj:

www.playlistforlife.org.uk Więcej informacji na temat demencji znajdziecie tutaj: www.alzheimersresearchuk.org/ dementia-information/quick-guidedementia/polish

L R P O L A H Prowadzi: Joanna Figlak-Włoka Halo PRL! to najlepszy moment w ciągu dnia, żeby porozmawiać ze słuchaczami na każdy temat. Napisz do nas lub zadzwoń i opowiedz, jak Ci mija dzień w pracy, co ciekawego zamierzasz dziś robić, a jeśli nie masz jeszcze planów i szukasz pomysłu na udane popołudnie to spędź je z nami!

10:30-13:30

22 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Peter Gehrisch „oGródek Cooltury” jest cyklem, w którym przedstawiamy osoby wyróżniające się ponadprzeciętną działalnością kulturalną. Ludzi, którzy swoim postępowaniem dają przykład innym. Poezja to nasz świat. Współtwórzmy go i cieszmy się nim. Medal okolicznościowy jest podziękowaniem za pracę na rzecz rozwoju twórczości poetyckiej; upamiętnia poetkę Barbarę Jurkowską-Nawrocką. Jest ona wzorem i inspiracją – Adam Siemieńczyk.

l Otrzymałeś Medal Okolicznościowy z wizerunkiem Barbary Jurkowskiej-Nawrockiej. Kim ona jest dla ciebie?

Barbarę Jurkowską poznałem jako uważną, kompetentną i perfekcyjną redaktorkę pisma „Poezja dzisiaj”,

l Twoje życie jest bardzo mocno naznaczone emigracją. Czym ona jest dla ciebie? Jak wpływa na twoje życie.

Właściwie to moja emigracja jest „powrotem do obcego kraju”, ponieważ moi przodkowie ze strony matki i sama matka pochodzili z Dolnego Śląska. Tam, gdzie głównie mieszkam i pracuję, odnajduję spokój i skupienie. Oczywiście, bezpośrednie kontakty z Polakami wpływają na moją pracę.

l Co chciałbyś pozostawić po sobie światu? Nad czym teraz pracujesz? Gdzie można cię będzie zobaczyć w najbliższym czasie?

l Całe życie spędziłeś w obliczu poezji. Zarówno ją czytałeś, promowałeś jak i pisałeś. W twoim pisaniu widoczny jest dorobek intelektualny Europy, a jednocześnie twój wiersz czasem jest jakby spowiedzią dziecka. Czyli cała wiedza, umiejętność pisania są po to, aby zapisać to, co czuje dziecko. A jak ty to widzisz?

Myślę, że można to dobrze opisać wypowiedzią Gerharda Wolfa (męża Christy Wolf) o mnie, że jestem „... obdarzony irytacją i irytującym głosem”. Moim zdaniem, rozdrażnienie to wynika głównie ze wstrząsów wywołanych przez II wojnę światową. Jeśli chodzi o postawę dziecka, autor wspomnianych wierszy próbuje wprowadzić się w nastrój pamięci i stworzyć odpowiednie obrazy za pomocą poetyckich instrumentów. Jest to niezwykle wszechstronny proces, który opiera się na doświadczeniach życiowych autora i lekturze niezliczonych tekstów, począwszy od eposu Gilgamesza, a skończywszy na współczesności.

która łączyła skromność z aktywnym działaniem w zakresie logistyki, projektowania obrazu i tekstu. W szczególny sposób wyróżniała ją życzliwość, z jaką spotykała się z wszystkimi zaproszonymi gośćmi.

rodził się w Dreźnie, w 1942 roku. Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego w Nossen podjął się pracy jako pedagog. Ukończył studia pedagogiczne w Lipsku na wydziale literatury i języka niemieckiego, również studia etyki na uniwersytecie w Dreźnie. Pracował jako nauczyciel i wykładowca na Volkshochschule (Uniwersytet Ludowy) i w gimnazjum wieczorowym w Dreźnie. Od 1983 roku publikuje eseje, recenzje i wiersze w dziennikach prasowych, czasopismach, katalogach i antologiach. Od momentu publikacji „Drezno. Lot w przeszłość” (wsp.z Christianem Borchert’em) 1993 r. wyd. Drezno/ Basel, był redaktorem naczelnym czasopisma o literaturze i sztuce „OSTRAGEHEGE” w Dreźnie w latach od 1999 do 2006. Od tamtego czasu wydał takie pozycje jak „Hans-Theodors Karneval oder Das Federnorakel” (Karnawał Hansa-Theodora czyli wyrocznia z piór),

powieść, Lipsk 2006 r. „Die Bilder, die Wörter, das Schiff”(Obrazy, wyrazy, statek) powieść, Lipsk 2012 r., zbiór wierszy m.in. „Ich: Zungenaristokrat” (Ja: arystokratem języka) wersja serbsko-niemiecka Smederevo (SRB) 2014 r.; tłumaczenia własnych wierszy na język polski, węgierski, czeski, rosyjski i inne. Jest tłumaczem poezji polskiej na język niemiecki m.in. twórczości Cypriana Norwida i autorów współczesnych; jest również lektorem literatury światowej. Ostatnia publikacja: „Das Märchen hebt an, guten Abend!” (Bajka się zaczyna, dobry wieczór! – powieść, Ludwigsburg 2020 r.). W 2006 r. otrzymuje „odznaczenie dla zasłużonych „Wolnego Państwa Saksonii. Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Lwówek Śląski w 2008 r. W 2018 roku na XVIII Światowych Dniach Poezji UNESCO w Warszawie otrzymał „Złoty Pierścień z Orłem”.

Moim celem jest wkład do kształtowania humanistycznych wartości Europy w formie poetyckiej lub eseistycznej, penetrującej wewnętrzne strefy percepcji i wyostrzającej w ten sposób świadomość procesów społecznych. Obecnie pracuję nad drugą częścią mojej powieści picareskowej „Karnawał Hansa-Theodora” (historia życia dziecka od czasu bombardowania Drezna do inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Pragę w 1968 r.). Spodziewam się, że w 2022 roku będzie mnie można zobaczyć i usłyszeć, kiedy będę współpracować z następującymi instytucjami: Teatr Agadir (Brno i Praga), Biblioteka Miejska w Varnsdorfie (Czechy), Muzeum Miejskie w Dreźnie oraz prywatny salon literacko-artystyczny w Görlitz.

Aut. Adam Siemieńczyk

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 23

TOP 20 Lista przebojów Radia PRL

Słuchaj w każdy piątek

od 17:00

Prowadzi Grzegorz

Albrycht

Lista pod specjalnym nadzorem Notowanie nr 3007, 29 października 2021 1. Coldplay/BTS :: My Universe (4) 2. Lil Nas X :: THATS WHAT I WANT (2) 3. Ed Sheeran :: Shivers (6) 4. Roksana Wegiel :: Kanaryjski (7) 5. The Weeknd :: Take My Breath (9) 6. Elton John/ Dua Lipa :: Cold Heart (12) 7. Justin Bieber :: Ghost (19) 8. Dua Lipa :: Love Again (15) 9. Dawid Kwiatkowski :: Proste (2) 10. Natti Natasha/ Becky G :: Ram Pam Pam (1) 11. BARANOVSKI :: Tęskno mi do Gwiazd (8) 12. Sobel /sanah :: Czesc, jak się Masz (16) 13. Tiësto & Karol G :: Don’t Be Shy (5) 14. Anne-Marie/Little Mix :: Kiss My (Uh Oh) (11) 15. The Kid LAROI/ Justin Bieber :: Stay (10) 16. Ed Sheeran :: Bad Habits (13) 17. Adele :: Easy On Me (N)

18. Becky Hill/Topic - My Heart Goes (La Di Da) (N) 19. Camila Cabello :: Don’t Go Yet (14) 20. Shawn Mendes /Tainy :: Summer Of Love (17)

POCZEKALNIA

1. Swedish House M/The Weeknd :: Moth To A Flame 2. Magiera/ Sobel :: Drobna zabawa 3. Dawid Kwiatkowski :: Nieważne 4. Elderbrook :: Broken Mirror 5. Cleo/Maryla Rodowicz :: DALEJ 6. DJ Snake/ Ozuna/ Megan Thee Stallion :: SG 7. Mrozu :: Galácticos 8. Alex Hosking x Majestic :: Need Your Love

Najlepsza polska muzyka

| 25

| Nº 920 | 4 listopada 2021 Dr Jacek Kornak j.kornak@cooltura.co.uk

Polska muzyka na jesień N Jacek Kornak

Ko l e j n y m a l b u m e m z muzyką Chopina, jaki ukazał się ostatnio na rynku, jest nagranie etiud oraz scherz w wykonaniu Beatrice Rany. Płyta wydana przez Warner Classics to eksplozja młodzieńczej energii. Rana gra mistrza nieszablonowo, chwilami nieco chaotycznie, ale jest w jej interpretacjach charyzma. To Chopin energetyczny, czasem subtelny,

iedawno zakończył się w Warszawie Konkurs Chopinowski. Warto przy tej okazji posłuchać kilku nagrań z muzyką mistrza z Żelazowej Woli. Deutsche Grammophon wydał w ostanim czasie komplet nokturnów Fryderyka Chopina w wykonaniu Jana Lisieckiego. Jest to po prostu piękny album. Lisiecki posiada unikalny, liryczny styl, idealnie pasujący do tych utworów. Nokturny Chopina posiadają tutaj lekkie, naturalne brzmienie. Lisiecki nie narzuca im na siłę oryginalnej interpretacji, on po prostu pozwala wybrzmieć pięknu zawartemu w tych dźwiękach. Jest to wykonanie, które urzeka intymną atmosferą oraz refleksyjnym wymiarem.

Miłosz Magin to dziś nieco zapomniany polski XX-wieczny kompozytor. Najnowsze nagranie orkiestry Kremerata Baltica z Lucasem Debargue oraz Gidonem Kremerem na nowo odkrywa muzykę Magina. Wydany przez Sony Classical album: „Żal: The Music of Miłosz Magin” zawiera: „III Koncert fortepianowy”, „I Koncert skrzypcowy” oraz kilka krótszych utworów orkiestrowych. Kompozycje pochodzą z okresu od

1963 do 1985 roku. Magin przebywał wtedy na emigracji. Być może właśnie to doświadczenie ukształtowało jego muzykę. Stworzył on unikalny język muzyczny, oryginalny i wyrafinowany, a zarazem przystępny. Miłosz Magin tworzy piękne, pełne melancholii pejzaże muzyczne. Jego muzyka znalazła w Kremeracie Baltica kongenialnych wykonawców, którzy z jasnością i głębią ukazują jej piękno.

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina postawił sobie za zadanie promowanie polskiej muzyki. Wydawane przez niego albumy to nie tylko wybitne interpretacje Chopina, ale także nagrania mało znanych polskich twórców. Ostatni album jest tego najlepszym przykładem. Canzoni e concerti Adam Jarzębskiego. Ten późnorenesansowy kompozytor zrobił karierę na dworze Wazów w Warszawie na początku XVII wieku. Na dwóch płytach usłyszymy pochodzące z 1627 roku utwory na niewielki zespół muzyków. Najnowsze nagranie NIFC-u to rejestracja koncertu, który odbył się w 1992 roku. Specjaliści od wykonawstwa historycznego, głównie muzycy związani z holenderską szkołą muzyki dawnej prezentują na albumie staropolską tradycję muzyczną. Lucy van Dael, który projekt przygotowała udowadnia, że muzyka Jarzębskiego posiada lekkość, styl i wyrafinowanie, które mogą się równać z włoskimi mistrzami epoki renesansu. Nagranie nie jest archiwalną ciekawostką, ale prezentacją pięknej muzyki.

a innym razem kapryśny. Rana to pianistka, która gra ze swadą. Jest tutaj chwilami pewien przesyt emocji, ale zarazem świeżość. To album, który udowadnia, że Chopina można grać na różne sposoby. Rana oferuje niekanoniczne podejście do Chopina, przy czym jest w stanie do tej swojej interpretacji przekonać słuchaczy dzięki pewnej technice i emocjonalnej głębi.

26 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| Z PÓŁKI BIBLIOTEKI POLSKIEJ POSK W LONDYNIE

Dobrosława Platt librarian@polishlibrary.co.uk

Z polki Biblioteki Polskiej POSK w Londynie

Dreyfus i Miasojedow czyli siła opinii publicznej W przyszłym roku Biblioteka Polska POSK w Londynie obchodzić będzie 80 lat działalności. Założona przez Rząd Polski na Emigracji, przechodziła kilka prób rozwiązana przez rząd brytyjski, który do roku 1967 współfinansował ją i czuł się jej właścicielem. Każdorazowo polscy emigranci ratowali swoją Bibliotekę. Prof. Roman Wajda był inicjatorem powołania Józef Mackiewicz. Fot. Dzięki uprzejmości Niny Karsov Polskiego Ośrodka SpołecznoKulturalnego, który miał istoria francuskiego kapitana, Alfreda Dreyfusa, niesłuszzapewnić Bibliotece już na nie oskarżonego – jak się okazawsze lokal i finansowanie. zało - i skazanego na dożyDopiero wówczas Izba Lordów wotnie więzienie za zdradę stanu, jest powszechnie znana. Nacisk opinii przyznała własność Biblioteki publicznej spowodował jednak jego uniePolskiej w Londynie POSK-owi. winnienie i przywrócenie do służby. Zdarzenie opisywane wielokrotnie A więc z okazji 80 lat jej w historii, w literaturze i filmie. W 2019 r. służby dla polskiej społeczności ponownie przypomniał je Roman Polański w filmie „Oficer i szpieg”, obsypanym emigracyjnej, uznaliśmy nagrodami (3 Cezary, 3 Festiwalu w Wenez redaktorem naczelnym cji oraz wiele nominacji), którego scena„Cooltury”, Marcinem Urbanem, riusz oparty był na powieści pod tym samym tytułem Roberta Harrisa. że warto na łamach tego czasopisma otworzyć kolumnę DREYFUS KONTRA MIASOJEDOW Jaka szkoda jednak, że Roman Polański pt. „Z półki Biblioteki Polskiej powraca do tematu wielokrotnie już omaPOSK w Londynie”, gdzie wianego, pomijając tak fantastyczną i mało pojawiać się będą informacje znaną, a podobną historię, carskiego pułkownika żandarmerii, oskarżonego rówo książkach, nieco odmienne nież o zdradę stanu, jednak skazanego na od tych, o których przeczytacie karę śmierci. Wyrok w tym wypadku wykonano. Opinia publiczna uwierzyła w innych pismach. bowiem, że wyrok sądu był sprawiedliwy Zaczynamy więc od niezwykłego i tak już w opisywaniu tego wypadku pozostało na zawsze. Miasojedow został powiepisarza i niezwykłej szony w Cytadeli Warszawskiej 19 marca książki. 1915 r., a jego nazwisko w języku rosyjskim

zostało utrwalone jako synonim zdrady. Józef Mackiewicz (ur. 1902 w Petersburgu, zm. 1985 w Monachium), autor wielu znakomitych książek, miał w tej

sprawie – na podstawie dostępnych mu dokumentów – inne zdanie. Historię tę opisał w niezwykły sposób w książce pt. Sprawa pułkownika Miasojedowa (Wyd. 1, B. Świderski, Londyn 1962; później wznawiane wielokrotnie. Ostatnie wydanie: Kontra, Londyn 2015). Mackiewicz we wstępie do powieści przytacza przyczynę powrotu do tematu, który pamiętał z przeszłości, a który uruchomiła notatka z „Timesa” z 5 kwietnia 1915 r., powtarzająca doniesienia carskiej prasy: „Wkrótce po klęsce poniesionej przez 10-tą Armię w rejonie Jezior Mazurskich, podano do wiadomości, że odkryto spisek mający na celu zdradę tajemnic na rzecz wroga i że główną postacią był w niej pewien pułkownik o nazwisku Miasojedoff. Służył on poprzednio w żandarmerii na granicy Prus Wschodnich i miał rozległe znajomości wśród Niemców. Trzy lata później, A. Guczkow w Dumie oraz Boris Suvorin w prasie oskarżyli go, że jest agentem, prowokatorem i szpiegiem. Z pierwszym Miasojedoff stoczył pojedynek, drugiego znieważył, w wyniku czego został zwolniony ze służby. Komunikat wydany dzisiaj w tej sprawie potwierdza rozpowszechnione pogłoski, że Miasojedoff był szpiegiem. Opinia publiczna dowiaduje się z uczuciem ulgi, że za swe przestępstwa został on już skazany na hańbiącą śmierć, i że jego cywilni wspólnicy będą pociągnięci do odpowiedzialności”. Sensacja była co najmniej tak duża, jak „sprawa Dreyfussa”, ale – jak widać – potoczyła się zgoła inaczej. Wszystkie bowiem prasowe relacje podawały wersję, w której Miasojedow został sprawiedliwie osądzony i sprawiedliwie ukarany. Mackiewicz w powieści pokaże nam, że sprawa nie tylko nie była tak jednoznaczna, jak podawała prasa i opinia publiczna, a Miasojedow został skazany bezpodstawnie. Znów we Wstępie Mackiewicz pisze: „Nie, nie było tak prosto, jak to wygląda z suchej relacji petersburskiego korespondenta „Timesa”… Strona przeciwna, tzn. szef ówczesnego wywiadu niemieckiego, płk Nicolai, w książce wydanej po 20 latach (Geheime Mächte, Lipsk 1934), zaprzeczył kategorycznie, iżby Miasojedow był kiedykolwiek

na służbie niemieckiej, twierdząc, że padł ofiarą intryg, w których główną rolę odegrały kobiety. Czyżby istotnie tylko kobiety? - Po przewertowaniu wszystkich dostępnych mi źródeł, zetknąłem się z tak przedziwnym kompleksem przyczyn i skutków, że mimo woli nawróciłem do pierwotnego pytania: Jak to się stało, że „sprawa Dreyfusa” doczekała się tak wielu pozycji książkowych, podczas gdy analogiczna „sprawa Miasojedowa” odeszła w niepamięć, mimo iż była pod wieloma względami, po prostu, od tamtej – ciekawsza?... Wtedy powstała myśl napisania tej książki”. Mackiewicz pokaże nam więc ten problem, naświetlając go z różnych punktów widzenia, śledząc przyczyny wydarzeń, które przybrały tak tragiczny obrót nie tylko dla Miasojedowa, ale dla wielu osób, które były z nim powiązane. Z jakim rodzajem prozy mamy do czynienia? Dokumentem, thrillerem, kryminałem, powieścią szpiegowską, sensacyjną, romansem? Niewątpliwie znajdziemy tu cechy tych wszystkich gatunków powieściowych, mamy bowiem przed sobą jedną ze znakomitszych polskich powieści. Mackiewicz zastrzega, że nie jest to „studium historyczne”, a „jest powieścią o tym, co było”. Pojawiają się więc postaci historyczne (car Mikołaj II, cesarz Wilhelm II, rosyjski minister wojny, Włodzimierz Suchomlinow, Miasojedow i jego żona, Klara i in.), wydarzenia, które zdarzyły się w rzeczywistości, ale sposób ich podania, sposób ich opisania prowadzi nas do głębszych wniosków niż zwykła relacja z przeszłości.

DLACZEGO MIASOJEDOW?

W odniesieniu do historycznych wydarzeń często zadajemy pytanie, dlaczego właśnie tak, a nie inaczej one się potoczyły, dlaczego właśnie ci, a nie inni ludzie, zostali w wydarzenia te uwikłani. Mackiewicz stara się odpowiedzieć, dlaczego Miasojedow stał się ofiarą tak wielkiej afery. Niewątpliwie pułkownik żandarmerii chciał robić karierę i toczyła się ona przez dłuższy czas bezkolizyjnie. Lubiany powszechnie, uwikłany w romanse, bogacący się nie tylko z powodu awansów, ale także z powodu interesów, które prowadził, zdobywał coraz bardziej znaczącą pozycję towarzyską, a ta ułatwiała ścieżkę awansu.

Z PÓŁKI BIBLIOTEKI POLSKIEJ POSK W LONDYNIE |

| Nº 920 | 4 listopada 2021 Swoją opowieść autor rozpoczyna, naświetlając życie głównego bohatera, dużo wcześniej niż czas oskarżenia i skazania, bo w 1903 r., kiedy Miasojedow służył jako rotmistrz w 105 pułku piechoty, stacjonującym w Wilnie, a niedługo później został naczelnikiem żandarmerii w Wierzbołowie – granicznej stacji w Prusach Wschodnich, łączącej imperium rosyjskie z Europą Zachodnią. W 1905 r., a więc podczas ruchów rewolucyjnych, carska ochrana (tajna policja) zorganizowała prowokację – sfingowała przerzut bibuły konspiracyjnej z Prus Wschodnich na odcinku, który podlegał Miasojedowi. Ten rozszyfrował prowokację i ujawnił ją podczas rozprawy sądowej przeciwko rewolucjonistom. To wówczas naraził się ochranie. Mackiewicz zapowiada: „W ten to sposób, kilka miesięcy później, doszło do tej sensacyjnej rewelacji na przewodzie sądowym w Wilnie, która miała wywrzeć tak wielki wpływ na rozwój przyszłych wypadków” (s. 69). Ze względu na te zeznania, Ochrana przystąpiła do ataku i przełożeni wezwali Miasojedowa na przesłuchanie, chcąc ukarać go przeniesieniem na inne stanowisko. Mackiewicz relacjonuje: „Dnia 31 lipca 1907 Miasojedow złożył podanie o dymisję, a dnia 26 września tegoż roku przeniesiony został w stan spoczynku z prawem noszenia munduru i pensją. Ale nie od tego się zaczęło” (s. 85).

WIELKA INTRYGA

Część druga opowieści wprowadza nas w świat wielkiej polityki i tu dopiero autor informuje: „Zaczęło się od…”. Zaczęło się od narady, w której z udziałem cara Mikołaja II oraz wielkich książąt Aleksego Aleksandrowicza i Mikołaja Mikołajewicza, gen. Włodzimierza Suchomlinowa, ministra wojny i innych, rozpatrywano przyczyny klęski w wojnie z Japonią. Suchomlinow staje się bowiem wówczas przeciwnikiem wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza. Tu zaczyna się wielka intryga, ujawniana przez autora bardzo powoli. Ta wielka intryga, uknuta jest przez prezesa Dumy, Guczkowa i usuniętego ze stanowiska wiceministra wojny przez cara Mikołaja II, Poliwanowa, protegowanego wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza, który zapragnął zostać carem. Miasojedow jest jedynie trybikiem w tej wielkiej maszynie politycznych intryg, w których zostanie wykorzystany. Spotkał bowiem Suchomlinowa i został przez niego zaangażowany w Ministerstwie Wojny, gdzie miał pełnić funkcję nie do końca sprecyzowaną, ale związaną z kontrwywiadem. Mackiewicz prowadzi czytelnika, zbliżając go do jednego wydarzenia lub do jednej osoby i wydaje się, że właśnie już odnajduje on przyczynę późniejszych klęsk bohatera; następnie autor przytacza kolejne wydarzenia i osoby, które – jak się okazuje – również stały się przyczynami dramatycznych wydarzeń. Mamy wrażenie jakby Mackiewicz operował kamerą, która przybliża obiekt, następnie porzuca go na chwilę, żeby pokazać inny, a potem okazuje się, że wszystkie one zbijają się w jedno splątane ogniwo, wprzągające naszego bohatera w sytuację

bez wyjścia. Tak się dzieje, kiedy autor opowiada o Tamarze, kochance Miasojedowa, do której konkurentem jest Jakub Kołakowski, a którego Miasojedow stara się pozbyć wysyłając go na oddaloną placówkę. Przez długi czas postać ta nie pojawia się aż w pewnym momencie – jak się okazuje – staje się głównym świadkiem oskarżenia. Z zemsty, a może rzeczywiście – jak twierdzi – z nudów lub z chęci rozgłosu, opowiada o Miasojedowie wymyślone historie. Czy gdyby nie Kołakowski, Miasojedow stanąłby przed sądem? Pierwsza próba oskarżenia pojawiła się jednak wcześniej, bo w 1911 r., kiedy prasa opublikowała informacje o finansowych machinacjach Miasojedowa z Żydami i przekazywaniu Niemcom informacji wojskowych. To wówczas Miasojedow wyzwał Guczkowa na pojedynek i publicznie spoliczkował dziennikarza „Nowoje Wremia”, Suworina. Wtedy Ministerstwo Wojny sprawdza oskarżenia i uniewinnia Miasojedowa od wszystkich zarzutów, a gazeta zamieszcza sprostowanie i przeprasza. Następuje wyciszenie dramatycznej intrygi; czytelnik może pomyśleć, że wszystko już się pozytywnie dla bohatera zakończyło. A jednak zaskoczony za chwilę dowie się o drugim akcie.

OSKARŻENIE I WYROK

Wybucha bowiem I wojna światowa, a naczelne dowództwo wojskowe przejmuje nieudolny ks. Mikołaj, kuzyn cara. Gen. Suchomlinow zostaje odsunięty; jego rola zostaje ograniczona do szefa zaopatrzenia armii. W Prusach Wschodnich armia ta poniosła druzgocącą klęskę. Poszukuje się więc winnych tej klęski. Najpierw wskazani są Żydzi i w strefie przyfrontowej dochodzi do pogromów. A w grudniu 1914 r. do ambasady rosyjskiej w Sztokholmie zgłosił się por. Jakub Kołakowski, który poinformował, że uciekł z niemieckiej niewoli i że wywiad niemiecki zlecił mu zgładzenie wielkiego księcia Mikołaja. Został przerzucony do Petersburga, gdzie rozpoczyna się śledztwo przeciwko nie-

mieckiej siatce szpiegowskiej, na której czele stał pułkownik Miasojedow. Śledztwo toczy się błyskawicznie, aresztowani są wszyscy znajomi Miasojedowa, głównie Żydzi, a także żona i kochanka. Mimo braku dowodów i z wielokrotnym pogwałceniem procedury karnej, wojskowy sąd doraźny w Warszawie skazał pułkownika Miasojedowa na śmierć przez powieszenie. Nie miał prawa do obrony i nie miał prawa do apelacji, a wyrok wykonano bezzwłocznie. Kilka miesięcy później skazano trzech współpracowników Miasojedowa na karę śmierci, dwóch na katorgę. Żonę Miasojedowa, Klarę, natomiast i kilku innych uniewinniono. Ten prawomocny już wyrok sądu warszawskiego nie odpowiadał jednak naczelnemu wodzowi armii rosyjskiej, księciu Mikołajowi, został więc przez niego w miesiąc później zmieniony: skazani na katorgę zostają teraz skazani na śmierć, Klara także otrzymuje wyrok śmierci. Opinia publiczna przyjęła z zadowoleniem przebieg śledztwa i wynik procesu. Jakub Kołakowski wkrótce odwołał swoje zeznania jako całkowicie zmyślone (szukał sławy), ale nikt już się nim nie interesował. Nazwisko „Miasojedow” natomiast zostało utrwalone w słowniku jako emblemat zdrajcy. Sprawa Miasojedowa jest więc dużo bardziej dramatyczna niż sprawa Dreyfusa.

SKAZANA NA POTĘPIENIE

Także dlatego, że nie skończyła się z chwilą jego skazania i śmierci. Mackiewicz dopowiada bowiem następnie historię Klary Miasojedow, ostatecznie zesłanej do Kraju Ałtajskiego, gdzie sprawa powraca, kiedy ktoś rozpoznaje ją jako żonę zdrajcy, a ludzie izolują się od niej. Klara wychodzi wówczas za mąż za Mariana Szatkowskiego, zmienia nazwisko i oboje uciekają w czasie rewolucji 1917 r. z zesłania, osiedlają się w Wilnie. Ich droga przez Azję, Rosję aż do polskiego Wilna, do którego docierają w 1922 r., to fascynujący, epicki opis, na który warto zwrócić uwagę. Przez chwilę wydaje się, że sprawa Miasojedowa kończy się dla Klary ostatecznie. Ona i mąż są w Wilnie szanowani, a ich życie układa się pomyślnie. To jednak tylko kolejna przerwa. Przychodzi bowiem rok 1939. Wilno zajmują Sowieci, potem Litwini, a w czerwcu 1940 ponownie Sowieci. Dla nowej władzy Klara jest białą Rosjanką (emigrantką), a poza tym odziedziczyła „kapitalistyczny” majątek. Mąż jest zagrożony jako prezes państwowej polskiej instytucji. Klara uważa, że jedyną szansą jest podpisanie volkslisty na mocy umowy między ZSRR i III Rzeszy. Może to zrobić, ponieważ niemieckie nazwisko Holstein jest jej nazwiskiem panieńskim. Mąż protestuje, bo boi się reakcji polskiej opinii publicznej. Klara zgłasza ich jednak oboje. Następnego dnia całe miasto komentuje: „przecież żona Szatkowskiego jest starą agentką niemiecką, jeszcze z okresu pierwszej wojny. To była żona Miasojedowa, słynnego szpiega niemieckiego. Wszystko jasne” (s. 622). I wszystko wraca. I znowu czeka ich ucieczka. W 1945 r. docierają do

| 27

Drezna. Stamtąd chcą uciekać do Szwajcarii, ale potrzebują lewych paszportów. Klara jedzie do Pragi, gdzie pertraktując w sprawie paszportów, ponownie jest rozpoznana jako żona zdrajcy i sprawa się przedłuża. A 13 lutego 1945 w nocy w Dreźnie rozpoczęła się operacja Clarion. Największy tzw. dywanowy nalot lotniczy II wojny światowej. Tak niesamowitego opisu tego strasznego wydarzenia kończącego II wojnę światową zapewne w żadnej polskiej powieści nie znajdziecie. Marian Szatkowski ginie razem z tysiącami Niemców i uchodźców, którzy wierzyli, że Drezno nie zostanie zaatakowane. Kiedy Klara wraca z paszportami do Drezna widzi tylko zgliszcza. O tej tragedii przez wiele lat nie wolno było mówić: „Dziesięć lat przeminie, zanim żelazne kurtyny racji stanu pozwoliły pisać o rozmiarach i skutkach operacji „Clarion”. Każda z innego względu. Najpierw hitlerowska, aby nie wpędzać ludzi w panikę i defetyzm. Bolszewicka, aby nie rozpraszać uwagi skoncentrowanej na zbrodniach hitlerowskich popełnionych w Polsce i w Sowietach. Demokratyczna, aby wielkich przywódców nie posądzono o brak poczucia humoru, cnoty najwyżej przez nich cenionej. […] Lata przeminą… W rezultacie nie wiadomo, czy Klara dowiedziała się w końcu, że liczba ofiar zbombardowanego Drezna znacznie przewyższała liczbę ofiar w Hiroszimie. Bo większość Europejczyków nie wie o tym do dziś dnia; chociaż Hiroszima leży w dalekiej Japonii, a Drezno w środku Europy.” (s. 601).

OPINIA PUBLICZNA SKAZUJE

Mackiewicz pokazał nam, jak to się dzieje, kiedy przeciętny człowiek, uwikłany bez własnej winy w polityczne intrygi, staje się ich ofiarą, a opinia publiczna przychodzi tym politycznym intrygom z pomocą. Adwokat mówił do kochanki Miasojedowa, argumentując, że jego sprawa jest beznadziejna: „Skazany przez władzę, może być obroniony przez opinię publiczną. Skazany przez opinię publiczną, może być obroniony przez władzę. Ale gdy opinia publiczna staje się władzą (…) Nie ma takiej siły, do której można by się odwołać. Bo nie ma nikogo na świecie, kto byłby zainteresowany w takiej apelacji (…) Społeczeństwo chce mieć szpiegów, na których mogłoby zrzucać winę za klęski na froncie. Proszę bardzo: Miasojedow. Dlatego, że współpracował z Żydami, zadowolona jest prawica. Dlatego, że nosił mundur żandarma, zadowolona jest lewica. Wszyscy są zadowoleni”. (s.483). Właśnie, „wszyscy są zadowoleni”! Uważajmy więc, kiedy przyłączamy się do powtarzania utartych sądów, bo to my tworzymy „opinię publiczną”. Czytajcie Józefa Mackiewicza! A jeśli jeszcze chcecie sprawdzić, jak dokładnie Mackiewicz opisał dzieje Miasojedowa, polecam także: Williama C. Fullera „Prawdziwy koniec carskiej Rosji. Szpiegomania i zmierzch imperium”. Przełożyła z angielskiego Maja Kittel, Warszawa 2008.

28 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

4 listopada 2021 | Nº 920 |

Rozważasz lub jesteś w trakcie rozwodu? Potrzebujesz porady dobrego adwokata? Zależy Ci na szybkim i skutecznym zakończeniu sprawy?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD SOLICITORS Specjaliści w sprawach rozwodu i podziału majątku. według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.adwokat.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Solicitors! Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji. Sprawdź również nasze usługi dla ﬁrm.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 29

Pomagam, ponieważ tak czuję Dariusz A. Zeller

Malwina Kukaj. Urodzona w Świdniku. Absolwentka pedagogiki o specjalizacji resocjalizacja na uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 2007 roku mieszka w Londynie. Mama trzech córeczek w wieku 3, 9 i 11 lat. Założycielka Polish Klan Association, stowarzyszenia organizującego imprezy dla lokalnej społeczności oraz szerzącego wiedzę na temat naszej kultury, sztuki i dziedzictwa; jest też wolontariuszką w organizacji Creative People & Places Hounslow, gdzie jako przedstawicielka polskiej społeczności angażuje się organizowanie eventów w londyńskiej dzielnicy Hounslow. l Mój pierwszy dzień na Wyspach:

Pochodzę z małego miasteczka w województwie lubelskim, więc kiedy przyjechałam do Londynu po raz pierwszy w 2004 r., wszystko wydawało się być olbrzymie. Dzielnica, w której mieszkam, to właśnie takie małe miasteczko, które przypomina mi mój rodzinny Świdnik. A Londyn składa się z setek takich miasteczek...

Na Wyspach zajmuję się:

Obecnie zajmuję się domem, córeczkami oraz udzielam się społecznie. Prowadzenie organizacji to wbrew pozorom bardzo czasochłonna praca. Jako Project Manager planuję akcje społeczne skierowane do lokalnej Polonii i innych narodowości zamieszkujących okolice południowozachodniego Londynu, pozyskuję dofinansowania oraz

realizuję i koordynuję wszystkie eventy stowarzyszenia. l

Moją pasją jest:

Organizacja imprez mających na celu wspieranie spójności społecznej oraz szerzenie wiedzy na temat polskiej kultury, sztuki i dziedzictwa narodowego. Przygotowywanie szkoleń i kursów umożliwiających integrację oraz adaptowanie się mieszkańców do lokalnej społeczności. l Co chciałabym w tym osiągnąć?

Oczywiście mam kilka celów, do których, pomimo trudności, dążę wraz z moimi wolontariuszami uporczywie. Głównym z nich jest oczywiście to, aby nasze stowarzyszenie było jednym z najbardziej znaczących i rozpoznawalnych w Londynie, gdzie każdy Polak niezależnie od wieku znajdzie coś dla siebie. Moim wielkim marzeniem jest, aby nasza organizacja doczekała się również własnego ośrodka w okolicy Hounslow. l

Za swój sukces uważam:

Stworzyłam od zera organizację, która w ciągu dwóch lat stała się jedną z najprężniej działających w Londynie. Na pierwsze nasze spotkania przychodziło kilka osób, dziś są to regularne dziesiątki. W sumie mogę z pełnym przekonaniem stwierdzić, że gościło u nas tysiące osób. Szczególnie duża frekwencja była na wrześniowym festynie „Community Fun Day”. Malwina Kukaj

I to mnie najbardziej cieszy, a jednocześnie motywuje do dalszej pracy. l

Moim celem jest:

Mam nadzieję, że Polish Klan Association będzie działał prężnie i jednoczył co roku setki nowych Polaków. Natomiast ja na pewno chcę zdobywać doświadczenie, kwalifikacje i kształcić się w różnym zakresie, by lepiej radzić sobie w życiu i udzielać pomocy innym. Od zawsze byłam otwarta na różne nowe wyzwania i mam nadzieję, że nigdy nie zabraknie ich w moim życiu. l Pomagam innym, ponieważ:

Pomagam, ponieważ tak czuję. To sprawia, że w moim życiu pojawia się więcej pozytywnych osób. Skończyłam studia ukierunkowane na resocjalizację. Gdy byłam małą dziewczynką chciałam zostać policjantką, aby pomagać słabszym. Niestety, życie płata nam figle i jako młoda dziewczyna przyjechałam do UK. Nie żałuję, nadal pomagam innym a świat wokół mnie staje się piękniejszy.

Osoby, które podziwiam:

Od jakiegoś czasu śledzę kroki Braci Collins, mimo iż nie wywodzą się z zamożnej rodziny, swoją ciężką pracą odnieśli wielki sukces. Nie skupiają się na sobie, ale pomagają jak mogą innym. Cenię ich za otwartość, szczerość i pozytywizm. l Życie na Wyspach Brytyjskich lubię za:

Za tolerancję i różnorodność. Uważam również, że „sztuka przepraszania” Brytyjczyków jest urzekająca, a nawet zabawna. Pytanie: „How are you”, choć bywa czasami irytujące, to znakomicie wprowadza w dialog czy dyskusję nawet w sklepie. A zwijanie rachunku i podawanie go z resztą pieniędzy bezpośrednio do ręki sprawia, że czujemy się naprawdę dobrze obsłużeni.

l Jeśli nie Wyspy Brytyjskie, to:

Jeśli kiedyś w przyszłości postanowimy opuścić Wyspy, to na pewno dla małego, pięknego, spokojnego, mojego rodzinnego miasteczka – Świdnika!

30 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

e j c a m r o f n i e z s j e i n z a w Naj a ˛ k e ˛ r d o p e zawsz .

www.cooltura24.co.uk

Katarzyna Goliszek

Mówię po angielsku

nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Czekać na rozwój wydarzeń Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Lepiej poczekaj na rozwój wydarzeń, zanim podejmiesz właściwą decyzję.

Now I can’t tell you what I’ll do. I’d rather wait for the cat to jump.

Teraz nie mogę ci powiedzieć, co zrobię. Wolałabym poczekać na rozwój wydarzeń.

Let’s wait for the cat to jump before we decide what to do.

Poczekajmy na rozwój wydarzeń, zanim zdecydujemy, co robić.

Dlaczego czekasz na to jak potoczą się wypadki, zamiast podjąć decyzję właśnie teraz?

You’d better wait for the cat to jump before you make a proper decision.

Why are you waiting for the cat to jump instead of making up your mind just now?

Go back to the salt mines = Saying that go back to the salt mines is a humorous way of talking about returning to work, usually with some reluctance. =

Mówienie, że wracasz do kopalni soli, to zabawny sposób mówienia o powrocie do pracy, zwykle z pewną niechęcią; powrót do ciężkiej pracy.

Wait for the cat to jump = If you wait for the cat to jump, or wait to see which way the cat jumps, you delay taking action until you see how events will turn out. =

Jeśli czekasz, aż kot skoczy, lub czekasz, aby zobaczyć, w którą stronę kot skoczy, to opóźniasz podjęcie działania, aż zobaczysz, jak potoczą się wydarzenia; czekać na rozwój wydarzeń.

I’m not happy to go back to the salt mines after such a long holiday. When do we have to go back to the salt mines, tomorrow or the day after tomorrow? They only have one week off, and then they are going back to the salt mines! As far as I remember, going back to the salt mines after my summer holidays has always been a nightmare for me.

Nie cieszę się, że po tak długich wakacjach wracam do ciężkiej pracy.

Kiedy musimy wracać do ciężkiej pracy, jutro czy pojutrze?

Oni mają tylko tydzień wolnego, a potem wracają do ciężkiej pracy!

Od kiedy pamiętam, powrót do ciężkiej pracy po wakacjach letnich zawsze był dla mnie koszmarem.

32 |

4 listopada 2021 | Nº 920 | Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Manchester – nie tylko futbol

Skoro premier Boris Johnson zapowiada, że nie ma przesłanek do kolejnego lockdownu, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby rzucić się w wir dalszych weekendowych wypadów „za miasto”. A skoro mowa o weekendzie, to proponuję państwu zwiedzenie miasta leżącego u podnóża Gór Pennińskich, aktualnie powszechnie kojarzonego przede wszystkim z dwiema piłkarskimi drużynami – City i United. I jako miłośnik futbolu podkreślę – całkiem niesłusznie. To piękne, stare miasto jest bowiem niezwykle atrakcyjnym miejscem turystycznym.

godziny jazdy samochodem z Londynu, w północno zachodniej Anglii, nad rzekami Mersey i Irwell znajduje się jedno z najważniejszych i jednocześnie najczęściej odwiedzanych miast Wielkiej Brytanii. Miejsce, gdzie zbudowano pierwszą na świecie stację kolejową. Prawa miejsce Manchester uzyskał w roku 1301. Ważną datą w historii miasta jest rok 1421, gdy lord Thomas de la Warre ufundował kościół będący aktualnie katedrą Manchesteru, czyli jedno z najważniejszych miejsc turystycznych miasta. Od połowy XVI wieku, aż do drugiej połowy XX wieku Manchester był głównym ośrodkiem przemysłu włókienniczego na Wyspach i jednym z najważniejszych tego typu ośrodków na świe-

cie, mając nawet w pewnym momencie przydomek Cottonopolis. Miasto na przestrzeni wieków zyskało na swojej wartości, stając się także ważnym ośrodkiem kultury. To tu, dla przykładu, w 1653 roku utworzono funkcjonującą do dziś Chetham’s Library (bibliotekę), najstarszą w Wielkiej Brytanii. Tutaj także w 1857 roku utworzono najstarszą w Anglii stałą orkiestrę symfoniczną The Hallé Orchestra. W drugiej połowie XX wieku stopniowo następowała modernizacja miasta i część starej zabudowy została przebudowana lub zburzona. Miasto zyskało na nowoczesności, czego symbolem jest ukończony w 2006 roku najwyższy budynek w mieście – drapacz chmur Beetham Tower, mierzący 169 metrów.

Obecnie Manchester jest centrum kultury, nauki, architektury, inżynierii, oczywiście sportu (głównie za sprawą także wspomnianych obu drużyn piłkarskich) i... muzyki. Tam właśnie powstały tak powszechnie znane zespoły jak np. Oasis, The Smith czy New Order. Warto z pewnością wspomnieć, iż to właśnie w tym mieście znajduje się największa w Europie sala koncertowa Manchester Evening News Arena. A oprócz tego również opera, teatry i liczne kina. Co się jeszcze tyczy samej muzyki, a konkretnie muzyki poważnej, z pewnością warto wiedzieć, iż na krótko przed śmiercią koncertował tutaj nasz wielki rodak, Fryderyk Chopin. Historię czuć w Manchesterze jednak niemal na każdym kroku. Pośród wielu, także wspomnianych już powyżej zabyt-

ków, warte naszej uwagi są m.in. budynki na Barton Square, wybudowane w stylu wiktoriańskim oraz zbudowane w stylu gregoriańskim na St John Street. Ale również gotyckie ratusz i katedra z XV wieku, Peter Street z Royal Theatre, Athenaeum i Free Trade Hall, Manchester Art. Gallery, nowoczesny Imperial War Museum North czy też – co jest świętym obowiązkiem każdego kibica piłkarskiego przebywającego w tym mieście – stadion Manchesteru United Old Trafford i obiekt Manchesteru City Etihad Stadium. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, iż jeśli chodzi o liczbę turystów odwiedzjących miejsca w Wielkiej Brytanii, Manchester wyprzedzały pod tym względem przed pandemią koronowirusa jedynie Londyn i Edynburg.

MIEJSCE NA WEEKEND |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

Co warto zobaczyć?

| 33

CENTRUM HANDLOWE ARNDALE

RATUSZ

Arndale jest jednym z największych centrów w Europie – jego powierzchnia wynosi ponad 130 tys. metrów kwadratowych, na trzech kondygnacjach znajduje się ponad 200 sklepów.

Zbudowany w XIX wieku w stylu wiktoriańskiego gotyku, z wieżą zegarową wysokości 87 metrów. Jedno z najbardziej znanych miejsc w mieście.

ALBERT SQUARE

Plac w centrum miasta, idealny dla miłośników stylu gotyckiego. Tu corocznie odbywają się Manchester Christmas Markets.

MAMUCIUM

Miejsce, w którym rzymianie założyli osadę – poprzednika Manchesteru. Zrekonstruowane ruiny znajdują się w dzielnicy Castlefield.

KATEDRA

Zbudowana w latach 14211882 w stylu gotyckim przy Victoria Street jest jedną z najbardziej charakterystycznych budowli w mieście. Miejsce licznych koncertów.

OLD TRAFFORD I ETIHAD STADIUM

Bez względu na preferencje klubowe warto zobaczyć siedzibę i Manchesteru United i Manchesteru City. Obowiązkowy punkt każdego kibica piłkarskiego.

BEETHAM TOWER

Najwyższy w mieście i siódmy co do wielkości budynek Wielkiej Brytanii (169 m). Oddany do użytku w 2006 roku.

34 |

Sprawdź czy należy Ci się

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk

| 35

| Nº 920 | 4 listopada 2021 Króliś doświadczalny kroolinaria.pl Tik Tok: tiktok.com/@kroolinaria.pl YT: Kroolinaria email: krolik@kroolinaria.pl

Sernik dyniowy

róliś (doświadczalny) poleca sernik dyniowy, a co ma nie polecać jak jest, że paluszki lizać. Jakoś dwa tygodnie temu Konefka też robiła serniczek dyniowy, ale wtedy był na zimno. „Tom razom” był pieczony, bo „piździernikowo” wieje za oknem i nic zimnego Konefka do ust nie bierze. Serniczek na spodzie z imbirowych ciasteczek. Imbirek cudownie rozgrzewa. Rozgrzać też może marudny Króliś (doświadczalny) i jego wieczne uwagi. Osobiście Konefka zdecydowanie woli się rozgrzać imbirkiem, niż uwagami Królisia. Przy rozgrzewających, królisiowych uwagach bywa tak, że można się nawet zagotować od środka i eksplodować. Sermiczek by Wam tego nie zrobił. Wybierzecie więc mądrze. Z sernikiem jest jak z czekoladą, serniczek nie zadaje pytań, nie ocenia… Serniczek rozumie. Przytulcie się do serniczka w te jesienne wieczory. Dla mnie wybór jest prosty… serniczek rulez!

Składniki na spód l l

420 g imbirowych herbatników 120 g masła

Składniki na masę serową

1200 g sera białego typu Philadelphia 200 g cukru l 400 g dyniowego puree l 4 jajka l 3 łyżki budyniu l 2 łyżeczki cynamonu l 1 łyżeczka przyprawy piernikowej l l

Spód

Ciastka rozdrobnić blenderem lub wałkiem na piasek, wymieszać z roztopionym masłem. Tortownicę o średnicy 25 cm wyłożyć masą ciasteczkową. Wcisnąć w dno, ciasteczkami wyłożyć boki, wyrównać, schłodzić pół godziny w lodówce. Następnie wstawić do piekarnika nagrzanego do 170 stopni C i piec przez 5 min. Wyciągnąć z piekarnika i odstawić do wystudzenia.

Masa serowa

W misce umieścić ser i ubić lekko mikserem. Dodać cukier. Wymieszać. Następnie dodać przyprawy, dyniowe puree i jajka. Wymieszać do połączenia składników. Nie miksować zbyt długo, by niepotrzebnie nie napowietrzać masy serowej – napowietrzony sernik mocno urośnie, a potem opadnie. Zależy nam na tym, żeby sernik był idealnie gładki.

Masę serową wylać na schłodzony ciasteczkowy spód. Wyrównać. Piekarnik nagrzać do 160 stopni. Wstawić formę z sernikiem i piec 90-120 minut (dopóki cała powierzchnia sernika nie będzie ścięta i sprężysta; sprawdzamy dotykając delikatnie patyczkiem powierzchni sernika na środku). Wyłączyć piekarnik, zostawić do wystudzenia. Wystudzić i wstawić do lodówki na całą noc.

36 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| coolinaria

Pierś z kurczaka z suszonymi pomidorami

róliś (doświadczalny) poleca pierś z kurczaka nadziewaną suszonymi pomidorami i kozim serem. „Po cichu. Po wielkiemu cichu. Idu sobie ku miastu na zwiadu. I idu i patrzu”. To fragment piosenki śpiewanej przez Grzegorza Turnaua, ale świetnie oddającej moje podchody do Królisia (doświadczalnego) w momencie, kiedy Konefka ma ochotę na mięsko. Konefka miała przeokropniaste parcie na danie mięsne, a jak cię takie parcie dopadnie to trza zrobić mięso na obiad i nie ma, że boli. W tym przypadku boli Królika (doświadczalnego). Cierpi wtedy okrutnie, ale mus to mus, a z musem się nie dyskutuje. „Czasami człowiek musi, inaczej się udusi uuuu...”. To fragment piosenki Jerzego Stuhra. Kurna coś śpiewająco nam się przy mięsie zrobiło. Piersi wyzwalają jak widać mocne emocje. Co prawda w tym przy-

padku tylko kurze, ale pierś jest pierś a one potrafią odebrać ludziowi rozum. Tu mamy nadziane suszonymi pomidorami i kozim serem. Jak macie na podorędziu Królisia (doświadczalnego) to bardzo ważna jest spora ilość dodatków. Jak już wrócicie ze zwiadów i Króliś będzie w nastroju głaskać, tulić, nie pytać lub “ić” precz siło nieczysta, czyli taki dzień jak co dzień w nastrojach Królisia. W roli siły nieczystej Konefka, a jak nie to rzucacie talerzem na stół i uciekacie w popłochu do innego pokoju, barykadując za sobą drzwi. W takich sytuacjach sprawdzają się dodatki. Jak Króliś mięska nie chce, to niech nie żre. Jego strata. Ma suszone pomidorki i kozi serek, który sobie może wydłubać z mięska plus w promocji zieleninę obok mięska, która go wyciszy. Kolor zielony to kolor nadziei. Pamiętajcie tylko, żeby tej zieleniny zrobić ze dwie miski, żeby Króliś miał się czym zatkać. Najlepiej

gdybyście tą zieleniną zarzucili całe mięsko, to wtedy jest szansa, że Króliś nawet nie zauważy, co pożera.

Składniki l l

2 średniej wielkości piersi z kurczaka 8 kawałków suszonych pomidorów

żyć pomidory i kozi ser. Zwinąć w roladkę. Owinąć szynka parmeńską. Ułożyć roladki na blaszce i piec około 30 minut w temperaturze 200 stopni.

z zalewy

1 roladka koziego

sera pokrojona w plasterki l 6 plastrów szynki parmeńskiej l s ól l pieprz l zioła prowansalskie Pierś z kurczaka opłukać, przekroić na pół w poprzek. Mięso rozbić na cienkie kotlety. Mięso doprawić solą, pieprzem i ziołami prowansalskimi. Na wierzchu uło-

Ja jestem Króliś doświadczalny… Znany jako ja jestem macho, niech kobiety mi wybaczo, niech płaczo. Tu znajdziesz lekcje gotowania na żarcie z efektem WOW. kroolinaria.pl Nauczę cię jak gotować, by osobie, która skradła twoje zimne serce, urwało cztery litery z wrażenia. Sekretarka Królisia: Konefka (Ewa Dzieciątkowska) 07759874338

| Nº 920 | 4 listopada 2021

COOLINARIA |

| 37

38 |

4 listopada 2021 | Nº 920 | Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

Reishi – grzyb, który zwalcza choroby i poprawia odporność

ZDROWIE |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

Grzyby Reishi pochodzą z Azji: z Chin, Korei i Japonii. Są jadalne. Z reguły opisywane jako gorzkie i o twardej konsystencji, wobec tego znacznie częściej znajdziemy je w postaci suplementu, nalewki lub proszku.

rzyby Reishi, znane również pod nazwą naukową Ganoderma lucidum, rosną nad ziemią i wytwarzają „owocnik” wraz z nitkami łączącymi (zwanymi grzybnią), z których powstają leki ziołowe, nalewki, herbaty, proszki i ekstrakty. Przez większość historii Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, w pełni wyrośnięte grzyby Reishi były suszone, krojone w plastry, gotowane w gorącej wodzie, a następnie moczone, aby zrobić uzdrawiającą herbatę/zupę. Obecnie producenci produktów Reishi stosują technikę przetwarzania, w której Reishi jest wielokrotnie gotowane pod wysokim ciśnieniem, co pozwala na wyekstrahowanie aktywnych składników do postaci nalewki. Dzięki skoncentrowanym związkom, które zawierają te grzyby, potencjalne korzyści z grzybów Reishi obejmują ochronę przed powstawaniem nowotworów, poprawę funkcji wątroby, lepsze zdrowie serca, lepszą kontrolę poziomu cukru we krwi oraz zmniejszone ryzyko astmy, alergii i infekcji.

JAK DZIAŁA GRZYB REISHI?

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat dziesiątki różnych badań przeprowadzonych w Japonii, Chinach, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii wykazały, że grzyby Reishi są w stanie zapewnić ochronę przed licznymi chorobami lub schorzeniami, w tym: przed stanami zapalnymi, zmęczeniem, częstymi infekcjami (dróg moczowych, oskrzeli, dróg oddechowych itp.), chorobą wątroby, alergiami pokarmowymi i astmą, problemami trawiennymi, wrzodami żołądka i zespołem nieszczelnego jelita, schorzeniami

Jedną z największych zalet Reishi jest to, że jest w stanie zrobić tak wiele, a jednocześnie nie powoduje prawie żadnych skutków ubocznych

skóry, zaburzeniami autoimmunologicznymi, cukrzycą, wirusami, chorobami serca, zaburzeniami snu i bezsennością, niepokojem i depresją. Ponieważ działają jako „modulator immunologiczny”, grzyby Reishi mogą pomóc wspomóc równowagę hormonalną, przywrócić organizm do homeostazy i regulować aktywność układu odpornościowego. Może to mieć korzyści w walce z nowotworami i komórkami rakowymi. Badania pokazują, że grzyby Reishi działają jako substancja normalizująca, regulująca różne funkcje i układy komórkowe, w tym układ hormonalny, odpornościowy, sercowo-naczyniowy, ośrodkowy układ nerwowy i trawienny. Jedną z największych zalet Reishi jest to, że jest w stanie zrobić tak wiele, a jednocześnie nie powoduje prawie żadnych skutków ubocznych. Grzyby Reishi są również znacznie mniej toksyczne niż tradycyjne leki. W rzeczywistości większość ludzi zgłasza szybką poprawę poziomu energii, skupienia psychicznego i nastroju, jednocześnie odczuwając zmniejszenie bólu, alergii, problemów trawiennych i infekcji. Sekret kryjący się za ich uzdrawiającym potencjałem? Odpowiadają za to różne aktywne składniki, które zawiera grzyb Reishi: cukry znane jako beta-glukany, sterole roślinne, które działają jako prekursory hormonów w organizmie, polisacharydy zwalczające rozwój komórek rakowych oraz substancje kwasowe zwane triterpenami, które wyłączają reakcję organizmu na alergie.

ZAGROŻENIA I SKUTKI UBOCZNE

Grzyby Reishi były używane od dawna i odnotowano bardzo niewiele skutków ubocznych. Czasami mogą wystąpić łagodne zaburzenia trawienia i wysypki skórne, ale te skutki uboczne wydają się ustępować i zazwyczaj stanowią zagrożenie tylko u wrażliwych osób z upośledzonym układem odpornościowym. Chociaż grzyby Reishi są bezpieczne, skuteczne i dobrze tolerowane przez większość ludzi, w niektórych przypadkach należy porozmawiać z lekarzem przed ich użyciem. Według badań grzyb Reishi wydaje się być bezpieczny dla dorosłych, przyjmowany doustnie w odpowiednich dawkach przez okres do jednego roku.

| 39

Korzyści zdrowotne 1. ZAWIERA SILNE WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWNOWOTWOROWE

Podobnie jak inne pokarmy przeciwzapalne, grzyby Reishi zawierają ważne składniki odżywcze, w tym przeciwutleniacze, betaglukany i aminokwasy. Naukowcy uważają, że jednymi z najbardziej korzystnych składników grzyba Reishi są jego polisacharydy. Są to rozpuszczalne w wodzie rodzaje składników odżywczych, o których wiadomo, że mają właściwości przeciwnowotworowe. Są to związki, które pomagają grzybom Reishi chronić DNA i blokować mutacje komórkowe, jednocześnie zachowując zdrowe komórki w ciele. Wiele badań potwierdza, że grzyb Reishi jest jednym z najsilniejszych dostępnych pokarmów zwalczających raka i pokazuje, że korzyści z proszku z grzybów Reishi obejmują wspieranie odporności w walce z chorobami przewlekłymi.

Wysokie ciśnienie krwi i wysoki poziom cholesterolu mogą czasami być spowodowane problemami hormonalnymi, w tym zaburzeniami tarczycy lub dużym stresem. Grzyby Reishi pomagają przywrócić optymalny poziom hormonów, aby wzmocnić układ sercowo-naczyniowy. Oprócz obniżania ciśnienia krwi, ekstrakt z grzybów Reishi może poprawić ogólne krążenie, zmniejszyć stan zapalny, który pogarsza problemy z sercem i zapobiegać zatykaniu tętnic poprzez kontrolowanie poziomu cholesterolu – to kolejna z imponujących korzyści zdrowotnych Reishi.

4. RÓWNOWAŻY POZIOM HORMONÓW

Grzyby Reishi działają jako adaptogeny. Mogą pomóc organizmowi skuteczniej radzić sobie ze stresem i pomóc w regulacji poziomu hormonów w celu optymalizacji zdrowia.

2. POPRAWIA FUNKCJĘ WĄTROBY

5. STABILIZUJE POZIOM CUKRU WE KRWI

3. PROMUJE ZDROWIE SERCA

6. ZWALCZA ALERGIE I ASTMĘ

Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w organizmie. Odpowiada za pomoc w detoksykacji i oczyszczaniu, przetwarzaniu, przechowywaniu i krążeniu zdrowej krwi i składników odżywczych. Grzyby Reishi działają jako adaptogeny, pomagając poprawić pracę wątroby i zapobiegać chorobom wątroby. Pozwalają organizmowi skuteczniej wypłukiwać toksyny i bakterie oraz poprawiają odporność na szereg chorób. Triterpeny znajdujące się w grzybie Reishi mogą mieć zdolność obniżania ciśnienia krwi, a także są korzystne dla krzepnięcia krwi i obniżenia wysokiego poziomu cholesterolu. Jest tak prawdopodobnie dlatego, że pomagają zmniejszyć stan zapalny w naczyniach krwionośnych i tętnicach, a także przywracają równowagę hormonalną.

Utrzymanie wysokiego poziomu cukru we krwi może mieć szkodliwy wpływ na ogólny stan zdrowia, powodując objawy takie jak zmęczenie, niezamierzona utrata masy ciała i częste oddawanie moczu. Niektóre badania pokazują, że grzyby Reishi mogą mieć właściwości przeciwcukrzycowe, pomagając w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi, aby zapobiec niepożądanym skutkom ubocznym. Triterpeny są aktywnymi składnikami grzybów Reishi. Są rodzajem kwasu ganoderynowego związanego z redukcją alergii i reakcji histaminowych związanych z astmą. Z tego powodu grzyb Reishi jest często używany jako bezpieczny i skuteczny naturalny lek na astmę. Triterpeny są zdolne do obniżania reakcji alergicznych ze względu na sposób, w jaki wpływają na układ odpornościowy, wzmacniają narządy trawienne, chronią wyściółkę jelit, łagodzą stany zapalne, hamują uwalnianie histaminy, poprawiają wykorzystanie tlenu i poprawiają pracę wątroby.

7. CHRONI PRZED INFEKCJAMI I WIRUSAMI

Grzyby Reishi są uważane za naturalne substancje przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze dzięki zawartym w nich związkom aktywnym. Na przykład, oprócz łagodzenia alergii, triterpeny zapewniają ochronę przed infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi i grzybiczymi.

40 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

Małgorzata Koszela-Żarska instruktorka firtness, trenerka personalna malgorzata.koszelazarska@gmail.com koszelazarska

Budujemy naturalną odporność

ak co roku wraz z jesienią nadciąga fala przeziębień i chorób. Nikt z nas nie lubi kataru, gorączki i dni spędzonych w łóżku. Naukowcy udowodnili, że umiarkowana aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na funk-

Przyciąganie kolan w planku

Pozycja wyjściowa: Zrób plank w podporze na prostych rękach. Ruch: Pozostając w tej pozycji, ugnij nogę w kolanie i dociągnij ją do łokcia, wróć do pozycji wyjściowej i zamień nogę. Ćwiczenie wykonaj naprzemiennie, odrywając rytmicznie raz jedną, raz drugą stopę.

cjonowanie układu odpornościowego, a dokładniej: pozytywnie wpływa na układ limfocytów systemu immunologicznego, odpowiedzialnych za wytwarzanie przeciwciał, które walczą z bakteriami i innymi zagrożeniami. Pośredni wpływ wysiłku

fizycznego to redukcja stresu jaki towarzyszy nam na co dzień, a jak wiadomo stres ma negatywny wpływ na naszą odporność. Z doświadczenia wiem, że taki godzinny trening po stresującym dniu pozwala pozbyć się złych myśli i zredukować napięcie.

Oprócz sportu warto zadbać też o zbilansowaną dietę. Powinna być ona bogata w witaminy i mikroelementy. Ważna też jest odpowiednia ilość snu; w jego trakcie organizm regeneruje się, a bez tego, jak wiecie, nie ma mowy o zdrowym ciele.

Fitness |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

Wykroki

Pozycja wyjściowa: W pozycji stojącej wyprostuj plecy, ściągnij łopatki. Napnij mięśnie brzucha i pośladki. Ruch: Z wdechem wykonaj krok w przód, uginając nogi – obniż ciężar ciała, przednią nogą zrób wykrok. Z wydechem dostaw tylną nogę do nogi wykrocznej i wróć do pozycji stojącej. Kolejne powtórzenie wykonaj na drugą nogę.

Przysiad z wykopem

Pozycja wyjściowa: Stań prosto, stopy rozstawiając na szerokość barków. Ruch: Wypchnij biodra w tył i zrób przysiad, aż uda znajdą się w pozycji równoległej do podłoża. Wstań, po czym wykonaj mocnego kopniaka prawą nogą. Wróć do startu. Po kolejnym przysiadzie to lewa noga kopie.

| 41

42 |

4 listopada 2021 | Nº 920 | Marcin Urban m.urban@cooltura.co.uk

Fotele na jesień Z

apadnięcie się z interesującą książką w obłożonym poduszkami i kocem głębokim fotelu, to jedna z przyjemności, jaką możemy sobie sprawić w długie i chłodne jesienne wieczory. W takim fotelu możemy też pić rozgrzewającą herbatę z malinami i oglądać filmy, albo prowadzić z niego konwersację z zaproszonymi na kawę znajomymi. O jesiennej drzemce już nie wspominając...

Scoop Kompaktowy Scoop ma zwężające się nogi i zaokrąglone, wyściełane siedzisko, które zapewnia stabilne siedzenie.

johnlewis.com

Retrostar Misternie przeszyte segmenty na siedzisku i oparciu, a także lamówka na całym obwodzie nadają krzesłu ponadczasowy wygląd z połowy wieku. Linia ta oferuje miękką, aksamitną wyściółkę, która jest wyjątkowo odporna na zabrudzenia. Krzesło Retrostar oferuje duży komfort dzięki hojnie wyściełanemu, lekko zakrzywionemu siedzeniu i oparciu, które mają stalowe zawieszenie. Linia Premium Velvet to najwyższej klasy luksusowa aksamitna tapicerka, która jest miękka w dotyku i nie męczy oczu.

bombinate.com

£275 £ 346 Mabel Faux Wool Idealny do szerokiej gamy wnętrz, lniany fotel Mabel oferuje piękny, ponadczasowy design i jest tapicerowany miękką szarą tkaniną ze sztucznej wełny. Sprężyste siedzisko i oparcie z pianki wypełnione pianką i włóknem zapewnią, że jest ono równie wygodne, co stylowe. Naturalnie wykończone nogi z litego drewna.

dunelm.com

Dorchester Luksusowy, wygodny fotel z wysokim oparciem, zaprojektowany specjalnie do czytania, oglądania filmów i drzemki. Charakterystyczna konstrukcja skrzydeł zapewnia delikatny efekt kokonu, który jest zarówno kojący, jak i relaksujący. Siedzisko z pianki owiniętej włóknem z taśmą i podstawą sprężynową serpentynową. Tapicerowany luksusową aksamitną tkaniną z charakterystycznymi głębokimi guzikami i lamówką. Nogi z litego dębu.

my-furniture.com

£355.99

£183.20

TRENDY |

| Nº 920 | 4 listopada 2021

| 43

Freddie

Teddy

Głęboki, pomarańczowy kolor aksamitnego, tapicerowanego fotela Freddie sprawia, że jest to stylowy, nowoczesny dodatek do salonu. Czerpie inspirację ze stylu retro mając zakrzywione oparcie i zapinane na guziki detale. Można go ustawić w sypialni lub gabinecie jako wyjątkowo wygodne miejsce do siedzenia. Dostępny w całej tęczy kolorów do wyboru.

Mając rozkosznie głębokie siedzisko i obszerne podłokietniki ten fotel będzie nie tylko wygodnym miejscem do odpoczynku, ale także oryginalną ozdobą domu. Oparcie i poduszka pomagają zachować orzeźwiający komfort i zapewniają współczesne podejście do klasycznego projektowania.

sofa.com

£495

woods-furniture.co.uk

£382.49 Tim W tym modelu styl retro spotyka się z nowoczesnością. Niski, szeroki kształt retro jest wykończony zapinanym na guziki aksamitem wraz z wygiętymi nóżkami, tworząc stylowe krzesło. Goście będą zachwyceni ukośnymi nogami i wygodnym siedziskiem z pianki w bujnym zielonym aksamicie.

oakfurnituresuperstore.co.uk

Barbican

£199

£399

Fotel, który nie ma sobie równych w prostym wzornictwie. Podłokietniki w kształcie poduszek nadają mu modernistyczny styl. Dostępny w siedmiu kolorach. Miękką w dotyku tkaninę można profesjonalnie wyczyścić.

Stylowa i funkcjonalna linia Draper została przemyślanie zaprojektowana z dopasowanymi ramionami i smukłymi nogami. Nowoczesne proporcje poduszek siedziska i oparcia z guzikami zapewniają głębokie i wspierające siedzenie. Model ten zawiera podnóżek, dzięki któremu możesz naprawdę odprężyć się i zrelaksować z podniesionymi stopami.

johnlewis.com

£1,349

oakworld.co.uk

Oswald

£279

Draper

Klasyczny fotel Oswald został zaprojektowany tak, aby oferować luksusowy komfort dzięki poduszkom wypełnionym pianką i włóknem oraz sprężynami kieszeniowymi. Ten ponadczasowy fotel ma elegancką, zaokrągloną konstrukcję, detale z rurkami na krawędziach i solidne drewniane nogi w dębowym wykończeniu. Fotel Oswald jest dostępny w różnych kolorach, tkaninach i rozmiarach.

dunelm.com

44 44 |

ROZRYWKA | ROZRYWKA

Cooltura+ 4 listopada 2021 || Nº Nº 763 919 ||

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzyka polska Polskie miejscowości 1. Czerwony jak 1. Dżem We wsi– Piątek znajduje …….. się geometryczny środek

a. Piec Polski. Wieś leży w pobliżu: b. Komunista a. Olkusza c. Krew b. Łodzi c. Bydgoszczy d. Cegła d. Kalisza

2. było prawdziwe 2. Jakie Właściwości klimatyczne nazwisko Czesława Zakopanego zaczął Niemena? popularyzować: a. Julian Ejsmond a. Nowak b. Wojciech Kossak b. Wydrzycki c. Tytus Chałubiński c. Burzyński d. Kornel Makuszyński d. Sempoliński 3. Zespół rezydencjalny 3. „Nieznajduje dokazuj,sięmiła Książ w: nie a. Jeleniej Górze dokazuj b. Legnicynie jest z Ciebie Przecież c. Wałbrzychu znowu taki cud d. Malborku Nie od razu, miła nie od

razu 4. Podobno jeden z siedmiu ………………………………..” czakramów znajduje się

w Mysiej Wieży, którą a. Nie od razu się przebijesz możemy zobaczyć przez mój chłód! w: a. Pile b. Nie od razu zniknie rejestr b. Kruszwicy Twoich szkód! c. Poznaniu c. Nie od razu stopisz serca d. Gnieźnie mego lód! 5. W tym mieście d. Nie od razu się opłaci ten od 1970 roku Twój trud! odbywały się Wielkopolskie Rytmy Młodych. 10 latach 4. Kto był Po pierwszym impreza była już znana wykonawcą utworu w całej Polsce i została „Kolorowe jarmarki”? przemianowana na Festiwal a. Janusz Laskowski Rockowy. Tym miastem jest: b. Irena Santor a. Konin c. Maryla Rodowicz b. Jarocin d. Jerzy Połomski c. Poznań d. Chałupy

5. Którego zespołu jest to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

6.6.Kto to śpiewał: „Wolność W mieście w którym kocham i rozumiem, koronowano m.in. Bolesława wolności oddać nie II Chrobrego i Mieszka umiem”? znajduje się płyta nagrobna a. Breakout Zbigniewa arcybiskupa Oleśnickiego dłuta Wita b. Andrzej Zaucha Stwosza. Tym miastem c. Chłopcy z Placu Broni jest: a. Gdańsk d. Tilt b. Kalisz Gniezno 7.c.Kombi – Słodkiego, …….. d. Kraków

życia.

7. a. W tym mieście w 1921 r. Błogiego ruszyła pierwsza fabryka b. Długiego znanych cukierków – c. Miłego „krówek”. Mowa o: d. Dobrego a. Krakowie b. Warszawie 8.c.„A kiedy przyjdzie także Gdyni pod.mnie Poznaniu

Zegarmistrz światła 8. Diabeł Boruta mieszkał purpurowy zamku w: Byw podziemiach mi zabełtać błękit a. Łęczycy w głowie b. Czersku …………………………………….” c. Myśliborzu

dodaj ogłoszenie na

a. To go zapytam, czy jest d. Radomiu zdrowy 9. b. ToZawieje miastowreszcie ma najstarszą wiatr w Polsce historię pisaną. Jego odnowy nazwa pojawia się w dziele c. Stanę się nagle fioletowy Klaudiusza Ptolemeusza To będęMowa jasny o: i gotowy z IId.w.n.e.

cooltura24.co.uk

a. Kaliszu

9.b.„Wehikuł czasu” to Wrocławiu przebój którego zespołu? c. Krakowie

a. Dżem d. Gnieźnie Coma słynie 10.b.Toruń c. Perfect z najstarszego w Polsce: d. Lao Che a. Mostu zwodzonego b. Parku Zdrojowego 10. „Niech żyje bal!” c. Zespołu fontann d. Ogrodu Zoobotanicznego śpiewa… a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Prawidłowe odpowiedzi: 1b, 2c, 3c, 4b, 5b, 6c, 7d, 8a, 9a, 10d. Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

l• l • •l Profesor studenta na – Mamo,dopójdziemy naegzaminie: -Halloween? Proszę pana, czy pan w ogóle chce skończyć studia? – NIE! -– Tak panie profesorze. Dlaczego? -– No pan skończył... Bo to to właśnie nie polskie święto! – Ale mamo! l l dajcie l – Emma, Dżesika już Do banku w Szwajcarii wchodzi spokój! klient z walizką •i ściszonym głosem •• mówi do bankiera: Kobieta do mężczyzny: -– Chciałbym wpłacić Proszę Pana, Panpieniądze, na mniew tej walizce jest cztery miliony euro. kichnął! Na to bankier uśmiechnięty:

-– Proszę ściszać głosu, bieda to No i conie z tego? żaden wstyd. – Teraz ma Pan obowiązek spędzić ze mną kwarantannę! l• l • •l Zapytali Grzegorza Latę, czy repreSpotykają się dwaj kibice zentacja z 1974 pokonałaby dzipiłkarscy. siejszą kadrę. – Jak tam wczorajszy mecz? -– Tak, wygralibyśmy 1:0. mówić. Eeee, nie ma o czym -Sędzia Tylko tyle? nam uciekł... - No tak, proszę•pamiętać że więk•• szość z nas jest już po 70. Rozmawia dwóch kolegów: – Moja żona chciała dostać l l l w prezencie auto. Jasiu przychodzi ze szkoły i chwali – Dałeś jej? się ojcu:dałem jej pierścionek – Nie, -z brylantem. Tato, dzisiaj na kartkówce nie popełniłem żadnego błędu orto– Jest go warta? graficznego!

-– Wspaniale synu, aale jakinie był temat? Tego nie wiem, -mogłem Tabliczkanigdzie mnożenia. dostać fałszywego auta. l• l • •l -Dwóch Tatusiu,rozbitków czy Ocean Spokojny dryfuje zawsze jest spokojny? w szalupie po pełnym morzu: -– Co za dziwne Czytunie O Boże, czypytanie? ktoś nas możesz pytać się o coś mądrzejszego? znajdzie? – martwi się jeden. -– Mogę. Kiedy umarłona Morze MarDopóki ja jestem łodzi, twe? można na to liczyć. Szuka mnie policja w siedmiu krajach! l• l • •l Student Pani dopyta Jasiastudenta: lekcji historii: -– Powtarzałeś coś o przed egzamiJasiu, co wiesz powstaniu nem? listopadowym? -– Tak. Niewiele, proszę pani, ale tata -mówił, A co? że ludzie już się szykują. - Będzie dobrze, będzie dobrze...

PLAC ZABAW |

| Nº 919 | 4 listopada 2021 znajdź 10 różnic

policz przybory szkolne

labirynt

sudoku dla dzieci

| 45

46 |

4 listopada 2021 | Nº 920 |

| SPORT

Mistrz ligi odrabia straty Daniel Kowalski, polsport.co.uk

PCW Olimpia powoli odrabia straty, jednak w dalszym ciągu okupuje ostatnie miejsce w tabeli. Warriors AK47 pewnie ogrywa lidera, a Power Rangers niespodziewanie Scyzoryków.

istrz ligi wraca na właściwe tory swojej formy i zalicza drugie w tym sezonie zwycięstwo, odprawiając z kwitkiem KS04 Ark. W pierwszej połowie obrońcy tytułu wygrywali już czterema bramkami, co w pewnym sensie „ustawiło” obraz meczu. Grali mądrze pod względem taktycznym, a przy tym niezwykle skutecznie, dzięki czemu mogą dopisać do swojego bilansu kolejny komplet punktów. Warriors AK47 wyciągnął wnioski z ubiegłotygodniowej porażki i meczu na szczycie pokonał lidera aż 3:0. Taki rezultat spowodował, że sytuacja w ligowej tabeli stała się niezwykle ciekawa. ESS Steel Team ma tuzin punktów, jednak tylko trzy przewagi nad czterema kolejnymi ekipami. Mistrz ligi, mimo że jest ostatni w tabeli, ma tylko sześć punktów straty do lidera, a to oznacza, że również zachowuje szanse na mistrzostwo. Pojedynek Power Rangers ze Scyzorykami rozpoczął się w potwornej ulewie, co jednak nie przeszkodziło, by obie ekipy stworzyły ciekawe widowisko. Zespół Syl-

ESS Steel Team – Warriors AK47 0:3 KS04 Ark – PCW Olimpia 1:6 Scyzoryki – Power Rangers 1:2

ZESTAW PAR 7. KOLEJKI: 09:00 ESS Steel Team – Scyzoryki 09:00 KS04 Ark – Warriors AK47 10:00 PCW Olimpia – Power Rangers

KLASYFIKACJA FAIR-PLAY: KS04 Ark Power Rangers Warriors AK47 PCW Olimpia ESS Steel Team Scyzoryki

TABELA 1. 2. 3. 4. 5. 6.

ESS Steel Team Warriors AK47 Scyzoryki Power Rangers KS04 Ark PCW Olimpia

6 6 6 6 6 6

7-6 17-9 16-12 9-12 9-13 14-20

12 9 9 9 9 6

KLASYFIKACJA STRZELCÓW:

WYNIKI 6. KOLEJKI:

1. 2. 3. 4. 5. 6.

westra Jedynaka zaatakował od pierwszej minuty, jednak rywal bronił się na bardzo skutecznie. Pierwsza połowa kończy się wynikiem 1-1. Zaraz po rozpoczęciu drugiej rangersi wyprowadzają skuteczną kontrę i jak się później okazuje zdobywają zwycięską bramkę. Trzecia drużyna w tabeli miała jeszcze szansę na wyrównanie, jednak na pięć minut przed ostatnim gwizdkiem sędziego nie wykorzystała rzutu karnego.

3 3 9 12 12 24

pkt. pkt. pkt. pkt. pkt. pkt.

1. Damian Wacewicz Warriors AK47 2. Marcin Nowak Scyzoryki 3. Kamil Czaja Scyzoryki 4. Krzysztof Kwoka KS04 Ark 5. Piotr Drewniak ESS Steel Team 6. Krzysztof Woś Scyzoryki 7. Karol Kozłowski Scyzoryki 8. Cojocaru Dumitru Warriors AK47 9. Piotr Duda Warriors AK47 10. Ihab el-yassine PCW Olimpia 11. Adrian Kuś ESS Steel Team 12. Andrzej Kamiński Scyzoryki 13. Paweł Danilczyk KS04 Ark 14. Sebastian Kępiński PCW Olimpia 15. Mateusz Bąk ESS Steel Team 16. Bartosz Trygar Power Rangers 17. Krzysztof Sołtys KS04 Ark 18. Karol Pryślak Power Rangers 19. Grzegorz Rak ESS Steel Team 20. Wojciech Białek Power Rangers

8 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1

PRESTIŻOWA PRACA DLA BUDOWLAŃCA MALARZE, HYDRAULICY, ELEKTRYCY, PŁYTKARZE, DEKORATORZY, STOLARZE - CZEKAMY NA WAS!

Finezja pędzla, siła młota w Belgravia Prestige jest ŚWIETNA ROBOTA!

GODZIWE STAWKI I DOBRA PRACA, z nami współpraca się zawsze opłaca!

SZUKASZ PRACY? Wejdź na

www.polakdarade.uk info@polakpotrafi.uk

BELGRAVIA PRESTIGE

SKUPUJEMY KAŻDY METAL I WYWOZIMY www.mattmetal.co.uk ŚMIECI!

07845086222

Tel. 020 3488 5840

Luksusowa firma z ponad 14-letnim doświadczeniem Kompleksowe, profesjonalne i ekskluzywne remonty wnętrz. Eleganckie łazienki i kuchnie.

Meble na zamówienie – pod wymiar. Instalacja saun i łaźni parowych. Malowanie wnętrz oraz zewnętrzne instalacje budynków.

020 3488 5840

www.belgraviaprestige.co.uk www.polakdarade.uk 3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce

Telefon całodobowy:

 pochówki tradycyjne

02088405188

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

polskidompogrzebowy.co.uk

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

Cooltura Issue 920

Articles inside

listopada