Cooltura Issue 925 by Cooltura

Pozytywne strony emigracji Jazz Cafe POSK powraca! Koncertem zespołu Groove Razors 18 grudnia wznowi działalność jedyny polski klub jazzowy w Londynie. Str. 22

The Polish Weekly | No 49 (925) | 09.12.2021

Trendy

Miejsce na weekend

Pomysły na prezenty. Podpowiadamy, co warto kupić pod choinkę. Str. 42

York – to połączenie historii z nowoczesnością. Warto wybrać się tam szczególnie w grudniu, by poczuć świąteczną atmosferę. Str. 32

15 LAT PRL 13

grudnia 2006 roku rozpoczęła nadawanie pierwsza polska stacja radiowa w Londynie. Polskie Radio Londyn, czyli PRL, szybko stało się głównym źródłem informacji i rozrywki dla tysięcy Polaków, mieszkających i pracujących w Wielkiej Brytanii. O początkach stacji rozmawiamy z założycielem stacji Włodzimierzem Wojciechem Witkowskim i ludźmi, którzy ją współtworzyli.

Czytaj więcej na stronach 10-12

Pandomima

„P

anto’s back! ”, „Oh yes, it is”, czytamy nagłówki brytyjskich gazet. Ubiegły rok to czas transformacji pięknej, brytyjskiej tradycji i kreatywności reżyserów, aktorów oraz

dyrektorów wielkich teatrów. O tym w naszym materiale opowiada Joe Pasquale, znany angielski komik, który od ponad 30 lat zachwyca publiczność swoimi występami.

Czytaj więcej na stronach 20-21

2 |

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Zaciska się pętla restrykcji

Koronawirus atakuje głównie dzieci

J © Yau Ming Low / Shutterstock.com

rzwi stajni zostały zamknięte, gdy wszystkie konie wydostały się już na wolność – powiedział w telewizji BBC profesor Mark Woolhouse, w obrazowy sposób krytykując zbyt późne wprowadzenie restrykcji na podróże zagraniczne. Od 7 grudnia wszystkie osoby mające powyżej 12 lat muszą okazać negatywny wynik testu PCR na koronawirusa przed przylotem do Anglii i wykonać jeszcze jeden test PCR drugiego dnia po przylocie. Na czerwoną listę kierunków podróży została wpisana Nigeria. Na liście tej znajdują się

również: Angola, Botswana, Eswatini, Lesotho, Malawi, Mozambik, Namibia, Republika Południowej Afryki, Zambia i Zimbabwe. Z krajów tych do Wielkiej Brytanii mogą przylecieć tylko osoby mające brytyjskie obywatelstwo, pod warunkiem odbycia 10-dniowej kwarantanny w hotelu. Pozostałe osoby nie są wpuszczane. Zdaniem rządu, pomoże to powstrzymać rozprzestrzenianie się mutacji omicron. Zdaniem naukowców, jest na to za późno, a zdaniem branży lotniczej, to kolejny cios dla ekonomii.

uż jedna na 60 osób w Wielkiej Brytanii była zarażona koronawirusem w tygodniu do 27 listopada. Pozytywny wynik testu miało 1,087,000 Brytyjczyków. Z badań urzędu statystycznego ONS wynika, że wirus najszybciej przenosi się obecnie wśród uczniów szkół podstawowych. Zarażone jest średnio jedno na 25 dzieci i liczba zakażeń rośnie. W szkołach średnich choruje jedno na 30 dzieci i tu sytuacja od tygodni jest stabilna. Nieznacznie wzrosła liczba zakażeń w grupie wiekowej 30-49 lat. Mutacja koronawirusa omicron ma znaczne możliwości pokonywania przeciwciał, które powstały w wyniku przejścia

Drugi lek na Covid-19 dopuszczony do użytku

WHO: Omicron przenosi się bardzo szybko, ale nie ma powodów do paniki Źródło: PAP

owy wariant koronawirusa omicron przenosi się bardzo szybko, ale ludzie nie powinni z tego powodu panikować - powiedziała główna doradczyni naukowa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Soumya Swaminathan. „Przypuszczamy, że wariant omicron jest dość zakaźny i szybko się przenosi, ponieważ liczba infekcji w Republice Południowej Afryki każdego dnia się podwaja" – powiedziała Swaminathan w wywiadzie dla Agencji Reutera. Uzupełniła, że według badań naukowców z RPA, gdzie wykryto nowy wariant, każda zainfekowana osoba zakaża trzy razy więcej osób niż w przypadku wariantów Alfa i Delta. „Jak bardzo powinniśmy się bać? Musimy być przygotowani, ostrożni i nie panikować" zaznaczyła ekspertka. Dodała, że obecnie, dzięki szybkiemu rozwojowi szczepionek przeciw Covid19, świat jest o wiele lepiej przygotowany do walki z pandemią.

Na razie większość zakażeń omicronem wydaje się mieć łagodny przebieg, ale potrzeba więcej badań, by stwierdzić, czy ten wariant wywołuje łagodniejszą formę Covid-19 – podkreśliła Swaminathan. Przedstawicielka WHO przypomniała, że obecnie na całym świecie 99 proc. infekcji jest wywoływanych wariantem delta, ale omicron może, chociaż nie musi, z czasem stać się dominującą odmianą SARS-CoV-2. By skutecznie walczyć z rozprzestrzenianiem się wariantu omicron, WHO wezwała państwa świata do intensyfikacji kampanii szczepień przeciwko Covid-19. Organizacja uważa, że wprowadzane ograniczenia w podróżach mogą na krótką metę pomóc w zachamowaniu zakażeń nowym wariantem, ale nie są długofalowym rozwiązaniem. Swaminathan przekazała, że na razie jest jeszcze zbyt wcześnie, by określić, czy pojawienie się omicronu wymaga modyfikacji istniejących szczepionek.

Covid-19 – wynika z badań South Africa’s National Institute for Communicable Diseases, które opublikował dziennik „Metro”. Autorzy badania uważają, że nowy wariant może wywołać poważną falę zachorowań. Tak stało się już w południowej Afryce. Światowa Organizacja Zdrowia podała na pocieszenie, że nowa mutacja jak dotąd nie powoduje poważniejszych objawów niż inne warianty koronawirusa. Minister zdrowia zaapelował w radiu BBC 4, by nie odwoływać świątecznych imprez. Przed wyjściem na nie warto jednak wykonywać test na koronawirusa. Idź na imprezę, ale bądź ostrożny – powiedział Sajid Javid.

ek o nazwie Sotrovimab, został dopuszczony przez Agencję Regulacji Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (MHRA) do stosowania w Wielkiej Brytanii po tym, jak stwierdzono, że zmniejsza ryzyko ciężkich powikłań i zgonu u chorych na Covid-19. Na Wyspach lek będzie można podawać osobom od 12. roku życia. Sotrovimab został opracowany przez londyńską firmę GlaxoSmithKline we współpracy z amerykańskim koncernem Vir Biotechnology. Twórcy leku uważają, że stanowi skuteczną ochronę przed najczęściej występującymi na świecie mutacjami koronawirusa, w tym przed omicronem. „Sotrovimab został stworzony z myślą o wirusie, który stale mutuje”, oświadczył George Scangos, dyrektor generalny Vir Biotechnology.

Tak zwane białko kolczaste, znajduje się na powierzchni koronawirusa. Wirus używa go do przyłączania się do komórki i wnikania w jej głąb. Dotychczas jedynie podanie szczepionki zawierającej fragmenty materiału genetycznego zwanego mRNA, który zawiera instrukcje dotyczące wytwarzania białka wirusowego, prowadziło do pojawienia się reakcji obronnej ludzkiego organizmu. Komórki uznają wtedy białko kolczaste za intruza, więc zaczynają wytwarzać przeciwciała. Teraz proces ten ma zostać wywołany przez nowy lek. „Podobnie jak Molnupiravir, nowy lek został dopuszczony do stosowania u osób z łagodną lub umiarkowaną infekcją i co najmniej jednym czynnikiem ryzyka rozwoju ciężkiego przebiegu Covid-19”, czytamy w oświadczeniu Agencja Regulacji Leków. „W przeciwieństwie do Molnupirawiru, Sotrowimab podaje się dożylnie, zabieg trwa około 30 minut. Specyfik został zatwierdzony dla osób powyżej 12. roku życia, których masa ciała jest większa niż 40 kg”. „Jest jednak za wcześnie, by móc stwierdzić, czy lek ten będzie równie skuteczny w przypadku infekcji wywołanej omicronem”. Wielka Brytania zamówiła około 100 tys. dawek Sotrovimabu.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk 07932 55 66 22 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, marlena@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see: www.cooltura24.co.uk/s/24/making-a-complaint Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk lub zadzwoń:

020 8846 3615

Wystąpią: Artur Barciś Marek Zalewski - pianino Mariusz Ambrożuk - akordeon

lutego

godzina 18:00 POSK

238-246 King St, London W6 0RF Organizator: Partnerzy:

4 |

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Brytyjskie wojsko w Polsce Paryż odrzucił prośbę Wielkiej Brytanii o prowadzenie – prezydent wydał zgodę wspólnych patroli na francuskim wybrzeżu

W Fot. Twitter / Mariusz Błaszczak

rezydent Andrzej Duda wydał zgodę na pobyt na terytorium Polski żołnierzy Wielkiej Brytanii oraz Estonii – mają oni wspierać nasze siły podczas kryzysu migracyjnego na granicy polsko-białoruskiej. Z informacji przekazanych przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego (BBN) wynika, że od 2 grudnia 2021 roku do 30 kwietnia 2022 roku, na terenie Polski przebywać będzie do 155 żołnierzy Armii Brytyjskiej i do 150 żołnierzy z Estonii. Wojskowi ci będą realizować „zadania związane ze wsparciem inżynieryjnym i rozpo-

znawczym podczas operacji Sił Zbrojnych RP, prowadzonej w strefie nadgranicznej”. Kryzys migracyjny na wschodniej granicy Unii Europejskiej rozpoczął się wiosną tego roku, już wtedy służby graniczne Polski, Łotwy, Estonii odnotowywały wzrost liczby prób nielegalnego przekroczenia granicy z Białorusią. 2 września Polska wprowadziła w pasie przygranicznym, obejmującym 183 miejscowości, stan wyjątkowy. Od 1 grudnia na obszarze tym obowiązuje zakaz przebywania, z którego wyłączeni są m.in. mieszkańcy i miejscowi przedsiębiorcy.

Książę Charles świętował nowy ustrój Barbadosu

listopada Elżbieta II przestała pełnić funkcję głowy państwa na Barbadosie. Była brytyjska kolonia stała się republiką. Książę Charles został przywitany na lotnisku przez Sandrę Mason - dotychczasową gubernatorkę generalną kraju, która została zaprzysiężona na pierwszą prezydentką Barbadosu. „Nadszedł czas na całkowite porzucenie kolonialnej przeszłości”, oświadczyła. 30 listopada, w 55. rocznicę uzyskania niepodległości, karaibski kraj stał się

republiką. W 1992 roku Mauritius zerwał unię personalną i stał się republiką. Wcześniej zrobiła to Gujana w 1970 roku, Trynidad i Tobago w 1976 roku i Dominika w 1978 roku. Barbados jest niezależny od Wielkiej Brytanii od 1966 roku, ale podobnie jak wiele byłych terenów zamorskich brytyjskiego imperium kolonialnego, był formalnie związany z monarchią poprzez osobę królowej. Kraj ten pozostał częścią Wspólnoty Narodów – Commonwealth.

F35 spadł jak skoczek ze skoczni

rytyjskie Ministerstwo Obrony bada, jak doszło do wycieku nagrania z kamer lotniskowca HMS Queen Elizabeth, na którym widać moment katastrofy samolotu F35. Film pojawił się na Twitterze. Widać na nim, że maszyna miała problem z rozpędzeniem się do startu i w efekcie spadła do wody na końcu pokładu. Pilot katapultował się niczym skoczek narciarski na progu skoczni. Nic mu się nie stało. RAF próbuje teraz wydobyć warty ponad 100 mln funtów i naszpikowany tajną elektroniką samolot z dna Morza Śródziemnego.

związku z kryzysem migracyjnym na kanale La Manche, Boris Johnson zaproponował rządowi w Paryżu, by jak najszybciej powołano do życia wspólne patrole na francuskich wodach terytorialnych. Francuski rząd nie zgadza się jednak, by policja i straż przybrzeżna obu państw wspólnie kontrolowały wybrzeże Francji, uznając to za naruszenie swojej suwerenności. Paryż jest gotowy do kontynuowania wspólnych działań operacyjnych z Wielką Brytanią jednak nie zgadza się na realizację pomysłu premiera Wielkiej Brytanii. W liście do Borisa Johnsona szef francuskiego rządu Jean Castex poinformował Londyn, że jego kraj nie może zaakceptować ani brytyjskiej policji, ani patroli wojskowych na swoim wybrzeżu, „to kwestia naszej suwerenności”, przekonywał. Pomysł wzmocnienia kontroli po francuskiej stronie kanału, po raz pierwszy Johnson przedstawił władzom w Paryżu w swoim liście do prezydenta Emmanuela Macrona. Premier Wielkiej Brytanii przekonywał w nim partnerów z Francji, że wspólne patrole oraz zawracanie nielegalnych migrantów, to najskuteczniejsze metody rozwiązania kryzysu na kanale. Castex uważa, że propozycje Wielkiej Brytanii, w obecnej formie, są nie do zaakceptowania, a Downing Street powinno zwiększyć swoje zaangażowanie w działania zmierzające do powstrzymania nielegalnych przepraw, zamiast liczyć wyłącz-

nie na Francuzów. Premier stwierdził, że sytuacja, w której to wyłącznie na jego kraj spada ciężar walki z przemytem ludzi, jest niewłaściwa. Zwłaszcza, że większość migrantów przebywa na terenie jego kraju zaledwie kilka/kilkanaście godzin, zanim wsiądą w łodzie. Osoby te chcą się przedostać na Wyspy, przypomina Castex podkreślając, że w dalszym ciągu jest gotowy do podjęcia współpracy z Londynem. „Zawsze, i to w dobrej wierze, byliśmy gotowi dyskutować o brytyjskich propozycjach bliższej współpracy. Niektóre przyjęliśmy, inne odrzucamy, ale zawsze były ku temu mocne argumenty. Nie możemy na przykład zaakceptować brytyjskiej policji lub wojska na naszym wybrzeżu, jest to kwestią naszej suwerenności, a wiem, jak wrażliwy jest wasz rząd na poszanowanie suwerenności. Nie możemy też zaakceptować zawracania migrantów, praktyka ta stwarzałaby zagrożenie dla zdrowia i życia tych ludzi, a co więcej byłaby niezgodna z prawem morskim”, czytamy w liście. „Zamiast tego chcemy zwiększyć przepływ danych wywiadowczych między naszymi krajami, między innymi dzięki współpracy w ramach Joint Operations Research Unit (JORU). Rozmieszczamy też dodatkowe siły na linii brzegowej po naszej stronie kanału”. „Mam nadzieję, że nasza współpraca będzie kontynuowana w duchu wzajemnego zaufania”, zakończył Castex.

Kancelaria Borisa Johnsona organizowała imprezy w czasie lockdownu

odczas posiedzenia Izby Gmin, Boris Johnson ponownie znalazł się w ogniu krytyki. Szef Partii Pracy zarzucił mu łamanie prawa, które zresztą ustanowił on sam. Jak się okazuje, w 18 grudnia 2020 roku, kiedy w Anglii obowiązywał pełny lockdown, na Downing Street odbyło się przyjęcie. Obowiązywał wówczas zakaz spotkań ze znajomymi, a nawet z rodziną. Johnson przekonywał jednak, że nie złamano żadnych zasad. W odpowiedzi Keir Starmer stwierdził, że premier ma Brytyjczyków „za głupców”, bo jeżeli wprowadza się pełny lockdown i zakazuje ludziom spędzania Bożego Narodzenia z osobami z innego gospodarstwa, to zasady te obowiązują wszystkich, również premiera. A jeśli tak, to doszło do ich złamania. „Czy premier naprawdę oczekuje, że kraj uwierzy, że podczas gdy ludzie

mieli zakaz widywania się z bliskimi w Boże Narodzenie w zeszłym roku, było w porządku, by on i jego przyjaciele zorganizowali imprezę alkoholową na Downing Street?”, pytał lider laburzystów zarzucając Johnsonowi hipokryzję. Dołączyli do niego też inni parlamentarzyści. Jak donosi „Mirror”, w czasie blokady doszło do dwóch „nielegalnych spotkań towarzyskich w siedzibie szefa rządu”. 27 listopada 2020 roku premier miał wygłosić przemówienie na dużym przyjęciu pożegnalnym dla jednego ze swoich asystentów. Z kolei 18 grudnia zorganizowano nieoficjalne przyjęcie świąteczne dla personelu. Oficjalną imprezę odwołano z powodu zaostrzenia restrykcji, jednak później premier miał wyrazić zgodę na imprezę za zamkniętymi drzwiami, choć on sam nie wziął w niej udziału.

| 5

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

Stacje paliw zawyżają ceny

rganizacja RAC ponownie alarmuje o sztucznie zawyżonych cenach na stacjach paliw. W związku ze spadkiem hurtowych cen ropy w listopadzie paliwa powinny stanieć o 3 pensy na litrze. Baryłka ropy Brent staniała o 10 dolarów. RAC wskazuje, że ceny zamiast obniżyć podniosły tymczasem stacje paliw należące m.in. do supermarketów Asda, Sainsbury's, Tesco i Morrisons. Wysokie ceny paliw, a co za tym idzie transportu, przekładają się na wzrost cen żywności i innych produktów, a także podwyższają wskaźnik inflacji.

W TWOJEJ SPRAWIE !

0208 347 2305, 07403284196,

Omicron wywołał panikę

ojawienie się mutacji koronawirusa omicron doprowadziło do paniki w biznesie. Spadły indeksy na wszystkich europejskich giełdach. Jak informuje BBC, trzy czwarte hoteli sieci Best Western odnotowało nagły wzrost liczby klientów odwołujących przyjazd lub rezerwację sal na imprezy. Wcześniej BBC informowała o podobnej sytuacji w branżach gastronomicznej i lotniczej.

Z organizacji tradycyjnych imprez świątecznych zrezygnowały największe korporacje działające w londyńskim City. Jak ustalił portal BBC z wystawnych przyjęć zrezygnowały między innymi: NatWest, Aviva, Deloitte, PwC, EY i KPMG. Ich pracownicy mogą jednak zorganizować na własną rękę spotkania w mniejszym gronie. Polska ambasada w Londynie odwołała zaplanowaną na 10 grudnia Wigilię dla Polonii.

Krajowe dotacje dla rolników zamiast unijnych

ielka Brytania zastąpi unijne dofinansowania dla rolników własnym programem dotacji — zapowiedział w telewizji Sky News minister środowiska George Eustice. Rolnicy w Anglii dostaną wparcie finansowe na obsianie pól roślinami ozimymi i tak zwanym poplonem. Brytyjski program dotacji ma wspierać bioróżnorodność i zapobiegać erozji ziemi. George Eustice podkreślił, że pieniądze będą trafiać do rolników, a nie, jak w przy-

Skontaktuj się z nami jeśli doznałeś urazu na skutek:  WYPADKU DROGOWEGO / NA MOTOCYKLU,

NA ROWERZE LUB JAKO PIESZY

 WYPADKU PRZY PRACY, W MIEJSCU PUBLICZNYM  Z POWODU WADLIWEGO/USZKODZONEGO

PRODUKTU

 ZANIEDBANIA WŁAŚCICIELA MIESZKANIA padku dotacji unijnych, właścicieli ziemi, którą rolnicy często muszą dzierżawić.

Wydatki brytyjskich rodzin wzrosną o 1 700 funtów w 2022 roku ak wynika badań Centre for Economics and Business Research (CEBR), w 2022 roku przeciętna brytyjska rodzina wyda na utrzymanie gospodarstwa domowego 1,7 tys. funtów więcej niż dotychczas. Sytuację finansową mieszkańców Wysp pogarsza rosnąca inflacja, eksperci szacują, że do końca grudnia wyniesie 4,6 proc. Skok ten wynika głównie ze wzrostu cen paliw i energii, które rzutują z kolei na ceny towarów w sklepach. Analitycy twierdzą, że obecnie supermarkety nie przerzucają w pełni kosztów produkcji na klientów, wręcz przeciwnie — w miarę możliwości starają się

agnieszka@kinas.co.uk www.kinas.co.uk

utrzymywać stałe ceny, by w najbardziej gorącym okresie w roku (święta), nie stracić klientów. Mimo to presja cenowa jest tak ogromna, że prędzej czy później będą zmuszone do zmiany polityki względem kupujących, co zaczyna już mieć miejsce. W porównaniu do poprzedniego roku cena margaryny wzrosła o 15,6 proc., masła o 6,4 proc., jogurtu o 9,7 proc., wieprzowiny o 3,3 proc., a jagnięciny o 8,5 proc. Jeżeli chodzi o towary, na które rośnie zapotrzebowanie w okresie świąt, to faktycznie widać, że sklepy starają się dbać o klientów, i tak cena indyka, w porównaniu z 2020 rokiem, jest wyższa jedynie o 1,3 proc.

Potrzebujesz pomocy prawnej przy zakupie/ sprzedaży nieruchomości, przeprowadzeniu rozwodu? Masz problem w pracy, zostałeś zwolniony/ zawieszony?

Nasz polski zespół jest do Twojej dyscpozycji , co nas wyróżnia:  indywidulane podejście do klienta,  obsługa w języku polskim,  bezpłatne konsultacje,  pomoc polskiego prawnika z tytułem solicitor!  współpracujemy z organizacją London Spark

393 Green Lanes, Haringey, London N4 1EU

6 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Paszporty życia Spektakl i wystawa, zaprezentowane 2 grudnia w Londynie, zapełniły salę Teatru i Biblioteki Instytutu Królewskiego. Wydarzenia, w połączeniu z debatą w Pewterers Hall, były punktem kulminacyjnym projektu pokazującego wkład Polaków w ratowanie Żydów podczas II wojny światowej. Zdjęcia: Marcin Libera

ebata otworzyła cykl londyńskich spotkań z historią Aleksandra Ładosia i działalności Grupy Berneńskiej. Dyplomaci polskiego poselstwa w Bernie, we współpracy z działaczami organizacji żydowskich, ratowali Żydów w okupowanej Europie przez wystawianie im fałszywych paszportów państw Ameryki Łacińskiej. Paszporty te chroniły posiadaczy przed trafieniem do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów internowania, gdzie część z nich doczekała końca wojny. Ocenia się, że członkowie Grupy Ładosia wystawili 8-10 tys. takich fałszywych paszportów. W debacie zabrali głos: Roger Moorhouse — historyk, członek Brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Historycznego; Czesław Bielecki — publicysta, polityk, działacz opozycji w PRL; Eldad Beck — korespondent dziennika „Israel Hayom" oraz Simche Steinberger — wiceprzewodniczący Federacji Konserwatywnej Hackney, radny Springfield Ward. Dyskusję poprowadził George Byczyński, główny doradca Wielopartyjnej Grupy Parlamentarnej ds. Polski w parlamencie Wielkiej Brytanii. Panel dyskusyjny w Pewterers Hall był próbą przyjrzenia się historycznym, politycznym, ale przede wszystkim społecznym uwarunkowaniom olbrzymiej akcji ratunkowej, prowadzonej przez Grupę Ładosia. Zarówno mówcy, jak i zaproszeni goście, podzielili się osobistymi przeżyciami, które pokazały siłę relacji polsko-żydowskich. Nie tylko w czasie II wojny światowej, ale również współcześnie. Kolejnego dnia wydarzenia przeniosły się do Instytutu Królewskiego, gdzie zorganizowano wystawę historyczną, a następnie pokaz spektaklu „Paszporty Życia”. Wystawa autorstwa dr Aleksandry Kmak-Pamirskiej składała się z 17 plansz, prezentujących historię Żydów przed wybuchem wojny i w czasie jej trwania, aby na tej kanwie opowiedzieć o działalności Grupy Berneńskiej. Wśród zgromadzonych materiałów źródłowych znalazły się mapy, fotografie, dokumenty oraz listy. W spektaklu „Paszporty życia” w reżyserii Marka Pasiecznego wystąpili: Piotr Adamczyk (w roli Aleksandra Ładosia) oraz Włodzimierz Dyła, Tomasz Bielawiec, Paweł Ferens i Marek Pasieczny. Poruszający scenariusz Rafała Zięby, muzyka Marcina Wernera, a także wydobywające się spod rąk Joachima Mencla dźwięki liry korbowej, dostarczyły widzom wielu emocji i refleksji. Wydarzenie zorganizowała Fundacja Hatikva we współpracy z Mariuszem

Woźniakiem i organizacją British Poles. Projekt w sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2022 oraz Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polonia i Polacy za granicą 2021". Partnerem wydarzeń był Instytut Adama Mickiewicza oraz British Poles, przy współpracy z Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie.

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| 7

PRACA!

8 |

KK FIRE LTD.

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

Wóz, albo przewóz

poszukuje osób na stanowisko FIRE STOPPER – MONTER ZABEZPIECZEŃ OGNIOCHRONNYCH lub osób chętnych do nauczenia się tego zawodu

Od kandytata wymagamy: – podstawowej znajomości języka angielskiego – UTR – konto bankowe – CSCS Card – National Insurance Number Oferujemy: – stałą pracę – codwutygodniowe wynagrodzenie – możliwość rozwoju i zdobywania dodatkowych kwalfikacji © Matthew Troke / Shutterstock.com

TEL. 07542 354 543 www.kk-fire.co.uk

er Londynu zaapelował do rządu o przedłużenie pomocy finansowej dla komunikacji miejskiej. W przeciwnym razie, ostrzegł Sadiq Khan, konieczna będzie likwidacja 100 linii autobusowych i redukcja połączeń metra. W praktyce będzie to oznaczało cofnięcie się do lat 80-tych ubiegłego wieku. Mer zaznacza, że przed pandemią TfL zredukował swój deficyt o ponad

70 proc. i był na ścieżce do osiągnięcia operacyjnego zysku. Jednak restrykcje i spadek liczby pasażerów spustoszyły budżet. Od kwietnia 2020 roku rząd przeznaczył już 4 mld funtów na dofinansowanie londyńskiej komunikacji miejskiej. W zamian zażądał m.in. najwyższej od dekad podwyżki cen biletów. Od nowego roku ceny wzrosną o blisko 5 procent.

Sypią się mandaty za brak maski

152 Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

osoby dostały mandaty w wysokości 200 funtów za brak maski w środkach komunikacji miejskiej w Londynie, już pierwszego dnia po zmianie przepisów. Ponad 100 osób bez maski nie wpuszczono do metra lub autobusów. Transport for London tym razem nie zastoso-

wał taryfy ulgowej i od razu zaczął karać osoby, które nie przestrzegają prawa. Pociągi i autobusy kontrolują funkcjonariusze TfL w asyście policjantów. Z obowiązku zasłaniania ust i nosa są zwolnione dzieci w wieku do 12 lat oraz osoby mające przeciwwskazania medyczne.

Przekaż produkty dla potrzebujących

olish Klan Association organizujeakcję charytatywną „Świąteczna Paczka Wsparcia”. Organizacja zbiera w polskich sklepach żywność i produkty pierwszej potrzeby, by później przekazać je osobom starszym, bezdomnym, niepełnosprawnym

i będącym w trudnej sytuacji materialnej. W minionym tygodniu zbiórka żywności i zabawek rozpoczęła się w polskich sklepach w Hounslow, Ealing i Surrey. Polska Ambasada sponsoruje vouchery na żywność do wykorzystania w polskich sklepach.

Apel policji do sprzedawców e-hulajnóg

ondyńska policja apeluje do sprzedawców elektrycznych hulajnóg o odpowiedzialność w okresie przedświątecznym. Jak zawsze o tej porze roku sprzedaż e-scooterów rośnie. Tymczasem ich używanie na publicznych chodnikach i ulicach w Wielkiej Brytanii jest niele-

galne. Do ruchu dopuszczono w ramach pilotażu tylko elektryczne hulajnogi oferowane przez licencjonowane wypożyczalnie miejskiej. W tym roku Met Police zarekwirowała już ponad 3,6 tys. hulajnóg i ostrzega ich nielegalnych użytkowników, przed możliwością utraty sprzętu.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

reklamy.uk

Remonty na mostach i drogach

LOGO

BOARDS © Willy Barton / Shutterstock.com

akończyła się modernizacja mostu Battersea, która poprawi bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów. Po północnej stronie powstało przejście dla pieszych z sygnalizacją świetlną. Dozwoloną prędkość na moście obniżono z 30 do 20 mil na godzinę.

Jeszcze do stycznia potrwa modernizacja mostu Westminster. Tam są montowane bariery chroniące pieszych. Na przyszły rok TfL planuje remonty ulic Camden Road, Marylebone Road, Brixton Road, A40 Westway oraz skrzyżowania Hammersmith Gyratory.

Zadbaj o swoją ﬁrmę!

Oklejanie vanów, ubrania robocze z nadrukiem, szyldy i witryny sklepowe, hoardingi, boardy, banery i wszelkiego rodzaju naklejki. Odwiedź nas na Perivale w zachodnim Londynie: 175 Bilton Rd, London UB6 7HQ

T: 0208 3573 518, M: 0794 1328 449 E: sales@print-stock.co.uk PrintStock.co.uk

printstock

| 9

10 |

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Radio PRL – 15 lat na Wyspach

(od lewej) Marcin Urban, Grzegorz Albrycht, Joanna Figlak-Włoka, Norbert Orzechowski, Nika Boon, Artur Zalewski

Włodziemierz Wojciech Witkowski: Robimy po prostu swoją robotę 13 grudnia 2006 roku rozpoczęła nadawanie pierwsza polska stacja radiowa w Londynie. Polskie Radio Londyn szybko stało się głównym źródłem informacji i rozrywki dla tysięcy Polaków, mieszkających i pracujących w Wielkiej Brytanii. O początkach rozmawiamy z założycielem stacji Włodzimierzem Wojciechem Witkowskim. Jak trafiłeś do Wielkiej Brytanii?

Z prostej potrzeby. Nie było wtedy jeszcze żadnego polskiego, profesjonalnego radia, nadajacego przez całą dobę. Trzeba więc było wypełnić tę lukę.

O tak! Musieliśmy zebrać wiele dokumentów. Trzeba było wykazać, że stać nas na utrzymanie radia. Przygotowania trwały rok, potem przez kolejne dwanaście miesięcy graliśmy tylko przez internet, by wykazać się wiarygodnością przed podpisaniem wartego 1,5 mln funtów kontraktu na licencję na nadawanie w DAB. Dziękuję za pomoc w tamtym okresie szczególnie Szymonowi Piątkowi oraz Kamili Gajewicz, Łukaszowi Zalewskiemu, Arturowi Kieruzalowi, Marcinowi Podlasińskiemu i Kubie Górskiemu.

Czy założenie radia wymagało wówczas skomplikowanych formalności?

Rozpoczęcie nadawania w systemie DAB było strategiczną decyzją. Jak do tego doszło?

Do Wielkiej Brytanii przyjechałem po dwóch latach przebywania w Belgii. Z Polski wyjechałem 12 sierpnia 1993 roku. Dlaczego wybrałem Wielką Brytanię? Ponieważ wydawała się bardziej przychylna dla emigranta.

Jak narodził się pomysł stworzenia polskich mediów Londynie?

Włodzimierz Wojciech Witkowski, założyciel Radia PRL

Nie było łatwo. System DAB był w 2006 roku bardziej perspektywiczny niż FM. Mieliśmy wówczas informacje, że od 2014 roku stacje radiowe przestaną nadawać w FM. Tak się jednak nie stało.

Jak dzisiaj wspominasz początki stacji?

Bardzo przyjemnie i nie żałuję włożonego w to wysiłku.

Czym radio PRL różni się od innych stacji?

Ocenę pozostawiam słuchaczom. My po prostu robimy swoją robotę.

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

Grzegorz Albrycht: Twórzmy razem to dzieło O początkach radia, jego rozwoju i misji mówi Grzegorz Albrycht, dyrektor Radia PRL. Opowiedz proszę swoją historię emigracji. Jak trafiłeś do Wielkiej Brytanii i radia PRL?

Był początek 2007 roku. Stacja radiowa, w której akurat w Polsce pracowałem, została przejęta przez sieć Eska. Zdając sobie sprawę co mnie czeka – z reguły kończy się to tak, że w 80 proc. program nadawany jest z Warszawy, a pozostałe 20 proc. to wejścia lokalne, zwolniłem się nie czekając na nową propozycję, bo dobrze wiedziałem, że większość ludzi będzie musiało pożegnać się z pracą. Po ponad 10 latach pracy w polskich mediach zdecydowałem, że muszę odpocząć sobie od radia, a to był dobry moment na zmiany w moim życiu. Zadzwoniłem do brata, który wtedy w Londynie przebywał od dwóch lat z pytaniem, czy nie weźmie mnie do pracy na budowę. Przed wyjazdem, pocztą pantoflową dowiedziałem się o nowo powstałym radiu w Londynie. W trakcie rozmowy z moim ówczesnym naczelnym wyszło, że ma kogoś w Polskim Radiu Londyn i może zarekomendować moją osobę. Raczej nastawiałem się na pracę w sektorze budowlanym, a moja aplikacja w sumie miała być tylko czystą kurtuazją

Grzegorz Albrycht, dyrektor Radia PRL

i nie brałem jej na serio. Skończyło się tym, że od września zacząłem pracę jako prezenter wieczornego pasma.

Czym różni się praca w polskich mediach za granicą od pracy w redakcjach w Polsce?

Ciężko jest mi stwierdzić, jak dziś wygląda praca w Polsce, bo wyjechałem dawno temu. Z opowieści kolegów pracujących w kraju słyszałem, że rynek radiowy z roku na roku się „kurczy” i zachodzi sporo zmian, niekoniecznie dobrych. Gdy wyjeżdżałem z Polski nie było mediów społecznościowych, a dostęp do internetu był tylko na komputerach stacjonarnych. Wiem jedno. Londyn, to bardzo duże miasto i tu praktycznie każdy dzień przynosi coś nowego.

Jak dzisiaj wspominasz tamte czasy, było ciężko?

Wejście do siedziby radia w Hammersmith

Wszystko było nowe, inne. Po przyjeździe z Polski byłem naładowany energią i nowymi pomysłami. A to był czas, gdy internet mocno się rozwijał – na rynku pojawił się Facebook, a i muzyka bardzo się zmieniała. Zmiany były odczuwalne i my w tych zmianach braliśmy udział. Ten początkowy okres mojej pracy wspominam z dużym sentymentem.

Pamiętasz może jakieś anegdoty z tamtego czasu?

Oczywiście. Jedna z nich jest związana ze mną. Do dziś na mojej twarzy pojawia się uśmiech na myśl o tym zdarzeniu. O ile pamiętam, to był październik 2012 roku. Piątkowa lista przebojów – program trwa już dobre 20 min. Dochodzę do miejsca 12. i a na tej pozycji powinna pojawić się Rihanna z utworem „Diamonds”. Powinna, ale nie zaśpiewała. Zamiast niej w słuchawkach usłyszałem „Jesteś szalona”. Moja reakcja była natychmiastowa, to trwało jakieś setne sekundy. Suwak na konsolecie w dół, zatrzymałem muzykę, a w międzyczasie zacząłem mówić już nie pamiętam co, bo to potoczyło się bardzo szybko – zagadywałem ten czas ciszy. Przeskoczyłem na inne miejsce, grając kolejny kawałek i ratując sytuację. Słuchacze na pewno nie zdążyli usłyszeć piosenki. Po zejściu z anteny zobaczyłem moich kolegów za szybą, którzy mieli niezły ubaw. Nie chcecie wiedzieć, co wtedy do nich powiedziałem. To były emocje, adrenalina. Nie codziennie ktoś podmienia ci plik na liście przebojów.

| 11

Prezenterzy Radia PRL

Grzegorz Albrycht Dyrektor Radia PRL. Od ponad 25 lat pasjonuje się radiem. Zaczynał w lokalnym oddziale radia RMF FM. Potrafi godzinami słuchać przeróżnej muzyki, a przy tym wcale się nie nudzić. Zagorzały fan Chelsea FC i włoskiej kuchni. Prowadzi wieczorne audycje i listę przebojów London TOP20.

Jakiej muzyki chcą dzisiaj słuchać Polacy mieszkający w Wielkiej Brytanii?

Bardzo różnej. Dziś każdy ma dostęp do internetu i w każdej chwili może sobie włączyć, co mu się tylko podoba. Skoro jesteśmy polską stacją radiową, w pierwszej kolejności stawiamy na polską muzykę i jej gramy najwięcej. To jest wręcz nasza misja – szerzyć polską kulturę.

Częścią tej misji jest organizacja koncertów gwiazd polskiej muzyki. Kogo można było dzięki wam posłuchać w Londynie?

Na przestrzeni 15 lat zorganizowaliśmy koncerty największych gwiazd polskiej sceny, takich jak: Lady Pank, Kombii, Bajm, Perfect, Maanam, Budka Suflera, Maryla Rodowicz, IRA, Lombard, Krzysztof Krawczyk, T-Love, Kasia Kowalska, Dżem I wielu innych.

Artur Zalewski Wesoły i przebojowy prezenter, którego możecie słuchać każdego poranka. Swoją charyzmą i poczuciem humoru budzi was i nastraja optymistycznie na każdy dzień. Jest bardzo towarzyski i uwielbia kontakt ze słuchaczami. Przygodę z radiem rozpoczął kilka lat temu i wtedy odkrył swoje powołanie w tym zawodzie. Prywatnie jest grafikiem oraz wielkim fanem motoryzacji, szczególnie tej klasycznej. Słuchajcie go od poniedziałku do piątku w godzinach 6:30-10:30

Czym radio PRL różni się od innych stacji?

Na pewno tym, że stawiamy na dużą otwartość i interakcję ze słuchaczem. Chcemy, aby Polacy mieszkający w Wielkiej Brytanii współtworzyli radio PRL, żeby to było nasze wspólne dzieło. W końcu mamy do spełnienia jakąś misję. Joanna Figlak-Włoka Przygodę z radiem rozpoczęła mając 12 lat. To właśnie w gorzowskich rozgłośniach radiowych zaczynała swoją przygodę życia. Studiowała teologię, a później produkcję filmową. Dwie największe miłości jej życia to – Brygada RR, czyli – Rodzina i Radio. Jej oczkiem w głowie jest córka Nina – tak samo wygadana jak Joanna. Asi możecie słuchać przed południem.

12 |

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Dariusz Zeller: Naszym największym wyzwaniem była pomoc polskiej społeczności Dariusz Adam Zeller, zastępca redaktora naczelnego tygodnika „Cooltura”, to jeden z najdłuższych stażem współpracowników radia i jedna z osób, które były świadkami jego powstania. Jak trafiłeś do Wielkiej Brytanii i radia PRL?

czas. Pierwszym dyrektorem radia był Jakub Górski, który także ma swój udział w początkowym okresie działalności, a kolejnym doskonale znany Artur Kieruzal. Z tym ostatnim – ja jako redaktor naczelny „Cooltury”, on jako szefujący redakcji radiowej – stworzyliśmy nową jakość na tutejszym rynku medialnym, wynosząc podległe nam media na pozycję lidera, czego owoce widzimy do dzisiaj. Mogę zatem stwierdzić, że zarówno „Cooltura”, jak i radio są w pewnym sensie moimi dziećmi.

Do Wielkiej Brytanii przyjechałem w lipcu 2005 roku. Od początku pobytu tutaj byłem dziennikarzem, zatem naturalną koleją rzeczy trafiłem w pewnym momencie do „Cooltury”, kiedy jeszcze nie było Polskiego Radia Londyn. Była to i jest oczywiście nadal ta sama grupa medialna, zatem miałem tę przyjemność być w naszym radiu od pierwszego dnia nadawania.

Jak wyglądał pierwszy dzień nadawania?

Na ten dzień – 13 grudnia 2006 roku czekaliśmy z niecierpliwością i podnieceniem. Wszyscy byliśmy bardzo dumni, że mieliśmy możliwość dotarcia do polskiej społeczności przez kolejną formę medialną. Staliśmy się przez to jeszcze bardziej skuteczni, mimo tego, że jak to zwykle bywa początki nie należały do najłatwiejszych.

Początki radia były trudne?

Jak już wspomniałem. Jednak spośród osób, dzięki którym radio miało możliwość nadawania (oczywiście poza założycielem

Dariusz Zeller, dziennikarz Radia PRL

Włodzimierzem Wojciechem Witkowskim) muszę wymienić także kogoś szczególnego w tamtym czasie dla funkcjonowania radia – Szymona Piątka. Dzięki jego pracy i zaangażowaniu mieliśmy możliwość wystartowania z działalnością radia oraz jego stopniowego rozwoju. Nawiasem mówiąc, Szymon poświęcił się później, z powodzeniem, pracy naukowej, ale jestem pewien, że niezmiernie miło wspomina tamten

Jakiej pomocy od polskich mediów oczekiwała wówczas Polonia? To był okres, gdy do Wielkiej Brytanii przyjechały setki tysięcy Polaków szukających pracy i nieznających języka.

Generalnie na ów czas naszym największym wyzwaniem była pomoc, nie tylko informacyjna, dla polskiej społeczności. Nasi rodacy szukali wsparcia w znajdowaniu domu, pracy, założeniu konta bankowego, rozliczeniach itp. Musieliśmy ogarnąć ten chaos kilku pierwszych lat po otwarciu granic UE 1 kwietnia 2004 roku. Z czasem rzecz jasna nasi rodacy stanęli mocniej na nogi, więc i rola naszych mediów zaczeła być diametralnie inna, stricte informacyjna. Można zatem stwierdzić – była to i wciąż jest taka specyficzna ścieżka ewolucyjna. Jako media jesteśmy naturalnie wyczuleni na zmieniającą się rzeczywistość, oczywiście z myślą o naszych słuchaczach i czytelnikach, którzy byli, są i miejmy nadzieję będą z nami do końca świata i jeden dzień dłużej.

Nika Boon Prezenterka, wokalistka, kompozytorka. Laureatka programu „Szansa na sukces”. Na swojej najnowszej solowej płycie „Rebel” nagrywała z muzykami z Massive Attack, Portishead i Kasabian. Absolwentka University of Westminster i Central Saint Martins. Współpracuje między innymi z MTV, Brit Awards, Bafta, BBC, Channel 4 przy produkcjach radiowych, reklamowych i telewizyjnych. Prowadzi audycje Hyde Park i Boon Box.

Norbert Orzechowski Dwie gwiazdy eteru w jednym człowieku, dzięki barwie głosu, do złudzenia przypominającej Artura Andrusa. Mieszka w Anglii od 10 lat, jego pasją są zwierzęta i polska muzyka z lat 60., 70., i 80. Jest wokalistą śpiewającym poezję, jazz i gospel. Norbert prowadzi weekendowe audycje Radia PRL w soboty i niedziele od 8:00 do 14:00.

Beata Kozidrak w studiu Radia PRL z Grezgorzem Albrychtem

Marcin Urban Wydawca lokalnych serwisów informacyjnych. Dziennikarz z wszechstronnym doświadczeniem zawodowym zdobytym podczas pracy we wszystkich rodzajach mediów. W Polsce pracował przez kilkanaście lat jako reporter telewizyjny w TVP Info, TVN Warszawa i Telewizji Max Koszalin. W wolnym czasie zajmuje się produkcją wideo i fotografią. Włodzimierz Wojciech Witkowski przed koncertem Kasi Kowalskiej w O2 Shepherd's Bush Empire

Budowa studia w obecnej siedzibie radia w Isleworth

Wierzyć w Boże Narodzenie

eszek Kołakowski pisał w swoim eseju „Jezus ośmieszony”, że „wiara może obejść się bez teologii”. Zapewne wielu uczonych teologów oburzy się tym stwierdzeniem, jednak w takie święta, jak Boże Narodzenie, trudno się z nim nie zgodzić. Prawda o Narodzeniu Chrystusa wydaje się na tyle oczywista, prosta i bliska każdemu wierzącemu człowiekowi, że nie potrzebuje dodatkowych wyjaśnień, interpretacji, teologicznych traktatów o Wcieleniu itd. Dla człowieka wierzącego zupełnie naturalne jest, że Bóg stał się człowiekiem. Warto jednak pamiętać, że żywa wiara jest jasna i zrozumiała dla wierzącego, ale już trudna do zrozumienia i niejasne dla niewierzącego. Kiedyś w ramach przedświątecznej sondy ulicznej w Paryżu ankieterzy pytali przechodniów, co znaczy słowo „Noël” (francuska nazwa Bożego Narodzenia). Respondenci albo nie wiedzieli, albo mówili jakieś głupstwa. Pewnie u nas wyglądałoby to lepiej, bo polska nazwa tych świąt sugeruje jednak coś więcej. Z Bożego Narodzenia niemal zawsze robi się opowieść baśniową. Nie ma w tym jednak nic niestosownego. Bardziej można się zżymać, że dzisiaj z tych świąt robi się reklamowy pokaz. Albo idzie się jeszcze dalej. W tym roku na londyńskich przystankach autobusowych i stacjach metra można zobaczyć świąteczne reklamy Coca-Coli, które zapowiadają nie nadchodzące „Christmas”, ale… wakacje. Po ponad dziewięciu latach spędzonych w Londynie nie dziwię się już takim zjawiskom. Wszak dla wielu naszych znajomych Boże Narodzenie to już nie czas świąteczny, nawet nie piękna baśń, ale zwyczajne wakacje. Trudno jednak wymagać od ludzi niewierzących, by przyjmowali i rozumieli coś, co dla nich jest totalnie obce, niezrozumiałe, niejasne i nierealne. Dlatego ważne jest, byśmy pielęgnowali bożonarodzeniowe tradycje nawet jeśli dla innych będą one wydawały się śmieszne. Właśnie dlatego wierzę w woła i osła w szopce, w łańcuchy na choince, że „panna na ten czas psałterz czytała”, gdy przyszedł do niej Gabriel, i że las cierniowy

zakwitł różami, gdy Maryja szła z Jezusem w łonie do Elżbiety – jak mówi chorał adwentowy. Lubię nasze rzewne jasełka i teksty kolęd typu „pastuszkowie mili”, „anieli”, co w „locie stanęli”, „wół, osioł”, „trzej królowie, monarchowie”. Wierzę św. Łukaszowi Ewangeliście, który informuje nas, że „wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzono spis ludności w całym świecie...”, choć zdaniem wielu autorów takiego spisu w tym czasie w ogóle nie było. Być może, mówią, Łukasz go wymyślił, by narodzeniu Jezusa nadać wymiary planetarne. Wierzę, że w Betlejem aniołowie śpiewali zarówno „chwała... ludziom dobrej woli”, jak i „chwała... ludziom Bożego upodobania”. Ta wiara, podobnie jak pewnie i dla was, jest dla mnie czymś naturalnym. Te elementy opisów Narodzenia Pana przyjmuję bez buntu i intelektualnego nastroszenia również dlatego, że wiem jak czytać Biblię. Myślę, że z okazji Bożego Narodzenia należy wyjaśnić i przypomnieć, że opisy zawarte w Piśmie Świętym, także w Nowym Testamencie, mają wprawdzie twardą podstawę historyczną, ale nie są ani reportażami, ani relacjami historycznymi. Czym zatem są? Są przekazem wiary. Przekaz ten dokonywany jest według przyjętych wówczas reguł. Kiedy mowa jest tam o snach albo o aniołach, autor chce po prostu wskazać na szczególną interwencję Boga. Przecież i wtedy czytelnicy tego przekazu wiedzieli, że aniołów nie spotyka się ot tak na ulicy. Słowa wkładane przez autorów natchnionych w usta aniołów rozumiano jako przekazane ludziom słów Boga, objawioną Jego bliskość, Jego natchnienia. Dlatego szczerze w to wierzę, bo w tych słowach, nawet dwa tysiące lat później, rzeczywiście czuję bliskość Boga. Leszek Kołakowski pisał, że „wiara może obejść się bez teologii”. Zgoda, ale prawdziwa wiara szuka również zrozumienia. Dlatego warto w te świąteczne dni szukać zrozumienia tego, co być może nie zawsze jest oczywiste: po co w szopce wół i osioł, skąd się wzięli tam anieli i pastuszkowie mili, trzej królowie czy może raczej magowie itd. Odpowie-

dzi na te i inne pytania od wieków znamy, także dzięki teologii. A co z kwestią wiarygodności św. Łukasza Ewangelisty i spisu ludności, o którym wspomina? Czy to możliwe, żeby dopuścił się kłamstwa, a jeśli nawet nie, to dalece posuniętej manipulacji? Kard. Gianfranco Ravasi w książce „I Vangeli del Dio con noi” wyjaśnia, dlaczego Łukasz

jest wiarygodny. Ten znakomity znawca Biblii i jej popularyzator, w książce poświęconej tzw. ewangeliom dzieciństwa Jezusa, precyzyjnie, w oparciu o źródła wykazuje, jak powierzchowne są argumenty podważające historyczność spisu. Łukasz niczego nie zmyślił, wbrew interpretacji dość rozpowszechnionej w popularnych opracowaniach.

Boże Narodzenie, choć dla nas wydaje się naturalne i oczywiste, wciąż pozostaje tajemnicą. Sens świętowania Narodzin Chrystusa polega także na tym, by tę tajemnicę każdego roku zgłębiać i na nowo odkrywać, czego sobie i wam serdecznie życzę.

Ks. Bartosz Rajewski www.parafia-kensington.uk

| TYM ŻYJĄ WYSPY

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

ak zaczęła się przygoda Leny z gimnastyką?

Kiedy miała 5 lat. Należała do energicznych dzieci i stwierdziliśmy, że warto byłoby znaleźć dla niej jakieś dodatkowe zajęcia sportowe, a że interesowała się gimnastyką – zapisaliśmy ją na okres próbny do lokalnego klubu. Trenerzy byli nią zachwyceni, miała predyspozycje do uprawiania tego sportu i było to dla nas miłym zaskoczeniem. Już po roku treningów zdobyła pierwsze trofeum klubowe. Bardzo szybko przeszła wszystkie poziomy i po pół roku trafiła do squad. Jej upór i chęć trenowania pokazały nam, że traktowała sport jak na swój wiek bardzo poważnie. Nigdy nie chciała opuścić nawet godziny ćwiczeń, mimo że taki trening nie wygląda sielankowo – dziewczynki na zaawansowanym poziomie bardzo ciężko pracują.

Dlaczego zdecydowaliście się zarazić córkę pasją akurat do tego sportu?

Lena już od małego uwielbiała robić fikołki, skakać, rozciągać się – bardzo łatwo jej to przychodziło.

Gimnastyka – wielka miłość i pasja Lena już od małego uwielbiała robić fikołki, skakać, rozciągać się – bardzo łatwo jej to przychodziło. Któregoś dnia zdecydowała, że chce trenować gimnastykę artystyczną. Jeżeli chodzi o nas, to bardzo nam się podobała ta dyscyplina, koordynacja ruchowa, stroje i eleganckie ruchy; to wszystko połączone ze sobą daje piękne show. Pozostało ją tylko wspierać. Po krótkim czasie okazało się, że to była bardzo dobra decyzja, gdyż gimnastyka stała się jej pasją, trwającą do dziś – mówi Michał Piotrowski, tata 10-letniej gimnastyczki. Któregoś dnia zdecydowała, że chce trenować gimnastykę artystyczną. Bardzo jej imponowały dziewczynki, które oglądała na YouTubie. Okazało się, że niedaleko nas jest klub i po pierwszym treningu dała nam znać, że to był bardzo dobry wybór. Jeżeli chodzi o nas, to bardzo nam się podobała ta dyscyplina; koordynacja ruchowa, piękne stroje i eleganckie ruchy, to wszystko połączone ze sobą daje piękne show. Pozostało nam ją tylko wspierać i już po krótkim czasie

okazało się, że to była bardzo dobra decyzja, gdyż gimnastyka stała się jej pasją trwającą do dziś. Lena trenuje w Elite Squad klubu West London Gymnastics, gdzie trafiła na najlepszych trenerów w Wielkiej Brytanii – Willy'ego Antonowa i Rachel Ennis. Na jej osiągnięcia sportowe wpływ ma wiele czynników, jak godziny ciężkich treningów, jej sportowy charakter i wytrwałość w dążeniu do celu, ogromna praca trenerów i nasze wsparcie.

Jak wpływa uprawianie tego sportu na naukę Leny?

Gimnastyka uczy Lenę dyscypliny, konsekwencji i determinacji, co przekłada się również na naukę w szkole i obowiązki domowe. Lena jest bardzo zorganizowana, potrafi bardzo dobrze wykorzystać każdą wolną chwilę spędzoną w domu. Mimo że gimnastyce poświęca ok. 5-6 godzin dziennie, szkoła jest zawsze na pierwszym miejscu.

Jak zatem wygląda „zwykły dzień” Leny?

Lena codziennie budzi się o godzinie 7:30 rano, przygotowuje się do szkoły, która zaczyna o godzinie 8:55. Zajęcia trwają do godziny 15:15, ale Lena kończy je o godzinę wcześniej na prośbę klubu, gdyż treningi zaczynają się o 15:00. Potrzebuje czas, żeby się przygotować do treningu, tzn. musi zjeść, przebrać się i uczesać, robi to wszystko w samochodzie w drodze na trening. Trening zazwyczaj trwa do godziny 19:30, później czas na kolejny posiłek (już w domu) i o godzinie 20:30 kolejny godzinny trening online i półgodzinna nauka, a o 22:00 kładzie się spać; i tak 5 razy w tygodniu. Wolną ma tylko środę, którą przeznacza na naukę, w sumie cały dzień. Po powrocie ze szkoły mamy na uwadze nadrobić zaległości i odrobić zadane prace domowe. Soboty spędzamy czas wszyscy czworo razem. Wybieramy się na zakupy, lody lub slushy, które uwielbia, oczywiście w małych ilościach, ponieważ Lenę obowiązuje dieta. W niedzielę Lena wraca na trening, który trwa od 12:00 do 18:00. Wszystkie przerwy w szkole, ferie i wakacje spędza na treningach, trwających o wiele dłużej. Jedyne wakacje, jakie ma, to 14 dni latem; bardzo się cieszy z tego, lecz zazwyczaj już po paru dniach nie może się doczekać powrotu do treningu, mimo że staramy się jej umilić ten okres. To pokazuje, że kocha to, co robi i nie jest to dla niej poświęceniem.

Jakie są jej dotychczasowe osiągnięcia?

W wieku 5 lat zdobyła pierwsze wyróżnienia klubowe, co jeszcze bardziej zmotywowało ją do cięższej pracy i została wielokrotną mistrzynią London Champion (w 2017 roku, w 2018 i w 2019). Potem było Grades Region Competition in Canterbury 2019 –

Region Champion z 3 złotymi medalami i wyróżnieniem w postaci trofeum. Niestety, później nastąpiła przerwa wywołana pandemią. Dalej w kolejności jest British Champion – British Open Championships in Stoke on Trent 20-21 Listopad 2021 – została podwójna mistrzynią Wielkiej Brytanii do lat 11 (2 złote medale w występie z piłką i hoop).

Jak czas pandemii i lockdownu wpłynęły na jej starty?

Ogromna determinacja, pasja i zaangażowanie do tego sportu nie powstrzymały Leny od ciężkich treningów nawet w tym trudnym okresie. Prowadzone z wielkim zaangażowaniem przez trenerów (w trybie online) pozwoliły na utrzymanie jej w doskonałej formie, chociaż dla nas osobiście były wielkim wyrzeczeniem, gdyż musieliśmy przygotować jej całą przestrzeń na dole w domu, aby mogła w miarę możliwości trenować; w tym momencie nie mogliśmy nic zrobić, aby nie przeszkadzać. Niestety, wszystkie zawody były odwołane.

Jak popularny jest to sport w UK?

Gimnastyka artystyczna nie należy do popularnych sportów w Wielkiej Brytanii. Większym zainteresowaniem cieszy się gimnastyka sportowa i na nią przeznaczana jest znaczna część środków z British Gymnastic.

Czy są inne polskie gimnastyczki, rywalizujące z waszą córką w UK?

W klubie trenuje z dwiema. Zdarzają się także na zawodach, ale bardzo rzadko.

Leno – czym są dla ciebie gimnastyka i sport tak ogólnie?

Ten sport to moja wielka miłość i pasja, nie wyobrażam sobie życia bez niego. Dzień wolny od gimnastyki jest bardzo nudnym dniem. Gimnastyka

PRODUCENT I INSTALATOR Plastik Szkło Drewno Aluminium

OKNA DRZWI ŚWIETLIKI DRZWI PRZESUWNE I HARMONIJKOWE Fabryka i showroom: 1 Cumberland Avenue Park Royal London NW10 7RX 0208 963 9701

info@perfectcrystal.co.uk www.pwindows.co.uk

daje mi dużo radości. Bardzo lubię trenerów i koleżanki. Fajnie spędzamy ten czas razem.

Jakie macie plany na najbliższą przyszłość?

W tym momencie skupiamy się i przygotowujemy do kolejnych bardzo ważnych zawodów w lutym i maju, po których będzie mogła wystąpić na arenie międzynarodowej. To nie jest tak, że tylko Lena się przygotowuje, wspieramy ją na każdej płaszczyźnie: jesteśmy teraz w trakcie zamawiania nowych strojów do tych zawodów, są z Ukrainy, a przygotowanie ich zajmuje około 8 tygodni; plus wzmożone treningi, wizyty u fizjoterapeuty, który kontroluje Lenę, no i oczywiście przygotowanie do świąt. Czeka nas bardzo intensywny okres.

Odchodząc od tematu sportu – gdzie i w jaki sposób spędzacie państwo święta?

Święta spędzamy w małym rodzinnym gronie w UK. Mimo że babcia i inni bliscy w Polsce bardzo chcieliby zobaczyć Lenę i jej brata, nie jesteśmy w stanie wyjechać przez natężony plan treningów Leny. Wigilia to bardzo ważny moment dla nas i choć jesteśmy daleko od

rodziny, staramy się żeby był to wyjątkowy dzień. Lena od rana pomaga mamie w kuchni, uwielbia lepić uszka z grzybami do wigilijnego barszczu. Ja z synem robimy ostatnie zakupy i przygotowujemy dom do wigilijnej kolacji. A po południu dzieci zdobią pierniki świąteczne. Do Wigilii siadamy około godziny 17:00. Później oczywiście jeden z najbardziej oczekiwanych momentów – prezenty pod choinką. Kiedy dzieci już je rozpakują i się trochę nimi nacieszą – dzwonimy do rodziny w Polsce. W Boże Narodzenie rano jedziemy do kościoła, potem posiłek, a resztę dnia spędzamy poza domem, zwiedzając ciekawe, urokliwe miejsca w Londynie.

Jaki prezent Leno chciałabyś dostać pod choinkę?

W sumie to nie wiem, nie chcę nic wielkiego, jakieś małe niespodzianki.

Gdzie można śledzić przebieg kariery waszej córki?

Lenę można śledzić na Instagramie – „lenargymnast”, na Facebooku – „lena Piotrowska” i na stronie internetowej – „lenarg.co.uk”.

Sprawdź czy należy Ci się

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk

Karolina Wiatrowska k.wiatrowska@cooltura.co.uk

Świąteczne pantomimy w Londynie Czy Boże Narodzenie w Wielkiej Brytanii byłoby możliwe bez żartów o magicznej fasoli, które mogą zrozumieć tylko dorośli? Chyba nie. W ubiegłym roku pandemia przełożyła się na sezon pantomimiczny, podobnie jak na wszystkie inne tradycyjne formy świątecznej zabawy. Na szczęście w tym roku teatry znów są otwarte. Powrót sezonu panto to powód do świętowania, nie tylko dlatego, że jest mnóstwo powodów do śmiechu, śpiewania i rozbawiania. Oto nasz przewodnik po najlepszych londyńskich świątecznych pantomimach.

Cinderella Richmond Theatre 1 Little Grn, Richmond TW9 1QH bilety £13-£52 3 grudnia 2021 – 2 stycznia 2022 Zabierz całą rodzinę na urzekającą, nową świąteczną pantomimę. Na scenie pojawi się Kopciuszek, jej nikczemna macocha, zazdrosne przyrodnie siostry, kochane Guziki, marzycielski Książę z Czaru i oczywiście Wróżka Chrzestna Kopciuszka. Możesz spodziewać się sławnych twarzy w tym tradycyjnym panto z nowoczesnymi akcentami; znakomita aktorka, niesamowita piosenkarka i osobowość telewizyjna Claire Sweeney w roli Wróżki Chrzestnej.

jesteś fanem, wiesz, że największe bożonarodzeniowe show West Endu kręci się wokół hardcore’owych wykonawców, a w 2021 powrócą wszyscy podejrzani o Juliana Clary’ego, Paula Zerdina, Nigela Haversa i Garego Wilmota.

Jack and the Beanstalk Hackney Empire, 291 Mare St, London E8 1EJ 5 grudnia 2021 – 2 stycznia 2022, bilety £10-£42 Historia opowiada o BFF Jack (Rochelle Sherona), Jill (Ellie Ruiz Rodriguez) i Simple Simon (Kat B), którzy zajmują się swoimi sprawami w wesołym, ale gigantycznym i spustoszonym miasteczku Hackney-on-the- Verge, gdzie Simon i Jack mieszkają z niebezpiecznie napaloną matką wdową (Rowe’s Dame Trot) i krową Daisy. Sprawy się pogarszają, odkąd diabelski poplecznik Blunderbore Fleshcreep (Zoe Curlett) poderwał magiczną harfę rodziny; teraz Daisy przestała produkować mleko, a Dame Trot ze łzami w oczach każe Jackowi ją sprzedać i… możesz się spodziewać co będzie dalej.

Pantoland The London Palladium, 8 Argyll St, London W1F 7TF, 9 stycznia 2022, bilety £25-£129 Pantoland nie jest technicznie nową pantomimą: zagrali sześć przedstawień w London Palladium o ograniczonej pojemności w ostatnie Boże Narodzenie. Jak sugeruje tytuł, „Pantoland” jest w rzeczywistości rodzajem mash-upu różnych fragmentów edycji sezonowego hitu Palladium z poprzednich lat. Jeśli

Red Riding Hood

Aladdin

Theatre Royal Stratford East Gerry Raffles Square, London E15 1BN 6 grudnia – 31 grudnia bilety £10-£35

Lyric Hammersmith Theatre Lyric Square, King St, London W6 0QL 5 grudnia 2021 – 2 stycznia 2022 bilety £10-£42

Kolejne panto, które miało się wydarzyć w 2020 roku, a teraz będzie miało miejsce w 2021 roku to „Czerwony Kapturek” napisany przez Carla Millera, który jest długoletnim kompozytorem panto, z Robertem Hymanem w melodiach i reżyserem Robertem Shaw Cameronem. Jak to często bywa, świąteczna ekstrawagancja Stratforda nie boi się odejść od zwykłych wątków panto, a „Czerwony Kapturek” jest względną rzadkością jako sezonowa historia.

Pierwsza duża londyńska pantomima, która pojawiła się od 2019 roku. Napisana przez komiczną Vikki Stone – która wcześniej spędziła kilka lat na scenie w roli złoczyńcy w serialu – „Aladdin” Lyric Hammersmith z 2021 roku rozpoczyna się wysublimowaną przeróbką „Parklife” Blura, w którym lapidarny bohater Qasima Mahmooda wędruje po chaotycznym Hammersmith, zaludnionym niekończącym się strumieniem klisz panto.

Dick Whittington New Wimbledon Theatre 93 The Broadway, London SW19 1QG 5 grudnia 2021 – 2 stycznia 2022 bilety £13-£52 Dzień, w którym panto New Wimbledon było synonimem obsady celebrytów, już dawno minął, ale Shane Ritchie jest szanowanym nazwiskiem na czele tegorocznej edycji, w której dołączy do niego komik Peter Piper i aktor Hiba Elchiche.

Snow White and the Seven Poofs Grosvenor Casino, The Rialto, 3-4 Coventry St, London W1D 6BL 10 grudnia 2021 – 16 stycznia 2022,, bilety £35 Ten długoletni biegacz panto dla dorosłych prawdopodobnie przetrwałby nuklearną zimę i na pewno nie pozwolił, by wydarzenia ostatnich kilku lat powstrzymały go przed powrotem na kolejne święta Bożego Narodzenia pełne niegrzecznej, zalotnej zabawy i swawoli. To przeciągane panto jest zdecydowanie odpowiednie tylko dla dorosłych i zawiera postacie o imionach takich jak Fag Hag i Prince Donkey Dick. Wystąpią w sprośnej zabawie, która obejmuje tradycje panto obok kampatycznych przeróbek popowych piosenek, takich jak „Hot Stuff” i „YMCA”. W rolach głównych Simon Gross jako, ach, królowa Genetalia z drag queen Ava Cardo jako Królewna Śnieżka.

Sleeping Beauty and the Beast Battersea Arts Centre, Lavender Hill, London SW11 5TN 5 – 30 grudnia, bilety £15-£20 Ukochane komiksy oparte na Battersea, Sleeping Trees, powracają w te święta Bożego Narodzenia z najnowszą serią swoich charakterystycznych bajkowych miksów panto. Kontynuacja ich debiutu „Złotowłosa i trzej muszkieterowie”, „Śpiąca królewna i bestia”, rozgrywa się w instytucji edukacyjnej mającej na celu zreformowanie złoczyńców pantomimy. Wszystko jest w porządku, aż pewnego dnia Bestia zaśnie i nie można jej obudzić. Jak możesz sobie wyobrazić, to dobra zabawa dla dzieci w wieku powyżej trzech lat.

Przygotowala Karolina Wiatrowska

Jak pandemia zmienia piękną, historyczną brytyjską sztukę świąteczną

„Panto’s back!”, „Oh yes, it is”, PANTO VS PANDEMIA W listopadzie 2020 roku, Adam Penczytamy nagłówki brytyjskich ford (choreograf i reżyser, od 2017 roku gazet. Ubiegły rok to czas dyrektor artystyczny Nottingham Playtransformacji pięknej brytyjskiej house) i jego obsada przeprowadzali osobiście próby techniczne do „Cinderella”, tradycji i kreatywności corocznego spektaklu pantomimy w Notreżyserów, aktorów oraz tingham Playhouse, kiedy usłyszeli wiadomość, że teatr nie zostanie otwarty dyrektorów wielkich teatrów. zgodnie z planem rządowym na początku O tym w naszym materiale grudnia. Nie było to całkowicie nieoczekiwane – otwarcie programu zostało już opowiada Joe Pasquale, przesunięte o tydzień z powodu ograniznany angielski komik, który czeń COVID-19 – nadal jednak była to od ponad 30 lat zachwyca niepożądana wiadomość. The Playhouse publiczność swoimi występami. od 37 lat produkuje pantomimy – unikalną brytyjską tradycję teatru familijUtalentowany aktor i prezenter nego, wywodzącą się z włoskiej komedii dell’arte, nielegalnego osiemnastowiecztelewizyjny. Celebryta. W 2004 nego mimu i wiktoriańskiego przedstaroku wygrał czwartą edycję wienia. Penford, dyrektor artystyczny teatru, miał nie do pozazdroszczenia zadapopularnego brytyjskiego nie, by wejść na scenę i powiedzieć swojej show „I’m a Celebrity... Get obsadzie, wystrojonej w ekstrawaganckie Me Out of Here!”. Wziął i kolorowe peruki i kostiumy typowe dla tego typu spektakli, że prawdopodobnie udział w „Dancing on Ice” nie zagrają „Kopciuszka” przed publicznoi ITV's „Sugar Free Farm”. ścią na żywo, a już na pewno nie podczas tych świąt! „Stali sfrustrowani, ale zachowywali się niesamowicie stoicko z tego powodu”, mówi Joe Pasquale, dla którego historia każdego panto w Wielkiej Brytanii to chleb powszedni. „Możesz zapytać, co zrobili? Kompletnie nic. Kontynuowali próby”, opowiada Joe. Penford jest zdeterminowany, aby dać widzom Nottingham swoje panto, bez względu na wszystko, ale zespół musiał zakończyć tworzenie programu i wyprodukować wersję cyfrową, aby widzowie mogli transmitować go w domu w dobie dystansu społecznego. W typowym roku prawie każdy teatr w Wielkiej Brytanii — od wielkich sal na West Endzie po amatorskie wiejskie sale — wystawia pantomimę w okresie świątecznym, opartą na jednym z kilkunastu klasycznych opowiadań dla dzieci. Niezależnie od wybranej historii, format, postacie i fabuła są w dużej mierze takie same: dzielny młody bohater, często grany przez młodą kobietę w męskim stroju, przeciwstawia się tyranii narcystycznego (i niezbyt przerażającego) złoczyńcy, znajdując miłość po drodze. „Zawsze mówię, że brytyjskie panto to wielka tradycja, ponieważ publiczność chce interakcji z wykonawcami na żywo. Zabrzmi to przewrotnie, ale jeśli gra aktora o czarnym charakterze, który wszyscy uwielbiają, jest wyśmienita,

który uchwyci równowagę bycia złym duchem, ale wciąż wykazuje łagodniejszą stronę, która z kolei wygrywa z publicznością, zapewnia to sukces przedstawienia”, tłumaczy Pasquale. „Pantomimy to zabawa grupowa, która cieszy i rozkwita tylko dzięki energii zatłoczonej sali teatralnej”, dodaje. Kluczowe znaczenie ma pantomima dame (postać matczyna grana przez aktora płci męskiej w przebraniu) i komediowa pomocnica bohatera, której rolą jest towarzyszenie publiczności, aby pomóc bohaterom w ich poszukiwaniach. „Pełne uczestnictwo publiczności

jest tu niezbędne. Publiczność panto jest wręcz przygotowana do reagowania na określone frazy lub punkty fabuły. Kiedy podczas spektaklu wykrzyczysz słowa „O tak, to prawda!” w sali pełnej Brytyjczyków w dowolnym miejscu na świecie i czasie świątecznego panto, a najprawdopodobniej usłyszysz „O nie, to nieprawda!” chórem z powrotem do ciebie. To jest cała przewrotność tej historii, tego nie da się opowiedzieć”, tłumaczy Joe. „Nie ma bardziej intensywnych doświadczeń teatralnych na żywo niż pantomima, ponieważ nie ma czwartej ściany. Ciągle dociera do

ciebie, wyrzuca do ciebie różne rzeczy lub tryska na ciebie wodą”.

NIETYPOWY ROK

W ubiegłym roku to doświadczenie było bezsprzecznie inne. Nawet w mało prawdopodobnym momencie, gdy lokalne liczby zakażenia Covid-19 spadały wystarczająco nisko, aby Nottingham Playhouse otworzyło się dla publiczności, zasady dystansu społecznego pozwalały na sprzedaż jedynie jednej trzeciej miejsc w 770-osobowej sali. Maski były obowiązkowe, krzyczenie było zakazane. Obsada też pozostała mniejsza – przy zachowaniu dystansu społecznego na scenie nie ma miejsca dla zwykłej, dużej grupy profesjonalnych aktorów oraz lokalnej grupy tanecznej. „Reżyserzy, dyrektorzy oraz my aktorzy zastanawialiśmy się, co zrobić, aby więź z publicznością pozostała. Nie wyobrażasz sobie, jakie to dla nas było wyzwanie. Kochamy ludzi, oni kochają nas”, wspomina Joe. „Wymyśliliśmy kilka sztuczek, aby publiczność nie czuła się odepchnięta: dzieci nie mogły wejść na scenę, ale mogły stanąć na małych platformach w pobliżu, a zamiast krzyczeć, publiczność mogła tupać nogami. To było czasami zabawne, co może wydać się dziwne, móc kreatywnie reagować na te wyzwania” – mówi.

CYFROWE PANTO

Można byłoby zadać sobie pytanie, czy istnieje w ogóle szansa na to, aby taki spektakl dało się oglądać online. Podczas gdy pantomima przesyłana

strumieniowo nie może naśladować witalności pantomimy osobistej, wersja cyfrowa może być głęboko satysfakcjonująca i pocieszająca w tych trudnych czasach. „Brytyjskie panto osadzone jest w narodowej psychice. Wśród wielu ludzi zajmuje bardzo szczególne miejsce w życiu, ponieważ jest to doświadczenie, którego zaznali już jako dzieci i prawdopodobnie teraz zabierają na nie własne pociechy”. mówi Joe. „Lata temu Nick Thomas zaproponował mi pierwszą rolę w panto i od tamtego czasu robię to nieustannie. Dorastałem oglądając pantomimę. Pamiętam pierwszy spektakl, na którym byłem z nianią i dziadkiem. Był to >>Piotruś Pan<< z cudowną Wendy Craig. Miałem wtedy siedem lat. Tego się nie zapomina, z tym się żyje”, tłumaczy aktor. „Nie jestem stary, ale ta tradycyjna forma występu przed publicznością, to moja ulubiona forma pracy. Czy przyjdzie nam pracować tylko dla wirtualnej publiczności? Mam nadzieję, że nie. Są jednak aktorzy, którzy już mocno do wersji online się przystosowali”, zaznacza Pasquale. To ten aspekt pantomimy, który James Dunnell-Smith, Joshua George Smith i John Woodburn, trio komediowe ze „Sleeping Trees”, mają nadzieję wprowadzić w legendę Moby'ego Dicka Whittingtona, śmieszne połączenie epickiej powieści Melville'a i ludowej historii pierwszej burmistrz Londynu. W poprzednich latach trupa odnosiła sukcesy w pokazach na żywo w stylu panto, ale biorąc pod uwagę sytuację w ubiegłym roku i nie-

pewność związaną z otwarciem teatrów, zdecydowała się przejść wyłącznie na technologię cyfrową. „Ich surowa i gotowa produkcja, nakręcona w całości w domu przyjaciela, wygląda zupełnie inaczej niż spektakularne afery, takie jak >>Kopciuszek<< Penforda, ale >>Sleeping Trees<< mimo wszystko udaje się uchwycić esencję panto”, mówi Joe. Jest numer taneczny, mnóstwo interakcji z odległą publicznością (młodsi widzowie są zachęcani, aby zmienić swoją kanapę w żaglowiec, a następnie rozbić ją na przykład podczas burzy) i pojawia się wiele archetypowych postaci panto. „Nowe produkcje, które ukazują się w wersji online, odrzucają sprośny, przeznaczony tylko dla dorosłych humor, który pojawia się w wielu panto i który był jakby jego znakiem firmowym”, ubolewa Joe. Elastyczność i zdolność adaptacji zawsze były kluczem do sukcesu panto, czy to poprzez obsadzenie aktorek w męskich rolach, aby podniecić wiktoriańską publiczność, czy też zabiegając o widzów telewizyjnych reality show, prezentując celebrytów. „Tam, gdzie sam teatr czasami walczył, by pozostać aktualnym i popularnym oraz znaleźć publiczność, pantomima nigdy nie miała problemów. Być może to jest moment na zmiany. Jeśli Brytyjczycy pokochają taki rodzaj panto, każdy za tym pójdzie”, mówi Pasquale. „Tylko dlatego, że coś ma w sobie tradycje, nie oznacza, że nie możesz się tym bawić i robić to na różne sposoby” – dodaje. „To jest część zabawy”.

Jazz Cafe POSK powraca do koncertów z udziałem publiczności W sobotę 18 grudnia 2021 Jazz Cafe POSK powraca wraz z koncertem Groove Razors do regularnych imprez na żywo z udziałem publiczności. Zespół zaprezentuje miedzy innymi kompozycje z najnowszego albumu „Spacetime” i zapowiada specjalną świąteczną muzyczną niespodziankę. Nie zabraknie również polskiej nuty! Tomasz Furmanek

roove Razors to kwintet założony przez polskiego pianistę Tomasza Żyrmonta oraz brytyjskiego perkusistę Lauriego Lowe’a. W skład grupy wchodzą jedni z najbardziej cenionych muzyków na londyńskiej scenie jazzowej. Od momentu powstania formacji w 2009, zespół wypracował mocną interakcję, wirtuozerię oraz bezgraniczną energię na scenie, zyskując zainteresowanie wśród muzycznych promotorów i rozgłośni radiowych. Groove Razors mają na koncie dwa albumy, na które złożyły się autorskie kompozycje lidera grupy Tomasza Żyrmonta. Energetyczna muzyka zespołu Groove Razors odzwierciedla ich dynamiczne podejście do jazz fusion, mocno zakorzenione w funku. Brali udział w wielu prestiżowych festiwalach i wydarzeniach, m.in. w London Jazz Festival, East European Jazz Festival, Jazz FM’s Discovery Show, Yamaha Music Live, Jazz FM Live czy Soho Jazz Jam. Ich muzyka była transmitowana przez wiele europejskich stacji radiowych. Tomasz Furmanek, kierownik artystyczny klubu, zapowiada: „kolejne koncerty w Jazz Cafe POSK to, między innymi, występ fenomenalnej Emmy Rawicz, młodej artystki, która wraz ze swoim kwintetem szturmem podbija

obecnie londyńską scenę jazzową – już 22 stycznia 2022 oraz 12 lutego występ znakomitej Georgii Mancio, laureatki

KONKURS Wyślij do 14 grudnia 2021 e-mail z hasłem Groove Razors i swoimi danymi kontaktowymi na adres: konkurs@cooltura.co.uk, aby wziąć udział w losowaniu jednej z trzech pojedynczych wejściówek na koncert Groove Razors w Jazz Cafe POSK.

Parliamentary Jazz Award dla najlepszej brytyjskiej wokalistki jazzowej 2021 roku! Będzie też specjalny koncert znanej już dobrze publiczności Jazz Cafe POSK wokalistki i skrzypaczki Alice Zawadzki oraz kilka ciekawych projektów polskich wykonawców działających w Wielkiej Brytanii. Będę starał się oferować wyważony program, który zaprezentuje zarówno najwybitniejszych muzyków londyńskiej (i nie tylko) sceny jazzowej, jak i również młode talenty oraz wybitnych polskich i polonijnych artystów”. Serdecznie zapraszamy w sobotę 18 grudnia do Jazz Cafe POSK!

Skład zespołu Groove Razors: Tomasz Żyrmont – fortepian, syntezator Alan Short – saksofon altowy, flet Nik Svarc – gitara elektryczna Chris Webb – gitara basowa Laurie Lowe - perkusja Jazz Café POSK, sobota 18 grudnia 2021 Bar: 7:30pm, muzyka 8:30 pm Bilety £10 przy wejsciu lub na Eventbrite: https://bit.ly/3Cv9PfD

www.grooverazors.com JAZZ CAFE POSK, LONDON, 238246 King Street, London W6 0RF.

KSIĘGOWOŚĆ

TYM ŻYJĄ WYSPY |

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

Unit 8, Odeon Parade, 480 London Road, Isleworth TW7 4RL

www.saraint.co.uk

0208 846 3606 d e y o l -emp

Self

Partnership

t n e m y mplo

TD L a j trac

Rejetsed

(Limi

ny)

Compa

VAT

poniedziałekczwartek 8.00-21.00

piątek 8.00-18.00

w sobotę ni eczynne

nia e z c i l z Ro oyed l p m e selfjuż od

0 5 £

| 23

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

„oGródek Cooltury” jest cyklem, w którym przedstawiamy osoby wyróżniające się ponadprzeciętną działalnością kulturalną. Ludzi, którzy swoim postępowaniem dają przykład innym. Poezja to nasz świat. Współtwórzmy go i cieszmy się nim. Medal okolicznościowy jest podziękowaniem za pracę na rzecz rozwoju twórczości poetyckiej; upamiętnia poetkę Barbarę Jurkowską-Nawrocką. Jest ona wzorem i inspiracją. Adam Siemieńczyk.

Richard Slee Medicine for Nightmare

wewnętrznego, czy zewnętrznego, od planety po kwiat. Tak więc możliwość analizy i wchłonięcia innego medium, takiego jak poezja, i przełożenia na stałą formę, była dla mnie bardzo interesująca. Pracuję teraz nad kolejnym projektem – książka zanurzona w żywicy.

l Opowiedz nam o swoim procesie twórczym.

Kiedy pojawia mi się pomysł na rzeźbę, nie jest moim zamiarem, aby wykonanie zajęło dużo czasu. Jeśli mam koncepcję i jeśli ta wizja jest tym, czego chcę, stworzę ją bez względu na wysiłek, jaki muszę włożyć. Niektóre pomysły będą wymagały bardziej płynnego podejścia, dającego mi kreatywny wkład, który może codziennie zmieniać i wpływać na rzeźbę. Inne koncepcje wymagają bardziej sztywnego podejścia nastawionego na efekt końcowy, bez odchyleń. Wymagam wiele od siebie, ale to działa dobrze w projekcie. Pracuję z formami modułowymi, rozciągając i przekształcając właściwości materiałów i próbuję stworzyć unikalną cegiełkę dla tego sztucznego wszechświata. Wiele pojedynczych elementów łączy się, tworząc liczne klocki, które następnie

l „Kot po kocie” – praca z wierszem jako inspiracją.

Wizerunek kota na rzeźbie przedstawia poetkę kroczącą swoją ścieżką w nowym świecie, w którym się znalazła. Gałęzie oznaczają wszystkie wybory, jakich ten koci odkrywca będzie musiał podejmować, aby żyć lepiej. Odnajduje sens we śnie, który przyciąga ją do poszukiwania Nowego i Znajomego. Oba są równie ważne – Nowe to nadzieja, a Znajome to jej tożsamość. l

r. 1973, pochodzi z Southend, Essex. Artysta rzeźbiarz. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Norwich 1992-95. Uczestnik licznych wystaw zbiorowych, jak i indywidualnych – Bristol, Essex, London, Fitzrovia, Islington, Walia. W 2019 r. zdobył pierwszą nagrodę w galerii London Contemporary Art i roczny kontrakt. Wyróżniony Medalem Barbary Jurkowskiej-Nawrockiej za pracę na łonie poezji. http://richardsleesculptor.com/richard-slee

są mozaikowane, aby reprezentować szereg form planetarnych. W proces tworzenia włączam wszystko, co trudne. Uwielbiam wymagające formy, wielkość rzeźby, materiały: drewno, akryl, żywicę. l Co oznacza dla Ciebie poezja, wiedząc, że jesteś rzeźbiarzem?

Nawet jeśli jestem rzeźbiarzem, uważam się też za malarza. Trochę mi zajęło znalezienie języka komunikacji artystycznej zanim mogłem się samookreślić jako twórca. Poezja to inny język komunikacji artysty z odbiorcą.

Myślę, że jest wiele elementów, które łączą wszystkie sztuki. Podobieństwa między sztukami to coś, co zawsze mnie interesowało. Tak bardzo, że ja sam inspiracje i wpływy czerpię od muzyków jazzowych, a nie rzeźbiarzy. Afro-futurystyczny muzyk i poeta Sun Ra został zapytany w wywiadzie „Co cię inspiruje?”. Sun Ra odpowiedział „planeta, stwórca, mityczni i prawdziwi bogowie, ludzie i kwiaty”. Czuję, że wszystkie formy sztuki pochodzą z tego samego miejsca w nas, z potrzeby zrozumienia siebie i środowiska, w którym żyjemy, czy to

Czym jest dla ciebie imigracja?

Gdyby nie emigracja – nie rozmawiałbym teraz z tobą teraz, prawdopodobnie nigdy byśmy się nie poznali. Myślę, że to cenne, że kultury się mieszają, można się od siebie wiele nauczyć, z różnych perspektyw. Z kreatywnego punktu widzenia imigracja może jedynie otworzyć szerszy dialog i idee. l Nad czym teraz pracujesz? Gdzie możemy zobaczyć Twoje prace?

Właśnie skończyłem swoją ostatnią rzeźbę „Medicine for Nightmare” i jest to ciekawy etap odkrywania, jak mój pierwotny pomysł sprawdza się w realnym świecie. Budowa rzeźby, grawitacja, cienie. Moje prace można zobaczyć w galerii Sztuki Współczesnej w Londynie. Część moich planów pokrzyżował covid, ale jak tylko świat wróci do normy, pragnę zorganizować indywidualną wystawę w Shoreditch i jestem otwarty na wiele nowych projektów.

Aut. Adam Siemieńczyk

| 25

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

Pamiętaj, że aby uzyskać OBYWATELSTWO BRYTYJSKIE wymagany jest

SETTLED STATUS

OBYWATELEM

079 5042 3942 0208 846 3610 Unit 8, Odeon Parade 480 London Road , Isleworth TW7 4RL

w w w. s a ra i nt. co. u k

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office

26 |

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

Dr Jacek Kornak j.kornak@cooltura.co.uk

Teatr w święta The Coronet Theatre to unikalne miejsce w londyńskim Notting Hill. Niewielki wiktoriański teatr na niespełna dwieście osób oferuje intymną atmosferę oraz nieszablonowy, czasem ryzykowny repertuar.

„LIFE OF PI”

„LE PETIT CHAPERON ROUGE”

„L

e Petit Chaperon Rouge” (Czerwony Kapturek) to niezwykle oryginalne przedstawienie na deskach The Coronet Theatre. Jedno z tych „ryzykownych”, ktoś mógłby powiedzieć. Wyreżyserowane zostało przez Joëla Pommerata, z premierą w 2004 roku we francuskim Théâtre Brétigny, ale dopiero teraz była okazja obejrzeć je w Londynie. Pommerat „ubrał” baśń w tradycyjny oraz w eksperymentalny teatr. Można tutaj doszukać się inspiracji sztuką Kantora, ale nie to jest najważniejsze: otóż reżyser, tworząc swoją interpretację dzieła, zaprezentował historię trzech pokoleń kobiet, rozbudzając refleksję nad ich życiem i traumami, z którymi się borykają.

Przedstawieniem, o którym się obecnie sporo mówi w Londynie, jest „Life of Pi” (Życie Pi) na podstawie książki Yanna Martela, która podbiła serca czytelników dwadzieścia lat temu. Wyprodukowano zaraz potem film pod tym samym tytułem, a dziś Wyndham’s Theatre w Londynie prezentuje wersję sceniczną historii, ze scenariuszem Lolity Chakrabarti i reżyserią Maxa Webstera. „Life of Pi” to dynamiczne przedstawienie. Dzięki wspaniałym efektom wizualnym, niezwykłemu ruchowi scenicznemu oraz unikalnym marionetkom, ma szansę stać się dla widzów niezapomnianym przeżyciem. Dzieci będą z pewnością podziwiać energię i kolorystykę przedstawienia, a dojrzały widz odnajdzie tutaj refleksję nad ludzką naturą. Hiran Abeysekera, który wcielił się w tytułową rolę, zaprezentował aktorstwo najwyższych lotów, tworząc hipnotyzującą postać. „Life of Pi” ma szansę wejść na długie lata do repertuaru londyńskich teatrów. „& Juliet” to musical, który miał pecha, gdyż dwa lata temu, niedługo po swojej premierze, został zdjęty z afisza ze względu na pandemię. Mimo krótkiej wówczas prezentacji, zdążył jednak podbić serca publiczności i krytyków. W 2020 przedstawienie uhonorowane zostało trzema prestiżowymi Olivier Awards oraz serią innych nagród. Dziś show powraca, tym razem na dobre. Możemy je podziwiać w londyńskim Shaftesbury Theatre. Musical oparty jest na legendarnych piosenkach Maxa Martina. Usłyszymy tutaj między innymi „Baby One More Time”, „Since U Been Gone”, „Roar”, „It’s My Life”, „I Want It That Way”, and „Can’t Stop the

Feeling”. Ponadto Szwed napisał nowy utwór specjalnie dla tego show. „& Juliet” jest luźno oparty na historii kochanków z Werony, napisanej przez Shakespeare’a. Jednak musical staje się niejako alternatywną wersją klasycznej tragedii. Pełne humoru i barw przedstawienie jest wspaniałym show, które bawi, a zarazem ukazuje obraz silnej młodej kobiety, która wbrew przeciwnościom dokonuje własnych wyborów.

Miriam-Teak Lee jako Juliet oraz Cassidy Janson jako Anne stworzyły niepowtarzalne, bogate aktorskie kreacje, przez co uwaga widzów podczas oglądania skupiona jest na rolach kobiet (zresztą taki był zamiar reżysera, Luke’a Shepparda; swoją drogą za jego pracę należą się mu wielkie brawa). Widowisko jest pozytywne i dynamiczne. W zimowe wieczory „& Juliet” z p ewnością wniesie sporo ciepła i energii.

„& JULIET”

28 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

TAK MINĄŁ TYDZIEŃ |

Dariusz A. Zeller

Łukasz Uliasz Urodzony w 1981 roku. Na Wyspach od 11 lat; administrator grupy MotoPolonia UK. Dążący do perfekcji stolarz ze zwariowanymi pomysłami z dobrym sercem, szukający kolejnych wyzwań.

 Mój pierwszy dzień na Wyspach Brytyjskich:

Na Wyspy przyjechałem z kuzynki mężem ciężarówką. Dlaczego? To było takie moje małe marzenie, „podróż życia”.

Motostolarz ze zwariowanymi pomysłami



Na Wyspach zajmuję się:

Jestem stolarzem, ale lubię też robić instalacje elektryczne. 

Moją pasją jest:

 Życie na Wyspach Brytyjskich lubię za:

Możliwości rozwoju. 

Co chciałbym w tym osiągnąć?

Mieć na tyle wiedzy i umiejętności, aby poradzić sobie w każdej sytuacji, a w wędkarstwie złapać karpia 20+ kg. 

Za swój sukces uważam:

Osoby, które podziwiam:

Mój tata.

Motoryzacja i wędkarstwo. 

Pomagam innym, ponieważ:

Lubię to robić. 



Moim celem jest:

Ukończenie domu w Polsce.

Jeśli nie Wyspy Brytyjskie, to:

Polska.

 Święta Bożego Narodzenia spędzę:

Święta spędzamy na Wyspach w tym roku, rodzinnie.

Miejsce, w którym teraz jestem.

30 |

Untitled-3 1

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

07.11.2019 09:58:08

Katarzyna Goliszek

Mówię po angielsku

nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Jeden idiom – dwa znaczenia

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Somebody’s eyes are bigger than their belly/stomach (the first meaning of this idiom) = you say that when someone has taken more food than they can eat = Mówisz to, gdy ktoś wziął więcej jedzenia, niż jest w stanie zjeść; chcieć zjeść więcej, niż to możliwe (pierwsze znaczenie tego idiomu)

Oh, no! I’ve exaggerated with the amount of the food! I can’t finish my second course. Well, my eyes were bigger than my stomach. My eyes are always bigger than my belly when I sit at the Christmas table. Oh, no! You can’t finish your meal again? I guess your eyes were bigger than your stomach! As usual (smile). You know, I really can’t eat all this. My eyes were bigger than my belly, I’m afraid.

O nie! Przesadziłem z ilością jedzenia! Nie mogę dokończyć drugiego dania. Cóż, chciałem zjeść więcej, niż mogłem.

Zawsze chcę zjeść więcej niż to możliwe, kiedy zasiadam do świątecznego stołu.

O nie! Nie możesz znowu dokończyć posiłku? Domyślam się, że chciałeś zjeść więcej niż możesz! Jak zwykle (uśmiech).

Wiesz, naprawdę nie mogę tego wszystkiego zjeść. Obawiam się, że wzięłam więcej, niż mogę zjeść.

Somebody’s eyes are bigger than their belly/stomach (the second meaning of this idiom) = One has taken on more than one can reasonably handle =

Does Mary really believe that she will be able to get all this work done by next week?! Her eyes are bigger than her stomach. You are constantly complaining about working so much, but unfortunately, as far as I can see, your eyes are bigger than your belly. In his work, he deals with different kinds of people, which is not easy for him. His eyes are bigger than his stomach. She needs to stop sitting up late learning so much as she is really exhausted now. I know that she is ambitious, but her eyes are bigger than her belly.

Wzięliśmy więcej na siebie, niż możemy sobie z tym rozsądnie poradzić; chcieć zrobić czegoś więcej niż to możliwe, wziąć na siebie za dużo obowiązków (drugie znaczenie tego idiomu) Czy Marysia naprawdę wierzy, że będzie w stanie wykonać tę całą pracę do przyszłego tygodnia?! Wzięła na siebie więcej, niż da radę zrobić.

Ciągle narzekasz, że tak dużo pracujesz, ale niestety, z tego co widzę, bierzesz na siebie za dużo obowiązków.

W swojej pracy on ma do czynienia z różnymi ludźmi, co nie jest dla niego łatwe. On bierze na siebie więcej, niż jest w stanie sobie z tym poradzić.

Ona musi przestać siedzieć do późna, ucząc się tak dużo, ponieważ jest teraz naprawdę wyczerpana. Wiem, że jest ambitna, ale bierze na siebie więcej, niż może sobie z tym rozsądnie poradzić.

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

PANORAMA Z WIDOKIEM NA RZEKĘ OUSE

York – połączenie historii z nowoczesnością Gdyby ktoś z was chciał oderwać się nieco od codzienności związanej z przygotowaniem do Gwiazdki i wyrwać się „za miasto”, podpowiadam miejsce, gdzie można być urzeczonym czymś absolutnie wyjątkowym i na dodatek z dużą domieszką historii.

ołożone w północnej Anglii w hrabstwie ceremonialnym North Yorkshire miasto jest z całą pewnością jednym z najpiękniejszych miejsc tego regionu Wysp Brytyjskich. York, położony u zbiegu rzek Foss i Ouse, od początku swojej historii miał szczęście do niezwykle ważnych wydarzeń społeczno-politycznych. Za czasów pano-

wania tam Rzymian to właśnie w Eboracum, gdyż taka była ówczesna nazwa tego miejsca, w 211 roku zmarł cesarz Septymiusz Sewer, a w 306 roku Konstancjusz I Chlorus – ojciec Konstantyna I Wielkiego, który tego samego roku w tym samym miejscu obwołany został cesarzem. Dla Rzymian twierdza ta miała niezwykle istotne znaczenie militarne. Stacjonowało tu kilkutysięczne wojsko, a miejsce umiejscowienia fortu odkryto w naszych czasach w miejscu obecnej katedry. Prace archeologiczne pozwoliły odkryć nawet fragmenty murów. Co jednak ważne, Eboracum było ostatnią twierdzą rzymską na północy. W V wieku tereny te zajęli już Anglosasi. W wieku VII król Edwin z Northumbrii uczynił z Yorku swoją siedzibę, w 627 roku budując tam nawet pierwszą katedrę. Z kolei Wikingowie, którzy zdobyli miasto w 866 roku, zbudowali w nim niezwykle istotny dla ich gospodarki port, z którego odpływały łodzie do północnej Europy. Ich panowanie zakończyło wygnanie

Erica Bloodaxe, tudzież Eryka Krwawy Topór, przez króla Edreda, który zjednoczył Anglię. A kończąc wątek nazewnictwa miasta warto zaznaczyć, iż jeszcze w 1086 roku w Domesday Book było ono nazwane Eboracum. Nieco wcześniej, w 1068 roku Wilhelm Zdobywca stłumił bunt przeciw Normanom, którzy dwa lata wcześniej podbili Anglię. Podczas zamieszek pierwsza kamienna katedra została jednak zniszczona, jednak sami Normanowie w jej miejsce postanowili postawić nową, jeszcze bardziej okazałą. Od wieku XII nastąpił stopniowy rozwój miasta. Porty na rzece Ouse sprawiły, że miejsce stawało się coraz bardziej ważnym ośrodkiem handlowym. Pierwszy przywilej jaki otrzymało miasto w roku 1212 z rąk króla Jana potwierdzał właśnie prawa do handlu w Anglii, jak i Europie. Z kolei król Ryszard II w 1396 roku nadał miastu kolejne przywileje, dzięki którym cieszyło się ono daleko posuniętą autonomią.

W kolejnych wiekach rola miasta na kulturalnej, społecznej i handlowej Wielkiej Brytanii stale rosła. Niewątpliwie istotną rolę w tym miało także sprowadzenie do Yorku w 1839 roku, dzięki Georgowi Hudsonowi, kolei. W pierwszych latach XX wieku North Eastern Railway postawił tu swoją siedzibę i fabryki, co dla miejscowej gospodarki okazało się niezwykle korzystne. Lata II wojny światowej, ze względu na położenie miasta, nie spowodowały na szczęście zniszczeń, jednak charakter miasta tuż po wojnie zaczął się zmieniać. York z roku na rok stawał się miastem coraz bardziej turystycznym. W tym celu otwarto tam w 1975 roku słynne Muzeum Kolejnictwa, natomiast w roku 1984 równie dobrze znany Jorvik Viking Centre. Miasto na tyle było przyjazne turystom, że np. w roku 2007 zostało utytułowane jako „Europejskie miasto turystyki”.

MUZEUM KOLEJNICTWA NATIONAL RAILWAY MUSEUM

JEDNA Z ULICZEK STAREGO MIASTA

WNĘTRZE YORK MINSTER CATHEDRAL

ABBEY ST. MARY – RUINY OPACTWA BENEDYKTYNÓW

Warto zobaczyć: York Minster – największa średniowieczna katedra w Anglii i północnej Europie  Jorvik Viking Centre – muzeum wikingów  National Railway Museum – muzeum kolejnictwa  Yorkshire Museum – muzeum historii Yorkshire  York Castle – ruiny zamku  York Castle Museum – muzeum zamkowe 

STATUA RZYMSKIEGO CESARZA KONSTANTYNA I

Osoby, które przyjeżdżają do Yorku, znajdą w nim mnóstwo turystycznych atrakcji, jednak w pierwszej kolejności z pewnością wypada zobaczyć York Minster – dominującą nad miastem największą średniowieczną katedrę w Anglii i północnej Europie. A na zachętę, by odwiedzić to niezwykłe miasto, dodać należy, iż York powszechnie znany jest także z… ogromnej ilości pubów. Popularna plotka o mieście mówi nawet, że „każdego dnia roku można iść do innego pubu, a z każdego punktu miasta w obrębie murów można zobaczyć przynajmniej jeden pub i przynajmniej jeden kościół”.

Barley Hall – średniowieczne muzeum  Theatre Royal – zabytkowy teatr  Abbey St. Mary – ruiny opactwa benedyktynów  York Museum Gardens – ogrody muzealne  Beningbrough Hall – rezydencja z ogrodami  York’s Chocolate Story – muzeum czekolady 

ŚREDNIOWIECZNY MUR OBRONNY YORK MINSTER CATHEDRAL

THE SHAMBLES (RZEŹNICKA) – JEDYNA W EUROPIE ŚREDNIOWIECZNA ULICA ZACHOWANA W CAŁOŚCI

34 |

| TAK MINĄŁ TYDZIEŃ

9 grudnia 2021 | Nº 925 |

Króliś doświadczalny kroolinaria.pl Tik Tok: tiktok.com/@kroolinaria.pl YT: Kroolinaria email: krolik@kroolinaria.pl

Pierogi z kapustą i grzybami

akby ktoś pytał to najulubieńszą konefkową wigilijną potrawą są pierogi. Ona je może jeść na śniadanie, obiad i kolację. No może jeszcze na zmianę z serniczkiem. Inne dania mogą nie istnieć. Niestety, po konefkowym domu szwenda się taka jedna menda – Króliś (doświadczalny) i on za pierogami nie przepada. Z jednej strony to i dobrze, bo wam łajza nie wyżre ulubionego dania, ale z drugiej to trza wtedy zakasać rękawy i narobić innych potraw pod samego Królisia (doświadczalnego). W sumie... jego strata, bo pierogi prima sort. Miękkie, elastyczne ciasto bez dodatku jajka ale z dodatkiem mąki krupczatki plus farsz z kapustą i grzybami podrasowany czosnkiem i mielonym kminem rzymskim. Przepychota. Konefka z czystym sumieniem poleca (sumienie czyste, bo prane na święta i jest teraz funkiel nówka nieśmigana). W myśl pewnego mema: „Czynię rachunek sumienia, dbam o to, aby moja dusza była czysta, przygotowana na następne grzechy.” Jak grzeszyć, to tylko z takimi pierogami, co naprawdę są grzechu warte!

Zobacz przepisy na: Kroolinaria (YouTube)

NA FARSZ DO PIEROGÓW

800 g kiszonej kapusty 1/2 pora pokrojonego w kostkę  100 g suszonych grzybów dzień wcześniej namoczonych w wodzie  3 łyżki masła  sól  

pieprz czosnek  3 liście laurowe  9 ziaren ziela angielskiego  1/2 łyżeczki kminu rzymskiego  

NA CIASTO DO PIEROGÓW 300 g mąki 00 200 g mąki krupczatki  1 szklanka wrzącej wody  1 łyżeczka soli  2 łyżki masła  

FARSZ

Namoczone grzyby odsączyć z wody i drobno poszatkować. Wodę odstawić, bo będzie później potrzebna. Kapustę przepłukać w zimnej wodzie i odsączoną drobno posiekać. Pora pokroić w kostkę. Na dużą, głęboką patelnię wrzucić masło i na roztopiony tłuszcz dodać pora. Zeszklić, pod koniec dodać czosnek. Do pora dodać

grzyby i przesmażyć razem. Następnie dodać kapustę. Chwilę razem smażyć i dodać wodę pozostałą po namoczonych grzybach. Dusić 10 minut i dodać liście laurowe oraz ziele angielskie. Następnie dodać kmin rzymski. Dusić do odparowania płynu i miękkości kapusty. Doprawić do smaku pieprzem i w razie konieczności solą.

CIASTO PIEROGOWE

Masło dodać do wrzącej wody i poczekać aż się roztopi. Składniki ciasta połączyć i zagnieść w elastyczne ciasto. Zakryć je ciepłą miską i zostawić na godzinę. Po godzinie rozwałkować ciasto na cienkie placki i powycinać kółka np. szklanką. Na każdy kawałek ciasta nałożyć łyżeczkę farszu i zlepić pierogi. Wrzucić na osolony wrzątek z dodatkiem łyżki oleju i gotować 2 minuty od momentu wypłynięcia na powierzchnię

Sernik z żurawiną

róba generalna serniczka z żurawiną przed świętami. Pierwszy raz Konefka robiła sernik z mlekiem w proszku. No jakoś wcześniej nie było okazji. Konefka od zawsze dążyła do sernika idealnego. I ten taki jest. Tu wszystko się zgadza. Sernik jest puszysty, żurawina daje kopa (szkoda, że nie Królisiowi). Ponieważ sernikowi się było lekko na górze pękło, Konefka polała go lukrem i dodała na wierzch konfiturę żurawinową. No cud, miód i orzeszki. Kwaskowa żurawina namąciła tam nieźle, ale pozytywnie. Króliś (doświadczalny) szukał, czego to by się tu nie przyczepić, ale nie znalazł. 1:0 dla Konefki. Choć w sumie to był taki strzał w stopę, bo Królisiowi tak smakowało, że z trudem udało się mendzie wydrzeć jeden kawałek.

NA SPÓD

280 g ciasteczek oreo  80 g roztopionego masła 

NA SERNIK

6 jajek dużych  1 kg twarogu półtłustego trzykrotnie zmielonego lub z wiaderka  1 szklanka cukru pudru 

2 x 40 g budyń waniliowy proszek 1/2 szklanki oleju np. rzepakowego lub słonecznikowego  1 1/2 szklanki mleka 2%  1 3/4 szklanki mleka w proszku pełnego  

NA LUKIER

1 szklanka cukru pudru słodka śmietanka opcjonalnie  250 g żurawiny  cukier opcjonalnie Dodatkowo:  400 g świeżej żurawiny  

SPÓD

Herbatniki zblendować i dodać do nich roztopione, ciepłe masło. Zmiksować na masę o konsystencji piasku. Ciasteczkami wyłożyć tortownicę o średnicy 24 cm (dół i boki). Wstawić do piekarnika nagrzanego do 170 stopni na ok. 5 min. Po tym czasie wyciągnąć i ostudzić.

SERNIK

Żółtka oddzielić od białek. Białka ubić razem z cukrem na jasną i puszystą masę. W osobnej misie umieścić ser, żółtka i zmiksować. Dodać budynie waniliowe i znów połączyć. Następnie dodawać powoli olej.

Wymieszać. Teraz dodać mleko w płynie. Zmiksować. Następnie dodać mleko w proszku, nie przerywając miksowania. Masę serową, łyżka po łyżce dodawać do ubitych wcześniej białek. Połączyć na wolnych obrotach. Masę serową wylać na ciasteczkowy spód. Na wierzchu ułożyć żurawinę, można ją delikatnie palcem powciskać w masę serową. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 160 stopni na ok. 90 minut. Sernik studzić w piekarniku.

LUKIER

Do naczynia wsypać filiżankę cukru pudru. Dodać 2 łyżki śmietanki. Całość

dobrze wymieszać. Sprawdzić czy lukier nie jest za rzadki albo za gęsty. W razie konieczności dodać więcej śmietanki do uzyskania pożądanej konsystencji

ŻURAWINA

Owoce umieścić na głębokiej patelni. Dodać 4 łyżki cukru. Garnek umieścić na średniej mocy palnika. W ciągu paru minut cukier zacznie się rozpuszczać a owoce pękać i puszczać sok. Sprawdzić czy jest odpowiedni słodkie, jeśli nie dodać więcej cukru. Jak żurawina zacznie się rozpadać i być miękka ściągnąć z palnika. Wystudzoną udekorować sernik polany lukrem

Muffinki łosiopodobne

rólisia (doświadczalnego) słowo na dziś: „Nie bońć łosiem, zrób z dzieckiem muffinkowego łosia ktosia”. No dobra, coś przynajmniej łosiopodobnego, jak Konefka dwie lewe rączki. Jak zwał, tak zwał, a zabawa z dzieckiem przednia. Muffinki są czekoladowe z dużą ilością „japków” A potem przednia zabawa przy dekorowaniu łosiów ktosiów. Nieważne jak łosie niektosie wyglądają. Ważny jest ten czas, który posiedzicie razem z dzieciakami przy ich robieniu. Nie dość, że coś słodziakowego do wszamania, to i fajne w wyglądzie dla waszych pociech. Teraz więc robicie zadzieram kiecę i lecę… Po drodze zwijacie dzieciaka… Może być cudzy. Zwiniętego dzieciaka lub całą bandę sadzacie w kuchni i robicie wspólne wypieki.

NA CIASTO

3 duże jajka w temperaturze pokojowej szczypta soli  1 szklanka drobnego cukru  1,5 szklanki mąki pszennej  

2 łyżeczki proszku do pieczenia 0,5 szklanki oleju słonecznikowego  2 pełne łyżki gęstej śmietany 18%  4 łyżki kakao  6-8 jabłek pokrojonych w grubszą kostkę  

NA POLEWĘ

100 g mlecznej czekolady 50 g gorzkiej czekolady  5 łyżek mleka skondensowanego  mleko opcjonalnie Dodatkowo  czerwone drażetki skittels na noski  czekoladowe drażetki okrągłe na uszka  biszkopty amaretti  czekoladowa posypka  czekoladowe precelki na uszy  

CIASTO

Jajka umieścić w misie miksera. Dodać sól i cukier. Ubić na puszystą masę. Dolać olej. Zmiksować do połączenia składników. Następnie dodać kakao i proszek do pieczenia. Zmiksować. Dodać śmietanę i mąkę. Dobrze połączyć. Na koniec wmieszać pokrojone jabłka. Wymieszać i wylać do wcześniej przygotowanych foremek na

muffinki. Piec w piekarniku nagrzanym do 180 stopni i piec przez ok. 25 minut – do suchego patyczka. Po l a ć p o l e w ą i udekorować.

POLEWA

Na parze (w kąpieli wodnej) rozpuścić czekolady z mlekiem skondensowanym. Mieszać do uzyskania gładkiej polewy. Jeśli masa będzie zbyt gęsta, dodać mleka. Przestudzoną polewą polać ciasto.

Ja jestem Króliś doświadczalny… Znany jako ja jestem macho, niech kobiety mi wybaczo, niech płaczo. Tu znajdziesz lekcje gotowania na żarcie z efektem WOW. kroolinaria.pl Nauczę cię jak gotować, by osobie, która skradła twoje zimne serce, urwało cztery litery z wrażenia. Sekretarka Królisia: Konefka (Ewa Dzieciątkowska) 07759874338

| Nº 925 | 9 grudnia 2021

letnie danie |

Prowadzisz ﬁrmę w Anglii? Potrzebujesz porady dobrego adwokata? Zależy Ci na dobrym rezultacie?

Powierz sprawę ekspertom!

KANCELARIA IMD CORPORATE Kompleksowe usługi prawne dla ﬁrm. IMD Corporate według opinii Klientów na portalu Review Solicitors.

Kontakt www.imdcorporate.co.uk +44 330 159 5973 Powołaj się na Magazyn Cooltura i uzyskaj zniżkę 5% na usługi IMD Corporate! Oferujemy spotkania za pomocą wideokonferencji. Sprawdź również nasze usługi dla osób prywatnych.

Nasz adres 1st Floor, 63 St Mary Axe, London, EC3A 8AA

IMD Corporate jest nazwą handlową IMD Solicitors LLP. Kancelaria IMD Solicitors LLP jest spółką Limited Liability Partnership zarejestrowaną w Anglii i Walii (nr spółki OC401804) oraz jest autoryzowana i regulowana przez Solicitors Regulation Authority (numer wpisu 625141).

| 37

Beata Wdowczyk-Murfitt Dip ION, terapeutka żywieniowa www.lasantebybeata.co.uk

Niedoceniony sok z buraka

Od średniowiecza burak był stosowany w leczeniu różnych schorzeń, zwłaszcza chorób związanych z układem trawiennym i krwionośnym. W ostatnich latach burak i sok z buraków cieszą się dużym zainteresowaniem jako prozdrowotna żywność funkcjonalna. A skoro pośród największych producentów buraków są kraje europejskie na czele z Polską, warto przyjrzeć się temu warzywu. DLACZEGO SOK Z BURAKÓW?

Buraki to warzywa korzeniowe bogate w składniki odżywcze. W porównaniu z korzyściami z buraków, picie soku z buraków zapewnia bardziej nagły zastrzyk kwasu askorbinowego, witaminy E, karotenów, kwasów fenolowych i fitoestrogenów. Pomaga to poprawić funkcjonowanie serca i układu odpornościowego. Picie soku z buraków wprowadza również większe stężenie potasu niż podczas spożywania warzyw. Sok z buraków zapewnia większą wartość odżywczą niż spożywanie gotowanych buraków, ponieważ ciepło zmniejsza zawartość składników odżywczych. Picie soku z buraków to jeden z najlepszych sposobów na detoksykację organizmu — wzmocnienie funkcji wszystkich układów organizmu. Standardowy przepis na sok z buraków jest łatwy i można go przygotować w domu za pomocą blendera lub sokowirówki. Bardzo dobrze smakuje sam lub z imbirem i cytryną. Po prostu wyciskamy sok z warzyw i od razu go wypijamy. Nie przechowujemy go.

EWENTUALNE NIEPOŻĄDANE EFEKTY

Burak zawiera szczawiany, które zapobiegają wchłanianiu wapnia przez organizm, dzięki czemu mogą gromadzić się w nerkach w postaci kamieni. Jeśli masz kamienie nerkowe z powodu zbyt dużej ilości wapnia, możesz zalecić ograniczenie ilości szczawianów w swojej diecie.

Korzyści picia soku z buraków 1. WYDAJNOŚĆ W SPORCIE

znaczące obniżenie poziomu ciśnienia krwi. Naukowcy doszli do wniosku, że sok z buraków jest jednym z najlepszych produktów spożywczych, które naturalnie obniżają ciśnienie krwi, gdy są spożywane jako część normalnej diety u zdrowych osób dorosłych.

Sok z buraków może zwiększyć zdolność krwi do przenoszenia tlenu, oraz zmniejsza ilość tlenu potrzebnego mięśniom do optymalnego funkcjonowania. Oznacza to, że spożywanie buraków zapewnia wzrost energii, wydajności i wytrzymałości.

4. DETOKSYKACJA

2. SILNY PRZECIWUTLENIACZ

Sok z buraków został uznany za obiecującą terapię terapeutyczną w szeregu chorób klinicznych związanych ze stresem oksydacyjnym i stanem zapalnym. Jego składniki wykazują silne działanie przeciwutleniające, chemoprewencyjne i przeciwzapalne. Według badań sok z buraków może służyć jako przydatna strategia wzmacniająca wewnętrzną obronę antyoksydacyjną, pomagając chronić komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym, które powiązane są ze schorzeniami, takimi jak choroby serca, nowotwory i demencja. Dlatego tak ważne jest regularne spożywanie pokarmów bogatych w przeciwutleniacze.

3. WYRÓWNANIE CIŚNIENIE KRWI

Ponieważ buraki są bogate w naturalne substancje chemiczne zwane azotanami, w wyniku reakcji łańcuchowej organizm zamienia azotany w tlenek azotu, który pomaga w przepływie krwi i ciśnieniu krwi. Badanie z 2012 roku opublikowane w British Journal of Nutrition wykazało, że niska dawka buraków wykazywała znaczące działanie hipotensyjne. Inne badanie również wykazało, że sok z buraków i jabłek obniża skurczowe ciśnienie krwi, na co wskazują pomiary sześć godzin po spożyciu soku. Dotyczyło to zwłaszcza mężczyzn, którzy wykazali bardziej

Sok z buraków służy jako naturalny oczyszczacz krwi. Jest w stanie pomóc organizmowi w detoksykacji i oczyszczaniu krwi z metali ciężkich, toksyn i odpadów dzięki związkowi zwanemu glutationem. Glutation jest niezbędny do detoksykacji w wątrobie i innych narządach trawiennych. Dodatkowo zawartość błonnika w soku z buraków pomaga oczyścić przewód pokarmowy z toksyn jednocześnie przywracając zdrowe i regularne wypróżnienia. To właśnie betalainy w burakach pomagają w tworzeniu glutationu – umożliwiając organizmowi neutralizację toksyn i uczynienie ich rozpuszczalnymi w wodzie, co oznacza, że mogą być wydalane z moczem i wypłukiwane z organizmu. Sok z buraków jest również potężnym narzędziem do oczyszczania i wspomagania funkcji wątroby. Działa niestrudzenie, odtruwając naszą krew, wytwarzając żółć niezbędną do trawienia tłuszczu, rozkładając hormony i magazynując niezbędne witaminy, minerały i żelazo. Przy zaburzonej czynności wątroby, wyciskanie soku z warzyw ma tę dodatkową zaletę, że warzywa są łatwiejsze do strawienia i łatwiej dostępne do wchłaniania. Picie soku z buraków w celu oczyszczenia wątroby pomaga również obniżyć poziom kwasów w organizmie, pomagając stworzyć bardziej przyjazną równowagę pH.

5. WSPIERA ZDROWIE POZNAWCZE

Picie soku z buraków zwiększa przepływ krwi do mózgu u osób starszych, co może służyć jako naturalny sposób na zażegnanie choroby Alzheimera i walkę z postępem demencji i innych schorzeń poznawczych. Azotany w soku z buraków są przekształcane w azotyny przez bakterie w jamie ustnej. Te azotyny pomagają otworzyć naczynia krwionośne w ciele, zwiększając przepływ krwi i tlenu w miejscach, w których go brakuje. Z wiekiem pojawiają się obszary w mózgu, które stają się słabo ukrwione, co oznacza, że przez te obszary nie przepływa wystarczająca ilość krwi. To może prowadzić do zaburzeń poznawczych, takich jak demencja.

6. WALKA Z CUKRZYCĄ

Buraki zawierają przeciwutleniacz znany jako kwas alfa-liponowy, który, jak wykazano, obniża poziom glukozy, zwiększa wrażliwość na insulinę i zapobiega zmianom wywołanym stresem oksydacyjnym u pacjentów z cukrzycą. Badania opublikowane w 2020 roku wykazały, że suplementacja sokiem z buraków jest obiecująca w kontrolowaniu cukrzycy i homeostazy insuliny. Sok z buraków jest również bogaty w błonnik, dzięki czemu toksyny i odpady prawidłowo przemieszczają się przez układ pokarmowy. Gdy trzustka nie wytwarza odpowiedniej ilości insuliny lub komórki nie mogą właściwie przetwarzać insuliny, prowadzi to do cukrzycy.

7. WYSOKIE ŹRÓDŁO KWASU FOLIOWEGO

Liczne źródła pokazują, że spożycie kwasu foliowego jest ważne, ponieważ pomaga organizmowi w tworzeniu nowych komórek, w szczególności poprzez odgrywanie roli w kopiowaniu i syntezie DNA. Niedobór kwasu foliowego może powodować anemię (słabo uformowane czerwone krwinki), osłabioną funkcję odpornościową i słabe trawienie. Najbardziej narażone na niedobór kwasu foliowego są kobiety w ciąży, kobiety karmiące piersią, osoby z chorobami wątroby, osoby przyjmujące leki na cukrzycę, alkoholicy i osoby dializowane. Pokarmy o wysokiej zawartości kwasu foliowego, takie jak buraki, soczewica, szpinak i ciecierzyca, pomagają zapewnić zdrową ciążę, zwalczają raka i wspierają zdrowie układu krążenia.

Małgorzata Koszela-Żarska instruktorka firtness, trenerka personalna malgorzata.koszelazarska@gmail.com koszelazarska

Dlaczego pośladki „nie rosną”? D

uże, krągłe pośladki są marzeniem każdej z nas. Na początku zacznę od ich budowy. Pośladki składają się z trzech mięśni: - mięsień pośladkowy wielki, - mięsień pośladkowy średni (znajdujący się boku pośladków), - mięsień pośladkowy mniejszy (również znajdujący się z boku pośladków). No właśnie, należy zwró cić tu uwagę na jedno słowo: mięsień. Żeby mięśnie rosły, trzeba dać im odpowiedni bodziec do tego. Będzie nim dopasowane obciążenie. Ważna pozostanie też dieta. Dzisiaj wymienię kilka błędów w budowaniu pośladków.

1. Skupiasz się na przysiadach Oczywiście, że to ćwiczenie działa. Trzeba jednak wiedzieć, że maksymalny skurcz pośladków uzyskuje się na dole przysiadu, gdy pośladki są w pełni rozciągnięte, co uderza w dolną ich część. Dlatego, jeśli robisz tylko przysiady, możesz być pewna, że nigdy nie rozwiniesz pełnego potencjału swoich pośladków. Nieważne, jaki wariant przysiadu wykonujesz, nie wpłyniesz znacząco na górną część pośladków. 2. Wykonujesz trening pośladków tylko raz w tygodniu Wiele osób uważa, że mogą trenować pośladki raz w tygodniu i osiągnąć

świetne wyniki. Niestety są w błędzie. Będą w stanie utrzymać to, co już mają, ale nie zbudują pośladków. Aby uzyskać lepsze wyniki, musisz trenować pośladki co najmniej 2-3 razy w tygodniu. 3. Zbyt dużo kardio Kardio jest dobre dla twojego serca i ogólnego stanu zdrowia. Jednak od niego nie urosną ci pośladki. 4. Twoja dieta jest nieprawidłowa Pamiętaj, że to właśnie dieta jest kluczowym czynnikiem, który decyduje o tym, czy przybierasz na wadze, utrzymujesz ją, czy tracisz wagę. Bez odpowiedniej liczby kalorii w diecie nie da się zbudować pośladków. Organizm potrzebuje

PRZYSIAD Z ODWODZENIEM NOGI W BOK

Pozycja wyjściowa: Ustaw stopy na szerokość bioder, zepnij brzuch, plecy proste. Ruch: Wykonaj przysiad, pilnując prawidłowej techniki. Podnieś się do pełnego wyprostu i unieś nogę w bok. Pracuj w ten sposób przez 45 sekund (unoś prawą nogę), a następnie (cały czas wykonując przysiad) unoś lewą nogę.

odpowiedniej ilości paliwa, czyli składników budulcowych. 5. Nie trenujesz wszystkich części pośladków Jeśli wszystko, co robisz na siłowni, to przysiady, martwy ciąg i wykroki, to przede wszystkim pracujesz nad dolną częścią pośladków. Jeśli chcesz je maksymalnie rozwinąć, musisz także wykonywać ćwiczenia, takie jak hip thrusty i glute bridge. Podsumowując, jeśli chcesz powiększyć pośladki musisz włączyć trening siłowy i zadbać o prawidłową dietę. Trening bez obciążenia jedynie je wymodeluje i ujędrni.

UNOSZENIE PROSTYCH NÓG W LEŻENIU NA BRZUCHU Z OBCIĄŻENIEM

Pozycja wyjściowa: Połóż się na brzuchu. Napnij mocno pośladek. Ruch: Unieś prostą nogę w górę do momentu maksymalnego spięcia mięśnia. Pilnuj, by nie rotować nogi w biodrze. Nie odkładaj nogi na ziemię – pośladek cały czas ma być napięty. Pracuj 45 sekund na jedną, a następnie na drugą nogę.

UNOSZENIE UGIĘTYCH NÓG W KLĘKU PODPARTYM Z OBCIĄŻENIEM

Pozycja wyjściowa: Ustaw się w klęku podpartym i ugnij lewą nogę pod kątem prostym (palce stopy skieruj na siebie). Ruch: Unieś zgiętą nogę w górę, napinając mocno pośladki i zatrzymując się na sekundę za każdym razem, gdy jesteś w górze, następnie zmień kierunek ruchu i – schodząc nogą

w dół – przełóż ją po skosie, dotykając kolanem przeciwnej łydki. Ćwiczenie wykonuj przez 45 sekund na jedną, a następnie na drugą nogę.

Marcin Urban m.urban@cooltura.co.uk

Pomysły na prezenty Książka – Shuggie Bain

Large Poinsettia Planter

www.waterstones.com

www.marksandspencer.com

£7.49

£30

Velvet Bee Embroidered Cushion www.marksandspencer.com

Mini Alibaba Basket

£15

www.johnlewis.com

£35

Beats Solo3 Wireless Bluetooth On-Ear Headphones with Mic/Remote www.johnlewis.com

£129

2019 Apple AirPods with Charging Case www.johnlewis.com

£99 LEGO 75979 Harry Potter www.next.co.uk

£35

CHICCO Foxy Colourful Projection

Smart Ball Kick Up Counting Football With Lights And Sounds

www.currys.co.uk

www.next.co.uk

£17.99

£22

Personalised Where Is Teddy Search And Find Book www.notonthehighstreet.com

£23

SCIENCE MUSEUM Mechanics Lab Kit www.currys.co.uk

£23.99 43

ROZRYWKA

Cooltura+ | Nº 763 |

Stronę Stronyredaguje redagujeDariusz DariuszA.A.Zeller Zeller

Quiz: Muzyka polska

Przedwojenne szlagiery cz. 2

1. Dżem – Czerwony jak ……..

a. Piec b. Komunista c. Krew 1. Jan Kiepura – d. Cegła … “ „Brunetki, a. Szatynki 2. Jakie było prawdziwe b. Rude nazwisko Czesława c. Blondynki Niemena? d. Dziewczynki a. Nowak b. Wydrzycki Fogg – 2. Mieczysław c. Burzyński „Pięciu chłopców z … “ d. Sempoliński a. Albatrosa b. Pelikana 3. „Nie dokazuj, miła nie c. Kormorana dokazuj d. Bażanta

Przecież nie jest z Ciebie znowu cud – 3. Chórtaki Juranda Nie odsię razu, „Upić … “miła nie od razu a. Łatwo ………………………………..” b. Wstyd

a. Nie od razu się przebijesz c. Trzeba przez mój chłód! d. Warto b. Nie od razu zniknie rejestr Twoich szkód! 4. Eugeniusz Bodo c. Nie – „…, achodterazu … “stopisz serca mego lód! a. Konie d. Nie od razu się opłaci ten b. Baby Twój trud! c. Oczy d. Noce

4. Kto był pierwszym wykonawcą 5. Szczepkoutworu i Tońko „Kolorowe – „Tylko … jarmarki”? “ a. Janusz Laskowski a. W Krakowie b. Irena Santor b. W Warszawie c. Maryla Rodowicz c. W Zamościu d. Jerzy Połomski d. We Lwowie

5. Którego zespołu jest to cytat: „Kocham cię kochanie moje, kocham cię a kochanie moje…”?

6. Kto to śpiewał: „Wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie umiem”? Breakout Fogg 6. a. Mieczysław b. Andrzej Zaucha – „Jesienne …“ c. Chłopcy z Placu Broni a. Chryzantemy d. Tilt b. Liście c. Róże 7.d.Kombi Wiatry– Słodkiego, ……..

życia.

Błogiego 7. a. Adolf Dymsza & Eugeniusz b. Długiego Bodo – „Ach, … kochanie” c. Miłego a. Śpij d. Dobrego b. Tańcz c. Wróć 8.d.„A kiedy przyjdzie także Płacz

po mnie Zegarmistrz światła – 8. Janusz Popławski purpurowy „... jak za dawnych lat” Bya. mi zabełtać błękit Zaśpiewajmy wb.głowie Powróćmy …………………………………….” c. Wypijmy

dodaj ogłoszenie na

a. To go zapytam, czy jest d. Zatańczmy zdrowy Zawieje wreszcie 9. b. Piosenka z filmu wiatr „Żona odnowy i nie żona” – „Przepijemy c. Stanę się nagle fioletowy naszej babci … mały” d. To będę jasny i gotowy a. Dzbanek b. Zapas 9.c.„Wehikuł Domek czasu” to przebój którego zespołu? d. Kielich a. Dżem Coma 10.b.Mieczysław Fogg – c. Perfect „A ja sobie gram na … “ d. Lao Che a. Gramofonie b. Saksofonie 10. „Niech żyje bal!” c. Tubie śpiewa… d. Gitarze a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Prawidłowe odpowiedzi: 1c, 2a, 3d, 4b, 5d, 6c, 7a, 8b, 9c, 10a. Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

l• l • •l Profesor do studenta egzaminie: – Stary, Ty wiesz, żena Eskimosi -mają Proszę pana,sto czysłów pan w ogóle ponad chce skończyć studia? na określenie śniegu? -– Tak Eee,panie ja to profesorze. mam nawet więcej, -jak Norano to właśnie pansię skończył... śpiesząc do pracy odśnieżam samochód. l• l • •l Do banku Sasza w Szwajcarii wchodzi Dzwoni z Leningradu klient z walizką ściszonym głosem do Fiodora na iSyberię: mówi do bankiera: – Ty, stary słyszałem, że u was -tęga Chciałbym zima –wpłacić mówi pieniądze, Sasza. w tej walizce euro. – Jaka jest tamcztery tęga.miliony Raptem -25℃ – Na to bankier uśmiechnięty:

-odpowiada Proszę nie ściszać Fiodor.głosu, bieda to żaden – Tak?wstyd. A ja słyszałem w telewizji, że -6℃ – rzecze l l l Sasza. Zapytali Grzegorza czy repre– A, chyba, że na Latę, dworze... – zentacja z 1974 pokonałaby dzimówi Fiodor siejszą kadrę. • • • -W zimowy Tak, wygralibyśmy 1:0. wieczór gajowy -złapał Tylko tyle? w lesie złodzieja, który -kradł No tak, proszę pamiętać że więkścięte drzewo. szość nas jest jużdrzewo? po 70. – Co, zkradniemy – Panie gajowy, ja tylko l dla l lkrólików! zbieram paszę Jasiu przychodzi ze szkoły i chwali – Chcesz mi wmówić draniu, się ojcu: jedzą drewno? że króliki -– Tato, na kartkówce nie Jeśli dzisiaj nie będą chciały jeść, popełniłem żadnego błędu ortoto napalę nim w piecu... graficznego!

- Wspaniale synu, • • a• jaki był temat? -Zimowe Tabliczkapopołudnie... mnożenia. Dama wychodzi na spacer w futrze l l l i spotyka na ulicy członków -organizacji Tatusiu, czyekologicznej. Ocean Spokojny zawsze jest nie spokojny? – Jak pani wstyd nosić futro -zdarte Co za dziwne pytanie? Czy nie z żywych norek? możesz się otocoś mądrzejszego? – To niepytać norki, poliestry. -– Mogę. umarło MarA czy Kiedy pani wie, ile Morze poliestrów twe? musiało oddać życie, żeby pani miała futro? l• l • •l Student pytaw radiu, studenta:że jutro Słyszałem -ma Powtarzałeś przed egzamibyć 2 razycoś zimniej niż nem? dzisiaj. Nie mogę się już -doczekać, Tak. co z tego wyniknie. -Dziś A co? jest 0 stopni ... - Będzie dobrze, będzie dobrze...

ZNAJDŹ 5 RÓŻNIC

POLICZ CZAPKI

LABIRYNT

SUDOKU DLA DZIECI

WYNIKI 10. KOLEJKI Scyzoryki – Warriors AK47 PCW Olimpia – ESS Steel Team Power Rangers – KS04 Ark

2:2 0:2 1:1

TABELA 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Warriors AK47 Scyzoryki ESS Steel Team Power Rangers KS04 Ark PCW Olimpia

10 10 10 10 10 10

31-13 27-20 11-11 14-18 15-23 16-29

19 17 16 14 12 7

ZESTAW PAR 11. KOLEJKI: 9:00 ESS Steel Team – Warriors AK47 9:00 KS04 Ark – PCW Olimpia 10:00 Scyzoryki – Power Rangers

KLASYFIKACJA FAIR PLAY 1. 2. 3. 4. 5. 6.

KS04 Ark Power Rangers Warriors AK47 Scyzoryki PCW Olimpia ESS Steel Team

9 12 21 33 36 36

pkt. pkt. pkt. pkt. pkt. pkt.

KLASYFIKACJA STRZELCÓW 1. Damian Wacewicz Warriors AK47 13 2. Marcin Nowak Scyzoryki 6 3. Krzysztof Kwoka KS04 Ark 6 4. Krzysztof Wos Scyzoryki 5 5. Rafał Holownia PCW Olimpia 4 6. Cojocaru Liviu Dumitru Warriors AK47 4 7. Piotr Duda Warriors AK47 4 8. Karol Pryslak Power Rangers 3 9. Lukasz Ciężarek PCW Olimpia 3 10. Konrad Jaszczuk Warriors AK47 3 11. Kamil Czaja Scyzoryki 3 12. Piotr Drewniak ESS Steel Team 2 13. Paweł Danilczyk KS04 Ark 2 14. Mateusz Bąk ESS Steel Team 2 15. Grzegorz Rak SS Steel Team 2 16. Artur Arent Scyzoryki 2 17. Adrian Olejnik Power Rangers 2 18. Marcin Pietrzak Scyzoryki 2 19. Michał Górniak PCW Olimpia 2 20. Ihab el-yassine PCW Olimpia 2

Remis w meczu na szczycie W meczu na szczycie Scyzoryki dzielą się punktami z Warriors AK47. Skrzętnie wykorzystali to „stalowcy”, którzy ogrywając mistrza ligi zbliżyli się do prowadzącej dwójki. Daniel Kowalski, polsport.co.uk

meczu na szczycie trudno było wskazać faworyta. Oba zespoły przystąpiły do rywalizacji bardzo zdeterminowane, co spowodowało, że kibice nie mogli narzekać na brak emocji. Pojedynek zakończył się ostatecznie podziałem punktów. Derbowy pojedynek Power Rangers z KS04 Ark również zakończył się remisem. Prowadzenie, już w pierwszych minutach objęli „rangersi”, którzy po rzucie rożnym wykorzystali błąd defensorów rywala. W dalszej części meczu inicjatywę przejęli zawodnicy KS-u. Mimo wielu okazji wyrównującą bramkę udało im się zdobyć dopiero kilkadziesiąt sekund przed ostatnim gwizdkiem sędziego. Trwa czarna passa mistrza ligi, który przegrywa kolejny mecz o punkty. Pojedynek z ESS Steel Team był wyrównany, a na dodatek outsiderowi arbiter nie uznał gola, który z pewnością mógł zmienić dalszy przebieg widowiska. PCW Olimpia zamyka ligową stawkę i ma już pięć punktów straty do przedostatniego w tabeli KS04 Ark.

PRESTIŻOWA PRACA DLA BUDOWLAŃCA MALARZE, HYDRAULICY, ELEKTRYCY, PŁYTKARZE, DEKORATORZY, STOLARZE - CZEKAMY NA WAS!

SKUPUJEMY KAŻDY METAL I WYWOZIMY www.mattmetal.co.uk ŚMIECI!

SZUKASZ PRACY? Wejdź na

www.polakdarade.uk info@polakpotrafi.uk

Tel. 020 3488 5840

BELGRAVIA PRESTIGE

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

Telefon całodobowy:

02088405188

Meble na zamówienie – pod wymiar. Instalacja saun i łaźni parowych. Malowanie wnętrz oraz zewnętrzne instalacje budynków.

Luksusowa firma z ponad 14-letnim doświadczeniem Kompleksowe, profesjonalne i ekskluzywne remonty wnętrz. Eleganckie łazienki i kuchnie.

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

020 3488 5840

www.belgraviaprestige.co.uk www.polakdarade.uk

polskidompogrzebowy.co.uk

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£220 + VAT

GODZIWE STAWKI I DOBRA PRACA, z nami współpraca się zawsze opłaca!

07845086222 Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

Finezja pędzla, siła młota w Belgravia Prestige jest ŚWIETNA ROBOTA!

12Y

SKIP

£270 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk