15 Jaar Agriterra by Visuele Notulen

Zaaien & Oogsten Musis Sacrum 27 september 2013

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Voorwoord

Kees Blokland - directeur Agriterra

Toon Bierings, oud-Rabobankman, was voorzitter van de voorloper van Agriterra. Hij heeft ook vele werkbezoeken voor ons gebracht aan tal van landen. Met hem hebben we het eerste boergenoteerde bedrijf opgericht in Nicaragua, de boerenleenbank aldaar. Vanwege ons vijftien jarig bestaan heb ik Toon weer eens opgezocht. Toon benadrukte dat hij indertijd één vrolijke vriendenclub aantrof van medewerkers en bestuursleden. Hij rekent het terecht tot zijn verdienste dat hij een verzakelijking heeft ingezet. Die zakelijker inrichting en benadering hebben er inderdaad toe geleid dat Agriterra een professionele club is. Vanaf een pril begin wees medewerkster van het eerste uur, Marly Boonman, erop dat het goed zou zijn procedures vast te leggen en de rechtspositie te regelen. Een paar jaar later was Agriterra ISO gecertificeerd. Er zijn maar weinig ontwikkelingsorganisaties met dit kwaliteitskeurmerk. Als enige ontwikkelingsorganisatie nam Agriterra in het debat over “meten is weten” de positie in dat een ontwikkelingsorganisatie geen knip voor de neus waard is als ze niet weet wat ze doet en bereikt. En om resultaten te weten, moet men rigoureus meten. Jur Schuurman hamerde hier terecht op. Zo kunnen we vaststellen dat via honderden landen tuinbouworganisaties, vrouwenorganisaties en coöperaties elk jaar weer zo’n 900.000 boeren en tuinders actief deelnemen aan de Agriterra projecten én daar de vruchten van plukken. In ons openbare informatiesysteem agro-info.net vindt u meer dan 1500 projecten.

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Meer dan 1.800 adviesbezoeken hebben we laten uitvoeren. Er is een geweldige kennisuitwisseling van boer(in) tot boer(in) op gang gekomen. Vijftien jaar geleden waren de landbouworganisaties in Afrika onzichtbaar. Vele Nederlandse instituten en hulporganisaties beweerden dat er hooguit wat groepen vergaderden onder een boom. Vandaag de dag zijn in elk land grote federatieve verbanden en duizenden coĂśperaties. Vijf Afrikaanse subregioâ&#x20AC;&#x2122;s hebben elk hun eigen organisatie vergelijkbaar met de Europese boerenkoepel COPA. De ledenaantallen van de landelijke federaties groeien met 25% per jaar. In 2007 merkte de Wereldbank op dat de groeiende organisatiegraad onder boeren in combinatie met de informatierevolutie het mogelijk maakt om de trend van afnemende bestedingen in de landbouw te keren. En dat was ook nodig volgens de bank. Overheden waren opgeschrikt door voedselrellen in verschillende landen. Voedselzekerheid kwam

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

terug op de politieke agenda. Daarmee groeide ook de oproep aan het bedrijfsleven om zijn rol in de ontwikkelingsinspanning te leveren. Alles wat Agriterra tot dan toe had gedaan, diende de ontwikkeling die op gang kwam. Agriterra had boerenorganisaties versterkt en daarmee gezorgd voor een natuurlijk aangrijpingspunt voor bedrijven op zoek naar aankoop van landbouwproducten of afzet van hun diensten, machines en middelen. Agriterra had organisaties mondig gemaakt zodat ze konden meepraten op internationale fora. Agriterra had de clubs gedocumenteerd, zichtbaar gemaakt, hun financieel beheer versterkt en ook bijgedragen aan een stevige ledenbasis en stabiele bedrijfsvoering. Agriterra had een effectieve Agripool ingericht vol deskundigen die hun kennis overdragen aan hun collega’s in andere landen. Op vele fronten hebben we vele aanzetten gedaan, een hoop bereikt, maar het kan allemaal nog beter, professioneler. We willen nog meer het vakmanschap van medewerkers en agripoolers vergroten, we willen nog beter meten en weten wat we wanneer kunnen bijdragen en we willen er meer over vertellen. De verzakelijking gaat dus door. Tegelijkertijd - en dat is het mooiste - is Agriterra een echte vriendenclub gebleven. Iedereen die hier op 27 september in Musis Sacrum bij elkaar is, weet wat ik bedoel. Voor de medewerkers op kantoor is het nog veel duidelijker. Bij een recent afscheid van relatiebeheerder Jeannette van Rijsoort hebben we gesproken over ‘de warme deken’ van Agriterra, een uitdrukking die verbonden blijft aan Marjolijn Hondebrink die we ook vandaag weer zo missen. Die ‘deken’ is niks klefs, maar gaat over José Levelink en Annemarie Dresen die met hun mannen Larisa Jahanfar verhuizen. Het gaat over het delen van sores en vreugde. Ik denk dat agrarisch Nederland trots kan zijn op een ontwikkelingsorganisatie als Agriterra.

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Fantastisch feest in Musis Sacrum #Agriterra15 Yvonne van Maanen @YvMaanen

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

“Doorgaan met pionieren!” Arnoud Rikkers

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview Arnoud Rikkers - consultant

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? “Ik ben er trots op dat ik heb mogen bijdragen aan de financiering van een coöperatie in Oeganda. Ze zijn daardoor in staat om te kunnen investeren in bijvoorbeeld duurzame machines.” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? “Dat Agriterra in staat is om lokale ondernemingsvaardigheden bij te brengen.”

boeren

Afrika

Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? “Agriterra moet vooral door blijven gaan met pionieren, en het kan geen kwaad om af en toe daarbij de grenzen bij op te zoeken.”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Agri-ProFocus @agriprofocus

@agriprofocus wishes @agriterra a great celebration of their 15 years of existence! #agriterra15

Richard van der Maden @rvdmaden

De ontvangst is alvast overweldigend ĂŠn internationaal, zoals dat natuurlijk hoort bij #agriterra15

Anne Stael @AnneStael

Veel boerenwijsheid en nieuwe verbinding voor internationale samenwerking #agriterra15 #gefeliciteerd

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

John Hilhorst @NAJKvoorzitter

#agriterra15 al 15 jaar het voorbeeld van ontwikkelen van platteland en op effectieve wijze Vooral zo doorgaan! @NAJKtweets @Agriterra

Kees Blokland @KeesBloklandPhD

Ik wens @Agriterra heel veel feesten toe #agriterra15

Addis Wijkamp @AddisW

#agriterra15 Felicidades Agriterra, 15 a単os haciendo la diferencia

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview Marjon Verkleij - ZijActief

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? “Ik ben voor het eerst sinds jaren weer eens op missie naar Nepal geweest. Ik vond het geweldig dat we de lokale boeren daar de kracht van coöperatief ondernemen hebben kunnen laten zien.” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? “Ik ben er trots op dat Agriterra de switch van ontwikkelingshulp naar sociaal-economisch ondernemen heeft kunnen maken. We kunnen lokale boeren nu een hengel geven om mee te vissen in plaats voor hen de vissen te vangen.” Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? “Ik hoop dat Agriterra kennis van boer tot boer en van boerin tot boerin blijft overdragen. Daarnaast hoop ik dat Agriterra zich blijft focussen om zoveel mogelijk vrouwen in de top actief te houden.”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

â&#x20AC;&#x153;We kunnen lokale boeren nu een hengel geven om mee te vissen in plaats voor hen de vissen te vangen.â&#x20AC;?

Marjon Verkleij

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

@Agriterra Gefeliciteerd, op naar de volgende 15 jaar internationale ontwikkelingssamenwerking voor het platteland! #coรถperatie #Agriterra15 NCR Coรถperatie @NCR_Coop

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview Aaltje de Roos Ministerie van Buitenlandse Zaken

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? “Ik ben er trots op dat we vanuit het Ministerie van Buitenlands Zaken een prachtig partnerschap met Agriterra hebben weten op te bouwen.” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? “Ik ben vooral trots op alle persoonlijke verhalen van boeren en boerinnen, die op basis van de boer-tot-boer benadering hun inkomsten veelal weten te verdubbelen.” Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? “Ik hoop dat Agriterra ook de komende jaren zal blijven bijdragen aan de emancipatie van boeren en boerinnen uit Afrika.”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

â&#x20AC;&#x153;Ik hoop dat Agriterra ook de komende jaren zal blijven bijdragen aan de emancipatie van boeren en boerinnen in Afrika.â&#x20AC;? Aaltje de Roos

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

â&#x20AC;&#x153;Ik vind dat we nog ondernemender mogen worden.â&#x20AC;? Mascha Middelbeek

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview Mascha Middelbeek relatiebeheerder bij Agriterra

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? “Ik werk samen met boeren in Ethiopië en ik heb hen geleerd hoe je een kapitaal moet opbouwen om te kunnen investeren. Dit is gelukt en nu zijn ze bijvoorbeeld in staat om zelf meelverwerkingsmachines aan te schaffen. Dat voelt goed!” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? “Dat Agriterra echt stappen heeft weten te maken in het bankabel maken van coöperaties in landen als Ethiopië, Oeganda en Peru. Door versterking van onze klanten en goede ondersteuning bij het opstellen van bedrijfsplannen, financieren banken die bedrijfsambities. Die inspanning wordt ook gezien en gewaardeerd door anderen, van klant tot politiek. Dat vind ik een mooie stap.” Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? “Ik vind dat we nog ondernemender mogen worden en meer van hulp naar handel mogen overgaan. En daarnaast hoop ik dat de gezellig sfeer en collegialiteit blijft zoals het nu is!”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Gefeliciteerd! RT @Agriterra: Feest gaat bijna los: 15 jaar voor ĂŠn met boer(inn)en voor economische ontwikkeling wereldwijd! #agriterra15 PUM @PUM_nl

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview Inge Keijsper & Gea Helms vrijwilligers Agriterra

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? Gea: “Ik vind het leuk als ik van de buitenlandse gasten te horen krijg dat ik ze goed heb geholpen.” Inge: “Ik krijg weleens het compliment dat ik van een moeilijk te begrijpen beleidsstuk een toegankelijk verhaal heb weten te maken.” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? Inge: “Agriterra heeft weleens boeren uit Afrika hier in Nederland uitgenodigd om hen een prijs te overhandigen. De glimlach op hun gezicht is onbetaalbaar.” Gea: “Dat Agriterra goed weet in te spelen op de omstandigheden van de lokale markt. Kortom; dat er echt wordt gekeken wat de boeren in Afrika nodig hebben om succesvol te worden.” Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? Gea: “Ik hoop dat Agriterra in de toekomst de middenklasse in Afrika beter kan bedienen en betrekken bij hun activiteiten.” Inge: “De experts hebben veel kennis en ervaring, maar door het vaak grote leeftijdsverschil ontbreekt soms de klik met de lokale boeren. Wat verjonging zou geen kwaad kunnen.”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

â&#x20AC;&#x153;Ik hoop dat Agriterra in de toekomst de middenklasse in Afrika beter kan bedienen en betrekken bij hun activiteiten.â&#x20AC;? Gea Helms

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

“Vooral zo doorgaan!” John Hilhorst

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview John Hilhorst - voorzitter NAJK

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? “Ik ben vorig jaar september toegetreden tot het bestuur van Agriterra, en daar ben ik trots op.” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? “We zijn er trots op dat we de boeren in Afrika niet zomaar ontwikkelingshulp bieden, maar dat dit ook op een sociaal-economische en persoonlijke wijze gebeurt.” Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? “Vooral zo doorgaan!”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Interview Herman Bakhuis FrieslandCampina

Welke persoonlijke bijdrage in relatie tot je werkzaamheden voor Agriterra is je het meest bijgebleven? “Afgelopen voorjaar heb ik samen met FrieslandCampina meegeholpen aan de ontwikkeling van een melkveehouderij in Azië. Daar ben ik best trots op. Tevens vind ik het geweldig dat ik mijn kennis en ervaring kan en mag overdragen aan de boeren daar.” Op welk behaalde resultaat van Agriterra ben jij het meest trots? “Ik ben er trots op dat Agriterra een instantie is geworden die zowel in Nederland als in het buitenland wordt erkend.” Heb je met het oog op de komende 15 jaar nog een persoonlijke boodschap voor Agriterra? “We mogen meer uitdragen wat we hebben bereikt.”

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

â&#x20AC;&#x153;We worden zowel in Nederland als in het buitenland erkend.â&#x20AC;?

Herman Bakhuis

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Mooi om 15-jarig bestaan #agriterra15 meegevierd te hebben, nu thuis, feestjurk uit, overall aan, laatste rondje tussen de dames koe Karin van der Toorn @KarinvdToorn

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Het was een fantastisch jubileumfeest #agriterra15, leuke mensen ontmoet @ Agriterra

Bertine Schieven @bertineschieven

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Speech

Kees Blokland - directeur Agriterra

Bij de lancering van Agriterra in 1998 gebruikten we het beeld the Natural (1984) met Robert Redford. De slag van baseballer Roy Hobbs om het spectaculaire begin van Agriterra te benadrukken. Afrika op honk één, Azië op twee en Latijns Amerika op drie en Roy hobbs sloeg de bal door de verlichting van het stadion. Home run. De film en de scene hebben wat mij betreft een grotere betekenis. Roy maakte zijn spectaculaire slag omdat hij kort daarvoor gehoord had dat zijn zoon in het stadion zat. Tot dat moment wist Roy niet dat hij een zoon had. Ik vond en vind dat emotioneel, omdat het uitdrukt dat onze omgeving zo belangrijk is voor wat we doen of willen zijn. Natuurlijk zou ik niks liever willen dan dat Agriterra de omgekeerde atoombom zou zijn die Charles Nouatin, de directeur van de boerenorganisatie FUPRO uit Benin, voorspelde in de oprichtingssessie van Agriterra, een bom die de wereld ging opbouwen. Natuurlijk wil ik dat boerenleider Daniel Nuñez, de legendarische boerenleider uit Nicaragua, gelijk krijgt, die stelde dat iemand met een droom, het recht heeft dat de droom uitkomt. Onze dromen zijn groot, een wereld zonder armoede. Hoe groot we ook dromen, we zijn niks zonder onze omgeving. We willen hier gezellig samenzijn, vieren dat we 15 jaar bestaan. We willen er bij stil staan dat we hier met hart en ziel werken aan idealen waar we in geloven. En we willen vertellen dat we veel bereiken. En ‘we’ zijn we dan hier allemaal gezamenlijk en nog veel meer mensen die niet in Musis konden zijn vandaag. Want we kennen de verhalen, we tekenen ze op. De vrijwilligers spelen daar een hoofdrol in, De verhalen zetten

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

we op de website, publiceren ze in rapporten zoals het activiteitenverslag. En als je dat laatste verslag leest over 2012. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik word daar warm van. Wat een resultaten, wat een impact…. zevenhonderdduizend boeren, waarvan 40% boerinnen, 95% van ons projectengeld komt terecht bij heel gewone mensen in de dorpen in zo’n dertig landen. Ik kreeg een brief van Aaltje de Roos, de senior beleidsmedewerker bij DGIS –senior, niet omdat ze oud is, maar omdat ze zoveel weet- dat het rapport was goedgekeurd. Ze liet me al mondeling weten dat ze onder de indruk was van de resultaten. We houden onze focus scherp op landbouworganisaties en laten ons niet leiden door de waan van de dag. We richtten ons op deze organisaties toen anderen met hele andere zaken bezig waren, we doen het nu coöperaties hot zijn en we zullen het blijven doen als de hype weer overwaait. We doen dat met de inzet van de kennis en kunde van de agripoolers. We weten dan ook dat alles wat we bereiken

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

en waar we als medewerkers over schrijven alleen kan doordat wij de Nederlandse en buitenlandse partijen met elkaar in contact brengen. De agripoolers zijn daarin de sleutel. We gaan de agripool ook verder verzakelijken, om nog veel meer agripoolers te kunnen inzetten. Het helpt ons om resultaten te illustreren. In Niger investeerden we in de afgelopen tien jaar 5,5 miljoen euro in de organisatie van tuinders in dat land. Zij zetten een uienzaadproductie op waaraan nu 16.000 mensen, dat is meer dan drie keer zoveel mensen als toen we begonnen, een dikke boterham verdienen. Iedere boer verdient nu gemiddeld anderhalf keer wat het vroeger was. Is ons geld dan goed besteed? Ja, zou ik zeggen want dat komt neer op een intern rendement van 28% over de investering die we gedaan hebben. In de afgelopen jaar hebben we meer dan 130 miljoen euro aan ontwikkelingsgeld besteed. Er is heel veel bereikt. Voor vele families in Nederland is Agriterra een begrip, maar dat geldt voor nog honderd duizenden, zelfs miljoenen families in het buitenland. Die verwachten meer en meer van ons. We vinden dat wij een verantwoordelijkheid hebben bij het uitbannen van de honger in de wereld. We willen daar met zijn allen alles aan doen. Agriterra verscheept geen oude kleren naar de derde wereld, maar geeft het beste wat we te bieden hebben, de kennis en kunde van de Nederlandse agrarische sector. Ik hoop van harte dat u er allemaal bij blijft, mee blijft denken en werken.

EĂŠn van de vele succesverhalen in beeld: koffieboer Daniel in Oeganda is er in de afgelopen 15 jaar op vooruit gegaan, mede door zijn lidmaatschap van een coĂśperatie. http://www.youtube.com/watch?v=obust17fdUU

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Colofon

Visuele Notulen

Team Captain - Diederik Vrijhoef

Illustrator - Marijke Timmerman Tekstschrijver - Sierk Keuning Fotograaf - Henk van der Velden Magazine Designer - Michael Kluver

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten

Mede mogelijk gemaakt door u en alle andere aanwezigen.

Visuele Notulen - Agriterra, Zaaien & Oogsten