Visuele Notulen
Proeftuin Arnhem - Presikhaaf 23-11-2011
“Naar schatting lopen er zo’n 250.000 diabetici rond in Nederland die dat nog niet weten” - Dokter Bülbül
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Voorwoord
W
oensdag organiseerden we in Resto VanHarte in Arnhem een voorlichtingsavond speciaal voor familieleden van diabetespatiënten en patiënten zelf over de risico’s van het krijgen van diabetes type 2. Familieleden lopen een verhoogde kans om diabetes type 2 te krijgen. Daarom is het vroegtijdig opsporen van mensen met een verhoogd risico op diabetes type 2 belangrijk. Deze avond paste precies in de Gezonde Wijkaanpak in Presikhaaf. De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF), het Voedingscentrum en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) organiseerden vanuit de campagne ‘Kijk op Diabetes’ samen met het gezondheidscentrum Presikhaaf, de GGD Gelderland-Midden en het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ) deze avond. Laat u informeren Tijdens deze avond informeerden de huisartsen dr. Bülbül en dr. Dellemann, diabetesverpleegkundige Ytje Zweers, apotheker Gert Jonge Poerink, fysiotherapeut Elbert van Ruller, diëtiste Gerda Wilhelm, projectmanager Resto VanHarte Allon Cheng en NISB adviseur Marianne Henzen u over de risico’s van diabetes en nog belangrijker welke hulpverleners u in de wijk kunt benaderen. U kon deelnemen aan de inspirerende workshops: gezond gerecht maken met Gerda Wilhelm en Allon Cheng of Bewegen met plezier met Elbert van Ruller en Marianne Henzen. Ook was er voldoende ruimte voor vragen en het onderling delen van tips en ervaringen. Beluister hier http://bit.ly/sp5oy3 het interview met Alice Somer tijdens de radiouitzending van 22 november op RTV Arnhem.
Gezonde Wijk De campagne ‘Kijk op Diabetes’ brengt met deze aanpak diabetespreventie nog meer onder de aandacht. De Arnhemse wijk Presikhaaf startte in januari 2011 met groot succes met diabetespreventie in de regio samen met professionals van verschillende regionale preventieve instellingen als: Thuiszorg, IrisZorg, de Gelderse Roos, Stichting Welzijn Ouderen (SWOA), Sportbedrijf en de Gelderse Sport Federatie (GSF). De ambitie is om de Gezonde Wijk- aanpak te verspreiden naar meer Arnhemse wijken en van daaruit naar de rest van de regio Gelderland-Midden. De Gezonde wijk is een nieuwe manier van werken in de Arnhemse wijk Presikhaaf en leidt tot kostenbesparing. Het is een experiment dat zich richt op gezonde bewoners, een gezonde leefomgeving en een goede zorg. In een gezonde wijk kunnen mensen: terecht met vragen over zorg en gezondheidsproblemen, over opgroeien en opvoeden, over voldoende bewegen en sporten en zelf actief bijdragen aan hun gezondheid. Meer over de resultaten van de Gezonde Wijk in Presikhaaf vindt u op www.presikhaaf.info gezondewijk. Hier vindt u ook de drie eerder verschenen magazines. --Monique Schrijver, projectleider campagne ‘Kijk op Diabetes’ van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) in directe samenwerking met Alice Somer, adviseur Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie bij de GGD en Gerda Dellemann- Bongers, manager huisartsenpraktijk Presikhaaf.
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
“Wereldwijd zijn er 246 miljoen mensen met diabetes type 2” - Dr. Bülbül
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
“In Nederland sterve mensen aan diabetes
en jaarlijks evenveel als aan borstkanker�
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Alice Somer van de GDD GelderlandMidden
W
at houdt de campagne Kijk Op Diabetes in? “Kijk Op Diabetes is een landelijke campagne, en GGD Gelderland-Midden is gevraagd er lokaal aandacht aan te besteden met als doel diabetes vroegtijdig op te sporen en te voorkomen. De campagne is er voor mensen die een verhoogd risico lopen op diabetes. Als je ouder bent dan 45 bijvoorbeeld, of als een broer, zus, moeder of vader aan diabetes lijdt. Ook als een tante of iemand anders uit de tweede familielijn ziek is loop je zelf een verhoogd risico. Een ongezonde leefstijl draagt ook bij aan de kans op de ziekte. Vaak zijn diabetici te zwaar en doen ze weinig aan lichaamsbeweging. Ook als je Hindoestaans, Creools, Marokkaans of Turks bent is de kans op de ziekte groter. Die laatste groep vragen we om vanaf hun 35e eenmaal per jaar naar de arts te gaan om te kijken of de bloedsuikerspiegel niet te hoog is.” Wat zijn de risico’s van diabetes? “Als je het hebt ben je afhankelijk van medicatie. Dat is naar voor jezelf, en je komt dan ook in het
medisch circuit terecht en dat is onwenselijk. Ook de overheid kijkt naar kostenposten in zorgverzekeringen en wil daarom veel aan preventie doen. Complicaties die optreden bij diabetes zijn afwijkingen aan ogen, chronische vermoeidheid, vaatproblemen en een slechtere genezing van wondjes. Daarnaast wordt je inactiever en heb je vaker verschillende klachten.”
“Eet veel fruit en groente en snack niet teveel” Wat kan ik doen om het risico op diabetes te verlagen? “Dat ligt vooral aan een gezonde leefstijl: gezond eten volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum en genoeg bewegen. Eet veel fruit en groente en snack niet teveel. Regelmatig leven en niet teveel drinken en roken helpt ook enorm. Dat bedoel ik niet om met het vingertje te wijzen, maar als je aan de symptomen van hoog risico voldoet, neem je verantwoordelijkheid en zorg dat je minstens
aan één van de vlakken wat doet. Op www. kijkopdiabetes.nl kun je de Diabetes Risicotest doen. Met deze test kunt u bepalen of u een verhoogd risico heeft om diabetes te krijgen. U doet dat aan de hand van zeven vragen. Deze zeven vragen resulteren in een score. Die score zegt of u een kleine, een verhoogde of een grote kans heeft om diabetes te krijgen. Wat uniek is aan deze campagne: de groep die nog niet ziek is proberen we hiermee te bereiken.” Hoe herken ik de symptomen van diabetes? “De herkenbaarste symptomen zijn algehele malaise, moeheid, inactiviteit en veel plassen en drinken. Niet goed en niet lekker in je vel zitten, maar het niet kunnen plaatsen, komt ook vaak voor. Daarnaast hebben diabetici vaak een hoge bloedruk en vaatproblemen. De complicaties zijn naar, zorg daarom dat je niet over de bloedsuikergrens heen gaat.”
De Gezonde Wijk “Wij, GGD Gelderland-Midden Nederland, regionaliseren de campagne Kijk Op Diabetes hier. Momenteel is er een innovatief experiment, genaamd De Gezonde Wijk, vanuit landelijke overheid. Mensen die in de wijk al het verschil maken op het gebied van gezonde leefstijlen zetten zich in voor de buurtbewoners. Onze campagne sluit daar mooi op aan. Wij houden van nieuwe vormen van mensen werven, bijeenbrengen en het verstevigen van netwerken. Door De Gezonde Wijk krachtig in te zetten kan Kijk Op Diabetes daar mooi op meeliften. Ik vind het mooi om verschillende projecten samen te voegen in plaats van nieuwe dingen op een spoor ernaast te gaan doen. Zichtbaar maken, samenwerken en een innovatieve aanpak zijn daarbij de kernwoorden.”
Wat moet ik doen als ik een verhoogd risico heb op diabetes? “Als u bij de Diabetes Risicotest tien punten of meer scoort is het belangrijk dat u naar de huisarts gaat. Daar, en ook op de website www.leefgezondcoach.nl, krijgt u adviezen over hoe u op eigen houtje kunt werken aan gezonde leefstijl. Vraag om uw bloedsuiker te prikken bij de dokter. Als daaruit komt dat u in de gevarenzone zit, ga dan naar een diabetesverpleegkundige en laat u door uw huisarts in de gaten houden.”
“Ik vind het mooi om verschillende projecten samen te voegen” Waar kan ik in Presikhaaf terecht met mijn vragen over diabetes? “In Presikhaaf kunt u naar de huisartsenpraktijk van Dellemann en Bülbül.”
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Video interview Mevrouw Kollen, meneer Wouters, mevrouw Swaria en mevrouw Hardi, hartelijk dank voor het meewerken aan de interviews voor het voorlichtingsfilmpje. Bekijk de video op http://vimeo.com/32522438
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
“Rokers hebben een grotere kans op diabetes�
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
“Vraag uzelf regelmatig af of u wel genoeg beweegt� - Marianne Henzen (NISB)
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Gerda Dellemann-Bongers van de huisartsenpraktijk Presikhaaf
W
“
at wij zien in Presikhaaf is dat er veel mensen zijn met overgewicht, jong en oud. Veel mensen hier in de wijk hebben een leefstijl waar best wat aan verbeterd kan worden. Beter eten en veel bewegen zou een stuk helpen. We zien ook een grote groep die door erfelijke aanleg een verhoogd risico op diabetes heeft. Daar willen we graag wat voor opzetten. In de huisartspraktijk komen mensen met klachten, maar dat is vaak al te laat. Het landelijke project ‘de Beweegkuur’, waarbij huisartsen samenwerken met met fysiotherapeuten en diëtisten, houdt binnenkort helaas op. De subsidie wordt stopgezet, want we worden ernstig getroffen door bezuinigingen. Samen met gemeente en de GGD zijn we verdere mogelijkheden aan het bekijken.
“Gezonder leven en veel bewegen” Eigenlijk willen we al in een nog eerder stadium voor preventie strijden, door kinderen en hun ouders meer in beweging te krijgen. Een paar praktische tips ter voorkoming van diabetes: gezonder leven en veel bewegen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Doe het vooral samen met iemand anders, dat werkt vaak prettiger.”
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
“De winnares van de leefstijlquiz ging naar huis op deze prachtige fiets�
“Wat vooral belangrijk is voor bewegen zijn de dagelijkse activiteiten: een kleine wandeling, de trap oplopen en de auto eens laten staan� - Elbert van Ruller (fysiotherapeut) Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
“Ga bij symptomen gauw naar de dokter en laat u testen” - Dr. Bülbül
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Nawoord
O
p landelijk niveau is de ijver in Arnhem zichtbaar geworden. Het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de Verenigde Nederlandse Gemeenten (VNG) zijn ook enthousiast over ons experiment De Gezonde Wijk in Presikhaaf in Arnhem. Het ministerie van BZK gaat een e-book uitgeven waarin het experiment aan de orde zal komen als voorbeeld. De VNG heeft op haar website www.vng.nl een artikel geplaatst. Het vroegtijdig opsporen van mensen met een verhoogde kans op het krijgen van diabetes type 2 is belangrijk. Wilt u weten of u een verhoogde kans heeft op diabetes type 2? Doet u dan de diabetes risicotest op www.kijkopdiabetes.nl. --Monique Schrijver, projectleider campagne ‘Kijk op Diabetes’ van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) in directe samenwerking met Alice Somer, adviseur Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie bij de GGD en Gerda Dellemann- Bongers, manager huisartsenpraktijk Presikhaaf.
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Dankwoord
D
e Nederlandse Diabetes Federatie (NDF), het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) en het Voedingscentrum organiseerden binnen de campagne Kijk op Diabetes deze voorlichtingsavond. Met speciale dank aan Alice Somer van de GGD Gelderland-Midden en Gerda Dellemann-Bongers van de huisartsenpraktijk Presikhaaf. Mevrouw Kollen, meneer Wouters, mevrouw Swaia en mevrouw Hardi, hartelijk dank voor het meewerken aan de interviews voor het voorlichtingsfilmpje. Video interviews: Alice Somer Ellen van Dokkum Camera en montage: Jeroen Diks www.rebelfilm.nl
Colofon Kijk op diabetes is een samenwerkingsverband tussen: De Nederlandse Diabetes Federatie Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen Het Voedingscentrum Mede mogelijk gemaakt door:
Deze Visuele Notulen zijn gemaakt door: Ontwerp: Illustraties: Diederik Vrijhoef Charlotte Porskamp Patrick Davelaar Marijke Timmerman Fotografie: Diederik Vrijhoef
Interviews: Joris Postulart
Visuele Notulen is een concept van CRE-AID Ook Visuele Notulen? www.cre-aid.nl
Visuele Notulen Informatieavond diabetespreventie Presikhaaf
Visuele Notulen 23-11-2011 www.cre-aid.nl