1
BEDANKT VOOR UW AANWEZIGHEID SYMPOSIUM AANBESTEDEN 2015 BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
2
SYMPOSIUM AANBESTEDEN BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
N
3
HENK POST
ONVERGETELIJK AFSCHEID Geachte aanwezigen, beste collega’s, conculega’s en opdrachtgevers, beste vrienden en familie, Wat een geweldige dag hebben jullie mij gegeven op afgelopen donderdag 5 maart. Het was in één woord fantastisch. Daarvoor wil ik jullie allemaal heel hartelijk bedanken: zonder jullie aanwezigheid was dit absoluut niet gelukt en was het niet zo’n prachtige dag geworden. Het doet me dan ook deugd om te zien dat jullie een wezenlijke bijdrage hebben willen leveren aan de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. 5000,- euro is niet niks en namens hen: bedankt!
4
Ook Besix bedank ik voor de grandioze organisatie: na 15 jaar prettige samenwerking is dit een laatste dag die je alleen maar kunt wensen en waar je met trots op kunt terug zien. Ik benadrukte het op 5 maart al, maar hier wil ik nogmaals van de gelegenheid gebruik maken. Wat mij betreft kan en moet aanbesteden anders: de tenderkosten omlaag en écht samenwerken moet centraal komen te staan. Tijdens het symposium is mijn aanbestedingsvisie van meerdere kanten belicht en ik ben blij dat iedereen vrijuit heeft gesproken. Omdat alles begint met woorden, zend ik jullie graag deze Visuele Notulen van de dag. Ik hoop dat jullie er nog eens een blik in zullen werpen, zodat het symposium ‘Aanbesteden’ niet het einde van een tijdperk was, maar het begin van een nieuwe is. Ten slotte, ook namens Edith en de kinderen, hartelijk dank en hopelijk tot ziens! Henk Post
“Na 15 ja samenwer een laats je alleen wensen en m kunt te
5
aar prettige rking is dit ste dag die maar kunt met trots op erug zien.� BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
66
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
7
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
Vandaag vinden we een aanzet om de tenderkosten drastisch te verlagen, door 70% van het vaste blok aan te besteden via -of RAW, of BVP, of via D&C, waarna we met één partijeen uitvoerige dialoog ingaan over verschillende belangrijke aspecten, waarna de definitieve prijs wordt vastgelegd, zodat we het project kunnen gaan bouwen binnen budget en tijd, met de juiste kwaliteit, zonder nadien te gaan claimen.
8
15:00 OPENING VAN HET SYMPOSIUM DOOR ELLEN VAN EIJK 15:05
MARIAN VROLIJK // ANDERS AANBESTEDEN // VERBINDEN
15:25
JOOP JANSSEN // INTERPRETATIEVERSCHILLEN
15:45
KOENE TALSMA // STOP MET ZEUREN!
16:05
JAN VAN STEIRTEGHEM // SCRUMMEN // PROJECTREALITEIT VERSUS AANNAMES
16:15
MERTEN HINSENVELD // CONCRETE AFSPRAKEN // LEIDERSCHAP & DAADKRACHT
16:25
ELLEN VAN EIJK // AANKONDIGING BESIX BLOK
16:30
JEAN POLET // 15 JAAR BESIX IN NEDERLAND MET HENK // SAMEN STERKER
16:45
JEROEN PHILTJENS // VOORSTELLEN VAN NIEUW TEAM
16:55
HENK POST // AFSLUITING // STELLING NEMEN
17:10
PETRA DE JONG // DIRECTEUR NVVE // DE VERENIGING.
17:15
RECEPTIE.
ANDERS AANBESTEDEN BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
9 9
EEN DENKRICHTING VOOR AANBESTEDEN IN DE TOEKOMST // DOOR HENK POST
10
10 10
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
11 11
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
13
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
“Henk i t Nu 14 14
“ER WORDT TE GEMAKKELIJK GEKOZEN VOOR DE AANBIEDER MET DE LAAGSTE PRIJS.” BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
is al fit for the future. u wij nog.”
MARIAN VROLIJK RWS HOOFD INNOVATIE EN MARKT
VERBINDEN Marian Vrolijk bijt het spits af: inhoudelijk, maar met een persoonlijk tintje. Als zeemansdochter is ze vereerd hier vandaag op de SS Rotterdam te zijn en te mogen spreken. Henk bedankt ze voor het oppakken van de handschoen: “Cees Brandsen heeft Henk gezegd op te houden met zeuren over de wijze van aanbesteden, maar aan te geven hoe het dan precies anders moet.” Als hoofd Innovatie en Markt bij RWS biedt Marian daarom een inkijkje in wat er aan overheidszijde gebeurt rondom dit thema: Henks vraag aan Marian was namelijk: “Waar heeft RWS nou last van?” Het antwoord komt van Jan Hendrik Dronkers op de laatste marktdag: “Contracten met de laagste prijs geven vaak een hoop ellende en gedoe.” Dat was ook een van de aanleidingen om een nieuwe marktvisie te ontwikkelen. In de werkgroep ‘Anders Aanbesteden’ wordt dat initiatief opgepakt. En hoewel nog in concept licht ze alvast een tipje van de sluier op. Want de marktvisie wordt verder ontwikkeld sámen met de markt. Verbinden blijkt het toverwoord. Van opdrachtgever en opdrachtnemer, maar ook van vraag en het aanbod: de samenwerkingsvorm volgt daar uit, niet andersom. De overheid moet eerst op zoek naar de juiste vraag én of er nog andere stakeholders meteen vergelijkbare vraag zitten – dat houdt in dat de opgave kan veranderen. Dan volgt het onderzoeken van de aanbodzijde: wat is daar eigenlijk mogelijk? Het is aan de aanbestedende dienst om vervolgens de aanbestedingsvorm en samenwerkingsvorm te kiezen die beide kanten het beste verbindt. Het verbinden zit niet alleen in de aanbestedingsvorm maar ook in de cultuur in de bouw. De werkgroep ‘Anders Aanbesteden’ vindt dat daar het een en ander beter kan. Het zit hem dan vooral in houding en gedrag: niet de harde kant, maar de zachte kant van de samenwerking – hoe komen we nader tot elkaar, gaan we verbindingen aan? Het project ‘DOEN’ is bezig dit praktisch uit te werken in een regel-arm contract, dat meer is gebaseerd op vertrouwen en de vroegtijdiger inzet op de samenwerking, het mensenwerk. En het is wat betreft RWS duidelijk: niet alleen de markt is hier aan de bal. Ook RWS heeft stappen te zetten op de lange weg te gaan: de werkgroep ‘Anders Aanbesteden’ is daarvan een goede eerste. Vanuit Vernieuwing Bouw is op basis van Henks aanbestedingsvorm een workshop georganiseerd met de Landsadvocaat – hoe past dit binnen de nieuwe Europese aanbestedingsregels? Het vervolg in september wordt een reële casus: niet in een pilot, maar in een serious game waar vertegenwoordigers uit de hele markt bij betrokken zullen zijn. Want 1 ding moet volgens Marian tussen de oren geknoopt worden: ‘De markt en RWS moeten een andere cultuur met elkaar organiseren om fit for the future te worden. Henk is het al, nu wij nog.
STELLING
Anders Aanbesteden is window dressing. Uiteindelijk gaat het om houding en gedrag!
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
15 15
16
16 16
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
17 17
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
18
“MET EEN BETERE COMMUNICATIE WORDEN VECHTCONTRACTEN VOORKOMEN.” BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
MARIAN VROLIJK RWS HOOFD INNOVATIE EN MARKT
“Ik doe mijn stinkende best om te vertellen hoe we anders kunnen aanbesteden.” JOOP JANSSEN VOORZITTER COMMISSIE AANBESTEDINGSEXPERTS EN PRAKTIJK IN DE ADVOCATUUR
“Het gaat om mensen, het gaat om onszelf.” JAN VAN STEIRTEGHEM BESIX
“We focussen ons teveel op het contract. Het project is het belangrijkst.” BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
19
20
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
21
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
JOOP JANSSEN VOORZITTER COMMISSIE AANBESTEDINGSEXPERTS EN PRAKTIJK IN DE ADVOCATUUR
INTERPRETATIEVERSCHILLEN Tweede spreker Joop Janssen begint zijn speech met een anekdote. Bij de brug over Julianakanaal waren er drie inschrijvers: Dura Vermeer, Strabach en Besix. Zij verbaasden RWS met hun biedingen op de BVP; de bedragen lagen heel ver uit elkaar. Reden voor RWS om de partijen om een verklaring te vragen. Dura Vermeer was helder: het kon goedkoop omdat ze hadden ingezet op recycling. Er was een brug gevonden in Drenthe: die werd hergebruikt. Strabach bood natuurlijk ‘erstklassischse’ materialen, en kwam uit op de tweede prijs. Besix stelde: “Het is een BVP, 5 miljoen voor u, 5 miljoen voor ons en 5 miljoen voor de Hollanders die het gaan bouwen.”
22
De key? Interpretatieverschillen. Drie partijen hebben de uitvraag in BVP anders uitgelegd. Net als Marian benadrukt Joop dan ook dat communicatie eerder voorwaardelijk is, dan een randzaak. Het is belangrijk die te verbeteren: wissel informatie uit en maak duidelijk wat je wilt, in plaats van zomaar zaken over de schutting te gooien. Dat brengt Joop bij zijn werk als voorzitter van de commissie van aanbestedingsexpert. Deze commissie is door de Kamer aangesteld om een leemte te vullen: kleine bedrijven hoeven dan niet direct naar een rechter te stappen als er iets mis gaat tussen OG en ON. Want, stelt Joop, dat is nogal een stap: “Voor kleine aannemers geldt ‘Don’t bite the hand that feeds you’.” De uitspraken van de commissie zijn nog niet bindend, maar na 2 jaar en 200 zaken hoopt Joop dat er al gezag gewonnen is. En, er valt een lijn op: het begint met communicatie. Joop: “75% van de zaken bij ons zijn zaken waar het mis is gegaan in de communicatie.” Beide partijen moeten elkaar daarin pro-actief opzoeken. Wanneer een bestek niet deugt, laat dat dan weten. Joop lardeert dit met een voorbeeld: “In het bestek stond dat je niet negatief mocht inschrijven. Maar op het prijsblad was onderaan ruimte voor commerciële korting. De aannemer hield zijn mond en kwam later klagen bij de commissie. Wij zeiden: ‘Ja aanbesteder: dit is innerlijk tegenstrijdig en dat mag niet.’ Ook de aanbieder trof echter blaam, zij wisten dit al langer, maar hielden hun mond. Daarom besloot de commissie dat hun belang bij de klacht verviel.” Het is kortom aan beide partijen om hun mond open te doen en elkaar te willen begrijpen. Dan gaat Joop naar het model van Henk – deze heeft hem gevraagd vanuit zijn juridische kennis te kijken naar de mogelijkheden. Hij wil het dus niet hebben over de 99% die niet kan, maar de 1% die mogelijkheden biedt. Joop heeft Henks
“Regels zijn vijand, maa u
model ontleed en komt tot de conclusie deze deels nuttig is. De 25% ‘dat zien we wel’ kan zomaar juridisch niet en ook de past performance is juridisch een lastig ding. Maar, het competitiedeel naar voren halen is mogelijk. Dan moet de 70% wel voldoende bepaalbaar zijn. Dat is lastig omdat de gunningscriteria vaak helemaal aan het begin nog niet definieerbaar zijn. Daarom kom je dan toch weer uit bij die communicatie: benoem duidelijk wat je wilt: wat is precies de vraag? Is functioneel specificeren hier passend? Wie neemt welk risico? Regels zijn daarbij volgens Joop ‘uw vriend, niet uw vijand’. Er zijn natuurlijk wel Europese regels die je moet volgen: maar die kunnen je helpen de juiste vorm te kiezen. Een goed voorbeeld daarvan is het project ‘Marker Meerdijken’. Dit wordt in volledige alliantie uitgevoerd. Daar is voor gekozen om dat je te maken hebt met ingewikkelde zaken rondom cultureel erfgoed. Typisch een project dat je niet op de traditionele manier in de markt kan zetten, maar wel via een alliantie. Communicatie en samenwerking zijn namelijk het belangrijkste: gunnen gebeurt op kwaliteit: hoe richt je bijvoorbeeld het omgevingsmanagement in? Het bedrag is het bedrag, niets meer en niets minder. Door dit duidelijk te communiceren, voorkom je scheve inschrijvingen. En, hoe leuk ook, de kans op anekdotes achteraf.
STELLING
In aanbestedingsprocedures ontstaan, door gebrekkige communicatie tussen de deelnemers en de aanbestedende dienst, te vaak misverstanden en conflicten. Aanbieders moeten vaker en meer vragen stellen; aanbestedende diensten moeten open zijn over hun wensen en bedoelingen.
n niet uw ar kunnen u helpen.” 23 23
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
24
24 24
25 25
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
26 26
“DE CONCURRENTIEFASE ZOU IN HET PROCES NAAR VOREN GESCHOVEN MOETEN WORDEN.” BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
27 27
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
28
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
29
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
KOENE TALSMA DIVISIE INFRA DV
STOP MET ZEUREN! Koene zet meteen de toon: hij kijkt vanuit de marktbril en laat het wetenschappelijke een beetje voor wat het is. Daarin zijn de toehoorders dan ook door Joop ruim bediend. Wat hij ook duidelijk wil maken is dat het thema ‘Innovatief/Functioneel aanbesteden’ niet nieuw is. De markt is er al lang mee bezig – en een zaak valt hem de laatste jaren op: de markt klaagt nogal. Maar daarbij lijken ze iets te vergeten: ze hebben dit zelf gewild.
30 30
Koene is om dit kracht bij te zetten de archieven ingedoken en toont een Kamerbrief uit 2006. Vanuit de Regieraad GWW is er toen samen met medewerkers van Verkeer & Waterstaat een concept geschreven dat uiteindelijk als Innovatie-brief door de Minister aan de Tweede Kamer is aangeboden. Een geweldig voorbeeld van publiek-private samenwerking! Een aantal zaken werd benadrukt: er moest functioneel gespecificeerd worden, want er was behoefte aan concurrentie op prijs, concept en kwaliteit. Eén van de uitkomsten was de brede toepassing van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Dus doet Koene een oproep: “Laten we blij zijn met EMVI, maar laten we deze methodiek wel continu blijven ontwikkelen.” Volgens Koene loopt de markt nu tegen de consequenties van haar eigen verzoek aan: er zijn andersoortige uitvragen gekomen en, aangemoedigd door de nieuwe Aanbestedingswet, zijn de lagere overheden (de gemeentes) ook begonnen met aanbesteden op basis van EMVI. Echter, zelfs de grotere partijen kraken nu onder de tenderkosten, de hoge voorfinancieringen en de trage afhandeling van meerwerken. De markt stelt daarbij wel iets te simpel: ‘Geef ons nou gewoon betere prijzen, dan wordt het beter.’ Koene vraagt de markt na te denken: ‘Wie moet daar voor zorgen? De Opdrachtgever (OG), of is de Opdrachtnemer (ON) ook zelf aan zet? De ON bepaalt toch de prijs die hij aanbiedt?’ Een simpel antwoord heeft ook Koene niet, maar hij geeft wel handreikingen in hoe vechtcontracten te stoppen zijn, voor beide kanten. Het begint met de OG: zorg voor een professioneel kloppende uitvraag. En behandel beiden de inlichtingen daarna serieus: de markt moet de uitvraag wel willen en kunnen begrijpen. Ten slotte stelt hij een Concretiseringsfase voor tussen Voornemen tot gunning en de Gunning zelf. Industriële opdrachtgevers doen dit ook, gewoon even checken ‘Hebben wij elkaar nou goed begrepen?’ Dan de prijs. Koene sluit aan op Joop: “Ga als Opdrachtgever eens inventiever met de prijsfactor om: bijvoorbeeld zoals bij partnering in allianties.” Misschien is nu het project ‘de Markermeerdijk’ een goed voorbeeld aan het worden. Voorts ligt er een taak voor OG en ON: “De OG moeten
onrealistische prijzen willen weigeren en de ON moet accepteren dat dit gebeurt of anders volledig de consequenties dragen.” Kortom: stoppen met zeuren, inzetten op professionalisme. Koene gaat afsluitend in op Henks idee. Hij vindt het goed om de tenderperiode te verkorten. Hij is het eens met de echte concurrentie op de heldere punten, en de 1-op-1 dialoog over de zachte zaken. Er is volgens Koene echter een ‘maar’, de methode moet wel worden aangescherpt: “Let op, zorg dat bij de eerste ‘70% fase’ niet alleen de prijs wordt meegenomen – zorg ook voor voldoende mogelijkheden tot onderscheid in kwaliteit. En, laat de dialoog geen prijsverbeteringsfase worden.” De Alliantiepot (voor de onzekere risico’s) ten slotte moet een duidelijk doel hebben. Koene benadrukt daarbij nogmaals dat het niet alleen om de wetenschap – de methode op papier gaat: “Het gaat om de mensen, het gaat om ons eigen acteren in een professioneel proces.”
STELLING Onze bouwsector wordt weer veel ‘leuker’ door meer Professionaliteit van onszelf als mensen en door consequente professionaliteit in de uitvoering van onze processen.
“Het gaat om de mensen, ons eigen acteren in een professioneel proces.”
31 31
“DE DIALOOGFASE MAG GEEN PRIJSVERBETERINGSFASE WORDEN.” BESIX // MAGAZINE BESIX // SYMPOSIUM VOORJAAR // MAART 2015
32
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
33
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
JAN VAN STEIRTEGHEM BESIX
PROJECTREALITEIT VERSUS AANNAMES Jan van Steirteghem trakteert de zaal op een praktische afsluiter van het inhoudelijke deel: hij bespreekt een methode die kan helpen bij het gezamenlijk bereiken van doelen: scrummen. Een belangrijk woord daarbij is weer ‘gedoe’, wat al bij meerdere sprekers aan de orde is gekomen. Het begint met voorspellen: want om gedoe vroegtijdig aan te pakken, moet je eerst weten wanneer gedoe ontstaat. Jan legt uit dat vanuit inhoudelijk perspectief twee factoren daarvoor duidelijke indicaties zijn. Ten eerste de omgeving: is die een belangrijke component, zoals bij een station, danweet je bijna zeker dat er gedoe komt. Een tweede factor is een grote IA (Industriële Automatisering)-component.
34 34
Wat daarnaast belangrijk is in samenwerking bij dit soort projecten is beseffen dat er een verschil bestaat tussen de projectrealiteit en de gangbare aannames die worden gedaan. Die laatste zijn vaak irreëel. Jan noemt er drie: OG weet precies wat hij wil, ON weet precies wat hij moet maken en wat het kost, en tijdens project verandert er niets. De realiteit is natuurlijk driemaal anders. Daarbij komt volgens Jan nog dat er bij projecten vaak niet integraal wordt samengewerkt. Vier ingrediënten voor wat juist voorkomen moet worden: gedoe! Jan maakt de stap naar scrummen: “Bij grote infraprojecten met omgevingscomponent kunnen we leren van de ICT en software.” Daar wordt scrummen toegepast, een methode die inzet op de inhoud en niet op juridische randverschijnselen. Kernvraag is: ‘Begrijpen we elkaar goed?’ De methode is samenwerkings- en resultaatgericht; en dwingt je keuzes te maken en concreet te zijn. Dat werkt ook effectief en inspirerend, omdat het niet ellenlang duurt en adaptief is - er is ruimte voor doorvoeren van aanpassingen. Geen reden om het niet te proberen dus. Maar hoe werkt het precies? Het scrumteam bestaat uit een mix van OG-ON, meestal in de verhouding 80-20. Er is een product owner: de uiteindelijke besluitennemer, die meestal van OG komt. Een gediplomeerde ScrumMaster stuurt de sessies aan, waarin de stakeholders een plek krijgen: de dominante eindgebruikers – die mandaat moeten krijgen om mee te beslissen. Vervolgens gaat het team aan de slag en stelt eerst een product backlog op: een verzameling van concrete op te lossen problemen. Overgenomen vanuit de rugby zet het team dan een sprint in: gedurende een periode van 2 à 4 weken worden problemen omgezet in gedragen oplossingen. Tijdens deze periode houdt het team een daily scrum: een staand overlegmoment van ca. 15 minuten om voortgang en knelpunten te bespreken.
Tijdens de sprint review wordt een demo van de resultaten aan de product owner en stakeholders voorgelegd, waarna in de sprint retrospective een analyse volgt van de afgelopen sprint met het doel zaken te verbeteren. Deze laatste stap vertoont overeenkomsten met de bekende PDCA-cyclus. Jan benadrukt, net als de andere sprekers, dat de basishouding van de deelnemers hierbij belangrijk is: deze moet gebaseerd zijn op vertrouwen. “We laten ons soms te veel verleiden tot het Angelsaksische gefocus op het contract. Maar het project is het belangrijkst.” Scrummen kan helpen dit niet uit het ook te verliezen. Scrummen is kortom snel, praktisch en gericht op het gezamenlijk bereiken van een doel. Daarom durft Jan afsluitend wel te stellen: “Henk was een scrummer nog voordat scrum bestond.”
STELLING EN ZWAKKE PUNTEN Als we advocaten laten bouwen, dan hoeven we alvast niet meer te slopen
35 35
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
36
37
MET SAMENWERKING KRIJGEN WE MEER VAN DE GROND BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015 BESIX // SYMPOSIUM
38
38 38
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
39 39
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
40
40
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
41
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
MERTEN HINSENVELD DIRECTEUR CENTRUM ONDERGRONDS BOUWEN
MEER LEIDERSCHAP EN DAADKRACHT Merten Hinsenveld, directeur Centrum Ondergronds Bouwen, was gevraagd om een korte impressie van de voordrachten te geven. Hij begon zijn bijdrage met een waardering voor deze heuglijke dag: “Ik ben blij om er voor Henk te zijn want om hem en zijn idee draait het vandaag. Henk is een voorbeeld voor de sector: hij praat niet alleen, maar werkt zijn idee uit en laat iedereen er op schieten. Daarmee brengt hij de sector in beweging en dat is te zien aan de opkomst vandaag.”
42 42
Merten constateert dat de sprekers de claimcultuur goed zat zijn: “Geef ons de professionaliteit terug”, zegt Koene; “Wij willen onze ambacht terug”, zegt Jan; “Weg van de laagste prijs”, zegt Marian. Merten constateert ook dat alle sprekers communicatie als te verbeteren element presenteren. Hij is blij dat RWS gaat experimenteren met nieuwe manieren van aanbesteden en samenwerken: “Je gaat de praktijk niet veranderen vanachter je bureau, zoals je niet leert voetballen vanuit een boekje.” Naar aanleiding van de presentatie van Joop merkt Merten op, dat het even leek alsof de systematiek van Henk ‘kat in het bakkie’ zou worden. Maar tegen het eind van de presentatie lijkt de methodiek juridisch maar voor een beperkt aantal projecten te kunnen. Volgens Merten kan dat vast beter. Terwijl de presentaties goede punten bevatten, ontbreekt het volgens Merten in de sector nog aan daadkracht. “Als jullie die claims zo zat zijn, waar blijft dan jullie leiderschap in het aanjagen van een goed proces van marktordening waar die claims niet optreden?”, is zijn vraag. Wie pakt deze handschoen op? Merten sluit af met een wens voor Henk: “Henk, ik weet niet of jouw methode het helemaal gaat maken. Maar ik hoop dat we je over 10 jaar nog eens op het podium kunnen zetten met de woorden: ‘We doen het anders, maar het begon zo’n beetje bij jou.’ Dank daarvoor en veel succes.”
“Je verandert niet vanachter zoals je niet leert vanuit ee
43
de praktijk r je bureau, t voetballen en boekje.” BESIX // MAGAZINE BESIX // SYMPOSIUM VOORJAAR // MAART 2015
44 44
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
45
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
JEAN POLET DIRECTEUR BESIX EUROPA
SAMEN STERKER Jean betreedt het podium en schotelt het publiek gelijk een prachtige oude Chinese spreuk voor: terwijl de wijze met een vinger naar de sterren wijst, kijken de idioten naar de vinger. Volgens Jean zijn alle mensen binnen de bouwsector de sterren. Zijn wens is dat iedereen naar de sterren kijkt, niet teveel naar de regels en wetgeving. Men moet zich focussen op de sector zelf en dat in al zijn facetten.
46
Maar uiteraard gaat het daar vandaag niet alleen om; het afscheid van Henk staat centraal. Een kort overzicht met enkele meesterwerken van Henk passeren de revue: zo komen de BijlmerArena en de beruchte A73 tunnels bij Roermond voorbij. Maar zoals Jean treffend aangeeft: dit soort projecten realiseer je niet alleen. Dit doe je met een sterk en hecht team. Henk en Jean vormden jarenlang een hecht team en werkten met veel plezier samen. Er was een duidelijke rolverdeling: Jean was reisleider en Henk de berggids. De trots van Jean voor Henk en het werk wat hij heeft geleverd, is goed zichtbaar. Henks kwaliteiten om zich te specialiseren binnen vele bouw disciplines worden daarbij geroemd. Maar zijn kwaliteiten gaan verder dan alleen kennisverrijking. Henk beschikt ook over enkele subtiele, maar zeer effectieve eigenschappen. Zo deelt Jean Henk’s gouden truc met de aanwezige gasten. Henk kende de directe nummers en geboortedata van de secretaresses van vele opdrachtgevers. Dat zorgde ervoor dat Henk bij iedereen aan tafel wist te komen. Een eigenschap die goud waard was, zo bleek veelvuldig. Maar Henks beste eigenschap is misschien wel de gave om altijd open en transparant te communiceren en het bouwen van bruggen. Dit deed hij zowel binnen Besix als de bouwsector. Zijn doel was om de hele sector verder te professionaliseren en door te ontwikkelen. Jean eindigt zijn verhaal met een persoonlijke boodschap voor Henk: “Zonder jou zou Besix nooit op het punt zijn aangekomen waar we nu zijn. Maar Henk, het wordt nu tijd om te vliegen, zonder jou is er in ieder geval geen tegenwind meer.” Mooie woorden tijdens een evenzo mooie middag.
“Focus op de s al zijn fa
“Jean was r en Henk de be
47
sector en acetten.”
reisleider erggids.” BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
48
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
49
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
JEROEN PHILTJENS DIRECTEUR BESIX NEDERLAND
BOUWEN AAN DE TOEKOMST Waar iemand een stapje terug doet, daar doen anderen een stapje naar voren. Jeroen zet Henk’s werk voort en bespreekt de toekomst van Besix in het kort. Tevens stelt hij het nieuwe team voor die de taken van Henk gaan oppakken. Het nieuwe gezicht van Besix wordt Jeroen Philtjens. “Het werk van Henk voortzetten zal een mooie, maar flinke uitdaging worden,” aldus Jeroen. Ter illustratie wat Henk voor Besix heeft betekend, toont Jeroen nog enkele door Henk uitgevoerde projecten. Zo komen onder andere de Montevideo Toren en de tweede Coentunnel voorbij.
50 50
Jeroen stipt nogmaals de kracht van Henk om grote projecten binnen te slepen aan. Hij laat Besix immers achter met een goed gevulde orderportefeuille, die meer dan 2 jaar aan werk bevat. Je kunt het stokje op een slechter moment overnemen. De gouden truc van Henk betaalt zich uit in geld. Jeroen had dan ook wel gedacht, en misschien wel gehoopt, dat Henk zou proberen de pensioengerechtigde leeftijd op te rekken naar 70 jaar. Maar Henk heeft besloten op het hoogtepunt te stoppen. Tot slot wordt het nieuwe team nog even voorgesteld: Alexander gaat de commerciële tak oppakken en verder uitbouwen en Stijn wordt verantwoordelijk voor de afdeling Utiliteit. Samen met Jeroen krijgen zij de zware taak om het werk van Henk voort te zetten. Maar bouwen aan een succesvolle toekomst, dat is de mensen van Besix op het lijf geschreven.
“Bouwen aa succesvolle toekoms is de mensen van Be het lijf geschre
51 51
an een st, dat esix op even.” BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
52 52
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
JEROEN PHILTJENS
DIRECTEUR BESIX NEDERLAND
“Het werk van Henk voortzetten zal een mooie, maar flinke uitdaging worden.” HENK POST
“Ik weet zeker dat onze jonge directie – met Jeroen als opvolger van Jean – goed gesteld staat. Ze zijn er klaar voor. Graag even bellen als het gelukt is Jeroen, die 200 miljoen.”
VAN LINKS NAAR RECHTS
Alexander Heeren, commercieel Civiel Jeroen Philtjens, directeur BESIX Nederland Stijn van de Sande, commercieel Utiliteit.
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
53 53 53
54
54
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
55
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
HENK POST
STELLING NEMEN Geachte aanwezigen, beste collega’s en conculega’s, beste vrienden en familie, Wat sta ik hier vanmiddag apetrots te zijn! Ik vind het een hele eer dat ik van BESIX de gelegenheid heb gekregen om samen met hen dit symposium te organiseren. Om dit thema, waar ik al 20 jaar mee bezig ben en dat me aan het hart gaat, eindelijk eens aan een breed en groot publiek te mogen presenteren. Het doet me daarom deugd dat jullie in zo’n grote getale zijn gekomen. Oké, ik begrijp dat het meer aan het onderwerp en de boot ligt dan aan de recipant zelf. Maar toch. Voordat ik naar de uitgebreidere dankzegging ga, wil ik kort een licht schijnen op wat we tijdens dit symposium hebben gehoord en mijn visie geven op het thema “Aanbesteden in de toekomst”.
56
Want het moet anders. De tenderkosten móeten omlaag. En dat zeg ik nu niet voor het eerst. Ik roep het al langer en ruim twee jaar geleden daagde Cees Brandsen mij uit: ‘Henk, kom dan eens met iets méér. Zeg niet alleen maar dat het zo niet door kan gaan met die aanbestedingen.’ Een opdracht waar ik even stil van werd, maar ook een uitdaging om ter harte te nemen. Dit nu heeft de basis gevormd voor wat we vanmiddag van diverse kanten hebben beschouwd en besproken. Wat Cees destijds voor mij deed, heb ik op mijn beurt voor de sprekers willen doen. Ik heb ze uitgedaagd: neem stelling. Spreek niet alleen vanuit je functie, maar ook als persoon. Mochten ze wat u betreft over de schreef zijn gegaan, dan is dat mijn schuld. Het kan zo namelijk niet langer: aanbesteden moet korter en goedkoper. Cees is er helaas vandaag niet, omdat hij in Den Bosch bij de opening van het Máximakamaal is, maar ik weet zeker dat hij dit ook zou waarderen. 20 jaar geleden had ik al zo mijn ideeën hierover. Met name twee onderwerpen hielden mij bezig. Het eerste betrof de beoordeling van de opdrachtnemer aan de hand van een groot aantal vragen, nu de past performance geheten. Het oude systeem werkte in de hand dat een aannemer waarvan bekend was dat hij op dat moment slecht presteerde, gewoon opnieuw aannemer werd zodra hij weer als laagste inschreef. Omgekeerd gebeurde precies hetzelfde: een aannemer die goed presteerde, plukte daar vaak niet de vruchten van. Dat is toch belachelijk? En het gebeurt nog steeds. Er wordt veel over gepraat, maar we zijn er, althans in de uitvoering, nog steeds niet uit. Het tweede waar ik destijds over theoretiseerde was de manier van aanbesteden. Zowel openbare als onderhandse aanbestedingen kwamen in het verleden vaker voor, maar in sommige gevallen is het volgens mij beter om voor ‘anders aanbesteden’ te kiezen, zoals vanmiddag besproken. Waarom? Omdat je dan hele heldere afspraken kunt maken met één aannemer. Bijvoorbeeld: toen het hoofdriool in Harderwijks drukste winkelstraat moest worden vervangen, heb ik – in dienst van Bruil - de gemeente Harderwijk aangeraden om één aannemer te vragen. Het is tenslotte een heel gevoelig werk met al die winkels. Zorg je ervoor dat dit goed verloopt, dan genereert dat voor iedereen alleen maar voordelen. Ik noemde
dat toen REOA, Roulerend Enkelvoudig Onderhands Aanbesteden. De gemeente ging akkoord, maar pas nadat ik de Commissie Openbare Werken had overtuigd. Al een tijd terug nam ik zitting in de Commissie Tenderkostenverlaging. In het eindrapport gaven we de DG van RWS duidelijke aanbevelingen. Het is in de la verdwenen, wat de voorzitter en de commissie verbaast. Zonde: we moeten het er uit halen. Want hoewel de concurrentieparagraaf er in de nieuwe vorm is ingebouwd, is de uitvoerige dialoog het belangrijkste. Wat mij betreft is een dialoog nuttig, maar slechts met één partij. Op deze manier moet je in die fase van de aanbesteding misschien 7 tot 10 procent meer betalen, afhankelijk van het onderhandelingsniveau van de partijen, maar er staat een heel groot winstpunt tegenover: alle partijen ondertekenen een noclaimclausule, mochten ze aannemer worden. Het is dan niet meer mogelijk om na fase twee te zeggen dat je niet wist hoe het uitgevoerd moest worden. Ik hoop dat deze denklijn, samen met de input van vanmiddag en het oude rapport, aanknopingspunten geeft om in de commissie “Anders Aanbesteden”, van Vernieuwing Bouw, RWS en de markt, flink uitgediscussieerd te worden. Of het nu 70% is of iets meer of minder, dat maakt dan niet uit. Het belangrijkste is dat de dialoog verandert en we de kans krijgen om een 2e prijs in te dienen. Daar gaat het mij om, dan kunnen we ons verder gaan ontwikkelen in samenwerken. Zodat de samenwerking écht samenwerking wordt en goede samenwerking niet meer betekent ‘ik zeg wat jij moet doen en als jij dat precies zo doet, dan werken we goed samen’. Nee jongens, dat vind ik ronduit hypocriet.
“Merten vroe Henk, w nu tevred ik kort ove iets
Wat is dan wél een goede samenwerking? Mijns inziens is dat als we samen één doel hebben, dat we ook gezamenlijk proberen te bereiken, via een uitgediscussieerde route. In 2020 zien we niet meer wie er nu OG en wie ON is. We vullen belangrijke zaken als Omgevingsmanagement en Risicomanagement samen in en doen dat niet meer in concurrentie. Dat is belangrijk. Ook het plan van aanpak wordt tot in de kleinste details in samenwerking uitgewerkt, met oog voor de warme informatie. De informatie die OG vaak al jaren vooraf met belanghebbenden heeft besproken. Houd daarom ook in sommige gevallen op over functioneel omschrijven: als je een onderdeel per se wilt, zeg dat dan gewoon. Dan kunnen we elkaar begrijpen. Dit zijn natuurlijk weer mooie woorden, maar er zit meer achter. Merten vroeg me vooraf: ‘Henk, wanneer ben jij nu tevreden?’ Daar kan ik kort over zijn: als we iets gaan doen. Als er een opdrachtgever opstaat en zegt: laten we een pilotproject op deze of deze manier aanbesteden, dan kunnen we zien waar het in de praktijk misschien misgaat. De Commissie ‘Doen’ heeft daar een belangrijke taak. Ik hoor in de wandelgangen goede geluiden, dus ik laat me graag verrassen. Verder spreek ik de wens uit dat RWS en ProRail de past performance snel verder gaan invoeren. Het wordt wel eens tijd. Zo en nu houd ik erover op. Ik sta me hier op mijn afscheid weer helemaal op te winden!
57 57 57
Om straks op de receptie overigens niet te veel in herhaling te vallen, behandel ik hier alvast de FAQ’s. Ik begin bij het begin. We schrijven 1 maart 1975 en ik start mijn loopbaan bij Lareco. Ik vind het trouwens hartverwarmend dat de huidige directeur Rick van Dijk vanmiddag aanwezig is. Rick welkom. Je eerste liefde vergeet je toch niet.
oeg me vooraf: wanneer ben jij den? Daar kan er zijn: als we s gaan doen.” BESIX // MAGAZINE BESIX // SYMPOSIUM VOORJAAR // MAART 2015
Vervolgens was ik bijna 13 jaar werkzaam bij de Heidemij Uitvoering, goed om te zien dat de Heidemijers, of Arcadianen, van nu er ook zijn. Daarna heb ik achtereenvolgens gewerkt bij Dostal uit Vorden en Bruil in Ede. Hans is er ook: Hans, fijn dat je er bent. Ja, en toen werd ik 40 en nam ik een voor mij belangrijke beslissing: ik zou gaan werken voor buitenlanders, in Nederland. Ik vond dat ik meerwaarde had voor een buitenlands bedrijf in Nederland, en niet andersom. Het avontuur begon bij de Fransen, bij de Compagnie Generale des Eaux, wat nu Vinci heet. Die had een onderneming in Helmond gekocht met zo’n 150 man en was actief op het gebied van GWW, kabels en leidingen en milieu. Toen ik een paar jaar later de opdracht kreeg om het Helmondse bedrijf te saneren, heb ik geweigerd. Ik wilde in Nederland niet bekend staan als de saneringsdirecteur. Na een paar jaar weer in Nederland gewerkt te hebben als directeur bij een Cultuurtechnische onderneming kwam ik terecht bij het Duitse Teerbau. Ook daar kreeg ik na een paar jaar de opdracht om de Nederlandse vestiging af te bouwen. Ik begreep het niet, want het begon juist steeds beter te draaien. Later hoorde ik dat het bedrijf gekocht was door een Frans bedrijf, u raadt het al, Vinci.
58 58 58
Teerbau heb ik wél helemaal ontmanteld en gelukkig heeft iedereen weer een baan gevonden. Teerbau heeft Nederland overigens zeer netjes achtergelaten: dat hoor ik van iedereen en dat vind ik zelf ook. Zal wel niet de invloed van de Fransen geweest zijn. Teerbau werkte in die tijd samen met BESIX en een Japans boorbedrijf, Nitshimatsu. Dit consortium is gebouwd door een Nederlandse onderneming die ook voor buitenlanders in Nederland wilde werken. U raadt het niet: het was Hegeman (toch Leo?!). Marc de Dekker haalde me vervolgens in 2000 naar Besix, ondanks mijn basiskennis van beton. Die kennis was niet het belangrijkste, volgens Marc. Hij zei: ‘Jij kent Nederland Henk, en Nederland kent jou.’ Dat was genoeg. En zo werkte ik, voor ik het doorhad, opeens 15 jaar bij Besix! (Al is dat – en dat vind ik zeer positief – binnen dit bedrijf geen uitzondering). Nog steeds met plezier en met mooie projecten op onze naam. Maar ook wij hebben spannende tijden gekend. 2004 was een kantelpunt. De oude aandeelhouders wilden de aandelen verkopen en u raad het al, een Frans bedrijf was zeer geïnteresseerd: dit keer Effage. Ik zag de bui al hangen. Gelukkig heeft onze CEO Johan Beerlandt een aantal Besixmanagers en een Egyptisch bedrijf bereid gevonden om BESIX te komen. Anders had ik natuurlijk BESIX Nederland moeten afbouwen en hadden wij hier nu niet gezeten. Ik heb blijkbaar iets met die Fransen. Ik wil vanaf hier KLM graag veel succes wensen. Van BESIX Nederland ga ik niet alle 120 mensen bij naam noemen – ook al zou ik dat graag willen, maar één iemand verdient toch bijzondere aandacht en dat is Jean Polet. Ik heb hem leren kennen als projectmanager van de Afgedamde Maas en heb hem binnen niet al te lange termijn Luc Hemeryck zien opvolgen. Een prachtige tijd volgde. Jean, ik zeg het niet vaak, maar wat waar is,
mag gezegd worden: Ik heb altijd heel erg graag met je gewerkt. Oké, ik was niet overal even makkelijk en soms uit het veld geslagen, maar we kwamen iedere keer weer bij elkaar. Jean, heel hartelijk dank daarvoor. Je gaf mij de vrijheid die ik graag wilde hebben en samen hebben we toch wat neergezet. We hebben Besix namelijk zien groeien. Eigenlijk heb ik altijd gezegd: ‘Ik begin met 20 miljoen en eindig met 200 miljoen’. Dat is net niet gelukt, ook vanwege de crisis, maar ik weet zeker dat onze jonge directie – met Jeroen als opvolger van Jean – goed gesteld staat om dit te bereiken. Ze zijn er klaar voor. Graag even bellen Jeroen als het gelukt is, die 200 miljoen. Wat mij betreft hebben we mijn visie op aanbesteden en mijn loopbaan nu wel behandeld. Maar een volgende vraag die me vaak gesteld wordt, is: wat ga ik straks doen? Daar kan ik kort over zijn: ik weet het nog niet. Mijn leven zal absoluut anders ingevuld worden, maar hoe dat is niet zo duidelijk. Wel wil ik niet alleen in de tuin werken en op reis gaan. Dat niet. Hoewel beide op de planning staan. Eerst maar met mijn familie op reis naar Amerika, en daarna zal ik me wel realiseren dat het allemaal anders is. Misschien komt er iets op mijn pad. Ik heb nog een idee voor BOUW TV op een themakanaal op de plank liggen. Waarom niet? We zullen zien. Dan naderen we nu toch het einde. Het bedanken kan beginnen. Allereerst de sprekers. Zij hebben er tijd en inspiratie in gestoken om hier vanmiddag niet slechts een politiek correct verhaal uit te spreken, maar ook uitdagende items te behandelen. Ik hoop oprecht dat we er verder mee komen. Jan, heeft een eerste aanzet gegeven voor een goede en gestructureerde samenwerking: dank daarvoor. Merten wens ik te bedanken voor de samenvatting. Overigens wordt deze nog uitgewerkt en aan jullie allen in pdf opgestuurd. Verder wil ik speciaal Ellen bedanken. Zij heeft dit vandaag voor het eerst gedaan. Toen ik het haar vroeg, het was dacht ik oktober, wilde ze er nog even over nadenken. Ze heeft het binnen COB bespreken en zelfs met RWS ruggespraak gehad. Ze is niet over één nacht ijs gegaan. Iedereen zei doen! En uiteindelijk heeft ze privé JA gezegd. Ellen, je hebt het geweldig gedaan en iedereen heeft het gewaardeerd. Luister maar naar het applaus. Je krijgt een bloemetje. Wie ik ook heel veel dank schuldig ben is Daphne Sterk. Vandaag was ze uw gastvrouw, maar de afgelopen bijna 8 jaar was ze o.a. mijn commerciële secretaresse en beter gezegd mijn commercieel steunpilaar. Daphne: heel veel dank voor alle steun en de kritische noten die jij altijd inbracht. Mag ik je even naar voren vragen om een bloemetje in ontvangst te nemen? Dan kunnen de mensen zien wie je bent en wie ze kunnen bellen, mochten de andere twee commerciële jongens er weer eens niet zijn. Jeroen, jou wil ik heel veel succes toewensen met jouw frisse – en zo durf ik op mijn leeftijd wel te stellen, hele jonge - team. Klaar voor de toekomst en helemaal geladen met alle nieuwe aanbestedingskennis. We hebben nogal een keuze gemaakt door civiel en utilitair commercieel uit elkaar te halen. Ik heb
er vertrouwen in dat dit succesvol uitpakt en dat iedereen met groot professionalisme de komende uitdagende projecten aanvliegt. Natuurlijk ook de andere directieleden, Koen en John wens ik alle goeds, jullie staan voor een grote uitdaging, maar gelukkig kun je bogen op veel kennis bij jullie mensen en bij een financieel gezond bedrijf. Alexander en Stijn, ik wens jullie veel succes. Met vandaag heb je in ieder geval een vliegende start. Ik hoop en ga ervan uit dat onze opdrachtgevers heel snel BESIX blijven opzoeken en vertrouwen. Opdrachtgevers, ze zitten daar! Nadja, ik hoop dat je naast jouw HR-taak het foudationfonds met je leven verdedigt: dat is het waard. Til samen met Daphne de communicatie naar een hoger niveau. En ik kan verklappen: ik hoop dat het Magazine blijft. Dan mijn ‘andere’ familie: ze zijn vandaag aanwezig. Dochter Tessa met haar partner Joost; beide niet in de bouw, maar wel zeer ambitieus. En zoon Rogier met zijn partner Sanne. Zelf stroom ik uit bij de civiele bouw, Rogier heeft al bijna vijf jaar die plaats ingenomen bij Ballast Nedam. Ik ben verschrikkelijk blij met de fijne en hechte familieband die we hebben met elkaar. Misschien hebben jullie me wat weinig gezien, maar gelukkig wisten jullie me met huiswerkproblemen te vinden. De zondag was altijd leuk en spannend. Ze hebben alle vier een goede baan dus ik geloof niet dat ze echt last hebben gehad van het feit dat ik in die tijd geen pappadagen had. En dan natuurlijk mijn vrouw Edith, die ken ik nu al 45 jaar, waarvan 40 getrouwd. Zij kent mij niet anders dan werkend in de bouw. Echt heel lang heeft ze elke avond mijn avondmaal voor de magnetron gezet. Het was maar zelden dat we samen aten. Edith, heel erg bedankt dat je al die jaren als een rots in de branding naast mij bent blijven staan. En, je hebt wel wat te verduren gekregen als we eens weer een tegenvaller in het werk hadden. Ik reageerde dat wel terdege af op jou. Hier een publiek mea culpa en ik hoop dat we de komende fase ook samen goed doorstaan. Edith kom hier. Je krijgt een groot applaus en een bloemetje.
59 59 59
Voordat we gaan genieten van een welverdiende borrel wil ik mevrouw Petra de Jong uitnodigen op het podium. Zij is directeur van de NVVE, de Nederlandse vereniging voor vrijwillige euthanasie. Als afscheidscadeau heb ik u gevraagd om een bijdrage voor deze mijns inziens bewonderenswaardige vereniging. Ik vind dat iedereen een waardig einde verdiend en dat elk mens de vrijheid moet hebben een einde te kiezen dat bij hem of haar past. De NVVE staat hier pal voor en ik vind het een moedig streven om op te komen voor dit zelfbeschikkingsrecht – al was ik nu nog niet van plan het toe te passen hoor. Geen zorgen. Graag verklap ik welk bedrag we aan hen mogen overhandigen. Als laatste wil ik jullie allemaal bedanken voor het feit dat jullie in zo’n grote getale zijn komen opdraven. Geweldig. Op deze dag kijk ik met heel veel plezier terug. Hopelijk zien we elkaar nog eens. Het is bijna tijd voor de receptie. Eerst wil ik jullie een goed voorbeeld laten horen van samenwerken: een vrolijk stemmend muziekstuk van Mark Knopler en Emmylou Harris. Ellen zal daarna nog een laatste keer het woord nemen. Luister maar en tot straks!
BESIX // MAGAZINE BESIX // SYMPOSIUM VOORJAAR // MAART 2015
60
61 61
NAAR EEN GEMEENSCHAPPELIJK PUNT AAN DE HORIZON BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015 BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
62
62 62
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
63 63 63
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
RECEPTIE BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
WAT WILT U HENK GRAAG MEEGEVEN?
66
“Ik hoop dat je er goed doorheen komt, want je werk is je hobby. Ik hoop echt dat jij je draai zult vinden. Laten we in ieder geval samen veel leuke en mooie dingen doen.” EDITH POST
“Probeer een balans te vinden tussen meer vrije tijd en toch lekker druk blijven.” JOOST AARTS
67
68 68 68
69 69 69
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
72 72 72
73 73 73
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
BESIX-
74
WAT WILT U HENK GRAAG MEEGEVEN?
“Henk, ik waardeer je om je warme menselijkheid, oprechte belangstelling en sociale beleving richting anderen. Bedankt voor alles en blijf genieten.” EMIEL BRAECKMAN
“Henk, we gaan samen met pensioen. Ik zou het fantastisch vinden om in onze vrije tijd samen iets te doen.” GERARD MANSHANDEN
75
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
78 78
79 79 79
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
WAT WILT U HENK GRAAG MEEGEVEN?
BESIXBLOK
”Henk, ga met net zoveel energie en plezier verder op andere vlakken als dat je tijdens je jaren bij Besix hebt gedaan.” PEDJA ZIVOJNOVIC
80
“Pa, ik hoop echt dat je kan en zult genieten van je vrije tijd. En we zien je wel op de koffie verschijnen. Knipoog!” TESSA EN ROGIER POST
81
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
84
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
85 85 85
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
BESIXBLOK
86
WAT WILT U HENK GRAAG MEEGEVEN?
“We hebben elkaar ontmoet in het kader van een kortgeding procedure over een aanbesteding namens Besix. Henk gaf mij direct het vertrouwen om deze zaak op te pakken. Dit blijft me zeker bij. Geniet van je vrije tijd.” BABETTE BLAISSE - VERKOOYEN
“Henk, het wordt tijd om te lezen!” FRENS PRIES
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
87
88
Ga naar
KLIK OP HET BLAUWE LINK-ICOONTJE
89
de video
E OM DE BEDRIJFSVIDEO TE BEKIJKEN
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
Sprekers MARIAN VROLIJK
RWS, HOOFD INNOVATIE EN MARKT
JOOP JANSSEN
STIBBE, ADVOCAAT EN VOORZITTER COMMISSIE AANBESTEDINGSEXPERTS
KOENE TALSMA
DURA VERMEER, RAAD VAN BESTUUR
JAN VAN STEIRTEGHEM
BESIX, PROJECTDIRECTEUR VELSERTUNNEL
MERTEN HINSENVELD
COB, CENTRUM ONDERGRONDS BOUWEN, DIRECTEUR
JEAN POLET
BESIX, DIRECTEUR EUROPA
JEROEN PHILTJENS
BESIX, DIRECTEUR NEDERLAND
Dagvoorzitter ELLEN VAN EIJK
COB, COMMUNICATIEADVISEUR, VANDAAG PRIVE
Organisatie BESIX NEDERLAND BV TRONDHEIM 22-24 POSTBUS 8 2990 AA BARENDRECHT TEL: 0180 641990 FAX: 0180 641991 MOB: 0653 10 46 72 HPOST@BESIX.COM DSTERK@BESIX.COM WWW.BESIXNEDERLAND.COM
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
Fotografie PAUL COERTEN
9 AVENUE CROKAERT 1150 BRUSSELS PAUL.COERTEN@COVISON 0032 (0)475630900
Tekst RENEE JAARSMA
JAARSMA TEKSTADVIES OUDE OEVERSTRAAT 11- 4 6811 JX ARNHEM 06 28064399
INFO@JAARSMATEKSTADVIES.NL WWW.JAARSMATEKSTADVIES.NL
Ontwerp en illustratie VISUELE NOTULEN
TRANS 6 6811HR ARNHEM 06 30077675
INFO@VISUELENOTULEN.NL WWW.VISUELENOTULEN.NL
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015
BESIX // MAGAZINE VOORJAAR // MAART 2015
94
INTERESSANT EN UITGELICHT / ONDERWERP WAT EXTRA AANDACHT VERDIENT
INTERESSANT EN UITGELICHT / ONDERWERP WAT EXTRA AANDACHT VERDIENT
INTERESSANT EN UITGELICHT / ONDERWERP WAT EXTRA AANDACHT VERDIENT
INTERESSANT EN UITGELICHT / ONDERWERP WAT EXTRA AANDACHT VERDIENT
INTERESSANT EN UITGELICHT / ONDERWERP WAT EXTRA AANDACHT VERDIENT
INTERESSANT EN UITGELICHT / ONDERWERP WAT EXTRA AANDACHT VERDIENT
BESIX // SYMPOSIUM // MAART 2015 Ed ut aut et qui odis dolum facero evelibus unt fuga. Et laut exerum, consequi nit
94