Link Magazine over geestelijke gezondheid. Editie 2, november 2016
THEMA ANGST DEPRE&SS IE
ZANGER & RAPPER GERS PARDOEL: ‘Ik geloof in goede energie’
GIOVANNI KREEG EEN PSYCHIATRISCHE DIAGNOSE:
‘Ik volgde de bumperklever tot aan zijn huis’
Inhoud
‘Ik denk dat ik mijn was maar voortaan hier naartoe breng’
PORTRETTEN
LVB-P
GERS PARDOEL
5
8
14
DEPRESSIEPREVENTIE JONGEREN
DE WERKDAG VAN
20
22
HIGH INTENSIVE CARE
24
VERWENZORG
ACTUEEL NIEUWS
ZORG BIJ U IN DE BUURT
30
34
39
REBUS +
idde e r p s r e v t s g ‘De an een olievlek’ zich als
-d
-d
-v
h=g + e
v=en -t
Stuur je oplossing naar communicatie@ggzoostbrabant.nl en maak kans op een exemplaar van het boek ‘Dag ma!’ van Anke van Hezewijk.
8 . g a p e g a t r Repo Gers Pardoel op de sofa: ‘Ik leef mijn dromen, dát is mijn talent’ op pag. 14
.5
g Portretten pa
als j i m r o o v ‘Het kwadmat ik LVB-P had’ ‘n schok
Link 3
4 Link
ders alen verte akt. Het on a eds m k Net als verh ie n u ieke ons ste n ensen u m t t á a d w t is ts rden maken ie laat nou ju et zijn woo dieren. En H g o t. c o z ta n re o e c d van an t, begrip, n. Aandach e ll a e Link. v r e rd a z wa men in onz o k g ru te t uw ogen elmaa dwerkelijk a a d die met reg r e z e le Durft u als de volgend p … o k ij rs rl e e ll e e s rt n ht erhalenve En wees ee cht aandac moedige v re e p d o r o g o a v d r n keer pe ente opene llemaal één an verbond a v l e e w o v ls e A g ? s pagina’s groeit on ie manier en naaste, at we op d e d n it a u a t n s ij e k w van ek schen nd gevoel e. Onderzo ie tj e e e ro b g ij n b e den aan e meer heid stukje m we niet kunnen bie ro fd a a o o w h n t e e n met samen h oofdreden g verbreke n van de h in e d E . in id rb e e h v ig onveil ken en de ben. rven te) kij u (d r a a nodig heb lk e rd a h naar o z t he och? burgers die e moeite. T in le kwetsbare K s. n e e ervaar het Probeer en dacteur urs, hoofdre u ig V e n n Vivia
ortrette
ken? luisteren en contact j i k e t u t f r Du achtig llen, is aand cheidt ons
Tekst Anouk Suurs & MartineKoopman Beeld Wim Hollemans
Angststoornis behoort tot de meest voorkomende psychische stoornissen. De aandoening veroorzaakt heftige angsten in het dagelijks leven, zonder dat er echt gevaar is. Dat deze het dagelijks leven behoorlijk kunnen ontwrichten, weten Marjolein, Sandy en Friedie als geen ander. Deze drie krachtige vrouwen gingen de strijd aan met hun angsten en hoewel het een moeizame en lange weg was, staan ze nu weer volop in het leven.
Marjolein Looijmans-Beining (35) is ondersteunend projectcoördinator bij de stichting Door en Voor en gastvrouw bij Social Label in ‘s-Hertogenbosch. Ze heeft een posttraumatische stress stoornis, paniekklachten en angsten.
‘NU IK MEZELF ACCEPTEER, DURF IK MEER DAN OOIT’ “Mijn eerste bewuste paniekaanval was op mijn 27e tijdens een skivakantie. Ik stond in de rij voor de stoeltjeslift en kreeg het benauwd. Het was een overweldigend gevoel van: ik wil die lift absoluut niet in, terwijl ik al mijn hele leven skiede. Het was meteen ook mijn laatste wintersport. De angst verspreidde zich als een olievlek. Er kwamen meer dingen die ik niet meer durfde zoals: reizen per trein, naar de supermarkt of vrienden bezoeken. Allemaal situaties waar ik geen controle over had. Ik wilde de regie kunnen houden, zelf eruit kunnen stappen als ik dat wilde. Ik heb altijd gevochten tegen mijn angst, wilde zo snel mogelijk weer ‘normaal’ worden. En al mijn therapieën waren daarop gericht. Ik had gelukkig ook fijne mensen om me heen die af en toe met mij oefenden om moeilijke situaties aan te gaan. Steeds zei ik tegen mezelf: ‘stel je niet zo aan’, maar daarmee maakte ik de angst juist groter. De omslag kwam een jaar geleden. Ik kreeg een burn-out. Ik kon niet meer functioneren, durfde zelfs de telefoon niet meer op te nemen. Toen besefte ik dat ik mezelf wil accepteren zoals ik ben met al mijn kwetsbaarheden. En dat ik moet doen, wat ik nog wel kan.’ Nu ik dát doe, durf ik meer dan ooit. Ik praat over mijn angsten en heb zelfs een presentatie gegeven tijdens een publiekscollege. Ook volg ik een opleiding tot ervaringsdeskundige. Ik wil mensen met een kwetsbaarheid hun kracht laten terugvinden, ze hoop en erkenning geven, want ik weet hoe het voelt om niet begrepen te worden.” Link 5
Sandy Kandau (45) is artieste. Ze heeft een angststoornis.
‘ER IS NIEMAND DIE JE ECHT BEGRIJPT’ “In een slechte periode voel ik ‘s ochtends al dat het helemaal mis is. Ik word dan overspoeld door angstige gedachten. Angst om te stikken in mijn slijm als ik verkouden ben, angst dat mijn hart ermee ophoudt, maar ook angst voor de nacht, vooral als ik ver van huis ben. Op zulke momenten ben ik bang dat ik uit paniek iets raars doe, omdat ik denk dat het nooit meer overgaat. Je wilt dat het stopt. Het gevoel van extreme leegheid is niet te beschrijven. En er is niemand die dat echt begrijpt. Niemand kan mij van mijn nare gedachten afbrengen, ook al zegt een arts dat je niet kunt stikken in je slijm en dat je hart niet zomaar stopt. ‘Dan zal ik wel die ene uitzondering zijn waarbij dat wel gebeurt’, zegt een stemmetje dan tegen me. Ik heb allerlei behandelingen gehad, maar wat me echt heeft geholpen is de combinatie van cognitieve gedragstherapie* en de traumabehandeling EMDR. Hiermee ga je terug naar de meest angstige momenten uit je leven, die je herbeleeft en als het ware reset.
* Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van gedrags- en gesprekstherapie
6 Link
Het gaat nu goed met mij: ik heb een nieuwe magic show (quick clothes change act met zang red.), ben met een opleiding begonnen en heb het gevoel dat ik mijn angsten onder controle heb. Ik neem nog wel een onderhoudsdosis van het medicijn Lexapro en heb eens per maand een gesprek met mijn psycholoog. Ik houd er rekening mee dat mijn angsten kunnen terugkomen, maar ik loop er niet meer voor weg. Ik weet dat alles voorbijgaat en dat het weer beter wordt.” Meer informatie over Sandy en haar shows. www.sandykandau.nl
Friedie Huijbers werkt als vrijwilligster op Huize Padua. Ze heeft een gegeneraliseerde angststoornis.
‘IK BELDE MIJN MAN TIG KEER PER DAG’
“Ik was 16 toen mijn vader, die al jaren depressief was, zelfmoord pleegde. Ik trok me dat erg aan en kreeg allerlei klachten: slecht slapen, veel piekeren. Ik voelde me angstig en eenzaam. Pas toen ik enkele jaren later mijn man leerde kennen ging het beter. Een hele tijd later, toen ik net was bevallen en mijn moeder overleed, stortte ik weer in. Weer voelde ik me dat bange, hulpeloze meisje van 16. Ik twijfelde of ik het wel goed deed als moeder en was als de dood dat mijn man - hij werkt als vrachtwagenchauffeur - zou verongelukken. Ik heb vaak jankend bij de voordeur gestaan, hem smekend om niet te gaan rijden. Ik belde hem tig keer per dag op om mezelf gerust te stellen dat hem niks was overkomen. Ik zocht hulp; kreeg gesprekken met therapeuten en ben een aantal keren opgenomen, omdat ik zo in de put zat dat ik er niet meer uit kwam. Pas na mijn opname in Huize Padua vorig jaar en maanden intensieve groepstherapie gaat het nu beter met mij. De therapie en medicatie hebben zeker geholpen, maar ook de mensen in mijn omgeving. Mijn man die een grote steun was, mijn zussen die ervoor zorgden dat ik overdag niet alleen was, vrienden waar ik elke ochtend kon helpen met de kippen, zodat ik een beetje structuur had in mijn leven en mijn schoonmoeder. Ze is helaas overleden, maar mijn kinderen en ik konden altijd bij haar terecht. Haar deur stond altijd voor ons open. Het is echt aan haar te danken dat we het als gezin hebben gered.”
GGZ Oost Brabant biedt behandelingen voor angststoornissen op verschillende locaties in de regio. Zo is er in Oss een intensieve groepsbehandeling, met succesvolle resultaten. Meer informatie over deze behandeling vind je op www.ggzoostbrabant.nl/angststoornissen.
Link 7
P B V L e i d n i o z r e e m t e i n m ‘Ik leerde o ’ n e g n a h n e jv li b e t kwaadheid
E G A T
Tekst Martine Koopman Beeld Wim Hollemans
‘Het kwam voor mij als een schok dat ik LVB-P had’
‘Ik volgde de bumperklever tot aan zijn huis’ Giovanny is gewoon een leuke, aardige man van 46 jaar met humor. Alles lijkt hij goed voor elkaar te hebben: familie, woning, auto en werk. Toch kreeg hij de diagnose licht verstandelijk beperkt met een psychiatrische aandoening (LVB-P). Hoe kan dat? “Toen ik 27 jaar was, is vastgesteld dat ik één van de kenmerken van LVB-P heb”, vertelt Giovanny. “Dat was een enorme schok voor mij en had ik helemaal niet verwacht. Uit de testen en gesprekken kwam naar voren dat ik op emotioneel gebied minder sterk ben. Ook heb ik last van depressies. Als er iets onvoorspelbaars gebeurt, iemand is boos bijvoorbeeld, dan trek ik het niet. Dan ga ik heel erg piekeren, en kan ik niet slapen. Als ik een opmerking krijg over hoe ik iets doe, dan denk ik heel snel dat het echt tegen míj is bedoeld, dat iemand boos op míj is en dat hij van mij wil winnen. Soms gaat dat best ver. Zo heb ik een hekel aan bumperkleven en toen een auto te dicht op me zat, werd ik zo boos dat ik de man tot zijn huis ben gevolgd.” Maria, Giovanny ’s zus, helpt hem als hij ergens op vastloopt. Over hun familierelatie zegt ze: “Onze band is heel goed, als er iets is, kan hij me
altijd bellen. We lopen de deur niet plat bij elkaar, maar we zien en appen elkaar elke week en hij eet bijna dagelijks bij onze moeder.”
Psychiatrische hulp
Maria vervolgt: “Hij is heel zelfstandig. Ik hoef hem nergens bij te helpen. Zijn huishouden en administratie doet hij heel netjes. Maar Giovanny trekt zich dingen erg aan, waardoor hij altijd pieken en dalen in zijn leven heeft. Hij kan bijvoorbeeld heel slecht tegen onrecht, daar wordt hij heel emotioneel van en gaat er heel zwaar over piekeren. Een tijd terug ging het niet goed met Giovanny. Hij verzorgde zichzelf niet meer en zat futloos op de bank. Ik heb hem toen gepushed om naar de dokter te gaan.” “Hij was al een keer naar de huisarts gegaan, maar kon toen niet goed verwoorden wat hem Link 9
E G A T R REPO LVB-P
Giovanny: “Samen met mijn zus heb ik het intakegesprek gehad bij een gz-psycholoog en een psychiater. Het was een erg goede psychiater. Hij luisterde naar ons verhaal. Daarna heb ik negen maanden de deeltijdbehandeling gevolgd. Dan kom je elke week van negen uur tot half drie, twee dagen naar Boekel. De groep bestaat uit acht personen. Je leert met je problemen zoals onder andere je boosheid om te gaan. En eerder aan te voelen wanneer het bij jou misgaat en wat je dan moet doen. Als ik nu boos word, dan denk ik aan leuke dingen, of ik tel tot 10. Ik blijf niet meer zo in die kwaadheid hangen. Het leuke is dat je in zo’n groep ook van elkaar leert.” Maria: “Hij slikt antidepressiva en dankzij de therapie is daar nu al een verlaging bij ingezet.” Giovanny: “Ik hou er niet zo van, veel van je gevoel wordt door die pillen uitgevlakt.”
‘Reizen met de OV-chipkaart is voor onze cliënten knap lastig’ Margriet Laar 10 Link
mankeerde. De huisarts schreef alleen slaapmiddelen voor. Dat werkte niet. Er was duidelijk meer aan de hand. Giovanny ging terug naar de huisarts, want hij wilde psychische hulp. De huisarts verwees hem door naar de GGZ. Er volgde een intake op Huize Padua waar ik bij was voor ondersteuning. Dat ging gelukkig snel.”
Giovanny: “Ik ben sinds een paar maanden weer fulltime aan het werk bij mijn werkgever. Ik ga om de twee weken naar de psycholoog op Huize Padua; dit gaan we langzaam afbouwen tot 2017. De GGZ heeft me gevraagd of ik een paar uur als ervaringswerker kom werken. Daar moet je een cursus voor doen. Het lijkt me wel leuk, dus ik ga er over nadenken.”
‘Onze cliënten kunnen het niet alleen’
GGZ Oost Brabant is al meer dan 35 jaar specialist in het behandelen van mensen vanaf 18 jaar met een licht verstandelijke beperking in combinatie met een psychiatrische aandoening (LVB-P): hét werkterrein van Margriet Laar,
programmaleider en psychiater bij dit zorgcircuit dat hoog specialistische zorg biedt. Ze vertelt: “Een licht verstandelijke beperking herken je soms niet, maar iemand met LVB-P denkt minder snel dan iemand die normaal begaafd is. Mensen hebben minder bevattingsvermogen en kunnen zich niet of minder goed aanpassen aan de eisen van de omgeving. Dat wordt vaak duidelijk op één of meerdere terreinen zoals: communicatie, zelfredzaamheid en weerbaarheid. Daarbij komt dat onze cliënten een psychiatrische aandoening - bijvoorbeeld depressies of een angststoornis - hebben. Hoewel dat natuurlijk niet in alle gevallen zo is, komt onze doelgroep vaak uit een zwakker sociaal milieu waar geweld, misbruik, schulden en agressie vaker voorkomt. Je hebt altijd met complexe problematiek te maken. Je treft zelden iemand met maar één probleem. Traumatisering komt veel voor in de psychiatrie, maar bij onze doelgroep nog eens extra.”
cijfers & feiten 7% van de Nederlandse bevolking is naar schatting licht verstandelijk beperkt.
200 intakes per jaar. Op de polikliniek staan 200 cliënten ingeschreven en het hele LVB-P zorgcircuit kent
Giovany in gesprek met gz-psycholoog Lonneke Liket: “We gaan afsluiten. Hij komt nog twee keer. In 2017 gaat hij zonder GGZ ondersteuning verder.”
Kwetsbare doelgroep
“Zelfredzaamheid is in het algemeen minder ontwikkeld bij deze groep mensen. Dit uit zich onder meer in het feit dat onze cliënten minder goed voor zichzelf opkomen en kunnen overzien wat de gevolgen van hun beslissingen zijn. Verder hebben ze vaak een klein netwerk en zijn de mensen in hun omgeving veelal ook wat minder begaafd. Ze kennen de hulpverlening niet waar ze naartoe kunnen. De maatschappij wordt ook steeds complexer. Reizen met de OV-chipkaart is knap lastig, laat staan voor onze cliënten. Overal moet je internet voor gebruiken. Onze doelgroep is wat kwetsbaarder, dus wordt vaker slachtoffer van hacking, phising en datingsites.
300 cliënten.
2 opnameafdelingen (met13 bedden op een open afdeling en 14 bedden op een gesloten afdeling) 4 vervolgbehandelafdelingen met verschillende woonmilieus (= hoe de woning is ingericht bv. met veel kleur en zitplaatsen om elkaar te ontmoeten, of juist rustig voor mensen die meer op zichzelf zijn) en in totaal
73 plaatsen. Alle afdelingen bieden Giovanny werkt als fulltime medewerker bij een productiebedrijf van hulpmiddelen voor kinderrevalidatie.
24 uur zorg.
Link 11
E G A T R REPO LVB-P
“Onze medewerkers kunnen goed inspelen op het niveau dat iemand heeft en wat hij aankan. Je moet naast de cliënten staan. Het behandelteam bestaat uit verschillende professionals zoals een psychiater, psycholoog of sociaal psychiatrisch verpleegkundige en vaktherapeuten op het gebied van creatieve therapie, psychomotorische therapie en muziektherapie. Bij elke behandeling ben ik of mijn collega-psychiater betrokken. We schrijven medicatie voor als dat nodig is.
Je probeert altijd tot een vorm van ondersteuning of begeleiding te komen, zodat de mensen zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. Er zijn cliënten met dusdanig ernstig psychiatrische problematiek dat ze daardoor niet zelfstandig kunnen wonen en behandeling nodig blijft. Zij wonen op Huize Padua.”
Via een diagnostisch onderzoek, gesprekken en testen is vast te stellen of er bij iemand sprake is van een licht verstandelijke beperking en wat hij voor psychiatrische aandoening heeft.
Margriet verduidelijkt: “Op gesprek komt bijvoorbeeld een cliënt van 51 jaar, die op een emotioneel minder volwassen niveau functioneert. Ik probeer dan voor mezelf helder te krijgen op welk leeftijdsniveau iemand zit. Regelmatig neem ik gericht onderzoek af. Iemand kan het ontwikkelingsniveau hebben van bijvoorbeeld een 6-, 12- of 16- jarige. Mijn taalgebruik moet dus goed aansluiten op zijn niveau. Soms maak ik tekeningen om iets helder te maken.
Bij de intake kijken we naar wat iemand kan, wat de problemen zijn en wat iemand wil bereiken. Daar passen we de behandeling op aan. Deze kan kort- of langdurend zijn. Tijdens de behandeling besteden we ook aandacht aan het verbeteren van vaardigheden.
Het expertisecentrum LVB-P Huize Padua • • • •
12 Link
is al meer dan 35 jaar specialist in LVB-Psychiatrie. heeft zowel een polikliniek, (deeltijd)behandeling, als klinische plaatsen voor behandeling, soms in combinatie met wonen. werkt in de zorgketen intensief samen met andere instellingen op het gebied van verstandelijke beperking, zoals instellingen voor gehandicaptenzorg, thuiszorginstellingen en MEE. neemt sinds enige tijd deel aan wetenschappelijk onderzoek om kennis te vergroten (samenwerking met o.a. universiteit van Nijmegen) en behandelingen worden voortdurend onderzocht op effectiviteit.
Taalniveau aanpassen
Onze rol is niet: ik weet wel wat goed voor jou is, maar je probeert met je adviezen aan te sluiten bij wat de cliënt zelf graag wil. Onze cliënten geven - in het algemeen - hun klachten wat minder goed aan. Dus je moet als behandelaar zelf wat meer tussen de regels ‘doorlezen’ en veel gerichte vragen stellen. Onze cliënten komen vaak niet uit zichzelf naar ons, daarom betrek ik de familie/naasten van de cliënt erbij. Zo krijg ik ook de nodige informatie over zijn welzijn.”
Meer weten? Wil je meer weten over LVB-P op Zorglandgoed Huize Padua in Boekel? Kijk dan op www.ggzoostbrabant.nl
Kies voor goed, deskundig en vertrouwd. Wij bieden ondersteuning bij het vinden van nieuwe klanten voor uw organisatie of bedrijf. Of bent u op zoek naar een nieuwe baan? Neem dan contact met ons op.
Rechtsbijstand aan slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven Rechtsbijstand op het gebied van werk en inkomen
T 06 30064281 www.positioneringsadvies.com
- Laagdrempelig en toegankelijk - Gratis eerste consult
Bezoek de sfeervolle kerstmarkt op Huize Padua! Donderdag 8 december van 17.00 tot 21.00 uur. www.ggzoostbrabant.nl/kerstmarkthp
Mr. Simone van Schaik info@vanschaikadvocatuur.nl Losplaats 16d • 5404 NJ Uden • 0413 - 245516 Link 13
Sof
‘IK LEEF MIJN
Tekst Anouk Suurs Beeld Wim Hollemans
Met zijn hits ‘Ik neem je mee’ en ‘Bagagedrager’ behoorde Zanger & rapper Gers Pardoel in één klap tot één van de succesvolste artiesten van ons land. Hij rapt o.a. over zijn jeugd, geld en roem,
Iedere Link neemt een bekende Brabander plaats op de sofa en vertelt over de pieken en dalen in het leven.
14 Link
op de
maar zingt net zo makkelijk een gevoelig en breekbaar nummer over de liefde voor zijn kinderen of het verlies van zijn moeder. Tussendoor maakt hij ook nog liedjes met Guus Meeuwis, Marco Borsato en zeer recentelijk met Jeroen van Koningsbrugge.
DROMEN, DÁT IS MIJN TALENT’ Inmiddels geniet Gers ook van het gezinsleven, met Selina kreeg hij zoon Goud en dochter Rocci. Vijf jaar na zijn eerste hit is deze veelzijdige ‘boy next door’ niet meer weg te denken uit de Nederlandse en Belgische muziekindustrie. Binnenkort verschijnt zijn nieuwste album ‘De Jongensdroom’. Hoe omschrijf je je nieuwe album? “De muziek op het album geeft aan hoe ik op dit moment in het leven sta. Het is Gers Pardoel 2017. Ik laat meer kanten van mezelf zien, soms met een knipoog. Er staat bijvoorbeeld een track op dat alles om geld draait. Maar ook een nummer over mijn kinderen die me inspireren en motiveren. Van stoere en verdrietige liedjes tot raps die eigenlijk nergens over gaan.” Je bent bekend geworden met grote hits zoals ‘Bagagedrager’ en ‘Ik neem je mee’; het lijkt alsof je succes uit het niets kwam. “Het is mij zeker niet aan komen waaien. Voordat ik doorbrak, was ik al tien jaar bezig met muziek. Het heeft tijd nodig voordat je beats kunt maken. Ik keek de kunst van het rappen af door filmpjes van anderen te bekijken. Hoewel ik met ‘Bagagedrager’ en ‘Ik neem je mee’ bij het grote publiek bekend werd, gingen er voor mij deuren open nadat ik twee jaar eerder met Sef het nummer ‘Broodje Bakpao’ uitbracht. Vanaf dat moment wilden producers met mij werken.” Hoe verklaar je je succes? “Ik ben ervan overtuigd dat als je iets wilt en ervoor gaat, je alles kunt. Ik geloof in goede energie. Toen ik hits scoorde, was dat voor mij onwezenlijk, maar ik dacht ook ‘yes, eindelijk’. Ik heb altijd geweten dat ik het kon.”
‘Ik ben ervan overtuigd dat als je iets wilt en ervoor gaa t, je alles kunt’
En dat je kennelijk talent hebt voor muziek, helpt daarbij? “Ik heb geen talent. Ik leef mijn dromen, dát is mijn talent. Voordat ik muziek ging maken heb ik geskate. Door het elke dag te doen en er veel tijd en energie in te steken, was ik daar succesvol in. Maar ik dacht ‘als ik 30 of 40 ben, kan ik niet meer skaten en moet ik er wel voor zorgen dat ik iets doe wat ik leuk vind en waarvan ik kan leven’. Ik vond hip hop en rap altijd al heel tof en toen ben ik muziek gaan maken.” Dus jij zegt eigenlijk dat iedereen alles kan worden? “Ik denk dat iedereen goed kan worden in wat hij wil, het gaat erom dat je gaat doen wat je het liefste wilt. Ik heb geen talent voor reclame maken, maar als ik me daar volledig voor zou inzetten, kan ik daar op den duur ook succesvol in zijn. Als je ergens goed in bent, is het ook veel leuker.” Voel je druk om je successen te evenaren? “In het begin voelde ik vooral druk die ik mezelf oplegde, ik dacht ‘ik wil weer een ‘Bagagedrager’ maken’, maar zo werkt het niet. Je moet muziek maken die je lekker vindt. En inmiddels denk ik ‘I don’t care’. Ik kom van niets, woonde een paar jaar geleden nog in een krakkemikkig appartementje in Rotterdam. En kijk waar ik nu sta. Ik doe waar ik van droom, ik ben artiest en leef het vrije leven dat daarbij hoort. Als we gaan optreden, zingen de mensen mee, dat is toch gaaf? Voor mij is succes ook dat ik twee kinderen heb, die ik zie opgroeien. Ik heb het ook anders gezien. In de buurt waar ik als kind woonde, was het niet vanzelfsprekend dat je ouders je grootbrachten.” >
Link 15
Vind je het belangrijk dat andere mensen ook steun hebben aan jouw muziek? “Dat is extra en meegenomen. Laatst twitterde iemand nog dat hij het liedje ‘Dankbaarheid’ dat ik enkele jaren terug heb geschreven - voor en over mijn vader - zo mooi vond. Je ziet dat mensen het waarderen. Dat doet me wel wat.”
‘Mijn broer en ik waren binnen een ’ t h c u r e b n e k e w r a a p 16 Link
Jouw jeugd was roerig? “Ik heb een leuke jeugd gehad, maar het was soms moeilijk. Mijn tweelingbroer en ik groeiden op in een volksbuurt in Nijmegen waar weinig regels waren. We waren veel op straat en haalden kattenkwaad uit. Toen ik acht was verhuisden we naar Kaatsheuvel naar zo’n buurt met van die Playmobilgezinnetjes. Wij kwamen uit de stad waar alles kon en in Kaatsheuvel waren ze niet zo veel gewend. Mijn broer en ik waren er binnen een paar weken berucht.” Je moeder overleed toen je 17 was, wat voor impact heeft dat op jou gehad? “Haar dood veranderde mijn leven, het was een zware tijd en de relatie met mijn vader verliep stroef. Ik voelde me vaak onbegrepen. Nu besef ik pas hoe heftig het voor hem was. Hij stond er alleen voor en moest mij en mijn broer alleen opvoeden.” Hoe heb je haar dood verwerkt? “Door naar muziek te luisteren. En later ook door liedjes te schrijven. Ik schrijf de dingen graag van me af. Ik praat niet zo makkelijk over gevoelens, maar een nummer maken dat me emotioneel raakt, gaat me heel makkelijk af. Ik heb daar steun aan. Voor mij is dat een soort therapie.”
Je dochter is één, je zoon drie jaar, wat wil je ze meegeven? “Dat ze vrij kunnen leven, dat ze doen wat ze willen en niet omdat anderen dat van ze verwachten. Ik heb het gevoel dat we worden gevoed met angsten door mensen die zeggen ‘je moet je diploma halen’, ‘je moet gaan studeren’, maar je moet niks. Ik vind deze dingen niet belangrijk. Ik hoop dat Goud en Rocci in zichzelf zullen geloven en gelukkig zullen leven. Het zou mooi zijn als ze een passie krijgen voor iets. Ik kan het waarderen als mensen ergens een enorme drive voor hebben. Als je kind de hele dag aan het gamen is, kun je denken ‘daar komt niks van terecht’, maar je kunt ook denken ‘daar kan hij wereldkampioen in worden’. En ik hoop dat ze niet uitslapen, dat vind ik echt zonde van het leven. Vreselijk van die mensen die de hele dag op bed liggen. Daar begrijp ik echt niks van.” Waar lig je wakker van? “Van een nummer dat nog niet gemixt is. Ik wil dingen op tijd af hebben. Ik kan elke seconde van de dag een liedje maken. Ik heb altijd inspiratie om iets te schrijven, maar ik vind het lang niet altijd goed genoeg voor mijn album.” Wat is je grootste angst? “Ik ben nergens bang voor. Als je in angst leeft, leef je daar naar toe en dan komt het juist uit. Ik neem het leven zoals het komt. Op veel dingen heb je toch geen invloed. Vroeger was dat anders, als kind was ik vreselijk bang voor de dood. Als ik ziek was, was ik bang dat ik de volgende ochtend niet wakker zou worden. Toen mijn moeder overleed was dat over, ze zag er zo vredig uit. Nu kijk ik anders naar de dood, het is de enige zekerheid in ons leven. Ik denk dat ieder mens diep van binnen wacht op de dood. Het is de ultieme rust.” >
Sofa op de
k e i z u m s i j i m ‘Voor ’ e i p a r e h t n make Link 17
Sofa op de
k i t a d s i s ‘Succe en heb’ r e d n i k e e w t
18 Link
Geldt dat ook voor jou? “Liever niet nu natuurlijk, ik heb nog veel te doen en ik wil mijn kinderen zien opgroeien, maar ik weet ook dat ze het zonder mij redden. Ik ben er zelf ook bovenop gekomen na het verlies van mijn moeder.” Maak je je weleens zorgen dat je succes als artiest eindig is? “Nee, dan verzin ik wel wat anders om brood op de plank te krijgen. Dat zal wel moeten. Wel iets in de muziek. Ik zou me dan focussen op produceren. Ik kan niet stilzitten. Op kantoor werken vind ik heel saai. Dit heb ik wel een tijdje geprobeerd. Ik ging er echt voor, dat mag je navragen bij het keukenbedrijf waar ik toen werkte, maar ik werd daar doodongelukkig van.” Hoe kom je aan je inspiratie? “Inspiratie heb ik elke seconde van de dag. Met de juiste instelling kom je ver, maar je moet ook kennis hebben. Muziek maken is zoals het leven. Soms ben je vrolijk, soms verdrietig of boos en dat hoor je terug in mijn liedjes. Daarom is mijn nieuwe album geen kopie van het vorige. Ik sta nu anders in het leven dan twee jaar terug. In Nederland lijkt het alsof mensen het moeilijk te verteren vinden als iets anders is, maar waarom zou ik nog een keer hetzelfde maken. Dat heb ik toch al gedaan?” Wat wil je nog bereiken? “Over vijf jaar wil ik betrokken zijn bij een wereldhit. Dat gaat ook gebeuren. Alles gebeurt zoals jij het zelf wil. Je moet je alleen niet bang laten maken als andere mensen dat een idioot idee vinden. Ik ga gewoon keihard aan het werk. Pas geleden zat ik met één van de grootste hiphopproducers in de studio en die zei: ‘Gers, je bent goed bezig, maar je bent er nog niet, werken jij’. Dat motiveert me om er nog harder tegen aan te gaan.” <<
Gers Pardoel Geboren op 12 mei 1981 in Nijmegen Zoon Goud (2013), dochter Rocci (2015) l 2011 verscheen zijn debuutalbum De wereld is van jou l De tweede single van het album, Ik neem je mee, werd een grote hit, zo groot zelfs dat het vanaf 6 april 2012 de grootste Nederlandstalige hit ooit in de Nederlandse Top 40 is l Ook in België werd Ik neem je mee een grote hit, evenals het nummer Bagagedrager (met rapper Sef ) l Werkte samen met Marco Borsato en schreef en zong met Guus Meeuwis het nummer Nergens zonder jou l In oktober verscheen het nummer Invincible, dat Gers samen met Jeroen van Koningsbrugge maakte l l
www.gerspardoel.nl
Link 19
STORM (Strong Teens & Resilient Minds) leert jongeren binnen de schoolsetting veerkrachtig te worden. De preventieinsteek is om jongeren te leren omgaan met vervelende of ingrijpende gebeurtenissen. En de mensen rondom hen kennis te geven om de signalen te herkennen en de jongeren ook de juiste weg te kunnen wijzen.
20 Link
Oost-Brabant maakt werk Ketenpartners in één zin over de nieuwe aanpak:
Tekst Vivianne Viguurs Beeld Wim Hollemans
Jaarlijks zijn er alleen al in Nederland meer dan 37.000 jongeren ernstig depressief. Sommigen zijn zelfs zo wanhopig dat ze suïcidale gedachten hebben. In de Peelregio/Helmond waren er afgelopen jaar meerdere zelfdodingen. Aanleiding om in navolging van de regio Noord-Oost Brabant te starten met een samenwerkingsproject om depressie preventief aan te pakken. Onder de noemer STORM Zuid Oost werken zeven gemeenten, voortgezet onderwijs, GGD, Trimbos-instituut en GGZ Oost Brabant hierin samen. De aanpak wordt vanaf oktober 2016 gedurende vier achtereenvolgende schooljaren uitgevoerd en onderzocht.
‘Preventie: een gezamenlijke verantwoordelijkheid’ Margreet de Leeuw, wethouder Helmond ‘Vroegsignalering depressie vraagt om inzet van de hele keten’ Mietske van Hooff, hoofd Kind & Jeugd, regio Helmond, GGZ Oost Brabant
‘Een vangnet in moeilijke tijden. Dat is wat jongeren nodig hebben. Dat ze weten dat ze er niet alleen voor staan! En dat de moeilijkste gedachten en gevoelens bespreekbaar zijn’ Rian van den Boogaart, projectleider STORM Zuid Oost
van depressie-preventie
‘Het kan alleen effectief zijn als ketenpartners intensief samenwerken’ Rutger Engels, bestuurder Trimbos
‘Het begint met contact maken’ Marnix Schlösser, wethouder Deurne
‘Topzorg leveren op het gebied van depressie lukt alleen als professionals in de totale keten samenwerken’ Daan Creemers, onderzoekscoördinator GGZ Oost Brabant
‘1 op de 15 jongeren heeft een depressie. Herken de signalen en praat erover’ Edith Schippers, minister van VWS Zij startte een landelijke campagne (najaar 2016) omgaanmetdepressie.nl
Meer informatie ggzoostbrabant.nl/depressiepreventie
Link 21
De werkdag van... Activiteitenbegeleider Esmee Brok Leeftijd: 46 Woonplaats: Uden Gezinssamenstelling: getrouwd, 2 zonen Hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s: lezen, stappen met vrienden Mijn uitdaging is:
cliĂŤnten stimuleren om dingen die ze nog goed kunnen, zelf te doen.
Bevlogen
22 Link
‘IK MAAK ELKE GEWONE DAG EEN STUKJE LEUKER’ Esmee werkt op afdeling de Vonder op zorglandgoed Coudewater in Rosmalen. Hier wonen 72 ouderen vanaf 60 jaar met psychische aandoeningen, lichamelijke problemen of een verstandelijke beperking. “Samen met acht collega’s, vrijwilligers en stagiaires bieden wij verschillende zinvolle activiteiten aan voor bewoners. Mijn aandachtsgebied is de afdeling voor dertien mensen met een verstandelijke beperking en een psychische aandoening.” Tekst Martine Koopman Beeld Wim Hollemans
Zo zelfstandig mogelijk
“We organiseren groepsactiviteiten en we geven één-op-één begeleiding. Wij nodigen bewoners uit om hun eigen welbevinden te bevorderen. Dat houdt in dat je per persoon bekijkt wat er nog kan, met als doel om zijn activiteiten zo af te stemmen dat hij tevreden is over zijn dagbesteding. Belangrijk is dat de cliënt zelf bepaalt hoe hij zijn leven invult, zo zelfstandig mogelijk.
Verder begeleiden we de groepsactiviteiten zoals: zitdansen, weekafsluiting, liederentafel, uiterlijke verzorging en spel & beweging.”
Geweldig vak
Vooral ‘mijn bewoners’ moeten we iedere keer actief uitnodigen voor een activiteit en daarvoor gaan we langs de kamers. Een enkeling komt uit eigen beweging. Ze zijn allemaal moeilijk ter been of rolstoelafhankelijk.”
“Iedere week wandel ik met een mevrouw van 84 jaar over het terrein. Daarna doen we iets creatiefs bijvoorbeeld kralen rijgen. Ze denkt als een kind van 3 jaar. Met haar praten, lukt met korte zinnen en woorden die passen bij haar belevingsniveau. Dat is altijd wel een uitdaging. Telkens ga ik op zoek naar iets wat haar rust geeft. En als dat dan weer lukt, dan besef ik dat ik een geweldig vak heb. Het mooie van mijn werk is dat ik elke gewone dag een stukje leuker probeer te maken.”
Prikkelen
‘Fijn dat ik dat mocht’
“Mijn uitdaging is de mensen zo te prikkelen dat ze wél meedoen. Eén keer in de week bespreken we met het team Dagbesteding wat er allemaal speelt op de afdeling. Dan start ik met de één-opéén-begeleiding voor de mensen die niet kunnen meedoen in groepsverband. Verder ben ik ’s ochtends vaak op de afdeling in de woongroep en neem dan iemand mee naar buiten, of ga samen met iemand knutselen in de huiskamer. Soms ondersteun ik de zorg als dat nodig is. In de middag doe ik de administratie en maak ik bijv. activiteitenplannen, onderhoud het contact met de vrijwilligers, bedenk nieuwe activiteiten of bereid groepsactiviteiten voor.
“Tot een half jaar geleden werd de koffie bij de bewoners langs gebracht. Nu stimuleren we dat de cliënten die kunnen lopen, hun eigen koffie halen. Hierdoor neemt het zelfvertrouwen toe en krijgen ze een positiever zelfbeeld. Zo schrok ik ervan, toen ik samen met een cliënt de vaatwasmachine uitruimde en zij twee dagen later zei: ‘Wat fijn dat ik dat van jou mocht.’ Dat maakte me weer scherp. Dit doet dat dus met mensen als alles voor ze gedaan wordt. En al zijn het - in onze ogen - kleine taken, ze zorgen ervoor dat iemand zich volwaardig mens voelt.” << Link 23
High Intensive Care s a w d j i t r a a ‘In vijf j s e i t a r a p e s l a t het aan ’ d l a a d e g % 0 7 t e m l a k j i l lande
Ton Dominicus 24 Link
Achtergrond
Tekst Martine Koopman Beeld Wim Hollemans
voor langdurende zorg ‘Ons uitgangspunt is: nooit meer eenzame opsluiting’ “We zijn bezig met een cultuuromslag van: wij weten wat goed voor je is, naar: luisteren naar wat de cliënt wil”, vertelt Ton Dominicus. Hij is teamleider van afdeling Princepeel 2 op Huize Padua, waar mensen verblijven die langdurende psychiatrische zorg nodig hebben. Sinds 2012 is hier een High Intensive Care (HIC), een crisisafdeling voor deze cliënten. Het werkt net als de intensive care van een regulier ziekenhuis, want ook hier wordt iemand ‘binnen gebracht’, waarmee het tijdelijk zo slecht gaat dat hij intensieve zorg nodig heeft. Bijvoorbeeld omdat hij zichzelf en/of anderen in gevaar brengt. “We geven alleen zeer intensieve zorg, als en zolang dat persé nodig is”, legt Ton Dominicus uit. “Naast Huize Padua, kent GGZ Oost Brabant twee HIC’s: in Helmond en sinds deze zomer in Oss. De zorg is niet alleen intensiever, cliënten en familieleden hebben ook meer inbreng. Ook wordt er steeds meer gedaan om een crisis vóór te zijn.”
In een enkel geval kan het wel nuttig of zinnig zijn om iemand even af te zonderen. Daar hebben we nu een ‘Extra Beveiligde Kamer’ voor. Dat zou je ‘een isoleercel nieuwe stijl’ kunnen noemen. Deze is qua inrichting meer vriendelijk en mensgericht. Als iemand in deze ‘Extra Beveiligde Kamer’ zit, wordt hij ook niet helemaal alleen gelaten.”
Extra beveiligde kamer
Eén-op-één-begeleider
“Meestal zijn mensen in crisis achterdochtig en daardoor heel angstig”, vervolgt Ton. “Dat uit zich vaak in agressief gedrag en geschreeuw. Het komt wel eens voor dat een verpleegkundige een klap in zijn gezicht krijgt. Soms heb je met heel veel agressie te maken en zijn mensen onhandelbaar. Dan is je eigen veiligheid in het geding. Vroeger koos je dan voor de separeercel. Dat gebeurde uit onmacht en om de veiligheid te waarborgen. Sinds een aantal jaren is ons uitgangspunt: nooit meer eenzame opsluiting.
“Er blijft altijd een verpleegkundige nabij in een ‘verpoosruimte’ achter een glazen wand. De kamer gaat op slot, maar cliënten kunnen oogcontact houden met de verplegers en via de intercom met ze praten. De ruimte is veilig ingericht met zachte meubels en een digitaal scherm waarop je zelf muziek of beeld kunt uitkiezen.” Om escalaties te voorkomen en dus ook om separaties te verminderen, is het multidisciplinair team sinds dit voorjaar uitgebreid met de één-op-één-begeleider. Link 25
Ko van Zeeland
26 Link
achtergrond
t i e f t e h s i g a l s m o e t s t o o r g ‘De r e e m s d e e t s t n ë i l c e d t a d n e e i g e r n e g ei ’ t g j i r k k a a inspr
Ton: “Deze verpleegkundige, Jan Petersen, wordt ingezet als het met een cliënt slecht dreigt te gaan.” Jan vult aan: “Door nu structureel en eerder nabijheid aan te bieden voorkomen we soms escalatie en overplaatsing naar de Extra Beveiligde Kamer. Samen met het HIC-team werken we aan de behandeling van de crisis en proberen we veiligheid te bieden voor cliënt en personeel.” Ton: “Iedere GGZ-organisatie in Nederland is een HIC aan het opzetten. We zien al goede resultaten. Vijf jaar geleden was het aantal separaties al met 70 procent gedaald.”
Contact en vertrouwen winnen
Jan legt uit: “Het grote voordeel is dat we de één-op-één-begeleiding nu structureel inzetten en niet meer bij toeval. Bij een crisisopname tracht ik ervoor te zorgen dat iemand zich weer veilig voelt. Ik heb wel eens twee uur bij iemand gezeten zonder iets te zeggen. Soms kan dat dan meer rust geven dan eenzame opsluiting. Bij deze vorm van begeleiding ga je naast de mensen staan waarmee het slecht gaat. Het is heel intensief werk. Zo begeleid ik al een paar weken een jongen die heel psychotisch is. Ik probeer met hem contact te krijgen en zijn vertrouwen te winnen. Hij hoort stemmen die de baas over hem spelen. Hij schreeuwt er regelmatig tegen, lijdt er vreselijk onder en probeert ze soms letterlijk uit zijn hoofd te slaan. Het blijft wikken en wegen: wat doe ik? Dan leid ik hem af van zijn ziekmakende gedachten en zijn angst, en zeg ik bijvoorbeeld: ‘Luister eens naar mij en laat die anderen met rust.’ Af en toe werkt het wel, maar als dat niet zo is, dan zeg ik niet te veel en blijf ik bij hem tot hij zich veilig voelt.”
‘Bij een crisisopname probeer ik ervoor te zorg en dat iemand zich weer veilg voelt’ Jan Petersen, één-op-één-begeleider
De GGZ werkt tegenwoordig veel met ervaringsdeskundigen, mensen die zelf ook een geschiedenis hebben van psychiatrische aandoeningen. Henriëtte aan de Stegge en Ko van Zeeland vervullen deze rol in Boekel. Ton: “In het project Terugdringen drang en dwang stelden cliënten - waaronder Henriëtte - tien Gouden Suggesties op, om separatie te helpen voorkomen. “
Eigen regie en inspraak
Henriëtte: “Ervaringsdeskundigen doen de evaluaties van de cliënten na een HIC-opname.” Ko: “Wij zijn voor hen de vertrouwde gelijkwaardige en vervullen de brugfunctie tussen cliënt en hulpverlener.” Ton: “De gegevens die de ervaringsdeskundigen verzamelen, koppelen ze naar ons verpleegkundig team terug, en richting behandelaren en andere teams, want het kan een vraag zijn: wat kan een ander team doen om te voorkomen dat jij naar de HIC moet? Collega’s als Ko en Henriëtte zijn onze bruggenbouwers. Het is een functie die we eerst niet hadden en dan bleven we als zorgprofessionals veelal op onze eilandjes zitten.” Ko: “De grootste omslag is het feit dat de cliënt steeds meer eigen regie en inspraak krijgt en dat werkt ook tien keer beter. Eigenlijk is dat logisch, het gaat om de cliënt die zegt: ‘Ik heb een probleem en heb om hulp geroepen en als ik niets meer mag zeggen, dan gaat het niet goed.’” Link 27
‘Ik voelde me een in de steek gelaten gevangene’ Zes dagen lang zat Henriëtte in een isoleercel. Alleen in een kale ruimte met een matras, een deken, een klok en een papieren bak als wc. De deur ging op slot. “Ik ben de weg daar helemaal kwijt geraakt”, vertelt ze. “Niemand mocht me bezoeken, zelfs mijn man niet.” Dit was in 2006. Maar Henriëtte aan de Stegge denkt er nog vaak aan. Na deze afschuwelijke ervaring vroeg de GGZ haar om mee te werken om separaties te helpen voorkomen.
Het was traumatisch om te worden ontkleed en door vreemden in een separeercel te worden opgesloten. Ik kreeg geen medicijnen, terwijl ik bij mijn huisarts een
toestemmingsverklaring had geregeld om me bij een psychose medicijnen toe te dienen. Ik voelde me een in de steek gelaten gevangene. Af en toe keek een verpleger - die ik niet kende - door het luikje.
achtergrond
‘Niemand et - zelfs mijn maanl dniie mocht me eken’ zes dagen bezo
“Ik was al eens opgenomen voor een psychose, maar op het moment dat twee politieagenten en twee ambulancemedewerkers binnenkwamen, had ik er geen last van en zat ik gewoon op de bank. Dat het niet goed met me ging, dat wist ik wel, maar dat ze me in mijn eigen huis zouden overvallen om me naar een instelling te brengen, dat had ik niet verwacht. Mijn man ook niet. Hij had me kort daarvoor gewaarschuwd dat hij de ambulance had gebeld, omdat hij bang was - door mijn manier van kijken en praten - dat ik een psychotische aanval zou krijgen. Ik ben door vier man meegenomen. De politie heeft me geboeid en me zo in de ambulance gezet.
Mijn man heeft er nog steeds last van dat hij me niet mocht bezoeken. Daar waren wij enorm gefrustreerd over. Pas de zevende dag toen hij me bezocht, kon hij me vertellen waar ik was en kwam ik weer bij.” Henriëtte werkt met andere ervaringsdeskundigen, familie en naasten mee om dwangmaatregelen zoals de isoleercel uit te bannen in de geestelijke gezondheidszorg. Henriëtte: “Als je nu binnen wordt gebracht in verwarde toestand, proberen de behandelaars eerst met je te praten. Die eerste vijf minuten na opname zijn heel belangrijk voor de verdere afloop.” <<
Meer weten? GGZ Oost Brabant, Zorglandgoed Huize Padua www.ggzoostbrabant.nl/HuizePadua/langdurendezorg/HIC
28 Link
[ advertentie ] EXTRA UITLEG VOOR VOLWASSENE
ILLUSTRATIES MAKEN DE UITLEG VISUEEL
KORTE LEESTEKST VOOR HET KIND
Met een diagnose dyslexie is veel psychisch leed te verklaren
‘Nu weet ik eindelijk wat dyslexie is!’ Een boek om samen te lezen.
Veel mensen krijgen op een bepaald moment te horen dat ze dyslexie hebben. Dat is aan de ene kant vervelend, maar soms is het ook een opluchting: eindelijk is duidelijk waarom iemand het lezen en schrijven moeilijk vindt. In dit bijzondere boekje legt orthopedagoog Chantal Engbers uit wat dyslexie is en hoe het werkt op een manier die voor iedereen te begrijpen is. Het boekje is zo opgezet dat volwassene en kind het samen kunnen lezen: ze hebben elk hun eigen tekst en uitleg.
Het boekje kan worden besteld bij de (digitale) boekhandel: www.bol.com.nl www.bruna.nl www.balansshop.com
Chantal Engbers met illustraties van Sandra Klaassen. Chantal Engbers diagnosticeert en behandelt mensen met dyslexie binnen SPIL-Vught/Gestel.
MAKKELIJK ONLINE BESTELLEN
ISBN 978-90-825448-0-0 formaat 20x20 cm | hardcover | 2016 ¤ 12,50 Link 29
Tekst Paul van de Ven Beeld Wim Hollemans
Verwenzorgbezoek aan wasserij Synergy Health in Gemert
De was doen, een zorgvuldig proces “De was doen, dat is toch gewoon je kleding in de wasmachine stoppen, zeep erin en klaar”, zegt bezoeker Frans tegen gastvrouw Monique Sledsens van wasserij Synergy Health in Gemert. Een groep cliënten van GGZ Oost Brabant, woonachtig op zorglandgoed Huize Padua in het nabijgelegen Boekel, is uitgenodigd om achter de schermen te kijken hoe de was van cliënten van allerlei zorginstellingen wordt gedaan. “Nooit geweten dat het wasproces zo uitgebreid en zorgvuldig is”, is de conclusie na afloop van het bezoek. Van China tot Gemert
In 1950 waste de Gemertse familie Geerts de lakens van de rijken, die met paard en wagen werden opgehaald. Nu, 66 jaar later, wast het bedrijf per week ongeveer 65.000 kilogram. Niet in wasmachines, maar immense wasbuizen. De was komt van vele zorgorganisaties en in toenemende mate van mensen die thuiszorg ontvangen.
Wat is verwenzorg?
Cliëntenzorg, vooral verleend aan chronisch zieken. Naast de adequate medische verzorging is deze zorg vooral gericht op verbetering van de kwaliteit van leven o.m. door het schenken van persoonlijke aandacht. l Zorg die net een stapje verder gaat dan de gebruikelijke bejegening: samen met de cliënt en/of voor de cliënt een hoogtepunt realiseren in zijn leven. Iemand letterlijk verwennen. l
Ook een verwenidee?
Als stichting, vereniging, bedrijf of organisatie ook een maatschappelijke bijdrage leveren door een droom of wens te vervullen? Dank aan de organisaties die, net als Synergy Health, onze cliënten aandacht gunnen vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid! Neem dan contact op met GGZ Oost Brabant E vrijetijd@ggzoostbrabant.nl Meer op www.ggzoostbrabant.nl/verwenzorg 30 Link
Synergie Health, een Engelse firma, is een professionele wasserij met ongeveer 80 medewerkers die wereldwijd actief is: van China tot Dubai, van Dubai tot Gemert.
Onze Albert
Medewerkers Jolanda en Winny leiden de groep. Jolanda vertelt: “We wassen platgoed van zorginstellingen, ziekenhuizen en de thuiszorg. Je moet dan denken aan lakens, handdoeken, theedoeken en ander linnen. Ook wassen we persoonsgebonden kleding. Doordat we werken met een modern chipsysteem, kunnen we de was op maat doen.” “Dat is de ‘Tunnelfinisher’, de machine die de wasbundels losblaast en dit is ‘onze Albert’, zo noemen we de sorteermachine die ervoor zorgt dat alles per klant wordt gesorteerd.” “Het proces van wassen, drogen, sorteren, strijken, vouwen en verpakken gebeurt door machines, maar desondanks verloopt de helft van het proces nog steeds handmatig”, vult Winny aan. “Wow, wat een zorgvuldig wasproces, nooit geweten dat het zo uitgebreid was. Ik denk dat ik mijn was maar voortaan hier naartoe breng”, merkt Theo op. “Ge moet hier flink doorwerken. Wat een was allemaal zeg, maar ik heb mijn blauwe sokken nog niet gezien,” grapt Frans.
AANDACHT DIE JE JE NAASTEN GUNT Link 31
De Gouden Pelicaen.nl catering T 0492 392829 32 Link
M 06 5132 9229
Kort lopende cursussen of opleidingen in de avonduren in eigen regio
• MS EXCEL
Welkom!
• MS WORD
kantoor- & boekhoudopleidingen
• Basiskennis boekhouden De patiënt in het middelpunt van onze aandacht, dat is de focus van Bernhoven. Betere zorg door zinnige zorg. Om de zorg zo in te richten betrekken we onze patiënten bij de beslissingen over hun zorgtraject. Werken we intensief samen met de huisartsen en andere zorgverleners uit de regio. Zo bieden we samen eigentijds de allerbeste zorg.
Bekijk het complete aanbod op www.wijzerworden.nl
Voordelige kantooropleidingen voor de juiste baan! T 0492-362751
Bernhoven Nistelrodeseweg 10 Postbus 707 5400 AS Uden Telefoon 0413 - 40 40 40
wijzerworden.nl
Een logeeradres nodig voor uw kat of hond? Wij staan het gehele jaar voor u klaar. Heertveldseweg 4a 5482 NJ Schijndel Tel. 0413 -36 54 87
Polikliniek Oss Gezondheidslaan 1a 5342 JW Oss
Ook voor dagopvang
bernhoven.nl
uw adres!
Geopend: Maandag t/m zaterdag 10.00-12.00u en 17.00-18.00u
Link 33 info@dierenpensionhethaagje.nl
Actueel nieuws Dag van de Mantelzorg Op 10 november is het de Dag van de Mantelzorg. Onder het motto ‘Mantelzorg doe je samen’ geven 400 actieplaatsen in Nederland extra aandacht aan mantelzorgers.
Met een publiekscampagne wordt Nederland gevraagd mantelzorgers te steunen door het sturen van een ‘jij-bent-tegoedbon’, een tastbare bon waarmee iedereen mantelzorgers kan steunen met een goed gesprek, kop koffie, boodschappen, of door een uurtje de zorgtaken over te nemen. Meer informatie? dagvandemantelzorg2016.nl en tegoedbon.mezzo.nl
Zo regel je het financieel Zorgen voor een ander kost geld. Mantelzorgers schieten er vaak financieel bij in. Wist u dat er regelingen voor mantelzorg zijn? Mezzo heeft een boekje ontwikkeld waarin veel informatie en tips staan over hoe je het financieel optimaal kunt organiseren. Het is gratis te downloaden of voor € 5,95 te bestellen via
Verward en dan...? Met de conferentie Verward en dan..? sloten de betrokken ketenpartners van het eerste uur zoals: GGZ, justitie, politie, GGD en 40 gemeenten Fase I af van hun Project Ketenaanpak Verwarde personen en acute situaties in Oost Brabant. Duidelijk is dat de verbinding en de afspraken zijn gemaakt, en dat de gemeenten in de regio Oost-Brabant aan zet zijn.
“Ieder verward persoon die wordt aangetroffen op straat moet een behandelplan op maat krijgen”, zei Jan Pommer, burgemeester van Sint-Michielsgestel en gastheer tegen de 150 genodigden. En: “Gezien de complexiteit en omvang is dit echt niet binnen een jaar geregeld.” De burgemeester wil zeker ook de korte termijn in de gaten houden. “Daar waar zich kansen voordoen voor verbetering, moeten we die zeker pakken.” Resultaten Op korte termijn komen er voor crisisopvang vier opvanglocaties in Eindhoven, Vught, Oss en Helmond. De deelnemende partijen legden zich ook vast om te komen tot één duidelijke aanpak in de wijken met twee meldkamers. De verschillende pilots - psycholance (Eindhoven) en GGD’er in de wijk (Vught) - waren succesvol.
bit.ly/financieelzakboekje
Het landelijk Aanjaagteam is per 30 september veranderd in het Schakelteam. Dit team kan obstakels uit de weg ruimen zoals: de regelgeving rond kosten, rond verzekering en het delen van informatie vanwege de privacy-gevoeligheid.
Op mantelzorgelijk.nl vind je behalve veel informatie over alles wat met mantelzorg te maken heeft, ook veel ervaringen van andere mantelzorgers. Andere websites met veel informatie:
Marie-Louise van der Kruis, bestuurder van GGZ-organisatie Reinier van Arkel, benadrukte: “Het is heel belangrijk om deze afspraken in het beleid te verankeren. Deze samenwerking sluit aan op de wijkteams en Veiligheidshuizen. Wel moet er nog meer aandacht worden besteed aan preventie. Alle deelnemers committeerden zich aan de gemaakte afspraken.
mantelzorg.info, expertisecentrummantelzorg.nl en mezzo.nl 34 Link
Paul Mangnus heeft het beeldmerk HIC op eigen initiatief ontworpen, toen hij zelf als cliënt in Oss in zorg was.
Nieuwe High Intensive Care (HIC) in Oss De kliniek van locatie Arsis van GGZ Oost Brabant is verbouwd tot een volwaardige High Intensive Care. Dit is gevierd met een Open huis waar de HIC op symbolische wijze is geopend. Op de HIC wordt in een veilige setting specialistische cliëntvriendelijke zorg geboden aan cliënten met ernstige psychische en psychiatrische klachten waarbij de eigen veiligheid of die van anderen in gevaar is (crisissituaties). Meer weten? Neem een digitaal kijkje op www.ggzoostbrabant.nl/hic Ook kun je contact opnemen hicoss@ggzoostbrabant.nl
Sfeervolle Kerstmarkt op Huize Padua
Donderdag 8 december van 17.00 tot 21.00 uur is de jaarlijkse Kerstmarkt in het park van Huize Padua. Proef de gezellige kerstsfeer en kunt hier ook allerlei kerstdecoraties kopen. Deze zijn onder andere gemaakt door bewoners en particulieren. Daarnaast zijn er diverse leuke activiteiten voor jong en oud, gezellige eetkraampjes en er is volop muziek. De entree is € 2,- voor volwassenen; voor kinderen t/m 12 jaar is het gratis. www.ggzoostbrabant.nl/kerstmarkthp
Zeer goede resultaten
intensieve groepsbehandeling Angststoornissen Oss De eerste groep cliënten heeft de intensieve groepsbehandeling Angststoornissen afgerond. De resultaten zijn goed: de cliënten hebben veel baat bij de behandeling en zijn bijzonder tevreden.
Tijdens deze nieuwe behandeling volgen cliënten gedurende 16 weken een programma van tweeëneenhalve dag. Naast het verminderen van de angstklachten is er tijdens de behandeling ook aandacht voor opbouw is er aandacht van gezond gedrag en maatschappelijke invulling. Deze therapie is vooral geschikt voor mensen met een angststoornis die geen baat hadden bij reguliere behandeling of cognitieve therapie. De groepsbehandeling vindt plaats in Oss. Enkele reacties van deelnemers: “Het is een kans die je met beide handen moet aangrijpen” “Wees maar bang en doe het toch” “Ik ga weer leuke dingen met mijn zoontje doen” “Het werkt heel goed, dat je eruit bent, meedoet en eraan werkt” Meer info op
www.ggzoostbrabant.nl/angststoornissen
Link 35
Lezen, kijken & beleven Dag ma! In de bundel Dag Ma! beschrijft Ankie van Hezewijk het afscheid van haar moeder Joop. Zij leed de laatste drie jaar van haar leven aan een vorm van dementie, waardoor zij niet meer in staat was contact te maken met haar omgeving. “Dit boekje gaat over hoe ik de laatste jaren van het leven van mijn moeder ervaren heb”, vertelt Ankie. “Het gaat over lijden, onmacht, schuldgevoel, verdriet en over gemis. Maar ook over liefde en respect.” Dag ma! € 12,50 - Uitgeverij Zadoksw
MEDIATIPS
Fragiel Het levensverhaal van Joost Bemelmans Tekstschrijver Laura van der Burgt schreef het bewogen levensverhaal op van én samen met Joost, cliënt bij GGZ Oost Brabant op Coudewater. Ze vertelt: “Joost heeft mij laten inzien hoe zwaar mensen het voor hun kiezen kunnen krijgen en hoeveel geluk ik heb. Ik vind het knap dat hij in staat was terug te komen uit diepe dalen. Ik heb veel van hem geleerd en hij van mij.” Wil je het boek kopen? Stuur een mail naar info@lauravanderburgt.nl
Campagne moet depressie bespreekbaar maken
Het mooiste woord is herinnering Een boek over Alzheimer
De landelijke campagne om een depressie bespreekbaar te maken ging eind september van start. Dit filmpje van NOS op 3 probeert visueel te maken hoe jongeren een depressie ervaren. 1 op de 15 jongeren heeft last van depressieve klachten. GGZ Oost Brabant zet zich o.a met het project Storm in op depressie-preventie bij de jeugd, lees meer hierover op pagina 20-21.
In dit boek vertellen bekende Nederlanders – o.a. Linda de Mol, Freek de Jonge, minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van Rijn - over hun ervaring met dementie. Zij weten wat deze ziekte kan betekenen. In dit boek steken zij andere mantelzorgers een hart onder de riem. Prof.dr. Philip Scheltens van het VUmc Alzheimercentrum beschrijft de laatste medische ontwikkelingen in de strijd tegen deze aandoening, die hard op weg is volksziekte nummer één te worden.
nos.nl/op3/artikel/2134517-zo-is-het-volgenskunstenaars-om-een-depressie-te-hebben.html
36 Link
Kosten: € 19,95. Van elk verkocht exemplaar gaat € 5,- naar medisch onderzoek tegen alzheimer van het VUmc Alzheimercentrum.
Ma van Hugo Borst wordt theaterstuk Deze openhartige kroniek gaat over de dementerende mevrouw Borst. Ze is moeder van Hugo, haar mantelzorger. Het boek beschrijft het proces waarin zij langzaam vervreemd raakt van zichzelf en haar omgeving. Aan het begin woont ze nog op zichzelf, aan het eind van het boek zit ze in een verpleeghuis. Deze bestseller van Hugo Borst wordt nu ook bewerkt voor het theater. De voorstelling zal in 2017/2018 in de theaters te zien zijn. Hugo Borst (o.a. schrijver, voetbal- en radiopresentator) geeft lezingen in bijvoorbeeld Alzheimer Cafés en bibliotheken waar hij met mantelzorgers en professionele verzorgenden in gesprek gaat.
DE VOORDELEN VAN AUTISME Mensen met autisme denken anders. Dat heeft niet alleen nadelen, maar ook voordelen. Anders Denken gaat over de valkuilen en verborgen talenten van het autistische brein.
Nieuwe blog over
autismevriendelijkheid
De tweelingbroers Arie en Frederik Boven lanceerden dit najaar een nieuwe blog over autismevriendelijkheid. Hun blog is een voorbeeld van de toenemende bijdrage van mensen met autisme aan het debat over hun aandoening: de broers hebben allebei een autisme-diagnose. “Onze blog heet Autismevriendelijk Nederland”, vertelt Frederik, “omdat het onze ‘utopie’ is dat autisten in Nederland evengoed zichzelf kunnen zijn als andere mensen. Dit is een realiseerbaar ideaal, maar vraagt wel van de mensen om ons heen dat zij rekening met ons houden. Dit noemen we autismevriendelijkheid.” Op de blog verschijnen regelmatig nieuwe artikelen rond dit thema. “Of het nu gaat over visies, boeken, films en series met autistische personages, praktische vragen of belangrijke personen en concepten, telkens kijken we naar de betekenis ervan voor een autismevriendelijk Nederland,” zegt Arie. De aanleiding voor de website is een promotieonderzoek dat Frederik voorbereidt. Hij licht toe: “In mijn onderzoek kijk ik heel gericht naar de rol van lichamelijkheid bij autisme. Onze blog is een goede aanvulling: daarop kijken we veel breder naar alle aspecten van autisme bij volwassenen.” De blog is te volgen via de website www.autismevriendelijknederland.nl
of via Facebook
www.facebook.nl/autismevriendelijk
Anders denken, Marcia Goddard, € 20,- Unieboek Het Spectrum Link 37
Samen voor de grote PLUS
Zonder zorgen al uw dierbare kleding na het wassen netjes verzorgd en schoon weer terug. Als u dat ook wilt neem dan contact op met Synergy Health, de partner van GGZ Oost Brabant voor de wasservice via nummer (049) 236 13 09 of vul het aanmeldingsformulier in op www.wasverzorging.nl
Synergy Health Gemert B.V. telefoon: (049) 236 13 09 | e-mail: gemert@synergyhealthplc.com
Volg onze verhalen... Like ons op Facebook facebook.com/tijdschriftlink
Volg ons op Twitter @ggzoostbrabant
38 Link
Like us!
Colofon
Vijfde jaargang nr. 2 – november 2016
buurt e d n i u Zorg bij GGZ Oost Brabant staat voor zorg die je je familie en naasten gunt. Kwetsbare mensen met complexe psychische klachten en psychiatrische aandoeningen kunnen bij ons terecht. Per jaar kloppen meer dan 11.000 nieuwe cliënten bij ons aan. Hun klachten en problemen lopen uiteen van bijvoorbeeld autisme bij kinderen, eetproblemen bij jongeren, persoonlijkheidsproblemen, en trauma’s bij volwassenen tot dementie en depressie bij ouderen. Tevens bieden wij zorg aan mensen met een licht verstandelijke beperking (LVBP) én mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Aanstaande ouders met een kinderwens en zwangere vrouwen met psychiatrische problemen kunnen bij ons terecht. Samen met de cliënt zoeken wij naar de beste oplossing, zoveel mogelijk afgestemd op de persoonlijke situatie.
In verbinding blijven met ons? @vraaghetgrip en @ggzoostbrabant facebook.com/tijdschriftlink postbus 3 5427 ZG Boekel
in
www.gripblogt.nl www.ggzoostbrabant.nl
Link, magazine over de geestelijke gezondheid van Brabanders is een uitgave van de GGZ Oost Brabant en verschijnt minimaal twee keer per jaar. Het is tevens vindbaar op de website waar aanvullende columns en artikelen verschijnen op onderwerpen uit het magazine.
Land van Cuijk en Noord-Limburg
aarheid
Bereikb
* Op deze locaties bieden wij Kind en Jeugd GGZ aan. Daarnaast werken wij via FACT (Jeugd) Teams regiobreed in de wijk.
Grip/Cliënten Servicepunt: Helmond: ’t Warant Wesselmanlaan 25a, 5707 HA 0492 84 44 21 GGZ-Locaties: Boekel - Huize Padua Kluisstraat 2 5427 EM Boekel
Oss - Arsis Gezondheidslaan 65 5342 JW Oss
Rosmalen - Coudewater Berlicumseweg 8 5248 NT Rosmalen
Boxmeer Bilderbeekstraat 44 5831 CX Boxmeer
Helmond - ’t Warant Wesselmanlaan 25a 5707 HA Helmond
Al onze locaties zijn bereikbaar via 0492 84 60 00
Het magazine wordt kosteloos bezorgd bij alle abonnees in de regio Oost-Brabant van het Brabants Dagblad, De Gelderlander en het Eindhovens Dagblad en heeft een oplage van 110.000. Daarnaast wordt het verspreid onder cliënten, medewerkers en verwijzers en vindt het ook zijn weg via bibliotheken, apotheken, gezondheidscentra, gemeenten, ziekenhuizen en andere ketenpartners in de zorg. Redactie Martine Koopman, Anouk Suurs, Paul van de Ven, Vivianne Viguurs De redactie wordt gevoed door een focusgroep die bestaat uit een vertegenwoordiging van allerlei mensen binnen en buiten GGZ Oost Brabant. Bladcoördinatie Martine Koopman, Anouk Suurs Advertentiesales Prema Kersten Hoofd- en eindredactie Vivianne Viguurs Fotografie Wim Hollemans, WHfotografie.nl Ontwerp & vormgeving Irene Pijnenburg, Plan C, planc.nl Druk De Persgroep Nederland Vragen over bezorging Brabants Dagblad: 08801 - 30785 Eindhovens Dagblad: 08801 - 30723 Gelderlander: via de website. Overname van artikelen is toegestaan na overleg met de bladcoördinator mits met een duidelijke bronvermelding. Hiervan ontvangt de redactie graag een proefexemplaar. Contact via communicatie@ggzoostbrabant.nl
l
Link 39
Spaar wat u nu kunt missen.
Om ook straks lekker te leven.
Rabo ToekomstSparen Een aanvulling op uw pensioen komt u vast goed van pas. Met Rabo ToekomstSparen spaart u fiscaal aantrekkelijk met een flexibele inleg. Het tegoed wordt na de einddatum periodiek uitgekeerd. Deze uitkeringen worden dan belast.
Lees ook de financiĂŤle bijsluiter op rabobank.nl/toekomstsparen Een aandeel in elkaar