Bevlogen Realiseenrsteratnegie 2016 2020 -
Meerjar
ZIJN FIJNMAZIG NETWERK ROND DE CLIﾃ起T
SERVICEGERICHT
ZIEN
DOEN
ZOEMEN HERSTELONDERSTEUNENDE GGZ
GEEN VERSTREKKING ZONDER DEKKING
RESULTATEN
Bevlogen gerealiseerd 1
Dit zagen we in 2015 om ons heen gebeuren
8 RESULTATEN Wat heben we in 2020 bevlogen gerealiseerd?
26
INHOUD
ZIEN
ZOEMEN Zo hebben we dit in co-productie gecreëerd
4 ”Dank aan alle cliënten, naasten en collega’s die met bevlogenheid hebben geparticipeerd tijdens tal van onze ZOEMEN-sessies. En vooral alle externe stakeholders met hun opbouwende, kritische kijk op GGZ Oost Brabant; dank daarvoor.”
Oscar Dekker en Fred Pijls, Raad van Bestuur
2 Bevlogen gerealiseerd
ZIJN Wie zijn we in 2020 volgens ons netwerk en onszelf?
14 DOEN Zo willen we onze resultaten in 2020 bereiken
30
VOORAF
Vanuit eigen kracht en door het voortzetten van de ingeslagen koers, die zijn oorsprong heeft in Bevlogen Realiseren 2012-2015 geven we in deze meerjarenstrategie richting 2020 een antwoord op de grote veranderingen binnen de maatschappij en de zorg, in het bijzonder de geestelijke gezondheidszorg. Hiermee willen we voldoen aan de behoeften van cliënten, naasten onze samenwerkingspartners en collega’s. De wereld om ons heen is continu in transformatie en de verscheidenheid aan regionale diversiteit was nog nooit zo groot. Dat vraagt meebewegen van onze organisatie. We nemen onze verantwoordelijkheid en pakken een actieve rol in verbinding met onze netwerkpartners binnen het fijnmazig netwerk rondom burgers met ernstige psychiatrische aandoeningen. Dit doen we in een sterk veranderende en veeleisende context waarin sprake is van nieuwe spelers in de zorg, zoals de gemeente en een toename van het aantal financiers waarmee we gedifferentieerde afspraken maken. De snelheid van de veranderingen en de financiële druk zijn groot en zullen de komende jaren een gegeven blijven. In onze netwerken willen we bereikbaar en beschikbaar zijn voor cliënten, naasten, verwijzers en netwerkpartners. Dit vraagt om een fundamentele verandering in onze attitude en gedrag. De komende jaren willen we onze service en kwaliteit sterk verbeteren. Om extern verbinding te kunnen maken, is het van groot belang dat onze interne verbinding op orde is. Dat vraagt naast goed werkgeverschap in toenemende mate flexibiliteit van onze collega’s en samenwerking over de eigen regiogrenzen en zorggroepen heen. Daarnaast staan gedragscompetenties die te maken hebben met servicegericht werken bij medewerkers bij ons hoog in het vaandel. Vanuit een persoonsgerichte benadering ondersteunen we inwoners van Oost-Brabant en daarbuiten bij hun herstel en participatie in de samenleving. Kracht ontlenen we uit participatie van de triade cliënt, naasten en medewerkers; ons kompas bij de keuzes die we maken. Zo zorgen we ervoor dat onze organisatie richting 2020 toekomstgericht blijft.
Bevlogen gerealiseerd 3
ZOEMEN Zo hebben we samen onze toekomst Bevlogen Verkend
4 Bevlogen gerealiseerd
Onze meerjarenstrategie 2016-2020 hebben we participatief gerealiseerd; collega’s, cliënten, familie/naasten en externe stakeholders hebben actief meegedacht en gedaan in dialoog. Dat proces noemen we ZOEMEN; deze werkwijze komt voort uit de afkorting Zorg, Ondersteuning, Ervaringsdeskundigheid, Medezeggenschap En Netwerkpartners. De afgelopen jaren is het ons werkwoord geworden voor participeren. Een unieke manier van meepraten, meedenken en meedoen, die ervoor zorgt dat mensen op de hoogte zijn van relevante ontwikkelingen en expliciet invloed hebben in het keuzeproces.
Opzet van het ZOEMEN-proces; ‘fundering’ van onze meerjarenstrategie Om tot onze nieuwe meerjarenstrategie te komen, hebben we vier invalshoeken gebruikt: • ZIEN Via co-trendwatchen ontdekken we welke ontwikkelingen om ons heen invloed hebben op onze meerjarenstrategie • ZIJN Wie willen wij zijn in 2020? Welke positie willen wij innemen in regionale netwerken binnen en buiten Brabant? • DOEN Wat zijn de concrete acties waarmee wij die gewenste effecten het ZIJN, realiseren? • RESULTATEN Wat zijn de gewenste effecten van de meerjarenstrategie? Door resultaten te benoemen, kunnen we het gewenste effect van ons beleid meten. Nog gerichter hebben we in 2015 een nieuwe werkvorm, co-trendwatching geïntroduceerd. We hebben geluisterd naar de vraag van onze cliënten, hun naasten, collega’s en externe stakeholders. We vinden het belangrijk hoe zij de toekomst zien en hoe we de samenwerking met netwerkpartners kunnen versterken. Zo is er veel betrokkenheid ontstaan en wordt deze meerjarenstrategie breed gedragen door alle partijen binnen en vooral ook buiten onze organisatie.
BoxmeBeuriten
Dit participatiemodel is onze manier van beleid maken, dat onze organisatie al veel heeft opgeleverd. We zijn ervan overtuigd dat het de kwaliteit van ons werk naar een hoger plan tilt. We zetten het ZOEMEN daarom blijvend in en ontwikkelen het verder. Bevlogen gerealiseerd 5
6 Bevlogen gerealiseerd
Facts & Figures
REGIOTOUR zien & zijn Start 7 april 2015 Finish 19 november 2015
BUITEN
Huize Padua Rondom Clientperspectief Werkgeversperspectief Ondernemersperspectief Land van Cuijk Oss/Uden/Veghel Helmond Kind en Jeugd Centra voor Psychisch Herstel Creatieven
BINNEN
Huize Padua Coudewater Ondersteunende diensten Zorgregio’s Kind en Jeugd Centra voor Psychisch Herstel Groen & Grijs in dienst Programmaraden Bureau geneesheer-directeur Diner Pensant Delespaul
Bevlogen verkennen 2020
Bevlogen gerealiseerd 7
ZIEN Dit zagen Dit zien wewe in 2015 om ons heen gebeuren
8 Bevlogen gerealiseerd
De wereld om ons heen is continu in transformatie en dat vraagt meebewegen van onze organisatie. Hoe wordt er vanuit al deze trends en veranderingen tegen ons aangekeken, wat ZIEN mensen? We vroegen het collega’s, cliënten en hun naasten, mantelzorgers, werkgevers, ondernemers, wethouders, verzekeraars en vele andere netwerkpartners. Tijdens deze sessies spraken we in totaal meer dan 500 burgers. Hieronder delen we de belangrijkste resultaten uit deze inspirerende, soms confronterende maar onmisbaar en zeer waardevolle co-trendwatchsessies. Zij hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan onze nieuwe meerjarenstrategie.
Dit zien externe netwerkpartners • Netwerkpartners van buiten zien GGZ Oost Brabant als een specialistisch bolwerk, dat moeite heeft om mee te bewegen met de veranderende maatschappij. Er is veel kennis en ervaring in huis die hard nodig is in het sociaal domein. Deze expertise kan op een betere en slimmere manier worden benut en ingezet. • Samenwerking met andere partners in het fijnmazig lokale netwerk moet proactiever worden opgepakt. En als deze proactieve houding er al is, moet het contact geoptimaliseerd worden. Duidelijk is de toenemende behoefte om elkaar op te zoeken en de bereidheid ertoe is ook zeker te voelen. Netwerkpartners zijn nog zoekende naar de juiste manier. • Zelf verantwoordelijkheid nemen en eigen kracht tonen staan voorop. Eigen regie nemen is volop in ontwikkeling. De korte lijnen met zelfhulp ontbreken nog. Mede door de veranderende wet- en regelgeving is de verwachting dat op mantelzorgers nog breder dan nu een beroep zal worden gedaan. Dat vraagt om professionele ondersteuning en het inzetten van expertise vanuit de specialistische GGZ.
• Door de ‘verschraling’ van de basiszorg is er in het verleden een toenemende vraag ontstaan naar complexe zorg. Ook de verbreding van de doelgroep met zwaardere en complexere problematiek en minder inkomen heeft hier invloed op. Zo ontstaat er in toenemende mate een grotere groep mensen die tussen wal en schip vallen. Zij worden te licht bevonden voor specialistische GGZ, maar hebben een te zware problematiek voor netwerkzorg, zoals maatschappelijk werk. Daar ligt een grote opgave voor de consultatiefunctie van GGZ Oost Brabant. • De externe netwerkpartners zien dat de zogenaamde ‘big data’ steeds meer nieuwe inzichten en oplossingen leveren. Er is volop innovatie op het gebied van de ondersteunende middelen vanuit informatietechnologie om deze big data te analyseren. Zo hebben belevingen en ervaringen van zorg, die worden gedeeld via internet of social media, een grote invloed op de organisatie.
Bevlogen gerealiseerd 9
Dit zien collega’s • Er bestaat grote behoefte aan verbinding binnen onze organisatie. Collega’s staan open voor de verbinding met elkaar en andere afdelingen. Kennisoverdracht is belangrijk; over de regiogrenzen heen en binnen afdelingen. Dat zelfde geldt ook voor het delen van kennis en expertise met netwerkpartners. Deze overdracht mag nog actiever.
ghel
Oss Uden Ve
• De herstelondersteundende GGZ is goed ingeburgerd op de terreinen Huize Padua, Coudewater en de beschermde woonvoorzieningen. In de regio’s is er nog een diversiteit in de mate waarin er met herstelondersteunende zorg wordt gewerkt. Er is duidelijk sprake van kennisachterstand. Er zijn positieve geluiden over het werken volgens de Herstelvisie en de rol van ervaringsdeskundigen. • Tijdens het eerste contact met ons is het voor cliënten vaak moeilijk om de juiste weg te vinden. Het duurt te lang voordat iemand in contact komt met een professional of ondersteuner. Het doorschakelen via de telefoon of een warme overdracht naar de juiste persoon binnen onze organisatie zijn daar voorbeelden van. Het loslaten van oude patronen is nodig om beter in verbinding te kunnen komen. Ook netwerkpartners zoals huisartsen en gemeenten ervaren vaak een te hoge drempel. • De kwaliteit van zorg gaat voor alles, ondanks dat de productie onder druk staat. We werken aan herstel en zien herstel, maar de behandeling wordt vooralsnog teveel probleemgericht vormgegeven.
10 Bevlogen gerealiseerd
Buiten
Helmond
Buiten
nde e n u e t s r e d n O en dieBnisntnen
Bevlogen gerealiseerd 11
Dit zien leidinggevenden
Tijdens de MD-dag met alle leidinggevenden in oktober 2014 hadden we de eerste co-trendwatchsessies. Managers pitchten de volgens hen elf belangrijkste trends, die als volgt zijn gevisualiseerd.
12 Bevlogen gerealiseerd
Bevlogen gerealiseerd 13
ZIEN ZIJN Dit Wiezagen zijn we weinin2020 2015 volgens om ons onsheen netwerk en gebeuren onszelf?
14 Bevlogen gerealiseerd
Vanuit eigen kracht en dankzij voortzetting van de ingeslagen koers geven we een antwoord op de grote veranderingen binnen de maatschappij in het algemeen en de GGZ in het bijzonder. Hiermee voldoen we zoveel als mogelijk aan de behoeften van cliënten, naasten en onze netwerkpartners. Dit doen we in een sterk veranderende en veeleisende context. De snelheid van de veranderingen en de financiële druk zijn soms te groot om op verantwoorde wijze de eigen verandering goed te laten landen. We lopen daarbij aan tegen de grenzen van wat we maatschappelijk nog verantwoord vinden. We laten deze geluiden steeds sterker in de regio en daarbuiten horen, maar vinden nog niet overal gehoor. Desondanks houden we vast aan onze eigen ingeslagen koers; het versterken van de verbinding met samenwerkingspartners, tussen en binnen onze teams. We excelleren extern doordat onze interne verbinding goed is. In dat kader tonen onze medewerkers een grote flexibiliteit en samenwerking over de regio’s en zorggroepen heen.
Dit zijn we volgens externe netwerkpartners in 2020 • De inhoudelijke positionering van ‘het merk GGZ Oost Brabant’ kan sterker. Een netwerkpartner tijdens een van de focusgroepen: “In 2020 zijn jullie 24/7 bereikbaar en beschikbaar. Laagdrempelig in alle lagen van jullie organisatie. Jullie gaan de wijk in en maken expliciet kenbaar en zichtbaar dat je er bent. Jullie stellen je toegankelijk en benaderbaar op.” • Een betrouwbare partner in het netwerk rond de cliënt. In co-creatie samen de zorg bieden die de hulpvragende mens nodig heeft. Vanuit jullie specialistische expertise de rol invullen die van jullie verlangd wordt: daadwerkelijk actief aanwezig zijn in het integrale netwerk. • Ondersteunend zijn aan het cliëntsysteem waarbij alle betrokkenen gezien en gehoord worden. GGZ Oost Brabant initieert ‘de juiste zorg op de juiste
plek’ waarbij 1 gezin, 1 plan of casemanagement uitgangspunt is. Hierin nemen jullie de expertrol op je. Ook het delen van ervaringsverhalen hoort daarbij. • We zien graag dat de mens de richting bepaalt en dat daarbij allereerst de waarden en vragen van deze mens worden gevolgd en dat de professie daarmee in lijn is. Zo wordt de wens van de cliënt gerealiseerd en komen jullie ‘naast’ de cliënt en de familie te staan. Vanuit medewerkersperspectief spelen jullie actief in op de veranderingen in de arbeidsverhoudingen en arbeidsmarkt. Dat doen jullie in verbinding met netwerkpartners en handelend als sociaal ondernemer • Een mentaal probleem kan iedereen overkomen, de taboes die hierover bestaan zijn aanzienlijk verminderd. Mensen zijn niet hun stoornis, ze hebben een psychiatrisch aandoening. GGZ Oost Brabant heeft een duidelijke rol in de maatschappij en is steeds kleinschaliger (outreachend in de wijk) en specialistischer ingericht. Bevlogen gerealiseerd 15
• De dienstverlening is in grote mate op afstand geregeld (plaats en tijd ongebonden), waardoor het belang en de invloed van sociale netwerken toeneemt. De toepassingen van de ICT zijn tot in de haarvaten van de maatschappij doorgedrongen, waardoor mensen steeds meer zelfdiagnose toepassen.
Dit zijn we volgens collega’s in 2020 • Alle afdelingen/regio’s van GGZ Oost Brabant staan met elkaar in verbinding. Dit geldt evenzeer voor de verbinding met buiten. Binnen draagt iedereen dezelfde visie uit. Een visie waaraan elke collega zich committeert. Er zijn korte lijnen waardoor we een zichtbaar, bereikbaar en beschikbaar onderdeel van het netwerk rond de cliënt zijn. • 24 uur per dag en 7 dagen per week specialistische GGZ bieden. Dat is wat we doen. We zijn dé GGZ-specialist in de regionale en lokale netwerken en we werken vanuit onderzoeksresultaten. Onze zorg leveren we snel en van een kwalitatief hoog niveau. We werken efficiënt en effectief in het bijdragen aan herstel, dit gebeurt mensgericht en in samenspraak met de cliënt, met name in de buurt. • Onze deskundigheid en expertise liggen in lijn met de Herstelvisie. Deze is niet alleen geïntegreerd in hoe we onze zorg hebben ingericht, maar ook binnen de ondersteunende diensten is dit de ruggengraat van het werk. Ook in verbinding met netwerkpartners is het voor de cliënt belangrijk dat we samenwerken vanuit dezelfde visie. 16 Bevlogen gerealiseerd
• We zijn een laagdrempelige organisatie die 24/7 bereikbaar is voor GGZ-problematiek. Klantvriendelijk in al het contact dat er is en we staan open voor nieuwe contacten. We zijn makkelijk toegankelijk voor iedereen van buiten, zowel voor de zorgvrager als de zorgverlener. Als we niet kunnen helpen of een antwoord geven, zorgen we ervoor dat er warme overdracht plaatsvindt naar degene die dat wel kan. Op die manier helpen we de cliënt en naasten verder. • De mens heeft eigen regie over zijn herstelproces zover dat hem is gegeven en is dus ‘in the lead’. Daarnaast participeert hij naar vermogen in de maatschappij in een leven dat hij als zinvol ervaart. Onze huisvesting is naar moderne eisen ingericht en een cliënt komt niets te kort aan verblijfomgeving en ondersteuning. We zijn gastvrij, met oprechte interesse. • Stelselmatig evalueren we onze afspraken met partijen buiten onze organisatie en collega’s, en kijken we naar verbetermogelijkheden.
Aan het einde van elke ZOEMEN-sessie buiten, stelden we de vraag: welke tegelspreuk hangt er volgens u in 2020 naast onze voordeur? Enkele tegeltjes staan hiernaast
Bevlogen gerealiseerd 17
ZOEMEN verhalen van buiten en binnen
‘Door echt naar elkaar te luisteren, kunnen we een hoop leed voorkomen’
‘Psychiatrie waar burgers wensen te slagen en hulpverleners collega’s vinden’
‘De cliënt staat positiever in het leven als hij naar een gewoon huis verhuist’
“Omdat ik tante Carla zo goed ken, heb ik meteen aan de bel getrokken toen ze gestopt was met roken. Terecht bleek later, want ze had wel degelijk een terugval. Daarom vind ik het zo belangrijk dat professionals, mantelzorgers serieus nemen en betrekken bij de zorg voor hun naaste. Samen weet je meer, en door samen op te trekken en naar elkaar te luisteren kunnen we echt een hoop leed voorkomen.”
Tijdens de laatste ZOEMENsessie medio november 2015 ging Philippe Delespaul met onze zorgprofessionals en het managementteam in dialoog over zijn toekomstbeeld van de specialistische GGZ.
‘We verhuizen al bijna 25 jaar cliënten van GGZ Oost Brabant. Sinds een paar jaar verhuizen we steeds meer mensen naar een eigen woning. Ik hoor wel van onze verhuisjongens dat de sfeer bij zo’n verhuizing anders is dan voorheen. Cliënten zijn positiever en vrolijker. We hebben een speciaal team voor de GGZ, deze mannen zijn rond de 50 en echt GGZminded. Ze hebben geduld en stralen rust uit. Ze kennen de cliënten en weten dat de verhuizing wat meer tijd kost.”
Otto Muller, mantelzorger van zijn tante Carla.
18 Bevlogen gerealiseerd
Philippe Delespaul, bijzonder hoogleraar en trendsetter in de GGZ.
Mari van Santvoort, commercieel directeur van Harrie van Erp Verhuizingen in Oss.
‘Geen proces van genezing, maar van herstel’ “Wat heeft een jongere nodig om goed te kunnen blijven functioneren in de maatschappij? Op die behoefte stemt ons team bestaande uit onder meer een psycholoog, psychiater, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, trajectbegeleider en ervaringsdeskundige de benodigde begeleiding steeds weer af. Het is onze bedoeling cliënten behandeling en begeleiding te bieden zodat zij zich vervolgens zo zelfstandig mogelijk in de maatschappij kunnen handhaven. Een proces waarin we met al onze cliënten minimaal een keer per week contact hebben. Heel intensief dus.” Jeroen van der Velden, sociaal psychiatrisch verpleegkundige FACT Jeugd.
‘Wij moeten uit onze ivoren toren komen en de wijk ingaan’ “Als je de FACT-teams gaat verplaatsen naar de wijk, dan heb je daar gemakkelijker toegang. Het maakt een verschil of jij met je team in een GGZ-gebouw zit of in de buurt. In de ZOEMEN-sessies kwam onder meer naar voren dat wij nog steeds in een ‘ivoren toren’ zitten als GGZ. Blijkbaar komen mensen zowel cliënten als ketenpartners - moeilijk binnen bij ons. Het maakt een wezenlijk verschil wanneer je als behandelaar bij een wijkteam kunt aansluiten. Het gaat erom dat wij uit onze ivoren toren komen en dat wij met ons werk de wijk ingaan.” Erik Lemmen, psychiater en directeur behandelzaken.
‘Wij zijn elk jaar weer dankbaar’ Vanaf 1996 bezoeken bewoners van zorglandgoed Huize Padua jaarlijks de Boekelse kermis op dinsdagmiddag. Hier worden ze door de gemeente en kermisexploitanten in het zonnetje gezet. Een verwendag waarop ze alle attracties gratis mogen bezoeken. “Wij zijn elk jaar weer dankbaar dat we dit kunnen doen voor de cliënten van Huize Padua. Zij maken onderdeel uit van de Boekelse gemeenschap: we hebben elkaar nodig.” Pierre Bos, burgermeester Boekel.
Bevlogen gerealiseerd 19
Missie We bieden excellente specialistische GGZ aan mensen met ernstige psychische of psychiatrische aandoeningen (EPA). We ondersteunen bij herstel, en het bevorderen van participatie. Met als doel het bereiken van optimale functionele autonomie en kwaliteit van leven. Dat doen we door persoonsgerichte consultatie, diagnostiek, behandeling en begeleiding te bieden. Kort als het kan, intensief en langdurig als het nodig is. We leveren zorg, die je je eigen familie en naasten gunt: veilig en mensgericht. We voelen een brede maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het continu verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg en het welzijn van alle inwoners in de regio Oost-Brabant en de kop van Noord-Limburg. Op het gebied van hoogspecialistische GGZ zijn we er ook voor hen die van buiten dit gebied komen. Het gaat hier om de zorgcircuits: Licht Verstandelijke Beperking-Psychiatrie Huize Padua, Niet-Aangeboren Hersenletsel Huize Padua, Autisme Spectrum Stoornissen en het Specialistisch Centrum voor Eetstoornissen.
De unieke, integrale mens staat bij ons centraal
20 Bevlogen gerealiseerd
Visie De unieke mens staat integraal bij ons centraal vanuit verschillende leefgebieden: we hebben aandacht voor diens gezondheid, identiteit en functioneren in verschillende rollen. We gaan uit van zijn autonomie, eigen regie en persoonlijke krachtbronnen. We zetten sterk in op het bevorderen van zelf- en samenredzaamheid en willen zoveel mogelijk behandelen in de eigen vertrouwde omgeving in verbinding met naasten. We bieden integrale herstelgerichte zorg mede op basis van bewezen effectieve behandelmethodes. In ons werkgebied vinden cliÍnten ons daarom altijd dicht in de buurt. Om aan de maatschappelijke transformatie, met de grote verscheidenheid aan regionale diversiteit, op een goede wijze invulling te geven, nemen we een actieve rol samen met netwerkpartners. Om extern te kunnen excelleren, vinden we het van groot belang dat onze interne verbinding goed is. In dat kader vragen we van onze medewerkers een grote flexibiliteit en samenwerking over de regio’s en zorggroepen heen. Deze combinatie van inhoudelijke expertise en regionale verankering schept een goede basis voor herstel van of met een ernstige psychiatrische aandoening. Uit de service & kwaliteit die we bieden blijkt dat we laagdrempelig, mensgericht, oprecht belangstellend, gastvrij, betrouwbaar en bevlogen zijn.
Beschrijving
Service categorie
Goede lichamelijke gezondheid
Stimuleren van een gezonde levensstijl
Preventie/welzijn
Empowerment/ eigen regie & kracht
Zeggenschap over en keuzevrijheid in je eigen leven
Zelfhulp
In leven blijven
Beschikbaarheid mensen, plaatsen en middelen die nodig zijn om te overleven (bed, brood, bad, gezondheidszorg)
Basiszorg
Gelijke kansen
Opkomen voor de belangen en rechten van cliënten
Rechtsbescherming
Zelfontplooiing, ontwikkeling, een rijk/zinvol leven
Cliënten nemen deel aan bevredigende en zinvolle activiteiten
Levensverrijking
Volwaardig participeren in de samenleving
Kunnen functioneren in sociale rollen
Rehabilitatie
Toegang tot diensten en voorzieningen
Wonen, familie, werk, zingeving, educatie, Casemanagement inkomen... Al deze elementen zijn even belangrijk voor een succesvol herstel
Persoonljke veiligheid (voelen en zijn)
Verkrijgen van diensten die de cliënt nodig heeft of wil
Crisisinterventie
Minder symptomen en lijden
Verlichten van symptomen en lijden
Behandeling
Resultaat voor cliënt
Bevlogen gerealiseerd 21
We werken volgens de Herstelvisie De Herstelvisie van prof. dr. William Anthony is leidend voor de manier waarop we zorg verlenen. Volgens Anthony is herstel een manier van leven: “een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in iemands houding, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen.” (Bron: Vallen en weer opstaan 2014). Deze manier van zorg bieden stelt cliënten evidence and practice based in staat mét hun beperking de regie over hun leven (terug) te nemen en hoopvol naar de toekomst te kijken. We zijn er om deze mensen hierin naar draagkracht te ondersteunen met specialistische consultatie, diagnostiek, behandeling, begeleiding en door hen te gidsen of beschermen bij het zoeken naar hun eigen weg. Onze deskundigheid en expertise liggen in lijn met de Herstelvisie. Deze is niet alleen geïntegreerd in hoe we onze zorg hebben ingericht, maar ook bij de ondersteunende diensten wordt de visie gedragen en bijvoorbeeld geconcretiseerd door inzet van ervaringsdeskundigheid binnen onder andere het contactcentrum. Dit realiseren we in afstemming met de cliënt en langs de lijn van het Service Outcome Schema; onze gezamenlijke kompas. De Integrale Rehabilitatie Benadering (IRB) maakt hier een belangrijk onderdeel van uit.
22 Bevlogen gerealiseerd
Kernwaarden
Onze kernwaarden zijn onze drijfveren, die ervoor zorgen dat we ons werk elke dag zo goed mogelijk doen. We zijn: • Betrokken. We leveren mensgerichte en veilige zorg, met als resultaat gezondheid, die je je familie en naasten gunt. Zorgprofessionals en ondersteunende medewerkers zoeken proactief de samenwerking met anderen op, binnen en buiten de organisatie, om optimaal invulling te geven aan het werk. Als de vraag of omstandigheden veranderen bewegen we behendig mee. • Betrouwbaar. Cliënten, hun naasten, collega’s en netwerkpartners kunnen er op rekenen dat wij de best mogelijke dienstverlening bieden. We werken resultaatgericht, brengen specifieke expertise in en maken gebruik van bewezen effectieve behandelmethodes. We gaan zorgvuldig om met onze contacten en verantwoordelijkheden, zowel in behandeling en begeleiding, als bij de invulling van zakelijke afspraken. • Bevlogen. We zijn voortdurend gericht op het verbeteren van onze zorg en de processen binnen de organisatie. We zijn alert op ontwikkelingen in ons vakgebied en in de samenleving en passen onze zorg en ons handelen daarop aan. We investeren in onderzoek, innovatie en ontwikkeling en delen onze kennis en ervaring actief met anderen.
Het is onze ambitie om zorg zo integraal mogelijk, zo ambulant mogelijk en zo dichtbij mogelijk aan te bieden. Soms echter blijft een verblijfsomgeving voor kortere of langere duur nodig om voldoende rust en bescherming te bieden voor behandeling of begeleiding. Soms is concentratie van zorg nodig om de kwaliteit te kunnen garanderen. En soms is specialistische GGZ nodig om voldoende recht te doen aan de bijzondere aard van aandoeningen en situaties. Voor elke doelgroep zoeken we dus telkens de goede balans tussen deze drie elementen: • Ambulant als het kan, maar klinisch of in een woonvorm als het nodig is voor een goede behandeling of begeleiding; • Zo dichtbij als mogelijk, maar zo geconcentreerd als nodig om kwaliteit te garanderen; • Zo integraal als mogelijk, maar zo gedifferentieerd als nodig om bijzondere aandoeningen recht te doen.
GGZ Oost Brabant ontwikkelt door Ons streven is om mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) weer mee te laten doen in de samenleving. Dit vraagt van ons een actieve houding waarmee we streven naar een derde meer herstel van mensen met EPA dan vandaag de dag. We spannen ons ook in voor de mensen met EPA die nog niet, of ongewenst niet meer in zorg zijn. Deze mensen leiden we toe naar de behandeling, begeleiding en ondersteuning die zij nodig hebben.
Wij leveren ‘zorg, die je je familie gunt’ op basis van de volgende 12 punten Deze 12 punten hanteren we in alle vormen van zorg die we leveren, passend bij de persoon en zijn omgeving, de fase van herstel en richtlijn van de effectieve behandelmethode. Dit is gericht op voldoende gezondheid, participatie en het (her)vinden van eigen identiteit. 1. Ondersteunt herstel en bevordert empowerment Om te herstellen moeten betrokkenen zich ‘empowered’ voelen: autonomie herwinnen en risico’s en verantwoordelijkheid durven nemen. 2. Bevordert participatie en bestrijdt stigmatisering (Zelf)stigmabestrijding is een noodzakelijk complement van rehabilitatie en begint in de GGZ. Hulpverleners moeten zich bewust zijn van de rol van stigma in de hulpverleningsrelatie. 3. Streeft naar veiligheid Streef naar een goede verhouding tussen veilig zijn en verantwoorde risico’s nemen in het belang van herstel. 4. Stemt zorg individueel af (shared decision making en personalized care) Afstemmen op de persoon vergt serieus luisteren naar en op gelijk niveau communiceren met de cliënt die meedenkt en keuzes maakt over zijn eigen behandeling, begeleiding en ondersteuning (shared decision making).
Bevlogen gerealiseerd 23
Bron: Over de Brug, Actieplatform Herstel voor iedereen! 2015
Onze ambitie
5. Investeert veel in goede werkrelaties Goed luisteren, een gelijkwaardige positie innemen en verbinding zoeken. Een behandelaar trekt niet te snel conclusies en investeert in het zoeken naar gemeenschappelijke doelen met de cliënt en ook de samenwerkingspartners.
9. Biedt zoveel mogelijk bewezen effectieve interventies aan Herstelondersteuning en evidence based werken gericht op curatie sluiten elkaar niet uit. In de behandeling en rehabilitatie dienen interventies van bewezen waarde standaard een plaats te hebben.
6. Ondersteunt en werkt samen met familie en andere naastbetrokkenen Familieleden en naasten kunnen in verschillende rollen ingeschakeld worden bij de zorg. Geef meer prioriteit aan de vraag hoe dat op een effectieve manier kan en besteed (meer) aandacht aan hun behoeften als mantelzorger of ondersteuner.
10. Bevordert goede lichamelijke gezondheid en somatische zorg De achterstanden van mensen met ernstige psychische aandoeningen in gezondheid en levensverwachting vragen om een betere integratie van psychiatrische en somatische zorg.
7. Werkt aan effectieve relaties in een brede omgeving Tot stand brengen van aansluiting bij de bredere sociale omgeving, van een ‘uitgebreide triade’ tussen cliënt, familie, naasten, omgeving en zorgverlening is het doel. 8. Biedt zorg die rekening houdt met de dimensies en fasen van herstel Dimensionele diagnostiek sluit beter dan categoriale aan bij de persoonlijke constellatie van symptomen en cognitieve beperkingen van een individu. Dit biedt goede mogelijkheden om van meet af aan het maatschappelijk en persoonlijk herstel (en eventuele stagnaties hierin) mee te laten wegen.
24 Bevlogen gerealiseerd
11. Biedt integrale zorg die op continuïteit is gebaseerd Waar mensen met ernstige psychische of psychiatrische aandoeningen wensen op meerdere levensterreinen hebben, vormen fragmentatie en discontinuïteit grote risico’s. Wij kunnen dit voorkomen met een integrale aanpak gebaseerd op zorgcontinuïteit en een breed pakket van hulp- en dienstverlening. 12. Maakt optimaal gebruik van nieuwe technologie E-mental health houdt in de inzet van digitale technologie en nieuwe media bij screening, gezondheidsbevordering, vroege interventies, behandeling en terugvalpreventie en bij verbetering van de zorgverlening. Via het internet aangeboden beslissingshulpen kunnen informatiesystemen van behandelaars verbinden met die van de patiënt, als ondersteuning van de herstelgedachte en shared decision making.
Servicegericht Om onze ambities als de leverancier van specialistische GGZ nu en in de toekomst waar te maken zetten we de komende jaren sterk in op het verbeteren van onze service en kwaliteit van zorg en dienstverlening. Bereikbaar en beschikbaar We zijn een laagdrempelige organisatie, die 24/7 bereikbaar en beschikbaar is voor verwijzers, cliënten en netwerkpartners die vragen hebben over specialistische GGZ. Klantvriendelijk in ieder klantcontact en openstaan voor nieuwe contacten, dat is wat we willen bereiken. We hebben een contactcentrum gerealiseerd, waardoor we gemakkelijk toegankelijk zijn voor iedereen van buiten via één centraal telefoonnummer. Van daaruit worden bezoekers direct geholpen of gegidst naar (een collega met) het antwoord op hun vraag. Bestaande relaties blijven de mogelijkheid houden om direct met de juiste persoon of afdeling in contact te komen. Een duurzame bewustzijnscampagne helpt ons te handelen conform de GGZ Oost Brabant ‘zo doe ik dat’-serviceregels: √ √ √ √ √ √ √
Het programma Servicegericht Werken initieert en faciliteert de gedragsverandering naar een organisatie waar we conform en mede dankzij onze ‘zo doen we dat bij GGZ Oost Brabant’-regels waarde toevoegen aan het herstel van mensen met psychiatrische aandoeningen. Hierdoor maken we aantoonbaar onze belofte waar: we werken aan de realisatie van ‘zorg die je je familie gunt’.
Ik ben bereikbaar en beschikbaar Ik ben gastvrij en toon oprechte interesse Ik luister naar de ander Ik zeg: Ja, tenzij Ik werk in verbinding met ons netwerk buiten en binnen Ik werk vanuit eigen kracht Ik doe wat ik zeg
Bevlogen gerealiseerd 25
Kwaliteit en Veiligheid Om meer focus te geven aan kwaliteit en veiligheid van de zorg versterken we stelselmatig onze kennisaorta’s over regio- en afdelingsgrenzen heen. Dit is des te belangrijker vanwege onze keuze voor het regiomodel. Onze professionals werken aan voortdurende verbetering en ontwikkeling van de kwaliteit en veiligheid van de evidence based zorg die we bieden. We toetsen regelmatig of we op de goede weg zijn en sturen bij als dat nodig is. Met nadruk geldt dit voor de rol van de geneesheerdirecteur, directeuren behandelzaken, programmaleiders en alle leden van de programmaraden. De ondersteunende diensten werken efficiënt, verbindend en integraal en hebben aantoonbare meerwaarde voor de (organisatie) van de zorgverlening. In aansluiting op landelijke ontwikkelingen verschuiven we de komende jaren onze focus verder van systemen en processen naar werken vanuit de inhoud. We leggen de focus op intern verbeteren in plaats van extern verantwoorden, maken de beweging van reactief naar proactief en van centrale naar decentrale regie en verantwoordelijkheid. Dit helpt ons continu in de verbetering van onze zorg naar zichtbare resultaten. Wetenschappelijk onderzoek GGZ Oost Brabant kent drie onderzoekslijnen: op het gebied van NAH, internaliserende problematiek bij Kind & Jeugd en de startende onderzoekslijn EPA, die nauw verband houdt met de cliëntenzorg in de buurt en bijdraagt aan zorgverbetering en innovatie. Voor het zorgcircuit Eetstoornissen worden de eerste stappen in deze richting gezet. Binnen de onderzoeks26 Bevlogen gerealiseerd
lijnen werken we nauw samen met universiteiten en andere (zorg)organisaties (academische werkplaatsen). Onze onderzoekslijnen zijn aantrekkelijk voor psychiaters die wetenschappelijk actief willen zijn.
Financieel gezond
Uit het beeld van de Meerjarenbegroting komt naar voren dat we de komende jaren rekening moeten houden met een verdere krimp van onze omzet. Streven is om deze zoveel mogelijk te laten plaatsvinden door een krimp in volume en de prijs zoveel mogelijk op het huidige niveau te houden. Om te zorgen dat we betaalbare & kwalitatieve goede zorg kunnen blijven bieden en tegelijkertijd onze marge in stand kunnen houden, versterken we ons eigen vermogen om voldoende buffers te hebben. Hoe we omgaan met krimp is: • Teruggang van opbrengsten betekent een teruggang in kosten voor zowel de zorg als de onder steuning, dit in vooraf vastgestelde verhouding (principe: samen de trap op, samen de trap af) waarbij de ondersteuning sneller en meer moet bezuinigen dan de zorg. • Gerichte efficiencyslagen in de ondersteuning (o.a. samenwerking inkoop & facilitair: FacZo, masterplan Administratieve Organisatie en het A59 Coöperatief) worden ingezet om te anticiperen op de meerjarige krimp. We streven naar Meerjarenafspraken met financiers. Dit om zowel financiële richting te hebben als om inhoudelijk koers te kunnen zetten en behouden, bijvoorbeeld door op niveau van doelgroepen afspraken te maken.
De diversiteit van de verschillende contractvormen en de fasering in het onderhandelingsproces vragen om een dynamisch begrotingsproces. Dit betekent dat de uitkomsten van de eerste onderhandelingen de financiële kaders voor de initiële begroting van elk jaar vormen. Geen verstrekking zonder dekking • Kosten worden aangepast aan de opbrengsten. Wanneer er geen zekerheid is over de structurele opbrengsten kan hiervan worden afgeweken. • Niet betaalde overproductie kan leiden tot ‘cliëntenstop’.
krimp?
Het inhoudelijk meerjarenbeleid is verbonden aan het financieel meerjarenbeleid in de vorm van een meerjarenbegroting. De meerjarenbegroting (inclusief LangeTermijnHuisvestingsPlan (LTHP)) wordt jaarlijks geactualiseerd.
Meerjaren begroting Bevlogen gerealiseerd 27
Participatie naar hoger plan tillen GGZ Oost Brabant betrekt collega’s, cliënten, familie, naasten, medezeggenschapsorganen, de VAR, medische staf en externe stakeholders actief bij het maken van beleid. Deze partijen weten wat er nodig is, om de waarde van onze zorg te verbeteren. We werken op het gebied van medezeggenschap en participatie triadisch (client, familie/naasten, professional) volgens ons zelf ontwikkelde ZOEMENprincipe. De advisering vanuit de adviesgremia aan de directeuren en de Raad van Bestuur gebeurt integraal. We houden stelselmatig de vinger aan de pols door tevredenheidsonderzoeken binnen de triade uit te voeren. Om intensivering van participatie te bereiken zijn onze ankerpunten: • Maatwerk. Bij elk beleidsthema zijn andere partners betrokken. We moeten ons organisatiebreed steeds de vraag stellen: welke partijen kunnen de kwaliteit verrijken van zowel onze zorg als besluitvorming? • Wederkerigheid. Voorafgaand aan iedere participatie is duidelijk op welke trede van de participatieladder we staan, zodat verwachtingen wederzijds helder zijn. • Respect. GGZ Oost Brabant geeft gelegenheid, stimuleert én respecteert dat iedereen hier op zijn eigen manier invulling aan geeft (of niet).
28 Bevlogen gerealiseerd
Participatieladder
coproduceren adviseren raadplegen informeren
Verandersporen De drie verandersporen die we in onze vorige meerjarenstrategie Bevlogen Realiseren hebben ingezet, houden we ook de komende jaren vast. Het gaat om: • Samen excelleren - Zowel over de organisatiegrenzen heen als tussen zorgteams, tussen ondersteunende diensten en tussen ondersteuning en lijn zoeken we manieren om samen te excelleren. We investeren richting 2020 in sterke teams, die elkaar aanvullen en volgens de visie Verbindend Werken samen tot de beste resultaten komen. Dit wordt ondersteund door ons programma www.verbindendwerken.nl • Competente medewerkers - Op basis van zorginhoudelijke ontwikkelingen werken we met competentiemanagement. We kennen organisatiebrede kerncompetenties die voor alle medewerkers gelden. Hiernaast kennen we aanvullende teamcompetenties. Bij werving van nieuwe medewerkers selecteren we hierop. Deze competenties geven richting aan onze meerjarige opleidings- en trainingsplannen per team en medewerker. We blijven met elkaar werken aan een uitdagend en inspirerend (wetenschappelijk) leerklimaat met onder meer referatencycli, intervisie, Andersdag en een organisatiebreed management development-programma.
INSPIRATIE &
DOE-BOEKJE
WERKEN ELKE DAG EEN STAP VOORUIT!
1
15013 GGZ Doeboekje opmaak.indd 1
09-12-15 14:10
• Persoonlijk leiderschap - We gaan uit van de eigen kracht van medewerkers, zoals we dat ook bij onze cliënten doen. Zij nemen zelf de verantwoordelijkheid om een persoonlijke invulling te geven aan het realiseren van hun eigen doelen en die van GGZ Oost Brabant. Dit hebben we verwoord in ons duurzame inzetbaarheidsbeleid en operationaliseren we via de campagne www.ikzitaandeknoppen.nl.
Bevlogen gerealiseerd 29
RESULTATEN Wat heben we in 2020 bevlogen gerealiseerd?
30 Bevlogen gerealiseerd
• De Herstelvisie is de manier waarop we onze zorg vorm geven binnen alle regio’s, specialistische functies en ondersteunende diensten. De visie omvat de hele mens en gaat over alle leefgebieden, met als doel het ondersteunen van herstel en bevorderen van participatie vanuit een persoonsgerichte benadering. In elk team werken we met cliënt- en familieervaringsdeskundigen, wat ervoor zorgt dat de herstelondersteunende GGZ en de evidence based behandeling elkaar aanvullen en versterken. We streven naar een derde meer herstel bij cliënten met een ernstige psychiatrische aandoening.
• We zijn een laagdrempelige organisatie, die 24/7 bereikbaar en beschikbaar is voor cliënten, familie/naasten, verwijzers en netwerkpartners die vragen hebben over specialistische GGZ. Mensvriendelijk zijn volgens de GGZ Oost Brabant ‘zo doe ik dat’-serviceregels in ieder menscontact. We staan open voor nieuwe contacten; dat is hoe we worden ervaren. Er is een goed functionerend contactcentrum.
• Vanuit ons specialisme initiëren en faciliteren we verbindingen in het netwerk rond de cliënt en zijn naasten. Conform de GGZ Oost Brabant ‘zo doe ik dat’-serviceregels maken we duidelijk wat we doen, waar we van zijn EN doen we wat we zeggen. Iedere medewerker weet wat zijn rol is binnen het netwerk, zowel intramuraal als extramuraal. Ons taalgebruik is daarbij helder en respectvol. • In onze organisatie draait het om mensen: de cliënt met zijn zorgvraag, die wordt geholpen door onze bevlogen collega’s. Mensgerichtheid waarbij de zorg afgestemd is op het individu. • We zijn intern met elkaar verbonden en vormen vanuit onze fysieke werklocaties een virtuele gezondheidsorganisatie die 24/7 in contact staat met de buitenwereld, zowel offline als online. We bevorderen het sociale netwerk met de cliënt en versterken stelselmatig ons eigen professionele kennisnetwerk.
Bevlogen gerealiseerd 31
Ervaringsverhalen over herstel ‘Zij zien meteen wanneer het niet goed met me gaat’ “Herstellen betekent hard werken aan jezelf. Tijdens mijn behandeling heb ik daarom een herstelondersteuningsplan (HOP) opgesteld. Hierin beschreef ik mijn doelen. Deze heb ik allemaal bereikt:
ik woon zelfstandig in een appartement, heb een leuke baan en leid weer een normaal leven. Eens per maand krijg ik nog een bezoekje van een sociaal psychiatrisch verpleegkundige, met wie ik bespreek hoe het met me gaat.” Ralph Zwaans lijdt aan psychotische kwetsbaarheid.
32 Bevlogen gerealiseerd
‘Ik sta weer midden in de maatschappij’
“Ik ben door een diep dal gegaan, maar ik ben er sterker uitgekomen. Ik ben zelfs moeder geworden van een prachtige dochter. Na een tijd lang uit de maatschappij te zijn geweest, sta ik er nu weer midden in.” Simone Haasnoot heeft autisme.
‘Ik ben niet zielig’ “Zelfs op mijn dipdagen ga ik door met mijn dagelijks leven; ik moet het ritme erin houden. Helaas is werken voor mij niet mogelijk: door mijn psychische gesteldheid, maar ook door lichamelijke
klachten. Door vrijwilligerswerk probeer ik toch een zinvolle bijdrage te leveren aan de maatschappij. Verder leef ik van dag tot dag en aan plannen doe ik niet; ik neem alles zoals het komt.” Ivo Dekker heeft een manische depressie en een posttraumatische stress-stoornis.
‘Ik wilde dolgraag terug naar de ‘echte’ wereld’ “Lange tijd was de beschutting van zorglandgoed Coudewater goed voor mij. Toen ik mijn leven weer op
‘Uiteindelijk heb ik de strijd overwonnen’
‘Ik sta ervan te kijken dat ik het kan’
Ze ging door diepe dalen, maar wist de strijd uiteindelijk te winnen. Nu helpt ze anderen in haar werk als ervaringsdeskundige in het FACT Jeugdteam bij GGZ Oost Brabant. Ook startte ze haar eigen stichting waarmee ze volwassen mannen en vrouwen met een eetstoornis online hulp biedt. Ingrid: “Het geeft me voldoening dat ik mijn eigen ervaring kan inzetten om anderen te helpen”. Ingrid Joosten vocht jarenlang tegen de eetstoornis Anorexia Nervosa.
“Op Huize Padua heb ik mijn gemak en rust gevonden. Ik woon hier nu bijna 15 jaar. Het is fijn om mijn eigen plek te hebben en te weten dat hulp en steun in de buurt is als ik dat nodig heb. Als me iets dwars zit, kan ik het er uitgooien. Dat lucht op.” Lian van Gils woont op de afdeling Kraanmeer op Huize Padua, een afdeling van het zorgcircuit LVB-P.
de rit had, wilde ik dolgraag terug naar de ‘echte wereld’. Ik wilde een plek voor mij alleen, en die heb ik gevonden. Ik vind het fijn om mijn eigen voordeur en de ruimte en de vrijheid te hebben, al is het soms ook zwaar, omdat mijn familie waar ik op terug kan vallen niet in de buurt woont. Daarom ga ik nog dagelijks naar Coudewater voor dagbesteding en om anderen te ontmoeten.” Roy Lubbers heeft adhd en borderline woonde ruim 8 jaar op Coudewater.
Bevlogen gerealiseerd 33
DOEN ZIEN Dit Zozagen willenwe weinonze 2015 om resultaten ons heen in 2020 gebeuren bereiken
34 Bevlogen gerealiseerd
We bieden excellente, evidence based specialistische GGZ aan mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen in het Oost-Brabantse land. Dat doen we door diagnostiek, behandeling, begeleiding en consultatie te bieden. Buiten Oost-Brabant leveren we hoogspecialistische GGZ op het gebied van Licht Verstandelijke Beperking-Psychiatrie, Niet-Aangeboren Hersenletsel, Autisme Spectrum Stoornissen en Eetstoornissen. We leveren zorg, die je jezelf toewenst èn je eigen familie en naasten gunt: veilig en mensgericht.
gecompliceerde
aandoening Enkelvoudige psychische aandoening Geen
Š GGZ Oost Brabant
aandoening
Verminderen/opheffen stoornis
Meervoudige
Ernst psychische (functie)stoornis
Wij visualiseren dit aan de hand van twee assen:
Naar boven (op de verticale as) neemt de complexiteit van de aandoening (functiestoornis) toe, naar rechts (op de horizontale as) nemen sociale activiteiten en sociaal-maatschappelijke participatie af.
Doel behandelen
Vergroten activiteiten en participatie Doelen begeleiding/rehabilitatie en ondersteuning
Vermindering activiteiten en participatie
Het doel van behandeling is het verminderen van de psychiatrische aandoening, het doel van begeleiding en ondersteuning is het verhogen van sociale activiteiten en participatie.
Volop
Verminderde
(Tijdelijk/deels)
Verkommering,
Sociaal-
activiteiten
a&p in diverse
niet in staat
overlast,
maatschappelijk
en participatie
levensdomeinen
zelfstandig
schadelijk voor
geĂŻsoleerd, gevaar voor
leven te leiden
zichzelf
zichzelf of anderen
bron: Bevlogen realiseren 2012-2015
Bevlogen gerealiseerd 35
Om te kunnen bepalen welke mensen met welke aandoening onze specialistische GGZ nodig hebben, tekenden we het volgende overzicht. We realiseren ons dat deze ‘hokjes’ in wezen niet bestaan, de werkelijkheid is veel complexer. Toch maken we dit onderscheid, om beter zicht en grip te krijgen op de complexiteit van de zorgvraag.
Op basis van onderstaand overzicht formuleerden we twee hoofdcliëntgroepen voor GGZ Oost Brabant: 1. Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), die door de ernst en/of de complexiteit (langdurige) specialistische behandeling en/of begeleiding nodig hebben, inclusief zorgmijders;
aandoening Enkelvoudige psychische aandoening Geen aandoening
Mensen met enkelvoudige aandoening
Mensen zonder grote problemen
Sociaal maatschappelijk geïsoleerd gevaar voor zichzelf of anderen vanuit psychische aandoening
Meervoudige psychische problemen binnen meervoudige hulpvraag Enkelvoudig psychisch probleem binnen meervoudige hulpvraag
Mensen met niet psychische hulpvraag
Overlast gevers
Gewelddadigen
De grenzen zijn niet scherp te stellen, zeker niet bij de vaker voor-komende. Er bestaan overgangsgebieden
Vermindering activiteiten en participatie Volop
Verminderde
(Tijdelijk/deels)
Verkommering,
Sociaal-maat-
activiteiten
a&p in diverse
niet in staat
overlast,
schappelijkgeïsoleerd,
en participatie
levensdomeinen
zelfstandig
schadelijk voor
gevaar voor
leven te leiden
zichzelf
zichzelf of anderen
36 Bevlogen gerealiseerd
© GGZ Oost Brabant
gecompliceerde
Mensen met psychisch complexe aandoeningen
Mensen die vanuit aandoening delicten hebben gepleegd
Meervoudige
Ernst psychische (functie)stoornis
2. Mensen met een ernstige, zeer specifieke, complexe psychiatrische zorgvraag, die hoogspecialistische zorg in bovenregionaal verband nodig hebben.
Onze specialistische functies In de afgelopen jaren hebben we onze specialistische diagnostiek, behandeling, begeleiding en ondersteuning voor mensen met EPA zo ambulant, dichtbij en integraal als mogelijk vorm gegeven. Hierin hebben we onze eigen transitie en transformatie voor een groot deel al doorlopen. Om onze ambitie te kunnen realiseren, pakken we door op de navolgende punten. Verder stimuleren van burgerinitiatieven Op basis van contacten in de wijk, partners op het gebied van wonen, welzijn en zorg en de gemeenten nemen we onze rol als stimulator om de sociale ondersteuningsnetwerken in de buurt en regio te laten (op)bloeien. We stimuleren of sluiten meer aan op burgerinitiatieven. Goede voorbeelden hiervan zijn: het cliënteninitiatief ‘El Refugio’; een tijdelijk logeeradres om te werken aan eigen herstel door even afstand te nemen van de thuissituatie, TalentenCentrum Oss en Vortum huismeestersproject van Brabant Wonen. Doorontwikkeling van FACT FACT heeft anno 2016 een grote betekenis als concept voor de behandeling, zorg en het herstel van mensen met EPA. Het FACT-model ontwikkelt zich verder door met als doel te komen tot een derde meer herstel bij deze doelgroep.
Het uitgangspunt is dat we op FACT-wijze de zorg organiseren voor alle teams die ambulante zorg leveren. Dit betekent dat ook de poliklinische teams in principe outreachend in de buurt/regio werken. Alleen als het niet in de thuissituatie kan is de spreekkamer in het GGZ-gebouw een alternatief. Hierdoor zullen de effecten van FACT voor alle cliëntengroepen verbeteren. De inzet van technologie, zoals apps en domotica draagt hieraan bij. Het model maakt in toenemende mate gebruik van inzet van de omgeving, zoals familie en andere naastbetrokkenen evenals van de sociale wijkteams. Daarbij maakt het gebruik van niet-professionele zorg voor beter en duurzaam herstel via het formeren van Resource Groups (RACT). FACT en RACT zijn integraal onderdeel van het brede dienstenpakket zoals specialistische dagbesteding, begeleid werken, kortdurend logeren en beschermd wonen. Door dit integraal aanbod zijn we in staat om 24 uur x 7 dagen een ‘vangnet’ te creëren. Dit doen we niet alleen, maar vooral ook met onze samenwerkingspartners en door gebruik te maken van Resource Groups (RACT). We letten erop dat we niet in de traditionele rol schieten en daarmee hospitaliseren. De ontwikkelingen van FACT+ zetten we door; de combinatie van verslavingszorg, forensische zorg en specialistische GGZ. Vanuit Kind en Jeugd GGZ participeren we in landelijk wetenschappelijk effectonderzoek FACT Kind&Jeugd.
Wij werken aan een bredere implementatie van FACT in de buurt en regio waardoor een bredere cliëntendoelgroep deze zorg en interventies krijgen. Bevlogen gerealiseerd 37
Implementatie van ondersteunende diensten in de buurt (DOC) We richten ons primair op de behandeling en ondersteuning van mensen met ernstige psychische en psychiatrische aandoeningen op weg naar herstel. Dat doen we binnen geheel GGZ Oost Brabant, werkend in en voor de zorg, volgens de principes van herstelondersteunende GGZ: de cliënt staat in alle opzichten centraal. Hij (of zij) bepaalt wat herstel voor hem betekent, op basis daarvan ondersteunen we de cliënt en bevorderen we empowerment. Vanuit deze gedachte bestaan er DOC’s (Diensten Ondersteunings Centra); diensten in de buurt voor
ontmoeten, ondersteuning, behandeling en wonen. Cliënten, ervaringsdeskundigen, mensen uit de omgeving van de cliënt en hulpverleners van GGZ Oost Brabant of andere netwerkpartners ontmoeten elkaar in het DOC, om samen te werken aan een optimaal herstelproces. Doorontwikkelingen Acute Zorg Teams (AZT) De teamleden reageren snel en adequaat op een psychiatrische crisis bij een cliënt. De inzet van het team stopt als de crisis is opgelost en vervolgbehandeling of begeleiding is geregeld. Deze periode duurt niet langer dan zes weken.
gezondheidscentrum
de ontmoeting ilie
gemee
ntehuis
en bur zelfhulp
fam
eigen regie
ondersteuning
38 Bevlogen gerealiseerd
Herstelondersteuning - ontmoeting - activiteiten en werk - begeleiding - behandeling - rehabilitatie - crisis interventie - etc…
GGZ in de buurt Burger en wijkinitiatieven WMO speerpunten Bemoei- zorg Leefbaarheid Veiligheid
F-ACT F-ACT (+) RG (RACT) DOC
Naast een psychiater bestaat het team uit een psycholoog, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, somatisch verpleegkundige en activiteitenbegeleider. Ze werken met een gezamenlijke caseload. Het AZT is door de integratie met de crisisdienst 24/7 bereikbaar. Doorontwikkelingen van Intensieve Groepsbehandeling (IGB) In Oss, Helmond en Boxmeer volgt een cliënt in deeltijd een groepsbehandeling op 2 of 3 dagen per werkweek. Dit is veelal een programma met verschillende soorten therapieën. De intensieve groepsbehandeling kan voorkomen dat cliënten klinisch opgenomen moeten worden. Daarnaast kunnen cliënten die klinisch opgenomen zijn, eerder met ontslag door deelname aan deze behandeling. De IGB wordt centraal in de regio in het GGZ-gebouw aangeboden, daarnaast verkennen we de mogelijkheden om dit in een geschikte omgeving in de buurt aan te bieden.
CD en AZT poli IGB HIC
Langdurige GGZ Huize Padua HIC
Doorontwikkelingen High Intensieve Care (HIC) Onze HIC’s in Oss, Helmond en Huize Padua bieden kortdurende klinische opname waardoor het in- en extensiveren van noodzakelijke zorg voor cliënten naadloos op elkaar aansluit. De HIC is een antwoord op de behoefte in de samenleving om mensen die in ernstige psychiatrische nood verkeren goed en menswaardig op te vangen en te behandelen, in een omgeving waar veiligheid en bescherming gecombineerd wordt met respectvolle zorg en behandeling. Centraal staat daarin het terugdringen van dwang en drang met de aandacht gericht op het herwinnen van de eigen regie van de cliënt. Langdurige GGZ op zorglandgoed Huize Padua We kennen regiobreed zo’n 120 verschillende verblijfsvormen voor mensen met meervoudige, complexe psychiatrische problematiek; van gesloten, besloten tot open voorzieningen. Een aantal bevindt zich op de zorglandgoederen in Rosmalen en Boekel. Waarbij de zorg van Coudewater in de periode 20162017 wordt verplaatst naar elders in de regio.
Bevlogen gerealiseerd 39
Mensen met psychiatrische aandoeningen kunnen vanuit hun woonwensen en ziektebeeld bij ons kiezen tussen woonvormen in woonwijken, in de omgeving van Coudewater, op Huize Padua en in verzorgingshuizen. De begeleiding kan variëren van zeer intensief (24 uur per dag) tot een enkele keer per week. Ook zijn er appartementen waar de cliënt zelfstandig woont en waar alleen begeleiding gevraagd wordt als dat nodig is.
ontsteking van de hersenen, een zuurstoftekort of door een hersentumor. Door dit hersenletsel kunnen gedragsproblemen en/of psychiatrische klachten ontstaan of verergeren. Ons circuit NAH Huize Padua behandelt deze cliënten met problemen en klachten (poli)klinisch of tijdens (tijdelijk) verblijf. Dat realiseren onze medewerkers mede dankzij de onderzoekslijn op een zodanig niveau dat ze in 2017 aan de eisen voor Top GGZ kunnen voldoen.
Onze hoogspecialistische functies Streven naar Top GGZ keurmerk Voor mensen met specifieke psychiatrische aandoeningen bieden we hoogspecialistische GGZ (HSGGZ). Dat geldt ook voor inwoners van buiten de regio Oost-Brabant. • Licht Verstandelijke Beperking-Psychiatrie Huize Padua In Boekel bieden we specialistische hulp aan mensen met Licht Verstandelijke Beperking en Psychiatrische aandoeningen, die is afgestemd op de mogelijkheden en beperkingen van deze mensen. Dat gebeurt (poli)klinisch en soms ook in een verblijfsvoorziening. Het LVB-P circuit is opgenomen in de nieuwe onderzoekslijn EPA. • Niet-Aangeboren Hersenletsel Huize Padua: op naar Top GGZ in 2017 Mensen met Niet-Aangeboren Hersenletsel hebben schade aan de hersenen opgelopen die geruime tijd na de geboorte is ontstaan. Dat kan zijn ontstaan door een ongeval, herseninfarct of -bloeding, 40 Bevlogen gerealiseerd
ychiater: Mladena Simeunovic, ps 20 jaar “Ons centrum heet ruim h ervaring in specialistisc assenen behandelingen aan volw en jongeren met complexe eetstoornissen.”
• Specialistisch Centrum voor Eetstoornissen (ESS) gaat voor Top GGZ Ons Specialistisch Centrum voor Eetstoornissen biedt al meer dan twintig jaar specialistische zorg voor volwassenen en jongeren met complexe eetstoornissen, zoals anorexia nervosa en boulimia nervosa. Ook emotionele overeters (eetbuistoornis bij volwassenen) kunnen bij ons terecht. We bieden hen groepstherapie, maar ook creatieve of lichaamsgerichte therapie. Een multidisciplinair team van specialisten biedt de best mogelijke zorg en zij werken samen aan de diagnostiek en behandeling van de cliënt. Met de certificering tot Top GGZ voor ogen investeren we de komende jaren in versterking van de onderzoekslijn. De hoofdlocatie van het Centrum is Helmond. • Toekomstbestendig circuit voor Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) In 2017 is duidelijk hoe de toekomst van ons circuit ASS eruit ziet. In dit circuit bieden we in onze regionale geestelijke gezondheidscentra en binnen de woon-werkvoorzieningen (WWA) in Rosmalen en Reek op maat behandeling en begeleiding aan mensen die vanwege hun stoornis informatie van hun zintuigen anders verwerken. In die toekomstvisie is tevens bepaald wat we hierin zelf (blijven) en wat we met anderen doen. Ook wordt er een besluit genomen over de huisvesting van WWA De Beemden die anno 2016 nog is gevestigd op Coudewater.
der Sjoerd van Son, teamlei WWA De Boerderij: resses en “We kijken naar de inte en ners talenten van onze bewo rs de vinden het belangrijk ie te ogelijk talenten zo optimaal m ners benutten zodat alle bewo zich prettig voelen.”
• Oriëntatie op Top GGZ voor Kind en Jeugd GGZ Op het gebied van Kind en Jeugd GGZ oriënteren we ons op de Top GGZ-mogelijkheden ten aanzien van internaliserende problemen. Dit mede op basis van de ‘volwassen’ onderzoekslijn K&J. Bevlogen gerealiseerd 41
Waar bereiken we deze resultaten?
en kunnen terugvallen op de kennis van collega’s binnen het hele zorg- en welzijnsnetwerk.
We zijn er allereerst voor de inwoners met een GGZ-hulpvraag uit de regio Oost-Brabant en Noord-Limburg. Ook van daarbuiten is iedereen natuurlijk van harte welkom!
We kennen drie regio’s: Land van Cuijk/NoordLimburg, Oss/Uden/Veghel en Helmond/Peelland. De aansturing gebeurt onder één regiodirectie, die collegiaal sturing geeft (vanuit portefeuilles behandelzaken en bedrijfsvoering). Onze hoogspecialistische GGZ is voornamelijk geconcentreerd op zorglandgoed Huize Padua in Boekel.
In ons werkgebied vinden burgers ons altijd in hun woonomgeving. Onze medewerkers zijn goed ingevoerd in het gezondheidsnetwerk in de buurt
Locatiekaart LITH
S’-HERTOGENBOSCH
Coudewater Rosmalen
Arsis Oss
OSS GRAVE
ROSMALEN
LANDERD
CUIJK
GENNEP
MILL EN SINT HUBERT
BERNHEZE UDEN
BOEKEL
VEGHEL
Huize Padua Boekel
SINT ANTHONIS
GEMERT BAKEL
LAARBEEK
Bilderbeekstraat Boxmeer
HELMOND
‘t Warant Helmond
MIERLO
DEURNE
GELDROP
ASTEN SOMEREN
42 Bevlogen gerealiseerd
BOXMEER
Afkortingenlijst ASS
Autisme Spectrum Stoornissen
AZT
Acute Zorg Teams
DOC
Diensten Ondersteunings Centra
EPA
Ernstige Psychiatrische Aandoeningen
ESS
Eet Spectrum Stoornissen
FACT
Flexible Assertive Community Treatment
GGZ
Geestelijke Gezondheidszorg
HIC
High Intensive Care
HOP Herstelondersteuningsplan HSGGZ
Hoogspecialistische Geestelijke Gezondheidszorg
ICT
Informatie- en Communicatietechnologie
IGB
Integrale Groepsbehandeling
IRB
Integrale Rehabilitatie Benadering
K&J
Kind en Jeugd
LTHP LangeTermijnHuisvestingsPlan LVB-P
Licht Verstandelijk Beperking - Psychiatrie
MD
Management Development
NAH
Niet-Aangeboren Hersenletsel
RACT
Resource Assertive Community Treatment
VAR
Verpleegkundige en/of Verzorgende Adviesraad
WWA Woon-werkvoorziening ZOEMEN Zorg, Ondersteuning, Ervaringsdeskundigheid, Medezeggenschap En Netwerkpartners
Bevlogen gerealiseerd 43
ZOEMEN als een bij De bij is het symbool voor ons participatiemodel en de totstandkoming van de meerjarenstrategie. De wijze waarop bijen honing maken, is vergelijkbaar met de manier waarop wij ons beleid formuleren. Bijen voeden hun koningin met allerlei stoffen uit hun omgeving, het is de enige manier om te komen tot dat kostbaar goed; honing. Ons beleid komt eveneens tot stand door voeding uit onze organisatie en omgeving.
Blader het boekje van achter naar voren door en zie jouw bij in actie komen!
44 Bevlogen gerealiseerd
Zelf ZOEMEN? Deel je boekje met een netwerkpartner! Wil je je boekje weggeven? Vul je NAW-gegevens in op de achterkant van dit boekje. Win een gezonde traktatie* voor jouw team. Vul deze bon in en stuur (een foto van) deze ingevulde pagina naar communicatie@ggzoostbrabant.nl
Naam Werkplek Postvaknumer Ik heb mijn exemplaar gegeven aan:
Naam Organisatie * Iedere 25e inzending verdient deze gezonde traktatie.
Als hier geen spiegelboekje zit was iemand je voor!
Bevlogen gerealiseerd 45
Notities
46 Bevlogen gerealiseerd
c o l o fon Bevlogen realiseren 2016-2020 is een uitgave van GGZ Oost Brabant. Deze productie is het resultaat van een jaar intensief ZOEMEN met cliënten en hun naasten, collega’s en netwerkpartners. De digitale versie treft u op ggzoostbrabant.nl /publicaties Wilt u uitgebreider lezen wat onze meerjarenstrategie richting 2020 inhoudt, neem dan een kijkje op gezondheiddiejejefamiliegunt.nl Hierop verschijnen regelmatig updates over de resultaten die we hebben bereikt. Redactie Oscar Dekker, Fred Pijls, Vincent Moerman en Vivianne Viguurs Procesconcept Vincent Moerman en Vivianne Viguurs Overige leden kernteam Rob Conijn en Petra Lamers Cartoons Maarten Melis en Auke Herrema Fotografie Wim Hollemans Vormgeving Plan C Druk DekkersvanGerwen Afdeling Communicatie • Maart 2016
Je kan me bereiken via: telefoon e-mail
48 Bevlogen gerealiseerd
GGZ Oost Brabant, Postbus 3, 5427 ZG Boekel | www.ggzoostbrabant.nl
Bedankt voor het contact. Ik hoop van je te horen. Tot ziens! Naam: