Leven in Frankrijk 03 2021 by Credits Media

n i n Leve

Extra dik

Frank Renout (Journaal) Nieuwe columnist

Luberon

Toeren langs lavendel

Perpignan

Spaans temperament

7 subtropische eilanden

Mart Visser Tips voor de Côte d’Azur

AP AP € 6,99

8 719327 159699

Zuid Frankrijk

00321

NUMMER 3 - 2021

frankrijk

Leven in Frankrijk

Zuid-Frankrijk Special 2021

MEDEWERKERS

Bedevaartsoord van politici

Oude huizen, jonge vrouwen

Journalist Mariska Vermeulen interviewde twee Parisiennes over hun initiatief Alma Heritage (p. 84): “Hoe vaak kom je nou twee jonge mensen tegen die zich zo inzetten voor het beschermen en promoten van cultureel erfgoed? Fantastisch toch! Ook voor ons als vakantiegangers, want dankzij hen kunnen we nu in al die fantastische monumenten overnachten.”

Fotojournalist Mick Palarczyk maakte samen met Paul Smit de foto’s van de reportage over de Luberon (p. 12). “Als kind was ik gefascineerd door de watermolens in Twente. Fietsend door de mooie Luberon afgelopen zomer voelde ik dan ook nostalgische gevoelens opborrelen toen we de enorme, met wier begroeide molenraderen ontdekten in Isle-sur-la-Sorgue.”

Le mal du pays

Catherine Decamp is onze salesmanager onroerend goed en komt uit Nice. “Ik ben al langer dan een jaar niet ‘thuis’ geweest en heb behoorlijk last van le mal du pays (heimwee). Ik mis de bergen, zee en zon en droom over de mooie galeries in Saint-Paul-deVence, het strand in Théoule-sur-Mer, een wandeling bij Villefranche en een plat du jour in Nice.”

Watermolens

De Côte d’Azur is als het mooiste meisje van de klas. Ze wordt bewonderd en bejubeld maar krijgt ook te maken met vooroordelen. Een paar jaar geleden sprak ik Kees Verkade, de onlangs overleden beeldhouwer. Hij woonde in Monaco en werkte zeven dagen per week. Hoofdschuddend zei hij me: “Mensen hebben het vreemde idee dat inwoners aan de Côte d’Azur nooit werken.” Ook ik hoorde wel eens wat geschamper, terug in Nederland na een leven in Nice. “Elke dag lunchen met wijn en daarna een siësta op het strand zeker?” Maar zoals architect Chris uit Antibes in deze editie zegt: de halve wereld wil hier wonen dus moet je juist harder werken om de concurrentie aan te kunnen. Niet alleen hedonisme wordt de Rivièra verweten, ook zou de kust bestaan uit wanstaltige hoogbouw en is het er overal druk. Maar vaar eens naar een van de Zuid-Franse eilanden die we in de spotlight zetten; meestal maken alleen de golven en meeuwen er geluid. En lees over de serene schuilplaats van couturier Mart Visser en over het prachtige belle-époque-huis bij Cannes: óók de Côte d’Azur. Over de Provence is geen discussie mogelijk: die hoort bij de mooiste plekken van Europa. Vandaar een lange reportage over de Luberon, de Provençaalse droom in optima forma. De streek werd wereldberoemd dankzij de boeken van de Engelse schrijver Peter Mayle. Als een semiantropoloog beschreef hij zijn buren, de loodgieter, barman en postbode. Vooral Amerikanen vonden dat zo geestig dat ze met busladingen tegelijk naar zijn dorp kwamen om deze wonderlijke types van dichtbij te bekijken. Tegenwoordig heeft de streek de bijnaam ‘bedevaartsoord van Franse politici en schrijvers’ op zoek naar rust. Een makelaar in de Luberon grapte ooit: we zitten ingeklemd tussen la gauche caviar (salonsocialisten) in het bekende deel van de Provence en la droite foie gras (rechts) op vakantie aan de Côte d’Azur en krijgen de leukste mensen: le centre truffe. En voor hen die iets anders willen dan een Provençaalse idylle, stellen we Perpignan voor: stoffig, kleurrijk en met een lekker Catalaans accent. Niet het mooiste, maar misschien wel het spannendste meisje van de klas. Voor ieder wat wils dus in deze Zuid-Frankrijk-special.

Cathelijne van Vliet Hoofdredacteur c.vanvliet@creditsmedia.nl

LEVEN IN FRANKRIJK 3

Inhoud

Leven in Frankrijk - 2021 - 25ste jaargang - nummer 3

30 29

Reizen in Zuid-Frankrijk 6 Nouveau

99 34

74 100

Hoe werk je samen met ‘de’ Fransen, Coco Chanel als coach, kunstwandelen aan de Côte d’Azur en meer nieuws.

11 Dormir

Onze selectie mooie Zuid-Franse logeeradressen: van een luxe schuilplaats op Corsica tot een literair hotel in Cannes.

12 Luberon

Fietsen door lavendel langs de route Autour du Luberon.

34 Perpignan

Hans Avontuur is aangenaam verrast door deze kleurrijke, chaotische en gastvrije stad.

63 Vivre Vert

Het eerste Franse veganistische restaurant heeft een Michelinster gekregen! En ander ‘groen’ nieuws uit Frankrijk.

74 Subtropische eilanden

De Zuid-Franse eilanden zijn wonderschoon en allemaal anders.

Het Zuid-Franse leven 27 Boutique

Lente! Dus zin in pastel. Vooral met deze Franse inspiratie.

44 La France & moi

Architect Chris van Lieshout woont in Antibes en raakt na twintig jaar nog steeds geïnspireerd door de omgeving.

56 Het Zuid-Franse leven van Mart Visser De couturier verklapt waar de beste brocantes zijn en meer tips voor de Côte d’Azur.

100 Une grande dame in Le Cannet Een Frans-Nederlands echtpaar leidt ons rond door hun belle-époque-huis vlak bij Cannes.

Culinair

48 Verrukkelijke kleine taartjes

De taartjes van Petit gâteau zijn kunstwerkjes en je maakt ze zo.

4 LEVEN IN FRANKRIJK

Cultuur

30 Coups de Cœur Paris

Eugenie Goldschmeding praat ons bij over vrouwelijke kunst, de revival van baretten en andere nieuwtjes uit Parijs.

65 Livres

Van de nieuwe Suzanne Vermeer tot een heruitgave van De Kleine Prins: de nieuwste romans uit en over Frankrijk.

84 Alma Heritage

Van abdij tot familiekasteel: sinds kort kun je in historische monumenten gerieflijk logeren.

92 Hartstochtelijke liefde voor de Provence

Portret van de Provençaalse Marcel Pagnol, een van de meest succesvolle schrijvers en cineasten van Frankrijk.

Columns 28 Frank

Kennismaking met onze nieuwe columnist Frank Renout (NOS Journaal) en zijn eerste column over... lekker eten.

99 Lidewij

…heeft stress in de wijngaard, maar hulp wordt geboden.

Huizen & wonen 113 Maison

Vrolijk Frans design voor in de voorjaarstuin of in huis.

115 Jardin

(Zuid-Franse) tuintips van Anja Winter.

117 Isabel Flipse & Heiko Hulsker

Een jurist en een architect geven een inkijkje in hun Franse zaken.

118 À Vendre

Een instapklaar vakantiedomein in de Bourgogne.

119 Huizen te koop

Onze selectie uit het actuele aanbod van onroerend goed in Frankrijk.

LEVEN IN FRANKRIJK 5

Kunstwandelen aan de Côte

Nouveau

Al eeuwenlang spreekt de Côte d’Azur tot de verbeelding van kunstenaars. Grootheden als Pablo Picasso, Marc Chagall en Fernand Léger vestigden zich hier vanwege het mooie licht en de artistieke ambiance. Treed in hun voetsporen met de nieuwe musearoute ‘Routes de l’art moderne et contemporain’, van Arles tot Nice en ontdek 27 kunstcollecties, allemaal met een eigen stijl en setting. Zoals het Picasso Museum in Antibes of het museum voor popart in Nice. Ook interessant: een fietstocht langs de landschapskunst uit het Musée Gassendi. ‘Routes de l’art moderne et contemporain’. provence-alpes-cotedazur.com

Lees over Coco Chanel en Berty Albrecht of geniet van de Franse keuken in Nederland. Tips voor een voorproefje op de zomer. DOOR PABLO PICHEL

Coco als coach

Coco Chanel was veel meer dan de ontwerpster van de little black dress en de eerste broek voor vrouwen. Ze was ook een inspirator, bekend om haar lef, stijl en succes. In 2021 is het vijftig jaar geleden dat de beroemde modeontwerpster overleed. Ter nagedachtenis zal er op verschillende manieren aandacht aan haar besteed worden, zo ook met dit geïllustreerde boek ‘Doe en denk als Coco Chanel’. Het bevat al haar levenslessen, zoals de les om je eigen stijl te vinden in plaats van blindelings modetrends te volgen. Met Coco Chanel als coach kun je net zo innovatief en stijlvol worden als zij, is het idee. Aurélie Godefroy, ‘Doe en denk als Coco Chanel’, Kosmos Uitgevers, €15.

6 LEVEN IN FRANKRIJK

Makkelijk Marseille

Tijdens een citytrip willen we het liefst alle highlights binnen een paar dagen zien. Marseille maakt het de bezoeker makkelijk met de City Pass. Met deze kortingspas reis je met bus en metro, krijg je korting op een stadsrondleiding van de VVV en heb je gratis toegang tot veel musea en attracties in Marseille. De pas kan ook gebruikt worden om de Frioul-eilanden of het Château d'If te bezoeken. marseilleexperience.com

Femmes de Paris

Wie denkt dat de geschiedenis vooral door mannen is geschreven, moet beslist eens de wandeling gaan maken langs het ‘Parcours des femmes’ van de VVV van Parijs. De gids tipt je over de monumenten van vrouwelijke vrijheidsstrijders zoals Berty Albrecht en Renée Lévy, of over permanente tentoonstellingen van geniale wetenschapsters en kunstenaressen. Ook leuk: in de gids staan alle sterrenrestaurants van vrouwelijke chef-koks, waardoor je de vrouwentour door Parijs passend af kunt afsluiten. De wandelgids ‘Parcours des Femmes à Paris Region’ vind je op visitparisregion.com

Voorproefje op de zomer Mis je het Franse-vakantiegevoel? Een nachtje in een hotel in Nederland met een Franse maaltijd op de kamer benadert het een beetje. Onze tips voor fijne hotels in de natuur mét Franse keuken: Hotel-restaurant De Tuinkamer in het Gelderse Ruurlo met Bib Gourmand (uitzonderlijk goed eten tegen een acceptabele prijs). forrest-detuinkamer.nl Hotel Restaurant Lunia in Oldeberkoop in Friesland. Voorbeeldmenu: steak tartare met kwartelei, rouleau van piepkuiken en limoenparfait. lunia.nl

Franse room

Sinds begin dit jaar kunnen we de Franse kookroom van Le Gall, Crème Fleurette, gewoon bij Albert Heijn kopen en hiermee een typisch Frans culinair product in huis halen. Honderd procent natuurlijk, ambachtelijk gemaakt en heerlijk voor soepen, sauzen en slagroom.

Hotel Restaurant BonAparte in Lochem in de Achterhoek. Restaurant Le Défi serveert Franse gerechten en een sommelier adviseert er een passende Franse wijn bij. hotelbonaparte.nl

C’est bon of non?

Wij mogen 3 exemplaren verloten onder abonnees. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Dit is nog eens handig: een opfriscursus Frans en een basiscursus business-Frans in één boek. Met antwoorden op vragen als: welke problemen kun je als pragmatische Nederlander verwachten als je gaat onderhandelen met recalcitrante Fransen? We leren dat ‘En principe, c’est bon’ meestal gewoon ‘non’ betekent en waarom je beter die ‘doe maar gewoon’-houding kunt loslaten. Ook nuttig is een hoofdstuk met de meest courante straatttaal. Fabienne van Dillen werkte jarenlang in Parijs en Nice in de marketing bij internationale bedrijven en kent de werkcultuur van Frankrijk als geen ander. ‘Samenwerken in het Frans’ , Fabienne van Dillen, €19,95.

Vakantie gewonnen!

De week vakantie in de Aveyron, in de vorige edite aangeboden door RCN, is gewonnen door Renate van der Linden uit Driehuis. Zij lijdt aan de ziekte ME en is arbeidsongeschikt en daardoor zijn zij, haar man en twee kinderen al acht jaar niet op vakantie geweest. Een vakantie is voor dit getroffen gezin een enorme steun in de rug.

LEVEN IN FRANKRIJK 7

Zee van licht

Nouveau Montmartre in Den Haag

Als het door kan gaan, dan zal in het weekend van 29 en 30 mei één straat in Den Haag veranderen in Montmartre. Op het statige Lange Voorhout zijn dan ruim 150 stands te bezoeken met brocante, antiek en Franse producten. Kunstenaars uit binnen- en buitenland, karikaturisten, crêpes en Franse chansons maken het plaatje compleet. ‘Haags Montmartre’, 29 en 30 mei 2021, Den Haag. haagsmontmartre.nl

Inspiratie voor je roadtrip © Rochefort Océan

Marinestad Rochefort-sur-Mer is dit jaar het decor van Océana Lumina. De Lumina-lichtshows van de Canadese Moment Factory hebben al in verschillende landen plaatsgevonden. Het concept is altijd hetzelfde: bezoekers betreden ’s nachts een fantasiewereld waarin met geluid en licht een verhaal wordt verteld. Océana Lumina zal (hopelijk) vanaf mei met 110 performances het maritieme erfgoed van Rochefort doen oplichten. Als bezoeker kun je een route van 1,2 kilometer lopen waarbij je door middel van licht, theater, geluid en videoprojecties wordt ondergedompeld in een mysterieuze oceaanwereld. ‘Océana Lumina’, L’Arsenal de Rochefort, Rochefort. rochefort-ocean.com

Plantaardig bakken

Bakkerijketen Maison Landemaine heeft vestigingen in Parijs, Tokyo en Lille. Maar meesterbakker Rodolphe Landemaine wil meer. Vorig jaar opende hij de eerste 100 procent plantaardige bakkerij van Parijs, genaamd Land&Monkeys en ontwikkelde hij een eigeelvervanger. Een vegan bakboek was een logische, volgende stap. ‘Van de Vegan Bakker’ leert je hoe je broodjes, koekjes en beleg kunt maken zonder een spoor van zuivel. Rodolphe Landemaine, ‘Van de vegan bakker’, uitgeverij Good Cook, €20,95.

‘Frankrijk Puur’ is de uit de hand gelopen hobby van bloggers Martijn en Marita Joossen. In ‘Frankrijk Puur Roadtrips’ neemt het duo je mee op hun inspirerende Franse roadtrips. Het boek bevat vijftig kanten-klare autoroutes. De routes variëren in duur van één tot zes dagen en kunnen worden uitgebreid. Frankrijk Puur, ‘Frankrijk Puur Roadtrips’, €25. Verkrijgbaar via frankrijkpuur.nl

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win. 8 LEVEN IN FRANKRIJK

RESERVEER UW VOLGENDE VAKANTIE OP EEN UNIEKE, HISTORISCHE PLEK ! Ontdek het Château des Vigiers, verscholen in een groen decor in de Dordogne, met twee viersterrenhotels, een 27-holes golfbaan, een spa van Sothys met een nieuw binnenzwembad, sterrenrestaurant Les Fresques en een bistro. Ideaal om te genieten van een moment van ontspanning op een buitengewone plek, midden in de natuur !

Château des Vigiers Le Vigier - 24240 Monestier - DorDogne - France +33 5 53 61 50 00 - reserVe@Vigiers.coM - www.Vigiers.coM

Slapen als een ridder Vaucluse

De geschiedenis van La Verrière gaat wel duizend jaar terug. Ooit was het het verblijf van de Orde van de Tempeliers, tegenwoordig is het een succesvol biodynamisch wijndomein. De Chêne Bleu-wijnen van hier hebben al meerdere awards gewonnen. Als gast van La Verrière slaap je in een 9de-eeuwse priorij, waarin de rustieke gewelven en middeleeuwse meubels herinneren aan weleer. La Verrière, vanaf €170 per nacht. booking.laverriere.com

Dormir

Luxe schuilplaats Corsica

Zuid-Franse logeeradressen in een priorij of in een hotel met bibliotheek, bioscoop of privézwembadje. DOOR PABLO PICHEL

Literair verblijf Alpes-Maritimes

Film in de Provence Vaucluse

Midden in het filmische landschap van de Provence ligt Le Petit Palais d’Aglaé, een hotel vol luxe en comfort. Zo beschikt het ‘paleisje’ over een spa, een verwarmd buitenbad en zelfs een eigen bioscoop. Het ligt op een landgoed met vrijwel overal een fraai uitzicht op de bergketens van de Luberon. Le Petit Palais d’Aglaé, vanaf €170 per nacht. petitpalaisdaglae-gordes.com

Alle charme van Cannes vind je in hôtel Idéal Séjour. Het hotel wordt gerund door twee gastvrije eigenaressen die de zestien kamers verschillende thema’s hebben gegeven, zoals commedia dell’arte en ‘jeugdherinnering’. In elke kamer hangen 3D-wandkunst, schilderijen en andere muurversieringen. Alles ademt kunst en literatuur; in de boekenkast van de kleine ‘bibliotheek’ staan wel drieduizend boeken. Elke ochtend kun je ontbijten met producten uit de tuin, waar avocado’s, sinaasappels, citroenen en vijgen bloeien. Hôtel Idéal Séjour, vanaf €90 euro per nacht. ideal-sejour.com

Hôtel Cala di Greco ligt verscholen achter hoge houten poortdeuren. Daarachter vind je een oase van rust en weelde. Het hotel heeft twee grote verwarmde zwembaden met cocktailbar en sommige kamers hebben een privézwembadje. Of je je nu in het water, op het balkon of in je kamer bevindt, overal heb je schitterende panorama’s over het stadje Bonifacio. Cala di Greco, vanaf €180 per nacht. hotel-caladigreco. com

LEVEN IN FRANKRIJK 11

Tour de charme Op de fiets door de Luberon Lavendelvelden en wijngaarden met natuurstenen huisjes. Schilderachtige dorpen met vrolijke markten en koude rosé op terrasjes. Na de lange lockdown genieten we dubbel van de Luberon. TEKST PAUL SMIT FOTO’S MICK PALARCZYK, PAUL SMIT & SHUTTERSTOCK

12 LEVEN IN FRANKRIJK

LEVEN IN FRANKRIJK 13

LUBERON

Onder met de klok mee: winkelstraatje in Lourmarin; lavendel vind je hier in overvloed; een van de dertien raderen van de watermolens van Isle-sur-la-Sorgue. Rechterpagina: een meisje en haar hond zijn gefascineerd door de windmolen van Montfuron.

indelijk weer op pad. Zo voelde het vorige zomer. Na al het binnen zitten wilden we naar buiten en we kozen voor het mooie weer van de Provence. Ook hadden we behoefte aan bewegen en de keus viel op fietsen. Wel moest de tocht makkelijk beginnen, want onze conditie was naar nul gezakt. En zo staan we begin juli, kort nadat Frankrijk zijn grenzen heeft geopend, aan de start van Autour du Luberon. De bedenkers van deze fietsroute moeten mensen als wij voor ogen hebben gehad; het 236 kilometer lange rondje loopt niet dóór de Luberonheuvels, maar eromheen. Start je in het westen en fiets je tegen de klok in, dan zijn de eerste dagen zelfs vlak. Wij beginnen in Isle-sur-la-Sorgue. Vlakker kan niet, want dit is het ‘Venetië van de Vaucluse’,

We voelen ons als twee honden die net op het strand zijn losgelaten en eerst alleen maar willen rennen 14 LEVEN IN FRANKRIJK

ooit een eiland in een uitgestrekt moeras. Wat is het heerlijk om na maanden binnen zitten door het zonnige dorp te slenteren met zijn doolhof van straatjes. Het is zondag, antiekmarkt. Sowieso bulkt het dorp van de brocantes, vooral langs de kades, waar ook de terrassen vol zitten. Zomer! Na de gemiste lente genieten we dubbel. Isle is nog altijd een eiland, omgeven door armen van de rivier de Sorgue, maar het moeras is drooggelegd, dus een ‘Venetië’ kun je het niet meer noemen. Maar het is nog steeds een bijzondere plek dankzij de vele raderen, die op de Sorgue-armen draaien. We tellen er dertien, ze zijn enorm en volledig met wier bedekt. Vroeger zaten er watermolens aan vast – Isle was een indrukwekkend industriegebied met weverijen, leerlooierijen, papier-, verf-, graan- en olijfoliemolens. Nu draaien ze vrij in het heldere, snelstromende water, tot › vreugde van de bezoekers.

Luberon

Verpletterend mooi liggen de dorpen van de Petit Luberon als een snoer op de heuvelflanken

Luberon

Het vakantiegevoel neemt verder toe als we op de fiets stappen. De fietsroute blijkt perfect bewegwijzerd, zodat we van het landschap kunnen genieten en niet telkens de kaart hoeven te bestuderen. Bovendien zijn de wegen die de routeontwerpers hebben uitgekozen consequent mooi, klein en rustig.

Gevoel van vrijheid We voelen ons als twee honden, die net op het strand zijn losgelaten en eerst alleen maar willen rennen en genieten van hun vrijheid. Daarom laten we de fraaie dorpen Robion, Mérindol, Lauris en Puyvert onverkend aan ons voorbijtrekken. We laten ons leiden door de Durance-vallei, die je de Betuwe van de Provence zou kunnen noemen. We zijn te laat voor de bloesem, maar op tijd voor het rijpe fruit, dat hier en daar gewoon boven de weg hangt. We lessen onze dorst met zelf geplukte appels en peren, maar vooral de gele mirabellen zijn favoriet. Ze lijken niet meer geteeld te worden, maar er staan nog bomen van vroeger die nog altijd fruit produceren. Uiteindelijk zijn de honden in ons uitgeraasd en beginnen we aandacht te krijgen voor de omgeving. Als eerste snuffelen we aan Lourmarin. Prachtig hoe het bij vroeg ochtendlicht oprijst uit de olijfgaarden. Later in de ochtend trekken de boetiekjes in de oude straatjes veel bekijks, evenals

het kasteel, dat veel te groot lijkt voor zo’n klein dorp. Cucuron, een uurtje verderop, ervaren we als minder toeristisch. Pal naast de oudste kern, waar de straatjes concentrische cirkels om de burchtheuvel heen draaien, ligt het Bassin de l’Étang, een kunstmatig, rechthoekig waterbekken dat ooit wel drie watermolens voedde. Het water en de schaduw van de oude platanen eromheen bieden verkoeling en we strijken dan ook neer op › een van de vele terrasjes aan het bassin.

Boven: terras van Café de France in Isle-sur-la-Sorgue. Onder: toeren langs de lavendelvelden van de Luberon, die kleinschaliger, en daarmee schilderachtiger, zijn dan die van het beroemde Plateau de Valensole. Linkerpagina: straatje in Lacoste.

LEVEN IN FRANKRIJK 17

Luberon

Aan het tafeltje naast ons zitten twee fietsers die ook de Autour du Luberon fietsen. Ze zijn de eersten van een heleboel die we zullen tegenkomen, van alle leeftijden, sommigen met e-bike, anderen pur et dur als wij. En telkens opnieuw horen we in hun verhalen over het gevoel van vrijheid dat ze ervaren. Waar ze ook vandaan komen in Europa, ook zij hebben een lockdown achter de rug. Om nu met de wind in je haren over zo’n mooie route door de Provence te toeren voelt als een groot cadeau.

Reuzenchampignons Er komt wat reliëf in de route. Vanaf de kleine colletjes herkennen we de kalkrug van de Montagne Sainte Victoire, beroemd geworden door de schilderijen van Paul Cézanne. Later maakt zich iets los van de blauwe verten recht voor ons. Zijn dat de Alpen? De bevestiging moet op zich laten wachten, want we duiken Manosque in, onze eerste stad en de grootste van de tocht. Het oude centrum bestaat uit bochtige straatjes, onverwachte pleintjes, oude kerken en twee stadspoorten.

De eerste échte klim volgt daarna, als we over de meest oostelijke uitlopers van de Grand Luberon doorsteken naar de noordzijde. We zijn er klaar voor, want al fietsend hebben we de afgelopen dagen onze conditie teruggekregen. Vanuit Forcalquier, waar we overnacht hebben, fietsen we een stukje noordwaarts van de route af om bij zonsopgang de Rochers des Mourres te bezoeken. Je kunt de rotsen nog het best beschrijven als reuzenchampignons, zowel qua vorm als kleur. Je vindt ze aan beide kanten van de weg; een kwestie van afstappen en te voet ronddolen. We wanen ons miljoenen jaren terug in de tijd tussen deze metershoge paddenstoelen van steen. En wat › een uitzicht wacht ons hier, naar de Vooralpen

Met de klok mee: de grote fontein van Saignon; straatje in Roussillon; flesjes lavendelparfum met geurstokjes.

Het oude centrum bestaat uit bochtige straatjes, onverwachte pleintjes, oude kerken en twee stadspoorten LEVEN IN FRANKRIJK 19

Luberon

Op het dak van de ruïne is een restaurant verstopt waar we fantastisch dineren rond de Gorges du Verdon. De uitzichten in deze streek zijn zo helder dankzij de schone lucht, met dank aan de mistral. We merken het aan het welkome briesje tijdens het fietsen. De mistral verdampt het vocht en daarmee de wolken, met een recordaantal zonuren tot gevolg en een sterrenhemel om van achterover te vallen. Het is dan ook niet zo vreemd dat juist hier in 1945 Europa’s belangrijkste sterrenwacht werd gebouwd, het Observatoire de Haute-Provence. Inmiddels is het een historisch monument dat je kan bezoeken samen met het planetarium ernaast.

maaltijd afsluiten stond in het teken van de bories, stenen huisjes, en viel officieel buiten de Luberonroute. Deze ronde, zonder cement uit platte brokken kalksteen opgetrokken bouwwerken ogen alsof ze door hobbits gebouwd zijn. De meeste stammen uit de tijd tussen de vroege Middeleeuwen en de 19de eeuw. Een aantal bories is op het Plateau des Claparèdes boven Saignon te vinden, vaak naast een lavendelveld of er middenin. Het bekendst is een compleet bories-dorp bij Gordes, maar dat vonden we te perfect gerestaureerd. De bories van Claparèdes hebben niets van hun authenticiteit verloren. Maar je moet soms wel goed zoeken om › ze te vinden.

Mooiste fontein Met de afdaling naar Reillanne is het zwaardere, hoge deel van de route achter de rug en fietsen we een wereld van kleinschalige lavendelvelden binnen, langs mooi opgeknapte boerderijen. Onze bidons vullen we in de fonteintjes van schilderachtige dorpen als Céreste. De mooiste fontein is te vinden in Saignon, aangeschurkt tegen zijn burchtruïne op een rots. Op het dak van die ruïne, met schitterend uitzicht, is een restaurant verstopt, Un Jardin sur le Toit, waar we fantastisch dineren terwijl langzaam de nacht valt. De halfdaagse trip die we met deze

Hiernaast: winkeltjes en café in Lourmarin.

LEVEN IN FRANKRIJK 21

Luberon

Boven: het Bassin de l'Étang in Cucuron. Via het sfeervolle Apt, de hoofdstad van de Luberon, naderen we het laatste kwart van onze route. Die voert door de streek die veel mensen het allermooiste deel van de Provence vinden: de dorpen op de noordflank van de Petit Luberon. Deze Kleine Luberon vormt het westelijke, lagere deel van het middelgebergte en zoals een parelketting om een hals gevleid is, zo liggen de dorpen als een snoer op de heuvelflanken, daar waar de bossen overgaan in wijngaarden. Wat zijn ze verpletterend mooi, die dorpen! Allemaal

villages perchés, ze liggen dus boven op een bult. De zomertoeristen zijn weliswaar nog niet en masse gearriveerd, maar de zomerzon is dat wel met zo’n 34 graden. Dan moet je, fietsend langs druivenranken en denkend aan ijskoude rosé, een stalen wilskracht hebben om niet om het halfuur op een terras neer te strijken. Als we dat uiteindelijk toch doen, horen we onze buren op het terras Vlaams spreken. Als we weer op de fiets stappen, valt het handdoekje van mijn zadel af, dat ik er omheen geknoopt had tegen de zadelpijn. “Meneer, ge verliest uw onderbroekske!” klinkt het onder luid gelach. Zou het de hitte of de rosé zijn die hun fantasie op hol heeft doen slaan?

Linksonder: zaterdagmarkt in Manosque. Linkerpagina: chambres d'hôtes La Badelle, een windmolen tussen olijfbomen en lavendel, nabij Saint-Pantaléon.

Hippiedorp Lacoste is nog mooier dan Bonnieux en Ménerbes spant de kroon. Als een schip rijst de rots-met-dorp boven de wijngaarden uit: voor op de boeg staat de kerk, het oude kasteel vormt de brug met daarachter de kajuiten voor de bemanning, het dorp. Oppède-le-Vieux is van hetzelfde slag, maar stroomde vanaf 1670, toen het kasteel verlaten werd, langzaamaan leeg. Pas vanaf de jaren zestig trokken er weer mensen het dorp in, hippie-achtige types, in Frankrijk babacools genoemd, die de ruïnes begonnen te restaureren. Ondertussen is het het meest pittoreske dorp. Vanaf het kerkplein, helemaal boven, kijk je uit op de blauwgroene ceders, die op de kam van de Petit Luberon achter het dorp groeien. Daarna is het alleen nog maar afdalen naar Isle-sur-la-Sorgue, onze startplaats. We willen niet dat het eindigt, maar zelfs als je dubbel geniet duurt de vakantie niet tweemaal zo lang. LEVEN IN FRANKRIJK 23

Tips & adressen Afstand Utrecht – Isle-sur-la-Sorgue: 1116 kilometer

Fietsroute & kaart De fietsroute Autour du Luberon is 236 kilometer lang als je hem helemaal zou fietsen. Het hoogste punt ligt op 784 meter boven zeeniveau, het laagste op 73 meter. Er zitten een paar pittige stukjes in, maar die zijn kort. Meer info, ook over eventuele fietshuur, op: veloloisirprovence.com/page/ autour-du-luberon-a-velo Je kunt daar ook een zeer nuttige brochure downloaden en tevens de route voor je telefoon. De standaardkaart van de Luberon is Parc Naturel Régional du Luberon 1:60.000 van IGN. €9. amazon.nl.

Boeken & film

‘Met de fiets door de Provence’ van Ingrid Castelein (hoofdzakelijk over de Luberon). ‘Een jaar in de Provence’ van Peter Mayle (hij woonde in Ménerbes). Een ander boek van hem is verfilmd: ‘A Good Year’ (2006), geheel gesitueerd in de Luberon en de sfeer ervan is wonderwel treffend.

24 LEVEN IN FRANKRIJK

Logeren

B&B Le Clos Violette (Isle-sur-La-Sorgue) Deze chambres d’hôtes vol brocante past perfect in het dorp, een hotspot voor antieken brocanteliefhebbers. leclosviolette.com B&B Villa Saint-Louis (Lourmarin) Vier kamers in een 18deeeuws voormalig poststation. Een bronbekken dient als minizwembad, fantastisch om na het fietsen in af te koelen. villasaintlouis.com Hôtel Charembeau (Forcalquier) Deze gerestaureerde boerderij met 25 kamers met balkon of terras en een heerlijk zwembad ligt vlak bij lavendelvelden en de fietsroute naar Forcalquier. charembeau.com B&B Chambre avec Vue (Saignon) Doordat het ook een residentie voor kunstenaars en schrijvers is, heerst er in deze chambres d’hôtes een creatieve sfeer. Met fijne tuin in een van de mooiste dorpen van de Luberon. chambreavecvue.com

B&B Le Mas des Lones (Oppède) Een mas uit de 17de eeuw, met vier kamers, een mooie tuin, een zwembad en een aantrekkelijke prijs, te midden van de wijngaarden en met zicht op de Petit Luberon. lemasdeslones.fr

Eten & drinken

Restaurant La Petite Table (Lourmarin) De tafeltjes mogen dan klein zijn, de cuisine is groots. Met terras. 10, boulevard du Rayol. facebook.com/ LaPetiteTableLourmarin Restaurant La Pastorale (Céreste) Goede prijs-kwaliteitverhouding en een aangename entourage in een mooi dorp. Aanlokkelijk is de mogelijkheid om meerdere kleine porties te bestellen (farandole). Met schaduwrijk terras. la-pastorale-cereste.edan.io

Restaurant Un Jardin sur le Toit (Saignon) Verstopt op het dak van de burchtruïne van Saignon. Het gaat vooral om het terras, bij voorkeur ’s avonds, als de zon ondergaat. De prijs mag er zijn, maar het is het waard. 1jardinsurletoit.fr Restaurant L’Intramuros (Apt) Mediterrane keuken in een eclectische vintage omgeving. Jong én jong gebleven publiek. 120, rue de la République. facebook.com/RestaurantLintramurosApt-287433857992214 Restaurant Les Terrasses de Bonnieux (Bonnieux) Alles draait hier om het uitzicht, maar de pizza’s en de plat du jour zijn ook uitstekend. Aangezien het letterlijk áán de fietsroute ligt na een flink klimmetje, is het ook de perfecte plek voor een koud biertje. Vroeg arriveren of expliciet het terras reserveren, want het aantal tafeltjes is beperkt. lesterrasses-bonnieux.com

ontdek elke smaak Maille Dijonmosterd is elegant, romig van structuur en krachtig van smaak. Naast dipsaus ook ideaal te gebruiken om jouw salade dressings en marinades te verrijken.

LAAT JE VERLEIDEN DOOR LA DOLCE VITA NEEM NU EEN PROEFABONNEMENT

3 NUMMERS VOOR MAAR

E15

DIT ABONNEMENT LOOPT AUTOMATISCH AF. GA NAAR WWW.ITALIEMAGAZINE.NL/LIF2021 OF BEL 088-2266636.

Chic mi-saison

ICOON

Een nieuwe kleur voor de beroemde linnen tas die Vanessa Bruno voor het eerst uitbracht in 1998! Nu ook met schouderriem. Vanessa Bruno, canvas and Sequins S Cabas Tote, €120. vanessabruno.com

Ideaal voor het tussenseizoen. De dubbele knoopsluiting en reverskraag zorgen voor een chique uitstraling. American Vintage, women’s coat Dadoulove, €275. americanvintage-store.com

Boutique Couleurs de printemps! We zijn klaar voor pastel om mooi te matchen met de bloesem. DOOR PABLO PICHEL

Luchtig (&) gekleed Fijne trui met V-hals en rugdecolleté voor het voorjaar. Door de lange vleermuismouwen valt de trui losjes, lekker luchtig dus. ba&sh, leelou fine knit v neck jumper, €180. ba-sh.com

OH LA LA LILA

De nieuwe collectie van The Kooples barst van kleur. Naast een subtiele lilatint is dit suède schoudertasje er in zachtroze en lichtgeel. The Kooples, schoudertas Nano Tina, €245. thekooples.com

ÉLÉGANCE TOUT CONFORT

Op deze sandalen van zijdezacht métis-leer flaneer je als een Parisienne over de boulevards. Longchamp, sandales plates, €320. longchamp.com

LEVEN IN FRANKRIJK 27

Even voorstellen: Frank Renout

“Ik reis heel Frankrijk door”

Frank Renout is correspondent in Frankrijk, voor onder meer het ‘NOS Journaal’. Hij is onze nieuwe columnist, hij volgt Stefan de Vries op die niet meer permanent in Frankrijk woont. DOOR FABIAN TAKX

Op de vraag of hij altijd al correspondent wilde worden in Frankrijk, antwoordt de 55-jarige Renout ontkennend. “Het was wel altijd een droom om correspondent te worden, maar niet per se in Frankrijk. Al tijdens mijn studie politicologie reisde ik veel en maakte reportages in het buitenland, zoals over de bevrijdingsbewegingen in Nicaragua maar ook over de tango in Argentinië. Ik werkte in 2004 op de redactie van het ‘AD’ toen deze kans zich voordeed. Het was zeker de droom van mijn vrouw, die Frans heeft gestudeerd. Zij zei meteen: ‘We gaan!’” Zijn vrouw helpt hem bij zijn werk. Samen wonen ze in een gehucht op zestig kilometer ten westen van Parijs. “Freelancers kunnen Parijs niet betalen. We wonen al vanaf het begin in de Yvelines in een oude boerderij, tussen de herten, wildzwijnen en ook koeien, als een boer even niet oplet. Zelf hebben we een hond, twee katten, vier kippen en een haan. Onze kinderen, een tweeling van 25, zijn na hun studie het huis uitgegaan. Je kunt als correspondent goed vanuit huis werken, maar ik ga er ook vaak op uit. Als ik nu een reportage heb gemaakt, doe ik als ik thuiskom wel meteen al mijn kleren in de was, vanwege corona.” Hij heeft drie presidenten langs zien komen: Sarkozy, Hollande en nu Macron. Over Sarkozy schreef hij een boek, ‘Super Sarko!’. “Een opportunist, vechtersbaas en lefgozer. Dus altijd spannend.” Zijn werk is weleens riskant, maar dat was het in Nederland ook. “Een jaar nadat ik was begonnen, moest ik al rellen in de banlieues verslaan. Ik heb me met mijn auto ’s nachts maar ergens opgesteld in een buitenwijk en gewacht tot er een brandweerauto met gillende sirenes langskwam. Daar ben ik achteraan gereden, toen kwam ik inderdaad bij de rellen uit. Daarna waren er de terreuraanslagen en de gele hesjes. Bij een demonstratie van de gele hesjes ben ik met mijn cameraman tegen de grond gewerkt. Daarna heeft de NOS ervoor gezorgd dat we beveiliging kregen, een dieptepunt in mijn carrière. Maar ik klaag niet, want ik vind mijn werk superleuk.”

28 LEVEN IN FRANKRIJK

Hij streeft ernaar Frankrijk evenwichtig te belichten, dus niet alleen maatschappelijke onlusten en politieke verwikkelingen te verslaan, maar ook kleine reportages te maken over culturele of culinaire onderwerpen. “Ik reis het hele land door. Marseille is een van mijn favoriete steden. In Aix-en-Provence had ik een persdiner met tien wijnboeren die allemaal een witte, rode en rosé wijn hadden meegenomen, heel gezellig. Met een dame die een wijnkasteel had, klikte het goed. Ze had ook een bed and breakfast en ik vroeg of we daar eens konden logeren. Ze zei: ‘Heel jammer, maar dan ben ik er niet. Maar ik leg de sleutel voor u neer’. We mochten het hele kasteel gebruiken en de kok kwam ons ontbijt klaarmaken. Dat zijn natuurlijk leuke dingen om mee te maken.” Waar het in zijn columns over zal gaan, houdt hij nog even geheim. “Maar ik hoop wel de bekende clichés over Frankrijk door te prikken. Ik wil laten zien dat het land heel modern en veelzijdig is.”

Frank

Frank Renout is correspondent voor verschillende media in Frankrijk, waaronder het NOS Journaal en het AD. Hij woont in een gehucht ten westen van Parijs.

Zonder poeha Ik hield al van lekker eten, maar in Frankrijk heb ik geléérd om lekker te eten. Ik durf wel te zeggen dat wonen in Frankrijk een culinaire ontdekkingstocht is. In de Luberon liep ik met geiten de bergen in om daarna, weer terug beneden, door de boer uitgelegd te krijgen hoe hij drie soorten geitenkaas maakte. Vakmanschap. In Parijs vertelde een topsommelier me waarom hij bij ons hoofdgerecht een volstrekt onbekende wijn koos zónder AOC-keurmerk. Lef. Maar de ontdekkingsreis begon thuis. Onze buren – gepensioneerde boeren – hadden vroeger een aardbeienveld. Vanuit ons raam keken we er zo op uit. De aardbeien verkochten ze hoogstpersoonlijk aan restaurants in de omgeving. In ónze tuin staat een eeuwenoude acaciaboom. De buurvrouw vertelde – toen wij er nog niet woonden en ons huis leegstond – dat haar hele familie elk voorjaar op kousenvoeten onze tuin insloop en daar de bloemen van die boom plukte. “Daar vieren we altijd het begin van het voorjaar mee’’, zei ze. “Van de bloemen bakken we beignets en die eten we met de hele familie op.’’ Ze bedoelde natuurlijk: hoe moet dat, nu het huis door jullie bewoond wordt? Je snapt het. Elk voorjaar rukken wij nu uit met een ladder, plukken de bloemen, soms ook samen met de buren, en verdelen we de buit. In ruil kregen we van de buurvrouw haar beignetrecept. De zondagslunch dan. Een vriend trok er een zelfgemaakte fles likeur bij open. Hij hing daarvoor lege flessen in de boom, om piepkleine babyperen heen. Peer en fles worden later samen geplukt. Daar gaat de alcohol in en overheen. En bij de zondagslunch mogen wij dan meegenieten. Restaurants zijn als een tweede huis voor veel Fransen. Als journalist mag je ook weleens in de keuken kijken en de kok het hemd van het lijf vragen. Een chef in een hotel in Parijs schotelde ons de allerlekkerste aubergine voor. Hij vertelde waar die vandaan

kwam: van een boerderij aan de rand van de hoofdstad, onder de spreekwoordelijke rook van zakenwijk La Défense. Niet de plek waar je een groentenwalhalla verwacht. Om eerlijk te zijn, maakten koks me altijd een beetje achterdochtig. Ik vond het allemaal vaak te veel ego, poeha en vloeibare stikstof. Maar dat vooroordeel sneuvelde, nota bene dankzij ontmoetingen met de twee grootsten der groten. Jaren geleden ontmoette ik Paul Bocuse, met de getatoeëerde haan op z’n bovenarm. Hij nam me niet alleen mee naar zijn sterrenrestaurant maar ook naar de broodjeszaak die hij net had geopend in Lyon. Bocuse – destijds drie Michelinsterren – ontnuchterde al mijn Franse culinaire visioenen en vooroordelen met de opmerking dat ‘goedkoop niet slecht hoeft te zijn’. Zijn fastfoodrecept: betaalbare kwaliteitsbroodjes met kip of gerookte zalm. Studenten en bouwvakkers liepen er in en uit. De keten van brasserieën van Bocuse in Lyon, met een driegangendiner voor rond de 33 euro, zit niet voor niets elke avond vol. Alain Ducasse is natuurlijk de erfgenaam van Bocuse. Maar dan degene die er als eerste topkok ter wereld in slaagde om een mondiaal culinair imperium op te zetten. Ducasse werd een merknaam met sterren en restaurants van Las Vegas tot Singapore, koksscholen en kookboeken (via ‘Uitgeverij Ducasse’), hotels, chocoladewinkels, een bootrestaurant en zelfs een culinair adviesbureau. En toch. Ik at eens met hem in Parijs in zijn visrestaurant Rech en daar vertelde hij over de drie ingrediënten voor een goed gerecht: eerlijke kwaliteitsproducten, een simpele bereiding en authentieke geuren en smaken. Natuurlijk mag de maaltijd worden opgemaakt als een kunstwerk, mag het tafelkleed chic ogen, en worden soms zijden handschoentjes aangetrokken om de kaas aan te snijden, maar de asperges en de griet die we er aten waren verfijnd in al hun eenvoud. Niks ego of poeha.

DANKZIJ ONTMOETINGEN MET DE TWEE GROOTSTEN DER GROTEN SNEUVELDE MIJN VOOROORDEEL OVER TOPKOKS

LEVEN IN FRANKRIJK 29

Uit de coulissen

30 LEVEN IN FRANKRIJK

Mariage Frères

Tijdens een detoxweekje heb ik de gezellige combi van theepot en -stoofje herontdekt, zodat elke dag een heksenbrouwsel van groene thee, bitterkruiden en verse gember boven een theelichtje pruttelt. Een verslavend lekker wondermiddel tegen en voor van alles en nog wat. De groene thee kreeg ik cadeau van een genereuze weldoener, maar in grieploze tijden is het een feestelijke happening om deze zelf uit te zoeken bij een van de winkels c.q. theesalons van de poepsjieke Mariage Frères. Hier laten in tropenpak gestoken jongelingen je in verlokkend geurende theebussen snuiven om tot een keuze te komen. Online bestellen kan ook. mariagefreres.com

De huidige kunsthistorici veranderen constant het verleden. Zo is opeens ontdekt dat Wassily Kandinsky, de paus van de moderne abstracte kunst, waarschijnlijk op atelierbezoek was bij kunstenares Hilma af Klint, wier verpletterend krachtige abstracte doeken nog jarenlang in de kelders van haar familie zouden rusten. Totdat ze uiteindelijk decennia na haar dood in 1944 een storm in de kunstwereld veroorzaakten. Zo bouwden nog veel meer vrouwen eeuwenlang onzichtbaar de basis voor vernieuwingen in de kunst. De tentoonstelling ‘Elles font l’abstraction’ in het Centre Pompidou haalt een grote groep van deze vrouwen uit de coulissen naar het spotlicht. Met kunstenaressen die zich (gedeeltelijk) aan de abstracte kunst wijdden en inmiddels bekend zijn geworden bij een groot publiek, zoals Hilma af Klint, Louise Bourgeois, Sonia Delaunay (op de foto rechtsonder) en Agnes Martin, maar ook met minder bekende namen. Daarnaast geeft het Centre Pompiou gratuitement superleuke online cursussen over de rol van vrouwen in de kunstgeschiedenis onder de titel ‘Elles font l’art’. Ga naar fun-mooc.fr en type bij de zoekfunctie ‘Centre Pompidou’. ‘Elles font l’abstraction’, 5 mei - 23 augustus 2021, Centre Pompidou (check op centrepompidou.fr of je je van tevoren moet aanmelden)

Coups de Cœur Paris Kunstenaar Eugenie Goldschmeding woonde twintig jaar permanent in Parijs en pendelt nu tussen Berlijn en Parijs.

Couvre cheffe

Soulmate Bertrand Belin

Het ontdekken van een nieuwe kunstenaar, schrijver of zanger die je raakt, is alsof je een nieuwe vriend maakt. Het uitwisselen van zielenroerselen vindt plaats zonder dat je elkaar fysiek hoeft te ontmoeten. Bertrand Belin, die de hierboven genoemde beroepen allemaal uitoefent (en daarnaast ook acteert en hypnotiserend gitaar speelt), neemt je met zijn liedjes en diepe en tegelijkertijd ongedwongen stem mee in een prettige trance. Deze Parisien d’adaption en Breton d’origine is een wandelaar pur sang, die regelmatig van zijn huis (ten zuiden van Parijs) naar zijn studio loopt in Montreuil (ten oosten van de stad) en daarbij goed om zich heen koekeloert. Uit zo’n observatie is het fijne liedje ‘Sur le cul’ ontstaan, waarin hij minimalistisch met een paar – soms dubbelzinnige – zinnen over mannen, vrouwen, kinderen en duiven zingt. In zijn nieuwste boek ‘Vrac’ stelt hij een poëtisch, non-lineair plakboek van zinnen samen, waarin hij zich zijn kinderjaren en jeugdtrauma’s – op soms humoristische wijze – herinnert. Een must voor non-lineaire lezers als ik die met hazensprongen en zigzaggend boeken lezen. bertrandbelin.com

In het geinige lied ‘Alpinopet’ zingt Joost Belinfante over de dreiging van het uitsterven van de alpinopet (vertaald in het Frans met béret of het prachtige woord couvre-chef; de vrouwelijke equivalent couvrecheffe moet nog officieel worden uitgevonden). Maar niets zo onberekenbaar als mode: sinds de vroege lente vrolijkt een jonge generatie vrouwen het straatbeeld op met de de béret, zodat het lijkt alsof er overal gekleurde bloemenknopjes door de straten dansen. Het leukst is het om een exemplaartje te scoren bij een hoedenwinkel oftewel chapellerie, van prettige materialen als leer, viscose en kasjmier, want winterse kriebelwol wil niemand meer. Bijvoorbeeld bij Le Courtois

(Rue de Babylone of Rue de Sévigné) of Maison Laulhère (Rue du Faubourg Saint-Honoré). Of bestel er een ‘uit de verte’ bij: leberetfrancais.com of laulhere-france.com

Parijs op de (bonne)fooi

Wat als je enorme wanderlust naar Parijs hebt, maar er door rare virussen of andere ongezellige redenen niet naartoe kunt? Dan is er beamz.live, waar enthousiaste gidsen live met je door de Parijse straatjes banjeren, de opera ontdekken of meekoken met een grappige kok. Je hoeft alleen maar op een link te klikken en je zit ‘in de show’, zoals de evenementen genoemd worden. Je kunt de gids of kok naar genoegen vragen stellen. Het is gratis maar omdat het zo leuk is geeft elke deelnemer natuurlijk een vette fooi. Live vanuit Parijs! Super easy om mee te doen en het voelt echt alsof je erbij bent. beamz.live

LEVEN IN FRANKRIJK 31

(Advertorial)

Al 12 jaar volop genieten bij

Le Bouquet de Séguret Le Bouquet de Séguret is een oude bekende van Leven in Frankrijk. Er is al vaak over geschreven. Dat kan ook bijna niet anders want ze blijven maar prijzen winnen. Met bijna 550 vijfsterrenbeoordelingen op Tripadvisor hebben ze al zeven jaar op een rij de prestigieuze ’Travellers’ Choice Award’ binnengesleept. Daarmee behoren ze tot de absolute top! Wat verder opvalt in die beoordelingen is het hoge aantal gasten dat voor de 7e, 8e of 9e keer terug is geweest. In gesprek met de eigenaren Jos en Ingrid Leijen: waar hebben ze dat aan te danken?

“W

ij zeggen altijd dat de gasten komen voor het uitzicht en terugkomen voor de sfeer. We komen net van een lavendeldistilleerderij waar we voor onze gasten gezichtsbehandelingen en massages met lavendelolie hebben geregeld. En een tour op een stoere e-step door de vele lavendelvelden hier in de buurt. We organiseren graag activiteiten om onze gasten te

32 LEVEN IN FRANKRIJK

laten genieten van al het moois van deze streek. Dat is niet moeilijk, want er is hier zoveel leuks te ondernemen”, lacht Ingrid. “Vooropgesteld, wij zijn geen ‘evenementenbureau Jos & co’ hoor. Onze gasten vinden privacy en rust erg belangrijk”, benadrukt Jos. “Lekker genieten aan het zwembad, op de loungebanken en de (privé)terrassen. De meeste activiteiten zijn daarom ook geschikt om met z’n tweetjes te doen. Pik eruit wat je wilt, in

(Advertorial)

alle vrijheid”. Ingrid steekt van wal. “Met buren als Vacqueyras, Gigondas en Beaumes-de-Venise liggen activiteiten omtrent wijn voor de hand. Zo organiseren wij privé wijnproeverijen gevolgd door een lekkere lome lunch tussen de wijngaarden. Daar maken we graag een feestje van tot laat in de middag. Of samen genieten van huisgemaakte gerechtjes met bijpassende lokale wijnen tijdens onze High Wine. Ook gaan we ‘op stand’ en melangeren onze gasten onder leiding van een oenoloog uit Châteauneuf-du-Pape hun eigen wijn”. “We hebben meerdere fietsroutes klaarliggen, langs de vele middeleeuwse dorpjes en hun gezellige terrasjes”, vervolgt Jos. “De Mont Ventoux ligt op slechts zestien kilometer afstand. Met alle liefde regelen wij e-bikes of zelfs quads om door de wijngaarden te rijden en te genieten van prachtige uitzichten. Ook wandelaars komen hier aan hun trekken: we kijken uit op de Dentelles de Montmirail, een werkelijk prachtig wandelgebied. We hebben diverse wandelroutes uitge-

stippeld, startend vanuit Le Bouquet de Séguret. Onze rondritten in een ‘lelijk eendje’ – met de picknickmand op de achterbank – staan garant voor veel plezier”. Meerdere keren per week serveren wij onze table d’hôtes, BBQ of Grand Apéro. Bovendien hebben wij ook nog vier restaurants op loopafstand. In koor sluiten Jos en Ingrid af: “Al twaalf jaar genieten wij volop van ons leven hier in de Provence en het maakt het extra speciaal om dat met onze gasten te kunnen delen. Het is leuk om mensen te verwennen, net dat stapje méér te doen, om gasten zich zeer welkom te laten voelen en een heerlijke welverdiende vakantie te bieden. Heel misschien wel een tweede thuis te zijn. Dat zou helemaal mooi zijn. Dan zijn die mooie beoordelingen en terugkerende gasten een kers op de toch al heerlijke taart. www.lebouquetdeseguret.com tel. +33 (0)4 90281383 e-mail info@lebouquetdeseguret.com

LEVEN IN FRANKRIJK 33

Perpignan

Frans, Catalaans & heerlijk bobo Perpignan klinkt voor veel vakantiegangers naar lange files op de A9 of een hinderlijke onderbreking van de treinreis. Maar de Zuid-Franse stad is het ontdekken waard: kleurrijk, stijlvol, stoffig, gastvrij, warmbloedig en prachtig mooi, maar geen allemansvriend. Je moet haar stap voor stap veroveren. TEKST & FOTO’S HANS AVONTUUR

34 LEVEN IN FRANKRIJK

LEVEN IN FRANKRIJK 35

PERPIGNAN

36 LEVEN IN FRANKRIJK

lenterend door de zigeunerwijk Saint-Jacques met zijn smalle straten en afgebladderde gevels, bruist het leven om me heen. Buiten leven op straat, dat spreekt hier voor zich. Wasgoed wappert aan de lijnen die hoog tussen de huizen zijn gespannen en beneden spelen kinderen. Hun moeders en oma’s kijken vanuit de deurpost of het raam ontspannen toe. Na een pand dat in de steigers staat, loop ik de hoek om en sta ik plotseling op een heerlijk pleintje. Alles klopt. De gevels zijn strak geverfd, het wegdek is perfect geplaveid en olijfbomen zorgen voor schaduw. Ik zoek een tafeltje bij het kleine cafeetje en bestel een noisette. Dit is zo’n verscholen plek waar je urenlang zou kunnen zitten. Met een boek of een krant. Af en toe

opkijkend naar de mensen die langslopen. Bewoners, bezoekers en toevallige passanten. Ik kijk naar de luiken aan de overkant, wat een mooie kleur hebben die. Iets tussen blauw, groen en grijs. Het pleintje heet Plaça Jaubert de Passà. Inderdaad, ‘Plaça’ in plaats van ‘Place’, want Perpignan heeft Catalaanse roots. Daarover later meer. De wijk rondom dit plein wordt stukje bij beetje opgeknapt en is geliefd bij jonge creatieve bewoners. Niet hip of trendy, maar bobo, zoals de Fransen dat zo mooi zeggen, bourgeois-bohème. Het bobo buurtje schuift vanuit het stadshart steeds verder op naar de oude zigeunerwijk en snoept er telkens wat vanaf. Een goede zaak volgens de een, jammer volgens de ander die authentieke charme verloren ziet gaan. Saint-Jacques behoort tot de grootste en oudste zigeunerwijken van Frankrijk, met een geschiedenis die teruggaat tot de 14de eeuw.

Perpignan

Uit openstaande ramen en deuren klinkt muziek, gelach, ruzie en liefde

Gevaarlijk? Vroeger wel, nu niet meer of minder dan andere volksbuurten in de grote stad. Een enkele keer komt Saint-Jacques nog in het nieuws vanwege sociale onrust, maar doorgaans overheerst een ontspannen mediterrane sfeer. Wandelend door de wijk voel je de hartslag van de stad. Uit openstaande ramen en deuren klinkt muziek, gelach, ruzie en liefde. Vanaf het pleintje kom ik op de Rue de la Révolution Française terecht, die nog niet zo lang geleden zuchtte onder leegstand en verwaarlozing. Nu zijn er ateliers, werkplaatsen en eenvoudige restaurants. Hier wil ik later nog eens terug om tapas te eten, een erfenis van het Spaanse verleden.

Catalaanse wortels Voor wie het nog niet in de gaten had, Perpignan is mooi maar geen allemansvriend. Je moet de stad

stap voor stap veroveren. Wie voorzichtig wil beginnen doet dat niet in Saint-Jacques, maar op de Place de la République, een mooi plein waar de auto’s zijn verbannen naar een ondergrondse parkeerplaats. Wat een weelde. Zoek een plekje op een van de terrassen aan de westkant en geniet van de ochtendzon zoals veel bewoners dat doen. Het is een komen en gaan. Ik zie ingetogen stamgasten, uitbundige vriendinnen, mensen die elkaar vluchtig gedag zeggen en een groep strak geklede mannen en vrouwen die hier hun vergadering beleggen. Als ik rondkijk over het plein zie ik enkele elegante gebouwen, een theater en verder vooral tamelijk rechte gevels die meer aan Spanje dan aan Frankrijk doen denken. Zo vreemd is dat niet, want Perpignan heeft ›

Openingspagina’s, links: uitzicht vanaf het Paleis van de koningen van Mallorca. Rechts: cafés en restaurantjes nabij Rue René Paratilla. Linkerpagina: binnenplaats van Hôtel Pams. Rechterpagina, boven: art deco, gebouwd op de middeleeuwse stadsmuur. Onder: mediterraan doorkijkje.

LEVEN IN FRANKRIJK 37

FRANS CATALONIË Perpignan is de hoofdstad van Frans Catalonië. In tegenstelling tot de Catalanen in Spanje is er nauwelijks behoefte aan zelfstandigheid. De gedeelde cultuur vindt zijn oorsprong in de 14de eeuw toen het koninkrijk Mallorca door het Spaanse Aragón werd ingenomen. Daarna zou Perpignan nog een aantal keer van ‘eigenaar’ veranderen tot het in de 17de eeuw definitief bij Frankrijk werd gevoegd. Zo’n 260 jaar later zijn de Catalaanse wortels nog altijd voelbaar in onder meer de taal, keuken, architectuur en levenslust.

dezelfde Catalaanse wortels als Barcelona en Gerona. En dat wordt gekoesterd in de architectuur, de taal, de keuken en de levenslust van de bewoners. Maar in tegenstelling tot Spaans Catalonië is er aan de Franse kant van de grens nauwelijks drang naar onafhankelijkheid. Om wat meer te weten te komen over de historie loop ik vanaf het plein naar het Paleis van de koningen van Mallorca. Onderweg passeer ik prachtige panden zoals het middeleeuwse stadhuis en de kathedraal met zijn fraaie klokkentoren. Dwalend door de straten zie ik hoe allerlei culturen hier als vanzelf in elkaar overgaan. Frans, Roma, Algerijns. Het paleis staat op een heuvel aan de rand van het oude centrum. De koningen van Mallorca hadden er in de 13de eeuw hun residentie. Vanaf deze plek regeerden ze over het rijk dat op zijn hoogtepunt bestond uit de Balearen (Mallorca, Ibiza, Formentera, Menorca) en enkele graafschappen zoals dat van Roussillon en Carlat. Van de pracht en praal is weinig meer te zien. De meeste ruimtes in het kasteel zijn leeg. Toch geven de zalen, trappen, torens en binnenplaats een gevoel van grandeur. Zeker als je naar de top van

Naar goed Perpignans gebruik is het huis aan de straatkant relatief ingetogen. Van die bescheidenheid blijft binnen weinig over 38 LEVEN IN FRANKRIJK

de donjon klimt. Daar kijk je 360 graden uit over de omgeving. De stad ligt letterlijk aan je voeten en met een beetje geluk zie je zowel de Middellandse Zee als de besneeuwde toppen van de Pyreneeën.

Kloppend hart Hoewel het koninkrijk maar zo’n honderd jaar heeft bestaan – het werd opgenomen in dat van Aragón – heeft het Perpignan veel welvaart gebracht. Ik daal af. Niet naar het historische centrum, maar door de wijk die begin 20ste eeuw werd gebouwd met veel panden in art deco. Ontspannen slenter ik naar het Théâtre de l’Archipel op de oevers van de rivier La Têt. Het supermoderne theater en cultureel centrum contrasteert met de traditionele panden in de omgeving. Verderop bezoek ik warenhuis Galeries Lafayette. Niet om te shoppen, maar om koffie te drinken op het dakterras dat weergaloos uitkijkt over de stad met zijn torens, palmbomen, mediterrane daken en wapperende Catalaanse vlaggen. Er waait een verkoelende bries vanaf de zee die hemelsbreed minder dan tien kilometer verderop ligt. Hoe langer ik in Perpignan ben, hoe duidelijker het wordt wat een fijne stad dit is. Onder de oude poort door wandel ik terug naar het historische centrum. Langs art-decopanden, een stukje vestingmuur, Place Arago met de oude markthal en palmbomen. Natuurlijk bewonder ik toppers als de Place de la Loge en het Musée d’Art Hyacinthe Rigaud met werken van onder anderen Maillol, Dufy en Picasso. Het is een van de talrijke musea van de stad, waaronder ook het Centre International du Photojournalisme, bekend van het festival dat jaarlijks topfotografen uit de hele wereld naar de stad brengt. ›

Perpignan

Linkerpagina: de skyline van Perpignan. Rechterpagina: de Porte Notre-Dame, de oude stadspoort naar het centrum.

LEVEN IN FRANKRIJK 39

40 LEVEN IN FRANKRIJK

Perpignan

van Nice en Monaco decoreerde. Telkens als je een nieuw vertrek binnenloopt, word je opnieuw verrast. Ook door de weelderige binnentuin met zicht op een klokkentoren. Hier luidde de fabrieksbaas de klok als het tijd was voor de arbeiders om aan het werk te gaan.

Surrealistisch station Hoewel ik niet met de trein ben gekomen wil ik aan het eind van mijn verblijf in Perpignan het oude station uit 1858 nog even zien. Volgens Salvador Dalí was dit het centrum van het heelal, wat alleen logisch klinkt uit de mond van een surrealist. Zo’n uitspraak is in elk geval goede marketing, want ook ik loop nu nieuwsgierig naar het station. Om kort te gaan: het is gewoon een mooi klassiek stationsgebouw met aan de andere kant van het spoor het nieuwe deel dat 210 miljoen euro heeft gekost en bedoeld is voor de hogesnelheidslijn naar Barcelona. Bij de werkzaamheden is het kleurrijke op Dalí geïnspireerde plafond verdwenen. Daar hangt nu een replica van het schilderij dat hij in 1965 van het station maakte en dat tegenwoordig in Keulen te zien is. Na het bewonderen van het werk wandel ik terug naar het historische centrum met zijn rozerode gevels. De hoogste tijd om te lunchen. Onder de olijfbomen van een pleintje in de bobo buurt worden fantastische tapas geserveerd. Ik bestel er een glas wijn bij uit de streek en begin een beetje te snappen hoe de stad in elkaar steekt. Perpignan is een Franse stad met een warm Catalaans hart.

Linkerpagina: Place de la République, perfect voor ontbijt. Deze pagina, links: ooit was Perpignan de hoofdstad van een koninkrijk. Onder: Théâtre de l’Archipel. Volgende pagina, links: Hôtel Nyx. Rechts: fraai opgemaakt gerecht in restaurant met Michelinster La Galinette.

Maar het leukst zijn onverwachte verrassingen. Zo duw ik in de Rue Emile Zola de zware houten deur open van Hôtel Pams. Dit was de woning van de familie Pams die in de 19de en 20ste eeuw fortuin maakte met de productie van papier voor sigaretten: J.O.B. Het is nu een gemeentelijk monument dat bezocht kan worden. Naar goed Perpignans gebruik is het huis aan de straatkant relatief ingetogen. Van die bescheidenheid blijft binnen weinig over. Al na enkele stappen sta je in een weergaloos mooie hal met een enorme lichtkoepel en monumentale trap naar de verschillende verdiepingen. Overal waar je kijkt zie je schilderijen, beelden en houtsnijwerk. Het stadspaleis is tussen 1852 en 1872 met een dikke portemonnee gebouwd. En eind 19de eeuw nog eens aan de mode aangepast met onder meer schilderwerk van Paul Gervais, die ook de casino’s

LEVEN IN FRANKRIJK 41

Tips & adressen De reis Perpignan ligt op zo’n 1.332 kilometer rijden vanaf Utrecht. Het maakt in tijd nauwelijks verschil of je via de Autoroute de Soleil rijdt (Dijon-LyonMontpellier) of door het Massif Central (Parijs-ClermontFerrand-Millau). Vliegen kan naar Montpellier, Toulouse of Gerona en de hogesnelheidstrein doet er vanaf Amsterdam 11 tot 13 uur over.

Slapen

Hôtel de la Loge Dit verscholen boetiekhotel ligt in het hart van de oude stad. Het interieur is een mix van eigentijdse elementen in een 16de-eeuws decor. De 22 kamers zijn allemaal verschillend ingericht. Blikvanger is de monumentale hal met grote ijzeren trap. hoteldelaloge.com Nyx Hôtel Modern en comfortabel hotel op loopafstand van het historische centrum. Elke kamer is anders en sommige hebben een balkon of terras. De directe omgeving is ook sfeervol, met statige panden en straten vol palmbomen. nyxhotel.fr Novotel Suites Perpignan Centre Dit nieuwe hotel kijkt uit op het moderne Théâtre de l’Archipel aan de rivier La Têt. De inrichting is modern en comfortabel. accor.com

Eten & drinken

La Carmagnole Eenvoudig, vers, met passie bereid. Daar staat dit restaurantje in de alternatieve Rue de la Révolution Française voor. Je eet er aan tafeltjes op straat. Ook geliefd bij de locals vanwege het menu du jour (lunch). Rue de la Révolution Française 12

La Galinette Sinds 2004 voorzien van een Michelinster en daarmee een van de topadressen in de stad. Chef-kok Christophe Comes serveert een eigentijdse keuken op basis van de Franse traditie. Er wordt bij voorkeur gewerkt met vlees en vis uit de regio. Verder heeft La Galinette eigen akkers en tuinen voor groente en fruit. restaurant-galinette.com

Café Galeries Lafayette Fijne uitrustplek op het dak van het warenhuis. Je kunt er onder meer sandwiches en gebak krijgen. Maar hier ga je vooral naartoe voor het uitzicht. Place de la Résistance 1. galerieslafayette.com

Restaurant Le Figuier Gezellig terras onder olijf- en palmbomen op een verscholen pleintje in de oude stad. Catalaanse keuken met een mix van Frans, mediterraan en Spaans. Ook prima voor een bescheiden lunch met tapas. Rue du Figuier 7

Streetfood In de wijk tussen het Paleis van de koningen van Mallorca en de binnenstad wonen veel NoordAfrikaanse immigranten. In de smalle straatjes vind je tal van kleine kebabzaken en bakkerijen met heerlijke zoetigheid.

Informatie

* perpignantourisme.com * toerisme-occitanie.nl

42 LEVEN IN FRANKRIJK

CANET

en Roussillon

Neem een duik in de ZEE

en haar wonderen!

ONTDEK MEER INFORMATIE : CANET TOURISME +33 (0)4.68.86.72.00 WWW.OT-CANET.FR

HET NIEUWE (ZEE)AQUARIUM VAN CANET EN ROUSSILLON

La France & moi

Ze werken al jaren in Frankrijk en spreken soms Nederlands met een Frans accentje. In deze rubriek vertellen Nederlanders over de charme en de valkuilen van het échte leven in Frankrijk. Deze editie: een architect.

44 LEVEN IN FRANKRIJK

Na bijna twintig jaar Côte d’Azur is hij nog steeds verrukt over de mooie omgeving waarin hij huizen mag ontwerpen. Hoewel hij ook veel klassieks bedenkt, is hij blij met de moderne tendens van de laatste jaren. Architect Chris van Lieshout heeft een bedrijf in Antibes. TEKST FABIAN TAKX FOTO’S EIGEN FOTO’S CHRIS VAN LIESHOUT

‘Provençaalse villa’s worden steeds moderner’

“I

k was net afgestudeerd toen ik in 2004 de kans kreeg in Antibes te gaan werken bij een architectenbureau. Ik dacht dit na een paar van die Provençaalse villa’s wel gezien te hebben. Maar het bleek fantastisch te zijn huizen te ontwerpen op de mooist denkbare plekken ter wereld. Ik fiets nog steeds regelmatig expres heel langzaam over de Cap d’Antibes om te bekijken hoe die schitterende huizen daar lijken over te lopen in de natuur. Er is altijd wel een nieuw detail dat me inspireert. Vorig jaar ben ik voor mezelf begonnen met mijn eigen architectenbureau, CVL Studio. Ik heb veel ervaring opgedaan met grote verbouwingen en nieuwbouw van villa’s, meestal tweede huizen, en richt me daar nu ook op. Net nadat ik mijn kantoor ben gestart brak de coronacrisis uit, maar ik heb er gelukkig persoonlijk niet veel last van gehad. De meesten van mijn klanten wonen niet in Frankrijk en met hen kan ik prima communiceren via Zoom en Teams. En als ik op een bouwplaats moet zijn, zorg ik ervoor dat alle verplichte covid-formulieren goed zijn

ingevuld, maar het werk kan gelukkig gewoon doorgaan.”

La France profonde “Al vanaf mijn vroegste jeugd heb ik mijn vakanties doorgebracht in de campagne, in de Vogezen. Mijn ouders hebben er sinds 1977 een tweede huis, een voormalige boerderij die ze zelf hebben opgeknapt. We gingen er elk jaar heen, soms wel meerdere keren per jaar. Ik vond het altijd fijn om mijn vader, die timmerman is, te helpen met verbouwen. Daar heb ik veel van geleerd, maar als jochie ging ik al naar het Rietveld Schröderhuis in Utrecht en verdiepte me in verschillende bouwstijlen. Ik heb ook goede herinneringen aan het contact met de kinderen van onze Franse buren. Omdat wij een zwembad in de tuin hadden, kwamen ze vaak bij ons spelen. Ze kwamen ook bij ons in Nederland op vakantie. Het familiehuis is er nog steeds, mijn ouders zitten er elk jaar van april tot september. Ik kom er nog steeds ontzettend graag. Het leven › is er totaal anders dan hier aan de Côte d’Azur,

Boven: Chris als kind bij de buren in de Vogezen, waar zijn ouders een huis hebben. Onder: Chris en zijn vrouw Uliana.

LEVEN IN FRANKRIJK 45

“Leer goed Frans, kom met gerichte plannen en bij voorkeur met werk waar je van houdt. Een perfect klimaat en een mooie omgeving zijn niet zaligmakend” weinig en ik zou er professioneel ook niet iets kunnen opbouwen.”

Provençaalse stijl

Boven: Chris bij Hôtel du Cap-Eden-Roc in Antibes. Midden: Chris hielp als jongetje graag de buurvouw op de boerderij. Onder: Chris met zijn buurmeisje in de Vogezen, met wie hij nog steeds contact heeft.

veel authentieker. Daar bestaat la France profonde nog, het Franse platteland van vroeger. Je gaat er dertig jaar terug in de tijd, al zie je ook de kleine boerenbedrijven en veel voorzieningen verdwijnen. Ik herinner me nog wel dat de boeren met een paar koeien door het dorp liepen, dat zie je nu niet meer. Het blijft een prachtig, rustig gebied, fantastisch voor een vakantie. Maar ik zou er nu toch nog niet permanent kunnen wonen, daarvoor gebeurt er te

46 LEVEN IN FRANKRIJK

“Veel huizen in een willekeurig Provençaals dorp zien er min of meer hetzelfde uit: pastelkleurige muren, een puntdak met dezelfde dakpannen, kleine ramen en daardoor donkere kamers. Huizen in de Provence hebben van oudsher kleine ramen om in de zomer de brandende zon te weren en in de winter de warmte vast te houden. Bovendien was het een arme streek, dus de Provençaalse stijl is vrij simpel, vooral in het achterland. Daarnaast heeft elke gemeente een bestemmingsplan waarin staat hoe hoog een nieuw huis mag zijn, welke kleuren de buitenmuren mogen hebben en hoeveel groen er moet blijven op het terrein. De ene gemeente is strenger dan de andere, maar witte huizen zijn bijvoorbeeld nergens toegestaan, want dat is niet traditioneel Provençaals. Het moeilijkst van mijn vak is te balanceren tussen de wensen van de klant en de eisen van de gemeente. De Provençaalse bouwstijl is wel aan het veranderen. In klassieke huizen ligt de keuken meestal ergens achteraf verstopt op het noorden. Het leven speelde zich van oudsher af in de woonkamer. Tegenwoordig willen mensen een grote woonkeuken op het zuiden zodat ze zo vanuit de keuken het terras op kunnen om te lunchen. Die traditionele kleine ramen zijn echt niet noodzakelijk. De zon staat in de winter laag en in de zomer hoog, dus daar kun je in je ontwerp mee spelen zodat het ’s zomers koel blijft en ’s winters warm. Dit bereik je ook met een dakoverstek.”

Internationaal borrelen “Aan de Côte d’Azur wonen veel expats. Jarenlang had ik de gewoonte om elke vrijdag na het werk naar Monaco te gaan, naar een vaste bar in de haven waar we met een internationale vriendengroep een cocktail dronken en daarna gingen eten

op een terras. We zaten altijd aan dezelfde tafel, maar het leuke was dat er buiten de harde kern ook altijd nieuwe mensen bij kwamen, wat weer interessante contacten opleverde. Via vrienden heb ik drie jaar geleden mijn Russische vrouw Uliana ontmoet, manager bij een IT-bedrijf. In juli verwachten we ons eerste kind. We wonen nu nog in een klein appartement, maar binnenkort hopen we te verhuizen naar een huis dat we zelf flink gaan verbouwen, op tien minuten lopen van het strand. Het is gebouwd in 1933 in Baskische stijl, heel charmant, met een vakwerkgevel en roedeverdeling in de ramen. Echt een poppenhuis. Het heeft een tuin van zevenhonderd vierkante meter, dus heel riant voor ons doen. Een terrain piscinable, zo noemen ze dat in makelaarstermen, dus we kunnen er nog een zwembad op kwijt.”

Zonlicht & uitzicht “Mijn klanten willen bijna altijd een huis met veel licht, veel glas, veel uitzicht en veel zon. En een zwembad, zonder is ondenkbaar. Vaak moet er eerst een huis worden afgebroken of je moet ingrijpend verbouwen, want ruimte is hier aan de Côte zeer schaars, en het huis dat er al staat voldoet meestal niet aan de wensen van de klant. Gelukkig hebben ze de middelen om er door mij iets moois van te laten maken. Ik ontwerp vooral moderne huizen, hoewel ik laatst ook een oude bergerie verbouwd heb. Dat was een mooie opdracht omdat we hier juist met contrasten tussen de bestaande Provençaalse architectuur en moderne aanpassingen een mooi resultaat hebben kunnen maken.”

heerst? Nee, helemaal niet, maar af en toe een beetje glamour is wel leuk op z’n tijd. Eén keer per jaar gaan we een glas champagne drinken op het dakterras van Hôtel du Cap (voluit Hôtel du Cap-Eden-Roc, red.), een van de meest prestigieuze plekken van Antibes. Dan neemt een voiturier je autosleutels aan, alles gaat daar helemaal in stijl. En daarna eten we ergens op het strand, zee-egels of verse vis.”

Niet zaligmakend “Als tip voor mensen die ook willen emigreren naar Zuid-Frankrijk zou ik zeggen: leer goed Frans, kom met gerichte plannen en bij voorkeur met werk waar je van houdt, tenzij je genoeg geld hebt om niet te hoeven werken natuurlijk. Een perfect klimaat en een mooie omgeving zijn niet zaligmakend. Ik zie veel buitenlanders na een paar jaar weer gedesillusioneerd vertrekken omdat er hier minder werk is dan elders, want de halve wereld wil hier wel wonen. Maar lukt het wel, dan zijn de Côte d’Azur en het achterland een fantastische plek om te wonen met het mooie weer het hele jaar door en het kleurenpalet van de Middellandse Zee en de bergen.”

Boven: Chris als jongetje in de Vogezen. Onder: Chris aan de ‘apéro’ in Monaco met zijn internationale vriendenkring.

Petanque met pastis “Wat mij opvalt aan veel Nederlanders, is dat ze zich vaak in groepen verplaatsen. Dat geldt ook voor mensen die hier een tweede huis hebben. Eerst wonen ze bij elkaar in de buurt in Aerdenhout en daarna met z’n allen in Saint-Tropez, bij wijze van spreken. Nederlanders zijn veel meer verenigingsmensen dan Fransen, heb ik de indruk. Misschien doordat ze er in Nederland geen probleem mee hebben om al om zes uur aan tafel te gaan, dan hebben ze daarna nog tijd om andere dingen te doen. Maar misschien komt het ook doordat de Fransen meer op zichzelf zijn. In de wijk waar wij gaan wonen heeft iedereen een hoge haag om z’n huis. Van mij hoeft dat niet, iedereen mag bij mij naar binnen kijken, maar Fransen zijn nogal op hun privacy gesteld. Al heb ik ook andere ervaringen, bijvoorbeeld als we gezellig met Fransen een potje petanque spelen met een lekkere pastis. Of ik meedoe aan de blingblingsfeer die er hier ook

LEVEN IN FRANKRIJK 47

Klein, maar héél erg fijn...

Pe�i�fours

Meike Schaling, in Parijs opgeleid als patissier, is wereldberoemd in Nederland met Petit Gâteau, haar Franse kleine-taartjeswinkel in Amsterdam. Nu is alweer haar derde taartjesboek uit, waaruit we enkele heerlijke recepten mogen publiceren.

Wij mogen 3 exemplaren verloten onder abonnees. KANS MAKEN? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

48 LEVEN IN FRANKRIJK

Foncer & faire cuire (vervolg basisrecep� deeg)

Rece��e de pâ�e de base Basisrecep� deeg

Het deegrecept is voor 12 taartjes van 6 cm doorsnee.

• • • • • •

120 g bloem 50 g poedersuiker 20 g amandelmeel mespunt zout 75 g koude boter 1 biologisch ei (circa 12-14 g)

Doe de bloem, poedersuiker, het amandelmeel en zout in een kom. Breek de koude boter in stukjes en verdeel die over de droge ingrediënten. Wrijf de boter en de droge ingrediënten door elkaar

net zolang tot er een kruimelig deeg ontstaat. Kluts het ei. Doe 12 à 14 g ei bij het deeg en kneed alles tot een samenhangende deegbal. Als het deeg erg plakkerig is, voeg je een beetje bloem toe; als het deeg te droog is een paar druppels ei. Verpak de deegbal in plasticfolie en leg de bal 1 uur in de koelkast. Je kunt dit basisdeeg een smaakje geven door het merg van ½ vanillestokje, de geraspte schil van een onbespoten citroen of sinaasappel of een theelepel

Fonceren is het aanbrengen van deeg in een bakring. Voor een bakring van 6 cm doorsnee heb je een uitsteker van 8 à 9 cm doorsnee nodig. Je moet immers niet alleen de bodem (6 cm), maar ook de zijkant van de ring met deeg bedekken. Haal het deeg uit de koelkast en kneed het nog even. Bestuif het werkvlak en de deegroller met een beetje bloem. Druk de deegbal plat en rol het deeg gelijkmatig uit tot ongeveer 3 mm dik. Steek rondjes uit met de uitsteker. Leg het deegrondje op de taartring en druk het deeg

voorzichtig naar beneden en tegen de wanden van de ring aan. Snijd het overtollige deeg netjes langs de rand weg en prik met een vork een aantal gaatjes in de bodem. Rol het overgebleven deeg opnieuw uit en steek weer rondjes uit, tot het deeg op is. Zet de gefonceerde taartjes 30 minuten in de koelkast. Verwarm de oven voor tot 160 à 170 °C. Leg de taartbodems (leeg) op een met bakpapier beklede bakplaat. Bak de taartjes in ongeveer 20 à 25 minuten gaar. De baktijd hangt af van de oven en de temperatuur. Houd de taartbodems de eerste minuten in de gaten. Soms komen ze omhoog; prik in dat geval dan nog een paar gaatjes in de bodem.

speculaaskruiden toe te voegen.

LEVEN IN FRANKRIJK 49

Crème au beurre Crème au beurre

Voor dit recept heb je een suikerthermometer nodig, en een staande tafelmixer is handig. Crème au beurre (botercrème) wordt vaak gebruikt voor het maken en afsmeren van taarten. Je kunt crème au beurre op smaak maken met vanillemerg of -extract, koffie-extract, chocolade, praliné: wat je maar lekker vindt. • 2 biologische eieren • 50 g water + 200 g fijne kristalsuiker • 330 g boter, op kamertemperatuur Doe de eieren in een roestvrijstalen kom. Breng in een kleine steelpan het water met de fijne kristalsuiker aan de kook. Doe de suikerthermometer erbij. Zodra de suikerthermometer

50 LEVEN IN FRANKRIJK

100 °C heeft bereikt, begin je met het kloppen van de eieren. Als de thermometer 119 °C heeft bereikt, giet je de suikersiroop onder voortdurend kloppen bij de eieren. Ga door met kloppen tot het mengsel helemaal is afgekoeld. Voeg daarna onder voortdurend mixen geleidelijk de boter in kleine stukjes toe. Soms gaat de crème schiften, maar door voortdurend mixen komt het uiteindelijk goed. Voeg eventueel de vanille, het koffie-extract of de praliné toe. Ik doe crème au beurre niet altijd in een spuitzak, omdat crème au beurre heel snel te warm wordt door de warmte van mijn handen. Ik gebruik vaak gewoon een paletmesje.

Ganache au chocolat noir à la menthe

Ganache van pure chocolade met munt • slagroom • 20 g honing • 10 blaadjes verse munt + kleine muntblaadjes, ter garnering • 120 g pure chocolade (60% vaste cacaobestanddelen) • 7 g boter

in het midden van de kom, steeds in dezelfde richting, tot alles goed gemengd is. Doe vervolgens de boter erbij en mix de ganache met een staafmixer tot een mooie, gladde crème.

Breng de slagroom met de honing en de muntblaadjes aan de kook en laat 5 minuten trekken. Zeef de slagroom. Hak de pure chocolade in stukjes. Doe de stukjes pure chocolade in een kom en smelt de chocolade in de magnetron of au bain-marie. Controleer het gewicht van de slagroom en vul aan indien nodig. Verwarm de slagroom opnieuw. Giet de slagroom over de gesmolten chocolade. Roer met een pannenlikker

Muntfondant • • • •

240 g poedersuiker 30 g water 1 scheut zonnebloemolie pepermuntextract, naar smaak

Zeef de poedersuiker en meng met het water, de zonnebloemolie en het pepermuntextract. Giet een laagje muntfondant in de taartbodems en laat de fondant stollen in de koelkast. Giet een laagje ganache over de fondant en laat in de koelkast opstijven. Versier met een blaadje verse munt.

LEVEN IN FRANKRIJK 51

France

Vendée

La Tranche sur Mer

Puur natuur, volmaakt vr gezinnen

14 kilometer strand met fijn zand Badplaats met Blauwe Vlag Eerste badplaats in de Vendée met een Kwaliteitskeurmerk voor het zwemwater

www.latranchesurmer-tourisme.fr La Tranche sur Mer - Tourisme

Mousse aux fruits Fruitmousse

Fruitmousse is zo gemaakt en oh zo lekker. Voor de mousse heb je fruitpulp nodig, dat je zelf kunt maken.

Fruitpulp Maal het fruit, vers of diepvries (ontdooid), in een blender fijn en zeef het daarna. Voeg vervolgens 10% van het totale gewicht gepureerd fruit aan fijne kristalsuiker toe en verwarm het fruit 2 minuten zodat de suiker oplost. Als je fruit pureert en zeeft gaat er een deel van het gewicht verloren. Hieronder kun je zien wat dat betekent voor een aantal fruitsoorten waarmee ik veel werk: • 500 g aardbeien wordt ongeveer 340 g aardbeienpuree • 500 g frambozen wordt ongeveer 225 g frambozenpuree • 500 g gemengd rood fruit wordt ongeveer 250 g roodfruitpuree • 1 mango met pit van 400 g wordt ongeveer 240 g mangopuree • 10 passievruchten wordt ongeveer 100 g passievruchtenpuree

Fruitmousse • 200 g fruitpulp (framboos, aardbei, gemengd rood fruit, wat je maar wilt) • 6 g gelatine • 200 g slagroom • 50 g fijne kristalsuiker Maak 200 g fruitpulp volgens de beschrijving hierboven. Laat de gelatine 15 minuten in koud water weken en daarna uitlekken. Verwarm de helft van de pulp en los de uitgelekte gelatine daarin op. Meng het warme gelatinefruitmengsel door de rest van de fruitpulp. Klop de slagroom met de fijne kristalsuiker lobbig. Meng met een garde een schep slagroom door de pulp. Spatel heel voorzichtig de rest van de slagroom door het mengsel; zorg ervoor dat de mousse luchtig blijft. Doe de mousse in een spuitzak met een glad spuitmondje van circa 1 cm doorsnee of in een maatbeker.

LEVEN IN FRANKRIJK 53

Tarte au fromage aux pacanes Pecan-cheesecake pie

Maak eerst 1 recept basisdeeg en bak de taartbodems af.

Pecanmix • Voor dit recept heb je een suikerthermometer nodig. • 100 g pecannoten, gehakt • 50 g slagroom • 50 g boter • 80 g bruine basterdsuiker Rooster de gehakte pecannoten circa 15 minuten

54 LEVEN IN FRANKRIJK

op 150 °C. Verwarm de slagroom. Doe de boter met de bruine basterdsuiker in een kleine steelpan met een suikerthermometer. Giet, als het botersuikermengsel 112 °C heeft bereikt, de warme slagroom erbij. Roer de nog warme geroosterde pecannoten erdoor. Laat afkoelen.

Cheesecakemix • 150 g slagroom • 60 g poedersuiker • 420 g roomkaas (bijvoorbeeld van Philadelphia), op kamertemperatuur • scheutje vanille-extract Klop de slagroom met de poedersuiker stijf en zet in de koelkast. Klop de roomkaas met een scheutje vanille-extract los en spatel de slagroom erdoor.

Doe de crème in een spuitzak en bewaar de zak in de koelkast. Vul 12 taartbodems met de pecannoten en strijk glad. Maak 12 taartringen klaar met acetaatfolie en duw de met pecan gevulde taartbodems naar beneden tot op de bodem. Spuit de taartjes voor ¾ vol met de roomkaas en vul af met een laag pecannoten. Zet de taartjes 1 uur in de vriezer om op te stijven.

Geen 18, geen alcohol

Mart Visser in Tourrettes-sur-Loup

“Ons Franse huis lijkt wel een brocante” Al ruim twintig jaar is couturier Mart Visser, samen met zijn man Job van Dooren, eigenaar van een bastide in Zuid-Frankrijk. Hier vindt hij de rust die hij nodig heeft voor zijn werk én zijn kunst. En hij bezoekt er brocantes. “Ik hou van voorwerpen met een geschiedenis.” TEKST FABIAN TAKX FOTO’S REBECCA MARSHALL & EIGEN ARCHIEF

56 LEVEN IN FRANKRIJK

e 52-jarige modeontwerper is al weken in zijn vakantieparadijs in Tourrettes-sur-Loup, een schilderachtig dorp van vierduizend inwoners, een half uur rijden boven Nice. Sinds 1998 bezit hij hier met zijn man een bastide. Dat jaar logeerden ze bij vrienden aan de kust en gingen ze een eindje rijden. “Toen zagen we hoe mooi het hier is, zo midden in de natuur. Het was eind december, dus niet eens de beste tijd van het jaar. Het was regenachtig en het dorp lag er verlaten bij, maar we zagen meteen de charme. In die tijd waren we al lang op zoek naar een eigen plek in Frankrijk en ›

LEVEN IN FRANKRIJK 57

Vorige pagina’s: Mart in zijn atelier en Job in de winterzon. Deze pagina’s: voor zijn artwork en inrichting gebruikt Mart materialen die hij onder andere op rommelmarkten vindt. Job met hond Ickx

we hadden al heel wat huizen gezien. Toen we hier kwamen wisten we: dit is het.” In Noord-Frankrijk hadden ze nog wel even geaarzeld bij een landhuis met een prachtige oprijlaan. “Maar het nadeel is dat je dan na vijf uur rijden in hetzelfde weertype zit, dat trok ons toch niet zo. In die tijd had je nog verschillende weertypes.” Het huis is gemaakt van gestapeld natuursteen waar normaal gesproken landbouwgrond omheen ligt. Dat is niet meer het geval. “In deze streek heb je alleen lavendel en wat olijven. We hebben hier wel plateaus waar vroeger olijven op werden verbouwd. Omdat het hier zo steil is, moesten ze die wel aanleggen. Wij wonen op 450 meter hoogte, het dorp Tourrettes-sur-Loup ligt nog hoger, op 650 meter. De Romeinse naam was Turres Altae, hooggelegen torens. Vandaar hadden ze uitzicht over de hele omgeving, dus het was een strategische plek.”

Tranen in de ogen Dat weidse uitzicht heeft hij zelf ook. “Ik kijk hier zo naar de kust, die is een kilometer of acht verderop. Momenteel werk ik veel in mijn atelier, daar doe ik mijn artwork. Nu de zon weer schijnt kan ik de deuren naar de tuin openzetten, heerlijk is dat zo in de winter. En voor mijn neus bloeit de

mimosa, ik kijk uit op zeeën van geel.” In de zomer zitten ze graag op het terras of in de tuin, die 3500 vierkante meter groot is, met een fraai zwembad dat door de vorige bewoner is aangelegd. De bastide is niet zo oud als hij lijkt, want hij is in de jaren zestig van de vorige eeuw gebouwd door een echtpaar uit Parijs. “Ze hebben er hun halve leven doorgebracht, maar op een gegeven moment ging het gewoon niet meer. De man had tranen in zijn ogen toen hij ons de sleutel gaf. We hebben alleen de trapleuning afgezaagd en tien jaar geleden hebben we de keuken verbouwd, maar verder was het al heel comfortabel en precies wat we wilden. Maar er is altijd wel een klusje te doen. Vandaag hebben we het houthok opnieuw ingericht. Overigens hebben we een heel team dat alles bijhoudt als wij er niet zijn.” Tijdens een televisie-interview van Ivo Niehe zes jaar geleden liet Visser voor het eerst zijn privécollectie schilderijen en sculpturen zien. “Dat gebeurde spontaan, zelfs veel van mijn vrienden hadden die nog niet gezien.” Zijn kunst mag zich de laatste jaren in een toenemende belangstelling verheugen. Hij heeft niet alleen een atelier in zijn Zuid-Franse achtertuin, maar ook in Amsterdam en op de Veluwe. Al op de modeacademie tekende hij ‘tronies’. “Geen portretten van bestaande mensen, eerder geabstraheerde gezichtsvormen. Als ik ga werken, begin ik gewoon en vertrouw erop dat er iets uitkomt. Dat deed ik op de academie al. Dan legde ik wat op het kopieerapparaat en schoof er wat mee. Ik maak tekeningen, maar ook beelden. Daarvoor gebruik ik ook materialen die ik op rommelmarkten en vide-greniers vind. En verweerde (afval)materialen. Vaak ga ik de stranden af om op zoek te gaan naar driftwood. Helaas is er in Frankrijk een regel dat de stranden helemaal moeten worden schoongemaakt voor 1 februari, dus toen ik begin dit jaar ging jutten vond ik niks. Ik heb de stranden nog nooit zo schoon gezien.”

Gouden team Ze houden van de afwisseling tussen hun strak ingerichte Amsterdamse metropolitan penthouse, hun Veluwse cottage (onze ‘man cave’) en dit romantische Franse buiten. Maar kan hij er zomaar zes weken tussenuit? “Ja, dat kan wel. De couture ligt nu helemaal stil, er zijn geen huwelijken of bar mitswa’s meer en je kunt niemand uitnodigen voor een show. Maar we doen het online heel goed. En gelukkig heb ik een gouden team. Maar ik maak nog alle concepten zelf, ik bepaal de stoffen en doe alle fittings. De kracht van mijn confectie en couture is de continuïteit van mijn signatuur en handschrift:

58 LEVEN IN FRANKRIJK

ik blijf mijn grafische stijl steeds opnieuw uitvinden. En dat werkt!” De muren van zijn huis zijn bewust sober gehouden en ton sur ton. “In de eerste jaren was de salon nog knaloranje, de badkamer aquamarijn en de slaapkamer knalgeel, maar daar ben ik van afgestapt. Nu zoek ik het veel meer in neutralere tinten die toch warm zijn, zoals offwhite en greige.” Greige? “Tussen grijs en beige”, legt hij uit. De speelse, visuele prikkeling komt van de fantasievolle arrangementen van kunst, antiek en objets trouvés. Zowel voor de inrichting van hun huizen als voor zijn kunst is het een noodzaak, maar ook een groot plezier, om antieken rommelmarkten af te struinen. En daar is Frankrijk natuurlijk buitengewoon geschikt voor. In de dorpjes in de omgeving is er altijd wel een vide-grenier (letterlijk: zolderopruiming), brocante (rommelmarkt met antiek) of marché aux puces (rommelmarkt). “Vroeger had je een brocante-blaadje waarin je per regio kon zien waar wat te doen was, maar nu is er een heel handige app, videgreniers.org. Dan hoef je alleen maar je arrondissementsnummer in te vullen en

“Helaas is er in Frankrijk een regel dat de stranden helemaal moeten worden schoongemaakt voor 1 februari, dus toen ik begin dit jaar ging jutten vond ik niks” vind je alle rommelmarkten en antiekmarkten in ieder dorp of stadje op die dag. We genieten er enorm van om naar Aspremont of Cabris of waar dan ook te gaan, van die leuke plaatsjes een half uurtje rijden in de bergen. Dan gaan we op zondagochtend lekker vroeg op pad. Een koffietje of een lunch in een leuke bistro en daarna een marktje af waar het hele dorp oude spulletjes heeft uitgestald. Ik kijk nu bijvoorbeeld uit op een heel mooie lampenvoet uit de jaren zeventig die misschien vier of vijf euro heeft gekost. In Nederland betaal je daar veel meer voor. Dat is leuk, maar nog mooier › is dat je zo kennismaakt met veel verschillende

LEVEN IN FRANKRIJK 59

Het interieur staat vol fantasievolle arrangementen van kunst, antiek en ‘objets trouvés’. Rechterpagina: in de tuin van 3500 vierkante meter ligt een fraai zwembad.

vormentalen en je steeds weer verrassende vondsten doet. Ik hou enorm van voorwerpen met een geschiedenis. Ons Franse huis ís bijna een brocante.” Opvallend is de enorme verzameling handen in zijn atelier en huis. “Ja, handen, daar heb ik altijd al iets mee gehad. Ik heb een vitrinekast met zo’n tachtig, negentig handen erin, etalagehanden, tekenhanden, Aziatische handen. Die hebben van die heel smalle, lange vingers, prachtig zijn ze.”

De man met de sleutelbos Dankzij de middeleeuwse schoonheid van Tourrettessur-Loup zijn hier veel Franse films opgenomen en is het al een eeuw lang een favoriet oord van artiesten. Het barst er van de ateliers en ambachtelijke winkeltjes. Zorgt deze charme niet voor een invasie van toeristen? “Het is gelukkig nog geen Cannes of Saint-Tropez, maar het aantal oorspronkelijke dorpelingen neemt wel af. Nederlanders zijn er niet zoveel, meer Zweden en Noren. Ik vind het altijd wel leuk zo’n Scandinavische vrouw te zien met van dat lange blonde haar, een simpel capribroekje, een hagelwit shirt en een zomerhoedje op. En dan zo’n rieten boodschappenmand onder de arm. Dat geeft een leuk sfeertje waar wij van houden.”

60 LEVEN IN FRANKRIJK

Dat zie je ook in het aanbod van restaurants. “Je hebt van alles, maar de traditionele Franse keuken begint wel plaats te maken voor een samensmelting van Frans en moderne invloeden uit andere landen. Zelfs in ons kleine dorp.” Om nu te zeggen dat ze helemaal geïntegreerd zijn, nee. “We doen niet mee aan het dorpsleven, nul. Maar je hoort er hier ook nooit echt bij als vakantieganger, zelfs als je er lange tijd verblijft. Ik heb in een dorpje verderop een heel goede Nederlandse masseur met een Franse partner. Hij spreekt vloeiend Frans en woont hier al jaren, maar ook hij zegt: bij de meeste Fransen, daar kom je nooit écht tussen.” Toch vangen ze soms glimpen van authenticiteit op. Zo was er jarenlang ‘de man met de sleutelbos’. “Ik zie hem al een tijdje niet meer, helaas. Hij verbouwde groente in een kas hier beneden. Elke ochtend kwam hij langs met een grote sleutelbos die over de rechterkant van zijn broek schuurde. Die begon dan ook helemaal kapot te gaan, maar daar trok hij zich niets van aan. Om 9 uur ’s ochtends ging hij van zijn landje naar het café in het dorp. Dan bestelde hij een glas champagne en een glas pastis, waar hij zijn broodje in doopte. En daarna ging hij weer in zijn eigen tempo terug. Dat vonden wij heel rustgevend.”

Tips Markt

Masseur

“We gaan graag in het weekend naar de markt in het prachtige Antibes: een lust voor het oog en de smaakpapillen. Artisjokken in februari, basilicum in de zomer en paddenstoelen in de herfst. Mijn credo: eet naar het seizoen.”

“Eindelijk een geweldige masseur gevonden en wel in Saint-Paul-de-Vence: de Nederlandse Roel met zijn partner Joel zijn meer dan profs. Met eigen handdoeken, olie, warme thee, wierook en muziek komen ze met hun massagetafel aan huis, schip of hotel.” bluetree-massage.com

Restaurants

“Leuk, zo’n Scandinavische vrouw met van dat lange blonde haar, een simpel capribroekje, een hagelwit shirt en een zomerhoedje op. En dan zo’n rieten boodschappenmand onder de arm”

“We eten vooral in ons eigen dorp in het nieuwe, interessante restaurant Spelt, waar je ook kunt afhalen. Ook goed en gezellig zijn Le 8, met een lokale topkok die dagelijks een vijfgangenmenu neerzet, en Clovis. En in de zomer: Auberge de Tourrettes, op een mooie locatie. Een keer per jaar gaan we naar Château SaintMartin in Vence voor een geweldig diner op het terras met een fenomenaal uitzicht over de hele Côte d’Azur.” • spelt-restaurant.com. • Le 8, Place de l’Olivier, Fayence, +33 (0)4 94760438. • clovisgourmand.fr. • aubergedetourrettes.com. • oetkercollection.com/hotels/ chateau-saint-martin

Uitzicht “De mooiste uitzichten heb je als je wandelt over Cap d’Antibes of Cap Ferrat, beide wandelingen duren anderhalf uur. Aan de ene kant de zee, aan de andere kant de meest luxe huizen ter wereld.”

Autorit

“Nice - Haut Cagnes - SaintPaul-de-Vence - Vence Tourrettes-sur-Loup Gourdon - Grasse- Valbonne en uiteindelijk crashen bij een leuke tent op het oude plein in Mougins. Dan heb je ongeveer alle mooie dorpjes in het achterland gezien.”

Brocantes “Ik ga zo vaak mogelijk naar de brocante op maandagochtend op de Cours Saleya in Nice en raak er niet op uitgekeken. Op andere dagen is in Nice de Puces leuk (zo’n twintig kraampjes binnen bij de haven) en de brocante in Valbonne op de eerste zondag van de maand missen we ook niet vaak.”

LEVEN IN FRANKRIJK 61

Vivre Vert

Groen, duurzaam én stijlvol: zo zien we het graag. Martine Jongbloed beschrijft voor ons de nieuwste trends in Frankrijk op dit gebied. Op Instagram deelt ze groene Franse adresjes (@greenspin).

Tropisch logeeradres in Nice © Wegogreenr Casa Musa

Midden in het centrum van Nice, op vijf minuten lopen van het strand, ligt Casa Musa. Een mooi logeeradres met een tropische tuin en indrukwekkende moestuin. Bij het ontbijt krijg je sap van sinaasappels uit eigen tuin. Niet alleen sinaasappelbomen, ook bananenplanten, yucca en cycas doen het hier goed. De eigenaresse geeft ook lessen ‘body balance’. casamusa-nice.fr

In Frankrijk heeft voor het eerst een veganistisch restaurant een Michelinster gekregen. Chefkok Claire Vallée van restaurant ONA (Origine Non Animale) in Arès, vlak bij Bordeaux, ontving niet alleen de traditionele ster, maar ook de groene ster voor duurzaamheid. De plantaardige gerechten klinken als muziek in de oren, wat dacht je van de combinatie Coco de Paimpol, Calamansi en Baire Batak? Ook de inrichting is diervriendelijk: geen leren stoelen of wollen tapijt. clairevallee.com

Land-art-route in de Provence

Voor wie van wandelen, natuur en moderne kunst houdt, is in de Haute-Provence een mooi project ontwikkeld: een 150 kilometer lange wandelroute met landschapskunstwerken van land-artkunstenaar Andy Goldsworthy. Je loopt over oude paden en door prachtige valleien langs subtiele sculpturen. Speciaal voor het project zijn vervallen kapellen, boerderijen en schaapskooien gerestaureerd, waar je soms ook kunt overnachten. refugedart.fr en musee-gassendi.org

Vintage sieraden

Zeewier krijgt Michelinster

Juwelierhuis Héloïse et Abélard maakt sieraden van gerecycled goud en opnieuw gebruikte diamanten. Oprichter Héloïse had al ruim tien jaar ervaring bij grote huizen als Dior, Louis Vuitton, Chanel en Chaumet voordat ze voor zichzelf begon. heloise-abelardjoaillerie.fr

LEVEN IN FRANKRIJK 63

Fatale vrijheidsdrang Een liefdesgeschiedenis die fataal eindigt, dat is ‘Een duik in de liefde’ van Christophe Onodit-Biot. Het verhaal begint als Paz, een succesvol fotografe met een fascinatie voor duiken en haaien, naakt en ontzield wordt aangetroffen op een Arabisch strand. Heeft haar vrijheidsdrang haar einde betekend? Haar man, kunstcriticus en journalist César, gaat op zoek naar de waarheid, die hij optekent voor hun zoontje Hector. Tijdens zijn speurtocht filosofeert hij over levensvragen, de liefde en de kunst aan de hand van citaten van denkers en schrijvers. Christophe Ono-dit-Biot, ‘Een duik in de liefde’ (‘Plonger’), Borgerhoff & Lamberigts, €24,99.

Livres

Met deze nieuwe romans reis je in gedachten naar Frankrijk. DOOR PABLO PICHEL & FABIAN TAKX

Wie doodde Céleste? Het Franse vakantiegevoel kunnen we zeker opdoen bij het lezen van ‘Zomeravond’. In dit verhaal gaan de zusjes Lauren en Céleste in de Ardèche naar een discotheek. Twee dagen later wordt Céleste vermoord aangetroffen aan de oever van een rivier. Nadat ene Julien Fournier schuldig is bevonden en tot levenslang is veroordeeld, reist Lauren opnieuw af naar Frankrijk om de zaak te onderzoeken met de Franse journaliste Nadine Dubois. De thrillers van Suzanne Vermeer blijven onverminderd populair, ook al is de auteur die zich achter dit pseudoniem verschool, Paul Goeken, al in 2011 overleden. Wie de thrillers nu schrijft, is een groot geheim, maar ze blijven trouw twee keer per jaar verschijnen. Suzanne Vermeer, ‘Zomeravond’, Bruna Uitgevers, €15,99.

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Wiet & wijn Abel, een gesjochten wijnboer met twee linkerhanden, begint met zijn vrouw Angela een chambres d’hôtes. Al snel gaat alles mis wat er maar mis kan gaan. Een cameraploeg met snode bedoelingen verleidt hen tot deelname aan een realitysoap, een Franse klusjesman gooit er met de alpinopet naar en er duikt een schimmige Brabantse drugsbaron op die hem tot de aanplant van wiet aanspoort. Behendig weet Ilja Gort zijn antiheld Abel, die al eerder verscheen in zijn vorige boek ‘Godendrank’, weer in nesten te werken. De inspiratie is onmiskenbaar een mix van ‘Ik vertrek’, Château Meiland’ en ‘Breaking Bad’. Gort weet er weer heel beeldend een amusant verhaal van te brouwen, met zoveel sjeu dat we kunnen verwachten dat we nog niet van Abel af zijn. Ilja Gort, ‘Bed en breakfast’, Slurp Publishers, €16,99.

Wij mogen onder abonnees 2 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Botsende belangen Als een vrouw plotseling overlijdt, laat ze haar man en twee zoons achter. De jongste is voorbestemd om te gaan studeren, de oudste om voetballer te worden. Maar als die laatste opeens blijkt om te gaan met jonge militanten van het rechtse Front National, komt de vader voor een onmogelijke keuze te staan. Verstoot hij zijn zoon of omarmt hij hem met zijn radicale gedachtegoed, ook al druist dat in tegen alles waar hij als socialist in gelooft? Diep vanbinnen weet hij dat elk moment van samenzijn hun laatste zou kunnen zijn. Dit ontroerende verhaal is een genot om te lezen. Laurent Petitmangin, ‘De donkerste nacht’ (‘Ce qu’il faut de nuit’), De Bezige Bij, €20,99.

LEVEN IN FRANKRIJK 65

12 X

+VANDYCK DEKBEDOVERTREK T.W.V. 239,95 NU SAMEN VOOR MAAR

€ 76

TRÈS CHIC Een echte Franse klassieker! Dekbedovertrek Home 87 heeft verticale strepen in verschillende tinten grijs, de achterkant van het dekbedovertrek is effen wit. Hetzelfde geldt voor de kussenslopen. Dit dekbedovertrek is een mix van 100% voorgewassen linnen en 100% katoensatijn met 200 thread count, waardoor het een luxe uitstraling heeft en heel zacht aanvoelt. • 2 x eenpersoons (140 x 200/220) • 1 x tweepersoons (200 x 200/220) • 1 x lits-jumeaux (240 x 200/220)

70 LEVEN IN FRANKRIJK

WORD ABONNEE

KIJK OP LEVENINFRANKRIJK.NL OF BEL 088 2266634 De abonneeservice is op werkdagen bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur. Als bijdrage in de verzendkosten van het geschenk wordt eenmalig € 7 in rekening gebracht. Deze aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt. Neem contact op met de abonneeservice voor verzendtarieven naar het buitenland. U kunt het abonnement ook cadeau doen aan iemand anders, u ontvangt dan zelf het dekbed.

Speurneuzen in Zuid-Frankrijk Thomas Breens leidt een rustig schrijversbestaan in zijn villa als hij de excentrieke William Rossin op bezoek krijgt. Deze voormalige rechter wil met hem een detective schrijven, net zoals zijn idool Agatha Christie. Het schrijversduo volgt het spoor van een waargebeurde zaak uit 1974 waarbij de grootvader van Rossin om het leven kwam. In hun zoektocht naar de laatst levende getuige reizen de twee af naar het stille La Sauvetat. Als ze daar worden bedreigd, wordt duidelijk dat hun komst niet onopgemerkt is gebleven. ‘De Agatha Christie-kenner’ is Paul Jacobs’ twaalfde misdaadroman met Thomas Breens in de hoofdrol. De schrijver is kind aan huis in Zuid-Frankrijk en kan daardoor de zuidelijke sfeer goed beschrijven. Paul Jacobs, ‘De Agatha Christie-kenner’, Uitgeverij Houtekiet, €21,99.

Livres Klein, maar zeer geliefd Wie denkt er niet met weemoed aan ‘De Kleine Prins’? Een modern sprookje dat kinderen én volwassenen blijft ontroeren. En een ongekend succes voor de Franse schrijver en piloot Antoine de Saint-Exupéry, die in 1944 sneuvelde in dienst van de geallieerden. Een jaar eerder was ‘Le Petit Prince’ uitgekomen in de Verenigde Staten en inmiddels is het in meer dan 400 talen vertaald. Nu heeft uitgeverij Donker nieuwe uitgaven toegevoegd met vertalingen van Erik van Muiswinkel en Laetitia de Beaufort-van Hamel. Allebei met de prachtige originele tekeningen van de auteur. Volg de kleine prins op zijn reis langs verschillende planeten en de lantaarnopsteker, de dronkaard, de bloem en de vos (die ook kunnen praten). Antoine de Saint-Exupéry, ‘De Kleine Prins’, Uitgeverij Ad. Donker, €14,95 en € 19,95.

Wij mogen onder abonnees 3 pocketexemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Dierlijke driften ‘Thérèse Raquin’ van Émile Zola is een klassieker uit 1867. De Franse Nobelprijswinnaar schreef zijn ‘studie in temperamenten’ toen hij pas 27 jaar oud was. Het werd een van de toonaangevende romans van het naturalisme, de literaire stroming waarin noodlotszwangere levens van herkenbare mensen realistisch worden beschreven. Thérèse Raquin is ongelukkig getrouwd, waardoor ‘haar bed koud blijft’, als ze verliefd wordt op Laurent, een vriend van haar ziekelijke man Camille. Ze besluit samen met Laurent een al even radicale oplossing te bedenken voor deze impasse. Zola schreef in zijn voorwoord: ‘Thérèse en Laurent zijn niets anders dan dieren in mensengedaante.’ De roman was bij verschijnen een ‘succès de scandale’, vanwege de expliciete vrijscènes. Émile Zola, ‘Thérèse Raquin’, L.J. Veen Klassiek, €17,50.

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Getekend door de oorlog In een naoorlogs Duitsland vertellen ooggetuigen hun verhaal. Wat hen verbindt, is hun relatie met de bewaker van een concentratiekamp. In vijf hoofdstukken vertroebelt de scheidslijn tussen goed en kwaad geleidelijk aan. Door een inkijkje te verschaffen in de hoofden van de beschadigde vertellers, wekt ‘Een Duitse fantasie’ empathie met alle hoofdrolspelers op, waardoor de schuldvraag van de oorlog gecompliceerd raakt. Auteur en regisseur Philippe Claudel geeft scherp weer hoe de wereld er in de nasleep van WOII bij lag, met prachtzinnen als: ‘De stad lijkt nog altijd op een reusachtig kunstgebit dat met een hamer aan stukken is geslagen.’ Philippe Claudel, ‘Een Duitse fantasie’ (‘Fantaisie allemande’), De Bezige Bij, €18,99.

LEVEN IN FRANKRIJK 67

68 LEVEN IN FRANKRIJK

(Advertorial)

De �on in he� glas

Rondreizen en wijnproeven in de Provence Rood, wit en natuurlijk rosé. De Provence is een ideale streek om heerlijke en delicate wijnen te proeven, maar ook voor een zonovergoten (wijn)vakantie met veel cultuur en gastronomie. De wijnproducenten die zich hebben verenigd als Vins de Provence wachten op u!

ie aan de Provence denkt, denkt aan vakantie. Met veel zon, zee strand, cultuur en geweldig mooie natuur. Het echte Zuid-Franse leven, ontspannen en inspirerend. En uiteraard aan wijn. Dus waarom die heerlijkheden niet samenbrengen? Dat treft, want in de Provence zijn ze niet alleen goed in het maken van goddelijke wijnen, maar ook in wijntoerisme. Dat is in alle wijnregio’s van Frankrijk goed ontwikkeld, maar de Provence onderscheidt zich hierin steeds meer. Van de honderd finalisten voor de Trophées de l’Oenotourisme, de prijzen voor het wijntoerisme in Frankrijk, zaten er in 2020 zeventien wijnreizen uit de Provence bij. Wijndomeinen organiseren samen met toeristische instanties korte en meerdaagse rondreizen rond allerlei thema’s. Cultureel, gastronomisch of specifiek op verschillende aspecten van de wijncultuur gericht: ‘architectuur en landschap’, ‘kunst, cultuur en savoir-faire’, ‘de wijngaard als familiebedrijf’, vrouwelijke wijnproducenten en nog veel meer.

SLAPEN OP HET CHÂTEAU In de Provence zijn tientallen wijnroutes uitgezet waar 420 wijnproducenten en 39 caves coopératives aan deelnemen. Met naast het proeven van wijn en cultuur natuurlijk een passend aanbod van overnachtingsmogelijkheden, van chambres d’hôtes tot hôtels de charme, campings of zelfs gastenverblijven op een wijnchâteau. Onder het (landelijke) label ‘Vignobles et découvertes’ hebben zich ook in de Provence wijndomeinen

“W

Vins de Provence De drie belangrijkste appellations van deze wijnregio – die zich over 200 kilometer uitstrekt – hebben zich verenigd in één merk: Vins de Provence. Daaronder vallen, van west naar oost, drie appellations: AOC Côtes de Provence, AOC Coteaux d’Aix-en-Provence en AOC Coteaux Varois en Provence. De Côtes de Provence zijn weer verdeeld in vijf terroirs: SainteVictoire, Fréjus, La Londe, Pierrefeu en Notre-Dame des Anges. De namen alleen zijn al genoeg om dorst te krijgen.

LEVEN IN FRANKRIJK 69

(Advertorial)

geschaard waar je niet alleen kunt overnachten, maar ook op hoog niveau kunt dineren en wijn kunt proeven en kopen. En dan zijn er nog vele wijnfestivals, feesten en evenementen rond wijn. Al hadden die vorig jaar natuurlijk ook te lijden onder de pandemie, maar ze wachten er op weer ‘ontkurkt’ te worden. En zeg nou zelf: wat is er nu fijner dan wijndomeinen afreizen en wijnproeven, terwijl je ook nog aan je algemene ontwikkeling werkt en geniet van de schitterende landschappen van de Provence?

RIJK AAN WIJNHISTORIE

©Zoé Lemonnier-CIVP

En zeg nou zelf: wat is er nu fijner dan wijndomeinen afreizen en wijnproeven, terwijl je ook nog aan je algemene ontwikkeling werkt?

De Provence is een regio met een lange, rijke en veelbewogen geschiedenis, zowel op het gebied van wijnbouw als cultureel. In de Provence is de Franse wijn feitelijk geboren. Deze streek in het zonnige zuiden is namelijk de allereerste wijnstreek van Frankrijk. Toen de Grieken uit Phocaea (aan de oostkust van Anatolië, nu Turkije) 2600 jaar geleden Marseille stichtten, namen ze de druivenrank mee, en de rest is geschiedenis. Wie door de binnenlanden van de Provence rijdt ziet prachtige, zacht glooiende wijnvelden vol sappige druiven, en waar je ook komt is heerlijke wijn te krijgen, of het nu op een terras in Aix-enProvence is, op het strand van Cavalaire-sur-Mer, of natuurlijk à domicile, bij de wijnboer zelf.

70 LEVEN IN FRANKRIJK

(Advertorial)

Met meer dan 20.000 hectare wijngaard is wijn hier een onmisbaar onderdeel van het savoir-vivre, en natuurlijk van het joie de vivre.

LAND VAN DE ROSÉ In de Provence worden heel goede witte en rode wijnen gemaakt, en ook 2020 belooft een goed jaar te worden. Maar wijnkenners zullen bij wijnen uit de Provence toch vaak eerst denken aan rosé. Die wijn beslaat dan ook 91 procent van de wijnproductie. Ieder jaar worden er 151,5 miljoen flessen rosé gebotteld, op de in totaal 166 miljoen flessen wijn die in 2020 in de Provence werden geproduceerd. Nederland is de derde exportmarkt voor de rosé uit deze regio. Van de totale export nam Nederland vorig jaar 6,91 procent voor zijn rekening, dat wil zeggen ongeveer 4,1 miljoen flessen. Overigens maakten de oude Grieken ook rosé, want ze hadden geen fermentatietechniek om rode wijn te produceren. Wat maakt de Provence nu zo ideaal voor wijn, en met name rosé? Natuurlijk in de eerste plaats het mediterrane klimaat met zijn overvloedige zonneschijn. In de zomer is het er vaak bloedheet en de lucht is droog, waardoor de druiven geconcentreerd en zoet worden. Maar er is nog een andere factor die gunstig is voor de wijnbouw: de wind.

Hoe maak je rosé? Bij het maken van rosé blijven de schillen van de blauwe druiven minder lang bij het sap (de most) van de druiven dan bij rode wijn, vandaar de lichtere kleur. In de Provence gebruiken ze twee technieken om rosé te maken, afhankelijk van verschillende factoren als de rijpheid van de druiven, de blend en het beoogde smaakprofiel. Bij de eerste techniek weken de druiven eerst 2 tot 20 uur in een vat op een temperatuur van 10 tot 14 graden Celcius, daarna worden ze geperst. De tweede techniek is een directe persing, wat heel langzaam moet gebeuren met een niet te grote druk, zodat de schil de juiste pigmenten kan afgeven en het sap een lichte, delicate roze kleur kan krijgen. Deze rosés zijn dan ook lichter van kleur dan die waarbij de schillen nog meeweken. Bij de tweede methode vindt de fermentatie plaats op 14 tot 18 graden Celcius, waardoor de smaakrijkdom behouden blijft. Het fermentatieproces duurt gemiddeld tien dagen, daarna wordt de wijn opgeslagen in roestvrij stalen of betonnen vaten. Soms rijpen de roséwijnen ook op eikenhout. Daarna vindt de assemblage plaats, om een gebalanceerde rosé samen te stellen.

LEVEN IN FRANKRIJK 71

©SOWINE-CIVP

De Provence kent verschillende soorten wind, waarvan de mistral de bekendste is. Een zeer krachtige en droge wind waar schadelijke insecten helemaal niet van houden, die de ontwikkeling van ziekten in de wijngaard tegengaat en het dus minder noodzakelijk maakt pesticiden te gebruiken.

©Zoé Lemonnier-CIVP

DE WIND MEE

w w w .v i n s d e p r o v e n c e . c o m

Op de website routedesvinsdeprovence.com staan talloze alternatieven om een toeristische trip te combineren met een bezoek aan een of meer wijnproducenten. De winnaars van de Trophées de l'Oenotourisme zijn te vinden op terredesvins.com.

72 LEVEN IN FRANKRIJK

Rosé heeft ook de wind mee en wordt al een jaar of vijftien steeds geliefder. Het is een toegankelijke, frisse, soepele wijnsoort die eigenlijk vrijwel overal bij past, van zonnige lunches tot fingerfood of een zomerse barbecue. Maar ook op recepties, feesten en partijen is hij een graag geziene gast. Een jonge wijn die helemaal past in een vrije, onconventionele lifestyle. Het is een expressieve wijn, aromatisch, fris en met een prettig licht, maar aanwezig alcoholgehalte. Je kunt in deze rijkgeschakeerde wijn van alles proeven: van citrusvruchten (pompelmoes of citroen) tot exotisch ooft (passievruchten en mango) en rood fruit (rode bes, aardbei, framboos of kers). En dan zijn er nog vermoedens van venkel en anijs, meidoorn en witte bloemen. En je proeft soms ook mineralen uit de bodem. De kleur varieert van perzik tot meloen, mango, grapefruit, mandarijn of rode bes. Als de wijnen zijn gerijpt op hout proef je vanille, gedroogd fruit en specerijen. Deze keur van aroma’s biedt mogelijkheden te over om bij elk gerecht een passende rosé te vinden.

(Advertorial)

Salade van warme geitenkaas op kruidenbrood Salade de chèvre chaud au pain d’épices

Voor de vinaigrette: • 5 el extra vierge olijfolie • 2 tl mosterd • 1 snuifje herbes de Provence • 2 el ciderazijn • zeezout (fleur de sel), peper BEREIDING Was de spinazie en de rucola, meng en verdeel over 4 borden. Snijd de appels in parten en besprenkel ze

met citroensap. Leg ze op de salade met de blokjes selderij. Rooster de pijnboompitten in een koekenpan zonder boter of olie tot ze lichtbruin zijn. Laat afkoelen en strooi ze over de salade. Maak de vinaigrette door de mosterd te mengen met de herbes de Provence en de azijn. Vermeng met de olijfolie en voeg een snufje zout en gemalen peper toe. Verwarm de grill voor. Leg iedere Rocamadour op een sneetje pain d’épices en plaats in de grill tot de kaas een beetje gesmolten is. Leg de kaasjes op de borden met salade en giet er royaal vinaigrette over. Je kunt ook wat notenolie of noten aan je vinaigrette toevoegen. Of de sneetjes kruidenbrood verrijken met een snufje mosterd of knoflookboter. Drink hierbij een rosé AOC de Provence.

©Céline RIVIER-CIVP

INGREDIËNTEN Voor de salade: • 150 g spinazie • 100 g rucola • 2 appels • 2 el citroensap • 2 selderijstelen, in blokjes gesneden • 8 Rocamadour-kaasjes • 40 g pijnboompitten • 8 pain d’épices (Frans kruidenbrood)

Dit recept komt van Les pépites de noisette, www.lespepitesdenoisette.fr

Financier met kruiden en clementines Financier aux épices et clémentines

©Hervé FAB

INGREDIËNTEN Voor de taartbodem (voor 12 financiers): • 160 g poedersuiker • 50 g gemalen amandelen • 50 g bloem • 6 g gemalen kruiden • 160 g eiwit • 40 g basterdsuiker • 100 g boter Voor de clementines op sap: • 6 clementines • 100 g suiker • 200 ml water • ½ vanillestokje BEREIDING Taartbodem: Zeef de poedersuiker, de gemalen amandelen, de bloem en de 4 gemalen kruiden. Maak beurre noisette door de boter te laten smelten en daarna te laten afkoelen. Klop het eiwit geleidelijk aan met de 40 g suiker door elkaar, en klop daar het gezeefde

mengsel doorheen. Meng voorzichtig en voeg de boter toe. Giet in een roestvrijstalen bakvorm met kleine cirkelvormen van 8 bij 2 cm, zet in de oven op 200 graden gedurende 10 minuten. Clementines op sap: Schil de clementines en pel de partjes. Breng water aan de kook met de suiker en het halve vanillestokje in een braadpan en giet die siroop op de geschilde clementinepartjes. Laat afkoelen in de koelkast. Opmaken: Leg op iedere financier enkele partjes van de clementines en enkele geplette amandelen, giet er daarna een beetje siroop overheen. Eventueel serveren met een bolletje yoghurtsorbet. Drink hierbij een rosé AOC de Provence. Recept van chef Nicolas Monribot van restaurant Le Millefeuille in Venelles

LEVEN IN FRANKRIJK 73

De 7 Zuid-Franse eilanden ALLEMAAL TOTAAL VERSCHILLEND De zeven Zuid-Franse eilanden zijn micro-universums: waar je op de ene verzocht wordt gezellig naakt rond te lopen, zijn andere oases van stilte. Een ontdekkingstocht voor de Zuid-Franse kust. Nu ter inspiratie, straks weer in het echt. Bon voyage! TEKST AMÉLIE DUFOUR FOTOGRAFIE CATHELIJNE VAN VLIET, SHUTTERSTOCK, OFFICE DU TOURISME HYERES, @VARTOURISME/EMMANUEL DANTANT/ELISABETH LOFFREDA KAARTJE EDITH BUENEN

74 LEVEN IN FRANKRIJK

Porquerolles

LEVEN IN FRANKRIJK 75

Les Îles Paul Ricard ZUID-FRANSE EILANDEN

ÎLE DES EMBIEZ

De natuurlijke

Île des Embiez bestaat eigenlijk uit twee eilanden: La Tour Fondue in het noordwesten en Île Saint-Pierre, met elkaar verbonden door slikken en schorren. Bij vloed worden delen van de oevers overspoeld en het terugtrekkende water laat vervolgens een laagje slib achter op de slikken. Dat slib kan ophopen en geleidelijk aan boven de waterlijn uit gaan steken: et voilà, schorren. Het eiland is vooral bekend geworden dankzij eigenaar Paul Ricard, jawel, die van de pastis. In de jaren vijftig kocht hij dit eiland én het eiland Bendor, waarover later meer. Zijn doel? Zoveel mogelijk mensen laten meegenieten van deze prachtplekken. Hij richtte er in 1966 het Institut Océanographique op. Hier kun je tegenwoordig een aquarium met meer dan honderd soorten onderwaterdieren en -planten bewonderen: oftewel negentig procent van de flora en fauna van het Middellandse Zeegebied.

76 LEVEN IN FRANKRIJK

Overtocht Île des Embiez is het hele jaar te bereiken vanuit het charmante haventje van Brusc, in Six-Fours-LesPlages. De overtocht duurt slechts 12 minuten. €18 voor een retourtje, gereduceerde tarieven voor kinderen. lesilespaulricard.com

Slapen Mas des Romarins is een typisch Provençaalse boerderij. Er zijn zes tweepersoonskamers met eigen badkamer, dus voor de hele familie. Wellicht niet zo geschikt in coronatijd, daarna zeker. lesilespaulricard.com/ hebergement/mas-12personnes-des-romarins

Zuid-Franse eilanden

BENDOR

De culturele Bendor is slechts zeven hectare groot, dus een rondje eiland duurt een half uur. Onderweg kom je van alles tegen: van een museum vol reclamemateriaal van pastismerk Ricard, een wijnen likeurmuseum tot een kunstgalerie met werken van monsieur Ricard himself. Allemaal gratis te bezoeken in het zomerseizoen. Van mei tot september kun je bovendien in het village des créateurs terecht voor het werk van kunstenaars en voor de nodige winkeltjes waar je artistieke souvenirs kunt aanschaffen voor thuis. Onder andere Dalí, Josephine Baker, Paul Belmondo en Jacques Dutronc kwamen maar al te graag naar Bendor om zich te laten inspireren door deze bijzondere plek.

Overtocht Bendor is het hele jaar te bereiken met de boot vanuit Bandol. De overtocht duurt slechts 7 minuten. €16 voor een retourtje, gereduceerde tarieven voor kinderen. lesilespaulricard.com

Slapen Op het eiland vind je de acht privévilla’s van Les Villas de Bendor, geschikt voor twee tot vier personen. Elke villa heeft een eigen tuin en je kunt gebruikmaken van de faciliteiten van het chique hôtel Delos ernaast. Kijk voor de prijzen op de website. lesilespaulricard.com/ hebergement/villa-2-a-4personnes-bendor/

LEVEN IN FRANKRIJK 77

Îles d’Hyères (of Îles d’Or)

Overtocht

PORQUEROLLES

De besmettelijke

“Porquerolles is besmettelijk en er bestaat geen medicijn tegen”, aldus Madame Cano, een lokale beroemdheid op dit Zuid-Franse eiland. Vroeger moesten soldaten er in quarantaine voordat ze uit de verre Franse koloniën terug mochten keren naar het vasteland, tegenwoordig geven dagjesmensen en vakantiegangers zich er over aan het relaxte eilandritme. Huur een vélo tout terrain (er zijn nauwelijks verharde wegen!) en fiets dit paradijsje van zeven bij drie kilometer over en rond. Door bossen, langs steile kliffen en bijna witte zandstranden.

78 LEVEN IN FRANKRIJK

Porquerolles ligt voor de kust van het schiereiland Giens en is het grootste én populairste eiland van de Îles d’Hyères. Het is het hele jaar door te bereiken per boot vanuit Hyères, in 25 minuten. In juli en augustus ook vanuit Toulon, Le Lavandou, Cavalaire, Bormes en La Londe. Neem (vooral in het hoogseizoen) een van de eerste boten, want het kan hier aardig druk worden. Kijk voor prijzen op de website. vedettesilesdor.fr

Slapen Blijven slapen op Porquerolles is een goed idee, want als alle dagjesmensen met de laatste boot naar huis gaan heb jij het eiland (in ieder geval een beetje) voor jezelf. Een mooi slaapplekje is Hôtel Les Mèdes, midden in het dorpje en vlak bij het strand van La Courtade. 2, rue de la Douane. hotel-les-medes.fr

Zuid-Franse eilanden

LE LEVANT

De naakte

Ongeveer negentig procent van Le Levant is niet toegankelijk voor publiek: dat deel is namelijk een militair oefenterrein. Maar op de rest van het eiland mag je ongestoord rondlopen in adamsof evakostuum. Sterker nog, dat wordt hier van je verwacht, met uitzondering van de directe omgeving van het haventje en het dorpscentrum. Daar is het volgens de gemeenteverordening verplicht om ten minste te dragen wat de Fransen aanduiden als le minimum – in de praktijk een pareo of een string. In 1931 richtten de broers Gaston en André Durville, beiden arts, Héliopolis op: de eerste plek in de Europese gemeenschap geheel bestemd voor naturisme. Maar er is hier meer ‘natuur’: ook natuurreservaat Domaine des Arbousiers is een attractie.

Overtocht Le Levant is bereikbaar met de boot vanuit Hyères en Le Lavandou, kijk voor prijzen op de website. Auto’s zijn niet toegestaan op het eiland. vedettesilesdor.fr

Slapen Meer dan genoeg mogelijkheden, maar Bungalow Les Puffins heeft toch wel een ultieme locatie. Dit geïsoleerde ‘tiny house’ (15 vierkante meter) ligt op de rotsen, midden in het bos, met uitzicht op zee. Klein maar heel fijn, met alles wat je nodig hebt, en het terras is dan weer relatief groot. Vanaf €100 per nacht, minimaal 3 nachten. iledulevant.com.fr/hebergement/ bungalow-les-puffins

LEVEN IN FRANKRIJK 79

PORT-CROS

De dichtbegroeide Port-Cros heeft maar liefst drie oude forten: Fort de L’Estissac, Fort de L’Eminence en Fort du Moulin. Deze moesten bescherming bieden tegen piraten. Je kunt op dit eiland prachtig wandelen: het binnenland is dichtbegroeid en bevat dertig kilometer aan wandelpaden. Verder zijn er een rotsige kust, kreekjes met kraakhelder water, steile kliffen, prachtige zandstranden en groene eikenbossen. Wie liever het onderwaterleven bekijkt, kan tijdens het snorkelen terecht op een heus onderzees pad: La Palud.

Reizen Ook Port-Cros is bereikbaar per boot vanuit Hyères en Le Lavandou. De overtocht vanuit Hyères duurt ongeveer een uur en een retourtje kost €28, gereduceerde tarieven voor families en kinderen. Vanuit Le Lavandou duurt de overtocht iets korter. vedettesilesdor.fr

Slapen In een oud vissershuis in het haventje: Maison du Port. Ze serveren hier bovendien heerlijke maaltijden waarbij alles huisgemaakt is. sunportcros.com Of veel luxer aan het strand in het schitterende Hôtel Le Manoir. hotel.lemanoirportcros.com

Zuid-Franse eilanden

Îles de Lérins

SAINT-HONORAT

De serene

Op zoek naar rust en stilte? Dan is Saint-Honorat je eiland. Op ongeveer anderhalve kilometer voor de kunst van Cannes vind je dit serene paradijsje. Sinds de 5de eeuw herbergt het eiland een monnikengemeenschap, gesticht door Honoratus, een rooms-katholieke heilige. Hij wilde eigenlijk als kluizenaar wonen op het eiland, maar kreeg al snel gezelschap van volgelingen. In 1635 werd het eiland veroverd door de Spanjaarden die de monniken verdreven. Twee jaar later kwamen ze terug, toen Frankrijk het eiland weer heroverde. Maar ze bleven last houden van aanvallen uit Spanje en Genua. Tijdens de Franse Revolutie werd het eiland eigendom van de staat en daarna verkocht aan een rijke toneelspeelster, mademoiselle De Sainval, die er twintig jaar woonde. In 1859 werd het eiland echter aangekocht door de bisschop van Fréjus, die er opnieuw een religieuze gemeenschap wilde stichten. Er kwam een gemeenschap van cisterciënzers, die nog altijd bestaat. Midden op het eiland bevindt zich de abdij, waar 21 cisterciënzer monniken permanent verblijven. En jij tijdelijk, mocht je dat willen (zie hiernaast).

Overtocht

Slapen

Saint-Honorat is het tweede grootste eiland van de Lérins-eilanden. Dagtochten per boot vanuit Cannes €15, gereduceerde tarieven voor kinderen. De overtocht duurt nog geen 20 minuten, maar zou best langer mogen duren. Je hebt vanaf de boot namelijk een prachtig uitzicht en de drukte van Cannes voelt hier meteen heel ver weg. Er zijn ook tickets inclusief bezoek aan de wijngaard van het klooster te boeken, uiteraard mét proeverij, voor €18 (elke eerste vrijdag van de maand). cannes-ilesdelerins.com

De échte rustzoekers boeken een stilteretraite in L’Abbaye de Lérins (check wel even het laatste nieuws op de website in verband met de coronamaatregelen). Je slaapt dan in een sobere cel met bed, tafel, stoel en wastafel. Een dagje langskomen mag ook, om de schoonheid van deze plek tot je te nemen en mee te doen aan de diensten. Overnachting en volpension (3 maaltijden) €50 per persoon per nacht, minimaal 2, maximaal 7 nachten. abbayedelerins.com

LEVEN IN FRANKRIJK 81

SAINTE-MARGUERITE

De gemaskerde

Praktisch op zwemafstand (800 meter, moet te doen zijn) van Saint-Honorat ligt Sainte-Marguerite, het grootste eiland van de Lérins-eilanden. Het bestaat voor het grootste gedeelte uit bos en telt het indrukwekkende aantal van twintig vaste inwoners (en trekt in het hoogseizoen zo’n 4000 à 5000 bezoekers per dag). Én er staat een fort, in de 17de eeuw gebouwd in opdracht van kardinaal De Richelieu. Hier zou ‘de man met het ijzeren masker’ opgesloten hebben gezeten. Deze geheimzinnige figuur was een gevangene in een aantal gevangenissen tijdens de regering van Lodewijk XIV. Hij droeg een zwartfluwelen masker (in verhalen van Voltaire werd daar later een ijzeren masker van gemaakt), waardoor niemand ooit zijn gezicht heeft gezien. Verschillende romans en films gebruikten dit verhaal als inspiratiebron, waaronder ‘Le Vicomte de Bragelonne’ van Alexandre Dumas

82 LEVEN IN FRANKRIJK

(1848-1850) en de Amerikaanse films ‘The Man in the Iron Mask’ (1939, 1977 en 1998 – die laatste met Leonardo di Caprio als Lodewijk XIV). Maar goed, dat eiland dus: ongerepte natuur, doorkijkjes naar zee, baaitjes met kiezels of rotsen. Fietsen, brommers en auto’s zijn niet toegestaan, dus je bent hier aangewezen op de benen. Honden mogen dan weer op alle stranden komen, wat erg bijzonder is in Zuid-Frankijk.

Overtocht Wil je niet zwemmen vanaf Saint-Honorat, dan pak je de boot vanuit Nice of Cannes. Dagtocht voor €14, gereduceerde tarieven

voor kinderen, online gekochte tickets te verzilveren binnen 2 maanden. De boottocht duurt (helaas) maar een kwartiertje. trans-cote-azur.com/achat-billet-cannes-ilesai2nte-marguerite

Slapen Dat kan in de jeugdherberg! Ook als je inmiddels iets minder jeugdig bent. Deze is gevestigd in het befaamde fort, dus nog een bijzondere overnachtingsplek ook. Let op: dit is alleen maar mogelijk in het weekend buiten de schoolvakanties. Kijk voor de prijzen op de website. cannes-jeunesse.fr/cis

84 LEVEN IN FRANKRIJK

Oude locaties, nieuw idee

Monumentale droomplekken Van abdij tot familiekasteel en boerderij: Frankrijk telt meer dan 45.000 gebouwen die als cultureel erfgoed worden beschouwd. Via Alma Heritage boek je sinds kort een historische overnachting in zo’n monument – en daarmee steun je meteen de bewoners. “Cultureel erfgoed is van iedereen, niet alleen van de eigenaren.” TEKST MARISKA VERMEULEN FOTO'S HÉLÈNE KOCH & DE MONUMENTEN ZELF

et verhaal van Alma Heritage begint in Parijs. Marie Ducornet (30, rechts op de openingsfoto) en Aliénor Debonneville (29) werken voor dezelfde galerie en ontdekken al snel dat ze een grote passie delen: die voor cultureel erfgoed. Elke maandagochtend bespreken de collega’s enthousiast met elkaar welk historisch gebouw ze dat weekend bezocht hebben. Maar altijd is daar het gevoel dat de eigenaren van deze prachtige gebouwen kansen laten liggen, bijvoorbeeld op het gebied van pr, het organiseren van interessante activiteiten of de inrichting van de gastenkamers. Marie en Aliénor zien al snel in dat zij samen de skills hebben om de eigenaren van deze monumenten te helpen. Marie Ducornet is architect met als specialisatie erfgoed en daarnaast werkt zij als cultureel projectmanager en scenograaf voor galeries en musea als het Louvre. Aliénor Debonneville is advocaat met als specialisatie heritage law en daarnaast cultureel projectmanager. Samen vormen zij het perfecte team om iemand te adviseren die bijvoorbeeld een familiekasteel heeft geërfd, gastenkamers wil ontwerpen in een oude abdij of een wijngaard bij meer toeristen onder de aandacht wil brengen. Alma Heritage – een samentrekking van hun voornamen – wordt in 2019 opgericht. Inmiddels vormen ze een team van zes personen.

Deze lente ontwikkelden ze ook een boekingsplatform. Reizigers kunnen nu overnachtingen boeken in de bij Alma Heritage aangesloten monumenten. De meeste eigenaren omarmden het idee voor dit platform meteen, onder meer door de oprechte interesse van het kleine team. Marie: “De eigenaren delen een grote passie voor geschiedenis en monumenten met elkaar. Ze zijn allemaal zwaar verliefd op de plek waar ze wonen. Soms gaat het om een diepe, langdurige liefde, vooral bij bewoners die de plek hebben geërfd. Hun huizen maken deel uit van een lange familietraditie en ze hebben er vaak als kind hun vakanties doorgebracht. Voor anderen is het een prille verliefdheid; zij hebben bijvoorbeeld het hectische Parijse leven vaarwel › gezegd en zijn opnieuw begonnen in een oud

“De eigenaren delen een grote passie voor geschiedenis en monumenten met elkaar. Ze zijn allemaal zwaar verliefd op de plek waar ze wonen” LEVEN IN FRANKRIJK 85

kasteel of historische boerderij.” Een deel van de reserveringsopbrengsten gaat ook naar de vereniging van eigenaren van cultureel erfgoed, die het gebruikt voor monumenten die nog wat werk nodig hebben. En die steun is gewenst, want het is in Frankrijk niet makkelijk om subsidie te krijgen. Aliénor: “Ten eerste moet je huis geclassificeerd zijn als klassiek monument. Daar moet je om vragen, zelfs als het een bekende historische plek is. Als je die classificatie hebt gekregen, hangt het ervan af wat je plannen met het geld zijn én of er veel historische panden in hetzelfde departement zijn; dan is er simpelweg minder geld te verdelen en is het lastig subsidie te krijgen.” Soms hebben de eigenaren een groot familiefortuin en leven ze ongestoord in hun kasteel of bezoeken ze het alleen in de vakanties, maar de meesten hebben die luxe niet. Marie: “Zij zoeken naar een manier om extra inkomsten te vergaren en dan is de beste, makkelijkste manier om het monument open te stellen voor gasten. Dat hoeft overigens niet alleen als chambres d’hôtes, dat kan ook door bijvoorbeeld bezoekjes aan de tuinen van een kasteel te organiseren.”

Niet alleen glitter en glamour De dames richten zich nadrukkelijk niet alléén op kastelen; volgens hen een groot verschil met andere agentschappen. Aliénor: “Onze opvatting van Frans erfgoed is veel breder; ook kerken, boerderijen en andere historische plekken vallen daaronder, die zijn ook geweldig om te bezoeken.” Niet in de minste plaats door de activiteiten die er – soms naar hun eigen idee – worden aangeboden. Aliénor: “De bewoner van het middeleeuwse kasteel Donjon de Moret was vroeger parfumeur, nu kunnen zijn gasten hun eigen parfum maken. Château de Bains ten noorden van Parijs was in de Eerste

Tijdens het boeken kun je aangeven of je twee uur van je vakantietijd wilt doneren, met appels rapen of planten verwijderen langs de kasteelmuren 86 LEVEN IN FRANKRIJK

Wereldoorlog een ziekenhuis, het plan is nu dat de eigenaar deze geschiedenis laat zien in de vorm van een museum.” Voor architectuur- en geschiedenisliefhebbers is het extra makkelijk gemaakt op het boekingsplatform: je kunt zoeken op architect of eeuw. Marie: “Dat is een heel specifieke, nieuwe manier van zoeken, ja! We kwamen hierop omdat we zelf zo graag via zo’n site hadden willen boeken. Natuurlijk wil je ook weten of er een tuin of zwembad aanwezig is, maar het is toch fantastisch als je weet dat er ook werk van jouw favoriete architect te zien is. Zelf heb ik een kleine crush op kastelen uit de Renaissance, omdat die het begin van een nieuw architectuurtijdperk aanduiden.” De vrouwen achter Alma Heritage zijn ook privé omringd door historisch erfgoed. De familie van Aliénors man heeft een prachtig kasteel in ZuidFrankrijk, en midden in het bos in Antwerpen een kleine jagershut uit de 19de eeuw. Marie kocht samen met haar man twee historische huizen in de Bourgogne, in een klein dorpje, met uitzicht op een kasteel. Uiteindelijk wil ze die zelf ook gaan verhuren; ze moeten plek bieden aan vijftien gasten. Wat het boekingsplatform extra charmant maakt, is dat je als gast op vrijwillige basis je steentje kunt bijdragen. Tijdens het boeken kun je aangeven of je twee uur van je vakantietijd wilt doneren en zo wilt helpen bij het vele werk dat komt kijken bij het runnen van een monument. Een buitenkansje! Marie: “Het gaat om simpele taken, zoals appels rapen die van de boom zijn gevallen of planten langs de muren van het kasteel verwijderen. Eigenaren op leeftijd help je daar enorm mee. Want het is zeker niet alleen maar glitter en glamour als je bewoner van een monument bent, het betekent ook op zondagochtend met je laarzen in de modder staan. Dit is een mooie manier om iedereen te betrekken bij de bescherming van deze monumenten. Want cultureel erfgoed is van iedereen, niet alleen van de eigenaren.” Het mooie initiatief past ook helemaal bij de huidige trend van duurzaam en bewust reizen. Marie: “We willen mensen uitnodigen om dichter bij huis op pad te gaan. Je hoeft niet naar Bali, er is zoveel moois te zien in Europa!” Aliénor: “In Frankrijk valt zo veel meer te ontdekken dan alleen Parijs of de Provence. Ook onbekende, kleine dorpjes zijn een bezoek waard, bijvoorbeeld door de prachtige monumenten die je ook daar hebt.” En Alma Heritage is natuurlijk de perfecte hulp bij het vinden van deze verborgen pareltjes.

De 6 beste verblijven volgens Marie & Aliénor Abbaye de Reigny BOURGOGNE

Marie: “Deze abdij uit 1128 heeft een heuse Coco Chanel-kamer; zij verbleef hier meerdere keren tijdens haar jachtuitjes. De huidige eigenaren erfden het tien jaar geleden van hun ouders en hebben veel verbeteringen doorgevoerd. Een gedeelte van het kasteel verhuren ze nu als chambres d’hôtes. Het is een beeldschone, karakteristieke plek omringd door natuur.” abbayedereigny.com

Château de Saint-Fargeau & Ferme du Château BOURGOGNE

Marie: “Een juweel! Dit is een van de eerste kastelen waarnaar ik zocht, ik wilde het zo graag aanbieden op ons reserveringsplatform. Het is beeldschoon en heeft zo’n rijke geschiedenis: zo moest de nicht van Louis XIV hier haar door hem opgelegde ballingschap doorbrengen nadat ze tegen hem gevochten had. Later kwam het kasteel in handen van Jean d’Ormesson, die erover schrijft in zijn roman. Er is maar één kamer te huur, in het torentje, dus je hebt het kasteel helemaal voor jezelf. Dat is toch een droom die uitkomt! In de zomer worden er licht- en geluidshows gegeven met wel zeshonderd acteurs en vijftig ridders te paard; alsof je even terug in de tijd gaat. Tussen juli en september zijn er ’s avonds ook bezoeken aan het kasteel bij kaarslicht mogelijk. De dochter van de eigenaar is onlangs een wijngaard naast het kasteel begonnen, dus we proberen ook wijnproeverijen te organiseren. Ook de eeuwenoude boerderij op vijf minuten afstand van het kasteel is een bezoek waard.” chateau-de-st-fargeau.com

LEVEN IN FRANKRIJK 87

88 LEVEN IN FRANKRIJK

Château des Salles PROVENCE

Aliénor: “Dit kasteel is van mijn schoonfamilie en de architectuur is heel kenmerkend voor dit gebied. Mijn zwager, schoonzus en hun twee zonen wonen hier nu. Je kunt een rondleiding van een uur boeken, dan bezoek je het kasteel en de groentetuin. Niet alleen vertelt mijn zwager over de geschiedenis van het kasteel, ook vertelt hij hoe hij op zo’n historische plek groente verbouwt. En daarna kun je samen groente, fruit en kruiden plukken – vooral kinderen vinden dit geweldig! Volgend jaar wordt naast hun chambres d’hôtes een table d’hôtes geopend, dan kun je de groente uit de tuin op je bord verwachten.” chateaudessalles.fr

Manoir de Bel Ébat BRETAGNE

Marie: “Vorige lente zijn de nieuwe eigenaren hier ingetrokken. Een bijzonder stijlvolle plek. Je kunt er ook in stijl brunchen met verse, lokale producten. Tijdens de coronacrisis hebben ze enkele kamers omgebouwd tot werkplekken. Ze hebben een tuin met boomgaard en vijver.” manoirbelebat.com

LEVEN IN FRANKRIJK 89

Manoir des Tourneurs NORMANDIË

Donjon de Moret VLAK BIJ PARIJS

Aliénor: “Deze zware toren in een kasteel uit de Middeleeuwen is precies wat je ervan verwacht, echt geweldig! Een historisch erg rijke plek; de donjon is in 1106 gebouwd en veel koningen hebben er gelogeerd. Veel bekende Franse films en tv-series zijn er opgenomen en modemerken gebruiken het voor shoots. Het gebouw is per week in zijn geheel te huur met zwembad.” donjondemoret.com

90 LEVEN IN FRANKRIJK

Aliénor: “Dit is nou zo’n voorbeeld van twee jonge, in dit geval Deense, mannen die in de financiële wereld in Parijs werkten en vorig jaar besloten om de stad te ontvluchten en dit prachtige manoir in Normandië te kopen. Samen met een vriend met een bijzonder goede smaak hebben ze het 17de-eeuwse landhuis beeldschoon gerenoveerd. Ze zijn net geopend, bieden twee prachtige gastenkamers en table d’hôtes aan. De een werkt vanuit de manoir nog steeds in finance, de ander zorgt dat het de gasten aan niets ontbreekt.” manoirdestourneurs.com

Ook overnachten in een historisch pand in Frankrijk? Ga naar almaheritage.com

92 LEVEN IN FRANKRIJK

Hartstochtelijke liefde voor de Provence Marcel Pagnol (1895-1974) wekte in zijn toneelstukken, romans en gedichten de Provence tot leven. Een portret van een artistieke duizendpoot met een levenslange liefde voor de streek van sjirpende krekels, lavendelvelden en zinderende zomerhitte. TEKST JOS VAN DER BURG

oe maak je je liefde voor je geboortestreek duidelijk? Marcel Pagnol had er geen moeite mee. Zijn werk staat bol van liefdesverklaringen aan de natuur en het alledaagse leven in de Provence. Voor de oorsprong moeten we naar zijn kinderjaren. Pagnol was negen toen zijn ouders in de zomer een vakantiehuisje in La Treille huurden, een gehucht op tien kilometer afstand van Marseille. In de jaren erna keerde het gezin elke zomer terug naar hetzelfde dorpshuis. Het plattelandsleven en de zinderende natuur maakten een verpletterende indruk op Pagnol en leverden hem levenslang inspiratie op voor zijn romans, toneelstukken en films. Het maakte hem in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw tot een van de meest succesvolle schrijvers en cineasten van Frankrijk. Dat hij in 1946 als eerste filmmaker in de geschiedenis tot lid werd gekozen van het prestigieuze culturele gezelschap L’Académie Française is tekenend voor zijn reputatie in die tijd.

Marseille, als zoon van een onderwijzer en een naaister. Tot zijn vijftiende had hij een onbezonnen jeugd, maar toen sloeg het noodlot toe: zijn moeder overleed op 36-jarige leeftijd aan een infectie. Pagnol vluchtte in de literatuur en las alles wat los en vast zat. Na een universitaire studie filosofie en Engelse literatuur in Aix-en-

Provence werd hij net als zijn vader leraar, maar Pagnol had grotere ambities. Hij verdiende de kost in het onderwijs maar schreef in zijn vrije tijd toneelstukken, gedichten en romans. Om dichter bij het literaire vuur te zitten, verhuisde hij als twintiger naar Parijs. Met een vriend schreef hij het toneelstuk ‘Les marchands de la gloire’, een venijnige satire. Een vader van een in de Eerste Wereldoorlog omgekomen soldaat misbruikt de tragische dood van zijn zoon voor een carrière als patriottisch politicus. Als zijn zoon nog blijkt te leven en bepaald geen oorlogsheld blijkt te zijn geweest, heeft dat grote gevolgen voor de loopbaan van zijn vader. Het stuk was in 1925 een artistiek succes, maar het trok geen volle zalen. Drie jaar later stroomde het publiek wel toe voor Pagnols toneelstuk ‘Topaze’. ›

Cynisme en opportunisme Pagnol werd in 1895 geboren in Aubagne, een stadje op bijna twintig kilometer van

Scène uit ‘La Fille du Puisatier’ uit 2011, onder regie van Daniel Auteuil.

LEVEN IN FRANKRIJK 93

Hij keerde terug naar de Provence en vestigde een filmproductiebedrijf in La Treille, de vakantieplek uit zijn jeugd. In ruim twintig jaar regisseerde en produceerde hij twintig films, waarvan de meeste zich afspelen in de Provence.

Stijfkoppige plattelanders

Een boerendochter wordt verliefd op een gladde praatjesmaker in ‘Angèle’ (1934).

Ook daarin draait het om opportunisme. Een onderwijzer hamert er bij zijn leerlingen op dat zij zich moreel zuiver moeten gedragen, maar later laat hij zich zonder scrupules uit geldbejag door een corrupte politicus gebruiken. In Parijs werd ‘Topaze’ twee jaar onafgebroken opgevoerd. Later zou het stuk maar liefst negen keer verfilmd worden.

Volks taalgebruik Met ‘Topaze’ was Pagnols naam gevestigd. Hij bestendigde die met de toneelstukken ‘Marius’, ‘Fanny’ en ‘César’, die ‘de Marseilletrilogie’ worden genoemd. Ze volgen in het havengebied van Marseille gedurende twintig jaar de liefdesperikelen van de zoon

Het schitterende Provençaalse landschap en het lot van ‘gevallen vrouwen’ zijn terugkerende thema’s 94 LEVEN IN FRANKRIJK

van een café-eigenaar en een visverkoopster. De twee zijn voor elkaar gemaakt, maar de jongen, een echte vrijbuiter, verlangt naar een leven op zee. Als hij zijn vriendin verlaten heeft, ontdekt ze dat ze zwanger is. Om te overleven trouwt ze met een ander, waarna vele jaren later haar grote liefde weer opduikt. Geen erg origineel gegeven, want in die tijd wemelde het van de melodramatische liefdesverhalen, maar het volkse taalgebruik en de psychologische diepgang van de personages waren wel nieuw. Pagnol zocht het niet in karikaturen, maar maakte het gedrag van elk personage begrijpelijk. Op zijn 35ste besloot Pagnol om ook filmmaker te worden en – bijzonder – daarbij alle touwtjes zelf in handen te houden.

Een van zijn eerste films was het tragikomische drama ‘Jofroi’ (1934). Geen verfilming van een van zijn eigen verhalen, maar van een kort verhaal van Jean Giono, een schrijver die in zijn werk ook de Provençaalse natuur en het gewone leven van mensen bezong. In ‘Jofroi’ verkoopt een man zijn boomgaard aan een buurman, maar als deze de bomen wil kappen, wil de verkoper hem ervan weerhouden door te dreigen met zelfmoord. Natuuractivisme avant la lettre! Grimmiger is ‘Angèle’ (1934), ook naar een verhaal van Giono, over een naïeve boerendochter die wegloopt van huis, waarna ze in Marseille verleid wordt door een gladde praatjesmaker, die zich ontpopt tot pooier. Als ze na veel ellende naar huis terugkeert met het kind dat ze aan het avontuur heeft overgehouden, wil haar woedende, in zijn eergevoel gekwetste vader haar en haar kind als een familieschandvlek verborgen houden. ‘Angèle’ bevat een aantal terugkerende thema’s in Pagnols films: het schitterende Provençaalse landschap, het lot van ‘gevallen vrouwen’ en de rivaliteit van stijfkoppige plattelanders die elkaar het leven zuur maken. Dat zou loodzware drama’s kunnen opleveren, maar Pagnol overgiet zijn films meestal met een flinke dosis humor.

‘Jean de Florette’, geregisseerd door Claude Berri in 1986.

Omdat zijn films kassuccessen waren, konden ze artistiek niet deugen, meenden critici. Een misverstand ouders, die haar te min vinden voor hun zoon. Als zij zwanger blijkt te zijn, staat zij er alleen voor. Maar zoals altijd bij Pagnol loopt het na een onverwachte wending alsnog goed af. Toen Pagnol ‘La Fille du Puisatier’ maakte, was hij inmiddels steenrijk. Het publiek liep weg met zijn films, maar critici waren minder enthousiast. Omdat zijn films kassuccessen waren, konden ze artistiek niet deugen, meenden ze. Een misverstand, want Pagnols films vallen juist op door de vele locatiescènes in het Provençaalse landschap, gedurfde lange takes en levendige dialogen.

Zinderende zomerhitte

Soms heeft die de overhand, zoals in ‘La Femme du Boulanger’ (1938), ook weer naar een verhaal van Giono. In een dorpje gaat de bakkersvrouw er met een herder vandoor. Dat is niet alleen akelig voor haar man, maar voor het hele dorp, omdat de door verdriet overmande bakker niet meer in staat is om brood te bakken.

Talloze liefdesaffaires Pagnol was bepaald geen feminist – moeder worden is de natuurlijke taak van vrouwen in zijn films – maar hij was niet bang om taboes aan te snijden, zoals alleenstaand

moederschap. De visverkoopster in de Marseille-trilogie en de weggelopen boerenmeid in ‘Angèle’ zijn niet de enigen in een Pagnol-film die er met hun kind alleen voor staan. Misschien geen toeval, omdat Pagnol zelf niet bepaald een trouwe echtgenoot was. Hij trouwde twee keer, had talloze liefdesaffaires en vijf kinderen van vier verschillende vrouwen. Terugkerende thema’s in Pagnols werk zijn ook klassenverschillen en de kloof tussen arm en rijk. In ‘La Fille du Puisatier’ (1940) wordt de dochter van een arme waterputgraver verliefd op een jongen van rijke

Halverwege de jaren vijftig zette Pagnol een streep onder zijn filmcarrière. De tijden waren veranderd. Er stond met filmmakers als Jean-Luc Godard een nieuwe generatie op die het werk van de vorige generatie minachtend ‘cinéma de papa’ noemde. Pagnol richtte zich uitsluitend nog op het schrijven. En met overweldigend succes. De autobiografische romans ‘La Gloire de mon Père’ en ‘Le Château de ma Mère’, waarin Pagnol terugblikt op de zomers gedurende zijn kindertijd in La Treille, raakten een gevoelige snaar bij een groot lezerspubliek. De Provence komt er schitterend in tot leven met zijn lavendelvelden, sjirpende krekels en zinderende zomerhitte, maar Pagnol portretteert ook liefdevol de plattelandsbevolking met zijn tradities en eigenaardigheden. Naast het schrijven van nieuw werk ging Pagnol met zijn oudere werk aan de slag. Zijn scenario van ‘Manon des Sources’ uit ›

LEVEN IN FRANKRIJK 95

De ‘Marseille-trilogie’ volgt de liefdesperikelen van de zoon van een cafébaas en een visverkoopster.

Waar koop je de films van Marcel Pagnol? ‘Jean de Florette’, ‘Manon des Sources’, ‘La Gloire de mon Père’ en ‘Le Château de ma Mère’ zijn in Nederland op dvd uitgebracht. Veel van Pagnols oude films zijn alleen in Frankrijk op dvd verkrijgbaar, maar dvd’s van de Marseille-trilogie zijn ook te koop op criterion.com.

De films roepen Pagnols verloren paradijs uit zijn kindertijd in de Provence op 1952 bewerkte hij tot de tweedelige roman ‘Jean de Florette’ en ‘Manon des Sources’. Daarin wil stadsbewoner Jean met zijn vrouw Aimée en hun dochtertje in een geërfd oud huis in de Provence een nieuw leven als boer beginnen, maar zijn jaloerse buurman werkt hem tegen. De sluwe kerel sluit een verborgen waterbron af, zodat de gewassen op het veld van de nieuwkomer verdrogen. Jaren later neemt de inmiddels volwassen dochter van de boer wraak op de buurman. Ook deze romans waren zeer succesvol, maar op filmgebied raakte Pagnol in de vergetelheid. Dat veranderde in 1986, veertien jaar na zijn dood, met de verfilming van ‘Jean de Florette’ en ‘Manon des Sources’ door regisseur Claude Berri. Gérard Depardieu, toen op het hoogtepunt van zijn roem, is tragisch als de nieuwbakken boer die door zijn buurman (een van de laatste rollen van Yves Montand) naar de ondergang wordt gedreven. Emmanuelle Béart speelt zijn wraakzuchtige dochter en brak met die rol door als internationale filmster. Door het succes van ‘Jean de Florette’ en ‘Manon des Sources’ was het werk van Pagnol plotseling weer in trek bij film-

96 LEVEN IN FRANKRIJK

producenten. Het leidde in 1990 tot de verfilming van zijn autobiografische romans ‘La Gloire de mon Père’ en ‘Le Château de ma Mère’. De films roepen Pagnols verloren paradijs uit zijn kindertijd in de Provence op en de kijker krijgt meteen zin om naar de Provence te gaan.

Gelikte remakes Na deze films werd het weer stil rond Pagnol, tot acteur en regisseur Daniel Auteuil, die ook in ‘Jean de Florette’ en ‘Manon des Sources’ speelde, zich ruim Marcel Pagnol

tien jaar geleden op het werk van Pagnol stortte. Zijn ‘La Fille du Puisatier’ (2011) is een gelikte versie van het origineel. Ook zijn remakes van ‘Marius’ en ‘Fanny’ (2013) missen de levendigheid van Pagnols films uit de jaren dertig. Wie wil weten hoe intens Pagnol van de Provence hield, hoeft alleen maar naar de dialoog tussen Jean en Aimee in ‘Jean de Florette’ te luisteren, als ze in de Provence op weg naar hun geërfde boerenhuis lopen: Jean: “Zo, wat vind je ervan? Kijk naar die reuzendistels, de olijfbomen en de rozemarijn.” Aimee: “Mijn god, het is schitterend.” Jean: “Het is de oude Provence. Zola’s paradijs. Het is zelfs lieflijker dan het paradijs.” Wie zal hun tegenspreken?

WORD ABONNEE MET KORTING

k j i r k fran

- 202 1 NU MM ER 3

Frank out Re(Jon urnaal)

Extra dik

Nieuwe columnist

Luberon lavendel Toeren langs

202 1

ANKRIJK LEVEN IN FR

Perpignanrament Spaans tempe

6VOOR EDITIES € 32

1 NUMMER 3 202

e 7 subtropisch eilanden

t Visser Marvo or Tips r de Côte d’Azu

AP AP € 7,99

06 8 7193 27 1596

Zuid k j i r k n a Fr

00321

n i n e Lev

09-04-2021

16:31

ndd 1

_Cover_Def 799.i

LiF2021_3_001

Abonneer u nu op Leven in Frankrijk en kies voor een eenmalige korting. U betaalt dan maar € 32 voor een jaarabonnement (6 edities) of € 64 voor een tweejaarabonnement (12 edities). Deze abonnementen kunt u ook aan iemand anders cadeau doen.

Ga naar leveninfrankrijk.nl of bel 088 2266634 (op werkdagen bereikbaar van 09.00 - 17.00 uur)

Lidewij

Lidewij van Wilgen (1966) is wijnmaker in de Languedoc op haar domein Terre des Dames. Ze heeft drie dochters en een Franse man. Meer over Lidewij en haar domein: terredesdames.com

Stress in de wijngaard

ILLUSTRATIE MARIEKE VAN DITSHUIZEN

Iedereen heeft zijn eigen nachtmerries. Die van mij draaiden de afgelopen weken om een grote zwarte berg op mijn parkeerplaats. De landbouwkundig ingenieur had gelijk: voor de kwaliteit van mijn wijngaarden zou het fantastisch zijn om een goede dosis marc de raisin te verspreiden. Als de druiven geperst zijn gaan de schillen naar de distillerie, die er een sterke drank van brouwt die ze hier simpelweg marc noemen of met wat meer fantasie eau de vie. Alleen de opa’s gaan nog langs om een paar lege flessen te laten vullen. Een geval van gemiste marketing natuurlijk – precies hetzelfde product met de naam ‘grappa’ kan wél op een hip terras. De schillen die na het distilleren overblijven zijn niet meteen interessant – er zijn grote machines voor nodig zijn om de boel regelmatig te keren en te laten composteren. Uiteindelijk blijft er weinig over en het is niet eenvoudig om aan marc van goede kwaliteit te komen. Na heel veel telefoontjes was er zestigduizend(!) kilo voor mij gereserveerd. Nu moest ik een bedrijf vinden dat het in de wijngaarden zou kunnen verspreiden. Monsieur Cot, de man met de landbouwmachines uit het dorp,

kwam uit beleefdheid langs. Hij was duidelijk: mijn wijngaarden met antieke stenen muurtjes en bosschages mogen dan wel ecologisch en zelfs pittoresk zijn, een man met een landbouw machine houdt van rechte lijnen: grote percelen, ruim geplant, waar je lekker tot aan de horizon kunt doorrijden. Dus nee, het zou heel moeilijk worden. Ik belde uren met andere bedrijven waarin vooral het woord tournière, de ruimte om te keren, het einde van het gesprek inluidde. Uiteindelijk was er een bedrijf dat geen problemen zag. Niet breder dan twee meter geplant? Geen probleem. Kleine percelen? Gaat lukken. Tot drie keer toe stelde ik de man voor om even te komen kijken, maar dat wuifde hij zelfverzekerd weg. “Je connais mon métier.” Er werd een enorme berg zwarte materie op de parking uitgestort met de mededeling dat ik het zo snel mogelijk moest verwerken. “Als er regen op komt gaat het klonteren.” Ik zei trots dat het de volgende dag nog verspreid zou worden, maar helaas: het bedrijf kwam niet opdagen en bleek opeens de hele week verhinderd. Dat weekend vielen er zware stortregens. Pas twee weken later verschenen ze, precies de ochtend dat ik de assemblage voor de nieuwe wijnen zou maken. Na een beetje sympathieke peptalk liet ik de mannen hun ding doen en stortte me, met mijn oenologe, op het proeven en ruiken van de blends. Nog geen halfuur later klopte mijn werkman JeanFrançois in paniek op het raam: “Ze zijn gewoon weggegaan!” Woedend belde ik de baas, die niet verder kwam dan het woord ‘tournière’. Nu begonnen mijn zwarte dromen, waarin ik met een klein kruiwagentje voor de enorme berg stond. Na uren scheppen en openneer sjouwen tussen de parking en de wijngaarden was de berg nog net zo hoog. Die ochtend belde ik Monsieur Cot. Zuchtend kwam hij aan, zette zijn handen in zijn zij en keek me aan. “Bon, on ne va pas vous laisser tomber.” We laten u niet zitten. Meteen de volgende dag kwam hij met een enorme bulldozer, gevolgd door zijn zoon in een tractor met een mestmachine. Het duurde lang, het was niet makkelijk, maar alle wijngaarden zijn gedaan. En de berg is helemaal weg. Ik woon hier nu achttien jaar en ik weet dat ik geluk heb: ze laten me echt niet vallen.

NA UREN SCHEPPEN EN SJOUWEN WAS DE BERG NOG NET ZO HOOG LEVEN IN FRANKRIJK 99

100 LEVEN IN FRANKRIJK

Grande dame me� een �iel Les Cascades, een droomhuis aan de Rivièra

Chantal Dussouchaud woont met haar man Harry Dolman en hun dochter Sophie in Les Cascades, een bijzonder charmant ensemble in Le Cannet, vlak bij Cannes. Het was een duidelijk geval van liefde op het eerste gezicht. “Ik wist meteen: dit is het! Ik hoefde niet eens naar binnen.” TEKST FABIAN TAKX FOTO’S RENEE FRINKING PRODUCTIE & STYLING WILMA CUSTERS/FEATURES & MORE

LEVEN IN FRANKRIJK 101

102 LEVEN IN FRANKRIJK

oeveel villa’s uit de belle époque aan de Franse Rivièra zijn er in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw niet het slachtoffer geworden van de slopershamer? Maar gelukkig zijn er nog genoeg majestueuze landhuizen over in de groene heuvels rond Le Cannet, een stadje pal boven Cannes. Zoals de villa met landschapstuin waar de Franse Chantal met haar Nederlandse man Harry Dolman en hun dertien jarige dochter Sophie in 2016 zijn neergestreken. ‘Les Cascades’ hebben ze hun domein gedoopt, want in de uitgestrekte groene tuin kabbelt een lieflijk stroompje als een watervalletje naar beneden. Het was de verhuizing waard, alleen al vanwege de ligging. Vanaf hun terrassen hebben ze een prachtig panorama over de stad en de Middellandse Zee. Eerder woonden ze in een door henzelf al even voorbeeldig verbouwde Provençaalse villa in de Vaucluse. Nadat Harry voor Disney vele jaren over de wereld had gezworven, besloot hij een bedrijf in Amsterdam te starten. Zo kon zijn dochter in Europa opgroeien. Maar Chantal, die eerder als trend tracker voor L’Oréal actief was, verlangde na een tijdje vurig naar het zonnige zuiden; in het Nederlandse klimaat hield ze het niet meer uit. Chantal verzorgt per beeldverbinding de rond leiding door het huis van 460 vierkante meter en

de tuin van 3600 vierkante meter. Poedel Rio rent om haar voeten en af en toe vang ik een glimp op van Sophie, die duidelijk liever niet in beeld wil. Het is vanwege haar opleiding dat ze naar Le Cannet zijn verhuisd, want het was beter dat Sophie naar de internationale school in Mougins zou gaan.

LE CANNET

Tachtig huizen bezichtigd Chantal vertelt dat ze alles op alles zette om het juiste huis te vinden. In een halfjaar tijd bezocht ze zeker tachtig ‘objecten’ in de wijde omgeving voor ze op deze villa stuitte, die qua bouwstijl erg afwijkt van het gangbare type aan de Côte d’Azur. Vanbuiten heeft hij wel iets weg van een Zwitsers chalet, maar dan met een mediterrane touch. De villa is in 1936 dan ook gebouwd door een › ZwitsersFranse familie die vermogen had

Linkerpagina: boven de haard zijn planken gemaakt voor de vele dierbare voorwerpen die Chantal verzameld heeft. Deze pagina met de klok mee: aardewerk gemaakt door Chantal; drie boogdeuren in de keuken leiden naar de tuin, de tafel komt van een veiling; Harry maakt zijn moeders appeltaart.

LEVEN IN FRANKRIJK 103

“Het ruisen van de wind in de bomen, de rust en de geschiedenis van het huis geven samen een goede energie”

Boven: het medicijnkastje gekocht op een brocante in Limoges wordt gebruikt om bureauspullen in op te bergen.

104 LEVEN IN FRANKRIJK

vergaard met lingerie; ze hadden een boetiek in de chique Rue d’Antibes in Cannes en enkele winkels aan de Normandische kust. “Ik ga altijd af op de ziel van een huis”, zegt Chantal, terwijl ze de camera op zichzelf richt. “Ik moet een bepaalde energie voelen. Alles moet kloppen: de geuren, het licht, het ruisen van de wind in de bomen, het geluid van de vogels, de rust en de geschiedenis van het huis, die je altijd voelt. Als ik ergens ga bezichtigen heb ik maar twee seconden nodig om te weten of het goed zit. Hier reed ik de oprijlaan op, zag de façade en wist het meteen: dít is het! Ik hoefde niet eens meer naar binnen.” De bijzondere boogramen, de vorm van het dak, het metselwerk van graniet, al die bouw elementen die je nergens anders aantreft aan de Rivièra betoverden haar. “Ik werd gewoon over spoeld door vreugde toen ik dat allemaal zag! Na alle lelijkheid die ik eerder had moeten onder gaan was dit een echte grande dame die alleen wat TLC nodig had!” Die tender loving care kreeg het huis volop van hen. Binnen een jaar was de reusachtige makeover voltooid.

zekerheid is op de oudste schoorsteenmantel ‘1936’ gegraveerd. Sommige elementen moesten alleen al behouden blijven omdat ze zo mooi en zo authentiek zijn dat alleen een barbaar ze zou laten verwijderen. Zo bestaat de parketvloer op de begane grond uit honderden, zo niet duizenden minuscule stukjes eiken en mahoniehout die met oneindige zorg aan elkaar zijn gelijmd. De smeedijzeren sloten op de hoge ramen zijn misschien niet meer van deze tijd, maar ze openen de deuren naar het verleden. De marmeren trappen met gebogen eikenhouten leuningen vormen een elegante verbinding tussen de verdiepingen. Aan de drie meter hoge plafonds hoefde natuurlijk niets te veranderen, en het halfronde balkon op een hoek van het gebouw was een geschenk in art deco. De granieten arcaden met bijpassende luiken op de begane grond waren zo mooi dat Chantal er nog maar een paar bij liet metselen. “Die stenen wegen veertig kilo per stuk!” › roept ze uit, met onverholen bewondering voor

Links: op een kastje dat Chantal kocht op een rommelmarkt liet ze op maat gemaakte marmeren platen leggen. Rechts: deur vanuit de zitkamer naar het terras dat uitzicht biedt over de baai van Cannes.

Twee open haarden Chantal heeft zichzelf ontwikkeld tot gepassioneerd interieurdesigner. Haar man is van origine ingenieur, dus hij kan de ideeën die Chantal bedenkt uittekenen. Als ze voorgaat door de tuin, over de vele terrassen loopt en daarna de vier verdiepingen laat zien, wordt pas goed duidelijk dat Chantal en Harry geen genoegen nemen met second best. Wie zou anders op het idee komen een zwembad te verplaatsen? Of een kamer met open haard uit te breiden met nog een even grote ruimte – er moest wel even een muurtje uit – met nóg een open haard? Voor de

LEVEN IN FRANKRIJK 105

In de tuin plantten ze talloze bomen, struiken en bloemen: moerbeibomen, druivenranken, citrus- en olijfbomen, de lijst is lang

106 LEVEN IN FRANKRIJK

LEVEN IN FRANKRIJK 107

De jasmijn die de boeren hier vroeger verbouwden, flankeert nu enkele boogramen

Links:de façade van het huis. De trap en het terras zijn opnieuw aangelegd. Rechts: trap met marmeren treden; op de muur voor Sophies kamer hangen haar favoriete foto's.

108 LEVEN IN FRANKRIJK

het vakmanschap en de energie van de vaklui die ze hebben gebeiteld. Ze lieten er nog wat extra terrassen en stenen trappen bij bouwen om overal te kunnen genieten van de zon, de schaduw en het uitzicht. In de tuin plantten ze talloze bomen, struiken en bloemen: moerbeibomen, druivenranken, citrus- en olijfbomen, de lijst is lang. De jasmijn die de boeren hier vroeger verbouwden, flankeert nu enkele boogramen en in de tuin houden oude pijnbomen en palmen de wacht. Het bos dat er al was, is uiteraard bewaard gebleven. “Is het niet geweldig, zo veel groen en toch zo dicht bij de stad?” vraagt Chantal retorisch, om verrassend te vervolgen: “Mijn stijl is vrij monochroom. Er staat maar één roze bloem, de Rose de Ronsard.”

Liefde voor oude dingen De katten Cookie en Princess schieten voorbij als ze haar weg vervolgt langs pioenrozen en fruitbomen naar het zwembad, om daarna het huis in

te lopen waar zo ongeveer elke ruimte een andere bestemming heeft gekregen. Zo werd de garage een royale kamer voor gasten en de oude keuken een koel kantoor. De kleuren in het huis zijn ton sur ton, met veel wit en zacht crème, groen en grijs, wat met al dat felle zonlicht een aangename rust geeft. Chantal wijst op een van de vele fraaie inbouwkasten: “Mijn signatuur.” Ze filmt een oude kleerkast en een staartklok van opa en zegt: “Ik hou erg van oude dingen”. Ze speurt graag naar karaktervolle voorwerpen op rommelmarkten en veilingen. Zo is het pronkstuk in de eetkamer, waar het mediterrane licht door alle boogramen in alle hevigheid kan binnenstromen, een antieke eikenhouten eettafel van 4 meter 20. “Die heb ik op een veiling gekocht, voor vierhonderd euro. Er kunnen zestien mensen aan zitten, wat praktisch is als we vrienden of familie te eten hebben.” De al even riante keuken in een nieuw aangebouwde vleugel is de ideale plek voor Harry om zijn passie voor koken uit te leven. Op de trap naar de eerste verdieping wijst Chantal op een hanglamp van Ingo Maurer, daarna bezoeken we de slaapkamers, de badkamers en ›

Picasso en Bonnard

de werkkamer van Chantal en nemen de houten trap naar de zolder, die is gereserveerd voor Sophie. We bezichtigen de logeerkamer met twee stapel bedden voor haar vriendinnen en een ruime zolderkamer. “Hier doet Sophie al haar creatieve werk”, licht Chantal toe. Er staan inderdaad schilderspullen en allerlei andere kunstenaarsmate rialen die ik zo snel niet kan registreren.

Tips van Chantal Rechts: pal voor de nieuwe keuken is een lounge van cement aangelegd. Onder: een grote haard in de tweede zitkamer met als verlichting een ster van Blachere en aan de muur een tekst van de kunstenaar Ai Weiwei.

110 LEVEN IN FRANKRIJK

• Wandelen langs het Canal de la Siagne, een route van 47 kilometer met een hoogteverschil van 287 meter, die begint in het groen en eindigt in Cannes, met onderweg prachtige uitzichtpunten. • Musée Bonnard in Le Cannet. museebonnard.fr • Het strand van La Croisette in Cannes. • Het Estérel-gebergte aan de kust, ongeveer 40 minuten van Le Cannet. • Saint-Tropez ligt op 40 minuten, maar je kunt er ook komen over een scenic route, langs het Estérel-gebergte.

Ze zijn blij in Le Cannet te wonen, net als Cannes al anderhalve eeuw een zeer geliefde woonplek voor aristocraten en kunstenaars. Pablo Picasso had hier een huis – Chantal: “Hij verhuisde toen iemand besloot er een lelijk gebouw voor te zetten” – en vlakbij bevindt zich het voormalige woonhuis van de impressionist Pierre Bonnard. In het centrum van Le Cannet is nu een prachtig Bonnard Museum. En natuurlijk is het geweldig om vlak bij zee te wonen. “Ik ben met de fiets in zeven minuten op het strand”, zegt Chantal. “Terug doe ik er twintig minuten over, want dan moet ik de berg op. En als ik naar Le Cannet wandel, ben ik er in een kwartiertje.” Zijn ze nu helemaal klaar met huizenprojecten? Chantal glimlacht minzaam, alsof dat een erg naïeve gedachte is. “We houden ook erg van Goult, dus we zijn daar nu ook bezig met een huis, uit de 15de eeuw. Het wordt heel mooi.”

Photo : O.Octobre, C.Cruells

Sète - Archipel de Thau : voor een uniek verblijf tussen

zee, wijngebied en garrigue www.sete-archipeldethau.com

@lejacquardfrancais

Le Jacquard Français, 45 boulevard Kelsch 88400 Gérardmer - SARL au capital de 10 877 220 euros - 505 480 137 RCS Epinal.

www.le-jacquard-francais.com

Lekker sfeertje Met deze tuinstoel van gevlochten hars ademt het terras een zuidelijke sfeer. De stapelbare stoelen zijn bestand tegen hete dagen en regenachtige nachten. Maisons du Monde, ‘KAFE BUSINESS’, €79,90. maisonsdumonde.com

Maison

Aan de muur, op tafel of in de tuin: Frans design om te gebruiken of om naar te kijken. DOOR PABLO PICHEL

Dans le sac

De zomer op tafel De palmbomen op dit tafellaken van puur linnen doen je verlangen naar de zomer aan de Côte d’Azur. Het kleed is verfijnd afgewerkt met gehaakte en geborduurde motieven, het handelsmerk van het bedrijf Alexandre Turpault (sinds 1847). Alexandre Turpault, ‘Barbade tablecloth in embroidered linen, Palmiers’, vanaf €299. alexandre-turpault.com

De Parijse illustrator en kinderboekenschrijfster Soledad Bravi maakt vrolijke tekeningen, onder andere voor het Franse tijdschrift ‘ELLE’. Ook tekent ze kaften van (notitie)boekjes, zoals deze enthousiaste tassenverzamelaarster - met waarschijnlijk de ‘ELLE’-lezeres in gedachten. Image Republic, ‘Soledad envie de noir’, €11,90. image-repubic.com

Uit de galerie Geen behang maar kunst over de hele muur! De nieuwe lijn Asteré van het bekende behang- en stoffenmerk Élitis kiest jaarlijks drie jonge kunstenaars met een veelzijdig oeuvre, die voor hun collectie behangpatronen mogen ontwerpen. Dit abstracte ontwerp is van de Franse ontwerper Garance Vallée. Asteré, ‘Asteré Paysage Inconnu behang 01’, vanaf €330 per rol. luxurybynature.nl

LEVEN IN FRANKRIJK 113

ONTDEK NU HET MOOISTE IN NEDERLAND

3 NUMMERS VOOR MAAR

E10

Hollands Glorie geeft elke twee maanden charmante adressen voor een inspirerende dagtocht of een gezellig weekend weg in eigen land. Met reportages over schitterende natuurlandschappen, rustieke dorpjes, historische steden en een uitgebreide kunstagenda ben je altijd op de hoogte van zowel actuele als tijdloze bestemmingen.

Ga naar naarwww.hollandsgloriemagazine.nl/seasons www.hollandsgloriemagazine.nl/lif ofof bel bel088 0882266637. 2266637. proefabonnement loopt loopt automatisch DitDit proefabonnement automatischaf.af.

Jardin

Anja Winter (styliste en actrice) presenteerde in het programma ‘Koffietijd’ wekelijks een item over tuinen. Tegenwoordig inspireert ze 80.000 volgers op Pinterest.

Fluweelzacht & aromatisch

Voor jong en oud Midden in de stad Hyères (Var) ligt een prachtig park: Olbius Riquier. De 19de-eeuwse landschapstuin bestaat uit zeventien hectare met exotische palmen, bamboes, cactussen en grassen. Kronkelige paadjes leiden je uiteindelijk naar een meer, met een pagode en een fontein. Naast de vele subtropische planten is er een kinderboerderij, een speeltuin en een kas met tropische planten en vogels. Park Olbius Riquier, 37, avenue Ambroise Thomas, Hyères, geopend van 7.30 tot 20.00 uur, toegang gratis. hyeres-tourism.co.uk/sitesmonuments/olbius-riquier-park

Vier het voorjaar met geel Een favoriet in Zuid-Franse tuinen is de gele mimosa met zijn geurende, pluizige bolletjes die in het voorjaar verschijnen. De mimosa kom je ook steeds meer tegen in Nederlandse tuinen. De oersterke boom, oorspronkelijk uit Australië, is bestand tegen kou, tot min 5 graden, mits op een beschutte, zonnige plek en in goed doorlatende grond. Op hete dagen verlangt hij elke dag een beetje water. Te koop bij o.a.: teeningapalmen.nl & palmaverde.nl/nl/acaciadealbata-gauloise-mimosa

De Cistus, het kruidachtige struikje dat je in het wild in het Middellandse Zeegebied aantreft, heeft een grote aantrekkingskracht op vlinders en bijen. De wite, roze en purperen bloemen verschijnen van april tot eind juli en doen denken aan de wilde roos. De bladeren van de Cistus zijn fluweelachtig en ruiken heerlijk bij warm weer. Er bestaan meer dan zestig soorten. Een van mijn favorieten is de Cistus x florentinus ‘Béziers’; een bolronde compacte struik met witte bloemen. Te bestellen bij o.a. bastin.nl

Geometrie én zachte lijnen Een tuin die een onuitwisbare indruk op mij maakte, was Les Jardins du Manoir d‘Eyrignac in de Dordogne. Een landgoed van 200 hectare, verdeeld over zeven tuinen en een groot stuk bos. De tuin is in de 18de eeuw aangelegd door markies de Costes en staat vol sculpturen van buxus, taxus, haagbeuk en klimop, zorgvuldig bijgehouden door de vele tuinmannen. Naast al het geometrisch geweld zijn er ook tuinen te bewonderen met een zachtere belijning. Les Jardins du Manoir d’Eyrignac, Salignac-Eyvigues, Dordogne – Périgord, toegang volwassenen €12,90. eyrignac.com

LEVEN IN FRANKRIJK 115

Advertorial

Côte d’Azur Vakantie aan de Côte d’Azur, direct aan het strand? In de schaduw van een uitgestrekt pijnbomenbos aan de kust vind je vijfsterrencamping Camp du Domaine, een ideale plek voor de hele familie.

Als je ’s avonds voor je camper, tent of kampeerauto onder de sterrenhemel het geruis van de zee hoort, raak je vanzelf betoverd. Dit is de camping aan zee waarvan je gedroomd hebt. Voor ieder wat wils, en huren kan ook. De bungalows, die iets hoger liggen op een beboste heuvel, bieden vanaf hun terras zicht op zee. Op deze grote camping vind je alles wat je nodig hebt, van restaurants en bars tot een supermarkt.

Bezienswaardigheden Als je graag de omgeving wilt verkennen, kun je Monaco en Saint-Tropez bezoeken. Bormes-les-Mimosas, een typisch Provençaals dorp met kronkelige straatjes, ligt maar een paar minuten wandelen van de camping. Het oude vissersdorp Le Lavandou bereik je via een pad langs de kust. Op donderdagochtend is er een markt. De camping organiseert ook uitstapjes met de minibus of een rondleiding. Gewoon praktisch.

Op de camping Voor kleine kinderen zijn er mooie speeltuinen, waterfonteinen en een gratis Miniclub. Je vindt er zelfs speciale babybaden! De kinderen kunnen boogschieten, windsurfen en waterskiën, voor jongeren is er de mogelijkheid tennis of beachvolleybal te spelen. En als uitdaging misschien zelfs een duik- of zeilcursus doen. ’s Avonds zorgt een animatieteam voor plezier. Camp du domaine is een geweldige vakantiebestemming, op een prettige afstand van de hectiek van St. Tropez.

CAMP DU DOMAINE 2581 La Favière F-83230 Bormes-les-Mimosas Tel. (0033) 4 94 71 03 12 GPS 43.1179, 6.35183 Geopend van begin april tot eind oktober. De camping ligt in een park van 49 hectare direct aan het strand en heeft vele plaatsen voor camping en bungalows.

Camp du Domaine verzekert zijn gasten dat alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen zijn genomen om de verspreiding van het corona-virus tegen te gaan.

www.campdudomaine.com

HUIS & RECHT

Mr. Isabelle Flipse is intermediair voor Franse juridische zaken. Kantoor Flipse BV, info@kantoorflipse.nl, www.kantoorflipse.nl.

Een complexe nalatenschap, deel V Voordat we notaris en landmeter vragen de splitsing te formaliseren, ondernemen we nog eenmaal een poging om de situatie eenvoudiger te maken. Het overnemen van ‘aandeel B’ door mijn cliënten zal daaraan bijdragen. Het verlost B van een probleem (zie episode 4) en is zeker interessant voor mijn cliënten. ‘Perceel B’ vormt nu immers een enclave en die zal na splitsing bereikbaar moeten zijn vanaf de openbare weg. Alleen het mooie perceel van mijn cliënten biedt mogelijkheid voor de aanleg van een voldoende breed pad. Geen fijn vooruitzicht, temeer omdat perceel B voor een derde sowieso niet interessant is. Het biedt geen uitzicht en is maar matig bebouwbaar. Een kind kan dus zien dat ook de B’s belang hebben bij een redelijke deal, en wij beseffen dat buurmans erf maar eens te koop komt. Na lang aarzelen noemt B een prijs die

onderhandelen bij voorbaat zinloos maakt. De reden van het bedrag wordt na wat juridisch graafwerk duidelijk. Na afwikkeling van zijn faillissement ging Meneer B een nieuw zakelijk avontuur aan, waartoe hij veel geld leende. Als zekerheid laat hij hypotheek vestigen op ‘zijn’ Franse perceel. Onmogelijk denkt u? Hoe kun je hypotheek vestigen zonder medewerking van de mede-eigenaars (noch van de ex-echtgenote)? En toch is het gebeurd. Procederen ligt voor de hand maar zelfs al zou de hypotheek na een kostbare procedure worden vernietigd, dan is B’s schuld nog niet verdwenen. En met een tweede faillissement is ons belang evenmin gediend. We besluiten ons niet langer bezig te houden met zaken waarop we geen invloed hebben en rollen de mouwen op voor de volgende uitdagingen. Want die komen eraan!

ONTWERP & BOUW

NIEUWE RUBRIEK

Heiko Hulsker, Architect in Antibes www.plansud.com

Leven in twee landen

DEZE COLUMN VALT BUITEN VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE.

n de voorgaande episodes over een enorm gecompliceerde Franse erfenis (u leest ze terug op mijn website) voerde ik u onder meer langs: • de nooit geformaliseerde splitsing van een ooit gezamenlijk aangekocht perceel; de bron van alle problemen • de avonturen rond het opnieuw in kaart brengen van de perceelgrenzen • het probleem dat er gaandeweg steeds meer belanghebbenden betrokken raken Het dossier loopt inmiddels ruim een jaar. Dat de waarde van ‘ons perceel’ in de miljoenen loopt maakt gelukkig iets goed. Met een mix van tegen- en realiteitszin accepteert de vruchtgebruikster dat zij voorlopig voor de kosten zal moeten opdraaien. Hoewel tussen haar en mijn cliënten bepaald geen warme band bestaat beseffen allen dat het goed afronden van de zaak in ieders belang is.

even in twee landen is interessant, geeft ontspanning en energie. Als architect probeer ik zo vaak mogelijk in mijn Franse kantoor te zijn. Mij wordt regelmatig de vraag gesteld of al dat reizen geen energie vreet. Het antwoord is: “nee zeker niet!” Ik kan het aanbevelen (buiten coronatijd dan!) omdat het me juist zoveel energie, inspiratie en rust geeft. Bij het landen in Nice word ik meteen vrolijk van de mooie blauwe lucht en de typische geur die de meeste lezers die hier ook weleens komen wellicht zullen herkennen. Meteen zin om aan de (werk)dag te beginnen. In het vliegtuig bedenk ik de meeste creatieve concepten voor mijn opdrachtgevers. De ideeën vanuit Nederland neem ik graag mee en pas ik toe in Frankrijk. Het is voor mij een soort kruisbestuiving: de combinatie van

wonen en werken in Nederland en Frankrijk. In Frankrijk is er rust en ruimte om na te denken over de beslissingen die je neemt in je leven in Nederland. Doordat ik letterlijk afstand neem van de vrolijke hectiek die ik in Nederland ervaar en minder afleiding heb doordat ik niet op elke impuls hoef en kan reageren, ontstaan de mooiste ideeën. Het minder bereikbaar zijn geeft mij de mogelijkheid om enige afstand te nemen van de projecten in Nederland, waardoor mijn observaties helderder worden en ik weloverwogen beslissingen kan nemen. De mensen in Zuid-Frankrijk zijn over het algemeen een stuk opgewekter, doordat ze in een soort van permanente vakantiesfeer leven. Dit werkt aanstekelijk. Ik krijg ongemerkt veel meer werk verzet in Frankrijk. Onze

opdrachtgevers bestaan voor de helft uit Nederlanders en voor de andere helft komen onze klanten uit Noord-Europa. Bijna alle klanten hebben een tweede huis in het gebied van Monaco tot Saint Tropez. Op ons Nederlandse kantoor werken 25 werknemers, op ons Franse kantoor 7. Als het te druk wordt in Frankrijk helpt Nederland mee. Veel Nederlandse opdrachtgevers komen hun plannen op ons kantoor in Haarlem bespreken. Deze plannen worden dan in Frankrijk uitgevoerd door Engelstalige Fransen en dat is plezierig. We zijn waarschijnlijk het enige bureau in Nederland dat dit kan aanbieden. Leven in twee landen geeft mij energie, inspiratie en levensvreugde. Het leven in Frankrijk is leuk, maar wordt nog leuker omdat je juist in beide landen lééft.

LEVEN IN FRANKRIJK 117

À Vendre

In deze rubriek vertellen huiseigenaren zelf waarom je juist hun huis moet kopen.

Instapklaar vakantiedomein in de Bourgogne Het vakantieparadijs Morvan Rustique ligt genesteld tussen de bergen en bossen van het Parc Naturel Régional du Morvan, vlak bij het dorp Saint-Prix. Het domein heeft een omvang van bijna vijf hectare en bestaat onder meer uit een appartement, zes volledig gemeubileerde gîtes, vier ingerichte lodgetenten met overdekt terras, een kampeerplaats én een luxe sanitairgebouw. Het domein is uitermate geschikt voor paardenliefhebbers en er zijn prachtige ruiterroutes direct vanaf het terrein, en op een steenworp afstand ligt Bibracte, het grootste archeologische centrum van Frankrijk. Zes maanden lang speurden Arjen en Nancy Blok de regio af, tot ze in 2006 dit uitzonderlijk grote domein tegenkwamen. Het is nooit op de markt geweest. Vanuit niets bouwden ze hier hun vakantieverblijf op. “We hebben voortdurend opnieuw geïnvesteerd, de accommodaties goed onderhouden en het terrein mooi aangelegd. Dat heeft geresulteerd in wat het nu is: een gezond en goedlopend bedrijf.” Sinds de opening zijn er speeltoestellen, paardenstallen, een kinderboerderij en een ruime parkeerplaats bij gekomen. Voorzieningen als een septic tank, houtgestookte cv, maar ook elektriciteit, water en gas zijn nieuw

118 LEVEN IN FRANKRIJK

•

aangelegd en voldoen aan alle vergunningen. Logisch dat de vakantiehuizen drie sterren hebben gekregen van Etoiles de France. “Degene die het overneemt, komt inderdaad in een gespreid bedje terecht. Het bedrijf is bekend en we draaien ontzettend goed. We hebben een grote vasteklantenschare, waarbinnen gezinnen met jonge kinderen onze belangrijkste doelgroep vormen. Bij die groep hebben we een goede naam, dat kun je wel zien aan de beoordelingen.” De koper krijgt toegang tot de socialmediakanalen van Morvan Rustique met in totaal 8000 volgers. “We hebben natuurlijk alles zelf uit moeten zoeken, dat heeft heel veel energie en tijd gekost. Maar ons hele netwerk kunnen wij zo overdragen.” Met de beschrijving ‘instapklaar bedrijf’ is dan ook geen woord te veel gezegd, de nieuwe eigenaar kan direct verhuren. Na vijftien jaar Morvan Rustique zijn Arjen en Nancy Blok toe aan een nieuwe uitdaging en willen ze het stokje graag overdragen aan enthousiaste nieuwe eigenaars.

“Ons hele netwerk krijg je erbij”

Meer informatie: morvanrustique.com tekoop.vakantiedomeinbourgogne.com Vraagprijs: € 995.000

Uw aankoopmakelaar in Frankrijk EEN STENEN MAS IN PERNES-LES-FONTAINES € 450.000 met 6 slaapkamers, zwembad, tuin en garage

“Zonder jou was het ons nooit gelukt” Dat hoor ik regelmatig. Ik ben aankoopbegeleider en architect en woon reeds meer dan 22 jaar in de Vaucluse (‘84). Ik bied professionele hulp bij het zoeken van een bestaand pand en beschik daarvoor over een ruim en gediversifieerd aanbod. Tevens begeleid ik ontwerp en realisatie van uw nieuwbouwproject, in de streek ten zuiden van de Mont-Ventoux.

IMMOBILIËN EN BOUWBEGELEIDING OP MAAT Colette Vanden Bogaerde

E colette@ventoux-immo.com

T +33 (0)6 19 91 25 16

EEN VILLA IN PERNES-LES-FONTAINES € 440.000 met 3 slaapkamers, zwembad en garage

Kopen in Frankrijk zonder zorgen! Wĳ begeleiden u bĳ het gehele aankoopproces van uw droomwoning in Frankrĳk EEN DORPSHUIS IN

ST-PIERRE-DE-VASSOLS PARLAAN 2, 8241 BG LELYSTAD € 255.000 T +31 320 264 175 | WWW.DOP.NL | INFO@DOP.NL met 3 slaapkamers, studio en groot terras

VieVa France

A DV I S E U R S , B E M I D D E L A A R S E N M A K E L A A R S I N F R A N S O N RO E R E N D G O E D

Nouvelle-Aquitaine - Dordogne

Auvergne-Rhône-Alpes - Drôme

Bourgogne-Franche-Comté - Yonne

In een rustige, bosrijke omgeving tussen Bergerac en Périgueux, charmante oude stenen woning die ontstaan is door samenvoeging, via een nieuwe veranda, van een woning en schuur. Er zijn een grote entree, eetkamer met open haard, ingerichte keuken, salon, 3 slaapkamers, 2 badkamers en douche. Ca 2.500 m2 grond met terras en opbouwzwembad. Vrij uitzicht over de heuvels. PRIJS € 280.000 ref. AQ-0280HA

In de Drôme provençale niet ver van Buis-lesBaronnies rustig gelegen résidence met twee blokken van elk vijf geschakelde vakantiehuisjes, zwembad en parkeerplaatsen. De sfeervolle woning heeft (b.g.) wc, woonkamer-keuken, salon met toegang tot een gezellige tuin met terras, (et.) doucheruimte en 2 slaapkamers met groot aanliggend dakterras op het zuiden. Interessant! PRIJS € 189.000 ref. RA-0041HA

Aan de rand van een dorpje niet ver van Tonnerre, karakteristieke stenen boerenhoeve (ca 240 m2) uit 1840 met 3 grote bijgebouwen, vormende een rechthoek rond een grote binnenplaats. De hoeve telt o.a. 3 woonvertrekken, 4 slaapkamers en 3 badkamers. Het complex staat op ca 2.800 m2 grond en er is vrij zicht op omliggende licht golvende akkers. PRIJS € 125.000 ref. BO-0513HA

Polignac

Propiac-les-Bains

Jully

VieVaFrance is specialist in Frans onroerendgoedrecht en bemiddelt door heel Frankrijk. Molenstraat 18A - 2513 BK Den Haag - tel. +31 (0)6 15 02 68 97 - info@vievafrance.com - www.vievafrance.com 2, rue de l’Election - 24200 Sarlat-La Canéda - tel. +33 (0)5 53 59 07 20 - mob. +33 (0)6 31 37 30 72

Meander Vakantiewoningen Te huur

•

villaindeardeche.nl meandervakantiewoningen.nl +31 (0)36 - 750 52 01

Op zoek naar een geweldig vakantiehuis in zonnig Frankrijk? • keus uit 24 schitterende vrijstaande 4- tot 8- en 10-persoons VILLA’s met privé of parkzwembad • gelegen aan de rivier de Ardèche op luxe 4 sterren Villapark “Domaine Les Rives de l’Ardèche” in Vallon Pont d’Arc • of in de Provence op Villapark “Demeures de Luc” in Saumane de Vaucluse • zonnige, warme omgeving, mooie natuur, strakblauwe luchten en er is veel te zien en te ondernemen • de royale vakantiehuizen zijn allemaal voorzien van 2 badkamers, luxe keuken, WIFI internet, ontvangst Nederlandse tv zenders, vaatwasser en wasmachine • gratis gebruik van o.a. tennis- en jeu de boulesbaan, fitness apparaten, speeltuintje • soms uw eigen verwarmde privé zwembad maar altijd een groot (rustig) parkzwembad, Receptie onder NL beheer • verhuur van april t/m oktober (boeken voor 2022 is ook al mogelijk !)

Voor veel meer informatie kijkt u op een van onze websites: villaindeardeche.nl of villaindeprovence.com Mob.: 06-3754 9492

WEstErzEE fraNcE sarL

•

Uw Nederlandstalige verzekeringsadviseur in Zuid-Frankrijk Westerzee France S.A.R.L. is sinds 1981 werkzaam aan de Côte d’Azur met als specialisatie het verzorgen van verzekeringen voor particulieren zoals auto, opstal/inboedel, boot, ziektekosten, etc. Voor vermogende cliënten biedt Westerzee de speciale HISCOXverzekering aan voor zowel uw huis (de opstallen), de inboedel, de kunst + antiek en overige kostbaarheden, alsmede de aansprakelijkheid, een volledige rechtsbijstand en de HISCOX-hulpcentrale. Dit alles op de zgn. “All Risks”-voorwaarden en op basis van de vervangingswaarde (niet voor kleding), in tegenstelling tot de standaard Franse verzekeringscontracten. Andere maatschappijen waarmee al jarenlang wordt samengewerkt zijn: ALLIANZ Courtage, Generali, CEGEMA Ziektekosten, PROTEXIA Rechtsbijstand. Een bijzondere verzekering, die is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, gemak en een grote flexibiliteit. Risico-inspectie met expert.

Contact: info@westerzee.com, 107 avenue de Pierrefeu, F06560 Valbonne, tel. +33 (0)4 92922333, fax +33 (0)4 92920327, director: Kick Roodhuyzen de Vries, www.westerzee.com

TE KOOP LUXE WONINGEN IN MALAUCENE AAN DE VOET VAN DE MONT VENTOUX

Appartementen met 1, 2 of 3 slaapkamers rond gemeenschappelijke buitenruimte met zwembad Villa’s met privé zwembad

Zeer kwalitatief gebouwd Volledig aangelegde tuin met zwembad

De mogelijkheid om van onze verhuur-en beheer service gebruik te maken: www.atoutventoux.com

Aan de voet van de Mont Ventoux en op wandelafstand van het dorp

Persoonlijke begeleiding door de bouwheer in Nederlands, Frans of Engels

Vlakbij een luxueuze wellness, zodat je ook in de winter kan genieten

Contact Geert.vanloock@laprovenca.com 0032 495 28 20 00 - www.laprovenca.com

TROGLO VILLAGE ORIGINE Uw groene en duurzame villa op zeer ruime kavel met volledig eigendom van grond en huis. 10 huizen op 8 hectares waarvan 3 collectief bos. Oplevering: zomer 2021 Absolute plussen: Rust, vrijheid en privacy en een mild klimaat In perfecte harmonie met de groene natuur Heuvelachtig gebied met grandioze panorama’s Serieuze aandacht voor ecologisch en duurzaam bouwen/ wonen Uiterst veilige en praktische ligging

Details over de villa: Netto woonoppervlakte: 108 m² exclusief ruim terras Basis-wonen volledig op begane grond Ruime living met grote pui op oosten 2½ kamer en 2 badkamers Royale keuken met eiland en volledige inrichting met topapparatuur Glasvezelkabel voor perfecte wifi-ontvangst Ruime berging + eenvoudig extra ruimte mogelijk Gemiddeld 3000 m² eigen grond met formule voor nihil werk en kosten Zelf (van veel tot weinig) afbouwen mogelijk voor de rappe beslisser Basistype (artist) en luxe uitvoering (royal) Prijsindicatie: rond de 230.000 v.o.n.

Troglo Village Origine ligt op een ronduit prachtige plek in het groene heuvellandschap van de Corrèze, grenzend aan de Dordogne.

Duurzaam / Herbruikbaar / Ecologisch Anno 2021 hebben wij steeds meer de plicht om radicaal het roer om te gooien op vele fronten om leven en daarmee bestaan op de aarde te redden. Met passie hebben wij ons op dit hoogstnodige streven gestort en alle aandacht gelegd op People & Planet in plaats van Profit & Prestige. Hout uit de streek is daarom het belangrijkste bouwmateriaal en met o.a. dubbele isolatie voldoen wij ruimschoots aan de strenge bouwvoorschriften in Frankrijk. Deze zijn vastgelegd in de zgn. R(eglementation) T(hermique) 2020 die de eisen van het zgn. Passivhaus nagenoeg benadert.

Een uiterst ecologisch groen dak, zonnepanelen en verwarming/koeling middels een zeer energiezuinige warmtepomp. Daarnaast beschikken de huizen over aluminiumkozijnen met hoogwaardig dubbel glas en beschikt het complex over een collectief vuilwatersysteem wat het summum is op het gebied van ecologisch handelen.

We vertellen je graag meer:

www.troglovillage.nl info@troglovillage.nl +31 6 48 16 58 05

Wonen in Zuid-Frankrijk Uw droom is dichterbij dan u denkt!

new home, makelaar en erkend taxateur, is de grootste Nederlandse makelaar actief in Zuid-Frankrijk, met vestigingen in de Var en aan de Côte d’Azur. Door een uitgebreid netwerk en jarenlange ervaring beschikt new home als geen ander over kennis van de regio en de lokale onroerendgoedmarkt. Wij spreken uw taal! Onze Nederlands sprekende vastgoedadviseurs staan onze relaties bij tijdens het gehele aan- of verkooptraject. Inclusief de juridische aspecten van de geldende weten regelgeving op het gebied van onroerendgoedtransacties. Daarmee behoeden wij u voor onvoorziene valkuilen. Of u nu een Provençaalse mas, een bastide, een appartement, een chateau of een villa met uitzicht op de Middellandse Zee zoekt, new home biedt een zeer ruime en gevarieerde keuze. Kijk op www.new-home.fr of bel met een van onze kantoren.

7 cours de la République 83510 Lorgues +33 (0)4 94 47 49 54

Place Léon Roux 83440 Fayence +33 (0)4 94 76 20 10

34 avenue du Général Leclerc 83120 Sainte-Maxime +33 (0)4 94 81 96 16

www.new-home.fr

VOLGEND NUMMER

Zomer 2021

Zuid-Frankrijk Special 2021 25ste jaargang, nummer 3 Coverfoto Vieux-Nice, Nice © Sandra Raccanello/Schapowalow/ANP Leven in Frankrijk is een uitgave van Leven in Frankrijk B.V., dat deel uitmaakt van een groep uitgeverijen die samenwerken onder de naam Credits Media. Van Slingelandtstraat 63, 1051 CG Amsterdam www.leveninfrankrijk.nl Hoofdredactie Cathelijne van Vliet Eindredactie Jolanda van der Ploeg, Mariëtte van de Sande, Fabian Takx Artdirection Sander Buningh

Van Barfleur tot Cassis De 10 mooiste badplaatsen van Frankrijk (volgens ons) Rij mee! Roadtrips door heel Frankrijk Adriaan van Dis over zijn fijnste en gekste herinneringen aan Parijs Carcassonne & omgeving Verslag en tips van een local

Vormgeving Suzy Benjamin, Sefanja Nods Medewerkers Hans Avontuur, Ingrid Bockting, Edith Buenen, Jos van der Burg, Wilma Custers, Emmanuel Dantant, Amélie Dufour, Marieke van Ditshuizen, Isabelle Flipse, Renée Frinking, Eugenie Goldschmeding, Martine Jongbloed, Remke de Lange, Elisabeth Loffreda, Rebecca Marshall, Mick Palarczyk, Pablo Pichel, Frank Renout, Shutterstock, Paul Smit, Fabian Takx, Mariska Vermeulen, Lidewij van Wilgen, Anja Winter

Telefoon, e-mail redactie +31 (0)20 5302594 e-mail leveninfrankrijk@creditsmedia.nl Uitgever Eugen van de Pas Sales Julien Frouin+31 (0)20 5302570 e-mail advertising@creditsmedia.nl Sales onroerend goed Catherine Decamp +31 (0)20 5302592 e-mail c.decamp@creditsmedia.nl

PRIVE LESSEN ALLE NIVEAU’S

Marketing & traffic Daniëlle Wiersema +31 (0)20 5302570 e-mail communicatie@creditsmedia.nl

Volg ons ook op Facebook! Distributie Aldipress, Utrecht / AMP, Brussel

Abonnementen en klantenservice Mijntijdschrift.com / Leven in Frankrijk Daalakkersweg 2–72, 5641 JA Eindhoven +31 (0)88 2266634 e-mail leveninfrankrijk@mijntijdschrift.com

Abonnementsprijs Nederland € 38 per jaar (6 edities). Als u per acceptgiro wilt betalen, komt er € 2,50 administratiekosten bij. Abonnementen buiten Nederland hebben een speciaal tarief, op te vragen bij Mijntijdschrift.com. Het abonnement wordt automatisch verlengd tegen de dan geldende tarieven, tenzij u minimaal drie maanden voor het einde van de lopende abonnementsperiode opzegt. Proefabonnementen lopen automatisch af. Leven in Frankrijk op iPad Abonnees lezen gratis Leven in Frankrijk via de app MagZine. U kunt inloggen met uw abonneenummer en postcode. Geen abonnee? Dan kunt u Leven in Frankrijk betaald lezen via o.a. MagZine, Blendle en Readly. Losse nummers € 7,99

frans-leren-per-skype.nl

GRATIS (15PROEFLES min) sustendalmicky@gmail.nl Na 20 jaar ervaring met nederlandse leerlingen heeft de franse schrijfster Micky Doorenbos Sustendal een efficiente methode opgebouwd gericht op spreekvaardigheid.

Rechten De redactie heeft zijn uiterste best gedaan om bronnen en rechthebbenden van beeldmateriaal dat is gebruikt te achterhalen en te vermelden. Wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan u (mede)rechthebbende bent en u voor het gebruik daarvan niet als bron of rechthebbende wordt genoemd, ofwel geen toestemming geeft voor het gebruik, dan kunt u contact opnemen met de redactie. © Credits Media BV Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: 1389 -1162