Leven in Frankrijk 01 2022 by Credits Media

n i n Leve

Lourdes

Reli-kitsch en wereldse luxe

Languedoc

Van vervallen dorpshuis tot droom-B&B

Grand Hôtel Bain in de Var

Paul van Vliet ‘Zoete herinneringen aan chansons’

Al 9 generaties in dezelfde familie

VOOR IN DE WINTER

AP AP € 7,50

8 720165 796151

HÔTELS DE CHARME

00122

NUMMER 1 - 2022

frankrijk

THE EASIES

LO O K D R E S S E D, F E E L R E L A X E D Maak het jezelf next-level comfortabel met The Easies: onze visie op de perfecte sweatpants. The Easies zijn super comfortabel én zien er opvallend goed uit: perfect in het weekend op de bank maar zeker ook op werkdagen op kantoor (aan huis). The Easies zijn met recht onze

BESTEL THE EASIES NU OP MRMARVIS.COM

KZA

K MET

HE BROE

AAKT IN PO

ELA

HAN

meest veelzijdige broek ooit. Nu verkrijgbaar in 15 kleuren.

VERZEN

Leven in Frankrijk nr 1 - 2022

MEDEWERKERS

Van Az tot Zaz

Hotel met een ziel Journalist/fotograaf Hans Avontuur streek neer in Comps-sur-Artuby in een hotel dat sinds 1737 door dezelfde familie wordt uitgebaat (p. 12). Het bleek de ideale basis voor een ontdekkingstocht door de Var: “Grand Hôtel Bain is niet het meest luxueuze hotel van ZuidFrankrijk, maar heeft iets veel belangrijkers: een ziel. Ik houd van zulke adressen. Warm en authentiek.”

Redacteur Suzanne Bergman zocht voor ons hotels voor een heerlijk winterweekendje Franse stad (p. 28). “Een paar jaar geleden vierde ik oud en nieuw in Parijs, met op 1 januari een brunch in een restaurant. Ik herinner me vooral de wandeling naar het restaurant in een niet-toeristische wijk. Die nieuwjaarsdag was het mistig en koud, er was bijna niemand op straat en het leek wel of de stad nog niet wakker was. Een heel sfeervolle manier om Parijs te ervaren.”

Ontdekkingsreis Schrijver Huib Afman dompelde zich (figuurlijk) onder in Lourdes (p. 42). “Ik wilde de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella lopen en besloot dichter bij de Spaanse grens aan dat avontuur te beginnen. De keus viel op Lourdes. En ik heb er geen moment spijt van gehad dat deze bijzondere stad voor mij het vertrekpunt werd voor een prachtige wandeling en een persoonlijke ontdekkingsreis.”

Nieuwjaarsdag

Deze editie vertoont nogal wat nostalgische trekjes. In de rubriek Belle Histoire tekenen we de liefde op tussen Serge Gainsbourg en Jane Birkin. We twijfelden eerst, want over deze iconen in de artistieke jungle van het Parijs van de jaren zestig is natuurlijk al veel geschreven. Maar omdat oude Franse chansons zo populair zijn in Nederland, besloten we het verhaal toch te plaatsen. Ook cabaretier Paul van Vliet (mijn achteroom) is liefhebber. Hij heeft al jaren een vakantiehuis in Frankrijk en toen ik hem vroeg wat hij het allerfijnste vindt aan zijn Franse zomers, stuurde hij me als antwoord een mooie ontboezeming over zijn relatie met het Franse lied. “De Franse liedjes zullen voor altijd in mij blijven zingen.” Te lezen in dit nummer. Ik denk dat we zoveel houden van deze levensliederen omdat ze het Frankrijk van vroeger symbo liseren, dat we zo onweerstaan baar romantisch vinden. Toen de Franse zomers nog eindeloos en zorgeloos leken, de landweggetjes stoffiger waren dan nu en een aangeschoten wals op een dorps feest het enige vertier was. En ze laten ons voelen hoe het er aan toeging in het wilde, prachtige Parijs, waar vrije geesten en het gevoel heersten. Daar kunnen de huidige tijd en het tuttige Nederland natuurlijk niet tegenop. Wel jammer dat daardoor hele generaties Frans muziek talent minder aandacht krijgen in Nederland. Nog meer nostalgie, in het verhaal over een familiehotel dat al in 1737 een herberg was waar de paarden en koetsiers van de post koetsen konden uitrusten. Maar gelukkig blijft het hier niet bij terug kijken; de tiende generatie staat al in de startblokken om de keuken over te nemen en de oranje en gele kleedjes op de tafels zijn onlangs vervangen door strak wit. Ook een bijzondere reportage over Lourdes. Schrijver Huib Afman bezocht de bedevaartsplaats in juni, toen de gebruikelijke toeristen stroom door Covid nog niet op gang was gekomen. Het was een unieke kans om er rond te kunnen wandelen in een “bijna apocalyptische stilte”. Hij beschrijft ook een van de luxe hotels, waar het wereldse water van de spa óók best helend bleek. Ik wens u een fijne winter, met de prachtige liedjes van Aznavour bij de open haard (en wie weet ook wel van ZAZ of Christine and the Queens, om maar wat jonge Franse groten te noemen). Cathelijne van Vliet Hoofdredacteur c.vanvliet@creditsmedia.nl

LEVEN IN FRANKRIJK 3

Inhoud

Leven in Frankrijk - 2022 - 25ste jaargang - nummer 1

22 21 99 62 42

12 22

Reizen

6 Nouveau

Impressionisten in Friesland, de leukste Franse kerstmarkten en andere aantrekkelijke excursies.

11 Dormir

De mooiste logies voor een wintertrip in de Franse natuur.

12 Grand Hôtel Bain

Zo’n typisch Zuid-Frans familiehotel (9de generatie) met een goede keuken en een weldadige eenvoud.

28 7x sfeervol overnachten

Luxe-adressen in heel Frankrijk - met tips om de winter nóg romantischer te maken.

42 Lourdes

Het stadje waar Maria wordt aanbeden heeft verrassend veel meer te bieden dan ‘relikitsch’.

82 Frans met een Zweedse touch

De Zweedse Yvonne toverde een vervallen wijnhuis in de Languedoc om in La Belle Vue, een prachtige B&B.

Het Franse leven

22 La France & moi

Opera- en musicalster Moniek Boersma trad op in alle hoeken van haar geliefde Frankrijk.

36 Une belle histoire

De grote liefde tussen Serge Gainsbourg en Jane Birkin eindigde in vriendschap voor het leven.

65 Vivre vert

Tips van Martine Jongbloed voor een ‘groene’ Franse vakantie.

72 Het Frankrijk van Paul van Vliet

Zoete herinneringen aan Franse chansons en onbezorgde reisjes met de deux-chevaux.

4 LEVEN IN FRANKRIJK

36 81

50 Culinair

50 Toujours dimanche

Franse recepten uit het kookboek Altijd zondag van Wil Demandt, de vroegere chef van het legendarische Bordewijk in Amsterdam.

58 Het Fijnste Franse Restaurant van Nederland

De shortlist van kanshebbers op onze restaurantprijs.

62 Dégustation

De klimaatverandering baart de Franse wijnboer zorgen, maar biedt ook nieuwe kansen.

Cultuur

26 Coups de coeur Paris

Insider Eugénie Goldschmeding geeft originele cultuurtips.

69 Livres

Nieuw aanbod van romans, thrillers en non-fictie.

81 Boutique

Warme mode-items voor de winter.

77 Cinéma

Franse films en een portret van eigenzinnig regisseur François Ozon.

Columns

21 Frank Renout

Over de Parijse straat waar hij altijd vrolijk van wordt.

67 Lidewij van Wilgen

Oproep aan de lezer: kom gezellig druiven plukken!

Huizen & wonen

95 Maison

Frans design waar je warm van wordt.

97 Jardin

Tuintips van Anja Winter.

99 À vendre

Een prachtige boerderij (met gîte) in de Creuse.

101 Isabel Flipse & Heiko Hulsker

Juridisch advies en tips over mooie locaties voor een tweede huis aan de Côte d’Azur.

102 Huizen te koop

Onze selectie uit het actuele aanbod van Frans onroerend goed.

LEVEN IN FRANKRIJK 5

Nouveau

Luisteren naar chansons, impressionisten in Friesland, een rondje langs de Franse kerstmarkten en Bretonse specialiteiten in Haarlem. Laat de winter maar komen!

‘Ti’ betekent ‘huis’ of ‘bij iemand thuis’ in het Bretons, en dat is precies wat de in Bretagne geboren en opgegroeide Carole biedt met Ti Bisou. Je bent van harte welkom in haar mini-crêperie in hartje Haarlem om te komen genieten van échte crêpes en galettes, het hartige zusje van de crêpe op basis van boekweit. Daarnaast runt Carole hier een conceptstore met Bretonse specialiteiten en producten uit West-Frankrijk. Een greep uit de menukaart: caramel au beurre salé of pommes tatin voor de zoetekauwen of provençale (met gebakken seizoensgroenten, herbes de Provence en geitenkaas) en lorraine (met spekjes, spiegelei, geraspte kaas en gekonfijte uien) voor de liefhebbers van hartig. Ti Bisou, Korte Houtstraat 4, Haarlem. Open van woensdag t/m zaterdag van 8:30 tot 18:00, op zondag van 9:30 tot 17:00. tibisou.nl

DOOR AMÉLIE DUFOUR

In geuren en kleuren

Fransman Dominique Roques neemt ons mee op zijn parfumreizen, waarin hij op zoek gaat naar etherische oliën. Van jasmijn uit India, bergamot uit Calabrië tot aan wierook uit Somaliland, waar Dominique de inspiratie voor dit boek kreeg. Zo ga je de wereld om je heen anders zien en de geuren anders ervaren. Zoals hij zegt: “Parfum stelt je allereerst gerust door wat het vertelt over jezelf en boeit je daarna met wat het vertelt over zichzelf.” (SC) Dominique Roques, De geurenverzamelaar. Een wereldreis naar de oorsprong van het parfum, Uitgeverij Balans, €22,99

6 LEVEN IN FRANKRIJK

Ondergedompeld in kunst In Maastricht exposeert Laure Prouvost (Croix, 1978) haar feeërieke installaties. In 2013 won ze de prestigieuze Turner Prize. De bezoeker wordt ondergedompeld in een droomwereld en een zoektocht naar wat ons verbindt. Laure Prouvost: Deep See Blue Surrounding You/Vois Ce Bleu Profond Te Fondre, t/m 8 mei 2022 in Bonnefantenmuseum, Maastricht. bonnefanten.nl

©Ulrike Grafberger

©StudioKoning

Kusje van Carole

Flexibel werken in Logis Hotels

Sous le ciel de Paris

Doordat het afgelopen jaar onze werkgewoontes zo drastisch zijn veranderd, ontwikkelde Logis Hotels een nieuwe service: coworking-plekken in hun hotels. De doelgroep: zowel freelancers als kleine en grote bedrijven.

Genoten van Chansons!, de vierdelige tv-serie waarin Matthijs van Nieuwkerk en Rob Kemps je meenamen in hun liefde voor het Franse chanson? Er is nu ook een boek! Hierin vind je de mooiste verhalen uit de serie, persoonlijke anekdotes, foto’s, nieuwe belevenissen en uiteraard de nodige terugblikken op de bijzondere tijd van de twee muziekliefhebbers in Parijs. Een perfect kerstcadeau voor muziekminnende Frankrijkliefhebbers. ‘Sous le ciel de Paris, marchent des amoureux, hum, hum, leur bonheur se construit, sur un air fait pour eux.’ Matthijs van Nieuwkerk & Rob Kemps, Chansons! Op zoek naar het Franse lied door de straten van Parijs, Uitgeverij Meulenhoff, €20.

CEO Karim Soleilhavoup startte afgelopen voorjaar een pilot met zestig hotels in de stad en op het platteland met flexibele werkplekken met hi-speed wifi, gratis parkeerplekken, stroompunten et cetera. Plan is dat dit er driehonderd worden in 2023. Het grote voordeel is dat je er makkelijk een vergaderzaal bij kunt boeken. En na gedane arbeid kun je ontspannen in het zwembad, de spa of in de sportruimte (indien aanwezig) en lekker eten in het restaurant. Boek je een plek in de natuur, dan kun je wandelend vergaderen of juist even je hoofd leeg maken in een mooie omgeving. Frequente hotelgasten krijgen een korting op hun maandabonnement: € 9,90 ipv €14,90.

©Claudia Otten

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Ode aan Aznavour

Hij veroverde de wereld met zijn prachtige melancholische liedjes en diepzwoele stem: Charles Aznavour (1924-2018), geboren als Chahnour Varinag Aznavourian. In zijn lange leven schreef hij meer dan 1300 chansons. Zangeres Britta Maria, geboren in Hoorn maar al jaren verslingerd aan het Franse chanson, bezingt samen met pianist en zanger (en echtgenoot) Maurits Fondse, accordeonist Oleg Fateev en Simone Sou op drums en percussie zijn rijke oeuvre in de voorstelling Aznavour mon Amour die nog tot in het voorjaar te zien is. Britta Maria, Aznavour mon Amour, tournee t/m 7 mei 2022. brittamaria.nl/aznavour-mon-amour

Logis Hotels is een internationaal samenwerkingsverband van onafhankelijke hotels en restaurants (onderverdeeld in Logis d’Exception, Châteaux & Demeures, Logis Hotels, Auberges de Pays, Citotel en Urban Style). Reserveren via goworkandco Logishotels.com/nl

LEVEN IN FRANKRIJK 7

Frans bezoek in Fryslân

Hoog bezoek in Friesland! De Franse impressionisten uit het Rotterdamse Museum Boijmans van Beuningen (gesloten wegens renovatie) komen dit voorjaar en deze zomer logeren in het Fries Museum in Leeuwarden. Velden vol klaprozen, lieflijke kusten, bloeiende boomgaarden, weides vol koeien, lage horizonnen en woeste golven: ze zijn allemaal te zien in deze tentoonstelling met meer dan zeventig schilderijen en tekeningen van onder meer Cézanne, Monet, Gauguin, maar ook ‘onze’ Van Gogh en de Britse Sisley. Alle werken laten zien hoe ontzettend belangrijk het licht is in de kunst. À la campagne, van Maris tot Monet, 19 februari t/m 17 juli 2022 in het Fries Museum, Leeuwarden. friesmuseum.nl & arcadia.fr

Nouveau

Met de camper door de Alpen

De coronapandemie heeft een enorme boost gegeven aan de verkoop van campers. Niet verwonderlijk, want zo’n eigen huisje op wielen heeft veel voordelen. De ANWB komt met een nieuwe reisgids met 21 ‘droomroutes’ door de Alpen. Niet alleen door de Franse Alpen, maar ook door Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Italië en Slovenië. Bij elke route worden aantrekkelijke camperplaatsen aanbevolen en de duidelijke routekaarten maken je reis inzichtelijk. Bon voyage! ANWB Camperboek de Alpen, €24,99

Marchés de Noël

Waar kun je beter in kerststemming komen dan op een kerstmarkt? Gelukkig heeft Frankrijk hierin een flinke traditie. Wij selecteerden een aantal leuke in het hele land, die dit jaar hopelijk weer kunnen doorgaan als vanouds. • ELZAS: je vindt hier overal gezellige kerstmarkten: van steden als Strasbourg (met de grootste kerstboom van Europa!), Colmar en Mulhouse tot in kleine dorpen als Riquewihr en Ribeauvillé (idyllisch gelegen tussen de wijngaarden). christmas.alsace • LILLE: vlakbij, dus perfect voor een dagtripje of weekendje weg. Lille is een prachtige stad waar je heerlijk kunt eten en winkelen, maar in de kerstperiode komt daar nog een kerstmarkt met streekproducten, vin chaud, pain d’épices (kruidkoek) en gaufres (wafels) bij. noel-a-lille.com • REIMS: hier vindt de op drie na grootste kerstmarkt van Frankrijk plaats. In meer dan 125 stalletjes worden culinaire gerechten en traditionele cadeautjes

8 LEVEN IN FRANKRIJK

verkocht. En uiteraard champagne. reims-tourisme.com/le-marche-denoel • TOULOUSE: ook hier wordt volop kerst gevierd, met stalletjes op de Place du Capitole en in de straten van de stad. Met geroosterde kastanjes, houtsnijwerk en kaarsen, maar ook kaas en wijn. marchedenoeltoulouse.fr • BESANÇON: rond de Place Pasteur vind je meer dan zestig kerststallen die onder meer handwerk en houten speelgoed verkopen. Er is een kerstdorp voor kinderen bij de Place de la Révolution. besancon-tourisme.com

• ARRAS: de hoofdplaats van het departement Pas-de-Calais is ideaal voor een dag- of weekendtripje. Een kerstmarkt met meer dan honderd houten chalets én een reuzenrad vanwaaruit je de hele markt kunt overzien. noelarras.com • BORDEAUX: chocolade uit Bayonne, foie gras uit Arcachon en beschilderde potten uit Samadet. Op de kerstmarkt van Bordeaux vind je veel regionaal spul – en uiteraard vin chaud als warmhoudertje tijdens het sneupen tussen de stalletjes aan de Allée de Tourny. marche-de-noel-bordeaux.com

ADVERTORIAL

Kies deze winter voor DE EILANDEN VAN GUADELOUPE! Dit Franse overzeese departement ligt in de boog van de Kleine Antillen, in het hart van het Caribisch gebied. Het bestaat uit vijf afzonderlijke, prachtige eilanden waar je onvergetelijke ervaringen kunt opdoen.

Je vliegt naar deze paradijselijke archipel met Air France via luchthaven Parijs-Charles de Gaulle (en als je dubbel gevaccineerd bent, heb je geen RT-PCR-test meer nodig). De droom vind je een paar kilometer verderop...

Foto’s: ©Comité du Tourisme des Îles de Guadeloupe

Ga wandelen in Basse-Terre op een van de bewegwijzerde paden van het 17.300 hectare grote Nationaal Park en doe nieuwe energie op in de verfrissende watervallen en rivieren. Vaar door het reservaat Grand Cul-de-Sac Marin, bezaaid met kleine eilandjes, of bewonder de kleurrijke zeebodem van het Cousteau-reservaat.

www.lesilesdeguadeloupe.com

Na het proeven van een smakelijk pittige bokit bij Bokit Delux in Grande-Terre bezoek je met het gezin het Aquarium du Gosier om de onderwaterflora en -fauna van het Caribisch gebied te observeren. Maak van de gelegenheid gebruik om naar het eilandje Gosier te gaan, zwemmend of met de shuttle vanaf het Datcha-strand of Anse Tabarin. Of je nu gevorderd of beginner bent, plan ook een ontspannende dag op de 18-holes International Golf Course in Saint-François, die is ontworpen door de bekende Amerkaanse golfbaanarchitect Robert Jones Trent.

Op het eiland La Désirade kun je het beste gaan fietsen om de schoonheid van het landschap en de halfedelstenen van het eerste geologische natuurreservaat in de overzeese gebiedsdelen te bewonderen. Of maak tijdens een stenenworkshop je eigen sieraad van halfedelsteen. In Les Saintes dompel je je onder in een heel andere sfeer! Bij Terre-de-Haut zie je de gevarieerde zeebodem voorbijglijden vanuit je transparante kajak. En in Terre-de-Bas ontdek je hoe de essentiële olie van Bois d’Inde ambachtelijk wordt gemaakt, op basis van biologische landbouw. Op het meest authentieke eiland, Marie-Galante, worden je zintuigen het meest geprikkeld: door de geuren en smaken en het kleurrijke panorama van prachtige stranden en landschappen. Laat je verleiden door de smakelijke bebélé met peyi-groenten en de heerlijke punches en agrarische rum van de drie distilleerderijen op het eiland. Naast de natuurlijke schoonheid van de eilanden heeft deze bestemming een groot en divers aanbod aan kwaliteitsaccommodaties en spa’s – vaak in de vrije natuur – te bieden. Maar vooral zijn het de ervaringen die je niet mag missen! Dus laat je verleiden!

HET GROOTSTE NETWERK VAN CULINAIRE KUNST EN HOTELMANAGEMENT TER WERELD

Kerstcadeaus: geef een Frans gastronomisch geschenk

CULINAIRE WORKSHOPS KOKEN - PATISSERIE - BOULANGERIE - OENOLOGIE PARIS LONDON MADRID JAPAN AUSTRALIA BRASIL CANADA CHILE CHINA INDIA ISTANBUL KOREA LEBANON MALAYSIA MEXICO NEW ZEALAND PERU TAIWAN THAILAND PHILIPPINES

LE CORDON BLEU PARIS 13-15 Quai André Citroën 75015 PARIS • paris-ateliers@cordonbleu.edu • +33 (0)1 85 65 15 75 cordonbleu.edu/paris

Château-de-luxe Ardennen

In dit prachtige, onlangs gerenoveerde 18de-eeuwse kasteel zijn de kamers heerlijk luxe, de maaltijden un régal en de spa weldadig. Dit intieme hotel (tien kamers) is de ideale bestemming voor een romantisch en gastronomisch weekend à deux. Het ligt op zo’n 3,5 uur rijden van Utrecht pal aan de Maas in een klein dorp, net over de Belgisch-Franse grens. Laat je in de watten leggen door de chef, en ’s zomers regelt het hotel boottochten met luxe picknick, bereid door diezelfde chef. Logis Château de Wallerand, vanaf €382 per nacht. chateaudewallerand.com, logishotels.com/nl

Dormir

Het perfecte plaatje

Auvergne-Rhône-Alpes

Van de bossen in de Ardennen tot de bergen in de Alpen; slaapadressen voor mooie winterwandelingen, met daarna een gastronomisch diner. DOOR SERENA CARUSO

Sneeuwzicht

Bij de kliffen

Geniet in Val d’Isère van een witte kerst in de besneeuwde bergen, met een glas wijn bij de open haard en een diner met specialiteiten uit de regio, zoals diot-worst. Dit maison d’hôtes van twee hartelijke vrouwen heeft maar vijf kamers, wat de sfeer intiem maakt. En na een wandeling warm je op in de sauna of hottub met uitzicht over het dal. Chalet Colinn, vanaf €120 per nacht. chaletcolinn.com

Net buiten Étretat, beroemd vanwege zijn spectaculaire kliffen, ligt hôtel de charme Le Donjon-Domaine Saint Clair. In dit huis schreef Maurice Leblanc zijn boeken over Arsène Lupin. Naast een terras met buitenzwembad is er een jacuzzi op de toren met uitzicht over het dorp, de zee en de witte kliffen. En op loopafstand liggen een golfbaan, een tennisbaan en de mooie tuinen van Étretat. Domaine Saint Clair, vanaf €120 per nacht. hoteletretat.com

Savoie

Normandië

Tussen indrukwekkende bergen, waaronder de Mont Blanc, heb je overal in hotel La Folie Douce een onwerkelijk mooi uitzicht. Een perfecte uitvalsbasis voor een bezoek aan bergtop Aiguille du Midi, een bergwandeling of een treinrit naar de Mer de Glace. Terug in het hotel na een winters uitstapje kun je je heerlijk opladen in het zwembad, de spa of het restaurant. La Folie Douce Hotels Chamonix, vanaf €95 per nacht. lafoliedoucehotels.com

LEVEN IN FRANKRIJK 11

12 LEVEN IN FRANKRIJK

Zuid-Franse gastvrijheid

COMPSSURARTUBY

Al negen generaties lang

Eeuwen geleden wisselden de postkoetsen tussen de Alpen en de Middellandse Zee er hun paarden, nu stop je er voor koffie of lunch op weg naar de Gorges du Verdon: Comps-sur-Artuby. Eén ding is onveranderd: Grand Hôtel Bain uit 1737 is al negen generaties in handen van dezelfde familie. TEKST & FOTO’S HANS AVONTUUR

Le Grand Hôtel Bain, ca. 1900.

on, désolé. Eigenaar Arnaud Bain weet ook niet precies wanneer en waarom. Ooit is het woordje ‘Grand’ voor de naam Hôtel Bain gezet. Maar in plaats van marmeren badkamers, gouden kranen en designmeubilair, word je in Grand Hôtel Bain omarmd door iets dat steeds schaarser en waardevoller is: authentieke gastvrijheid. Arnaud vindt die warme sfeer niets bijzonders. Logisch, want dat is bij Bain altijd zo geweest. Sinds 1737, al negen generaties lang. En met zoon Clément staat de tiende al klaar om de geschiedenis voort te zetten. “Onze vaste gasten, de passanten, vrachtwagenchauffeurs en reizigers komen niet voor luxe”, zegt Arnaud. “Ze willen een fijne kamer en een goede betaalbare maaltijd.” Met die kwalificatie doet Arnaud zichzelf tekort. Het eten bij Bain is inderdaad niet hip. Maar het is voortreffelijk in al zijn eenvoud. Er komen de lekkerste gerechten op tafel. De meeste naar het recept van oma, die de kleine Arnaud leerde › koken, maar met slimme aanpassingen die de

Het hotel rond 1960.

Anno 1990.

LEVEN IN FRANKRIJK 13

“Er is nooit gevraagd naar mijn toekomstplannen. Het hotel ging van ‘père à fils’” authentieke plats verder verfijnen in smaak. “Ik ben in de keuken opgegroeid”, vertelt Arnaud. “Er is nooit naar mijn dromen of toekomstplannen gevraagd. Het hotel ging van père à fils. Dat was gewoon zo. En ik ben gelukkig hier. Het dorp is niet veel veranderd, de mensen evenmin. Ik hou van deze plek en de omgeving. Als fietser rijd ik voor de deur weg voor de mooiste rondes.”

Proef maar!

Fraaie reclame voor het benzinestation; vergezicht op Comps-sur-Artuby.

14 LEVEN IN FRANKRIJK

Le Grand Hôtel Bain is gebouwd ten tijde van koning Lodewijk XV en was een belangrijke halte op de handelsroute tussen Castellane en Draguignan, tussen de Alpen en de Middellandse Zee. Hier verversten de koetsiers hun paarden. Op de plek waar toen de dieren stonden, staan nu de fietsen en motoren van de gasten. De weg loopt nog altijd direct langs het hotel. Voor de deur kun je twee kanten op. Richting zee of richting het achterland, met de Gorges du Verdon als topper. Ik volg de weg landinwaarts naar het kleine Trigance, dat als een vesting tegen een heuvel ligt. Een kasteel, nu hotel-restaurant, op de top. Ik bel er aan bij Michel Bernard, imker en samen met zijn broer Claude honingmaker in het bedrijf dat zijn vader na de Tweede Wereldoorlog begon.

“We werken vanaf het begin samen met Le Grand Hôtel Bain”, vertelt Michel, terwijl hij me meeneemt naar het atelier dat schuilgaat achter een van de gesloten deuren in het dorp. De honingraten staan er klaar om verwerkt te worden. Met een groot mes schraapt Michel de honing eraf en doet deze in een soort centrifuge, die het sap scheidt van het afval. “Werken met bijen is delicaat”, legt Michel uit. “Het systeem van koningin, werkbijen, mannen, vrouwtjes, korven en volken is complex en gevoelig. We zorgen goed voor ze, maar komen ondanks al onze ervaring nog altijd voor mysteries te staan. Soms heb je volop lavendel en nauwelijks honing, de andere keer staan de kastanjes nauwelijks in bloei en heb je volop honing... Dat maakt het mooi en uitdagend.”

Comps-sur-Artuby

Met de klok mee: honingmaker Michel; terras bij kasteel Bargème; kerkinterieur in Comps-sur-Artuby; .

Michel is trots op zijn bijen en honing: “Het is een eerlijk, ambachtelijk product dat heel anders smaakt dan die Chinese fabriekshoning uit de supermarkt. Proef maar!” Arnaud Bain gebruikt de honing van Michel voor onder meer zijn gebak en de souris d’agneau au miel et romarin, een gerecht waar het hotel-restaurant om bekendstaat en waarmee het zelfs de nationale televisie wist te halen.

Robuust karakter Het is prachtig rijden door het achterland van Comps. Bossen, knokige velden, vergezichten, hoge kale bergtoppen, een eeuwenoude brug en een gehucht met de leukste naam van Zuid-Frankrijk: Soleils. Dat een emir uit Qatar in deze pure

omgeving voor zichzelf een enorm terrein heeft gekocht om één keer per jaar te kunnen jagen, wordt in de dorpscafés met afkeer besproken. Ik rijd over een slingerweg naar het hoger gelegen Bargème. Nog niet zo lang geleden bestond het dorp uit een handvol huizen, minstens zoveel ruïnes en de overblijfselen van een kasteel. Investeerders hebben de plek ontdekt en er wordt nu druk gerenoveerd. Hopelijk houdt het dorp zijn stoere karakter. Kunstenares Elsa Leroy heeft haar atelier aan de rand van de oude kern. Ze is druk met het inrichten van een nieuwe tentoonstelling met eigen werk en dat van bevriende collega’s. Elsa werkt vooral met leisteen. Ze maakt er sculpturen van en ‘krast’ er › fantastische afbeeldingen en figuren in.

LEVEN IN FRANKRIJK 15

16 LEVEN IN FRANKRIJK

Comps-sur-Artuby

“Ik houd van leisteen”, zegt Elsa. “Op veel plekken werd het vroeger gebruikt als dakbedekking, maar de meeste mijnen zijn gesloten. Het is nu een uitdaging om mooie stukken te vinden en daar mijn creativiteit op los te laten. Veel ontwerpen wekken de suggestie van fossielen, ze zijn heel natuurlijk.” Na het bezoek dwaal ik door de steegjes en lunch ik bij Les Jardins de Bargème, met uitzicht over de hele vallei. Ik eet een salade geitenkaas met een glas wijn uit de streek erbij. Veel mooier kun je niet zitten.

Tien generaties Terug in Comps-sur-Artuby staat Arnaud in de keuken om het avondeten voor te bereiden. Op het terras zijn wat dorpelingen en twee wielrenners neergestreken. Brigitte, de Nederlandse vriendin van Arnaud, neemt me mee door het hotel. Langs de waskamer waar de handdoeken naar schoon en fris ruiken, regelrecht door naar de kelder die verschillende etages heeft voor opslag, wijnen en een minikantoor. “Hier doet Arnaud elke week met de hand de boekhouding”, zegt Brigitte. “Zoals het generaties lang is gegaan. De computer vindt hij iets voor zijn opvolger.” Als nieuwkomer in de familie heeft Brigitte ondertussen toch een paar kleine succesjes geboekt: “De oranje en gele tafelkleedjes zijn verwijderd en in het restaurant hangen eindelijk op de juiste hoogte historische foto’s. Daar hadden ze zelf nooit aan gedacht. Voor de Bains is het niet speciaal dat het

“Hier doet Arnaud elke week met de hand de boekhouding” hotel al negen en straks tien generaties in dezelfde familie is. Maar voor de meeste bezoekers juist wel.” Het hotel leeft en heeft een eigen ritme. Arnaud en zoon Clément staan in de keuken, vader Jean-Marie laat er af en toe zijn gezicht zien, de klusjesman snelt met gereedschap aan zijn riem voorbij, de jonge serveerster oefent het ontkurken van een wijnfles en er zijn altijd vaste klanten in de buurt, zoals de muzikant die alleen champagne drinkt en een oogje heeft op de zus van Arnaud. Die avond is het druk in het restaurant. Er komt een paté van everzwijn op tafel, gevolgd door een omelet met truffel en daarna crème brûlée. Allemaal huisgemaakt en om de vingers bij af te likken. Ook zonder mutsen van Gault Millau of sterren van Michelin. Precies zoals de familie Bain dat al negen generaties lang doet. Clément heeft ondertussen ook in exclusieve keukens gewerkt, dus mogelijk krijgt het verhaal Bain bij de tiende generatie een verrassende wending. Clément lacht als ik hem ernaar vraag. Hij wil de culinaire kant op. Arnaud vindt de ambitie mooi, maar vraagt zich af of het bij Bain en Comps past.

Bijzondere ontmoetingen De volgende ochtend word ik gewekt door de klok van het gemeentehuis. Hij slaat kort en fel. Daarna volgt de kerkklok, vol en harmonieus. Ik sta op en klim naar de twee kapellen die rond 1100 door › de Tempeliers boven het dorp zijn gebouwd.

Linkerpagina: lederwaren in Comps. Deze pagina: boven: kasteel Bargème; links: de 9de en 10de generatie aan het werk.

LEVEN IN FRANKRIJK 17

Niet meegaan op de golven van de mode, maar meegaan met de tijd Beide zijn sober, maar vol symboliek. Zo heeft de kapel van Johannes de Doper een raampje op het oosten. Op de naamdag van de patroonheilige – 24 juni – schijnt het licht er bij zonsopkomst zo doorheen dat het een kruis projecteert op het plafond. Weer buiten kijk ik uit over een wereld van rotsen, struiken en steeneiken. Het water van de Jabron heeft een diepe vallei in de heuvels gesleten en aan de horizon zweven de gieren boven de Gorges du Verdon. Terug in het dorp passeer ik het atelier van Jean-Paul Coddretto, leerbewerker. Hij is opgegroeid in Algerije, zijn vader zat bij het Vreemdelingenlegioen en zelf belandde hij als militair op de nabije legerbasis van Canjuers. Geitenboer Cyril Gelman.

18 LEVEN IN FRANKRIJK

De winkel is een bazaar: tassen, schoenen, vellen leer, jasjes, nog meer vellen leer. Alles ligt er kriskras door elkaar opgestapeld. Net als ik me afvraag hoe iemand hier van kan leven, wordt er een bestelling geplaatst voor handgemaakte schoenen. Met gespijkerde zolen, zoals het hoort. “En we vervangen bijvoorbeeld ook de leren stoelen van vintage auto’s”, vertelt hij met de armen in de zij. De ontmoetingen met bijzondere mensen horen bij de leukste dingen van Comps en omgeving. Elsa de kunstenares, Michel de imker, Jean-Paul van het leer en Cyril Gelman, die na twaalf jaar timmeren besloot om geitenboer te worden om zo meer met de natuur te kunnen leven: “Geiten laten zich niet dwingen. Je moet een band opbouwen en op gevoel werken.” De laatste avond in Comps-sur-Artuby. De familie doet het ook op hun eigen manier. Niet meegaan op de golven van de mode, maar meegaan met de tijd en vasthouden aan wat al eeuwenlang goed is. Dat begon in 1737 met Claude Bain en is voortgezet door Barthélemy, Joseph, Jean-Baptiste, Eloi, Victor, René, Jean-Marie, Arnaud en straks Clément. Morgen staat de kloof Gorges du Verdon op het programma, een halfuur verderop. Op weg naar het restaurant loop ik langs de keuken waar Arnaud op zijn vaste plek achter het fornuis staat: “Bonsoir chef, qu’est-ce qu’on mange ce soir?”

Comps-sur-Artuby

Tips & adressen Comps-sur-Artuby dateert van rond 1100 en ligt op een hoogte van 900 meter. Dat de Tempeliers hier een vesting bouwden had alles te maken met het feit dat hier een belangrijke handelsroute tussen de Alpen en de Middellandse Zee liep. Er wonen iets meer dan 300 mensen. comps-sur-artuby.fr

LOGEREN

Grand Hôtel Bain Het hotel dateert van 1737 en diende onder koning Louis XV aanvankelijk als afspanning voor de postkoetsen. Het hotel is telkens een beetje groter geworden en met de tijd meegegaan. Vooral de komst van de auto begin 20ste eeuw zorgde voor verandering. Er kwam een benzinepomp voor de deur en de eerste toeristen arriveerden. Het tweesterrenhotel heeft zeventien kamers die niet luxe, maar wel comfortabel zijn, met eigen sanitair. Tweepersoonskamer vanaf €70. grand-hotel-bain.fr

ETEN & DRINKEN

Les Jardins de Bargème (Bargème) Hier ga je in de eerste plaats naartoe voor het terras met droomuitzicht. In de schaduw van de bomen (of op een plek in de zon) kijk je uit over bergen en de vallei. De meeste producten komen uit de streek en worden ter plekke klaargemaakt. +33 (0)6 98360566 Le Piccolo (Trigance) De bar bevindt zich op een pleintje in het hart van de oude kern van Trigance. Perfect adres voor een kop koffie in de ochtend, met een verse croissant erbij van de bakker. Het dorpsleven trekt hier aan je voorbij. +33 (0)9 88022277 Le Mur d’Abeilles (Rougon) Als je de Gorges du Verdon gaat bezoeken, moet je even verder omhoogrijden naar het dorpje Rougon. Aan de rand ervan ligt dit kleine restaurantje dat bekendstaat om zijn crêpes met adembenemend uitzicht op de kloof en de bergen eromheen. +33 (0)4 92837633

STREEKPRODUCTEN

Ferme de la Colle (Trigance) Voor de lekkerste geitenkaas in de omgeving moet je bij Cyril en familie zijn. De geiten krijgen er de ruimte en van de melk worden verschillende soorten kaas gemaakt. Een kwestie van proeven en de lekkerste kopen. 2280, route de la Cornuelle Miel des Gorges du Verdon (Trigance) Claude en Michel Bernard hebben het bedrijf voortgezet dat hun vader begon na de Tweede Wereldoorlog. Hun korven verhuizen mee met de seizoenen. Van lavendel naar kastanjes, bergbloemen, bonenkruid en heide. 29, rue du Portail Boulangerie Bio Halverwege het gehucht Soleils en de Gorges du Verdon staat Le Moulin de Soleils, een geliefde lunchplek van dagjesmensen. Maar je kunt er ook terecht voor huisgemaakt biologisch brood en een uitgebreid assortiment taartjes en koekjes. +33 (0)4 94769262

KUNST KIJKEN

Elsa (Bargème) Aan de rand van de bebouwing heeft Elsa haar atelier met vooral kunstobjecten in leisteen. Ze werkt met dit materiaal omdat het ruw en fragiel tegelijk is. De vormen en afbeeldingen doen denken aan fossielen van vooral planten. elsa-sculpteur.com Christel Schlierkamp (Trigance) De van oorsprong Duitse Christel heeft haar ateliergalerie aan de voet van Trigance. Vanuit haar tuin kijk je op het dorp. Ze werkt veel met beton, klei en hout. christel-schlierkamp.com

MEER INFORMATIE • tourisme-dracenie.com • visitvar.fr

LEVEN IN FRANKRIJK 19

Frank

Frank Renout is correspondent in Frankrijk voor verschillende media, waaronder het NOS Journaal en het AD. Hij woont in een gehucht ten westen van Parijs.

De leukste straat van Parijs Parijs staat wereldwijd bekend als paradijs voor shopaholics. En terecht. Je kunt verdwalen in de peperdure Le Bon Marché, met al z’n grandeur, kasten vol boeken en rekken vol schoenen én met z’n waanzinnig luxe Grande Épicerie, waar je een fles water kunt kopen voor €39,80 – maar dan is het ook wel een ‘Virgil Abloh, édition limitée Activate Movement Blanche’ met een dop van bamboe. Je kunt ook ronddwalen in de straatjes van de Marais. Charme en schoonheid troef. De wijk is natuurlijk bekend door de gevestigde én jonge modeontwerpers en hun winkeltjes, maar je vindt er ook La Belle Hortense, ‘misschien wel de leukste bar van Parijs’ (ja, ik quote mezelf). En natuurlijk café La Perle, waar John Galliano onder invloed en scheldend zijn eigen graf groef, waarna Dior hem aan de kant zette. En toch. Als ik mag kiezen ga ik naar de Rue Montorgueil, in hartje Parijs. Op het eerste gezicht een doodnormale rechte straat, alleen voor voetgangers, een paar honderd meter lang. Maar dan… Ik koop er de tomaten en kaasjes voor het avondeten. Er zijn volop terrassen en restaurants. Je vindt er paraplu’s bij de stoffige huishoudwinkel links en paracetamol bij de apotheek rechts. Buurtbewoners doen hier hun dagelijkse boodschappen, lopen een blokje om met de hond of strijken eind van de dag neer voor een apéro. En vanuit heel Parijs komen mensen naar de straat voor de Italiaanse of Griekse delicatessen, voor de wijnwinkels of voor het uitgebreide aanbod (Franse) kazen. Shoppen en flaneren, zakelijk of zwoel, het gebeurt hier allemaal. Dwars door elkaar. Ouders halen in de buurt hun

kinderen van school en kopen hier aan het eind van de middag een goûter voor de kleintjes. Tieners wippen naar binnen bij Starbucks, smulpapen kiezen voor de chique delicatessen van Ladurée. Alles en iedereen in Parijs komt in de Rue Montorgueil samen. Aan de zuidkant ligt de Bourse de Commerce – het museum van multimiljonair François Pinault – en aan de noordkant liggen in één straatje de Frenchie-zaken van sterrenkok Grégory Marchand. Er zijn historische publiekstrekkers in de straat, waardoor zelfs een toerist wel eens in de Rue Montorgueil belandt. Slakken eten, dat doen ze (sinds 1832) bij L’Escargot Montorgueil. Patisserie kopen ze (sinds 1730) bij Stohrer. Maar er is iets in de straat wat je niet meteen ziet, maar wat wel de magie verklaart. Ik wist niet meteen wát het was, dus ben er maar eens speciaal voor gaan wandelen. De straat op en neer. Kijkend en speurend, ruikend en luisterend. En nog eens. En nog eens. En nu weet ik het… De Rue Montorgueil is een Parijse straat die vrolijk maakt. Telkens als ik er loop, gaan mijn mondhoeken omhoog. Ik kijk om me heen en misschien verbeeld ik het me, maar ik zie overál lachende mensen. Omdat de hond wegrent, omdat ze net truffelbrie hebben gekocht, omdat ze verliefd hand in hand lopen, omdat de parfumwinkel zijn voordeur opent en zijn heerlijke huisgeur over straat verspreidt, omdat je hier die ene winkel vindt die de lieflijke blikjes vis van Belle-Île verkoopt. Kortom: omdat er nergens in Parijs een straat is die zó uitnodigt om langzaam te slenteren, om je om te draaien en om daarna gewoon weer terug te lopen. En als je dat gedaan hebt, zijn er de terrassen waar je kunt kijken hoe anderen slenterend heen en weer lopen en nog even niet naar huis willen.

SHOPPEN EN FLANEREN, ZAKELIJK OF ZWOEL, HET GEBEURT HIER ALLEMAAL. DWARS DOOR ELKAAR

LEVEN IN FRANKRIJK 21

La France & moi

Ze werken al jaren in Frankrijk en spreken soms Nederlands met een Frans accent. In deze rubriek vertellen Nederlanders over de charme en de valkuilen van het werkende leven in Frankrijk. Deze editie: musicalartiest Moniek Boersma

Musicalactrice, zangeres en zangpedagoog Moniek Boersma (36) woont in La Croix-Valmer aan de Côte d’Azur. Sinds ze in 2013 met haar partner Roy naar Frankrijk vertrok, vierde ze triomfen in musicals als Ghost en Romeo et Juliette. Als variétéartiest treedt ze op van Saint-Tropez tot Singapore. TEKST FABIAN TAKX FOTO’S EIGEN ARCHIEF

“Frankrijk bleef kriebelen”

n mijn jeugd gingen we met het gezin bijna altijd kamperen in Frankrijk. Omdat ik ervan baalde dat ik de taal totaal niet beheerste, besloot ik in 2006 en 2007 in mijn zomervakantie te gaan werken op een Franse camping, dicht bij waar we nu wonen. Overdag stond ik in de winkel en ’s avonds in het restaurant. Zo heb ik vloeiend Frans leren spreken. Zingen? Nee, dat deed ik hooguit bij de karaoke.”

Kirrwiller “Ik ben opgeleid als muziekdocent aan het conservatorium Utrecht. Maar toen ik besefte dat ik liever zelf op het podium wilde staan, ben ik muziektheater gaan studeren aan het conservatorium in Tilburg. In 2012 kreeg ik mijn eerste contract, in het ensemble van de musical Aspects of Love van Andrew Lloyd Webber. Maar Frankrijk bleef kriebelen. Roy, die ik in 2008 leerde kennen, wilde ook graag in Frankrijk wonen en werken. Die kans kwam in 2013, toen ik na een auditie in Parijs werd aangenomen. Alleen, toen we wat beter keken, bleek dat niet in Parijs te zijn, maar in het Royal Palace Kirrwiller. Kirrwiller ligt in de Elzas, niet ver van de Duitse grens. Echt in the middle of nowhere, een dorp met driehonderd inwoners en een

gigantische musichall. Zo’n typisch cabaret à la Moulin Rouge of het Lido. Ik was daar te zien als meneuse de revue, ofwel leading lady. Een voorstelling met goochelaars, acrobaten en andere circusacts, waar busladingen Duitse en Franse ouderen op af kwamen uit een cirkel van zo’n 200 kilometer. Zes shows per week, voor duizend man. Roy kon aan de slag in het restaurant. We woonden er mooi, in een appartementje met uitzicht over de wijngaarden. De Elzasser wijnen bleken verrassend lekker en de Elzassers supervriendelijk. Maar we moesten wel oppassen, want ze houden daar erg van goed eten. Voor je het weet kom je kilo’s aan van de kaas, vlees en flammkuchen.”

Zomervakantie met zus Kirsten in de Franse bergen; optreden in Saint-Tropez; Isola 2000, het skigebied op maar 2,5 uur rijden van het huis van Moniek en Roy.

Beltende vampier “In 2014 deed ik auditie bij Stage Entertainment in Parijs en werd aangenomen voor de musical Bal des Vampires. Die voorstelling in het Théâtre Mogador is gebaseerd op een film uit de jaren zestig, The Fearless Vampire Killers van Roman Polanski, die ook nu de regisseur was. Ik speelde Magda, een bijrol die ik altijd al wilde. Ik ben sopraan, maar ik kan heel goed ‘belten’, dat wil zeggen: verantwoord in een vol register hoger zingen, dus ik was er geknipt voor. We woonden in een appartement in Parijs, ›

LEVEN IN FRANKRIJK 23

“Sinds 2016 treed ik ’s zomers ook op in restaurants in Saint-Tropez, echt voor de blingbling” Met Roy op hun favoriete strand in La Croix-Valmer; Moniek in actie tijdens de show van Royal Palace; met haar tegenspeler Grégory Benchenafi in de musical Ghost.

Côte d’Azur maar na dat seizoen waagden we zes jaar geleden de sprong naar het zuiden.”

Dansen met Mickey “In 2015 kreeg ik de rol van Lady Capulet, de moeder van Julia, in de musical Romeo et Juliette. Met die voorstelling heb ik getoerd van Zuid-Korea en Taiwan tot China en Rusland. Tot covid waren we ieder jaar twee maanden weg, geweldig was dat. Sinds 2016 treed ik ’s zomers ook op in een groep restaurants in Saint-Tropez en omgeving, echt voor de blingbling. In L’Opéra bijvoorbeeld en café Le Quai. We zingen van alles: jazz, pop, rock en disco, en dansen met de gasten. Zes dagen per week, zes maanden per jaar. Fysiek erg zwaar, maar fantastisch om te doen. Daarnaast treed ik op op privéfeesten, van Monaco en Nice tot Singapore en Kazachstan. ’s Winters stond ik in Mickey’s Christmas Show in Disneyland Parijs, met een bigband, zangers en dansers.”

Ghost “Een hoogtepunt was de hoofdrol in de musical Ghost in 2019. Ik speelde Molly Jensen, de rol die in de film door Demi Moore werd gespeeld. Ook in het

24 LEVEN IN FRANKRIJK

Théâtre Mogador. Maar in 2020 werden, op vier maanden optredens in Saint-Tropez na, alle voorstellingen waarin ik meedeed geannuleerd vanwege covid. In december ga ik voor het eerst naar de Alpen om te zingen in een restaurant. Ik vind het niet erg dat het even wat minder is. Ik heb jarenlang op alle mogelijke rollen gejaagd, met als bekroning de hoofdrol in Ghost, maar nu heb ik veel meer rust en doe ik alleen nog auditie voor musicals en shows die echt bij me passen. Auditeren is slopend. Vier van de vijf keer word je afgewezen, dat hoort nu eenmaal bij dit vak.”

“Sinds twee jaar wonen we in La Croix-Valmer aan de Côte d'Azur. Roy werkt op het wijndomein Domaine de la Croix. Als ‘cavist’ is hij verantwoordelijk voor de wijnkelder. Kinderen? Nee, wel twee katten. Ik lig nu, half oktober, heerlijk op een ligbedje in de tuin. We wonen in een fijn huis in een résidence met een gemeenschappelijk zwembad. La Croix-Valmer is een levendig dorp, in de winter is er ook genoeg te doen. En de dorpelingen zijn aardig, althans buiten het seizoen, want als de toeristen er zijn, zijn ze niet te genieten. Ze leven ervan, maar ze mopperen er ook graag op. Minder leuk in Frankrijk is de eindeloze wachttijd voor alles. Een telefoontje met een of andere instantie kost je al snel een uur, en dan hoor je vervolgens dat je allerlei papieren moet opsturen om het geregeld te krijgen. Maar het kan ook juist stressverlagend werken. Je wéét dat het allemaal langzaam gaat en stelt je erop in, niet zoals in Nederland waar alles snel en meteen moet. Na zes jaar hebben we hier goede Franse vrienden dus we blijven hier voorlopig wel. Ook al krijg ik weer een mooie rol in Parijs of waar dan ook, onze basis is hier.”

moniekboersma.com

Côte d’Azur Vakantie aan de Côte d’Azur, direct aan het strand ? In de schaduw van een uitgestrekt pijnbomenbos aan de kust vind je vijfsterrencamping Camp du Domaine, een ideale plek voor de hele familie. Als je ’s avonds voor je camper, tent of kampeerauto onder de sterrenhemel het geruis van de zee hoort, raak je vanzelf betoverd. Dit is de camping aan zee waarvan je gedroomd hebt. Voor ieder wat wils, en huren kan ook. De bungalows, die iets hoger liggen op een beboste heuvel, bieden vanaf hun terras zicht op zee. Op deze grote camping vind je alles wat je nodig hebt, van restaurants en bars tot een supermarkt.

Bezienswaardigheden

Als je graag de omgeving wilt verkennen, kun je Monaco en Saint-Tropez bezoeken. Bormes-les-Mimosas, een typisch Provençaals dorp met kronkelige straatjes, ligt maar een paar minuten wandelen van de camping. Het oude vissersdorp Le Lavandou bereik je via een pad langs de kust. Op donderdagochtend is er een markt. De camping organiseert ook uitstapjes met de minibus of een rondleiding. Gewoon praktisch.

Op de camping

Voor kleine kinderen zijn er mooie speeltuinen, waterfonteinen en een gratis Miniclub. Je vindt er zelfs speciale babybaden! De kinderen kunnen boogschieten, windsurfen en waterskiën, voor jongeren is er de mogelijkheid tennis of beachvolleybal te spelen. En als uitdaging misschien zelfs een duik- of zeilcursus doen. ’s Avonds zorgt een animatieteam voor plezier. Camp du domaine is een geweldige vakantiebestemming, op een prettige afstand van de hectiek van St. Tropez.

CAMP DU DOMAINE 2581 La Favière F-83230 Bormes-les-Mimosas Tel. (0033) 4 94 71 03 12 GPS 43.1179, 6.35183 Geopend van begin april tot eind oktober. De camping ligt in een park van 49 hectare direct aan het strand en heeft vele plaatsen voor camping en bungalows.

Camp du Domaine verzekert zijn gasten dat alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen zijn genomen om de verspreiding van het corona-virus tegen te gaan.

www.campdudomaine.com

Warme wol voor koud Parijs Denk je dat je het in de winter warmer hebt als je een paar honderd kilometer richting zuiden verhuist, dan heb je het mooi mis. In Parijs worden de huizen niet zo degelijk gebouwd als door ons noorderlingen en daar kan ik over meepraten. Overal tocht en giert het tussen de spleten en kieren. Heeft je appartement iets wat op een centrale verwarming lijkt, dan ben je een mazzelaar. Ielige elektrische wanddingetjes die je niet warm houden, zijn nog aan de orde van de dag. Van de vier grote vensterramen van ons huis heeft er één – bij wijze van grap – dubbel glas. Verder moeten we de boel met kussens, sokken en oude truien zelf dichten. Tijdens een strenge winter in de vorige eeuw woonden we met drie Nederlandse studenten bij een armlastige doch hoogneuzige comtesse in de zijvleugel van haar hôtel particulier. Alles wat voor verwarming doorging was ermee opgehouden en adel (de comtesse en haar zoon, de comte, ditmaal met druipneuzen) en plebs (wij)

huisden gezamenlijk in de keuken zo groot als een balzaal, waar we de oven op het maximaal aantal graden zetten met het deurtje open. Een andere winter na de eeuwwisseling kregen wij als post graduate studenten het mooiste vier meter hoge atelier van de Beaux Arts tot onze beschikking. Daar hield de verwarming het in een ijskoude februarimaand helemaal voor gezien, zodat wij er in dikke jassen, skibroeken en handschoenen probeerden te werken. Zodra we onze monden openden, bliezen we ademwolkjes door de ruimte. Naar huis gaan had ook weinig zin, want in de Cité des Arts waar we woonden, hielden de verwarmingen je onder het nulpunt zo warm als een handvol zwavelstokjes. Een oplossing zou een compagnon zijn die je in het nonnen-éénpersoonsbed op menselijke wijze warm hield, maar dit was verboden en werd door conciërges met adelaarsogen dag en nacht in de gaten gehouden. Warme wolletjes zijn dus een must in Parijs. Gelukkig zijn daar de vrolijke

mutsen, sjaals en de opnieuw in de mode zijnde spencers van de Manufacture Hazao. Het merk is een samenwerking van twee vriendinnen die een stokoude breimachine op zolder vonden, deze opnieuw olieden om de leukste warme winterkleding van pure wol (van Franse schapen, dus: chic) in elkaar te breien. manufacturehazao.com

Lekker dobberen De zeebenen die wij als Nederlanders hebben meegekregen komen goed van pas in het supergezellige bootrestaurant Francette, dat aan de voet van de Eiffeltoren dobbert. Ze hebben heerlijke no-nonsense streetfoodhappen en een goed gesorteerde wijnkelder waar je ook flessen voor thuis kunt inslaan. Bij Port de Suffren. francette.paris

26 LEVEN IN FRANKRIJK

Coups de Cœur Paris Kunstenaar Eugenie Goldschmeding woonde twintig jaar permanent in Parijs en pendelt nu tussen Berlijn en Parijs.

Literair verzetje

Op winteravonden is het onze favoriete sport om van het twaalfde arrondissement naar Saint Germain te banjeren, op zoek naar een inspirerende plek. In de voormalig literaire buurt hebben nog een paar boekhandels dapper standgehouden, waaronder de oerknusse L’Écume des Pages op 174, boulevard Saint-Germain. Doordeweeks en op zaterdag open tot 23:50 uur en op zondag tot 21:00 uur. ecumesespages.com

Tralala in Lourdes

Twee New Yorkers in Parijs

de afgelopen tijd allerlei hommages kreeg. Zo keert haar werk (de bekende sensuele bloemen in close-up) terug in campagnes van Zara, wordt ze bezongen door musici als Jenny Hval in ‘Six Red Cannas’ en is ze de inspiratiebron van jonge kunstenaars. O’Keeffe verruilde de stad New York voor het stoffige landschap van Nieuw Mexico, om daar tot haar dood te werken aan sensuele en krachtige afbeeldingen van de natuur en landschappen. centrepompidou.fr

Wereldberoemd werd illustrator Saul Steinberg met zijn geestige New Yorker-cover uit 1976, een knipoog naar de op zichzelf gerichte blik van de Big-Apple-bewoners. Zijn van zeer subtiele humor doordrongen tekeningen zijn te zien op de expositie Entre les lignes, waar ook zijn werkwijze wordt getoond: hoe hij zijn eigen tekeningen uitknipte en scheurde om in speelse en originele composities opnieuw in elkaar te zetten. Buurvrouw in het Centre Pompidou is de eigengereide Georgia O’Keeffe, die

Niets zo leuk als Frans leren door liedjes te zingen uit een comédie musicale. De recente film Tralala van de gebroeders Larrieu leent zich hier goed voor. Les frères régisseurs scheppen er plezier in om ieder cliché op zijn kop te zetten. “Laten we een film maken zonder tralala”, zei de ene broer (vrij vertaald: een film zonder poespas). “Ja, en dan noemen we het hoofdpersonage Tralala!” zei de ander. En zo ontstond het thema van de verloren zoon Tralala die terugkeert in zijn geboortestad Lourdes. Acteur Mathieu Amalric, in Jezus-look, laat zijn stembanden vibreren als de mannelijke versie van de in Frankrijk populaire hijg-zangstem. Actrice Mélanie Thierry zingt over haar beste seksuele ervaringen terwijl ze omringd wordt door beeldjes van de Onbevlekt Ontvangen Heilige Maagd (we zijn immers in Lourdes) en zangeres Jeanne Cherhal is een waardig opvolgster van de France Gall. Soundtrack Tralala (La Bandeoriginale du film), YouTube Music, Spotify & Apple iTunes

LEVEN IN FRANKRIJK 27

7x SFEERVOL overnachten Met rozenblaadjes of hartjes van peperkoek Een goede remedie tegen een winterdip is een weekendje romantiek in een Franse stad. Zeker met een overnachting in deze fijne hotels. Cocoonen in de winter – wat overigens ook heerlijk is met een vriend(in) of in je eentje. TEKST SUZANNE BERGMAN

Bourg Tibourg

PARIJS

In een sieradendoos

La Course

BORDEAUX

Onder de sterren

Zeven kamers telt het Luxury Guesthouse la Course, en ze hebben allemaal iets speciaals. La Palombe Bleue is ingericht als een – luxueuze – treincoupé, dankzij de groene en naturelle tinten van La Piñada waan je je in de natuur van Les Landes en in de Lovebird Room kun je na een uitgebreide badsessie in het ronde bad heerlijk slapen in een hemelbed. Maar het kan nog romantischer: in de suite Manon dans les Étoiles op de bovenste verdieping heb je aan alle kanten uitzicht op de sterren. Door het glazen dak vanuit je bed, vanaf het privéterras én vanuit het verwarmde privézwembad op dat terras. Beneden wacht nog een verrassing: daar vind je een goed uitgeruste wijnkelder vol parels uit de regio. Waar je overigens ook van kunt genieten op het knusse terras van het hotel. Een fitnesszaal en hamam staan tot je beschikking en voor een ommetje vind je de jardin public om de hoek. Bordeaux is een stad die je ook in de winter heel goed kunt ontdekken op de fietsen die te huur zijn in het hotel: langs de oevers van de Garonne, door romantische straatjes en langs parken en pleinen. Zelf, of met een gids – fietstours te over. Een stop bij Cité du Vin, het spectaculair ontworpen museum over alle facetten van wijn en de wijnwereld, is een must.

Of een klein hotel groots kan zijn? Wel als Jacques Garcia tekent voor het interieur. De bekende Franse interieurdesigner maakte van het Parijse Bourg Tibourg een plek waar de mooiste antiekstukken, een oosters kleurenpalet, neogotische details en badkamers met mozaïek en zwartgranieten vloeren (en een groot bad!) een stijlvol geheel vormen. Een sieradendoos, zoals ze zelf zeggen. Zelfs de website is een plaatje. Het ontbijt is uitgebreid, de roomservicekaart origineel en luxueus – denk sushi, aardbeien en chablis. Een restaurant is er niet, maar aangezien het hotel in de Marais ligt, is er van alles te vinden op loopafstand. En de conciërge van het hotel is maar al te bereid om je daar tips over te geven, ook over de hipste galerieën en beste tentoonstellingen. Zoals La Collection Morozov – met grote kunstwerken van Franse en Russische meesters uit de collectie van twee Russische broers – in de van zichzelf al spectaculaire Fondation Louis Vuitton, te zien tot februari 2022. Parijs in december is nog magischer dan anders; aan het eind van het jaar pakt de ville lumière extra uit. Zodra het donker wordt, schittert Parijs waar je maar kijkt. Met veelkleurige lichtjes in de bomen, lichtprojecties op monumenten en sfeervol aangeklede kerstmarkten, zoals bij de Notre Dame en voor het Hôtel de Ville. Eind november onthullen de grote warenhuizen hun winteretalages. Een wandelingetje langs de ramen vol bewegende poppen, kerstversieringen en vele lichtjes brengt je gegarandeerd in kerstsfeer.

Extra romantisch: een filmsessie op je hotelkamer – het hotel heeft een uitgebreide collectie Franse films – met popcorn, een bordje macarons en roze champagne. Kamers: vanaf ongeveer €270. bourgtibourg.com

Extra romantisch: een privéproeverij in de wijnkelder of een massagesessie op je eigen kamer. Kamers: vanaf ongeveer €180. lacourse-bordeaux.fr

LEVEN IN FRANKRIJK 29

LILLE

Je eigen wellness

Private Room & Spa

30 LEVEN IN FRANKRIJK

Overnachten in je eigen spa, hier kan het! In Lille vind je onder de naam Private Room & Spa twee prachtig vormge geven en heel ruime hotelkamers – Room 28 en Room 40 – met alles erop en eraan. Hier kun je niet anders dan ontspan nen, in de jacuzzi of de infraroodsauna op twee passen van je queensizebed. Lekker relaxen, met je favoriete muziek – boxjes en Spotify Premium staan tot je beschikking. En Netflix ook, voor een filmavondje na afloop. Eigenlijk hoef je eenmaal binnen nergens meer heen: er is zelfs gedacht aan een kookplaat, ijskast en afwasmachine! Of je kiest voor een van de vele bezorgopties, van tapas tot champagne, te bestellen via de iPad die je in je kamer vindt. Maar ook als je wel graag buiten de deur wilt eten, zit je hier goed. De precieze locatie van de twee kamers wordt pas na je reserve ring onthuld, maar ze zijn sowieso te vinden in VieuxLille. Dat betekent dat restaurants en bakkers – voor het ontbijt – op loopafstand zitten, en natuurlijk al het andere dat VieuxLille te bieden heeft. De kathedraal, om maar iets te noemen, de Vieille Bourse en de gezellige middeleeuwse straatjes. Iets verderop vind je het Palais des BeauxArts, waar tot 14 februari een tentoonstelling over het werk van de Spaanse schilder Goya te zien is. En natuurlijk host Lille ook een kerstmarkt in december, met zo’n negentig kraampjes vol heerlijkheden uit de regio en van ver daarbuiten. Een ritje in het reuzenrad is onderdeel van de kerstbeleving.

Extra romantisch: rozenblaadjes, led-kaarsjes, handdoeken in de vorm van twee zwanen, een prachtig boeket, LOVE-ballonnen; de romantische menukaart is eindeloos. Kamers: vanaf €199. lille.private-room.fr

Romantisch overnachten

LYON

Genieten van geschiedenis

Het is nog niet eens zo heel lang geleden – van 1854 tot de jaren zestig, om precies te zijn – dat het Fourvière Hotel een klooster was. En dat zie je meteen als je binnenstapt: de receptie zit in de voormalige kapel. Probeer je mond maar eens niet te laten openvallen als je om je heen – en ook vooral omhoog – kijkt: wat een kleuren, wat een details! Via de deuren van de 75 hotelkamers kom je nog meer te weten over de geschiedenis van Lyon: op elke deur staat iemand afgebeeld die belangrijk is geweest voor de stad, met zijn of haar verhaal aan de binnenkant beschreven. De voormalige nonnencellen zijn nu de meest eenvoudige kamers van het hotel, maar nog altijd een stuk comfortabeler dan de nonnen gewend waren. In de vier gangen die de binnenplaats omgeven kun je heerlijk – en behoorlijk privé – dineren in bistro Les Téléphones. En dat is nog niet alles: het aperitief gebruik je in bar Les Collections, en restaurant Le Bouchon serveert de authentieke lokale keuken. Toe aan ontspanning? Buiten wacht het verwarmde zwembad van 25 meter lang, binnen de sauna met hamam en jacuzzi en voor wat actieve ontspanning is er een heuse jeu-de-boulesbaan. Toch loont het ook de moeite naar buiten te gaan, waar je bijna meteen struikelt over de beroemde basiliek van Lyon, die op dezelfde heuvel als het hotel ligt. De stad zelf ligt aan je voeten en is met een kabeltreinritje te bereiken. Daar vind je – naast heel veel leuke wijken – het fotogenieke Musée des Confluences, waar je tijdens de tentoonstelling La Terre en héritage mee terug wordt genomen tot in het neolithicum om te zien waar onze exploitatie van de natuur begon.

Extra romantisch: het arrangement met massage en champagne op de kamer en een versiering van rozenblaadjes. Kamers: vanaf ongeveer €130. fourvière-hotel.com

Fourvière Hotel

Cour du Corbeau

Domaine de Biar

Romantisch overnachten

MONTPELLIER

Omringd door de natuur

In 1727 zet een Franse baron een huis neer op het Domaine de Biar in de stijl van de folies montpelliéraines – landhuizen net buiten de stad Montpellier. En daar is het anno nu nog steeds heel goed toeven. Elke kamer heeft een eigen kleur en bijbehorende sfeer en het uitzicht op het omringende park is altijd even prachtig. In de zomer duik je midden in het uitgestrekte park zo het (buiten)zwembad in en wandelen kan er in elk seizoen. De paden leiden je langs het riviertje de Mosson, grote weilanden met de authentieke Camarguepaarden en wijngaarden zo ver het oog reikt. Op het domein zelf vind je ook paarden, die je tijdens een sessie equicoaching een boel kunnen leren over jezelf en hoe je communi ceert. Yogalessen volgen, een massage boeken of de hamam bezoeken: alle mogelijkheden om te ontspannen zijn hier voorhanden. En culinair gezien zit je er ook goed: duurzaam, dus je eet hier wat ze zelf verbouwen, of wat ze direct in de omgeving kunnen krijgen. Zes kilometer verder biedt Montpellier een prachtig oud centrum mét eigen Arc de Triomphe, statige boulevards en de hippe Marché du Lez, vol vintage, foodtrucks en brocante. En vanaf 24 november host Montpellier zijn eigen kerstmarkt, Les Hivernales, waar het lokale lekkers en moois dit jaar extra in de spotlight staan.

STRASBOURG

Onder de balken

In december verandert de hoofdstad van de Elzas in de kersthoofdstad van Frankrijk, en dat wil je echt zien. Strasbourg heeft helemaal onder de knie hoe je een goede kerstmarkt vormgeeft. Niet zo gek, want dat doen ze hier al sinds de 16de eeuw – het is dan ook de oudste en bekendste kerstmarkt van Frankrijk. Vanaf 26 november tot kerst vind je hier meer dan driehonderd kraampjes, op elf verschil lende markten met elk hun eigen thema. Grote kerstbomen, muziekoptredens, lokale heerlijkheden zoals peperkoek: een feest voor alle zintuigen! Om van markt naar markt te lopen hoef je alleen maar de lichtjes te volgen. En zo kom je ook nog eens vanzelf door het historische hart van Strasbourg, met zijn roze kathedraal, statige pleinen en vakwerkhuizen. In een daarvan zit al eeuwen een beroemd hotel, ooit geliefd bij Duitse keizers en Pruisische koningen. In 2007 is het Cour du Corbeau compleet gerenoveerd naar zijn prachtige oorspronkelijke renaissancestaat. De 63 kamers liggen vaak aan die zo typerende houten buiten galerijen, met balustrades met spijlen van houtsnij werk. In sommige slaap je onder hoge plafonds en balken, andere hebben een privétuintje, en de meeste kijken uit op de binnenplaats. Daar wordt met mooi weer een ontbijt geserveerd, waar gasten niet over uitgepraat raken – en dan hebben ze de cocktails uit de cocktailbar nog niet eens geproefd. Een restaurant heeft het hotel niet, maar op loopafstand is de dinerkeuze reuze. © Olivier Octobre

Extra romantisch: champagne op je kamer, met een peperkoekenhartje van een beroemde lokale bakker. Kamers: vanaf ongeveer €220 in het laagseizoen. cour-corbeau.com

Extra romantisch: een duomassage en je eigen suite compleet met bad-op-pootjes. Kamers: vanaf ongeveer €170. domainedebiar.com

LEVEN IN FRANKRIJK 33

NICE

In mediterrane sferen Hôtel Villa Rose

Net buiten het centrum van Nice ligt het charmante Hôtel Villa Rose. In een echte belle-époquevilla met poederroze muren en lichtgroene luiken, die in 2016 met veel zorg gerenoveerd is, vind je tien smaakvol ingerichte kamers met elk hun eigen sfeer en kleuren. Bij mooi weer ontbijt je (soms ook in de winter!) in de binnentuin onder de citroen- en bananenbomen. Hier kom je voor je rust, de mediterrane sfeer en de gastvrijheid van de gastheer en -vrouw die er alles aan doen om je je thuis te doen voelen. En als je extra ontspanning zoekt, boek je een van de twee privécottages met jacuzzi in de tuin, waar je de kleur van het licht kunt aanpassen aan je stemming. Vanaf de tramhalte om de hoek ben je zo in het kleurrijke centrum. De kronkelige straatjes en leuke boetiekjes van Vieux-Nice, musea als het MAMAC met zijn moderne kunst, het zeven hectare grote Parc Phoenix: Nice heeft van alles om je verblijf nog aangenamer te maken. En vanaf 16 februari tot 2 maart gaat Nice helemaal los tijdens het beroemdste carnaval van Frankrijk, deze keer volgens het thema ‘Roi des animaux’.

Extra romantisch: badderen bij kaarslicht in je privéjacuzzi onder het genot van een sushiplateau (of kaas, voor de liefhebbers) en champagne. Kamers: vanaf ongeveer €91 euro en privécottage vanaf €250 euro in het laagseizoen. hotelvillarose.com

34 LEVEN IN FRANKRIJK

+VANDYCK DEKBEDOVERTREK T.W.V. € 139,95 NU SAMEN VOOR MAAR

€ 80

Op een witte achtergrond wuiven deze vlierbloesemtakken in schakeringen van groen en blauw. De achterkant van dekbedovertrek Elderflower is effen, de kussens hebben aan beide kanten enkele takken. Het dekbedovertrek is gemaakt van 100% katoensatijn waardoor het heerlijk zacht en soepel aanvoelt. Abonneer u nu en ontvang de dekbedovertrekset in de maat van uw keuze: 2 x eenpersoons (140 × 200/220) 1 x tweepersoons (200 × 200/220) 1 x lits-jumeaux (240 × 200/220)

WORD ABONNEE De abonneeservice is op werkdagen bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur. Als bijdrage in de verzendkosten van het geschenk wordt eenmalig € 7 in rekening gebracht. Deze aanbieding geldt zolang de voorraad strekt. Neem contact op met de abonneeservice voor verzendtarieven naar het buitenland. U kunt het abonnement ook cadeau doen aan iemand anders, u ontvangt dan zelf het dekbedovertrek.

Ga naar leveninfrankrijk.nl of bel 088 2266634 70 LEVEN IN FRANKRIJK

Une belle histoire

Wat is er interessanter dan de liefde? Leven in Frankrijk stelt je voor aan de meest iconische Franse liefdeskoppels door de jaren heen. Deze keer: zanger/ componist/acteur Serge Gainsbourg en zangeres/actrice Jane Birkin.

Me Serge, you Jane 36 LEVEN IN FRANKRIJK

Hoe de liefde tussen de avant-garde Tarzan en zijn mooie Jane in de bohemiaanse jungle van Parijs oneindig bleek. TEKST CHANTAL VAN WEES FOTO’S SHUTTERSTOCK, IMAGESELECT

un liefdesrelatie duurde slechts tien jaar, hij is al sinds 1991 niet meer onder de levenden. Toch is de liefde eigenlijk nog steeds niet voorbij. Tot op de dag van vandaag waakt Jane over zijn erfgoed en brengt ze zijn werk overal ter wereld naar het podium opdat haar Serge, de geniale liedjesschrijver, niet wordt vergeten. Het is het verhaal van Belle en het Beest. Van de Franse avant-garde – ruig, tegendraads en charmant tegelijk – versus de Engelse roos – puur in schoonheid en sexy op een bijna kinderlijk onschuldige manier. Zonder twijfel waren zij het meest creatieve, glamoureuze paar dat tussen 1968 en 1980 heel Europa aan hun voeten kreeg. Het stel vormde de belichaming van de bohemiaanse levensstijl die voortkwam uit de swingende jaren zestig: levendig, zorgeloos en vol onontgonnen mogelijkheden. “Hij was een groot man. Ik was alleen maar mooi om naar te kijken”, zegt Jane Birkin later.

“Hij was een groot man. Ik was alleen maar mooi om naar te kijken”

Upper class en achterbuurt Jane groeit op in Engeland, ze komt uit een upper class familie. Op de landgoederen van haar jeugd droomt ze ervan een wereldberoemd actrice te

worden. Serge heeft een meer beladen afkomst: zijn Russisch-joodse immigrantenfamilie overleeft de oorlog in Frankrijk ternauwernood. Hij groeit op in de achterbuurten van Parijs, werkt zichzelf op van pianist tot liedjesschrijver, woordkunstenaar en componist van muzikaal gezien briljante songs, met in zijn teksten altijd een zweem van cynisme. De twee ontmoeten elkaar in 1968 op de set van de Franse film Slogan, geregisseerd door Pierre Grimblat. Jane is net gescheiden van haar eerste man, de componist John Barry, met wie zij een dochtertje heeft, Kate. Als Jane Serge leert kennen, is zij nog niet over haar liefdesverdriet heen. Terwijl ze geen woord Frans spreekt, doet ze toch auditie voor een rol in de film. Waarschijnlijk wil ze gewoon ver weg zijn van Engeland, waar haar hart gebroken werd en alles haar daaraan doet herinneren. Met een bloedend hart en een baby in haar armen kan Jane Serge niet meteen waarderen. Ze vindt hem grof. Haar broer Andrew herinnert zich dat zij over hem zei: “Hij is vreselijk! Die nare vent Serge Bourgignon. Hij moet mijn geliefde spelen maar hij is zo arrogant en snobistisch en ik walg van hem.”

Zwaar aangeschoten In een poging het ijs tussen hen te breken – ze moeten immers samen een liefdespaar spelen – sleurt ze hem tijdens een feest voor de cast en crew › van de film mee de dansvloer op.

Linkerpagina: op de markt in Berwick in Londen; graffiti van fans op het huis van Gainsbourg.

LEVEN IN FRANKRIJK 37

Serge vertelde haar dat de paus de beste pr-man was voor ‘Je t’aime’ Eerst weigert hij, de geniale musicus is een bar slechte danser en dat weet hij. Serge trapt dan ook per ongeluk op haar voet, maar dat mag de pret niet drukken: het ijs breekt, ze hebben lol en dansen de hele avond met elkaar. Daarna gaan ze samen nog wat nachtclubs langs. Als ze die nacht allebei zwaar aangeschoten op zijn hotelkamer terechtkomen, valt Serge meteen in slaap. Jane blijft de rest van de nacht kijken hoe hij slaapt en zal het later “een van de meest romantische avonden ooit” noemen.

Je t’aime... moi non plus

Deze pagina: links: Jane en Serge met Kate, dochter uit Jane’s eerdere relatie met John Barry, en hun dochter Charlotte; rechts: te gast in een Duits muziekprogramma. Rechterpagina: boven: onthulling van een plaquette ter ere van Serge in de Rue Chaptal in Parijs; onder: Serge in een karakteristieke pose.

38 LEVEN IN FRANKRIJK

Vanaf die nacht zijn ze een stel. Een dichter-enmuze-relatie, door een diepe vriendschap verbonden. In 1969 werkt het liefdesduo samen aan een liedje dat Serge Gainsbourg eerder geschreven heeft voor en opgenomen heeft met Brigitte Bardot, een andere epische schoonheid waarmee hij een liefdesrelatie had. Bardot heeft inmiddels een kersverse echtgenoot en is bang dat ze haar huwelijk op het spel zet, gezien de erotische tendens van het lied. “Toen Serge me de eerste keer vroeg om een nieuwe versie van ‘Je t’aime... moi non plus’ op te nemen, wilde ik dat niet”, zegt Jane later. “Ik had de versie met Bardot gehoord en die was net iets te indrukwekkend. En ik was jaloers

als ik aan hem dacht, opgesloten in een hokje met dat uitzonderlijk mooie meisje.” ‘ Je t’aime...’ is doordesemd van expliciet seksuele teksten. Voeg hier Jane Birkins hijgende, kreunende, uiterst suggestieve achtergrondzang aan toe en je hebt het recept voor instant controversiële en eeuwige roem.

Verboden lied Het Vaticaan verbiedt het lied en in meerdere landen, waaronder Engeland, mag het niet op de radio worden gedraaid. In Frankrijk zijn ze iets coulanter: de song wordt na elf uur ’s avonds gespeeld in de restaurants waar het stel graag en vaak eet en de single wordt verkocht, zij het in hetzelfde verbloemende pakpapier als waarin pornoblaadjes en -films over de toonbank gaan. En alleen aan mensen van 21 jaar en ouder. Het stof dat ‘Je t’aime…’ doet opwaaien maakt het lied alleen maar populairder, het staat in bijna heel Europa bovenaan de hitlijsten. Jane herinnert zich dat Serge haar vertelde dat de paus zijn allerbeste pr-man was: “Hij vond het geweldig!”, zegt ze over zijn honger naar ondeu-

gendheid. Als de geruchten de ronde doen dat het nummer is opgenomen door microfoons onder hun bed te plaatsen, merkt Serge smalend op: “Gelukkig niet, anders had ik er wel een langspeelplaat van gemaakt.” Hij geniet van het commerciële succes, maar stiekem is het nummer voor hem vooral het ultieme liefdesliedje. Na het succes vertrekken ze naar Venetië. “Dat is de plek waar ik smoorverliefd op hem werd,” zegt Jane in een interview, “hij nam alle pijn weg van het feit dat het niet goed had uitgepakt tussen mij en John Barry, en ik denk dat ik hem hielp om over Brigitte Bardot heen te komen, die hem verlaten had.”

Vader en moeder Verliefdheid verandert in een serieuze relatie. Ze krijgen niet lang daarna hun eerste dochter samen: Charlotte, in 1971. Gainsbourg wordt overvallen door vaderlijke gevoelens. “Hij was een geweldige vader en hij was vreselijk emotioneel toen Charlotte werd geboren”, vertelt ze er later over. “Ze werd overgebracht naar een ander ziekenhuis en ik mocht niet naar haar toe omdat ik een of andere ziekte had opgelopen. Hevig huilend reed Serge weg in een taxi met kleine Charlotte in een wiegje bij hem.” Net als ieder stel hebben ze vaak genoeg bonje. Wellicht zijn hun ruzies iets theatraler en dramatischer dan bij een doorsnee paar. Op een zekere, met drank overgoten, zaterdagavond in de Parijse hotspot Chez Castel, zijn ze aan het dansen. Zonder duidelijke reden gooit Serge Jane’s beroemde rieten

Wellicht zijn hun ruzies iets theatraler en dramatischer dan bij een doorsnee stel mand, die nooit van haar zijde wijkt, ondersteboven en de hele inhoud vliegt over de dansvloer. Ze is zo woest dat ze een stuk taart pakt en dat naar Serge gooit. Geschrokken van haar eigen reactie vliegt ze de club uit, rent de Rue des Saints-Pères af en springt de Seine in. “Ik vond dat ik iets zo schandaligs had gedaan dat ik iets heel bijzonders moest doen om het goed te maken”, vertelt ze er later over. Uiteindelijk wordt ze door brandweerlieden uit het water gevist en maken de twee het snel goed. Arm in arm lopen ze na alle commotie weer naar huis. Ze heeft er alleen spijt van dat ze haar blouse van Yves Saint Laurent aanhad, die blijkt niet waterbestendig.

Knuffelaap Munkie Serge begint steeds meer te drinken en zijn dronk wordt kwader en kwader. Jane’s dramatische inborst en haar gevoeligheid die haar steeds vaker in tranen en gillen doet uitbarsten, maken de relatie behoorlijk heftig. Ze houden van elkaar, maar het leven met elkaar verwordt tot een hel van verwijten en geruzie. En ze hebben ook nog twee kinderen op te voeden. In 1980 heeft Jane er genoeg van. Ze trekt de stekker eruit. Ze neemt haar dochters mee en trekt in bij filmregisseur Jacques Doillon, die smoorverliefd op haar is. Zij hoopt zonder Serge op een ›

LEVEN IN FRANKRIJK 39

“Onze vriendschap hield stand tot op de dag van zijn dood”

Boven: Jane en Serge in 1974; onder: het graf van Serge Gainsbourg op de begraafplaats van Montparnasse.

40 LEVEN IN FRANKRIJK

rustiger leven. Maar elkaar echt verlaten doen ze niet. Als Jane bevalt van haar derde dochter, van Jacques Doillon, stuurt Serge haar een doos babykleertjes en een kaart met daarop: ‘Papa Deux’. Hij wordt ook de peetvader van kleine Lou. Tot aan zijn dood blijft hij liedjes schrijven voor Jane. Niet alleen Jane, maar ook haar broer Andrew en haar drie dochters houden van Serge, adoreren hem zelfs. Andrew, alleenstaand, gaat vaak samen met hen op vakantie en schiet dan prachtige foto’s van het duo. “Ik werd verliefd op Serge, Andrew werd verliefd op Serge, Serge werd verliefd op Andrew. We waren een trio”, zegt Jane

over de relatie met haar broer en haar geliefde. Wanneer Serge in 1991 sterft aan een hartaanval, is de hele Birkin-familie dan ook radeloos. Ze brengen samen drie dagen door naast Serge’s lichaam en zijn ontroostbaar. Ze kunnen hem niet loslaten. Maar het moet. Voor ze hem naar zijn laatste rustplek op de begraafplaats van Montparnasse begeleiden, stopt Jane haar knuffelaap Munkie, die ze haar hele leven al heeft en waar ze als kind al haar geheimen aan toevertrouwde, bij hem in de kist.

Twee oude dametjes Haar liefde voor Serge kost haar haar relatie met Doillon, omdat ze hem zelfs na zijn dood niet kan loslaten. Jaren later, als ze gevraagd wordt naar de beroemde liefdesaffaire die ze met Serge had, zegt ze: “Onze vriendschap hield stand tot op de dag van zijn dood. Hij belde me die dag in Londen om te zeggen dat hij een grote diamant voor me had gekocht, omdat ik degene die hij me eerder had gegeven had verloren. ‘Oh, hou op met drinken, Serge’, antwoordde ik.” Ondanks het feit dat zijn gedrag door zijn hevige alcoholgebruik onleefbaar was geworden voor haar, blijft ze hem trouw in haar hart. Hun band verandert gedurende hun leven, maar de liefde blijft. Ze legt het na zijn dood als volgt uit: “Serge had een nummer voor me geschreven, met de tekst: ‘Een van de dingen die je niet weet, is dat jij het allerbeste van mij hebt gehad.’ Ik weet nog dat ik dacht: dat is waar. We waren net twee oude dametjes op een bankje, die spraken over wie wie in de steek had gelaten en wie de ander wat had aangedaan, en mijn oude dametje was er niet meer. En dat was het dan.”

villaforyou.com

Ontdek met Villa for You jouw leven als god in Frankrijk!

UNIEKE VAKANTIEHUIZEN Provence-Alpes-Côte d'Azur | Dordogne | Lot

Wij kennen ieder vakantiehuis persoonlijk, geen verrassingen. Van luxe villa’s met privé zwembad tot authentieke gites midden in de natuur. Veilig en vertrouwd boeken voor de beste prijs.

42 LEVEN IN FRANKRIJK

Het Lourdes van nu Van reli-kitsch tot wereldse luxe Lourdes een stoffig imago? Er blijft genoeg om je over te verwonderen, ook buiten de spirituele marge. Of je in onder te dompelen. “Al dat water is ‘de l’eau placebo’. Het is niet heilig van zichzelf, maar als je erin gelooft, kán het effect hebben.” TEKST HUIB AFMAN FOTOGRAFIE PAUL SMIT

LEVEN IN FRANKRIJK 43

“M LOURDES

44 LEVEN IN FRANKRIJK

ijn oma ging vroeger naar Lourdes. Ik heb nog zo’n flesje water.” L’eau de Lourdes. Een vriend van mij diept een oude herinnering op en vraagt wat ik er te zoeken heb. Lourdes is toch van vroeger? Zijn woorden zitten mij in de weg, als ik na een treinreis van negen uur uitstap op het station van Lourdes. Het is midden juni, de stad is uitgestorven. Geen onophoudelijke stroom pelgrims, rolstoelpatiënten en toeristen, wel een troosteloze aanblik. Het ‘vroeger’ is opeens overal zichtbaar. Het zit in de neonreclames van hotels met namen als Hôtel Solitude en Hôtel du Vatican. Aan de winkels in de Rue de La Grotte hangen zo te zien al decennialang dezelfde zonneschermen. De tekst op een gevelbord doet het tuttige jarentachtigtoerisme herleven: ‘Bier vom Fass, Hollandse koffie.’ Waar ben ik terechtgekomen? Pas op de Pont-Vieux land ik. Het water van de Gave de Pau ruist zachtjes in de achtergrond. Aan de oever spot ik een immense muurschildering van Bernadette de Lourdes, the musical. Ik merk amper dat er iemand naast mij komt staan. “Welkom”, klinkt een stem. Wanneer ik verbaasd opzij kijk, herken ik fotograaf Paul Smit. Een mondkapje maskeert zijn

gezichtsuitdrukking. Dat is het dus: Covid. De enige verklaring waarom het hier zo rustig is. Het aanzicht van Lourdes heeft niets met vroeger te maken, maar alles met het nu.

Mariaverschijning De volgende ochtend loop ik over een filmset. Het unieke tijdsbeeld laat zich prachtig aanzien op de beroemde esplanade van het Sanctuaire NotreDame de Lourdes. Waar het normaliter vol mensen staat, heerst een bijna apocalyptische stilte. Voor het informatiecentrum hebben we afgesproken met Marie, die ons over het 52 hectare grote terrein zal gidsen. “1 juli begint het weer”, zegt ze. “De musical, de lichtjesprocessie en de basiliek weer badend in het voetlicht.” Het klinkt als iets om naar uit te zien. Of misschien ook wel om van weg te rennen. De nieuwe drukte zal best wennen zijn, beaamt ze even later als ze ons voorgaat. “Nu, door Covid, hebben we dagelijks om vijf uur ’s middags livestreaming-tv.

Lourdes

Dat gaat om miljoenen connecties per dag. Straks staan al die mensen weer echt hier.” We passeren een rij machines waar je munten kunt laten slaan met afbeeldingen van de Lourdesgrot, paus Franciscus en natuurlijk Sainte-Bernadette. Zonder haar verhaal heeft het sanctuarium geen bestaansrecht. De korte versie: in 1858 gaat de dan veertienjarige Bernadette Soubirous hout sprokkelen bij de rivier de Gave, als ze in een nabijgelegen grot een in het wit geklede vrouw met een rozenkrans ziet: de Maagd Maria. Uiteindelijk verschijnt de gedaante achttien keer aan Bernadette en wijst haar een waterbron aan. De bisschop van Tarbes stelt hierop een onderzoek in. Vier jaar daarna acht hij bewezen dat de verschijningen van bovennatuurlijke aard zijn. Lourdes wordt een bedevaartsplaats, waar mettertijd een crypte en drie imposante basilieken herrijzen. Gids Marie knikt veelbetekenend naar de torentjes van de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Onbevlekte Ontvangenis, een fraai staaltje van neogotische architectuur. Waarom moet ik ineens aan het sprookjeskasteel in Disneyland Parijs denken? De Rozenkransbasiliek, er pal onder, ademt een heel andere sfeer dankzij z’n Romeins-Byzantijnse signatuur. De entree wordt gemarkeerd door een hoog paneel met ex voto’s en in de apsis en de dwarsbeuk van de basiliek bevinden zich vijftien indrukwekkende kapellen met voorstellingen uit de

Het heeft iets sereens, iets aandoenlijks bijna, dat handjevol mensen dat hier zijn geloof belijdt Geheimen van de Rozenkrans. De laatste uitbreiding van het sanctuarium dateert uit 1958. Als we weer buiten zijn, wijst Marie naar de grond. De basiliek van Sint-Pius X strekt zich uit onder de imposante esplanade en biedt plek aan maar liefst 25.000 mensen. Interessant detail: het Centre des Nouvelles Industries et Technologies (CNIT) in het Parijse La Défense heeft precies dezelfde bouwconstructie, die van een omgekeerd schip.

De l’eau placebo En dan die grot met die bron, waar het uiteindelijk allemaal om te doen is. Marie loodst ons langs een parcours van pelgrimsrituelen. Het heeft iets sereens, iets aandoenlijks bijna, dat handjevol mensen dat hier zijn geloof belijdt. Ze toucheren de rots, vullen hun meegebrachte flesjes met bronwater uit de fonteintjes, wachten om te worden ondergedompeld in een van de bassins met heilig water, steken een kaars aan. Dans l’esprit de Bernadette. ›

Openingspagina’s: links: Sint Bernadette in haar kapel naast de basiliek; rechts: gezicht op het heiligdom. Linkerpagina: een hedendaagse pelgrim, die vanuit de Cevennen naar Lourdes is gelopen; Mariabeeld in de grot van Maria’s verschijning aan Bernadette. Onder: de façade van de neoByzantijnse basiliek.

WINKELEN, ETEN EN MUSEUM In de Rue du Baron Duprat, een zijstraat van de Rue du Bourg, vind je op nummer 10 Antiquités Brocante Lourdes, met een smaakvol palet aan nostalgische spullen – en echt niet alleen Mariabeeldjes. Voor een kus op de tong loop je door naar Chocolaterie Pailhasson, op de hoek van de Place Peyramale. Dit is het oudste chocoladehuis van Frankrijk, opgericht in 1729 door een familie van apothekers en chocolatiers, en hét adres voor een authentieke Franse bonbon. De verrassende culinaire aspecten van de Hautes-Pyrénées, het departement waar Lourdes onder valt, vind je nergens beter terug dan in de Markthallen, aan de Place du Champ Commun (het einde van de Rue du Bourg). Al die Franse kazen, waar we nooit genoeg van krijgen, ze liggen er kostelijk uitgestald, met hun al even prachtige namen: Couronne d’Henry IV, Bleu de chèvre, Tomme de brebis, Lou Braizou en Ossau-Iraty. Aan hetzelfde plein, op nummer 20, ligt ook restaurant-tapasbar Les 100 Culottes, een aanrader voor iedereen die zich graag onder de locals begeeft. Op de kaart onder meer ‘truite des Pyrénées’, ‘tartare de bœuf’, en ‘poulpe à la Galicienne’ – voor een Spaanse twist. Een prima adresje na een middag slenteren door het centrum en een bezoek aan het Musée Pyrénéen, dat in de burcht is gevestigd. Daar vooral veel klederdracht uit Bigorre, Béarn en Couserans, naast een uitgebreide collectie handwerktuig en opgezet wild. Het uitzicht op de stadskern vanuit de bloemrijke kasteeltuin is prachtig. Hoewel het panorama nog weidser en imposanter kan, als je ervoor kiest om aan de stadsrand met de authentieke funiculaire de Pic du Jer te bestijgen.

Lourdes

Je ziet hier immers wat je gelooft, dus moet de ervaring zo compleet mogelijk zijn. Aan het einde van onze tour bevestigt Marie dat nog eens, met een opmerkelijke uitspraak. “Al dat water is de l’eau placebo. Het is niet heilig van zichzelf, maar als je erin gelooft, kán het effect hebben.” Het is een mooi moment om het sanctuarium achter ons te laten en de stad te verkennen.

Reli-kitsch en rozenkransen Het centrum van Lourdes concentreert zich rondom een hoger gelegen burcht en telt twee hoofdstraten: de meer toeristische Rue de la Grotte en de wat knussere Rue du Bourg. Om met die eerste straat te beginnen, daar is niet alles reli-kitsch wat de klok slaat. In het Monastère des Clarisses huizen vijftien toegewijde nonnen. Al 35 jaar verkoopt zuster Marie uit het Portugese Fatima handgemaakte rozenkransen in de kloosterwinkel. Voor 35 euro ben je eigenaar van een uniek exemplaar waar vijf vrouwuren knoop-en rijgwerk in zitten. En als je haar lief aankijkt, gunt non Marie je bijna vanzelfsprekend een kijkje in de belendende kapel. En zingt. Op 79, rue du Bourg is de Librairie Catholique Internationale ‘Christ Source de Vie’ gevestigd, een must voor iedere liefhebber van religieuze bellettrie

Als je haar lief aankijkt, gunt non Marie je bijna vanzelfsprekend een kijkje in de belendende kapel en curiosa. Van de vloer tot de nok zijn de schappen gevuld met boeken, dvd’s, iconen, monastieke figuurtjes en kerststalletjes. Eigenaar David laveert geoefend met z’n laddertje tussen de stellingen en trekt een boekwerkje tevoorschijn. Hij blaast het stof van de kaft en wandelt ermee terug naar de toonbank. “Celui-ci?” De dame die op hem staat te wachten, knikt blij. Dit is typisch zo’n winkeltje dat altijd blijft bestaan.

Eclectische stijl Onze expeditie door het centrum levert overigens nog iets anders op. Eerst springt de imposante belleépoquefaçade van Grand Hôtel Moderne (21, avenue Bernadette Soubirous) in het oog. Nieuwsgierig lopen we naar binnen en raken in gesprek met de energieke Italiaanse eigenaar Joseph. Het laat19de-eeuwse hotel van architect Jean-Marie Lacrampe blijkt het eerste luxehotel van Lourdes te zijn. En luxe in de belle époque betekende mét warm water, telefoon én lift. Het is er een waar museum. In de hoge vertrekken domineert een eclectische stijl van klassieke barok en rococo. En in de eetzaal, met tafellinnen en originele Thonet-stoelen (elk halfjaar worden de slijtgevoelige zitvlakken vervangen), is ook de hand van art-nouveaukunstenaar Louis Majorelle volop aanwezig. De tijd staat stil. Al het zilverwerk is gesigneerd, het Sèvres-porselein ademt de sfeer van een andere wereld. Het groene › marmer van de schouw is afkomstig uit het

Linkerpagina: zuster Marie in de winkel van het clarissenklooster. Deze pagina: flaneerpauze tegenover de Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis; het bronwater dat Maria aanwees in Bernadettes visoen, reinigt nog altijd de pelgrims.

LEVEN IN FRANKRIJK 47

Is dit dan het andere Lourdes, dat we nog niet kennen? Het niet-spirituele Lourdes, van overdaad en luxe? De luxe spa van hotel Belfry; een van de weelderige gevels in het hart van Lourdes.

bergdorpje Sarrancolin. Het is hetzelfde exclusieve marmer dat is gebruikt in het kasteel van Versailles. En dan te bedenken dat de eerste eigenaar, Jean Soubirous, de neef was van Bernadette.

Lourdes-de-luxe Is dit dan misschien het andere Lourdes, dat we nog niet kennen? Het niet-spirituele Lourdes, dat van overdaad en luxe? “Lourdes heeft inderdaad een verrassende andere kant”, bekent Joseph. En dat er inderdaad meer is dan een flesje eau de Lourdes, blijkt wel als we dat andere luxehotel bezoeken. Het Belfry (66, rue de la Grotte) is helemaal van deze tijd. De royale suites bieden uitzicht op het sanctuarium en de omringende heuvels. En in de chique badkamer met losstaand bad en dubbele douche staat er voor iedere gast een prachtig selectie verzorgingsproducten van Acqua di Parma klaar. Het restaurant werkt samen met een Michelinkok uit Parijs, wat een aantal exquise gerechten

48 LEVEN IN FRANKRIJK

oplevert. En voor wie puur wil ontspannen of op krachten wil komen, is er de spa met indoor zwembad, jacuzzi, hamam, sauna en fitnessroom. Het hotel is überhaupt een goed vertrekpunt om meer van de omgeving te verkennen: de Pyreneeën, de Pic du Midi, Cauterets. Bij de receptie vertellen ze je graag wat er mogelijk is. Neem nu golf, nog zo’n dagbesteding die je niet snel bij Lourdes verwacht. Op slechts drie kilometer van het centrum, in de richting van Pau, sterkt zich het Lac du Lourdes uit, waar je in een beschermde natuuromgeving een balletje kunt slaan. Het enige andere geluid is afkomstig van de vogels en de koeienbellen van de Schotse hooglanders. Met ’s zomers een explosie van hortensia’s en ’s winters een zee van mimosa. Als je goed kijkt, kun je vanaf hole nummer 4 de pieken van het sanctuarium zien. Een kleinood in de verte, waar je je niet al te veel op blind moet staren als je in Lourdes bent. Want Lourdes is veel meer dan vroeger. Tenminste, als je erin gelooft.

Met dank aan: Atout France. Destination Occitanie: tourisme-occitanie.com. Hautes-Pyrénées Tourisme Environnement: tourisme-hautes-pyrenees.com. Office de Tourisme de Lourdes: lourdes-infotourisme.com

DE LEUKSTE BOEKEN OVER FRANKRIJK!

het best verkochte reisboek over Frankrijk nu nog leuker; nu ook met camping- en campertips; plus expertinterview met een ervaren camperaar; nieuwe top 24 met de leukste markten van Frankrijk; wandelen en fietsen; dag voor dag beschreven rondreis dwars door Frankrijk; gratis website met extra tips en routekaarten.

compleet beschreven fietstochten en roadtrips; experttips over kastelen, historie, wijn en fietsen; twee routes links of rechts om Parijs naar de Loire; bijzondere tips van locals en de auteur; de Frankrijk Binnendoor Wijn Roadtrip Loire; ontdek leuke markten, campings en camperplaatsen; gratis website met extra tips en routekaarten.

De boeken van Frankrijk Binnendoor zijn verkrijgbaar in de (online)boekhandel, de ANWB winkels en op frankrijkbinnendoor.nl.

Toujours dimanche Wil Demandt, oprichter en chef-kok van het legendarische restaurant Bordewijk in Amsterdam, schreef een kookboek met veel Franse klassiekers. Zijn motto: kook altijd alsof het zondag is.

‘Altijd zondag. De keuken van Wil Demandt’, onder redactie van Jonah Freud, fotografie Annemarijne Bax, Uitgeverij Carrera Culinair, €39,99.

50 LEVEN IN FRANKRIJK

Recepten

Toma�es provençales INGREDIËNTEN 4 stevige rijpe tomaten 2 el broodkruim 1 el gehakte peterselie 1 teen knoflook, fijngehakt zout en peper olijfolie

Poireaux vinaigre��e INGREDIËNTEN 1 kilo jonge prei Franse vinaigrette 1 ei peterselie versgemalen zwarte peper ansjovis (eventueel)

BEREIDING Snijd de wortels met de aanzet van de prei af en het bovenste gedeelte van het groen. Snijd vooral niet al het groen eraf! Maak met een scherp mes een snee van 4 centimeter in de lengte in het groen. Draai de prei een kwartslag en herhaal. Hierdoor ontstaat aan de bovenkant van de prei een soort waaier, die goed schoon te spoelen is.

BEREIDING Snijd de kapjes van de tomaten en haal het vocht en de zaadlijsten eruit met een lepel of een pommesparisienneboor. Bewaar dit voor een soep of saus. Bestrooi de tomaten aan de binnenkant met een beetje zout en laat ze ondersteboven ongeveer een half uur uitlekken op keukenpapier. Hak het vlees van de tomatenkapjes fijn en roer daar het broodkruim, de peterselie, knoflook en zout en peper naar smaak door. Vul de tomaten met dit mengsel. Zet de tomaten in een ovenschaal dicht op elkaar en giet er wat olijfolie over. Schuif de schaal ongeveer 25 minuten in een op 180 °C voorverwarmde oven, tot de tomaten vanboven goudbruin zijn. Serveer ze lauwwarm; hete tomaat kan ernstige brandwonden veroorzaken. Ook andere groenten kunnen op deze manier worden bereid: courgette, ui, venkel, aubergine, paprika. Een beroemd voorgerecht uit de Provence is légumes farcis à la Provençale; het bestaat uit een aantal van deze groenten met allerlei vullingen, zoals olijven, ansjovis, tonijn, zoute vis, gehakt.

Kook de preien in precies genoeg water met 25 gram zout, tot ze zacht zijn. Ze moeten echt zacht zijn, niet beetgaar. Haal de prei uit het water en laat afkoelen. Maak de Franse vinaigrette. Giet de vinaigrette over de prei en leg bovenop een hardgekookt ei in plakjes. Garneer met peterselie, zwarte peper en eventueel nog wat ansjovis. Heerlijk als voorgerecht, met knapperig boerenbrood en zoute boter. Kan ook prima als onderdeel van een uitgebreide horsd’oeuvre.

LEVEN IN FRANKRIJK 51

‘Geschubde’ grie�, beurre Nan�ais Groot gerecht uit de Franse burgerkeuken en mooi om te zien. Goede boerenboter is absoluut noodzakelijk. INGREDIËNTEN 1 griet van 1,5 à 2 kilo 200 g kleine ronde sjalotten, geschild 100 g boter zout en peper 2 laurierblaadjes 1 kleine courgette 75 g koude boter, in blokjes 2 el crème fraîche BEREIDING Fileer de griet. Verwijder het vel. Kook van de vellen en de graten met 1 liter water een visbouillon. Zeef de bouillon en kook in tot de helft. Snijd de sjalotten in zeer fijne blokjes, was ze. Zet de uitgeknepen sjalotten op een zacht vuurtje met de 100 gram boter, zout, peper en de laurierblaadjes. Smoor zachtjes op een heel klein vuur gedurende ± 1,5 uur, met de deksel erop. Roer af en toe om, pas op voor aanbranden! Het moet zacht en romig worden. Nu heb je een beurre Nantais. Laat afkoelen. Snijd een kleine courgette in dunne plakjes en strooi een beetje zout over de plakjes om ze buigzaam te maken. Verdeel de grietfilets in handzame stukken. Bestrijk ze met de helft van de afgekoelde beurre Nantais. Beleg de filets dan dakpansgewijs, als ‘schubben’, met de plakjes courgette, en druk ze een beetje aan.

Neem een vispan met treef. Bestrijk de treef met olijfolie en leg de ‘geschubde’ filets er voorzichtig op. Giet de ingekookte visbouillon in de pan. Breng aan de kook, plaats de treef er weer in en leg de deksel erop. De vis mag niet in de bouillon liggen. Stoom gedurende ± 8 minuten op laag vuur. De vis moet net aan gaar zijn (glazig). Haal de treef uit de pan. Leg de vis voorzichtig met een schuimspaan op een voorverwarmde schaal en houd warm. Giet het braiseer/stoomvocht in een pannetje, breng aan de kook en voeg daarbij de rest van de beurre Nantais. Voeg tot slot van het vuur af de blokjes koude boter toe en de crème fraîche. Klop de saus, liefst met een staafmixer. Lepel een beetje saus bij de vis en zet de rest van de saus in een kom op tafel. Laat ieder er op zijn of haar warme bord naar smaak saus over lepelen. Serveer dit gerecht met tomates provençales (zie vorige pagina). NB: Dit gerecht kan natuurlijk met elke willekeurige stevige platvis gemaakt worden! Let op dat je enigszins dikke filets hebt. WIJN De Pays Nantais is niet alleen beroemd om zijn boter, maar ook om zijn muscadet!

52 LEVEN IN FRANKRIJK

Recepten

LEVEN IN FRANKRIJK 53

54 LEVEN IN FRANKRIJK

Recepten

Blanque��e de veau Traditioneel stoofgerecht uit de Franse plattelandskeuken. Delicaat, romig, en fris door het citroensap. Je kunt blanquette ook van een ander jong dier maken, zoals lam of geit. INGREDIËNTEN 1,5 kilo kalfsschouder of -borst, in 6 cm grote blokjes 30 kleine uitjes 1 wortel, in stukjes 2 stengels bleekselderij, in stukjes 1 dl witte wijn 1 glas droge sherry 2 laurierblaadjes 3 kruidnagels 50 g bloem 50 g boter + ietsje extra 300 g kleine champignons 2 dl crème fraîche 4 eidooiers sap van een halve citroen gehakte peterselie zout en peper

BEREIDING Leg het kalfsvlees in een pan en voeg zoveel water toe (of als je hebt: bouillon) dat het vlees onderstaat. Breng aan de kook en schuim goed af. Voeg de uitjes, wortel, bleekselderij, witte wijn, sherry, laurier en de kruidnagels toe. Breng op smaak met zout en peper. Laat op een heel laag vuurtje (‘a petit bouillon’ heet dat in Frankrijk) met de deksel erop 1,5 uur trekken, tot het vlees zacht is, maar niet uit elkaar valt. Giet de bouillon voorzichtig af en vang deze op, bewaar ook de groenten. Verwijder de kruidnagels en laurierblaadjes. Maak een roux van de bloem en boter en gebruik de (eventueel iets ingekookte) bouillon om een velouté te maken. Proef of deze op smaak is en voeg zo nodig nog wat zout en peper toe. Roer nu het kalfsvlees en het groentemengsel erdoor. Bak de champignons in een beetje boter en voeg ze toe aan de ragout. Breng opnieuw zachtjes aan de kook. Haal de pan van het vuur. Bind met een mengsel van de eidooiers en crème fraîche voor nog meer fluweligheid (liaison riche). Roer tot slot het citroensap erdoor. Schep de blanquette in een diepe warme schaal en bestrooi met peterselie. Serveer met vol-au-vents en/of pilavrijst. Als er ragout over is, laat deze dan afkoelen en maak er de volgende dag heerlijke kalfscroquetten van. WIJN Licht en vriendelijk rood, bijvoorbeeld een koele Morgon of Fleurie.

LEVEN IN FRANKRIJK 55

Chocolademousse INGREDIËNTEN 500 g chocolade, cacaogehalte 72%, in stukjes 6 el melk 50 g boter 8 kakelverse eieren, gescheiden 50 g poedersuiker snuf zout

Clafou�is Limousin

De lekkerste pannenkoek! Een traditioneel gerecht uit de Limousin. Zoete kersen of zure? Tsja, dat is een smaakkwestie. Ik vind de zure, met name de griottes (morellen) het meest geschikt, temeer omdat als je de pitten erin laat, die een fijne amandelsmaak aan het gerecht geven. BEREIDING Klop met een garde 2 eieren, 50 gram bloem, 1 eetlepel amandelspijs, een mespunt zout en het merg van een vanillepeul tot een glad beslag. Voeg een scheut kirsch of cognac toe en 2,5 deciliter melk. Meng goed door elkaar en laat één uur rusten. Verwarm de oven voor op 180 °C. Vet een mooie ovenschaal in met boter, leg er 250 gram gewassen en ontsteelde kersen in. Giet het beslag erover en zet de schaal in de voor verwarmde oven. Bak de clafoutis 25 minuten. Strooi er na ongeveer 15 minuten, als het beslag ‘gezet’ is, 20 gram amandelschaafsel over. Laat de clafoutis goudbruin en gaar worden. Haal de clafoutis uit de oven, laat afkoelen tot lauwwarm, bestrooi met poedersuiker en serveer in de schaal. Geef er crème fraîche en een glaasje cognac bij. Waarschuw je gasten wel voor de pitten!

56 LEVEN IN FRANKRIJK

BEREIDING Smelt de chocolade au bainmarie. Haal de chocolade van het vuur en roer dan de melk en de boter erdoor. Klop de eidooiers los en roer ze door de chocolade. Als het goed is, is de chocolade nu ongeveer handwarm. Klop de eiwitten, samen met de snuf zout, stijf in een ontvette mengkom. Klop dan de poedersuiker erdoor. Als de eiwitten stijve pieken hebben zijn ze goed. Spatel de eiwitten voorzichtig door de chocolade. Bij het mengen van de eiwitten door de chocolade moet de chocolade niet warmer dan 37 °C zijn en niet kouder dan 35 °C. Hoe zorgvuldiger je dit doet, hoe luchtiger je mousse. Gebruik hiervoor een keukenthermometer. Er kunnen smaakjes aan de mousse worden toegevoegd zoals koffie, kirsch, amandellikeur, Grand Marnier, et cetera. De hoeveelheid vocht die je toevoegt, moet in mindering worden gebracht op de melk. Laat de mousse minstens 8 uur opstijven in de koelkast. Een goede chocolademousse moet eigenlijk een beetje knisperen in je mond.

Ambacht op zijn best. VERKRIJGBAAR BIJ ALBERT HEIJN

10 e Ed itie

Het Fijnste Franse Restaurant van Nederland

De Shortlist 2022 We gaan dit jaar alweer de tiende editie tegemoet van de verkiezing van Het Fijnste Franse Restaurant van Nederland. Ook dit jaar maakten we een voorselectie van de meest aangename en kwalitatief uitstekende, echt Franse restaurants in Nederland.

Prijsuitreiking in de tuin van het Hilton Amsterdam, enkele jaren geleden.

58 LEVEN IN FRANKRIJK

Door corona kon de restaurantverkiezing vorig jaar niet doorgaan, daarom beleven we pas dit jaar de tiende aflevering. Zoals u weet zijn we niet op zoek naar zaken met een Michelinster, maar naar gezellige, typisch Franse restaurants waar je echt Frans en echt lekker kunt eten. De chef hoeft niet

per se Frans te zijn, maar hij of zij moet wel een grote liefde voor de traditionele Franse keuken koesteren. Het gaat dus zowel om de sfeer als de cuisine. Sinds een aantal jaren is er behalve een juryprijs ook de publieksprijs, waarvoor ju uw stem kunt uitbrengen op www.leveninfrankrijk.nl.

De verkiezing In het voorjaarsnummer vroegen we restaurateurs zich kandidaat te stellen, maar ook de lezer werd aangespoord zijn favoriet(en) in te zenden. Dat het concept aanslaat, bleek uit het feit we opnieuw enorm veel reacties hebben binnengekregen. Met deze suggesties hebben we uiteraard terdege rekening gehouden bij het opstellen van de shortlist van tien kandidaten voor de restaurantprijzen van dit jaar. Hiernaast ziet u welke restaurants zijn uitverkoren. Nu is het aan de professionele jury om de proef op de som te nemen en de kookkunsten en de ambiance van de tien genomineerde restaurants te gaan savoureren en beoordelen.

Het Fijnste

Franse restaurant van Nederland 2022

De jury bestaat ook dit jaar uit: * Alain Caron, Franse chef-kok, presentator van het tv-programma BinnensteBuiten, auteur van kookboeken en met zijn zoons eigenaar van drie restaurants in Amsterdam; * Tom Kellerhuis, hoofdredacteur van HP/De Tijd en culinair journalist met een koksmuts; * Jacques Hermus, culinair journalist en auteur van culinaire boeken; * Cathelijne van Vliet, hoofdredacteur van Leven in Frankrijk.

De Shortlist (in alfabetische volgorde)

Stem op uw favoriet!

Ook dit jaar is er naast de juryprijs de publieksprijs, een al even eervolle onderscheiding voor het winnende restaurant. Voor deze award is uw stem bepalend. Stem mee via www.leveninfrankrijk.nl door uw stem uit te brengen op uw persoonlijke favoriet uit de shortlist. Het restaurant met de meeste stemmen van lezers is de winnaar van de publieksprijs 2022.

Auberge Jean & Marie - Amsterdam Brasserie Bellevue - Eindhoven Bistro Bonjour - Amsterdam Bistrot du Bac - Rotterdam Bouchon D'en Face - Maastricht Florent - Utrecht Le Hollandais - Amsterdam Louise Petit - Rotterdam Marie - Amersfoort Villa Coucou - Den Haag

ALAIN CARON

TOM KELLERHUIS

JACQUES HERMUS

CATHELIJNE VAN VLIET

LEVEN IN FRANKRIJK 59

ADVERTORIAL

DE ATLANTISCHE KUST

ZON, ZEE, CULTUUR & NATUUR De Atlantische kust van Frankrijk, dat is duizend kilometer genieten van frisse zeelucht, rustgevende natuur en verrassende cultuur. Van noord naar zuid zijn zes departementen synoniem met natuurbeleving, strand en watersport: Loire Atlantique, Vendée, Charente-Maritime, Gironde, Les Landes en Biarritz en Frans Baskenland. Ze bieden een enorme variatie in landschap, cultuur, lokale gebruiken en vakantiemogelijkheden. Met als gemeenschappelijke noemer: de zee.

Vendée

Langs de hele Atlantische kust heb je fantastische stranden en badplaatsen. Allemaal met een eigen karakter, van chic en mondain tot puur. La Baule en Pornichet in de Loire-Atlantique zijn badplaatsen met een rijke historie, geïllustreerd door de villa’s uit de belle époque. Bij de Vendée, bedeeld met achttien badplaatsen (onder meer La Tranche-sur-Mer en Saint-Jeande-Monts), denk je aan een familievakantie of een verblijf in het roemruchte Les Sables d’Olonne. In de Charente-Maritime eet je fruits de mer in een sfeervol restaurantje in de haven van La Rochelle, aan zee op Île d’Oléron (oesters Marennes-Oléron!) of op Île de Ré, of in het Bassin d’Arcachon in de Gironde. Daar ren je meteen de Dune du Pilat op, de hoogste duin van Europa, of je snuift de geur van pijnbomen op als je naar het strand fietst. Biarritz staat voor oude aristocratie en gespierde surfers, espadrilles en piment d’Espelette. En zo wemelt het aan de Atlantische

ADVERTORIAL

Gironde

Charente-Maritime

kust van de attracties. De vuurtorens van de Médoc Atlantique bijvoorbeeld zijn beroemd. Meer in het binnenland wachten meren als Lac de Grand-Lieu, Lac de Sanguinet, Lac d’Hourtin of L’Étang du Maupas, waar suppen nu de trend is. Sportievelingen kunnen aan de Côte Atlantique sowieso alle kanten op. Er zijn talloze wandelroutes en voor fietsers is er de Vélodyssée, een fietsroute tussen Saint-Brévinles-Pins en Hendaye aan de Spaanse grens. Met 1290 kilometer is het de langste fietsroute van Frankrijk. Andere fietsroutes zijn La Vélocéan (Loire-Atlantique), Le Tour de Gironde en Le Canal des 2 Mers (Gironde). Ga eens wandelen

of fietsen door de zoutpannen van Guérande, langs de Côte Sauvage bij Royan of de Corniche Basque. Een boottochtje door het moerassige natuurpark de Brière is ook heel ontspannend. Wijnliefhebbers trekken de Loire of de Gironde in (Saint-Émilion, Médoc). En op cultuurgebied zijn er vele steden en dorpen met bezienswaar-

digheden. Bordeaux is een wervelende cultuurstad en Nantes een bruisende studentenstad. En in ‘belevenismuseum’ Escal’Atlantic in Saint-Nazaire verdiep je je in de geschiedenis van oceaanschepen. En dit is nog maar een bescheiden greep uit het overvloedige toeristische aanbod aan de Atlantische kust.

Langs de hele Atlantische kust vind je fantastische stranden en watersportmogelijkheden Pyrénées Atlantiques

Loire-Atlantique

Les Landes

Atlantische kust Frankrijk

ATLANTISCHEKUSTFRANKRIJK.NL

Lust voor he� oog Wijnlandschappen, overal en altijd anders

Wijnlandschappen zijn prachtig. Opgesteld in strakke streepjes steken druivenstokken kordaat af tegen akkers, bossen, heuvels en oevers. Zo ziet Frankrijk er al eeuwen uit en heel snel veranderen zal dat niet. TEKST REMKE DE LANGE

ijn is niet alleen heerlijk om te drinken, de grondstof is al bijna even fijn om naar te kijken. Druiven groeien aan sierlijk slingerende planten die in keurige rijtjes een mooi geometrische afwisseling vormen op gewoontjes ogende gewassen of ruige omgevingen. Wijngaarden geven ieder landschap een even lieflijke als georganiseerde structuur. Om de vruchtjes voor kwaliteitswijn zoveel mogelijk zon te gunnen, worden stokken doorgaans geplant op hellingen, soms huiveringwekkend steil. Stop eens voor een picknick in de berm langs viognierof syrahstokken in de noordelijke Rhône: het terrassenlandschap, waar soms maar een of twee druivenrijen per niveau passen, vergroot geheid je

62 LEVEN IN FRANKRIJK

plezier in de wijnen van Condrieu en Côte Rôtie – en je ontzag voor de volhardende mens die hier alles met de hand doet. Zachte glooiingen in Elzas, stenige heuvels in Châteauneuf-du-Pape, wijngaarden met uitzicht op zee in de Provence: overal zijn wijngaarden een lust voor het oog. Toch is de ene wijngaard de andere niet. Compact één kant op geleid, losjes uitwaaierend: druivenplanten zien er verschillend uit. Per regio worden ze op uiteenlopende manieren onderhouden en gesnoeid. In koelere, nattere delen van het land – Bourgogne, Champagne – worden de stokken langs draden gespannen, en staan ze dicht op elkaar. In warmere, droge gebieden is de onderlinge afstand groter: op zoek naar water en voeding moeten de planten elkaar niet te veel in de weg zitten. In de Rhône krijgen planten vaak een stevige paal naast zich als steuntje tegen de fikse mistralwind die door het dal waait. In het warme zuiden van Frankrijk zie je druiven als grenache

Dégustation

Remke de Lange is journalist, vinoloog, wijndocent en sommelier. In Australië en Zuid-Afrika maakte ze zelf wijn: Rem’s Row.

vaak losstaand groeien: zonder geleiding wordt de plant een wufte, knoestige struik met flink wat bladeren die de druiven schaduw geven.

Klimaat, bodem en traditie In wat nu Frankrijk heet, wordt al tweeduizend jaar onafgebroken wijn geproduceerd, en dat heeft veel kennis opgeleverd over de dynamiek tussen klimaat, bodem en traditie. Die vormt de basis van het Appellation d’Origine Protégée-systeem (AOP). Wijn is herleidbaar tot een plek, dat is het agrarische en culturele erfgoed dat Franse wijnmakers graag hoog houden. Met regelgeving wordt bijvoorbeeld bepaald welke druivenrassen je in een regio mag planten en wat de maximale opbrengst per hectare is. Natuurlijk zit er wat beweging in. Er komen nieuwe appellaties bij en geografische afbakeningen worden verlegd. Maar fundamentele verschuivingen hoef je niet te verwachten. Dat is de kracht van het systeem. Én de zwakte. Want hoe beweeg je mee met een veranderende wereld? Vanaf de jaren zeventig kreeg Frankrijk al te maken met de concurrentie van opkomende wijnlanden aan de andere kant van de wereld, waar wijnmakers wel alle vrijheid hebben. Met oogstmachines en irrigatie brachten producenten vanuit Chili en Australië betaalbare, soepele publiekswijnen op de markt waartegen traditionele Franse wijnen het dikwijls moesten afleggen. Inmiddels dienen zich nieuwe uitdagingen aan. Zoals de klimaatcrisis. Klimaatverandering is in de wijnwereld onmiskenbaar voelbaar: gemiddeld warmere, droge zomers, zachtere winters en extreem weer. En dat merk je in de wijngaard. Vrijwel overal valt de oogst nu vroeger dan een aantal decennia geleden. Het lijkt natuurlijk leuk,

rijper fruit. Zeker in koele gebieden als de Champagne, waar je vroeger maar moest hopen dat je fruit goed rijpte. Maar wat zal er gebeuren met de ‘typische’ smaken die we kennen? Wat blijft er over van de heerlijke frisheid van sauvignon blanc uit de Loire als druiven met meer suikers vollere wijnen met meer alcohol opleveren? En hoe zal het warme regio’s vergaan als ze nog droger en heter worden? In Zuid-Afrika en Argentinië kun je verkassen. Meer en meer wijnmakers leggen daar nu wijngaarden aan op koelere plekken: hoger in de bergen, dichter bij de kust. Fransen hebben minder opties. Je kunt wel verhuizen, maar de naam ‘bordeaux’ neem je niet mee naar honderd kilometer verderop.

Experimenten En dus zullen Franse wijnmakers aanpassingen moeten verzinnen binnen de wijngaard: met de aanplant, snoei en pluk. En misschien met andere druivenrassen. In de Bordeaux worden al experimenten gedaan met een druif als touriga nacional, een Portugees die wel wat warmte aankan. Pech natuurlijk voor de fervente liefhebber van bordeauxdruiven cabernet sauvignon en merlot. Maar ja, druiven reizen al zo lang als de mens ze meeneemt. Drinken we over honderd jaar nog wel bordeaux? Ja en nee. Dat zal ongetwijfeld een andere wijn zijn dan die wij nu kennen. Maar wel een wijn die tegen die tijd typisch is voor het klimaat, de bodem en de tradities van dat moment. Want het moet wel heel raar lopen willen de Fransen geen wijn meer maken. Is het niet vanwege al die heerlijke smaken, dan wel vanwege de geweldige wijnlandschappen die van Frankrijk Frankrijk maken.

Zonsondergang bij een Bordeauxwijngaard in Langoiran.

LEVEN IN FRANKRIJK 63

Vivre Vert

Een aantal Franse schoonheidsmerken zet zich in voor natuurbehoud. Chanel was pionier en liet vijftig verschillende wilde planten en 37 soorten kastanjebomen planten in de Alpen. Clarins zet zich in de Haute Savoie in voor het behoud van honderd plantensoorten. Ook voor het nieuwe merk Eclo (@eclobeauty) staat het herstel van biodiversiteit centraal. Het koos voor het verbouwen van rogge die de bodem draineert, bruinwier dat CO2 vasthoudt en hennep die de grond luchtig houdt. Een crèmepje smeren en tegelijkertijd goeddoen voor de natuur. Que veux-tu de plus?! eclobeauty.com

Tips van een topchef In Albi (Tarn) werkt restaurant Amapola Kitchen met seizoensgebonden producten en zet het vegetarische hoogstandjes op tafel. We vroegen topchef Maeva naar haar tips. Waarmee vervang je vlees? “We gebruiken vooral oesterzwammen en groene linzen ter vervanging van vlees. Je kunt er bijvoorbeeld heerlijke nuggets van maken.” Recept van Amapola “Rooster de oesterzwammen met knoflook en blus ze af met sojasaus. Meng dan in een keukenmachine de gekookte linzen met de geroosterde oesterzwammen, wortelen, uien, gist, havermout, paprikapoeder, zout en peper. Laat het deeg even rusten en bak daarna in de koekenpan ongeveer 5 minuten per kant. Superlekker met zelfgemaakte barbecuesaus!” Hoe voorkom je verspilling? “Van de pulp van de wortels en bieten die we gebruiken voor onze detox-sappen maken we worteltaart! Ook hergebruiken we ons restafval, zoals bijvoorbeeld wortelschillen voor bouillons, chips en sauzen.” Instagram: AMAPOLA (@amapola.kitchen)

Citytrippen 2.0

Voor een ontspannen en duurzame stadservaring kun je je laten leiden door de gidsen van Slowing Out, vol fijne, groene adresjes die goed zijn aangegeven op de kaart. Er zijn al gidsen voor Parijs, Lyon, Nantes, Bordeaux en Biarritz en er staat meer in de planning. Zowel in print als digitaal (in het Frans) verkrijgbaar, vanaf €4,90. slowingout.com

Natuurlijk smeren

Duurzaam koken

Groen, duurzaam én stijlvol: zo zien we het graag. Martine Jongbloed doet voor ons verslag van de nieuwste trends in Frankrijk op dit gebied. Op Instagram deelt ze groene Franse adresjes: @greenspin

Gîte & meer

Serge en Samantha besloten Engeland definitief te verruilen voor de Franse Lot. Hun chique gîte in Cazals heeft een privézwembad met zout water en het huis ligt omgeven door bomen aan een privémeer. De eigenaars geven graag tips. grangedulac.com

LEVEN IN FRANKRIJK 65

+ KOOKBOEK ‘ALTIJD ZONDAG’ t.w.v. €39,99

Nu samen voor maar

€ 45 Toen Wil Demandt in 2018 na 33 jaar de deuren sloot van zijn legendarische restaurant Borderwijk aan de Amsterdamse Noordermarkt, bleef zijn vaste clientèle gastronomisch verweesd achter. In zijn keuken was het namelijk ‘altijd zondag’. Smakelijke gerechten van verfijnde eenvoud, die garant staan voor een heerlijk diner. Tot op de dag van vandaag is Wil bezig met koken. In ‘Altijd zondag’ heeft hij voor eens en voor altijd zijn onnavolgbare nalatenschap opgetekend. Een tijdloos en klassiek standaardwerk zoals ze amper nog gemaakt worden.

WORD ABONNEE De abonneeservice is op werkdagen bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur. Het abonnementsbedrag is inclusief verzendkosten van het kookboek. Deze aanbieding geldt zolang de voorraad strekt. Neem contact op met de abonneeservice voor verzendtarieven naar het buitenland. U kunt het abonnement ook cadeau doen aan iemand anders, u ontvangt dan zelf het kookboek.

Ga naar leveninfrankrijk.nl of bel 088 2266634

Lidewij

Lidewij van Wilgen (1966) is wijnmaker in de Languedoc op haar domein Terre des Dames. Ze heeft drie dochters en een Franse man. Meer over Lidewij en haar domein: terredesdames.com

Druivenplukkers gezocht! Elk jaar is het weer dezelfde uitdaging: wie gaat mijn druiven plukken? Op de foto’s van de eerste jaren zie ik nog enthousiaste studenten gitaarspelen aan de lange tafel voor het huis. Op de laatste dag werd de oogstkar versierd, de plukkers kwamen zingend het erf op; de laatste avond was er een feestmaal en dansten we in de wijnkelder. Het lijkt een herinnering uit een andere wereld. Dit jaar had ik een groep sombere Marokkanen die mijn blik vermeden, mijn koffie en koekjes niet wilden en vooral geen voet in de ‘onreine’ kelder wilden zetten. De kelderhulp die de buurman had gestuurd bleek een kop kleiner dan ik en stond zo instabiel

op zijn benen dat ik hem geen ladder op durfde te sturen. Dus tilde ik zelf maar de kisten met druiven, trok de zware slangen naar boven en was de enige hulp om met Jean-François de loodzware pers te verplaatsen. Na een maand was ik drie kilo lichter en had ik spierbundels die ik nooit eerder had gezien. Maar gek genoeg, ondanks alles, was het er toch: die magie die alles de moeite waard maakt. Toch moet het anders. “Wat heerlijk, de oogst!” roepen een paar enthousiaste bezoeksters als ze me vervuild uit de kelder zien komen. Ik vermoed dat ze niet weten waar ze het over hebben, maar ik vergis me: toen ze student waren gingen ze elk jaar naar Frankrijk om druiven te plukken. “Maar het is wel zwaar werk,” breng ik er voorzichtig tegenin, “aldoor gebukt staan, de eerste dagen last van je rug.” “Nou en,” zeggen ze, ‘het is een unieke sfeer, je bent lekker buiten, je werkt aan een product waar je van houdt. We zouden het zó weer doen!” Het is alsof ik opeens het licht zie! Ooit kwam een leuke groep Nederlandse mannen als vriendenuitje met de oogst helpen. Gemotiveerd en efficiënt, niet alleen omdat ze van wijn hielden, maar ook uit sympathie voor mij. Ik dacht te weten waarom dat uiteindelijk toch geen oplossing was: ze waren niet met genoeg om een complete groep te vormen. Ik kon vooraf geen precieze datum doorgeven. En vooral: ik was veel te druk in de kelder om ze een leuke totaalervaring met lunches en gezelligheid te kunnen bieden. Volgend jaar is het mijn twintigste oogst en ik geloof dat ik nu pas het woord ‘delegeren’ begin te begrijpen. Natuurlijk blijf ik zelf de wijn maken, maar er is in de kelder zo veel dat ik kan delen met mensen die dat interessant vinden. Natuurlijk kan ik lekker koken, maar is het erg als ik de boodschappen betaal en iemand anders het eten maakt? We oogsten tegenwoordig alleen nog in de ochtend, dus ja, je moet vroeg op, maar de zon die opkomt boven de rotsen is spectaculair. In de middag kun je naar de rivier, het strand, naar dorpen en steden – er is hier zo veel te doen. En waarom de oogst niet splitsen in delen van drie of vier dagen?

NA EEN MAAND HAD IK SPIERBUNDELS DIE IK NOOIT EERDER HAD GEZIEN

Dit is dus niet alleen een column maar ook een oproep: wie zoekt een paar dagen avontuur in september? Vele handen maken licht werk! terre.desdames@gmail.com of Instagram terre.desdames

LEVEN IN FRANKRIJK 67

Liefde op de begraafplaats Violette Toussaint is begraafplaatsbeheerder in een dorpje in de Bourgogne. Over haar ‘buren’ zegt ze: “Ze liegen niet, stelen niet, gokken niet. Ze zijn niet dapper, niet lui, niet gelovig, niet vunzig en niet optimistisch. Ze zijn dood. Het enige verschil tussen hen is het hout van hun kist: eiken, dennen of mahonie.” Op een dag komt de knappe commissaris Julien langs. Zijn moeder heeft hem gevraagd haar as op het graf van een onbekende man te zetten. De muur die Violette jarenlang heeft opgebouwd, brokkelt langzaam af als ze wordt gedwongen haar verleden onder ogen te zien. Deze internationale bestseller is in twintig landen verschenen. (SC) Valérie Perrin, ‘De bijzondere levens van Violette’ (‘Changer l’eau des fleurs’), Xander Uitgevers, €20,99.

Livres

Kleine en grote revoluties Vogelvrij is het tweede deel uit de serie De kleine revolutie van Femke Roobol. In het vorige deel, Vrijgevochten, leren we Cornelia en Severijn kennen, die in 1773 in Leiden wonen. Het klassenverschil bemoeilijkt hun vriendschap. De vader van Severijn stuurt hem naar Engeland om de twee uit elkaar te houden. Als Severijn terugkomt, heeft Cornelia zich aangesloten bij Franse patriotten. In het tweede deel trekken ze samen naar het Parijs ten tijde van de Revolutie en de bestorming van de Bastille in 1789. Een verhaal over vriendschap en liefde in tijden van leed en verdriet. (SC) Femke Roobol, ‘Vogelvrij, De kleine revolutie 2’, Uitgeverij Zomer en Keuning, €17,50.

Wij mogen onder abonnees een exemplaar verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

De boekenoogst uit Frankrijk: van thriller tot literaire biografie. DOOR SERENA CARUSO & FABIAN TAKX

Het leven van Camille Turbulentie

In Anomalie volgen we passagiers van vlucht 006, die op 10 maart 2021 van Parijs naar New York vliegt. Een hevige storm met de nodige turbulentie schudt het leven van de passagiers op. Een van hen is Blake, die een dubbelleven leidt. Hij lijkt een respectabele familieman, maar blijkt een koelbloedige huurmoordenaar. Het vliegtuig landt veilig, maar laat de inzittenden achter met existentiële vragen. Deze combinatie van een thriller, sciencefiction en een literaire roman is een groot succes in Frankrijk. Hervé Le Tellier is een journalist en schrijver met meer dan twintig titels op zijn naam. Voor Anomalie won hij de prestigieuze Prix Goncourt. (SC) Hervé Le Tellier, ‘Anomalie’ (’L’Anomalie’), Xander Uitgevers, €21,99.

Sinds 2013 wijdt Henny van Kesteren zich aan vrouwelijke kunstenaars. Ze schreef al biografische romans over Charley Toorop, Berthe Morisot, Valentine Prax en Suzanne Valadon. Onderwerp van haar vijfde boek is Camille Claudel. Omdat haar moeder niet over het verlies van haar eerstgeboren zoon heen kon komen, koos ze voor de ‘onzijdige’ naam Camille. Haar vader zag Camille’s beelden van klei en erkende het talent van zijn dochter, en rond haar achttiende werd Camille leerlinge van Auguste Rodin, en daarna zijn rechterhand, muze en maîtresse. De auteur vertelt met verve dit noodlottige levensverhaal. (SC) Henny van Kesteren, ‘Het goud dat zij vond’, Uitgeverij Boekscout, €16,95.

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win. LEVEN IN FRANKRIJK 69

‘Boeiend... Zeker voor lezers die houden van literaire thrillers met sociale nuance en ingetogen charme.’ The Wall Street Journal ‘Maakt dat je direct een ticket wilt kopen om je onder te dompelen in la France profonde.’ Irish Independent

Bruno Courrèges mag dan wel politiecommissaris zijn, eigenlijk heeft hij niet veel te doen in het kleine plaatsje Saint Denis in de Dordogne. Hij heeft een dienstwapen, maar dat draagt hij nooit. Hij heeft het recht mensen te arresteren, maar dat is in zijn loopbaan slechts één keer voorgekomen. Op Bevrijdingsdag wordt de grootvader van een Algerijnse dorpsgenoot dood aangetroffen. Men vermoedt een racistisch motief vanwege een groep extreem-rechtse jongeren die actief is in de buurt. Bruno is echter niet overtuigd en stelt een grondig onderzoek in, dat geheimen uit het verleden blootlegt en de verhoudingen binnen het dorp ernstig verstoort.

WALKER De zwarte diamant

‘Lyrisch. . . . Walker schetst de geneugten van wijn, eten, liefde en vriendschap van zijn Franse gemeenschap met duidelijke genegenheid maar zonder sentimentaliteit. Zijn dorpelingen zijn niet méér immuun voor de moderne tijd dan de rest van ons – ze drinken gewoon betere wijn.’ Publishers Weekly

De Engelsman Martin Walker (1947) is schrijver, historicus en politiek journalist. Hij werkte jarenlang voor The Guardian in o.a. Moskou en Washington. Sinds hij eind jaren negentig met zijn vrouw Julia een oude boerderij in de Dordogne kocht, schrijft hij thrillers over Benoît ‘Bruno’ Courrèges. brunochiefofpolice.com

Een zaak voor Bruno, chef de police

ISBN 978-90-831675-2-7

MARTIN WALKER Bruno chef de police

Martin

Het eerste deel in de sfeervolle, internationaal geprezen misdaadserie met Bruno, chef de police.

‘De geneugten van het leven in de Dordogne en een intrigerend mysterie… een winnende combinatie.’ Telegraph

Martin

WALKER

Bruno chef de police

Misdaad in het hart van de Dordogne

9 789083 167527 LITERAIRE THRILLER

Cover Bruno deel 1.indd 1

10-08-2021 12:31

‘Walkers ontspannen stijl en humor brengen zijn boeiende held en het charmante dorp tot leven. Een van de leukste boeken die ik in lange tijd heb gelezen.’ Sunday Telegraph

Op een zomerochtend wordt politiecommissaris Bruno Courrèges ruw gewekt door de sirene op het gemeentehuis van Saint Denis, die de vrijwillige brandweer oproept. Bruno volgt de brandweer naar een grote loods die in lichterlaaie staat en de omliggende wijngaard in vlammen zet. Korte tijd later wordt het dorp in de Périgord bezocht door een Californische wijnmaker met grootse plannen. Hij wil een enorm wijnhuis in de vallei opzetten, wat een aardige opsteker zou zijn voor de plaatselijke economie. Het plan zaait verdeeldheid onder de bewoners van Saint-Denis, waarbij de gemoederen hoog oplopen. Als er een moord wordt gepleegd, neemt de dreiging serieuze vormen aan. Bruno laveert tussen voor- en tegenstanders op zoek naar de dader en probeert te voorkomen dat deze nog grotere misdaden begaat…

Bestel nu en betaal geen verzendkosten!

‘Het echte plezier van het boek is de plek zelf…. Terwijl lezers worden aangetrokken door wijnproeverijen, diners met truffelomelet en de oude waardigheid van een Franse jachthond, neemt de spanning in het verhaal toe.’ Houston Chronicle De Engelse Martin Walker (1947) is schrijver, historicus en politiek journalist. Hij werkte jarenlang voor The Guardian in o.a. Moskou en Washington. Sinds hij eind jaren negentig met zijn vrouw Julia een oude boerderij in de Dordogne kocht, schrijft hij thrillers over Benoît ‘Bruno’ Courrèges. brunochiefofpolice.com

Ga naar leveninfrankrijk.nl en klik op Shop.

MARTIN WALKER De vergelding

Het tweede deel in de sfeervolle, internationaal geprezen misdaadserie met Bruno, chef de police.

Martin

WALKER De vergelding

Een zaak voor Bruno, chef de police

ISBN 978-90-831675-3-4

9 789083 167534 LITERAIRE THRILLER

LITERAIRE THRILLER

Cover Bruno deel 2.indd 1

09-08-2021 16:41

09-08-2021 16:46

De eerste drie delen van de sfeervolle, internationaal geprezen misdaadserie met Bruno, chef de police, zijn nu verkrijgbaar.

De aardige stiefvader Dit schokkende, waargebeurde verhaal hield heel Frankrijk begin 2021 in zijn greep. Schrijver Camille Kouchner komt uit een vooraanstaande familie van Franse intellectuelen. Haar vader is oprichter van Artsen zonder Grenzen en voormalig minister van Buitenlandse Zaken. Haar moeder, politicoloog Éveline Pisier, scheidt van hem en hertrouwt met een bekend politicus, Olivier Duhamel. Hij lijkt de ideale stiefvader, liefdevol voor de kinderen. Tot zijn incestueuze gedrag met de tweelingbroer van Camille aan het licht komt. Na publicatie van dit boek moest hij aftreden als Europarlementariër. Zijn ‘grote familie’ probeerde zijn gedrag nog te vergoelijken door te wijzen op de gangbare vrije seksuele moraal in hun kringen. (FT) Camille Kouchner, ‘Een grote familie’ (‘La familia grande’), De Geus, €18,99.

Livres Japanse roots De veertigjarige Rose is een nog niet geplukte bloem die op een dag bericht uit Japan krijgt. Haar vader Haru, die ze nooit heeft gekend, is overleden en heeft haar in zijn testament opgenomen. Aangekomen in Kyoto wordt ze rondgeleid door Paul, de assistent van Haru. Dat betekent een onderdompeling in de verfijnde Japanse cultuur en de rustgevende en wonderschone Japanse natuur. Dwalend door de keizerlijke Zen-tuinen van Kyoto maakt ze eveneens kennis met Japanse levenswijsheid, en zo wordt Rose langzaam maar zeker van haar westerse melancholie verlost. Muriel Barbery is een Franse bestsellerauteur die miljoenen exemplaren van haar romans verkoopt. Een roos alleen is verschenen in twintig landen. (FT) Muriel Barbery, ‘Een roos alleen’ (‘Une rose seule’), Uitgeverij Oevers, €19.

Vrouwen als kometen Wie openstaat voor het idee van reïncarnatie zal veel plezier beleven aan De vele levens van Heloise Starchild. Een verhaal van vele generaties vrouwen, beginnend met Heloise Maria Fouchard. Haar geboorte in 1759 in een rijk gezin in het Frankrijk van de 18de eeuw valt samen met de komst van een komeet. De meeslepende geschiedenis eindigt met de geboorte van Halley Hašeka in Liverpool in 2016 en natuurlijk komen er tal van historische gebeurtenissen voorbij. De Britse schrijver John Ironmoger weet de lezer te overtuigen dat toeval niet bestaat en we allemaal de vrucht zijn van vele levens. (FT) John Ironmonger, ‘De vele levens van Heloise Starchild’, Uitgeverij Signatuur, €23,99.

Wij mogen onder abonnees 3 exemplaren verloten. Kans maken? Ga naar leveninfrankrijk.nl en vul je gegevens in bij Mail & Win.

Moord in de Provence Roel Janssen was een bekend financieel-economisch journalist van NRC Handelsblad, maar inmiddels al een tijd succesvol schrijver van non-fictie en spannende thrillers. In 2007 won hij de Gouden Strop voor zijn misdaadroman De tiende vrouw. En nu is er De witwasser, een pageturner waarin een Nederlandse bankier dood in het zwembad van zijn villa in de Provence wordt aangetroffen. De Nederlandse officier van justitie Rhonda Zander gaat naar Zuid-Frankrijk om de zaak op te lossen, en komt daarbij een rechts-extremistische instelling in een klooster op het spoor, het Instituut van het Avondland. Dit blijkt verwikkeld in louche witwaspraktijken die zich uitstrekken tot in de hoogste kringen. Janssen weet de wereld van de witteboordencriminaliteit prachtig te vermengen met de Franse couleur locale. (FT) Roel Janssen, ‘De witwasser’, Cargo, €20,99.

LEVEN IN FRANKRIJK 71

Paul en zijn vrouw Lidewij op hun terras in Frankrijk.

72 LEVEN IN FRANKRIJK

PAUL VAN VLIET

‘Door het Franse lied begrijp ik Frankijk beter’ Als jongen vond hij Franse zangers maar vervelende aanstellers. Maar toen werd Charles Aznavour de mascotte van hem en zijn geliefde. Vanuit zijn Zuid-Franse vakantiehuis, waar hij al zestien jaar zijn zomers doorbrengt, vertelt cabaretier Paul van Vliet ons over zijn liefde voor het Franse lied. TEKST PAUL VAN VLIET

p mijn oude gymnasium (Sorghvliet in Den Haag) waren wij met onze muzikale smaak verdeeld in vier bloedgroepen. We hadden om te beginnen de jongens en meisjes die de klassieke muziek omarmden. Die meisjes droegen suffe twinsets en Schotse rokken met als pikant detail opzij een grote veiligheidsspeld. De jongens hadden plusfours (drollenvangers) met zwarte Bata-schoenen. Zij behoorden niet tot mijn vriendenkring, want zij hielden van Bach. Ik haatte Bach omdat ik als jongen op Goede Vrijdag stil moest zijn, als mijn ouders met de partituur op schoot urenlang naar de Matthäus Passion zaten te luisteren. Bovendien associeerde ik Bach met karig voedsel. Uit solidariteit met de Heer Jezus aan het kruis aten wij op Goede Vrijdag geen vlees en kregen wij boterhammen belegd met ‘tevredenheid’. Vasten op z'n protestants. In de tweede bloedgroep zaten meisjes met een sterke neiging tot dwepen en gillen.

Zij plakten foto’s van Doris Day, Jo Stafford en de jonge Frank Sinatra in hun schoolagenda’s. Ik had met een paar jongens een jazzclubje dat om de zoveel tijd bij een van ons thuis samenkwam. Daar luisterden wij met de ogen dicht en de voeten meewippend op de afterbeat naar Miles Davis, Dave Brubeck en Art Blakey and The Jazz Messengers. Soms nodigden wij een vooraanstaand muzikant uit om ons bij te praten over de nieuwste ontwikkelingen in de jazzscene. Zoals Peter Schilperoort van The Dutch Swing College Band. Zijn honorarium bestond uit twee kruiken Bokma oude jenever. Eén daarvan dronk hij op tijdens zijn voordracht, de andere ging onder de snelbinder van zijn brommertje waarmee hij na afloop zigzaggend in de nacht verdween. Ten slotte was er een aantal artistiekelingen die in aanbidding lagen voor het Franse chanson. Zij voetbalden niet, maar lazen Sartre. Juliette Gréco was hun muze en in de kast luisterden nog niet ontwaakte lesbo’s naar Barbara. Ik had daar niets mee en ik vond Franse zangers aanstellers, die

ik in mijn schoolcabaret persifleerde. Dat veranderde toen ik jaren later verliefd werd op een vrouw die net als ik getrouwd was. Wij begonnen een stiekeme verhouding. Omdat wij niet samen gezien wilden worden gingen we naar kroegen en nachtclubs waar wij er zeker van konden zijn dat niemand ons zou kennen. Door een wonderbaarlijke speling van het lot draaiden ze daar overal en altijd Charles Aznavour. Hij werd onze mascotte. Mijn geliefde was al een liefhebber en door haar en door Charles begon ik ook langzaam van het Franse lied te houden. Er was toen op dat gebied veel moois op de markt. Ik maakte een ontdekkingsreis langs Yves Montand, Charles Trenet, Patachou, Leo Ferré, George Brassens en Édith Piaf. Op een dag hoorde ik de jonge Jacques Brel en was voor altijd verkocht. Door het Franse lied ben ik Frankrijk en de Fransen beter gaan begrijpen. Ook de schoonheid van de Franse taal begon tot mij door te dringen. Frans is een heldere taal, ›

LEVEN IN FRANKRIJK 73

Als ik ooit een keer niet meer kan reizen, zal ik verlangen naar la campagne waarmee je niet kan rommelen, zoals met het Nederlands. Ik bedoel hiermee niet het gemummel van Franse boeren, die je nooit kan verstaan, maar de taal van de gemiddelde Fransman die scherp en zuiver formuleert. Die helderheid vind je ook terug in de Franse poëzie en in de Franse liedkunst. Mijn muzikale voorkeur is in de loop van mijn lange leven sterk veranderd. Ik ben een allemansvriend geworden met een muzikale

74 LEVEN IN FRANKRIJK

smaak waarin geen enkele lijn meer zit. Ik vind tegenwoordig alles wel mooi als de muziek goed wordt gespeeld en mij raakt in mijn buik en in mijn hart. Maar de Franse liedjes zullen voor altijd in mij blijven zingen. Zij zijn onlosmakelijk verbonden met het lentelandschap van Midden-Frankrijk: La Douce France van Charles Trenet. Met de glooiende heuvels, de korenvelden, de klaprozen en de witte koeien, die zich lui herkauwend koesteren in de voorjaarszon. In de verte in het groen verscholen

een mysterieus dorp waaruit een kleine torenspits omhoog piekt. Kortom: la campagne, waar het altijd vrede zal zijn. Dáár zal ik naar verlangen als ik ooit een keer niet meer zal kunnen reizen en in een rolstoel op het einde zit te wachten. Als ik daar dan aan denk, zal ik weer even weten hoe ’t voelde als wij met onze eerste deux-chevaux over de kleine weggetjes deinden. Heuvel op niet harder dan veertig kilometer per uur, de lange heuvels af met de motor uit, om benzine te sparen. Ik zal denken aan ons: twee jonge mensen die in een oude Eend de Franse liedjes op de radio keihard meezongen, met een verwachting van de toekomst zo weids als het landschap waar ze doorheen reden.

HOLLANDS Glorie JAARGANG 10 - NR. 6 2021

Hollands Glorie geeft elke twee maanden charmante adressen voor een inspirerende dagtocht of een gezellig weekend weg in eigen land. Met reportages over schitterende natuurlandschappen, rustieke dorpjes, historische steden en een uitgebreide kunstagenda ben je altijd op de hoogte van zowel actuele als tijdloze bestemmingen.

NR. 6 2021

ONTDEK NU HET MOOISTE IN NEDERLAND

HOLLANDS HET MOOISTE IN NEDERLAND

KUNST WEDSTRIJD voor schilders & tekenaars

RIEN POORTVLIET

Geprezen door koningshuizen, verguisd door de kunstwereld

DEN HAAG

Deftige dame met volkse charme

8 WINTER WANDELINGEN in de natuur

Recepten voor

BOURGONDISCHE ZONDAGEN

DE SINT-JAN in ’S-HERTOGENBOSCH

Nederlands beroemdste kerststal

00621

VOOR MAAR

Inspiratie voor Wim Kan en Simon Carmiggelt

AP C5,99

HG2021_6_001_COVER_MS*.indd 1

8 719327 159682

Landgoederendorp De Steeg

3 NUMMERS

€15

12-11-2021 11:26

Ga naar hollandsgloriemagazine.nl/lif of bel 088 2266637. Dit proefabonnement loopt automatisch af.

Bestemming Frankrijk? Eerst even langs frankrijkboeken.nl Ontdek la Douce France via romans, thrillers, kookboeken, reisgidsen, boeken over wonen en leven of de Franse cultuur. Alle Frankrijk boeken overzichtelijk bij elkaar op één website, met vermelding van de streek waar het zich afspeelt. Ook voor thuisblijvers!

ROMAN

THRILLER

WONEN

Frankrijkboeken.nl LEZEN IN EN OVER FRANKRIJK

Cinéma

Filmjournalist Jos van der Burg attendeert ons elke editie op de mooiste nieuwe Franse films die nu of binnenkort ook in Nederland te zien zijn.

François Ozon

Geen last van politieke correctheid

ommige filmmakers doen jaren over een film. Zo’n filmmaker is François Ozon niet. Sinds zijn speelfilmdebuut in 1998 maakt hij bijna elk jaar een film. Wat drijft deze meest freudiaanse onder de Franse filmmakers? Sommige kinderen groeien op als een buitenbeentje. Zo’n kind was de in 1967 in Parijs als zoon van een bioloog en een lerares Frans geboren François Ozon. Het was niet eenvoudig om in de jaren zeventig en tachtig als homoseksuele jongen op te groeien in een Frans katholiek milieu. Dat Ozon zich aangetrokken voelde tot jongens kon hij thuis niet vertellen. Het maken van films was zijn manier om aan zijn familie te ontsnappen, zei hij er later over. Dat hij zijn gevoelens verborgen moest houden, verklaart dat personages in veel van zijn films geheimen hebben. Ook verbaast het niet dat Freud een grote inspiratiebron is voor Ozon. Veel van de personages in zijn films worstelen met hun identiteit. Ozon toonde genderfluïde personages lang voordat anderen dat deden in films. Identiteit is in zijn films geen vast gegeven, maar een dynamische zoektocht waarin niets vastligt. Als angry young man trok Ozon in het begin van zijn carrière de aandacht met provocatieve films. Zoals met de zwart-satirische komedie Sitcom (1998), waarin binnen een familie achter een keurige façade allerlei perversiteiten plaatsvinden. Of met Les amants criminels (1999), een (seksuele) horrorversie van het sprookje van Hans en Grietje. Na deze provocatieve visitekaartjes ontwikkelde Ozon zich tot een veelzijdige filmmaker, die zich niet op één genre vastpint. Een kleine greep. Sous le sable (2000) is een aangrijpend psychodrama over een vrouw die mentaal niet kan accepteren dat haar man op vakantie in zee is verdronken. Van een totaal andere orde is de vrolijke Agatha Christie-achtige musical 8 femmes (2002) met een keur aan Franse filmsterren, onder wie Catherine Deneuve en Isabelle Huppert. In de erotische thriller Swimming Pool (2003) raakt een oudere schrijfster geobsedeerd door een jonge vrouw, met tragische gevolgen. Intrigerend is ook Dans la maison (2012), waarin een leraar literatuur een talentvolle leerling manipuleert om verslag te doen van het reilen en zeilen in het gezin van een medeleerling.

Vertrouwd Ozon-terrein, want het binnendringen in een gezin door een vreemde is een terugkerend thema in zijn films. Gezinnen zijn in zijn werk wankele constructies, waarin achter veel schone schijn geheimen, neurosen en onvrede verborgen liggen. Soms slaat veelfilmer Ozon de plank mis. Zoals met Jeune et Jolie (2013), dat met een Parijse tiener die zichzelf uit experimenteerdrift als callgirl verhuurt een glossy en geromantiseerd beeld geeft van prostitutie. Veel kritiek op zijn werk komt volgens Ozon voort uit een nieuwe vorm van preutsheid: “We zitten midden in een nieuw soort moralisme. De dictatuur van het politiek correcte bepaalt wat je wel en niet mag tonen.” Ozon zal er nooit voor buigen: “Ik doe wat ik wil. Een regisseur mag nooit toegeven aan de eisen van de morele orde.” Ozons interesse in identiteitskwesties verschuift de laatste jaren naar aandacht voor maatschappelijkethische kwesties. Met het op feiten gebaseerde Grâce à Dieu (2018) klaagde hij de doofpot van seksueel misbruik in de katholieke kerk aan. Zijn recente drama Tout c’est bien passé is een pleidooi om euthanasie in Frankrijk wettelijk mogelijk te maken.

“We zitten midden in een nieuw soort moralisme”

LEVEN IN FRANKRIJK 77

OOK TE ZIEN IN DE BIOSCOOP De son vivant

Drama met Catherine Deneuve als een moeder met een terminaal zieke zoon. Beiden ontkennen dat hij niet lang meer te leven heeft, maar leren langzaam het onvermijdelijke accepteren. Vanaf 9 december in de bioscoop

Relatieperikelen van Parijse millennials

Strijd voor een waardig levenseinde “Ik wil dat je me helpt er een einde aan te maken.” Met deze directe vraag overvalt tachtiger André zijn dochter Emmanuèle in een verpleeghuis, waar hij na een beroerte is opgenomen. André vraagt hulp aan zijn dochter, omdat hij dat door het verbod op euthanasie niet aan artsen en verplegers kan vragen. Toen hij dat toch deed, reageerde het verplegend personeel met het verhogen van zijn antidepressiva-medicatie. Indringend toont de film hoe Emmanuèle met het verzoek van haar vader worstelt. Alles draaide vroeger om hem, maar nu hij kwetsbaar en wanhopig is, heeft hij zijn dochter nodig. Regisseur François Ozon verweeft familieen relatieperikelen in een overtuigende aanklacht tegen het Franse euthanasieverbod. Scherp toont de film de zware druk die dit op de familieleden legt. Moeten zij zich aan de wet houden of zijn laatste wens uitvoeren, wat hen juridisch tot criminelen maakt? Tout c’est bien passé, vanaf 23 december in de bioscoop

Zeg Parijs en film en iconische beelden doemen op van de Seine, boomrijke boulevards en Montmartre. Verfrissend dat Les Olympiades zich nu eens niet in dit decor afspeelt, maar in de gelijknamige wijk: een dozijn tussen 1969 en 1974 gebouwde hoge torenflats. Toen een toonbeeld van moderne stadsontwikkeling, nu een voorbeeld van blinde vernieuwingsdrang. Het in stemmig zwart-wit gefilmde Les Olympiades is een romantische zedenschets van het leven van een paar twintigers en dertigers in deze wijk. Ze zijn bijna allemaal hoog opgeleid, maar worstelen met relaties. Centraal staat een jonge vrouw die bang is om zich te binden. Haar motto is: ‘Eerst neuken en daarna zien we wel verder.’ Het wordt ingewikkeld als ze meer voor een jongen voelt dan ze zou willen. Als hij het bed induikt met een andere vrouw, blijkt ze zowaar jaloers te kunnen zijn. Jammer van het gemakzuchtige romantische komedie-einde, want de rest oogt als een frisse, realistische kijk op de relatieperikelen van jongeren. Les Olympiades, vanaf 6 januari in de bioscoop

Ruige arbeiders met gevoelige inborst Liefhebbers van komisch absurdisme moeten Cette musique ne joue pour personne niet overslaan. De film vindt bij een groepje havenwerkers humor in het contrast tussen ruig gedrag en een gevoelige inborst. Op het haventerrein zijn deze mannen halve criminelen, die spullen uit containers illegaal verhandelen en niet terugdeinzen voor geweld, maar ieder van hen heeft ook een gevoelige kant. Zo probeert iemand met gedichten in alexandrijnvorm een kassière te veroveren en doet een ander aan oosterse meditatie. Het klinkt misschien vergezocht, maar de film is meer dan vrolijke onzin. Wie achter de groteske grappen en grollen kijkt, ziet met hun gevoelens worstelende mannen op zoek naar geluk. Cette musique ne joue pour personne, vanaf 13 januari in de bioscoop

Le fabuleux destin d’Amélie Poulain

Twintig jaar geleden maakte actrice Audrey Tautou als een jonge vrouw die anderen wil helpen, een onvergetelijke indruk in Le fabuleux destin d’Amélie Poulain. Wie nog eens wil zien hoe briljant de in Parijs spelende sprookjesachtige film is, kan ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan weer terecht in de bioscoop. Vanaf 23 december in de bioscoop

Nobody has to know

De Belgische acteur en regisseur Bouli Lanners maakt na een handvol Franstalige films een uitstapje naar Schotland. Een Belgische op een Schotse boerderij werkende arbeider verliest na een beroerte zijn geheugen. Een vrouw die zich over hem ontfermt zegt dat ze vroeger geliefden waren. Maar klopt dat? Vanaf 10 februari in de bioscoop

DVD DNA

Drama over de familieruzies die ontstaan na de dood van een Algerijns-Franse grootvader in Parijs. Zijn kleindochter gaat op zoek naar haar Algerijnse wortels en stuit op veel koloniale ellende. Remain in Light Home Entertainment, €13,99

Resistance

Speelfilm over mimespeler Marcel Marceau, die als begin-twintiger met scoutingclubs en het Franse verzet vele honderden Joodse weeskinderen redde van deportatie door de nazi’s. Indrukwekkend! Remain in Light Home Entertainment, €12,99

NETFLIX

The Parisian Agency: Exclusive Properties

Wie zich wil verlekkeren aan peperdure appartementen, huizen en kasteeltjes, kan terecht bij deze realityserie over de makelaarsfamilie Kretz, die bemiddelt in de koop en verkoop van vastgoed in het duurste segment.

LEVEN IN FRANKRIJK 79

BESTEL NU

€15,

95 per stuk

Abonnees krijgen € 3,50 korting

Leven in Frankrijk Agenda of Scheurkalender 2022

Geniet het hele jaar van Frankrijk met deze handige agenda boordevol vermakelijke weetjes, seizoensrecepten en een handige Nederlands-Franse woordenlijst. Of kies de scheurkalender voor je dagelijkse dosis joie de vivre!

Ga naar leveninfrankrijk.nl en klik op Shop of bel 088 2266634 (op werkdagen van 09.00-17.00 uur)

Gouden gloed Een fijne toevoeging aan je nachtroutine: capsules met pure vitamine C. Met deze zijdezachte formule ontwaak je stralend. Sothys, Capsules Rénovatrices Jeunesse Noctuelle, €89,50. sothys.nl

GROOT, GROTER, WARMST

We zien veel grote, warme sjaals deze winter. Dit herfstkleurenpalet past mooi bij een donkere jas. Leon & Harper, Elliott Check Scarf, €75,60. leonandharper.com

PREMIÈRE

Boutique

Pablo, het zusje van het elegante modemerk Gerard Darel, richt zich op jonge vrouwen aan het begin van hun carrière. Pablo, MELODIE - Manteau en laine mélangée avec fermeture croisée, €395. pablo.fr

Met deze Franse mode, geur en vitamine C kom je comfortabel de winter door. DOOR SERENA CARUSO

ODE AAN HET LICHT

Dit parfum draagt de unieke signatuur van modeontwerper Elie Saab. De noten van patchoeli en oranjebloesem herinneren hem aan zijn jeugd in Libanon. Elie Saab, Le Parfum Lumière, (90 ml), €113. eliesaab.com

Omhelsd door wol Het jacquardpatroon dat lijkt op sneeuw en de hypoallergene alpacawol maken dit de ultieme wintertrui. Agnès B, Black And White Snow Effect Jacquard Job Jumper, €230. agnesb.eu LEVEN IN FRANKRIJK 81

La Belle Vue Frans dorpshuis met een Zweedse touch

Ze is gek op het Franse eten en de Franse wijn, maar vooral op haar compleet gerenoveerde huis met het magnifieke uitzicht. De Zweedse Yvonne Tenninge verruilde haar interieurwinkel voor een idyllische B&B in het dorp Neffiès, op een uur rijden van Montpellier TEKST SIGRID STAMKOT EN FABIAN TAKX FOTOGRAFIE PIA VAN SPAENDONCK, COCO FEATURES

LEVEN IN FRANKRIJK 83

“Ik hou van alles wat Frans is!”

84 LEVEN IN FRANKRIJK

en groot cliché, maar ‘leven als God in Frankrijk’ gaat zeker op voor Yvonne Tenninge (60) en haar man Mikael Sköldmark (54). Yvonne besloot al als twaalf jarige, toen ze voor het eerst op vakantie was in Frankrijk, dat ze later in haar nieuwe lievelingsland zou gaan wonen. Ze is gek op Frankrijk vanwege de cultuur, de manier van leven, het eten en ook, heel belangrijk, de wijn: “Ik hou van alles wat Frans is!” Dus toen ze negentien was, ging ze twee jaar naar ZuidFrankrijk om Frans te leren en zeven jaar geleden vestigde ze zich voorgoed met Mikael en hun hond Sixten in de Languedoc. Ze gingen wonen in een dorpshuis in het middeleeuwse Neffiès, waar twintig procent van de duizend inwoners buiten lands is. Een prachtige plek op een halfuur rijden van de Middellandse Zee, tegen de heuvels van de Montagne Noire en omgeven door wijngaarden en olijfgaarden. Een gebied dat ze al als haar broekzak kende, want ze was er al vaak geweest met haar man en drie kinderen. Toen ze het gebied verder verkende met Mike, concludeerde ze dat het vriendelijke Neffiès de ideale plek zou zijn om zich te settelen. Het is klein, maar heeft een bakker, een postkantoor, een supermarkt en een kapper en er is elke week markt. "We zijn omringd door alles wat we nodig hebben!" Het echtpaar vond een oud

stenen dorpshuis uit 1854. Een droomhuis met zijn karakteristieke pleisterwerk, knusse luiken, originele details en vooral het prachtige uitzicht. Alleen… het was niet te koop. Maar Yvonne dook er bovenop en na wat onderhandelingen met de Engelse eigenaresse werden ze de trotse eigenaren. “Het huis had al een paar jaar eerder te koop gestaan en was weer van de markt gehaald”, vertelt Yvonne. Het is oorspronkelijk het huis van een wijnboer uit 1854, met een wijnkelder van zo’n 150 vierkante meter. Yvonne en Mikael besloten de buitenkant zo authentiek mogelijk te houden. Daarom gaven ze alleen de oude luiken een likje verf. Binnen was het een ander verhaal.

NEFFIÈS

Openingspagina’s: de kleuren van de muren zijn op de tegels afgestemd; Mikael en Yvonne. Linkerpagina: een van de vele knusse hoekjes. Deze pagina, met de klok mee: de keuken met rode Zeliges-wandtegels en een zelfgemaakt betonnen werkblad; de ‘salle à manger’; de luchter in de eetkamer komt van een dame uit het dorp.

“Het is onmogelijk in de Languedoc te wonen en niks van wijn te weten”

86 LEVEN IN FRANKRIJK

Met behoud van de oude elementen als sommige oude vloertegels, een deel van het houtwerk en de deuren, hebben ze “alles opnieuw gedaan”. Het interieur was namelijk in slechte staat. Sommige plafonds kwamen bijna naar beneden. “Ik wist al hoe ik de muren wilde schilderen en we wilden ook nieuwe badkamers.”

Een fijne ziel Eerst richtten ze een kamer opnieuw in, zodat Yvonne daarna het werk stap voor stap kon laten uitvoeren terwijl haar man bleef werken in Stockholm. Alles werd opnieuw gestuukt en geschilderd en de meeste plafonds werden vervangen. En ze lieten drie badkamers renoveren. Het was een enorm karwei, maar ook precies waar ze naar op zoek waren: een huis dat nog niet was gerenoveerd, met een kleine tuin met plaats voor een zwembad. Een huis dat geschikt zou zijn voor gasten van een kleine bed & breakfast charmant als La Belle Vue uiteindelijk zou worden.

Ze geeft het toe, die drie jaar renoveren waren een flinke uitdaging. De wijnkelder is daarna ook nog verbouwd, er zit nu een appartement in voor Yvonne en Mikael, een zaal voor feesten en partijen en een yogastudio. En een kelder om wijn op te slaan, want ze exporteren onder de naam Le Bon Vin ook organische wijn naar Zweden. “Het is onmogelijk om in de Languedoc te wonen en niks van wijn te weten”, zegt Yvonne. “Dit is een van de grootste wijngebieden ter wereld. Vroeger stond het vooral bekend om de kwantiteit, maar nu maken ze hier de slechtste én de beste wijn die er bestaan.” Hun noeste arbeid resulteerde in de eerste plaats in hun trots, bed and breakfast La Belle Vue. Een gezellige en warme accommodatie met veel hoekjes waar je je kunt nestelen met een boek of een glaasje wijn, omringd door vintage vondsten. “Het huis staat vol met dingen die ik heb gevonden op markten of in antiekwinkeltjes, maar ook weleens bij vrienden thuis. Mijn favoriet is de bank in de hal, die heb ik gevonden in een brocante voor

Linkerpagina, met de klok mee: de opbergkast in de keuken is origineel; een bad op poten in een van de kamers; gastenkamer. Deze pagina: vanuit de ‘salon’ kom je in de ‘salon à manger’.

88 LEVEN IN FRANKRIJK

LEVEN IN FRANKRIJK 89

“Ik luister altijd heel zorgvuldig naar wat een huis nodig heeft”

een redelijke prijs. Het is een oude Napoleon III. Ik heb hem een nieuwe touch gegeven met prachtig chocoladebruin linnen. Dit soort spullen geven een huis een fijne ziel.” Elk huis heeft een ziel, daar is de Zweedse van overtuigd. “Ik luister altijd heel zorgvuldig naar wat een huis nodig heeft”, zegt ze. “Elke kamer vereist zijn eigen interieur. Het huis vroeg om aardkleuren, natuurlijke materialen als linnen, katoen en wol. Ik heb een passie voor antiek linnen, dus dat heb ik veel gebruikt voor de gordijnen, de tafelkleden en de kussenslopen. Van plastic en synthetische materialen hou ik niet, dus de douchegordijnen voor alle badkamers heb ik zelf genaaid met textiel. Wel meer werk, maar het is de moeite waard.”

Franser dan Frans De vijf gastenkamers hebben allemaal vrouwennamen: Juliette, Colette, Florence, Clothilde en Blanche. “Gewoon, omdat ze zo mooi klinken!” In twee gastenkamers liet Yvonne het prachtige oude behang op de muren zitten, dat vond ze niet meer dan vanzelfsprekend. Voor de muren koos ze voor zachte kleuren als zachtgrijs, beige, groen en roze. “Ik heb alle kleuren zelf gemengd zodat ze goed zouden passen bij de oude vloeren. Toen ik de muren schuurde bleek dat de kleuren die ik had uitgekozen bijna identiek waren aan de originele.” Wat opvalt: hoewel Zweeds design nu trendy is, ontbreekt het hier bijna geheel. “Mijn Franse vrienden zeggen dat het hier nu Franser is dan zijzelf!” Het stel voelt zich zelf na zeven jaar in Neffiès ook bijna Frans. “Mijn man is trainer bij de voetbalclub, hij coacht de meisjes en de jongens, en ik ben actief in de lokale politiek. We hebben veel Franse vrienden, maar we kennen ook veel buitenlanders. Mijn buren zijn Nederlands, die

verwijzen vaak gasten door naar ons. Aan de andere kant zit een Fransman die biologische groenten maakt, een andere buur maakt ecogeitenkaas. Die lekkernijen gebruiken we natuurlijk graag voor onze table d’hôte.” Je kunt twee keer per week dineren bij Yvonne en Mikael, op donderdag worden de traditionele moules frites (mosselen met frites) gegeten. Het ontbijt is zo veel mogelijk lokaal en ‘eco-vriendelijk’. Daarnaast organiseren ze voor de gasten van alles, van yogaretreats tot wijnweken, en kun je gebruikmaken van fietsen om de omgeving te verkennen. Een probleem is wel dat de website van La Belle Vue nog alleen in het Zweeds is. “We hebben veel publiciteit gekregen uit Zweden. Maar nu komen er ook steeds meer buitenlanders, dus daar moeten we echt wat aan gaan doen. Maar als je op ons Instagramaccount kijkt, kun je de tekst in het

Linkerpagina: een gietijzeren bed dient als loungeplek op het terras. Deze pagina, met de klok mee: Yvonne en Mikael kennen elkaar al 26 jaar, maar werden pas twaalf jaar geleden een stel; Sixten wacht op de gasten; vanaf het zwembad kun je bij mooi weer de Pyreneeën zien.

LEVEN IN FRANKRIJK 91

Hiernaast: de badkamer met zelfgemaakte stoffen douchegordijnen. Onder: Yvonne besteedt aandacht aan het kleinste detail.

Engels laten vertalen.” Hoewel ze houdt van haar bed and breakfast La Belle Vue – de naam slaat uiteraard op het prachtige uitzicht op de Pyreneeën dat ze op een mooie dag hebben – is haar favoriete seizoen de winter. Dan hebben haar man en zij alle tijd voor elkaar. “Dan ontbijten we op bed en praten we over de toekomst en het leven. En hoewel het gastenverblijf dan gesloten is, zijn de bedden opgemaakt en staan er altijd verse bloemen. Ik steek kaarsen aan en luister naar muziek, bijvoorbeeld van Carla Bruni. En er hoeft verder niks. Ik kan dan zo gelukkig zijn en genieten van mijn huis, alleen al door erdoorheen te lopen. We zeggen in Zweden: mijn huis is mijn kasteel. En zo voel ik het ook. Mijn huis is mijn veilige haven.”

labellevue.se Instagram: @labellevueneffies

“Ik kan zo genieten van mijn huis, alleen al door erdoorheen te lopen” Tips van Yvonne Eten bij L’Escampette “Onze stambistro, waar we al onze vrienden zien. Een fijne sfeer en heerlijk eten.” 12, place Lieutenant Paul Gauffre, Neffiès Apéro in Château Saint-Pierre “Een oud château dat nu een restaurant en hotel is.” Saint-Julien-Beychevelle. beychevelle.com Brocantes in Pézenas “Ik ga graag naar Galerie de Pézenas in het gelijknamige dorp, daar zijn tal van heerlijke interieurwinkels en brocantes te vinden.” 17, avenue de Verdun, Pézenas Wijn “De Sonatina van Sainte Cécile du Parc uit Pézenas vindt iedereen heerlijk!”

92 LEVEN IN FRANKRIJK

CANET

en Roussillon

Neem een duik in de ZEE

en haar wonderen!

ONTDEK MEER INFORMATIE : CANET TOURISME +33 (0)4.68.86.72.00 WWW.OT-CANET.FR

HET NIEUWE (ZEE)AQUARIUM VAN CANET EN ROUSSILLON

Ontdek de mooiste dekbedovertrekken, ﬁjnste spreien en meer Vandyck bed- en badmode in de Vandyck Experience Stores en Shops, linnenwinkels, beddenspeciaalzaken en geselecteerde warenhuizen. Verkoopadressen in de buurt en het volledige assortiment vind je op www.vandyckshop.nl TE ZIEN OP BED: DEKBEDOVERTREKKEN EN ACCESSOIRES UIT DE VANDYCK ‘PURE’ COLLECTIE

Kan ook als vaas Deze elegante aardewerken karaf is een eyecatcher op je eettafel maar ook mooi als vaas voor (veld)bloemen. Het gres is bestand tegen kou én tegen hoge temperaturen. Degrenne, Jug 0,92 litre Bahia Dune, €37.degrenne.com

Maison

Frans design voor een mooi gedekte tafel voor de gezelligste tijd van het jaar DOOR SERENA CARUSO

Bladgroen De borden uit de Daria-collectie zijn tijdloos en chic en de hoge kwaliteit van het keramiek zorgt ervoor dat je er lang van kunt genieten. Maison Sarah Lavoine, 6 assiettes plates Daria, Bosquet, €114. maisonsarahlavoine.com

Water bij de wijn Een bij siert deze glazen met koninklijke allure. Het beestje stond onder meer op het wapen van Napoleon, mogelijk afgeleid van de fleur de lis, de lelie, het symbool van Frankrijk en zijn vorsten. La Rochère, Bee waterglass 24 cl, €6,50 per stuk. debijenkorf.nl

Uren tafelen Je dineert in stijl met dit warme tafelkleed van het traditionele linnenmerk Le Jacquard Français. Gemaakt van 100% katoen. Le Jacquard Français, Tablecloth Hacienda Red, vanaf €115. le-jacquard-francais.com

Vorkje meeprikken Het sterke olijfhout van de handgrepen van dit bestek zorgt voor de sierlijke strepen. Mooi voor een winterse feesttafel. Laguiole Jean Dubost, bestekset olijfhout 24-delig, €299. debijenkorf.nl

LEVEN IN FRANKRIJK 95

France

Vendée

La Tranche sur Mer

NEEM NU EEN PROEFABONNEMENT

Puur natuur, volmaakt vr gezinnen

3 NUMMERS VOOR MAAR

14 kilometer strand met fijn zand Badplaats met Blauwe Vlag Eerste badplaats in de Vendée met een Kwaliteitskeurmerk voor het zwemwater

€ 17,50w w w . l a t r a n c h e s u r m e r - t o u r i s m e . f r La Tranche sur Mer - Tourisme Ga naar www.italiemagazine.nl/lif of bel 088-2266636

DIT IS DE LAATSE JARDIN. VANAF HET VOLGENDE NUMMER ZAL ANJA WINTER TIPS GEVEN OVER FRANSE BEZOEKTUINEN IN DE RUBRIEK NOUVEAU

Jardin

Anja Winter (styliste en actrice) presenteerde in het programma Koffietijd wekelijks een item over tuinen. Tegenwoordig inspireert ze 80.000 volgers op Pinterest.

Ciderappeltje Boomkwekerij De Bock in Oudenaarde-Nederename is een familiebedrijf, opgericht in 1986, en richt zich vooral op bomen, sierstruiken en planten. Met een assortiment van meer dan 3000 tuinplanten is het een toonaangevende kwekerij in Vlaanderen. Siergrassen, bamboes, rozen, fruit- en sierbomen, voor iedere tuin is hier wel iets te vinden. De vele soorten fruitbomen, zoals abrikoos, perzik, appel en peer zijn ook in leivorm te verkrijgen. De kwekerij herintroduceert ook oude rassen, zoals de 18de-eeuwse appel ‘Court Pendu Douce’. En wil je zelf cider maken, dan raad ik je aan om Malus domestica ‘Châtaignier’ te kopen, een meer dan smakelijk ciderappeltje uit Normandië. Kwekerij De Bock, Pelikaanstraat 89, Oudenaarde-Nederename, België. planten-debock.be

Vliegend buffet Vogels hebben in de winter dagelijks voedsel nodig dat vet, suiker, vitamines en antioxidanten bevat om de kou te doorstaan. Heb je geen ruimte in je tuin om bessenstruiken of bomen te planten, maak dan ruimte; de gevederde vriendjes zullen je dankbaar zijn. Plant bij voorkeur een paar bessenstruiken of bomen die van oorsprong in Europa voorkomen, zoals de vlier, lijsterbes, de hondsroos, de meidoorn, sleedoorn en de Gelderse roos. Ook de hazelaar komt van nature veel voor in Frankrijk. Niet alleen de gaaien, maar ook de eksters en kauwen zijn gek op de hazelnoten die in het najaar verschijnen, maar pas na een paar jaar. De hazelaar is de eerste plantensoort die al in januari bloeit met langwerpige katjes en daarmee de eerste voedselbron voor de bij. Te bestellen bij: pepinieresclos-normand.com of esveld.nl

Eetbaar of giftig? Steeds meer mensen trekken de natuur in en plukken wilde paddenstoelen, bloemen en kruiden om te gebruiken in de keuken. Kijk wel uit, veel planten hebben dubbelgangers die giftig zijn. In dit handzame boekje van de auteurs Katrin en Frank Hecker ontdek je het verschil tussen eetbare en giftige planten. Ook geven zij tips waar je eetbare planten en bessen kunt vinden en hoe je die vervolgens kunt verwerken tot lekkere recepten. Veel kruiden zijn alleen in bepaalde jaargetijden eetbaar en sommige bessen kun je alleen gekookt of na een lange bewaartijd verwerken. Lees en leer. Eet smakelijk! Katrin en Frank Hecker, Kan ik dat eten?, T Terra, €18,99.

Kleur in de wintertuin Naast de bekende klimop en de conifeer zijn er tal van planten en struiken die in de winter hun blad behouden en bessen of bloemen produceren. Een sterke en aantrekkelijk heester is de ‘Viburnum davidii’, die in de winter blauwe bessen geeft. De hulst met zijn rode bessen mag zeker niet in een winterborder ontbreken. Denk dan aan de bonte hulst, deze heeft groen blad met een geel-witte rand, rood-paarse twijgen en rode bessen en wordt ongeveer drie meter hoog. Hulst doet het ook goed in een tuin aan de kust. Denk ook aan de Skimmia japonica ‘Rubella’, een langbloeiende sierheester, of winterjasmijn (Jasminum nudiflorum) en Mahonia media ‘Charity’. Beide heesters bloeien van december tot februari. Te bestellen bij bomendael.com of planten-debock.be

LEVEN IN FRANKRIJK 97

Word abonnee en kies je cadeau

3x Seasons + agenda óf kalender € 17,50 3x voor slechts T.W.V.

€ 13,99

Seasons Agenda 2022

Naast heel veel ruimte voor afspraken en een uitgebreid calendarium staat de Seasons Agenda 2022 vol originele zelfmaakideeën en stylingtips voor binnen en buiten, pure seizoensrecepten en prachtige foto’s, altijd met al het moois van het seizoen als inspiratiebron.

T.W.V.

€ 9,99 Seasons Kalender 2022 Bij Seasons staat alles in het teken van authentiek, landelijk leven en haal je elke maand de seizoenen in huis. Elke editie van Seasons staat boordevol inspiratie en praktische tips over: • Koken op basis van verse oogst van het land • De allermooiste moes- en siertuinen • De laatste interieur- en stijltrends • De meest bijzondere plekken en logeeradressen midden in de natuur

De 12 mooiste Seasonsfoto’s verzameld in de handige Seasonsjaarkalender 2022. In één snelle blik de hele maand overzien en nooit meer een afspraak vergeten!

Ga voor deze aanbieding naar

www.seasons.nl/france of bel 020 8947547 (ma-vr 9.00-17.00 uur)

Deze aanbieding is geldig t/m 31 januari 2022 en/of zolang de voorraad strekt en is inclusief verzendkosten. Het abonnement loopt tot wederopzegging en is na de actieperiode eenvoudig per maand opzegbaar. Op deze aanbieding zijn de leveringsvoorwaarden en het privacybeleid van New Skool Media B.V. van toepassing. Indien je geen rekeningnummer invult, ontvang je een factuur (per mail of via de post) voor het verschuldigde abonnementsgeld incl. € 2,60 administratiekosten.

À vendre

In deze rubriek vertellen lezers waarom je juist hun huis moet kopen.

Stilte en rust op je eigen Franse boerderij De charmante boerderij van Bram en Conny Geene ligt in een rustig dorpje op het platteland van de Creuse. “Ik weet het nog goed: ik ging in januari met de auto naar Frankrijk”, vertelt Bram. “Toen ik in Nouvelle-Aquitaine de snelweg afreed, kwam ik langs een weg met allemaal witte bomen. Het leek wel een mooi sprookjesland. Dat was Chambonchard.” In 2011 kocht het echtpaar dit vakantieverblijf met maar liefst 4670 vierkante meter aan grond en een bewoonbaar oppervlak van 250 vierkante meter. De natuurstenen boerderij en de stallen staan op een groot weiland met vrij uitzicht. Ze hebben veel gerenoveerd, zoals de gevel aan de voorzijde van de boerderij. Er zijn in totaal twaalf kamers, vijf slaapkamers en drie badkamers. De grote stal is omgebouwd tot een gîte, waar je zo zou kunnen wonen. De boerderij bestaat uit drie verdiepingen die bereikbaar zijn via eikenhouten wenteltrappen. In de ruime keuken met een kenmerkend plafond van donkere, houten balken staat een oude broodoven. Vanuit de keuken loop je zo het terras op, het favoriete plekje van Bram. “Je kijkt uit over de weilanden, naar de koeien en de eeuwenoude bomen. Met een glaasje wijn geniet ik altijd van

•

de zonsondergang. Het was soms of je naar een bloedrood schilderij zat te kijken.” Op het land staan een walnotenboom en nog enkele andere fruitboompjes. Chambonchard is een klein, authentiek dorpje. Het ligt in een wandelgebied waar je kunt ronddwalen door de heuvels, valleien, dorpjes en bossen. Op drie kilometer ligt het dorp Évaux-les-Bains, bekend om de thermen en warmwaterbronnen. Hier vind je het kuuroord Thermes d’Évaux-lesBains, een casino, verschillende winkeltjes en een supermarkt. Bram en Conny hebben vele mooie vakanties in de boerderij doorgebracht. Aanvankelijk waren ze van plan om naar Frankrijk te emigreren en van het vlakke terrein een minicamping te maken. Dat plan ging niet door, maar de luxe buitendouche en een buitenruimte voor de gasten staan er al. De camping zou dus zo gerealiseerd kunnen worden. Waarschijnlijk zal het paar de rust en het uitzicht het meest gaan missen.

“Het leek wel een mooi sprookjesland”

Interesse?

Marianne Michiels, auvergne.immo

Prijs: €274.000

inclusief makelaarskosten

LEVEN IN FRANKRIJK 99

HUIS & RECHT

Mr. Isabelle Flipse is intermediair voor Franse juridische zaken. Kantoor Flipse BV, info@kantoorflipse.nl, www.kantoorflipse.nl.

Kopen, verhuren: twee korte updates 1. We zien steeds vaker dat Nederlanders onder elkaar verkopen, dus zonder tussenkomst van een makelaar. Essentieel is dat u weet dat het bepaald niet handig is om voor het vastleggen van uw transactie een Nederlandse model-koopovereenkomst te gebruiken. Voor velen volstrekt logisch, maar voor (te) velen ook weer niet. Wie beseft dat op de aan- en verkoop van Frans onroerend goed te allen tijde het Frans recht van toepassing is, begrijpt dat een in de Nederlandse taal gestelde overeenkomst geen goed idee is. En dat niet alleen vanwege de taal. Veel belangrijker is nog dat de Franse koopovereenkomst juridische elementen bevat die fundamenteel afwijken van hoe we het in Nederland gewend zijn. Niet doe-het-zelven dus, maar direct een kenner inschakelen...

2. Over verhuren, leegstand en het kraakrisico nog het volgende. Je hebt een reusachtig probleem wanneer je pas na enkele dagen ontdekt dat je Franse huis gekraakt is. Ontruiming is dan niet zomaar meer mogelijk en de rechter zal eraan te pas moeten komen. Stel dat je het geluk aan je zijde hebt en de rechter doet binnen een maand of drie, vijf of acht uitspraak, dan is het nog maar te hopen dat de herfst niet inmiddels is ingevallen. Want geloof het of niet: de Franse wet verbiedt ontruimingen tussen 1 november en 31 maart. Tijdens deze winterstop mag u de bewoners niet op straat zetten. U maakt hoogstens kans wanneer u hen vervangende, gelijkwaardige woonruimte ter beschikking stelt. In de praktijk wordt dus gedurende vijf maanden de uitzettingsprocedure opgeschort, ook al zijn alle termijnen verstreken.

ONTWERP & BOUW Heiko Hulsker, Architect in Antibes www.plansud.com

Waar wil je wonen aan de Côte d’Azur?

DEZE COLUMN VALT BUITEN VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE.

ijn vorige column - ‘kopen met een voorsprong’, ging over de letterlijke en figuurlijke winst die goede voorbereiding op de koop van een huis in Frankrijk kan opleveren. Ik kreeg er veel reacties op. Als schrijver vind je dat natuurlijk leuk maar belangrijker is dat duidelijk is dat het onderwerp lééft. Ook de daaraan voorafgaande reeks artikeltjes hield de gemoederen bezig. Aan het einde van die serie – over de uiterst moeizame afwikkeling van een enorm complexe Franse nalatenschap – beschreef ik de kraakactie die op miraculeuze wijze goed afliep. Dat wil zeggen: goed afliep voor de eigenaars. U vindt de serie van vijf terug op mijn website, onder de omineuze titel ‘Een jurist met vuile handen’. Aan deze artikeltjes voeg ik hier nog twee wetenswaardigheden toe.

et is vaak onderwerp van gesprek bij Nederlanders die kiezen voor een tweede huis aan de Côte d'Azur. “Wat zou jij doen,” vragen ze aan de architect, “als alles mogelijk zou zijn?” Fijn om het bij de lunch over te hebben, vooral met als uitgangspunt dat alles mogelijk is. Voor het gemak gaan we hier uit van een vakantiehuis. De ideale plek bestaat niet en is natuurlijk voor iedereen anders. Voor mijn gevoel ging de generatie die huizen bouwden of verbouwden in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw automatisch naar Mougins en omstreken. Voor mijn generatie is het iets minder goed te begrijpen wat juist daar nu de doorslaggevende verleidingen waren. Wellicht bood op dat moment die regio de beste value for money.

In deze tijd lijken de meeste verleidingen in de buurt van Sainte-Maxime te liggen. De stad ligt beschut door de bergen van het Massif des Maures, heeft mooie stranden en veel winkels en restaurants. Wel spijtig dat in 1944 met Operatie Dragoon met zwaar geschut door de Amerikanen het oude historische centrum is verwoest en daardoor mist het nu wel iets. Dit is dan ook het grote verschil met Saint-Tropez, waar het oude centrum met z’n haven karakter aan het stadje geeft. Met de mooiste stranden van Zuid-Frankrijk en het prachtige dansende achterland is Saint-Tropez de meest indrukwekkende plaats om te vertoeven. Het is alleen niet heel eenvoudig om er te komen, omdat het zo populair is. Dichter bij het vliegveld is toch wel een pluspunt, zoals Cannes en Antibes. Deze plekken

liggen in een meer stedelijke omgeving, wat het ook boeiend maakt omdat het toerisme maar een gedeelte van het dagelijks leven bepaalt. De meeste Nederlanders die op het vliegveld van Nice landen, gaan direct westwaarts – de Monaco-gangers daargelaten, die hebben andere motieven. Maar eigenlijk is de oostkant minstens zo interessant. Er zijn weliswaar geen echte stranden en de kavels zijn door het berglandschap vrij klein, maar de schitterende oude en rijke architectuur en het prachtige zicht op het schiereiland Cap-Ferrat met de Villa Ephrussi de Rothschild zetten de toon. Er is hier wellicht wel wat minder te beleven maar dan zijn Nice en Monaco plezierig dichtbij.

LEVEN IN FRANKRIJK 101

DROOMHUISINFRANKRIJK.NL BOURIANEMAISONS.NL

•

Dordogne - Sauveterre la Lemance.

Lot - Duravel

Een heerlijk ensemble bestaande uit een groot huis met gastengedeelte, een grote vrijstaande gite, twee zwembaden en 2 ha grond. Rustig gelegen met dorp op loopafstand Vraagprijs: 580.000 euro AA131

Fijn dorpshuis met mooi uitzicht over een klein dorpje en de Lot-vallei. Veel leefruimte, inpandig gastengedeelte. Tuin met veel privacy en zwembad. Vraagprijs: 210.000 euro C1101

AANKOOPBEGELEIDING. Het Franse platteland is, mede door Corona, enorm populair aan het worden. De goede internet verbindingen (glasvezel) spelen natuurlijk ook een rol. Gezien de toenemende druk op de Franse woningmarkt wordt het voor u als koper best moeilijk om door de bomen het bos nog te zien.

Veel makelaars (Of mensen die zich onterecht zo noemen!) spreken alleen maar Frans of weten te weinig van de inmiddels ingewikkelde regels en wetten, om u goed te kunnen begeleiden. Ook hierin kunnen wij een rol spelen. Neemt u voor meer informatie gewoon eens vrijblijvend contact met ons op!

KIES VOOR EEN LEVEN VER VAN DE DRUKTE EN DE STRESS!

Dordogne - Prats du Perigord

Dordogne - Villefranche du Perigord

Zeer ruim ensemble aan de rand van ee stil dorpje. Groot hoofdhuis met inpandig appartement, gastenchalet, zwembad, tennisbaan, sauna. 2,5 ha. Veel mogelijkheden. Vraagprijs: 475.000 euro BA0102

Authentieke molen op ruim 1 ha grond. In goede staat. Een oase van rust, Grote living met keuken. 3 flinke slaapkamers, badkamer, toilet. Kelderruimte. Vraagprijs: 295.000 euro CA1104.

L'AGENCE QUI FAIT LA DIFFÉRENCE Contact: Lalande, 46250 Marminiac, tel.: +33 (0)9 60 07 45 56, mob.: +33 (0)6 07 77 89 17, www.bourianemaisons.nl, info@bourianemaisons.nl

DOMAINE D’ESSENDIÉRAS

VACANCES EN DORDOGNE

Le Domaine d'Essendiéras is een uniek landgoed van 360 hectare in de Dordogne, gekenmerkt door twee kastelen, schitterende tuinen en een mooie technische 9-holes golfbaan. De authentieke gîtes op het domein zijn van alle gemakken voorzien, zoals snel internet via glasvezel en velen beschikken over een privé zwembad. Alle gasten mogen vrij gebruik maken van de faciliteiten; tennisbaan, voetbalveld, de vis en zwemmeertjes met waterretsen, het speeleiland met trampoline en de mountainbikes. In de zomer bieden we voor het hele gezin gollessen en paardrijlessen, maar u kunt zichzelf natuurlijk ook laten verwennen met een massage in onze spa.

vanaf

Ontdek al onze gîtes op www.essendieras.nl

La Borderie

vanaf

€ 1095,- per week

Le Séchoir

vanaf

€ 1495,- per week

Brouillac

La Chaboterie

vanaf

€ 795,- per week

vanaf

€ 1295,- per week

Le Patelin

Domaine d'Essendiéras 24160 Saint Médard d'Excideuil Dordogne - FRANCE

€ 1295,- per week

La Petite Tour

vanaf

€ 1495,- per week

€ 750,- per week

Le Pavillon

www.essendieras.nl info@essendieras.fr +33 5 53 55 34 34 (ook Nederlands gesproken)

Meander Vakantiewoningen Te huur

•

villaindeardeche.nl meandervakantiewoningen.nl villaindeprovence.com

Bij Meander Vakantiewoningen vindt u altijd een leuke vakantiewoning in Frankrijk. Of u nu zoekt voor 2 personen, 4 of zelfs 10 personen: er is keus genoeg. U vindt er o.a. aanbod in de Ardèche, de Dordogne, de Provence- Vaucluse, Charente, Limousin, Gers en in de Drôme-Provençal. Vaak met een park zwembad of een (verwarmd) privé zwembad, tennisbaan en o.a. speeltuintje, tafeltennistafel, fitness apparaten en jeu de boulesbanen.

HUURPRIJZEN VAN € 475 TOT € 2900 PER WEEK. Neem u eens een kijkje op een van deze websites? meandervakantiewoningen.nl villaindeardeche.nl villaindeprovence.com Voor informatie kunt u ons uiteraard ook bellen: 0320 – 848 444

VIEVA FRANCE

A DV I S E U R S , B E M I D D E L A A R S E N M A K E L A A R S I N F R A N S O N RO E R E N D G O E D

Occitanie - Lot

Nouvelle-Aquitaine - Dordogne

Nouvelle-Aquitaine - Corrèze

Leuke, goed onderhouden vakantiewoning (2009) van 82 m2 op 266 m2 grond. De woning heeft (b.g.) een gezellige woonkamer met terras, ingerichte open keuken, wc, 2 slaapkamers met douche en wastafel, (et.) salon, slaapkamer met bergruimte en doucheruimte. De woning staat in een vakantieparkje met gemeenschappelijk zwembad en beheerderswoning in het noorden van de Lot, centraal t.o.v. alle toeristische voorzieningen. Goede verhuurmogelijkheden. PRIJS € 128.400 k.k. ref. MP-0174HA

Voor investeerders is dit gemeubileerde appartement uit 2011 een ideaal object. Geen kosten, wel gegarandeerde inkomsten en je kunt er zelf ook van genieten tegen gereduceerd tarief. Het appartement (35 m2) ligt op de begane grond van een fraai complex met zwembad en andere voorzieningen, en heeft woonkamer, slaapkamer, slaapcabine, doucheruimte, terras en parkeerplaats. Centrale ligging ten opzichte van de vele toeristische trekpleisters in de Périgord noir. PRIJS € 85.600 k.k. ref. AQ-0283HA

Deze gezellige vrijstaande oude woning met tuin staat aan een rustige dorpsstraat. Het verhoogde woonniveau bestaat uit een keuken, ruime woonkamer met houtkachel, WC, en de etage uit een doucheruimte en ruime slaapkamer onder het het schuine dak. Onder de woning bevindt zich een grote kelder. Aan de overkant van de straat liggen nog een garage, enkele schuurtjes en een grote tuin. Er is wel enig opknapwerk nodig. Ideaal als vakantiewoning! PRIJS € 60.000 k.k. ref. LI-0036HA

Lacapelle-Marival

Les Eyzies-de-Tayac

St. Martial de Gimel

VieVaFrance is specialist in Frans onroerendgoedrecht en bemiddelt door heel Frankrijk. Molenstraat 18A - 2513 BK Den Haag - tel. +31 (0)6 15 02 68 97 - info@vievafrance.com - www.vievafrance.com 2 Bis, rue de l’Election - 24200 Sarlat-La Canéda - tel. +33 (0)5 53 59 07 20 - mob. +33 (0)6 31 37 30 72

Kastelen & Landhuizen Exclusieve arrangementen Rondreizen op maat Bedrijfsevents en familie uitjes

el kaste n e e n ? Ook i chten a n r e ov

Wij maken er echt iets bijzonders van

Kasteelovernachtingen.nl

Dop Makelaars: sinds 1998 actief in Frankrijk

Uw eigen plek in de Franse Alpen? Résidence Méri-Bellecombe In Brides-les-Bains wordt een luxueus uitgevoerd complex gebouwd met 22 appartementen. Het is gelegen aan de rand van een prachtig park op loopafstand van het dorp. De appartementen (1 - 3 slaapkamers) hebben allemaal een balkon of een loggia, een compleet ingerichte keuken en een luxueuze badkamer. Drie van de vier appartementen op de begane grond hebben een privéterras met tuin. De appartementen zijn uitstekend te verhuren. Prijzen vanaf € 245.000,- v.o.n.

Les Chalets de la Madeleine Dit project in Saint François Longchamp 1650 is gelegen op een unieke locatie, direct aan de skipiste. Het 12-persoons chalet beschikt over 5 ruime slaapkamers, 3 badkamers, een moderne keuken met hoogwaardige inbouwapparatuur, vloerverwarming, open haard, skilocker, ruim terras en een apart balkon. Vraagprijs: € 600.000,- k.k. (inclusief inventaris en 2 parkeerplaatsen in de naastgelegen parkeergarage)

Plagne Montalbert Het chalet ligt centraal in het skigebied La Plagne in het dorpje Plagne Montalbert. Met een prachtig uitzicht over de vallei is dit een uniek ski-in ski-out chalet. Via de hal, komt u in de sfeervolle ruime woonkamer met openhaard. Via het eetgedeelte loopt u naar de open keuken die voorzien is van moderne apparatuur. Op de benedenverdieping bevinden zich 3 slaapkamers, een gerenoveerde badkamer met een douche en een dubbele wastafel. Vraagprijs: € 485.000 k.k. (inclusief inventaris)

Mont Blanc Alpine Estate Direct tegenover de skilift in La Chapelle-d’Abondance (Haute-Savoie), bieden wij in dit prachtige complex een sfeervol appartement (A8-B) te koop aan. De balkenconstructie en de fraaie daklichten creëren een knusse sfeer. Naast de woonruimte met open keuken telt het appartement 3 slaapkamers en 2 moderne badkamers. De diverse sauna’s, een jacuzzi, een sportzaal en de receptie maken deel uit van de gemeenschappellijke voorzieningen. Vraagprijs: € 480.000,- k.k. (inclusief inventaris)

Bezoek onze website www.dop.nl voor ons complete woningaanbod PAR L AAN 2 | L ELY STAD | T (0320) 264 175 | WWW.D OP.NL | I NFO@DOP. NL

MAKELAAR EN AANKOOPBEGELEIDING IN DE AUVERGNE - WWW.AUVERGNE-PROPERTIES.COM

Allier Charmante fermette (95 m²) met schuur van 116 m² plus étage, al deels verbouwd naar woonruimte. Gelegen op een perceel van 3,8 ha. Prijs € 129.000 Ref. 03007844

Livradois Forez Charmant natuurstenen huis, op een perceel van 1434 m² met 2 garages. Woonoppervlakte van 239 m², recentelijk gerenoveerd. Rustig gelegen. Prijs € 140.000 Ref. 03007761

Allier Mooie deels gerenoveerde woning met een woonoppervlak van 210 m². Gelegen op een perceel van 1970 m² met prachtig open uitzicht. Prijs € 158.000 Ref. 03007857

Cantal Prachtige karakteristiek huis, met een bewoonbaar oppervlak van 203 m². Perceel van 1242 m². Gelegen op de rand van een dorp met mooi open uitzicht. Prijs € 179.000 Ref. 03007811

Allier Mooie gerenoveerde dorpswoning van 265 m². Perceel van 945 m² met binnenplaats met overdekte terrassen, zwembad, garage en autostallingen. Prijs € 246.000 Ref. 0300843

Allier Mooie bourgeoise woning met een bewoonbaar oppervlakte van 178m². Gelegen op een perceel van 7104 m² met garage en ruim atelier. Prijs € 269.000 Ref. 03007858

Allier Schitterende kasteelwoning die deel uitmaakt van in totaal 5 woningen in een prachtig château gelegen in het schilderachtige dorpje Mariol. Prijs € 377.500 Ref. 03007834

Puy de Dôme Prachtige gerenoveerde watermolen met aparte gîte, totaal bewoonbaar oppervlak van 450 m². Gelegen op een perceel van 2 ha met riviertje. Prijs € 379.000 Ref. 03007848

Auvergne Properties – 5 Allée du Château, 03270 Mariol tel.: +33 (0) 4 70 41 51 56 – mobiel: +33 (0)6 29 70 87 75 – info@auvergne-properties.com – www.auvergne-properties.com

WEstErzEE fraNcE sarL

•

Uw Nederlandstalige verzekeringsadviseur in Zuid-Frankrijk Westerzee France S.A.R.L. is sinds 1981 werkzaam aan de Côte d’Azur met als specialisatie het verzorgen van verzekeringen voor particulieren zoals auto, opstal/inboedel, boot, ziektekosten, etc. Voor vermogende cliënten biedt Westerzee de speciale HISCOXverzekering aan voor zowel uw huis (de opstallen), de inboedel, de kunst + antiek en overige kostbaarheden, alsmede de aansprakelijkheid, een volledige rechtsbijstand en de HISCOX-hulpcentrale. Dit alles op de zgn. “All Risks”-voorwaarden en op basis van de vervangingswaarde (niet voor kleding), in tegenstelling tot de standaard Franse verzekeringscontracten. Andere maatschappijen waarmee al jarenlang wordt samengewerkt zijn: ALLIANZ Courtage, Generali, CEGEMA Ziektekosten, PROTEXIA Rechtsbijstand. Een bijzondere verzekering, die is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, gemak en een grote flexibiliteit. Risico-inspectie met expert.

Contact: info@westerzee.com, 107 avenue de Pierrefeu, F06560 Valbonne, tel. +33 (0)4 92922333, fax +33 (0)4 92920327, director: Kick Roodhuyzen de Vries, www.westerzee.com

“Zonder jou was het ons nooit gelukt” Dat hoor ik regelmatig. Ik ben aankoopbegeleider en architect en woon reeds 25 jaar in de Vaucluse ten zuiden van de Mont-Ventoux (84). Ik bied professionele hulp bij het zoeken van een bestaand pand en beschik daarvoor over een ruim en gediversifieerd aanbod. Tevens begeleid ik ontwerp en realisatie van uw nieuwbouwproject, in de streek ten zuiden van de Mont-Ventoux.

IMMOBILIËN EN BOUWBEGELEIDING OP MAAT Colette Vanden Bogaerde

E colette@ventoux-immo.com

T +33 (0)6 19 91 25 16

Château de Riaucourt

UNIEK 17e EEUWS KASTEEL TE KOOP

Prachtig woonkasteel, met daarbij onder andere conciergewoning, stalgebouwen, orangerie en grote vijver. Totaal woonoppervlak van ca. 750 m2 op een prachtig, geheel ommuurd terrein van ca. 22.000 m2. Het geheel is volledig opgeknapt en in verhuur (via Airbnb). Het goed ligt midden in een dorp met een bakker en apotheek. Wordt op dit moment als woonresidentie gebruikt, men kan zich uiteraard vele gebruiksdoeleinden voorstellen. Voor de volledige presentatie met veel foto’s, zie de website: www.tekoopkasteel.nl Vraagprijs: € 829.000. Contact : petermenno@hotmail.com (+ 31 6 53 93 28 58)

1-2 Chateau de Riaucourt.indd 1

20-08-2021 09:30

Wonen in Zuid-Frankrijk Uw droom is dichterbij dan u denkt!

new home, makelaar en erkend taxateur, is de grootste Nederlandse makelaar actief in Zuid-Frankrijk, met vestigingen in de Var en aan de Côte d’Azur. Door een uitgebreid netwerk en jarenlange ervaring beschikt new home als geen ander over kennis van de regio en de lokale onroerendgoedmarkt. Wij spreken uw taal! Onze Nederlands sprekende vastgoedadviseurs staan onze relaties bij tijdens het gehele aan- of verkooptraject. Inclusief de juridische aspecten van de geldende weten regelgeving op het gebied van onroerendgoedtransacties. Daarmee behoeden wij u voor onvoorziene valkuilen. Of u nu een Provençaalse mas, een bastide, een appartement, een chateau of een villa met uitzicht op de Middellandse Zee zoekt, new home biedt een zeer ruime en gevarieerde keuze. Kijk op www.new-home.fr of bel met een van onze kantoren.

7 cours de la République 83510 Lorgues +33 (0)4 94 47 49 54

Place Léon Roux 83440 Fayence +33 (0)4 94 76 20 10

34 avenue du Général Leclerc 83120 Sainte-Maxime +33 (0)4 94 81 96 16

www.new-home.fr

VOLGEND NUMMER 24 februari in de winkel Nr 1 - 2022 25ste jaargang Coverfoto Saint-Paul-de-Vence © Jennifer Cauli/Schapowalow Leven in Frankrijk is een uitgave van Leven in Frankrijk B.V., dat deel uitmaakt van een groep uitgeverijen die samenwerken onder de naam Credits Media. Van Slingelandtstraat 63, 1051 CG Amsterdam www.leveninfrankrijk.nl Hoofdredactie Cathelijne van Vliet Eindredactie Jolanda van der Ploeg, Mariëtte van de Sande, Fabian Takx

Marseille

Doorleefd, brutaal, modern, sprankelend, rauw en overweldigend Tête-à-tête met

zanger/acteur/charmeur

Patrick Bruel

over nieuwe projecten en oude passies

Artdirection Sander Buningh Vormgeving Suzy Benjamin, Sefanja Nods Medewerkers Huib Afman, Hans Avontuur, Suzanne Bergman, Ingrid Bockting, Jos van der Burg, Serena Caruso, Amélie Dufour, Marieke van Ditshuizen, Isabelle Flipse, Eugenie Goldschmeding, Heiko Hulsker, Martine Jongbloed, Remke de Lange, Frank Renout, Paul Smit, Pia van Spaendonck, Sigrid Stamkot, Fabian Takx, Paul van Vliet, Chantal van Wees, Lidewij van Wilgen, Anja Winter Telefoon, e-mail redactie +31 (0)20 5302594 e-mail leveninfrankrijk@creditsmedia.nl Uitgever Eugen van de Pas Sales Julien Frouin+31 (0)20 5302570 e-mail advertising@creditsmedia.nl

Langs de ViaRhôna

fiets je door de mooiste Franse landschappen. Jessica de Korte probeert het traject Lyon-Avignon voor ons uit

Marketing & traffic Daniëlle Wiersema +31 (0)20 5302570 e-mail communicatie@creditsmedia.nl Distributie Aldipress, Utrecht / AMP, Brussel Abonnementen en klantenservice Mijntijdschrift.com / Leven in Frankrijk Daalakkersweg 2–72, 5641 JA Eindhoven +31 (0)88 2266634 e-mail leveninfrankrijk@mijntijdschrift.com Abonnementsprijs Nederland €40 per jaar (6 edities). Als u per acceptgiro wilt betalen, komt er €2,50 administratiekosten bij. Abonnementen buiten Nederland hebben een speciaal tarief, op te vragen bij Mijntijdschrift.com. Het abonnement wordt automatisch verlengd tegen de dan geldende tarieven, tenzij u minimaal drie maanden voor het einde van de lopende abonnementsperiode opzegt. Proefabonnementen lopen automatisch af.

r enat e

a l i ë e n s pa n j e

en de droom, slechts weinigen die de grote sprong waagden?

f al meer dan tien jaar doorzet-

e hebben overleefd. De meesten adres, zijn soms al vijf keer een

en dat ze nooit hadden kunnen alles steeds verandert, behalve

nd waar ze willen wonen.

p zes deuren van blijvers en vond

ende verhalen. Bas (1963) is freelance journa-

onder meer reisreportages voor

verhalen over eten en drinken

Magazine. Sinds 1998 woont en

krijk, in de Aude (ten zuiden van

aar ze inmiddels ook een hotel-

c runt.

Leven in Frankrijk op iPad Abonnees lezen gratis Leven in Frankrijk via de app MagZine. U kunt inloggen met uw abonneenummer en postcode. Geen abonnee? Dan kunt u Leven in Frankrijk betaald lezen via o.a. MagZine, Blendle en Readly.

van der ba s

fr ankrijk voorgoed portretten van blijvers

krijk goed

Losse nummers €7,50

r e n at e va n de r b a s

fr ankrijk voorgoed portretten van blijvers

12 jaar geleden emigreerden deze Nederlanders naar Frankrijk. 1

Hoe gaat het nu met ze?

We bestaan dit jaar 25 jaar! Tijd om te trakteren…

Rechten De redactie heeft zijn uiterste best gedaan om bronnen en rechthebbenden van beeldmateriaal dat is gebruikt te achterhalen en te vermelden. Wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan u (mede)rechthebbende bent en u voor het gebruik daarvan niet als bron of rechthebbende wordt genoemd, ofwel geen toestemming geeft voor het gebruik, dan kunt u contact opnemen met de redactie. © Credits Media BV Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: 1389 -1162

www.wijnkooperijdelange.nl

geen 18, geen alcohol

UNIEKE WIJNEN VAN UNIEKE WIJNMAKERS

Geef kleur aan je kerst