ACİL TIP TANI VE YÖNETİM Altıncı Baskı Antony F. T. Brown MB ChB, FRCP, FRCS(Ed), FACEM, FCEM Professor Discipline of Anaesthesiology and Critical Care School of Medicine University of Queensland, Brisbane Senior Staff Specialist Department of Emergency Medicine Royal Brisbane and Women’s Hospital Brisbane Editor-in-Chief Emergency Medicine Australasia Senior Court of Examiners Australasian College for Emergency Medicine (ACEM) Inaugural ACEM Teaching Excellence Award 2001 Mike D. Cadogan MA(Oxon), MB ChB (Ed), FACEM Staff Specialist in Emergency Medicine Department of Emergency Medicine Sir Charles Gairdner Hospital Perth Medical Editor and Founder Lifeinthefastlane.com Winner, Gold Medal/Buchanan Prize ACEM Fellowship Exam 2003 Çeviri Editörleri Doç. Dr. Salim Satar Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Adana Doç. Dr. Özlem Güneysel Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
İTHAF
Cesaretlendirmesi ve sabrı için anlayışlı ve güzel eşim Regina ya. Ve hayran bıraktıran ve etkileyen ve o kadar sevinç ve mutluluk getiren ve gerçekten önemli olanı zamanında hatırlatan Edward ve Lucy ye. A.F.T.B.
Hoşgörü ve desteği için mükemmel eşim Fiona ya. Sürekli sabır ve ilhamları için gizemli çocuklarım William, Hamish ve Olivia ya. M.D.C.
v
ÇEVİRENLER
Dr. Akkan Avcı Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Adana
Dr. Cem Şimşek Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Mehmet Oğuzhan Ay Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Adana
Dr. Mehmet Tatlı Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Halil Doğan Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Yasemin Tekdöş Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul
Dr. Esra Ferdi Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Metin Topal Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Adana
Dr. Müge Gülen Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Adana
Dr. Sonay Ezgi Yıldırım Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Sinan Karacabey Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Yasin Yıldız Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Erkman Sanrı Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
Dr. Mesut Zorlu Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, İstanbul
vii
İÇİNDEKİLER
İthaf Önsöz Teşekkür
v xxiii xxv
Bölüm I KRİTİK BAKIM ACİLLERİ Kardiyopulmoner Resüsitasyon
İlk Yaklaşım Belirleyici Bakım
2
2 6
Akut Üst Solunum Yolu Obstrüksiyonu
13
Şoktaki Hasta
15
Genel Yaklaşım
15
Hipovolemik Şok
19
Septik Şok
21
Bilinçsiz Hasta
24
Anafilaksi
27
Şiddetli Kafa Travması
29
Kritik Bakım Alanlarında İlaç İnfüzyon Kılavuzu
34
İleri Okuma
41
Bölüm II GENEL TIP ACİLLERİ Göğüs Ağrısı
44
Akut Koroner Sendrom 44 ST Yükselmeli Miyokardiyal İnfarktüs (STEMI) 44 ST Elevasyonsuz Miyokart İnfarktüsü (NSTEMI) ve Kararsız Anjina 48 Kardiyak Olmayan Göğüs Ağrısı 51 Pulmoner Emboli 51 Derin Ven Trombozlu Venöz Tromboembolizm 55 Aort Diseksiyonu 57 Perikardit 58 Plörezi 59 Göğüs Ağrısının Abdominal Nedenleri 59 İskelet-Kas ve Göğüs Duvarı Ağrısı 60 ix
Kardiyak Aritmiler
60
Nefes Alamayan Hasta
64
Akut Astım 65 Toplum Kökenli Pnömoni (TKP) 67 Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı 71 Pnömotoraks 72 Pulmoner Emboli 75 Pulmoner Ödem 75 Akut Üst Solunum Yolu Obstrüksiyonu 76 Üst Gastrointestinal Kanama
76
Diyabetik Koma ve Pre-Koma
78
Diyabetik Ketoasidoz Hiperglisemik, Hiperosmolar Non-Ketotik Sendrom Bilinç Değişikliği
Konfüze Hasta Alkol İlişkili Tıbbi Sorunlar Bilinç Düzeyi Değişmiş ve Alkol Kokan Hasta Alkol Çekilme Akut Nörolojik Durumlar
78 80 80
81 85 85 86 87
Senkop 87 Nöbet 89 Generalize Konvülziv Status Epileptikus 91 Geçici İskemik Atak 93 İnme 95 Baş Ağrısı
97
Menenjit 97 Subaraknoid Kanama 99 Yer Kaplayan Lezyon 100 Temporal Arterit 101 Hipertansif Ensefalopati 101 Migren 102 Gerilim (Kas Kasılması) Tipi Baş Ağrısı 104 Post-Travmatik Baş Ağrısı 104 Diğer Kraniyal Yapıların Hastalıkları 105 Akut Artropati
105
Akut Monoartropati 105 Septik Artrit 105 Gut Artriti 106 Psödogut 107 Travmatik Artrit 107 Akut Poliartropati 108 Romatoid Artrit 109 x
Osteoartrit 109 Allerjik veya İmmunolojik Durumlar
110
Ürtiker (Kaşıntılı Kızarıklık) 110 Anjioödem 111 Cilt Hastalıkları
Kabarcıklı (Vezikülobüllöz) Durumlar Prürit (Kaşıntı Durumlar) Purpurik Durumlar Ekzantematöz Hastalıklar Malign Melanom Yaşlı Hasta
Yaşlılarda Uygunsuz Davranış Yaşlılarda Düşme İleri Okuma
112
112 113 114 116 117 118
119 120 121
Bölüm III ASİD-BAZ, ELEKTROLİT VE RENAL ACİLLER Asit-Baz Bozuklukları
Arteriyel Kan Gazı Yorumlama Metabolik Asidoz Metabolik Alkaloz Solunumsal Asidoz Solunumsal Alkaloz Elektrolit Bozuklukları
124
124 126 128 129 130 131
Potasyum Bozuklukları 132 Hiperkalemi 132 Hipokalemi 134 Sodyum Bozuklukları 135 Hipernatremi 135 Hiponatremi 136 Kalsiyum Bozuklukları 138 Hiperkalsemi 138 Hipokalsemi 139 Magnezyum Bozuklukları 139 Hipermagnezemi 139 Hipomagnezemi 140 Akut Böbrek Yetmezliği
Akut Böbrek Hasarlanması İleri Okuma
141
141 144
xi
Bölüm IV ENFEKSİYÖZ HASTALIKLARI VE DIŞ ÜLKE SEYAHAT ACİLLERİ Febril Nötropenik Hasta
146
Hepatit
147
Gastrointestinal Sistem Enfeksiyonu
148
Seksüel Geçişli Hastalıklar
150
İğne ve Keskin Uçlu Alet Kazaları
151
HIV Riski Olan İnokülasyon Tipi Kazalar Hepatit İle İnokülasyon Riski
151 152
HIV Enfeksiyonu
153
Tüberküloz
155
Kuduz veya Diğer Lyssavirüs Riski Taşıyan Isırıklar
157
Kuduz ve Lyssavirüs Riski Gezginlerin Sık Edinilmiş Hastalıkları
157 158
Sıtma 159 Tifo 160 Dengue Humması 161 Tifüs ve Lekeli Humma 161 Helmint Enfeksiyonları 162 Pandemik İnfluenza
163
İleri Okuma
164
Bölüm V TOKSİKOLOJİ Akut Zehirlenme: Genel İlkeler
166
Özgün Zehirler
169
Parasetamol 170 Salisilatlar 172 Trisiklik Antidepresanlar 174 Benzodiazepinler 175 Opiyatlar 176 Demir 177 Digoksin 178 Lityum 179 Teofilin 181 β-Blokörler 182 Kalsiyum Kanal Blokörleri 183 Karbonmonoksit 184 Siyanit 185 Klorokin 185 Kokain 186 xii
Organofosfatlar 187 Paraquat 188 Kimyasal Yanıklar
189
İleri Okuma
190
Bölüm VI TOKSİNOLOJİ ACİLLERİ Yılan Isırıkları
Elapid Yılan Isırıkları Engerek Yılan Isırıkları
192
192 195
Örümcek Isırıkları
196
Deniz Canlıları Zehirlenmeleri
197
Arı ve Yabanarısı Sokmaları
199
İleri Okuma
200
Bölüm VII ÇEVRESEL ACİLLER Sıcak Soğuk ve Boğulma
202
Sıcak Hastalığı 202 Diğer Hipertermi İlişkili Hastalıklar 204 Hipotermi 205 Boğulma 207 Spor-Dalış kazaları
Dekompresyon hastalığı Barotravmalı dekompresyon hastalığı Elektriksel Yanıklar, Elektrik Çarpması ve Yıldırım Çarpması
Elektriksel Flaş Yanıkları Düşük Akımlı Elektrik Çarpması Yüksek Voltaj Elektrik Çarpması Yıldırım Çarpması İleri Okuma
208
209 210 212
212 212 213 215 216
Bölüm VIII CERRAHİ ACİLLER Çoklu Yaralanmalar
218
Çoklu Yaralanmaların İleri Tanı ve Yönetimi: Kesin Tedavi
223
Kafa ve Yüz Yaralanmaları
223
Boyun Yaralanmaları
224
Servikal Vertebra Yaralanması Havayolu Yaralanması Boyunda Vasküler Yaralanma Boyunda Sinir Yaralanması
224 229 229 229 xiii
Özofagus Yaralanması Boyun Burkulması Göğüs Yaralanmaları
230 230 231
Pnömotoraks 231 Hemotoraks 231 Kaburga ve Sternum Kırıkları 232 Miyokart Kontüzyonu 233 Aort Rüptürü 234 Diyafram Rüptürü 235 Özofagus Rüptürü 236 Penetran Göğüs Yaralanması 237 Abdominal ve Pelvik Travma
Künt Abdominal Travma Penetran Abdominal Travma Pelvik Yaralanma Künt Renal Travma Penetran Renal Yaralanma Mesane ve Üreter Yaralanması Çoklu Travmada Ek Ortopedik Yaralanmalar
Torasik ve Lumbosakral Vertebra Yaralanması Ekstremite Yaralanması Kafa Travması
Bilinçli Kafa Yaralanması Yanıklar
Majör Yanıklar Minör Yanıklar ve Saçlı Deri Yanıkları Elin Minör Yanıkları Yüzün Minör Yanıkları Zift Yanıkları Akut Karın
238
238 240 241 242 243 244 244
245 246 247
247 250
250 252 253 254 254 254
Kritik Hasta 254 Akut Karınlı Stabil Hasta 255 Akut Karın Nedenleri 259 Akut Apandisit 260 Barsak Obstrüksiyonu 260 İntüsepsiyon 261 Barsak Perforasyonu 262 Divertikülit 262 İnflamatuvar Barsak Hastalığı 263 Biliyer Kolik 264 Akut Kolesistit 264 Abdominal Aort Anevrizma Rüptürü 265 İskemik Kolit 266 xiv
Mezenter İnfarktı 266 Dalak Rüptürü 267 Akut Pakreatit 267 Renal ve Üreterik Kolik 268 Piyelonefrit 269 Akut İdrar Retansiyonu 270 Akut Epididimo-Orşit 271 Akut Testiküler Torsiyon 271 Birincil Peritonit 272 Retroperitoneal Kanama 272 Jinekolojik Nedenler 273 Akut Karın Ağrısıyla Ortaya Çıkan Dahili Hastalıklar 273 İleri Okuma
274
Bölüm IX ORTOPEDİK ACİLLER Omuz ve Üst Kol Yaralanmaları
Klavikula Kırıkları Akromiyoklaviküler Dislokasyon Sternoklavikular Dislokasyon Skapula Kırıkları Omuz Anterior Çıkıkları Omuz Posterior Çıkıkları Üst Humerus Kırıkları Humerus Şaft Kırıkları Dirsek ve Ön kol Yaralanmaları
Humerusun Suprakondiller Kırıkları Kondiller ve Epikondiller Humerus Kırıkları Dirsek Çıkıkları Çekilmiş Dirsek Olekranon Kırıkları Radius Başı Kırıkları Radial ve Ulnar Şaft Kırıkları El Bileği ve El Yaralanmaları
Colles Kırığı Smith Kırığı Barton Kırığı ve Çıkığı Radial Stiloid Kırığı Çocuklarda Distal Radius Kırıkları Skafoid Kırıkları Karpellerin Çıkıkları Diğer Karpal Kemik Kırıkları Baş parmak Metakarp Kırıkları Baş parmak Metakarp Dislokasyonları
276
276 276 277 278 278 280 281 282 283
283 284 285 286 286 287 287 288
288 290 291 291 292 292 294 294 295 296 xv
Ulnar Kolletaral Ligaman Rüptürü Diğer Metakarp Kırıkları Proksimal ve Orta Falanks Kırıkları Distal Falanks Kırıkları Falanks Dislokasyonları Elin Fleksör Tendon Yaralanmaları Elin Ektansör Tendon Yaralanmaları Dijital Sinir Yaralanmaları Parmak Ucu Yaralanmaları Servikal Vertebra Yaralanmaları Torasik ve Lomber Vertebra Yaralanmaları Pelvik Yaralanmalar Kalça ve Üst Femur Yaralanmaları
Kalça Dislokasyonu Femur Boyun Kırıkları Femur Şaft Kırıkları Alt Femur, Diz ve Üst Tibia Yaralanmaları
Suprakondiler ve Kondiler Femur Kırıkları Patella Kırıkları ve Kuadriseps Yaralanmaları Patella Dislokasyonu Dizin Yumuşak Doku Yaralanmaları Diz Dislokasyonu Tibia Kondil Kırıkları Alt Tibia, Ayak Bileği ve Ayak Yaralanmaları
Tibia Şaft Kırıkları İzole Fibula Kırıkları Ayak Bileği İnversiyon Yaralanmaları Diğer Ayak Bileği Yaralanmaları Ayak Bileği Dislokasyonu Talus Kırık ve Çıkıkları Kalkaneus Kırığı Aşil Tendon Rüptürü Orta Tarsal Dislokasyonları Metatarsal Yaralanmaları ve Tarsometatarsal Dislokasyonlar Ayak Parmak Kırıkları Ayak Parmak Dislokasyonları İleri Okuma
xvi
296 297 298 298 299 300 300 301 301 301 302 302 302
302 303 304 305
305 305 306 306 308 308 309
309 310 310 312 312 312 313 314 314 314 315 315 316
Bölüm X KAS İSKELET VE YUMUŞAK DOKU ACİLLERİ Yumuşak Doku Yaralanmaları
Tetanoz Profilaksisi Ezilme Yaralanmaları ve Kompartman Sendromu Delici Yaralanmalar El Enfeksiyonları Pre-Tibial Kesiler Eklem Dışı Romatizma
Tortikollis (Çarpık Boyun) Donuk Omuz Rotator Manşet Yırtığı: Supraspinatus Rüptürü Supraspinatus Tendiniti Subakromiyal Bursit Tenisçi ve Golfçü Dirseği Olekranon Bursiti De Quervain Stenozan Tenosinoviti Karpal Tünel Sendromu Hizmetçi Dizi Sırt Ağrısı
Direkt Sırta Travma İndirek Mekanik Sırt Travması Ciddi veya Atipik Travmatik Olmayan Sırt Ağrısı Ilımlıdan Hafife Travmatik Olmayan Bel Ağrısı İleri Okuma
318
321 323 324 325 326 326
327 327 328 328 329 329 329 329 330 330 330
331 331 332 333 333
Bölüm XI PEDİATRİK ACİLLER Genel Değerlendirme
336
Kardiyopulmoner Resüsitasyon
339
Nefes Alamayan Çocuk
347
Astım 347 Bronşiolit 349 Pnömoni 350 Anafilaksi 351 Stridor
Krup (Akut Laringotrakeobronşit) Epiglottit (Supraglottit) Yabancı Cisim İnhalasyonu Karın Ağrısı, İshal ve Kusma
Akut Karın Ağrısı İshal, Kusma ve Dehidratasyon
352
352 352 354 355
355 357 xvii
Ateşli Çocuk
361
Nöbetler ve Febril Konvülziyonlar
364
Nöbetler 364 Febril Konvülziyon 365 Akut Zehirlenmeler
367
Topallayan Çocuk
369
Bebeklik Döneminde Ani Beklenmeyen Ölüm
370
Çocuk İstismarı (Kasti Yaralanma)
372
İleri Okuma
374
Bölüm XII OBSTETRİK VE JİNEKOLOJİK ACİLLER Jinekolojik Değerlendirme ve Yönetim
Genel İlkeler Gebelikte Reçete Yazmak Akut Karın Ağrısına Neden Olan Jinekolojik Sebepler
376
376 376 376
Rüptüre Ektopik Gebelik 377 Pelvik İnflamatuvar Hastalık (Akut Salpenjit) 379 Rüptüre Over Kisti 380 Over Tümör Torsiyonu 380 Endometriyozis 381 Erken Gebelikte Kanama
Spontan Düşük Tetiklenmiş Septik Abortus Geç Gebelikteki Durumlar
381
381 383 383
Terminoloji 384 Doğumdan Önceki Kanamalar (Antepartum Hemoraji) 384 Preeklampsi ve Eklampsi 385 Acil Doğum 386 Gebeliğin Geç Döneminde Travma 387 Geç Gebelikte Kardiyopulmoner Resüsitasyon 388 Kadınların Tıbbi Krizleri
Postkoital Kontrasepsiyon Oral Kontraseptif Hapların Unutulması Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Kadına Tecavüz İleri Okuma
xviii
389
389 390 391 391 393
Bölüm XIII KBB ACİLLERİ Kulağın Travmatik Durumları
Subperikondriyal Hematom Kulak Kepçesinin Yaraları Dış Kulak Yolunda Yabancı Cisim Perfore Kulak Zarı Kafa Kaide Kırığı Kulağın Travmatik Olmayan Durumları
396
396 396 396 397 397 398
Otitis Eksterna 398 Dış Kulağın Fronkülleri 398 Akut Otitis Media 399 Mastoidit 399 Vertigo 400 Fasiyal Sinir Felci 400 Burunun Travmatik Durumları
Burun Rüptürü Burunda Yabancı Cisim Burunun Travmatik Olmayan Durumları
401
401 402 402
Epistaksis 402 Boğazın Travmatik Durumları
404
Boğazın Travmatik Olmayan Durumları
404
Tonsillit 404 Anjin (Peritonsiller Abse) 405 Farinkste Yabancı Cisim 405 Yutulmuş Yabancı Cisim 406 Stridor 407 İleri Okuma
407
Bölüm XIV OFTALMİK ACİLLER Görme Keskinliği
410
Topikal Oftalmik Preparatlar
410
Gözün Travmatik Durumları
411
Periorbital Hematom (‘Siyah Göz’) Subkonjoktival Hematom Göz Kapağı Yaralanmaları Göz Kapağı Yanığı Gözün Kimyasal Yanıkları Konjonktival Yabancı Cisimler Korneal Abrazyon Flaş Yanığı (Kaynakçı Gözü)
411 411 412 412 412 413 414 414 xix
Göze Künt Travma Göze Penetran Travma Göz Kapağını Etkileyen Durumlar
414 415 417
Blefarit 417 Arpacık (Eksternal Hordelaum) 417 Meibomian Absesi (Internal Hordelaum) 417 Meibomian Kisti (Şalazyon) 417 Dakriosistit 417 Orbital ve Preorbital Sellülit 418 Bazal Hücreli Karsinom (Rodent Ülser) 418 Oftalmolojik Zona (Herpes Zoster Oftalmikus) 418 Ağrılı Kırmızı Göz
Akut Konjonktivit Akut Keratit Akut İritis Akut Episklerit ve Sklerit Akut Glokom İnflamasyonu Olmayan Gözde Ani Görme Kaybı
Santral Retinal Arter Tıkanıklığı Santral Retinal Ven Tıkanıklığı Vitröz Kanama Retina Dekolmanı Optik Nörit İleri Okuma
419
419 420 421 421 422 422
422 423 424 424 425 425
Bölüm XV MAKSİLLOFASİYAL VE DENTAL ACİLLER Yüz ve Ağzın Travmatik Durumları
428
Laserasyonlar 428 Diş Yaralanmaları 428 Mandibula Fraktürü 430 Mandibula Çıkığı 430 Zigoma veya Zigomatikomaksiller (Malar) Kompleks Kırıkları 431 Orbita Tabanının ‘Blow-Out’ Kırıkları 432 Le Fort Kırıkları 433 Ağzın Travmatik Olmayan Durumları
Diş Ağrısı Dental Abse Ludwig Anjini Submandibuler Şişlik İleri Okuma
xx
434
434 434 434 435 435
Bölüm XVI PSİKİYATRİK ACİLLER Kasıtlı Kendine Zarar Verme Saldırgan Hasta Alkol ve İlaç Bağımlılığı ve Suistimali
Alkol ve İlaç Yoksunluğu İçme Sorunu Opiyat ve İntravenöz İlaç Bağımlılığı Benzodiazepin ve Solvent Bağımlılığı İstemsiz Alıkoyma İleri Okuma
438 439 441
441 441 442 443 443 444
Bölüm XVII İDARİ VE YASAL KONULAR İyi Bir Acil Hekiminin Beğenilen Tutumları
446
Acil Servis Bakımında Mükemmellik Acil Servis Tıbbi Raporları Aile Hekimi İle İletişim Kötü Haber Verme Risk Yönetimi ve Olayı Raporlandırma
446 446 447 448 449
Triyaj Onam, Yetkinlik ve Tedaviyi Reddetme
Onam ve Yetkinlik Tıbbi Öneriye Rağmen Tedavinin Reddi ve Kendi İsteğiyle Hastaneden Ayrılma Polis, Yargıç, Mahkeme
450 451
451 452 453
Polisin Hasta Hakkında Bilgi Alma Talebi 453 Polisin İfade Alma Talebi 453 Polisin Alkol Üfleme Testi ve Kan Testi Talebi 453 Polisin Tıbbi Görüş Talebi 454 Savcı 454 Soruşturma/Mahkemeye Çıkma 455 Geri Alma ve Hastaneler Arası Transfer Majör Olay
Dış Kaynaklı Afet Özellikli Tutumlar Kimyasal Olay Biyolojik Olaylar Radyolojik Felaketler İleri Okuma
456 456
456 459 459 460 462 464
xxi
Bölüm XVIII PRATİK GİRİŞİMLER Endotrakeal Entübasyon Hızlı Ardışık Entübasyon Krikotirotomi İğne Torasentez İnterkostal Kateter Yerleştirilmesi DC Kardiyoversiyon Perikardiyal Aspirasyon Santral Kateterizasyon İntraosseöz Yol Girişimi Lomber Ponksiyon Kalıcı Üretral Kateter Takılması Nazogastrik Tüp Takılması Bier İntravenöz Rejyonel Bloğu Femoral Sinir Bloğu Dijital Sinir Halkası Bloğu Diz Aspirasyonu İleri Okuma
466 466 469 471 473 474 475 476 480 482 484 486 488 489 491 492 494
Sözlük
495
Ek
503
İndex
507
xxii
Section I
ACİL TIBBIN 6. BASKISINA ÖNSÖZ
En iyi acil tıp bakımını destekleyen kanıta dayalı ve en son fikirleri içeren bu yeni baskıya birçok değişiklikler yapılmıştır. Bütün metin en son 2010 uluslararası kardiyopulmoner resüsitasyon esaslarına göre tercih edilen yararlı ipuçları ve pratik püf noktaları vasıtasıyla gözden geçirilmiş ve güncellenmiştir. Ayrıca Pediatrik Aciller, Enfeksiyon Hastalıkları ve Yabancı Seyahat Acilleri ve Çevresel Acillerine artı genişletilmiş bölümler ve normal laboratuvar değerleri ve kesin ilaç dozları eklenerek Kritik Bakım Acilleri ve Pratik Yöntemlerinde yeni bölüm markaları dahil edilmiştir. Her duruma standardize edilmiş yaklaşım kullanım kolaylığını maksimize etmek ve hasta bakımının pratik dağıtımını sağlamak için kitabın kalıcı şekilde biçimlendirilmesiyle birlikte başından sonuna kadar korunmuştur. Bu kitap olabildiği kadar yatak başı çalışma için tasarlanmıştır. Kitap şimdi ek olarak http://lifeinthefastline.com/. da çevirim içi materyal zenginliğiyle desteklenmiştir. Bunlar yüksek çözünürlüklü klinik görüntüleri, prosedürle ilgili videoları, vaka temelli klinik soruları, ek olarak okuma materyali ve çevirim içi referans linkleri içerir, hepsi ücretsiz mevcuttur. Acil bölümü haklı olarak hastanenin ön kapısı olarak görülür. Ne kadar meşgul olabileceği veya ne kadar yatan hasta yatağının tutulduğu önemli değildir her yeni hasta kendisinin vardığı anda yüksek kaliteli bakım hak eder. Umarız bu kitap size bu sorunu çözmede yardım edecektir. Anthony F T Brown Mike Cadogan
Aralık 2010
xxiii
TEŞEKKÜR
Dr Peter Logan a Major Olaylarda uzman katkıları için ve Dr Tor Ercleve ye güzel açıklamaları için çok teşekkür ederiz. Ayrıca Dr Chris Nickson (Kritik Bakım), Dr Tim İnglis (Enfeksiyon Hastalıkları) ve Kane Guthrie (Pratik Prosedürler) ye bu bölümlerin tasarımında inceleme ve yorumları için çok teşekkür ederiz. Ek olarak, Mezuniyet Sonrası ve Profesyonel Yayın, Hodder Eğitiminde Sağlık Bilimleri Başkanı Caroline Makepeace’in ve Proje Yazarı Sarah Penny’in seçkin ve profesyonel yardımına özel teşekkür ederiz. Daha fazla etkili, verimli veya ortaklığı teşvik edici çalışmayı isteyemezdik. Tony Brown ve Mike Cadogan
Aralık 2010
xxv