Temel Biyofizik Cilt-I: Biyomekanik
Konu Anlatımlı, Problem Çözümü, Test Soruları
İÇİNDEKİLER Bölüm 1 ÖLÇME VE HATA 1 1.1 Giriş 1 1.2 Ölçme Nedir? 2 1.3 Fiziksel Büyüklüklerin Boyutları 5 1.4 Ölçme İşlemleri ve Ölçü Sayısı 6 1.5 Anlamlı Rakamlar ve Aritmetik İşlemlerde Duyarlık 7 1.6 Ölçmelerde Doğruluk ve Duyarlık 17 1.7 Hata Tipleri: Deneysel ve Hesaplama Hataları 19 ̇ 1.8 Doğrudan (Direkt) Ölçmelerde Hata 23 Örnek Problemler 25 Kaynaklar 27 EK-1: Boyut Analizi 27 EK-2: Uluslararası Birim Sisteminde (SI) Temel Birimlerinin Tanımları 28 EK-3: Fiziksel Ölçme Aygıtları ve Ölçme İşlemleri 33 EK-4: Tekrarlanan Ölçmelerde Hata 33 Bölüm 2 ÖLÇEKLENDİRME 39 2.1 Ölçek Çarpanı 40 2.2 Canlı Özelliklerinin Uzunluk, Alan ve Hacimle Değişmesi 42 2.3 Canlılarla Büyüklük-Şekil İlişkisi 53 2.4-Yaşayabilme Şansı 57 Örnek Problemler 58 Kaynaklar 59 Bölüm 3 ANATOMİ VE TERMİNOLOJİ 3.1 Anatomik Tanımlar ve Terminoloji 3.2 Kemik 3.3 Kaslar 3.4 Eklemler 3.5 Bağlar 3.6 Vücut Hareketleriyle İlgili Terminoloji
61 62 64 66 68 70 70 iii
Bölüm 4 VÜCUDA ETKİ EDEN KUVVETLER 4.1 Kuvvetin Özellikleri 4.2 Bazı Özel Kuvvetler 4.3 Omurgada, Omurlar Üstündeki ̇ Kuvvetler ̇ 4.4 Omuza Etki ̇ Eden Kuvvetler ve Kuvveti̇n Bileşen 4.5 Omuz Ekleminde Humerus Kemiğine Etki Eden Kuvvet: Bir Düzlemdeki Kuvvet 4.6 Sürtünme Kuvveti 4.8 Yürüme Problemler EK
79 79 83 88 90 95 97 103 107 111
Bölüm 5 DENGE VE KAS-İSKELET MEKANİĞİ 5.1 Dönel (Rotasyonel) Denge 5.2 Ağırlık Merkezi 5.3 Balans 5.4 Kas Mekaniği ve Kaldıraçlar 5.5 Dönme Momentiyle İlgili Örnekler Problemler
115 115 122 126 133 141 150
Bölüm 6 HAREKET VE SPOR 6.1 Referans Çerçeveleri 6.2 Hız ve İvme 6.3 Newton’un İkinci Hareket Yasası 6.4 Sabit Doğrusal İvmeli Hareketler 6.5 Merkezcil İvmeli (Düzgün Dairesel) Hareketler 6.6 Salınma Hareketleri (Basit Harmonik Hareket) Problemler
157 157 159 166 168 174 179 180
Bölüm 7 ENERJİ, GÜÇ VE METABOLİK HIZ 7.1 İş ve Kinetik Enerji 7.2 Potansiyel Enerji 7.3 Harmonik-Osilatör Potansiyel Enerjisi 7.4 Enerjinin Korunumu 7.5 Güç ve Metabolik Hız Problemler iv
187 187 192 199 202 207 210
Bölüm 8 BİYOLOJİK KATILARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİ 217 8.1 Katıların Mekanik Özellikleri 217 8.2 Kristal Olmayan Katılar 222 8.3 Biyolojik Maddeler 223 Problemler 226 Bölüm 9 ÇARPIŞMALAR VE KORUYUCU ARAÇLAR 229 9.1 Momentum 229 9.2 Balistokardiyografi 232 9.3 İmpuls 235 9.4 Çarpışmada Şişerek Koruyan Araçlar 241 9.5 Boyun Kırılması (Whiplash Yaralanma) 243 9.6 Otomobil Kazaları, Emniyet Kemerleri ve Hava Yastıkları 246 9.7 Yüksek Bir Yerden Düşme 251 Problemler 252 Sorular 1 ÖLÇME VE HATA ÇÖZÜMLÜ SORULAR Ölçme Bilimsel Gösterim Anlamlı Rakamlar Ek Sorular Test Soruları
255 255 262 263 264 269
Sorular 2 ÖLÇEKLENDİRME ÇÖZÜMLÜ SORULAR Çözümlü Sorular Test Soruları
279 279 287
Sorular 4 VÜCUDA ETKİ EDEN KUVVETLER ÇÖZÜMLÜ SORULAR Çözümlü Sorular Ek Sorular Test Soruları
293 293 297 317 v
Sorular 5 DENGE VE KAS-İSKELET MEKANİĞİ ÇÖZÜMLÜ SORULAR Çözümlü Sorular Ek Sorular Test Soruları
323 323 325 344
Sorular 6 HAREKET VE SPOR ÇÖZÜMLÜ SORULAR Çözümlü Sorular Test Soruları
353 353 368
Sorular 7 ENERJİ, GÜÇ VE METABOLİK HIZ ÇÖZÜMLÜ SORULAR Çözümlü Problemler Test Soruları
373 373 389
Sorular 8 BİYOLOJİK KATILARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÇÖZÜMLÜ SORULAR 395 Çözümlü Sorular 395 Test Soruları 399 Sorular 9 ÇARPIŞMALAR VE KORUYUCU ARAÇLAR ÇÖZÜMLÜ SORULAR Çözümlü Problemler Ek Sorular Test Soruları
401 401 403 407
EK A: Vektörler EK B: Uluslararası Birim Sistemi (SI) Elementler Tablosu Elementlerin Periyodik Tablosu
413 423 427 429
Kaynaklar
431
İndeks
433
vi