Neuzen in
brecht
‘Neuzen in ...’ is een uitgave van curieus vzw • www.curieus.be/neuzenin • informatie@curieus.be curieus is een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en de samenleving kijkt. We organiseren frisse, originele en gedurfde activiteiten die je goesting geven in cultuur.
De mijnschachten van Winterslag vanuit de Vennestraat
4
Neuzen in
Brecht Iedere stad of gemeente heeft haar curiositeiten. En daar neuzen wij graag in. In die bijzondere plekjes, aparte verhalen en originele tips. Dan zie je het allemaal door een andere bril. Kijk eens naar Brecht zoals je het nog nooit gezien hebt. Luister naar Brechtenaren die je amper kent. Ontdek Brecht alsof je er voor de eerste keer komt. Of je er nu woont of gewoon op bezoek bent. Welkom. Het is ons Brecht. Onze eigenzinnige keuze. Steek je neus eens in Brecht, haal diep adem en proef ervan op een compleet andere manier. Misschien ruikt het naar meer‌
5
Brecht op de kaart Brecht bestaat uit 3 deelgemeenten: Brecht, Sint-Job-in’t-Goor en Sint-Lenaarts. Het dorp Sint-Lenaarts ligt aan het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten. Net ten zuiden van het dorpscentrum, aan de andere kant van het kanaal, ligt het gehucht Klein-Veerle. Daarnaast ligt in Brecht nog het landelijke gehucht Overbroek. Dit gehucht is ook de verbinding tussen Brecht en Brasschaat, nu afgescheiden van Brecht door de hogesnelheidstrein en de autosnelweg. In de toekomst gaat dit gehucht meer aanzien krijgen door het natuurgebied “Groot Schietveld”. Ook de Hoekse Beemden liggen nabij Overbroek.
7
In 1584 was Brecht geplunderd en verwoest, de bevolking uitgemoord of gevlucht.
Zo ontstond Brecht Brecht bloeide, bloedde en herleefde
Uit opgravingen blijkt dat Brecht al in de steentijd, de late bronstijd en de vroege ijzertijd bewoond was. In de Middeleeuwen was het ook een bloeiende gemeenschap, die in de 16de eeuw helemaal floreerde dankzij de Brechtse humanisten Joannes Custos, GabriĂŤl Mudaeus, Leonardus Lessius en Jonker van der Noot. Maar die humanistische bloei bracht ook rampspoed over Brecht. De Spaanse f urie, die eerst in Antwerpen stevig huis hield, bracht Brecht volledig ten val. In 1584 was Brecht geplunderd en verwoest, de bevolking uitgemoord of gevlucht. 8
Pas op het einde van de 18de eeuw werd Brecht als lokaal centrum hersteld. In 1977 f usioneerde Brecht met SintLenaarts en Sint-Job tot een gemeente met meer dan 15.000 inwoners. SintLenaarts kende in de 19de en 20ste eeuw een bloeiende steenbakkersindustrie en enkele diamantslijperijen. Door het graven van een kanaal om de heide te bevloeien stootte men op rijke kleilagen. Toen die uitgeput raakten verdwenen de steenbakkerijen en na een tijdje ook de diamantslijperijen.
Nen ezel zonder kop Sint-Lenaarts groeide rond een kapel, toegewijd aan Sint-Leonardus, die mogelijk al bestond tijdens de kruistochten. In de 16de eeuw werd ze uitgebouwd tot de kerk van vandaag. Deze monumentale kerk wordt ook wel eens de “kathedraal van de heide” genoemd. Op 2de Pinksterdag gaat de processie uit, een gebruik dat teruggaat tot 1495. Sint-Job is vooral gekend als een groen vakantieoord en weekendverblijf, waar de Antwerpenaren een tweede verblijf bouwden. Daarom dat de voertaal er ook “Antwaarps” is. Die van ’t stad zongen altijd: “En we rijden nor sint-sjob op nen ezel, op nen ezel, en we rijden nor sintsjob op nen ezel zonder kop”.
9
het park van het gemeentehuis
Ziehier de must sees van Brecht. We kozen ze speciaal voor je uit.
Te zien in Brecht Het gemeentehuis Het gemeentehuis van Brecht is gevestigd in het Kasteel van Neut, in een groot park uit 1848. Het gebouw werd in 1974 door de gemeente aangekocht en vijf jaar later tot gemeentehuis en gemeentepark omgebouwd.
De kaak In 1936 werden de gewezen schepenbank en de kaak (voetstuk van een schandpaal) in Brecht beschermd als monument. Nu is hier het Kempisch museum gevestigd.
De Waterhoeve Aan de rand van het dorpscentrum vind je het Goed van Brecht, bij de Brechtenaren beter bekend als de Waterhoeve. In de 13de eeuw werd de hoeve bewoond door de heren van Brecht, bastaardzonen van de hertogen van Brabant. De versterkte hoeve is helemaal omgeven door water. Achteraan is er een motte, een eilandje dat met een smalle strook verbonden is met de rest van het goed en diende als laatste verdediging tegen invallers. Nu is het Goed van Brecht een 18de eeuwse hoeve met woonhuis, bakhuis, schuur, bijstal en waterput. In 1973 werd de hoeve een beschermd monument. 11
Hoeve De Broeigans Hoeve De Broeigans ligt aan de Tilburgbaan in Brecht, op de Locht tegenover de Sint-Theobalduskapel. Al van in de 16de eeuw was dit een herberg die druk bezocht werd door militairen die over de oude baan van Antwerpen naar Hoogstraten of Tilburg trokken. De huidige gebouwen dateren uit de 17de en 19de eeuw. In 1986 werd de hoeve een beschermd monument.
De Stenen Molen Deze molen, aan de Molenstraat in Brecht, werd in 1842 gebouwd. Hij had twee molenstenen en een schorssteen die gebruikt werd voor het malen van eikenschors voor de leerlooierijen. De molen werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar 12
beschadigd maar in 1948 weer hersteld. In 1953 legde de laatste molenaar de molen stil. Zijn kinderen herstelden de molen en verhuurden hem in 1960 om er de bar “Bounke-Bounke� in te richten. In 1977 werd de molen een beschermd monument en in 2001 volledig gerestaureerd. Helaas werd hij in 2010 gedeeltelijk vernield door een felle brand.
De waterhoeve
De merel
Domein De Merel Jouw mening telt Het domein De Merel was een recreatiegebied voor het personeel van de stad Antwerpen. Er waren tennisvelden, een camping, restaurant, hotel, enz. In 2011 werd een groot deel van het domein verworven door de gemeente Brecht die er nu met een masterplan een nieuwe bestemming aan wil geven. Het is de bedoeling dat De Merel een groot sportpark wordt. Een zorgvuldige inpassing van de sportvoorzieningen en een kwalitatieve inrichting van het openbaar domein zijn hierbij essentieel. In navolging van een fiets- en wandelboulevard wordt een wandelbrug
voorzien nabij Sint-Jozef (Rijkevorsel), die het domein zal verbinden met de Brechtse Heide. De gemeente wil met een enquĂŞte het domein toetsen aan de behoeften van de inwoners en de verenigingen van Brecht. Wil jij ook je mening kwijt over het domein De Merel of de bestemming ervan? Laat het ons weten. Je kunt ons contacteren via curieus.brecht@curieus.be .
15
Brechtse cultuur De humanisten van Brecht In de 16de eeuw bracht Brecht enkele markante humanisten voort: de Coster (Brecht ca. 1475-1525), Gabriel Van der Muyden (Brecht 1500-1560) en Lenaert Leys (Brecht 1554 - Leuven 1623), onder hun Latijnse naam de geschiedenis in gegaan als Custos, Mudaeus en Lessius. Het waren hoogdagen, maar de Brechtenaren betaalden er ook een zware prijs voor. Het humanisme zat hier diep geworteld. Custos (wat bewaker betekent) was de stichter van de “Latijnse school� in Brecht. Zijn neef Gabriel liep er school.
Mudaeus werd professor in Leuven. Hij is de grondlegger van de moderne rechtenstudie. In 1863 werd hij verkozen tot bekendste Brechtenaar en vereeuwigd in het standbeeld van Ducaju, dat nu op de gemeenteplaats staat. Lessius was één van de invloedrijkste Jezuïeten van de Zuidelijke Nederlanden. Hij was theoloog, professor en adviseur van Albrecht en Isabella en leeft nu nog verder in de hogeschool met zijn naam.
Dichter en beeldhouwer Jan van der Noot (1539-1595) werd in Brecht geboren in het Hof van Pul (nu Verbrand Hof) als de zoon van ridder Adriaan van der Noot. Hij is één van de belangrijkste renaissance dichters van de Lage Landen. Eén van de mooiste fietsroutes in “humanistisch” Brecht 18
draagt zijn naam. Maar vergeten we vooral ook niet Simon Goossens (Sint-Lenaarts 1893 – Antwerpen 1964), een gekende beeldhouwer, schilder en architect. Hij ontwierp het Oorlogsmonument der zeelieden aan de Tavernierskaai in Antwerpen. Hij maakte ook monumenten in Sint-Lenaarts, Rijkevorsel, Wuustwezel en Boom en was leraar aan de Academie en het Hoger Instituut in Antwerpen.
In 1983 begon de gemeente met de organisatie van een biënnale voor beeldende kunstenaars..
Kunst in Brecht
Brechtenaren stellen hun kunst tentoon Kunst heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het Brechtse verenigingsleven. Dat was al zo met kunstkring “Ark”, die eind jaren ’80 ophield te bestaan, maar waarvan de leden actief bleven als kunstenaar of lesgever. In 1983 begon de gemeente met de organisatie van een biënnale voor beeldende kunstenaars. De 15de editie in 2011 was alweer een groot succes met 42 deelnemers.
20
De “Kunstroute” De “Kunstroute” van de Cultuurraad werd in 2002 op gang getrokken door Mia Missine. 27 kunstenaars stelden hun ateliers open of exposeerden op speciale locaties. Muzikale randactiviteiten en een brochure maakten het initiatief compleet. In 2004 waren er al 42 kunstenaars en ook in 2006, 2008 en 2010 bleef deze formule kunstenaars en publiek aanspreken. De Ouderenraad promootte in 2010 dan weer de 6de “Kunst- en hobbytentoonstelling”. Meer dan 200 personen zijn in onze gemeente actief bezig met kunst. En de toekomst is verzekerd door een afdeling van de Kunstacademie IKO van Hoogstraten die in Brecht al 10 jaar kinder- en tienerateliers organiseert.
Op een fietstochtje langs onze Schotenvaart zul je niet snel droog vallen.
Fiets-o-strade
Snel met de fiets langs de Schotenvaart Schotenvaart, zoals wij het kanaal Dessel-Schoten noemen, werd gegraven tussen 1844 en 1875. Het kanaal is 63 kilometer lang en overwint een hoogteverschil van 25,70 meter met 10 sluizen. Het jaagpad, langs waar men vroeger de schepen voorttrok, is nu een fietspad. De laatste jaren werd het fietspad verbreed en geasfalteerd, zodat het een hoofdas in het woon-werkverkeer is geworden. Het is ook een veilige fietsweg voor de kinderen van “over ’t water” op weg naar school. Tijdens de zomer fietsen er dan weer veel liefhebbers.
Op een fietstochtje langs onze Schotenvaart zul je niet snel droog vallen, want stroomopwaarts vind je heel wat herbergen, tavernes en restaurants. Je fietst langs twee jachthavens en in de “zwaaikommen” liggen ook nog woonboten voor anker. Via de knooppunten kun je aansluiten op de verschillende fietsroutes van de provincie Antwerpen.
23
Langs verschillende zandwegen kom je nog authentieke stukjes heide tegen.
De Brechtse heide Wij zijn de grootste Die van Kalmthout is misschien bekender, maar die van ons is groter! De Brechtse Heide is bijna 1.800 hectare groot. Het is een beschermd landschap in het zuiden van onze gemeente met uitlopers tot in de aangrenzende gemeenten Schilde, Malle en Zoersel. Tot in de vorige eeuw was het een uitgestrekt heidelandschap dat stilaan een agrarisch gebied werd met afwisselend akkers, weilanden en naaldbossen. Langs verschillende zandwegen kom je op vele plaatsen toch nog authentieke stukjes heide tegen. Of je vindt er één
van de meer dan 100 putten, poelen, kleine en grotere vennen, waarvan het Marbelenven het grootste is.
Wandelen Midden in de Brechtse Heide vind je ook een aantal historische gebouwen: de Trappistinnenabdij “Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth”, de Vraeghoeve en de Caterskapel. De Brechtse Heide bleef lang een relatief onbekend wandelgebied, maar 25
Trappistinnenabdij “Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth
sinds kort loopt er een nieuw wandelknooppuntennetwerk door. Aan de toegangspoorten van de heide vind je twee infoborden die je er doorheen loodsen. Het ene bord staat aan de parking van het bos “De Poppelaer” in Sint-Job. Na een flinke wandeling is het daar goed verpozen in “De Keysershoeve”, de “Dikke Mee” of “De Luien Hoek”. Het andere bord vind je aan Brug 11 over de Schotense vaart in Brecht-centrum. Hier zijn de pleisterplaatsen “Trapke Op” of “De Goeien Tijd”.
Je fietst over dolomiet en steenslag door een prachtig stukje natuur, langs forten en bunkers.
Het Antitankkanaal Natuur in plaats van tanks In 1939 werd door Brecht een 33 kilometer lange gracht van 6 meter breed gegraven die nooit een tank zou tegenhouden. Gelukkig is het nu een prachtige fiets- en wandelroute die van Zandvliet tot aan het Albertkanaal loopt. De route verbindt verschillende natuurgebieden. Parkeer op het Lochtenbergplein. Bekijk even het standbeeld “Rage, rage against dying of the light� van Monique Donckers en fiets dan via de Sasvijfbaan over de Schotenvaart naar de aansluiting met de Antitankgracht. Je rijdt over dolomiet en 28
steenslag door een prachtig stukje natuur, langs forten en bunkers. Het einde bereik je aan de ingang van het destijds geplande duwvaartkanaal. Ze behoort tot ons cultureel erfgoed.
Het monument Een boom is ook een beeld Geen vermaarde architecten die grootse bouwwerken in onze gemeente hebben gebouwd. Geen Calatrava voor ons station “Voorkempen”. Want waar een beeld moest komen op de rotonde, daar hebben we een boom geplant. Maar onze gemeente heef t ook heel wat mooie gebouwen. Met al onze Sinten kan het niet anders dat daar veel kapellen, kerken en pastorijen bij zijn. We starten onze tocht aan het gemeentehuis met het f usiemonument van Jan Keustermans. Ook“De Statie”, in de Venusstraat in Brecht, aan de overzijde van de baan is een prachtig gebouw met een taverne/restaurant en hotel.
De winters bridge
“Winters Bridge” In het oude gemeentehuis werden pas de plafonds en steunbogen gerestaureerd. Daar vind je ook de geschiedenis van Brecht vereeuwigd. Het bevat een prachtig glasraam met de wapenschilden van de gemeente toen het nog een kantonrechtbank was. Hier vind je de Cultuurdienst waar je alle informatie over activiteiten, wandel- en fietsroutes kunt terugvinden. Stop zeker ook even aan het oorlogsmonument “Winters Bridge” aan de Vaartlaan in Sint-Job, waar in 1944 fel slag werd geleverd tussen Duitse en Canadees-Engelse troepen. Spring aan de overkant tenslotte ookzeker even café Sas 4 binnen, waar de uitbater zelf ook een monument is. 33
Een schatkamer voor tal van bedreigde plant- en diersoorten.
Brecht in ‘t groen Van vogels en insecten De natuur in Brecht is een opperbeste biotoop voor tal van bonte vogels die er zich te goed doen aan een veelvoud van insecten.
Groot Schietveld Het militaire domein Groot Schietveld strekt zich uit over de gemeenten Brasschaat, Brecht en Wuustwezel. Het is een van de mooiste en waardevolste natuurgebieden van Vlaanderen. Hier is het laatste stukje van het authentieke Kempische heidelandschap dat ooit
het grootste gedeelte van de provincie Antwerpen domineerde. Een langgerekt, nagenoeg vlak terrein met een centrale heidevlakte van wel 1.000 ha groot. Zowat alle heidetypes - van droge over natte heide tot laag- en hoogveen - komen er voor. Er groeien tal van bijzondere plantensoorten zoals de sterk bedreigde heide- en veenorchis, klokjesgentiaan en het vleesetende plantje rond zonnedauw. Rond de heide treffen we uitgestrekte loof- en naaldbossen aan. Door deze grote variatie in het landschap bevat het Groot Schietveld een zeer rijke planten- en dierenwereld. 35
Het terrein is bijvoorbeeld een waar paradijs voor insecten. Hier wonen niet minder dan 31 verschillende soorten dagvlinders, onder hen bijzondere verschijningen zoals het groentje, het gentiaanblauwtje en het bont dikkopje. Ook komen er drie soorten reptielen voor, waaronder de adder. Deze soort bereikt op het Groot Schietveld één van de grootste dichtheden in gans Noordwest-Europa. Niet minder dan 102 vogelsoorten hebben regelmatig gebroed op het Groot Schietveld, zoals de geoorde fuut, wespendief, nachtzwaluw, boomleeuwerik en roodborsttapuit.
Hoekse Beemden Het dorpje Overbroek is één van de oudste woonkernen van de Kempen. Onlangs ontdekte men er resten van 36
een kleine prehistorische nederzetting van ongeveer 6.000 jaar oud. De naam “Overbroek” wijst op een locatie gelegen op de andere oever van de moerassige vallei van de Kleine Aa. Hier liggen de Hoekse Beemden: een schatkamer voor tal van bedreigde plant- en diersoorten. Planten zoals dotterbloem, echte koekoeksbloem, wilde bertram, pinksterbloem en verschillende zeggensoorten voelen zich thuis op de natte, schrale zandgrond. In totaal groeien in de Hoekse Beemden ruim 140 plantensoorten! De ruigten met valeriaan, moerasspirea, kattestaart en heelblaadjes trekken veel insecten aan: op een zonnige zomerdag fladderen tientallen dagvlinders zoals het landkaartje, de kleine vos, de dagpauwoog en het bruin zandoogje rond. Zo’n variatie aan planten en insecten trekt ook veel vogels aan:
brecht als opperbeste biotoop
de bosrietzanger, zwartkop en nachtegaal broeden in de Hoekse Beemden. En kleine groepjes reeĂŤn maken in de schemering van de graslanden gebruik om rustig te grazen. Niet alleen de natuur, ook mensen komen aan hun trekken in de Hoekse Beemden. Omwille van zijn kleine oppervlakte is het kwetsbare natuurgebied helaas niet vrij toegankelijk. Enthousiaste medewerkers van de kern Brecht van Natuurpunt Antwerpen Noord organiseren echter geregeld activiteiten, waaronder natuurwandelingen, in de Hoekse Beemden. Zo kan iedereen kennis maken met de bijzondere natuur in de Vallei van de Kleine Aa!
37
Leuk om te doen Met de huifkar door Brecht, Sint-Job en Sint-Lenaarts Een prachtige natuurtocht met een huifkar en een gids langs tavernes, restaurants en eethuizen. Bij elke stopplaats krijg je een gerecht met drankje of soep. Je kiest met een groep allemaal hetzelfde menu uit een aanbod van 10. Je kan elke dag met de huifkar rijden, behalve op zaterdagavond, zondag en feestdagen. In de prijs is alles inbegrepen: De huur van de huifkar, de begeleiding door gids, alle gerechten en een drankje. De prijzen zijn berekend op een minimum van 20 deelnemers. Bij minder dan 20 deelnemers komt er telkens 1 euro bij per persoon minder.
38
De huifkartochten lopen van mei tot september. Tijdsduur: maximum 5 uur. voor meer info kan je mailen naar toerisme@brecht.be
We vroegen het aan: Doreen, geboren in Sint-Lenaarts, werkt nu in Antwerpen Wat is je meest bijgebleven van toen je heel jong was? Doreen: “De markt donderdag was iets waar ik altijd naar uitkeek. Vooral na de plechtige communie. De scholen voor jongens en meisjes waren gescheiden maar op de markt konden we elkaar toch zien.” Was je lid van een jeugdbeweging? Doreen: “Ja, maar niet van de Chiro of KAJ. Wij waren van ‘Plus 13’: een groepering die er in openlucht nogal 40
stevig invloog en waar slijk nooit een probleem was. Ze noemden ons de ‘verkensvereniging’ met de ‘vettige spelen’. Later kwamen de tentjesf uiven. Nu bouwt men aan het jeugdhuis ‘Den dijk’. Alhoewel het verenigingsleven achteruit gaat trekt ‘Dijkrock’ en het ‘Kleipikkersfestival’ toch veel volk. Ook café ‘Willem Tel’ brengt ook regelmatig live optredens die wel cool zijn.”
Rosa, penningmeester van Curieus Brecht Hoe ben jij in Sint-Job terecht gekomen? “In het begin kwamen we hier tijdens het verlof, maar in 1959 kochten we een stuk grond waarop we een buitenverblijf bouwden. Na Merksem verhuisden we naar Deurne, waar we een ‘Coopwinkel’ hebben uitgebaat. Je weet hoe het gaat, je krijgt het van je ouders mee. Met mijn man Jos vormen we nog altijd een gemotiveerd koppel. Met de kinderen en kleinkinderen hebben we zelfs allemaal op een verkiezingslijst gestaan. In St.-Job heb je alle winkels op loopafstand en er is nog heel veel groen. Het is er goed wonen.”
Jef Van Dijck trok op 24 april 2008 227 T-shirts over elkaar aan.
Die is van Brecht
Brecht telt drie atleten die een grote kans maken om tijdens de Olympische spelen in Londen een mooie prestatie neer te zetten: judoka Dirk Van Tichelt, amazone Sarah Van Hasselt en Eveline Van Looveren (Paralympics). Eveline is ook sportvrouw van het jaar 2011. Maar we hebben ook een heel extreme recordhouder. Jef Van Dijck trok op 24 april 2008 227 T-shirts over elkaar aan en haalde daarmee het Guiness Book of Records.
42
En verder… Max Wildiers (filosoof en theoloog) Peter Benoit (componist) Valère De Pauw (schrijver) Peter Van Asbroeck (acteur) Christel Van Dyck (presentatrice) Oliver Symons (zanger) Dirk De Smet (zanger) Véronique De Kock (ex-Miss België en presentatrice) Daniella Somers (ex-wereldkampioene boksen) Ivy Smits (zangeres) Filip Schrooyen (beeldend kunstenaar)
woning van Valère De PAuw
Brecht in cijfers 91 vierkante kilometer 67,18% niet bebouwd 27.892 inwoners 308 inwoners per vierkante kilometer Stijging met 33% t.o.v. 1991 Brecht: 7.866 inwoners (28%) Sint-Job-in ‘t-Goor: 13.717 inwoners (49%) Sint-Lenaarts: 6.327 inwoners (23%) 260 geboorten in 2011 202 overlijdens in 2011 116 huwelijken 47 echtscheidingen 44
1.347 (4,8%) Brechtenaren hebben een buitenlandse nationaliteit 65,36% daarvan zijn Nederlanders 21,37% Europeanen 13,14% niet-Europeanen
foto prijslijst aan Turkse kapperszaak (Christoffer?)
uilenstandbeeld in het administratief centrum van Sint-job
Onze Bijnamen Brachtse struiven, Kleipikkers en Bosuilen Tja, natuurlijk hebben wij ook onze bijnamen, spotnamen zelfs. Maar ze hebben wel een diepere grond en zeggen iets over wie wij waren. De Brechtenaren dragen van oudsher de spotnaam “Brachtse Struiven” omdat wij vroeger veel boekweitstruiven, een soort pannenkoeken van boekweitbloem of “boekeideblom”, bakten. Er wordt ook gezegd dat wij vroeger het wapenschild van Sint-Michiel, onze patroonheilige, als een koekenpan aanzagen. Soms worden wij ook “Mastentoppen” genoemd omdat wij dennenappels (mastentoppen) gebruikten als brandstof voor de haard.
Die van Sint-Lenaarts worden “Kleipikkers” genoemd. Daar hoeven we niet ver voor te zoeken omdat zij in de 19de eeuw klei begonnen te steken voor de steenbakkerijen. De Kleipikkers werden dan ook vereeuwigd in een beeld van Jan Keustermans. Sint-Job bestaat grotendeels uit bossen. Logisch dat zij daar de spotnaam “Bosuilen” kregen, want vroeger zag je die vogel daar geregeld in de bossen rondvliegen. Met een beetje geluk kun je er vandaag hier of daar ook nog wel eentje opmerken.
47
De route Wandelen in de Kooldries en het Hoofsweer Als je van wandelen houdt, trek je in onze gemeente maar beter stevige wandelschoenen aan, want hier vind je de mooiste wandelpaden en wandelgebieden van het land. Het natuurreservaat Kooldries is 15 hectare groot en omvat de restanten van de oude kleiputten, een stukje heide en eiken- en berkenbos. Het is vooral bekend omdat de zeldzame kamsalamander hier leeft.
doorheen. Je waant je op een verhoogde berm maar in feite gaat het aan weerszijden om uitgravingen voor het winnen van klei. Bruggen 10 en 11 zijn je oriëntatiepunten. Je auto kun je parkeren langs de vaart op de Boudewijnstraat. De ingang vind je nabij restaurant Cuvee Hoeve. En vergeet zeker je stevige wandelschoenen of laarzen niet.
Met de 30 hectare van het “Hoofsweer” die er in 2010 bijkwamen vormt de Kooldries nu een geheel. De Paepestraat (zandweg) loopt er als een scheidingslijn 49
het natuurreservaat De kooldries
Wist je dat… … de naam Brecht uit de Frankische tijd stamt en “gebroken” of “ontgonnen” wil zeggen?
Heilige Man Job. In 1897 overleed ze en liet haar fortuin na aan haar neef Pierre de Caters, die…
… Karel Devocht een boeiend boekje over Sint-Job heef t geschreven? Hij werd op 4 maart 1911 geboren in de Duinstraat in Antwerpen en had in 1960 een tweede verblijf in Sint-Job. Ze noemden hem “het Vochtje”.
… een bos liet rooien om er een vliegveld aan te leggen met een startbaan van 1.350 meter. De Belgische luchtvaartpionier Jan Olieslagers was zijn goede vriend. Op het vliegveld werden piloten opgeleid en ook de militairen kwamen er oefenen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het vliegveld vernietigd door de Duitsers.
… de strafste madam van Brecht juffrouw Mathilde de Caters is? Deze rijke dame, die zelfs een klooster bezat, deed heel wat goede werken. Maar ze leefde ook in onmin met de pastoor en liet daarom een eigen kerk bouwen naast de bestaande
51
Het sanatorium De Mick “De Mick” ligt dan wel aan de E19 in Brasschaat, toch ligt het de Brechtenaren nauw aan het hart. In het begin van de vorige eeuw was het een sanatorium van de Belgische Transportarbeidersbond. Na de uitvinding van antibiotica kreeg het een nieuwe bestemming. Thans is het een gekend revalidatiecentrum, waar in de afdeling neurologie patiënten met multiple sclerose behandeld worden en ook mensen die getroffen werden door een niet aangeboren hersenletsel. Er zijn nog tal van andere specialisaties met aangepaste behandelingen en er is ook een woon- en zorgcentrum voor ouderen.
De “Vriendenkring van de Mick” zorgt voor morele maar ook voor financiële steun. De afdeling van Sint-Job bestaat ondertussen 40 jaar en organiseert tijdens de voorjaarsmarkt en de braderij een activiteit waarvan de opbrengst naar de patiënten en residenten gaat. Meer info? Neem dan een kijkje op www.demick.be
53
Colofon Neuzen in Brecht werd bijeen geneusd door curieus Brecht Tony Dyck, Britt Van Cotthem, Hubert Carrez en Marina Horemans. Wil je meedoen met curieus Brecht? Neem dan contact op met curieus.brecht@curieus.be. Fotografie: An Haelewaeters Vormgeving: Rob Marcelis Lay-out: Nele Willems Met dank aan: Toerisme Brecht en gemeente Brecht Meer info: www.curieus.be/neuzenin 54
CURIEUS? curieus is een sociaal-culturele vereniging voor volwassenen die zich bezig houdt met alles wat mensen kan boeien. Je komt ons tegen op meer dan 300 plaatsen in Vlaanderen en Brussel. Je kan er komen proeven van de activiteiten die een kleine of grote groep vrijwilligers organiseren voor iedereen in hun gemeente of wijk: daguitstappen, info- en debatavonden, tentoonstellingen, filmvoorstellingen, standupcomedy-avonden, internetklasje, quizzen, fiets- of wandeltochten… Kortom: alles wat mensen ‘curieus’ maakt. curieus is er voor mensen die op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding. Mensen die andere mensen willen ontmoeten in een aangename en vriendschappelijke sfeer. curieus is er ook voor mensen die graag iets opsteken, die steeds op de hoogte willen blijven en mee willen zijn in deze steeds veranderende maatschappij. curieus draagt waarden als respect, gelijkwaardigheid en solidariteit hoog in het vaandel. We kiezen voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien en de verantwoordelijkheid heeft om deze kansen te benutten. curieus kiest voor ontmoeting. curieus wil mensen samenbrengen, banden smeden, netwerken bouwen.
www.curieus.be informatie@curieus.be
V.u.: Jurgen Theunissen, p/a Grasmarkt 105/41, 1000 Brussel. Niet op de openbare weg gooien ajb.