Antologia daruri literare

Dhurata letrare

Antologji poetike

Daruri literare Dhurata letrare

Teksa shpërndahemi, vendtakim kemi poezinë. *** Atunci când ne risipim prin lume, poezia este cel mai frumos punct de reîntâlnire.

(Visar Zhiti)

1

Daruri literare

Antologie poetică Copyright@Baki Ymeri-2016

Biblioteca Albanezul KËSHILLTAR EDITORIAL CONSILIER EDITORIAL Diana Manole Ideator / Ideator: Florian Huţanu Rcensent / Recensent: Octavian Mihalcea Lector / Lektor: Adriana Tabaku Coperta / Ballina: Laura Rushani Tehnoredactare / Redaktura teknike: Amanda Edit *** Ky libër del në dritë në bashkëpunim me Bashkësinë Kulturore të Shqiptarëve të Rumanisë dhe redaksinë e revistës Shqiptari *** Descrierea CIP a Bibliotecii Naţionale a României YMERI, BAKI Daruri literare=Dhurata letrare: Baki Ymeri Sinaia: Amanda Edit, 2016 ISBN: 978-606-8041-58-10 I. Ymeri, Baki (trad.)

821.18-1=135.7=20

2

Dhurata letrare

Antologji poetike

Baki Ymeri

DARURI LITERARE (Antlogji poetike - Antologie poetică)

DHURATA LETRARE Prefaţa - Parathënia: Visar Zhiti

Amanda Edit Verlag Bukuresht (2016) Bucureşti

3

Daruri literare

Antologie poetică

FTESA E NJË ANTOLOGJIE

D

ëshira për t’u marrë me poezi është e hershme, aq sa ç’është i hershëm dhe njeriu, madje dhe ikja e tij në kërkim të vendeve të tjera, mbase në fund të fundit është kërkimi i poezisë së vetvetes, i thelbit, zbulim i së bukurës. Nëse përsëritet shpesh thënia e Dostojevkit se e bukura do ta shpëtojë botën, mua më pëlqen të shtoj se poezia është ajo që na shpëton ne nga kotësia dhe zvetënimi i gjërave dhe na jep emocionin e duhur, aftësinë për t’u mrekulluar.

Këto po sillja nëpër mend, kur më thanë se revista Albanezul (Shqiptari) në Bukuresht, ka marrë nismën të botojnë disa antologji të poezisë shqipe në trojet tona etnike dhe në mërgim, dhe jo vetëm aq, po çdo autor mund të marrë me vete në antologji dhe një tjetër autor nga vendi ku ka bujtur. Ide interesante kjo, po thosha dhe kur më kërkuan që parathënien të mund ta shkruaja unë, m’u përzien befas në kokë fjalët Antologji, Grua, Shqiptar, Ballkan, Itali, Xhejm Xhojsi në Trieste, që mblidhte fjalë shqip, Diasporë, Eminesku, Naim Frashëri që botonte në Bukuresht, Ecje, Bashkë, shoqatat e shkrimtarëve shqiptarë në Greqi, SHBA, etj., libri në makinë, pas xhamit dhe gati thashë me zë se Njeriu, kur udhëton, e ka më të lehtë të këndojë.

Shqiptarët janë në një udhëtim të madh. Të paduruar tani që Evropa të vijë sa më parë tek ata, një pjesë kanë ikur ta gjejnë ata sa më parë Evropën. Nuk është fjala thjesht për 4

Dhurata letrare Antologji poetike kontinentin e vjetër, se trualli i shqiptarëve në Evropë është i patjetërsueshëm aty, por nënkuptohet dhe metafora e Evropës së qytetërimit dhe mirëqenies, e vlerave dhe e virtyteve, e thënë hapur, e Poezisë. Që kapton dhe në kontinentet e tjera, në Amerikë, po dhe në Azi e Afrikë, edhe në Australi, kudo ku kanë mbërritur shqiptarët. Dhe, siç thamë, udhëtimin e tyre edhe ata e shoqërojnë me këngë.

Bij të gadishullit më poetik, me fqinjë grekërit, prej të cilëve kanë marrë shumë, ku besoj, se s’kanë dhënë më pak, me sllavët e Jugut, që ndajnë dhe me ta mite dhe legjenda të përbashkëta, me rumunët, që i lidh një bashkëpunim brilant rilindë, shqiptarët, tashmë në dy shtete, në Shqipërinë e lashtë dhe në Kosovë, në Republikën më të re në botë, në Maqedoni dhe në Mal të Zi, me një diasporë më të madhe se veten, duke pasur përballë dhe Italinë, porta e Evropës për ta, duan të jenë dhe janë copëz e kulturës së përbashkët të njerëzimit, ku më e rëndësishme se multikulturalizmi është bërë interkultura, të përfshirë dhe ata në këtë lëvizje, ku duan të shpalosin veten, duan të marrin botë, por edhe të japin. Dëshmi është qoftë dhe një antologji e tyrja.

Vërtet, ç’është një antologji, çdo të thotë? Si fjalë, dihet, rrjedh nga greqishtja, ànthos - lule dhe légein – mbledh ose zgjedh. Që latinët përdornin dhe kompozitën florilegium – tufë lulesh, sinonim i së cilës është dhe fjala miscellus, që ka dhe kuptimin e ushqimeve të përziera. Poezia kështu që herët po barazohej me ushqimin. Ndërkaq më pëlqen të shtoj se latinët, sipas ndonjë botimi etimologjik, ashtu siç i thoshin sabaia birrës ilirike, i thoshin dhe përmbledhjes së poezive.

Edhe paraardhësit tanë, pra, Ilirët, me gjuhën dhe zejet e tyre, kanë ndikuar tek të tjerët, janë përzier dhe kanë bashkëpunuar me popuj. Po, po, edhe në fushën e poezisë si në atë të luftës.

5

Daruri literare Antologie poetică Një antologji tekefundit u rrekërka qysh në gjenezëqë të bashkojë sa më shumë, nëse është e mundur: tufën e luleve dhe të emrave, aromën - edhe të fjalëve, tryezën me ushqime të shijshme, por dhe me metafora, dehjen me pije dhe me ndjenja, si në një të kremte të përbashkët thërret të tjerë në heshtje, lexues edhe përtej kufijve, bën miq, etj., etj. Gjatë një bisede në Torino me poetin rumun Marin Soresku (që e botova dhe si parathënie të antologjisë së poezive të tij në gjuhën shqipe), ndër të tjera e pyeta se cila do të ishte porosia e tij për popujt e Ballkanit, të gërryer nga konfliktet dhe luftërat? - Të lexojnë poezi, - më ndërpreu ai.

Antologjitë e njëri-tjetrit e kryejnë më së miri këtë mision. Ato janë përmbledhjet poetike të popujve. Prandaj kriteret për të hartuar një antologji janë nga më të ndryshmet, nga më befasueset, kritere kohe dhe hapësire, kontinetale dhe epokash, etnish dhe gjuhësh, drejtimesh letare, etj., etj. Ka antologji dhe të kritereve tematike, vetëm me poezi dashurie ose me poezi për punën, për të rënët, krishtlindjet, me poezi për ujërat, për gurët, kuajt, vuajtjen, etj., etj. Ka të tjera me poezi vetëm të grave, të shkollarëve, ashtu siç po botohen në vendin tim antologji me shkrime të të burgosurve, që besoj janë dukuri dhe e vendeve të tjera që kanë dalë nga diktaturat. Sepse poezia mbi të gjitha është liri, mrekulli e saj... Është si një trokitje e beftë në derë, ku pritet esklamacioni i thjeshtë dhe i gëzueshëm: - O, mirë se erdhe! Kush je? - Një si ti! - Nga vjen? - Nga vendi i poezisë...

Visar Zhiti

6

Dhurata letrare

Antologji poetike

INVITAŢIA UNEI ANTOLOGII (Atunci când ne risipim prin lume, poezia este cel mai frumos punct de reîntâlnire.)

D

orinţa de a scrie poezie este la fel de „veche” precum existenţa umanităţii. Ca şi nevoia oamenilor de a fugi în căutarea altor locuri, căutarea poeziei de sine, a esenţei, este, în final, doar o încercare de a descoperi frumosul. La afirmaţia des citată a lui Dostoievski că frumosul va salva lumea, mie îmi place să adaug că poezia este cea care ne salvează de inutilitatea şi devalorizarea lucrurilor, dăruidu-ne emoţia necesară si aptitudinea de a ne minuna.

Aceste ganduri mi-au trecut prin minte atunci când mi s-a spus că redacţia revistei "Albanezul" din Bucureşti a avut iniţiativa de a publica antologii ale poeţilor albanezi din exil, precum şi ale altor emigranţi din lumea întreagă. Proiectul îi dă fiecărui autor posibilitatea să „ia cu sine”, în antologie, un alt autor din ţara unde se află. Mi s-a părut o idee interesantă şi, când mi s-a cerut să scriu prefaţa, în mintea mea s-au amestecat pe neaşteptate cuvintele: antologie, femeie, român, albanez, Balcani, Italia, Xhejm Xhojs, diasporă, Eminescu, Naim Frashëri, mergere împreună, asociaţiile scriitorilor albanezi din Grecia, SUA etc., cartea din maşină, de pe pervazul ferestrei şi, apropo, am zis cu glas tare, „omului când călătoreşte îi este mai uşor să cânte.”

Albanezii sunt într-o mare călătorie. Nemaiputând să îndure, acum când Europa vrea să vină cât mai curând la ei, o 7

Daruri literare Antologie poetică parte au luat-o la fugă să găsească ei Europa mai devreme.

Nu este vorba pur şi simplu despre vechiul continent, fiindcă glia albanezilor este fără discuţie în Europa, ci despre Europa ca metaforă a civilizaţiei şi bunăstării, a valorilor şi virtuţilor, mai direct spus, a Poeziei. Lucruri care se pot vedea şi pe alte continente, în America, dar şi în Asia şi Africa, şi în Australia, oriunde au ajuns albanezii. Şi, cum am spus, îşi însoţesc călătoria cu cântec.

Fii ai celei mai poetice peninsule, vecini cu grecii de la care au luat multe, şi cărora, cred, nu le-au dat nici ei mai puţin, cu slavii de Sud, cu care împart cu ei mituri şi legende, cu românii, de care îi leagă o strălucitoare colaborare renascentistă, albanezii sălăşluiesc acum în două state, Albania, o ţară antică, şi Kosovo, cea mai tânără republică din lume, dar şi în Macedonia şi Munte Negru, plus o diasporă împrăştiată prin toată lumea şi mai numeroasă.

Albanezii vor să fie (şi sunt) o părticică a culturii comune a umanităţii, în care intercultura este mai importantă decât multiculturalismul. Sunt cuprinşi şi ei în această mişcare, în care vor să îşi dezvăluie sufletul, vor să obţină multe de la lume, dar şi să dea, dovadă fiind şi această antologie.

De fapt, ce este o „antologie”, ce înseamnă acest cuvânt?

Ca şi cuvânt, se ştie, provine din greacă – „anthos” (floare, dună sau culege). Latinii foloseau şi termenul compus „florilegium” (tufă de flori, al cărui sinonim este şi cuvântul „miscellus”, care înseamnă amestecat, mixed, asortat, precum o tavă cu multe bucate). Poezia, astfel, era de timpuriu privită aidoma hranei. E momentul să adaug că latinii, conform dicţionarelor etimologice, aşa cum îi spuneau „sabaia” berii ilirice, tot aşa îi spuneau şi culegerii de poezie. Şi urmaşii noştri, ilirii, cu limba şi meşteşugurile lor, i-au influenţat pe 8

Dhurata letrare Antologji poetike ceilalţi, s-au amestecat şi au colaborat cu alte popoare şi în domeniul poeziei, şi în cel al războiului.

O antologie, până la urmă, începe însă să unească din ce în ce mai mult, dacă este posibil, tufefele de flori cu numele lor, mireasma lor cu parfumul cuvintelor, mâncărurile gustoase cu metaforele, îmbătarea cu băuturi şi cea cu sentimente, ca într-o sărbătoare comună. Îi cheamă şi pe alţii, în tăcere, cititori de dincolo de hotare, leagă prietenii, şi aşa mai departe. Într-o discuţie la Torino cu poetul român Marin Sorescu (căruia i-am scris prefaţa la antologia în limba albaneză), l-am întrebat, printre altele, care este mesajul lui pentru popoarele din Balcani, zdruncinate de conflicte şi lupte. Să citească poezie, m-a întrerupt el.

Antologiile „de la unul la altul” înfăptuiesc cel mai bine această misiune. Ele sunt culegeri poetice ale popoarelor. De aceea, frontierele pentru alcătuirea unei antologii sunt din cele mai diferite, din cele mai surprinzătoare, se bazează pe criterii de timp şi de spaţiu, continentale şi de epocă, de etnii şi limbi, sau de direcţii literare etc. Există antologii pe criterii tematice, numai cu poezii de dragoste sau despre muncă, despre cei căzuţi, despre Crăciun, cu poezii despre ape, despre pietre, cai, suferinţe. Există altele cu poezii doar pentru femei sau pentru elevi, aşa cum apar în ţara mea şi antologii cu scrieri ale deţinuţilor, care cred că sunt caracteristice şi altor ţări care au ieşit din dictatură. Fiindcă poezia, mai presus de toate, este libertate, este miracolul libertăţii. Dar antologia pe care o avem acum în faţă ce criterii are? Ea parcă vrea să ne arate că atunci când ne risipim prin lume, poezia este cel mai frumos punct de reîntâlnire. Visar Zhiti 9

Daruri literare

Antologie poetică

STEPHEN BROWN 28. Kalle Mbretëresha Heshtja është e cenzuruar dhe ajri i mbyllur i shitur nën vëzhgimin e një alebrijei të ngërthyer në dri nga Balu nën diellin e bardhë e të ftohtë të hënës së një kimisti. Jemi nën proteksionin e mbikqyrjes së vazhdueshme, alarmi i kundërfërkimit Brâncuşiii reverberon çelofibrën, nën proteksionin e mbikqyrjes kontinuitive; garderoba, vendi ku i lë këpucët, ato pjesë të buta brenda të cilave mendon se po mendon.

28. 1 Në orën e katedrales, i heshtur dhe i integruar, përballë një hëne të portokalltë nga tezontleiii qëndroja, duke u shpërbërë, nën një qiell me erëtimë të njollosur nga vera ku arrija duke vajtur në Madero, mbi dyshekun tim, me këmishën time me erëtimë prej vere, pranë një burri e gruaje që thonin ah e ah dhe madje ashtu mendon?

10

Dhurata letrare

Antologji poetike

28.1.2 Përbrenda, përjashta, përballë një kafeneje me bar dhe depo vere. Mbretëresha, llambushka prej letre mbi linjat e tensionit të lartë, skinhead calaverasiii i ndritur me qirinj në formë të trurit në trezat e verandave dhe një kitariste pa sutien me një tapan ushtarak të akorduar me frëngji që rrinë me këmbë të kryqëzuara në shkallët e kishës, një trobairitzv, në kohën kur rrota e lutjes vërtitet për inaugurimin e formulës2:

Dhe në kohën kur pagëzon gurmazin me ujë nga rubineti, e pa supin e vet të bronzuar tatuazhin e një krimbi me nëntë njolla, dhe kur më pa mua, perpleks përballë një vargani pranë rrotës së lutjeve, si çdo llambushkë e kuqe prej letre të gjetur në Kina Town: $<>a 11

Daruri literare

Antologie poetică

28.1.3 I heshtur dhe duke u integruar arrin deri ethe derisa po ulesh duke u bërë pjesë e peisazhit3 dhe askush nuk të vëren. Disa tenja që kanë vdekur në felinarët e pemëve u thanë në taketuket e tryezës, pranë një cigareje në shkrumin e saj, të zi, por atëherë kur e zeza u dogj4, duke u shndërruar në fier plasteline. ______________________ 1

Në dhomë, gratë mbarojnë e shkojnë — Anais Nin, Marilyn Monroe.

2 Grafika e Lacan-it për dimensionin imagjinar – J. A. Miller 3 Mund të servosh verën e bardhë me mish të kuq.

4 Neil Young i ri.

37. Hotel La Rosa E njëjta nga e njëjta në të njëjtën mënyrë, ishte-është, kurse ndërtesën ndriçoje duke e ndritur kur më ndjeu duke vajtur, ndërsa presjen të cilën reja e pat vënë ndikoi që të ndalem, kurse imazhi i shikimit ishte endoskopik, dëgjoja betejat mbi tupanin e mbarsur të lëkurës së shtrirë mbi bark, me një shkëlqim artificial në rezen 12

Dhurata letrare e parë të dritës, ndërgjegje në vetëvete në shpellën e thesit amniotic të shpirtit.

Antologji poetike

37.1 Dhe recepcioneri i hotelit, që e preku ndriçimin mbi një shkallë rrotulluese, vë një mollë mbi tezgje, pastaj e vë vetëveten në brendi të mollës, atje pas shpatullave të kasafortës prej plastiku antiplumb të recepcionit, kurse gjethet notojnë të verdha forogramë pas fotograme, dhe kjo na shtyri të dyve të ndalemi përballë pikturës së murit pranë dritares dhe atje ishte një shkëlqim fallso e dritës artificiale, kurse vendi ku ishim ulur tashmë ishte mbyllur, duke përsëritur gardhe të gjalla, përbrenda mollës: fillon sërish/që nga fillimi.

Burra të rinj të pastrehuar me krahërorin lakuriq duke mbajtur bohçe prej trikove përplot me xhama të koloruar bëjnë tumba në dritën e fenerëve mbi grimcat e qelqit të shpërndara në rrugë karrocash duke u shtrembëruar për imtësira përballë xhamave të makinës.

13

Daruri literare Antologie poetică Por s’ishim të bindur, duke u valëzuar nëpër hyrjet rrotulluese, pastaj në rradhë, në po atë treg të tregjeve, po ato rradhë të përsëritura gardhi të gjallë, kurse parku i mënjanuar kishte kopshtije ikebanash që ishin të rregulluara nga plehëra e qelqe koka-kolash, duke ua shtuar një njollë të kuqe në trëndafila ishim atje, ende duke kundruar përpara se të shikojmë pas nesh, në delir me një bohemi hedoniste.

Kopshtijet e ndërtuara janë ngritur si një jehonë e jehonave nga emri i firmave me kujdes të mbëltuara në insfrastrukturën e hapësirës publike të qytetit. _________________________ 1 Grafika e Dëshirës prej Lacan-i, komplet.

Michelle, East Vancouver Me një gjylpërë të hollë më ndihmoi të injektoj dilaudidin pasi që më parë e thërrmoi në ujë me një lugë.

Fotografi të cilat ndoshta i gjen poshtë, ballona.

I gjen më vonë në xhepin e saj, të përzjera me gjethe.

Këtë (gjë), atë (gjë), këtu; atë çerek pseudoaziatik të notës një motiv në piano në atmosferën e pasmesditës, po ata njerëz duke e ngutur vetëveten në modelin e kohërave në kopshtin e saj, kornishë e dritares së dalë përjashta në një konfuzion kukute, degët 14

Dhurata letrare Antologji poetike një recetë linjash të kryqëzuara. Njerëzit duke ndjekur njëritjetrin.

Pjergullat e vreshtës duke e ripërtërirë sipas serisë rrushin.

Në mëngjes, me këmbët e zbathura, e preu trungun e brishtë në kopsht e mblodhi mbi tokën e ftohtë në barakë përballë shtëpisë.

Tani, ajo dhe raveni i saj dirgjen të ngjeshura me baltë n’moçalin e diellëzuar të ujit nga rubineti i kuzhinës, ngase ajo i shpie këmbët lakuriqe në lulishten që nga këmba e shtëpisë, ngase verës vjel dredhëza në Saskatoon.

Ujii i ndotur i rubinetit si atëherë kur gypat po ndryshken.

Ku plisa të rrafshta dheu notojnë porsi mizat që rrinë mbi sipërfaqen e liqenit.

Gjembat e shkathta në formë shkopi, sheqerka kubike të bardha përbrenda njësoj sikur e kuqja do shkrihej kur i qet kërcellat në mullirin e patates.

Ishuj dheu në ujin e lavamanit. Baltë mbi matryoshkat e saj. _____________________ Shë nime shpjeguese: i

Alebrijes – skulptura tradicionale nga Oaksaka (Meksiko), që përfaqësojnë kafshë fantastike në ngjyra të gjalla. ii Constantin Brâncuşi (1876-1957) – skulptor i famshëm rumun. iii Tezontle – rokë vullkanike e ndotur prej ngjyre të kuqëremtë, e përdorur intenzivisht për konstrukcionet në Meksiko.

15

Daruri literare Antologie poetică iv Calavera (shumës): calaveras, në spanjisht) – përfaqësime decorative të kafkës humane, zakonisht nga glina apo sheqeri, të përdorura në kremtimin e Ditës së të vdekurve në Meksiko. v Trobairitz ( në gjuhën e vjetër provesale) – femër trubadure nga Occitania, në jug të Francës, në shekujt 12-13. vi Dilaudid – një medikament në bazë të opiumit i përdorur për zbutjen e dhimbjeve të ashpra, i përdorur nganjëherë edhe si narkotik.

SHËNIME PËR AUTORIN Stephen Brown është një poet dhe artist plastic që jeton në Meksiko City. Krijimet e tij më të freskëta investigojnë inter/tekstualitetet e psikogjeografisë së jetës urbane në mëndjen dhe trupin e qytetit dhe banorëve të tij. Poemat e Brown-it, mes tjerash, janë botuar kohëve të fundit në revistat Canadian Literature, Indiana Review, Rampike, Phoebe, CV2 dhe Vallum: Contemporary Poetry & Poetics. (Dr. Diana Manole) (I shqipëroi: Baki Ymeri)

16

Dhurata letrare

Antologji poetike

ZARIJE ZENUNI BAJRAMI DRËNDAFIL SHQIPËRIE Drëndafil Shqipërie Lëshon vesë mëngjesi Kurrorën me petale plot Drëndafil Shqipërie Sa vesë ke aq ke lotë Po ngjyrën e zëzë Nuk ta dua unë Andaj unë marr vuajtjet Që të valosh fortunave Dua më ngjyrë ari Ta mbajë lartë në bajrak Atdhëut tonë të dashur Mos t’i mbetemi në hak Të valojë në çdo anë Në male e shkrepa Të festojë në nëntorin e tretë Bashkimin e trojevë të veta Flamurin kuq e zi Me ngjyrë ari rrethuar Gjaku i të rënëve Qoftë gjithnjë i bekuar (Zurich 26 .12.20150) 17

Daruri literare

Antologie poetică

NË GJIRIN E GJUMIT Në netët ë shumta o moj nënë Më fal nësë gjumin ta prisha Dënesjet me ofshamë shpeshherë Ma trazonin shpirtin për trimin Andaj gjum në sy nuk kisha Sa herë u rrotullova oj nënë Në orët ë vona të mesnatës Mëndja mi rrinte tek ai Ti flij më thoje moj bijë.

Po ç’të keqën ke nëna... Flij Ahhh moj nënë me të mirat në dynja Një zjarr kemi që na përshkon Po flij moj bij flij të them Po agon edhe pak dita Po pres nënë agimin të vijë Në qofsha në gjum Më zgjo më ujë të freskët Ballin ma fresko Nuk dua të vdes Pa të vetmën fjalë nga ai Ehhh kur ta gëzojmë lirinë Brezave të rij bekim Nënave uratë Vashat të vishen me të bardhë.

(26 .12.2015, Zurich)

18

Dhurata letrare DIALOG (Motiv popullor. Nëna ime me Agimin kur Agimi kthehet në Kosovë) Mirëse të gjeta oj nënë Nëna ishte tuj mjelë gjanë Mirë se erdhe o rob oj zanë Sot ma prure krejt dynjanë.

Agimi: Pasha besëm që ju kem dhanë Nuk ju lemë kush me ju nëpërkambë.

Nëna: Sa kam frikë o Gim o djalë Sa të këqij janë disa zagarë Po të bien ty në erë Lajmërojnë çetnikët e tjerë.

Mos e ke frikën ti oj nënë Emrin tim populli e mbanë Jam Agimi me rrethatore Jam kreshniku në këto troje.

Mirë, mirë nëna za nuk banë Gruan dhe fëmijët ku i ke lanë.

Agimi : I lash nënë, fort me erdhë randë Për Shqipninë s’e ndërroj dynjanë.

Nëna: Më paska mbetur vajza keq Me fëmijë të vegjël e në kurbet Ti o trim a nuk tu duk pak Ka pesë vite pijnë në ty gjak.

19

Antologji poetike

Daruri literare Agimi: Një herë nënë jemi betue Gjallë këto troje mos me i lëshue.

Nëna: Sa kam mallë nena i kish thanë Ka shtatë vite stë ndjeva zanin Ti je zëri i lirisë .

Ti gëzofsh trojet n’Shqipëri Urata e nënës për liri.

(02/07/2015) MOTRAT (Motiv popullor) Eja motra ime të qajmë të njëjtin hall Për prijesit e betejave Në rrugën për liri askush smund ti ndalë I yti komandant e i imi gjeneral.

Sa vështirë për ne Si të ju rritën fëmija Burrave të Shqipërisë Që ia dridhen tokën Serbisë.

Erdhe me më pa me sy Fëmijën e pata në gji Ulu më thoje oj motër Moj e dashura Shqipëri!

I ndërruam disa fjalë Kur u ngrite me dalë 20

Antologie poetică

Dhurata letrare O Zot, mos më provoko Ah sa kishe shumë mallë.

Antologji poetike

Ishin fjalët tua Që shoqeve ua kishe thënë Kur ike nga unë Me dhimbje si ml ke lënë.

Po nuk shkoi edhe aq gjatë Fati i njëjtë të mori Trimi i pa trembur Betejave të kishte shku.

Eja të rrimë bashkë Se me djegë një mallë Ka kohë që Agimin Edhe unë nuk e kam.

U betua tokave të Shqipërisë Që të jenë pjesë e Ilirisë Të dy Agimat shkruan faqe lavdie Ranë për t’mos vdekur kurrë Dëshmorëve siç iu ka hije.

SHOKUN E ZGJODHA NË UDHËN E KOMBIT (AgimiBajramit që ra për të mos vdekur kurrë) Agimin mëngjesor krejt rastësisht e takova Mbështjellë rreth shpirtit me shami mëndafshi Me ngjyrat me të bukura.

E gavrova përsipri me trëndafil e kurorëzova Shokun e jetës ta mbaj në gji.

21

Daruri literare

Antologie poetică

Shaminë e mandafshit e ruaj për kujtim Edhe shkretëtira aromën t’ia ndjejë.

Mikun e udhëtimin tim ta kem gjatë jetës.

Mund të më ikën njëherë një çast...

Ti ishe i mbyllun në enët e gjakut Ta pranova udhëtimin ta bëjmë bashkë.

Ah, se si vinte pranvera çdo herë rebesh E dallgët e trazuara shkëmbinjëve na përplasnin.

Sa urata patëm ne nga nënat Si duket të gjitha i morrën cunamet Në rrugën e gjatë diku më dukej vetëm hije.

Ata që mashtrojnë e nuk shohin asgjë Në këtë botë që kush si bie në fije Rrugëtimi i vetmuar është shtrëngatë. Ëndrrat që prita të mi ktheni dikurë Qëndisni më se miri në të bukurin flamur!

(Më 26.06.2015) YLBERI SOT TË KËMBËT MË RA (Nipit,Flakadan Zenunit. I lutem Zotit ta mëshirojë!)

Mbrëmja e ftoftë ishte të na Brengat dhe gjumit nuk i bëkan konak Mëngjesi që kishte gdhirë U ndesha në të.

Hapa derën dhe shikova ylberin 22

Dhurata letrare Të shpresoj të më jep ngrohtësi U përplasën ngjyrat, para meje ranë.

Antologji poetike

Çdo të më thuash në këtë mëngjes Mos ngrohtësi zemrës mi jep Nuk besoj më as përendinë N’shpirtin tim rreze t’ylberit të vijnë.

Shpejt shtyra derën dhe ika në punë Shpirtin e thyer e mendjen askund.

Ty të lutëm fort o Përendi Mi falë shendet mbarë njërëzisë Në mendime hyra dhe diku u treta Vujtjet e shpirtit mi solli jeta...

BIOGRAFIA IME Më quajnë Zarije Zenuni Bajrami. U linda më 02.09.1966 në fshatin Duraj të Kaçanikut. Shkollën fillore në Doganaj, ndërsa të mesmen (Teknikë e bujqësisë) në Kaçanik, e diplomuar në degën “Mbrojtja e bimëvë” (Agronomi). Më vonë kam kryer kursin e rrobaqepsisë pasi punësimi në profesion ishte jo i lehtë, ku edhe pranohem në fabrikën Saniteks që ishte firmë e Bosnjës. Pasi qeshë pranuar, çuditërisht kishin hasur në gjurmët e familjes sime që me traditë njihej kundër regjimit jugosllav dhë atij bullgar. Më 1912 të internuar në Bullgari, prej nga kthehet vetëm një mbesë e vogël, e quajtur Latife, të cilës atje e humbë babain e vëllaun e vetëm që e kishte, si dhe xhaxhain. Nga Bullgaria kthehet me disa të internuar nga Kaçaniku. Babai, Heredin Zenuni, vëllau Hamza dhe xhaxhai Emërllahu.

23

Daruri literare Antologie poetică Më 1943-46 fillojnë prap kundërshtimet mes çubrilloviqëvë dhe rankoviqëvë, kështu që prap familja Duraj gjenden nën prangat sërbosllave, ku në atë kohë e burgosën familjen Zenuni me gra, burra dhe fëmijë, me kërkesën e ballistit të njohur, kryekomandanti Avdyl Durësi, që familja Duraj për 3 vite të mbajë burg të rëndë me kushte të tmerrshme, katastrofale, ku shpëtuan burrat, ndërsa gratë kishin vdekur nga sëmundja e kolerës, siç ishte gjyshja ime, Metije Krivanjeva Zenuni dhe 5 gra të tjera: Hava, gruaja e Nuhis, Gjyla, gruaja e Heredinit, Zadja, gruaja e Avdylit dhe Metija, gruaja e Metës, e vëllaut të Avdylit. Kjo ishte arsyeja që nuk më pranuan në punë, pasi që familjarët e mi ishin aktivë në përkrahjen e demostratave të vititit 1981. Kur isha në shkollën fillore, klasa e tetë, më jepet vëretje me largim nga shkolla, të internohem në shkollë të Dubravës për mësim, andaj nga ankesa e babait, arritën një pajtim që edhe 3 muajt e fundvitit t’i vazhdoj në Doganaj, në shkollën fillore.

Të dhënat i kishin studiuar bukur mirë, nga që më 1981 kishtë rënë në burg edhe kushëriri im, Adem Saliu dhe Xhavit Saliu, ku baci Adem ishte dënuar me 11 vjet burg.

Punësimi ishte vetëm ëndrra ime, por derisa fëmijët e argatëve të partisë punësoheshin shumë lehtë, por jo edhe ata të familjes Duraj. Kjo familje fisnike, duke mos parë perspektivë në Kosovë, ia mësyn kurbetit, kur sidomos shumica mërgojnë në Bernë të Zvicrës. Kishim një baba shumë të mençur, të ndershëm dhe bujar. Ishte rritur jetim.

Në shumicën e rasteve ishte i heshtur, megjithatë, këshillat nuk na mungonin.

Familja Duraj para se të marrin rrugët e gurbetit, ishte familje e pasur fshatare, por që me kohë, duke e parë se shkollimi i fëmijëve dhe jeta e rëndë në bujqësi nuk plotësonte nevojat e familjes. Edhe babai im, që aq shumë e 24

Dhurata letrare Antologji poetike donte bjeshkën e Lubotenit ku verontë më bagëti në kullosa pjellore një ditë kishte vëndosur t’i thotë lamtumirën dhe të përjetojë vuajtjet e gurbetit. Kisha provuar që të gjëj një punë si femra e parë e fshatit që isha e shkolluar, por më kotë .

Edhe në gjimnaz isha pranuar pothuajse më vështirësi, ngaqë i takoja një familje nacionaliste. Ditë pas ditë, pasi që kisha lidhje më Agim Bajramin, një ditë kishim vëndosur që dashuria jonë të kurorëzohet me martesën tone, që dotë bëhej më 13 shtator 1987. Ëndrrat për punësim ishin shuar...

Një fat të tillë kishte edhe Agimi. Pas organizimit në dëmonstratat e ’81-shit, ai nuk mundej të punësohej edhe pse kishte kryer shkollën teknike të maqinerisë në Ferizaj. Pasi që ishim martuar në kushte të vështira, pa dasëm..., nuse pa duvak, pas një kohe shumë të shkurtër i vjen thirrja për në shërbim ushtarak. Shërbimi ushtarak ishte shkaku i ndarjes sonë për një vjet. Agimi ishte trajtuar jo si të gjithë ushtarët në shërbim ushtarak. Ai kishte rënë në sy të çetnikëvë si njeri me vizion, kryeneç për ta dhe strategjik, andaj dhe përcjellja gjatë gjithë kohës nuk kishte munguar. Vetëm 2 javë para së të lirohej nga shërbimi ushtarak, arrestohet dhe pas 9 muaj nën hetime në gjygjin ushtarak të Lubljanës, Agimi dënohet për shkelje të ligjit, duke u etiketuar si irredentist që kishte për qëllim shkatërrimin e Jugosllavisë. Andaj dënohet me 5 vjet burg. Shkalla e dytë i falë 1 vjet e 6 muaj dhe lirohet më 31 gusht të vitit 1991.

Gjatë kohës sa Agimi ishte në burg, unë kisha vendosur që Agimin ta pres në shtëpinë e burrit dhe ashtu veprova deri në fund. Jeta nuk ishte ashtu siç e kisha planifikuar dikurë më parë. Të jemi të emancipuar, të punësuar dhe të kemi një jetë të mire. Tani më te ne, si dy të rinj, kishte ndryshuar gjithëçka, pos dashurisë që nuk lëkundej. Agimi ishte në burg dhe unë isha e pa punë. Vjehri 25

Daruri literare Antologie poetică ishte në pension dhe kushtet ishin jo të mira. Pranë kishim vëllezërit dhe motrat. Disa ishin të martuar, e disa në shkollë.

Prindërit e Agimit ishin të ndershëm dhe bujarë.

Ata kujdeseshin shumë për mua në ato kushte që ishin. Agimi pasi që kryen burgun, bashkëpunon në këshillin për Mbrojtjen e Drejtave të Njeriut, ku ishte në kryesi të këshillit në Kaçanik, pasi që kishtë filluar prap punën e tij në ilegalitet, ai bie në gjurmët e milloshoviqianëve dhe një ditë kur bastiset shtëpia e Agimit, fatmirësisht ai ishte te shoku i tij, Sabri Lushi, poashtu i burgosur politik, andaj merr arratinë së bashku me Bujar Bajraktarin, dalin në Gjermani.

Pas një viti mundëson që edhe unë të shkoj në Zvicër, pasi që edhe Agimi më vonë kishte kalu në këtë vend. Aty krijuam një familje, ku patëm 3 fëmijë, edhe pse fëmiu i parë na lindi vajzë, pas 8 vjet martese ne iu gëzuam shumë kësaj mrekullie që na e shpërbleu Zoti më në fund më një fëmijë, dhe më vonë edhe me dy djem... Blerta, Burimi dhe Florimi. Jeta pak sikur kishte filluar të lulëzojë, por jo gjatë!

Agimi edhe pse ishte në veprimtari ilegale në LPK, me rënien e familjes së Adem Jasharit të pavdekshëm, ai u kthye në Kosovë më 6 mars 1998. Ne i uruam shëndet dhe mbarësi në rrugën e bekuar që po nisej, një rrugë përplot rreziqe, por me shumë lavdi. Pas 6 muaj lufte ku operonte në zonat e përgjegjësisë, Agimi bie dëshmor në Altarin e Lirisë më 5 gusht 1998, në Kaçanik, në mbrojtje të Atdheut. Ai ishtë themelues i celulave të pra të UÇK-së dhe me përgjegjësi i del besnik atdheut deri në ditën e rënies. Vepra e tij u nderua kur pagëzohet me emrin e Agim Bajramit Brigada 162, zona operative e Nerodimës. Vihen emra rrugësh, shkolla dhe lapidari që shëndritë në Kaçanikun legjendar. Me krenari e kujtojmë martirin e kombit, familja Bajrami nga Stagova e Kaçanikut.

26

Dhurata letrare

Antologji poetike

VASILE MUSTE

P

o et dhe prozator. U lind më 30 janar 1956 në fshatin Koruien të Maramureshit. Kreu filozofinë dhe gazetarinë. Korrespondent i disa studiove të radios, kryeredaktor i disa revistave letrare dhe gazetave, kryeorganizator i Festivalit Internacional të Poezisë në Sigjetu Marmaciei, drejtor i Shtëpisë së Kulturës në të njëjtin lokalitet. Ka botuar vargje në revista të panumërta letrare si: România literară, Steaua, Tribuna, Astra, Ateneu, Orizont, Archeus, Hyperion, Cronica, Nord Literar, Art Panorama, Contemporanul, Amurg sentimental, Arcadia, Convorbiri Literare, Litera Nordului, Familia, Liternet, Poezia, Mişcarea Literară, Marmaţia literară, Iluminări etj. Ka qenë prezent me emisione në radio dhe televizion, sidomos në rubrikat Dialogje kulturore, Zëri i poetit etj. Koordonator librash dhe laureat i një varg çmimesh të rëndësishme në disa festivale të poezisë, ndërsa për veprën e tij kanë shkruar kritikë dhe eseistë të mirënjohur rumunë.

Vëllime të botuara: Instalimi i Acarit (1997); Konstelacioni i Fëmijërisë (1998); antalogator i librit Një çerek shekulli poezie (1998); Kartë vizite (2003), Korujanët (2006), Pronari i distilerisë (2008), Konstelacioni i Fëmijërisë 27

Daruri literare Antologie poetică (Botim i dytë, 2009), Vetmia e Engjëjve (2010), Fëmijëria dhe vetmia (2010), Fëmijëria-Dashuria-Vetmia (2011), Libri i Pajtimit me kullosën (2011), Lufta me Molkucin (prozë ultrashkurte, 2012). Koordonator i librave Mara – 40 vjet ekzistence (2008); Ion Iuga – Kujtimi i Mirëbekuar (2008); Gheorghe Chivu – Opera Omnia (2012).

BIOGRAFIE SELECTIVĂ s-a spus despre mine că sunt specialist în copilărie că ştiu pe dinafară cursurile de disperare ale bunicilor mei şi la nevoie pot face rost de păsări pe cer că la marginea memoriei deţin grădini suspendate unde cultiv primăveri nelumite că seva-mi urmează copacii cu braţele pline de flori pe drum spre biserici şi clopote aruncă-n ferestre cu nuci de lumină că nu mai rămân în praful speranţei la capătul parcului când luna trage raze şi adună îndrăgostiţii în podul casei cu cărţi despre originea nopţii lângă viespi locuind ilegal pe sub corni la Vima Mare pe pământurile colectivizate de iarbă că încă din viaţa şi din camera alăturată mă mai aude mama trântind poarta spre visul în care voia să rămână a fost odată n-ar fi fost să se spună

28

Dhurata letrare DE ÎNDĂRĂTNICIE

Antologji poetike

n-ai învăţat suflet al meu să te bucuri pentru mieii din casa lângă care te-ai strâns în ierni friguroase pentru drumurile străbătute desculţ spre dimineţi cu soare îngropat în struguri pentru coroana întreagă ce-şi leagănă frunza nimănuia asemeni tu ştii numai mormintele înecaţilor traşi de sălcii plângătoare la mal numai păsările ce-şi strivesc propria umbră numai dunga zilei pe care mai vin la casa părinţilor cu buzunarele pline de lumânări FAPTUL NOPŢII DIVERS pe străzi întunecate ultimii câini au fost împuşcaţi s-au descoperit trasoare dintr-o gură de stea pe ziduri se văd şi acum umbre de călăi deghizaţi poetul ştia totul într-o limbă ce nu mai era la sosirea salvărilor sângele se amestecase cu zorii nu luase nimeni în seamă acest amănunt numai păsările erau de culoarea altor victorii decât a celor ce sunt s-a adus mult var pentru groapa comună apoi s-a întors fiecare în braţele neamului său nimeni n-a plâns şi nu şi-au urat noapte bună prin dreptul caselor ziua a trecut cu părere de rău

29

Daruri literare ŢĂRANUL OBOSIT DE LUNĂ cândva am vazut pe câmp un ţăran cu plug cu tot intrând în hotare prin brazda mereu mai adâncă până în noaptea lui Ştefan cel Mare cu o seară-nainte luna-şi frângea pe masa lui pâinea de aur tăcut el urca singur iarba pe deal şi la masă n-a mai şezut nu l-am întrebat de ce nu rămâne nici nu ştiu ce i-a spus bunului domn a doua zi am găsit luna căzută pe deal pasăre beată de somn

30

Antologie poetică

Dhurata letrare LEMURIA

Antologji poetike

lu-na-i-lu-na-i-lu de-ai fi fost iubire nu întomnam păduri în zbor vinovat de stea sub nor lu-na-i-lu-na-i-lu primăvara face semn crucilor pe deal de lemn să-nfrunzească şi să poarte morţii spre o altă moarte lu-na-i-lu-na-i-lu întomnam păduri în zbor nopţi necutezând să sparg şi să fug cu tine-n larg să-mi fii pânză la catarg lu-na-i-lu-na-i-lu vinovat de stea sub nor ce-am trăit am împărţit ce-am visat mi s-a luat lu-na-i-lu-na-i-lu de-ai fi fost iubire nu aruncam cu bobii-n vânt să alung de pe pământ umbra lacrimii şi-a cui te-a dat toată nimănui lu-na-i-lu-na-i-lu vinovat de stea sub nor de-ai fi fost iubire nu întomnam păduri în zbor lu-na-i-lu-na-i-lu 31

Daruri literare

Antologie poetică

POEME BILINGVE PROLOG Pe verdele din faţa casei noastre cineva a aşezat, într-o zi, un pat nelumit. Copilul ce am fost a înţeles că bunicului i se va face o mare nedreptate. De atunci toate cuvintele nu sunt decât ecoul paşilor pierduţi pe frunzele uscate din pădurea Începutului. Ele pornesc dintr-o străveche împotrivire şi sfârşesc într-o nouă îndurerare.

CONSTELAŢIA COPILĂRIEI este un pat mai frumos pe care copilul acela a încercat să-l facă bunicului lui.

PROLOG Në blerimin para shtëpisë sonë, dikush e kishte vënë një ditë, një shtrat të papërbotshëm. Si fëmijë që isha, e kuptova se gjyshit po i bëhej një padrejtësi e madhe. Prej atëherë, të gjitha fjalët nuk janë veçse jehona e hapave të degdisur mbi gjurmët e gjetheve të thata në pyllin e Zanafillës. Ato nisin nga një kundërshtim i stërlashtë dhe mbarojnë në një përgjërim të ri. KONSTELACIONI I FËMIJËRISË është një shtrat më i bukur të cilin ai fëmijë deshi t’ia bëjë gjyshit të tij.

LA ÎNCEPUT AU FOST PĂSĂRILE murim odată cu zborul iubim mersul pierdut pe pământ aproape neștiutul nostru mers în univers și când începem să zburăm vin tăcute ninsori să șteargă cărările noastre subțiri 32

Dhurata letrare Antologji poetike spre îngerii ce de o vreme îi vedem tot mai rar de copii ar trebui să învățăm zborul cu tinere oase de copii ar trebui să facem cunoștință cu norii și noi să le spunem povești despre pamântul pe care nu l-au atins niciodată despre lumea plecată aceea ce vine neașteptată apoi să ne prindem prieteni acolo-n înalt de pe tărâmul acesta până pe celălalt NË FILLIM ISHIN ZOGJTË vdesim së bashku me fluturimin dashurojmë hapin e humbur në tokë madje dhe ecjen tone të paditur në univers dhe kur nisim të flatrojmë vjen e heshtur dëbora të fshijë shtigjet tona të ngushta drejt engjëjve që kohëve të fundit shohim më rrallë nga fëmijët duhet të mësojmë flatrimin me eshtra të rinj nga fëmijët do të duhej të njihemi me retë e ne t’u tregojmë përralla mbi dheun që nuk e kanë prekur asnjëherë për botën e shkuar për atë që vjen e papritur pastaj të krijojmë miqësi atje lart që nga ai breg e deri te tjetri

33

Daruri literare COPILĂRIA LUMINII

Antologie poetică

pe vremea când lumina învăţa să umble în propriu-i vis pe pământ şi doar visu-i deveni lumină spre a fi tot ce avea să fie rezemată-n trestii de pe dealuri şi stânci omul mai avea să lipsească doar câteva zile celeste până lumina copilă deschise larg înspre stele ferestre FËMIJËRIA E DRITËS në kohën kur drita mëson të endet në ëndrrat e veta mbi tokë dhe vetëm ëndrra i bëhet dritë drejt të qenit gjithçka që mbështetej në shelqet mbi shpatije e shkrepa njeriut i duhej të mungojë vetëm për disa ditë qiellore derisa drita e njomë i hapte gjerë dritaret në drejtim të yjeve CARTEA DIN SPATELE CĂRŢILOR pe ce lume va mai fi o alta în formă de inimă în formă de om însemnată cu fierul roşu de lumină şi credinţă caldă asemeni veşniciei în Rai drum să-ţi faci când alţii 34

Dhurata letrare n-au nici cărare înspre cer nici inimă şi nici înfiorare să se ştie de câtă iubire sunt în stare o mare lume întro lume mică şi lumea aceea-n lumi din ce în ce mai rare

Antologji poetike

LIBRI PAS SHPINËS SË LIBRAVE në cilën botë mund të jetë një tjetër në formë zemre në formë njeriu e përgjasuar me hekurin e kuq të dritës dhe besimit e ngrohtë porsi përjetësia e saj në Parajsë rrugë të trasosh kur tjerët s’kanë kurrfarë shtegu drejt qiellit as zemër e as fërgëllimë le të dihet se sa dashuri janë në gjendje një botë e madhe në një botë të vogël dhe ajo botë në botën gjithnjë e më të rrallë BIOGRAFIE SELECTIVĂ s-a spus despre mine că sunt specialist în copilărie că ştiu pe dinafară cursurile de disperare ale bunicilor mei şi la nevoie pot face rost de păsări pe cer că la marginea memoriei deţin grădini suspendate unde cultiv primăveri nelumite că seva-mi urmează copacii cu braţele pline de flori pe drum spre biserici şi clopote aruncă-n ferestre cu nuci de lumină că nu mai rămân în praful speranţei la capătul 35

Daruri literare Antologie poetică parcului când luna trage raze şi adună îndrîgostiţii în podul casei cu cărţi despre originea nopţii lângă viespi locuind ilegal pe sub corni la Vima Mare pe pământurile colectivizete de iarbă că încă din viaţa şi din camera alăturată mă mai aude mama trântind poarta spre visul în care voia să rămână a fost odată n-ar fi fost să se spună BIOGRAFI SELEKTIVE është thënë për mua se jam specialist i fëmijërisë se i di përmendësh kurset e dëshprimit të gjyshërve të mi dhe sipas nevojës mund të ju furnizoj me zogj qielli se në brigjet e memorjes kam lulishte të suspenduara ku kultivoj pranvera të papërbotshme se lëngun ma ndjekin pemët me krahët plot lule gjatë rrugës për në kishë dhe se kambana hedh në dritaret me arra prej drite se nuk mbetem në pluhurin e shpresës në fundin e parkut kur hëna tërheq rreze e tubon të dashuruarit në tavanin e shtëpisë me libra mbi prejardhjen e natës pranë grerëzave duke banuar ilegalisht nën brirë në Doganën e Madhe në trojet e kolektivizuara nga kullosa se ende nga jeta e nga dhoma fqinje po më dëgjon nëna duke përplasur portën kah ëndrra në të cilën deshi të mbetet ishte një herë por s’ishte për t’u thënë 36

Dhurata letrare

Antologji poetike

LULJETA ISAKU Dhjetëvjetori i vdekjes së shkrimtarit MURAT ISAKU 24 gusht 2005. Sot, baba i dashur, kur asnjë subjekt kulture nuk përkujton dekadën e parë të vdekjes tënde, sepse çdo pore e jetës frymon politikë, rikujtoj fjalinë që dëgjoja çdo ditë nga ti, “E keqja më e madhe dergjet në ndërgjegjen tonë dhe forca e vullnetit të madh, edhe kohën e bën të madhe “ ! Kjo fjali më përcolli tërë jetën. Dhe sot dhjetë vite pas vdekjes tënde , më mungon forca e vullnetit të madh sepse jetoj në kohën e ndotjeve të mëdha morale.

Shumë ideale dhe vlera shkojnë poshtë. Gënjeshtrat, mashtrimi, tradhëtia parakalojnë para syve të mi duke bartur epitetin e vyrtyteve, të mençurisë dhe madhështisë.

Jam bërë spektatore e mjerimit dhe marrëzisë . Kam krijuar botën e vetmisë, duke menduar se tani është koha për veprim. Është koha për t’i dhënë fund epokës së batakçinjve, injorancës dhe territ! Dhe, dhe koha marshon pandalshëm, duke e ritur frikën nga të qenit të harruar .

Në këtë përvjetor shkëpus një fragment nga romani “RRECKAJT” “ Ata që e kanë këmishën e shkurtër si fëmijët , nuk ma merr mendja se janë aq fatkëqinj sa të parët, të cilët xhepin e kanë plot, por mendjen bosh. Këta të fundit jetën e 37

Daruri literare Antologie poetică shikojnë me sy të pasigurtë, sepse mendja e tyre është e aftë të mbulojë vetëm një pjesë të kufizuar të sipërfaqes së jetës, ndofta ata nuk shohin përtej hundës së vet. Poza e jashtme s’është shprehje adekuate e begatisë dhe fatit të njeriut, por e varfërisë së shpirtit. Mu aty gjendet gremina e fatkeqësisë së tyre. Jetojnë ata me dy botëra: të veten dhe të huajën, dhe secila është një gënjeshtër e madhe ndaj vetvetes . Njeriu nga ana tjetër, s’është në gjendje t’i cilësojë as çastet e ëmbla, sepse lumturia është vetëm fara e kujtimeve të së kaluarës-ajo është përsëritje e fëmijërisë së vazhduar . Malli për të kaluarën është më i fortë se dashuria për të ardhmen .

E para është një gur i ndarë nga muret e jetës sonë, pra për atë jetë jemi gjithmonë më të varfur dhe më të etshëm, kurse e ardhmja është vetëm një ëndërr e ëmbël në një figurë të pacaktuar gjeografike.

Në do ta dish , o argat i kalasë , lumturinë në një masë të denjë e formon forca e vullnetit.

I lumtur është vetëm ai, i cili mbi sipërfaqen e tokës mbjellë lulet e veprave të veta , që njerëzve më vonë do t’u shërbejnë si masë për të matur historinë. Në varrin e madh të kohës , i madh mbetet vetëm ai, i cili, duke qenë gjallë hedh një gur të fortë në besimin e pamposhtur të njerëzve për t’i bërë një çikëz më të dashur nga zemra dhe më të lartë nga shpirti.

38

Dhurata letrare Antologji poetike Gjer në ditët tona askujt nuk i ka shkuar përdore ta vërë në gjunj kokën, por ai që balsamoset në mauzoleun e saj, me vepra të denja , në jetën e të gjithëve bëhet një lule shumë më e bukur. Vetëm vepra e madhe, që buron nga forca e vullnetit të madh, edhe kohën e bën të madhe –pra më të lumtur për të gjithë”, përfundoi njeriu i panjohur (Sheh Alabidi) duke u shërbyer shpesh me mendimet e librit të madh nën sjetull. Shumë gjëra ia besoi vetvetes, por një pjesë edhe Nikë Rreckajt. “RRECKAJT” (f. 141) Salajdin Halili . 3 September 2015 · Keta jen dy figura te medha dy shkrimtare, poet.....Te dy te lindur ne rethinen e Tetoves me sakt ne fshatin Gajre. Dy figura qe lan gjurme fshatit,qytetit,vendit dhe mbare kombit,dy figura qe njihen gjithandej ku jetojn shqiptare.

Dy figura qe deri fund te jetes nuk ndalen penden e tyre, nuk pushuan kure nepermjet shrkimeve duke ngrit lart ceshtjen e kombit.Keto dy figura do donin gjith ti kenin bashkfshatara, bashkqytetare e keshtu me radhe, do mbureshin me kete pasuri qe kemi ne dhe me pasurin qe na lan pas nesh nje bagazh ta pashterur veprash e poezish.....

Nuk di sakt daten por e di qe behen 10 vite nga ndarja e kesaj bote u larguan por mos me vdek kure sikur nuk vdesin veprat e tyre. E pershkrova shkurt te dilja ketu une per vete nuk degjova prej asaj dite qe ndruan jete te mbahen pervjetore, , akademi perkujtimore etj. Organizohet ditet e veres, pse nuk organizohet dite kujtimi ,akademi perkujtimore etj. Per keta qe lane shenja kudo ku shkeli kemba tyre,ku la shenja penda e tyre...... Cka bejn letrare,gjuhtare,publiciste,shkrimtare etj. A jua kan borgj?

Keta te lartpermendurit kete kujtim nese jo ne cdo vjetor, 39

Daruri literare Antologie poetică spaku ne 10 vjetorin, ketu nuk do vecoja edhe te bien e Muratit Luljeta Isaku.

Luljeta Isaku Pasi nuk kam mundësi t'ia uroj ditëlindjen duke e përqafuar, rilexoj poezinë e babait!

MURAT ISAKU ( 15.04.1928 - 24.08.2005) ARTA, MBYLLE DRITAREN Arta, mbylle dritaren-me fytyrë në oborr se duhmë e të vdekurve vjen nga jug i largët.

Qindra vjet, e dashur, me plumba në krahëror trualli po vjell vetëm vrer e gjak...

Arta, mbylle dritaren se drithmën ma ngjesin të vdekurit, që këmbët i lidhin mbi gur.

Nga shtizat në grykë - shoqet tua s’dua të vdesin bijë e dashur, se e rëndë është vdekja me dhunë.

Arta, mbylle dritaren, krisma zemrën ma shkund, prej vdekjes së dytë, tremben të vdekurit gjithkund.

GABIMET Më bëhet se zogjtë dhe fluturat vijnë para shiut edhe atëherë kur s’këndohet himni i flamurit 40

Dhurata letrare Antologji poetike edhe atëherë kur engjëjt Veshin të njejtat rroba..

Ndoshta unë gabimisht i kuptoj sendet, apo ato i ndërrojnë vendet...

Midis nesh ka shumë gabime.

QORTIM I VETVETES Në mbrëmje kur avulli n’rruzull do t’shkrihet në shesh do të dal me kapelë dhe shtatores sime me kokë pa flokë do t’i them me gojën plotë: “Shporru së këtejmi bronx i askujt, njerëzit e kësaj ane s’të ruajnë në mall sepse para shekullit hapin e ke hedhur dhe tërë jetën me lot e ke qarë” DOLLITË Do t’ngre dolli për kokën që m’ka marë erë, do të ngre dolli për veprën e pabotuar dhe për njerëzit që emrat ua kam harruar...

Do të ngre dolli për të gjallët, që kanë harruar fjalët, do të ngre dolli për vetminë time, që s’i shkova në ditëlindje...

Do të ngre dolli edhe për ty se vonë shkele në pragun e vetvetes.

41

Daruri literare SIKUR TË KISHA

Antologie poetică

Sikur të kisha një qytet dhe një atdhe ashtu siç i dua vetë, midis botës do të hyja në përmendore dhe nga bronxi do të thërrisja këtu fillon ashti I dritës sonë.

Sikur t’i kasha që të dytë kodrat do t’i shpallja për truproje kurse veten mburojë për të gjithë.

Mirëpo tash kur s’i kam as të parin as të dytin më lejoni të çmendem pa lejen tuaj …!

LUTJET E DITËS Në mëngjes prej të gjithëve vjedh nga një vështrim të gjatë Për ta sosur lutjen e ditës Që Zoti T’u falë fat

42

Dhurata letrare

Antologji poetike

ELHAME GJYREVCI U lind më 29 janar 1960 në fshatin Vragoli, Komuna e Fushë Kosovës. Duke qenë lexuese e pasionuar fillon të merret edhe me poezi që në moshë shumë e re. Që nga viti 1991 jetojnë dhe vepron (edhe sot) në Danimarkë s´bashku me familje. Në vitin 2012, së bashku me një grup femrash shqiptare që jetojnë dhe krijojnë në Skandinavi, botojnë antologjinë me poezi “Kolorit poetik”. Në vitin 2013, boton librin me poezi “Fjala e mirë” dhe një vit më vonë, në vitin 2014 boton romanin për fëmijë “Kokomilo”.

SHQIPËRI Shqipëri moj nënë e madhe Hapi krahët fluturo Hyn në valle e vallëzo Me flamurin kuq e zi Tokat, tua futi në gji Të luajmë një valle Si na ka hije Se nuk ndahet Prishtinë Tiranë Shkup Ulqin E as Tivar.

Po të gjitha vendet E t´parve tonë Shqip të flasim 43

Daruri literare Shqip të këndojmë Ta merr vesh e gjithë bota Se në malet tona Luhet vallja e shqiponjave.

Antologie poetică

TOKË E SHEJT KOSOVË Sa luftëra përjetuam Ndër shekuj me radhë Sa vende të bukura Na u copëtuan pa drejtësisht Nga trungu jonë, Tokë e shenjtë Kosovë Dhe ne ende vajtojmë Për të kaluarën Mosni, vëllezër të mi shqiptar Në mëshirën e kujt mbetem Dijeni mirë….

Turp i zi do të na mbulojë Nëse, s´punojmë me drejtësi Që të bëhemi trung i fort Me filiza të ri .

MBRETRESHÊ Grua jam me të vërtet Por pa drejtësinë se duroj Kur është puna, me ba bum Aty do të jam dhe unë 44

Dhurata letrare Përmbi re do të fluturoj porsi, rrufe do të sulmoj Gjithë botës i tregoj Paqe, as gjë tjetër s´kërkoj

Antologji poetike

Për dashuri e për liri Natë e ditë mendoj Gjithë potencialin e shfrytëzoj Nga gjinia tjetër nuk dalloj Sy skifter,zoti më ka falë dhe do të vrapoj pa u ndalë se në qiell të kaltër e në larësi mbi këtë tokë dhe në det Mbretëreshë,do të jam unë vet.

NJË KËNGË DUA TA KËNDOJ Do të qajë me lot malli Të bukurën rini Se si gjethe e tharë mali Po më vije kjo pleqëri Një këngë dua ta këndoj për të mjerën pleqëri Vaj-vaj për mua Po ku t´ja nisi nuk e dijë Medet,zëri s´po më shkon Çiftelia po më mungon S´ka Njeri që më ndihmon 45

Daruri literare Pleqërisë ti këndon

Antologie poetică

E halle-halle kjo pleqëri se do kush me pa me sy Do të qajë me lot malli Kujtimet,për ty rini.

LULE BORË E mbuluar me gjethe vjeshte Syri yt margaritar Zëmra ime u ndezë flakë Kur të pa përherë të parë Ndërrimi i stinëve s´të ndryshoi Rreze dielli lëshoi mbi ty Qiellit, ngjyrat ja more Bukuri e rrallë e njomë Të këputa me shumë kujdes Në dorë të mbaja,Lule Borë Me dashuri të futa në gji Borë e bardhë të bije mbi ty.

46

Dhurata letrare

Antologji poetike

47

Daruri literare

Antologie poetică

GEORGE ELLIOT CLARKE Qoshe Në poezi, dora mund të jetë dhe sy – e sheh ç’dua të them kur stiloja mbështetet pjerrtazi në faqe – dashuri divine – një dojë, duke folur atë që dora e thotë ti dhe unë shikojmë...

(Nga „Red”, Gaspereau Press, 2011)

Shenjtorë të mëkatshëm Një sorë duke krrokatur, tingëllon si një jehonë e ekstazit tënd.

Një zgalem, duke bërtitur, e përsërit zgalemin tim.

Në deliriumin tonë të egër, në skëterrën e pushtë 48

Dhurata letrare Antologji poetike Jemi njësoj të bukur e të ashpër si bishat.

Jo, s’është ashtu; është e përsosur – Një parajsë e zbritur në tokë, ende e paprekur, Atë që katër duar e katër buzë mund ta bëjë, shijojë, invokojë Ka nevojë për një shtrat jo më të gjerë se një arkivol...

Lëri të shenjtit të protestojnë! Lëri të gjëmojnë e kritikojnë!

S’na pengon, Ngase djersitemi në famën e plotë, duke predikuar njëri për tjetrin Duke shfletuar Evangjelinë tonë, e pastër porsi një kurë Bashkëbisedimi i do engjëjve, duke gërshetuar gjuhë E flatra. Asgjë nuk na jep shpresa shëlbimi Me përjashtimin e tërmetit tonë kurr shkrihemi, duke ndarë po atë mish.

(Nga „Illicit Sonnets”, Eyewear Publishing, 2013)

Taksi Nuk gabonin – nëna bjonde, vajza bjonde – Të qeshin: shoferi ngjyrë vezulluese; bënte shaka Me gjallëri, ishte joshës me lehtësi.

I sjellshëm, miqësor, diplomat, në vendin e tij Përhapte fjalë magjepsëse me një siguri djallëzore I rafinuar si një enciklopedi e me plot shkëlqim – Me kllapa mençurake e me një ndjenjë të shakasë fine, Duke i shtyrë të qeshin sipas porosisë Që të shpërblehet, së paku ashtu shpresonte, në një mënyrë imtake Me një bakshish të shëndoshë (nderimi më banal).

49

Daruri literare Antologie poetică Kur shoferi i sjellshëm me çehre të ngrysur Pretendoi se ka një çun poet, thuajse se u mallëngjyen.

Por pasagjeret qenë tejet mirëdashëse T’i maskojnë dyshimet me buzëqeshje e miratime, Dhe të dëfrehen vetëm pasi që arritën në shtëpi Në llogari të shoferit përplot me naze I cili priste që ato t’i besojnë se ai është në gjendje – Një drejtues i çfarëdoqoftë automjeti, dhe atë më fjalë të ëmbla E ironi të befasishme – të ketë një djalë Që do ta meritonte ndojherë emrin poet.

Ai nuk kuptoi kurrë se ata qeshën e s’i besuan Faktikisht, ndjeheshin të denjë të bëjnë shaka në llogari të tij: Nga sa dinin, nuk ishte fare me vend të prisnin nga një burrë Jeta e të cilit është një „shko andej, eja këndej” klishe-një individ me ngjyrë Që transporton me përkushtim të plotë zonja të bardha e valixhe Në adresë të përcaktuar – Të përkrijojnë një bard.

Dhe i kërkuan falje për këtë moskuptim Përndryshe për ta kuptuar, thuajse të përlotura, por fort të civilizuara, Në kohën që shkruaja një dedikim mbi njërin nga librat e mia, Dhe iu përgjigja thuajse me të njëjtin gjest, në të vërtetë me elegancë, Me të cilën i pazëvendësueshmi im atë do të përgjigjej.

(Nga „Red”, Gaspereau Press, 2011) 50

Dhurata letrare

Antologji poetike

Britmë nga sheshi haligonian

1

(Për Maxime Tynes) Kam shalqinj zotërorë! – dardha virgjine! – misër me plot vyrtyte!

Munit haec et altera vincit!2 Shalqinj të trashë e të ëmbël! – dardha të rrumbullakta! – misër me vithet e mëdha!

Le gusta este jardin?3 Kastracec eja e më merr – kastravec eja-në-trap, atje ku buloi dëshira Voulez-vous coucher avec moi?

Shalqinj! – Shalqinj nga soji shko-në kishë – dhe shpëto nga mëkatet!

Un bacio…. Un bacio ancora!4 Kastravecë „O Zot i Zotit!” – dardha kishtare! – misër baptist i verdhë si ari!

Lieben wir alle nicht die Sinneslust!5 Kam lavire shalqinjsh! – kastravecë të mëkatshëm! – dardha të mira të të rrasin në burg!Të plantuara nga Big-Mouth Chaucer e të vjela nga Sugar Shakespeare!

1.Halogonienët janë banorët e qytetit Halifaks të Nova Skocisë, Kanada.

2.Mottoja e provinës Nova Skocia, Kanada: „Njëra përvetëson, tjetra paraqitet”.

3.Nga „Nën vullkan” prej Malcolm Lowry, origjinal në spanjisht: „Të pëlqen ky kopsht?”

4.Nga „Otello” prej Giusepe Verdi: „Një puthje... edhe një puthje!.

5.Nga „Beatrice Cenci” prej berthold Goldschmidt: „Të 51

Daruri literare Antologie poetică gjithë njerëzit shijojnë luksin senzual”.

(Nga „Blue”, Gaspereau Press, 2001/2011)

Marcia (Në stilin e Chet Baker) Përkujtoje parfumin tënd të jargavantë të cilin shiu e bënte më të dendur, Puthjen tënde si mollë e proshkët – kanella rreth e përqark, Dhe lakimi i portokalltë i kofshave tua të forta, Trypi yt, i nxehtë e i kallur si një ditë korriku.

Përkujtoje trëndafilin e pafalshëm nga floku yt i zi – Dhe flokun e zi të rozës sate – O Zot, kij mëshirë! – Ëmbëlsinë prej koka-kolës, butësi kashmiri, aromë nga kakao Na vjedh gjumi njëri pranë tjetrit nën yjet që ishin... vathë të artë!

Tani po zgjohem nën yje të thara si farat e luleve të diellit, Duke trajtuar fjalë plot gjemba në terrin me do njolla të pakta drite.

Marcia, si mos të japish Dy para për këto metafora?

Bellissima mia, E desha mënyrën tonë për të folur...

(Nga „Red”, Gaspereau Press, 2011)

52

Dhurata letrare Antologji poetike Për autorin: George Elliott Clarke (l. 1960) është njëri nga shkrimtarët më të rëndësishëm kanadianë të ditëve tona, autor i 15 vëllimeve poetike, më i freskëti duke qenë “Extra Illicit Sonnets” (Exile Editions 2015). Ka botuar pjesë teatrale, dhe libreta operash, një roman në vargje dhe dy në prozë, artikuj të panumërt të kritikës letrare dhe një studim të mirëfilltë të letërsisë Afro-Kanadiane, një fushë hulumtimesh të cilën përndryshe e ka iniciuar. Ka përfituar çmime të panumërta letrare, duke përfshirë çmimin e Guvernatorit Gjeneral, vlerësimi më important letrar në Kanada. George E. Clarke është Kavalier i Urdhërit të Kanadasë dhe i provincës Noca Scocia. (Dr. Diana Manole))

53

Daruri literare

Antologie poetică

MIHAELA OANCEA Incident pe curba lui Gauss Ciocurile păsărilor lovesc în geam – a mai căzut un nor pe turla ninsă de-atâtea primăveri!

S-a prăbuşit nevolnic, sugrumat de o bizară stare de rău. În tinereţe îi fusese atât de bine, încât şi uitase definiţia tristeţii.

Nefericitul ascultase o poveste despre un ţinut în care pastilele se epuizară în sanatorii, bătrânii clovni nu mai erau folositori nici ca butaforie şi-n liniştea lipsită de aer doar somnul mai creştea.

Necesitatea cuielor Ţipătul a despicat liniştea capturată din rugul pe care a ars nesomnul de când te-ai pierdut în cartografierea de ce-urilor 54

Dhurata letrare şi-n umbre orfane ce desenează alb pe asfalt retina timpului cu tot cu gresiile lui siluriene, cu peştii osoşi, cu lut, trădare şi cuie, cât mai multe cuie şi asta pentru a fi suficiente oricâtor viitoare răstigniri.

Osatura tăcerii Întrebările se iveau între noi precum flora spontană, dar celulele tăcerii le dilatai atât de mult, încât îmbrăţişau scheletele de corali din mările calde şi chiar o sanda părăsită în Cuaternar.

Stăpân al acestei osaturi a tăcerii, devenai un laviu de pe care uşor-uşor plecau toate umbrele într-o necunoscută procesiune funerară; păstrai un surâs gol, înflorit orgolios.

Nu te-am mai deranjat.

Aromitoare veşnicie Un fluier răsună aici, pe aproape.

55

Antologji poetike

Daruri literare Mai sus, într-un joc inocent, norii se trag de mustăţi; din când în când, admirativ, fac reverenţe ciocârliilor ce nu se opresc să respire, ci zboară şi cântă de dor.

Aşa-i că nu ai sesizat când, ştrengăreşte, cineva a dat iama prin oveze?

De-ai fi mai atent, ai afla că îngerii zornăie în miezul bulgărilor de lumină când sădesc seminţele aromitoarei veşnicii.

De-a şoarecele şi pisica Crezând că nu mă mai poate surprinde nimic, cu greu am acceptat prezenţa, dar mai ales durerea acelui tu insinuat în torace, prefirat în zilele ce alergau rătăcite pe te miri unde în căutarea asiduă a vieţii.

Termometrul se stricase, iar clipa se-nţepenise în zimţii cărnoşi ai vremurilor pe care le trăiam.

56

Antologie poetică

Dhurata letrare M-am jucat de-a şoarecele şi pisica până când între vânător şi vânat n-a mai existat nicio diferenţă.

Antologji poetike

Evanescenţă Caniculă. Aştepţi la rând, iar cel de dinaintea ta, culmea, eşti tot tu, un tu sâcâitor de indiscret. Nimeni nu mai înaintează şi toţi îşi uită privirile în ochii tăi, ba chiar vorbesc în şoaptă ca şi când ar veghea la căpătâiul vreunui muribund.

Tăcere surdă şi o stranie senzaţie de evanescenţă – ultimele picături de soare şiroiesc pe trotuar.

Pretutindeni simţi un soi de prăbuşire; asculţi sacadatele bătăi de cord şi ucizi senzaţia eternităţii.

Fereastra, a lumii troiţă, s-a cicatrizat şi-a apus.

Nodul unei clipe Tu ştii ce vechime are viaţa asta fosilizată, capturată în straturi de rocă? Înghesuiţi precum trilobiţii şi moluştele care zac în cochilia unei aşteptări betegite, 57

Daruri literare asfinţite într-un rid, ne întrebăm ce s-a ales de cerbul cu gâtul cufundat în somn.

Poate ne-ar fi învăţat cum să nu adormim, dar s-a grăbit să facă nod unei clipe.

Cad peste umeri priviri rămuroase şi constatăm că moartea oftează şi împarte cu noi aceeaşi bancă.

Antologie poetică

58

Dhurata letrare

Antologji poetike

AGIM RAMADANI

U

lind në fshatin Zhegër të komunës së Gjilanit, në Kosovë, me 3 maj të vitit 1964. Shkollimin fillor e kreu në vendlindje, të mesmen shkollën teknike në Gjilan në vitin 1980, ndërsa Akademinë ushtarake-drejtimi i komunikacionit në Zagreb të Kroacisë. Me poezi dhe pikturë është marrë që nga shkollimi i mesëm. Përderisa poezitë e tij, sa ishte gjallë i mbetën të shpërndara nëpër revista të ndryshme e në dorëshkrim, si piktor organizoi ekspozita kolektive e përsonale në Kroaci, ku punoi si ushtarak e në Zvicër, ku jetoj si emigrant politik, mëqe me fillimin e luftës në Kroaci, ai braktisi ish Armatën Jugosllave ku punonte si oficer. Në vitin 1998 pranohet antarë nderi në Akademinë Evropiane të Arteve. Ndonëse kishte të rregulluar statusin e emigrantit, Agim Ramadani në vitin 1998, iu përgjigj thirrjes së atdheut dhe u inkuadrua në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, duke lënë në Zvicër tre fëmijë dhe gruan. Gjatë luftës u dëshmua si strateg i lartë dhe udhëheqës i dashur për ushtarët. Ishte njëri ndër hartuesit e planit për thyerjen e kufirit shqiptaroshqiptar, gjë të cilën edhe e bëri bashkë me shokët e vet.

Ishte i pari që shkuli gurin-piramidën-kufitare në Koshare.

Pas thyerjes së këtij kufiri, në pjesën e Kosovës, tek vendi i quajtur Rrasa e Zogut, ai ra heroikisht- duke mos vdekur kurrë (1999). Njihet me emrin konspirativ-Katana.

Llogaritet si një nga heronjtë më të njohur të historisë së re 59

Daruri literare Antologie poetică shqiptare. Në Gjilan para Teatrit Kombëtar i është ngritur një shtatore, në të cilën janë komponuar të gjitha elementet artistike dhe luftarake të Agim Ramadanit-Katanës. Është përfaqësuar në disa leksikone dhe antologji të shkrimtarëve shqiptarë, të botuara pas vitit 2000. Agimi la pas vetes tre pasardhës, djemtë Jetonin dhe Edonin, si dhe vajzën Laurinën LIRIA Mu shterrshin sytë nëse pushoj Lirinë tënde me ëndërrue, mallkue qoftë gjaku im nëse m'vrasin pa luftue.

QENTË LEHIN NË DIELL Vdekja përgjon në korridor Para murit të djersitur Korbi numronte pikat e gjakut Era thyente trandofile Një nënë ia fshin lotët Korridorit të zi njeriu i blertë E qentë lehin në diell A MJAFTON PRITJA A mjafton Të presim vetëm E të shikojmë 60

Dhurata letrare Duke larguar perdën Për të parë si na vjen liria

Antologji poetike

ZHGËNJIMI Askund nuk isha Po kthehem Me buzëqeshje të humbur Binarve të largimit Andej nga të kërkova Nuk ishe Në stacionin e fundit Të zhgënjimit Zbres IDRIZ SEFERI Oshëtima ende është gjallë Damar i tokës vetë Ai PIKTURALE Trëndafili i tharë Në kornizë te dritares Dhe një cep pëlhure Që njomet Në të paavulluarën E gotës se kujtimeve Në horizontalen E matur të penelit Më shteren ngjyrat 61

Daruri literare Në kavaletin E së kaluarës

Antologie poetică

KUR TË KTHEHEM Kur të kthehem Asgjë nuk do të jetë Siç ishte më parë Kur të kthehem Sa do të jem i vetes Nuk e di Qentë e lagjes Në mua do vërsulen S’do të më njohë askushë Njerëz tjerë do të jenë Njerëz të gjakut tim Kur të kthehen Edhe Unë do të jem ndoshta Një jetë tjetër.

62

Dhurata letrare

Antologji poetike

GELU DRAGOŞ

S

-a născut în data de 22 februarie 1967 în localitatea Lucăceşti, Maramureş. Lucrează la Şcoala Gimnazială Mireşu Mare în calitate de prof. pt. înv. primar. Este preşedintele Cenaclului literar „Petre Dulfu” Satulung şi deţine pagina de cultură a cotidianului „Informaţia zilei de Maramureş”. *** Poeti Gelu Dragoş u lind në lokalitetin Lukëçesht (Lucăceşti) të Maramureshit (22 shkurt 1967). Vepron si profesor për arsimin elementar në Shkollën Gjimnaziale Mireshu i Madh (Mireşu Mare). Është president i Klubit letrar „Petre Dulfu” në Satulung dhe drejton faqet e kulturës në të përditshmen „Informaţia zilei de Maramureş”.

Kështu kam jetuar unë mes dy vërshimave të shpirtit e miha një fontanë me ujë të kulluar të freskët me krahët e mi të ashpër e ngrita një shtëpi duke ëndërruar tulipanë të larmë së bashku me Anën 63

Daruri literare përmenduam dy fëmijë që na janë drita e jetës mes aq anktheve i ndjekur nga aq ligësi e vërejta dritën e fytyrës Sate o Zot e dij, që të jem me Ty do të duhet të shkoj në largësi...

Antologie poetică

Ende po dergjem...

Moto: Kur perëndoj asnjë mik nuk kam. i rëndë me frymëmarrjen e dridhur ende dergjem në trupin tim të glinës në mëndjen time vallëzojnë çastet me ty dhe rrjedhin vargje pikash të ftohta në tëmtha sot do jepja gjithççka ta njoh destinin do ta vëja krejt jetën mbi një pjatë kandari të shoh sa vlen lumturia sytë e saj të hatashëm në mëndjen time mbeten qëndresë e patundur mësoj dhembjes t’i bëj ballë duke u degdisur në gjumin e natës do të isha... ngadhnjimtar?!

Së shpejti...

64

Dhurata letrare

Antologji poetike

Aq bukuri e kaplon çdo ditë Kur dielli e hëna e bëjnë mirë detyrën Por sado qoftë shumë dashuri më mbështjell Po aq monotone më rrjedh kroi i jetës sime Asgjë s’është spektakulare në të gjitha këto Vetëm fakti se Aty ynë ende s’më ka harruar...

Po shuhem nga pak për çdo ditë kur s’të kam Ty Dhe gjithnjë më shumë trembem nga skëtera e zjarret I përulur të mbaj në shpirt e në mendimin tim ditë për ditë Nëpër valët e jetës të them o Zot Jezus i Shejtë Unë vetëm me Ty dhe Atin mund të çaj rrugë...

Poema e Anës gjithmonë kam ëndërruar një femër ideale vetëm për mua të ketë një këmbë sa Turni Ejfel pastaj simetrikisht tjetrën dhe një kambë që nuk pret çorapin Adesgo të ketë buzëqeshjen e Xhiokondës minore apo të tahitienëve të Paul Gaugain-it me leshra porsi të grunajeve të verës kur po piqen me sytë e kulluar dashamirës me duart e buta si të Lumvashës Maria në gjirin e saj të bardhë burimi të më rrisë foshnje të fuqishme...

65

Daruri literare

Antologie poetică

Rini e shkuar... po qe se do degdisem një ditë nuk do të jesh e vetmja do të mbetesh me imazhin tim me kujtimin e buzëve të bashkuara me konturin e zemrës që ta dhashë dhe me poemat e mia që ti pata dhuruar ty...

Mulliri i Laurentiu-t gjyshi im nga mamaja ishte mullixhi çfarë mullriri kishte në Somesh kështu u linda dhe unë e vëllau im dhe s’mund të jetoj pa mullirin tim unë bluaj vetëm fjalë kur s’kam çka të qes në kosh e bluaj vetëveten fjalë me fjalë asht me asht fije me fije pikë me pikë në glinë shndërrohem...

Konkluzion i vonë Arrita në një shpërbërje të ashpër anatomike Kundërmim vdektari të rradhës dhe urrejtje Pa Ty o Zoti Jezus jam Lule klandestine e mugulluar mes gjembash…

66

Dhurata letrare Antologji poetike Trupi im, altari i Evës Është më i deformuar se asnjëherë Shpirti më përgjaket njësoj si ai i zambakut Komplimentet ashiqare më janë të huaja…

Po ngihem nga poetët e mëdhenj Eminescu, Vieru, Paunescu Dhe thuajse nuk më mjaftojnë – Esenini, Pushkini, Mayakowsky Poezitë janë shushunja Ta thithin lëngun e jetës Për një poemë të mirë do doja të vdes Te dhëmbët e mistrecit të argjentë!

Mes gjetheve të vjeshtës Dhe përmbysjes së Perandorisë Romake Më intereson tani përmbysja ime!

Më thot Ioan Hadea, poeti Se duhet të kemi një armatë të fuqishme Por nga të gjitha thëniet e zotit oficer në tërheqje E mbajta vetëm esencialen: “Poezia është zemra e tërhequr në fjalë përmallimi” Dhe se mes aq fjalëve, Më djeg malli për gjuhën e Alecsandri-t* Dhe gjith’ e më shpesh të Eminescu-t... ___ *Vasile Alecsandri, poet klasik rumun 67

Daruri literare

Antologie poetică

Gruaja – Porta e Parajsës në dritën e dëborës çelin lule boret e marsit ua dhurojmë nënave dhe të dashurave porsi një mur kundër mospërfilljes dëbora po nënshtrohet zbardhëllohet shpirti gjestet e shenjta janë porta e parajsës të mugulluara nga dëbora e acari lulet e dëborës ngrohin zemrat përrreth do gjeni gjithësesi shumë vetmi dhe kundërmim prej hiri ndoshta dhe ndonjë zambak si një pasqyrë të trishtimit të plotë do të shkoj në pyllin bavna për të prurë lule bore e dua dëborën siç dita e do natën

Shqetësim Nuk arrij të dalloj kufirin mes ditës e natës Por e dij se nata ka një shije të hidhur Do ta çthemeloja natën, do të kaloja nga dita në ditë Ngase nata është zhgënjim dhe kohë e degdisur Ashtu siç është tani, mendoj se është një ushtrim Për atëherë kur do kalojmë dhe nuk do të jemi!

Shenjë rikthimi Na prek syri i majtë, dhimbja flatër e zogut që lë, 68

Dhurata letrare një vjeshtë dhe më e rëndë, heshtja dhe aq kujtime na lë.

Nuk kalon pragun e faljes vijnë, tufa tjera të gjata të shirave, vetëm një hije, për vajtje dhe një strehim për shirat.

Mbeten pemët, dora, degë e djegur Një shenjë rikthimi, dhe pastaj, Shikimet, një vetull e fshirë Dhe një stinë shirash.

Mënjanim Është koha të takohemi i turbullt të kërkoj ku lundrimtarët dremisin në flakëra dhe zgjohen, në këngë flautash!

69

Antologji poetike

Daruri literare

AFËRDITA XANI LIROHU! Mos u pengo nga ndërrimi i stinëve, As nga pranverë e vonuar.

Ka shumë nga ato ditë, Që djelli ka për t'munguar.

Ka nga ato orë, Që shekuj kanë për t'u dukur, Dhimbje e dashuri të mëdha Që koha shpejt do t'i këtë zhdukur.

Po pate forcën dhe guximin, Nga litari i frikës të lirohesh, Do mbash botën në duar, dhe pendimin s'do ta njohësh.

Mos moho vetëveten, Për parajsën që të është premtuar, I burgosur brenda trupit tënd, Do banoj një shpirt i trazuar.

Po u bëre Rob i paragjykimit, Kjo farë veq ankthin mbjell.

Duaj lirinë tënde, Më shumë se frymën që merr.

70

Antologie poetică

Dhurata letrare

Antologji poetike

NŞNTORI Pse duhej të të prisja ty, e vetme Kur një tjeter si unë, i gëzohej, ardhjes tende?

Në një mesnatë të ngrirë acari, erdhe në kohën kur bota më fliste egërsisht.

E retë kishin për qëllim të errësonin, çdo hapsirë të kthjellët gjithëandej.

Hapat tua të lehtë frikësonin dhe lumturonin njëkohesisht, shpirtin tim të trazuar.

Një fund nëntori të akullt, Kur jeta m'i ngjasonte një ëndrre ankthi.

E pasigurtë nëse dashuria ime e madhe të mjafton Ty. Ti erdhe, e unë nuk kisha asgjë për te dhënë veç, lotit e dashurisë!

Nëntori i atij viti i ngjante, Trishtimit tim.

REFLEKTIM 71

Daruri literare Antologie poetică Jeta …

Atëherë nuk e dija, Që koha mëshirë nuk ka, T´mplakur në pamje , E t´vegjël në shpirt na lë, Atëbotë nuk e dija që koha jetohet, por…

Për t’ú kthyer, s´kthehet më.

Sikur ta dija që sekondat ndërtojnë, Vite, dekada e shekuj, Mendimit tim nuk do t’i trëmbesha, Shpirtin, trishtimi s´kish për t´ma prekur.

Do zgjohesha herët pa ra agimi, Drita tokën akoma pa e pa.

Synimin do ta kisha në djellë!

Do fluturoja mbi halle e derte, E lumturinë ta jetoja në qiellë!

Do harroja hatërmbetjet, Me askend s´do mbaja meni, Do bartja mbi supe Qoftë edhe fajet e pabëra, Vetëm mos t´lëndoja asnjëri.

Nuk do më bënte pershtypje, Edhe pse do më shikonit si të marrë, Sepse dashuri do jipja , Edhe atëherë kur nuk kam marr.

Shumë gjëra do t’i bëja ndryshe, E disa nga gabimet do t´i bëja prap, S´do përfillja kode e barriera, 72

Dhurata letrare S’do ta njihja as fjalën NDAL!

Antologji poetike

Po t´a dija se jeta ka një Pikë, Ku do kthehem pas t´shikoj, Më gjithë qënien do doja t’jem aty ku isha por Më Përendinë dot nuk luftoj...

Sikur ta dija që në këtë udhëtim, Vetëm biletë kthyese s´ka Do mësoja dhe artin magjik, Helmit shije mjalte do t’i kisha nda. Ëndrra t´mbrapshta pse më ndiqni?

Dhe më qeshni me ironi, Sikur doni t´më tregoni, Se sa e dobët është qënja njeri!

Po ta dija sa zgjatë jeta, Vdekjes s´do i druhesha dje as sot, Do fitoja mbi sfidat e mia, Për botën tjetër s’do shpresoja dot!

73

Daruri literare KUFIRI OSE-OSE

Antologie poetică

Mos më ndjek pas kujtim i egër, S’dua të të kujtoj vrazhdësi që më kaplove mua dhe popullin tim.

Hije e zezë që mbulove jeten dhe ëndrrat tona.

Ik nga unë trishtim që ende jeton thellë në qenjen time.

Pse o qjellë ishe aq i pameshireshem atëbotë, Që cdo ditë murmurisje rënd e më rënd?

Pse o djellë ngrohe gjithësinë,e ne na mbaje akullë të ngrirë?

Atëbotë të gjithë na paten harruar !

Jetonim për të vdekur,donim të vdisnim për të jetuar! ËSHTË KJO ERRËSIRË E DYFISHTË Aty ku syrit dhe shpirtit i mungon drita,aty nuk shqiptohet dot as fjala,nuk është e lirë as frymëmarrja. Është mesnatë,e qenjet pushojnë të qeta,por për çudi tinguj zerash më trishtojnë mbrenda në shpirt.

Por prap gjithëçka është e qetë dhe dhe për një moment më duket sikur po jetoj në një qetësi apsolute.

Kam pershtypjen se gjithë bota ka ra në gjumë dhe unë jam qenja e vetme që po e sodis atë.

Dhe si “qenje e vetme” per momentin edhe mendimin e kam më të lirë dhe gati të pakufizueshem.

Por ja që pikerisht tani kur kam ketë perparsi,mendimi im ngurtesohet,duke mos ditur ta zgjedh objektin e studimit.Dhe në fund vetem një gjë është mase e vertet:se gjithë atë që e studion një kohë të gjatë,në çast e mbulon mjegulla e pasigurisë.

Prandaj kjo është ërresirë e dyfisht,syrit dhe shpirtit i 74

Dhurata letrare Antologji poetike shtohet etja për një shkendijë ndriqimi. Është e pamundur të behët së paku një hap para gjersa të rrethon erresira e pafund,gjithëçka është e pakapshme.

Ku ta di për të saten herë me duhet ta ndrroj kendveshtrimin dhe qendrimin e botëkuptimit tim.

DHËMBJA IME…VETËM UNË TË NJOH! Mal dhëmbjesh po rritesh çdo çastë, Oqeanë vuajtejsh në shpirt fort m’ke vershu.

Po të kaperdijë më heshtje e ofshamë t’theksuar Plotë mllef e urrejtje,për këtë torturë jete që jetoj.

Të njohë vetëm unë o etje e pashuar, O oqeanë fjalimi që mbete pa u thenë, Atë që ndjej, e di vetëm shpirti im një botë të terë helm brenda vehtës ai po mbanë, kjo që ndjehet nuk thuhet dot më fjalë, kam frikë së një ditë do pelcasë durimi, 75

Daruri literare Antologie poetică do të perfundoj n’marrëzi e as Perendia s’do t’më fal.

Oh pse të njoha pas kohe o lumturi e paarritur, që më vrull të shpejt jetës kthesë m’i dhe në udhekryqin e jetës mbeta rrugëmbyllur, sa më afer të ndjeja aq më larg më le.

Lumturi e perjetshme m’u shfaqe mes vullkani, mes ujrave të turbullta që mbysin në thellësi, mes ërrsirave të tmerrshme dritë kush s’më fali, ëshë ky denim që më percjell në perjetësi.

Të ruaj të mbyllur vuajtje e mundimshme, Nuk dua askush të të zbulonë, Te ruaj më kujdes dhëmbja ime e tmerrshme Ndoshta koha të sheron .

RRUGËTIMI P0…Ky është vëtem një rrugëtim i gjatë, e i mundimëshem, është rrugë që s’parashikohet dot,nisesh për parajsë e del në ferr,vuan pikllimin e gjenë lumturinë.

E ç’është kjo?

S’është gjë tjetër vetëm së perpjekje e vazhdueshme.

Por ku shkon?

Eshtë e pamundur të gjendet një pergjigjje.

Vetem se çdo njeri nga udhetaret ka një qellim që synon në të miren më të lartë,në atë që gjithëmon zgjidhet për hirë të vet asaj,e ajo është LUMTURIJA kulmi i çdo qellimi,por të rrallë janë ata që e arrinë.

Nderkaq e verteta është se natyra të gjithë i krijoj të lirë dhe të paster,fatkeqesisht,pak prej tyre e ruajten atë liri dhe pasterti shpirterore.

Dhe ja ketu një bashkëudhetar që i buzeqeshur kishte kaluar një pjesë udhetimi,tani e mbysin lot pikllimi,tjetri ishte 76

Dhurata letrare Antologji poetike shumë i vuajtur por tani ndjenja e lumturisë e ben t’i çrregulloj sjelljet.

Disa fluturojnë në ketë udhetim dhe luten të mos përfundoj,dhe shumë të tjerë janë rob të tij dhe me padurim presin fundin.

Fytyra të ndryshme të bashkëudhetareve të mij,herë të qeshura e herë të mvrejtura nga hallet.

E ç’është ky udhetim i gjatë e i mundimshem që njerëzija e quan: JETË??

ZOTI IM Më ndihmo që dashurinë e pafund, Ta gjej vetem në Ty. Më jep forcën e duhur, Që mos të tregoj dobesinë time.

Më jep kurajon e duhur, Që mos të më kaploj trishtimi.

Më ndalo më rreptesi kur sheh, Që po bej gjerat që Ti s’i don.

Zoti im Më meshiro për veprimet e mia të gabuara , Dhe më ushqe shpirtin më mbaresit tua.

Kujdesu për mua kur sheh që po behem e pafuqishme, Mos lejo që qenjen time ta mbisundoj e keqja.

Më ndalo krijimin e armiqesive, 77

Daruri literare Antologie poetică Dhe më jep mirësinë që të mbaj miqësitë.

Mos lejo të më mashtroj suksesi, E as humbja të më hedh në dëshprim.

Zoti im Qëndro për here më mua, Kur ndjehem e thyer,e braktisur,dhe e perulur.

Qëndro më mua edhe ateherë, Kur ndjehem e lumtur,e pasur dhe e ngritur.

Mos më deno për gabimet e bera nga mosdija, Më vetdijeso për mangesitë e mia.

Më afro dhe më lidh forte më dashurinë tënde HYJNORE, Mos më harro mua edhe kur unë të harroj Ty. Më mbaj shpirtin tim të paster,ashtu siq e ke krijuar Ti. Më jep mbarsinë që mos të të deshproj Ty, Zoti im.

Poetul clasic albanez, Naim Frashëri 78

Dhurata letrare

Antologji poetike

QAMIL FONIQI

S

ipas Wikipedisë, Qamil Foniqi u lind 24 janar 1950tën në Llozicë të Përkorubës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmen në Drenas, studjoi LetërsiGjuhë shqipe në Prishtinë. Punoi gazetar në Radio-Prishtinë 11-të vjet, në programin Informativ ku afirmoi kulturën dhe zhvillimin e saj në Kosovë. Ishte bashkërealizues i Emisionin për bashkëatdhetarët tanë jashtë atdhéut si kreator i rubrikës për fëmijë dhe rubrikave tjera afirmative.

Në Radio Prishtinë gjithashtu ishte autor i emisionit Karvani i fshatit realizator, Reportazhi i radios’ dhe i emisionit Radio Posta, emisione këto të cilat degjoheshin me kërsheri nga degjuesit. Me shkrime filloi të merret që në rini. Skruan prozë dhe poezi kryesisht për të rritur.

Shkrimet e tij i gjejmë të botuara në gazetën e studentëve Bota e Re, pastaj në Zëri i Rinisë, në revistën kulturore Fjala, në Jeta e Re, dhe Jehona që botohej në Shkup e revista tjera në rubrikat kulturore. Ai është shpërblyer disa herë në konkurse letrare në poezi dhe prozë. Me 1993-tën largohet nga Kosova dhe emigron në Holandë- Rotterdam ku edhe jeton me familjen. Libri i tij i parë me poezi mban titullin ”Shpirt tretur” (Klubi Letrar Internacional, ”Arif Shala”, Prishtinë 2015).

79

Daruri literare

Antologie poetică

NË SHPELLËN E GADIMËS (histori fragmente shpresash) -Rilindë, mësohet dita Në rrugën e gjatë Kur serish Teuta do bëhet nuse Genti dhëndërr -Rilindë, mësohet dita Atëherë Kur kalorsit do vinë dasmorë Atdhéut ti sjellin, ripërtrirë dashuri Q’kurorë e kuqe u ringjallka Mbi K o s o v ë Në nisjën që vjen Të ndodhë...

Zgjohet Skenderbeu E krahohet fis Nën shpatën e tij Në shpellën e Gadimës -Rilindë, mësohet dita Në rrugën e gjatë Atëherë Kur kalorsit do vinë dasmor Atdhéut ti sjellin, ripërtrirë dashuri (gusht 2010) RROTIMI Sonte të ftova miku im të pimë dhe vetëm të pimë për keqardhjën e rrotuar të ftova të pimë, eks të pimë ta qortojmë trimerinë peng

80

Dhurata letrare

Antologji poetike

udhëtimin deri tek pushimi mes gurësh për inat botën ta pimë n’gotë dhe kohën ta përtypemi ulurimë të gjithat ti rrotojmë e mos t’pajtohemi punë e madhe që u bë rrotim së edhe ashtu u rrotuam miku im KOHË E LIGË ...

Në ç’kohë jetojmë kur gjithnjë e më shumë ndjej, shohë njerëz ujqër Sikur lekundet dhéu qenjës e frynë zjarr tradhtisht të pa besës Dalldisët kohë kur vjen pa shpresë donë t’fshi botën armiqsisht Edhe ditët lazdrohen ç’kujdesur kur ëndërrat mplakën në udhëkryq oh... rrugë e djegur Gjërat marrin duarlarje vizllimë ikjës përtej shkuarjës dhe harresës Me dukët mua po rebelohet pa besi dhe paralajmërohet ardhja e zeros Zot, ç”kohë do na pagzoj mungesë

81

Daruri literare

Antologie poetică

SI TË HARROHET...

Kujtimi do na mbajë lidhur kur yjët me sy t’përlotur i shikonim Sa do që me dhembje emërin për mish e kishim t’ stërkuqur plagët me hukamë i sheronim si të harrohet jo, as për vdekjën KUR KUJTON ECJËN Larg paskam shkuar Përmes zjarrëve Larg o jeta ime Bartur ëndrrave Rrugëtimit Koha më mësoj lojën Mua me mungonte shia Hirtë ishte , hirtë LEGJENDË... Ç’janë këto hije sillën e sillën mbi kokë Dhe nxjerrin pa kohë E mbi tokë Asesi të ndodhë vdekja e mashtrimit Kur përenditë ashpërsohen Dhembja peshon, oh... peshon

82

Dhurata letrare

Antologji poetike

Shalohet herë urrejtur, herë dashuruar E legjendë emërohet në kujtesë

83

Daruri literare

Antologie poetică

SAMI SHERIFI DASHURIA DHE MALLËNGJIMI Mik i dashur poet, më dëgjo Ka ardhur koha Dashurinë ta ndajmë Me yjet ëndrrat t’i shndërojmë në ujëvarre Dhe vajin ta rrikthejmë në buzeqeshje vashe Mjaft më na lënduan vargun, zemrën Na e vranë Diellin e mëmëdheut Si ta zbresim Hënën në lëndinë Agun dhe ylberin ta shtrojmë në tryezën e mikpritjes Dhe të flasim për ditët e festave të mëdha që pret mëmëdheu Ah ëndërr e madhe, varg dhe mallëngjim shekujsh Dashuri që vlonë e përvëlon si zjarri Dhe më futesh thellë në palcë dhe pëlcet mu si vullkan Si magmë dhe ujëvarre që kullon gjak Bjeshkëve të Nemura Karadakut e Malit të Thatë Dhe zbret në vargun tim në shpirtin e lënduar Të fisit që akoma po pret duke ëndërruar Lirinë e plotë të rrëfimit...

NOSTALGIA IUBIRII Ascultă-mă, prieten drag A sosit timpul să-mpărţim Iubirea Cu stelele visele să le vindecăm în cascadă 84

Dhurata letrare Antologji poetike Şi plânsul să-l reîntoarcem în surâs de fecioară Destul ni l-au rănit versul, inima Ne-au ucis şi Soarele patriei Cum să coborâm Luna la vale Curcubeul zorilor să-l aşezăm la masa ospitalităţii Şi să vorbim despre zilele sărbătorilor mari pe care le aşteaptă patria Ah, vise mari, versuri şi nostalgie de secole Iubire ce fierbe şi pârjoleşte ca focul Adânc în suflet explodând ca un vulcan Ca o magmă şi cascadă ce varsă sângele Munţilor Blestemaţi A Karadakului şi Muntelui Secat Şi cobori în versul meu în sufletul rănit Al neamului care aşteaptă visând Libertatea deplină a spovedaniei...

NË SHTËPINË RËNOJË TË FAIK KONICËS Sot në Konicë më solli rruga E kërkova po se gjeta poetin Gjeta vetëm dhembjen mallëngjimin dhe trishtimi Që bënin rroje në shtëpinë rrënojë të Faik Konicës Paskan ikur të gjithë nga Konica Në shtegëtim paskan vdekur bashkë me largimin e poetit Vetëm murrana e gurë historie paskan mbetur Po një gurë rrënojë gurë Konice i matur në kandar Peshon me shumë se një ofshamë Që rëndon shpirtin nën varr e mbi varr Po ju të Gjallë e ju të vdekur mos soditni lindjen e Diellit Dhe të hutuar ëndërroni Perëndimin Se shumë shekuj e shumë gjenerata u dogjën 85

Daruri literare Antologie poetică E përvëluan për ideal identitetin Dhe shtete të ngarkuar e rënduar plotë Dhembje mallëngjim e trimëri për liri dhe për atdhe Dhe ku i kemi sot edhe varret Nuk ua dimë të lënë në harresë...

Kësaj pasdite po largohem nga Konica Pa u përshëndetur me ju dhe me poetin Ngase më rëndoi dhembja Toka filloi të dridhet e digjet si meteor Para se të nisem papritmas Një cicërimë zogu dëgjova Më solli vargun e posashkruar Të lënë amanet nga vetë poeti Nga vetë Faik Konica...

LA CASA DĂRĂMATĂ A LUI FAIK KONICA Azi la Koniţa m-a dus destinul L-am căutat dar nu l-am găsit Am găsit doar durerea nostalgia şi tristeţea Care făceau pază-n casa darâmată a lui Faik Konica Toţi au fugit din Koniţa În drum au murit împreună cu poetul Doar ziduri căzute şi pietre de istorie au rămas Dar o piatră din casa lui Konica Căntâreşte mai mult decât un oftat Care-ngreunează sufletul sub mormânt şi peste el Dar voi Vii şi voi Morţi nu priviţi naşterea Soarelui Uimiţi visaţi Apusul Căci multe secole şi generaţii s-au ars Şi-au pârjolit pentru ideal identitatea Şi state încărcate şi-ngreunate de 86

Dhurata letrare Antologji poetike Durere nostalgie vitejie pentru libertate şi patrie Unde le avem azi mormintele Nu le ştim lăsate-n uitare...

Astăzi după miază mă-ntorc din Koniţa Fără să mă salut cu voi şi cu poetul Fiindcă m-a-ngreunat durerea Pământul începu să tremure şi arde ca meteor Înainte să pornesc pe neaşteptate Un ciripit de pasăre am auzit Mi-a adus versul tocmai scris Lăsat amanet de însuşi poetul De însuşi Faik Konica ________ *Scriitor distins şi diplomat albanez din USA E DUAM LIRINË SA JETËN (Vargje kushtuar mikut, poetit dhe ish të burgosurit Nafi Çegrani) Më kujtohet miku im Ajo ditë mërgimi Kur poetin e lidhën me pranga Dhe me shami te zezë Deshën t`ia verbërojnë sytë Vargjet t`ia djegin Që kurë mos shkruaj ditarin mbi varr Ku padrejtësia dhembja dhe revolta Do të rëfehet dhe kthehet Kundër ligjeve të nëntokës Që futen shtatë pash thellë poetin Me pranga e nxorën para pushkës Dhe e dënuan me vdekje të trefishtë 87

Daruri literare Antologie poetică Oh mos më vritni duart lidhur dhe symbyllur Ma zbuloni fytyrën Se dua të vdes poet dhe shqiptar Bërtiti poeti Kishin kaluar plot dymbëdhjetë pranvera mërgimi për mua Dhe dymbëdhjetë herë katër stinët burgu Për mikun tim poet Kur sërish u takuam Eh sa u gëzova që pashë Të lirë poetin Me një yll dhe Diell në ballë Na ngeli të frymojmë dhe dashurojmë Të vuajmë dhe shkruajmë sëbashku Dhe ta duam lirinë sa Jetën IUBIM LIBERTATEA CÂT VIAŢA (Versuri dedicate amicului, poetului şi fostului deţinut Nafi Cegrani) Îmi aduc aminte de amicul meu Acea zi de pribegie Când poetul a fost legat cu cătuşe Şi cu un batic negru Voiau să-i orbească ochii Versurile să-i ardă Ca să nu-şi scrie jurnalul pe mormânt Unde nedreptatea durerea şi revolta Se va spovedi şi întoarce Împotrivă legilor subpământene Care l-au băgat în adâncime pe poet Cu cătuşe l-au scos în faţa puştii 88

Dhurata letrare Antologji poetike Şi l-au condamnat la moarte de trei ori la moarte – Oh nu mă ucideţi cu mâinile legate Dezveliţi-mi faţa Fiindcă vreau să mor ca poet şi albanez – A strigat poetul Trecură douăsprezece primăveri de pribegie pentru mine Şi de douăsprezece ori cele patru anotimpuri de închisoare Pentru amicul meu poet Când din nou ne-am întâlnit Eh ce bucurie mare mi-a fost dată Când l-am văzut liber pe poet Cu o stea şi Soare pe frunte Ne-a rămas să respirăm şi să iubim Să suferim şi scriem împreună Să iubim libertatea cât Viaţa PËRVJETORI I ËNDRRËS SË MADHE Dielli i ndritur I atdheut, Ëndërr e madhe brezash Ylber i kuqëremtë pranveror Pas shiut Dhe zjarrit Lumenjtë u bashkuan Me nënqiellin ilirik Për mëmëdheun Vitet vijnë dhe shkojnë Bashkë me përvjetorët

89

Daruri literare

Antologie poetică

ANIVERSAREA VISULUI CEL MARE Soarele strălucitor Al patriei, Vis mare de generaţii Curcubeu rumenit de primăvară După ploaie Dup foc Râurile s-au unit Cu subcerul iliric Pentru patria mumă Anii vin şi se duc Împreună cu aniversările

90

Dhurata letrare

Antologji poetike

BAJAME HOXHA BAJAME HOXHA-ÇELIKU

U

lind në Kukës, më 1998. Shkollimin fillestar në Gjirokastër, kurse pas arsimit të mesëm në vendlindje, kreu studimet në Universitetin “Aleksandër Xhuvani” në Elbasan. Anëtare e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, që nga viti 192000. VEPRAT: Diku aty (poezi, 1997), Miu, miu kacamiu (për fëmijë, 1997), Tomi dhe Xheri (për fëmijë, 1999), Përtej dhimbjes (roman, 1999), Nata e një martese (roman, 2001), Ana dhe Klajdi (poezi për fëmijë, 2005), Gjysma ime (poezi, 2007), Puthmë (poezi, 2007), Vajet e pranverës (roman, 2007) si dhe dy libra tjerë: “Blinera” dhe “Lea”. Natyrshëm autorja ngre mijëra pasione përbrenda zjarrit të shpirtit, të cilat sëmbojë dhe prekin, grishin dhe ndjenjëzojnë, shpërthejnë sfondin errëti dhe metaforizojnë të bardhën dlirësi, tronditin dhe refleksojnë.Vetë në thelb kjo është poezia, që të ngrejë magjinë fjalë në art dhe artin ta shndërrojë në letrargji, të mesazhojë sublimitetin dhe të optimizojë jetën e thjeshtë njerëzore. (Agron Shele) POETIT FASLLI HALITI Shpirtin plotë petale Jeta gjithë stuhi Ditët dallgë e valë 91

Daruri literare Gjithnjë pashë tek ty.

Antologie poetică

Pashë dhe poezinë Thellë, thellë tek ty Shkon në lartësinë Ndrit porsi hyjni. Frymëzim i blertë Ngre peshë edhe male Duket n’horizont Vargu me petalet. Çdo poet në Lushnjë Dhe çdo poet i ri Do t’ketë nëpër vargje Do t’ketë pak Faslli.

KUJDES Ti më the se jam si mollë se po çmendesh, se më do Mbamë në duar, ledhatomë Po kujdes, mos më kafsho. ÇAST Shpuzë unë e shpuzë ti, Trupi, shpirti na u ndez, Zemra ime përmbi ty Deshi që të vdes. rymëzim i blertë 92

Dhurata letrare Ngre peshë edhe malet Duket n’horizont Vargu me petalet.

Antologji poetike

Çdo poet në Lushnjë Dhe çdo poet i ri Do t’ketë nëpër vargje Do t’ketë pak Faslli.

DASHURIA ËSHTË PAVDEKËSI Më shkruaj në mail: gjithçka je për mua!, Tek unë vjen rinia, sapo ma thua.

Me shkruaj që nuk rri ti, dot pa mua, Si flutur ulem unë mbi ndjenjat e tua.

Më shkruaj në mail: të dua, të dua!

Dhe unë do besoj në fjalët e tua, Hop, bëhem erë dhe male lë pas, Tek ti do të gjendem rrufe, nëpër natë…

Më shkruaj në mail shpesh herë: të dua, Unë, hop, ngjitem reve dhe vij me vrap.

Kur tisi vjolë i muzgut afron e të vjen, Ti hiç mos kij frikë, jam unë nëpër terr.

Më shkruaj në mail: jam yti, jam shpirti Zinxhirët s'më mbajnë dhe vij fluturimthi.

Dhe mallin mblidhe, mos e lerë të shkojë, Si lulja me bletën do puthemi ne njëlloj.

Më shkruaj në mail: se ti je kokëkrisur!, 93

Daruri literare Antologie poetică Unë ngrihem menjëherë, s'lë gur pa lëvizur.

Në rast se në ëndërr ti më sheh për natë, Unë, hop, kaloj malet dhe vij tek ty në shtrat.

Më shkruaj në mail: se për ty përgjërohem!, Vitet si njoh fare, në vajzë të re shndërrohem.

Kur yjet të dremisin në më të bukurën stinë, Ti mendo për mua, unë për pavdekësinë.

(Gjermani, prill 2010) NDRIÇIM I PËRJETSHËM DASHURIA O gur i moçëm, o ndriçim i përjetshëm, Në zemër mu fute, aq ëmbël më ke mbetur, Aty do të rrish, do më ndriçosh hijeshëm, Dhe kur unë në varr, e tëra të jem tretur.

Aty,në zemërën time, shpirt, mbërthyer , më mbështjellë me forcë, e me zjarr rinie, për jetë, kur rri me mua, vlera nuk të bie, Ja, po shoh brënda vetes, fenerë dashurie.

E shoh veten me ty, e bëhem diell e ndri, mbi ndriçimin tend, s’ka diell të ndriçojë, oh, ti rri , rri, tek unë në gjirin tim flori, kur jemi të dy bashkë, jeta do na pri...

O gur me vlerë, që jetën ma skalitë Qoftë bekuar çasti, që solli tek unë, ty, Dhe të them tani: ik, ti s’do, e nuk ik!

Të dy do provojmë pafundësitë.

94

Dhurata letrare

Antologji poetike

Të pashë kur shkove larg s’ndriçove kërkënd, feneri yt për mua e ruan rrezen e bën dritë, në zemër më fut, e natën më bën vend, mua në jetë të jetëve e askënd!

S’E DI: MË DO APO S’MË DO! Po s’më deshe, mos m’a thuaj, Mos m’a thuaj, se do vuaj, Do të vuaj e do vdes, Do të vdes si e pashpresë, Siç vdes nata në mengjes, Dalëngadalë do venitem, Do të tretem, do të fikem.

Do të qeshni do t’më tallni, Obobo! Si e pat hallin?

Halli im o miq me shpresë, ka një vuajtje ka një brengë, qesh në flakë e qesh në zjarr , sa desh dogja një mëhallë, në të ritë edhe tani nuk rri dot pa dashuri, ndaj më dhemb e ndaj më shpon tej përtej në kraharor, po s’më do, ti mos më thuaj: se ndër vite jam e huaj, se për ty nuk ekzisoj, s’është e mundur ta besoj, si tek unë edhe tek ty, rron një ndjenjë e pa kufi, kur të fryjë erë e agimit, 95

Daruri literare do të ndjesh hapat e zgjimit, Edhe unë aty pranë, në përqafim si në përrallë duke më shtrënguar fortë, si asnjë në këtë botë, oh, sa bukur do të ishte: zgjimi ynë nëpër agime, edhe zogjtë do t’na vinin, me këngë të na bënin zgjimin, mes fjalës me psherëtima, oh, me ngjyra e cicërima, si për mua dhe për ty, s’është një ëndërr është një vlim.

96

Antologie poetică

Dhurata letrare

Antologji poetike

CUPRINS - PĂ&#x2039;RMBAJTJA

97