 
214
Water en sneeuw special
Damesbende van Buiksloot
Nieuws brief
21 december 2017
Inhoud
Glad! ..................................................................................................................................................3 Strooiroutes .......................................................................................................................................5 Melding onmogelijk .............................................................................................................5 Melding weer onmogelijk ...................................................................................................7 Onbeholpen pogingen ........................................................................................................7 Commercieel bedrijf te hulp geroepen ..............................................................................................8 Probleem opgelost door burgerinitiatief ............................................................................................9 Oorzaken van de gladheid ..............................................................................................................10 Piepschuim .......................................................................................................................10 Fietspaden borstelen ........................................................................................................12 Op de nieuwe fietsbrug is gladheid niet bestreden ...........................................................13 Auto’s vast op het Meeuwenei ........................................................................................................14 Slechter dan de autoweg ..................................................................................................15 Andere oorzaken van gladheid .......................................................................................................17 Vlakke ligging ...................................................................................................................17 Geen goten .......................................................................................................................19 Plassen bevriezen ...........................................................................................................20 Kwelwater ......................................................................................................................... 21 Ondergelopen park .........................................................................................................................22 NZlijn bleef rijden ............................................................................................................................24
Glad! Bij Buiksloot lopen verschillende routes van hoofdnet fiets. Deze paden hebben door verschillende oorzaken een hoog risico op gladheid. Bij de kop van de Buiksloterdijk is een van de oorzaken het piepschuim waar mee het fietspad is opgehoogd. Het pad is eerder en langer glad dan andere wegen. Zaterdagmorgen was het fietspad spekglad door opgevroren smeltwater. Veel fietsers zijn gevallen, zoals de vrouw en het kind op de voorpagina. Hieronder hun hele ervaring.
De moeder en het kind waren niets vermoedend komen aanrijden. Het ging goed tot het kind op zijn trappers ging staan. Hij slipte en viel.
De moeder keek om en ging ook onderuit.
Zij viel hard. Gelukkig zijn ze weer opgekrabbeld en verder gegaan.  
De jongen met de rode rugzak riep: “Ha, foto!� en viel. Hij raakte met zijn been klem tussen zijn wiel en het frame van zijn fiets. Hij had pijn, maar is haastig verder gestrompeld, want hij moest voetballen bij DVC Buiksloot. De ouders van de baby hadden op tijd door dat het glad was.
Strooiroutes
Collage van knipsels van de website van de gemeente Amsterdam. De blauwe lijnen op de strooiroutekaart geven de hoofdfietsroutes aan die prioriteit hebben bij de gladheidsbestrijding.
Melding onmogelijk De damesbende heeft zaterdagmorgen 14020 gebeld en van de telefoniste te horen gekregen dat ze niets aan de extreme gladheid kon doen. Gelukkig kwam toen de zon hoog genoeg en dooide het ijs.  
In de loop van de avond vroor het fietspad, dat nog steeds nat was van smeltwater, weer op. Bovendien ijzelde het een beetje en hagelde het licht. Het pad en de stoep werden opnieuw spekglad. Veel fietsers en voetgangers gingen weer onderuit.
Melding weer onmogelijk De damesbende belde om half elf ’s avonds weer 14020 en kreeg van de telefoniste hetzelfde antwoord: “Ik kan niets doen. Ik kan de mannen niet bereiken.� Ondertussen had de voorzitter van de bewonersvereniging met de politie overlegd, maar die kon niets doen.
Onbeholpen pogingen Onbekenden hebben geprobeerd het fietspad af te sluiten met stroken WC-papier. Jongens op scooters die nog niet zagen dat het glad was, scheurden het papier los. En smakten neer. Een aantal bewoners van de dijk strooiden hun emmertjes met zand en zout uit, maar dat was lang niet genoeg. Wanhopig vroeg de damesbende zich af wat ze moesten doen.
Commercieel bedrijf te hulp geroepen De damesbende kreeg contact met de firma Glad BV. Na overleg met de voorzitter van de bewonersvereniging huurden ze Glad BV in om te komen strooien. Het is een commercieel bedrijf, dat niet voor niets komt. De chauffeur bestrooide het fietspad en het viaduct. Aan de overkant zag hij achter de Gele Pomp fietsers vallen. “Lelijk vallen,” zei hij. Hij besloot daar ook te strooien. Tot het middelste viaduct. Daar keerde hij om en bestrooide het fietspad langs de Texelweg en de Rode Kruisstraat. Tot zover als zijn zout reikte. De damesbende krijgt de rekening, maar ziet dit als zaakwaarneming, waarvoor het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de belanghebbende moet betalen. En dat is de gemeente.
Probleem opgelost door burgerinitiatief
Het fietspad was ijsvrij op zondag morgen.
Op het pad in het park naar het kanaal dat ook met piepschuim is opgehoogd, is niet gestrooid. Het bleef zondag tot in de middag erg glad.
De stoep bleef glad met opgevroren water, ijzel en vastgevroren hagel tot de zon hoog genoeg stond.  
Oorzaken van de gladheid De damesbende heeft sinds de opening van het Buiksloter zeedijkviaduct in 2013, 2014 en 2015 het stadsdeel en de gemeente gewezen op het risico op gladheid op de nieuwe fietspaden in de buurt. Zie bij voorbeeld nieuwsbrieven 73 en 169. Waardoor wordt het glad? Er zijn diverse oorzaken, behalve piepschuim in de onderlaag: hellingen, viaducten, ontbreken van een dwarshelling, geen goten, geen putten, en kwelwater. De oorzaken komen hieronder aan de orde.
Piepschuim Het fietspad voor de kop van de Buiksloterdijk is tot het viaduct opgehoogd met piepschuim. De stoep ook, maar dan vanaf de plek waar vroeger de trap naar beneden ging, naast Buiksloterdijk 138. Het piepschuim isoleert, daardoor blijven sneeuw en hagel meteen liggen en daardoor vriest water bij de minste vorst direct vast. Op foto’s van vorige week is de plaats van het piepschuim vaak te zien.
De eerste sneeuw blijft liggen waar piepschuim ligt, elders nog niet (9 december 2017).
Grens piepschuim
Achtergrond van het piepschuim Vóór de aanleg van de NZlijn was de Buiksloterdijk met de Waddendijk/Texelweg verbonden door een tunneltje. Onder het tunneltje lagen allerlei leidingen (gas, licht, water, telefoon, kabel) en een duiker die de ringvaart van de Buiksloterdijk verbond met het NHkanaal. In 2002 is besloten de NZlijn in de middenberm van de Nieuwe Leeuwarderweg te leggen en er een dek op te leggen met een park er overheen. Daarvoor moest de Nieuwe Leeuwarderweg verlaagd worden en dus ook de duiker. Het werd een z.g. sifonduiker, een duiker met een Ubocht, zoals onder de wastafel. De kosten van de verlaging zou het stadsdeel betalen, maar het werk werd onder het metro tracé door de NZlijn uitgevoerd; het stadsdeel zou voor aansluiting op de omgeving zorgen. De NZlijn voerde zijn deel van het werk uit, maar met een budgetoverschrijding van meer dan 10 miljoen, die voor rekening van het stadsdeel kwam. Tussen de sifonduiker en het NHkanaal moest de duiker vervangen worden, want anders kon hij de last van de noodzakelijke ophoging niet dragen. Maar daarvoor had het stadsdeel geen geld. Dus bleef het werk lang onaf liggen, tot de NZlijn de nieuwe sifonduiker op de oude duiker aansloot en het gat dicht gooide. Het stadsdeel besloot uiteindelijk om de oude duiker niet te vervangen en op te hogen met piepschuim, om het fietspad naar het nieuwe viaduct aan te kunnen leggen. Als er maar geen zwaarverkeer over zou rijden, zag men geen probleem op het stadsdeelkantoor.
De sneeuw blijft overal liggen, maar waar het piepschuim ligt, ligt meer sneeuw (10 december 2017).
Op 11 december 2017 is ’s morgens sneeuw geschoven en gestrooid. Helemaal afdoende was het niet.
Fietspaden borstelen Strooizout moet met het ijs en de sneeuw op de weg gemengd worden. Op autowegen wordt het zout door de brede banden ingereden. Fietsbanden zijn te smal om strooizout goed met de sneeuw te mengen. De Fietsersbond raadt aan bij winterse omstandigheden fietspaden te borstelen. 
De sneeuwschuiver en de strooiwagen hebben vóór de nieuwe brug rechtsomkeert gemaakt (11 december 2017, 10 uur ’s morgens).
Op de nieuwe fietsbrug is gladheid niet bestreden Volgens de strooiroutekaart van de gemeente is de fietsroute over de nieuwe brug over het NHkanaal een hoofdfietsroute waarop gestrooid wordt, maar dat gebeurde niet. De volgende dag ging de gladheidsbestrijding de brug ook niet over (12 december 2017).
In de middag en avond op 11 december 2017 sneeuwde het weer.
Auto’s vast op het Meeuwenei Bij het Meeuwenei konden auto’s op de afrit de Van Hasseltweg niet op komen. Passerende voetgangers hielpen auto’s de weg op.
Ambtenarenfietspad op 12 december 2017
Slechter dan de autoweg Op 12 december 2017 waren de doorgaande autowegen al gauw sneeuwvrij, maar ondanks de toezeggingen van de gemeente, de doorgaande fietspaden niet. Fietsoversteek bij de fietsbrug over de Van Hasseltweg.  
Toen het begon te dooien werd weer het effect van het piepschuim zichtbaar: Waar niet gestrooid was, dooide de sneeuw maar langzaam weg (14 december 2014). 
Andere oorzaken van gladheid Het risico op gladheid is op de fietspaden ook door andere oorzaken verhoogd.
Vlakke ligging Als een weg vlak is, dat wil zeggen geen dwarse helling heeft, blijft er een dunne laag water op staan die gemakkelijk bevriest, en dus glad wordt bij vorst. Zo zijn alle fietspaden in de omgeving aangelegd.
Fietspad vanaf de nieuwe brug over het NHkanaal was glad door de vastgevroren waterfilm over het asfalt op 16 /17 december 2017. Het ijs smolt pas ’s middags toen de zon hoog genoeg stond. Deze route staat wel op de strooikaart maar de gladheid is en niet bestreden.  
Water van het viaduct loopt in de lengte van het viaduct over het fietspad. Hier werd het op 16 december 2017 ’s avonds spekglad.
Geen goten De vlakke fietspaden hebben meestal geen goten. Dit is een des te groter probleem als het pad een helling heeft en het water in de lengte over het pad stroomt. Die dunne waterlaag bevriest snel.
Achter de Gele Pomp stroomt het water in de lengterichting over het fietspad. Vorig jaar liep het water tot aan de Urkstraat en daar in een kolk (put). Nu blijft een plas staan achter een plooi in het asfalt. Fot0 van 16 december 2017. ’s Avonds werd het hier spekglad. De strooiwagen van de damesbende heeft er die nacht gestrooid.  
Plassen bevriezen Plassen op fietspaden zijn altijd vervelend, maar gevaarlijk bij vorst, vooral als ze dwars over het fietspad liggen.
Het middenstuk van de nieuwe fietsbrug over het NHkanaal is bedekt met een soort fijn gruis. Bij de aanbrug verdwijnt het gruis in de gleuven. Daar blijft een plas staan die snel bevriest. Deze route staat wel op de strooikaart maar de gladheid is er niet bestreden.  
Kwelwater Over het ambtenarenfietspad loopt in de bocht bij de Texelweg/Waddendijk geregeld water. Dat is al jaren zo. In 2015 is door Waternet uitgezocht wat het is. Het is regenwater dat hier —op het laagste punt— omhoog komt, als elders het grondwater hoog is. Concreet: als het park onder water staat, zoals nu weer het geval is, welt het water bij de Texelweg aan weerszijden van het fietspad uit de grond. Als dat water bevriest, ontstaat een glad stuk op een verder droog fietspad. De afgelopen winters zijn hier ook al akelige valpartijen geweest.
Losse stenen op de Texelweg. Het kwelwater heeft het zand ertussen weggespoeld. De weg begint te verzakken.
Kwelwater uit het park stroomt over het fietspad. Foto van 16 december 2017. ’s Avonds bevroor het water. De strooiwagen van de damesbende heeft er die nacht gestrooid, omdat de chauffeur zag hoe glad het was.
Klimbos en verdwenen pad (21 december 2017)
Ondergelopen park Volewijkspark-Oost is weer ondergelopen. De druk van dit water doet het grondwater bij de Texelweg over het fietspad stromen. Ook in het Vliegenbos, Florapark en Volewijkspark-West is wateroverlast.
Bij de Adelaarsweg wordt een pomp geïnstalleerd (20 december 2017).  
Bij de kop van de Buiksloterdijk is op 19 december 2017 een kist met strooizout geplaatst.
NZlijn bleef rijden
Al het vervoer is uiteindelijk uitgevallen op 11 december 2017, maar de NZlijn is blijven proefrijden. De damesbende heeft het nog even na gevraagd: hadden ze het goed gezien, was de NZlijn blijven rijden? “Ja zeker, in de sneeuw.”