Specia
l
Het fie tspad l angs Nieuw e Purm erweg wordt o pgehev en
Specia
232ps
l
Nieuws brief ps
Het fie tspad l angs Nieuw e Purm erweg wordt o pgehev en Krijtmolenpark
Damesbende van Buiksloot 24 januari 2020
Inhoud Bezwaren tegen opheffen fietspad ongegrond ....................................................................................................................................................................4 Opzet van de gemeente ......................................................................................................................................................................................................6 Krijtmolenpark .....................................................................................................................................................................................................................8 Besluit van de directeur Verkeer en Openbare Ruimte ..................................................................................................................................................... 10 Groen ................................................................................................................................................................................................................................12 Verkeerskundige onderbouwing ........................................................................................................................................................................................ 14 Veilig alternatief voor het fietspad .....................................................................................................................................................................................16 Stedenbouwkundig Plan ....................................................................................................................................................................................................18 Nog geen bestemmingsplan..............................................................................................................................................................................................18 Het fietspad valt in Banne II buiten Elzenhagen ...............................................................................................................................................................20 Ambities voor fietsers ........................................................................................................................................................................................................ 22 Fietspad in de knel ............................................................................................................................................................................................................24 Scherpe en kritische gemeenteraad ..................................................................................................................................................................................24 Geldig en verstandig besluit? ............................................................................................................................................................................................26 Bezwaarschriften ...............................................................................................................................................................................................................28 Fietsers weer tussen de snorfietsen ..................................................................................................................................................................................30 Fietspad te druk/te smal ....................................................................................................................................................................................................32 Verbeteren van Plusnet Fiets ............................................................................................................................................................................................34 Bereikbaarheid ..................................................................................................................................................................................................................40 Zeedijk en Meerdijk zijn oude doorgaande wegen ............................................................................................................................................................42 Opheffing stilgehouden .....................................................................................................................................................................................................44 Verweer van de jurist van de gemeente ............................................................................................................................................................................46 Waarom het fietspad niet zou kunnen blijven.................................................................................................................................................................... 48 Kern van advies bezwaarschriftencommissie ...................................................................................................................................................................50 Vrijblijvend advies over participatie ...................................................................................................................................................................................52 Een bezwaar is een verzoek om heroverweging...............................................................................................................................................................54 Marginale toetsing .............................................................................................................................................................................................................56 Wie neemt het besluit? ......................................................................................................................................................................................................58 Formaliteiten-circus ........................................................................................................................................................................................................... 60
Special
Opheffing fietspad langs Nieuwe Purmerweg De gemeenteraad heeft op 22 januari 2020 de bezwaren tegen de opheffing van het fietspad ongegrond verklaard. 2
Leeswijzer Op de linkerpagina’s leest u over het opheffen van het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg.
Op de rechterpagina’s ziet u de ontwikkeling van het fietspad in beeld met oude kaartjes en veel historische foto’s.
3
Bezwaren tegen opheffen fietspad ongegrond
De directeur Verkeer en Openbare ruimte heeft op 4 september 2019 besloten het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg op te heffen. Er kwamen 11 bezwaarschriften. De bezwaarschriftencommissie van de gemeenteraad stelt voor:
- alle bezwaren ongegrond te verklaren, maar zich voor te nemen - in de toekomst éérst het bestemmingsplan te wijzigen vóórdat een weg wordt opgeheven.
De gemeenteraad heeft 22 januari 2020 alle bezwaren ongegrond verklaard. Op de zelfde dag kwam antwoord op de zienswijzen over Bestemmingsplan Elzenhagen-Zuid: geen reden voor aanpassingen. 4
1968. Het fietspad na de opening van de IJtunnel gezien vanaf de Cecilia van Alphenbrug. Links de Nieuwe Purmerweg met parallel het fietspad, rechts de Buiksloter Meerdijk en de ringvaart van de Buikslotermeer (foto van de Beeldbank Amsterdam). De bebouwing langs de Buiksloter Meerdijk was toen gesloopt en de Nieuwe Purmerweg was aangelegd met een viaduct onder de Nieuwe Leeuwarderweg. Het plan om de weg door te trekken naar de Floraweg is niet uitgevoerd. Tussen de Meerdijk en de Nieuwe Purmerweg kwam later de tijdelijke vestiging van de manege van Ninteman. Bij de woningbouw in 1988 op het Nintemanterrein is het fietspad naar de andere kant van de rijbaan gelegd. 5
Opzet van de gemeente1 Nadat op de Nieuwe Purmerweg eerst 1. de rijweg is versmald tot klinkerweg van 4,80m met • langs-parkeren bij de huizen2 en een parkeerverbod aan de noordkant • twee verhoogde plateaus aan de uiteinden • een drempel in het midden en 2. de Buiksloter Meerdijk langs het NH-kanaal voor auto’s is afgesloten met verwijderbare paaltjes3, zal de gemeente het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg opheffen om extra groen te krijgen voor het Krijtmolenpark4. Dit jaar al. Al het verkeer moet over de versmalde weg, langs de huizen. 1
Gemeenteblad 2019, 214500 van 4 september 2019
2
Zonder veiligheidsstrook (schampstrook) voor de portieren.
3
De ambtelijke projectgroep Elzenhagen-Zuid waarschuwt dat er soms toch bouwverkeer zal rijden. De
damesbende wijst erop dat paaltjes van november tot april verwijderd worden voor de strooiwagen. 4
Over de naam van het park zie bladzij 8. 6
Waddenweg rmerw
eg
Leeuw Nieuwe eg w
arder-
e Pu Nieuw
2003. De centrale stad pakte de zeggenschap over de kruising Nieuwe Purmerweg/Nieuwe Leeuwarderweg terug van de stadsdeelraad die in 1999 de regie had geclaimd over de oost/westverbindingen. Om het verkeer van het Waddenwegviaduct op te vangen, als het werd gesloopt, werd de NZ-lijn opgedragen bij de Nieuwe Purmerweg een oprit- en een afrit naar Nieuwe Leeuwarderweg aan te leggen. Bestemmingsplan NZ-lijn werd uitgebreid (geel op de kaart) om bij de Nieuwe Purmerweg de op- en de afrit en een rotonde aan te kunnen leggen (paarse stippels). Het fiets-net van toen is rood. Met een ovale rotonde werd het veilig geacht dat het fietspad de nieuwe op- en afrit kruiste. Tot dan toe was het fietspad kruisingsvrij geweest. 
 Uit Nota Ruimtelijke Onderbouwing Noord-zuidlijngebied Nieuwe Purmerweg (2003). 7
Krijtm olenpa r
k
jt ri K
El ze nh ag
d pa n e
ol
m
g ha en z l E
e ng si en
en sin ge
Straatnamen op Elzenhagen-Zuid
l
l
Blau w
e V ogel spad
Hisgenpad Roo d-W
it A .-
eg
straat
S.C . Or iënt -
rw Te
straat
um
-
Me er
oys
Me er
IJ-B
lus t
str a
ogt w
t
at
nje Zw ar
H
is ge
np ad
olen pad
Krijt m
Elze nh a g e nsing el
O ra
straat
singe l Elzen hag
ensin g el
Nieuwe namen Krijtmolenpad Blauwe Vogelspad Rood-Wit A.-straat Oranje Zwartstraat IJ-Boysstraat S.C. Oriëntsingel Meerluststraat Krijtmolenpad. Krijtmolenpark Gewijzigd J.H. Hisgenpad
Krijtmolenpark Voor we verder gaan: het is geen ‘dijkpark’ maar Krijtmolenpark. Op 27 december 2019 heeft de gemeente een besluit van B&W gepubliceerd: het ‘dijkpark’ heet5:
Krijtmolenpark
5
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2019-314822.html 8
2005. Elzenhagen was een apart poldertje in de Buikslotermeerpolder. Toen het gebied ontwikkeld werd, stelde het waterschap eisen: • Het waterschap wilde niet zoveel verschillende waterpeilen en wilde voor Elzenhagen het peil van de Buikslotermeer. Het waterschap eiste dus een waterverbinding met de Buikslotermeer en Elzenhagen zou moeten worden opgehoogd. • In de Buikslotermeer was te veel gedempt en te weinig waterberging. Het waterschap eiste extra waterberging. • In verband met onderhoud en controle eiste het waterschap een open waterverbinding met de Buikslotermeer. Het ontwerp van de ovale rotonde werd afgesnoerd tot “botonde” (rotonde in de vorm van een hondenbot). Het overleg tussen stadsdeel en waterschap verliep stroef. In 2005 wachtte NZ-lijn niet langer en begon aan de vervanging van het viaduct. Het fietspad werd afgesloten en omgeleid.
9
Besluit van de directeur Verkeer en Openbare Ruimte De directeur Verkeer en Openbare Ruimte heeft op 4 september 2019 besloten het fietspad op te heffen, want “om het Dijkpark (Krijtmolenpark) in optimale vorm te kunnen realiseren is de ruimte van het huidige vrijliggende fietspad nodig. Dit is op twee afbeeldingen in het Stedenbouwkundig Plan Elzenhagen Zuid (2017) opgenomen en vastgelegd.”6 De directeur Verkeer en Openbare Ruimte meent dus dat het besluit door de Gemeente Amsterdam is genomen door middel van twee tekeningetjes, zonder woorden.
Duidelijkste van de twee schetsjes uit Stedenbouwkundig plan Elzenhagen-Zuid, p 35 (2017) Hier herkenden de dames het fietspad. Dit krinkeltje is niet herkenbaar.
Wat hier getekend is lijkt op het logo van een motor niet van een fiets.
6
De dames lazen in het woord “voetpad” een reminder dat om de atletiekbaan tussen de bomen een kronkelend crosspad zou komen, niet een recht voetpad. Zij hielden het getekende pad voor het bestaande fietspad.
Besluit Opheffing Fietspad, Gemeenteblad 2019, 214500 van 4 september 2019 10
2005. De huizen werden bij de sloop van het viaduct beschermd met containers en doeken i.v.m asbest.
11
Volgens de damesbende is het fietspad groen, ondanks dat er veel is gekapt. Er staan aan weerszijden bomen. Op de bestemmingsplannen valt onder “groen” ook een fietspad. Zo is bijvoorbeeld voor het nieuwe Krijtmolenpark langs het NH-kanaal een fietspad ontworpen, waar de bestemming volgens het ontwerp bestemmingsplan “groen” is.
Groen Voor het slopen van het fietspad heeft de directeur V&OR één reden: groen. Groen tussen de huizen van de Nieuwe Purmerweg en de atletiekbaan. 12
2008. Na de herbouw van het viaduct kwam het fietspad nog even terug op de plek waar het lag sinds 1988. Recht, vrij liggend en zonder kruisingen. 13
Verkeerskundige onderbouwing van het besluit het fietspad op te heffen7
De Nieuwe Purmerweg is niet druk met auto’s8 : • Het aantal ritten dat de 100 huizen van de Nintemanbuurt en op de Buiksloterdijk genereren blijft ruim onder de landelijke norm voor 30km-wegen. • Er is een verbod voor vrachtwagens • Er is geen busroute. Daarom kan het fietspad worden opgeheven.
Vooralsnog is de Nieuwe Purmerweg een doorgaande route naar begraafplaats, crematorium en in gebruik bij bouwverkeer tot Elzenhagen af is, over een jaar of acht. 7
Besluit tot onttrekking van een deel van het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg, gelegen tussen de Buik -
slotermeerdijk en de botonde, aan het openbare verkeer, gemeente Amsterdam. Gemeenteblad 2019, 214500 8
Dat is althans de bedoeling. Voor de afsluiting van Buiksloter Meerdijk is nog geen onttrekkingsbesluit. 14
2009. Zeven van deze negen bomen worden voor de botonde gekapt. Foto’s van voor en na. 15
“De fiets op de rijw eg zorgt voor een heldere verkeerss verkeersdeelneme ituatie, waarbij rs op kruisingen m eer rekening met elkaar houden”.
Veilig alternatief voor het fietspad volgens het besluit het fietspad op te heffen “Een verkeersveilig alternatief voor het (…) fietspad wordt gerealiseerd door fietsers en gemotoriseerd verkeer op de 30km-rijbaan van de Nieuwe Purmerweg te combineren”, schrijft de directeur V&OR in het besluit. Het blijft Plusnet Fiets, maar fiets- en gemotoriseerd verkeer kunnen veilig gecombineerd worden, want • er zijn aanpassingen: • de rijbaan wordt versmald tot 4,80m • aan de noordzijde komt een parkeerverbod • verkeersremmende maatregelen: twee plateaus en een drempel • de Buiksloter Meerdijk wordt afgesloten voor auto’s. • Over een afstand van 180m delen fietser en auto de rijbaan, maar verder gaan fietsers over fietspaden. Als het Krijtmolenpark wordt aangelegd volgens Het Stedenbouwkundig Plan Elzenhagen-Zuid (2017) wordt een veiligeverkeerssituatie gehandhaafd, staat in het besluit. 16
2009. De contouren van de rotonde worden zichtbaar. Fietsers en voetgangers gaan over het werkterrein. 17
Een beetje theorie
Stedenbouwkundig Plan Met een stedenbouwkundig plan werken ontwerpers stapsgewijze aan een kader voor de ontwikkeling van grote projecten. Het is een intern stuk in de gemeentelijk huishouding, zonder externe werking. Het wordt bij voortschrijdend inzicht bijgesteld en vormt de basis voor de investeringen. Uiteindelijk wordt met een bestemmingsplan een formeel juridisch kader vastgesteld; dan ligt het plan vast. Vergunningen worden getoetst aan het bestemmingsplan. Voor Elzenhagen-Zuid is meer dan 10 jaar gesleuteld aan het stedenbouwkundig plan. Eind 2017 stemde de gemeenteraad ermee in en gaf met een investeringsbesluit B&W krediet om te beginnen met de uitvoering. Het bestemmingsplan kon toen gemaakt worden.
Nog geen bestemmingsplan Achteraf blijkt inderdaad begin januari 2018 een voorontwerp bestemmingsplan gereed te zijn geweest, maar het ontwerp is pas eind 2018 ter visie gelegd. Er was 6 weken om zienswijzen in te dienen. De damesbende en anderen deden dat in januari 2019. Op 22 januari 2020 liet de gemeente weten dat de zienswijzen geen reden waren voor aanpassingen. Ondertussen zijn vergunningen afgegeven en is de uitvoering begonnen, telkens met de toelichting dat het in het stedenbouwkundig plan beslist zou zijn. Wat staat er in het stedenbouwkundig plan over het fietspad? Niets, behalve twee tekeningetjes. En wat staat in het ontwerp bestemmingsplan? Ook niets. Hoezo niet? Het fietspad valt erbuiten. Zie p. 20.
18
2009. Aanleg van een waterloop onder het viaduct: een verbinding tussen Elzenhagen en het water van de rest van de Buikslotermeer, die een gelijk peil krijgen.
19
Het fietspad valt in Banne II buiten Elzenhagen 
Detail van Bestemmingsplan Banne II. Eigenaardig genoeg valt de Nintemanbuurt en een stuk van de Nieuwe Purmerweg onder Banne II. Paars gemarkeerd = de grenzen van Bestemmingsplan Banne II. Lichtgeel = fietspad.
Detail van Ontwerp bestemmingsplan Elzenhagen. Paars gemarkeerd = de grens van Ontwerp Bestemmingsplan Elzenhagen-Zuid. Lichtgeel = fietspad. 20
2009. Het fietspad is verlegd en kreeg een helling en een onoverzichtelijke bocht. 21
Ambities voor fietsers Volgens het stedenbouwkundig plan en volgens het ontwerp bestemmingsplan is een van de ambities voor Elzenhagen-Zuid een autoluwe wijk. De ruimte voor auto’s wordt geminimaliseerd en de ruimte voor fietsers, voetgangers en spelen wordt gemaximaliseerd. Er komen nieuwe fietsroutes, staat er, en bestaande routes worden verbeterd. De hoofdverbindingen worden overeenkomstig het Plusnet Fiets: • een fietspad langs de Elzenhagensingel, dat wordt doorgetrokken tot het Noorderpark • een fietspad langs het NH-kanaal door het Krijtmolenpark en • een oost-west verbinding van het Jan Thomépad (langs het ziekenhuis) via de stationsbuurt naar het Buikslotermeerplein, met een nieuwe brug over het NH-Kanaal. De onderdoorgangen onder de Nieuwe Leeuwarderweg blijven:
- de route via Gare du Nord (stationsbuurt) - het tunneltje van het J.H. Hisgenpad - het fietspad langs de botonde onder het viaduct. In Stedenbouwkundig plan en ontwerp bestemmingsplan lezen we niets over twee drukke Plusnet Fiets-routes, die door de plannen voor Elzenhagen-Zuid in de knel komen: ✴ het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg vanaf de Buiksloterdraaibrug en ✴ het fietspad langs de IJdoornlaan vanaf de de gele IJdoornlaanbrug. Beide fietsroutes komen in de knel door de ontwikkeling van het CAN-gebied. 22
2009. Het fietspad is verlegd naar de andere kant van de Nieuwe Purmerweg. 23
Fietspad in de knel De Damesbende van Buiksloot begon in 2005 te begrijpen dat het CAN-project (Centrum Amsterdam Noord) effect zouden hebben op het langzame verkeer en maakte zich zorgen om fietsers en voetgangers. In 2007 schreef de damesbende een brief aan de gemeenteraad en kreeg de belofte dat scherp en kritisch naar de veiligheid van fietsers op de Nieuwe Purmerweg zou worden gekeken.
Scherpe en kritische gemeenteraad De dames hebben in april 2019 opnieuw een beroep op de Gemeente-raad gedaan om dezelfde reden: een centraal fietspad door Noord, Plusnet Fiets en scholierenroute, wordt opgebroken door het CAN-project, onopgemerkt doordat de de Nieuwe Purmerweg niet tot het CAN hoort, maar er naast ligt. RTVNH berichtte op 4 december 2007 over de zitting van de gemeenteraaad: De herinrichting van de Waddenweg en de Nieuwe Purmerweg in Amsterdam Noord gaat zeker niet ten koste van de veiligheid. Dat beloofde de gemeenteraad woensdag aan bezorgde omwonenden. Wethouder Van Doorninck, die toen in de gemeenteraad zat, mailde: Vandaag heb ik in de commissievergadering waar wij het bestemmingsplan Boven 't IJ bespraken uw zorgen aan de orde gebracht. Mij is medegedeeld dat het investeringsplan voor de infrastructuur voor CAN nog aan de gemeenteraad zal worden voorgelegd en dan kunnen wij ook over uw zorgpunten het debat aangaan. De PvdA-fractie schreef in een brief aan de damesbende: Aangezien we de afgelopen raadsvergadering het bestemmingsplan Boven ’t Y behandelden en de door u geconstateerde risico’s weliswaar een gevolg zijn van de keuzes in dit bestemmingplan, maar (…) niet ter besluitvorming voorlagen, heb ik erop aangedrongen dat bij de uitwerking van de plannen voor de Nieuwe Purmerweg zelf optimale aandacht wordt aangewend voor de verkeersveiligheid en de positie van de fietser daarin. Als wij de nadere uitwerking ter besluitvorming voorgelegd krijgen, zullen wij hier zeer scherp en kritisch naar kijken.
24
2009. Toen het fietspad was verlegd naar de andere kant van de verhoogde Nieuwe Purmerweg, bleef tussen Nieuwe Leeuwarderweg en Loenermark van het oude kruisingsvrije fietspad alleen een grasbaan over. 25
Geldig en verstandig besluit? De damesbende heeft in april 2019 in de gemeenteraad gezegd dat niemand heeft begrepen dat het stedenbouwkundig plan een stuk van Plusnet Fiets opheft. De gemeenteraad niet, ELZO niet, de damesbende niet, niemand niet. Zelfs de Centrale Verkeerscommissie (CVC) is het ontgaan. In de gemeenteraad zei wethouder Van Doorninck in april: “dat het allemaal niet duidelijk in de plannen stond (…). Het stond wel in de tekeningen aangegeven.”9 Ze zou uitzoeken hoe het zat. Op 11 juli 2019 antwoordde de wethouder aan de gemeenteraad dat de CVC10 na een eerder negatief advies, heeft ingestemd met het opheffen van het fietspad; alleen de adviserende leden Fietsersbond en Cliëntenbelang (gehandicapten) waren tegen. “Met het positieve CVC-advies wordt vastgehouden aan de geplande opheffing van het fietspad (…) conform het vastgestelde Stedenbouwkundig Plan Elzenhagen Zuid (2017). (…) Er wordt een onttrekkingsbesluit genomen voor de opheffing van het fietspad. V&OR is gemandateerd om dit onttrekkingsbesluit te nemen. Tegen dit besluit staat bezwaar open. De uitvoering staat medio 2020 gepland.” Het besluit is inmiddels inderdaad genomen, bezwaren ingediend. De gemeenteraad besliste 22 januari 2020 dat de bezwaren ongegrond waren. 9 10
Verslag Cie RO 12 april 2019, p. 21 Ambtelijke verkeersadviescommissie, waarin vertegenwoordigd: V&OR (afdeling Verkeer en Openbare
Ruimte), R&D (Ruimte en Duurzaamheid), Politie, GVB en MET (Metro en Tram) 26
2009. Spiksplinternieuwe botonde met kruispunt waar automobilisten niet tegelijkertijd de fietsers van links en rechts kunnen zien. Fietsers en voetgangers hebben voorrang. Er gebeuren hier veel 
 bijna-ongelukken en ook echte aanrijdingen, die meestal niet geregistreerd worden. 
 In de scholierenspits staat de botonde stil. 27
Bezwaarschriften Tegen het slopen van het fietspad is bezwaar gemaakt door • de Fietsersbond omdat Plusnet Fiets —dat bij voorkeur over vrijliggende fietspaden van rood asfalt gaat— over een smalle rijbaan gaat lopen tussen brommers, snorfietsen en auto’s over klinkers, plateaus en drempels. • ANT (werkgroep Amsterdam Noord Toegankelijk voor mensen met een beperking), omdat veiligheid voor fietsers in het algemeen en voor mensen met een handicap in het bijzonder belangrijker is dan een groenstrookje. • ELZO (overleg bewonersverenigingen rondom Elzenhagen Zuid), omdat het besluit niet goed is voorbereid: noch de gemeenteraad noch bewoners hadden gezien dat met een illustratie uit het Stedenbouwkundig Plan het fietspad zou verdwijnen. Er zijn twijfels over het oordeel van de Centrale Verkeerscommissie. • zeven bewoners uit Noord, omdat het onveilig wordt, en niemand het zag aankomen, want de Nieuwe Purmerweg ligt buiten Elzenhagen. Bij de eerste voorlichting werd niet over het fietspad gesproken. Dat gebeurde pas toen er tekort ruimte bleek te zijn voor de atletiekbaan. Het opheffen van een fietspad past niet bij het fietsbeleid van de gemeente. De bereikbaarheid van de Buiksloterdijk wordt slechter. Het is een belangrijke doorgaande fietsroute. Het is een scholierenroute. De bezwaren stemmen overeen, ook in
- bezorgdheid om het verlies aan vertrouwen in de gemeentelijke overheid - onvrede dat de oprechtheid van bezwaarden in twijfel wordt getrokken. Hieronder wat de damesbende naar voren heeft gebracht. 28
2015. Bouwweg voor de geluidsschermen. 29
Fietsers weer tussen de snorfietsen Over de Nieuwe Purmerweg loopt Plusnet Fiets, tevens scholierenroute. Als het fietspad wordt opgeheven, verdwijnt het pad, de route niet, die blijft. Fietsers moeten over de —versmalde— rijweg rijden tussen de auto’s en de brommers èn tussen de snorfietsen die nog geen jaar geleden van het fietspad werden gestuurd. Hiermee maakt Amsterdam zich ongeloofwaardig.
Amsterdam ongeloofwaardig Op dringend verzoek van Amsterdam heeft de minister in 2018 de mogelijkheid ingevoerd om snorfietsers op fietspaden te verbieden en naar de rijbaan te sturen11. De minister wil daar bijzondere redenen voor zien, die betrekking hebben • op grote drukte • op een bepaald fietspad. De gemeente moet per wegvak de specifieke redenen opgeven, waarom de doorstroming en/of de verkeersveiligheid ermee gediend is. 11
Besluit van 6 juni 2018 tot wijziging van het BABWV en het RVV 1990 ter invoering van de mogelijkheid
snorfietsers in bepaalde gevallen te verplichten van de rijbaan gebruik te maken (lokale scheiding fiets en snorfiets), Staatsblad 2018, 184. 30
2011. Er zijn extra veiligheidsmaatregelen genomen bij de botonde, maar toch ‌..
31
Snorfietsen naar de rijbaan
Nie
Fietspad te druk/te smal
uw
eP u rm
erw
eg
Op 11 december 2018, besliste Amsterdam welke fietspaden te druk waren voor snorfietsen. Het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg is rood, d.w.z. dat het -gelet op de breedte- te druk is. De gemeente gebruikte een CROW-richtlijn waarin niet het daggemiddelde, maar de spitsuur-intensiteit beslissend is. Bij een spitsuurintensiteit van >300 is de aanbevolen breedte >5m. Diverse tellingen laten in de spits op de Nieuwe Purmerweg grotere aantallen zien. De snorfietsen zijn naar de rijbaan gestuurd per 8 april 201912. Het is tegenstrijdig beleid als Amster-
Op de kaart bij het Verkeersbesluit Snorfiets-naar-de-rijbaan is de Nieuwe Purmerweg rood, d.w.z. het fietspad is -gelet op de breedtete druk.
dam zich enerzijds sterk maakt voor veilige fietspaden zonder snorfietsen en anderzijds de fietsers met snorfietsen plus auto’s en brommers samen op één weg laat rijden, die versmald wordt tot 4,80m en waar nog een strook voor de autoportieren langs de parkeerhavens af moet. Volgens de eigen normen van Amsterdam is dat te smal en onveilig. Toch besluit de gemeente —nog geen half jaar later— in september 2019 het fietspad op te heffen en na de snorfietsen ook de fietsers naar de rijbaan te sturen . 12
Verkeersbesluit Snorfiets naar de rijbaan met helmplicht te Amsterdam, Staatscourant Nr. 71559, 17 de-
cember 2018, p. 39. 32
2014. Een paar fietsers zijn genoeg om de botonde vast te zetten. 33
Nu rijden fietsers tussen de draaibrug en de Nieuwe Purmerweg een stukje over de Buiksloterdijk en met een bocht naar beneden via de Cecilia van Alphenbrug naar het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg. De bocht op de Buiksloterdijk is zo ruim dat er conflicten tussen auto’s en fietsers ontstaan. Ook beneden op het plateau bij de Nieuwe Purmerweg zijn verwarrende conflicten.
Verbeteren van Plusnet Fiets Het fietspad over de draaibrug en langs de Nieuwe Purmerweg is een onderdeel van Plusnet Fiets. Er is geen andere oost-west route zo mooi. Bedoeling van het plusnet is dat fietsers snel, veilig en comfortabel van A naar B kunnen fietsen met weinig hinder van overige verkeersdeelnemers, snelle doorstroming bij kruispunten en voldoende ruimte om elkaar te passeren.13 In plaats van een stuk fietspad te slopen wil de damesbende extra fietspad aanleggen tussen de Buiksloterdraaibrug en de Nieuwe Purmerweg. De Centrale Verkeerscommisie van de gemeente heeft geweigerd naar het voorstel van de dames te kijken, want de commissie adviseert alleen ambtenaren. De bezwaarschriftencommissie gaat er ook niet op in, want de gemeenteraad heeft een ruime beleidsvrijheid bij de inrichting van de openbare ruimte.  13
Beleidskader verkeersnetten Fietsvan Amsterdam (2018), p. 20 34
Eind 2015. DWV-pad afgesloten 35
Voorstel 1 van de damesbende: fietspad verbinden met de draaibrug
Ni
eu
we
Pu
rm
erw
eg
Afsluiting is voornemen van Projectteam
Buiksloter Me
erdijk
bru
an ia v
en lph
g
A
cil
Ce
240
slo
k dij ter
ik Bu
Buiksloterdraaibrug
Buiksloterdraaibrug is verboden voor auto’s
Buiksloterdijk loopt verderop dood behalve voor voetgangers en fietsers .
Legenda
Roze = fietspad
Rood = autoroute
Zwart is fietsroute
De damesbende stelt voor het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg niet op te heffen maar te verbinden met de Buiksloterdraaibrug, die al rood asfalt heeft en verboden is voor auto’s. Daarvoor moet de Cecilia van Alphenbrug verbreed worden. Dit lijkt de dames geen bezwaar: hij is aan vervanging toe. De CVC weigerde dit en het volgende voorstel te bekijkende met het argument alleen ambtenaren te adviseren. 36
2015. Aanleg geluidsscherm 37
Bes
taan
Nieu
we
de fi
Toekomstige Elzenhagensing el
Nieuw fietsp
ad
Voorstel 2 van de damesbende: kruispunt met huidige fietspad
Nieuwe verbindingsweg naar botonde via Elzenhagensingel
etsp a
d De verbindingsweg naar botonde kan worden opgeheven. Hier kunnen weer bomen worden geplant.
Purm erw
eg
Botonde
Volgens de plannen kunnen auto’s straks niet van de Nieuwe Purmerweg naar de botonde, fietsers wel. Auto’s moeten via de Elzenhagensingel. De damesbende stelt voor het fietspad (rood) te laten liggen waar het ligt. Het kruist dan de toekomstige omleiding voor auto’s op een overzichtelijke plek. De rijweg die nu naar de botonde loopt kan worden verwijderd. Op deze plek kunnen bomen worden geplant. 38
2016. Zebra bij de botonde. Jongens vragen bus om voorrang. 39
Bereikbaarheid Het besluit over het fietspad is genomen op grond van artikel 9 van de Wegenwet. Een weg (… ) kan aan het openbaar verkeer worden onttrokken bij een besluit van den raad der gemeente, waarin de weg is gelegen.
Er kunnen —volgens de bezwaarschriftencommissie— alleen verkeerskundige argumenten tegen worden ingebracht en dus moeten bezwaren betrekking hebben op (a) bereikbaarheid en (b) veiligheid van het openbare verkeer. Volgens de bezwaarschriftencommissie hebben de bezwaarden het niet over bereikbaarheid gehad, maar alleen over veiligheid. Het hoofdbezwaar is echter dat een stuk fietspad verdwijnt van • Plusnet Fiets en van • een scholierenroute. De bedoeling van Plusnet Fiets is stadsdelen, regio’s en recreatiegebieden snel en comfortabel bereikbaar te maken14. Via scholierenroutes bereiken kinderen hun school en dit moet veilig. Het gaat bovendien om de bereikbaarheid van • de Buiksloterdijk (de Nieuwe Purmerweg is straks de enige toegang tot de kop van de dijk voor auto’s) en • de Meerdijk (begraafplaats, crematorium, woonboten en de golfbaan o.a.), die straks niet helemaal onbereikbaar, maar wel minder comfortabel en veilig zijn. 14
https://maps.amsterdam.nl/plushoofdnetten/?LANG=nl 40
2016. Het geluidsscherm is bijna af. Let op de nieuwe verkeersborden. De Nieuwe Leeuwarderweg is niet langer een autoweg. Reden: dan zijn de milieu voorschriften minder streng.
2012. Oprit bij botonde; Nieuwe Leeuwarderweg is nog autoweg. 41
Zeedijk en Meerdijk zijn oude doorgaande wegen De oude zeedijk, waar de Naar de Noorder begraafplaats , crematorium en verder.
Buiksloterdijk een deel van is, was van oudsher een dijk
doorgaande weg. Bij de
kslo ter M
eer
bouw van IJtunnel is de Nieuwe Leeuwarderweg
Bui
aangelegd en het doorgaande autoverkeer afge-
Alternatieve route, straks tussen de flats van de Noordbuurt. Eerst moet het terrein nog opgehoogd.
broken. Sinds 1981 is de Buiksloterdraaibrug afgeNie
Bu
sloten voor auto’s.
Beoogde knip in de doorgaande route over de Buikslotermeerdijk met paaltjes. Ervaringen op de Buiksloterdijk met paaltjes doen vrezen voor sluipverkeer.
lote iks
uw
eP urm
rdi
erw
eg
jk
De omringdijk van Buik-
Straks enige toegang tot Buiksloterdijk
slotermeer (de Meerdijk) is van oudsher ook een doorgaande weg. De Nieuwe Purmerweg vervangt sinds 1968 een stuk van de weg over de Meerdijk. Het is nog steeds een doorgaande route. Afsluiten van de Meerdijk staat in ontwerpKrijtmolenpark, maar het besluit is niet genomen.
Effecten het Krijtmolenpark op de Meerdijk De doorgaande weg (rode stippels) langs het kanaal wordt vervangen door een fietspad in het “dijkpark”, althans dat heeft het projectteam in de zin. Gevolgen: 1. Verkeer naar de Nieuwe Noorder begraafplaats—en verder langs de Buisloter Meerdijk— moet over de Meerum Terwogtweg (geblokte lijn)/ Daar moet Elzenhagen nog worden opgehoogd. 2. De Nieuwe Purmerweg wordt voor auto’s naar de kop van de Buiksloterdijk (tussen draaibrug en Nieuwe Leeuwarderweg) de enige ontsluitingsweg. 42
2016. Louis Vink-loop. 43
Opheffing stilgehouden De opheffing van het fietspad is stil gehouden, ook voor gemeenteraad. Het plan om het fietspad op te heffen kon alleen worden opgemaakt uit een twee onopvallende schetsjes in het Stedenbouwkundig Plan, opgesteld om een investeringsbesluit te kunnen nemen. Niemand merkte het op, zelfs de Centrale verkeerscommissie niet. De bezwaaradviescommissie meent dat het opheffen van het fietspad later wel “nadrukkelijk (is) voorgelegd tijdens de participatie-avonden en ontwerpsessies”, maar zo was het niet. Zelfs toen ELZO een bespreekbaar alternatief met fietspad eiste voordat ze kwamen praten, kwam nogmaals de mededeling dat het pad zou verdwijnen. Een alternatief kregen ze wel maar dat bleek bij voorbaat onbespreekbaar. Zie over de mislukte inspraak Damesbende Nieuwsbrief 228 https://issuu.com/damesbendevanbuiksloot/docs/damesbende_van_buiksloot_228_d
12 maart 2019. Dia van presentatie op info-avond. Op aandringen van ELZO liet het projectteam een variant zien met een fietspad, maar met deze toelichting. 44
2017. DWV-pad vóór kap en sloop 45
Verweer van de jurist van de gemeente De bezwaarschriftencommissie concludeert uit de bezwaren dat de onvrede over de handelwijze van de gemeente groot is, maar neemt in de volgende alinea aan wat de jurist van de gemeente zei: 1. Er is uitvoerig overleg geweest 2. Aanpassingen zijn gedaan naar aanleiding van het overleg. 3. Varianten waarbij het fietspad behouden blijft zijn uitgewerkt en besproken. 4. Het overleg is geen aanleiding van het opheffen van het fietspad af te zien, want anders 1. kan het parkeerterrein deels niet worden gerealiseerd 2. komt er 800-100m2 minder groen 3. wordt een deel van het park onbruikbaar met minder ruimte voor recreatie 4. wordt de rijbaan van de Nieuwe Purmerweg niet aangepast 5. wordt de Meerdijk pas in 2025 voor autoverkeer afgesloten 6. kruist het fietspad aan aan twee kanten de rijbaan. De bezwaarschriftencommissie ging niet met de bezwaarden in gesprek over dit weerwoord.  46
2017. De majestueuze iep die niet verplant kon worden. 47
Waarom het fietspad niet zou kunnen blijven De bezwaarschriftencommissie accepteert de zes redenen van de jurist van de gemeente, waarom er niet van het opheffen van het fietspad wordt afgezien. De damesbende heeft daar de volgende reacties op. 1. Anders kan het parkeerterrein deels niet worden gerealiseerd. Het gaat om drie parkeerplaatsen, of minder, zie voorstel op p 38 hierboven. 2. Anders komt er 800-100m2 minder groen. Dit fietspad is feitelijk groen en valt bovendien onder de definitie van groen volgens de bestemmingsplannen. 3. Anders is een deel van ’t park onbruikbaar met minder ruimte voor recreatie. Dat het park onbruikbaar wordt door een fietspad is onbegrijpelijk. Fietsen is recreëren, zeker op een groen fietspad. 4. Anders wordt de rijbaan van de Nieuwe Purmerweg niet aangepast. De damesbende vindt meer dan normaal onderhoud van de Nieuwe Purmerweg niet nodig. Zonder het fietspad krijgen aanwonenden langs de Nieuwe Purmerweg juist wat ze niet willen, nl. druk verkeer dichtbij de huizen. Zelfs zonder auto’s zou de weg te smal en te druk zijn volgens het snorfietsenbesluit. 5. Anders wordt de Meerdijk pas in 2025 voor autoverkeer afgesloten. Dit klinkt als chantage. Het is beter eerst te kijken of het lukt de Meerdijk af te sluiten. Het is de vraag of de weg autoluw wordt, want het projectteam heeft gewaarschuwd dat bouwverkeer onvermijdelijk zal zijn en ervaring op de dijk leert dat er sluipverkeer rijdt zodra paaltjes weg zijn; en dat is in elk geval van november tot april (strooiwagen). 6. Anders kruist het fietspad aan aan twee kanten de rijbaan. De conflicten tussen fietsers en auto’s kunnen minder, zie voorstel p 36 en 38. 48
10 en 15 februari 2018. Panorama van af de botonde over Elzenhagen-Zuid en de Nieuwe Purmerweg
49
Kern van advies bezwaarschriftencommissie - In essentie zegt de bezwaarschriftencommissie het volgende: Het besluit om het fietspad op te heffen is genomen op grond van de Wegenwet. • De wet geeft de gemeente een discretionaire bevoegdheid, dat wil zeggen een ruime mate van beleidsruimte. • Uit de Wegenwet volgt dat “dat de bezwaren betrekking moeten hebben op bereikbaarheid en verkeersveiligheid. Ruimtelijke argumenten spelen (…) geen rol.”
- Bezwaarden hebben niet aangevoerd dat bereikbaarheid in het geding is. - Met de maatregelen die genomen worden om de snelheid te beperken en de veiligheid te verbeteren komt de verkeersveiligheid niet in gevaar.
Het besluit is dus niet in strijd met de wet en is zorgvuldig genomen. De commissie adviseert de gemeenteraad de bezwaren ongegrond te verklaren.
De commissie voegt er een advies aan toe voor vergelijkbare gevallen.
50
2018. Kap voor Krijtmolenpark 51
Vrijblijvend advies over participatie De commissie vindt het “bijzonder onwenselijk”, dat het besluit om het fietspad op te heffen is genomen in het kader van de Wegenwet, want nu zijn niet alle argumenten beoordeeld. De commissie adviseert de gemeenteraad voortaan vóór een besluit wordt genomen om een weg op te heffen eerst het bestemmingsplan te wijzigen. Dan worden niet alleen alle argumenten beoordeeld, maar is er ook voldoende ruimte voor de participatie zoals
- de gewijzigde Omgevingswet die meebrengt en - de wens is van de gemeente voor meer “eigenaarschap en zeggenschap in buurten”. Dit advies klinkt eenvoudig, maar roept vragen op. • Welk bestemmingsplan? Het relevante bestemmingsplan is in dit geval het bestemmingsplan Elzenhagen-Zuid, dat in voorbereiding is, zegt de commissie. Daar zou het fietspad onderdeel van zijn, maar dat klopt niet. Het fietspad ligt in het geldende plan Banne II (bestemming verkeer) en buiten het ontwerp bestemmingsplan Elzenhagen-Zuid, • En hoe moet het nu, nu het bestemmingsplan er nog niet is en het ontwerp bestemmingsplan voor de locatie van het fietspad verwijst naar de wegenwet? 52
2018. DWV-pad opgebroken.
53
Analyse van het advies
Een bezwaar is een verzoek om heroverweging
Een bezwaarprocedure is geen rechtszaak, al ziet het er bij de gemeenteraad van Amsterdam wel zo uit. Een bezwaar dient om een besluit te heroverwegen, vóórdat de rechter er aan te pas komt. Heroverwegen betekent niet alleen
- is het volgens de regels gegaan? Maar ook - kan aan de bezwaren tegemoet worden gekomen? - zijn alle belangen afgewogen? - is het besluit overtuigend? - is er inmiddels iets veranderd en komen we nu tot hetzelfde besluit? e.d.
Heroverwegen vergt • controleren van feiten • verzamelen en opnieuw beoordelen van de argumenten. Dit heeft de bezwaarschriftencommissie niet gedaan. De commissie heeft marginaal getoetst of de gemeente in redelijkheid dit besluit had kunnen nemen. 54
2018. Ophogen voor ATOS-baan 55
Marginale toetsing De bezwaaradviescommissie maakte aan het begin van de hoorzitting duidelijk dat zij leden zijn van de gemeenteraad en niet beslisten, maar een besluit van de gemeenteraad voorbereidden. De gemeenteraad heeft een discretionaire bevoegdheid, en dus beleidsruimte, schrijft de commissie. Dat is juist, maar niet juist is de gevolgtrekking, dat de vraag uitsluitend is • of er strijd is met de wet en • of de belangen onevenwichtig zijn afgewogen. Integendeel. Een bestuursorgaan dat beslist op bezwaar moet zijn besluit heroverwegen15. Hoe groter de beleidsvrijheid hoe zorgvuldiger. De commissie oordeelde dat de wettelijke regels zijn nageleefd en dat de gemeenteraad in redelijkheid heeft kunnen beslissen het fietspad het opheffen. Marginale toetsing heet dit. Zo redeneert een rechter in het kader van de trias politica uit respect voor het bestuur, maar de bezwaaradviescommissie is geen rechter, hij is deel van het besluitvormende bestuursorgaan. Marginale toetsing is niet de geëigende benadering als een bestuursorgaan geconfronteerd wordt met bezwaren. Dan moet het besluit heroverwogen worden. De bezwaarschriftencommissie is op de stoel van de rechter gaan zitten en heeft slechts marginaal getoetst. 15
artikel 7 Algemene Wet Bestuursrecht 56
Snorfietsen geven de voorkeur aan het fietspad boven de klinkerweg 57
Wie neemt het besluit? Een besluit om een weg “aan het openbaar verkeer te onttrekken” wordt genomen door de gemeenteraad16.
• De gemeenteraad van Amsterdam heeft deze taak opgedragen aan het college van B & W.
• Het college laat het werk doen door de directeur Verkeer en Openbare Ruimte, mevrouw Schieven. Zij nam het besluit
• namens het college, • namens de gemeenteraad. De gemeenteraad blijft verantwoordelijk.
Wie besluit moet openheid betrachten en rekenschap afleggen. Na marginale toetsing adviseert de
bezwaaradvies-commissie de bezwaren ongegrond te ver-
klaren. De raad had het besluit plenair kunnen heroverwegen, maar maakte er geen woord aan vuil. Het was een hamerstuk op 22 januari 202017. Alleen mevrouw Van Soest gaf een stemverklaring: zij was het er niet mee eens dat “de enorme bezwaren in Noord niet serieus worden genomen.”
16
Artikel 9 Wegenwet
17
https://amsterdam.raadsinformatie.nl/vergadering/673534/RAAD%2022-01-2020 in de tiende minuut. 58
2019. Nieuwe Purmerweg bij botonde. Op de achtergrond een bouwweg en 
 tijdelijke jongeren woningen. 59
Formaliteiten-circus De damesbende weet uit ervaring dat bezwaren tegen plannen van Amsterdam veel tijd en energie kosten en toch stranden op formaliteiten. Zoals: ‘te laat ingediend’, ’u woont op afstand’ of zoals deze keer over de damesbende ‘u heeft geen statuten’ en ‘u bent geen vereniging’18. Niet terzake vinden de dames; het gaat om de oplossing van maatschappelijke problemen. Om argumenten, ervaringen en belangen. Om inspraak, of zoals het vroeger heette medezeggenschap en tegenwoordig heet: participatie. Het ELZO is aan de inspraak begonnen, niet alleen om de belangen van omwonenden te behartigen, maar ook die van de toekomstige bewoners. De damesbende probeert sinds 2005 stem te geven aan wat leeft in de buurt. ANT en de fietsersbond zijn belangenbehartigers met een sociaal standpunt en de individuele burgers die bezwaren hebben ingediend deden dat, zoals ze op de hoorzitting zeiden, in het algemeen belang. Ze vinden het zwaar omdat ze het gevoel hebben dat aan hun oprechtheid wordt getwijfeld.
Nu de gemeenteraad de bezwaren ongegrond heeft verklaard, staat de damesbende voor de lastige vraag of ze in beroep zullen gaan, bij de rechter. Zo’n rechter heroverweegt de zaak niet volledig, maar zal het besluit alleen marginaal toetsen. De damesbende vindt het fietspad langs de Nieuwe Purmerweg van groot belang en bezint zich nog. 18
Hun bezwaren werden gelukkig toch behandeld, nl. als bezwaren van de twee dames die namens de dames -
bende ondertekenden.
60
Scholieren op de Buiksloterdraaibrug. 
 Deze kinderen rijden even verder waarschijnlijk over de Nieuwe Purmerweg. 
 Illustratie uit het Meerjarenplan Verkeersveiligheid 2016-2021 van Amsterdam.19
19
https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/volg-beleid/verkeer-vervoer/meerjarenplan/ 61