Nadia Beugré’s strijd voor vrijheid

De Ivoriaanse choreografe Nadia Beugré mengt traditionele Afrikaanse dans met urban en hiphop. Ze danste bij gerenommeerde dansgezelschappen en maakte in tussentijd haar eigen solo waarmee ze de wereld rondtoerde. Opvolgers Quartiers Libres en Legacy oogstten veel lof bij de internationale pers.

Je begon al als jong meisje met traditionele Afrikaanse dans. Vanwaar komt deze interesse? Dat is zeer simpel, dans is een belangrijk deel van mijn cultuur. Ik ben geboren in de volkse wijk van Abidjan, een omgeving die soms wel gevaarlijk was. Als kind zag ik mensen in mijn wijk dansen. Vanop de rug van mijn mama keek ik naar de mensen rond mij die elk hun ritme hadden, en een traditionele manier van bewegen. Ook mijn eigen familie was hier enorm veel mee bezig, vooral mijn vader. Door het ontmoeten van andere dansers en artiesten in het culturele centrum van mijn wijk is mijn interesse voor dans gegroeid. Het heeft mij als het ware gevormd.

Wanneer besloot je om van dans je beroep te maken? Dat is vanzelf gekomen, het is eerder zo dat dans mij gekozen heeft. Na mijn studies danste ik onder meer bij Tché Tché, het gezelschap van Béatrice Kombé. Zo ging de bal aan het rollen.

Hoe zou jij je techniek of danstaal beschrijven?

Ik heb niet echt een techniek en heb daar ook geen interesse voor. Door de omgeving waarin ik ben opgegroeid en de dansgezelschappen waarmee ik heb samengewerkt, is dans eerder iets dat zeer natuurlijk komt bij mij. Er is een vocabulaire dat ik gebruik maar ik laat me vooral leiden door spiritualiteit en wil op een vrije manier door de ruimte bewegen. Mensen trachten vaak hun stijl te definiëren maar zelf kan ik dit niet. Ooit werkte ik voor een voorstelling samen met een klassiek geschoolde danser die veel meer gefocust was op techniek. Voor mij betekent choreograferen draaien, verplaatsen, grenzen overschrijden. Ik neem de vrijheid om alles op mijn eigen manier in de ruimte te plaatsen.

Wat inspireerde jou voor je eerste solo Un espace vide: Moi? Het is een ode aan de vrouw die mij heeft gevormd tot de persoon die ik nu ben, Béatrice Kombé. Zij gaf mij als het ware de sleutel om te bereiken waar ik op dit moment in mijn leven sta. Ik ben haar erg dankbaar. Toen zij plots overleed, was dat enorm pijnlijk. Voor mij bleef er een lege ruimte over en ikzelf voelde mij ook leeg. Om dichter bij haar te zijn, maakte ik een creatie over haar.

Waarover gaat je creatie Legacy? Legacy is een stuk over sterke vrouwen. Het is een eerbetoon aan de Ivoriaanse vrijheidsstrijders. Ze werden door het regime, de Franse kolonisator, gevangengenomen. Om de vrijlating van hun echtgenoten, broers en zonen te eisen, marcheerden zo’n vijfhonderd vrouwen te voet naar de gevangenis van de stad Bassam vijftig kilometer verderop. Enkele jaren later deed zich een gelijkaardige situatie voor waarbij het weer de vrouwen waren die het voortouw namen. Van overal kwamen er mensen om zich aan te sluiten. De vraag die ik stel, niet alleen aan deze vrouwen maar aan alle vrouwen over de hele wereld, is wat hun nalatenschap is? Wat laten zij achter in deze wereld? Voor mij is niet het materiële van tel, maar hoe men zich gedraagt en wat men doet. Dat onderzocht ik in Legacy Daarvoor werkte ik samen met dertien vrouwen. Ik vroeg hen onder meer wie hun rolmodel was. De antwoorden waren erg uiteenlopend, van grootmoeders tot historische figuren als Jeanne d’Arc. De dansers waren enorm geëngageerd. Deze groep heeft mij werkelijk geraakt.

Op welke manier combineer jij je eigen traditionele dansstijl met hedendaagse stijlen zoals hiphop? Hiphop heeft zich vanuit de VS wereldwijd verspreid. Elke plaats en cultuur maakt er een eigen versie van. In Ivoorkust vermengt men hiphop met een traditionele manier van bewegen. Voor mijn voorstelling, die ik bij Vooruit in Gent maakte, bracht ik twee dansers uit verschillende hiphopstijlen samen. Ik dans zelf geen hiphop maar ik ben vertrouwd met de dansstijl die erdoor beïnvloed is. Als choreograaf tracht ik een geheel, een universum te zien en grenzen te overstijgen. Wat ik bijvoorbeeld belangrijk vind, is de wisselwerking met mijn artiesten. Zo vond één van de dansers, die zelf een zachte vorm van hiphop beoefent, dat de muzikaliteit van wat ik aangaf erg snel was. Het is boeiend om daarover van gedachten te wisselen.

Hoe ervaar je de samenwerking met dansers en artiesten in België? Mijn Engels is niet goed, dus er is wel een taalbarrière, maar de universele taal van dans maakt het communiceren makkelijker. Het belangrijkste voor mij is om niet enkel met het project bezig te zijn maar ook te ontdekken wie de artiesten en mensen hier zijn. Voor mijn project is het belangrijk om inzicht te krijgen in wat hier leeft. Ik wil artistieke banden scheppen, vandaar dat ik mensen uitnodig. Als iemand een voorstel heeft, luister ik daar graag naar en vind ik het fijn om daarover in gesprek te gaan. Samenwerken met jonge mensen, met choreografen en andere artiesten, dat bezorgt mij energie.

Staan er nog projecten op stapel? In mijn hoofd ben ik reeds met een nieuw project bezig, dat ik L’Homme rare ga noemen. Over wat het precies zal gaan weet ik nog niet. Ik stel spirituele en metafysische vragen over het bestaan van de mens. Mensen die in erbarmelijke omstandigheden werken, in de mijnen, op de cacaovelden … Ik wil research doen naar de fysieke pijn die een mens meemaakt. Sommigen dragen veel op hun schouders.

In ons leven is er licht maar ook duisternis. Elke mens heeft een sombere, zwarte kant, ook beroemdheden die een glamoureus leven lijken te hebben. Hoe gaan we daarmee om? Hoe komt het dat sommigen er plezier in hebben om te vernielen? Ook hier wil ik niet enkel een choreografie maken, maar wil ik vooral mensen en artiesten leren kennen. Inbreng van buitenaf is welkom, dus ook voor dit project zal ik proberen om een wederzijds vertrouwen op te bouwen. Dat is eigenlijk de rode draad in mijn werk.

—

Gabrielle Johansson

Ik ben 24 jaar oud en al bijna 20 jaar gepassioneerd door dans. Jarenlang danste ik klassiek ballet, dit was gedurende mijn tienerjaren een zeer belangrijk deel van mijn identiteit. Sinds mijn studies Kunstwetenschappen aan de UGent, waagde ik mij af en toe ook eens aan een les modern of hedendaagse dans. In deze periode begon ik zelf ook lessen ballet te geven aan zowel kinderen als volwassenen, eerst bij B.O.S.S. Dance Complex en later bij Etage Tropical, beide in Gent. In de opleiding Kunstwetenschappen had ik enkele vakken over podiumkunsten, en het was via één van deze proffen dat ik ontdekte dat DANST op zoek was naar redacteurs. Naast dans is schrijven ook één van mijn passies, dus ik was direct enthousiast. Zo ben ik al ongeveer drie jaar aan de slag als sporadisch redacteur en heb ik de kans gehad om verscheidene inspirerende dansers en choreografen te mogen interviewen. Op dit moment ben ik van ballet naar paaldans geswitcht en geef ik bij Pole Arena in Gent les in zowel paaldanstechniek als exotic pole. instagram gabrielle.pole

Sofie Cox is Vice-Europees kampioen rolstoeldansen, maar voelt zich vooral danser. Ze neemt je mee on the road over de hele wereld terwijl ze danst, ten volle leeft en stereotypen doorbreekt. In haar hart vol dans - een missie om van de wereld een inclusievere plek te maken.

Van 28 tot en met 30 oktober was het de highlight van het seizoen, het Europees kampioenschap paradance in Praag. Het eerste grote kampioenschap sinds de coronapandemie heel de wereld deed stilvallen. Voor mij persoonlijk was het een extra speciale wedstrijd, ik won tijdens het laatste EK in 2018 zowel een zilveren als een bronzen medaille. Ook heb ik sindsdien een nieuwe coach en gebruikte ik de ‘vrije tijd’ tijdens corona om hard te werken aan mijn verbeterpunten. Dit alles wou ik laten zien tijdens het EK en wie weet een nog betere prestatie neerzetten. Maar natuurlijk was ik niet de enige die hard gewerkt had de afgelopen jaren, dus het zou een spannende wedstrijd worden.

Het moment vlak voor ze je op de vloer roepen, is een speciaal moment voor mij. Even een laatste keer de choreografie afspelen in mijn hoofd en de focus leggen op de performance en dan is het zover. De muziek begint te spelen en je lichaam weet gewoon wat het moet doen. Je denkt niet meer aan alle aandachtspunten waar je zo op gewerkt hebt in de lessen, je doet het gewoon. Als de muziek dan weer gedaan is, pop je weer uit die bubbel en land je weer op aarde. En dan … roepen ze je ineens 2x af als de nieuwe Vice-Europees kampioen paradance en wordt al het harde werk van de afgelopen maanden en jaren beloond! Na een fantastisch weekend met geweldige resultaten vertrok ik met een grote glimlach naar huis. Klaar om dit te vieren met mijn familie, vrienden en team.

Of toch … dat was het plan. Want hier lig ik nu, in een ziekenhuisbed in de woonkamer deze column te schrijven. Enkele dagen nadat ik thuiskwam, ben ik gevallen en heb nu een gecompliceerde bovenbeenbreuk. Einde seizoen dus. Ik had mij de festiviteiten wel anders voorgesteld. Normaal zou ik nog naar een wedstrijd in Malta gaan en daarmee mijn seizoen afronden. Na een beetje vakantie stond de voorbereiding van het nieuwe seizoen op de planning en ging ik weer hard werken om er volgend seizoen nog sterker te staan. Maar nu lig ik dus hier de komende weken met een revalidatie van enkele maanden in het vooruitzicht. Mag ik vloeken in dit magazine? Well, it sucks … Maar ik zal het maar van de positieve kant bekijken, nu heb ik veel tijd om een nieuwe dansjurk te ontwerpen voor volgend seizoen. Eentje die past bij mijn mooi nieuw litteken en met een zilveren randje.