Jaarverslag DATAstudio 2017

Auteur: Linda Vlassenrood (curator en programmaleider DATAstudio)

Jaarverslag 2017 De Staat van Eindhoven/DATAstudio Het Nieuwe Instituut 28 maart 2018

INLEIDING Wereldwijd hebben veel steden de ambitie om hun stad schoner, veiliger en efficiĂŤnter te maken met behulp van data. Daarvoor worden digitale middelen ingezet die data verwerken, maar in toenemende mate ook data produceren. Het antwoord op steeds meer problemen, waaronder ook sociaal-maatschappelijke vraagstukken, wordt gezocht in het vergaren en analyseren van deze data. Er gaat echter nog weleens wat mis bij het bewaken en interpreteren van data. Bovendien zijn onderwerpen als eenzaamheid en sociale cohesie niet gemakkelijk in data te vangen. Een slimmere samenleving begint daarom niet bij het verzamelen van nog meer data of de ontwikkeling van betere technologie. Een slimmere samenleving begint bij het verzamelen en begrijpen van de vragen en behoeften die relevant zijn voor die samenleving. Het is deze opgave die wij in 2015 tot de kern hebben gemaakt van het programma van de DATAstudio. Hoe kunnen we wensen en veranderingen in de samenleving duiden en wat is de toegevoegde waarde van data daarin? Is het daarnaast mogelijk om het bewustzijn over het gebruik van data bij burgers te vergroten? In hoeverre kunnen we overheid en commerciĂŤle partijen tot meer transparantie over hun omgang met data bewegen? Welke nieuwe ontwerpvragen zijn dan nodig?

De DATAstudio was een meerjarige samenwerking van Het Nieuwe Instituut en de gemeente Eindhoven in de periode 2015-2017. De samenwerking werd tijdens de Dutch Design Week 2015 als De Staat van Eindhoven gelanceerd.

Tijdens de editie van 2017 hebben we het programma afgerond met een bijdrage aan het World Design Event in de vorm van een Embassy of Data.

In de loop van 2016 is hard gewerkt aan het ontwikkelen van een breed palet aan programmaonderdelen om het gesprek over data met zoveel mogelijk mensen te kunnen voeren. We concentreerden ons daarbij in eerste instantie op de Eindhovense volkswijken Woenselse Heide en de Tempel.

Zo parkeerden we onze DATAbus in het Henri Dunantpark en haalden bij bewoners verhalen op om behoeften te peilen, vroegen we leerlingen van basisschool De Tempel om hun ervaringen over de omgeving van de school op een digitale kaart te plaatsen en organiseerden we meerdere keren het laagdrempelige hoorcollege De macht van je muisklik over de impact van big data. We analyseerden de verhalen en koppelden ze aan beschikbare data om de bevindingen daarna in meerdere workshops en lezingen ook met ambtenaren, ontwerpers, dataspecialisten, wetenschappers en burgers te bespreken en naar vervolgacties te vertalen.

Het programma had logischerwijs tijd nodig om in 2017 op stoom te komen.

Het onderwerp is zeer actueel, maar uitermate complex. Bovendien wordt het gesprek over de slimme samenleving vooral door experts aan de hand van allerlei technologische oplossingen gevoerd. De meerwaarde van de DATAstudio lag in het doelbewust verbinden van regionale, nationale en internationale netwerken en kennis om eenzijdig gevoerde discussies open te kunnen breken. En we introduceerden innovatieve interventies voor het 3

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

verenigen en mobiliseren van inwoners om in gezamenlijkheid tot nieuwe ontwerpvragen te komen. Een slimmere samenleving gaat namelijk niet alleen over het creëren van een schonere, veiligere en efficiëntere stad, maar juist over het realiseren van een inclusieve stad. Een samenleving waarin inwoners geen leidend voorwerp zijn, maar in samenspraak met overheid, ondernemers, non-profit organisaties en kennisinstellingen nadenken over de meerwaarde van data en oplossingen voor het verbeteren van de stad.

Wij hebben het programma afgerond met een digitale publicatie (zie: www.datastudio-eindhoven.nl) waarin we het programma van de DATAstudio aan de hand van zeven artikelen in een bredere context plaatsten. In het inleidend artikel staat de ontwikkeling van het programma van de DATAstudio centraal. Wat werkte wel en wat niet binnen de unieke samenwerking tussen een culturele instelling en een gemeente, maar ook binnen de context van een zeer abstract inhoudelijk vraagstuk? Welke middelen zijn uiteindelijk ontwikkeld en ingezet? Het artikel eindigt met zeven inhoudelijke aanbevelingen. In een tweede essay beschrijf ik het onderzoek naar de inhoud van het datapanorama in de tentoonstelling Embassy of Data. Het panorama toonde een niet eerder gevisualiseerd beeld van de smart city ambities in Eindhoven. Is die smart city inmiddels een gegeven of vooral nog steeds toekomstmuziek? Ik besluit het stuk met een aantal observaties en omschrijf ook twee urgente ontwerpopgaven: het bevorderen van datatransparantie in de openbare ruimte en het verbeteren van de leesbaarheid van data voor burgers. In zijn tekst naar aanleiding van de slotconferentie Een stad zo slim als haar bewoners op 24 oktober, gaat Klaas Kuitenbrouwer (Het Nieuwe Instituut) door op deze twee ontwerpopgaven die ook tijdens het symposium centraal stonden. Anab Jain (Superflux) beschrijft vervolgens gedetailleerd hoe het educatieve programma MapLab is ontstaan en hoe het zich heeft doorontwikkeld. In MapLab vragen we kinderen in de leeftijd 7-10 jaar om hun ervaringen met de omgeving van de school op een digitale kaart te plaatsen. Het programma is inmiddels een herhaalbare formule dat op meerdere basisscholen in Eindhoven en daarbuiten kan worden ingezet. Dan Hill (Arup Digital Studio) draagt bij met een artikel naar aanleiding van de workshop Cloud Atlas die we eind 2016 organiseerden om de woonwensen van bewoners te koppelen aan de transformatieopgave in het stadsdeel Woensel-Noord. De workshop heeft vooralsnog geen vervolg gekregen. Desalniettemin geeft de inhoud van het artikel de noodzaak aan van het vinden van een nieuwe vorm van stedenbouw in door technologie gedreven steden; zowel de overheid als de ontwerpende disciplines moeten tegenwicht bieden aan de niet inclusieve stadsvisies van commerciële platformbedrijven als Uber en Airbnb. Sukanya Krishnamurthy (Technische Universiteit Eindhoven) heeft in de periode 2016–2017 met haar architectuurstudenten naar de stand van de slimme samenleving in Eindhoven gekeken. Haar artikel doet verslag van het onderzoek naar de gemeenschapszin en rol van technologie in het leven van bewoners in voornamelijk Woensel-Noord. Ekim Tan (Play the City) schrijft tenslotte over de ontwikkeling van Woenseltopia. Een serious game die speciaal voor de inwoners van Woenselse Heide en de Tempel is ontwikkeld, maar door iedereen gespeeld kan worden. Het spel brengt voor het eerst kwantitatieve en kwalitatieve data 4

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

bij elkaar doordat deelnemers op basis van persoonlijke inzichten en beschikbare data hun buurt verbeteren.

Het pad van de DATAstudio was niet eenvoudig, maar we kijken tevreden terug op het programma met de Embassy of Data als zeer succesvolle afsluiter tijdens het World Design Event. We kunnen concluderen dat we een bijzonder groot en breed publiek hebben weten te bereiken en met hen in gesprek zijn gegaan over de impact van data. En dat is, gezien de complexiteit van het onderwerp, een prestatie waar we trots op zijn. Een mooi resultaat dat alleen tot stand kon komen door de inzet van alle partners en betrokkenen rondom de DATAstudio. Hiervoor willen wij iedereen nogmaals zeer hartelijk danken.

Linda Vlassenrood Curator en programmaleider DATAstudio

5

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

Het programma van de DATAstudio was een samenwerking tussen Het Nieuwe Instituut en de gemeente Eindhoven. Het is tot stand gekomen dankzij Albert Jan Kruiter (Instituut voor Publieke Waarden), Alwin Beernink (Park Strijp Beheer), Anab Jain (Superflux), Anne-Marijn Burgers, Architectuurcentrum Eindhoven, Beam it Up, Bibliotheek Eindhoven, Boy Vereecken, Basisschool De Driesprong, Basisschool Reigerlaan, Basisschool Strijp Dorp, Bureau Cement, Chris Sigaloff (voormalig directeur Kennisland), Dan Hill (Arup Digital Studio), Design Academy Eindhoven (Daniëlle Arets, Paolo Patelli, Alice Twemlow), Designhuis, Dietmar Offenhuber (MIT SENSEable City Lab / Northeastern University), Dorien Zandbergen, Drew Hemment (FutureEverything), Dutch Design Foundation / World Design Event, e52, Eerdbrand, Evelien Tonkens (Universiteit voor Humanistiek in Utrecht), Fontys, Gijs van de Sande, Jaromil (Dyne.org), Karim Benammar, Kennisland, Koehorst in ‘t Veld, Linnet Taylor (Tilburg University), Lola Lorite, Marcel Schouwenaar (The Incredible Machine), Marit Geluk, Mark van der Net (OSCity), Martijn de Lange (Universiteit Utrecht), Maurits Martijn (De Correspondent), Maya Indira Ganesh (Tactical Technology Collective), Merel Noorman (Universiteit Maastricht), Modebelofte, Montessorischool De Tempel, Nadine Roestenburg, Basisschool Louis Buelens, Pieter van Klaveren (SintLucas), Play the City, Priya Prakash (D4SC, Design for Social Change), Richard Vijgen, Saskia Beer (TransformCity), Soenke Zehle (Hochschule der Bildenden Künste Saar), Sophie Rijswijk, Stichting Cultuur Eindhoven, Stratumseind Living Lab, STRP, ‘t Trefpunt, Technische Universiteit Eindhoven (Caroline Hummels, Sukanya Krishnamurthy), Tsjalling Swierstra (Universiteit Maastricht), Usman Haque (Umbrellium), Woningcorporatie Woonbedrijf en Wunderbaum.

Projectteam DATAstudio Linda Vlassenrood Curator en programmaleider Klaas Kuitenbrouwer Inhoudelijk medewerker Ellen Zoete Producent Linda Hoogsteden Communicatie Justin Hahury Communicatie Anne-Marijn Burgers Producent Embassy of Data Lola Lorite Stagiair Boy Vereecken Grafisch vormgever Voor het volledige naslagwerk van het programma van de DATAstudio verwijzen we graag naar: www.datastudio-eindhoven.nl.

Hieronder volgt een uitgebreide toelichting op de verschillende programmaonderdelen conform de volgorde in het prestatieoverzicht voor 2017.

6

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

HERHALEN EN OPSCHALEN

1. De macht van je muisklik (voorheen DATA voor Dummies)

Hoe kunnen we zoveel mogelijk mensen wijzen op de impact van big data?

In het najaar van 2016 organiseerden we drie keer het laagdrempelige hoorcollege DATA voor Dummies in verzorgingshuis Eerdbrand, buurtcentrum ’t Trefpunt en de Bibliotheek. De lezingen werden gegeven door hoogleraar techniekfilosofie Tsjalling Swierstra. Het stokje werd in 2017 door Pieter van Klaveren (docent creative technologies aan SintLucas in Eindhoven) en Nadine Roestenburg (onderzoeker en curator) overgenomen met De macht van je muisklik als nieuwe titel. Het college bestond steeds uit een sprekend verhaal met tal van voorbeelden van wat er al is én wat misschien nog mogelijk wordt: van buurtbewoners die met hun telefoon de straatverlichting bedienen tot verkeersregelaars die precies weten wie waar in de auto zit. Maar willen we dat? En hoe zit het met de privacy? En kunnen we de stad hiermee nóg beter maken? Binnen de DATAstudio geloven we dat verandering start met bewustwording. En om de wereld van morgen goed vorm te kunnen geven is het belangrijk om elkaar daar vandaag kritische vragen over te stellen.

We organiseerden deze stoomcursus over data tijdens de Dutch Design Week, maar ook op middelbare scholen en in wijkcentra. Iedere bijeenkomst resulteerde steeds in een boeiend gesprek met de deelnemers.

Waar: De Blokhut Oud V&D-gebouw Oud V&D-gebouw Oud V&D-gebouw SintLucas Philipscollege

Wanneer: 5 oktober 2017 22 oktober 2017 25 oktober 2017 27 oktober 2017 24 november 2017 7 maart 2018

Aantal bezoekers: 12 15 28 8 25 90

2. MapLab (voorheen DATAstudio voor junioren)

Hoe ziet de wijk eruit door de ogen van kinderen? MapLab is ontwikkeld door ontwerper Anab Jain (oprichter van Superflux uit Londen) en de Eindhovense educatief ontwerpers Beam it Up in opdracht van de DATAstudio. MapLab is een driedelige workshop voor basisschoolleerlingen in de leeftijd 7 tot 10 jaar.

De kinderen brengen de omgeving van hun school in kaart: van ‘eng steegje’ tot ‘beste verstopplek’. Hun bevindingen in de vorm van foto’s, verhalen en tekeningen zijn verzameld op een digitale kaart van Eindhoven: https://maplabkids.nl. Dit is een voor MapLab nieuw ontworpen applicatie.

Hierdoor krijgen we op een kwalitatieve manier inzage in de beleving van de wijk door kinderen en wordt op een andere manier data vergaard over de belevingswereld van een doorgaans buitengesloten, maar interessante doelgroep.

Inmiddels hebben vijf scholen uit Eindhoven aan het project meegedaan.

7

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

Tijdens de Embassy of Data hebben we de kinderen van de deelnemende scholen nog een keer uitgenodigd om hun visie op de stadsontwikkeling van Eindhoven met ons te delen. Een aansprekend panel van burgemeester Jorritsma, Isis Boot (social designer) en Henri Koolen (gebiedsmanager Woensel) reageerden enthousiast op de voorstellen.

Deelnemende scholen: Basisschool De Driesprong (16 kinderen – groep 8)

Bijeenkomsten: 29 september 6 oktober 23 oktober (09:00-11:30)

Basisschool Reigerlaan (8 kinderen – plusklas groep 8)

24 oktober 7 november 14 november (09:30-12:00)

Basisschool Strijp Dorp (19 kinderen – groep 6)

26 september 3 oktober 10 oktober (08:45-11:45)

Basisschool Louis Buelens (10 kinderen – groep 7/8)

21 september 28 september 5 oktober (09:30-12:00)

Extra activiteit

Afsluitende bijeenkomst tijdens de Embassy of Data: donderdag 26 oktober, 09:30-11:00, Oud V&D-gebouw Jury: burgemeester Jorritsma, Henri Koolen (gebiedsmanager Woensel) en Isis Boot (social designer) Aantal bezoekers: 65 Vervolgstappen De afdeling educatie van Het Nieuwe Instituut werkt momenteel aan een doorontwikkeling van MapLab om het project in de toekomst standalone of met minimale begeleiding en daardoor weinig kosten te kunnen aanbieden.

Beam it Up krijgt daarnaast de mogelijkheid om de oorspronkelijke en de aangepaste versie van MapLab in de regio te blijven aanbieden. Pakhuis de Zwijger uit Amsterdam heeft de DATAstudio ondertussen benaderd met de vraag of zij de oude versie van MapLab met meerdere groepen in de stad kunnen testen. Pakhuis de Zwijger zal dan zelf zorg dragen voor de begeleiding.

8

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

3. Lezingenreeks en internationale conferentie: Een stad zo slim als haar bewoners

Hoe word je een slimme samenleving in plaats van een slimme stad? Deze vraag stond van januari t/m juni 2017 centraal in een maandelijkse lezingenreeks in de Bibliotheek Eindhoven en in de afsluitende internationale conferentie Finale: Een stad zo slim als haar bewoners op 24 oktober 2017. De conferentie presenteerde de bevindingen en resultaten van de DATAstudio aan de hand van een aantal gerenommeerde sprekers binnen een internationale context.

Het publiek werd vervolgens uitgedaagd om naar aanleiding van twee vraagstellingen uit de lezingen in kleinere groepen met elkaar in gesprek te gaan.

Lezingenreeks Waar: Bibliotheek Eindhoven Moderator: Gijs van der Sande

Waarom weet mijn auto mijn verjaardag?

Marcel Schouwenaar

Wanneer: donderdag 26 januari 2017, 19:30-21:30

Aantal bezoekers: 54 Camera’s, sensoren, elektriciteitsmeters en auto’s worden allemaal aangesloten op het Internet-of-Things – het verbindende netwerk van de hardware van de slimme stad. Wat voor toepassingen van Internet-of-Things zijn echt nuttig, veilig én privacy-bewust? En wat voor rol kunnen die spelen in een stad als Eindhoven?

Marcel Schouwenaar is oprichter van JustThings en één van de drijvende krachten achter Thingscon, de conferentie over een ethisch verantwoord Internet-of-Things. Voor de Dutch Design Week 2016 maakte hij hierover de tentoonstelling Waarom weet mijn koelkast mijn verjaardag?

Je hebt wél iets te verbergen

Maurits Martijn

Wanneer: donderdag 23 februari 2017, 19:30-21:30

Aantal bezoekers: 78 Bedrijven en ook overheden weten steeds meer over steeds meer mensen.

En dus krijg jij internetadvertenties op maat en ook de gemeente ‘denkt met je mee’. Maar er zijn meer gevolgen. Eigenlijk zijn mensen zelf verantwoordelijk voor het bewaken van hun privacy. Maar hoe kan dat nog? Wat kunnen (gemeentelijke) instanties doen om daarin te helpen? En waarom is dit zo belangrijk?

Onderzoeksjournalist Maurits Martijn (De Correspondent) schreef samen met Dimitri Tokmetzis het boek Je hebt wél iets te verbergen, waarin ze laten zien dat privacy het meest bedreigde mensenrecht van onze tijd is.

9

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

Digitaal gereedschap om je stad mee te besturen Jaromil

Wanneer: donderdag 23 maart 2017, 19:30-21:30

Aantal bezoekers: 64 Meepraten, meedenken en meebepalen. De Nederlandse hacker Denis Roio, beter bekend als Jaromil, maakt gereedschap voor de burgeractivist van nu. Hoe werken deze instrumenten? Voor wie werken ze? En, de belangrijkste vraag: hoe kunnen we dit inzetten in Eindhoven? Jaromil spreekt tijdens deze avond over het Europese project D-Cent, een verzameling online hulpmiddelen voor nieuwe vormen van stedelijke democratie.

Denis “Jaromil� Roio is CTO en medeoprichter van de Dyne.org think&do tank.

Dyne.org is de thuisbasis van een gemeenschap van digitale kunstenaars, kritische makers en gratis softwareontwikkelaars met een sterke focus op algoritmische soevereiniteit, decentralisatie en onafhankelijke media praktijken.

Data voor het grotere goed Linnet Taylor

Wanneer: donderdag 20 april 2017, 19:30-21:30

Aantal bezoekers: 44 De slimme samenleving zet data in voor het algemeen belang. Maar hoe komen we verantwoord tot deze samenleving? Data wordt verzameld door bedrijven, overheidsdiensten en burgers om verschillende, vaak legitieme en soms minder legitieme redenen. Hoe kan in een stad een ethisch ecosysteem rondom data tot ontwikkeling komen?

Dr. Linnet Taylor is onderzoeker op dit gebied aan de Universiteit Tilburg.

Ze sprak tijdens haar lezing over wat er nodig is om data voor het publieke belang te kunnen inzetten. Welke partijen zouden wat voor rollen moeten innemen in een ethisch data ecosysteem? En hoe komen we daar?

De slimme stad in gemeenschappelijk beheer

Dietmar Offenhuber

Wanneer: woensdag 24 mei 2017, 19:30-21:30

Aantal bezoekers: 46

Nieuwe technologieĂŤn maken het mogelijk dat burgers een actieve rol krijgen in de ontwikkeling en het beheer van stedelijke infrastructuren voor bijvoorbeeld energie, afval en mobiliteit. Zo kan een slimme stad in gemeenschappelijk beheer worden ontwikkeld. Maar wat zijn de haken en ogen?

Wat kan er wel en niet met digitale platforms? En hoe kunnen stedelijke overheden zich opstellen?

Dietmar Offenhuber is wereldwijd actief als onderzoeker op het gebied van civic technologies / accountability design for urban data / commoning the smart city. De relatie tussen de burgers en gemeente rondom infrastructuren 10

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

kan anders vormgegeven worden door het gebruik van platforms.

Wat zijn de mogelijkheden?

Samenwerken met slimme technologie Priya Prakash Wanneer: donderdag 22 juni 2017, 19:30-21:30 Aantal bezoekers: 30

Priya Prakash ontwerpt privacy respecterende technologieĂŤn waarmee burgers van steden, bezoekers, aanbieders van (gemeentelijke) diensten en sensoren in real-time informatie bijeenbrengen waaromheen samengewerkt kan worden aan grote en kleine stedelijke uitdagingen. De informatie uit verschillende bronnen geeft een live beeld van situaties en stelt burgers in staat conversaties te hebben waarin ze gewenste ontwikkelingen kunnen sturen en prioriteiten kunnen ontwikkelen.

Priya Prakash is een Britse ontwerper en onderzoeker die zich richt op collectieve stedelijke informatiesystemen. Na een loopbaan als change agent voor onder andere Nokia en de BBC richt Priya zich op haar organisatie D4SC – Design for social change, waar ze met behulp van data en de gemeenschap steden transformeert.

Extra activiteit

De internationale conferentie Finale: Een stad zo slim als haar bewoners presenteerde de bevindingen en resultaten van de DATAstudio binnen een nationale en internationale context met de gerenommeerde sprekers Drew Hemment (FutureEverything), Maya Indira Ganesh (Tactical Technology Collective) en Usman Haque (Umbrellium).

Bovendien werden ambtenaren, ontwerpers, dataspecialisten, studenten, onderzoekers en burgers uitgedaagd om naar aanleiding van de lezingen in kleinere groepen met elkaar in gesprek te gaan. Tijdens de conferentie richtten we ons op twee ontwerpvragen. Hoe kunnen datastromen in de openbare ruimte zichtbaarder en leesbaarder worden gemaakt zodat ze onderwerp van publiek debat en publieke toepassingen kunnen worden? En hoe kunnen burgers meer zeggenschap en invloed verwerven op stedelijke vragen die hen aangaan door betere toegang tot relevante (en lees- en bruikbare) data?

Michiel de Lange (Co.Laborations Expertise Centre, Utrecht University Media & Culture Studies department) trad op als moderator. Saskia Beer (TransformCity), Merel Noorman (Universiteit Maastricht) en Chris Sigaloff (voormalig directeur Kennisland) reageerden inhoudelijk op de lezingen en leidden de groepsgesprekken.

Waar: Natlab Wanneer: dinsdag 24 oktober, 10:00-17:00 Aantal bezoekers: 70

11

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

4. Seminar DATAstudio in samenwerking met TU Eindhoven

In 2017 hebben we niet een, maar twee keer met TU Eindhoven samengewerkt.

4a. Smartness, Society, Stories In het voorjaar van 2017 hebben masterstudenten van de Technische Universiteit Eindhoven – in navolging van hun seminar in 2016 – opnieuw een bijdrage geleverd aan het programma van de DATAstudio. Het seminar draaide evenals in het voorgaande jaar om de vraag in hoeverre het debat en de praktijk in het kader van de smart city sociaal-maatschappelijke vraagstukken adequaat adresseren. Eindhoven heeft namelijk de ambitie om een smart society te zijn, maar hoe en op welke manier dragen smart city initiatieven bij aan de leefbaarheid en inclusiviteit van de stad? Hiervoor analyseerden vijf masterstudenten van de studierichting Urbanism and Urban Architecture onder leiding van Assistant Professor Sukanya Krishnamurthy in totaal 68 verhalen van bewoners uit de Eindhovense volkswijken Woenselse Heide en de Tempel op gemeenschappelijke onderwerpen. Deze verhalen zijn in 2016 opgehaald door de DATAstudio, door studenten van het vorige seminar en door ambtenaren van de gemeente Eindhoven.

Vervolgens analyseerden de studenten ook drie beleidsstukken van de gemeente in relatie tot de participatiesamenleving en de smart city – Maak ‘t mee, Smart Society Programma en Samen maken we de wijk: Vernieuwingstraject gebiedsgerichte aanpak – om na te gaan in hoeverre beleid en de vraagstukken van bewoners bij elkaar komen. Tenslotte leverden de studenten concrete aanbevelingen voor mogelijke oplossingen om de afstand te verkleinen tussen overheid en burger, om negatieve en positieve feedback over de buurt door middel van een applicatie gemakkelijker onder bewoners en met de overheid te delen, om de groeiende kloof tussen jong en oud door gemeenschappelijke activiteiten te verkleinen, om een platform te creëren voor het delen van verhalen zodat wederzijds begrip onder bewoners toe kan nemen, en om activiteiten rondom eten en cultuur te organiseren zodat de integratie van nieuwkomers beter en gemakkelijker zou kunnen plaatsvinden.

Hiermee bouwden de studenten voort op een aantal belangrijke thema’s uit het vorige seminar over de ontwikkelingen in de wijken Woenselse Heide en de Tempel: verbondenheid met elkaar en met de wijk, het gevoel van veiligheid, de groeiende kloof tussen jong en oud, maar ook tussen verschillende bevolkingsgroepen. De analyse en de aanbevelingen zijn op de website van de DATAstudio te raadplegen.

Aantal studenten: 5 Wanneer: 23 februari t/m 13 april 2017

4b. Public Space in the Age of Data Voor de derde keer op rij werkten studenten architectuur en stedenbouw van de TU Eindhoven onder leiding van assistent professor Sukanya Krishnamurthy samen met de DATAstudio. De bijdrage van de ruim 30 studenten bestond in het najaar van 2017 uit acht ontwerpvoorstellen voor een interventie in de 12

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

openbare ruimte in relatie tot de rol van data. In totaal werden vier gebieden in Eindhoven – Strijp S, Woensel-West, Stratumseind en het stadscentrum – door acht verschillende teams onderzocht. De studenten deden kwalitatief onderzoek naar de rol van technologie in het dagelijks leven van mensen aan de hand van ruim 166 interviews. Bovendien zochten ze naar manieren waarop het stedelijk ontwerp zou kunnen reageren op de groeiende invloed van technologie en data in het publieke domein. Het doel was namelijk te komen tot een ontwerpvoorstel waarin meer transparantie zou worden geboden over het verzamelen en het gebruik van data in de openbare ruimte, maar ook dat burgers bewust zouden bijdragen aan de productie van die data.

De studenten presenteerden hun resultaten op donderdagmiddag 26 oktober 2017 aan de bezoekers van de Embassy of Data en het publiek kon ter plekke reageren en/of deelnemen. De ontwerpvoorstellen – in de vorm van posters en boekjes – zijn op de website van de DATAstudio te raadplegen.

Aantal studenten: 30 Wanneer: 5 september t/m 9 november 2017 Aantal bezoekers publieke presentatie tijdens Embassy of Data: 100 Waar: Oud V&D-gebouw Wanneer: donderdag 26 oktober, 14:00-15:00

13

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

CONTINUEREN EN CONCRETISEREN: WORK IN PROGRESS

5. DATAverhalen en DATAwoestijnen

In het voorjaar van 2017 werkten studenten Industrial Design van de Technische Universiteit Eindhoven en studenten Future Media Lab van Fontys gezamenlijk binnen de Studio for Connected Society aan ontwerpoplossingen voor meerdere datawoestijnen waaronder eenzaamheid, sociale cohesie en de relatie tussen overheid en burgers. Hoogleraar Caroline Hummels (Design & Theory for Transformative Qualities) begeleidde de zes groepen. De eindpresentatie bestond uit een tentoonstelling in het Designhuis met een toelichting van de studenten bij de zes opstellingen tijdens een rondleiding.

Aantal studenten: 18 Wanneer: 7 februari t/m 13 april 2017 Eindpresentatie: vrijdag 31 maart,13:15-14:45, Designhuis

6. Cloud Atlas

In november 2016 leidde ontwerper Dan Hill van Arup Digital Studio de tweedaagse workshop Cloud Atlas in samenwerking met woningcorporatie Woonbedrijf, de gemeente Eindhoven en de DATAstudio om de woonwensen van mensen te koppelen aan de transformatieopgave van Woensel-Noord.

In de workshop stond de vraag centraal: op welke manier kunnen sociaalmaatschappelijke vraagstukken richting geven aan een toekomstbestendige ruimtelijke opzet van Woensel-Noord? De tweedaagse workshop ging over het gezamenlijk kunnen duiden van patronen en behoeften in de huidige samenleving aan de hand van verschillende datasets. Hoe konden deze patronen en behoeften vervolgens gekoppeld worden aan de benodigde transformatie van de zogenaamde hardware in Woensel-Noord: het bedenken van nieuwe woontypologieën en oplossingen voor grote stukken onbenut groen, leegstand en de verdunning van voorzieningen op wijkniveau, die meteen ook kwesties als eenzaamheid, sociale cohesie en de groeiende kloof tussen jong en oud kunnen adresseren. De workshop zette in op een haalbaarheidsstudie om na te gaan of een digitaal platform voor zowel het Woonbedrijf als de gemeente Eindhoven tot de gewenste output zou kunnen leiden. De workshop leidde uiteindelijk tot drie concepten voor een interventie op wijkniveau.

Status: vervolg heeft niet plaatsgevonden Dan Hill heeft in het voorjaar van 2017 een stappenplan opgesteld om de drie concepten door middel van onderzoek en meerdere workshops verder te brengen. Joyce Hijdra was als gebiedsmanager Woensel-Noord ons contactpersoon bij het Woonbedrijf. Haar overlijden in januari 2017 leidde lange tijd tot onduidelijkheid over het vervolg van het project doordat eerst een geschikte 14

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

opvolger gevonden moest worden. Eind 2017 is door Woonbedrijf uiteindelijk besloten om het project niet uit te werken.

7. Woenseltopia (voorheen Games for Cities)

7a. City Game Jam Eind maart 2017 vond in het Designhuis een tweedaagse workshop plaats in samenwerking met Games for Cities (een samenwerking van Play the City met de Hogeschool van Amsterdam: Play and Civic Media, Universiteit Utrecht: New Media Studies, TU Delft: The Why Factory en The Mobile City) om na te denken over een serious game voor Woensel-Noord. Een interdisciplinair team van ontwerpers, onderzoekers en studenten met een achtergrond in game design, stedenbouw, smart city technologie, data en sociologie werkte met input van bewoners aan drie prototypes. De opgave concentreerde zich aanvankelijk op ouderen en eenzaamheid, en de manieren waarop een spel zou kunnen bijdragen aan het verbeteren van hun woonomstandigheden in Woensel-Noord.

Aantal deelnemers: 13 Waar: Designhuis Wanneer: 22 en 23 maart 2017

7b. City Game Talkshow (Status: heeft niet plaatsgevonden) De City Game Jam zou op woensdagochtend 22 maart starten met een City Game Talkshow in de vorm van een lezing door computerwetenschapper Daniele Quercia uit Groot-Brittannië. Quercia staat bekend om zijn kennis van big data in relatie tot stedelijke vraagstukken. Hij is geïnteresseerd in de relatie tussen de digitale en analoge wereld en de manier waarop mensen hun omgeving ervaren. Hij werkt aan alternatieve manieren om datasets die doorgaans buiten het repertoire van de smart city vallen te onderzoeken en te visualiseren. Hij is verantwoordelijk voor het Social Dynamics Team aan het Nokia Bell Labs van de Universiteit van Cambridge. Helaas annuleerde Quercia op 13 maart zijn komst naar Eindhoven en konden we op die korte termijn geen geschikte vervanger vinden.

7c. Eindhoven als case tijdens internationale conferentie serious gaming Games for Cities organiseerde op 21 april in Het Nieuwe Instituut de eerste internationale conferentie over citygaming. Het doel was om kennisuitwisseling te bevorderen over games die meer effectieve en inclusieve city-making mogelijk maken. Het publiek bestond onder meer uit belangrijke citygame designexperts van over de hele wereld. De pilots in de steden Amsterdam, Utrecht en Eindhoven maakten onderdeel uit van het programma van Games for Cities en fungeerden als case tijdens de conferentie. De resultaten van de City Game Jam in Eindhoven werden door Linda Vlassenrood gepresenteerd.

Waar: Het Nieuwe Instituut Wanneer: 21 april 2017 Aantal bezoekers: 160

15

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

7d. Game in Woensel-Noord

Het programma van de DATAstudio ging van start met de vragen: hoe verbinden we data aan de realiteit van de straat? En wat hebben burgers en buurten aan data en technologie? In de loop van 2017 ontwikkelden we – op basis van alle vergaarde lokale kennis en in samenwerking met Play the City – de serious game Woenseltopia. Het spel biedt burgers de kans om de mogelijkheden van data voor het verbeteren van hun buurt al spelenderwijs met elkaar te verkennen. Het secundaire doel is om verschillende bevolkingsgroepen en leeftijden dichter bij elkaar te brengen doordat ze gezamenlijk tot oplossingen moeten komen voor diverse ruimtelijke en sociaal-maatschappelijke vraagstukken. Het spel is daardoor een interessant instrument voor het ophalen en benoemen van opgaven, maar ook voor het bespreken en testen van nieuwe ideeën bij bewoners. Het spel kan door burgers alleen worden gespeeld, maar de meerwaarde neemt enorm toe wanneer ook experts en ambtenaren deelnemen.

Het spel is zeer imaginair doordat er op een nacht een geheimzinnige muur rondom Woenselse Heide en de Tempel verschijnt waardoor het negen jaar lang onmogelijk wordt om deze buurten te verlaten. Tegelijkertijd leidt Woenseltopia tot veel nieuwe inzichten omdat spelers op basis van beschikbare data voor voldoende voedsel en gezondheidszorg, geschikte woningen en publieke ruimte moeten zorgen. Wie heeft bijvoorbeeld kennis van groente verbouwen? Hoeveel koeien zijn er nodig wanneer iedereen vlees blijft eten en is dat fysiek wel in te passen? Is het een idee om parkeerplaatsen op te offeren voor moestuinen? Kunnen delen van woningen van alleenstaande ouderen door anderen worden gebruikt?

Waar: Oud V&D-gebouw Wanneer: op zaterdag 28 en zondag 29 oktober vonden de eerste twee testsessies van Woenseltopia plaats,14:00-17:00 Aantal deelnemers: 15 (28 oktober) en 12 (29 oktober)

Vervolgstappen Het doel van Woenseltopia is altijd geweest om het spel daadwerkelijk in de buurten Woenselse Heide en de Tempel te spelen. De eerste sessie gaat op dinsdagmiddag 29 mei gespeeld worden met het gezelschap dat aan tafel zit bij het Breed Buurtoverleg in Woenselse Heide bestaande uit experts (onder meer betrokken bij WIJeindhoven, de gemeente en Woonbedrijf) en buurtbewoners. We hopen dat het spel tot enthousiasme zal leiden en er mogelijkheden ontstaan om het spel vaker in de buurten te spelen.

16

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

8. Bijdrage World Design Event: Embassy of Data

De Embassy of Data vormde met 63.000 bezoekers het zeer succesvolle sluitstuk van het driejarige programma van de DATAstudio tijdens het World Design Event en de Dutch Design Week van 21 t/m 29 oktober 2017.

De ambitie was om met de ambassade meer bewustzijn te creëren over de mogelijkheden en kansen van data, maar ook van de bedreigingen én tekortkomingen. Hiertoe werd de ambassade als een uitnodiging voor een persoonlijk gesprek over data gepresenteerd. Het gespreksonderwerp vormde een tentoonstelling over de datapunten in een gebied binnen een straal van 400 meter rondom onze locatie in een leeg V&D winkelpand.

We hadden nadrukkelijk voor een laagdrempelige plek in de binnenstad gekozen om dit abstracte, maar toch alledaagse onderwerp bij een zo breed mogelijk publiek onder de aandacht te kunnen brengen.

In juni 2017 begonnen we met het inventariseren van de datasets in het onderzoeksgebied waar de gemeente Eindhoven controle over heeft. Welke data wordt waar en met welk doel verzameld? En in hoeverre is deze data openbaar toegankelijk? We spraken ook met enkele bedrijven die met de gemeente samenwerken in het verzamelen van data. Commerciële partijen zoals Facebook en Google benaderden we vanwege het notoire gebrek aan transparantie en de beperkte onderzoekstijd bij voorbaat niet. Informatie hacken was daarnaast geen optie omdat we nadrukkelijk de officiële weg wilden bewandelen. Hierdoor konden we de dilemma’s rondom de beschikbaarheid en openheid van data aan den lijve ervaren. Het verkrijgen van data bleek inderdaad geen gemakkelijke opgave, zelfs al opereerden we daarin als culturele instelling en niet eens als individu. Veel van de beschikbare data van de gemeente was niet openbaar of werd vanwege de privacy gevoeligheid niet gemakkelijk gedeeld. De sets waren niet gekoppeld en er werd nog nauwelijks real-time data verzameld.

In een door informatie-ontwerper Richard Vijgen vormgegeven datapanorama zag het publiek uiteindelijk het begin van een niet eerder gevisualiseerd beeld van de smart city ambities in Eindhoven. Het panorama was overduidelijk niet volledig, maar het gaf wel een nauwkeurig overzicht van honderden datapunten binnen een straal van 400 meter. Dit beeld leidde bij veel bezoekers tot nieuwe, soms schokkende inzichten. Bij het dataloket voerden we vervolgens het gesprek over de meerwaarde van data met bezoekers.

Op welke manier waren zij met de inhoud bekend? Welke data moest volgens hen worden verzameld? En onder welke voorwaarden zouden zij daaraan willen bijdragen? Er zijn aan de hand van de tentoonstelling talloze gesprekken gevoerd met zowel experts als burgers van alle leeftijden. Hun betrokkenheid bij het onderwerp was indrukwekkend.

We werkten dagelijks samen met studenten van de Design Academy Eindhoven (onder leiding van Paolo Patelli en Alice Twemlow) en de TU Eindhoven (onder leiding van Sukanya Krishnamurthy). Het ontwerpbureau Koehorst in ’t Veld was verantwoordelijk voor het tentoonstellingsontwerp en grafisch ontwerp.

17

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

Waar: Oud V&D-gebouw Wanneer: 21 t/m 29 oktober,11:00-18:00 Aantal bezoekers: 63.000

Samenwerking Design Academy Eindhoven

(niet in prestatieoverzicht) In het activeren van de Embassy of Data hebben acht eerstejaars studenten MA Design Curating & Writing onder leiding van Paolo Patelli en Alice Twemlow vier verschillende interventies van een half uur ontwikkeld om de dialoog met het publiek aan te gaan over de impact van data. De studenten ontwikkelden middelen en objecten om dataficatie op een speelse en humoristische manier aan de orde te stellen in plaats van zwaarwichtig of ironisch.

De onderwerpen hadden betrekking op lerende algoritmes die de wereld om ons heen indexeren, het achterlaten van digitale sporen of de aanwezigheid op sociale media zoals Facebook. In duo’s achtervolgden studenten ongezien enkele bezoekers in de tentoonstelling om al hun handelingen te noteren en de bezoekers daarmee vervolgens te confronteren; hierdoor werd het gevolg van het accepteren van cookies online invoelbaar gemaakt. Er werden mensen uitgenodigd om het publiek te beschrijven aan de hand van trefwoorden om tastbaar te maken wat lerende algoritmes doen. In de ambassade werd ook Bingo gespeeld met de namen van mensen die zich via Facebook hadden aangemeld voor een bijeenkomst. Hoe voelt het wanneer deze informatie in het echte leven publiekelijk wordt gedeeld? De interventies vonden met uitzondering van 26 oktober dagelijks in de Embassy of Data plaats; iedere dag stond een andere werkvorm centraal. De beschrijvingen van de interventies zijn op de website van de DATAstudio te raadplegen.

Waar: Oud V&D-gebouw Wanneer: 21 t/m 25 oktober + 27 t/m 29 oktober,14:00-14:30 Aantal studenten: 8

Samenwerking e52: Publicatiereeks

(niet in prestatieoverzicht) Eindhoven wil een smart society worden. Maar hoe gaat dat? Wat gebeurt er al? En van welke voorbeelden kunnen we iets leren? De DATAstudio onderzocht samen met webmagazine e52 de transitie die de stad moet doormaken om daadwerkelijk zo’n smart society te worden. In 2017 werden gezamenlijk meer dan 40 bijdragen geschreven onder de noemer Naar een Smart Society. De bijdragen zijn op de website van e52 (www.e52.nl) en de DATAstudio (www.datastudio-eindhoven.nl) te vinden. Het volledige overzicht van de artikelen is in bijlage 1 te vinden.

18

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

BIJLAGE 1

Artikelen in samenwerking met e52 #50 Vrijdag 9 februari 2018 Slot: Hoe een stad zich tot smart society ontwikkelt e52: Merlijn van Dijk #49 Vrijdag 2 februari 2017 Stratumseind, status e52: Merlijn van Dijk #48 Vrijdag 26 januari 2018 Citybeacons, stand van zaken e52: Merlijn van Dijk #47 Vrijdag 19 januari 2018 “Smart is Inclusief” e52: Merlijn van Dijk #46 Vrijdag 12 januari 2018 Urban Data Center e52: Merlijn van Dijk #45 Vrijdag 5 januari 2018 Ideeënvijver e52: Merlijn van Dijk #44 Vrijdag 29 december 2017 Proeftuin Licht e52: Merlijn van Dijk #43 Vrijdag 22 december 2017 Interview Linda Vlassenrood (terugblik) e52: Merlijn van Dijk #42 Vrijdag 15 december 2017 Leesbaarheid van Data, Deel 2 HNI: Klaas Kuitenbrouwer 19

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

#41 Vrijdag 8 december 2017 Leesbaarheid van Data, Deel 1 HNI: Klaas Kuitenbrouwer #40 Vrijdag 24 november 2017 Een stad zo slim als haar bewoners: data-empowerment, Deel 2 HNI: Klaas Kuitenbrouwer #39 Maandag 20 november 2017 “Algoritmen zijn niet neutraal of waardevrij” Gastauteur #38 Vrijdag 17 november 2017 Een stad zo slim als haar bewoners: data-empowerment, Deel 1 HNI: Klaas Kuitenbrouwer #37 Zaterdag 11 november 2017 Jorritsma wil hulp EU bij projecten voor opslag energie e52: Bart Brouwers #36 Vrijdag 27 oktober 2017 Een Smart City is een Happy City e52: Bart Brouwers #35 Vrijdag 27 oktober 2017 Jorritsma ontvangt stadsvisie van de kinderen van Eindhoven HNI: Linda Hoogsteden #34 Vrijdag 20 oktober 2017 Alles over de Embassy of Data HNI: Klaas Kuitenbrouwer #33 Vrijdag 13 oktober 2017 Strijp-S werkt aan slim én gezond Redactie e52

20

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

#32 Vrijdag 6 oktober 2017 Datastudio: Maya Indira Ganesh over data-empowerment HNI: Klaas Kuitenbrouwer #31 Vrijdag 29 september 2017 Data als oplosser van de wereldproblemen? e52: Bart Brouwers #30 Vrijdag 22 september 2017 Embassy of Data: de tentoonstelling HNI: Klaas Kuitenbrouwer #29 Vrijdag 15 september 2017 Jouw licht op 040 organiseert Design & Idee Bootcamp e52: Frans van Beveren #28 Vrijdag 25 augustus 2017 Eindhovens slim licht levert Breda stadsprijs op e52: Bart Brouwers #27 Vrijdag 21 juli 2017 Een Embassy of Data HNI: Linda Vlassenrood #26 Vrijdag 14 juli 2017 Slim lichtgrid moet kwaliteit van leven bewoners verbeteren e52: Bart Brouwers #25 Vrijdag 7 juli 2017 Data voor Dummies met Tsjalling Swierstra HNI: Klaas Kuitenbrouwer #24 Vrijdag 30 juni 2017 Data science voor een gezonder leven e52: Bart Brouwers

21

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

#23 Vrijdag 23 juni 2017 6x Een stad zo slim als haar bewoners HNI: Klaas Kuitenbrouwer #22 Vrijdag 16 juni 2017 Ervaren om ‘zelf data te worden’ in de Mirror Room e52: Noor Boonen #21 Vrijdag 9 juni 2017 Muziekindustrie als voorbeeld voor de smart society HNI: Klaas Kuitenbrouwer #20 Vrijdag 2 juni 2017 Zo draait Eindhoven het Smart Society programma e52: Gastauteur / SmartCityHub.com #19 Vrijdag 26 mei 2017 MapLab: kinderen in de slimme samenleving HNI: Klaas Kuitenbrouwer #18 Vrijdag 19 mei 2017 Data-experimenten met 25 stadsbakens e52: Bart Brouwers #17 Vrijdag 12 mei 2017 Wat hebben steden geleerd over smart societies?

HNI: Klaas Kuitenbrouwer #16 Vrijdag 5 mei 2017 “Brabantse bedrijven moeten big data meer gebruiken” e52: Noor Boonen #15 Vrijdag 28 april 2017 Serious Games voor Woensel-Noord HNI: Klaas Kuitenbrouwer

22

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

#14 Vrijdag 21 april 2017 Inventarisatiefase open data Gemeente Eindhoven afgerond e52: Noor Boonen #13 Vrijdag 14 april 2017 Naar een Smart Society: data voor de gemeenschap HNI: Klaas Kuitenbrouwer #12 Vrijdag 7 april 2017 Brainport Smart District in vierdaagse snelkookpan e52: Bart Brouwers #11 Vrijdag 31 maart 2017 Hoe wordt een stad zo slim als haar bewoners?

HNI: Klaas Kuitenbrouwer #10 Vrijdag 24 maart 2017 Naar een Smart Society: van census tot Straatkubus e52: Merlijn van Dijk #09 Vrijdag 17 maart 2017 Naar een Smart Society: is Eindhoven next voor Freecoin?

HNI: Klaas Kuitenbrouwer #08 Vrijdag 10 maart 2017 Naar een Smart Society: als het gamen serieus wordt e52: Merlijn van Dijk #07 Vrijdag 3 maart 2017 Naar een Smart Society: acht winnaars bij iCity Tender e52: Bart Brouwers #06 Vrijdag 24 februari 2017 Naar een Smart Society: restaureer je digitale privacy HNI: Klaas Kuitenbrouwer

23

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

#05 Vrijdag 17 februari 2017 Naar een Smart Society: een algoritme om bedrijvigheid op te sporen e52: Bart Brouwers #04 Vrijdag 10 februari 2017 Naar een Smart Society (3): platformportret Nudge / 040GoedBezig HNI: Klaas Kuitenbrouwer #03 Vrijdag 3 februari 2017 Naar een Smart Society: slim licht als begeleider bij het hardlopen in Eckart e52: Bart Brouwers #02 Vrijdag 27 januari 2017 Naar een Smart Society: de ethiek van het Internet-of-Things HNI: Klaas Kuitenbrouwer #01 Zondag 15 januari 2017 Waarom weet mijn auto mijn verjaardag? e52: Bart Brouwers

24

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

BIJLAGE 2

Persaandacht Embassy of Data http://www.qdaily.com/articles/46738.html http://tech.sina.com.cn/roll/2017-11-05/doc-ifynmnae1923549.shtml https://informatieprofessional.nl/2017/10/programma-embassy-data-belicht-vraagstukken-data/ https://www.domusweb.it/en/design/2017/10/26/dutch-design-week-exploresthe%20digital-layer-of%20design.html https://urbaninterfaces.sites.uu.nl/conference-a-city-as-smart-as-its-citizens24-oct-2017-natlab-eindhoven-dutch-design-weekworld-design-event/ https://www.rathenau.nl/nl/publicatie/zetten-slimme-steden-publieke-belangen-onder-druk https://www.bramconsultants.nl/publicatie/het-vormgeven-van-de-samenleving/ https://www.youtube.com/watch?v=Qjxvit-sK70 Gabrielle Kennedy, ‘Data dilemma. Asking the right questions’, DAMN° 65 (2017), 36-41.

25

De Staat van Eindhoven/DATAstudio Jaarverslag 2017

Het Nieuwe Instituut

De macht van je muisklik, SintLucas, 24 november 2017 (foto: Bas Berends)

MapLab (foto’s: Fieke van Berkom)

Twee meisjes van basisschool Strijp Dorp realiseerden zich dat ze bij het buitenspelen niet naar de wc kunnen. Zij stelden voor om voor zowel jongens als meisjes composttoiletten te introduceren.

Eindpresentatie MapLab, 26 oktober 2017

MapLab

Schermopname van de applicatie maplabkids.nl, ingezoomd op Eindhoven. Het beeld toont alle locaties en bijbehorende foto’s die de kinderen in hun verkenningen hebben gemaakt.

Lezingenreeks Een stad zo slim als haar bewoners (foto’s: Bas Berends)

Je hebt wĂŠl iets te verbergen, Maurits Martijn, 23 februari 2017

Digitaal gereedschap om je stad mee te besturen, Jaromil, 23 maart 2017

Woenseltopia, City Game Jam, 22 en 23 maart 2017 (foto: Bas Berends)

Testsessie Woenseltopia, 28 oktober 2017 (foto’s: Play the City)

Resultaten seminar Smartness, Society, Stories door TU Eindhoven, 23 februari t/m 13 april 2017

STRIJP-S

Resultaten seminar Public Space in the Age of Data door TU Eindhoven, 5 september t/m 9 november 2017

people inTerviewed age composiTion

166 <24

69

25-44

62

45-64

37

65>

25%

social media

45%

apps

40%

work & sTudy

30%

enTerTainmenT

55%

informaTion

communicaTion

use of Technology

8

30%

Technology in public space

60% noT suspicious

25% suspicious 15% indifferenT

50%

unaware

45%

markeT

governmenT

accesses To your daTa 30%

Tu eindhoven

Sukanya Krishnamurthy, Matteo Basso, Pieter van Wesemael

Publieke presentatie tijdens Embassy of Data, 26 oktober 2017 (foto: Sukanya Krishnamurthy)

Embassy of Data (fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Gert Jan van Rooij)

Embassy of Data (fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Gert Jan van Rooij)

Interventies studenten Design Academy Eindhoven in Embassy of Data (fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: studenten DAE)

Ordinary Uncanny

Bingo

Grafisch ontwerp De Staat van Eindhoven/DATAstudio, Boy Vereecken (fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Linda Vlassenrood (boven) / Linda Hoogsteden)