I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

Các dược phẩm (các hợp chất hữu cơ có hoạt tính sinh học được sử dụng làm thuốc) là đối tượng nghiên cứu lâu dài và đặc biệt quan trọng trong hóa học hữu cơ. Ngành công nghiệp dược phẩm với giá trị kinh tế khổng lồ ngày càng gia tăng do nhu cầu cấp bách chăm sóc sức khỏe của con người. Do đó, tổng hợp các dược phẩm luôn luôn được quan tâm đầu tư từ quy mô công nghiệp đến nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm. Các đại dịch toàn cầu xảy ra liên tiếp gần đây như dịch SARS, COVID-19… càng làm tăng sức ép lên các nghiên cứu tổng hợp nên các dược chất mới. Không có gì đáng ngạc nhiên khi nội dung kiến thức về tổng hợp các dược phẩm hữu cơ luôn luôn xuất hiện trong tất cả các đề thi học sinh giỏi (HSG) phần hữu cơ của các quốc gia (đặc biệt là Việt Nam), cũng như Olympic Hóa học Quốc tế (ICHO). Bất kì những ai ở Việt Nam quan tâm và theo dõi đề thi HSG môn Hóa học phần Hữu cơ hằng năm đều nhận thấy tần suất ngày càng dày đặc của các bài tập chuỗi tổng hợp dược chất trong cả vòng 1 (thi HSG Quốc gia Hóa học) và vòng 2 (thi chọn đội tuyển tham gia ICHO). Mặc dù biết rõ đề thi sẽ đề cập đến tổng hợp các dược chất hữu cơ, nhưng việc dạy và học phần kiến thức này có lẽ chưa bao giờ là dễ dàng với giáo viên và học sinh các trường THPT chuyên. Nguyên nhân khách quan có thể chỉ ra là do các hợp chất được dùng làm dược chất quá nhiều, quá rộng lớn và đa dạng. Hệ quả tất yếu là các quá trình tổng hợp quá phong phú. Các bài tập chuỗi tổng hợp dạng này vừa yêu cầu học sinh phải nắm cực vững tất cả các phản ứng cơ bản theo từng nhóm chức, vừa vận dụng suy luận logic ở mức rất cao. Nguyên nhân chủ quan thì có thể do học sinh chưa có đầy đủ các kiến thức và kĩ năng tổng hợp hữu cơ. Để khắc phục các khó khăn của học sinh trong việc tìm hiểu và giải quyết nội dung kiến thức và bài tập phần tổng hợp dược chất, yêu cầu cấp bách đặt ra đối với giáo viên là việc trang bị, hệ thống hóa kiến thức, hoàn thiện kĩ năng làm bài cho học sinh trong thời gian tương đối hạn hẹp.