De lijfstijl editie 01 september 2013

Ps y c hol ogi e

Voedi ng

Gez ondhei d

“ Mi j nf a mi l i e b e g r i j p t mi j ne e t p r o b l e e mn i e t ” .

e s b e t hWo e r t ma n Mi n d f u l n e s s : Li A a n d a c h t v o o r j e e t e n

G e p e s t !

V e r p e s t ?

o v e r d e h e d e n d a a g s e r o l v a nh e t u i t e r l i j k

D e k u n s t v a nh e t o u d e r wo r d e n

D e L i j f s t i j l

S e p t e mb e r| Ok t o b e r2 0 1 3

D e L i j f s t i j l | I n h o u d

2

Li es bet hWoer t man ov ers c hoonhei d

1 0

6

Hetl ev ens por t r et

meneerv andenHengel

Dek uns tv anhetouderwor den Fer dideGoede& Mar y k eTi el eman

1 9

1 5

St oer ev r ouwen! v r ouwel i j k ebody bui l der s

Eet s t oor ni s

I nt er v i ewmetCl audi a

2 8

Mi ndf ul nes s

2 4

Gepes t !

Pr omov endiaanhet woor d

Aandac htv oorj eet en

V o o r wo o r d| D e L i j f s t i j l Vandehoof dr edac t eur Conf uc i usz ei :“ Al l esheef tz i j ns c hoonhei d,al l eenz i et ni eti eder eendatal t i j d” .I ndeeer s t eedi t i ev an‘ De Li j f s t i j l ’ wi l l enwel at enz i enhoev er ander l i j ks c hoonhei ds i deal enz i j n.Zov r agenweLi es bet hWoer t man ov erder olv andemedi ai nhetnas t r ev env anons s c hoonhei ds i deaal .Fer dideGoedeenMar y k eTi el emans pr ek enweov erdek uns tv anhetouderwor den.

Waar om wi li eder eennamel i j kweloudwor den,maar wi lni emandoudz i j n?Zi j ngr i j z ehar enenr i mpel s bi nnenk or tv er l edent i j dofz aldenadr ukopj eugdi ghei ddek omendet i j daf nemen?

Vooreenpos i t i efz el f beel dhebbenwev oor alac c ept at i enodi gv anander en,maarwatgebeur teral s ander enonsaf wi j z en?Voor‘ DeLi j f s t i j l ’ s pr ek enwe daar om mett weepr omov endiov erdei nv l oedv an pes t en.Hoek unnenwepes t env oor k omenenwatz i j n ei genl i j kdegev ol gen?I kbenont z et t endt r ot sdatwe aldez edes k undi genhebbenmogeni nt er v i ewenov er hunv ak gebi ed.Daar naas twasheteenbi j z onder e er v ar i ngom hetper s oonl i j k ev er haalv anmeneerv an denHengelopt et ek enen.Ont z et t endont r oer endom t ez i enhoehi js amenmetz i j nv r ouwnogal t i j dv anhet l ev engeni et ,ookalhebbenz edenodi get egens l agen moet env er wer k en.Ec hts t oerv i ndi kdedr i ev r ouwel i j k ebody bui l der s .Dez edameswet enz i c hel k edag weeraanhunz war et r ai ni ngenv oedi ngs s c hema’ st e houden.Ookalz ondi genz i jheusookwel eens .

Kor t om ’ DeLi j f s t i j l ’ bi edtdez eedi t i eeenbr edek i j kop s c hoonhei d.Zowelhoes c hoonhei dv r oegerwasal s hoes c hoonhei dnui s .I kwensuheelv eell ees pl ez i er engr aagt oti ndec ember .

Mari j keEl zi nga Mar i j k eEl z i ngai shoof dr edac t eurv an‘ DeLi j f s t i j l ’ .Bi j Li j f s t i j l ,haarei genpr ak t i j k v oorv oedi ngs ps y c hol ogi e, behandel tz ek i nder enen v ol was s enenmet al l edaags eeet pr obl emat i ek ofeet s t oor ni s s en.Voor v r agenofs ugges t i es : mar i j k e. el z i nga@del i j f s t i j l . nl

Vander edac t eur en RenéeWel l i ngi nt er v i ewdeMar y k eTi el emanen Fer dideGoedev oor" dek uns tv anhetouder wor den" . “ I ks t az el fni etec hts t i lbi jhet‘ ouderwor den’ .Opdi t momentbeni kdr ukmetmi j ns t udi eenwer ken pr obeeri kmi jv oor almeert eont wi k k el env oor‘ l at er ’ .

Voorv eelmens eni souderwor denec ht ereens t r i j d endatk ani kmegoedv oor s t el l en.Mededoor ui t er l i j k eenf y s i ek ev er ander i ngengaatde maat s c happi jopeenander emani ernaarj ek i j k en:j e bentopeensgeenj ongev r ouwmeermaareenoma.

Vol gensMar y k eTi el eman moetj edats t er eot y pebeel ds omsev env er s t or enom t el at enz i endathet pl aat j ev anhet“ omaat j e”ni etk l opt .Las t i gdatv eel di ngenopj eoudedagni etmeerv anz el f s pr ek end z i j n.Doorv er ouder i ngk r i j gj et oc ht emak enmet v er s c hi l l endev er l i es s i t uat i esz oal sFer dideGoede t oel i c ht t ei nheti nt er v i ew.Vandaardati khetont z et t endmooiv i ndom t ehor endat‘ SamenWel z i j n’ dez es t r ui k el punt enbi jouder enk unnenomz et t eni n ac c ept at i ewaar doorermeerr ui mt eont s t aatom ec ht v anhetl ev ent egeni et en” !

Cl audi aBeenwer k t eaanhetl ev ens por t r etv an meneerv andenHengel . “ I ni eder eedi t i ev an“ DeLi j f s t i j l ”z alereen v er haalv er s c hi j nenv ani emanddi ev er t el tov er z i j nofhaarl ev en.Voordez eeer s t eedi t i e hebbenwemethetl ev ens por t r etwi l l enl at en z i endatj eopouder el eef t i j dnogv ol opi n ont wi k k el i ngk anz i j n.Voormi jwasheteen i nt er es s ant eer v ar i ngom aandi tar t i k elt e wer k en,omdatdel ev ens v er hal env anouder en mi jal t i j dv er s t el ddoens t aan.Zi jhebbenv aak z ov eelmeegemaak t !Ookl eeri kv anhunv er hal en,omdatz i js pr ek enui tv eell ev ens er v ar i ng.

Di tz or gtermees t alv oordati kopni euw geï ns pi r eer dengemot i v eer dr aakom mi j nl ev en opeenbepaal demani ert el ev en.Zoheef t meneerVandenHengelmi jer aanher i nner ddat j ev ani eder edagmoetgeni et en,omdathet l ev env eelt ek or ti som ookmaarééndagt e v er s pi l l en” !

Voor woor d| 1

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“ Eenl ev endmens ,hoemooi ook ,k anni etper f ec tz i j n” .

Li es bet hWoer t mani sonder wi j s di r ec t eur ps y c hol ogi ebi jdeUni v er s i t ei tUt r ec ht .I n 2007/8wasz i jdaardoc entv anhetj aar .

Al st her apeutwer k t ez ev eelmetc l i ënt en di enegat i ev es ek s uel eer v ar i ngenhadden enz i c hz el fheeler gl el i j kv onden.Di t z or gdeer v oordatz egeï nt r i geer dr aak t e doordemani erwaar opweons z el fwaar nemen.Zebes l oothi eronder z oeknaart e gaandoeneni n1 994i sz egepr omov eer d ophetonder wer pl i c haams beel d.I n2003 v er s c heenhaarboek :” Moeder sMooi s t eDes c hones c hi j nv anhetui t er l i j k ”eni n j anuar iv andi tj aari shaart weedeboek ‘ ’ Ps y c hol ogi ev anhetui t er l i j k ”v er s c henen.

2 | Ps y c hol ogi e

D

DoorMar i j k eEl z i nga

Doordej ar enheenheef tui t er l i j kv oor albi jv r ouwen al t i j deenbel angr i j ker olges peel d.Voorv r ouwen kanhetui t er l i j keenl okmi ddelz i j nom z i c hz el ft e v er z eker env aneengoedepar t nert er wi j leenaant r ekkel i j kev r ouwv oormannenv oor als t at usopl ev er t .Tegenwoor di gi sper f ec t i eheti deeal beel d gewor den.Watdoetdev oor t dur endenadr ukop ui t er l i j kes c hoonhei dmetonsz el f beel d?Wi ji nt er v i ewenLi es bet hWoer t manv oor“ DeLi j f s t i j l ”naar aanl ei di ngv anhaarboeken,onder z oekenander e publ i c at i es .

Zel f beel d Neder l ands ev r ouwenhebbenov erhetal gemeen gez i eneenpos i t i efl i c haams beel d.Metnamej onger e v r ouweni ndepuber t ei tz i j nhetmees tont ev r edenov er hunl i c haams beel d.Hetz el f beel dv anv r ouwen,i n t egens t el l i ngt otdatv anmannenwor dts t er kbepaal d doorhetbeel ddatz i jv anhunei genui t er l i j khebben.

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Demees t ev r ouwenz oudenbi j v oor beel dwelwat s l ank erwi l l enz i j n,maardi thoef tni etpers et ot ont ev r edenhei dt el ei den.Dewaar der i ngv anhet ui t er l i j kk omtv oor namel i j kt ots t andk omtdoorer v ar i ngenmetander emens en.Al sj eouder sbl i jz i j nmetj e enj emeteenwar mebl i kbenader endatv or mendi e er v ar i ngenz i c ht otdebas i sv anj ez el f beel d.Daar na k omendeer v ar i ngenmetl eef t i j ds genot en.Gepes t wor denheef tnamel i j keennegat i efi nv l oedophet z i c hv or mendez el fenl i c haams beel d.Woer t man geef ti nhaarboekaandatv r ouwenz i c hz el fv r oeger v er gel ek enmethetmooi s t emei s j eui thetdor p,maar datdegr oepwaarweonsnumeev er gel i j k eni s i nmi ddel swer el domv at t endi sgewor den.Woer t man: Heti deaal beel di st egenwoor di gper f ec t i egewor den, eenbeel ddatopz i c hz el fni etnat uur l i j ki s ,maar bi j v oor beel di sgephot os hopt .Al sweeenui t s pr aak ov erons z el fdoendanv er gel i j k enweonsmetdez e onnat uur l i j kenonr eal i s t i s c hei deaal beel dendi edoor demedi awor dengepr es ent eer denal l emaalbewer k t z i j nmetphot os hop.Danv i ndenweons z el fper def i ni t i emi ndermooi .Eenl ev endmenshoemooi ook ,k anni etper f ec tz i j n.Wel ev enendusv er ander enwe.

Medi a Vol gensWoer t mans pel endemedi aeengr ot er ol s pel eni nhett ots t andk omenv anhets c hoonhei ds i deaal .Rec l amesi nt i j ds c hr i f t enenopt vmak en s t er kgebr ui kv angemani pul eer debeel denenpr ober enonst el at engel ov endatal swemaardi ebepaal de c r èmez oudenk openweerookz oui tz oudenk unnen z i en.Omdatwez ov eelur ent el ev i s i ek i j k enenop i nt er nets ur f enz i enweongel of el i j kv eelv andi e beel denperdag.Doordek oppel i ngv aneenbepaal d pr oduc taans c hoonhei dwor dendehel edagv oor gel ogendatal swedej ui s t epr oduc t enk openwegel uk k i g engel i ef dz ul l enwor den.Maarwewor denhoogui t ev ent j esbl i jv aneenni euwpr oduc tmaark unnen daarnooi tgel uk k i gv anwor den.Vr ouwendi eont ev r edenz i j nov erhunui t er l i j kz i j ndanookv aak v r ouwen di ev eelgl os s y ' senbeaut y bl adenl ez en.Bi jmannen wor dthetz el f beel dmeerbepaal ddoors t at usende maat s c happel i j k epos i t i edi ez i ji nnemen.

I dent i t ei t Gr ot ek ader sal sr el i gi eeni deol ogi ehebbenv ol gens Woer t manhunf unc t i ev er l or enal sant woor dop v r agenal s" wi ebeni k ?"Daar doori shetui t er l i j k

s t eedsbel angr i j k ergewor denbi jdev or mgev i ngv an dei dent i t ei t .Det r agi ekv andek oppel i ngv anui t er l i j k aani dent i t ei ti sdathetz o' nenor mf r agi el ei dent i t ei t i s .Di tk omtomdathetui t er l i j kaanv er ander i ngonder hev i gi s .I edermensmoetl er enl ev enmetv er ander i ngenv er l i es .Ser i ël emonogami e,datwi lz eggendat wei ndel oopv anonsl ev enmeer der er el at i es hebben,s peel tookeenr olbi jdewensom aanhet s c hoonhei ds i deaalt ewi l l env ol doenv ol gensWoer t man.J ui s tal sj eel k aarni etk ent ,s peel tui t er l i j keen gr ot er ol .Di tomdatdek ansbes t aatdatweop ouder el eef t i j dopni euwder el at i emar k topgaanom eenni euwepar t nert ev i nden.Mannenopl eef t i j d hebbenbi j v oor beel deenv oor k eurv oorj onger e v r ouwenomdatz eal ss t at us s y mbooldi enen.Tegenwoor di ghoorj eooks t eedsdet er m“ Cougar ”v al l en: Dangaathetom eenouder ev r ouwdi ev ooreen j onger emangaatmaarv ol gensWoer t man l i j k tdat beel di ndedagel i j k s er eal i t ei tnogni etz ov eelv oort e k omen.

“ Wewor denhoogui t ev ent j esbl i jv an eenni euw pr oduc t maarwek unnen daarnooi tgel uk k i g v anwor den” .

Woer t man:Dek oppel i ngt us s enui t er l i j keni dent i t ei t i sv oorv r ouwenaleeneeuwenl anget r adi t i edatdi ep i si ngebedi nhetv r ouwz i j n.Totaandej ar enz es t i g v andev or i geeeuwwar env eelv r ouwenal l een ec ht genot eenmoeder .Vanafdegeboor t es t ondal v as twatdeui t ei ndel i j k ebes t emmi ngv aneenj ong mei s j ewas ,namel i j kal sec ht genot eenmoeder .Het ui t er l i j kwasv oorv r ouweni ndez et i j dv oor aleen l ok mi ddelom eenmanaandehaakt es l aanendi t i deei snogs t eedsgangbaar .I eder ev r ouwk entwel deer v ar i ngdatz i jv oor alophaarui t er l i j kwor dt Ps y c hol ogi e| 3

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Sc hoonhei ddoordej ar enheen

beoor deel d.Di tz i j nt aai emec hani s mendi eni et z omaarv er ander en.Vol gensWoer t manmoet enwe Al shonder dj aargel edenwar env r ouwenni et l er enons z el ft ewaar der env oorander eei gens c happen t ev r edenmethunl i c haams beel dengebr ui kt enz i j dandeui t er l i j k e,dank unnenweaandef ui kv ande al l er l eihul pmi ddel enom aanheti deal el i c haams s c hoonhei ds my t heont s nappen.Deei gens c happen beel dt ekunnenv ol doen.El ket i j dkendez i j n di eweaanons z el fmoet engaanwaar der en?Een ei gens c hoonhei ds i deaalwatv r ouwenmetv eel l i ef dev olengoedmensz i j nv oorons z el fenander en moei t ewi l denas t r ev en.Wi emooiwi lz i j nmoet z oui keenf ant as t i s c hei nv ul l i ngv i nden.Hi erz oude pi j nl i j denwasdanookl et t er l i j kv ant oepas s i ng. medi av ol genshaarookmeerdenadr ukopk unnen Hi er onderwor dtdemodeenhetl i c haams i deaal l eggenmaardatz i etWoer t manni ets nelgebeur en. pert i j ds per i odeaf gebeel d.

Tots l otv r agenwehaarnogofmooi emens en ov er h e t a l g e m e e n g e l u k k i g e r z i j n ?

Wo e r t m a n : “ Wa n n e erj e Begi n1900:Et al agepopYv et t emethaarr onde hel eaant r ek k el i j k emens enmetmi nderaant r ek k el i j k e boez em,s l ank et ai l l eeneenex t r eem naarv or en engaatv er gel i j k endanwor dtdatwelbeweer d, gek ant el dbek k env or mdeheti deaal beel dv oorv eel mens m a a r h e t m e r e n d e e l v a n d e m e n s e n b e w e e g t z i c h q ua wel ges t el dev r ouwen.Omdathetf i guurv anYv et t e s c hoonhei ddaart us s eni n.Daar naas tv oel tj ej ev oor al haas tni etz onderhul pmi ddel ent eber ei k enwas m o o i a l s j e g e l u k k i g b e n t ! < < < dr oegenv eelv r ouweneenk or s etmetmet al en s t angendi ez emoes thel pendi tbegeer def i guurt e k r i j gen.Onderhetk or s etwer denex t r ahul ps t uk k en aangebr ac htom deboez em t ek unnenopv ul l en.

Hi er doorwashetademhal enni etgemak k el i j ken k ondenv eelv r ouwenf l auwv al l en.Erwasz el f seen gr ot er ek ansopTBComdaterz ov eeldr ukopde l ongens t ond.I ndej ar en40waserdoordet weede wer el door l ogv eelar moedewaar doorv r ouwenook bui t enhui sgi ngenwer k en.Zedr oegenhi er door meerpr ak t i s c hek l edi ng.Tot dati n1 947Chr i s t i an Di ormeteenni euwet r endk wam waar bi jv r ouwen v oor aleenwes pent ai l l emoes t enhebben.Di twer d ookweldenewl ookgenoemd.I ndej ar en50k wam hi erv er ander i ngi nt oenMar i l y nMonr oemethaar v r ouwel i j k ev or menheti deaal beel dwer d.Methaar maat42enwel gev or mdebor s t enenbi l l enwasz e eenenor ms t i j l i c oonv oorv eelv r ouwen.I ndej ar en 60k wam hi erpl ot s el i ngv er ander i ngi nt oenTwi ggy , eenbr i t ss uper model ,i ndeVoguedoor br ak .Zewas k l ei nenmagerenhadi nt egens t el l i ngt otde eer der er ol model l enz eers mal l eheupenenk l ei ne bor s t en.Hetf i guurv anTwi ggywer deenwar ehy pe.

I ndej ar en70wer dhetl anges l ank el i c haams beel d nogs t eedsgeï deal i s eer d.Veelv r ouwenont wi k k el denhi er dooreet pr obl emat i ekwater t oel ei ddedat eri ndez et i j dooks t eedsmeeraandac htv oor eet s t oor ni s s enk wam.I ndej ar en80l agernog al t i j deengr ot enadr ukopui t er l i j k es c hoonhei d.

I eder eenwi l deeenwel gev or mdl i c haam enf i t nes s wer deenni euwer age.Tegenwoor di gi shet s t r ak k e,gl addeens l ank el i c haam hetmees tgewi l d.

Eni npl aat sv aneenk or s etmak env eelv r ouwennu gebr ui kv anpl as t i s c hec hi r ur gi eom huns c hoonhei ds i deal ennat es t r ev en.

“ J ev oel tj ev oor almooi al sj egel uk k i gbent ”

4| Ps y c hol ogi e

5| Ps y c hol ogi e

Fot o:Hi l dev anDi j k

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“Ik deed maar wat, want ik kon helemaal niet dansen”.

B

DoorCl audi aBe e ne nMar i j keEl z i nga

Ber t usv andenHengelont moet t ez i j nv r ouw Mi env andenHengelopdedans v l oer .Mi en wi s tmet eendathetgoedz atmetBer t uswant hi jwasi nhaark enni s s enk r i ngaleenbek ende.Mi ensmoederhadal l eennogwelwat bedenk i ngenomdatz eer v anov er t ui gdwas dateenmanbi jdemar i nei nel ks t adj eeen anders c hat j ez ouhebben.I nmi ddel sz i j n Ber t usenMi enal54j aarget r ouwden hebbenz et week i nder en.Voor“ DeLi j f s t i j l ” s pr ek enwehenov erhunj eugdher i nner i ngen, hunl i ef dev oorel k aarenhunoudedag.

Naam:

Ber t usv andenHengel Leef t i j d: 78 Geboor t epl aat s : Col ms c hat e Woonpl aat s : Dev ent er Rel at i e: 57j aar ,54j aarget r ouwd metMi env andenHengel Aant alki nder en: 2 Voor mal i gber oep:i ndi ens tv andeMar i ne

6| L ev ens por t r et

Ouderlijk gezin I kbengebor enop27f ebr uar i1 935t eCol ms c hat e.

Hi erbeni kni etopgegr oei d,wantnaeent r agi s c h ongev al ,waar bi jéénv anmi j nbr oer sk wam t eov er l i j den,bes l ootmi j nmoedermethetgez i nt ev er hui z en naarDev ent er .Toeni kv i j fj aarwasbegonde TweedeWer el door l og.I nmi j nj eugds t onddanook metnamedeoor l ogc ent r aal .Mi j nv aderz atbi jhet v er z etendaar doorl i ephethel egez i ngev aar .I kk an medemar c her endeDui t s er si ndes t r aatnogmaaral t egoedher i nner en.I khoopdatni emanddatmeer hoef tmeet emak en,wantz oi et sv er geetj enooi t meer .Thui swer derei genl i j knooi tov erdeoor l og ges pr ok en.I kpr aatert egenwoor di gwels t eedsmeer ov ermetmi j nv r ouw,danhal enwes amenher i nner i ngenop.Maarheteenpl ek j egev en,datz alonsni et meerl uk k en.

Armoede Nadeoor l ogwashetni etgemak k el i j kom hetl ev en weeropt epak k en.Erheer s t enogv eelar moede.I k wasnogmaareenk i ndenhadv r i j welgeens peel goed.I nonz et i j dhaddenweKi ppenr i ngen,datz i j n di er i nget j esdi eom depot env andek i ppenheen gedr aai dwer den.Wehaddenz ei nal l er l ei v er s c hi l l endek l eur enenmaak t enz edanaanel k aarv as tal s eens oor tv ans l i nger .Demens env ant egenwoor di g v i ndi kwelmat er i al i s t i s c h,maari kgunhetz e al l emaalv anhar t e,al sz eermaarv oorwi l l en wer k en!I kk anmeweler ger enaandedr uk t eop s t r aat .Omdaterz ov eelaut o’ sr i j dendatdek i nder en v annuni etmeerf at s oenl i j kops t r aatk unnens pel en.

Ookgaanmi j nv r ouweni kl i ev erni etmeernaarv er -

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“Mensen in onze omgeving beschouwden ons echt als een eenheid. Als we een keer niet samen waren ontbrak er iets”. j aar dagen.Al l ej ongemens enhoudenz i c hv oor t dur endbez i gmethunmobi el et el ef oonwati konbel eef dv i ndt .Ookv ol genwedeges pr ek k enni etmeer .

Uiterlijk Demens enz i j nt egenwoor di gv eelmeerbez i gmet hunui t er l i j kdant oeni knogj ongwas .I ndeoor l og wasj ebl i jal sj eüber hauptk l er enaanhad.We ont moet t enel k aar57j aargel edennaaf l oopv aneen t oneel s t uk .I kwasgewoonaanhetdans en-i kdeed ei genl i j kmaaral s of ,wanti kk onhel emaalni et dans en.I kv r oegaanMi en:‘ Magi kj emi s s c hi ennaar hui sbr engen’ ?Nou,endatv ondz egoed.Ei genl i j k wasi kdes t i j dsni etopz oeknaareenr el at i e,i kwi l de l i ev erv r i jz i j n.Maarwatk omt ,datk omt .Mev r ouw v andenHengel :Mi j nmoederwashetereer s tni et meeeensdati kmetBer t ust hui sk wam,omdathi jbi j demar i nez at .‘ I ni eders t adj eeenanders c hat j e, ’ z ei z e.Toc hwi s ti kv anafheteer s t emomentdathet goedz at .Si nds di enz i j nBer t useni konaf s c hei del i j k endoenweal l ess amen.Mens eni nonz eomgev i ng bes c houwdenonsec htal seeneenhei d.Al sweeen k eerni ets amenwar enont br akeri et s .

k an.Ooki kbenni etmeergoedt erbeen.Wez i j n al t i j daf hank el i j kv anander enendati sv aaker g l as t i g.Mi j nv r ouwwoontopdev er pl eegaf del i ngv an hett ehui s .Zeheef teenbes c hadi gdeonder r ug:een s t enos e.Dathoudti ndathetwer v el k anaali sv er nauwd,watmaak tdatz enuv er l amdi sv anafhaarbor s t naarbeneden.Vr oegerz eimi j nv r ouwweleens t egenmi j :‘ Opmi j noudedagz ali kmeni ets nel v er v el en,dank ani kmooibor dur enenl ez en’ .Hel aas k anz enuni k smeermethaarar menenhanden waar doorz ehaart weehobby ’ sni etmeerk anui t oef enen.Di tmaak thaarongel uk k i gwantz emoetnu ov er albi jgehol penwor den.I ks l abi j v oor beel dhaar bl adz i j denom ofl aathaarf ot oboek enz i env an v r oeger ,maarv oormi j z el fgaatdatookni etmeer gemak k el i j k .I kv i ndhetheeler gom haarz ot ez i en.

I kl i j dermeeronderdandatz i jdatdoet ,datmagj e bes twet en.Maarj a,wemoet enhetermaarmee doen.Al sj eouderwor dtk r i j gj enoueenmaalpr obl emen.Dehul pmi ddel env ant egenwoor di gz i j nhandi g, maarheti sj ammerdatweers t eedsv ak ergebr ui k v anmoet enmak en!

Oude dag Meneerv andenHengel :I nmi ddel sz i j nwe54j aar get r ouwdennogs t eedsgel uk k i gmetel k aar .We haddenonz eoudedagwelwatander sv oor ges t el d.

Mi j nv r ouwheef teens l ec ht ej eugdgehadmeteen v aderdi eal c ohol i s twas .I kz eial t i j dt egenhaar :‘ We gaaner v oorz or gendatweweleenmooi eoudedag hebben,wantdatv er di enj e’ !Hel aasheef tdatander s ui t gepak tnuz ei neenr ol s t oelz i tenni k smeerz el f

mw.v andenHengel

L ev ens por t r et | 7

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Niet klagen Ondank sonz el i c hamel i j k ebeper k i ngenmogenwe ni etk l agen.Mev r ouwv andenHengel :Hetet eni s hi ergoedenal l esi sl ek k erv er s .Meneerv anden Hengel :Ookz i j nwebl i jdatweel k aarmeer der e mal enperdagk unnenopz oek en,ondank sdatwe apar twonen.Wek l et s enal t i j dwats amen,hal en her i nner i ngenopofk i j k ennaareens er i eov erde di er ent ui nopDui t s et el ev i s i ez ender s .Soms f ant as er enwes amendatwenaarbui t engaan.

Dangaanwebi j v oor beel ddeboods c happendoen ener gensgez el l i geengebak j ehal en.I khoopnog welopeenwonder t j enamel i j kal smi j nv r ouwweer haarhandenk angebr ui k en.Vooronsz ouhet namel i j kheelv eelgel ukopl ev er enal sz eweerk an geni et env anhaarhobby ’ s .

“Pluk de dag en geniet ervan, want het is zo voorbij”.

Ter wi j lhetei ndev anhetges pr eknader twor dt mev r ouwv andenHengelopgehaal ddoort wee v er pl eegs t er senmeegenomennaarhaarei gen k amer .Meneerv andenHengels meer tv oor z i c hz el fonder t us s enwatbot er hammenen s pr eek tafom haarom hal f8weert ebez oek en.Ter wi j lweaf s c hei dnemenv er t r ouwt meneerv andenHengelonsnogt oedathet maargoedi sdatj ev ant ev or enni etweethoe hetl ev engaatl open.Hi jdr uk tonsdanookop hethar tv oor alt egeni et env anhetl ev en.“ Pl uk dedagengeni eter v an.Maarweet :heti sz o v oor bi j ” .Langz aam l openwenaarbui t en,nog onderdei ndr ukv andi tbi j z onderv r i endel i j k e ec ht paardatj eheelgr aagdatwonderz ou wi l l ent oewens enwaarz ez oopwac ht en. <<<

8| L ev ens por t r et

dhr .enmw.v andenHengel

9| L ev ens por t r et

Fot o:Hi l dev anDi j k

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

De k u n s t v a nh e t o u d e r w o r d e n

F

Do o rMa r i j k eEl z i ng a

Fer dideGoedei saf ges t udeer di nde Ar bei ds -enOr gani s at i eps y c hol ogi eenheef t z i c ht i j densz i j ns t udi ePs y c hol ogi eges pec i al i s eer di nhetJ obDemands Res our c esmodel , waar bi jhi jonder z oc hthoej ebev l ogenhei d k untv er s t er k enonderwer k nemer sdi ei n s t r es s v ol l es i t uat i esf unc t i oner en.Hi ji shi er na eer s teent i j dwer k z aam gewees tal smanager opdeRi j k s uni v er s i t ei tGr oni ngen.Hi j i nt er es s eer dez i c hv oor ali nhetar bei ds pr oc esmaar mi s t ehetc l i ĂŤnt c ont ac twati nz i j nf unc t i eal s managereenonder ges c hi k t er ols peel de.Hi j i sz i c ht oengaans pec i al i s er enophet

1 0| Ps y c hol ogi e

gebi edv anouder enps y c hol ogi eenc oac hi ng.

Nui shi jwer k z aam al sdoc entopdeopl ei di ng Toegepas t ePs y c hol ogi eaandeSax i onHoges c hooli nDev ent er ,waarhi jl esgeef ti nonder ander el ev ens l oopps y c hol ogi een af s t udeer onder z oekbegel ei dtbi nnenhet t hemaouder en.Daar naas ti shi jz i j nei gen pr ak t i j kSamenWel z i j nges t ar t .MetSamen Wel z i j nr i c hthi jz i c hs pec i f i ekopouder e v ol was s enenenhunnaas t enendoethi j onder z oeknaardek wal i t ei tenduur z aamhei d v anhunl ev en.VoordeLi j f s t i j ls pr ek enwe hem ov erdeps y c hol ogi ev anv er ouder i ng.

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

â&#x20AC;&#x153; We z i e no u d e r e nn o gt e v a a k a l s e e ns t e r e o t y p e , t e r w i j l j e b i j o u d e r e nj u i s t z o v e e l i n d i v i d u e l e v e r s c h i l l e nk u n t z i e n â&#x20AC;? .

Deouder ev ol was s eneal si ndi v i du I kv i ndhetdoodz ondedatweouder ennogal t i j dt e wei ni gal si ndi v i duenz i en.Wedenk enbi jouder en nogt ev aakaaneenbepaal des t er eot y pegr oep t er wi j lj ej ui s tbi jouder enz ov eeli ndi v i duel ev er s c hi l l enk untz i en.I ndet i j dv anJ eanPi aget( 1 8961 980)wer dermetbet r ek k i ngt otdemens el i j k e ont wi k k el i ngal l eengek ek ennaark i nder enenj onge v ol was s enen.Pi agetgi ngerv anui tdatdemens el i j k e ont wi k k el i ngz i c hbeper k t et otdi el eef t i j ds gr oep.Was j ev ol was s en:ei ndeont wi k k el i ng.Maari nt egens t el l i ngt otdek l as s i ek eont wi k k el i ngs ps y c hol ogi e,waar i n mendac htdatdeont wi k k el i ngv anv ol was s enen ui t ei ndel i j ks t optofz el f sdegener eer t( i nk wal i t ei t t er ugl open,r ed. )i sernuj ui s tv eelbewi j sdatouder enz i c hnogv eell angeri npos i t i ev ez i ndoor ont wi k k el en.Heti sheelbel angr i j kom aandez eont wi k k el i ng v ol doendeaandac htt ebes t eden.Gel uk k i gk omter nuooki ndeps y c hol ogi es t eedsmeeraandac htv oor .

SamenWel z i j nv oorOuder en Gemi ddel dgez i enz i j nouder ent ev r edenermethun l ev endanj onger en.Ouder enl openal l eenwelv ak er aant egens i t uat i esdi eopk or t et er mi j ns t r es sen s panni ngk unnenv er oor z ak en.Voordez es i t uat i esi s hetv anbel angom ps y c hol ogi s c hes t eunt ek unnen bi eden.Veelps y c hol ogi s c hemodel l ent onenaandat hetbel angr i j ki sdatj emetv ol doeni ngt er ugk an k i j k enopeenbepaal del ev ens f as e.Er i kEr i k s on ( 1 9021 994)s t el debi j v oor beel di nz i j nt heor i edatj e pasdoork angaannaareenv ol gendel ev ens f as eal s j eeeneer der el ev ens f as enaart ev r edenhei dhebt af ges l ot en.Enac c ept at i ev aneenl ev ens f as ei ser g moei l i j kal sj enoger genst el eur ges t el dov erbent .

Ouder enz i j nov erhetal gemeenookmeerbez i gmet r ef l ec t i eent er ugk i j k ennaarhunl ev en.Al sj edan di ngent egenk omtwaarj et el eur ges t el dov erbentdan k anhetmoei l i j kz i j nom ber us t i ngt ev i ndenent en v ol s t et egeni et env anhetl ev en.

Naas t en Naar mat eweouderwor denk omenwei nv er s c hi l l endel ev ens f as ent er ec ht .Erz i j nv er s c hi l l endes t r es s or en( br onnenv ans t r es s ,r ed. )t enoemendi enaar mat ei emandi nl eef t i j dv or der tv ak erz ul l en v oor k omen,z oal shetv er l i esv aneenl ev ens par t ner , t oenemendegez ondhei ds k l ac ht en,af nemendemobi Ps y c hol ogi e| 1 1

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w l i t ei tofhetv er l i ez env aneenpr oduc t i ev edagbes t edi ngz oal swer k .Demani erwaar opi emandz i c h t egendez es t r es s f ac t or enwapentv er s c hi l tper i ndi v i duenheef tt emak enmethoewez el ft egen degebeur t eni s s enaank i j k enenhoeweer mee omgaan.Bi nnendeps y c hol ogi es t aathoewe omgaanmetmoei l i j k egebeur t eni s s enookwel bek endal seenc opi ngs t i j l .Zoi seenbel angr i j k e c opi ngs t i j lbi j v oor beel dhetz oek env ans oc i al e s t eun.Maarj ek untj ev oor s t el l endathetni etal t i j d gemak k el i j kofdi r ec tmogel i j ki som s t eunv an di er bar enofnaas t ent ev r agenwanneerj et egen moei l i j k es i t uat i esaanl oopt .Somss t aati emandt e di c ht bi jenwi lj edeper s oonwaar v anj ehoudtni et metj epr obl emenbel as t en.Toc hgebeur thetv aak datnaas t env anouder enbel as twor denmetz or gt ak en,z owelopf y s i ekal sopemot i oneelv l ak .

Laat s ts pr aki keenv r ouwdi ealmeerdan20j aar dedagel i j k s ez or gv oorhaarv aderdr aagt .Si nds haarmoederov er l edeni sgaatz edagel i j k sv ooren nahaarwer kl angshaarv aderom hem t ehel pen enemot i oneelt es t eunen.Hetv al thaarz waar omdathi jhaarv er ant woor del i j khoudtv oor bes l i s s i ngendi ez i jv oorz i j nei genbes t wi lheef t genomen.Zoheef tz edoorz i j naf nemendez i c ht moet enbes l ui t enz i j nr i j bewi j saft el at ennemen.

Zewor dtdaar doorgepl aagddoors c hul dgev oel ens .

I ndez es i t uat i ez ul l eneral t i j dmeerf ac t or eneen r ols pel en.Ni etal l eendeaf nemendeonaf hank el i j k hei dv anhaarv ader ,i et swaarhi jnogv eelv anz i j n i dent i t ei tui t haal de,maarookr ol pat r onens pel en hi ereenc r uc i al er ol .Dedoc ht ergaatdeouder r ol v er v ul l en,i et swatni etz onders l agofs t ooti nv ul l i ng k r i j gt .Begr i j pel i j kdatz i jdaarni etal l eenui t k wam enhett oontaanhoebel angr i j kheti sdaterook aandac htv oordenaas t env anouder eni s .Di ti s ov er i gensmaaréénv oor beel d.Ookdepar t ner l ooptr i s i c oom onderdr ukt ek omens t aandoor v er z waar dez or gt ak en,denkmaaraandepar t ner v aneendement er endeouder e.Zoz i j ner honder denv oor beel dent enoemen.

“ He t z o e k e nv a ns o c i a l e s t e u ni s e e nb e l a n g r i j k e ma n i e r o mj e t e w a p e n e nt e g e ns t r e s s f a c t o r e n ” .

1 2 | Ps y c hol ogi e

Hond Omdatdes oc i al enet wer k env anouder eni ndel oop derj ar env aakal l eenmaark l ei nerwor denz alde bes c hi k baar hei dv anr el at i esdi ei ndebas al es oc i al e behoef t env oor z i enookaf nemen.Hetc ont ac tmeteen gez el s c haps di eri seenmogel i j k e‘ al t er nat i ev e’ s t eunbr on.Ui tonder z oekbl i j k tc ont ac tmeteen gez el s c haps di erl egi opos i t i ev eef f ec t ent ehebbenop ouder en,z oal seenl agerr i s i c oophar t pr obl emat i ek , v er mi nder dmedi c i j ngebr ui k ,l ager ez or gbehoef t ebi j dement i eeneenal gemeenhoger eer v ar enk wal i t ei t v anl ev en.Hel aashebbenouder env aakni etmeerde mogel i j k hedenom z el feenhui s di ert ehouden.Onz e Wel s hCor giPembr ok edi e( s oms )l ui s t er tnaarde naam Cooperi sdaar om r egel mat i gaanwez i gt i j dens onz ec oac hi ngenps y c hol ogi s c heges pr ek k en.Op dez emani erz or genweer v oordatc l i ënt enz i c h met eenophungemakv oel enenc r eër enweeenk l ei n s t uk j eex t r agel uki nhunl ev en.Nat uur l i j kz alni et i eder eouder ev ol was s enehi er v ooropens t aanmaar demogel i j k hei di serwel .Zowandeli kookgr aag s amenmeteenc l i ëntt i j denseenges pr ek .Har en heef tpr ac ht i gepar k enenv eelgr oendusmetmi j n pr ak t i j kz i ti khi ergoed.Ookalk om i kt egenwoor di g ookgr aagbi jc l i ënt ent hui s .Dati si ns ommi ge s i t uat i esnetev enwatgemak k el i j k er .Hetl i ef s t eneem i kCooperdanookmee,di ez i tdannaas tmeopde bi j r i j der s t oel .<<< www. s amenwel z i j n. nl

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

I kbe nhe l e ma a lni e tOUD! I nt e r v i e wme tMa r y keTi e l e ma no v e rhoede ma a t s c ha ppi jv e r oude r i ngont ke nt DoorRe né eWe l l i ng Oudwor denwi l l enweal l emaal ,maar ni emandwi loudwor dengev onden.Naar mat e wi j ouderwor deni sdec onf r ont at i emetv er ouder i ngi ndez i nv anac ht er ui t gangenaf t ak el i ngs t eedsdui del i j k er ,maari ndehui di ge maat s c happi ji sdeeeuwi gej eugdnogal t i j d héti deaal beel d.Wi js pr ek enhi er ov ermet Mar y k eTi el eman,s c hr i j f s t erv anonder ander edeboek en‘ Lev ens f as en’ en‘ Ont wi k k el i ngs ger ont ol ogi e’ endoc ent eont wi k k el i ngs ps y c hol ogi eenor t hopedagogi ekaanSax i on Hoges c hol eni nDev ent er .

Eer bi ed Vol gensTi el emanwor dendoordehui di gemaat s c happi j ,i nv er gel i j k i ngmetv r oeger ,v er ouder i ngenhet ouderwor dennogt ev eelont k end.J ongi st egenwoor di gdenor m enal souder ewi j kj edaarnut es nel v anaf .“ Eenaant aldec enni agel edenwer dermi nder v anouder emens env er wac ht ” .Het‘ eer bi edv oorj e gr i j z ehar en’ waseeni t em.Wanneerj egr i j swer d dwongdi tr es pec taf .Di tbenadr uk tdatouder dom er g t i j d-enc ul t uur af hank el i j ki s .

Sommi gemens env anr ondde1 00j aarz i j nv oor onz emaat s t av enbehoor l i j koud,maark unnennog j ongv angees tz i j n:z edenk enmee,mak enz i c hdr uk om maat s c happel i j k edi ngenens t el l endoel en.Denk bi j v oor beel daandebev ol k i ngv anhetJ apans eei l and Ok i nawa.Dei nwoner sv andi tei l ands t aaner om bek endhetgez onds toudt ewor den.Zehebbengeen woor dv oorpens i oenengaangewoonl ek k erdoor metwer k en.Daar naas tbl i j v enz ev oor t dur enddoel en s t el l enendoenz eaanmedi t at i eom f y s i ekbez i gt e bl i j v en.

Jongal si deaal I ndez et i j dwor dterdoordeWes t er s emaat s c happi j v aaknegat i eft egenhetv er ouder i ngs pr oc es aangek ek en.I nder ec l amez i j nde‘ Beni dor m Bas t ar ds ’ mi s s c hi eneenl euk eui t z onder i ng,maar al seenpr oduc ti nder ec l ameaangepr ez enwor dti s hetv aakeenj ongev r ouwdi ei ndebl oeiv anhaar l ev eni s .Ookali shetv ooreenant i r i mpel c r ème,z e z ul l env oordez er ec l amegeent ac ht i geri nbeel d br engen.Conf r ont at i emetv er ouder i ng,i ndez i nv an ac ht er ui t gangenaf t ak el i ng,wor dti neenbepaal de l ev ens f as edanookt el k ensdui del i j k er .Maardani s hetdev r aag:watdoej eermee!Ouderwor den heef tdusec hteenwi s s el wer k i ngophetz el f beel d.

Al smens enec ht‘ oma’ t egenj egaanz eggendan bet ek entdati nonz ehui di gemaat s c happi jdatj e af gedaanbent .Heti deev an‘ di emoet enwemaari n eenhoek j ez et t en’ ,watnat uur l i j khetr i s i c ov aneen negat i efz el f beel dopl ev er t .Daarwi lj eal souder e ni etaanv ol doen” .Maari kdenkdatheti deedat j ongal l eenmaari deaali sweleenbeet j eopz i j n r et ouri sdoorder ec ent emaat s c happel i j k eont wi k k el i ngendi egaandez i j n.

Per manent j e J edr ukmak enom j eui t er l i j ki sni eti et swatnaar mat ej eouderwor dtmeerv oor k omt ,di tz i tgewoon i ndemens .Erz i j nnamel i j kookgenoegpuber sdi e z i c hz el fv er s c hr i k k el i j kv i nden.Ouder env er t el l en danookv aakdatz eernumi s s c hi enwelmi nder mooiui t z i en,maardatz ez i c hj ui s tnuz ov eelbet er v oel endatt oenz epuberwar en.Der oldi ehet ui t er l i j ks peel tbi jv er ouder i ngheef tv ooreengr oot deeldanookmetdemaat s c happi jt emak en.Bi j v r ouwens t el l enwev eelmeerei s enaanhetui t er l i j k enl i gternogal t i j ddenadr ukophetj ongbl i j v en.

T e s s E v e r s

Ps y c hol ogi e| 1 3

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w dati snogni etz ogebr ui k el i j kal sbi jv r ouwen.

Eeuwi gej eugd Heti sbel angr i j kom i edermensopz i j nei genk wal i t ei t ent ebeoor del en.Zok unj eeenj ongi emandbeoor del enopeenpr ac ht i gui t er l i j keneenouderi emand j ui s topeener v ar i ngs s c hat .El k el ev ens f as eheef tz i j n waar deenhi erz oudenweal smaat s c happi jmeer naarmogenk i j k en.Hetnas t r ev env andeeeuwi ge j eugddoetz or gtv ooreenont k enni ngv anhet nor mal ebi ol ogi s c hepr oc es .Di tdoeti et smethet z el f beel dv anouder en.

Vol gensTi el emani seenoud Chi neesgez egdedaneenmooi el es ,namel i j k : “ Wees ni etbangom l angz aam v oor ui tt egaan,maarwees bangom s t i lt es t aan” .

Ac c ept at i e Heti sbel angr i j kv oorouder enom ac c ept at i et e aanv aar denbi jhett oenemeni nl eef t i j d.“ Ac c ept at i e datj eaanbepaal dedi ngendi ej egr aagz ouwi l l en v er ander enni etmeerz ov eelk untdoen.Dati sbi jel k s t uk j ev er l i esev eneenr ouwpr oc es .Dez el f der ouw di ej ek unter v ar enwanneeri emandov er l i j dt ,al l een i ndi tgev ali serni emandov er l edenmaarf unc t i oneer t j ehar tbi j v oor beel dmi ndergoed.Datz i j nal l emaal di ngenwaarj eev env er l i esom hebt .Dev r aagi sdan al l een,watdoej eermee.J ebentnamel i j kz ooud al sj ej ev oel t ” !<<<

“ We e sni e tba ng om l a ng z a a m v oor ui tt eg a a n ma a rwe e sba ngom s t i lt es t a a n” .

1 4| Ps y c hol ogi e

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

A b s a r ema d e i t c h e n i nt h ek T e k s t : Ma r i j k eE l z i ng a|I nt e r v i e ws : Cl a udi aBe e ne nRe né eWe l l i ng

T e s sEv e r s

Hetwashal fok t obert oeni kbes l ootom deelt e nemenaandef l ex c up,débegi nner sweds t r i j dv oor body bui l der s .I ndi eper i odet r ai ndei kni etenati k al l eswati kt epak k enk r eeg.Daar naas tr ook t ei k ongev eer1 0s i gar et t enperdag.Omdati kmetmi j n gr ot emondi eder eenalopdehoogt ehadges t el ddat i kz oumeedoenmoes ti k ,om ni etv oors c hutt e s t aan,weldoor gaan.I kben4ev ande1 4deel nemer sgewor den.Deweeker nahadi knogeen weds t r i j dwaar bi ji kweer4ewer d.Opdatmoment r aak t ei kv er s l aaf daaneenni euwegez ondel ev ens s t i j lmaarnoger geraandek i c kv anhetpodi um.Het l euk s t eaanbody bui l di ngv i ndi kdanookdev oor t dur endei nt er es s edi ehetbi jander emens enopwek t .

I n t e r v i e ws me t v r o u we l i j k eb o d y b u i l d e r s T e s s E v e r s , B i a n c aS i e b e r i c h s e nNa t a s j av a n L i mb u r gS t i r u m.

F ot o’ s

Hetduur deev env oordathetr es ul t aatv anmi j n t r ai ni ngdui del i j kz i c ht baarwas .Dev er ander i ngv an j el i c haam gaatz ogel ei del i j kdatj ehetz el fni et opv al t .Doori eder eweekeenf ot ot emak enz agi k dui del i j kv er s c hi lendatwer k t eenor m mot i v er end!

Br oek enz at ent er ui m endats t r ak k et r ui t j ewati k ni etaandur f dek oni knuweeraanz ondermi j nbui k dehel edagi nt ehouden.Ondank sdati kmegoed v oel debes efi kdatec ht es c hoonhei dv anbi nnenz i t , z el f v er z ek er dhei deneenl ac hz i j nhetmooi s t ewat eenv r ouwk andr agen.Mi j ndoeli si nmi ddel sde Ar nol dsCl as s i c ,watéénv andegr oot s t eweds t r i j den bi nnendebody bui l di ngi s .I kt r ai ndaar om opdi t moment5k eerperweek ,wantmetdeel namev an i nt er nat i onal eat l et enl i gthetni v eaueenheels t uk hogerdani nNeder l and.Daar naas tdoei k2k eeri n deweekeenhal fuurc ar di oophoogt empo.Ti j dens mi j nk r ac ht t r ai ni ngpaki ki eder edageenander e s pi er gr oep.Opdonder dagr us ti kl ek k erui ten z ondaghoui kal t i j dv r i jv oormi j ngez i n.

T e s s E v e r s Gez ondhei d| 1 5

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w V e r pl i c ht epa t a t

Voedi ngi shetbel angr i j k s t e!“ Absar emadei nt he k i t c hen” .J ek anur enopdel oopbands t aan,maaral s j edaar naeenpakk oek j esopeetk r i j gj emeer c al or i eënbi nnendandatj ehebtv er br and.El k edag eenuur t j et r ai neni sv eelgemak k el i j k erdaneen gez ondengebal anc eer deet pat r oon.I kbegi nmi j n dagal t i j dmeteenwheys hak emethav er mout .Twee uurl at ereeti kt weer i j s t waf el smet50gr am r under r ook v l eesofk i pf i l et .De3maal t i j dendi edaar op v ol genbes t aanopdi tmomentui tv eelgr oene gr oent e,gec ombi neer dmetk i p,wi t v i s ,t ar t aarof bi ef s t ukendaar bi jeeti kr i j s tofpas t a.Voorhet s l apengaanneem i knogwatwal not enofamandel en.Tweek eeri ndeweekeeti kv er pl i c ht350gr am pat atmetbi ef s t uk .Demees t emens enz oudendi tal al sz ondi genz i enmaarwanneeri kgaz ondi genhaal i keenMc Fl ur r yWhi t e,dati sheteni gewati knog al t i j dmoei l i j kk anweer s t aan.

Ma nne nwe r e l d

Al sj eec htmeti j z er sgaatwer k ens t aj eal sv r ouw al l eent us s endemannen.I nhetbegi nv oel dehet v r eemd,maari kwi l del at enz i endati kgeent ut j e was .I nmi ddel ss t ai kal sv r ouwmetmi j ngel ak t e nagel sdez el f deoef eni ngent edoenal sdemannen, maardanmetmeergewi c ht .Ander ev r ouweni ndez e s por tz oui kwi l l enadv i s er enz i c hz el fni ett ev er gel i j k enmetander en,v er gel i j kj ez el fal l enmetj eoude z el f .

Bi a nc aS i e be r i c hs

I khebder t i enj aaraant ur nengedaanmetal sdoel om ui t ei ndel i j kmeet ek unnendoenmetdeOl y mpi s c heSpel en.Toeni kopmi j nv eer t i endeeenpees s c heur dei nmi j ns c houderv i eldez edr oom i ndui gen.

Naj ar ennagedac htt ehebbenov erwati knuwi l de gaandoenbeni kbegonnenmetwatf i t nes s .Netal s demees t ev r ouwent r ai ndei kmi j nbui k ,benenen bi l l en,wantges pi er derwor denv ondi kv er s c hr i k k el i j k .

Nav i erj aargi ngi kmi j nhel el i c haam past r ai nen.

Mi j nt oenmal i gec oac hwi s tmi jnaéénj aarz oent hous i as tt ek r i j gendati kmeegi ngdoenmetf i t nes s weds t r i j den.Toeni keenmaalmeek ondoenwasi kt e ges pi er denk wam i kmet eeni ndebody bui l di ng k l as s et er ec ht .Ver s c hr i k k el i j kv ondi khet ,want body bui l di ngv ondi kmaarni et s !I kbehaal dei néén j aart i j dal l et i t el si nNeder l anddi ei kk onhal en.I n het z el f dej aargi ngi kmeenaarhetEKom Neder l and t ev er t egenwoor di gen.Nadi enbeni ki nt er nat i onaal meebl i j v endr aai eni nhetNeder l andst eam.I kheb4 j aargeenweds t r i j dengedaan,maari napr i l201 2ben i kweerbegonnenmetweds t r i j den.Aans t aande1 1 ok t oberdoei knumeeaandeAr nol dCl as s i c si n Madr i d,dati séénv anmi j ndoel env oork omendj aar .

V oe di ng

Voedi ngi séénv andebel angr i j k s t edi ngeni ndez e s por t .Voedi ngbepaal tj ev or der i ngen,j eher s t elenj e gr oei .Terv oor ber ei di ngv aneenweds t r i j dgai kop di eet ,omdati kdanv etmoetv er l i ez en.I keetdan v oor alr i j s t ,k i p,c r ac k er s ,appel s t r oop,gr oent es ,f r ui t enmager ey oghur tenk war k .Daar naas tneem i kook ei wi t s hak es .Eénk eerperweekeeti kwaari kz i ni n heb,wi jnoemendateenj unk dag.I keetdanhetl i ef s t hambur ger senneem eenui t gebr ei dont bi j t .

“ He tg a a te r o md a tj i j j e g o e dv o e l ti nj el i j f e n Mannenwereld d a nma a k th e tn i e tu i t o f j eg e s p i e r db e n to f d a tj ewa tv o l l e rb e n t ” .

J emer k tdateri ndez es por tv eelv oor oor del enz i j n.

Heti sec hteenmannens por t .Maarerz i j nook mannendi et egenmi jopk i j k enenr es pec tv oormi j hebben.I khoorv aakdatander enz ov eels pi er enbi j eenv r ouwni etmooiv i nden.Bi jmi jv al thetgel uk k i g welmee,wanti kbengeenz waar gewi c ht .Maarhet maak tni etui tofj eges pi er dbentofdatj ewatv ol l er bent ,z ol angj i jj emaargoedengel uk k i gv oel t .

1 6| Gez ondhei d

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

Bi a n c aS i e b e r i c h s

“ Ge s p i e r d e r wo r d e nv o n di k v e r s c h r i k k e l i j k ” . z or gtbi jmi jv ooreenk i c kom noghar dert et r ai nen.I k hebi nmi ddel seenaant alpr i j z engewonnenenheb meek unnendoenmetdet op.Zowasi kdeel nemer aande' Ar nol dc l as s i c ’ i nCol umbus ,Ohi o( VS)wat wor dtgez i enal séénv andemees tl uc r at i ev eweds t r i j deni ndebody bui l di ngwaar meegr ot epr i j z enz i j nt e wi nnen,z oal seenHummerofeengr ootgel dbedr ag.

Li c ha a m

Mens enhebbeneenv r eemdi deev anbody bui l di ng, t er wi j ldemet hodesdoori eder eeni ndes por t s c hool gebr ui k twor den.Di tv i ndi kj ammerom t ez i en,want wi jv r ouwenz i j nf y s i eks t er k erdanwor dtgedac ht .Met k r ac ht t r ai ni ngl egi kj ui s tmeernadr ukopmi j nv r ouwel i j k ev or men.I kbenbl i jmetmi j nl i j f ,maari kbennog ni etwaari kwi lz i j n.I kwi lr ondev or menopdej ui s t e pl aat s eneneenmooiat l et i s c hl i j f .Wanneeri kwat meereetennoggeenweds t r i j dhebbeni kmeer s pi er mas s aaanhetopbouwen.Dandoei kgeen c ar di omeer ,maaral l eenk r ac ht t r ai ni ng.I nv oor ber ei di ngopeenweds t r i j dt r ai ni kwelz esdagenperweek om meerv ett ev er l i ez en.

Na t a s j av a nLi mbur gS t i r um

Eenj aarof7gel edenbeni knetz oal si eder een begonnenmett r ai neni ndes por t s c hool .I k pr obeer dedegr oeps k l as j esui t ,maark onhetni et bi j houdenv anwegemi jas t ma.I kbes l oott oenaan k r ac ht t r ai ni ngt egaandoen,ni etwet endewaari k ec htmeebez i gwas .I nhetbegi nhebj emet k r ac ht t r ai ni nghetmees t er es ul t aatdusdani shet mak k el i j kom gemot i v eer dt ebl i j v en.Naeent i j dj e hebi kdaar om eenc oac hgez oc htdi emek on begel ei den.Om meert eber ei k enbes l ooti kmeet e doenaandeeer s t e' bi k i ni 'body bui l di ngweds t r i j dendi eeri nNeder l andwer dengehouden.Dez e z i j nmetnameges c hi k tv oordeel nemer si nde l i c ht gewi c ht k l as s e.Hetdeel nemenaanweds t r i j den

V oe di ng

Voedi ngi snetz obel angr i j kal st r ai ni ng.I khoumenog aande' ol ds c hool 'met hodev an6t ot8k l ei nemaal t i j denperdagdi ei kdooreenc oac hl aats amens t el l en.

I kgel oofni eti nhetui t s l ui t env aneenv oedi ngs gr oep maareetheelaf wi s s el end.Ov erhetal gemeeneeti k dagel i j k sk i p,bi ef ,v i s ,gr oent en,hav er moutenr i j s tof aar dappel en.Bui t enhetweds t r i j ds ei z oenwi j ki khi er éénk eerperweekv anaf .Terv oor ber ei di ngv aneen weds t r i j deeti kmi nderc al or i eënent r ai ni kl angeren i nt ens i ev er .Heti ser gaf z i en,dusi nz o’ nper i odez i ti k ni etgr aagnaas tv r i endendi el ek k ereenpi z z aet en.

Al si kz ondi gdangai kv oormi j nf av or i et ef out eet en: eengoededi k k ehambur ger .Endanv andi eec ht e!En pi z z a' smetex t r at omat ens aus ,gei t enk aasenui en.

Heer l i j k !<<< Gez ondhei d| 1 7

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“ Me tk r a c h t t r a i n i n gl e gi k j u i s tme e r n a d r u ko pmi j n v r o u we l i j k e v o r me n . ”

Na t a s j av a nL i mb u r gS t i r u m 1 8| Gez ondhei d

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“ Di ë t e nh e e f tb i j mi j e e n t e g e n g e s t e l de f f e c tg e h a d ” DoorMar i j k eE l z i nga Eeneet s t oor ni sl ev er tv aakonbegr i pop.

Di tonbegr i pk aneri ndi r ec tv oorz or gen datc l i ënt enz el fmoei l i j k erhunei gen eet s t oor ni sk unnenac c ept er en.J ui s tdoor s t eunenbegr i pv i ndti emanddi egebuk t gaatondereeneet s t oor ni sder ui mt eom hetpr obl eem t eac c ept er enent ev er wer k en.Wi jpr at enhi er ov ermetCl audi a,een 21 j ar i ges t udent e,di egr aagi ndeLi j f s t i j l wi lv er t el l enov erhaarer v ar i ngenmeteen eet s t oor ni s .Al si kCl audi av r aagwatz e methaarv er haalhooptt eber ei k en ant woor dtz er es ol uut :“ i kwi lhetbegr i j pel i j kmak env oormens en” .Eer derhebben wealbes pr ok enhoel as t i ghetk anz i j nom aanander emens endui del i j kt emak endat eeneet pr obl eem ec hteenz i ek t ei s .De boods c hapv anCl audi ai sdanookv oor al dateeneet s t oor ni sni etom hetet enz el f gaat ,maarom der edenwaar om j eeet .

Hebj edatv aakaanander emens enmoet enui t l eggen? “ J abes twelv eel .Mi j nmoederv i ndthetbi j v oor beel d l as t i genbegr i j ptmi j neet pr obl eem ni etz ogoed.Ook v oormi j nv r i endi shetni etgemak k el i j k ” .Cl audi a’ s ouder sz i j nges c hei den.Nades c hei di ngheef thaar moedert i enj aarl angeenander er el at i egehad.

Cl audi av er t el tdatz ei ndi eper i odewant r ouwendi s gewor dennaarander enendatz edaar doors oms par anoï dek anz i j n.“ Al si kev enni k sv anmi j nv r i end hoorwor di kals nelboosofonger us t .Doorhet v ol genv ant her api ehebi knuk unnenl er endatdi t k omtdoorwati ki nmi j nv er l edenhebmeegemaak t ” .

Hoewashetv oorj out oenj emoederui t ei ndel i j k der el at i ev er br ak? “ I kwaserer gbl i jmeeookalheef thaarex v r i endmi j ookv ooreengr ootgedeel t eopgev oed.Maarj ewi s t bi jhem nooi twaarj eaant oewas .Hi jk onz omaar k waadwor deneni kwasdanookv oor t dur endopmi j n hoede.Omdatmi j nmoederz el fv oorheti nk omen moes tz or genz i j nwev er hui s d.Mi j nmoedermoes t opeensv eelwer k eneni kwasdanv aakal l eent hui s ” .

Ps y c hol ogi e| 1 9

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w I sj ouweet pr obl eem t ent i j dev anj ej eugdont s t aan ofpasnadatj emoederder el at i ebeëi ndi gde?

“ Mi j nmoederi sookal t i j ddi kgewees teni sookal t i j d bez i ggewees tmetl i j nen.Totmi j nt waal f deheef tmi j n moedermi j neet gedr agbi nnendeper k engehouden.

Mi j nmoederbes l i s t enamel i j kwati kwelenni et moc htet en.Zoal sj i jaleer derv er t el deov erder ol v anopv oedi ngmer k t ei kookdatmi j nmoederv eel metmi j nf i guurbez i gwas .Zewoubi j v oor beel dni et dati ki nbi k i nigi ngl openomdatz emi jt edi kv ond.I k wast oenk l ei ndusi kl et t eernogni etheelv eelop, maari kdenkdatdaardegr onds l agheef tgel egen.

Veeldi ngenhebi kookwegges t optv oormi j ngev oel .

Maars omsal si kdouc hek omeneri neensweer di ngenv anv r oegernaarbov en”.

Maarj epi kt ehetnat uur l i j kwelopomdatde aandac hteropl ag?

“ J a!Toenmi j nmoeder sr el at i eov erwasmer k t ei k dati kv onddatz ev eelmetz i c hz el fbez i gwas .Ze k onmi jt oenni etdeaandac htgev endi ei kopdat momentnodi ghad.Zemoes tt oenweder om v oorhet i nk omenz or genduswer k t ez ev eelendaar doorz at i kv ak eral l eent hui s ” .

Nam j eeet s t oor ni seent oel oopi ndeper i odet oen j ev eelal l eent hui swas ?

“ Toeni sheti nder daader gergewor denenwer det en ec htmi j nv r i endj e.I kbeni emanddi ev eel c ompl i ment j esnodi gheef tenbev es t i gi ng.Datwasernuni et .

Mi j nmoederi sz el fookni etz oopgev oed,maari k k r eegdaar om z el fwels t er khetgev oeldatmi j n moederni etv anmehi el d.Datdeedz enat uur l i j kwel , maaromdatz eni k sz eibl eefdatgev oelec htbi jmi j hangen” .

Heef tdater v oorgez or gddatj eookmeeropet en gi ngr i c ht en?

“ J ai kwer ddaar doorwelobs es s i ev ermetet en.I k hebnooi tec hteet bui engehadwaar bi ji khel ez ak k en c hi psoft aar tnaarbi nnenwer k t e,maarhadwelec ht eenv oor t dur endeobs es s i emetongez ondet en.Zo wasi kbi j v oor beel dheelv eelbez i gmetc hi ps .I k bes l ootdandehel f tv andez akc hi psopt eet en, z odatmi j nmoederni etk onz i endati kv andec hi ps ges noepthad” .

2 0| Ps y c hol ogi e

Konj ehetopeengegev enmomentookec ht aanv oel enwanneerj ei ndev er l ei di ngz oukomen?

“ Nee,i kwi s tweldati kni etgel uk k i gwas ,maari k wi s tni etdati kdaar doormeergi nget en.I kbl eef s t eedsmaarl i j nen,mets uc c es ,maardank wam i k v er v ol genst oc hweeraan.Hetwasv oormi jec hteen gewoont egewor denenont s t ondv oor alal si kmet bepaal deemot i esz at .Toeni kmeopeenz ek er moment ,opmi j nz es t i ende,heeler gdownv oel de v er er ger dehetal l emaal .I kv oel demeni etgel uk k i g enont dek t ei ndi eper i odeooknogdati kbi s ek s ueel ben.Hetwasdusec hteens amenl oopv anoms t andi ghedendi eer v oorz or gdedati ks t eedsmeergi ng et enenaank wam.I khebooknogéénj aari nhet bui t enl andgez et enwaari kex t r av eelbengaanet en.

I khadhetni etdoor ,maari kv oel demei ndi et i j d gewooner gal l een” .

Rei kt ej edanookui tnaarmens enopmoment en datj ej eal l eenv oel de?

“ Nee.Ac ht er afgez i enheels t om,maardatdeedi k ni et .I kwi s tookni etdati kmez ov oel de.I kv oel de megewoonr otens omberenhadeens t er kv er l angennaars l ec htet en.I kpr obeer dewelt es por t en, maardathi el pookni etec ht .Toeni kweeri nNeder l andwasmaak t ei keendealmetmi j nv ader .Al si k 20k i l oz ouaf v al l endank r eegi kdehel f tv anmi j n r i j bewi j s .Deeer s t emaandengi nghetgoed,maar daar nai smi j neet s t oor ni sec htont s poor d.I kont dek t e dathetni etgez ondwaswati kaanhetdoenwas .I k wi l dealdi et i j dec htaf v al l enendeederer gmi j nbes t v oor ,maarmer k t edati kerdaar doori nmi j nhoof d ookt ev eelmeebez i gwas ” .

Weetj ehoehetkwam dathetj e,ondanksj ewi l s kr ac ht ,opdatmomentni etl ukt eom v er deraft e v al l en?

“ Et enbes t ondbi jmi jec htui tt weeui t er s t en.Al si k ééndags l ec hthadgeget enk r eegi kmez el fdedag er nani etmeeri nhetgar eel .Al sheteenper i odeheel goedgi nghadi kdec ont r ol eenwasi kheelt r ot sop mez el f ,maaral si kdaneenk eerui tet enwasdac ht i kbi jmez el f :‘ datt oet j ek anooknogwel ’ .Watde dagener naweerdoor wer k t ei nmi j nv oedi ngs pat r oon.

Naeent i j dj emer k t ei kdanpasweerhoeongez ond i kdeper i odedaar v oorhadgeget en” .

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Heti sec hteenpat r oonwaarj ei nt er ec htkwam? “ J a,dati sookwati khebmoet enl er env er ander en.

Doormi ddelv ant her api ehebi kgel eer ddatdi tme ni etl uk t edoormi j nv er l eden.Zogafi kmi j ngr enz en ni etgoedaanenwasi kt ev eelbez i gmetwatander e mens env anmev onden.Datgi ngweleenbeet j e r i c ht i ngs oc i al ef obi e( angs tv oors oc i al es i t uat i es , r ed. ) .I kwasz ov eelbez i gmetofander emens enmi j welaar di gv onden,dank wam i k‘ sav ondst hui sen danbegoni kt eet en” .

Dusdatwasmeereenc opi ngs t i j l( eens t r at egi eom metnegat i ev egebeur t eni s s enom t egaan,r ed. ) v anj egewor denom di ngent ev er wer ken?

“ J a,hetduur ts omswelev env oor dati et seenpl ek j e k ank r i j gen.Maari khebbi j v oor beel dnooi teen s c hul dgev oelgehad.I kwi l dewelaf v al l en,maarhad geens c hul dgev oelal si kgeget enhad.I kdenkdatdi t bi jmi jgewoonui t ges c hak el dwas ” .

Jemoes tnogeenknopomz et t en? “ I kbenhetmi nofmeereengewoont egaanv i nden.

I et sdatbi j mi j hoor de.I khebnuwel weereens c hul dgev oelofei genl i j kwi li khetl i ev er“ bal en”noemen.

Doormi ddelv anmi ndf ul nes sk ani khetnubet er l os l at en.Nav er k eer deet gedr agz egi knut egen mez el f :“ mor gengaanweerweerv oor ” .I kmaak meereenk euz ev oormez el f .Laati kmedoordez e gedac ht ebeï nv l oedenofk i esi ker v oort epr ober en om i et sgewoonweeropt epak k en” .

“ Kl opt .Datgev oelgi ngpasweerwegal si kgi ng et en.I kwi l dei ndi eper i odez el fni etnaareeneet k l i nI kmer kdats oc i al es t eunv oorc l i ënt enooker g i ek ,omdati kni etwi l dewor denopgenomen.Dan bel angr i j ki s .Hebj edatnuookmeer ? mi s t ei kookmet eeneenoft weedagens c hooli nde week ” .

“ Me n s e nd e n k e nv a a kd a th e to me t e n g a a t , ma a rd a a rd r a a i th e tn i e to m.

He t g a a te r o mwa a r o mj ewe l o fn i e te e t ” .

I ndekl i ni ekenl i gtdeaandac hti neer s t ei ns t ant i e v eel alal l eenopheteet pat r oon.Kunj ej edaar i n v i nden? “ I kdenkdatdi tal l eenmaarav er ec ht swer k t .Al sde oor z aakni etwor dtaangepak tdanbl i j f tdatdui v el t j ei n j ehoof dwelov er .I kbendaar om ac ht er afgez i en heelpos i t i efov erdeaandac htdi el i gtopdeemot i es engedac ht enomt r entet enendathetni etdi r ec tom heteet gedr agz el fgaat .Eenv r i endi nv anmi jdi eook eeneet s t oor ni sheef ti snui neeni ns t el l i ngwaarz e z i c hi neer s t ei ns t ant i eookal l eenr i c ht enophet et en” .

I khoorenz i ev aakbi jc l i ënt endatj ej ui s tdoort e et enookweeremot i esbi jj ez el fl oskuntmaken.I s dati et swaarj i jj eooki nkuntv i nden?

“ J a,dati séénv andepunt endi ei kookec htheb v er ander d.I kk l opnumeerbi jmens enaan.I kweet nuookdati kmeni ethoeft es c hamenal si kt ev eel hebgeget enendank ani kz el fookgewoonev enmet i emandk l et s en.Voormi j nmoederbl i j f theteenl as t i g punt ” .

Komtdatomdatz i jz el fooknogv oor t dur endbez i g i smethaargewi c ht ? “ Zeheef tmi jwi l l enl er endi ët en,omdatz i jv oormi j ni ethet z el f dewi l de.Maarbi jmi jheef theteent egenges t el def f ec tgehad.I kl aatmi j nmoeders omsook gewoonev enk l et s enendoedanal s nogmi j nei gen di ng.I kweetz el fnugewoonbet erwatgoedv oorme i s ” .

Ps y c hol ogi e| 2 1

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Denkj edathetv er s t andi gi sv oorouder som hul p i nt es c hakel env aneenpr of es s i onali nz o’ n s i t uat i e? “ I khadernognooi tz oov ernagedac htmaarnuj e hetz egtdenki kdathetheelgoedz ouz i j n.J ebent al soudergeent her apeutendanl i j k thetmi jookni et f i j nom di er olopj et enemen.Tuur l i j kbenj eal s ouderdegenedi edes t r uc t uurmoetk unnenbi eden maarj emoethetni etaanj ek i ndopl eggen” .

Gaj ej enunaas thetemot i onel es t ukj eookmeer r i c ht enopj ev oedi ngs pat r oon? “ J a,maaromdati kbi jeenGZps y c hol oogt her api e hebgehadweeti kni etwatv oormi jeenbewus t v oedi ngs pat r ooni s ,omdatz i jni eti sges pec i al i s eer d i nv oedi ng.I kk anz el fookwelbedenk enwateen gez ondeet pat r ooni s ,maarhebt oc hadv i esnodi g ov erdepor t i egr oot t eengez ondeal t er nat i ev en” .

I kbenerz el fopt egendaterv aakéénal gemeen eet pl anwor dtv oor ges c hr ev enaanc l i ënt env oor eengez ondv oedi ngs pat r oon.Benj eheter mee eensdatj ez el fv aakbet erweetwaarj ebehoef t es l i ggen? “ J a.I keetbi j v oor beel dv i erbot er hammenperdagen danv i ndtmi j nmoederdatv eel .Maarv anmez el f weeti kdati keens t ev i gont bi j tnodi gheb.Dan mi nderi kj ui s tmeerbi jdel unc h.I kwi ldaar om ook ni etnaareendi ët i s tomdatdi eal l eennaarmi j n l eef t i j dengewi c htk i j k tendaneenbepaal deet s c hemav oor s c hr i j f t .I khebz el falv eeldi ët engev ol gden weetdusnuwelwatgez ondenongez ondet eni s .

2 2 | Ps y c hol ogi e

Ver derv i ndi khetv er war r enddatj ev andeene di ët i s thoor tdati et sgez ondi s ,t er wi j ldeanderhet ongez ondv i ndt .Hel emaalv oork i nder en.Veelk i nder en( di et edi kz i j n)wet env aakz el fookni etwateen gez ondv oedi ngs pat r ooni senk r i j gent hui sdande v er k eer dedi ngent eet en.Heti sdusbel angr i j kv oor k i nder enom t ewet enwatz ewelmogenet enenwat gez ondi s ” .

Benj i jni ett es t r engv oorj ez el fmetet en? “ I kv i nddati nder daadl as t i g,ni ett es t r engz i j n.J e wor dtdaarz omoev an.Al si kheteet s c hemav ol g wati knuv ol gdanv ali kni etaf .I kweetz el fei genl i j k nuni etmeergoedwati kander sz ouk unnendoen.I k wi lgewoongr aageendi eetwaari kmepr et t i gbi j v oel .Al sj eopeenv er j aar dagz i tenj ek anweleen handj enoot j esnemen,maarni eteenhandj ek aas danv i ndi kdatheelmoei l i j k .I kmer kdaterdanheel v eelet enom meheeni sendans l ai kopt i l t ” .

Waar aankanj edatmer ken? “ I kdenkdanni etmeernaengadanal l eset en.Na eenv er j aar dagwaari kmez el fhebl at engaanv i ndi k hetdanheelmoei l i j kom weereengez ondeet pat r oon aant ehouden.I kmer kdatt ev eelc ont r ol eopmi j n eet pat r oonookni etgoedi s .Toeni knogni eti n t her api ewask oni kopz ondagav ondalgaanbedenk enwati kmaandagz ougaanet en.Heelobs es s i ef , maardati snugel uk k i gv er ander d” .

<<

D e L i j f s t i j l | C o l u mn

“ Gewi c htbl i j f tal t i j dnogéénv an dev oor naams t er edenenv oor k i nder enom gepes tt ewor den” Col umndoorMari j keEl zi nga Onl angst oondedeBr i t s eeet s t oor ni s or gani s at i eBEATaandatmaarl i ef s t65% v ande mens enmeteeneet s t oor ni sz egtdatpes t en heef tbi j gedr agenaandeont wi k k el i ngv anhun z i ek t e.Ki nder enz i j nv aakgenei gdom opmer k i ngenomt r entet enofgewi c htt ev eelop z i c hz el ft ebet r ek k en.Wanneereenk i ndbi j v oor beel di et smol l i geri si nv er gel i j k i ngmetl eef t i j dgenoot j esdank unnenopmer k i ngendi ev oor ander enmi s s c hi enni etz ok wet s endl i j k enj ui s t har daank omen.Denkmaareensaan:“ J i jl us t welwathè” .Of :“ Onz edoc ht ereetal l es ” .Di t s oor tt oes pel i ngenov erdegr ot eofgez onde eet l us tv aneenk i ndk aneengev oel i ges naar r ak en.Di tz alni etmet eent oteet pr obl emat i ek l ei denmaarwanneerereenk wet s baar hei dbi j hetk i ndi sont s t aank anerweleenaanl ei di ng wor dengev ondenv oorhetont s t aanv ande eet s t oor ni s .Zoz or gtpes t enerbi j v oor beel d v oordateenk i ndz i c hopeensbewus twor dt v anz i j nl i c haam,v aakz el f sneti et st ebewus t .

Rec enti seri nEngel andenWal esonder z oek gedaanondereengr ot egr oepmi nder j ar i ge mei s j es .53% Vandemei s j esdi egepes t wer dengafaandatz es i ndshetpes t enop di eetwar en.40% Vandi emei s j ess l oegz el f s maal t i j denov erom s nel l eraft es l ank en.Zo bl i j k tmaarweerdatonsl i c haam enonsui t er l i j k eengr ot er ols pel enbi jac c ept at i e.Zowel z el f ac c ept at i eal sdeac c ept at i edoorander en bepal eni ngr ot emat ehoeweonsgedr agen en,nogbel angr i j k er ,hoeweonsv oel en.Ui t het z el f deonder z oekbl i j k tdatmaar1opde5 mei s j est ev r edenwasmethaarui t er l i j k .Di t l ageper c ent agei sni etz os c hok k endal swei n der es ul t at enz i endat56% v andemei s j es gepes twor dtom hoez eer ui tz i en.Tev r edenhei dmetj ez el fi sdusv ert ez oek enal sander enj ev oor t dur endbek r i t i s er enom hoej eer ui t z i et .Di ti sz eerz or gwek k endomdatk i nder en j ui s tbel anghebbenbi jgez ondev oedi ngen z or gom z i c hopt i maalt ek unnenont wi k k el en.

Zek erv oork i nder endi enogni etl i c hamel i j k v ol gr oei dz i j n.

Gez ondhei d| 2 3

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“ Ni e ma nddeediets e ni e de r e e nzaghet”.

P

DoorFer dideGoedeenMar i j k eEl z i nga

Pes t eni sv anal l et i j den.Ui tonder z oekv an t erBoghtenc ol l ega’ s( 2003)bl eekdat ongev eer1 2, 3% v andek i nder enopdebas i s s c hoolen9, 4% v andek i nder enophetv oor t gez etonder wi j swel eenss l ac ht of f eri s gewees tv anpes t gedr ag.Ui thet z el f deonder z oekbl eekdaar naas tdatongev eer4opde 1 0k i nder enz i c hwel eenss c hul di gheef t gemaak taanpes t en.Pes t enk r i j gtooki nhet wet ens c happel i j kv el dv eelaandac ht .Wi j s pr ek ent weepr omov endiv andeRi j k s uni v er s i t ei tGr oni ngen:BeauOl denbur genRoz emar i j nv anderPl oeg.Bei depr omov endidoen v oordeRi j k s uni v er s i t ei tGr oni ngenonder z oek naarhetKi Vapr oj ec t .HetKi Vapr oj ec ti s ont wi k k el di nFi nl andenwor dtdaaropmeer dan90% v anal l ebas i s s c hol eni ngez et .Het pr oj ec tor i ënt eer tz i c hopdebas i s s c hoolen r i c htz i c hv oor namel i j kopgr oep5en6.Di t omdatk i nder enz i c hv anafdez el eef t i j der g bewus twor denv andes t at usdi ez ei nde k l asi nnemen,waar doorpes t enmeers t r at egi s c hwor dt .Doormi ddelv anhetKi Vapr oj ec t wer deri nFi nl andv oorgez or gddatpes t en met40% wer dv er mi nder d.Al sui thetonder z oekv andepr omov endibl i j k tdathetKi Va pr oj ec ti nNeder l andookef f ec t i efpes t en v er mi nder tdank unnenal l es c hol eni nNeder l andv anafs c hool j aar201 4201 5een Ki Vas c hoolwor den.

2 4| Ps y c hol ogi e

Hoez oudenj ul l i epes t endef i ni ër en?

Beau:Pes t enk unj eoms c hr i j v enal si et swather hal endpl aat s v i ndt ,i et swatbewus tpl aat s v i ndten waar bi jers pr ak ei sv aneenmac ht s v er s c hi l .Dez e dr i ek enmer k enonder s c hei denpes t enookmet een v anpl agen.Bi jpl ageni sernamel i j kgeens pr ak ev an eenmac ht s v er s c hi lenk anj eerz el fooknogom l ac hen.

Roz emar i j n:Metmac ht s v er s c hi lk anbi j v oor beel d l eef t i j dwor denbedoel dmaarookk i nder endi eni et goedv oorz i c hz el fopk omenenni etgemak k el i j ki et s t er ugdur v ent ez eggen.

Kunj ehetonder s c hei dt us s enpl agenenpes t en goedmaken?

Beau:J ek anhetonder s c hei dwelgoedmak en,maar j emoetdanweleengoedi nz i c hthebbeni nde s i t uat i e.Di ti swell as t i g,wantmees t alk unj edat i nz i c htal sbui t ens t aanderni etgoedk r i j gen.Doc ent en opKi Vas c hol env ol gendaar om al t i j deens t appenpl an.Opbas i sv aneenaant alv r agenk unj edanz i en ofhetom pl agenofpes t engaat ,maari nbei de gev al l enmoetereenopl os s i ngk omen.Deopl os s i ng v oorpl ageni sdanwelander sdanv oorpes t en.Bi j pes t eni shetal t i j dv er s t andi gom degr oepi nt e s c hak el en,omdatheteengr oeps pr oc esi senpes t er s v oor all eukwi l l enwor dengev ondeni ndegr oep.

Pl agenv r aagtom eenmeeropmaatgemaak t e opl os s i ng.

Roz emar i j n:J ek unthetgepl aagdek i ndbi j v oor beel d l er endathi jz el faandepl agermoetdui del i j kmak en

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

â&#x20AC;&#x153; Al sj es t e l tda tki nde r e n di eg e pe s two r de n we e r ba a r de rmo e t e n wo r de nda nkl i nkthe t a l s o fhe tdes c hul di s va nhe ts l a c ht o f f e r â&#x20AC;? .

Watz i j ndegev ol genv anpes t enopl at er el eef t i j d?

dathi jhetpl agenni etl eukv i ndt .Maark i nder en k unnens omsookaangev endatz egepes twor den t er wi j lhetdanei genl i j kom pl agengaat .Al sj edan dusmaat ger i c htt ewer kgaatz ouhetdaar naook af gel openmoet enz i j nmethetpl agen.

Beau:Sl ac ht of f er sk unnendepi j nv anhetgepes tz i j n nogeenl anger eper i odebl i j v env oel en,maar pos i t i ev eer v ar i ngenk unnendi tk anweleni gs z i ns v er v angen.Hetv er v el endev anpes t enopdebas i s s c hoolenmi ddel bar es c hooli sookdatj edepes t er s moei l i j kk untopl open.Di ti sander snademi ddel bar e s c hool .Daarbes l i sj ev aakmetwi ej eomgaatenz ul j eookmeergel i j k s gez i ndenk unnent egenk omen.

Kl opthetbeel ddathetv aakom ki nder engaatdi e bui t endegr oepv al l en?

Roz emar i j n:J ek untwels t el l endatk i nder endi e gepes twor denv aakwatgev oel i gerz i j n.Pes t eni s s t r at egi s c hgedr agendangaathetv oor alom bui t ens t aander s .Ui t er l i j k ek enmer k ens pel enookeenr olbi j pes t en,maart enopz i c ht ev anv r oegerz aldatni et v eelv er ander dz i j n.J emoetv oor alv ol doenaande nor mv andek l as .Ki nder enhoev enookni etal t i j d weer baart ez i j n.Al sj es t el tdatk i nder enmeerv oor z i c hz el fmoet enl er enopk omendank l i nk thetal s of hetdes c hul di sv anhets l ac ht of f er ,t er wi j ldi tni etde oor z aakv anhetpes t eni s .

Pes t enkanduseenef f ec thebbenopj eei genwaar de.Watv oornadel i geef f ec t enz i j nernog meerv anpes t en?

Beau:Pes t enk anl ei dent ots l ec ht er el eer pr es t at i es , eenl agerwel bev i ndenenmoei t eom ander emens en t ev er t r ouwen.Daar naas tonder v i ndtdepes t erz el f ooknadel i geef f ec t en.Zogedr aagteenpes t erz i c h ant i s oc i aal ,water t oel ei dtdathi jni etweethoehi jop eennor mal emani erdi ngenv oorel k aarmoet en k r i j gen.Dez ek i nder enk unnenopl at er el eef t i j d agr es s i ev erenc r i mi nel ergedr aggaanv er t onen.

Beau:Opl anger et er mi j nz i ej ebi j v oor beel donz ek er hei dendepr es s i es .Erz i j nwels t udi esnaarde gev ol genv anpes t engedaanmaarheti sni et gemak k el i j k .Di tonder z oekk os tv eelt i j dengel d omdatj ei emandt i ent al l enj ar enmoetbl i j v env ol gen, maari ndemees t eonder z oek enwor dterweldui del i j kges ugger eer ddatdenadel i geef f ec t env anpes t en opdel anger et er mi j ndoor wer k en.

Kaneenv ei l i gekl asopdemi ddel bar es c hooldan eens oor thel endewer ki nggev en?

Roz emar i j n:J ez i eti nonder z oekdatj ui s tdi e k i nder endi eheels omberendepr es s i efwor denhet pes t ener gopz i c hz el fbet r ek k en.I nv eeli nt er v ent i es wor dterdanookt ev eeli ngegaanophets t er k er wor denv anhets l ac ht of f ert er wi j ldatei genl i j kbev es t i gtdathetaanhets l ac ht of f erz oul i ggen.

Beau:Wi jhor ens omsv anouder sdatz ehunk i nder enbi jv oor baatalopv ec ht s por tdoenomdatz e l i ev erhebbendathunk i ndv oorz i c hz el fopk omten z el fgaatpes t en,dandatheteenmogel i j ks l ac ht of f er v anpes t engaatwor den.Hi er bi jhec ht enouder sdus v eelwaar deaandeweer baar hei dv anhunk i nd.

Per s oon-l i j kdenki kdathetbet eri som j ek i nder en t el er engoedhungr enz enaant egev en.

Bi jpes t eni shetdusbel angr i j kdatdehel ekl as er bi jbet r okkenwor dt .I seri et swatouder skunnen doenom pes t gedr agaant epakkenoft e v oor komen?

Beau:Mi j nt i pi sv oor alom goedt ec ommuni c er en metj ek i nd.Weesal souder sbet r ok k enenv r aag r egel mat i gaanj ek i ndhoehetops c hoolwas .Heti s ookheelbel angr i j kdatj eeenk i ndl aatmer k endat hetgoedi sz oal sheti s .Ni emandv er di enthetom gepes tt ewor denenheti sdusnooi tdes c hul dv an Ps y c hol ogi e| 2 5

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Hui l enz ondert r anen

Eenmei s j edatz ogepes twor dtdatz i jdez i nom t el ev env er l i es teneenmoederdi eal l esopal l es z etom haardoc ht ert ebes c her men.Agnesv an denMui j s enber gi saut eurv anhetboek“ Hui l en z ondert r anen–Gepes t ”watz eheef tges c hr ev en naaraanl ei di ngv anhetpes t v er l edenv anhaar ei gendoc ht er . “ I kwi l me tmi j nboe kg r a a gdui de l i j kma k e nda t pe s t e ne e ne nor mei nv l oe dhe e opdes l a c ht offe r s e nhunomg e v i ng .

E rz i j nhe l a a sg e noe gv oor be e l de n v a nk i nde r e ndi ehunl e v e nni e tme e rz a g e nz ie ne n e re e ne i ndea a nhe bbe ng e ma a k t .

Vr e s e l i j kda the t z ov e rk a nk ome n, ma a rwe l dewa a r he i d.

Voormi j a l soude rv a ne e nk i ndda tg e pe s twor dtwa she t e nor mz wa a romdi tboe kt es c hr i j v e n.

Voor a l omda t i kdeg e v oe l e nsv a ndehoof dpe r s ooni nhe tboe k wi l deoms c hr i j v e n.

Hi e r v oorhe bi kdi e pg a a nde g e s pr e k k e nme tmi j nk i ndmoe t e nhe bbe n.

Wa tme he tme e s tr a a k t ewa sda te rz ov e e l pi j ne nv e r dr i e t v e r bor g e nwa sg e bl e v e n.

Di ng e ndi enooi tna a r bui t e nwa r e ng e k ome na l si kni e tz oi nt e ns i e fme t he tboe kbe z i gwa sg e we e s t .

Mi j ndoc ht e rhe e he t boe kz e l fnogni e tg e l e z e n, da a ri sz i j nogni e ta a n t oe , ma a rhe tbe t e k e ntwe l ont z ee ndv e e l v oor ha a r .

Z ewe e ta l sg e e na nde rhoeg e ï s ol e e r dj ek unt z i j ne nz ehooptda a r omda ti ka nde r e ndi ez i c hi n e e nz e l f des oor ts i t uaebe v i nde nk a nhe l pe n.

I kz ououde r swi l l e na dv i s e r e nomv oor a l g oe dna a r hunk i nde r e nt ek i j k e ne nopt el ee nwa nne e rz e a nde rg e dr a gv e r t one ne nbi j v oor be e l dv e e l dr uk k e r ofsl l e rz i j nda ne e r s t .

He ti sbe l a ng r i j komna a rj e k i ndt ebl i j v e nl ui s t e r e ne nz onodi ghul pt ez oe k e n bi j dej ui s t ei ns t a ne s .

I kbe nmome nt e e l ooke e n l a nde -l i j ka n pe s t pr og r a mmaa a nhe topz ee n.

He t doe l v a nde z ea cei sdek i nde r e nz e l ft el a t e n na de nk e nov e rhe tpe s t pr obl e e mi nonsl a nd.

Omda t i kz e l fv i e rk i nde r e nv a nv e r s c hi l l e ndel e ei j de nhe b, be v i ndi kmev e e l t us s e ne ne r s .

Z i j v e r t e l l e nme v e r ha l e nwa a r v a ni kv i ndda tz ena a rbui t e nmoe t e n k ome n.

Z obe ni kookophe ti de eg e k ome nomdi t s c hol e npr oj e c topt es t a r t e n.

I kg as c hol e nbe z oe k e n e nk l a s s e nv r a g e ne e nv e r ha a l t es c hr i j v e nov e r pe s t e nwa a r i nz i j deoor z a a k , he tg e v ol ge ne e n mog e l i j k eopl os s i ngv oorpe s t e na a ndr a g e n.

Al sde v e r ha l e nk l a a rz i j nwor de nz i j g e bunde l di ne e nboe k e ni ne e nk l e i neopl a g eui t g e g e v e n.

I khoophi e r v oor a l v e e l k i nde r e nme et ebe r e i k e n, da a rdoei k he tui t e i nde l i j ka l l e ma a l v oor ” .

“ He ti so o khe e lbe l a ng r i j kda tj ee e nki ndl a a t me r ke nda the tg o e di s z o a l she ti s ” . hetk i ndz el f .I khebweldi s c us s i esmetouder sov er watt edoenal sj ek i ndgepes twor dtmetz i j nk l edi ng.

Ouder sz eggendant egenmi jdat ,wanneerz epes t en k unnenv oor k omendoorhunk i ndander ek l edi ngt e l at endr agen,z edi tdi r ec tz oudendoen.Toc hi shetde v r aagofdi tdaadwer k el i j ki et sopl os t .Al si kz el feen k i ndz ouhebbenz oui kmi j nk i ndv oor alpr ober en dui del i j kt emak endathetgoedi sz oal sheti s .

Watv oorpr ev ent i ev emaat r egel i ngenz oudens c hol enkunnennemen?

Beau:Goedopl et t enwatergebeur t .Ui tonder z oek bl i j k tdaterv oor algepes twor dtal sdel eer k r ac hter ni eti s .Heti sdaar om bel angr i j kal t i j dt ez or gendater ops c hooli emandi ndepauz esophetpl ei naanwez i g i s .Om depl ei nwac htex t r at el at enopv al l endr agenz e opKi Vas c hol enbi j v oor beel deens pec i aalhes j e.

Roz emar i j n:Ander ek i nder eni ndek l asv i ndenhet v aakni etl eukdatergepes twor dt ,maardoenerz el f s omsni eti et saan.Heti sdanbel angr i j kom k i nder en hi erbewus tv ant emak en.Zok unnenwez emeer handv at t enbi edenov erwatz ek unnendoenal sz e gepes twor den.

Beau:Dez ek i nder enz i j nnat uur l i j kz el fookv aakbang hetv ol gendes l ac ht of f ert ewor den.Ki nder endenk en v aakdatz eermet eent us s enmoet ens pr i ngen,t er wi j l dathel emaalni etnodi gi s .J ek aneens l ac ht of f eral heeler ghel pendoort ez eggen: “ i kdur f deni k st edoen, maari kv i ndhetheeler g” .

Kunnendoc ent enooki et sf outdoen?

Beau:Hetk i nderec htui t pi k k en.Ofdepes t eral l een s t r af f en,t er wi j lhi jdaar nabui t ens c hoolgewoondoor gaat .Al sdepes t erges t r af twor dt ,k anhetj ui s tc ool er z i j nom daar nat oc hdoort egaan.Weer baar hei den as s er t i v i t ei tv i ndi kv aakookhetv er k eer des i gnaal gev en.Heelt r eur i gdateenk i nddatz el fz oonz ek eri s omdathetgepes twor dtooknognaareent r ai ni ng www. agne s v ande nmui j s e nbe r g. nl moetom aanz i c hz el ft ewer k en.

2 6| Ps y c hol ogi e

Roz emar i j nenBeauv er t el l enonst ot s l otnogov erdes t eungr oepaanpak waarKi Vameewer k t .Dez es t eungr oepbes t aatui teengr oepj ek i nder en datz i c hr ondom hetgepes t ek i nd begeef t ,mees t alv r i endenofk l as genot env anhets l ac ht of f erenookde pes t erz el f .Dedoc entbes pr eek tmet degev or mdes t eungr oepdes i t uat i e v anhetk i nddati ndek l asgepes t wor dt .Ver v ol gensmoeti ederk i ndui t degr oepi et sbedenk enom hetpr obl eem opt el os s en,dusookdepes t er z el f .Hi er doorl i gtdev er ant woor del i j k hei dbi jdegr oepenni etmeerbi jhet s l ac ht of f er . “ I kv i ndhetz el fwelv er r as s end,want i kwasi nhetbegi nbes ts c ept i s c hen dac htdathetbet r ek k env andepes t er ni etz ougaanwer k en,v er t el tRoz emar i j n.“ Maarhetwer k t ,j ui s tdoorde gr oeps dr ukbl oei tz o’ npes t erook hel emaalop” .Beau:“ I nhets l ec ht s t e gev aldoetdepes t erz el fni k smaar dandoetder es tv andegr oepal t i j d weli et swaarhets l ac ht of f erwataan heef tenwatz i j nl i j denk anv er l i c ht en” .

Roz emar i j nv er t el tdatdes i gnal er i ng v anpes t enmoment eelnogweleens ac ht er bl i j f t .Hi er doork anpes t en mi nderef f ec t i efwor denaangepak ten k anergeens t eungr oepwor den gev or md.Opbas i sv ander es ul t at en v anhunonder z oekhopenz i jde s i gnal er i ngv anpes t ennogt ek unnen v er bet er en.

Meerwet en?Ki j kop: www. ki v as c hool . nl

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

I n t e r v i e wme tR i t aZ e e l e n b e r g : “ H e ti sv o o ri e d e r e e na n d e r sw a te r n o d i gi so mme e rb e w u s tt ee t e n ” .

DoorMar i j keEl z i nga

Mi ndf ulet en

Ri t aZeel enber g( 1 967)i smi ndf ul nes s t r ai nerener v ar i ngs des k undi geop hetgebi edv anmi ndf ulet en.Zeheef t eenc ommuni c at i eac ht er gr ondmaar v er di eptz i c hs i nds5j aarmi ddel s c ur s us s en,r et r ai t esent r ai ni ngeni n mi ndf ul nes senmi ndf ulet en.Si nds3 j aarv er z or gtz ev anui thaarei gen onder nemi ngwor k s hopsov ermi ndf ul et en,waar onderookgeac c r edi t eer de t r ai ni ngenv oorpr of es s i onal s .

2 8| Ps y c hol ogi e

I kbenui teenper s oonl i j k ebehoef t eaanmeerbal ans enont s panni ngi nmi j neet pat r oonmetmi ndf ulet eni n aanr ak i nggek omen.Naj ar enbeur t el i ngsdi ët enen ov er et enwi l dei kdi tpat r oonnaderonder z oek enen door br ek en.I kbenbegonnenz el feen8week s e t r ai ni ngmi ndf ulet ent ev ol gen,daar nahebi kmeer s t eedsv er deri nv er di eptenbeni kdeboods c hapz el f ui tgaandr agen.Doormi ndf ul nes sl eerj er us t i gert e et enenmeert i j dt enemenv oorj eeet k euz es .

Hi er doorgeni et enmens enmeerenmer k enz ebet er opwanneerhetgenoegi s ,watl ei dtt otmi nderet en.

Maarheti sookeenmani erom j eeet pat r oonopeen br ederni v eauonderdel oept enemen.Dooraandac ht k r i j gj ei nz i c hti nder edenenwaar om j eeet pat r ooni s z oal sheti s .Eront s t aatr ui mt ev oorv er ander i ngop eenmani erdi ebi jj epas t ,ni etdoorr egel sofr i c ht l i j nen maardooreenov er t ui gi ngv anbi nnenui t .Nooi t oor del endmaaral t i j dni euws gi er i g.Erz i j nei genl i j kni et ec htnegat i ev edi ngenv anmi ndf ul nes s ,hoewel s ommi gemens enhetal seennadeeler v ar endat mi ndf ulet engeenbel of t egeef tom aft ev al l en.Heti s geenqui c kf i xv oorov er gewi c htmaareenwegnaar eenont s pannenr el at i emetet en.J ehebtermeeraan naar mat ej eber ei dbentmi ndf ulet eni nj el ev ens s t i j li n t ebouwen.

Val kui l enomz ei l en Mi ndf ulet enbet ek entonderander ehetl er enopmer k env andeaanl ei di ngendi emenv oel tom t ewi l l en et en.Datk unnenookemot i esz i j nofgedac ht en.J e l eer tom ni etdi r ec teenaut omat i s c her eac t i et egev en

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w

“ V e e lk i n d e r e ne t e nv a n n a t u r emi n d f u l–z e w e t e nw a n n e e rz e h o n g e rh e b b e ne ns t o p p e na l sh e tg e n o e gi s ” . doorbi j v oor beel dt egaanet en,maarj ui s tev ens t i lt e s t aanbi jwateraandehandi sent ebeoor del enwat j eec htnodi ghebt .J eneemtduseenmomentr ui mt e om eenbewus t er eac t i et ek i ez en.Datk anz i j n:een r ondj egaanwandel en,eenv r i endi nbel l en,ofj ek unt bes l ui t enom i nbadt egaan.Somsk anz o’ nbewus t e r eac t i eookz i j nom al s nogt egaanet en,maardani s hetv ak erbewus tenk unj eer v angeni et enz onder datj eeeneet buik r i j gt .Hebj et oc heeneet bui gehad,danl eerj eom mi l dt ez i j nv oorj ez el fende v al k ui lv an‘ hetwor dtt oc hnooi twat ’ t eomz ei l en.J e onder z oek tv r i endel i j kwaterpr ec i esgebeur deen k omthi er doormeeri nc ont ac tmetwatj eec htnodi g hebt .Hi er doorl eerj ebet erv oorj ez el ft ez or gen waar doort r oos ti ndev or mv aneeneet buis t eeds mi nderv aaknodi gi s .

Geenv as tr ec ept Bi jmi ndf ul nes sz i j nerwatbas i s r i c ht l i j nenmaar v er deri serni etéénv as tr ec eptdatt otmi ndf ulet en k anl ei den.Goedez el f z or gz i eterv oori eder een ander sui tenv ar i eer tookperdag,l ev ens f as eof s i t uat i e.Di ngendi ei npr i nc i pev oori eder eengoed z i j n:det i j dnemenv ooreenmaal t i j d,er v oorgaan z i t t en,j eni etl at enaf l ei dendoort el ef oon,t el ev i s i eof wer k .Maarv er deri shetv oori eder eenander swater nodi gi som meerbewus tt eet en.Sommi gemens en v er get ent eet enenv oorhenhel pthetom een wek k er t j et ez et t enom z i c hz el fer aant eher i nner en om t egaanet en.Ander emens enpi ek er enj ui s tde hel edagov eret enenz i jz i j ner meegehol penom v er v ul l i ngt ez oek eni nander ebez i gheden.Sommi ge mens enmoet enl er enom ni etmethunbor dop

s c hootv oordet vt eet en,maari kk enookeenz ame mens endi edoodongel uk k i gwor denv anal l eenaan t af elz i t t en–z i jz or genj ui s tbet erv oorz i c hz el fdoor wéldet vaant ez et t en.I npr i nc i pei smi ndf ul nes snet z oges c hi k tv oorv r ouwenal sv oormannen.Toc h v oel enmeerv r ouwenz i c her t oeaanget r ok k en.

Mannenz i j ns omswathui v er i gv oorhet‘ v oel en’ en ‘ er v ar en’ watbi jmi ndf ulet enc ent r aals t aat .

Cons ument en Dehor ec aens uper mar k t enz oudenmeerk unnen i ns pel enopmi ndf ulet endoorbi j v oor beel dk l ei ner e por t i est es er v er en/v er k open,meerk euz et ebi eden i ns oor t enet enophetmenu/i nhets c hapenni et ongev r aagdmandj esmetbr oodopt af elt ez et t enof k as s ak oopj esaant ebi eden.Toc hi shetv oorons c ons ument engoedom onst er eal i s er endathet bel angv aneens uper mar k tofr es t aur antnooi tonz e gez ondhei dz alz i j n,maaral t i j dhunpor t emonnee.Zi j wi l l engel dv er di enenendusi shundoelal t i j dom ons t ev er l ei denom meerv oeds elt ek open.Wi jz ul l en z el fal t i j dal er tmoet enz i j nopal l et r i gger som ons heenenonsmoet enf oc us s enopdes i gnal env an onsl i c haam.Zok unnenwewi j z er eeet k euz esmak en enonsmi nderl at enbeï nv l oeden.Mi ndf ul nes sl eer t onsom dez eal er t hei dt egebr ui k en.

Ki nder en Veelk i nder enet env annat ur emi ndf ul–z ewet en wanneerz ehongerhebbenens t oppenal shet genoegi s .Aanonsdet aakom datt al entni ett e door k r ui s enmetonz eei s enenmani er en:‘ j emoetnu j ebor dl eeget en’ ,‘ al sj epi j nhebtk r i j gj eeens noepj e’ .Nat uur l i j kz i j nerookk i nder endi et ev eelofongez ondet en.Dez ek i nder enz ouj ek unnenhel pendoor aandac htaanhunv oedi ngs pat r oont ebes t eden.J e moetk i nder engeendi ngenv er bi edenofz ev er oor del en,maaronder z oek enwaar om z eer genst r eki n hebben.Ki nder enmoetj el at enk enni s mak enmet v er s c hi l l endes oor t env oedi ngenz ebewus tl at en pr oev en.Mer kj ebi j v oor beel dv er s c hi lal sj eeenr oz e k oekeetofeenhandj er oz i j nenneemt ?Zol eerj ehet k i ndwel k emogel i j k hedenhetheef tenk anhetbet er z i j nei genk euz esmak en,di eookpr et t i gaanv oel en.

Voedi ngs ps y c hol ogi e Bi jeengez ondel ev ens s t i j lk r i j genv oeds el t y peen Voedi ng| 2 9

D e L i j f s t i j l | I n t e r v i e w Ac c ept er en Door dats c hoonhei dz ov er ander l i j ki shet moei l i j kom t ebes c hr i j v enofereeni deaal s c hoonhei ds i deaali s .I eder eenheef teen uni ek el i c haams bouwendaar meeeenander f i guur .Vol gensdeAmer i k aans eps y c hol oog Wi l l i am Shel donk unnenmens endanooki n v er s c hi l l endel i c haams t y peswor denv er deel d.

Hett y pewaar onderj ev al tbepaal dbi j v oor beel dhoev eelaanl egj ehebtom di kt ewor den ens pi er enopt ebouwen.Ov erhetal gemeen v al l enweni etonderéénbepaal dl i c haams t y pe,maarz i j nweeenc ombi nat i ev ant wee l i c haams t y pen.Shel donbes c hr i j f tdr i e l i c haams t y pen.Heteer s t et y pewor dtde ec t omor fgenoemdens t aatv oordes l ank e mens .Eri sbi jdi tt y pes pr ak ev aneendun l i c haam meteenl aagper c ent agel i c haams v et .

Hett weedel i c haams t y pei sdemes omor f ,wat deges pi er demensi s .Eenmes omor fheef t z war ebot t eneneendi kgez i c ht .Hetder de t y pei sdeendomor f ,watdec or pul ent emens i smeteenv ol l erl i c haam.Hi er onderv al l ende Rubens v r ouwenmethunv r ouwel i j k er ondi ngen.Bel angr i j kaandet heor i ev anWi l l i am Shel doni sdathi jz egtdatweonsl i c haams beel dni etdr as t i s c hk unnenv er ander endoor mi ddelv andi ët enofs por t .Wez ul l enons l i c haam duss i mpel wegmoet enac c ept er en!

3 0| Voedi ng

bewegi ngv aakt ev eelaandac htt er wi j l ,om goede gewoont esv olt ehouden,eengoedez el f z or gop ander ev l ak k enj ui s tz obepal endi s .Dank unj ebi j v oor beel ddenk enaanont s panni ng,s l aap,l ek k eri nj ev el z i t t en,j eemot i onel ebehoef t esk unneni nv ul l en,j e onder mi j nendegedac ht enk unnenher k ennen.I kj ui c h hett oedaters t eedsmeeraandac htk omtv oor gedr ag,gev oel ensengedac ht enr ondom et enen gewi c ht .Dati swatv eelmens ennodi ghebben,maar waarz egeenhul pi nk ondenv i nden,waar doorz ez i c h s nel l eral l eenv oel ens t aan.Erz i j nz ov eelwanhopi ge mens endi eni etwet enhoehetk omtdathetaf v al l en maarnooi tl uk tendaarv ol l edi gopgef oc us tr ak en.I k denkdatv oedi ngs ps y c hol ogi ev oordez emens env eel k angaanbet ek enen.Zegev enz i c hz el fnuov er alde s c hul dv anenk r i j gendaar doormeteens t eedsl ager z el f beel dt emak en.Heti shoognodi gdatermeerhul p k omtv oormens endi ehi er meek ampen.<<< www. mi ndf ul et en. nl

Fot o:Hi l dev anDi j k

Hoof dr edac t eur Mar i j k eEl z i nga Ei ndr edac t eurendes i gner Fer dideGoede Redac t eur en Cl audi aBeen RenĂŠeWel l i ng Fot ogr af i e Hi l dev anDi j k