Interview met Olof van der Gaag, directeur NVDE – Harmen Weijer

“Je kunt voor ons beter een trampoline dan een vangnet neerzetten”

De corona-crisis hakt er voor de hele economie stevig in en dat geldt ook voor bedrijven in de duurzame energie-sector. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), waarin deze bedrijven zijn vertegenwoordigd, gaat niet bij de pakken neerzitten en wil juist het groene herstel ondersteunen, vertelt Olof van der Gaag, directeur van NVDE.

“Dat betekent dat we graag willen dat particulieren die nog dit jaar hun woningen willen verbeteren en verduurzamen extra moeten worden ondersteund, met bijvoorbeeld eenvoudigere subsidies. Zodat het duurzame bedrijfsleven de corona-crisis te boven komt door hard te werken.”

Door HARMEN WEIJER

Olaf van der Gaag

De corona-crisis raakt iedereen,

hoe is dat voor de bedrijven die duurzame producten leveren, zoals warmtepompen en zonnepanelen?

“Het effect van de corona-crisis is fors. We hebben dat de afgelopen maanden tot drie keer toe onderzocht en daaruit bleek continu hetzelfde beeld, namelijk stagnatie. Ruim 40 procent van de bedrijven verwacht minimaal 10 procent minder omzet in het tweede en derde kwartaal dit jaar. Bijna 10 procent verwacht zelfs een halvering van de omzet of erger. Het wegvallen van de vraag en het stilvallen van nieuw op te starten projecten zijn de meest genoemde oorzaken. Deze economische onzekerheid wordt ook bevestigd door onderzoeken van Vereniging Eigen Huis, Motivaction en ABN Amro.”

“Wij pleiten voor een ‘snelle beslissers bonus’ in de subsidieregelingen voor energiebesparing en verduurzaming.”

Dat negatieve beeld komt veel vaker naar voren, ook in andere sectoren. Wat is in jullie ogen de positieve oplossing hiervoor?

“Het gaat inderdaad om die oplossing, en wij zouden graag op korte termijn willen zien dat dat particulieren – al dan niet in coöperatief verband – financieel worden geholpen bij duurzame verbeteringen aan hun huis en dat drempels daarvoor worden weggenomen. Concreet: particulieren die nog dit jaar een offerte ondertekenen voor een duurzame verbouwing van hun huis, worden financieel beloond daarvoor.

Wij hebben gepleit voor een ‘snelle beslissers bonus’ in de subsidieregelingen voor energiebesparende en duurzame maatregelen, de SEEH en de ISDE. Dat is min of meer ook doorgevoerd in de SEEH, want tot einde van dit jaar krijg je niet 20, maar 30 procent van de kosten terug. Dat is mooi, maar we zouden ook graag de drempels voor het nemen van maatregelen verlaagd zien.

Nu is het zo dat je om in aanmerking te komen voor subsidie minimaal twee maatregelen moet nemen. Wij stellen voor dat één maatregel juist op dit mo

verwachtingen voor het 2e kwartaal wat somberder dan bij grotere bedrijven, zeker 36 procent verwacht een energie- en mobiliteitssector. omzetdaling van meer dan 20 procent in het tweede kwartaal. Twee procent van alle bedrijven ziet de omzet werkgelegenheid in de flexibele werkgelegenheid in de flexibele Door de crisis neemt met name de De verwachtingen voor het derde kwartaal zijn vergelijkbaar. Veel bedrijven die de overheid als opdrachtgever De verwachtingen voor het derde kwartaal zijn vergelijkbaar. Veel bedrijven die de overheid als opdrachtgever schil (ZZP-ers, tijdelijke contracten) schil (ZZP-ers, tijdelijke contracten) werkgelegenheid in de flexibele INTERVIEW 25

Knelpunten duurzame energiesector door coronacrisis fors af. Maar liefst 46 procent van de bedrijven die werkt in de hebben verwachten grotere klappen, met dertig procent minder omzet, in het derde kwartaal. fors af. Maar liefst 46 procent van de bedrijven die werkt in de De verwachtingen voor het derde kwartaal zijn vergelijkbaar. Veel bedrijven die de overheid als opdrachtgever hebben verwachten grotere klappen, met dertig procent minder omzet, in het derde kwartaal. schil (ZZP-ers, tijdelijke contracten) fors af. Maar liefst 46 procent consumentenmarkt heeft nu al minder consumentenmarkt heeft nu al minder van de bedrijven die werkt in de werk voor de flexibele schil. 19 Procent werk voor de flexibele schil. 19 Procent consumentenmarkt heeft nu al minder verwacht binnen een half jaar minder verwacht binnen een half jaar minder werk voor de flexibele schil. 19 Procent werk voor de flexibele schil. Elf procent werk voor de flexibele schil. Elf procent verwacht binnen een half jaar minder van de ondervraagde bedrijven van de ondervraagde bedrijven werk voor de flexibele schil. Elf procent verwacht binnen een half jaar vast verwacht binnen een half jaar vast van de ondervraagde bedrijven personeel te moeten ontslaan. Vijf personeel te moeten ontslaan. Vijf verwacht binnen een half jaar vast procent deed dat al. 26 Procent procent deed dat al. 26 Procent personeel te moeten ontslaan. Vijf verwacht minder werk uit te besteden verwacht minder werk uit te besteden procent deed dat al. 26 Procent Percentage bedrijven dat aangeeft tegen de genoemde knelpunten aan te lopen in het komende half jaar. Een kwart in het komende half jaar. Een kwart verwacht minder werk uit te besteden NVDE inventarisatie, juni 2020 van de bedrijven/organisaties heeft van de bedrijven/organisaties heeft in het komende half jaar. Een kwart minder werk dan past bij het aantal minder werk dan past bij het aantal van de bedrijven/organisaties heeft medewerkers. Toch ligt de normale medewerkers. Toch ligt de normale minder werk dan past bij het aantal ment al voldoende moet zijn. Zodoende gaat de bedrijvigheid in de duurzame energiesector weer omhoog, want ik zeg doorstroming op de arbeidsmarkt niet helemaal stil in coronatijd: 30 procent van de bedrijven heeft mensen doorstroming op de arbeidsmarkt niet helemaal stil in coronatijd: 30 procent van de bedrijven heeft mensen medewerkers. Toch ligt de normale doorstroming op de arbeidsmarkt niet helemaal stil in coronatijd: 30 procent van de bedrijven heeft mensen jaar door TNO laten onderzoeken hoeveel investeringen het Klimaatakkoord gaat opleveren. Alleen al in Nederland zorgt voor partijen die minder enthousiast zijn over de energietransitie. Dus dat is altijd weer spannend. Maar ik zie een breed vaak: je kunt beter een trampoline dan een vangnet voor ons neerzetten.” Hoe is de huidige situatie bij grotere duurzame energieprojecten, zoals investeringsbeslissingen nemen. Bedrijven die producten verkopen (bijvoorbeeld warmtepompen) hebben een aangenomen sinds het begin van de crisis. Slechts enkele bedrijven hebben nu meer mensen aan het werk dan ze hadden voorzien voor deze periode, voordat corona losbarstte. Ruim de helft heeft eenzelfde aantal medewerkers als voorzien. 35 procent heeft er nu minder. Bij 15 procent is dat Tweederde van de bedrijven gericht op consumenten geeft aan dat hun klanten nu geen grote investeringsbeslissingen nemen. Bedrijven die producten verkopen (bijvoorbeeld warmtepompen) hebben een aangenomen sinds het begin van de crisis. Slechts enkele bedrijven hebben nu meer mensen aan het werk dan ze hadden voorzien voor deze periode, voordat corona losbarstte. Ruim de helft heeft eenzelfde aantal medewerkers als voorzien. 35 procent heeft er nu minder. Bij 15 procent is dat Tweederde van de bedrijven gericht op consumenten geeft aan dat hun klanten nu geen grote investeringsbeslissingen nemen. Bedrijven die producten verkopen (bijvoorbeeld warmtepompen) hebben een aangenomen sinds het begin van de crisis. Slechts enkele bedrijven hebben nu meer mensen aan het werk dan ze hadden voorzien voor deze periode, voordat corona losbarstte. Ruim de helft heeft eenzelfde aantal medewerkers als voorzien. 35 procent heeft er nu minder. Bij 15 procent is dat dat voor een investeringsimpuls van bijna 100 miljard euro in de komende tien jaar. Die ook nog eens 50.000 extra banen oplevert.” politiek draagvlak voor de energietransitie. Dat zie ik ook bij de industrie, zoals onlangs naar voren kwam in de marktconsultatie over de CO2-heffing die is afgesproken in het Klimaatakkoord. BP zonne- en windparken? “Daar zien we dat investeerders huiveriger zijn om lange termijn investeringen Bijna zestig procent van de bedrijven zegt dat er geen nieuwe projecten meer worden opgestart. Andere belangrijke oorzaken zijn het wegvallen van de vraag (56 procent respondenten), het stilvallen van lopende fors minder (minimaal 10 procent). Enkele bedrijven werken zelfs op halve kracht: 40 tot 70 procent minder werknemers. Vertrouwen dat de duurzame energiesector weer ruimte krijgt voor nieuwe mensen is er wel: 70 procent van Bijna zestig procent van de bedrijven zegt dat er geen nieuwe projecten meer worden opgestart. Andere belangrijke oorzaken zijn het wegvallen van de vraag (56 procent respondenten), het stilvallen van lopende fors minder (minimaal 10 procent). Enkele bedrijven werken zelfs op halve kracht: 40 tot 70 procent minder werknemers. Vertrouwen dat de duurzame energiesector weer ruimte krijgt voor nieuwe mensen is er wel: 70 procent van Bijna zestig procent van de bedrijven zegt dat er geen nieuwe projecten meer worden opgestart. Andere belangrijke oorzaken zijn het wegvallen van de vraag (56 procent respondenten), het stilvallen van lopende fors minder (minimaal 10 procent). Enkele bedrijven werken zelfs op halve kracht: 40 tot 70 procent minder werknemers. Vertrouwen dat de duurzame energiesector weer ruimte krijgt voor nieuwe mensen is er wel: 70 procent van Gaat dit een item worden in de verkiezingen voor de Tweede Kamer? “Het is met het ondertekenen van het en Shell gaven daarin aan: kom maar op met die heffing. Ik loop al een tijdje mee, maar zo’n breed politiek en maatschapaan te gaan, en dat zijn dit soort projecten per definitie. Tegelijkertijd zien we dat fossiele energie bijna gratis is: de hanprojecten financiële redenen (30 procent). In juni noemden fors meer bedrijven deze problemen dan een maand eerder. Veiligheid speelt nu een minder grote rol. Het aantal bedrijven dat het stilvallen van lopende projecten vanwege veiligheid benoemt is gedaald ten opzichte van een maand geleden (60%) naar 21%. de bedrijven vindt dat mensen die door corona hun baan verliezen in andere sectoren, zouden moeten worden omgeschoold om aan de slag te gaan met duurzame energie. projecten financiële redenen (30 procent). In juni noemden fors meer bedrijven deze problemen dan een maand eerder. Veiligheid speelt nu een minder grote rol. Het aantal bedrijven dat het stilvallen van lopende projecten vanwege veiligheid benoemt is gedaald ten opzichte van een maand geleden (60%) naar 21%. de bedrijven vindt dat mensen die door corona hun baan verliezen in andere sectoren, zouden moeten worden omgeschoold om aan de slag te gaan met duurzame energie. projecten financiële redenen (30 procent). In juni noemden fors meer bedrijven deze problemen dan een maand eerder. Veiligheid speelt nu een minder grote rol. Het aantal bedrijven dat het stilvallen van lopende projecten vanwege veiligheid benoemt is gedaald ten opzichte van een maand geleden (60%) naar 21%. de bedrijven vindt dat mensen die door corona hun baan verliezen in andere sectoren, zouden moeten worden omgeschoold om aan de slag te gaan met duurzame energie. Klimaatakkoord al een blijvend item, ook al zijn verkiezingen ook weer een kans pelijk draagvlak heb ik nog niet eerder gezien.” Bedrijven geven ook aan dat het protocol ‘veilig samen doorwerken’ hier een rol in speelt. delsprijs van aardgas is op dit moment 4 cent per kuub. Dat maakt elk alternatief voor fossiele energie opeens veel duurder dan voorheen. In de nieuwe SDE++-regeProblemen met participatie door het verbod op bijeenkomsten worden nu door minder bedrijven (16 procent) als knelpunt genoemd dan voorheen (32 procent). Mogelijk beginnen online vormen van participatie voet aan Problemen met participatie door het verbod op bijeenkomsten worden nu door minder bedrijven (16 procent) als knelpunt genoemd dan voorheen (32 procent). Mogelijk beginnen online vormen van participatie voet aan Problemen met participatie door het verbod op bijeenkomsten worden nu door minder bedrijven (16 procent) als knelpunt genoemd dan voorheen (32 procent). Mogelijk beginnen online vormen van participatie voet aan Klimaatakkoord kan ruim 70.000 banen creëren ling is bijvoorbeeld nog gerekend met 18 de grond te krijgen. Dertien procent van de bedrijven/ organisaties heeft minder omzet omdat het lastig is om de grond te krijgen. Dertien procent van de bedrijven/ organisaties heeft minder omzet omdat het lastig is om de grond te krijgen. Dertien procent van de bedrijven/ organisaties heeft minder omzet omdat het lastig is om Werkgelegenheid in 2030 tov. 2019 cent per kuub. We vinden dat dit moet worden aangepast, en deze prijsverschil len nog meer gecompenseerd moeten op locatie te werken (bijvoorbeeld achter de voordeur). Dat is vergelijkbaar met een maand geleden. Een vijfde noemt problemen met het aantrekken van nieuwe investeringen. De schaarste aan materialen (bijvoorbeeld op locatie te werken (bijvoorbeeld achter de voordeur). Dat is vergelijkbaar met een maand geleden. Een vijfde noemt problemen met het aantrekken van nieuwe investeringen. De schaarste aan materialen (bijvoorbeeld op locatie te werken (bijvoorbeeld achter de voordeur). Dat is vergelijkbaar met een maand geleden. Een vijfde noemt problemen met het aantrekken van nieuwe investeringen. De schaarste aan materialen (bijvoorbeeld Nieuwe groene banen (minimaal Vermindering fossiele banen (minimaal en worden in de SDE++-regeling. Dat kan en maximaal) maximaal) bijvoorbeeld door de aardgasbelasting te verhogen, zonder dat bedrijven en particulieren op kosten worden gejaagd.”

Nu we langzaam uit die corona-crisis klimmen, hoe kan dat in jullie ogen zo slim mogelijk?

“De afgelopen maanden heeft het kabinet zich vooral gericht op de korte termijn, maar het kabinet kijkt gelukkig verder en zet in op een groen herstel, of 70% wel Green Recovery, want het is Europabreed. Wij onderstrepen dat: economisch herstel combineren met de energietransitie, en dat is mogelijk. We hebben vorig

42.000-78.000 voltijdsbanen 6.000-11.000 voltijdsbanen