De geschiedenis van Martins
80 JA AR MARTINS
hiedenis en eet.n Een mooie gesc rschie fraaie toekomst in het ve
Cafeteria, Brasserie & Wijnbar in Apeldoorn
Omslag: De omslag van het ‘klachtenboekje’ van Martin's uit de jaren '60. Volgens Bep Wolthuis was het niet echt een klachtenboekje omdat klachten altijd opgelost werden.
VOORWOORD Wie had dat gedacht; Een boekwerk over 80 jaar cafeteria, restaurant, brasserie Martin's. Wijlen mijn vader, Colofon bijgenaamd de chief (chef), zeker niet. Die had andere Dit boek is uitgegeven door: Brasserie & Wijnbar sores aan zijn hoofd, in een heel andere tijd. Paslaan Martin's is Martins 5 Apeldoorn ooit van vader op zoon overgegaan. Met liefde hebben mijn Volg ons via (social) media: Website: martinsbrasserie.nl vrouw Corrie en ik hier bijna 40 jaar gewerkt.Facebook: Helaas moest brasseriemartins @martinspaslaan ik er op doktersadvies mee ophouden: z.g.n. Twitter: koksvoeten. Ontwerp en vormgeving: Ook onze drie kinderen vlogen uit. Degen & Leideritz, www.denl.nl Drukker:
Tesink, www.tesink.nl Vanaf 1998 zijn Astrid en Henk de eigenarenDrukkerij van Martin's. Met dank aan: Gepassioneerd gingen zij aan de slag met vakmanschap De familie Wolthuis die een groot deel van en traditie hoog in het vaandel. Martin's eenvoudig ofde documentatie beschikbaar heeft gesteld én de mooie verhalen over de geschiedenis luxueus, huiswerk of zakelijk, om het leven van alledag van Martins met ons heeft gedeeld. Wiranda Lund, Arthur kleur te geven. Een plek waar u proeft, nipt of geniet vanBatenburg en het Coda Archief voor het Daarnaast iedereen evergreens of heerlijke eigentijdse gerechtenfotomateriaal. onder het die de afgelopen jaren met én voor ons gewerkt hebben. En tenslotte genot van een heerlijk glas wijn of een cappuccino. natuurlijk al onze trouwe gasten. Mede mogelijk gemaakt door:
Alle adverteerders op de Wij: de familie Wolthuis wensen de familie Vosselman voor advertentie pagina’s. de toekomst heel veel succes met hún Martins en op naar de 100 jaar zou ik zeggen.
Copyright: Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt of worden gereproduceerd door middel van druk, fotografie, film, internet of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Brasserie & Wijnbar Martins. Brasserie & Wijnbar Martins is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave.
Vriendelijke groet, Corrie & Bep Wolthuis en de kinderen Bert, Lineke & Annet
1936 1988 Hoofdstraat 64
In het pand met de vlaggen ( rechter pagina ) opende Antoine Fagel in 1936 Martin’s Cafeteria. Foto: CODA Archief
EEN EIGEN ONDERNEMING Martin’s is niet zomaar een eetcafé of restaurant, maar een uitspanning met een verhaal. Een duidelijke plek in de geschiedenis van de Nederlandse horeca bovendien. Met Martin’s Cafeteria werd in het begin van de twintigste eeuw de basis gelegd voor de horecadynastie van de familie Fagel. De uitspanning was het resultaat van vele offers, ontberingen en hard sparen. Grondlegger Antoine Fagel stapte in 1929 in het huwelijksbootje met de Friese slagersdochter Grietje Posthuma de Boer, die hij in Amsterdam had leren kennen. Ook toen al werd hij gedreven door gezonde ambitie. Hij stelde zich ten doel om ooit zijn plek achter de kassa bij het Amsterdamse Trianon te verruilen voor een eigen bedrijf. Een horecabedrijf met een visie. Antoine, Martin in het Nederlands, wilde in zijn zaak tevreden gasten zien, ervoor zorgen dat mensen het er naar de zin hadden. Simpel gesteld: Antoine wilde het echt goed doen. De weg naar zijn droom was lang en alles werd er voor opzij gezet. Antoine en Grietje leefden dus zuinig en spaarden elke cent die ze konden missen. Uiteindelijk met succes. In 1936 was er voldoende geld om een eigen zaak te openen: Martin’s Cafeteria in Apeldoorn. Fagel’s droom had gestalte gekregen en werd een succes. Na een aantal verhuizingen en naamswijzigingen groeide de cafeteria uit tot wat het nu is: een gevestigde naam in de Apeldoornse horeca. Met een mooie geschiedenis achter zich en een fraaie toekomst in het verschiet.
De heerlijke huzarensalades staan klaar om besteld te worden. Foto is genomen in 1936.
Martin wilde tevreden gasten zien, ervoor zorgen dat mensen het er naar de zin hadden. Simpel gesteld: Hij wilde het echt goed doen.
Het interieur van Martin's in 1936
Definitie van Cafeteria: Cafeteria te onderscheiden van cafetaria. Een bedrijf waar eetwaren en dranken worden verkocht voor gebruik ter plaatse. Namelijk aan een toonbank of counter. Vaak ook aan tafels met zitgelegenheden en altijd met bediening.
Antoine Fagel voor Martin’s Cafeteria rond 1936
c. 25 Sandwich Ham en Ei
Voor dit bedrag kon je ook een Sandwich Warm Kalfsvleesch of een Sandwich Hamburger Steak kopen.
Chefkok Jan Douwma 1941 - 1948
Bep Wolthuis 1942. In 1961 wordt Bep na het overlijden van zijn vader de eigenaar van Martin's.
1942 Familie Fagel wordt Familie Wolthuis
De prijs die vader Wolthuis aan Antoine Fagel in 1942 moest betalen voor goodwill en inventaris was fl. 18.000 exclusief rente. Dit bedrag werd in 1½ jaar afbetaald.
Door de oorlog kon men geen grote aankopen doen omdat deze eenvoudigweg niet aanwezig waren. Daarom werd er, relatief veel, geld uitgegeven aan eten en drinken.
Bep Wolthuis als kleine jongen met chefkok Jan en het personeel waaronder zijn zus Bertha in 1942.
Rechts Bertha Wolthuis in 1945
Het interieur van Martin's in 1947
a i r e t e f a C . g s ’ n i n n i e t i Mar e en vlotte bcleudsief
j t n i i z n j g i i l z l e n z Ge nze prijze ning. O bedie
Martin’s Cafeteria in de jaren '50
Martin’s Cafeteria in 1969
Het abonnement kaartje waarmee je tegen een gereduceerd bedrag 10x kon eten bij Martin's.
Martin’s Cafeteria na de grote verbouwing in 1972
Martin’s Cafeteria in 1977
Bert Wolthuis bedient gasten in Martin’s Cafeteria 1984. Leuk detail is de klok die ook op eerdere foto's, vanaf 1936, te zien is.
1988 2008
Korenstraat 3 - De eerste verhuizing
Het interieur van Martin's aan de Korenstraat in 1988
Na een grote verbouwing opent Martin's in 1988 haar deur aan de Korenstraat 3.
Het Martin's team in 1994
De man van Martin's heeft zichbaar plezier in zijn werk en doet zo voelbaar zijn best het de mensen naar de zin te maken, dat je als gast bijna pijn in de kaken krijgt van het ‘terugglimlachen’.
Uit de Apeldoornse Courant van 1993
1998 Na 2 jaar Familie Henneberke wordt Familie Vosselman de nieuwe eigenaar
Astrid Vosselman-Stoeltie
Interieur van Martins in 1998
korenstraat Henk Vosselman 3 in 1998
Het team in 2001 van links naar rechts; Erica, Mieke, Astrid, Rianne, Michel, Henk, Esther, Lucas, Carmen
Bij de Apeldoorner moet je het rustig brengen.
Henk Vosselman over het waldkorn broodje met brandnetel kaas en olijven. Uit de Apeldoornse Courant van 2002
Bruin de kleur van koffie, een product waar wij veel waarde aan hechten.
Astrid Vosselman-Stoeltie over het nieuwe interieur van de Korenstraat. Uit de Stentor van 2003
2008 2016
Paslaan 5 - De tweede verhuizing
Er is hier veel nieuw in de zaak. Maar als je binnenkomt moet je wel het gevoel hebben dat je bij Martins bent. Astrid Vosselman-Stoeltie over het meeverhuizen van het meubilair van de Korenstraat naar de Paslaan.
Winnaar van het Heldengala in Apeldoorn in de categorie winkels. Zo trots en dat moet natuurlijk gevierd worden!
Het team in 2010 met o.a.; Rianne, Marit, Jet, Ben, Lizzy en Roos
Je moet je nek durven uitsteken en niet bang zijn om heel hard te werken.
Uit de Zaken Courant van 2010
Een goede koffie maken is een kwestie van doen en heel veel oefenen. Soms maak ik meer dan tweehonderd koffies op een dag, dan leer je het vanzelf.
Lizzy Vosselman over het behalen van de titel 'Beste Barista' van Apeldoorn. Uit de Apeldoornse Courant van november 2011
Het team in 2014 met o.a.; Desmond, Maurice, Roos, Wesley, Maurice, Ben, Mirthe, Esmee, Sanne, Mike, Bart, Lizzy en Rianne
Op onze lunch- en menukaart zal altijd ruimte zijn voor onze brasserie klassiekers. Daarnaast krijg ik als chef alle ruimte om te verrassen. Samen met mijn team zijn we altijd in ontwikkeling!
Ben Stenders over het tot stand komen van de menukaarten.
Naast brasserie nu ook wijnbar en daar zijn wij heel trots op!
Lizzy over de wijnbar in 2013
De rode draad in
deze brasserie.
Henk Vosselman, uit de Lunchroom van 2015
Aan het woord Astrid & Henk Vosselman
Voordat we de geschiedenis induiken eerst even een andere vraag: Waarom dit mooie boek? 80 Jaar Martins is toch een mijlpaal. Dus reden genoeg om het e.e.a. vast te leggen in een mooi document.
Na 10 jaar Korenstraat besluiten jullie te verhuizen naar de Paslaan. Wat dreef jullie? Soms krijg je kansen die je moet pakken. Dit was er zo één! Aan de Korenstraat hadden we het plafond inmiddels bereikt. We waren toe aan een nieuwe uitdaging en die kregen Hoe start je je dag? we aangereikt door de familie van Met koffie. Woudenberg. De verhuizing van Martins naar de Paslaan kwam tot stand door wederzijds vertrouwen en bleek een Bijna 20 jaar geleden werden jullie 'match made in heaven'! We zijn de de eigenaren van Martins, hoe hebben familie dankbaar voor de geboden jullie dit destijds gevierd? kansen en we zijn er trots op dat we Eigenlijk niet. Toen we Martins overnamen deze succesvol hebben benut. van Frank en Erna Henneberke hebben we de schouders eronder gezet en We wisten dat de meningen over onze stilzwijgend de zaak overgenomen. Dit verhuisplannen nogal verdeeld waren, om te voorkomen dat men er op voorhand dus extra reden om te zorgen dat het alweer van alles van vond. een succes werd. Ondanks de crisis die op het moment van plannen maken uitbrak, dus zonder geld van de bank Hoe hebben jullie, in deze 20 jaar, maar mét vertrouwen van anderen, is jullie stempel op Martins gedrukt? Martins geworden wat het nu is. Je Door altijd onze eigen koers te varen kunt de hele dag bij ons terecht voor en af te gaan op ons buikgevoel. Kijken koffie totdat het tijd is voor wijn, voor naar wat we zelf prettig vinden als we lunch én diner. ons in de horeca begeven. Trends en ontwikkelingen volgen maar niet met alle winden mee willen varen. Zeker in De rode draad in het boek is ‘familie’, de beginjaren ervoor zorgen dat we wat betekent familie voor jullie? er áltijd waren. Nu kunnen we dat ook Familie is natuurlijk belangrijk, in overlaten aan onze kinderen en aan ons geval is het gezín de spil van het onze vaste kern medewerkers. Zij weten bedrijf. Het gaat dus heel vaak over inmiddels wat wij als bedrijf uit willen de zaak, ook als we vrij zijn. Dat is stralen en hoe belangrijk we het vinden misschien ook wel onze kracht. Dat alles dat onze gasten met liefde onthaald schijnbaar vloeiend in elkaar overloopt. worden. Maar geen zorgen, we hebben het heel gezellig met elkaar! Waarom zijn jullie een goed team? Dat zijn we door schade en schande geworden. Respect hebben voor elkaar, elkaar aanvullen, aanmoedigen of afremmen daar waar nodig.
lees verder >>
>>
Welke anekdote komt er tijdens een mooie avond, met een goede fles wijn, altijd op tafel? Dat er nog steeds mensen zijn die heel amicaal binnenkomen, zeggen dat ze Martin goed kennen en vragen of Martin er toevallig is. Ja, dan ben je echt op de hoogte als je niet eens weet dat er na 1942 nooit meer een Martin werkzaam is geweest binnen Martins... Wat is je lijfspreuk? Henk: Kijk wat je wel hebt in plaats van wat je niet hebt en kijk naar wat iemand wél kan in plaats van niet. Astrid: De top bereiken is geweldig, maar halverwege de berg is het uitzicht vaak ook prachtig. Waar mogen ze je altijd voor wakker maken? Nergens voor! Iedereen kent jullie van en als ‘Martins’ maar wat doe je als de deur op slot gaat? Het stopt niet als we de deur achter ons dicht trekken. Alweer iets wat misschien onze kracht verklaart. Jullie en de werknemers vormen een (h)echt team! Hoe krijgen jullie dit toch voor elkaar? We staan op gelijke voet met onze mensen, maar als het erop aan komt zetten wij de lijnen uit. We zijn soms net een familie met ups en downs. We proberen het beste in iedereen naar boven te halen en hebben respect voor elkaar.
Hoe komen jullie menu-, lunch- en wijnkaarten tot stand en waar doen jullie hiervoor inspiratie op? Door met elkaar te brainstormen, open te staan voor ideeën. We laten ons inspireren door tijdschriften, social media en collega's te bezoeken. Hoe kiezen jullie de partners met wie je samenwerkt? Op kwaliteit en vertrouwen. Dan kom je vanzelf op een 'goeie' prijs uit. Hoe zien jullie de toekomst van Martins? Dat we vast mogen houden wat we tot nu toe hebben opgebouwd. Dat er altijd ontwikkeling blijft. Of dat nu de groei is van het bedrijf danwel de groei van onze mensen.
Soms krijg je kansen die je moet pakken. Dit was er zo ĂŠĂŠn! Aan de Korenstraat hadden we het plafond inmiddels bereikt. Astrid & Henk over de verhuizing naar de Paslaan
Aan het woord Ben, Jet & Lizzy
Lizzy & Ben, hoe starten jullie je dag? Met de kindjes op bed, lekker rustig de komende dag bespreken en nog even samen genieten. Bijna 12 jaar geleden kwamen jullie in 'de zaak', hoe hebben jullie dit destijds gevierd? Ik (Lizzy) kwam 12 jaar geleden voor het eerst in de zaak 'helpen' als 13-jarige. Echter was ik nog zo ontzettend verlegen dat mijn moeder mij naar de gasten aan tafel moest 'duwen'. Ben kwam 11 jaar geleden met mij uit school mee om te vragen of er een baantje voor hem was in de spoelkeuken. Daarna zijn wij nooit meer weggegaan en zijn wij samen gegroeid tot de bedrijfsleiding. Jet, hoe was het om op te groeien binnen Martins? Fantastisch! Mijn ouders zijn natuurlijk begonnen aan de Korenstraat. Een kleine zaak vergeleken met de Paslaan maar daarom ook heel kneuterig en gezellig. Van als klein meisje patatjes eten bij mijn vader met genoeg mayonaise en appelmoes en mijn kroketje zo ver uithollen met een patatje dat er niks meer overbleef, tot Sinterklaas een handje mogen geven bij de jaarlijkse optocht. Skeeleren over de Korenstraat maar niet verder dan Mazereeuw, want dan kon mijn vader mij niet meer zien. Het was als kind echt een feestje. Toen wij gingen verhuizen naar de Paslaan was ik alweer een stuk ouder. Vanaf dat moment kreeg ik ook wel eens te maken met de minder leuke dingen van het hebben van een eigen horecabedrijf. Maar ach.. Bij wie gebeurt dat niet?
Lizzy & Ben, hoe hebben jullie in de afgelopen jaren jullie stempel op Martins gedrukt? In de loop der jaren hebben wij samen onze stempel op de zaak kunnen drukken, door gewoon keihard mee te werken. We waren nog maar 18 jaar oud, maar hebben door hard werken de kans gekregen om te mogen meedenken en meebeslissen over de zaak. Zo hebben wij samen met Henk en Astrid besloten om tóch diner te gaan draaien en de keuken open te laten tot 21:30 uur. Ben heeft zich nog meer verdiept in het koksvak en Lizzy in het restaurantwezen. We hebben samen alles moeten leren. Van de omgang met gasten tijdens diner, op de juiste manier communiceren tussen keuken en bediening tijdens de spits, tot de opmaak van gerechten. Het diner is echt 'ons' ding geworden. Waarom zijn jullie een goed team? Wij kennen elkaar door en door en weten vaak precies wat de ander denkt. Daarom vullen wij elkaar ook altijd goed aan. We zijn ook niet voor niets al 10 jaar samen! De rode draad in het boek is ‘familie’, wat betekent familie voor jullie? Martins is echt een familiebedrijf. Familie is heel belangrijk voor ons, maar dat moet ook wel. Het is namelijk heel erg leuk om dit allemaal samen te delen, maar het kan ook heel erg lastig zijn. Je bent altijd samen, deelt veel met elkaar en moet samen hard werken. Het heeft vele voordelen en is vaak erg leuk, maar soms kan Lizzy Ben wel over de keuken heentrekken (en andersom)! ;-) lees verder >>
>>
Welke anekdote komt er tijdens een mooie avond, met een goede fles wijn, altijd op tafel? De anekdotes zijn er teveel om op te noemen. Als we met de familie bij elkaar zitten (uiteraard áltijd onder het genot van wijn) bespreken we van alles over wat er weer is gebeurd, vorderingen in bijvoorbeeld een nieuwe kaart, of wie er met wie gesignaleerd is in de zaak haha! Wat is je lijfspreuk? Lizzy: Niet lullen, maar poetsen! Ben: Quality not Quantity! Jet: Het komt wel goed! Waar mogen ze jullie altijd voor wakker maken? Lizzy & Ben: Je kunt ons altijd wakker maken voor een tripje naar Ibiza. Jet: Een nachtje Vlieland met de familie.
Jet, waarom blijf je niet bij Martins werken en wat ga je dan wel doen? Martins is niet het bedrijf waar ik verder in wil. Het is een mooie zaak en ik doe er alles voor. Ik heb altijd nee gezegd tegen de horeca maar sinds een jaar ben ik hierin veranderd. De horeca begint te trekken maar dan een ‘Korenstraat iets’: kleiner, beperkter, niet te groot… Daarnaast staat het huidige Martins natuurlijk al. Iedereen heeft zijn of haar taken en ik wil graag iets creatiefs, een prikkel, een uitdaging. Ik denk dat ik hier mijn creatieve ei minder goed kwijt kan. Wat niet wegneemt dat ik altijd betrokken zal blijven bij Martins. Wat zou je dan willen doen? Meer een dagzaak zoals het oude Martins. Wat ik bijvoorbeeld erg leuk vind is een concept wat bestaat uit een combinatie van winkel en horeca. Mocht er zich een kans voor doen, dan zou ik in het begin onder de vleugels van iemand graag het vak verder willen leren. Er komt namelijk zoveel bij kijken…
Lizzy & Ben, hoe gaan jullie om met trends? Als het over trends gaat doen we ons best voorop te lopen, mits het natuurlijk wel bij het bedrijf past. We zijn liever trendsetters dan dat we met Lizzy & Ben, hoe zien jullie de toekomst de trend meegaan. We geven er in ieder van Martins? We zien de toekomst van Martins geval altijd onze eigen draai aan. hartstikke positief in! We proberen te blijven opvallen en nieuwe gasten te Iedereen kent jullie van en als ‘Martins’ trekken, maar zeker ook onze vaste gasten te behouden. We letten altijd maar wat doe je als de deur op slot op de details en blijven ons gaat? Als wij zelf niet aan het werk zijn, zitten onderscheiden. wij zelf heel graag als gast bij andere horecazaken. Stiekem zijn wij toch altijd met ons vak bezig!
Beau de toekomstige chefkok...
KAASLOKA HET SINDS 1984 AL
Malkenschoten
inst allatietechniek
Be connected, feel free
Omslag: De omslag van het ‘klachtenboekje’ van Martin's uit de jaren '60. Volgens Bep Wolthuis was het niet echt een klachtenboekje omdat klachten altijd opgelost werden.
Colofon Dit boek is uitgegeven door: Brasserie & Wijnbar Martins Paslaan 5 Apeldoorn Volg ons via (social) media: Website: martinsbrasserie.nl Facebook: brasseriemartins Twitter: @martinspaslaan Ontwerp en vormgeving: Degen & Leideritz, www.denl.nl Drukker: Drukkerij Tesink, www.tesink.nl Met dank aan: De familie Wolthuis die een groot deel van de documentatie beschikbaar heeft gesteld én de mooie verhalen over de geschiedenis van Martins met ons heeft gedeeld. Wiranda Lund, Arthur Batenburg en het Coda Archief voor het fotomateriaal. Daarnaast iedereen die de afgelopen jaren met én voor ons gewerkt hebben. En tenslotte natuurlijk al onze trouwe gasten. Mede mogelijk gemaakt door: Alle adverteerders op de advertentie pagina’s. Copyright: Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt of worden gereproduceerd door middel van druk, fotografie, film, internet of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Brasserie & Wijnbar Martins. Brasserie & Wijnbar Martins is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave.