België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek
maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP) nr 359 november 2016 strijd solidariteit socialisme
De federale begroting voor 2017 heeft een nieuwe horrorcatalogus opgeleverd voor een totaal bedrag van 3 miljard euro. Het is niet verrassend, maar eens te meer wordt het geld uit onze zakken gehaald. Zelfs de gepensioneerden, zieken en werklozen moeten betalen. De landing van de begrotingsonderhandelingen leek niet gemakkelijk. CD&V zorgde zelfs voor wat ondertussen een ‘Krisette’ genoemd wordt naar aanleiding van de door Kris Peeters gelanceerde meerwaardebelasting. Over de ernst van die belasting was Marc Van Peel (CD&V) erg duidelijk: “De meerwaardebelasting zoals voorgesteld door CD&V moet vooral de indruk wegnemen dat alleen de kleine man betaalt. (…) Ze is eigenlijk louter symbolisch, maar ook symbolen zijn belangrijk.” door
Nicolas Croes
Na groeiend protest zit CETA vast. p 2 en 14-15
Van die symboliek blijft er niet veel over in de regeringsverklaring. Het blijft beperkt tot verklaringen die enkel bindend zijn tegenover de goedgelovigen die in de grootspraak van Michel en co trappen. Wel concreet zijn de aanvallen en besparingen, vooral de sociale zekerheid zal bloeden. Nochtans hadden verschillende ministers eerder gezegd dat het niet mogelijk was om daar nog te besparen. Vandaag lijken ze zich te bedienen van de cynische stelling van Dostojevski: “Leven en liegen zijn synoniemen.”
een algemene staking. Anderen gebruiken dezelfde peilingen om te stellen dat het volstaat om te wachten op de volgende verkiezingen. Die benadering is gevaarlijk. De begroting voor 2017 was amper opgemaakt of Le Soir titelde reeds op haar voorpagina: “Begroting: 6 miljard gezocht in 2018.” Volgens de journalisten van Le Soir moet er in 2018 minstens 6 miljard euro gevonden worden om het structurele tekort weg te werken zoals beloofd aan de Europese Commissie. De journalisten voegden er nog aan toe dat dit niet het slechtste scenario is als Hoe verder? we kijken naar de “tegenvallende fiscale inkomsten.” We mogen niet rustig De laatste peilingen geven aan dat de afwachten terwijl de lawine van bespafederale regeringspartijen hun meer- ringsmaatregelen over onze levensstanderheid verloren zijn. ABVV-topman daard rolt. Dat zou de demoralisatie Marc Goblet zei op een studiedag over onder de meest overtuigde militanten arbeidsduurvermindering dat “ de versterken. In Groot-Brittannië zorgde mensen beginnen te beseffen wat de deze benadering voor een herkiezing gevolgen van het regeringsbeleid zijn.” van David Cameron in 2015. Hij voegde eraan toe dat we dit moeten aangrijpen “om opnieuw een mobilisa- Het momentum aangrijpen tie op gang te brengen die verder gaat dan wat we tot nu toe kenden.” Goblet Het gemeenschappelijk vakbondswijst onder meer op de noodzaak van front in de non-profit kondigt voor 24
StoppING the banksters p4
w w w. s o c i a l i s m e . b e
november een nationale stakingsdag met betoging in Brussel aan. Het protest is gericht tegen de besparingen en voor het eisenplatform in de non-profit. ACOD Spoor stelde dat het een actieplan voorbereidt na de regeringsbeslissing om de pensioenrechten van het spoorpersoneel aan te pakken. Zelfs de militairen zullen in actie gaan om hun pensioenen te verdedigen. Nieuwe acties zijn onvermijdelijk, de woede is bijzonder groot. Op 15 november houden zelfs de militairen een betoging, dat was al van 2002 geleden. Op 24 november is er een actiedag van de social profit. Eind oktober, net na het ter perse gaan van deze krant, zullen de vakbondsleidingen beslissen over acties. We hopen op eengemaakte, goed voorbereide en opbouwende acties om deze regering en het besparingsbeleid te stoppen. Door de basis te organiseren met personeelsvergaderingen en een zo groot mogelijke betrokkenheid, kunnen we de druk opvoeren en onze strijd zelf in handen nemen. Dan kunnen we doorzetten om Michel en zijn dievenbende te stoppen!
‘Gevaarlijke ideeën’: een socialistisch alternatief op besparingen p 8-9
Belgische politiek
EDITO door
Gezondheidszorg:
Nicolas Croes
Nu doorzetten tegen de dictatuur van de multinationals!
Wie blokkeert?
Paul Magnette verklaarde in het Waals Parlement over de laatste onderhandelingen met de EU dat er “belangrijke vooruitgang geboekt was, onder meer over de landbouw. Maar er blijven moeilijkheden overeind, vooral met betrekking tot de arbitrage” (waarbij conflicten tussen staten en multinationals voor een bijzondere rechtbank komen) en inzake de openbare diensten. Een andere bron van gerechtvaardigde vrees is dat CETA wel eens als ‘paard van Troje’ zou kunnen dienen om TTIP, het vrijhandelsakkoord tussen de VS en de EU, erdoor te krijgen. Amerikaanse bedrijven
Linkse Socialist
24 november: nationale staking en betoging
Na groeiend protest zit CETA vast
Op donderdag 20 oktober, nog voor het ultimatum van de Europese Commissie, vernam de internationale media dat de Waalse regering vasthoudt aan haar verzet tegen CETA, het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Canada. Zonder goedkeuring door de Waalse regering staat heel het project op de helling. En misschien zelfs meer… De voorzitter van de Europese Commissie, Donald Tusk, waarschuwde dat “CETA wel eens het laatste handelsakkoord kan zijn indien we de mensen niet overtuigen dat we onderhandelen om hun belangen te verdedigen.” De voorzitster van Open VLD, Gwendolyn Rutten, volgde het standpunt van werkgeversfederatie VOKA: “De federale regering moet CETA goedkeuren, zelfs indien dit leidt tot een institutionele crisis.”
de
zouden met CETA via Canadese filialen kunnen werken. Een akkoord is dus niet mogelijk? Volgens de minister-president van het Waalse Gewest bestaat de enige mogelijkheid uit het “heropenen van de onderhandelingen over een verdrag dat nu pas ontrafeld wordt. We moeten enkele extra weken nemen om dit verdrag te analyseren, het heeft immers een grote invloed op het leven van miljoenen mensen en dit gedurende verschillende jaren.” In Le Soir van 21 oktober verklaarde een bron die anoniem wenste te blijven: “Als je erover nadenkt, is het opmerkelijk hoeveel Wallonië op enkele dagen heeft kunnen binnenhalen terwijl het zijn ongenoegen al meer dan een jaar uit. Dat is een reden te meer om vol te houden.” Volhouden tot er uiteindelijk toch een compromis komt? Dat valt nog af te wachten. Maar voorlopig lijkt de Waalse regering niet te buigen. Maar wie blokkeert er nu echt?
In La Libre stelde Corentin de Salle, wetenschappelijk directeur van het Centrum Jean Gol (MR), met de nodige woede dat dit te maken heeft met het “langdurige en ongetwijfeld efficiënte werk” en de “propaganda” van NGO’s, consumentenorganisaties en kleine producenten, vakbonden en politieke organisaties. Samen met de electorale druk van de PTB (die volgens peilingen de derde partij van Wallonië en Brussel wordt) heeft dit PS en CDH tot een opmer-
kelijke bocht gedwongen waarbij de passieve opstelling tegenover de EU en het neoliberale project verlaten werd. Een kat in het nauw maakt rare sprongen, wordt wel eens gezegd. Maar het gaat verder dan dat. In september waren er in Duitsland 320.000 betogers tegen TTIP en CETA. Amper 20% van de Duitsers staat nog positief tegenover de vrijhandelsverdragen. Ook in Frankrijk groeit het verzet tegen deze projecten. Waar de eerdere acties tegen TTIP in België een duizendtal mensen op de been brachten, waren het er op 20 september meer dan 10.000. In Ierland, Oostenrijk, Slovenië of nog in Polen waren er eveneens protestacties die druk zetten op instellingen die doorgaans nochtans enthousiast de belangen van de multinationals verdedigen. Een Europese petitie verzamelde maar liefst 3 miljoen handtekeningen, een nooit eerder gezien aantal. Steeds minder mensen zijn ervan overtuigd dat we in een democratie leven. De beperkte democratische verworvenheden die we door strijd afdwongen, worden nu één voor één afgebouwd. De woede neemt toe. Wat rond dit dossier gebeurt – los van de vraag of de Waalse regering uiteindelijk al dan niet plooit – toont het potentieel van een consequent activisme en mobilisatie van de publieke opinie. Het is een aanmoediging om een ernstige mobilisatie op te bouwen voor een krachtsverhouding waarmee we niet alleen de neoliberale verdragen maar heel dit systeem naar de prullenmand verwijzen.
Bij het aantreden van deze regering werd er voor 2,6 miljard euro aan besparingen in de gezondheidszorg aangekondigd tegen eind 2016. Dit zette meteen de toon … Begin september stelde het ministerie nog dat tegen het eind van de legislatuur dit bedrag zou oplopen tot 3,6 miljard euro. De snelheid en brutaliteit waarmee er echter gehakt wordt, doet ons vermoeden dat dit laatste bedrag achteraf bekeken eerder een onderschatting zal blijken. Het voorlopige eindcijfer wordt nu rond de 3,84 miljard euro geschat. Voor 2017 betekent dit concreet een besparing van 902 miljoen euro. Eén derde van de totale besparingen gebeurt dus op de kap van de sociale zekerheid. door een delegee uit een ziekenhuis
Naar een nieuwe Witte Woede? Foto: PPICS
Draai naar links door PS: pa
Op 20 september waren er in Brussel duizenden betogers tegen TTIP en CETA. Foto: Liesbeth
Partycrashers in Gent
Mediacrashers in Antwerpen
“Gent is van ons,” riepen enkele honderden actievoerDe alternatieve nieuwssite apache.be ligt onder vuur. ders op een protest tegen een privaat feest van bouwpro- De onderzoeksjournalisten hadden het aangedurfd om motoren op de Graslei op 6 oktober. LSP-woordvoerder Land Invest Group, de vastgoedpoot van Optima, aan Bart Vandersteene stelde op het televisienieuws van de een kritisch onderzoek te onderwerpen. Dat lijkt ons net VRT: “Het gaat om een privé-ontwikkelaar die reden een taak van onderzoeksjournalisten, maar het was niet heeft om te feesten. Hij heeft heel goede zaken gedaan naar de zin van Land Invest Group en Joeri Dillen, de met een gebouw in het centrum van Gent als onderdeel voormalige kabinetschef van Bart De Wever. Ze dagvan de politiek van citymarketing die de stad voert. En vaarden apache.be wegens ‘laster en eerroof’ en eisen dan nodigt die ontwikkelaar de ‘high society’ uit om de honderdduizenden euro schadevergoeding. Alleen al de dikke winsten die hij geboekt heeft nog eens te vieren. advocatenkosten lopen op voor een klein medium als Hij had niet verwacht dat er protest zou komen en heeft apache.be. Land Invest Group eist dat apache.be alle om ons te sussen kruimels gegooid met gratis frieten en artikels over de zaak wist. Censuur en kritische journabier. Maar daarmee zal hij ons niet kunnen paaien.” listen het zwijgen opleggen, lijken ons niet bepaald in overeenstemming met wat sommige politici de ‘westerse waarden en normen’ plegen te noemen. Of gelden die niet voor hun voormalige kabinetscheffen?
Wat gebeurt er toch bezuiden de taalgrens? De regeringen van Brussel en Wallonië blokkeren het EuropeesCanadees handelsverdrag (CETA), nochtans nog maar een lauw opstapje vergeleken bij het nog veel meer gecontesteerd Transatlantische Verdrag (TTIP). De PS haalt arbeidsduurvermindering en economische democratie van onder het stof, traditionele eisen van de arbeidersbeweging die al tientallen jaren verbannen waren naar de programma’s van de radicale linkerzijde. Is het slechts paniek omwille van de opmars van de PTB of is er meer aan de hand? door
Eric Byl
Platgelopen paden van de traditionele politiek worden verlaten
Het kerstprogramma (1945) van de CVP, van de wederopbouw na WOII, droeg de titel “Wie zal de bouwmeester zijn?” Zo wierp de CVP zich op als ‘leider van de natie.’ Ze kon dat, zoals veel andere traditionele partijen in Europa, omdat een deel van de gigantische welvaartstoename van de naoorlogse bloeiperiode besteed werd aan het afkopen van sociale vrede. Dat moest door de sterkte van de arbeidersbeweging en het bestaan van een alternatief systeem onder de vorm van de stalinistische karikaturen van socialisme in het Oosten. Dat dit niet de regel maar de uitzondering was, bleek
vanaf de crisis in het begin van de jaren ’70. Massale structurele werkloosheid deed toen blijvend haar intrede en kapitaalbezitters eisten dat de winsten gevrijwaard bleven ten koste van lonen, arbeidscondities en sociale uitgaven. A l l e t r a d it i o n e le partijen, ook de volkspartijen, de sociaaldemocratie en in Italië zelfs de communistische partij, aanvaardden dit, zelfs als daarvoor ideologie en programma overboord moesten. Het holde hun autoriteit uit en leidde onder andere in Vlaanderen tot politieke ve rs pl i n t e ring. De besparingspolit iek leve rd e
Belgische politiek
www.socialisme.be november 2016
: het eeuwige kind van de rekening? De gezondheidszorg is een belangrijke sector in de economie wat dus ook wil zeggen dat daar veel geld te rapen valt. “De gezondheidsuitgaven vertegenwoordigen vandaag iets meer dan 10% van het bruto binnenlands product (bbp). Daarvan wordt 2% gefinancierd door de mensen zelf, en 8% door de gemeenschap. Op het vlak van uitgaven is het ook een van de belangrijkste sectoren van onze sociale zekerheid, want vandaag gaat bijna 40% van onze sociale uitgaven ernaartoe. Deze sector groeit continu, maar hij groeit vooral sneller dan het bbp. Daarom neemt het aandeel totale gezondheidsuitgaven in het bbp voortdurend toe.” (CM-Informatie 263 , maart 2016) Maggie De Block probeert zich op te werpen
als dé verdediger van de gezondheidszorg maar in realiteit is zij verantwoordelijk voor een explosieve mix in de nabije toekomst. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Mega Maggie zich continu tegenspreekt. De sneltrein van enerzijds grote besparingen en anderzijds diepgaande hervormingen van de zorgsector zal eerder vroeg dan laat ernstig ontsporen. Wat die fundamentele hervormingen betreft, kunnen we kort zijn. Hoe meer teksten vrijgegeven worden uit de hoek van de FOD Volksgezondheid, hoe meer er een blauwdruk (letterlijk en figuurlijk) naar boven komt drijven die de marsrichting aangeeft: van een collectieve, Europese, non-profit gezondheidszorg naar een hyper-individualistisch, Amerikaans, for-profit systeem. We kennen allemaal de liberale mantra van ontvetting van de staat maar wat betreft gezondheidszorg zit de regering al in het spierweefsel te snijden. De liberale logica veronderstelt dat indien men tot op het bot gaat, de gemeenschap de zorg niet langer kan garanderen en dus de commerciële sector als redder des vaderlands gaat het hier over 300 miljoen euro! de begrotingsopmaak in oktober lekte uit dat de wordt onthaald. Verder gaat de maximumfactuur de hoogte in. regering wil snijden in het vlaggenschip van de De regering besliste ook om 7 miljoen euro te witte woede: de rimpeldagen of ADV-dagen. Er Volgens De Block zou de patiënt er niets besparen op de wijkgezondheidscentra en hun bestaan verschillende formules maar de bekendvan voelen: klinkklare onzin! aantal te bevriezen. Dit terwijl deze centra gra- ste kent de werknemer per schijf van 5 jaar een tis en laagdrempelige zorg bieden voor de meest extra dag arbeidsduurvermindering per maand Hier alvast een beperkt lijstje … De uitkeringen kwetsbare groepen. toe op 45, 50 (2 dagen per maand) en 55 (3 dagen voor ziekte, arbeidsongevallen of invaliditeit onper maand). Voor de invoering van deze maatredergingen een indexsprong (net zoals de lonen). Wat met de werknemers in de zorg? gel zagen de werknemers af van loonopslag in een Daartegenover wordt de zorg echter steeds duursector waar de lonen sowieso al niet riant zijn. De der. Het remgeld voor een bezoek aan de speciaIn heel wat instellingen zit het personeel nu al nationale actiedag (betoging en staking) van de list wordt verhoogd tot 12 euro. Ook de bijdrage op zijn tandvlees: de minimumbezetting is eerder gehele sociale sector op 24 november komt dan van mensen die in aanmerking komen voor een de regel dan de uitzondering met alle gevolgen ook niet uit de lucht vallen. speciale regeling wegens een te klein inkomen van dien voor de dienstverlening en dus de pawordt verhoogd naar 3 euro. tiënten. De vergrijzing slaat ook toe bij het perEen aantal geneesmiddelen, waaronder antibi- soneel. De ziekenhuizen moeten volgend jaar 92 otica en de beruchte maagzuurremmers, worden miljoen euro besparen, dit terwijl één op de drie duurder voor de patiënt en een aantal zullen zelfs ziekenhuizen reeds in de rode cijfers zit. Op wie niet langer worden terugbetaald waaronder neus- gaat men dit afwentelen, denk je? Bij de bespasprays met corticoïden. Concreet zou de genees- ringen hoort ook het versneld doorvoeren van Een aantal geneesmiddelen, middelenfactuur voor de patiënt met 9% stijgen. de hervormingen in de ziekenhuissector; lees: waaronder antibiotica en de De patiënt financieel bestraffen voor de overcon- jobverlies en afbouw bedden. sumptie van antibiotica en maagzuurremmers Ondertussen is het al sinds 2005 geleden dat er beruchte maagzuurremmers, raakt kant noch wal aangezien het de arts is die nog een betekenisvol meerjarig sociaal akkoord worden duurder voor de patiënt deze voorschrijft. Volgens de algemeen secreta- werd afgesloten in de federale sectoren. Sinds en een aantal zullen zelfs niet ris van de socialistische mutualiteiten: “In totaal 2011 moeten we het stellen met kruimels die van laat de regering de patiënten 62 tot 94 miljoen tafel vallen via mini-akkoordjes terwijl de nood langer worden terugbetaald euro meer uit eigen zak betalen. Maar dit bedrag aan extra en gemotiveerd personeel hand over waaronder neussprays met kan fors oplopen. Het is zeer onzeker of zorgver- hand toeneemt. strekkers tariefakkoorden willen afsluiten. Het Eind september kreeg het gemeenschappelijk corticoïden. Concreet zou de risico is reëel dat ze hun verlies aan inkomsten vakbondsfront op het kabinet van De Block maar geneesmiddelenfactuur voor de afschuiven op de patiënt in de vorm van supple- één duidelijk antwoord op de eisenbundel van menten” (persbericht 17 oktober 2016). Concreet de sector: het is nu een tijd van besparingen! Na patiënt met 9% stijgen.
aniekreactie op de opmars van de PTB of is er meer aan de hand? echter slechts een nieuwe Grote Recessie (2008-2009) op. Dat traditionele politici geen oplossingen bieden werd steeds duidelijker, niet voor de klimaatcrisis, de vluchtelingenstroom, de militaire conflicten of de relance van de wereldhandel, noch voor kansarmoede, mobiliteit, het nationale vraagstuk, tewerkstelling, vergrijzing, ... Dat is waarom steeds meer mensen de platgelopen paden van de traditionele politiek verlaten. Eer st k a naliseerden
vooral rechtse en extreemrechtse populisten dat. Schatrijk of met schatrijke sponsors, beschikken ze over middelen om de woede af te leiden naar “werkloze profiteurs”, “economische vluchtelingen”, “luie zuiderlingen”, ... Het is een belangrijk en gevaarlijk verschijnsel, maar vooral gebaseerd op wie individueel een oplossing zoekt en niet uitkijkt naar maatschappelijke krachten. Veel belangrijker is dat ook maatschappelijke groepen de traditionele politiek de rug toekeren. Het verklaart de opkomst van nieuwe linkse formaties die een reële bedreiging vormen voor de kapitalistische heerschappij omdat hun aanwezigheid sociale actie stimuleert en hoop doet opleven. Syriza in Griekenland, tot de leiding helaas door de knieën ging. Podemos in Spanje, Die Linke in Duitsland, de Socialistische Partij in Nederland, Anti Austerity Alliance – People Before Profit in Ierland, ... Het fenomeen verspreidt zich als een olievlek. Peilingen geven aan dat de PVDA-PTB, zeker in Wallonië (16%) en Brussel (11%), haar plaats in dat rijtje opeist. Bocht naar links bij de PS?
Dat ze er bij de PS niet gerust in zijn, zal wel. De toepassing van een vierdagenweek aan het loon van een vijfdagenweek voor het gemeentepersoneel van Sint-Joost en sommige amtenaren ouder dan 60 in Wallonië, moet aantonen dat de PS niet alleen praat over arbeidsduur-
verkorting, maar het uitvoert. Natuurlijk zal de PS dat niet uitbreiden naar alle werknemers van de openbare diensten of opleggen aan de privé. Het mag de vakbonden er niet van weerhouden die eis in te zetten als centraal strijdmiddel tegen de werkloosheid in alle sectoren. Haar voorstel voor ‘dubbelmacht’ in de bedrijven, waarbij de raad van bestuur haar beslissingsrecht moet delen met een raad van werknemers, ziet de PS wellicht als pasmunt om niet te moeten spreken over socialisme. Er is een reëel gevaar dat dit leidt tot klassencollaboratie of medebeheer zoals in Duitsland. Maar strijdbare delegaties kunnen het ook aangrijpen om de macht van de aandeelhouders te betwisten en het omvormen tot een feitelijk vetorecht voor de arbeiders. Het zou in dat geval niet lang duren vooraleer de aandeelhouders hun biezen pakken. Nationalisatie zonder schadeloosstelling onder controle van de gemeenschap en de arbeiders zou dan de enige uitweg zijn. Als het de PS echt menens was, waarom dan niet beginnen bij Caterpillar? Maar er speelt nog wat anders. In Griekenland werd PASOK electoraal van de kaart geveegd. De Nederlandse PvdA zou van 38 naar 10 zetels terugvallen. De Spaanse PSOE werd ingehaald door Podemos. Hollande in Frankrijk haalt wellicht de tweede ronde van de presidentsverkiezingen niet. De sociaaldemocratie zit in een diepe crisis terwijl de trend naar links zich uit in allerlei varianten van nieuwe formaties. Sinds kort is die trend zo sterk geworden dat Sanders in de VS in staat was een ‘politieke revolutie’ op gang te trekken via de
voorverkiezingen van de Democratische partij. In het Verenigd Koningkrijk vond die trend een uitlaatklep via Corbyn in de voorzittersverkiezingen van Labour. Met de afgrond voor ogen komen sommige sociaaldemocraten tot inkeer, ook al omdat steeds meer burgerlijke commentatoren eveneens pleiten voor een politiek van publieke investeringen. In Nederland werpt een backbencher zich plots op als linkse kandidaat voor het PvdA-lijsttrekkerschap. In Spanje organiseert de rechtervleugel van de PSOE een coup tegen partijleider Pedro Sanchez uit ongenoegen om diens weigering een PP-minderheidsregering toe te staan. In Franstalig België gooit de partijtop van de PS zelf het stuur fors om. Terwijl Corbyn de uitdrukking werd van een beweging van onderuit, is hun draai veeleer een wanhopige overlevingspoging van bovenaf. In tegenstelling tot Sanders of Corbyn genieten ze niet van een reputatie van standvastigheid, geloofwaardigheid en integriteit. Het is bijgevolg verre van zeker hoever ze ermee zullen geraken, maar dat de crisis van de sociaaldemocratie een nieuwe fase intreedt, is onbetwistbaar. LSP zal iedere stap vooruit voor de arbeidersbeweging, hoe klein ook, blijven ondersteunen, maar niet zonder te waarschuwen voor valse illusies. De beste garantie tegen ontgoocheling door het niet nakomen van valse beloftes, is door de beweging van onderuit op te bouwen en democratische inspraak te eisen op elk niveau. Zeker in de PS, maar ook in de vakbond en de PVDA ligt er wat dat betreft nog heel wat werk voor de boeg.
de
Linkse Socialist
ING 588 miljoen winst in eerste helft 2016 en toch sociaal bloedbad De aandeelhouders van de banken doen het uitstekend, hun personeel en klanten een pak minder. De vier grootbanken waren in de eerste helft van 2016 goed voor 3 miljard euro winst: 1,1 miljard voor KBC, 1 miljard voor BNP Paribas Fortis, 588 miljoen voor ING en 252 miljoen euro voor Belfius. In de tweede helft van 2016 kunnen die winsten nog hoger liggen, de bankentaks is immers bijna volledig in de eerste jaarhelft geboekt. Toch worden duizenden jobs bedreigd en tegelijk wordt aangekondigd dat de klanten meer zullen moeten betalen voor minder dienstverlening. De reden hiervoor? Winstbejag. door
Geert Cool
3500 jobs bij ING bedreigd
Vorig jaar maakte ING in ons land 500 miljoen euro winst, dit jaar werd in de eerste jaarhelft al meer winst geboekt. Toch wordt nu een bijzonder zware besparingsronde aangekondigd: bijna de helft van het personeel moet weg. Met de helft minder personeel evenveel doen, moet de winsten nog verder de hoogte in stuwen. Twee derden van de eigen kantoren moeten weg, de zelfstandige kantoren en die van dochterbedrijf Record Bank worden geïntegreerd in één netwerk van 650 voornamelijk zelfstandige kantoren in plaats van de huidige 1.200 van ING en Record. Van de 8.100 jobs bij ING België en de 600 bij Record Bank moeten er 3.500 weg. Internationaal verdwijnen 7.000 van de 52.000 jobs bij ING. De helft zou via natuurlijke afvloeiingen gebeuren, de helft via naakte ontslagen. In beide gevallen is het resultaat hetzelfde: waar er voorheen degelijke jobs waren, zijn die er voor de komende generaties niet meer.
vloeien door naar de aandeelhouders. De gemeenschap betaalt de belastingkortingen en nadien draait ze ook nog eens op voor de kost van het sociale bloedbad. 3 miljard euro winst op een half jaar tijd is niet voldoende voor de grote banken. Max Jadot van BNP Paribas Fortis verklaarde eerder al: “Duurdere bankdiensten zijn onvermijdelijk.” Hij stelt dat de banken “door de lage rentes op zoek moeten naar andere inkomsten.” Zo werd al beslist om de dossierkosten voor nieuwe woonkredieten van 350 euro te verhogen naar 500 euro, bij De reden voor de herstructuring is een herziening is er zelfs een verdubniet dat het bedrijf verlies maakt, maar beling tot 700 euro. dat er volgens de directie onvoldoenMogelijk zullen de banken zich niet de winst is. Aangezien steeds meer beperken tot doorgaans eenmalige bankdiensten door klanten zelf ge- diensten zoals leningen voor de aandaan worden op hun PC of smartphone, koop van een woning. Er wordt ook wordt het bovendien makkelijker om gekeken naar de kosten voor zichtrede dienstverlening fors af te bouwen. keningen of kredietkaarten. Het aantal Dat oudere mensen of wie niet met filialen neemt af en we moeten steeds PC-banking overweg kan hierdoor uit meer bankverrichtingen zelf doen via de boot vallen, is voor de directie van automaten of de computer, maar de ING duidelijk geen punt. Ondanks het kosten die we hiervoor moeten betalen argument van de digitalisering wordt nemen toe. Het doel is duidelijk: meer ook de IT-afdeling gehalveerd. winsten boeken. De winsten worden vooral gebruikt Tenslotte wordt gezegd dat de reguleom aan de aandeelhouders uit te keren. ring van de bankensector een probleem De PVDA maakte bekend dat er van is. Blijkbaar kunnen de banken niet op de 10,9 miljard euro winst van ING de een veilige manier werken en vereist voorbije 10 jaar maar liefst 7,2 miljard de winsthonger van de aandeelhouders euro aan dividenden werd uitgekeerd. dat grotere risico’s worden genomen. De bank kon ook voor 1,9 miljard aan De speculanten willen meer gokken, notionele intresten aftrekken en kwam de gemeenschap draait toch op voor aan een gemiddeld belastingtarief van de verliezen? 12,5%. Het geeft een nieuwe betekenis aan de term ‘bankoverval’. En het Nationaliseer de banken! doorprikt het idee dat belastingvoordelen leiden tot nieuwe investeringen Met deze herstructurering bij ING en bijhorende jobs. Neen, de voordelen zien we hetzelfde als bij Caterpillar:
Verzekeringen, krediet, banken, … zijn te belangrijk om aan de winsthonger van de private sector over te laten. Waarom de volledige sector niet onder democratische controle van de gemeenschap plaatsen? een winstgevend bedrijf richt een sociaal bloedbad aan om nog meer winst te kunnen maken. De argumentatie van de regering over belastingvoordelen om ‘jobs, jobs, jobs’ te creëren, blijkt een leugen te zijn: de aandeelhouders incasseren de voordelen via hun dividenden en om die op peil te houden, aarzelen de bedrijven nadien niet om sociale bloedbaden aan te richten. De enige jobs die er bijkomen, zijn laagbetaald en super-flexibel. Goed betaalde jobs verdwijnen. Ook zien we dat technologische vooruitgang niet gebruikt wordt om de samenleving vooruit te duwen, maar om sociale achteruitgang op te leggen in naam van de winsten. Nochtans zou het logisch zijn om technologische vooruitgang te gebruiken om de arbeidsduur collectief te verminderen. In plaats van afdankingen kan het beschikbare werk verdeeld worden over
het bestaande aantal werknemers die bijvoorbeeld 30 uur werken (met loonbehoud). Toen de banken door hun speculaties overkop dreigden te gaan, kwam de overheid tussen en werden sommige banken zelfs genationaliseerd. Het beheer bleef evenwel in handen van dezelfde kliekjes topbankiers die de banken eerder naar de afgrond brachten. Het doel was enkel om de verliezen op de gemeenschap af te wentelen om de toekomstige winsten voor de private aandeelhouders veilig te stellen. Maar er werd aangetoond dat het mogelijk is om de banken te nationaliseren. Waarom zou dit niet mogelijk zijn om een sociaal bloedbad in de sector te vermijden? Maar dan wel geen nationalisatie geleid door dezelfde topbankiers: het personeel uit de sector, de vakbonden en de gemeenschap in het algemeen zijn het beste geplaatst om het beheer op democratische wijze in handen te nemen. Wellicht zal ING navolging krijgen van andere banken en ook in de verzekeringssector zijn er grootschalige afdankingen. Zoals we na het jobverlies bij Axa en P&V opmerkten: “Verzekeringen, krediet, banken, … zijn te belangrijk om aan de winsthonger van de private sector over te laten. Waarom de volledige sector niet onder democratische controle van de gemeenschap plaatsen? Dan kan de verzekeringssector rampen en schade collectief dragen zonder daar steeds grotere winsten voor speculanten en andere aandeelhouders op te realiseren en kunnen de banken goedkoop krediet en diensten verlenen aan de gemeenschap.”
Douwe Egberts
3 miljard winst + fiscale cadeaus = 274 jobs weg. Onaanvaardbaar! Terwijl de regering zocht naar maatregelen om ons nog enkele miljarden te laten inleveren, kondigden tal van bedrijven afdankingen aan. Er gaat geen week voorbij zonder slecht nieuws: Caterpillar, AXA, ING, ... Op 15 september was het de beurt aan Douwe Egberts: sluiting van de productiesite in Grimbergen en 274 bedreigde jobs. door
Nico (Brussel)
In 2014 kwam Douwe Egberts onder de vleugels van de groep Jacobs terecht. Samen werden ze de grootste producent en verkoper van koffie ter wereld met een winst van 3 miljard euro per jaar. In Grimbergen werd in 2015 15 miljoen euro winst geboekt met een jaarproductie van 35.000 ton. Het bedrijf kreeg vorig jaar 1,5 miljoen euro belastingvrijstellingen op basis van de notionele intrestaftrek. Daarnaast kreeg het voor 500.000 euro verminderingen op sociale bijdragen. Voor de overname door Jacobs stemden de werknemers in met het afschaf-
Het bedrijf kreeg vorig jaar 1,5 miljoen euro belastingvrijstellingen op basis van de notionele inrestaftrek. Daarnaast kreeg het voor 500.000 euro verminderingen op sociale bijdragen. Voor de overname door Jacobs stemden de werknemers in met het afschaffen van de weekendploeg. Maar de inspanningen door het personeel en de fiscale cadeaus volstonden niet om de jobs te behouden.
Foto: PPICS Een alternatief door en voor de werkenden
fen van de weekendploeg. Maar de inspanningen door het personeel en de De directie sprak van een overcafiscale cadeaus volstonden niet om de paciteit binnen de groep waardoor jobs te behouden. Eens te meer lijkt Grimbergen dicht moest. Het geeft aan dit bloedbad ingegeven te zijn door dat de directie zal doorzetten met de een zoektocht naar nog meer winsten sluiting om haar doelstellingen te bedoor inhalige aandeelhouders. gekeken worden. Waarom werd niet halen. Een nieuwe verlaging van de soVolgens de woordvoerder van het geïnvesteerd om de productie aan te ciale lasten of een loonsvermindering bedrijf veranderen de verwachtin- passen aan de ‘nieuwe noden’? De di- zet enkel het personeel meer tegen elgen van consumenten en is het bedrijf rectie stelt dat ze wil inzetten op gro- kaar op zonder enige garantie op beniet meer aangepast. Als de fabriek in te volumes en gespecialiseerde pro- houd van jobs. De directie verklaarde Grimbergen niet aangepast is, komt dit ducten. In Grimbergen is dat moeilijk overigens dat zelfs indien het personiet door het personeel. Als de organi- haalbaar. Maar komt dat door het be- neel gratis zou werken, de fabriek in satie van de productie problemen on- leid van de directie, of was de sluiting Grimbergen toch zou dichtgaan. dervindt, moet naar het management van deze site al langer gepland? Na de informatiefase voorzien door
de wet-Renault zal het sociaal plan in maximaal 60 dagen onderhandeld worden. Indien daar niets uitkomt, is het voor de directie mogelijk om af te danken aan de wettelijke minimumnormen. Waarom geen offensieve informatiefase organiseren met het personeel? Het spandoek aan de ingang van het bedrijf dat ook op de betoging van 29 september meegedragen werd, is alleszins duidelijk: “3 miljard winst + fiscale cadeaus = 274 jobs weg. Onaanvaardbaar!” Het is een goed vertrekpunt om een brede campagne vanuit de fabriek te starten. De personeelsvergaderingen bieden een kans om te discussiëren
op de werkvloer Minimale dienstverlening bij De Lijn… om alle dienstverlening af te bouwen (en protest daartegen te verbieden)
www.socialisme.be november 2016
Dakwerker die 1,6 miljoen euro per jaar vangt
ING-topman Ralph Hamers rechtvaardigde de afdankingen als volgt: “Je moet het dak repareren wanneer de zon schijnt.” Zelf is Hamers goed voor een jaarloon van 1,63 miljoen euro, vorig jaar steeg zijn loon met maar liefst 28%. Hij noemde dat “moedig” omdat er aanvankelijk nog meer beloofd was… Dat zo’n hoogmoedige figuur vergelijkingen zoekt met dakwerken is dan ook logisch. Maar als een dak herstellen 3500 families treft, zoek je beter een andere architect. Tijd om de financiële sector uit handen van de winstlogica te halen. Wat had de samenleving allemaal kunnen verwezenlijken met de 7 miljard die werd uitgekeerd aan aandeelhouders!
Als werkgevers ‘jobs, jobs, jobs’ beloven...
Eind augustus publiceerde werkgeversfederatie VOKA een open brief aan de regering-Michel. Daarin werd gevraagd om zeker verder te doen met “het goede werk.” De ondertekenaars van de brief onderstreepten het belang van hun steun met de belofte om de komende drie jaar samen minstens 100.000 extra jobs te creëren. Eén van de ondertekenaars van deze open brief was de CEO van ING. Zo kennen we meteen de waarde van die beloften van nieuwe jobs in ruil voor steeds meer en grotere cadeaus. De fiscale voordelen worden geïncasseerd en verdwijnen via de grote aandeelhouders naar de Bahama’s, Panama of andere belastingparadijzen. Maar de beloofde tegenprestatie van extra jobs, daar komt niets van in huis. Integendeel.
Zwijgplicht voor personeel De directie van ING heeft enkele richtlijnen voor personeelsleden die geconfronteerd worden met woede naar aanleiding van het sociaal bloedbad: “Verwijs altijd door naar de persdienst”, “Geef geen interview zonder voorafgaand akkoord van de persdienst”, “Deel geen gevoel van woede”, ... Alle neoliberale politici die zo graag zwaaien met de ‘westerse waarden’ hebben er nog niet aan gedacht om het recht op vrije meningsuiting ook te laten aanvaarden door hun vrienden in de directies van multinationals. Is dat omdat ze daar na hun politieke loopbaan zelf nog een graantje willen meepikken?
over de twijfels, de verwachtingen en om collectieve antwoorden te bieden. Het personeel moet de argumenten voor de sluiting weerleggen. Er zijn in Grimbergen machines om koffie te produceren, er is personeel om ze te bedienen en er zijn genoeg koffiedrinkers in het land. De onteigening zonder schadeloosstelling dringt zich op. Het nationaliseren van de productielijn onder controle van het personeel en de gemeenschap is de beste manier om een industrieel project te vestigen dat niet gericht is op de winsten maar op productie en jobs. Dit vereist een bezetting van de fabriek door het personeel zodat de directie de machines
niet kan ontmantelen om ze door te verkopen. De helft van het personeel van Grimbergen blijft buiten het sociaal plan en moet verhuizen eens het sociaal plan er is. Brede solidariteit is nodig. Het spandoek kan ook in een affichevorm gemaakt worden met een campagne van de vakbonden naar de winkels en de bevolking in de buurt. Dit kan leiden tot een solidariteitsbetoging tot voor de poorten van het bedrijf. Het zou naast de procedure van de wet-Renault een sterke oproep zijn voor het behoud van jobs. We mogen de verschillende slachtoffers van collectieve afdankingen niet alleen laten strijden.
Begin oktober stemde het Vlaams Parlement een resolutie om in de beheersovereenkomst met De Lijn minimale dienstverlening bij stakingen in te schrijven. Het initiatief kwam – hoe kan het ook anders – van Annick De Ridder (N-VA) en werd gesteund door de voltallige meerderheid. Het is slechts een aanbeveling, maar het kan tellen als provocatie en voorbode op een aanval op ons stakingsrecht. door een buschauffeur
Minister Weyts (N-VA) stelt dat onderhandelingen over de nieuwe beheersovereenkomst het moment zijn om werk te maken van de minimale dienstverlening. Annick De Ridder erkent dat de minimale dienstverlening een federale bevoegdheid is, maar wil dat De Lijn een soort herenakkoord sluit om minimale dienstverlening in te voeren. Ze willen dus dat de vakbonden en directie bij De Lijn een akkoord sluiten over minimale dienstverlening. Ook bij de NMBS zegt de federale regering dat ze het sociaal overleg “een kans” wil geven, maar het overleg wordt beperkt tot verschillende opties van minimale dienstverlening waarbij de regering zegt dat ze het desnoods ook zonder akkoord zal opleggen. De vraag is hoelang het zal duren vooraleer er ook bij De Lijn een dergelijk ultimatum komt. Pas tevreden als stakingsrecht aan banden ligt
De vakbonden bij De Lijn spreken van een oorlogsverklaring (ACOD) en pestgedrag (ACV). ACOD stelt terecht dat minister Weyts de beheersovereenkomst beter zou gebruiken voor een degelijke dienstverlening, ook in de minder rendabele gebieden. Er zijn trouwens al heel wat toegevingen gedaan in het verleden. Zo is er, om wilde stakingen te vermijden, een akkoord gesloten dat er 14 dagen op voorhand een stakingsaanzegging wordt gedaan en kunnen een aantal personeelscategorieën zoals dispatchers, controleurs en technici al opgevorderd worden om de veiligheid te garanderen. Maar geen enkele toegeving is genoeg. Sommigen argumenteren dat een minimale dienstverlening gewoon niet haalbaar is. Er kunnen vragen gesteld worden over welke reizigers dan wel mee kunnen en wat dit betekent voor de veiligheid. Hoe moet het praktisch georganiseerd worden met de verschillende onderaannemers en wat met hun stakingsrecht? Het zou inderdaad vooral problemen en chaos opleveren. Maar het idee laten doorvoeren om te bewijzen dat het niet kan, is gevaarlijk. Voor deze regering zal dit een argument zijn om het stakingsrecht verder af te bouwen. Het is geen toeval dat verschillende partijen niet langer spreken over minimale maar over gegarandeerde dienstverlening. Regering en patronaat zullen pas tevreden zijn als het stakingsrecht volledig naar de vuilbak is verwezen en ze met ons kunnen doen wat ze willen.
het openbaar vervoer neemt, weet dat de voertuigen nu al overvol zitten. Als Dirk De Kort of Weyts echt om de reiziger bekommerd zijn, zouden ze voor een massaal investeringsplan gaan! De Vlaamse regering doet net het tegenovergestelde.
Het is geen toeval dat verschillende partijen niet langer spreken over minimale maar over gegarandeerde dienstverlening. Regering en patronaat zullen pas tevreden zijn als het stakingsrecht volledig naar de vuilbak is verwezen en ze met ons kunnen doen wat ze willen.
De nieuwe beheersovereenkomst zal in het teken staan van een nieuwe structuur die voor het openbaar vervoer zal opgezet worden. Een gelaagde structuur die niet enkel voorziet in een afbouw, maar ook de deur openzet voor verdere liberalisering en privatisering van (delen van) het openbaar vervoer. Zo zal het aanbod in minder rendabele gebieden voornamelijk worden overgelaten aan taxi’s, buurtbussen, vrijwilligersinitiatieven. En daarnaast zullen de onderaannemers bij De Lijn een groter deel krijgen. De strijd voor ons stakingsrecht organiseren!
Het mag duidelijk zijn dat reizigers niets te winnen hebben bij een minimale dienstverlening of verdere toegevingen op ons stakingsrecht. De jarenlange besparingen hebben gevolgen voor zowel reizigers als personeel. We zitten in hetzelfde bad. Ons het recht ontzeggen om tegen het besparingsbeleid te protesteren, is niet in het Massaal investeringsplan voor maximale voordeel van de reizigers. dienstverlening We moeten de strijd tegen minimale dienstverlening koppelen aan de strijd voor een echt investeringsplan Vlaams parlementslid Dirk De Kort (CD&V) stelt dat bij het openbaar vervoer. Die strijd moeten we nu beginhij vooral niet wil dat het openbaar vervoer de steun nen organiseren, samen met de collega’s bij de NMBS van het brede publiek verliest. Het is nochtans de bespa- en andere openbare diensten in plaats van ons om de ringsgolf die ervoor zorgt dat het openbaar vervoer die beurt naar de slachtbank te laten leiden. En laten we dit steun verliest. In de praktijk is er elke dag een minimale koppelen aan een echte strijd tegen deze regering en de dienstverlening. Al lachend wordt er onder collega’s wel besparingspolitiek met een deftig programma dat ingaat eens gereageerd met “Minimale dienstverlening? Dan tegen het besparings- en privatiseringsbeleid. Een prozullen ze toch voor extra personeel en materiaal moeten gramma dat enthousiasme kan opwekken, zoals dat van zorgen.” Door personeelstekort in verschillende regio’s Jeremy Corbyn in Groot-Brittannië die onder meer pleit komen bussen of trams niet opdagen. En wie in de spits voor de hernationalisering van de spoorwegen.
sociaal werk
de
Linkse Socialist
Interview met
Sanne Coremans
afgevaardigde CAW Antwerpen
Het Antwerpse bestuur wil delen van het sociaal werk uitbesteden aan de private sector. Volgens schepen Fons Duchateau (N-VA) moet dit leiden tot meer innovatie. Een kritische sociale sector kan het asociale bestuur missen als kiespijn. Bijgevolg wordt een nieuwe sociale sector gekocht: één die braaf doet wat het neoliberale bestuur vraagt. Voor een aantal deelwerkingen is er al een tender uitgeschreven: een soort aanbesteding waarop iedereen kan inschrijven. We spraken hierover met Sanne Coremans, afgevaardigde voor het ABVV bij CAW (Centrum Algemeen Welzijn) Antwerpen en zelf werkzaam in een ‘getenderd’ project. door
Geert Cool Sanne Coremans op de actie ‘Sociaal werk is niet te koop’ van 7 oktober
“Vermarkting sociaal werk is rampzalig voor personeel en cliënten” Wat is de impact van deze vermarkting op de werkvloer?
“Het heeft een enorm effect op de dagelijkse werking. Er heerst een teneergeslagen sfeer. Maar tegelijk proberen we wel een gezamenlijke strijd van alle getroffen projecten en van de volledige sector te voeren. Zo was er op 19 oktober voor het eerst een personeelsvergadering met mensen van alle getroffen VZW’s en hun deelwerkingen: CAW, Samenlevingsopbouw, Free Clinic, De Sleutel, Vagga, ... De sociale sector is erg versnipperd en nu worden diverse projecten met vermarkting bedreigd. Het was belangrijk om allemaal samen te bespreken hoe we reageren. “Sociaal werkers begeleiden de meest kwetsbaren in de samenleving. Deze operatie van vermarkting is rampzalig voor zowel personeel als cliënten. De omvang van de subsidies mag in absolute cijfers dan wel min of meer gelijk blijven, een privaat bedrijf zal winst proberen te maken door te besparen op personeel en dienstverlening. Ook voor de cliënten is het problematisch.
In de tenders die uitgeschreven zijn, is er sprake van een kleiner aantal op te volgen cliënten dan wat vandaag het geval is. Onder meer bij de woonbegeleiding is dit zo. Waar moeten de honderden mensen die straks zelfs hier uit de boot vallen naartoe? Bovendien worden in de tender minder taken opgelegd, zo zou G4S Care bij de overname van de daklozenbegeleiding van ‘De Vaart’ niet langer aan budgetbeheer doen. “De bezorgdheid van het personeel is tweeledig: hoe kunnen we onze dagelijkse werking invullen en wat betekent dit voor de cliënten? We hebben de indruk dat het bestuur vooral wil dat de allerzwaksten zo snel mogelijk uit het zicht verdwijnen zodat ze geen ‘overlast’ bezorgen. De opdracht en het beroep van sociaal werkers wordt anders ingevuld, vanuit een beheersingslogica in plaats van een emancipatorische en krachtgerichte kijk. Zelfs indien de huidige organisaties de tender binnenhalen, zal het huidige systeem van tewerkstelling binnen de sociale sector onder druk komen te staan. De uitgeschreven tenders van 3
jaar worden maximaal twee keer verlengd, dat maakt dat je na twee tijdelijke contracten nog zeker drie jaar zeker bent van je tewerkstelling. Wat is een contract van onbepaalde duur dan nog waard?”
den met een grote groep uit Brussel en ook syndicalisten uit andere sectoren zoals de chemie, distributie, voeding, ... Het Sociaal Werk Actienetwerk (SWAN) speelt een grote en bijzonder positieve rol in het eenmaken van het personeel in de sector en op die basis We hebben de indruk kunnen we ook een bredere solidariHet stadsbestuur houdt geen dat het bestuur vooral teit tot stand brengen. rekening met het protest en “De actiedag van de social profit op wil dat de allerzwaksten 24 november is voor ons belangrijk wil kost wat kost met G4S zo snel mogelijk uit het omdat er gelijkaardige problemen in Care in zee gaan. Hoe wordt de volledige zorgsector zijn. Alleen zicht verdwijnen zodat ze daarop gereageerd? zullen we het niet halen, er is een bregeen ‘overlast’ bezorgen. de ‘witte woede’ nodig. We moeten ons ook richten tegen het volledige be“Het bestuur geeft inderdaad aan dat Daarnaast verwacht sparingsbeleid. Onze cliënten onderG4S Care de voorkeur geniet om de het bestuur van sociaal vinden de gevolgen van dat beleid met daklozenbegeleiding over te nemen, hun energiefacturen en andere stijgenook al zijn die onderhandelingen nog werkers dat ze zich vooral de kosten. Daarbovenop wordt nu ook niet rond. Maar onze strijd beperkt niet kritisch opstellen. hun sociale begeleiding afgebouwd. zich niet tot één project. De vermarkDe boodschap die zij krijgen is dat ting van de volledige zorgsector is al langer bezig, wij zijn niet de enigen die in het belang van iedereen. We gaan ze maar hun plan moeten trekken. In geraakt worden. We hebben wel het spreken op de hogescholen en uni- het neoliberale jargon hebben ze daar gevoel dat ‘De Vaart’ het eerste grote versiteiten, studenten nemen deel aan zelfs een ‘zelfredzaamheidsmatrix’ dossier in het sociaal werk is: als dit onze acties. Met de actie van 7 oktober voor. We kunnen dit niet aanvaarden aan het stadhuis van Antwerpen zagen en moeten wel in verzet gaan tegen de passeert, zal de rest volgen. “Doorheen de acties krijgen we een we het potentieel. Er waren veel stu- afbouw van hulpverlening en het begoede respons: sociaal werk is immers denten, sociaal werkers uit andere ste- sparingsbeleid in het algemeen.”
Interview met
Wouter Wanzeele
afgevaardigde CAW Brussel
Op 7 oktober was er bij CAW Brussel een solidariteitstaking met het personeel van CAW Antwerpen dat door vermarkting van een aantal deelwerkingen bedreigd wordt. Deze solidariteit is belangrijk: de voorstellen van het Antwerpse stadsbestuur overstijgen het lokale belang. Dit is een stormram om een volledige vermarkting en commercialisering van de sector door te voeren. We spraken hierover met Wouter Wanzeele, afgevaardigde bij CAW Brussel. door
Geert Cool
“Commercialisering van wie uit de boot valt, is onaanvaardbaar” Hoe merk je de oprukkende commercialisering in de sector?
delen. Het leidt nu al tot een groeiende nadruk op een commerciële logica waarbij soms minder over sociale problemen wordt gepraat dan over zaken “Eerst en vooral moet gezegd wor- als competentiemanagement. Zoals de oude slogan het den dat de sector van welzijnswerk “De besparingen en een focus op cijerg breed is. Het gaat onder meer over fers halen zet meer druk op het per- stelde: ‘We willen niet straathoekwerk, daklozenbegeleiding, soneel. Het leidt tot een toename van alleen brood, maar we financiële hulp, begeleiding van men- problemen zoals burn-outs. Heel wat willen ook rozen.’ Om sen met een beperking, ... Kortom het hulpverleners in de sector hebben imverbeteren van de levenskwaliteit van mers het gevoel dat ze geen zinvol werk iedereen een degelijk leven wie vandaag uit de boot valt. Dat is als meer leveren.” te kunnen aanbieden, is gevolg van het besparingsbeleid een een breuk met het huidige groeiende groep. Het probleem beperkt zich dus “Het grootste probleem in de sector is systeem nodig. de commercialisering en de vermark- niet tot Antwerpen? ting. Heel wat onderdelen zijn reeds lang in private handen, namelijk uitge- “Zeker niet. Dat G4S de daklozen- vermarkting. baat door kleine of grote vzw’s. Daar zorg zou overnemen, is natuurlijk een “Zo zijn er reeds private bedrijven bestaan reeds tekorten door besparin- enorm precedent. De zorg zal beperkt die winst maken door op hulp. Er is gen op personeel en bijkomende op- worden tot ‘bed, bad en brood’ met het Forensisch Psychiatrisch Centrum drachten. Maar met de commerciali- minder hulpverlening en minder goe- in Gent dat door Sodexo wordt uitgesering worden deze organisaties tegen de voorwaarden voor het personeel zo- baat. Daar zien we overigens heel wat elkaar opgezet in een concurrentie- dat het bedrijf meer winst kan maken. problemen en tekorten in de zorgverstrijd voor de weinige publieke mid- Maar ook elders is er een oprukkende lening aan geïnterneerden. Daarnaast
heeft in dezelfde stad G4S Care op vluchtelingencrisis ingespeeld en een asielcentrum zonder uitgebouwde hulp geopend.”
Wat kunnen we hiertegen doen? “De eerste acties waren erg positief. Het Sociaal Werk Actienetwerk (SWAN) slaagt er niet alleen in om hulverleners in de sector te verbinden, maar ook om cliënten en studenten mee te betrekken. We staan pas aan het begin van de uitbouw van een krachtsverhouding. Met werknemers van CAW Brussel stelden we al een voorbeeld door op 7 oktober een solidariteitstaking te houden. Hopelijk volgen anderen dit voorbeeld. “We mogen ons niet beperken tot een defensieve houding tegen de uitbesteding van één of enkele delen van het sociaal werk. Waarom niet klaar en
duidelijk maken dat er een alternatief is: investeringen in een degelijke toekomst voor iedereen door de uitbouw van publieke diensten die vooral preventief en structureel werken. Zo zouden we het emancipatorisch doel van het sociaal werk om zich op termijn ‘overbodig’ te maken, kunnen realiseren. Een samenleving waar niemand uit de boot valt vereist een ander systeem. Vandaag wordt gezegd dat er geen middelen zijn voor meer sociale huisvesting, wijkcentra, meer publieke sport- en ontspanningsmogelijkheden, ... Er is nochtans geld genoeg in de samenleving, maar we zullen die middelen niet krijgen door het vriendelijk te vragen. We zullen moeten strijden voor een goede toekomst voor iedereen. “Zoals de oude slogan het stelde: ‘We willen niet alleen brood, maar we willen ook rozen.’ Om iedereen een degelijk leven te kunnen aanbieden, is een breuk met het huidige systeem nodig.”
vrouwenrechten
www.socialisme.be november 2016
In het algemeen remt de druk van reactionaire stromingen elke vooruitgang op vlak van vrouwenrechten af. Seksuele voorlichting bestaat niet in het Poolse onderwijs. Er zijn echter wel gevallen bekend van priesters die les geven over contraceptie en daarbij jonge vrouwen doen geloven dat de pil zou leiden tot baardgroei!
Poolse vrouwen staken tegen het verbod op abortus en voor het recht op vrije keuze! haar voorstel te kunnen neerleggen in gang op vlak van vrouwenrechten af. comité dat werd opgericht na de beInterview met het parlement en verplichtte daarmee Seksuele voorlichting bestaat niet in togingen van april (naar aanleiding
Tiphaine Soyez
de regering om de kwestie van abortus op tafel te leggen. Op dit moment heeft het establishment geen concrete baat bij een verbod op abortus. Het voorstel is louter ideologisch. “De anti-abortuspolitiek heeft een dramatisch effect op het leven van vrouwen. De huidige abortuswet (die abortus enkel toelaat in geval van verOp 3 oktober staakten 150.000 Poolse vrouwen voor het recht krachting of incest, gevaar voor het leop abortus. Naar aanleiding van de protestbeweging tegen de ven van de vrouw of ernstige misvorverstrenging van de abortuswet in Polen, spraken we met Tiphaine ming van de foetus) betekent niet dat er geen abortussen plaatsvinden. Maar van Alternatywa Socjalistyczna, onze zusterorganisatie in Polen wel dat die gebeuren in slechte omdie bijzonder actief is in de beweging voor vrouwenrechten. standigheden. Er wordt geschat dat er jaarlijks 80.000 à 200.000 Poolse vrouwen een abortus laten uitvoeren. Heel Waar komt het idee vandaan haar invloed op de Poolse politiek te wat vrouwen reizen daarvoor naar het om abortus volledig te bevestigen. Een groep conservatieve buitenland, anderen laten de abortus ilverbieden en hoe is het advocaten heeft gebruik gemaakt van legaal uitvoeren in Polen. Bovendien gesteld met vrouwenrechten in de aanstelling van een conservatieve stelt de Poolse wet dat dokters op baregering om hun wetsvoorstel tot in sis van hun geloof kunnen weigeren Polen? het parlement te krijgen. Maar die om contraceptie voor te schrijven. conservatieve partij, PiS, werd ver- Ook een legale abortus kan geweigerd “Het is al enkele jaren dat de Kerk kozen op basis van sociale beloftes en worden op basis van het geloof van de en zogenaamde pro-lifegroepen stel- niet op basis van een reactionair pro- geneesheer. len dat ze abortus volledig willen ver- gramma. De pro-lifebeweging verza- “In het algemeen remt de druk van bieden. De Kerk voert de druk op om melde voldoende handtekeningen om reactionaire stromingen elke vooruit-
lid van ‘Alternatywa Socjalistyczna’, de Poolse zusterorganisatie van LSP
het Poolse onderwijs. Er zijn echter wel van de anti-abortusuitlatingen van de gevallen bekend van priesters die les premier) heeft geen leidinggevende rol geven over contraceptie en daarbij jon- gespeeld in deze strijd. ge vrouwen doen geloven dat de pil zou “In verschillende middelbare scholen leiden tot baardgroei! Enkele jaren ge- hebben vrouwelijke scholieren camleden weigerde de Poolse regering om pagne gevoerd om groepsfoto’s te nede Europese Conventie voor de Strijd men in zwarte kledij en om nadien sategen Geweld op Vrouwen te ratifice- men naar de betoging te gaan. Dit is een ren omdat het zou ingaan tegen het idee erg positieve ontwikkeling aangezien van het traditionele Poolse gezin...” er geen politieke traditie bestaat in het Poolse secundair onderwijs. De enige politieke strekkingen die er doorgaans Hoe werd het verzet hun ideeën verspreiden zijn jammer gegeorganiseerd? noeg extreemrechtse stromingen. “Het spontane karakter van deze mo“Hoofdzakelijk via sociale media en bilisatie toont het enorme potentieel op een erg spontane manier. Niemand voor een strijd voor het recht op aborweet exact wie de datum van de vrou- tus. Maar het gebrek aan structuren en wenstaking gelanceerd heeft noch ervaring van de beweging beperken wanneer deze gelanceerd werd, noch de inhoud en de mogelijkheden ervan: waar het idee vandaan kwam om de vaak verbieden de initiatiefnemers van deelnemers te vragen om zich in het de mobilisaties politiek materiaal opdat zwart te kleden. Vooral de populariteit de beweging niet zou worden ‘gerecuvan het idee op het internet maakte dat pereerd’. Tegelijk laten ze wel ruimte de beweging dit idee massaal overnam. voor liberale politici die de beweging Verschillende georganiseerde vrou- willen kanaliseren naar een louter verwenbewegingen hebben heel wat ac- dedigen van het ‘’compromis’’ van de tievoorstellen gedaan, maar zelfs het huidige wetgeving.”
Is dit de eerste maal dat een dergelijke beweging plaatsvindt? “In 1993, toen het recht op abortus beperkt werd tot de drie reeds aangehaalde situaties, kwamen vrouwen op straat om hun rechten te verdedigen. Voordien, sinds 1956, konden vrouwen kiezen voor abortus omwille van “sociale redenen.” Maar in 1993 was een grote beweging zoals we die vandaag kennen niet mogelijk omwille van de enorme achteruitgang van linkse ideeën ten gevolge van de val van het stalinisme.”
Waar komt het idee van een vrouwenstaking vandaan? “Het idee is afkomstig uit IJsland waar vrouwen in 1975 staakten. Ze staakten tegen de dubbele dagtaak en de loonkloof. Niet alleen op de werkvloer, ook in het huishouden werd gestaakt. 90% van de vrouwen hebben daar toen aan deelgenomen! “Deze staking lag aan de basis van de beweging van 3 oktober in Polen. Toch zijn beide stakingen niet te vergelijken. Vrouwen moesten een dag verlof opnemen om aan de staking te kunnen deelnemen. De vakbonden riepen niet op tot staking en hebben er ook niet voor gemobiliseerd. Ook niet toen de vakbond OPZZ de beweging officieel ondersteunde. De meeste vrouwen konden pas na hun werkdag aansluiten bij de betoging. ” Ook in Brussel was er een solidariteitsactie met de Poolse vrouwenstaking. Foto: Emily
De omvang van de beweging zorgde bij de conservatieve partij ( PiS) voor verdeeldheid over de manier waarop ze zouden reageren. Welke invloed had de val van het stalinisme op de sociale strijd? “Door de decennialange afwezigheid van onaf hankelijke arbeidersorganisaties, en met het verraad van Solidarnosc, lag de sociale beweging in puin bij de val van het oude dictatoriale regime. De syndicale beweging is altijd aanwezig geweest, zeker in de belangrijke bastions van de arbeidersklasse, zoals de mijnen. Er ontstonden
De regering lijkt op haar voorstel terug te komen. Is dit werkelijk zo?
“De omvang van de beweging zorgde bij de conservatieve partij ( PiS) voor verdeeldheid over de manier waarop ze zouden reageren. Kaczynski (voormalige eerste minister en huidige voorzitter van de partij) pleitte voor de voorbije jaren wel grote syndicale het verwerpen van het wetsvoorstel bewegingen, harde stakingen en grote en wist de meerderheid van de PiSmobilisaties. Maar gedurende lange leiding achter zich te scharen. Maar tijd was het erg moeilijk om te spreken in dezelfde periode bereidde de PiS over een alternatief op het systeem. Er een wetsvoorstel voor dat abortus verwas een sterk anti-partij en anti-poli- biedt in geval van misvorming bij de tiek gevoel. Deze stemming lijkt te foetus. Vandaag getuigen PiS politici veranderen naarmate verschillende dat wat gebeurde immoreel is en dat partijen in de praktijk getest worden. het wetsvoorstel behouden had moeDe nieuwe generatie heeft het propa- ten blijven. Het is zeker dat de regering ganda-offensief van de jaren 1990 niet het wetsvoorstel opnieuw op tafel zal meegemaakt en staat meer open voor leggen wanneer ze de mogelijkheid linkse ideeën.” daartoe ziet.”
Wat zijn de perspectieven voor de verderzetting van de beweging?
nog een lange weg te gaan. Maar de strijd voor een vrije en gratis abortus uitbreiden met deze eisen zal de bewe“Er is een nieuwe actiedag voorzien, ging in staat stellen om bredere lagen maar deze keer zonder ‘stakingsaan- aan te trekken.” zegging’. Als de regering de komende periode kan laten uitschijnen dat Welke rol speelde Alternatywa ze haar abortusproject stopzet en indien de mobilisaties beperkt blijven Socjalistyczna in deze tot verzet tegen een volledig verbod beweging ? op abortus, kan de beweging verzwakken. Om te vermijden dat het “Op 3 oktober verdeelden we heel momentum verloren gaat, moeten we veel pamfletten en hadden we een een volledige legalisering van abortus speciale editie van van onze krant, die eisen en dit verbinden aan de kwestie opriep om zich niet te beperken tot het van levensomstandigheden van vrou- verdedigen van het “compromis” maar wen vandaag. om te strijden voor vrije en gratis abor“Opdat vrouwen een werkelijke keu- tus. Alternatywa Socjalistyczna is van ze zouden hebben, moeten we gratis bij haar ontstaan aanwezig in de strijd en toegankelijke contraceptie eisen, voor het recht op abortus, en sinds entoegankelijke gezondheidszorg, de- kele maanden werken we ook nauw sagelijke kinderopvang maar ook de men met de initiatieven die de betoginzekerheid dat kinderen een toekomst gen van april 2016 hebben verdergezet hebben in deze samenleving. Er is tot de huidige beweging.”
dossier
de
Linkse Socialist
Gevaarlijke ideën:
Kortere werkweek en nationalisatie onder publieke De schandalen rond belastingparadijzen als de Bahama’s, Panama of dichterbij in Luxemburg en Zwitserland, naar waar de rijkste Belg Alexandre Van Damme emigreert, toonden aan dat er miljarden euro’s beschikbaar zijn. De regering-Michel gaat daar echter niet zoeken naar de middelen om het gat in de begroting te dichten. Neen, de gewone werkenden en uitkeringstrekkers moeten eens te meer betalen. Zoals de Franse schrijver Alphonse Allais met enige zwarte humor opmerkte aan het begin van de 20ste eeuw: “Je moet het geld halen waar het zit: bij de armen. Het klopt dat er niet veel hebben, maar ze zijn met heel heel.” Zieken, jongeren, gepensioneerden, werkenden, ... Niemand wordt gespaard
De grootste besparing wordt doorgevoerd op de sociale zekerheid (1,4 miljard) en meer bepaald in de gezondheidszorg (bijna 1 miljard). Begin dit jaar waarschuwde minister De Block nog dat er bij extra besparingen “gaten dreigen te vallen in de sociale zekerheid.” Het protest tegen de uitspraak van De Wever dat er “enkel in de sociale zekerheid” nog kon bespaard worden, maakt plaats voor het uitvoeren van zijn programma. VBO-topman Timmermans vroeg 1,5 miljard euro besparingen op de sociale zekerheid in de komende drie tot vijf jaar. Zo lang moet hij niet wachten, hij krijgt het meteen. Niet verwonderlijk dat de werkgevers zo enthousiast zijn over deze regering. Michel zoekt niet alleen geld bij de zieken, hij kijkt ook naar de armen (door te snoeien in de welvaartsenveloppe), bruggepensioneerden die minder pensioen zullen krijgen of zwangere vrouwen die meteen moeten stoppen met werken in een risicovol beroep (waarbij de werkgever 10% van de uitkering zal moeten betalen en dus minder snel zal overgaan tot de aanwerving van jonge vrouwen die zwanger kunnen worden…). Dit alles wordt verkocht met het argument dat wie werkt wint en wie niet werkt verliest. Wat een nonsens!
Gewone werkenden verliezen evenzeer. Bij de minste tegenslag worden ze tot armoede veroordeeld en een tegenslag kan er sneller komen met de opgedreven flexibiliteit door de wet-Peeters. Jonge werkenden moeten niet denken dat ze wat kunnen sparen om op tegenslagen voorbereid te zijn, de huidige minimumlonen voor jongeren vindt deze regering immers niet realistisch en dus gaat dit minimum tot een derde naar beneden! De lagere lonen voor jongeren zullen gevolgd worden door lagere lonen voor iedereen. Dat is de inzet van de aanpassing van de berekening van de zogenaamde ‘loonhandicap’. In de openbare sector gaat dit bovendien gepaard met een nieuwe afbouw van de pensioenrechten. Nadat de regering het leger voor zowat alles heeft ingezet, worden de militairen ‘bedankt’ met een drastische verhoging van hun pensioenleeftijd. Ook het rijdend treinpersoneel moet veel langer aan de slag. Over de gevolgen hiervan voor de veiligheid op het spoor, wordt uiteraard gezwegen. Zelfs een beperkte meerwaardebelasting was onaanvaardbaar voor de liberale regeringspartijen NVA en Open VLD. Zo’n belasting zou het asociale beleid niet recht trekken, maar zelfs de schijn van een pijnlijke maatregel voor de rijksten kon niet. De Wever aarzelde niet om hen meteen gerust te stellen: “speculatietaks weg, arbeidsmarkt flexi-
beler, concurrentiekracht versterkt. Nu nog vennootschapsbelasting,” twitterde hij. Volgens Peeters zal dit extra jobs opleveren… Charles Michel beweert bovendien dat het beleid van ‘jobs, jobs, jobs’ vruchten begint af te werpen. Wat is er van deze regeringspropaganda aan? Een kleine fact-check.
tot 5.000 geschat. Oktober was amper gestart of ING kondigde het schrappen van 3.500 jobs aan. Hiermee kennen we de grootste golf van collectieve afdankingen sinds 2012 en de sluiting van Ford Genk (4.300 werknemers).
‘Oplossingen’ op basis van de markt mislukken
Volgens de grote werkgevers en hun politieke marionetten moeten we alle heil verwachten van de flexi-security: meer flexibiliteit op de werkvloer
Goede jobs verdwijnen, rotjobs komen
Amper een week na de aankondiging van het jobverlies bij ING stelde premier Michel: “Onze hervormingen beginnen hun eerste vruchten af te werpen, we zullen op dit elan verdergaan. (...) Ten eerste de modernisering van de arbeidsmarkt. Ten tweede de hervorming van de wet van 1996 over de concurrentiepositie en de loonvorming.” Die Volgens Michel werpt het beleid zijn eerste vruchten bestaan volgens de premier uit de vruchten af: 70.000 nieuwe jobs 70.000 nieuwe jobs sinds 2014. Daarbij moet opgemerkt worden dat het Planbureau nog voor het sinds 2014. In dezelfde periode aantreden van de regering stelde dat er bij ongewij- gingen er met collectieve ontslagen zigd beleid 65.000 nieuwe jobs zouden bijkomen. Verder moet niet alleen naar het aantal vruchten en faillissementen evenveel jobs gekeken worden, maar ook naar het vruchtvlees. verloren. En bij vruchten telt niet Van die 70.000 nieuwe jobs zijn er slechts 9.000 alleen het aantal, er moet ook naar voltijds! (1) Ondertussen gingen in 2014 maar liefst 5.830 jobs het vruchtvlees. Van de 70.000 verloren bij collectieve ontslagen en 28.534 bij fail- nieuwe jobs zijn er slechts 9.000 lissementen. In 2015 waren dit er respectief 5.209 en 25.339. (2) De afdankingsmachine draait dit jaar voltijds! een versnelling hoger: volgens de FOD Werk zijn er in de eerste negen maanden van dit jaar 12.000 om zoveel mogelijk jobs te behouden. Dat is het jobs bedreigd door collectieve afdankingen. Dat idee achter de verschillende hervormingen van de is dus meer dan het totaal van de twee voorgaan- arbeidsmarkt in Europa de afgelopen maanden en de jaren samen. In september alleen ging het om jaren (denk maar aan de Franse wet-El Khomri of meer dan 4.000 jobs met onder meer Caterpillar de wet-Peeters bij ons). Deze hervormingen baseGosselies en Douwe Egberts Grimbergen. En dan ren zich op vier grote principes: lagere lonen, gekomen daar nog de jobs bij onderaannemers bij, in makkelijker ontslag en veralgemening van intehet geval van Caterpillar wordt hun aantal op 4.000 rim, decentraliseren van onderhandelingen tussen
Kortere werkweek zonder loonverli bijkomende aanwervingen
De forse toename van het aantal deeltijdse jobs leidde tot de stelling dat ‘vier vijfden’ het nieuwe voltijds is voor jongeren. Er is anders gezegd een inkorting van de werkweek, maar dit gaat gepaard met loonverlies en de werkdruk is niet noodzakelijk lager dan bij een 38-urige werkweek. Met de wet-Peeters dreigt dat al helemaal niet het geval te zijn. Daar tegenover stellen wij de eis van een collectieve arbeidsduurvermindering met loonbehoud en bijkomende aanwervingen. Het is geen toeval dat die eis een opmars kent.
Volgens de laatste cijfers van het Instituut voor Duurzame Ontwikkeling wordt er momenteel gemiddeld 1.440 uur per jaar per werknemer gewerkt. Dat komt neer op ongeveer 30 uur per week. Er is dus een arbeidsduurvermindering, maar deze gaat ten koste van de lonen van de werknemers. Terwijl sommige mensen tot ellende veroordeeld worden omdat ze geen werk vinden, worden anderen als citroenen uitgeperst. Ondertussen levert een uur werken vijf keer zoveel waarde op als 30 jaar geleden... Welke inkorting van de werkweek?
In Frankrijk werd in 2000 overgestapt naar een 35-urenweek. Volgens onderzoeksbureau Poliargus werden hierdoor ongeveer 350.000 jobs gecreëerd. Maar er wordt ook gewezen op de stijgende werkdruk en het aantal overuren waarmee de impact van de maatregel beperkt wordt. Dat is waarom in de discussie nadruk wordt gelegd op een vierdagenweek of een werkweek
van 32 of 30 uur. Een vierdagenweek moet ervoor zorgen dat de arbeidsduurvermindering gepaard gaat met bijkomende aanwervingen en niet met een verhoging van de vaak reeds onhoudbare werkdruk. Hoe deze kortere werkweek doorvoeren?
Dit is het voorwerp van een levendig debat. Sommigen, zoals de Franse econoom Pierre Larrouturou, stellen dat de sociale zekerheid moet bijspringen om nieuwe lastenverlagingen aan de werkgevers te geven om hen te overtuigen. Anders gezegd: het indirecte loon van de werkenden moet aangesproken worden voor deze arbeidsduurvermindering. Ondertussen is het aandeel van de totaal geproduceerde waarde dat de kapitalisten zichzelf toe-eigenen toegenomen tot 57% van het BBP in 2006. Ons land bevindt zich daarmee in de top 15. Wij denken dat het onaanvaardbaar is om een loonsverlaging in ruil voor een arbeidsduurvermindering te aanvaarden. Het debat gaat immers over de controle op de door ons geproduceerde rijkdom. De grootste overwinningen inzake de arbeidstijd werden niet behaald door onderhandelingen en overleg. Zo werd de 8-urendag in 1921 wettelijk vastgelegd na harde stakingen en strijd door de werknemers. Als de arbeidersbeweging toen had gewacht tot de gevestigde politici met een “realistisch en pragmatisch” voorstel waren gekomen, dan werkten we nu nog steeds allemaal meer dan 10 uur per dag. Het enige pragmatische aan een eis is de krachtsverhouding waarop deze gebaseerd is in de samenleving.
VOETNOTEN
(1) De Standaard, 7 oktobet 2016. (2) SPF Emploi, ‘‘Statistiques relatives aux pertes d’emploi en Belgique en 2015’’, http://www.emploi. (3) Eurostat, aangehaald door http://www.francetvinfo.fr/replay-radio/le-vrai-du-faux/moins-de-chom ne_1779393.html (4) Eurostat (5) http://alencontre.org/europe/grece-une-economie-dependante-et-rentiere.html (6) http://www.cadtm.org/Les-reformes-du-droit-du-travail (7) http://www.levif.be/actualite/belgique/emploi-le-quatre-cinquiemes-temps-en-plein-essor/article-n (8) http://rue89.nouvelobs.com/2013/12/22/pierre-larrouturou-nouvelle-donne-peut-tout-changer-an-d Foto: MediActivista
dossier
www.socialisme.be november 2016
e controle werkgever en werknemer (anders gezegd: afbouw van collectieve overeenkomsten op nationaal vlak) en tenslotte verlenging van de arbeidsduur. Op al deze vlakken is Duitsland een rolmodel. Daar waren er in 2003-2005 de Hartz-wetten om hetzelfde beleid op te leggen. De gevolgen waren ernaar: in 2015 leefde 17% van de bevolking op of onder de armoedegrens. (3) Twee miljoen werkenden moeten meerdere jobs combineren om rond te komen. Er zijn zes miljoen voltijdse equivalente jobs in de vorm van mini-jobs aan 400 euro per maand, 27% van de jobs zijn deeltijds. (4) Dit beleid werd door de trojka in Griekenland opgelegd met een verlaging van de zogenaamde loonkosten met 24% tussen 2010 en 2014. De winstmarge op de export nam met 36% toe (5), de werkloosheidsgraad steeg van 12% in 2010 naar 26% vandaag. (6) Het zal in België niet anders zijn. Volgens de laatste “Solidaris thermometer” (oktober 2016, sociaal-economische gegevens van de Franstalige socialistische mutualiteiten) leeft één op de zeven werkenden in dit land in armoe en 40% heeft het moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. Ondertussen neemt de werkdruk toe. Dit leidt tot een verdrievoudiging van burn-outs en depressies tussen 2007 en 2014. Maar liefst 64% van de werkenden verklaart stress op het werk te kennen. Volgens de gegevens van sociaal secretariaat SD Worx werkten in het eerste kwartaal van dit jaar 482.000 mensen vier vijfden. Dat is een verdub- Betoging van 29 september. Foto: PPICS beling sinds 2000. Zeker onder jongeren is er een explosie: + 69% tussen 2008 en 2015 bij jongeren onder de 30 jaar. (7) De commentatoren zien achter die cijfers een groots discours over jongeren die de “combinatie tussen werk en sociaal leven” maken, maar het gaat om een direct gevolg van de toename van het aantal deeltijdse jobs (in feite vooral van deeltijdse lonen). Welke toekomstperspectieven hebben jongeren onder die omstandigheden?
Nationalisatie onder controle en beheer van de werkenden en de gemeenschap
ies en met De vroegere arbeidsduurverminderingen werden door de kapitalisten beantwoord met onder meer een groeiende rationalisatie van de productie en veralgemening van nieuwe productiemethoden. Hierdoor zijn we in minder uren meer gaan produceren. Een arbeidsduurvermindering moet dan ook gepaard gaan met controle van de werknemers en de gemeenschap op de productie.
Volgens de laatste cijfers wordt er momenteel gemiddeld 1.440 uur per jaar per werknemer gewerkt. Dat komt neer op ongeveer 30 uur per week. Er is dus een arbeidsduurvermindering, maar deze gaat ten koste van de lonen van de werknemers. Terwijl sommige mensen tot ellende veroordeeld worden omdat ze geen werk vinden, worden anderen als citroenen uitgeperst. Ondertussen levert een uur werken vijf keer zoveel waarde op als 30 jaar geleden...
Maatregelen als een algemene arbeidsduurvermindering zullen de werkgevers uiteraard niet enthousiast stemmen. Ze zullen dreigen met delokalisatie en sluiting van vestigingen. De enige manier om daarop te antwoorden is zoals bij andere gevallen van collectieve afdankingen: strijden om het bedrijf in publieke handen te nemen onder controle en beheer van de werknemers. Deze nationalisatie moet zonder schadeloosstelling, tenzij op basis van bewezen behoeften. Wat is een nationalisatie?
Het privaat bezit van de voornaamste sectoren van de economie (financiewezen, distributiesector, staal, energie, ...) is een fundament van het kapitalistische systeem. Alle rijkdom wordt geproduceerd door werkenden, maar zij krijgen dit niet terug als loon. Voor de kapitalistische klasse is productie enkel gericht op het maken van winsten. Een nationalisatie brengt de economische macht in publieke handen. Om een bureaucratisch wanbeheer te vermijden, moet dit gebeuren onder het beheer en de controle van de werkenden zelf. Hiermee wordt de basis van het systeem ondermijnd. Voor het kapitalisme is het dus een kwestie van leven of dood om dergelijke nationalisaties tegen te houden. Betekent nationaliseren automatisch een breuk met het kapitalisme?
Neen. De kapitalistische klasse kan zelf gedwongen zijn om te nationaliseren om de beperkingen en tegenstellingen van het eigen systeem te overbruggen. Dat zagen we met de crisis van 1929 of recenter met de crisis van 2008. De overheden beslisten toen om enkele grote banken te nationaliseren om een volledig bankroet van het systeem te vermijden. Het hangt er natuurlijk van af welke nationalisatie er is en wat het doel ervan is. Tussen 1945 en 1973 was er in Europa een consensus dat strategische diensten en industriële sectoren in publieke handen waren. Het was normaal dat de overheid in de economie tussenkwam om de kapitalistische klasse bij te staan in de concur.belgique.be/defaultNews.aspx?id=44762 meurs-mais-beaucoup-plus-de-pauvres-en-allemag- rentie met buitenlandse kapitalsiten. Het gewicht van de georganiseerde arbeidersklasse (zowel op syndicaal als op politiek vlak) speelde eveneens een belangrijke rol. Nationalisaties waren dan een centrale eis van linkse partijen. In Frankrijk ging president Mitterand in 1982 over tot de nationanormal-561111.html lisatie van 39 banken, vijf industriële groepen en deux-248408 twee financiële bedrijven.In 1983 was één op de
vier Franse werkenden actief in de publieke sector. De tendens keerde snel, ook in Frankrijk kwam er snel een besparingsbeleid en stapte de PS van Mitterand mee in de neoliberale contrarevolutie van Reagan en Thatcher. Bij die nationalisaties was het doel nooit om uit het kapitalistische kader te treden. Hoe zou een nationalisatie onder controle en beheer van de werkenden eruit zien?
Proximus en Bpost zijn voorbeelden van publieke bedrijven waar de overheid slechts één van de vele aandeelhouders is. Ze hebben nog maar 51% van de aandelen en de economische activiteiten wordt volledig gedaan zoals in private bedrijven. Er waren in het verleden ook andere methoden van bedrijfsvoering, zoals het “medebeheer” van vakbonden en werkgevers. Dit was vooral in de jaren 1970 populair, maar recent kwam de PS er opnieuw mee naar buiten. Het is een illusie dat er “sociale democratie” mogelijk is door de vakbonden mee te betrekken in het kapitalistische beheer van een bedrijf, doorgaans met een directe en indirecte vorm van corruptie ten aanzien van de hoogst geplaatste vakbondsvertegenwoordigers. Het Duitse schandaal uit 2007 met vakbondsleiders die bij het “medebeheer” van Volkswagen betrokken waren en miljoenen euro’s achterover sloegen, toont de beperkingen. “Medebeheer” is niet hetzelfde als controle van de werknemers op het bedrijf. Het dient vooral om de controle van de werkgevers op de vakbondsleiders te vergroten. Wij staan voor een nationalisatie onder controle en beheer van de werkenden. Het doel is niet om de controle van de kapitalistische klasse te behouden of mee te beheren, maar om de heerschappij van de grote aandeelhouders te breken. Arbeiderscontrole betekent dat er bedrijfscomités gevestigd worden met democratisch verkozen vertegenwoordigers van de werknemers, de vakbonden en de gemeenschap in het algemeen (onder meer de lokale gmeenschap en de consumenten). Deze comités moeten elk onderdeel van de activiteiten van een genationaliseerd bedrijf onderzoeken en controleren. Het ‘zakengeheim’ wordt opgeheven zodat elke werknemer toegang heeft tot alle gegevens over het functioneren van het bedrijf en de sector. Deze comités zouden bepalen hoeveel middelen ingezet worden, waar er geïnvesteerd wordt, ... Een directe betrokkenheid van de werknemers in het beslissingsproces moet er ook voor zorgen dat het economisch proces op hun belangen gericht is. Zelfs managers en kaders kunnen overtuigd worden om in een dergelijk kader te werken, het zou ook hun werkomstandigheden verbeteren.
Hoe kunnen we dit bekomen?
We moeten een krachtsverhouding uitbouwen op basis van de collectieve kracht van de arbeidersklasse. In het geval van een bedrijf dat met sluiting of collectief ontslag bedreigd wordt, kan bijvoorbeeld begonnen worden met een bedrijfsbezetting als eerste stap naar een onteigening. De stakerscomités of strijdcomités kunnen op termijn omgevormd worden tot comités voor het beheer van het bedrijf onder controle van het personeel zelf, zonder de grote aandeelhouders en hun marionetten in het bedrijf. Vanuit een bedrijfsbezetting kan zowel het betrokken personeel als de actieve solidariteit van de bevolking georganiseerd worden. Doorheen deze strijd kan de eis van nationalisatie afgedwongen worden. Indien de sleutelsectoren van de economie in publieke handen staan, kunnen we de economie rationeel organiseren met een democratisch uitgewerkt project van geplande economie. Zijn nationalisaties in het verleden niet mislukt?
Bij elke mislukte nationalisatie ontbrak het cruciale element van controle en beheer door de werkenden en de gemeenschap. Ook de Sovjet-Unie was dit het geval. Het kapitalisme werd met de revolutie van 1917 dan wel aan de kant geschoven, maar de stalinistische contrarevolutie (op basis van het isolement van het achtergebleven land) leidde tot een bureaucratische dictatuur in plaats van een levendige democratie van comités van werkenden en landbouwers. Arbeidersdemocratie is geen optie, maar een noodzakelijk element. Na de Russische revolutie van oktober 1917 legde Lenin daar steeds de nadruk op. Hij riep de werkenden op om de zaken zelf in handen te nemen. Nadien analyseerde Leon Trotski de opmars van een bureaucratisch geplande economie onder het stalinisme. Hij stelde in de jaren 1930 dat een “geplande economie nood heeft aan democratie zoals een menselijk lichaam zuurstof nodig heeft.” Arbeiderscomités moeten daar een centrale rol in spelen, het zijn de massa-instrumenten van de arbeidersdemocratie. Uiteindelijk moet de volledige economie onder de controle en het beheer van de werkenden geplaatst worden om met een geplande economie de chaos van de markteconomie te vervangen. Dat is wat socialisme betekent. Zonder zo’n volledige breuk met het systeem, zullen alle overwinningen slechts tijdelijk zijn en zullen de kapitalisten steeds opnieuw de druk opvoeren om op toegevingen terug te komen.
10
sociaaldemocratie
de
Linkse Socialist
Spanje: crisis van een land en haar sociaaldemocratie Wat zijn de redenen voor deze interne strijd? “De cyclus van sociale strijd en bewegingen tussen 2011 en 2014 heeft geleid tot een crisis van het tweepartijensysteem van PP (rechtse conservatieven) en PSOE en tot een institutionele blokkering. Het land zit al meer dan 300 dagen zonder regering. Ofwel gaan we voor de derde keer naar verkiezingen ofwel wordt er een minderheidsregering van PP gevormd. De PSOE heeft de keuze in handen en dat leidde tot een interne crisis. Uit de machtsgreep die tot het ontslag van Pedro Sanchez leidde, bleek dat een deel van de partijleiding bereid is om de eigen organisatie op te offeren voor de “stabiliteit” van het regime. Dat wil zeggen voor de voortzetting van het besparingsbeleid opgelegd door de EU.”
Viki Lara. Foto door Natalia Medina
Interview met
Viki Lara
van Socialismo Revolucionario door Marisa (Brussel)
De Spaanse sociaaldemocraten (PSOE) zijn volop in crisis zoals veel van hun Europese geestesgenoten. De PSOE heeft de electorale nederlagen aan elkaar geregen sinds 2011. Deze afstraffing is het gevolg van haar deelname aan het besparingsbeleid en de constitutionele hervormingen waar enkel de banken en de kapitalistische elite voordeel uit haalden. Begin oktober brak de crisis uit op een bijeenkomst van het federaal comité van de PSOE. De algemeen secretaris, Pedro Sanchez, werd gedwongen af te treden na een machtsgreep van diverse regionale leiders en historische figuren van de partij. We spraken hierover met Viki Lara van Socialismo Revolucionario, onze zusterorganisatie in Spanje.
Wat is de houding van de partijbasis? “Een belangrijk deel van de kiezers komt nog uit de arbeidersklasse, ondanks de omvorming van de partij tot een burgerlijke partij. De meerderheid van de basis verwerpt duidelijk het beleid van de PP en wil een verandering van regering. Er bewoog heel wat binnen de partij, met grote lokale vergaderingen, open brieven, ... Een petitie om een bijzonder congres van de partij bijeen te roepen en nieuwe voorzittersverkiezingen te houden, waar Sanchez kon bevestigd worden als voorzitter, heeft meer dan 80.000 handtekeningen verzameld. Maar er is geen stemming geweest op federaal niveau.”
Kunnen we Sanchez Verenigd Koninkrijk. In Spanje bestaat vergelijken met Jeremy Corbyn? er met Unidos Podemos een nieuwe
linkse formatie die de helft - dikwijls “Een deel van de leiding voelt de de jongste helft - van de socialistische druk van de basis tegen een nieuwe kiezers heeft overgenomen.” PP-regering van Rajoy. Pedro Sanchez weerspiegelt ook een deel van de lei- Pablo Iglesias van Podemos ding die zich meer bewust is van het gevaar dat de partij van de kaart wordt komt de laatste tijd linkser uit geveegd zoals gebeurde met PASOK in de hoek in zijn toespraken. Griekenland. Wat is de reden voor deze “Maar Sanchez heeft zijn val heel snel geaccepteerd. Er werd geen ech- verandering? te strijd gevoerd in de partij, zoals het geval was met de campagne ter on- “Het resultaat van de laatste verkiedersteuning van Corbyn. We zijn eer- zingen voldeed niet aan de verwachder getuige van een enscenering van tingen, omdat het resultaat van de de interne tegenstellingen en de des- linksere lijsten die van de PSOE niet integratie van de PSOE. Bovendien kon overschrijden en de PP opnieuw is er een belangrijk verschil met het de grootste partij was. Dit betekende niet dat er in de samenleving een tendens naar rechts is, maar wel dat de linkse lijsten onvoldoende konden overtuigen. “Binnen Podemos is er een strijd aan de gang. De groep rond Pablo Iglesias is van mening dat de politieke terugOnlangs benadrukte Pablo houdendheid tijdens de verkiezingscampagne niet de weg vooruit is. Iglesias de noodzaak van Onlangs benadrukte Pablo Iglesias de noodzaak van een algemene staeen algemene staking king mocht de PP winnen. En daarbij mocht de PP winnen. En zei hij dat de partij deze staking zou ondersteunen en helpen voorbereiden, daarbij zei hij dat de iets dat hij nooit eerder had verdedigd partij deze staking zou en dat is heel positief. ondersteunen en helpen “Deze verandering duidt op de druk vanuit de basis van Podemos om de voorbereiden, iets dat hij mobilisaties in de samenleving terug nooit eerder had verdedigd op te bouwen. Om te garanderen dat de gewijzigde retoriek niet tot wooren dat is heel positief. den beperkt blijft, is strijd van onderuit noodzakelijk.”
Welke weg slaat Labour in na Corbyn’s tweede overwinning? Interview met
Roger Bannister
van de Socialist Party door Tim (Gent)
Roger sprak midden oktober op 5 avonden georganiseerd door LSP over de recente politieke ontwikkelingen in Groot-Brittannië. Roger is lid van de Socialist Party (zusterorganisatie van LSP), is verkozen in het nationaal bestuur van de vakbond UNISON en werd in 1986 uitgesloten uit Labour vanwege zijn linkse en socialistische ideeën. Roger was in 2015 kandidaat burgemeester voor TUSC (Trade Union and Socialist Coalition) in Liverpool en behaalde 5,3% van de stemmen.
Roger, we zijn enkele weken na de nieuwe overwinning van Jeremy Corbyn in de voorzittersverkiezingen bij Labour, na de mislukte coup van de rechterzijde. Wat verwacht je dat er nu zal gebeuren bij Labour: kan deze partij omgevormd worden tot een instrument voor de werkende bevolking? “De rechterzijde binnen Labour, vooral dan binnen de parlementaire fractie, lijkt van plan de huidige “burgeroorlog” verder te zetten. Ze zijn weliswaar tijdelijk teruggeslagen door de overtuigende overwinning van Corbyn, maar broeden op nieuwe tactieken om hem aan te pakken. De kans bestaat dat een deel van de rechterzijde afsplitst uit schrik om hun zetel te verliezen indien ze binnen Labour blijven. “Een probleem voor het omvormen van Labour tot een echte socialistische partij is dat het nationaal bestuur in handen blijft van die rechterzijde. Die nationale leiding verbiedt bijvoorbeeld dat lokale partijafdelingen samenkomen. Dit is een groot probleem voor de honderdduizenden nieuwe leden die omwille van Corbyn zijn aangesloten bij Labour: zij krijgen niet de kans om binnen de partij actief te worden, te discussiëren, zich te vormen of deel
te nemen aan campagnes tegen besparingen, omdat de nationale leiding hen verbiedt zich te organiseren. “Op de nationale conferentie zijn een aantal radicale programmapunten gestemd: een minimumloon van 10 pond per uur, controle op de huurprijzen van woningen, de nationalisering van de spoorwegen, … Als de partij rond die zaken campagne voert, zou ze een enorme politieke kracht in de maatschappij kunnen worden en bijvoorbeeld de vakbonden kunnen stimuleren om hierrond in actie te gaan.”
Is Corbyn zich bewust van deze situatie, en is hij bereid en in staat om er iets aan te doen? “Daar ben ik niet zeker van. Tot nu toe reageerde Corbyn niet erg sterk op de aanvallen van de rechterzijde. Hij is bijvoorbeeld nog steeds niet bereid om parlementsleden die niet meer worden gesteund door hun eigen lokale afdeling te vervangen als kandidaat bij de volgende verkiezingen (“deselection”). De groep van rechtse parlementsleden voelt zich veilig binnen de partij en kan zo oppositie blijven voeren tegen Corbyn. Als hij de kandidatuur voor deze zetels zou onderwerpen aan een interne verkiezing, zouden de meesten vervangen worden ofwel hun oppositie tegen Corbyn opgeven uit schrik hun zetel te verliezen.”
De Socialist Party, de zusterpartij van LSP in Engeland en Wales, heeft van in het begin een belangrijke rol gespeeld in de beweging rond Corbyn. Hoe ziet de partij de toekomst? “We hebben Corbyn inderdaad van het begin gesteund. Omdat we er als marxisten van overtuigd zijn dat elke beweging die de arbeidersklasse vooruithelpt positief is en moet ondersteund worden. Tegelijk hebben we onszelf ook het recht voorbehouden onze eigen positie te verduidelijken: onze steun aan Corbyn is niet onvoorwaardelijk. We hebben de tactieken bekritiseerd waarmee Corbyn de problemen binnen Labour aanpakt, maar ook enkele van zijn politieke standpunten zoals bijvoorbeeld zijn voortdurende steun aan de EU. “Corbyn organiseerde de voorbije maanden verschillende massameetings waar in totaal honderdduizenden mensen kwamen luisteren. Dit was een zeer goede zaak en wij hebben mee gemobiliseerd voor deze meetings. Maar we merkten dat de mensen die vol enthousiasme naar Labour gingen snel teleurgesteld waren over hun ontvangst. De leiding van Labour ziet hen niet graag komen en weigert hen een actieve rol te geven in de partij. Dit zijn mensen die echt iets willen doen, actief willen worden in campagnes, hun politieke ideeën bediscussiëren, zich vormen en de partij ondersteunen. Ze krijgen daar dikwijls de kans niet toe omdat de rechterzijde hen als een bedreiging ziet voor hun eigen positie. Als die mensen ons dan tegenkomen, ons programma lezen, onze manier van werken leren kennen, krijgen we vaak de reactie: ‘dit is de soort partij die ik zocht bij Labour’. We zijn er in geslaagd een actieve rol te spelen ter ondersteuning van de campagne rond Corbyn, maar hebben ook onze eigen krachten opgebouwd.”
Roger Bannister. Foto door Mario Dit is een ingekorte versie van een langer interview dat je kan lezen op socialisme.be
internationaal
www.socialisme.be november 2016
11
Meetings met Kshama Sawant: groeiende steun voor socialisme
Na Bernie Sanders: hoe de politieke revolutie in de VS verderzetten?
Er is een snel toenemende steun voor socialisme, zeker onder de Amerikaanse jongeren. Dit gaat samen met een groeiende afkeer tegen de politiek van het kapitalistische systeem. Zelfs indien het concept ‘socialisme’ nog vaag blijft, stelt een groeiende laag van de bevolking er zich voor open. door
Bart Vandersteene
Dit fenomeen heeft zich op het nationale politieke toneel gevestigd met de campagne van Bernie Sanders. Onze zusterorganisatie in de VS, Socialist Alternative, merkte deze ontwikkeling eerder op met de verkiezingssuccessen op lokaal niveau. In 2013 werd Kshama Sawant in Seattle verkozen met 95.000 stemmen of 51% van de kiezers in Seattle. Twee jaar later werd ze herkozen met 56% van de stemmen in haar kiesdistrict. Kshama wordt erkend als voorbeeld bij uitstek van de mogelijkheid om als openlijke socialiste massale steun te verwerven. Dat is niet alleen op electoraal vlak het geval, ook in diverse strijdbewegingen. Zo was Seattle de eerste stad die zich uitsprak tegen TPP (het Transpacifische vrijhandelsverdrag). Het was vooral ook de eerste stad waar het minimumloon steeg naar 15 dollar. Op 10 jaar tijd komt dit neer op een transfer van 3 miljard dollar van de kapitalisten naar de werkenden in de stad. Het feit dat er op zo’n grote schaal naar een alternatief wordt gezocht in de VS is erg belangrijk. Het zal immers een wereldwijde impact hebben. De verkiezing van Kshama kwam nu al aan bod in kranten op alle continenten. LSP kondigt trots aan dat Kshama naar ons land komt voor twee meetings. Op 25 november spreekt ze in Gent en op 26 november in Brussel. Kom luisteren en discussiëren met
de “bekendste socialist in de VS die niet Bernie Sanders heet.” Een links alternatief is mogelijk en nodig
Eind september gaf een peiling aan dat slechts 12% van de Amerikanen enthousiast was over het idee dat Clinton de presidentsverkiezingen zou winnen. 55% van de kiezers is gedegouteerd door de verkiezingen. Wat een hoogmis voor de Amerikaanse politiek moest worden, toonde de zwakheden van het systeem en zijn voornaamste vertegenwoordigers. Het sterkste argument van Clinton is geen positieve steun voor haar kandidatuur, maar de afkeer tegenover Trump. Zelfs onder vrouwen staat slechts een minderheid positief tegenover Hillary Clinton en dit ondanks de schandalen van de seksistische uitspraken van Trump. De angst dat Tr ump het wel eens kan halen, wordt door de Democratische partij gebruikt om onaf hankelijke kandidaten, zoals Jill Stein van de groenen, te marginaliseren. In elk debat herhalen de Democraten het bij elke kritiek op Clinton: “Dat kan wel zijn, maar wil je dat Trump president wordt of niet?” Kshama Sawant beantwoordde die stelling in een interview met DemocracyNow als volgt: “Als de eerste bekommernis van de Democraten was om Trump te ver-
Ierland. Minderjarige activist tegen watertaks schuldig bevonden In november 2014 was er een actie tegen de gehate waterbelasting in Ierland. Een groep betogers kwam samen aan een meeting waar vicepremier Joan Burton (Labour) sprak. Burton werd een paar uur opgehouden en liet een groot aantal activisten vervolgens wegens ‘gijzeling’. Eén van hen is parlementslid Paul Murphy.
Een minderjarige activist, in 2014 Murphy en 17 andere activisten. Als was hij 15 jaar, werd als eerste be- die schuldig bevonden worden, zullen recht voor een jeugdrechtbank. Eind sommigen of mogelijk alle vervolgde oktober besliste die rechtbank dat hij activisten naar de gevangenis moeschuldig was maar dat hij uitstel van ten. Als Paul Murphy tot een straf van straf krijgt: als hij zich de komende ne- meer dan zes maanden veroordeeld gen maanden ‘goed gedraagt’, komt er wordt, verliest hij zijn parlementair geen straf. De uitspraak is schandalig mandaat dat hij won op basis van het en zet een precedent. verzet tegen de waterbelasting. Het Het volledige politieke establish- establishment wil het protest crimiment bereidt zich voor op de rechtsza- naliseren en de groei van de linkerken die volgend jaar starten tegen Paul zijde stoppen.
slaan, waarom hebben ze er dan alles aan gedaan om de kandidaat die volgens alle peilingen het beste geplaatst was om Trump te verslaan, met name Bernie Sanders, tegen te werken?” Het is begrijpelijk dat veel vrouwen, jongeren, migranten, ... bang zijn voor Trump als president en daarom voor Clinton als ‘minste kwaad’ stemmen. Maar het gevaar van rechts populisme is daarmee niet opgelost. Integendeel! Het potentieel voor nieuwe Trumps, mogelijk nog erger, neemt toe met Hillary en haar bende aan de macht. De Franse krant L’Humanité haalde deze zomer een andere redenering van Kshama Sawant aan. “Waarom zouden we op dit historische ogenblik, nu tientallen miljoenen Amerikanen een antwoord buiten het establishment zoeken, de Democratische Partij volgen? (...) Indien Sanders zich in november als onafhankelijke kandidaat opstelt, heeft Trump geen monopolie op de anti-establishmentstemmen. Als Bernie zijn steun aan Clinton toezegt, mogen we hem niet volgen. Onze legitimiteit komt van de beweging, niet van Bernie.” Jammer genoeg besloot Bernie Sanders om geen onafhankelijke kandidatuur te verdedigen waardoor het aan een kandidaat ontbreekt om miljoenen kiezers bij Trump weg te halen. Socialist Alternative roept op om Jill Stein, de meest gesteunde onafhankelijke
linkse kandidate, te steunen. Het Amerikaanse establishment zal er wellicht in slagen om haar favoriete kandidaat verkozen te krijgen. Maar de prijs die voor de overwinning van Clinton betaald wordt, is groot. Ze zal de minst populaire president ooit zijn bij de eedaflegging. In 2017 zal de strijd voor toegevingen door een verzwakt establishment opgevoerd worden. Overal in het land zijn er campagnes voor een verhoging van het minimumloon, voor het recht op ouderschapsverlof en ziekteverlof. Er is de beweging Black Lives Matter die ingaat tegen racistisch politiegeweld en institutioneel racisme ten aanzien van de Afro-Amerikaanse bevolking. Er zijn ook de massale protestacties, onder meer van de ‘Native Americans’, tegen ondemocratische en ecologisch vernietigende projecten zoals de oliepijpleiding in North Dakota. De enorme kloof tussen de radicalisering van tal van werkenden en jongeren en het pro-kapitalistische en ondemocratische karakter van de Demo-cratische Partij bevestigen het potentieel van een nieuwe massale partij die onafhankelijk is van de belangen van de grote bedrijven en de miljardairs. Na de campagne van Bernie Sanders moeten we verdere stappen zetten in de richting van een massabeweging die ook in de verkiezingen onze belangen vertegenwoordigt.
Van ‘Pussy Grabs Back’ tot Argentinië: groeiend vrouwenprotest! Op 19 oktober legden duizenden vrouwen in Argentinië het werk neer. Na Polen (zie pagina 7) was dit de tweede vrouwenstaking op korte tijd.
Het toont hoe een actiemethode internationaal kan opgepikt worden. Ook wijst het op een groeiende beweging van vrouwen doorheen de wereld. Het Argentijnse protest – “Zwarte Woensdag” – omvatte een staking van 1 uur gevolgd door betogingen met honderdduizenden vrouwen én mannen. Directe aanleiding was een brutale moord op een 16-jarig meisje dat eerst slachtoffer werd van een groepsverkrachting. Dit meisje was niet het enige slachtoffer: op 19 dagen waren er20 vrouwenmoorden of ‘feminicides’ in het land. In de VS was er protest te-
gen Donald Trump die op oude opnames bijzonder denigrerend sprak over vrouwen en hoe hij hen seksueel lastigviel. Tientallen vrouwen kwamen met verhalen over hoe Trump hen effectief lastigviel. Duizenden mensen deelden hun ongenoegen onder de slogan #PussyGrabsBack. Elke twee minuten wordt een vrouw in de VS seksueel lastiggevallen. Toch gaan slechts zes op de 1.000 verkrachters naar de cel. Het groeiende verzet van jonge vrouwen tegen seksisme en ongelijkheid bevestigt dat de samenleving naar links opschuift. Dit kan omgezet worden in massabewegingen van actieve strijd tegen seksisme, racisme, homofobie, transfobie en xenofobie. Zo’n kracht zou een beslissende rol kunnen spelen in het terugdringen van reactionaire ideeën en van de rechterzijde.
12
recensies
de
Linkse Socialist
“Dit is een verhaal dat we moesten vertellen. Het gaat in zekere zin over de keuze die we maken omtrent de manier waarop we samenleven,” zei Ken Loach bij de opening van het Film Fest Gent. recensie door
Tanja (Gent)
“I, Daniel Blake” – misschien wel de beste van Ken Loach
“Als je films over mensen maakt, is politiek belangrijk. Het vormt de essentie van drama” Ken was eigenlijk een jaar eerder op 79-jarige leeftijd met pensioen gegaan. Gelukkig kon ‘de meest linkse en subversieve filmmaker’ niet zwijgen toen de Tories - “the bastards,” zoals Ken Loach ze half gentlemanachtig en beleefd, half jongensachtig en ondeugend noemt - in 2015 de Britse verkiezingen wonnen. De Tories lanceerden toen meteen een nieuwe aanval op het al sterk uitgeholde systeem van sociale uitkeringen. Hij kwam terug uit pensioen om het verhaal van Daniel Blake te vertellen, een film waarvoor hij prompt zijn tweede Gouden Palm in Cannes won. De film opent met een kafkaiaans telefoongesprek tussen timmerman en weduwnaar Daniel Blake, die na een zware hartaanval arbeidsongeschikt verklaard is door zijn behandelende arts, en iemand die hem vanop afstand een vragenlijst laat invullen. De standaardvragen hebben helemaal
niets te maken met zijn specifieke toestand en het oordeel is dat hij wel geschikt is om te werken en dus geen recht op een ziekteuitkering heeft. Zo begint de odyssee der wanhoop voor Daniel Blake. “Dit is geen toeval, het is de bedoeling,” zegt zijn jongere buurman over de bureaucratische en onmenselijke manier waarop de diensten en de regering met mensen omgaan. Hij heeft zijn eigen ervaring met “zero hour contracts” die geen enkel uitzicht op een stabiel inkomen bieden. Hij heeft genoeg van die rotjobs en start een straatverkoop van illegaal uit China geïmporteerde sneakers. Katie, fantastisch vertolkt door Hayley Squires, met wie Daniel een warme en diepe vriendschapsband ontwikkelt, is een alleenstaande moeder van twee uit Londen. Nadat ze maandenlang in een hostel verbleef, wordt ze naar Newcastle gestuurd voor een
sociale woning. Net aangekomen in een haar onbekende stad neemt ze de verkeerde bus waardoor ze te laat is voor haar afspraak in het jobcenter. Haar uitkering wordt meteen geschorst. De film is een stevige aanklacht tegen de brutale “elk voor zich”-maatschappij die Margaret Thatcher als aartsconservatieve first lady in de jaren ‘80 introduceerde en als geen ander ideologisch verdedigde. Met het verhaal van de film in het achterhoofd wordt het nog duidelijker waarom Jeremy Corbyn, die trouwens expliciet door Ken Loach gesteund werd, zoveel steun en enthousiasme opwekt bij grote delen van de werkende klasse. Mensen snakken naar een alternatief. Ondanks alles is de film niet pessimistisch. Hij is doordrongen van kleine, maar belangrijke tekenen van solidariteit en medeleven, van mensen die elkaar hoop en steun geven. Het is ook
een film die duidelijk maakt dat menselijke solidariteit niet volstaat om problemen echt op te lossen. Collectieve, maatschappelijke vormen van solidariteit zijn nodig om moeilijke periodes in het het leven van een individu te kunnen overbruggen. De film is een aanklacht tegen het neoliberalisme en een manifest voor meer solidariteit. Het is een film waarbij je kan lachen met de vaak typisch zwarte Britse working class humor. Maar even later wordt de lach een krop in de keel, voel je tranen opkomen en word je triestig en boos. Zoals tijdens de aangrijpende scène wanneer Katie op bezoek gaat bij een voedselbank. Daniël verwoordt het treffend na het zoveelste absurde bezoek aan het jobcenter: “als je je zelfrespect verliest, dan ben je verloren. Dan is het voorbij.” Daarop loopt hij naar buiten, neemt een spuitbus en schrijft op de muur: ‘I, Daniel Blake demand my
appeal date before I starve and change the shite music on your phones” - wat hem spontaan applaus van de mensen op straat oplevert. Terecht werden Ken Loach en Hayley Squires na de film ontvangen op een staande ovatie. De eerste vraag vanuit de zaal bracht ons direct ter zake. “Wat kunnen we hieraan doen?” vroeg een jonge vrouw. “Uiteindelijk komt het neer op een politieke strijd,” zei Ken Loach waarmee hij zijn unieke rol van politieke filmmaker onderstreepte. Hij riep iedereen op om zelf actief te worden, campagnes te steunen, lid te worden van de vakbond ... In de film ontbreekt net dit perspectief van collectief verzet. Maar het is overduidelijk dat het onderdeel is van Ken’s levensbeschouwing, hoe hij maatschappelijke verandering ziet. Misschien is I, Daniel Blake wel zijn beste film. En hopelijk niet zijn laatste.
Oliver Stone brengt opmerkelijke film over Snowden tegen terreur’ gebruikt om alle wettelijke bezwaren voor dergelijke spionage opzij te schuiven. Het zijn de agentschappen van de staat, zoals de CIA en de NSA die de hoofdrol spelen in deze film. Marxisten als Friedrich Engels door Vincent Kolo, Socialist omschreven de staat als een speciaal Action (Hong Kong) orgaan van gewapende mensen die de heerschappij van de economisch doDe f ilm leer t ons niets nieuw. minante klasse over de andere klassen Angstaanjagend is het wel om de om- moet bestendigen. In onze moderne tijvang van de moderne spionage tech- den hebben deze speciale organen bunnologie gevisualiseerd te zien. Zoals kers vol cyber-technologie. de film aantoont kan gelijk welke gsm Oliver Stone staat bekend om zijn kriof laptop waar ook ter wereld gebruikt tische films als Wall Street, Born on the worden als een spionagetoestel. Fourth of July en Salvador. ‘Snowden’ Onder president Bush werd de ‘oorlog is een indrukwekkende toevoeging aan
“Dit gaat niet om terrorisme,” zegt Snowden in de nieuwe film van Oliver Stone. “Terrorisme is slechts een excuus. Het gaat eigenlijk om sociale en economische controle.”
dit lijstje. Snowden begon als aanhanger van Bush en was voorstander van diens oorlogen. Hij eindigt ontgoocheld als klokkenluider omdat de door Obama beloofde verandering er niet komt. Een groot deel van de film is opgenomen in Hotel Mira in Hong Kong, de locatie waar Snowden digitale documenten overhandigde aan journalisten Glenn Greenwald (gespeeld door Zachary Quinto) en Ewan MacAskill (Tom Wilkinson) van de krant The Guardian. De première in Hong Kong werd bijgewoond door Vanessa uit de Filipijnen, een lid van Socialist Action, en Ajith uit Sri Lanka, twee van de vluchte-
lingen die Snowden onderdak boden. Snowden moest onderduiken zodra The Guardian de eerste fragmenten van de gelekte documenten publiceerde. Hij vond bescherming en solidariteit bij de armste inwoners van de stad: vluchtelingen. Zowel Snowden als hoofdrolspeler Gordon-Levitt gaven nadien ook steun aan de strijd van deze vluchtelingen. Een detail: op het einde van de film komt een spandoek van Socialist Action in beeld. Het ging om een betoging in juni 2013 waarmee asiel voor Snowden werd geëist. Socialist Action was een van de organisatoren van die betoging.
waar LSP voor staaT De technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.
Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen
Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake
meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek
In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.
LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij
De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het
milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie
het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond.
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.
Voor socialisme en internationalisme
Arbeidersdemocratie
LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.
Voor arbeiderseenheid Voor socialisme
partijnieuws
www.socialisme.be november 2016
Op naar de 100ste verjaardag van de Russische Revolutie In 2017 herdenken we 100 jaar Russische Revolutie. Er zullen ongetwijfeld heel wat leugens en misvattingen gebracht worden in de gevestigde media. Het zal mogelijk wat doen denken aan de Koude Oorlog. Waarom is het voor het establishment nog altijd zo belangrijk om de revolutie van 1917 zo door het slijk te halen? De reden hiervoor moet niet ver gezocht worden: de angst dat een gelijkaardige revolutie ook vandaag nog mogelijk is.
Agenda • 11 n ove m b e r. A nt we r p e n: 4 5 s te v r o u we n d a g. 13 -19 u, Zuiderpershuis • 24 november. Nationale staking en actiedag van de non profit met betoging in Brussel • 25 november. Gent: meeting met Kshama Sawant. 19u Dienstencentrum Ledeberg • 26 november. Brussel: meeting met Kshama Sawant. 18u30 ACOD Congresstraat • 10/11 december. Regionale congressen LSP • 31 december. Brussel: spetterend oudejaarsfeest
Meetings over de revolte tegen het Britse besparingsbeleid
Fundamenteel keerpunt
De geschiedenis bevat bijzonder leerrijke ervaringen. Marx en Engels bestudeerden bijvoorbeeld de Franse Revolutie van 1789 om een beter inzicht te verwerven in de opgang en neergang van revolutionaire bewegingen. Lenin en Trotski besteedden veel aandacht aan de Parijse Commune van 1871 of de eerste Russische Revolutie van 1905. Net zoals generaals terugkijken op slagvelden uit het verleden om hun techniek en inzicht aan te scherpen, kan ook de arbeidersbeweging dit doen door terug te kijken op ervaringen van haar klasse. De Russische Revolutie van 1917 is daar cruciaal in, dit was immers een fundamenteel keerpunt in de geschiedenis. In 1917 namen de Russische arbeiders de macht zelf in handen en toonden ze concreet aan dat een andere wereld mogelijk was. Deze ervaring ging jammer genoeg niet zo ver als we het gewenst hadden. De grootste verworvenheid van de revolutie, de geplande economie, liet toe om in dit economisch ach-
13
tergebleven land reusachtige stappen vooruit te zetten. Er waren nog tal van andere verworvenheden als gevolg van de revolutie, denk maar aan het recht op zelfbeschikking van nationale minderheden of de vele rechten voor vrouwen of LGBT-mensen die in de rest van de wereld pas decennia later zouden gevestigd worden na harde strijd. Het isolement van de jonge Sovjet-republiek speelde een belangrijke rol in de opkomst van een bureaucratie die verpersoonlijkt werd door Stalin, de doodgraver van de revolutie. Op een ogenblik dat jongeren en werkenden steeds meer vragen stellen bij het kapitalistische systeem van uitbuiting, is het belangrijk om de ervaringen van de Russische Revolutie te bestuderen om zo een beter inzicht te verwerven op hoe een beweging zich ontwikkelt. Deze schitterende ervaring toont het belang van de arbeidersklasse, zelfs in een economisch achtergebleven land, en van de opbouw van eigen strijdinstrumenten, in de eerste plaats die van
een revolutionaire partij. De afwezigheid van zo’n revolutionaire partij verklaart waarom er vandaag soms bijzonder krachtige revolutionaire golven zijn die echter breken op de dijk van kapitalistische reactie. De wereld begrijpen om haar te veranderen
Doorheen 2017 zal LSP tal van lokale en nationale evenementen organiseren om terug te blikken op verschillende aspecten van de Russische Revolutie. Er komen boeken en brochures, waaronder een heruitgave van het monumentale boek ‘Geschiedenis van de Russische revolutie’ door Leon Trotski. Dit heeft wat ons betreft niets met nostalgie te maken, maar alles met een honger naar inzichten waarmee we de komende strijd van de werkende klasse kunnen doortrekken tot een fundamentele breuk met dit systeem van uitbuiting, oorlog, ellende en ecologische rampen.
In oktober hield LSP enkele meetings met een spreker van de Socialist Party, onze zusterpartij in Engeland en Wales. Roger Bannister is een veteraan van de syndicale en politieke strijd in Liverpool. Hij sprak op 5 meetings in Gent, Brussel, Antwerpen, Luik en Bergen. Op die meetings waren er samen ongeveer 200 aanwezigen. De meetings gingen in op de kwestie van een politiek alternatief voor de werkende klasse. Roger had het over de ware burgeroorlog binnen de Britse Labourpartij. Er is een antibesparingsvleugel rond partijleider Jeremy Corbyn die lijnrecht tegenover de meerderheid van de verkozenen en het partij-apparaat staat. Op de meetings werd ook teruggeblikt op de bijzonder enthousiasmerende rol van de voorloper van de Socialist Party, de Militant Tendency, die in de jaren 1980 een links bestuur vorm gaf in Liverpool en richting gaf aan de strijd tegen de Poll Tax waarmee Thatcher ten val gebracht werd. Op de meetings werd tenslotte ook de link naar de situatie in ons land gelegd. >> Interview met Roger Bannister op pagina 10
Strijdfonds: steun onze campagnes! LSP wil elk kwartaal 11.500 euro financiële steun ophalen om onze acties en werking te financieren. In het derde kwartaal (juli-september) haalden we 108% van onze doelstelling. Het vierde en laatste kwartaal van 2016 is net begonnen en we staan op 3.089,77 euro. Steun de strijd voor een socialistisch alternatief en stort je bijdrage op BE69 0012 2603 9378 van LSP met als mededeling ‘steun’.
Vl Brab-Limburg: 373 € Luik-Lux: 329 € Bxl-W.Brab: 576 € O en W Vlaanderen: 754 € Henegouwen-Namen: 228 € Antwerpen: 329 € Nationaal: 500 €
36% 30% 25% 24% 21% 19% 48%
TOTAAL: 3.089,77 €
27%
Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE69 0012 2603 9378 van LSP met vermelding ‘steun’.
Waarom ik lid werd van LSP “Als leerkracht en militant van ACOD was ik altijd overtuigd van de noodzaak van solidariteit over de sectoren heen. Hierdoor nam ik deel aan stakingsposten georganiseerd door ACOD Spoor. Naar aanleiding van de acties van januari dit jaar werd een bevriende syndicalist zwaar gestraft wegens deelname aan de staking. Hij kreeg een dwangsom van 1700 euro en andere zware straffen zoals de vraag van een schorsing van 3 maanden. En dat omdat hij aan een piket deelnam! Ik was woest. “Er kwam een steuncomité voor deze kameraad en tegen de repressie. Er waren vergaderingen en acties en daar kwam ik LSP tegen. Verschillende LSP-leden waren erg actief in het steuncomité. Ik kon mijn ogen niet geloven: kameraden die solidair, strijdbaar en georganiseerd waren. Enkele weken later ging ik naar publieke activiteiten van LSP en had ik interessante gesprekken. Ik stelde wel duizend vragen en raakte steeds meer overtuigd. Eindelijk had ik een strijdbare en georganiseerde partij gevonden. Militant zijn is erg goed. Maar militant zijn en politiek ondersteund worden, maakt een verschil. “Zoals Che Guevara zei: ‘De revolutie wordt gemaakt door de mens, maar daarvoor moet hij iedere dag opnieuw zijn revolutionaire geest smeden.’” Sandra, Brussel
“Sinds mijn jeugd in Rusland werd ik geconfronteerd met seksisme en homofobie. Ook al wou ik iets er tegen doen, het was voor mij moeilijk om als individu een tastbare uiting aan “Samen strijden we voor mijn activisme te geven. Door discus- een beter ‘morgen’, maar sie met de LSP heb ik beseft dat deze problemen waarmee ik dagdagelijks wat ons verbindt is dat we in aanraking kwam, enkel met een vandaag beginnen!” breed anti-kapitalistisch programma kunnen bestreden worden. Ik denk dat enkel een brede beweging erin kan slagen om overwinningen te boeken waar one-issue bewegingen vaak steken laten vallen.” aan een immer draaiend houdende Anna, Antwerpen oorlogsmachine. Het spijt me te zeggen dat bij mij persoonlijk enig defaitisme het gevolg was. “15 februari 2003. De dag dat we “Maar nu, 13 jaar en vele jaren mondiaal met 30 miljoen betogers de vriendschap met enkele leden van de straat op gingen om de invasie in Irak Antwerpse afdeling later voel ik de tegen te gaan. De jongerenwerking noodzaak om nogmaals op de barrivan de LSP in Antwerpen liep op vol- cades te springen en ‘mijn stem’ als le kracht, met zeer beperkte middelen ‘onze stem’ te laten gelden. Het defaiwisten ze meerdere scholen te mobili- tisme heeft baan geruimd voor een seren om ‘tous ensemble’ naar Brussel degout, zonder verbittering maar des te trekken en ons gemeenschappelijk te meer met een onwrikbare strijdlusongenoegen te uiten. Het was een dag tigheid tegen alles wat asociaal, diswaarop ik als jonge scholier het gevoel criminerend en seksistisch is. had het verschil te kunnen maken, en “Het socialisme heeft me als persoon het voelde als een overwinning. terug op de wereld gezet, met dank “20 maart 2003. Ondanks ons globaal aan vrienden en de LSP, en samen kameraadschappelijk verzet vallen strijden we voor een beter ‘morgen’, de door kapitalisme gestuurde groot- maar wat ons verbindt is dat we vanmachten alsnog het Irak binnen, ver- daag beginnen!” blind door de olie-dollars en de nood Andreas, Antwerpen
Meeting in Brussel. Foto: Mario
10/11 december: regionale congressen van LSP Om de twee jaar houdt LSP regionale congressen. Deze vallen telkens in het jaar tussen het tweejaarlijkse nationale partijcongres. De werking van LSP is opgedeeld in zes districten die op dit congres elk hun werking en de specifieke politieke situatie in hun regio evalueren. De zes districten zijn: Oost-en West-Vlaanderen; Antwerpen; Vlaams-Brabant en Limburg; Brussel en Waals-Brabant; Henegouwen en Namen; en tenslotte Luik en Luxemburg. De regionale congressen worden voorbereid aan de hand van een actualiteitsresolutie van het Uitvoerend Bureau van LSP naast specifieke teksten die in de verschillende districten opgemaakt worden en handelen over de lokale politieke situatie en een evaluatie van onze werking. In de maand november zullen heel wat lokale afdelingsvergaderingen dienen als voorbereiding op het congres zodat een maximaal aantal leden betrokken is bij het bespreken en verfijnen van onze analyses en evaluaties. Op de regionale congressen wordt over deze teksten gestemd en er wordt ook een regionale leiding verkozen.
Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE48 0013 9075 9627 van Socialist Press
14
TTIP/Jongeren
de
Linkse Socialist
CETA, TTIP... Laat de multinationals niet speculeren met ons Multinationals oefenen een enorme macht uit over ons dagelijkse leven. Het voedsel in de supermarkt wordt geproduceerd door amper tien concerns, brandstof wordt uitsluitend opgepompt en geraffineerd door gigantische bedrijven, cosmetica is in handen van een handvol bedrijven en zo kunnen we wel even doorgaan. door
Koerian (Gent)
Elke kans die multinationals zien om hun macht en winsten te vergroten wordt gegrepen, ongeacht de prijs die de meerderheid van de bevolking daarvoor betaalt. Door middel van speculatie en artificiële schaarste trachten deze gigabedrijven hun winsten op te drijven. Zo werd de stijging van graanprijzen en de daarop volgende hongersnood, die in 2011 mee aan de basis lag van de revolutionaire golf in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, veroorzaakt door verregaande speculatie vanwege multinationals. Daar stopt het niet, tweederde van de uitstoot van broeikasgassen sinds 1751 werd veroorzaakt door amper 90 bedrijven, multinationals vernietigen onze planeet. Ondanks de miljarden die ze in de loop der jaren toegestopt kregen van de samenleving storten ING en Caterpillar vandaag samen bijna tienduizend gezinnen in de ellende. Hun lakeien in onze regeringen, gepaaid met bestuursfuncties, doen er alles aan om hen zo weinig mogelijk in de weg te leggen. Aan hun fraudegeld wordt niet geraakt, de Ierse regering weigerde onlangs 13 miljard euro door Apple ontweken belastingen te innen, de Belgische overheid deed hetzelfde met 750 miljoen euro aan zogenaamde excess profit rulings. In een kapitalistisch systeem worden politici ingeschakeld om de winsten van grote bedrijven tegen elke prijs te verdedigen. De liberale professor Paul De Grauwe pleit voor een miljonairstaks omdat “te grote ongelijkheid een gevaar is voor het kapitalisme,”
Het protest zet druk op de onderhandelingen. TTIP zit tijdelijk in de diepvries, officieel vanwege de Brexit. CETA zit vast omwille van het Waalse ‘non’. Het breed gedragen protest van onderuit leidt tot twijfel bij delen van het establishment. Het komt er nu op aan om het verzet tegen de dictatuur van de multinationals verder op te voeren. maar merkt op dat zo’n maatregel er ondanks brede steun niet komt: “Het moet zijn dat mensen met grote vermogens veel invloed hebben.” Die invloed nog vergroten, is waar het bij de internationale vrijhandelsverdragen om gaat. Het doel van akkoorden als TTIP (EU en VS) en CETA (EU en Canada) is om handelsbarrières op te heffen. Daarbij gaat het onder meer over voedselvoorschriften en regels rond het gebruik van genetisch gemanipuleerde organismen die strenger zijn in Europa dan in de VS en Canada,
de strengere Amerikaanse regulering van de bankensector, ... Verbonden aan die akkoorden is een rechtbank, waarbij bedrijven die winsten mislopen het land dat regels oplegt kan aanklagen. Multinationals zouden met andere woorden rechtstreeks kunnen ingrijpen in wetten van verschillende landen die zaken als voedselveiligheid regelen. Ze kunnen bijvoorbeeld eisen dat delen van onze sociale zekerheid worden afgeschaft of dat publieke bedrijven worden geprivatiseerd, zodat hun concurrentiepositie wordt beschermd. Tegen TTIP en CETA kwam overal in Europa veel protest. In Duitsland waren er in september maar liefst 320.000 aanwezigen op verschillende protestacties. Ook in België kwamen duizenden mensen de straat op in een erg diverse betoging: syndicalisten, landbouwers, milieugroepen, jongeren, ... trokken samen door de Europese wijk van Brussel. Het protest zet druk op de onderhandelingen. TTIP zit tijdelijk in de diepvries, officieel vanwege de Brexit. CETA zit vast omwille van het Waalse ‘non’. Het breed gedragen protest van onderuit leidt tot twijfel bij delen van het establishment. Het komt er nu op aan om het verzet tegen de dictatuur van de multinationals verder op te voeren. Onze gezondheid, onze leefomgeving en onze jobs horen geen speelballen van een klein groepje inhalige aandeelhouders te zijn. Integendeel: economie en productie moeten ten dienste staan van de meerderheid van de bevolking.
Wereldwijde opflakkering van studentenstrijd voor toegankelijk en dege Eind september zwengelde Luc De Schepper, rector van de Universiteit Hasselt, het debat rond de toegankelijkheid van onderwijs opnieuw aan door in De Standaard te stellen dat de democratisering van het hoger onderwijs mislukt is: “De universiteiten blijven elitair, we missen veel jong talent.” door
Fabian (Gent)
Cijfers van de OESO tonen aan dat het percentage hoogopgeleide jongeren met ouders die enkel een diploma secundair onderwijs hadden, in de jaren 1980 steeg van 42% naar 51%. Vandaag is dit opnieuw gedaald naar ongeveer 40%. Slechts 20% van jongeren met laagopgeleide ouders haalt een hoger diploma. Ons onderwijs wordt opnieuw ondemocratischer en reproduceert de sociaal-economische ongelijkheid in de maatschappij harder. In dezelfde week kwam de Vlaamse regering met haar begrotingsakkoord. Met enige trots pakte ze zelfs uit met extra budget voor scholenbouw: 50 miljoen euro! Een peulschil in vergelijking met de 814 miljoen die deze regering reeds bespaarde op onderwijs en al helemaal in vergelijking met de Vlaamse investeringsachterstand op scholenbouw van meer dan 3 miljard euro. Winstgericht onderwijs
Het aantal nieuwe inschrijvingen in het hoger onderwijs blijft stijgen, maar de laatste jaren is er een vertraging en bij de universiteiten een stagnatie. De verhoging van de inschrijvingsgelden heeft het voor jongeren uit armere gezinnen moeilijker gemaakt om hoger onderwijs te betalen. Onder druk van een onzeker toekomstperspectief kiezen steeds meer jongeren voor ‘marktgerichte’ opleidingen die de meeste werkzekerheid opleveren. Daarnaast moeten velen nog een job zoeken naast hun studies om toch een beetje comfortabel kunnen leven, wat meteen ook hun slaagkansen vermindert.
De neoliberale doctrine blijft het onderwijsbeleid beheersen. Onderwijs wordt niet gezien als een basisrecht maar een ‘individuele toekomstinvestering’. Door het perspectief van een veralgemeende jongerenstrijd is het inschrijvingsgeld ‘maar’ tot 900 euro gestegen in plaats van de geplande 1500, maar het doel blijft om uit te komen op een Angelsaksisch model waarin jongeren zelf moeten opdraaien voor de kosten van hun opleiding, met vaak gigantische studieschulden als gevolg. De totale studieschuld van studenten in de VS bedraagt ondertussen meer dan 1300 miljard dollar. They say ‘cut back’, we say ‘fight back!’
Solidariteit met de Spaanse studenten op een Brusselse meeting
Wereldwijd zien we sinds de financiële crisis van 2007 steeds meer aanvallen op het recht op democratisch onderwijs, in de vorm van besparingen Slechts 20% van jongeren en stijgende kosten voor de studenten. met laagopgeleide ouders Deze worden echter ook steeds meer haalt een hoger diploma. beantwoord door enorm verzet van jongeren zoals in Chili waar deze zo- Ons onderwijs wordt mer nog betogingen werden georgani- opnieuw ondemocratischer seerd voor gratis hoger onderwijs, in Taiwan waar een grote studentenbe- en reproduceert de sociaalweging in juli een verhoging van in- economische ongelijkheid schrijvingsgelden wist te stoppen en de voorbije weken ook in Spanje en in de maatschappij harder. Zuid-Afrika (zie kader). De groeiende woede bij jongeren over door het feit dat ze, als ‘old school’het gebrek aan toekomstperspectief socialisten, offensieve eisen rond het begint zich steeds meer te uiten op het afschaffen van inschrijvingsgelden politieke terrein. De paradox dat niet en hogere minimumlonen in hun probepaald jonge figuren als Corbyn of gramma opnemen. Sanders een enorm enthousiasme bij In Antwerpen zien we reeds een eerjongeren opwekken, valt te verklaren ste fase van solidaire strijd van studen-
ten sociaal werk samen met de sociaal werkers tegen de besparingen en vermarkting van sociale zorg. We moeten op dit voorbeeld verder bouwen in andere sectoren en de strijd aanbinden tegen de besparingsregeringen, van en voor de rijken, in solidariteit met werkenden. Om een echt democratisch en kwalitatief onderwijs te garanderen, moeten we het geld halen waar het zit: bij de banken en grote bedrijven die hun kapitaal nu liever op belastingsparadijzen plaatsen dan er een beetje belastingen op te betalen, laat staan het investeren in de enorme maatschappelijke noden. De Spaanse regering bespaart al jarenlang op onderwijs waardoor de toegang voor wie geen rijke ouders heeft steeds meer beperkt wordt. De Spaanse studentenvakbond Sindicato de Estudiantes hield op 26 oktober een staking met betogingen in meer dan 70 steden. Er kwam steun van lerarenvak-
bonden en ouderverenigingen. Er waren in de aanloop naar deze studentenstaking heel wat solidariteitsacties in de rest van de wereld. Ook de Actief Linkse Studenten betuigden hun solidariteit, op 26 oktober waren er acties aan de Spaanse ambassade in Brussel en enkele Spaanse consulaten. Studenten van gewone afkomst lijden het meest onder de afbouw van de middelen voor kwaliteitsvol onderwijs, onderwijzend personeel, studiebeurzen en hogere inschrijvingsgelden (die met tot 66% stegen). De regering wil nu bovendien een reeks algemene examens voor alle scholieren opleggen. Deze maatregel werd na de val van de dictatuur van Franco afgevoerd, maar nu komt dit terug. Het doel is om studenten van gewone afkomst vroeger de doorgang naar hogere studies te ontzeggen. Honderdduizenden jongeren dreigen de mogelijkheid tot hogere studies te verliezen.
TTIP/Jongeren
www.socialisme.be november 2016
s leven en onze toekomst!
15
Dankzij Europese subsidies openen neonazi’s een lokaal in Elsene Alliance for Peace and Freedom (AFP) is de slecht gekozen naam van een Europese overkoepeling van neonazi’s zoals het Griekse Gouden Dageraad. Dankzij subsidies van de EU, goed voor 600.000 euro, kan de groep een lokaal openen in een chique buurt van Elsene. Dit vormt een gevaar voor jongeren en werkenden in ons land. Op 24 november is er een protestactie waar ALS en Blokbuster aan deelnemen. door
Julien (Brussel)
AFP groepeert verschillende extreemrechtse organisaties: Gouden Dageraad (Griekenland), Forza Nuova (Italië), Democracia Nacional (Spanje), NPD (Duitsland), maar ook Nation uit ons land. De groep heeft vier zetels in het Europees Parlement: 3 voor Gouden Dageraad en 1 voor de NPD. Hierdoor kan ze eigen structuren opzetten. Met AFP worden gewelddadige neonazistische groepen ondersteund, ook waar die nog niet sterk staan.
cisme van delen van het establishment maakt de nog ranziger extreemrechtse In 2012 haalde Gouden Dageraad 7% varianten ervan ‘aanvaardbaar.’ van de stemmen in Griekenland wat In tegenstelling tot wat ze ons voorgoed was voor 18 verkozenen. Drie houden wordt de economische crisis jaar en een forse campagne van het niet veroorzaakt door de vluchtelinestablishment later behaalde de partij gen of migranten. Dat gebeurt door exact hetzelfde resultaat in de verkie- de bankiers en speculanten. Om hun zingen van september 2015. winsten op peil te houden, wordt Gouden Dageraad is een groep cri- steeds harder bespaard op onze leminelen en maffiosi. Op basis van het vensstandaard. Dit leidt tot enorme tesucces in de verkiezingen was er een korten en ellenlange wachtlijsten voor toename van geweld: 63 aanvallen in sociale huisvesting, plaats op school de twee maanden na de verkiezingen of in de kinderopvang. Tegen die achvan 2012. In september 2013 kwam tergrond kan verdeeldheid een ingang het zelfs tot een moord op de antifas- vinden, zeker als het gestimuleerd cistische rapper Pavlos Fyssas. wordt door zowel gevestigde politici Deze methode wordt ook bij ons als de burgerlijke media. Racisme betoegepast. In 2015 wilden militanten strijden we best door in te gaan tegen van Nation samen met Vlaamse en de voedingsbodem ervan: het kapitaFranse medestanders een betoging listische systeem. van mensen-zonder-papieren aanvallen. Ze waren slechts met 15 tegen- Jobs, geen racisme! over honderden mensen-zonder-papieren. Ze werkten hun frustraties uit De antifascistische campagne door een dakloze fysiek te molesteren. Blokbuster legt steeds het verband Verschillende militanten van Nation tussen antiracisme en strijd tegen werden hiervoor veroordeeld. werkloosheid, voor sociale woninAfgelopen gen, voor degezomer werd lijk onderwijs, ... i n het D u it se We beantwoorden Dortmund een racisme, homofoaanslag gepleegd Het racisme van delen bie en seksisme op een antifasmet solidariteit en cistische militant. van het establishment een programma De moordpoging maakt de nog ranziger gericht op het vermislukte gelukenigen van werkig. Er kwam extreemrechtse varianten kenden en jongeeen sterk protest, ervan ‘aanvaardbaar.’ ren los van hun onder meer met afkomst, seksuele e e n b e t og i n g voorkeur, godsvan enkele duizenden mensen tegen dienst, sekse, .... fascistisch geweld eind september. Met actief verzet en betogingen is Blokbuster nam hieraan deel met een een brede betrokkenheid mogelijk grote groep Belgische antifascisten. in de strijd tegen extreemrechts. Wij zijn voorstander van massamobilisaRacisme van het establishment tie waarmee we neonazi’s in een dezet deur open voor fensieve positie duwen zodat hun zelfneofascisten vertrouwen om naar buiten te treden gebroken wordt. Met hun lokaal in In de politieke debatten komen er Elsene willen ze uit de donkerste rioregelmatig racistische of seksistische len kruipen en een stabiele structuur opmerkingen. Denk maar aan de vele voor neonazi’s uitbouwen. Dat mogen schandalen rond Donald Trump met we niet toelaten. zijn voorstel om een muur op de grens Er is een campagne met democratimet Mexico te bouwen of zijn opmer- sche algemene vergaderingen en grote king dat alle moslims het land uitmoe- acties nodig. Daarmee kunnen we zoten. Zijn seksistische opmerkingen veel mogelijk jongeren, wijkbewoners, waren eveneens degoutant en leid- antifascisten, ... betrekken om de druk den tot brede verontwaardiging. Op op te voeren. Deze campagne is tevens vlak van racisme moet de N-VA niet een goede gelegenheid om de strijd teonderdoen voor Trump. Het doel is gen racisme en fascisme te koppelen verdeeldheid zaaien tussen Belgische aan een algemeen verzet tegen bespawerkenden en vluchtelingen. Het ra- ringen en kapitalisme. Straatgeweld als actiemethode
elijk onderwijs SPANJE Betogingen voor gratis en degelijk publiek onderwijs De Spaanse regering bespaart al jarenlang op onderwijs waardoor de toegang voor wie geen rijke ouders heeft steeds meer beperkt wordt. De Spaanse studentenvakbond Sindicato de Estudiantes hield op 26 oktober een staking met betogingen in meer dan 70 steden. Er kwam steun van lerarenvakbonden en ouderverenigingen. Er waren in de aanloop naar deze studentenstaking heel wat solidariteitsacties in de rest van de wereld. Ook de Actief Linkse Studenten betuigden hun solidariteit, op 26 oktober waren er acties aan de Spaanse ambassade in Brussel en enkele Spaanse consulaten.
Studenten van gewone afkomst lijden het meest onder de afbouw van de middelen voor kwaliteitsvol onderwijs, onderwijzend personeel, studiebeurzen en hogere inschrijvingsgelden (die met tot 66% stegen). De regering wil nu bovendien een reeks algemene examens voor alle scholieren opleggen. Deze maatregel werd na de val van de dictatuur van Franco afgevoerd, maar nu komt dit terug. Het doel is om studenten van gewone afkomst vroeger de doorgang naar hogere studies te ontzeggen. Honderdduizenden jongeren dreigen de mogelijkheid tot hogere studies te verliezen.
ZUID-AFRIKA Protest tegen hoger inschrijvingsgeld De afgelopen weken waren er geslaagde studentenstakingen rond de eis van gratis onderwijs. Het jongerenprotest is aangegroeid tot de grootste studentenbeweging sinds het einde van de apartheid midden jaren 1990. De studenten botsen op repressie door de politie, leugens van de regering en negatieve berichtgeving in de media. Allemaal stellen ze dat gratis onderwijs ‘onbetaalbaar’ is. De frustraties onder studentenactivisten nemen toe, er wordt gezocht naar tactieken om de beweging vooruit te stuwen. Er is nood aan grotere eenheid, organisatie en coördinatie. De regering hoopt dat de frustraties leiden tot individueel geweld en wanhoopsacties waarmee de beweging kan gediscrediteerd en geïsoleerd worden. Er zijn ongetwijfeld provocateurs actief in de beweging om het zo ver te laten komen. Enkel organisatie en discipline kunnen die provocateurs neutraliseren. In Tshwane was er op 1 oktober een meeting van sten. We roepen studenten elders op om zich ook te studentenactivisten en vertegenwoordigers van de richten op werkenden en de lokale gemeenschap om werkenden en de lokale gemeenschap. Ze hebben sa- zich samen te organiseren. men de beweging ‘Occupy Tshwane’ opgezet om op Een nationale actiedag met betogingen, een natiote komen voor gratis onderwijs en dit te verbinden aan nale studentenvergadering met verkozen afgevaarde eisen van de arbeidersstrijd en de lokale bevolking digden en democratische algemene vergaderingen voor een hoger minimumloon van 10.000 R, het einde van studenten en personeel kunnen de beweging van de outsourcing van jobs, degelijke jobs en dien- versterken.
Actie op 24 november: 19u voor het gemeentehuis van Elsene (Fernand Cocqplein 8)
maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP) nr 359 november 2016 strijd solidariteit socialisme
VR 25/11 OM 19U GENT - LEDEBERG
Theaterzaal dienstencentrum Ledebergplein 30
ZA 26/11 OM 18.30U BRUSSEL
ACOD Brussel - Congesstraat 19-17 1000 Brussel inkom: vrije bijdrage
Een
politieke revolutie?
Zelfs
in de
VS
is het mogelijk!
‘’Revolutie in de Verenigde Staten : een socialistische verkozene in Seattle.’’ Zo becommentarieerde de Franse radio Europe1 met verbazing de verkiezing van Kshama Sawant in de gemeenteraad van Seattle op 4 januari 2014. (1) Kshama werd hierdoor de eerste socialistische verkozene in een grote Amerikaanse stad. Iets wat al tientallen jaren niet meer was gezien, schreef de correspondent van de Franse krant Libération in New York. Dit gebeurde niet toevallig. Het jaar 2011 was dat van Occupy Wall Street. Honderdduizenden mensen bezetten de straten en pleinen van honderden steden. Ze waren woedend wegens de enorme ongelijkheid en keerden zich tegen het volledige establishment. De ‘American Dream’ bestaat voor hen enkel nog in schijn. Socialist Alternative, de organisatie waartoe Kshama Sawant behoort, was actief betrokken in de beweging en nam deel aan het cruciale debat over de weg vooruit, het programma, de strategie en de tactieken die de sociale strijd nodig heeft. De beweging viel terug, maar er was iets veranderd. Eind 2011 bleek uit een
haalde 29%. Het vervolg werd door het Franse dagblad l’Humanité als volgt samengevat: “Een socialistische activiste van Indische afkomst die recent genaturaliseerd werd tot Amerikaanse raakte onder het label ‘socialist’ verkozen in een grote stad en dit tegen de kandidaat van de almachtige partijmachine van de Democraten. Ze voert een strijd voor sociale rechtvaardigheid: voor een peiling van het Pew Institute dat een degelijk minimumloon. Ondertussen meerderheid van de jonge Amerikanen kennen veel werkenden – waaronder niet negatief staat tegenover het woord Afro-Amerikaanse en Spaanstalige ‘socialisme’. In de Verenigde Staten! In vrouwen – hun eerste stakingservaring. het hol van de leeuw! In het land van Uiteindelijk wordt een overwinning bede dollar! Een nieuw hoofdstuk in de haald: het minimumloon in Seattle, de geschiedenis van de Verenigde Staten stad van Amazon en Starbucks, wordt werd aangevat en Kshama zal er een opgetrokken tot 15 dollar per uur. Dit belangrijke rol in spelen. verhaal kan lijken op een stukje fictie In 2012 stelde Kshama zich kandi- in een progressief magazine of zelfs als daat voor het Congres in de deelstaat een verhaal vol goede gevoelens waar Washington. Ze gebruikt de campagne zelfs onverbeterlijke optimisten enkel vooral als een kans om socialistische van dromen. Maar... het is wel degelijk ideeën op grote schaal naar voor te een Amerikaans verhaal van de 21ste brengen. Het resultaat was opmerkelijk: eeuw waar Kshama Sawant een sleude openlijk socialistische kandidaat telrol in speelt.”
steun dit maandblad
:
De methode van Socialist Alternative en Kshama Sawant is gebaseerd op een combinatie van politieke campagnes die zich niet tot woorden beperken en een dynamische sociale beweging die opgebouwd wordt met actiecomités in de wijken. Zoals Kshama zelf uitlegde: “We moeten op straat bouwen aan massabewegingen, van de elite moeten we niets verwachten.” De journalist en schrijver Chris Hedges, die op een meeting over klimaatverandering Kshama naast sprekers als Bernie Sanders en Naomi Klein aankondigde, had het over “de meest gevaarlijke vrouw van de VS.” Chris Hedges bedoelde dit natuurlijk positief. Maar in hogere kringen van het establishment wordt daar anders over gedacht. Toen Boeing in 2013 dreigde om zijn hoofdzetel uit Seattle weg te halen, haalde Kshama Sawant op een personeelsvergadering uit naar het “economisch terrorisme” van Boeing en stelde ze dat “het personeel de controle over het bedrijf moet overnemen om de
BE48 0013 9075 9627 op naam van
Socialist Press
winstmachine van Boeing te stoppen.” De burgemeester en het lokale establishment kunnen hun oren en ogen niet geloven. Ze schreeuwen uit dat Kshama veel te links is voor een stad als Seattle. Maar in 2015 raakt ze wel herkozen, ondanks een grote en financieel overladen campagne tegen haar. Voor veel waarnemers is het duidelijk: het politieke debat in de VS is vanuit Seattle aan het veranderen. Kshama doet dit natuurlijk niet alleen. Haar politieke ervaring en methoden zijn die van haar organisatie, Socialist Alternative. Dat is de Amerikaanse afdeling van het Committee for a Workers’ International waartoe ook LSP behoort. Op 25 en 26 november spreekt Kshama op meetings in Gent en Brussel. Kom luisteren naar deze bijzonder interessante socialistische activiste en laat Kshama je beeld over de VS veranderen. (1) Seattle telt naast de burgemeester slechts 9 gemeenteraadsleden