België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269
maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP) nummer 324
Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette
Mei 2013
s t r i j d s o l i d a r i t e i t s o c i a l i sm e
Onze strijd organiseren met een offensief actieplan !
W
e worden al enige tijd geconfronteerd met een besparingsgolf op alle niveaus. Er is een groeiend ongenoegen omdat de tekorten zich laten voelen: tekorten in kinderopvang, geen plaats op school, afbouw van de dienstverlening bij het openbaar vervoer,... Tegelijk neemt de werkloosheid toe en hebben steeds meer mensen moeite om de eindjes aan elkaar te knopen.
Het besparingsbeleid biedt geen oplossing voor de economische crisis, het maakt de problemen enkel maar erger. Toch stappen alle gevestigde politici mee in de besparingspolitiek, op lokaal niveau zien we hoe ze het hierover over de partijgrenzen eens zijn. Hoogstens zeggen de politici dat ze nu eenmaal niet anders kunnen dan besparen. Wij aanvaarden niet dat onze levensstandaard en de toekomst van onze kinderen wordt weg bespaard, terwijl een kleine toplaag een nooit geziene rijk-
Handen af van bescherming tegen ontslag P6
dom verzamelt en grote sommen zwart of grijs geld overbrengt naar al dan niet exotische belastingparadijzen. Als we hen laten doen, moeten we straks alles afgeven in een legale hold-up. Tegen de besparingen is verzet nodig. Er is geen garantie dat we onze strijd zullen winnen. Maar als we niets doen en de strijd niet aangaan, dan zijn we op voorhand verloren. Niets doen wordt als een teken van zwakheid gezien en dat leidt tot agressie vanwege het kamp van de superrijken.
Het potentieel voor strijd is zeker aanwezig. Op 21 februari betoogden we met tienduizenden in Brussel, op 14 maart was er een grote Europese betoging en tussendoor waren er tal van kleinere acties met ook een eerste beweging tegen de lokale besparingen van de gemeente Sint-Niklaas. Ondanks de dagelijkse propagandastroom in kranten en op televisie die ons moet wijsmaken dat verzet nutteloos is, valt telkens de actiebereidheid en de brede steun op. Om de mogelijkheden ten volle te benutten, moeten we onze strijd ernstig organiseren. Dat vereist een duidelijk opbouwend actieplan. Nu zien we teveel dat betogingen niet gekaderd worden in een actieplan, waardoor het te veel neerkomt op een wandeling zonder
Tunesië: het revolutionaire proces voltrekken! P 10
gevolg. In andere gevallen beperken de acties zich tot symbolische ‘flashmobs’ of ‘Harlem Shakes’. Dat is op zich sympathiek en het kan nuttig zijn. Maar als het los staat van de opbouw van een krachtsverhouding door een sterkere mobilisatie en betrokkenheid van onderuit, dan gaat de energie van dergelijke acties verloren. Er is nood aan een offensief actieplan met een duidelijk en strijdbaar programma. Een actieplan is niet hetzelfde als een opeenvolging van acties waarbij uiteindelijk zelfs de meest strijdbare militanten uitgeput raken. Een actieplan moet een goed overwogen strijdplan vormen, gericht op het overtuigen van collega’s op de werkvloer, buren, vrienden en familie. Om daar een inschatting van te kunnen maken, is een
democratische betrokkenheid van onderuit vereist bij het opmaken en beslissen van een actieplan. Ons aantal vormt een belangrijk onderdeel van onze sterkte. Die sterkte kunnen we het beste uitspelen als het georganiseerd wordt en gekoppeld aan een programma voor echte verandering. De economische en politieke context laat steeds minder ruimte voor overleg of halve maatregelen. Ofwel aanvaarden we dat patronaat en regering de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking geleidelijk afbreken, ofwel stellen we de werking van het systeem in vraag en bouwen we aan een alternatief. Een actieplan tegen het besparingsbeleid en voor werk is een eerste stap in de opbouw van zo’n alternatief.
DOSSIER. Voor een politieke uitdrukking van arbeidersstrijd 8-9
binnenland
de
Linkse Socialist
steden en gemeenten gaan over tot besparingen
Voor een actieplan in de lokale sector!
H
Artikel door Marc Van Hecke, ACOD-LRB-Dendermonde
voormalig secretaris
et lijkt dagelijkse kost. Gent, Mechelen, Sint-Niklaas, het zijn de eersten in een hele rij. De gemeenten zitten in financiële problemen en de besturen willen dit oplossen door het personeelsbestand af te slanken, diensten te privatiseren, de dienstverlening te beperken of hogere tarieven door te rekenen aan de bevolking en het aantal vastbenoemden te verminderen. Wat op nationaal vlak al een tijdje aan de gang is (de crisis van de banksector afwentelen op de gewone bevolking), zet zich door in de lokale sector.
Voor de gemeenteraadsverkiezingen zwegen de meeste politieke partijen over 2013 en de volgende jaren. De traditionele partijen durfden de waarheid niet te vertellen, ook al wisten ze maar al te goed wat de toekomst zou brengen. Er zijn nu slechts ‘accentverschillen’. De ene partij wil wat drastischer besparen dan de andere, de ene partij wil een beetje minder afvloeiingen dan de andere. Maar fundamenteel is geen enkele gevestigde partijen bereid het systeem in vraag te stellen. Financiële speculatie treft lokale besturen
Vroeger waren er openbare banken. De ASLK, het Gemeentekrediet, en Krediet aan de Nijverheid waren de meest bekende. Deze banken deden hun werk, maakten zelfs winst, maar de overheid vond het nodig deze banken over te hevelen naar de private sector die zogenaamd ‘beter’ zou werken. Een eenmalige verkoop levert geld op, dus verkopen maar. Het Gemeentekrediet was de financier (geldverstrekker zeg maar) van de lokale besturen. Maar na de verkoop van het Gemeentekrediet werd dit Dexia. Lokale besturen moesten terecht bij die nieuwe bank. Een private bank die (net zoals andere banken) speculeerde op de beurzen, die haar CEO’S overdadig beloonde, maar die vol speculatieve opties en aandelen zat. De aandelen van Dexia gingen naar omhoog, ‘the sky was the limit’ en de lokale besturen waren tevreden. Niemand maakte zich zorgen want het ging goed. Tot bleek dat Dexia, net als andere grootbanken, tot over zijn oren in de schulden zat door slechte kredieten. Gemeenschapsgelden waren gebruikt voor grove speculatie. De crisis van de bankensector in 2008 maakte dit duidelijk.
vastbenoemden (in principe) niet konden afgedankt worden, vielen zij ook niet onder het sociale afdrachtsysteem van personeelsleden in de private sector. De overheid zorgde voor een eigen ziekteregeling van de ambtenaren en een eigen pensioensysteem. De afgelopen decennia is er niet veel overgebleven van de vaste benoemingen. De lokale sector was een proeftuin voor ‘alternatieve tewerkstellingsvormen’. Toen ik in 1976 bij een centrumstad begon te werken, was nog meer dan negentig procent van de personeelsleden vast benoemd, vandaag is dit nog ongeveer één derde! Intussen hebben de meeste lokale besturen diensten afgestoten naar de private sector. Vroeger bestonden er in bijna alle steden openbare ziekenhuizen. Ze zijn (enkele uitzonderingen niet te na gesproken) overgeheveld naar de private sector. Vroeger had men in bijna alle steden openbare reinigingsdiensten, waterdiensten, in de stad Gent zelfs een eigen gas- en elektriciteitsbedrijf, in de stad Antwerpen een eigen havenkapiteindienst, daarnaast waren er de groendiensten, eigen garages, eigen schoonmaakpersoneel. Vandaag rest daar nog weinig van. Uitbesteden is de regel geworden en wat niet wordt uitbesteed, komt terecht in ‘autonome overheidsbedrijven’ of ‘VZW’s’. Net zoals in de private sector kent ook de openbare een ‘repartitiesysteem’ waarbij de actieven de gepensioneerden van vandaag betalen. Omdat het aantal vastbenoemden daalt, is het aantal ‘actieven’ dat afdraagt voor de pensioenen gedaald. De pensioenkassen raken dus leeg. Dat is geen probleem van de ‘pensioenlasten’ maar van de afbouw van het statuut.
In Sint-Niklaas wordt al wekenlang actie gevoerd door het personeel van de stedelijke reinigingsdienst en ander stadspersoneel. De privatisering van een deel van de reinigingsdienst gaat gepaard met een reorganisatie waarbij de dienst het met 110 personeelsleden minder zou moeten doen. Het stadspersoneel reageerde met acties en haalde reeds voldoende handtekeningen op voor een referendum. Daarmee werd ook de bevolking bij het protest betrokken. Wordt vervolgd! het OCMW. Het OCMW staat niet alleen in voor het leefloon, het helpt ook mensen die problemen hebben. Er is evenwel onvoldoende omkadering in de rusthuizen, er wordt steeds meer geëist van hetzelfde personeel. Zieken worden niet meer vervangen. Een vicieuze cirkel. Nood aan actieplan
Het antwoord van de lokale besturen, los van hun politieke samenstelling, komt steeds op hetzelfde neer: nog meer privatiseren, besparen op personeel, vaste benoemingen verder afbouwen, afbouw van de dienstverlening en eventueel het verhogen van de gemeentebelasting. De slachtoffers van dit beleid zijn zowel het personeel als de burgers Nationaal besparingsbeleid die minder diensten krijgen. brengt mensen in de De vakbonden uit de lokale sector problemen reageren terecht op de afbraak van de openbare sector. Helaas doen zij dit Werklozen die niet meer rond komen bestuur per bestuur. Waar de vakbonEen probleem van van hun uitkering, toenemende werk- den sterk staan, kunnen zij (misschien) pensioenlasten? loosheid die ertoe leidt dat mensen hun de besparingspolitiek wat afzwakken, hypothecaire lening niet meer kunnen waar de vakbonden zwak staan ‘onderVaste benoeming is gebaseerd op het af betalen, gepensioneerden die hun gaan’ ze de afbraak. Maar wat vandaag principe van continuïteit. Een over- rusthuis niet meer kunnen betalen, in enkele steden en gemeenten gebeurt, heidsadministratie mag niet afhankelijk mensen die hun ziekenhuisopname niet zal morgen ook elders gebeuren. Er is zijn van de politieke partij die de meer- meer kunnen betalen, ouderen die be- nood aan een eensgezind actieplan op derheid heeft, ze moet beschermd wor- roep doen op bijstand in hun huis,... basis van solidariteit tegen iedere afden tegen politieke willekeur. Omdat Waar komen die mensen terecht? Bij braak van de lokale sector.
Op deze en andere pagina’s in dit nummer van De Linkse Socialist vind je “meigroeten”: boodschappen van lezers en sympathisanten ter gelegenheid van 1 mei, de internationale dag van strijd. Op een dag als 1 mei wordt aangesloten bij tradities van de arbeidersbeweging - de noodzaak van onze eigen media is daar een onderdeel van. Met de steun via de meigroeten kunnen we deze krant verder uitbouwen. De redactie bedankt iedereen die dit blad heeft gesteund. We haalden met de meigroeten meer dan 4.300 euro op!
Uit sympathie en overtuiging Roger Ulburghs Familie Byl-De Pelsemaecker Geraardsbergen
We wensen iedereen een strijdbaar 1 mei
Een actieplan kan vertrekken van een petitiecampagne om de lokale mandatarissen voor hun verantwoordelijkheid te stellen. Zo’n petitie kan zich richten tegen afvloeiingen, tegen de aantasting van het personeelsstatuut, tegen privatiseringen, tegen de afbouw van de dienstverlening en voor een omzetting van alle contracten van onbepaalde duur in statutaire tewerkstelling. Dit zou de terechte verzuchtingen van het personeel ondersteunen en aangeven dat de vakbonden onafhankelijk zijn van de gevestigde partijen en opkomen voor de rechten van het personeel en de burgers. Hiernaast kunnen de vakbonden informatierondes op de werkvloer organiseren. Het personeel moet geïnformeerd worden in gemeenschappelijke vergaderingen en er moet worden geluisterd naar actievormen die het personeel voorstelt. Informatie en sensibilisatie zijn noodzakelijk, maar volstaan niet. Het actieplan moet het plaatselijke niveau overstijgen en lokale strijd in een breder perspectief plaatsen. Dat kan met eisen als het omzetten van alle contracten van onbepaalde duur en langdurige tijdelijke contracten in statutaire tewerkstelling, oprichting van intercommunales in openbaar bestuur voor energie en huisvuilophaling, oprichting van een nieuwe openbare bank voor gemeenten en OCMW’s, geen be-
taling van vroegere schulden,… Waar halen we het geld?
Dit alles klinkt weinig realistisch. Blijkbaar is het realistisch dat de overgrote meerderheid van de bevolking erop achteruit gaat. Dit is het realisme van het kapitalisme. Als syndicalist heb ik nooit het kapitalisme aanvaard. Rechten voor werknemers komen onmiddellijk in botsing met het kapitalisme. De keuze is aan ons. Gaan we ons laten afslachten of strijden we? Misschien gaan we strijdend ten onder (dat is mogelijk) maar zonder strijd zijn we sowieso verloren! En waar halen we het geld? Een goed werkende lokale sector kost geld. Blijkbaar waren alle politieke partijen bereid om geld te verschaffen voor de banksector die door te speculeren aan de rand van de afgrond stond! Als de politieke wil aanwezig is, kan er geld, zelfs miljarden euro’s, vrijgemaakt worden. De keuze is, kiezen voor sociale rechtvaardigheid (ik noem dat socialisme) of kiezen voor een systeem dat werknemers in de ellende stort (ik noem dat kapitalisme). Een uitgebreidere versie van dit artikel vind je op socialisme.be
Socialistische meigroeten Familie Djelassi-Byl, Oudergem
Indignez vous! Marita De Neubourg Rood! Gent
tegen de crisis, de besparingswoede en de verrechtsing
Een zonnige, geestige en vooral strijdbare 1 mei gewenst! een Gentse ACOD-Telecomafgevaardigde ACOD LRB Brussel wenst alle werkenden en militanten van de “echte” linkerzijde - diegenen die de waarden van onze voorgangers niet verraden hebben - een feestelijke en strijdbare 1 mei vol solidariteit en kameraadschap. Weg met de besparingsplannen die Europa, de federale regering, de regionale regeringen en de gemeenten ons willen opleggen! Laat ons voorbereid zijn op strijd voor de verdediging van de belangen van de werkende bevolking, diegenen die rijkdom creëren. Laat ons een eis die ‘vergeten’ is door de syndicale leiding terug op de agenda zetten: herverdeling van het beschikbare werk door de arbeidsduur te verminderen. 32-urenweek zonder loonsverlies! Patrick DELMARQUETTE Regionale secretaris
Rudy JANSSENS Federale secretaris
ons onze standpunt mening
www.socialisme.be Mei 2013
Hoe kunnen we het geld halen waar het zit?
EDITO
G eert C ool ‘D e L inkse S oc i a list ’ door
h o o f d reda c teur
D
e cijfers waren schokkend. Met 25.000 miljard euro op dubieuze rekeningen in belastingparadijzen zijn er heel wat middelen aanwezig. Het gaat om een kleine minderheid van enkele tienduizenden mensen en instellingen. Met deze middelen is het mogelijk om een einde te maken aan de wereldwijde armoede en kunnen tal van sociale problemen opgelost worden. De roep naar een herverdeling van de beschikbare rijkdom weerklinkt steeds luider.
Terwijl er bij iedere besparingsoperatie opnieuw bij de gewone werkenden en uitkeringstrekkers wordt aangeklopt, blijven de grote fortuinen ongemoeid. Iedere vraag naar een bijdrage van hen, botst op het argument dat dit de concurrentiepositie zou ondermijnen. Dat er heel wat Antwerpse diamantairs over rekeningen in belastingparadijzen beschikken, toont volgens hun advocaat enkel aan “ dat Antwerpen tenminste nog meetelt als diamantcentrum”. Samen met ruim 99% van de bevolking tellen wij dus niet mee. Het is de concurrentielogica die leidt tot armoede en sociale achteruitgang. Daartegenover plaatst de arbeidersbeweging solidariteit. Een eerlijke herverdeling maakt daar deel van uit. Wij ondersteunen de eis van een vermogensbelasting die de allerrijksten laat betalen voor de gevolgen van de crisis die door hun inhaligheid werd veroorzaakt. Een vraag is echter hoe we de rijken ertoe kunnen brengen om te betalen. Ze zullen hun fortuin niet zomaar afstaan omdat we het vriendelijk vragen. Er zal altijd wel een nieuw belastingparadijs opduiken als het vorige verbrand is. De reactie van rijke Fransen bij de invoering van een beperkte taks op superhoge inkomens was veelzeggend. Gerard Dépardieu kon niet snel genoeg naar België vluchten en hij was lang niet de enige. Enkele buurten in Ukkel worden stilaan getto’s van Franse superrijken. De ‘flinke’ opstelling tegen fiscale fraude van de regering en staatssecretaris John Crombez (SP.a) in het bijzonder, heeft meer met imago dan met daden te maken. Wat valt op dat vlak te verwachten van partijen die de afgelopen jaren een legale plundering van de overheidskas hebben georganiseerd met maatregelen zoals de notionele intrestaftrek? En hoe denkt Crombez de
fraude aan te pakken als blijkt dat de politie bij de bekendmaking van een lijst van 110 Belgische bedrijven die banden hebben met de Kaaiman- en Maagdeneilanden in De Tijd niet verder komt dan een vraag aan die krant om de lijst door te sturen. De Tijd merkte hierover zelf op: “De speurders van de federale politie moeten het nu al maanden stellen zonder toegang tot een uitgebreide bedrijvendatabank. Het contract met de databank Euro DB is door de besparingsdrift van de regering niet verlengd en er is nog geen nieuw contract gegund. (…) Terwijl de witteboordencriminelen, waartegen onze speurders moeten strijden, wereldwijd bedrijvenconstructies opzetten met de beste adviseurs en fiscale spitstechnologie. Dat is David te-
gen Goliath. Moeten onze speurders nu echt strijden met pijl en boog?” De ongelijkheid waar de enorme rijkdom van een kleine toplaag een uitdrukking van vormt, zit ingebakken in dit systeem. Naarmate de crisis dieper wordt en de winsten onder druk zet, schreeuwen de kapitalisten via al hun spreekbuizen om meer doortastende maatregelen tegen de arbeiders en hun gezinnen. De gevolgen van dergelijk waanzinnig besparingsbeleid zien we in steeds meer landen, de sociale rampen beperken zich steeds minder tot het zuiden van Europa. De enorme ongelijkheid is geen kwestie van enkele rotte appels die het ‘toevallig’ voor het zeggen hebben. De rotte appels aan de top vormen een uitdrukking van een volledig rot systeem - de
hele mand waarin de appels zitten, is rot. Onkruid wieden zonder de wortels uit te trekken, biedt geen fundamentele oplossing. Het kan wat ademruimte bieden, maar onkruid heeft de neiging om uit te breiden en verder te overwoekeren. Er is een volledige breuk nodig met het systeem dat de ongelijkheid tot ongekende hoogten stuwt. Om de beschikbare middelen echt te kunnen herverdelen, moeten we er ook democratische controle over uitoefenen. Daartoe moeten de centrale productiemiddelen in publieke handen komen met een democratische controle en beheer. Voor een dergelijke maatschappijverandering is een vastberaden strijd nodig waarbij een socialistisch perspectief onontbeerlijk is.
Het kapitalisme met eigen middelen beconcurreren?
De terugkeer van de coöperatieven
D
e afkeer tegenover de bankiers die hun gokschulden uit de wereldwijde casino’s afschoven op de gemeenschap is groot. Dat blijkt ook uit het enthousiasme voor New B, het project van nieuwe coöperatieve bank waar zich inmiddels bijna 40.000 mensen op ingeschreven hebben. De Baskische coöperatieve van Mondragon stelt meer dan 80.000 mensen te werk in ruim 250 bedrijven. 100 jaar nadat de Gentse Vooruit haar ‘arbeiderskathedraal’ opende, is er een terugkeer van de coöperatieven.
het winstprincipe centraal staat, baseert zich op de solidariteit die instinctief sterk aanwezig is bij de werkende bevolking. Het is bovendien een poging om de sociale wonden die geslagen worden te verzachten en om de levenskwaliteit te verbeteren. Maar er zijn ook beperkingen. Binnen het kader van het kapitalisme is ieder bedrijf onderworpen aan de wetten van het huidige systeem. Wie niet concurrentieel is, verdwijnt. Hierdoor zitten coöperatieven soms tussen hamer en aambeeld: in welke mate wordt het eigen personeel uitgebuit om de concurrentie aan te kunnen? In een periode van economische neerIn de socialistische beweging is er his- gang kan de nadruk sterker op ethisch torisch heel wat debat geweest over de bankieren liggen, maar wat indien er voordelen en de beperkingen van coö- binnen het kader van de algemene criperatieven. Het idee dat wordt samenge- sis van het kapitalisme een kortstondige werkt voor de productie of de aankoop periode van beperkte groei is waarbij en distributie van goederen zonder dat de ruimte voor speculatie en bijhoren-
de winsten groter wordt? Zal een coöperatieve bank bestand zijn om niet in dat casino mee te stappen? Het voorbeeld van Arco, de coöperatieve van de christelijke arbeidersbeweging, ligt nog te vers in het geheugen om deze vragen aan de kant te schuiven. Er is ook het historische voorbeeld van de Bank van de Arbeid die in 1934 failliet ging en bijna de volledige beweging rond de Vooruit neerhaalde. De Duitse marxiste Rosa Luxemburg wees er in 1900 op dat een productiecoöperatieve betekent dat “de arbeiders verplicht zijn om zelf de rol van kapitalistische ondernemer” te spelen, “een tegenstelling die doorgaans aan de basis ligt voor het falen van coöperatieven die ofwel omgevormd worden tot puur kapitalistische bedrijven of, als ze de belangen van de arbeiders centraal blijven stellen, uiteindelijk worden ontbonden.”
Een consumptiecoöperatieve vertrekt van het terechte idee dat een gezamenlijke aankoop een betere prijs oplevert omwille van de grotere schaal. Het verklaart het succes van de groepsaankopen voor energie, niet toevallig een sector waar de prijzen als gevolg van de liberaliseringspolitiek de pan uitswingen. Wij zijn voorstander van maatregelen die de gevolgen van de liberalisering verzachten, maar koppelen dat meteen aan een alternatief op de liberalisering zelf. Het nieuwe SP.a-programma zou een bocht naar links vormen, maar de mooie woorden vertrekken wel allemaal van het uitgangspunt van de markt nu eenmaal de motor van de economie is. “Een diverse markt doet leven”, stelt het nieuwe programma, dat er aan toevoegt: “ondernemers maken mee de welvaart en creëren jobs”. SP.a beperkt zich tot ‘sociale correcties’ en “marktregulering in die markten waar geen eerlijke concurrentie bestaat.” Maar hoe kan je fundamentele sociale correcties aanbrengen als de samenleving geen enkele controle heeft? De dictatuur van de markten laat zich niet gewillig aan banden leggen. Ofwel wordt die dictatuur gebroken om tot verandering te komen, ofwel beperken we ons tot mooie maar holle woorden over ‘sociale correcties’ terwijl tegelijk een besparingsbeleid wordt gevoerd. Het kapitalisme laat zich niet aan banden leggen, maar moet bestreden worden. Het Charter van Quaregnon – het historische programma van de socialistische arbeidersbeweging in ons land – beperkte zich niet tot groepsaankopen voor energie of meer toezicht op de banken, maar eiste dat de volledige financiële sector en de energiesector in publieke handen kwamen. Dat zou de basis kunnen vormen om de middelen te voorzien voor gratis en degelijk onderwijs, het uitroeien van armoede, het aanbieden van degelijke en betaalbare sociale woningen, de creatie van goed betaalde jobs,…
ZO GEZEGD Nigel Williams over de voormalige Britse premier Thatcher: “Ik ben geen econoom, maar ik heb me altijd afgevraagd welk goed ‘de economie’ doet als ze er niet is voor de hele bevolking. Als je reality-reeksen ziet op de BBC over Broken Britain en je ziet de verpauperde wijken, de tienerzwangerschappen, de ‘marginaliteit’, weet je wie hiervan de architect was. Als je geconfronteerd wordt met de graaicultuur van topbankiers, met de ‘ik eerst’-mentaliteit, dan zie je thatcherisme. Als je in een land wil wonen, opgesplitst in hen die hebben en hen die ernaast vallen, als je in een land wil wonen waar ‘de economie’ niet in dienst staat van de inwoners maar omgekeerd, als je in een land wil wonen waar mensen tegen elkaar worden uitgespeeld, dan moet je nu een traan laten om het heengaan van je icoon.” Er moest niet lang gezocht worden naar iemand die in zo’n land wil wonen. Twee partijvoorzitters verklaarden zich fan van Thatcher. Bart De Wever: “Thatcher is een figuur uit mijn jeugdjaren naar wie ik opkeek.” Zijn collega partijvoorzitter Gwendolyn Rutten: “Ze was de juiste vrouw op de juiste plaats. Het Verenigd Koninkrijk weer economisch op de kaart zetten, dat was haar uitdaging en dat heeft ze gedaan.”
syndicaal
de
Linkse Socialist
interview
Directie Chirec ontslaat de BBTK-hoofddelegee Interviews door Anja Deschoemacker en Michel Doyen
O
p 29 maart werd Naima Amakran ontslagen. Ze was hoofddelegee voor de BBTK bij Chirec, een associatie van privéziekenhuizen. We spreken met Yves Dupuis, BBTK-BHV-secretaris verantwoordelijk voor de social profitsector en we luisteren naar de opmerkingen van de delegees van Chirec. De integrale weerslag van beide gesprekken vind je op socialisme.be. Waarom dit ontslag?
Yves Dupuis: “De directie was al niet blij met de opkomst van de BBTK in de laatste acht jaar. Maar het kritieke moment kwam er met hun groot project in Delta (fusie van twee sites in één), waarvoor ze een belangrijke lening bij de Europese Investeringsbank hebben bekomen. Mijn indruk is dat ze vrij spel willen tot aan de verhuis. En dan heb je Naima die de door de directie gevraagde flexibiliteit bij de omzeiling van de beperkingen op de overuren weigert... Dergelijke kwesties kunnen veel geld kosten en de financiering van de jobs in vraag stellen. “ De Toeuf, medisch directeur bij Chirec en vicevoorzitter van het artsensyndicaat BVAS, had kort geleden verklaard dat de beperking van de ereloonsupplementen voorzien door de regering tot 3000 ontslagen zou leiden.
“Toen Onkelinx haar koninklijk besluit over de beperking van de ereloonsupplementen voor kamers met twee bedden voorstelde, heeft dr. De Toeuf gereageerd in Le Soir. Hij voegde eraan toe dat het voor Chirec om 90 jobs zou gaan. De maatregel is vooral een probleem voor de site van Cavell, waar het kamers met twee bedden zijn. Om de hogere erelonen te behouden – wat de dokters willen, waarvan er veel zijn die werken in andere ziekenhuizen en in Chirec hun privépraktijk doen – moeten ze de bezettingsgraad halveren. “Ze probeerden ons verantwoordelijk te houden voor het verlies van 90 jobs ‘omdat de BBTK en het CNE de motie van Onkelinx steunen’. Maar wij steunen niets. We hebben niets te maken met de PS, die op dit moment vaker rechts dan links is. Wij zeggen dat er op 200 ziekenhuizen minder dan 20 zijn die hierdoor geraakt worden. Waaronder het Chirec, dat helemaal alleen de helft van de ereloonsupplementen opeet, op heel het land.”
Wouter Beke verklaarde in Knack (10/04) dat de groeinorm in de gezondheidszorg dankzij de regering Di Rupo dit jaar zou dalen tot 1,6%. Moeten we nieuwe herstructureringen vrezen?
delegee’. “Wat doen ter plaatse? Het eerste is natuurlijk de solidariteit zoeken in het bedrijf. Dat was niet voldoende mogelijk in Chirec: het personeel is echt bang en de andere vakbonden volgden ons niet in bijvoorbeeld het voorstel voor een blokkade van Cavell. We hebben “We stellen vast dat de groeinorm af- uiteindelijk een collectieve maatregel neemt. Hij staat op 2,8% en we hopen voorgesteld, naast individuele maatredat hij zich stabiliseert. We kunnen aan- gelen voor Naima, en de voorzitter van vaarden dat geld moet worden gezocht de paritaire commissie heeft goed bedaar waar het niet nuttig wordt ingezet, grepen dat het voor ons een voorwaarde maar zaken wegnemen die behoren tot was om het probleem te kunnen regehet vitale minimum, dat kan niet. Dan len. Daarom hebben we onze actie opzullen wij vechten. Zakken tot 1,6% zal geschort. We zullen tot het einde van niet mogelijk zijn. het jaar de overlegorganen, en vooral “Bij Chirec denk ik dat de arbei- de ondernemingsraad waar de delegees ders zullen worden opgeofferd op het vaak vernederend behandeld worden, altaar van de herkunnen laten opvolgen structurering voor en omkaderen. We kunnen het Delt aproject. “Soms gaan patroons aanvaarden dat Maar in de rest van naar de arbeidsrechtgeld moet worden het land…? Er is bank om de beschergezocht daar al zodanig gesneming te laten opheffen, den, met fusies, met ze dreigen en dan trekwaar het niet de verhoging van ken ze het terug. Recent nuttig wordt het aantal bedden, hebben we zo’n geval ingezet, maar met de zorgbasgehad bij de banken, zaken wegnemen sins… Ik weet niet waar we alles hebben die behoren tot waar Beke zijn cijkunnen stoppen. Maar het vitale minimum, fers vandaan haalt, hier gaat het om een dat kan niet. maar het maakt me weloverwogen beslisDan zullen wij b a ng. Wa a r k a n sing. Indien we Cavell vechten. er nog worden geeen week hadden kunknipt? Voor ons kan nen blokkeren, hadden er alvast geen sprake we misschien de herzijn van een besparingsbeleid in de ge- integratie kunnen afdwingen. En het zondheidszorg.” was de eerste optie die werd gekozen. Maar ze zouden onmiddellijk opnieuw begonnen zijn, met het zoeken naar een De laatste 10 à 20 jaar moezware fout. ten we vaststellen dat de “Wat we beslist hebben, is het minst bescherming van delegees slechte. Nu zal de delegatie heropgeniet volstaat om dit soort bouwd worden door de dossiers verontslagen te vermijden. der op te nemen alsof Naima er nog Moeten we geen strijdplan was, door zich samen te herstructurevoorzien? ren en met de begeleiding van iemand die ons zal helpen om met de patroon “Er zijn in de social-profit sinds 1995 te kunnen praten. Door die collectietwee gevallen geweest, het is niet ge- ve dynamiek voorop te plaatsen, met woonlijk. Het zou helemaal niet moe- de steun van een externe persoon van ten gebeuren, maar we kunnen niet op FOD-Werkgelegenheid en Arbeid, denons eentje nieuwe wetten maken. En de ken we ons staande te kunnen houden bazen zullen zeggen dat ze zich moe- en verder de rechten van het personeel ten kunnen ontdoen van een ‘slechte te kunnen verdedigen.”
Meigroeten
De delegees van Chirec aan het woord… - “Dankzij geld kan men gelijk wie doen zwijgen… Men legt een som neer om de stem van de arbeiders het zwijgen op te leggen!” - “Dit gebeurt om de werkenden angst aan te jagen. De directie weet zeer goed dat Naima onze kampioene is, ze zeggen « als we haar kunnen wippen, hebben we vrij spel om een hele reeks mensen te ontslaan. » Maar wij zullen de strijd verder zetten en dit zal ons versterken.” - “Ze willen alle vakbondsleden, alle delegees angst aanjagen. Maar we zullen blijven vechten.” - “Dit ontslag zal een bepaalde som kosten en ze hebben de intentie om in de toekomst bepaalde besparingen te doen. Alles ligt in een commerciële balans: wat is het verschil tussen beide en hoeveel voltijdsequivalenten maken dat verschil?”
25.000.000.000.000 keer neen tegen de loonstop
Oost-Vlaanderen
STOP DE SOCIALE AFBRAAK! ABVV ABVV Bayer/Lanxess ABVV TOTAL RAFFINADERIJ
Samen sterk! Voor een nieuwe partij die de belangen van de werkers verdedigt Strijdbare delegees en secretarissen van LBC-NVK en CNE
BAYER/Lanxess www.roodoor.info
GEEN INSTAPSTAGES MAAR VOLWAARDIG WERK! Antwerpen-Waasland
ABVV Vrije Universiteit Brussel
Syndicaal
www.socialisme.be Mei 2013
internationale spoormeeting
Europa organiseert uitverkoop spoorwegen. Wij moeten het verzet organiseren!
T
verslag door een correspondent
ijdens Socialisme 2013 organiseerde Libre Parcours een internationale spoormeeting met sprekers uit Nederland, België, Groot-Brittannië en Frankrijk. Het was een interessante uitwisseling van ervaringen met de gevolgen van 30 jaar neoliberaal beleid met nadruk op liberaliseringen en privatiseringen. Terwijl individuele mobiliteit vandaag leidt tot een niet te ontwarren verkeersknoop, die bovendien een gevaar vormt voor onze gezondheid, wordt het collectieve openbare vervoer op alle vlakken afgebouwd. Met het ‘vierde spoorwegpakket’ in Europa moet nu ook het binnenlandse reizigersverkeer tegen 2019 geliberaliseerd worden. Hiermee zou het volledige spoorverkeer in handen van het winstbejag van de privésector terechtkomen. De gevolgen hiervan zijn negatief voor gebruikers en personeel. Op de internationale spoormeeting werd de vraag gesteld hoe de strijd hiertegen kan gevoerd worden. Het was nuttig om dit over de grenzen heen te doen. Peter de Haan, treinbestuurder bij NS Reizigers (Nederland), sprak een videoboodschap in. In het debat waren er ook tussenkomsten door Alex Gordon, tot voor kort voorzitter van de strijdbare Britse transportvakbond RMT en nu opnieuw machinist, en Christian Mahieux van de Franse vakbond SUD Rail. Groot-Brittannië: laboratorium voor liberalisering en privatisering
Nederland: privatisering reizigersvervoer beperkt door falende marktwerking
In de wedstrijd om de beste leerling van de klas krijgt Nederland concurrentie van GrootBrittannië. Alex Gordon is naar eigen zeggen een expert geworden in het werken met privé-bedrijven op het spoor. Nadat Thatcher de weg geplaveid had, werd in 1993 de wet over de privatisering van het Britse spoor door de conservatieve regering Major gestemd. In 1994 werden de infrastructuur en de operator gesplitst door de oprichting van het privé-bedrijf RailTrack dat meteen ook de beurs op ging. Vanaf 1994 ging het aantal zware ongevallen met dodelijke slachtoffers pijlsnel de hoogte in en het bedrijf ging in 2004 onderuit. RailTrack werd vervangen door een nieuw privébedrijf dat de beurs verliet en waarvoor de overheid garant staat. Er werd noodgedwongen geïnvesteerd in onderhoud en veiligheid, maar de nadruk op winst leidt tot een aanhoudende druk op de lonen, arbeidsvoorwaarden en jobs. Twintig jaar na de privatisering is 70 tot 72% van de Britse bevolking daar tegen gekant. Het aantal ongevallen en de vele prijsstijgingen vormen daar de belangrijkste redenen voor. Ook is het niet zo dat een geprivatiseerd spoor ‘goedkoper’ is voor de gemeenschap. Vandaag geeft de Britse overheid drie keer meer uit aan het spoor dan toen het nog in overheidshanden was! Om daar iets aan te doen, kwam er een rapport onder toezicht van de zakenman McNulty. Het rapport volgt alle Europese richtlijnen en stelt voor om het met 20.000 personeelsleden minder te doen. Door het personeel in stations, treinbegeleiders,... af te bouwen en loketten te vervangen door automaten, zou dat mogelijk zijn. Ook bij de NMBS en in andere landen worden deze pistes onderzocht.
In 1991 kwam de Europese richtlijn over de scheiding van infrastructuur en operatoren. Peter stelde dat Nederland direct de beste leerling van de klas wou zijn en de splitsing zo vlug mogelijk doorvoerde. Al in 1995 werd de richtlijn, weliswaar na een driedaagse staking, doorgevoerd en kwam er een opsplitsing. Een aantal takken werden geprivatiseerd of verzelfstandigd. Zo is NS Cargo eerst verzelfstandigd en ondertussen eigendom van DB Schenker. In 1995 zijn bovendien negen lijnen geprivatiseerd. Door een falende marktwerking is nog niet verder gegaan. Op de geprivatiseerde lijnen zijn er openbare aanbestedingen om het goedkoopste bod te verkrijgen. Peter verwees naar het Fyra-debacle om aan te tonen wat de gevolgen daarvan zijn...
Frankrijk: openbare dienst of multinational?
België: stap per stap naar volledige liberalisering
In Frankrijk zijn de infrastructuurbeheerder en de operator opgesplitst in RFF (Réseau Ferré de France) en SNCF. De RFF is relatief klein met enkele duizenden werknemers, tegenover 160.000 bij de SNCF. Opvallend is dat het personeel van RFF contractuelen zijn. SUD Rail pleit voor een reïntegratie van de RFF in de SNCF met een eengemaakt statuut. Het goederentransport werd opengesteld voor de privé, maar dat heeft enkel geleid tot een sterke vermindering van het goederenvervoer. Overal in Europa zien we dat het transport over de weg wordt gepromoot door de afbouw van het goederenverkeer per spoor. De SNCF is een openbaar bedrijf, maar doet in het buitenland duchtig mee aan het overnemen van spoorlijnen. Er worden ook heel wat dochterondernemingen opgezet en/of met onderaannemers gewerkt. Het gaat niet enkel om zaken als de poetsdienst: de goederentak heeft een dochteronderneming opgezet die met goedkoper personeel de concurrentie aangaat op de goederenmarkt.
Het internationale goederenverkeer werd in 2001 geliberaliseerd, het binnenlandse in 2007. Sinds de filialisering van Logistics heeft dit geleid tot een scherpe achteruitgang van het goederenverkeer. Logistics verliest vandaag meer trafiek aan het wegvervoer dan aan de rechtstreekse concurrenten. Het bedrijf is verlieslatend en staat te koop, er zijn onder meer gesprekken met Deutsche Bahn. In 2010 werd het internationaal reizigersvervoer geliberaliseerd, we weten ondertussen allemaal hoe het de laatste internationale trein in België is vergaan: de benelux-trein naar Amsterdam is verdwenen. Internationaal reizigersvervoer is niet langer een openbare dienst, maar een puur commerciële activiteit. Voor de reiziger betekent dit bijvoorbeeld ook er een toeslag van 7 euro wordt gevraagd aan de loketten. Een voorproefje van wat ons te wachten staat bij de liberalisering van het binnenlandse reizigersvervoer in 2019.
Verkeer steeds zwaardere vervuiler. En toch wordt openbaar vervoer afgebouwd…
Het Vlaams Milieurapport stelt vast dat het verkeer de zwaarste vervuiler in ons land is. Door milieuvervuiling moeten we gemiddeld een gezond levensjaar inleveren. De helft van de kankerverwekkende uitstoot wordt door transport veroorzaakt, deze uitstoot is sinds 2000 met ongeveer de helft toegenomen. En toch wordt het openbaar vervoer afgebouwd met een vermindering van de dienstverlening bij De Lijn en het schrappen van gratis openbaar vervoer in Hasselt of voor 65-plussers in Brussel. Dat gratis openbaar vervoer leidt tot een daling van het gebruik van auto’s bleek in de Estse hoofdstad Tallinn. De invoering van gratis openbaar vervoer in januari leidde daar in de eerste maand al tot een daling van het gebruik van auto’s met 10%. Noam Chomsky over privatiseringen
“Als je iets wil privatiseren en met de grond gelijk maken, is het een standaard methode om het eerst te onderfinancieren zodat het niet meer degelijk werkt, mensen ontevreden zijn en een privatisering aanvaarden. Dat gebeurt met de scholen. Ze krijgen te weinig middelen, waardoor ze niet goed werken. En dan aanvaarden mensen een vorm van privatisering om uit de chaos te geraken.”
Het verzet organiseren! We kunnen immers onze belangen niet verdedigen als we meestappen in het idee dat liberaliseren nu eenmaal moet omdat ‘Europa’ het oplegt. Er waren in zowat alle landen acties tegen de Zowel Alex als Christan stelden dat we moeten liberaliseringen en bijhorende af bouw van de werken aan netwerken van strijdbare vakbonden dienstverlening en de tewerkstelling. en militanten om op Europees vlak tegen het priEen Antwerpse spoorman getuigde over de suc- vatiseringsbeleid in te gaan. Dat is ook nodig om cesvolle strijd van de goederenmachinisten voor op het groeiende ongenoegen van de bevolking in het behoud van hun statuut. De directie gaf toe om- te spelen. Er zijn stappen in het bijeenbrengen van dat het wou vermijden dat deze strijd de herstruc- strijdbare militanten en bonden, de internationale turering van de volledige groep zou doorkruisen spoormeeting heeft daar alvast aan bijgedragen. en als voorbeeld van strijd zou dienen. Alex Gordon sloeg de nagel op de kop door te stellen dat we moeten afstappen van het idee van Nood aan een politiek alternatief een vakbond als sociale partner. We moeten integendeel naar een vakbond die de strijd organiseert. Er werd ook gediscussieerd over de noodzaak Uitbouw van een Europees netwerk van strijdbaar spoorpersoneel
om de reizigers en de publieke opinie mee te krijgen. Zowel de RMT als SUD Rail werken samen met reizigersorganisaties, maar dan wel de meest politieke. Bij de RMT ligt de nadruk op het politiseren van de reizigers door uit te leggen wat de gevolgen van de privatiseringen zijn. Daarvoor kunnen we immers niet op de gevestigde partijen rekenen. Zo goed als iedereen was het er over eens dat we moeten bouwen aan een politiek alternatief dat onze openbare diensten verdedigt. De RMT neemt op dat vlak mee het voortouw door te bouwen aan de TUSC (coalitie van syndicalisten en socialisten) waarmee concrete stappen worden gezet om het idee van een politieke vertegenwoordiging van de arbeiders en hun gezinnen te vestigen.
sociaal thema
de
Linkse Socialist
eenheidsstatuut
Handen af van ontslagbescherming!
O
veral in Europa wordt tot massale afdankingen overgegaan. Er zijn inmiddels meer dan 26 miljoen werklozen op het continent. De bezorgdheid van vele werkenden is dan ook begrijpelijk. Wat als ook wij binnenkort het steeds groeiende werklozenleger vervoegen?
Tegen de achtergrond van de diepe den van interim- en onzekere contraceconomische crisis is de discussie over ten zou leiden tot meer tewerkstelling, het eenheidsstatuut in ons land al gauw maakt het patronaat uiteraard niet verengd tot een debat over het ontslag- duidelijk. statuut, ook al zijn er nog andere verHet laatste voorstel voor opzegterschillen tussen beide statuten. De op- mijnen kwam van Itinera Institute, een zegperiode van bedienden is voor de van de vele ‘denktanks’ die de dagewerkgevers al langer een doorn in het lijkse propagandastroom van patronale oog, het zorgt er imargumenten moemers voor dat bedienten onderbouwen. Tegen de den niet van de ene op Professor Marc De achtergrond de andere dag op straat Vos van Itinera stelt van de diepe kunnen gezet worden. voor om de opzegeconomische Voor ‘werklieden’, arperiode te beperken crisis is de beiders die hoofdzatot minimaal twee kelijk ‘handenarbeid’ discussie al gauw ma anden en per verengd tot een verrichten, zijn de terjaar anciënniteit bodebat over het mijnen korter. ven de vijf jaar een ontslagstatuut, De technologische halve maand erbij evoluties hebben het met een maximum onderscheid t ussen van zes maanden. hoofd- en handenarDat is een regelbeid voorbijgestoken, maar voor de rechte aanslag op de bestaande ontslagontslagvergoedingen blijven de werk- bescherming voor bedienden. gevers liefst vasthouden aan deze van De Vos wil dat ‘compenseren’ met werklieden. Afdanken moet in naam een “aanvullend budget van een halve van de flexibiliteit en de concurren- maand per jaar anciënniteit, met een tie goedkoper worden. Het personeel maximum van zes maanden, dat alleen wordt samen met de werkzekerheid in kan besteed worden om de ontslagen de solden gezet. werknemer naar nieuw werk te begeVolgens het patronaat is dergelij- leiden.” Met de torenhoge en toeneke onzekerheid voor de werknemers mende werkloosheid betekent dit dat noodzakelijk voor de concurrentiepo- enkele bedrijven die werkbegeleiding sitie van de bedrijven die minder snel aanbieden gouden zaken zullen doen, zouden aanwerven omwille van de maar werk vinden lukt nu eenmaal niet hoge ‘ontslagkosten’. Hoe een slech- als er amper werk is. tere ontslagbescherming in deze tijDe aanval op de ontslagbescher-
ming is gericht tegen jobzekerheid en tegen onze tewerkstelling tout court. Het heeft als doel om een deel van de ‘ontslagkost’ op de gemeenschap af te wentelen. En het is een nieuwe poging om de verantwoordelijkheid voor werkloosheid af te schuiven op de werklozen.
vier jaar na genocide in Sri Lanka
Hoe strijden voor vrede en gerechtigheid? Standpunt van Tamil Solidariteit
B
egin 2011 werd de campagne Tamil Solidariteit ook in ons land opgezet. De horror van de eindfase van de oorlog in Sri Lanka in 2009 leidde ook hier tot protest en een radicalisering onder Tamil-vluchtelingen die in verschillende golven over de wereld verspreid geraakten als gevolg van de aanhoudende discriminatie en het oorlogsgewoel.
Vier jaar na het officiële einde van de oorlog, is er nog geen einde in zicht voor de discriminatie en de etnische en religieuze spanningen in Sri Lanka. Met het bouwen van Singalese kolonies in Tamilgebied, aanvallen op de kleine moslimminderheid en de aanhoudende discriminatie en repressie tegenover Tamils, ziet de situatie er nog steeds weinig rooskleurig uit. Het idee dat de internationale gemeenschap zou optreden om de verantwoordelijken voor de vele tienduizenden onschuldige doden te vervolgen, bleek
inmiddels een illusie. De Verenigde Naties kwam – ook met Belgische steun – niet verder dan een nietszeggende resolutie waarin het de machthebbers in Sri Lanka, de chauvinistische oorlogsmisdadigers rond Rajapakse, de vrije hand laat. Het idee dat met gelobby bij politici en machthebbers iets kan bereikt worden voor de Tamilbevolking van Sri Lanka heeft gefaald. Dit heeft geleid tot een impasse binnen de Tamil diaspora. Gelukkig was er in maart het voorbeeld van de studenten in de Indische deelstaat Tamil Nadu die massaal in actie kwamen en met duizenden protesteerden. De jongeren namen het initiatief zelf in handen, ze wachtten niet op de lokale corrupte politici die al jarenlang beweren op te komen voor de Tamils in Sri Lanka maar intussen niets doen of zelfs meewerken aan de federale regering die het regime van Rajapakse steeds heeft gesteund. De impact van de Indische studentenstrijd op de volledige Tamilbevolking in het buitenland, toont de kracht van dergelijke solidariteit van onderuit. Het geeft aan op welke ‘internationa-
Op 3 april voerden een 50-tal mensen actie in Antwerpen om hun solidariteit met de studentenbeweging in Tamil Nadu te betuigen. Het initiatief voor de actie ging uit van Tamil Solidariteit
le gemeenschap’ de Tamilbevolking kan rekenen in de strijd voor een echt onafhankelijk onderzoek naar de oorlogsmisdaden en voor echte vrede en gerechtigheid. Deze studentenstrijd is meteen ook een oproep aan jongeren van Tamilafkomst doorheen de wereld om zelf mee initiatieven te nemen om te bouwen aan een brede solidariteitsbeweging en te discussiëren over alternatieven op oorlog, discriminatie en uitbuiting. De angst van het establishment voor deze beweging bleek uit de pogingen om communautaire en religieuze spanningen op te drijven. Om te vermijden dat deze vanuit het koloniale tijdperk overgeërfde verdeel-en-heerspolitiek slaagt, is eenheid van alle werkenden en onderdrukten noodzakelijk. De aanvallen op de moslimgemeenschap in Sri Lanka of de anti-boeddhistische opstoten in India zijn ernstige waarschuwingen. Tamil Solidariteit eist een onafhankelijk onderzoek naar de oorlogsmisdaden door vertegenwoordigers van de arbeiders en armen van alle gemeenschappen in Sri Lanka, bijgestaan door internationale waarnemers van vakbonden en mensenrechtenorganisaties. Tamil Solidariteit komt op voor democratische rechten waaronder het recht op zelf beschikking van iedere bevolkingsgroep. Om tot echte vrede te komen, moeten we ingaan tegen het kapitalistische systeem dat leidt tot tekorten, miserie en oorlog. Tamil Solidariteit zal deelnemen aan de herdenking van de vierde verjaardag van het ‘einde’ van de oorlog in Sri Lanka. Deze herdenking vindt plaats op zaterdag 18 mei om 12u aan de begraafplaats van Berchem (naast het Middelheimziekenhuis). Begin juni organiseren we een dag van Tamil Solidariteit in Antwerpen. tamilsolidariteit.wordpress.com
Om te voorkomen dat het debat rond het eenheidsstatuut wordt aangegrepen om de sociale verworvenheden van bedienden af te bouwen, is een sterk en eengemaakt syndicaal antwoord nodig. Iedere verdeeldheid langs onze kant zal uitgespeeld worden en iedere zwakheid aangegrepen
om nog een stap verder te gaan. Enkel door op te komen voor een harmonisatie van beide statuten naar boven, is eenheid mogelijk. Door nu hiervoor in het offensief te gaan, kunnen we vermijden dat de regering alsnog probeert om ons een slecht ‘compromis’ op te leggen.
Steun de Griekse antifascistische comités!
Een slachtoffer van racistisch geweld in Neo Manolada
door
Kristof (Leuven)
M
instens 34 laagbetaalde migrante landbouwarbeiders in Griekenland zijn opgenomen in het ziekenhuis als gevolg van de kogelregen die ze kregen als antwoord op hun vraag naar hun zes maanden achterstallig loon. Deze agressie is geen toeval, maar de uitdrukking van een klimaat van racisme, waarin het fascistische Gouden Dageraad een sleutelrol speelt. Trots en ongestraft publiceert die partij beelden van paramilitaire aanvallen op migranten. Dagelijks zijn er racistische aanvallen in het land, waarbij nu en dan een dode valt. Ook homoseksuelen en linkse militanten worden geviseerd. Een humanitaire catastrofe, uitgevoerd onder de auspiciën van de Trojka, voltrekt zich. Niet enkel migranten, maar de volledige werkende klasse wordt getroffen: gepensioneerden, werkenden, werklozen, jongeren, vrouwen, mannen. 250.000 mensen zijn dagelijks afhankelijk van voedselpakketten, 27% van de bevolking en 60% van de jongeren is werkloos. Het aantal zelfmoorden explodeert. Kankerpatiënten raken niet meer aan hun medicijnen. Kinderen die flauwvallen in de klas
zijn al lang geen nieuws meer. Het is op de hieruit voortvloeiende wanhoop dat fascisme opnieuw een voedingsbodem kan vinden. En ondertussen gaan de besparingen en privatiseringen schijnbaar onverstoord door. Om de strijd tegen het besparingsbeleid en tegen fascistisch geweld te voeren, moeten we ons van onderuit organiseren. Er werden reeds tientallen antifascistische comités opgericht in Griekenland, die met extreem beperkte middelen een werking trachten te ontplooien. Het doel moet daarbij zijn om via een actieve solidariteit mensen te betrekken en te organiseren in de strijd tegen niet enkel het fascisme, maar ook het kapitalisme en samen te werken aan een echt, socialistisch alternatief. Onze Griekse zusterorganisatie Xekinima spant zich maximaal in bij de uitbouw van deze antifascistische comités. Omdat de crisis van het kapitalisme zich niet beperkt toe één land, zijn de ontwikkelingen in Griekenland cruciaal voor de rest van de werkende klasse in Europa en daarbuiten. Solidariteit is ons sterkste wapen en houdt niet op aan de landsgrenzen. En effectieve solidariteit kan zich niet beperken tot enkel morele steun. Steun de Griekse antifascistische comités ook financieel, stort een bijdrage op 0012282409-75 van Blokbuster met vermelding ‘Griekenland’.
Theorie thema
www.socialisme.be Mei 2013
Wat is de relevantie van het marxisme vandaag?
D
door
Peter Delsing
e laatste jaren - vooral sinds de financiële crisis - zien we weer wat een opgang van de naam van Marx. Er is Nouriel Roubini, een van de weinige burgerlijke economen die de economische en financiële crisis voorspelde, die in een interview stelde: “Marx had gelijk. Het is mogelijk dat het kapitalisme zichzelf op een bepaald moment vernietigt. Je kan niet blijven inkomen van arbeid naar kapitaal verschuiven, zonder overcapaciteit en een gebrek aan vraag te creëren.” De interesse van dit soort commentatoren blijft vooral intellectueel. Marx zelf wou de wereld beter begrijpen, om die te veranderen. Daarvoor bouwde hij ook mee aan organisaties van de arbeidersbeweging. Marx was beslist geen salonintellectueel.
De her nieuwde interesse in Het Kapitaal, Marx’ voornaamste werk, en in zijn ideeën in het algemeen - bij een laag van jongeren, arbeiders, intellectuelen,... - is geen toeval. Op momenten van diepe crisis wordt gezocht naar antwoorden hierop. Volgens de liberale theorie van de economie was wat er sinds de crisis van 2008 is gebeurd niet mogelijk. In de plaats van een automatische terugkeer naar stevige groei, stagneert het systeem, of dreigt er zelfs opnieuw recessie. Het kapitalisme werd tijdelijk overeind gehouden, door massaal geld naar de banken door te sluizen. Volgens de liberale evenwichtstheorie van het kapitalisme creëert elk aanbod spontaan zijn eigen vraag. Maar met de huidige overcapaciteit en structurele werkloosheid weten we wel beter. Crisis en stagnatie worden een meer permanent gegeven. Op filosofisch vlak drukte de evenwichtstheorie van het kapitalisme zich uit in het vermeende “einde van de geschiedenis”. Na de val van het stalinisme, eind jaren ‘80, was de liberale democratie zogezegd de hoogste vorm van maatschappij en de beste manier om welvaart te garanderen. Het socialisme als alternatief werd weggedrukt in het brede bewustzijn. De sociaaldemocratie (SP/PS) werd volledig prokapitalistisch en verloor haar actieve arbeidersbasis. De rechtse vakbondsleiders marcheerden mee met de privatiseringen en deregulering. Marxisten erkenden toen, in de jaren ‘90, al niet dat het kapitalisme een evenwichtige ontwikkeling zou kennen. Er was toen al geen sprake meer van een algemene vooruitgang van de levensstandaard. Sinds de jaren ‘70, en het daaropvolgende neoliberale beleid begin jaren ‘80, zat het kapitalisme in een fase van verval. De antiglobaliseringsbeweging, de recente revoluties en bewegingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, de Occupybeweging tegen de heerschappij van de rijkste 1% in de VS, de Indignadobeweging met zijn pleinbezettingen van de jeugd in ZuidEuropa,... toonden aan dat het met dat “einde van de geschiedenis”, en de strijd om de maatschappij te veranderen, wel meeviel. Cruciaal de laatste periode is het opnieuw opkomen van de arbeidersklasse in landen als Griekenland, Spanje, Portugal,... in een reeks van algemene en gedeeltelijke stakingen. Zuidelijk Europa revolteert tegen de maatregelen van de neoliberale trojka, die de maatschappij steeds meer richting barbarij en de leefomstandigheden van de 19e eeuw sleurt. Voor het laatste slachtoffer van de eurocrisis, Cyprus, verwacht men dat de economie er de komende jaren met 20% zal krimpen. Daarmee vervoegt
het Griekenland en Spanje met een perspectief van economische depressie. Van massale verarming en werkloosheid, in economische termen enkel vergelijkbaar met de jaren ‘30. Maar zonder dat er op politiek vlak al massapartijen van de arbeidersklasse en de jongeren bestaan, die actief en georganiseerd aan het verzet een uitdrukking kunnen geven. De traditionele arbeiderspartijen - sociaaldemocratisch of stalinistisch - hebben de terugval in klassenbewustzijn in de jaren ‘90 en de afwezigheid van een antwoord daarop van hun leiders niet of nauwelijks overleefd. Dit toont het belang van theorie en perspectieven en de uitbouw van een revolutionaire stroming die de beste tradities van de arbeidersbeweging - van discussie, democratische beslissingen en collectieve strijd - bewaart en verdedigt. Wetenschappelijke methode
In de burgerlijke media wordt dikwijls neerbuigend gesproken over het marxisme, alsof het uit versteende en oubollige categorieën zou bestaan. Maar de meest moderne methode is diegene die de huidige crisis op de meest omvattende manier kan verklaren. Doen de perspectieven die Marx voor de kapitalistische maatschappij uitwerkte het zo slecht, in vergelijking met de huidige crisis die de commentatoren en analisten van het systeem simpelweg op het hoofd viel? Marx deed wel degelijk een aantal voorspellingen die toetsbaar zijn. Hij stelde dat er een trend was naar toenemende concentratie van kapitaal in steeds minder handen; dat er op een bepaald moment structurele werkloosheid zou ontstaan, omwille van een tendens naar overproductie en overaccumulatie,
als gevolg van de uitbuiting van de arbeidersklasse en de ongelijkheden binnen het systeem. Hij stelde dat er een dalende tendens van de winstvoet was binnen het kapitalisme. En dit omdat er grenzen zijn aan het opdrijven van de productiviteit door de loontrekkenden harder of langer te laten werken - en dat de productiviteit dan vooral door investeringen in machines en technologie wordt opgedreven. Maar meerwaarde (onbetaalde arbeid) wordt enkel door de levende arbeidskrachten gecreëerd. De “dode arbeid” opgehoopt in machines wordt over een bepaalde periode afgeschreven en overgedragen op het nieuwe product. Deze vergroot niet in dat proces. Een snellere stijging van investeringen in machines, etc. in vergelijking met arbeidskracht leidt tot relatief minder meerwaarde - en dus winst - per geïnvesteerde eenheid kapitaal. Marx meende ook dat de natiestaat een toenemende rem op de ontwikkeling van de productie zou worden. Gebaseerd op het privébezit en de competitie zouden kapitalistische staten hun eigenbelang nastreven en crisissen uiteindelijk op elkaar afwentelen. De eurocrisis doet allicht een belletje rinkelen... We zouden getuige zijn van toenemende klassenpolarisatie, en de creatie van condities die rijp zijn voor massabewegingen en revoluties tegen het kapitalisme. Neem de concentratie van kapitaal in steeds minder handen. Reeds eind jaren ‘90 schreef de Wall Street Journal dat de automobielsector, de farmaceutische industrie, de bouw van commerciële vliegtuigen,... - sector na sector - in handen was van een handvol multinationals. Veel meer dan pakweg 50 of 100 jaar geleden zijn het vandaag enkele honderden multinationals die de helft van alles wat op wereldvlak wordt geproduceerd - van het wereld-
BBP - voortbrengen. de olieprijzen van 1973 - was er reeds Structurele werkloosheid? In België sprake van een dalende winstvoet. Niet zijn we gewoon geworden aan een alleen omwille van betere lonen onder werkloosheid boven de 10% sinds de impuls van arbeidersstrijd, maar ook jaren ‘80. In de bloeiperiode van de ja- door de steeds snellere investeringen ren ‘60, tot net voor de crisis van mid- in machines en technologie, in vergelijden jaren ‘70, lag dat op 1% à 2%. In king met de arbeidskracht die als enige de eurozone bereikte de werkloosheid meerwaarde voortbrengt. Ondanks de in februari een nieuw record met 12%; tegen midden jaren ‘80 terug dalende de werkloosheid onder jongeren lag op lonen en olieprijzen zijn de winsten - in 23,5%. de meeste basisinDe tendens tot dustrieën - per geStructurele ove r product ie ïnvesteerde hoewerkloosheid? omdat de uitgeveelheid kapitaal b u i t e m e e r d e rslechts gedeelteIn België zijn heid meer waarde lijk hersteld. we gewoon voortbrengt dan ze Een teveel aan geworden aan een zelf met haar loon kapitaal, tegenwerkloosheid boven kan terugkopen over een reële ecode 10% sinds de jaren wordt vooral door nomie getekend de gevolgen er- ‘80. In de bloeiperiode door neoliberale van zichtbaar. De besparingen, vond van de jaren ‘60, tot kapitalisten kundan maar een uitnet voor de crisis nen - om een voorweg naar de beurvan midden jaren ‘70, beeld te nemen zen. Samen met de lag dat op 1% à 2%. wel meer auto’s opkomende schulkopen, omdat ze denberg legde dit een deel van onze de basis voor een onbetaalde arbeid op zak steken. Maar serie zeepbellen (van vastgoed, aandeze zullen eerder geneigd zijn om zich len in technologie, de Amerikaanse huiluxeauto’s aan te schaffen dan het soort zenmarkt, grondstoffen,...). Periodes wagens dat de meeste mensen koopt. Ze van groei werden zwakker en korter, zullen niet in staat zijn om alle auto’s op periodes van recessie werden “verholte kopen die de arbeiders voortbrengen pen” door de kredietkranen nog maar op het moment dat ze onbetaalde arbeid eens open te zetten. Totdat de schulden, leveren, als grondslag voor de noodza- na 2008, het hele systeem dreigden te kelijke winstmaximalisatie. overspoelen en het kapitalisme zijn Overproductie of overaccumulatie natuurlijke levenscyclus veel te lang wordt vooral duidelijk door de ontwik- kunstmatig had uitgerokken (meteen keling van structurele werkloosheid en ook de reden waarom de meeste burtragere groei - precies wat we sinds de gerlijke economen niets hadden zien crisis van de jaren ‘70 aankomen). Crisis en zien. De groei van het recessie werden een wereld-BBP lag tussen meer permanente drei1973 en 2003 met de ging. helft lager dan in de naAls het oorspronkelijoorlogse bloeiperiode, ke probleem bestaat uit van 1950 tot 1973. De een gebrek aan vraag, Amerikaanse industrie onder meer, en je bebenutte in de jaren ‘60 slist om de winsten - op haar toppunt - nog te herstellen door de bijna 90% van haar prolonen en uitkeringen ductiecapaciteit. De deaan te vallen - wat becennia nadien daalde dit tekent dit? Of als de niveau stelselmatig, om winstgevendheid daalt, op een dieptepunt van onder meer door rela68% te belanden tijdens tief minder te investede laatste recessie. ren in arbeidskracht Beeld je in wat je zou kunnen doen - over een hele periode - en je begint dan met een genationaliseerde en democra- mensen te ontslaan en stelt structurele tisch geplande economie - als de pro- werkloosheid in? Zonder de kredietductie niet kunstmatig door uitbuiting, kranen open te zetten, had zo’n tegenbesparingen en lagere winstgevendheid strijdig systeem het nooit lang uitge- in de reële economie - was beperkt en houden. We hebben het aan Marx en vervormd. Hoeveel scholen, infrastruc- andere socialisten te danken dat ze ons tuur, openbaar vervoer en andere nut- een kritische methode verschaften, om tige productie wordt er hier mislopen de wereld beter te begrijpen. Maar om door het inefficiënte kapitalisme? hem door strijd en sociale revolutie te Eind jaren ‘60 - nog voor de stijgen- veranderen.
thema dossier
de
Linkse Socialist
Vier vragen om te beantwoord WAT ZOU ER GEBEUREN ALS ER GEEN LINKS ALTERNATIEF KOMT?
27 april. Meeting in Charleroi voor een alternatief links van de PS en Ecolo
EEN VAKBONDSPARTIJ?
VOOR EEN POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING VAN DE ARBEIDERSSTRIJD!
“S
amen een links alternatief bouwen op de kapitalistische crisis”. Dat is het onderwerp van een belangrijke meeting in Charleroi op 27 april. Het is het vervolg op de gedurfde toespraak van Daniel Piron, algemeen secretaris van FGTB-Charleroi-Sud Hainaut, vorig jaar op 1 mei.(1) Daarin stelde hij vast dat “PS en Ecolo de eisen van de werkende bevolking niet langer vertalen”. Hij riep op tot “een bundeling van de krachten links van deze partijen om de hoop en de waardigheid van de werkende bevolking te herstellen.” De meeting in Charleroi is een gezamenlijk initiatief van FGTB Charleroi-Sud Hainaut, CNE Hainaut en zowat alle consequente linkse partijen en groeperingen.(2)
De toespraak van Piron was geen persoonlijke oprisping, maar het resultaat van rijp overleg met alle centrales van het gewest op basis van discussies met de militanten. Bij de militanten werd ze warm onthaald. Aan de apparaten van de PS, van Ecolo en wellicht ook aan delen van de vakbonden bezorgde ze koude rillingen. De pers, die dergelijke verklaringen doorgaans negeert, was wel verplicht er ruchtbaarheid aan te geven. Piron vertegenwoordigt immers een gewest met 110.000 leden en een sterke traditie. Rechtse en patronale kringen doen wat neerbuigend en hopen wellicht dat het allemaal overwaait, maar het zou ons sterk verbazen dat ze het initiatief niet aandachtig in het oog houden. De secretarissen van het FGTB-gewest hadden een gemakkelijker weg kunnen kiezen. Zoals zovelen, hadden ze hun schouders kunnen ophalen en wachten tot iemand anders de kastanjes uit het vuur haalde. Er is altijd wel een reden om te stellen dat het te vroeg of te laat is. Ofwel zijn de mensen er niet rijp voor of de andere gewesten volgen niet of het is aan politici om het initiatief te nemen etc. Ze hebben echter gehandeld zoals ze dat van hun beste militanten gewoon zijn. Actie is altijd een risico. Is de patroon niet uit op provocatie? Zal de achterban wel volgen? Zijn de andere vakbonden mee? Loopt men niet het risico zich te isoleren en bloot te stellen aan represailles? Dat zijn terechte afwegingen, waar men niet lichtzinnig aan voorbij mag. Maar wie nooit iets onderneemt, is bij voorbaat verloren. Wat volgde, was een periode van maanden waarin het terrein werd afgetast, interviews werden verleend en aan debatten deelgenomen werd. Uiteindelijk werd vanaf januari samen gekomen met vertegenwoordigers van de consequente
linkse partijen om hun reactie in te schatten en hun voorstellen te overwegen. Van bij het begin maakten de secretarissen duidelijk dat ze niet wilden overhaasten, dat ze geen herhaling wensten van Gauches Unie (3) of wie dan ook onder druk wilden zetten, maar streefden naar een consensus. Maar ze wezen wel op de dringendheid. Hun kop uitsteken, dat hadden ze al gedaan op 1 mei 2012. Ze verwachtten duidelijk een volgende stap, die rekening houdt met de moeilijkheden en de gevoeligheden, maar toch beantwoordt aan de dringendheid. Dat is hoe we uiteindelijk aanbelandden bij deze meeting, waar de kwestie van een politieke vertegenwoordiging zonder omwegen zal voorgelegd worden aan enkele honderden militanten. Waar militanten van andere vakbonden, andere centrales en gewesten, die misschien nog twijfelen, mee de sfeer kunnen opsnuiven vooraleer ze de sprong wagen. Waar consequente linkse partijen en groeperingen niet alleen hun opinie kunnen delen, maar vooral kunnen komen inschatten hoe de syndicale achterban daarover denkt. Waar tenslotte, en dat is waarom 27 april werd uitgekozen, de basis kan gelegd worden om met de militanten op de talloze 1 mei activiteiten in heel het land, in discussie te treden over die cruciale kwestie. De Belgische arbeidersbeweging heeft historisch fors geleden onder de talloze verdeel-en-heersmechanismen die de burgerij in ons systeem heeft ingebouwd, vooral die op basis van taal en religie. Maar bij de gewestelijke secretarissen was er gelukkig geen spoor van regionalistische illusies te bespeuren. Vlaamse militanten zijn meer dan welkom, niet als toeschouwers uit een ander landsgedeelte, maar als noodzakelijke bondgenoten. Als het initiatief
verder uitbreiding vindt, zullen we daarvoor nog moeten oppassen. Bovendien zal de christelijke bediendenbond CNE plaats nemen op de tribune naast FGTB Charleroi-Sud Hainaut. De uitspraken van haar algemeen secretaris Felipe van Keirsbilck worden wel degelijk gedragen door zijn achterban, ook al geeft het CNE, goed voor 170.000 leden, grif toe dat de discussie met haar militanten nog niet zo ver gevorderd is als in het FGTB-gewest. Dit verklaart waarom geopteerd werd voor een interne mobilisatie van enkele honderden militanten en nog niet voor een brede publieke mobilisatie met talloze pamfletten in de bedrijven en op publieke plaatsen. Dat volgt hopelijk nog. Tegenstanders van de oproep zullen uiteraard alle zwakheden uitvergroten. Onder de titel “linkse bedreiging voor de PS en Ecolo” wijst het Franstalig magazine Le Vif erop dat “Piron en de zijnen geconfronteerd zijn met een behoorlijk probleem: hun isolement in de socialistische vakbond.” Fijntjes wordt aangehaald dat de CNE uitsluit openlijk op te roepen voor een lijst in 2014. “Onze statuten verbieden ons politieke vrienden te hebben”, citeert het Van Keirsbilck. Maar Van Keirsbilck voegt er wel aan toe dat de verkozenen die binnenkort het Europees verdrag zullen tekenen “ons vertrouwen niet zullen hebben in 2014. In het stemhokje zal dat al een pak kandidaten elimineren.” Dat er nog een lange weg af te leggen is, zal niemand ontkennen, zeker de initiatiefnemers niet. De kwestie van een gezamenlijke lijst in 2014 is trouwens niet aan de orde. Maar er is wel een reden waarom Le Vif hierover moet schrijven, en waarom ook andere media dit niet in de doofpot kunnen stoppen: dat een volledig gewest van het FGTB en een centrale van het CSC die gezamenlijk 280.000 leden tellen, zich zo expliciet uitspreken voor een links alternatief, is een absolute primeur. Dat zal niet zomaar verdwijnen, het drukt de groeiende kloof uit tussen de vakbondsbasis en hun traditionele politieke partners, een kloof die de komende maanden en jaren enkel zal verdiepen.
ANTI-KAPITALISTISCH?
SYNDICALE ONAFHANKELIJKHEID?
Dossier thema
www.socialisme.be Mei 2013
den
In zijn toespraak op 1 mei 2012 zei Daniel Piron dat de militanten de toverspreuk “zonder ons zou het nog erger zijn” beledigend vinden voor hun beoordelingsvermogen. Hij citeerde PS’er Jean-Claude Van Cauwenberghe die de stakers van Splintex destijds “een zwarte smet op de kaart van Wallonië” noemde. Lange tijd heeft de PS zich kunnen verschuilen achter “rechts Vlaanderen” en zich opwerpen als oppositie binnen de regering. Daaraan is een einde gekomen. Als premier zette Di Rupo het zwaarste besparingsplan in de stijgers dat ooit doorgevoerd werd in België. Is dit het einde van “het minste kwaad”? Nog steeds zullen heel wat arbeiders met de knijper op de neus PS stemmen, ook al bij gebrek aan een voldoende uitgebouwd alternatief. Ver hoeven we echter niet te lopen om een idee te krijgen van het scenario dat ook Wallonië en Brussel wacht als er geen links alternatief voor handen is. Veel sneller dan de zusterpartij in Franstalig België, heeft de Vlaamse SP.a komaf gemaakt met haar “socialistisch” verleden en haar traditionele achterban. Van de volkshuizen, het rijke verenigingsleven, de druk bijgewoonde partijvergaderingen en de kritische jongerenafdelingen blijft nauwelijks
wat overeind. Bij sociale conflicten vinden arbeiders de SP.a doorgaans aan de andere kant van de barricades. Toch blijft het ABVV-apparaat de militanten bij elke verkiezing de weg van die partij uitsturen. SP.a-minister voor Werk, Monica De Coninck bedankt het ABVV daarvoor als volgt: “Zodra er wordt onderhandeld over een interprofessioneel akkoord, is er altijd wel iets waar ze niet mee kunnen leven”.(4) Bruno Tobback, SP.a-voorzitter: “Het ABVV heeft geen cultuur om moeilijke zaken uit te leggen. Je kunt niet het behoud van de index eisen en tegelijkertijd verwachten dat er marge overblijft voor loonsverhoging.”(5) De bewering dat het met de anderen nog erger zou zijn, is intussen tot op de draad versleten. De besparingspolitiek ontwapent de militanten bij de leden. Die kijken bij gebrek aan ernstig alternatief steeds meer in de richting van de meest zichtbare oppositie, zelfs al is die populistisch en economisch rechts zoals de N-VA. In 2010 stemde nog maar 32% van de ABVV leden voor de SP.a, tegen 22% voor de N-VA en 19% voor het Vlaams Belang! Met het ACV is het niet beter gesteld: 27% stemde CD&V, 31% N-VA en 13,5% Vlaams Belang.(6)
De Gentse professor Jan Blommaert schreef in maart: “Waarom geen vakbondspartij?”(7) “Een Partij van de Solidariteit, of van de Sociale Actie, zou best wel wat harten sneller doen kloppen, ook in het stemhokje... Ze zou plots sociaaleconomische thema’s op de agenda plaatsen, en niet in de marge van de debatten maar in het centrum ervan. ... De idee van een vakbondspartij komt uit vakbondsmiddens zelf, ik geef dat even mee. Ik pikte ‘m op in discussies met vakbondsmensen. Hoe meer ik er over nadenk, hoe logischer en belangrijker het me lijkt. Als vakbonden hun historische rol ernstig nemen, en hun beginselen eveneens, dan moeten ze deze stap nu zetten. Ze kunnen de machtsvraag in een crisis met een diepgang en impact zoals deze niet uit de weg blijven gaan.” Blommaert maakt daar een zeer be-
langrijk punt. Wie zal zijn nek uitsteken? Hij gaat ervan uit dat het dé vakbonden moeten zijn. Graag hadden we de gezamenlijke oproep van de initiatiefnemers op 27 april hier gepubliceerd, maar dat zou teveel plaats innemen. Daarvoor verwijzen we de lezer naar onze website.(8) De oproep herhaalt de vaststelling van 1 mei vorig jaar en bevestigt de actualiteit ervan. Maar hij stelt ook “We moeten dit kapitalistische systeem naar de prullenbak van de geschiedenis verwijzen. Het systeem kan niet hervormd worden. Het moet weg. Het volstaat niet om dit te verklaren vanop deze tribune. We hebben er de middelen voor nodig en een politiek verlengstuk waarmee we onze doelstelling kunnen concretiseren.” Als we daarvoor op dé vakbondsleiding moeten rekenen, dan wacht ons nog een lange lijdensweg.
LSP is het eens met de oproep. Wij staan voor een economie gebaseerd op solidariteit, niet op concurrentie. Dat vereist de nationalisatie van de sleutelsectoren, van het financiewezen, transport, energie en ook onderwijs en gezondheidszorg. En verder van de bedrijven die bedreigd worden met sluiting of herstructurering zoals Ford, ArcelorMittal, Caterpillar, NLMK etc. Niet met een manager als Didier Bellens of Johnny Thys aan de top, die het runt als een privébedrijf, maar onder controle van de werknemers en de gemeenschap. Pas dan kunnen we de economie echt democratisch plannen in functie van onze behoeften en niet van de winsten van een handvol kapitalisten die er offshore mee verdwijnen. We zullen ons programma verdedigen, ook binnen een nog te vormen politiek verlengstuk. Maar als we daar voorlopig niet iedereen kunnen van overtuigen, dan zal ons dat niet stoppen om deel te nemen aan een minder expliciet “antikapitalistisch” of “links socialistisch”
initiatief. Zolang maar ingegaan wordt tegen elke besparing ten koste van de werknemers of de uitkeringsgerechtigden. Zolang het volledig herstel van de index en welvaartsvastheid van uitkeringen er maar deel van uitmaken. Zolang men maar een algemene verkorting van de werktijd zonder loonverlies voorop stelt als middel om de werkloosheid te bestrijden. Zolang men maar een punt maakt van de verdediging van de openbare diensten. Volgens de huidige politici kan men ideeën slechts realiseren door aan de macht deel te nemen. Dat is verkeerd, zowel feitelijk als historisch. Alle grote verwezenlijkingen werden afgedwongen door een krachtsverhouding uit te bouwen in strijd. Een écht links alternatief zoekt haar bondgenoten niet in rechtse coalitiepartners die haar meesleuren in de besparingspolitiek, maar in de bedrijven en op straat. We moeten breken met de politiek van besparingscoalities en integendeel bouwen aan een strijdpartij!
We begrijpen de vakbondsmilitanten die op de syndicale onafhankelijkheid staan. Vandaag zijn onze vakbondsleiders immers doorgaans meer een transmissieriem voor standpunten van de “politieke vrienden” in de vakbond, dan andersom. Maar het zijn wel de vakbondsleiders, en dan vooral de linkse, die in een zeldzame positie zitten om faciliteiten te bieden, organisatorisch en financieel en vooral door hun delegees en leden te betrekken om zo’n initiatief vorm te laten nemen. En waarom niet door zelf mee op de eerste rij te staan? We mogen onszelf niets wijsmaken. In vakbondsvormingen wijzen we er onze nieuwe militanten op dat er in onze klassenmaatschappij drie zaken niet bestaan: objectiviteit, neutraliteit en onaf hankelijkheid. Syndicale onaf hankelijkheid geldt trouwens niet voor de rechtse vakbondsleiders, als het er om gaat om samen te hokken met zij die mee op de eerste rij staan om onze verworvenheden af te breken. Laat het dan ook niet onze syndicale onafhankelijkheid zijn
die ons tegenhoudt om een echt alternatief links van PS en Ecolo op poten te zetten. Naast linkse delegees, hebben ook linkse secretarissen en voorzitters in welke vakbond of centrale dan ook, hier een verantwoordelijkheid in. Om te vermijden dat een echt links alternatief dezelfde weg op gaat van de traditionele politieke partners, hebben we in de eerste plaats democratie nodig, zowel binnen dat links alternatief als binnen onze vakbonden. Dat betekent onder meer dat wie verkozen is, verantwoording moet afleggen en desnoods te- Voetnoten ruggeroepen en vervangen moet kunnen 1. http://jeunesfgtbcharleroi.wordpress.com/2012/05/03/discours-de-daniel-pironworden. Het betekent ook dat wie verkosecretaire-regional-de-la-fgtb-charleroi-1er-mai-2012/ zen is, net zoals onze duizenden delegees 2. PvdA-PTB, Rood, Mouvement de Gauche, Front de Gauche Charleroi, Parti en militanten in de bedrijven, niet meer Communiste, Parti Humaniste, LCT, LCR-SAP, LSP-PSL moet verdienen dan het gemiddeld loon 3. Zie kader van diegene die hij of zij vertegenwoor- 4. Humo 19 februari 2013 digt. Hoe kan men immers werknemers 5. Het Nieuwblad 21 februari 2013 vertegenwoordigen, als men qua levens- 6. Op basis van verkiezingsonderzoek aan de KUL in 2010 standaard mijlenver verwijderd is van 7. https://jmeblommaert.wordpress.com/2013/03/19/waarom-geen-vakbondsparde condities waarin zij moeten leven tij/ en werken. 8. http://www.socialisme.be/lsp/archief/2013/04/17/charleroi.html
LSP en PvdA+ LSP wil niets afbieden op de verdienste van de PvdA. Bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen heeft die 53 verkozenen behaald. Dat werd voorbereid met een jarenlang volgehouden militante inzet, een belangrijke inplanting in de wijken en de bedrijven, en een slimme mediastrategie. De PvdA is de meest zichtbare component van consequent links. Maar een belangrijke factor in de groei van de PvdA, zowel qua leden als qua kiezers, was de koerswijziging in 2008 naar meer openheid. Het is daardoor dat de PvdA een fractie van het publiek voor een verenigde consequent linkse formatie kon aanboren. Veel nieuwe leden en nog meer nieuwe kiezers van de PvdA , hebben hun keuze mee laten bepalen door die zichtbare tekenen van meer openheid, niet om daar nu een einde aan te stellen, maar juist om die ontwikkeling aan te moedigen en verder te zetten. Naast de PvdA zijn er talloze politiek georganiseerde en ongeorganiseerde militanten met eveneens een belangrijke inplanting. De logische volgende stap is om ook die te betrekken en het potentieel maximaal te benutten. LSP begrijpt de voorzichtigheid van de PvdA, haar vrees om in een avontuur te stappen en haar absolute wil om haar naam niet te grabbel te gooien, maar dit potentieel onbenut laten zou wel eens een omgekeerd effect kunnen hebben. LSP heeft eerder al een pilootproject gesuggereerd aan de PvdA en de andere consequent linkse partijen en groeperingen. We blijven bereid om daar samen over na te denken.
Linkse initiatieven
De oproep van Piron is niet de eerste in die zin. Het dateert niet van vandaag dat de sociaaldemocratie en de groenen zich gedragen als loyale uitvoerders van de politiek van sociale afbraak. Het verzet tegen het Globaal Plan in 1993 leidde al tot de oprichting van Gauches Unie. In 1994 ontstond in Antwerpen de Beweging voor Sociale Vernieuwing. Voor de Europese verkiezingen van 1999 verzamelde Roberto D’Orazio radicaal links op een Europese lijst onder de naam Debout! Maar dat was in de nasleep van de val van de Muur van Berlijn en het stalinisme dat verkeerdelijk werd voorgesteld als “socialisme”. Het ging bovendien gepaard met economische groei in het Westen en de illusie dat het kapitalisme uiteindelijk iedereen zou optillen tot het westers welvaartsniveau. We weten nu wat daarvan aan was. Sindsdien nam LSP deel aan zowat iedere poging om te komen tot een nieuwe, brede, inclusieve en pluralistische vereniging van links. De meest recente? Het Comité voor een Andere Politiek, ontstaan na de strijd
tegen het generatiepact, Rood met voormalig SP.a-kandidaat-voorzitter Erik De Bruyn, Front de Gauche in Charleroi en La Louvière, Front des Gauches en later Gauche Communes in Brussel en ook VEGA in Luik. Was dat verkeerd? We denken het niet, we hebben er enorm veel uit geleerd en hebben nooit nagelaten om tegelijk LSP uit te bouwen. Maar hoe juist een idee ook mag zijn, het vergt concrete gebeurtenissen vooraleer het opgenomen wordt door bredere groepen in de maatschappij. Het bewustzijn loopt nu eenmaal achter op de materiële omstandigheden om het dan, op basis van concrete gebeurtenissen, in schokken in te lopen. Denk maar aan de revoluties in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. We denken dat het geen toeval is dat drie tot vier jaar na het begin van de grootste crisis van het kapitalisme sinds de jaren 1930, een belangrijk gewest van het ABVV en een belangrijke centrale van het ACV de nood aan een nieuwe linkse formatie zo uitdrukkelijk op de agenda plaatsen.
10
Internationaal
de
Linkse Socialist
Tunesië
Het revolutionaire proces voltrekken
Na Ben Ali het kapitalisme ten val brengen!
H
door
Nicolas Croes
et is inmiddels twee jaar geleden dat het revolutionaire proces in Tunesië op gang werd getrokken. In februari was er een belangrijke wending met de moord op de linkse leider Chrokri Belaïd. Enkele dagen na zijn dood waren er meer dan een miljoen betogers (op een bevolking van 12 miljoen). Er was ook de eerste nationale algemene staking sinds 1978. Een verslag door Nicolas Croes die eind maart en begin april in Tunesië was, onder meer voor het Wereld Sociaal Forum in Tunis. Situatie blijft explosief
Welke uitweg?
“Ben je bang om op straat te komen? Als je echter weet wat er zal gebeuren als je niets doet...”, stelde Chrokri Belaïd. De gebeurtenissen na de moord op Belaïd hebben het regime en de regerende reactionaire islamitische partij Ennahda door elkaar geschud. De woede en de haat hebben zich de afgelopen maanden opgestapeld. Dat is niet vreemd: alle sociale problemen die aan de basis van de revolutie in 2011 lagen zijn nog erger geworden. De werkloosheid is massaal en de prijsstijgingen komen hard aan. Loonsverhogingen die na harde strijd worden afgedwongen, gaan volledig op in de inflatie. De sociale miserie is nog schrijnender in enkele achtergebleven regio’s. De huidige politieke leiders volgen eenzelfde neoliberale koers als de oude maffia-kliek rond dictator Ben Ali. Bij wijze van voorbeeld kunnen we wijzen op de recente lening die van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) werd bekomen en waarvoor de regering alle subsidies voor voedselproducten moet schrappen. Van het oude politieapparaat verdwenen een aantal verantwoordelijken, maar intussen blijft de politie dezelfde repressieve en gewelddadige rol spelen. De noodtoestand is overigens nog steeds van kracht. Alle materiële voorwaarden die aan de basis van de revolutionaire explosie van december 2010 – januari 2011 lagen, zijn nog steeds aanwezig en worden steeds scherper. Ook voor de gebeurtenissen van februari was het politieke establishment al in een diepe crisis terecht gekomen. Dat is niet verwonderlijk, de heersende klassen zijn immers niet in staat om een magische formule te vinden waarmee ze tegelijk een contrarevolutionaire asociale politiek kunnen voeren en toch een zekere steun vinden onder de bevolking. Ennahda kwam als grote overwinnaar uit de vorige verkiezingen, maar staat vandaag op de rand van een implosie. De autoriteit van Ennahda blijft maar afnemen. Deze aftakeling van haar machtspositie bleek tijdens de poging van de meer radicalere vleugel van Ennahda om een dag na de algemene staking een eigen massamobilisatie op de been te brengen. Mensen werden betaald om aan de betoging deel te nemen, maar er waren slechts enkele duizenden aanwezigen. In april verscheen in de krant ‘Le Quotidien’ een peiling waaruit bleek dat de populariteit van Rached Ghannouchi, de leider van Ennahda, is terug gevallen op amper 1,9%!
In de oppositie zijn er twee grote blokken naast een hele reeks kleine partijen. Er is Nida Tounès dat zich opstelt als de partij van de vrijzinnige burgerlijke oppositie en zich probeert op te bouwen rond het idee van “Iedereen behalve de islamisten”. In Nida Tounès hebben heel wat oud-leden van de RCD (Rassemblement Constitutionnel Démocrate), de partij van de voormalige dictator Ben Ali, een nieuw onderdak gevonden. Partijleider Essebsi was nog minister onder Bourguiba, de voorganger van Ben Ali, en Kamervoorzitter onder Ben Ali. Ennahda en Nida Tounès vertegenwoordigen twee gezichten van de dictatuur van het kapitaal en de contrarevolutie. Beiden formaties proberen de aandacht vast te zetten op de tegenstelling tussen religieuzen en vrijzinnigen om het vooral niet te moeten hebben over de klassenoorlog die plaatsvindt in het land. Beiden beweren dat de revolutie voorbij is. Ze doen denken aan diegenen voor wie Ben Ali uiteindelijk op 14 januari 2011 mocht vallen op voorwaarde dat alle arbeiders de maandag daarna terug aan de slag zouden gaan.
De slogans tijdens de algemene staking van februari waren echter duidelijk. Er is een roep naar de val van de regering en de nood van een nieuwe revolutie wordt breed gedeeld. Er waren dagenlang confrontaties tussen betogers en ordediensten, zeker in regio’s met een traditie van militante arbeidersstrijd zoals het binnenland rond Gafsa, waar er in 2008 al een belangrijke mijnwerkersstrijd was of in Sidi Bouzid waar de revolutionaire beweging begon die een einde stelde aan het bewind van Ben Ali. Deze woede beschikt gelukkig over een – verre van perfect – embryo van politieke uitdrukking. Naast Ennahda en Nida Tounès is er immers ook het Front Populaire, het Volksfront. Dat is een organisatie die in oktober 2012 werd opgezet door een brede alliantie van radicaal-linkse krachten in Tunesië. Het omvat organisaties en stromingen die zich op het maoïsme beroepen zoals de Parti des Travailleurs en de Parti des Patriotes Démocrates Unifié, organisaties die zich op het trotskisme beroepen zoals de Ligue de la Gauche Ouvrière, op het nasserisme of nog op ecologische standpunten. De dynamiek rond het Front toont het enorme potentieel voor de opbouw van een echte politieke uitdrukking van de strijd van de arbeiders en bredere lagen van de bevolking. Vandaag ontbreekt het de leiding van het Front, net zoals dit bij de vakbondsfederatie UGTT het geval is, wel nog aan stoutmoedigheid en duidelijkheid over de te volgen strategie. Voor iedere ruimte die aan de contrarevolutie wordt gelaten, zal het kamp van de werkende bevolking een zware tol betalen. Het
staat niet onmiddellijk op de agenda, maar het gevaar van een staatsgreep is wel degelijk aanwezig in de huidige situatie. Voor de val van de regering, voor de val van het kapitalisme
De linkerzijde en de vakbondsfederatie UGTT mogen zich niet laten vangen aan maneuvers voor ‘nationale eenheid’ of ‘eenheid tegen de islamisten’. Er mag geen sprake zijn van allianties met krachten die regelrecht tegen de belangen van de werkende bevolking ingaan. De scheidingslijn die bewust moet aangehouden worden, is die tussen de vrienden en de vijanden van de revolutie! De enige mogelijke eenheid is die van de arbeiders, jongeren en armen om hun revolutie voort te zetten tot ze doorheen massastrijd een eigen regering aan de macht brengen. Het potentieel daarvoor is erg groot. Het is niet overdreven om te stellen dat de macht de afgelopen twee jaar meermaals in handen van de massa’s lag, in februari was dit nog het geval. Onder de bevolking is er een groot begrip dat de democratische rechten enkel kunnen verdedigd worden in een systeem waarbij ook de sleutelsectoren van de economie onder democratische controle en beheer van de arbeiders en de armen staan. Er is een brede steun voor het idee dat socialisme een alternatief vormt. Die steun is mee een gevolg van de machtige positie van de vakbondsfederatie UGTT en de sterke
tradities van de radicale linkerzijde, ook in de strijd tegen de dictatuur. Tegelijk is er wel een grote onduidelijkheid over wat socialisme nu net betekent. Er is nood aan een duidelijk actieplan met onder meer een nieuwe algemene staking die voortbouwt op het succes van deze in februari en versterkt wordt door massavergaderingen op de werkvloer, in de wijken, aan de universiteiten, in de scholen,… Op die vergaderingen moeten de volgende stappen in de strijd worden besproken en daarover moet op een zo democratisch en collectieve mogelijke wijze beslist worden. Wij denken dat er best zou gebouwd worden aan strijdcomités die op lokaal, regionaal en nationaal vlak gecoördineerd worden door de verkiezing van permanent afzetbare vertegenwoordigers die rechtstreeks voortkomen uit de drijvende krachten van de revolutie (strijdbare lagen van de UGTT, de arbeidersbeweging, jongeren,…). Deze comités hebben niet alleen als taak om een efficiënte strijd tegen de krachten van de contrarevolutie te organiseren – onder meer door de bevolking te beschermen tegen politierepressie en geweld door islamistische milities – maar ook om de arbeiders en armen voor te bereiden op de uitoefening van de macht en de opbouw van een democratisch socialistische samenleving. Net zoals de Tunesische revolutie van 2011 leidde tot een wereldwijde golf van mobilisaties en opstanden, zou een dergelijke stoutmoedige stap in de richting van echt socialisme een enorme internationale revolutionaire uitstraling hebben, zeker in de specifieke context van de huidige crisis van het kapitalisme.
Onze eisen: Weg met Ennahda! Voor de snelle organisatie van een nieuwe algemene 24-urenstaking, gevolgd door stakingsoproepen tot aan de val van het regime! Voor de vorming van verdedigingscomités door de arbeiders, jongeren en arme massa’s om de bescherming tegen de aanvallen van de contrarevolutie te organiseren! Stop de noodtoestand en de repressie tegen sociale bewegingen! Voor een resolute verdediging van alle democratische vrijheden! Neen aan de aanvallen op vrouwenrechten! Voor gelijke behandeling op alle niveaus! Een degelijk inkomen en huisvesting voor iedereen! Stop de stijging van de levensduurte! Voor een automatische indexatie van de inkomens aan de prijsstijgingen! Neen aan de asociale plannen van het IMF, de privatiseringen en het besparingsbeleid! Neen aan de terugbetaling van de schulden van Ben Ali! Nationalisatie onder democratische arbeiderscontrole van de banken en de grote bedrijven! Voor een regering van arbeiders, jongeren en armen, gebaseerd op de linkse organisaties, de vakbonden en volkse organisaties (UGTT, Front Populaire,…) Voor een internationale strijd van jongeren en arbeiders tegen het kapitalisme en het imperialisme – voor internationaal socialisme!
internationaal
www.socialisme.be Mei 2013
11
Harde landing voor Cypriotisch casino. Trojka wil er werkende bevolking voor laten opdraaien
H
door
Niall Mulholland, net terug uit Cyprus
et weer in Cyprus is op dit moment van het jaar al vrij warm, maar er is ook een verfrissende bries. Op economisch vlak is er geen sprake van een dergelijk aangenaam evenwicht. De economie is volledig in elkaar aan het zakken.
In maart stemde de Cypriotische regering onder leiding van president Nicos Anastasiades in met een reddingspakket van 10 miljard euro. In het kader van deze lening van de trojka (IMF, ECB en EU) moet Cyprus zelf 5,8 miljard euro ophalen. Daartoe werd onder meer besloten om spaarders met meer dan 100.000 euro op hun rekening een zware taks op te leggen. Dat zou ook heel wat kleine bedrijfjes hard raken. De tweede bank van het land, Laiki Bank,werd gesloten en de schuldenberg van 9 miljard euro werd overgenomen door de Bank of Cyprus. De banken gingen twee weken dicht en toen ze op 28 maart terug opengingen, was er een strenge controle op hoeveel geld kon afgehaald worden. Alsof dit nog niet erg genoeg was, kregen de verbouwereerde en woedende Grieks-Cyprioten te horen dat er geen
van de bevolking werd versterkt door verslagen waaruit bleek dat rijken inside informatie hadden en voor 15 maart miljoenen euro’s van Cypriotische rekeningen weg haalden. Volgens off iciële cijfers zal de Cypriotische economie dit jaar met 8,7% krimpen en volgend jaar nog eens met 3,9%. Veel economen denken dat dit jaar een achteruitgang met -10% zal zijn en dat er tegen eind volgend jaar een ineenstorting met -15 tot -25% zal zijn. De regering probeert het breed gedragen verzet tegen de besparingen te temperen met de stelling dat de maatregelen niet zo hard zullen zijn als eerst werd gepland en dat sommige privatiseringen worden uitgesteld tot 2018. Er zou minder bespaard worden in het onderwijs en de terugbetaling van de leningen aan de trojka zouden pas na 10 jaar starten en over 12 jaar gespreid worden. Dit betekent dat Cyprus in feite 22 jaar onder controle van de trojka zal staan. Dit is een schrale troost voor de werkende bevolking en de middenklasse die afstevenen op jaren van besparingen, jobverliezen en emigratie. De werkloosheid staat al op 14%. ‘Sociale markten’ (zoals moderne gaarkeukens) schieten over uit de grond. De werkende bevolking verwacht dat de trojka net als in Griekenland regelmatig naar Nicosia zal komen om telkens nieuwe besparingen te eisen in ruil voor financiële garanties. De k ranten staan vol wan hoop. Algemeen wordt aangevoeld dat dit de ergste crisis is sinds de invasie van het
natief voorstellen. Als de vakbonden en links er niet in slagen om het verzet effectief te organiseren, kunnen andere krachten – populisten en nationalisten – een impact hebben. In tegenstelling tot Griekenland, waar er in feite al 28 jaar van besparingsbeleid gevoerd is, zijn veel Cyprioten niet voorbereid op deze wel zeer harde landing na jaren van hoogconjunctuur. De strijd die onvermijdelijk zal ontwikkelen, zal in de komende maanden leiden tot een radicalisering van heel wat Cyprioten. Nieuw Internationalistisch Links brengt een socialistisch alternatief naar voor. Dat omvat het verwerpen van de schulden, de nationalisatie van de banken onder democratische publieke controle en beheer, verzet tegen de privatiseringen, het breken met de euro van de bazen en een strijd voor het publieke bezit van de sleutelsectoren en grote nutsbedrijven zodat de economie democratisch kan gepland worden om de behoeften van de meerderheid van de bevolking te dienen in plaats van de winst van de bankiers en de minderheid van speculanten. Er is nood aan een nieuwe krachtige linkerzijde in Cyprus met als doel om een regering te vormen die zich baseert op de behoeften van de werkende bevolking. De situatie voor de Cypriotische samenleving is wanhopig. Een stoutmoedig, socialistisch en internationalistisch programma is de enige uitweg uit de crisis die de belangen van de meerderheid van de bevolking centraal stelt.
17 miljard maar 23 miljard euro nodig was. Het land moet opeens 6 miljard meer vinden, bovenop de 7 miljard waarover op 25 maart een eerste akkoord werd gesloten. De rechtse regering van president Anastasiades besloot al om drastische besparingen op te leggen, banken te sluiten, een belasting op onroerend goed in te voeren en de drie meest winstgevende semi-overheidsbedrijven (elektriciteit, telecommunicatie en de havens) te privatiseren. Nu wordt overwogen om een deel van de goudvoorraad van de Centrale Bank ter waarde van 400 miljoen euro te verkopen. De regering wordt gekenmerkt door politieke schandalen. Anastasiades moest krachtig ontkennen dat er voor de vergadering van de Eurogroep een wetsontwerp werd voorbereid met het oog op de taks op spaargeld. De woede
Stop de vervolging van de Tamils in Sri Lanka! Tamil Solidariteit tamilsolidariteit.wordpress.com
Leve 1 mei ! syndicale groeten
ACOD Spoor Brussel
Vrijheid voor Öcalan, statuut voor Koerdistan YXK (Koerdische Studentenvereniging)
* Degelijk en goedkoop goederentransport onder publieke controle haalt tienduizenden vrachtwagens van de weg * Toegankelijk reizigersverkeer lost files op libre parcours * Geen besparingen, maar meer middelen voor personeel en een betere dienstverlening * Geen liberaliseringen en privatiseringen * Voor een geïntegreerd publiek spoorbedrijf
strijdbare militanten bij het spoor
Turkse leger in 1974. De vakbonden en de linkse partijen moeten massastrijd tegen de besparingen organiseren. Zoniet dreigt het gevaar dat nationalistische en zelfs extreemrechtse krachten meer ruimte krijgen. Als onderdeel van de strijd zijn sterkere banden nodig met de werkende bevolking van Noord-Cyprus, waar al jarenlang een besparingsbeleid wordt gevoerd. Dat moet gepaard gaan met een gemeenschappelijke strijd van de werkende bevolking van de zuid-Europese landen die door de besparingen van de trojka worden geconfronteerd. In de crisis tijdens de maand maart waren er een aantal protestacties, maar daarnaast werd geen weg vooruit geboden door de vakbonden. De rechtervleugel van de vakbonden voert zelfs gesprekken met de regering over hoe de crisis kan ‘beheerd’ worden. De linkse vakbonden, verbonden met AKEL (de communistische partij die voorheen aan de macht was), hebben het in woorden over verzet tegen de besparingen, maar ze komen niet tot krachtdadige acties. Nieuw Internationalistisch Links (onze zusterorganisatie in Cyprus) neemt deel aan een brede campagne tegen de besparingen, de “Beweging tegen privatiseringen en besparingen”. Het gaat om een campagne die vooral wordt gedragen door krachten die verbonden zijn met AKEL. Maar het ontbreekt ook deze campagne aan een strijdbaar programma. De economische crisis is diepgaand en zal enkel erger worden. We moeten een radicaal alter-
“The rich always betray the poor”
Henry Joy McCracken
Een vertegenwoordiger voor arbeiders, aan een arbeidersloon. Samen voor een socialistisch Europa! Europarlementslid Paul Murphy www.paulmurphymep.eu
Stop de afbraak van het openbaar vervoer:
Actieplan nodig! strijdbare militanten bij De Lijn
12
thema recensie / Geschiedenis
de
Linkse Socialist
Margaret Thatcher
Margaret Thatcher was een pionier mate mee georganiseerd en geleid door van het neoliberalisme dat nu een de Militant Tendency, de voorloper van diepe crisis kent. Met dat beleid ant- de Socialist Party (onze Britse zusterwoordde ze op de toenmalige crisis organisatie). van het kapitalisme: de inherente en Het bilan van het Thatcheriaans beonoplosbare overproductiecrisis waar wind was bijzonder negatief voor de het toenmalige economische model gewone werkende bevolking. Groot– het keynesianisme – geen antwoord Brittannië was een sociaal slachtveld op had. De overproductiecrisis was geworden. In 1986 klopte de werkloosniet zozeer een gevolg van het keyne- heid op 3,6 miljoen af. De uitkeringen sianisme, maar kon er evenmin door werden uitgehold, openbare diensten opgelost worden. Het antwoord van werden door de privatiseringen waanThatcher bestond uit de volledige af- zinnig duur. De kinderbijslag werd fors bouw van de publieke voorzieningen ondermijnd en de publieke kinderopen de door de overheid gestimuleerde vang werd tot het laagste niveau van koopkracht. Privatisering en winst- Europa herleid. maximalisatie moesten de weg vooruit In de plaats van echte jobs en een revormen. Deze ideologie en dit econo- ële economie kende het casinokapitalismisch model moesten per definitie lei- me een opmars. De financiële zeepbel den tot een harde confrontatie met de die in de Londense City werd geblazen, arbeidersklasse en bij uitbreiding met was een essentieel onderdeel van de erde georganiseerde arbeidersbeweging. fenis van Thatcher. Het neoliberalisme Alle sociale verworvenheden, de koop- werd zeker in de jaren 1990 het domikracht en de diensten werden immers nante model. De arbeidersbeweging in vraag gesteld. werd lam geslagen, privatiseringen en De confrontatie was uitholling van sobrutaal. Na haar herciale verworvenHet bilan van het verkiezing op basis heden werden de van nationalistische norm. Alle gevesThatcheriaans propaganda lukte het tigde partijen werbewind was Thatcher in 1984/85den nog voor haar bijzonder negatief door de impliciete dood erfgenaam voor de gewone steun van het toenma- werkende bevolking. van Thatcher. lige Labour - om de De crisis van de Groot-Brittannië mijnwerkersstaking afgelopen jaren was een sociaal te breken. De frontale toont het falen van slachtveld aanval op de volledige het casinokapitalisgeworden. arbeidersklasse met de me waar Thatcher Poll Tax (een nieuwe een grondlegger belasting die los stond van was. Thatcher door Michael B (Gent) van het inkomen) leidde tot een derma- was de verpersoonlijking van de agreste grote massabeweging dat de ‘Iron siviteit van een kapitalisme in crisis. Het Lady’ ging wankelen, waarna ze door neoliberalisme heeft de arbeidersbeweet kan vreemd lijken dat de dood van een politica in Groot-Brittannië leidt tot straatfeesten en haar eigen partij aan de kant werd ge- ging slagen toegebracht, maar ligt zelf uitgelaten reacties van mensen die de overledene massaal de hel toewensen. Het is tekenend dat schoven. De niet-betalingscampagne in de touwen. Hoog tijd om een sociaMargaret Thatcher lof krijgt van de gevestigde politici, maar diep gehaat werd door al wie het tegen de Poll Tax werd in belangrijke listisch antwoord te bieden! slachtoffer werd van haar beleid. Hoe kijken linkse socialisten naar de politieke erfenis van Thatcher?
Bij het overlijden van een pionier van het neoliberalisme
H
recensie
De mythe van de groene economie, een aanrader
lokale bevolking. Twee lokale gemeenschappen zijn zo verbonden door één en dezelfde ongemeen complexe realinneleen Kenis en Matthias Lievens hebben met hun boek: De teit: emissiehandel, en de weigering om mythe van de groene economie, een heel waardevolle bijdrage echte alternatieven te zoeken voor het geleverd aan het debat binnen de groene en rode beweging. In fossiele-brandstoffensysteem”. het boek wordt een sterke argumentatie ontwikkeld over hoe het De auteurs komen tot een treffenkapitalisme de ecologische crisis gebruikt om nieuwe markten te creëren de conclusie. “De ‘groene economie’ en een politiek van verdere liberalisering te bekomen. Het huidige dreigt niets anders te zijn dan een milieubeleid en de positie van vele milieubewegingen worden kritisch (ver)groen(d) kapitalisme, dat de naonder de loep genomen met een conclusie die kan tellen. De ‘groene tuur verder tot koopwaar maakt, niet economie’ is een valsstrik. in staat is om de ecologische crisis te stoppen, maar wel tal van nieuwe soLievens en Kenis gebruiken tal van stof uit, waardoor de gezondheid van ciale en ecologische problemen creëert. voorbeelden om aan te tonen hoe het de omwonenden wordt aangetast. Het De ‘groene economie’ suggereert dat kapitalisme er in slaagt eigen voordeel zijn vooral mensen uit lagere sociale marktmechanismen het probleem kunte creëren uit de milieucrisis en de ge- klassen die rond de vervuilende fabriek nen oplossen. Maar is dat wel zo? Als wone bevolking laat opdraaien voor wonen. Hetzelfde bedrijf compenseert de klimaatpolitiek wordt overgelaten de gevolgen. Hoe deze groene econo- tegelijk zijn uitstoot van broeikasgas- aan economen, bankiers en multinatiomie in zijn werk gaat, wordt treffend sen via de investering in eucalyptus- nals, wees dan maar op je hoede.” geduid met volgend voorbeeld. “In het plantages in Brazilië. Die plantages Ze analyseren ook hoe de huidige Schotse stadje Grangemouth stoot een hebben een vernietigend effect op de milieubeweging sterk in de ban is van olieraffinaderij die eigendom is van biodiversiteit en op het grondwaterni- die ‘groene economie’. Hoe ze allianBP zwaveldioxide, stikstofoxide en fijn veau, met alle gevolgen vandien voor de ties aangaan met de vervuilers om toch door
A
Bart Vandersteene
maar iets van resultaat te kunnen boeken. Maar ook waarom deze strategie weinig resultaat zal boeken, integendeel. “Het is niet de eerste keer dat een ‘allemaal samen’-discours tegen de ‘alom bedreigende vijand’ wordt ingezet om de aandacht af te leiden van wat sommigen liever toegedekt houden: de sociale ongelijkheid, of de onhoudbaarheid van een sociaal-economisch systeem. De klimaatverandering dreigt op die manier te worden aangewend om het volk één te maken, tegen een vijand die wordt geëxternaliseerd: deze keer niet de Joden of de Islam, maar de ecologische apocalyps, of concreter, CO². Het resultaat is dat de sociale ongelijkheid, machtsverhoudingen en politiek-ideologische conflichten uit het blikveld verdwijnen. Er wordt ingezet op verandering maar met als doel dat er uiteindelijk niets echt hoeft te veranderen.” Kortom, een aanrader.
waar LSP voor staaT
D
e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.
Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen
Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van
diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek
In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.
LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij
De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van
Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de
arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
Voor arbeiderseenheid Voor socialisme
Partijnieuws thema
www.socialisme.be Mei 2013
Geslaagd vormings- en discussieweekend
13
Agenda - za. 27 april. Meeting van links in Charleroi - di. 30 april. Antwerpen. Algemene ledenvergadering: “Margaret Thatcher overleden. Nu haar beleid nog begraven” 19u30 Multatuli - di. 30 april. Mei-avondfeest in Aalst - woe. 1 mei: deelname aan diverse optochten - do. 16 mei. Gent. Debat: Gent, Gas(t)-vrije stad? Met o.a. burgemeester Termont, TegenGAS en anderen. 20u ACV-gebouw, Poel - za. 18 mei. Antwerpen. 12u begraafplaats Berchem (naast Middelheimziekenhuis). Herdenking 4 jaar einde van de oorlog in Sri Lanka - 4-7 juli. ALS Zomerkamp - 21-26 juli. Leuven. Internationale zomerschool van het CWI
Waarom wij lid werden Op zoek naar een betere wereld ben ik via het CWI bij de LSP terecht gekomen. De interessante discussies en uiteenzettingen hebben me doen terugkomen, en hebben me samen met de betogingen en bezoeken aan het Fordse stakingspiket geleerd dat dit de echte plaatsen zijn waar de ware sociale en economische problemen aan bod komen en bestreden worden, waar dus echt aan politiek gedaan wordt, in scherp contrast met al onze parlementen van het status quo. Jochen, Limburg
D
rie centrale meetings en 19 commissies, een (bij het begin van het weekend nog) goed gevulde boekenstand, de eerste lentezon en een strijdbare en kameraadschappelijke sfeer onder de 220 aanwezigen. Dat waren enkele van de ingrediënten die van Socialisme 2013 een topweekend maakten.
diendencentrale CNE om ook in zijn naam te spreken. Aan het debat namen ook Levi Sollie (ABVV Bayer) en Alex Gordon (tot voor kort voorzitter van de
Het is onmogelijk om alle meetings en commissies te overlopen, van enkele vind je in deze krant een weerslag (onder meer van de internationale spoormeeting, de commissie over marxisme en de centrale meeting over een politiek verlengstuk voor de arbeidersbeweging). Er werd gestart met een meeting waarin het jongerenverzet centraal stond. Een Portugese socialist beet de spits af en werd gevolgd door een Brusselse scholier, een studente uit Namen en de Mathias van de Actief Linkse Studenten en de campagne TegenGAS. Op zaterdagavond was er een debat over de politieke vertegenwoordiging van de werkende bevolking. Daniël Piron, regionaal secretaris van het ABVV van Charleroi en ZuidHenegouwen, was op het laatste moment verhinderd maar vroeg Felipe Van Keirsbilck van de christelijke be-
Op het Socialisme weekend leerde ik veel bij, van de relevantie van het marxisme vandaag tot de Russische revolutie. Het was vooral moedgevend om zoveel enthousiaste en gelijkgezinde kameraden te zien. Ook de boekenstand prijs ik aan iedereen aan. (Sammy, Gent)
Twee jonge bezoekers over Socialisme 2013
Het was frustrerend dat de commissies op hetzelfde ogenblik plaatsvonden en ik dus niet naar allemaal kon gaan. Maar het zorgt er wel voor dat er meer ruimte voor discussie is en iedereen gemakkelijker kan deelnemen aan de discussie. Ik vond het overigens straf hoe alles zo vlot vertaald geraakt. Spijtig dat het weekend zo snel voorbij was. (Robin, Luik)
Britse transportbond RMT) deel. In ons dossier op pagina 8 en 9 wordt op enkele elementen uit het debat ingegaan. Het weekend werd afgesloten met een meeting over het Europees verzet tegen de besparingen, met sprekers uit Portugal, Frankrijk, Italië en ons land. Het internationale karakter van het weekend werd benadrukt door de aanwezigheid van militanten uit Ierland, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Portugal, Groot-Brittannië en Luxemburg. Op het weekend werd een financiële oproep gedaan die reeds 3.500 euro opbracht. We haalden geld op om de uitbouw van de Workers and Socialist Party (WASP) in Zuid-Afrika te ondersteunen. Deze partij komt voort uit de revolte onder de mijnwerkers en andere arbeiders die het neoliberale beleid van het ANC niet langer aanvaarden. Op de oprichtingsconferentie van de WASP waren er honderden aanwezigen die duizenden arbeiders vertegenwoordigden. Ook haalden we geld op om de Griekse antifascistische comités te steunen. Socialisme 2013 werd gekenmerkt door enthousiasme en strijdbaarheid. Het komt er nu op aan om de lessen van de vele discussies, vormingen en debatten in de praktijk om te zetten. Voor strijd, solidariteit en socialisme!
Voor ik aan mijn studie sociaal werk begon, was ik niet echt in politiek geïnteresseed. Wel was ik altijd al bijzonder gevoelig voor onrechtvaardigheid. Ik ben kwaad op de media, de riante lonen van de topmanagers, het systeem van uitsluiting en verdeeldheid. Ik kan geen racistische opmerking horen. Geleidelijk aan ben ik verder gaan kijken en hoorde ik over de Actief Linkse Studenten spreken. Het duurde even voor ik naar een vergadering durfde gaan. Ik was bang dat ik daar niet zou kunnen volgen omdat ik niet zoveel weet. Maar ik trok toch naar een vergadering en bleef komen, telkens opnieuw leerde ik zaken bij en kon ik mijn eigen standpunten verfijnen en sterker onderbouwen. Ik besloot al gauw om lid te worden om tot verandering te komen. Aan alle lezers van deze krant die zelf nog niet actief betrokken zijn bij de strijd, aan al wie het beu is om door het huidige systeem gemanipuleerd te worden, leg je er niet bij neer en ga met ons de strijd aan! Marie, studente, Luik
LSP in actie Op donderdag 18 april hield het ABVV in Namen een betoging tegen de ondermijning van de rechten van werklozen. Er waren ongeveer 3.000 betogers. Die kwamen vooral van enkele centrales van het ABVV zoals de bediendenbond BBTK of nog de werklozenwerking en de jongeren van de vakbond. Daarnaast waren er ook politieke militanten, zoals van LSP. Ook opvallend was de sterke aanwezigheid van delegaties uit bedrijven die door afdankingen worden geraakt (Caterpillar, Arcelor, Eanon,…). De centrale eis van de betoging: pak de werkloosheid aan, niet de werklozen!
4-7 juli. Zomerkamp van de ALS Het academiejaar loopt stilaan op zijn einde. Voor studenten en scholieren komen er enkele moeilijke weken aan. Het vooruitzicht van de vakantie die daarop volgt, biedt echter steun. Zeker als die vakantie begint met een spetterend zomerkamp van de Actief Linkse Studenten en Scholieren. Dat is een uitstekende gelegenheid om een bilan op te maken van de activiteiten van het afgelopen jaar en om aan de hand van politieke discussie plannen voor de komende maanden op te maken. Aangevuld met een barbecue, ontspanning, zon (wie weet...) en een gezellige sfeer kan het niet stuk. Op het zomerkamp zijn er een reeks discussies met iedereen samen of in kleinere groepen. Er wordt ingegaan op de marxistische benadering van de staat en repressie, de verhoudingen tussen hervormingen en revolutie, economie en kapitalisme, het proces van revolutie en contrarevolutie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, de strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika, de actualiteit in Venezuela,
de strijd tegen extreemrechts, antiseksisme en de verdediging van vrouwenrechten,... Kortom, er is voldoende stof voor discussie en vorming. Contacteer ons vandaag nog om je in te schrijven. Dat kan via info@socialisme.be. Het volledige programma verschijnt spoedig op socialisme.be en actieflinks.be
Abonnementencampagne
T
ussen begin maart tot en met Socialisme 2013 wilden we 100 nieuwe abonnementen op onze krant maken. We hebben er in deze campagne 80 gemaakt, wat nog iets onder de 100 blijft maar toch een goede stap vooruit is voor de verspreiding van ons maandblad. Uiteraard zullen we nu niet stoppen met onze abonnementencampagne. Ook in de komende weken en maanden willen we de groep van vaste lezers
verder uitbreiden.
maar tevens proberen om een alternatief naar voor te brengen. Help ons Ben jij een vaste lezer of heb je deze deze politieke werking uit te bouwen krant voor het eerst vast? Kan je je vin- door een abonnement te nemen. Dat den in onze ideeën en vind je het nuttig kan gaan van een proefabonnement van dat om eens een andere klok te horen 5 euro voor drie kranten tot een steuluiden dan wat je doorgaans te lezen nabonnement van 30 of 50 euro voor krijgt in de gevestigde media? Aarzel een jaar, of waarom geen doorlopende dan niet en steun deze krant door er een opdracht vanaf 2 euro per maand? Stort abonnement op te nemen. op BE48 0013 9075 9627 van ‘Socialist We bieden iedere maand een pakket Press’ met vermelding “abonnement”. aan analyses en artikels die niet alleen de huidige gang van zaken aanklagen,
Steun ons strijdfonds! In het eerste kwartaal van 2012 behaalden we onze doelstelling om 11.000 euro financiële steun op te halen met campagnes en onder sympathisanten. In april werd een nieuw kwartaal gestart met een grote nadruk op de meigroeten die je in deze krant kunt zien. Daarmee haalden we ongeveer 4.000 euro op en kreeg ons strijdfonds een stevige start. Wil je ons ook steunen? Stort dan een bijdrage op 001-2260393-78 van LSP/PSL met vermelding “steun”. Of beter nog: geef een doorlopende opdracht waarbij maandelijks een bedrag wordt gestort, vanaf 2 euro per maand sturen we ook deze krant op. Bxl-W.Brab.: 3.220 € Vl. Brab-Limb: 1.083 € Antwerpen: .1.505 € O en W Vlaanderen: 1.953 € Luik-Lux: 557 € Hen.-Namen: 528 € Nationaal: 1.411 €
146% 108% 89% 63% 56% 53% 141%
TOTAAL: 10.256,18 €
93%
Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE48 0013 9075 9627 van Socialist Press
14
lgbt thema
de
Linkse Socialist
Hoe strijden tegen seksisme en homofobie?
Problemen bij hun wortels aanpakken!
D
e afgelopen periode was er in de media heel wat debat over homofobie naar aanleiding van de Franse discussie over het homohuwelijk en adoptie. Er werd vaak gesteld dat deze kwestie in ons land al lang geregeld is. Dat betekent echter niet dat homofobie is verdwenen, integendeel. Vorig jaar waren er nog twee dodelijke slachtoffers van homofoob geweld. De reportage ‘Femmes de la rue’ die in Brussel werd gedraaid, wees ook op de aanwezigheid van seksisme in onze samenleving. Hoe kunnen we de strijd tegen seksisme en homofobie aangaan?
Sinds 2006 kunnen koppels van hetzelfde geslacht kinderen adopteren in ons land. Op vlak van legale rechten, loopt ons land voorop. Maar de dagelijkse realiteit bestaat nog steeds uit homofobe beledigingen, discriminatie bij aanwerving, geweld en zelfs doden. Hetzelfde zien we met de officiële gelijkheid tussen mannen en vrouwen die niet kan verhinderen dat er een verschil in de lonen bestaat (voor een bedrag van 24%) en dat seksistische opmer-
kingen nog vaak voorkomen, net zoals er nog steeds sprake is van verkrachtingen en geweld. Het antwoord van de politieke verantwoordelijken is erg beperkt. Zo stelde de minister van Gelijke Kansen, Joëlle Milquet, voor om de rokjes van de hostessen tijdens het Autosalon wat langer te maken. Alsof vrouwen hierdoor plots niet meer als lustobject worden voorgesteld, waarbij ze er mooi moeten uitzien om de commercie te stimuleren. De minister stelde anderzijds voor om GASboetes in te zetten tegen seksisme op straat. Dat is in dezelfde straten waar bijzonder seksistische reclameaffiches perfect legaal rondhangen. De situatie voor homo’s en lesbiennes is niet fundamenteel anders. Tegenover homofobie komen de politici ook niet verder dan GAS-boetes. Er is in ons land een officieel actieplan tegen homofobie waarin een verbetering van wetgeving tegen discriminatie wordt voorgesteld, ‘sensibilisering’ en meer hulp voor slachtoffers. Maar er wordt niets concreet gedaan. En hoe kunnen jongeren gesensibiliseerd worden als er nog steeds geen algemene seksuele opvoeding wordt voorzien op school en de middelen voor onderwijs volko-
café multatuli
* zaal voor vergaderingen, recepties, repetities,.. * wo vanaf 14u, di & do vanaf 17u, vr & za vanaf 18u * Zo & ma gesloten
* Lange Vlierstraat 9 Antwerpen. 03/226 03 32
men ontoereikend zijn. Het betekent dat veel jongeren hun informatie vooral vanop het internet halen, met nefaste gevolgen voor hun zelfbeeld en meer ruimte voor homofobe en seksistische vooroordelen. Wij verzetten ons tegen de pogingen om antiracisme, antiseksisme en antihomofobie los van of zelfs tegenover elkaar te plaatsen. Iedere vorm van discriminatie moet bestreden worden. In de strijd tegen onderdrukking is eenheid tussen alle onderdrukten het sterkste wapen en de beste methode om effectief stappen vooruit te zetten. Dat is waarom wij opkomen voor eenheid van vrouwen en mannen, hetero’s en LGBT’s (lesbiennes, gays, biseksuelen en transgenders), werkenden en werklozen, Belgen en migranten, mensen met en zonder papieren,... in de strijd voor echte jobs, degelijke huisvesting, goede openbare diensten,... Doorheen een gezamenlijke strijd voor dergelijke fundamentele rechten kunnen we een einde maken aan alle vormen van discriminatie die ons verdelen en aan de pogingen om via het aanwijzen van een zondebok de echte verantwoordelijken voor de sociale tekorten uit de wind te zetten.
Voor een echte keuze:
Recht op abortus – Recht op het krijgen van kinderen zonder te verarmen
brussel Tegen sociale woestijnen:
Nationaliseren om jobs te redden
Maar heeft de jeugd een toekomst onder het kapitalisme? 23,5% van de jongeren in Europa zit zonder werk...
socialisme is gelijke vrijheid voor iedereen
to all comrades from the LSP/PSL and CWI
Usman and Melina usman1972@live.com | 0479 511 722
Limburg Solidaire groeten Familie Demuynck Declerck
Leuven
Socialist greetings
Stop de besparingen in de gemeenten!
Vrouwen Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst!
Groeten van lezers van de Linkse Socialist in Kessel-Lo!
Zo hoort het! Tijdens de wedstrijd tussen Standard en Genk hadden supporters uit Luik een grote spandoek tegen homofobie bij.
Voor een echt socialistisch stadsbeleid Gent
Strijdbare meigroeten
Voor een NIEUWE Arbeiderspartij
TEGEN GAS ! Actief Linkse Studenten en Scholieren
Heyndrickx Etienne Brussel
- Geen forum voor racisten en fascisten, stop de erkenning van NSV - Meer middelen voor onderwijs door belastingen op de rijken en grote bedrijven - Nationaliseer de sleutelsectoren van de economie onder controle van de loontrekkenden, om de ontwikkeling van massale werkloosheid en een Leuven generatie zonder toekomst te vermijden
Kameraad Monique
LSP Gent strijdt voor betaalbare kinderopvang, betaalbare en kwaliteitsvolle woningen, beter en goedkoper openbaar vervoer en een GAS(t)vrije stad
Stephen Bouquin
Rood Gent
Ik wens iedereen een strijdbare 1 mei
Radicale socialistische 1-meigroet van Rood! Rouge! Brussel
• Stop het asociale beleid van De Wever en co! Voor een actieve linkse oppositie die de strijd effectief organiseert! • Haal het geld waar het zit: pak de grote multinationals aan die amper belastingen betalen en de diamantfraude die de gemeenschap miljarden kost! • Weg met de repressie die vooral jongeren en armen treft! Stop het opbod van GAS-boetes (vorig jaar waren er ruim 22.000 dergelijke boetes in Antwerpen!) • Geen ruimte voor neonazi’s en neofascisten! Voor een sterke anti-NSV betoging in Antwerpen in maart 2014!
Jongeren thema
www.socialisme.be Mei 2013
15
dramatische werkloosheidscijfers doorheen Europa
Pak de werkloosheid aan, niet de werklozen! door
Loïc (Luik)
M
et 26 miljoen werklozen is het aandeel van het Europese werklozenleger in de beroepsbevolking opgelopen tot 10,9% in februari 2013. Een jaar van besparingsbeleid heeft twee miljoen mensen extra in de rangen van dit leger geduwd. Het ziet er niet naar uit dat er spoedig beterschap zal komen.
De kapitalistische logica wil ons laten geloven dat besparingen het enige mogelijke beleid vormen. Ondertussen moeten zelfs de meest pessimistische verwachtingen nog naar beneden herzien worden. Het wordt steeds duidelijker: besparingen werken niet. Letterlijk én figuurlijk. De gevolgen van de systeemcrisis van het kapitalisme leiden tot steeds meer bedrijfssluitingen en afdankingen. In 2012 gingen in ons land meer dan 30 bedrijven per dag dicht, het aantal faillissementen liep op tot 10.587. Met dergelijke cijfers zou je toch verwachten dat algemeen erkend wordt dat het beleid faalt. Maar dat gebeurt niet. We blijven rondjes draaien in een vicieuze bespa-
ringscirkel die onze levensstandaard steeds verder naar beneden drukt. De massale afdankingen volgen elkaar op, de banken raken niet uit de problemen, de sociale verworvenheden worden verder afgebouwd. Een volledige afbraak is het enige dat de gevestigde politici voorstellen. Sociale problemen en miserie bieden voor kapitalisten ook kansen. Marx omschreef de werklozen als het “reserveleger van het kapitaal”. Het feit dat zoveel beschikbare arbeid verloren gaat, wordt aangegrepen om de lonen verder naar beneden te halen en de werkenden via flexibiliteit harder met elkaar te laten concurreren voor de schaarse jobs. De politieke leiders beweren dat de inspanningen nodig zijn in het belang van de toekomstige generaties. Maar hoe zullen de jongeren die vandaag tot een verloren generatie worden herschapen daar voordeel uit halen? Zullen deze jongeren een betere toekomst hebben door het verdwijnen van de sociale verworvenheden die door onze grootouders zijn afgedwongen? Sociale zekerheid, werkzekerheid, toegankelijk onderwijs, betaalbare huisvesting,… Het wordt allemaal met de grond gelijk gemaakt. Jongeren verliezen iedere kans op
een degelijke toekomst en zullen er slechter aan toe zijn dan hun ouders. In de hardst getroffen landen blijft de jongerenwerkloosheid maar toenemen, in Spanje zitten we al aan 55,7% en in Griekenland aan 58,4%. De gevolgen zijn ernaar. Het is geen toeval dat het aantal zelfmoorden sinds 2008 fors is toegenomen, onder jongeren blijft het de belangrijkste doodsoorzaak. Er zijn ook meer HIV-infecties, onder meer door besparingen op programma’s om naalden in te wisselen en op de verspreiding van voorbehoedsmiddelen. Met meer dan 1,35 miljoen Europeanen die problemen hebben verbonden met druggebruik, zal dat aantal enkel nog verder toenemen. De crisis heeft ook gevolgen op het aantal jongeren dat elders een betere toekomst gaat zoeken. Deze migratie leidt tot nieuwe spanningen met nationalisme, racisme en een grotere concurrentie tussen werkenden in Europa. Dat is hoe onze politieke leiders de toekomstige generaties willen beschermen. Als we ons daar niet bij willen neerleggen, zullen we de strijd moeten aangaan. Zoniet zullen we geen oplossing vinden voor de vele nefaste gevolgen van deze crisis en de bijhorende besparingsmaatregelen.
Er is nood aan een alternatief op dit tussen werkenden en werklozen, jonsysteem dat geen toekomst heeft. Dat geren en ouderen, om samen de proalternatief is volgens ons het socialisme. ductiemiddelen uit de handen van de Maar dan wel echt socialisme, niet het heersende klasse te halen zodat we zelf neoliberale besparingsbeleid waar de kunnen beslissen wat en hoe we produsociaaldemocratie mee verantwoorde- ceren in het belang van de meerderheid lijk voor is. Er is nood aan een eenheid van de bevolking.
TEGENGAS
Sheriff Thielemans (Brussel) versus betogers Boris
richtingen”. Dat wordt ingeroepen om de arrestaties en GAS-boetes te rechtvaardigen. e regering heeft haar De opgepakte betogers stuurden voorstellen rond de een schriftelijk verweer naar de GASuitbreiding van de ambtenaar, die tegelijk “apolitiek en GAS-boetes aan het parlement neutraal” is als Gemeentesecretaris overgemaakt. De minimumleeftijd aangesteld door de meerderheid. Hij voor zo’n boete zou verlagen naar vond het niet nodig om in te gaan op 14 jaar, de hoogte van de boete onze schriftelijke vragen om gehoord kan oplopen tot 350 euro, alle te worden. De burgemeester laat ons gemeentelijke ambtenaren zouden oppakken, zijn gemeentesecretaris beGAS-boetes kunnen opleggen, er paalt de straf en weigert ons recht op kan een plaatsverbod van een weerwoord. De gemeente hoopt 145 maand worden opgelegd,… Het keer 50 euro, goed voor 7.250 euro, te doel is duidelijk: de bestaande incasseren. Zo wordt duidelijk hoe de willekeur versterken door nog gemeente Brussel rekent op 3 miljoen meer repressieve mogelijkheden euro GAS-inkomsten per jaar. te bieden. De Liga voor de Samen met de Jeunesses Ouvrière Mensenrechten heeft het over een den 145 mensen opgepakt (waaronder Europa verwelkomd. En dat in een ge- Chrétienne (JOC, de Franstalige tegen“gerecht van sheriffs”. 13 militanten van LSP). Zij kregen be- meente waar een kwart van de bevol- hanger van KAJ) en anderen ter linkergin april allemaal GAS-boetes van 50 king werkloos is en waar er duizenden Een van die sheriffs die zich lokaal euro in de bus wegens “deelname aan daklozen op straat leven. Vreedzaam heer en meester waant en naar belie- een samenscholing die het verkeer hin- betogen om dat aan te klagen, mag ven GAS-boetes uitdeelt, is Freddy derde.” blijkbaar niet. Er was geen enkel inciThielemans (PS) in Brussel. Bij een Thielemans had als burgemeester van dent, maar de politie stelt in het PV dat vreedzame betoging tegen een bijeen- Brussel-stad een banket van een van de betogers “zich amuseerden met het komst van superrijken in Brussel, wer- de rijkste patronale lobbygroepen uit blokkeren van de kleine ring in beide door
D
Sheriff Termont (Gent) versus bedelaars door
Fabian (Gent)
D
e bedelaars en daklozen in het Gentse straatbeeld zijn een pijnlijke herinnering aan het feit dat de stad er niet in slaagt voor al haar inwoners te zorgen. Hoewel de coalitie van sp.a, Groen en Open Vld beweert strijd te voeren tegen de armoede, blijft het vaak bij vage beloftes en zet het stadsbestuur vooral in op repressie. Bedelaars bezoedelen immers het imago van een stad die toeristen en rijke tweeverdieners wil aantrekken.
Op 28 juni 2011 liet het Gentse stadsbestuur het politiereglement aanpassen om ‘hinderlijke’ vormen van bedelarij met GAS-boetes te bestraffen. Zo werd het verboden om te bedelen met dieren of om aan te bellen om een aalmoes te vragen. Tijdens de Gentse Feesten is het verboden om in de fees-
tenzone te bedelen. Dit gebeurt onder het voorwendsel dat de doorstroming van de mensenmassa niet in het gedrang mag komen. Bedelaars en daklozen zorgen met hun ellende blijkbaar voor overlast. Politiewoordvoerder Manuel MugicaGonzalez stelde dat er in 2011 39 GAS-boetes waren voor bedelarij, vorig jaren waren het er 121 en dit jaar 7. Een klacht van de Liga voor de Mensenrechten zal mogelijk tot een vernietiging van het GAS-reglement leiden. Bovendien moet het bestuur erkennen dat de boetes niet hielpen om de ‘overlast’ te bestrijden. De daklozen hebben geen adres waar de politie een boete naar kan opsturen… Sociale woningen zijn er niet voor hen, het stadsbestuur geeft liever carte blanche aan projectontwikkelaars die rijkere tweeverdieners naar de stad willen halen. De burgemeester rechtvaardigt de boetes met het argument dat er georganiseerde bendes zijn die bedelaars
uitbuiten. In plaats van de verantwoordelijken voor die bendes aan te pakken, richt het stadsbestuur zich tegen de bedelaars. Die worden gestraft omwille van hun miserie. Termont wil nu zelfs een federaal wettelijk verbod op bedelarij. Het lokaal uitroeien van armoede behoort blijkbaar niet tot de opties. TegenGAS verwerpt deze repressieve maatregelen en pleit voor een sociaal beleid dat vertrekt van collectieve oplossingen als een goede opvang en begeleiding van mensen in armoede om hen een plaats in de samenleving te bezorgen. Op 16 mei is er een debat onder de titel ‘Gent: GAS(t)vrije stad?’. Het initiatief gaat uit van verschillende organisaties. Onder de sprekers burgemeester Termont, maar ook critici zoals Mathias Vander Hoogstraeten van de campagne TegenGAS. 16 mei, 20u in zaal Torrepoort van het ACV aan de Poel.
zijde zijn wij overtuigd van de nood aan een collectief antwoord op deze aanslag op onze vrije meningsuiting. Als we dit laten passeren, wat zal dan nog volgen? GAS-boetes voor wie een piket durft te plaatsen, gecombineerd met een plaatsverbod? Wij willen nu naar de rechtbank om beroep aan te tekenen tegen de boetes, maar dat kost ons enkel aan procedurekosten 40 tot 80 euro per boete! Daarom is er een solidariteitsoproep om geld op te halen. Tevens is er een protestactie voorzien aan de gemeenteraad van 13 mei. * Solidariteit met de GAS-slachtoffers en hun juridisch verzet: stort op 001-2260393-78 met vermelding ‘Solidariteit GAS-Brussel’ * Protestactie voor het gemeentehuis op 13 mei om 15u30
socialisme.be Ben
je de dagelijkse stroom van
desinformatie in de traditionele media beu?
Wil je ook een andere Neem
kant van het nieuws horen?
dan een abonnement op dit blad
maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP) nummer 324 Mei 2013
en volg onze dagelijkse website socialisme.be.
s t r i j d s o l i d a r i t e i t s o c i a l i sm e
door
D
Clément (Brussel)
e besparingslawine in Europa blijft maar rollen. Nu is ook ons spaargeld niet meer veilig. De maatregel om de spaarrekeningen in Cyprus aan te spreken, kan volgens de Europese verantwoordelijke Jeroen Dijsselbloem ook elders worden toegepast. Wie door hard werken een beetje spaargeld opzij heeft kunnen zetten – een steeds kleinere groep is daar vandaag nog toe in staat – trekt daar niet zomaar mee naar de Kaaimaneilanden of andere belastingparadijzen. Daar genieten enkel de superrijken van extra belastingvoordelen.
Het zijn altijd dezelfden die moeten verlening dus verder af te bouwen. bijdragen. Terwijl Caterpillar, Ford, De politici hebben geen antwoorden Duferco of Mittal massaal afdanken, op de crisis, hooguit komen ze tot susbetalen deze bedrijven onder meer door sende woorden die niet door daden onde notionele intrestaftrek amper belas- dersteund worden. Naast de 26 miljoen tingen. Gewone werkenden daarentegen werklozen in Europa wordt wie wel dragen 30% tot 45% van hun lonen af werk heeft ook steeds meer tot armoeaan de gemeenschap. Premier Di Rupo de en onzekerheid veroordeeld. Dat is verklaart dan wel dat harde besparingen een integraal onderdeel van het Duitse “niet de beste oplossing” zijn, maar het model van lage lonen en flexibele arweerhoudt zijn staatssecretaris Bogaert beidsvoorwaarden. niet om het aantal federale ambtenaren Er wordt ons gezegd dat we allemaal te verminderen en de openbare dienst- ons steentje moeten bijdragen. Maar
Steun
dat geldt blijkbaar niet voor de allerrijksten. Van de 30 grootste vermogenden in ons land zijn er (voor zover geweten) 27 met rekeningen in belastingparadijzen met daarop in totaal naar schatting tussen 25 en 32 miljard euro. Die vermogens blijven ook in tijden van crisis aangroeien. Voor ons daarentegen is meer onzekerheid de norm. Naast de 2600 jobs die verdwijnen bij Caterpillar en ArcelorMittal zijn er nog eens 40 projecten van collectieve afdankingen lopende waarbij 4.673 directe jobs bedreigd zijn. Terwijl de superrijken hun geld naar exotische bestemmingen overbrengen, wordt het gratis onderwijs in Portugal geschrapt en raadt het IMF aan om in dat land nog eens 50.000 leerkrachten te ontslaan. In Cyprus werd een taks van 6,75% op het spaargeld na druk van de bevolking ingetrokken, maar de dreiging blijft overeind en een uitweg voor de crisis werd niet gevonden. Meer dan de helft van de Spaanse en Griekse jon-
geren zit zonder werk, in heel Europa In het zuiden van Europa zagen we is een kwart van de jongeren werkloos. al tal van grote bewegingen met staWat een verspilling! kingen en betogingen. Alle gevestigde Er zijn nochtans middelen aanwezig. instellingen verliezen er hun autoriteit. De Europese beursgenoteerde bedrijven Het is aan de arbeidersbeweging om het hebben 788 miljard euro die ze weige- vacuüm te vullen door te bouwen aan ren te investeren. Op rekeningen in de strijdbare vakbonden en eigen politieke Kaaiman- en Maagdeneilanden alleen formaties. In ons verzet tegen het bespazou 25.000 miljard euro staan. En dan ringsbeleid kunnen we best samenwerworden wij gevraagd om onze levens- ken met alle slachtoffers van dat beleid standaard en toekomst op te offeren om over de nationale grenzen heen. Een slapende rekeningen (al dan niet in beEuropese 24-urenstaking zou een goede lastingparadijzen) verder te spijzen? stap daartoe kunnen zijn. Vandaag komen de kapitalisten hierTegenover het eengemaakte offensief mee weg. Hun luitenanten in de diverse regeringen zijn het over de partijgren- op onze toekomst, plaatsen wij eengezen heen eens dat de werkende bevol- maakt verzet en een strijd voor een soking voor de crisis moet opdraaien. Hun cialistisch alternatief. Het wordt hoog broodschrijvers in de gevestigde media tijd dat we de armoede, werkloosheid herhalen deze boodschap dagelijks in en miserie van het kapitalisme in crisis alle kranten, op televisie en radio. Het achter ons laten en bouwen aan een sais niet verwonderlijk dat velen zich hier menleving waarin de noden en behoefaan laten vangen. Maar tegelijk is er een ten van de meerderheid van de bevolgroeiend verzet van wie de patronale king centraal staan. Werk daaraan mee propaganda niet aanvaardt. met de linkse socialisten!
dit maandblad: BE48 0013 9075 9627
op naam van
Socialist Press