De Linkse Socialist september 2014

België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 337 

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

September 2014

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

NOOIT GEZIENE AANVAL OP INDEX, ONDERWIJS, SOCIALE ZEKERHEID, OPENBARE DIENSTEN, STAKINGSRECHT, ...

door

J

Ben (Charleroi)

ammer genoeg had deze krant gelijk toen we vlak na de verkiezingen schreven dat de samenstelling van de regering niet zeker was, maar het besparingsbeleid dat zou volgen wel. De regering-Di Rupo heeft het terrein voorbereid en al een hele reeks aanvallen doorgevoerd. Maar nu zal de “kamikazeregering” een versnelling hoger schakelen in hetzelfde asociale beleid dat de gewone werkenden en uitkeringstrekkers wil laten opdraaien voor de crisis.

Aanvallen langs alle kanten

Op federaal vlak is er sprake van 17,3 miljard euro besparingen tegen 2019.

Alle sociale verworvenheden liggen onder vuur, van de openbare diensten over de sociale zekerheid, de gezondheidszorg en de pensioenen tot de index en zelfs het recht om tegen sociale afbraak te protesteren.

Op Vlaams niveau wordt 8 miljard bespaard op 5 jaar tijd, met aanvallen op onder meer de VRT, De Lijn, de socioculturele sector, kinderopvang en

Verdedig het recht op actie voor maximale dienstverlening P4

onderwijs (met onder meer een verhoging van het inschrijvingsgeld met mogelijk 300 euro). Op Waals niveau is er sprake van 1,1 miljard euro besparingen in 2015, op een totale begroting van 13,5 miljard euro. De komende twee jaar zouden vier op de vijf ambtenaren die op pensioen gaan niet vervangen worden. Daarnaast wordt bespaard op onder meer het onderwijs. Ook de Brusselse regering schakelt zich in de besparingslogica in.

En dan zijn er nog de lokale besparingen en de private bedrijven die overgaan tot afdankingen, sluitingen en

chantage om de arbeids- en loonsvoor- ratie is dat wel. Het is duidelijk dat we waarden naar beneden te trekken. naar een harde confrontatie gaan tusTerwijl een harde confrontatie op sen enerzijds de economische agenda alle werkenden en hun van het patrogezinnen wordt voorbenaat, trouw uitAlle sociale reid, kan het patronaat gevoerd door verworvenheden feest vieren. De federade gevestigde le regering denkt onder liggen onder vuur, politici, en anmeer aan een verlaging derzijds de levan de openbare van de sociale bijdravensstandaard diensten over de gen die de werkgevers van de arbeiders sociale zekerheid, (met of zonder op onze brutolonen betalen van 33% naar 25%. de gezondheidszorg werk) en de jonDat zou de sociale zeker- en de pensioenen tot geren. heid maar liefst 2 miljard De gevestigde de index en zelfs euro kosten. “Een eerste partijen hebben mooi cadeau voor de be- het recht om tegen hun kamp gekodrijfswereld”, titelde de sociale afbraak te zen, dat van de protesteren.

Franstalige zakenkrant werkgevers, de L’Echo. grote aandeelWe krijgen stilaan behouders en de richt van de verschillende besparings- superrijken. Dat is momenteel de winmaatregelen. Niet alle details zijn al nende ploeg, het zijn zij die de econobekend, maar de omvang van de ope- mische en politieke macht in handen

Enkel massale actie kan oorlog stoppen P5

hebben. Hun opstapeling van rijkdom en macht en dit voor een bijzonder klein deel van de bevolking botst steeds meer met de wil van de meerderheid van de bevolking om een degelijk leven te leiden. De meerderheid van de bevolking, dat is onze ploeg, de klasse van de arbeiders (met of zonder werk) en de jongeren.

Onze ploeg is als een slapende reus die zich nog niet bewust is van zijn eigen kracht omdat de ploeg nog niet georganiseerd is en geen duidelijk doel of leiding kent. Tegenover de vele aanvallen die voorbereid worden, heeft onze ploeg geen andere keuze dan verzet. De meest bewuste lagen hebben de enorme taak om de coördinatie van praktische organisatie van de kleine (en steeds grotere) verzetshaarden op te nemen. Dat kunnen we het beste doen in het kader van de opbouw van een steeds grotere kracht in de vorm van een front van verzet met een offensief programma.

Dossier over de aanval op onze levensstandaard en ons verzet P 7-8-9

thema Binnenland

de

Linkse Socialist

Harde besparingen in zachte sectoren door

Wouter W (Gent)

G

edaan met de salamitactiek en de kaasschaafmethode van besparen. Met de nieuwe Vlaamse regering gaat het van oude keukentermen naar een ware hakbijl door onder meer te kappen in de sociale sector.

De Vlaamse regering met N-VA, Open VLD en CD&V heeft trots een zware besparingsronde aangekondigd.

Ze wil op vijf jaar meer dan 8 miljard euro besparen om telkens een begroting in evenwicht te realiseren. De keuze tussen besparen bij de rijken of bezittende klasse in de samenleving, of besparen bij mensen die afhangen van een job om hun leven uit te bouwen, was snel gemaakt. Domeinen zoals Welzijn en Gezondheid of de sociaal-culturele sector worden ondanks hun impact op de leefbaarheid van dit maatschappelijk systeem niet ontzien.

Door de stijgende werkloosheid komen meer mensen in een precaire situatie terecht. Veel organisaties en diensten in de sociale sector krijgen meer vragen zonder meer middelen. Voor steeds meer mensen wordt nu ook kinderen hebben of oud worden allesbehalve evident! Tal van diensten worden genoemd in afslanking van personeel: Kind en Gezin, VDAB, CLB, … Ook de sociaal-culturele sector die slechts 0,2 % van de begroting uitmaakt, zal nog eens harde klappen krijgen en werknemers moeten ontslaan.

Alsof dit nog niet genoeg is, wordt ook bespaard op het verenigingsleven,

daar moet men het elk jaar met ruim lening teweeg, denk maar aan de wan200 miljoen euro minder doen. (bespa- toestanden in de RVT. ring: 1 miljard euro) Het is één van de Deze nieuwe, hevige besparingen onvoorbeelden hoe men de sociale struc- der de welgekozen noemer ‘Bourgeois I’ turen die nog rechtstaan, wenst te bre- kunnen niet meer zonder reactie blijven. ken. Jeugdverenigingen leren jonge- Een belangrijke stap om verzet volop ren samenleven en verbinden. De weg mogelijk te maken, zou een breuk tusnaar een samenleving met individuen sen de vakbonden en traditionele partijdie enkel nog concurrenten van elkaar en zijn. Met CD&V in de regering, dient zijn, wordt verder geplaveid. het ACV duidelijk kleur te bekennen.

Besparingen in de sociale sector zijn ABVV dient volop het verzet te orgaechter niet nieuw. Er werd reeds in de niseren, maar kan daarbij niet rekenen subsidiëring gesnoeid, zoals in de so- op het politieke relais dat al jarenlang ciaal-culturele sector. Daarenboven de ‘oude’ methode van besparen hoog kregen heel wat organisaties, bijvoor- in het vaandel draagt. Een front van verzet tegen de besparingen kan niet met besparingspartijen!

Uiteindelijk willen Het is belangrijk dat jongeren, werkwe met uitgebouwde nemers en hulpvragers elkaar vinden in een gezamenlijk verzet over sectoren publieke diensten heen. Ewald Pironet noemt in Knack over sectoren heen (13 augustus) de Vlaamse besparingen voorkomen dat de peanuts vergeleken met wat federaal sociale sector nog zal volgen. Dus ook verbinding slechts nog een tussen deze niveaus (waar zich nog een deel van de sociale sector bevindt) kan afbrokkelende niet ontbreken. correctie op het Er is voldoende rijkdom voorhanfalende kapitalisme den, alleen stroomt die nu grotendeels blijft. naar winst in privéhanden. Terug controle nemen over de sociale sector via beeld via schaalvergroting zoals bij de volwaardige publieke diensten met de CAW, reeds meer opdrachten zonder middelen die nu in winst opgaan is een bijkomende middelen. Door de laatste belangrijke stap. Dit betekent ook destaatshervorming werden nog meer mocratische controle over de sleuteldomeinen geregionaliseerd, waarbij sectoren van de economie. Uiteindelijk middelen worden herzien en arbeids- willen we met uitgebouwde publieke condities mee in de neerwaartse spiraal diensten over sectoren heen voorkokomen. Ook de golf van privatisering men dat de sociale sector slechts nog De subsidies voor animatie in de zorgcentra voor ouderen worden afgebouwd en commercialisering bracht een ver- een afbrokkelende correctie op het fa- op vraag van de commerciële sector. Het kan de prijzen per oudere doen stijdere uitholling van dienst- en hulpver- lende kapitalisme blijft. gen met 60 euro per maand!

VErontrustende cijfers

Homans versus de sociale huurders

De Morgen bracht op 9 augustus 2014 als eerste een meer concreet beeld van de harde besparingen in de sociale sector. Enkele voorbeelden:

370

• De bijdrage voor de jaarlijkse zorgverzekering wordt 40 euro in plaats van 25 euro en wordt geïndexeerd. (besparing: 370 miljoen euro)

133

• De tarieven voor kinderopvang worden duurder voor de laagste inkomens: de minimumbijdrage wordt 5 euro in plaats van 1,56 euro per dag. De kinderkorting (bij meerdere kinderen die opvang nodig hebben) van 3,14 euro per dag wordt afgeschaft voor de gezinnen waar het andere kind niet meer in de opvang zit. (besparing: 133 miljoen euro)

175

• De kinderbijslag wordt in 2015 en 2016 niet geïndexeerd. (besparing: 175 miljoen euro)

miljoen

miljoen

miljoen

110

miljoen

• Het budget voor gezinshulp zou niet meer verder kunnen groeien.

• In de zorgcentra voor ouderen worden de subsidies voor animatie afgebouwd waardoor de prijs per oudere tot 60 euro per maand of 720 euro per jaar kan stijgen. (besparing: 110 miljoen euro)

Neen aan de boterhamtaks Om het tekort aan middelen voor onderwijs op te vangen, voeren scholen vanaf september massaal een zogenaamde boterhamtaks in. Anderen verhogen de bijdrage. Het gaat om een bijdrage die kinderen betalen om ‘s middags hun boterhammen op school te eten. Het Laatste Nieuws schreef: “In Hasselt bijvoorbeeld moeten kinderen die ‘s middags hun boterhammen in de gemeenteschool willen opeten daar vanaf september 25 cent per dag voor betalen. Eerder voerden onder meer Mechelen en Lanaken al zo’n bijdrage in. Sommige scholen, zoals Sint-Leo in het West-Vlaamse Sint-Pieters, zien zich zelfs genoodzaakt om het bedrag al te verhogen van 1,10 euro per dag naar wellicht 1,50 euro per dag. Voor heel wat ouders betekent dat toch een extra kost van gauw 60 tot 270 euro per jaar per kind.” (HLN, 26.6) Het tekort aan publieke middelen wordt zo doorgeschoven naar de ouders en de betaalbaarheid van het onderwijs wordt verder onder druk gezet.

Sociale huisvesting aan het Kiel in Antwerpen

H

oe pak je de wachtlijsten voor sociale huisvesting aan? Er zijn twee opties, de meest logische is door meer sociale huisvesting aan te bieden en de andere optie is door mensen uit hun sociale huisvesting te zetten.

Kersvers Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA) zet haar Antwerpse provocatiekoers verder en haalde meteen uit naar mensen in sociale huisvesting die daar geen recht op zouden hebben omdat ze teveel verdienen of... omdat ze overlast bezorgen.

Het is een gekende techniek: het opzetten van de ene sociale huurder tegen de andere, hypothetische of bijzonder geïsoleerde gevallen eruit lichten om vooral niets te moeten doen aan de algemene tekorten. Overgoten met een saus van willekeurige repressie is het recept voor een typisch N-VA-aankondigingsbeleid compleet.

In 2013 nam de gemiddelde huurprijs voor een appartement in Vlaanderen met 15% toe – een pak meer dan de

lonen en uitkeringen. Voor een huis stegen de huurprijzen met 3,5%. Het afbouwen van de woonbonus zal het kopen van een huis of appartement moeilijker maken, waardoor de huurmarkt aan belang wint.

De overheid kan de algemene huurprijzen naar beneden trekken door zelf voldoende sociale huisvesting aan betaalbare prijzen aan te bieden.

De Vlaamse regering wil daar echter niet van weten. In plaats van iets te doen aan de lange wachtlijsten – er staan ongeveer 100.000 Vlamingen op een wachtlijst voor een van de ongeveer 150.000 sociale wooneenheden – richt Homans het vizier op de sociale huurders.

Wie te veel verdient of voor overlast zorgt, kan binnenkort na 3, 6 of 9 jaar uit de sociale woning gezet worden.

“De overheid moet een springplank bieden, geen hangmat”, verklaarde een liberaal parlementslid. Het maakt duidelijk hoe Homans en haar neoliberale collega’s tegenover sociale huisvesting staan: iets dat beperkt moet worden tot een vorm van tijdelijke noodopvang.

Wie vandaag in een sociale wooneenheid leeft, kan daar blijven. Wie meer verdient, betaalt ook meer. Maar er is een woonzekerheid waarbij sociale huurders niet om de paar jaar gedwongen worden om te verhuizen en hun vrienden en buren achter te laten.

Eens te meer probeert Homans een sociaal zwakkere groep te stigmatiseren als profiteurs. Nochtans blijkt dat slechts 8% van alle sociale huurders een inkomen heeft dat boven de inkomensgrens voor een sociale woning ligt, in Antwerpen gaat het om slechts 5%. In Vlaanderen vallen er naast de bestaande sociale huurders nog eens 240.000 mensen onder de inkomensgrens voor een sociale woning.

Met deze Vlaamse regering krijgen immobiliënspeculanten vrijspel om de huurprijzen verder de hoogte in te jagen en wonen voor een groot deel van de bevolking nog meer onbetaalbaar te maken. Als antwoord hierop is er nood aan een publiek programma om de sociale huisvesting drastisch uit te breiden, te beginnen met het wegwerken van de huidige wachtlijsten.

ons onze standpunt mening

www.socialisme.be September 2014

Afbraakbeleid beantwoorden met verzet en socialistisch alternatief

B

esparingen op alle niveaus, dat is het menu dat de verschillende regeringen en lokale autoriteiten ons aanbieden.

Berusten in deze logica is geen optie, verzet is nodig en kan tot resultaten leiden.

EDITO door

G eert C ool

h o o f d reda c teur

D e L i n kse S o cialist

De afgelopen jaren heeft de arbeidersbeweging meermaals haar potentiële kracht laten zien. Dit was onder meer het geval met het protest tegen het Generatiepact of in de beweging voor koopkracht. Op 2 december 2011, nog voor de regering-Di Rupo goed en wel in het zadel zat, betoogden reeds 80.000 vakbondsmilitanten tegen de besparingsplannen. Maar het potentieel werd niet aangewend om een frontale confrontatie met het besparingsbeleid aan te gaan. Telkens opnieuw werd het argument van het gevaar van een rechtse regering gebruikt om het rechtse beleid van onder meer PS en SP.a te rechtvaardigen. Dit argument komt nu te vervallen, ook het ACV zal het niet gemakkelijk hebben om de banden met CD&V in stand te houden op een ogenblik dat deze partij deel uitmaakt van een regering waarin N-VA de lakens uitdeelt.

De vakbondsleiders hebben zich ja-

renlang beperkt tot pogingen om de scherpste kantjes eraf te vijlen. Aan scherpe kantjes zal het de komende periode niet ontbreken, er zullen er zoveel zijn dat de tactiek om ze af te vijlen tot mislukken gedoemd is.

Sommige vakbondsleiders en militanten zullen misschien in de zogenaamde progressieve regeringen van het Waals Gewest of van de federatie Brussel-Wallonië een alternatief zoeken op de rechtse federale en Vlaamse regeringen. Ze vergissen zich, ook die regeringen gaan voor een besparingsbeleid. Het zal erop aankomen om van onderuit te bouwen aan een dynamiek van actief verzet en oppositie tegen het besparingsbeleid en dit op alle niveaus. Dat is wat we reeds voor de verkiezingen naar voor schoven met het idee van een front van verzet tegen alle besparingen. Een gezamenlijke informatiecampagne van de vakbonden op de werkvloer, onder jongeren, in de wijken of onder gepensioneerden zou een aanzet kunnen vormen om de reikwijdte van de geplande besparingen bekend te maken en een eerste stap zetten in de opbouw van een sterke mobilisatie.

Bij deze mobilisatie zullen we nood hebben aan een actieplan dat zich niet

beperkt tot eenmalig stoom aflaten maar opbouwend de druk op regering en patronaat opvoert om de besparingen in te trekken. We kunnen hierbij inspiratie opdoen bij de ‘operatie waarheid’ die de grote mobilisaties van de algemene staking van 1960-61 voorafging, ook inzake de omvang van het vereiste verzet kan dat een inspiratiebron zijn.

Vanuit de kapitalistische logica is besparen de enige optie en beperkt het debat zich tot het ritme en de omvang van de besparingen. Zoals veel arbeiders, jongeren, zieken en gepensioneerden, vindt ook LSP dat we moeten vertrekken van de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking.

Het beleid van de afgelopen jaren heeft de tekorten op vlak van werkgelegenheid, huisvesting, onderwijs en openbare dienstverlening sterk doen toenemen. Er is nood aan een drastisch plan van publieke investeringen om daar verandering in te brengen en onze levensstandaard te verbeteren met hogere lonen (met bijvoorbeeld een algemeen minimumloon van 15 euro per uur) en uitkeringen.

Er zijn veel middelen aanwezig, maar deze worden vandaag niet gebruikt in het belang van de meerderheid van de

Is besparen de enige optie?

bevolking. Een herverdeling van de middelen wordt steeds meer gezien als een alternatief op de concentratie van rijkdom in handen van de 1% rijksten. Maar een herverdeling van rijkdom gaat regelrecht in tegen de logica van het kapitalistische systeem.

Het vereist een politieke kracht die opkomt voor een ander systeem, een socialistisch systeem, gebaseerd op de behoeften van de meerderheid van de bevolking in plaats van de winsthonger die vandaag dominant is. Daartoe moeten we ook het bezit en de controle op de sleutelsectoren van de economie in handen nemen door middel van nationalisaties zonder schadeloosstellingen, tenzij op basis van bewezen behoeften.

De harde besparingen zullen een test vormen voor de arbeidersbeweging en de politieke linkerzijde. De mogelijkheid van compromissen wordt steeds beperkter. De andere kant opent een scherpe confrontatie en dat vereist een antwoord dat hieraan aangepast is, zowel op syndicaal als politiek vlak. De stabiliteit van de besparingsregering zal afhangen van het antwoord van de arbeidersbeweging. LSP wil in dat verzet alvast een actieve rol in spelen, werk met ons mee, sluit je aan!

ZO GEZEGD 1%

“Het één procent rijkste Belgen bezit niet 12 maar 17 procent van de rijkdom.

Dat bewijst een nieuwe berekening van ECB-econoom Philip Vermeulen.”

Dat wist De Standaard ons te melden op 8 augustus. Omdat de rijksten doorgaans terughoudend zijn om te antwoorden op enquêtes naar hun vermogen, is het moeilijk om een correcte inschatting te maken. Met statistische technieken en data van de rijkenlijst van Forbes werd daarom een nieuwe studie gemaakt. Hieruit blijkt dat de 1% rijkste Belgen 17% van het totale vermogen bezitten, de 5% rijksten zijn goed voor 34% van het vermogen. De Tijd berekende dat de 1% rijksten elk gemiddeld goed zijn voor 7 miljoen euro.

Nooit genoeg

1 mei 2014. Nog voor de verkiezingen pleit LSP voor een front van verzet tegen de besparingen. Foto door Jente. op basis van een langer artikel door Tim (Brussel)

D

e koers die de nieuwe regering zal voeren is overduidelijk: een ramkoers tegen de georganiseerde arbeidersbeweging, werkenden, jongeren en mensen die leven van een uitkering. Er wordt voorzien in een collectieve verarming en sociale achteruitgang om de winsten en privileges van een kleine minderheid op peil te houden.

Eén ding moet duidelijk zijn: dit is wat het kapitalisme ons vandaag, anno 2014, nog te bieden heeft: slechte jobs, lagere lonen, minder sociale voorzieningen en minder zekerheden, terwijl een kleine minderheid zich verder kan verrijken.

Het systeem is op, voorbijgestreefd, en hopeloos vastgereden in haar eigen tegenstellingen. De rechtse regeringen in Vlaanderen en binnenkort op federaal vlak stellen het iets brutaler, directer en provocerender dan wat we na 25 jaar sociaaldemocratische regeringsdeelname gewoon zijn. Maar in wezen blijft de gevoerde politiek dezelfde die alle partijen, ook de PS, SP.a en groenen, voeren waar ze aan de macht zijn of waren. Van de ‘officiële linkse oppositie’ moeten we dus niet veel verwachten.

Het gebrek aan grote, collectieve strijdbewegingen die echte overwinningen tegenover het besparingsbeleid hebben kunnen afdwingen, leidt tot veel apathie, onzekerheid en een gebrek aan zelfvertrouwen bij brede lagen van de

bevolking om deze lawine van besparingen te kunnen stoppen. Wachten op de volgende verkiezingen is geen optie, dat komt neer op vijf jaar berusting zonder enig perspectief dat de besparingen daarna worden gestopt.

Vertrouwen in de mogelijkheden om via collectieve strijd overwinningen te boeken tegen het patronaat en haar asociale regering zal een belangrijke factor zijn bij het al dan niet kunnen stoppen van bepaalde aanvallen. De regering wil een aantal tests doorvoeren, zoals met de verhoging van het inschrijvingsgeld in het hoger onderwijs in Vlaanderen. Komt er geen of weinig reactie, dan zullen de aanvallen de komende jaren alleen nog maar harder en steviger worden. Voorbeelden in Italië, Ierland, Spanje, Portugal of Griekenland tonen aan dat er in principe geen remmen staan op hoe ver het patronaat bereid is haar regeringen te laten gaan in de aanvallen tegen de arbeidersbeweging.

Elk verzet zal het moeilijker maken voor de regering om met een volgende aanval te komen. Laat dus elke aanval beantwoord worden door stevig verzet, elke provocatie door een stevige collectieve actie. Maar er is meer nodig: er is een absolute noodzaak om de verschillende verzetsbewegingen en de organisaties die daarin actief zijn te verenigen in één groot verzetsfront.

De manier waarop dit verzetsfront er precies moet uitzien zal afhangen van hoe de strijd zich ontwikkelt, maar sowieso moet het een organisatie worden waarin verschillende strijdbewegingen en organisaties elkaar kunnen vinden,

en samen kunnen discussiëren over tactieken, strategieën, programma’s, en hoe bewegingen en organisaties elkaar wederzijds kunnen versterken.

De PVDA kan met haar verkozenen een rol spelen in dit verzet. Tegelijk moet het verzetsfront ook een open houding aannemen naar vakbondsdelegaties, sectoren en zelfs centrales die bereid zijn te breken met het idee van collectieve verarming door besparingen geleidelijk aan te aanvaarden en die een rol willen spelen in de uitbouw van het verzetsfront.

Voor LSP is zo’n verzetsfront uiteindelijk een eerste stap naar de creatie van wat wij al enkele jaren een nieuwe arbeiderspartij noemen: een democratische en brede politieke organisatie, waarin de reeds bestaande echte linkse partijen, vakbondsorganisaties en andere organisaties die op hun terrein de strijd organiseren tegen de gevolgen van de crisis van dit systeem, elkaar kunnen vinden, en samen discussiëren over het organiseren van de strijd en over een alternatief op dit systeem.

Voor LSP is zo’n alternatief uiteraard een democratisch socialisme, waarin de enorme rijkdommen die in deze maatschappij collectief beheerd worden naar de behoeften van eenieder.

Maar ook in tussentijd zullen militanten van LSP overal waar ze actief zijn een rol spelen in de strijdbewegingen die zullen ontstaan. We zullen tussenkomen op stakingspiketten, betogingen en acties met ons programma en perspectieven, en daar waar we de krachten hebben, ook actief meebouwen aan de beweging.

Het patronaat krijgt van de komende federale regering een cadeau van maar liefst 2 miljard euro terwijl wij 17 miljard moeten inleveren. Voor sommigen gaat dit niet ver genoeg. Op de website van Trends schreef Alain Mouton op 21 augustus: “Het zijn stappen in de goede richting, maar onvoldoende om de loonkosten verregaand te verlagen en de concurrentiekracht van onze bedrijven structureel te verminderen. De loonkostenhandicap van onze ondernemingen ten opzichte van de buurlanden beloopt ongeveer 16,5 procent of bijna 25 miljard euro. (...) In haar verkiezingsmemorandum stelt de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka dat de loonkostenhandicap het beste zo snel mogelijk gehalveerd wordt. Dat komt neer op een loonkostenverlaging van 8,9 miljard euro. Meer dan vier keer meer dan wat nu op tafel ligt.” De patronale inhaligheid kent geen grenzen. Terwijl gezinnen narekenen hoeveel zij extra moeten betalen voor de geplande maatregelen inzake kinderopvang, onderwijs, diesel, woonbonus, ouderenzorg, gezondheidszorg, ... gedraagt het patronaat zich als een kind dat na een groot sinterklaascadeau de vraag stelt of het niet wat meer kan zijn.

Het besparingsbeleid samengevat

Deze cartoon uit de Amerikaanse krant Star Tribune vat ook het begrotingsbeleid in ons land samen...

syndicaal

de

Geen minimumdiensten

Linkse Socialist

maar recht op actie voor maximale dienstverlening

K

enmerkend voor rechtse regeringen is dat ze alle mogelijkheden van protest tegen hun beleid moeilijker willen maken. Een aanval op het stakingsrecht is daar een onderdeel van. Ook nu dreigt de discussie over minimumdienstverlening bij spoorstakingen terug op de agenda te komen. De wijze waarop spoorbaas Jo Cornu uithaalde naar de stakingsactie van eind juni was daar een indicatie van en bij het ter perse gaan van

deze krant werd gesuggereerd dat de onderhandelaars effectief een voorstel inzake minimumdienstverlening op tafel zouden leggen.

neel. En als het personeel het wil, ligt het volledige raderwerk stil. Het feit dat een staking betekent dat de werking van andere bedrijven verstoord wordt, voert de druk op de NMBS-directie op om aan de eisen van het personeel Het telkens terugkerende argument is toe te geven. dat minimale dienstverlening het perDe rechtse partijen, met N-VA op kop, soneel zou toelaten om actie te voeren pleiten doorgaans voor een afbouw van zonder de reizigers te raken, of toch de bestaande reeds erg minimalistische minstens diegenen die op hun werk openbare dienstverlening. Het is pas moeten geraken. Een staking is echter als er gestaakt wordt, dat ze plots een net bedoeld om de werking plat te leg- minimale dienstverlening willen. Door gen. Het toont aan dat niet de directie de afbouw van de dienstverlening de de treinen doet rijden, maar het perso- afgelopen jaren zou er voor een veili-

ge minimale dienstverlening minstens twee derden van het personeel moeten ingezet worden, als de afbraak verder gaat is er straks extra personeel nodig om een minimale dienstverlening te garanderen. Het zou een staking in de praktijk zo goed als onmogelijk maken.

En dat is natuurlijk net het doel van de neoliberalen.

Het is door stakingsacties dat alle sociale verworvenheden zijn afgedwongen, van de achturendag over het betaald verlof tot de sociale zekerheid. Het stakingsrecht aan banden leggen, heeft uiteindelijk als doel om die sociale ver-

worvenheden te kunnen inperken.

Met acties komt het personeel niet op voor een minimale, maar wel een maximale dienstverlening. Voldoende personeel dat aan degelijke voorwaarden werkt – zowel inzake veiligheid, werkdruk als wat loon betreft – is samen met voldoende goed onderhouden materieel een vereiste om de dienstverlening te verbeteren. Moesten de regeringspartijen echt bezorgd zijn om de dienstverlening, dan zouden ze net investeren in openbaar vervoer en andere openbare diensten in plaats van ze verder af te bouwen.

NMBS-directie zet aanval op stakingsrecht in

Libre Parcours presenteert rekening: 3.500 personeelsleden tekort levert directie minstens 105 miljoen euro per jaar op reactie vanop de blog libreparcours.net

S

poorbaas Jo Cornu pakte uit met een becijfering van de ‘kostprijs’ van de staking van 30 juni. Hij zei dat dit de NMBS minstens 1,3 miljoen euro kost aan mislopen vervoersbewijzen.

“Ik wil zo transparant mogelijk communiceren”, voegde Cornu eraan toe. Hij stelde nog dat de staking de put van de NMBS dieper zou maken. “Met een heel team moeten we de schuld proberen te beperken. Wie staakt, bemoeilijkt dat proces.”

Daarmee probeert Cornu de verantwoordelijkheid voor de historische schuld in de schoenen van zijn personeel te schuiven. Het wanbeleid en de verkwisting door managers zoals Cornu en meer structureel de onderfinanciering van de spoorwegen worden niet in rekening genomen. De overheidsdotaties zijn de afgelopen jaren meermaals als gevolg van besparingen verlaagd, terwijl het aantal reizigers bleef toenemen. Uitgedrukt in reizigerskilometers loopt de dotatie achteruit ten gevolge van de toename van het aantal reizigers. We moeten steeds meer doen met minder middelen en minder personeel.

De staking van 30 juni had onder meer te maken met het personeelstekort waardoor vakantie- en compensatiedagen niet kunnen opgenomen worden. In de praktijk betekent dit dat het personeel meer dan 36 uur per week werkt.

Van de voorziene 37.500 eenheden (voltijdse equivalenten) zijn er nu 33.922 ingevuld. Dit betekent een personeelstekort van 3.500 eenheden.

Door die 3.500 jobs niet in te vullen, bespaart de NMBS op de kap van het personeel – en dus ook op kosten van de dienstverlening – ongeveer 105 miljoen euro per jaar. Dit is als we een bescheiden bruto jaarloon van 30.000 euro nemen. De besparing op het personeel ligt dus 80 keer zo hoog als de vermeende kost van de staking die onder meer als gevolg van dat personeelstekort werd gevoerd. De directie haalt 105 miljoen euro uit onze zakken om vervolgens te klagen dat het 1,3 miljoen euro schade meent te lijden omdat wij dit niet aanvaarden.

Het is overigens niet de schuld van het personeel en de vakbonden dat er geen oplossing komt voor het personeelstekort. Er is maximaal gegaan voor dialoog, maar de directie legde steeds meer afspraken naast zich neer. Met de stakingsactie werd het probleem gepresenteerd. Moest de directie haar beloften nakomen, dan zou er geen stakingsactie geweest zijn. Wiens verantwoordelijkheid is dit dan?

Cornu stelt dat het nieuwe vervoersplan miljoenen euro zal kosten. Er zijn structurele veranderingen nodig om op tijd te kunnen rijden, bijvoorbeeld met langere keertijden. Maar dit vervoersplan is een besparingsoperatie met minder treinen, reorganisatie van diensten zodat minder premies uitbetaald worden, … Enkel de meest winstgevende lijnen zijn interessant voor de directie die geen oog heeft voor dienstverlening. Niet het aanbieden van een veilige openbare dienstverlening is volgens Cornu de centrale uitdaging, maar wel de omvorming van de NMBS tot een competitieve onderneming. Daartoe is hij bereid om niet alleen te liegen (denk maar aan de zogenaamde 53 verlofdagen voor spoorpersoneel), maar ook

om als een echte neoliberale beroepsprovocateur naar buiten te komen. In plaats van een commerciële marktlogica moet het openbaar vervoer als dienstverlening worden gezien waarbij het overigens een deel van een oplossing voor het enorme file- en mobiliteitsprobleem is.

Als Cornu dan toch transparant over kosten wil communiceren, wachten we vol ongeduld om toelichting bij volgende cijfers. De vakbonden hebben zich steeds tegen de opsplitsing van de NMBS verzet. Het spoor werd in 2005 opgedeeld in een vervoersmaatschappij, een infrastructuurbedrijf en de holding.

In 2011 verklaarde de toenmalige topman Jannie Haek: “De splitsing van de NMBS kost jaarlijks 50 tot 100 miljoen euro en levert amper iets op.” In 2012 maakte het Rekenhof bekend dat de NMBS in de 7 voorgaande jaren voor 837 miljoen euro aan externe consultancy-opdrachten had laten uitvoeren (even terzijde: indien een stakingsdag 1,3 miljoen euro aan mislopen inkomsten kost, zou gratis openbaar vervoer op jaarbasis minder dan 500 miljoen euro kosten…). Dat vormt voor Cornu allemaal geen probleem, maar 1,3 miljoen euro minder inkomsten als gevolg van een stakingsdag haalt alle media!

Het verlies aan inkomsten door de staking weegt voor de directie niet op tegen de lagere kosten door het personeelsbestand bewust onder het beloofde niveau te houden. Het stakende personeel verliest financieel gezien relatief het meeste bij een staking. Er gaat een dag loon verloren om op te komen voor meer collega’s en dus voor een betere dienstverlening. Voor de directie is dienstverlening een kostenpost, voor het personeel is het iets waarvoor wordt gestreden.

KORT Neen aan de 40-urenweek

De werkgevers in de bouwsector willen de arbeidsduur verlengen van 38 tot 40 uur. Uiteraard zou dat zonder bijkomende loonsverhoging moeten gebeuren. Het idee is niet nieuw, het was de eerste provocatie waarmee Unizo-topman Karel Van Eetvelt uitpakte toen hij in 2004 Kris Peeters opvolgde aan het hoofd van deze patroonsorganistie. Het wordt voorgesteld als een antwoord op de ‘loonhandicap’. In plaats van de beschikbare arbeid te verdelen, kiezen de werkgevers er liever voor om minder mensen meer werk te laten verrichten voor minder loon.

Neen aan de sociale dumping

Met een Zweedse coalitie in de maak, zullen ongetwijfeld ook de praktijken van Zweedse bedrijven als Ikea meer verspreid geraken. Ikea werkt voor de bevoorrading van haar winkels in België en Nederland met goedkope Slowaakse chauffeurs. Dat gebeurt via een Slowaaks uitzendbureau en het is volgens het Zweedse bedrijf perfect wettelijk. De Oost-Europese chauffeurs verblijven wekenlang, soms zelfs maandenlang, in hun vrachtwagen. Ze worden onderbetaald, een Slowaakse chauffeur zou volgens een contract dat de Nederlandse Volkskrant kon inzien amper 420 euro bruto per maand verdienen. Met onkostenvergoedingen komen de chauffeurs aan 1.300 euro netto.

Een ervaren Nederlandse chauffeur zou voor hetzelfde werk 3.000 euro netto per maand krijgen.

syndicaal

www.socialisme.be September 2014

Loononderhandelingen in het najaar…

Opgelet, zwakheid zet aan tot agressie! door

S

Nicolas Croes

tilaan worden de voorbereidingen getroffen voor de onderhandelingen over een nieuw Interprofessioneel Akkoord (IPA) dat de arbeid- en loonvoorwaarden in de private sector bepaalt. Het komt midden de aankondigingen van de verschillende besparingsoperaties op federaal, regionaal en lokaal vlak. En ook inzake de lonen ziet het er niet goed uit. Ook op dat vlak zal verzet nodig zijn.

We weten nog niet exact wat er op het menu zal staan. De werkgeversfederaties zwijgen nog even in blijde verwachting van de cadeaus die ze van de Zweedse coalitie verwachten en ze willen ook niet te veel olie op het vuur gieten in de aanloop naar het ABVV-congres van oktober. Maar de grote lijnen van wat ons te wachten staat, zijn wel duidelijk. Bij de laatste verkiezingen en ook daarna, hielden de werkgeversfederaties zich niet in om hun eisen op tafel te leggen. Ze deden dat met een zelfvertrouwen dat groter dan ooit tevoren was, ook langs Franstalige kant.

Alle verhaaltjes over de zogenaamde concurrentiepositie van de bedrijven zijn uiteraard niet nieuw, deze plaat is al jarenlang grijsgedraaid. Maar iedere nieuwe gelegenheid wordt aangegrepen. Nu roept Philippe Godfroid, de voorzitter van de Union des Classes Moyennes (UCM, Franstalige tegenhanger van Unizo), op om “krachtige en moedige beslissingen te nemen om de kost van arbeid te verminderen, de eindeloopbaan en de berekening van de pensioenen te moderniseren, de vorming te verbeteren, de arbeidsmarkt te flexibiliseren, ...” Uiteraard willen de werkgevers dat enkel voor het ‘welzijn

van iedereen’ en niet enkel om de eigen winsten op te drijven. Straks moeten we de werkgevers nog bedanken voor de opofferingen die steeds van onze kant moeten komen.

over de komende IPA-onderhandelingen: “Bovenop de maatregelen die de buitensporige toename van de lonen in het verleden moesten corrigeren, probeerde de regering tevergeefs om de wet van 1996 aan te passen om Zijn de Belgische een toekomstige scheeftrekking tussen werkenden te gulzig? de lonen en de productiviteit tegen te gaan.” (Macro-economische onevenDe twee vorige IPA-onderhandelin- wichten België 2014). De wet van 1996 gen hebben niet tot een akkoord ge- heeft tot doel om de evolutie van de loleid. De federale regering legde daar- nen in ons land aan te passen aan deze op eenzijdig een i n D u i t sl a n d , loonnorm op met Fr a n k r ijk e n een Koninklijk Nederland. Het de reële lonen stegen B e s l u i t . Vo o r idee is om de in de periode 2009-2013 2011-2012 ging logica van een slechts met 0,0901%. het om een loonbevriezing van in 2000-2008 was dat stop in het eerste de lonen door te met 0,4593%. Maar dan jaar en een vert r ek ke n , m i n hoging van amstens tot in 2018. zouden de werkenden per 0,3% in het Voor de Europese gulzig zijn? tweede jaar. Voor Commissie moet 2013-2014 werd dit op tijd woreen complete den doorgevoerd loonstop opgelegd. Ongetwijfeld zal zodat het reeds op het IPA van 2015-16 het patronaat zich gesterkt voelen nu van toepassing zou zijn. er een openlijk rechtse regering zit aan En zelfs dat zou niet volstaan. “Zelfs te komen. indien de nationale loonnorm strikter In maar t van dit jaar stelde de wordt gemaakt, kan de loonhandicap Europese Commissie in een rapport groter worden door het algemeen toe-

Europese vakbondsbetoging op 4 april 2014. Foto door David.

In hun eigen woorden

kamikazeregering hier oren naar heb- ... En De Morgen bericht ben? Of gelden Europese aanbevelin- over de loonhandicap waar gen in die kringen enkel als het is om doorgaans over wordt De Europese Centrale Bank pleit onze levensstandaard naar beneden gezwegen voor hogere lonen in Duitsland. Zo ti- te trekken? telde De Standaard op 28 juli op haar De Morgen schreef op 18 augustus: economische pagina’s. Wacht even, de ... De Tijd erkent dat BTW“De toplui van bedrijven die genoteerd ECB, was dat geen onderdeel van de verhogingen niet goed zijn zijn op de Londense beurs verdienen trojka die overal pleit voor lagere lo- voor de economie... gemiddeld 143 keer meer dan hun nen, minder uitkeringen, privatiserinwerknemers. Dat blijkt uit een stugen en meer van dat kwaad? Inderdaad.

De Tijd merkte op 13 augustus op: die van de denktank High Pay Centre.

Zelfs deze door en door neoliberale “De Japanse economie incasseerde ‘Deze gegevens tonen de onwaarschijninstelling zegt nu dat hogere lonen in in het tweede kwartaal de zwaarste lijke evolutie van de salarissen van de Duitsland de koopkracht zouden ver- klap sinds de tsunami van 2011. Dit werkgevers de afgelopen drie decennia sterken. Voor de ECB is het doel daar- keer was de schade ‘man-made’: de in vergelijking met die van de meeste bij geen hogere levensstandaard, maar btw-verhoging van april.” In ons land werknemers’, klinkt het. In 1998 was het stimuleren van de erg lage inflatie. denkt de rechtse regering in wording het verschil nog ‘maar’ 1 op 47, zo En het argument zou niet alleen voor voor het vinden van 17 miljard euro on- meldt de onaf hankelijke organisaDuitsland opgaan. Terwijl ECB-eco- der meer aan een indexaanpassing en tie. Voor elk bedrijf genoteerd op de noom Peter Praet geen loonsverho- BTW-verhogingen. Nochtans weet hun FTSE-100 in Londen vergeleek High gingen in het zuiden van Europa wil, zakelijk mediaorgaan dat dit in Japan Pay Centre het salaris van de direcstelt hij wel voor dat “sterkere lan- alvast een zware slag aan de econo- teur-generaal, inclusief de variabele den zoals Duitsland” best “ruimere mie toebracht. elementen, met het gemiddelde loon loonsverhogingen” toekennen. Zou de van de werknemers van het bedrijf.

Als zelfs de ECB voor hogere lonen pleit...

passen van de automatische indexering cash bij grote Belgische bedrijven” (21 van de lonen op sectorniveau.” Eens te mei). De 150 grootste bedrijven in ons meer wordt voorgesteld om de indexe- land houden een investeringsstaking. ring van de lonen aan te pakken. Het pa- We zullen de middelen moeten zoeken tronaat droomt daar al jaren van. In het waar ze zitten, het gaat overigens om document ‘Strategie 2010’ verklaarde middelen die ons toebehoren. Het zijn het VBO zonder omwegen dat de “af- immers de arbeiders die rijkdom creëschaffing van de automatische loonin- ren en niet de aandeelhouders. dexering de beste De st r at eg ie oplossing is voor van overlegsynWanneer zullen de het verbeteren dicalisme – het vakbonden de strijd van de concuris te zeggen het ernstig voorbereiden rentiekracht van mee beheren met algemene de Belgische bevan de sociale vergaderingen drijven.” Een toa cht e r u it g a ng tale afschaffing – heeft gefaald. op de werkvloer, van de index staat Sinds 1981 hebwerkonderbrekingen wellicht niet op ben de opeenvolen sectoriële en de agenda, maar gende aanvallen interprofessionele een nieuwe onop onze lonen en vergaderingen dermijning ervan uitkeringen gewel. Dat komt boleid tot een verom te informeren, vendien na alle mindering van mobiliseren en eerdere ‘aanpasonze koopkracht de werkenden te singen’ die de inmet naar schatbetrekken in een dex al sterk onting meer dan gedurfd oplopend dermijnd hebben.

20%, indien ook Een studie rekening wordt van het Europees Vakbondsinstituut gehouden met de prijs die we betalen (European Trade Union Institute, door de manipulaties aan de index.

ETIU) vorig jaar gaf op basis van de Wanneer zullen de vakbonden de gegevens van de Europese Commissie strijd ernstig voorbereiden met algenochtans aan dat de reële lonen (dat mene vergaderingen op de werkvloer, is dus zonder inflatie) in België in de werkonderbrekingen en sectoriële en periode 2009-2013 slechts stegen met interprofessionele vergaderingen om 0,0901% en in 2000-2008 met 0,4593%. te informeren, mobiliseren en de werMaar dan zouden de werkenden gul- kenden te betrekken in een gedurfd opzig zijn? lopend actieplan met algemene stakingen? Geen enkele sector wordt vandaag Overlegsyndicalisme faalt gespaard, de confrontatie wordt op alle vlakken gevoerd of voorbereid. Het poDe grote bedrijven hebben geen ge- tentieel van gezamenlijke strijd is groot, brek aan geld, integendeel. In mei titel- het komt er nu op aan om dit potentieel de L’Echo nog: “26 miljard ongebruikte te organiseren!

‘De statistieken tonen aan dat de lonen van de gewone arbeiders erop achteruitgaan, maar het is duidelijk dat niet iedereen te lijden heeft’, zegt Deborah Hargreaves, directrice van High Pay

Centre. In juni ging het loon van de Britten er 0,6 procent op vooruit terwijl de inflatie in juni 1,9 procent bedroeg.

De koopkracht van de meeste Britten ging er dus op achteruit”.

Linkse Socialist

internationaal thema Negen vragen over het referendum over Schotse onafhankelijkheid de

standpunt door

O

Socialist Party Scotland

p 18 september wordt in Schotland in een referendum over onafhankelijkheid gestemd. Overal in het land wordt gediscussieerd over dit referendum, onder meer over wat een onafhankelijk Schotland kan betekenen voor jobs en voor de levensstandaard van de werkenden. Zou het een einde maken aan de de harde besparingen van de laatste jaren? Socialist Party Scotland roept op om ‘Ja’ te stemmen en voert campagne voor een onafhankelijk socialistisch Schotland.

Waarom Ja stemmen in dit referendum?

Een groeiend aantal werkenden – zeker in vergelijking met de jaren 1970 en 1980 – ziet onafhankelijkheid als een uitweg uit de situatie van toenemende armoede, besparingen en een dalend inkomen voor de meerderheid van de bevolking. Sinds 1999 en de oprichting van het Schotse parlement eisten we een parlement dat ook iets te zeggen heeft over de economie, belastingen, het minimumloon, sociale uitkeringen, pensioenen, …

De SNP belooft toch een beter en meer welvarend Schotland na de onafhankelijkheid?

Een onafhankelijk Schotland onder SNP-bewind zou vooral voor de grote bedrijven meer welvaart brengen.

De plannen van de Schotse premier Salmond zijn erop gericht om de multinationals extra belastingvoordelen aan te bieden. De SNP-leiding verzet zich tegen publiek bezit van de oliesector.

Er is zelfs geen steun voor de hernationalisatie van de energiebedrijven. Ze denken dat het kapitalisme – een ecoWat met werkenden en nomisch systeem dat haar diepste crijongeren die niet overtuigd sis sinds de jaren 1930 kent – de basis kan vormen voor een beter Schotland. zijn dat onafhankelijkheid Wij denken dat dit uitgesloten is. Het onder een SNP -bewind is enkel met socialistische maatrege(Scottish National Party) len zoals het democratisch publiek beeen stap vooruit zou zijn? zit van de banken, oliesector en andere We zijn het met dat standpunt eens. belangrijke sectoren van de economie Als wij oproepen om ja te stemmen, dat het mogelijk is om de economie in gaat het om een kritische steun. We het belang van de volledige werkende erkennen de beperkingen van wat bevolking herop te bouwen. op tafel is gelegd door de Schotse regering. We roepen dus op om ja te Is het Scandinavisch model stemmen maar leggen ook uit dat het geen voorbeeld van een SNP-model voor onaf hankelijkheid rechtvaardiger kapitalisme geen echte verandering zou brengen dat ook in Schotland kan voor de meerderheid van de werken- gevolgd worden? de bevolking in Schotland. Daartoe is er immers nood aan een socialisHet Scandinavische model verwijst tisch beleid. naar de situatie in Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland na 1945 in

Massale betoging voor Schotse onafhankelijkheid

een periode van economische groei.

Om de bevoegdVandaag is die situatie niet langer aan- heden van een onafwezig, toch niet voor de kapitalisten. hankelijk Schotland De sterk uitgebouwde sociale zeker- effectief te benutten, heid en lage graad van armoede (maar is er nood aan een met hoge belastingen voor de werkende uitgebreid programbevolking) behoren ook in Scandinavië ma van publiek bezit steeds meer tot het verleden. en democratische Het einde van de naoorlogse groei controle op de sleuvanaf eind jaren 1970 werd versterkt telsectoren van de door de wereldwijde economische economie. Dat zou crisis vanaf 2007-08. Dat heeft het de basis vor men Scandinavische model uitgehold met voor een democraprivatiseringen en harde besparingen. tisch beheerde soOp kapitalistische basis is het niet mo- cialistische samengelijk dat een onafhankelijk Schotland leving. leidt tot een degelijke levensstandaard Om dergelijk been een einde van de besparingen. leid in een onafhankelijk Schotland te Is niet alles beter dan bekomen, moeten we bouwen aan het huidige conservatieve een nieuwe massabeleid van een Britse le arbeiderspartij regering waar amper De krant van onze Schotse zusterpa rtij voor gestemd werd in waarin de vakbonden een centrale Schotland? rol spelen. voor een fundamentele breuk met het De bevoegdheden van een onafhanbesparingsbeleid van alle gevestigde kelijk Schotland zouden gebruikt kun- Socialisme in één land is partijen. Als de SNP-leiding steun zou nen worden om het leven van miljoenen toch niet mogelijk? geven aan een algemene 24-urenstamensen te veranderen, maar dan moeking van de vakbonden tegen de Britse ten de belangen van de meerderheid van Dat is inderdaad niet mogelijk. Het ka- besparingsregering, voor het publiek de bevolking wel centraal gesteld wor- pitalisme is een internationaal systeem bezit van de economie en voor een den. Het Witboek van de SNP maakt van uitbuiting. Het is de heerschappij weigering van besparingen, dan zou duidelijk dat dit niet de bedoeling is. van een elite die de productiemiddelen de steun voor onafhankelijkheid ongeOnder de plannen van Alex Salmond bezit en controleert en arbeiders inzet twijfeld sterk toenemen. zou Schotland deel uitmaken van een om grotere winsten te maken. Wij voemuntunie waarbij de Bank of England ren campagne voor een onafhankelijk Zal de oproep voor een zou bepalen wat de Schotse regering socialistisch Schotland dat deel uit- Ja-stem de werkende kan uitgeven aan werkgelenheid en maakt van een democratische confe- bevolking niet verdelen? openbare diensten. De SNP wil deel deratie met een socialistisch Engeland, uitmaken van de door grote bedrijven Wales en Ierland als opstap naar een De beste manier om dat te vermijden gedomineerde Europese Unie. De EU socialistisch Europa en een socialisti- is door een eigen syndicale campagne wordt nu als stormram gebruikt tegen sche wereld. voor het referendum op te zetten waarvakbondsrechten en voor het opleggen bij nadruk wordt gelegd op een beleid van harde besparingen doorheen het Vormt kritiek op de SNP dat ingaat tegen alle besparingen. Het continent. De Britse monarchie zou ook geen verzwakking van de Jazou een campagne zijn die de belangen na onafhankelijkheid aan het hoofd van campagne? van de overgrote meerderheid van de Schotland staan. Met de voorstellen van werkende bevolking verenigt, los van de SNP zou er weinig veranderen.

Als de SNP nadruk blijft leggen op hoe die stemmen in het referendum. een agenda die vooral de grote bedrijWij staan voor de eenheid van alle Welke onafhankelijkheid ven goed uitkomt en weigert om een werkenden in Schotland en Grootstopzetting van de besparingen te be- Brittannië. We stellen dat de vakbonden willen jullie dan wel? loven na onafhankelijkheid, dan onder- moeten overgaan tot een gecoördineerWe staan voor een onafhankelijk soci- mijnt het de Ja-stem. Dit wordt versterkt de massale stakingsactie, een algemene alistisch Schotland en pleiten voor: door de ervaring van syndicalisten en 24-urenstaking, om het besparingsbe- Belastingverhogingen voor de rijken gewone werkenden die te maken krij- leid te bestrijden. En de bonden moeen grote bedrijven gen met besparingen opgelegd door de ten mee het initiatief nemen voor een - Verhoging van het minimumloon tot Schotse regering onder leiding van de nieuwe massale arbeiderspartij die op10 pond per uur SNP of door lokale besturen waar de komt voor socialisme.

- Intrekken van alle besparingen van SNP aan de macht is. de huidige regering Het enige antwoord op het ‘Project Meer info via socialisme.be/nl/tag/ - Afschaffen van alle antivakbonds- Fear’ en de zogenaamde ‘Better schotland en socialistpartyscotland. wetten Together’-campagne is een pleidooi org.uk

Ferguson (VS) in opstand na neerschieten Michael Brown

O

p 9 augustus werd in Ferguson, een voorstad van St Louis in Missouri (VS), een zwarte jongere doodgeschoten door de politie. Deze zoveelste moord op een zwarte jongere leidde tot massaal protest van de bevolking.

Ferguson bestaat voor 70% uit zwarten, maar de politie is er quasi enkel blank. Op een bevolking van 21.000 leeft een kwart onder de armoedegrens. In een aantal naburige plaatsen loopt de armoedegraad op tot 40%.

Werkloosheid en laag betaalde jobs zijn er schering en inslag. Het mediaan gezinsinkomen in het district rond Ferguson bedraagt 14.390 dollar per jaar.

Het gespierde politieoptreden tegen de betogers maakte duidelijk dat de militaire middelen die de Amerikaanse overheid de afgelopen jaren heeft uitgebouwd niet enkel dienen voor buitenlands gebruik in landen als Irak of Afghanistan, maar ook voor het aan banden leggen van protest in eigen land.

Hetzelfde zagen we eerder overigens

ook met de spionagepraktijken (zie het artikel op pagina 12).

Het is niet omdat de VS voor het eerst een zwarte president kennen, dat het probleem van racisme van de baan is.

Maar liefst 26% van de zwarten in de VS leeft onder de armoedegrens. In 2011 werden 685.724 mensen gefouilleerd door agenten, 78% daarvan waren zwarten en Latino’s waarbij 88% geen enkel misdrijf had gepleegd. Om de 28 uur wordt een zwarte vermoord door een agent of een burgerwacht.

De woede tegenover racisme en politiegeweld zit dan ook diep. Het wordt versterkt door de crisis van het kapitalisme die tot groeiende werkloosheid en armoede leidt, maar ook tot opgedreven repressie en politiegeweld. Ondanks de enorme repressie en de vele oproepen van het volledige establishment hield het protest in Ferguson dagenlang aan.

Dat toont het potentieel van een brede beweging van onderuit tegen racisme en uitbuiting.

Meer over de VS: www.socialisme.be/ nl/tag/ferguson en www.socialistalternative.org

Bagdad, Aleppo, Loehansk, Gaza? Neen, dit is Ferguson, Missouri (VS). Dit is hoe de Amerikaanse autoriteiten omgaan met protest tegen racisme en politiegeweld.

dossier thema

www.socialisme.be September 2014

Dossier over de algemene aanval op onze levensstandaard

V

oor de verkiezingen van 25 mei werd ons gezegd dat het ergste van de crisis achter de rug lag en dat we nu een periode van herstel zouden zien. Dat blijkt steeds meer een leugen te zijn. Tegen de achtergrond van een economie die blijft kwakkelen, maken het patronaat en de regering-invorming zich samen met de regionale regeringen en de lokale besturen op om ten strijde te trekken tegen onze levensstandaard. Hun doel is duidelijk: de winsten van de rijkste 1% veiligstellen door op de kap van de 99% anderen te besparen.

Economische achtergrond

Zes jaar na het begin van de crisis is het einde van de tunnel nog lang niet in zicht. De verwachtingen voor groei in 2014 en 2015 worden naar beneden herzien. Waar er begin dit jaar nog werd gesproken van een aantrekkende Europese economie, onder meer dankzij een versterking van de binnenlandse vraag, met een verwachte groei in de eurozone van 1,1% in 2014 en 1,5% in 2015, werd midden augustus erkend dat zelfs de Duitse motor sputtert.

In het tweede kwartaal van 2014 kende Duitsland een negatieve groei van -0,2%. De tweede economie van de eurozone, de Franse, stagneert al twee kwartalen op rij. Italië, de derde economie van de

eurozone, kende opnieuw een krimp met -0,2%. De volledige eurozone kende een nulgroei. Ook in ons land waren de cijfers van het tweede kwartaal niet bepaald hoopgevend, er was een beperkte groei van 0,1%. De slechte cijfers in Duitsland worden onder meer aan de internationale situatie toegeschreven, met het conflict in Oekraïne en de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Ongetwijfeld speelt ook de Chinese vertraging een rol. Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, waarschuwde: “Aangezien de geopolitieke spanningen niet afkoelen, is er weinig kans dat de groei in het tweede halfjaar zal versnellen.”

Zelfs bij de beperkte groei van 1,4% in 2014 die door het Federaal Planbureau eerder dit jaar voor-

zien werd, zou de werkloosheid niet afnemen. Het Planbureau voorzag een netto stijging van het aantal arbeidsplaatsen met 13.700 in 2014, wat gezien de uitbreiding van de beroepsbevolking neerkomt op een stijging van het aantal werklozen met 8.800.

Met de groei van het tweede kwartaal wordt zelfs dit cijfer moeilijk haalbaar. Bovendien zal het besparingsbeleid de investeringen van de overheid verder naar beneden trekken, in het eerste kwartaal van dit jaar daalden die investeringen al met 2,9%, wat de economische groei onder druk zet.

De Europese en internationale politieke en economische context wijzen op blijvende problemen.

Dit zal de besparingsdruk niet bepaald doen afnemen, integendeel.

Rechtse besparingsregering

Het was niet de eerste keuze van de burgerij en het blijft een gewaagde gok, maar sinds de verkiezingen van 25 mei is de steun voor een rechtse regering in patronale kringen gegroeid. Een klassieke tripartite heeft voor de burgerij het voordeel dat de leiding van beide grote vakbonden mee in bad wordt getrokken. Maar de burgerij ziet in een rechtse regering, zelfs indien die langs Franstalige kant niet in de buurt van een meerderheid komt, een kans om er eens hard in te vliegen. Als het alsnog mislukt en leidt tot een sociale uitbarsting, dan kan de PS nog steeds van de reservebank gehaald worden.

De bocht naar een rechtse regering werd door de zakenkrant De Tijd als volgt omschreven: “Bij de christendemocraten, die met Peeters de premier mogen leveren, was de schrik om de N-VA buitenspel te zetten groter dan de angst voor sociale onrust.”

Dat de MR in de Waalse, Franstalige en Brusselse regeringen buitenspel werd gezet, deed de frustraties bij de Franstalige liberalen voldoende oplopen om de eerdere kritiek op N-VA – zo verweet Charles Michel de N-VA een “racistische ondertoon” als onderdeel van “een project van discriminatie en van minachting” – in te slikken. Met amper 20 van de 63 Franstalige zetels kan de democratische legitimiteit van deze regering nochtans in vraag ge-

steld worden.

Dit type van regering heeft niet tot doel om met de zachte hand op te treden. Als het is om voorzichtig te besparen, zijn andere regeringssamenstellingen efficiënter. De burgerij verwacht van N-VA en co dat de beloofde ‘verandering’ in de zin van harde besparingen effectief in daden wordt omgezet.

Zeker voor de N-VA is dat een moeilijke positie. Enerzijds is er de druk

Besparingslawine op alle niveaus

De besparingsplannen van de volgende federale regering staan niet alleen. Na de gemeenteraadsverkiezingen begonnen tal van gemeenten met besparingsrondes en ook de regionale regeringen maken zich op voor harde besparingen. Dat is niet alleen het geval met de rechtse Vlaamse regering, maar ook met de zogenaamde progressievere regering langs Franstalige kant. Die Franstalige regering wil jaarlijks 1 miljard besparen en dat nadat een reeks aanvallen die nu in Vlaanderen gepland worden (afschaffen gratis openbaar vervoer voor 65-plussers of inschrijvingsgeld tot 900 euro) daar al eerder uitgevoerd zijn.

De zogenaamde progressieve regeringen langs Franstalige kant zullen geen alternatief vormen. Illusies hierin kunnen leiden tot regionalisme, terwijl het er net op zal aankomen om van onderuit te bouwen aan een dynamiek van gezamenlijk verzet en oppositie tegen het

besparingsbeleid op alle niveaus.

Dat is wat we reeds voor de verkiezingen naar voor schoven met het idee van een front van verzet tegen alle besparingen. Een gezamenlijke informatiecampagne van de vakbonden op de werkvloer, onder jongeren, in de wijken of onder gepensioneerden zou een aanzet kunnen vormen om de reikwijdte van de geplande besparingen bekend te maken en een eerste stap zetten in de opbouw van een sterke mobilisatie.

Op de volgende pagina’s gaan we in op wat we van de volgende regeringen mogen verwachten, uiteraard zonder volledig te zijn. Wat de federale regering betreft, zijn de exacte maatregelen nog niet bekend. Maar 17 miljard kan niet zomaar bespaard worden. Ten slotte gaan we ook na hoe de vorige rechtse regering in de jaren 1980 aan haar einde kwam.

van de werkgevers om erg onpopulaire maatregelen te nemen, anderzijds is er het gevaar dat de partij hierdoor als de asociale factor van de besparingsregering wordt weg gezet en als neoliberale schoktroep verbrand geraakt.

Bij iedere asociale maatregel probeert de N-VA om de aanval wat te verpakken of om compensaties te voorzien.

“We laten niemand achter,” aldus het Vlaamse regeerakkoord.

vinden of de mensen met een handicap voor wie nergens opvang is.

Peumans voegde er nog aan toe: “Elke familie zal het voelen, maar wie zal het anders betalen?” We kunnen wel een aantal suggesties doen van waar het geld kan gezocht worden. De afgelopen jaren van neoliberaal beleid hebben de kloof tussen arm en rijk enorm versterkt. Wereldwijd zijn amper 85 mensen even rijk als de helft van de wereldbevolking. De 1% rijkste Belgische gezinnen zijn gemiddeld goed voor een vermogen van 7 miljoen euro. Samen nemen ze 17% van het totale vermogen voor hun rekening, aldus ECB-econoom Philip Vermeulen. De 5% rijksten bezitten 34% van het vermogen. Er zijn 15 families die euromiljardairs zijn, van de eigenaars van ABInBev over Albert Frère tot de familie Colruyt.

Daar worden er geen middelen gezocht. Er wordt integendeel bespaard op onze lonen, uitkeringen, onder‘We’ hebben 15 jaar boven wijs, sociale zekerheid, de werkingsmiddelen van jeugdbewegingen, het onze stand geleefd… openbaar vervoer, … ‘Wij’, de gewone N-VA’er Jan Peumans stelt dat bespa- werkende bevolking en uitkeringstrekringen onvermijdelijk zijn omdat “we kers, hebben al jarenlang ingeleverd en 15 jaar boven onze stand hebben ge- zagen onze levensstandaard afnemen. leefd.” Die “we” slaat niet op de 20% Tegelijk zagen ‘zij’, de allerrijksten, hun gepensioneerden die in armoede leven, vermogen enkel toenemen. Zelfs de de ouders die tot op het laatste moment OESO moet erkennen dat de kloof tusin onzekerheid leven of ze voor hun sen arm en rijk sinds het uitbreken van kind wel een plaats op school zullen de crisis enkel groter is geworden.

thema dossier

de

Linkse Socialist

Dossier over de algemene aanval op onze levensst

FEDERAAL

BRUSSEL

Regering-Peeters wil 17 miljard besparen

Naar vijf jaar van tekorten en besparingen m

D

e maatregelen die de rechtse federale regering zal nemen, waren bij het ter perse gaan van deze krant nog niet bekend. Wel was geweten dat 17 miljard euro moet worden bespaard, wat een enorm bedrag is. Het is meer dan de besparingsoperatie van het Globaal Plan (12,5 miljard euro) in 1993 en het komt bovendien na tal van saneringen met de ‘kaasschaaf’ waarbij overal wat werd gesnoeid. Die methode volstaat niet meer. Om nog eens 17 miljard te vinden, zijn er andere methoden nodig.

Voor de verkiezingen gaf Jean-Luc Dehaene zijn mening: “De eerste twee jaar moet de regering structurele maatregelen nemen. De staatsfinanciën moeten op orde worden gezet met een zoektocht naar mechanismen die niet de kaasschaaf hanteren, maar écht besparen. De noodzakelijke daling van de loonlasten om de competitiviteit te herstellen, vergt dan weer een fiscale herschikking. Anders kun je zoiets niet

waarmaken. Ten slotte moeten de pensioenen en de ziekteverzekering op de toekomst worden voorbereid.”

Om de miljarden te vinden, denken de onderhandelaars onder meer aan een verhoging van de leeftijd voor brugpensioen, extra taksen op diesel, gemeenschapsdiensten voor werklozen, een aanpassing van de index waardoor de reële koopkracht van de werkenden daalt of nog een verhoging van de BTW op een aantal producten, een asociale taks die geen rekening houdt met het inkomen van wie ze betaalt. Om de besparingsrekening te doen kloppen, zal ook vooral gekeken worden naar de sociale zekerheid, de middelen voor de gezondheidszorg zouden verder ondermijnd worden. Van de werkloosheidsuitkeringen tot de pensioenen en de gezondheidszorg, niets is veilig voor de besparingsmachine.

door

Baptiste

D

e nieuwe Brusselse regering van PS, CDH, FDF, CD&V, Open Vld en SP.a blinkt uit in goede voornemens. “De werkloosheidsgraad onder jongeren is onhoudbaar, we kunnen het zo niet laten.” En nog: “Op vlak van mobiliteit zullen we de komende jaren het meeste investeren”, “Ruimtelijke ordening, dat is waar we op middellange en lange termijn het meeste ambitie voor hebben.” De verklaringen zijn enthousiast, maar ze blijken even hoogdravend als hol te zijn.

De situatie van de werkloosheid is rampzalig in Brussel, 20% van de Brusselse bevolking zit zonder werk en onder jongeren is dat zelfs 33%. De regering wil het ‘Jongerengarantieplan’ dat begin dit jaar tot stand kwam verderzetten. Het doel is om jaarlijks te voorzien in 3.000 vormingen, 2.000 stages en 1.000 gesubsidieerde jobs voor jongeren onder de 25 jaar die pas werkloos zijn.

Het ‘Jongerengarantieplan’ en gelijkaardige maatregelen institutionaliseren het gebrek aan degelijke jobs.

De enorme werkloosheid wordt aangewend om de bedrijven goedkope en tijdelijke werkkrachten aan te bieden. Ze zijn zo goed koop

WALLONIË

Regering MagnettePrévot zal het vuile werk doen

O

p het eerste gezicht zijn de coalities erg verschillend in Vlaanderen, Wallonië, Brussel en op federaal vlak. Maar er is een sterk gemeenschappelijk punt bij al deze regeringen (in vorming): de toepassing van het besparingsbeleid.

In Le Soir kondigde Paul Magnette (PS) tijdens de verkiezingscampagne trots aan dat de regering onder leiding van Di Rupo het ‘vuile werk’ opknapte.

De vorige regering was goed voor een besparingsoperatie van meer dan 20 miljard euro. Het grootste deel daarvan kwam van maatregelen die de werkenden en sociale uitkeringstrekkers treffen.

Zo was er onder meer de loonstop die werd opgelegd waardoor de lonen twee jaar lang niet boven de index kunnen stijgen. Magnette (PS), Prévot (CDh) en co willen nu ook op regionaal vlak het ‘vuile werk’ doen.

Minstens 800 miljoen euro gezocht…

Dat is het bedrag dat in 2015 en 2016 moet gevonden worden. Er is bovendien niets dat erop wijst dat het nadien beter zal zijn.

De regeringsverklaring, de Verklaring van Regionaal Beleid, bepaalt onder meer dat van 2015 tot 2016 slechts één op de vijf ambtenaren bij pensionering zal vervangen worden, nadien wordt van 2017 tot 2019 slechts één op de drie vervangen. Wie kan ernstig zeggen dat dit de burgers niet zal raken en werk zal creëren?

Inzake werkgelegenheid komt de regionale regering niet verder dan maatregelen om laaggeschoolde jongeren aan te werven zonder dat sociale bijdragen moeten betaald worden. Een mooi cadeau voor de werkgevers die de verschillende groepen werknemers nog meer tegen elkaar kunnen uitspelen. Verder wil de regering het “fiscaal aantrekkelijke”

klimaat versterken en nagaan hoe de loonkosten verder verlaagd kunnen worden.

Het onderwijs moet 300 miljoen euro inleveren op twee jaar tijd. Dit betekent dat de eerste twee jaar meer bespaard wordt in het Franstalig onderwijs dan in het Vlaams onderwijs, waar op vijf jaar tijd 800 miljoen euro wordt gezocht.

Terwijl zowel de Waalse regering als de regering van de Waals-Brusselse federatie in hun verklaringen mooie woorden bovenhalen om zich progressief voor te doen, zijn vooral de cijfers van de besparingen concreet. Deze regeringen gaan niet in tegen de besparingslogica, ze proberen deze enkel wat anders te verpakken, niet in het minst om het verzet ertegen te beperken.

omdat ze gefinancierd worden met publieke middelen. Voor jonge werklozen zijn er slechts tijdelijke en onzekere contracten zonder toekomst. Jongeren zijn evenwel verplicht om deze aan te nemen en dit op straffe van sancties.

Tegen 2017 zou er in Brussel 300 miljoen euro moeten gevonden worden in naam van het heilig verklaarde begrotingsevenwicht. Het complexe institutionele labyrint zal van Brussel opnieuw

een laboratorium maken voor de verdeling van de besparingen. Ongetwijfeld zullen ook de gemeenten een deel voor hun rekening moeten nemen.

Tegen 2017 zou er een fiscale hervorming in het Brusselse gewest komen. De details zijn nog niet bekend, maar het hoofdprincipe lijkt te bestaan uit een ‘fiscale shift’ waarbij er een bijkomende daling van 1% op de belastingen op fysieke personen zou komen naast een verhoging van de onroerende voorheffing. De omvang van die laatste verhoging is nog niet bekend, maar het idee is om voordeel te halen uit het groeiende gewicht van de immobiliënsector in de hoofdstad. Dat gewicht zal overigens versterkt worden door het beleid inzake stedebouw waarbij tien Brusselse wijken zouden aangepakt worden voor verfraaiing, lees: de armere bevolking wordt verjaagd om plaats te maken voor rijkeren. Het gaat onder meer om de kanaalzone, de Heizelvlakte (met het NEO-project) of de wijk rond het Zuidstation.

De fiscale hervorming zal wellicht gepaard gaan met een kilometerheffing. Als de regering erin slaagt

Dossier thema

www.socialisme.be September 2014

tandaard

met Vervoort II om deze belasting in te voeren voor vrachtwagens, is het slechts een kwestie van tijd vooraleer dit ook voor auto’s op tafel zal liggen. Het parkeerplan dat betalend parkeren veralgemeent wijst op de enige ‘oplossing’ die de gevestigde politici zien voor het fileprobleem in Brussel. Ze willen de automobilisten laten opdraaien voor de tekorten in plaats van te investeren in gratis en degelijk openbaar vervoer. De kilometerheffing zal een nieuwe stap in die richting zijn.

De nieuwe regering staat voor een verderzetting van het beleid van tekorten en besparingen. We hebben nood aan massale publieke investeringen om tegemoet te komen aan de behoeften inzake werk, huisvesting, scholen, koopkracht, ... Daartoe moeten we de enorme rijkdom die geproduceerd wordt aanwenden. Vandaag verdwijnt deze in de zakken van een superrijke minderheid. Het breken van de banden tussen de vakbonden en de gevestigde partijen en de opbouw van een politiek verlengstuk voor de werkenden is nodig om tot een georganiseerd en veralgemeend verzet tegen het kapitalisme en zijn politici te komen.

VLAANDEREN

Bourgeois I zet de aanval in artikel op basis van een langere analyse door

H

Tim (Brussel)

et regeerakkoord van de Vlaamse coalitie van N-VA, CD&V en Open Vld leest als een open oorlogsverklaring aan de werkende bevolking, jongeren en mensen die leven van een vervangingsinkomen.

“Stimuleren van het ondernemen”: lage lonen en jacht op de werklozen

De regering wil manieren om “de loonkosten verder te drukken”. Alsof lagere loonkosten leiden tot meer jobs.

De werkkwaliteit wordt bovendien verder ondermijnd door het mes te zetten in de mogelijkheden van loopbaanonderbreking.

Naast meer controle en sanctionering wil de Vlaamse regering de werklozen aan een systeem van gemeenschapsdienst onderwerpen. Terwijl de overheid het personeelsbestand afbouwt, zullen werklozen ingezet worden om te werken voor hun uitkering.

Brutale aanvallen op openbare diensten en verworvenheden

Besparen op de overheid betekent voor de regering dat er jobs verdwijnen waarbij “niet-kerntaken” worden afgestoten. Concreet betekent dat het verder verminderen van het aantal ambtenaren, en het uitbesteden van taken zoals

Ook verder besparen op onderwijs, openbaar vervoer en welzijn

In de drie grootste uitgavenposten van de Vlaamse regering wordt bespaard: onderwijs, openbaar vervoer en de welzijnssector (meer over de sociale sector op pagina 2). Voor die laatste sector rekent de regering vooral op de private sector. Het openbaar vervoer wordt afgebouwd, zeker in minder dicht bevolkte gebieden. Nachtvervoer in de steden wordt georganiseerd door ‘cofinanciering’ van bedrijven en met hogere tarieven dan het reguliere dagvervoer, waarvoor de tarieven ook gemakkelijker kunnen stijgen. Goedkope of gratis formules voor jongeren, 65-plussers en andere groepen worden afgebouwd of afgeschaft.

Het onderwijs moet 800 miljoen euro inleveren. Een groot deel daarvan komt voor rekening van het hoger onderwijs (163 miljoen), maar ook andere onderdelen van het onderwijs moeten inleveren.

De verhoging van het inschrijvingsgeld is de meest direct zichtbare maatregel. (zie ook pagina 14)

schoonmaak, ICT, onderhoud, … aan private firma’s. In de vorige regeerperiode verdwenen reeds 2.160 arbeidsplaatsen bij de Vlaamse overheid, wat leidde tot acute personeelstekorten bij diensten als VDAB, Jeugdzorg en het MRCC, dat reddingen op zee organiseert. Het verder besparen op overheidsdiensten leidt tot meer werkdruk bij de overblijvende ambtenaren, en zorgt ervoor dat de dienstverlening ernstig in gevaar komt.

Ook op andere bestuursniveaus moet er bespaard worden: de provincies worden afgebouwd, de zogenaamde “persoonsgebonden bevoegdheden” (zoals sport, jeugd, cultuur en onderwijs) verdwijnen, en in de grootste steden worden zelfs alle provinciale bevoegdheden weggenomen. Wat er met deze dienstverlening zal gebeuren, is onduidelijk.

De gemeenten krijgen meer ‘autonomie’, ze mogen met andere woorden zelf kiezen waar ze besparen, met extra mo- Lawine van besparingen gelijkheden om op sociale uitgaven te besparen en om afvalophaling en enerDit artikel is te kort om een volledige giedistributie te privatiseren. Ook kun- opsomming te maken van alle asociale nen gemeenten het lokale personeels- maatregelen en besparingen die de volstatuut aanpakken. gende Vlaamse regering nog voorstelt.

Kinderopvang wordt een pak duurder, de kinderbijslag wordt niet geïndexeerd, de zorgpremie wordt verdubbeld, de subsidies voor het onderzoek naar hernieuwbare energiebronnen worden verminderd, de leegstandsheffing voor immobiliënspeculanten ‘versoepeld’ en ook bij de VRT worden nieuwe stevige besparingen aangekondigd.

Waar was er geen plaats voor in het Vlaams regeerakkoord? Van een systematische aanpak van de steeds groter wordende armoedeproblematiek, is geen sprake. Integendeel, enkele maatregelen zoals de gratis elektriciteit en gratis gaslevering aan gezinnen worden afgeschaft, en de nettarieven gaan omhoog om de tekorten van de voorbije jaren op te vangen. Ook voor sociale woningbouw is er geen plaats in het regeerakkoord. Er wordt geen enkel engagement ingeschreven, en geen enkel budget voorzien voor de bouw van nieuwe sociale woningen, de Vlaamse regering stelt zelfs onomwonden dat “de belangrijkste partner op de huisvestingsmarkt de private sector is.”

Het regeerakkoord knaagt verder in op de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking. Zoals Edmund Burke, de favoriete filosoof van Bart De Wever, het verwoordde: “Met het knagen door een dijk, kan een rat zelfs een heel land doen verdrinken”. Verzet zal meer dan nodig zijn en dit tegen alle aanvallen in het regeerakkoord!

Hoe de vorige rechtse regering werd gestopt door

Geert Cool

N

a een periode van politieke instabiliteit kwam er eind 1981 een regering onder leiding van Wilfried Martens (CVP, voorloper van CD&V) en Jean Gol (PRL, voorloper van de MR). Deze rechtse regering voerde een hard besparingsbeleid op basis van volmachten, waardoor zelfs het parlement aan de kant werd geschoven.

De voorstellen waren verregaand en soms zag de regering zich onder druk van het protest gedwongen om de hardste maatregelen wat bij te schaven, maar het resultaat bleef verschroeiend voor de levensstandaard van de gewone werkenden. Verschillende indexsprongen, verlagingen van de werkloosheidsuitkeringen, opvoeren van de wachttijd, afdankingen en sluitingen, ... waren slechts onderdelen van de ‘kracht van verandering’ onder Martens V (1981- 1985) en Martens VI (1985-1987).

Het rechtse beleid botste op weerstand. Er was jongerenprotest tegen de torenhoge werkloosheid met een grote Jongerenmars voor Werk in 1982. Dat was de voorbode voor acties van de arbeidersbeweging. De ACVleiding steunde de regering, in de achterkamers van het onooglijke Ardense dorp Poupehan zat ACV-voorzitter Houthuys aan tafel met Martens en anderen om het besparingsbeleid mee te organiseren.

De ABVV-leiding beperkte zich tot forse uitspraken en verklaringen zonder daar een actieplan aan te koppelen.

De uitbarsting van woede in de vorm van de septemberstaking van 1983 werd van onderuit georganiseerd en ontsnapte grotendeels aan de controle van de leiding. Het spoorpersoneel in Charleroi gaf de aanzet en de stakingsbeweging verspreidde zich als een lopend vuurtje door de volledige publieke sector en zelfs in de private bedrijven. De beweging breidde zich snel uit, maar er kwam geen oproep tot een algemene 48-urenstaking die zowel de publieke als de private sector kon verenigen. De ACV-leiding ondertekende een slecht akkoord dat amper toegevingen aan de arbeiders inhield, de ABVV-leiding koppelde aan de woorden geen daden.

Hierdoor eindigde de septemberstaking deels in een nederlaag.

De arbeidersbeweging had haar potentieel getoond, maar dit was niet in resultaten omgezet.

In 1984 probeerde het ABVV om tot verandering te komen met maar liefst 6 algemene 24-urenstakingen. De acties volgden elkaar in snel tempo op zonder dat ze voldoende voorbereid waren en vooraleer de gedeeltelijke nederlaag van 1983 was verwerkt. Even leek het alsof de rechterzijde het heft volledig in handen kon nemen. De terreurdreiging (Bende van Nijvel, CCC en anderen) werd gebruikt om het repressieapparaat uit te bouwen en meteen alle verzet tegen het beleid te criminaliseren. Het besparingsbeleid draaide op volle toeren, tussen 1982 en 1985 leverden de loontrekkenden gemiddeld

15% in terwijl de winsten met 57% stegen. Het einde van de tunnel was steeds minder in zicht.

Onderhuids bleef het ongenoegen sluimeren. Pas in 1986 kwam dit ook aan de oppervlakte. Eens te meer waren het de jongeren die de aanzet gaven. Eind januari 1986 waren er de eerste scholierenstakingen tegen Martens VI onder de slogan ‘Op de bres tegen Martens zes’.

Er werd begonnen in West-Vlaanderen, met 3.000 scholieren die betoogden in Oostende, Brugge en Veurne. De regering wilde jongeren hard aanpakken, onder meer met een verlenging van de legerdienst, verdubbeling van de wachttijd, uitbreiding van de wachttijd tot jongeren die hun eerste job verliezen, afschaffing van subsidies voor jeugdhuizen en jongerenverenigingen, verplichte gemeenschapsdienst tijdens de wachttijd, verlaging van de werkloosheidsuitkering, ...

De scholierenacties in West-Vlaanderen op 29 januari 1986, opgezet vanuit de voorloper van LSP, vormden de aanzet voor een nationale scholierenstaking op 5 maart toen in 20 steden maar liefst 20.000 jongeren op straat kwamen en daarbij steun kregen van delen van de arbeidersbeweging. Een aantal maatregelen werd ingetrokken, maar toch werd er een nieuwe actie met nationale betoging op 6 mei aangekondigd. Deze oproep werd overgenomen door de vakbonden waarop het tot een grote betoging kwam. De druk bouwde zich op en het vakbondsfront zag zich verplicht om op te roepen tot een nationale betoging van de openbare diensten tegen het Sint-Annaplan, het plan waarmee de regering van Martens en Verhofstadt 5 miljard euro wilde besparen.

De enthousiaste actie van 6 mei 1986 legde de basis voor een breder actiefront tegen de regering. De spoormannen van Charleroi waren er opnieuw snel bij en gingen op 12 mei in staking om een dag later nationaal gevolgd te worden. Steeds meer sectoren sloten zich daarbij aan en het ABVV riep op tot een solidariteitsactie in de vorm van een 48-urenstaking op 22 en 23 mei. Dat was maar een gedeeltelijk succes door de snelheid en onduidelijkheid waarmee het tot stand kwam, maar de druk was zodanig groot dat een volgende snel uitgeroepen actie, op 29 en 30 mei 1986 wel een succes werd. Bij het ACV was de druk van de basis tegenover de leiding te groot om de acties nog te kunnen stoppen. Op 30 mei betoogden maar liefst 250.000 mensen in Brussel. De ABVV-leiding gaf geen vervolg aan deze actie, waardoor het er niet in slaagde honderden strijdbare ACV-militanten over te winnen met een offensief actieplan met bijvoorbeeld een mars op Brussel om de regering ten val te brengen.

Ondanks het niet verderzetten van de syndicale acties was de druk op de regering toch dermate groot dat ze geen stand kon houden.

Een communautair excuus werd ingeroepen om de regering te laten vallen. Bij nieuwe verkiezingen werd de PS incontournable en verdween de rechtse regering van het toneel. De liberalen zouden meer dan 10 jaar aan de kant geschoven worden wegens verbrand. De sociaaldemocraten zouden van de economische heropleving tussen 1988 en 1991 gebruik maken om ‘zachter’ te besparen, maar toonden zich bij een verslechtering van de economische situatie bereid om er met het ‘Globaal Plan’ (1993) even hard in te vliegen als de liberale collega’s.

De acties tegen de vorige rechtse regering toonden het belang van jongerenprotest om een dynamiek in het verzet te steken en het vertrouwen in de mogelijkheid van strijdbare acties te vestigen. De scholierenacties tegen Martens VI, begonnen op een kleine schaal op initiatief van de marxisten die toen rond de krant Vonk waren georganiseerd, speelden een rol die veel groter was dan de beperkte krachten die aan de basis ervan lagen.

De wijze waarop de vakbondsleiding meermaals de strijd afremde, desorganiseerde of kon stopzetten, maakt duidelijk wat het belang van organisatie van onderuit is. In 1983 schreven we in een evaluatie van de septemberstaking: “Vooraleer een stakingsbeweging volledig bewust kan worden van haar eigen kracht, en om de strijdbaarheid van de werkers te verhogen, is het nodig om nationale meetings en betogingen te organiseren. Op die manier kunnen de arbeiders zich een beeld vormen van de situatie en de nieuwe ordewoorden hierop baseren. Voor een stakingsbeweging als deze is het ook noodzakelijk dat een democratische structuur van actiecomités op lokaal, regionaal en nationaal vlak opgezet wordt. (...) Zo’n organisatiestructuur had een vlottere en meer bewuste discussie mogelijk gemaakt over de doelstellingen van de staking en de manier waarop deze doelstellingen moesten bereikt worden. Bovendien zou op die manier het grootst mogelijk aantal werkers betrokken geweest zijn bij de bewuste leiding, organisatie en versterking van de beweging.”

Kortom, een oplopend actieplan met zo breed mogelijke betrokkenheid van onderuit.

Ten slotte was er ook de belangrijke vraag naar een alternatief op het besparingsprogramma. Het afkraken van het besparingsbeleid volstaat niet, er is nood aan een offensief socialistisch programma om de crisis te lijf te gaan. De crisis van het kapitalisme maakt dat positieve hervormingen voor de arbeidersklasse steeds moeilijker worden.

De eisen voor het behoud en de verbetering van onze levensstandaard moeten dan ook gekoppeld worden aan een fundamentele breuk met het kapitalisme en de opbouw van een socialistisch alternatief.

10

oorlog thema

de

Linkse Socialist

Photo: MediActivista

Enkel massale actie kan de imperialistische conflicten stoppen Elise (Charleroi)

Volgens de Israëlische regering was de aanval nodig om de militaire kracht p 27 juli waren er ongeveer van Hamas en de raketaanvallen van10.000 aanwezigen in Brussel uit Gaza te stoppen. In werkelijkheid op een betoging tegen de oorlog zal deze golf van geweld door het in Gaza. Minder dan een maand later Israëlische leger de wanhoop onder de waren er opnieuw 5.000 betogers tegen Palestijnse bevolking enkel maar verde Israëlische staatsterreur. Deze sterken. Het zal de roep naar wraak betogingen en de vele lokale acties in doen toenemen en het vergroot het rions land tonen de verontwaardiging sico op terreuraanslagen op Israëlische en de groeiende steun voor het lot burgers. Het offensief in Gaza heeft van de Palestijnen. De woede van de reeds geleid tot meer dan 60 Israëlische publieke opinie kwam snel tot uiting doden, bijna allemaal soldaten en meer na het begin van het laatste offensief doden dan het aantal slachtoffers als van het Israëlische leger vanaf 8 juli. gevolg van de raketten van Hamas en De regering-Netanyahu gebruikte de andere Palestijnse milities de afgelomoord van drie Israëlische tieners als pen jaren. excuus voor een grootschalige militaire De onderhandelingen bieden weinig interventie in Gaza. Sinds het begin hoop. De Israëlische regering eist imvan het offensief vielen bijna 2.000 mers een totale demilitarisering van Palestijnse doden, waaronder heel Gaza door Hamas als voorwaarde voor wat kinderen en jongeren. Met een een vredesakkoord, terwijl Israël zelf gemiddelde leeftijd van 17 jaar onder wel de eigen militaire agressiemiddede 1,8 miljoen inwoners van Gaza is dat len intact zou houden. De eisen van niet verwonderlijk. Ongeveer een half Hamas en de Islamitische Jihad hebben miljoen mensen moest hun huis verlaten. vooral betrekking op het opheffen van door

O

de blokkade van Gaza en het stopzetten van de Israëlische agressie. Deze eisen zijn voor de regering-Netanyahu onaanvaardbaar. Die regering voert een prestigestrijd om zichzelf voor te doen als de enige garantie op veiligheid voor de Israëlische bevolking.

Zelfs indien er uiteindelijk een langer bestand wordt onderhandeld, zijn de levensomstandigheden voor de Palestijnse bevolking bijzonder slecht als gevolg van de vernietigingen van de afgelopen maanden. Er is een tekort aan drinkbaar water, elektriciteit, de riolering is aangetast, een derde van de ziekenhuizen is verwoest,... Het gevaar van ziektes neemt toe en de bevolking wordt met een ernstige humanitaire crisis geconfronteerd.

Rol van de imperialistische machten

Tegenover deze crisis aarzelen de Westerse regeringen om standpunt in te nemen. Het is te zeggen, deze landen doen moeite om hun lucratieve banden met Israël wat te verstoppen. Het Witte Huis sprak zich voorzichtig uit tegen de aanvallen van het Israëlische leger op VN-scholen, maar tegelijk wordt de enorme economische en militaire hulp aan Israël niet in vraag gesteld. De VS

is mee verantwoordelijk voor de creatie van een van de machtigste legers ter wereld. In Groot-Brittannië wordt de lucratieve wapenhandel gebruikt om het pro-Israël standpunt van premier Cameron goed te praten.

Om de Palestijnen te verdelen en de nederzettingen verder uit te bouwen, heeft het Israëlische regime in het verleden de radicalisering en opkomst van islamistische krachten als Hamas of Islamitische Jihad in de hand gewerkt.

Eens te meer worden de imperialistische machten geconfronteerd met een monster van Frankenstein dat ze zelf creërden. In Irak en Syrië, aan de grenzen met Israël, zaaien milities van de Islamitische Staat terreur en bedreigen ze de belangen van de westerse machten in de regio. Ironisch genoeg vinden deze milities hun oorsprong in het soennietisch verzet tegen de Amerikaanse invasie in Irak in 2003 en werden ze een tijdlang gefinancierd en bewapend door Turkije, Saoedi-Arabië en Quatar en dit met de steun van de VS die in deze milities een mogelijkheid zagen om het regime van Assad te verzwakken en een toekomstige vijand voor Iran te creëren.

De Palestijnse bevolking moet niets verwachten van de imperialistische machten. De strategie van Hamas ba-

seert zich nochtans op allianties met Arabische machten. Deze strategie toonde haar beperkingen. Zo verloor Hamas de Egyptische steun toen de Moslimbroeders van de macht verdreven werden door het leger van Sissi.

Ook verloor Hamas de steun van Syrië en Iran omdat het weigerde om het regime van Assad te ondersteunen. De strategie van raketaanvallen op Israël levert evenmin iets op. Het zorgt er integendeel voor dat het Israëlische regime haar militaire politiek aan de eigen bevolking verkocht krijgt en het ondermijnt de mogelijke steun van de gewone Israëlische bevolking voor de Palestijnen.

Reeds in de jaren 1980 baseerde de PLO (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie) van Yasser Arafat zich op de Arabische landen om van buitenaf een gewapende bevrijdingsstrijd te voeren. De steun van de Arabische landen is echter steeds met de eigen economische belangen verbonden. Zo onderhandelde de koning van Jordanië in het geheim met Israël om de Westelijke Jordaanoever in te palmen aangezien hij meende dat dit een provincie van zijn koninkrijk was. Deze strategie heeft de Palestijnse strijd niet vooruit geholpen en het kwam in 1987 tot een massale opstand met de eerste intifada.

Enkel massale acties kunnen het bloedbad stoppen

Betoging in Tel Aviv tegen de oorlog in Gaza. De Socialistische Strijdbeweging staat mee vooraan in het protest.

In 1987 leidde de eerste intifada tot een situatie van dubbelmacht in de Palestijnse gebieden die aan de controle van de Israëlische regering en de Palestijnse gemeentebesturen ontsnapte. De macht lag in handen van de volkscomités die verkozen werden in de steden, dorpen en vluchtelingenkampen.

De beweging werd niet doorgezet waarop de PLO van Arafat het initiatief terug in handen kreeg en de Palestijnse Autoriteit kon opzetten.

Dat heeft Israël evenwel niet gestopt om nieuwe nederzettingen te bouwen.

De impasse leidde tot de tweede intifada in 2000, een beweging die werd gedomineerd door zelfmoordaanslagen door Hamas waarbij er geen massale betrokkenheid of democratisch beslissingsproces was.

In 2011 zagen we hoe massabewegingen van werkenden en jongeren in Noord-Afrika in staat waren om dictaturen ten val te brengen, zelfs indien het om machthebbers ging die al de-

cennialang de steun van de imperialistische machten genoten. De Palestijnse bevolking kan eveneens slechts op de eigen krachten rekenen en kan versterkt worden door solidariteit en steun van de gewone Israëlische bevolking die eveneens een einde van het conflict wil. Op 26 juli was er nog een anti-oorlogsbetoging met 6.000 aanwezigen in Tel Aviv, midden augustus waren dat er al bijna 10.000. Het toont het potentieel voor massabewegingen in de regio.

De wereld staat in brand

O

nder het kapitalisme kunnen nationale minderheden niet rekenen op het einde van hun onderdrukking.

veelvoud aan lokale conflicten. Iedere imperialistische macht maakt daarbij gebruik van nationale of etnische verschillen om de eigen belangen te verdedigen, desnoods op militaire wijze.

Dat zien we ook in Oekraïne waar De winsthonger die eigen is aan dit de rechten van de Russisch sprekensysteem gaat regelrecht in tegen de de- de bevolking door Poetin als excuus mocratische rechten van verschillende worden gebruikt om de economische minderheden, waaronder taalrechten. en strategische belangen van Rusland, In een periode van kapitalistische cri- met onder meer de gastoevoer aan sis nemen de inter-imperialistische Europa via Oekraïne of de marinebasis spanningen sterk toe, wat leidt tot een op Krim, te versterken. De Europese Islamitische Staat in Irak

Unie speelt ondertussen in op antiPoetingevoelens onder de Oekraïnse bevolking om haar greep op het land en de regio te vergroten. De imperialistische spanningen die eigen zijn aan het kapitalisme en nu leiden tot een handelsoorlog tussen Rusland en de EU leiden onvermijdelijk tot ellende voor de massa’s.

De Socialistische Strijdbeweging, onze zusterorganisatie in Israël/ Palestina, verdedigt niet alleen het einde van de blokkade van Gaza en de Israëlische aanvallen, maar komt ook op voor onafhankelijke arbeidersorganisaties in Palestina en Israël en voor massastrijd van de Palestijnen onder hun eigen democratische controle om het recht op zelfbeschikking af te dwingen en uiteindelijk een onafhankelijke socialistische en democratische Palestijnse staat te kunnen vormen naast een socialistisch Israël in het kader van de strijd voor een socialistisch Midden-Oosten.

Oekraïne: burgeroorlog en handelsoorlog tussen Rusland en het Westen

oorlog thema

www.socialisme.be September 2014

11

100 jaar na de grote slachting blijft dreiging van oorlog door

T

Geert Cool

oen honderd jaar geleden de Eerste Wereldoorlog begon, werd propaganda gevoerd met het argument dat deze oorlog een einde zou maken aan oorlogen. Niets is minder waar gebleken. Honderd jaar later zien we de verschrikkingen in Gaza, Syrië, Afghanistan, Oekraïne, … Een wereldwijde oorlog staat misschien niet meteen op de agenda, de horror van oorlog en vernietiging blijft een dagelijkse realiteit voor miljoenen mensen.

Achteraf wordt gesteld dat de Eerste Wereldoorlog absurd was en ‘door niemand gewild.’ Het wordt aangegrepen om te zeggen dat we niet meer mogen toelaten dat er ooit zo’n oorlog komt. We? Het waren niet de arbeiders en hun gezinnen die belang hadden bij de oorlog. Na maandenlange hysterische propaganda was er even een opflakkering van steun voor de oorlog, maar deze verdween als sneeuw voor de zon naarmate de doden terugkwamen en alle oorlogsargumenten doorprikt werden.

De oorlog kwam niet uit het niets.

Het was het falen van het systeem en alle instellingen ervan. De Russische revolutionair Trotski merkte in 1914 reeds op: “De oorlog van 1914 is de grootste ineenstorting, die de geschiedenis kent, van een economisch systeem, dat aan zijn eigen tegenstrijdigheden ten gronde gaat. Alle historische machten, wier taak het was, de burgerlijke maatschappij te leiden, uit haar naam te spreken, en haar uit te buiten, zij allen hebben door de oorlog van 1914, hun eigen

rotheid uitgesproken.”

In essentie was de oorlog een strijd voor markten. De wereldwijde integratie van de economie had geen einde gemaakt aan de verschillende historische, economische, politieke, strategische belangen van de nationale heersende klassen. De oorlog was daar een tragische uitdrukking van.

Zoals de meteen bij het begin van de oorlog vermoorde Franse socialist Jean Jaurès opmerkte: “Kapitalisme draagt oorlog in zich, zoals donkere wolken regen.”

Het waanidee van het ‘einde van de geschiedenis’ na de val van het Oostblok is vandaag verdwenen. We kregen geen welvaart en vrede, maar crisis en oorlogen. De strijd om toegang tot markten, grondstoffen, regionale macht en prestige blijft zorgen voor oorlogen. Gezien de mogelijke totale vernietiging en de sociale verhoudingen staat een wereldoorlog vandaag nog niet terug op de agenda, maar de horror en de barbarij van oorlog wel. Dat zit ingebakken in het kapitalisme.

Niet te vermijden?

Het was mogelijk om de Eerste Wereldoorlog te vermijden, maar dan had de arbeidersbeweging haar potentiële kracht moeten gebruiken. De leiding van de arbeiderspartijen en vakbonden besloot evenwel om de eigen burgerij te steunen in de oorlog. Het eerder verzet in woorden vanwege de socialistische partijen werd niet omgezet in daden.

De reden hiervoor lag onder meer bij een gebrekkig programma. In de periode van snelle opmars van de socialistische beweging in de decennia voor de oorlog werd een steeds groter onderscheid gemaakt tussen enerzijds de dagelijkse bekommernissen met de strijd voor onmiddellijke hervormingen en anderzijds het socialisme dat een doel voor een verre toekomst werd. De leiding werd meegetrokken in het kapitalistische systeem en kon in tijden van economische groei toege-

vingen bekomen, maar was niet voorbereid op moeilijker tijden. De Duitse socialist Karl Kautsky verklaarde in 1914: “De internationale kan geen doeltreffend instrument zijn in tijden van oorlog, het is in wezen een instrument voor tijden van vrede.” Voorheen erkende Kautsky het gevaar van oorlog maar voegde hij er net als andere socialisten aan toe dat de oorlog onvermijdelijk tot revolutie zou leiden.

De arbeidersbeweging had zich op korte tijd sterk georganiseerd. In plaats van deze kracht in te zetten om een socialistisch alternatief uit te bouwen, werd de autoriteit van de leiding gebruikt om het kapitalisme, met inbegrip van de barbarij die eigen is aan oorlog, te verdedigen. Meegezogen in de logica van het kapitalistische systeem zag de leiding van de socialistische beweging oorlog als een puur militair gegeven waarin klassenstrijd

niet aan de orde was.

Socialistische leiders als Scheidemann, Sündekun en Parvus trokken naar de ‘zusterpartijen’ van de neutrale landen om hen van de politiek van de Duitse keizer te overtuigen.

De vakbondsleiding laste alle stakingsacties af en kondigde aan dat in geen geval stakersvergoedingen zouden betaald worden. Niet alleen de internationale maar ook de socialistische standpunten werden beperkt tot tijden van vrede. Moest de internationale effectief zijn overgegaan tot gemeenschappelijke acties, met inbegrip van stakingsacties, dan had het de oorlog kunnen stoppen. De burgerij was bereid om zijn inwoners te laten afslachten om wat terrein op concurrenten te winnen, maar ze was tegelijk terecht doodsbang van een arbeidersrevolutie die haarzelf aan de kant zou schuiven.

Klassenstrijd stopt de oorlog

Volgens de leiding van de socialistische partijen moesten tijdens de oorlog de tegenstellingen tussen de arbeidersklasse en de kapitalisten aan de kant geschoven worden. Klassenstrijd was voor vredestijd, niet voor oorlogstijd. Toch was het net dit element dat het einde van de oorlog zou bespoedigen. De radicalisering en de beweging van onderuit – met onder meer de geslaagde Russische revolutie van 1917 – maakte het verderzetten van de grote slachtpartij zo goed als onmogelijk.

Deze radicalisering kwam niet uit de lucht vallen en het succes van de Russische revolutie evenmin. De oorlogsmoeheid trad al snel op, rond kerstmis 1914 was er een kortstondige vrede in de loopgraven met verbroedering tussen soldaten. Slechts een beperkte groep socialisten bleef zich van bij het begin van de oorlog ertegen verzetten. Het ging onder meer om de Russische bolsjewieken of Duitse socialisten rond Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg. Zij erkenden dat de hoofdvijand zich in eigen land bevond en verzetten zich tegen de eigen heersers.

Vandaag kan dat voor linkse militanten evident klinken voor wat de Eerste Wereldoorlog betreft, maar inzake actuele oorlogen wordt al snel teruggevallen in het standpunt dat kant moet gekozen worden en dat verenigde arbeidersstrijd als antwoord utopisch of, erger nog, dogmatisch zou zijn. De actualiteit van oorlog, van Gaza tot Donetsk of Aleppo, zou mij-

lenver van arbeidersstrijd afstaan en de illusies in allerhande burgerlijke krachten duiken meteen weer op. De eigen burgerij wordt opgeroepen om de kastanjes uit het vuur te halen met een standpunt van vrede. Het doet denken aan de wanhopige oproepen van de socialistische partijen die alle hoop in hun eigen kapitalisten

portemonnee bijvoorbeeld.

Voor vrede strijden, kan niet door het ene kapitalistische kamp te steunen tegen het andere. Het zal ook niet bekomen worden door alle hoop te vestigen op burgerlijke krachten. Massaal protest van onderuit is een eerste stap, maar zoals de oorlog in Irak in 2003 aantoonde volstaat dit niet. Toen trokken miljoenen mensen de straat op, maar ging de oorlog toch De horror van door. Acties van de arbeidersbeweging oorlog – van op de werkvloer, met stakingsacties en de Eerste blokkades, kunnen oorlogsinspanningen Wereldoorlog tot stoppen. Het platleggen van de havens Syrië, Irak, Gaza of had in 2003 een verschil kunnen maken, net zoals een Europese algemene staking Oekraïne vandaag in 1914 dit had kunnen doen.

– is een bloedig De horror van oorlog – van de Eerste gevolg van het Wereldoorlog tot Syrië, Irak, Gaza of kapitalisme. Zolang Oekraïne vandaag – is een bloedig gehet kapitalisme volg van het kapitalisme. Zolang het kapitalisme bestaat, zal deze tendens tot bestaat, zal deze barbarij blijven opduiken. Om oorlog te tendens tot barbarij vermijden, moeten we het kapitalisme blijven opduiken. bestrijden. Massale en onafhankelijke arbeiderspartijen die opkomen voor een stelden met allerhande vredesoproepen. internationalistisch socialistisch alternaVeel verschil maakte dat niet, uiteindelijk tief op het kapitalisme blijven de beste was het toch die zogenaamd utopische garantie tegen oorlog. Zij kunnen de baklassenstrijd die voor het einde van de sis leggen voor een socialistische wereld oorlog zou zorgen. Iets vriendelijk aan gebaseerd op een democratische planning kapitalisten vragen is een methode die van de economie waardoor er geen strijd de arbeidersbeweging nog nooit iets heeft voor markten en economische belangen opgeleverd indien die vraag niet gepaard meer is, een strijd die onvermijdelijk is ging met een drukkingsmiddel die de ka- binnen het kapitalisme en steeds tot conpitalisten raakt waar het pijn doet, in hun flicten blijft leiden.

12

boek thema

de

Linkse Socialist

‘De afluisterstaat’ van Glenn Greenwald recensie door

E

Clay Showalter, Socialist Alternative

en jaar geleden begonnen Glenn Greenwald en Laura Poitras de schokkende feiten van de buitenlandse en binnenlandse spionagepraktijken van de National Security Agency (NSA) naar buiten te brengen. In ‘De afsluisterstaat’ gaat Greenwald verder dan de inhoud van de gelekte documenten en onderzoekt hij de politieke context waarin de toezichtstaat een opmars kon maken.

Spionage en toezicht zijn niet nieuw, dat gebeurt al decennia. Maar het was Edward Snowden, een voormalige private contractor van de veiligheidsdiensten, die naar buiten bracht hoe de NSA het onofficiële motto van “alles verzamelen” begon toe te passen op het binnenlandse toezicht. Nadat hij duizenden documenten aan Greenwald en Poitras had gelekt, vluchtte Snowden naar Rusland op zoek naar politiek asiel. De dreiging van vervolging door de Amerikaanse regering blijft onverkort bestaan.

Steeds meer ‘nood’ aan toezicht

Greenwald schrijft: “Het is best begrijpelijk dat autoriteiten in de Verenigde Staten en andere westerse landen in de verleiding zijn gekomen een alomtegenwoordige machinerie te ontwikkelen waarmee ze hun eigen burgers kunnen afluisteren. Een groeiende economische disbalans die in 2008 doorsloeg in een regelrechte financiële crisis heeft tot ernstige binnenlandse insta-

biliteit geleid.”

Het is het groeiende verzet tegen het kapitalisme en de verwerping van een systeem gebaseerd op ongelijkheid, racisme en seksisme en gekenmerkt door economische instabiliteit, dat aanleiding gaf tot de uitbreiding van binnenlands toezicht. Greenwald beschrijft hoe de politieke elite tegenover “maatschappelijke onrust doorgaans twee opties heeft: de bewoners paaien met symbolische concessies, of hun greep op de samenleving vergroten zodat hun belangen zo min mogelijk worden geschaad.”

De recente geschiedenis telt tal van voorbeelden van hoe de politieke elite de eigen controle probeert te versterken als het ongenoegen onder de bevolking leidt tot sociale bewegingen.

In november 2011 was er een gecoördineerde en nationale poging om de Occupy-beweging de kop in te drukken. Het Washington State Fusion Center, dat wordt ondersteund door het Department of Homeland Security en de NSA, wordt met een rechtszaak geconfronteerd omdat een spion onder de naam John Tower y werd ingezet om groepen van activisten zoals Port Militarization Resistance en Iraq Veterans Against the War te infiltreren.

Ontgoocheling in Obama

In juni had Glenn Greenwald een gesprek met Kshama Sawant van Socialist Alternative. Hij plaatste deze foto op zijn twitteraccount. de regering onder leiding van Obama de ergste elementen spoedig uit de weg zou ruimen.

“Maar toen bleek dat Obama die wantoestanden niet alleen liet voortduren, maar in veel gevallen zelfs uitbreidde,” vertelde Snowden aan Greenwald.

Snowden zag hoe Obama meer klokkenluiders vervolgde dan alle vorige presidenten samen. Daarbij werd specifiek ingegaan tegen onderzoeksjournalisten van Associated Press. Dat kwam van een president die in 2008 de klokkenluiders lof toezwaaide toen hij stelde dat hun daden getuigden van “moed en patriottisme” waarbij dit “net moet aangemoedigd worden in plaats van de kop ingedrukt zoals onder de regering van Bush” (The Guardian, 7 juni 2013).

Net zoals de regering-Bush de ‘oorlog tegen het terrorisme’ gebruikte om illegale spionage te rechtvaardigen, bleven Obama en de regeringsleiding de NSA verdedigen met de stelling dat een antwoord op terrorisme moest geboden worden. De lekken van Snowden maken echter duidelijk dat er sprake is van systematische “economische spionage, diplomatieke spionage en toezicht van niet-verdachte bronnen waarbij volledige bevolkingen gevolgd worden” naast het specifiek volgen van activisten. Greenwald maakt duidelijk dat het voornaamste doel van de NSA is om interne oppositie te onderdrukken en de macht van de grote Amerikaanse bedrijven wereldwijd te vergroten.

Net als miljoenen andere Amerikanen hoopte Snowden dat de verkiezing van Obama tot verandering zou leiden. Na zijn verkiezing beloofde Obama dat hij de excessen in de controle op de bevolking zou aanpakken. De verantwoordelijkheid voor die excessen werd bij de regering-Bush gelegd en meer bepaald aan de ‘oorlog tegen het terroris- Activisten als doelwit me.’ Snowden bleef in 2009 zwijgen aanNaast journalisten en klokkenluiders gezien hij dacht dat proberen de NSA en co stelselmatig

om organisaties van activisten en sociale bewegingen te ondermijnen. Een gelekt document draagt als titel “The Art of Deception: Training for Online Covert Operations.” Het document beschrijft dat activisten kunnen benaderd worden met de vier d’s: “Deny/Disrupt/ Degrade/Deceive.” Bij de tactieken om activisten te ondermijnen, zien we onder meer de “honey-trap” waarbij een activist in een liefdesaffaire wordt gelokt om dit vervolgens naar buiten te brengen, het kapen van de accounts van activisten op sociale media, het sturen van schadelijke berichten naar bondgenoten of het identificeren en gebruiken van breukpunten binnen activistische organisaties.

Ondanks het uitgebreide gamma van toezichtmethoden van de NSA en de onaanvaardbare tactieken die tegen activisten worden gebruikt, blijven sociale bewegingen aan kracht winnen en halen ze soms opvallende overwinningen.

De Occupy-beweging heeft de nationale aandacht gevestigd op de enorme ongelijkheid en bovendien vormde deze beweging een belangrijke leerschool voor een nieuwe laag van jonge activisten. De verkiezing van Kshama Sawant van Socialist Alternative in Seattle op basis van een platform voor een verhoging van het minimumloon tot 15 dollar per uur, controle op de huurprijzen en een belasting op de rijken, was een historische overwinning die wereldwijd werd opgemerkt. Zes maanden later werd effectief een verhoging van het minimumloon in Seattle afgedwongen door socialisten, een campagne van onderuit en de georganiseerde arbeidersbeweging.

Greenwald benadrukt in zijn conclu-

sies het belang van de uitbouw van sociale bewegingen. “Zelfs de meest betrokken activisten voelen vaak de verleiding toe te geven aan defaitisme. De gevestigde orde, denken ze dan, is zo machtig dat er niets tegen de beginnen valt; de heersende moraal is zo diepgeworteld dat geen schop grot genoeg is; allerlei partijen met grote belangen bewaken het status-quo. Maar collectieven van mensen, niet groepjes uitverkoreren die opereren achter gesloten deuren, kunnen beslissen in wat voor wereld we willen leven.”

Een alternatief opbouwen

Het boek van Greenwald en de onthullingen die hij brengt, zijn van groot belang voor activisten. Ze tonen aan dat de enorme omvang van de toezichtstaat niet kan vermijden dat werkende mensen de potentiële macht en de aantallen hebben om overwinningen te behalen op de heersende klasse en de politieke vertegenwoordigers en de repressieve krachten van die klasse.

Het is duidelijk dat we niet op de Democratische Partij of andere partijen die de belangen van de heersende elite vertegenwoordigen kunnen rekenen in de strijd voor onze rechten. Enkel door ons te organiseren, sociale bewegingen uit te bouwen en onze eigen politieke vertegenwoordiging te vestigen, kunnen we werk maken van de fundamentele verandering die zo broodnodig is.

Het boek ‘De afluisterstaat’ van Glenn Greenwald is in het Nederlands uitgebracht door Lebowski en kost 19,95 euro.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart.

Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid.

De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan.

Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is.

De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit.

Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van

diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs.

Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen.

Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten.

Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Revolutie

arbeidersregering.

Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond.

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Voor socialisme en internationalisme

Arbeidersdemocratie

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

partijnieuws thema

www.socialisme.be September 2014

Scholier, vecht voor je toekomst en wordt een Actief Linkse Scholier!

O

p verschillende pagina’s van deze krant kan je lezen wat de regeringen voor ons in petto hebben. Kort gezegd ziet het er niet goed uit voor jongeren.

Dat is als we hen laten doen. Er is een andere optie, die van strijd tegen de aanvallen.

en studenten op straat tegen racisme en extreemrechts, in 2003 voerden de scholieren actie tegen de oorlog in Irak.

Gelijkaardig protest is ook vandaag mogelijk. Meer nog, het is noodzakelijk als we voor onze toekomst willen opkomen.

De Actief Linkse Scholieren organiseren jongeren op hun school of in Het is ondertussen jaren geleden dat hun stad. We willen scholierengroede scholieren nog in actie kwamen, pen vormen die zelf over hun acties maar zowat iedere grote beweging is discussiëren en beslissen en waar er voorafgegaan door jongerenprotest ruimte is voor politieke vorming. Een en scholierenacties in het bijzonder. beter begrip van de maatregelen, ervaBegin jaren 1980 waren er de jonge- ringen van vorige strijdbewegingen en renmarsen voor werk, in 1986 waren inzicht in hoe het kapitalisme functier scholierenstakingen tegen de bespa- oneert en hoe een socialistisch alterringen van de vorige rechtse regering, natief erop kan werken, is belangrijk begin jaren 1990 kwamen scholieren om voorbereid te zijn op wat ons te

wachten staat.

De verhoging van het inschrijvingsgeld voor hoger onderwijs is een maatregel die de huidige generatie scholieren zal treffen. We organiseren daar in september de eerste scholierenacties tegen. Op 10 september is er een eerste actie in Gent en nadien volgen ook elders acties. Hoe sterker deze acties, hoe meer we met het jongerenprotest een aanzet kunnen geven tot veralgemeend verzet tegen alle besparingen.

Blijf dus niet aan de kant staan afwachten. Als we een toekomst willen, zullen we ervoor moeten strijden. Doe mee met de Actief Linkse Scholieren.

13

Waarom ik lid werd Ik werd lid van LSP omdat ik denk dat het nodig is om ons te organiseren tegen het besparingsbeleid dat de belangen van werkenden en jongeren ondermijnt. Naast een strijdbare vakbond is er nood aan een politieke partij die werkenden kan verenigen en kan aantonen dat een andere samenleving mogelijk is, een socialistische samenleving.

Het rotte karakter van het kapitalisme (met concurrentie tussen de werkenden, economische crisis en dus besparingen, ...) werd me al gauw duidelijk. Daartegenover is het antwoord van LSP het meest coherent: we moeten het kapitalisme niet hervormen of bijschaven, we moeten er komaf mee maken.

Bovendien is LSP niet alleen aanwezig als er verkiezingen zijn, zoals dit het geval is met de gevestigde partijen, maar is het een partij die dagdagelijks actief is. Op betogingen zijn de leden actief, strijdbaar en er is altijd een grote openheid voor discussie.

Ten slotte maakt LSP deel uit van een internationale organisatie. Ook dat vind ik erg positief en noodzakelijk, we kunnen moeilijk enkel in België op geïsoleerde wijze de strijd tegen het kapitalisme aangaan.

Dat zijn allemaal redenen waarom ik lid werd van LSP en jullie uitnodig om hetzelfde te doen!

Morgane, Charleroi

Meer info via actieflinks.be

“Het gaat slecht met de wereld”, “De samenleving is niet meer wat ze was” of nog “Er is nood aan verandering.” Het zijn uitspraken die we vaak horen en soms zeggen we het zelf. Maar er is vaak (en spijtig genoeg) een wereld van verschil tussen wat gezegd wordt en wat we zien. De greep van het kapitalisme wordt steeds groter en verplettert onze sociale verworvenheden door een steeds absurder besparingsbeleid dat verregaande gevolgen heeft voor de bevolking. Hoe meer mensen rond me met enige ironie zeggen dat het ‘goed is om de wereld te willen veranderen’, hoe meer ik het belang van sociale bewustmaking en strijd inzie.

Dat is het vertrekpunt. We moeten mensen bewust maken, iedere persoon kan de balans doen overwegen. Het is door zandkorrels samen te brengen dat een duin ontstaat! Op deze basis kunnen we bouwen aan massastrijd en een front van verzet om van samenleving te veranderen. Dat is waarom ik bij LSP aansloot, dat is waarom ik de strijd mee aanga.

Céline, Namen

Strijdfonds

Geslaagde vormingsinitiatieven deze zomer

D

oorgaans is de zomer een rustige periode met weinig politiek nieuws en minder strijd. Dit jaar was het wat anders met de regeringsvormingen en aankondigingen van wat ons te wachten staat. Tegelijk waren er grote acties tegen de oorlog in Gaza. Militanten van LSP namen aan deze acties deel en we namen ook de tijd om de komende besparingen te analyseren en het verzet erop mee voor te bereiden.

crisis van het kapitalisme en de strijd Tussendoor waren er in verschillenvoor een wereldwijd socialistisch alter- de regio’s lokale vormingsinitiatieven, natief. LSP beperkt zich niet tot strijd gaande van leesgroepen tot vormingsin één land, we maken deel uit van een dagen en zelfs heuse weekends. Het wereldwijde beweging. Het Committee maakt dat we volledig klaarstaan om for a Workers’ International stond het de enorme taken die linkse socialisten voorbije jaar onder meer vooraan in de komende periode te wachten staan de strijd tegen het asociale beleid in vol politiek zelfvertrouwen aan te vatBrazilië en de uitbouw van een politiek ten en doorheen het verzet tegen het alternatief in de VS met de verkiezing besparingsbeleid te bouwen aan een van Kshama Sawant als gemeenteraads- sterkere socialistische kracht. Doe mee, lid in Seattle. sluit je aan!

Daarnaast maakten we van de zomer gebruik om een aantal vormingsmomenten in te lassen. Beginnen deden we met een zomerkamp in het Limburgse Zutendaal. Een 50-tal jongeren uit heel het land kwamen vier dagen bijeen voor een reeks discussies en om plannen voor campagnes te smeden. Er werd ook van de gelegenheid geprofiteerd om gewoon gezellig samen te zijn, naar het voetbal te kijken of wat te ontspannen.

Enkele weken later, eind juli, was er de internationale zomerschool van het CWI. Meer dan 300 activisten uit 26 landen, vooral uit Europa maar ook uit enkele landen buiten Europa, kwamen een week samen voor discussies over de Zomerkamp. Foto door Navid

Protest tegen oorlog in Gaza LSP nam de afgelopen zomer deel aan verschillende acties tegen de oorlog in Gaza. Net zoals zovele mensen

zijn ook wij geschokt door de beel- Het is belangrijk dat de afkeer tegenden van de duizenden doden, waaron- over de Israëlische staatsterreur niet der veel kinderen, of de vernielingen. passief blijft, maar omgezet wordt in acties zoals betogingen. Zelfs in het hartje van de zomer waren er duizenden mensen die in Brussel betoogden tegen de oorlog en er waren ook tal van lokale acties.

We vormden op beide nationale betogingen een strijdbare en opmerkelijke delegatie. Op de eerste betoging onder meer met enkele militanten van de Socialistische Strijdbeweging, onze zusterorganisatie in Israël/Palestina, die mee slogans scandeerden en op het einde de betoging toespraken.

We produceerden spandoeken, affiches, pamfletten en een extra bijlage op deze krant. Op de betoging van 27 juli verkochten we 74 exemplaren van ons maandblad, op 17 augustus nog eens 35.

LSP is volledig afhankelijk van de steun die we onder leden en sympathisanten ophalen. De burgerij beschikt over haar politieke instrumenten en voorziet hen van de nodige middelen. Dat zijn veel meer middelen dan diegene waar wij over beschikken. Wij doen het met de beperkte middelen die we zelf ophalen. Steun onze werking, maak onze interventies in acties mogelijk en zorg ervoor dat we een grotere rol kunnen spelen in strijdbewegingen. Dat kan door actief mee te werken met LSP en ook door ons financieel te steunen.

Ons strijdfonds omvat de steun die we elke drie maanden op straat en met sociale activiteiten willen ophalen. Deze zomer trokken we onder meer naar tal van festivals met antiracistisch materiaal en voerden we ook campagne tegen de oorlog in Gaza of nog tegen de geplande besparingen. Het najaar belooft warm te worden inzake ongenoegen en mogelijk ook strijd.

Een goed moment om ons te steunen, schrijf je bijdrage over op BE69 0012 2603 9378 van LSP. Waarom maak je er geen maandelijkse steun van minstens 2 euro van? Dan sturen we meteen ook deze krant op.

Hieronder de cijfers van ons strijdfonds in het derde kwartaal van 2014 (juli-september).

Henegouwen-Namen: 1.883 € Vl Brab-Limburg: 734 € O en W Vlaanderen: 1.757 € Antwerpen: 734 € Bxl-W.Brab: 534 € Luik-Lux: 130 € Nationaal: 461 €

188% 73% 57% 43% 24% 13% 46%

TOTAAL: 6.233,88 €

57%

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE48 0013 9075 9627 van Socialist Press

14

onderwijs thema

de

Linkse Socialist

De verdedigers van een verhoging van het inschrijvingsgeld van antwoord gediend Moeten de studenten een bijkomende inspanning leveren? door

Mathias (Antwerpen)

D

e voormalige Leuvense rector André Oosterlinck, nu voorzitter van de Associatie KULeuven, stelt voor om studieleningen in het leven te roepen.

bestaat, loopt het al gauw uit de hand.

In de VS zijn studieleningen goed voor een bedrag van 1 biljoen dollar. Wie er afstudeert heeft gemiddeld 26.000 dollar studieschulden. Dit bedrag nam op zeven jaar met 40% toe. In Nederland was er op tien jaar een verdubbeling “Voor wie de studiekosten – waar het van het geleende bedrag en had een inschrijvingsgeld maar een klein deel afgestudeerde in 2012 gemiddeld een van uit maakt – een te zware dobber studieschuld van 15.000 euro. Vanaf zijn, kunnen we een studielening in 2015 worden ook de studiebeurzen verhet leven roepen. Die moet dan tegen vangen door een lening. Een groeiend een kleine rente aangeboden worden. aantal jongeren kan de schulden niet teDe banken zullen daarin meestappen rugbetalen, vorig jaar waren er 594.901 want het is klantenbinding. Ze zijn Nederlanders bezig met het aflossen trouwens gered door de overheid, nu van hun studieschuld. mogen ze iets terugdoen.” De rente zou Probeer met een zware studieschuld hij mee afhankelijk willen maken van maar eens een lening voor een huis of het resultaat op de ‘oriënteringsproef’ auto aan te gaan. En dat is in het geval bij de aanvang van de hogere studies. de afgestudeerde ook effectief werk Oosterlinck voegde er nog aan toe dat vindt. De enigen die voordeel uit deze 25.000 euro schulden op tien jaar afbe- regeling halen, zijn de banken die toetalen “doenbaar” is. gang krijgen tot de nieuwe lucratieve Waar het systeem van studieleningen markt van de studieschulden.

D

e plannen van de nieuwe Vlaamse regering om op vijf jaar tijd 819 miljoen te besparen in het onderwijs, heeft heel wat stof doen opwaaien op de opiniepagina’s van de kranten. Het meest controversiële is de aankondiging dat het inschrijvingsgeld van het hoger onderwijs 600 tot 900 euro zou worden opgetrokken. In zijn column in De Morgen stelt Paul De Grauwe dat het niet onredelijk is om die bijkomende inspanning van studenten te vragen.

Zijn redenering gaat als volgt. Het huidige inschrijvingsgeld voor één jaar hoger onderwijs bedraagt ongeveer 600 euro terwijl een gemiddelde student de overheid jaarlijks 12.000 euro kost. Dat betekent dat er sprake is van 5% privékosten en 95% collectieve kosten. Maar de verhouding van de baten ligt anders.

Voor De Grauwe moeten we nagaan in hoeverre de maatschappij kan genieten van de aanwezigheid van de kennis die de student verwerft en in welke mate de student er zelf voordeel uit haalt. De Grauwe stelt dat die verdeling ongeveer op 50%-50% zou liggen en er dus een scheef getrokken situatie heerst.

Een verhoging van de inschrijvingsgelden is voor hem bijgevolg niet onrechtvaardig. Trekken we zijn redenering verder logisch door, dan kunnen we zelfs stellen dat de huidige verhoging niet ver genoeg gaat. Een verhoging van 300 euro zal immers de verhouding tussen privé en collectieve baten niet fundamenteel doen veranderen. Voor De Grauwe hoeft die verhouding niet per se te veranderen door een verhoging van het inschrijvingsgeld, het zou ook kunnen door de personenbelasting voor hoger opgeleiden op te trekken. Zo blijft het inschrijvingsgeld betaalbaar, ook voor arme studenten.

Wie de cijfers ziet, zou kunnen denken dat meneer De Grauwe een punt heeft. Hij vergeet echter aan de kostenzijde van de student een heleboel uitgavenposten mee te rekenen, studeren is immers meer dan enkel het inschrijvingsgeld betalen. Er zijn de prijzige studieboeken, de noodzaak aan

Studenten moeten maar een lening aangaan...

Econoom Paul De Grauwe: “Hoger inschrijvingsgeld? Niet zo onredelijk. De bijdrage van de gemiddelde student aan de totale kost van zijn studie is 5 procent, terwijl de belastingbetalers de overige 95 procent ophoesten.” vervoer, een onmisbare laptop, eventueel een kot, … en ga zo maar door. Een jaartje studeren wordt zo al snel een dure bedoening. Cebud, het Centrum voor Budgetadvies en -onderzoek, becijferde dat een pendelstudent gemiddeld 7.752 euro per jaar kost. Bij een kotstudent loopt dat bedrag zelfs op tot 11.925 euro.

Deze cijfers werpen meteen een andere blik op de situatie. De verhouding tussen de privé en collectieve baten ligt niet meer op 5% tegen 95% maar eerder rond de 45% - 55%. Dichtbij de fifty-fifty-verhouding die volgens De Grauwe in de praktijk aanwezig is. Volgens zijn model kunnen we dus concluderen dat de verhoging van de inschrijvingsgelden de situatie er niet rechtvaardiger op zou maken.

Los van de cijfers loopt er nog een andere redenering als een rode draad door het hele debat over de verhoging van de inschrijvingsgelden en niet alleen bij De Grauwe: dat studeren een soort van luxe zou zijn. Wie vandaag afstudeert uit het ASO (en ook bepaalde richtingen uit het TSO) zal dat noch-

tans anders ervaren. Waar vroeger dergelijk diploma volstond om aan de slag te kunnen in een bedrijf, is vandaag in veel gevallen een bachelor diploma een minimum vereiste. Het verklaart direct waarom het aantal studenten de afgelopen jaren explosief is toegenomen.

Er valt veel voor te zeggen dat het onrechtvaardig is dat zwakkere inkomens moeten bijdragen tot een hoger onderwijs dat nog altijd meer de midden en hogere inkomens ten goede komt. Maar wie denkt de rijkdom op een rechtvaardige manier te herverdelen door hogere inschrijvingsgelden aan te rekenen, jaagt een illusie achterna.

Het zou beter zijn om het geld te gaan zoeken waar het echt zit: bij de grote bedrijven en de 1% rijksten die zomaar eventjes 17% van het vermogen in België bezit. Multinationals betalen door middel van een heleboel gunstmaatregelen amper belastingen op hun winst. Daar verandering in brengen zal een echte impact hebben een rechtvaardige verdeling van de rijkdom integenstelling tot de verhoging van de inschrijvingsgelden.

Hoger inschrijvingsgeld als herverdelende maatregel?

J

ohan Van Gompel, een Senior Economist bij KBC Groep, schreef op 31 juli: “Het huidige lage bedrag werkt averechts herverdelend. Een belangrijk deel van de gezinnen kan een vermeerdering van het studiegeld tot op zekere hoogte aan, omdat de doorsnee student nog altijd uit de meest welstellende helft van de bevolking komt. De modale belastingbetaler betaalt dus mee de studie van welstellende studenten.”

De toegang tot hoger onderwijs is nu niet democratisch en dus kunnen we het gerust nog minder democratisch maken.

Dat lijkt het argument te zijn. Moest de econoom van KBC overigens een echte herverdeling willen, dan zijn er efficiëntere middelen dan de rijken meer te laten betalen door het inschrijvingsgeld voor de opleiding van hun kinderen te verhogen. Wat dacht je van de aanpak van fiscale fraude, het stopzetten van legale belastingontduiking door super- Miet Smet (CD&V) ziet geen probleem in een verhoging van het inschrijvingsrijken en grote bedrijven, progressieve geld: “Men betaalt bijna even veel om naar Rock Werchter of Tomorrowland te gaan als om naar de universiteit te gaan.” belastingen, ...

André Oosterlinck: “Stel dat je vijf jaar studeert, dan komt dat neer op zowat 25.000 euro. Dat is doenbaar om in tien jaar af te lossen.”

Onze mening: meer publieke middelen voor onderwijs afdwingen!

E

r is al heel wat bespaard op onderwijs. In 1980 ging in België ongeveer 7% van het Bruto Binnenlands Product naar onderwijs. Na de communautarisering daalde in beide landsdelen de (relatieve) uitgaven voor onderwijs.

Er werd flink gesnoeid, voornamelijk door het werken met enveloppefinanciering die door onderindexering geleidelijk erodeert. Sinds eind jaren ’90 zijn we zowel in Vlaanderen als in Franstalig België aan het schommelen rond de 4,5% van het BBP voor onderwijs.

Tussen 1995 en 2010 gingen we in Vlaanderen alleen van 146.344 studenten in het hoger onderwijs naar 207.954. Het aantal studenten nam met 42% toe, het aantal personeelsleden (zonder de onderzoekers) daalde lichtjes. Het hoger onderwijs heeft geen nood aan besparingen, maar net aan meer middelen.

Wij pleiten voor meer publieke middelen. De afgelopen jaren is de greep van de privésector op de universiteiten al fors toegenomen. De KU Leuven ontvangt meer middelen van de privésector voor onderzoek en dergelijke (128,7 miljoen

euro) dan dat ze van de overheden krijgt voor wetenschappelijk onderzoek (123,7 miljoen euro). Het maakt natuurlijk dat onderzoek steeds meer afhankelijk is van wat de bedrijven willen. Bedrijven een rechtstreekse bijdrage vragen voor het hoger onderwijs, zoals voorgesteld door de Antwerpse rector Verschoren, is overigens een weinig efficiënte methode om al dan niet legale belastingontduiking van die bedrijven tegen te gaan. Afschaffing van de notionele intrestaftrek en andere fiscale cadeaus zou bijvoorbeeld effectiever zijn.

De publieke middelen moeten worden opgetrokken tot het niveau van begin jaren 1980 toen 7% van het BBP naar onderwijs ging. Dat kan een eerste stap zijn om te komen tot gratis en degelijk onderwijs dat voor iedereen toegankelijk is en niet enkel tot jongeren met rijke ouders en waarbij hoger onderwijs jongeren geen loodzware studieschuld oplevert waarmee ze de rest van hun leven van de willekeur van de speculerende bankiers afhangen.

De Actief Linkse Studenten en Scholieren roepen jongeren en personeelsleden op om samen de strijd tegen de aanvallen op het onderwijs te organiseren. Werk hieraan mee, sluit je aan bij ALS.

www.socialisme.be September 2014

onderwijs/antifascisme thema

Franstalig onderwijs. Staatsexamen zal ongelijkheid nog versterken

door

Emily (Namen)

D

e PISA-studies geven aan dat ons onderwijs ongelijkheid in stand houdt. Maar het onderwijs is slechts een weerspiegeling van de samenleving. De rapporten geven aan dat er een studiekloof van vier jaar is tussen de 25% 15-jarige scholieren van minst rijke afkomst en de 25% scholieren met rijkste ouders. Maatregelen om dit tegen te gaan, hebben geen zoden aan de dijk gezet.

Sinds 2011 wordt de derde graad van het technisch en beroepsonderwijs geleidelijk hervormd met externe testen die veralgemeend worden voor alle scholieren. Het doel hiervan is ook om het onderwijs beter af te stemmen op de bedrijven en sneller kant en klare arbeidskrachten af te leveren. Als onderdeel van de hervormingen worden algemene vakken op twee dagen geconcentreerd in plaats van vijf, zelfs indien dit niet aan het concentratievermogen van de leerlingen is aangepast.

Het leidt ook tot verdeeldheid onder het onderwijzend personeel met de leer-

krachten die algemene vakken geven en de anderen.

De vereiste algemene kennis wordt overigens steeds meer beperkt tot wat voor het uitoefenen van een beroep nodig is. Taalkennis wordt bijvoorbeeld afgestemd op het maken van afspraken of verkopen van producten. Kritische analyses van een tekst maken, hoort niet tot de vereiste competenties en wordt dus achterwege gelaten. Er is sprake van een algemene nivellering naar beneden.

Momenteel bestaan er al externe examens in het Franstalig onderwijs voor scholieren uit het tweede, vierde en zesde jaar. Deelname aan deze examens was vrijblijvend, de directies van scholen konden daar zelf over beslissen. Vanaf 2015 zouden deze examens verplicht worden voor alle leerlingen uit het zesde.

Dit versterkt de controle op de inhoud van de lessen en het beperkt de pedagogische vrijheid van de leerkrachten. Er kunnen vragen gesteld worden bij de inhoud van deze examens. De afgelopen jaren bleek dat de examens vooral gericht zijn op het uitvoeren van eenvoudige taken en vooral niet op het ontwikkelen van een kritische geest. Het

15

examen is blijkbaar vooral gericht om na te gaan of de jongere zich meteen aan de behoeften van een werkgever kan aanpassen.

Hoe zullen jongeren op het examen voorbereid worden? Zullen de lessen volledig op dit examen afgestemd worden in plaats vanop een kritische vorming? Bovendien dreigen de slaagkansen mee bepaald te worden door de financiële middelen die de ouders er tegenaan gooien. De markt van inhaallessen is aan het exploderen en wordt wat België betreft op 300 miljoen euro per jaar geschat. In Frankrijk, waar er al langer een staatsexamen bestaat, is deze markt al goed voor 2,2 miljard euro en zijn er zelfs fiscale voordelen aan verbonden. Er is kortom sprake van een individualisering van een taak die door de gemeenschap moet opgenomen worden.

Ten slotte dreigt een eindexamen voor het middelbaar al gauw ook een ingangsexamen voor het hoger onderwijs te worden. Nu wordt nog gespro- chronische onderfinanciering is een gezamenlijke strijd van jongeren en ken van een ‘oriënteringsproef’, maar groot probleem en versterkt het onder- werkenden voor onderwijs dat niet ten het karakter van dit staatsexamen kan wijs op twee snelheden, goed onderwijs dienste van de winsten van een kleine gemakkelijk aangepast worden. voor de rijken en scholen die volgzame minderheid staat, maar de volledige saOm het onderwijs te verbeteren, is er arbeiders produceren voor de meerder- menleving ten goede komt. nood aan meer publieke middelen. De heid van de jongeren. We pleiten voor

Nationale betoging op 9 november

International verzet tegen racisme en kapitalisme Navid (Brussel)

antwoord op de crisis te bieden, schuift extreemrechts alles op zondebokken n september is er een eerste af waarbij de aandacht van de echte verjaardag die we liever oorzaak van de problemen wordt afniet hadden gevierd. Op 18 geleid: het kapitalistisch systeem, de september is het een jaar geleden multinationals en hun politici die een dat de Griekse antifascistische opbod van asociaal besparingsbeleid rapper Pavlos Fyssas werd voeren om de crisis van het systeem vermoord door militanten van de op de arbeiders en hun gezinnen af te Griekse neonazipartij Gouden wentelen.

Dageraad. In april was er een Door verdeeldheid te zaaien, door de conferentie van antifascistische slachtoffers van het kapitalistische sycomités in Athene waar werd steem tegen elkaar op te zetten, speopgeroepen tot een Europese len ze het spel van de heersende elite actiedag tegen extreemrechts op door een klassenantwoord te verdoe9 november, de dag waarop de zelen achter een racistisch ‘antwoord’. vervolging van de Joden in naziJongeren, gepensioneerden, werklozen Duitsland wordt herdacht in het en werkenden, of die nu Griek, Belg, kader van de Kristalnacht van 9 Frans of een andere afkomst hebben: november 1938. we hebben een gezamenlijke vijand en een gemeenschappelijke strijd te voeren De crisis van het kapitalisme wordt tegen de grote bazen, de speculanten en met de dag erger en zorgt voor een voe- diegenen die in hun dienst staan. dingsbodem waar extreemrechts op kan We hebben de oproep voor een actieteren. De werkloosheid neemt toe en er dag op 9 november positief beantwoord is geen werk. Voor extreemrechts is de om onze solidariteit met de Griekse reden eenvoudig: het zijn de vreemde- antifascisten te betuigen. Maar we lingen die hiervoor verantwoordelijk willen ons ook organiseren tegen het zijn. Een tekort aan betaalbare huisves- gevaar van nationalisme en extreemting? De schuld van de migranten. Niet rechts doorheen heel Europa. In België genoeg plaats op school? Eveneens de is de dreiging evenmin verdwenen. Het fout van migranten. In plaats van een Vlaams Belang beschikt nog steeds door

I

over een politiek kader en militanten die in de medialuwte na de electorale ineenstorting wel eens in de verleiding kunnen komen om meer straatgeweld te geburiken. Het voorbeeld van het Franse Front National dat destijds bij de verkiezingen werd verpletterd door de rechtse UMP van Sarkozy maar nadien kon terugkomen, mogen we niet vergeten. Langs Franstalige kant zijn er groupuscules zoals Nation die op racisme teren en zoals de resultaten van de laatste verkiezingen aangeven, kan extreemrechts ook langs Franstalige kant soms redelijke resultaten neerzetten.

We willen op 9 november ten slotte ook het verband maken tussen het besparingsbeleid en de opkomst van organisaties die het ongenoegen van de bevolking instrumentaliseren om dit af te leiden in racistische en nationalistische richting. In onze strijd kunnen we niet vertrouwen op de gevestigde partijen, die zijn immers mee verantwoordelijk voor het asociaal beleid waar extreemrechts op kan inspelen.

We kunnen enkel rekenen op onze eigen kracht en de mobilisatie van jongeren en de arbeidersbeweging. De nationale betoging van 9 november in Brussel is daar een onderdeel van. Werk hieraan mee!

Niet vergeten. De Griekse antifascistische rapper Pavlos Fyssas werd op 18 september 2013 vermoord door neonazi’s.

Rechtse studenten provoceren

A

fgelopen zomer lieten de rechtse studenten van het KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) zich meermaals opmerken.

De Antwerpse KVHV-voorzitter Wouter Jambon sprak zijn steun uit voor een verhoging van het inschrijvingsgeld met het argument dat wat meer elitevorming niet slecht zou zijn. Zijn Gentse collega’s lieten zich in Boedapest rondleiden door een vertegenwoordiger van de neonazipartij Jobbik en kwamen na de verkiezingen al in het nieuws omdat ze slogans als ‘cyaankali voor het FDF’ riepen op het overwinningsfeest van N-VA. Eind augustus ging het KVHV nog een stap verder met hun provocaties.

Naar aanleiding van vermeende graffiti in het Gentse dienden ze valselijk klacht in tegen een verantwoordelijke van de Actief Linkse Studenten. Die werd bij de politie geroepen voor een verhoor. Op zich is er weinig aan de hand, de leugens waren zo doorzichtig dat de klacht meteen geseponeerd wordt. Maar het is wel veelzeggend dat ze zich danig gesterkt voelen dat ze de intimidaties tegen politieke opponenten opvoeren en daarbij niet aarzelen om lasterlijke verklaringen af te leggen.

Deze zomer riep Bart De Wever de moslimgemeenschap in ons land op om zich te distantiëren van de extreem reactionaire en barbaarse milities van de Islamitische Staat. Zichzelf distantiëren van de wanpraktijken van zijn eigen jonge partijgenoten in Gent is voor De Wever echter te veel gevraagd.

Het wijst op de weinig verscholen hypocrisie waar N-VA op teert.

Met de Actief Linkse Studenten blijven we ons verzetten tegen extreemrechts en ook tegen reactionaire rechtse groeperingen als het KVHV.

socialisme.be

7maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 337  September 2014 s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

door

Koerian (Gent)

D

e inschrijvingsgelden voor de Vlaamse hogescholen en universiteiten worden verhoogd.

Daarenboven komt er een (aanvankelijk louter indicatieve) ingangsproef voor wie naar het hoger onderwijs wil. De onderwijsinstellingen krijgen weer maar eens een fikse besparing op hun bord.

De Vlaamse studenten en het personeel worden wederom getroffen. Onderwijs wordt alsmaar meer een onbetaalbare luxe, gereserveerd voor een kleine elite, of voor zij die bereid zijn zich in te graven in een enorme schuldenberg. Tegelijk is er blijkbaar wel ruimte in de begroting om de rijkste 1% steeds meer fiscale cadeaus te blijven toespelen.

Nu CD&V, N-VA en Open Vld tot een akkoord zijn gekomen met betrekking tot een Vlaamse regering wordt de neoliberale besparingsbijl meteen bovengehaald. Onderwijs is een van de grootste slachtoffers. In het hoger onderwijs wordt over vijf jaar 419 miljoen bespaard: 163,7 miljoen door een verhoging van het inschrijvingsgeld en 217,4 miljoen door de middelen niet te laten meestijgen met het aantal studenten. Ook verdwijnt er 32 miljoen voor het aanmoedigingsfonds hoger onderwijs, dat ervoor moet zorgen dat instellingen meer studenten aantrekken uit bevolkingsgroepen die ondervertegenwoordigd zijn. Daarnaast wordt er nog meer dan 400 miljoen op secundair onderwijs bespaard. Wat de rekening voor ons onderwijs op meer dan 800 miljoen brengt!

De student wordt langs twee zijden aangevallen. Het onderwijs wordt door de eventuele verhoging van de inschrijvingsgelden een stuk minder democratisch. Gezinnen die moeite hebben rond te komen zullen de verhoging in hun budget voelen en een groot aantal jongeren zal hun kansen tot hoger onderwijs door de neus geboord zien. Anderzijds wordt ook nog bespaard op de werkingsmiddelen. Dit betekent dat er ook zal bespaard worden op personeel en infrastructuur.

Verder snoeien in de kwaliteit van het onderwijs dus. Vandaag is het aandeel van onderwijs in de publieke uitgaven lager dan de 7% van het BBP dat begin

jaren 1980 hieraan werd besteed.

Het aantal personen dat aan de slag is als onderwijzend personeel kende de laatste jaren geen significante stijging terwijl het aantal studenten quasi explodeerde. Bovendien moet dat onderwijzend personeel al jaren inleveren op vlak van lonen, tewerkstelling en sociale verworvenheden. Hiernaast gaan universiteiten en hogescholen hun heil steeds meer zoeken in privé investeringen. Bedrijven kunnen hun grijpgrage klauwen steeds dieper in de curricula slaan, van onafhankelijk onderwijs is stilaan geen sprake meer.

Nu wordt er dus nog verder gesnoeid in de middelen. Een ondemocratisch onderwijs van belabberde kwaliteit, in handen van de privé, dat is waar onze kersverse ministers voor gaan.

Daarbovenop wordt er ook nog eens een ingangsproef ingevoerd. Het lager en middelbaar onderwijs in België behoren reeds tot de meest ongelijke van alle OESO-landen. Een indicatieve ingangsproef kan al gauw een opstap naar een bindend toelatingsexamen zijn. Dat zal de discriminatie van jongeren uit armere gezinnen – jongeren die vaak onderwijs van een lager niveau genoten – enkel verder bevestigen. Dat de regering vooral een elite wil selecteren, bewijzen ook de besparingen op de leerlingenbegeleiding in het secundair onderwijs. Er zal gesnoeid worden in pedagogische begeleiding en de werkingsmiddelen in het algemeen van het secundair

onderwijs.

Tegelijk wordt wel budget gevonden om zwaar te investeren in “innovatie en ondernemen”. Daarmee geeft de regering opnieuw een cadeau van maar liefst 500 miljoen euro aan het bedrijfsleven, nog meer geld voor de 1% rijken dat betaald moet worden door de 99%.

Een gemeenschappelijke strijd door arbeiders en studenten is de enige manier om hier iets aan te veranderen. Een strijd om gratis, kwaliteitsvol onderwijs en voldoende sociale voorzieningen is broodnodig. Opnieuw 7% van het BBP als budget voor onderwijs, het afschaffen van inschrijvingsgelden voor hoger onderwijs en voldoende onderwijzend en omkaderend personeel zijn absolute noodzakelijkheden.

Men probeert echter arbeiders en studenten tegen elkaar op te zetten, juist door de verhoging van de inschrijvingsgelden. Door besparingen als noodzakelijk voor te stellen wordt geprobeerd het budget voor studenten en personeel als communicerende vaten voor te stellen. Wat bij de ene bespaard wordt, hoeft niet bij de andere te worden gehaald.

De belangen van beide groepen zijn echter dezelfde: het stoppen van het besparingsbeleid. Daarom roepen wij met Actief Linkse Studenten op tot solidariteit tussen vakbonden en studenten en tot een algemene strijd tegen het neoliberaal beleid en voor een leefbare, sociale maatschappij.

steun dit maandblad

Actief Linkse Scholieren en Studenten eisen:

Stop de verhoging van de inschrijvingsgelden, gratis onderwijs voor iedereen!

Geen toelatingsproef voor het hoger onderwijs, investeer in begeleiding in plaats van selectie!

Onafhankelijke en publieke onderwijsinstellingen, geen inmenging van private belangen in de financiering van de instelling!

Stop de werkdruk en de concurrentieslag. Meer middelen voor personeel en onderzoek!

Een drastische verlaging van de indirecte studiekosten. Betaalbaar wonen, gratis openbaar vervoer en degelijke voorzieningen voor iedereen!

Voor een massale verhoging van de publieke middelen voor onderwijs, beginnend bij 7% van het BBP! Stop iedere besparing. Haal het geld waar het zit: bij de banken en grote bedrijven!

: BE48 0013 9075 9627 op naam van

Socialist Press